CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="oc" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Sègle XIII — Wikipèdia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ocwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"oc normal","wgMonthNames":["","genièr","febrièr","març","abril","mai","junh","julhet","agost","setembre","octobre","novembre","decembre"],"wgRequestId":"85b31a86-8544-447a-92bb-87516c430a9b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Sègle_XIII","wgTitle":"Sègle XIII","wgCurRevisionId":2424074,"wgRevisionId":2424074,"wgArticleId":38844,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pàgines amb mides d'imatge que contenen px addicionals","Article redigit en provençau","Sègle"],"wgPageViewLanguage":"oc","wgPageContentLanguage":"oc","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Sègle_XIII","wgRelevantArticleId":38844,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"1289","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true, "wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"oc","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"oc"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/S%C3%A8gle_XIII","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7049","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect","ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ArchiveLinks","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=oc&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=oc&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=oc&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Sègle XIII — Wikipèdia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//oc.m.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8gle_XIII"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modificar" href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipèdia (oc)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//oc.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://oc.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8gle_XIII"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.oc"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipèdia" href="/w/index.php?title=Especial:Darri%C3%A8rs_cambiaments&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Sègle_XIII rootpage-Sègle_XIII skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Vejatz lo contengut</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lloc"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menut principal/Menut principau" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menut principal/Menut principau</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menut principal/Menut principau</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">Escondre</button> </div> <div id="p-Navigacion" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Navigacion" > <div class="vector-menu-heading"> Navigacion </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Acuèlh" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Acu%C3%A8lh"><span>Acuèlh</span></a></li><li id="n-La-tavèrna" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:La_tav%C3%A8rna"><span>La tavèrna</span></a></li><li id="n-thema" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Acu%C3%A8lh"><span>Portals tematics</span></a></li><li id="n-alphindex" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Totas_las_paginas"><span>Indèx alfabetic</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Pagina_a_l%27azard" title="Afichar una pagina a l'azard [x]" accesskey="x"><span>Una pagina a l'azard</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Contact-url"><span>contact</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Contribuir" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Contribuir" > <div class="vector-menu-heading"> Contribuir </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ajuda:Somari" title="L'endrech per s'assabentar."><span>Ajuda</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Acu%C3%A8lh" title="A prepaus del projècte, çò que podètz far, ont trobar d'informacions"><span>Comunautat</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Darri%C3%A8rs_cambiaments" title="Lista dels darrièrs cambiaments sul wiki [r]" accesskey="r"><span>Darrièrs cambiaments</span></a></li><li id="n-aboutwp" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Acu%C3%A8lh_dels_nov%C3%A8ls_venguts"><span>Acuèlh dels novèls venguts</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Acu%C3%A8lh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipèdia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-oc.svg" style="width: 7.5em; height: 1.1875em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="l'enciclopèdia liura" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-oc.svg" width="120" height="14" style="width: 7.5em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Rec%C3%A8rca" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cercar dins Wikipèdia [C]" accesskey="C"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Recercar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Recercar sus Wikipèdia" aria-label="Recercar sus Wikipèdia" autocapitalize="sentences" title="Cercar dins Wikipèdia [C]" accesskey="C" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Recèrca"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Recercar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Aisinas personalas"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparença"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Modifier l'apparence de la taille, de la largeur et de la couleur de la police de la page" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aparença" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aparença</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_oc.wikipedia.org&uselang=oc" class=""><span>Far un don</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_un_compte&returnto=S%C3%A8gle+XIII" title="Vos es conselhat de crear un compte e de vos connectar ; pasmens, es pas obligatòri" class=""><span>Crear un compte</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Nom_d%27utilizaire&returnto=S%C3%A8gle+XIII" title="Sètz convidat(ada) a vos identificar, mas es pas obligatòri. [o]" accesskey="o" class=""><span>Se connectar</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Més opcions" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aisinas personalas" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Aisinas personalas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú d'usuari" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_oc.wikipedia.org&uselang=oc"><span>Far un don</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_un_compte&returnto=S%C3%A8gle+XIII" title="Vos es conselhat de crear un compte e de vos connectar ; pasmens, es pas obligatòri"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear un compte</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Nom_d%27utilizaire&returnto=S%C3%A8gle+XIII" title="Sètz convidat(ada) a vos identificar, mas es pas obligatòri. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Se connectar</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pàgines per a editors no registrats <a href="/wiki/Ajuda:Introducci%C3%B3" aria-label="Vegeu més informació sobre l'edició"><span>més informació</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Mas_contribucions" title="Una llista de les modificacions fetes des d'aquesta adreça IP [y]" accesskey="y"><span>Contribucions</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Mas_discussions" title="La pagina de discussion per aquesta adreça IP [n]" accesskey="n"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Lloc"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Somari" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Somari</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">Escondre</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Començament</div> </a> </li> <li id="toc-Istòria" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Istòria"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Istòria</span> </div> </a> <ul id="toc-Istòria-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cultura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cultura"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Cultura</span> </div> </a> <ul id="toc-Cultura-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sciéncias_e_tecnicas" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Sciéncias_e_tecnicas"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Sciéncias e tecnicas</span> </div> </a> <ul id="toc-Sciéncias_e_tecnicas-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Decès" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Decès"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Decès</span> </div> </a> <ul id="toc-Decès-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liames_intèrnes" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liames_intèrnes"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Liames intèrnes</span> </div> </a> <ul id="toc-Liames_intèrnes-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nòtas_e_referéncias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nòtas_e_referéncias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Nòtas e referéncias</span> </div> </a> <ul id="toc-Nòtas_e_referéncias-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Somari" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Commuta la taula de continguts." > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Commuta la taula de continguts.</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Sègle XIII</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Vés a un article en una altra llengua. Disponible en 139 llengües" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-139" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">139 lengas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/13de_eeu" title="13de eeu - afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="13de eeu" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/13._Jahrhundert" title="13. Jahrhundert - aleman de Soïssa" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="13. Jahrhundert" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="aleman de Soïssa" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/13%E1%8A%9B%E1%8B%8D_%E1%88%9D%E1%8B%95%E1%89%B0_%E1%8B%93%E1%88%98%E1%89%B5" title="13ኛው ምዕተ ዓመት - amaric" lang="am" hreflang="am" data-title="13ኛው ምዕተ ዓመት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amaric" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sieglo_XIII" title="Sieglo XIII - aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Sieglo XIII" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86_13" title="القرن 13 - arabi" lang="ar" hreflang="ar" data-title="القرن 13" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabi" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B4%D8%B1" title="القرن التلاتاشر - àrab egipci" lang="arz" hreflang="arz" data-title="القرن التلاتاشر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="àrab egipci" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sieglu_XIII" title="Sieglu XIII - asturian" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sieglu XIII" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturian" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%B3%D3%80%D0%B0%D1%81%D1%80%D1%83" title="XIII гӀасру - àvar" lang="av" hreflang="av" data-title="XIII гӀасру" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="àvar" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/13-eafa_decemda" title="13-eafa decemda - kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="13-eafa decemda" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/XIII_%C9%99sr" title="XIII əsr - azerbaijani" lang="az" hreflang="az" data-title="XIII əsr" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DB%B1%DB%B3._%DB%8C%D9%88%D8%B2_%D8%A7%DB%8C%D9%84" title="۱۳. یوز ایل - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="۱۳. یوز ایل" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%B1%D1%8B%D1%83%D0%B0%D1%82" title="XIII быуат - baixkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="XIII быуат" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baixkir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Abad_ka-13" title="Abad ka-13 - balinés" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Abad ka-13" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balinés" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/XIII_om%C5%BEios" title="XIII omžios - samogitien" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="XIII omžios" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="samogitien" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/XIII_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XIII стагоддзе - belarús" lang="be" hreflang="be" data-title="XIII стагоддзе" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="belarús" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/XIII_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%8C%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XIII стагодзьдзе - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="XIII стагодзьдзе" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/13_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="13 век - bulgar" lang="bg" hreflang="bg" data-title="13 век" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bulgar" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A7%8B%E0%A6%A6%E0%A6%B6_%E0%A6%B6%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%80" title="ত্রয়োদশ শতাব্দী - bengalin" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ত্রয়োদশ শতাব্দী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalin" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/XIIIvet_kantved" title="XIIIvet kantved - breton" lang="br" hreflang="br" data-title="XIIIvet kantved" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/13._vijek" title="13. vijek - bosniac" lang="bs" hreflang="bs" data-title="13. vijek" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosniac" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Segle_XIII" title="Segle XIII - catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Segle XIII" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/13_si%C3%A9-g%C4%AB" title="13 sié-gī - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="13 sié-gī" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%B1%D3%80%D0%B5%D1%88%D0%BE" title="XIII бӀешо - chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="XIII бӀешо" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="chechen" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%95%D8%AF%DB%95%DB%8C_%D9%A1%D9%A3" title="سەدەی ١٣ - kurd central" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سەدەی ١٣" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="kurd central" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/13._stolet%C3%AD" title="13. století - chèc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="13. století" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="chèc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/XIII_%C4%95%D0%BC%C4%95%D1%80" title="XIII ĕмĕр - chovash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="XIII ĕмĕр" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="chovash" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/13eg_ganrif" title="13eg ganrif - gal·lès" lang="cy" hreflang="cy" data-title="13eg ganrif" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="gal·lès" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/13._%C3%A5rhundrede" title="13. århundrede - danés" lang="da" hreflang="da" data-title="13. århundrede" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danés" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/13._Jahrhundert" title="13. Jahrhundert - alemand" lang="de" hreflang="de" data-title="13. Jahrhundert" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemand" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Seserra_13y%C4%B1ne" title="Seserra 13yıne - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Seserra 13yıne" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/13%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="13ος αιώνας - grèc" lang="el" hreflang="el" data-title="13ος αιώνας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grèc" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/XIII_s%C3%A9col" title="XIII sécol - Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="XIII sécol" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/13th_century" title="13th century - anglés" lang="en" hreflang="en" data-title="13th century" data-language-autonym="English" data-language-local-name="anglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/13-a_jarcento" title="13-a jarcento - esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="13-a jarcento" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Siglo_XIII" title="Siglo XIII - espanhòl" lang="es" hreflang="es" data-title="Siglo XIII" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="espanhòl" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/13._sajand" title="13. sajand - estonian" lang="et" hreflang="et" data-title="13. sajand" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonian" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/XIII._mendea" title="XIII. mendea - basc" lang="eu" hreflang="eu" data-title="XIII. mendea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="basc" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Sigru_XIII" title="Sigru XIII - extremeny" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Sigru XIII" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="extremeny" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B3_(%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C)" title="سده ۱۳ (میلادی) - perse" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سده ۱۳ (میلادی)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perse" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/1200-luku" title="1200-luku - finlandés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="1200-luku" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/13._aastagasada" title="13. aastagasada - võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="13. aastagasada" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/13._%C3%B8ld" title="13. øld - feroés" lang="fo" hreflang="fo" data-title="13. øld" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="feroés" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/XIIIe_si%C3%A8cle" title="XIIIe siècle - francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="XIIIe siècle" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/13._juarhunert" title="13. juarhunert - frisó septentrional" lang="frr" hreflang="frr" data-title="13. juarhunert" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="frisó septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/13e_iuw" title="13e iuw - frisó occidental" lang="fy" hreflang="fy" data-title="13e iuw" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="frisó occidental" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/13%C3%BA_haois" title="13ú haois - irlandés" lang="ga" hreflang="ga" data-title="13ú haois" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/13%E4%B8%96%E7%B4%80" title="13世紀 - xinès gan" lang="gan" hreflang="gan" data-title="13世紀" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="xinès gan" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/13mh_Linn" title="13mh Linn - gaelic escossés" lang="gd" hreflang="gd" data-title="13mh Linn" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="gaelic escossés" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIII" title="Século XIII - galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Século XIII" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/13oo_eash" title="13oo eash - manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="13oo eash" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%90%D7%94_%D7%94-13" title="המאה ה-13 - ebrèu" lang="he" hreflang="he" data-title="המאה ה-13" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ebrèu" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A5%A7%E0%A5%A9%E0%A4%B5%E0%A5%80%E0%A4%82_%E0%A4%B6%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%80" title="१३वीं शताब्दी - Indi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="१३वीं शताब्दी" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Indi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/13._stolje%C4%87e" title="13. stoljeće - croat" lang="hr" hreflang="hr" data-title="13. stoljeće" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croat" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/XIIIe_sy%C3%A8k" title="XIIIe syèk - crioll d’Haití" lang="ht" hreflang="ht" data-title="XIIIe syèk" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="crioll d’Haití" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/13._sz%C3%A1zad" title="13. század - ongrés" lang="hu" hreflang="hu" data-title="13. század" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ongrés" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/13-%D6%80%D5%A4_%D5%A4%D5%A1%D6%80" title="13-րդ դար - armèni" lang="hy" hreflang="hy" data-title="13-րդ դար" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armèni" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Seculo_13" title="Seculo 13 - interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Seculo 13" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Abad_ke-13" title="Abad ke-13 - indonesian" lang="id" hreflang="id" data-title="Abad ke-13" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesian" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/13ma_yarcento" title="13ma yarcento - ido" lang="io" hreflang="io" data-title="13ma yarcento" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/13._%C3%B6ldin" title="13. öldin - islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="13. öldin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/XIII_secolo" title="XIII secolo - italian" lang="it" hreflang="it" data-title="XIII secolo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italian" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/13%E4%B8%96%E7%B4%80" title="13世紀 - japonés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="13世紀" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Abad_ping_13" title="Abad ping 13 - javanés" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Abad ping 13" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanés" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/XIII_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%A3%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94" title="XIII საუკუნე - georgian" lang="ka" hreflang="ka" data-title="XIII საუკუნე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgian" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/XIII_%D2%93%D0%B0%D1%81%D1%8B%D1%80" title="XIII ғасыр - cazac" lang="kk" hreflang="kk" data-title="XIII ғасыр" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="cazac" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/13%EC%84%B8%EA%B8%B0" title="13세기 - corean" lang="ko" hreflang="ko" data-title="13세기" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="corean" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Sedsala_13an" title="Sedsala 13an - curd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Sedsala 13an" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="curd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/13ves_kansbledhen" title="13ves kansbledhen - cornic" lang="kw" hreflang="kw" data-title="13ves kansbledhen" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="cornic" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Saeculum_13" title="Saeculum 13 - latin" lang="la" hreflang="la" data-title="Saeculum 13" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latin" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/13._Joerhonnert" title="13. Joerhonnert - luxemborgés" lang="lb" hreflang="lb" data-title="13. Joerhonnert" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemborgés" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%B2%D0%B8%D1%88_%D0%B9%D0%B8%D1%81" title="XIII виш йис - lesguià" lang="lez" hreflang="lez" data-title="XIII виш йис" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lesguià" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Sentenio_13" title="Sentenio 13 - lingua franca nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Sentenio 13" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="lingua franca nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Daartiende_iew" title="Daartiende iew - limburguès" lang="li" hreflang="li" data-title="Daartiende iew" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburguès" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/XIII_secolo" title="XIII secolo - lígur" lang="lij" hreflang="lij" data-title="XIII secolo" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="lígur" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/XIII_secul" title="XIII secul - llombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="XIII secul" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="llombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/XIII_am%C5%BEius" title="XIII amžius - lituan" lang="lt" hreflang="lt" data-title="XIII amžius" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituan" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/13._gadsimts" title="13. gadsimts - leton" lang="lv" hreflang="lv" data-title="13. gadsimts" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="leton" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Abad_kaping-13" title="Abad kaping-13 - Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Abad kaping-13" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%8B%D0%BC" title="XIII курым - Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="XIII курым" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Rautau_13" title="Rautau 13 - maòri" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Rautau 13" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maòri" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/13_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="13 век - macedonian" lang="mk" hreflang="mk" data-title="13 век" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonian" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/13-%D1%80_%D0%B7%D1%83%D1%83%D0%BD" title="13-р зуун - mongòl" lang="mn" hreflang="mn" data-title="13-р зуун" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongòl" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87.%E0%A4%B8.%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A5%A7%E0%A5%A9_%E0%A4%B5%E0%A5%87_%E0%A4%B6%E0%A4%A4%E0%A4%95" title="इ.स.चे १३ वे शतक - marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="इ.स.चे १३ वे शतक" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Abad_ke-13" title="Abad ke-13 - malai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Abad ke-13" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%81%81%E1%81%83_%E1%80%9B%E1%80%AC%E1%80%85%E1%80%AF%E1%80%94%E1%80%BE%E1%80%85%E1%80%BA" title="၁၃ ရာစုနှစ် - birman" lang="my" hreflang="my" data-title="၁၃ ရာစုနှစ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birman" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%BF%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B5" title="XIII пинге - mordovià erza" lang="myv" hreflang="myv" data-title="XIII пинге" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="mordovià erza" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Macuilpohualxihuitl_XIII" title="Macuilpohualxihuitl XIII - Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Macuilpohualxihuitl XIII" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/XIII_seculo" title="XIII seculo - napolità" lang="nap" hreflang="nap" data-title="XIII seculo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napolità" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/13._Johrhunnert" title="13. Johrhunnert - baix alemany" lang="nds" hreflang="nds" data-title="13. Johrhunnert" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="baix alemany" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/13e_eeuw" title="13e eeuw - baix saxó" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="13e eeuw" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="baix saxó" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/13e_eeuw" title="13e eeuw - neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="13e eeuw" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/1200-talet" title="1200-talet - norvegian nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="1200-talet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norvegian nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/13._%C3%A5rhundre" title="13. århundre - norvegian bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="13. århundre" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norvegian bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/XIIIe_s." title="XIIIe s. - Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="XIIIe s." data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Ngwagakgolo_13" title="Ngwagakgolo 13 - sotho septentrional" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Ngwagakgolo 13" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="sotho septentrional" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho sa Leboa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/XIII_%C3%A6%D0%BD%D1%83%D1%81" title="XIII æнус - osseta" lang="os" hreflang="os" data-title="XIII æнус" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osseta" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Siglo_13" title="Siglo 13 - papiament" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Siglo 13" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiament" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/XIII_wiek" title="XIII wiek - polonés" lang="pl" hreflang="pl" data-title="XIII wiek" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polonés" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B1%DB%81%D9%88%D9%8A%DA%BA_%D8%B5%D8%AF%DB%8C" title="تیرہويں صدی - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="تیرہويں صدی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/S%C3%A9culo_XIII" title="Século XIII - portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Século XIII" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/13_%C3%B1iqin_pachakwata" title="13 ñiqin pachakwata - quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="13 ñiqin pachakwata" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Secolul_al_XIII-lea" title="Secolul al XIII-lea - romanés" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Secolul al XIII-lea" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="romanés" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="XIII век - rus" lang="ru" hreflang="ru" data-title="XIII век" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rus" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/XIII._%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%87%D0%B0" title="XIII. стороча - ruthène" lang="rue" hreflang="rue" data-title="XIII. стороча" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="ruthène" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/XIII_%D2%AF%D0%B9%D1%8D" title="XIII үйэ - iacut" lang="sah" hreflang="sah" data-title="XIII үйэ" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="iacut" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/S%C3%A8culu_XIII" title="Sèculu XIII - sicilian" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Sèculu XIII" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilian" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/13._vijek" title="13. vijek - serbocroat" lang="sh" hreflang="sh" data-title="13. vijek" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroat" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%AE%E1%82%81%E1%80%B0%E1%80%9D%E1%80%BA%E1%80%95%E1%81%A2%E1%81%B5%E1%80%BA%E1%82%87_13" title="ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 13 - xan" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပီႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 13" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="xan" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/13th_century" title="13th century - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="13th century" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/13._storo%C4%8Die" title="13. storočie - eslovac" lang="sk" hreflang="sk" data-title="13. storočie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovac" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/13._stoletje" title="13. stoletje - eslovèn" lang="sl" hreflang="sl" data-title="13. stoletje" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="eslovèn" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Shekulli_XIII" title="Shekulli XIII - albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Shekulli XIII" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/13._%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="13. век - serbi" lang="sr" hreflang="sr" data-title="13. век" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbi" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/13._Jierhunnert" title="13. Jierhunnert - saterlandais" lang="stq" hreflang="stq" data-title="13. Jierhunnert" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="saterlandais" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Abad_ka-13" title="Abad ka-13 - sondanès" lang="su" hreflang="su" data-title="Abad ka-13" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sondanès" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/1200-talet" title="1200-talet - suedés" lang="sv" hreflang="sv" data-title="1200-talet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="suedés" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Karne_ya_13" title="Karne ya 13 - swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Karne ya 13" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/13-%E0%AE%86%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%A8%E0%AF%82%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AE%BE%E0%AE%A3%E0%AF%8D%E0%AE%9F%E0%AF%81" title="13-ஆம் நூற்றாண்டு - tamol" lang="ta" hreflang="ta" data-title="13-ஆம் நூற்றாண்டு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamol" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B8_XIII" title="Садаи XIII - tajic" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Садаи XIII" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tajic" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B9%8C%E0%B8%A8%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A9%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88_13" title="คริสต์ศตวรรษที่ 13 - tai" lang="th" hreflang="th" data-title="คริสต์ศตวรรษที่ 13" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/13-nji_asyr" title="13-nji asyr - turcmèn" lang="tk" hreflang="tk" data-title="13-nji asyr" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turcmèn" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Ika-13_dantaon" title="Ika-13 dantaon - tagal" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Ika-13 dantaon" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagal" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/13._y%C3%BCzy%C4%B1l" title="13. yüzyıl - turc" lang="tr" hreflang="tr" data-title="13. yüzyıl" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turc" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/XIII_%D0%B3%D0%B0%D1%81%D1%8B%D1%80" title="XIII гасыр - tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="XIII гасыр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatar" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/13_-_%D8%A6%DB%95%D8%B3%D9%89%D8%B1" title="13 - ئەسىر - oigor" lang="ug" hreflang="ug" data-title="13 - ئەسىر" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="oigor" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/XIII_%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%82%D1%82%D1%8F" title="XIII століття - ucrainés" lang="uk" hreflang="uk" data-title="XIII століття" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucrainés" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%B1%DB%81%D9%88%DB%8C%DA%BA_%D8%B5%D8%AF%DB%8C" title="تیرہویں صدی - ordó" lang="ur" hreflang="ur" data-title="تیرہویں صدی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ordó" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/XIII_asr" title="XIII asr - ozbèc" lang="uz" hreflang="uz" data-title="XIII asr" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ozbèc" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/XIII_secolo" title="XIII secolo - vènet" lang="vec" hreflang="vec" data-title="XIII secolo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="vènet" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_13" title="Thế kỷ 13 - vietnamian" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thế kỷ 13" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamian" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/13inme_sieke" title="13inme sieke - való" lang="wa" hreflang="wa" data-title="13inme sieke" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="való" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Ika-13_nga_gatostuig" title="Ika-13 nga gatostuig - waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Ika-13 nga gatostuig" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/13%E4%B8%96%E7%BA%AA" title="13世纪 - xinès wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="13世纪" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="xinès wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/XIII_%E1%83%9D%E1%83%A8%E1%83%AC%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="XIII ოშწანურა - mingrelià" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="XIII ოშწანურა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="mingrelià" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/13%D7%98%D7%A2%D7%A8_%D7%99%22%D7%94" title="13טער י"ה - yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="13טער י"ה" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/13e_e%C3%AAuw" title="13e eêuw - zelandès" lang="zea" hreflang="zea" data-title="13e eêuw" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="zelandès" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/13%E4%B8%96%E7%BA%AA" title="13世纪 - chinés" lang="zh" hreflang="zh" data-title="13世纪" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chinés" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/13_s%C3%A8-k%C3%AD" title="13 sè-kí - xinès min del sud" lang="nan" hreflang="nan" data-title="13 sè-kí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="xinès min del sud" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/13%E4%B8%96%E7%B4%80" title="13世紀 - cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="13世紀" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7049#sitelinks-wikipedia" title="Modificar los ligams interlenga" class="wbc-editpage">Modificar los ligams</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espacis de noms"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIII" title="Veire l’article [c]" accesskey="c"><span>Article</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Discutir:S%C3%A8gle_XIII&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Discussion a prepaus d'aquesta pagina (la pagina existís pas) [t]" accesskey="t"><span>Discussion</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Canvia la variant de llengua" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">occitan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Afichatges"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIII"><span>Legir</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit" title="Modificar aquela pagina [v]" accesskey="v"><span>Modificar</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit" title="Modificar lo còdi font d'aquela pagina [e]" accesskey="e"><span>Modificar lo còdi</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=history" title="Los autors e versions precedentas d'aquesta pagina. [h]" accesskey="h"><span>Veire l'istoric</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Eines de la pàgina"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Bóstia d'aisinas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Bóstia d'aisinas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aisinas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">Escondre</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Mai d'opcions" > <div class="vector-menu-heading"> Accions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIII"><span>Legir</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit" title="Modificar aquela pagina [v]" accesskey="v"><span>Modificar</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit" title="Modificar lo còdi font d'aquela pagina [e]" accesskey="e"><span>Modificar lo còdi</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=history"><span>Veire l'istoric</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Generau </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Paginas_ligadas/S%C3%A8gle_XIII" title="Lista de las paginas ligadas a aquesta. [j]" accesskey="j"><span>Paginas connèxas</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Seguit_dels_ligams/S%C3%A8gle_XIII" rel="nofollow" title="Lista dels darrièrs cambiaments de las paginas ligadas a aquesta [k]" accesskey="k"><span>Seguit dels ligams</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=oc" title="Mandar un imatge o fichièr mèdia sul servidor [u]" accesskey="u"><span>Importar un fichièr</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Paginas_especialas" title="Lista de totas las paginas especialas [q]" accesskey="q"><span>Paginas especialas</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&oldid=2424074" title="Ligam permanent cap a aquesta version de la pagina"><span>Ligam permanent</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=info" title="Mai d’informacion sus aquesta pagina"><span>Informacion sus la pagina</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&page=S%C3%A8gle_XIII&id=2424074&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacions sus cossí citar aquesta pagina"><span>Citar aqueste article</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Foc.wikipedia.org%2Fwiki%2FS%25C3%25A8gle_XIII"><span>Obténer una URL acorchida</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Foc.wikipedia.org%2Fwiki%2FS%25C3%25A8gle_XIII"><span>Telecargar lo còdi QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir / exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libre&bookcmd=book_creator&referer=S%C3%A8gle+XIII"><span>Crear un libre</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=S%C3%A8gle_XIII&action=show-download-screen"><span>Telecargar coma PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&printable=yes" title="Version imprimibla d'aquesta pagina [p]" accesskey="p"><span>Version imprimibla</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dins d'autres projèctes </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:13th_century" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7049" title="Ligam cap a l’element de referencial de las donadas connectadas [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Eines de la pàgina"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Aparença"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Aparença</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mòu a la barra laterala</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">Escondre</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-dialecte-provençau" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span title="Aqueste article es redigit en provençau."><span class="mw-default-size mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="//oc.wikipedia.org/wiki/Proven%C3%A7au"><img alt="Aqueste article es redigit en provençau." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Provence.svg/30px-Flag_of_Provence.svg.png" decoding="async" width="30" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Provence.svg/45px-Flag_of_Provence.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/Flag_of_Provence.svg/60px-Flag_of_Provence.svg.png 2x" data-file-width="1125" data-file-height="750" /></a></span></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(Redirigit dempuèi <a href="/w/index.php?title=1289&redirect=no" class="mw-redirect" title="1289">1289</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="oc" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <center><a href="/wiki/S%C3%A8gle_X" title="Sègle X">../..</a> | <a href="/wiki/S%C3%A8gle_XI" title="Sègle XI">Sègle XI</a> | <a href="/wiki/S%C3%A8gle_XII" title="Sègle XII">Sègle XII</a> | <b> Sègle XIII</b> | <a href="/wiki/S%C3%A8gle_XIV" title="Sègle XIV">Sègle XIV</a> | <a href="/wiki/S%C3%A8gle_XV" title="Sègle XV">Sègle XV</a> | <a href="/wiki/S%C3%A8gle_XVI" title="Sègle XVI">../..</a></center> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Istòria"><span id="Ist.C3.B2ria"></span>Istòria</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit&section=1" title="Modificar la seccion : Istòria" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit&section=1" title="Edita el codi de la secció: Istòria"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>v. 1200</b> : dins la vau de <a href="/wiki/Cusco" title="Cusco">Cusco</a>, formacion de la dinastia que fondèt l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Inca" class="mw-redirect" title="Empèri Inca">Empèri Inca</a> quauquei decennis pus tard. Dins lo rèsta de l'America Precolombiana, lo <a href="/w/index.php?title=Cultura_de_chim%C3%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultura de chimú (la pagina existís pas)">Reiaume Chimú</a> comencèt una politca d'expansionisme militar<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> <b>1201-1206</b> : començament d'una guèrra novèla entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>. Permetèt au rèi <a href="/wiki/Felip_II_de_Fran%C3%A7a" title="Felip II de França">Felip II de França</a> de conquistar <a href="/wiki/Normandia" title="Normandia">Normandia</a> e <a href="/wiki/Peitieus" title="Peitieus">Peitieus</a>. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Quatrena_Crosada" title="Quatrena Crosada">Quatrena Crosada</a>.</div> <p><b>1202</b> : començament de la <a href="/wiki/Quatrena_Crosada" title="Quatrena Crosada">Quatrena Crosada</a> que concentrèt sei fòrças a <a href="/wiki/Ven%C3%A8cia" title="Venècia">Venècia</a>. Pasmens, lei Crosats podián pas pagar l'utilizacion de la flòta veneciana. En cambi dau sostèn dei naviris de la Republica, lo dòga <a href="/w/index.php?title=Enrico_Dandolo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enrico Dandolo (la pagina existís pas)">Enrico Dandolo</a> demandèt l'ajuda dei Crosats per reconquistar lo pòrt de <a href="/w/index.php?title=Zara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zara (la pagina existís pas)">Zara</a>, una vila crestiana tenguda per <a href="/wiki/Ongria" title="Ongria">Ongria</a>. Aquò entraïnèt l'abandon de l'expedicion per plusors chivaliers. Lo rèsta e lei Venecians foguèron excomunicats per lo papa après lo pilhatge de <a href="/w/index.php?title=Zara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zara (la pagina existís pas)">Zara</a>. <br /> <b>1203</b> : pilhatge de <a href="/wiki/Kiev" class="mw-redirect" title="Kiev">Kiev</a>, un dei centres intellectuaus pus importants en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>, dins lo quadre dei guèrras de succession que tocavan lei principats eissits dau <a href="/wiki/Rus%27_de_Kiev" class="mw-redirect" title="Rus' de Kiev">Rus' de Kiev</a>. <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Emp%C3%A8ri_Bizantin_-_Partiment_apr%C3%A8s_la_Quatrena_Crosada.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Emp%C3%A8ri_Bizantin_-_Partiment_apr%C3%A8s_la_Quatrena_Crosada.png/220px-Emp%C3%A8ri_Bizantin_-_Partiment_apr%C3%A8s_la_Quatrena_Crosada.png" decoding="async" width="220" height="132" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Emp%C3%A8ri_Bizantin_-_Partiment_apr%C3%A8s_la_Quatrena_Crosada.png/330px-Emp%C3%A8ri_Bizantin_-_Partiment_apr%C3%A8s_la_Quatrena_Crosada.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Emp%C3%A8ri_Bizantin_-_Partiment_apr%C3%A8s_la_Quatrena_Crosada.png/440px-Emp%C3%A8ri_Bizantin_-_Partiment_apr%C3%A8s_la_Quatrena_Crosada.png 2x" data-file-width="1078" data-file-height="646" /></a><figcaption>Partiment de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> a l'eissida de la <a href="/wiki/Quatrena_Crosada" title="Quatrena Crosada">Quatrena Crosada</a>.</figcaption></figure> <p><b>1203-1204</b> : après lo pilhatge de <a href="/w/index.php?title=Zara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zara (la pagina existís pas)">Zara</a>, perseguida de la <a href="/wiki/Quatrena_Crosada" title="Quatrena Crosada">Quatrena Crosada</a> vèrs <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>. Aprofichant de conflictes de succession entre lei diferenteis emperaires de la dinastia deis Ange, prenguèron la capitala de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> e la pilhèron. Puei, lei venceires se partejèron la màger part dau territòri bizantin per i fondar d'estats crosats. De son caire, <a href="/wiki/Republica_de_Ven%C3%A8cia" title="Republica de Venècia">Venècia</a> recebèt leis illas de la <a href="/wiki/Mar_Eg%C3%A8a" title="Mar Egèa">Mar Egèa</a>. Per lei Bizantins, maugrat la formacion de divèrsei principats que permetèron la reconstitucion de l'Empèri (<a href="/w/index.php?title=Desporat_d%27Epira&action=edit&redlink=1" class="new" title="Desporat d'Epira (la pagina existís pas)">Desporat d'Epira</a>, <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">Empèri de Nicèa</a>...), aquela desfacha marquèt lo començament dau declin definitiu. <br /> <b>1205-1207</b> : guèrra entre lei Bizantins retirats dins la vila de <a href="/w/index.php?title=Nic%C3%A8a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nicèa (la pagina existís pas)">Nicèa</a> e divèrsei princes crosats, bizantins e turcs. Capitèron finalament d'establir sei posicions dins la region e d'estabilizar lo territòri de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">Empèri de Nicèa</a>. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>.</div> <p><b>1206</b> : en <a href="/wiki/Mongolia" title="Mongolia">Mongolia</a>, acabament dei guèrras d'unificacion dei diferentei tribüs mongòlas menadas per lo cap <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Temudjin</a>. Foguèt proclamat <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> per l'assemblada dei clans. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Sultanat_de_Delhi" title="Sultanat de Delhi">Sultanat de Delhi</a>.</div> <p><b>1206</b> : aprofichant lo declin de la poissança <a href="/w/index.php?title=Samanidas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samanidas (la pagina existís pas)">samanida</a>, lo governador de <a href="/w/index.php?title=Lahore&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lahore (la pagina existís pas)">Lahore</a>, <a href="/w/index.php?title=Qutb_ud_Din_Aibak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qutb ud Din Aibak (la pagina existís pas)">Qutb ud Din Aibak</a> venguèt <a href="/wiki/Independ%C3%A9ncia" title="Independéncia">independent</a> e fondèt lo <a href="/wiki/Sultanat_de_Delhi" title="Sultanat de Delhi">Sultanat de Delhi</a>. <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1206-1207</b> : en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a> Centrala, multiplicacion deis accions de legats pontificaus e de monges <a href="/wiki/Catolicisme" class="mw-redirect" title="Catolicisme">catolics</a> còntra lo <a href="/wiki/Catarisme" title="Catarisme">catarisme</a>. Pasmens, en causa de l'abséncia de reaccion deis autoritats localas, poguèron gaire demenir l'influéncia de la Glèisa Catara. En <a href="/wiki/1207" class="mw-redirect" title="1207">1207</a>, lo legat <a href="/wiki/P%C3%A8ire_de_Casteln%C3%B2u" class="mw-redirect" title="Pèire de Castelnòu">Pèire de Castelnòu</a> excomuniquèt <a href="/wiki/Ramon_VI_de_Tolosa" title="Ramon VI de Tolosa">Ramon VI de Tolosa</a> e prononcièt l'interdich sus sei territòris (→ <a href="/wiki/1208" class="mw-redirect" title="1208">1208</a>). <br /> <b>1207</b> : somission de plusors tribüs <a href="/wiki/Quirguizstan" title="Quirguizstan">quirguizas</a> de la region dau <a href="/wiki/Lac_Baikal" title="Lac Baikal">Lac Baikal</a> a l'autoritat de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. En parallèl, lei Mongòls comencèron d'incursions còntra l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Tangut" title="Empèri Tangut">Empèri Tangut</a>. <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1208</b> : a l'eissida de negociacions sus la question catara entre lo còmte de Tolosa e lei legats pontificaus, assassinat dau legat <a href="/wiki/P%C3%A8ire_de_Casteln%C3%B2u" class="mw-redirect" title="Pèire de Castelnòu">Pèire de Castelnòu</a> per un chivalier occitan. Aquò entraïnèt l'apèu a la <a href="/wiki/Crosada_dels_albigeses" title="Crosada dels albigeses">Crosada</a> (<i>« En avans ! Chivaliers dau Crist ! En avans recrus coratjós de l'armada crestiana ! Que lo crit universau de dolor de la Glèisa Santa vos entraïna !... »</i>) còntra lei <a href="/wiki/Catarisme" title="Catarisme">catars</a> e sei protectors (→ <a href="/wiki/1209" class="mw-redirect" title="1209">1209</a>). <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Occit%C3%A0nia_-_Crosada_deis_Albig%C3%A9s.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Occit%C3%A0nia_-_Crosada_deis_Albig%C3%A9s.png/220px-Occit%C3%A0nia_-_Crosada_deis_Albig%C3%A9s.png" decoding="async" width="220" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Occit%C3%A0nia_-_Crosada_deis_Albig%C3%A9s.png/330px-Occit%C3%A0nia_-_Crosada_deis_Albig%C3%A9s.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Occit%C3%A0nia_-_Crosada_deis_Albig%C3%A9s.png/440px-Occit%C3%A0nia_-_Crosada_deis_Albig%C3%A9s.png 2x" data-file-width="1148" data-file-height="612" /></a><figcaption>Esquèma generau de la <a href="/wiki/Crosada_deis_Albig%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Crosada deis Albigés">Crosada deis Albigés</a>.</figcaption></figure> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Crosada_deis_Albig%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Crosada deis Albigés">Crosada deis Albigés</a>.</div> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1209</b> : en despiech de son ostilitat au projècte, <a href="/wiki/Felip_II_de_Fran%C3%A7a" title="Felip II de França">Felip II de França</a> autorizèt l'organizacion d'una crosada còntra lei <a href="/wiki/Catarisme" title="Catarisme">catars</a>. L'expedicion ataquèt lo domeni Trencavel e prenguèt <a href="/wiki/Besi%C3%A8rs" title="Besièrs">Besièrs</a> e <a href="/wiki/Carcassona" title="Carcassona">Carcassona</a> sensa dificultat. Lo vescòmte <a href="/wiki/Ramon_Rogi%C3%A8r_Trencav%C3%A8l" title="Ramon Rogièr Trencavèl">Ramon Rogièr Trencavèl</a> foguèt assassinat e sei tèrras donadas a <a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Simon IV de Montfòrt</a> que venguèt lo cap principau dei Crosats. <br /> <b>1209</b> : somission deis <a href="/wiki/Oigors" title="Oigors">Oigors</a> a <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>. Relativament avançats a respècte deis autrei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ris_nomadas" title="Empèris nomadas">pòbles nomadas</a>, leis Oigors anavan tenir un ròtle major dins l'organizacion e l'estructuracion de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>. <br /> <b>1209-1210</b> : ataca generala de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Tangut" title="Empèri Tangut">Empèri Tangut</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>. Durament batuts, lei Tanguts acceptèron de venir vassaus dau khan. <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1210</b> : après son succès de l'an precedent, lei Crosats de <a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Simon IV de Montfòrt</a> ataquèron e prenguèron lei fortalesas dei vassaus principaus de <a href="/wiki/Ramon_Rogi%C3%A8r_Trencav%C3%A8l" title="Ramon Rogièr Trencavèl">Ramon Rogièr Trencavèl</a> (<a href="/wiki/S%C3%A8tge_de_T%C3%A8rme" title="Sètge de Tèrme">Tèrme</a>, <a href="/wiki/S%C3%A8tge_de_Men%C3%A8rba" title="Sètge de Menèrba">Menèrba</a>..). Someteguèron ansin totalament sei fèus e i chaplèron lei catars capturats. <br /> <b>1211</b> : en <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a> Occidentala, un ensemble complèx de combats entre Latins, <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">Bizantins de Nicèa</a> e <a href="/w/index.php?title=Sultanat_de_Rum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat de Rum (la pagina existís pas)">Seldjokids de Rum</a> s'acabèt per una demenicion de la poissança turca dins la region. <br /> <b>1211-1212</b> : en <a href="/wiki/China" class="mw-disambig" title="China">China</a> Septentrionala, ataca dei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> còntra l'<a href="/w/index.php?title=Emp%C3%A8ri_Jin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Empèri Jin (la pagina existís pas)">Empèri Jin</a>. Fòrça violenta (chaples, destruccion dei vilas e zònas agricòlas...), la campanha s'acabèt en causa de la bleçadura de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> per una <a href="/wiki/Sageta" title="Sageta">sageta</a> (→ <a href="/wiki/1213" class="mw-redirect" title="1213">1213</a>). <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Battle_of_Muret.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Battle_of_Muret.jpg/220px-Battle_of_Muret.jpg" decoding="async" width="220" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Battle_of_Muret.jpg/330px-Battle_of_Muret.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Battle_of_Muret.jpg/440px-Battle_of_Muret.jpg 2x" data-file-width="967" data-file-height="941" /></a><figcaption>Representacion <a href="/wiki/Edat_Mejana" title="Edat Mejana">medievala</a> (vèrs <a href="/wiki/1375" class="mw-redirect" title="1375">1375</a>) de la <a href="/wiki/Batalha_de_Mur%C3%A8th" title="Batalha de Murèth">batalha de Murèth</a>.</figcaption></figure> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1211-1213</b> : après aver ben establit sei posicions dins lei domenis Trencavel, lei Crosats de <a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Simon de Montfòrt</a> comencèron d'atacar lo <a href="/wiki/Comtat_de_Tolosa" title="Comtat de Tolosa">Comtat de Tolosa</a> per isolar sa <a href="/wiki/Capitala" title="Capitala">capitala</a>. Maugrat l'intrada en guèrra dau <a href="/wiki/Comtat_de_Fois" class="mw-redirect" title="Comtat de Fois">Comtat de Fois</a>, lei Tolosencs foguèron obligats de demandar la proteccion dau rèi <a href="/w/index.php?title=Jaume_II_d%27Aragon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaume II d'Aragon (la pagina existís pas)">Jaume II d'Aragon</a>. Pasmens, aquò empediguèt la perseguida de la <a href="/wiki/Crosada" title="Crosada">Crosada</a> qu'esquichèt pas la coalicion occitanoaragonesa a la <a href="/wiki/Batalha_de_Mur%C3%A8th" title="Batalha de Murèth">batalha de Murèth</a> (<a href="/wiki/1213" class="mw-redirect" title="1213">1213</a>). Aqueu combat veguèt tanben la mòrt dau rèi d'Aragon e marquèt la fin de la premiera partida de la <a href="/wiki/Crosada_deis_Albig%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Crosada deis Albigés">Crosada deis Albigés</a>. <br /> <b>1212</b> : dins l'estèpa, lei Khitans reconoguèron la senhoriá dei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. Aquò foguèt un eveniment important per la formacion de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a> car aqueu pòble aviá un mestritge important de la construccion d'<a href="/w/index.php?title=Arma_de_s%C3%A8tge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arma de sètge (la pagina existís pas)">armas de sètge</a>. Ansin, leis armadas de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> poguèron desenant menar de sètges pus eficaç còntra leis estats sedentaris<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> <b>1212</b> : gràcias a la somission dei <a href="/w/index.php?title=Jurchens&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jurchens (la pagina existís pas)">Jurchens</a>, lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> prenguèron lo contraròtle de <a href="/wiki/Manchoria" title="Manchoria">Manchoria</a>. <br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Reconquista_-_S%C3%A8gle_XIII.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Reconquista_-_S%C3%A8gle_XIII.png/220px-Reconquista_-_S%C3%A8gle_XIII.png" decoding="async" width="220" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Reconquista_-_S%C3%A8gle_XIII.png/330px-Reconquista_-_S%C3%A8gle_XIII.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Reconquista_-_S%C3%A8gle_XIII.png/440px-Reconquista_-_S%C3%A8gle_XIII.png 2x" data-file-width="1081" data-file-height="908" /></a><figcaption>Localizacion de la <a href="/wiki/Batalha_de_Las_Navas_de_Tolosa" title="Batalha de Las Navas de Tolosa">batalha de Las Navas de Tolosa</a> e representacion de sei consequéncias territòrialas.</figcaption></figure> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Batalha_de_Las_Navas_de_Tolosa" title="Batalha de Las Navas de Tolosa">Batalha de Las Navas de Tolosa</a>.</div> <p><b>1212</b> : dins la <a href="/wiki/Peninsula_Iberica" title="Peninsula Iberica">Peninsula Iberica</a>, grèva desfacha deis <a href="/w/index.php?title=Almohades&action=edit&redlink=1" class="new" title="Almohades (la pagina existís pas)">Almohades</a> a la <a href="/wiki/Batalha_de_Las_Navas_de_Tolosa" title="Batalha de Las Navas de Tolosa">batalha de Las Navas de Tolosa</a> còntra una coalicion d'estats crestians. Entraïnèt l'afondrament de la poissança militara <a href="/wiki/Islam" title="Islam">musulmana</a> dins la region. <br /> <b>1213-1214</b> : represa de l'invasion <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">mongòla</a> de l'<a href="/w/index.php?title=Emp%C3%A8ri_Jin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Empèri Jin (la pagina existís pas)">Empèri Jin</a>. En despiech de quauquei succès defensius, lei Jin foguèron obligats d'acceptar lo pagament d'un important <a href="/wiki/Tribut" title="Tribut">tribut</a> per obtenir lo retirament de seis adversaris (→ <a href="/wiki/1215" class="mw-redirect" title="1215">1215</a>). <br /> <b>1213-1214</b> : guèrra novèla entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a> (sostenguda per <a href="/wiki/Flandra" class="mw-redirect" title="Flandra">Flandra</a> e per lo <a href="/wiki/Sant_Emp%C3%A8ri_Roman_Germanic" title="Sant Empèri Roman Germanic">Sant Empèri</a>). L'armada <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francesa</a> bateguèt durament seis adversaris ai batalhas de <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_La_Roche-aux-Moines&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de La Roche-aux-Moines (la pagina existís pas)">La Roche-aux-Moines</a> e de <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_Bouvines&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de Bouvines (la pagina existís pas)">Bouvines</a> e poguèt confiscar plusors fèus rebèls. De son caire, seis adversaris deguèron faciar de trèbols intèrnes grèus. <br /> <b>1214</b> : conquista d'una partida dau litorau de la <a href="/wiki/Mar_Negra" title="Mar Negra">Mar Negra</a> per l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">Empèri de Nicèa</a>. <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Magna_Carta_(British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Magna_Carta_%28British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106%29.jpg/220px-Magna_Carta_%28British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Magna_Carta_%28British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106%29.jpg/330px-Magna_Carta_%28British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Magna_Carta_%28British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106%29.jpg/440px-Magna_Carta_%28British_Library_Cotton_MS_Augustus_II.106%29.jpg 2x" data-file-width="7200" data-file-height="4800" /></a><figcaption>Fotografia de la <a href="/wiki/Magna_Carta" title="Magna Carta">Magna Carta</a>.</figcaption></figure> <p><b>1215</b> : afeblit per sei desfachas de <a href="/wiki/1214" class="mw-redirect" title="1214">1214</a>, lo rèi <a href="/wiki/Joan_I_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Joan I d'Anglatèrra">Joan I<sup>èr</sup> d'Anglatèrra</a> foguèt obligat d'adoptar la <a href="/wiki/Magna_Carta" title="Magna Carta">Magna Carta</a>. Aqueu tèxte limitava l'arbitrari reiau e assegurava lo drech a la libertat individuala ò lo contraròtle de l'<a href="/wiki/Imp%C3%B2st" title="Impòst">impòst</a> per lo Grand Conseu dau Reiaume. Dins aquò, lo rèi assaièt de retirar son tèxte e lei barons anglés prepausèron alora la corona dau reiaume au <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_VIII_de_Fran%C3%A7a" title="Loís VIII de França">Loís de França</a> (→ <a href="/wiki/1216" class="mw-redirect" title="1216">1216</a>). <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1215</b> : sancionant la desfacha tolosenca, lo concili de Latran donèt la quasi totalitat dei fèus dau còmte <a href="/wiki/Ramon_VI_de_Tolosa" title="Ramon VI de Tolosa">Ramon VI de Tolosa</a> a <a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Simon de Montfòrt</a>. Lo venceire s'installèt a <a href="/wiki/Tolosa" title="Tolosa">Tolosa</a> e aviá juridicament ganhat la guèrra. Pasmens, son autoritat èra totjorn pas reconeguda per la populacion, per lei <a href="/wiki/Faidiment" class="mw-redirect" title="Faidiment">faidits</a> e — pus important — per lei còmtes de Fois e de Tolosa (→ <a href="/wiki/1216" class="mw-redirect" title="1216">1216</a>). <br /> <b>1215-1216</b> : represa de la guèrra entre lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> e l'<a href="/w/index.php?title=Emp%C3%A8ri_Jin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Empèri Jin (la pagina existís pas)">Empèri Jin</a>. Leis envaïsseires prenguèron e pilhèron <a href="/wiki/Pequin" title="Pequin">Pequin</a> mai se turtèron a una resisténcia acarnada. Per la rompre, deguèron començar lo chaple sistematic de la populacion (→ <a href="/wiki/1217" class="mw-redirect" title="1217">1217</a>). <br /> <b>1216</b> : en <a href="/wiki/Mesopotamia" title="Mesopotamia">Mesopotamia</a>, combats entre lei tropas dau <a href="/wiki/Califat_Abbassida" class="mw-redirect" title="Califat Abbassida">Califat Abbassida</a> e aquelei dau <a href="/w/index.php?title=Sultanat_de_Khwarezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat de Khwarezm (la pagina existís pas)">Sultanat de Khwarezm</a>. En dificultat, leis Abbassidas capitèron de resistir gràcias ais atacas organizadas per <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> en <a href="/wiki/Asia_Centrala" title="Asia Centrala">Asia Centrala</a>. <br /> <b>1216</b> : en <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>, mòrt dau rèi <a href="/wiki/Joan_I_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Joan I d'Anglatèrra">Joan</a>. Sei vassaus reconoguèron alora son fiu coma successor e arrestèron de sostenir lo <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_VIII_de_Fran%C3%A7a" title="Loís VIII de França">Loís de França</a>. En cambi d'una indemnitat importanta, aqueu darrier renoncièt a la corona anglesa. <br /> <b>1217</b> : revirada d'una revòuta dei Naimans còntra <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> menada per lo cap <a href="/w/index.php?title=Kuchlug&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuchlug (la pagina existís pas)">Kuchlug</a>. Aquò permetèt a <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> de sometre lei Karakitans qu'acceptèron aisament sa dominacion en causa de sa politica de tolerància <a href="/wiki/Religion" class="mw-redirect" title="Religion">religiosa</a>. <br /> <b>1217-1223</b> : en <a href="/wiki/China" class="mw-disambig" title="China">China</a>, demenicion de l'intensitat dei combats entre Mongòls e Jin car <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> comencèt de s'interessar a l'<a href="/wiki/Asia_Centrala" title="Asia Centrala">Asia Centrala</a>. Pasmens, laissèt de tropas dins la region que contunièron sa politica d'exterminacion dei populacions sedentàrias per conquistar lei províncias de Shanxi, Hebei e de Shangdong. <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Toulouse_-_Plaque_de_Simon_de_Monfort.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Toulouse_-_Plaque_de_Simon_de_Monfort.jpg/220px-Toulouse_-_Plaque_de_Simon_de_Monfort.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Toulouse_-_Plaque_de_Simon_de_Monfort.jpg/330px-Toulouse_-_Plaque_de_Simon_de_Monfort.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Toulouse_-_Plaque_de_Simon_de_Monfort.jpg/440px-Toulouse_-_Plaque_de_Simon_de_Monfort.jpg 2x" data-file-width="3467" data-file-height="2280" /></a><figcaption>Placa contemporanèa a <a href="/wiki/Tolosa" title="Tolosa">Tolosa</a> marcant lo luòc de la mòrt de <a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Simon IV de Montfòrt</a> durant lo sètge de la vila.</figcaption></figure> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1216-1218</b> : revòuta quasi generala dei senhors occitans còntra lei Crosats de <a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Simon de Montfòrt</a>. La temptativa de còntra-ofensiva dau cap crosat mau capitèt e <a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Montfòrt</a> foguèt tuat en assetjant <a href="/wiki/Tolosa" title="Tolosa">Tolosa</a> (<a href="/wiki/1218" class="mw-redirect" title="1218">1218</a>). Foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Amalric_de_Montf%C3%B2rt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amalric de Montfòrt (la pagina existís pas)">Amalric de Montfòrt</a>. <br /> <b>1218</b> : crisi diplomatica entre l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a> e lo <a href="/w/index.php?title=Sultanat_de_Khwarezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat de Khwarezm (la pagina existís pas)">Sultanat de Khwarezm</a> après la destruccion d'una caravana marchanda mongòla. Lo refús de Khwarezm de pagar d'indemnitats decidèt <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a> d'organizar l'invasion de l'<a href="/wiki/Asia_Centrala" title="Asia Centrala">Asia Centrala</a> (→ <a href="/wiki/1219" class="mw-redirect" title="1219">1219</a>). <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1219</b> : en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a> intervencion dau <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_VIII_de_Fran%C3%A7a" title="Loís VIII de França">Loís de França</a> en favor dei Crosats. Pasmens, maugrat lo chaple deis abitants de <a href="/wiki/Marmanda" title="Marmanda">Marmanda</a>, mau capitèt de conquistar <a href="/wiki/Tolosa" title="Tolosa">Tolosa</a>. De son caire, leis Occitans destruguèron la màger part de la <a href="/w/index.php?title=Cavalari%C3%A1_pesuca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cavalariá pesuca (la pagina existís pas)">cavalariá pesuca</a> crosada a la <a href="/wiki/Batalha_de_Basi%C3%A8ja" title="Batalha de Basièja">batalha de Basièja</a>. <br /> <b>1219</b> : per obtenir l'aliança dei <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Sèrbs</a>, l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">emperaire bizantin de Nicèa</a> <a href="/w/index.php?title=Te%C3%B2dor_I%C3%A8r_Lascaris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teòdor Ièr Lascaris (la pagina existís pas)">Teòdor Lascaris</a> donèt l'<a href="/w/index.php?title=Autocefalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Autocefalia (la pagina existís pas)">autocefalia</a> a la Glèisa de <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbia</a>. <br /> <b>1219-1221</b> : invasion dau <a href="/w/index.php?title=Sultanat_de_Khwarezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat de Khwarezm (la pagina existís pas)">Sultanat de Khwarezm</a> per lei tropas mongòlas de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>. Aprofichant la dispersion dei tropas dau Sultanat, lei Mongòls prenguèron e destruguèron <a href="/wiki/Samarcanda" title="Samarcanda">Samarcanda</a>, <a href="/w/index.php?title=Bokhar%C3%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bokharà (la pagina existís pas)">Bokharà</a> e <a href="/w/index.php?title=Urgench&action=edit&redlink=1" class="new" title="Urgench (la pagina existís pas)">Urgench</a> avans d'anientar lei darrierei fòrças enemigas en <a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan">Afganistan</a>. Lo sultan <a href="/w/index.php?title=Ala_ad-Din_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ala ad-Din Muhammad (la pagina existís pas)">Ala ad-Din Muhammad</a> moriguèt dins una illa de la <a href="/wiki/Mar_Caspiana" title="Mar Caspiana">Mar Caspiana</a> e son fiu <a href="/w/index.php?title=Jalal_ad-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jalal ad-Din (la pagina existís pas)">Jalal ad-Din</a> foguèt obligat de s'enfugir a la cort de <a href="/wiki/Delhi" title="Delhi">Delhi</a> (→ (<a href="/wiki/1224" class="mw-redirect" title="1224">1224</a>). <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1220-1221</b> : en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a>, darriera temptativa d'ataca de part d'<a href="/w/index.php?title=Amalric_de_Montf%C3%B2rt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amalric de Montfòrt (la pagina existís pas)">Amalric de Montfòrt</a>. Pasmens, foguèt batut au <a href="/wiki/S%C3%A8tge_de_Cast%C3%A8ln%C3%B2u_d%27Arri_(1220-1221)" title="Sètge de Castèlnòu d'Arri (1220-1221)">sètge de Castèlnòu d'Arri</a> (→ <a href="/wiki/1223" class="mw-redirect" title="1223">1223</a>). <br /> <b>1221</b> : data probabla dau començament d'una revòuta maia còntra lei senhors d'origina <a href="/wiki/Civilizacion_tolt%C3%A8ca" title="Civilizacion toltèca">toltèca</a> de <a href="/wiki/Chichen_Itza" class="mw-redirect" title="Chichen Itza">Chichen Itza</a> que dominavan la <a href="/wiki/Peninsula" title="Peninsula">peninsula</a> de Yucatan dempuei lo sègle X. Una <a href="/wiki/Gu%C3%A8rra_civila" title="Guèrra civila">guèrra civila</a> rapida entraïnèt l'afondrament de la ciutat e de son autoritat. Lei venceires, gropats a l'entorn dau generau <a href="/w/index.php?title=Hunac_Ceel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hunac Ceel (la pagina existís pas)">Hunac Ceel</a>, decidiguèron de bastir una <a href="/wiki/Capitala" title="Capitala">capitala</a> novèla que venguèt la <a href="/wiki/Vila" title="Vila">vila</a> <a href="/wiki/Fortificacion" title="Fortificacion">fortificada</a> de <a href="/w/index.php?title=Mayapan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mayapan (la pagina existís pas)">Mayapan</a>, darrier grand centre urban maia. Lo sobeiran maia novèu foguèt chausit au sen dei <a href="/w/index.php?title=Cocomes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cocomes (la pagina existís pas)">Cocomes</a> mai divèrsei dinastias importantas obtenguèron una plaça assegurada au sen dau <a href="/wiki/Gov%C3%A8rn" title="Govèrn">govèrn</a>. <br /> <b>1222</b> : dins l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">Empèri de Nicèa</a>, mòrt de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Te%C3%B2dor_I%C3%A8r_Lascaris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teòdor Ièr Lascaris (la pagina existís pas)">Teòdor Lascaris</a> que foguèt remplaçat per son gendre <a href="/w/index.php?title=Joan_III_Dukas_Vatatz%C3%A8s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan III Dukas Vatatzès (la pagina existís pas)">Joan III Dukas Vatatzès</a>. Energic e letrut, l'emperaire novèu menèt una politica de renfòrçament de l'Empèri dins lei domenis militars e economics. <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1223-1224</b> : en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a>, <a href="/w/index.php?title=S%C3%A8tge_de_Carcassona_(1223-1224)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sètge de Carcassona (1223-1224) (la pagina existís pas)">sètge de Carcassona</a> per lei senhors occitans e brèva victòria còntra la <a href="/wiki/Crosada_dels_albigeses" title="Crosada dels albigeses">Crosada</a>. D'efiech, lei partisans d'<a href="/w/index.php?title=Amalric_de_Montf%C3%B2rt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amalric de Montfòrt (la pagina existís pas)">Amalric de Montfòrt</a> quitèron lo país. Pasmens, Almaric i laissèt totei sei drechs au rèi de França (→ <a href="/wiki/1226" class="mw-redirect" title="1226">1226</a>). <br /> <b>1224</b> : aprofichant de trèbols en <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>, lo rèi <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_VIII_de_Fran%C3%A7a" title="Loís VIII de França">Loís VIII de França</a> ataquèt e ocupèt <a href="/wiki/La_Roch%C3%A8la" class="mw-redirect" title="La Rochèla">La Rochèla</a>. Divèrsei liberalitats li permetèron d'obtenir la somission rapida de tota la region. <br /> <b>1225</b> : en <a href="/wiki/Mesopotamia" title="Mesopotamia">Mesopotamia</a>, mòrt dau califa <a href="/wiki/Califat_Abbassida" class="mw-redirect" title="Califat Abbassida">abbassida</a> <a href="/w/index.php?title=An-Nasir&action=edit&redlink=1" class="new" title="An-Nasir (la pagina existís pas)">An-Nasir</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Az-Zahir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Az-Zahir (la pagina existís pas)">Az-Zahir</a> (→ <a href="/wiki/1226" class="mw-redirect" title="1226">1226</a>). <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1226</b> : en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a>, intervencion dau rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_VIII_de_Fran%C3%A7a" title="Loís VIII de França">Loís VIII</a> per restablir sei « drechs » dins la region. Capitèt de conquistar <a href="/wiki/Avinhon" title="Avinhon">Avinhon</a> après un sètge malaisat mai moriguèt quauquei jorns après la fin de la batalha. Dins aquò, obtenguèt la somission dei domenis Trencavel. Un senescau, <a href="/w/index.php?title=Humbert_de_Beaujeu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Humbert de Beaujeu (la pagina existís pas)">Humbert de Beaujeu</a>, demorèt dins la region amb una pichona armada. <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_IX_de_Fran%C3%A7a" title="Loís IX de França">Loís IX</a>, encara un enfant, venguèt rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> sota la regéncia de sa maire <a href="/wiki/Blanca_de_Castelha" title="Blanca de Castelha">Blanca de Castelha</a>. <br /> <b>1226</b> : mòrt dau califa <a href="/w/index.php?title=Az-Zahir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Az-Zahir (la pagina existís pas)">Az-Zahir</a> a l'eissida d'un rèine fòrça brèu. Foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Al-Mustansir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Mustansir (la pagina existís pas)">Al-Mustansir</a>. <br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l_-_Extension_durant_lo_r%C3%A8ine_de_Genghis_Khan.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l_-_Extension_durant_lo_r%C3%A8ine_de_Genghis_Khan.png/220px-Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l_-_Extension_durant_lo_r%C3%A8ine_de_Genghis_Khan.png" decoding="async" width="220" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l_-_Extension_durant_lo_r%C3%A8ine_de_Genghis_Khan.png/330px-Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l_-_Extension_durant_lo_r%C3%A8ine_de_Genghis_Khan.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l_-_Extension_durant_lo_r%C3%A8ine_de_Genghis_Khan.png/440px-Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l_-_Extension_durant_lo_r%C3%A8ine_de_Genghis_Khan.png 2x" data-file-width="2459" data-file-height="1340" /></a><figcaption>Extension de l'Empèri Mongòl durant lo rèine de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>.</figcaption></figure> <p><b>1227</b> : mòrt de <a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>. Chausiguèt son fiu <a href="/wiki/Ogedei" title="Ogedei">Ogedei</a> coma successor. Sa disparicion aguèt pas d'efiech sus l'expansionisme dei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> que perseguiguèron sei campanhas en <a href="/wiki/Asia" title="Asia">Asia</a>, en <a href="/wiki/Orient_Mejan" title="Orient Mejan">Orient Mejan</a> e en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> durant la màger part dau sègle XIII. <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1228-1229</b> : en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a>, somission dau còmte <a href="/wiki/Ramon_VII_de_Tolosa" title="Ramon VII de Tolosa">Ramon VII de Tolosa</a> après l'adopcion d'una tactica novèla, basada sus la destruccion sistematica dei culturas, per lei tropas francesas. La patz permetèt au rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> d'integrar lei domenis Trencavel dins son domeni personau. De mai, <a href="/wiki/Ramon_VII_de_Tolosa" title="Ramon VII de Tolosa">Ramon VII</a> foguèt obligat d'adoptar lo fraire de <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_IX_de_Fran%C3%A7a" title="Loís IX de França">Loís IX de França</a> coma eiretier e successor. <br /> <b>1230</b> : dins la <a href="/wiki/Peninsula_Iberica" title="Peninsula Iberica">Peninsula Iberica</a>, integracion definitiva dau <a href="/wiki/Reiaume_de_Leon" title="Reiaume de Leon">Reiaume de Leon</a> dins aqueu de <a href="/wiki/Reiaume_de_Castelha" title="Reiaume de Castelha">Castelha</a>. <br /> <b>1230-1231</b> : guèrra sensa resultat entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e una aliança gropant <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a> e <a href="/wiki/Bretanha" class="mw-disambig" title="Bretanha">Bretanha</a> (→ <a href="/wiki/1234" class="mw-redirect" title="1234">1234</a>). <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1233</b> : en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a>, generalizacion de l'<a href="/wiki/Inquisicion" title="Inquisicion">Inquisicion</a> per reprimir lo <a href="/wiki/Catarisme" title="Catarisme">catarisme</a>. Pasmens, maugrat quauquei succès, leis inquisitors se turtèron a una resisténcia populara importanta. <br /> <b>1234</b> : represa de la guèrra entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e <a href="/wiki/Bretanha" class="mw-disambig" title="Bretanha">Bretanha</a>. Batuts, lei Bretons deguèron liurar divèrsei plaças frontalieras. Aquò privèt <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a> d'aliat continentau e lo rèi <a href="/wiki/Enric_III_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Enric III d'Anglatèrra">Enric III d'Anglatèrra</a> deguèt acceptar una trèva amb <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_IX_de_Fran%C3%A7a" title="Loís IX de França">Loís IX de França</a>. <br /> <b>1234-1235</b> : rompedura diplomatica entre lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> e lei <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a> e començament d'una lònga guèrra entre lei dos camps (→ <a href="/wiki/1236" class="mw-redirect" title="1236">1236</a>). <br /> <b>1236</b> : en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>, presa de <a href="/w/index.php?title=Xiangyang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xiangyang (la pagina existís pas)">Xiangyang</a> e de <a href="/w/index.php?title=Chengdu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chengdu (la pagina existís pas)">Chengdu</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. Lei doas vilas foguèron pilhadas e destruchas. Dins aquò, lei Chinés capitèron de <a href="/wiki/Fortificacion" title="Fortificacion">fortificar</a> una partida de sa frontiera per limitar l'efiech de la <a href="/wiki/Cavalari%C3%A1" title="Cavalariá">cavalariá</a> advèrsa (→ <a href="/wiki/1239" class="mw-redirect" title="1239">1239</a>). <br /> <b>1236</b> : dins la <a href="/wiki/Peninsula_Iberica" title="Peninsula Iberica">Peninsula Iberica</a>, presa de <a href="/wiki/C%C3%B2rdoa" title="Còrdoa">Còrdoa</a> per lei fòrças castelhanas (→ <a href="/wiki/1238" class="mw-redirect" title="1238">1238</a>). <br /> <b>1238</b> : conquista de <a href="/wiki/Val%C3%A9ncia" title="Valéncia">Valéncia</a> per leis <a href="/wiki/Reialme_d%27Aragon" class="mw-redirect" title="Reialme d'Aragon">Aragonés</a>. <br /> <b>1239</b> : reconquista de <a href="/w/index.php?title=Xiangyang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xiangyang (la pagina existís pas)">Xiangyang</a> per lei <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a> (→ <a href="/wiki/1241" class="mw-redirect" title="1241">1241</a>). <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Battle_of_Mohi_1241.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Battle_of_Mohi_1241.PNG/220px-Battle_of_Mohi_1241.PNG" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Battle_of_Mohi_1241.PNG/330px-Battle_of_Mohi_1241.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Battle_of_Mohi_1241.PNG/440px-Battle_of_Mohi_1241.PNG 2x" data-file-width="1738" data-file-height="1055" /></a><figcaption>Representacion europèa de la <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_Mohi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de Mohi (la pagina existís pas)">batalha de Mohi</a> entre <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> e <a href="/wiki/Ongria" title="Ongria">Ongrés</a> (sègle XIII).</figcaption></figure> <p><b>1241</b> : incursions <a href="/wiki/Mongolia" title="Mongolia">mongòlas</a> importantas en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa_Centrala" title="Euròpa Centrala">Euròpa Centrala</a> dirigidas còntra <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>, <a href="/wiki/Ongria" title="Ongria">Ongria</a> e <a href="/wiki/Transilv%C3%A0nia" title="Transilvània">Transilvània</a>. Lei nomadas ganhèron plusors batalhas e pilhèron <a href="/w/index.php?title=Budapest&action=edit&redlink=1" class="new" title="Budapest (la pagina existís pas)">Pest</a> e <a href="/wiki/Zagr%C3%A8b" title="Zagrèb">Zagrèb</a> avans de se retirar per participar a la designacion dau successor d'<a href="/wiki/Ogedei" title="Ogedei">Ogedei</a>. L'ataca aguèt de consequéncias politicas en <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a> car la mòrt dau duc <a href="/w/index.php?title=Enric_II_lo_Pi%C3%B3s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enric II lo Piós (la pagina existís pas)">Enric II lo Piós</a> sus lo <a href="/wiki/Batalha_de_Legnica" title="Batalha de Legnica">prat batalhier</a> entraïnèt la fragmentacion de son domeni. <br /> <b>1241</b> : en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>, reconquista de totei lei territòris perduts còntra lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> (franc de <a href="/w/index.php?title=Chengdu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chengdu (la pagina existís pas)">Chengdu</a>) per leis armadas <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a>. <br /> <b>1242-1251</b> : encalament dau conflicte entre <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòl</a> e <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a>. <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1243-1244</b> : <a href="/wiki/S%C3%A8tge_de_Montsegur_(1243-1244)" title="Sètge de Montsegur (1243-1244)">sètge de Montsegur</a> e eliminacion dei caps principaus de la <a href="/wiki/Catarisme" title="Catarisme">Glèisa Catara</a>. Aquò marquèt lo començament dau desmantelament dau <a href="/wiki/Catarisme" title="Catarisme">catarisme</a> en <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">Occitània</a>. <br /> <b>1244</b> : decision dau rèi <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_IX_de_Fran%C3%A7a" title="Loís IX de França">Loís IX de França</a> d'organizar una crosada novèla (→ <a href="/wiki/1248" class="mw-redirect" title="1248">1248</a>). <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1246</b> : maridatge de <a href="/w/index.php?title=Carles_I_d%27Anjau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carles I d'Anjau (la pagina existís pas)">Carles I<sup>èr</sup> d'Anjau</a> e <a href="/w/index.php?title=Beatritz_de_Proven%C3%A7a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beatritz de Provença (la pagina existís pas)">Beatritz</a>, filha dau còmte de <a href="/wiki/Proven%C3%A7a" title="Provença">Provença</a> <a href="/w/index.php?title=Ramon_Berengui%C3%A8r_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramon Berenguièr IV (la pagina existís pas)">Ramon Berenguièr IV</a>. Aquò entraïnèt l'intrada de <a href="/wiki/Proven%C3%A7a" title="Provença">Provença</a> au sen de l'esfèra d'influéncia capeciana. <br /> <b>1248</b> : dins la <a href="/wiki/Peninsula_Iberica" title="Peninsula Iberica">Peninsula Iberica</a>, conquista de <a href="/wiki/Sevilha" title="Sevilha">Sevilha</a> per lei fòrças <a href="/wiki/Reiaume_de_Castelha" title="Reiaume de Castelha">castelhanas</a>. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/w/index.php?title=Setena_Crosada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Setena Crosada (la pagina existís pas)">Setena Crosada</a>.</div> <p><b>1248-1250</b> : ataca d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a> per la <a href="/w/index.php?title=Setena_Crosada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Setena Crosada (la pagina existís pas)">Setena Crosada</a> (<a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>, <a href="/w/index.php?title=Reiaume_de_Chipre&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiaume de Chipre (la pagina existís pas)">Chipre</a>, òrdres monastics). Maugrat la pèrda dau pòrt de <a href="/wiki/Damieta" title="Damieta">Damieta</a>, lei Mamelocs capitèron de resistir a la <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_Mansura&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de Mansura (la pagina existís pas)">batalha de Mansura</a> e capturar lo rèi <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_IX_de_Fran%C3%A7a" title="Loís IX de França">Loís IX de França</a>. Aquela victòria permetèt a <a href="/wiki/Chajar_ad-Durr" title="Chajar ad-Durr">Chajar ad-Durr</a> de venir <i>de facto</i> sobeirana d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> e de fondar lei dinastias mamelocas qu'anavan dirigir lo país fis au sgle XVI. <a href="/wiki/Lo%C3%ADs_IX_de_Fran%C3%A7a" title="Loís IX de França">Loís IX</a> foguèt liberat en cambi d'un recapte e de l'evacuacion de <a href="/wiki/Damieta" title="Damieta">Damieta</a>. <br /> <b>1250</b> : presa dau poder per la <a href="/w/index.php?title=Dinastia_Folkung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinastia Folkung (la pagina existís pas)">dinastia Folkung</a> amb l'eleccion de <a href="/w/index.php?title=Valdemar_Ier_de_Su%C3%A8cia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valdemar Ier de Suècia (la pagina existís pas)">Valdemar I<sup>èr</sup></a> coma rèi. Pasmens, dins lei fachs lo poder demorèt entre lei mans de son paire <a href="/w/index.php?title=Birger_Jarl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birger Jarl (la pagina existís pas)">Birger Jarl</a> (→ <a href="/wiki/1252" class="mw-redirect" title="1252">1252</a>). <br /> <b>1251</b> : reconoissença de <a href="/wiki/Litu%C3%A0nia" title="Lituània">Lituània</a> coma estat <a href="/wiki/Cristianisme" title="Cristianisme">crestian</a> per lo papa <a href="/w/index.php?title=Innocenci_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Innocenci IV (la pagina existís pas)">Innocenci IV</a> après lo batejament dau grand duc <a href="/w/index.php?title=Mindraugas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mindraugas (la pagina existís pas)">Mindraugas</a>. En principi, aquò empediguèt desenant l'organizacion d'una crosada còntra la region. <br /> </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:It%C3%A0lia_-_Division_de_la_Peninsula_v%C3%A8rs_1250.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/It%C3%A0lia_-_Division_de_la_Peninsula_v%C3%A8rs_1250.png/220px-It%C3%A0lia_-_Division_de_la_Peninsula_v%C3%A8rs_1250.png" decoding="async" width="220" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/It%C3%A0lia_-_Division_de_la_Peninsula_v%C3%A8rs_1250.png/330px-It%C3%A0lia_-_Division_de_la_Peninsula_v%C3%A8rs_1250.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/It%C3%A0lia_-_Division_de_la_Peninsula_v%C3%A8rs_1250.png/440px-It%C3%A0lia_-_Division_de_la_Peninsula_v%C3%A8rs_1250.png 2x" data-file-width="1018" data-file-height="1089" /></a><figcaption>Division politica d'<a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">Itàlia</a> vèrs <a href="/wiki/1250" class="mw-redirect" title="1250">1250</a>.</figcaption></figure> <p><b>1251</b> : invasion d'<a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">Itàlia</a> per l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Conrad_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conrad IV (la pagina existís pas)">Conrad IV</a> per sostenir sei revendicacions sus lo <a href="/w/index.php?title=Reiaume_de_Sic%C3%ADlia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reiaume de Sicília (la pagina existís pas)">Reiaume de Sicília</a>. Gràcias ais esfòrç de son fraire naturau <a href="/w/index.php?title=Manfred_I%C3%A8r_de_Sic%C3%ADlia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manfred Ièr de Sicília (la pagina existís pas)">Manfred</a>, ocupèt la màger dau reiaume franc de <a href="/wiki/N%C3%A0pols" title="Nàpols">Nàpols</a> e de <a href="/wiki/C%C3%A0poa" title="Càpoa">Càpoa</a>. <br /> <b>1251</b> : reglament dei tensions entraïnadas per la <a href="/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt">mòrt</a> dau <a href="/w/index.php?title=Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khan (la pagina existís pas)">khan</a> <a href="/w/index.php?title=Guyuk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guyuk (la pagina existís pas)">Guyuk</a> amb l'eleccion de <a href="/wiki/Mongke" title="Mongke">Mongke</a>. Dins lei fachs, lo Grand Khan novèu laissèt una autonòmia importanta a son fraire <a href="/w/index.php?title=Kublai_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kublai Khan (la pagina existís pas)">Kublai Khan</a> (<a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>) e a <a href="/w/index.php?title=Hulagu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hulagu (la pagina existís pas)">Hulagu</a> (<a href="/w/index.php?title=Khorasan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khorasan (la pagina existís pas)">Khorasan</a>, <a href="/wiki/Iraq" title="Iraq">Iraq</a>, <a href="/wiki/Cauc%C3%A0s" title="Caucàs">Caucàs</a>...). Aquò menèt pauc a pauc a la fragmentacion de l'Empèri. <br /> <b>1252</b> : en <a href="/wiki/Su%C3%A8cia" title="Suècia">Suècia</a>, fondacion de la vila d'<a href="/wiki/Estoc%C3%B2lme" title="Estocòlme">Estocòlme</a> per <a href="/w/index.php?title=Bilger_Jarl&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bilger Jarl (la pagina existís pas)">Bilger Jarl</a>. <br /> <b>1254</b> : invasion mongòla de <a href="/wiki/Cor%C3%A8a" title="Corèa">Corèa</a>. Dins aquò, lei fòrças dau reiaume de <a href="/w/index.php?title=Goryeo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Goryeo (la pagina existís pas)">Goryeo</a>, comandadas per lo <a href="/wiki/Generau" title="Generau">generau</a> <a href="/w/index.php?title=Choe_Ui&action=edit&redlink=1" class="new" title="Choe Ui (la pagina existís pas)">Choe Ui</a>, assaièron de resistir (→ <a href="/wiki/1258" class="mw-redirect" title="1258">1258</a>). <br /> <b>1255</b> : <a href="/wiki/Famina" title="Famina">famina</a> grèva en <a href="/wiki/Portugal" title="Portugal">Portugau</a>. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/Pichona_Edat_glaci%C3%A0ria" title="Pichona Edat glaciària">Pichona Edat glaciària</a>.</div> <p><b>1257</b> : en <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a>, erupcion dau volcan <a href="/w/index.php?title=Samalas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samalas (la pagina existís pas)">Samalas</a>. Entraïnèt de destruccions considerablas dins la region amb la disparicion de plusors reiaumes locaus. Foguèt benlèu una causa de la <a href="/wiki/Pichona_Edat_glaci%C3%A0ria" title="Pichona Edat glaciària">Pichona Edat glaciària</a>. <br /> <b>1257</b> : en <a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>, assassinat de <a href="/wiki/Chajar_ad-Durr" title="Chajar ad-Durr">Chajar ad-Durr</a> que foguèt remplaçada per <a href="/w/index.php?title=Al-Mansur_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Mansur Ali (la pagina existís pas)">Al-Mansur Ali</a>. <br /> <b>1258</b> : <a href="/wiki/Tractat_de_Corbeil" class="mw-disambig" title="Tractat de Corbeil">tractat de Corbeil</a> entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e <a href="/wiki/Reialme_d%27Aragon" class="mw-redirect" title="Reialme d'Aragon">Aragon</a>. Permetèt de definir clarament la frontiera qu'èra contestada dempuei la <a href="/wiki/Crosada_deis_Albig%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Crosada deis Albigés">Crosada deis Albigés</a>. <br /> <b>1258</b> : invasion mongòla de <a href="/wiki/Litu%C3%A0nia" title="Lituània">Lituània</a>. S'acabèt probablament per un resultat indecís<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Persian_painting_of_H%C3%BCleg%C3%BC%E2%80%99s_army_attacking_city_with_siege_engine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Persian_painting_of_H%C3%BCleg%C3%BC%E2%80%99s_army_attacking_city_with_siege_engine.jpg/220px-Persian_painting_of_H%C3%BCleg%C3%BC%E2%80%99s_army_attacking_city_with_siege_engine.jpg" decoding="async" width="220" height="315" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Persian_painting_of_H%C3%BCleg%C3%BC%E2%80%99s_army_attacking_city_with_siege_engine.jpg/330px-Persian_painting_of_H%C3%BCleg%C3%BC%E2%80%99s_army_attacking_city_with_siege_engine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Persian_painting_of_H%C3%BCleg%C3%BC%E2%80%99s_army_attacking_city_with_siege_engine.jpg/440px-Persian_painting_of_H%C3%BCleg%C3%BC%E2%80%99s_army_attacking_city_with_siege_engine.jpg 2x" data-file-width="1119" data-file-height="1600" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pintura" title="Pintura">Pintura</a> persana representant lo sètge de Bagdad e l'utilizacion de maquinas de sètge per lei Mongòls (sègle XIV).</figcaption></figure> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/wiki/S%C3%A8tge_de_Bagdad_(1258)" title="Sètge de Bagdad (1258)">Sètge de Bagdad (1258)</a>.</div> <p><b>1258</b> : invasion mongòla de <a href="/wiki/Mesopotamia" title="Mesopotamia">Mesopotamia</a> e presa de <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a>. La <a href="/wiki/Capitala" title="Capitala">capitala</a> <a href="/wiki/Califat_abbassida" title="Califat abbassida">abbassida</a> foguèt pilhada e destrucha (entre 90 000<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> e un milion de mòrts). Aquò marquèt la fin de l'independéncia deis Abbassidas amb la fugida dei subrevivents de la dinastia en <a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a> ont obtenguèron la proteccion dei Mamelocs. En mai d'aquò, la destruccion deis òbras intellectualas gardadas dins lei bibliotecas de la ciutat entraïnèt lo declin dei sciéncias arabas. Enfin, <a href="/wiki/Mesopotamia" title="Mesopotamia">Mesopotamia</a>, region centrala dins l'istòria umana dempuei l'<a href="/wiki/Antiquitat" title="Antiquitat">Antiquitat</a> Auta perdiguèt tota importància fins au sègle XX. <br /> <b>1258</b> : en <a href="/wiki/Cor%C3%A8a" title="Corèa">Corèa</a>, assassinat dau generau <a href="/w/index.php?title=Choe_Ui&action=edit&redlink=1" class="new" title="Choe Ui (la pagina existís pas)">Choe Ui</a> qu'èra partisan de perseguir lo combat còntra lei Mongòls. Foguèt remplaçat per un partisan de la <a href="/wiki/Patz" title="Patz">patz</a>, <a href="/w/index.php?title=Wonjong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wonjong (la pagina existís pas)">Wonjong</a>, qu'acceptèt vassau de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>. Pasmens, après la retirada dei Mongòls, una guèrra civila comencèt entre partisans e adversaris de <a href="/w/index.php?title=Wonjong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wonjong (la pagina existís pas)">Wonjong</a>. <br /> <b>1258</b> : revirada d'una ataca mongòla d'amplor còntra lei <a href="/wiki/Fortificacion" title="Fortificacion">fortificacions</a> <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a> de <a href="/wiki/Sichuan" title="Sichuan">Sichuan</a>. Em mai d'aquò, una epidemia decimèt pauc a pauc leis asalhidors. <br /> <b>1259</b> : <a href="/w/index.php?title=Tractat_de_Par%C3%ADs_(1259)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tractat de París (1259) (la pagina existís pas)">tractat de París</a> entre <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>. Permetèt de restaurar la patz entre lei dos reiaumes. <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a> retrobèt ò gardèt la possession de <a href="/wiki/Lemosin_(region)" title="Lemosin (region)">Lemosin</a>, de <a href="/wiki/Perig%C3%B2rd" title="Perigòrd">Perigòrd</a>, de <a href="/wiki/Guiana" title="Guiana">Guiana</a>, de <a href="/wiki/Carcin" title="Carcin">Carcin</a>, d'<a href="/wiki/Agen%C3%A9s" title="Agenés">Agenés</a> e dau sud de Charanta. Pasmens, la senhoriá <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francesa</a> i foguèt clarament tornada afiermar. <br /> <b>1259</b> : signatura dau <a href="/w/index.php?title=Tractat_de_Nymphaeon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tractat de Nymphaeon (la pagina existís pas)">tractat de Nymphaeon</a> entre l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">Empèri de Nicèa</a> e la <a href="/wiki/Republica_de_G%C3%A8noa" title="Republica de Gènoa">Republica de Gènoa</a>. En cambi de concessions comercialas importantas, permetèt ai Bizantins de Nicèa d'obtenir l'aliança de la <a href="/w/index.php?title=Republica_marchanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republica marchanda (la pagina existís pas)">republica marchanda</a>. <br /> <b>1259</b> : en <a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>, còp d'Estat dau regent <a href="/w/index.php?title=Qutuz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qutuz (la pagina existís pas)">Qutuz</a> que reversèt lo sultan <a href="/w/index.php?title=Al-Mansur_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Mansur Ali (la pagina existís pas)">Al-Mansur Ali</a>. Per empedir tota oposicion, decidèt de s'opausar ai <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> de <a href="/w/index.php?title=Hulagu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hulagu (la pagina existís pas)">Hulagu</a> (→ <a href="/wiki/1260" class="mw-redirect" title="1260">1260</a>). <br /> <b>1259-1264</b> : dins l'<a href="/wiki/Est%C3%A8pa" title="Estèpa">estèpa</a> <a href="/wiki/Eurasia" title="Eurasia">eurasiatica</a>, mòrt dau khan <a href="/wiki/Mongke" title="Mongke">Mongke</a>. Sa succession entraïnèt una guèrra civila entre sei fraires <a href="/wiki/Kubilai_Khan" title="Kubilai Khan">Kubilai Khan</a>, partisan d'una sinizacion dau pòble mongòl, e <a href="/w/index.php?title=Ariq_Boqa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ariq Boqa (la pagina existís pas)">Ariq Boqa</a> qu'èra sostengut per lei partisans d'un mantenement de la tradicion mongòla. Lo conflicte s'acabèt per la victòria de <a href="/wiki/Kubilai_Khan" title="Kubilai Khan">Kubilai Khan</a>. Dins lei fachs, aquò menèt a la fragmentacion definitiva de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>. <br /> <b>1260</b> : en <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Siria</a>, victòria dei Mamelocs d'Egipte còntra lei Mongòls de <a href="/w/index.php?title=Hulagu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hulagu (la pagina existís pas)">Hulagu</a> a la <a href="/w/index.php?title=Batalha_d%27Ain_Jalut&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha d'Ain Jalut (la pagina existís pas)">batalha d'Ain Jalut</a>. Aqueu combat marquèt lo limit de l'expansion mongòl en Orient Mejan. Après aquela batalha, lo sultan <a href="/w/index.php?title=Qutuz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qutuz (la pagina existís pas)">Qutuz</a> foguèt reversat e executat per <a href="/w/index.php?title=Baybars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baybars (la pagina existís pas)">Baybars</a>. <br /> <b>1260</b> : ocupadas per la guèrra de succession començada en <a href="/wiki/1259" class="mw-redirect" title="1259">1259</a>, lei tropas mongòlas abandonèron totei sei conquistas en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a> (→ <a href="/wiki/1265" class="mw-redirect" title="1265">1265</a>). Lo ministre <a href="/wiki/Jia_Sidao" title="Jia Sidao">Jia Sidao</a> assaièt d'aprofichar la situacion per redreiçar lei finanças estatalas mai sa politica fiscala venguèt rapidament fòrça impopulara (→ <a href="/wiki/1262" class="mw-redirect" title="1262">1262</a>). <br /> <b>1261</b> : après l'aliança de certanei Francs amb lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> en <a href="/wiki/1260" class="mw-redirect" title="1260">1260</a>, lo sultan <a href="/w/index.php?title=Baybars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baybars (la pagina existís pas)">Baybars</a> decidèt de conquistar totei leis estats crosats d'<a href="/wiki/Orient_Mejan" title="Orient Mejan">Orient Mejan</a>. Dins aquò, se turtèt a una resisténcia acarnada (→ <a href="/wiki/1266" class="mw-redirect" title="1266">1266</a>). <br /> <b>1261</b> : restauracion de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> per <a href="/w/index.php?title=Miqu%C3%A8u_VIII_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miquèu VIII Paleòleg (la pagina existís pas)">Miquèu VIII Paleòleg</a> que capitèt de reconquistar <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>. <br /> <b>1262</b> : dins l'<a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Empèri Song</a>, nacionalizacion parciala dei tèrras <a href="/wiki/Agricultura" title="Agricultura">agricòlas</a>. Pasmens, lo projècte foguèt atacat per lei <a href="/wiki/Confucianisme" title="Confucianisme">confucianistas</a>, partisans d'<a href="/wiki/Imp%C3%B2st" title="Impòst">impòsts</a> febles e de la proprietat privada. <br /> <b>1263</b> : mòrt d'<a href="/wiki/Alexandre_Nevski" title="Alexandre Nevski">Alexandre Nevski</a>. Son domeni foguèt devesit entre seis eiretiers, çò que donèt naissança au <a href="/w/index.php?title=Principat_de_Mosc%C3%B2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat de Moscòu (la pagina existís pas)">Principat de Moscòu</a>. <br /> <b>1264</b> : en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>, mòrt de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Lizong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lizong (la pagina existís pas)">Lizong</a> que foguèt remplaçat per son nebòt <a href="/w/index.php?title=Duzong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duzong (la pagina existís pas)">Duzong</a>. <br /> <b>1264-1267</b> : <a href="/w/index.php?title=Segonda_gu%C3%A8rra_dei_Barons&action=edit&redlink=1" class="new" title="Segonda guèrra dei Barons (la pagina existís pas)">segonda guèrra dei Barons</a> en <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>. Menats per <a href="/wiki/Simon_V_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon V de Montfòrt">Simon V de Montfòrt</a>, plusors senhors anglés assaièron sensa succès de limitar lo poder reiau. <br /> <b>1265</b> : represa de la guèrra entre lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> e lei <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a>. <br /> <b>1266</b> : en <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Siria</a>-<a href="/wiki/Palestina" class="mw-redirect" title="Palestina">Palestina</a>, importanta victòria mameloca amb la presa de la fortalesa de <a href="/w/index.php?title=Safed&action=edit&redlink=1" class="new" title="Safed (la pagina existís pas)">Safed</a> (→ <a href="/wiki/1268" class="mw-redirect" title="1268">1268</a>). <br /> <b>1267-1273</b> : en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>, sètge e presa de <a href="/w/index.php?title=Xiangyang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xiangyang (la pagina existís pas)">Xiangyang</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. Au mens 250 000 personas foguèron tuats durant lo pilhatge (→ <a href="/wiki/1275" class="mw-redirect" title="1275">1275</a>). <br /> <b>1268</b> : presa dau pòrt de <a href="/w/index.php?title=Jaffa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jaffa (la pagina existís pas)">Jaffa</a> e de la vila d'<a href="/w/index.php?title=Antioquia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antioquia (la pagina existís pas)">Antioquia</a> per lei <a href="/wiki/Mamelocs" title="Mamelocs">Mamelocs</a>. Aquò marquèt la disparicion dau <a href="/w/index.php?title=Principat_d%27Antioquia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principat d'Antioquia (la pagina existís pas)">Principat d'Antioquia</a>. <br /> <b>1270</b> : en <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>, mòrt dau negus <a href="/w/index.php?title=Harbai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harbai (la pagina existís pas)">Harbai</a>. Foguèt remplaçat per lo cap rebèl <a href="/w/index.php?title=Yekuno_Amlak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yekuno Amlak (la pagina existís pas)">Yekuno Amlak</a> que fondèt la <a href="/wiki/Dinastia_salomoniana" title="Dinastia salomoniana">dinastia salomoniana</a>. Lo negus novèu installèt sa capitala a <a href="/w/index.php?title=Tegurlet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tegurlet (la pagina existís pas)">Tegurlet</a> dins la region de <a href="/w/index.php?title=Choa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Choa (la pagina existís pas)">Choa</a>. <br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:Flag_of_Occitania_(with_star).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/20px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/30px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6d/Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg/40px-Flag_of_Occitania_%28with_star%29.svg.png 2x" data-file-width="798" data-file-height="531" /></a></span> <b>1271</b> : annexion dau <a href="/wiki/Comtat_de_Tolosa" title="Comtat de Tolosa">Comtat de Tolosa</a> dins lo domeni reiau. <br /> </p> <div class="bandeau-section bandeau-niveau-detail loupe">Article detalhat: <a href="/w/index.php?title=Novena_Crosada&action=edit&redlink=1" class="new" title="Novena Crosada (la pagina existís pas)">Novena Crosada</a>.</div> <p><b>1271-1272</b> : per ajudar leis estats crosats de <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Siria</a>-<a href="/wiki/Palestina" class="mw-redirect" title="Palestina">Palestina</a>, lo prince anglés <a href="/wiki/Edoard_I%C3%A8r_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Edoard Ièr d'Anglatèrra">Edoard</a> organizèt una crosada. Ben dirigida mai dispausant de mejans limitats, l'expedicion obtenguèt la signatura d'una trèva de 10 ans entre <a href="/wiki/Cristianisme" title="Cristianisme">crestians</a> e <a href="/wiki/Islam" title="Islam">musulmans</a> dins la region. <br /> <b>1272</b> : inquiet dei persecucions menadas per lei Mamelocs còntra lei <a href="/wiki/Cristianisme" title="Cristianisme">crestians</a>, <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a> ataquèt lo sud d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>. Pasmens, lei Nubians foguèron rapidament batuts e obligats de faciar d'incursions recurrentas còntra son territòri (→ <a href="/wiki/1276" class="mw-redirect" title="1276">1276</a>). <br /> <b>1272-1273</b> : en <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Siria</a>, presa de totei lei fortalesas deis Assassins per lei Mamelocs. Aquò entraïnèt la disparicion progressiva de la sècta. <br /> <b>1275</b> : destruccion de la darriera armada <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. Après aquela desfacha, <a href="/wiki/Jia_Sidao" title="Jia Sidao">Jia Sidao</a> perdiguèt la direccion dau <a href="/wiki/Gov%C3%A8rn" title="Govèrn">govèrn</a> imperiau e foguèt executat (→ <a href="/wiki/1276" class="mw-redirect" title="1276">1276</a>). <br /> <b>1276</b> : conquista de la capitala <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. <br /> <b>1276</b> : après quatre ans d'incursions punitivas mamelocas, un pretendent au tròne de <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a>, <a href="/w/index.php?title=Shekanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shekanda (la pagina existís pas)">Shekanda</a>, s'alièt amb lei Turcs per i prendre lo poder. Acceptèt la vassalizacion e l'installacion d'una garnison mameloca a <a href="/wiki/Dongola" title="Dongola">Dongola</a> (→ <a href="/wiki/1286" class="mw-redirect" title="1286">1286</a>). <br /> <b>1277</b> : <a href="/wiki/M%C3%B2rt" title="Mòrt">mòrt</a> dau sultan <a href="/w/index.php?title=Baybars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baybars (la pagina existís pas)">Baybars</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=As-Said_Baraka_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="As-Said Baraka Khan (la pagina existís pas)">As-Said Baraka Khan</a>. Desirós de dirigir eu meme l'estat, ordonèt l'arrestacion dau vice-sultan de son paire e mandèt lo generau <a href="/w/index.php?title=Qala%E2%80%99un&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qala’un (la pagina existís pas)">Qala’un</a> en campanha còntra lo Reiaume Armenian de Cilícia. <br /> <b>1277</b> : invasion mongòla còntra lo <a href="/wiki/Reiaume_de_Pagan" title="Reiaume de Pagan">Reiaume de Pagan</a>. Lei tropas dau rèi <a href="/w/index.php?title=Narathihapati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narathihapati (la pagina existís pas)">Narathihapati</a> foguèron esquichadas mai leis envaïsseires se retirèron en causa de la mòrt de son <a href="/wiki/Generau" title="Generau">generau</a> (→ <a href="/wiki/1283" class="mw-redirect" title="1283">1283</a>). <br /> <b>1277-1282</b> : guèrra civila dins lo <a href="/wiki/Comtat_de_Tr%C3%ADpol" title="Comtat de Trípol">Comtat de Trípol</a>. <br /> <b>1279</b> : acabament de la conquista de l'<a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Empèri Song</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> de <a href="/wiki/Kubilai_Khan" title="Kubilai Khan">Kubilai Khan</a>. <br /> <b>1279</b> : en <a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>, reversament d'<a href="/w/index.php?title=As-Sa%C3%AFd_Baraka_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="As-Saïd Baraka Khan (la pagina existís pas)">As-Saïd Baraka Khan</a> per lo generau <a href="/w/index.php?title=Qala%27un&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qala'un (la pagina existís pas)">Qala'un</a>. Lo sultan novèu favorizèt una aliança entre Mamelocs, <a href="/w/index.php?title=Cumans&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cumans (la pagina existís pas)">Cumans</a> e <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Bizantins</a> per s'aparar còntra la menaça representada per lei Mongòls de l'<a href="/wiki/Ilkhanat" title="Ilkhanat">Ilkhanat</a> (→ <a href="/wiki/1281" class="mw-redirect" title="1281">1281</a>). <br /> <b>1281</b> : importanta victòria dei Mamelocs de <a href="/w/index.php?title=Qala%27un&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qala'un (la pagina existís pas)">Qala'un</a> còntra lei Mongòls de l'<a href="/wiki/Ilkhanat" title="Ilkhanat">Ilkhanat</a> dins la region de Homs. Permetèt de protegir <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Siria</a> e <a href="/wiki/Palestina" class="mw-redirect" title="Palestina">Palestina</a> deis ambicions mongòlas. De son caire, l'<a href="/wiki/Ilkhanat" title="Ilkhanat">Ilkhanat</a> intrèt rapidament dins un periòde de crisi. <br /> <b>1282</b> : mòrt de l'emperaire <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a> <a href="/w/index.php?title=Miqu%C3%A8u_VIII_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miquèu VIII Paleòleg (la pagina existís pas)">Miquèu VIII Paleòleg</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II Paleòleg</a>. <br /> <b>1283</b> : rompedura novèla entre <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> e la <a href="/wiki/Gl%C3%A8isa_Catolica" class="mw-redirect" title="Glèisa Catolica">Glèisa Catolica</a>. L'objectiu de l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II</a> èra de se raprochar de son pòble. Pasmens, dins lei fachs, aquò privèt l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> de l'ajuda occidentala. <br /> <b>1283</b> : conquista dau nòrd dau <a href="/wiki/Reiaume_de_Pagan" title="Reiaume de Pagan">Reiaume de Pagan</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. <br /> <b>1284</b> : <a href="/w/index.php?title=Batalha_de_la_Meloria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batalha de la Meloria (la pagina existís pas)">batalha navala de la Meloria</a> entre <a href="/wiki/Republica_de_G%C3%A8noa" title="Republica de Gènoa">Gènoa</a> e <a href="/wiki/Pisa" title="Pisa">Pisa</a>. Durament batuts, lei Pisans perdiguèron <a href="/w/index.php?title=Cors%C3%A8ga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corsèga (la pagina existís pas)">Corsèga</a> e veguèron son importància comerciala declinar au profiech dei venceires. <br /> <b>1284-1285</b> : revirada de la <a href="/w/index.php?title=Crosada_d%27Aragon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crosada d'Aragon (la pagina existís pas)">Crosada d'Aragon</a>, expedicion menada per lo rèi <a href="/wiki/Felip_III_de_Fran%C3%A7a" title="Felip III de França">Felip III de França</a> còntra <a href="/wiki/Reialme_d%27Aragon" class="mw-redirect" title="Reialme d'Aragon">Aragon</a>. <br /> <b>1285</b> : mòrt dau negus <a href="/w/index.php?title=Yekuno_Amlak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yekuno Amlak (la pagina existís pas)">Yekuno Amlak</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Yagbea-Sion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yagbea-Sion (la pagina existís pas)">Yagbea-Sion</a>. <br /> <b>1286</b> : en <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a>, reversament dau rèi <a href="/w/index.php?title=Shekanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shekanda (la pagina existís pas)">Shekanda</a>. Foguèt remplaçat per lo prince <a href="/w/index.php?title=Shamamun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shamamun (la pagina existís pas)">Shamamun</a> que restabliguèt l'independéncia dau reiaume. Pasmens, deguèt acceptar una aumentacion dau tribut pagat per lei Nubians ais Egipcians (→ <a href="/wiki/652" class="mw-redirect" title="652">652</a>). <br /> <b>1287</b> : en <a href="/wiki/Reiaume_de_Pagan" title="Reiaume de Pagan">Pagan</a>, un conflicte de succession permetèt ai <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> d'intervenir dins leis afaires dau reiaume e de plaçar un rèi favorable a seis interès, <a href="/w/index.php?title=Kyawswa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kyawswa (la pagina existís pas)">Kyawswa</a>, sus lo tròne. Pasmens, l'autoritat dau sobeiran novèu foguèt limitada car lo reiaume se fragmentèt. <br /> <b>1287</b> : en <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Siria</a>, represa de la guèrra entre lo <a href="/wiki/Comtat_de_Tr%C3%ADpol" title="Comtat de Trípol">Comtat de Trípol</a>, darrier estat crosat important de la region, e lei Mamelocs (→ <a href="/wiki/1289" class="mw-redirect" title="1289">1289</a>). <br /> <b>1287-1288</b> : incursion <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">mongòla</a> en <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>. Pasmens, se turtèt a una resisténcia ben organizada e poguèt unicament pilhar <a href="/w/index.php?title=Sandomierz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sandomierz (la pagina existís pas)">Sandomierz</a>. <br /> <b>1288</b> : en <a href="/w/index.php?title=Insulindia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Insulindia (la pagina existís pas)">Insulindia</a>, conquista de <a href="/w/index.php?title=Srivijaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Srivijaya (la pagina existís pas)">Srivijaya</a> per lo rèi <a href="/w/index.php?title=Kertanegara_de_Singhasari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kertanegara de Singhasari (la pagina existís pas)">Kertanegara de Singhasari</a>. <br /> <b>1289</b> : presa de <a href="/wiki/Tr%C3%ADpol_(Liban)" title="Trípol (Liban)">Trípol</a> per lei Mamelocs e disparicion dau <a href="/wiki/Comtat_de_Tr%C3%ADpol" title="Comtat de Trípol">Comtat de Trípol</a>. <br /> <b>1289</b> : guèrra entre <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a> e <a href="/w/index.php?title=Sultanat_d%27Adel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat d'Adel (la pagina existís pas)">Adel</a>. S'acabèt per una victòria etiopiana que permetèt d'establir lo primat etiopian dins la region. <br /> <b>1290</b> : mòrt dau sultan egipcian <a href="/w/index.php?title=Qala%27un&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qala'un (la pagina existís pas)">Qala'un</a> que foguèt remplaçat per son fiu <a href="/w/index.php?title=Al-Ashraf_Khalil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Ashraf Khalil (la pagina existís pas)">Al-Ashraf Khalil</a>. En parallèl, rompedura entre lo <a href="/wiki/Reiaume_de_Jerusal%C3%A8m" title="Reiaume de Jerusalèm">Reiaume de Jerusalèm</a> e <a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a> après lo chaple d'una caravana de marchands arabes dins la region d'<a href="/wiki/Acre" class="mw-redirect" title="Acre">Acre</a> (→ <a href="/wiki/1291" class="mw-redirect" title="1291">1291</a>). <br /> <b>1291</b> : conquista d'<a href="/wiki/Acre" class="mw-redirect" title="Acre">Acre</a> per lei Mamelocs. Aquò marquèt la pèrda de la darriera vila fortificada importanta tenguda per lei <a href="/wiki/Crosada" title="Crosada">Crosats</a> en <a href="/wiki/Siria" title="Siria">Siria</a>-<a href="/wiki/Palestina" class="mw-redirect" title="Palestina">Palestina</a>. Dins lo corrent deis ans seguents, lei senhors crestians abandonèron sei darrierei posicions. <br /> <b>1291-1294</b> : dins lei <a href="/wiki/Balcans" title="Balcans">Balcans</a>, guèrra entre l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> e una coalicion antibizantina gropant de principats bizantins e crosats. S'acabèt per un resultat indecís. <br /> <b>1293</b> : en <a href="/w/index.php?title=Insulindia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Insulindia (la pagina existís pas)">Insulindia</a>, revòuta dau prince <a href="/w/index.php?title=Raden_Vijaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raden Vijaya (la pagina existís pas)">Raden Vijaya</a> que capitèt d'expulsar lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a> de la region. Fondèt lo Reiaume de <a href="/w/index.php?title=Majapahit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majapahit (la pagina existís pas)">Majapahit</a>. <br /> <b>1294</b> : crisi religiosa dins l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> en causa dau refús dau patriarca <a href="/w/index.php?title=Joan_XII_Kosmas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joan XII Kosmas (la pagina existís pas)">Joan XII Kosmas</a> de validar una <a href="/wiki/Lei" title="Lei">lèi</a> proclamant l'<a href="/w/index.php?title=Anat%C3%A8ma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anatèma (la pagina existís pas)">anatèma</a> còntra tota persona participant a un complòt còntra l'emperaire. <br /> <b>1294-1299</b> : en <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>, mòrt dau <a href="/wiki/Negus" class="mw-redirect" title="Negus">negus</a> <a href="/w/index.php?title=Yagbea-Sion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yagbea-Sion (la pagina existís pas)">Yagbea-Sion</a>. Sa succession foguèt trebolada amb cinc successors de <a href="/wiki/1294" class="mw-redirect" title="1294">1294</a> a <a href="/wiki/1299" class="mw-redirect" title="1299">1299</a>. La situacion s'estabilizèt amb la presa dau poder per <a href="/w/index.php?title=Wedem_Arad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wedem Arad (la pagina existís pas)">Wedem Arad</a>. <br /> <b>1295</b> : guèrra civila dins l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a> entre l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II</a> e lo generau <a href="/w/index.php?title=Alexios_Philanthropenos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alexios Philanthropenos (la pagina existís pas)">Alexios Philanthropenos</a>. S'acabèt per la captura dau generau insurgent mai lei Turcs aprofichèron lo conflicte per avançar mai en <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a>. <br /> <b>1296-1299</b> : destruccion d'una partida de <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> per un <a href="/wiki/T%C3%A8rratrem" title="Tèrratrem">tèrratrem</a>. Interpretant la catastròfa coma un senhau de colèra divina, l'emperaire <a href="/w/index.php?title=Andronic_II_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Andronic II Paleòleg (la pagina existís pas)">Andronic II</a> modernizèt leis institucions judiciàrias per luchar còntra la <a href="/wiki/Corrupcion" title="Corrupcion">corrupcion</a>. <br /> <b>1296-1302</b> : aprofichant lei problemas de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Empèri Bizantin</a>, [[<a href="/wiki/Republica_de_Ven%C3%A8cia" title="Republica de Venècia">Venècia</a> ataquèt <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a>. Se turtèt a una resisténcia acarnada fins a <a href="/wiki/1299" class="mw-redirect" title="1299">1299</a> car <a href="/wiki/Republica_de_G%C3%A8noa" title="Republica de Gènoa">Gènoa</a> mandèt d'ajuda ai Bizantins. Pasmens, après aquela data, la flòta bizantina poguèt pas s'opausar a son adversari e <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> deguèt pagar una importanta indemnitat e cedir plusors illas. <br /> <b>1297</b> : disparicion definitiva dau <a href="/wiki/Reiaume_de_Pagan" title="Reiaume de Pagan">Reiaume de Pagan</a>. <br /> <b>1297-1299</b> : guèrra entre <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">Bizantins</a> e <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Sèrbs</a>. En dificultat, <a href="/wiki/Constantin%C3%B2ble" class="mw-redirect" title="Constantinòble">Constantinòble</a> deguèt negociar un maridatge entre lo rèi sèrbe <a href="/w/index.php?title=Stefan_Uros_II_Milutin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stefan Uros II Milutin (la pagina existís pas)">Stefan Uros II Milutin</a> e una princessa imperiala per retrobar totei lei territòris perduts. <br /> <b>1299</b> : en <a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a>, presa de la vila bizantina de Mocadena (<a href="/w/index.php?title=Bilecik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bilecik (la pagina existís pas)">Bilecik</a>) per <a href="/w/index.php?title=Osman_Ier&action=edit&redlink=1" class="new" title="Osman Ier (la pagina existís pas)">Osman I<sup>èr</sup></a>. Aquò marquèt la fondacion de la <a href="/wiki/Dinastia" title="Dinastia">dinastia</a> e de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Otoman" title="Empèri Otoman">estat otoman</a> d'<a href="/wiki/Anatolia" title="Anatolia">Anatolia</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cultura">Cultura</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit&section=2" title="Modificar la seccion : Cultura" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit&section=2" title="Edita el codi de la secció: Cultura"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>1223</b> : a l'iniciativa dau califa <a href="/w/index.php?title=An-Nasir_(Abbassida)&action=edit&redlink=1" class="new" title="An-Nasir (Abbassida) (la pagina existís pas)">An-Nasir</a> (<a href="/wiki/1180" class="mw-redirect" title="1180">1180</a>-<a href="/wiki/1225" class="mw-redirect" title="1225">1225</a>), començament de trabalhs importants d'agrandiment dau <a href="/wiki/Sanctuari_d%27Al-Hussayn_ibn_Ali" title="Sanctuari d'Al-Hussayn ibn Ali">Sanctuari d'Al-Hussayn ibn Ali</a> de la vila de <a href="/w/index.php?title=Kerbala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kerbala (la pagina existís pas)">Kerbala</a>. Aquò foguèt la segonda etapa majora de la construccion dau sanctuari actuau. <br /> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Fichi%C3%A8r:DivrigiUluCamiportal_(2006).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/DivrigiUluCamiportal_%282006%29.jpg/220px-DivrigiUluCamiportal_%282006%29.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/DivrigiUluCamiportal_%282006%29.jpg/330px-DivrigiUluCamiportal_%282006%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/DivrigiUluCamiportal_%282006%29.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="600" /></a><figcaption>Intrada de la <a href="/w/index.php?title=Granda_Mosqueta_de_Divrigi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Granda Mosqueta de Divrigi (la pagina existís pas)">Granda Mosqueta de Divrigi</a> en <a href="/wiki/2006" title="2006">2006</a>.</figcaption></figure> <p><b>1228</b> : acabament de la <a href="/w/index.php?title=Granda_Mosqueta_de_Divrigi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Granda Mosqueta de Divrigi (la pagina existís pas)">Granda Mosqueta de Divrigi</a> que venguèt famosa per l'importància de seis ornamentacions exterioras. Foguèt classada au <a href="/wiki/Patrim%C3%B2ni_Mondial_de_l%27Umanitat" title="Patrimòni Mondial de l'Umanitat">Patrimòni Mondial de l'Umanitat</a> en <a href="/wiki/1985" class="mw-redirect" title="1985">1985</a>. <br /> <b>1277</b> : en <a href="/wiki/Proven%C3%A7a" title="Provença">Provença</a>, acabament de la bastida de la <a href="/wiki/Gl%C3%A8isa_de_Sant_Joan_de_Malta_d%27Ais_de_Proven%C3%A7a" title="Glèisa de Sant Joan de Malta d'Ais de Provença">Glèisa de Sant Joan de Malta d'Ais de Provença</a> après 5 ans de trabalhs. Es la premiera glèisa <a href="/wiki/Arquitectura_gotica" title="Arquitectura gotica">gotica</a> de <a href="/wiki/Proven%C3%A7a" title="Provença">Provença</a>. Amb un cloquier de 67 mètres, venguèt lo bastiment pus aut de la vila e ocupa totjorn aquela posicion a l'ora d'ara. <br /> <b>1284</b> : fondacion dau <a href="/wiki/Monast%C3%A8ri" title="Monastèri">monastèri</a> <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">etiopian</a> de <a href="/wiki/Monast%C3%A8ri_de_Debre_Libanos" title="Monastèri de Debre Libanos">Debre Libanos</a> dins un endrech qu'es uei situat a 120 km au <a href="/wiki/N%C3%B2rd" title="Nòrd">nòrd</a>-<a href="/wiki/O%C3%A8st" title="Oèst">oèst</a> d'<a href="/wiki/Addis_Abeba" title="Addis Abeba">Addis Abeba</a>. Venguèt lo <a href="/wiki/Monast%C3%A8ri" title="Monastèri">monastèri</a> pus important dau país e son superior foguèt lòngtemps considerat coma lo cap de totei lei monges <a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">etiopians</a> <a href="/wiki/Ortodoxia" title="Ortodoxia">ortodoxs</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sciéncias_e_tecnicas"><span id="Sci.C3.A9ncias_e_tecnicas"></span>Sciéncias e tecnicas</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit&section=3" title="Modificar la seccion : Sciéncias e tecnicas" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit&section=3" title="Edita el codi de la secció: Sciéncias e tecnicas"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>1202</b> : publicacion dau <i><a href="/w/index.php?title=Liber_abaci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liber abaci (la pagina existís pas)">Liber abaci</a></i> per <a href="/wiki/Leonardo_de_Pisa" title="Leonardo de Pisa">Leonardo Fibonacci</a>. Aquela òbra presentava lo sistèma de chifres arabes e favorizèt sa difusion sus lo <a href="/wiki/Continent" title="Continent">continent</a> <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">europèu</a>. <br /> <b>1206</b> : publicacion per <a href="/w/index.php?title=Al-Jazari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Jazari (la pagina existís pas)">Al-Jazari</a> dau <i><a href="/w/index.php?title=Libre_de_la_Coneissen%C3%A7a_dei_Dispositius_Mecanics_Engenh%C3%B2s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Libre de la Coneissença dei Dispositius Mecanics Engenhòs (la pagina existís pas)">Libre de la Coneissença dei Dispositius Mecanics Engenhòs</a></i> que depintava un centenau de sistèmas mecanics. En particular, explicava lo foncionament d'unei sistèmas automatics e de divèrsei <a href="/wiki/Rel%C3%B2tge" title="Relòtge">relòtges</a>. <br /> <b>1214</b> : premiera observacion dau ròtle dau <a href="/wiki/Pus" title="Pus">pus</a> durant una <a href="/w/index.php?title=Infeccion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Infeccion (la pagina existís pas)">infeccion</a> per lo mètge <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a> <a href="/w/index.php?title=Uc_de_Luca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uc de Luca (la pagina existís pas)">Uc de Luca</a>. Capitèt tanben d'utilizar dau <a href="/wiki/Vin" title="Vin">vin</a> coma <a href="/w/index.php?title=Antiseptic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antiseptic (la pagina existís pas)">antiseptic</a>. <br /> <b>1217</b> : en <a href="/wiki/Toledo" title="Toledo">Toledo</a>, traduccion en <a href="/wiki/Latin" title="Latin">latin</a> de la <i><a href="/w/index.php?title=Teoria_planet%C3%A0ria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teoria planetària (la pagina existís pas)">Teoria planetària</a></i> de l'astronòm arab <a href="/w/index.php?title=Alpetragius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alpetragius (la pagina existís pas)">Alpetragius</a> per lo sabent <a href="/wiki/Esc%C3%B2cia" title="Escòcia">escocés</a> <a href="/w/index.php?title=Michael_Scot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Scot (la pagina existís pas)">Michael Scot</a>. Aquò permetèt de difusar en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> l'idèa d'utilizar d'orbitas excentricas per depintar lo movement dei <a href="/wiki/Planeta" title="Planeta">planetas</a>. <br /> <b>1227</b> : premiera recomandacion coneguda, facha per <a href="/w/index.php?title=Gilbertus_de_Aguila&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gilbertus de Aguila (la pagina existís pas)">Gilbertus de Aguila</a>, d'embarcar de <a href="/wiki/Fruch" title="Fruch">fruchs</a> sus lei <a href="/wiki/Naviri" title="Naviri">naviris</a> per prevenir l'<a href="/wiki/Escorbut" title="Escorbut">escorbut</a>. <br /> <b>1231</b> : dins la vila de <a href="/wiki/Damasc" title="Damasc">Damasc</a>, fondacion de la premiera escòla unicament destinada a l'ensenhament de la <a href="/wiki/Medecina" title="Medecina">medecina</a>. <br /> <b>1242</b> : premiera descripcion de la circulacion dau <a href="/wiki/Sang" title="Sang">sang</a> dins lo còrs uman realizada per lo mètge arabi <a href="/w/index.php?title=Ibn_al-Nafis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ibn al-Nafis (la pagina existís pas)">Ibn al-Nafis</a> (<a href="/wiki/1213" class="mw-redirect" title="1213">1213</a>-<a href="/wiki/1288" class="mw-redirect" title="1288">1288</a>). <br /> <b>1247</b> : mencion de la <a href="/wiki/Polvera" title="Polvera">pouvera</a> dins un trabalh de l'<a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglés</a> <a href="/w/index.php?title=Roger_Bacon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roger Bacon (la pagina existís pas)">Roger Bacon</a>. <br /> <b>1247</b> : publicacion dau premier libre tractant de <a href="/w/index.php?title=Medecina_legala&action=edit&redlink=1" class="new" title="Medecina legala (la pagina existís pas)">medecina legala</a> per lo mètge e foncionari <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">chinés</a> <a href="/w/index.php?title=Song_Ci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Song Ci (la pagina existís pas)">Song Ci</a> (<a href="/wiki/1186" class="mw-redirect" title="1186">1186</a>-<a href="/wiki/1249" class="mw-redirect" title="1249">1249</a>). <br /> <b>1247</b> : publicacion dau <i>Liber de proprietatibus rerum</i> (« Libre dei proprietats dei causas » en <a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>) escrich per lo monge <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a> <a href="/w/index.php?title=Bartholomeus_Anglicus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bartholomeus Anglicus (la pagina existís pas)">Bartholomeus Anglicus</a>. Aquela òbra èra una enciclopedia de 19 libres qu'es considerada coma una dei premiers trabalhs de vulgarizacion scientifica. Fins au sègle XIV, conoguèt mai d'una traduccion en <a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>, en <a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">francés</a>, en <a href="/wiki/Angl%C3%A9s" title="Anglés">anglés</a>, en <a href="/wiki/Neerland%C3%A9s" title="Neerlandés">neerlandés</a>, en <a href="/wiki/Alemand" title="Alemand">alemand</a> e en <a href="/wiki/Italian" title="Italian">italian</a>. <br /> <b>1248</b> : publicacion dau <i>Libre dei medicaments simples</i> dau mètge arabe <a href="/w/index.php?title=Ibn_al-Baitar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ibn al-Baitar (la pagina existís pas)">Ibn al-Baitar</a> (vèrs <a href="/wiki/1190" class="mw-redirect" title="1190">1190</a> - 1248). Èra una compilacion fòrça importanta dau saber medicau arabe e aguèt una gròssa influéncia sus la medecina <a href="/wiki/Edat_Mejana" title="Edat Mejana">medievala</a>. <br /> <b>1250</b> : premiera descripcion en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> de la nèu (→ <a href="/wiki/-135" class="mw-redirect" title="-135">135 avC</a>) per <a href="/wiki/Albertus_Magnus" title="Albertus Magnus">Albertus Magnus</a>. <br /> <b>1250</b> : acabament de la redaccion dau <i>Compendium medicinae</i> dau prèire e mètge <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a> <a href="/w/index.php?title=Gilab%C3%A8rt_l%27Angl%C3%A9s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gilabèrt l'Anglés (la pagina existís pas)">Gilabèrt l'Anglés</a>. Traduch en <a href="/wiki/Ebrieu" class="mw-redirect" title="Ebrieu">ebrieu</a>, en <a href="/wiki/Catalan" title="Catalan">catalan</a>, en <a href="/wiki/Angl%C3%A9s" title="Anglés">anglés</a> e en <a href="/wiki/Alemand" title="Alemand">alemand</a>, aqueu tractat foguèt fòrça utilizat en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a> durant lei darriers sègles de l'<a href="/wiki/Edat_Mejana" title="Edat Mejana">Edat Mejana</a>. Èra format de plusors libres regardant la tèsta, lo <a href="/wiki/C%C3%B2r" title="Còr">còr</a>, lo <a href="/wiki/Sist%C3%A8ma_respirat%C3%B2ri" title="Sistèma respiratòri">sistèma respiratòri</a>, lei fèbres e lei <a href="/wiki/Malauti%C3%A1" title="Malautiá">malautiás</a>. <br /> <b>1258</b> : destruccion sistematica dei bibliotècas de <a href="/wiki/Bagdad" title="Bagdad">Bagdad</a> per lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. Aquò entraïnèt la disparicion definitiva de plusors tèxtes <a href="/wiki/Antiquitat" title="Antiquitat">antics</a> grècs. <br /> <b>1260</b> : teoria dau sabent <a href="/wiki/Alemanha" title="Alemanha">alemand</a> <a href="/wiki/Alb%C3%A8rt_lo_Grand" class="mw-redirect" title="Albèrt lo Grand">Albèrt lo Grand</a> (vèrs <a href="/wiki/1200" class="mw-redirect" title="1200">1200</a> - <a href="/wiki/1280" class="mw-redirect" title="1280">1280</a>) sus l'origina dei <a href="/wiki/Volcan" title="Volcan">volcans</a> que serián la consequéncia de vents sosterranhs. <br /> <b>1260</b> : un document publicat per l'abat de <a href="/w/index.php?title=Wissemborg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wissemborg (la pagina existís pas)">Wissemborg</a>, qu'enebissiá la venda d'animaus morduts per un <a href="/wiki/Lop" class="mw-redirect" title="Lop">lop</a>, sembla d'indicar una coneissença parciala dau mecanisme de transmission de la <a href="/w/index.php?title=R%C3%A0bia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ràbia (la pagina existís pas)">ràbia</a>. <br /> <b>1267</b> : acabament de la redaccion de l’<i>Opus majus</i> (« Òbra majora » en <a href="/wiki/Occitan" title="Occitan">occitan</a>) dau monge e sabent <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a> <a href="/w/index.php?title=Roger_Bacon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roger Bacon (la pagina existís pas)">Roger Bacon</a> (<a href="/wiki/1220" class="mw-redirect" title="1220">1220</a>-<a href="/wiki/1292" class="mw-redirect" title="1292">1292</a>). Inicialament destinada a la defensa d'una reforma de la <a href="/wiki/Gl%C3%A8isa_Catolica" class="mw-redirect" title="Glèisa Catolica">Glèisa Catolica</a>, aquela òbra teniá mai d'una observacion sus l'observacion experimentala, una descripcion de la <a href="/wiki/Polvera" title="Polvera">pouvera</a>, una descripcion de l'estructura de l'<a href="/wiki/Uelh" class="mw-redirect" title="Uelh">uelh</a> e una partida importanta sus l'optica. <br /> <b>1268</b> : premiera utilizacion documentada d'un <a href="/wiki/Trabuc" title="Trabuc">trabuc</a> de <a href="/wiki/Contrap%C3%A9s" title="Contrapés">contrapés</a> en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a> (per lei Mongòls). Aquela maquina se difusèt rapidament e foguèt adaptada per leis engenhaires chinés per tirar de projectiles explosius ò incendiaris. <br /> <b>1269</b> : redaccion de <i>Epistòla de magnete</i>, òbra dau sabent <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a> <a href="/w/index.php?title=Petrus_Peregrinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petrus Peregrinus (la pagina existís pas)">Petrus Peregrinus</a>. Premier estudi regardant lei proprietats deis <a href="/wiki/Aimant" class="mw-redirect" title="Aimant">aimants</a>, definiguèt lei lèis de l'atraccion e de la repulsion magneticas. En mai d'aquò, permetèt de melhorar lei bossòlas magneticas que venguèron un element major de la navegacion. <br /> <b>1274</b> : premiera mencion de l'utilizacion d'un <a href="/wiki/Canon" title="Canon">canon</a> (en <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">China</a>). <br /> <b>1275</b> : publicacion de <i>Chirurgica</i>, obratge depintant la premiera disseccion coneguda de l'<a href="/wiki/Edat_Mejana" title="Edat Mejana">Edat Mejana</a>, dau monge <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a> <a href="/w/index.php?title=Guilhem_de_Saliceto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guilhem de Saliceto (la pagina existís pas)">Guilhem de Saliceto</a>. En mai d'aquò, lo monge i recomandèt l'utilizacion sistematica d'un <a href="/w/index.php?title=Cot%C3%A8u_de_cirurgia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cotèu de cirurgia (la pagina existís pas)">cotèu de cirurgia</a> per lei mètges. <br /> <b>1276</b> : reforma dau <a href="/wiki/Calendi%C3%A8r" title="Calendièr">calendier</a> <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">chinés</a> per l'<a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronòm</a> <a href="/w/index.php?title=Guo_Shoujing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guo Shoujing (la pagina existís pas)">Guo Shoujing</a> (<a href="/wiki/1231" class="mw-redirect" title="1231">1231</a>-<a href="/wiki/1316" class="mw-redirect" title="1316">1316</a>). Fixèt la durada de l'<a href="/wiki/Annada" title="Annada">annada</a> a 365,2425 <a href="/wiki/Jorn" title="Jorn">jorns</a> — valor adoptada tres sègles pus tard en <a href="/wiki/Eur%C3%B2pa" title="Euròpa">Euròpa</a>. Son trabalh foguèt utilizat durant 364 ans. <br /> <b>1277</b> : premiera utilizacion documentada d'una <a href="/wiki/Mina_terr%C3%A8stra" title="Mina terrèstra">mina terrèstra</a> per lei <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">Chinés</a> còntra lei <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Mongòls</a>. L'arma entraïnèt una « explosion giganta » mai sei consequéncias sus l'eissida de la batalha son mau conegudas. <br /> <b>1280</b> : concepcion e descripcion d'una <a href="/wiki/Torpilha" title="Torpilha">torpilha</a> auto-propulsada per lo <a href="/wiki/Quimia" title="Quimia">quimista</a> arabi <a href="/w/index.php?title=Hasan_al-Rammah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hasan al-Rammah (la pagina existís pas)">Hasan al-Rammah</a>. L'eficacitat d'aquel engenh es desconeguda. <br /> <b>1285</b> : data de realizacion de la <i><a href="/w/index.php?title=Carta_pisana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carta pisana (la pagina existís pas)">Carta pisana</a></i> qu'es lo <a href="/wiki/Portulan" title="Portulan">portulan</a> pus vièlh conegut a l'ora d'ara. <br /> <b>1286</b> : premiera descripcion d'unei lunetas per <a href="/w/index.php?title=Giordano_de_Pisa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giordano de Pisa (la pagina existís pas)">Giordano de Pisa</a>. <br /> <b>1288</b> : data de construccion dau pus ancian <a href="/wiki/Canon" title="Canon">canon</a> descubèrt per leis <a href="/wiki/Arqueologia" title="Arqueologia">arqueològs</a>. Foguèt bastit per d'engenhaires chinés. <br /> <b>1290</b> : descripcion de l'utilizacion d'una <i>camera obscura</i> per l'astronòm <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a> <a href="/w/index.php?title=Guillaume_de_Saint-Cloud&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guillaume de Saint-Cloud (la pagina existís pas)">Guillaume de Saint-Cloud</a>. Aquò èra destinat a l'observacion deis eclipsis <a href="/wiki/Solelh" class="mw-redirect" title="Solelh">solars</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Decès"><span id="Dec.C3.A8s"></span>Decès</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit&section=4" title="Modificar la seccion : Decès" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit&section=4" title="Edita el codi de la secció: Decès"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="-moz-column-count:3; column-count:3;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ala_ad-Din_Muhammad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ala ad-Din Muhammad (la pagina existís pas)">Ala ad-Din Muhammad</a>, sultan de <a href="/w/index.php?title=Sultanat_de_Khwarezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat de Khwarezm (la pagina existís pas)">Khwarezm</a>.</li> <li><a href="/wiki/Alien%C3%B2r_d%27Aquit%C3%A0nia" title="Alienòr d'Aquitània">Alienòr d'Aquitània</a>, duchessa d'<a href="/wiki/Ducat_d%27Aquit%C3%A0nia" title="Ducat d'Aquitània">Aquitània</a> e rèina de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a> e d'<a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Al-Jazari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Jazari (la pagina existís pas)">Al-Jazari</a>, <a href="/wiki/Engenhari%C3%A1" title="Engenhariá">engenhaire</a> <a href="/wiki/Arabs" title="Arabs">arabe</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Al-Mansur_Ali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Mansur Ali (la pagina existís pas)">Al-Mansur Ali</a>, sultan d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Al-Mustansir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Mustansir (la pagina existís pas)">Al-Mustansir</a>, califa <a href="/wiki/Califat_Abbassida" class="mw-redirect" title="Califat Abbassida">abbassida</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Al-Mustasim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Mustasim (la pagina existís pas)">Al-Mustasim</a>, califa <a href="/wiki/Califat_Abbassida" class="mw-redirect" title="Califat Abbassida">abbassida</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Bartholomeus_Anglicus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bartholomeus Anglicus (la pagina existís pas)">Bartholomeus Anglicus</a>, sabent e monge <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=An-Nasir&action=edit&redlink=1" class="new" title="An-Nasir (la pagina existís pas)">An-Nasir</a>, califa <a href="/wiki/Califat_Abbassida" class="mw-redirect" title="Califat Abbassida">abbassida</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=As-Sa%C3%AFd_Baraka_Khan&action=edit&redlink=1" class="new" title="As-Saïd Baraka Khan (la pagina existís pas)">As-Saïd Baraka Khan</a>, sultan d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Az-Zahir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Az-Zahir (la pagina existís pas)">Az-Zahir</a>, califa <a href="/wiki/Califat_Abbassida" class="mw-redirect" title="Califat Abbassida">abbassida</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Baybars&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baybars (la pagina existís pas)">Baybars</a>, sultan d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Boemond_VII_de_Tr%C3%ADpol&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boemond VII de Trípol (la pagina existís pas)">Boemond VII de Trípol</a>, còmte de <a href="/wiki/Comtat_de_Tr%C3%ADpol" title="Comtat de Trípol">Trípol</a>.</li> <li><a href="/wiki/Chajar_ad-Durr" title="Chajar ad-Durr">Chajar ad-Durr</a>, sultana d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Conrad_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conrad IV (la pagina existís pas)">Conrad IV</a>, <a href="/wiki/Sant_Emp%C3%A8ri_Roman_Germanic" title="Sant Empèri Roman Germanic">emperaire germanic</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Duzong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Duzong (la pagina existís pas)">Duzong</a>, emperaire <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Enric_II_lo_Pi%C3%B3s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enric II lo Piós (la pagina existís pas)">Enric II lo Piós</a>, duc de <a href="/wiki/Polonha" title="Polonha">Polonha</a>.</li> <li><a href="/wiki/Enric_III_d%27Anglat%C3%A8rra" title="Enric III d'Anglatèrra">Enric III</a>, rèi d'<a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">Anglatèrra</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Enrico_Dandolo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Enrico Dandolo (la pagina existís pas)">Enrico Dandolo</a>, dòga <a href="/wiki/Republica_de_Ven%C3%A8cia" title="Republica de Venècia">venecian</a>.</li> <li><a href="/wiki/Felip_II_de_Fran%C3%A7a" title="Felip II de França">Felip II</a>, rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>.</li> <li><a href="/wiki/Felip_III_de_Fran%C3%A7a" title="Felip III de França">Felip III</a>, rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>.</li> <li><a href="/wiki/Folquet_de_Marselha" title="Folquet de Marselha">Folquet de Marselha</a>, <a href="/wiki/Trobador" title="Trobador">trobador</a> e <a href="/wiki/Evesque" title="Evesque">evesque</a> <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">occitan</a>.</li> <li><a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>, khan de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gilab%C3%A8rt_l%27Angl%C3%A9s&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gilabèrt l'Anglés (la pagina existís pas)">Gilabèrt l'Anglés</a>, <a href="/wiki/Medecina" title="Medecina">mètge</a> <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Guillaume_de_Saint-Cloud&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guillaume de Saint-Cloud (la pagina existís pas)">Guillaume de Saint-Cloud</a>, <a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronòm</a> <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Guiraut_de_Bornelh" title="Guiraut de Bornelh">Guiraut de Bornelh</a>, <a href="/wiki/Trobador" title="Trobador">trobador</a> <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">occitan</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Guo_Shoujing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guo Shoujing (la pagina existís pas)">Guo Shoujing</a>, <a href="/wiki/Astronomia" title="Astronomia">astronòm</a> <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">chinés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hasan_al-Rammah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hasan al-Rammah (la pagina existís pas)">Hasan al-Rammah</a>, sabent arabe.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ibn_al-Baitar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ibn al-Baitar (la pagina existís pas)">Ibn al-Baitar</a>, <a href="/wiki/Medecina" title="Medecina">mètge</a> arabe.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ibn_al-Nafis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ibn al-Nafis (la pagina existís pas)">Ibn al-Nafis</a>, mètge arabe.</li> <li><a href="/wiki/Innocenci_III" title="Innocenci III">Innocenci III</a>, papa <a href="/wiki/Catolicisme" class="mw-redirect" title="Catolicisme">catolic</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Innocenci_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Innocenci IV (la pagina existís pas)">Innocenci IV</a>, papa <a href="/wiki/Catolicisme" class="mw-redirect" title="Catolicisme">catolic</a>.</li> <li><a href="/wiki/Isaac_lo_B%C3%B2rni" title="Isaac lo Bòrni">Isaac lo Bòrni</a>, <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> e <a href="/wiki/Filosofia" title="Filosofia">filosòf</a> <a href="/wiki/Juda%C3%AFsme" title="Judaïsme">judieu</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Jalal_ad-Din&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jalal ad-Din (la pagina existís pas)">Jalal ad-Din</a>, sultan de <a href="/w/index.php?title=Sultanat_de_Khwarezm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanat de Khwarezm (la pagina existís pas)">Khwarezm</a>.</li> <li><a href="/wiki/Jia_Sidao" title="Jia Sidao">Jia Sidao</a>, ministre <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a>.</li> <li><a href="/wiki/Kubilai_Khan" title="Kubilai Khan">Kubilai Khan</a>, khan de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>.</li> <li><a href="/wiki/Leonardo_de_Pisa" title="Leonardo de Pisa">Leonardo Fibonacci</a>, <a href="/wiki/Matematicas" title="Matematicas">matematician</a> <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Leonin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leonin (la pagina existís pas)">Leonin</a>, <a href="/wiki/Musica" title="Musica">musician</a> <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lizong&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lizong (la pagina existís pas)">Lizong</a>, emperaire <a href="/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song">Song</a>.</li> <li><a href="/wiki/Lo%C3%ADs_VIII_de_Fran%C3%A7a" title="Loís VIII de França">Loís VIII</a>, rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>.</li> <li><a href="/wiki/Lo%C3%ADs_IX_de_Fran%C3%A7a" title="Loís IX de França">Loís IX</a>, rèi de <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">França</a>.</li> <li><a href="/wiki/Albertus_Magnus" title="Albertus Magnus">Albertus Magnus</a>, sabent e <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> <a href="/wiki/Alemanha" title="Alemanha">alemand</a>.</li> <li><a href="/wiki/Maimonides" title="Maimonides">Maimonides</a>, <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> e <a href="/wiki/Filosofia" title="Filosofia">filosòf</a> <a href="/wiki/Juda%C3%AFsme" title="Judaïsme">judieu</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Mindraugas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mindraugas (la pagina existís pas)">Mindraugas</a>, grand duc de <a href="/wiki/Litu%C3%A0nia" title="Lituània">Lituània</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Miqu%C3%A8u_VIII_Pale%C3%B2leg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miquèu VIII Paleòleg (la pagina existís pas)">Miquèu VIII Paleòleg</a>, emperaire <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Bizantin" title="Empèri Bizantin">bizantin</a>.</li> <li><a href="/wiki/Mongke" title="Mongke">Mongke</a>, khan de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>.</li> <li><a href="/wiki/Nasir_al-Din_al-Tusi" class="mw-redirect" title="Nasir al-Din al-Tusi">Nasir al-Din al-Tusi</a>, <a href="/wiki/Sci%C3%A9ncia" title="Sciéncia">sabent</a>, <a href="/wiki/Filosofia" title="Filosofia">filosòf</a> e <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> <a href="/wiki/Iran" title="Iran">persan</a>.</li> <li><a href="/wiki/Alexandre_Nevski" title="Alexandre Nevski">Alexandre Nevski</a>, prince de <a href="/wiki/Kiev" class="mw-redirect" title="Kiev">Kiev</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ogedei" title="Ogedei">Ogedei</a>, khan de l'<a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=P%C3%A8ire_Olieu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pèire Olieu (la pagina existís pas)">Pèire Olieu</a>, religiós <a href="/wiki/Occit%C3%A0nia" title="Occitània">occitan</a>.</li> <li><a href="/wiki/P%C3%A8ire_de_Cast%C3%A8ln%C3%B2u" title="Pèire de Castèlnòu">Pèire de Castèlnòu</a>, <a href="/w/index.php?title=Legat_pontificau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legat pontificau (la pagina existís pas)">legat pontificau</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Perotin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Perotin (la pagina existís pas)">Perotin</a>, <a href="/wiki/Musica" title="Musica">musician</a> <a href="/wiki/Fran%C3%A7a" title="França">francés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Qala%27un&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qala'un (la pagina existís pas)">Qala'un</a>, sultan d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Qutb_ud_Din_Aibak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qutb ud Din Aibak (la pagina existís pas)">Qutb ud Din Aibak</a>, sultan de <a href="/wiki/Sultanat_de_Delhi" title="Sultanat de Delhi">Delhi</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Qutuz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Qutuz (la pagina existís pas)">Qutuz</a>, sultan d'<a href="/wiki/Egipte" title="Egipte">Egipte</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ramon_VI_de_Tolosa" title="Ramon VI de Tolosa">Ramon VI de Tolosa</a>, còmte de <a href="/wiki/Tolosa" title="Tolosa">Tolosa</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ramon_VII_de_Tolosa" title="Ramon VII de Tolosa">Ramon VII de Tolosa</a>, còmte de <a href="/wiki/Tolosa" title="Tolosa">Tolosa</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ramon_Rogi%C3%A8r_de_Fois" title="Ramon Rogièr de Fois">Ramon Rogièr de Fois</a>, còmte de <a href="/wiki/Fois" title="Fois">Fois</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Roger_Bacon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roger Bacon (la pagina existís pas)">Roger Bacon</a>, sabent e <a href="/wiki/Filosofia" title="Filosofia">filosòf</a> <a href="/wiki/Anglat%C3%A8rra" title="Anglatèrra">anglés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Rogi%C3%A8r_IV_de_Fois" title="Rogièr IV de Fois">Rogièr IV de Fois</a>, còmte de <a href="/wiki/Fois" title="Fois">Fois</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Michael_Scot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Scot (la pagina existís pas)">Michael Scot</a>, sabent <a href="/wiki/Esc%C3%B2cia" title="Escòcia">escocés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Shamamun&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shamamun (la pagina existís pas)">Shamamun</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Shekanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Shekanda (la pagina existís pas)">Shekanda</a>, rèi de <a href="/w/index.php?title=Makuria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Makuria (la pagina existís pas)">Makuria</a>.</li> <li><a href="/wiki/Simon_IV_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon IV de Montfòrt">Simon IV de Montfòrt</a>, cap militar de la <a href="/wiki/Crosada_deis_Albig%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Crosada deis Albigés">Crosada deis Albigés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Simon_V_de_Montf%C3%B2rt" title="Simon V de Montfòrt">Simon V de Montfòrt</a>, còmte de <a href="/wiki/Leicester" title="Leicester">Leicester</a> e de <a href="/w/index.php?title=Chester&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chester (la pagina existís pas)">Chester</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Song_Ci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Song Ci (la pagina existís pas)">Song Ci</a>, mètge <a href="/wiki/Republica_Populara_de_China" title="Republica Populara de China">chinés</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Te%C3%B2dor_I%C3%A8r_Lascaris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Teòdor Ièr Lascaris (la pagina existís pas)">Teòdor Lascaris</a>, emperaire de <a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_de_Nic%C3%A8a" title="Empèri de Nicèa">Nicèa</a>.</li> <li><a href="/wiki/Tom%C3%A0s_d%27Aquin" title="Tomàs d'Aquin">Tomàs d'Aquin</a>, <a href="/wiki/Filosofia" title="Filosofia">filosòf</a> e <a href="/wiki/Teologia" title="Teologia">teologian</a> <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Uc_de_Luca&action=edit&redlink=1" class="new" title="Uc de Luca (la pagina existís pas)">Uc de Luca</a>, <a href="/wiki/Medecina" title="Medecina">mètge</a> <a href="/wiki/It%C3%A0lia" title="Itàlia">italian</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Valdemar_Ier_de_Su%C3%A8cia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valdemar Ier de Suècia (la pagina existís pas)">Valdemar I<sup>èr</sup></a>, rèi de <a href="/wiki/Su%C3%A8cia" title="Suècia">Suècia</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Valdemar_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Valdemar II (la pagina existís pas)">Valdemar II</a>, rèi de <a href="/wiki/Danemarc" title="Danemarc">Danemarc</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Yagbea-Sion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yagbea-Sion (la pagina existís pas)">Yagbea-Sion</a>, negus d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Yekuno_Amlak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yekuno Amlak (la pagina existís pas)">Yekuno Amlak</a>, negus d'<a href="/wiki/Etiopia" title="Etiopia">Etiopia</a>.</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liames_intèrnes"><span id="Liames_int.C3.A8rnes"></span>Liames intèrnes</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit&section=5" title="Modificar la seccion : Liames intèrnes" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit&section=5" title="Edita el codi de la secció: Liames intèrnes"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Catarisme" title="Catarisme">Catarisme</a>.</li> <li><a href="/wiki/Crosada_deis_Albig%C3%A9s" class="mw-redirect" title="Crosada deis Albigés">Crosada deis Albigés</a>.</li> <li><a href="/wiki/Emp%C3%A8ri_Mong%C3%B2l" title="Empèri Mongòl">Empèri Mongòl</a>.</li> <li><a href="/wiki/Genghis_Khan" title="Genghis Khan">Genghis Khan</a>.</li> <li><a href="/wiki/Quatrena_Crosada" title="Quatrena Crosada">Quatrena Crosada</a>.</li> <li><a href="/wiki/Reconquista" class="mw-redirect" title="Reconquista">Reconquista</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit&section=6" title="Modificar la seccion : Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit&section=6" title="Edita el codi de la secció: Bibliografia"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nòtas_e_referéncias"><span id="N.C3.B2tas_e_refer.C3.A9ncias"></span>Nòtas e referéncias</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&veaction=edit&section=7" title="Modificar la seccion : Nòtas e referéncias" class="mw-editsection-visualeditor"><span>modificar</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&action=edit&section=7" title="Edita el codi de la secció: Nòtas e referéncias"><span>Modificar lo còdi</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Angl%C3%A9s" title="Anglés">(en)</a></b> John H. Rowe, « The kingdom of Chimor », <i>Aus Acta Americana</i>, vol. 6, n° 1-2, 1948, p. 27.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">(fr)</a></b> Gérard Chailland, <i>Les empires nomades</i>, Edicions Perrin, 2006, p. 124</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">(fr)</a></b> Gérard Chailland, <i>Les empires nomades</i>, Edicions Perrin, 2006, p. 125.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Coma lo califa abbassida refusèt de donar lo títol de sultan a una frema, <a href="/wiki/Chajar_ad-Durr" title="Chajar ad-Durr">Chajar ad-Durr</a> foguèt obligada de se maridar amb lo cap mameloc <a href="/w/index.php?title=Al-Muizz_Aybak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Al-Muizz Aybak (la pagina existís pas)">Al-Muizz Aybak</a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Segon lei cronicas russas, s'acabèt per una victòria mongòla. Pasmens, segon lei tèxtes catolics, lei Lituanians foguèron venceires.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><b><a href="/wiki/Franc%C3%A9s" title="Francés">(fr)</a></b> René Grousset, <i>L'empire des steppes. Attila, Gengis-khan, Tamerlan</i>, Payot (1965), p. 447.</span> </li> </ol>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Recuperada de « <a dir="ltr" href="https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Sègle_XIII&oldid=2424074">https://oc.wikipedia.org/w/index.php?title=Sègle_XIII&oldid=2424074</a> »</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categorias" title="Especial:Categorias">Categorias de la pagina</a> : <ul><li><a href="/w/index.php?title=Categoria:P%C3%A0gines_amb_mides_d%27imatge_que_contenen_px_addicionals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Categoria:Pàgines amb mides d'imatge que contenen px addicionals (la pagina existís pas)">Pàgines amb mides d'imatge que contenen px addicionals</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:Article_redigit_en_proven%C3%A7au" title="Categoria:Article redigit en provençau">Article redigit en provençau</a></li><li><a href="/wiki/Categoria:S%C3%A8gle" title="Categoria:Sègle">Sègle</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Aquela pagina es estada modificada pel darrièr còp lo 21 febrièr de 2024 a 17.48.</li> <li id="footer-info-copyright"><span style="white-space: normal"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Drech_d%27autor" title="Wikipèdia:Drech d'autor">Drech d'autor</a> : Los tèxtes son disponibles jos <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fr">licéncia Creative Commons paternitat pertatge a l’identic</a> ; d’autras condicions se pòdon aplicar. Vejatz las <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">condicions d’utilizacion</a> per mai de detalhs, e mai los credits grafics.<br /> Wikipedia® es una marca depausada de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, organizacion de benfasença regida pel paragraf 501(c)(3) del còde fiscal dels Estats Units.</span><br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/fr">Politica de confidencialitat</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikip%C3%A8dia:Avertiments_generals">Avertiments</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Còdi de conducta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desvolopaires</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/oc.wikipedia.org">Estatisticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Declaracion suls cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//oc.m.wikipedia.org/w/index.php?title=S%C3%A8gle_XIII&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Afichatge mobil</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-7ztkk","wgBackendResponseTime":192,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.155","walltime":"0.208","ppvisitednodes":{"value":1233,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":2758,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":505,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2475,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 45.962 1 -total"," 60.61% 27.859 9 Modèl:Veire"," 44.34% 20.382 9 Modèl:Multiparamètres-Ligam"," 16.72% 7.686 1 Modèl:Dialècte_Provençau"," 13.17% 6.051 1 Modèl:Icòna_de_títol"," 9.24% 4.249 5 Modèl:Èr"," 3.15% 1.449 1 Modèl:Exp"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.005","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":894939,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6b786b4b4d-cn6z8","timestamp":"20241119004331","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"S\u00e8gle XIII","url":"https:\/\/oc.wikipedia.org\/wiki\/S%C3%A8gle_XIII","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7049","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7049","author":{"@type":"Organization","name":"Contributeurs aux projets Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Fondation Wikimedia, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-04-26T15:17:17Z","dateModified":"2024-02-21T17:48:41Z","headline":"s\u00e8gle"}</script> </body> </html>