CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="mk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Историја на Европа — Википедија</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","јануари","февруари","март","април","мај","јуни","јули","август","септември","октомври","ноември","декември"],"wgRequestId":"ae220acc-7f68-4e06-bb08-8fc3507ae135","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Историја_на_Европа","wgTitle":"Историја на Европа","wgCurRevisionId":5272767,"wgRevisionId":5272767,"wgArticleId":126489,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Статии со заглавни предлошки што водат до непостоечки страници","Страници со волшебни врски за ISBN","Историја на Европа"],"wgPageViewLanguage":"mk","wgPageContentLanguage":"mk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName": "Историја_на_Европа","wgRelevantArticleId":126489,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":5272767,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"mk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"mk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7787","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands", "architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.1"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc", "skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=mk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=mk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg/1200px-Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="876"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg/800px-Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="584"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg/640px-Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="467"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Историја на Европа — Википедија"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//mk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Уреди" href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедија (mk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//mk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.mk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Атом-тековник на Википедија" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Историја_на_Европа rootpage-Историја_на_Европа skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Прејди на содржината</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Главно мени" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Главно мени</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Главно мени</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Прегледник </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посети главна страница [z]" accesskey="z"><span>Главна страница</span></a></li><li id="n-Што-е-Википедија?" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4"><span>Што е Википедија?</span></a></li><li id="n-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8"><span>Избрана содржина</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Вчитај случајна страница [x]" accesskey="x"><span>Случајна страница</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB" title="За проектот, што можете да направите, каде да најдете некои работи"><span>Портал</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> технички </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Тековни-настани" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8"><span>Тековни настани</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8" title="Список на скорешни промени на викито. [r]" accesskey="r"><span>Скорешни промени</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%87%D0%B5%D1%88%D0%BC%D0%B0"><span>Селска чешма</span></a></li><li id="n-Викисредби" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B1%D0%B0"><span>Викисредби</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Место каде што може да се информирате."><span>Помош</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sr.svg" style="width: 7.8125em; height: 1.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Слободна енциклопедија" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-mk.svg" width="114" height="11" style="width: 7.125em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%98" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пребарај</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Пребарајте по Википедија" aria-label="Пребарајте по Википедија" autocapitalize="sentences" title="Пребарај низ Википедија [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Специјална:Барај"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пребарај</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Лични алатки"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Сменете ги големината на фонтот, ширината и бојата" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Изглед" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Изглед</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk" class=""><span>Дарување</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&returntoquery=section%3D40%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително" class=""><span>Направи сметка</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&returntoquery=section%3D40%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o" class=""><span>Најава</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Повеќе можности" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Лични алатки" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Лични алатки</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Корисничко мени" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_mk.wikipedia.org&uselang=mk"><span>Дарување</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%98%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0%D0%A1%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B0&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&returntoquery=section%3D40%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Ви препорачуваме да направите сметка и да се најавите, иако тоа не е задолжително"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Направи сметка</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B2%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5&returnto=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&returntoquery=section%3D40%26veaction%3Dedit%26redirect%3Dno" title="Ви препорачуваме да се најавите, иако тоа не е задолжително. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Најава</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Страници за одјавени уредници <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%88:%D0%92%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4" aria-label="Дознајте повеќе за уредувањето"><span>дознајте повеќе</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8" title="Список на уредувања направени од оваа IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Придонеси</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9C%D0%BE%D1%98%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Разговор за уредувањата од оваа IP-адреса [n]" accesskey="n"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eтргни\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"mk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"background:white\"\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:F_icon.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/25px-F_icon.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/38px-F_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/F_icon.svg/50px-F_icon.svg.png 2x\" data-file-width=\"128\" data-file-height=\"128\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСледете ја Википедија на македонски јазик на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.facebook.com/mk.wikipedia\"\u003EFacebook\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E\nи на \u003Cb\u003E\u003Cspan class=\"plainlinks\"\u003E\u003Ca rel=\"nofollow\" class=\"external text\" href=\"https://www.instagram.com/wikimedia_mkd\"\u003EInstagram\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/b\u003E!\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Nobel_Prize.png\" class=\"mw-file-description\" title=\"Уредувачки ден „Меѓународни награди“\"\u003E\u003Cimg alt=\"Уредувачки ден „Меѓународни награди“\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/25px-Nobel_Prize.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/38px-Nobel_Prize.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/mk/thumb/e/ed/Nobel_Prize.png/50px-Nobel_Prize.png 2x\" data-file-width=\"500\" data-file-height=\"492\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003EУредувачки ден „Меѓународни награди“\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници на Википедија на македонски јазик дека на 26 ноември 2024 година ќе се одржи \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки денови\"\u003Eуредувачки ден\u003C/a\u003E на тема „\u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8_2024#Меѓународни_награди\" title=\"Википедија:Уредувачки денови 2024\"\u003EМеѓународни награди\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E“.\n\u003Cbr style=\"clear:both;\" /\u003E\n\u003C/p\u003E\n\u003Cfigure class=\"mw-halign-left\" typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Wikipe-tan_mopping.png\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/25px-Wikipe-tan_mopping.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"30\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/38px-Wikipe-tan_mopping.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Wikipe-tan_mopping.png/50px-Wikipe-tan_mopping.png 2x\" data-file-width=\"1800\" data-file-height=\"2149\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003Cfigcaption\u003E\u003C/figcaption\u003E\u003C/figure\u003E\n\u003Cp\u003EСе известуваат сите заинтересирани уредници дека во периодот од 4 ноември до 3 декември 2024 година се одржува \u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари\"\u003Eуредувачки натпревар\u003C/a\u003E за \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A3%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_(2024)\" title=\"Википедија:Уредувачки натпревари/Средување (2024)\"\u003Eсредување на статии\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E. Прочитајте ги правилата и вклучете се!\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Мрежно место"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Содржина" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Содржина</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">скриј</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Почеток</div> </a> </li> <li id="toc-Праисторија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Праисторија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Праисторија</span> </div> </a> <ul id="toc-Праисторија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Класична_антика" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Класична_антика"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Класична антика</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Класична_антика-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Класична антика</span> </button> <ul id="toc-Класична_антика-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Античка_Македонија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Античка_Македонија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Античка Македонија</span> </div> </a> <ul id="toc-Античка_Македонија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Стара_Грција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Стара_Грција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Стара Грција</span> </div> </a> <ul id="toc-Стара_Грција-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Стар_Рим" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Стар_Рим"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Стар Рим</span> </div> </a> <ul id="toc-Стар_Рим-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Доцна_Антика" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Доцна_Антика"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Доцна Антика</span> </div> </a> <ul id="toc-Доцна_Антика-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Среден_век" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Среден_век"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Среден век</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Среден_век-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Среден век</span> </button> <ul id="toc-Среден_век-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Византиско_Царство" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Византиско_Царство"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Византиско Царство</span> </div> </a> <ul id="toc-Византиско_Царство-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Свето_Римско_Царство" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Свето_Римско_Царство"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Свето Римско Царство</span> </div> </a> <ul id="toc-Свето_Римско_Царство-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Кордопски_Калифат" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Кордопски_Калифат"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Кордопски Калифат</span> </div> </a> <ul id="toc-Кордопски_Калифат-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Доцно_средновековие" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Доцно_средновековие"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Доцно средновековие</span> </div> </a> <ul id="toc-Доцно_средновековие-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Света_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Света_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Света војна</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Света_војна-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Света војна</span> </button> <ul id="toc-Света_војна-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Крстоносни_војни" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Крстоносни_војни"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Крстоносни војни</span> </div> </a> <ul id="toc-Крстоносни_војни-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Реконквиста" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Реконквиста"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Реконквиста</span> </div> </a> <ul id="toc-Реконквиста-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Големата_повелба" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Големата_повелба"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Големата повелба</span> </div> </a> <ul id="toc-Големата_повелба-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Стогодишна_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Стогодишна_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.4</span> <span>Стогодишна војна</span> </div> </a> <ul id="toc-Стогодишна_војна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ренесанса" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ренесанса"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.5</span> <span>Ренесанса</span> </div> </a> <ul id="toc-Ренесанса-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Протестантска_реформација" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Протестантска_реформација"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.6</span> <span>Протестантска реформација</span> </div> </a> <ul id="toc-Протестантска_реформација-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Големите_географски_откритија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Големите_географски_откритија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.7</span> <span>Големите географски откритија</span> </div> </a> <ul id="toc-Големите_географски_откритија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Просветителство" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Просветителство"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.8</span> <span>Просветителство</span> </div> </a> <ul id="toc-Просветителство-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-XIX_век" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#XIX_век"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>XIX век</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-XIX_век-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот XIX век</span> </button> <ul id="toc-XIX_век-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Индустриска_револуција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Индустриска_револуција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Индустриска револуција</span> </div> </a> <ul id="toc-Индустриска_револуција-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Француска_револуција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Француска_револуција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Француска револуција</span> </div> </a> <ul id="toc-Француска_револуција-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Обединување_на_Италија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Обединување_на_Италија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Обединување на Италија</span> </div> </a> <ul id="toc-Обединување_на_Италија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Кримска_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Кримска_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Кримска војна</span> </div> </a> <ul id="toc-Кримска_војна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Француско-пруска_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Француско-пруска_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>Француско-пруска војна</span> </div> </a> <ul id="toc-Француско-пруска_војна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Империјализам" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Империјализам"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Империјализам</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Империјализам-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Империјализам</span> </button> <ul id="toc-Империјализам-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Османлиско_Царство" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Османлиско_Царство"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Османлиско Царство</span> </div> </a> <ul id="toc-Османлиско_Царство-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Хабсбуршко_Царство" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Хабсбуршко_Царство"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Хабсбуршко Царство</span> </div> </a> <ul id="toc-Хабсбуршко_Царство-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Руска_Империја" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Руска_Империја"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.3</span> <span>Руска Империја</span> </div> </a> <ul id="toc-Руска_Империја-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Француско_Царство" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Француско_Царство"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.4</span> <span>Француско Царство</span> </div> </a> <ul id="toc-Француско_Царство-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Британска_Империја" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Британска_Империја"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.5</span> <span>Британска Империја</span> </div> </a> <ul id="toc-Британска_Империја-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Холандско_Царство" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Холандско_Царство"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.6</span> <span>Холандско Царство</span> </div> </a> <ul id="toc-Холандско_Царство-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-1914-1991" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#1914-1991"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>1914-1991</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-1914-1991-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот 1914-1991</span> </button> <ul id="toc-1914-1991-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Прва_светска_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Прва_светска_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Прва светска војна</span> </div> </a> <ul id="toc-Прва_светска_војна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Руска_револуција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Руска_револуција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Руска револуција</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Руска_револуција-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Префрли на пододделот Руска револуција</span> </button> <ul id="toc-Руска_револуција-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Февруарска_револуција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Февруарска_револуција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Февруарска револуција</span> </div> </a> <ul id="toc-Февруарска_револуција-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Октомвриска_револуција" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Октомвриска_револуција"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Октомвриска револуција</span> </div> </a> <ul id="toc-Октомвриска_револуција-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Версајски_договор" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Версајски_договор"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Версајски договор</span> </div> </a> <ul id="toc-Версајски_договор-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Големата_криза_од_1929_г." class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Големата_криза_од_1929_г."> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.4</span> <span>Големата криза од 1929 г.</span> </div> </a> <ul id="toc-Големата_криза_од_1929_г.-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Втора_светска_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Втора_светска_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.5</span> <span>Втора светска војна</span> </div> </a> <ul id="toc-Втора_светска_војна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Студена_војна" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Студена_војна"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Студена војна</span> </div> </a> <ul id="toc-Студена_војна-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-НАТО" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#НАТО"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>НАТО</span> </div> </a> <ul id="toc-НАТО-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Европска_Унија" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Европска_Унија"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Европска Унија</span> </div> </a> <ul id="toc-Европска_Унија-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Наводи" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Наводи"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Наводи</span> </div> </a> <ul id="toc-Наводи-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Содржина" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Прик./скр. содржина" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Прик./скр. содржина</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Историја на Европа</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Појдете на статија на друг јазик. Достапно на 81 јазик" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-81" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">81 јазик</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A3%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%A8%D8%A7" title="تاريخ أوروبا — арапски" lang="ar" hreflang="ar" data-title="تاريخ أوروبا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арапски" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Historia_d%27Europa" title="Historia d'Europa — астурски" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Historia d'Europa" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурски" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Avropa_tarixi" title="Avropa tarixi — азербејџански" lang="az" hreflang="az" data-title="Avropa tarixi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербејџански" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C" title="اوروپا تاریخی — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اوروپا تاریخی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%87%E0%A6%89%E0%A6%B0%E0%A7%8B%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%87%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%B8" title="ইউরোপের ইতিহাস — бенгалски" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ইউরোপের ইতিহাস" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгалски" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D1%8B" title="Европа тарихы — башкирски" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Европа тарихы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкирски" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Гісторыя Еўропы — белоруски" lang="be" hreflang="be" data-title="Гісторыя Еўропы" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белоруски" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%AD%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Гісторыя Эўропы — Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Гісторыя Эўропы" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="История на Европа — бугарски" lang="bg" hreflang="bg" data-title="История на Европа" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="бугарски" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Gschicht_vo_Eiropa" title="Gschicht vo Eiropa — баварски" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Gschicht vo Eiropa" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="баварски" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A1%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%BC%E0%BD%96%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BD%BC%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BE%B1%E0%BD%B4%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="ཡོ་རོབ་གི་ལོ་རྒྱུས། — тибетски" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཡོ་རོབ་གི་ལོ་རྒྱུས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тибетски" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Historija_Evrope" title="Historija Evrope — босански" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Historija Evrope" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босански" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Hist%C3%B2ria_d%27Europa" title="Història d'Europa — каталонски" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Història d'Europa" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталонски" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BA%D1%83%D0%BD-%C3%A7%D1%83%D0%BB%C4%95" title="Европа кун-çулĕ — чувашки" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Европа кун-çулĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашки" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Kasaysayan_sa_Uropa" title="Kasaysayan sa Uropa — себуански" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Kasaysayan sa Uropa" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="себуански" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/D%C4%9Bjiny_Evropy" title="Dějiny Evropy — чешки" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Dějiny Evropy" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешки" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Hanes_Ewrop" title="Hanes Ewrop — велшки" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Hanes Ewrop" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="велшки" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Europas_historie" title="Europas historie — дански" lang="da" hreflang="da" data-title="Europas historie" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дански" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Geschichte_Europas" title="Geschichte Europas — германски" lang="de" hreflang="de" data-title="Geschichte Europas" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="германски" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7%CF%82" title="Ιστορία της Ευρώπης — грчки" lang="el" hreflang="el" data-title="Ιστορία της Ευρώπης" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грчки" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Europe" title="History of Europe — англиски" lang="en" hreflang="en" data-title="History of Europe" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англиски" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Historia_de_Europa" title="Historia de Europa — шпански" lang="es" hreflang="es" data-title="Historia de Europa" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="шпански" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Historio_de_E%C5%ADropo" title="Historio de Eŭropo — есперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Historio de Eŭropo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="есперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Europako_historia" title="Europako historia — баскиски" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Europako historia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскиски" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="تاریخ اروپا — персиски" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تاریخ اروپا" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персиски" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Histoire_de_l%27Europe" title="Histoire de l'Europe — француски" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Histoire de l'Europe" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француски" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Skiednis_fan_Jeropa" title="Skiednis fan Jeropa — западнофризиски" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Skiednis fan Jeropa" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="западнофризиски" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Historia_de_Europa" title="Historia de Europa — галициски" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Historia de Europa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галициски" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%90%E6%B4%B2%E5%97%B0%E6%AD%B7%E5%8F%B2" title="歐洲嗰歷史 — ган" lang="gan" hreflang="gan" data-title="歐洲嗰歷史" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="ган" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9C%A0%EB%9F%BD%EC%9D%98_%EC%97%AD%EC%82%AC" title="유럽의 역사 — корејски" lang="ko" hreflang="ko" data-title="유럽의 역사" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корејски" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Tarihin_Turai" title="Tarihin Turai — хауса" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Tarihin Turai" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хауса" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D5%BE%D6%80%D5%B8%D5%BA%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%BA%D5%A1%D5%BF%D5%B4%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Եվրոպայի պատմություն — ерменски" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Եվրոպայի պատմություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ерменски" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AA_%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%87%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B8" title="यूरोप का इतिहास — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="यूरोप का इतिहास" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Povijest_Europe" title="Povijest Europe — хрватски" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Povijest Europe" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sejarah_Eropa" title="Sejarah Eropa — индонезиски" lang="id" hreflang="id" data-title="Sejarah Eropa" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезиски" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Historie_de_Europa" title="Historie de Europa — окцидентал" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Historie de Europa" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="окцидентал" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Saga_Evr%C3%B3pu" title="Saga Evrópu — исландски" lang="is" hreflang="is" data-title="Saga Evrópu" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландски" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Storia_dell%27Europa" title="Storia dell'Europa — италијански" lang="it" hreflang="it" data-title="Storia dell'Europa" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="италијански" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%94_%D7%A9%D7%9C_%D7%90%D7%99%D7%A8%D7%95%D7%A4%D7%94" title="היסטוריה של אירופה — хебрејски" lang="he" hreflang="he" data-title="היסטוריה של אירופה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="хебрејски" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Istw%C3%A8_di_%C3%89r%C3%B2p" title="Istwè di Éròp — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Istwè di Éròp" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Historia_Europae" title="Historia Europae — латински" lang="la" hreflang="la" data-title="Historia Europae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латински" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Eiropas_v%C4%93sture" title="Eiropas vēsture — латвиски" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Eiropas vēsture" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латвиски" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Istoria_de_Europa" title="Istoria de Europa — лингва франка нова" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Istoria de Europa" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="лингва франка нова" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Eur%C3%B3pa_t%C3%B6rt%C3%A9nelme" title="Európa történelme — унгарски" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Európa történelme" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="унгарски" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AF%E0%B5%82%E0%B4%B1%E0%B5%8B%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%AA%E0%B4%BF%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%86_%E0%B4%9A%E0%B4%B0%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="യൂറോപ്പിന്റെ ചരിത്രം — малајалски" lang="ml" hreflang="ml" data-title="യൂറോപ്പിന്റെ ചരിത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малајалски" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/St%C3%B3ria_de_la_Ouropa" title="Stória de la Ouropa — мирандски" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Stória de la Ouropa" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="мирандски" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_Europa" title="Geschiedenis van Europa — холандски" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Geschiedenis van Europa" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="холандски" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A4%95%E0%A5%8B_%E0%A4%87%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%B9%E0%A4%BE%E0%A4%B8" title="युरोपको इतिहास — непалски" lang="ne" hreflang="ne" data-title="युरोपको इतिहास" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непалски" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%A8%E3%83%BC%E3%83%AD%E3%83%83%E3%83%91%E5%8F%B2" title="ヨーロッパ史 — јапонски" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ヨーロッパ史" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="јапонски" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Europas_historie" title="Europas historie — норвешки букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Europas historie" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвешки букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Europeisk_historie" title="Europeisk historie — норвешки нинорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Europeisk historie" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвешки нинорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%BE_%D8%AF%DB%8C_%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="یورپ دی تریخ — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="یورپ دی تریخ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="د اروپا تاریخ — паштунски" lang="ps" hreflang="ps" data-title="د اروپا تاریخ" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="паштунски" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Ischri_a_Yuurop" title="Ischri a Yuurop — јамајски креолски" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Ischri a Yuurop" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="јамајски креолски" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%97%E1%9E%BC%E1%9E%98%E1%9E%B7%E1%9E%9F%E1%9E%B6%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%8F%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%93%E1%9E%99%E1%9F%84%E1%9E%94%E1%9E%B6%E1%9E%99%E1%9E%A2%E1%9E%BA%E1%9E%9A%E1%9F%89%E1%9E%BB%E1%9E%94" title="ភូមិសាស្ត្រនយោបាយអឺរ៉ុប — кмерски" lang="km" hreflang="km" data-title="ភូមិសាស្ត្រនយោបាយអឺរ៉ុប" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кмерски" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_Europy" title="Historia Europy — полски" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Historia Europy" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="полски" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Hist%C3%B3ria_da_Europa" title="História da Europa — португалски" lang="pt" hreflang="pt" data-title="História da Europa" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португалски" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Istoria_Europei" title="Istoria Europei — романски" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Istoria Europei" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="романски" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Istorgia_da_l%27Europa" title="Istorgia da l'Europa — реторомански" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Istorgia da l'Europa" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="реторомански" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="История Европы — руски" lang="ru" hreflang="ru" data-title="История Европы" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руски" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Historia_e_Evrop%C3%ABs" title="Historia e Evropës — албански" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Historia e Evropës" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албански" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%BA%E0%B7%94%E0%B6%BB%E0%B7%9D%E0%B6%B4%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B7%94_%E0%B6%89%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%84%E0%B7%8F%E0%B7%83%E0%B6%BA" title="යුරෝපානු ඉතිහාසය — синхалски" lang="si" hreflang="si" data-title="යුරෝපානු ඉතිහාසය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="синхалски" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/History_of_Europe" title="History of Europe — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="History of Europe" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Dejiny_Eur%C3%B3py" title="Dejiny Európy — словачки" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Dejiny Európy" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словачки" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%DB%8E%DA%98%D9%88%D9%88%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D9%88%D8%B1%D9%88%D9%88%D9%BE%D8%A7" title="مێژووی ئەورووپا — централнокурдски" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مێژووی ئەورووپا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="централнокурдски" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Istorija_Evrope" title="Istorija Evrope — српски" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Istorija Evrope" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="српски" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Historija_Evrope" title="Historija Evrope — српскохрватски" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Historija Evrope" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="српскохрватски" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Euroopan_historia" title="Euroopan historia — фински" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Euroopan historia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фински" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Europas_historia" title="Europas historia — шведски" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Europas historia" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведски" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kasaysayan_ng_Europa" title="Kasaysayan ng Europa — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kasaysayan ng Europa" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%90%E0%AE%B0%E0%AF%8B%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%B5%E0%AE%B0%E0%AE%B2%E0%AE%BE%E0%AE%B1%E0%AF%81" title="ஐரோப்பிய வரலாறு — тамилски" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஐரோப்பிய வரலாறு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамилски" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%A2%E0%B8%B8%E0%B9%82%E0%B8%A3%E0%B8%9B" title="ประวัติศาสตร์ยุโรป — тајландски" lang="th" hreflang="th" data-title="ประวัติศาสตร์ยุโรป" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тајландски" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Avrupa_tarihi" title="Avrupa tarihi — турски" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Avrupa tarihi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турски" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%86%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%96%D1%8F_%D0%84%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B8" title="Історія Європи — украински" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Історія Європи" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украински" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%DB%8C%D9%88%D8%B1%D9%BE" title="تاریخ یورپ — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="تاریخ یورپ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Lịch sử châu Âu — виетнамски" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Lịch sử châu Âu" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="виетнамски" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Kaagi_han_Europa" title="Kaagi han Europa — варајски" lang="war" hreflang="war" data-title="Kaagi han Europa" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варајски" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%AC%A7%E6%B4%B2%E5%8E%86%E5%8F%B2" title="欧洲历史 — ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="欧洲历史" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%90%D7%A8%D7%99%D7%A2_%D7%A4%D7%95%D7%9F_%D7%90%D7%99%D7%99%D7%A8%D7%90%D7%A4%D7%A2" title="היסטאריע פון אייראפע — јидиш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="היסטאריע פון אייראפע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="јидиш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%90%E6%B4%B2%E5%8F%B2" title="歐洲史 — кантонски" lang="yue" hreflang="yue" data-title="歐洲史" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонски" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%AC%A7%E6%B4%B2%E5%8E%86%E5%8F%B2" title="欧洲历史 — кинески" lang="zh" hreflang="zh" data-title="欧洲历史" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кинески" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7787#sitelinks-wikipedia" title="Уредување на меѓујазични врски" class="wbc-editpage">Уреди врски</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Именски простори"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Преглед на содржинската страница [c]" accesskey="c"><span>Страница</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" rel="discussion" title="Разговор за содржинската страница [t]" accesskey="t"><span>Разговор</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Менување на јазичната варијанта" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">македонски</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Посети"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=history" title="Претходни верзии на оваа страница. [h]" accesskey="h"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="алатник" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">алатник</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Алатки</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">скриј</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Повеќе можности" > <div class="vector-menu-heading"> Дејства </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0"><span>Читај</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit" title="Уредете ја страницава [v]" accesskey="v"><span>Уреди</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit" title="Уредување на изворниот код на страницава [e]" accesskey="e"><span>Уреди извор</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=history"><span>Историја</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Општо </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A8%D1%82%D0%BE%D0%92%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%9E%D0%B2%D0%B4%D0%B5/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Список на сите викистраници што водат овде [j]" accesskey="j"><span>Што води овде</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" rel="nofollow" title="Скорешни промени на страници со врски на оваа страница [k]" accesskey="k"><span>Поврзани промени</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B1%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Список на сите службени страници [q]" accesskey="q"><span>Службени страници</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&oldid=5272767" title="Постојана врска до оваа преработка на страницата"><span>Постојана врска</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=info" title="Повеќе информации за страницата"><span>Информации за страницата</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4&page=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&id=5272767&wpFormIdentifier=titleform" title="Информации како да ја наведете оваа страница"><span>Наведи ја страницава</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%A1%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%9D%D0%B0URL&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D0%2598%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25B8%25D1%2598%25D0%25B0_%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%2595%25D0%25B2%25D1%2580%25D0%25BE%25D0%25BF%25D0%25B0%26section%3D40%26veaction%3Dedit"><span>Дај скратена URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:QrCode&url=https%3A%2F%2Fmk.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D0%2598%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25B8%25D1%2598%25D0%25B0_%25D0%25BD%25D0%25B0_%25D0%2595%25D0%25B2%25D1%2580%25D0%25BE%25D0%25BF%25D0%25B0%26section%3D40%26veaction%3Dedit"><span>Преземи QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Печати/извези </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0&bookcmd=book_creator&referer=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0+%D0%BD%D0%B0+%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0"><span>Создај книга</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:DownloadAsPdf&page=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=show-download-screen"><span>Преземи како PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&printable=yes" title="Верзија за печатење на оваа страница [p]" accesskey="p"><span>Верзија за печатење</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> На други проекти </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:History_of_Europe" hreflang="en"><span>Ризница</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7787" title="Врска до поврзаниот предмет во складиштето за податоци [g]" accesskey="g"><span>Предмет на Википодатоци</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Алатки за страници"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Изглед"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Изглед</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">премести во страничникот</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">скриј</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Од Википедија — слободната енциклопедија</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="mk" dir="ltr"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg/300px-Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg" decoding="async" width="300" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg/450px-Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg/600px-Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg 2x" data-file-width="2691" data-file-height="1965" /></a><figcaption>Карта на Европа од <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BC_%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%98" title="Абрахам Ортелиј">Абрахам Ортелиј</a>, 1595 г.</figcaption></figure> <p><b>Историјата на Европа</b> е дел од <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја">историјата</a> како наука која се занимава со проучување на минатото на европските народи, етноси и држави. Историчарите историјата на <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a> ја разделуваат на повеќе периоди. Првите податоци за човечко постоење на Стариот континент датира пред околу 35 000 години во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" class="mw-redirect" title="Палеолит">палеолитот</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Праисторија"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B0.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Праисторија</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=1" title="Уреди го одделот „Праисторија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=1" title="Уреди изворен код на одделот: Праисторија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:European-middle-neolithic-mk.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/European-middle-neolithic-mk.svg/300px-European-middle-neolithic-mk.svg.png" decoding="async" width="300" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/European-middle-neolithic-mk.svg/450px-European-middle-neolithic-mk.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/European-middle-neolithic-mk.svg/600px-European-middle-neolithic-mk.svg.png 2x" data-file-width="1042" data-file-height="893" /></a><figcaption>Праисториски култури во Европа (среден неолит).</figcaption></figure> <p>Праисторијата на <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a> се однесува на периодот од човечката праисторија од <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Долен Палеолит (страницата не постои)">Долниот палеолит</a>. Овој период го опфаќа времето пред околу 1,8 милиони години. <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Горен Палеолит (страницата не постои)">Горниот палеолит</a> го опфаќа времето од пред 20.000 години, период во кој Европа била населена од <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%86" title="Неандерталец">неандерталци</a>. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" class="mw-redirect" title="Мезолит">Мезолитот</a> во Европа започнал пред околу 10.000 години и тоа во <a href="/wiki/%D0%88%D1%83%D0%B3%D0%BE%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Југоисточна Европа">југоисточна Европа</a>. Во следните векови, тој се проширил до <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Северна Европа">Северна Европа</a>. </p><p>Европското <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5" title="Бронзено време">бронзено време</a> започлнала во околу <a href="/w/index.php?title=2800_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5.&action=edit&redlink=1" class="new" title="2800 п.н.е. (страницата не постои)">2800 п.н.е.</a> Рапидниот економски прогрес резултирал со појава на првите <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">европски</a> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Град">градови</a>, како што се <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%B0" title="Троја">Троја</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%82_(%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Крит (антички град) (страницата не постои)">Крит</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Микена">Микена</a>, кои се забележани во подоцнежните епохални литературни извори, како и градење на <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B2%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Тврдина">тврдини</a> и владетелски <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Палата">палати</a>. Во тие рамки се манифестирало и самото <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Религија">религиско</a> сфаќање во склоп на <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Архитектура">архитектурата</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Сликарство">сликарството</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%BF%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" class="mw-redirect" title="Скулптура">скулптурата</a>. Веќе припитомениот <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%9A" title="Коњ">коњ</a> и користењето на колата, како во <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Земјоделство">земјоделството</a>, така и во воените походи, овозможиле ширење на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%9C%D0%B0%D1%98" class="mw-redirect" title="Сообраќај">сообраќајот</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Трговија">трговијата</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Комуникација">комуникацијата</a> дури и со географски најоддалечените области. Европската Железно доба започнала во околу 800 п.н.е. Во времето на оваа епоха, Европа посетепено навлегла во историски период во кој се познати т.н. егејските преселби. Во IV век п.н.е. се развила Трипилската култура на територијата на денешните држави <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Украина">Украина</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Молдавија">Молдавија</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Романија">Романија</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Класична_антика"><span id=".D0.9A.D0.BB.D0.B0.D1.81.D0.B8.D1.87.D0.BD.D0.B0_.D0.B0.D0.BD.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B0"></span>Класична антика</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=2" title="Уреди го одделот „Класична антика“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=2" title="Уреди изворен код на одделот: Класична антика"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4650192">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Антика">Антика</a></div> <p>Класична Антика е поим кој го означува периодот на европската политичка и културна историја во кој водечка улога имале Стара Грција и Рим. Старогрчка цивилизација се простирала на просторите на денешна Грција, Мала Азија, Сицилија, јужна Италија, а подоцна и во Египет, Сирија и Индија. Бидејќи старогрчка цивилизација не може да се ограничи само на Грција ниту само на Грците, најпогодни се старогрчките имиња Хелада и Хелени. Антиката го опфаќа периодот од околу 15 векови, од 1000 година п.н.е. до 500. н.е., помеѓу падот на Западното Римско Царство (476) и затворањето на паганските филозофски училишта во источното, Јустинијаново царство. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Античка_Македонија"><span id=".D0.90.D0.BD.D1.82.D0.B8.D1.87.D0.BA.D0.B0_.D0.9C.D0.B0.D0.BA.D0.B5.D0.B4.D0.BE.D0.BD.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Античка Македонија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=3" title="Уреди го одделот „Античка Македонија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=3" title="Уреди изворен код на одделот: Античка Македонија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Античка Македонија">Античка Македонија</a></div> <p>Античка Македонија било античко кралство на територијата на денешна <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Република Македонија">Македонија</a> и Беломорска или <a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B5%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Егејска Македонија">Егејска Македонија</a>, во северниот дел на денешна <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Грција">Грција</a>. Се граничело со кралството <a href="/wiki/%D0%95%D0%BF%D0%B8%D1%80" class="mw-disambig" title="Епир">Епир</a> на запад и областа <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Тракија">Тракија</a> на исток.<sup id="cite_ref-Britannica_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Britannica-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Во даден временски период Македонија била најмоќната држава на светот кога <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Александар Македонски">Александар Македонски</a> го освоил скоро цел познат свет во тоа време и со тоа го започнал македонскиот период на светската историја. <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B8" title="Антички Македонци">Античките Македонци</a> живееле во јужната област на тогашна Македонија уште од архаичното време. Првата македонска држава се јавува во <a href="/wiki/VIII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="VIII век п.н.е.">VIII</a> или раниот <a href="/wiki/VII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="VII век п.н.е.">VII век п.н.е.</a> под водството на <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B0%D0%B4%D0%B8" title="Аргеади">династијата Аргеади</a>, кога Македонците мигрирале таму од позападните краишта. Првиот крал за кој има документација е <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D0%B0_I" title="Пердика I">Пердика I</a>. За време на кралот Филип II, (<a href="/wiki/359_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="359 п.н.е.">359</a>–<a href="/wiki/336_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="336 п.н.е.">336</a> п.н.е.) Македонија се проширила на територијата на <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%98%D0%BD%D0%BE%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пајноци (страницата не постои)">Пајонците</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%98%D1%86%D0%B8" title="Тракијци">Тракијците</a> и <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D0%B8%D1%80%D0%B8" title="Илири">Илирите</a>. Ова ги придодало кон кралството <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Битола">битолската</a> и <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Гевгелија">гевгелиската</a> област (во параметри на денешна <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Република Македонија">Македонија</a>). Синот на Филип, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Александар Македонски">Александар Македонски</a> (<a href="/wiki/336_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="336 п.н.е.">336</a>–<a href="/wiki/323_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="323 п.н.е.">323</a> п.н.е.) за релативно краток период успеал да ја наметне македонската власт не само врз Грција, туку и врз <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Персиско царство">персиското царство</a>, вклучувајќи го и <a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D1%82" title="Египет">Египет</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%BA_%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Близок Исток">Блискиот Исток</a> и <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Индија">Индија</a>. Александар ги прифатил политичките системи на освоените земји. Иако царството се распаднало накратко по неговата смрт, неговите освојувања оставиле траен печат во регионите. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:MacedonEmpire.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/MacedonEmpire.jpg/300px-MacedonEmpire.jpg" decoding="async" width="300" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/MacedonEmpire.jpg/450px-MacedonEmpire.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/MacedonEmpire.jpg/600px-MacedonEmpire.jpg 2x" data-file-width="1990" data-file-height="951" /></a><figcaption>Македонската империја во времето на Александар Велики</figcaption></figure> <p>И покрај распадот на царството во помали кралства раководени од генералите на Александар, Македонија останала многу привлечна територија. За кратко време била владеена од страна на <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B5%D1%80_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Деметер I (страницата не постои)">Деметер I</a> (<a href="/wiki/294_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="294 п.н.е.">294</a>–<a href="/wiki/288_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="288 п.н.е.">288</a> п.н.е.), но потоа започнала граѓанска војна. <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антипатер (страницата не постои)">Антипатер</a> и неговиот син <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Касандар">Касандар</a> ја зазеле власта, но ја изгубиле по смррта на Касандар во <a href="/wiki/297_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="297 п.н.е.">297 п.н.е.</a>. </p><p>Синот на Деметер <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D0%BD_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антигон II (страницата не постои)">Антигон II</a> (<a href="/wiki/277_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="277 п.н.е.">277</a>–<a href="/wiki/239_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="239 п.н.е.">239</a> п.н.е.) успешно го вратил мирот и просперитетот и успешно ја одбранил Македонија од <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Галација (страницата не постои)">галациската</a> инвазија, но изгубил контрола врз многу грчки полиси. Тој сепак воспоставил стабилна монархија и благодарение на него, новата династија <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D0%B8" title="Антигониди">Антигониди</a>. Неговиот наследник <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D0%BD_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антигон II (страницата не постои)">Антигон II</a> (<a href="/wiki/239_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="239 п.н.е.">239</a>–<a href="/wiki/221_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="221 п.н.е.">221</a> п.н.е.) ги искористил овие предности и ја проширил власта на Македонија ширум регионот. Под водство на кралот <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF_V" class="mw-redirect mw-disambig" title="Филип V">Филип V</a> (<a href="/wiki/221_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="221 п.н.е.">221</a>–<a href="/wiki/179_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="179 п.н.е.">179</a> п.н.е.) и неговиот син <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B5%D1%98" title="Персеј">Персеј</a> (<a href="/wiki/179_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="179 п.н.е.">179</a>–<a href="/wiki/168_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="168 п.н.е.">168</a> п.н.е.) Македонија се соочила со експанзионизмот на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Римска република">римската република</a>. За време на <a href="/wiki/II_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="II век п.н.е.">II век п.н.е.</a> и <a href="/wiki/I_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="I век п.н.е.">I век п.н.е.</a> Македонија била во <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B8" title="Македонско-римски војни">неколку војни</a> со Рим. Ова резултирало со пораз на Македонија, отстранувањето на Антигонидите и распадот на македонското кралство. <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BA" title="Андриск">Андриск</a> успеал накратко да ја врати монархијата во <a href="/wiki/149_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="149 п.н.е.">149 п.н.е.</a> но бил поразен следната година и македонија потпаднала под директна <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B8%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BA_%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рисмак република (страницата не постои)">римска</a> власт како <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Римска провинција Македонија">Римска провинција Македонија</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Стара_Грција"><span id=".D0.A1.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B0_.D0.93.D1.80.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Стара Грција</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=4" title="Уреди го одделот „Стара Грција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=4" title="Уреди изворен код на одделот: Стара Грција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Стара Грција">Стара Грција</a></div> <p>Поимот Стара Грција се однесува на делот од грчката историја кој траел од Грчкото Темно Доба (околу <a href="/wiki/1100_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="1100 п.н.е.">1100 п.н.е.</a>) и инвазијата на <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D1%80%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дорци (страницата не постои)">Дорците</a>, до <a href="/wiki/146_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="146 п.н.е.">146 п.н.е.</a> и римското освојување на <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Грција">Грција</a> по <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Битка кај Коринт (страницата не постои)">Битката кај Коринт</a>. Општо прифатено е дека античко-грчката култура ја претставува самата основа на културите на Западните цивилизации. Грчката култура имала големо влијание над <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римско Царство">Римското Царство</a>, која пренела различни верзии од неа во многу делови од <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a>. Цивилизацијата на Старите Грци извршила големо влијание на јазикот, политиката, образовните системи, филозофијата, науката и уметностите. </p><p><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Грција">Грција</a> се наоѓала на јужниот дел на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Балкански Полуостров">Балканскиот Полуостров</a>. Таа излегувала на три мориња: <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Јонско Море">Јонско</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%B3%D0%B5%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Егејско Море">Егејско</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Средоземно Море">Средоземно</a>. Грција била планинска земја, највисокиот врв се наоѓал на планината <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%BF" title="Олимп">Олимп</a> (3000 м). Според тоа, таа била без услови за развој на <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Земјоделство">земјоделство</a>. Во Грција било развиено сточарството, морепловството и трговијата. Според грчкиот историчар Тукидид (460-369 п.н.е.), најстари жители на Елада биле Каријците и Лелегитите, кои ја развивале цивилизацијата на островот <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Крит">Крит</a>. Најзначаен центар на островот <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Крит">Крит</a> бил градот <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%81" title="Кносос">Кносос</a>, а според легендата тука живеел кралот <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81" title="Минос">Минос</a>. Според <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81" title="Минос">Минос</a>, и културата развивана на овие простори била наречена Минојска или Критска, а била развивана од <a href="/w/index.php?title=XIV_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5.&action=edit&redlink=1" class="new" title="XIV век п.н.е. (страницата не постои)">XIV век п.н.е.</a>. Во почетокот на <a href="/w/index.php?title=XX_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5.&action=edit&redlink=1" class="new" title="XX век п.н.е. (страницата не постои)">XX век п.н.е.</a>, од север во Грција се населиле <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%85%D0%B0%D1%98%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ахајци (страницата не постои)">Ахајци</a>, кои продреле во најјужните предели на Грција, го освоиле островот <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%82" title="Крит">Крит</a> и ја уништиле критската култура. На <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B5%D0%B7" title="Пелопонез">Пелопонез</a> бил изграден градот <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Микена">Микена</a> кој станал центарна новата <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%86%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Микенска цивилизација (страницата не постои)">Микенска цивилизација</a> (1600-XIII век п.н.е.). Околу <a href="/wiki/XII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="XII век п.н.е.">XII век п.н.е.</a> во северот на Грција се населиле <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јонци (страницата не постои)">Јонци</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D1%80%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дорци (страницата не постои)">Дорци</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BE%D0%BB%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еолци (страницата не постои)">Еолци</a>, кои го покориле и асимилирале домородното население кое имало поразвиена култура, ја прифатиле и ја развиле уште повеќе. Тие се нарекле <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хелени (страницата не постои)">Хелени</a>, а земјата <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Елада (страницата не постои)">Елада</a>, а подоцна го добиле името Грци од Римјаните. </p><p>Со развојот на производствените сили елинското општество сè повеќе се раслојувало на богати и сиромаси. Богатите за да ја зачуваат власта над сиромасите создале државен апарат, но планинската природа на Грција не давала можност за економско и политичко обединување на Хелените. Тука не се создала единствена држава, како на стариот исток, туку се создале повеќе мали држави (околу 100). Тие ја опфаќале територијата на еден град со околината, и се наречени градови-држави (полиси). Секој полис ги задоволувал потребите на своето население, и затоа секоја држава ја чувала својата самостојност и била против обединување во една држава. Полисите често војувале меѓу себе. На чело на град-држава се наоѓал Базилеј, кој бил врховен војсководец, свештеник и судија. Тој се советувал со советот на старешини и со народното собрание. Најзначајни градови-држави биле: <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Атина">Атина</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0" title="Спарта">Спарта</a>, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%B1%D0%B0" class="mw-disambig" title="Теба">Теба</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%82" title="Коринт">Коринт</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Мегара">Мегара</a> и други. </p><p>Во Грција немало доволно обработлива земја, што предизвикало голема пренаселеност во градовите и појава на глад. Во периодот од <a href="/wiki/VII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="VII век п.н.е.">VII век п.н.е.</a> -<a href="/wiki/VI_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="VI век п.н.е.">VI век п.н.е.</a> била извршена колонизација во три правци: на запад кон <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јужна Италија (страницата не постои)">јужна Италија</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Сицилија">Сицилија</a>, на север кон <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Тракија">Тракија</a> и <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Јадранско Море">Јадранско Море</a> и на исток кон <a href="/wiki/%D0%9C%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Мраморно Море">Мраморно Море</a> и <a href="/wiki/%D0%A6%D1%80%D0%BD%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Црно Море">Црно Море</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Стар_Рим"><span id=".D0.A1.D1.82.D0.B0.D1.80_.D0.A0.D0.B8.D0.BC"></span>Стар Рим</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=5" title="Уреди го одделот „Стар Рим“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=5" title="Уреди изворен код на одделот: Стар Рим"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Стар Рим">Стар Рим</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Римска република">Римска република</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римско Царство">Римско Царство</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Roman_Republic_Empire_map.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif/300px-Roman_Republic_Empire_map.gif" decoding="async" width="300" height="285" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif/450px-Roman_Republic_Empire_map.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Roman_Republic_Empire_map.gif/600px-Roman_Republic_Empire_map.gif 2x" data-file-width="626" data-file-height="595" /></a><figcaption>Римското Царство низ вековите</figcaption></figure> <p>Римската држава била создадена на <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Апенински полуостров">Апенинскиот Полуостров</a>. Во <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Стар век">страриот век</a> на <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" class="mw-redirect" title="Апенински полуостров">Апенинскиот Полуостров</a> живееле многу племиња. Најпознати биле: <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8" title="Гали">Галите</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8" title="Итали">Италите</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8" title="Латини">Латините</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Умбри (страницата не постои)">Умбрите</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Самнити (страницата не постои)">Самнитите</a> и други. По Италите подоцна Апенинскиот Полуостров го добил името <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Италија">Италија</a>. Во јужниот дел на Апенинскиот Полуостров и на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Сицилија">Сицилија</a> живееле колонии на <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хелени (страницата не постои)">Хелените</a> и овој дел бил наречен <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D0%B0_%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мала Грција (страницата не постои)">Магна Граециа</a>. </p><p>Латините имале најзначајна улога во историјата на Рим. Ја населувале областа <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE" title="Лацио">Лациј</a> во Средна Италија, јужно од Етрурците и од долниот тек на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Река">реката</a> <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%80" title="Тибар">Тибар</a> која била граница со Етрурците. Во оваа област имало повеќе градови меѓу кои бил и градот <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Рим</a> (Рома), кој имал прекрасна местоположба. Се наоѓал 25 км од морето, на левиот брег на пловната река Тибар, преку која бил поврзан со морето. Градот се простирал на седум добро утврдени ритчиња, кои се обединиле за да можат полесно да се бранат од надворешните напади. Според легендата Рим бил основан во 753 година п.н.е но според <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Археологија">археолошките</a> податоци порано околу <a href="/wiki/X_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="X век">X век</a> п.н.е. </p><p>Во најстариот период Рим имал родовско уредување. Родовите биле составени од патријахални семејства - фамилии, на чие чело стоел <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Патер (страницата не постои)">патер</a>. Десет рода сочинувале братство, а десет братства сочинувале <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5" title="Племе">племе</a> или триба. Вкупно имало три триба. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Население">Населението</a> го сочинувале слободни и неслободни луѓе. Слободните се делеле на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Патриции">патриции</a> и <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%98%D1%86%D0%B8" title="Плебејци">плебејци</a>. Патриции биле богати луѓе, кои уживале големи привилегии и ги заземале сите положби во државната управа. Од нивните редови биле избирани <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D1%83%D0%BB" title="Конзул">конзули</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сенатор (страницата не постои)">сенатори</a>. Плебејците воделе потекло од потчинетото население на Лациј и на Етрурците. Се заземале со земјоделство, занаетчиство и трговија. Плаќале даноци на државата, служеле војска, но немале политички права и не учествувале во работата на народното собрание. Бракот меѓу патрициите и плебејците бил забранет со <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BD" class="mw-disambig" title="Закон">закон</a>. Неслободното население го сочинувале <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B1" class="mw-redirect" title="Роб">робови</a>, кои во овој ран период во римската држава не биле бројни. </p><p>Според традицијата постоеле седум кралеви. Последните три кралеви биле етрурски, бидејќи во <a href="/wiki/VII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="VII век п.н.е.">VII век п.н.е.</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лациј (страницата не постои)">Лациј</a> бил освоен од <a href="/wiki/%D0%95%D1%82%D1%80%D1%83%D1%80%D1%86%D0%B8" title="Етрурци">Етрурците</a>. Со нивното владеење не биле задоволни римските патриции, кои во <a href="/wiki/509_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="509 п.н.е.">509 п.н.е.</a> го симнале од престолот и го протерале последниот крал (Тарквиниј Гордиот) и прогласиле република. Римјаните започнале да водат војни за проширување на својата држава најпрвин во Италија а подоцна и надвор од нејзините граници. </p><p>Во <a href="/wiki/IV_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." class="mw-redirect" title="IV век п.н.е.">IV век п.н.е.</a> <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Рим</a> водел војна со Галите во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Северна Италија">Северна Италија</a>, кои во <a href="/wiki/390_%D0%BF.%D0%BD.%D0%B5." title="390 п.н.е.">390 п.н.е.</a> го нападнале и го ограбиле градот <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Рим</a>. Единствено тврдината на ритчето <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BB" title="Капитол">Капитол</a> не била освоена, иако била опседнувана цели шест месеци. Во исто време Рим војувал и со италските племиња во <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Средна Италија">Средна Италија</a>. Најжесток отпор му пружиле Саминтите, со кои морал да води три војни. Дури по третата семитска војна (<a href="/wiki/298" title="298">298</a>-<a href="/wiki/290" title="290">290</a>), <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Рим</a> станал господар на <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Средна Италија">средна Италија</a>. Потоа Римјаните ги насочиле своите сили кон <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јужна Италија (страницата не постои)">Јужна Италија</a> каде што се наоѓале многу колонии на Хелените. Меѓу нив се истакнал и градот Тарент со кого Рим дошол во судир. На овој град во војна му помагал епирскиот крал <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80" class="mw-redirect" title="Пир">Пир</a>. На крајот римјаните победиле, го потчиниле Тарент и цела <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јужна Италија (страницата не постои)">Јужна Италија</a> и се претвориле во една од најголемите и најсилните држави на Средоземното Море. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Доцна_Антика"><span id=".D0.94.D0.BE.D1.86.D0.BD.D0.B0_.D0.90.D0.BD.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B0"></span>Доцна Антика</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=6" title="Уреди го одделот „Доцна Антика“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=6" title="Уреди изворен код на одделот: Доцна Антика"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%86%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Доцна Антика">Доцна Антика</a></div> <p><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%86%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Доцна Антика">Доцна Антика</a> е груба периодизација за периодот од новата ера помеѓу <a href="/wiki/300" title="300">300</a> - <a href="/wiki/600" title="600">600</a> година, употребена од историчарите и научниците за да се опише интервалот помеѓу Класичната Антика и средниот век воглавно во <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a> и средоземниот свет. Тоа е временскиот период помеѓу пропаста на <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%BE_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Западно Римско Царство">Западното Римско Царство</a> од <a href="/wiki/III_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="III век">III век</a> натаму, сè до <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%BE%D1%98%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Исламските освојувања (страницата не постои)">Исламското освојување</a>, и повторното формирање на <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Источна Европа">Источна Европа</a> под името <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Византиско Царство">Византиско Царство</a>. поимот Spätantike, буквално „доцна антика“, бил употребен од германските историчари од моментот кога ја популаризирал <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D0%BE%D1%98%D0%B7_%D0%A0%D0%B8%D0%B3%D0%BB%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алојз Ригли (страницата не постои)">Алојз Ригли</a> во раниот <a href="/wiki/XIX_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XIX век">XIX век</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Среден_век"><span id=".D0.A1.D1.80.D0.B5.D0.B4.D0.B5.D0.BD_.D0.B2.D0.B5.D0.BA"></span>Среден век</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=7" title="Уреди го одделот „Среден век“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=7" title="Уреди изворен код на одделот: Среден век"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Среден век">Среден век</a></div> <p>Според граѓанските историчари кои не ја признаваат <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%B0_%D0%B1%D0%BE%D1%80%D0%B1%D0%B0" title="Класна борба">класната борба</a> како главен двигател на историските збиднувања, средниот век трае од падот на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римско Царство">Западното Римско Царство</a> во 476 година до средината или крајот на <a href="/wiki/XV_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XV век">XV век</a> (гранични дати се падот на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a> во <a href="/wiki/1453" title="1453">1453</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Византиско_Царство"><span id=".D0.92.D0.B8.D0.B7.D0.B0.D0.BD.D1.82.D0.B8.D1.81.D0.BA.D0.BE_.D0.A6.D0.B0.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Византиско Царство</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=8" title="Уреди го одделот „Византиско Царство“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=8" title="Уреди изворен код на одделот: Византиско Царство"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Византија">Византија</a></div> <p>Византија е современ поим кој се користи да се опише <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римско Царство">Pимското царство</a>, во <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Среден век">средниот век</a>, кое имало седиште во <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a>. За да може подобро да се брани Римското Царство од напади, кои вообичаено доаѓале од исток, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Константин Велики">Константин Велики</a> во 330 г. го преместува главниот град на империјата од <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Рим</a> во градот Византиум кој бил стратешки позициониран на бреговите на <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%81%D1%84%D0%BE%D1%80" title="Босфор">Босфор</a> каде се вкрстувале патиштата кој воделе од исток на запад. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Константин Велики">Константин</a>, исто така, извршил голем број реформи кои довеле до стабилизација на империјата во периодот кој следел<sup id="cite_ref-G168_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-G168-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Тој го стабилизирал ковањето на пари (зладниот солидус кој бил воведен во оптек станал стабилна и ценета валута<sup id="cite_ref-E1081_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-E1081-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), но исто така иницирал и промени во структурата на армијата. Во текот на владеењето на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Константин Велики">Константин Велики</a> империјата ја зацврснала својата воена моќ. Освен тоа периодот на владеење на овој император претставува период на просперитет на Римското Царство. </p><p>Во текот на периодот на владеење на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Константин Велики">Константин</a> христијанството не станало единствена религија во империјата, туку претставувал религија која била во милост на императорот, со оглед на тоа што императорот ја поддржувал, а христијанските заедници добивале извесни привилегии поради тоа. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Константин Велики">Константин</a> го востановил принципот дека императорот не треба да ги решава прашањата од религиски интерес, туку дека треба да помага во нивното решавање со свикување на собори за таа цел (како што бил <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80_%D0%B2%D0%BE_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Првиот собор во Никеја (страницата не постои)">Првиот собор во Никеја</a>) и на таков начин се поставил себеси на врвот на црковната хиерархија.<sup id="cite_ref-B163_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-B163-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Источното Римско Царство било поштедено од тешкотиите со кои се соочувало Западното царство во текот на третиот и четврток век, што било резултат на подобро зацврснатата урбана култура, подобрите финансиски ресурси кои овозможувале зачувување на мирот и просперитетот на државата, но исто така и ангажирање на странски платеници во војската. Понатаму, <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%98_II" title="Теодосиј II">Теодосиј II</a> ги изградил ѕидините на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a> кои успешно го бранеле градот од различните напаѓачи сè до 1204 година кога за првпат одбраната на градот била совладана од крстоносците. За да ги смири амбициите на <a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Хуни">Хуните</a> на <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Атила">Атила</a> тој им исплатил околу 300 кг злато. Тој исто така го поттикнувал развојот на трговијата на <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a> со <a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Хуни">Хуните</a> и со другите соседни земји. </p><p>Неговиот наследник <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Марцијан (страницата не постои)">Марцијан</a> одбил да ги продолжи да им исплаќа злато на <a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%BD%D0%B8" title="Хуни">Хуните</a>, но тоа не ја погодила империјата затоа што вниманието на <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Атила">Атила</a> било насочено кон Западното Римско Царство. По смрт на <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Атила">Атила</a>, во Источното царство настанал период на просперитет, додека пак, Западното царство пропаѓа. За година кога Западното Римско Царство престанува да постои се смета 476 година кога <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B4%D0%BE%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D1%80" title="Одоакар">Одоакар</a> го принудува <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D1%83%D0%BB_%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ромул Августус (страницата не постои)">Ромул Августус</a>, последниот император на Западното Римско Царство, да се откаже од круната. </p><p>Византија престанала да постои по <a href="/wiki/1453" title="1453">1453</a> година, кога градот <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4" title="Цариград">Цариград</a> бил заземен од страна на <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Османлиско Царство">Османлиското Царство</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Свето_Римско_Царство"><span id=".D0.A1.D0.B2.D0.B5.D1.82.D0.BE_.D0.A0.D0.B8.D0.BC.D1.81.D0.BA.D0.BE_.D0.A6.D0.B0.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Свето Римско Царство</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=9" title="Уреди го одделот „Свето Римско Царство“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=9" title="Уреди изворен код на одделот: Свето Римско Царство"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Почетоците на Светото Римско Царство се во 800 година, кога Карло Велики станал император. По неговата смрт царството веднаш било поделено, а повторно го обединиле Отон I и неговите наследници, кои владееле со Германија од 919 до 1024 година. Имало постојани борби за влест помеѓу имераторите и папите. Последниот император на Светото Римско Царство абдицирал во 1806 година. </p><p>Карло Велики бил крунисан од страна на pапата Лав III како император на Римјаните. Историчарите понекогаш го нарекуваат ова царство како Западно Римско Царство, за да означат дека не било дел од Византиското царство на исток. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Кордопски_Калифат"><span id=".D0.9A.D0.BE.D1.80.D0.B4.D0.BE.D0.BF.D1.81.D0.BA.D0.B8_.D0.9A.D0.B0.D0.BB.D0.B8.D1.84.D0.B0.D1.82"></span>Кордопски Калифат</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=10" title="Уреди го одделот „Кордопски Калифат“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=10" title="Уреди изворен код на одделот: Кордопски Калифат"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%9A%D0%B0%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кордопски Каифат (страницата не постои)">Кордопскиот Калифат</a> била држава која се наоѓала на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Пиринејски Полуостров">Пиринејскиот Полуостров</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Северна Африка">Северна Африка</a> во периодот од <a href="/wiki/929" title="929">929</a> година до <a href="/wiki/1031" title="1031">1031</a> година. Престолнина на калифатот бил градот Кордоба. Периодот во којшто опстојувал халифатот е познат по значајните успеси кои биле постигнати на полето на трговијата и културата. Во текот на владеењето на овој халифат, Во престолнината била изградена познатата <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B0_%D0%B4%D0%B5_%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мескита де Кордоба (страницата не постои)">Мескита де Кордоба</a>, најголемата <a href="/wiki/%D0%8F%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Џамија">џамија</a> во тоа време во регионот. <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD_III" class="mw-redirect" title="Абдераман III">Абдераман III</a> на <a href="/wiki/16_%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B8" title="16 јануари">16 јануари</a> <a href="/wiki/929" title="929">929</a> година се прогласил за халиф на Кордоба. Сите наредни калифи биле членови на <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BC%D0%B0%D1%98%D0%B0%D0%B4%D0%B8" class="mw-redirect" title="Умајади">Умаидската династија</a>. Претходно, истата династија владеела со овие простори но како емири од Кордоба. Во <a href="/wiki/1010" title="1010">1010</a> година избила <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D1%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Граѓанска војна">граѓанска војна</a>. Халифатот формално постоел до <a href="/wiki/1031" title="1031">1031</a> година, кога бил уништен од страна на независните мали <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B8%D1%84%D0%B0" title="Таифа">таифи</a> кои формирале на овие простори мали муслимански кралства. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Доцно_средновековие"><span id=".D0.94.D0.BE.D1.86.D0.BD.D0.BE_.D1.81.D1.80.D0.B5.D0.B4.D0.BD.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D0.BA.D0.BE.D0.B2.D0.B8.D0.B5"></span>Доцно средновековие</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=11" title="Уреди го одделот „Доцно средновековие“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=11" title="Уреди изворен код на одделот: Доцно средновековие"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Света_војна"><span id=".D0.A1.D0.B2.D0.B5.D1.82.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Света војна</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=12" title="Уреди го одделот „Света војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=12" title="Уреди изворен код на одделот: Света војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Крстоносни_војни"><span id=".D0.9A.D1.80.D1.81.D1.82.D0.BE.D0.BD.D0.BE.D1.81.D0.BD.D0.B8_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B8"></span>Крстоносни војни</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=13" title="Уреди го одделот „Крстоносни војни“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=13" title="Уреди изворен код на одделот: Крстоносни војни"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B8" title="Крстоносни војни">Крстоносни војни</a></div> <p><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B8" title="Крстоносни војни">Крстоносните војни</a> претставуваат серија од кампањи и воени походи започнати кон крајот на [[<a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:11&action=edit&redlink=1" class="new" title="Предлошка:11 (страницата не постои)">Предлошка:11</a> век]], со религиозен карактер од страна на христијанското население во <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a>, под покровителство на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Римокатоличка црква">Римокатоличката црква</a> и <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0" title="Папа">папата</a>. Овие походи главно биле поткренети против <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC" title="Ислам">муслиманското</a> население на <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA" class="mw-redirect" title="Блиски Исток">Блискиот Исток</a>, како и против <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B8" title="Евреи">евреите</a>, руските и грчките православни христијани, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%86%D0%B8" title="Монголци">монголците</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Катарство">катарството</a> и политичките противници на папата<sup id="cite_ref-OHC_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-OHC-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:Krak_des_chavaliers_plaine.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Krak_des_chavaliers_plaine.jpg/220px-Krak_des_chavaliers_plaine.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Krak_des_chavaliers_plaine.jpg/330px-Krak_des_chavaliers_plaine.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Krak_des_chavaliers_plaine.jpg/440px-Krak_des_chavaliers_plaine.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1371" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BA_%D0%B4%D0%B5_%D0%A8%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B5" title="Крак де Шевалие">Крак де Шевалие</a></figcaption></figure> <p>Особено важно место за започнувањето на Крстоносните војни има т.н. заштита на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8" class="mw-redirect" title="Свети Земји">Светите Земји</a> и <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC" title="Ерусалим">Ерусалим</a>, односно протерување на муслиманското население од тие простори и воспоставување на христијанска власт врз тие територии. Крстоносците се ангажирале со учество на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B7" title="Витез">витези</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B8" class="mw-redirect" title="Монаси">монаси</a> и редовна војска кои ќе војуваат против <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B8" title="Арапи">арапите</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="Маври">маврите</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BB%D1%9F%D1%83%D1%86%D0%B8" title="Селџуци">Турците - селџуци</a>. Од борбите против муслиманите сите очекувале дека од страна на <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3" title="Бог">Бог</a> по нивната смрт ќе добијат место во Рајот, а селаните ќе бидат ослободени од своите зависности. Во процесот на развивање на државите и народите од <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Западна Европа">Западна Европа</a> се појавиле католички професионални војници – кои најмногу ни се познати како витези. <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D0%A3%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD_II" title="Папа Урбан II">Папа Урбан II</a> прв ја претставил пред широката јавност идејата за крстоносна војна кон Светите Земји изрекувајќи ги зборовите „<i>Бог тоа го сака</i>“. </p><p>Точниот број на крстоносните походи сѐ уште е непознат. Освен официјалните девет крстоносни походи, исто така биле спроведени и множество други крстоносни походи во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="mw-disambig" title="Палестина">Палестина</a>, но и во централна <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a> и <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Шпанија">Шпанија</a>. Може да се каже дека крстоносните походи продолжиле до <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0" title="Ренесанса">ренесансата</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Реформација">реформацијата</a>, кога политичката и религиозната клима во Европа станала многу поразлична од онаа во текот на средниот век. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реконквиста"><span id=".D0.A0.D0.B5.D0.BA.D0.BE.D0.BD.D0.BA.D0.B2.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B0"></span>Реконквиста</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=14" title="Уреди го одделот „Реконквиста“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=14" title="Уреди изворен код на одделот: Реконквиста"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0" title="Реконквиста">Реконквиста</a></div> <p>Реконквиста претставува период на протерување на <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B8" title="Арапи">арапските</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="Маври">Маври</a> од <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2" title="Пиринејски Полуостров">Пиринејскиот Полуостров</a> од страна на <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Христијанство">христијанското население</a> во <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Шпанија">Шпанија</a> и <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Португалија">Португалија</a>. Периодот на Реконквистата траел вкупно 774 години. Борбата околу престолот во почетокот на <a href="/wiki/VIII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="VIII век">VIII век</a> помеѓу <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%B8" title="Визиготи">Визиготите</a> кои владееле со Пиринејскиот Полуостров им овозможила на муслиманските <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B8" title="Маври">Маври</a> на навлезат на <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">европска</a> почва преку претходно освоената <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Северна Африка">Северна Африка</a>. По само три години, Маврите во <a href="/wiki/714" title="714">714</a> година освоиле голем дел од полуостровот. По инвазијата на полуостровот, тие продолжиле кон <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Северна Шпанија (страницата не постои)">север</a>, каде војувале со државата на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B7%D0%B8" title="Каролинзи">Каролинзите</a>. Муслиманите стигнале до градот <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B0%D1%82%D1%98%D0%B5" title="Поатје">Поатје</a>, каде во <a href="/wiki/732" title="732">732</a> година биле поразени во <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9F%D0%BE%D0%B0%D1%82%D1%98%D0%B5" title="Битка кај Поатје">Битката кај Поатје</a> од страна на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B5%D0%BB" title="Карло Мартел">Карло Мартел</a>. </p><p>Во времето кога Маврите навлегле на полуостровот, малобројното <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%B8" title="Визиготи">визиготско население</a> се повлекло кон планинските предели на <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Астурија">Астурија</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кантабрија">Кантабрија</a>, каде подоцна го основале <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%90%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кралство Астурија (страницата не постои)">Кралството Астурија</a>. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%BE_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Карло Велики">Карло Велики</a> основал т.н. <i><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шпанска марка (страницата не постои)">Шпанска марка</a></i> која претставувала погранична зона и нејзината цел била да го сопре напредувњето на <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B8" title="Арапи">Арапите</a> кон внатрешноста на <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a>. </p><p><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9A%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Битка кај Ковандога (страницата не постои)">Битката кај Ковандога</a>, која се одиграла во <a href="/wiki/720" title="720">720</a> година го означила почетокот на Реконквистата. По битката, Дон Пелајо бил прогласен за крал на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%B8" title="Визиготи">Визиготите</a>. По неговата смрт во <a href="/wiki/737" title="737">737</a> година, неговиот наследник Алфонсо I повторно покренал подход против Маврите, напредувајќи кон <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0_%D0%A0%D0%B8%D0%BE%D1%85%D0%B0" title="Ла Риоха">Ла Риоха</a> и реката <a href="/wiki/%D0%94%D1%83%D0%B5%D1%80%D0%BE" title="Дуеро">Дуеро</a>. </p><p>Кон крајот на <a href="/wiki/IX_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="IX век">IX век</a>, западниот дел од т.н. <i>Шпанска марка</i> станал дел од новосоздаденото <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Кралство Навара">Кралство Навара</a> кое ги опфаќала <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect mw-disambig" title="Баскија">Баскија</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Памплона (страницата не постои)">Памплона</a> и <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD" title="Арагон">Арагон</a>. Од нејзината десна страна било создадено <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Грофовија Барселона (страницата не постои)">Грофовија Барселона</a>. <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кралство Астрија (страницата не постои)">Кралство Астрија</a> до <a href="/wiki/1000" title="1000">1000</a> година било поделено помеѓу <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD" title="Кралство Леон">Кралство Леон</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%99%D0%B0" title="Кралство Кастиља">Кралство Кастиља</a>. </p><p>Во текот на <a href="/wiki/X_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="X век">X век</a>, христијанските кралства само ја шириле својата територија на сметка на Маврите. Астурските кралеви <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B4%D0%BE%D1%9A%D0%BE_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ордоњо I (страницата не постои)">Ордоњо I</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BE_III_%D0%90%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфонсо III Астурски (страницата не постои)">Алфонсо III Астурски</a> ја потврдувале својата позиција покрај граицата со Арапите. Во <a href="/wiki/913" title="913">913</a> година било создадено <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD" title="Кралство Леон">Кралство Леон</a>, време кога кралевите на <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Астурија">Астурија</a> ја преместиле престолнината од <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%B2%D0%B8%D0%B5%D0%B4%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Овиедо (страницата не постои)">Овиедо</a> во <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD_(%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Леон (град) (страницата не постои)">Леон</a>. Во <a href="/wiki/931" title="931">931</a> година, грофот <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD_%D0%93%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фернан Гонсалес (страницата не постои)">Фернан Гонсалес</a> Кастиља ја претворил во грофовија независна од Леон. Во исто време ја добил титулата крал на Кастиља, според многу <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B2%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Тврдина">тврдини</a> (<a href="/wiki/%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BA" title="Шпански јазик">шпански</a>: <i>castillos</i>) кои се наоѓале на овие простори. Во следните години кралството се проширило на сметка на Леон. </p><p>Во средината на <a href="/wiki/X_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="X век">X век</a>, христијанските земји ги опфаќале <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD_(%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Леон (град) (страницата не постои)">Леон</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Астурија">Астурија</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Галисија">Галисија</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%99%D0%B0" class="mw-redirect" title="Кастиља">Кастиља</a>, како и делови од <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect mw-disambig" title="Баскија">Баскија</a> и <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Навара">Навара</a>. <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рамиро II (страницата не постои)">Рамиро II</a> продолжил со проширување на христијанските земји кон југ на сметка на муслиманските <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%B8" title="Арапи">Арапи</a>. Во времето на Алфонсо V, на Леон му биле изречени посебни закони, а во исто време се грижел и за останатите делови кои биле освоени. Кастиља благодарение на <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD_%D0%93%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фернан Гонсалес (страницата не постои)">Фернан Гонсалес</a> кој ја искористил смртта на Рамир II, успеала да ги утврди своите граници и да стане независна. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%99%D0%B0" class="mw-redirect" title="Кастиља">Кастиља</a> настанала на самата граница на <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%90%D1%81%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кралство Астурија (страницата не постои)">Кралство Астурија</a>. Територеијата била населена од Баскијци. До <a href="/wiki/XIII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XIII век">XIII век</a>, Леон и Кастиља на повеќепати биле соединувани и повторно разделувани. Конечно, во <a href="/wiki/1230" title="1230">1230</a> година дошло до последно обединување на Кастиља и Леон, кога <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_III_%D0%BE%D0%B4_%D0%9A%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%99%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фернандо III од Кастиља (страницата не постои)">Фернандо III од Кастиља</a> го наследил Кралството Кастиља во <a href="/wiki/1217" title="1217">1217</a> година, а во <a href="/wiki/1230" title="1230">1230</a> година го наследува Леон од својот татко <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BE_IX&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфонсо IX (страницата не постои)">Алфонсо IX</a>. </p><p>Што се однесува до муслиманскиот свет, сè додека тие останале единствени помеѓу себе, христијаните не можеле ништо да направат туку само да ја чуваат својата територија. Во <a href="/wiki/1034" title="1034">1034</a> година дошло до распаѓање на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82" class="mw-redirect" title="Кордопски калифат">Кордопскиот халифат</a>, кој бил поделен на повеќе од дваесет мали држави. По опва, христијаните добиле можност за побрзо напредување кон јужниот дел на полуостровот. </p><p>Во текот на Реконквистата, голем број на монаси започнале да ја проповедат војната против шпанските муслимани. Еден од најзначајниот поход бил оној на <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D1%98%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B4_%D0%A2%D1%83%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рајмонд Тулиски (страницата не постои)">Рајмонд Тулиски</a> од <a href="/wiki/1085" title="1085">1085</a> година. Во текот на <a href="/wiki/XI_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XI век">XI век</a>, голем дел од христијанските земји на полуостровот припаѓале на двајца кралеви, Алфонсо VI- крал на Кастиља и Леон и Санчу Рамирези- крал на Арагон и Навара. Овие два крала, заедно со <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D0%B7%D0%B8" title="Французи">француските</a> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B7" title="Витез">витези</a> презеле голема офанзива против муслиманските таифи. Во <a href="/wiki/1085" title="1085">1085</a> година, Алфонсо VI го освоил градот <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BE" title="Толедо">Толедо</a>, град кој бил голем културен центар на муслиманскиот5 свет. Во следните години, овие два крала постојано војувале со муслиманите, и постепено ја слабееле нивната држава. Во тоа време, славниот јунак Родриго Дијаз де Вивара, меѓу муслиманите познат како <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB_%D0%A1%D0%B8%D0%B4" title="Ел Сид">Ел Сид</a>, ја освоил <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Валенсија">Валенсија</a>. Во меѓувреме, освен војната против муслиманите, постоеле и повремени војни помеѓу самите христијани. Ова значително ја оспорило Реконквистата. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:La_Rendici%C3%B3n_de_Granada_-_Pradilla.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/La_Rendici%C3%B3n_de_Granada_-_Pradilla.jpg/300px-La_Rendici%C3%B3n_de_Granada_-_Pradilla.jpg" decoding="async" width="300" height="192" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/La_Rendici%C3%B3n_de_Granada_-_Pradilla.jpg/450px-La_Rendici%C3%B3n_de_Granada_-_Pradilla.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/La_Rendici%C3%B3n_de_Granada_-_Pradilla.jpg/600px-La_Rendici%C3%B3n_de_Granada_-_Pradilla.jpg 2x" data-file-width="8133" data-file-height="5210" /></a><figcaption><i>La rendición de Granada</i> (1882) од <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BB%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Франсиско Прадила (страницата не постои)">Франсиско Прадила</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B8%D1%84%D0%B0" title="Таифа">Таифите</a> бргу заклучиле дека нивните противници се премногу силни, па затоа стапиле во сојуз со <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B8" class="mw-redirect" title="Алморавиди">Алморавидите</a>, народ кој владеел со <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Северна Африка">Северна Африка</a>. Со нивна помош, муслиманите ги принудиле на <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BE_VI&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфонсо VI (страницата не постои)">Алфонсо VI</a> да се повлече кон север во градот <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ларида (страницата не постои)">Ларида</a> и <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Валенсија">Валенсија</a>. Меѓутоа, многу бргу муслиманскиот сојуз се распаднал, па ова било повод за нов поход кон јужниот дел на полуостровот. <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BE_I_%D0%BE%D0%B4_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD_%D0%B8_%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфонсо I од Арагон и Навада (страницата не постои)">Алфонсо I од Арагон и Навада</a>, во <a href="/wiki/1118" title="1118">1118</a> година ја освоил <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%B0" title="Сарагоса">Сарагоса</a>, а грофот на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Барселона">Барселона</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%80_III&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рамон Беренгер III (страницата не постои)">Рамон Беренгер III</a> ги освоил регионите кои се наоѓале околу <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B5" class="mw-redirect" title="Средоземје">Средоземјето</a>, а самиот остров <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Мајорка">Мајорка</a> го опљачкал. Пои триесе години, Алфонсо VII ги зазел <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B0" title="Кордоба">Кордоба</a> и <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Алмерија">Алмерија</a>. Во <a href="/wiki/1150" title="1150">1150</a> година <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%80_IV&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рамон Беренгер IV (страницата не постои)">Рамон Беренгер IV</a> се венчал со <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BB%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Петронила од Арагон (страницата не постои)">Петронила од Арагон</a>, ќерка на Рамир II со кое дошло до обединување на двете кралства. </p><p>Во <a href="/wiki/1125" title="1125">1125</a> година, берберското племе <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%BC%D0%BE%D1%85%D0%B0%D0%B4%D0%B8" class="mw-redirect" title="Алмохади">Алмохади</a> ја зазела <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Северна Африка">Северна Африка</a>, а Алморавидите биле прогонети. Така, муслиманското население од Пиринејскиот Полуостров ги повикале на помош новите владетели на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D1%84%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Северна Африка">Северна Африка</a>. Во <a href="/wiki/1146" title="1146">1146</a> година стигнале на полуостровот и ги освоиле сите територии кои претходно ги освоил <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BE_VII&action=edit&redlink=1" class="new" title="Алфонсо VII (страницата не постои)">Алфонсо VII</a>. </p><p>Кастиљскиот крал <a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BE_VIII" title="Алфонсо VIII">Алфонсо VIII</a> и неговиот вујко <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_II_%D0%BE%D0%B4_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фернандо II од Леон (страницата не постои)">Фернандо II од Леон</a> покренале нов поход кон муслиманите. Во <a href="/wiki/1195" title="1195">1195</a> година, во Битката кај Аларкос, војската на Алфонсо VIII доживеала тежок пораз. Во наредните години, и двете години се спремале за одлучувачката битка која се случила на <a href="/wiki/16_%D1%98%D1%83%D0%BB%D0%B8" title="16 јули">16 јули</a> <a href="/wiki/1212" title="1212">1212</a> година, позната како <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9B%D0%B0%D1%81_%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81_%D0%B4%D0%B5_%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%B0" title="Битка кај Лас Навас де Толоса">Битка кај Лас Навас де Толоса</a>. Во битката, муслиманите претрпиле тежок пораз. </p><p>По оваа голема победа, христијанските земји започнале да војуваат меѓусебно. Процесот на Реконквиста продолжил по <a href="/wiki/1230" title="1230">1230</a> година. Фердинанд III, крал на Леон и Кастиља во <a href="/wiki/1236" title="1236">1236</a> година ја зазел <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B0" title="Кордоба">Кордоба</a>, а во <a href="/wiki/1248" title="1248">1248</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%99%D0%B0" title="Севиља">Севиља</a>. <a href="/w/index.php?title=%D0%8F%D0%B5%D1%98%D0%BC%D0%B8_I_%D0%90%D1%80%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Џејми I Арагонски (страницата не постои)">Џејми I Арагонски</a> ги освоил <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%98%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Мајорка">Мајорка</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Менорка">Менорка</a> и <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Валенсија">Валенсија</a>. Последен <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Битка кај Гранада">паднал градот</a> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="Гранада">Гранада</a> во <a href="/wiki/1492" title="1492">1492</a> година, под раководство на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B8" title="Католички кралеви">Католичките кралеви</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Големата_повелба"><span id=".D0.93.D0.BE.D0.BB.D0.B5.D0.BC.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.BF.D0.BE.D0.B2.D0.B5.D0.BB.D0.B1.D0.B0"></span>Големата повелба</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=15" title="Уреди го одделот „Големата повелба“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=15" title="Уреди изворен код на одделот: Големата повелба"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0" class="mw-redirect" title="Големата повелба">Големата повелба</a></div> <p>Во јуни 1215 година англискиот крал <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%91%D0%B5%D0%B7%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D0%BE%D1%82" title="Јован Безземниот">Јован</a> под притисок на бунтовничките барони бил принуден да ја потпише <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Големата повелба за правата">Големата повелба за правата</a> (латински: Magna Carta Libertatum). Со неа се ограничела моќта на монархот, а обичните луѓе се стекнале со права, со што започнале да се развиваат идеите за слобода и демократија. Magna Carta во буквален превод значи Голема карта.оваа карта била пример за создаванје на други подобри декларации .од оваа декларациа се создала и универзалната декларација </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Стогодишна_војна"><span id=".D0.A1.D1.82.D0.BE.D0.B3.D0.BE.D0.B4.D0.B8.D1.88.D0.BD.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Стогодишна војна</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=16" title="Уреди го одделот „Стогодишна војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=16" title="Уреди изворен код на одделот: Стогодишна војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%88%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Стогодишна војна">Стогодишна војна</a></div> <p><b>Стогодишната војна</b> е името на серија вооружени конфликти помеѓу <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Англија">Англија</a> и <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Франција">Франција</a> кои траеле од <a href="/wiki/1337" title="1337">1337</a> година до <a href="/wiki/1453" title="1453">1453</a> година. Воените судири главно се водиле во <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Франција">Франција</a>. </p><p>Првата голема победа на Англичаните се случила во <a href="/wiki/1340" title="1340">1340</a> година. По ова, тие навлегле во <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-disambig" title="Северна Франција">северна Франција</a> и веднаш постигнале уште една голема победа наречена <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Битката кај Креси (страницата не постои)">Битката кај Креси</a> во <a href="/wiki/1346" title="1346">1346</a> година. Англичаните, кои имале околу 9.000 војници, ги разбиле француските војници кои биле околу 30.000 на број. Главна причина за поразот на Франција се согледува во англиските стрелци со лак, наспроти француската коњаница. По десет години од Битката кај Креси, двете армии повторно одвиле голема битка позната како Битката кај Поатеа. На истиот начин, англиските војски повторно ги поразиле француските витези. Новиот француски крал, <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD_II_%D0%94%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BE%D1%82" class="mw-redirect" title="Јован II Добриот">Јован II Добриот</a> бил заробен, и останатиот дел од својот живот го поминал во Англија. Негов наследник бил <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%BB_V" class="mw-redirect" title="Шарл V">Шарл V</a>, кој раководил до <a href="/wiki/1380" title="1380">1380</a> година. Последиците од Поатеа биле многу тешки за Франција. Во <a href="/wiki/1358" title="1358">1358</a> година избувнало востание во <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B7" title="Париз">Париз</a> на чело со <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%82%D1%98%D0%B5%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%B5%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Етјен Марсел (страницата не постои)">Етјен Марсел</a>. Во <a href="/wiki/1360" title="1360">1360</a> година французите биле принудени да потпишат договор во <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бретини (страницата не постои)">Бретини</a> со кој англискиот крал Едвард се откажал од француската корона, но за своја сметка ја добил цела југозападна Франција, места каде претходно се наоѓале англиските територии. </p><p>Војните продолжиле во <a href="/wiki/1369" title="1369">1369</a> година кога на чело на француските војски застанал <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%94%D1%83%D0%B3%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бертран Дугеклен (страницата не постои)">Бертран Дугеклен</a>. Тој направил нова тактика со која од функција ги отфрлил тешковооружените витези и ги заменил со лесни одреди. Ги одбегнувал директните дејства со англиските стрелци и претпочитал партизански начин на војување. Како резултата на тоа, англиското присуство во Франција било повторно сведено само на неколку крајбрежни града. Но настанале нови внатрешни конфликти, како востание во <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Фландрија">Фландрија</a> поради тешките даноци (<a href="/wiki/1378" title="1378">1378</a>-<a href="/wiki/1382" title="1382">1382</a>), како и соперничките конфликти помеѓу Кабошиените и Арманеките. </p><p>Во почетокот на <a href="/wiki/XV_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XV век">XV век</a>, Англија повторно презела нови походи кон Франција. Во <a href="/wiki/1415" title="1415">1415</a> година, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8_V" title="Хенри V">Хенри V</a> навлегол во Франција, каде во <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%B0%D1%98_%D0%90%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D1%83%D1%80" title="Битка кај Азенкур">Битката кај Азенкур</a> се соочил со француската армија. Англичаните, иако биле пет пати помалку на број, сепак ги победиле француските позиции. <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Нормандија">Нормандија</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Пикардија">Пикардија</a> и <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B7" title="Париз">Париз</a> биле окупирани. <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8_V" title="Хенри V">Хенри V</a> добил можност и достап до управните органи на Франција и бил признат од страна на многу аристократи за наследник на душевно болниот <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%BB_VI" class="mw-redirect" title="Шарл VI">Шарл VI</a>. Веднаш по ова, <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Бургундија">Бургундија</a> влегла во сојуз со Англија. Во времето кога Хенри и Карло починале во <a href="/wiki/1422" title="1422">1422</a> година, Арманеките за француски крал го избрале <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%BB_VII" class="mw-redirect" title="Шарл VII">Шарл VII</a>, син на Шарл VI. Од другата страна, новиот англиски крал повторно претендирал за круната. Англичаните го опсадиле <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%BD" title="Орлеан">Орлеан</a>, кој во тоа време претставувал т.н. врата кон <a href="/wiki/%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Јужна Франција">јужна Франција</a>. Во <a href="/wiki/1429" title="1429">1429</a> година се настапила <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Јованка Орлеанка">Јованка Орлеанка</a>, седумнаесет годишна девојка која го убедувала француското население да се приклучи кон француската војска. Под нејзино раководство, тие го ослободиле Орлеан. Така, во <a href="/wiki/1429" title="1429">1429</a> година, Шарл VII бил прогласен за крал. Во <a href="/wiki/1431" title="1431">1431</a> година, <a href="/wiki/%D0%88%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0_%D0%9E%D1%80%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Јованка Орлеанка">Јованка Орлеанка</a> била заробена од страна на бургундите и била предадена на англичаните, а по ова таа била осудена за <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Ерес">ерес</a> од страна на религиозниот суд на Англија и изгорена како <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0" title="Вештерка">вештерка</a>. </p><p>И покрај тоа, подемот на Франција продолжил. Во <a href="/wiki/1436" title="1436">1436</a> година, Французите го зазеле Париз и Шарл VII ја добил титулата “<i>Победник</i>“. Тогаш тој ги поставил ѝ основите на обединетата француска монархија, со издавање на документот Прагматична санкција во <a href="/wiki/1438" title="1438">1438</a> година. Со него, тој создал самостојна француска црква која била подчинета на кралот, го вовел основниот данок таил, формирал постојана и платена војска. Последните војни помеѓу англичаните и французите биле во периодот од <a href="/wiki/1449" title="1449">1449</a> година до <a href="/wiki/1453" title="1453">1453</a> година и се одвивале во Нормандија и Аквитанија. Во тие битки биле вратени Руан и Бордо. Со победата на французите во Битката кај Кастион во <a href="/wiki/1453" title="1453">1453</a> година, англичаните се повлекле без да потпишат мировен договор. Оваа година се смета за крај на Стогодишната војна. По ова, само крадот Кале останал под англиска власт, сè до <a href="/wiki/1558" title="1558">1558</a> година. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ренесанса"><span id=".D0.A0.D0.B5.D0.BD.D0.B5.D1.81.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.B0"></span>Ренесанса</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=17" title="Уреди го одделот „Ренесанса“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=17" title="Уреди изворен код на одделот: Ренесанса"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ренесансата се смета за историско доба помеѓу средниот век и реформацијата. </p><p>Според вообичаениот опис, италијанската ренесанса од XV век, ширејќи се низ западна Европа, претставувала повторно поврзување на западот со класичната антика, преземањето на знаења—особено математика—од арапски, враќањето на експериментализмот, придавањето важност на квалитетот животот во сегашноста (како на пр. Ренесансен хуманизам), експлозијата на знаење како релузтат на изумувањето на печатарството и создавањето на новите техники во уметността, поезијата и архитектурата кои довеле до радикални промени во стилот и содржината на уметностите и книжевноста. Во овој период трговијата и истражувањата исто така земаат замав. Италијанската ренесанса често се смета за почетокот на „новиот век“. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Протестантска_реформација"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.BE.D1.82.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BD.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D1.80.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Протестантска реформација</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=18" title="Уреди го одделот „Протестантска реформација“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=18" title="Уреди изворен код на одделот: Протестантска реформација"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Протестантска реформација">Протестантска реформација</a></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Протестантство">Протестантство</a></div> <p>Во почетокот на <a href="/wiki/XVI_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XVI век">XVI век</a>, се создало движење против католичката црква коешто го започнал германскиот свештеник <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD_%D0%9B%D1%83%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Мартин Лутер">Мартин Лутер</a> и <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BB%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8" title="Улрих Цвингли">Улрих Цвингли</a> во <a href="/wiki/1517" title="1517">1517</a> година. Лутер се противел на политиката на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D0%B0" title="Папа">папата</a> на продавање проштални писма за гревовите, наречени индулгенции, како и на некои теолошки сфаќања на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Римокатоличка црква">католичката црква</a>. Повод за почеток на борбата за реформа на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Римокатоличка црква">католичката црква</a> било повторното продавање на индулгенции, наводно за прибирање средства за доградба на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Базилика Свети Петар">Базиликата Свети Петар</a> во <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Рим</a>. Во <a href="/wiki/1517" title="1517">1517</a> година на вратата на Витембершката црква ги истакнал своите "95 тези", според кои тој барал <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B5" title="Евангелие">Евангелието</a> да биде основен извор на христијанската вера, црквата да биде скромна, да нема многу празници, црковните обреди да се изведуваат на народен јазик, а не на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8" class="mw-redirect" title="Латински">латински</a> (ја превел <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Библија">Библијата</a>), свештениците да се свртат кон народот а не кон трупање на богатство, и да им се даде право на женидба. Движењето било наречено "Лутеранство", според неговото име. За истапувањето на Лутер против Католичката црква и против папата се расчуло низ цела <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Германија">Германија</a> и тој стекнал многу приврзаници од сите слоеви на населението. Но за неговото истапување разбрал и Римскиот Папа и веднаш јавно го осудил неговото учење како <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B5%D1%81" title="Ерес">Ерес</a> и побарал Лутер да се откаже од 95-те тези. </p><p>Лутер го одбил барањето, а Папата со <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D0%B0" class="mw-redirect" title="Папска була">папска була</a> (писмо) го исклучил од Католичката црква. Лутер не се уплашил од заканите на Папата, и јавно ја изгорел папската була на плоштад, како резултат на што дошло до раскнување на врските меѓу Лутер и Папата. Учењето на Лутер брзо се ширело низ цела <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Германија">Германија</a> опфаќајки ги сите слоеви на општеството. Преку реформа на црквата богатото граѓанство барало евтин а црква која би ги штитела нивните интереси, кнезовите барале одземање на имотите на Католичката црква, и таа да биде потчинета, а селаните и сиромашните граѓани барале освен црковна и реформа во општеството, да се ослободат од феудалната експлоатација. Меѓутоа реформацијата имала и свои противници. Освен папата, еден дел од благородништвото на чело со императорот не го прифатиле учењето на Лутер. На соборот во <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81" title="Вормс">Вормс</a> <a href="/wiki/1521" title="1521">1521</a> г. тоа било забрането, а Лутер бил прогонет. Тој се засолнал кај германските кнезови кои биле приврзаници на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Реформација">реформацијата</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Големите_географски_откритија"><span id=".D0.93.D0.BE.D0.BB.D0.B5.D0.BC.D0.B8.D1.82.D0.B5_.D0.B3.D0.B5.D0.BE.D0.B3.D1.80.D0.B0.D1.84.D1.81.D0.BA.D0.B8_.D0.BE.D1.82.D0.BA.D1.80.D0.B8.D1.82.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Големите географски откритија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=19" title="Уреди го одделот „Големите географски откритија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=19" title="Уреди изворен код на одделот: Големите географски откритија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BE%D1%82%D0%BA%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Големите географски откритија">Големите географски откритија</a></div> <p>Големите географски откритија (познати и како <i>ера на проучување</i>) претставуваат период од човечката историја кој започнал во <a href="/wiki/XV_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XV век">XV век</a> и продолжил сѐ до <a href="/wiki/XVII_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" class="mw-redirect" title="XVII век">XVII век</a>. Овој период се одликува со големи проучувања на океаните со цел барање на трговски партнери, со воспоставување на европски колонии во откриените земји и најважно со доминација на европските држави на светските мориња. Најбарани стоки на европските пазари биле <a href="/wiki/%D0%97%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%BE" title="Злато">златото</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%80%D0%BE" title="Сребро">среброто</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B0" title="Свила">свилата</a> и различни <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%87%D0%B8%D0%BD" title="Зачин">зачини</a>. Сето ова било иницирано од развојот на науаката во периодот на ренесансата. Тоа овозможило <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Западна Европа">еврпските држави</a> да конструираат нови и поиздржливи <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%B4_(%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BE)" title="Брод (пловило)">бродови</a> кои можеле да пловат и по мориња кои биле многу потешки за пловидба од Средоземното. Од друга страна, пак, напредокот во <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Астрономија">астрономијата</a> и <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Географија">географијата</a> овозможил полесна навигација низ морињата. </p><p>Меѓу најпознатите морепловци и истражувачи од тоа време се <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%84%D0%B5%D1%80_%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D1%83%D0%BC%D0%B1%D0%BE" title="Кристофер Колумбо">Кристофер Колумбо</a>, <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B4%D0%B5_%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Васко де Гама">Васко де Гама</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%BE_%D0%90%D0%BB%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%81_%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BB" title="Педро Алварес Кабрал">Педро Алварес Кабрал</a>, <a href="/wiki/%D0%8F%D0%BE%D0%BD_%D0%9A%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82" title="Џон Кабот">Џон Кабот</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%BE_%D0%9C%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD" title="Фернандо Магелан">Фернандо Магелан</a> и други. Новите типови на бродови кои во овој период биле конструирани од страна на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Португалија">Португалија</a> биле од типот <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Карак (страницата не постои)">карак</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B0" title="Каравела">каравела</a>. Тоа биле првите бродови кои можеле слободно да патуваат и низ <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Средоземно Море">Средоземно Море</a> и низ <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%BE_%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B5" title="Балтичко Море">Балтичко Море</a> и низ <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%9E%D0%BA%D0%B5%D0%B0%D0%BD" title="Атлантски Океан">Атлантскиот Океан</a>. Големите географски откритија дополнително придонеле врз развојот на науката и врз појават на нови идеи во времето на <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0" title="Ренесанса">ренесансата</a>. Тие дополнително влијаеле врз напредокот во <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Картографиј (страницата не постои)">картографијата</a>, навигацијата и бродоградбата. Новото мислење дека <a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0" class="mw-disambig" title="Земја">Земјата</a> има кружна форма ги натерало морепловците да започнат со својата пловидба кон <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA" title="Исток">исток</a>, за еден ден да се вратат кон истата точка од <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4" title="Запад">запад</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Просветителство"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.BE.D1.81.D0.B2.D0.B5.D1.82.D0.B8.D1.82.D0.B5.D0.BB.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Просветителство</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=20" title="Уреди го одделот „Просветителство“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=20" title="Уреди изворен код на одделот: Просветителство"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Просветителство">Просветителство</a></div> <p>Просветителството е духовно движење кое започнало некаде на крајот од XVII век. Ова движење имало влијание што се чувствувало и во XIX век. Целта на просветителството, како што и самиот збор кажува, е расветлување на тајните кои отсекогаш биле догма за човештвото. Тоа навлегло во речиси сите области на културата и духот. Носител на идеите на просветителството била граѓанската класа, која почнала да се еманципира уште во ренесансата. Токму затоа литературата во просветителството е антирелигиозна и антифеудална. Во услови кога апсолутизмот на владетелите во Европа со помошта на црквата ги потенцира класните антагонизми, граѓанската класа со својата материјална моќ и со интелектуалната супериорност се чувствувала повикана да го смени светот. Во литературата од овој период доминираат граѓански теми, додека класицизмот инсистира на литература која ќе го опише животот на дворот, односно аристократијата. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="XIX_век"><span id="XIX_.D0.B2.D0.B5.D0.BA"></span>XIX век</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=21" title="Уреди го одделот „XIX век“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=21" title="Уреди изворен код на одделот: XIX век"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Индустриска_револуција"><span id=".D0.98.D0.BD.D0.B4.D1.83.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B8.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D1.80.D0.B5.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Индустриска револуција</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=22" title="Уреди го одделот „Индустриска револуција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=22" title="Уреди изворен код на одделот: Индустриска револуција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Индустриска револуција">Индустриска револуција</a></div> <p>Индустриската револуција претставува периодот од крајот на XVIII век до почетокот на XIX век, кога се случиле големи промени во земјоделството, производството и транспортот, што имало голем ефект врз социоекономските и културни услови во Британија. Промените последователно се прошириле во Европа, Северна Америка, и евентуално низ целиот свет. Почетокот на Индустриската револуција означил голем пресврт во човечкото општество; речиси сите аспекти од секојдневниот живот биле променети на некој начин. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Француска_револуција"><span id=".D0.A4.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.86.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D1.80.D0.B5.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Француска револуција</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=23" title="Уреди го одделот „Француска револуција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=23" title="Уреди изворен код на одделот: Француска револуција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Француска револуција">Француска револуција</a></div> <p>Француската револуција е движење што ја потресила Франција меѓу 1789–1799 и претставува период на голема политичка и општествена промена во француската политичката историја, но и на Европа во целина. Во неа, француската структура на власта, претходно апсолутна монархија со феудални привилегии за аристократијата и католичкото свештенство, претрпела радикална промена во форми инспирирани од просветителските идеали на република, граѓанство и неотуѓиви права. Овие промени биле проследени со насилни немири, вклучувајќи и масовни погубувања и репресија за време на таканареченото Владеење на Теророт, како и со француските револуционерни војни, кои ќе зафатат голем дел од континентална Европа, со создавање на краткотрајни француски клиентски држави (сестрински држави) и менување на европските граници. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Обединување_на_Италија"><span id=".D0.9E.D0.B1.D0.B5.D0.B4.D0.B8.D0.BD.D1.83.D0.B2.D0.B0.D1.9A.D0.B5_.D0.BD.D0.B0_.D0.98.D1.82.D0.B0.D0.BB.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Обединување на Италија</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=24" title="Уреди го одделот „Обединување на Италија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=24" title="Уреди изворен код на одделот: Обединување на Италија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Обединување на Италија">Обединување на Италија</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Кримска_војна"><span id=".D0.9A.D1.80.D0.B8.D0.BC.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Кримска војна</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=25" title="Уреди го одделот „Кримска војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=25" title="Уреди изворен код на одделот: Кримска војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Кримска војна">Кримска војна</a></div> <p>Кримската војна започнала во 1853 година а завршила во 1856 година. Оваа војна се водела помеѓу Русија од една страна и Велика Британија, Франција, Кралство Пијемонт и Османлиското Царство од друга страна. Војната била започната од страна на Русија, позната како една од руско-турските војни за господарство на Блискиот Исток. Со парискиот договор, влијанието на Дунав било пренесено на сите големи сили како целина, било забрането влегување во Црно Море на воени бродови. Исто така големите сили се обврзиле дека ќе ја почитуваат независноста и територијалниот интегритет на Османлиското Царство. Самиот париски мировен договор бил срушен кога Франција била поразена од страна на Прусија. Русија тоа го искористила најмногу, Русија повторно ја формирала својата флота на Црно Море. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Француско-пруска_војна"><span id=".D0.A4.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.86.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.BE-.D0.BF.D1.80.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Француско-пруска војна</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=26" title="Уреди го одделот „Француско-пруска војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=26" title="Уреди изворен код на одделот: Француско-пруска војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Француско-пруска војна">Француско-пруска војна</a></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Империјализам"><span id=".D0.98.D0.BC.D0.BF.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0.D0.BB.D0.B8.D0.B7.D0.B0.D0.BC"></span>Империјализам</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=27" title="Уреди го одделот „Империјализам“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=27" title="Уреди изворен код на одделот: Империјализам"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Империјализам претставува стремеж за господарење над други народи, освојување и подјармување на други земји. Тоа е политичко однесување на една држава, кое претставува начин на вршење контрола или влијание врз странски ентитет со намера да се придобие или одржува како империја. Ова може да се врши преку директно територијално освојување или населување, или пак, преку индиректни методи на влијание врз политиката и економијата на одредени области. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Османлиско_Царство"><span id=".D0.9E.D1.81.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.BB.D0.B8.D1.81.D0.BA.D0.BE_.D0.A6.D0.B0.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Османлиско Царство</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=28" title="Уреди го одделот „Османлиско Царство“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=28" title="Уреди изворен код на одделот: Османлиско Царство"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Османлиско Царство">Османлиско Царство</a></div> <p>Османлиското Царство е мулти-етничка држава што постоела во периодот од 1299 до 1923 година. Таа е една од најголемите империи што било кога владееле со границите на Средоземното Море. Во својот зенит, таа се простирала на Анадолија, Блискиот Исток, делови од Северна Африка и југоисточна Европа. Била основана од племето на Турците Огуз во западна Анадолија, а на нејзино чело стоела Османската (или Отоманската) династија. Османската династија започнува од Осман I (неброејќи го неговиот татко Ертугрул), иако како династија не била прогласена сѐ до 1383 година кога Мурат I се самопрогласил за султан. До тогаш, владетелите се нарекувале бегови или поглавари. Според династијата, и народот се нарекувал Турци-Османлии. Османлиското Царство своето име го добила по својот основач, првиот султан Осман I. На турски јазик, Осман се вика Отоман (Uthmān) од каде иде и називот Отоманско Царство. Оваа империја постоела во периодот помеѓу 1299 година до 1923 година,кога била прогласена за република како Република Турција, [3] или вкупно 624 години. Во дипломатијата, многу често била нарекувана и Висока Порта или само Порта, кое води потекло од францускиот превод за зборот Баб'и'али (турски: Bâb-i-âlî) кое значи “висока капија“, според интегрирањето на империјата од Европа во Азија. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Хабсбуршко_Царство"><span id=".D0.A5.D0.B0.D0.B1.D1.81.D0.B1.D1.83.D1.80.D1.88.D0.BA.D0.BE_.D0.A6.D0.B0.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Хабсбуршко Царство</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=29" title="Уреди го одделот „Хабсбуршко Царство“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=29" title="Уреди изворен код на одделот: Хабсбуршко Царство"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D1%88%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Хабсбуршко Царство">Хабсбуршко Царство</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Руска_Империја"><span id=".D0.A0.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.98.D0.BC.D0.BF.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Руска Империја</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=30" title="Уреди го одделот „Руска Империја“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=30" title="Уреди изворен код на одделот: Руска Империја"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Руска Империја">Руска Империја</a></div> <p>Руската Империја произлегла од моќната средновековна држава Московија (Московска рус), владеена од наследниците на Иван IV како цареви. Иако империјата била официјално прогласена во 1721 г. од страна на цар Петар I, таа навистина се родила кога Петар станал цар во 1682. Петар бил згаден од назадноста на неговата земја, и затоа, пред да го заземе престолот, тој патувал по Европа, работејќи разни работи и занимања за да стекне искуство, како би можел да ја осовремени Московија. По војната на Балтикот во раните 1700-ти, Петар се зацврстил на крајбрежјето, и го основал градот кој ќе биде престолнина на државата во следните 200 години, Санкт Петербург. До крајот на XIX век империјата зафаќала површина од 22,400,000 км<sup>2</sup> (речиси 1/6 од копнената површина на светот); во тоа време нејзиниот единствен соперник била Британската Империја. Меѓутоа во тоа време, најголемиот дел од населението живеело во европска Русија. Во Руската Империја живееле повеќе од 100 различни етнички групи, со тоа што русите биле мнозинство, со околу 45% од населението. </p><p>Руската Империја била наследна апсолутна монархија на чие чело стоел автократскиот император (царот) од династијата Романови. Руското православие била официјална државна религија која била контролирана од царот преку Светиот Синод. Поданиците на Руската Империја биле поделени цо сословја, или општествени класи како благородништво(дворјанство), свештенство, трговци, козаци и селани. Сибирските и централноазиските народи биле официјално регисрирани како инородци (несловени, буквално: „луѓе со друго потекло“). Малиот државен печат на Руската Империја </p><p>По падот на монархијата по Февруарската револуција во 1917 год, Русија била прогласена за република од страна на Привремената влада. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Француско_Царство"><span id=".D0.A4.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.86.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.BE_.D0.A6.D0.B0.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Француско Царство</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=31" title="Уреди го одделот „Француско Царство“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=31" title="Уреди изворен код на одделот: Француско Царство"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Францускка империја (страницата не постои)">Францускка империја</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Британска_Империја"><span id=".D0.91.D1.80.D0.B8.D1.82.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.98.D0.BC.D0.BF.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Британска Империја</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=32" title="Уреди го одделот „Британска Империја“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=32" title="Уреди изворен код на одделот: Британска Империја"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Британска Империја">Британска Империја</a></div> <p>Британската Империја била најраспространетото царство во историјата на светот. Настанала во XVI век и траела сѐ до втората половина на XX век. Во 1921 година, помеѓу 470 и 570 милиони луѓе живееле во царството, односно една четвртина од тогашното население во светот. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Холандско_Царство"><span id=".D0.A5.D0.BE.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D1.81.D0.BA.D0.BE_.D0.A6.D0.B0.D1.80.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.BE"></span>Холандско Царство</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=33" title="Уреди го одделот „Холандско Царство“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=33" title="Уреди изворен код на одделот: Холандско Царство"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Холандска империја (страницата не постои)">Холандска империја</a></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="1914-1991">1914-1991</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=34" title="Уреди го одделот „1914-1991“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=34" title="Уреди изворен код на одделот: 1914-1991"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Прва_светска_војна"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B2.D0.B0_.D1.81.D0.B2.D0.B5.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Прва светска војна</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=35" title="Уреди го одделот „Прва светска војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=35" title="Уреди изворен код на одделот: Прва светска војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Прва светска војна">Прва светска војна</a></div> <p>Првата светска војна е <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Светски конфликт (страницата не постои)">светски конфликт</a> што се одвива од <a href="/wiki/1914" title="1914">1914</a> до <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a> година и започнува во <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a>. Првата светска војна претставува одлучувачко раскрстување со Стариот Светски поредок, обележувајќи ја пропаста на <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" class="mw-redirect" title="Апсолутизам">апсолутистичката</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Монархија">монархија</a> во Европа. Војната ќе се покаже како катализатор за <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_(1917)" class="mw-redirect" title="Руска револуција (1917)">Руската револуција</a> која понатаму ќе инспирира револуции во земји како <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Кина">Кина</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B0" title="Куба">Куба</a> и ќе ја постави основата за <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Студена војна">Студената војна</a> меѓу <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">Советскиот Сојуз</a> и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%90%D0%94" class="mw-redirect" title="САД">Соединетите Американски Држави</a>. Поразот на <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Германија">Германија</a> во војната и неуспехот да се решат некои од причините за Големата војна поставуваат основа за раст на <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Национален социјализам (страницата не постои)">националниот социјализам</a> и неговиот конечен резултат - избувнувањето на <a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Втора светска војна">Втората светска војна</a> во 1939 година. Војната исто така на големо ја зголемува употребата на масовна индустријализација како база за нова форма на војување што се потпира целосно на <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Технологија">технологија</a> и вовлекува цивили како никогаш порано. Прва светска војна станува позната како <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рововска војна (страницата не постои)">рововска војна</a>, каде што голем број на војници се врзани за рововите и не можат да се движат многу заради напнатоста на одбраната. Ова е посебно вистинито за <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%A4%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Западен Фронт (страницата не постои)">Западниот Фронт</a>. Преку 9 милиони луѓе умираат на бојното поле и уште приближно толку на домашниот фронт како последица на недостаток на храна, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B4" title="Геноцид">геноцид</a> и битка на земја. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Руска_револуција"><span id=".D0.A0.D1.83.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D1.80.D0.B5.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Руска револуција</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=36" title="Уреди го одделот „Руска револуција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=36" title="Уреди изворен код на одделот: Руска револуција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Руска револуција">Руска револуција</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Февруарска_револуција"><span id=".D0.A4.D0.B5.D0.B2.D1.80.D1.83.D0.B0.D1.80.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D1.80.D0.B5.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Февруарска револуција</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=37" title="Уреди го одделот „Февруарска револуција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=37" title="Уреди изворен код на одделот: Февруарска револуција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B2%D1%80%D1%83%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Февруарска револуција">Февруарска револуција</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Октомвриска_револуција"><span id=".D0.9E.D0.BA.D1.82.D0.BE.D0.BC.D0.B2.D1.80.D0.B8.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D1.80.D0.B5.D0.B2.D0.BE.D0.BB.D1.83.D1.86.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Октомвриска револуција</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=38" title="Уреди го одделот „Октомвриска револуција“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=38" title="Уреди изворен код на одделот: Октомвриска револуција"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%82%D0%BE%D0%BC%D0%B2%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Октомвриска револуција">Октомвриска револуција</a></div> <p>Октомвриската револуција (позната и како Болшевичка револуција) е втората фаза на Руската револуција од 1917. Првата фаза на Руската револуција започна со Февруарската револуција во истата година. Револуцијата ја кренаа руските болшевици на чело со Владимир Ленин и Лав Троцки. На почетокот, овој настан се нарекуваше Октомвриско востание или Востанието од 25-ти, на пример, во првите изданија на севкупните дела на Ленин. Неговиот официјален назив, Голема октомвриска социјалистичка револуција потекнува од прославата на 10-годишнината од револуцијата во 1927. Резултатот од револуцијата беше воведување на еднопартиска власт на комунистите и реорганизација на претходното Руско царство во Сојуз на Советските Социјалистички Републики. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Версајски_договор"><span id=".D0.92.D0.B5.D1.80.D1.81.D0.B0.D1.98.D1.81.D0.BA.D0.B8_.D0.B4.D0.BE.D0.B3.D0.BE.D0.B2.D0.BE.D1.80"></span>Версајски договор</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=39" title="Уреди го одделот „Версајски договор“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=39" title="Уреди изворен код на одделот: Версајски договор"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Версајски договор">Версајски договор</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Големата_криза_од_1929_г."><span id=".D0.93.D0.BE.D0.BB.D0.B5.D0.BC.D0.B0.D1.82.D0.B0_.D0.BA.D1.80.D0.B8.D0.B7.D0.B0_.D0.BE.D0.B4_1929_.D0.B3."></span>Големата криза од 1929 г.</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=40" title="Уреди го одделот „Големата криза од 1929 г.“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=40" title="Уреди изворен код на одделот: Големата криза од 1929 г."><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Поврзано: <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_1929" class="mw-redirect" title="Големата криза од 1929">Големата криза од 1929</a></div> <p>Големата криза била драматичен светски економски пад којшто ги зафатил речиси сите западноевропски и северноамерикански држави. Почетокот на Големата криза се поврзува со падот на берзата во Њујорк на 29 октомври 1929 година, познат како Црн вторник. Кризата имала уништувачки ефекти и во индустриските земји како и во оние кои извезувале суровини за нив. Меѓународната трговија стрмоглаво опаднала, како и личните примања, даночните приходи, цените и профитот. Големите градови низ целиот свет биле особено погодени, особено оние со развиена <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Тешка индустрија">тешка индустрија</a>. Градежништвото речиси запрело во многу земји. Земјоделството настрадало поради падот на цените на производите од 40%-60%. Соочувајќи се со опаѓачка побарувачка и без многу алтернативни извори на работа, областите на примарната индустрија (земјоделство, рударство, шумарство и сл.) настрадале исто така. </p><p>Големата криза завршила во различни земји во различно време: дното на кризата било во раните 1930-ти, а опоравувањето почнало да се чувствува после 1935, а некаде и подоцна. Во многу земји биле развиени државни програми за помош, а речиси во сите земји настанале политички пресврти како резултат на општото незадоволство. Очајните граѓани често се свртувале кон радикалните политички опции - леви или десни, и национални демагози како што биле Адолф Хитлер во Германија и Бенито Мусолини во Италија, што било и вовед во Втората светска војна во 1939. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Втора_светска_војна"><span id=".D0.92.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.B0_.D1.81.D0.B2.D0.B5.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Втора светска војна</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=41" title="Уреди го одделот „Втора светска војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=41" title="Уреди изворен код на одделот: Втора светска војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Втора светска војна">Втора светска војна</a></div> <p>Втората светска војна е глобален вооружен конфликт што почнал на 7 јули 1937 година во Азија, и на 1 септември 1939 во Европа и траел до 8 мај 1945 во Европа со капитулацијата на Германија , а до 15 август 1945 во Азија со капитулацијата на Јапонија. Втората светска војна ги зафатила мнозинството на земји во светот на секој населен континент. Речиси сите земји што биле вклучени во Првата светска војна биле инволвирани и во Втората светска војна. Таа е најголемиот и најскапиот вооружен конфликт во светската историја. </p><p>Се претпоставува дека до 1945 година околу 57 милион луѓе загинале во војната, вклучувајќи геноцид како што е Холокаустот. Втората светска војна е пример за тотална војна, каде што се вклучени и фронтот и бомбардирањето на цивили. Атомската бомба, млазниот авион и радарот се само некои од изумите за време на војната. </p><p>Поствоена Европа била поделена на Западна и Советска сфера на влијание. Првата доживеала економска реконструкција преку Маршаловиот план, додека пак источните земји станале сателити на СССР. Во воена смисла, Западна Европа, во најголем дел била инкорпорирана во НАТО, а Источна Европа во Варшавскиот пакт, сојузи меѓу кои се водела подоцна Студената војна. Во Азија, американската воена окупација на Јапонија довела до нејзина вестернизација, додека пак Кина била поделена на комунистичка Народна Република Кина и националистичка Република Кина (Тајван) по кинеската социјалистичка револуција во 1949. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Студена_војна"><span id=".D0.A1.D1.82.D1.83.D0.B4.D0.B5.D0.BD.D0.B0_.D0.B2.D0.BE.D1.98.D0.BD.D0.B0"></span>Студена војна</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=42" title="Уреди го одделот „Студена војна“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=42" title="Уреди изворен код на одделот: Студена војна"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Студена војна">Студена војна</a></div> <p>Студената војна бил период на конфликти, тензија и натпревар помеѓу САД и СССР и нивните сојузници од времето по Втората светска војна до раните 1990-ти. Во текот на овој период, соперништвото помеѓу двете велесили се одвивало на повеќе полиња: воени сојузи, идеологија, психологија, шпиунажа, технолошка надмоќ, освојување на вселената, огромни трошоци за одбрана, огромни конвенционални и јадрени воени потенцијали, и многу посредни војни. Иако никогаш не дошло до директен воен судир меѓу двете велесили САД и СССР, во текот на половина век постојано се зголемувале воените сили и политичките борби за поддршка ширум светот, при што и обете страни настојувале да ја обезбедат поддршката од останатите земји. Така во еден период, речиси сите земји во светот биле или сојузници, или поддржувачи на една од двете велесили. Неколкупати доаѓало до тензии кои се заканувале да прераснат во нова светска војна: Блокадата на Берлин во (1948-49.), Корејската војна (1950-53.), Виетнамската војна (1959-75.), Кубанската криза со јадрени проектили (1962.) и Советско-Авганистанската војна (1979-89.). </p><p>Студената војна завршила во доцните 1980-ти, кога претседателите Михаил Горбачов од СССР и Роналд Реган од САД одржале низа состаноци на кои постигнале договор за меѓусебна толеранција, намалување на воените потенцијали и прекинување на непријателствата. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="НАТО"><span id=".D0.9D.D0.90.D0.A2.D0.9E"></span>НАТО</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=43" title="Уреди го одделот „НАТО“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=43" title="Уреди изворен код на одделот: НАТО"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A2%D0%9E" title="НАТО">НАТО</a></div> <p>Северноатлантската Алијанса е мегународна безбедносна организација која била создадена со потпишувањето на <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%B0%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Североатлански договор (страницата не постои)">североатланскиот договор</a> на <a href="/wiki/4_%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%BB" title="4 април">4 април</a> <a href="/wiki/1949" title="1949">1949</a> година. Седиштето на НАТО се наоѓа во <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%BB" title="Брисел">Брисел</a>, <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Белгија">Белгија</a> и организацијата претставува систем за колективна одбрана со кој нејзините држави членки се обврзуваат за заедничка одбрана во одговор за напад од надворешни лица. </p><p>Во првите неколку години, НАТО претставувал еден вид обична политичка асоцијација. Првиот генерален секретар на НАТО е <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D1%81_%D0%98%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хастингс Исмеј (страницата не постои)">Хастингс Исмеј</a>, кој изјавил дека “ц<i>елта на организацијата е одбрана од <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">СССР</a>, под раководство на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%90%D0%94" class="mw-redirect" title="САД">САД</a> и во мегувреме да не се дозволи повторното воздигање на <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Германија">Германија</a></i><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Како резултат на ова, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Франција">Франција</a> во <a href="/wiki/1966" title="1966">1966</a> година се повлекла од пактот. Со паѓањето на <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%95%D0%B8%D0%B4" title="Берлински ѕид">Берлинскиот ѕид</a> во <a href="/wiki/1989" title="1989">1989</a> година, главната цел на алијансата станала придобивање на земјите кои претходно се наоѓале под влијание на т.н. Источен блог, односно поранешните членки на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Варшавски договор">Варшавскиот договор</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Европска_Унија"><span id=".D0.95.D0.B2.D1.80.D0.BE.D0.BF.D1.81.D0.BA.D0.B0_.D0.A3.D0.BD.D0.B8.D1.98.D0.B0"></span>Европска Унија</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=44" title="Уреди го одделот „Европска Унија“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=44" title="Уреди изворен код на одделот: Европска Унија"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4650192"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Главна статија: <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Европска Унија">Европска Унија</a></div> <p>Европската Унија е наднационална и меѓувладина унија (заедница) на 27 <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Демократија">демократски</a> земји-членки. Европската Унија е најголемата конфедерација на независни држави во светот, основана под ова име во <a href="/wiki/1992" title="1992">1992</a> со Договорот за Европска Унија (<a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мастришки договор (страницата не постои)">Мастришкиот договор</a>). Активностите на ЕУ ги покриваат сите области на јавната политика, од здравството и економската политика до надворешната политика и одбраната. Сепак, опсегот на нејзините овластувања многу се разликува во зависност од дадената област. Клучна активност на ЕУ е основањето и управувањето со заедничкиот единствен пазар, кој се состои од <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Царинска унија">царинска унија</a>, единствена <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%B0" title="Валута">валута</a> (која е усвоена од 12 од 27-те земји членки), заедничка аграрна политика и заедничка рибарска политика. Најважни институции на ЕУ се <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Совет на Европската Унија">Советот на Европската Унија</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Европска комисија">Европската комисија</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%9F%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82" class="mw-redirect" title="Европски Парламент">Европскиот парламент</a> и <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%83%D0%B4_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Европски суд на правдата">Европскиот суд на правдата</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Наводи"><span id=".D0.9D.D0.B0.D0.B2.D0.BE.D0.B4.D0.B8"></span>Наводи</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&veaction=edit&section=45" title="Уреди го одделот „Наводи“" class="mw-editsection-visualeditor"><span>уреди</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&section=45" title="Уреди изворен код на одделот: Наводи"><span>уреди извор</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%9D%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Предлошка:Навод (страницата не постои)">Предлошка:Навод</a> </p> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Предлошка:Историја на Европа"><abbr title="Преглед на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">п</abbr></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Разговор за предлошка:Историја на Европа"><abbr title="Разговор за предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">р</abbr></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit"><abbr title="Уредување на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">у</abbr></a></li></ul></div><div style="font-size:110%"><a class="mw-selflink selflink">Историја на Европа</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праисторија на Европа (страницата не постои)">Праисторија на Европа</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Палеолитска Европа (страницата не постои)">Палеолит</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неолитска Европа (страницата не постои)">Неолит</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D0%BE_%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бронзено доба во Европа (страницата не постои)">Бронзено доба</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D0%BE_%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Железно доба во Европа (страницата не постои)">Железно доба</a></li></ul></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Класична Европа (страницата не постои)">Класична Европа</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0_%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Стара Грција">Стара Грција</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Античка Македонија">Античка Македонија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Римска Република">Римска Република</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4" class="mw-redirect" title="Елинистички период">Елинистички период</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Римско Царство">Римско Царство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%86%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Доцна антика">Доцна антика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BD%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Рано христијанство">Рано христијанство</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_3_%D0%B2%D0%B5%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кризата во 3 век (страницата не постои)">Кризата во 3 век</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D1%82%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Падот на Римското Царство (страницата не постои)">Падот на Римското Царство</a></li> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Среден век">Среден век</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BD_%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Ран среден век">Ран среден век</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%82%D0%B5" title="Голема преселба на народите">Голема преселба на народите</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Византија">Византија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Христијанизација">Христијанизација</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BE_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Свето Римско Царство">Свето Римско Царство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%A0%D1%83%D1%81" title="Киевски Рус">Киевски Рус</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B8" title="Крстоносни војни">Крстоносни војни</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Феудализам">Феудализам</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%86%D0%B5%D0%BD_%D1%81%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Доцен среден век">Доцен среден век</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%88%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Стогодишна војна">Стогодишна војна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0" title="Ренесанса">Ренесанса</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нова Европа (страницата не постои)">Нова Европа</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Реформација">Реформација</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA" title="Барок">Барок</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D1%88%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Триесетгодишна војна">Триесетгодишна војна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" class="mw-redirect" title="Апсолутизам">Апсолутизам</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Португалско Царство">Португалско Царство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Шпанско Царство">Шпанско Царство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%94%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D0%97%D0%B0%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Полско-литванска Државна Заедница">Полско-литванска Државна Заедница</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шведско Царство (страницата не постои)">Шведско Царство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Холандска Република">Холандска Република</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Британска Империја">Британска Империја</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D1%88%D0%BA%D0%B0_%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Хабсбуршка Монархија">Хабсбуршка Монархија</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Руска Империја">Руска Империја</a></li></ul> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" class="mw-redirect" title="Современа Европа">Современа Европа</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Просветителство">Просветителство</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Француска револуција">Француска револуција</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD_%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82" title="Наполеон Бонапарт">Наполеон Бонапарт</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BE%D0%B4_1848&action=edit&redlink=1" class="new" title="Револуцијата од 1848 (страницата не постои)">револуцијата од 1848</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Индустријализација">Индустријализација</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Прва светска војна">Прва светска војна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0_%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Втора светска војна">Втора светска војна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Студена војна">Студена војна</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Европска Унија">Европска Унија</a></li></ul></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0" title="Предлошка:Историја на Европа по земја"><abbr title="Преглед на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">п</abbr></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0" title="Разговор за предлошка:Историја на Европа по земја"><abbr title="Разговор за предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">р</abbr></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0&action=edit"><abbr title="Уредување на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">у</abbr></a></li></ul></div><div style="font-size:110%"><a class="mw-selflink selflink">Историја на европските земји</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><b>Меѓународно признаени држави:</b><div> <p><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Австрија">Австрија</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B5%D1%98%D1%9F%D0%B0%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Азербејџан (страницата не постои)">Азербејџан</a><sup><small>1</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BB%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Албанија">Албанија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Историја на Андора">Андора</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Белгија">Белгија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Белорусија">Белорусија</a> <b>·</b>  <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%B0_%D0%B8_%D0%A5%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Историја на Босна и Херцеговина">Босна и Херцеговина</a></span> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Бугарија">Бугарија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Историја на Ватикан">Ватикан</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Германија">Германија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D1%80%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Грузија">Грузија</a><sup><small>1</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Грција">Грција</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Историја на Данска">Данска</a><sup><small>3</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Ерменија">Ерменија</a><sup><small>2</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Естонија">Естонија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Историја на Република Ирска">Ирска</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" title="Историја на Исланд">Исланд</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Италија">Италија</a><sup><small>1</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Историја на Казахстан">Казахстан</a><sup><small>1</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D1%80" title="Историја на Кипар">Кипар</a><sup><small>2</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Историја на Летонија">Летонија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Литванија">Литванија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D0%B8%D1%85%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%98%D0%BD" title="Историја на Лихтенштајн">Лихтенштајн</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D1%83%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Историја на Луксембург">Луксембург</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Историја на Македонија">Македонија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%82%D0%B0" title="Историја на Малта">Малта</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Молдавија">Молдавија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BA%D0%BE" title="Историја на Монако">Монако</a> <b>·</b>  <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9E%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%BE_%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B8_%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Историја на Обединето Кралство на Велика Британија и Северна Ирска">Обединето Кралство</a></span><sup><small>3</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Историја на Норвешка">Норвешка</a><sup><small>3</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Историја на Полска">Полска</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Португалија">Португалија</a><sup><small>3</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Романија">Романија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Русија">Русија</a><sup><small>1</small></sup> <b>·</b>  <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%BE" title="Историја на Сан Марино">Сан Марино</a></span> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Историја на Словачка">Словачка</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Словенија (страницата не постои)">Словенија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Србија">Србија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Турција">Турција</a><sup><small>1</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Историја на Украина">Украина</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A3%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Унгарија">Унгарија</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Финска (страницата не постои)">Финска</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Франција">Франција</a><sup><small>1</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Холандија">Холандија</a><sup><small>3</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Историја на Хрватска">Хрватска</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A6%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Историја на Црна Гора">Црна Гора</a> <b>·</b>  <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A7%D0%B5%D1%88%D0%BA%D0%B0" title="Историја на Чешка">Чешка</a></span> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A8%D0%B2%D0%B0%D1%98%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Швајцарија">Швајцарија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Историја на Шведска">Шведска</a> <b>·</b>  <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Историја на Шпанија">Шпанија</a><sup><small>1</small></sup></span> </p> </div></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><b>Непризнаени држави и територии:</b><div> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%BF%D1%85%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Апхазија (страницата не постои)">Апхазија</a><sup><small>5</small></sup> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Гагаузија (страницата не постои)">Гагаузија</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%88%D1%83%D0%B6%D0%BD%D0%B0_%D0%9E%D1%81%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Јужна Осетија (страницата не постои)">Јужна Осетија</a><sup><small>5</small></sup> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Историја на Косово">Косово</a><sup><small>4</small></sup> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9D%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE-%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Нагорно-Карабах (страницата не постои)">Нагорно-Карабах</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Приднестровие (страницата не постои)">Приднестровие</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%A2%D1%83%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D0%9A%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на Турска Република Северен Кипар (страницата не постои)">Северен Кипар</a> <b>·</b> <br /> </p> <div style="font-size:x-small"> <p><sup>1</sup> Дел од територијата ѝ е надвор од Европа.  <sup>2</sup> Целосно во <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%90%D0%B7%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Западна Азија">Западна Азија</a>, но има социо-политички врски со Европа.  <sup>3</sup> Има <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Зависна територија">Зависни територии</a> или слични териотории надвор од Европа. <sup>4</sup> <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%BE" title="Декларација за независност на Косово">Објави независност</a> од Србија на 17 февруари 2008 и е признаено од <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%87%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%9E%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Земји членки на Обединетите Нации (страницата не постои)">52 земји членки на ООН</a> <sup>5</sup> Самопрогласена независност од Грузија во 1991/1992 година и е признаена од <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%87%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%9E%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Земји членки на Обединетите Нации (страницата не постои)">2 земји членки на ООН</a> </p> </div> </div></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible uncollapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-преглед"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B8" title="Предлошка:Европа по теми"><abbr title="Преглед на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">п</abbr></a></li><li class="nv-разговор"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B8" title="Разговор за предлошка:Европа по теми"><abbr title="Разговор за предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">р</abbr></a></li><li class="nv-уреди"><a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B0:%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B8&action=edit"><abbr title="Уредување на предлошкава" style=";;background:none transparent;border:none;">у</abbr></a></li></ul></div><div style="font-size:110%"><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа по теми</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Култура на Европа (страницата не постои)">Култура</a>  <b>·</b>  <a class="mw-selflink selflink">Историја</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Демографија на Европа (страницата не постои)">Демографија</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Економија на Европа">Економија</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Географија на Европа (страницата не постои)">Географија</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Политика на Европа (страницата не постои)">Политика</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Култура на Европа (страницата не постои)">Култура </a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D1%83%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" class="mw-redirect" title="Западна уметност">Уметност</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Историја на архитектурата (страницата не постои)">Архитектура</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Европска престолнина на културата">Престолнина на културата</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Класична музика">Класична музика</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%BE" class="mw-redirect" title="Европско кино">Кино</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на филмски фестивали во Европа (страницата не постои)">Филмски фестивали</a>)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%BE_%D1%81%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Западно сликарство (страницата не постои)">Сликарство</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D1%98%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вајарство во Европа (страницата не постои)">Вајарство</a></small>) <b>·</b> <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D1%83%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Европска кујна">Кујна</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%88%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%86%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Јазици во Европа">Јазик</a> (<small><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D0%B8_%D1%98%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%86%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Список на загрозени јазици во Европа">Загрозени</a></small>)  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Континентална филозофија">Филозофија</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" class="mw-redirect" title="Религија во Европа">Религија</a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Христијанство во Европа (страницата не постои)">Христијанство </a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BC_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ислам во Европа (страницата не постои)">Ислам</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%88%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Јудаизам во Европа (страницата не постои)">Јудаизам</a></small>)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Спорт во Европа (страницата не постои)">Спорт</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%B1%D0%BE%D0%BB%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Симболи на Европа (страницата не постои)">Симболи</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Образование во Европа (страницата не постои)">Образование</a><br />(<a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%B5%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Болонски процес (страницата не постои)">Болонски процес</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D1%83%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еразмус (страницата не постои)">Еразмус</a>)</div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a class="mw-selflink selflink">Историја</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Праисторија на Европа (страницата не постои)">Праисторија</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Класична антика">Класична антика</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D1%86%D0%BD%D0%B0_%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Доцна антика">Доцна антика</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Среден век">Среден век</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рана модерна Европа (страницата не постои)">Ран модернизам</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/19_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="19 век">19 век</a>  <b>·</b>  <a href="/wiki/20_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="20 век">20 век</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Демографија на Европа (страницата не постои)">Демографија</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D0%BF%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји по население (страницата не постои)">Население</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D0%BF%D0%BE_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE_%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список европски земји по старосно население (страницата не постои)">Население</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%82%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B3%D1%80%D1%83%D0%BF%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Етнички групи во Европа (страницата не постои)">Етнички групи </a> (<small><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BF%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Генетски историјата на човечката популација на Европа (страницата не постои)">Генетска историја</a>  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D1%98%D1%86%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Афроевропејци (страницата не постои)">Афроевропејци</a></small>)  <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Емиграција во Европа (страницата не постои)">Имиграција</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Економија на Европа">Економија </a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%91%D0%94%D0%9F_(%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на земји според БДП (номинална вредност) (страницата не постои)">БДП (номинална вредност)</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%91%D0%94%D0%9F_%D0%BF%D0%BE_%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB_(%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на земји според БДП по глава на жител (номинална вредност) (страницата не постои)">по глава на жител</a>) <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%91%D0%94%D0%9F_(%D0%91%D0%94%D0%9F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список земји според БДП (БДП) (страницата не постои)">Список земји според БДП (БДП)</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%91%D0%94%D0%9F_%D0%BF%D0%BE_%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB_(%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на земји според БДП по глава на жител (номинална вредност) (страницата не постои)">(глава на жител)</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%91%D0%9D%D0%9F_%D0%BF%D0%BE_%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB_(%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на земји според БНП по глава на жител (номинална вредност) (страницата не постои)">(глава на жител)</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%91%D0%9D%D0%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на земји според БНП (страницата не постои)">БНП</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D0%BF%D0%BE_%D0%B1%D1%83%D1%9F%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји по буџетски приходи (страницата не постои)">Буџет</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D0%BF%D0%BE_%D0%B1%D1%83%D1%9F%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%B8_%D0%BF%D0%BE_%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%B6%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји по буџетски приходи по глава на жител (страницата не постои)">(глава на жител)</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D1%87%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B8%D0%BE%D1%82_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји според индексот на човечкиот развој (страницата не постои)">ИЧР</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BF%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји според индексот на корупција (страницата не постои)">корупција</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји според минимална плата (страницата не постои)">минимална плата</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B8_%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Слободни зони во Европа (страницата не постои)">СЗЕ</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D0%A2%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%90%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" class="mw-redirect" title="Европска Слободна Трговска Асоцијација">ЕСТА</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%BE%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Централноевроопски договор за слободна трговија (страницата не постои)">ЦЕФТА</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D1%82%D1%80%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%BE%D0%BF%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Евроазиско трговско општество (страницата не постои)">EAEC</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Географија на Европа (страницата не постои)">Географија</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји (страницата не постои)">Земји</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на градови во Европа (страницата не постои)">градови</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BF%D0%BE_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на села во Европа по земја (страницата не постои)">Села</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Геологија на Европа (страницата не постои)">Геологија</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на острови во Европа (страницата не постои)">Острови</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на реки во Европа (страницата не постои)">Реки</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на езера во Европа (страницата не постои)">Езера</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на планини во Европа (страницата не постои)">Планини</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BA%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8_%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Екстремни точки во Европа (страницата не постои)">Крајни точки</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Политика на Европа (страницата не постои)">Политика</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D1%93%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B8_%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8_%D0%B2%D0%BE_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Меѓународни организации во Европа (страницата не постои)">Меѓународни организации</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Европска интеграција">Интеграција</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%B8_%D1%81%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Организација за безбедност и соработка на Европа">OSCE</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D0%B7%D0%B1%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82_%D0%B8_%D1%81%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_(%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Организација за безбедност и соработка на Европа (статистика) (страницата не постои)">статистика</a>) <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Совет на Европа">Совет</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%9D%D0%90%D0%A2%D0%9E" title="НАТО">НАТО</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%94%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80_%D0%B7%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%B3%D1%83%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Организација на Договор за колективна сигурност (страницата не постои)">CSTO</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BD%D0%B5%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8_%D0%B4%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B8" title="Заедница на независни држави">ЗНД</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%B8_%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%98&action=edit&redlink=1" class="new" title="Организација за демократија и економски развој (страницата не постои)">GUAM</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Постсоветски земји (страницата не постои)">Постсоветски земји</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B0%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Трансатлантски односи (страницата не постои)">Трансатлантски односи</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%84%D0%B5%D1%80%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Евросфера (страницата не постои)">Евросфера</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји според слободата на печатот (страницата не постои)">Слобода на печатот</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Европска Унија">Европска Унија</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%87%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Земји членки на Европската Унија">Членки</a> (<a href="/wiki/%D0%98%D0%B4%D0%BD%D0%BE_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D1%80%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Идно проширување на Европската Унија">идно проширување</a>) <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Политика на ЕУ (страницата не постои)">Политика</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%BE%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%81%D0%B5%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Европска добрососедска политика (страницата не постои)">ENP</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D0%B4%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8_%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Надворешни односи на Европската унија (страницата не постои)">Надворешни односи</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Економија на ЕУ (страницата не постои)">Економија</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Еврозона">Еврозона (€)</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Европска економска зона (страницата не постои)">EEA</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%98%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Европска царинска унија (страницата не постои)">EUCU</a> <b>·</b>  <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B4%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Шенгенски договор">Шенген</a> <b>·</b>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Статистики на ЕУ (страницата не постои)">Статистики</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Друго</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8_%D1%81%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%B4_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D1%98%D0%BE%D1%82_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%81%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B5%D0%BC%D1%80%D0%B5%D0%B6%D1%98%D0%B5%D1%82%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Список на европски земји според бројот на корисници на семрежјето (страницата не постои)">Корисници на семрежјето</a> <b>·</b> <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B8_%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%BE_%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D1%80%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BD%D0%B0_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5_%D0%B7%D0%B5%D0%BC%D1%98%D0%B8&action=edit&redlink=1" class="new" title="Финансиско и социјално рангирање на европските земји (страницата не постои)">Финансиско и социјално рангирање</a> <b>·</b> </div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><b><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Портал:Европа">Портал</a></b></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table> <ol class="references"> <li id="cite_note-Britannica-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Britannica_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text">"Macedonia" - Britannica 2006</span> </li> <li id="cite_note-G168-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-G168_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Gibbon (1906), III, <span class="PDF-врска"> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://olldownload.libertyfund.org/Texts/Gibbon0105/DeclineAndFall/Vol03/PDFs/0214-03_Pt04_Chap18.pdf">168</a> </span><span style="font-size:smaller;"> PDF (2.35 <a href="/w/index.php?title=Mebibyte&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mebibyte (страницата не постои)">MiB</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-E1081-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-E1081_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Esler (2000), 1081</span> </li> <li id="cite_note-B163-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-B163_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Bury (1923), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/secondary/BURLAT/2*.html#5">163</a></span> </li> <li id="cite_note-OHC-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-OHC_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Riley-Smith, Jonathan. <i>The Oxford History of the Crusades</i> New York: Oxford University Press, 1999. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9F%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%98%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D1%80/0192853643" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-19-285364-3</a>.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Reynolds, <i>The origins of the Cold War in Europe. International perspectives</i>, p.13</span> </li> </ol></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Преземено од „<a dir="ltr" href="https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Историја_на_Европа&oldid=5272767">https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Историја_на_Европа&oldid=5272767</a>“</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0%D0%BB%D0%BD%D0%B0:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Специјална:Категории">Категорија</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Категорија:Историја на Европа">Историја на Европа</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скриени категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%B7%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B8_%D0%BF%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BB%D0%BE%D1%88%D0%BA%D0%B8_%D1%88%D1%82%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82_%D0%B4%D0%BE_%D0%BD%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B5%D1%87%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8" title="Категорија:Статии со заглавни предлошки што водат до непостоечки страници">Статии со заглавни предлошки што водат до непостоечки страници</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%88%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B8_%D0%B2%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D0%B7%D0%B0_ISBN" title="Категорија:Страници со волшебни врски за ISBN">Страници со волшебни врски за ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Последната промена на страницава е извршена на 16 септември 2024 г. во 14:17 ч.</li> <li id="footer-info-copyright">Текстот е достапен под условите на лиценцата <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Криејтив комонс Наведи извор-Сподели под исти услови</a>. Може да важат и дополнителни услови. За повеќе информации, погледајте ги <a class="external text" href="https://mk.wikipedia.org/wiki/Википедија:Услови_на_употреба">Условите на употреба</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Заштита на личните податоци</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%97%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0">За Википедија</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%98%D0%B0:%D0%9E%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%B2%D0%B0%D1%9A%D0%B5_%D0%BE%D0%B4_%D0%BE%D0%B4%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82">Одрекување од одговорност</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Правилник на однесување</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Програмери</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/mk.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Согласност за колачиња</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//mk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0&section=40&veaction=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобилен изглед</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-mzm7s","wgBackendResponseTime":187,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.297","walltime":"0.735","ppvisitednodes":{"value":1914,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":95765,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":744,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":8,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":38,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":13252,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 305.781 1 -total"," 22.08% 67.519 18 Предлошка:Главна"," 14.77% 45.150 20 Предлошка:Seealso"," 14.52% 44.402 3 Предлошка:Navbox"," 12.61% 38.547 1 Предлошка:Историја_на_Европа"," 11.37% 34.763 30 Предлошка:Римски"," 8.75% 26.770 1 Предлошка:Историја_на_Европа_по_земја"," 4.10% 12.551 1 Предлошка:Европа_по_теми"," 2.25% 6.874 5 Предлошка:Nowrap"," 2.16% 6.617 1 Предлошка:PDFlink"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.069","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1171458,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-nggmr","timestamp":"20241122130753","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0418\u0441\u0442\u043e\u0440\u0438\u0458\u0430 \u043d\u0430 \u0415\u0432\u0440\u043e\u043f\u0430","url":"https:\/\/mk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7787","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7787","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0447\u0435\u0441\u043d\u0438\u0446\u0438 \u043d\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0438\u043d\u0438 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0438"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434\u0430\u0446\u0438\u0458\u0430 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0458\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-07-16T19:58:56Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/c\/c6\/Abraham_Ortelius_Map_of_Europe.jpg"}</script> </body> </html>