CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ăn chay – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"ea79130f-3e7a-468e-9bef-441d775ea420","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ăn_chay","wgTitle":"Ăn chay","wgCurRevisionId":71765379,"wgRevisionId":71765379,"wgArticleId":36000,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Trang có lỗi chú thích","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài có liên kết hỏng","Bài viết chứa nhận dạng BNF","Bài viết chứa nhận dạng GND","Bài viết chứa nhận dạng HDS","Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chứa nhận dạng LNB","Bài viết chứa nhận dạng NKC","Trang sử dụng liên kết tự động ISBN","Ăn chay","Chế độ ăn", "Lý thuyết đạo đức","Bất bạo động","Giảm thiểu biến đổi khí hậu"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ăn_chay","wgRelevantArticleId":36000,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty" :false,"wgWikibaseItemId":"Q83364","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements", "mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/1200px-Soy-whey-protein-diet.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="784"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/800px-Soy-whey-protein-diet.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="523"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/640px-Soy-whey-protein-diet.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="418"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ăn chay – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/%C4%82n_chay"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%82n_chay"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ăn_chay rootpage-Ăn_chay skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=%C4%82n+chay" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=%C4%82n+chay" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=%C4%82n+chay" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=%C4%82n+chay" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Từ_nguyên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Từ_nguyên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Từ nguyên</span> </div> </a> <ul id="toc-Từ_nguyên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Lịch sử</span> </div> </a> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hình_thức" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hình_thức"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Hình thức</span> </div> </a> <ul id="toc-Hình_thức-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Động_cơ_để_ăn_chay" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Động_cơ_để_ăn_chay"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Động cơ để ăn chay</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Động_cơ_để_ăn_chay-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Động cơ để ăn chay</span> </button> <ul id="toc-Động_cơ_để_ăn_chay-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Đạo_đức_và_chế_độ_ăn" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đạo_đức_và_chế_độ_ăn"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Đạo đức và chế độ ăn</span> </div> </a> <ul id="toc-Đạo_đức_và_chế_độ_ăn-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Đạo_đức_giết_mổ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Đạo_đức_giết_mổ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Đạo đức giết mổ</span> </div> </a> <ul id="toc-Đạo_đức_giết_mổ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tôn_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tôn_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Tôn giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tôn_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Phật_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Phật_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.1</span> <span>Phật giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Phật_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kitô_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Kitô_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.2</span> <span>Kitô giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Kitô_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ấn_Độ_giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Ấn_Độ_giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.3</span> <span>Ấn Độ giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Ấn_Độ_giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hồi_Giáo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Hồi_Giáo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2.4</span> <span>Hồi Giáo</span> </div> </a> <ul id="toc-Hồi_Giáo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Hình_ảnh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Hình_ảnh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Hình ảnh</span> </div> </a> <ul id="toc-Hình_ảnh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phim_tài_liệu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Phim_tài_liệu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Phim tài liệu</span> </div> </a> <ul id="toc-Phim_tài_liệu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ăn chay</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 99 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-99" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">99 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Vegetarisme" title="Vegetarisme – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Vegetarisme" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Fl%C7%A3scl%C4%93as_%C7%A2t" title="Flǣsclēas Ǣt – Tiếng Anh cổ" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Flǣsclēas Ǣt" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Tiếng Anh cổ" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9" title="نباتية – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="نباتية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Vexetarianismu" title="Vexetarianismu – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Vexetarianismu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Vegetarianl%C4%B1q" title="Vegetarianlıq – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Vegetarianlıq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Vegetarisme" title="Vegetarisme – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Vegetarisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Vegetarian" title="Vegetarian – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Vegetarian" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%B7_%E0%A6%AD%E0%A7%8B%E0%A6%9C%E0%A6%A8" title="নিরামিষ ভোজন – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="নিরামিষ ভোজন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chia%CC%8Dh-chh%C3%A0i-ch%C3%BA-g%C4%AB" title="Chia̍h-chhài-chú-gī – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chia̍h-chhài-chú-gī" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вегетарыянства – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Вегетарыянства" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%8D%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Вэгетарыянства – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Вэгетарыянства" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Вегетарианство – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вегетарианство" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Vegetarianisme" title="Vegetarianisme – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Vegetarianisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vegetari%C3%A1nstv%C3%AD" title="Vegetariánství – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vegetariánství" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Llysieuaeth" title="Llysieuaeth – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Llysieuaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Vegetarisme" title="Vegetarisme – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Vegetarisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Vegetarismus" title="Vegetarismus – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Vegetarismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Taimetoitlus" title="Taimetoitlus – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Taimetoitlus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A7%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%BF%CF%86%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Χορτοφαγία – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Χορτοφαγία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vegetarianism" title="Vegetarianism – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Vegetarianism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Vegetarianismo" title="Vegetarianismo – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Vegetarianismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Vegetarismo" title="Vegetarismo – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Vegetarismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Begetarianismo" title="Begetarianismo – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Begetarianismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C_(%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86)" title="گیاه‌خواری (انسان) – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="گیاه‌خواری (انسان)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/V%C3%A9g%C3%A9tarisme" title="Végétarisme – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Végétarisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Fegetarisme" title="Fegetarisme – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Fegetarisme" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Veigeat%C3%B3ireachas" title="Veigeatóireachas – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Veigeatóireachas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Glasraicheachd" title="Glasraicheachd – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Glasraicheachd" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Vexetarianismo" title="Vexetarianismo – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Vexetarianismo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B6%E0%AA%BE%E0%AA%95%E0%AA%BE%E0%AA%B9%E0%AA%BE%E0%AA%B0%E0%AB%80" title="શાકાહારી – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="શાકાહારી" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B1%84%EC%8B%9D%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="채식주의 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="채식주의" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Cin_ganyayyaki_kawai" title="Cin ganyayyaki kawai – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Cin ganyayyaki kawai" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B2%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%A1%D5%AF%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Բուսակերություն – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Բուսակերություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="शाकाहार – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="शाकाहार" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Vegetarijanska_prehrana" title="Vegetarijanska prehrana – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Vegetarijanska prehrana" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A6nmetis%C3%A6ta" title="Grænmetisæta – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Grænmetisæta" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Vegetarianismo" title="Vegetarianismo – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Vegetarianismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A6%D7%9E%D7%97%D7%95%D7%A0%D7%95%D7%AA" title="צמחונות – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="צמחונות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Vegetarian" title="Vegetarian – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Vegetarian" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%B0" title="ಸಸ್ಯಾಹಾರ – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸಸ್ಯಾಹಾರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%91%E1%83%90" title="ვეგეტარიანელობა – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ვეგეტარიანელობა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%9B" title="Вегетарианшылық – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Вегетарианшылық" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ulaji_mboga" title="Ulaji mboga – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ulaji mboga" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Vejetaryan%C3%AEt%C3%AE" title="Vejetaryanîtî – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Vejetaryanîtî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vegetarismus" title="Vegetarismus – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Vegetarismus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Ve%C4%A3et%C4%81risms" title="Veģetārisms – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Veģetārisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Vegetarizmas" title="Vegetarizmas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Vegetarizmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Kazvossy%C3%B6ndy" title="Kazvossyöndy – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Kazvossyöndy" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/nalre%27ucti" title="nalre'ucti – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="nalre'ucti" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Vegetarianizmus" title="Vegetarianizmus – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Vegetarianizmus" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="शाकाहार – Tiếng Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="शाकाहार" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Tiếng Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Вегетаријанство – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вегетаријанство" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%AD%E0%B5%8B%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%B8%E0%B4%AE%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%A6%E0%B4%BE%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="സസ്യഭോജനസമ്പ്രദായം – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സസ്യഭോജനസമ്പ്രദായം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="शाकाहार – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="शाकाहार" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/C%C4%83%CC%A4-ch%C3%A1i" title="Că̤-chái – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Că̤-chái" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Begetarianismo" title="Begetarianismo – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Begetarianismo" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vegetarisme" title="Vegetarisme – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vegetarisme" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="शाकाहार – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="शाकाहार" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="शाकाहार – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="शाकाहार" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%8F%9C%E9%A3%9F%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="菜食主義 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="菜食主義" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Vegetarianisme" title="Vegetarianisme – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Vegetarianisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Vegetarianisme" title="Vegetarianisme – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Vegetarianisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Vegetarisme" title="Vegetarisme – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Vegetarisme" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%B6%E0%AC%BE%E0%AC%95%E0%AC%BE%E0%AC%B9%E0%AC%BE%E0%AC%B0" title="ଶାକାହାର – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ଶାକାହାର" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Vegetarianlik" title="Vegetarianlik – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Vegetarianlik" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%95%E0%A8%BE%E0%A8%B9%E0%A8%BE%E0%A8%B0" title="ਸ਼ਾਕਾਹਾਰ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸ਼ਾਕਾਹਾਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="سبزی خوری – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سبزی خوری" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%87_%D8%AE%D9%88%DA%93%D9%88%D9%86%DA%A9%D9%8A" title="سابه خوړونکي – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سابه خوړونکي" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Wegetarianizm" title="Wegetarianizm – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Wegetarianizm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Vegetarianismo" title="Vegetarianismo – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Vegetarianismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Vegetarianism" title="Vegetarianism – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Vegetarianism" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Вегетарианство – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вегетарианство" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Vegetarianism" title="Vegetarianism – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Vegetarianism" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Vegjetarianizmi" title="Vegjetarianizmi – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Vegjetarianizmi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Vegetarianism" title="Vegetarianism – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Vegetarianism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Vegetari%C3%A1nstvo" title="Vegetariánstvo – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vegetariánstvo" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Vegetarijanstvo" title="Vegetarijanstvo – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Vegetarijanstvo" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Vegetarijanstvo" title="Vegetarijanstvo – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Vegetarijanstvo" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Vegetarijanstvo" title="Vegetarijanstvo – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Vegetarijanstvo" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kasvissy%C3%B6nti" title="Kasvissyönti – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kasvissyönti" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Vegetarianism" title="Vegetarianism – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Vegetarianism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Panggugulayin" title="Panggugulayin – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Panggugulayin" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%88%E0%AE%B5_%E0%AE%89%E0%AE%A3%E0%AE%B5%E0%AF%81" title="சைவ உணவு – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சைவ உணவு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="శాకాహారం – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="శాకాహారం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4" title="ลัทธิมังสวิรัติ – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="ลัทธิมังสวิรัติ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B8%D1%91%D2%B3%D1%85%D0%BE%D1%80%D3%A3" title="Гиёҳхорӣ – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Гиёҳхорӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%AF%E0%B2%BE%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%B0" title="ಸಸ್ಯಾಹಾರ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಸಸ್ಯಾಹಾರ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Vejetaryenlik" title="Vejetaryenlik – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Vejetaryenlik" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%96%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Вегетаріанство – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вегетаріанство" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%B2%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="سبزی خوری – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سبزی خوری" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%83%DB%86%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%AA%DB%8B%D8%A7%D8%B2%D9%84%D9%89%D9%82" title="كۆكتاتۋازلىق – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="كۆكتاتۋازلىق" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Kasvos%C3%BC%C3%BCmine" title="Kasvosüümine – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kasvosüümine" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%8C%B9%E7%B4%A0" title="茹素 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="茹素" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Vegetarianismo" title="Vegetarianismo – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Vegetarianismo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%A0%E9%A3%9F%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="素食主义 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="素食主义" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%A2%D7%92%D7%A2%D7%98%D7%90%D7%A8%D7%99%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%96%D7%9D" title="וועגעטאריאניזם – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וועגעטאריאניזם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%A3%9F%E7%B4%A0" title="食素 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="食素" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Vejetaryen" title="Vejetaryen – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Vejetaryen" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%A0%E9%A3%9F%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="素食主義 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="素食主義" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83364#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%82n_chay" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:%C4%82n_chay" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%82n_chay"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%82n_chay"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/%C4%82n_chay" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/%C4%82n_chay" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&oldid=71765379" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=%C4%82n_chay&id=71765379&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2582n_chay"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25C4%2582n_chay"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=%C4%82n+chay"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=%C4%82n_chay&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Vegetarianism" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q83364" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="infobox" style="width:22em"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;background-color: lightgreen">Thói quen ăn chay</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Soy-whey-protein-diet.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/250px-Soy-whey-protein-diet.jpg" decoding="async" width="250" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/375px-Soy-whey-protein-diet.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/500px-Soy-whey-protein-diet.jpg 2x" data-file-width="2700" data-file-height="1764" /></a></span></td></tr><tr><th scope="row">Mô tả</th><td>Chế độ ăn chay có nguồn gốc từ thực vật, có hoặc không có trứng và sữa</td></tr><tr><th scope="row">Phân loại</th><td>Ăn chay có trứng (Ovo), ăn chay có sữa (lacto), ăn chay có trứng và sữa (ovo-lacto), <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_thu%E1%BA%A7n_chay" class="mw-redirect" title="Chủ nghĩa thuần chay">chủ nghĩa thuần chay</a>, ăn chay tươi sống, chế độ ăn uống toàn trái cây, ăn chay theo đạo Hindu, ăn chay theo đạo Phật, ăn chay Jain, ăn chay theo <a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i_gi%C3%A1o" title="Do Thái giáo">Do Thái giáo</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_Thi%C3%AAn_ch%C3%BAa" class="mw-redirect" title="Đạo Thiên chúa">đạo Thiên chúa</a>.</td></tr></tbody></table> <p><b>Ăn chay</b> là việc thực hành kiêng ăn <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt" title="Thịt">thịt</a> (<a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt_%C4%91%E1%BB%8F" title="Thịt đỏ">thịt đỏ</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt_gia_c%E1%BA%A7m" class="mw-redirect" title="Thịt gia cầm">thịt gia cầm</a>, <a href="/wiki/H%E1%BA%A3i_s%E1%BA%A3n" title="Hải sản">hải sản</a> và thịt của bất kỳ động vật nào khác), và cũng có thể bao gồm kiêng các sản phẩm phụ của quá trình <a href="/wiki/Gi%E1%BA%BFt_m%E1%BB%95_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Giết mổ động vật">giết mổ động vật</a>.<sup id="cite_ref-vegsoc.org_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-vegsoc.org-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-navs-online.org_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-navs-online.org-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Người ăn chay là người sống theo chế độ ăn kiêng gồm <a href="/wiki/Ng%C5%A9_c%E1%BB%91c" title="Ngũ cốc">ngũ cốc</a>, <a href="/wiki/C%C3%A1c_lo%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Các loại đậu">các loại đậu</a>, <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t" title="Hạt">hạt</a>, <a href="/wiki/Rau" title="Rau">rau</a>, <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_c%C3%A2y" class="mw-redirect" title="Trái cây">trái cây</a>, <a href="/wiki/N%E1%BA%A5m" title="Nấm">nấm</a>, <a href="/wiki/T%E1%BA%A3o" title="Tảo">tảo</a>, <a href="/wiki/Men" class="mw-disambig" title="Men">men</a> và/hoặc một số thực phẩm không có nguồn gốc động vật khác (ví dụ như <a href="/wiki/Mu%E1%BB%91i_%C4%83n" title="Muối ăn">muối</a>) có hoặc không chứa <a href="/wiki/S%E1%BB%AFa" title="Sữa">sữa</a>, <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_ong" title="Mật ong">mật ong</a> và/hoặc <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A9ng_(th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m)" title="Trứng (thực phẩm)">trứng</a>. Người ăn chay không ăn thực phẩm bao gồm hoặc đã được chế biến với sự hỗ trợ của các sản phẩm bao gồm hoặc được tạo ra từ bất kỳ bộ phận nào của thân động vật còn sống hoặc đã chết. Đáng ngạc nhiên là một số người nhận mình là người ăn chay trong khi vẫn tiếp tục tiêu thụ các sản phẩm có chứa thịt động vật bị giết mổ như <a href="/wiki/Gelatin" title="Gelatin">gelatin</a> (làm từ da và xương xay sẵn, có trong <a href="/w/index.php?title=Jell-O&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jell-O (trang không tồn tại)">Jell-O</a>, viên nang bổ sung và phim chụp ảnh) và <a href="/w/index.php?title=Rennet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rennet (trang không tồn tại)">rennet</a> (làm từ niêm mạc dạ dày bê, dùng để làm đông pho mát cứng). </p><p>Một số người có thể không biết rằng những thành phần động vật ẩn này thậm chí còn tồn tại. Những người khác biết về chúng nhưng cảm thấy rằng chúng chỉ là những thành phần phụ của một sản phẩm và do đó sự hiện diện của chúng không quan trọng. [...] Nhiều người không ăn thịt vì lý do đạo đức mà sử dụng các phụ phẩm của động vật thu được khi động vật vẫn còn sống. Sữa là một ví dụ điển hình, vì nhiều người ăn chay tiêu thụ nó hợp lý hóa hành vi của họ bằng cách chỉ ra rằng bò không bị giết để cung cấp cho con người sản phẩm phụ đặc biệt này. </p><p>Ăn chay có thể được áp dụng vì nhiều lý do khác nhau. Nhiều người phản đối việc ăn thịt vì tôn trọng sự sống của chúng sinh. Những động cơ đạo đức như vậy đã được hệ thống hóa theo các niềm tin tôn giáo khác nhau, cũng như ủng hộ <a href="/wiki/Quy%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Quyền động vật">quyền động vật</a>. Các động cơ khác để ăn chay là liên quan đến sức khỏe, chính trị, môi trường, văn hóa, thẩm mỹ, kinh tế hoặc sở thích cá nhân. Chế độ ăn kiêng cũng có nhiều biến thể: chế độ ăn chay ovo-lacto bao gồm cả trứng và <a href="/wiki/C%C3%A1c_s%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_t%E1%BB%AB_s%E1%BB%AFa" class="mw-redirect" title="Các sản phẩm từ sữa">các sản phẩm từ sữa</a>, chế độ ăn chay ovo bao gồm trứng nhưng không phải sản phẩm từ sữa và chế độ ăn chay lacto bao gồm các sản phẩm từ sữa nhưng không phải trứng. Chế độ ăn thuần chay không bao gồm tất cả các sản phẩm động vật, bao gồm cả trứng và sữa. Việc kiêng các sản phẩm động vật có thể cần bổ sung chế độ ăn uống để ngăn ngừa sự thiếu hụt như thiếu hụt <a href="/wiki/Vitamin_B12" title="Vitamin B12">vitamin B12</a>, dẫn đến thiếu máu ác tính.<sup id="cite_ref-lpi_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-lpi-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Obersby_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Obersby-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Về mặt tâm lý học, sở thích ăn chay có thể bị ảnh hưởng bởi tình trạng kinh tế xã hội và các yếu tố tiến hóa của mỗi người.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Thực phẩm đóng gói và chế biến, chẳng hạn như <a href="/wiki/B%C3%A1nh_ng%E1%BB%8Dt" title="Bánh ngọt">bánh ngọt</a>, <a href="/wiki/B%C3%A1nh_quy" title="Bánh quy">bánh quy</a>, <a href="/wiki/K%E1%BA%B9o" title="Kẹo">kẹo</a>, <a href="/wiki/S%C3%B4-c%C3%B4-la" title="Sô-cô-la">sô cô la</a>, <a href="/wiki/S%E1%BB%AFa_chua" title="Sữa chua">sữa chua</a> và <a href="/w/index.php?title=K%E1%BA%B9o_d%E1%BA%BBo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kẹo dẻo (trang không tồn tại)">kẹo dẻo</a>, thường chứa các thành phần động vật không quen thuộc và vì vậy có thể là mối quan tâm đặc biệt đối với những người ăn chay do khả năng chứa các chất phụ gia như vậy.<sup id="cite_ref-navs-online.org_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-navs-online.org-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-vegsoc.org2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-vegsoc.org2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cảm giác của những người ăn chay khác nhau liên quan đến những thành phần này. Một số người ăn chay xem xét kỹ nhãn sản phẩm để tìm các thành phần có nguồn gốc động vật, chẳng hạn như <a href="/wiki/Pho_m%C3%A1t" title="Pho mát">pho mát</a> được làm bằng chất rennet, men dịch vị (lấy ở dạ dày bò con dùng làm cho đặc sữa khi chế biến pho mát),<sup id="cite_ref-vegsoc.org2_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-vegsoc.org2-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> trong khi những người ăn chay khác không phản đối việc tiêu thụ chúng hoặc không biết về sự hiện diện của chúng.<sup id="cite_ref-navs-online.org_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-navs-online.org-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-vrg.org_9-0" class="reference"><a href="#cite_note-vrg.org-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-VRG_FAQ_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-VRG_FAQ-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Chế độ ăn bán chay bao gồm phần lớn thực phẩm chay nhưng có thể bao gồm cá hoặc thịt gia cầm, hoặc đôi khi các loại thịt khác, không thường xuyên. Những người có chế độ ăn có cá hoặc gia cầm có thể xác định <i>thịt</i> chỉ là thịt của động vật có vú và có thể coi là ăn chay.<sup id="cite_ref-Shorter_Oxford_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-Shorter_Oxford-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Barr_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Barr-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chế độ ăn chay theo chủ nghĩa đạo đức được mô tả là "tiêu thụ cá nhưng không bao gồm các loại thịt khác".<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Từ_nguyên"><span id="T.E1.BB.AB_nguy.C3.AAn"></span>Từ nguyên</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Từ nguyên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Từ nguyên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong <a href="/wiki/Lu%E1%BA%ADt_t%E1%BA%A1ng" title="Luật tạng">Luật tạng</a> của <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> quy định các <a href="/wiki/T%C4%83ng-gi%C3%A0" class="mw-redirect" title="Tăng-già">tăng lữ</a> phải ăn không quá giờ <a href="/wiki/Ng%E1%BB%8D" title="Ngọ">ngọ</a>. Hằng tháng vào những ngày trăng rằm và đầu tháng (mùng 1 và 15 âm lịch) gọi là ngày <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%91_T%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bố Tát (trang không tồn tại)">Bố Tát</a> (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Ph%E1%BA%A1n" title="Tiếng Phạn">tiếng Phạn</a> gọi là <i>Uposatha</i> hay <i>Upavasatha</i>), là ngày định kỳ để thuyết giới, cùng nhắc nhở nhau về giới pháp để tu hành. Về sau được các nhà Phật học <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_th%E1%BB%ABa" title="Đại thừa">Đại thừa</a> <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a> dịch là <i>ngày trai giới</i> (zh:齋) và Việt Nam dịch là ăn chay từ chữ trai đó.<sup id="cite_ref-govh_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-govh-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử"><span id="L.E1.BB.8Bch_s.E1.BB.AD"></span>Lịch sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="quotebox pullquote floatright" style="; background-color: #FFE0BB;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r44429064">.mw-parser-output .quotebox{background-color:#F9F9F9;border:1px solid #aaa;box-sizing:border-box;padding:10px;font-size:88%}.mw-parser-output .quotebox.floatleft{margin:0.5em 1.4em 0.8em 0}.mw-parser-output .quotebox.floatright{margin:0.5em 0 0.8em 1.4em}.mw-parser-output .quotebox.centered{margin:0.5em auto 0.8em auto}.mw-parser-output .quotebox.floatleft p,.mw-parser-output .quotebox.floatright p{font-style:inherit}.mw-parser-output .quotebox-title{background-color:#F9F9F9;text-align:center;font-size:larger;font-weight:bold}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:before{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" “ ";vertical-align:-45%;line-height:0}.mw-parser-output .quotebox-quote.quoted:after{font-family:"Times New Roman",serif;font-weight:bold;font-size:large;color:gray;content:" ” ";line-height:0}.mw-parser-output .quotebox .left-aligned{text-align:left}.mw-parser-output .quotebox .right-aligned{text-align:right}.mw-parser-output .quotebox .center-aligned{text-align:center}.mw-parser-output .quotebox cite{display:block;font-style:normal}@media screen and (max-width:360px){.mw-parser-output .quotebox{min-width:100%;margin:0 0 0.8em!important;float:none!important}}</style> <div class="quotebox-quote left-aligned" style=""><b>Ăn chay ở Ấn Độ cổ đại</b> <div class="poem"> <p>Ấn Độ là một đất nước kỳ lạ. <br /> Người ta không giết bất kỳ sinh vật sống nào, không nuôi lợn và gà,<br /> và không bán gia súc sống. </p> </div></div> <p><cite class="left-aligned" style="">—<i>Pháp Hiển</i>, Thế kỷ 4/5 CN<br />Nhà sư Trung Quốc hành hương đến Ấn Độ<sup id="cite_ref-saxena201_17-0" class="reference"><a href="#cite_note-saxena201-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></cite> </p> </div> <p>Ghi chép sớm nhất về việc ăn chay có từ thế kỷ thứ 7 trước Công nguyên,<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> khắc sâu lòng khoan dung đối với tất cả chúng sinh.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Parshvanatha" title="Parshvanatha">Parshwanatha</a> và <a href="/wiki/Mahavira" title="Mahavira">Mahavira</a>, các <a href="/wiki/Tirthankara" title="Tirthankara">tirthankara</a> thứ 23 & 24 trong <a href="/wiki/K%E1%BB%B3_Na_gi%C3%A1o" title="Kỳ Na giáo">Kỳ Na giáo</a> lần lượt phục hưng và ủng hộ việc ăn chay ahimsa và Jain vào thế kỷ thứ 8 đến thứ 6 trước Công nguyên; hình thức ăn chay toàn diện nhất và nghiêm ngặt nhất.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong văn hóa Ấn Độ, ăn chay có mối liên hệ chặt chẽ với thái độ không dùng bạo lực đối với động vật (được gọi là <i> <a href="/wiki/Ahimsa" class="mw-redirect" title="Ahimsa">ahimsa</a> </i> ở Ấn Độ) trong nhiều thiên niên kỷ và được các nhóm tôn giáo và triết gia cổ vũ.<sup id="cite_ref-rv_24-0" class="reference"><a href="#cite_note-rv-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tác phẩm cổ của Ấn Độ về <a href="/w/index.php?title=Tirukkural&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tirukkural (trang không tồn tại)">Tirukkural</a> nhấn mạnh một cách rõ ràng và rõ ràng về việc tránh xa thịt và không sát sinh.<sup id="cite_ref-GUPopeTrans_Tirukkural_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-GUPopeTrans_Tirukkural-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chương 26 của Tirukkural, đặc biệt là các câu ghép từ 251–260, chỉ đề cập đến việc ăn chay hoặc ăn thuần chay.<sup id="cite_ref-GUPopeTrans_Tirukkural_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-GUPopeTrans_Tirukkural-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong số những người Hy Lạp, Ai Cập và những người khác, ăn chay có mục đích ý tế hoặc thanh tẩy trong nghi lễ. Ăn chay cũng được thực hành ở <a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Hy Lạp cổ đại">Hy Lạp cổ đại</a> và bằng chứng đáng tin cậy sớm nhất cho lý thuyết và thực hành ăn chay ở Hy Lạp là từ thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên. <a href="/w/index.php?title=Orphics&action=edit&redlink=1" class="new" title="Orphics (trang không tồn tại)">Orphics</a>, một phong trào tôn giáo lan rộng ở Hy Lạp vào thời điểm đó, cũng thực hành và cổ vũ cho việc ăn chay.<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Giáo viên người Hy Lạp Pythagoras, người đã cổ vũ học thuyết vị tha về thuyết luân hồi, có thể đã thực hành ăn chay,<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> nhưng cũng được ghi lại là người ăn thịt.<sup id="cite_ref-Zhmud_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Zhmud-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Một chân dung hư cấu của <a href="/wiki/Pythagoras" title="Pythagoras">Pythagoras</a> xuất hiện trong <i> Metamorphoses </i> của <a href="/wiki/Ovidius" title="Ovidius">Ovid</a>, trong đó ông ủng hộ hình thức ăn chay nghiêm ngặt.<sup id="cite_ref-Borlik_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Borlik-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chính nhờ bức chân dung này mà Pythagoras được người nói tiếng Anh biết đến nhiều nhất trong suốt thời kỳ đầu hiện đại và, trước khi xuất hiện từ "ăn chay", những người ăn chay được gọi bằng tiếng Anh là "Pythagoreans".<sup id="cite_ref-Borlik_29-1" class="reference"><a href="#cite_note-Borlik-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ăn chay cũng được thực hiện vào khoảng sáu thế kỷ sau, trong một trường hợp khác (30 TCN – 50 CN) ở vùng phía bắc <a href="/wiki/Thracia" title="Thracia">Thracia</a> bởi bộ tộc <a href="/w/index.php?title=Moesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moesi (trang không tồn tại)">Moesi</a> (những người sinh sống ở Serbia và Bulgaria ngày nay), họ ăn mật ong, sữa và pho mát..<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ở <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a> vào năm 675, <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Tenmu" title="Thiên hoàng Tenmu">Thiên hoàng Tenmu</a> đã cấm giết và ăn thịt trong thời kỳ nông nghiệp bận rộn từ tháng 4 đến tháng 9 nhưng loại trừ việc ăn thịt chim và thú rừng. Những lệnh cấm này và một số lệnh cấm khác sau nhiều thế kỷ đã bị bãi bỏ vào thế kỷ 19 trong cuộc Duy tân Minh Trị.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ở Trung Quốc, vào thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Nhà Tống">nhà Tống</a>, ẩm thực Phật giáo đã trở nên phổ biến đến mức các quán ăn chay xuất hiện, nơi các đầu bếp sử dụng các nguyên liệu như đậu, <a href="/wiki/Gluten" title="Gluten">gluten</a>, rau củ và <a href="/wiki/N%E1%BA%A5m" title="Nấm">nấm</a> để tạo ra các loại thịt tương tự như thịt lợn, gà, trứng và trứng cua.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Sau khi Cơ đốc giáo hóa thuộc Đế chế La Mã vào cuối <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" class="mw-disambig" title="Thời cổ đại">thời cổ đại</a>, việc ăn chay trên thực tế đã biến mất khỏi châu Âu, giống như ở những nơi khác, ngoại trừ ở Ấn Độ.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một số lệnh của các nhà tu hành ở châu Âu thời Trung cổ hạn chế hoặc cấm tiêu thụ thịt vì những lý do khổ hạnh, nhưng không ai trong số họ cấm cá.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hơn nữa, định nghĩa <a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">thời Trung cổ</a> về "cá" bao gồm các động vật như hải cẩu, cá heo, cá heo, ngỗng barnacle, cá nóc và hải ly.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Chủ nghĩa ăn chay tái xuất hiện trong thời kỳ <a href="/wiki/Ph%E1%BB%A5c_H%C6%B0ng" title="Phục Hưng">Phục hưng</a>,<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> trở nên phổ biến hơn trong thế kỷ 19 và 20. </p><p>Năm 1847, Hiệp hội ăn chay đầu tiên được thành lập tại Vương quốc Anh;<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Đức, Hà Lan và các nước khác theo sau. Năm 1886, thuộc địa ăn chay Nueva Germania được thành lập ở <a href="/wiki/Paraguay" title="Paraguay">Paraguay</a>, mặc dù khía cạnh ăn chay của nó sẽ tồn tại trong thời gian ngắn.<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup class="reference" style="white-space:nowrap;">:345–358</sup> Liên minh ăn chay quốc tế, một hiệp hội của các xã hội quốc gia, được thành lập vào năm 1908. Ở thế giới phương Tây, việc ăn chay ngày càng phổ biến trong suốt thế kỷ 20 do các mối quan tâm về dinh dưỡng, đạo đức và — gần đây — môi trường và kinh tế. </p> <ul class="gallery mw-gallery-traditional center"> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Emperor_Tenmu.jpg" class="mw-file-description" title="Thiên hoàng Tenmu bắt đầu cấm giết và ăn thịt vào năm 675 ở Nhật Bản."><img alt="Thiên hoàng Tenmu bắt đầu cấm giết và ăn thịt vào năm 675 ở Nhật Bản." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Emperor_Tenmu.jpg/200px-Emperor_Tenmu.jpg" decoding="async" width="200" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Emperor_Tenmu.jpg/300px-Emperor_Tenmu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Emperor_Tenmu.jpg/400px-Emperor_Tenmu.jpg 2x" data-file-width="2940" data-file-height="2600" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Thiên hoàng Tenmu bắt đầu cấm giết và ăn thịt vào năm 675 ở Nhật Bản.</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 235px"> <div class="thumb" style="width: 230px; height: 210px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:India_vegetarian_labels.svg" class="mw-file-description" title="Việc ghi nhãn là bắt buộc ở Ấn Độ để phân biệt các sản phẩm chay (xanh) với các sản phẩm không chay (nâu).[39]"><img alt="Việc ghi nhãn là bắt buộc ở Ấn Độ để phân biệt các sản phẩm chay (xanh) với các sản phẩm không chay (nâu).[39]" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/India_vegetarian_labels.svg/200px-India_vegetarian_labels.svg.png" decoding="async" width="200" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/India_vegetarian_labels.svg/300px-India_vegetarian_labels.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/India_vegetarian_labels.svg/400px-India_vegetarian_labels.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="200" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Việc ghi nhãn là bắt buộc ở Ấn Độ để phân biệt các sản phẩm chay (xanh) với các sản phẩm không chay (nâu).<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hình_thức"><span id="H.C3.ACnh_th.E1.BB.A9c"></span>Hình thức</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Hình thức”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hình thức"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Vegan_Gardein_Tofu_Foods_Display.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Vegan_Gardein_Tofu_Foods_Display.jpg/220px-Vegan_Gardein_Tofu_Foods_Display.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Vegan_Gardein_Tofu_Foods_Display.jpg/330px-Vegan_Gardein_Tofu_Foods_Display.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Vegan_Gardein_Tofu_Foods_Display.jpg/440px-Vegan_Gardein_Tofu_Foods_Display.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Những món ăn chay với <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_h%C5%A9" class="mw-redirect" title="Đậu hũ">đậu hũ</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Soy-whey-protein-diet.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/220px-Soy-whey-protein-diet.jpg" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/330px-Soy-whey-protein-diet.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Soy-whey-protein-diet.jpg/440px-Soy-whey-protein-diet.jpg 2x" data-file-width="2700" data-file-height="1764" /></a><figcaption>Ăn chay không chỉ thực vật mà theo vài tôn giáo và quan niệm, có thể gồm sữa và các phó sản của sữa</figcaption></figure> <p>Tất cả các hình thức của chế độ ăn chay đều dựa trên thức ăn thực vật, <a href="/wiki/N%E1%BA%A5m" title="Nấm">nấm</a> và các sản phẩm từ <a href="/wiki/Vi_khu%E1%BA%A9n" title="Vi khuẩn">vi khuẩn</a>. Có một số loại ăn chay trong đó có loại trừ hoặc bao gồm các loại thực phẩm khác nhau: </p> <ul><li>Ăn chay theo <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%C4%91%E1%BA%A1i_th%E1%BB%ABa" class="mw-redirect" title="Phật giáo đại thừa">Phật giáo đại thừa</a>: là không ăn tất cả các sản phẩm từ động vật cũng như một số loại rau trong <a href="/wiki/Chi_H%C3%A0nh" title="Chi Hành">chi Hành</a> (có mùi thơm đặc trưng của <a href="/wiki/H%C3%A0nh" class="mw-disambig" title="Hành">hành</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%8Fi" title="Tỏi">tỏi</a>), có thể tương ứng với các loại cây <a href="/wiki/H%C3%A0nh" class="mw-disambig" title="Hành">hành</a>, <a href="/wiki/H%E1%BA%B9" title="Hẹ">hẹ</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%8Fi" title="Tỏi">tỏi</a>, <a href="/w/index.php?title=N%C3%A9n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nén (trang không tồn tại)">nén</a> và <a href="/wiki/Ki%E1%BB%87u" class="mw-disambig" title="Kiệu">kiệu</a> gọi chung là <a href="/w/index.php?title=Ng%C5%A9_t%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngũ tân (trang không tồn tại)">ngũ tân</a>.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Ăn chay có trứng (<i>ovo</i>; <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latin" class="mw-redirect" title="Tiếng Latin">tiếng Latin</a> nghĩa là trứng): có thể ăn <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A9ng" class="mw-disambig" title="Trứng">trứng</a> nhưng không ăn các sản phẩm từ <a href="/wiki/S%E1%BB%AFa" title="Sữa">sữa</a>.</li> <li>Ăn chay có sữa (<i>lacto</i>; <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Latin" class="mw-redirect" title="Tiếng Latin">tiếng Latin</a>: <i>lactis</i> nghĩa là sữa): có thể ăn các sản phẩm từ sữa, nhưng không ăn trứng.</li> <li>Ăn chay có cả sữa và trứng (<i>ovo-lacto</i>): có thể ăn một số sản phẩm từ động vật hoặc từ sữa như trứng, sữa và mật ong.</li> <li>Ăn chay hoàn toàn không sử dụng bất cứ thứ gì từ động vật (<a href="/wiki/Thu%E1%BA%A7n_chay" title="Thuần chay">thuần chay</a>) (<i>vegan</i>): không dùng tất cả các loại thịt động vật và sản phẩm từ động vật, bao gồm cả sữa, <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_ong" title="Mật ong">mật ong</a>, và trứng, và cũng có thể loại trừ bất kỳ sản phẩm nào được thử nghiệm trên động vật, hoặc sử dụng các trang phục có nguồn gốc từ động vật (như giày da, áo da, áo lông thú, <a href="/wiki/%C3%81o_l%C3%B4ng_v%C5%A9" title="Áo lông vũ">lông vũ</a>..)<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Ăn chay sống hay là ăn chay tươi (<i>Raw foodism</i>): chỉ ăn các loại trái cây tươi và chưa nấu chín, các loại hạt và rau củ. Rau củ có thể chỉ được nấu chín lên đến một nhiệt độ nhất định.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Ăn chay theo <a href="/wiki/K%E1%BB%B3_Na_gi%C3%A1o" title="Kỳ Na giáo">Kỳ Na giáo</a>: có bao gồm sữa, nhưng không ăn trứng, mật ong, và các loại củ hay rễ cây.</li> <li>Ăn chay theo kiểu chỉ cho phép ăn các loại trái cây, các loại hạt, hạt giống, và thực vật khác nếu việc thu hoạch những thực phẩm này không gây hại đến cây trồng.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li>Ăn chay theo chế độ <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_d%C6%B0%E1%BB%A1ng" title="Thực dưỡng">thực dưỡng</a>: chủ yếu ăn các loại <a href="/wiki/Ng%C5%A9_c%E1%BB%91c_nguy%C3%AAn_c%C3%A1m" title="Ngũ cốc nguyên cám">ngũ cốc nguyên cám</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu" class="mw-disambig" title="Đậu">đậu</a> hoặc theo phương pháp dưỡng sinh của <a href="/wiki/Georges_Ohsawa" title="Georges Ohsawa">Ohsawa</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Động_cơ_để_ăn_chay"><span id=".C4.90.E1.BB.99ng_c.C6.A1_.C4.91.E1.BB.83_.C4.83n_chay"></span>Động cơ để ăn chay</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Động cơ để ăn chay”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Động cơ để ăn chay"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhiều lý do khác nhau để ăn chay tùy thuộc vào sắc tộc và văn hóa. Những người ăn chay vì vấn đề đạo đức vì không muốn gây khổ đau cho động vật, hoặc đấu tranh vì <a href="/wiki/Quy%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Quyền động vật">quyền động vật</a>.<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Ngoài ra, vấn đề sức khỏe cũng là một động lực để ăn chay, một số người còn cảm thấy ác cảm với mùi vị của thịt. Cũng có một số tổ chức ăn chay để bảo vệ <a href="/wiki/H%E1%BB%87_sinh_th%C3%A1i" title="Hệ sinh thái">hệ sinh thái</a> vì họ tin rằng sản xuất chăn nuôi trong các trại gây hại cho môi trường. Họ cũng cho rằng giảm lượng tiêu thụ thịt sẽ cải thiện đáng kể tình hình lương thực toàn cầu. </p><p>Trong điều luật của một số <a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">tôn giáo</a> yêu cầu tín đồ phải ăn chay. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đạo_đức_và_chế_độ_ăn"><span id=".C4.90.E1.BA.A1o_.C4.91.E1.BB.A9c_v.C3.A0_ch.E1.BA.BF_.C4.91.E1.BB.99_.C4.83n"></span>Đạo đức và chế độ ăn</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Đạo đức và chế độ ăn”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đạo đức và chế độ ăn"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhiều lý do khác nhau về <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c" title="Đạo đức">đạo đức</a> đã được đề xuất cho việc lựa chọn ăn chay, thường được xác định trên quyền lợi của những <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Động vật">động vật</a> không phải là con người. </p><p>Trong nhiều <a href="/wiki/X%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Xã hội">xã hội</a> đã phát sinh các cuộc tranh cãi và tranh luận về những vấn đề đạo đức của việc ăn thịt động vật. Một số người không ăn chay nhưng vẫn từ chối ăn thịt một số động vật nhất định chẳng hạn như <a href="/wiki/M%C3%A8o" title="Mèo">mèo</a>, <a href="/wiki/Ch%C3%B3" title="Chó">chó</a>, <a href="/wiki/Ng%E1%BB%B1a" title="Ngựa">ngựa</a>, hoặc <a href="/wiki/Th%E1%BB%8F" title="Thỏ">thỏ</a> do những điều cấm kỵ trong <a href="/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a" title="Văn hóa">văn hóa</a>. Một số người khác ủng hộ việc ăn thịt vì những lý do về <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc" title="Khoa học">khoa học</a>, <a href="/wiki/Dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng" title="Dinh dưỡng">dinh dưỡng</a> và <a href="/wiki/V%C4%83n_h%C3%B3a" title="Văn hóa">văn hóa</a>, kể cả <a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">tôn giáo</a>. Một số người kiêng ăn thịt của động vật được nuôi theo phương thức nhất định nào đó, chẳng hạn như nuôi trong các xí nghiệp chăn nuôi (<i>factory farm</i>), hoặc tránh vài loại thịt nhất định, như thịt <a href="/wiki/B%C3%AA" title="Bê">bê</a> hoặc <a href="/wiki/Gan_b%C3%A9o" title="Gan béo">gan ngỗng</a>. Một số người theo chế độ ăn chay hoặc thuần chay không phải vì những mối quan tâm về vấn đề đạo đức liên quan đến việc chăn nuôi hay tiêu thụ động vật nói chung, mà là vì lo ngại về việc thực hiện những phương pháp xử lý đặc biệt có liên quan đến chăn nuôi và giết mổ động vật, như xí nghiệp chăn nuôi (áp dụng chế độ chăn nuôi công nghiệp) và ngành công nghiệp giết mổ động vật.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Những phản đối về mặt đạo đức thường được chia thành 2 dạng: chống lại hành động giết mổ nói chung, và chống lại một số hình thức chăn nuôi nhất định xung quanh việc sản xuất thịt. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Đạo_đức_giết_mổ"><span id=".C4.90.E1.BA.A1o_.C4.91.E1.BB.A9c_gi.E1.BA.BFt_m.E1.BB.95"></span>Đạo đức giết mổ</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Đạo đức giết mổ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đạo đức giết mổ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c_c%E1%BB%A7a_vi%E1%BB%87c_%C4%83n_th%E1%BB%8Bt" class="mw-redirect" title="Đạo đức của việc ăn thịt">Đạo đức của việc ăn thịt</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Peter_Singer.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Peter_Singer.jpg/220px-Peter_Singer.jpg" decoding="async" width="220" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Peter_Singer.jpg/330px-Peter_Singer.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Peter_Singer.jpg/440px-Peter_Singer.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="2278" /></a><figcaption>Giáo sư Peter Singer, năm 2007</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Peter_Singer" title="Peter Singer">Peter Singer</a> là <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_s%C6%B0" title="Giáo sư">giáo sư</a> của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Princeton" title="Đại học Princeton">đại học Princeton</a> và là người sáng lập của phong trào phóng thích động vật,<sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ông tin rằng nếu tồn tại nhiều phương thức khác nhau để duy trì sự sống, thì người ta phải lựa chọn các cách thức mà không gây ra những thiệt hại không cần thiết cho các động vật. Hầu hết những người ăn chay vì lý do đạo đức cho rằng giết chết con vật để ăn cũng giống như giết người mà ăn vậy. Singer, trong cuốn sách <i>Sự giải phóng động vật</i> (<i>Animal Liberation</i>) năm 1975 đã nêu lên những đặc điểm về <a href="/wiki/Tri_gi%C3%A1c" title="Tri giác">tri giác</a> của những sinh vật không phải người, suy xét chúng dưới góc nhìn đạo đức vị lợi, điều này đã được những nhà vận động cho quyền lợi động vật và những người ăn chay dùng làm tham khảo rộng rãi.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Những người ăn chay vì đạo đức cũng tin rằng việc giết một con vật cũng như giết một con người, vì theo <i>nguyên lý bình đẳng</i> của Singer đối với các động vật không phải người, thì những con vật cũng giống như những người không cùng màu da, sắc tộc, giới tính hay tôn giáo.<sup id="cite_ref-Singer1976_49-0" class="reference"><a href="#cite_note-Singer1976-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Do đó, việc giết hại này chỉ có thể được biện minh nếu trong những hoàn cảnh vô cùng khắt khe, còn việc giết một vật thể sống vì mùi vị thơm ngon, sự tiện lợi hay giá trị dinh dưỡng của nó đều không phải là nguyên nhân chính đáng. Một quan điểm phổ biến khác cho rằng con người có thể ý thức được về hành vi của mình theo một cách khác với động vật, vì vậy con người không thể hành xử như con vật được.<sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Những người đối lập với trường phái ăn chay vì đạo đức lập luận rằng động vật không ngang hàng với con người, vì thế so sánh việc ăn thịt động vật với giết người là một hành động khập khiễng. Lý luận này không bào chữa cho hành vi tàn ác, nhưng nó cho rằng động vật không ngang hàng với loài người, và không sở hữu những quyền cơ bản giống như con người.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tôn_giáo"><span id="T.C3.B4n_gi.C3.A1o"></span>Tôn giáo</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Tôn giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tôn giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ăn chay có truyền thống lâu đời tại <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>. <a href="/wiki/K%C3%AC_Na_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Kì Na giáo">Kì Na giáo</a> và một số giáo phái chính<sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> của <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_gi%C3%A1o" title="Ấn Độ giáo">Ấn Độ giáo</a> xem ăn chay như là một hành vi đạo đức. Đối với các tôn giáo này thì ăn chay chủ yếu dựa trên các luật về không hành hạ, không gây thương tích hay giết chết các loài vật.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> nhìn chung không cấm ăn thịt tuy nhiên chỉ được ăn những thứ thịt thỏa mãn điều kiện <a href="/w/index.php?title=Tam_t%E1%BB%8Bnh_nh%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tam tịnh nhục (trang không tồn tại)">tam tịnh nhục</a><sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%C4%91%E1%BA%A1i_th%E1%BB%ABa" class="mw-redirect" title="Phật giáo đại thừa">Phật giáo đại thừa</a> khuyến khích ăn chay để mang lại lợi ích cho sự phát triển của lòng <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_bi" class="mw-redirect" title="Từ bi">từ bi</a>.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những <a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">tôn giáo</a> khác ủng hộ một chế độ ăn chay bao gồm <a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_%C4%90%E1%BB%91c_Ph%E1%BB%A5c_L%C3%A2m_An_Th%E1%BA%A5t_Nh%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ Đốc Phục Lâm An Thất Nhật (trang không tồn tại)">Cơ Đốc Phục Lâm An Thất Nhật</a>, <a href="/w/index.php?title=Phong_tr%C3%A0o_Rastafari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phong trào Rastafari (trang không tồn tại)">phong trào Rastafari</a>, phong trào <a href="/w/index.php?title=Ananda_Marga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ananda Marga (trang không tồn tại)">Ananda Marga</a> và <a href="/w/index.php?title=%C3%9D_th%E1%BB%A9c_Krishna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ý thức Krishna (trang không tồn tại)">ý thức Krishna</a> (Krishnas Hare). <a href="/wiki/T%C3%ADch-kh%E1%BA%AFc_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Tích-khắc giáo">Tích-khắc giáo</a><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> không đánh đồng tâm linh với chế độ ăn uống và không chỉ định một chế độ ăn chay hoặc thịt.<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Phật_giáo"><span id="Ph.E1.BA.ADt_gi.C3.A1o"></span>Phật giáo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Phật giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phật giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Boeddha%27s_Delight.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Boeddha%27s_Delight.jpg/272px-Boeddha%27s_Delight.jpg" decoding="async" width="272" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Boeddha%27s_Delight.jpg/408px-Boeddha%27s_Delight.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Boeddha%27s_Delight.jpg/544px-Boeddha%27s_Delight.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="546" /></a><figcaption>Món "Phật Quang" một món ăn truyền thống của <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Trung_Hoa" class="mw-redirect" title="Phật giáo Trung Hoa">Phật giáo Trung Hoa</a>.</figcaption></figure> <p>Trong giới luật của <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a>, giới đầu là giới <a href="/wiki/Ng%C5%A9_gi%E1%BB%9Bi" title="Ngũ giới">tránh sát sinh</a>, hơn thế nữa phật tử còn thực hành tránh gây khổ đau cho <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%BAng_sinh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chúng sinh (trang không tồn tại)">chúng sinh</a>, cho nên trên căn bản Phật giáo khuyến khích việc ăn chay nhưng cũng không cấm đoán ăn mặn.<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y" class="mw-redirect" title="Phật giáo nguyên thủy">Phật giáo Nam Tông</a> (<a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%8Da_b%E1%BB%99" title="Thượng tọa bộ">Thượng tọa bộ</a>) thường không ăn chay.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, những người xuất gia (<a href="/wiki/T%C3%AC_kheo" class="mw-redirect" title="Tì kheo">tì kheo</a>) nếu nghe tiếng con vật bị giết, thấy con vật bị giết hoặc nghi con vật đó bị giết để thết đãi mình thì không được ăn, nếu ăn thì sẽ phạm vào giới luật.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Mỗi tông phái của Phật giáo Đại thừa lựa chọn những kinh điển khác nhau để làm theo, cho nên một số tông phái, bao gồm cả phần lớn các tông phái của <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng" title="Phật giáo Tây Tạng">Phật giáo Tây Tạng</a> và <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Phật giáo Nhật Bản">Phật giáo Nhật Bản</a> đều ăn thịt, trong khi nhiều tông phái<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> khác của <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Phật giáo Trung Quốc">Phật giáo Trung Quốc</a>, <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a> và <a href="/wiki/H%C3%A0n_Qu%E1%BB%91c" title="Hàn Quốc">Hàn Quốc</a> thực hành ăn chay. </p><p>Ở Việt Nam, do sự du nhập của Phật giáo Đại thừa từ Trung Quốc vào rất sớm cho nên ăn chay đã có từ thời <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Bc_C%C3%B4ng_nguy%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Trước Công nguyên">trước Công nguyên</a><sup id="cite_ref-govh_14-1" class="reference"><a href="#cite_note-govh-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và thịnh hành từ đời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_L%C3%BD" title="Nhà Lý">nhà Lý</a>, <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Tr%E1%BA%A7n" title="Nhà Trần">nhà Trần</a> vì Phật giáo phát triển vào những thời này. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Kitô_giáo"><span id="Kit.C3.B4_gi.C3.A1o"></span>Kitô giáo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Kitô giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kitô giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Great_Chain_of_Being_2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Great_Chain_of_Being_2.png/220px-Great_Chain_of_Being_2.png" decoding="async" width="220" height="317" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Great_Chain_of_Being_2.png/330px-Great_Chain_of_Being_2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/Great_Chain_of_Being_2.png/440px-Great_Chain_of_Being_2.png 2x" data-file-width="2092" data-file-height="3016" /></a><figcaption>Minh họa cho sự tồn tại của thế giới. Thiên Chúa ngự trị trên cùng, phía dưới có các cấp bậc khác nhau, trong đó có con người, và cả các loài thực vật, các loài động vật không phải người, vẽ năm 1579 bởi Didacus Valades</figcaption></figure> <p>Những tín đồ Kitô giáo mà ủng hộ việc ăn chay thì cho rằng ăn chay là ý của <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a>, họ dựa trên những tranh luận về nội dung trong <a href="/wiki/Kinh_th%C3%A1nh" class="mw-redirect" title="Kinh thánh">Kinh thánh</a>, như trong <a href="/w/index.php?title=S%C3%A1ch_Isaia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sách Isaia (trang không tồn tại)">Sách Isaia</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=I-sai-a+11%3A6-9&version=BD2011">11:6-9</a> cho thấy một cuộc sống hòa bình giữa người và loài vật,<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> hay trong <a href="/wiki/S%C3%A1ng_th%E1%BA%BF_k%C3%BD" class="mw-redirect" title="Sáng thế ký">Sáng thế ký</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=Sáng+Thế+1%3A29&version=BD2011">1:29</a>, <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a> nói với <a href="/wiki/Adam" title="Adam">Adam</a>, <a href="/wiki/Eva" title="Eva">Eva</a> và loài người rằng cây cỏ, trái và hạt như là <a href="/wiki/L%C6%B0%C6%A1ng_th%E1%BB%B1c" class="mw-redirect" title="Lương thực">lương thực</a> dành cho con người và mọi sinh vật có sinh khí; và không nói đến động vật là lương thực. Tuy nhiên, trong Sáng thế ký <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=Sáng+Thế+9%3A2-3&version=BD2011">9:2-3</a>, trước khi làm <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%93ng_th%E1%BB%A7y" title="Đại hồng thủy">Đại hồng thủy</a> thì Chúa Trời có dặn ông <a href="/wiki/T%C3%A0u_N%C3%B4-%C3%AA" title="Tàu Nô-ê">Nô-ê</a> rằng mọi loài vật di chuyển được và có sinh khí lẫn cây cỏ đều có thể là lương thực. <a href="/wiki/Th%C3%A1nh_Gi%C3%AAr%C3%B4nim%C3%B4" class="mw-redirect" title="Thánh Giêrônimô">Thánh Giêrônimô</a> kết luận rằng chế độ ăn thịt chỉ xuất hiện từ khi có đại hồng thủy, và do đó nó được coi là thấp kém hơn ăn chay.<sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Từ Nô-ê trở về sau thì trong <a href="/wiki/Kinh_C%E1%BB%B1u_%C6%AF%E1%BB%9Bc" class="mw-redirect" title="Kinh Cựu Ước">kinh Cựu Ước</a> không còn đề cập đến bất cứ điều luật nào chống lại việc ăn thịt cả.<sup id="cite_ref-69" class="reference"><a href="#cite_note-69"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Nhưng người 14 tuổi hay lớn tuổi phải ăn chay và kiêng thịt vào ngày ấn định, và người 13 tuổi hay nhỏ hơn không cần ăn chay hay kiêng thịt, có thể ăn thịt vào ngày ấn định. </p><p>Trong <a href="/wiki/T%C3%A2n_%C6%AF%E1%BB%9Bc" title="Tân Ước">Tân Ước</a> không cấm các loại thực phẩm nhất định nào ngoài việc cấm ăn <a href="/wiki/M%C3%A1u" title="Máu">máu</a> (<a href="/wiki/S%C3%A1ch_C%C3%B4ng_v%E1%BB%A5_T%C3%B4ng_%C4%91%E1%BB%93" title="Sách Công vụ Tông đồ">Sách Công vụ Tông đồ</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=Công+Vụ+Các+Sứ+đồ++15%3A28-29&version=BD2011">15:28-29</a>). Trong <a href="/wiki/Ph%C3%BAc_%C3%A2m_Matthew" class="mw-redirect" title="Phúc âm Matthew">Phúc âm Matthew</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=Ma-thi-ơ+15%3A11&version=BD2011">15:11</a>, <a href="/wiki/Jesus" class="mw-redirect" title="Jesus">Đức Jesus</a> nói: "Không phải cái vào miệng làm cho con người ra ô uế, nhưng cái từ miệng xuất ra, cái đó mới làm cho con người ra ô uế" (tương tự như trong <a href="/wiki/Ph%C3%BAc_%C3%A2m_Mark" class="mw-redirect" title="Phúc âm Mark">Phúc âm Mark</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblegateway.com/passage/?search=Mác+7%3A15&version=BD2011">7:15</a>). Điều này thường được giải thích trong Kitô giáo như là từ bỏ tất cả các luật định về chế độ ăn uống.<sup id="cite_ref-70" class="reference"><a href="#cite_note-70"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, trong các nhà thờ thời <a href="/wiki/Trung_c%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Trung cổ">Trung cổ</a>, nhiều tu sĩ và ẩn sĩ trong các bối cảnh tu khổ hạnh từ bỏ việc tiêu thụ thịt, họ quan niệm ăn chay là rèn luyện cho bản thân cách chống lại những ham muốn xác thịt và tỏ lòng sám hối tội lỗi đối với <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_Ch%C3%BAa" title="Thiên Chúa">Thiên Chúa</a>.<sup id="cite_ref-hubertus_71-0" class="reference"><a href="#cite_note-hubertus-71"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Thế kỷ 16, <a href="/wiki/Leonardo_da_Vinci" title="Leonardo da Vinci">Leonardo da Vinci</a> và <a href="/wiki/Pierre_Gassendi" title="Pierre Gassendi">Pierre Gassendi</a> cổ xúy việc ăn chay vì lý do đạo đức, tránh giết hại động vật. Và đối với người ăn chay thuộc Kitô giáo hiện đại, trong số đó là Ellen G. White, đồng sáng lập của <a href="/wiki/Gi%C3%A1o_h%E1%BB%99i_C%C6%A1_%C4%90%E1%BB%91c_Ph%E1%BB%A5c_L%C3%A2m" title="Giáo hội Cơ Đốc Phục Lâm">Giáo hội Cơ Đốc Phục Lâm</a>, lý do ăn chay là thuộc về thiên đường cho nên giáo lý của Cơ Đốc Phục Lâm khuyến khích việc ăn chay.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong Kitô giáo Tây phương, <a href="/wiki/M%C3%B9a_Chay_(Kit%C3%B4_gi%C3%A1o)" class="mw-redirect" title="Mùa Chay (Kitô giáo)">Mùa Chay</a> là thời gian bốn mươi ngày trước <a href="/wiki/L%E1%BB%85_Ph%E1%BB%A5c_Sinh" title="Lễ Phục Sinh">Lễ Phục Sinh</a> kéo dài từ ngày Thứ tư Lễ Tro đến Thứ bảy Tuần Thánh, bốn mươi ngày trong Mùa Chay được đánh dấu bởi việc ăn kiêng, làm từ thiện và hạn chế những thú vui. </p><p>Thời cận đại, theo quy định của <a href="/wiki/C%C3%B4ng_gi%C3%A1o_R%C3%B4ma" class="mw-redirect" title="Công giáo Rôma">Công giáo Rôma</a> đề cao tinh thần của việc ăn chay thì ngày <a href="/wiki/Th%E1%BB%A9_t%C6%B0_L%E1%BB%85_Tro" class="mw-redirect" title="Thứ tư Lễ Tro">Thứ tư Lễ Tro</a>, ngày <a href="/wiki/Th%E1%BB%A9_s%C3%A1u_Tu%E1%BA%A7n_Th%C3%A1nh" class="mw-redirect" title="Thứ sáu Tuần Thánh">Thứ sáu Tuần Thánh</a> và tất cả các ngày <a href="/wiki/Th%E1%BB%A9_s%C3%A1u" class="mw-redirect" title="Thứ sáu">thứ sáu</a> trong <a href="/wiki/Tu%E1%BA%A7n" title="Tuần">tuần</a> buộc các tín đồ từ 14 đến 60 tuổi phải giữ chay và kiêng thịt. Nhưng ngày nay, luật này được nới lỏng và chỉ buộc giữ chay - kiêng thịt vào Thứ tư Lễ Tro và Thứ sáu Tuần Thánh, những ngày khác tín hữu được khuyến khích ăn ít đi (ăn kiêng, <a href="/wiki/Nh%E1%BB%8Bn_%C4%83n" title="Nhịn ăn">nhịn ăn</a>). Đôi khi, ăn ít hơn hoặc ăn đạm bạc hơn bình thường cũng được cho là một hình thức ăn chay, ăn kiêng. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Ấn_Độ_giáo"><span id=".E1.BA.A4n_.C4.90.E1.BB.99_gi.C3.A1o"></span>Ấn Độ giáo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Ấn Độ giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ấn Độ giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các tín đồ trong Ấn Độ giáo ban đầu vẫn ăn thịt (bao gồm cả <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt_b%C3%B2" title="Thịt bò">thịt bò</a>) với những điều kiện nhất định. Trong <a href="/w/index.php?title=B%E1%BB%99_lu%E1%BA%ADt_Manu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bộ luật Manu (trang không tồn tại)">bộ luật Manu</a> (<i>Manusmṛti</i>) cho phép ăn thịt, cá và xác định các điều kiện kèm theo. Tuy nhiên, dần dần những luật lệ được đặt ra và nghiêm khắc áp dụng hình thức ăn chay có sử dụng sữa. Trong thời kỳ <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> còn là <a href="/wiki/Thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Thuộc địa">thuộc địa</a> thì phần lớn những người thuộc giai cấp thượng lưu mới giữ giới luật này, còn những người nghèo và thuộc giai cấp hạ đẳng thì họ ăn tất cả những gì mà họ có được.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Non_eggetarian.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Non_eggetarian.jpg/220px-Non_eggetarian.jpg" decoding="async" width="220" height="168" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Non_eggetarian.jpg/330px-Non_eggetarian.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Non_eggetarian.jpg/440px-Non_eggetarian.jpg 2x" data-file-width="2156" data-file-height="1646" /></a><figcaption>Quán ăn nhanh bán toàn món chay gần <a href="/wiki/Kullu" title="Kullu">Kullu</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>.</figcaption></figure> <p>Hầu hết các tông phái chính của <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_gi%C3%A1o" title="Ấn Độ giáo">Ấn Độ giáo</a> như <a href="/wiki/Yoga" title="Yoga">Yoga</a> và <a href="/w/index.php?title=Vaishnavas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaishnavas (trang không tồn tại)">Vaishnavas</a> (các tín đồ thờ thần <a href="/wiki/Vishnu" title="Vishnu">Vishnu</a>)<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> giữ kiên định trong vấn đề ăn chay. Có 3 nguyên nhân chính cho việc này, đó là: nguyên tắc đạo đức không hành hạ súc vật (ahimsa);<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>75<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> mục đích chỉ dâng cúng cho một vị thần những thức ăn "tinh khiết" (món chay) và sau đó nhận lại nó dưới dạng món <i>prasad</i> (một loại thực phẩm giống như kẹo);<sup id="cite_ref-76" class="reference"><a href="#cite_note-76"><span class="cite-bracket">[</span>76<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và niềm tin xác tín rằng những thức ăn mặn có thể ảnh hưởng đến tâm thức và việc khai sáng tâm linh. Các tín đồ Ấn Độ giáo thường kiêng trứng nhưng họ vẫn dùng sữa và các chế phẩm từ sữa, do đó họ là những người ăn chay theo chế độ có dùng sữa (<i>lacto</i>). </p><p>Tuy nhiên, thói quen ăn uống của các cộng đồng theo Ấn Độ giáo vẫn có sự khác nhau. Trong quá khứ cũng như hiện tại, vẫn có một số nhóm tín đồ ăn thịt, với điều kiện thịt đó phải được giết mổ theo cách thức <i><a href="/w/index.php?title=Jhatka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jhatka (trang không tồn tại)">Jhatka</a></i>,<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>77<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> tức là động vật bị giết bởi một nhát dao hoặc rìu duy nhất chặt đứt đầu, khác với những thịt giết mổ thông thường theo phương thức thọc tiết và chết từ từ. </p><p>Ở Ấn Độ có 43% trong tổng số tín đồ Ấn Độ giáo ăn chay và 28% trong tổng số những người ngoại đạo cũng ăn chay.<sup id="cite_ref-thehindu_78-0" class="reference"><a href="#cite_note-thehindu-78"><span class="cite-bracket">[</span>78<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Hồi_Giáo"><span id="H.E1.BB.93i_Gi.C3.A1o"></span>Hồi Giáo</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Hồi Giáo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hồi Giáo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Ramadan" title="Ramadan">Ramadan</a> là "lễ ăn chay" theo lịch hàng năm của người <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi Giáo</a>. Nhưng cách gọi đó không đúng, bởi vì các tín đồ chẳng ăn chay hoàn toàn. Trong suốt một tháng lễ này, tất cả các tín đồ đạo Hồi đều thực hiện nghiêm túc quy định: không ăn, không uống, không hút thuốc nghĩa là không được đưa bất kể thứ gì vào miệng (kể cả không sinh hoạt tình dục), nhưng chỉ áp dụng vào ban ngày, cụ thể là từ lúc mặt trời mọc đến khi mặt trời lặn. Luật của đạo cũng quy định rõ: Cho những người đang ốm, phụ nữ có thai, trẻ em dưới 5 tuổi và những người đang đi du lịch ở nước ngoài mà nước này không lấy đạo Hồi làm quốc giáo, được miễn trừ </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Hình_ảnh"><span id="H.C3.ACnh_.E1.BA.A3nh"></span>Hình ảnh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Hình ảnh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hình ảnh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul class="gallery mw-gallery-traditional"> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Japanese_temple_vegetarian_dinner.jpg" class="mw-file-description" title="Một khẩu phần chay ăn tối của một ngôi đền tại Nhật"><img alt="Một khẩu phần chay ăn tối của một ngôi đền tại Nhật" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Japanese_temple_vegetarian_dinner.jpg/120px-Japanese_temple_vegetarian_dinner.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Japanese_temple_vegetarian_dinner.jpg/180px-Japanese_temple_vegetarian_dinner.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Japanese_temple_vegetarian_dinner.jpg/240px-Japanese_temple_vegetarian_dinner.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="1944" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Một khẩu phần chay ăn tối của một ngôi đền tại Nhật</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Korea-Seoul-Insadong-Sanchon-02.jpg" class="mw-file-description" title="Ăn chay tại Hàn Quốc"><img alt="Ăn chay tại Hàn Quốc" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Korea-Seoul-Insadong-Sanchon-02.jpg/120px-Korea-Seoul-Insadong-Sanchon-02.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Korea-Seoul-Insadong-Sanchon-02.jpg/180px-Korea-Seoul-Insadong-Sanchon-02.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Korea-Seoul-Insadong-Sanchon-02.jpg/240px-Korea-Seoul-Insadong-Sanchon-02.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="3000" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Ăn chay tại Hàn Quốc</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Fruit_Stall_in_Barcelona_Market.jpg" class="mw-file-description" title="Một quầy bán trái cây tại Barcelona"><img alt="Một quầy bán trái cây tại Barcelona" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Fruit_Stall_in_Barcelona_Market.jpg/120px-Fruit_Stall_in_Barcelona_Market.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Fruit_Stall_in_Barcelona_Market.jpg/180px-Fruit_Stall_in_Barcelona_Market.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Fruit_Stall_in_Barcelona_Market.jpg/240px-Fruit_Stall_in_Barcelona_Market.jpg 2x" data-file-width="2555" data-file-height="1697" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Một quầy bán trái cây tại <a href="/wiki/Barcelona" title="Barcelona">Barcelona</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Vegetarian_buffet.jpg" class="mw-file-description" title="Bufet ăn chay cho trẻ em"><img alt="Bufet ăn chay cho trẻ em" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Vegetarian_buffet.jpg/90px-Vegetarian_buffet.jpg" decoding="async" width="90" height="120" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Vegetarian_buffet.jpg/135px-Vegetarian_buffet.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Vegetarian_buffet.jpg/180px-Vegetarian_buffet.jpg 2x" data-file-width="1920" data-file-height="2560" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Bufet ăn chay cho trẻ em</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 155px"> <div class="thumb" style="width: 150px; height: 150px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wheat_gluten_(vegetarian_mock_duck)_2007-2.jpg" class="mw-file-description" title="Món chay cũng có thể giả theo cách chế biến thịt, như "thịt vịt" làm từ mì căn"><img alt="Món chay cũng có thể giả theo cách chế biến thịt, như "thịt vịt" làm từ mì căn" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007-2.jpg/120px-Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007-2.jpg" decoding="async" width="120" height="91" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007-2.jpg/180px-Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007-2.jpg/240px-Wheat_gluten_%28vegetarian_mock_duck%29_2007-2.jpg 2x" data-file-width="1392" data-file-height="1050" /></a></span></div> <div class="gallerytext">Món chay cũng có thể giả theo cách chế biến thịt, như "thịt vịt" làm từ <a href="/wiki/M%C3%AC_c%C4%83n" title="Mì căn">mì căn</a></div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Nh%E1%BB%8Bn_%C4%83n" title="Nhịn ăn">Nhịn ăn</a></li> <li><a href="/wiki/Tuy%E1%BB%87t_th%E1%BB%B1c" title="Tuyệt thực">Tuyệt thực</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A9c_%C4%83n_ki%C3%AAng" title="Thức ăn kiêng">Thức ăn kiêng</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c_v%E1%BB%9Bi_vi%E1%BB%87c_%C4%83n_th%E1%BB%8Bt" title="Đạo đức với việc ăn thịt">Đạo đức với việc ăn thịt</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Helmut_Kaplan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Helmut Kaplan (trang không tồn tại)">Helmut Kaplan</a>: <i>Warum ich Vegetarier bin – Prominente erzählen.</i> Rowohlt Verlag, Reinbek 1995, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/3499196751" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-499-19675-1</a>.</li> <li>Wolfgang R. Krabbe: <i>Gesellschaftsveränderung durch Lebensreform. Strukturmerkmale einer sozialreformerischen Bewegung im Deutschland der Industrialisierungsperiode.</i> Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1974, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/3525318138" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-525-31813-8</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Claus_Leitzmann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Claus Leitzmann (trang không tồn tại)">Claus Leitzmann</a>, Markus Keller: <i>Vegetarische Ernährung.</i> 2. Auflage. Ulmer, Stuttgart 2010, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9783825218683" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-8252-1868-3</a>.</li> <li>Manuela Linnemann, Claudia Schorcht (Hrsg.): <i>Vegetarismus. Zur Geschichte und Zukunft einer Lebensweise.</i> Harald Fischer Verlag, Erlangen 2001, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/3891314035" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-89131-403-5</a>.</li> <li>Hans-Jürgen Teuteberg: <i>Zur Sozialgeschichte des Vegetarismus.</i> In: <i>Vierteljahrschrift für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte.</i> Band 81 (1994), S. 33–65.</li> <li>Ronald Zürrer, <a href="/w/index.php?title=Armin_Risi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armin Risi (trang không tồn tại)">Armin Risi</a>: <i>Vegetarisch leben.</i> 9. Auflage. Govinda-Verlag, Zürich 2011, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9783906347776" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-906347-77-6</a>.</li> <li>Steven Rosen: <i>Die Erde bewirtet euch festlich. Vegetarismus und die Religionen der Welt.</i> Adyar, Satteldorf 1992, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/389427218X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 3-89427-218-X</a>.</li> <li>Hans Günter Kugler (Hrsg.): <i>Vegetarisch essen – Fleisch vergessen. Ärztlicher Ratgeber für Vegetarier und Veganer.</i> Verlag Das Wort, Marktheidenfeld 2007, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9783892012399" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-89201-239-9</a>.</li> <li><a href="/wiki/Jonathan_Safran_Foer" title="Jonathan Safran Foer">Jonathan Safran Foer</a>: <i><a href="/w/index.php?title=Tiere_essen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiere essen (trang không tồn tại)">Tiere essen</a>.</i> Kiepenheuer & Witsch, Köln 2010, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9783462040449" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-462-04044-9</a>.</li> <li>Karen Duve: "Anständig essen. Ein Selbstversuch"; Büchergilde Gutenberg, Köln 2011, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9783763264322" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-3-7632-6432-2</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Vegetarian_food?uselang=vi">Ăn chay</a></b></i>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ivu.org/german/">Liên đoàn ăn chay quốc tế (IVU)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vegetarierbund.de/">Hiệp hội ăn chay ở Đức</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vegetarier.at/">Liên đoàn ăn chay ở Áo</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vegetarismus.ch/">Liên đoàn ăn chay ở Thụy Sĩ</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.euroveg.eu/">Liên đoàn ăn chay Châu Âu (EVU)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://apvu.asia/">Liên đoàn ăn chay Châu Á Thái Bình Dương (APVU) </a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Phim_tài_liệu"><span id="Phim_t.C3.A0i_li.E1.BB.87u"></span>Phim tài liệu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Phim tài liệu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phim tài liệu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Earthlings&action=edit&redlink=1" class="new" title="Earthlings (trang không tồn tại)">Earthlings</a></i> (2005, lời bình của <a href="/w/index.php?title=Joaqu%C3%ADn_Phoenix&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joaquín Phoenix (trang không tồn tại)">Joaquín Phoenix</a>, âm nhạc của <a href="/w/index.php?title=Moby&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moby (trang không tồn tại)">Moby</a>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://video.google.de/videoplay?docid=-3333326765097792903&q=Devour+the+Earth&total=119&start=0&num=10&so=0&type=search&plindex=0">Die Ausbeutung der Erde</a><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ ngày 31 tháng 5 năm 2021">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup> (<a href="/wiki/Adobe_Flash" title="Adobe Flash">Adobe Flash</a> Video) Tài liệu của Hiệp hội ăn chay Anh (VSUK) năm 1995 về ý kiến của <a href="/wiki/Paul_McCartney" title="Paul McCartney">Paul McCartney</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-count references-column-count-3" style="-moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; column-count: 3; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-vegsoc.org-1"><b><a href="#cite_ref-vegsoc.org_1-0">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180318164124/https://www.vegsoc.org/page.aspx?pid=508">“What is a vegetarian?”</a>. <a href="/w/index.php?title=Vegetarian_Society&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegetarian Society (trang không tồn tại)">Vegetarian Society</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vegsoc.org/page.aspx?pid=508">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 18 tháng 3 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+is+a+vegetarian%3F&rft.pub=Vegetarian+Society&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.vegsoc.org%2Fpage.aspx%3Fpid%3D508&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-navs-online.org-2">^ <a href="#cite_ref-navs-online.org_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-navs-online.org_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-navs-online.org_2-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://navs-online.org/articles/why-avoid-hidden-animal-ingredients/">“Why Avoid Hidden Animal Ingredients?”</a>. North American Vegetarian Society. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180318173332/https://navs-online.org/articles/why-avoid-hidden-animal-ingredients/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 18 tháng 3 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Why+Avoid+Hidden+Animal+Ingredients%3F&rft.pub=North+American+Vegetarian+Society&rft_id=https%3A%2F%2Fnavs-online.org%2Farticles%2Fwhy-avoid-hidden-animal-ingredients%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-lpi-3"><b><a href="#cite_ref-lpi_3-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://lpi.oregonstate.edu/mic/vitamins/vitamin-B12">“Vitamin B12”</a>. Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis, OR. ngày 4 tháng 6 năm 2015<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 30 tháng 4 năm 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Vitamin+B12&rft.pub=Micronutrient+Information+Center%2C+Linus+Pauling+Institute%2C+Oregon+State+University%2C+Corvallis%2C+OR&rft.date=2015-06-04&rft_id=https%3A%2F%2Flpi.oregonstate.edu%2Fmic%2Fvitamins%2Fvitamin-B12&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Obersby-4"><b><a href="#cite_ref-Obersby_4-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFObersbyChappellDunnettTsiami2013" class="citation journal cs1">Obersby, Derek; Chappell, David C.; Dunnett, Andrew; Tsiami, Amalia A. (ngày 8 tháng 1 năm 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://repository.uwl.ac.uk/id/eprint/928/1/Plasma%20total%20homocysteine%20status%20of%20vegetarians%20compared%20with%20omnivores.pdf">“Plasma total homocysteine status of vegetarians compared with omnivores: a systematic review and meta-analysis”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>British Journal of Nutrition</i>. <b>109</b> (5): 785–794. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fs000711451200520x">10.1017/s000711451200520x</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0007-1145">0007-1145</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23298782">23298782</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=British+Journal+of+Nutrition&rft.atitle=Plasma+total+homocysteine+status+of+vegetarians+compared+with+omnivores%3A+a+systematic+review+and+meta-analysis&rft.volume=109&rft.issue=5&rft.pages=785-794&rft.date=2013-01-08&rft.issn=0007-1145&rft_id=info%3Apmid%2F23298782&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fs000711451200520x&rft.aulast=Obersby&rft.aufirst=Derek&rft.au=Chappell%2C+David+C.&rft.au=Dunnett%2C+Andrew&rft.au=Tsiami%2C+Amalia+A.&rft_id=https%3A%2F%2Frepository.uwl.ac.uk%2Fid%2Feprint%2F928%2F1%2FPlasma%2520total%2520homocysteine%2520status%2520of%2520vegetarians%2520compared%2520with%2520omnivores.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChanZlatevska2019" class="citation journal cs1">Chan, EY; Zlatevska, N (2019). “Is meat sexy? Meat preference as a function of the sexual motivation system”. <i>Food Quality and Preference</i>. <b>74</b>: 78–87. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.foodqual.2019.01.008">10.1016/j.foodqual.2019.01.008</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0950-3293">0950-3293</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Food+Quality+and+Preference&rft.atitle=Is+meat+sexy%3F+Meat+preference+as+a+function+of+the+sexual+motivation+system&rft.volume=74&rft.pages=78-87&rft.date=2019&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.foodqual.2019.01.008&rft.issn=0950-3293&rft.aulast=Chan&rft.aufirst=EY&rft.au=Zlatevska%2C+N&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChanZlatevska2019" class="citation journal cs1">Chan, EY; Zlatevska, N (2019). “Jerkies, tacos, and burgers: Subjective socioeconomic status and meat preference”. <i>Appetite</i>. <b>132</b>: 257–266. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.appet.2018.08.027">10.1016/j.appet.2018.08.027</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30172366">30172366</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Appetite&rft.atitle=Jerkies%2C+tacos%2C+and+burgers%3A+Subjective+socioeconomic+status+and+meat+preference&rft.volume=132&rft.pages=257-266&rft.date=2019&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.appet.2018.08.027&rft_id=info%3Apmid%2F30172366&rft.aulast=Chan&rft.aufirst=EY&rft.au=Zlatevska%2C+N&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFClonanRobertsHoldsworth2016" class="citation journal cs1">Clonan, A; Roberts, KE; Holdsworth, M (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4974628">“Các động lực kinh tế xã hội và nhân khẩu học của việc tiêu thụ thịt đỏ và thịt đã qua chế biến: ý nghĩa đối với sức khỏe và môi trường bền vững”</a>. <i>Proceedings of the Nutrition Society</i>. <b>75</b> (3): 367–373. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS0029665116000100">10.1017/S0029665116000100</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <span class="cs1-lock-free" title="Truy cập mở"><a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4974628">4974628</a></span>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27021468">27021468</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+Nutrition+Society&rft.atitle=C%C3%A1c+%C4%91%E1%BB%99ng+l%E1%BB%B1c+kinh+t%E1%BA%BF+x%C3%A3+h%E1%BB%99i+v%C3%A0+nh%C3%A2n+kh%E1%BA%A9u+h%E1%BB%8Dc+c%E1%BB%A7a+vi%E1%BB%87c+ti%C3%AAu+th%E1%BB%A5+th%E1%BB%8Bt+%C4%91%E1%BB%8F+v%C3%A0+th%E1%BB%8Bt+%C4%91%C3%A3+qua+ch%E1%BA%BF+bi%E1%BA%BFn%3A+%C3%BD+ngh%C4%A9a+%C4%91%E1%BB%91i+v%E1%BB%9Bi+s%E1%BB%A9c+kh%E1%BB%8Fe+v%C3%A0+m%C3%B4i+tr%C6%B0%E1%BB%9Dng+b%E1%BB%81n+v%E1%BB%AFng&rft.volume=75&rft.issue=3&rft.pages=367-373&rft.date=2016&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4974628%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F27021468&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0029665116000100&rft.aulast=Clonan&rft.aufirst=A&rft.au=Roberts%2C+KE&rft.au=Holdsworth%2C+M&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC4974628&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-vegsoc.org2-8">^ <a href="#cite_ref-vegsoc.org2_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-vegsoc.org2_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180318175347/https://www.vegsoc.org/page.aspx?pid=729">“Fact Sheets: Things to look out for if you are a vegetarian/vegan”</a>. Vegetarian Society. tháng 9 năm 2015. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vegsoc.org/page.aspx?pid=729">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 18 tháng 3 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Fact+Sheets%3A+Things+to+look+out+for+if+you+are+a+vegetarian%2Fvegan&rft.pub=Vegetarian+Society&rft.date=2015-09&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.vegsoc.org%2Fpage.aspx%3Fpid%3D729&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-vrg.org-9"><b><a href="#cite_ref-vrg.org_9-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKeevican2003" class="citation web cs1">Keevican, Michael (ngày 5 tháng 11 năm 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vrg.org/nutshell/cheese.htm">“What's in Your Cheese?”</a>. Vegetarian Resource Group. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180318175819/https://www.vrg.org/nutshell/cheese.htm">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 18 tháng 3 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2018</span>. <q>Nhiều người ăn chay không nghĩ rằng một số loại pho mát họ đang ăn thực sự có thể chứa các thành phần động vật lạ. Đúng vậy, pho mát, một thực phẩm phổ biến trong nhiều chế độ ăn chay, thường được làm bằng rennet hoặc rennin, được sử dụng để làm đông sản phẩm sữa.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What%27s+in+Your+Cheese%3F&rft.pub=Vegetarian+Resource+Group&rft.date=2003-11-05&rft.aulast=Keevican&rft.aufirst=Michael&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.vrg.org%2Fnutshell%2Fcheese.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-VRG_FAQ-10"><b><a href="#cite_ref-VRG_FAQ_10-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131104203320/https://www.vrg.org/nutshell/faqingredients.htm#cheese">“FAQ: Food Ingredients”</a>. Vegetarian Resource Group. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vrg.org/nutshell/faqingredients.htm#cheese">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 11 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2018</span>. <q>Tại sao một số loại pho mát được dán nhãn là 'pho mát chay'? Tại sao phô mai không phải là ăn chay? Rennet là gì?</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=FAQ%3A+Food+Ingredients&rft.pub=Vegetarian+Resource+Group&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.vrg.org%2Fnutshell%2Ffaqingredients.htm%23cheese&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Shorter_Oxford-11"><b><a href="#cite_ref-Shorter_Oxford_11-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_ti%E1%BA%BFng_Anh_Oxford_ng%E1%BA%AFn_h%C6%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Từ điển tiếng Anh Oxford ngắn hơn (trang không tồn tại)">Từ điển tiếng Anh Oxford ngắn hơn</a> (2002 và 2007) định nghĩa "ăn chay" (danh từ) là "Một người về nguyên tắc kiêng thức ăn động vật; <i> đặc biệt. </i> Một người tránh thịt nhưng sẽ ăn các sản phẩm từ sữa và trứng và đôi khi cũng có cá (xem VEGAN <i> danh từ </i>)."</span> </li> <li id="cite_note-Barr-12"><b><a href="#cite_ref-Barr_12-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBarrChapman2002" class="citation journal cs1">Barr SI, Chapman GE (tháng 3 năm 2002). “Perceptions and practices of self-defined current vegetarian and nonvegetarian women”. <i>Journal of the American Dietetic Association</i>. <b>102</b> (3): 354–360. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0002-8223%2802%2990083-0">10.1016/S0002-8223(02)90083-0</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11902368">11902368</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+American+Dietetic+Association&rft.atitle=Perceptions+and+practices+of+self-defined+current+vegetarian+and+nonvegetarian+women&rft.volume=102&rft.issue=3&rft.pages=354-360&rft.date=2002-03&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0002-8223%2802%2990083-0&rft_id=info%3Apmid%2F11902368&rft.aulast=Barr&rft.aufirst=SI&rft.au=Chapman%2C+GE&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation encyclopaedia cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.merriam-webster.com/dictionary/pescetarian">“Pescetarian”</a>. <i>Merriam-Webster Online Dictionary</i>. <a href="/wiki/Merriam-Webster" title="Merriam-Webster">Merriam-Webster</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180318182350/https://www.merriam-webster.com/dictionary/pescetarian">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 18 tháng 3 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2018</span>. <q>Chế độ ăn kiêng pescetarian được mô tả là "tiêu thụ cá nhưng không bao gồm các loại thịt khác"</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Pescetarian&rft.btitle=Merriam-Webster+Online+Dictionary&rft.pub=Merriam-Webster&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.merriam-webster.com%2Fdictionary%2Fpescetarian&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-govh-14">^ <a href="#cite_ref-govh_14-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-govh_14-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121118120048/http://www3.thuathienhue.gov.vn/GeographyBook/Default.aspx?sel=3&id=1274">“Cơm chay”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www3.thuathienhue.gov.vn/GeographyBook/Default.aspx?sel=3&id=1274">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 18 tháng 11 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 11 tháng 6 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=C%C6%A1m+chay&rft_id=http%3A%2F%2Fwww3.thuathienhue.gov.vn%2FGeographyBook%2FDefault.aspx%3Fsel%3D3%26id%3D1274&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBình_Anson" class="citation web cs1">Bình Anson. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.buddhismtoday.com/viet/phatphap/batquantrai.htm">“Về Bát Quan Trai Giới”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=V%E1%BB%81+B%C3%A1t+Quan+Trai+Gi%E1%BB%9Bi&rft.au=B%C3%ACnh+Anson&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.buddhismtoday.com%2Fviet%2Fphatphap%2Fbatquantrai.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131202221748/http://namtong.org/nghiencuuphathoc/phathoctiengviet/LuatNghiTongQuat/LuatNghiTongQuat_1.pdf">“Luật nghi tổng quát”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://namtong.org/nghiencuuphathoc/phathoctiengviet/LuatNghiTongQuat/LuatNghiTongQuat_1.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 2 tháng 12 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 23 tháng 11 năm 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Lu%E1%BA%ADt+nghi+t%E1%BB%95ng+qu%C3%A1t&rft_id=http%3A%2F%2Fnamtong.org%2Fnghiencuuphathoc%2Fphathoctiengviet%2FLuatNghiTongQuat%2FLuatNghiTongQuat_1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-saxena201-17"><b><a href="#cite_ref-saxena201_17-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnand_M._Saxena2013" class="citation book cs1">Anand M. Saxena (2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=KQu-xBJ4P_QC&pg=PT145"><i>The Vegetarian Imperative</i></a>. Nhà xuất bản <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_h%E1%BB%8Dc_Johns_Hopkins" title="Đại học Johns Hopkins">Đại học Johns Hopkins</a>. tr. 201–202. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-14214-02-420" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-14214-02-420"><bdi>978-14214-02-420</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Vegetarian+Imperative&rft.pages=201-202&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Johns+Hopkins&rft.date=2013&rft.isbn=978-14214-02-420&rft.au=Anand+M.+Saxena&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DKQu-xBJ4P_QC%26pg%3DPT145&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFOlivelle1998" class="citation book cs1">Olivelle, transl. from the original Sanskrit by Patrick (1998). <i>Upaniṣads</i> . Oxford [u.a.]: Nhà xuất bản Đại học Oxford. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0192835765" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0192835765"><bdi>978-0192835765</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Upani%E1%B9%A3ads&rft.place=Oxford+%5Bu.a.%5D&rft.edition=Reissued&rft.pub=Nh%C3%A0+xu%E1%BA%A5t+b%E1%BA%A3n+%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Oxford&rft.date=1998&rft.isbn=978-0192835765&rft.aulast=Olivelle&rft.aufirst=transl.+from+the+original+Sanskrit+by+Patrick&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBajpai2011" class="citation book cs1">Bajpai, Shiva (2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofhinduin0000satg"><i>The History of India – From Ancient to Modern Times</i></a>. Himalayan Academy Publications (Hawaii, USA). <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-934145-38-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-934145-38-8"><bdi>978-1-934145-38-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+History+of+India+%E2%80%93+From+Ancient+to+Modern+Times&rft.pub=Himalayan+Academy+Publications+%28Hawaii%2C+USA%29&rft.date=2011&rft.isbn=978-1-934145-38-8&rft.aulast=Bajpai&rft.aufirst=Shiva&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofhinduin0000satg&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSpencer1996" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Colin_Spencer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Colin Spencer (trang không tồn tại)">Spencer, Colin</a> (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/hereticsfeasthis0000spen_o3y6"><i>The Heretic's Feast: A History of Vegetarianism</i></a>. Fourth Estate Classic House. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/hereticsfeasthis0000spen_o3y6/page/33">33</a>–68, 69–84. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0874517606" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0874517606"><bdi>978-0874517606</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Heretic%27s+Feast%3A+A+History+of+Vegetarianism&rft.pages=33-68%2C+69-84&rft.pub=Fourth+Estate+Classic+House&rft.date=1996&rft.isbn=978-0874517606&rft.aulast=Spencer&rft.aufirst=Colin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhereticsfeasthis0000spen_o3y6&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSingh2004" class="citation book cs1">Singh, Kumar Suresh (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=OmBjoAFMfjoC&pg=PA435&dq=Parshwanatha+vegetarian#v=onepage"><i>People of India: Maharashtra</i></a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9788179911006" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9788179911006"><bdi>9788179911006</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=People+of+India%3A+Maharashtra&rft.date=2004&rft.isbn=9788179911006&rft.aulast=Singh&rft.aufirst=Kumar+Suresh&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DOmBjoAFMfjoC%26pg%3DPA435%26dq%3DParshwanatha%2Bvegetarian%23v%3Donepage&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFieldhouse2017" class="citation book cs1">Fieldhouse, Paul (ngày 17 tháng 4 năm 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=P-FqDgAAQBAJ&pg=PA307&dq=jain+food+strictest#v=onepage"><i>Food, Feasts, and Faith: An Encyclopedia of Food Culture in World Religions [2 volumes&#93</i></a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9781610694124" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9781610694124"><bdi>9781610694124</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Food%2C+Feasts%2C+and+Faith%3A+An+Encyclopedia+of+Food+Culture+in+World+Religions+%26%2391%3B2+volumes%26%2393&rft.date=2017-04-17&rft.isbn=9781610694124&rft.aulast=Fieldhouse&rft.aufirst=Paul&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DP-FqDgAAQBAJ%26pg%3DPA307%26dq%3Djain%2Bfood%2Bstrictest%23v%3Donepage&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWalters2012" class="citation book cs1">Walters, Kerry (ngày 7 tháng 6 năm 2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=h_Xn3QW9wfQC&pg=PA165&dq=mahavira+6th+century+vegetarian#v=onepage"><i>Vegetarianism: A Guide for the Perplexed</i></a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9781441115294" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9781441115294"><bdi>9781441115294</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Vegetarianism%3A+A+Guide+for+the+Perplexed&rft.date=2012-06-07&rft.isbn=9781441115294&rft.aulast=Walters&rft.aufirst=Kerry&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dh_Xn3QW9wfQC%26pg%3DPA165%26dq%3Dmahavira%2B6th%2Bcentury%2Bvegetarian%23v%3Donepage&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-rv-24"><b><a href="#cite_ref-rv_24-0">^</a></b> <span class="reference-text"><i> Ăn chay theo tôn giáo từ triết gia Hy Lạp <a href="/wiki/H%C4%93s%C3%ADodos" title="Hēsíodos">Hēsíodos</a> đến <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1t-lai_L%E1%BA%A1t-ma" title="Đạt-lai Lạt-ma">Dalai Lama</a> </i>, ed. <a href="/w/index.php?title=Kerry_S._Walters&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kerry S. Walters (trang không tồn tại)">Kerry S. Walters</a> và Lisa Portmess, Albany 2001, tr. 13–46.</span> </li> <li id="cite_note-GUPopeTrans_Tirukkural-25">^ <a href="#cite_ref-GUPopeTrans_Tirukkural_25-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-GUPopeTrans_Tirukkural_25-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPope1886" class="citation book cs1">Pope, GU (1886). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.projectmadurai.org/pm_etexts/pdf/pm0153.pdf"><i>Thirukkural English Translation and Commentary</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. W.H. Allen, & Co. tr. 160.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Thirukkural+English+Translation+and+Commentary&rft.pages=160&rft.pub=W.H.+Allen%2C+%26+Co&rft.date=1886&rft.aulast=Pope&rft.aufirst=GU&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.projectmadurai.org%2Fpm_etexts%2Fpdf%2Fpm0153.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text">Spencer p. 38–55, 61–63; Haussleiter p. 79–157.</span> </li> <li id="cite_note-27"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLivio2003" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Mario_Livio" title="Mario Livio">Livio, Mario</a> (2003) [2002]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=bUARfgWRH14C"><i>The Golden Ratio: The Story of Phi, the World's Most Astonishing Number</i></a> . New York City: <a href="/w/index.php?title=Random_House&action=edit&redlink=1" class="new" title="Random House (trang không tồn tại)">Broadway Books</a>. tr. 26. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7679-0816-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7679-0816-0"><bdi>978-0-7679-0816-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Golden+Ratio%3A+The+Story+of+Phi%2C+the+World%27s+Most+Astonishing+Number&rft.place=New+York+City&rft.pages=26&rft.edition=First+trade+paperback&rft.pub=Broadway+Books&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-7679-0816-0&rft.aulast=Livio&rft.aufirst=Mario&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DbUARfgWRH14C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Zhmud-28"><b><a href="#cite_ref-Zhmud_28-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFZhmud2012" class="citation book cs1">Zhmud, Leonid (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=of-ghBD9q1QC&pg=PP235"><i>Pythagoras and the Early Pythagoreans</i></a>. Windle, Kevin; Ireland, Rosh biên dịch. Oxford, England: Oxford University Press. tr. 235. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-19-928931-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-19-928931-8"><bdi>978-0-19-928931-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Pythagoras+and+the+Early+Pythagoreans&rft.place=Oxford%2C+England&rft.pages=235&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2012&rft.isbn=978-0-19-928931-8&rft.aulast=Zhmud&rft.aufirst=Leonid&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dof-ghBD9q1QC%26pg%3DPP235&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-Borlik-29">^ <a href="#cite_ref-Borlik_29-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Borlik_29-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBorlik2011" class="citation book cs1">Borlik, Todd A. (2011). <span class="cs1-lock-registration" title="Yêu cầu đăng ký miễn phí"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ecocriticismearl0000borl"><i>Ecocriticism and Early Modern English Literature: Green Pastures</i></a></span>. New York City, New York and London, England: Routledge. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ecocriticismearl0000borl/page/189">189</a>–192. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-203-81924-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-203-81924-1"><bdi>978-0-203-81924-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ecocriticism+and+Early+Modern+English+Literature%3A+Green+Pastures&rft.place=New+York+City%2C+New+York+and+London%2C+England&rft.pages=189-192&rft.pub=Routledge&rft.date=2011&rft.isbn=978-0-203-81924-1&rft.aulast=Borlik&rft.aufirst=Todd+A.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fecocriticismearl0000borl&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJones2005" class="citation book cs1">Jones, Lindsay (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=cjUOAQAAMAAJ&q=the+moesi+vegetarian&dq=the+moesi+vegetarian"><i>Encyclopedia of religion</i></a> (ấn bản thứ 13). <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780028659824" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780028659824"><bdi>9780028659824</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+religion&rft.edition=13&rft.date=2005&rft.isbn=9780028659824&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=Lindsay&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DcjUOAQAAMAAJ%26q%3Dthe%2Bmoesi%2Bvegetarian%26dq%3Dthe%2Bmoesi%2Bvegetarian&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWatanabe" class="citation web cs1">Watanabe, Zenjiro. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190429063516/http://www.kikkoman.co.jp/kiifc/foodculture/pdf_09/e_002_008.pdf">“Removal of the Ban on Meat: The Meat-Eating Culture of Japan at the Beginning of Westernization”</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kikkoman.co.jp/kiifc/foodculture/pdf_09/e_002_008.pdf">Bản gốc</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> lưu trữ ngày 29 tháng 4 năm 2019<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 26 tháng 4 năm 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Removal+of+the+Ban+on+Meat%3A+The+Meat-Eating+Culture+of+Japan+at+the+Beginning+of+Westernization&rft.aulast=Watanabe&rft.aufirst=Zenjiro&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kikkoman.co.jp%2Fkiifc%2Ffoodculture%2Fpdf_09%2Fe_002_008.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKoon" class="citation web cs1">Koon, Wee Kek. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.scmp.com/magazines/post-magazine/short-reads/article/3038384/vegetarianism-china-nothing-new-meat-free-diets">“Ăn chay tại Trung Quốc không phải điều gì mới lạ: chế độ ăn không thịt có nguồn gốc xa xưa”</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 1 tháng 5 năm 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%82n+chay+t%E1%BA%A1i+Trung+Qu%E1%BB%91c+kh%C3%B4ng+ph%E1%BA%A3i+%C4%91i%E1%BB%81u+g%C3%AC+m%E1%BB%9Bi+l%E1%BA%A1%3A+ch%E1%BA%BF+%C4%91%E1%BB%99+%C4%83n+kh%C3%B4ng+th%E1%BB%8Bt+c%C3%B3+ngu%E1%BB%93n+g%E1%BB%91c+xa+x%C6%B0a&rft.aulast=Koon&rft.aufirst=Wee+Kek&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.scmp.com%2Fmagazines%2Fpost-magazine%2Fshort-reads%2Farticle%2F3038384%2Fvegetarianism-china-nothing-new-meat-free-diets&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPassmore_John1975" class="citation journal cs1">Passmore John (1975). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://semanticscholar.org/paper/12d29d515a34c23555798a01e6c3cb1ab8a8efc3">“The Treatment of Animals”</a>. <i>Journal of the History of Ideas</i>. <b>36</b> (2): 196–201. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2708924">10.2307/2708924</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2708924">2708924</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11610245">11610245</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+History+of+Ideas&rft.atitle=The+Treatment+of+Animals&rft.volume=36&rft.issue=2&rft.pages=196-201&rft.date=1975&rft_id=info%3Apmid%2F11610245&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2708924%23id-name%3DJSTOR&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2708924&rft.au=Passmore+John&rft_id=https%3A%2F%2Fsemanticscholar.org%2Fpaper%2F12d29d515a34c23555798a01e6c3cb1ab8a8efc3&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text">Lutterbach, Hubertus. "Der Fleischverzicht im Christentum", <i>Saeculum</i> 50/II (1999) p. 202.</span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMortimer2010" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Ian_Mortimer_(historian)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ian Mortimer (historian) (trang không tồn tại)">Mortimer, Ian</a> (tháng 1 năm 2010) [Được xuất bản lần đầu ở Anh vào năm 2008 bởi <a href="/w/index.php?title=Random_House_UK&action=edit&redlink=1" class="new" title="Random House UK (trang không tồn tại)">Random House UK</a>]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=XqWVlAEACAAJ">“What to Eat and Drink: Noble Households”</a> <span class="cs1-format">(Hardcover)</span>. Trong Sulkin, Will; Hensgen, Jörg (biên tập). <i>The Time Traveler's Guide to Medieval England</i> (ấn bản thứ 1). New York, NY: Touchstone (<a href="/w/index.php?title=Simon_%26_Schuster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon & Schuster (trang không tồn tại)">Simon & Schuster</a>). tr. 140. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4391-1289-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4391-1289-2"><bdi>978-1-4391-1289-2</bdi></a>. <q>Hải cẩu, cá heo, cá heo, <a href="/wiki/Ng%E1%BB%97ng_%C4%91en_m%C3%A1_tr%E1%BA%AFng" title="Ngỗng đen má trắng">ngỗng barnacle</a>, cá nóc và hải ly đều được xếp vào nhóm cá khi bắt đầu xuất hiện ở biển hoặc sông. Do đó, người ta ăn một cách hân hoan, ngay cả những ngày kiêng thịt.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=What+to+Eat+and+Drink%3A+Noble+Households&rft.btitle=The+Time+Traveler%27s+Guide+to+Medieval+England&rft.place=New+York%2C+NY&rft.pages=140&rft.edition=1&rft.pub=Touchstone+%28Simon+%26+Schuster%29&rft.date=2010-01&rft.isbn=978-1-4391-1289-2&rft.aulast=Mortimer&rft.aufirst=Ian&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DXqWVlAEACAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text">Spencer p. 180–200.</span> </li> <li id="cite_note-37"><b><a href="#cite_ref-37">^</a></b> <span class="reference-text">Spencer p. 252–253, 261–262.</span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text">Bauer, K., "The Domestication of Radical Ideas and Colonial Spaces", in M. Schulze, et al., eds., <i>German Diasporic Experiences</i> (<a href="/w/index.php?title=Waterloo,_ON&action=edit&redlink=1" class="new" title="Waterloo, ON (trang không tồn tại)">Waterloo, ON</a>: Nhà xuất bản Đại học Wilfrid Laurier, 2008), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Uu90CwAAQBAJ&pg=PA348#v=onepage&q&f=false">pp. 345–358</a>.</span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDatta2001" class="citation news cs1">Datta, P. T. Jyothi (ngày 4 tháng 9 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180319005736/https://www.thehindubusinessline.com/2001/09/05/stories/14050204.htm">“Health goes dotty with brown eggs & green milk”</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Hindu_Business_Line&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu Business Line (trang không tồn tại)">Hindu Business Line</a></i>. New Delhi: Kasturi & Sons (xuất bản ngày 5 tháng 9 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.thehindubusinessline.com/2001/09/05/stories/14050204.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 19 tháng 3 năm 2018<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 18 tháng 3 năm 2018</span>. <q>Đối với những người tiêu dùng có hiểu biết, một thông báo gần đây của Bộ Y tế và Phúc lợi Gia đình đã yêu cầu thực phẩm đóng gói có chứa các bộ phận động vật được đựng trong hộp, phải có một chấm màu nâu nổi bật trên nhãn của nó.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Hindu+Business+Line&rft.atitle=Health+goes+dotty+with+brown+eggs+%26+green+milk&rft.date=2001-09-04&rft.aulast=Datta&rft.aufirst=P.+T.+Jyothi&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.thehindubusinessline.com%2F2001%2F09%2F05%2Fstories%2F14050204.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hoavouu.com/D_1-2_2-123_4-14695/ng.html">“Ng”</a>. Hoavouu.com<span class="reference-accessdate">. Truy cập 25 tháng 9 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ng&rft.place=Hoavouu.com&rft_id=http%3A%2F%2Fhoavouu.com%2FD_1-2_2-123_4-14695%2Fng.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120307012442/http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-60_4-2508_5-50_6-1_17-83_14-1_15-1">“Ngũ tân: đại toán, cát thông, từ thông, lan thông, hưng cừ”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-60_4-2508_5-50_6-1_17-83_14-1_15-1/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 3 năm 2012<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ng%C5%A9+t%C3%A2n%3A+%C4%91%E1%BA%A1i+to%C3%A1n%2C+c%C3%A1t+th%C3%B4ng%2C+t%E1%BB%AB+th%C3%B4ng%2C+lan+th%C3%B4ng%2C+h%C6%B0ng+c%E1%BB%AB.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thuvienhoasen.org%2FD_1-2_2-60_4-2508_5-50_6-1_17-83_14-1_15-1%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vegansociety.com/resources/faqs/Vegan-Basics---FAQs.aspx">What is a Vegan?</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120102012255/http://www.vegansociety.com/resources/faqs/Vegan-Basics---FAQs.aspx">Lưu trữ</a> 2012-01-02 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>, Vegan Society (UK), accessed ngày 12 tháng 5 năm 2010.</span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ivu.org/faq/definitions.html">International Vegetarian Union (IVU)</a>, accessed ngày 2 tháng 5 năm 2010.</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text">Mangels, AR. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.adajournal.org/article/S0002-8223(09)00700-7/fulltext">Position of the American Dietetic Association: Vegetarian Diets</a>, Journal of the American Dietetic Association, 2009, vol 109, issue 7, pp. 1266–1282.</span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b>Siehe <a href="/w/index.php?title=Helmut_F._Kaplan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Helmut F. Kaplan (trang không tồn tại)">Helmut F. Kaplan</a>: <i><a href="/w/index.php?title=Leichenschmaus_%E2%80%93_Ethische_Gr%C3%BCnde_f%C3%BCr_eine_vegetarische_Ern%C3%A4hrung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Leichenschmaus – Ethische Gründe für eine vegetarische Ernährung (trang không tồn tại)">Leichenschmaus – Ethische Gründe für eine vegetarische Ernährung</a></i>, 3. Auflage, Reinbek 2002.</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text">Paul Amato/Sonia Partridge: <i>The New Vegetarians</i>, New York 1989, S. 31</span> </li> <li id="cite_note-47"><b><a href="#cite_ref-47">^</a></b> <span class="reference-text"><i>Eine Tierbefreiungsbewegung gab es zum Zeitpunkt der Veröffentlichung des Buches praktisch nicht. Die Forderung nach der Befreiung der Tiere ist nach Singer als Metapher zu verstehen. Er fordert eine strikte Gewaltfreiheit (vgl. Vorwort der 1990er Ausgabe)</i>: Phong trào phóng thích động vật xuất hiện vào thời điểm ngay khi cuốn sách [của Singer] xuất bản là không chính xác, mà nó phải được hiểu theo nghĩa ẩn dụ. Singer đã nỗ lực kêu gọi bất bạo động [với động vật] <i>(trích lời mở đầu của cuốn sách, ấn bản năm 1990)</i>.</span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text">Günther Stolzenberg: <i>Weltwunder Vegetarismus,</i> München 1980, S. 164 f.; John Lawrence Hill: <i>The Case for Vegetarianism,</i> Lanham 1996, S. 52–67.</span> </li> <li id="cite_note-Singer1976-49"><b><a href="#cite_ref-Singer1976_49-0">^</a></b> <span class="reference-text">Singer, <i>Animal Liberation</i> (Harper Collins Publishers 2002): S. 5–9.</span> </li> <li id="cite_note-50"><b><a href="#cite_ref-50">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDavid_Benatar2001" class="citation journal cs1">David Benatar (2001). “Why the Naive Argument against Moral Vegetarianism Really is Naive”. <i>Environmental Values</i>. <b>10</b> (1): 103. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.3197%2F096327101129340769">10.3197/096327101129340769</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Environmental+Values&rft.atitle=Why+the+Naive+Argument+against+Moral+Vegetarianism+Really+is+Naive&rft.volume=10&rft.issue=1&rft.pages=103&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.3197%2F096327101129340769&rft.au=David+Benatar&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iep.utm.edu/anim-eth/#SH2b">“Animals and Ethics”</a><span class="reference-accessdate">. Truy cập 25 tháng 9 năm 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Animals+and+Ethics&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iep.utm.edu%2Fanim-eth%2F%23SH2b&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-52"><b><a href="#cite_ref-52">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKochhal,_M.2004" class="citation web cs1">Kochhal, M. (1 tháng 10 năm 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110720113316/http://www.cs.wayne.edu/~manishk/vegetarianism.htm">“Vegetarianism: jainism and vegetarianism (ahisma)”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cs.wayne.edu/~manishk/vegetarianism.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 20 tháng 7 năm 2011<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Vegetarianism%3A+jainism+and+vegetarianism+%28ahisma%29&rft.date=2004-10-01&rft.au=Kochhal%2C+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cs.wayne.edu%2F~manishk%2Fvegetarianism.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-53"><b><a href="#cite_ref-53">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b> <a href="/w/index.php?title=Ludwig_Alsdorf&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ludwig Alsdorf (trang không tồn tại)">Ludwig Alsdorf</a>: <i>Beiträge zur Geschichte von Vegetarismus und Rinderverehrung in Indien</i>, Wiesbaden 1962, S. 5ff.</span> </li> <li id="cite_note-54"><b><a href="#cite_ref-54">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111226004557/http://giacngo.vn/PrintView.aspx?Language=vi&ID=53D652">“Tam tịnh nhục”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.giacngo.vn/PrintView.aspx?Language=vi&ID=53D652">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 26 tháng 12 năm 2011<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2012</span>. <q>Này Jivaka, Ta nói trong ba trường hợp, thịt không được thọ dụng: thấy, nghe và nghi (vì mình mà giết). Này Jivaka, Ta nói trong ba trường hợp này, thịt không được thọ dụng. Này Jivaka, Ta nói trong ba trường hợp, thịt được thọ dụng: không thấy, không nghe và không nghi (vì mình mà giết). Này Jivaka, Ta nói trong ba trường hợp này, thịt được thọ dụng.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tam+t%E1%BB%8Bnh+nh%E1%BB%A5c&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.giacngo.vn%2FPrintView.aspx%3FLanguage%3Dvi%26ID%3D53D652&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><b><a href="#cite_ref-55">^</a></b> <span class="reference-text">Teachings on Love, Thich Nhat Hanh, Berkley, Parallax Press, 1998.</span> </li> <li id="cite_note-56"><b><a href="#cite_ref-56">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTâm_Minh2010" class="citation web cs1">Tâm Minh (ngày 19 tháng 2 năm 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://phapluanonline.com/index.php?option=com_content&view=article&id=901&Itemid=111">“Ăn chay và ăn mặn”</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C4%82n+chay+v%C3%A0+%C4%83n+m%E1%BA%B7n&rft.date=2010-02-19&rft.au=T%C3%A2m+Minh&rft_id=http%3A%2F%2Fphapluanonline.com%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D901%26Itemid%3D111&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ ngày 31 tháng 5 năm 2021">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text">Junior encyclopaedia of Sikhism 1985 By H. S. Singha Page 124 ISBN 10: 070692844X / 0-7069-2844-X</span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKakshi2007" class="citation book cs1">Kakshi, S.R. (2007). “12”. Trong S.R. Bakshi, Rashmi Pathak (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/?id=-dHzlfvHvOsC&pg=PA7&dq=Punjab+Through+the+Ages+By+S.R.+Bakshi,+Rashmi+Pathak,+Rashmi+Pathak+volume+4#v=onepage&q=Punjab%20Through%20the%20Ages%20By%20S.R.%20Bakshi%2C%20Rashmi%20Pathak%2C%20Rashmi%20Pathak%20volume%204"><i>Punjab Through the Ages</i></a>. <b>4</b> (ấn bản thứ 1). New Delhi: Sarup and Sons. tr. 241. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/8176257389" title="Đặc biệt:Nguồn sách/8176257389"><bdi>8176257389</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=12&rft.btitle=Punjab+Through+the+Ages&rft.place=New+Delhi&rft.pages=241&rft.edition=1&rft.pub=Sarup+and+Sons&rft.date=2007&rft.isbn=8176257389&rft.aulast=Kakshi&rft.aufirst=S.R.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3D-dHzlfvHvOsC%26pg%3DPA7%26dq%3DPunjab%2BThrough%2Bthe%2BAges%2BBy%2BS.R.%2BBakshi%2C%2BRashmi%2BPathak%2C%2BRashmi%2BPathak%2Bvolume%2B4%23v%3Donepage%26q%3DPunjab%2520Through%2520the%2520Ages%2520By%2520S.R.%2520Bakshi%252C%2520Rashmi%2520Pathak%252C%2520Rashmi%2520Pathak%2520volume%25204&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090525060825/http://www.sgpc.net/sikhism/sikhism4.asp">“Shiromani Gurudwara Prabhandhak Committee”</a>. Sgpc.net. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sgpc.net/sikhism/sikhism4.asp">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 5 năm 2009<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Shiromani+Gurudwara+Prabhandhak+Committee&rft.pub=Sgpc.net&rft_id=http%3A%2F%2Fsgpc.net%2Fsikhism%2Fsikhism4.asp&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><b><a href="#cite_ref-60">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sikhs.org/meat.htm">“The Sikhism Home Page”</a>. Sikhs.org. ngày 15 tháng 2 năm 1980<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 29 tháng 8 năm 2009</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Sikhism+Home+Page&rft.pub=Sikhs.org&rft.date=1980-02-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sikhs.org%2Fmeat.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-61"><b><a href="#cite_ref-61">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b>Lambert Schmithausen: <i>Essen ohne zu töten. Zur Frage von Fleischverzehr und Vegetarismus im Buddhismus</i>. In: Perry Schmidt-Leukel (Hrsg.): <i>Die Religionen und das Essen</i>, Kreuzlingen 2000, S. 150–158; Max Deeg: <i>Speisegebote. VII. Buddhismus</i>. In: <i><a href="/w/index.php?title=Religion_in_Geschichte_und_Gegenwart&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religion in Geschichte und Gegenwart (trang không tồn tại)">Religion in Geschichte und Gegenwart</a></i>, 4. Auflage, Bd. 7, Tübingen 2004, Sp. 1556.</span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.buddhanet.net/e-learning/dharmadata/fdd21.htm">Dharma Data: Vegetarianism</a>. Buddhanet.net. Truy cập ngày 25 tháng 5 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-63"><b><a href="#cite_ref-63">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.buddhanet.net/budsas/ebud/ebdha069.htm">Buddhism and Vegetarianism</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131007043230/http://www.buddhanet.net/budsas/ebud/ebdha069.htm">Lưu trữ</a> 2013-10-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Buddhanet.net. Truy cập ngày 25 tháng 5 năm 2011.</span> </li> <li id="cite_note-64"><b><a href="#cite_ref-64">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130307214753/http://thuvienhoasen.org/D_1-2_2-69_4-773_5-50_6-1_17-49_14-1_15-1/">“Kinh Jìvaka (Jìvaka sutta)”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-69_4-773_5-50_6-1_17-49_14-1_15-1/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 3 năm 2013<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Kinh+J%C3%ACvaka+%28J%C3%ACvaka+sutta%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thuvienhoasen.org%2FD_1-2_2-69_4-773_5-50_6-1_17-49_14-1_15-1%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-65"><b><a href="#cite_ref-65">^</a></b> <span class="reference-text">Mahavagga Pali – Bhesajjakkhandhaka – Vinaya Pitaka</span> </li> <li id="cite_note-66"><b><a href="#cite_ref-66">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b> Schmithausen S. 177–193. Eine Zusammenstellung solcher Texte bietet Geshe Thubten Soepa: <i>Zwei Texte in der Tradition des Buddha Shakyamuni: Die Udambara-Lotusblume, die das Leben hilfloser Wesen beschützt. Aussagen aus den Sutras zum Thema Fleischessen; und: Buddha-Puja: Rezitation für buddhistische Feiertage</i> [deutsch und tibetisch], München o.J.</span> </li> <li id="cite_note-67"><b><a href="#cite_ref-67">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b> K.S. Walters/L. Portmess: <i>Religious Vegetarianism</i>, Albany 2001, S. 123ff.; Günther Stolzenberg: <i>Weltwunder Vegetarismus</i>, München 1980, S. 68–70; Richard Alan Young: <i>Is God a Vegetarian? Christianity, Vegetarianism, and Animal Rights</i>, Chicago 1999, S. 15–21, 56–61.</span> </li> <li id="cite_note-68"><b><a href="#cite_ref-68">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b> Hieronymus, <i>Adversus Iovinianum</i> 1,18.</span> </li> <li id="cite_note-69"><b><a href="#cite_ref-69">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b> <a href="/w/index.php?title=Hubertus_Lutterbach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hubertus Lutterbach (trang không tồn tại)">Hubertus Lutterbach</a>: <i>Der Fleischverzicht im Christentum</i>. In: <i>Saeculum</i> 50/II (1999) S. 180, 185–187.</span> </li> <li id="cite_note-70"><b><a href="#cite_ref-70">^</a></b> <span class="reference-text">Lutterbach S. 180–183.</span> </li> <li id="cite_note-hubertus-71"><b><a href="#cite_ref-hubertus_71-0">^</a></b> <span class="error mw-ext-cite-error" lang="vi" dir="ltr">Lỗi chú thích: Thẻ <code><ref></code> sai; không có nội dung trong thẻ ref có tên <code>hubertus</code></span></li> <li id="cite_note-72"><b><a href="#cite_ref-72">^</a></b> <span class="reference-text">Karen Iacobbo/Michael Iacobbo: <i>Vegetarian America. A History</i>, Westport (CT) 2004, trang 97–99.</span> </li> <li id="cite_note-73"><b><a href="#cite_ref-73">^</a></b> <span class="reference-text">Alsdorf S. 16ff.; J. Jolly: Artikel <i>Food (Hindu)</i>, in: <i>Encyclopaedia of Religion and Ethics</i>, Bd. 6 (1937), S. 63–65.</span> </li> <li id="cite_note-74"><b><a href="#cite_ref-74">^</a></b> <span class="reference-text"><b style="font-size: 0.95em; color:var(--color-subtle,#555);">(tiếng Đức)</b> Renate Syed: <i>Das heilige Essen</i>. In: Perry Schmidt-Leukel (Hrsg.): <i>Die Religion und das Essen</i>, Kreuzlingen 2000, S. 102, 131.</span> </li> <li id="cite_note-75"><b><a href="#cite_ref-75">^</a></b> <span class="reference-text">Tähtinen, Unto: <i>Ahimsa. Non-Violence in Indian Tradition</i>, London 1976, p. 107–109.</span> </li> <li id="cite_note-76"><b><a href="#cite_ref-76">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sacred-texts.com/hin/m12/m12b092.htm">Mahabharata 12.257</a> (note that Mahabharata 12.257 is 12.265 according to another count); Bhagavad Gita 9.26; Bhagavata Purana 7.15.7.</span> </li> <li id="cite_note-77"><b><a href="#cite_ref-77">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100826122930/http://www.hinduonnet.com/seta/2004/10/21/stories/2004102100111600.htm">“The Hindu: Sci Tech / Speaking Of Science: Changes in the Indian menu over the ages”</a>. Hinduonnet.com. ngày 21 tháng 10 năm 2004. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hinduonnet.com/seta/2004/10/21/stories/2004102100111600.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 26 tháng 8 năm 2010<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 3 tháng 2 năm 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Hindu%3A+Sci+Tech+%2F+Speaking+Of+Science%3A+Changes+in+the+Indian+menu+over+the+ages&rft.pub=Hinduonnet.com&rft.date=2004-10-21&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hinduonnet.com%2Fseta%2F2004%2F10%2F21%2Fstories%2F2004102100111600.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-thehindu-78"><b><a href="#cite_ref-thehindu_78-0">^</a></b> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061029115715/http://www.hindu.com/2006/08/14/stories/2006081403771200.htm">“Kết quả khảo sát năm 2006 trên thehindu.com”</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hindu.com/2006/08/14/stories/2006081403771200.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 29 tháng 10 năm 2006<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2012</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=K%E1%BA%BFt+qu%E1%BA%A3+kh%E1%BA%A3o+s%C3%A1t+n%C4%83m+2006+tr%C3%AAn+thehindu.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hindu.com%2F2006%2F08%2F14%2Fstories%2F2006081403771200.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3A%C4%82n+chay" class="Z3988"></span></span> </li> </ol></div> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Thuần_chay_và_chay" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Thu%E1%BA%A7n_chay_v%C3%A0_chay" title="Bản mẫu:Thuần chay và chay"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Thu%E1%BA%A7n_chay_v%C3%A0_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Thuần chay và chay (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Thu%E1%BA%A7n_chay_v%C3%A0_chay&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Thuần_chay_và_chay" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Thu%E1%BA%A7n_chay" title="Thuần chay">Thuần chay</a> và <a class="mw-selflink selflink">chay</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Quan điểm</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Thu%E1%BA%A7n_chay" title="Thuần chay">Thuần chay</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=N%C3%B4ng_nghi%E1%BB%87p_kh%C3%B4ng_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nông nghiệp không động vật (trang không tồn tại)">Nông nghiệp không động vật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thuy%E1%BA%BFt_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuyết thực vật (trang không tồn tại)">Thuyết thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/Thu%E1%BA%A7n_chay#Lịch_sử" title="Thuần chay">Lịch sử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%8Bn_%C4%83n_b%E1%BA%B1ng_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_tr%C3%A1i_c%C3%A2y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhịn ăn bằng nước trái cây (trang không tồn tại)">Nhịn ăn bằng nước trái cây</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%83n_%C3%ADt_carbon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ ăn ít carbon (trang không tồn tại)">Chế độ ăn ít carbon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BA%A7n_chay_th%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuần chay thô (trang không tồn tại)">Thuần chay thô</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng_thu%E1%BA%A7n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinh dưỡng thuần chay (trang không tồn tại)">Dinh dưỡng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%E1%BB%9Dn_chay_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vườn chay hữu cơ (trang không tồn tại)">Vườn chay hữu cơ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nghi%C3%AAn_c%E1%BB%A9u_thu%E1%BA%A7n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nghiên cứu thuần chay (trang không tồn tại)">Nghiên cứu thuần chay</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;"><a class="mw-selflink selflink">Chay</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Thuy%E1%BA%BFt_%C4%83n_chay_trong_kinh_t%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuyết ăn chay trong kinh tế (trang không tồn tại)">Thuyết ăn chay trong kinh tế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chay_%C4%91%E1%BB%91i_v%E1%BB%9Bi_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chay đối với môi trường (trang không tồn tại)">Chay đối với môi trường</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Lịch_sử">Lịch sử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%83n_Lacto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ ăn Lacto (trang không tồn tại)">Chế độ ăn Lacto</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%83n_Ovo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ ăn Ovo (trang không tồn tại)">Chế độ ăn Ovo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%83n_Ovo-lacto&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ ăn Ovo-lacto (trang không tồn tại)">Chế độ ăn Ovo-lacto</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%BA%A8m_th%E1%BB%B1c_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ẩm thực chay (trang không tồn tại)">Ẩm thực</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C3%A1p_dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng_%C4%83n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tháp dinh dưỡng ăn chay (trang không tồn tại)">Tháp dinh dưỡng ăn chay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sinh_th%C3%A1i_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sinh thái chay (trang không tồn tại)">Sinh thái chay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinh dưỡng chay (trang không tồn tại)">Dinh dưỡng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_chay_t%E1%BA%A1i_c%C3%A1c_qu%E1%BB%91c_gia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ăn chay tại các quốc gia (trang không tồn tại)">Các quốc gia</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;font-weight:normal;">Danh sách</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_nh%E1%BB%AFng_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%83n_thu%E1%BA%A7n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách những người ăn thuần chay (trang không tồn tại)">Người ăn thuần chay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_nh%E1%BB%AFng_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%83n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách những người ăn chay (trang không tồn tại)">Người ăn chay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_l%E1%BB%85_h%E1%BB%99i_chay_v%C3%A0_thu%E1%BA%A7n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các lễ hội chay và thuần chay (trang không tồn tại)">Lễ hội chay và thuần chay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_t%E1%BB%95_ch%E1%BB%A9c_v%E1%BA%ADn_%C4%91%E1%BB%99ng_%C4%83n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các tổ chức vận động ăn chay (trang không tồn tại)">Tổ chức vận động ăn chay</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_nh%C3%A0_h%C3%A0ng_chay_v%C3%A0_thu%E1%BA%A7n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các nhà hàng chay và thuần chay (trang không tồn tại)">Nhà hàng chay và thuần chay</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Đạo đức</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_t%E1%BB%A5c" title="Thế tục">Thế tục</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Quy%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Quyền động vật">Quyền động vật</a></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%BAc_l%E1%BB%A3i_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt" title="Phúc lợi động vật">Phúc lợi động vật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Carnism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carnism (trang không tồn tại)">Carnism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deep_ecology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deep ecology (trang không tồn tại)">Deep ecology</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Environmental_vegetarianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Environmental vegetarianism (trang không tồn tại)">Environmental vegetarianism</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c_v%E1%BB%9Bi_vi%E1%BB%87c_%C4%83n_th%E1%BB%8Bt" title="Đạo đức với việc ăn thịt">Đạo đức với việc ăn thịt</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Meat_paradox&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meat paradox (trang không tồn tại)">Meat paradox</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Bất bạo động">Bất bạo động</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sentientism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sentientism (trang không tồn tại)">Sentientism</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B3ng_c%E1%BA%A5p_lo%C3%A0i" title="Đẳng cấp loài">Đẳng cấp loài</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tirukkural&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tirukkural (trang không tồn tại)">Tirukkural</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;font-weight:normal;"><a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">Tôn giáo</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Phật_giáo">Phật giáo</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Kitô_giáo">Kitô giáo</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Ấn_Độ_giáo">Ấn Độ giáo</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%83n_Sattvic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chế độ ăn Sattvic (trang không tồn tại)">Sattvic</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%A5t_h%E1%BA%A1i" title="Bất hại">Bất hại</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/K%E1%BB%B3_Na_gi%C3%A1o" title="Kỳ Na giáo">Kỳ Na giáo</a></li> <li><a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i_gi%C3%A1o" title="Do Thái giáo">Do Thái giáo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pythagoreanism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pythagoreanism (trang không tồn tại)">Pythagoreanism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ital&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ital (trang không tồn tại)">Rastafari</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Thức ăn,<br />đồ uống</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Agar" title="Agar">Agar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BA%ADt_c%C3%A2y_th%C3%B9a&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mật cây thùa (trang không tồn tại)">Mật cây thùa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%A1nh_burger_d%E1%BB%ABa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bánh burger dừa (trang không tồn tại)">Bánh burger dừa</a></li> <li><a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc_c%E1%BB%91t_d%E1%BB%ABa" title="Nước cốt dừa">Sữa dừa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%8Bt_thu%E1%BA%A7n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thịt thuần chay (trang không tồn tại)">Thịt thuần chay</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_s%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_thay_th%E1%BA%BF_th%E1%BB%8Bt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các sản phẩm thay thế thịt (trang không tồn tại)">Danh sách các sản phẩm thay thế thịt</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Miso" title="Miso">Miso</a></li> <li><a href="/wiki/Mochi" title="Mochi">Mochi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Men_dinh_d%C6%B0%E1%BB%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Men dinh dưỡng (trang không tồn tại)">Men dinh dưỡng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kem_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kem thực vật (trang không tồn tại)">Kem thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/S%E1%BB%AFa_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Sữa thực vật">Sữa thực vật</a></li> <li><a href="/wiki/Di%C3%AAm_m%E1%BA%A1ch" title="Diêm mạch">Diêm mạch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quorn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quorn (trang không tồn tại)">Quorn</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%AC_c%C4%83n" title="Mì căn">Mì căn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%AFa_chua_%C4%91%E1%BA%ADu_n%C3%A0nh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sữa chua đậu nành (trang không tồn tại)">Sữa chua đậu nành</a></li> <li><a href="/wiki/Tempeh" title="Tempeh">Tempeh</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_ph%E1%BB%A5" title="Đậu phụ">Đậu phụ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tofurkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tofurkey (trang không tồn tại)">Tofurkey</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%B4_mai_thu%E1%BA%A7n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phô mai thuần chay (trang không tồn tại)">Phô mai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegepet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegepet (trang không tồn tại)">Vegepet</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hot_dog_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hot dog chay (trang không tồn tại)">Hot dog</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=X%C3%BAc_x%C3%ADch_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xúc xích chay (trang không tồn tại)">Xúc xích</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Bia_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bia chay (trang không tồn tại)">Bia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=R%C6%B0%E1%BB%A3u_vang_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rượu vang chay (trang không tồn tại)">Rượu vang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%C3%A1nh_burger_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bánh burger chay (trang không tồn tại)">Bánh burger chay</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Nhóm và <br />sự kiện</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;font-weight:normal;">Thuần chay</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_h%E1%BB%99i_thu%E1%BA%A7n_chay_Hoa_K%E1%BB%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp hội thuần chay Hoa Kỳ (trang không tồn tại)">Hiệp hội thuần chay Hoa Kỳ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Beauty_Without_Cruelty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Beauty Without Cruelty (trang không tồn tại)">Beauty Without Cruelty</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Food_Empowerment_Project&action=edit&redlink=1" class="new" title="Food Empowerment Project (trang không tồn tại)">Food Empowerment Project</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Go_Vegan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Go Vegan (trang không tồn tại)">Go Vegan</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=Movement_for_Compassionate_Living&action=edit&redlink=1" class="new" title="Movement for Compassionate Living (trang không tồn tại)">Movement for Compassionate Living</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%E1%BB%A6y_ban_b%C3%A1c_s%C4%A9_v%E1%BB%81_y_h%E1%BB%8Dc_c%C3%B3_tr%C3%A1ch_nhi%E1%BB%87m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ủy ban bác sĩ về y học có trách nhiệm (trang không tồn tại)">Ủy ban bác sĩ về y học có trách nhiệm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%B1c_ph%E1%BA%A9m_Plamil&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thực phẩm Plamil (trang không tồn tại)">Thực phẩm Plamil</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegan_Awareness_Foundation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegan Awareness Foundation (trang không tồn tại)">Vegan Awareness Foundation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegan_flag&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegan flag (trang không tồn tại)">Vegan flag</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegan_Ireland:_The_Vegan_Society_of_Ireland&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegan Ireland: The Vegan Society of Ireland (trang không tồn tại)">Vegan Ireland</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegan_Outreach&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegan Outreach (trang không tồn tại)">Vegan Outreach</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegan_Prisoners_Support_Group&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegan Prisoners Support Group (trang không tồn tại)">Vegan Prisoners Support Group</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=The_Vegan_Society&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Vegan Society (trang không tồn tại)">The Vegan Society</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Veganuary&action=edit&redlink=1" class="new" title="Veganuary (trang không tồn tại)">Veganuary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Veganz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Veganz (trang không tồn tại)">Veganz</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C3%A0y_Thu%E1%BA%A7n_Chay_Th%E1%BA%BF_Gi%E1%BB%9Bi" title="Ngày Thuần Chay Thế Giới">Ngày Thuần Chay Thế Giới</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;font-weight:normal;">Chay</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=American_Vegetarian_Party&action=edit&redlink=1" class="new" title="American Vegetarian Party (trang không tồn tại)">American Vegetarian Party</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Boston_Vegetarian_Society&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boston Vegetarian Society (trang không tồn tại)">Boston Vegetarian Society</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Christian_Vegetarian_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="Christian Vegetarian Association (trang không tồn tại)">Christian Vegetarian Association</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=European_Vegetarian_Union&action=edit&redlink=1" class="new" title="European Vegetarian Union (trang không tồn tại)">European Vegetarian Union</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Happidog&action=edit&redlink=1" class="new" title="Happidog (trang không tồn tại)">Happidog</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hare_Krishna_Food_for_Life&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hare Krishna Food for Life (trang không tồn tại)">Hare Krishna Food for Life</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=International_Vegetarian_Union&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Vegetarian Union (trang không tồn tại)">International Vegetarian Union</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jewish_Veg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jewish Veg (trang không tồn tại)">Jewish Veg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Swissveg&action=edit&redlink=1" class="new" title="Swissveg (trang không tồn tại)">Swissveg</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Toronto_Vegetarian_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="Toronto Vegetarian Association (trang không tồn tại)">Toronto Vegetarian Association</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegetarian_Society&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegetarian Society (trang không tồn tại)">Vegetarian Society</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegetarian_Society_(Singapore)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegetarian Society (Singapore) (trang không tồn tại)">Vegetarian Society (Singapore)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Veggie_Pride&action=edit&redlink=1" class="new" title="Veggie Pride (trang không tồn tại)">Veggie Pride</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Viva!_Health&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viva! Health (trang không tồn tại)">Viva! Health</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=World_Esperantist_Vegetarian_Association&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Esperantist Vegetarian Association (trang không tồn tại)">World Esperantist Vegetarian Association</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=World_Vegetarian_Day&action=edit&redlink=1" class="new" title="World Vegetarian Day (trang không tồn tại)">World Vegetarian Day</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Công ty</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_c%C3%B4ng_ty_thu%E1%BA%A7n_chay_v%C3%A0_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các công ty thuần chay và chay (trang không tồn tại)">Danh sách các công ty thuần chay và chay</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Sách,<br />bản tin</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Ba_m%C6%B0%C6%A1i_ch%C3%ADn_l%C3%BD_do_t%E1%BA%A1i_sao_t%C3%B4i_l%C3%A0_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%83n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ba mươi chín lý do tại sao tôi là người ăn chay (trang không tồn tại)">Ba mươi chín lý do tại sao tôi là người ăn chay</a></i> <span style="font-size:85%;">(1903)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%A3i_%C3%ADch_c%E1%BB%A7a_vi%E1%BB%87c_%C4%83n_chay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lợi ích của việc ăn chay (trang không tồn tại)">Lợi ích của việc ăn chay</a></i> <span style="font-size:85%;">(1927)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Ten_Talents_(cookbook)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ten Talents (cookbook) (trang không tồn tại)">Ten Talents</a></i> <span style="font-size:85%;">(1968)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Diet_for_a_Small_Planet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diet for a Small Planet (trang không tồn tại)">Diet for a Small Planet</a></i> <span style="font-size:85%;">(1971)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Moosewood_Cookbook&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moosewood Cookbook (trang không tồn tại)">Moosewood Cookbook</a></i> <span style="font-size:85%;">(1977)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Fit_for_Life&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fit for Life (trang không tồn tại)">Fit for Life</a></i> <span style="font-size:85%;">(1985)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Diet_for_a_New_America&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diet for a New America (trang không tồn tại)">Diet for a New America</a></i> <span style="font-size:85%;">(1987)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B_t%C3%ACnh_d%E1%BB%A5c_c%E1%BB%A7a_th%E1%BB%8Bt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chính trị tình dục của thịt (trang không tồn tại)">Chính trị tình dục của thịt</a></i> <span style="font-size:85%;">(1990)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vegetarian_Cooking_for_Everyone&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegetarian Cooking for Everyone (trang không tồn tại)">Vegetarian Cooking for Everyone</a></i> <span style="font-size:85%;">(1997)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=The_China_Study&action=edit&redlink=1" class="new" title="The China Study (trang không tồn tại)">The China Study</a></i> <span style="font-size:85%;">(2004)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Skinny_Bitch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skinny Bitch (trang không tồn tại)">Skinny Bitch</a></i> <span style="font-size:85%;">(2005)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Livestock%27s_Long_Shadow&action=edit&redlink=1" class="new" title="Livestock's Long Shadow (trang không tồn tại)">Livestock's Long Shadow</a></i> <span style="font-size:85%;">(2006)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%C4%82n_%C4%91%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ăn động vật (trang không tồn tại)">Ăn động vật</a></i> <span style="font-size:85%;">(2009)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A1i_sao_ch%C3%BAng_ta_y%C3%AAu_ch%C3%B3,_%C4%83n_l%E1%BB%A3n_v%C3%A0_m%E1%BA%B7c_b%C3%B2&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tại sao chúng ta yêu chó, ăn lợn và mặc bò (trang không tồn tại)">Tại sao chúng ta yêu chó, ăn lợn và mặc bò</a></i> <span style="font-size:85%;">(2009)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Meat_Atlas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meat Atlas (trang không tồn tại)">Meat Atlas</a></i> <span style="font-size:85%;">(annual)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Phim</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=G%E1%BA%B7p_th%E1%BB%8Bt_c%E1%BB%A7a_b%E1%BA%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gặp thịt của bạn (trang không tồn tại)">Gặp thịt của bạn</a></i> <span style="font-size:85%;">(2002)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_h%C3%B2a_b%C3%ACnh_(phim)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc hòa bình (phim) (trang không tồn tại)">Vương quốc hòa bình</a></i> <span style="font-size:85%;">(2004)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Earthlings_(film)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Earthlings (film) (trang không tồn tại)">Earthlings</a></i> <span style="font-size:85%;">(2005)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=A_Sacred_Duty&action=edit&redlink=1" class="new" title="A Sacred Duty (trang không tồn tại)">A Sacred Duty</a></i> <span style="font-size:85%;">(2007)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Fat,_Sick_and_Nearly_Dead&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fat, Sick and Nearly Dead (trang không tồn tại)">Fat, Sick and Nearly Dead</a></i> <span style="font-size:85%;">(2010)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Planeat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Planeat (trang không tồn tại)">Planeat</a></i> <span style="font-size:85%;">(2010)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Forks_Over_Knives&action=edit&redlink=1" class="new" title="Forks Over Knives (trang không tồn tại)">Forks Over Knives</a></i> <span style="font-size:85%;">(2011)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vegucated&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegucated (trang không tồn tại)">Vegucated</a></i> <span style="font-size:85%;">(2011)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Live_and_Let_Live_(2013_film)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Live and Let Live (2013 film) (trang không tồn tại)">Live and Let Live</a></i> <span style="font-size:85%;">(2013)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Cowspiracy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cowspiracy (trang không tồn tại)">Cowspiracy</a></i> <span style="font-size:85%;">(2014)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=What_the_Health&action=edit&redlink=1" class="new" title="What the Health (trang không tồn tại)">What the Health</a></i> <span style="font-size:85%;">(2017)</span></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Carnage_(2017_film)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carnage (2017 film) (trang không tồn tại)">Carnage</a></i> <span style="font-size:85%;">(2017)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Tạp chí</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/w/index.php?title=Naked_Food&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naked Food (trang không tồn tại)">Naked Food</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Vegetarian_Times&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegetarian Times (trang không tồn tại)">Vegetarian Times</a></i></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=VegNews&action=edit&redlink=1" class="new" title="VegNews (trang không tồn tại)">VegNews</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Bác sĩ,<br />Học thuật</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Carol_J._Adams&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carol J. Adams (trang không tồn tại)">Carol J. Adams</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Neal_D._Barnard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neal D. Barnard (trang không tồn tại)">Neal D. Barnard</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rynn_Berry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rynn Berry (trang không tồn tại)">Rynn Berry</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T._Colin_Campbell&action=edit&redlink=1" class="new" title="T. Colin Campbell (trang không tồn tại)">T. Colin Campbell</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Caldwell_Esselstyn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caldwell Esselstyn (trang không tồn tại)">Caldwell Esselstyn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gary_L._Francione&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gary L. Francione (trang không tồn tại)">Gary L. Francione</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Joel_Fuhrman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Joel Fuhrman (trang không tồn tại)">Joel Fuhrman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Greta_Gaard&action=edit&redlink=1" class="new" title="Greta Gaard (trang không tồn tại)">Greta Gaard</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Michael_Greger&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Greger (trang không tồn tại)">Michael Greger</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Melanie_Joy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Melanie Joy (trang không tồn tại)">Melanie Joy</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Michael_Klaper&action=edit&redlink=1" class="new" title="Michael Klaper (trang không tồn tại)">Michael Klaper</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=John_A._McDougall&action=edit&redlink=1" class="new" title="John A. McDougall (trang không tồn tại)">John A. McDougall</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reed_Mangels&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reed Mangels (trang không tồn tại)">Reed Mangels</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Jack_Norris_(nh%C3%A0_ho%E1%BA%A1t_%C4%91%E1%BB%99ng)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jack Norris (nhà hoạt động) (trang không tồn tại)">Jack Norris</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dean_Ornish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dean Ornish (trang không tồn tại)">Dean Ornish</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_H._Schwartz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard H. Schwartz (trang không tồn tại)">Richard H. Schwartz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Laura_Wright&action=edit&redlink=1" class="new" title="Laura Wright (trang không tồn tại)">Laura Wright</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Liên quan</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%83n_chay_b%C3%A1n_ph%E1%BA%A7n" title="Chế độ ăn chay bán phần">Chế độ ăn chay bán phần</a> <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_d%C6%B0%E1%BB%A1ng" title="Thực dưỡng">Thực dưỡng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pescetarianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pescetarianism (trang không tồn tại)">Pescetarianism</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegetarian_and_vegan_dog_diet&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegetarian and vegan dog diet (trang không tồn tại)">Vegetarian and vegan dog diet</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vegetarian_and_vegan_symbolism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vegetarian and vegan symbolism (trang không tồn tại)">Vegetarian and vegan symbolism</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q83364#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q83364#identifiers&#124;class=noprint&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q83364#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Qu%E1%BB%91c_gia_Ph%C3%A1p" title="Thư viện Quốc gia Pháp">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11933774p">cb11933774p</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11933774p">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4187457-2">4187457-2</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%A5y_S%C4%A9" title="Từ điển lịch sử Thụy Sĩ">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/016448">016448</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85142520">sh85142520</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_qu%E1%BB%91c_gia_Latvia" title="Thư viện quốc gia Latvia">LNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://kopkatalogs.lv/F?func=direct&local_base=lnc10&doc_number=000082278&P_CON_LNG=ENG">000082278</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/NKC_(identifier)" class="extiw" title="en:NKC (identifier)">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph127004&CON_LNG=ENG">ph127004</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ăn_chay&oldid=71765379">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Ăn_chay&oldid=71765379</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%82n_chay" title="Thể loại:Ăn chay">Ăn chay</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_%C4%83n" title="Thể loại:Chế độ ăn">Chế độ ăn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%A9c" title="Thể loại:Lý thuyết đạo đức">Lý thuyết đạo đức</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A1o_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Thể loại:Bất bạo động">Bất bạo động</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Gi%E1%BA%A3m_thi%E1%BB%83u_bi%E1%BA%BFn_%C4%91%E1%BB%95i_kh%C3%AD_h%E1%BA%ADu" title="Thể loại:Giảm thiểu biến đổi khí hậu">Giảm thiểu biến đổi khí hậu</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_l%E1%BB%97i_ch%C3%BA_th%C3%ADch" title="Thể loại:Trang có lỗi chú thích">Trang có lỗi chú thích</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Thể loại:Bài có liên kết hỏng">Bài có liên kết hỏng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_BNF" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng BNF">Bài viết chứa nhận dạng BNF</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_HDS" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng HDS">Bài viết chứa nhận dạng HDS</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LNB" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LNB">Bài viết chứa nhận dạng LNB</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_NKC" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng NKC">Bài viết chứa nhận dạng NKC</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_t%E1%BB%B1_%C4%91%E1%BB%99ng_ISBN" title="Thể loại:Trang sử dụng liên kết tự động ISBN">Trang sử dụng liên kết tự động ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 16 tháng 9 năm 2024, 18:14.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%82n_chay&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rp9p7","wgBackendResponseTime":930,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.628","walltime":"0.734","ppvisitednodes":{"value":3342,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":142027,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":1742,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":187035,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 607.771 1 -total"," 51.94% 315.706 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 24.59% 149.461 22 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 12.32% 74.883 1 Bản_mẫu:Thuần_Chay_và_Chay"," 12.32% 74.882 4 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 9.57% 58.194 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"," 9.05% 55.007 14 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 6.08% 36.960 1 Bản_mẫu:Infobox"," 6.05% 36.787 1 Bản_mẫu:If_then_show"," 5.75% 34.937 7 Bản_mẫu:Chú_thích_tạp_chí"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.336","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5371025,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rp9p7","timestamp":"20241125064735","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0102n chay","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/%C4%82n_chay","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83364","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q83364","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-04-08T14:16:11Z","dateModified":"2024-09-16T18:14:25Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e9\/Soy-whey-protein-diet.jpg","headline":"th\u1ef1c h\u00e0nh ki\u00eang \u0103n th\u1ecbt"}</script> </body> </html>