CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>گیاهان گل‌دار - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"56d0a2d8-206f-4246-9411-afbea6a3cbd6","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"گیاهان_گل‌دار","wgTitle":"گیاهان گل‌دار","wgCurRevisionId":40220870,"wgRevisionId":40220870,"wgArticleId":276796,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی","یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت","صفحه‌های دارای پیوند مرده", "مقاله‌های نیازمند ترجمه ویکی‌پدیا","مقاله‌های دارای شرح مختصر","شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده","مقاله‌ها با ریزقالب «گونه»","مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات آرایه زیستی بدون نوار آرایه زیستی","مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی","همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع","مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا از نوامبر ۲۰۲۱","مقاله‌های دارای الگوهای سرنویس با صفحه هدف ناموجود","ساختار زایشی گیاه","طبقه‌بندی علمی گیاهان","گرده‌افشانی","گیاهان","نهان‌دانگان"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"گیاهان_گل‌دار", "wgRelevantArticleId":276796,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgRedirectedFrom":"گیاهان_گلدار","wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgInternalRedirectTargetUrl":"/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1","wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q25314","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.view.redirect", "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Flower_poster_2.jpg/1200px-Flower_poster_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1595"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Flower_poster_2.jpg/800px-Flower_poster_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1064"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Flower_poster_2.jpg/640px-Flower_poster_2.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="851"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="گیاهان گل‌دار - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-گیاهان_گل‌دار rootpage-گیاهان_گل‌دار skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-ویژگی‌ها" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ویژگی‌ها"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>ویژگی‌ها</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ویژگی‌ها-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های ویژگی‌ها</span> </button> <ul id="toc-ویژگی‌ها-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ویژگی‌های_نهان‌دانگان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ویژگی‌های_نهان‌دانگان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>ویژگی‌های نهان‌دانگان</span> </div> </a> <ul id="toc-ویژگی‌های_نهان‌دانگان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کالبدشناسی_آوند" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کالبدشناسی_آوند"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۲</span> <span>کالبدشناسی آوند</span> </div> </a> <ul id="toc-کالبدشناسی_آوند-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کالبدشناسی_تولیدمثل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کالبدشناسی_تولیدمثل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۳</span> <span>کالبدشناسی تولیدمثل</span> </div> </a> <ul id="toc-کالبدشناسی_تولیدمثل-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-آرایه‌بندی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#آرایه‌بندی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>آرایه‌بندی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-آرایه‌بندی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های آرایه‌بندی</span> </button> <ul id="toc-آرایه‌بندی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-تاریخچه_طبقه‌بندی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه_طبقه‌بندی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۱</span> <span>تاریخچه طبقه‌بندی</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخچه_طبقه‌بندی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-طبقه‌بندی_نوین" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#طبقه‌بندی_نوین"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۲</span> <span>طبقه‌بندی نوین</span> </div> </a> <ul id="toc-طبقه‌بندی_نوین-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخ_فرگشت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخ_فرگشت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳</span> <span>تاریخ فرگشت</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخ_فرگشت-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پالئوزوئیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#پالئوزوئیک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳.۱</span> <span>پالئوزوئیک</span> </div> </a> <ul id="toc-پالئوزوئیک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تریاس_و_ژوراسیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#تریاس_و_ژوراسیک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳.۲</span> <span>تریاس و ژوراسیک</span> </div> </a> <ul id="toc-تریاس_و_ژوراسیک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کرتاسه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کرتاسه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲.۳.۳</span> <span>کرتاسه</span> </div> </a> <ul id="toc-کرتاسه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-نگارخانه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نگارخانه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>نگارخانه</span> </div> </a> <ul id="toc-نگارخانه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تنوع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تنوع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>تنوع</span> </div> </a> <ul id="toc-تنوع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تولید_مثل" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تولید_مثل"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>تولید مثل</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تولید_مثل-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تولید مثل</span> </button> <ul id="toc-تولید_مثل-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-لقاح_و_جنین‌زایی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#لقاح_و_جنین‌زایی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۱</span> <span>لقاح و جنین‌زایی</span> </div> </a> <ul id="toc-لقاح_و_جنین‌زایی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-میوه_و_بذر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#میوه_و_بذر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۲</span> <span>میوه و بذر</span> </div> </a> <ul id="toc-میوه_و_بذر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-میوز" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#میوز"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۳</span> <span>میوز</span> </div> </a> <ul id="toc-میوز-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نامیختگی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#نامیختگی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵.۴</span> <span>نامیختگی</span> </div> </a> <ul id="toc-نامیختگی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-اهمیت_اقتصادی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#اهمیت_اقتصادی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>اهمیت اقتصادی</span> </div> </a> <ul id="toc-اهمیت_اقتصادی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نکته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نکته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>نکته</span> </div> </a> <ul id="toc-نکته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">گیاهان گل‌دار</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۳۲ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-132" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۳۲ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Bedeksadiges" title="Bedeksadiges–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Bedeksadiges" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AD%E1%8A%95%E1%8A%95%E1%89%A5_%E1%8B%98%E1%88%AD" title="ክንንብ ዘር–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ክንንብ ዘር" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Magnoliophyta" title="Magnoliophyta–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Magnoliophyta" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A5%82%E0%A4%B2" title="फूल–آنگیکا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="फूल" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="آنگیکا" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B0%D9%88%D8%B1" title="كاسيات البذور–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كاسيات البذور" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%95_%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%A6" title="সপুষ্পক উদ্ভিদ–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="সপুষ্পক উদ্ভিদ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Magnoliophyta" title="Magnoliophyta–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Magnoliophyta" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%80%D0%BE%D0%B3%D1%8C%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B1_%D0%B3%D1%8A%D0%B2%D0%B5%D1%82%D3%80-%D1%85%D0%B5%D1%80" title="ТӀогьолаб гъветӀ-хер–آواری" lang="av" hreflang="av" data-title="ТӀогьолаб гъветӀ-хер" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="آواری" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C3%87i%C3%A7%C9%99kli_bitkil%C9%99r" title="Çiçəkli bitkilər–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Çiçəkli bitkilər" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%DB%8C%DA%86%DA%A9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%B1" title="چیچکلی بیتکیلر–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="چیچکلی بیتکیلر" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D3%99%D1%81%D0%BA%D3%99%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D2%AB%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D3%99%D1%80" title="Сәскәле үҫемлектәр–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сәскәле үҫемлектәр" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Entikan_masekar" title="Entikan masekar–بالیایی" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Entikan masekar" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="بالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Bedecktsama" title="Bedecktsama–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Bedecktsama" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/%C5%BD%C4%97id%C4%97n%C4%93_augal%C4%81" title="Žėidėnē augalā–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Žėidėnē augalā" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tinanom_na_namumurak" title="Tinanom na namumurak–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Tinanom na namumurak" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F" title="Кветкавыя–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Кветкавыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%8B" title="Кветкавыя расьліны–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Кветкавыя расьліны" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B8" title="Покритосеменни–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Покритосеменни" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A5%82%E0%A4%B2%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%AA%E0%A5%8C%E0%A4%A7%E0%A4%BE" title="फूलदार पौधा–Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="फूलदार पौधा" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B7%E0%A7%8D%E0%A6%AA%E0%A6%95_%E0%A6%89%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%A6" title="সপুষ্পক উদ্ভিদ–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সপুষ্পক উদ্ভিদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Cvjetnica" title="Cvjetnica–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Cvjetnica" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Angiospermes" title="Angiospermes–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Angiospermes" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%D9%88%DB%95%DA%A9%DB%8C_%DA%AF%D9%88%DA%B5%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="ڕوەکی گوڵدار–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕوەکی گوڵدار" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Krytosemenn%C3%A9" title="Krytosemenné–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Krytosemenné" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%87%D0%B5%D0%BA%D0%BB%C4%95_%D3%B3%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%82%C4%83%D1%80%D0%B0%D0%BD" title="Чечеклĕ ӳсентăран–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Чечеклĕ ӳсентăран" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Planhigyn_blodeuol" title="Planhigyn blodeuol–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Planhigyn blodeuol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/D%C3%A6kfr%C3%B8ede_planter" title="Dækfrøede planter–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Dækfrøede planter" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bedecktsamer" title="Bedecktsamer–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Bedecktsamer" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/P%C3%B3k%C5%A1yty_semjenjak" title="Pókšyty semjenjak–صُربی سفلی" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Pókšyty semjenjak" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="صُربی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Angiosperma" title="Angiosperma–Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Angiosperma" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CF%8C%CF%83%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1" title="Αγγειόσπερμα–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Αγγειόσπερμα" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Flowering_plant" title="Flowering plant–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Flowering plant" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Angiospermoj" title="Angiospermoj–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Angiospermoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Angiospermae" title="Angiospermae–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Angiospermae" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Katteseemnetaimed" title="Katteseemnetaimed–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Katteseemnetaimed" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Landare_loredun" title="Landare loredun–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Landare loredun" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Koppisiemeniset" title="Koppisiemeniset–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Koppisiemeniset" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Angiosperme" title="Angiosperme–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Angiosperme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Bloosenplaanten" title="Bloosenplaanten–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Bloosenplaanten" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Angiospermae" title="Angiospermae–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Angiospermae" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Anxiospermas" title="Anxiospermas–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Anxiospermas" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ka%27avo_ipot%C3%BDva" title="Ka'avo ipotýva–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ka'avo ipotýva" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Angiospermae" title="Angiospermae–مانی" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Angiospermae" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="مانی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%A2%D7%9C%D7%99_%D7%A4%D7%A8%D7%97%D7%99%D7%9D" title="בעלי פרחים–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="בעלי פרחים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%95_%E0%A4%AA%E0%A5%8C%E0%A4%A7%E0%A4%BE" title="सपुष्पक पौधा–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सपुष्पक पौधा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kritosjemenja%C4%8De" title="Kritosjemenjače–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kritosjemenjače" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Krytosymjenjak" title="Krytosymjenjak–صُربی علیا" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Krytosymjenjak" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="صُربی علیا" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Anjyosp%C3%A8m" title="Anjyospèm–هائیتیایی" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Anjyospèm" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="هائیتیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A1rvaterm%C5%91k" title="Zárvatermők–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Zárvatermők" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BE%D5%A1%D5%B2%D5%AF%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80_%D5%A2%D5%B8%D6%82%D5%B5%D5%BD%D5%A5%D6%80" title="Ծաղկավոր բույսեր–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ծաղկավոր բույսեր" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Angiospermae" title="Angiospermae–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Angiospermae" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Tumbuhan_berbunga" title="Tumbuhan berbunga–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Tumbuhan berbunga" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Mula_nga_agsabsabong" title="Mula nga agsabsabong–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Mula nga agsabsabong" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%B7%D0%B0_%D1%85%D1%83%D0%BB%D0%B0_%D0%B1%D0%B0%D1%8C%D1%86%D0%BE%D0%B2%D0%B3%D3%80%D0%B0%D1%88" title="Зиза хула баьцовгӀаш–اینگوشی" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Зиза хула баьцовгӀаш" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="اینگوشی" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Angiospermi" title="Angiospermi–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Angiospermi" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Dulfr%C3%A6vingar" title="Dulfrævingar–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Dulfrævingar" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Angiosperme" title="Angiosperme–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Angiosperme" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%A2%AB%E5%AD%90%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="被子植物–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="被子植物" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Tetanduran_ngembang" title="Tetanduran ngembang–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Tetanduran ngembang" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%AA%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ყვავილოვანი მცენარეები–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ყვავილოვანი მცენარეები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Timesdurifsan" title="Timesdurifsan–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Timesdurifsan" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D2%AF%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D3%A9%D1%81%D1%96%D0%BC%D0%B4%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Гүлді өсімдіктер–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Гүлді өсімдіктер" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%B5%E0%B3%83%E0%B2%A4%E0%B2%AC%E0%B3%80%E0%B2%9C_%E0%B2%B8%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%97%E0%B2%B3%E0%B3%81" title="ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು–کانارا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆವೃತಬೀಜ ಸಸ್ಯಗಳು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="کانارا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%86%8D%EC%94%A8%EC%8B%9D%EB%AC%BC" title="속씨식물–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="속씨식물" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Riwek%C3%AAn_kul%C3%AElkdar" title="Riwekên kulîlkdar–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Riwekên kulîlkdar" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D0%B1%D1%8B%D0%BA_%D1%83%D1%80%D1%83%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Жабык уруктуулар–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Жабык уруктуулар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Angiospermae" title="Angiospermae–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Angiospermae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Bl%C3%A9ieplanzen" title="Bléieplanzen–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Bléieplanzen" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Plantas_florinte" title="Plantas florinte–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Plantas florinte" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Bed%C3%A8kz%C3%A4%C3%B6jige" title="Bedèkzäöjige–لیمبورگی" lang="li" hreflang="li" data-title="Bedèkzäöjige" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="لیمبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Magnoliophyta" title="Magnoliophyta–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Magnoliophyta" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Magnolij%C5%ABnai" title="Magnolijūnai–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Magnolijūnai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Segs%C4%93k%C4%BCi" title="Segsēkļi–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Segsēkļi" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Tetanduran_ngembang" title="Tetanduran ngembang–Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Tetanduran ngembang" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%8B%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%BC%D0%BD%D3%A7%D1%88%D0%BC%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D1%83%D1%88%D0%BA%D1%8B%D0%BB" title="Шылтымнӧшман кушкыл–ماری" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Шылтымнӧшман кушкыл" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="ماری" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Скриеносеменици–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Скриеносеменици" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BF" title="സപുഷ്പി–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സപുഷ്പി" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D1%8D%D1%86%D1%8D%D0%B3%D1%82_%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BB" title="Цэцэгт ургамал–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Цэцэгт ургамал" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%86%E0%A4%B5%E0%A5%83%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%AC%E0%A5%80%E0%A4%9C%E0%A5%80_%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A5%80" title="आवृत्तबीजी वनस्पती–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="आवृत्तबीजी वनस्पती" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Tumbuhan_berbunga" title="Tumbuhan berbunga–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tumbuhan berbunga" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%95%E1%80%BD%E1%80%84%E1%80%B7%E1%80%BA%E1%80%9E%E1%80%B1%E1%80%AC_%E1%80%A1%E1%80%95%E1%80%84%E1%80%BA" title="ပန်းပွင့်သော အပင်–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ပန်းပွင့်သော အပင်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Teconxinachtli" title="Teconxinachtli–Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Teconxinachtli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Todecktsadige" title="Todecktsadige–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Todecktsadige" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AB%E0%A5%82%E0%A4%B2_%E0%A4%AB%E0%A5%81%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%A8%E0%A5%87_%E0%A4%B5%E0%A4%A8%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%BF" title="फूल फुल्ने वनस्पति–نپالی" lang="ne" hreflang="ne" data-title="फूल फुल्ने वनस्पति" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="نپالی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Bedektzadigen" title="Bedektzadigen–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Bedektzadigen" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Dekkfr%C3%B8plantar" title="Dekkfrøplantar–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Dekkfrøplantar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Blomsterplanter" title="Blomsterplanter–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Blomsterplanter" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Magnoliophyta" title="Magnoliophyta–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Magnoliophyta" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Biqiltoota_Daraaraa" title="Biqiltoota Daraaraa–اورومویی" lang="om" hreflang="om" data-title="Biqiltoota Daraaraa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومویی" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B4%D0%B8%D0%BD%C3%A6%D0%B3%D0%B4%D0%B6%D1%8B%D0%BD_%D0%B7%D0%B0%D0%B9%C3%A6%D0%B3%D0%BE%D0%B9%D1%82%C3%A6" title="Дидинæгджын зайæгойтæ–آسی" lang="os" hreflang="os" data-title="Дидинæгджын зайæгойтæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="آسی" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AB%E0%A9%81%E0%A9%B1%E0%A8%B2%E0%A8%A6%E0%A8%BE%E0%A8%B0_%E0%A8%AC%E0%A9%82%E0%A8%9F%E0%A8%BE" title="ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟਾ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਫੁੱਲਦਾਰ ਬੂਟਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Okrytonasienne" title="Okrytonasienne–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Okrytonasienne" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%8F%DA%BE%D9%84_%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D9%88%D9%B9%DB%92" title="پُھل دار بوٹے–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پُھل دار بوٹے" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%AB%D9%84_%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%86%DA%A9%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%BC%DB%8C" title="ګل لرونکی بوټی–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ګل لرونکی بوټی" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Angiosperma" title="Angiosperma–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Angiosperma" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Qatasqa_muruyuq" title="Qatasqa muruyuq–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Qatasqa muruyuq" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Magnoliophyta" title="Magnoliophyta–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Magnoliophyta" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Цветковые растения–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Цветковые растения" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Magnoliophyta" title="Magnoliophyta–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Magnoliophyta" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Flouerin_plant" title="Flouerin plant–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Flouerin plant" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%86_%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%A7_%D9%BB%D9%88%D9%BD%D8%A7" title="گلن وارا ٻوٽا–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="گلن وارا ٻوٽا" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Skrivenosjemenice" title="Skrivenosjemenice–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Skrivenosjemenice" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B6%B4%E0%B7%94%E0%B7%82%E0%B7%8A%E0%B6%B4_%E0%B7%81%E0%B7%8F%E0%B6%9A" title="සපුෂ්ප ශාක–سینهالی" lang="si" hreflang="si" data-title="සපුෂ්ප ශාක" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="سینهالی" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Flowering_plant" title="Flowering plant–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Flowering plant" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Krytosemenn%C3%A9_rastliny" title="Krytosemenné rastliny–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Krytosemenné rastliny" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Kritosemenke" title="Kritosemenke–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Kritosemenke" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Dhirta_ubaxa" title="Dhirta ubaxa–سومالیایی" lang="so" hreflang="so" data-title="Dhirta ubaxa" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="سومالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Bim%C3%ABt_me_lule" title="Bimët me lule–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Bimët me lule" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Скривеносеменице–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Скривеносеменице" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Tutuwuhan_kembangan" title="Tutuwuhan kembangan–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Tutuwuhan kembangan" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Blomv%C3%A4xter" title="Blomväxter–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Blomväxter" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Angiospermae" title="Angiospermae–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Angiospermae" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%82%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%81%E0%AE%AE%E0%AF%8D_%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%B5%E0%AE%B0%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="பூக்கும் தாவரம்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பூக்கும் தாவரம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%B5%E0%B1%83%E0%B0%A4%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఆవృతబీజాలు–تلوگویی" lang="te" hreflang="te" data-title="ఆవృతబీజాలు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="تلوگویی" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B8%8A%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81" title="พืชดอก–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="พืชดอก" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Halamang_namumulaklak" title="Halamang namumulaklak–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Halamang namumulaklak" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBakau_matala" title="ʻakau matala–تونگایی" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻakau matala" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="تونگایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Kapal%C4%B1_tohumlular" title="Kapalı tohumlular–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Kapalı tohumlular" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A7%D3%99%D1%87%D3%99%D0%BA%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Чәчәкле үсемлекләр–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Чәчәкле үсемлекләр" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%BD%D0%BD%D1%96" title="Покритонасінні–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Покритонасінні" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DA%BE%D9%88%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D9%BE%D9%88%D8%AF%DB%92" title="پھولدار پودے–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پھولدار پودے" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Gulli_o%CA%BBsimliklar" title="Gulli oʻsimliklar–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Gulli oʻsimliklar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Katesemni%C5%BEed" title="Katesemnižed–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Katesemnižed" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_c%C3%B3_hoa" title="Thực vật có hoa–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Thực vật có hoa" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Bedektzoadign" title="Bedektzoadign–West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Bedektzoadign" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Namumukad_nga_tanaman" title="Namumukad nga tanaman–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Namumukad nga tanaman" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%A2%AB%E5%AD%90%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="被子植物–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="被子植物" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%98_%E1%83%A9%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="პეულამი ჩანარეფი–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პეულამი ჩანარეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%91%D7%9C%D7%99%D7%A2%D7%A0%D7%93%D7%99%D7%A7%D7%A2_%D7%A4%D7%9C%D7%90%D7%A0%D7%A6%D7%9F" title="בליענדיקע פלאנצן–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="בליענדיקע פלאנצן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A2%AB%E5%AD%90%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="被子植物–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="被子植物" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Khui-hoe_si%CC%8Dt-bu%CC%8Dt" title="Khui-hoe si̍t-bu̍t–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Khui-hoe si̍t-bu̍t" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%A2%AB%E5%AD%90%E6%A4%8D%E7%89%A9" title="被子植物–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="被子植物" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25314#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&oldid=40220870" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&id=40220870&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25DA%25AF%25DB%258C%25D8%25A7%25D9%2587%25D8%25A7%25D9%2586_%25DA%25AF%25D9%2584%25E2%2580%258C%25D8%25AF%25D8%25A7%25D8%25B1"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25DA%25AF%25DB%258C%25D8%25A7%25D9%2587%25D8%25A7%25D9%2586_%25DA%25AF%25D9%2584%25E2%2580%258C%25D8%25AF%25D8%25A7%25D8%25B1"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Angiosperms" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Magnoliopsida" hreflang="en"><span>ویکی‌گونه</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q25314" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><span class="mw-redirectedfrom">(تغییرمسیر از <a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1&redirect=no" class="mw-redirect" title="گیاهان گلدار">گیاهان گلدار</a>)</span></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r36211177">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid #a2a9b1;border-right:10px solid #36c;background-color:#fbfbfb;box-sizing:border-box}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 0 4px 1em;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-right:10px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ambox-delete{border-right:10px solid #b32424}.mw-parser-output .ambox-content{border-right:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-right:10px solid #fc3}.mw-parser-output .ambox-move{border-right:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-right:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-right:23px!important}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ambox{margin:0 10%}}</style><table class="box-اصلاح_ترجمه plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-not_English" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div class="mbox-image-div"><span typeof="mw:File"><span title="آیکون ترجمهٔ انگلیسی به فارسی"><img alt="آیکون ترجمهٔ انگلیسی به فارسی" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Icon_Translate_to_Assamese-fa.png/50px-Icon_Translate_to_Assamese-fa.png" decoding="async" width="50" height="52" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Icon_Translate_to_Assamese-fa.png/75px-Icon_Translate_to_Assamese-fa.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Icon_Translate_to_Assamese-fa.png/100px-Icon_Translate_to_Assamese-fa.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="520" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span"><b>این مقاله دقیق، کامل و صحیح ترجمه نشده و نیازمند <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2_(%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87)" title="ویکی‌پدیا:خودآموز (ترجمه)">ترجمه</a> به فارسی است.</b> <br /> <p>کل یا بخشی از این مقاله به زبانی به‌جز زبان فارسی نوشته شده‌است. اگر مقصود ارائهٔ مقاله برای مخاطبان آن زبان است، باید در نسخه‌ای از ویکی‌پدیا به همان زبان نوشته شود (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7" title="فهرست ویکی‌پدیاها">فهرست ویکی‌پدیاها</a> را ببینید). در غیر این صورت، خواهشمند است ترجمهٔ این مقاله را با توجه به متن اصلی و با رعایت <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4" title="ویکی‌پدیا:سیاست ویرایش">سیاست ویرایش</a>، <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%AE%D8%B7" title="ویکی‌پدیا:دستور خط">دستور خط فارسی</a> و <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:درخواست برابر فارسی">برابر سازی به زبان فارسی</a> بهبود دهید و سپس این الگو را از بالای صفحه بردارید. همچنین برای بحث‌های مرتبط، <b><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C#گیاهان_گل‌دار" title="ویکی‌پدیا:صفحه‌های نیازمند ترجمه به فارسی">مدخل این مقاله</a></b> در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="ویکی‌پدیا:صفحه‌های نیازمند ترجمه به فارسی">فهرست صفحه‌های نیازمند ترجمه به فارسی</a> را ببینید. اگر این مقاله به زبان فارسی <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit">بازنویسی نشود</a>، تا دو هفتهٔ دیگر <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%D8%B8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D8%B0%D9%81" title="ویکی‌پدیا:نظرخواهی برای حذف">نامزد حذف می‌شود</a> و/یا به نسخهٔ زبانی مرتبط ویکی‌پدیا منتقل خواهد شد. </p> <hr /> <p><small>اگر <b>شما</b> اخیراً این مقاله را به‌عنوان صفحهٔ نیازمند ترجمه برچسب زده‌اید، لطفاً عبارت</small><br /><code>{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2_%D8%A8%D9%87_%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87" title="الگو:نیاز به ترجمه">جا:نیاز به ترجمه</a>|صفحه=گیاهان گل‌دار |زبان=نامشخص |نظر= }}</code><code> ~~~~</code><br /><small>را به پایین <a class="external text" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&action=edit&section=4">این بخش از <i>فهرست صفحه‌های نیازمند ترجمه به فارسی</i></a> بیفزایید. لطفاً </small><br /> </p> <code>{{<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D8%A8%DA%A9-%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="الگو:هبک-ترجمه به فارسی">جا:هبک-ترجمه به فارسی</a>|1=گیاهان گل‌دار}}</code><code> ~~~~</code><br /><small>را نیز در صفحهٔ بحث نگارنده قرار دهید.</small></div></td></tr></tbody></table> <div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">Clade of seed plants that produce flowers</div> <p class="mw-empty-elt"> </p> <table class="infobox biota" style="text-align: right; width: 200px; font-size: 100%"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)">گیاهان گُل‌دار<br /><div style="font-size: 85%;">محدودهٔ زمانی: <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="والانجینین">والانجینین</a> پسین – <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%86" title="هولوسن">اکنون</a>، <small>۱۳۴ تا ۰ میلیون سال پیش</small> <div id="Timeline-row" style="margin: 4px auto 0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:18px; overflow:visible; border:1px #666; border-style:solid none; position:relative; z-index:0;"> <div style="position:absolute; height:100%; left:0px; width:207.23076923077px; padding-left:5px; text-align:left; background-color:rgb(254,214,123); background-image: linear-gradient(left, rgba(255,255,255,1), rgba(254,217,106,1) 15%, rgba(254,217,106,1));"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="پرکامبرین">PreЄ</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(129,170,114); left:37.636923076923px; width:18.073846153846px;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="کامبرین">Є</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,169,138); left:55.710769230769px; width:14.08px;"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="اردویسین">O</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(166,223,197); left:69.790769230769px; width:8.3261538461539px;"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D9%84%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="سیلورین">S</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(221,150,81); left:78.116923076923px; width:20.409230769231px;"><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="دوونین">D</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(63,174,173); left:98.526153846154px; width:20.307692307692px;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%81%D8%B1" class="mw-redirect" title="کربونیفر">C</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(247,88,60); left:118.83384615385px; width:15.907015384615px;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86" title="پرمین">P</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(153,78,150); left:134.74086153846px; width:17.126830769231px;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="تریاس">T</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(0,187,231); left:151.86769230769px; width:19.055384615385px;"><a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="ژوراسیک">J</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(111,200,107); left:170.92307692308px; width:26.738461538462px;"><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="کرتاسه">K</a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,161,99); left:197.66153846154px; width:14.543692307692px;"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%84%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="پالئوژن"><small>Pg</small></a></div> <div style="position:absolute; height:100%; text-align:center; background-color:rgb(254,221,45); left:212.20523076923px; width:6.9215384615385px;"><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%98%D9%86" title="نئوژن"><small>N</small></a></div> <div id="end-border" style="position:absolute; height:100%; background-color:#666; width:1px; left:219px"></div><div style="margin:0 auto; line-height:0; clear:both; width:220px; padding:0px; height:8px; overflow:visible; background-color:transparent; position:relative; top:-4px; z-index:100;"><div style="position:absolute; height:8px; left:174.64615384615px; width:45.353846153846px; background-color:#360; opacity:0.42;"></div> <div style="position:absolute; height:8px; left:174.64615384615px; width:45.353846153846px; background-color:#360; opacity:1;"></div> <div style="position:absolute; height:6px; top:1px; left:175.64615384615px; width:43.353846153846px; background-color:#6c3;"></div> </div> </div></div> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Flower_poster_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Flower_poster_2.jpg/220px-Flower_poster_2.jpg" decoding="async" width="220" height="292" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Flower_poster_2.jpg/330px-Flower_poster_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Flower_poster_2.jpg/440px-Flower_poster_2.jpg 2x" data-file-width="4462" data-file-height="5932" /></a></span> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%">تنوع گیاهان گُل‌دار </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="آرایه‌شناسی (زیست‌شناسی)">رده‌بندی علمی</a> <span class="plainlinks" style="font-size:smaller; float:right; padding-right:0.4em; margin-left:-3em;"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:Taxonomy/Angiosperms" title="e"><img alt="e" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/74/Red_Pencil_Icon.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span></span> </th></tr> <tr> <td>فرمانرو: </td> <td><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="گیاهان">گیاهان</a> </td></tr> <tr> <td>کلاد: </td> <td><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نهان‌دانگان">نهان‌دانگان</a> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)">گروه‌ها (APG IV)<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2016_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2016-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: right"> <p><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="نهان‌دانگان پایه">نهان‌دانگان پایه</a> </p> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%A7" title="آمبورلا">آمبورلا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A2%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="نیلوفرآبی‌سانان">نیلوفرآبی‌سانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="جنوب‌ویره‌ای‌سانان">جنوب‌ویره‌ای‌سانان</a></li></ul> <p><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="نهان‌دانگان مرکزی">نهان‌دانگان مرکزی</a> </p> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87" title="تبارشاخه">تبارشاخه‌ها</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مگنولیان">مگنولیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تک‌لپه‌ای‌ها">تک‌لپه‌ای‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="دولپه‌ای‌های نو">دولپه‌ای‌های نو</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%87_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="راسته (زیست‌شناسی)">راسته‌ها</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chloranthales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chloranthales (صفحه وجود ندارد)">Chloranthales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ceratophyllales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ceratophyllales (صفحه وجود ندارد)">Ceratophyllales</a></li></ul></li></ul> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(180,250,180)"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%81_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="مترادف (زیست‌شناسی)">مترادف</a> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align: right"> <ul><li>Anthophyta <small>Cronquist</small><sup id="cite_ref-FOOTNOTECronquist1960_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTECronquist1960-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Angiospermae <small><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%DB%8C" title="جان لیندلی">Lindl.</a></small></li> <li>Magnoliophyta <small><a href="/w/index.php?title=Arthur_J._Cronquist&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arthur J. Cronquist (صفحه وجود ندارد)">Cronquist</a>, <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D9%85%D9%86_%D8%AA%D8%A7%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AC%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آرمن تاخداجیان">Takht.</a> و <a href="/w/index.php?title=W.Zimm.&action=edit&redlink=1" class="new" title="W.Zimm. (صفحه وجود ندارد)">W.Zimm.</a></small><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Magnolicae <small>Takht.</small><sup id="cite_ref-FOOTNOTETakhtajan1964_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTETakhtajan1964-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> </td></tr> </tbody></table> <p><b>گیاهان گُل‌دار</b> (به <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="زبان انگلیسی">انگلیسی</a>: <span title="انگلیسی-language text"><span lang="en" dir="ltr">Flowering plants</span></span>)، گیاهانی هستند که <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84" title="گل">گل</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87" title="میوه">میوه</a> می‌دهند و <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87" title="تبارشاخه">تبارشاخه</a> <b>نهان‌دانگان</b> را تشکیل می‌دهند،<sup id="cite_ref-Lindley_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lindley-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Cantino_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Cantino-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که معمولاً <b>نهان‌دانه</b> نامیده می‌شود. اصطلاح "نهان‌دانگان" از واژه‌های یونانی <i>angeion</i> ("محفظه، ظرف") و <i>sperma</i> ("بذر") گرفته شده و به گیاهانی گفته می‌شود که دانه خود را در یک <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87" title="میوه">میوه</a> تولید می‌کنند. آنها با ۶۴ راسته، ۴۱۶ خانواده، تقریباً ۱۳۰۰۰ سرده و ۳۰۰۰۰۰ گونه شناخته‌ شده است، متنوع‌ترین گروه از <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رویان‌داران">رویان‌داران</a> هستند.<sup id="cite_ref-Christenhusz-Byng2016_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Christenhusz-Byng2016-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نهان‌دانگان در گذشته <i>ماگنولیاتباران</i> (Magnoliophyta) نامیده می‌شدند.<sup id="cite_ref-FOOTNOTETakhtajan1980_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTETakhtajan1980-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>نهان‌دانگان مانند <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="بازدانگان">بازدانگان</a> گیاهانی از <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="پیدازادان">پیدازادان</a> هستند که دانه تولید می‌کنند. آنها با ویژگی‌هایی از جمله گل‌ها، <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="درون‌دانه">درون‌دانه</a> و تولید میوه‌هایی که دارای دانه هستند از بازدانگان متمایز می‌شوند. </p><p>اجداد گیاهان گل‌دار پیش از پایان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86%DB%8C%D9%81%D8%B1" title="کربنیفر">دوره کربونیفر</a>، بیش از ۳۰۰ میلیون سال پیش، از اجداد مشترک همهٔ بازدانگان زنده جدا شدند. نزدیک‌ترین خویشاوندان فسیلی گیاهان گل‌دار آشکار نیست و بحث‌برانگیز هستند. </p><p>نخستین فسیل‌های نهان‌دانگان به شکل گرده در حدود ۱۳۴ میلیون سال پیش در دوره <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="کرتاسه پیشین">کرتاسه پیشین</a> است. در طول دوره <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="کرتاسه">کرتاسه</a>، نهان‌دانگان به‌طور <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="واگرایش سازشی">واگرایش سازشی</a> پدید آمدند و در پایان دوره به گروه غالب گیاهان در سراسر سیاره تبدیل شدند که با کاهش و انقراض گروه‌های بازدانگان که در گذشته گسترده بودند سازگاری دارد. خاستگاه و گوناگونی نهان‌دانگان اغلب به‌عنوان «معمای نفرت‌انگیز داروین» شناخته می‌شود.<sup id="cite_ref-:5_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-:5-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>سنگواره گیاهی ۱۶۴ میلیون‌ساله، قدیمی‌ترین نمونه جوانه گل‌دار است، این فسیل که در منطقه <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%88%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="مغولستان داخلی">مغولستان داخلی</a> <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86" title="چین">چین</a> کشف شد، ۴٫۲ سانتی‌متر طول و ۲ سانتی‌متر عرض دارد و شامل یک ساقه، یک شاخه برگی، یک میوه پیاز شکل و یک جوانه گل کوچک به اندازه حدود ۳ میلی‌متر مربع است. پژوهشگران این گونه جدید را <i>فلوریجِرمینیس ژوراسیکا</i> (Florigerminis jurassica) نام‌گذاری کرده‌اند.<sup id="cite_ref-cantino2007_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-cantino2007-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ویژگی‌ها"><span id=".D9.88.DB.8C.DA.98.DA.AF.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7"></span>ویژگی‌ها</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: ویژگی‌ها"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Maitohorsma_(Epilobium_angustifolium).JPG"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Maitohorsma_(Epilobium_angustifolium).JPG" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Maitohorsma_%28Epilobium_angustifolium%29.JPG/220px-Maitohorsma_%28Epilobium_angustifolium%29.JPG" decoding="async" width="220" height="490" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Maitohorsma_%28Epilobium_angustifolium%29.JPG/330px-Maitohorsma_%28Epilobium_angustifolium%29.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Maitohorsma_%28Epilobium_angustifolium%29.JPG/440px-Maitohorsma_%28Epilobium_angustifolium%29.JPG 2x" data-file-width="1800" data-file-height="4008" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D9%81%DB%8C_%D8%A2%D8%B0%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="بید علفی آذرین">بید علفی آذرین</a> که با نام‌های <i>آتشین</i> یا <i>علف بیدگل سرخ</i> نیز شناخته می‌شود، گیاهی گل‌دار از خانواده <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%85%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گل‌مغربیان">گل‌مغربیان</a> است.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ویژگی‌های_نهان‌دانگان"><span id=".D9.88.DB.8C.DA.98.DA.AF.DB.8C.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.86.D9.87.D8.A7.D9.86.E2.80.8C.D8.AF.D8.A7.D9.86.DA.AF.D8.A7.D9.86"></span>ویژگی‌های نهان‌دانگان</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: ویژگی‌های نهان‌دانگان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نهان‌دانگان از جهات مختلفی با دیگر <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="پیدازادان">گیاهان بذری</a> متفاوت هستند که در جدول زیر توضیح داده شده‌ است. این ویژگی‌های متمایز در کنار هم، نهان‌دانگان را به متنوع‌ترین و پرشمارترین گیاهان زمینی و از نظر تجاری مهم‌ترین گروه برای انسان تبدیل کرده‌است.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>الف<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <table class="wikitable"> <caption>ویژگی‌های متمایز نهان‌دانگان </caption> <tbody><tr> <th>ویژگی </th> <th>شرح </th></tr> <tr> <td>اندام‌های گل‌دهنده </td> <td>گل‌ها، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="اندام جنسی">اندام‌ها زایشی</a> گیاهان گل‌دار، بارزترین ویژگی متمایزکننده آنها از دیگر گیاهان دانه‌دار هستند. گل‌ها ابزاری را برای نهان‌دانگان فراهم می‌کردند تا سیستم تکثیر گونه‌ای خاص‌تری داشته و از این رو، راهی برای فرگشت آسان‌تر به گونه‌های مختلف بدون خطر تلاقی با گونه‌های مرتبط داشته باشند. گونه‌زایی سریع‌تر سبب شد تا نهان‌دانگان با طیف گسترده‌تری از <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%A7%D9%85" title="کنام">کنام</a> سازگار شوند. این امر به گیاهان گل‌دار اجازه داد که تا اندازه زیادی بر بوم‌سازگان زمینی تسلط داشته باشند که نزدیک به ۹۰ درصد از همه گونه‌های گیاهی را شامل می‌شود.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_(%DA%AF%D9%84)" title="پرچم (گل)">پرچم</a> با دو جفت <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3%D8%A7%DA%A9_(%DA%AF%D9%84)" title="بساک (گل)">کیسه گرده</a> </td> <td>برچه‌ها بسیار سبک‌تر از اندام‌های مربوط به بازدانگان هستند و در طول زمان به <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="سازگاری (زیست‌شناسی)">سازگاری</a> با <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نشانگان گرده‌افشانی">نشانگان گرده‌افشانی</a> تخصصی، مانند گرده‌افشان‌های خاص، به تنوع نهان‌دانگان کمک کرده‌اند. برچه‌ها نیز در طول زمان اصلاح شده‌اند تا از <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B4%D9%86%DB%8C" title="خودگشنی">خودگشنی</a> جلوگیری شود تا تنوع بیشتر را ممکن کرده‌است و در نهایت به نهان‌دانگان اجازه دهد تا <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%A7%D9%85" title="کنام">کنام</a> بیشتری را پر کنند. </td></tr> <tr> <td>کاهش <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="گامتوفیت">گامتوفیت</a> نر، سه <a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="یاخته">یاخته</a> </td> <td>گامتوفیت نر موجود در نهان‌دانگان در مقایسه با بذر گیاهان بازدانگان به‌طور قابل توجهی کاهش یافته‌است.<sup id="cite_ref-RavenEvert2005_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-RavenEvert2005-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اندازه کوچک‌تر گرده سبب کاهش زمان بین گرده‌افشانی (رسیدن دانه گرده به گیاه ماده) و لقاح می‌شود. در بازدانگان، لقاح می‌تواند تا یک سال پس از گرده‌افشانی رخ دهد، در حالی که در نهان‌دانگان، لقاح خیلی زود پس از گرده‌افشانی آغاز می‌شود.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> زمان کوتاه‌تر بین گرده‌افشانی و لقاح به نهان‌دانگان این امکان را می‌دهد که زودتر پس از گرده‌افشانی نسبت به بازدانگان بذر تولید کنند و به‌عنوان یک مزیت فرگشتی متمایز برای نهان‌دانگان فراهم می‌شود. </td></tr> <tr> <td>مادگی بسته که تخمک‌ها را دربر می‌گیرد (برچه یا برچه‌ها و قطعات جانبی ممکن است به میوه تبدیل شوند) </td> <td>مادگی بسته نهان‌دانگان همچنین امکان سازگاری با <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="نشانگان گرده‌افشانی">نشانگان</a> و کنترل‌های تخصصی گرده‌افشانی را فراهم می‌کند. این به جلوگیری از <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B4%D9%86%DB%8C" title="خودگشنی">خودباروری</a> کمک می‌کند و در نتیجه تنوع را افزایش می‌دهد. هنگامی که <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="تخمدان (گیاهی)">تخمدان</a> بارور می‌شود، برچه و برخی از بافت‌ها پیرامون آن به میوه تبدیل می‌شوند. این میوه اغلب به‌عنوان یک جاذبه برای جانوران پراکننده دانه عمل می‌کند. رابطه مشارکتی حاصل، مزیت دیگری را برای نهان‌دانگان در فرایند <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="پراکنش زیستی">پراکنش زیستی</a> ایجاد می‌کند. </td></tr> <tr> <td>گامتوفیت ماده کاهش یافته، هفت سلول با هشت هسته </td> <td>گامتوفیت ماده، مانند گامتوفیت نر کاهش‌یافته، ممکن است سازگاری باشد که امکان بذردهی سریع‌تر را فراهم می‌کند،<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> در نهایت سبب سازگاری‌های گیاهان گل‌دار مانند چرخه‌های زندگی علفی سالانه می‌شود و به گیاهان گل‌دار اجازه می‌دهد تا حفره‌های بیشتری را پر کنند. </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="درون‌دانه">درون‌دانه</a> </td> <td>به‌طور کلی تشکیل درون‌دانه پس از لقاح و پیش از نخستین تقسیم <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%AA_(%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="زیگوت (رویان‌شناسی)">زیگوت</a> آغاز می‌شود. درون‌دانه یک بافت بسیار مغذی است که می‌تواند برای <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رویان">رویان</a> در حال رشد، <a href="/wiki/%D9%84%D9%BE%D9%87_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="لپه (گیاه‌شناسی)">لپه‌ها</a> و گاهی <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%84_%D8%A8%D8%B0%D8%B1%DB%8C" title="نهال بذری">نهال</a> در حال جستن غذا فراهم کند. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کالبدشناسی_آوند"><span id=".DA.A9.D8.A7.D9.84.D8.A8.D8.AF.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C_.D8.A2.D9.88.D9.86.D8.AF"></span>کالبدشناسی آوند</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: کالبدشناسی آوند"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Stem-histology-cross-section-tag.svg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Stem-histology-cross-section-tag.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Stem-histology-cross-section-tag.svg/220px-Stem-histology-cross-section-tag.svg.png" decoding="async" width="220" height="185" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Stem-histology-cross-section-tag.svg/330px-Stem-histology-cross-section-tag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Stem-histology-cross-section-tag.svg/440px-Stem-histology-cross-section-tag.svg.png 2x" data-file-width="1222" data-file-height="1030" /></a><figcaption>برش عرضی ساقه نهان‌دانگان، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کتان">کتان</a>:۱. مغز، ۲. پروتوکسیلم، ۳. بافت <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="بافت چوبی">چوبی</a>، ۴. بافت <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A2%D8%A8%DA%A9%D8%B4" title="بافت آبکش">آبکش</a>، ۵. اسکلرانشیم (الیاف پایه)، ۶. قشر، ۷. <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="روپوست (گیاه‌شناسی)">روپوست</a></figcaption></figure> <p>ساقه‌های نهان‌دانگان از هفت لایه تشکیل شده است که در سمت چپ نشان داده شده است. میزان و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="پیچیدگی">پیچیدگی</a> تشکیل بافت در گیاهان گل‌دار از بازدانگان بیشتر است. </p><p>در <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="دولپه‌ای‌ها (گیاه)">دولپه‌ها</a> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="دسته‌های آوندی">دسته‌های آوندی</a> ساقه به گونه‌ای قرار گرفته‌اند که آوند <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="بافت چوبی">چوبی</a> و <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A2%D8%A8%DA%A9%D8%B4" title="بافت آبکش">آبکش</a> حلقه‌های متحدالمرکز تشکیل می‌دهند.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دسته‌های ساقه بسیار جوان در یک حلقه باز مرتب شده‌اند و یک مغز مرکزی را از یک قشر بیرونی جدا می‌کند. در هر بسته، لایه‌ای از <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="مریستم">مریستم</a> یا بافت سازنده فعال به نام کامبیوم (Cambium)، آوند چوبی و آبکش را جدا می‌کند. با تشکیل یک لایه کامبیوم بین دسته‌ها (interfascicular cambium) یک حلقه کامل تشکیل می‌شود و افزایش منظم دوره‌ای در ضخامت ناشی از توسعه آوند چوبی در داخل و آبکش در خارج است. آبکش نرم خرد می‌شود، اما چوب سخت باقی می‌ماند و بخش عمده‌ای از ساقه و شاخه‌های چندساله چوبی را تشکیل می‌دهد. به‌دلیل تفاوت در ویژگی عناصر تولید شده در ابتدا و انتهای <a href="/wiki/%D9%81%D8%B5%D9%84" title="فصل">فصل</a>، چوب در بخش عرضی به حلقه‌های متحدالمرکز، یکی برای هر فصل رشد، به نام <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="درخت‌گاه‌شماری">حلقه‌های سالانه</a> مشخص می‌شود.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در بین <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تک‌لپه‌ای‌ها">تک‌لپه‌ها</a>، دسته‌ها در ساقه جوان بیشتر هستند و در بافت زمینه پراکنده می‌شوند. آنها بدون کامبیوم هستند و به‌محض تشکیل، قطر ساقه تنها در موارد استثنایی افزایش می‌یابد.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کالبدشناسی_تولیدمثل"><span id=".DA.A9.D8.A7.D9.84.D8.A8.D8.AF.D8.B4.D9.86.D8.A7.D8.B3.DB.8C_.D8.AA.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.AF.D9.85.D8.AB.D9.84"></span>کالبدشناسی تولیدمثل</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: کالبدشناسی تولیدمثل"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r35841839">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-right:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84" title="گل">گل</a> و <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="ساختار زایشی گیاه">ساختار زایشی گیاه</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg/220px-Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg" decoding="async" width="220" height="580" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg/330px-Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg/440px-Cimicifuga_ramosa_-_spikes.jpg 2x" data-file-width="539" data-file-height="1420" /></a><figcaption>مجموعه‌ای از گل‌ها که گل‌آذین را تشکیل می‌دهند.</figcaption></figure> <p>ویژگی بارز نهان‌دانگان گل است. گل‌ها تنوع چشمگیری در شکل و ویژگی نشان می‌دهند و قابل‌اعتمادترین ویژگی‌های خارجی را برای برقراری روابط بین گونه‌های نهان‌دانه فراهم می‌کنند. عملکرد گل تضمین <a href="/wiki/%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%AD" title="لقاح">لقاح</a> تخمک و رشد میوه‌های دارای دانه است.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> دستگاه گل ممکن است در انتهای شاخه یا از کنار برگ (جایی که <a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="دمبرگ">دمبرگ</a> به ساقه می‌چسبد) ایجاد شود.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> به‌طور معمول، مانند گل <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%81%D8%B4%D9%87" title="بنفشه">بنفشه</a>، بخش گل‌دار گیاه به شدت از بخش شاخ و برگ یا رویشی متمایز می‌شود و یک سیستم شاخه‌ای کم و بیش پیچیده به نام <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%B0%DB%8C%D9%86" title="گل‌آذین">گل‌آذین</a> را تشکیل می‌دهد.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>دو نوع سلول تولیدمثلی توسط گل‌ها تولید می‌شود. <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DA%AF" class="mw-redirect" title="کوچک‌هاگ">کوچک‌هاگ</a> که برای تبدیل شدن به دانه‌های <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="گرده">گرده</a> تقسیم می‌شوند، سلول‌های «نر» هستند و در <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_(%DA%AF%D9%84)" title="پرچم (گل)">پرچم‌ها</a> (یا ریزهاگ‌برگ‌ها) حمل می‌شوند.<sup id="cite_ref-:3_18-0" class="reference"><a href="#cite_note-:3-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>سلول‌های «ماده» به نام <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DA%AF" title="بزرگ‌هاگ">بزرگ‌هاگ</a>، که تقسیم می‌شوند و به سلول تخمک تبدیل می‌شوند (<a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%88%DA%98%D9%86%D8%B2" title="مگاگامتوژنز">مگاگامتوژنز</a>)، در <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%DA%A9_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="تخمک (گیاهی)">تخمک</a> قرار دارند و در برچه (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gynoecium#Carpels" class="extiw" title="en:Gynoecium">Gynoecium</a>) (یا بزرگ‌هاگ‌برگ) محصور می‌شوند.<sup id="cite_ref-:3_18-1" class="reference"><a href="#cite_note-:3-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گل ممکن است فقط از این قسمت‌ها تشکیل شده باشد، مانند <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%AF_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="بید (سرده)">بید</a> که در آن هر گل تنها از چند پرچم یا دو برچه تشکیل شده‌ است.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> معمولاً ساختارهای دیگری وجود دارند و برای محافظت از <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%AF%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="هاگ‌برگ">هاگ‌برگ‌ها</a> و تشکیل پوششی جذاب برای گرده‌افشان‌ها عمل می‌کنند. تک‌تک اعضای این ساختارهای پیرامونی به نام <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کاسبرگ">کاسبرگ</a> و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="گلبرگ">گلبرگ</a> شناخته می‌شوند (یا <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D9%84_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="سرگل (گیاه‌شناسی)">سرگل</a>) در گل‌هایی مانند <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ماگنولیا">ماگنولیا</a> که کاسبرگ و گلبرگ از یکدیگر قابل تشخیص نیستند). سری بیرونی (کاسه گل کاسبرگ) معمولاً سبز و برگ‌مانند است و برای محافظت از بخش‌های گل عمل می‌کند. سری داخلی (تاج گلبرگ‌ها) به‌طور کلی سفید یا رنگی روشن است و از نظر ساختار ظریف‌تر است. برای جذب گرده‌افشان‌هایی مانند <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B4%D8%B1%D9%87" title="حشره">حشرات</a> یا <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%86%D8%AF%D9%87" title="پرنده">پرندگان</a> عمل می‌کند. جذب توسط <a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%DA%AF" title="رنگ">رنگ</a>، <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%AD%D9%87_%DA%AF%D9%84" title="رایحه گل">رایحه گل</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="شهد">شهد</a> انجام می‌شود که ممکن است در بخشی از گل تراوش کند. ویژگی‌هایی که گرده‌افشان‌ها را به خود جلب می‌کند، دلیل محبوبیت گل‌ها و گیاهان گل‌دار در بین انسان‌ها است.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>در حالی که اکثر گل‌های کامل یا <a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="نرماده">نرماده</a> هستند (دارای هر دو بخش گرده و تخمک در ساختار گل یکسان)، گیاهان گل‌دار چندین سازوکارهای <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="ریخت‌شناسی (زیست‌شناسی)">ریخت‌شناختی</a> و <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="فیزیولوژی">فیزیولوژیک</a> را برای کاهش یا جلوگیری از لقاح خود ایجاد کرده‌اند. گل‌های هترومورفیک مادگی کوتاه و پرچم بلند دارند یا برعکس؛ بنابراین، جانوران <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="گرده‌افشان">گرده‌افشان</a> نمی‌توانند به راحتی گرده را به مادگی (بخش گیرنده برچه) منتقل کنند. گل‌های هومومورفیک ممکن است از یک سازوکار بیوشیمیایی (فیزیولوژیکی) به نام <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودناسازگاری">خودناسازگاری</a> برای تمایز بین دانه‌های خودگرده‌افشان و دگرگرده‌افشان استفاده کنند. متناوباً، در گونه‌های <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="دوپایه جنسی">دوپایه</a>، بخش‌های نر و ماده از نظر مورفولوژیکی از هم جدا می‌شوند و روی گل‌های جداگانه رشد می‌کنند.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="آرایه‌بندی"><span id=".D8.A2.D8.B1.D8.A7.DB.8C.D9.87.E2.80.8C.D8.A8.D9.86.D8.AF.DB.8C"></span>آرایه‌بندی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: آرایه‌بندی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تاریخچه_طبقه‌بندی"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DA.86.D9.87_.D8.B7.D8.A8.D9.82.D9.87.E2.80.8C.D8.A8.D9.86.D8.AF.DB.8C"></span>تاریخچه طبقه‌بندی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: تاریخچه طبقه‌بندی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg/220px-Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg" decoding="async" width="220" height="308" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg/330px-Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg/440px-Ehret-Methodus_Plantarum_Sexualis.jpg 2x" data-file-width="2123" data-file-height="2968" /></a><figcaption>از سال ۱۷۳۶، تصویری از طبقه‌بندی لینه</figcaption></figure> <p>اصطلاح گیاه‌شناسی "angiosperm" از کلمات یونانی angeíon (ἀγγεῖον 'بطری، ظرف') و sérma (σπέρμα 'دانه') به شکل "Angiospermae" توسط <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%87%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86" title="پاول هرمان">پاول هرمان</a> در سال ۱۶۹۰ ابداع شد، اما او این اصطلاح را برای اشاره به یک گروهی از گیاهان که تنها زیرمجموعه‌ای از گیاهانی را تشکیل می‌دهند که امروزه نهان‌دانگان نامیده می‌شوند. نهان‌دانگان (Angiospermae) هرمان شامل فقط گیاهان گل‌دار دارای بذرهای محصور در کپسول، متمایز از بازدانگان (Gymnospermae) او است، که گیاهان گل‌دار با میوه‌های <a href="/wiki/%D9%81%D9%86%D8%AF%D9%82%D9%87" title="فندقه">فندقه</a> یا اسکیزوکارپیک بودند، میوه کامل یا هر یک از قطعات آن در اینجا به‌عنوان یک بذر و برهنه در نظر گرفته می‌شود. واژه‌های نهان‌دانگان و بازدانگان توسط <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%87" title="کارل لینه">کارل لینه</a> با همان معنی، اما با کاربرد محدود، در نام‌های راسته‌های کلاس خود دیدینامیا (Didynamia) استفاده شد.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm19119_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm19119-20"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اصطلاحات نهان‌دانگان و بازدانگان در سال ۱۸۲۷ زمانی که رابرت براون وجود تخمک‌های واقعاً برهنه را در <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="نخلی‌سرخس‌سانان">نخلی‌سرخس‌سانان</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مخروطیان">مخروطیان</a> به وجود آورد، اساساً تغییر کرد.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اصطلاح بازدانگان از آن زمان به بعد به گیاهان بذری با تخمک‌های برهنه و اصطلاح نهان‌دانگان به گیاهان بذری با تخمک‌های بسته گفته می‌شد. با این حال، برای سال‌ها پس از کشف براون، تقسیم اولیه گیاهان دانه‌دار بین دولپه‌ای و تک‌لپه‌ای دیده می‌شد، و بازدانگان زیرمجموعه کوچکی از دولپه‌ها بودند.<sup id="cite_ref-Buggs_22–36_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-Buggs_22–36-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:NSRW_Auxanometer.png"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:NSRW_Auxanometer.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/NSRW_Auxanometer.png/220px-NSRW_Auxanometer.png" decoding="async" width="220" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/NSRW_Auxanometer.png/330px-NSRW_Auxanometer.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/NSRW_Auxanometer.png/440px-NSRW_Auxanometer.png 2x" data-file-width="476" data-file-height="617" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AF%D8%B3%D9%86%D8%AC" title="رشدسنج">رشدسنج</a>، وسیله‌ای برای اندازه‌گیری افزایش یا سرعت رشد در گیاهان</figcaption></figure> <p>در سال ۱۸۵۱، هافمایستر (Wilhelm Hofmeister) تغییراتی را که در کیسه جنینی گیاهان گل‌دار رخ می‌دهد، کشف کرد و روابط صحیح آنها را با <a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آوندداران">آوندداران</a> تعیین کرد. این امر جایگاه بازدانگان را به‌عنوان یک طبقه متمایز از دولپه‌ای تثبیت کرد و اصطلاح نهان‌دانگان سپس به تدریج به‌عنوان نام مناسب برای کل گیاهان گل‌دار غیربازدانه، از جمله طبقات دولپه‌ای و تک‌لپه‌ای پذیرفته شد.<sup id="cite_ref-Buggs_22–36_22-1" class="reference"><a href="#cite_note-Buggs_22–36-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این همان معنایی است که امروزه برای این اصطلاح به کار می‌رود.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-4" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در اکثر آرایه‌بندی‌ها، گیاهان گل‌دار به‌عنوان یک گروه منسجم در نظر گرفته می‌شوند. محبوب‌ترین نام توصیفی نهان‌دانگان بوده‌است، با آنثوفایتا (Anthophyta]]) (به معنی «گیاهان گل‌دار») انتخاب دوم (هر دو بدون رتبه). سیستم وِتستیت (Wettstein_system) و سیستم انگلر (Engler) آنها را به‌عنوان یک بخش فرعی (نهان‌دانگان) در نظر گرفت. سیستم ریوال (Reveal) همچنین آنها را به‌عنوان یک بخش فرعی مگنولیافیتینا (Magnoliophytina) در نظر گرفت،<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-5" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> اما بعداً آن را به ماگنولیاویسان، لیلیوپسیدا (Liliopsida) و رزوپسیدا (Rosopsida) تقسیم کرد. سیستم تختاجان (Takhtajan) و سیستم کرونکوئیست (Cronquist) با آنها به‌عنوان یک بخش مگنولیوفیتا (Magnoliophyta) برخورد می‌کنند. سیستم دالگرین (Dahlgren) و سیستم ثورن (Thorne) آنها را به‌عنوان یک کلاس ماگنولیاویسان (Magnoliopsida) در نظر می‌گیرند. سیستم ای‌جی‌پی (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/APG_system" class="extiw" title="en:APG system">APG</a>) در سال ۱۹۹۸ و بازنگری‌های بعدی در سال‌های ۲۰۰۳<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2003_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2003-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و ۲۰۰۹<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2009-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>، گیاهان گل‌دار را به‌عنوان یک کلاد بدون رتبه بدون نام لاتین رسمی نهان‌دانگان (angiosperms) در نظر می‌گیرد. یک طبقه‌بندی رسمی در کنار بازنگری سال ۲۰۰۹ منتشر شد که در آن گیاهان گل‌دار به‌عنوان یک طبقه فرعی مگنولیده (Magnoliidae) رتبه‌بندی شدند.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChaseReveal2009_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChaseReveal2009-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>طبقه‌بندی داخلی این گروه دستخوش بازنگری قابل توجهی شده‌است. سیستم کرونکوئیست، که توسط آرتور کرونکوئیست در سال ۱۹۶۸ پیشنهاد شد و در سال ۱۹۸۱ به‌صورت کامل منتشر شد، هنوز به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما اعتقاد بر این است که دیگر به‌طور دقیق <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تبارزایی">تبارزایی</a> را منعکس نمی‌کند. اجماع در مورد شیوهٔ چیدمان گیاهان گل‌دار اخیراً از طریق کار گروه تبارزایی نهان‌دانگان ای‌جی‌پی (Angiosperm_Phylogeny_Group) که طبقه‌بندی مجدد اثرگذار نهان‌دانگان را در سال ۱۹۹۸ منتشر کرد، شروع به ظهور کرده‌است. </p><p>به‌روزرسانی‌هایی که تحقیقات اخیر را در بر می‌گیرد به‌عنوان سیستم ای‌جی‌پی دو (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/APG_II_system" class="extiw" title="en:APG II system">APG II</a>) در سال ۲۰۰۳<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2003_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2003-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>، سیستم ای‌جی‌پی سه (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/APG_III_system" class="extiw" title="en:APG III system">APG III</a>) در سال ۲۰۰۹<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-1" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2009-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-6" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و سیستم ای‌جی‌پی چهار (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/APG_IV_system" class="extiw" title="en:APG IV system">APG IV</a>) در سال ۲۰۱۶ منتشر شد. </p><p>به‌طور سنتی، گیاهان گل‌دار به دو گروه تقسیم می‌شوند: </p><p><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="دولپه‌ای‌ها (گیاه)">دولپه‌ای‌ها</a> یا <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="ماگنولیاویسان">ماگنولیاویسان</a> </p><p><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تک‌لپه‌ای‌ها">تک‌لپه‌ای‌ها</a> یا لیلیوپسیدا (Liliopsida) </p><p>سیستم کرونکوئیست طبقه ماگنولیاویسان (از "<a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86_(%D8%AA%DB%8C%D8%B1%D9%87)" class="mw-redirect" title="مگنولیان (تیره)">مگنولیان</a>") و Liliopsida (از "<a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سوسنیان">سوسنیان</a>") را به آن نسبت می‌دهد. نام‌های توصیفی دیگری که در ماده ۱۶ <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D8%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="قوانین جهانی نام‌گذاری برای جلبک‌ها، قارچ‌ها و گیاهان">آی‌سی‌بی‌ان</a> ()ICBN مجاز است شامل دولپه یا دولپه‌ای و تک‌لپه یا تک‌لپه‌ای است که پیشینهٔ کاربرد طولانی دارند. در انگلیسی ساده، اعضای آنها ممکن است "دولپه" ("دولپ") و "تک‌لپه" ("تک‌لپ") نامیده شوند. کلمه لاتین پشت این نام‌ها به این اشاره دارد که دولپه‌ها اغلب دارای دولپه یا برگ جنینی در هر دانه هستند. تک‌لپه‌ها معمولاً تنها یک لپه دارند، اما این قانون در هر دو صورت مطلق نیست. از نقطه نظر تشخیصی گسترده، تعداد لپه‌ها نه یک کاراکتر مفید و نه قابل اعتماد است.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>مطالعات اخیر، مانند ای‌جی‌پی، نشان می‌دهد که تک‌لپه‌ها یک گروه تک‌تباری (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87" title="تبارشاخه">تبارشاخه</a>) تشکیل می‌دهند، اما دولپه‌ها <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="پیراتباری">پیراتباری</a> هستند. با این وجود، اکثر گونه‌های دولپه‌ای در یک تبارشاخه قرار می‌گیرند، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="دولپه‌ای‌های نو">دولپه‌ای‌های نو</a> و بیشتر باقیمانده‌ها در تبارشاخه اصلی دیگر، ماگنولیان قرار می‌گیرند که شامل حدود ۹۰۰۰ گونه است. بقیه شامل یک گروه پیراتباری از گونه‌های شاخه‌دار اولیه است که در مجموع به‌عنوان <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="نهان‌دانگان پایه">نهان‌دانگان پایه</a> شناخته می‌شوند، به علاوه خانواده‌های سراتوفیلاسه (Ceratophyllaceae) و کلورانتاسه (Chloranthaceae).<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="طبقه‌بندی_نوین"><span id=".D8.B7.D8.A8.D9.82.D9.87.E2.80.8C.D8.A8.D9.86.D8.AF.DB.8C_.D9.86.D9.88.DB.8C.D9.86"></span>طبقه‌بندی نوین</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: طبقه‌بندی نوین"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Monocot_vs_dicot_crop_Pengo.jpg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Monocot_vs_dicot_crop_Pengo.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Monocot_vs_dicot_crop_Pengo.jpg/220px-Monocot_vs_dicot_crop_Pengo.jpg" decoding="async" width="220" height="337" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/01/Monocot_vs_dicot_crop_Pengo.jpg 1.5x" data-file-width="280" data-file-height="429" /></a><figcaption>جوانه تک‌لپه (چپ) و دولپه</figcaption></figure> <p>هشت گروه از نهان‌دانگان زنده وجود دارد: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="نهان‌دانگان پایه">نهان‌دانگان پایه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%A7" title="آمبورلا">آمبورلا</a>، یک گونه از درختچه از <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="کالدونیای جدید">کالدونیای جدید</a>؛</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A2%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="نیلوفرآبی‌سانان">نیلوفرآبی‌سانان</a>، حدود ۸۰ گونه،<sup id="cite_ref-palmer2_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-palmer2-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%84%D9%88%D9%81%D8%B1%D8%A2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="نیلوفرآبیان">نیلوفرآبیان</a> و <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="خزه‌وشان">خزه‌وشان</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="جنوب‌ویره‌ای‌سانان">جنوب‌ویره‌ای‌سانان</a>، حدود ۱۰۰ گونه،<sup id="cite_ref-palmer2_26-1" class="reference"><a href="#cite_note-palmer2-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="گیاه چوبی">گیاهان چوبی</a> از نقاط مختلف جهان</li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C" title="نهان‌دانگان مرکزی">نهان‌دانگان مرکزی<sup id="cite_ref-FOOTNOTEChaseReveal2009_25-1" class="reference"></sup></a><a href="#cite_note-FOOTNOTEChaseReveal2009-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مگنولیان">مگنولیان</a>، حدود ۱۰۰۰۰ گونه،<sup id="cite_ref-palmer2_26-2" class="reference"><a href="#cite_note-palmer2-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که با گل‌های سه‌گانه (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Merosity" class="extiw" title="en:Merosity">Merosity</a>)، گرده با یک منفذ و معمولاً برگ‌های رگبرگ‌دار شاخه‌ای مشخص می‌شوند - برای نمونه، <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ماگنولیا">ماگنولیا</a>، <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF_%D8%A8%D9%88" title="برگ بو">برگ‌بو</a>، و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%81%D9%84_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="فلفل سیاه">فلفل سیاه</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تک‌لپه‌ای‌ها">تک‌لپه‌ای‌ها</a>، حدود ۷۰۰۰۰ گونه،<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> که با گل‌های سه‌گانه، یک <a href="/wiki/%D9%84%D9%BE%D9%87_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="لپه (گیاه‌شناسی)">لپه</a> منفرد، گرده با یک منفذ، و معمولاً برگ‌های رگبرگی موازی مشخص می‌شوند - برای نمونه، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گندمیان">گندمیان</a>، <a href="/wiki/%D8%AB%D8%B9%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ثعلبیان">ارکیده</a>، و <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D9%84" class="mw-redirect" title="نخل">نخل</a>.</li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="دولپه‌ای‌های نو">دولپه‌ای‌های نو</a>، حدود ۱۷۵۰۰۰ گونه،<sup id="cite_ref-palmer2_26-3" class="reference"><a href="#cite_note-palmer2-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با گل‌های ۴ یا ۵ مرکب، گرده با سه منفذ، و برگ‌های معمولاً رگبرگ‌دار - برای مثال <a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%A8%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="آفتابگردان (سرده)">آفتابگردان</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%B3%DB%8C_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="اطلسی (سرده)">اطلسی</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="آلاله (سرده)">آلاله</a>، <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8" title="سیب">سیب</a>، و <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B7" title="بلوط">بلوط</a> مشخص می‌شوند.</li> <li>کلورانتاسه، ۷۷ گونه شناخته شده<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از گیاهان معطر با برگ‌های دندانه‌دار.</li> <li>سراتوفیلوم، حدود ۶ گونه،<sup id="cite_ref-palmer2_26-4" class="reference"><a href="#cite_note-palmer2-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> از <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D8%A8%D8%B2%DB%8C" title="گیاه آبزی">گیاهان آبزی</a> که شاید بیشتر به‌عنوان گیاهان <a href="/wiki/%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%85" title="آکواریوم">آکواریومی</a> آشنا هستند.</li></ul></li></ul> <p>روابط دقیق بین این هشت گروه هنوز مشخص نیست، اگرچه توافق وجود دارد که سه گروه اولی که از نهان‌دانگان اجدادی جدا شدند، آمبورلا، نیلوفرآبی‌سانان و جنوب‌ویره‌ای‌سانان ( نهان‌دانگان پایه)<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بودند از پنج گروه باقی مانده، روابط بین سه گروه گسترده (مگنولیان، تک‌لپه‌ای‌ها و دولپه‌ای‌های نو) نامشخص است. </p><p>Zeng و همکارانش (شکل ۱) چهار طرح رقیب را توصیف می‌کنند<sup id="cite_ref-FOOTNOTEZeng_et_al2014_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEZeng_et_al2014-30"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86_%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="ویکی‌پدیا:روشن بیان کنید"><span title="Zeng et al depict five schemes for the five groups of mesangiosperms in their Fig 1 and there are only three possiblle topologies for three large groups (نوامبر ۲۰۲۱)">نیازمند شفاف‌سازی</span></a></i>]</sup></sup> دولپه‌ای‌های نو و تک‌لپه‌ای‌ها بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین هستند، به ترتیب با ۷۵٪ و ۲۰٪ گونه‌های نهان‌دانگان. برخی از تجزیه و تحلیل‌ها مگنولیان را اولین واگرا می‌کنند، برخی دیگر تک‌لپه‌ای‌ها.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBellSoltisSoltis2010_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBellSoltisSoltis2010-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> به نظر می‌رسد سراتوفیلوم به جای اینکه با تک‌لپه‌ها با دولپه‌ای‌های نو گروه شود. ای‌جی‌پی چهار به‌طور کلی رابطه مرتبه بالاتر توصیف شده در ای‌جی‌پی سه را حفظ کرد.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2009-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تاریخ_فرگشت"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE_.D9.81.D8.B1.DA.AF.D8.B4.D8.AA"></span>تاریخ فرگشت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: تاریخ فرگشت"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">اطلاعات بیشتر: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86#گل‌ها" title="تاریخ فرگشتی گیاهان">تاریخ فرگشتی گیاهان § گل‌ها</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="پالئوزوئیک"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.84.D8.A6.D9.88.D8.B2.D9.88.D8.A6.DB.8C.DA.A9"></span>پالئوزوئیک</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: پالئوزوئیک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Gingkoites_huttoni_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Gingkoites_huttoni_1.jpg/220px-Gingkoites_huttoni_1.jpg" decoding="async" width="220" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Gingkoites_huttoni_1.jpg/330px-Gingkoites_huttoni_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/16/Gingkoites_huttoni_1.jpg/440px-Gingkoites_huttoni_1.jpg 2x" data-file-width="1925" data-file-height="2103" /></a><figcaption>کهن‌دار هاتونی (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ginkgo_huttonii" class="extiw" title="en:Ginkgo huttonii">Ginkgoites huttonii</a>)، <a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="ژوراسیک میانه">ژوراسیک میانه</a>، یورکشایر، انگلستان. برگ‌ها به‌صورت فشرده حفظ می‌شوند. نمونه در موزه دیرینه‌شناسی مونیخ، آلمان.</figcaption></figure> <p>هاگ‌های فسیل شده نشان می‌دهد که گیاهان زمینی (رویان‌داران) حداقل ۴۷۵ میلیون سال است که وجود داشته‌اند.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گیاهان اولیه زمینی با اسپرم‌های تاژک‌دار و شناگر، مانند جلبک‌های سبزی که از آنها فرگشت یافته‌اند، از نظر جنسی تکثیر می‌شدند.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> یک سازگاری با زمین زایی، توسعه هاگدان عمودی برای پراکندگی توسط هاگ‌ها در زیستگاه‌های جدید بود.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> این ویژگی در نوادگان نزدیکترین خویشاوند جلبکی آنها، جلبک سبز <a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="سنگ‌خزه‌ویسان">سنگ‌خزه‌ویسان</a> وجود ندارد. انطباق زمینی بعدی با حفظ مرحله جنسی ظریف و بدون آوند، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="گامتوفیت">گامتوفیت</a>، در بافت‌های <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="اسپوروفیت">اسپوروفیت</a> آوندی صورت گرفت.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> نمونه فعلی از چگونگی این اتفاق را می‌توان در جوانه زنی زودرس هاگ در <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%81_%D8%AE%D9%88%DA%A9" title="علف خوک">علف خوک</a>، خزه سنبله مشاهده کرد. نتیجه برای اجداد نهان‌دانگان و بازدانگان محصور گامت ماده در یک محفظه، بذر بود. اولین گیاهانی که بذر داشتند، بازدانگان مانند <a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="کهن‌دار">کهن‌دار</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مخروطیان">مخروطیان</a> (مانند <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AC" title="کاج">کاج</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D8%A7%D8%AF_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="نراد (سرده)">نراد</a>) بودند. اینها گل ندادند. دانه‌های گرده (گامتوفیت‌های نر) کهن‌دار و سیکاد یک جفت سلول اسپرم تاژک‌دار و متحرک تولید می‌کنند که از لوله گرده در حال رشد به سمت ماده و تخم‌هایش شنا می‌کنند. </p><p>نهان‌دانگان به‌طور ناگهانی و با تنوع زیادی در فسیل‌های موجود در کرتاسه اولیه ظاهر می‌شوند.<sup id="cite_ref-:6_33-0" class="reference"><a href="#cite_note-:6-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این مسئله چنان برای نظریه فرگشت تدریجی ایجاد می‌کند که <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%DB%8C%D9%86" title="چارلز داروین">چارلز داروین</a> آن را «معمای نفرت‌انگیز» نامید.<sup id="cite_ref-:52_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-:52-34"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> چندین گروه از بازدانگان منقرض شده، به‌ویژه <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دانه‌سرخس‌تباران">سرخس‌های بذری</a>، به‌عنوان <a href="/wiki/%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86_%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%AA%D8%B1%DA%A9" title="نزدیک‌ترین نیای مشترک">اجداد</a> گیاهان گل‌دار مطرح شده‌اند، اما هیچ شواهد فسیلی پیوسته‌ای وجود ندارد که نشان دهد گل‌ها چگونه فرگشت یافته‌اند، و گیاه‌شناسان هنوز آن را به‌عنوان یک راز می‌دانند.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>۳۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ادعاهای متعددی دربارهٔ فسیل‌های نهان‌دانگان پیش از کرتاسه، مانند <i>سانمیگویلیا</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sanmiguelia" class="extiw" title="en:Sanmiguelia">Sanmiguelia lewisi</a>) <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86" title="تریاس پسین">تریاس پسین</a> مطرح شده‌است، اما هیچ‌کدام از این‌ها به‌طور گسترده توسط <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیرین‌گیاه‌شناسی">دیرین‌گیاه‌شناسان</a> پذیرفته نشده‌اند.<sup id="cite_ref-:7_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-:7-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%86" title="اله‌نان">اله‌نان</a>، یک <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AA_%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87" title="متابولیت ثانویه">متابولیت ثانویه</a> تولید شده توسط بسیاری از گیاهان گل‌دار، در <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A8" title="رسوب">نهشته‌های</a> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86" title="پرمین">پرمین</a> آن عصر همراه با فسیل‌های <i>گیگانتوپریدها</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Gigantopterid" class="extiw" title="en:Gigantopterid">Gigantopterid</a>) یافت شده‌است.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>۳۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>۳۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گیگانتوپریدها گروهی از گیاهان بذری منقرض شده هستند که ویژگی‌های <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="ریخت‌شناسی (زیست‌شناسی)">ریخت‌شناسی</a> زیادی با گیاهان گل‌دار مشترک دارند، اگرچه مشخص نیست که آنها خودشان گیاهان گل‌دار بوده‌اند.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>۳۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> شواهد مولکولی نشان می‌دهد که اجداد نهان‌دانگان در اواخر دونین، حدود ۳۶۵ میلیون سال پیش، از بازدانگان جدا شده‌اند، علی‌رغم اینکه تنها در دوران کرتاسه اولیه، تقریباً دویست میلیون سال بعد، در فسیل‌ها ظاهر شدند.<sup id="cite_ref-:4_40-0" class="reference"><a href="#cite_note-:4-40"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="تریاس_و_ژوراسیک"><span id=".D8.AA.D8.B1.DB.8C.D8.A7.D8.B3_.D9.88_.DA.98.D9.88.D8.B1.D8.A7.D8.B3.DB.8C.DA.A9"></span>تریاس و ژوراسیک</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: تریاس و ژوراسیک"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Glossopteris_sp.,_seed_ferns,_Permian_-_Triassic_-_Houston_Museum_of_Natural_Science_-_DSC01765.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Glossopteris_sp.%2C_seed_ferns%2C_Permian_-_Triassic_-_Houston_Museum_of_Natural_Science_-_DSC01765.JPG/220px-Glossopteris_sp.%2C_seed_ferns%2C_Permian_-_Triassic_-_Houston_Museum_of_Natural_Science_-_DSC01765.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Glossopteris_sp.%2C_seed_ferns%2C_Permian_-_Triassic_-_Houston_Museum_of_Natural_Science_-_DSC01765.JPG/330px-Glossopteris_sp.%2C_seed_ferns%2C_Permian_-_Triassic_-_Houston_Museum_of_Natural_Science_-_DSC01765.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Glossopteris_sp.%2C_seed_ferns%2C_Permian_-_Triassic_-_Houston_Museum_of_Natural_Science_-_DSC01765.JPG/440px-Glossopteris_sp.%2C_seed_ferns%2C_Permian_-_Triassic_-_Houston_Museum_of_Natural_Science_-_DSC01765.JPG 2x" data-file-width="3240" data-file-height="4320" /></a><figcaption>فسیل‌های <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3" title="زبان‌سرخس">زبان‌سرخس</a> در دوره <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86" title="پرمین">پرمین</a> که با بذر به‌جای هاگ تکثیر می‌شده‌است.</figcaption></figure> <p>بر اساس شواهد فسیلی، برخی پیشنهاد کرده‌اند که اجداد نهان‌دانگان از گروه ناشناخته‌ای از بازدانگان در دوره <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="تریاس">تریاس</a> (۲۴۵ تا ۲۰۲ میلیون سال پیش) جدا شده‌اند. گرده‌های فسیلی نهان‌دانگان مانند از <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3_%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="تریاس میانه">تریاس میانه</a> (۲۴۷٫۲–۲۴۲٫۰ Ma) تاریخ قدیمی‌تری را برای منشأ آنها نشان می‌دهد، که بیشتر توسط شواهد ژنتیکی از اجداد نهان‌دانگان که در دوران <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D9%86" title="دوونین">دوونین</a> از هم جدا شده‌اند، پشتیبانی می‌شود.<sup id="cite_ref-:4_40-1" class="reference"><a href="#cite_note-:4-40"><span class="cite-bracket">[</span>۳۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>۴۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> رابطه نزدیک بین نهان‌دانگان و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گنتوم‌تباران">گنتوم‌تباران</a>، که بر اساس شواهد <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="ریخت‌شناسی (زیست‌شناسی)">ریخت‌شناسی</a> پیشنهاد شده‌است، اخیراً بر اساس <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="زیست‌شناسی مولکولی">شواهد مولکولی</a> مورد مناقشه قرار گرفته‌است که نشان می‌دهد در عوض، گنتوم‌تباران بیشتر به درختان مخروطی و سایر بازدانگان مرتبط هستند.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>۴۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>۴۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>به نظر می‌رسد گونه فسیلی گیاه <i>نانجینگانتوس</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Nanjinganthus" class="extiw" title="en:Nanjinganthus">Nanjinganthus</a>) از <a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="ژوراسیک پیشین">ژوراسیک پیشین</a> چین دارای بسیاری از ویژگی‌های منحصراً نهان‌دانگان است، مانند <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D9%86%D8%AC_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="نهنج (گیاهی)">ظرف ضخیم</a> شده با <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%DA%A9_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="تخمک (گیاهی)">تخمک</a>، و بنابراین ممکن است یک <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%AC" title="گروه تاج">گروه تاج</a> یا یک گروه ساقه نهان‌دانگان را نشان دهد.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>۴۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این حال، اینها توسط محققان دیگر مورد مناقشه قرار گرفته‌است، آنها ادعا می‌کنند که ساختارهای مخروط‌های مخروطیان تجزیه شده به اشتباه تفسیر شده‌اند.<sup id="cite_ref-:1_45-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>۴۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>به نظر می‌رسد فرگشت گیاهان بذری و بعد از نهان‌دانگان نتیجه دو دور متمایز از رویدادهای تکراری کل ژنوم باشد.<sup id="cite_ref-Jiao2011_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Jiao2011-47"><span class="cite-bracket">[</span>۴۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این موارد در ۳۱۹ میلیون سال پیش و ۱۹۲ میلیون سال پیش رخ داده‌است. یکی دیگر از رویدادهای احتمالی تکثیر کل ژنوم در ۱۶۰ میلیون سال پیش، شاید خط اجدادی را ایجاد کرد که به همه گیاهان گل‌دار مدرن منتهی شد.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>۴۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این رویداد با تعیین توالی ژنوم یک گیاه گل‌دار باستانی، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%A7" title="آمبورلا">آمبورلا</a> مورد مطالعه قرار گرفت.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>۴۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>یک مطالعه نشان داده‌است که گیاه <a href="/wiki/%DA%98%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="ژوراسیک">ژوراسیک</a> اولیه <i>شمیسنریا</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Schmeissneria" class="extiw" title="en:Schmeissneria">Schmeissneria</a>) که به‌طور سنتی نوعی <a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="کهن‌دار">کهن‌دار</a> در نظر گرفته می‌شود، ممکن است اولین نهان‌دانگان شناخته شده یا حداقل یکی از خویشاوندان نزدیک باشد.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>۴۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این، همراه با سایر ادعاهای فسیلی نهان‌دانگان قبل از <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="کرتاسه">کرتاسه</a>، توسط بسیاری از <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیرین‌گیاه‌شناسی">دیرین‌گیاه‌شناسان</a> به‌شدت مورد مناقشه است.<sup id="cite_ref-:6_33-1" class="reference"><a href="#cite_note-:6-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:7_36-1" class="reference"><a href="#cite_note-:7-36"><span class="cite-bracket">[</span>۳۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بسیاری از <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیرین‌گیاه‌شناسی">دیرین‌گیاه‌شناسان</a>، <i>سایتونیالس</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Caytoniales" class="extiw" title="en:Caytoniales">Caytoniales</a>)، گروهی از «<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دانه‌سرخس‌تباران">دانه‌سرخس‌تباران</a>» را که برای اولین‌بار در دوران تریاس ظهور کردند و در کرتاسه منقرض شدند، در میان بهترین نامزدها برای یک خویشاوند نزدیک نهان‌دانگان می‌دانند.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>۵۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کرتاسه"><span id=".DA.A9.D8.B1.D8.AA.D8.A7.D8.B3.D9.87"></span>کرتاسه</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: کرتاسه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Archaefructus_liaoningensis.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Archaefructus_liaoningensis.jpg/220px-Archaefructus_liaoningensis.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Archaefructus_liaoningensis.jpg/330px-Archaefructus_liaoningensis.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Archaefructus_liaoningensis.jpg/440px-Archaefructus_liaoningensis.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>فسیل <i>آرچی‌فروکتوس</i>، یک <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%81%DB%8C" title="گیاه علفی">گیاه علفی</a> نهان‌دانه</figcaption></figure> <p>در حالی که زمین قبلاً تحت سلطه سرخس‌ها و مخروطیان بود، نهان‌دانگان در دوره <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="کرتاسه">کرتاسه</a> به‌سرعت گسترش یافتند. آنها در حال حاضر حدود ۹۰٪ از تمام گونه‌های گیاهی از جمله بیشتر محصولات غذایی را تشکیل می‌دهند.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>۵۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> پیشنهاد شده‌است که افزایش سریع نهان‌دانگان به تسلط با کاهش اندازه <a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D9%88%D9%85" title="ژنوم">ژنوم</a> آنها تسهیل شده‌ است. در طول دوره <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="کرتاسه پیشین">کرتاسه اولیه</a>، تنها نهان‌دانگان تحت کاهش سریع ژنوم قرار گرفتند، در حالی که اندازه ژنوم سرخس‌ها و بازدانگان بدون تغییر باقی ماند. ژنوم‌های کوچک‌تر و هسته‌های کوچک‌تر، امکان تقسیم سلولی سریع‌تر و سلول‌های کوچک‌تر را فراهم می‌کنند؛ بنابراین، گونه‌هایی با ژنوم‌های کوچک‌تر می‌توانند سلول‌های بیشتر و کوچک‌تر - به‌ویژه رگبرگ‌ها و روزنه‌ها<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>۵۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> - را در یک حجم برگ معین قرار دهند؛ بنابراین، کوچک‌سازی ژنوم، نرخ‌های بالاتر تبادل گاز برگ (تعرق و فتوسنتز) و سرعت رشد سریع‌تر را تسهیل می‌کند. این امر می‌توانست با برخی از اثرات <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="فیزیولوژی گیاهی">فیزیولوژیکی</a> منفی تکرار ژنوم مقابله کند، افزایش جذب دی‌اکسیدکربن را علی‌رغم کاهش همزمان غلظت دی‌اکسیدکربن در اتمسفر تسهیل می‌کند، و به گیاهان گل‌دار اجازه می‌دهد تا با سایر گیاهان زمینی رقابت کنند.<sup id="cite_ref-Simonin2018_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-Simonin2018-54"><span class="cite-bracket">[</span>۵۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>قدیمی‌ترین فسیل‌های شناخته‌شده که به‌طور قطعی به نهان‌دانگان نسبت داده می‌شوند، گرده‌های تک‌سولکات شبکه‌ای از اواخر <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D8%AC%DB%8C%D9%86%DB%8C%D9%86" title="والانجینین">والانجینین</a> (کرتاسه اولیه یا پایین - ۱۴۰ تا ۱۳۳ میلیون سال پیش) <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="ایتالیا">ایتالیا</a> و اسرائیل هستند، که احتمالاً نمایندهٔ درجه <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="نهان‌دانگان پایه">نهان‌دانگان پایه</a> است.<sup id="cite_ref-:1_45-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-45"><span class="cite-bracket">[</span>۴۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>اولین <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="درشت‌سنگواره">درشت‌سنگواره</a> شناخته شده که با اطمینان به‌عنوان نهان‌دانگان شناسایی شده‌است، <a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="آرچی‌فروکتوس">آرچی‌فروکتوس</a>، مربوط به حدود ۱۲۵ میلیون سال قبل از میلاد (دوره کرتاسه) است،<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>۵۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در حالی که گرده‌هایی که منشأ نهان‌دانگان در نظر گرفته می‌شود، سابقه فسیلی را به حدود ۱۳۰ میلیون سال پیش بازمی‌گرداند.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>۵۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با <i>مونتسچیا</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Montsechia" class="extiw" title="en:Montsechia">Montsechia</a>) به نمایندگی از اولین گل در آن زمان.<sup id="cite_ref-:0_57-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Sagaria_cilentana.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Sagaria_cilentana.jpg/220px-Sagaria_cilentana.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Sagaria_cilentana.jpg/330px-Sagaria_cilentana.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Sagaria_cilentana.jpg/440px-Sagaria_cilentana.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>فسیل <i><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="ساگاریا">ساگاریا</a></i>، یک نهان‌دانه</figcaption></figure> <p>در سال ۲۰۱۳، گل‌هایی که در کهربا محصور شده بودند، پیدا شدند و قدمت آن به ۱۰۰ میلیون سال قبل از زمان کنونی بازمی‌گردد. کهربا عمل تولیدمثل جنسی را در فرایند انجام منجمد کرده بود. تصاویر میکروسکوپی نشان داد که لوله‌هایی از گرده رشد کرده و به کلاله گل نفوذ می‌کنند. گرده چسبناک بود که نشان می‌دهد حشرات آن را حمل می‌کردند.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>۵۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در آگوست ۲۰۱۷، دانشمندان توصیف دقیق و تصویر مدل سه‌بعدی از ظاهر اولین گل را ارائه کردند و این فرضیه را ارائه کردند که احتمالاً حدود ۱۴۰ میلیون سال پیش می‌زیسته‌است.<sup id="cite_ref-BBC-20170801_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-BBC-20170801-59"><span class="cite-bracket">[</span>۵۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-NC-20170801_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-NC-20170801-60"><span class="cite-bracket">[</span>۵۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تجزیه و تحلیل بیزی از ۵۲ گونه نهان‌دانگان نشان داد که گروه تاج نهان‌دانگان بین ۱۷۸ میلیون سال پیش تا ۱۹۸ میلیون سال پیش فرگشت یافته‌اند.<sup id="cite_ref-Foster2017_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-Foster2017-61"><span class="cite-bracket">[</span>۶۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>تجزیه و تحلیل اخیر دی‌ان‌ای بر اساس <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="تبارزایی مولکولی">تبارزایی مولکولی</a><sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>۶۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>۶۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نشان داد که <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%D9%84%D8%A7" title="آمبورلا">آمبورلا</a>، یافت شده در جزیره کالدونیای اقیانوس آرام، متعلق به گروه خواهری از سایر گیاهان گل‌دار است و مطالعات <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="ریخت‌شناسی (زیست‌شناسی)">ریخت‌شناسی</a><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>۶۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> نشان می‌دهد که دارای ویژگی‌هایی است که ممکن است مشخصه اولین گیاهان گل‌دار باشد. راسته‌های آمبورلا، نیلوفرآبی‌سانان و جنوب‌ویره‌ای‌سانان به‌عنوان دودمان جداگانه از کلاد نهان‌دانگان باقی‌مانده در مراحل اولیه فرگشت گیاهان گل‌دار، جدا شدند.<sup id="cite_ref-Vialette-Guiraud2011_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-Vialette-Guiraud2011-65"><span class="cite-bracket">[</span>۶۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Coryphoideae_-_Palmoxylon.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Coryphoideae_-_Palmoxylon.JPG/220px-Coryphoideae_-_Palmoxylon.JPG" decoding="async" width="220" height="446" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Coryphoideae_-_Palmoxylon.JPG/330px-Coryphoideae_-_Palmoxylon.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Coryphoideae_-_Palmoxylon.JPG/440px-Coryphoideae_-_Palmoxylon.JPG 2x" data-file-width="1301" data-file-height="2636" /></a><figcaption>فسیل تنه <a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="نخل‌سنگی">نخل‌سنگی</a> یک نهان‌دانه تک‌لپه</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="واگرایش سازشی">واگرایش</a> بزرگ نهان‌دانگان، زمانی که تنوع زیادی از نهان‌دانگان در آثار فسیلی ظاهر می‌شود، در اواسط دوره کرتاسه (تقریباً ۱۰۰ میلیون سال پیش) رخ داده‌است. با این حال، یک مطالعه در سال ۲۰۰۷<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>۶۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تخمین زد که تقسیم پنج گروه اخیر از هشت گروه اصلی حدود ۱۴۰ میلیون سال پیش رخ داده‌است. (جنس <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%81_%D8%B4%D8%A7%D8%AE%DB%8C_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="علف شاخی (سرده)">علف شاخی</a>، خانواده کلرونتاسه، <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D9%88" title="دولپه‌ای‌های نو">دولپه‌ای‌های نو</a>، <a href="/wiki/%D9%85%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مگنولیان">مگنولیان</a> و <a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%E2%80%8C%D9%84%D9%BE%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="تک‌لپه‌ای‌ها">تک‌لپه‌ای‌ها</a>). به‌طور کلی فرض بر این است که عملکرد گل‌ها، از ابتدا، درگیر کردن حیوانات متحرک در فرآیندهای تولیدمثل آنها بود؛ یعنی گرده می‌تواند پراکنده شود حتی اگر گل رنگ روشن یا شکل عجیبی نداشته باشد که حیوانات را جذب کند. با این حال، با صرف انرژی مورد نیاز برای ایجاد چنین ویژگی‌هایی، نهان‌دانگان می‌توانند از حیوانات کمک بگیرند و در نتیجه تولیدمثل مؤثرتری داشته باشند. </p><p><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9" title="اندازه جمعیت کوچک">ژنتیک جزیره</a> یک توضیح پیشنهادی برای ظهور ناگهانی و کاملاً توسعه یافته گیاهان گل‌دار ارائه می‌دهد. اعتقاد بر این است که ژنتیک جزیره به‌طور کلی منبع رایج گونه‌زایی است، به‌ویژه هنگامی که صحبت از سازگاری‌های رادیکال می‌شود که به نظر می‌رسد به اشکال انتقالی پایین‌تر نیاز دارند. گیاهان گل‌دار ممکن است در یک محیط منزوی مانند یک جزیره یا زنجیره جزیره فرگشت یافته باشند، جایی که گیاهان حامل آنها قادر به ایجاد یک رابطه بسیار تخصصی با یک حیوان خاص (مثلا یک زنبور) بودند. چنین رابطه‌ای، با زنبور فرضی که گرده را از گیاهی به گیاه دیگر حمل می‌کند، مانند زنبورهای انجیر امروزی، می‌تواند منجر به توسعه درجه بالایی از تخصص در گیاه(ها) و شرکای آنها شود. توجه داشته باشید که مثال زنبور تصادفی نیست. زنبورهای عسل، که به نظر می‌رسد، به‌طور خاص به دلیل روابط متقابل گیاهی فرگشت یافته‌اند، از تبار زنبورها هستند.<sup id="cite_ref-Buchmann2012_67-0" class="reference"><a href="#cite_note-Buchmann2012-67"><span class="cite-bracket">[</span>۶۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>حیوانات نیز در توزیع بذر نقش دارند. میوه که از بزرگ شدن قسمت‌های گل تشکیل می‌شود، غالباً یک ابزار پراکننده بذر است که حیوانات را جذب می‌کند تا <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="میوه‌خوار">بخورند</a> یا مزاحم آن شوند و اتفاقاً بذرهای موجود در آن را پراکنده می‌کنند. اگرچه بسیاری از این گونه روابط متقابل برای زنده ماندن در رقابت و گسترش گسترده بسیار شکننده باقی می‌مانند، گلدهی یک وسیله غیرمعمول مؤثر برای تولیدمثل است و گسترش (هر منشأ آن) به شکل غالب زندگی گیاهی زمین تبدیل می‌شود.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="رشدشناسی">رشدشناسی</a> گل از ترکیبی از ژن‌ها استفاده می‌کند که معمولاً مسئول تشکیل شاخه‌های جدید هستند.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>۶۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ابتدایی‌ترین گل‌ها احتمالاً تعداد متغیری از قسمت‌های گل داشتند که اغلب جدا از یکدیگر (اما در تماس با یکدیگر) بودند. گل‌ها به شکل مارپیچی رشد می‌کنند، دوجنسه هستند (در گیاهان، این به معنای هر دو قسمت نر و ماده روی یک گل است) و تخمدان (قسمت ماده) بر آنها غالب است. همان‌طور که گل‌ها فرگشت یافتند، برخی از تغییرات قطعاتی را با هم ترکیب کردند، با تعداد و طرحی بسیار خاص‌تر و با جنسیت خاص در هر گل یا گیاه یا حداقل «تخمدان تحتانی». فرگشت گل تا به امروز ادامه دارد. گل‌های مدرن به‌قدری تحت‌تأثیر انسان قرار گرفته‌اند که برخی از آنها را نمی‌توان در طبیعت گرده‌افشانی کرد. بسیاری از گونه‌های گل‌های اهلی‌شده امروزی قبلاً علف‌های هرز ساده‌ای بودند که فقط زمانی که زمین آشفته می‌شد جوانه می‌زدند. برخی از آنها تمایل به رشد با محصولات انسانی داشتند، شاید قبلاً با آنها روابط گیاهی همزیستی داشتند و زیباترین آنها به دلیل زیبایی آنها کنده نشدند و وابستگی و سازگاری خاصی با محبت انسان ایجاد کردند.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>۶۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>برخی <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیرین‌شناسی">دیرینه‌شناسان</a> نیز پیشنهاد کرده‌اند که گیاهان گل‌دار یا نهان‌دانگان ممکن است به‌دلیل تعامل با دایناسورها فرگشت یافته باشند. یکی از قوی‌ترین حامیان این ایده <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A8%DA%A9%D8%B1" title="رابرت بکر">رابرت تی باکر</a> است. او پیشنهاد می‌کند که دایناسورهای گیاه‌خوار، با عادات غذایی‌شان، فشار انتخابی بر گیاهان ایجاد می‌کردند، که برای آنها سازگاری‌ها یا در بازدارندگی یا مقابله با شکار گیاه‌خواران موفق بود.<sup id="cite_ref-bakker_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-bakker-70"><span class="cite-bracket">[</span>۶۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در اواخر کرتاسه، به نظر می‌رسد که نهان‌دانگان بر محیط‌هایی که قبلاً توسط سرخس‌ها و نخلی‌سرخس‌سانان اشغال می‌شد تسلط داشتند، اما درختان تاج‌دار بزرگ جایگزین درختان مخروطی شدند زیرا درختان غالب تنها نزدیک به پایان کرتاسه ۶۶ میلیون سال پیش یا حتی بعد از آن، در آغاز پالئوژن بودند.<sup id="cite_ref-SadavaHeller2006_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-SadavaHeller2006-71"><span class="cite-bracket">[</span>۷۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="واگرایش سازشی">واگرایش</a> نهان‌دانگان علفی بسیار دیرتر رخ داد.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>۷۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> با این حال، بسیاری از گیاهان فسیلی قابل تشخیص به‌عنوان متعلق به خانواده‌های مدرن (از جمله راش، بلوط، افرا و ماگنولیا) در اواخر کرتاسه ظاهر شده بودند. گیاهان گل‌دار حدود ۱۲۶ میلیون سال پیش در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7" title="استرالیا">استرالیا</a> ظاهر شدند. این امر همچنین سن مهره‌داران استرالیایی باستانی را که در آن زمان قاره قطب‌جنوب بود به ۱۲۶–۱۱۰ میلیون سال رساند.<sup id="cite_ref-:0_57-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-57"><span class="cite-bracket">[</span>۵۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نگارخانه"><span id=".D9.86.DA.AF.D8.A7.D8.B1.D8.AE.D8.A7.D9.86.D9.87"></span>نگارخانه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: نگارخانه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Tetradenia_riparia_03.jpg" class="mw-file-description" title="گل‌های کرکی تترادِنیا ریپاریا (Tetradenia riparia)"><img alt="گل‌های کرکی تترادِنیا ریپاریا (Tetradenia riparia)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Tetradenia_riparia_03.jpg/120px-Tetradenia_riparia_03.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Tetradenia_riparia_03.jpg/180px-Tetradenia_riparia_03.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Tetradenia_riparia_03.jpg/240px-Tetradenia_riparia_03.jpg 2x" data-file-width="4320" data-file-height="2880" /></a></span></div> <div class="gallerytext">گل‌های کرکی <i>تترادِنیا ریپاریا</i> (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tetradenia_riparia" class="extiw" title="en:Tetradenia riparia">Tetradenia riparia</a>)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Malus_sylvestris_inflorescence,_Vosseslag,_Belgium.jpg" class="mw-file-description" title="شکوفه‌های سیب خودروی اروپایی"><img alt="شکوفه‌های سیب خودروی اروپایی" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Malus_sylvestris_inflorescence%2C_Vosseslag%2C_Belgium.jpg/90px-Malus_sylvestris_inflorescence%2C_Vosseslag%2C_Belgium.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Malus_sylvestris_inflorescence%2C_Vosseslag%2C_Belgium.jpg/135px-Malus_sylvestris_inflorescence%2C_Vosseslag%2C_Belgium.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/27/Malus_sylvestris_inflorescence%2C_Vosseslag%2C_Belgium.jpg/180px-Malus_sylvestris_inflorescence%2C_Vosseslag%2C_Belgium.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="3200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">شکوفه‌های <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سیب خودروی اروپایی">سیب خودروی اروپایی</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Senecio_angulatus_leaves_and_flowers.jpg" class="mw-file-description" title="یک گونه از پیرگیاه"><img alt="یک گونه از پیرگیاه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Senecio_angulatus_leaves_and_flowers.jpg/120px-Senecio_angulatus_leaves_and_flowers.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Senecio_angulatus_leaves_and_flowers.jpg/180px-Senecio_angulatus_leaves_and_flowers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Senecio_angulatus_leaves_and_flowers.jpg/240px-Senecio_angulatus_leaves_and_flowers.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a></span></div> <div class="gallerytext">یک گونه از <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="پیرگیاه (سرده)">پیرگیاه</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Asteracea_poster_3.jpg" class="mw-file-description" title="پوستری از دوازده گونه مختلف گل از خانواده کاسنیان"><img alt="پوستری از دوازده گونه مختلف گل از خانواده کاسنیان" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Asteracea_poster_3.jpg/91px-Asteracea_poster_3.jpg" decoding="async" width="91" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Asteracea_poster_3.jpg/137px-Asteracea_poster_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Asteracea_poster_3.jpg/182px-Asteracea_poster_3.jpg 2x" data-file-width="3800" data-file-height="5000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">پوستری از دوازده گونه مختلف گل از خانواده <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کاسنیان">کاسنیان</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Lupinus-pilosus-2015-Zachi-Evenor-cropped01.jpg" class="mw-file-description" title="یک گونه از ترمس"><img alt="یک گونه از ترمس" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lupinus-pilosus-2015-Zachi-Evenor-cropped01.jpg/102px-Lupinus-pilosus-2015-Zachi-Evenor-cropped01.jpg" decoding="async" width="102" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lupinus-pilosus-2015-Zachi-Evenor-cropped01.jpg/152px-Lupinus-pilosus-2015-Zachi-Evenor-cropped01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lupinus-pilosus-2015-Zachi-Evenor-cropped01.jpg/203px-Lupinus-pilosus-2015-Zachi-Evenor-cropped01.jpg 2x" data-file-width="3532" data-file-height="4169" /></a></span></div> <div class="gallerytext">یک گونه از <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D8%B3_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="ترمس (سرده)">ترمس</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Rose_bud.jpg" class="mw-file-description" title="غنچه یک گل رز"><img alt="غنچه یک گل رز" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Rose_bud.jpg/80px-Rose_bud.jpg" decoding="async" width="80" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Rose_bud.jpg/119px-Rose_bud.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Rose_bud.jpg/159px-Rose_bud.jpg 2x" data-file-width="1642" data-file-height="2470" /></a></span></div> <div class="gallerytext">غنچه یک گل رز</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تنوع"><span id=".D8.AA.D9.86.D9.88.D8.B9"></span>تنوع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: تنوع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تعداد گونه‌های گیاهان گل‌دار در محدوده ۲۵۰۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ تخمین زده می‌شود.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>۷۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>۷۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>۷۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این در مقایسه با حدود ۱۲۰۰۰ گونه خزه<sup id="cite_ref-GoffinetBuck2004_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-GoffinetBuck2004-76"><span class="cite-bracket">[</span>۷۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و ۱۱۰۰۰ گونه سرخس‌تباران<sup id="cite_ref-Raven2005_77-0" class="reference"><a href="#cite_note-Raven2005-77"><span class="cite-bracket">[</span>۷۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> است که نشان می‌دهد گیاهان گل‌دار بسیار متنوع‌تر هستند. تعداد خانواده‌ها در ای‌جی‌پی (۱۹۹۸)، ۴۶۲ بود. در ای‌جی‌پی دوم<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2003_23-2" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2003-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>(۲۰۰۳) حل نشده‌است، حداکثر ۴۵۷ است، اما در این تعداد ۵۵ تفکیک اختیاری وجود دارد، به‌طوری که حداقل تعداد خانواده‌ها در این سیستم ۴۰۲ است. در ای‌جی‌پی سوم (۲۰۰۹) ۴۱۵ خانواده وجود دارد.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-3" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEAPG2009-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Rhodes1974_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-Rhodes1974-78"><span class="cite-bracket">[</span>۷۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در مقایسه با سیستم ای‌جی‌پی سوم، سیستم ای‌جی‌پی چهارم، پنج راسته جدید (Boraginales, Dilleniales, Icacinales, Metteniusales و Vahliales) را به همراه برخی خانواده‌های جدید تشخیص می‌دهد که در مجموع ۶۴ راسته نهان‌داگان و ۴۱۶ خانواده را تشکیل می‌دهند. تنوع گیاهان گل‌دار به‌طور مساوی توزیع نشده‌است. تقریباً همه گونه‌ها به کلادهای دولپه‌ای‌های نو (۷۵٪)، تک‌لپه‌ای (۲۳٪) و مگنولیان (۲٪) تعلق دارند. پنج کلاد باقیمانده شامل کمی بیش از ۲۵۰ گونه در کل است؛ یعنی کمتر از ۰٫۱ درصد از تنوع گیاهان گل‌دار که بین ۹ خانواده تقسیم شده‌است. ۴۳ متنوع‌ترین از ۴۴۳ خانواده گیاهان گل‌دار بر اساس گونه،<sup id="cite_ref-APWeb_79-0" class="reference"><a href="#cite_note-APWeb-79"><span class="cite-bracket">[</span>۷۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در محدوده ای‌جی‌پی آنها، عبارتند از، </p> <ol><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کاسنیان">کاسنیان</a>: ۲۲۷۵۰ گونه</li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D8%B9%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ثعلبیان">ثعلبیان</a>: ۲۱۹۵۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%82%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="باقلاییان">باقلاییان</a>: ۱۹۴۰۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="روناسیان">روناسیان</a>: ۱۳۱۵۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گندمیان">گندمیان</a>: ۱۰۰۳۵</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="نعنائیان">نعنائیان</a>: ۷۱۷۵</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%81%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="فرفیونیان">فرفیونیان</a>: ۵۷۳۵</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="ملاستوماتاسه">ملاستوماتاسه</a>: ۵۰۰۵</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="موردیان">موردیان</a>: ۴۶۲۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%B2%D9%87%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خرزهره‌ایان">خرزهره‌ایان</a>: ۴۵۵۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DA%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جگنیان">جگنیان</a>: ۴۳۵۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%DB%8C%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="پنیرکیان">پنیرکیان</a>: ۴۲۲۵</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گل‌شیپوریان">گل‌شیپوریان</a>: ۴۰۲۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خلنگیان">خلنگیان</a>: ۳۹۹۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B3%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جسنریان">جسنریان</a>: ۳۸۷۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="چتریان">چتریان</a>: ۳۷۸۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="شب‌بویان">شب‌بویان</a>: ۳۷۱۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%81%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="فلفل‌سیاهیان">فلفل‌سیاهیان</a>: ۳۶۰۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آناناسیان">آناناسیان</a>: ۳۵۴۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="پاخرسیان">پاخرسیان</a>: ۳۵۰۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گل‌سرخیان">گل‌سرخیان</a>: ۲۸۳۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%88%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گاوزبانیان">گاوزبانیان</a>: ۲۷۴۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گزنه‌ایان">گزنه‌ایان</a>: ۲۶۲۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="آلالگان">آلالگان</a>: ۲۵۲۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="برگ‌بوئیان">برگ‌بوئیان</a>: ۲۵۰۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بادنجانیان">بادنجانیان</a>: ۲۴۶۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گل‌استکانیان">گل‌استکانیان</a>: ۲۳۸۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="نخلیان">نخلیان</a>: ۲۳۶۱</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="آنوناسه">آنوناسه</a>: ۲۲۲۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AE%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="میخکیان">میخکیان</a>: ۲۲۰۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84_%D8%AC%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="گل جالیزان">گل‌جالیزان</a>: ۲۰۶۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="تاج‌خروسیان">تاج‌خروسیان</a>: ۲۰۵۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="زنبقیان">زنبقیان</a>: ۲۰۲۵</li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%81%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="علف‌فرشیان">علف‌فرشیان</a>: ۲۰۲۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="سدابیان">سدابیان</a>: ۱۸۱۵</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B2%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="نازبیابانیان">نازبیابانیان</a>: ۱۷۴۵</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%85%DB%8C%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گل‌میمونیان">گل‌میمونیان</a>: ۱۷۰۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گل‌سپاسیان">گل‌سپاسیان</a>: ۱۶۵۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%86%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="پیچکیان">پیچکیان</a>: ۱۶۰۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="شکرپارگان">شکرپارگان</a>: ۱۶۰۰</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ناترکیان">ناترکیان</a>: ۱۵۸۰</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D9%88%D8%B3" title="کاکتوس">کاکتوس</a>: ۱۵۰۰</li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="عشقه‌ایان">عشقه‌ایان</a>: ۱۴۵۰</li></ol> <p>از این میان، ثعلبیان، گندمیان، جگنیان، گل‌شیپوریان، گاوزبانیان، نخل، و زنبقیان خانواده‌های تک‌لپه‌ای هستند. فلفل‌سیاهیان، برگ‌بوئیان، و آنوناسه دولپه‌های مگنولیان هستند. بقیه خانواده‌ها دولپه‌ای‌های نو هستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تولید_مثل"><span id=".D8.AA.D9.88.D9.84.DB.8C.D8.AF_.D9.85.D8.AB.D9.84"></span>تولید مثل</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: تولید مثل"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="لقاح_و_جنین‌زایی"><span id=".D9.84.D9.82.D8.A7.D8.AD_.D9.88_.D8.AC.D9.86.DB.8C.D9.86.E2.80.8C.D8.B2.D8.A7.DB.8C.DB.8C"></span>لقاح و جنین‌زایی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: لقاح و جنین‌زایی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقالهٔ اصلی: <a href="/wiki/%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%AD" title="لقاح">لقاح</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg"><img resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg/220px-Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg.png" decoding="async" width="220" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg/330px-Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg/440px-Angiosperm_life_cycle_diagram-en.svg.png 2x" data-file-width="500" data-file-height="575" /></a><figcaption>چرخه زندگی نهان‌دانگان</figcaption></figure> <p>لقاح مضاعف به فرآیندی گفته می‌شود که در آن دو سلول اسپرم سلول‌های تخمک را بارور می‌کنند. این فرایند زمانی شروع می‌شود که یک دانه گرده به کلاله مادگی (ساختار تولیدمثلی ماده) بچسبد، جوانه بزند و یک لوله گرده بلند رشد کند. در حالی که این لوله گرده در حال رشد است، یک سلول مولد هاپلوئید در لوله پشت هسته لوله حرکت می‌کند. سلول مولد توسط <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B2" title="میتوز">میتوز</a> تقسیم می‌شود و دو سلول اسپرم <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%BE%D9%84%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="هاپلوئید">هاپلوئید</a> (n) تولید می‌کند. همان‌طور که لوله گرده رشد می‌کند، راه خود را از کلاله، به سمت پایین و به داخل <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="تخمدان (گیاهی)">تخمدان</a> باز می‌کند. در اینجا لوله گرده به میکروپیل تخمک می‌رسد و راه خود را به یکی از سلول هم‌افزایی هضم می‌کند و محتویات آن (شامل سلول‌های اسپرم) را آزاد می‌کند. هم‌افزایی که سلول‌ها در آن آزاد می‌شوند، تحلیل می‌رود و یک اسپرم راه خود را برای بارور کردن سلول تخمک باز می‌کند و یک زیگوت دیپلوئید (۲n) تولید می‌کند. سلول اسپرم دوم با هر دو <a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="هسته سلول">هسته سلول</a> مرکزی ترکیب می‌شود و یک سلول تریپلوئید (۳n) تولید می‌کند. همان‌طور که <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%DA%AF%D9%88%D8%AA_(%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="زیگوت (رویان‌شناسی)">زیگوت</a> به <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رویان">رویان</a> تبدیل می‌شود، سلول تریپلوئید به <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="درون‌دانه">درون‌دانه</a> تبدیل می‌شود که به‌عنوان منبع غذایی رویان عمل می‌کند. اکنون تخمدان به میوه تبدیل می‌شود و تخمک به بذر تبدیل می‌شود. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="میوه_و_بذر"><span id=".D9.85.DB.8C.D9.88.D9.87_.D9.88_.D8.A8.D8.B0.D8.B1"></span>میوه و بذر</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: میوه و بذر"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">مقاله‌های اصلی: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B0%D8%B1" title="بذر">بذر</a> و <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87" title="میوه">میوه</a></div><p>همان‌طور که رشد جنین و درون‌دانه در داخل کیسه جنینی پیش می‌رود، دیواره کیسه بزرگ می‌شود و با هسته (که به همین ترتیب در حال بزرگ شدن است) و <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="پوش (زیست‌شناسی)">پوش</a> ترکیب می‌شود و پوشش بذر را تشکیل می‌دهد. دیواره تخمدان رشد می‌کند تا میوه یا <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87#فرابر" title="کالبدشناسی میوه">فرابر</a> را تشکیل دهد که شکل آن ارتباط نزدیکی با نوع سیستم پخش بذر دارد.<sup id="cite_ref-80" class="reference"><a href="#cite_note-80"><span class="cite-bracket">[</span>۷۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>غالباً تأثیر لقاح فراتر از تخمدان احساس می‌شود و سایر قسمت‌های گل در تشکیل میوه شرکت می‌کنند، برای نمونه، نهنج گل در سیب، توت‌فرنگی و سایرین.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>ویژگی پوسته بذر رابطه مشخصی با میوه دارد. آنها از جنین محافظت می‌کنند و به انتشار کمک می‌کنند. آنها همچنین ممکن است به‌طور مستقیم جوانه‌زنی را تسریع کنند. در میان گیاهانی که میوه‌های غیرقابل رشد دارند، به‌طور کلی، میوه از جنین محافظت می‌کند و انتشار را تضمین می‌کند. در این مورد، پوشش بذر فقط کمی توسعه یافته‌است. اگر میوه شکوفا باشد و بذر در دید قرار گیرد، به‌طور کلی، پوشش بذر به خوبی توسعه یافته‌است و باید وظایفی را که در غیر این صورت توسط میوه انجام می‌شود، انجام دهد.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>در برخی موارد، مانند خانواده کاسنیان، گونه‌ها برای نشان دادن هتروکارپی یا تولید شکل‌های مختلف میوه فرگشت یافته‌اند.<sup id="cite_ref-:2_81-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-81"><span class="cite-bracket">[</span>۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این شکل‌های میوه که از یک گیاه تولید می‌شوند، از نظر اندازه و شکل متفاوت هستند که بر دامنه پراکندگی و سرعت جوانه‌زنی تأثیر می‌گذارند.<sup id="cite_ref-:2_81-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-81"><span class="cite-bracket">[</span>۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> این شکل‌های میوه با محیط‌های مختلف سازگار می‌شوند و شانس بقا را افزایش می‌دهند.<sup id="cite_ref-:2_81-2" class="reference"><a href="#cite_note-:2-81"><span class="cite-bracket">[</span>۸۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="میوز"><span id=".D9.85.DB.8C.D9.88.D8.B2"></span>میوز</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: میوز"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Embryosac.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Embryosac.png/220px-Embryosac.png" decoding="async" width="220" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Embryosac.png/330px-Embryosac.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/Embryosac.png 2x" data-file-width="337" data-file-height="367" /></a><figcaption>تخمک (کیسه جنینی) با مگاگامتوفیت: سلول تخمک (زرد)، هم‌افزایی (نارنجی)، سلول مرکزی با دو هسته قطبی (سبز روشن) و آنتی‌پودال (سبز تیره)</figcaption></figure> <p>مانند همه موجودات چندسلولی دیپلوئیدی که از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF%D9%85%D8%AB%D9%84_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="تولیدمثل جنسی">تولیدمثل جنسی</a> استفاده می‌کنند، گیاهان گل‌دار با استفاده از نوع خاصی از <a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="تقسیم سلول">تقسیم سلولی</a> به نام <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D8%B2" title="میوز">میوز</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA" title="گامت">گامت</a> تولید می‌کنند. میوز در تخمک اتفاق می‌افتد - ساختاری در تخمدان که در داخل مادگی در مرکز گل قرار دارد (نمودار با برچسب «چرخه زندگی نهان‌دانگان» را ببینید). یک سلول دیپلوئیدی (سلول مادر بزرگ‌هاگ (<a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87_%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کیسه رویانی">کیسه رویانی</a>)) در تخمک تحت میوز (شامل دو تقسیم سلولی متوالی) قرار می‌گیرد تا چهار سلول (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DA%AF" title="بزرگ‌هاگ">بزرگ‌هاگ</a>) با هسته‌های هاپلوئید تولید کند.<sup id="cite_ref-82" class="reference"><a href="#cite_note-82"><span class="cite-bracket">[</span>۸۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> گمان می‌رود که تعداد کروموزوم‌های پایه در گیاهان گل‌دار n=۷ باشد.<sup id="cite_ref-83" class="reference"><a href="#cite_note-83"><span class="cite-bracket">[</span>۸۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> سپس یکی از این چهار سلول (بزرگ‌هاگ) تحت سه تقسیم میتوزی متوالی قرار می‌گیرد تا یک کیسه جنینی نابالغ (مگاگامتوفیت) با هشت هسته هاپلوئید تولید کند. در مرحله بعد، این هسته‌ها با سیتوکینز به سلول‌های جداگانه جدا می‌شوند تا سه سلول آنتی‌پودال، دو سلول هم‌افزایی و یک سلول تخمک تولید کنند. دو هسته قطبی در سلول مرکزی کیسه جنینی باقی مانده‌است.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>گرده نیز توسط میوز در بساک نر (<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Microsporangia" class="extiw" title="en:Microsporangia">microsporangium</a>) تولید می‌شود. در طول میوز، یک سلول مادر ریزهاگ دیپلوئیدی تحت دو تقسیم میوز متوالی قرار می‌گیرد تا چهار سلول هاپلوئید (ریزهاگ یا گامت نر) تولید کند. هر یک از این <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%87%D8%A7%DA%AF" title="ریزهاگ">ریزهاگ‌ها</a>، پس از میتوزهای بیشتر، تبدیل به یک دانه گرده (میکروگامتوفیت) می‌شود که حاوی دو سلول مولد هاپلوئید (اسپرم) و یک هسته لوله است. هنگامی که یک دانه گرده با کلاله ماده تماس پیدا می‌کند، دانه گرده یک لوله گرده تشکیل می‌دهد که به سمت تخمدان رشد می‌کند. در عمل لقاح، یک هسته اسپرم نر با هسته تخمک ماده ترکیب می‌شود و یک زیگوت دیپلوئیدی تشکیل می‌دهد که سپس می‌تواند به یک رویان در درون بذرهای تازه تشکیل شده تبدیل شود. با جوانه زدن بذر، گیاه جدیدی می‌تواند رشد کرده و بالغ شود.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>عملکرد تطبیقی میوز در حال حاضر مورد بحث است. یک رویداد کلیدی در طول میوز در یک سلول دیپلوئید جفت شدن <a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B2%D9%88%D9%85_%D9%87%D9%85%D8%AA%D8%A7" title="کروموزوم همتا">کروموزوم همتا</a> و <a href="/wiki/%D9%86%D9%88%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C_%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA" title="نوترکیبی هم‌ساخت">نوترکیبی هم‌ساخت</a> بین کروموزوم‌های همولوگ است. این فرایند تولید افزایش تنوع ژنتیکی در بین نتاج و ترمیم نوترکیبی آسیب‌های موجود در دی‌ان‌ای برای انتقال به فرزندان را ترویج می‌کند. برای توضیح عملکرد تطبیقی میوز در گیاهان گل‌دار، برخی از نویسندگان بر تنوع<sup id="cite_ref-pmid_20576791_84-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_20576791-84"><span class="cite-bracket">[</span>۸۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> و برخی دیگر بر <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="بازسازی دی‌ان‌ای">ترمیم دی‌ان‌ای</a> تأکید می‌کنند.<sup id="cite_ref-pmid_27605505_85-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_27605505-85"><span class="cite-bracket">[</span>۸۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="نامیختگی"><span id=".D9.86.D8.A7.D9.85.DB.8C.D8.AE.D8.AA.DA.AF.DB.8C"></span>نامیختگی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: نامیختگی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نامیختگی (تکثیر از طریق بذرهای غیرجنسی) به‌طور طبیعی در حدود ۲٫۲ درصد از جنس‌های گیاهان گل‌دار یافت می‌شود.<sup id="cite_ref-pmid_27019547_86-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_27019547-86"><span class="cite-bracket">[</span>۸۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> یکی از انواع نامیختگی، آپومیکس گامتوفیتی که در گونه‌های <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B5%D8%AF%DA%A9" title="قاصدک">قاصدک</a> یافت می‌شود<sup id="cite_ref-pmid_11081973_87-0" class="reference"><a href="#cite_note-pmid_11081973-87"><span class="cite-bracket">[</span>۸۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> شامل تشکیل یک کیسه جنینی کاهش نیافته به‌دلیل میوز ناقص (آپومیوز) و رشد جنین از تخمک کاهش نیافته در داخل کیسه جنین، بدون لقاح (<a href="/wiki/%D8%A8%DA%A9%D8%B1%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بکرزایی">بکرزایی</a>) است.<sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template Template-Fact" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="ویکی‌پدیا:نیازمند منبع"><span title="این ادعا نیازمند ارجاعات به منابع معتبر است.">نیازمند منبع</span></a></i>]</sup></sup> </p><p>برخی از گیاهان گل‌دار، از جمله بسیاری از گونه‌های <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="مرکبات">مرکبات</a>، قادر به تولید میوه از طریق نوعی نامیختگی به نام جنین هسته‌ای هستند.<sup id="cite_ref-GentileMalfa2020_88-0" class="reference"><a href="#cite_note-GentileMalfa2020-88"><span class="cite-bracket">[</span>۸۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Maranjab_Desert,_Isfahan_province-IRAN-_Sumsung_Mobile_Photography-_Mustafa_meraji_22.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Maranjab_Desert%2C_Isfahan_province-IRAN-_Sumsung_Mobile_Photography-_Mustafa_meraji_22.jpg/220px-Maranjab_Desert%2C_Isfahan_province-IRAN-_Sumsung_Mobile_Photography-_Mustafa_meraji_22.jpg" decoding="async" width="220" height="391" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Maranjab_Desert%2C_Isfahan_province-IRAN-_Sumsung_Mobile_Photography-_Mustafa_meraji_22.jpg/330px-Maranjab_Desert%2C_Isfahan_province-IRAN-_Sumsung_Mobile_Photography-_Mustafa_meraji_22.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Maranjab_Desert%2C_Isfahan_province-IRAN-_Sumsung_Mobile_Photography-_Mustafa_meraji_22.jpg/440px-Maranjab_Desert%2C_Isfahan_province-IRAN-_Sumsung_Mobile_Photography-_Mustafa_meraji_22.jpg 2x" data-file-width="2252" data-file-height="4000" /></a><figcaption>گلهایی که از میان ماسه‌های <a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DB%8C%D8%B1_%D9%85%D8%B1%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%A8" title="کویر مرنجاب">کویر مرنجاب</a> ایران بیرون آمده</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="اهمیت_اقتصادی"><span id=".D8.A7.D9.87.D9.85.DB.8C.D8.AA_.D8.A7.D9.82.D8.AA.D8.B5.D8.A7.D8.AF.DB.8C"></span>اهمیت اقتصادی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: اهمیت اقتصادی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Cocoa_Pods.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Cocoa_Pods.JPG/220px-Cocoa_Pods.JPG" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Cocoa_Pods.JPG/330px-Cocoa_Pods.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Cocoa_Pods.JPG/440px-Cocoa_Pods.JPG 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1536" /></a><figcaption>غلاف کاکائو در مراحل مختلف رسیدن</figcaption></figure> <p>کشاورزی تقریباً به‌طور کامل به گیاهان گل‌دار وابسته است که تقریباً تمام مواد غذایی گیاهی را تأمین می‌کند و همچنین مقدار قابل توجهی از خوراک دام را تأمین می‌کند. از میان همه خانواده‌های گیاهان، خانواده <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گندمیان">گندمیان</a> یا علف‌ها (تهیه‌کننده غلات) مهم‌ترین بخش عمده‌ای از مواد اولیه هستند (<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="برنج">برنج</a>، <a href="/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%AA" title="ذرت">ذرت</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85" title="گندم">گندم</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="جو (گیاه)">جو</a>، <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="چاودار">چاودار</a>، <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88_%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%B1" title="جو دوسر">جو دوسر</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D9%86_%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C" title="ارزن مرواریدی">ارزن مرواریدی</a>، <a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D8%B1%D9%87%D8%A7" title="نیشکرها">نیشکر</a>، <a href="/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="ذرت خوشه‌ای">ذرت خوشه‌ای</a>). </p><p>خانواده <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%82%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="باقلاییان">باقلاییان</a> یا خانواده حبوبات در رتبه دوم قرار دارند. همچنین خانواده <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بادنجانیان">بادنجانیان</a> یا سایه‌شب (<a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="سیب‌زمینی">سیب‌زمینی</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="گوجه‌فرنگی">گوجه‌فرنگی</a> و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D9%81%D9%84_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="فلفل (سرده)">فلفل</a> و غیره) از اهمیت بالایی برخوردار هستند. </p><p>خانواده <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کدوییان">کدوییان</a> یا <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AF%D9%88_%D9%82%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کدو قلیایی">کدو</a> (از جمله <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AF%D9%88_%D8%AA%D9%86%D8%A8%D9%84" title="کدو تنبل">کدو تنبل</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="ملون">ملون</a>)، خانواده <a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="شب‌بویان">شب‌بویان</a> یا <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D9%84" title="گیاه خردل">گیاه خردل</a> (شامل <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%B2%D8%A7" title="کلزا">کلزا</a> و گونه‌های بی‌شماری از گونه‌های <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%85" title="کلم">کلم</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%B4%DB%8C" title="کلم وحشی">کلم وحشی</a>)؛ و خانواده <a href="/wiki/%DA%86%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="چتریان">چتریان</a> یا <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="جعفری (گیاه)">جعفری</a>. بسیاری از میوه‌های ما از خانواده سدابیان (شامل <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84" title="پرتقال">پرتقال</a>، <a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%B4" title="لیموترش">لیمو</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D9%BE%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%AA" title="گریپ‌فروت">گریپ‌فروت</a> و غیره) و <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گل‌سرخیان">گل‌سرخیان</a> یا خانواده گل رز (از جمله <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A8" title="سیب">سیب</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="گلابی">گلابی</a>، <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B3" title="گیلاس">گیلاس</a>، <a href="/wiki/%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A2%D9%84%D9%88" title="زردآلو">زردآلو</a>، <a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88" title="آلو">آلو</a> و غیره) می‌آیند.<sup id="cite_ref-89" class="reference"><a href="#cite_note-89"><span class="cite-bracket">[</span>۸۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-90" class="reference"><a href="#cite_note-90"><span class="cite-bracket">[</span>۸۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در برخی از نقاط جهان، گونه‌های منفرد خاصی به‌دلیل استفاده‌های گوناگون از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند، برای مثال <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D9%84" title="نارگیل">نارگیل</a> در <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF_%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C" title="آب‌سنگ حلقوی">جزایر</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85" title="اقیانوس آرام">اقیانوس آرام</a> و <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%86" title="زیتون">زیتون</a> در <a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B6%D9%87_%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87" title="حوضه مدیترانه">منطقه مدیترانه</a>.<sup id="cite_ref-91" class="reference"><a href="#cite_note-91"><span class="cite-bracket">[</span>۹۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گیاهان گل‌دار همچنین منابع اقتصادی را در قالب <a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8" title="چوب">چوب</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%BA%D8%B0" title="کاغذ">کاغذ</a>، الیاف (<a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%A8%D9%87" title="پنبه">پنبه</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="کتان">کتان</a> و <a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81" title="کنف">کنف</a> و غیره)، داروها (<a href="/wiki/%DA%AF%D9%84_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87_(%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D9%87)" title="گل انگشتانه (سرده)">دیجیتالیس</a>، <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%81%D9%88%D8%B1" title="کافور">کافور</a>)، گیاهان تزئینی و محوطه‌سازی و بسیاری موارد دیگر فراهم می‌کنند. <a href="/wiki/%D9%82%D9%87%D9%88%D9%87" title="قهوه">قهوه</a> و <a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%BA" title="شکلات داغ">کاکائو</a> نوشیدنی رایجی هستند که از گیاهان گل‌دار به‌دست می‌آیند. </p><p>منطقه اصلی که در آن گیاهان دیگر از آنها پیشی گرفته‌اند - یعنی درختان <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="کاج‌سانان">مخروطی</a> که <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="بازدانگان">غیرگل‌دار</a> هستند، تولید <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="الوار">الوار</a> و کاغذ است.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEDilcher_et_al2016_92-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEDilcher_et_al2016-92"><span class="cite-bracket">[</span>۹۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نکته"><span id=".D9.86.DA.A9.D8.AA.D9.87"></span>نکته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: نکته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-11" class="mw-cite-dir-rtl"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="note">استثنای اصلی تسلط گیاهان گل‌دار بر بوم‌سازگان زمینی، <a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مخروطیان">جنگل مخروطیان</a> است.</cite></span> </li> </ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=21" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTEAPG2016-1" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2016_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAPG2016">APG 2016</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECronquist1960-2" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECronquist1960_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCronquist1960">Cronquist 1960</a>.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFReveal2011" class="citation web cs1">Reveal JL (2011) [or later]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130827073817/https://www.plantsystematics.org/reveal/pbio/fam/allspgfileM.html">"Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – M"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.plantsystematics.org/reveal/pbio/fam/allspgfileM.html">the original</a> on 27 August 2013<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 August</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Indices+Nominum+Supragenericorum+Plantarum+Vascularium+%E2%80%93+M&rft.date=2011&rft.aulast=Reveal&rft.aufirst=JL&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.plantsystematics.org%2Freveal%2Fpbio%2Ffam%2FallspgfileM.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTETakhtajan1964-4" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTETakhtajan1964_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFTakhtajan1964">Takhtajan 1964</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Lindley-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Lindley_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLindley1830" class="citation book cs1">Lindley J (1830). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biodiversitylibrary.org/item/31944#page/21/mode/1up"><i>Introduction to the Natural System of Botany</i></a>. London: Longman, Rees, Orme, Brown, and Green. xxxvi. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170827171755/http://www.biodiversitylibrary.org/item/31944#page/21/mode/1up">Archived</a> from the original on 27 August 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">29 January</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+the+Natural+System+of+Botany&rft.place=London&rft.pages=xxxvi&rft.pub=Longman%2C+Rees%2C+Orme%2C+Brown%2C+and+Green&rft.date=1830&rft.aulast=Lindley&rft.aufirst=J&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.biodiversitylibrary.org%2Fitem%2F31944%23page%2F21%2Fmode%2F1up&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Cantino-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Cantino_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCantinoDoyleGrahamJudd2007" class="citation journal cs1">Cantino PD, Doyle JA, Graham SW, Judd WS, Olmstead RG, <a href="/w/index.php?title=Douglas_E._Soltis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Douglas E. Soltis (صفحه وجود ندارد)">Soltis DE</a>, <a href="/w/index.php?title=Pamela_S._Soltis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pamela S. Soltis (صفحه وجود ندارد)">Soltis PS</a>, Donoghue MJ (2007). "Towards a phylogenetic nomenclature of <i>Tracheophyta</i>". <i>Taxon</i>. <b>56</b> (3): E1–E44. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F25065865">10.2307/25065865</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/25065865">25065865</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Taxon&rft.atitle=Towards+a+phylogenetic+nomenclature+of+Tracheophyta&rft.volume=56&rft.issue=3&rft.pages=E1-E44&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F25065865&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F25065865%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Cantino&rft.aufirst=PD&rft.au=Doyle%2C+JA&rft.au=Graham%2C+SW&rft.au=Judd%2C+WS&rft.au=Olmstead%2C+RG&rft.au=Soltis%2C+DE&rft.au=Soltis%2C+PS&rft.au=Donoghue%2C+MJ&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Christenhusz-Byng2016-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Christenhusz-Byng2016_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChristenhuszByng2016" class="citation journal cs1">Christenhusz MJ, Byng JW (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://biotaxa.org/Phytotaxa/article/download/phytotaxa.261.3.1/20598">"The number of known plants species in the world and its annual increase"</a>. <i>Phytotaxa</i>. <b>261</b> (3): 201–217. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.11646%2Fphytotaxa.261.3.1">10.11646/phytotaxa.261.3.1</a></span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170406045346/http://biotaxa.org/Phytotaxa/article/download/phytotaxa.261.3.1/20598">Archived</a> from the original on 6 April 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Phytotaxa&rft.atitle=The+number+of+known+plants+species+in+the+world+and+its+annual+increase&rft.volume=261&rft.issue=3&rft.pages=201-217&rft.date=2016&rft_id=info%3Adoi%2F10.11646%2Fphytotaxa.261.3.1&rft.aulast=Christenhusz&rft.aufirst=MJ&rft.au=Byng%2C+JW&rft_id=https%3A%2F%2Fbiotaxa.org%2FPhytotaxa%2Farticle%2Fdownload%2Fphytotaxa.261.3.1%2F20598&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTETakhtajan1980-8" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTETakhtajan1980_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFTakhtajan1980">Takhtajan 1980</a>.</span> </li> <li id="cite_note-:5-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:5_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFriedman2009" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Friedman, William E. (January 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.3732/ajb.0800150">"The meaning of Darwin's "abominable mystery"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>American Journal of Botany</i> (به انگلیسی). <b>96</b> (1): 5–21. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.0800150">10.3732/ajb.0800150</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0002-9122">0002-9122</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21628174">21628174</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Botany&rft.atitle=The+meaning+of+Darwin%27s+%22abominable+mystery%22&rft.volume=96&rft.issue=1&rft.pages=5-21&rft.date=2009-01&rft.issn=0002-9122&rft_id=info%3Apmid%2F21628174&rft_id=info%3Adoi%2F10.3732%2Fajb.0800150&rft.aulast=Friedman&rft.aufirst=William+E.&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2F10.3732%2Fajb.0800150&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-cantino2007-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-cantino2007_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://www.livescience.com/oldest-flower-bud-fossil">https://www.livescience.com/oldest-flower-bud-fossil</a></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://courses.lumenlearning.com/suny-osbiology2e/chapter/angiosperms/">"Angiosperms | OpenStax Biology 2e"</a>. <i>courses.lumenlearning.com</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210719225359/https://courses.lumenlearning.com/suny-osbiology2e/chapter/angiosperms/">Archived</a> from the original on 19 July 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">19 July</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=courses.lumenlearning.com&rft.atitle=Angiosperms+%7C+OpenStax+Biology+2e&rft_id=https%3A%2F%2Fcourses.lumenlearning.com%2Fsuny-osbiology2e%2Fchapter%2Fangiosperms%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-RavenEvert2005-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-RavenEvert2005_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRavenEvertEichhorn2005" class="citation book cs1">Raven PH, Evert RF, Eichhorn SE (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/biologyofplants00rave_0"><i>Biology of Plants</i></a>. W. H. Freeman. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/biologyofplants00rave_0/page/376">376</a>–. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7167-1007-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7167-1007-3"><bdi>978-0-7167-1007-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Biology+of+Plants&rft.pages=376-&rft.pub=W.+H.+Freeman&rft.date=2005&rft.isbn=978-0-7167-1007-3&rft.aulast=Raven&rft.aufirst=PH&rft.au=Evert%2C+RF&rft.au=Eichhorn%2C+SE&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbiologyofplants00rave_0&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWilliams2012" class="citation journal cs1">Williams JH (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3345124">"The evolution of pollen germination timing in flowering plants: Austrobaileya scandens (Austrobaileyaceae)"</a>. <i>AoB Plants</i>. <b>2012</b>: pls010. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Faobpla%2Fpls010">10.1093/aobpla/pls010</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3345124">3345124</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22567221">22567221</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=AoB+Plants&rft.atitle=The+evolution+of+pollen+germination+timing+in+flowering+plants%3A+Austrobaileya+scandens+%28Austrobaileyaceae%29&rft.volume=2012&rft.pages=pls010&rft.date=2012&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3345124%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F22567221&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Faobpla%2Fpls010&rft.aulast=Williams&rft.aufirst=JH&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3345124&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://ucmp.berkeley.edu/glossary/gloss8/monocotdicot.html">"Monocots vs. Dicots"</a>. <i>ucmp.berkeley.edu</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211001005438/https://ucmp.berkeley.edu/glossary/gloss8/monocotdicot.html">Archived</a> from the original on 1 October 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2021-11-28</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ucmp.berkeley.edu&rft.atitle=Monocots+vs.+Dicots&rft_id=https%3A%2F%2Fucmp.berkeley.edu%2Fglossary%2Fgloss8%2Fmonocotdicot.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChisholm191110-16" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-0">۱۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-1">۱۵٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-2">۱۵٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-3">۱۵٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-4">۱۵٫۴</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-5">۱۵٫۵</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm191110_16-6">۱۵٫۶</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFChisholm1911">Chisholm 1911</a>, p. 10.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWillson1979" class="citation journal cs1">Willson, Mary F. (1 June 1979). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/283437">"Sexual Selection in Plants"</a>. <i>The American Naturalist</i>. <b>113</b> (6): 777–790. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F283437">10.1086/283437</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-0147">0003-0147</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:84970789">84970789</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211109164204/https://www.journals.uchicago.edu/doi/10.1086/283437">Archived</a> from the original on 9 November 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 November</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+American+Naturalist&rft.atitle=Sexual+Selection+in+Plants&rft.volume=113&rft.issue=6&rft.pages=777-790&rft.date=1979-06-01&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A84970789%23id-name%3DS2CID&rft.issn=0003-0147&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F283437&rft.aulast=Willson&rft.aufirst=Mary+F.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.journals.uchicago.edu%2Fdoi%2F10.1086%2F283437&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:3-18"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:3_18-0">۱۷٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:3_18-1">۱۷٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSalisburyParke1970" class="citation cs2 cs1-prop-foreign-lang-source">Salisbury, Frank B.; Parke, Robert V. (1970), Salisbury, Frank B.; Parke, Robert V. (eds.), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007/978-1-349-00364-8_13">"Sexual Reproduction"</a>, <i>Vascular Plants: Form and Function</i>, Fundamentals of Botany Series (به انگلیسی), London: Macmillan Education UK, pp. 185–195, <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2F978-1-349-00364-8_13">10.1007/978-1-349-00364-8_13</a>, <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-349-00364-8" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-349-00364-8"><bdi>978-1-349-00364-8</bdi></a><span class="reference-accessdate">, retrieved <span class="nowrap">9 November</span> 2021</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Vascular+Plants%3A+Form+and+Function&rft.atitle=Sexual+Reproduction&rft.pages=185-195&rft.date=1970&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2F978-1-349-00364-8_13&rft.isbn=978-1-349-00364-8&rft.aulast=Salisbury&rft.aufirst=Frank+B.&rft.au=Parke%2C+Robert+V.&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1007%2F978-1-349-00364-8_13&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAinsworth2000" class="citation journal cs1">Ainsworth, C (August 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1006%2Fanbo.2000.1201">"Boys and Girls Come Out to Play: The Molecular Biology of Dioecious Plants"</a>. <i>Annals of Botany</i>. <b>86</b> (2): 211–221. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1006%2Fanbo.2000.1201">10.1006/anbo.2000.1201</a></span>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0305-7364">0305-7364</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annals+of+Botany&rft.atitle=Boys+and+Girls+Come+Out+to+Play%3A+The+Molecular+Biology+of+Dioecious+Plants&rft.volume=86&rft.issue=2&rft.pages=211-221&rft.date=2000-08&rft_id=info%3Adoi%2F10.1006%2Fanbo.2000.1201&rft.issn=0305-7364&rft.aulast=Ainsworth&rft.aufirst=C&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1006%252Fanbo.2000.1201&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChisholm19119-20" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChisholm19119_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFChisholm1911">Chisholm 1911</a>, p. 9.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBrown1827" class="citation book cs1">Brown R (1827). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=RjdCAAAAIAAJ&pg=PA534">"Character and description of <i>Kingia</i>, a new genus of plants found on the southwest coast of New Holland: with observations on the structure of its unimpregnated ovulum; and on the female flower of Cycadeae and Coniferae"</a>. In King PP (ed.). <i>Narrative of a Survey of the Intertropical and Western Coasts of Australia: Performed Between the Years 1818 and 1822</i>. J. Murray. pp. 534–565. <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C_(%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D9%87)" class="mw-redirect" title="اسی‌ال‌سی (شناسه)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/185517977">185517977</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Character+and+description+of+Kingia%2C+a+new+genus+of+plants+found+on+the+southwest+coast+of+New+Holland%3A+with+observations+on+the+structure+of+its+unimpregnated+ovulum%3B+and+on+the+female+flower+of+Cycadeae+and+Coniferae&rft.btitle=Narrative+of+a+Survey+of+the+Intertropical+and+Western+Coasts+of+Australia%3A+Performed+Between+the+Years+1818+and+1822&rft.pages=534-565&rft.pub=J.+Murray&rft.date=1827&rft_id=info%3Aoclcnum%2F185517977&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=R&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DRjdCAAAAIAAJ%26pg%3DPA534&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Buggs_22–36-22"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Buggs_22–36_22-0">۲۱٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Buggs_22–36_22-1">۲۱٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBuggs2021" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Buggs, Richard J.A. (January 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ajb2.1592">"The origin of Darwin's "abominable mystery"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>American Journal of Botany</i> (به انگلیسی). <b>108</b> (1): 22–36. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fajb2.1592">10.1002/ajb2.1592</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0002-9122">0002-9122</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33482683">33482683</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:231689158">231689158</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Botany&rft.atitle=The+origin+of+Darwin%27s+%22abominable+mystery%22&rft.volume=108&rft.issue=1&rft.pages=22-36&rft.date=2021-01&rft.issn=0002-9122&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A231689158%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F33482683&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fajb2.1592&rft.aulast=Buggs&rft.aufirst=Richard+J.A.&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2F10.1002%2Fajb2.1592&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAPG2003-23" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2003_23-0">۲۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2003_23-1">۲۲٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2003_23-2">۲۲٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAPG2003">APG 2003</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAPG2009-24" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-0">۲۳٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-1">۲۳٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-2">۲۳٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAPG2009_24-3">۲۳٫۳</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAPG2009">APG 2009</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChaseReveal2009-25" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChaseReveal2009_25-0">۲۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChaseReveal2009_25-1">۲۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFChaseReveal2009">Chase & Reveal 2009</a>.</span> </li> <li id="cite_note-palmer2-26"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-palmer2_26-0">۲۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-palmer2_26-1">۲۵٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-palmer2_26-2">۲۵٫۲</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-palmer2_26-3">۲۵٫۳</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-palmer2_26-4">۲۵٫۴</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPalmerSoltisChase2004" class="citation journal cs1">Palmer JD, Soltis DE, Chase MW (October 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.91.10.1437">"The plant tree of life: an overview and some points of view"</a>. <i>American Journal of Botany</i>. <b>91</b> (10): 1437–45. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.91.10.1437">10.3732/ajb.91.10.1437</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21652302">21652302</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Botany&rft.atitle=The+plant+tree+of+life%3A+an+overview+and+some+points+of+view&rft.volume=91&rft.issue=10&rft.pages=1437-45&rft.date=2004-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.3732%2Fajb.91.10.1437&rft_id=info%3Apmid%2F21652302&rft.aulast=Palmer&rft.aufirst=JD&rft.au=Soltis%2C+DE&rft.au=Chase%2C+MW&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.3732%252Fajb.91.10.1437&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amjbot.org/cgi/content/full/91/10/1437/F2">Figure 2</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110202073937/http://www.amjbot.org/cgi/content/full/91/10/1437/F2">بایگانی‌شده</a> در ۲ فوریه ۲۰۱۱ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bmcecolevol.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12862-015-0320-6">Five major shifts of diversification through the long evolutionary history of Magnoliidae (angiosperms)</a></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFChristenhuszFayChase2017" class="citation book cs1">Christenhusz, Maarten J. M.; Fay, Michael F.; Chase, Mark W. (13 November 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=LLo7DwAAQBAJ&dq=%22Chloranthaceae+include+four+genera+with+77+species%22&pg=PA114"><i>Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants</i></a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-226-52292-0" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-226-52292-0"><bdi>978-0-226-52292-0</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220215183106/https://books.google.com/books?id=LLo7DwAAQBAJ&dq=%22Chloranthaceae+include+four+genera+with+77+species%22&pg=PA114">Archived</a> from the original on 15 February 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 January</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Plants+of+the+World%3A+An+Illustrated+Encyclopedia+of+Vascular+Plants&rft.date=2017-11-13&rft.isbn=978-0-226-52292-0&rft.aulast=Christenhusz&rft.aufirst=Maarten+J.+M.&rft.au=Fay%2C+Michael+F.&rft.au=Chase%2C+Mark+W.&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DLLo7DwAAQBAJ%26dq%3D%2522Chloranthaceae%2Binclude%2Bfour%2Bgenera%2Bwith%2B77%2Bspecies%2522%26pg%3DPA114&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSoltisSoltis2004" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Pamela_S._Soltis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pamela S. Soltis (صفحه وجود ندارد)">Soltis PS</a>, <a href="/w/index.php?title=Douglas_Soltis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Douglas Soltis (صفحه وجود ندارد)">Soltis DE</a> (October 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.91.10.1614">"The origin and diversification of angiosperms"</a>. <i>American Journal of Botany</i>. <b>91</b> (10): 1614–26. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.91.10.1614">10.3732/ajb.91.10.1614</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21652312">21652312</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Botany&rft.atitle=The+origin+and+diversification+of+angiosperms&rft.volume=91&rft.issue=10&rft.pages=1614-26&rft.date=2004-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.3732%2Fajb.91.10.1614&rft_id=info%3Apmid%2F21652312&rft.aulast=Soltis&rft.aufirst=PS&rft.au=Soltis%2C+DE&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.3732%252Fajb.91.10.1614&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEZeng_et_al2014-30" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEZeng_et_al2014_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZeng_et_al2014">Zeng et al 2014</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBellSoltisSoltis2010-31" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBellSoltisSoltis2010_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBellSoltisSoltis2010">Bell, Soltis & Soltis 2010</a>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEdwards2000" class="citation journal cs1">Edwards D (June 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1692787">"The role of mid-palaeozoic mesofossils in the detection of early bryophytes"</a>. <i>Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences</i>. <b>355</b> (1398): 733–54, discussion 754–5. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frstb.2000.0613">10.1098/rstb.2000.0613</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1692787">1692787</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10905607">10905607</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophical+Transactions+of+the+Royal+Society+of+London.+Series+B%2C+Biological+Sciences&rft.atitle=The+role+of+mid-palaeozoic+mesofossils+in+the+detection+of+early+bryophytes&rft.volume=355&rft.issue=1398&rft.pages=733-54%2C+discussion+754-5&rft.date=2000-06&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1692787%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F10905607&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frstb.2000.0613&rft.aulast=Edwards&rft.aufirst=D&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1692787&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:6-33"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:6_33-0">۳۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:6_33-1">۳۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHerendeenFriisPedersenCrane2017" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Herendeen, Patrick S.; Friis, Else Marie; Pedersen, Kaj Raunsgaard; Crane, Peter R. (March 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nature.com/articles/nplants201715">"Palaeobotanical redux: revisiting the age of the angiosperms"</a>. <i>Nature Plants</i> (به انگلیسی). <b>3</b> (3): 17015. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnplants.2017.15">10.1038/nplants.2017.15</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2055-0278">2055-0278</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28260783">28260783</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:205458714">205458714</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Plants&rft.atitle=Palaeobotanical+redux%3A+revisiting+the+age+of+the+angiosperms&rft.volume=3&rft.issue=3&rft.pages=17015&rft.date=2017-03&rft.issn=2055-0278&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A205458714%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F28260783&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnplants.2017.15&rft.aulast=Herendeen&rft.aufirst=Patrick+S.&rft.au=Friis%2C+Else+Marie&rft.au=Pedersen%2C+Kaj+Raunsgaard&rft.au=Crane%2C+Peter+R.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2Fnplants201715&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:52-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-:52_34-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFriedman2009" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Friedman, William E. (January 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.3732/ajb.0800150">"The meaning of Darwin's "abominable mystery"<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>American Journal of Botany</i> (به انگلیسی). <b>96</b> (1): 5–21. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.0800150">10.3732/ajb.0800150</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0002-9122">0002-9122</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21628174">21628174</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Botany&rft.atitle=The+meaning+of+Darwin%27s+%22abominable+mystery%22&rft.volume=96&rft.issue=1&rft.pages=5-21&rft.date=2009-01&rft.issn=0002-9122&rft_id=info%3Apmid%2F21628174&rft_id=info%3Adoi%2F10.3732%2Fajb.0800150&rft.aulast=Friedman&rft.aufirst=William+E.&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2F10.3732%2Fajb.0800150&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBriggs2021" class="citation news cs1">Briggs H (23 January 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-55769269">"New light shed on Darwin's 'Abominable Mystery'<span class="cs1-kern-right"></span>"</a>. <i>BBC News</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210130020715/https://www.bbc.com/news/science-environment-55769269">Archived</a> from the original on 30 January 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">31 January</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=New+light+shed+on+Darwin%27s+%27Abominable+Mystery%27&rft.date=2021-01-23&rft.aulast=Briggs&rft.aufirst=H&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fscience-environment-55769269&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:7-36"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:7_36-0">۳۵٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:7_36-1">۳۵٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBateman2020" class="citation journal cs1">Bateman, Richard M (2020-01-01). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093/jxb/erz411">"Hunting the Snark: the flawed search for mythical Jurassic angiosperms"</a>. <i>Journal of Experimental Botany</i>. <b>71</b> (1): 22–35. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjxb%2Ferz411">10.1093/jxb/erz411</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-0957">0022-0957</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31538196">31538196</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Experimental+Botany&rft.atitle=Hunting+the+Snark%3A+the+flawed+search+for+mythical+Jurassic+angiosperms&rft.volume=71&rft.issue=1&rft.pages=22-35&rft.date=2020-01-01&rft.issn=0022-0957&rft_id=info%3Apmid%2F31538196&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fjxb%2Ferz411&rft.aulast=Bateman&rft.aufirst=Richard+M&rft_id=https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.1093%2Fjxb%2Ferz411&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFTaylorLiDahlFago2006" class="citation journal cs1">Taylor DW, Li H, Dahl J, Fago FJ, Zinniker D, Moldowan JM (March 2006). "Biogeochemical evidence for the presence of the angiosperm molecular fossil oleanane in Paleozoic and Mesozoic non-angiospermous fossils". <i>Paleobiology</i>. <b>32</b> (2): 179–190. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1666%2F0094-8373%282006%2932%5B179%3ABEFTPO%5D2.0.CO%3B2">10.1666/0094-8373(2006)32[179:BEFTPO]2.0.CO;2</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:83801635">83801635</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Paleobiology&rft.atitle=Biogeochemical+evidence+for+the+presence+of+the+angiosperm+molecular+fossil+oleanane+in+Paleozoic+and+Mesozoic+non-angiospermous+fossils&rft.volume=32&rft.issue=2&rft.pages=179-190&rft.date=2006-03&rft_id=info%3Adoi%2F10.1666%2F0094-8373%282006%2932%5B179%3ABEFTPO%5D2.0.CO%3B2&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A83801635%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Taylor&rft.aufirst=DW&rft.au=Li%2C+H&rft.au=Dahl%2C+J&rft.au=Fago%2C+FJ&rft.au=Zinniker%2C+D&rft.au=Moldowan%2C+JM&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedaily.com/releases/2001/04/010403071438.htm">"Oily Fossils Provide Clues To The Evolution Of Flowers"</a>. <i>ScienceDaily</i>. Stanford University. 5 April 2001. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100819001553/http://www.sciencedaily.com/releases/2001/04/010403071438.htm">Archived</a> from the original on 19 August 2010<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">28 February</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ScienceDaily&rft.atitle=Oily+Fossils+Provide+Clues+To+The+Evolution+Of+Flowers&rft.date=2001-04-05&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedaily.com%2Freleases%2F2001%2F04%2F010403071438.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGlasspoolHiltonCollinsonWang2004" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Glasspool, Ian J; Hilton, Jason; Collinson, Margaret E; Wang, Shi-Jun; Li-Cheng-Sen (20 March 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0031018203007570">"Foliar physiognomy in Cathaysian gigantopterids and the potential to track Palaeozoic climates using an extinct plant group"</a>. <i>Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology</i> (به انگلیسی). <b>205</b> (1): 69–110. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2004PPP...205...69G">2004PPP...205...69G</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.palaeo.2003.12.002">10.1016/j.palaeo.2003.12.002</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0031-0182">0031-0182</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121104123100/http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0031018203007570">Archived</a> from the original on 4 November 2012<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 November</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Palaeogeography%2C+Palaeoclimatology%2C+Palaeoecology&rft.atitle=Foliar+physiognomy+in+Cathaysian+gigantopterids+and+the+potential+to+track+Palaeozoic+climates+using+an+extinct+plant+group&rft.volume=205&rft.issue=1&rft.pages=69-110&rft.date=2004-03-20&rft.issn=0031-0182&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.palaeo.2003.12.002&rft_id=info%3Abibcode%2F2004PPP...205...69G&rft.aulast=Glasspool&rft.aufirst=Ian+J&rft.au=Hilton%2C+Jason&rft.au=Collinson%2C+Margaret+E&rft.au=Wang%2C+Shi-Jun&rft.au=Li-Cheng-Sen&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedirect.com%2Fscience%2Farticle%2Fpii%2FS0031018203007570&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:4-40"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:4_40-0">۳۹٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:4_40-1">۳۹٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStullQuParins-FukuchiYang2021" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Stull, Gregory W.; Qu, Xiao-Jian; Parins-Fukuchi, Caroline; Yang, Ying-Ying; Yang, Jun-Bo; Yang, Zhi-Yun; Hu, Yi; Ma, Hong; Soltis, Pamela S.; Soltis, Douglas E.; Li, De-Zhu (July 19, 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/s41477-021-00964-4">"Gene duplications and phylogenomic conflict underlie major pulses of phenotypic evolution in gymnosperms"</a>. <i>Nature Plants</i> (به انگلیسی). <b>7</b> (8): 1015–1025. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fs41477-021-00964-4">10.1038/s41477-021-00964-4</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2055-0278">2055-0278</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34282286">34282286</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:236141481">236141481</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220110174725/https://www.nature.com/articles/s41477-021-00964-4/">Archived</a> from the original on 10 January 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">10 January</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Plants&rft.atitle=Gene+duplications+and+phylogenomic+conflict+underlie+major+pulses+of+phenotypic+evolution+in+gymnosperms&rft.volume=7&rft.issue=8&rft.pages=1015-1025&rft.date=2021-07-19&rft.issn=2055-0278&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A236141481%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F34282286&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fs41477-021-00964-4&rft.aulast=Stull&rft.aufirst=Gregory+W.&rft.au=Qu%2C+Xiao-Jian&rft.au=Parins-Fukuchi%2C+Caroline&rft.au=Yang%2C+Ying-Ying&rft.au=Yang%2C+Jun-Bo&rft.au=Yang%2C+Zhi-Yun&rft.au=Hu%2C+Yi&rft.au=Ma%2C+Hong&rft.au=Soltis%2C+Pamela+S.&rft.au=Soltis%2C+Douglas+E.&rft.au=Li%2C+De-Zhu&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2Fs41477-021-00964-4&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHochuliFeist-Burkhardt2013" class="citation journal cs1">Hochuli PA, Feist-Burkhardt S (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3788615">"Angiosperm-like pollen and Afropollis from the Middle Triassic (Anisian) of the Germanic Basin (Northern Switzerland)"</a>. <i>Frontiers in Plant Science</i>. <b>4</b>: 344. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3389%2Ffpls.2013.00344">10.3389/fpls.2013.00344</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3788615">3788615</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24106492">24106492</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Frontiers+in+Plant+Science&rft.atitle=Angiosperm-like+pollen+and+Afropollis+from+the+Middle+Triassic+%28Anisian%29+of+the+Germanic+Basin+%28Northern+Switzerland%29&rft.volume=4&rft.pages=344&rft.date=2013&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3788615%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F24106492&rft_id=info%3Adoi%2F10.3389%2Ffpls.2013.00344&rft.aulast=Hochuli&rft.aufirst=PA&rft.au=Feist-Burkhardt%2C+S&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3788615&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFQiuLiWangChen2007" class="citation journal cs1">Qiu YL, Li L, Wang B, Chen Z, Dombrovska O, Lee J, Kent L, Li R, Jobson RW, Hendry TA, Taylor DW (June 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_international-journal-of-plant-sciences_2007-06_168_5/page/691">"A Nonflowering Land Plant Phylogeny Inferred from Nucleotide Sequences of Seven Chloroplast, Mitochondrial, and Nuclear Genes"</a>. <i>International Journal of Plant Sciences</i>. <b>168</b> (5): 691–708. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F513474">10.1086/513474</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:83781896">83781896</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=International+Journal+of+Plant+Sciences&rft.atitle=A+Nonflowering+Land+Plant+Phylogeny+Inferred+from+Nucleotide+Sequences+of+Seven+Chloroplast%2C+Mitochondrial%2C+and+Nuclear+Genes&rft.volume=168&rft.issue=5&rft.pages=691-708&rft.date=2007-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F513474&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A83781896%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Qiu&rft.aufirst=YL&rft.au=Li%2C+L&rft.au=Wang%2C+B&rft.au=Chen%2C+Z&rft.au=Dombrovska%2C+O&rft.au=Lee%2C+J&rft.au=Kent%2C+L&rft.au=Li%2C+R&rft.au=Jobson%2C+RW&rft.au=Hendry%2C+TA&rft.au=Taylor%2C+DW&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_international-journal-of-plant-sciences_2007-06_168_5%2Fpage%2F691&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCoiroChomickiDoyle2018" class="citation journal cs1">Coiro M, Chomicki G, Doyle JA (30 July 2018). "Experimental signal dissection and method sensitivity analyses reaffirm the potential of fossils and morphology in the resolution of the relationship of angiosperms and Gnetales". <i>Paleobiology</i>. <b>44</b> (3): 490–510. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fpab.2018.23">10.1017/pab.2018.23</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:91488394">91488394</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Paleobiology&rft.atitle=Experimental+signal+dissection+and+method+sensitivity+analyses+reaffirm+the+potential+of+fossils+and+morphology+in+the+resolution+of+the+relationship+of+angiosperms+and+Gnetales&rft.volume=44&rft.issue=3&rft.pages=490-510&rft.date=2018-07-30&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fpab.2018.23&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A91488394%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Coiro&rft.aufirst=M&rft.au=Chomicki%2C+G&rft.au=Doyle%2C+JA&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFuDiezPoleGarcía_Ávila2018" class="citation journal cs1">Fu Q, Diez JB, Pole M, García Ávila M, Liu ZJ, Chu H, et al. (December 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://elifesciences.org/articles/38827">"An unexpected noncarpellate epigynous flower from the Jurassic of China"</a>. <i>eLife</i>. <b>7</b>: e38827. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.7554%2FeLife.38827">10.7554/eLife.38827</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6298773">6298773</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30558712">30558712</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210123152522/https://elifesciences.org/articles/38827">Archived</a> from the original on 23 January 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">23 December</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=eLife&rft.atitle=An+unexpected+noncarpellate+epigynous+flower+from+the+Jurassic+of+China&rft.volume=7&rft.pages=e38827&rft.date=2018-12&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC6298773%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F30558712&rft_id=info%3Adoi%2F10.7554%2FeLife.38827&rft.aulast=Fu&rft.aufirst=Q&rft.au=Diez%2C+JB&rft.au=Pole%2C+M&rft.au=Garc%C3%ADa+%C3%81vila%2C+M&rft.au=Liu%2C+ZJ&rft.au=Chu%2C+H&rft.au=Hou%2C+Y&rft.au=Yin%2C+P&rft.au=Zhang%2C+GQ&rft.au=Du%2C+K&rft.au=Wang%2C+X&rft_id=https%3A%2F%2Felifesciences.org%2Farticles%2F38827&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:1-45"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_45-0">۴۴٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_45-1">۴۴٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCoiroDoyleHilton2019" class="citation journal cs1">Coiro M, Doyle JA, Hilton J (July 2019). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fnph.15708">"How deep is the conflict between molecular and fossil evidence on the age of angiosperms?"</a>. <i>The New Phytologist</i>. <b>223</b> (1): 83–99. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fnph.15708">10.1111/nph.15708</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30681148">30681148</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+Phytologist&rft.atitle=How+deep+is+the+conflict+between+molecular+and+fossil+evidence+on+the+age+of+angiosperms%3F&rft.volume=223&rft.issue=1&rft.pages=83-99&rft.date=2019-07&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fnph.15708&rft_id=info%3Apmid%2F30681148&rft.aulast=Coiro&rft.aufirst=M&rft.au=Doyle%2C+JA&rft.au=Hilton%2C+J&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1111%252Fnph.15708&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSokoloffRemizowaElRudall2020" class="citation journal cs1">Sokoloff DD, Remizowa MV, El ES, Rudall PJ, Bateman RM (October 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fnph.15974">"Supposed Jurassic angiosperms lack pentamery, an important angiosperm-specific feature"</a>. <i>The New Phytologist</i>. <b>228</b> (2): 420–426. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fnph.15974">10.1111/nph.15974</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31418869">31418869</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+Phytologist&rft.atitle=Supposed+Jurassic+angiosperms+lack+pentamery%2C+an+important+angiosperm-specific+feature&rft.volume=228&rft.issue=2&rft.pages=420-426&rft.date=2020-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fnph.15974&rft_id=info%3Apmid%2F31418869&rft.aulast=Sokoloff&rft.aufirst=DD&rft.au=Remizowa%2C+MV&rft.au=El%2C+ES&rft.au=Rudall%2C+PJ&rft.au=Bateman%2C+RM&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1111%252Fnph.15974&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Jiao2011-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Jiao2011_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFJiaoWickettAyyampalayamChanderbali2011" class="citation journal cs1">Jiao Y, Wickett NJ, Ayyampalayam S, Chanderbali AS, Landherr L, Ralph PE, et al. (May 2011). "Ancestral polyploidy in seed plants and angiosperms". <i>Nature</i>. <b>473</b> (7345): 97–100. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2011Natur.473...97J">2011Natur.473...97J</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature09916">10.1038/nature09916</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21478875">21478875</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:4313258">4313258</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Ancestral+polyploidy+in+seed+plants+and+angiosperms&rft.volume=473&rft.issue=7345&rft.pages=97-100&rft.date=2011-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature09916&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A4313258%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F21478875&rft_id=info%3Abibcode%2F2011Natur.473...97J&rft.aulast=Jiao&rft.aufirst=Y&rft.au=Wickett%2C+NJ&rft.au=Ayyampalayam%2C+S&rft.au=Chanderbali%2C+AS&rft.au=Landherr%2C+L&rft.au=Ralph%2C+PE&rft.au=Tomsho%2C+LP&rft.au=Hu%2C+Y&rft.au=Liang%2C+H&rft.au=Soltis%2C+PS&rft.au=Soltis%2C+DE&rft.au=Clifton%2C+SW&rft.au=Schlarbaum%2C+SE&rft.au=Schuster%2C+SC&rft.au=Ma%2C+H&rft.au=Leebens-Mack%2C+J&rft.au=dePamphilis%2C+CW&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFCallaway2013" class="citation journal cs1">Callaway E (December 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/news/shrub-genome-reveals-secrets-of-flower-power-1.14426?WT.mc_id=GPL_NatureNews">"Shrub genome reveals secrets of flower power"</a>. <i>Nature</i>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnature.2013.14426">10.1038/nature.2013.14426</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:88293665">88293665</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210421081708/https://www.nature.com/news/shrub-genome-reveals-secrets-of-flower-power-1.14426?WT.mc_id=GPL_NatureNews">Archived</a> from the original on 21 April 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Shrub+genome+reveals+secrets+of+flower+power&rft.date=2013-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnature.2013.14426&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A88293665%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Callaway&rft.aufirst=E&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Fnews%2Fshrub-genome-reveals-secrets-of-flower-power-1.14426%3FWT.mc_id%3DGPL_NatureNews&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFAdams2013" class="citation journal cs1">Adams K (December 2013). "Genomics. Genomic clues to the ancestral flowering plant". <i>Science</i>. <b>342</b> (6165): 1456–7. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2013Sci...342.1456A">2013Sci...342.1456A</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.1248709">10.1126/science.1248709</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24357306">24357306</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:206553839">206553839</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Genomics.+Genomic+clues+to+the+ancestral+flowering+plant&rft.volume=342&rft.issue=6165&rft.pages=1456-7&rft.date=2013-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1248709&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A206553839%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F24357306&rft_id=info%3Abibcode%2F2013Sci...342.1456A&rft.aulast=Adams&rft.aufirst=K&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFWangDuanGengCui2007" class="citation journal cs1">Wang X, Duan S, Geng B, Cui J, Yang Y (February 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1805421">"Schmeissneria: a missing link to angiosperms?"</a>. <i>BMC Evolutionary Biology</i>. <b>7</b>: 14. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1186%2F1471-2148-7-14">10.1186/1471-2148-7-14</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1805421">1805421</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17284326">17284326</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BMC+Evolutionary+Biology&rft.atitle=Schmeissneria%3A+a+missing+link+to+angiosperms%3F&rft.volume=7&rft.pages=14&rft.date=2007-02&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1805421%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F17284326&rft_id=info%3Adoi%2F10.1186%2F1471-2148-7-14&rft.aulast=Wang&rft.aufirst=X&rft.au=Duan%2C+S&rft.au=Geng%2C+B&rft.au=Cui%2C+J&rft.au=Yang%2C+Y&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC1805421&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFShiHerreraHerendeenClark2021" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Shi, Gongle; Herrera, Fabiany; Herendeen, Patrick S.; Clark, Elizabeth G.; Crane, Peter R. (June 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/s41586-021-03598-w">"Mesozoic cupules and the origin of the angiosperm second integument"</a>. <i>Nature</i> (به انگلیسی). <b>594</b> (7862): 223–226. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2021Natur.594..223S">2021Natur.594..223S</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fs41586-021-03598-w">10.1038/s41586-021-03598-w</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1476-4687">1476-4687</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34040260">34040260</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:235217720">235217720</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Mesozoic+cupules+and+the+origin+of+the+angiosperm+second+integument&rft.volume=594&rft.issue=7862&rft.pages=223-226&rft.date=2021-06&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A235217720%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Abibcode%2F2021Natur.594..223S&rft.issn=1476-4687&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fs41586-021-03598-w&rft_id=info%3Apmid%2F34040260&rft.aulast=Shi&rft.aufirst=Gongle&rft.au=Herrera%2C+Fabiany&rft.au=Herendeen%2C+Patrick+S.&rft.au=Clark%2C+Elizabeth+G.&rft.au=Crane%2C+Peter+R.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2Fs41586-021-03598-w&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBriggs2018" class="citation news cs1">Briggs H (14 January 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-42656306">"How flowering plants conquered the world"</a>. <i>BBC News</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210202182811/https://www.bbc.com/news/science-environment-42656306">Archived</a> from the original on 2 February 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">31 January</span> 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=How+flowering+plants+conquered+the+world&rft.date=2018-01-14&rft.aulast=Briggs&rft.aufirst=H&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fscience-environment-42656306&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSimoninRoddy2018" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Simonin, Kevin A.; Roddy, Adam B. (2018-01-11). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5764239">"Genome downsizing, physiological novelty, and the global dominance of flowering plants"</a>. <i>PLOS Biology</i> (به انگلیسی). <b>16</b> (1): e2003706. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pbio.2003706">10.1371/journal.pbio.2003706</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1545-7885">1545-7885</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5764239">5764239</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29324757">29324757</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+Biology&rft.atitle=Genome+downsizing%2C+physiological+novelty%2C+and+the+global+dominance+of+flowering+plants&rft.volume=16&rft.issue=1&rft.pages=e2003706&rft.date=2018-01-11&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5764239%23id-name%3DPMC&rft.issn=1545-7885&rft_id=info%3Apmid%2F29324757&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pbio.2003706&rft.aulast=Simonin&rft.aufirst=Kevin+A.&rft.au=Roddy%2C+Adam+B.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5764239&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Simonin2018-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Simonin2018_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSimoninRoddy2018" class="citation journal cs1">Simonin KA, Roddy AB (January 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5764239">"Genome downsizing, physiological novelty, and the global dominance of flowering plants"</a>. <i>PLOS Biology</i>. <b>16</b> (1): e2003706. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1371%2Fjournal.pbio.2003706">10.1371/journal.pbio.2003706</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5764239">5764239</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29324757">29324757</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=PLOS+Biology&rft.atitle=Genome+downsizing%2C+physiological+novelty%2C+and+the+global+dominance+of+flowering+plants&rft.volume=16&rft.issue=1&rft.pages=e2003706&rft.date=2018-01&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5764239%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F29324757&rft_id=info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pbio.2003706&rft.aulast=Simonin&rft.aufirst=KA&rft.au=Roddy%2C+AB&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5764239&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-55">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSunJiDilcherZheng2002" class="citation journal cs1">Sun G, Ji Q, Dilcher DL, Zheng S, Nixon KC, Wang X (May 2002). "Archaefructaceae, a new basal angiosperm family". <i>Science</i>. <b>296</b> (5569): 899–904. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2002Sci...296..899S">2002Sci...296..899S</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.1069439">10.1126/science.1069439</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11988572">11988572</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:1910388">1910388</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Archaefructaceae%2C+a+new+basal+angiosperm+family&rft.volume=296&rft.issue=5569&rft.pages=899-904&rft.date=2002-05&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.1069439&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A1910388%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F11988572&rft_id=info%3Abibcode%2F2002Sci...296..899S&rft.aulast=Sun&rft.aufirst=G&rft.au=Ji%2C+Q&rft.au=Dilcher%2C+DL&rft.au=Zheng%2C+S&rft.au=Nixon%2C+KC&rft.au=Wang%2C+X&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-56">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHerendeenFriisPedersenCrane2017" class="citation journal cs1">Herendeen PS, Friis EM, Pedersen KR, Crane PR (March 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/nplants201715">"Palaeobotanical redux: revisiting the age of the angiosperms"</a>. <i>Nature Plants</i>. <b>3</b> (3): 17015. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fnplants.2017.15">10.1038/nplants.2017.15</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28260783">28260783</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:205458714">205458714</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211122110741/https://www.nature.com/articles/nplants201715">Archived</a> from the original on 22 November 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 June</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Plants&rft.atitle=Palaeobotanical+redux%3A+revisiting+the+age+of+the+angiosperms&rft.volume=3&rft.issue=3&rft.pages=17015&rft.date=2017-03&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A205458714%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Apmid%2F28260783&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fnplants.2017.15&rft.aulast=Herendeen&rft.aufirst=PS&rft.au=Friis%2C+EM&rft.au=Pedersen%2C+KR&rft.au=Crane%2C+PR&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2Fnplants201715&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:0-57"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_57-0">۵۶٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_57-1">۵۶٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedaily.com/releases/2019/12/191212150904.htm">"When flowers reached Australia: First blooms made it to Australia 126 millions years ago"</a>. <i>ScienceDaily</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191221042853/https://www.sciencedaily.com/releases/2019/12/191212150904.htm">Archived</a> from the original on 21 December 2019<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 December</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ScienceDaily&rft.atitle=When+flowers+reached+Australia%3A+First+blooms+made+it+to+Australia+126+millions+years+ago&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedaily.com%2Freleases%2F2019%2F12%2F191212150904.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-58">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFPoinarChambersWunderlich2013" class="citation journal cs1">Poinar GO Jr, Chambers KL, Wunderlich J (10 December 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140105073839/https://brit.org/webfm_send/455">"Micropetasos, a new genus of angiosperms from mid-Cretaceous Burmese amber"</a>. <i>J. Bot. Res. Inst. Texas</i>. <b>7</b> (2): 745–750. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://brit.org/webfm_send/455">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 5 January 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=J.+Bot.+Res.+Inst.+Texas&rft.atitle=Micropetasos%2C+a+new+genus+of+angiosperms+from+mid-Cretaceous+Burmese+amber&rft.volume=7&rft.issue=2&rft.pages=745-750&rft.date=2013-12-10&rft.aulast=Poinar&rft.aufirst=GO+Jr&rft.au=Chambers%2C+KL&rft.au=Wunderlich%2C+J&rft_id=https%3A%2F%2Fbrit.org%2Fwebfm_send%2F455&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation pressrelease cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sciencedaily.com/releases/2014/01/140103204510.htm">"Amber fossil reveals ancient reproduction in flowering plants"</a>. <i>ScienceDaily</i> (Press release). January 3, 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Amber+fossil+reveals+ancient+reproduction+in+flowering+plants&rft.date=2014-01-03&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sciencedaily.com%2Freleases%2F2014%2F01%2F140103204510.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-BBC-20170801-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-BBC-20170801_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGabbott2017" class="citation news cs1">Gabbott S (1 August 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/science-environment-40780491">"Did the first flower look like this?"</a>. <i><a href="/wiki/BBC_News" class="mw-redirect" title="BBC News">BBC News</a></i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170801235428/http://www.bbc.com/news/science-environment-40780491">Archived</a> from the original on 1 August 2017<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">1 August</span> 2017</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=BBC+News&rft.atitle=Did+the+first+flower+look+like+this%3F&rft.date=2017-08-01&rft.aulast=Gabbott&rft.aufirst=S&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fscience-environment-40780491&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-NC-20170801-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-NC-20170801_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSauquetvon_BalthazarMagallónDoyle2017" class="citation journal cs1">Sauquet H, von Balthazar M, Magallón S, Doyle JA, Endress PK, Bailes EJ, et al. (August 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5543309">"The ancestral flower of angiosperms and its early diversification"</a>. <i>Nature Communications</i>. <b>8</b> (2017): 16047. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2017NatCo...816047S">2017NatCo...816047S</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2Fncomms16047">10.1038/ncomms16047</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5543309">5543309</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28763051">28763051</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+Communications&rft.atitle=The+ancestral+flower+of+angiosperms+and+its+early+diversification&rft.volume=8&rft.issue=2017&rft.pages=16047&rft.date=2017-08&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5543309%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F28763051&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2Fncomms16047&rft_id=info%3Abibcode%2F2017NatCo...816047S&rft.aulast=Sauquet&rft.aufirst=H&rft.au=von+Balthazar%2C+M&rft.au=Magall%C3%B3n%2C+S&rft.au=Doyle%2C+JA&rft.au=Endress%2C+PK&rft.au=Bailes%2C+EJ&rft.au=Barroso+de+Morais%2C+E&rft.au=Bull-Here%C3%B1u%2C+K&rft.au=Carrive%2C+L&rft.au=Chartier%2C+M&rft.au=Chomicki%2C+G&rft.au=Coiro%2C+M&rft.au=Cornette%2C+R&rft.au=El+Ottra%2C+JH&rft.au=Epicoco%2C+C&rft.au=Foster%2C+CS&rft.au=Jabbour%2C+F&rft.au=Haevermans%2C+A&rft.au=Haevermans%2C+T&rft.au=Hern%C3%A1ndez%2C+R&rft.au=Little%2C+SA&rft.au=L%C3%B6fstrand%2C+S&rft.au=Luna%2C+JA&rft.au=Massoni%2C+J&rft.au=Nadot%2C+S&rft.au=Pamperl%2C+S&rft.au=Prieu%2C+C&rft.au=Reyes%2C+E&rft.au=Dos+Santos%2C+P&rft.au=Schoonderwoerd%2C+KM&rft.au=Sontag%2C+S&rft.au=Soulebeau%2C+A&rft.au=Staedler%2C+Y&rft.au=Tschan%2C+GF&rft.au=Wing-Sze+Leung%2C+A&rft.au=Sch%C3%B6nenberger%2C+J&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5543309&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Foster2017-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Foster2017_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFosterHo2017" class="citation journal cs1">Foster CS, Ho SY (October 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5647803">"Strategies for Partitioning Clock Models in Phylogenomic Dating: Application to the Angiosperm Evolutionary Timescale"</a>. <i>Genome Biology and Evolution</i>. <b>9</b> (10): 2752–2763. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fgbe%2Fevx198">10.1093/gbe/evx198</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5647803">5647803</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29036288">29036288</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genome+Biology+and+Evolution&rft.atitle=Strategies+for+Partitioning+Clock+Models+in+Phylogenomic+Dating%3A+Application+to+the+Angiosperm+Evolutionary+Timescale&rft.volume=9&rft.issue=10&rft.pages=2752-2763&rft.date=2017-10&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5647803%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F29036288&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fgbe%2Fevx198&rft.aulast=Foster&rft.aufirst=CS&rft.au=Ho%2C+SY&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5647803&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-62">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation episode">"First Flower". <i>NOVA</i>. Transcripts. PBS.</span></span> </li> <li id="cite_note-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-63">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSoltisSoltis2004" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Douglas_Soltis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Douglas Soltis (صفحه وجود ندارد)">Soltis DE</a>, <a href="/w/index.php?title=Pamela_S._Soltis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pamela S. Soltis (صفحه وجود ندارد)">Soltis PS</a> (June 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.91.6.997">"Amborella not a "basal angiosperm"? Not so fast"</a>. <i>American Journal of Botany</i>. <b>91</b> (6): 997–1001. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3732%2Fajb.91.6.997">10.3732/ajb.91.6.997</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21653455">21653455</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Botany&rft.atitle=Amborella+not+a+%22basal+angiosperm%22%3F+Not+so+fast&rft.volume=91&rft.issue=6&rft.pages=997-1001&rft.date=2004-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.3732%2Fajb.91.6.997&rft_id=info%3Apmid%2F21653455&rft.aulast=Soltis&rft.aufirst=DE&rft.au=Soltis%2C+PS&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.3732%252Fajb.91.6.997&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-64">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eurekalert.org/pub_releases/2006-05/uoca-spp051506.php">"South Pacific plant may be missing link in evolution of flowering plants"</a>. <i>EurekAlert!</i>. AAAS. 17 May 2006. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210724004012/https://www.eurekalert.org/pub_releases/2006-05/uoca-spp051506.php">Archived</a> from the original on 24 July 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=EurekAlert%21&rft.atitle=South+Pacific+plant+may+be+missing+link+in+evolution+of+flowering+plants&rft.date=2006-05-17&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eurekalert.org%2Fpub_releases%2F2006-05%2Fuoca-spp051506.php&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Vialette-Guiraud2011-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Vialette-Guiraud2011_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFVialette-GuiraudAlauxLegeaiFinet2011" class="citation journal cs1">Vialette-Guiraud AC, Alaux M, Legeai F, Finet C, Chambrier P, Brown SC, et al. (September 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3170152">"Cabomba as a model for studies of early angiosperm evolution"</a>. <i>Annals of Botany</i>. <b>108</b> (4): 589–598. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Faob%2Fmcr088">10.1093/aob/mcr088</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3170152">3170152</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21486926">21486926</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annals+of+Botany&rft.atitle=Cabomba+as+a+model+for+studies+of+early+angiosperm+evolution&rft.volume=108&rft.issue=4&rft.pages=589-598&rft.date=2011-09&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3170152%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F21486926&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Faob%2Fmcr088&rft.aulast=Vialette-Guiraud&rft.aufirst=AC&rft.au=Alaux%2C+M&rft.au=Legeai%2C+F&rft.au=Finet%2C+C&rft.au=Chambrier%2C+P&rft.au=Brown%2C+SC&rft.au=Chauvet%2C+A&rft.au=Magdalena%2C+C&rft.au=Rudall%2C+PJ&rft.au=Scutt%2C+CP&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC3170152&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-66">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMooreBellSoltisSoltis2007" class="citation journal cs1">Moore MJ, Bell CD, <a href="/w/index.php?title=Pamela_S._Soltis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pamela S. Soltis (صفحه وجود ندارد)">Soltis PS</a>, Soltis DE (December 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2148295">"Using plastid genome-scale data to resolve enigmatic relationships among basal angiosperms"</a>. <i>Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America</i>. <b>104</b> (49): 19363–8. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007PNAS..10419363M">2007PNAS..10419363M</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.0708072104">10.1073/pnas.0708072104</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2148295">2148295</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18048334">18048334</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+National+Academy+of+Sciences+of+the+United+States+of+America&rft.atitle=Using+plastid+genome-scale+data+to+resolve+enigmatic+relationships+among+basal+angiosperms&rft.volume=104&rft.issue=49&rft.pages=19363-8&rft.date=2007-12&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2148295%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F18048334&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.0708072104&rft_id=info%3Abibcode%2F2007PNAS..10419363M&rft.aulast=Moore&rft.aufirst=MJ&rft.au=Bell%2C+CD&rft.au=Soltis%2C+PS&rft.au=Soltis%2C+DE&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC2148295&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Buchmann2012-67"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Buchmann2012_67-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBuchmannNabhan2012" class="citation book cs1">Buchmann SL, Nabhan GP (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=YWTZs5fSqb8C&pg=PA41"><i>The Forgotten Pollinators</i></a>. Island Press. pp. 41–42. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-1-59726-908-7" title="ویژه:منابع کتاب/978-1-59726-908-7"><bdi>978-1-59726-908-7</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160205172324/https://books.google.com/books?id=YWTZs5fSqb8C&pg=PA41">Archived</a> from the original on 5 February 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Forgotten+Pollinators&rft.pages=41-42&rft.pub=Island+Press&rft.date=2012&rft.isbn=978-1-59726-908-7&rft.aulast=Buchmann&rft.aufirst=SL&rft.au=Nabhan%2C+GP&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DYWTZs5fSqb8C%26pg%3DPA41&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-68">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFFroelichClancy2001" class="citation web cs1">Froelich WR, Clancy S (15 June 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unisci.com/stories/20012/0615015.htm">"Age-Old Question On Evolution Of Flowers Answered"</a>. <i>UniSci.com</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210822031849/http://unisci.com/stories/20012/0615015.htm">Archived</a> from the original on 22 August 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=UniSci.com&rft.atitle=Age-Old+Question+On+Evolution+Of+Flowers+Answered&rft.date=2001-06-15&rft.aulast=Froelich&rft.aufirst=WR&rft.au=Clancy%2C+S&rft_id=https%3A%2F%2Funisci.com%2Fstories%2F20012%2F0615015.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-69"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-69">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBritt2005" class="citation web cs1">Britt RR (26 May 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.livescience.com/295-human-affection-altered-evolution-flowers.html">"Human Affection Altered Evolution of Flowers"</a>. <i>LiveScience</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220218012850/https://www.livescience.com/295-human-affection-altered-evolution-flowers.html">Archived</a> from the original on 18 February 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=LiveScience&rft.atitle=Human+Affection+Altered+Evolution+of+Flowers&rft.date=2005-05-26&rft.aulast=Britt&rft.aufirst=RR&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.livescience.com%2F295-human-affection-altered-evolution-flowers.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-bakker-70"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bakker_70-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFBakker1978" class="citation journal cs1">Bakker RT (17 August 1978). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_nature-uk_1978-08-17_274_5672/page/661">"Dinosaur Feeding Behaviour and the Origin of Flowering Plants"</a>. <i><a href="/wiki/Nature_(journal)" class="mw-redirect" title="Nature (journal)">Nature</a></i>. <b>274</b> (5672): 661–663. <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%A8%DA%A9%D8%AF" title="بیبکد">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1978Natur.274..661B">1978Natur.274..661B</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F274661a0">10.1038/274661a0</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:4162574">4162574</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Dinosaur+Feeding+Behaviour+and+the+Origin+of+Flowering+Plants&rft.volume=274&rft.issue=5672&rft.pages=661-663&rft.date=1978-08-17&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A4162574%23id-name%3DS2CID&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F274661a0&rft_id=info%3Abibcode%2F1978Natur.274..661B&rft.aulast=Bakker&rft.aufirst=RT&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_nature-uk_1978-08-17_274_5672%2Fpage%2F661&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-SadavaHeller2006-71"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-SadavaHeller2006_71-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFSadavaHellerOriansPurves2006" class="citation book cs1">Sadava D, Heller HC, Orians GH, Purves WK, Hillis DM (December 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=1m0_FLEjd-cC&pg=PA477"><i>Life: the science of biology</i></a>. Macmillan. pp. 477–. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-7167-7674-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-7167-7674-1"><bdi>978-0-7167-7674-1</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111223082952/http://books.google.com/books?id=1m0_FLEjd-cC&pg=PA477">Archived</a> from the original on 23 December 2011<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">4 August</span> 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Life%3A+the+science+of+biology&rft.pages=477-&rft.pub=Macmillan&rft.date=2006-12&rft.isbn=978-0-7167-7674-1&rft.aulast=Sadava&rft.aufirst=D&rft.au=Heller%2C+HC&rft.au=Orians%2C+GH&rft.au=Purves%2C+WK&rft.au=Hillis%2C+DM&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D1m0_FLEjd-cC%26pg%3DPA477&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-72">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStewartRothwell1993" class="citation book cs1">Stewart WN, Rothwell GW (1993). <i>Paleobotany and the evolution of plants</i> (2nd ed.). Cambridge Univ. Press. p. 498. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-521-23315-6" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-521-23315-6"><bdi>978-0-521-23315-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Paleobotany+and+the+evolution+of+plants&rft.pages=498&rft.edition=2nd&rft.pub=Cambridge+Univ.+Press&rft.date=1993&rft.isbn=978-0-521-23315-6&rft.aulast=Stewart&rft.aufirst=WN&rft.au=Rothwell%2C+GW&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-73">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFThorne2002" class="citation journal cs1">Thorne RF (2002). "How many species of seed plants are there?". <i>Taxon</i>. <b>51</b> (3): 511–522. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1554864">10.2307/1554864</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1554864">1554864</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Taxon&rft.atitle=How+many+species+of+seed+plants+are+there%3F&rft.volume=51&rft.issue=3&rft.pages=511-522&rft.date=2002&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1554864&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1554864%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Thorne&rft.aufirst=RF&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-74">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFScotlandWortley2003" class="citation journal cs1">Scotland RW, Wortley AH (2003). "How many species of seed plants are there?". <i>Taxon</i>. <b>52</b> (1): 101–104. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F3647306">10.2307/3647306</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/3647306">3647306</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Taxon&rft.atitle=How+many+species+of+seed+plants+are+there%3F&rft.volume=52&rft.issue=1&rft.pages=101-104&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F3647306&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F3647306%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Scotland&rft.aufirst=RW&rft.au=Wortley%2C+AH&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-75">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGovaerts2003" class="citation journal cs1">Govaerts R (2003). "How many species of seed plants are there? – a response". <i>Taxon</i>. <b>52</b> (3): 583–584. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F3647457">10.2307/3647457</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/3647457">3647457</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Taxon&rft.atitle=How+many+species+of+seed+plants+are+there%3F+%E2%80%93+a+response&rft.volume=52&rft.issue=3&rft.pages=583-584&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F3647457&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F3647457%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Govaerts&rft.aufirst=R&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span><sup class="Fix-tag"><sup class="noprint Inline-Template"><span title="" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="ویکی‌پدیا:پیوندهای مرده">پیوند مرده</a></i>]</span></sup></sup></span> </li> <li id="cite_note-GoffinetBuck2004-76"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GoffinetBuck2004_76-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGoffinetBuck2004" class="citation journal cs1">Goffinet B, Buck WR (2004). "Systematics of the Bryophyta (Mosses): From molecules to a revised classification". <i>Monographs in Systematic Botany</i>. <b>98</b>: 205–239.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Monographs+in+Systematic+Botany&rft.atitle=Systematics+of+the+Bryophyta+%28Mosses%29%3A+From+molecules+to+a+revised+classification&rft.volume=98&rft.pages=205-239&rft.date=2004&rft.aulast=Goffinet&rft.aufirst=B&rft.au=Buck%2C+WR&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Raven2005-77"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Raven2005_77-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRavenEvertEichhorn2005" class="citation book cs1">Raven PH, Evert RF, Eichhorn SE (2005). <i>Biology of Plants</i> (7th ed.). New York: W. H. Freeman and Company. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-7167-1007-2" title="ویژه:منابع کتاب/0-7167-1007-2"><bdi>0-7167-1007-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Biology+of+Plants&rft.place=New+York&rft.edition=7th&rft.pub=W.+H.+Freeman+and+Company&rft.date=2005&rft.isbn=0-7167-1007-2&rft.aulast=Raven&rft.aufirst=PH&rft.au=Evert%2C+RF&rft.au=Eichhorn%2C+SE&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Rhodes1974-78"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Rhodes1974_78-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFRhodes1974" class="citation book cs1">Rhodes HF (1 January 1974). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=EWGt0bff8agC"><i>Evolution</i></a>. Golden Press. p. 123. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-307-64360-5" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-307-64360-5"><bdi>978-0-307-64360-5</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160205172324/https://books.google.com/books?id=EWGt0bff8agC">Archived</a> from the original on 5 February 2016<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">8 January</span> 2016</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Evolution&rft.pages=123&rft.pub=Golden+Press&rft.date=1974-01-01&rft.isbn=978-0-307-64360-5&rft.aulast=Rhodes&rft.aufirst=HF&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DEWGt0bff8agC&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-APWeb-79"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-APWeb_79-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFStevens2011" class="citation web cs1">Stevens PF (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mobot.org/MOBOT/Research/APweb/welcome.html">"Angiosperm Phylogeny Website (at Missouri Botanical Garden)"</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220120065914/http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/welcome.html">Archived</a> from the original on 20 January 2022<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">21 February</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Angiosperm+Phylogeny+Website+%28at+Missouri+Botanical+Garden%29&rft.date=2011&rft.aulast=Stevens&rft.aufirst=PF&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mobot.org%2FMOBOT%2FResearch%2FAPweb%2Fwelcome.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-80"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-80">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEriksson2008" class="citation journal cs1">Eriksson O (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_international-journal-of-plant-sciences_2008-09_169_7/page/863">"Evolution of Seed Size and Biotic Seed Dispersal in Angiosperms: Paleoecological and Neoecological Evidence"</a>. <i>International Journal of Plant Sciences</i>. <b>169</b> (7): 863–870. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1086%2F589888">10.1086/589888</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:52905335">52905335</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=International+Journal+of+Plant+Sciences&rft.atitle=Evolution+of+Seed+Size+and+Biotic+Seed+Dispersal+in+Angiosperms%3A+Paleoecological+and+Neoecological+Evidence&rft.volume=169&rft.issue=7&rft.pages=863-870&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1086%2F589888&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A52905335%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Eriksson&rft.aufirst=O&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_international-journal-of-plant-sciences_2008-09_169_7%2Fpage%2F863&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-81"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_81-0">۸۰٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_81-1">۸۰٫۱</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_81-2">۸۰٫۲</a></sup></span> <span class="reference-text">Gardocki, M. E. , Zablocki, H. , El-Keblawy, A. , & Freeman, D. C. (2000). Heterocarpy in Calendula micrantha (Asteraceae): The effects of competition and availability of water on the performance of offspring from different fruit morphs. Evolutionary Ecology Research. 2(6):701-718</span> </li> <li id="cite_note-82"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-82">↑</a></span> <span class="reference-text">Snustad DP, Simmons MJ (2008). Principles of Genetics (5th ed.). Wiley. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-0-470-38825-9" title="ویژه:منابع کتاب/978-0-470-38825-9">‎۹۷۸−۰−۴۷۰−۳۸۸۲۵−۹</a>.</span> </li> <li id="cite_note-83"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-83">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFEhrendorferKrendlHabelerSauer1968" class="citation journal cs1">Ehrendorfer F, Krendl F, Habeler E, Sauer W (1 August 1968). "Chromosome Numbers and Evolution in Primitive Angiosperms". <i>Taxon</i>. <b>17</b> (4): 337–353. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1217392">10.2307/1217392</a>. <a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="جی‌استور">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1217392">1217392</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Taxon&rft.atitle=Chromosome+Numbers+and+Evolution+in+Primitive+Angiosperms&rft.volume=17&rft.issue=4&rft.pages=337-353&rft.date=1968-08-01&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1217392&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1217392%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Ehrendorfer&rft.aufirst=F&rft.au=Krendl%2C+F&rft.au=Habeler%2C+E&rft.au=Sauer%2C+W&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid_20576791-84"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_20576791_84-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHarrisonAlveyHenderson2010" class="citation journal cs1">Harrison CJ, Alvey E, Henderson IR (June 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjxb%2Ferq191">"Meiosis in flowering plants and other green organisms"</a>. <i>Journal of Experimental Botany</i>. <b>61</b> (11): 2863–75. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1093%2Fjxb%2Ferq191">10.1093/jxb/erq191</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20576791">20576791</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Experimental+Botany&rft.atitle=Meiosis+in+flowering+plants+and+other+green+organisms&rft.volume=61&rft.issue=11&rft.pages=2863-75&rft.date=2010-06&rft_id=info%3Adoi%2F10.1093%2Fjxb%2Ferq191&rft_id=info%3Apmid%2F20576791&rft.aulast=Harrison&rft.aufirst=CJ&rft.au=Alvey%2C+E&rft.au=Henderson%2C+IR&rft_id=%2F%2Fdoi.org%2F10.1093%252Fjxb%252Ferq191&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid_27605505-85"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_27605505_85-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFMirzaghaderiHörandl2016" class="citation journal cs1">Mirzaghaderi G, Hörandl E (September 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5031655">"The evolution of meiotic sex and its alternatives"</a>. <i>Proceedings. Biological Sciences</i>. <b>283</b> (1838): 20161221. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspb.2016.1221">10.1098/rspb.2016.1221</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5031655">5031655</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27605505">27605505</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings.+Biological+Sciences&rft.atitle=The+evolution+of+meiotic+sex+and+its+alternatives&rft.volume=283&rft.issue=1838&rft.pages=20161221&rft.date=2016-09&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5031655%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F27605505&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspb.2016.1221&rft.aulast=Mirzaghaderi&rft.aufirst=G&rft.au=H%C3%B6randl%2C+E&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC5031655&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid_27019547-86"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_27019547_86-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFHojsgaardKlattBaierCarman2014" class="citation journal cs1">Hojsgaard D, Klatt S, Baier R, Carman JG, Hörandl E (September 2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4786830">"Taxonomy and Biogeography of Apomixis in Angiosperms and Associated Biodiversity Characteristics"</a>. <i>Critical Reviews in Plant Sciences</i>. <b>33</b> (5): 414–427. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F07352689.2014.898488">10.1080/07352689.2014.898488</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF_%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%84" title="پاب‌مد سنترال">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Freely accessible"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4786830">4786830</a></span>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27019547">27019547</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Critical+Reviews+in+Plant+Sciences&rft.atitle=Taxonomy+and+Biogeography+of+Apomixis+in+Angiosperms+and+Associated+Biodiversity+Characteristics&rft.volume=33&rft.issue=5&rft.pages=414-427&rft.date=2014-09&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4786830%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F27019547&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F07352689.2014.898488&rft.aulast=Hojsgaard&rft.aufirst=D&rft.au=Klatt%2C+S&rft.au=Baier%2C+R&rft.au=Carman%2C+JG&rft.au=H%C3%B6randl%2C+E&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4786830&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-pmid_11081973-87"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-pmid_11081973_87-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFvan_Baarlenvan_DijkHoekstrade_Jong2000" class="citation journal cs1">van Baarlen P, van Dijk PJ, Hoekstra RF, de Jong JH (October 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_genome_2000-10_43_5/page/827">"Meiotic recombination in sexual diploid and apomictic triploid dandelions (Taraxacum officinale L.)"</a>. <i>Genome</i>. <b>43</b> (5): 827–35. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1139%2Fg00-047">10.1139/g00-047</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11081973">11081973</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Genome&rft.atitle=Meiotic+recombination+in+sexual+diploid+and+apomictic+triploid+dandelions+%28Taraxacum+officinale+L.%29&rft.volume=43&rft.issue=5&rft.pages=827-35&rft.date=2000-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1139%2Fg00-047&rft_id=info%3Apmid%2F11081973&rft.aulast=van+Baarlen&rft.aufirst=P&rft.au=van+Dijk%2C+PJ&rft.au=Hoekstra%2C+RF&rft.au=de+Jong%2C+JH&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_genome_2000-10_43_5%2Fpage%2F827&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-GentileMalfa2020-88"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GentileMalfa2020_88-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFGentile2020" class="citation book cs1">Gentile A (18 March 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=hsPXDwAAQBAJ"><i>The Citrus Genome</i></a>. Springer Nature. p. 171. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">ISBN</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-3-030-15308-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-3-030-15308-3"><bdi>978-3-030-15308-3</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210414224058/https://books.google.com/books?id=hsPXDwAAQBAJ">Archived</a> from the original on 14 April 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">13 December</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Citrus+Genome&rft.pages=171&rft.pub=Springer+Nature&rft.date=2020-03-18&rft.isbn=978-3-030-15308-3&rft.aulast=Gentile&rft.aufirst=A&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DhsPXDwAAQBAJ&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-89"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-89">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFZhangJinChenChase2017" class="citation journal cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">Zhang, Shu-Dong; Jin, Jian-Jun; Chen, Si-Yun; Chase, Mark W.; Soltis, Douglas E.; Li, Hong-Tao; Yang, Jun-Bo; Li, De-Zhu; Yi, Ting-Shuang (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/nph.14461">"Diversification of Rosaceae since the Late Cretaceous based on plastid phylogenomics"</a>. <i>New Phytologist</i> (به انگلیسی). <b>214</b> (3): 1355–1367. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fnph.14461">10.1111/nph.14461</a>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF" title="شماره استاندارد بین‌المللی پیایند">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1469-8137">1469-8137</a>. <a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D9%85%D8%AF" title="پاب‌مد">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28186635">28186635</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=New+Phytologist&rft.atitle=Diversification+of+Rosaceae+since+the+Late+Cretaceous+based+on+plastid+phylogenomics&rft.volume=214&rft.issue=3&rft.pages=1355-1367&rft.date=2017&rft.issn=1469-8137&rft_id=info%3Apmid%2F28186635&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fnph.14461&rft.aulast=Zhang&rft.aufirst=Shu-Dong&rft.au=Jin%2C+Jian-Jun&rft.au=Chen%2C+Si-Yun&rft.au=Chase%2C+Mark+W.&rft.au=Soltis%2C+Douglas+E.&rft.au=Li%2C+Hong-Tao&rft.au=Yang%2C+Jun-Bo&rft.au=Li%2C+De-Zhu&rft.au=Yi%2C+Ting-Shuang&rft_id=https%3A%2F%2Fonlinelibrary.wiley.com%2Fdoi%2Fabs%2F10.1111%2Fnph.14461&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-90"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-90">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.botanical-dermatology-database.info/BotDermFolder/RUTA.html">"RUTACEAE"</a>. <i>Botanical Dermatology Database</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190719224511/https://www.botanical-dermatology-database.info/BotDermFolder/RUTA.html">Archived</a> from the original on July 19, 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Botanical+Dermatology+Database&rft.atitle=RUTACEAE&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.botanical-dermatology-database.info%2FBotDermFolder%2FRUTA.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-91"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-91">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39868036"><cite id="CITEREFLoumouGiourga2003" class="citation journal cs1">Loumou A, Giourga C (2003). "Olive groves: 'The life and identity of the Mediterranean'<span class="cs1-kern-right"></span>". <i>Agriculture and Human Values</i>. <b>20</b> (1): 87–95. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%DA%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%AF%DB%8C%D8%AC%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="شناساگر اشیاء دیجیتال">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1023%2Fa%3A1022444005336">10.1023/a:1022444005336</a>. <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%B1" title="سمانتیک اسکالر">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:154378090">154378090</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Agriculture+and+Human+Values&rft.atitle=Olive+groves%3A+%27The+life+and+identity+of+the+Mediterranean%27&rft.volume=20&rft.issue=1&rft.pages=87-95&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1023%2Fa%3A1022444005336&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A154378090%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Loumou&rft.aufirst=A&rft.au=Giourga%2C+C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86+%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDilcher_et_al2016-92" class="mw-cite-dir-ltr"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDilcher_et_al2016_92-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDilcher_et_al2016">Dilcher et al 2016</a>.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&action=edit&section=22" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://tolweb.org/tree?group=Angiosperms&contgroup=Spermatopsida">Angiosperms</a> – Tree of Life Web Project</li> <li>Cronquist, Arthur. (1981) <i>An Integrated System of Classification of Flowering Plants</i>. Columbia Univ. Press, New York.</li> <li>Dilcher, D. ۲۰۰۰. Toward a new synthesis: Major evolutionary trends in the angiosperm fossil record. <i>PNAS [Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America]</i> 97: 7030-7036 (available online <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pnas.org/cgi/content/abstract/97/13/7030?ck=nck">here</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071001044903/http://www.pnas.org/cgi/content/abstract/97/13/7030?ck=nck">بایگانی‌شده</a> در ۱ اکتبر ۲۰۰۷ توسط <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>)</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/" class="extiw" title="commons:">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Magnoliophyta" class="extiw" title="commons:Magnoliophyta">گیاهان گل‌دار</a></b></i> موجود است.</div></div> </div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39940593"><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r38264903"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/34px-Wikispecies-logo.svg.png" decoding="async" width="34" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/51px-Wikispecies-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/68px-Wikispecies-logo.svg.png 2x" data-file-width="941" data-file-height="1103" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">اطلاعات مرتبط در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87" title="ویکی‌گونه">ویکی‌گونه</a>: <i><b><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Magnoliophyta" class="extiw" title="wikispecies:Magnoliophyta">Magnoliophyta</a></b></i></div></div> </div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r30716427">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r30716427"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r35841839"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="طبقه‌بندی_باستان‌گیاهیان_/_گیاهان" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#90EE90;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="الگو:طبقه‌بندی گیاهان"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:طبقه‌بندی گیاهان (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:طبقه‌بندی گیاهان"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="طبقه‌بندی_باستان‌گیاهیان_/_گیاهان" style="font-size:114%;margin:0 4em">طبقه‌بندی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="باستان‌گیاهیان">باستان‌گیاهیان</a> / <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="گیاه">گیاهان</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><div class="hlist"> <dl><dt><span class="nobold"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%B2%D9%87_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="حوزه (زیست‌شناسی)">حوزه</a></span></dt> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="الگو:دسته‌بندی باستانیان">باستانیان</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="الگو:دسته‌بندی باکتری‌ها">باکتری‌ها</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%AA" title="الگو:یوکاریوت">یوکاریوت‌ها</a></dd> <dt><span class="nobold">(<a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%B1%D9%88" title="فرمانرو">فرمانرو</a></span></dt> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="الگو:طبقه‌بندی گیاهان">گیاهان</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D8%A7%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D8%A7" title="الگو:هاکروبیا">هاکروبیا</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%87%D8%AA%D8%B1%D9%88%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="الگو:هتروکنت">هتروکنت</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:حبابچه‌داران">حبابچه‌داران</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="الگو:ریزاریا">ریزاریا</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="الگو:برون‌کافتگان">برون‌کافتگان</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D8%A7" title="الگو:آمیبوزوا">آمیبوزوا</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%BE%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%D8%AA%D8%A7%DA%98%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="الگو:آغازیان پشت‌تاژکان">پشت‌تاژکان</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="الگو:شاخه جانوران">جانوران</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="الگو:دسته‌بندی قارچ‌ها">قارچ‌ها</a>)</dd></dl></dd></dl> </div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="جلبک قرمز">جلبک‌های قرمز</a><br />Rhodophyta</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Cyanidiophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cyanidiophyceae (صفحه وجود ندارد)">Cyanidiophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Porphyridiophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Porphyridiophyceae (صفحه وجود ندارد)">Porphyridiophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Compsopogonophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Compsopogonophyceae (صفحه وجود ندارد)">Compsopogonophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stylonematophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stylonematophyceae (صفحه وجود ندارد)">Stylonematophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rhodellophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhodellophyceae (صفحه وجود ندارد)">Rhodellophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bangiophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bangiophyceae (صفحه وجود ندارد)">Bangiophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Florideophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Florideophyceae (صفحه وجود ندارد)">Florideophyceae</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hildenbrandiales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hildenbrandiales (صفحه وجود ندارد)">Hildenbrandiales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Acrochaetiales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acrochaetiales (صفحه وجود ندارد)">Acrochaetiales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nemaliales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nemaliales (صفحه وجود ندارد)">Nemaliales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Batrachospermales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batrachospermales (صفحه وجود ندارد)">Batrachospermales</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9_%D8%A2%D9%87%DA%A9%DB%8C" title="جلبک آهکی">جلبک آهکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gelidiales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gelidiales (صفحه وجود ندارد)">Gelidiales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gracilariales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gracilariales (صفحه وجود ندارد)">Gracilariales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ceramiales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ceramiales (صفحه وجود ندارد)">Ceramiales</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA%D8%A7" title="گلوکوفیتا">گلوکوفیتا</a><br />(glaucophyta)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA%D8%A7" title="گلوکوفیتا">Glaucocystis</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA%D8%A7" title="گلوکوفیتا">Cyanophora</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA%D8%A7" title="گلوکوفیتا">Gloeochaete</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="سبزگیاهان">سبزگیاهان</a><br />Viridiplantae<br />و<br /><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="گیاه">گیاهان</a><br />(رویان‌داران<br />و جلبک‌های سبز)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سبزتباران">سبزتباران</a><br />(زیربخش <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="جلبک سبز">جلبک سبز</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Prasinophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Prasinophyceae (صفحه وجود ندارد)">Prasinophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=UTC_clade&action=edit&redlink=1" class="new" title="UTC clade (صفحه وجود ندارد)">UTC clade</a>: <a href="/w/index.php?title=Ulvophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ulvophyceae (صفحه وجود ندارد)">Ulvophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trebouxiophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trebouxiophyceae (صفحه وجود ندارد)">Trebouxiophyceae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chlorophyceae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlorophyceae (صفحه وجود ندارد)">Chlorophyceae</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رویان‌سنگ‌خزه‌ایان">رویان‌سنگ‌خزه‌ایان</a><br />(Streptophyta)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سنگ‌خزه‌تباران">سنگ‌خزه‌تباران</a><br /><small>(زیربخش نافراگیر<br /><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="جلبک سبز">جلبک سبز</a>)</small></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="کارایان">کارایان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chlorokybus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chlorokybus (صفحه وجود ندارد)">Chlorokybales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Coleochaetales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Coleochaetales (صفحه وجود ندارد)">Coleochaetales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Klebsormidiales&action=edit&redlink=1" class="new" title="Klebsormidiales (صفحه وجود ندارد)">Klebsormidiales</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mesostigma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mesostigma (صفحه وجود ندارد)">Mesostigma</a>tales</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%BA%DB%8C%E2%80%8C%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="یوغی‌جلبک‌سانان">یوغی‌جلبک‌سانان</a> <small>(شامل <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="زنجیره‌سانان">زنجیره‌سانان</a>)</small></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="رویان‌داران">رویان‌داران</a>/<br /><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="گیاه">گیاهان</a><br />(embryophytes)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خزه‌تباران">خزه‌تباران</a><br />(<a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF" title="گیاهان بدون-آوند">بدون-آوند</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="جگرواشان">جگرواشان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B4" title="شاخ‌واش">شاخ‌واش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87" title="خزه">Bryophyta (خزه)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Horneophytopsida&action=edit&redlink=1" class="new" title="Horneophytopsida (صفحه وجود ندارد)">Horneophytopsida</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آوندداران">آوندداران</a><br />(<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرخس‌تباران">سرخس‌تباران</a><br />و <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="پیدازادان">پیدازادان</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پنجه‌گرگ‌تباران">پنجه‌گرگ‌تباران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="لیکوپودیوپسیدا">لیکوپودیوپسیدا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%BE%D8%B1%D8%B9%D9%84%D9%81%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="شهپرعلف‌سانان">شهپرعلف‌سانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%81_%D8%AE%D9%88%DA%A9" title="علف خوک">علف خوک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%88%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="لیکوپودیوپسیدا">لیکوپودیوپسیدا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="پنجه‌گرگیان">پنجه‌گرگیان</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="خوش‌برگان">خوش‌برگان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="سرخس (گیاه)">Moniliformopses</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%A8%DB%8C" title="رده دم‌اسبی">رده دم‌اسبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="سرخس (گیاه)">Filicopsida</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="برهنه‌ساقداران">برهنه‌ساقداران</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="پیدازادان">پیدازادان</a>: <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="بازدانگان">بازدانگان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مخروطیان">مخروطیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3_%D9%86%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="سرخس نخلی">سرخس نخلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="کهن‌داریان">کهن‌داریان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گنتوم‌تباران">گنتوم‌تباران</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="گیاهان گلدار">گیاهان گلدار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">همچنین ببینید: <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست راسته‌های گیاهان (صفحه وجود ندارد)">فهرست راسته‌های گیاهان</a></div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r30716427"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="گیاه‌شناسی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background: #90EE90;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="الگو:گیاه‌شناسی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:گیاه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:گیاه‌شناسی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="گیاه‌شناسی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="گیاه‌شناسی">گیاه‌شناسی</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: #90EE90;"><div><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="تاریخ گیاه شناسی">تاریخچه گیاه‌شناسی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=Branches_of_botany&action=edit&redlink=1" class="new" title="Branches of botany (صفحه وجود ندارد)">زیررشته‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_plant_systematics&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of plant systematics (صفحه وجود ندارد)">Plant systematics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="مردم‌گیاه‌شناسی">مردم‌گیاه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دیرین‌گیاه‌شناسی">دیرین‌گیاه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="کالبدشناسی گیاه">کالبدشناسی گیاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="بوم‌شناسی گیاهی">بوم‌شناسی گیاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="جغرافیای گیاهی">جغرافیای گیاهی</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%B4_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کاوش زمین‌گیاه‌شناسی">کاوش زمین‌گیاه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="گیاگان">گیاگان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فیتوشیمی">فیتوشیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="گیاه‌پزشکی">گیاه‌پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خزه‌شناسی">خزه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جلبک‌شناسی">جلبک‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Floristics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Floristics (صفحه وجود ندارد)">Floristics</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="درخت‌شناسی">درخت‌شناسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">گروه‌های <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="گیاه">گیاه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9" title="جلبک">جلبک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="باستان‌گیاهیان">باستان‌گیاهیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خزه‌تباران">خزه‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86-%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF" title="گیاهان بدون-آوند">گیاهان بدون-آوند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="آوندداران">آوندداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="پیدازادان">پیدازادان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرخس‌تباران">سرخس‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="بازدانگان">بازدانگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="نهان‌دانگان">نهان‌دانگان</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AF%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="گندمیان">گندمیان</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;line-height:1.2em"><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ریخت‌شناسی گیاهی">ریخت‌شناسی گیاهی</a><br /><span class="nobold">(<a href="/w/index.php?title=Glossary_of_plant_morphology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glossary of plant morphology (صفحه وجود ندارد)">واژه‌نامه</a>)</span></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="یاخته گیاهی">یاخته‌های گیاهی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="دیواره یاخته">دیواره یاخته</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phragmoplast&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phragmoplast (صفحه وجود ندارد)">Phragmoplast</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="دیسه">دیسه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D9%88%D8%AF%D8%B3%D9%85" title="پلاسمودسم">پلاسمودسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%88%D8%A6%D9%84" title="واکوئل">واکوئل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="بافت (زیست‌شناسی)">بافت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85" title="مریستم">مریستم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="بافت آوندی">بافت آوندی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="دسته‌های آوندی">دسته‌های آوندی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87" title="بافت زمینه">بافت زمینه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="برگ">برگ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%85_%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D9%BE%D9%86%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2" class="mw-redirect" title="کامبیوم چوب‌پنبه‌ساز">چوب‌پنبه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D9%88%D8%A8" title="چوب">چوب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%B0%D8%AE%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="اندام ذخیره‌سازی">اندام ذخیره‌سازی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">رویشی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87" title="ریشه">ریشه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF" title="ریزوئید">ریزوئید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D8%B2_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="پیاز (گیاه)">پیاز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%82%D9%87" title="زمین‌ساقه">زمین‌ساقه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87" title="جوانه">جوانه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%82%D9%87" title="ساقه">ساقه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="برگ">برگ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="دمبرگ">دمبرگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cataphyll&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cataphyll (صفحه وجود ندارد)">Cataphyll</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D9%86%DA%86%D9%87" title="غنچه">غنچه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D9%82%D9%87" title="بی‌ساقه">بی‌ساقه</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="ساختار زایشی گیاه">ساختار زایشی گیاه</a><br />(گل)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=ABC_model_of_flower_development&action=edit&redlink=1" class="new" title="ABC model of flower development (صفحه وجود ندارد)">Flower development</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%B0%DB%8C%D9%86" title="گل‌آذین">گل‌آذین</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%B0%DB%8C%D9%86_%DA%86%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="گل‌آذین چتری">گل‌آذین چتری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A2%D8%B0%DB%8C%D9%86_%D8%AE%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="گل‌آذین خوشه‌ای">گل‌آذین خوشه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%DA%AF%DA%A9" title="برگک">برگک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%A9" title="پایک">پایک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84" title="گل">گل</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%86_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="پیچ (گیاه‌شناسی)">پیچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86_%DA%AF%D9%84" title="تقارن گل">تقارن گل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="گل‌نگاره">گل‌نگاره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%84_%DA%AF%D9%84" title="فرمول گل">فرمول گل</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D9%86%D8%AC_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="نهنج (گیاهی)">نهنج</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D9%87" title="گل‌بنه">گل‌بنه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D9%88%D8%B4" title="گل‌پوش">گل‌پوش</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D9%84_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="سرگل (گیاه‌شناسی)">سرگل (گیاه‌شناسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="گلبرگ">گلبرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="کاسبرگ">کاسبرگ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%AF%E2%80%8C%D8%A8%D8%B1%DA%AF" title="هاگ‌برگ">هاگ‌برگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="مادگی">مادگی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="تخمدان (گیاهی)">تخمدان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D9%85%DA%A9_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="تخمک (گیاهی)">تخمک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%87" title="کلاله">کلاله</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="مامه‌دان">مامه‌دان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_(%DA%AF%D9%84)" title="پرچم (گل)">پرچم</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%DA%86%D9%85_(%DA%AF%D9%84)" title="پرچم (گل)">پرچم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Staminode&action=edit&redlink=1" class="new" title="Staminode (صفحه وجود ندارد)">Staminode</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="گرده">گرده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tapetum_(botany)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tapetum (botany) (صفحه وجود ندارد)">Tapetum</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gynostemium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gynostemium (صفحه وجود ندارد)">Gynandrium</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="گامتوفیت">گامتوفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA" title="اسپوروفیت">اسپوروفیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="رویان">رویان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87" title="میوه">میوه</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%DB%8C%D9%88%D9%87" title="کالبدشناسی میوه">کالبدشناسی میوه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="سته">سته</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D9%BE%D8%B3%D9%88%D9%84_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کپسول (گیاه‌شناسی) (صفحه وجود ندارد)">کپسول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B0%D8%B1" title="بذر">بذر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="انتشار دانه">انتشار دانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="درون‌دانه">درون‌دانه</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">ساختارهای بیرونی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Epicuticular_wax&action=edit&redlink=1" class="new" title="Epicuticular wax (صفحه وجود ندارد)">Epicuticular wax</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9%D9%88%D9%84_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="کوتیکول گیاهی">کوتیکول گیاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="روپوست (گیاه‌شناسی)">روپوست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="روزنه هوایی">روزنه هوایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%AF" title="شهد">شهد</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DA%A9_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C)" title="کرک (گیاهی)">کرک (گیاهی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B1" title="خار">خار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="فیزیولوژی گیاهی">فیزیولوژی گیاهی</a></li><li>مواد</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%D8%B0%DB%8C%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="تغذیه گیاه">تغذیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%86%D8%AA%D8%B2" title="فتوسنتز">فتوسنتز</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C%D9%86%D9%87" title="سبزینه">سبزینه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="هورمون گیاهی">هورمون گیاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%85%D8%B4" title="ترادمش">ترادمش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="آماسیدگی">آماسیدگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bulk_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bulk movement (صفحه وجود ندارد)">Bulk flow</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aleurone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aleurone (صفحه وجود ندارد)">Aleurone</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%AA%D9%88%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86" title="فیتوملانین">فیتوملانین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%D8%B1" title="شکر">شکر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="شیره گیاهی">شیره گیاهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%87" title="نشاسته">نشاسته</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84%D8%B2" title="سلولز">سلولز</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">رشد گیاه و شیوه رشد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%D8%AF_%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%87" title="رشد ثانویه">رشد ثانویه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%DA%86%D9%88%D8%A8%DB%8C" title="گیاه چوبی">گیاهان چوبی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%81%DB%8C" title="گیاه علفی">گیاهان علفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D8%AA_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="عادت (زیست‌شناسی)">عادت</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%B1%D9%87_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87)" title="ویره (گیاه)">ویره</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87" title="گیاهان بالارونده">گیاهان بالارونده</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA%DA%86%D9%87" title="درختچه">درختچه‌ها‌</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AE%D8%AA" title="درخت">درختان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87_%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="گیاه آب‌دار">گیاهان آب‌دار</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زادآوری گیاهی (صفحه وجود ندارد)">زادآوری</a> <div class="hlist"><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%B1_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="سیر فرگشت گیاه (صفحه وجود ندارد)">سیر فرگشت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="بوم‌شناسی گیاهی">بوم‌شناسی</a></li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%A8_%D9%86%D8%B3%D9%84" title="تناوب نسل">تناوب نسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="هاگدان">هاگدان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%AF" title="هاگ">هاگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Microsporangia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Microsporangia (صفحه وجود ندارد)">Microsporangia</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DA%AF" class="mw-redirect" title="کوچک‌هاگ">کوچک‌هاگ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="هاگدان">هاگدان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DA%AF" title="بزرگ‌هاگ">بزرگ‌هاگ</a></li></ul></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="گرده‌افشانی">گرده‌افشانی</a> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="گرده‌افشان">گرده‌افشان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D9%84%D9%87_%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="لوله گرده">لوله گرده</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D9%88%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="باروری دوتایی">باروری دوتایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87_%D8%B2%D8%AF%D9%86" title="جوانه زدن">جوانه زدن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Plant_evolutionary_developmental_biology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plant evolutionary developmental biology (صفحه وجود ندارد)">Evolutionary development</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="تاریخ فرگشتی گیاهان">تاریخ فرگشتی گیاهان</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Timeline_of_plant_evolution&action=edit&redlink=1" class="new" title="Timeline of plant evolution (صفحه وجود ندارد)">timeline</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA" class="mw-redirect" title="منطقه مقاومت">منطقه مقاومت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="آرایه‌شناسی گیاهی">آرایه‌شناسی گیاهی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=History_of_plant_systematics&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of plant systematics (صفحه وجود ندارد)">History of plant systematics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%AE%D8%B4%DA%A9_%D8%B4%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="مجموعه گیاهان خشک شده">مجموعه گیاهان خشک شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="آرایه‌شناسی (زیست‌شناسی)">آرایه‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Botanical_nomenclature&action=edit&redlink=1" class="new" title="Botanical nomenclature (صفحه وجود ندارد)">Botanical nomenclature</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نام گیاه‌شناسی">نام گیاه‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%85_%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="نام صحیح(گیاه‌شناسی) (صفحه وجود ندارد)">نام صحیح</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D8%A4%D9%84%D9%81_(%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="یادکرد مؤلف (گیاه‌شناسی)">یادکرد مؤلف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%D8%8C_%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="قوانین جهانی نام‌گذاری برای جلبک‌ها، قارچ‌ها و گیاهان">قوانین جهانی نام‌گذاری برای جلبک‌ها، قارچ‌ها و گیاهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Code_of_Nomenclature_for_Cultivated_Plants&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Code of Nomenclature for Cultivated Plants (صفحه وجود ندارد)">- for Cultivated Plants (ICNCP)|</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="طبقه آرایه‌شناختی">طبقه آرایه‌شناختی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Association_for_Plant_Taxonomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Association for Plant Taxonomy (صفحه وجود ندارد)">International Association for Plant Taxonomy (IAPT)|</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_systems_of_plant_taxonomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of systems of plant taxonomy (صفحه وجود ندارد)">Plant taxonomy systems</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultivated_plant_taxonomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultivated plant taxonomy (صفحه وجود ندارد)">Cultivated plant taxonomy</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Citrus_taxonomy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Citrus taxonomy (صفحه وجود ندارد)">Citrus taxonomy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultigen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultigen (صفحه وجود ندارد)">cultigen</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%82%D9%85_(%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C)" title="رقم (کشاورزی)">رقم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%B1%D9%82%D9%85%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="گروه رقمی کشاورزی">Group</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Grex_(horticulture)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Grex (horticulture) (صفحه وجود ندارد)">grex</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%">کاربردها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%B2%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="برزشناسی">برزشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="گل‌کاری">گل‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="جنگل‌داری">جنگل‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%BA%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="باغبانی علمی">باغبانی علمی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #90EE90;;width:1%"><div class="hlist"><ul><li>فهرست‌ها</li><li>مطالب مرتبط</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Glossary_of_botanical_terms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glossary of botanical terms (صفحه وجود ندارد)">Botanical terms</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_botanists&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of botanists (صفحه وجود ندارد)">Botanists</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_botanists_by_author_abbreviation&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of botanists by author abbreviation (صفحه وجود ندارد)">by author abbreviation</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Botanical_expedition&action=edit&redlink=1" class="new" title="Botanical expedition (صفحه وجود ندارد)">Botanical expedition</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background: #90EE90;"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Symbol_category_class.svg" class="mw-file-description" title="رده"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span><b><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:گیاه‌شناسی">گیاه‌شناسی</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="صفحهٔ ویکی‌انبار"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Botany" class="extiw" title="commons:Category:Botany">انبار</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Portal-puzzle.svg" class="mw-file-description" title="درگاه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/16px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/24px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /></a></span><b><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="درگاه:گیاه‌شناسی">گیاه‌شناسی</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:People_icon.svg" class="mw-file-description" title="ویکی‌پروژه"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></a></span><b><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه گیاهان">ویکی‌پروژه گیاهان</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="دامنه‌های_زندگی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="الگو:زندگی روی زمین"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:زندگی روی زمین (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:زندگی روی زمین"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="دامنه‌های_زندگی" style="font-size:114%;margin:0 4em">دامنه‌های <a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="زندگی">زندگی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="باکتری" scope="row" class="navbox-group" style="width:7em"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="باکتری">باکتری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Acidobacteria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Acidobacteria (صفحه وجود ندارد)">Acidobacteria</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%A9%D8%AA%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1" title="اکتینوباکتر">اکتینوباکتر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aquificae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aquificae (صفحه وجود ندارد)">Aquificae</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%AF%D9%87%D8%A7" title="باکتروئیدها">باکتروئیدها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%87" title="کلامیدیه">کلامیدیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="باکتری گوگردی سبز">کلروبی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%81%D9%84%DB%8C%DA%A9%D8%B3%DB%8C" title="کلروفلیکسی">کلروفلیکسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chrysiogenetes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chrysiogenetes (صفحه وجود ندارد)">Chrysiogenetes</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1" title="سیانوباکتر">سیانوباکتر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deferribacteres&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deferribacteres (صفحه وجود ندارد)">Deferribacteres</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86%D9%88%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%D8%B3-%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%B3" title="دینوکوکوس-ترموس">دینوکوکوس-ترموس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dictyoglomi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dictyoglomi (صفحه وجود ندارد)">Dictyoglomi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fibrobacteres&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fibrobacteres (صفحه وجود ندارد)">Fibrobacteres</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B1%D9%85%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فیرمیکوت‌ها">فیرمیکوت‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fusobacteria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fusobacteria (صفحه وجود ندارد)">Fusobacteria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gemmatimonadetes&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gemmatimonadetes (صفحه وجود ندارد)">Gemmatimonadetes</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nitrospirae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nitrospirae (صفحه وجود ندارد)">Nitrospirae</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="پلانکتومیست‌ها">پلانکتومیست‌ها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%A8%D8%A7%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7" title="پروتئوباکتریا">پروتئوباکتریا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%DA%86%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="پیچیدگان">پیچیدگان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thermodesulfobacteria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thermodesulfobacteria (صفحه وجود ندارد)">Thermodesulfobacteria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thermomicrobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thermomicrobia (صفحه وجود ندارد)">Thermomicrobia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thermotogae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thermotogae (صفحه وجود ندارد)">Thermotogae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Verrucomicrobia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Verrucomicrobia (صفحه وجود ندارد)">Verrucomicrobia</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="آرکی‌ها" scope="row" class="navbox-group" style="width:7em"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="آرکی‌ها">آرکی‌ها</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="چشمه‌باستانیان">چشمه‌باستانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="پهن‌باستانیان">پهن‌باستانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="جوان‌باستانیان">جوان‌باستانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="ریزباستانیان">ریزباستانیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Archaeal_Richmond_Mine_acidophilic_nanoorganisms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Archaeal Richmond Mine acidophilic nanoorganisms (صفحه وجود ندارد)">Archaeal Richmond Mine acidophilic nanoorganisms</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7em"><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%AA" title="یوکاریوت">یوکاریوت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A2%D8%BA%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="آغازیان">آغازیان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><b><a href="/w/index.php?title=SAR_supergroup&action=edit&redlink=1" class="new" title="SAR supergroup (صفحه وجود ندارد)">Chromista</a></b>: <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AC%D9%88%D8%B1%D8%AA%D8%A7%DA%98%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="ناجورتاژکان">ناجورتاژکان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="بندگیاه">بندگیاه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cryptophyta&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cryptophyta (صفحه وجود ندارد)">Cryptophyta</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%98%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مژک‌داران">مژک‌داران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%DA%AF%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="هاگ‌داران">هاگ‌داران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AA%D8%A7%DA%98%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چرخان‌تاژک‌داران">چرخان‌تاژک‌داران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="شعاعیان">شعاعیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="روزن‌داران">روزن‌داران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="دنبی‌زیان">دنبی‌زیان</a></li></ul> <p><b><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="برون‌کافتگان">برون‌کافتگان</a></b>: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Euglenozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Euglenozoa (صفحه وجود ندارد)">Euglenozoa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Percolozoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Percolozoa (صفحه وجود ندارد)">Percolozoa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jakobea&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jakobea (صفحه وجود ندارد)">Jakobea</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7" title="متامونادا">متامونادا</a></li></ul> <p><b>دیگر</b>: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%DB%8C%D8%A8%D9%88%D8%B2%D9%88%D8%A7" title="آمیبوزوا">آمیبوزوا</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86" title="قارچ">قارچ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%DA%AF%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="قارچ‌های دیگچه‌ای">قارچ‌های دیگچه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="قارچ‌های جوانه‌ای">قارچ‌های جوانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%DA%98%DA%A9%DB%8C" title="قارچ‌های تاژکی">قارچ‌های تاژکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%81%DB%8C" title="قارچ‌های کلافی">قارچ‌های کلافی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D9%88%D8%BA%DB%8C" title="قارچ‌های یوغی">قارچ‌های یوغی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="قارچ‌های کیسه‌ای">قارچ‌های کیسه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B1%DA%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D8%AA%D8%B1%DB%8C" title="قارچ‌های چتری">قارچ‌های چتری</a></li> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="گیاه">گیاه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%84%D9%88%DA%A9%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AA%D8%A7" title="گلوکوفیتا">گلوکوفیتا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A8%DA%A9_%D9%82%D8%B1%D9%85%D8%B2" title="جلبک قرمز">جلبک قرمز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سبزتباران">سبزتباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%DA%AF%E2%80%8C%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سنگ‌خزه‌تباران">سنگ‌خزه‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DA%AF%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86" title="جگرواشان">جگرواشان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D8%AE%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B4" title="شاخ‌واش">شاخ‌واش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87" title="خزه">خزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AC%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DA%AF%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پنجه‌گرگ‌تباران">پنجه‌گرگ‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سرخس‌تباران">سرخس‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3_%D9%86%D8%AE%D9%84%DB%8C" title="سرخس نخلی">سرخس نخلی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%87%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="کهن‌دارسانان">کهن‌دارسانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مخروطیان">مخروطیان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گنتوم‌تباران">گنتوم‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="گیاهان گلدار">گیاهان گلدار</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جانوران">جانوران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%81%D9%86%D8%AC_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسفنج دریایی">اسفنج دریایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="شانه‌دارتباران">شانه‌دارتباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="تخت‌زیوه‌تباران">تخت‌زیوه‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D9%86%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="گزنده‌تباران">گزنده‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%88%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="شگفت‌بی‌کاواک‌ریختان">شگفت‌بی‌کاواک‌ریختان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="طنابداران">طنابداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%B7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نیم‌طنابداران">نیم‌طنابداران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D9%BE%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="خارپوستان">خارپوستان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="کرم‌های پیکانی">کرم‌های پیکانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="پوزه‌جنبان‌تباران">پوزه‌جنبان‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="سپردارتباران">سپردارتباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="نرینه‌ای‌تباران">نرینه‌ای‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%84%D9%88%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="کرم‌های لوله‌ای">کرم‌های لوله‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D8%B3%D8%A8%DB%8C" title="کرم‌های یال‌اسبی">کرم‌های یال‌اسبی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%AE%D9%85%D9%84%DB%8C" title="کرم‌های مخملی">کرم‌های مخملی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%B3_%D8%A2%D8%A8%DB%8C" title="خرس آبی">خرس آبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D8%AF%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بندپایان">بندپایان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%D9%87%D9%86" title="کرم‌های پهن">کرم‌های پهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%DA%A9%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="موی‌شکم‌تباران">موی‌شکم‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="راست‌شناوران">راست‌شناوران</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%B2%DB%8C%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="لوزی‌زیان">لوزی‌زیان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%B1%D8%AE%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="چرخان‌تباران">چرخان‌تباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="خارسرتباران">خارسرتباران</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1" title="کرم‌های آرواره‌دار">کرم‌های آرواره‌دار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="دریاچه‌آروارگان">دریاچه‌آروارگان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="دایره‌دارتباران">دایره‌دارتباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="روبانیان">روبانیان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%D8%B9%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="کرم‌های نعل اسبی">کرم‌های نعل اسبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B2%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="خزه‌زیان">خزه‌زیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="درون‌مرزتباران">درون‌مرزتباران</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="بازوپایان">بازوپایان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%86" title="نرم‌تنان">نرم‌تنان</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85_%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%88%DB%8C" title="کرم حلقوی">کرم حلقوی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="کرم‌های بادام‌زمینی">کرم‌های بادام‌زمینی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7em"><i><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B4%D8%AE%D8%B5" title="طبقه‌بندی نامشخص">طبقه‌بندی نامشخص</a></i></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><i><a href="/w/index.php?title=Parakaryon_myojinensis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Parakaryon myojinensis (صفحه وجود ندارد)">Parakaryon</a></i></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گیاهان_گل‌دار&oldid=40220870">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=گیاهان_گل‌دار&oldid=40220870</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87" title="رده:ساختار زایشی گیاه">ساختار زایشی گیاه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C_%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="رده:طبقه‌بندی علمی گیاهان">طبقه‌بندی علمی گیاهان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رده:گرده‌افشانی">گرده‌افشانی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86" title="رده:گیاهان">گیاهان</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="رده:نهان‌دانگان">نهان‌دانگان</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B9%D8%AF%D8%AF_%D8%A8%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D8%B9%D8%AF%D8%AF%DB%8C" title="رده:صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی">صفحه‌های دارای تابع تجزیه‌گر آرایش‌عدد با آرگومان غیرعددی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%E2%80%8C%D8%A8%DA%A9_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%DB%8C_%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="رده:پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت">پیوندهای وی‌بک الگوی بایگانی اینترنت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%87" title="رده:صفحه‌های دارای پیوند مرده">صفحه‌های دارای پیوند مرده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%AA%D8%B1%D8%AC%D9%85%D9%87_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7" title="رده:مقاله‌های نیازمند ترجمه ویکی‌پدیا">مقاله‌های نیازمند ترجمه ویکی‌پدیا</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1" title="رده:مقاله‌های دارای شرح مختصر">مقاله‌های دارای شرح مختصر</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%B1%D8%AD_%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA_%D8%A8%D8%A7_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="رده:شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده">شرح مختصر متفاوت با ویکی‌داده</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D8%A8%D8%A7_%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8_%C2%AB%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87%C2%BB" title="رده:مقاله‌ها با ریزقالب «گونه»">مقاله‌ها با ریزقالب «گونه»</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D8%B9%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات آرایه زیستی بدون نوار آرایه زیستی">مقاله‌های دارای جعبه اطلاعات آرایه زیستی بدون نوار آرایه زیستی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%88%D8%A7%DA%98%DA%AF%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی">مقاله‌های دارای واژگان به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%87%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A8%D8%AF%D9%88%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9" title="رده:همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع">همه مقاله‌های دارای عبارت‌های بدون منبع</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B2%D9%85%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7_%D8%A7%D8%B2_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1_%DB%B2%DB%B0%DB%B2%DB%B1" title="رده:مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا از نوامبر ۲۰۲۱">مقاله‌های نیازمند روشن‌سازی ویکی‌پدیا از نوامبر ۲۰۲۱</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87_%D9%87%D8%AF%D9%81_%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="رده:مقاله‌های دارای الگوهای سرنویس با صفحه هدف ناموجود">مقاله‌های دارای الگوهای سرنویس با صفحه هدف ناموجود</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۲۹ اوت ۲۰۲۴ ساعت ۱۵:۵۱ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-ng8f6","wgBackendResponseTime":192,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.622","walltime":"3.230","ppvisitednodes":{"value":25670,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":556867,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":52176,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":31,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":329593,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2960.830 1 -total"," 55.15% 1632.994 1 الگو:پانویس"," 36.11% 1069.283 50 الگو:Cite_journal"," 11.73% 347.418 1 الگو:Automatic_taxobox"," 9.67% 286.367 14 الگو:Citation_needed"," 9.04% 267.689 14 الگو:ثابت"," 8.48% 251.161 32 الگو:گرداننده_رده"," 7.58% 224.333 10 الگو:Cite_web"," 6.83% 202.120 16 الگو:Nocat"," 6.25% 185.162 16 الگو:تشخیص_فضای_نام_نمایش_همه"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.811","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":15864640,"limit":52428800},"limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","480","22.6"],["?","380","17.9"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::find","220","10.4"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","220","10.4"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","200","9.4"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","80","3.8"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","60","2.8"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::anchorEncode","40","1.9"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::formatDate","40","1.9"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::expandTemplate","40","1.9"],["[others]","360","17.0"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-frt2l","timestamp":"20241124161354","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u06af\u06cc\u0627\u0647\u0627\u0646 \u06af\u0644\u200c\u062f\u0627\u0631","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%D8%A7%D9%86_%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25314","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q25314","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-10-24T15:25:42Z","dateModified":"2024-08-29T15:51:23Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/a\/a5\/Flower_poster_2.jpg","headline":"\u062a\u06a9\u200c\u0634\u0627\u062e\u0647\u200c\u0627\u06cc \u06af\u06cc\u0627\u0647\u0627\u0646 \u067e\u0631\u062a\u0646\u0648\u0639"}</script> </body> </html>