CINXE.COM

വങ്കാരി മാതായ് - വിക്കിപീഡിയ

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ml" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>വങ്കാരി മാതായ് - വിക്കിപീഡിയ</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","ജനുവരി","ഫെബ്രുവരി","മാർച്ച്","ഏപ്രിൽ","മേയ്","ജൂൺ","ജൂലൈ","ഓഗസ്റ്റ്","സെപ്റ്റംബർ","ഒക്ടോബർ","നവംബർ","ഡിസംബർ"],"wgRequestId":"e2aaf2f1-02d3-470d-8cb5-082d40c20f85","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"വങ്കാരി_മാതായ്","wgTitle":"വങ്കാരി മാതായ്","wgCurRevisionId":3790236,"wgRevisionId":3790236,"wgArticleId":79862,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 errors: dates","CS1 errors: access-date without URL","തിരഞ്ഞെടുത്ത ലേഖനങ്ങൾ","Pages using infobox person with unknown parameters","Articles with hCards","Pages using the JsonConfig extension","CS1 maint: bot: original URL status unknown", "CS1 errors: requires URL","Pages using infobox person with unknown empty parameters","Articles containing English-language text","പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തകർ","സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം ലഭിച്ചവർ","നോബൽ സമ്മാനം നേടിയ വനിതകൾ","1940-ൽ ജനിച്ചവർ","ഏപ്രിൽ 1-ന് ജനിച്ചവർ","2011-ൽ മരിച്ചവർ","സെപ്റ്റംബർ 25-ന് മരിച്ചവർ"],"wgPageViewLanguage":"ml","wgPageContentLanguage":"ml","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"വങ്കാരി_മാതായ്","wgRelevantArticleId":79862,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true, "wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ml","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ml"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":90000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q46795","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.2"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options": "loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ml&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ml&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ml&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Wangari_Maathai.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1941"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Wangari_Maathai.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1294"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wangari_Maathai.jpg/640px-Wangari_Maathai.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1035"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="വങ്കാരി മാതായ് - വിക്കിപീഡിയ"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ml.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="തിരുത്തുക" href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="വിക്കിപീഡിയ (ml)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ml.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ml"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="വിക്കിപീഡിയ ആറ്റം ഫീഡ്" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-വങ്കാരി_മാതായ് rootpage-വങ്കാരി_മാതായ് skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="സൈറ്റ്"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="പ്രധാന മെനു" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">പ്രധാന മെനു</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">പ്രധാന മെനു</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ഉള്ളടക്കം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE" title="പ്രധാനതാൾ സന്ദർശിക്കുക [z]" accesskey="z"><span>പ്രധാന താൾ</span></a></li><li id="n-content-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82:%E0%B4%89%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%9F%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%82" title="വിക്കിപീഡിയയുടെ ഉള്ളടക്ക പര്യവേക്ഷണം"><span>ഉള്ളടക്കം</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%82" title="സമകാലീനസംഭവങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലം അന്വേഷിക്കുക"><span>സമകാലികം</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AF_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="വിക്കിപീഡിയയിൽ പുതുതായി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട താളുകൾ"><span>പുതിയ താളുകൾ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%B0%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%82" title="ഏതെങ്കിലും ഒരു താൾ തുറക്കൂ [x]" accesskey="x"><span>ഏതെങ്കിലും താൾ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> പങ്കാളിത്തം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-startarticle" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B4%B0%E0%B4%BF" title="പുതിയ ഒരു ലേഖനം തുടങ്ങുവാൻ"><span>ലേഖനം തുടങ്ങുക</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വിക്കിയിലെ സമീപകാലമാറ്റങ്ങൾ [r]" accesskey="r"><span>സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82" title="പദ്ധതി താളിനെക്കുറിച്ച്, താങ്കൾക്കെന്തൊക്കെ ചെയ്യാം, കാര്യങ്ങൾ എവിടെനിന്ന് കണ്ടെത്താം"><span>സാമൂഹികകവാടം</span></a></li><li id="n-portal-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82"><span>കവാടം</span></a></li><li id="n-panchayat-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AA%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="ആറു ഗ്രാമസഭകളുള്ള വിക്കിപീഡിയ ചർച്ചാവേദി"><span>പഞ്ചായത്ത്</span></a></li><li id="n-Embassy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:Embassy"><span>Embassy</span></a></li><li id="n-അപ്‌ലോഡ്‌" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D"><span>അപ്‌ലോഡ്‌</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation-sb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation-sb" > <div class="vector-menu-heading"> വഴികാട്ടി </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:%E0%B4%89%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%9F%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%82" title="സഹായം ലഭ്യമായ ഇടം"><span>സഹായം</span></a></li><li id="n-sandbox-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%8E%E0%B4%B4%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B4%B0%E0%B4%BF"><span>എഴുത്തുകളരി</span></a></li><li id="n-styleguide-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B6%E0%B5%88%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%82"><span>ശൈലീപുസ്തകം</span></a></li><li id="n-policies-and-gl-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%A8%E0%B4%AF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%82_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%B0%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%82"><span>നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-communication-sb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-communication-sb" > <div class="vector-menu-heading"> ആശയവിനിമയം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-livechat-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:%E0%B4%90.%E0%B4%86%E0%B5%BC.%E0%B4%B8%E0%B4%BF."><span>തത്സമയ സംവാദം</span></a></li><li id="n-maillist-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D"><span>മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ്</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="വിക്കിപീഡിയ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ml.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="&lt;small&gt;വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം&lt;/small&gt;" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ml.svg" width="119" height="12" style="width: 7.4375em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B4%82" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>തിരയൂ</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക" aria-label="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക" autocapitalize="sentences" title="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="പ്രത്യേകം:അന്വേഷണം"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">തിരയൂ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ദൃശ്യരൂപം"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ദൃശ്യരൂപം" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ദൃശ്യരൂപം</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ml.wikipedia.org&amp;uselang=ml" class=""><span>ധനസമാഹരണം</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BD&amp;returnto=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" title="നിർബന്ധമില്ലെങ്കിലും, താങ്കൾ ഒരു അംഗത്വമെടുക്കണമെന്നും പ്രവേശിക്കണമെന്നും താത്പര്യപ്പെടുന്നു" class=""><span>അംഗത്വമെടുക്കുക</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%A8%E0%B4%82&amp;returnto=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" title="ലോഗിൻ ചെയ്യുവാൻ താല്പര്യപ്പെടുന്നു; പക്ഷേ നിർബന്ധമല്ല [o]" accesskey="o" class=""><span>പ്രവേശിക്കുക</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="കൂടുതൽ ഐച്ഛികങ്ങൾ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ml.wikipedia.org&amp;uselang=ml"><span>ധനസമാഹരണം</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BD&amp;returnto=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" title="നിർബന്ധമില്ലെങ്കിലും, താങ്കൾ ഒരു അംഗത്വമെടുക്കണമെന്നും പ്രവേശിക്കണമെന്നും താത്പര്യപ്പെടുന്നു"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>അംഗത്വമെടുക്കുക</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%A8%E0%B4%82&amp;returnto=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" title="ലോഗിൻ ചെയ്യുവാൻ താല്പര്യപ്പെടുന്നു; പക്ഷേ നിർബന്ധമല്ല [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>പ്രവേശിക്കുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>കൂടുതൽ അറിയുക</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%8E%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82" title="ഈ ഐ.പി. വിലാസത്തിൽനിന്നുള്ള തിരുത്തലുകളെക്കുറിച്ചുള്ള സം‌വാദം [n]" accesskey="n"><span>സംവാദം</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eഒഴിവാക്കുക\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ml\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable width=\"100%;\" align=\"center\" style=\"background:#EAF6FD;text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Csmall\u003E\u003Cb\u003EReading Problems?\u003C/b\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:To_Read_in_Malayalam\" title=\"സഹായം:To Read in Malayalam\"\u003E\u003Cb\u003EClick here\u003C/b\u003E\u003C/a\u003E\u003C/small\u003E\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003Cdiv style=\"width:98%; margin:5px auto; border: 1px solid #fff640; border-style: outset; box-shadow:2px 2px 4px #aaa; padding:13px 15px; background:linear-gradient(to right, #f0cdd6 1%,#ffffff 29%,#ffffff 68%,#d0f1f9 99%); font-size:1.1em;\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Notepad_icon.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Notepad_icon.png\" decoding=\"async\" width=\"80\" height=\"66\" class=\"mw-file-element\" data-file-width=\"71\" data-file-height=\"59\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \n\u003Cfigure class=\"mw-halign-right\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:WAM_logo_without_text.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/80px-WAM_logo_without_text.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"80\" height=\"86\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/120px-WAM_logo_without_text.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/160px-WAM_logo_without_text.svg.png 2x\" data-file-width=\"800\" data-file-height=\"859\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp style=\"text-align:center;\"\u003E \n\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:WAM2024\" class=\"mw-redirect\" title=\"വിക്കിപീഡിയ:WAM2024\"\u003Eവിക്കിപീഡിയ എഷ്യൻമാസം 2024\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E \u003Cbr /\u003E2015ൽ ആരംഭിച്ച ഏഷ്യയിലുള്ള വിവിധ ഭാഷാസമൂഹങ്ങൾ പങ്കെടുക്കുന്ന ലേഖന രചനായജ്ഞമാണ് വിക്കിപീഡിയ ഏഷ്യൻ മാസം.\u003Cbr /\u003E 1 നവംബർ മുതൽ 30 നവംബർ വരെ \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:WAM2024\" class=\"mw-redirect\" title=\"വിക്കിപീഡിയ:WAM2024\"\u003Eപങ്കുചേരൂ\u003C/a\u003E..\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E \n\u003Cstyle data-mw-deduplicate=\"TemplateStyles:r4107485\"\u003E.mw-parser-output .ombox{margin:4px 0;border-collapse:collapse;border:1px solid #a2a9b1;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ombox-speedy{border:2px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ombox-delete{border:2px solid #b32424}.mw-parser-output .ombox-content{border:1px solid #f28500}.mw-parser-output .ombox-style{border:1px solid #fc3}.mw-parser-output .ombox-move{border:1px solid #9932cc}.mw-parser-output .ombox-protection{border:2px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ombox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.9em;width:100%}.mw-parser-output .ombox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ombox .mbox-invalid-type{text-align:center}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ombox{margin:4px 10%}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{clear:right;float:right;margin:4px 0 4px 1em;width:238px}}body.skin--responsive .mw-parser-output table.ombox img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .ombox-speedy{background-color:#310402}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .ombox-speedy{background-color:#310402}}\u003C/style\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks ombox ombox-notice\" role=\"presentation\" style=\"\u0026quot;width:90%; margin:0 auto; border: 1px solid #666; padding:10px 15px; background; background:linear-gradient(to bottom, #f7fbfc 0%,#d9edf2 40%,#EAF6FD 100%); font-size:1.1em;\"\u003E\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Wikisource_laurier.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/50px-Wikisource_laurier.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"50\" height=\"46\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/75px-Wikisource_laurier.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/100px-Wikisource_laurier.svg.png 2x\" data-file-width=\"127\" data-file-height=\"116\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"text-align: center;\"\u003Eപള്ളിക്കൂടത്തിലേക്ക് വീണ്ടും \u003Cbr /\u003E പഴയ മലയാളം പാഠപുസ്തകങ്ങൾ ഡിജിറ്റൈസ് ചെയ്യാനുള്ള വിക്കിഗ്രന്ഥശാല പദ്ധതി നടക്കുന്നു. പങ്കെടുക്കുക.\u003Cbr /\u003E\n\u003Cb\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://w.wiki/BpRA\"\u003Eകൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="സൈറ്റ്"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ഉള്ളടക്കം" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ഉള്ളടക്കം</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">തുടക്കം</div> </a> </li> <li id="toc-ആദ്യകാല_ജീവിതം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ആദ്യകാല_ജീവിതം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>ആദ്യകാല ജീവിതം</span> </div> </a> <ul id="toc-ആദ്യകാല_ജീവിതം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം_1972–1977" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം_1972–1977"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം 1972–1977</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം_1972–1977-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം 1972–1977 subsection</span> </button> <ul id="toc-പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം_1972–1977-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-കുടുംബ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1977–1979" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#കുടുംബ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1977–1979"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>കുടുംബ പ്രശ്നങ്ങൾ 1977–1979</span> </div> </a> <ul id="toc-കുടുംബ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1977–1979-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-രാഷ്ട്രീയ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1979–1982" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#രാഷ്ട്രീയ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1979–1982"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>രാഷ്ട്രീയ പ്രശ്നങ്ങൾ 1979–1982</span> </div> </a> <ul id="toc-രാഷ്ട്രീയ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1979–1982-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ഗ്രീൻ_ബെൽറ്റ്‌_പ്രസ്ഥാനം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ഗ്രീൻ_ബെൽറ്റ്‌_പ്രസ്ഥാനം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ്‌ പ്രസ്ഥാനം</span> </div> </a> <ul id="toc-ഗ്രീൻ_ബെൽറ്റ്‌_പ്രസ്ഥാനം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-സർക്കാരിന്റെ_ഇടപെടൽ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#സർക്കാരിന്റെ_ഇടപെടൽ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>സർക്കാരിന്റെ ഇടപെടൽ</span> </div> </a> <ul id="toc-സർക്കാരിന്റെ_ഇടപെടൽ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ജനാധിപത്യത്തിനു_വേണ്ടിയുള്ള_പ്രയത്നങ്ങൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ജനാധിപത്യത്തിനു_വേണ്ടിയുള്ള_പ്രയത്നങ്ങൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.5</span> <span>ജനാധിപത്യത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള പ്രയത്നങ്ങൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-ജനാധിപത്യത്തിനു_വേണ്ടിയുള്ള_പ്രയത്നങ്ങൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-പാർലിമെന്റിലേക്ക്" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#പാർലിമെന്റിലേക്ക്"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.6</span> <span>പാർലിമെന്റിലേക്ക്</span> </div> </a> <ul id="toc-പാർലിമെന്റിലേക്ക്-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-നോബൽ_സമ്മാനം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#നോബൽ_സമ്മാനം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>നോബൽ സമ്മാനം</span> </div> </a> <ul id="toc-നോബൽ_സമ്മാനം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-എയിഡ്സുമായി_ബന്ധപ്പെട്ട_വിവാദം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#എയിഡ്സുമായി_ബന്ധപ്പെട്ട_വിവാദം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>എയിഡ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവാദം</span> </div> </a> <ul id="toc-എയിഡ്സുമായി_ബന്ധപ്പെട്ട_വിവാദം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-2005_മുതൽ_-2011_വരെയുള്ള_കാലഘട്ടം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#2005_മുതൽ_-2011_വരെയുള്ള_കാലഘട്ടം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>2005 മുതൽ -2011 വരെയുള്ള കാലഘട്ടം</span> </div> </a> <ul id="toc-2005_മുതൽ_-2011_വരെയുള്ള_കാലഘട്ടം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-മരണം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#മരണം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>മരണം</span> </div> </a> <ul id="toc-മരണം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-വങ്കാരി_മാതായ്_പുരസ്കാരം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#വങ്കാരി_മാതായ്_പുരസ്കാരം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം</span> </div> </a> <ul id="toc-വങ്കാരി_മാതായ്_പുരസ്കാരം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-പുരസ്കാരങ്ങളും,_ബഹുമതികളും" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#പുരസ്കാരങ്ങളും,_ബഹുമതികളും"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>പുരസ്കാരങ്ങളും, ബഹുമതികളും</span> </div> </a> <ul id="toc-പുരസ്കാരങ്ങളും,_ബഹുമതികളും-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-തിരഞ്ഞെടുത്ത_കൃതികൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#തിരഞ്ഞെടുത്ത_കൃതികൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>തിരഞ്ഞെടുത്ത കൃതികൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-തിരഞ്ഞെടുത്ത_കൃതികൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ഇന്ത്യ_നൽകിയ_ആദരവുകൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ഇന്ത്യ_നൽകിയ_ആദരവുകൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>ഇന്ത്യ നൽകിയ ആദരവുകൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-ഇന്ത്യ_നൽകിയ_ആദരവുകൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-പ്രശസ്ത_വാക്കുകൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#പ്രശസ്ത_വാക്കുകൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>പ്രശസ്ത വാക്കുകൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-പ്രശസ്ത_വാക്കുകൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-അവലംബം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#അവലംബം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>അവലംബം</span> </div> </a> <ul id="toc-അവലംബം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ഉള്ളടക്കം" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">വങ്കാരി മാതായ്</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 98 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-98" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">98 ഭാഷകൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-alt mw-list-item"><a href="https://alt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B8,_%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Маатаи, Вангари – തെക്കൻ അൾത്തായി" lang="alt" hreflang="alt" data-title="Маатаи, Вангари" data-language-autonym="Алтай тил" data-language-local-name="തെക്കൻ അൾത്തായി" class="interlanguage-link-target"><span>Алтай тил</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – അരഗോണീസ്" lang="an" hreflang="an" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="അരഗോണീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D9%85%D8%A7%D8%AB%D8%A7%D9%8A" title="وانجاري ماثاي – അറബിക്" lang="ar" hreflang="ar" data-title="وانجاري ماثاي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="അറബിക്" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%89_%D9%85%D8%A7%D8%AB%D8%A7%D9%89" title="وانجارى ماثاى – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="وانجارى ماثاى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – അസ്ട്ടൂരിയൻ" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="അസ്ട്ടൂരിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B8" title="Вангари Маатаи – ബഷ്ഖിർ" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Вангари Маатаи" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="ബഷ്ഖിർ" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%96" title="Вангары Маатаі – ബെലാറുഷ്യൻ" lang="be" hreflang="be" data-title="Вангары Маатаі" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ബെലാറുഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%96" title="Вангары Маатаі – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Вангары Маатаі" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B8" title="Уангари Маатаи – ബൾഗേറിയൻ" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Уангари Маатаи" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ബൾഗേറിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%99%E0%A7%8D%E0%A6%97%E0%A7%87%E0%A6%B0%E0%A6%BF_%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%87" title="ওয়াঙ্গেরি মাথেই – ബംഗ്ലാ" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ওয়াঙ্গেরি মাথেই" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ബംഗ്ലാ" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%9D%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BE%B7%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%98%E0%BD%B1%E0%BC%8B%E0%BD%90%E0%BD%B1%E0%BD%B2%E0%BC%8D" title="ཝང་གྷ་རི་མཱ་ཐཱི། – ടിബറ്റൻ" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཝང་གྷ་རི་མཱ་ཐཱི།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="ടിബറ്റൻ" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ബ്രെട്ടൺ" lang="br" hreflang="br" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="ബ്രെട്ടൺ" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ബോസ്നിയൻ" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ബോസ്നിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – കറ്റാലാൻ" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="കറ്റാലാൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%A7%DB%8C" title="وانگاری ماتای – സെൻട്രൽ കുർദിഷ്" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="وانگاری ماتای" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="സെൻട്രൽ കുർദിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathaiov%C3%A1" title="Wangari Maathaiová – ചെക്ക്" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Wangari Maathaiová" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ചെക്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – വെൽഷ്" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="വെൽഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഡാനിഷ്" lang="da" hreflang="da" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="ഡാനിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ജർമ്മൻ" lang="de" hreflang="de" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ജർമ്മൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Wa%C5%8Bari_Muta_Maathai" title="Waŋari Muta Maathai – ദിൻക" lang="din" hreflang="din" data-title="Waŋari Muta Maathai" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="ദിൻക" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – Central Dusun" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Central Dusun" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%85%CE%B1%CE%BD%CE%B3%CE%BA%CE%AC%CF%81%CE%B9_%CE%9C%CE%B1%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%B9" title="Ουανγκάρι Μαατάι – ഗ്രീക്ക്" lang="el" hreflang="el" data-title="Ουανγκάρι Μαατάι" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ഗ്രീക്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wangar%C4%A9_Maathai" title="Wangarĩ Maathai – ഇംഗ്ലീഷ്" lang="en" hreflang="en" data-title="Wangarĩ Maathai" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ഇംഗ്ലീഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – എസ്‌പരാന്റോ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="എസ്‌പരാന്റോ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – സ്‌പാനിഷ്" lang="es" hreflang="es" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="സ്‌പാനിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – എസ്റ്റോണിയൻ" lang="et" hreflang="et" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="എസ്റ്റോണിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ബാസ്‌ക്" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="ബാസ്‌ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%A2%D8%AA%D8%A7%DB%8C" title="وانگاری ماآتای – പേർഷ്യൻ" lang="fa" hreflang="fa" data-title="وانگاری ماآتای" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="പേർഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഫിന്നിഷ്" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ഫിന്നിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Wangari_Muta_Maathai" title="Wangari Muta Maathai – ഫ്രഞ്ച്" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Wangari Muta Maathai" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ഫ്രഞ്ച്" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഐറിഷ്" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ഐറിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഗലീഷ്യൻ" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ഗലീഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gur mw-list-item"><a href="https://gur.wikipedia.org/wiki/Wangari_Muta_Maathai" title="Wangari Muta Maathai – Frafra" lang="gur" hreflang="gur" data-title="Wangari Muta Maathai" data-language-autonym="Farefare" data-language-local-name="Frafra" class="interlanguage-link-target"><span>Farefare</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%90%D7%A0%D7%92%D7%A8%D7%99_%D7%9E%D7%90%D7%98%D7%90%D7%99%D7%99" title="ואנגרי מאטאיי – ഹീബ്രു" lang="he" hreflang="he" data-title="ואנגרי מאטאיי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ഹീബ്രു" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%88" title="वंगारी मथाई – ഹിന്ദി" lang="hi" hreflang="hi" data-title="वंगारी मथाई" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ഹിന്ദി" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ക്രൊയേഷ്യൻ" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ക്രൊയേഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഹംഗേറിയൻ" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ഹംഗേറിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%B6%D5%A3%D5%A1%D6%80%D5%AB_%D5%84%D5%A1%D5%A1%D5%BF%D5%A1%D5%AB" title="Վանգարի Մաատաի – അർമേനിയൻ" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Վանգարի Մաատաի" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="അർമേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഇന്റർലിംഗ്വ" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ഇന്റർലിംഗ്വ" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഇന്തോനേഷ്യൻ" lang="id" hreflang="id" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ഇന്തോനേഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഇഡോ" lang="io" hreflang="io" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ഇഡോ" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഐസ്‌ലാൻഡിക്" lang="is" hreflang="is" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ഐസ്‌ലാൻഡിക്" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഇറ്റാലിയൻ" lang="it" hreflang="it" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ഇറ്റാലിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%AF%E3%83%B3%E3%82%AC%E3%83%AA%E3%83%BB%E3%83%9E%E3%83%BC%E3%82%BF%E3%82%A4" title="ワンガリ・マータイ – ജാപ്പനീസ്" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ワンガリ・マータイ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ജാപ്പനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ജാവനീസ്" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="ജാവനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%98" title="ვანგარი მაატაი – ജോർജിയൻ" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ვანგარი მაატაი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ജോർജിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B8" title="Вангари Маатаи – കസാഖ്" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Вангари Маатаи" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="കസാഖ്" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%99%95%EA%B0%80%EB%A6%AC_%EB%A7%88%ED%83%80%EC%9D%B4" title="왕가리 마타이 – കൊറിയൻ" lang="ko" hreflang="ko" data-title="왕가리 마타이" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="കൊറിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – കുർദ്ദിഷ്" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="കുർദ്ദിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ലാറ്റിൻ" lang="la" hreflang="la" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="ലാറ്റിൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ലക്‌സംബർഗിഷ്" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="ലക്‌സംബർഗിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vangari_Maatai" title="Vangari Maatai – ലാറ്റ്വിയൻ" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vangari Maatai" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ലാറ്റ്വിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%88" title="वाङ्गारी माथाई – മൈഥിലി" lang="mai" hreflang="mai" data-title="वाङ्गारी माथाई" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="മൈഥിലി" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B8" title="Вангари Матаи – മാസിഡോണിയൻ" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вангари Матаи" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="മാസിഡോണിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%88" title="वंगारी मथाई – മറാത്തി" lang="mr" hreflang="mr" data-title="वंगारी मथाई" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="മറാത്തി" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – മലെയ്" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="മലെയ്" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9D%E1%80%99%E1%80%BA%E1%80%82%E1%80%AB%E1%80%9B%E1%80%AE_%E1%80%99%E1%80%90%E1%80%BA%E1%80%91%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8" title="ဝမ်ဂါရီ မတ်ထိုင်း – ബർമീസ്" lang="my" hreflang="my" data-title="ဝမ်ဂါရီ မတ်ထိုင်း" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ബർമീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ലോ ജർമൻ" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="ലോ ജർമൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%80_%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%88" title="वाङ्गारी माथाई – നേപ്പാളി" lang="ne" hreflang="ne" data-title="वाङ्गारी माथाई" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="നേപ്പാളി" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഡച്ച്" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ഡച്ച്" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – നോർവീജിയൻ നൈനോർക്‌സ്" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="നോർവീജിയൻ നൈനോർക്‌സ്" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – നോർവീജിയൻ ബുക്‌മൽ" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="നോർവീജിയൻ ബുക്‌മൽ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഓക്‌സിറ്റൻ" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ഓക്‌സിറ്റൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%97%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A9%80_%E0%A8%AE%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%88" title="ਵੰਗਾਰੀ ਮਥਾਈ – പഞ്ചാബി" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਵੰਗਾਰੀ ਮਥਾਈ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="പഞ്ചാബി" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – പോളിഷ്" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="പോളിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AF%DA%91%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AA%DA%BE%D8%A7%D8%A6%DB%8C" title="وانگڑائی ماتھائی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="وانگڑائی ماتھائی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%AB%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D9%85%D8%A7%D8%AB%D8%A7%DB%8C" title="وانګاري ماثای – പഷ്‌തോ" lang="ps" hreflang="ps" data-title="وانګاري ماثای" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="പഷ്‌തോ" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – പോർച്ചുഗീസ്" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="പോർച്ചുഗീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ക്വെച്ചുവ" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="ക്വെച്ചുവ" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – റൊമാനിയൻ" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="റൊമാനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B8,_%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Маатаи, Вангари – റഷ്യൻ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Маатаи, Вангари" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="റഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – സർഡിനിയാൻ" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="സർഡിനിയാൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A_%D9%85%D8%A6%D9%BF%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="ونگاري مئٿائي – സിന്ധി" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ونگاري مئٿائي" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="സിന്ധി" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathaiov%C3%A1" title="Wangari Maathaiová – സ്ലോവാക്" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Wangari Maathaiová" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="സ്ലോവാക്" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – സ്ലോവേനിയൻ" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="സ്ലോവേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – അൽബേനിയൻ" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="അൽബേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Vangari_Matai" title="Vangari Matai – സെർബിയൻ" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Vangari Matai" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="സെർബിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – സ്വീഡിഷ്" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="സ്വീഡിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – സ്വാഹിലി" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="സ്വാഹിലി" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AE%BE%E0%AE%99%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B0%E0%AE%BF_%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%AF%E0%AF%8D" title="வாங்கரி மாத்தாய் – തമിഴ്" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வாங்கரி மாத்தாய்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="തമിഴ്" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B1%8D" title="వంగారి మాథాయ్ – തെലുങ്ക്" lang="te" hreflang="te" data-title="వంగారి మాథాయ్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="തെലുങ്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – തഗാലോഗ്" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="തഗാലോഗ്" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tn mw-list-item"><a href="https://tn.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – സ്വാന" lang="tn" hreflang="tn" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Setswana" data-language-local-name="സ്വാന" class="interlanguage-link-target"><span>Setswana</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ടർക്കിഷ്" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ടർക്കിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B8,_%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="Маатаи, Вангари – തുവിനിയൻ" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Маатаи, Вангари" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="തുവിനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D1%96_%D0%9C%D0%B0%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%97" title="Вангарі Маатаї – ഉക്രേനിയൻ" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вангарі Маатаї" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ഉക്രേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%A7%D8%AA%DA%BE%DB%8C" title="ونگری ماتھی – ഉറുദു" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ونگری ماتھی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ഉറുദു" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – ഉസ്‌ബെക്ക്" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ഉസ്‌ബെക്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – വിയറ്റ്നാമീസ്" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="വിയറ്റ്നാമീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Wangari_Muta_Maathai" title="Wangari Muta Maathai – വൊളോഫ്" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Wangari Muta Maathai" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="വൊളോഫ്" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%97%BA%E5%8A%A0%E9%87%8C%C2%B7%E9%A9%AC%E5%A1%94%E4%BC%8A" title="旺加里·马塔伊 – വു ചൈനീസ്" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="旺加里·马塔伊" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="വു ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – യൊറൂബാ" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="യൊറൂബാ" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%97%BA%E5%8A%A0%E9%87%8C%C2%B7%E9%A9%AC%E5%A1%94%E4%BC%8A" title="旺加里·马塔伊 – ചൈനീസ്" lang="zh" hreflang="zh" data-title="旺加里·马塔伊" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – മിൻ നാൻ ചൈനീസ്" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="മിൻ നാൻ ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%97%BA%E5%8A%A0%E9%87%8C%E9%A6%AC%E5%A1%94%E4%BC%8A" title="旺加里馬塔伊 – കാന്റണീസ്" lang="yue" hreflang="yue" data-title="旺加里馬塔伊" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="കാന്റണീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai" title="Wangari Maathai – സുലു" lang="zu" hreflang="zu" data-title="Wangari Maathai" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="സുലു" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46795#sitelinks-wikipedia" title="അന്തർഭാഷാ കണ്ണികൾ തിരുത്തുക" class="wbc-editpage">കണ്ണികൾ തിരുത്തുക</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="നാമമേഖലകൾ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" title="വിവരദായക താൾ കാണുക [c]" accesskey="c"><span>ലേഖനം</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82:%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" rel="discussion" title="വിവരദായക താളിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ച [t]" accesskey="t"><span>സംവാദം</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ഭാഷയുടെ ചരം മാറ്റുക" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">മലയാളം</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ദർശനീയത"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D"><span>വായിക്കുക</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit" title="ഈ താളിന്റെ മൂലരൂപം തിരുത്തുക [e]" accesskey="e"><span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=history" title="ഈ താളിന്റെ പഴയ പതിപ്പുകൾ [h]" accesskey="h"><span>നാൾവഴി കാണുക</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ഉപകരണങ്ങൾ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ഉപകരണങ്ങൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ഉപകരണങ്ങൾ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D"><span>വായിക്കുക</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit" title="ഈ താളിന്റെ മൂലരൂപം തിരുത്തുക [e]" accesskey="e"><span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=history"><span>നാൾവഴി കാണുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> സാർവത്രികം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%95%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%86%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%82/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" title="ഈ താളിലേക്കു കണ്ണിയാൽ ബന്ധിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന എല്ലാ വിക്കി താളുകളുടേയും പട്ടിക. [j]" accesskey="j"><span>ഈ താളിലേക്കുള്ള കണ്ണികൾ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AC%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" rel="nofollow" title="താളുകളിലെ പുതിയ മാറ്റങ്ങൾ [k]" accesskey="k"><span>അനുബന്ധ മാറ്റങ്ങൾ</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/വിക്കിപീഡിയ:അപ്‌ലോഡ്" title="പ്രമാണങ്ങൾ അപ്‌ലോഡ് ചെയ്യുവാൻ [u]" accesskey="u"><span>അപ്‌ലോഡ്‌</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="പ്രത്യേകതാളുകളുടെ പട്ടിക [q]" accesskey="q"><span>പ്രത്യേക താളുകൾ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;oldid=3790236" title="താളിന്റെ ഈ പതിപ്പിന്റെ സ്ഥിരം കണ്ണി"><span>സ്ഥിരംകണ്ണി</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=info" title="ഈ താളിനെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ"><span>താളിന്റെ വിവരങ്ങൾ</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%B5%E0%B4%B2%E0%B4%82%E0%B4%AC%E0%B4%82&amp;page=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;id=3790236&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="ഈ താളിനെ എങ്ങനെ അവലംബിതമാക്കാം എന്ന വിവരങ്ങൾ"><span>ഈ താൾ ഉദ്ധരിക്കുക</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fml.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B4%25B5%25E0%25B4%2599%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%2595%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25B0%25E0%25B4%25BF_%25E0%25B4%25AE%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25A4%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25AF%25E0%25B5%258D"><span>ചെറുതാക്കിയ യൂ.ആർ.എൽ. ലഭ്യമാക്കുക</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fml.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B4%25B5%25E0%25B4%2599%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%2595%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25B0%25E0%25B4%25BF_%25E0%25B4%25AE%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25A4%25E0%25B4%25BE%25E0%25B4%25AF%25E0%25B5%258D"><span>ക്യൂആർ കോഡ് ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> അച്ചടിയ്ക്കുക/കയറ്റുമതി ചെയ്യുക </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%82&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D"><span>പുസ്തകം സൃഷ്ടിക്കുക</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:DownloadAsPdf&amp;page=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=show-download-screen"><span>PDF ആയി ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യുക</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;printable=yes" title="ഈ താളിന്റെ അച്ചടി രൂപം [p]" accesskey="p"><span>അച്ചടിരൂപം</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ഇതരപദ്ധതികളിൽ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Wangari_Maathai" hreflang="en"><span>വിക്കിമീഡിയ കോമൺസ്</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q46795" title="ബന്ധപ്പെട്ട ഡേറ്റാ ശേഖര ഇനത്തിലേയ്ക്കുള്ള കണ്ണി [g]" accesskey="g"><span>വിക്കിഡേറ്റ ഇനം</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ദൃശ്യരൂപം"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ദൃശ്യരൂപം</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ml" dir="ltr"><div class="nomobile"> <div id="purl" class="NavFrame collapsed" style="float: right; font-size: 85%; position: absolute; top: -4em; right: 0; width: auto; background: #eae9e9;"> <div class="NavHead" style="padding: 1px 8px;"><b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://ml.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai">ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം</a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Prettyurl#ഉപയോഗക്രമം" title="സഹായം"><img alt="സഹായം" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gtk-dialog-question.svg/12px-Gtk-dialog-question.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gtk-dialog-question.svg/18px-Gtk-dialog-question.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gtk-dialog-question.svg/24px-Gtk-dialog-question.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span></b> </div> <div class="NavContent" style="background:#eae9e9; width:auto"><span class="plainlinks" style="white-space:nowrap; overflow: hidden"><a class="external free" href="https://ml.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai">https://ml.wikipedia.org/wiki/Wangari_Maathai</a></span> </div> </div> </div> <div style="float:right; position: absolute; right:4px; top: -2.25em; overflow:hidden" class="metadata" id="featured-star"><div style="position: relative; width: 14px; height: 14px; overflow: hidden"> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; font-size: 100px; overflow: hidden; line-height: 100px; z-index: 3"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വിക്കിപീഡിയ:തിരഞ്ഞെടുത്ത ലേഖനങ്ങൾ"><span title="ഈ ലേഖനം സമഗ്രലേഖനമായി തിരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ട്.">&#160;&#160;&#160;</span></a></div> <div style="position: absolute; top: 0px; left: 0px; z-index: 2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:LinkFA-star.png" class="mw-file-description" title="ഈ ലേഖനം സമഗ്രലേഖനമായി തിരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ട്."><img alt="ഈ ലേഖനം സമഗ്രലേഖനമായി തിരഞ്ഞെടുത്തിട്ടുണ്ട്." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/LinkFA-star.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></div> </div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4128903">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme)>div:not(.notheme)[style]{background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme) div:not(.notheme){background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media(min-width:640px){body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table{display:table!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>caption{display:table-caption!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>tbody{display:table-row-group}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table tr{display:table-row!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table th,body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table td{padding-left:inherit;padding-right:inherit}}</style><table class="infobox biography vcard"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above" style="font-size:125%;"><div class="fn" style="display:inline">വങ്കാരി മാത്തായ്</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Wangari_Maathai.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wangari_Maathai.jpg/200px-Wangari_Maathai.jpg" decoding="async" width="200" height="323" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wangari_Maathai.jpg/300px-Wangari_Maathai.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wangari_Maathai.jpg/400px-Wangari_Maathai.jpg 2x" data-file-width="742" data-file-height="1200" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">ജനനം</th><td class="infobox-data"><div style="display:inline" class="nickname">വങ്കാരി മുത മാത്തായി</div><br /><span style="display:none">(<span class="bday">1940-04-01</span>)</span>ഏപ്രിൽ 1, 1940<br /><div style="display:inline" class="birthplace">ഇഹിതെ ഗ്രാമം, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%9F%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%81,_%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ടെട്ടു, കെനിയ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ടെട്ടു</a> പ്രവിശ്യ, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF_%E0%B4%9C%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="നെയ്റി ജില്ല (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">നെയ്റി ജില്ല</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയ</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">മരണം</th><td class="infobox-data">25 സെപ്റ്റംബർ 2011<span style="display:none">(2011-09-25)</span> (പ്രായം&#160;71)<br /><div style="display:inline" class="deathplace"><a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B4%BF" title="നയ്റോബി">നയ്റോബി</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയ</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">പൗരത്വം</th><td class="infobox-data category"><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയ</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">വിദ്യാഭ്യാസം</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ജീവശാസ്ത്രം">ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ</a> ബിരുദം,<br /> <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ജീവശാസ്ത്രം">ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ</a> ബിരുദാനന്തര ബിരുദം<br /> മൃഗചികിത്സയിൽ പി.എച്ച്.ഡി</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">കലാലയം</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AE%E0%B5%97%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D_%E0%B4%B8%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D.%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95_%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B5%87%E0%B4%9C%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="മൗണ്ട് സെന്റ്.സ്കൊളാസ്റ്റിക്ക കോളേജ് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">മൗണ്ട് സെന്റ്.സ്കൊളാസ്റ്റിക്ക കോളേജ്</a>,<br /> <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D_%E0%B4%B8%E0%B5%BC%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%95%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർവ്വകലാശാല (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർവ്വകലാശാല</a>,<br /> <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B5%BC%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%95%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="നെയ്റോബി സർവ്വകലാശാല (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">നെയ്റോബി സർവ്വകലാശാല</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">തൊഴിൽ</th><td class="infobox-data role"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BF_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തക (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തക </a>, രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തക</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">അറിയപ്പെടുന്നത്</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB_%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം">ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">പുരസ്കാരങ്ങൾ</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="നോബൽ സമ്മാനം">നോബൽ സമ്മാനം</a><br /></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"> <table class="userboxes" style="margin-left: 1em;; margin-bottom: 0.5em; width: 248px; border: #99B3FF solid 1px; background-color: #FFFFFF; color: #000000; float: right;"> <tbody><tr> <td> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3877320">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:#f9f9f9;display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box metadata side-box-right"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3859926">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Audio-input-microphone.svg/50px-Audio-input-microphone.svg.png" decoding="async" width="50" height="50" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Audio-input-microphone.svg/75px-Audio-input-microphone.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Audio-input-microphone.svg/100px-Audio-input-microphone.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span><figcaption></figcaption></figure></div> <div class="side-box-text plainlist" style="line-height:1.1em;"><div class="haudio"> <div style="padding:2px 0;" class="fn"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Wangari_Maathai_BBC_Radio4_Desert_Island_Discs_1_Jul_2007_b007rd3j.flac" title="പ്രമാണം:Wangari Maathai BBC Radio4 Desert Island Discs 1 Jul 2007 b007rd3j.flac">വങ്കാരീമാതായിയുടെ ശബ്ദം</a></div> <div style="padding-right:4px;"><span typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="40" data-mwtitle="Wangari_Maathai_BBC_Radio4_Desert_Island_Discs_1_Jul_2007_b007rd3j.flac" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/Wangari_Maathai_BBC_Radio4_Desert_Island_Discs_1_Jul_2007_b007rd3j.flac/Wangari_Maathai_BBC_Radio4_Desert_Island_Discs_1_Jul_2007_b007rd3j.flac.ogg" type="audio/ogg; codecs=&quot;vorbis&quot;" data-transcodekey="ogg" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9b/Wangari_Maathai_BBC_Radio4_Desert_Island_Discs_1_Jul_2007_b007rd3j.flac/Wangari_Maathai_BBC_Radio4_Desert_Island_Discs_1_Jul_2007_b007rd3j.flac.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9b/Wangari_Maathai_BBC_Radio4_Desert_Island_Discs_1_Jul_2007_b007rd3j.flac" type="audio/flac" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span></div> <div style="padding:0;" class="description">രേഖപ്പെടുത്തിയത്July 2007</div> </div><hr /><table style="background:transparent; border-collapse:collapse; padding:0; margin:0;"> </table></div></div> <div class="side-box-abovebelow" style="line-height:1.1em;"><span style="font-size:smaller;"><i>ഈ പ്രമാണം കേൾക്കാൻ കഴിയുന്നില്ലേ? <a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF_%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%BF" title="വിക്കിപീഡിയ:മീഡിയ സഹായി">മീഡിയാ സഹായി</a> സന്ദർശിക്കുക.</i></span></div> </div> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <p><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയയിൽ</a> നിന്നുള്ള പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തകയും രാഷ്ട്രീയ സന്നദ്ധപ്രവർത്തകയുമായിരുന്നു നോബൽ സമ്മാനജേതാവായ വങ്കാരി മുത മാതായ് എന്ന <b>വങ്കാരി മാത്തായ്</b> (1 ഏപ്രിൽ 1940 – 25 സെപ്റ്റംബർ 2011)(<a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%B7%E0%B5%8D_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ">ഇംഗ്ലീഷ്</a>&#58; <span title="English-language text"><i lang="en">Wangari Maathai</i></span>).പരിസ്ഥിതി പരിപാലനത്തിനായി വൃക്ഷത്തൈകൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കുകയും <a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB_%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം">ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ്</a> എന്ന പേരിൽ അതിനെ വലിയ പ്രസ്ഥാനമായി വളർത്തിയെടുക്കുകയും ചെയ്ത പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകയാണ് പ്രൊഫ: വങ്കാരി. സമാധാനത്തിന് നോബൽ സമ്മാനം ലഭിച്ച ആദ്യ ആഫ്രിക്കൻ വനിതയാണിവർ.<sup id="cite_ref-nobelprize_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-nobelprize-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> മനുഷ്യാവകാശ പ്രവർത്തക, ജനാധിപത്യപോരാളി, അഴിമതിവിരുദ്ധപ്രചാരക, സ്ത്രീപക്ഷവാദി, രാഷ്ട്രീയ നേതാവ്, പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തക എന്നീനിലകളിൽ പ്രശസ്തയാണവർ. <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BB_%E0%B4%90%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ">അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകളിലെ</a> മൗണ്ട് സെയിന്റ്. സ്കോളാസ്റ്റിക്ക (ബെനഡിക്റ്റൈൻ കോളേജ്), പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർവ്വകലാശാല എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നും കെനിയയിലെ നൈറോബി സർവ്വകലാശാലയിൽ നിന്നും വിദ്യാഭ്യാസം നേടിയ വങ്കാരി 2004-ൽ 'റൈറ്റ് ലൈവ്‌ലിഹുഡ്' പുരസ്കാരവും നേടിയിട്ടുണ്ട്. കെനിയയിൽ, പ്രസിഡന്റ് കിബാക്കിയുടെ മന്ത്രിസഭയിൽ 2003-2005 കാലത്ത് പരിസ്ഥിതി വകുപ്പിൽ സഹമന്ത്രിയായി വാങ്കാരി സേവനമനുഷ്ഠിച്ചിട്ടുണ്ട്. വേൾഡ് ഫൂച്ചർ കൗണ്സിലിലെ പ്രത്യേക കൗൺസിലറുമായിരുന്നു. 2011 സെപ്തംബർ 25 ന് അണ്ഡാശയ അർബുദം മൂലം അവർ അന്തരിച്ചു. <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%85%E0%B5%BA%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D:_%E0%B4%8E_%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AE%E0%B5%8B%E0%B4%AF%E0%B5%BC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="അൺബോഡ്: എ മെമോയർ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">അൺബോഡ്: എ മെമോയർ</a> (<a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%B7%E0%B5%8D_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷ">ഇംഗ്ലീഷ്</a>&#58; <span title="English-language text"><i lang="en">Unbowed: A Memoir</i></span> - 2006) എന്നതാണ് മാതായ്‌യുടെ ആത്മകഥ.<sup id="cite_ref-autobiography1_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-autobiography1-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ആദ്യകാല_ജീവിതം"><span id=".E0.B4.86.E0.B4.A6.E0.B5.8D.E0.B4.AF.E0.B4.95.E0.B4.BE.E0.B4.B2_.E0.B4.9C.E0.B5.80.E0.B4.B5.E0.B4.BF.E0.B4.A4.E0.B4.82"></span>ആദ്യകാല ജീവിതം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=1" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: ആദ്യകാല ജീവിതം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>കോളനിയായിരുന്ന കെനിയയിലെ ന്യേരി പട്ടണത്തിൽ 1940 ഏപ്രിൽ 1 നാണ് വങ്കാരി മാത്തായ് ജനിച്ചത്. കെനിയയിലെ ഏറ്റവും ജനസംഖ്യയുള്ള പരമ്പരാഗത ഗോത്രമായ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%AF%E0%B5%81&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="കിക്കുയു (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">കിക്കുയു</a> വംശത്തിലാണ് വങ്കാരിയുടെ ജനനം.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> 1943 ൽ പിതാവിന്റെ ജോലിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് വങ്കാരിയുടെ കുടുംബം റിഫ്റ്റ് വാലിയിലേക്ക് കുടിയേറി താമസം തുടങ്ങി.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> പിതാവ് ജോലി ചെയ്തിരുന്നിടത്ത്, വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള സൗകര്യമില്ലാതിരുന്നതിനാൽ അവർ മാതാവിന്റേയും രണ്ടു സഹോദരങ്ങളുടേയും ഒപ്പം തിരികെ ഗ്രാമത്തിലേക്കു പോന്നു. പിതാവ്, കൃഷിത്തോട്ടത്തിലെ പണിയുമായി അവിടെ തന്നെ തുടർന്നു.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>എട്ടാമത്തെ വയസ്സിൽ സഹോദരങ്ങളുടെയൊപ്പം പ്രാഥമിക വിദ്യാഭ്യാസത്തിനായി <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%87%E0%B4%B9%E0%B5%80%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഇഹീത്തെ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഇഹീത്തെയിലുള്ള</a> വിദ്യാലയത്തിൽ ചേർന്നു.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>പതിനൊന്നാം വയസ്സിൽ നെയ്റിയിലുള്ള വി. സെസിലിയാസ് ഇന്റർമീ‍ഡിയറ്റ് പ്രൈമറി എന്ന സ്കൂളിൽ വങ്കാരി ചേർന്നു, മാതാരി കതോലിക് മിഷന്റെ കീഴിലുള്ള ഒരു ബോർഡിങ് സ്കൂളായിരുന്നു ഇത്.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> നാലു വർഷത്തോളം നീണ്ട ഈ സ്കൂളിലെ വിദ്യാഭ്യാസ കാലഘട്ടത്തിൽ ഇംഗ്ലീഷ് ഭാഷയിൽ പ്രാവീണ്യം നേടാൻ അവർക്കു കഴിഞ്ഞു. ഇക്കാലയളവിലാണ് <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%A4%E0%B5%8B%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="കതോലിക്കേറ്റ്">കതോലിക്കാ</a> സമുദായത്തിലേക്ക് വങ്കാരി പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നത്. "സാധാരണ മനുഷ്യരെ സേവിക്കുന്നതിലൂടെ ദൈവത്തെ സേവിക്കുക" എന്ന ആശയമനുസരിച്ച് പ്രവർത്തിച്ചിരുന്ന കതോലിക്കാ സംഘടനയായ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%9C%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D_%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%B0%E0%B4%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ലീജിയൻ ഓഫ് മേരി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ലീജിയൻ ഓഫ് മേരിയിൽ</a> വങ്കാരി അംഗമാവുകയും പ്രവർത്തിക്കുയും ചെയ്തു.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> 1956 ൽ ക്ലാസ്സിൽ ഒന്നാമതായിട്ടാണ് വങ്കാരി തന്റെ പഠനം പൂർത്തിയാക്കിയത്. കെനിയയിലെ കതോലിക്കൻ പെൺകുട്ടികൾക്കു പഠിക്കാനുള്ള ഏക വിദ്യാലയമായ ലോറിറ്റോ സ്കൂളിൽ പ്രവേശനം നേടാൻ അവരെ ഈ മികവ് സഹായിച്ചു.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>കോളനിവാഴ്ച അവസാനിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="ആഫ്രിക്ക">ആഫ്രിക്കയിലെ</a> പുതിയ തലമുറക്ക് വിദ്യാഭ്യാസം നൽകുന്നതിനു വേണ്ടി, അന്ന് <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" class="mw-redirect" title="അമേരിക്ക">അമേരിക്കൻ</a> സെനറ്റ് അംഗമായിരുന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%8B%E0%B5%BA_%E0%B4%8E%E0%B4%AB%E0%B5%8D._%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%A1%E0%B4%BF" title="ജോൺ എഫ്. കെന്നഡി">ജോൺ എഫ്.കെന്നഡിയുടെ</a> നേതൃത്വത്തിൽ ഒരു പദ്ധതി തുടങ്ങിയിരുന്നു.<sup id="cite_ref-kennedyairlift1_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-kennedyairlift1-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ അമേരിക്കയിൽ ഉപരിപഠനം നടത്താൻ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട കെനിയയിലെ 300 കുട്ടികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു വങ്കാരി.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-thguardian2_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-thguardian2-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> അമേരിക്കയിലെ മൗണ്ട് സെയിന്റ് സ്കോലാസ്റ്റിക്ക കലാലയത്തിൽ നിന്നും <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ജീവശാസ്ത്രം">ജീവശാസ്ത്രം</a> ഐശ്ഛിക വിഷായമായി എടുത്ത് ബിരുദപഠനം തുടങ്ങി, <a href="/wiki/%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%A4%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="രസതന്ത്രം">രസതന്ത്രവും</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%BC%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B5%BB_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7" title="ജർമ്മൻ ഭാഷ">ജെർമ്മൻ ഭാഷയും</a> ഉപവിഷയങ്ങളായിരുന്നു .<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> 1964 ൽ ബിരുദം കരസ്ഥമാക്കിയ വങ്കാരി, <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ജീവശാസ്ത്രം">ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ</a> ബിരുദാനന്തര ബിരുദം നേടുവാനായി പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർ‌വ്വകലാശാലയിൽ ചേർന്നു. ആഫ്രിക്കൻ-അമേരിക്കൻ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ആയിരുന്നു ഇക്കാലയളവിൽ ഇവരെ സാമ്പത്തികമായി സഹായിച്ചിരുന്നത്.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> പരിസ്ഥിതി പുനരുദ്ധാരണ പ്രവർത്തനങ്ങളിലേക്ക് പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർവ്വകലാശാലയിലെ പഠനകാലത്ത് ആകൃഷ്ടയായി. <sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> 1966 ൽ ജീവശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദാനന്തര ബിരുദം കരസ്ഥമാക്കി.<sup id="cite_ref-collegeofnairobi1_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-collegeofnairobi1-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ഉടൻ തന്നെ യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് നെയ്റോബിയിലെ ഒരു പ്രൊഫസറുടെ കൂടെ ഗവേഷണ സഹായിയായി ജോലിയിൽ പ്രവേശിച്ചു.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>തിരികെ കെനിയയിലെത്തിയ അവർ തന്റെ ജന്മനാമമായ വങ്കാരി മുത എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടാനാണ് ആഗ്രഹിച്ചത്. സർവ്വകലാശാലയിൽ ഉദ്യോഗത്തിൽ പ്രവേശിക്കാനായി ചെന്നപ്പോൾ തനിക്കു കിട്ടേണ്ട ജോലി മറ്റാർക്കോ നൽകി എന്ന വിവരമറിയാനിടയായി. ഒരു സ്ത്രീയായി ജനിച്ചതുകൊണ്ടോ, തന്റെ ഗോത്രനാമം കൊണ്ടോ ആയിരിക്കാം ഇത് സംഭവിച്ചതെന്ന് വങ്കാരി അനുമാനിച്ചു.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> രണ്ടു മാസം ജോലി അന്വേഷിച്ചു നടന്നു, പിന്നീട് യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് നെയ്റോബിയിൽ പുതിയതായി തുടങ്ങിയ മൃഗചികിത്സാ വകുപ്പിൽ ഗവേഷണ സഹായിയായി അവർക്ക് ഉദ്യോഗം ലഭിച്ചു. പുതിയ ഉദ്യോഗത്തിൽ അവരുടെ മേലധികാരിയായിരുന്ന പ്രൊഫസ്സർ ഹോഫ്മാന്റെ പ്രേരണ മൂലം വങ്കാരി തുടർപഠനത്തിനായി ജർമ്മനിയിലെ മ്യൂണിക്ക് സർവ്വകലാശാലയിലേക്കു പോയി. </p><p>1969 ൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് നെയ്റോബിയിൽ തന്റെ ജോലിയും പഠവും തുടരാൻ വങ്കാരി <a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B4%BF" class="mw-redirect" title="നെയ്‌റോബി">നെയ്റോബിയിലേക്കു തിരിച്ചു</a> വന്നു. 1969 മേയിൽ മുമ്പു പരിചയപ്പെട്ട എംവാങ്കി മാതായിയെ വിവാഹം ചെയ്തു.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> 1971 ൽ വങ്കാരി തന്റെ പി.എച്ച്.ഡി പൂർത്തിയാക്കി. ഇത്തരത്തിലൊരു നേട്ടം കൈവരിക്കുന്ന കിഴക്കൻ ആഫ്രിക്കയിൽ നിന്നുമുള്ള ആദ്യത്തെ വനിതയായിരുന്നു വങ്കാരി മുത. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം_1972–1977"><span id=".E0.B4.AA.E0.B5.8A.E0.B4.A4.E0.B5.81.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.B5.E0.B5.BC.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.A4.E0.B4.A8.E0.B4.82.2C.E0.B4.B0.E0.B4.BE.E0.B4.B7.E0.B5.8D.E0.B4.9F.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B5.80.E0.B4.AF.E0.B4.82_1972.E2.80.931977"></span>പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം 1972–1977</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=2" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പൊതുപ്രവർത്തനം,രാഷ്ട്രീയം 1972–1977"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1974 ൽ യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജിൽ ഒരു അദ്ധ്യാപികയായി ഔദ്യോഗിക ജീവിതം ആരംഭിച്ചു, 1977 ൽ മൃഗചികിത്സാ വകുപ്പിൽ അസ്സോസ്സിയേറ്റു പ്രൊഫസ്സറായി. ഈ സ്ഥാനങ്ങളിലെത്തുന്ന ആദ്യത്തെ വനിത കൂടിയായിരുന്നു വങ്കാരി.<sup id="cite_ref-nobelprizebiogrophy1_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-nobelprizebiogrophy1-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> സർവ്വകലാശാലയിൽ ജോലി ചെയ്യുന്ന സ്ത്രീകൾക്ക്, പുരുഷന്മാരോടൊപ്പം തുല്യ അവകാശങ്ങൾ നൽകണമെന്ന് അവ‍ർ മേലധികാരികളോട് ആവശ്യപ്പെടുകയുണ്ടായി. ഇത്തരം ആവശ്യങ്ങൾ നേടിയെടുക്കുന്നതിനായി വങ്കാരിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ അക്കാദമി സ്റ്റാഫ് അസ്സോസ്സിയേഷൻ ഒരു യൂണിയൻ ആയി മാറ്റപ്പെട്ടു. തുടക്കത്തിൽ ഇവരുടെ ആവശ്യങ്ങൾ തള്ളിക്കളയപ്പെട്ടുവെങ്കിലും പിന്നീട് ഇവയിൽ പലതും അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> സർവ്വകലാശാലയിൽ ഇത്തരം പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തുന്നതിനോടൊപ്പം തന്നെ, സാമൂഹിക പ്രവർത്തനങ്ങളിലും അവർ വ്യാപൃതയായിരുന്നു. കെനിയ റെഡ്ക്രോസ്സ് സൊസൈറ്റിയിൽ ചേർന്ന പ്രവർത്തിച്ച വങ്കാരി, 1973 ൽ അതിന്റെ ഡയറക്ടറായി മാറി. കെനിയ അസ്സോസ്സിയേഷൻ ഓഫ് യൂണിവേഴ്സിറ്റി വുമൺ, നാഷണൽ കൗൺസിൽ ഓഫ് വുമൺ ഇൻ കെനിയ തുടങ്ങിയ സന്നദ്ധസംഘടനകളിലും അവർ അംഗമായിരുന്നു.<sup id="cite_ref-openuk2_22-0" class="reference"><a href="#cite_note-openuk2-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയയുടെ</a> പ്രശ്നങ്ങളുടെയെല്ലാം കാതൽ പരിസ്ഥിതിയുടെ നാശമാണെന്ന നിഗമനത്തിൽ വങ്കാരിയെത്തുന്നത് ഇത്തരം സംഘടനകളിലൂടെയുള്ള പ്രവർത്തനം കൊണ്ടാണ്.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="കുടുംബ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1977–1979"><span id=".E0.B4.95.E0.B5.81.E0.B4.9F.E0.B5.81.E0.B4.82.E0.B4.AC_.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.B6.E0.B5.8D.E0.B4.A8.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.99.E0.B5.BE_1977.E2.80.931979"></span>കുടുംബ പ്രശ്നങ്ങൾ 1977–1979</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=3" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: കുടുംബ പ്രശ്നങ്ങൾ 1977–1979"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1979 ൽ വങ്കാരി മാതായ് ഭർത്താവിൽ നിന്നും വിവാഹമോചിതയായി. സാധാരണ സ്ത്രീകളേക്കാൾ മാനസികമായി കരുത്തുള്ള ഒരു സ്ത്രീയാണ് വങ്കാരി, അതുകൊണ്ട് തന്നെ അവരെ നിയന്ത്രിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടാണെന്നായിരുന്നു ഈ വിവാഹമോചനത്തിനുള്ള കാരണമായി ഭർത്താവ് എംവാങ്കി കോടതിയിൽ പറഞ്ഞത. കൂടാതെ, മറ്റൊരു പാർലിമെന്റംഗവുമായുള്ള അനാശാസ്യ ബന്ധവും, എംവാങ്കി കോടതി മുറിയിൽ വങ്കാരിക്കെതിരേ ആരോപിക്കുകയുണ്ടായി. എംവാങ്കിക്കനുകൂലമായാണ് ന്യായാധിപൻ വിധി പ്രസ്താവിച്ചത്. വിധി വന്നു കുറച്ചു ദിവസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ ഈ ന്യായാധിപൻ ഒരു കൈക്കൂലിക്കാരനായിരിക്കാമെന്ന് വങ്കാരി അഭിപ്രായപ്പെടുകയുണ്ടായി.<sup id="cite_ref-nytimes689_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-nytimes689-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ന്യായാധിപനെതിരേ കൈക്കൂലി ആരോപണമുന്നയിച്ചതിന് വങ്കായി ഒരു രാത്രിയിലേക്ക് ജയിൽ ശിക്ഷ അനുഭവിക്കേണ്ടിയും വന്നു. വിവാഹത്തിലൂടെ ലഭിച്ച സർനേം ഉപേക്ഷിക്കാനാവശ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ട് മുൻഭർത്താവ് വങ്കാരിക്കെതിരേ ഒരു വക്കീൽ നോട്ടീസയച്ചിരുന്നു, ഇതിനെതുടർന്ന് അവർ മാതായി എന്നതിൽ എ എന്ന ഇംഗ്ലീഷ് അക്ഷരം കൂടി കൂട്ടിച്ചേർത്തു.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-economist2106_26-0" class="reference"><a href="#cite_note-economist2106-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%B9%E0%B4%AE%E0%B5%8B%E0%B4%9A%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="വിവാഹമോചനം">വിവാഹമോചനം</a> അവർക്ക് ഒരു വൻ സാമ്പത്തിക ബാദ്ധ്യത വരുത്തിവെച്ചു. അഭിഭാഷകന്റെ ഫീസ്, മറ്റു ചെലവുകൾ കൂടാതെ കുട്ടികളുടെ വിദ്യാഭ്യാസം തുടങ്ങിയവ തന്റെ തുച്ഛമായ ശമ്പളത്തിൽ നിന്നും കണ്ടെത്തേണ്ടിയിരുന്നു. യുണൈറ്റഡ് നേഷൻസ് ഡെവലപ്പ്മെന്റ് പ്രോഗ്രാമിന്റെ ഭാഗമായി ആഫ്രിക്കയിൽ ഇക്കണോമിക് കമ്മീഷൻ ഫോർ ആഫ്രിക്ക എന്ന സംഘടനയിൽ വങ്കാരിക്ക് ഒരു ജോലി ലഭിച്ചു. <a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="ആഫ്രിക്ക">ആഫ്രിക്കയിലുടനീളം</a> യാത്ര ചെയ്യേണ്ടുന്ന ഒരു ജോലിയായതിനാൽ അവർ കുട്ടികളെ അവരുടെ മുൻഭർത്താവിന്റെ അടുത്താക്കി ആ ജോലി സ്വീകരിക്കുകയാണുണ്ടായത്. കുട്ടികളെ കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ അവർ സന്ദർശിച്ചിരുന്നു.1985 വരെ കുട്ടികൾ മുൻഭർത്താവിന്റെ കൂടെയാണ് വളർന്നത് <sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="രാഷ്ട്രീയ_പ്രശ്നങ്ങൾ_1979–1982"><span id=".E0.B4.B0.E0.B4.BE.E0.B4.B7.E0.B5.8D.E0.B4.9F.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B5.80.E0.B4.AF_.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.B6.E0.B5.8D.E0.B4.A8.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.99.E0.B5.BE_1979.E2.80.931982"></span>രാഷ്ട്രീയ പ്രശ്നങ്ങൾ 1979–1982</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=4" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: രാഷ്ട്രീയ പ്രശ്നങ്ങൾ 1979–1982"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>വിവാഹമോചനത്തിനു തൊട്ടു പിന്നാലെ, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B5%BD_%E0%B4%95%E0%B5%97%E0%B5%BA%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B5%BD_%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B5%BC_%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B5%BA_%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D_%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="നാഷണൽ കൗൺസിൽ ഫോർ വിമൺ ഓഫ് കെനിയ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">നാഷണൽ കൗൺസിൽ ഫോർ വിമൺ ഓഫ് കെനിയ</a> എന്ന സംഘടനയുടെ ചെയർപേഴ്സൻ സ്ഥാനം വങ്കാരി ഏറ്റെടുത്തു. സ്ത്രീകൾ അംഗങ്ങളായ ചെറിയ സംഘടനകളെ ഒരു കുടക്കീഴിൽ നിറുത്തി ഏകോപിപ്പിക്കുന്ന ഒരു സംവിധാനമായിരുന്നു ഇത്. കെനിയൻ പ്രസിഡന്റായിരുന്ന ഡാനിയൽ മോയിയുമായുള്ള അഭിപ്രായവ്യത്യാസത്തിന്റെ പേരിൽ എൻ.സി.ഡബ്ല്യു.കെ യുടെ പ്രവർത്തനം അത്ര സുഗമമായി കൊണ്ടു പോകാൻ വങ്കാരിക്കായില്ല. സംഘടനക്കു സർക്കാരിൽ നിന്നും ലഭിച്ചിരുന്ന സാമ്പത്തിക സഹായങ്ങൾ കുറഞ്ഞു വന്നു. സംഘടനയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം പോലെയുള്ള വിശാലമായ വിഷയങ്ങളിലേക്ക് തിരിച്ചു വിട്ടാണ് അവർ ആ പ്രതിസന്ധിയെ അതിജീവിച്ചത്. സംഘടനയെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ പേർ അറിയാനും അടുക്കാനും തുടങ്ങി. 1987 ൽ വിരമിക്കുന്നതു വരെ, സംഘടനയുടെ ചെയർപേഴ്സണായിരുന്നു വങ്കാരി.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>1982 ൽ നെയ്റേലി പാർലിമെന്റ് സീറ്റിൽ മത്സരിക്കുന്നതിനു വേണ്ടി, വങ്കാരി സർവ്വകലാശാലയിലെ ഉദ്യോഗം രാജിവെച്ചു. 1979 ലെ പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാതിരുന്നു എന്ന കാരണത്താൽ വങ്കാരിയുടെ സ്ഥാനാർത്ഥിത്വം കോടതി തള്ളി. തിരികെ ജോലിയിൽ പ്രവേശിക്കാൻ ശ്രമിച്ചുവെങ്കിലും, അതും തടയപ്പെട്ടു. സർവ്വകലാശാലയിലെ ഉദ്യോഗം നഷ്ടപ്പെട്ടതിനാൽ സർവ്വകലാശാല നൽകിയിരുന്ന താമസസ്ഥലത്തു നിന്നും അവർക്ക് ഒഴിയേണ്ടി വന്നു.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ഗ്രീൻ_ബെൽറ്റ്‌_പ്രസ്ഥാനം"><span id=".E0.B4.97.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B5.80.E0.B5.BB_.E0.B4.AC.E0.B5.86.E0.B5.BD.E0.B4.B1.E0.B5.8D.E0.B4.B1.E0.B5.8D.E2.80.8C_.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.B8.E0.B5.8D.E0.B4.A5.E0.B4.BE.E0.B4.A8.E0.B4.82"></span>ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ്‌ പ്രസ്ഥാനം</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=5" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ്‌ പ്രസ്ഥാനം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><div class="noprint"><i>പ്രധാന ലേഖനം&#58; <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം</a></i></div></dd></dl> <p>നേരത്തേ വാങ്ങിയിരുന്ന ഒരു വീട്ടിലേക്ക് അവർ താമസം മാറി. മറ്റൊരു ജോലിക്കായി അന്വേഷിക്കുന്ന സമയത്ത് വങ്കാരി എൻ.സി.ഡബ്ല്യു.കെ യുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ മാത്രം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. നോർവീജിയൻ ഫോറസ്റ്റ് സൊസൈറ്റിയുടെ എക്സിക്ക്യൂട്ടീവ് ഡയറക്ടറായിരുന്ന വിലെം എൽസ്രെഡിന്റെ സഹായത്തോടെയാണ് വങ്കാരി ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിക്കുന്നത്. മരംനടീൽ,പരിസ്ഥിതിസം‌രക്ഷണം,വനിതകളുടെ അവകാശ സം‌രക്ഷണം എന്നിവക്കായി 1970 കളിൽ ഇവർ സ്ഥാപിച്ച സംഘടയാണ്‌ ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം. പുതിയ ജോലിയിൽ പ്രവേശിച്ചതോടെ, അവരുടെ പ്രയത്നം മുഴുവൻ ഈ പ്രസ്ഥാനത്തിനു വേണ്ടി ചിലവഴിച്ചു. സാധാരണ ആഫ്രിക്കയിൽ കണ്ടു വരുന്നതുപോലെ, ഒരു വിദേശ സർക്കാരിതര സംഘടനയുടെ ശാഖ അല്ലായിരുന്നു ഗ്രീൻബെൽറ്റ്, മറിച്ച് കെനിയയിൽ തന്നെ ഉടലെടുത്ത ഒരു സംഘടനയായിരുന്നു. ഭരണരംഗത്ത് മുഴുവനും കെനിയൻ പൗരന്മാരായിരുന്നു, കൂടാതെ പ്രാദേശികമായി ലഭ്യമായ വിവരങ്ങളും, വിഭവങ്ങളുമായിരുന്നു പ്രവർത്തനത്തിനായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നത്.<sup id="cite_ref-greenbelt1_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-greenbelt1-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയയിലും</a> <a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="ആഫ്രിക്ക">ആഫ്രിക്കയുടെ</a> മറ്റ് ഭാഗങ്ങളിലും ദശലക്ഷക്കണക്കിന് മരങ്ങൾ ആ സംഘടനയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നട്ടുപിടിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ആഗോളതലത്തിൽ ഗ്രീൻ ബെൽറ്റ് മൂവ്മെന്റിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ നൂറുകോടിയോളം മരങ്ങൾ നട്ടുപിടിപ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>ഇതൊരു സർക്കാറിതര സംഘടനയാണ്‌. <a href="/wiki/%E0%B4%90%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0_%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%98%E0%B4%9F%E0%B4%A8" class="mw-redirect" title="ഐക്യരാഷ്ട്ര സംഘടന">ഐക്യരാഷ്ട്ര സംഘടന</a> മൂന്നാമത് ഗ്ലോബൽ വിമൺസ് കോൺഫറൻസ് നെയ്റോബിയിൽ വച്ചാണ് നടത്തിയത്. ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തെക്കുറിച്ചും, അതിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ ഭാവി, പ്രവർത്തനങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് പുറം ലോകത്തെ അറിയിക്കാൻ വങ്കാരി ഈ വേദികൾ ഫലപ്രദമായി ഉപയോഗപ്പെടുത്തി. വിദേശത്തു നിന്നും, സാമ്പത്തിക സഹായങ്ങളും, പുരസ്കാരങ്ങളും പ്രസ്ഥാനത്തെ തേടിയെത്തി. എൻ.സി.‍ഡബ്ല്യു.കെ യിൽ നിന്നും ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തെ വേർപെടുത്താൻ കെനിയൻ സർക്കാർ വങ്കാരിയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു, എൻ.സി.ഡബ്ല്യു.കെ സ്ത്രീകളുടെ ഉന്നമനത്തിനുവേണ്ടി മാത്രം പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു സംഘടനയാണ് എന്നതായിരുന്നു കാരണം. 1987 ൽ വങ്കാരി, എൻ.സി.ഡബ്ല്യു.കെയുടെ ചെയർപേഴ്സൺ സ്ഥാനത്തു നിന്നും ഒഴിയുകയും, അവരുടെ പ്രവർത്തനം മുഴുവൻ ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിനായി വിനിയോഗിക്കുകയും ചെയ്തു.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="സർക്കാരിന്റെ_ഇടപെടൽ"><span id=".E0.B4.B8.E0.B5.BC.E0.B4.95.E0.B5.8D.E0.B4.95.E0.B4.BE.E0.B4.B0.E0.B4.BF.E0.B4.A8.E0.B5.8D.E0.B4.B1.E0.B5.86_.E0.B4.87.E0.B4.9F.E0.B4.AA.E0.B5.86.E0.B4.9F.E0.B5.BD"></span>സർക്കാരിന്റെ ഇടപെടൽ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=6" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: സർക്കാരിന്റെ ഇടപെടൽ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>80 കളിൽ <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയൻ</a> സർക്കാർ ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനത്തിനെതിരേ ശക്തമായ നിയമനടപടികളുമായി രംഗത്തു വന്നു. <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%A7%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ജനാധിപത്യം">ജനാധിപത്യത്തിനു</a> വേണ്ടി വാദിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന ഈ പ്രസ്ഥാനത്തെ തടയാൻ ആകാവുന്നതെല്ലാം സർക്കാർ ചെയ്യാൻ ശ്രമിച്ചു. ഒമ്പതു പേരിൽ കൂടുതൽ ആളുകൾ ചേരുന്ന മീറ്റിംഗുകൾക്ക് സർക്കാരിന്റെ മുൻകൂർ അനുവാദം വേണമെന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%9A" title="കോളനിവാഴ്ച">കോളനി നയം</a> അവർ നടപ്പാക്കി. 1988 ൽ ജനാധിപത്യം എന്ന ആവശ്യവുമായി കൂടുതൽ ശക്തമായ രീതിയിൽ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനം</a> മുന്നിലേക്കു വന്നു. പൗരന്മാരെ സമ്മതീദാന അവകാശത്തിനു വേണ്ടി രജിസ്റ്റർ ചെയ്യിക്കുക മുതലായ കാര്യങ്ങളിൽ അവർ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചു. അധികാരം കൈപ്പിടിയിലൊതുക്കി, അതു നിലനിർത്താൻ സർക്കാർ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ കൃത്രിമം കാണിച്ചുവെന്ന് വങ്കാരി ആരോപിച്ചു.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ഏകാധിപത്യത്തിൽ നിന്നും കെനിയയെ ജനാധിപത്യത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുകൊണ്ടുവന്ന പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ മുന്നണിയിലും മാതായ് ഉണ്ടായിരുന്നു. പ്രക്ഷോഭത്തിനിടെ പല തവണ പോലീസ് മർദ്ദനം ഏറ്റിരുന്നു. </p><p>1989 ൽ കെനിയ ടൈംസ് മീഡിയ കോംപ്ലക്സ് എന്ന 60 നില വാണിജ്യ സമുച്ചയത്തിന്റെ നിർമ്മാണം തടയുന്നതിനായി വങ്കാരി പ്രക്ഷോഭവുമായി രംഗത്തിറങ്ങി. കെനിയ ടൈംസ് പത്രത്തിന്റെ മുഖ്യ കാര്യാലയം എന്ന നിലയിലായിരുന്നു ഇത് പണിയാൻ സർക്കാർ ഉദ്ദേശിച്ചത്, കൂടാതെ, കടകൾ, ഓഡിറ്റോറിയങ്ങൾ, ആയിരക്കണക്കിനു കാറുകൾ പാർക്ക് ചെയ്യാനുള്ള സ്ഥലം എന്നിവയെല്ലാം ഈ പദ്ധതിയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നു. ഈ പദ്ധതി ഉപേക്ഷിക്കണം എന്നു കാണിച്ചുകൊണ്ട് വങ്കാരി, സാധ്യമായ എല്ലാ സ്ഥലങ്ങളിലേക്കും നിവേദനങ്ങൾ അയച്ചുവെങ്കിലും അവരുടെ പരാതി ആരും തന്നെ പരിഗണിച്ചില്ല. കുറച്ചു സ്ഥലം മാത്രമെടുത്ത്, ഇത്ര മനോഹരമായ ഈ പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കുന്നതിനെ എതിർക്കുന്ന വങ്കാരി മാതായി ഒരു ഭ്രാന്തു പിടിച്ച സ്ത്രീയാണെന്നായിരുന്നു മേലധികാരികളുടെ കണ്ടെത്തൽ. ഗ്രീൻബെൽറ്റ് ഒരു വിവാഹമോചനം നേടിയ സ്ത്രീകളുടെ ഒരു വ്യാജസംഘടനമാത്രമാണെന്നും സർക്കാർ പ്രസ്താവിച്ചു.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>34<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> മാതായിയുടെ എതിർപ്പുകളെ അവഗണിച്ച് സമുച്ചയത്തിന്റെ നിർമ്മാണവുമായി സർക്കാർ മുന്നോട്ടുപോയി. വങ്കാരി മാതായ്, പുരുഷന്മാരെ ബഹുമാനിക്കണമെന്നും, അച്ചടക്കത്തോടെ ജീവിക്കണമെന്നും, പ്രസിഡന്റ് മോയി ഒരു പൊതുവേദിയിൽ വെച്ചു പ്രസംഗിക്കുകയുണ്ടായി.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>35<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ഗ്രീൻബെൽറ്റിന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ കാര്യാലയത്തിൽ നിന്നും ഒഴിഞ്ഞുപോകാൻ സർക്കാർ അവർക്ക് നിർദ്ദേശം നൽകി. ഗ്രീൻബെൽറ്റിന്റെ കാര്യാലയം താൽക്കാലികമായി അവർ തന്റെ വീട്ടിലേക്കു മാറ്റി. ഗ്രീൻബെൽറ്റ് അടച്ചു പൂട്ടാൻ കൂടുതൽ നിയന്ത്രണങ്ങളുമായി സർക്കാർ ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. ഇത്തരം വിവാദങ്ങൾകൊണ്ടും, മാധ്യമശ്രദ്ധ പിടിച്ചുപറ്റിയ വിഷയമായതുകൊണ്ടും, വാണിജ്യസമുച്ചയത്തിന്റെ വിദേശ നിക്ഷേപകർ പദ്ധതിയിൽ നിന്നും പിന്മാറുകയും, പദ്ധതി അകാലത്തിൽ ഉപേക്ഷിക്കുകയും ചെയ്തു.<sup id="cite_ref-theecologist1_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-theecologist1-36"><span class="cite-bracket">&#91;</span>36<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">&#91;</span>37<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ജനാധിപത്യത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള സമരവുമായി വങ്കാരി മുന്നോട്ടുപോയി, 1992 ൽ പോലീസ് വങ്കാരിയെ അവരുടെ വീടു പൊളിച്ച് അറസ്റ്റ് ചെയ്തു. സർക്കാരിന്റെ അപകീർത്തിപ്പെടുത്തുന്ന വാർത്തകൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നു എന്നതായിരുന്നു അവരുടെ മേൽ ചുമത്തിയിരുന്ന കുറ്റം. വങ്കാരിക്കും സുഹൃത്തുക്കൾക്കും ജാമ്യം അനുവദിക്കാൻ, അന്താരാഷ്ട്രതലത്തിൽ നിന്നു തന്നെ സമ്മർദ്ദങ്ങൾ ഉണ്ടായി. ഒന്നര ദിവസത്തെ ജയിൽ വാസത്തിനുശേഷം, വങ്കാരിയും സഹപ്രവർത്തകരും ജയിൽ മോചിതരായി. 1992 നവംബറിൽ ഇവർക്കെതിരേ ചുമത്തിയ കുറ്റങ്ങളെല്ലാം സർക്കാർ പിൻവലിച്ചു.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">&#91;</span>38<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരെ ജയിലുകളിൽ നിന്നും വിട്ടയക്കണമെന്ന ആവശ്യവുമായി വങ്കാരിയും സഹപ്രവർത്തകരും, 28 ഫെബ്രുവരി 1992 ന് നിരാഹാര സമരം ആരംഭിച്ചു. മൂന്നാം ദിവസം, സർക്കാർ ഈ സമരത്തെ പോലീസിനെക്കൊണ്ടു നേരിട്ടു, വങ്കാരിയും മൂന്നു പ്രവർത്തകരും പോലീസിന്റെ മർദ്ദനമേറ്റ് ആശുപത്രിയിലായി.<sup id="cite_ref-newyorktimes_39-0" class="reference"><a href="#cite_note-newyorktimes-39"><span class="cite-bracket">&#91;</span>39<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ദേശീയ സുരക്ഷക്കു പോലും ഭീഷണിയായ മാനസിക നില തകരാറിലായി ഒരു സ്ത്രീയാണ് വങ്കാരിയെന്ന് പ്രസിഡന്റ് മോയി ആരോപിച്ചു. നിരാഹാര സമരം നടത്തിയവരെ മർദ്ദിച്ച സംഭവം ഗൗരവമായി തന്നെ കാണുന്നുവെന്ന് അമേരിക്കൻ സ്റ്റേറ്റ് ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് ഇതിനെക്കുറിച്ച് നടത്തിയ പ്രസ്താവനയിൽ പറയുകയുണ്ടായി. ഈ സംഭവം അന്താരാഷ്ട്ര ശ്രദ്ധ നേടിയെടുത്തു, കെനിയൻ സർക്കാർ ഒട്ടേറെ വിമർശനങ്ങൾ നേരിടേണ്ടി വന്നു. രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരുടെ അമ്മമാരാണ് കൂടുതലും ഈ സമരത്തിൽ പങ്കെടുത്തത്, അവർ സമരം ഫ്രീഡം കോർണറിൽ നിന്നും ആർച്ച് ബിഷപ്പിന്റെ അരമനയിലേക്ക് വ്യാപിപ്പിച്ചു. വങ്കാരിയാണ് സമരത്തെ ഏകോപിപ്പിച്ചിരുന്നത്. 1993 ന്റെ ആദ്യകാലത്ത് സർക്കാർ രാഷ്ട്രീയ തടവുകാരെ മോചിപ്പിക്കാൻ നിർബന്ധിതരായി.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">&#91;</span>40<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ഇക്കാലയളവിൽ ഒട്ടേറെ പുരസ്കാരങ്ങൾ മാതായിയെ തേടിയെത്തി. 1991ൽ ഗോൾഡ്മാൻ എൻവിറോൺമെന്റൽ പുരസ്കാരം വങ്കായിക്കു ലഭിച്ചു. ഈ സമ്മാനജേതാവിനെക്കുറിച്ച് പ്രശസ്ത വാർത്താ ചാനലായ സി.എൻ.എൻ നടത്തിയ പ്രത്യേക പരിപാടി, പക്ഷേ കെനിയയിൽ സംപ്രേഷണം ചെയ്യാൻ സർക്കാർ തയ്യാറായില്ല. 1992 ൽ <a href="/wiki/%E0%B4%90%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%AD" title="ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ">ഐക്യരാഷ്ട്ര</a> സഭയുടെ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AD%E0%B5%97%E0%B4%AE_%E0%B4%89%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%9F%E0%B4%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഭൗമ ഉച്ചകോടി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഭൗമ ഉച്ചകോടിയിൽ</a> പങ്കെടുക്കാൻ പ്രസിഡന്റ് മോയിയും, വങ്കാരി മാതായിയും ക്ഷണിക്കപ്പെട്ടു. കെനിയയിലെ സ്ത്രീകളെ വഴിതെറ്റിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന വങ്കാരി മാതായിയെ ഉച്ചകോടിയിൽ പ്രസംഗിക്കാൻ അനുവദിക്കരുതെന്ന് <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയൻ</a> സർക്കാർ ഐക്യരാഷ്ട്ര സംഘടനയോട് ആവശ്യപ്പെട്ടുവെങ്കിലും, വങ്കാരി മാതായ് തന്നെയായിരുന്നു ഉച്ചകോടിയിലെ മുഖ്യ പ്രഭാഷക.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">&#91;</span>41<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ജനാധിപത്യത്തിനു_വേണ്ടിയുള്ള_പ്രയത്നങ്ങൾ"><span id=".E0.B4.9C.E0.B4.A8.E0.B4.BE.E0.B4.A7.E0.B4.BF.E0.B4.AA.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.AF.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.A4.E0.B4.BF.E0.B4.A8.E0.B5.81_.E0.B4.B5.E0.B5.87.E0.B4.A3.E0.B5.8D.E0.B4.9F.E0.B4.BF.E0.B4.AF.E0.B5.81.E0.B4.B3.E0.B5.8D.E0.B4.B3_.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.AF.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.A8.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.99.E0.B5.BE"></span>ജനാധിപത്യത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള പ്രയത്നങ്ങൾ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=7" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: ജനാധിപത്യത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള പ്രയത്നങ്ങൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>1992 ൽ നടക്കാൻ പോവുന്ന പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ മുന്നോടിയായി, പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികളോട് ഒരുമിച്ചു നിന്നു അഴിമതിരഹിതമായ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പിനു വേണ്ടി പ്രവർത്തിക്കാൻ വങ്കാരി ആഹ്വാനം ചെയ്തു. <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B4%B1%E0%B4%82_%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B5%BC_%E0%B4%A6_%E0%B4%B1%E0%B5%80%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%BB_%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D_%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഫോറം ഫോർ ദ റീസ്റ്റോറേഷൻ ഓഫ് ഡിമോക്രസി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഫോറം ഫോർ ദ റീസ്റ്റോറേഷൻ ഓഫ് ഡിമോക്രസി</a> എന്ന സംഘടന ശിഥിലമായി, ഇത് ഭരണപക്ഷത്തിന് സഹായമാവുകയുള്ളൂ എന്ന് മറ്റു പലരേയും പോലെ വങ്കാരിക്കും മനസ്സിലായി. പ്രതിപക്ഷപാർട്ടികളെ ഒരുമിച്ചു നിറുത്തുവാൻ വേണ്ടി ഒരു പ്രസ്ഥാനം കെട്ടിപ്പെടുക്കാൻ വങ്കാരിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ തീരുമാനിച്ചു. ഇതിന്റെ ചെയർപേഴ്നായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത് വങ്കാരി മാതായിയെ ആയിരുന്നു. തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ സമയത്ത്, വങ്കാരിയും സമാനചിന്താഗതിക്കാരും ചേർന്ന്, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B5%BC_%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80_%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%AB%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%BC_%E0%B4%87%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B7%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="മൂവ്മെന്റ് ഫോർ ഫ്രീ ആന്റ് ഫെയർ ഇലക്ഷൻ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">മൂവ്മെന്റ് ഫോർ ഫ്രീ ആന്റ് ഫെയർ ഇലക്ഷൻ</a> എന്നൊരു സംഘടന കൂടി രൂപീകരിച്ചു, എന്നിരിക്കിലും അവർ മുന്നിൽകണ്ട ലക്ഷ്യംപോലെ പ്രതിപക്ഷ പാർട്ടികൾ ഒരുമിക്കാൻ തയ്യാറായില്ല, ഭരണപക്ഷം വീണ്ടും അധികാരത്തിൽ തിരിച്ചെത്തി.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">&#91;</span>42<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>1993 ൽ <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയയിൽ</a> ഒട്ടാകെ, വംശീയ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ പൊട്ടിപടർന്നു. സർക്കാരിന്റെ അറിവോടെയാണ് ഇതെല്ലാം സംഭവിക്കുന്നതെന്നായിരുന്നു വങ്കാരിയുടെ ആരോപണം. അക്രമങ്ങൾ നടന്ന എല്ലായിടത്തും വങ്കാരി ഓടിയെത്തി, അവരോടെല്ലാം ഇതവസാനിപ്പിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു. അവരുടെ ശ്രമങ്ങൾ ഫലപ്രാപ്തിയിലെത്തുന്നതിനു മുമ്പു തന്നെ സർക്കാർ അതെല്ലാം തടയുകയായിരുന്നു. അക്രമം നടന്ന സ്ഥലങ്ങളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിൽ നിന്നും ഇത്തരം പ്രവർത്തകരെ സർക്കാർ വിലക്കി. <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B4%B2%E0%B5%86%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9C%E0%B4%BF%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="കലെഞ്ജിൻസ് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">കലെഞ്ജിൻസ്</a> എന്ന ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരെ ആക്രമിക്കുവാൻ, വങ്കാരി തന്റെ സ്വന്തം ഗോത്രമായി കിക്കുയുക്കാരെ പ്രേരിപ്പിച്ചു എന്ന് സർക്കാർ പ്രസ്താവിച്ചു.<sup id="cite_ref-allblackwomen_43-0" class="reference"><a href="#cite_note-allblackwomen-43"><span class="cite-bracket">&#91;</span>43<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> വങ്കാരിയുടെ സഹപ്രവർത്തകനായ ‍ഡോക്ടർ. മക്കാംഗയെ ആരോ തട്ടിക്കൊണ്ടുപോയി, ഇതറിഞ്ഞ വങ്കാരി താൽക്കാലികമായി ഒളിവിൽ പോയി. റഷ്യൻ നേതാവായിരുന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%96%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B5%BD_%E0%B4%97%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%AC%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%87%E0%B4%B5%E0%B5%8D" title="മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവ്">മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവിന്റെ</a> നേതൃത്വത്തിൽ ആരംഭിച്ച <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB_%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D_%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%BC%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B5%BD&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഗ്രീൻ ക്രോസ്സ് ഇന്റർനാഷണൽ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഗ്രീൻ ക്രോസ്സ് ഇന്റർനാഷണലിന്റെ</a> <a href="/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%8B" title="ടോക്കിയോ">ടോക്കിയോവിൽ</a> വെച്ചു നടക്കുന്ന സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുക്കുവാൻ വങ്കാരിക്ക് ക്ഷണം ലഭിച്ചു. എന്നാൽ ഒളിവിൽ കഴിയുന്ന തനിക്ക് ഈ സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നു വങ്കാരിക്കു മനസ്സിലായി. സമ്മേളനത്തിൽ പങ്കെടുക്കുവാൻ വങ്കാരിയെ അനുവദിക്കണമെന്നാവശ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ട് ഗോർബച്ചേവ് പ്രസിഡന്റ് മോയിക്കു മേൽ കനത്ത സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തിയതിന്റെ ഫലമായി വങ്കാരിയെ രാജ്യം വിട്ടുപോകാൻ മോയി അനുവദിച്ചു. 1993 ൽ <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B2%E0%B5%BB%E0%B4%A1%E0%B5%8D" title="സ്കോട്ട്‌ലൻഡ്">സ്കോട്ട്ലന്റ്</a> സർക്കാരിന്റെ <a href="/wiki/%E0%B4%8E%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="എഡിൻബർഗ്">എഡിൻബർഗ്</a> പുരസ്കാരത്തിന് വങ്കാരിയാണ് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടത്. 1993 ജൂണിൽ <a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8" title="വിയന്ന">വിയന്നയിൽ</a> വെച്ച് <a href="/wiki/%E0%B4%90%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%AD" title="ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ">ഐക്യരാഷ്ട്ര സംഘടന</a> നടത്തിയ മനുഷ്യാവകാശ കമ്മീഷന്റെ ആഗോള സമ്മേളനത്തിൽ വങ്കാരി പങ്കെടുത്തു.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">&#91;</span>44<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>1997 ലെ പൊതുതിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ പ്രതിപക്ഷ കക്ഷികളോട് ഒരുമിച്ചു നിൽക്കാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തതോടൊപ്പം തന്നെ, ഒരു നിയോജകമണ്ഡലത്തിൽ നിന്നും മത്സരിക്കാനും വങ്കാരി തയ്യാറായി. ലിബറൽ പാർട്ടിയുടെ സ്ഥാനാർത്ഥിയായി പ്രസിഡന്റ് സ്ഥാനത്തേക്കാണ് വങ്കാരി മത്സരിച്ചത്. വങ്കാരി, രാഷ്ട്രീയത്തിൽ നിന്നും ഒഴിഞ്ഞു നിന്ന്, ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനവുമായി മാത്രം മുന്നോട്ടു പോകുന്നതായിരിക്കും നല്ലതെന്ന്, അവരുടെ അഭ്യുദയകാംക്ഷികളും, പ്രമുഖരും അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ കുറച്ചു വോട്ടുകൾ മാത്രമാണ് അവർക്ക് നേടാൻ കഴിഞ്ഞത്, ദയനീയമായി പരാജയപ്പെടുകയായിരുന്നു.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">&#91;</span>45<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>1998 ൽ <a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B4%BF" title="നയ്റോബി">നെയ്റോബിക്കടുത്തുള്ള</a> കറൂറ വനങ്ങളിലെ സർക്കാരിന്റെ അധീനതയിലുള്ള ഏക്കറു കണക്കിനു ഭൂമി അനധികൃതമായി സ്വകാര്യവ്യക്തികൾക്കു പതിച്ചു നൽകാനുള്ള സർക്കാരിന്റെ ശ്രമങ്ങൾക്കെതിരേ വങ്കാരി സമരവുമായി മുന്നിട്ടിറങ്ങി. കറൂറ വനങ്ങളിൽ കൂടുതൽ മരങ്ങൾ വെച്ചു പിടിപ്പിച്ചും, സർക്കാരിനും, പത്രമാധ്യമങ്ങൾക്കും കത്തുകൾ അയച്ചും അവർ പ്രക്ഷോഭം ശക്തമാക്കി. 1999 ജനുവരി 8 ന് കറൂറ വനപ്രദേശത്ത് മരങ്ങൾ വെച്ചു പിടിപ്പിക്കാനുള്ള ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രവർത്തകരുടെ ശ്രമത്തെ വനത്തിന്റെ സുരക്ഷക്കായി നിയോഗിച്ചിരുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥർ തടയുകയും, പ്രവർത്തകരെ ക്രൂരമായി മർദ്ദിക്കുകയും ചെയ്തു. തങ്ങളെ ആക്രമിച്ചവർക്കെതിരേ വങ്കാരിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പോലീസിൽ പരാതി നൽകിയെങ്കിലും, അക്രമികളെ അറസ്റ്റു ചെയ്യാൻ പോലീസ് വിസമ്മതിച്ചു. ഈ സംഭവം, കെനിയൻ സർക്കാരിനെതിരേ അന്തർദ്ദേശീയ തലത്തിൽ വിമർശനത്തിനു കാരണമായി. <sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">&#91;</span>46<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-bbc201999_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-bbc201999-47"><span class="cite-bracket">&#91;</span>47<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> വിദ്യാർത്ഥികൾ പ്രക്ഷോഭവുമായി രംഗത്തിറങ്ങി, പലയിടങ്ങളിലും അവർ പോലീസുമായി ഏറ്റുമുട്ടി. 1999 ഓഗസ്റ്റ് 16 വരെ സമരം നീണ്ടു നിന്നു, അവസാനം വനങ്ങൾ സ്വകാര്യവക്തികൾക്കു പതിച്ചു നൽകാനുള്ള സർക്കാരിന്റെ എല്ലാ നീക്കങ്ങളും ഉപേക്ഷിച്ചു എന്ന് പ്രസിഡന്റിന്റെ ഉറപ്പു ലഭിച്ചതോടെയാണ് സമരക്കാർ പിന്തിരിഞ്ഞത്.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">&#91;</span>48<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-bbc1699_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-bbc1699-49"><span class="cite-bracket">&#91;</span>49<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>2001 ൽ വീണ്ടും സർക്കാർ വനഭൂമി സ്വകാര്യവ്യക്തികൾക്കു നൽകാനായി ശ്രമം നടത്തിയെങ്കിലും, വങ്കാരി അവിടെയും സമരവുമായി അതിനെ തടയാനായി ഇറങ്ങി. ഈ അഴിമതിക്കെതിരേ പൊരുതാൻ പൊതുജനങ്ങളുടെ ഒപ്പു ശേഖരണം നടത്തുന്നതിനിടെ വങ്കാരി മാതായ് അറസ്റ്റിലായി. എന്നാൽ അന്താരാഷ്ട്ര സമ്മർദ്ദങ്ങളുടെ ഫലമായി, പിറ്റേ ദിവസം തന്നെ അവരെ കേസൊന്നുമെടുക്കാതെ വിട്ടയച്ചു. 2001 ജൂലൈ 07 ന് ഉഹുറു പാർക്കിൽ മരം നടാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനിടെ വീണ്ടും അറസ്റ്റിലായെങ്കിലും, പിറ്റേന്നു തന്നെ വിട്ടയച്ചു.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">&#91;</span>50<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> 2002 ജനുവരിയിൽ യേൽ സർവ്വകലാശാലയിൽ അദ്ധ്യാപികയായി ജോലിയിൽ പ്രവേശിച്ചു. 2002 ജൂൺ വരെ അവിടെ തുടരുകയും, ഗ്രീൻബെൽറ്റ് പ്രസ്ഥാനവുമായി മുന്നോട്ടുപോവുകയും ചെയ്തു.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">&#91;</span>51<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="പാർലിമെന്റിലേക്ക്"><span id=".E0.B4.AA.E0.B4.BE.E0.B5.BC.E0.B4.B2.E0.B4.BF.E0.B4.AE.E0.B5.86.E0.B4.A8.E0.B5.8D.E0.B4.B1.E0.B4.BF.E0.B4.B2.E0.B5.87.E0.B4.95.E0.B5.8D.E0.B4.95.E0.B5.8D"></span>പാർലിമെന്റിലേക്ക്</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=8" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പാർലിമെന്റിലേക്ക്"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയയിലേക്ക്</a> തിരിച്ചു വന്ന വങ്കാരി 2002 ലെ പൊതു തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വീണ്ടും മത്സരിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. പ്രതിപക്ഷ കക്ഷികൾ ഒറ്റക്കെട്ടായി രൂപംകൊടുത്ത <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B5%BD_%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%8B_%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B3%E0%B5%80%E0%B4%B7%E0%B5%BB&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="നാഷണൽ റെയിൻബോ കൊളീഷൻ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">നാഷണൽ റെയിൻബോ കൊളീഷൻ</a> എന്ന സംഘടനയുടെ പ്രതിനിധിയായാണ് വങ്കാരി തിരഞ്ഞെടുപ്പിലേക്ക് മത്സരിച്ചത്. 2002 ഡിസംബറിൽ നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ നാഷണൽ റെയിൻബോ കൊളീഷൻ പാർട്ടി, ഭരണകക്ഷിയായ കെനിയൻ ആഫ്രിക്കൻ നാഷണൽ യൂണിയനെ പരാജയപ്പെടുത്തി. മൊത്തം വോട്ടിന്റെ 98 ശതമാനം നേടിക്കൊണ്ട് ടെട്ടു നിയോജകമണ്ഡലത്തിൽ നിന്നും വങ്കാരി പാർലിമെന്റിലേക്ക് തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">&#91;</span>52<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ജനുവരി 2003 ൽ വങ്കാരി, പരിസ്ഥിതി മന്ത്രാലയത്തിൽ സഹമന്ത്രിയായി സത്യപ്രതിജ്ഞ ചെയ്തു. 2005 നവംബർ വരെ വങ്കാരി ഈ തസ്തികയിൽ തുടർന്നു. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="നോബൽ_സമ്മാനം"><span id=".E0.B4.A8.E0.B5.8B.E0.B4.AC.E0.B5.BD_.E0.B4.B8.E0.B4.AE.E0.B5.8D.E0.B4.AE.E0.B4.BE.E0.B4.A8.E0.B4.82"></span>നോബൽ സമ്മാനം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=9" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: നോബൽ സമ്മാനം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>സ്ഥായിയായ വികസനം,ജനാധിപത്യം,സമാധാനം എന്നിവക്ക് ഇവർ നൽകിയ സംഭാവന പരിഗണിച്ച് 2004 ൽ <a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="നോബൽ സമ്മാനം">നോബൽ സമധാന സമ്മാനം</a> തേടിയെത്തി.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">&#91;</span>53<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-nobelprize2004_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-nobelprize2004-54"><span class="cite-bracket">&#91;</span>54<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> നോബൽ സമ്മാനം ലഭിക്കുന്ന ആദ്യ പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തക,ആദ്യ <a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="ആഫ്രിക്ക">ആഫ്രിക്കൻ</a> വനിത എന്നീ ബഹുമതികളും ഇവർക്കുള്ളതാണ്‌. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="എയിഡ്സുമായി_ബന്ധപ്പെട്ട_വിവാദം"><span id=".E0.B4.8E.E0.B4.AF.E0.B4.BF.E0.B4.A1.E0.B5.8D.E0.B4.B8.E0.B5.81.E0.B4.AE.E0.B4.BE.E0.B4.AF.E0.B4.BF_.E0.B4.AC.E0.B4.A8.E0.B5.8D.E0.B4.A7.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.AA.E0.B5.86.E0.B4.9F.E0.B5.8D.E0.B4.9F_.E0.B4.B5.E0.B4.BF.E0.B4.B5.E0.B4.BE.E0.B4.A6.E0.B4.82"></span>എയിഡ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവാദം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=10" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: എയിഡ്സുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിവാദം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" title="ആഫ്രിക്ക">ആഫ്രിക്കൻ</a> ജനതയെ ഇല്ലാതാക്കാൻ പാശ്ചാത്യ ശാസ്ത്രജ്ഞർ കണ്ടു പിടിച്ച ഒരു വൈറസാണ് <a href="/wiki/%E0%B4%8E%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C" title="എയ്‌ഡ്‌സ്‌">എയ്‌ഡ്‌സ്‌</a> എന്ന വങ്കാരിയുടെ അഭിപ്രായം ഏറെ വിവാദങ്ങൾക്ക് വഴിവെച്ചു.<sup id="cite_ref-radioeurope2_55-0" class="reference"><a href="#cite_note-radioeurope2-55"><span class="cite-bracket">&#91;</span>55<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ഈ വിവാദം വങ്കാരി നിഷേധിച്ചുവെങ്കിലും, വാർത്ത പുറത്തു വിട്ട ദ സ്റ്റാൻഡാർഡ് എന്ന പത്രം അവരുടെ നിലപാടിൽ തന്നെ ഉറച്ചു നിന്നു. എയിഡ്സ് വൈറസ്, എവിടെ നിന്നു വന്നുവെന്നോ, അതിനെ മനപൂർവ്വം സൃഷ്ടിച്ചതാണോ എന്നൊന്നും തനിക്കറിയല്ല, പക്ഷേ അതെന്തായാലും <a href="/wiki/%E0%B4%9A%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%BB" title="ചന്ദ്രൻ">ചന്ദ്രനിൽ</a> നിന്നു </p> <pre>വന്നതല്ലെന്നുറപ്പാണ്. 2011 ജനുവരിയിൽ വാങ്കാരി മത്തായി കേരളത്തിൽ വന്നപ്പോൾ കരിംകൊടി കാണിച്ച മാവോയിസ്റ്റ് പ്രവർത്തക രേഷ്മയെ(എറണാകുളം പാലാരിവട്ടം സ്വദിഷി കേരള പോലീസ് അറസ്റ്റ് ചെയ്തപ്പോൾ മാപ്പ് നൽകി രേഷ്മയെ കേസിൽ നിന്നും വിമുക്തയാക്കിയ വ്യെക്തിത്വത്തിന് ഉടമയാഞ് വാങ്കാരി മത്തായി.ജനങ്ങളോട് സത്യം പറയുന്നതാണ് നല്ലതെന്നും, ഈ മാരക വൈറസ് കുരങ്ങുകളിൽ നിന്നു വന്നതല്ലെന്ന വസ്തുതയിൽ താനുറച്ചു നിൽക്കുന്നുവെന്നും, <a href="/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%88%E0%B4%82_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%95" class="mw-redirect" title="ടൈം മാസിക">ടൈം മാസികക്കു</a> നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ വങ്കാരി വ്യക്തമാക്കി.<sup id="cite_ref-time102004_56-0" class="reference"><a href="#cite_note-time102004-56"><span class="cite-bracket">&#91;</span>56<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </pre> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="2005_മുതൽ_-2011_വരെയുള്ള_കാലഘട്ടം"><span id="2005_.E0.B4.AE.E0.B5.81.E0.B4.A4.E0.B5.BD_-2011_.E0.B4.B5.E0.B4.B0.E0.B5.86.E0.B4.AF.E0.B5.81.E0.B4.B3.E0.B5.8D.E0.B4.B3_.E0.B4.95.E0.B4.BE.E0.B4.B2.E0.B4.98.E0.B4.9F.E0.B5.8D.E0.B4.9F.E0.B4.82"></span>2005 മുതൽ -2011 വരെയുള്ള കാലഘട്ടം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=11" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: 2005 മുതൽ -2011 വരെയുള്ള കാലഘട്ടം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Maathai_and_Obama_in_Nairobi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Maathai_and_Obama_in_Nairobi.jpg/200px-Maathai_and_Obama_in_Nairobi.jpg" decoding="async" width="200" height="290" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Maathai_and_Obama_in_Nairobi.jpg/300px-Maathai_and_Obama_in_Nairobi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Maathai_and_Obama_in_Nairobi.jpg/400px-Maathai_and_Obama_in_Nairobi.jpg 2x" data-file-width="407" data-file-height="591" /></a><figcaption><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയൻ</a> സന്ദർശനത്തിനിടെ <a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%92%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AE" class="mw-redirect" title="ബറാക് ഒബാമ">ബറാക് ഒബാമയുമൊത്ത്</a></figcaption></figure> <p>28 മാർച്ച് 2005 ൽ ആഫ്രിക്കൻ യൂണിയനിലെ ഇക്കണോമിക്, സോഷ്യൽ ആന്റ് കൾച്ചറൽ കൗൺസിലിന്റെ പ്രസിഡന്റായി വങ്കാരി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു, കൂടാതെ കോംഗോ ബേസിൻ വനസംരക്ഷണ പദ്ധതിയുടെ ഗുഡ്വിൽ അംബാസ്സഡറായും ഇതേ കാലയളവിൽ അവർ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">&#91;</span>57<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> 2006 ലെ ശീതകാല ഒളിമ്പിക്സിന്റെ ഉദ്ഘാടനചടങ്ങിലെ 8 പതാകവാഹകരിൽ ഒരാൾ വങ്കാരി മാതായ് ആയിരുന്നു. 2006 മേയ് മാസത്തിൽ കണക്ടികട്ട് കോളേജ്, വങ്കാരി മാതായിയുടെ സേവനങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്ത് അവർക്ക് ഒരു ഓണററി ഡോക്ടറേറ്റ് സമ്മാനിക്കുകയുണ്ടായി. 2006 ൽ <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B5%87%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95" class="mw-redirect" title="അമേരിക്ക">അമേരിക്കൻ</a> സെനറ്ററായിരുന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%92%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AE" title="ബറാക്ക് ഒബാമ">ബറാക്ക് ഒബാമ</a> <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF" title="കെനിയ">കെനിയയിൽ</a> വച്ച് വങ്കാരിയെ സന്ദർശിച്ചിരുന്നു, വങ്കാരി വിദേശ വിദ്യാഭ്യാസം നടത്തിയ അതേ പദ്ധതിയിലൂടെ തന്നെയായിരുന്നു ഒബാമയുടെ പിതാവും വർഷങ്ങൾക്കു മുമ്പ് ഉപരിപഠനം നടത്തിയത്.<sup id="cite_ref-obamadiary_58-0" class="reference"><a href="#cite_note-obamadiary-58"><span class="cite-bracket">&#91;</span>58<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ഉഹുറു പാർക്കിൽ വങ്കാരിയും, ഒബാമയും ചേർന്ന ഒരു വൃക്ഷത്തൈ നടുകയും ചെയ്തു. മാധ്യമസ്വാതന്ത്ര്യം ഉറപ്പു വരുത്തേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ച് ഒബാമ ഉഹുറു പാർക്കിൽ വെച്ചു നടത്തിയ പ്രസംഗത്തിൽ ഊന്നി പറഞ്ഞിരുന്നു.<sup id="cite_ref-mailguardian_59-0" class="reference"><a href="#cite_note-mailguardian-59"><span class="cite-bracket">&#91;</span>59<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>2007ലെ പാർലിമെന്റ് തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വങ്കാരി പരാജയപ്പെടുകയുണ്ടായി. 2011 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ അസ്സോസ്സിയേഷൻ ഓഫ് യൂറോപ്യൻ പാർലിമെന്റേറിയൻ ഓഫ് ആഫ്രിക്ക എന്ന സംഘടനയുടെ ഉപദേശക സമിതി അംഗമായിരുന്നു വങ്കാരി </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="മരണം"><span id=".E0.B4.AE.E0.B4.B0.E0.B4.A3.E0.B4.82"></span>മരണം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=12" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: മരണം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ദീർഘനാൾ കാൻസർ രോഗവുമായി മല്ലിട്ട അവർ 2011 സെപ്റ്റംബർ 25 ന് മരണമടഞ്ഞു.<sup id="cite_ref-thehindu611_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-thehindu611-60"><span class="cite-bracket">&#91;</span>60<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-bbc092011_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-bbc092011-61"><span class="cite-bracket">&#91;</span>61<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="വങ്കാരി_മാതായ്_പുരസ്കാരം"><span id=".E0.B4.B5.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.95.E0.B4.BE.E0.B4.B0.E0.B4.BF_.E0.B4.AE.E0.B4.BE.E0.B4.A4.E0.B4.BE.E0.B4.AF.E0.B5.8D_.E0.B4.AA.E0.B5.81.E0.B4.B0.E0.B4.B8.E0.B5.8D.E0.B4.95.E0.B4.BE.E0.B4.B0.E0.B4.82"></span>വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=13" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>വനസംരക്ഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടു പ്രവർത്തിക്കുന്ന 14 അന്താരാഷ്ട്ര സംഘടനകളുടെ കൂട്ടായ്മയായ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B5%BC%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D_%E0%B4%93%E0%B5%BA_%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B4%B1%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="കൊളാബറേറ്റീവ് പാർട്ട്ണർഷിപ്പ് ഓൺ ഫോറസ്റ്റ് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">കൊളാബറേറ്റീവ് പാർട്ട്ണർഷിപ്പ് ഓൺ ഫോറസ്റ്റ്</a> എന്ന പ്രസ്ഥാനം വങ്കാരി മാതായ്യുടെ പേരിൽ ഒരു അവാർ‍ഡ് പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു.<sup id="cite_ref-wangarimaathaiaward_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-wangarimaathaiaward-62"><span class="cite-bracket">&#91;</span>62<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ലോകമെമ്പാടും, വനസംരക്ഷണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങൾക്കു വേണ്ടി പ്രവർത്തിച്ച ധീരയായ വനിതയോടുള്ള ബഹുമാനാർത്ഥമായിരിക്കും ഈ അവാർഡെന്ന് സമിതി പ്രസ്താവിച്ചു. <a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%87%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B5%BE" title="നേപ്പാൾ">നേപ്പാളിലെ</a> പരിസ്ഥിതി പ്രവർത്തകനായ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%BA_%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%BF_%E0%B4%B6%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A0&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="നാരായൺ കാജി ശ്രേഷ്ഠ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">നാരായൺ കാജി ശ്രേഷ്ഠക്കായിരുന്നു</a> പ്രഥമ വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം ലഭിച്ചത്.<sup id="cite_ref-wma2012_63-0" class="reference"><a href="#cite_note-wma2012-63"><span class="cite-bracket">&#91;</span>63<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-universityofnairobi_64-0" class="reference"><a href="#cite_note-universityofnairobi-64"><span class="cite-bracket">&#91;</span>64<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="പുരസ്കാരങ്ങളും,_ബഹുമതികളും"><span id=".E0.B4.AA.E0.B5.81.E0.B4.B0.E0.B4.B8.E0.B5.8D.E0.B4.95.E0.B4.BE.E0.B4.B0.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.99.E0.B4.B3.E0.B5.81.E0.B4.82.2C_.E0.B4.AC.E0.B4.B9.E0.B5.81.E0.B4.AE.E0.B4.A4.E0.B4.BF.E0.B4.95.E0.B4.B3.E0.B5.81.E0.B4.82"></span>പുരസ്കാരങ്ങളും, ബഹുമതികളും</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=14" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പുരസ്കാരങ്ങളും, ബഹുമതികളും"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4127137">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col" style="column-width: 30em;"> <ul><li>1984: റൈറ്റ് ലൈവ്‌ലിഹുഡ് അവാർഡ്.</li> <li>1986: ബെറ്റർ വേൾഡ് സൊസൈറ്റി പുരസ്കാരം</li> <li>1987: ഗ്ലോബൽ 500 റോൾ ഓഫ് ഹോണർ</li> <li>1991: ഗോൾഡ്മാൻ എൻവിറോൺമെന്റൽ പുരസ്കാരം</li> <li>1991: ആഫ്രിക്ക പ്രൈസ് ഫോർ ലീഡർഷിപ്പ് (ദ ഹങ്കർ പ്രൊജക്ട്) <sup id="cite_ref-apfl_65-0" class="reference"><a href="#cite_note-apfl-65"><span class="cite-bracket">&#91;</span>65<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li>1993: എഡിൻബർഗ് മെഡൽ</li> <li>1993: ബെനഡക്ടിയൻ കോളേജ് ഓഫർമസ് മെഡൽ</li> <li>1993: ജെയിൻ ആഡംസ് ലീഡർഷിപ്പ് അവാർഡ്</li> <li>1994: ദ ഗോൾഡൻ ആർക്ക് അവാർഡ്</li> <li>2001: ദ ജൂലിയറ്റ് ഹോളിസ്റ്റർ അവാർഡ്</li> <li>2003: ഗ്ലോബൽ എൻവിറോൺമെന്റ് അവാർഡ്</li> <li>2004: കൺസർവേഷൻ സയന്റിസ്റ്റ് അവാർഡ് (കൊളംബിയ സർവ്വകലാശാല)</li> <li>2004: ജെ.സ്റ്റെർലിങ് മോർട്ടൺ അവാർഡ്</li> <li>2004: പെട്രാ കെല്ലീ പ്രൈസ്</li> <li>2004: സോഫീ പ്രൈസ്</li> <li>2004: <a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="നോബൽ സമ്മാനം">സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ പുരസ്കാരം</a></li> <li>2006: ഡോക്ടർ ഓഫ് പബ്ലിക്ക് സർവ്വീസ് (പിറ്റ്സ്ബർഗ് സർവ്വകലാശാല)</li> <li>2007: വേൾഡ് സിറ്റിസൺ പുരസ്കാരം</li> <li>2007: ലിവിങ്സ്റ്റൺ മെഡൽ (റോയൽ സ്കോട്ടിഷ് ജിയോഗ്രഫിക്കൽ സൊസൈറ്റി)</li> <li>2007: ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി പുരസ്കാരം (ഭാരത സർക്കാർ)</li> <li>2007: ക്രോസ്സ് ഓഫ് ദ ഓർഡർ ഓഫ് സെന്റ് ബെനഡിക്ട്</li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="തിരഞ്ഞെടുത്ത_കൃതികൾ"><span id=".E0.B4.A4.E0.B4.BF.E0.B4.B0.E0.B4.9E.E0.B5.8D.E0.B4.9E.E0.B5.86.E0.B4.9F.E0.B5.81.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.A4_.E0.B4.95.E0.B5.83.E0.B4.A4.E0.B4.BF.E0.B4.95.E0.B5.BE"></span>തിരഞ്ഞെടുത്ത കൃതികൾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=15" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: തിരഞ്ഞെടുത്ത കൃതികൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4123591">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=4bDghrBcXzUC&amp;printsec="><i>ദ ഗ്രീൻബെൽറ്റ് മൂവ്മെന്റ്, ഷെയറിംഗ് ദ അപ്പ്രോച്ച് ആന്റ് എക്സ്പീരിയൻസ്</i></a>. ലാന്റേൺ ബുക്സ്. 1985. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-1590560402" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-1590560402"><bdi>978-1590560402</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%2C+%E0%B4%B7%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D+%E0%B4%A6+%E0%B4%85%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%8E%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B5%BA+%E0%B4%AC%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft.date=1985&amp;rft.isbn=978-1590560402&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D4bDghrBcXzUC%26printsec%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=2pxqOQAACAAJ&amp;dq="><i>ദ ബോട്ടം ഈസ് ഹെവി ടൂ, ഈവൻ വിത് ദ ഗ്രീൻബെൽറ്റ് മൂവ്മെന്റ്</i></a>. എഡ്ഡിൻബർഗ് സർവ്വകലാശാല. 1994. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-0748605187" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-0748605187"><bdi>978-0748605187</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%82+%E0%B4%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%B9%E0%B5%86%E0%B4%B5%E0%B4%BF+%E0%B4%9F%E0%B5%82%2C+%E0%B4%88%E0%B4%B5%E0%B5%BB+%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B5%8D+%E0%B4%A6+%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%8E%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D+%E0%B4%B8%E0%B5%BC%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%95%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B2&amp;rft.date=1994&amp;rft.isbn=978-0748605187&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D2pxqOQAACAAJ%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></li> <li>ബോട്ടിൽനെക്സ് ഓഫ് ഡെവലപ്പ്മെന്റ് ഇൻ ആഫ്രിക്ക (1995)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=hM20kQEACAAJ&amp;dq="><i>ദ കനോപ്പി ഓഫ് ഹോപ്പ്, മൈ ലൈഫ് കാംപെയിനിംങ് ഫോർ ആഫ്രിക്ക, വുമൺ ആന്റ് എൻവിറോൺമെന്റ്</i></a>. ലാന്റേൺ ബുക്സ്. 2002. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-1590560020" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-1590560020"><bdi>978-1590560020</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%95%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BF+%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D+%E0%B4%B9%E0%B5%8B%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D%2C+%E0%B4%AE%E0%B5%88+%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%AB%E0%B5%8D+%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%82%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%99%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B5%BC+%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%2C+%E0%B4%B5%E0%B5%81%E0%B4%AE%E0%B5%BA+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%8E%E0%B5%BB%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B5%BA%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B5%BA+%E0%B4%AC%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft.date=2002&amp;rft.isbn=978-1590560020&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DhM20kQEACAAJ%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=l2N-0aShSGAC&amp;dq="><i>അൺബോഡ്: എ മെമോയർ</i></a>. ആങ്കർ. 2006. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-0307275202" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-0307275202"><bdi>978-0307275202</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%85%E0%B5%BA%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D%3A+%E0%B4%8E+%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AE%E0%B5%8B%E0%B4%AF%E0%B5%BC&amp;rft.pub=%E0%B4%86%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BC&amp;rft.date=2006&amp;rft.isbn=978-0307275202&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dl2N-0aShSGAC%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=OxdwkgEACAAJ&amp;dq="><i>റീക്ലെയിമിങ് റൈറ്റ്സ് ആന്റ് റിസോഴ്സസ്, വുമൺ പോവർട്ടി ആന്റ് എൻവിറോൺമെന്റ്</i></a>. കെയർ ഇന്റർനാഷണൽ. 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%B1%E0%B5%80%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D+%E0%B4%B1%E0%B5%88%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%B8%E0%B5%8D%2C+%E0%B4%B5%E0%B5%81%E0%B4%AE%E0%B5%BA+%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%BF+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%8E%E0%B5%BB%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B5%BA%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%BC+%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%BC%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B5%BD&amp;rft.date=2007&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DOxdwkgEACAAJ%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></li> <li>റെയിൻ വാട്ടർ ഹാർവെസ്റ്റിങ് (2008)</li> <li>സ്റ്റേറ്റ് ഓഫ് ദ വേൾഡ് മൈനോറിറ്റീസ് 2008; ഇവന്റ്സ് ഓഫ് 2007 (2008)</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.sa/books?id=491pIPi13vEC&amp;dq="><i>ദ ചലഞ്ച് ഫോർ ആഫ്രിക്ക</i></a>. ആങ്കർ. 2009. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-0307390288" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-0307390288"><bdi>978-0307390288</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%9A%E0%B4%B2%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B5%BC+%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95&amp;rft.pub=%E0%B4%86%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BC&amp;rft.date=2009&amp;rft.isbn=978-0307390288&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.sa%2Fbooks%3Fid%3D491pIPi13vEC%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation book cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.sa/books?id=pH-JUZUgUpIC&amp;dq="><i>റീപ്ലെനിഷിങ് ദ എർത്ത്</i></a>. ഡബിൾഡേ റിലീജിയൻ. 2010. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-0307591142" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-0307591142"><bdi>978-0307591142</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%B1%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D+%E0%B4%A6+%E0%B4%8E%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%A1%E0%B4%AC%E0%B4%BF%E0%B5%BE%E0%B4%A1%E0%B5%87+%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%9C%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB&amp;rft.date=2010&amp;rft.isbn=978-0307591142&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.sa%2Fbooks%3Fid%3DpH-JUZUgUpIC%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ഇന്ത്യ_നൽകിയ_ആദരവുകൾ"><span id=".E0.B4.87.E0.B4.A8.E0.B5.8D.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.AF_.E0.B4.A8.E0.B5.BD.E0.B4.95.E0.B4.BF.E0.B4.AF_.E0.B4.86.E0.B4.A6.E0.B4.B0.E0.B4.B5.E0.B5.81.E0.B4.95.E0.B5.BE"></span>ഇന്ത്യ നൽകിയ ആദരവുകൾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=16" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: ഇന്ത്യ നൽകിയ ആദരവുകൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>2005 ലെ രാജ്യാന്തര ധാരണക്കുള്ള ജവഹർലാൽ നെഹ്രു പുരസ്ക്കാരം,</li> <li>2006 ലെ സമാധാനം, നിരായുധീകരണം, വികസനം എന്നിവയ്ക്കുള്ള ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി സമാധാന സമ്മാനം.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="പ്രശസ്ത_വാക്കുകൾ"><span id=".E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.B6.E0.B4.B8.E0.B5.8D.E0.B4.A4_.E0.B4.B5.E0.B4.BE.E0.B4.95.E0.B5.8D.E0.B4.95.E0.B5.81.E0.B4.95.E0.B5.BE"></span>പ്രശസ്ത വാക്കുകൾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=17" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പ്രശസ്ത വാക്കുകൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>"അധികം താമസിയാതെ പ്രകൃതിയും വിഭവങ്ങളും കലഹങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം മനുഷ്യാവകാശവും ജനാധിപത്യവും സമാധാനവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം പോലെ വ്യക്തതയുള്ളതായിത്തീരും."</li> <li>"വളരെ ചെറിയ കാര്യങ്ങൾ പോലും വലിയ മാറ്റങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കും. ഇത്തരം ചെറിയ കാര്യങ്ങളാണ് പൗരൻമാർ ചെയ്യേണ്ടത്. മരങ്ങൾ നട്ടുപിടിപ്പിച്ചു എന്നതാണ് ഞാൻ ചെയ്ത ചെറിയ കാര്യം."</li></ul> <p>കികുയു വംശജയാണിവർ. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="അവലംബം"><span id=".E0.B4.85.E0.B4.B5.E0.B4.B2.E0.B4.82.E0.B4.AC.E0.B4.82"></span>അവലംബം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;action=edit&amp;section=18" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: അവലംബം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>2011 സെപ്റ്റംബർ 27ലെ മലയാള മനോരമ.</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4123595">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-3"> <ol class="references"> <li id="cite_note-nobelprize-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nobelprize_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140601154318/http://nobelpeaceprize.org/en_GB/laureates/laureates-2004/press-2004/">"ദ നോബൽ പ്രൈസ് ഫോർ 2004"</a>. ദ നോർവീജിയൻ നോബൽ കമ്മിറ്റി. Archived from the original on 2014-06-01<span class="reference-accessdate">. Retrieved 01 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD+%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B5%BC+2004&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnobelpeaceprize.org%2Fen_GB%2Flaureates%2Flaureates-2004%2Fpress-2004%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-autobiography1-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autobiography1_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFവങ്കാരി2007" class="citation book cs1">വങ്കാരി, മാതായ് (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=l2N-0aShSGAC&amp;dq="><i>അൺബോഡ്: എ മെമോയർ</i></a>. ആങ്കർ. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-0307275202" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-0307275202"><bdi>978-0307275202</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%85%E0%B5%BA%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D%3A+%E0%B4%8E+%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AE%E0%B5%8B%E0%B4%AF%E0%B5%BC&amp;rft.pub=%E0%B4%86%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BC&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=978-0307275202&amp;rft.aulast=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF&amp;rft.aufirst=%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dl2N-0aShSGAC%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 3</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാത്തായ്</a> പുറം 14-15</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 29</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാത്തായ്</a> പുറം 39-40</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 53</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 60-61</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 69</span> </li> <li id="cite_note-kennedyairlift1-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-kennedyairlift1_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140602153101/http://www.jfklibrary.org/JFK/JFK-in-History/JFK-and-the-Student-Airlift.aspx">"ജെ.എഫ്.കെ ആന്റ് ദ സ്റ്റുഡന്റ് എയർലിഫ്ട്"</a>. ജെ.എഫ്.കെ.ലൈബ്രറി. Archived from the original on 2014-06-02<span class="reference-accessdate">. Retrieved 02 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%9C%E0%B5%86.%E0%B4%8E%E0%B4%AB%E0%B5%8D.%E0%B4%95%E0%B5%86+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%A6+%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%81%E0%B4%A1%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%8E%E0%B4%AF%E0%B5%BC%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%9C%E0%B5%86.%E0%B4%8E%E0%B4%AB%E0%B5%8D.%E0%B4%95%E0%B5%86.%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B1%E0%B4%BF&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jfklibrary.org%2FJFK%2FJFK-in-History%2FJFK-and-the-Student-Airlift.aspx&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 73-74</span> </li> <li id="cite_note-thguardian2-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-thguardian2_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140602153258/http://www.theguardian.com/commentisfree/2008/oct/11/blackhistorymonth-race2">"ദ വിന്നിങ് പാർട്ട്ണർഷിപ്പ്"</a>. ദ ഗാർഡിയൻ. 11 ഒക്ടോബർ 2008. Archived from the original on 2014-06-02<span class="reference-accessdate">. Retrieved 02 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D+%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B5%BC%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D&amp;rft.date=2008-10-11&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fcommentisfree%2F2008%2Foct%2F11%2Fblackhistorymonth-race2&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 79</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 92</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 93</span> </li> <li id="cite_note-collegeofnairobi1-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-collegeofnairobi1_16-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305192756/http://archive.uonbi.ac.ke/sites/default/files/mathai.pdf">"വങ്കാരി മാതായ്"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. യൂണിവേഴ്സിറ്റി കോളേജ് ഓഫ് നെയ്റോബി. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://archive.uonbi.ac.ke/sites/default/files/mathai.pdf">the original</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> on 2016-03-05<span class="reference-accessdate">. Retrieved 02 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF+%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B5%87%E0%B4%9C%E0%B5%8D+%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D+%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B4%BF&amp;rft_id=http%3A%2F%2Farchive.uonbi.ac.ke%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fmathai.pdf&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 94-95</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 101</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 106-109</span> </li> <li id="cite_note-nobelprizebiogrophy1-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nobelprizebiogrophy1_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140603045525/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/maathai-bio.html">"വങ്കാരി മാതായ്, ബയോഗ്രഫി"</a>. നോബൽ കമ്മറ്റി. Archived from the original on 2014-06-03<span class="reference-accessdate">. Retrieved 03 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D%2C+%E0%B4%AC%E0%B4%AF%E0%B5%8B%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AB%E0%B4%BF&amp;rft.pub=%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD+%E0%B4%95%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fpeace%2Flaureates%2F2004%2Fmaathai-bio.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 114-118</span> </li> <li id="cite_note-openuk2-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-openuk2_22-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140603052008/http://www2.open.ac.uk/openlearn/women/static/women/wangari-maathai.html">"വങ്കാരി മാതായ്"</a>. ഓപ്പൺ യൂണിവേഴ്സിറ്റി, ലണ്ടൻ. Archived from the original on 2014-06-03<span class="reference-accessdate">. Retrieved 03 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%93%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%BA+%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF%2C+%E0%B4%B2%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%BB&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww2.open.ac.uk%2Fopenlearn%2Fwomen%2Fstatic%2Fwomen%2Fwangari-maathai.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 124-125</span> </li> <li id="cite_note-nytimes689-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nytimes689_24-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140603155932/http://www.nytimes.com/1989/12/06/world/nairobi-journal-skyscraper-s-enemy-draws-a-daily-dose-of-scorn.html?pagewanted=all&amp;src=pm">"നെയ്റോബി ജേണൽ, സ്കൈസ്ക്രാപേഴ്സ് എനിമി ഡ്രോസ് എ ഡെയിലി ഡോസ് ഓഫ് സ്കോൺ"</a>. ന്യൂയോർക്ക് ടൈംസ്. 06 ഡിസംബർ 1989. Archived from the original on 2014-06-03<span class="reference-accessdate">. Retrieved 03 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B4%BF+%E0%B4%9C%E0%B5%87%E0%B4%A3%E0%B5%BD%2C+%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%AA%E0%B5%87%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%8E%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B4%BF+%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%8E+%E0%B4%A1%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF+%E0%B4%A1%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D+%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B5%BA&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F1989%2F12%2F06%2Fworld%2Fnairobi-journal-skyscraper-s-enemy-draws-a-daily-dose-of-scorn.html%3Fpagewanted%3Dall%26src%3Dpm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> and <code class="cs1-code">&#124;date=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 139-151</span> </li> <li id="cite_note-economist2106-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-economist2106_26-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140603160634/http://www.economist.com/node/7939651">"കോൺസർവേഷൻ ആന്റ് ഫെമിനിസ്, ആഫ്രിക്കൻ ഗ്രീൻഹാർട്ട്"</a>. ദ ഇക്കണോമിസ്റ്റ്. 2006-09-21. Archived from the original on 2014-06-03<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2014-07-03</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B5%BA%E0%B4%B8%E0%B5%BC%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%BB+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B5%86%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%2C+%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BB+%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D&amp;rft.date=2006-09-21&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.economist.com%2Fnode%2F7939651&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 151-155</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 156-160</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 160-163</span> </li> <li id="cite_note-greenbelt1-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-greenbelt1_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFവങ്കാരി2003" class="citation book cs1">വങ്കാരി, മാതായ് (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=4bDghrBcXzUC&amp;printsec=frontcover&amp;dq=Greenbelt&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=a6eOU6X2GaSa0AWs_oHADQ&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=Greenbelt&amp;f=false"><i>ദ ഗ്രീൻബെൽറ്റ് മൂവ്മെന്റ്, ഷെയറിംഗ് ദ അപ്പ്രോച്ച് ആന്റ് എക്സ്പീരിയൻസ്</i></a>. ലാന്റേൺ ബുക്സ്. p.&#160;6. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-1590560402" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-1590560402"><bdi>978-1590560402</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B5%BB%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%2C+%E0%B4%B7%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D+%E0%B4%A6+%E0%B4%85%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%8E%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft.pages=6&amp;rft.pub=%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B5%BA+%E0%B4%AC%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft.date=2003&amp;rft.isbn=978-1590560402&amp;rft.aulast=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF&amp;rft.aufirst=%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D4bDghrBcXzUC%26printsec%3Dfrontcover%26dq%3DGreenbelt%26hl%3Den%26sa%3DX%26ei%3Da6eOU6X2GaSa0AWs_oHADQ%26redir_esc%3Dy%23v%3Donepage%26q%3DGreenbelt%26f%3Dfalse&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">മാതൃഭൂമി ഹരിശ്രീ, 2011 ഒക്ടോബർ 15, പേജ് 11</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 175-179</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 180-183</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 190-193</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 196</span> </li> <li id="cite_note-theecologist1-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-theecologist1_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20150522073417/https://www.questia.com/">"ദ ഗുഡ്, ദ ബാഡ് ആന്റ് ദ അഗ്ലി"</a>. ദ ഇക്കോളജിസ്റ്റ്. 01 ഏപ്രിൽ 2001. Archived from the original on 2015-05-22<span class="reference-accessdate">. Retrieved 05 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%97%E0%B5%81%E0%B4%A1%E0%B5%8D%2C+%E0%B4%A6+%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%A1%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%A6+%E0%B4%85%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF&amp;rft.pub=%E0%B4%A6+%E0%B4%87%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%9C%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fwww.questia.com%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> and <code class="cs1-code">&#124;date=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 193-203</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 208-215</span> </li> <li id="cite_note-newyorktimes-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-newyorktimes_39-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFമാർക്" class="citation news cs1">മാർക്, ലേസി (09 ഒക്ടോബർ 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140605153049/http://www.nytimes.com/2004/10/09/international/africa/09kenya.html?_r=1&amp;">"ലൈക്ക് എ ട്രീ, അൺബൗ‍ഡ്"</a>. ന്യൂയോർക്ക്ടൈംസ്. Archived from the original on 2014-06-05<span class="reference-accessdate">. Retrieved 05 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D+%E0%B4%8E+%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%2C+%E0%B4%85%E0%B5%BA%E0%B4%AC%E0%B5%97%E2%80%8D%E0%B4%A1%E0%B5%8D&amp;rft.aulast=%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%95%E0%B5%8D&amp;rft.aufirst=%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%B8%E0%B4%BF&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2004%2F10%2F09%2Finternational%2Fafrica%2F09kenya.html%3F_r%3D1%26&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> and <code class="cs1-code">&#124;date=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 217-225</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 226-228</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 230-235</span> </li> <li id="cite_note-allblackwomen-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-allblackwomen_43-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140607092657/http://www.allblackwoman.com/2011/09/29/the-life-of-wangari-muta-maathai/">"ദ ലൈഫ് ഓഫ് വങ്കാരി മുത മാതായ്"</a>. ഓൾബ്ലാക്ക് വുമൺ.കോം. Archived from the original on 2014-06-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved 07 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%A6+%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%AB%E0%B5%8D+%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D+%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%A4+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.allblackwoman.com%2F2011%2F09%2F29%2Fthe-life-of-wangari-muta-maathai%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 235-252</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 254-259</span> </li> <li id="cite_note-46"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-46">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 261-270</span> </li> <li id="cite_note-bbc201999-47"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bbc201999_47-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140607103647/http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/monitoring/258640.stm">"ഈസ്റ്റ് ആഫ്രിക്ക - ദ വീക്ക് ഇൻ റിവ്യൂ"</a>. ബി.ബി.സി. 20 ജനുവരി 1999. Archived from the original on 2014-06-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved 07 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95+-+%E0%B4%A6+%E0%B4%B5%E0%B5%80%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D+%E0%B4%87%E0%B5%BB+%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82&amp;rft.date=1999-01-20&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fworld%2Fmonitoring%2F258640.stm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 270-271</span> </li> <li id="cite_note-bbc1699-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bbc1699_49-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140607103429/http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/421962.stm">"ആഫ്രിക്ക ആൻ എൻഡ് ടു അൺജസ്റ്റീസ് ലാൻഡ് ഡീൽസ്"</a>. ബി.ബി.സി. 16 ഓഗസ്റ്റ് 1999. Archived from the original on 2014-06-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved 07 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95+%E0%B4%86%E0%B5%BB+%E0%B4%8E%E0%B5%BB%E0%B4%A1%E0%B5%8D+%E0%B4%9F%E0%B5%81+%E0%B4%85%E0%B5%BA%E0%B4%9C%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%80%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B5%BB%E0%B4%A1%E0%B5%8D+%E0%B4%A1%E0%B5%80%E0%B5%BD%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft.date=1999-08-16&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fafrica%2F421962.stm&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-50"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-50">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 280-284</span> </li> <li id="cite_note-51"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-51">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 284-285</span> </li> <li id="cite_note-52"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-52">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 286-289</span> </li> <li id="cite_note-53"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-53">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 291</span> </li> <li id="cite_note-nobelprize2004-54"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nobelprize2004_54-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140607115342/http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/peace/laureates/2004/press.html">"2004 സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ പുരസ്കാരം"</a>. നോബൽ പുരസ്കാര സമിതി. Archived from the original on 2014-06-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved 07 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=2004+%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3+%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD+%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%82&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fpeace%2Flaureates%2F2004%2Fpress.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-radioeurope2-55"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-radioeurope2_55-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140607115855/http://www.rferl.org/content/article/1056339.html">"ആഫ്രിക്കാസ് ഫസ്റ്റ് നോബൽ ല്യൂറേറ്റ് അക്സപ്റ്റ് അവാർഡ് അമിഡ്സ് കോൺട്രോവേഴ്സി ഓവർ എയിഡ്സ്"</a>. റേഡിയോ ഫ്രീ യൂറോപ്പ്. 07 ജൂൺ 2004. Archived from the original on 2014-06-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved 07 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD+%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%85%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%85%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%8D+%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B5%BA%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BF+%E0%B4%93%E0%B4%B5%E0%B5%BC+%E0%B4%8E%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rferl.org%2Fcontent%2Farticle%2F1056339.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> and <code class="cs1-code">&#124;date=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-time102004-56"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-time102004_56-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140607120752/http://content.time.com/time/magazine/article/0,9171,901041018-713166,00.html">"10 ക്വസ്റ്റ്യൻസ് - വങ്കാരി മാതായ്"</a>. ടൈം മാസിക. 10 ഒക്ടോബർ 2004. Archived from the original on 2014-06-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved 07 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=10+%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D+-+%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;rft.date=2004-10-10&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fcontent.time.com%2Ftime%2Fmagazine%2Farticle%2F0%2C9171%2C901041018-713166%2C00.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-57"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-57">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#wm07">അൺബൗഡ്, എ മെമോയർ - വങ്കാരി മാതായ്</a> പുറം 295</span> </li> <li id="cite_note-obamadiary-58"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-obamadiary_58-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1">"ആഫ്രിക്ക 2013". ഒബാമ ഡയറി.കോം.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95+2013&amp;rft.pub=%E0%B4%92%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AE+%E0%B4%A1%E0%B4%AF%E0%B4%B1%E0%B4%BF.%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%82&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">&#124;access-date=</code> requires <code class="cs1-code">&#124;url=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#accessdate_missing_url" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment">Missing or empty <code class="cs1-code">&#124;url=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#cite_web_url" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-mailguardian-59"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-mailguardian_59-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140609045700/http://mg.co.za/article/2006-08-28-obama-press-freedom-is-like-tending-a-garden">"ഒബാമ, പ്രസ്സ് ഫ്രീഡം ഈസ് ലൈക്ക് ടെൻഡിംഗ് എ ഗാർഡൻ"</a>. മെയിൽഗാർഡിയൻ. 28 ഓഗസ്റ്റ് 2006. Archived from the original on 2014-06-09<span class="reference-accessdate">. Retrieved 09 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%92%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AE%2C+%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%82+%E0%B4%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D+%E0%B4%9F%E0%B5%86%E0%B5%BB%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D+%E0%B4%8E+%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%BB&amp;rft.date=2006-08-28&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fmg.co.za%2Farticle%2F2006-08-28-obama-press-freedom-is-like-tending-a-garden&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-thehindu611-60"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-thehindu611_60-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140601154603/http://www.thehindu.com/news/international/article2486607.ece?homepage=true">"നോബൽ പ്രൈസ് ല്യൂറേറ്റ് വംഗാരി മാതായ് ഡൈസ്"</a>. ദ ഹിന്ദു. 2011-09-26. Archived from the original on 2014-06-01<span class="reference-accessdate">. Retrieved 01 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD+%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D+%E0%B4%A1%E0%B5%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D&amp;rft.date=2011-09-26&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thehindu.com%2Fnews%2Finternational%2Farticle2486607.ece%3Fhomepage%3Dtrue&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-bbc092011-61"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-bbc092011_61-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140609050942/http://www.bbc.com/news/world-africa-15056502">"കെനിയാസ് നോബൽ ല്യൂറേറ്റ് വങ്കാരി മാതായ് ഡൈസ് അറ്റ് ഏജ് ഓഫ് 71"</a>. ബി.ബി.സി. 2014-09-26. Archived from the original on 2014-06-09<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2014-06-09</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.atitle=%E0%B4%95%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD+%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D+%E0%B4%A1%E0%B5%88%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%85%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%8F%E0%B4%9C%E0%B5%8D+%E0%B4%93%E0%B4%AB%E0%B5%8D+71&amp;rft.date=2014-09-26&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-africa-15056502&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_news" title="ഫലകം:Cite news">cite news</a>}}</code>: CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-wangarimaathaiaward-62"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wangarimaathaiaward_62-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140609053333/http://www.cpfweb.org/77034/en/">"വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം"</a>. കൊളാബറേറ്റീവ് പാർട്ട്ണർഷിപ്പ് ഓൺ ഫോറസ്റ്റ്. Archived from the original on 2014-06-09<span class="reference-accessdate">. Retrieved 09 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D+%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%82&amp;rft.pub=%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B5%8D+%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B5%BC%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D+%E0%B4%93%E0%B5%BA+%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B4%B1%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cpfweb.org%2F77034%2Fen%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-wma2012-63"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-wma2012_63-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140609053613/http://www.cpfweb.org/86207/en/">"വങ്കാരി മാതായ് പുരസ്കാരം 2012"</a>. കൊളാബറേറ്റീവ് പാർട്ട്ണർഷിപ്പ് ഓൺ ഫോറസ്റ്റ്. Archived from the original on 2014-06-09<span class="reference-accessdate">. Retrieved 09 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D+%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%82+2012&amp;rft.pub=%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B3%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%80%E0%B4%B5%E0%B5%8D+%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B5%BC%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D+%E0%B4%93%E0%B5%BA+%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B4%B1%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cpfweb.org%2F86207%2Fen%2F&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-universityofnairobi-64"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-universityofnairobi_64-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140609053919/http://wmi.uonbi.ac.ke/node/4152">"നേപ്പാളീസ് ആക്ടിവിസ്റ്റ് വിൻസ് ഫസ്റ്റ് വങ്കാരി മാതായ് അവാർഡ്"</a>. നെയ്റോബി സർവ്വകലാശാല (വങ്കാരി മാതായ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ പീസ് ആന്റ് എൻവിറോൺമെന്റൽ സ്റ്റഡീസ്). Archived from the original on 2014-06-09<span class="reference-accessdate">. Retrieved 09 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%A8%E0%B5%87%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%80%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D+%E0%B4%85%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%A1%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B4%BF+%E0%B4%B8%E0%B5%BC%E0%B4%B5%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%95%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B2+%28%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D+%E0%B4%87%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D+%E0%B4%AB%E0%B5%8B%E0%B5%BC+%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D+%E0%B4%8E%E0%B5%BB%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B5%BA%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%BD+%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%A1%E0%B5%80%E0%B4%B8%E0%B5%8D%29&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwmi.uonbi.ac.ke%2Fnode%2F4152&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-apfl-65"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-apfl_65-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20140607122216/http://www.thp.org/what_we_do/key_initiatives/honoring_africa_leadership/overview">"ഓണറിംഗ് ആഫ്രിക്കാസ് ലീഡർഷിപ്പ്"</a>. ദ ഹങ്കർ പ്രൊജക്ട്. Archived from the original on 2014-06-07<span class="reference-accessdate">. Retrieved 07 ജൂൺ 2014</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%E0%B4%93%E0%B4%A3%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D+%E0%B4%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D+%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B5%BC%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D&amp;rft.pub=%E0%B4%A6+%E0%B4%B9%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BC+%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8A%E0%B4%9C%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thp.org%2Fwhat_we_do%2Fkey_initiatives%2Fhonoring_africa_leadership%2Foverview&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_web" title="ഫലകം:Cite web">cite web</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Check date values in: <code class="cs1-code">&#124;accessdate=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#bad_date" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span><span class="cs1-maint citation-comment">CS1 maint: bot: original URL status unknown (<a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> </ol></div> <p><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="wm07" class="citation book cs1">വങ്കാരി, മാതായ് (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=l2N-0aShSGAC&amp;dq="><i>അൺബോഡ്: എ മെമോയർ</i></a>. ആങ്കർ. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a>&#160;<a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-0307275202" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-0307275202"><bdi>978-0307275202</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%E0%B4%85%E0%B5%BA%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D%3A+%E0%B4%8E+%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AE%E0%B5%8B%E0%B4%AF%E0%B5%BC&amp;rft.pub=%E0%B4%86%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BC&amp;rft.date=2007&amp;rft.isbn=978-0307275202&amp;rft.aulast=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF&amp;rft.aufirst=%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dl2N-0aShSGAC%26dq%3D&amp;rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF+%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" class="Z3988"></span> </p> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3859918">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4107403">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="സമാധാനത്തിനുള്ള_നോബൽ_സമ്മാനം_ലഭിച്ചവർ" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background:#d3d3d3;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3859918"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4123622">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize" title="ഫലകം:Nobel Peace Prize"><abbr title="ഫലകം കാണുക">ക</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86_%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize" title="ഫലകത്തിന്റെ സംവാദം:Nobel Peace Prize"><abbr title="ഫലകത്തിന്റെ സംവാദതാൾ">സ</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:EditPage/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize" title="പ്രത്യേകം:EditPage/ഫലകം:Nobel Peace Prize"><abbr title="ഫലകം തിരുത്തുക">തി</abbr></a></li></ul></div><div id="സമാധാനത്തിനുള്ള_നോബൽ_സമ്മാനം_ലഭിച്ചവർ" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Nobel_Peace_Prize" class="mw-redirect" title="Nobel Peace Prize">സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം</a> ലഭിച്ചവർ</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#d3d3d3;">1901–1925</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%B7%E0%B5%8B%E0%B5%BA_%E0%B4%B9%E0%B5%86%E0%B5%BB%E0%B4%B1%E0%B4%BF_%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%A8%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D" title="ഷോൺ ഹെൻറി ഡ്യൂനന്റ്">ഹെൻറി ഡ്യുനന്റ്</a> / <a href="/wiki/Fr%C3%A9d%C3%A9ric_Passy" class="mw-redirect" title="Frédéric Passy">പാസി</a> (1901)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%89lie_Ducommun&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Élie Ducommun (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Ducommun</a> / <a href="/w/index.php?title=Charles_Albert_Gobat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Charles Albert Gobat (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഗോബട്ട്</a> (1902)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Randal_Cremer&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Randal Cremer (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ക്രെമർ</a> (1903)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Institut_de_droit_international&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Institut de droit international (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">IDI</a> (1904)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE_%E0%B4%B5%E0%B5%8B%E0%B5%BA_%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B5%BC" class="mw-redirect" title="ബർത്താ വോൺ സുട്ട്ണർ">സുട്ട്ണർ</a> (1905)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%BC_%E0%B4%B1%E0%B5%82%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B5%E0%B5%86%E0%B5%BD%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="തിയോഡർ റൂസ്‌വെൽറ്റ്">റൂസ്‌വെൽറ്റ്</a> (1906)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ernesto_Teodoro_Moneta&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ernesto Teodoro Moneta (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">മൊനേറ്റ</a> / <a href="/w/index.php?title=Louis_Renault_(jurist)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Louis Renault (jurist) (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">റിനോൾട്</a> (1907)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Klas_Pontus_Arnoldson&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Klas Pontus Arnoldson (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ആർ‌നോൾഡ്‌സൺ</a> / <a href="/w/index.php?title=Fredrik_Bajer&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Fredrik Bajer (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ബജേർ</a> (1908)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Auguste_Marie_Francois_Beernaert&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Auguste Marie Francois Beernaert (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Beernaert</a> / <a href="/w/index.php?title=Paul-Henri-Benjamin_d%27Estournelles_de_Constant&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Paul-Henri-Benjamin d&#39;Estournelles de Constant (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Estournelles de Constant</a> (1909)</li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Peace_Bureau&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="International Peace Bureau (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">IPB</a> (1910)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tobias_Michael_Carel_Asser&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tobias Michael Carel Asser (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">അസ്സർ</a> / <a href="/w/index.php?title=Alfred_Hermann_Fried&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alfred Hermann Fried (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഫ്രൈഡ്</a> (1911)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Elihu_Root&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Elihu Root (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">റൂട്ട്</a> (1912)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Henri_La_Fontaine&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Henri La Fontaine (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">La Fontaine</a> (1913)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="റെഡ്ക്രോസ്">റെഡ്ക്രോസ്</a> (1917)</li> <li><a href="/wiki/Woodrow_Wilson" class="mw-redirect" title="Woodrow Wilson">വിൽ‌സൺ</a> (1919)</li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9on_Bourgeois&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Léon Bourgeois (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ബോർജോയിസ്</a> (1920)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hjalmar_Branting&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hjalmar Branting (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ബ്രാൻ‌ടിങ്</a> / <a href="/w/index.php?title=Christian_Lous_Lange&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Christian Lous Lange (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ലാംഗേ</a> (1921)</li> <li><a href="/wiki/Fridtjof_Nansen" class="mw-redirect" title="Fridtjof Nansen">നാൻസൻ</a> (1922)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Austen_Chamberlain&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Austen Chamberlain (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">കാംബെർലിൻ</a> / <a href="/wiki/Charles_G._Dawes" class="mw-redirect" title="Charles G. Dawes">ഡേവ്സ്</a> (1925)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#d3d3d3;">1926–1950</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Aristide_Briand&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Aristide Briand (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ബ്രയന്റ്</a> / <a href="/w/index.php?title=Gustav_Stresemann&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gustav Stresemann (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Stresemann</a> (1926)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ferdinand_Buisson&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ferdinand Buisson (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Buisson</a> / <a href="/w/index.php?title=Ludwig_Quidde&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ludwig Quidde (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Quidde</a> (1927)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Frank_B._Kellogg&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Frank B. Kellogg (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Kellogg</a> (1929)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nathan_S%C3%B6derblom&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nathan Söderblom (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Söderblom</a> (1930)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B5%BB_%E0%B4%86%E0%B4%A1%E0%B4%82%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="ജെയ്ൻ ആഡംസ്">ആഡംസ്</a> / <a href="/w/index.php?title=Nicholas_Murray_Butler&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nicholas Murray Butler (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Butler</a> (1931)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Norman_Angell&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Norman Angell (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Angell</a> (1933)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Arthur_Henderson&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Arthur Henderson (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Henderson</a> (1934)</li> <li><a href="/wiki/Carl_von_Ossietzky" class="mw-redirect" title="Carl von Ossietzky">Ossietzky</a> (1935)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Carlos_Saavedra_Lamas&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Carlos Saavedra Lamas (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Lamas</a> (1936)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Cecil,_1st_Viscount_Cecil_of_Chelwood&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Robert Cecil, 1st Viscount Cecil of Chelwood (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Cecil</a> (1937)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nansen_passport&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nansen passport (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Nansen Office</a> (1938)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="റെഡ്ക്രോസ്">റെഡ്ക്രോസ്</a> (1944)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Cordell_Hull&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cordell Hull (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Hull</a> (1945)</li> <li><a href="/wiki/Emily_Greene_Balch" class="mw-redirect" title="Emily Greene Balch">Balch</a> / <a href="/w/index.php?title=John_Mott&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="John Mott (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Mott</a> (1946)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Quaker_Peace_and_Social_Witness&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quaker Peace and Social Witness (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">QPSW</a> / <a href="/w/index.php?title=American_Friends_Service_Committee&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="American Friends Service Committee (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">AFSC</a> (1947)</li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Boyd_Orr&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="John Boyd Orr (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Boyd Orr</a> (1949)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ralph_Bunche&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ralph Bunche (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Bunche</a> (1950)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#d3d3d3;">1951–1975</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A9on_Jouhaux&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Léon Jouhaux (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Jouhaux</a> (1951)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B5%BD%E0%B4%AC%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D_%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B5%88%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%BC" title="ആൽബർട്ട് ഷ്വൈറ്റ്സർ">ആൽബർട്ട് ഷ്വൈറ്റ്സർ</a> (1952)</li> <li><a href="/w/index.php?title=George_Marshall&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="George Marshall (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Marshall</a> (1953)</li> <li><a href="/w/index.php?title=United_Nations_High_Commissioner_for_Refugees&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="United Nations High Commissioner for Refugees (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">UNHCR</a> (1954)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lester_B._Pearson&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lester B. Pearson (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Pearson</a> (1957)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Georges_Pire&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Georges Pire (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Pire</a> (1958)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D_%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AF%E0%B5%BD_%E0%B4%AC%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BC" title="ഫിലിപ്പ് നോയൽ ബേക്കർ">ഫിലിപ്പ് നോയൽ ബേക്കർ</a> (1959)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B5%BD%E0%B4%AC%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E2%80%8C_%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B4%B2%E0%B4%BF" title="ആൽബർട്ട്‌ ലിതൂലി">ആൽബർട്ട്‌ ലിതൂലി</a> (1960)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Dag_Hammarskj%C3%B6ld&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dag Hammarskjöld (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Hammarskjöld</a> (1961)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E2%80%8C_%E0%B4%AA%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D%E2%80%8C" class="mw-redirect" title="ലിനസ്‌ പോളിംഗ്‌">പോളിംഗ്‌</a> (1962)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="റെഡ്ക്രോസ്">റെഡ്ക്രോസ്</a> / <a href="/w/index.php?title=International_Federation_of_Red_Cross_and_Red_Crescent_Societies&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">League of Red Cross Societies</a> (1963)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%B2%E0%B5%82%E0%B4%A5%E0%B5%BC_%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D_%E0%B4%9C%E0%B5%82%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BC" title="മാർട്ടിൻ ലൂഥർ കിംഗ് ജൂനിയർ">മാർട്ടിൻ ലൂഥർ കിംഗ് </a> (1964)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%86%E0%B4%AB%E0%B5%8D" title="യൂനിസെഫ്">യൂനിസെഫ്</a> (1965)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ren%C3%A9_Cassin&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="René Cassin (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Cassin</a> (1968)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0_%E0%B4%A4%E0%B5%8A%E0%B4%B4%E0%B4%BF%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%98%E0%B4%9F%E0%B4%A8" title="അന്താരാഷ്ട്ര തൊഴിൽ സംഘടന">ഐഎൽഒ</a> (1969)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%AE%E0%B5%BB_%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%97%E0%B5%8D" title="നോർമൻ ബോർലോഗ്">ബോർലോഗ്</a> (1970)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Willy_Brandt&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Willy Brandt (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Brandt</a> (1971)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B9%E0%B5%86%E0%B5%BB%E2%80%8C%E0%B4%B1%E0%B4%BF_%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9C%E0%B5%BC" title="ഹെൻ‌റി കിസിഞ്ജർ">കിസിഞ്ജർ</a> / <a href="/w/index.php?title=Le_Duc_Tho&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Le Duc Tho (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Le</a> (1973)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Se%C3%A1n_MacBride&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Seán MacBride (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">MacBride</a> / <a href="/w/index.php?title=Eisaku_Sato&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Eisaku Sato (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Sato</a> (1974)</li> <li><a href="/wiki/Andrei_Sakharov" class="mw-redirect" title="Andrei Sakharov">Sakharov</a> (1975)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#d3d3d3;">1976–2000</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Betty_Williams_(nobel_laureate)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Betty Williams (nobel laureate) (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">B.Williams</a> / <a href="/w/index.php?title=Mairead_Corrigan&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Mairead Corrigan (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Corrigan</a> (1976)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%82%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%BF_%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%BC%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B5%BD" title="ആംനസ്റ്റി ഇന്റർനാഷണൽ">ആംനസ്റ്റി</a> (1977)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B9%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%A6%E0%B5%8D_%E0%B4%85%E0%B5%BB%E0%B4%B5%E0%B5%BC_%E0%B4%85%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="മുഹമ്മദ് അൻവർ അൽ സാദത്ത്">സാദത്ത്</a> / <a href="/w/index.php?title=Menachem_Begin&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Menachem Begin (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Begin</a> (1978)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%A6%E0%B5%BC_%E0%B4%A4%E0%B5%86%E0%B4%B0%E0%B5%87%E0%B4%B8" title="മദർ തെരേസ">മദർ തെരേസ</a> (1979)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Adolfo_P%C3%A9rez_Esquivel&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Adolfo Pérez Esquivel (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Esquivel</a> (1980)</li> <li><a href="/w/index.php?title=United_Nations_High_Commissioner_for_Refugees&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="United Nations High Commissioner for Refugees (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">UNHCR</a> (1981)</li> <li><a href="/wiki/Alva_Myrdal" class="mw-redirect" title="Alva Myrdal">Myrdal</a> / <a href="/w/index.php?title=Alfonso_Garc%C3%ADa_Robles&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Alfonso García Robles (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">García Robles</a> (1982)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%B5%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E0%B4%B8" title="ലേക് വലേഹ്സ">ലേക് വലേഹ്സ</a> (1983)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%A1%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D_%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%81" title="ഡെസ്മണ്ട് ടുട്ടു">ഡെസ്മണ്ട് ടുട്ടു</a> (1984)</li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Physicians_for_the_Prevention_of_Nuclear_War&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="International Physicians for the Prevention of Nuclear War (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">IPPNW</a> (1985)</li> <li><a href="/wiki/Elie_Wiesel" class="mw-redirect" title="Elie Wiesel">Wiesel</a> (1986)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C3%93scar_Arias&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Óscar Arias (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Arias</a> (1987)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%90%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%AD_%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%B8%E0%B5%87%E0%B4%A8" title="ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ സമാധാന സേന">ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ സമാധാന സേന</a> (1988)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%86%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8B" title="ടെൻസിൻ ഗ്യാറ്റ്സോ">ടെൻസിൻ ഗ്യാറ്റ്സോ </a> (1989)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%96%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B5%BD_%E0%B4%97%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%AC%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%87%E0%B4%B5%E0%B5%8D" title="മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവ്">ഗോർബച്ചേവ്</a> (1990)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%93%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%8D%E2%80%8C_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B8%E0%B5%82%E0%B4%9A%E0%B4%BF" class="mw-redirect" title="ഓങ്ങ്‌ സാൻ സൂചി">സൂചി</a> (1991)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%97%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B4%BE_%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B5%BB%E0%B4%9A%E0%B5%81_%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%82" title="റിഗോബെർതാ മെൻചു തും">മെൻചു തും</a> (1992)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%A8%E0%B5%86%E0%B5%BD%E2%80%8C%E0%B4%B8%E0%B5%BA_%E0%B4%AE%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%87%E0%B4%B2" title="നെൽ‌സൺ മണ്ടേല">മണ്ടേല</a> / <a href="/wiki/Frederik_Willem_de_Klerk" class="mw-redirect" title="Frederik Willem de Klerk">de Klerk</a> (1993)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%BC_%E0%B4%85%E0%B4%B1%E0%B4%AB%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="യാസർ അറഫാത്ത്">അറഫാത്ത്</a> / <a href="/wiki/Shimon_Peres" class="mw-redirect" title="Shimon Peres">Peres</a> / <a href="/wiki/Yitzhak_Rabin" class="mw-redirect" title="Yitzhak Rabin">Rabin</a> (1994)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Pugwash_Conferences_on_Science_and_World_Affairs&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Pugwash Conferences on Science and World Affairs (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Pugwash Conferences</a> / <a href="/w/index.php?title=Joseph_Rotblat&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Joseph Rotblat (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Rotblat</a> (1995)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Carlos_Filipe_Ximenes_Belo&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Carlos Filipe Ximenes Belo (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Belo</a> / <a href="/w/index.php?title=Jos%C3%A9_Ramos-Horta&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="José Ramos-Horta (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Ramos-Horta</a> (1996)</li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Campaign_to_Ban_Landmines&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="International Campaign to Ban Landmines (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ICBL</a> / <a href="/w/index.php?title=Jody_Williams&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Jody Williams (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">J.Williams</a> (1997)</li> <li><a href="/w/index.php?title=John_Hume&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="John Hume (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Hume</a> / <a href="/w/index.php?title=David_Trimble&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="David Trimble (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Trimble</a> (1998)</li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%A9decins_Sans_Fronti%C3%A8res&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Médecins Sans Frontières (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">MSF</a> (1999)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%82_%E0%B4%A6%E0%B5%87%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E2%80%8C_%E0%B4%9C%E0%B4%99%E0%B5%8D%E2%80%8C" title="കിം ദേയ്‌ ജങ്‌">കിം‌</a> (2000)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;background:#d3d3d3;">2001–2020</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%90%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B8%E0%B4%AD" title="ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ">യു.എൻ</a> / <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%AB%E0%B4%BF_%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="കോഫി അന്നാൻ">അന്നാൻ</a> (2001)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BF_%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%BC" title="ജിമ്മി കാർട്ടർ">കാർട്ടർ</a> (2002)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B5%BB_%E0%B4%87%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%BF" title="ഷിറിൻ ഇബാദി">ഷിറിൻ ഇബാദി</a> (2003)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">മാതായ്</a> (2004)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0_%E0%B4%86%E0%B4%A3%E0%B4%B5%E0%B5%8B%E0%B5%BC%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%9C%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BF" title="അന്താരാഷ്ട്ര ആണവോർജ്ജസമിതി">ഐഎഇഎ</a> / <a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B9%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E2%80%8C_%E0%B4%8E%E0%B5%BD%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%BF" title="മുഹമ്മദ്‌ എൽബറാദി">എൽബറാദി</a> (2005)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%B9%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%A6%E0%B5%8D_%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%A8%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D" title="മുഹമ്മദ് യൂനുസ്">മുഹമ്മദ് യൂനുസ്</a> / <a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B5%BA_%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D" title="ഗ്രാമീൺ ബാങ്ക്">ഗ്രാമീൺ ബാങ്ക്</a> (2006)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B5%BD_%E0%B4%97%E0%B5%8B%E0%B5%BC" title="അൽ ഗോർ">അൽ ഗോർ</a> / <a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B4%B5%E0%B5%BA%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%BD_%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B5%BD_%E0%B4%93%E0%B5%BA_%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%AE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%9A%E0%B5%87%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%8D" title="ഇന്റർഗവൺമെന്റൽ പാനൽ ഓൺ ക്ലൈമറ്റ് ചേഞ്ച്">ഐപിസിസി</a> (2007)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%BF_%E0%B4%85%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF" title="മാർട്ടി അഹ്‌തിസാരി">അഹ്‌തിസാരി</a> (2008)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%92%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AE" title="ബറാക്ക് ഒബാമ">ഒബാമ</a> (2009)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%81_%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B5%8B" title="ലിയു സിയാബോ">ലിയു</a> (2010)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%8E%E0%B4%B2%E0%B5%BB_%E0%B4%9C%E0%B5%8B%E0%B5%BA%E0%B4%B8%E0%B5%BA_%E0%B4%B8%E0%B5%BC%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%AB%E0%B5%8D" title="എലൻ ജോൺസൺ സർലീഫ്">എലൻ</a> / <a href="/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE_%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%AC%E0%B5%8B%E0%B4%B5%E0%B5%80" title="ലെയ്മാ ഗ്ബോവീ">ഗ്ബോവീ</a> / <a href="/wiki/%E0%B4%A4%E0%B4%B5%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B5%BD_%E0%B4%95%E0%B5%BC%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="തവക്കുൽ കർമാൻ">കർമാൻ</a> (2011)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BB" title="യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ">യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ</a> (2012)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A7_%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A7%E0%B4%A8_%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%98%E0%B4%9F%E0%B4%A8" title="രാസായുധ നിരോധന സംഘടന">രാസായുധ നിരോധന സംഘടന</a>(2013)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%88%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B5%8D_%E0%B4%B8%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BF" title="കൈലാഷ് സത്യാർത്ഥി">കൈലാഷ് സത്യാർത്ഥി‎‎</a>/<a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B2_%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B8%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D" title="മലാല യൂസഫ്‌സായ്">മലാല യൂസഫ്‌സായ്‎‎</a>(2014)</li> <li><a href="/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%A3%E0%B5%80%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B5%BD_%E0%B4%A1%E0%B4%AF%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%97%E0%B5%8D_%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%86%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D" title="ടുണീഷ്യൻ നാഷണൽ ഡയലോഗ് ക്വാർട്ടെറ്റ്">ടുണീഷ്യൻ നാഷണൽ ഡയലോഗ് ക്വാർട്ടെറ്റ്</a>(2015)</li> <li><a href="/wiki/Juan_Manuel_Santos" class="mw-redirect" title="Juan Manuel Santos">ഹുവാൻ കാർലോസ് സാന്റോസ്</a>(2016)</li> <li><a href="/wiki/International_Campaign_to_Abolish_Nuclear_Weapons" class="mw-redirect" title="International Campaign to Abolish Nuclear Weapons">ഇന്റർനാഷ്ണൽ കാമ്പെയിൻ ടു അബോളിഷ് നൂക്ലിയർ വെപ്പൺ</a>(2017)</li> <li><a href="/wiki/Denis_Mukwege" class="mw-redirect" title="Denis Mukwege">ഡെന്നിസ് മുക്വെഗെ</a>&#160;/&#32;<a href="/wiki/Nadia_Murad" class="mw-redirect" title="Nadia Murad">നാദിയ മുരാദ്</a>(2018)</li> <li><a href="/wiki/Abiy_Ahmed" class="mw-redirect" title="Abiy Ahmed">അബി അഹമ്മദ് അലി</a>(2019)</li> <li><a href="/wiki/World_Food_Programme" class="mw-redirect" title="World Food Programme">ലോകഭക്ഷ്യപദ്ധതി</a>(2020)</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2" style="background:#d3d3d3;"><div><a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize" title="ഫലകം:Nobel Peace Prize"><b>Complete roster</b></a>: <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize_Laureates_1901-1925&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഫലകം:Nobel Peace Prize Laureates 1901-1925 (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">1901–1925</a>&#160;<b>&#183;</b>&#32; <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize_Laureates_1926-1950&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഫലകം:Nobel Peace Prize Laureates 1926-1950 (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">1926–1950</a>&#160;<b>&#183;</b>&#32; <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize_Laureates_1951-1975&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഫലകം:Nobel Peace Prize Laureates 1951-1975 (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">1951–1975</a>&#160;<b>&#183;</b>&#32; <a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize_Laureates_1976-2000" class="mw-redirect" title="ഫലകം:Nobel Peace Prize Laureates 1976-2000">1976–2000</a>&#160;<b>&#183;</b>&#32; <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Nobel_Peace_Prize_Laureates_2001-2025&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ഫലകം:Nobel Peace Prize Laureates 2001-2025 (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">2001–present</a></div></td></tr></tbody></table></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.codfw.main‐f69cdc8f6‐2jqt7 Cached time: 20241122064659 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [vary‐revision‐sha1, show‐toc] CPU time usage: 0.853 seconds Real time usage: 0.981 seconds Preprocessor visited node count: 4031/1000000 Post‐expand include size: 172412/2097152 bytes Template argument size: 5405/2097152 bytes Highest expansion depth: 18/100 Expensive parser function count: 3/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 138641/5000000 bytes Lua time usage: 0.517/10.000 seconds Lua memory usage: 23214569/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 848.753 1 -total 30.04% 254.964 1 ഫലകം:Infobox_Person 24.79% 210.366 1 ഫലകം:Infobox 22.14% 187.930 1 ഫലകം:Reflist 16.33% 138.574 10 ഫലകം:Cite_book 13.14% 111.521 2 ഫലകം:Lang-en 12.79% 108.555 2 ഫലകം:Language_with_name 12.51% 106.167 2 ഫലകം:Lang 12.35% 104.825 1 ഫലകം:Nobel_Peace_Prize 11.83% 100.404 1 ഫലകം:Navbox --> <!-- Saved in parser cache with key mlwiki:pcache:idhash:79862-0!canonical and timestamp 20241122064659 and revision id 3790236. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&amp;useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=വങ്കാരി_മാതായ്&amp;oldid=3790236">https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=വങ്കാരി_മാതായ്&amp;oldid=3790236</a>" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="പ്രത്യേകം:വർഗ്ഗങ്ങൾ">വർഗ്ഗങ്ങൾ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" class="mw-redirect" title="വർഗ്ഗം:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_maint:_bot:_original_URL_status_unknown" title="വർഗ്ഗം:CS1 maint: bot: original URL status unknown">CS1 maint: bot: original URL status unknown</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_errors:_requires_URL&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="വർഗ്ഗം:CS1 errors: requires URL (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">CS1 errors: requires URL</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Pages_using_infobox_person_with_unknown_empty_parameters&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="വർഗ്ഗം:Pages using infobox person with unknown empty parameters (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Pages using infobox person with unknown empty parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Articles_containing_English-language_text" title="വർഗ്ഗം:Articles containing English-language text">Articles containing English-language text</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A5%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B5%BC" title="വർഗ്ഗം:പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തകർ">പരിസ്ഥിതിപ്രവർത്തകർ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82_%E0%B4%B2%E0%B4%AD%E0%B4%BF%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%B5%E0%B5%BC" title="വർഗ്ഗം:സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം ലഭിച്ചവർ">സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം ലഭിച്ചവർ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%A8%E0%B5%8B%E0%B4%AC%E0%B5%BD_%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%82_%E0%B4%A8%E0%B5%87%E0%B4%9F%E0%B4%BF%E0%B4%AF_%E0%B4%B5%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:നോബൽ സമ്മാനം നേടിയ വനിതകൾ">നോബൽ സമ്മാനം നേടിയ വനിതകൾ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:1940-%E0%B5%BD_%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%B5%E0%B5%BC" title="വർഗ്ഗം:1940-ൽ ജനിച്ചവർ">1940-ൽ ജനിച്ചവർ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%8F%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B5%BD_1-%E0%B4%A8%E0%B5%8D_%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%B5%E0%B5%BC" title="വർഗ്ഗം:ഏപ്രിൽ 1-ന് ജനിച്ചവർ">ഏപ്രിൽ 1-ന് ജനിച്ചവർ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:2011-%E0%B5%BD_%E0%B4%AE%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%B5%E0%B5%BC" title="വർഗ്ഗം:2011-ൽ മരിച്ചവർ">2011-ൽ മരിച്ചവർ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B5%86%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%82%E0%B4%AC%E0%B5%BC_25-%E0%B4%A8%E0%B5%8D_%E0%B4%AE%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%B5%E0%B5%BC" title="വർഗ്ഗം:സെപ്റ്റംബർ 25-ന് മരിച്ചവർ">സെപ്റ്റംബർ 25-ന് മരിച്ചവർ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വർഗ്ഗങ്ങൾ: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_errors:_dates" title="വർഗ്ഗം:CS1 errors: dates">CS1 errors: dates</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_errors:_access-date_without_URL" title="വർഗ്ഗം:CS1 errors: access-date without URL">CS1 errors: access-date without URL</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9E%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:തിരഞ്ഞെടുത്ത ലേഖനങ്ങൾ">തിരഞ്ഞെടുത്ത ലേഖനങ്ങൾ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Pages_using_infobox_person_with_unknown_parameters" title="വർഗ്ഗം:Pages using infobox person with unknown parameters">Pages using infobox person with unknown parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Articles_with_hCards" title="വർഗ്ഗം:Articles with hCards">Articles with hCards</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ഈ താൾ അവസാനം തിരുത്തപ്പെട്ടത്: 01:30, 6 ഒക്ടോബർ 2022.</li> <li id="footer-info-copyright">വിവരങ്ങൾ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">ക്രിയേറ്റീവ് കോമൺസ് ആട്രിബ്യൂഷൻ-ഷെയർഎലൈക്ക് അനുമതിപത്ര</a> പ്രകാരം ലഭ്യമാണ്; മേൽ നിബന്ധനകൾ ഉണ്ടായേക്കാം. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾക്ക് <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/ml">ഉപയോഗനിബന്ധനകൾ</a> കാണുക.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">സ്വകാര്യതാനയം</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82">വിക്കിപീഡിയ സം‌രംഭത്തെക്കുറിച്ച്</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AA%E0%B5%8A%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82">നിരാകരണങ്ങൾ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">പെരുമാറ്റച്ചട്ടം</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ഡെവലപ്പർമാർ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ml.wikipedia.org">സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">കുക്കി പ്രസ്താവന</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ml.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">മൊബൈൽ ദൃശ്യരൂപം</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-7s9zb","wgBackendResponseTime":157,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.853","walltime":"0.981","ppvisitednodes":{"value":4031,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":172412,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5405,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":3,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":138641,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 848.753 1 -total"," 30.04% 254.964 1 ഫലകം:Infobox_Person"," 24.79% 210.366 1 ഫലകം:Infobox"," 22.14% 187.930 1 ഫലകം:Reflist"," 16.33% 138.574 10 ഫലകം:Cite_book"," 13.14% 111.521 2 ഫലകം:Lang-en"," 12.79% 108.555 2 ഫലകം:Language_with_name"," 12.51% 106.167 2 ഫലകം:Lang"," 12.35% 104.825 1 ഫലകം:Nobel_Peace_Prize"," 11.83% 100.404 1 ഫലകം:Navbox"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.517","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":23214569,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-2jqt7","timestamp":"20241122064659","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0d35\u0d19\u0d4d\u0d15\u0d3e\u0d30\u0d3f \u0d2e\u0d3e\u0d24\u0d3e\u0d2f\u0d4d","url":"https:\/\/ml.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B4%B5%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46795","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q46795","author":{"@type":"Organization","name":"\u0d35\u0d3f\u0d15\u0d4d\u0d15\u0d3f\u0d2e\u0d40\u0d21\u0d3f\u0d2f \u0d2a\u0d26\u0d4d\u0d27\u0d24\u0d3f\u0d15\u0d33\u0d3f\u0d7d \u0d38\u0d02\u0d2d\u0d3e\u0d35\u0d28 \u0d1a\u0d46\u0d2f\u0d4d\u0d2f\u0d41\u0d28\u0d4d\u0d28\u0d35\u0d7c"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-09-17T14:17:34Z","dateModified":"2022-10-06T01:30:02Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d8\/Wangari_Maathai.jpg"}</script> </body> </html>

Pages： 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10