CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ml" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>പഷ്തൂൺ - വിക്കിപീഡിയ</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy" ,"wgMonthNames":["","ജനുവരി","ഫെബ്രുവരി","മാർച്ച്","ഏപ്രിൽ","മേയ്","ജൂൺ","ജൂലൈ","ഓഗസ്റ്റ്","സെപ്റ്റംബർ","ഒക്ടോബർ","നവംബർ","ഡിസംബർ"],"wgRequestId":"127714ac-a34a-46d3-9851-00ff77d97873","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"പഷ്തൂൺ","wgTitle":"പഷ്തൂൺ","wgCurRevisionId":3839575,"wgRevisionId":3839575,"wgArticleId":70840,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["അവലംബത്തിൽ പിഴവുകളുള്ള താളുകൾ","CS1 errors: empty unknown parameters","Articles using infobox ethnic group with image parameters","അവലംബം ചേർക്കേണ്ട വാചകങ്ങളുള്ള ലേഖനങ്ങൾ", "Pages using the JsonConfig extension","CS1 errors: unrecognized parameter","Pages using infobox ethnic group with unsupported parameters","പാകിസ്താനിലെ ജനവിഭാഗങ്ങൾ","അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ ജനവിഭാഗങ്ങൾ"],"wgPageViewLanguage":"ml","wgPageContentLanguage":"ml","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"പഷ്തൂൺ","wgRelevantArticleId":70840,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ml","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ml"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000, "wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q2556103","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.2"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready", "ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ml&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ml&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ml&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="പഷ്തൂൺ - വിക്കിപീഡിയ"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ml.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="തിരുത്തുക" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="വിക്കിപീഡിയ (ml)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ml.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ml"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="വിക്കിപീഡിയ ആറ്റം ഫീഡ്" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-പഷ്തൂൺ rootpage-പഷ്തൂൺ skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Jump to content</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="സൈറ്റ്"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="പ്രധാന മെനു" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">പ്രധാന മെനു</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">പ്രധാന മെനു</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ഉള്ളടക്കം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE" title="പ്രധാനതാൾ സന്ദർശിക്കുക [z]" accesskey="z"><span>പ്രധാന താൾ</span></a></li><li id="n-content-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82:%E0%B4%89%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%9F%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%82" title="വിക്കിപീഡിയയുടെ ഉള്ളടക്ക പര്യവേക്ഷണം"><span>ഉള്ളടക്കം</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%82" title="സമകാലീനസംഭവങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലം അന്വേഷിക്കുക"><span>സമകാലികം</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AF_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="വിക്കിപീഡിയയിൽ പുതുതായി നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട താളുകൾ"><span>പുതിയ താളുകൾ</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%B0%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B4%82" title="ഏതെങ്കിലും ഒരു താൾ തുറക്കൂ [x]" accesskey="x"><span>ഏതെങ്കിലും താൾ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> പങ്കാളിത്തം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-startarticle" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B4%B0%E0%B4%BF" title="പുതിയ ഒരു ലേഖനം തുടങ്ങുവാൻ"><span>ലേഖനം തുടങ്ങുക</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വിക്കിയിലെ സമീപകാലമാറ്റങ്ങൾ [r]" accesskey="r"><span>സമീപകാല മാറ്റങ്ങൾ</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82" title="പദ്ധതി താളിനെക്കുറിച്ച്, താങ്കൾക്കെന്തൊക്കെ ചെയ്യാം, കാര്യങ്ങൾ എവിടെനിന്ന് കണ്ടെത്താം"><span>സാമൂഹികകവാടം</span></a></li><li id="n-portal-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%95%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B4%82"><span>കവാടം</span></a></li><li id="n-panchayat-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AA%E0%B4%9E%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="ആറു ഗ്രാമസഭകളുള്ള വിക്കിപീഡിയ ചർച്ചാവേദി"><span>പഞ്ചായത്ത്</span></a></li><li id="n-Embassy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:Embassy"><span>Embassy</span></a></li><li id="n-അപ്‌ലോഡ്‌" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%A1%E0%B5%8D"><span>അപ്‌ലോഡ്‌</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation-sb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation-sb" > <div class="vector-menu-heading"> വഴികാട്ടി </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:%E0%B4%89%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%9F%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%82" title="സഹായം ലഭ്യമായ ഇടം"><span>സഹായം</span></a></li><li id="n-sandbox-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%8E%E0%B4%B4%E0%B5%81%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B4%B0%E0%B4%BF"><span>എഴുത്തുകളരി</span></a></li><li id="n-styleguide-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B6%E0%B5%88%E0%B4%B2%E0%B5%80%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%82"><span>ശൈലീപുസ്തകം</span></a></li><li id="n-policies-and-gl-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%A8%E0%B4%AF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%82_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%B0%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%82"><span>നയങ്ങളും മാർഗ്ഗരേഖകളും</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-communication-sb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-communication-sb" > <div class="vector-menu-heading"> ആശയവിനിമയം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-livechat-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:%E0%B4%90.%E0%B4%86%E0%B5%BC.%E0%B4%B8%E0%B4%BF."><span>തത്സമയ സംവാദം</span></a></li><li id="n-maillist-sb" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D"><span>മെയിലിങ് ലിസ്റ്റ്</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A7%E0%B4%BE%E0%B4%A8_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BE" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="വിക്കിപീഡിയ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ml.svg" style="width: 7.4375em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="<small>വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം</small>" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ml.svg" width="119" height="12" style="width: 7.4375em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B4%A3%E0%B4%82" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>തിരയൂ</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക" aria-label="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക" autocapitalize="sentences" title="വിക്കിപീഡിയ സംരംഭത്തിൽ തിരയുക [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="പ്രത്യേകം:അന്വേഷണം"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">തിരയൂ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ദൃശ്യരൂപം"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ദൃശ്യരൂപം" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ദൃശ്യരൂപം</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ml.wikipedia.org&uselang=ml" class=""><span>ധനസമാഹരണം</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BD&returnto=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" title="നിർബന്ധമില്ലെങ്കിലും, താങ്കൾ ഒരു അംഗത്വമെടുക്കണമെന്നും പ്രവേശിക്കണമെന്നും താത്പര്യപ്പെടുന്നു" class=""><span>അംഗത്വമെടുക്കുക</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%A8%E0%B4%82&returnto=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" title="ലോഗിൻ ചെയ്യുവാൻ താല്പര്യപ്പെടുന്നു; പക്ഷേ നിർബന്ധമല്ല [o]" accesskey="o" class=""><span>പ്രവേശിക്കുക</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="കൂടുതൽ ഐച്ഛികങ്ങൾ" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">വ്യക്തിഗത ഉപകരണങ്ങൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ml.wikipedia.org&uselang=ml"><span>ധനസമാഹരണം</span></a></li><li id="pt-contribute" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:Contribute"><span class="vector-icon mw-ui-icon-edit mw-ui-icon-wikimedia-edit"></span> <span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%AE%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BD&returnto=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" title="നിർബന്ധമില്ലെങ്കിലും, താങ്കൾ ഒരു അംഗത്വമെടുക്കണമെന്നും പ്രവേശിക്കണമെന്നും താത്പര്യപ്പെടുന്നു"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>അംഗത്വമെടുക്കുക</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%B5%E0%B5%87%E0%B4%B6%E0%B4%A8%E0%B4%82&returnto=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" title="ലോഗിൻ ചെയ്യുവാൻ താല്പര്യപ്പെടുന്നു; പക്ഷേ നിർബന്ധമല്ല [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>പ്രവേശിക്കുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pages for logged out editors <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:Introduction" aria-label="Learn more about editing"><span>കൂടുതൽ അറിയുക</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%8E%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82" title="ഈ ഐ.പി. വിലാസത്തിൽനിന്നുള്ള തിരുത്തലുകളെക്കുറിച്ചുള്ള സം‌വാദം [n]" accesskey="n"><span>സംവാദം</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eഒഴിവാക്കുക\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ml\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable width=\"100%;\" align=\"center\" style=\"background:#EAF6FD;text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Csmall\u003E\u003Cb\u003EReading Problems?\u003C/b\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:To_Read_in_Malayalam\" title=\"സഹായം:To Read in Malayalam\"\u003E\u003Cb\u003EClick here\u003C/b\u003E\u003C/a\u003E\u003C/small\u003E\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003Cdiv style=\"width:98%; margin:5px auto; border: 1px solid #fff640; border-style: outset; box-shadow:2px 2px 4px #aaa; padding:13px 15px; background:linear-gradient(to right, #f0cdd6 1%,#ffffff 29%,#ffffff 68%,#d0f1f9 99%); font-size:1.1em;\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Notepad_icon.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/89/Notepad_icon.png\" decoding=\"async\" width=\"80\" height=\"66\" class=\"mw-file-element\" data-file-width=\"71\" data-file-height=\"59\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E \n\u003Cfigure class=\"mw-halign-right\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:WAM_logo_without_text.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/80px-WAM_logo_without_text.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"80\" height=\"86\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/120px-WAM_logo_without_text.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1f/WAM_logo_without_text.svg/160px-WAM_logo_without_text.svg.png 2x\" data-file-width=\"800\" data-file-height=\"859\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp style=\"text-align:center;\"\u003E \n\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:WAM2024\" class=\"mw-redirect\" title=\"വിക്കിപീഡിയ:WAM2024\"\u003Eവിക്കിപീഡിയ എഷ്യൻമാസം 2024\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E \u003Cbr /\u003E2015ൽ ആരംഭിച്ച ഏഷ്യയിലുള്ള വിവിധ ഭാഷാസമൂഹങ്ങൾ പങ്കെടുക്കുന്ന ലേഖന രചനായജ്ഞമാണ് വിക്കിപീഡിയ ഏഷ്യൻ മാസം.\u003Cbr /\u003E 1 നവംബർ മുതൽ 30 നവംബർ വരെ \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:WAM2024\" class=\"mw-redirect\" title=\"വിക്കിപീഡിയ:WAM2024\"\u003Eപങ്കുചേരൂ\u003C/a\u003E..\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E \n\u003Cstyle data-mw-deduplicate=\"TemplateStyles:r4107485\"\u003E.mw-parser-output .ombox{margin:4px 0;border-collapse:collapse;border:1px solid #a2a9b1;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ombox-speedy{border:2px solid #b32424;background-color:#fee7e6}.mw-parser-output .ombox-delete{border:2px solid #b32424}.mw-parser-output .ombox-content{border:1px solid #f28500}.mw-parser-output .ombox-style{border:1px solid #fc3}.mw-parser-output .ombox-move{border:1px solid #9932cc}.mw-parser-output .ombox-protection{border:2px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ombox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.9em;width:100%}.mw-parser-output .ombox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ombox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ombox .mbox-invalid-type{text-align:center}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ombox{margin:4px 10%}.mw-parser-output .ombox.mbox-small{clear:right;float:right;margin:4px 0 4px 1em;width:238px}}body.skin--responsive .mw-parser-output table.ombox img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .ombox-speedy{background-color:#310402}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .ombox-speedy{background-color:#310402}}\u003C/style\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks ombox ombox-notice\" role=\"presentation\" style=\"\u0026quot;width:90%; margin:0 auto; border: 1px solid #666; padding:10px 15px; background; background:linear-gradient(to bottom, #f7fbfc 0%,#d9edf2 40%,#EAF6FD 100%); font-size:1.1em;\"\u003E\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Wikisource_laurier.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/50px-Wikisource_laurier.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"50\" height=\"46\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/75px-Wikisource_laurier.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Wikisource_laurier.svg/100px-Wikisource_laurier.svg.png 2x\" data-file-width=\"127\" data-file-height=\"116\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\u003Ctd class=\"mbox-text\" style=\"text-align: center;\"\u003Eപള്ളിക്കൂടത്തിലേക്ക് വീണ്ടും \u003Cbr /\u003E പഴയ മലയാളം പാഠപുസ്തകങ്ങൾ ഡിജിറ്റൈസ് ചെയ്യാനുള്ള വിക്കിഗ്രന്ഥശാല പദ്ധതി നടക്കുന്നു. പങ്കെടുക്കുക.\u003Cbr /\u003E\n\u003Cb\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://w.wiki/BpRA\"\u003Eകൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="സൈറ്റ്"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ഉള്ളടക്കം" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ഉള്ളടക്കം</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">തുടക്കം</div> </a> </li> <li id="toc-വംശപാരമ്പര്യം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#വംശപാരമ്പര്യം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>വംശപാരമ്പര്യം</span> </div> </a> <ul id="toc-വംശപാരമ്പര്യം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-പേരുകൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#പേരുകൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>പേരുകൾ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-പേരുകൾ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle പേരുകൾ subsection</span> </button> <ul id="toc-പേരുകൾ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-അഫ്ഗാൻ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#അഫ്ഗാൻ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>അഫ്ഗാൻ</span> </div> </a> <ul id="toc-അഫ്ഗാൻ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-പഷ്തൂൺ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#പഷ്തൂൺ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>പഷ്തൂൺ</span> </div> </a> <ul id="toc-പഷ്തൂൺ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ചരിത്രം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ചരിത്രം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>ചരിത്രം</span> </div> </a> <ul id="toc-ചരിത്രം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-കുടിയേറ്റങ്ങൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#കുടിയേറ്റങ്ങൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>കുടിയേറ്റങ്ങൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-കുടിയേറ്റങ്ങൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-സാമ്രാജ്യങ്ങൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#സാമ്രാജ്യങ്ങൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>സാമ്രാജ്യങ്ങൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-സാമ്രാജ്യങ്ങൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ജീവിതരീതി" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#ജീവിതരീതി"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>ജീവിതരീതി</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ജീവിതരീതി-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle ജീവിതരീതി subsection</span> </button> <ul id="toc-ജീവിതരീതി-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-വസ്ത്രധാരണം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#വസ്ത്രധാരണം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>വസ്ത്രധാരണം</span> </div> </a> <ul id="toc-വസ്ത്രധാരണം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-മതം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#മതം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>മതം</span> </div> </a> <ul id="toc-മതം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-കൃഷിയും_സാമൂഹികജീവിതവും" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#കൃഷിയും_സാമൂഹികജീവിതവും"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>കൃഷിയും സാമൂഹികജീവിതവും</span> </div> </a> <ul id="toc-കൃഷിയും_സാമൂഹികജീവിതവും-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-വിനോദങ്ങൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#വിനോദങ്ങൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>വിനോദങ്ങൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-വിനോദങ്ങൾ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-വെടിക്കോപ്പുകൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#വെടിക്കോപ്പുകൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4.1</span> <span>വെടിക്കോപ്പുകൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-വെടിക്കോപ്പുകൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-പഷ്തൂൺ_വംശാവലി_ഐതിഹ്യം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#പഷ്തൂൺ_വംശാവലി_ഐതിഹ്യം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>പഷ്തൂൺ വംശാവലി ഐതിഹ്യം</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-പഷ്തൂൺ_വംശാവലി_ഐതിഹ്യം-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Toggle പഷ്തൂൺ വംശാവലി ഐതിഹ്യം subsection</span> </button> <ul id="toc-പഷ്തൂൺ_വംശാവലി_ഐതിഹ്യം-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1._സർബന്റെ_വംശം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1._സർബന്റെ_വംശം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>1. സർബന്റെ വംശം</span> </div> </a> <ul id="toc-1._സർബന്റെ_വംശം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-2._ഷേയ്ഖ്_ബിത്താന്റെ_വംശം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#2._ഷേയ്ഖ്_ബിത്താന്റെ_വംശം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>2. ഷേയ്ഖ് ബിത്താന്റെ വംശം</span> </div> </a> <ul id="toc-2._ഷേയ്ഖ്_ബിത്താന്റെ_വംശം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-3._ഘുർഘുഷ്ടിന്റെ_വംശം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#3._ഘുർഘുഷ്ടിന്റെ_വംശം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>3. ഘുർഘുഷ്ടിന്റെ വംശം</span> </div> </a> <ul id="toc-3._ഘുർഘുഷ്ടിന്റെ_വംശം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-4._കാർലാൻ_വംശം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#4._കാർലാൻ_വംശം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>4. കാർലാൻ വംശം</span> </div> </a> <ul id="toc-4._കാർലാൻ_വംശം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-കുറിപ്പുകൾ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#കുറിപ്പുകൾ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>കുറിപ്പുകൾ</span> </div> </a> <ul id="toc-കുറിപ്പുകൾ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-അവലംബം" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#അവലംബം"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>അവലംബം</span> </div> </a> <ul id="toc-അവലംബം-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ഉള്ളടക്കം" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Toggle the table of contents" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Toggle the table of contents</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">പഷ്തൂൺ</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Go to an article in another language. Available in 96 languages" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-96" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">96 ഭാഷകൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Pasjtoene" title="Pasjtoene – ആഫ്രിക്കാൻസ്" lang="af" hreflang="af" data-title="Pasjtoene" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ആഫ്രിക്കാൻസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Paixtuns" title="Paixtuns – അരഗോണീസ്" lang="an" hreflang="an" data-title="Paixtuns" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="അരഗോണീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86" title="بشتون – അറബിക്" lang="ar" hreflang="ar" data-title="بشتون" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="അറബിക്" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86" title="البشتون – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="البشتون" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Etnia_paxta" title="Etnia paxta – അസ്ട്ടൂരിയൻ" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Etnia paxta" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="അസ്ട്ടൂരിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%9Ftunlar" title="Puştunlar – അസർബൈജാനി" lang="az" hreflang="az" data-title="Puştunlar" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="അസർബൈജാനി" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%88%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="پوشتون‌لار – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="پوشتون‌لار" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Пуштуны – ബെലാറുഷ്യൻ" lang="be" hreflang="be" data-title="Пуштуны" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="ബെലാറുഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Пуштуны – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Пуштуны" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Orang_Pastun" title="Orang Pastun – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Orang Pastun" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%89%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Пущуни – ബൾഗേറിയൻ" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Пущуни" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="ബൾഗേറിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B6%E0%A6%A4%E0%A7%81%E0%A6%A8_%E0%A6%9C%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%BF" title="পশতুন জাতি – ബംഗ്ലാ" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পশতুন জাতি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="ബംഗ്ലാ" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%A1tuni" title="Paštuni – ബോസ്നിയൻ" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Paštuni" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="ബോസ്നിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Paixtus" title="Paixtus – കറ്റാലാൻ" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Paixtus" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="കറ്റാലാൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%88" title="Пуштунаш – ചെചൻ" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Пуштунаш" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="ചെചൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%95%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پەشتوونەکان – സെൻട്രൽ കുർദിഷ്" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="پەشتوونەکان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="സെൻട്രൽ കുർദിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%A1tunov%C3%A9" title="Paštunové – ചെക്ക്" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Paštunové" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="ചെക്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%B5%D0%BC" title="Пуштунсем – ചുവാഷ്" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пуштунсем" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="ചുവാഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Pashtun" title="Pashtun – വെൽഷ്" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Pashtun" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="വെൽഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Pashtunere" title="Pashtunere – ഡാനിഷ്" lang="da" hreflang="da" data-title="Pashtunere" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="ഡാനിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Paschtunen" title="Paschtunen – ജർമ്മൻ" lang="de" hreflang="de" data-title="Paschtunen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="ജർമ്മൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Pe%C5%9Ftun" title="Peştun – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Peştun" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%BD" title="Παστούν – ഗ്രീക്ക്" lang="el" hreflang="el" data-title="Παστούν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="ഗ്രീക്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Pashtuns" title="Pashtuns – ഇംഗ്ലീഷ്" lang="en" hreflang="en" data-title="Pashtuns" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ഇംഗ്ലീഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%9Dtunoj" title="Paŝtunoj – എസ്‌പരാന്റോ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Paŝtunoj" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="എസ്‌പരാന്റോ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Pueblo_past%C3%BAn" title="Pueblo pastún – സ്‌പാനിഷ്" lang="es" hreflang="es" data-title="Pueblo pastún" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="സ്‌പാനിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%A1tud" title="Puštud – എസ്റ്റോണിയൻ" lang="et" hreflang="et" data-title="Puštud" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="എസ്റ്റോണിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Paxtun" title="Paxtun – ബാസ്‌ക്" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Paxtun" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="ബാസ്‌ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="پشتون‌ها – പേർഷ്യൻ" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پشتون‌ها" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="പേർഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%A1tut" title="Paštut – ഫിന്നിഷ്" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Paštut" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ഫിന്നിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Pachtounes" title="Pachtounes – ഫ്രഞ്ച്" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Pachtounes" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ഫ്രഞ്ച്" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Paisti%C3%BAnaigh" title="Paistiúnaigh – ഐറിഷ്" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Paistiúnaigh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ഐറിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Pobo_paxto" title="Pobo paxto – ഗലീഷ്യൻ" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Pobo paxto" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="ഗലീഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%AA%E0%AA%B6%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AB%82%E0%AA%A8_%E0%AA%B2%E0%AB%8B%E0%AA%95%E0%AB%8B" title="પશ્તૂન લોકો – ഗുജറാത്തി" lang="gu" hreflang="gu" data-title="પશ્તૂન લોકો" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="ഗുജറാത്തി" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%AA%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%9D" title="פתאנים – ഹീബ്രു" lang="he" hreflang="he" data-title="פתאנים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="ഹീബ്രു" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%A0%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="पठान – ഹിന്ദി" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पठान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="ഹിന്ദി" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%A1tunci" title="Paštunci – ക്രൊയേഷ്യൻ" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Paštunci" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="ക്രൊയേഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Pastuk" title="Pastuk – ഹംഗേറിയൻ" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Pastuk" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="ഹംഗേറിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A9%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B6%D5%A5%D6%80" title="Պուշթուններ – അർമേനിയൻ" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Պուշթուններ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="അർമേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Suku_Pashtun" title="Suku Pashtun – ഇന്തോനേഷ്യൻ" lang="id" hreflang="id" data-title="Suku Pashtun" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ഇന്തോനേഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Pashtunes" title="Pashtunes – ഇന്റർലിംഗ്വേ" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Pashtunes" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ഇന്റർലിംഗ്വേ" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Past%C3%BAnar" title="Pastúnar – ഐസ്‌ലാൻഡിക്" lang="is" hreflang="is" data-title="Pastúnar" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ഐസ്‌ലാൻഡിക്" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Pashtun" title="Pashtun – ഇറ്റാലിയൻ" lang="it" hreflang="it" data-title="Pashtun" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ഇറ്റാലിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%91%E3%82%B7%E3%83%A5%E3%83%88%E3%82%A5%E3%83%BC%E3%83%B3%E4%BA%BA" title="パシュトゥーン人 – ജാപ്പനീസ്" lang="ja" hreflang="ja" data-title="パシュトゥーン人" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ജാപ്പനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="პუშტუნები – ജോർജിയൻ" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პუშტუნები" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="ജോർജിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ipactunen" title="Ipactunen – കബൈൽ" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ipactunen" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="കബൈൽ" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1pashi%CC%B1tun" title="A̱pashi̱tun – ട്യാപ്" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱pashi̱tun" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="ട്യാപ്" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Jolma_Pashtun" title="Jolma Pashtun – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Jolma Pashtun" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Пуштундар – കസാഖ്" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Пуштундар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="കസാഖ്" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8C%8C%EC%8A%88%ED%88%B0%EC%9D%B8" title="파슈툰인 – കൊറിയൻ" lang="ko" hreflang="ko" data-title="파슈툰인" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="കൊറിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Pe%C5%9Ft%C3%BBn" title="Peştûn – കുർദ്ദിഷ്" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Peştûn" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="കുർദ്ദിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Пуштундар – കിർഗിസ്" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Пуштундар" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="കിർഗിസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%A1t%C5%ABnai" title="Puštūnai – ലിത്വാനിയൻ" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Puštūnai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="ലിത്വാനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%A1tuni" title="Puštuni – ലാറ്റ്വിയൻ" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Puštuni" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="ലാറ്റ്വിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Pastona_(vahoaka)" title="Pastona (vahoaka) – മലഗാസി" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Pastona (vahoaka)" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="മലഗാസി" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%A0%E0%A4%BE%E0%A4%A3" title="पठाण – മറാത്തി" lang="mr" hreflang="mr" data-title="पठाण" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="മറാത്തി" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pashtun" title="Pashtun – മലെയ്" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pashtun" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="മലെയ്" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%91%E1%80%94%E1%80%BA" title="ပထန် – ബർമീസ്" lang="my" hreflang="my" data-title="ပထန်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="ബർമീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%A0%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="पठान – നേപ്പാളി" lang="ne" hreflang="ne" data-title="पठान" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="നേപ്പാളി" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Pasjtoen" title="Pasjtoen – ഡച്ച്" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Pasjtoen" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="ഡച്ച്" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Pasjtunarar" title="Pasjtunarar – നോർവീജിയൻ നൈനോർക്‌സ്" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Pasjtunarar" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="നോർവീജിയൻ നൈനോർക്‌സ്" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Pasjtunere" title="Pasjtunere – നോർവീജിയൻ ബുക്‌മൽ" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Pasjtunere" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="നോർവീജിയൻ ബുക്‌മൽ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%82%C3%A6" title="Пуштунтæ – ഒസ്സെറ്റിക്" lang="os" hreflang="os" data-title="Пуштунтæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ഒസ്സെറ്റിക്" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%A0%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਪਠਾਨ – പഞ്ചാബി" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਠਾਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="പഞ്ചാബി" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pasztuni" title="Pasztuni – പോളിഷ്" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Pasztuni" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="പോളിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86" title="پشتون – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پشتون" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DA%9A%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87" title="پښتانه – പഷ്‌തോ" lang="ps" hreflang="ps" data-title="پښتانه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="പഷ്‌തോ" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Past%C3%B3s" title="Pastós – പോർച്ചുഗീസ്" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Pastós" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="പോർച്ചുഗീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D1%8B" title="Пуштуны – റഷ്യൻ" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Пуштуны" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="റഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Пуштуннар – സാഖ" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Пуштуннар" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="സാഖ" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D9%BA%D8%A7%DA%BB" title="پٺاڻ – സിന്ധി" lang="sd" hreflang="sd" data-title="پٺاڻ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="സിന്ധി" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%A1tuni" title="Paštuni – സെർബോ-ക്രൊയേഷ്യൻ" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Paštuni" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="സെർബോ-ക്രൊയേഷ്യൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Pashtuns" title="Pashtuns – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Pashtuns" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%A1tuni" title="Paštuni – സ്ലോവാക്" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Paštuni" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="സ്ലോവാക്" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Pashtun%C3%ABt" title="Pashtunët – അൽബേനിയൻ" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Pashtunët" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="അൽബേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Паштуни – സെർബിയൻ" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Паштуни" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="സെർബിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Pashtuner" title="Pashtuner – സ്വീഡിഷ്" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Pashtuner" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="സ്വീഡിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AE%B7%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%82%E0%AE%A9%E0%AF%8D_%E0%AE%AE%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%B3%E0%AF%8D" title="பஷ்தூன் மக்கள் – തമിഴ്" lang="ta" hreflang="ta" data-title="பஷ்தூன் மக்கள்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="തമിഴ്" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D2%B3%D0%BE" title="Паштунҳо – താജിക്" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Паштунҳо" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="താജിക്" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B8%9B%E0%B8%B2%E0%B8%97%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="ชาวปาทาน – തായ്" lang="th" hreflang="th" data-title="ชาวปาทาน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="തായ്" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%9Ftunlar" title="Puştunlar – തുർക്‌മെൻ" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Puştunlar" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="തുർക്‌മെൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Mga_Pastun" title="Mga Pastun – തഗാലോഗ്" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Mga Pastun" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="തഗാലോഗ്" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Pu%C5%A1tun" title="Puštun – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Puštun" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Pe%C5%9Ftunlar" title="Peştunlar – ടർക്കിഷ്" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Peştunlar" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ടർക്കിഷ്" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Пуштуннар – ടാട്ടർ" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Пуштуннар" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="ടാട്ടർ" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%87%D8%B4%D8%AA%DB%87_%D9%85%D9%89%D9%84%D9%84%D9%89%D8%AA%D9%89" title="پۇشتۇ مىللىتى – ഉയ്ഘുർ" lang="ug" hreflang="ug" data-title="پۇشتۇ مىللىتى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ഉയ്ഘുർ" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%88%D1%82%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Пуштуни – ഉക്രേനിയൻ" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Пуштуни" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ഉക്രേനിയൻ" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B4%D8%AA%D9%88%D9%86" title="پشتون – ഉറുദു" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پشتون" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ഉറുദു" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Pushtunlar" title="Pushtunlar – ഉസ്‌ബെക്ക്" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Pushtunlar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ഉസ്‌ബെക്ക്" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Pashtun" title="Người Pashtun – വിയറ്റ്നാമീസ്" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Người Pashtun" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="വിയറ്റ്നാമീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Pashtun_(katawhan)" title="Pashtun (katawhan) – വാരേയ്" lang="war" hreflang="war" data-title="Pashtun (katawhan)" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="വാരേയ്" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%99%AE%E4%BB%80%E5%9B%BE%E4%BA%BA" title="普什图人 – വു ചൈനീസ്" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="普什图人" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="വു ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%A8%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%98" title="პუშტუნეფი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პუშტუნეფი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%99%AE%E4%BB%80%E5%9C%96%E4%BA%BA" title="普什圖人 – ചൈനീസ്" lang="zh" hreflang="zh" data-title="普什圖人" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Pashtun-l%C3%A2ng" title="Pashtun-lâng – മിൻ നാൻ ചൈനീസ്" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Pashtun-lâng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="മിൻ നാൻ ചൈനീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%99%AE%E4%BB%80%E5%9C%96%E4%BA%BA" title="普什圖人 – കാന്റണീസ്" lang="yue" hreflang="yue" data-title="普什圖人" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="കാന്റണീസ്" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2556103#sitelinks-wikipedia" title="അന്തർഭാഷാ കണ്ണികൾ തിരുത്തുക" class="wbc-editpage">കണ്ണികൾ തിരുത്തുക</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="നാമമേഖലകൾ"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" title="വിവരദായക താൾ കാണുക [c]" accesskey="c"><span>ലേഖനം</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="വിവരദായക താളിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചർച്ച (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല) [t]" accesskey="t"><span>സംവാദം</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ഭാഷയുടെ ചരം മാറ്റുക" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">മലയാളം</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="ദർശനീയത"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA"><span>വായിക്കുക</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit" title="ഈ താളിന്റെ മൂലരൂപം തിരുത്തുക [e]" accesskey="e"><span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=history" title="ഈ താളിന്റെ പഴയ പതിപ്പുകൾ [h]" accesskey="h"><span>നാൾവഴി കാണുക</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ഉപകരണങ്ങൾ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ഉപകരണങ്ങൾ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ഉപകരണങ്ങൾ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Actions </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA"><span>വായിക്കുക</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit" title="ഈ താളിന്റെ മൂലരൂപം തിരുത്തുക [e]" accesskey="e"><span>തിരുത്തുക</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=history"><span>നാൾവഴി കാണുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> സാർവത്രികം </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%95%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%A3%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B5%86%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%86%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%82/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" title="ഈ താളിലേക്കു കണ്ണിയാൽ ബന്ധിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന എല്ലാ വിക്കി താളുകളുടേയും പട്ടിക. [j]" accesskey="j"><span>ഈ താളിലേക്കുള്ള കണ്ണികൾ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AC%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F_%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" rel="nofollow" title="താളുകളിലെ പുതിയ മാറ്റങ്ങൾ [k]" accesskey="k"><span>അനുബന്ധ മാറ്റങ്ങൾ</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/വിക്കിപീഡിയ:അപ്‌ലോഡ്" title="പ്രമാണങ്ങൾ അപ്‌ലോഡ് ചെയ്യുവാൻ [u]" accesskey="u"><span>അപ്‌ലോഡ്‌</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="പ്രത്യേകതാളുകളുടെ പട്ടിക [q]" accesskey="q"><span>പ്രത്യേക താളുകൾ</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&oldid=3839575" title="താളിന്റെ ഈ പതിപ്പിന്റെ സ്ഥിരം കണ്ണി"><span>സ്ഥിരംകണ്ണി</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=info" title="ഈ താളിനെക്കുറിച്ചുള്ള കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ"><span>താളിന്റെ വിവരങ്ങൾ</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%B5%E0%B4%B2%E0%B4%82%E0%B4%AC%E0%B4%82&page=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&id=3839575&wpFormIdentifier=titleform" title="ഈ താളിനെ എങ്ങനെ അവലംബിതമാക്കാം എന്ന വിവരങ്ങൾ"><span>ഈ താൾ ഉദ്ധരിക്കുക</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fml.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B4%25AA%25E0%25B4%25B7%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%25A4%25E0%25B5%2582%25E0%25B5%25BA"><span>ചെറുതാക്കിയ യൂ.ആർ.എൽ. ലഭ്യമാക്കുക</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:QrCode&url=https%3A%2F%2Fml.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B4%25AA%25E0%25B4%25B7%25E0%25B5%258D%25E0%25B4%25A4%25E0%25B5%2582%25E0%25B5%25BA"><span>ക്യൂആർ കോഡ് ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യുക</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> അച്ചടിയ്ക്കുക/കയറ്റുമതി ചെയ്യുക </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%82&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA"><span>പുസ്തകം സൃഷ്ടിക്കുക</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:DownloadAsPdf&page=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=show-download-screen"><span>PDF ആയി ഡൗൺലോഡ് ചെയ്യുക</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&printable=yes" title="ഈ താളിന്റെ അച്ചടി രൂപം [p]" accesskey="p"><span>അച്ചടിരൂപം</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> ഇതരപദ്ധതികളിൽ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Pashtuns" hreflang="en"><span>വിക്കിമീഡിയ കോമൺസ്</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2556103" title="ബന്ധപ്പെട്ട ഡേറ്റാ ശേഖര ഇനത്തിലേയ്ക്കുള്ള കണ്ണി [g]" accesskey="g"><span>വിക്കിഡേറ്റ ഇനം</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ദൃശ്യരൂപം"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ദൃശ്യരൂപം</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">സൈഡ്‌ബാറിലേക്ക് മാറ്റുക</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">മറയ്ക്കുക</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">വിക്കിപീഡിയ, ഒരു സ്വതന്ത്ര വിജ്ഞാനകോശം.</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ml" dir="ltr"><div class="nomobile"> <div id="purl" class="NavFrame collapsed" style="float: right; font-size: 85%; position: absolute; top: -4em; right: 0; width: auto; background: #eae9e9;"> <div class="NavHead" style="padding: 1px 8px;"><b><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://ml.wikipedia.org/wiki/Pashtun_people">ഇംഗ്ലീഷ് വിലാസം</a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Prettyurl#ഉപയോഗക്രമം" title="സഹായം"><img alt="സഹായം" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gtk-dialog-question.svg/12px-Gtk-dialog-question.svg.png" decoding="async" width="12" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gtk-dialog-question.svg/18px-Gtk-dialog-question.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Gtk-dialog-question.svg/24px-Gtk-dialog-question.svg.png 2x" data-file-width="60" data-file-height="60" /></a></span></b> </div> <div class="NavContent" style="background:#eae9e9; width:auto"><span class="plainlinks" style="white-space:nowrap; overflow: hidden"><a class="external free" href="https://ml.wikipedia.org/wiki/Pashtun_people">https://ml.wikipedia.org/wiki/Pashtun_people</a></span> </div> </div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4128903">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme)>div:not(.notheme)[style]{background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox-full-data:not(.notheme) div:not(.notheme){background:#1f1f23!important;color:#f8f9fa}}@media(min-width:640px){body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table{display:table!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>caption{display:table-caption!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table>tbody{display:table-row-group}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table tr{display:table-row!important}body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table th,body.skin--responsive .mw-parser-output .infobox-table td{padding-left:inherit;padding-right:inherit}}</style><table class="infobox vcard"><caption class="infobox-title fn org">പഷ്തൂൺ<br /> پښتون <span class="Unicode"><i>Paṣ̌tun</i></span></caption><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color:#b0c4de;">Regions with significant populations</th></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="പാകിസ്താൻ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/23px-Flag_of_Pakistan.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/35px-Flag_of_Pakistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/45px-Flag_of_Pakistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="പാകിസ്താൻ">പാകിസ്താൻ</a></span></th><td class="infobox-data">28 million (2005)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-Pakistan_census_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pakistan_census-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-UNHCR_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-UNHCR-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="അഫ്ഗാനിസ്താൻ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg/23px-Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg/35px-Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg/45px-Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="അഫ്ഗാനിസ്താൻ">അഫ്ഗാനിസ്താൻ</a></span></th><td class="infobox-data">13 million (2006)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-CIA_Afghanistan_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-CIA_Afghanistan-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/23px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/35px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg/46px-Flag_of_the_United_Arab_Emirates.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/United_Arab_Emirates" class="mw-redirect" title="United Arab Emirates">UAE</a></th><td class="infobox-data">315,524 (2008)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-Pashto_in_UAE_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pashto_in_UAE-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/23px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/35px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg/46px-Flag_of_the_United_Kingdom_%283-5%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A3%E0%B5%88%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%A1%E0%B5%8D_%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%A1%E0%B4%82" title="യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം">യുണൈറ്റഡ് കിങ്ഡം</a></span></th><td class="infobox-data">200,000 (2006)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-uk_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-uk-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="ഇറാൻ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/23px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="23" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/35px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/46px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="ഇറാൻ">ഇറാൻ</a></span></th><td class="infobox-data">150,000 (2005)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-Pushto_in_Iran_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pushto_in_Iran-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="കാനഡ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/23px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/35px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg/46px-Flag_of_Canada_%28Pantone%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%A1" title="കാനഡ">കാനഡ</a></span></th><td class="infobox-data">26,000 (2006)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-Canada_2006_Census_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-Canada_2006_Census-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="ഇന്ത്യ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/23px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/35px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/45px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="ഇന്ത്യ">ഇന്ത്യ</a></span></th><td class="infobox-data">11,086 (2001)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-india_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-india-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/23px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/35px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/46px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A3%E0%B5%88%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%A1%E0%B5%8D_%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%87%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്">യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ്</a></span></th><td class="infobox-data">7,710 (2000)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-US_Census_Pashto-speakers_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-US_Census_Pashto-speakers-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label" style="font-weight:normal;"><span class="datasortkey" data-sort-value="മലേഷ്യ"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/23px-Flag_of_Malaysia.svg.png" decoding="async" width="23" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/35px-Flag_of_Malaysia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Flag_of_Malaysia.svg/46px-Flag_of_Malaysia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF" title="മലേഷ്യ">മലേഷ്യ</a></span></th><td class="infobox-data">5,100 (2008)<span style="position: relative; top: 0.6em;"><sup id="cite_ref-Joshua_Project_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Joshua_Project-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color:#b0c4de;">Languages</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><a href="/wiki/Pashto" class="mw-redirect" title="Pashto">പഷ്തു</a><br /><span style="font-size:85%;"><i><a href="/wiki/Persian_language" class="mw-redirect" title="Persian language">പേർഷ്യനും</a> <a href="/wiki/Urdu" class="mw-redirect" title="Urdu">ഉർദ്ദുവും</a> <a href="/wiki/Second_language" class="mw-redirect" title="Second language">രണ്ടാം ഭാഷ</a> എന്ന നിലയിൽ വ്യാപകമായി സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്</i></span></td></tr><tr><th colspan="2" class="infobox-header" style="background-color:#b0c4de;">Religion</th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%82" class="mw-redirect" title="ഇസ്ലാം">ഇസ്ലാം</a>, <span style="font-size:85%;"><i>കൂടുതലും <a href="/wiki/Hanafi" class="mw-redirect" title="Hanafi">ഹനാഫി</a> <a href="/wiki/Sunni_Islam" class="mw-redirect" title="Sunni Islam">സുന്നികളാണെങ്കിലും</a> കുറച്ചുപേർ <a href="/wiki/%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%AF" class="mw-redirect" title="ഷിയ">ഷിയകളാണ്‌</a></i></span></td></tr></tbody></table> <p>പ്രധാനമായും <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="അഫ്ഗാനിസ്താൻ">അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ</a> തെക്കുഭാഗത്തും <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="പാകിസ്താൻ">പാകിസ്താന്റെ</a> വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ അതിർത്തിപ്രവിശ്യയിലും വസിക്കുന്ന ഒരു ജനവിഭാഗമാണ് <b>പഷ്തൂണുകൾ</b>. <b>അഫ്ഗാൻ</b> വംശജരെന്നും ഇവർ അറിയപ്പെടുന്നു.<a href="/wiki/%E0%B4%A1%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D_%E0%B4%B0%E0%B5%87%E0%B4%96" title="ഡ്യൂറണ്ട് രേഖ">ഡ്യൂറണ്ട് രേഖക്ക്</a> (പാക് അഫ്ഘാൻ അതിർത്തി) വടക്കും തെക്കുമായി വസിക്കുന്ന ഇവരുടെ ആവാസമേഖലയെയാണ്‌ പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടു വരെ അഫ്ഗാനിസ്താൻ എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്നത്. <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81" title="പഷ്തു">പഷ്തുവാണ്</a> ഇവരുടെ ഭാഷ. ഇന്ന് അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ ജനസംഖ്യയുടെ 40 മുതൽ 50 ശതമാനം വരെ പഷ്തൂണുകളാണ്. ഇന്ത്യയിലേയും പാകിസ്താനിലേയും പഷ്തൂണുകൾ <b>പഠാണികൾ</b> എന്നറിയപ്പെടുന്നു<sup id="cite_ref-afghans2_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>‌. </p><p>പഷ്തൂണുകൾ വിദഗ്ദ്ധരായ പോരാളികളാണ്. പത്തൊമ്പതും ഇരുപതും നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ പഷ്തൂണുകളുമായി പലതവണ ബ്രിട്ടീഷുകാർ യുദ്ധത്തിലേർപ്പെട്ടിരുന്നു. <a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%86%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B5%8B-%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:ആംഗ്ലോ-അഫ്ഗാൻ യുദ്ധങ്ങൾ">ആംഗ്ലോ അഫ്ഗാൻ യുദ്ധങ്ങൾ</a> എന്നാണ് ഈ യുദ്ധങ്ങൾ അറിയപ്പെടുന്നത്. ഓരോ വട്ടവും, തങ്ങളുടെ കുന്നുകളിൽ <a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B4%B1%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B4%82" title="ഗറില്ലായുദ്ധം">ഗറില്ലായുദ്ധത്തിൽ</a> വിദഗ്ദ്ധരായിരുന്ന പഷ്തൂണുകളോട് തോറ്റ് ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് മടങ്ങേണ്ടി വന്നു<sup id="cite_ref-rockliff_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-rockliff-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>2000-ആമാണ്ടിലെ കണക്കനുസരിച്ച് പഷ്തൂണുകളുടെ ആകെ ജനസംഖ്യ 2 കോടിയോളമാണ്. ഇവരിൽ പകുതിയോളം വീതാം പാകിസ്താനിലും അഫ്ഗാനിസ്താനിലുമായി അതിർത്തിയുടെ ഇരു വശങ്ങളിലുമായി വസിക്കുന്നു<sup id="cite_ref-afghans2_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>പഷ്തൂണുകളിൽ പല വർഗ്ഗങ്ങളുണ്ട്. <a href="/wiki/%E0%B4%A6%E0%B5%81%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF" title="ദുറാനി">ദുറാനി</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%98%E0%B5%BD%E0%B4%9C%E0%B4%BF" title="ഘൽജി">ഘൽജി</a> എന്നീ പഷ്തൂൺ വംശജർ അഫ്ഗാനിസ്താനിൽ ഭരണത്തിലിരുന്നവരാണ്. ഇന്ത്യൻ ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിലേക്കുള്ള കവാടങ്ങളായ, <a href="/wiki/%E0%B4%96%E0%B5%88%E0%B4%AC%E0%B5%BC_%E0%B4%9A%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ഖൈബർ ചുരം">ഖൈബർ ചുരത്തിനും</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%8A%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D_%E0%B4%9A%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="കൊഹാട്ട് ചുരം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">കൊഹാട്ട് ചുരത്തിനും</a> അടുത്തുള്ള മേഖലയിൽ അധിവസിക്കുന്നവരാണ് <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B4%A6%E0%B4%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="അഫ്രീദി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">അഫ്രീദികൾ</a><sup id="cite_ref-rockliff_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-rockliff-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>‌<sup class="reference" id="ref_൧none"><a href="#endnote_൧none">[൧]</a></sup> </p><p>പഷ്തൂണുകൾ ഭാഷാപരവും സാംസ്കാരികപരവുമായി ഒരൊറ്റ ജനതയായാണ് ഇന്ന് നിലകൊള്ളുന്നതെങ്കിലും ജനിതകമായി ഇവർ ഒരേ വംശത്തിൽ നിന്നുള്ളവരല്ല. വിവിധ വംശത്തിലുള്ള ജനങ്ങൾ നൂറ്റാണ്ടുകളായി പഷ്തൂണുകളിലേക്ക് അലിഞ്ഞു ചേർന്നിട്ടുണ്ട്. പടിഞ്ഞാറൻ അഫ്ഘാനിസ്ഥാനിലെ തായ്മാനി, മാലികി അയ്മക് എന്നീ വിഭാഗങ്ങൾ കണ്ടഹാരി പഷ്തൂണുകളുടെ ഭാഷയും സംസ്കാരവും സ്വായത്തമാക്കി, സ്വയം പഷ്തൂണുകളാണെന്നു ഇപ്പോൾ കരുതുന്നു. ഇത് ഈ ലയനപ്രക്രിയയുടെ ഒരു പുതിയ ഉദാഹരണമാണ്<sup id="cite_ref-afghans2_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="വംശപാരമ്പര്യം"><span id=".E0.B4.B5.E0.B4.82.E0.B4.B6.E0.B4.AA.E0.B4.BE.E0.B4.B0.E0.B4.AE.E0.B5.8D.E0.B4.AA.E0.B4.B0.E0.B5.8D.E0.B4.AF.E0.B4.82"></span>വംശപാരമ്പര്യം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=1" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: വംശപാരമ്പര്യം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>പഷ്തൂണുകൾക്ക് <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B5%82%E0%B4%A4%E0%B5%BC" class="mw-redirect" title="ജൂതർ">ജൂതപാരമ്പര്യമാണുള്ളതെന്നാണ്</a> ഇവരുടെ പരമ്പരാഗതവിശ്വാസം. എന്നാൽ ചില രൂപസാദൃശ്യങ്ങളും, <a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B5%88%E0%B4%AC%E0%B4%BF%E0%B5%BE" title="ബൈബിൾ">ബൈബിളുമായി</a> ബന്ധപ്പെട്ട അഫ്ഗാനികളുടെ പേരുമൊഴിച്ചാൽ ഈ വിശ്വാസത്തിന് യാതൊരു അടിസ്ഥാനവുമില്ല. മാത്രമല്ല അഫ്ഗാനികളുടെ ഭാഷയായ <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81" title="പഷ്തു">പഷ്തുവിന്</a> <a href="/wiki/%E0%B4%B9%E0%B5%80%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%81" title="ഹീബ്രു">ഹീബ്രു</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%AF" class="mw-redirect" title="അരമായ">അരമായ</a> എന്നിങ്ങനെയുള്ള സെമിറ്റിക് ഭാഷകളുമായും ബന്ധമില്ല. ശാസ്ത്രീയവിശകലനമനുസരിച്ച്, പഷ്തൂണുകൾ, വംശീയമായി <a href="/wiki/%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B5%BC%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%A4" class="mw-redirect" title="തുർക്കിക് ജനത">തുർക്കികളൂമായും</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%87%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="ഇറാനിയർ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഇറാനിയരുമായും</a> ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അഫ്ഗാനിസ്താനിൽ കിഴക്കുവശത്ത് വസിക്കുന്നവർ ഇന്ത്യക്കാരുമായാണ് ബന്ധപ്പെട്ടുകിടക്കുന്നത്. <a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8B_%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%BB_%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%B7%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%9F%E0%B5%81%E0%B4%82%E0%B4%AC%E0%B4%82" class="mw-redirect" title="ഇന്തോ യൂറോപ്യൻ ഭാഷാകുടുംബം">ഇന്തോ യൂറോപ്യൻ ഭാഷാകുടുംബത്തിലെ</a> ആര്യൻ ഉപവിഭാഗത്തിൽ പെടുന്ന ഭാഷയാണ് <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81" title="പഷ്തു">പഷ്തു</a> എന്നുള്ളതിനാൽ, പൊതുവേ, പഷ്തൂണുകൾ <a href="/wiki/%E0%B4%86%E0%B4%B0%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%BB" title="ആര്യൻ">ആര്യൻ</a> വംശജരാണെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു. എങ്കിലും കാലങ്ങളായുള്ള <a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%8B%E0%B4%B3%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B5%BC" title="മംഗോളിയർ">മംഗോൾ</a>, തുർക്കിക് അധിനിവേശങ്ങൾ നിമിത്തം ഇവർ ഒരു സങ്കരവർഗ്ഗമായി മാറി.<sup id="cite_ref-afghanII1_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-afghanII1-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="പേരുകൾ"><span id=".E0.B4.AA.E0.B5.87.E0.B4.B0.E0.B5.81.E0.B4.95.E0.B5.BE"></span>പേരുകൾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=2" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പേരുകൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="അഫ്ഗാൻ"><span id=".E0.B4.85.E0.B4.AB.E0.B5.8D.E0.B4.97.E0.B4.BE.E0.B5.BB"></span>അഫ്ഗാൻ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=3" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: അഫ്ഗാൻ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Afghan-big.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Afghan-big.jpg/250px-Afghan-big.jpg" decoding="async" width="250" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Afghan-big.jpg/375px-Afghan-big.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Afghan-big.jpg/500px-Afghan-big.jpg 2x" data-file-width="1378" data-file-height="1480" /></a><figcaption>ലേഖനത്തിൽ പരാമർശിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ അടയാളപ്പെടുത്തിയ അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ ഭൂപടം. പാകിസ്താനിലെ സമീപപ്രദേശങ്ങളും ഭൂപടത്തിലുണ്ട്.</figcaption></figure> <p>ഇന്ന് <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="അഫ്ഗാനിസ്താൻ">അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ</a> ജനങ്ങളെ മുഴുവൻ അഫ്ഗാൻ എന്നു വിളിക്കുമെങ്കിലും പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടുവരെയെങ്കിലും അഫ്ഗാൻ അഥവാ അഫ്ഗാനി എന്നത് പഷ്തൂണുകളുടെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന പേരായിരുന്നു‌. എന്നിരുന്നാലും അഫ്ഗാൻ എന്ന വാക്ക് <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%81" title="പഷ്തു">പഷ്തു</a> ഭാഷയിൽ നിന്നുള്ളതല്ല. ഇന്തോ ഇറാൻ അതിർത്തിയിൽ വസിച്ചിരുന്ന ഏതോ ഒരു ജനവിഭാഗത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതിനായി മറ്റാരോ വിളിച്ച പേരായിരിക്കണം ഇതെന്നു കരുതുന്നു. ആറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ <a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%B9%E0%B4%AE%E0%B4%BF%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B5%BB" title="വരാഹമിഹിരൻ">വരാഹമിഹിരന്റെ</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B5%83%E0%B4%B9%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B8%E0%B4%82%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ബൃഹത്‌സംഹിത (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ബൃഹത്‌സംഹിതയിൽ</a> അവഗാനാ എന്ന പേരിലുള്ള ഒരു ജനവിഭാഗത്തെപറ്റി പരാമർശിക്കുന്നുണ്ട്. ചൈനീസ് സഞ്ചാരി <a href="/wiki/%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%99%E0%B5%8D" title="ഷ്വാൻ ത്സാങ്">ഷ്വാൻ ത്സാങ്ങിന്റെ</a> ഏഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കുറിപ്പുകളിലും അബോജിയാൻ (abojian) എന്നപേരിൽ പരാമർശിക്കുന്നുണ്ട്. ഇവയൊക്കെ അഫ്ഗാനികളെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന പേരുകളായി കരുതുന്നു<sup id="cite_ref-afghans2_11-3" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="പഷ്തൂൺ"><span id=".E0.B4.AA.E0.B4.B7.E0.B5.8D.E0.B4.A4.E0.B5.82.E0.B5.BA"></span>പഷ്തൂൺ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=4" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പഷ്തൂൺ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%B2%E0%B5%82%E0%B4%9A%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" class="mw-redirect" title="ബലൂചിസ്താൻ">ബലൂചിസ്താന്റെ</a> കിഴക്കൻ അതിരായ, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B4%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="സുലൈമാൻ മല (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">സുലൈമാൻ മലനിരയാണ്</a> പഷ്തൂണുകളുടെ ആദ്യകാല ആവാസകേന്ദ്രം. <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B5%87%E0%B5%BC%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="താജിക് പേർഷ്യൻ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">താജിക് പേർഷ്യനിൽ</a>, പഷ്ത് എന്ന വാക്കിന്, മലയുടെ പുറകുവശം എന്നാണർത്ഥം. ഇതിൽ നിന്നാണ് പഷ്തൂൺ എന്ന പേര് ഉടലെടുത്തത്.<sup id="cite_ref-afghanII1_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-afghanII1-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ചരിത്രം"><span id=".E0.B4.9A.E0.B4.B0.E0.B4.BF.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.82"></span>ചരിത്രം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=5" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: ചരിത്രം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>വിശ്വസനീയമായ രീതിയിൽ അഫ്ഗാൻ എന്നത് ആദ്യമായി ഉപയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത് പത്തം നൂറ്റാണ്ടു മുതലാണ്. 982-ൽ രചിക്കപ്പെട്ട കർത്താവ് അജ്ഞാതമായ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B9%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%8D_%E0%B4%85%E0%B5%BD_%E0%B4%86%E0%B4%B2%E0%B4%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ഹുദുദ് അൽ ആലം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഹുദുദ് അൽ ആലം</a> എന്ന പേർഷ്യൻ ഗ്രന്ഥത്തിൽ അഫ്ഗാനികൾ വസിക്കുന്ന സൗൾ എന്ന ഒരു ഗ്രാമത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്നുണ്ട്. ഗ്രന്ഥത്തിലെ വിവരങ്ങളനുസരിച്ച് ഈ ഗ്രാമം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത് <a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BF" title="ഗസ്നി">ഗസ്നിക്ക്</a> കിഴക്കുള്ള ഗർദീസിനടൂത്തായിരിക്കണം. ഈ പ്രദേശം, <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%AC%E0%B5%82%E0%B4%B3%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" class="mw-redirect" title="സബൂളിസ്താൻ">സബൂളിസ്താന്റെ</a> തലസ്ഥാനമായിരുന്ന പുരാതന സബൂളിന് അടുത്താണെന്നും പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇതിനുപുറമേ, ഇന്നത്തെ <a href="/wiki/%E0%B4%9C%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%A6%E0%B5%8D" title="ജലാലാബാദ്">ജലാലാബാദിനടുത്തുള്ള</a> ഒരു ഗ്രാമത്തിലെ രാജാവിന് ഹിന്ദു, മുസ്ലീം, അഫ്ഗാൻ വംശങ്ങളിൽപ്പെട്ട ഭാര്യമാരുണ്ടായിരുന്നെന്നും ഈ ഗ്രന്ഥത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്.<sup id="cite_ref-haa_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-haa-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%AF%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%86_%E0%B4%AE%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%A6%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="ഗസ്നിയിലെ മഹ്മൂദ്">ഗസ്നിയിലെ മഹ്മൂദിന്റെ</a> കാലം മുതൽ അതായത് പത്താം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനം മുതൽ അഫ്ഗാൻ പ്രയോഗം വ്യാപകമായി. പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിൽ <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B5%BD_%E0%B4%AC%E0%B4%B1%E0%B5%82%E0%B4%A3%E0%B4%BF" class="mw-redirect" title="അൽ ബറൂണി">അൽ ബറൂണി</a> രചിച്ച <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%96%E0%B5%8D_%E0%B4%85%E0%B5%BD_%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="താരിഖ് അൽ ഹിന്ദ് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">താരിഖ് അൽ ഹിന്ദ്</a> എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ അഫ്ഗാനികളെക്കുറിച്ച് വിശദമായി പറയുന്നുണ്ട്. ഇന്ത്യയുടെ പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്തുള്ള കുന്നിൻപ്രദേശത്ത് ജീവിക്കുന്ന വിവിധ അഫ്ഗാൻ വംശങ്ങളുണ്ടെന്നും അപരിഷ്കൃതരായ ഇവർ ഹിന്ദുക്കളാണെന്നും അദ്ദേഹം പറയുന്നു. അഫ്ഗാനികൾ, ഗസ്നവി സേനയിലെ കുന്തമുനകൾ ആയിരുന്നു എന്ന് ഗസ്നിയിലെ മഹ്മൂദിന്റെ മന്ത്രിയായിരുന്ന അൽ ഓത്ബി, പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തിൽ പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ അവർ അന്നും അപരിഷ്കൃതരായ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർ ആയിരുന്നു എന്നും കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു. </p><p><a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BF" title="ഗസ്നി">ഗസ്നിക്കും</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A7%E0%B5%82%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B4%A4%E0%B4%B2%E0%B4%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="സിന്ധൂസമതലം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">സിന്ധൂസമതലത്തിനും</a> ഇടയിൽ വസിക്കുന്ന പേർഷ്യക്കാർ ആണ് അഫ്ഗാനികൾ എന്നാണ് <a href="/wiki/%E0%B4%87%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B5%BB_%E0%B4%AC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4" title="ഇബ്ൻ ബത്തൂത്ത">ഇബ്ൻ ബത്തൂത്ത</a> പറയുന്നത്. <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%81%E0%B4%B9%E0%B5%8D_%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="കുഹ് സുലൈമാൻ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">കുഹ് സുലൈമാൻ</a> മലയാണ് ഇവരുടെ പ്രധാനകേന്ദ്രമെന്നും ബത്തൂത്ത കൂട്ടിച്ചേർക്കുന്നു. പഷ്തൂണുകളുടെ ഐതിഹ്യമനുസരിച്ചും ഇവരുടെ ആദ്യകാലവാസസ്ഥലം <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B5%BC" title="കന്ദഹാർ">കന്ദഹാറിന്</a> കിഴക്കുള്ള കുഹി സുലൈമാൻ മലയോടടുത്താണ്.<sup id="cite_ref-afghans2_11-4" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-afghanII1_13-2" class="reference"><a href="#cite_note-afghanII1-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>മേഖലക്കു പുറത്തുള്ള <a href="/wiki/%E0%B4%B9%E0%B5%86%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="ഹെറാത്ത്">ഹെറാത്തും</a> <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%BC%E0%B4%96%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%A1%E0%B5%8D" title="സമർഖണ്ഡ്">സമർഖണ്ഡും</a> തെക്ക്, ഇന്ത്യയും സാംസ്കാരികവും കലാപരവുമായ പുരോഗതി കൈവരിച്ചപ്പോൾ, അഫ്ഗാനികൾ, ആട്ടിടയന്മാരും നാടോടികളുമായി തുടർന്നു. ഇടക്കാലത്ത് ദില്ലിയിൽ അധികാരത്തിലിരുന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%A6%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B5%BD%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="ദില്ലി സുൽത്താനത്ത്">മുസ്ലീം ഭരണാധികാരികൾ</a> അഫ്ഗാൻ പാരമ്പര്യമുള്ളവരായിരുന്നെന്ന് പറയാറുണ്ടെങ്കിലും, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B8%E0%B5%82%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="സൂരി രാജവംശം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">സൂരി</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%A7%E0%B4%BF_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="ലോധി രാജവംശം">ലോധി</a> രാജവംശങ്ങളൊഴികെയുള്ളവരെല്ലാം <a href="/wiki/%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B5%BC%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF_%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%A4" title="തുർക്കി ജനത">തുർക്കി</a> പാരമ്പര്യമുള്ളവരാണ്.<sup id="cite_ref-afghanII1_13-3" class="reference"><a href="#cite_note-afghanII1-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>ഹിന്ദുകുഷിന് തെക്ക് പഷ്തൂണുകൾ അധിവസിക്കുന്ന മേഖലക്കാണ് <a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%97%E0%B5%BE_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="മുഗൾ സാമ്രാജ്യം">മുഗൾ സാമ്രാജ്യസ്ഥാപകനായ</a> <a href="/wiki/%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B5%BC" title="ബാബർ">ബാബർ</a> അഫ്ഗാനിസ്താൻ എന്ന പേര് ആദ്യമായി വിളിച്ചത്. 1504-ൽ <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B5%82%E0%B5%BE" title="കാബൂൾ">കാബൂളിൽ</a> സാന്നിധ്യമുറപ്പിച്ച ബാബറിന്, തെക്കൻ അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ ആധിപത്യത്തിന് പഷ്തൂണുകളുമായി പടവെട്ടേണ്ടി വന്നിരുന്നു. പഷ്തൂണുകൾ‌ കൊള്ളക്കാരും മലമ്പാതകളിൽ വസിക്കുന്നവും ആണെന്നാണ് ബാബർ രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത്. എങ്കിലും ഇവരെ പ്രാധാന്യത്തോടെ കണ്ടിരുന്ന ബാബർ, ഇവരുമായി സഖ്യം ഉറപ്പിക്കുനതിനായി ബീബി മുബാരിക എന്ന ഒരു പഷ്തൂൺ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B8%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="യൂസഫ്സായ് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">യൂസഫ്സായ്</a> സ്ത്രീയെ വിവാഹം ചെയ്തിരുന്നു.<sup id="cite_ref-afghanI5_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-afghanI5-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ അഫ്ഗാനിസ്താനു ചുറ്റുമായി ശക്തിപ്പെട്ട ഇറാനിലെ <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%AB%E0%B4%B5%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="സഫവി സാമ്രാജ്യം">സഫവി സാമ്രാജ്യവും</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B5%BB%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B4%A8" title="ട്രാൻസോക്ഷ്യാന">ട്രാൻസോക്ഷ്യാനയിലെ</a> ഉസ്ബെക്കുകളുടെ <a href="/wiki/%E0%B4%B7%E0%B5%88%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" class="mw-redirect" title="ഷൈബാനി സാമ്രാജ്യം">ഷൈബാനി സാമ്രാജ്യവും</a>, ഇന്ത്യയിലെ <a href="/wiki/%E0%B4%AE%E0%B5%81%E0%B4%97%E0%B5%BE_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="മുഗൾ സാമ്രാജ്യം">മുഗൾ സാമ്രാജ്യവും</a> അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ നഗരങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണത്തിനായി പരിശ്രമിച്ചിരുന്നു. മൂന്നു കൂട്ടരും ഇതുവഴി കടന്നു പോകുന്ന വ്യാപാരികളിൽ നിന്നും കരം ഈടാക്കാനും തദ്ദേശീയരെ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുമായി പഷ്തൂണുകളെപ്പോലെയുള്ള തദ്ദേശീയരായ ഇടനിലക്കാരെ ഏർപ്പെടുത്തി. ഇതുവഴി പഷ്തൂണുകൾ അവരുടെ വാസം പ്രധാന പാതകൾക്ക് സമീപത്തേക്ക് നീക്കുകയും ചെയ്തു<sup id="cite_ref-afghans14_16-0" class="reference"><a href="#cite_note-afghans14-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ സ്വന്തമായ സാമ്രാജ്യം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നവരേയും യഥാർത്ഥ അഫ്ഗാനികൾ ആദിവാസികളായി കഴിഞ്ഞു.<sup id="cite_ref-afghanII1_13-4" class="reference"><a href="#cite_note-afghanII1-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="കുടിയേറ്റങ്ങൾ"><span id=".E0.B4.95.E0.B5.81.E0.B4.9F.E0.B4.BF.E0.B4.AF.E0.B5.87.E0.B4.B1.E0.B5.8D.E0.B4.B1.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.99.E0.B5.BE"></span>കുടിയേറ്റങ്ങൾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=6" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: കുടിയേറ്റങ്ങൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Major_ethnic_groups_of_Pakistan_in_1980.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Major_ethnic_groups_of_Pakistan_in_1980.jpg/250px-Major_ethnic_groups_of_Pakistan_in_1980.jpg" decoding="async" width="250" height="242" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Major_ethnic_groups_of_Pakistan_in_1980.jpg/375px-Major_ethnic_groups_of_Pakistan_in_1980.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Major_ethnic_groups_of_Pakistan_in_1980.jpg/500px-Major_ethnic_groups_of_Pakistan_in_1980.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="928" /></a><figcaption>പാകിസ്താൻ അഫ്ഘാനിസ്ഥാൻ പ്രദേശത്തെ വിവിധജനവിഭാഗങ്ങളുടെ ആവാസമേഖല അടയാളപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്ന ഭൂപടം. പച്ച നിറത്തിൽ കാണിച്ചിരിക്കുന്നത് പഷ്തൂണുകളൂടെ ആവാസമേഖലയാണ്‌</figcaption></figure> <p>പതിനഞ്ച് പതിനാറ് നൂറ്റാണ്ടുകളിലാണ്‌ ദക്ഷിണ അഫ്ഗാനിസ്താൻ പ്രദേശത്തെ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%B2%E0%B5%88%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%AE%E0%B4%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="സുലൈമാൻ മല (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">സുലൈമാൻ മലമ്പ്രദേശത്തു</a> നിന്ന് പഷ്തൂണുകളുടെ ആദ്യകുടിയേറ്റം നടക്കുന്നത്. ഇവർ പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദക്ഷിണ അഫ്ഗാനിസ്താനിലേക്കും വടക്ക് <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B5%82%E0%B5%BE_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B4%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="കാബൂൾ താഴ്വര (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">കാബൂൾ താഴ്വരയിലേക്കും</a> കിഴക്ക് <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%86%E0%B4%B7%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B5%BC" title="പെഷവാർ">പെഷവാർ തടത്തിലേക്കും</a> വ്യാപിച്ചു. വൻ‌തോതിലുള്ള ഈ പലായനത്തിന്റെ കാരണം ഇന്നും അജ്ഞാതമാണ് പതിനഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തുർക്കോ-മംഗോളിയൻ വംശജർക്കുണ്ടായ ക്ഷയവും <a href="/wiki/%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="തിമൂറി സാമ്രാജ്യം">തിമൂറി സാമ്രാജ്യത്തിന്</a> അതിർത്തിപ്രദേശങ്ങളിൽ നിയന്ത്രണം ഇല്ലാതായതും ചെയ്തതോടെ സംജാതമായ ശൂന്യതയിലേക്ക് പഷ്ഠൂണുകൾ വന്നുചേരുകയായിരുന്നു<sup id="cite_ref-afghans2_11-5" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-afghans14_16-1" class="reference"><a href="#cite_note-afghans14-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. എന്നാൽ കാബൂൾ താഴ്വരയിലേക്ക് പന്ത്രണ്ട്-പതിമൂന്ന് നൂറ്റാണ്ടുകളിൽത്തന്നെ പഷ്തൂണുകൾ‌ എത്തിച്ചേർന്നതായും കരുതുന്നുണ്ട്. അഫ്ഗാനികൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന പേർഷ്യൻ വംശജർ ഇവിടെ വസിച്ചിരുന്നു എന്നും, ഇവരുടെ പരമ്പരാഗതവാസസ്ഥലം സുലൈമാൻ മലയാണെന്നും 1333-ൽ കാബൂളിലൂടെ സഞ്ചരിച്ച് ഇബ്ൻ ബത്തൂത്ത രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.<sup id="cite_ref-afghanII1_13-5" class="reference"><a href="#cite_note-afghanII1-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B5%BC" title="കന്ദഹാർ">കന്ദഹാർ</a> പ്രദേശത്തു നിന്ന് പടിഞ്ഞാറോട്ടുള്ള പഷ്തൂണുകളൂടെ കുടിയേറ്റം താരതമ്യേന പുതിയതാണ്‌ പതിനേഴും പതിനെട്ടും നൂറ്റാണ്ടുകളിലാണ്‌ ഈ കുടിയേറ്റം നടക്കുന്നത്. <a href="/wiki/%E0%B4%A6%E0%B5%81%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF" title="ദുറാനി">ദുറാനികളുടെ</a> മുൻഗാമികളാണ്‌ ഈ പ്രദേശത്ത് ആവാസമുറപ്പിച്ചത്. പഷ്തൂണുകളുടെ ഈ കുടിയേറ്റം ഇന്നും തുടരുന്നു. <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BE%E0%B4%AC%E0%B5%82%E0%B5%BE" title="കാബൂൾ">കാബൂൾ</a> അടക്കമുള്ള പല മേഖലകളിലും പഷ്തൂണുകളുടെ ആവാസം ആരംഭിച്ചിട്ട് അധികകാലമായിട്ടില്ല<sup id="cite_ref-afghans2_11-6" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="സാമ്രാജ്യങ്ങൾ"><span id=".E0.B4.B8.E0.B4.BE.E0.B4.AE.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.BE.E0.B4.9C.E0.B5.8D.E0.B4.AF.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.99.E0.B5.BE"></span>സാമ്രാജ്യങ്ങൾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=7" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: സാമ്രാജ്യങ്ങൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B4%A6%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%8D%E0%B4%B2%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B5%BD%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" class="mw-redirect" title="ദില്ലി സുൽത്താനത്ത്">ദില്ലി സുൽത്താനത്തുകളുടെ</a> കൂട്ടത്തിൽ എണ്ണുന്ന <a href="/wiki/%E0%B4%B2%E0%B5%8B%E0%B4%A7%E0%B4%BF_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="ലോധി രാജവംശം">ലോധി രാജവംശം</a>, മുഗളരെ പരാജയപ്പെടുത്തി <a href="/wiki/%E0%B4%B7%E0%B5%87%E0%B5%BC%E0%B4%B7%E0%B4%BE_%E0%B4%B8%E0%B5%82%E0%B4%B0%E0%B4%BF" class="mw-redirect" title="ഷേർഷാ സൂരി">ഷേർഷാ സൂരി</a> സ്ഥാപിച്ച <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B8%E0%B5%82%E0%B4%B0%E0%B4%BF_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="സൂരി രാജവംശം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">സൂരി രാജവംശം</a> എന്നിവ ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യകാല പഷ്തൂൺ സാമ്രാജ്യങ്ങളാണ്. </p><p><a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B5%BC" title="കന്ദഹാർ">കന്ദഹാർ</a> ആസ്ഥാനമാക്കി ഹോതകി ഘൽജികൾ സ്ഥാപിച്ച <a href="/wiki/%E0%B4%B9%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ഹോതകി സാമ്രാജ്യം">ഹോതകി സാമ്രാജ്യമാണ്</a> അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ ആദ്യത്തെ പഷ്തൂൺ സാമ്രാജ്യം. ഹോതകി സാമ്രാജ്യത്തിന് തെക്കൻ അഫ്ഗാനിസ്താനു പുറമേ കുറച്ചുകാലത്തേക്ക് ഇറാനിലും ആധിപത്യം സ്ഥാപിക്കാനായി. </p><p>പഷ്തൂണുകളുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട സാമ്രാജ്യമാണ് <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E0%B4%AE%E0%B4%A6%E0%B5%8D_%E0%B4%B7%E0%B4%BE_%E0%B4%85%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%BF" title="അഹ്മദ് ഷാ അബ്ദാലി">അഹ്മദ് ഷാ അബ്ദാലി</a> സ്ഥാപിച്ച <a href="/wiki/%E0%B4%A6%E0%B5%81%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF_%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="ദുറാനി സാമ്രാജ്യം">ദുറാനി സാമ്രാജ്യം</a>. അഫ്ഗാനിസ്താനെ ഇന്നത്തെ അതിരുകൾക്കകത്തെ ഒറ്റ രാജ്യമാക്കി മാറ്റുന്നതിൽ ഈ സാമ്രാജ്യം പ്രധാന പങ്കു വഹിച്ചു. ദുറാനി സാമ്രാജ്യത്തിനു ശേഷം തുടർന്നു വന്ന ദുറാനികളിലെത്തന്നെ ബാരക്സായ് വംശത്തിന്റെ കീഴിലുള്ള <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%85%E0%B4%AE%E0%B5%80%E0%B4%B1%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="അഫ്ഗാനിസ്താൻ അമീറത്ത്">അഫ്ഗാനിസ്താൻ അമീറത്തും</a> അതിന്റെ തുടർച്ചയായുള്ള അവസാനത്തെ രാജവംശമായ <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="അഫ്ഗാനിസ്താൻ രാജവംശം">അഫ്ഗാനിസ്താൻ രാജവംശവും</a> പ്രധാനപ്പെട്ട പഷ്തൂൺ സാമ്രാജ്യങ്ങളാണ്. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ജീവിതരീതി"><span id=".E0.B4.9C.E0.B5.80.E0.B4.B5.E0.B4.BF.E0.B4.A4.E0.B4.B0.E0.B5.80.E0.B4.A4.E0.B4.BF"></span>ജീവിതരീതി</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=8" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: ജീവിതരീതി"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>പഷ്തൂണുകൾ അവരുടെ സ്വതന്ത്രമനോഭാവത്തിനും, തുല്യതക്കും, സ്വാഭിമാനത്തിനും, യുദ്ധനിപുണതക്കും പേരുകേട്ടവരാണ്. ഇതിനുപുറമേ ആതിഥേയത്വം, അഭയം നൽകൽ, പ്രതികാരം തുടങ്ങിയവയൊക്കെ പഷ്തൂണുകളുടെ സ്വഭാവവിശേഷങ്ങളാണ്. പ്രായപൂർത്തിയായ പഷ്തൂൺ പുരുഷന്മാർക്കിടയിലുള്ള തുല്യത ഇവരുടെയിടയിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട സവിശേഷതയാണ്. പരിചയവും പ്രായപൂർത്തിയുമുള്ള എല്ലാ പുരുഷന്മാർക്കും <b>ജിർഗ</b> എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഗ്രാമസമിതികളിൽ അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യമുണ്ട്.എന്നാൽ ചില സമൂഹങ്ങളിൽ കൂട്ടത്തിൽ ചിലർക്ക് കൂടുതൽ അധികാരങ്ങളുണ്ടാകാറുണ്ട്. ഖാൻമാർ ഇതിന് ഉദാഹരണമാണ്. എന്നാൽ ഖാന്റെ അധികാരം അയാൾഊടെ വ്യക്തിഗുണങ്ങളിൽ അടിസ്ഥാനമായി കൽപ്പിച്ചു നൽകുന്നതാണ്<sup id="cite_ref-afghans2_11-7" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>മുൾച്ചെടികളും കള്ളീച്ചെടികളും പോലെയുള്ള വളരെക്കുറച്ച് സസ്യങ്ങളുള്ള ഊഷരമായ കുന്നുകളിൽ ഇവർ ആടു മേയ്ച്ചും കൃഷിചെയ്തും ജീവിക്കുന്ന പഷ്തൂൺ വംശജരുടെ കഠിനമായ ഈ പരിസ്ഥിതിയിലുള്ള ജീവിതം അവരെ പരുഷമായവരും പരാശ്രയമില്ലാതെ ജീവിക്കുന്നവരുമാക്കി മാറ്റിയിട്ടുണ്ട്<sup id="cite_ref-rockliff_12-2" class="reference"><a href="#cite_note-rockliff-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="വസ്ത്രധാരണം"><span id=".E0.B4.B5.E0.B4.B8.E0.B5.8D.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.B0.E0.B4.A7.E0.B4.BE.E0.B4.B0.E0.B4.A3.E0.B4.82"></span>വസ്ത്രധാരണം</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=9" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: വസ്ത്രധാരണം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Seed_vouchers.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Seed_vouchers.jpg/250px-Seed_vouchers.jpg" decoding="async" width="250" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Seed_vouchers.jpg/375px-Seed_vouchers.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Seed_vouchers.jpg/500px-Seed_vouchers.jpg 2x" data-file-width="575" data-file-height="477" /></a><figcaption>ദക്ഷിണ അഫ്ഘാനിസ്താനിലെ പഷ്തൂണുകൾ</figcaption></figure> <p>പഷ്തൂണുകളിലെ പുരുഷന്മാർ പൊതുവേ അയഞ്ഞ പൈജാമയും നീളമുള്ള ജൂബാ പോലെയുള്ള മേൽവസ്ത്രവും ധരിക്കുന്നു. ഇതിനു മുകളിൽ ഒരു വയിസ്റ്റ്കോട്ടും ഇവർ ധൈരിക്കാറുണ്ട്. പാകിസ്താനിലേയും അഫ്ഘാനിസ്ഥാനിലേയ്യും പഷ്തൂൺ സ്ത്രീകൾ തലയിൽ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B5%81%E0%B5%BC%E0%B4%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="ബുർഖ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ബുർഖ</a> ധരിക്കുന്നു. നീളൻ കൈയുള്ള മേല്വസ്ത്രവും, നീണ്ട പൈജാമയുമാണ്‌ സ്ത്രീകളുടെ വസ്ത്രം. </p><p>പഷ്തൂണുകളിലെ പുരുഷന്മാർ പലരും തലപ്പാവ് കെട്ടാറുണ്ട്. ഇതിന്റെ ഒരറ്റം അവരുടെ തോളിനു മുകളിലായി തൂങ്ങിക്കിടക്കും. എന്നാൽ ഇക്കാലത്ത് <a href="/wiki/%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B2%E0%B4%BF%E0%B4%AC%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="താലിബാൻ">താലിബാൻ</a> നിയന്ത്രിതമേഖലയിലഅണ്‌ തലപ്പാവ് വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നത്.<sup title="ഇതിന്റെ സമീപത്തുള്ള വാചകത്തിന് തെളിവുകൾ നൽകേണ്ടതുണ്ട്" class="noprint">[<i><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AA%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%B6%E0%B5%8B%E0%B4%A7%E0%B4%A8%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8B%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4" title="വിക്കിപീഡിയ:പരിശോധനായോഗ്യത">അവലംബം ആവശ്യമാണ്</a></i>]</sup> ഇവിടങ്ങളിൽ കറുപ്പിൽ നേരിയ വെള്ളവരകളുള്ള തലപ്പാവാണ്‌ ധരിക്കപ്പെടുന്നത്. മറ്റിടങ്ങളിൽ തലപ്പാവിനു പകരം പാവ്കുൽ (pawkul) എന്നറിയപ്പെടുന്ന ചിത്രാലിത്തൊപ്പിയാണ് പുരുഷന്മാർ തലയിൽ ധരിക്കുന്നത്<sup id="cite_ref-afghans2_11-8" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="മതം"><span id=".E0.B4.AE.E0.B4.A4.E0.B4.82"></span>മതം</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=10" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: മതം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>അഫ്ഘാനിസ്ഥാനിലേയും പാകിസ്താനിലേയും പഷ്തൂണുകൾ എല്ലാം തന്നെ മുസ്ലീങ്ങളാണ്. ഇവരിൽത്തന്നെ ഭൂരിഭാഗവും <a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BF" title="സുന്നി">സുന്നികളാണ്</a>. എന്നാൽ ഇതിനൊരപവാദമായി ജലാബാദിനും പെഷവാറിനും തെക്കുവസിക്കുന്ന തുറികൾ, ഇവരുടെ കൂട്ടത്തിലുള്ള ഓറക്സായ്, ബങ്കശ് തുടങ്ങിയവർ <a href="/wiki/%E0%B4%B7%E0%B4%BF%E0%B4%AF" class="mw-redirect" title="ഷിയ">ഷിയകളാണ്</a><sup id="cite_ref-afghans2_11-9" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="കൃഷിയും_സാമൂഹികജീവിതവും"><span id=".E0.B4.95.E0.B5.83.E0.B4.B7.E0.B4.BF.E0.B4.AF.E0.B5.81.E0.B4.82_.E0.B4.B8.E0.B4.BE.E0.B4.AE.E0.B5.82.E0.B4.B9.E0.B4.BF.E0.B4.95.E0.B4.9C.E0.B5.80.E0.B4.B5.E0.B4.BF.E0.B4.A4.E0.B4.B5.E0.B5.81.E0.B4.82"></span>കൃഷിയും സാമൂഹികജീവിതവും</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=11" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: കൃഷിയും സാമൂഹികജീവിതവും"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%9A%E0%B5%8D%E0%B4%9A%E0%B5%8D" title="പീച്ച്">പീച്ച്</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B5%8B%E0%B5%BE%E0%B4%A8%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="വോൾനട്ട് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">വോൾനട്ട്</a>, തുടങ്ങിയ പഴങ്ങളും, <a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D" title="ഗോതമ്പ്">ഗോതമ്പ്</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D" title="കരിമ്പ്">കരിമ്പ്</a>, <a href="/wiki/%E0%B4%89%E0%B4%B0%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%B4%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%8D" title="ഉരുളക്കിഴങ്ങ്">ഉരുളക്കിഴങ്ങ്</a> തുടങ്ങിയവ താഴ്വരയിലെ താഴ്ന്ന ജലസേചനം ലഭ്യമായ ഇടങ്ങളിൽ ഇവർ കൃഷി ചെയ്യുന്നു. കൃഷിസ്ഥലങ്ങൾക്കടുത്തായാണ് പഠാണികളുടെ ഗ്രാമങ്ങൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ഈ ഗ്രാമങ്ങൾ പ്രതിരോധത്തിനായി ചുറ്റും മതിൽ കെട്ടി സംരക്ഷിച്ചിരിക്കും. ഇവക്ക് ഉയരമുള്ള കാവൽമാടങ്ങളുമുണ്ടായിരിക്കും<sup id="cite_ref-rockliff_12-3" class="reference"><a href="#cite_note-rockliff-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>പഠാണികളുടെ ഓരോ വർഗ്ഗവും ഓരോ മുഖ്യന്റെ കീഴിലുള്ള വിവിധ വംശങ്ങളായി (clan) വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കും. ഓരോ വംശവും വിവിധ കുടുംബങ്ങളായും തുടർന്ന് വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇവരുടെ ഭരണം ഏതാണ് ജനാധിപത്യപരമായ രീതിയിലാണ് നടക്കുന്നത്. എല്ലാ പുരുഷന്മാർക്കും അഭിപ്രായസ്വാതന്ത്ര്യമുള്ള ഒരു സമിതിയാണ് ഭരണപരമായ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നത്. എങ്കിലും പഠാണികളിലെ വംശങ്ങളും കുടൂംബങ്ങളും തമില്ലുള്ള തർക്കങ്ങൾ പലപ്പോഴും രക്തച്ചൊരിച്ചിലുകളിൽ കലാശീക്കുന്നു. ഇത്തരം വഴക്കുകൾ കുടീപ്പകയായി അടുത്ത തലമുറകളിലേക്ക്കും പകരാറൂണ്ട്. യുദ്ധസമയത്തു മാത്രമാണ് പഠാണികൾക്കിടയിൽ സമാധാനമുണ്ടാകാറുള്ളൂ എന്ന് സംസാരമുണ്ട്. അതായത് പുറത്തു നിന്നുള്ള ആക്രമണങ്ങളെ ഇവർ ഒന്നു ചേർന്ന് എതിരിടാറൂണ്ട്<sup id="cite_ref-rockliff_12-4" class="reference"><a href="#cite_note-rockliff-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="വിനോദങ്ങൾ"><span id=".E0.B4.B5.E0.B4.BF.E0.B4.A8.E0.B5.8B.E0.B4.A6.E0.B4.99.E0.B5.8D.E0.B4.99.E0.B5.BE"></span>വിനോദങ്ങൾ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=12" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: വിനോദങ്ങൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>വെടിവെപ്പ്, നായാട്ട്, പരുന്തിനെക്കൊണ്ടുള്ള വേട്ട, ആടുകളെക്കൊണ്ട് പോരടിപ്പിക്കൽ തുടങ്ങിയവയൊക്കെ പഠാണികളുടെ വിനോദങ്ങളാണ്. ഉന്നം തെറ്റാതെയുള്ള വെടിവെപ്പിൽ ഇവർ വിദഗ്ദ്ധരാണ്. നാടോടി നൃത്തവും, പാട്ടും ഇവരുടെ വിനോദങ്ങളാണ്. ഇതിന് അകമ്പടീയായി വലിയ ചെണ്ടകളും പീപ്പിയും ഓടക്കുഴലുകളും ഉപയോഗിക്കുന്നു<sup id="cite_ref-rockliff_12-5" class="reference"><a href="#cite_note-rockliff-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="വെടിക്കോപ്പുകൾ"><span id=".E0.B4.B5.E0.B5.86.E0.B4.9F.E0.B4.BF.E0.B4.95.E0.B5.8D.E0.B4.95.E0.B5.8B.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.AA.E0.B5.81.E0.B4.95.E0.B5.BE"></span>വെടിക്കോപ്പുകൾ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=13" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: വെടിക്കോപ്പുകൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B4%82:Jezail.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Jezail.jpg/200px-Jezail.jpg" decoding="async" width="200" height="47" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Jezail.jpg/300px-Jezail.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Jezail.jpg/400px-Jezail.jpg 2x" data-file-width="500" data-file-height="117" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%9C%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B5%88%E0%B5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ജെസൈൽ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ജെസൈൽ</a> - പഠാണികളുടെ പരമ്പരാഗത തോക്ക്</figcaption></figure> <p>പഠാണികൾ തങ്ങളുടെ തോക്കുകളും, വെടിക്കോപ്പുകളും സദാ സജ്ഞരാക്കി വക്കുകയും, ആടുമേക്കാനിറങ്ങുമ്പോൾ വരെ ഇത് കൂടെ കരുതുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇവരുടെ കൈവശമുള്ള പഴയ ശൈലിയിലുള്ള തോക്കാണ് <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%9C%E0%B5%86%E0%B4%B8%E0%B5%88%E0%B5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="ജെസൈൽ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ജെസൈൽ</a>. നീളമുള്ളതും കൊത്തുപണികളോടു കൂടിയ കുഴലും ഒരു ഫ്ലിന്റ്ലോക്കുമുള്ള തോക്കാണീത്. ആധുനികമായ ആയുധങ്ങളും യന്ത്രത്തോക്കുകളും ഇന്ന് ഇവരുടെ കൈവശമുണ്ട്. ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ തോക്കുകളുടെ രൂപഘടന പകർത്തി, ഇവർ ഗ്രാമങ്ങളിൽ സ്വന്തമായി ആയുധങ്ങൾ നിർമ്മിച്ചിരുന്നത്. അഫ്രീദി വർഗ്ഗത്തിലെ ആദം കിറ്റെൽ വംശജരാണ് ഇത്തരത്തിൽ ആയുധങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതിൽ വിദഗ്ദ്ധർ. അതിർത്തിയിലെ ബ്രിട്ടീഷ് പട്ടാളത്തിൽ അംഗമായിച്ചേർന്നാണ് ഇവർ ആയുധങ്ങളുടെ ഘടന പഠിച്ചെടുക്കുന്നത്. ഇങ്ങനെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ യന്ത്രസഹായമില്ലാതെ നിർമ്മിക്കുന്ന ആയുധങ്ങളുടെ സൂക്ഷ്മമായ ഘടകങ്ങൾ പോലും അതീവകൃത്യതയോടെ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു<sup id="cite_ref-rockliff_12-6" class="reference"><a href="#cite_note-rockliff-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="പഷ്തൂൺ_വംശാവലി_ഐതിഹ്യം"><span id=".E0.B4.AA.E0.B4.B7.E0.B5.8D.E0.B4.A4.E0.B5.82.E0.B5.BA_.E0.B4.B5.E0.B4.82.E0.B4.B6.E0.B4.BE.E0.B4.B5.E0.B4.B2.E0.B4.BF_.E0.B4.90.E0.B4.A4.E0.B4.BF.E0.B4.B9.E0.B5.8D.E0.B4.AF.E0.B4.82"></span>പഷ്തൂൺ വംശാവലി ഐതിഹ്യം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=14" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: പഷ്തൂൺ വംശാവലി ഐതിഹ്യം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ഉത്തരേന്ത്യയിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%96%E0%B4%BE%E0%B4%9C_%E0%B4%A8%E0%B4%BF-%E0%B4%AE%E0%B4%A4%E0%B5%8D_%E0%B4%85%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3%E0%B4%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="ഖാജ നി-മത് അള്ളാ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഖാജ നി-മത് അള്ളാ</a> എന്ന ഒരു പഷ്തൂൺ എഴുത്തുകാരൻ, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AE%E0%B4%96%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF_%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%98%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="മഖ്സാനി അഫ്ഘാനി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">മഖ്സാനി അഫ്ഘാനി</a> എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ പഷ്തൂണുകളുടെ വംശാവലിയെക്കുറിച്ചും സാമൂഹികഘടനയെക്കുറിച്ചും വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്. ഇതിൽ വിവരിച്ചിരിക്കുന്ന വംശാവലിയെ വിശ്വസനീയമായ ഒരു ചരിത്രമായി കണക്കാക്കാനാവില്ലെങ്കിലും ഒരു ഐതിഹ്യം എന്ന നിലയിൽ കണക്കിലെടുക്കാൻ സാധിക്കും. </p><p>നി-മാത് അള്ളായുടെ വിവരണപ്രകാരം പഷ്തൂണുകൾ പ്രധാനമായും നാല് വംശങ്ങളിലുള്ളവരാണ്‌. ഇതിൽ മൂന്നു വംശങ്ങൾ, ഇവരുടെ പൊതുപൂർവികനായ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%96%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%8D_%E0%B4%85%E0%B4%AC%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%8D_%E0%B4%85%E0%B5%BD_%E0%B4%B1%E0%B4%B7%E0%B5%80%E0%B4%A6%E0%B5%8D_%E0%B4%AA%E0%B4%A0%E0%B4%BE%E0%B5%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="ഖ്വായ്സ് അബ്ദ് അൽ റഷീദ് പഠാൻ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഖ്വായ്സ് അബ്ദ് അൽ റഷീദ് പഠാന്റെ</a> മൂന്നു മക്കളുടെ പിൻഗാമികളാണ്‌. സർബൻ, ബിത്താൻ, ഘുർഘുഷ്ട് എനീവരാണ്‌ ഈ മൂന്നു മക്കൾ നിമാത്ത് അള്ളയുടെ അഭിപ്രായപ്രകാരം സർബന്റെ വംശമാണ്‌ ഇതിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ടത്. നാലാമത്തെ വംശത്തിന്റെ പൊതുപൂർവികനായി കണക്കാക്കുന്ന കാർലാൻ അഥവാ കാരാൻ, ഖ്വായ്സ് അബ്ദ് അൽ റഷീദ് പഠാൻ എടുത്തുവളർത്തിയ ഒരു അനാഥനാണെന്നും അതല്ല മറ്റു മൂന്നുവംശങ്ങളിൽ ഒന്നിന്റെ ഉപവംശമാണെന്നും അഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്<sup id="cite_ref-afghans2_11-10" class="reference"><a href="#cite_note-afghans2-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1._സർബന്റെ_വംശം"><span id="1._.E0.B4.B8.E0.B5.BC.E0.B4.AC.E0.B4.A8.E0.B5.8D.E0.B4.B1.E0.B5.86_.E0.B4.B5.E0.B4.82.E0.B4.B6.E0.B4.82"></span>1. സർബന്റെ വംശം</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=15" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: 1. സർബന്റെ വംശം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ഖ്വയ്സ് അബ്ദ് അൽ റഷീദ് പഠാന്റെ ഏറ്റവും മൂത്ത പുത്രനാണ് സർബൻ. ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ പുത്രനായ ശാർഖ്ബന്റെ പിങാമികളാണ്‌ പ്രധാനമായും ദക്ഷിണഫ്ഘാനിസ്ഥാനിൽ കാണുന്നത്. സർബന്റെ മറ്റൊരു പുത്രനായ ഖർശ്ബന്റെ വംശക്കാരെ പെഷവാർ താഴ്വരയിൽ കാണാം. പടിഞ്ഞാറു ഭാഗത്തുള്ള അബ്ദാലികൾ (പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മദ്ധ്യത്തോടെ ഇവർ <a href="/wiki/%E0%B4%A6%E0%B5%81%E0%B4%B1%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF" title="ദുറാനി">ദുറാനികൾ</a> എന്നറിയപ്പെട്ടു), പെഷവാറീന്‌ വടക്കു ജീവിക്കുന്ന യൂസഫ്സായ് തുടങ്ങിയവരൊക്കെ സർബന്റെ വംശത്തില്പ്പെടുന്നവരാണ്‌. </p><p>ഖർശ്ബന്റെ പിന്മുറക്കാരിലൊരാളായ കാസിയുടെ വർഗ്ഗത്തില്പ്പെട്ടവരാണ്‌ ഇന്ന് ജലാലാബാദ് പ്രദേശത്ത് വസിക്കുന്ന ഷിന്വാരികൾ. കണ്ടഹാറിന്‌ തെക്കുകിഴക്കായി വസിക്കുന്ന കാസികളും കെത്രാന്മാരും കാസിയുടെ വംശത്തിലുള്ളവരാണ്‌ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="2._ഷേയ്ഖ്_ബിത്താന്റെ_വംശം"><span id="2._.E0.B4.B7.E0.B5.87.E0.B4.AF.E0.B5.8D.E0.B4.96.E0.B5.8D_.E0.B4.AC.E0.B4.BF.E0.B4.A4.E0.B5.8D.E0.B4.A4.E0.B4.BE.E0.B4.A8.E0.B5.8D.E0.B4.B1.E0.B5.86_.E0.B4.B5.E0.B4.82.E0.B4.B6.E0.B4.82"></span>2. ഷേയ്ഖ് ബിത്താന്റെ വംശം</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=16" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: 2. ഷേയ്ഖ് ബിത്താന്റെ വംശം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ബിത്താന്റെ പുത്രിയായ ബീബി മാതോ, ഇന്നത്തെ മദ്ധ്യ അഫ്ഘാനിസ്ഥാനിലെ ഒരു പ്രദേശമായ ഘുറിലെ ഷാ ഹുസൈനെ വിവാഹം ചെയ്തു. ഇവരുടെ പിൻഗാമികളാണ്‌ <a href="/wiki/%E0%B4%98%E0%B5%BD%E0%B4%9C%E0%B4%BF" title="ഘൽജി">ഘൽജികൾ</a>. ഖൽജികൾക്കു പുറമേ <a href="/wiki/%E0%B4%97%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A8%E0%B4%BF" title="ഗസ്നി">ഗസ്നിക്കും</a> സിന്ധൂനദിക്കും ഇടയിലുള്ള പ്രദേശത്തെ നിരവധി പഷ്തൂൺ വംശങ്ങളും ഈ വംശത്തിൽപ്പെടുന്നു. നി-മാത് അള്ള ഈ വംശത്തെ വളരെ പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞവരായാണ്‌ ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="3._ഘുർഘുഷ്ടിന്റെ_വംശം"><span id="3._.E0.B4.98.E0.B5.81.E0.B5.BC.E0.B4.98.E0.B5.81.E0.B4.B7.E0.B5.8D.E0.B4.9F.E0.B4.BF.E0.B4.A8.E0.B5.8D.E0.B4.B1.E0.B5.86_.E0.B4.B5.E0.B4.82.E0.B4.B6.E0.B4.82"></span>3. ഘുർഘുഷ്ടിന്റെ വംശം</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=17" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: 3. ഘുർഘുഷ്ടിന്റെ വംശം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>മൂന്നാമത്തെ സഹോദരൻ ഘുർഘുഷ്ട്, പഷ്തൂണുകളിലെ നിരവധി വംശങ്ങളുടെ പൂർവികനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഇന്നത്തെ പാകിസ്താനിലെ <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B5%E0%B5%86%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4&action=edit&redlink=1" class="new" title="ക്വെത്ത (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ക്വെത്തക്കു</a> വടക്കുള്ള മരുപ്രദേശത്തുള്ള കാകർ ഇതിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട വംശമാണ്‌. കാബൂളിന്‌ വടക്കുകിഴക്കായി വസിക്കുന്ന സാഫി വംശജരും ഇതിൽപ്പെടുന്നു. സാഫികൾ, തെക്ക് കാകരുടെ പ്രദേശത്ത് ജീവിച്ചിരുന്നവരാണെന്നും പിൽക്കാലത്ത് വടക്കോട്ട് കാബൂൾ പ്രദേശത്തേക്ക്ക് കുടിയേറിയതാണെന്നും കരുതുന്നു. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="4._കാർലാൻ_വംശം"><span id="4._.E0.B4.95.E0.B4.BE.E0.B5.BC.E0.B4.B2.E0.B4.BE.E0.B5.BB_.E0.B4.B5.E0.B4.82.E0.B4.B6.E0.B4.82"></span>4. കാർലാൻ വംശം</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=18" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: 4. കാർലാൻ വംശം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ഇന്നത്തെ പാകിസ്താനിൽ ജീവിക്കുന്ന മിക്ക പഷ്തൂൺ വിഭാഗങ്ങളും തങ്ങളുടെ പൂർവികനായി, കാർലാനെ കണക്കാക്കുന്നു. <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B4%A6%E0%B4%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="അഫ്രീദി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">അഫ്രീദി</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%96%E0%B4%BE%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ഖാതക് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഖാതക്</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AE%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B5%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="മംഗൽ (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">മംഗൽ</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B4%B8%E0%B5%80%E0%B4%B1%E0%B4%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="വസീറി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">വസീറി</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AC%E0%B4%82%E0%B4%97%E0%B4%B7%E0%B5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ബംഗഷ് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ബംഗഷ്</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AE%E0%B4%B9%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%82%E0%B4%A6%E0%B5%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="മഹ്സൂദ് (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">മഹ്സൂദ്</a> എന്നിങ്ങനെ പെഷവാർ താഴ്വരക്ക് തെക്കുഭാഗത്തുള്ള അപ്രാപ്യമായ ഭൂപ്രദേശങ്ങളിൽ ജീവിക്കുന്ന പഷ്തൂൺ വിഭാഗക്കാരും ഇതില്പ്പെടുന്നു. വംശാവലിയിലെ ഇവരുടെ താഴ്ന്ന സ്ഥാനം ഇവരുടെ ഈ ഒറ്റപ്പെട്ട പ്രദേശത്തെ വാസം സൂചിപ്പിക്കുന്നു. പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യം വരെ ഈ മേഖലയിലെ ജനങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഉത്തരേന്ത്യയിലുള്ളവർക്ക് കാര്യമായ അറിവേ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="കുറിപ്പുകൾ"><span id=".E0.B4.95.E0.B5.81.E0.B4.B1.E0.B4.BF.E0.B4.AA.E0.B5.8D.E0.B4.AA.E0.B5.81.E0.B4.95.E0.B5.BE"></span>കുറിപ്പുകൾ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=19" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: കുറിപ്പുകൾ"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b>൧</b> <span class="citation wikicite" id="endnote_൧none"><a href="#ref_൧none"><b><sup>^</sup></b></a></span> <i><a href="/wiki/%E0%B4%96%E0%B5%88%E0%B4%AC%E0%B5%BC_%E0%B4%9A%E0%B5%81%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ഖൈബർ ചുരം">ഖൈബർ ചുരത്തിനടുത്തുള്ള</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%80%E0%B4%A6%E0%B4%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="അഫ്രീദി (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">അഫ്രീദികൾ</a>, ഈ ചുരം കടക്കുന്നതിന് <a href="/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B5%BC" class="mw-redirect" title="അലക്സാണ്ടർ">അലക്സാണ്ടറിൽ</a> നിന്നും കരം ഈടാക്കിയിരുന്നുവെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നുണ്ട്. ബി.സി.ഇ. 327 സമയത്ത് ഖൈബർ ചുരത്തിന്റെ പരിസരത്ത് പഷ്തൂൺ വംശജർ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത ഒട്ടും തന്നെയില്ലാത്തതിനാൽ ഇത് ഈ അവകാശവാദം ശരിയാകാൻ വഴിയില്ല.</i><sup id="cite_ref-afghanI2_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-afghanI2-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="അവലംബം"><span id=".E0.B4.85.E0.B4.B5.E0.B4.B2.E0.B4.82.E0.B4.AC.E0.B4.82"></span>അവലംബം</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&action=edit&section=20" title="ഉപവിഭാഗം തിരുത്തുക: അവലംബം"><span>തിരുത്തുക</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4123595">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Pakistan_census-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Pakistan_census_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.statpak.gov.pk/depts/pco/statistics/other_tables/pop_by_mother_tongue.pdf">Population by Mother Tongue</a>, <i>Population Census Organization, Government of Pakistan</i> (retrieved 7 June 2006)</span> </li> <li id="cite_note-UNHCR-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-UNHCR_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unhcr.org/cgi-bin/texis/vtx/home/opendoc.pdf?tbl=SUBSITES&page=SUBSITES&id=434fdc702">Census of Afghans in Pakistan</a>, <i><a href="/w/index.php?title=United_Nations_High_Commissioner_for_Refugees&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations High Commissioner for Refugees (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">UNHCR</a> Statistical Summary Report</i> (retrieved 10 October 2006)</span> </li> <li id="cite_note-CIA_Afghanistan-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CIA_Afghanistan_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/af.html">Afghanistan</a>, <i><a href="/w/index.php?title=CIA_World_Factbook&action=edit&redlink=1" class="new" title="CIA World Factbook (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">CIA World Factbook</a></i> (retrieved 7 June 2006)</span> </li> <li id="cite_note-Pashto_in_UAE-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Pashto_in_UAE_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/new-multimedia/pdf/wordat207.pdf">United Arab Emirates: Demography</a>, <i>Britannica.com</i> (retrieved 15 March 2008)</span> </li> <li id="cite_note-uk-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-uk_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.amazon.co.uk/Languages-England-Language-Education-Society/dp/0710099290">The Other Languages of England</a>, <i>British Journal of Educational Studies, Vol. 34, No. 3 (Oct., 1986), pp. 288-289</i> (retrieved 15 March 2008)</span> </li> <li id="cite_note-Pushto_in_Iran-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Pushto_in_Iran_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/new-multimedia/pdf/wordat094.pdf">Iran: Demography</a>, <i>Britannica.com</i> (retrieved 15 March 2008)</span> </li> <li id="cite_note-Canada_2006_Census-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Canada_2006_Census_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www12.statcan.ca/english/census06/data/highlights/ethnic/pages/Page.cfm?Lang=E&Geo=PR&Code=01&Data=Count&Table=2&StartRec=1&Sort=3&Display=All&CSDFilter=5000">Ethnic origins, 2006 counts, for Canada</a></span> </li> <li id="cite_note-india-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-india_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.htm">Abstract of speakers’ strength of languages and mother tongues – 2001</a>, <i>Census of India</i> (retrieved 17 March 2008)</span> </li> <li id="cite_note-US_Census_Pashto-speakers-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-US_Census_Pashto-speakers_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.census.gov/mp/www/spectab/languagespokenSTP224.xls">Language Spoken at Home</a> <i>US Census Bureau</i> (retrieved 15 March 2008)</span> </li> <li id="cite_note-Joshua_Project-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Joshua_Project_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.joshuaproject.net/peopctry.php">[1]</a> (retrieved 6 September 2008)</span> </li> <li id="cite_note-afghans2-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-0">11.00</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-1">11.01</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-2">11.02</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-3">11.03</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-4">11.04</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-5">11.05</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-6">11.06</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-7">11.07</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-8">11.08</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-9">11.09</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans2_11-10">11.10</a></sup></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4123591">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFVoglesang2002" class="citation book cs1">Voglesang, Willem (2002). "2-Peoples of Afghanistan". <i>The Afghans</i>. LONDON: Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK. pp. 16–22. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-1-4051-8243-0" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-1-4051-8243-0"><bdi>978-1-4051-8243-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=2-Peoples+of+Afghanistan&rft.btitle=The+Afghans&rft.place=LONDON&rft.pages=16-22&rft.pub=Willey-Blackwell%2C+John+Willey+%26+SOns%2C+Ltd%2C+UK.&rft.date=2002&rft.isbn=978-1-4051-8243-0&rft.aulast=Voglesang&rft.aufirst=Willem&rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_book" title="ഫലകം:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Cite has empty unknown parameter: <code class="cs1-code">|coauthors=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#param_unknown_empty" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-rockliff-12"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-rockliff_12-0">12.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rockliff_12-1">12.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rockliff_12-2">12.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rockliff_12-3">12.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rockliff_12-4">12.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rockliff_12-5">12.5</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-rockliff_12-6">12.6</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFHILL1963" class="citation book cs1">HILL, JOHN (1963). "7- Pakistan". <i>THE ROCKLIFF NEW PROJECT - ILLUSTRATED GEOGRAPHY - THE INDIAN SUB-CONTINENT</i>. LONDON: BARRIE & ROCKLIFF. pp. 227–229.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=7-+Pakistan&rft.btitle=THE+ROCKLIFF+NEW+PROJECT+-+ILLUSTRATED+GEOGRAPHY+-+THE+INDIAN+SUB-CONTINENT&rft.place=LONDON&rft.pages=227-229&rft.pub=BARRIE+%26+ROCKLIFF&rft.date=1963&rft.aulast=HILL&rft.aufirst=JOHN&rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_book" title="ഫലകം:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Cite has empty unknown parameter: <code class="cs1-code">|coauthors=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#param_unknown_empty" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-afghanII1-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-afghanII1_13-0">13.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghanII1_13-1">13.1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghanII1_13-2">13.2</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghanII1_13-3">13.3</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghanII1_13-4">13.4</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghanII1_13-5">13.5</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFWilliam_Kerr_Fraser-Tytler1953" class="citation book cs1">William Kerr Fraser-Tytler (1953). "Part II - The Kingdom of Afghanistan, Chapter I - The Afghans and other races of the Hindukush". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6"><i>AFGHANISTAN - A study of political development in Central and Southern Asia - Second Edition</i></a>. LONDON: Oxford University Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6/page/n67">48</a>-51.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Part+II+-+The+Kingdom+of+Afghanistan%2C+Chapter+I+-+The+Afghans+and+other+races+of+the+Hindukush&rft.btitle=AFGHANISTAN+-+A+study+of+political+development+in+Central+and+Southern+Asia+-+Second+Edition&rft.place=LONDON&rft.pages=48-51&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1953&rft.au=William+Kerr+Fraser-Tytler&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fafghanistan00020unse_v8y6&rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_book" title="ഫലകം:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Cite has empty unknown parameter: <code class="cs1-code">|coauthors=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#param_unknown_empty" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-haa-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-haa_14-0">↑</a></span> <span class="reference-text">മിനോർസ്കിയുടെ (Minorsky) <a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B9%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%81%E0%B4%A6%E0%B5%8D_%E0%B4%85%E0%B5%BD_%E0%B4%86%E0%B4%B2%E0%B4%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ഹുദുദ് അൽ ആലം (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">ഹുദുദ് അൽ ആലം</a> പരിഭാഷ (1937, താൾ 91)</span> </li> <li id="cite_note-afghanI5-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-afghanI5_15-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFWilliam_Kerr_Fraser-Tytler1953" class="citation book cs1">William Kerr Fraser-Tytler (1953). "Part - I The Country of Hindu Kush , Chapter V - The Mogul Empire (1504-1747)". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6"><i>AFGHANISTAN - A study of political development in Central and Southern Asia - Second Edition</i></a>. LONDON: Oxford University Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6/page/n55">36</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Part+-+I+The+Country+of+Hindu+Kush+%2C+Chapter+V+-+The+Mogul+Empire+%281504-1747%29&rft.btitle=AFGHANISTAN+-+A+study+of+political+development+in+Central+and+Southern+Asia+-+Second+Edition&rft.place=LONDON&rft.pages=36&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1953&rft.au=William+Kerr+Fraser-Tytler&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fafghanistan00020unse_v8y6&rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_book" title="ഫലകം:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Cite has empty unknown parameter: <code class="cs1-code">|coauthors=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#param_unknown_empty" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-afghans14-16"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-afghans14_16-0">16.0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-afghans14_16-1">16.1</a></sup></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFVogelsang2002" class="citation book cs1">Vogelsang, Willem (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.co.in/books?id=9kfJ6MlMsJQC"><i>The Afghans</i></a>. LONDON: Willey-Blackwell, John Willey & SOns, Ltd, UK. p. 214. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B5%81%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%95%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8B%E0%B4%A4%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE/978-1-4051-8243-0" title="പ്രത്യേകം:പുസ്തകസ്രോതസ്സുകൾ/978-1-4051-8243-0"><bdi>978-1-4051-8243-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Afghans&rft.place=LONDON&rft.pages=214&rft.pub=Willey-Blackwell%2C+John+Willey+%26+SOns%2C+Ltd%2C+UK.&rft.date=2002&rft.isbn=978-1-4051-8243-0&rft.aulast=Vogelsang&rft.aufirst=Willem&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.co.in%2Fbooks%3Fid%3D9kfJ6MlMsJQC&rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_book" title="ഫലകം:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Cite has empty unknown parameter: <code class="cs1-code">|coauthors=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#param_unknown_empty" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span>; <span class="cs1-visible-error citation-comment">Text "14-Towards the Kingdom of Afghanistan" ignored (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#text_ignored" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="ml" dir="ltr">ഉദ്ധരിച്ചതിൽ പിഴവ്: അസാധുവായ <code><ref></code> ടാഗ്; "afghans14" എന്ന പേര് വ്യത്യസ്തമായ ഉള്ളടക്കത്തോടെ നിരവധി തവണ നിർവ്വചിച്ചിരിക്കുന്നു</span></span> </li> <li id="cite_note-afghanI2-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-afghanI2_17-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4123591"><cite id="CITEREFWilliam_Kerr_Fraser-Tytler1953" class="citation book cs1">William Kerr Fraser-Tytler (1953). "Part - I The Country of Hindu Kush , Chapter 2 - THe Early Empires 500 BC-AD650". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6"><i>AFGHANISTAN - A study of political development in Central and Southern Asia - Second Edition</i></a>. LONDON: Oxford University Press. pp. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/afghanistan00020unse_v8y6/page/18">18</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Part+-+I+The+Country+of+Hindu+Kush+%2C+Chapter+2+-+THe+Early+Empires+500+BC-AD650&rft.btitle=AFGHANISTAN+-+A+study+of+political+development+in+Central+and+Southern+Asia+-+Second+Edition&rft.place=LONDON&rft.pages=18&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1953&rft.au=William+Kerr+Fraser-Tytler&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fafghanistan00020unse_v8y6&rfr_id=info%3Asid%2Fml.wikipedia.org%3A%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA" class="Z3988"></span> <span class="cs1-visible-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B4%AB%E0%B4%B2%E0%B4%95%E0%B4%82:Cite_book" title="ഫലകം:Cite book">cite book</a>}}</code>: </span><span class="cs1-visible-error citation-comment">Cite has empty unknown parameter: <code class="cs1-code">|coauthors=</code> (<a href="/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B9%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82:CS1_errors#param_unknown_empty" title="സഹായം:CS1 errors">help</a>)</span></span> </li> </ol></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=പഷ്തൂൺ&oldid=3839575">https://ml.wikipedia.org/w/index.php?title=പഷ്തൂൺ&oldid=3839575</a>" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B5%87%E0%B4%95%E0%B4%82:%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="പ്രത്യേകം:വർഗ്ഗങ്ങൾ">വർഗ്ഗങ്ങൾ</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" class="mw-redirect" title="വർഗ്ഗം:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_errors:_unrecognized_parameter&action=edit&redlink=1" class="new" title="വർഗ്ഗം:CS1 errors: unrecognized parameter (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">CS1 errors: unrecognized parameter</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Pages_using_infobox_ethnic_group_with_unsupported_parameters&action=edit&redlink=1" class="new" title="വർഗ്ഗം:Pages using infobox ethnic group with unsupported parameters (ഇതുവരെ എഴുതപ്പെട്ടിട്ടില്ല)">Pages using infobox ethnic group with unsupported parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%AA%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%86_%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%97%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:പാകിസ്താനിലെ ജനവിഭാഗങ്ങൾ">പാകിസ്താനിലെ ജനവിഭാഗങ്ങൾ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B2%E0%B5%86_%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AD%E0%B4%BE%E0%B4%97%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ ജനവിഭാഗങ്ങൾ">അഫ്ഗാനിസ്താനിലെ ജനവിഭാഗങ്ങൾ</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">മറഞ്ഞിരിക്കുന്ന വർഗ്ഗങ്ങൾ: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%B5%E0%B4%B2%E0%B4%82%E0%B4%AC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B5%BD_%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%B4%E0%B4%B5%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%95%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:അവലംബത്തിൽ പിഴവുകളുള്ള താളുകൾ">അവലംബത്തിൽ പിഴവുകളുള്ള താളുകൾ</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:CS1_errors:_empty_unknown_parameters" title="വർഗ്ഗം:CS1 errors: empty unknown parameters">CS1 errors: empty unknown parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:Articles_using_infobox_ethnic_group_with_image_parameters" title="വർഗ്ഗം:Articles using infobox ethnic group with image parameters">Articles using infobox ethnic group with image parameters</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B5%BC%E0%B4%97%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%82:%E0%B4%85%E0%B4%B5%E0%B4%B2%E0%B4%82%E0%B4%AC%E0%B4%82_%E0%B4%9A%E0%B5%87%E0%B5%BC%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%87%E0%B4%A3%E0%B5%8D%E0%B4%9F_%E0%B4%B5%E0%B4%BE%E0%B4%9A%E0%B4%95%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B4%B3%E0%B5%81%E0%B4%B3%E0%B5%8D%E0%B4%B3_%E0%B4%B2%E0%B5%87%E0%B4%96%E0%B4%A8%E0%B4%99%E0%B5%8D%E0%B4%99%E0%B5%BE" title="വർഗ്ഗം:അവലംബം ചേർക്കേണ്ട വാചകങ്ങളുള്ള ലേഖനങ്ങൾ">അവലംബം ചേർക്കേണ്ട വാചകങ്ങളുള്ള ലേഖനങ്ങൾ</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ഈ താൾ അവസാനം തിരുത്തപ്പെട്ടത്: 03:17, 15 ജനുവരി 2023.</li> <li id="footer-info-copyright">വിവരങ്ങൾ <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">ക്രിയേറ്റീവ് കോമൺസ് ആട്രിബ്യൂഷൻ-ഷെയർഎലൈക്ക് അനുമതിപത്ര</a> പ്രകാരം ലഭ്യമാണ്; മേൽ നിബന്ധനകൾ ഉണ്ടായേക്കാം. കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾക്ക് <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/ml">ഉപയോഗനിബന്ധനകൾ</a> കാണുക.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">സ്വകാര്യതാനയം</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%B5%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82">വിക്കിപീഡിയ സം‌രംഭത്തെക്കുറിച്ച്</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%AA%E0%B5%80%E0%B4%A1%E0%B4%BF%E0%B4%AF:%E0%B4%AA%E0%B5%8A%E0%B4%A4%E0%B5%81%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%95%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82">നിരാകരണങ്ങൾ</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">പെരുമാറ്റച്ചട്ടം</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">ഡെവലപ്പർമാർ</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ml.wikipedia.org">സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">കുക്കി പ്രസ്താവന</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ml.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">മൊബൈൽ ദൃശ്യരൂപം</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-vbwr2","wgBackendResponseTime":135,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.284","walltime":"0.426","ppvisitednodes":{"value":2870,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":46165,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10143,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":2,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":34865,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 342.814 1 -total"," 47.59% 163.151 1 ഫലകം:Infobox_Ethnic_group"," 42.43% 145.450 1 ഫലകം:Infobox"," 36.81% 126.180 1 ഫലകം:Reflist"," 29.69% 101.766 6 ഫലകം:Cite_book"," 14.65% 50.212 8 ഫലകം:Flagcountry"," 5.25% 18.008 1 ഫലകം:കുറിപ്പ്"," 4.34% 14.869 1 ഫലകം:Unicode"," 3.26% 11.175 1 ഫലകം:സൂചിക"," 3.23% 11.087 9 ഫലകം:Lower"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.108","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4021786,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-f6llm","timestamp":"20241122075636","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0d2a\u0d37\u0d4d\u0d24\u0d42\u0d7a","url":"https:\/\/ml.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B4%AA%E0%B4%B7%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%82%E0%B5%BA","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2556103","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q2556103","author":{"@type":"Organization","name":"\u0d35\u0d3f\u0d15\u0d4d\u0d15\u0d3f\u0d2e\u0d40\u0d21\u0d3f\u0d2f \u0d2a\u0d26\u0d4d\u0d27\u0d24\u0d3f\u0d15\u0d33\u0d3f\u0d7d \u0d38\u0d02\u0d2d\u0d3e\u0d35\u0d28 \u0d1a\u0d46\u0d2f\u0d4d\u0d2f\u0d41\u0d28\u0d4d\u0d28\u0d35\u0d7c"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-06-06T11:09:49Z","dateModified":"2023-01-15T03:17:51Z","headline":"\u0d05\u0d2b\u0d4d\u0d17\u0d3e\u0d28\u0d3f\u0d38\u0d4d\u0d24\u0d3e\u0d28\u0d3f\u0d32\u0d41\u0d02 \u0d2a\u0d3e\u0d15\u0d3f\u0d38\u0d4d\u0d24\u0d3e\u0d28\u0d3f\u0d32\u0d41\u0d2e\u0d3e\u0d2f\u0d3f \u0d15\u0d3e\u0d23\u0d2a\u0d4d\u0d2a\u0d46\u0d1f\u0d41\u0d28\u0d4d\u0d28 \u0d12\u0d30\u0d41 \u0d1c\u0d28\u0d35\u0d3f\u0d2d\u0d3e\u0d17\u0d02"}</script> </body> </html>