CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be-tarask" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Трэцяя Ўстаўная грамата — Вікіпэдыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )be_x_oldwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","травень","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","сьнежань"],"wgRequestId":"ae03d3d0-bd42-4ae4-b77a-aecf8e346642","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Трэцяя_Ўстаўная_грамата","wgTitle":"Трэцяя Ўстаўная грамата","wgCurRevisionId":2366601,"wgRevisionId":2366601,"wgArticleId":134097,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі","Вікіпэдыя:Выява ў картцы супадае з выявай у тэксьце","Дакумэнты Беларускай Народнай Рэспублікі","Падзеі 1918 году", "Падзеі 25 сакавіка","Дзень Волі","1918 год у Беларусі"],"wgPageViewLanguage":"be-tarask","wgPageContentLanguage":"be-tarask","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Трэцяя_Ўстаўная_грамата","wgRelevantArticleId":134097,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be-tarask","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be-tarask"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false, "wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q83470","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media", "site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.blpEditNotice","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be-tarask&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/BNR_Third_charter.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1956"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/BNR_Third_charter.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="1304"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/BNR_Third_charter.png/640px-BNR_Third_charter.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="1043"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Трэцяя Ўстаўная грамата — Вікіпэдыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be-tarask.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Рэдагаваць" href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпэдыя (be-tarask)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be-tarask.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be-x-old"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпэдыя — Atom-стужка" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Трэцяя_Ўстаўная_грамата rootpage-Трэцяя_Ўстаўная_грамата skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсьці да зьместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Наведаць галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%8B%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Паказаць выпадковы артыкул [x]" accesskey="x"><span>Выпадковы артыкул</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA_%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%85"><span>Рубрыкацыя</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B"><span>Абраныя артыкулы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Удзел </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-bad-image" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%B7%D1%8C%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%8B" title="Сьпіс апошніх зьменаў у Вікіпэдыі. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія зьмены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0" title="Месца, каб пра ўсё даведацца"><span>Дапамога</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be_x_old.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="вольная энцыкляпэдыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be_x_old.svg" width="120" height="12" style="width: 7.5em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%BE%D1%88%D1%83%D0%BA" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пошук у Вікіпэдыі" aria-label="Пошук у Вікіпэдыі" autocapitalize="sentences" title="Шукаць у Вікіпэдыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Спэцыяльныя:Пошук"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя прылады"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask" class=""><span>Ахвяраваньні</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F+%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F+%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсьці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Болей парамэтраў" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя прылады" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя прылады</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Карыстацкае мэню" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be-x-old.wikipedia.org&uselang=be-tarask"><span>Ахвяраваньні</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%8C_%D1%80%D0%B0%D1%85%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BA&returnto=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F+%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Мы прапануем вам стварыць уліковы запіс і ўвайсьці, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A3%D0%B2%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D1%81%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BC%D1%83&returnto=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F+%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Вас запрашаюць увайсьці, хаця гэта і неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсьці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для неаўтарызаваных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0:%D0%A3%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D1%96%D0%BD%D1%8B" aria-label="Даведайцеся пра рэдагаваньне болей"><span>даведацца болей</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D1%91%D1%81%D0%B0%D0%BA" title="Сьпіс рэдагаваньняў, зробленых з гэтага IP-адрасу [y]" accesskey="y"><span>Унёсак</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B" title="Старонка гутарак пра рэдагаваньні, зробленыя з гэтага IP-адрасу [n]" accesskey="n"><span>Гутаркі</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Зьмест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Зьмест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Гісторыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Гісторыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Гісторыя</span> </div> </a> <ul id="toc-Гісторыя-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Зьмест" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Зьмест"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Зьмест</span> </div> </a> <ul id="toc-Зьмест-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Падпісанты" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Падпісанты"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Падпісанты</span> </div> </a> <ul id="toc-Падпісанты-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-У_мастацве" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#У_мастацве"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>У мастацве</span> </div> </a> <ul id="toc-У_мастацве-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Глядзіце_таксама" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Глядзіце_таксама"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Глядзіце таксама</span> </div> </a> <ul id="toc-Глядзіце_таксама-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Заўвагі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Заўвагі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Заўвагі</span> </div> </a> <ul id="toc-Заўвагі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Крыніцы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Крыніцы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Крыніцы</span> </div> </a> <ul id="toc-Крыніцы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Літаратура" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Літаратура"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Літаратура</span> </div> </a> <ul id="toc-Літаратура-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Вонкавыя_спасылкі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Вонкавыя_спасылкі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Вонкавыя спасылкі</span> </div> </a> <ul id="toc-Вонкавыя_спасылкі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Зьмест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Схаваць/паказаць зьмест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Схаваць/паказаць зьмест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Трэцяя Ўстаўная грамата</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсьці да артыкула на іншай мове. Выбраць з: 4 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-4" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">4 мовы</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Трэцяя Устаўная грамата — беларуская" lang="be" hreflang="be" data-title="Трэцяя Устаўная грамата" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="беларуская" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Third_Constituent_Charter" title="Third Constituent Charter — ангельская" lang="en" hreflang="en" data-title="Third Constituent Charter" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ангельская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8C%D1%8F_%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Третья уставная грамота БНР — расейская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Третья уставная грамота БНР" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="расейская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8F_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Третя Статутна грамота — украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Третя Статутна грамота" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83470#sitelinks-wikipedia" title="Рэдагаваць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Паказаць зьмест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Артыкул</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5:%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Абмеркаваньне зьместу старонкі (старонка не існуе) [t]" accesskey="t"><span>Абмеркаваньне</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Зьмяніць варыянт мовы" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская (тарашкевіца)</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Рэжымы"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=history" title="Мінулыя вэрсіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструмэнты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструмэнты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструмэнты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Болей вопцыяў" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеяньні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit" title="Рэдагаваць гэтую старонку [v]" accesskey="v"><span>Рэдагаваць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit" title="Рэдагаваць крынічны тэкст гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Рэдагаваць крыніцу</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%83/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Сьпіс усіх старонак, якія спасылаюцца на гэтую [j]" accesskey="j"><span>Спасылкі на старонку</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:RecentChangesLinked/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" rel="nofollow" title="Апошнія зьмены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Зьвязаныя рэдагаваньні</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D1%96" title="Сьпіс усіх спэцыяльных старонак [q]" accesskey="q"><span>Спэцыяльныя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&oldid=2366601" title="Сталая спасылка на гэтую вэрсію старонкі"><span>Сталая спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=info" title="Болей інфармацыі пра гэтую старонку"><span>Зьвесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:CiteThisPage&page=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&id=2366601&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытатаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A2%25D1%2580%25D1%258D%25D1%2586%25D1%258F%25D1%258F_%25D0%258E%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%259E%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25B3%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe-tarask.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A2%25D1%2580%25D1%258D%25D1%2586%25D1%258F%25D1%258F_%25D0%258E%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B0%25D1%259E%25D0%25BD%25D0%25B0%25D1%258F_%25D0%25B3%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2582%25D0%25B0"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F+%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F+%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:DownloadAsPdf&page=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Загрузіць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&printable=yes" title="Вэрсія гэтай старонкі для друку [p]" accesskey="p"><span>Вэрсія для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83470" title="Спасылка на аб’ект у рэпазыторыі зьвестак [g]" accesskey="g"><span>Аб’ект Вікізьвестак</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесьці ў бакавую панэль</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be-tarask" dir="ltr"><table class="infobox" cellspacing="3" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 85%; line-height: 1.5em;"><caption><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Устаўныя граматы БНР">Устаўная грамата</a></caption><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size: 130%; font-weight: bold; line-height: 1.45em; background-color: #e3e3e3;">Трэцяя Ўстаўная грамата</td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-claim-id="Q83470$8C35E7BD-F3C3-4D1A-9B20-8ADB8A9DF399" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P18"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:BNR_Third_charter.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/BNR_Third_charter.png/245px-BNR_Third_charter.png" decoding="async" width="245" height="400" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/BNR_Third_charter.png/368px-BNR_Third_charter.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/BNR_Third_charter.png/491px-BNR_Third_charter.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="1141" /></a></span></span></span></td></tr><tr><th colspan="2" style="line-height: 1.45em; text-align:center; background-color: #ededed"> Заканадаўчы орган </th></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em; background-color: #e3e3e3;"> Нумар </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> 3 </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em; background-color: #e3e3e3;"> Прыняцьце </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <a href="/wiki/25_%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="25 сакавіка">25 сакавіка</a> <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a> (106 гадоў таму) </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em; background-color: #e3e3e3;"> Ухваленьне </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Рада Беларускай Народнай Рэспублікі">Рада Беларускай Народнай Рэспублікі</a> </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em; background-color: #e3e3e3;"> Падпісаньне </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8D%D0%BF_%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Язэп Варонка">Язэп Варонка</a> </td></tr><tr><th style="padding-left: 2px; padding-right: 2px; line-height: 1.45em; background-color: #e3e3e3;"> Уступ у сілу </th><td class="" style="line-height: 1.45em; ;"> 25 сакавіка 1918 </td></tr><tr><td colspan="2" class="" style="line-height: 1.45em; text-align:center; ; ;"><a href="https://be-x-old.wikisource.org/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="extiw" title="s:Трэцяя Ўстаўная грамата">Поўны тэкст</a> у Вікікрыніцах<sup style="line-height:0;font-weight:bold"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Вікікрыніцы">?</a></sup> .</td></tr> </tbody></table> <p><b>Трэ́цяя Ўстаўна́я гра́мата</b> — юрыдычны акт, прыняты <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Рада Беларускай Народнай Рэспублікі">Радай БНР</a> 25 сакавіка 1918 году ў Менску (у <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%BC_%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%B0" title="Дом Маліна">доме Маліна</a>), згодна зь якім <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Беларуская Народная Рэспубліка">Беларуская Народная Рэспубліка</a> абвяшчалася незалежнай дзяржавай. Угодкі гэтае гістарычнае падзеі традыцыйна адзначаюцца <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8B" title="Беларусы">беларусамі</a> як <a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%96" title="Дзень Волі">сьвята аднаўленьня дзяржаўнае незалежнасьці</a>. </p><p>Экзэмпляр Трэцяе Ўстаўное граматы захоўваецца ў <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%9E_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Нацыянальны архіў Рэспублікі Беларусь">Нацыянальным архіве Рэспублікі Беларусь</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гісторыя"><span id=".D0.93.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F"></span>Гісторыя</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Рэдагаваць сэкцыю «Гісторыя»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Гісторыя"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:BNR_Third_charter.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/BNR_Third_charter.png/240px-BNR_Third_charter.png" decoding="async" width="240" height="391" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/BNR_Third_charter.png/360px-BNR_Third_charter.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/BNR_Third_charter.png/480px-BNR_Third_charter.png 2x" data-file-width="700" data-file-height="1141" /></a><figcaption>Трэцяя Ўстаўная грамата</figcaption></figure> <p>Прыняцьце Трэцяе Ўстаўное граматы праходзіла ва ўмовах, калі паводле <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Берасьцейскі мір">Берасьцейскага міру</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" class="mw-redirect" title="Савецкая Расея">Савецкая Расея</a> пагадзілася на акупацыю большае часткі тэрыторыі Беларусі <a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Нямецкая імпэрыя">Нямецкай імпэрыяй</a>. Дакумэнт падсумаваў вынікі ўнутранага змаганьня ў кіраўніцтве Беларускае Народнае Рэспублікі (БНР) і ў <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Беларуская сацыялістычная грамада">Беларускай сацыялістычнай грамадзе (БСГ)</a> па прыняцьці <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Другая Ўстаўная грамата">Другое Ўстаўное граматы да народаў Беларусі</a>, якая незадаволіла незалежніцкую плынь у БСГ (<a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8D%D0%BF_%D0%9B%D1%91%D1%81%D1%96%D0%BA" title="Язэп Лёсік">Язэп Лёсік</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C_%D0%93%D0%B0%D1%80%D1%83%D0%BD" title="Алесь Гарун">Аляксандар Прушынскі</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8B%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D0%A0%D0%B0%D0%BA-%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Сымон Рак-Міхайлоўскі">Сымон Рак-Міхайлоўскі</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8C_%D0%A1%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%87" title="Аркадзь Смоліч">Аркадзь Смоліч</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Браніслаў Тарашкевіч">Браніслаў Тарашкевіч</a> і інш.). Фактычны лідар БСГ Аркадзь Смоліч 9 сакавіка 1918 году зьвярнуўся зь лістом да <a href="/wiki/%D0%86%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9B%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Іван Луцкевіч">Івана Луцкевіча</a>, у якім сьцьвярджаў, што ў кіраўніцтве БНР няма дастаткова сьвядомых прыхільнікаў незалежнасьці Беларусі. 18 сакавіка 1918 году на сходзе <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%8E%D1%81%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%B7%D1%8C%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D1%83" class="mw-redirect" title="Рада Ўсебеларускага зьезду">Рады Ўсебеларускага зьезду 1917 году</a> прыхільнікі незалежнасьці дамагліся ейнага перайменаваньня ў Раду БНР. Яны прынялі пастанову аб ўвядзеньні ў склад Рады БНР <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%86%D0%BB%D0%B0%D1%9E_%D0%9B%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Вацлаў Ластоўскі">Вацлава Ластоўскага</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD_%D0%9B%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Антон Луцкевіч">Антона</a> й Івана Луцкевічаў, <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Ян Станкевіч">Яна Станкевіча</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D0%BA_%D0%A1%D1%8F%D0%BC%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Дамінік Сямашка">Дамініка Сямашкі</a> й <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8D%D0%BF_%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Язэп Туркевіч">Язэпа Туркевіча</a> — прадстаўнікоў <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Віленская беларуская рада">Віленскае беларускае рады (ВБР)</a>, якая 19 лютага 1918 году напярэдадні прыняцьця <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Першая Ўстаўная грамата">Першае Ўстаўное граматы да народаў Беларусі</a> абвясьціла пра разрыў паміж Беларусяй і <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" title="Расея">Расеяй</a>. 23 сакавіка 1918 году Вацлаў Ластоўскі, браты Луцкевічы, Ян Станкевіч і Язэп Туркевіч прыбылі ў Менск. У гэты дзень прыйшоў адказ ураду Нямецкае імпэрыі на заяву <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%82_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" class="mw-redirect" title="Народны Сакратарыят Беларусі">Народнага Сакратарыяту Беларусі</a> ад 9 сакавіка 1918 году аб абвяшчэньні БНР. Паводле тэлеграмы, райхсканцлер <a href="/w/index.php?title=%D2%90%D0%B5%D0%BE%D1%80%D2%91_%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D2%90%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%BB%D1%96%D0%BD%D2%91&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ґеорґ фон Ґертлінґ (старонка не існуе)">Ґеорґ фон Ґертлінґ</a> ня быў здольны прыняць заяву Народнага Сакратарыяту, бо гэта азначала б умяшаньне ва ўнутраныя справы Расеі. Такім парадкам урад Нямецкае імпэрыі па-ранейшаму лічыў Беларусь складовай часткай Расеі й не прызнаваў БНР. З тое прычыны, што бальшавікі ў час адыходу зь Менска 19 лютага 1918 году вывезьлі з сабой скарбы Дзяржаўнага банку, з 23 сакавіка 1918 году Народны Сакратарыят пастанавіў зьвярнуцца па пазыку да ўраду <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Украінская Народная Рэспубліка">Ўкраінскае Народнае Рэспублікі</a>. На гэтым паседжаньні прысутнічалі прадстаўнікі ВБР. Па нарадзе з братам, Антон Луцкевіч прапанаваў абвясьціць поўную незалежнасьць Беларусі ад Расеі — на знак пратэсту супраць гандлю <a href="/wiki/%D0%AD%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%9E" title="Этнічная тэрыторыя беларусаў">беларускімі землямі</a> зь Нямецкай імпэрыяй. Прапанову Антона Луцкевіча з разуменьнем сустрэў Народны Сакратарыят. Старшыня Народнага Сакратарыяту <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8D%D0%BF_%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Язэп Варонка">Язэп Варонка</a> заявіў, што гэтую прапанову трэба абмеркаваць на паседжаньні фракцыі БСГ, бо прадстаўнікі гэтае партыі складалі большасьць у Радзе БНР. У фракцыі група сябраў БСГ на чале з <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80_%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%9E%D1%86%D0%BE%D1%9E" title="Макар Краўцоў">Макарам Краўцовым</a> спачатку выказалася супраць прапановы дзеячоў БНР, але ўрэшце згадзілася з большасьцю<sup id="cite_ref-EHB_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-EHB-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:BNR_(Ruthienie_Blanche)_Map_1918.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/BNR_%28Ruthienie_Blanche%29_Map_1918.jpg/240px-BNR_%28Ruthienie_Blanche%29_Map_1918.jpg" decoding="async" width="240" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/BNR_%28Ruthienie_Blanche%29_Map_1918.jpg/360px-BNR_%28Ruthienie_Blanche%29_Map_1918.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/BNR_%28Ruthienie_Blanche%29_Map_1918.jpg/480px-BNR_%28Ruthienie_Blanche%29_Map_1918.jpg 2x" data-file-width="4400" data-file-height="3015" /></a><figcaption>Мапа <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Беларуская Народная Рэспубліка">Беларускай Народнай Рэспублікі</a>, 1918 г.</figcaption></figure> <p>24 сакавіка 1918 году а 8-й гадзіне вечара пачалося пленарнае паседжаньне Рады БНР. 3 дакладам пра палітычнае становішча Беларусі выступіў Аркадзь Смоліч. Ён прапанаваў прыняць акт аб абвяшчэньні незалежнасьці БНР. Супраць ідэі беларускіх сацыялістаў выступілі расейскія й польскія земскія дзеячы й прадстаўнікі <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BD%D0%B4" title="Бунд">Бунду</a>. Пры галасаваньні ўстрымаліся прадстаўнікі <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%27%D1%8F%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B6%D1%8B%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Аб'яднаная жыдоўская сацыялістычная рабочая партыя">Аб’яднанае жыдоўскае сацыялістычнае рабочае партыі</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%96%D1%8B%D0%B4%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB-%D0%B4%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Жыдоўская сацыял-дэмакратычная рабочая партыя (старонка не існуе)">Жыдоўскае сацыял-дэмакратычнае рабочае партыі</a> й расейскіх <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E-%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%8D%D1%80%D0%B0%D1%9E" title="Партыя сацыялістаў-рэвалюцыянэраў">сацыялістаў-рэвалюцыянэраў</a>. Земская фракцыя абвясьціла пра выхад з Рады БНР. 25 сакавіка 1918 году а 8-й гадзіне раніцы Рада БНР прыняла Трэцюю Устаўную грамату большасьцю галасоў<sup id="cite_ref-EHB_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-EHB-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Зьмест"><span id=".D0.97.D1.8C.D0.BC.D0.B5.D1.81.D1.82"></span>Зьмест</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Рэдагаваць сэкцыю «Зьмест»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: Зьмест"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Historical_borders_of_Belarusians.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Historical_borders_of_Belarusians.png/240px-Historical_borders_of_Belarusians.png" decoding="async" width="240" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Historical_borders_of_Belarusians.png/360px-Historical_borders_of_Belarusians.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/11/Historical_borders_of_Belarusians.png/480px-Historical_borders_of_Belarusians.png 2x" data-file-width="2056" data-file-height="1727" /></a><figcaption> Межы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%82%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Беларуская этнічная тэрыторыя">беларускай этнічнай тэрыторыі</a><br /> <p style="margin: 1px 0 0 0;"><span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border-width: 0px; border-color: black; border-style: solid; background-color:#F0C500; color:#F0C500;">    </span> Паводле <a href="/wiki/%D0%AF%D1%9E%D1%85%D1%96%D0%BC_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Яўхім Карскі">Я. Карскага</a> (1903)</span></p> <p style="margin: 1px 0 0 0;"><span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border-width: 0px; border-color: black; border-style: solid; background-color:#F00000; color:#F00000;">    </span> Паводле <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%BD_%D0%94%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%80-%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Мітрафан Доўнар-Запольскі">М. Доўнар-Запольскага</a> (1919)</span></p> <p style="margin: 1px 0 0 0;"><span style="margin:0px; padding-bottom:1px; font-size:90%; display:block;"><span style="border-width: 0px; border-color: black; border-style: solid; background-color:#000000; color:#000000;">    </span> Сучасныя дзяржаўныя граніцы</span></p> </figcaption></figure> <p>Рада БНР выступіла з патрабаваньнем перагледзець Берасьцейскую мірную дамову. На землях былой <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Расейская імпэрыя">Расейскае імпэрыі</a>, дзе жыве й мае колькасную перавагу беларускі народ, абвяшчалася вольная, незалежная дзяржава; у ейны склад ўвайшлі <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D1%96%D0%BB%D1%91%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Магілёўская губэрня">Магілёўская</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Менская губэрня">Менская</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D1%86%D0%B5%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Віцебская губэрня">Віцебская</a>, беларускія часткі <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Гарадзенская губэрня">Гарадзенскае</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Віленская губэрня">Віленскае</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Смаленская губэрня">Смаленскае</a>, <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%96%D0%B3%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Чарнігаўская губэрня">Чарнігаўскае</a> й суседніх губэрняў (меліся на ўвазе <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%83%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сувалкаўская губэрня (старонка не існуе)">Сувалкаўская</a> й <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%83%D0%B1%D1%8D%D1%80%D0%BD%D1%8F" title="Ковенская губэрня">Ковенская</a> губэрні<sup id="cite_ref-EHB_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-EHB-3"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>). Пацьвярджаліся таксама правы й вольнасьці грамадзянаў і народаў Беларусі, абвешчаныя <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Другая Ўстаўная грамата">Другой Устаўной граматай</a> ад 9 сакавіка 1918 году. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Падпісанты"><span id=".D0.9F.D0.B0.D0.B4.D0.BF.D1.96.D1.81.D0.B0.D0.BD.D1.82.D1.8B"></span>Падпісанты</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Рэдагаваць сэкцыю «Падпісанты»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: Падпісанты"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Арыґінальная грамата — машынапісны аркуш паперы, падпісаны з адваротнага боку й замацаваны дзяржаўнай пячаткай. Сьпіс падпісантаў граматы: </p> <ol><li>Старшыня ўраду й народны сакратар замежных справаў <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8D%D0%BF_%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Язэп Варонка">Язэп Варонка</a>,</li> <li>Народны сакратар вайсковых справаў <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%83%D1%81%D1%8C_%D0%95%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%9E" title="Кастусь Езавітаў">Кастусь Езавітаў</a>,</li> <li>Народны сакратар гаспадаркі <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Ян Серада">Ян Серада</a>,</li> <li>Народны сакратар земляробства <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%88_%D0%93%D1%80%D1%8B%D0%B1" title="Тамаш Грыб">Тамаш Грыб</a>,</li> <li>Кіраўнік справамі <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8F%D0%B2%D0%BE%D0%BD_%D0%97%D0%B0%D1%8F%D1%86" title="Лявон Заяц">Лявон Заяц</a></li> <li>Народны сакратар юстыцыі <a href="/wiki/%D0%AF%D1%84%D1%96%D0%BC_%D0%91%D1%8F%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" class="mw-redirect" title="Яфім Бялевіч">Яфім Бялевіч</a></li> <li>Народны сакратар кантролю <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80%D0%B0_%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%87%D1%8D%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96" title="Пётра Крачэўскі">Пётра Крачэўскі</a></li> <li>Народны сакратар асьветы <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8C_%D0%A1%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%87" title="Аркадзь Смоліч">Аркадзь Смоліч</a>,</li> <li>Народны сакратар апекі <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Палута Бадунова">Палута Бадунова</a>,</li> <li>Народны сакратар пошты й тэлеграфу <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%8F%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%87" title="Аляксандар Карабач">Аляксандар Карабач</a>.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="У_мастацве"><span id=".D0.A3_.D0.BC.D0.B0.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.86.D0.B2.D0.B5"></span>У мастацве</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Рэдагаваць сэкцыю «У мастацве»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: У мастацве"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Pahonia._%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F_(1948).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Pahonia._%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F_%281948%29.jpg/240px-Pahonia._%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F_%281948%29.jpg" decoding="async" width="240" height="343" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8f/Pahonia._%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F_%281948%29.jpg 1.5x" data-file-width="336" data-file-height="480" /></a><figcaption>Эміграцыйная налепка з <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F" title="Пагоня">Пагоняй</a> да Дня Незалежнасьці, 1948 г.</figcaption></figure> <p>25 сакавіка 1920 году <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%9A%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0" title="Янка Купала">Янка Купала</a>, які ў 1919 годзе быў намесьнікам старшыні <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%8D%D1%82_(%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA)" title="Беларускі нацыянальны камітэт (Менск)">Беларускага нацыянальнага камітэту</a> (фактычна віцэ-прэм’ерам Беларусі<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), напісаў верш «25.III.1918 — 25.III.1920. Гадаўшчына — памінкі»<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;"><div class="poem"> <p>Не сьвята сьветлае спраўляці<br /> Сягоньня будзе наш народ.<br /> А трызну па айчыне-маці <br /> Ён справе ў гэты цяжкі год. </p> </div> </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>У вершы паэт выказвае расчараваньне ў выніках прызнаньня незалежнае Беларускае дзяржавы тагачаснай міжнароднай супольнасьцю (у першую чаргу <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%B5%D1%8F" class="mw-redirect" title="Савецкая Расея">Савецкай Расеяй</a> і міжваеннай <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_(1918%E2%80%941939)" title="Польская Рэспубліка (1918—1939)">Польскай Рэспублікай</a>)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Прыняцьце Трэцяе Ўстаўное граматы як дзень аднаўленьня незалежнасьці Беларусі апяваецца ў вершах «На 25 сакавіка» (1932 год)<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> і «На дзень 25.III.1933» (1933 год) <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B7%D1%8D%D0%BF_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Язэп Германовіч">Язэпа Германовіча</a><sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> «25 сакавіка» (1935 год) <a href="/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%85%D0%B0%D1%81%D1%8C_%D0%9C%D0%B0%D1%88%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Міхась Машара">Міхася Машары</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, «Паслухай, што кажа курган» (1944 год), «25 сакавік» (1946 год) і «Былі героі» (1962 год) <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%8C_%D0%97%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80" title="Алесь Змагар">Алеся Змагара</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, «25-ты сакавік» (1950 год) <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BB%D1%8F_%D0%90%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0" title="Натальля Арсеньнева">Натальлі Арсеньневай</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D1%8D%D1%82_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Народны паэт Беларусі">Народны паэт Беларусі</a> <a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%BB_%D0%93%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Ніл Гілевіч">Ніл Гілевіч</a>, які ў 1991 годзе актыўна выступаў за ўсталяваньне 25 сакавіка ў якасьці дзяржаўнага сьвята, мае верш з радкамі «<i>І першым сьвятам Бацькаўшчыны стане Дзень Дваццаць Пятага Сакавіка!</i>»<sup id="cite_ref-Hilevic_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Hilevic-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Верш «25 Сакавіка», напісаны Народным паэтам Беларусі <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D0%B3%D0%BE%D1%80_%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D1%83%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Рыгор Барадулін">Рыгорам Барадуліным</a>, завяршаецца наступнымі радкамі: </p> <table align="center" style="border-collapse:collapse; border-style:none; background-color:transparent; color:inherit; max-width:60em; width:auto; margin:auto;"> <tbody><tr> <td style="width:30px; vertical-align:top; padding-right:0px;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="«"><img alt="«" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Left_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td> <td valign="top" style="padding:2px 1em; font-style:italic;"><div class="poem"> <p>Дваццаць пятага сакавіка —<br /> Наша сьвята,<br /> Пароль<br /> І прысяга!<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> </div> </td> <td style="width:30px; vertical-align:bottom;"><span class="skin-invert" typeof="mw:File"><span title="»"><img alt="»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/22px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png" decoding="async" width="22" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/33px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg/44px-Right_pointing_double_angle_quotation_mark_sh2.svg.png 2x" data-file-width="320" data-file-height="350" /></span></span> </td></tr> <tr> <td colspan="3" style="padding:1ex 0 0 0;"> </td></tr></tbody></table> <p>Вялікая колькасьць мастацкіх паштовак, налепак і кувэртаў, зьвязаных зь сьвяткаваньнем даты прыняцьця Трэцяе Ўстаўное граматы як Дня Незалежнасьці, выйшла з друку намаганьнямі <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BC%D1%96%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" class="mw-redirect" title="Беларуская эміграцыя">Беларускага замежжа</a><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Глядзіце_таксама"><span id=".D0.93.D0.BB.D1.8F.D0.B4.D0.B7.D1.96.D1.86.D0.B5_.D1.82.D0.B0.D0.BA.D1.81.D0.B0.D0.BC.D0.B0"></span>Глядзіце таксама</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Рэдагаваць сэкцыю «Глядзіце таксама»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: Глядзіце таксама"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Першая Ўстаўная грамата">Першая Ўстаўная грамата</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Другая Ўстаўная грамата">Другая Ўстаўная грамата</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Заўвагі"><span id=".D0.97.D0.B0.D1.9E.D0.B2.D0.B0.D0.B3.D1.96"></span>Заўвагі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Рэдагаваць сэкцыю «Заўвагі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: Заўвагі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="font-size:85%; list-style-type: lower-alpha;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text">НАРБ. Ф. 325, воп. 1, атр. 21, арк. 124—125.</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Крыніцы"><span id=".D0.9A.D1.80.D1.8B.D0.BD.D1.96.D1.86.D1.8B"></span>Крыніцы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=7" title="Рэдагаваць сэкцыю «Крыніцы»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: Крыніцы"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text"><span class="citation"><i>Сакалоўскі, У.</i> Надзвычайная місія БНР у Нямеччыне // <i>ARCHE. Пачатак</i>. — 2009. — № 3. — С. 54.</span></span> </li> <li id="cite_note-EHB-3">^ <a href="#cite_ref-EHB_3-0"><sup><i><b>а</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-EHB_3-1"><sup><i><b>б</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-EHB_3-2"><sup><i><b>в</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%A1%D1%96%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Анатоль Сідарэвіч">Сідарэвіч А.</a> Трэцяя Устаўная грамата // <span class="citation" id="CITEREFЭГБ2001"><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Энцыкляпэдыя гісторыі Беларусі">ЭГБ</a>. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Менск">Мн.</span>: 2001 Т. 6. Кн. 1.</span> С. 537.</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text">Трефилов С. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kp.by/daily/26798/3833537/">Янка Купала был де-факто вице-премьером Беларуси, а год спустя его за это арестовали</a><span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:#888">(недаступная спасылка)</span> // <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%B0" class="mw-redirect" title="Камсамольская праўда">Камсамольская праўда</a>, 23 лютага 2018 г.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210825183934/http://rv-blr.com/verse/show/32">Янка Купала. 25.III.1918-25.III.1920 Гадаўшчына-памінкі</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%A1%D1%96%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Анатоль Сідарэвіч">Сідарэвіч А.</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20041126152711/http://arche.home.by/6-2000/sidar600.html">Поўны не акадэмічны</a> // <a href="/wiki/ARCHE_%D0%9F%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%BA" title="ARCHE Пачатак">ARCHE Пачатак</a>. № 6 (11), 2000 г.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">Адважны, В. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kamunikat.org/download.php?item=23420-1.pdf">Выбраныя творы</a> / Вінцук Адважны; уклад., прадм., камент. І. Багдановіч. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="У арыгінале — «Мінск»">Менск</span>: Кнігазбор, 2011. С. 20.</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D0%B0" class="mw-redirect" title="Беларуская крыніца">Беларуская крыніца</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20171001233757/http://files.knihi.com/Knihi/archivy/mab.lt/Krynica_tydniowaja_katalickaja_hazeta_Wilnia,_1919-1925.pdf.zip/163877-1933-13.pdf">№ 13, 1933</a>. С. 2.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BB%D1%8F%D1%85_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%96" class="mw-redirect" title="Шлях моладзі">Шлях моладзі</a>. № 3 (76), 1935. С. 1.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">Алесь Змагар. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://knihi.com/Ales_Zmahar/Da_zhody.html">Да згоды</a>. — Кліўлянд: Выдавецтва Літаратурнае Сустані «Баявая Ўскалось», 1962.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=187810">Наталля Арсеннева. 25-ты сакавік</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 25 сакавіка 2017 г.</span> </li> <li id="cite_note-Hilevic-12"><b><a href="#cite_ref-Hilevic_12-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%BB_%D0%93%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%96%D1%87" title="Ніл Гілевіч">Гілевіч Н.</a> «І запануе воля» // Літаратурная Беларусь. № 3 (139), 2018. С. 1.</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=187813">Рыгор Барадулін. 25 Сакавіка</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 25 сакавіка 2017 г.</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nn.by/?c=ar&i=167376">25 Сакавіка ў паштоўках, канвертах, налепках беларускай эміграцыі — ФОТА</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%88%D0%B0_%D0%9D%D1%96%D0%B2%D0%B0" title="Наша Ніва">Наша Ніва</a>, 25 сакавіка 2016 г.</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Літаратура"><span id=".D0.9B.D1.96.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Літаратура</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=8" title="Рэдагаваць сэкцыю «Літаратура»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: Літаратура"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span class="citation" id="CITEREFЭГБ2001"><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Энцыкляпэдыя гісторыі Беларусі">Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т.</a> / Беларус. Энцыкл.; Рэдкал.: <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8C_%D0%9F%D0%B0%D1%88%D0%BA%D0%BE%D1%9E" title="Генадзь Пашкоў">Г. П. Пашкоў</a> (гал. рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default;" title="Менск">Мн.</span>: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D1%8F%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D1%8F_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D1%83%D1%81%D1%8F_%D0%91%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BA%D1%96" title="Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі">БелЭн</a>, 2001. — Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая. — 591 с. — <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:BookSources/985-11-0214-8" title="Спэцыяльныя:BookSources/985-11-0214-8">ISBN <span class="nowrap">985-11-0214-8</span></a></span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Вонкавыя_спасылкі"><span id=".D0.92.D0.BE.D0.BD.D0.BA.D0.B0.D0.B2.D1.8B.D1.8F_.D1.81.D0.BF.D0.B0.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D1.96"></span>Вонкавыя спасылкі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&veaction=edit&section=9" title="Рэдагаваць сэкцыю «Вонкавыя спасылкі»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>рэдагаваць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: Вонкавыя спасылкі"><span>рэдагаваць крыніцу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="metadata mbox-small" style="border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); background-color:var(--background-color-neutral-subtle, #f8f9fa); color:inherit;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><span typeof="mw:File"><a href="https://wikisource.org/wiki/Special:Search/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Шукаць у Wikisource"><img alt="Шукаць у Wikisource" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Wikisource-logo-be_v2.svg/40px-Wikisource-logo-be_v2.svg.png" decoding="async" width="40" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Wikisource-logo-be_v2.svg/60px-Wikisource-logo-be_v2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Wikisource-logo-be_v2.svg/80px-Wikisource-logo-be_v2.svg.png 2x" data-file-width="450" data-file-height="511" /></a></span></td> <td class="mbox-text" style=""> <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Вікікрыніцы">Вікікрыніцы</a> зьмяшчаюць арыгінальныя матэрыялы, датычныя тэмы артыкула: <div style="margin-left: 10px;"><i><b><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/s:%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="extiw" title="be:s:Трэцяя Устаўная грамата">Трэцяя Устаўная грамата</a></b></i></div> </td> </tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radabnr.org/usthramaty/">Устаўныя граматы БНР</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Рада Беларускай Народнай Рэспублікі">Рада Беларускай Народнай Рэспублікі</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Беларуская_Народная_Рэспубліка_ў_тэмах" style="hlist;padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background: #FF6347;;background: #FF6347"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r2346563">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-прагляд"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D1%9E_%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D1%85" title="Шаблён:Беларуская Народная Рэспубліка ў тэмах"><abbr title="Праглядзець шаблён" style="background: #FF6347;;background: #FF6347;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">п</abbr></a></li><li class="nv-абмеркаваньне"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B1%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D0%BD%D0%B5_%D1%88%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%83:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D1%9E_%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Абмеркаваньне шаблёну:Беларуская Народная Рэспубліка ў тэмах (старонка не існуе)"><abbr title="Абмеркаваць шаблён" style="background: #FF6347;;background: #FF6347;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">а</abbr></a></li><li class="nv-рэдагаваць"><a class="external text" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D1%91%D0%BD:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0_%D1%9E_%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B0%D1%85&action=edit"><abbr title="Рэдагаваць шаблён" style="background: #FF6347;;background: #FF6347;background:transparent;color:inherit;border:none;box-shadow:none; padding:0;">р</abbr></a></li></ul></div><div id="Беларуская_Народная_Рэспубліка_ў_тэмах" style="font-size:110%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Беларуская Народная Рэспубліка">Беларуская Народная Рэспубліка</a> ў тэмах</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF6347;;width:1%">Сымбалі</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8F" title="Пагоня">Герб</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB-%D1%87%D1%8B%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%B0-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D1%8B_%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%8F%D0%B3" title="Бел-чырвона-белы сьцяг">Сьцяг</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B_%D0%B2%D1%8B%D0%B9%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BC_%D1%88%D1%87%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D1%96_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D1%96" title="Мы выйдзем шчыльнымі радамі">Гімн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D1%86%D1%8F%D0%B3_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0" title="Сьцяг Першага Слуцкага Палка">Сьцяг Першага Слуцкага Палка</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Узнагароды БНР">Узнагароды</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="7" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Pahonia_BNR.jpg" class="mw-file-description" title="Герб БНР"><img alt="Герб БНР" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Pahonia_BNR.jpg/100px-Pahonia_BNR.jpg" decoding="async" width="100" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Pahonia_BNR.jpg/150px-Pahonia_BNR.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Pahonia_BNR.jpg/200px-Pahonia_BNR.jpg 2x" data-file-width="256" data-file-height="254" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF6347;;width:1%">Гісторыя</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Вялікая беларуская рада">Вялікая беларуская рада</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%8B_%D0%8E%D1%81%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B7%D1%8C%D0%B5%D0%B7%D0%B4" title="Першы Ўсебеларускі зьезд">Першы Ўсебеларускі зьезд</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B0%D0%B4%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%83" title="Беларуска-польская адміністрацыя Менску">Беларуска-польская адміністрацыя Менску</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%81%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Польска-савецкая вайна">Польска-савецкая вайна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_(1920)" title="Рыская дамова (1920)">Рыская дамова (1920)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B_%D1%87%D1%8B%D0%BD" title="Слуцкі збройны чын">Слуцкі збройны чын</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_1921_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%83" title="Рыская мірная дамова 1921 году">Рыская мірная дамова 1921 году</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%84%D1%8D%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Першая Ўсебеларуская канфэрэнцыя">Першая Ўсебеларуская канфэрэнцыя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%84%D1%8D%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Другая Ўсебеларуская канфэрэнцыя">Другая Ўсебеларуская канфэрэнцыя</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF6347;;width:1%">Органы ўлады</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%B4_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Урад Беларускай Народнай Рэспублікі">Урад Беларускай Народнай Рэспублікі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%B0%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D1%82_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Народны сакратарыят БНР">Народны сакратарыят БНР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%BF%D1%8F%D1%86%D1%91%D1%85" title="Рада пяцёх">Рада пяцёх</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BC%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%9E_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Рада народных міністраў БНР">Рада народных міністраў БНР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%8C%D0%BF%D1%96%D1%81_%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%9E_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Сьпіс урадаў БНР">Сьпіс урадаў БНР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Рада Беларускай Народнай Рэспублікі">Рада БНР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D1%8B%D1%88%D1%8D%D0%B9%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Найвышэйшая рада БНР">Найвышэйшая рада БНР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Народная рада БНР">Народная рада БНР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B4%D0%B0_%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8B" title="Рада Случчыны">Рада Случчыны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%96%D1%8F_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Дзяржаўная калегія БНР">Дзяржаўная калегія БНР</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF6347;;width:1%">Войска</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%8B_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Узброеныя сілы Беларускай Народнай Рэспублікі">Узброеныя сілы БНР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BD%D1%8B_%D0%B0%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%9E_%D0%91%D0%9D%D0%A0_%D1%83_%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B%D1%96" title="Асобны аддзел войскаў БНР у Балтыі">Асобны аддзел войскаў БНР у Балтыі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%8F%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%8F_%D0%97%D1%8F%D0%BB%D1%91%D0%BD%D1%8B_%D0%94%D1%83%D0%B1" title="Беларуская сялянская партыя Зялёны Дуб">Беларуская сялянская партыя Зялёны Дуб</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF6347;;width:1%">Сьвяты</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%96" title="Дзень Волі">Дзень Незалежнасьці (Дзень Волі)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%8F%D1%9E" title="Дзень Герояў">Дзень Герояў</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF6347;;width:1%">Дакумэнты</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Устаўныя граматы БНР">Устаўныя граматы</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Першая Ўстаўная грамата">Першая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Другая Ўстаўная грамата">Другая</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Трэцяя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%86%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Чацьвертая Ўстаўная грамата">Чацьвертая</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B0%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%82%D1%83%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Часовая канстытуцыя Беларускай Народнай Рэспублікі">Канстытуцыя</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background: #FF6347;;width:1%">Іншае</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D1%8D%D1%81-%D0%B1%D1%8E%D1%80%D0%BE" title="Беларускія прэс-бюро">Беларускія прэс-бюро</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0-%D0%B4%D1%8B%D0%BF%D0%BB%D1%8F%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D1%96%D1%81%D1%96%D1%8F_%D0%91%D0%9D%D0%A0_%D1%83_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B2%D1%96%D1%96_%D1%96_%D0%AD%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Вайскова-дыпляматычная місія БНР у Латвіі і Эстоніі">Вайскова-дыпляматычная місія БНР у Латвіі і Эстоніі</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%8F_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Геаграфія Беларускай Народнай Рэспублікі">Геаграфія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D0%9D%D0%A0" title="Грамадзянства БНР">Грамадзянства</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Атрымана з «<a dir="ltr" href="https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Трэцяя_Ўстаўная_грамата&oldid=2366601">https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Трэцяя_Ўстаўная_грамата&oldid=2366601</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%8D%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Спэцыяльныя:Катэгорыі">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%BA%D1%83%D0%BC%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%8B_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D0%B9_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96" title="Катэгорыя:Дакумэнты Беларускай Народнай Рэспублікі">Дакумэнты Беларускай Народнай Рэспублікі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D1%96_1918_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D1%83" title="Катэгорыя:Падзеі 1918 году">Падзеі 1918 году</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D1%96_25_%D1%81%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Катэгорыя:Падзеі 25 сакавіка">Падзеі 25 сакавіка</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%96" title="Катэгорыя:Дзень Волі">Дзень Волі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:1918_%D0%B3%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96" title="Катэгорыя:1918 год у Беларусі">1918 год у Беларусі</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Схаваныя катэгорыі: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8B_%D0%B7%D1%8C_%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D1%8B%D0%BC%D1%96_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D1%96" title="Катэгорыя:Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі">Вікіпэдыя:Артыкулы зь непрацоўнымі спасылкамі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%92%D1%8B%D1%8F%D0%B2%D0%B0_%D1%9E_%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%86%D1%8B_%D1%81%D1%83%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D0%B5_%D0%B7_%D0%B2%D1%8B%D1%8F%D0%B2%D0%B0%D0%B9_%D1%83_%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%81%D1%8C%D1%86%D0%B5" title="Катэгорыя:Вікіпэдыя:Выява ў картцы супадае з выявай у тэксьце">Вікіпэдыя:Выява ў картцы супадае з выявай у тэксьце</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Гэтая старонка апошні раз рэдагавалася 16 лютага 2023 году ў 11:31.</li> <li id="footer-info-copyright">Гэты тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution/Share-Alike 4.0</a>; у асобных выпадках могуць ужывацца дадатковыя ўмовы. <span class="noprint">Глядзіце падрабязнасьці ва <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/be-tarask">Ўмовах выкарыстаньня</a>.</span><br />Wikipedia® — зарэгістраваны гандлёвы знак <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, некамэрцыйнай арганізацыі.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасьці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%B0_%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8E">Пра Вікіпэдыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D1%8D%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%8C%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасьці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Кодэкс паводзінаў</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/be-tarask">Распрацоўнікі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be-tarask.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра маркёр</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be-tarask.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная вэрсія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-qvkwc","wgBackendResponseTime":189,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.242","walltime":"0.649","ppvisitednodes":{"value":2932,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":51124,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":13394,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9032,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 330.017 1 -total"," 53.56% 176.744 1 Шаблён:Заканадаўчы_акт"," 51.93% 171.362 1 Шаблён:Картка2"," 34.12% 112.615 1 Шаблён:Вікізьвесткі"," 15.49% 51.127 1 Шаблён:Картка2/зьмест"," 14.08% 46.461 2 Шаблён:Літаратура/ЭГБ"," 13.32% 43.944 1 Шаблён:Беларуская_Народная_Рэспубліка_ў_тэмах"," 12.65% 41.757 2 Шаблён:Кніга"," 12.35% 40.773 2 Шаблён:Крыніцы"," 9.20% 30.366 1 Шаблён:Навігацыйная_табліца2"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.053","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1387448,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-rqg2t","timestamp":"20241101201212","ttl":2519281,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0422\u0440\u044d\u0446\u044f\u044f \u040e\u0441\u0442\u0430\u045e\u043d\u0430\u044f \u0433\u0440\u0430\u043c\u0430\u0442\u0430","url":"https:\/\/be-tarask.wikipedia.org\/wiki\/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%8F%D1%8F_%D0%8E%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83470","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83470","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-11-22T15:22:07Z","dateModified":"2023-02-16T08:31:05Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/d\/d3\/BNR_Third_charter.png"}</script> </body> </html>