CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Nguyên tử – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"fdbe7782-7115-4c92-9959-6e8415783317","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Nguyên_tử","wgTitle":"Nguyên tử","wgCurRevisionId":71757408,"wgRevisionId":71757408,"wgArticleId":5711,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu","Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả","Nguồn CS1 tiếng Đức (de)","Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả","Bài có liên kết hỏng","CS1: không rõ lịch Julius–Gregorius","Trang có lỗi chú thích","Bài cơ bản","Bài viết có văn bản tiếng Hy Lạp","Bài viết chọn lọc", "Nguyên tử","Vật lý nguyên tử","Khái niệm vật lý","Hạt tổ hợp","Hóa học"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Nguyên_tử","wgRelevantArticleId":5711,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q9121","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.math.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"}; RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.tmh.player","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.math.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Helium_atom_QM.svg/1200px-Helium_atom_QM.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1204"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Helium_atom_QM.svg/800px-Helium_atom_QM.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="802"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Helium_atom_QM.svg/640px-Helium_atom_QM.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="642"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Nguyên tử – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Nguyên_tử rootpage-Nguyên_tử skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Trình đơn chính </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z">Trang Chính</a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc">Nội dung chọn lọc</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x">Bài viết ngẫu nhiên</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r">Thay đổi gần đây</a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt">Báo lỗi nội dung</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn">Hướng dẫn</a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây">Cộng đồng</a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn">Thảo luận chung</a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia">Giúp sử dụng</a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc">Liên lạc</a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin">Tải lên tập tin</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"> Tìm kiếm </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Giao diện </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class="">Quyên góp</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Nguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class="">Tạo tài khoản</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Nguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class="">Đăng nhập</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Công cụ cá nhân </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi">Quyên góp</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Nguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"> Tạo tài khoản</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Nguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"> Đăng nhập</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi">tìm hiểu thêm</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y">Đóng góp</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n">Thảo luận cho địa chỉ IP này</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Từ_nguyên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Từ_nguyên"> <div class="vector-toc-text"> 1 Từ nguyên </div> </a> <ul id="toc-Từ_nguyên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> 2 Lịch sử </div> </a> <button aria-controls="toc-Lịch_sử-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Lịch sử </button> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nguyên_tử_luận" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguyên_tử_luận"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Nguyên tử luận </div> </a> <ul id="toc-Nguyên_tử_luận-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nguồn_gốc_lý_thuyết_khoa_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_gốc_lý_thuyết_khoa_học"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Nguồn gốc lý thuyết khoa học </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_gốc_lý_thuyết_khoa_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hạt_cấu_thành_và_lý_thuyết_lượng_tử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hạt_cấu_thành_và_lý_thuyết_lượng_tử"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Hạt cấu thành và lý thuyết lượng tử </div> </a> <ul id="toc-Hạt_cấu_thành_và_lý_thuyết_lượng_tử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phân_hạch,_vật_lý_năng_lượng_cao_và_vật_chất_ngưng_tụ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_hạch,_vật_lý_năng_lượng_cao_và_vật_chất_ngưng_tụ"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Phân hạch, vật lý năng lượng cao và vật chất ngưng tụ </div> </a> <ul id="toc-Phân_hạch,_vật_lý_năng_lượng_cao_và_vật_chất_ngưng_tụ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Các_thành_phần" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_thành_phần"> <div class="vector-toc-text"> 3 Các thành phần </div> </a> <button aria-controls="toc-Các_thành_phần-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Các thành phần </button> <ul id="toc-Các_thành_phần-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Hạt_hạ_nguyên_tử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hạt_hạ_nguyên_tử"> <div class="vector-toc-text"> 3.1 Hạt hạ nguyên tử </div> </a> <ul id="toc-Hạt_hạ_nguyên_tử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hạt_nhân" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hạt_nhân"> <div class="vector-toc-text"> 3.2 Hạt nhân </div> </a> <ul id="toc-Hạt_nhân-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đám_mây_electron" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đám_mây_electron"> <div class="vector-toc-text"> 3.3 Đám mây electron </div> </a> <ul id="toc-Đám_mây_electron-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Tính_chất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tính_chất"> <div class="vector-toc-text"> 4 Tính chất </div> </a> <button aria-controls="toc-Tính_chất-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Tính chất </button> <ul id="toc-Tính_chất-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tính_chất_hạt_nhân" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tính_chất_hạt_nhân"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Tính chất hạt nhân </div> </a> <ul id="toc-Tính_chất_hạt_nhân-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khối_lượng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Khối_lượng"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Khối lượng </div> </a> <ul id="toc-Khối_lượng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hình_dạng_và_kích_thước" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hình_dạng_và_kích_thước"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Hình dạng và kích thước </div> </a> <ul id="toc-Hình_dạng_và_kích_thước-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Phân_rã_phóng_xạ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Phân_rã_phóng_xạ"> <div class="vector-toc-text"> 4.4 Phân rã phóng xạ </div> </a> <ul id="toc-Phân_rã_phóng_xạ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mômen_từ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mômen_từ"> <div class="vector-toc-text"> 4.5 Mômen từ </div> </a> <ul id="toc-Mômen_từ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mức_năng_lượng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mức_năng_lượng"> <div class="vector-toc-text"> 4.6 Mức năng lượng </div> </a> <ul id="toc-Mức_năng_lượng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Hóa_trị_và_liên_kết_hóa_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Hóa_trị_và_liên_kết_hóa_học"> <div class="vector-toc-text"> 4.7 Hóa trị và liên kết hóa học </div> </a> <ul id="toc-Hóa_trị_và_liên_kết_hóa_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trạng_thái" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trạng_thái"> <div class="vector-toc-text"> 4.8 Trạng thái </div> </a> <ul id="toc-Trạng_thái-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Quan_sát_và_thăm_dò" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Quan_sát_và_thăm_dò"> <div class="vector-toc-text"> 5 Quan sát và thăm dò </div> </a> <ul id="toc-Quan_sát_và_thăm_dò-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nguồn_gốc_và_trạng_thái_hiện_tại" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_gốc_và_trạng_thái_hiện_tại"> <div class="vector-toc-text"> 6 Nguồn gốc và trạng thái hiện tại </div> </a> <button aria-controls="toc-Nguồn_gốc_và_trạng_thái_hiện_tại-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Nguồn gốc và trạng thái hiện tại </button> <ul id="toc-Nguồn_gốc_và_trạng_thái_hiện_tại-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sự_hình_thành" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sự_hình_thành"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Sự hình thành </div> </a> <ul id="toc-Sự_hình_thành-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trái_Đất" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trái_Đất"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Trái Đất </div> </a> <ul id="toc-Trái_Đất-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_dạng_hiếm_và_trên_lý_thuyết" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_dạng_hiếm_và_trên_lý_thuyết"> <div class="vector-toc-text"> 6.3 Các dạng hiếm và trên lý thuyết </div> </a> <ul id="toc-Các_dạng_hiếm_và_trên_lý_thuyết-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nguyên_tố_siêu_nặng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguyên_tố_siêu_nặng"> <div class="vector-toc-text"> 6.3.1 Nguyên tố siêu nặng </div> </a> <ul id="toc-Nguyên_tố_siêu_nặng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vật_chất_ngoại_lai" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Vật_chất_ngoại_lai"> <div class="vector-toc-text"> 6.3.2 Vật chất ngoại lai </div> </a> <ul id="toc-Vật_chất_ngoại_lai-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> 7 Xem thêm </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> 8 Chú thích </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> 9 Tham khảo </div> </a> <button aria-controls="toc-Tham_khảo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Tham khảo </button> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sách_tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sách_tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> 9.1 Sách tham khảo </div> </a> <ul id="toc-Sách_tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> 10 Liên kết ngoài </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Đóng mở mục lục </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Nguyên tử</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 220 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-220" aria-hidden="true" > 220 ngôn ngữ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Atoom" title="Atoom – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Atoom" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Atom" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Tiếng Đức (Thụy Sĩ)" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%89%B6%E1%88%9D" title="አቶም – Tiếng Amharic" lang="am" hreflang="am" data-title="አቶም" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Tiếng Amharic" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81" title="परमाणु – Tiếng Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="परमाणु" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Tiếng Angika" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Mot" title="Mot – Tiếng Anh cổ" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Mot" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Tiếng Anh cổ" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%B1%D8%A9" title="ذرة – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ذرة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Atomo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%80%D5%AB%D6%82%D5%AC%D5%A7" title="Հիւլէ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Հիւլէ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%81" title="পৰমাণু – Tiếng Assam" lang="as" hreflang="as" data-title="পৰমাণু" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Tiếng Assam" class="interlanguage-link-target">অসমীয়া</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomu" title="Átomu – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Átomu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81" title="परमाणु – Tiếng Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="परमाणु" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Tiếng Awadhi" class="interlanguage-link-target">अवधी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Tumingue%27a" title="Tumingue'a – Tiếng Guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Tumingue'a" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Tiếng Guarani" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Atom" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%AA%D9%88%D9%85" title="آتوم – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آتوم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Gorontalo" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Atom" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Tiếng Gorontalo" class="interlanguage-link-target">Bahasa Hulontalo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Atom" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Atom" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Bali" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Atom" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Tiếng Bali" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A6%B0%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%81" title="পরমাণু – Tiếng Bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পরমাণু" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Tiếng Bangla" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Go%C3%A2n-ch%C3%BA" title="Goân-chú – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Goân-chú" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Atom" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target">Basa Banyumasan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Атом" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%BC" title="Атам – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Атам" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%B0%D0%BC" title="Атам – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Атам" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Madura" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Atom" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Tiếng Madura" class="interlanguage-link-target">Madhurâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81" title="परमाणु – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="परमाणु" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Atomo" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Bavaria" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Atom" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Tiếng Bavaria" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Atom" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Atom" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/Atong" title="Atong – Tiếng Bugin" lang="bug" hreflang="bug" data-title="Atong" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="Tiếng Bugin" class="interlanguage-link-target">Basa Ugi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Атом" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Атом" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/%C3%80tom" title="Àtom – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Àtom" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Atom" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Tiếng Cebuano" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Атом" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Atom" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Átomo" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Atomu" title="Atomu – Tiếng Corsica" lang="co" hreflang="co" data-title="Atomu" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Tiếng Corsica" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Atom" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Atom" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%A9" title="درة – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="درة" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Atoma" title="Atoma – Tiếng Sami Miền Bắc" lang="se" hreflang="se" data-title="Atoma" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Tiếng Sami Miền Bắc" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Atom" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Hạ Sorbia" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Atom" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Tiếng Hạ Sorbia" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Aatom" title="Aatom – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Aatom" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF" title="Άτομο – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Άτομο" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/%C3%80tum" title="Àtum – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Àtum" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target">Emiliàn e rumagnòl</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Atom" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Átomo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Atomo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomu" title="Átomu – Tiếng Extremadura" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Átomu" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Tiếng Extremadura" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Atomo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%85" title="اتم – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اتم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Parmaanu" title="Parmaanu – Tiếng Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Parmaanu" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Tiếng Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Faroe" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Atom" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Tiếng Faroe" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Atome" title="Atome – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Atome" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Atoom" title="Atoom – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Atoom" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Adamh" title="Adamh – Tiếng Ireland" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Adamh" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Tiếng Ireland" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Breneen" title="Breneen – Tiếng Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Breneen" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Tiếng Manx" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Atam" title="Atam – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Atam" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Átomo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" title="原子 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="原子" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Atomu" title="Atomu – Tiếng Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Atomu" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Tiếng Kikuyu" class="interlanguage-link-target">Gĩkũyũ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%85%E0%AA%A3%E0%AB%81" title="અણુ – Tiếng Gujarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="અણુ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Tiếng Gujarati" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ngi%C3%A8n-ch%E1%B9%B3%CC%81" title="Ngièn-chṳ́ – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ngièn-chṳ́" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Kalmyk" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Атом" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="Tiếng Kalmyk" class="interlanguage-link-target">Хальмг</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%9B%90%EC%9E%90" title="원자 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="원자" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Kwayar_Zarra" title="Kwayar Zarra – Tiếng Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Kwayar Zarra" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Tiếng Hausa" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BB%C4%80toma" title="ʻĀtoma – Tiếng Hawaii" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻĀtoma" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Tiếng Hawaii" class="interlanguage-link-target">Hawaiʻi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D5%BF%D5%B8%D5%B4" title="Ատոմ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ատոմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81" title="परमाणु – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="परमाणु" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Thượng Sorbia" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Atom" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Tiếng Thượng Sorbia" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Atom" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Atomo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Atomo" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Tiếng Iloko" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Atomo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Atom" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Tiếng Interlingue" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Ossetic" lang="os" hreflang="os" data-title="Атом" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Tiếng Ossetic" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Xhosa" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Atom" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Tiếng Xhosa" class="interlanguage-link-target">IsiXhosa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/IChwe" title="IChwe – Tiếng Zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="IChwe" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="Tiếng Zulu" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Frumeind" title="Frumeind – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Frumeind" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Atomo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%95%D7%9D" title="אטום – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="אטום" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Atom" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Sisi%C5%8B_t%CA%8B" title="Sisiŋ tʋ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Sisiŋ tʋ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AA%E0%B2%B0%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%A3%E0%B3%81" title="ಪರಮಾಣು – Tiếng Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಪರಮಾಣು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Tiếng Kannada" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomu" title="Átomu – Tiếng Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Átomu" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Tiếng Pampanga" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ატომი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ატომი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%86%DB%81%D9%95" title="کنہٕ – Tiếng Kashmir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="کنہٕ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Tiếng Kashmir" class="interlanguage-link-target">कॉशुर / کٲشُر</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Kazakh" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Атом" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Tiếng Kazakh" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Cornwall" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Atom" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Tiếng Cornwall" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Kyrgyz" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Атом" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Tiếng Kyrgyz" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Atomu" title="Atomu – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Atomu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/At%C3%B2m" title="Atòm – Tiếng Haiti" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Atòm" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Tiếng Haiti" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Atomm" title="Atomm – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Atomm" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Atom" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BA%A5%E0%BA%B0%E0%BA%A1%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%B9" title="ປະລະມານູ – Tiếng Lào" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະລະມານູ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Tiếng Lào" class="interlanguage-link-target">ລາວ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Atomus" title="Atomus – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Atomus" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Atoms" title="Atoms – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Atoms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Luxembourg" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Atom" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Tiếng Luxembourg" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Lezghian" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Атом" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Tiếng Lezghian" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Atomas" title="Atomas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Atomas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Atomo" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Atoeam" title="Atoeam – Tiếng Limburg" lang="li" hreflang="li" data-title="Atoeam" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Tiếng Limburg" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Atome" title="Atome – Tiếng Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Atome" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Tiếng Lingala" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Atom" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Atomu" title="Atomu – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Atomu" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/ratni" title="ratni – Tiếng Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="ratni" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Tiếng Lojban" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Atum" title="Atum – Tiếng Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Atum" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Tiếng Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Atom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81" title="परमाणु – Tiếng Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="परमाणु" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Tiếng Maithili" class="interlanguage-link-target">मैथिली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Атом" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/At%C3%B4ma" title="Atôma – Tiếng Malagasy" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Atôma" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Tiếng Malagasy" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%A3%E0%B5%81" title="അണു – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അണു" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Atomu" title="Atomu – Tiếng Malta" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Atomu" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Tiếng Malta" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%A3%E0%A5%82" title="अणू – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अणू" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="ატომი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ატომი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%B0%D8%B1%D9%87" title="ذره – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ذره" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Atom" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ngu%C3%B2ng-c%E1%B9%B3%CC%84" title="Nguòng-cṳ̄ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Nguòng-cṳ̄" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo – Tiếng Miranda" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Átomo" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Tiếng Miranda" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%81%D1%8C" title="Атомсь – Tiếng Moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Атомсь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Tiếng Moksha" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Атом" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%BA" title="အက်တမ် – Tiếng Miến Điện" lang="my" hreflang="my" data-title="အက်တမ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Tiếng Miến Điện" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Nantzintetl" title="Nantzintetl – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Nantzintetl" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target">Nāhuatl</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcm mw-list-item"><a href="https://pcm.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Nigeria Pidgin" lang="pcm" hreflang="pcm" data-title="Atom" data-language-autonym="Naijá" data-language-local-name="Tiếng Nigeria Pidgin" class="interlanguage-link-target">Naijá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Atoom" title="Atoom – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Atoom" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81" title="परमाणु – Tiếng Nepal" lang="ne" hreflang="ne" data-title="परमाणु" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Tiếng Nepal" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%A3%E0%A5%81" title="अणु – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="अणु" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" title="原子 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="原子" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Napoli" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Atomo" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Tiếng Napoli" class="interlanguage-link-target">Napulitano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Chechen" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Атом" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tiếng Chechen" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Atoom" title="Atoom – Tiếng Frisia Miền Bắc" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Atoom" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Tiếng Frisia Miền Bắc" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Etem" title="Etem – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Etem" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target">Norfuk / Pitkern</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Atom" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Atom" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/At%C3%B4me" title="Atôme – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Atôme" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Atome" title="Atome – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Atome" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target">Novial</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/At%C3%B2m" title="Atòm – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Atòm" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Атом" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target">Олык марий</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%AA%E0%AC%B0%E0%AC%AE%E0%AC%BE%E0%AC%A3%E0%AD%81" title="ପରମାଣୁ – Tiếng Odia" lang="or" hreflang="or" data-title="ପରମାଣୁ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Tiếng Odia" class="interlanguage-link-target">ଓଡ଼ିଆ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Buxusa" title="Buxusa – Tiếng Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Buxusa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Tiếng Oromo" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Atom" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%A3%E0%A9%82" title="ਪਰਮਾਣੂ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪਰਮਾਣੂ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%B9%D9%85" title="ایٹم – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ایٹم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%B2%E1%80%85%E1%80%BA%E1%80%90%E1%80%99%E1%80%BA" title="အဲစ်တမ် – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="အဲစ်တမ်" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target">ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%BC%D9%88%D9%85" title="اټوم – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="اټوم" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Atam" title="Atam – Tiếng Anh Jamaica Creole" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Atam" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Tiếng Anh Jamaica Creole" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%94%E1%9E%9A%E1%9E%98%E1%9E%B6%E1%9E%8E%E1%9E%BC" title="បរមាណូ – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="បរមាណូ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/%C3%80tom" title="Àtom – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Àtom" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Hạ Giéc-man" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Atom" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Tiếng Hạ Giéc-man" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Atom" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/%C3%81tomo" title="Átomo – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Átomo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Kara-Kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Atom" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Tiếng Kara-Kalpak" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Atom" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/I%C3%B1uku" title="Iñuku – Tiếng Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Iñuku" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Tiếng Quechua" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Атом" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Атом" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Sakha" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Атом" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Tiếng Sakha" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A5%81%E0%A4%83" title="परमाणुः – Tiếng Phạn" lang="sa" hreflang="sa" data-title="परमाणुः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Tiếng Phạn" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%B9%D9%85" title="ایٹم – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="ایٹم" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target">سرائیکی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/%C3%80tomu" title="Àtomu – Tiếng Sardinia" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Àtomu" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Tiếng Sardinia" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Scots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Atom" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Tiếng Scots" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Atom" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Atomi" title="Atomi – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Atomi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/%C3%80tumu" title="Àtumu – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Àtumu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B6%BB%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%AB%E0%B7%94" title="පරමාණු – Tiếng Sinhala" lang="si" hreflang="si" data-title="පරමාණු" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Tiếng Sinhala" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Atom" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A6%D9%BD%D9%85" title="ائٽم – Tiếng Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ائٽم" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Tiếng Sindhi" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/At%C3%B3m" title="Atóm – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Atóm" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Atom" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC%D1%8A" title="Атомъ – Tiếng Slavơ Nhà thờ" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Атомъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="Tiếng Slavơ Nhà thờ" class="interlanguage-link-target">Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/At%C5%AFm" title="Atům – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Atům" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Somali" lang="so" hreflang="so" data-title="Atom" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Tiếng Somali" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D9%84%DB%95" title="گەردیلە – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="گەردیلە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Atomi" title="Atomi – Tiếng Sranan Tongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Atomi" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Tiếng Sranan Tongo" class="interlanguage-link-target">Sranantongo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Атом" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Atom" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Atom" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Atomi" title="Atomi – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Atomi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Atom" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Ablkim" title="Ablkim – Tiếng Tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Ablkim" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tiếng Tachelhit" class="interlanguage-link-target">Taclḥit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Atomo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%A3%E0%AF%81" title="அணு – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அணு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Abelkim" title="Abelkim – Tiếng Kabyle" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Abelkim" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Tiếng Kabyle" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Tatar" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Атом" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tiếng Tatar" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A3%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B1%81" title="పరమాణువు – Tiếng Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="పరమాణువు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Tiếng Telugu" class="interlanguage-link-target">తెలుగు</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B0%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A1" title="อะตอม – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="อะตอม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A3%E1%89%B6%E1%88%9B%E1%89%B5" title="ኣቶማት – Tiếng Tigrinya" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ኣቶማት" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="Tiếng Tigrinya" class="interlanguage-link-target">ትግርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Tajik" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Атом" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tiếng Tajik" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A0%E1%8F%93%E1%8E%BB" title="ᎠᏓᎻ – Tiếng Cherokee" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎠᏓᎻ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Tiếng Cherokee" class="interlanguage-link-target">ᏣᎳᎩ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Atom" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Tuvinian" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Атом" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="Tiếng Tuvinian" class="interlanguage-link-target">Тыва дыл</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Udmurt" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Атом" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Tiếng Udmurt" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D0%BE%D0%BC" title="Атом – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Атом" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%88%DB%81%D8%B1" title="جوہر – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="جوہر" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%85" title="ئاتوم – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئاتوم" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Yenzswj" title="Yenzswj – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Yenzswj" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C3%80tomo" title="Àtomo – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Àtomo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Atom" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Taum" title="Taum – Tiếng Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Taum" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Tiếng Volapük" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Aadom" title="Aadom – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Aadom" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/At%C3%B4me" title="Atôme – Tiếng Walloon" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Atôme" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Tiếng Walloon" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" title="原子 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="原子" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Atoom" title="Atoom – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Atoom" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target">West-Vlams</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Atomo" title="Atomo – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Atomo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Xarefulwoon" title="Xarefulwoon – Tiếng Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Xarefulwoon" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Tiếng Wolof" class="interlanguage-link-target">Wolof</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" title="原子 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="原子" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Athomu" title="Athomu – Tiếng Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Athomu" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tiếng Tsonga" class="interlanguage-link-target">Xitsonga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%98%D7%90%D7%9D" title="אטאם – Tiếng Yiddish" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אטאם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Tiếng Yiddish" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Atom" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Tiếng Yoruba" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" title="原子 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="原子" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Atom" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Atuoms" title="Atuoms – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Atuoms" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" title="原子 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="原子" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/At%E1%BB%8Dm" title="Atọm – Tiếng Obolo" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Atọm" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="Tiếng Obolo" class="interlanguage-link-target">Obolo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Tiếng Dusun Miền Trung" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Atom" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Tiếng Dusun Miền Trung" class="interlanguage-link-target">Kadazandusun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Atom" title="Atom – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Atom" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target">Kumoring</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B4%B1%E2%B5%8D%E2%B4%BD%E2%B5%89%E2%B5%8E" title="ⴰⴱⵍⴽⵉⵎ – Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⴱⵍⴽⵉⵎ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Tiếng Tamazight Chuẩn của Ma-rốc" class="interlanguage-link-target">ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9121#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c">Bài viết</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t">Thảo luận</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Tiếng Việt </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD">Đọc</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Công cụ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD">Đọc</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=history">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j">Các liên kết đến đây</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k">Thay đổi liên quan</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q">Trang đặc biệt</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&oldid=71757408" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang">Liên kết thường trực</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này">Thông tin trang</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&id=71757408&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này">Trích dẫn trang này</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FNguy%25C3%25AAn_t%25E1%25BB%25AD">Lấy URL ngắn gọn</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FNguy%25C3%25AAn_t%25E1%25BB%25AD">Tải mã QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Nguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD">Tạo một quyển sách</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=show-download-screen">Tải dưới dạng PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p">Bản để in ra</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Atom" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q9121" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g">Khoản mục Wikidata</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></div></div> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/19px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/29px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/39px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"> <table class="wikitable" border="1" cellspacing="0" align="right" cellpadding="2" style="margin-left:1em" width="300"> <tbody><tr> <th bgcolor="gray">Nguyên tử </th></tr> <tr> <td align="center"><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Helium_atom_QM.svg" class="mw-file-description" title="Trạng thái năng lượng nền của nguyên tử Heli."><img alt="Trạng thái năng lượng nền của nguyên tử Heli." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Helium_atom_QM.svg/300px-Helium_atom_QM.svg.png" decoding="async" width="300" height="301" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Helium_atom_QM.svg/450px-Helium_atom_QM.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Helium_atom_QM.svg/600px-Helium_atom_QM.svg.png 2x" data-file-width="665" data-file-height="667" /></a><figcaption>Trạng thái năng lượng nền của nguyên tử Heli.</figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td style="font-size: big; text-align: justify;">Hình ảnh minh họa nguyên tử <a href="/wiki/Heli" title="Heli">heli</a>, <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">hạt nhân</a> (hồng) và sự phân bố của <a href="/wiki/Orbital_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Orbital nguyên tử">đám mây electron</a> (đen). Hạt nhân (phía trên bên phải) trong heli-4 thực tế đối xứng cầu và gần giống với đám mây electron, mặc dù đối với những hạt nhân của nguyên tố nặng điều này không hẳn đã đúng. Thanh chuẩn độ lớn là 1 <a href="/wiki/Angstrom" class="mw-redirect" title="Angstrom">angstrom</a> (10−10 m hay 100 <a href="/wiki/Pic%C3%B4m%C3%A9t" class="mw-redirect" title="Picômét">pm</a>). </td></tr> <tr> <th bgcolor="gray">Phân loại </th></tr> <tr> <td align="center">Thành phần nhỏ nhất của <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố hóa học</a> </td></tr> <tr> <th bgcolor="gray">Tính chất </th></tr> <tr> <td> <table align="center"> <tbody><tr> <td><a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" class="mw-redirect" title="Nguyên tử lượng">Khối lượng</a>:</td> <td>167×10−27 tới 452×10−25 kg </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">Điện tích</a>:</td> <td>0 (trung hòa), hoặc điện tích <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_k%C3%ADnh" title="Đường kính">Đường kính</a>:</td> <td>62 <a href="/wiki/Pic%C3%B4m%C3%A9t" class="mw-redirect" title="Picômét">pm</a> (<a href="/wiki/Heli" title="Heli">He</a>) tới 520 <a href="/wiki/Pic%C3%B4m%C3%A9t" class="mw-redirect" title="Picômét">pm</a> (<a href="/wiki/Caesi" title="Caesi">Cs</a>) </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_h%E1%BA%A1_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt hạ nguyên tử">Thành phần</a>:</td> <td><a href="/wiki/Electron" title="Electron">Electron</a> và <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">hạt nhân</a> gồm <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> và <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> Nguyên tử là đơn vị cơ bản của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Vật chất">vật chất</a> chứa một <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Hạt nhân">hạt nhân</a> ở trung tâm bao quanh bởi <a href="/wiki/Orbital_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Orbital nguyên tử">đám mây</a> <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích âm</a> các <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a> (âm điện tử). <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">Hạt nhân nguyên tử</a> là dạng gắn kết <a href="/wiki/H%E1%BB%97n_h%E1%BB%A3p" title="Hỗn hợp">hỗn hợp</a> giữa các <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> (dương điện tử) mang <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích dương</a> và các <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a> (trung hòa tử) trung hòa điện (ngoại trừ trường hợp của nguyên tử <a href="/wiki/Hydro" title="Hydro">Hydrogen</a>, với hạt nhân ổn định chỉ chứa một proton duy nhất không có neutron). <a href="/wiki/Electron" title="Electron">Electron</a> của nguyên tử liên kết với hạt nhân bởi <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">tương tác điện từ</a> và tuân theo các nguyên lý của <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>. Tương tự như vậy, nhóm các nguyên tử liên kết với nhau bởi <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">liên kết hóa học</a> dựa trên cùng một tương tác này, và tạo nên <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>. Một nguyên tử chứa số hạt electron bằng số hạt proton thì trung hòa về điện tích, trong khi số electron nếu nhiều hoặc ít hơn thì nó mang điện tích âm hoặc dương và gọi là <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a>. Nguyên tử được <a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_tu%E1%BA%A7n_ho%C3%A0n" title="Bảng tuần hoàn">phân loại</a> tuân theo số proton và neutron trong hạt nhân của nó: <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Nguyên tử số">số proton</a> xác định lên <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố hóa học</a>, và <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%91_neutron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Số neutron (trang không tồn tại)">số neutron</a> xác định <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B" title="Đồng vị">đồng vị</a> của nguyên tố đó.<a href="#cite_note-leigh1990-1">[1]</a> Tên gọi nguyên tử hóa học mà hay gọi đơn giản là "nguyên tử" là những đối tượng rất nhỏ với đường kính chỉ khoảng vài phần mười <a href="/wiki/Nano_m%C3%A9t" class="mw-redirect" title="Nano mét">nano mét</a> và có khối lượng rất nhỏ tỷ lệ với <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_t%C3%ADch" title="Thể tích">thể tích</a> của nguyên tử. Chúng ta có thể quan sát nguyên tử đơn lẻ bằng các thiết bị như <a href="/wiki/K%C3%ADnh_hi%E1%BB%83n_vi_qu%C3%A9t_chui_h%E1%BA%A7m" class="mw-redirect" title="Kính hiển vi quét chui hầm">kính hiển vi quét chui hầm</a>. Trên 99,94% <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_kh%E1%BB%91i" title="Nguyên tử khối">khối lượng nguyên tử</a> tập trung tại hạt nhân,<a href="#cite_note-2">[ct 1]</a> với tổng khối lượng proton <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_x%E1%BA%A5p_x%E1%BB%89" title="Lý thuyết xấp xỉ">xấp xỉ</a> bằng tổng khối lượng neutron. Mỗi nguyên tố có ít nhất một đồng vị với hạt nhân không ổn định có thể trải qua quá trình <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_r%C3%A3_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1" class="mw-redirect" title="Phân rã phóng xạ">phân rã phóng xạ</a>. Quá trình này dẫn đến biến đổi hạt nhân làm thay đổi số proton hoặc neutron trong hạt nhân nguyên tử.<a href="#cite_note-slac_20090615-3">[2]</a> <a href="/wiki/Electron" title="Electron">Electron</a> liên kết trong nguyên tử có những mức <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> ổn định rời rạc, hay <a href="/wiki/Orbital_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Orbital nguyên tử">orbital</a>, và chúng có thể chuyển dịch giữa 2 mức năng lượng bằng hấp thụ hay phát ra <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a> có năng lượng đúng bằng hiệu giữa 2 mức năng lượng này. Các electron có vai trò xác định lên <a href="/wiki/T%C3%ADnh_ch%E1%BA%A5t_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Tính chất hóa học">tính chất hóa học</a> của một nguyên tố, và ảnh hưởng mạnh tới tính chất <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_t%C3%ADnh" title="Từ tính">từ tính</a> của nguyên tử cũng như vật liệu. Những nguyên lý của <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a> đã mô tả thành công các tính chất quan sát thấy của nguyên tử và là nền tảng cho <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Lý thuyết nguyên tử">lý thuyết nguyên tử</a> và <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_h%E1%BA%A1_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt hạ nguyên tử">hạt hạ nguyên tử</a> (<a href="/wiki/Quark" title="Quark">hạt quark</a>, <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a>, <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a>,...). <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Từ_nguyên">Từ nguyên</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Từ nguyên”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Từ nguyên">sửa mã nguồn</a>]</div> Tên <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a> "atom" xuất phát từ <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Tiếng Hy Lạp">tiếng Hy Lạp</a> <a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%84%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82#Ancient_Greek" class="extiw" title="wikt:ἄτομος">ἄτομος</a> (atomos, "vô hình") từ <a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/%E1%BC%80-#Ancient_Greek" class="extiw" title="wikt:ἀ-">ἀ-</a> (a-, "không") và <a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/%CF%84%CE%AD%CE%BC%CE%BD%CF%89#Ancient_Greek" class="extiw" title="wikt:τέμνω">τέμνω</a> (temnō, "cắt"),<a href="#cite_note-liddell_scott_to_cut-4">[3]</a> có nghĩa là không cắt được, hoặc vô hình, một thứ không thể chia cắt được.<a href="#cite_note-liddell_scott_uncuttable-5">[4]</a> Khái niệm nguyên tử là thành phần vô hình của vật chất do các nhà triết học Ấn Độ và Hy Lạp đề xuất ra đầu tiên. Trong thế kỷ thứ 18 và 19, các nhà vật lý nêu ra một cơ sở vật lý cho ý tưởng này bằng cách chỉ ra có những chất không thể bị bẻ gãy bởi phương pháp <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">hóa học</a>, và họ lấy tên gọi từ các nhà triết học cổ đại là nguyên tử để đặt cho các thực thể hóa học. Trong giai đoạn cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Nhà vật lý">nhà vật lý</a> đã phát hiện ra những thành phần hạ nguyên tử và cấu trúc bên trong nguyên tử, và do vậy chứng minh "nguyên tử" hóa học có thể phân chia được và tên gọi này có thể không miêu tả đúng bản chất của chúng.<a href="#cite_note-haubold_mathai1998-6">[5]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHarrison2003123–139-7">[6]</a> Tuy nhiên, nó đã trở thành một <a href="/wiki/Thu%E1%BA%ADt_ng%E1%BB%AF" class="mw-disambig" title="Thuật ngữ">thuật ngữ</a> khoa học hiện đại. Điều này cũng dẫn đến những tranh luận về liệu những <a href="/wiki/Nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc" title="Nhà triết học">nhà triết học</a> cổ đại, những người định nghĩa các vật vô hình và không thể phân chia được có phải là cho những nguyên tử hóa học hiện đại hay là cho những hạt hạ nguyên tử vô hình như <a href="/wiki/Lepton" title="Lepton">lepton</a> hay <a href="/wiki/Quark" title="Quark">quark</a>, hay thậm chí cho những hạt cơ bản hơn mà chưa phát hiện ra.<a href="#cite_note-8">[7]</a> Từ nguyên tử trong <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Vi%E1%BB%87t" title="Tiếng Việt">tiếng Việt</a> bắt nguồn từ <a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_t%E1%BB%AB_H%C3%A1n-Vi%E1%BB%87t_g%E1%BB%91c_Nh%E1%BA%ADt" title="Danh sách từ Hán-Việt gốc Nhật">tiếng Hán gốc Nhật</a> 原子 (<a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" class="extiw" title="zh:原子">bính âm</a>: yuánzǐ, <a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%8E%9F%E5%AD%90" class="extiw" title="ja:原子">tiếng Nhật</a>: genshi). Với <a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/nguy%C3%AAn" class="extiw" title="wikt:nguyên">nguyên</a> trong <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7y&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nguyên thủy (trang không tồn tại)">nguyên thủy</a> và <a href="https://vi.wiktionary.org/wiki/t%E1%BB%AD" class="extiw" title="wikt:tử">tử</a> trong <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử">Lịch sử</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nguyên_tử_luận">Nguyên tử luận</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Nguyên tử luận”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguyên tử luận">sửa mã nguồn</a>]</div> Khái niệm về vật chất là tổ hợp của những đơn vị rời rạc và không thể chia nhỏ hơn đã xuất hiện từ nhiều <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ni%C3%AAn_k%E1%BB%B7" title="Thiên niên kỷ">thiên niên kỷ</a>, nhưng những khái niệm này thường là những lập luận <a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc" title="Triết học">triết học</a> và <a href="/wiki/Tr%E1%BB%ABu_t%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Trừu tượng">trừu tượng</a> hơn là dựa trên những quan sát <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m" class="mw-redirect" title="Thực nghiệm">thực nghiệm</a>. Bản chất của nguyên tử trong triết học thay đổi theo thời gian giữa nhiều <a href="/wiki/N%E1%BB%81n_v%C4%83n_minh" class="mw-redirect" title="Nền văn minh">nền văn minh</a> và trường phái cổ đại, đa số có yếu tố tinh thần <a href="/wiki/Si%C3%AAu_h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc" title="Siêu hình học">siêu hình học</a>. Tuy vậy, khái niệm cơ bản về nguyên tử được các nhà khoa học hàng nghìn năm sau chấp nhận bởi vì nó giải thích một cách đơn giản một số khám phá mới trong lĩnh vực <a href="/wiki/H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Hóa học">hóa học</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPonomarev199314–15-9">[8]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Democritus.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/thumb/0/0d/Democritus.jpg/150px-Democritus.jpg" decoding="async" width="150" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/vi/0/0d/Democritus.jpg 1.5x" data-file-width="172" data-file-height="218" /></a><figcaption><a href="/wiki/Democritos" title="Democritos">Democritos</a> (khoảng 460 - 370 TCN)</figcaption></figure> Các nhà triết học cổ đại <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Lịch sử Hy Lạp">Hy Lạp</a> và <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Ấn Độ">Ấn Độ</a> đã nhắc tới khái niệm nguyên tử. Ở <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>, những trường phái Ājīvika, Jain, và Cārvāka bàn về nguyên tử luận bắt đầu từ thế kỷ thứ 6 trước Công nguyên.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMcEvilley2002317-10">[9]</a> Hệ thống tư tưởng <a href="/w/index.php?title=Nyaya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nyaya (trang không tồn tại)">Nyaya</a> và <a href="/w/index.php?title=Vaisheshika&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vaisheshika (trang không tồn tại)">Vaisheshika</a> sau đó phát triển thuyết về nguyên tử khi đề ra cách các nguyên tử kết hợp lại thành thực thể phức tạp hơn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEKing1999105–107-11">[10]</a> Ở <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_T%C3%A2y" class="mw-disambig" title="Phương Tây">phương Tây</a>, nguyên tử luận được nhắc đến từ thế kỷ 5 TCN bởi <a href="/wiki/Leucippus_(nh%C3%A0_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc)" title="Leucippus (nhà triết học)">Leucippus</a>, và người học trò của <a href="/wiki/Democritos" title="Democritos">Democritos</a> đã tiếp nối và hệ thống hóa lý luận. Khoảng giai đoạn 450 TCN, Democritos đưa ra thuật ngữ atomos (<a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Tiếng Hy Lạp">tiếng Hy Lạp</a>: ἄτομος), có nghĩa là "không thể cắt được" hay "hạt vô hình nhỏ nhất của vật chất". Mặc dù các khái niệm này của các triết gia Ấn Độ và Hy Lạp cổ đại thuần túy dựa vào mặt tinh thần, khoa học hiện đại đã bảo lưu thuật ngữ do Democritos đưa ra.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPonomarev199314–15-9">[8]</a> Lý thuyết về những hạt rất nhỏ (Corpuscularianism) do <a href="/wiki/Nh%C3%A0_gi%E1%BA%A3_kim" class="mw-redirect" title="Nhà giả kim">nhà giả kim</a> Geber nêu ra từ thế kỷ XIII,<a href="#cite_note-FOOTNOTEMoran2005146-12">[11]</a> đôi khi có người cho là bởi Paul từ <a href="/wiki/Taranto" title="Taranto">Taranto</a> nêu ra, đó là mọi vật thể chứa bên trong và những hạt hoặc những tiểu thể rất nhỏ.<a href="#cite_note-FOOTNOTELevere20017-13">[12]</a> Chủ nghĩa này giống với nguyên tử luận, ngoại trừ nguyên từ được giả thiết là hạt vô hình, và những hạt về nguyên lý có thể phân chia được. Theo lý thuyết này, ví dụ, người ta cho rằng <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_ng%C3%A2n" title="Thủy ngân">thủy ngân</a> có thể thấm vào <a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">kim loại</a> và làm thay đổi cấu trúc bên trong của nó.<a href="#cite_note-pratt20070928-14">[13]</a> Corpuscularianism là lý thuyết nổi bật trong vài trăm năm sau đó. Năm 1661, nhà triết học tự nhiên <a href="/wiki/Robert_Boyle" title="Robert Boyle">Robert Boyle</a> xuất bản cuốn The Sceptical Chymist trong đó ông lập luận rằng vật chất là tổ hợp của rất nhiều "tiểu thể" hay nguyên tử, hơn là bởi bốn <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Nguyên tố cổ điển">nguyên tố cơ bản</a> là không khí, đất, nước và lửa.<a href="#cite_note-FOOTNOTESiegfried200242–55-15">[14]</a> Trong những năm 1670 lý thuyết về các tiểu thể được <a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a> áp dụng vào lý thuyết các hạt ánh sáng của ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTELevere20017-13">[12]</a><a href="#cite_note-kemerling20020808-16">[15]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nguồn_gốc_lý_thuyết_khoa_học">Nguồn gốc lý thuyết khoa học</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Nguồn gốc lý thuyết khoa học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn gốc lý thuyết khoa học">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Daltons_symbols.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Daltons_symbols.gif/220px-Daltons_symbols.gif" decoding="async" width="220" height="191" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Daltons_symbols.gif/330px-Daltons_symbols.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Daltons_symbols.gif/440px-Daltons_symbols.gif 2x" data-file-width="1067" data-file-height="928" /></a><figcaption>Minh họa các nguyên tử và phân tử trong cuốn A New System of Chemical Philosophy của <a href="/wiki/John_Dalton" title="John Dalton">John Dalton</a> (1808), một trong những công trình khoa học sớm nhất về nguyên tử.</figcaption></figure> Tiến trình nghiên cứu về nguyên tử không xuất hiện cho tới tận khi ngành khoa học hóa học bắt đầu phát triển. Năm 1789, thương nhân và khoa học gia người Pháp <a href="/wiki/Antoine_Lavoisier" title="Antoine Lavoisier">Antoine Lavoisier</a> khám phá ra <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_lu%E1%BA%ADt_b%E1%BA%A3o_to%C3%A0n_kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Định luật bảo toàn khối lượng">định luật bảo toàn khối lượng</a> và nêu ra ý niệm về <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố</a> là chất cơ bản không thể phân tách bằng những phương pháp hóa học.<a href="#cite_note-lavoisier_eoc-17">[16]</a> Năm 1805, nhà triết học và giảng sư người Anh <a href="/wiki/John_Dalton" title="John Dalton">John Dalton</a> sử dụng khái niệm nguyên tử nhằm giải thích tại sao các nguyên tố luôn luôn phản ứng theo những tỉ số <a href="/wiki/S%E1%BB%91_t%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Số tự nhiên">tự nhiên</a> nhỏ (định luật Dalton) và tại sao có những loại khí hòa tan vào nước tốt hơn những khí khác. Ông đề xuất rằng mỗi nguyên tố chứa những nguyên tử cùng loại, duy nhất, và những nguyên tử này kết hợp với nhau tạo nên các hợp chất hóa học.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWurtz18811–2-18">[17]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEDalton1808-19">[18]</a> Các nhà lịch sử khoa học coi Dalton là người tiên phong trong <a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i.&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý thuyết nguyên tử hiện đại. (trang không tồn tại)">lý thuyết nguyên tử hiện đại.</a><a href="#cite_note-FOOTNOTERoscoe1895129-20">[19]</a> Giả thuyết nguyên tử của Dalton không nêu cụ thể kích thước nguyên tử là bao nhiêu. Theo cảm nhận thông thường chúng phải rất nhỏ, nhưng không ai biết nhỏ bao nhiêu. Do vậy vào năm 1865 nhà hóa học người Áo <a href="/w/index.php?title=Johann_Josef_Loschmidt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johann Josef Loschmidt (trang không tồn tại)">Johann Josef Loschmidt</a> đã có bước đột phá khi ông đo được kích cỡ của phân tử trong không khí.<a href="#cite_note-21">[20]</a> Một dòng bổ sung lý luận hỗ trợ lý thuyết hạt (và do vậy mở rộng thuyết nguyên tử) là vào đầu năm 1827 khi <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Thực vật học">nhà thực vật học</a> Scotland <a href="/w/index.php?title=Robert_Brown_(nh%C3%A0_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Brown (nhà thực vật học) (trang không tồn tại)">Robert Brown</a> sử dụng <a href="/wiki/K%C3%ADnh_hi%E1%BB%83n_vi" title="Kính hiển vi">kính hiển vi</a> để quan sát các hạt bụi trôi nổi trên mặt nước và ông nhận thấy chúng di chuyển zic-zac—một hiện tượng ngày nay gọi là "<a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng_Brown" title="Chuyển động Brown">chuyển động Brown</a>". Năm 1877 J. Desaulx đề xuất hiện tượng này có nguyên nhân từ chuyển động nhiệt của các phân tử nước, và tới tận năm 1905 nhà vật lý người Đức <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> mới nêu ra phân tích toán lý đầu tiên về chuyển động này.<a href="#cite_note-adp322_8_549-22">[21]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEMazo20021–7-23">[22]</a><a href="#cite_note-lee_hoon1995-24">[23]</a> Sau đó, nhà vật lý người Pháp <a href="/wiki/Jean_Perrin" class="mw-redirect" title="Jean Perrin">Jean Perrin</a> dựa trên nghiên cứu của Einstein tiến hành thí nghiệm xác định được khối lượng và kích thước nguyên tử, và xác nhận lý thuyết nguyên tử của Dalton.<a href="#cite_note-e31_2_50-25">[24]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mendeleev%27s_1869_periodic_table.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Mendeleev%27s_1869_periodic_table.png/220px-Mendeleev%27s_1869_periodic_table.png" decoding="async" width="220" height="271" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Mendeleev%27s_1869_periodic_table.png/330px-Mendeleev%27s_1869_periodic_table.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Mendeleev%27s_1869_periodic_table.png/440px-Mendeleev%27s_1869_periodic_table.png 2x" data-file-width="1067" data-file-height="1312" /></a><figcaption>Bảng tuần hoàn hóa học đầu tiên của <a href="/wiki/Dmitri_Mendeleev" class="mw-redirect" title="Dmitri Mendeleev">Dmitri Mendeleev</a> (1869)</figcaption></figure> Năm 1869, dựa trên các khám phá trước đó của những nhà khoa học như <a href="/wiki/Antoine_Lavoisier" title="Antoine Lavoisier">Lavoisier,</a> nhà hóa học <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Nga" title="Người Nga">người Nga</a> <a href="/wiki/Dmitri_Mendeleev" class="mw-redirect" title="Dmitri Mendeleev">Dmitri Mendeleev</a> lần đầu tiên công bố <a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_tu%E1%BA%A7n_ho%C3%A0n" title="Bảng tuần hoàn">bảng tuần hoàn</a> các nguyên tố hóa học.<a href="#cite_note-pte20071101-26">[25]</a> Trên bảng này thể hiện tính chất hóa học một cách tuần hoàn giữa các nguyên tố, ông phát hiện ra tính lặp lại tuần hoàn của các nguyên tố khi sắp xếp chúng theo <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Nguyên tử số">nguyên tử số</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEScerri200710–17-27">[26]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hạt_cấu_thành_và_lý_thuyết_lượng_tử">Hạt cấu thành và lý thuyết lượng tử</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Hạt cấu thành và lý thuyết lượng tử”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hạt cấu thành và lý thuyết lượng tử">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Atom_Diagram.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Atom_Diagram.svg/220px-Atom_Diagram.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Atom_Diagram.svg/330px-Atom_Diagram.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Atom_Diagram.svg/440px-Atom_Diagram.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a><figcaption>Mô hình hành tinh nguyên tử, hay mô hình Rutherford.</figcaption></figure> Nhà vật lý <a href="/wiki/J._J._Thomson" class="mw-redirect" title="J. J. Thomson">J. J. Thomson</a>, thông qua nghiên cứu trên <a href="/w/index.php?title=Ch%C3%B9m_tia_cathode&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chùm tia cathode (trang không tồn tại)">chùm tia cathode</a> năm 1897, đã phát hiện ra electron, và kết luận rằng chúng là một thành phần của mỗi nguyên tử. Do vậy ông vượt qua niềm tin lâu nay cho rằng nguyên tử là những hạt vô hình, không thể phân chia của vật chất.<a href="#cite_note-nobel1096-28">[27]</a> Thomson đề xuất các hạt điện tích âm electron khối lượng nhỏ phân bố đều trên nguyên tử, có thể quay quanh thành những vòng, và điện tích của chúng cân bằng với sự có mặt của một biển điện tích dương. Mô hình này sau đó được gọi là <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_m%E1%BB%A9t_m%E1%BA%ADn" title="Mô hình mứt mận">mô hình mứt mận</a> (<a href="/w/index.php?title=Plum_pudding_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plum pudding model (trang không tồn tại)">Plum pudding model</a>). Năm 1909, <a href="/wiki/Hans_Geiger" title="Hans Geiger">Hans Geiger</a> và <a href="/w/index.php?title=Ernest_Marsden&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ernest Marsden (trang không tồn tại)">Ernest Marsden</a>, lúc đó đang là trợ tá cho <a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Ernest Rutherford</a>, sử dụng <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_alpha" title="Hạt alpha">tia alpha</a>—lúc đó người ta đã biết là nguyên tử điện tích dương của heli—bắn phá một lá <a href="/wiki/V%C3%A0ng" title="Vàng">vàng</a> và nhận thấy một tỷ lệ nhỏ các hạt bị lệch với một góc rất lớn so với giá trị tiên đoán theo <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_h%C3%ACnh_Thomson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô hình Thomson (trang không tồn tại)">mô hình Thomson</a>. <a href="/wiki/Ernest_Rutherford" title="Ernest Rutherford">Rutherford</a> giải thích <a href="/wiki/Th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Rutherford" title="Thí nghiệm Rutherford">thí nghiệm với lá vàng</a> bằng giả sử rằng điện tích dương của nguyên tử vàng và phần lớn khối lượng của nó tập trung tại hạt nhân trung tâm của nguyên tử—hay mô hình Rutherford.<a href="#cite_note-pm21_669-29">[28]</a> Khi làm thí nghiệm với các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1" class="mw-redirect" title="Nguyên tố phóng xạ">nguyên tố phóng xạ</a>, năm 1913 nhà hóa học phóng xạ <a href="/wiki/Frederick_Soddy" title="Frederick Soddy">Frederick Soddy</a> phát hiện ra dường như có nhiều hơn một loại nguyên tử tại mỗi vị trí trên <a href="/wiki/B%E1%BA%A3ng_tu%E1%BA%A7n_ho%C3%A0n" title="Bảng tuần hoàn">bảng tuần hoàn</a>.<a href="#cite_note-npc1921-30">[29]</a> Và thuật ngữ <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B" title="Đồng vị">đồng vị</a> do bác sĩ <a href="/w/index.php?title=Margaret_Todd&action=edit&redlink=1" class="new" title="Margaret Todd (trang không tồn tại)">Margaret Todd</a> đưa ra nhằm gọi tên một cách phù hợp cho những nguyên tử khác nhau của cùng một nguyên tố. <a href="/wiki/Joseph_John_Thomson" title="Joseph John Thomson">J.J. Thomson</a> nghĩ ra một kĩ thuật nhằm tách nguyên tử có các đồng vị khác nhau khi ông nghiên cứu trên khí ion hóa, và sau đó dẫn tới khám phá ra <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B_b%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đồng vị bền (trang không tồn tại)">đồng vị bền</a>.<a href="#cite_note-prsA_89_1_1913-31">[30]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bohr_Model.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bohr_Model.svg/220px-Bohr_Model.svg.png" decoding="async" width="220" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bohr_Model.svg/330px-Bohr_Model.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Bohr_Model.svg/440px-Bohr_Model.svg.png 2x" data-file-width="340" data-file-height="290" /></a><figcaption>Mô hình Bohr cho nguyên tử hydro, cho thấy một electron chuyển dịch giữa hai trạng thái và phát ra một <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a> (khái niệm do Einstein đề xuất) với tần số xác định.</figcaption></figure> Trong khi đó năm 1913, nhà vật lý <a href="/wiki/Niels_Bohr" title="Niels Bohr">Niels Bohr</a> đề xuất là các electron bị giam giữ trên những quỹ đạo bị lượng tử hóa nhất định, và chúng có thể nhảy qua lại giữa những quỹ đạo này, nhưng không thể rơi xoắn ốc vào trong hay ra ngoài trong những quỹ đạo trung gian.<a href="#cite_note-stern20050516-32">[31]</a> Một electron phải hấp thụ hoặc phát ra một lượng <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">năng lượng</a> cụ thể khi chuyển dịch giữa hai trạng thái này. Khi <a href="/wiki/%C3%81nh_s%C3%A1ng" title="Ánh sáng">ánh sáng</a> từ nguồn vật liệu nung nóng truyền qua một <a href="/wiki/L%C4%83ng_k%C3%ADnh" title="Lăng kính">lăng kính</a>, nó bị tách ra thành <a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Phổ học">phổ</a> nhiều tia đơn sắc. Lý thuyết Bohr đã giải thích thành công sự tách ra thành nhiều <a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%A1ch_ph%E1%BB%95&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vạch phổ (trang không tồn tại)">vạch phổ</a> hydro tương ứng với sự chuyển dịch electron giữa các orbital.<a href="#cite_note-bohr19221211-33">[32]</a> Sau đấy trong cùng năm <a href="/w/index.php?title=Henry_Moseley&action=edit&redlink=1" class="new" title="Henry Moseley (trang không tồn tại)">Henry Moseley</a> cung cấp thêm chứng cứ thực nghiệm ủng hộ <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_Bohr" title="Mô hình Bohr">lý thuyết Niels Bohr</a>. Những kết quả thí nghiệm này cũng tinh chỉnh mô hình của Ernest Rutherford và của Antonius Van den Broek, và thí nghiệm cho thấy nguyên tử chứa trong nó hạt nhân có số điện tích hạt nhân bằng với số thứ tự của chúng trên bảng tuần hoàn. Cho đến tận khi có các thí nghiệm của Moseley, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Nguyên tử số">nguyên tử số</a> vẫn chưa được biết là một đại lượng vật lý và xác nhận bằng thực nghiệm. Nguyên tử số bằng điện tích của hạt nhân vẫn được chấp nhận trong mô hình nguyên tử hiện đại ngày nay.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPais1986228–230-34">[33]</a> <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">Liên kết hóa học</a> giữa các nguyên tử đến lượt được giải thích bởi <a href="/w/index.php?title=Gilbert_Newton_Lewis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gilbert Newton Lewis (trang không tồn tại)">Gilbert Newton Lewis</a> năm 1916, bằng tương tác giữa các electron trong chúng.<a href="#cite_note-jacs38_4_762-35">[34]</a> Khi đã biết tính chất hóa học của các nguyên tố lặp lại tuần hoàn trên bảng tuần hoàn,<a href="#cite_note-FOOTNOTEScerri2007205–226-36">[35]</a> năm 1919 nhà hóa học <a href="/wiki/Irving_Langmuir" title="Irving Langmuir">Irving Langmuir</a> đề xuất tính tuần hoàn có thể giải thích được nếu electron trong một nguyên tử được kết nối hay nhóm lại theo một cách nào đó. Nhóm các electron được cho là chiếm giữ vào một tập hợp <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%9Bp_v%E1%BB%8F_electron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lớp vỏ electron (trang không tồn tại)">lớp vỏ electron</a> quanh hạt nhân.<a href="#cite_note-jacs41_6_868-37">[36]</a> <a href="/wiki/Th%C3%AD_nghi%E1%BB%87m_Stern%E2%80%93Gerlach" title="Thí nghiệm Stern–Gerlach">Thí nghiệm Stern–Gerlach</a> thực hiện năm 1922 mang đến kết quả thực nghiệm ủng hộ cho bản chất lượng tử của nguyên tử. Khi một chùm nguyên tử <a href="/wiki/B%E1%BA%A1c" title="Bạc">bạc</a> cho phóng qua một <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">từ trường</a> không đều, chùm tia sẽ bị tách ra trên màn thu tuân theo hướng của động lượng nguyên tử, hay spin lượng tử. Nếu hướng của spin là phân bố ngẫu nhiên, thì trên màn thu sẽ thu được một dải bạc liên tục. Tuy vậy, hai nhà vật lý lại thu được kết quả là có hai phần rõ rệt, chỉ phụ thuộc vào spin nguyên tử định hướng lên hay xuống.<a href="#cite_note-fop17_6_575-38">[37]</a> Năm 1924, <a href="/wiki/Louis_de_Broglie" title="Louis de Broglie">Louis de Broglie</a> dựa trên ý tưởng của Einstein về <a href="/wiki/B%E1%BB%A9c_x%E1%BA%A1_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Bức xạ điện từ">sóng điện từ</a> có lúc thể hiện tính chất hạt (photon) và đề xuất ngược lại là mọi hạt có tính chất dạng sóng của chúng. Năm 1926, <a href="/wiki/Erwin_Schr%C3%B6dinger" title="Erwin Schrödinger">Erwin Schrödinger</a> sử dụng đề xuất này nhằm phát triển mô hình toán học về nguyên tử miêu tả các electron như dạng sóng ba chiều hơn là các hạt điểm. Một hệ quả của cách sử dụng các hàm sóng miêu tả hành xử của hạt đó là về mặt toán học không thể nhận được giá trị chính xác về cả <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%83m_(h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc)" title="Điểm (hình học)">vị trí</a> và <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Động lượng">động lượng</a> của một hạt trong cùng một thời gian; đây chính là nội dung của <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_l%C3%BD_b%E1%BA%A5t_%C4%91%E1%BB%8Bnh" title="Nguyên lý bất định">nguyên lý bất định</a> do nhà vật lý <a href="/wiki/Werner_Heisenberg" title="Werner Heisenberg">Werner Heisenberg</a> phát biểu năm 1926. Trong khái niệm này, mỗi khi chúng ta đo chính xác vị trí của hạt chúng ta sẽ chỉ nhận được một khoảng các giá trị có thể cho động lượng, và ngược lại. Mô hình này cũng giải thích được những kết quả thực nghiệm về hành xử của nguyên tử mà những mô hình khác không làm được, như là những cấu trúc xác định và dải phổ của những nguyên tử lớn hơn nguyên tử hydro. Từ đó, mô hình hành tinh nguyên tử miêu tả các electron quay trên quỹ đạo quanh hạt nhân bị bác bỏ và thay thế vào đó là các electron ở những vùng gọi là orbital nguyên tử tương ứng với xác suất phân bố của electron.<a href="#cite_note-brown2007-39">[38]</a><a href="#cite_note-harrison2000-40">[39]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Mass_Spectrometer_Schematic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Mass_Spectrometer_Schematic.svg/220px-Mass_Spectrometer_Schematic.svg.png" decoding="async" width="220" height="232" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Mass_Spectrometer_Schematic.svg/330px-Mass_Spectrometer_Schematic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Mass_Spectrometer_Schematic.svg/440px-Mass_Spectrometer_Schematic.svg.png 2x" data-file-width="493" data-file-height="520" /></a><figcaption>Hình vẽ minh họa đơn giản hoạt động của phổ khối.</figcaption></figure> Các <a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_kh%E1%BB%91i" class="mw-redirect" title="Phổ khối">phổ kế khối lượng</a> phát minh ra đã cho phép đo được chính xác khối lượng của nguyên tử. Thiết bị này sử dụng một <a href="/wiki/Nam_ch%C3%A2m" title="Nam châm">nam châm</a> làm lệch quỹ đạo của chùm tia ion, và góc lệch đo được bằng tỉ số của khối lượng nguyên tử và điện tích của nó. Nhà hóa học <a href="/wiki/Francis_William_Aston" title="Francis William Aston">Francis William Aston</a> đã sử dụng thiết bị này để chứng tỏ rằng các đồng vị có khối lượng khác nhau. <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" class="mw-redirect" title="Nguyên tử lượng">Khối lượng nguyên tử</a> của những đồng vị cùng một nguyên tố chỉ chênh nhau theo bội nguyên của một hằng số.<a href="#cite_note-pm39_6_449-41">[40]</a> Để giải thích cho sự khác biệt kỳ lạ về khối lượng đồng vị phải đợi đến tận khi khám phá ra <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a>, hạt trung hòa điện có khối lượng hơi lớn hơn khối lượng <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a>, do nhà vật lý <a href="/wiki/James_Chadwick" title="James Chadwick">James Chadwick</a> phát hiện năm 1932 khi bắn phá hạt nhân nguyên tử <a href="/wiki/Beryli" title="Beryli">Beryli</a> bằng các hạt alpha. Do vậy các đồng vị được giải thích như là các nguyên tố có cùng số proton và khác nhau về số neutron ở hạt nhân của chúng.<a href="#cite_note-chadwick1935-42">[41]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phân_hạch,_vật_lý_năng_lượng_cao_và_vật_chất_ngưng_tụ">Phân hạch, vật lý năng lượng cao và vật chất ngưng tụ</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Phân hạch, vật lý năng lượng cao và vật chất ngưng tụ”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân hạch, vật lý năng lượng cao và vật chất ngưng tụ">sửa mã nguồn</a>]</div> Năm 1938, nhà hóa học người Đức <a href="/wiki/Otto_Hahn" title="Otto Hahn">Otto Hahn</a>, học trò của Rutherford, đã hướng chùm neutron vào các nguyên tử <a href="/wiki/Urani" title="Urani">urani</a> nhằm mục đích tạo ra các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_si%C3%AAu_urani" title="Nguyên tố siêu urani">nguyên tố siêu urani</a>. Thay vào đó ông lại nhận được từ kết quả thí nghiệm hóa học là sản phẩm <a href="/wiki/Bari" title="Bari">bari</a>.<a href="#cite_note-hahn_meitner_strassmann-43">[42]</a> Một năm sau, <a href="/wiki/Lise_Meitner" title="Lise Meitner">Lise Meitner</a> và người cháu trai của Otto Hahn là <a href="/wiki/Otto_Frisch" title="Otto Frisch">Otto Frisch</a> xác nhận kết quả Hahn thu được là thực nghiệm đầu tiên về sự phân hạch hạt nhân.<a href="#cite_note-nature143_3615_239-44">[43]</a><a href="#cite_note-schroeder-45">[44]</a> Năm 1944, Otto Hahn nhận <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_Nobel_H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Giải Nobel Hóa học">giải Nobel Hóa học</a>. Mặc dù Hahn đã nỗ lực kêu gọi Ủy ban Nobel trao giải cho Meitner và Frisch nhưng ông đã không thành công.<a href="#cite_note-pt50_9_26-46">[45]</a> Trong thập niên 1950, với sự phát triển nhanh chóng của các <a href="/wiki/M%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c_h%E1%BA%A1t" title="Máy gia tốc hạt">máy gia tốc hạt</a> và <a href="/w/index.php?title=M%C3%A1y_d%C3%B2_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Máy dò hạt (trang không tồn tại)">máy dò hạt</a> đã cho phép các nhà khoa học nghiên cứu va chạm của các hạt nhân và nguyên tử ở mức năng lượng cao.<a href="#cite_note-kullander2001-47">[46]</a> Họ nhận thấy hạt neutron và proton là những loại hạt <a href="/wiki/Hadron" title="Hadron">hadron</a>, hay hạt tổ hợp của những hạt nhỏ hơn gọi là <a href="/wiki/Quark" title="Quark">quark</a>. Lý thuyết <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a> của vật lý hạt được phát triển và đã rất thành công trong giải thích tính chất của hạt nhân theo sự phân loại thành các hạt hạ nguyên tử và các tương tác chi phối thế giới lượng tử.<a href="#cite_note-npp1990-48">[47]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Các_thành_phần">Các thành phần</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Các thành phần”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các thành phần">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hạt_hạ_nguyên_tử">Hạt hạ nguyên tử</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Hạt hạ nguyên tử”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hạt hạ nguyên tử">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_h%E1%BA%A1_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt hạ nguyên tử">Hạt hạ nguyên tử</a></div> Mặc dù từ nguyên tử có nguồn gốc chỉ những hạt không thể phân chia nhỏ hơn nữa, nhưng như ngày nay đã biết nguyên tử là thuật ngữ khoa học tổ hợp của nhiều hạt hạ nguyên tử. Các hạt thành phần của nguyên tử là <a href="/wiki/Electron" title="Electron">electron</a>, <a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton</a> và <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron</a>. Ngoại trừ nguyên tử <a href="/wiki/Hydro" title="Hydro">hydro-1</a> không có neutron và ion hydro không có electron (hay chính là hạt proton đơn lẻ). Electron là hạt nhẹ nhất trong ba hạt với khối lượng 9,109×10−31 kg, và <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích</a> âm -e, kích thước của nó rất nhỏ và hiện nay chưa có công nghệ nào đo được đường kính của nó.<a href="#cite_note-FOOTNOTEDemtröder200239–42-49">[48]</a> Proton có điện tích dương +e và khối lượng gấp 1.836 khối lượng electron, và bằng 1,673×10−27 kg, mặc dù giá trị này có thể giảm đi do bù trừ vào <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt" title="Năng lượng liên kết">năng lượng liên kết</a> của proton trong hạt nhân. Neutron là hạt trung hòa điện và khối lượng khi nó đứng riêng lẻ là 1.839 lần khối lượng electron,<a href="#cite_note-FOOTNOTEWoan20008-50">[49]</a> hay 1,675×10−27 kg. Các nhà vật lý đo được đường kính của neutron và proton—vào cỡ 25×10−15 m—mặc dù 'bề mặt' của những hạt này không xác định rõ ràng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMacGregor199233–37-51">[50]</a> Trong <a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a>, electron là hạt cơ bản thực sự vì nó không có hạt thành phần. Tuy nhiên, cả proton và neutron là những hạt tổ hợp của những <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" class="mw-redirect" title="Hạt cơ bản">hạt cơ bản</a> gọi là <a href="/wiki/Quark" title="Quark">quark</a>. Có hai loại quark trong các proton và neutron, mỗi hạt quark mang điện tích phân số. Proton là hạt tổ hợp của 2 <a href="/wiki/Quark_l%C3%AAn" title="Quark lên">quark lên</a> (mỗi hạt có điện tích +2⁄3e) và một <a href="/wiki/Quark_xu%E1%BB%91ng" title="Quark xuống">quark xuống</a> (với điện tích −1⁄3e). Neutron chứa một quark lên và hai quark xưống. Sự khác biệt trong thành phần khiến cho khối lượng và điện tích của hai hạt proton và neutron có sự khác nhau.<a href="#cite_note-pdg2002-52">[51]</a><a href="#cite_note-schombert2006-53">[52]</a> Các quark liên kết với nhau bởi <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_m%E1%BA%A1nh" title="Tương tác mạnh">tương tác mạnh</a> (hay lực mạnh) thông qua trao đổi các <a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">gluon</a>. Đến lượt các hạt proton và neutron liên kết với nhau trong hạt nhân bởi <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Lực hạt nhân">lực hạt nhân</a>, mà lực này về bản chất là do tương tác mạnh 'rò rỉ' ra ngoài với phạm vi ngắn (xem bài về lực hạt nhân). Hạt gluon là thành viên của họ hạt <a href="/wiki/Boson" title="Boson">boson</a> <a href="/wiki/Boson_gauge" title="Boson gauge">gauge</a>, là hạt trung gian trao đổi tương tác mạnh.<a href="#cite_note-pdg2002-52">[51]</a><a href="#cite_note-schombert2006-53">[52]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hạt_nhân">Hạt nhân</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Hạt nhân”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hạt nhân">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">Hạt nhân nguyên tử</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Binding_energy_curve_-_common_isotopes.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Binding_energy_curve_-_common_isotopes.svg/350px-Binding_energy_curve_-_common_isotopes.svg.png" decoding="async" width="350" height="230" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Binding_energy_curve_-_common_isotopes.svg/525px-Binding_energy_curve_-_common_isotopes.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Binding_energy_curve_-_common_isotopes.svg/700px-Binding_energy_curve_-_common_isotopes.svg.png 2x" data-file-width="671" data-file-height="441" /></a><figcaption>Năng lượng liên kết cần thiết cho một nucleon thoát ra khỏi hạt nhân, đối với các đồng vị.</figcaption></figure> Mọi proton và neutron liên kết với nhau trong hạt nhân nguyên tử, và chúng được gọi chung là các <a href="/wiki/Nucleon" title="Nucleon">nucleon</a>. Bán kính của hạt nhân có giá trị xấp xỉ 1,07 3√A <a href="/wiki/Femt%C3%B4m%C3%A9t" title="Femtômét">fm</a>, với A là tổng số nucleon trong hạt nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEJevremovic200563-54">[53]</a> Giá trị này nhỏ hơn rất nhiều bán kính của nguyên tử và bằng khoảng 105 fm. Các nucleon liên kết với nhau bởi thế năng hút còn dư của tương tác mạnh tầm ngắn. Với khoảng cách 2,5 fm lực này mạnh hơn <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">lực điện từ</a> làm cho các proton điện tích dương đẩy nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPfeffer2000330–336-55">[54]</a> Các nguyên tử của cùng một nguyên tố có cùng số proton, hay còn gọi là <a href="/wiki/S%E1%BB%91_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Số nguyên tử">số nguyên tử</a>. Hạt nhân của một nguyên tố có số hạt neutron khác nhau xác định lên các <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B" title="Đồng vị">đồng vị</a> của nguyên tố đó. Tổng số proton và neutron xác định lên <a href="/w/index.php?title=Nuclit&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nuclit (trang không tồn tại)">nuclit</a>. Số lượng tương đối neutron so với proton ảnh hưởng tới tính ổn định của hạt nhân, và ở một số đồng vị có hiện tượng <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_r%C3%A3_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1" class="mw-redirect" title="Phân rã phóng xạ">phân rã phóng xạ</a>.<a href="#cite_note-wenner2007-56">[55]</a> Các hạt proton và neutron được phân loại thành hạt <a href="/wiki/Fermion" title="Fermion">fermion</a>. <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_l%C3%BD_lo%E1%BA%A1i_tr%E1%BB%AB_Pauli" title="Nguyên lý loại trừ Pauli">Nguyên lý loại trừ Pauli</a>, một hiệu ứng <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">cơ học lượng tử</a>, không cho phép có hai hạt fermion đồng nhất ở cùng một trạng thái, ví dụ như không thể có nhiều hạt proton có cùng một trạng thái lượng tử trong cùng một thời gian. Do vậy mỗi hạt proton trong hạt nhân phải có các trạng thái khác nhau, với mức năng lượng của riêng chúng, và tương tự quy tắc này cho các hạt neutron. Tuy nhiên nguyên lý này không ngăn cấm một hạt proton và một neutron có cùng trạng thái lượng tử.<a href="#cite_note-raymond-57">[56]</a> Đối với các nguyên tử có giá trị <a href="/wiki/S%E1%BB%91_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Số nguyên tử">nguyên tử số</a> thấp, một hạt nhân có số proton khác số neutron có xu hướng trở về trạng thái năng lượng của hạt nhân thấp hơn thông qua quá trình phân rã phóng xạ dẫn đến số hạt proton và neutron trở lên xấp xỉ bằng nhau. Kết quả là, các nguyên tử có số proton xấp xỉ bằng số neutron có hạt nhân bền và không có hiện tượng phóng xạ. Tuy nhiên, khi nguyên tử số tăng lên, lực đẩy lẫn nhau giữa các proton và đòi hỏi số neutron tăng lên để duy trì sự ổn định của hạt nhân, không còn tuân theo xu hướng cân bằng hai hạt này nữa. Và thực tế không có hạt nhân bền nào với số proton xấp xỉ bằng số neutron khi nguyên tử số lớn hơn Z = 20 (<a href="/wiki/Calci" title="Calci">calci</a>); và khi Z tăng đến những hạt nhân nặng nhất, tỉ số neutron trên proton để cho hạt nhân ổn định tiến tới giá trị 1,5.<a href="#cite_note-raymond-57">[56]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wpdms_physics_proton_proton_chain_1.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Wpdms_physics_proton_proton_chain_1.svg/220px-Wpdms_physics_proton_proton_chain_1.svg.png" decoding="async" width="220" height="256" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Wpdms_physics_proton_proton_chain_1.svg/330px-Wpdms_physics_proton_proton_chain_1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Wpdms_physics_proton_proton_chain_1.svg/440px-Wpdms_physics_proton_proton_chain_1.svg.png 2x" data-file-width="416" data-file-height="484" /></a><figcaption>Minh họa quá trình tổng hợp hạt nhân tạo ra hạt <a href="/wiki/Deuteri" title="Deuteri">deuteri</a>, gồm một proton và một neutron, tổng hợp từ hai proton. Hạt cơ bản <a href="/wiki/Positron" title="Positron">positron</a> (e+)—là <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_h%E1%BA%A1t" title="Phản hạt">phản hạt</a> của electron—phát ra cùng với một hạt <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a> electron.</figcaption></figure> Các nhà khoa học biết hạt nhân nguyên tử có thể thay đổi số proton và neutron, mặc dù sự điều chỉnh này cần năng lượng rất cao do ảnh hưởng của lực hạt nhân cũng như lực điện từ. <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_t%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Phản ứng tổng hợp hạt nhân">Phản ứng tổng hợp hạt nhân</a> xảy ra khi nhiều hạt nhân kết hợp lại thành một hạt nhân nặng hơn, như sự va chạm năng lượng cao giữa hai hạt nhân. Ví dụ, tại lõi <a href="/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Mặt Trời">Mặt Trời</a> các proton đòi hỏi năng lượng cỡ 3–10 <a href="/wiki/Electronvolt" title="Electronvolt">keV</a> để vượt qua lực đầy giữa chúng— để vượt qua <a href="/wiki/L%E1%BB%B1c_t%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Lực tĩnh điện">rào Coulomb</a>—và tổng hợp lại thành hạt nhân nặng hơn.<a href="#cite_note-mihos2002-58">[57]</a> <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_ph%C3%A2n_h%E1%BA%A1ch_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Phản ứng phân hạch hạt nhân">Phản ứng phân hạch hạt nhân</a> là quá trình ngược lại, một hạt nhân bị tách ra làm hai hạt nhân có khối lượng nhỏ hơn—thường thông qua quá trình phân rã phóng xạ. Hạt nhân cũng bị biến đổi do kết quả quá trình bắn phá bởi các hạt hạ nguyên tử hay chùm proton năng lượng cao. Nếu hạt nhân mới sinh ra với số proton khác đi thì nguyên tử trở thành một nguyên tử của nguyên tố hóa học khác.<a href="#cite_note-lbnl20070330-59">[58]</a><a href="#cite_note-makhijani_saleska2001-60">[59]</a> Nếu khối lượng của hạt nhân sản phẩm trong phản ứng tổng hợp nhỏ hơn tổng cộng khối lượng của các hạt nhân tham gia phản ứng, thì hiệu khối lượng này có thể phát ra dưới dạng năng lượng có ích (như <a href="/wiki/Tia_gamma" title="Tia gamma">tia gamma</a>, hay động năng của các hạt sản phẩm như <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_beta" title="Hạt beta">hạt beta</a>), và tuân theo nguyên lý <a href="/wiki/S%E1%BB%B1_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%C6%B0%C6%A1ng_kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng-n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" class="mw-redirect" title="Sự tương đương khối lượng-năng lượng">sự tương đương khối lượng-năng lượng</a> với công thức của <a href="/wiki/Albert_Einstein" title="Albert Einstein">Albert Einstein</a> ΔE = Δm.c2, với Δm là khối lượng chênh lệch và c là <a href="/wiki/T%E1%BB%91c_%C4%91%E1%BB%99_%C3%A1nh_s%C3%A1ng" title="Tốc độ ánh sáng">tốc độ ánh sáng</a>. Năng lượng dôi ra này có nguồn gốc từ <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt" title="Năng lượng liên kết">năng lượng liên kết</a> của hạt nhân tạo thành, và nó là sự mất mát năng lượng không thể khôi phục được làm cho các hạt tham gia tổng hợp đứng cạnh nhau trong một trạng thái đòi hỏi năng lượng này phải tách ra.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShultisFaw200210–17-61">[60]</a> Phản ứng tổng hợp tạo ra hạt nhân lớn hơn từ các hạt nhân có nguyên tử số Z nhỏ hơn của <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt" title="Sắt">sắt</a> và <a href="/wiki/Nikel" class="mw-redirect" title="Nikel">nikel</a> – với tổng số <a href="/wiki/Nucleon" title="Nucleon">nucleon</a> vào khoảng 60—thường là <a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_sinh_nhi%E1%BB%87t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phản ứng sinh nhiệt (trang không tồn tại)">phản ứng sinh nhiệt</a> giải phóng nhiều năng lượng hơn so với năng lượng cần thiết để tổng hợp chúng.<a href="#cite_note-ajp63_7_653-62">[61]</a> Đây chính là những phản ứng tổng hợp hạt nhân sinh năng lượng trong các <a href="/wiki/Sao" title="Sao">sao</a> và giúp ngôi sao duy trì trạng thái cân bằng áp suất và lực hút <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">hấp dẫn</a>. Đối với các hạt nhân nặng hơn, năng lượng liên kết trên một <a href="/wiki/Nucleon" title="Nucleon">nucleon</a> trong hạt nhân bắt đầu giảm. Điều này làm cho phản ứng tổng hợp sinh ra hạt nhân với nguyên tử số Z > 26 và số nucleon cao hơn 60, là <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_thu_nhi%E1%BB%87t" class="mw-redirect" title="Phản ứng thu nhiệt">phản ứng thu nhiệt</a>. Những hạt nhân nặng này không thể tham gia phản ứng tổng hợp sinh năng lượng giúp cho quá trình <a href="/wiki/C%C3%A2n_b%E1%BA%B1ng_th%E1%BB%A7y_t%C4%A9nh" title="Cân bằng thủy tĩnh">cân bằng thủy tĩnh</a> của sao được ổn định.<a href="#cite_note-raymond-57">[56]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đám_mây_electron">Đám mây electron</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Đám mây electron”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đám mây electron">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Orbital_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Orbital nguyên tử">Orbital nguyên tử</a> và <a href="/wiki/C%E1%BA%A5u_h%C3%ACnh_electron" title="Cấu hình electron">Cấu hình electron</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Potential_energy_well.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Potential_energy_well.svg/220px-Potential_energy_well.svg.png" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Potential_energy_well.svg/330px-Potential_energy_well.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Potential_energy_well.svg/440px-Potential_energy_well.svg.png 2x" data-file-width="535" data-file-height="350" /></a><figcaption>Hình một giếng thế tuân theo <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">cơ học cổ điển</a>, năng lượng tối thiểu V(x) cần để tới vị trí x. Về mặt cổ điển, hạt có năng lượng E bị giam trong giới hạn vị trí x1 và x2.</figcaption></figure> Các electron trong một nguyên tử bị hút bởi các proton ở hạt nhân bằng <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Tương tác điện từ">lực điện từ</a>. Lực này giam các electron bên trong một <a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%BFng_th%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giếng thế (trang không tồn tại)">giếng thế</a> <a href="/wiki/T%C4%A9nh_%C4%91i%E1%BB%87n" title="Tĩnh điện">tĩnh điện</a> bao quanh hạt nhân, tức là cần phải có nguồn năng lượng từ bên ngoài để cho electron thoát ra khỏi hạt nhân. Electron càng nằm gần về phía hạt nhân, lực hút càng mạnh hơn. Do đó electron liên kết gần tâm của giếng thế đòi hỏi nhiều năng lượng hơn để thoát ra ngoài. Electron, giống như những <a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A1t_vi_m%C3%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hạt vi mô (trang không tồn tại)">hạt vi mô</a> khác, có cả tính chất <a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A1ng_t%C3%ADnh_s%C3%B3ng-h%E1%BA%A1t" class="mw-redirect" title="Lưỡng tính sóng-hạt">sóng và hạt</a>. Đám mây electron là một vùng bên trong giếng thế nơi mỗi electron tạo thành một kiểu sóng đứng ba chiều – dạng sóng không di chuyển so với <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">hạt nhân</a>. Hành xử này tạo nên <a href="/wiki/Orbital_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Orbital nguyên tử">orbital nguyên tử</a>, một hàm toán học đặc trưng cho xác suất một electron xuất hiện tại một điểm cụ thể khi đo vị trí của electron.<a href="#cite_note-science157_3784_13-63">[62]</a> Chỉ có tập rời rạc bị lượng tử hóa những orbital tồn tại xung quanh hạt nhân, hoặc nếu có những dạng sóng khác thì nó sẽ nhanh chóng phân hủy thành dạng sóng đứng lượng tử ổn định hơn.<a href="#cite_note-Brucat2008-64">[63]</a> Các orbital có thể có cấu trúc nhiều hơn một vòng hoặc nút, và chúng khác nhau về kích thước, hình dạng và hướng.<a href="#cite_note-manthey2001-65">[64]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:AOs-3D-dots.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/AOs-3D-dots.png/220px-AOs-3D-dots.png" decoding="async" width="220" height="122" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/AOs-3D-dots.png/330px-AOs-3D-dots.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/AOs-3D-dots.png/440px-AOs-3D-dots.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1106" /></a><figcaption>Dạng hàm sóng của 5 orbital nguyên tử đầu tiên. Ba orbital loại 2p mỗi loại thể hiện một phương vị góc duy nhất và giá trị cực tiểu tại tâm.</figcaption></figure> Mỗi orbital tương ứng với một mức năng lượng cụ thể của electron. Electron có thể thay đổi trạng thái của nó đến mức năng lượng cao hơn bằng hấp thụ một <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a> với năng lượng phù hợp để đẩy điện tử lên trạng thái năng lượng mới. Tương tự như vậy, thông qua <a href="/wiki/Ph%C3%A1t_x%E1%BA%A1_t%E1%BB%B1_ph%C3%A1t" title="Phát xạ tự phát">phát xạ tự phát</a>, một electron ở trạng thái năng lượng cao hơn có thể trở về mức năng lượng thấp bằng phát ra một photon. Những giá trị năng lượng đặc trưng này, xác định bởi hiệu giữa các mức năng lượng của từng trạng thái lượng tử, thể hiện cho dãy vạch phổ đặc trưng của từng nguyên tử.<a href="#cite_note-Brucat2008-64">[63]</a> Lượng năng lượng cần để lấy đi hoặc thêm một electron vào – <a href="/w/index.php?title=N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_electron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Năng lượng liên kết electron (trang không tồn tại)">năng lượng liên kết electron</a> – nhỏ hơn nhiều so với năng lượng liên kết các nucleon trong hạt nhân. Ví dụ, chỉ cần 13,6 eV để tách electron ở trạng thái năng lượng nền (trạng thái năng lượng thấp nhất) ra khỏi nguyên tử hydro,<a href="#cite_note-herter_8-66">[65]</a> so với 2,23 triệu eV để tách một hạt nhân <a href="/wiki/Deuteri" title="Deuteri">deuteri</a>.<a href="#cite_note-pr79_2_282-67">[66]</a> Các nguyên tử trung hòa điện nếu chúng có số electron bằng số proton. Nguyên tử thiếu hoặc dư thừa electron gọi là <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a>. Những electron nằm xa hạt nhân nhất có thể bị bắt sang nguyên tử bên cạnh hoặc thuộc về cả hai nguyên tử. Theo cơ chế này, các nguyên tử có thể <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">liên kết</a> với nhau thành các <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a> hoặc những <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t" title="Hợp chất">hợp chất</a> hóa học khác như mạng lưới <a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83" title="Tinh thể">tinh thể</a> <a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83_ion" title="Tinh thể ion">ion</a> hoặc <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_c%E1%BB%99ng_h%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Liên kết cộng hóa trị">liên kết cộng hóa trị</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTESmirnov2003249–272-68">[67]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tính_chất">Tính chất</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Tính chất”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tính chất">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tính_chất_hạt_nhân">Tính chất hạt nhân</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Tính chất hạt nhân”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tính chất hạt nhân">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B" title="Đồng vị">Đồng vị</a> và <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B_b%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đồng vị bền (trang không tồn tại)">Đồng vị bền</a></div> Theo định nghĩa, bất kỳ hai nguyên tử với cùng số proton trong hạt nhân thì thuộc về cùng một <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nguyên tố hóa học">nguyên tố hóa học</a>. Các nguyên tử có cùng số proton nhưng khác số neutron là những đồng vị khác nhau của cùng một nguyên tố. Ví dụ, mọi nguyên tử hydro chỉ chứa một proton, nhưng có đồng vị không chứa neutron (<a href="/wiki/Hydro" title="Hydro">hydro-1</a>, là dạng phổ biến nhất,<a href="#cite_note-matis2000-69">[68]</a> hay còn gọi là <a href="/wiki/Proti" class="mw-redirect" title="Proti">proti</a>), chứa một neutron (<a href="/wiki/Deuteri" title="Deuteri">deuteri</a>), hai neutron (<a href="/wiki/Triti" title="Triti">triti</a>) và nhiều hơn hai neutron. Các nguyên tố đã biết lập thành một tập nguyên tử số, từ nguyên tố chứa 1 proton hydro cho đến nguyên tố chứa 118 proton <a href="/wiki/Oganesson" title="Oganesson">oganesson</a>.<a href="#cite_note-weiss20061017-70">[69]</a> Tất cả các đồng vị đã biết của nguyên tố có nguyên tử số lớn hơn 82 là đồng vị phóng xạ.<a href="#cite_note-FOOTNOTESills2003131–134-71">[70]</a><a href="#cite_note-dume20030423-72">[71]</a> Các nhà vật lý hạt nhân biết khoảng 339 nuclit xuất hiện trong <a href="/wiki/T%E1%BB%B1_nhi%C3%AAn" title="Tự nhiên">tự nhiên</a> trên <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a>,<a href="#cite_note-lidsay20000730-73">[72]</a> trong số đó 254 (khoảng 75%) nuclit không có tính phân rã, và thường gọi là "<a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B_b%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đồng vị bền (trang không tồn tại)">đồng vị bền</a>". Tuy nhiên, chỉ 90 trong số những nuclit này là ổn định đối với mọi phân rã, thậm chí ngay cả trên lý thuyết. Còn lại 164 (trong tổng số 254) thì người ta vẫn chưa quan sát thấy chúng phân rã, vì trên lý thuyết chúng có mức năng lượng hạt nhân cao. Và các nhà khoa học thường phân loại chúng một cách hình thức thuộc dạng "bền". Thêm khoảng 34 nuclit phóng xạ có nửa thời gian sống hơn 80 triệu năm, đủ lâu để có mặt từ lúc hình thành <a href="/wiki/H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Hệ Mặt Trời">Hệ Mặt Trời</a>. Tổng số 288 nuclit này gọi là các nuclit nguyên thủy. Cuối cùng, có thêm khoảng 51 nuclit với nửa thời gian sống ngắn mà các nhà khoa học biết chúng tồn tại trong tự nhiên, như là sản phẩm phân rã của các nuclit nguyên thủy (như <a href="/wiki/Radi" title="Radi">radi</a> từ <a href="/wiki/Urani" title="Urani">urani</a>), hoặc là những sản phẩm của các quá trình năng lượng cao trong tự nhiên trên Trái Đất, như do các <a href="/wiki/Tia_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Tia vũ trụ">tia vũ trụ</a> bắn phá (ví dụ, <a href="/wiki/Cacbon-14" class="mw-redirect" title="Cacbon-14">cacbon-14</a>).<a href="#cite_note-tuli2005-74">[73]</a><a href="#cite_note-75">[ct 2]</a> Đối với 80 nguyên tố hóa học, mỗi nguyên tố có ít nhất một <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B_b%E1%BB%81n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đồng vị bền (trang không tồn tại)">đồng vị bền</a> tồn tại. Như một quy tắc, chỉ có một số nhất định đồng vị bền cho mỗi nguyên tố, trung bình khoảng 3,2 đồng vị bền trên một nguyên tố. 26 nguyên tố chỉ có duy nhất một đồng vị ổn định, trong khi nguyên tố có nhiều đồng vị bền nhất đã được xác nhận đó là <a href="/wiki/Thi%E1%BA%BFc" title="Thiếc">thiếc</a> với 10 đồng vị bền. Nguyên tố <a href="/wiki/Tecneti" class="mw-redirect" title="Tecneti">43</a>, <a href="/wiki/Promethi" title="Promethi">61</a>, <a href="/wiki/Bitmut" class="mw-redirect" title="Bitmut">83</a> và mọi nguyên tố có nguyên tử số cao hơn đều không có đồng vị bền.<a href="#cite_note-CRC-76">[74]</a> Tính ổn định của đồng vị bị ảnh hưởng bởi tỉ số của proton trên neutron, và cũng bởi sự có mặt của những "số thần kỳ" xác định của neutron hay proton mà xuất hiện làm đầy hoặc gần với lớp vỏ lượng tử trong mô hình cấu trúc hạt nhân. Những vỏ lượng tử này tương ứng với tập mức năng lượng trong <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_h%C3%ACnh_v%E1%BB%8F_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô hình vỏ hạt nhân (trang không tồn tại)">mô hình vỏ hạt nhân</a>; những vỏ được lấp đầy, như vỏ lượng tử của thiếc chứa đầy 50 proton, lại được coi là có tính ổn định kỳ lạ đối với nuclit (hay số thần kỳ là 50). Trong 254 nuclit bền đã biết, chỉ có bốn nuclit bền chứa đồng thời số lẻ proton và số lẻ neutron: hydro-2 (<a href="/wiki/Deuteri" title="Deuteri">deuteri</a>), <a href="/w/index.php?title=Lithi-6&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lithi-6 (trang không tồn tại)">lithi-6</a>, <a href="/w/index.php?title=Boron-10&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boron-10 (trang không tồn tại)">boron-10</a> và <a href="/wiki/Nit%C6%A1-14" class="mw-redirect" title="Nitơ-14">nitơ-14</a>. Cũng vậy, chỉ có bốn nuclit xuất hiện trong tự nhiên với đồng thời số lẻ proton và neutron có nửa thời gian sống trên một tỷ năm: <a href="/wiki/Kali-40" title="Kali-40">kali-40</a>, <a href="/w/index.php?title=Vanadium-50&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vanadium-50 (trang không tồn tại)">vanadium-50</a>, <a href="/w/index.php?title=Lanthanum-138&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lanthanum-138 (trang không tồn tại)">lanthanum-138</a> và <a href="/w/index.php?title=Tantalum-180m&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tantalum-180m (trang không tồn tại)">tantalum-180m</a>. Đa số các hạt nhân có đồng thời số lẻ proton và neutron đều mất ổn định và nhanh chóng phân rã beta, bởi vì sản phẩm phân rã chứa số chẵn đồng thời proton và neutron, và do vậy liên kết chặt với nhau hơn, do hiệu ứng bắt cặp hạt nhân (theo <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_l%C3%BD_lo%E1%BA%A1i_tr%E1%BB%AB_Pauli" title="Nguyên lý loại trừ Pauli">nguyên lý loại trừ Pauli</a>, một proton có <a href="/wiki/Spin" title="Spin">spin</a> lên sẽ có xu hướng bắt cặp với một proton có spin xuống, và tương tự cho neutron, điều này dẫn đến xu hướng có đồng thời số chẵn cả proton và neutron trong hạt nhân).<a href="#cite_note-CRC-76">[74]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Khối_lượng">Khối lượng</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Khối lượng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khối lượng">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" class="mw-redirect" title="Nguyên tử lượng">Nguyên tử lượng</a> và <a href="/wiki/S%E1%BB%91_kh%E1%BB%91i" title="Số khối">Số khối</a></div> Phần lớn khối lượng của nguyên tử là do đóng góp của proton và neutron trong hạt nhân của nó. Tổng những hạt này (gọi là "nucleon") trong một nguyên tử gọi là <a href="/wiki/S%E1%BB%91_kh%E1%BB%91i" title="Số khối">số khối</a>. Số khối đơn giản chỉ là một số tự nhiên, có đơn vị là "nucleon." Ví dụ sử dụng số khối là "cacbon-12," có 12 nucleon (6 proton và 6 neutron). Khối lượng thực của nguyên tử khi nó đứng yên (khối lượng bất biến, khối lượng nghỉ) thường được biểu diễn bằng <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Đơn vị khối lượng nguyên tử">đơn vị khối lượng nguyên tử</a> (u), hay đôi khi gọi là một dalton (Da). Đơn vị này được xác định bằng một phần mười hai khối lượng nghỉ của nguyên tử tự do trung hòa điện <a href="/w/index.php?title=Cacbon-12&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cacbon-12 (trang không tồn tại)">cacbon-12</a>, với khối lượng xấp xỉ 166×10−27 kg.<a href="#cite_note-iupac-77">[75]</a> <a href="/wiki/Hydro" title="Hydro">hydro-1</a>, đồng vị nhẹ nhất của hydro và là nguyên tử nhẹ nhất, có khối lượng nghỉ bằng 1,007825 u.<a href="#cite_note-chieh2001-78">[76]</a> Giá trị của số này gọi là <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" class="mw-redirect" title="Nguyên tử lượng">nguyên tử lượng</a>. Một nguyên tử có nguyên tử lượng xấp xỉ bằng (sai số 1%) số khối của nó nhân với đơn vị khối lượng nguyên tử. Tuy nhiên, giá trị này sẽ không bằng chính xác số khối trừ trường hợp của cacbon-12 (xem bên dưới)<a href="#cite_note-nist_wc-79">[77]</a> Nguyên tử bền nặng nhất là chì-208,<a href="#cite_note-FOOTNOTESills2003131–134-71">[70]</a> có khối lượng là 2079766521 u.<a href="#cite_note-audi2003-80">[78]</a> Ngay cả đối với các nguyên tử nặng nhất cũng quá nhẹ để có thể nghiên cứu trực tiếp và đơn vị khối lượng khá rườm rà, thay vào đó các <a href="/wiki/Nh%C3%A0_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Nhà hóa học">nhà hóa học</a> sử dụng đơn vị <a href="/wiki/Mol" title="Mol">Mol</a>. Một mol nguyên tử của bất kỳ một nguyên tố hóa học luôn có cùng số lượng nguyên tử (bằng khoảng <a href="/wiki/H%E1%BA%B1ng_s%E1%BB%91_Avogadro" title="Hằng số Avogadro">6022×1023</a>). Số này được chọn sao cho nếu một nguyên tố có nguyên tử lượng là 1 u, thì 1 mol nguyên tử nguyên tố này có khối lượng xấp xỉ 1 gram. Do định nghĩa của đơn vị khối lượng nguyên tử, mỗi nguyên tử cacbon-12 có nguyên tử khối chính xác bằng 12 u, do vậy 1 mol nguyên tử cacbon-12 có khối lượng chính xác bằng 0,012 kg.<a href="#cite_note-iupac-77">[75]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hình_dạng_và_kích_thước">Hình dạng và kích thước</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Hình dạng và kích thước”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hình dạng và kích thước">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/B%C3%A1n_k%C3%ADnh_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Bán kính nguyên tử">Bán kính nguyên tử</a></div> Nguyên tử không có bề mặt định rõ, do vậy kích thước của nó thường được xác định hình thức bằng thuật ngữ <a href="/wiki/B%C3%A1n_k%C3%ADnh_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Bán kính nguyên tử">bán kính nguyên tử</a>. Đại lượng này đo khoảng cách mở rộng đám mây electron tính từ hạt nhân. Tuy nhiên, cách giả sử này không chỉ đúng cho nguyên tử có dạng hình cầu, mà còn đúng cho nguyên tử cô lập trong chân không. Bán kính nguyên tử có thể suy ra từ khoảng cách giữa hai hạt nhân khi hai nguyên tử kết hợp lại theo <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">liên kết hóa học</a>. Bán kính thay đổi phụ thuộc vị trí của nguyên tử trên bảng tuần hoàn, loại liên kết hóa học, số nguyên tử hay ion lân cận với nó (số tọa độ) và tính chất cơ học lượng tử của nó <a href="/wiki/Spin" title="Spin">spin</a>.<a href="#cite_note-aca32_5_751-81">[79]</a> Trên bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học, theo tính toán lý thuyết, kích thước nguyên tử có xu hướng tăng lên khi đi theo cột từ trên xuống, nhưng giảm khi đi theo hàng từ trái sang phải và dữ liệu thực nghiệm đo được khá phù hợp với xu hướng này.<a href="#cite_note-dong1998-82">[80]</a> Hệ quả là nguyên tử có bán kính nhỏ nhất là 32 <a href="/wiki/Pic%C3%B4m%C3%A9t" class="mw-redirect" title="Picômét">pm</a>, trong khi nguyên tử lớn nhất là <a href="/wiki/Caesi" title="Caesi">caesi</a> với bán kính 225 pm.<a href="#cite_note-83">[81]</a> Khi chịu tác động của trường ngoài, như <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Điện trường">điện trường</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">từ trường</a>, hình dạng của nguyên tử có thể bị bẻ lệch khỏi hình cầu. Sự lệch này phụ thuộc vào cường độ của trường và kiểu orbital của lớp vỏ electron ngoài cùng, như được chỉ ra bởi <a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_nh%C3%B3m" title="Lý thuyết nhóm">lý thuyết nhóm</a>. Hình cầu biến dạng có thể xuất hiện trong cấu trúc <a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83" title="Tinh thể">tinh thể</a> ở đây khi chịu điện trường mẫu tinh thể có xuất hiện những đối xứng bậc thấp trong dàn tinh thể.<a href="#cite_note-adp5f_3_133-84">[82]</a> Gần đây các nhà tinh thể học chỉ ra sự biến dạng lớn thành <a href="/wiki/Ellipsoid" title="Ellipsoid">ellipsoid</a> xuất hiện ở ion lưu huỳnh trong tinh thể <a href="/wiki/Pyrit" title="Pyrit">pyrit</a>.<a href="#cite_note-pssb245_9_1858-85">[83]</a> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Table_isotopes_en.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Table_isotopes_en.svg/200px-Table_isotopes_en.svg.png" decoding="async" width="200" height="286" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Table_isotopes_en.svg/300px-Table_isotopes_en.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Table_isotopes_en.svg/400px-Table_isotopes_en.svg.png 2x" data-file-width="580" data-file-height="830" /></a><figcaption>Biểu đồ vẽ các đồng vị và kiểu phân rã thường gặp của mỗi đồng vị theo Z proton và N neutron.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Isotopes_and_half-life.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Isotopes_and_half-life.svg/200px-Isotopes_and_half-life.svg.png" decoding="async" width="200" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Isotopes_and_half-life.svg/300px-Isotopes_and_half-life.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Isotopes_and_half-life.svg/400px-Isotopes_and_half-life.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="768" /></a><figcaption>Biểu đồ vẽ nửa thời gian sống (T½) của các đồng vị theo Z proton và N neutron.</figcaption></figure> Nguyên tử có kích thước nhỏ hơn hàng nghìn lần bước sóng ánh sáng khả kiến (400–700 <a href="/wiki/Nan%C3%B4m%C3%A9t" title="Nanômét">nm</a>) do vậy chúng ta không thể quan sát nguyên tử bằng <a href="/wiki/K%C3%ADnh_hi%E1%BB%83n_vi_quang_h%E1%BB%8Dc" title="Kính hiển vi quang học">kính hiển vi quang học</a>. Tuy nhiên, có thể quan sát từng nguyên tử bằng thiết bị <a href="/wiki/K%C3%ADnh_hi%E1%BB%83n_vi_qu%C3%A9t_xuy%C3%AAn_h%E1%BA%A7m" title="Kính hiển vi quét xuyên hầm">kính hiển vi quét xuyên hầm</a>. Để hình dung kích thước rất nhỏ của nguyên tử, đường kính của tóc người bình thường bằng khoảng 1 triệu lần đường kính nguyên tử cacbon.<a href="#cite_note-osu2007-86">[84]</a> Một giọt nước chứa khoảng (2×1021) nguyên tử <a href="/wiki/Oxy" title="Oxy">oxy</a>, và gấp hai lần số nguyên tử hydro.<a href="#cite_note-87">[85]</a> Một <a href="/wiki/Cara" title="Cara">cara</a> <a href="/wiki/Kim_c%C6%B0%C6%A1ng" title="Kim cương">kim cương</a> với khối lượng 2×10−4 kg chứa khoảng (1022) nguyên tử <a href="/wiki/Cacbon" class="mw-redirect" title="Cacbon">cacbon</a>.<a href="#cite_note-88">[ct 3]</a> Nếu một quả táo phóng to bằng đường kính Trái Đất, thì một nguyên tử trong quả táo có đường kính xấp xỉ kích cỡ quả táo ban đầu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFeynman19955-89">[86]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Phân_rã_phóng_xạ">Phân rã phóng xạ</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Phân rã phóng xạ”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Phân rã phóng xạ">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1" title="Phóng xạ">Phóng xạ</a></div> Mỗi nguyên tố có một hay nhiều đồng vị mà hạt nhân không bền sẽ tiến tới phân rã phóng xạ, và hạt nhân phát ra hạt nhân khác hoặc bức xạ điện từ. Hiện tượng phóng xạ xảy ra khi bán kính của hạt nhân đủ lớn so với bán kính ảnh hưởng của tương tác mạnh, với phạm vi tác động khoảng 1 fm.<a href="#cite_note-splung-90">[87]</a> Những phản ứng phân rã phóng xạ hay gặp nhất là:<a href="#cite_note-FOOTNOTEL'Annunziata20033–56-91">[88]</a><a href="#cite_note-firestone20000522-92">[89]</a> <ul><li><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_r%C3%A3_alpha" title="Phân rã alpha">Phân rã alpha</a> là phản ứng trong đó hạt nhân phát ra hạt alpha, hạt nhân của heli chứa hai proton và hai neutron. Hạt sản phẩm là những nguyên tố mới với <a href="/wiki/S%E1%BB%91_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Số nguyên tử">số nguyên tử</a> thấp hơn.</li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A2n_r%C3%A3_beta" title="Phân rã beta">Phân rã beta</a> (và <a href="/wiki/B%E1%BA%AFt_gi%E1%BB%AF_electron" title="Bắt giữ electron">bắt giữ electron</a>) bị kiểm soát bởi <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_y%E1%BA%BFu" title="Tương tác yếu">tương tác yếu</a>, và kết quả là một neutron biến đổi thành một proton, hoặc một proton thành một neutron. Kiểu đầu tiên đi kèm với sự phát ra một electron và một phản <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a> electron, trong khi kiểu thứ hai phát ra một <a href="/wiki/Positron" title="Positron">positron</a> và một <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a> electron. Hạt electron hoặc positron phát ra vì lý do lịch sử mà các nhà vật lý gọi là những hạt beta. Phân rã beta làm tăng hoặc giảm số nguyên tử của hạt nhân 1 đơn vị. Một phản ứng tương tự với phân ra beta của hạt positron trong hạt nhân giàu proton đó là phản ứng bắt electron của hạt nhân, quá trình này thậm chí còn phổ biến hơn phản ứng phát ra positron do nó đòi hỏi ít năng lượng hơn. Trong phản ứng này electron bị hấp thụ bởi hạt nhân hơn là phát positron. Một hạt <a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">neutrino</a> vẫn phát ra trong phản ứng và một proton biến thành một neutron.</li> <li><a href="/wiki/Tia_gamma" title="Tia gamma">Phóng xạ tia gamma</a> làm thay đổi mức năng lượng của hạt nhân về trạng thái năng lượng thấp hơn, kết quả là phát ra photon gamma. Phản ứng này có thể xuất hiện sau phân rã alpha hoặc beta từ phân rã phóng xạ.</li></ul> Một loại phân rã hiếm nữa là sản phẩm phân rã bao gồm những neutron hoặc proton hoặc đám <a href="/wiki/Nucleon" title="Nucleon">nucleon</a> từ một hạt nhân, hoặc có nhiều hơn một hạt beta bị bắn ra, hoặc sản phẩm (thông qua biến đổi nội bộ hạt nhân gốc) là những electron năng lượng cao mà không phải là chùm tia beta, hay những photon năng lượng cao không phải là tia gamma. Một vài hạt nhân nổ thành hai hoặc nhiều hạt nhân không cố định đi kèm với một số neutron, trong phân rã tự phát của <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_ph%C3%A2n_h%E1%BA%A1ch_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Phản ứng phân hạch hạt nhân">phản ứng phân hạch hạt nhân</a>. Mỗi <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1" class="mw-redirect" title="Đồng vị phóng xạ">đồng vị phóng xạ</a> có chu kỳ phân rã đặc trưng — hay nửa thời gian sống — xác định bởi lượng thời gian cần thiết cho một nửa mẫu hạt phân rã. Đây là tiến trình phân rã hàm mũ và giảm dần lượng đồng vị còn lại một nửa sau mỗi chu kỳ phân rã. Do đó sau chu kỳ phân rã thứ hai số hạt đồng vị còn lại chỉ là 25% so với ban đầu, và cứ như thế.<a href="#cite_note-splung-90">[87]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mômen_từ">Mômen từ</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Mômen từ”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mômen từ">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4men_l%C6%B0%E1%BB%A1ng_c%E1%BB%B1c_t%E1%BB%AB_electron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mômen lưỡng cực từ electron (trang không tồn tại)">Mômen lưỡng cực từ electron</a> và <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4men_t%E1%BB%AB_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mômen từ hạt nhân (trang không tồn tại)">Mômen từ hạt nhân</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Vector_model_of_orbital_angular_momentum.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Vector_model_of_orbital_angular_momentum.svg/220px-Vector_model_of_orbital_angular_momentum.svg.png" decoding="async" width="220" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Vector_model_of_orbital_angular_momentum.svg/330px-Vector_model_of_orbital_angular_momentum.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Vector_model_of_orbital_angular_momentum.svg/440px-Vector_model_of_orbital_angular_momentum.svg.png 2x" data-file-width="487" data-file-height="555" /></a><figcaption>Minh họa mômen từ xung lượng ℓ của electron.</figcaption></figure> Các hạt cơ bản có một tính chất cơ học lượng tử nội tại gọi là <a href="/wiki/Spin" title="Spin">spin</a>. Tính chất này tương tự như <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_g%C3%B3c" class="mw-redirect" title="Động lượng góc">động lượng góc</a> của một vật quay quanh <a href="/wiki/Kh%E1%BB%91i_t%C3%A2m" title="Khối tâm">khối tâm</a> của nó, mặc dù nói một cách sơ lược những hạt cơ bản được cho là những hạt điểm và không thể hiện tính tự quay quanh trục nào cả. Spin lượng tử hay mômen từ nội tại có đơn vị đo bằng <a href="/wiki/H%E1%BA%B1ng_s%E1%BB%91_Planck" title="Hằng số Planck">hằng số Planck</a> thu gọn (ħ), với electron, proton và neutron chúng chỉ có hai giá trị spin ½ ħ, hoặc "spin -½". Trong nguyên tử, các electron bao quanh hạt nhân có mômen động lượng orbital cùng với đặc tính spin, trong khi hạt nhân có mômen động lượng chính nó do spin của hạt nhân.<a href="#cite_note-hornak2006-93">[90]</a> <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Từ trường">Từ trường</a> sinh ra bởi nguyên tử—<a href="/wiki/M%C3%B4men_t%E1%BB%AB" class="mw-redirect" title="Mômen từ">mômen từ</a>— được xác định bởi nhiều giá trị mô men động lượng, giống như một vật tích điện chuyển động trong điện từ học cổ điển sinh ra từ trường. Tuy nhiên, đóng góp chủ yếu đến từ spin. Do bản chất các electron tuân theo <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_l%C3%BD_lo%E1%BA%A1i_tr%E1%BB%AB_Pauli" title="Nguyên lý loại trừ Pauli">nguyên lý loại trừ Pauli</a>, hai electron không thể có cùng một trạng thái lượng tử trong một vùng ở cùng thời gian (không có cùng 4 <a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Số lượng tử">số lượng tử</a>) và <a href="/wiki/Quy_t%E1%BA%AFc_Hund" class="mw-redirect" title="Quy tắc Hund">quy tắc Hund</a> về quy trình phân bố electron trong orbital. Các electron liên kết tạo cặp với nhau trong orbital, với một electron có trạng thái spin lên và electron kia có trạng thái spin xuống. Do vậy trong một cặp, spin lượng tử bị triệt tiêu, dẫn đến tổng mômen lưỡng cực từ bằng 0 trong một số nguyên tử có số chẵn electron với mỗi orbital đã lấp đầy bởi những cặp electron.<a href="#cite_note-schroeder2-94">[91]</a> Trong các nguyên tố <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt_t%E1%BB%AB" title="Sắt từ">sắt từ</a> như sắt, niken, chúng có một số electron chưa bắt cặp trong orbital và vì vậy có mômen từ nguyên tử. orbital của các nguyên tử lân cận phủ lên nhau và xuất hiện một trạng thái năng lượng thấp hơn khi spin của các electron chưa bắt cặp đồng loạt hướng theo nhau, một quá trình gọi là <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_trao_%C4%91%E1%BB%95i" title="Tương tác trao đổi">tương tác trao đổi</a>. Khi mômen từ của các nguyên tử sắt từ sắp hàng, vật liệu sẽ sinh ra một từ trường vĩ mô đo được. Nguyên tử của vật liệu <a href="/wiki/Thu%E1%BA%ADn_t%E1%BB%AB" title="Thuận từ">thuận từ</a> có mômen từ sắp xếp ngẫu nhiên không theo một hướng, nhưng khi có từ trường ngoài thì các mômen từ hưởng ứng theo hướng của từ trường ngoài và có một từ trường vĩ mô nhỏ ở vật liệu thuận từ.<a href="#cite_note-schroeder2-94">[91]</a><a href="#cite_note-goebel20070901-95">[92]</a> Hạt nhân nguyên tử cũng có spin. Thông thường các hạt nhân có spin định hướng theo những hướng ngẫu nhiên trong <a href="/w/index.php?title=C%C3%A2n_b%E1%BA%B1ng_nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cân bằng nhiệt động (trang không tồn tại)">cân bằng nhiệt động</a>. Tuy nhiên, đối với một số nguyên tố (như <a href="/wiki/Xenon" title="Xenon">xenon-129</a>) hạt nhân của nó có thể bị phân cực spin theo số lượng lớn của trạng thái spin hạt nhân do vậy chúng có thể sắp hàng theo một hướng— hay hiện tượng siêu phân cực. Spin hạt nhân có một ứng dụng quan trọng trong y học đó là <a href="/wiki/Ch%E1%BB%A5p_c%E1%BB%99ng_h%C6%B0%E1%BB%9Fng_t%E1%BB%AB" title="Chụp cộng hưởng từ">chụp ảnh cộng hưởng từ hạt nhân</a>.<a href="#cite_note-yarris1997-96">[93]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTELiangHaacke1999412–426-97">[94]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mức_năng_lượng">Mức năng lượng</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Mức năng lượng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Mức năng lượng">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Frame"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:HAtomOrbitals.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cf/HAtomOrbitals.png" decoding="async" width="316" height="316" class="mw-file-element" data-file-width="316" data-file-height="316" /></a><figcaption>Các hàm sóng quỹ đạo điện tử của nguyên tử hi-đrô. Các <a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_ch%C3%ADnh" title="Số lượng tử chính">số lượng tử chính</a> ở bên phải của mỗi hàng và <a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_xung_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Số lượng tử xung lượng">số lượng tử xung lượng</a> được cho bởi các chữ cái ở đỉnh mỗi cột.</figcaption></figure> Các nhà vật lý quy ước <a href="/wiki/Th%E1%BA%BF_n%C4%83ng" title="Thế năng">thế năng</a> của một electron trong nguyên tử có giá trị <a href="/wiki/S%E1%BB%91_%C3%A2m" title="Số âm">âm</a>, và phụ thuộc vào vị trí của nó trong nguyên tử. Nó có giá trị <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%B1c_ti%E1%BB%83u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cực tiểu (trang không tồn tại)">cực tiểu</a> khi nằm ở gần hạt nhân nhất và quy ước bằng 0 khi nó nằm xa vô cùng so với hạt nhân, hay thế năng của nó tỉ lệ nghịch với khoảng cách. Trong mô hình cơ học lượng tử, một electron liên kết chỉ có thể chiếm những trạng thái lượng tử xung quanh hạt nhân, và mỗi trạng thái tương ứng với một mức năng lượng xác định; xem <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_Schr%C3%B6dinger" title="Phương trình Schrödinger">phương trình Schrödinger độc lập thời gian</a> về cách giải thích lý thuyết. Mức năng lượng có thể đo bằng lượng năng lượng cần thiết để bứt electron tại trạng thái đó ra xa vô cùng, và có đơn vị <a href="/wiki/Electronvolt" title="Electronvolt">electronvolt</a> (eV). Trạng thái năng lượng thấp nhất của electron liên kết gọi là trạng thái năng lượng nền<a href="#cite_note-98">[95]</a> và khi một electron chuyển dịch sang mức năng lượng cao hơn thì nó ở vào trạng thái kích thích.<a href="#cite_note-zeghbroeck1998-99">[96]</a> Năng lượng của electron tăng lên khi <a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_ch%C3%ADnh" title="Số lượng tử chính">số lượng tử chính</a> n tăng bởi vì khoảng cách trung bình đến hạt nhân tăng. Sự phụ thuộc năng lượng vào <a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_xung_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Số lượng tử xung lượng">số lượng tử xung lượng</a> <a href="/wiki/S%E1%BB%91_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD_xung_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Số lượng tử xung lượng">ℓ</a> không phải là do thế năng tĩnh điện với hạt nhân mà là bởi tương tác giữa các electron. Khi một electron chuyển dịch giữa hai trạng thái năng lượng, nó phải hấp thụ hoặc phát ra một <a href="/wiki/Photon" title="Photon">photon</a> có năng lượng bằng hiệu giữa hai trạng thái năng lượng này.<a href="#cite_note-100">[97]</a> Năng lượng của một photon tỷ lệ với <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_s%E1%BB%91" title="Tần số">tần số</a> của nó, do đó những mức năng lượng xác định này hiện lên thành những dải phân biệt trong phổ điện từ.<a href="#cite_note-101">[98]</a> Mỗi nguyên tố có một phổ đặc trưng phụ thuộc vào điện tích hạt nhân, <a href="/wiki/C%E1%BA%A5u_h%C3%ACnh_electron" title="Cấu hình electron">cấu hình electron</a>, tương tác điện từ giữa các electron và bởi những nhân tố khác.<a href="#cite_note-martin2007-102">[99]</a> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Fraunhofer_lines.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Fraunhofer_lines.svg/400px-Fraunhofer_lines.svg.png" decoding="async" width="400" height="117" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Fraunhofer_lines.svg/600px-Fraunhofer_lines.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Fraunhofer_lines.svg/800px-Fraunhofer_lines.svg.png 2x" data-file-width="768" data-file-height="225" /></a><figcaption>Các vạch phổ hấp thụ.</figcaption></figure> Khi ánh sáng với <a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB" title="Phổ điện từ">phổ năng lượng liên tục</a> truyền qua chất khí hay <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">plasma</a>, một số nguyên tử hấp thụ photon, khiến cho các electron thay đổi mức năng lượng của nó. Những electron kích thích này vẫn liên kết với nguyên tử của nó và tự phát phóng thích năng lượng qua phát ra photon theo hướng ngẫu nhiên, và trở lại trạng thái năng lượng thấp hơn. Do vậy nguyên tử thể hiện như một máy lọc tạo ra một dãy các vạch tối trong phổ năng lượng phát ra. (Một người quan sát nguyên tử khi chùm sáng chiếu qua chúng sẽ thấy khi lọc bỏ phổ liên tục thu được dãy phổ phát xạ đặc trưng của nguyên tử.) Đo lường <a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Phổ học">phổ</a> về cường độ và độ rộng của các vạch phổ nguyên tử cho phép các nhà khoa học xác định được thành phần và tính chất vật lý của chất cần nghiên cứu.<a href="#cite_note-avogadro-103">[100]</a> Khi nghiên cứu kĩ hơn phổ nguyên tử các nhà vật lý nhận thấy có sự tách vạch trong <a href="/w/index.php?title=C%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc_t%E1%BA%BF_vi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cấu trúc tế vi (trang không tồn tại)">cấu trúc tế vi</a>. Sự xuất hiện này là do hiệu ứng spin-quỹ đạo <a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">tương đối tính</a>, khi tính đến ảnh hưởng giữa chuyển động của electron lớp ngoài cùng với spin của nó.<a href="#cite_note-fitzpatrick20070216-104">[101]</a> Khi nguyên tử đặt trong từ trường ngoài, các vạch phổ của nó bị tách thành ba hoặc nhiều vạch; hay <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_Zeeman" title="Hiệu ứng Zeeman">hiệu ứng Zeeman</a>. Hiệu ứng này là do tương tác của từ trường ngoài với mômen từ của nguyên tử và của electron. Một số nguyên tử có nhiều <a href="/wiki/C%E1%BA%A5u_h%C3%ACnh_electron" title="Cấu hình electron">cấu hình electron</a> với cùng một mức năng lượng, do đó vạch phổ thu được là giống nhau cho những cấu hình này. Khi nguyên tử tương tác với từ trường làm dịch chuyển những cấu hình electron đến một mức năng lượng hơi khác, làm cho xuất hiện nhiều vạch phổ trên quang phổ thu được.<a href="#cite_note-weiss2001-105">[102]</a> Sự có mặt của một điện trường ngoài cũng làm tách và dịch chuyển vạch phổ và thay đổi đáng kể mức năng lượng của electron, hay <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87u_%E1%BB%A9ng_Stark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệu ứng Stark (trang không tồn tại)">hiệu ứng Stark</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBeyer2003232–236-106">[103]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><video id="mwe_player_0" poster="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/330px--Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.jpg" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="330" height="186" data-durationhint="76" data-mwtitle="Laser,_principe_de_fonctionnement.ogv" data-mwprovider="wikimediacommons" resource="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Laser,_principe_de_fonctionnement.ogv"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.480p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="480p.vp9.webm" data-width="854" data-height="480" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.720p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="720p.vp9.webm" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv" type="video/ogg; codecs="theora, vorbis"" data-width="1280" data-height="720" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.144p.mjpeg.mov" type="video/quicktime" data-transcodekey="144p.mjpeg.mov" data-width="256" data-height="144" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.240p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="240p.vp9.webm" data-width="426" data-height="240" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.360p.vp9.webm" type="video/webm; codecs="vp9, opus"" data-transcodekey="360p.vp9.webm" data-width="640" data-height="360" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/c/c9/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv/Laser%2C_principe_de_fonctionnement.ogv.360p.webm" type="video/webm; codecs="vp8, vorbis"" data-transcodekey="360p.webm" data-width="640" data-height="360" /></video><figcaption>Minh họa sự hoạt động của laser.</figcaption></figure> Nếu electron liên kết trong trạng thái kích thích, một photon tương tác với năng lượng riêng có thể gây ra hiệu ứng <a href="/wiki/Ph%C3%A1t_x%E1%BA%A1_k%C3%ADch_th%C3%ADch" title="Phát xạ kích thích">phát xạ kích thích</a> cho một photon với năng lượng phù hợp với mức kích thích. Để điều này xảy ra, electron phải trở về trạng thái năng lượng thấp hơn mà có hiệu năng lượng giữa hai trạng thái chuyển dịch bằng với năng lượng của photon tương tác. Photon phát ra và photon tương tác di chuyển song song và có cùng pha với nhau, phản xạ qua lại giữa hai gương. Khi đó, phần sóng của hai photon được đồng bộ hóa. Tính chất vật lý này được ứng dụng để chế tạo các loại <a href="/wiki/Laser" title="Laser">laser</a>, một chùm sóng điện từ kết hợp với tần số đồng bộ.<a href="#cite_note-watkins_sjsu-107">[104]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Hóa_trị_và_liên_kết_hóa_học">Hóa trị và liên kết hóa học</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Hóa trị và liên kết hóa học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Hóa trị và liên kết hóa học">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/H%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Hóa trị">Hóa trị</a> và <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">Liên kết hóa học</a></div> Lớp vỏ electron ngoài cùng của nguyên tử cô lập trong trạng thái chưa kết hợp gọi là <a href="/wiki/V%E1%BB%8F_electron" title="Vỏ electron">vỏ hóa trị</a>, và các electron trong lớp vỏ này gọi là <a href="/wiki/Electron_h%C3%B3a_tr%E1%BB%8B" title="Electron hóa trị">electron hóa trị</a>. Số các electron hóa trị xác định lên tính chất <a href="/wiki/Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Liên kết hóa học">liên kết hóa học</a> giữa các nguyên tử với nhau. Nguyên tử có xu hướng <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_%E1%BB%A9ng_h%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Phản ứng hóa học">phản ứng</a> với nhau theo cách lấp đầy (hoặc làm trống) các vỏ hóa trị ngoài cùng của chúng.<a href="#cite_note-reusch20070716-108">[105]</a> Ví dụ, sự truyền đổi một electron giữa các nguyên tử là một cách xấp xỉ tốt cho liên kết hình thành giữa một nguyên tử cần thêm một electron là đầy lớp vỏ hóa trị với một nguyên tử khi bớt một electron nó sẽ đầy lớp vỏ, cách liên kết này xuất hiện trong hợp chất <a href="/wiki/Natri_chloride" title="Natri chloride">natri chloride</a> và những muối ion khác. Tuy nhiên, nhiều nguyên tố có nhiều số hóa trị, và có xu hướng chia sẻ nhiều electron khác nhau trong những hợp chất khác nhau. Như thế, các liên kết hóa học giữa những nguyên tố hình thành theo kiểu chia sẻ nhiều electron hơn là chỉ truyền đổi một electron. Ví dụ này bao gồm nguyên tố cacbon và các <a href="/wiki/H%E1%BB%A3p_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%AFu_c%C6%A1" title="Hợp chất hữu cơ">hợp chất hữu cơ</a>.<a href="#cite_note-chemguide-109">[106]</a> Tính chất hóa học của các nguyên tố thể hiện tính tuần hoàn khi sắp xếp trên bảng tuần hoàn, và các nguyên tố với cùng số electron hóa trị tạo thành một nhóm trong cùng một cột của bảng. (Hàng ngang tương ứng với sự lấp đầy lớp vỏ electron.) Các nguyên tố ở phía ngoài cùng bên phải của bảng có lớp vỏ hóa trị đã được lấp đầy electron, khiến cho những nguyên tố này rất thụ động trong các phản ứng hóa học, hay còn gọi là <a href="/wiki/Kh%C3%AD_hi%E1%BA%BFm" title="Khí hiếm">khí hiếm</a>.<a href="#cite_note-husted20031211-110">[107]</a><a href="#cite_note-baum2003-111">[108]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trạng_thái">Trạng thái</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Trạng thái”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trạng thái">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A1ng_th%C3%A1i_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Trạng thái vật chất">Trạng thái vật chất</a> và <a href="/wiki/Pha_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Pha vật chất">Pha vật chất</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Bose_Einstein_condensate.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Bose_Einstein_condensate.png/220px-Bose_Einstein_condensate.png" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Bose_Einstein_condensate.png/330px-Bose_Einstein_condensate.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/af/Bose_Einstein_condensate.png/440px-Bose_Einstein_condensate.png 2x" data-file-width="651" data-file-height="428" /></a><figcaption>Hình ảnh cho thấy xuất hiện dạng <a href="/wiki/Ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5_Bose%E2%80%93Einstein" class="mw-redirect" title="Ngưng tụ Bose–Einstein">ngưng tụ Bose–Einstein</a>.</figcaption></figure> Các nguyên tử tham gia cấu thành lên những trạng thái vật chất khác nhau phụ thuộc vào những điều kiện vật lý, như <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_%C4%91%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Mật độ">mật độ</a>, <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99" title="Nhiệt độ">nhiệt độ</a> và <a href="/wiki/%C3%81p_su%E1%BA%A5t" title="Áp suất">áp suất</a>. Khi những điều kiện này thay đổi đến điều kiện giới hạn, xảy ra sự chuyển pha vật chất giữa các pha <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Chất rắn">rắn</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_l%E1%BB%8Fng" title="Chất lỏng">lỏng</a>, <a href="/wiki/Ch%E1%BA%A5t_kh%C3%AD" title="Chất khí">khí</a> và <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">plasma</a>. <a href="#cite_note-FOOTNOTEGoodstein2002436–438-112">[109]</a> Trong một trạng thái, vật liệu cũng thể hiện những dạng <a href="/wiki/Th%C3%B9_h%C3%ACnh" title="Thù hình">thù hình</a> khác nhau. Ví dụ như đối với cacbon rắn, nó có thể hiện như <a href="/wiki/Graphen" title="Graphen">graphen</a>, <a href="/wiki/Than_ch%C3%AC" title="Than chì">graphit</a> hay <a href="/wiki/Kim_c%C6%B0%C6%A1ng" title="Kim cương">kim cương</a>.<a href="#cite_note-pu49_7_719-113">[110]</a> Dạng thù hình trong chất khí cũng tồn tại, như <a href="/wiki/Oxy" title="Oxy">dioxy</a> và <a href="/wiki/%C3%94z%C3%B4n" class="mw-redirect" title="Ôzôn">ozone</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Quan_sát_và_thăm_dò">Quan sát và thăm dò</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Quan sát và thăm dò”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quan sát và thăm dò">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Atomic_resolution_Au100.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Atomic_resolution_Au100.JPG/220px-Atomic_resolution_Au100.JPG" decoding="async" width="220" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Atomic_resolution_Au100.JPG/330px-Atomic_resolution_Au100.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Atomic_resolution_Au100.JPG/440px-Atomic_resolution_Au100.JPG 2x" data-file-width="500" data-file-height="480" /></a><figcaption>Ảnh <a href="/wiki/K%C3%ADnh_hi%E1%BB%83n_vi_qu%C3%A9t_chui_h%E1%BA%A7m" class="mw-redirect" title="Kính hiển vi quét chui hầm">kính hiển vi quét chui hầm</a> cho thấy từng nguyên tử trên bề mặt lá <a href="/wiki/V%C3%A0ng" title="Vàng">vàng</a>. Quá trình tái dựng bề mặt là nguyên nhân khiến các nguyên tử tại bề mặt bị lệch đi trong mạng <a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83" title="Tinh thể">tinh thể</a> và thể hiện sắp theo cột với độ rộng chứa vài nguyên tử cũng như một vài sai hỏng trên bề mặt.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Lattice_face_centered_cubic.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Lattice_face_centered_cubic.svg/220px-Lattice_face_centered_cubic.svg.png" decoding="async" width="220" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Lattice_face_centered_cubic.svg/330px-Lattice_face_centered_cubic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Lattice_face_centered_cubic.svg/440px-Lattice_face_centered_cubic.svg.png 2x" data-file-width="399" data-file-height="359" /></a><figcaption>Minh họa <a href="/wiki/C%E1%BA%A5u_tr%C3%BAc_tinh_th%E1%BB%83" title="Cấu trúc tinh thể">cấu trúc tinh thể</a> lập phương tâm mặt của vàng.</figcaption></figure> Các nhà khoa học sử dụng <a href="/wiki/K%C3%ADnh_hi%E1%BB%83n_vi_qu%C3%A9t_chui_h%E1%BA%A7m" class="mw-redirect" title="Kính hiển vi quét chui hầm">kính hiển vi quét chui hầm</a> là thiết bị quan sát bề mặt vật liệu ở cấp nguyên tử. Nguyên lý hoạt động của nó dựa trên hiệu ứng <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_h%E1%BA%A7m_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Đường hầm lượng tử">đường hầm lượng tử</a>, hiệu ứng cho phép các hạt đi qua rào cản là giếng thế mà về mặt trực giác vĩ mô là không thể. Các electron chui hầm qua chân không giữa hai điện cực kim loại đồng phẳng, trên mỗi phía có một nguyên tử hấp thụ electron, dẫn đến xuất hiện mật độ dòng điện mà có thể đo được. Khi đầu dò được quét trên bề mặt mẫu, sẽ xuất hiện các <a href="/wiki/Electron" title="Electron">điện tử</a> di chuyển từ bề mặt mẫu sang mũi dò do <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_h%E1%BA%A7m_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Đường hầm lượng tử">hiệu ứng chui hầm lượng tử</a> và việc ghi lại dòng chui hầm (do một <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_th%E1%BA%BF" title="Điện thế">hiệu điện thế</a> đặt giữa mũi dò và mẫu) này sẽ cho các thông tin về cấu trúc bề mặt.<a href="#cite_note-jacox1997-114">[111]</a><a href="#cite_note-nf_physics1986-115">[112]</a> Khi nguyên tử bị mất một vài electron nó trở thành <a href="/wiki/Ion" title="Ion">ion</a>. Khi là hạt <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%C3%ADch" title="Điện tích">điện tích</a> quỹ đạo của nó bị lệch đi trong từ trường. Đo được bán kính độ lệch quỹ đạo của ion cho phép chúng ta xác định được khối lượng của nguyên tử. Thiết bị <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_ph%C3%A1p_ph%E1%BB%95_kh%E1%BB%91i_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" class="mw-redirect" title="Phương pháp phổ khối lượng">phổ khối kế</a> dựa trên nguyên lý này để đo tỉ số khối lượng trên điện tích của các ion. Nếu một chứa nhiều ion, phổ khối có thể xác định được tỉ lệ của mỗi đồng vị trong mẫu bằng cách đo cường độ của nhiều chùm ion khác nhau. Kỹ thuật làm bay hơi nguyên tử bao gồm "phổ kế phát xạ cặp nguyên tử plasma cảm ứng" và "phổ kế khối lượng cặp plasma cảm ứng", cả hai kỹ thuật sử dụng plasma làm bay hơi mẫu để phân tích.<a href="#cite_note-sab53_13_1739-116">[113]</a> Một phương pháp hay dùng nữa là <a href="/wiki/Ph%E1%BB%95_t%E1%BB%95n_hao_n%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD" title="Phổ tổn hao năng lượng điện tử">phổ tổn hao năng lượng điện tử</a>, dựa trên việc ghi và phân tích phần năng lượng bị mất mát của chùm electron trong <a href="/wiki/K%C3%ADnh_hi%E1%BB%83n_vi_%C4%91i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AD_truy%E1%BB%81n_qua" title="Kính hiển vi điện tử truyền qua">kính hiển vi điện tử truyền qua</a> do tán xạ không đàn hồi khi truyền qua mẫu vật rắn. Phương pháp thăm dò nguyên tử (atom probe) có độ phân giải dưới nanômét và thu được ảnh 3-D cũng như xác định được đặc tính hóa học của từng nguyên tử thông qua phổ khối thời gian truyền.<a href="#cite_note-rsi39_1_83-117">[114]</a> Phổ của trạng thái nguyên tử kích thích được dùng để phân tích thành phần nguyên tử trong các <a href="/wiki/Sao" title="Sao">sao</a> ở xa. Các nhà thiên văn có thể tách những bước sóng điện từ đặc trưng trong ánh sáng phát ra từ ngôi sao và liên hệ nó với sự dịch chuyển lượng tử trong nguyên tử khí tự do. Những màu này (bước sóng) có thể được sao chép bằng cách sử dụng <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%A8n_ph%C3%B3ng_%C4%91i%E1%BB%87n_qua_kh%C3%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đèn phóng điện qua khí (trang không tồn tại)">đèn phóng điện qua khí</a> (gas-discharge lamp) chứa cùng nguyên tố trên ngôi sao.<a href="#cite_note-lochner2007-118">[115]</a> Đặc biệt nguyên tử <a href="/wiki/Heli" title="Heli">Heli</a> đã được phát hiện theo cách này khi nghiên cứu phổ Mặt Trời sớm 23 năm trước khi nó được phát hiện có tồn tại trên Trái Đất.<a href="#cite_note-winter2007-119">[116]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nguồn_gốc_và_trạng_thái_hiện_tại">Nguồn gốc và trạng thái hiện tại</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Nguồn gốc và trạng thái hiện tại”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn gốc và trạng thái hiện tại">sửa mã nguồn</a>]</div> Nguyên tử chiếm khoảng 4,9% tổng mật độ năng lượng trong <a href="/wiki/V%C5%A9_tr%E1%BB%A5_quan_s%C3%A1t_%C4%91%C6%B0%E1%BB%A3c" title="Vũ trụ quan sát được">Vũ trụ quan sát được</a><a href="#cite_note-120">[117]</a> (còn lại là <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_t%E1%BB%91i" title="Vật chất tối">vật chất tối</a> và <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%91i" title="Năng lượng tối">năng lượng tối</a>), với mật độ trung bình khoảng 0,25 nguyên tử/m³.<a href="#cite_note-hinshaw20060210-121">[118]</a> Trong một <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_h%C3%A0" title="Thiên hà">thiên hà</a> như <a href="/wiki/Ng%C3%A2n_H%C3%A0" title="Ngân Hà">Ngân Hà</a>, nguyên tử có độ tập trung cao hơn, với mật độ vật chất bên trong <a href="/wiki/M%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_sao" title="Môi trường liên sao">môi trường liên sao</a> (ISM) từ 105 đến 109 nguyên tử/m³.<a href="#cite_note-FOOTNOTEChoppinLiljenzinRydberg2001441-122">[119]</a> Mặt Trời nằm trong <a href="/wiki/Bong_b%C3%B3ng_%C4%91%E1%BB%8Ba_ph%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Bong bóng địa phương">Bong bóng địa phương</a>, một vùng tập trung khí ion hóa cao, do vậy mật độ ở môi trường lân cận hệ Mặt Trời trung bình vào khoảng 103 nguyên tử/m³.<a href="#cite_note-science259_5093_327-123">[120]</a> Các ngôi sao hình thành từ những đám mây đậm đặc trong ISM, và quá trình tiến hóa của sao dần dần làm giàu môi trường trong ISM với các nguyên tố nặng hơn hydro và heli. Có tới 95% nguyên tử trong Ngân Hà tập trung bên trong các ngôi sao và tổng khối lượng nguyên tử chiếm khoảng 10% khối lượng toàn thiên hà.<a href="#cite_note-FOOTNOTELequeux20054-124">[121]</a> (phần khối lượng còn lại đa số là vật chất tối.)<a href="#cite_note-nigel2000-125">[122]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sự_hình_thành">Sự hình thành</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Sự hình thành”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sự hình thành">sửa mã nguồn</a>]</div> Electron tồn tại trong Vũ trụ từ giai đoạn sơ khai sau <a href="/wiki/V%E1%BB%A5_n%E1%BB%95_l%E1%BB%9Bn" class="mw-redirect" title="Vụ nổ lớn">Vụ nổ lớn</a>. Hạt nhân nguyên tử hình thành trong các phản ứng tổng hợp hạt nhân. Quá trình tổng hợp hạt nhân sau Vụ nổ lớn tạo ra phần lớn <a href="/wiki/Heli" title="Heli">heli</a>, <a href="/wiki/Lithi" title="Lithi">lithi</a>, và <a href="/wiki/Deuteri" title="Deuteri">deuteri</a> trong Vũ trụ, và có lẽ là <a href="/wiki/Beryli" title="Beryli">beryli</a> và <a href="/wiki/Bo" class="mw-disambig" title="Bo">bo</a>.<a href="#cite_note-ns1794_42-126">[123]</a><a href="#cite_note-science267_5195_192-127">[124]</a><a href="#cite_note-hinshaw20051215-128">[125]</a> Sự tồn tại khắp nơi và tính ổn định của nguyên tử dựa trên năng lượng liên kết của nó, có nghĩa là nguyên tử có năng lượng thấp hơn so với một hệ không liên kết gồm hạt nhân và các electron. Khi <a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99" title="Nhiệt độ">nhiệt độ</a> cao hơn <a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_ion_h%C3%B3a" title="Năng lượng ion hóa">năng lượng ion hóa</a> nguyên tử, vật chất tồn tại ở trạng thái <a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">plasma</a> – chất khí chứa ion điện tích dương (hoặc thậm chí cả hạt nhân trần trụi) và electron. Khi nhiệt độ giảm xuống dưới mức năng lượng ion hóa, các nguyên tử bắt đầu hình thành theo các định luật của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Vật lý thống kê">vật lý thống kê</a>. Nguyên tử (khi đã bắt các electron) trở lên vượt trội so với các hạt tích điện sau 380.000 năm từ Big Bang— một kỷ nguyên gọi là "tái kết hợp", khi Vũ trụ giãn nở ra và lạnh đi cho phép các electron gắn kết được với hạt nhân.<a href="#cite_note-abbott20070530-129">[126]</a> Do Vụ nổ lớn không sinh ra <a href="/wiki/Cacbon" class="mw-redirect" title="Cacbon">cacbon</a> hoặc <a href="/wiki/S%E1%BB%91_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Số nguyên tử">nguyên tử nặng hơn</a>, hạt nhân nguyên tử được sản sinh trong lòng các <a href="/wiki/Ng%C3%B4i_sao" class="mw-redirect" title="Ngôi sao">ngôi sao</a> thông qua phản ứng tổng hợp hạt nhân để tạo ra nhiều nguyên tố <a href="/wiki/Heli" title="Heli">heli</a> hơn, và (thông qua quá trình bộ ba heli) sản sinh ra các nguyên tố cacbon cho tới <a href="/wiki/S%E1%BA%AFt" title="Sắt">sắt</a>;<a href="#cite_note-mnras106_343-130">[127]</a> xem thêm <a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_h%E1%BB%A3p_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_sao" title="Tổng hợp hạt nhân sao">tổng hợp hạt nhân sao</a>. Những loại đồng vị như lithi-6, cũng như một số đồng vị berylilli và bo sản sinh trong không gian thông qua phản ứng bắn phá của tia vũ trụ.<a href="#cite_note-nature405_656-131">[128]</a> Khi chùm tia proton năng lượng cao va đập vào hạt nhân nguyên tử trong khí quyển Trái Đất, khiến cho một lượng lớn số hạt nhân nhẹ sinh ra. Những nguyên tố nặng hơn sắt hình thành trong vụ nổ <a href="/wiki/Si%C3%AAu_t%C3%A2n_tinh" title="Siêu tân tinh">siêu tân tinh</a> thông qua quá trình-r (r-process) và trong các sao nhánh tiệm cận khổng lồ (AGB stars) thông qua quá trình-s (s-process), cả hai quá trình có sự bắt neutron của hạt nhân nguyên tử.<a href="#cite_note-mashnik2000-132">[129]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trái_Đất">Trái Đất</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Trái Đất”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trái Đất">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Glacial_iceberg_in_Argentina.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Glacial_iceberg_in_Argentina.jpg/220px-Glacial_iceberg_in_Argentina.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Glacial_iceberg_in_Argentina.jpg/330px-Glacial_iceberg_in_Argentina.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Glacial_iceberg_in_Argentina.jpg/440px-Glacial_iceberg_in_Argentina.jpg 2x" data-file-width="1987" data-file-height="1490" /></a><figcaption>Băng ở Nam bán cầu, trạng thái của nước đóng băng.</figcaption></figure> Hầu hết các nguyên tử cấu tạo nên <a href="/wiki/Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Trái Đất">Trái Đất</a> và những thứ tồn tại trên nó đã có mặt trong những <a href="/wiki/Tinh_v%C3%A2n" title="Tinh vân">tinh vân</a> suy sụp hấp dẫn từ <a href="/wiki/%C4%90%C3%A1m_m%C3%A2y_ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Đám mây phân tử">đám mây phân tử</a> để hình thành lên <a href="/wiki/H%E1%BB%87_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Hệ Mặt Trời">Hệ Mặt Trời</a>. Một số hạt nhân còn lại là sản phẩm của quá trình phân rã, và khi đo được tỷ lệ có mặt của chúng các nhà khoa học có thể xác định được <a href="/wiki/Tu%E1%BB%95i_c%E1%BB%A7a_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Tuổi của Trái Đất">tuổi của Trái Đất</a> thông qua <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_tu%E1%BB%95i_b%E1%BA%B1ng_%C4%91%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B_ph%C3%B3ng_x%E1%BA%A1" title="Định tuổi bằng đồng vị phóng xạ">định tuổi bằng đồng vị phóng xạ</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEManuel2001407–430,_511–519-133">[130]</a><a href="#cite_note-gs190_1_205-134">[131]</a> Hầu hết <a href="/wiki/Heli" title="Heli">heli</a> trong lớp vỏ Trái Đất (khoảng 99% khí heli xuất hiện trong các giếng khai thác khí đốt, và một lượng nhỏ <a href="/w/index.php?title=Heli-3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heli-3 (trang không tồn tại)">heli-3</a>) là sản phẩm của phản ứng <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_r%C3%A3_alpha" title="Phân rã alpha">phân rã alpha</a>.<a href="#cite_note-anderson_foulger_meibom2006-135">[132]</a> Một vài dấu vết của một số đồng vị nguyên tử trên Trái Đất không có mặt lúc hình thành hệ Mặt Trời (hay không phải là "nguyên thủy"), hay là sản phẩm của quá trình phân rã. <a href="/wiki/Cacbon-14" class="mw-redirect" title="Cacbon-14">Cacbon-14</a> liên tục được sinh ra từ <a href="/wiki/Tia_v%C5%A9_tr%E1%BB%A5" title="Tia vũ trụ">tia vũ trụ</a> trong khí quyển.<a href="#cite_note-pennicott2001-136">[133]</a> Một số nguyên tử trên Trái Đất sinh ra từ các máy gia tốc hay trong lò phản ứng hạt nhân hoặc các vụ thử nghiệm vũ khí nguyên tử.<a href="#cite_note-yarris2001-137">[134]</a><a href="#cite_note-pr119_6_2000-138">[135]</a> Trong các <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_si%C3%AAu_urani" title="Nguyên tố siêu urani">nguyên tố siêu urani</a>—với số nguyên tử lớn hơn 92—chỉ có <a href="/wiki/Plutoni" title="Plutoni">plutoni</a> và <a href="/wiki/Neptuni" title="Neptuni">neptuni</a> xuất hiện trong tự nhiên trên Trái Đất.<a href="#cite_note-poston1998-139">[136]</a><a href="#cite_note-cz97_10_522-140">[137]</a> Các nguyên tố siêu urani có chu kỳ phân rã phóng xạ ngắn hơn tuổi của Trái Đất <a href="#cite_note-FOOTNOTEZaiderRossi200117-141">[138]</a> và do vậy nếu chúng hình thành nguyên thủy thì cũng đã bị phân rã từ lâu, ngoại trừ có một ít <a href="/w/index.php?title=Plutoni-244&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plutoni-244 (trang không tồn tại)">plutoni-244</a> xuất hiện trong bụi vũ trụ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEManuel2001407–430,511–519-142">[139]</a> Nguyên tố plutoni và neptuni có trong tự nhiên chủ yếu là sản phẩm của urani bắt neutron và thường thấy ở các quặng urani.<a href="#cite_note-ofr_cut-143">[140]</a> Trái Đất chứa xấp xỉ 133×1050 nguyên tử.<a href="#cite_note-weisenberger-144">[141]</a> Mặc dù có dạng nguyên tử tồn tại độc lập như các <a href="/wiki/Kh%C3%AD_hi%E1%BA%BFm" title="Khí hiếm">khí hiếm</a> tồn tại ít, như <a href="/wiki/Argon" title="Argon">argon</a>, <a href="/wiki/Neon" title="Neon">neon</a>, và <a href="/wiki/Heli" title="Heli">heli</a>, 99% <a href="/wiki/Kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n_Tr%C3%A1i_%C4%90%E1%BA%A5t" title="Khí quyển Trái Đất">khí quyển</a> chứa chủ yếu các nguyên tử dạng kết hợp như <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, bao gồm <a href="/wiki/Cacbon_dioxide" class="mw-redirect" title="Cacbon dioxide">cacbon dioxide</a> CO2 và phân tử hai nguyên tử như <a href="/wiki/Oxy" title="Oxy">oxy</a> O2 và <a href="/wiki/Nit%C6%A1" title="Nitơ">nitơ</a> N2. Tại bề mặt Trái Đất, lượng khổng lồ các nguyên tử kết hợp theo nhiều dạng, bao gồm <a href="/wiki/N%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Nước">nước</a> H2O, <a href="/wiki/Mu%E1%BB%91i" class="mw-disambig" title="Muối">muối</a>, <a href="/wiki/Silicat" title="Silicat">silicat</a> và các <a href="/wiki/Oxide" title="Oxide">oxide</a>. Nguyên tử cũng kết hợp lại thành vật liệu không chứa phân tử rời rạc, bao gồm <a href="/wiki/Tinh_th%E1%BB%83" title="Tinh thể">tinh thể</a> và chất lỏng hoặc <a href="/wiki/Kim_lo%E1%BA%A1i" title="Kim loại">kim loại</a> rắn.<a href="#cite_note-pidwirnyf-145">[142]</a><a href="#cite_note-pnas99_22_13966-146">[143]</a> Dạng vật chất nguyên tử này tạo nên mạng lưới được sắp xếp thiếu đi kiểu trật tự gián đoạn loại đặc biệt quy mô nhỏ thường gặp ở dạng vật chất phân tử.<a href="#cite_note-147">[144]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_dạng_hiếm_và_trên_lý_thuyết">Các dạng hiếm và trên lý thuyết</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Các dạng hiếm và trên lý thuyết”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các dạng hiếm và trên lý thuyết">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Island_of_Stability.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Island_of_Stability.svg/300px-Island_of_Stability.svg.png" decoding="async" width="300" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Island_of_Stability.svg/450px-Island_of_Stability.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Island_of_Stability.svg/600px-Island_of_Stability.svg.png 2x" data-file-width="842" data-file-height="431" /></a><figcaption>Ảnh mô phỏng 3 chiều về lý thuyết đảo bền xung quanh Z=118 và N=178.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Nguyên_tố_siêu_nặng">Nguyên tố siêu nặng</h4>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Nguyên tố siêu nặng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguyên tố siêu nặng">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%91_si%C3%AAu_urani" title="Nguyên tố siêu urani">Nguyên tố siêu urani</a></div> Các đồng vị với số nguyên tử lớn hơn của <a href="/wiki/Ch%C3%AC" title="Chì">chì</a> (82) có tính phóng xạ, các nhà vật lý đã đề xuất về sự tồn tại của "<a href="/wiki/H%C3%B2n_%C4%91%E1%BA%A3o_%E1%BB%95n_%C4%91%E1%BB%8Bnh" title="Hòn đảo ổn định">đảo bền</a>" cho những nguyên tố có số nguyên tử lớn hơn 103. Những nguyên tố siêu nặng này có hạt nhân tương đối ổn định trong quá trình phân rã.<a href="#cite_note-cern28509-148">[145]</a> Ứng cử viên cho nguyên tử siêu nặng ổn định đó là <a href="/wiki/Unbihexium" class="mw-redirect" title="Unbihexium">unbihexium</a>, có 126 proton và 184 neutron.<a href="#cite_note-cen84_10_19-149">[146]</a> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Vật_chất_ngoại_lai">Vật chất ngoại lai</h4>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Vật chất ngoại lai”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vật chất ngoại lai">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ngo%E1%BA%A1i_lai" class="mw-disambig" title="Vật chất ngoại lai">Vật chất ngoại lai</a></div> Mỗi hạt vật chất đều có dạng tương ứng trên lý thuyết đó là hạt <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t" title="Phản vật chất">phản vật chất</a> với điện tích trái dấu. Hay hạt <a href="/wiki/Positron" title="Positron">positron</a> điện tích dương là phản hạt của electron và <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_proton" title="Phản proton">phản proton</a> điện tích âm là phản hạt của proton. Khi vật chất và phản vật chất tương ứng gặp nhau chúng lập tức bị hủy thành các tia gamma. Bởi vì lý do này, cùng với sự mất cân bằng giữa lượng vật chất và phản vật chất trong vũ trụ, phản vật chất rất hiếm thấy trong vũ trụ. (Mặc dù nguyên nhân của sự mất cân bằng trên quy mô Vũ trụ chưa được hiểu đầy đủ, một số lý thuyết đã đề xuất ra về sự vi phạm đối xứng CPT trong thời điểm của Vụ nổ lớn.) Và hiện nay chưa có nguyên tử phản vật chất nào tìm thấy tồn tại trong tự nhiên.<a href="#cite_note-koppes1999-150">[147]</a><a href="#cite_note-cromie20010816-151">[148]</a> Trong phòng thí nghiệm, năm 1996, trung tâm nghiên cứu hạt hạ nguyên tử <a href="/wiki/CERN" title="CERN">CERN</a> ở <a href="/wiki/Gen%C3%A8ve" title="Genève">Genève</a> đã lần đầu tiên tạo ra được <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_hydro" title="Phản hydro">phản hydro</a>.<a href="#cite_note-nature419_6906_439-152">[149]</a><a href="#cite_note-BBC20021030-153">[150]</a> Các nhà vật lý cũng tạo ra được những <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i_lai" title="Nguyên tử ngoại lai">nguyên tử ngoại lai</a> khác bằng cách thay hạt proton, neutron hay electron bằng hạt khác có cùng điện tích. Ví dụ, trong nguyên tử hydro hạt electron được thay thế bằng <a href="/wiki/Lepton" title="Lepton">lepton</a> nặng hơn là <a href="/wiki/Muon" title="Muon">muon</a>, tạo ra <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i_lai" title="Nguyên tử ngoại lai">nguyên tử muonic</a>. Nguyên tử lạ là một trong những mẫu để các nhà vật lý kiểm chứng các tiên đoán cơ bản của vật lý.<a href="#cite_note-ns1728_77-154">[151]</a><a href="#cite_note-psT112_1_20-155">[152]</a><a href="#cite_note-ripin1998-156">[153]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm">Xem thêm</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=27" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=27" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm">sửa mã nguồn</a>]</div> <div> <table class="multicol" role="presentation" style="border-collapse: collapse; padding: 0; border: 0; color: inherit; background:transparent; width:100%;"><tbody><tr> <td style="text-align: left; vertical-align: top;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử cơ học lượng tử (trang không tồn tại)">Lịch sử cơ học lượng tử</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">Hạt nhân nguyên tử</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_h%E1%BA%A1_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt hạ nguyên tử">Hạt hạ nguyên tử</a></li></ul> </td> <td style="text-align: left; vertical-align: top;"> <ul><li><a href="/wiki/Electron" title="Electron">Electron</a></li> <li><a href="/wiki/Photon" title="Photon">Photon</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_v%E1%BB%8B" title="Đồng vị">Đồng vị</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích">Chú thích</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=28" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=28" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">^</a> Trong trường hợp của hydro-1, với 1 electron và 1 proton, khối lượng proton bằng <math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle {\begin{smallmatrix}{\frac {1836}{1837}}\approx 0.99946\end{smallmatrix}}}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle scriptlevel="1"> <mtable rowspacing=".2em" columnspacing="0.333em" displaystyle="false"> <mtr> <mtd> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mfrac> <mn>1836</mn> <mn>1837</mn> </mfrac> </mrow> <mo>≈</mo> <mn>0.99946</mn> </mtd> </mtr> </mtable> </mstyle> </mrow> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle {\begin{smallmatrix}{\frac {1836}{1837}}\approx 0.99946\end{smallmatrix}}}</annotation> </semantics> </math><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/ec661fea895396b604b0c42cde7050bc4d3e5c92" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -1.171ex; width:10.925ex; height:3.176ex;" alt="{\displaystyle {\begin{smallmatrix}{\frac {1836}{1837}}\approx 0.99946\end{smallmatrix}}}">, hay chiếm tới 99,946% tổng khối lượng nguyên tử. Tất cả những nuclit khác (đồng vị của hydro và tất cả nguyên tố khác) có nhiều nucleon hơn electron, do vậy tỉ số khối lượng của hạt nhân gần bằng với 100% đối với mọi loại nguyên tử, nhiều hơn so với hydro-1. </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">^</a> Bảng dữ liệu cập nhật xem tại <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nndc.bnl.gov/chart">Interactive Chart of Nuclides (Brookhaven National Laboratory)</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200725182342/https://www.nndc.bnl.gov/nudat2/">Lưu trữ</a> 2020-07-25 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">^</a> Một cara bằng 200 milligram. <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" class="mw-redirect" title="Nguyên tử lượng">Theo định nghĩa</a>, cacbon-12 có khối lượng 0,012 kg trên mol. <a href="/wiki/H%E1%BA%B1ng_s%E1%BB%91_Avogadro" title="Hằng số Avogadro">Hằng số Avogadro</a> xác định 6×1023 nguyên tử trên mol. </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo">Tham khảo</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=29" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=29" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo">sửa mã nguồn</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71728118"><div class="reflist references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-leigh1990-1"><a href="#cite_ref-leigh1990_1-0">^</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFLeigh,_G._J.1990" class="citation book cs1">Leigh, G. J. biên tập (1990). International Union of Pure and Applied Chemistry, Commission on the Nomenclature of Inorganic Chemistry, Nomenclature of Organic Chemistry – Recommendations 1990. Oxford: Blackwell Scientific Publications. tr. 35. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-08-022369-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-08-022369-9"><bdi>0-08-022369-9</bdi></a>. <q>An atom is the smallest unit quantity of an element that is capable of existence whether alone or in chemical combination with other atoms of the same or other elements.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=International+Union+of+Pure+and+Applied+Chemistry%2C+Commission+on+the+Nomenclature+of+Inorganic+Chemistry%2C+Nomenclature+of+Organic+Chemistry+%E2%80%93+Recommendations+1990&rft.place=Oxford&rft.pages=35&rft.pub=Blackwell+Scientific+Publications&rft.date=1990&rft.isbn=0-08-022369-9&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-slac_20090615-3"><a href="#cite_ref-slac_20090615_3-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090607115741/http://www2.slac.stanford.edu/vvc/theory/nuclearstability.html">“Radioactive Decays”</a>. Stanford Linear Accelerator Center. ngày 15 tháng 6 năm 2009. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.slac.stanford.edu/vvc/theory/nuclearstability.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 6 năm 2009. Truy cập ngày 4 tháng 7 năm 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Radioactive+Decays&rft.pub=Stanford+Linear+Accelerator+Center&rft.date=2009-06-15&rft_id=http%3A%2F%2Fwww2.slac.stanford.edu%2Fvvc%2Ftheory%2Fnuclearstability.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-liddell_scott_to_cut-4"><a href="#cite_ref-liddell_scott_to_cut_4-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLiddell,_Henry_George;_Scott,_Robert" class="citation web cs1">Liddell, Henry George; Scott, Robert. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Dte%2Fmnw1">“A Greek-English Lexicon”</a>. Perseus Digital Library.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=A+Greek-English+Lexicon&rft.pub=Perseus+Digital+Library&rft.au=Liddell%2C+Henry+George%3B+Scott%2C+Robert&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.perseus.tufts.edu%2Fhopper%2Ftext%3Fdoc%3DPerseus%253Atext%253A1999.04.0057%253Aentry%253Dte%252Fmnw1&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-liddell_scott_uncuttable-5"><a href="#cite_ref-liddell_scott_uncuttable_5-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLiddell,_Henry_George;_Scott,_Robert" class="citation web cs1">Liddell, Henry George; Scott, Robert. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aentry%3Da%29%2Ftomos">“ἄτομος”</a>. A Greek-English Lexicon. Perseus Digital Library. Truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=A+Greek-English+Lexicon&rft.atitle=%E1%BC%84%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82&rft.au=Liddell%2C+Henry+George%3B+Scott%2C+Robert&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.perseus.tufts.edu%2Fhopper%2Ftext%3Fdoc%3DPerseus%253Atext%253A1999.04.0057%253Aentry%253Da%2529%252Ftomos&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-haubold_mathai1998-6"><a href="#cite_ref-haubold_mathai1998_6-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHauboldMathai1998" class="citation web cs1">Haubold, Hans; Mathai, A.M. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090505115001/http://www.columbia.edu/~ah297/unesa/universe/universe-chapter3.html">“Microcosmos: From Leucippus to Yukawa”</a>. Structure of the Universe. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.columbia.edu/~ah297/unesa/universe/universe-chapter3.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 5 tháng 5 năm 2009. Truy cập ngày 17 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Structure+of+the+Universe&rft.atitle=Microcosmos%3A+From+Leucippus+to+Yukawa&rft.date=1998&rft.aulast=Haubold&rft.aufirst=Hans&rft.au=Mathai%2C+A.M.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.columbia.edu%2F~ah297%2Funesa%2Funiverse%2Funiverse-chapter3.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHarrison2003123–139-7"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHarrison2003123–139_7-0">^</a> <a href="#CITEREFHarrison2003">Harrison 2003</a>, tr. 123–139. </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLeon_M._Lederman_and_Dick_Teresi1993" class="citation book cs1">Leon M. Lederman and Dick Teresi (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=-v84Bp-LNNIC&printsec=frontcover">The God Particle: If the Universe is the Answer, What is the Question?</a>. Boston: Houghton Mifflin Company. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-618-71168-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-618-71168-6"><bdi>0-618-71168-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+God+Particle%3A+If+the+Universe+is+the+Answer%2C+What+is+the+Question%3F&rft.place=Boston&rft.pub=Houghton+Mifflin+Company&rft.date=1993&rft.isbn=0-618-71168-6&rft.au=Leon+M.+Lederman+and+Dick+Teresi&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D-v84Bp-LNNIC%26printsec%3Dfrontcover&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> Lederman đã đưa ra một thảo luận rất hay về vấn đề này. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPonomarev199314–15-9">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPonomarev199314–15_9-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPonomarev199314–15_9-1">b</a> <a href="#CITEREFPonomarev1993">Ponomarev 1993</a>, tr. 14–15. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMcEvilley2002317-10"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMcEvilley2002317_10-0">^</a> <a href="#CITEREFMcEvilley2002">McEvilley 2002</a>, tr. 317. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEKing1999105–107-11"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEKing1999105–107_11-0">^</a> <a href="#CITEREFKing1999">King 1999</a>, tr. 105–107. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMoran2005146-12"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMoran2005146_12-0">^</a> <a href="#CITEREFMoran2005">Moran 2005</a>, tr. 146. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELevere20017-13">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTELevere20017_13-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTELevere20017_13-1">b</a> <a href="#CITEREFLevere2001">Levere 2001</a>, tr. 7. </li> <li id="cite_note-pratt20070928-14"><a href="#cite_ref-pratt20070928_14-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPratt2007" class="citation web cs1">Pratt, Vernon (ngày 28 tháng 9 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080611053822/http://www.vernonpratt.com/conceptualisations/d06bl2_1mechanical.htm">“The Mechanical Philosophy”</a>. Reason, nature and the human being in the West. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vernonpratt.com/conceptualisations/d06bl2_1mechanical.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 11 tháng 6 năm 2008. Truy cập ngày 28 tháng 6 năm 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Reason%2C+nature+and+the+human+being+in+the+West&rft.atitle=The+Mechanical+Philosophy&rft.date=2007-09-28&rft.aulast=Pratt&rft.aufirst=Vernon&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vernonpratt.com%2Fconceptualisations%2Fd06bl2_1mechanical.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESiegfried200242–55-15"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESiegfried200242–55_15-0">^</a> <a href="#CITEREFSiegfried2002">Siegfried 2002</a>, tr. 42–55. </li> <li id="cite_note-kemerling20020808-16"><a href="#cite_ref-kemerling20020808_16-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKemerling2002" class="citation web cs1">Kemerling, Garth (ngày 8 tháng 8 năm 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.philosophypages.com/dy/c9.htm">“Corpuscularianism”</a>. Philosophical Dictionary. Truy cập ngày 17 tháng 6 năm 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Philosophical+Dictionary&rft.atitle=Corpuscularianism&rft.date=2002-08-08&rft.aulast=Kemerling&rft.aufirst=Garth&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.philosophypages.com%2Fdy%2Fc9.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lavoisier_eoc-17"><a href="#cite_ref-lavoisier_eoc_17-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.lemoyne.edu/~GIUNTA/EA/LAVPREFann.HTML">“Lavoisier's Elements of Chemistry”</a>. Elements and Atoms. <a href="/w/index.php?title=Le_Moyne_College&action=edit&redlink=1" class="new" title="Le Moyne College (trang không tồn tại)">Le Moyne College</a>, Department of Chemistry. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Elements+and+Atoms&rft.atitle=Lavoisier%27s+Elements+of+Chemistry&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.lemoyne.edu%2F~GIUNTA%2FEA%2FLAVPREFann.HTML&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWurtz18811–2-18"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWurtz18811–2_18-0">^</a> <a href="#CITEREFWurtz1881">Wurtz 1881</a>, tr. 1–2. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDalton1808-19"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDalton1808_19-0">^</a> <a href="#CITEREFDalton1808">Dalton 1808</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERoscoe1895129-20"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERoscoe1895129_20-0">^</a> <a href="#CITEREFRoscoe1895">Roscoe 1895</a>, tr. 129. </li> <li id="cite_note-21"><a href="#cite_ref-21">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLoschmidt1865" class="citation journal cs1"><a href="/w/index.php?title=Johann_Josef_Loschmidt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Johann Josef Loschmidt (trang không tồn tại)">Loschmidt, J.</a> (1865). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=ppEAAAAAYAAJ&pg=PA395#v=onepage&q&f=false">“Zur Grösse der Luftmoleküle”</a>. Sitzungsberylichte der kaiserlichen Akademie der Wissenschaften Wien. 52 (2): 395–413.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Sitzungsberylichte+der+kaiserlichen+Akademie+der+Wissenschaften+Wien&rft.atitle=Zur+Gr%C3%B6sse+der+Luftmolek%C3%BCle&rft.volume=52&rft.issue=2&rft.pages=395-413&rft.date=1865&rft.aulast=Loschmidt&rft.aufirst=J.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DppEAAAAAYAAJ%26pg%3DPA395%23v%3Donepage%26q%26f%3Dfalse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> Bản tiếng Anh: J. Loschmidt (William Porterfield và Walter Kruse chuyển ngữ), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chemteam.info/Chem-History/Loschmidt-1865.html">"On the size of the air molecules,"</a> Journal of Chemical Education, vol. 72, no. 10, tr. 870-875 (Tháng 10, 1995). </li> <li id="cite_note-adp322_8_549-22"><a href="#cite_ref-adp322_8_549_22-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEinstein1905" class="citation journal cs1">Einstein, Albert (1905). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070718202731/http://www.zbp.univie.ac.at/dokumente/einstein2.pdf">“Über die von der molekularkinetischen Theorie der Wärme geforderte Bewegung von in ruhenden Flüssigkeiten suspendierten Teilchen”</a> (PDF). <a href="/wiki/Annalen_der_Physik" title="Annalen der Physik">Annalen der Physik</a> (bằng tiếng Đức). 322 (8): 549–560. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1905AnP...322..549E">1905AnP...322..549E</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fandp.19053220806">10.1002/andp.19053220806</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0003-3804">0003-3804</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zbp.univie.ac.at/dokumente/einstein2.pdf">Bản gốc</a> (PDF) lưu trữ ngày 18 tháng 7 năm 2007. Truy cập ngày 4 tháng 2 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annalen+der+Physik&rft.atitle=%C3%9Cber+die+von+der+molekularkinetischen+Theorie+der+W%C3%A4rme+geforderte+Bewegung+von+in+ruhenden+Fl%C3%BCssigkeiten+suspendierten+Teilchen&rft.volume=322&rft.issue=8&rft.pages=549-560&rft.date=1905&rft.issn=0003-3804&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fandp.19053220806&rft_id=info%3Abibcode%2F1905AnP...322..549E&rft.aulast=Einstein&rft.aufirst=Albert&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zbp.univie.ac.at%2Fdokumente%2Feinstein2.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMazo20021–7-23"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMazo20021–7_23-0">^</a> <a href="#CITEREFMazo2002">Mazo 2002</a>, tr. 1–7. </li> <li id="cite_note-lee_hoon1995-24"><a href="#cite_ref-lee_hoon1995_24-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1">Y.K. Lee & Hoon, K. (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218061408/http://www.doc.ic.ac.uk/~nd/surprise_95/journal/vol4/ykl/report.html">“Brownian Motion”</a>. Imperial College. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.doc.ic.ac.uk/~nd/surprise_95/journal/vol4/ykl/report.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 18 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 18 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Brownian+Motion&rft.pub=Imperial+College&rft.date=1995&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.doc.ic.ac.uk%2F~nd%2Fsurprise_95%2Fjournal%2Fvol4%2Fykl%2Freport.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-e31_2_50-25"><a href="#cite_ref-e31_2_50_25-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPatterson2007" class="citation journal cs1">Patterson, G. (2007). “Jean Perrin and the triumph of the atomic doctrine”. Endeavour (journal). 31 (2): 50–53. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.endeavour.2007.05.003">10.1016/j.endeavour.2007.05.003</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17602746">17602746</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Endeavour+%28journal%29&rft.atitle=Jean+Perrin+and+the+triumph+of+the+atomic+doctrine&rft.volume=31&rft.issue=2&rft.pages=50-53&rft.date=2007&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.endeavour.2007.05.003&rft_id=info%3Apmid%2F17602746&rft.aulast=Patterson&rft.aufirst=G.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pte20071101-26"><a href="#cite_ref-pte20071101_26-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iupac.org/reports/periodic_table/">“Periodic Table of the Elements”</a>. The International Union of Pure and Applied Chemistry. ngày 1 tháng 11 năm 2007. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100425010314/http://www.iupac.org/reports/periodic_table/">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 25 tháng 4 năm 2010. Truy cập ngày 14 tháng 5 năm 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Periodic+Table+of+the+Elements&rft.pub=The+International+Union+of+Pure+and+Applied+Chemistry&rft.date=2007-11-01&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iupac.org%2Freports%2Fperiodic_table%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEScerri200710–17-27"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEScerri200710–17_27-0">^</a> <a href="#CITEREFScerri2007">Scerri 2007</a>, tr. 10–17. </li> <li id="cite_note-nobel1096-28"><a href="#cite_ref-nobel1096_28-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1906/thomson-bio.html">“J.J. Thomson”</a>. Nobel Foundation. 1906. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=J.J.+Thomson&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=1906&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1906%2Fthomson-bio.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pm21_669-29"><a href="#cite_ref-pm21_669_29-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRutherford1911" class="citation journal cs1">Rutherford, E. (1911). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ion.elte.hu/~akos/orak/atfsz/atom/rutherford_atom11.pdf">“The Scattering of α and β Particles by Matter and the Structure of the Atom”</a> (PDF). Philosophical Magazine. 21 (125): 669–88. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F14786440508637080">10.1080/14786440508637080</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophical+Magazine&rft.atitle=The+Scattering+of+%CE%B1+and+%CE%B2+Particles+by+Matter+and+the+Structure+of+the+Atom&rft.volume=21&rft.issue=125&rft.pages=669-88&rft.date=1911&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F14786440508637080&rft.aulast=Rutherford&rft.aufirst=E.&rft_id=http%3A%2F%2Fion.elte.hu%2F~akos%2Forak%2Fatfsz%2Fatom%2Frutherford_atom11.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">[<a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng">liên kết hỏng</a>] </li> <li id="cite_note-npc1921-30"><a href="#cite_ref-npc1921_30-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1921/soddy-bio.html">“Frederick Soddy, The Nobel Prize in Chemistry 1921”</a>. Nobel Foundation. Truy cập ngày 18 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Frederick+Soddy%2C+The+Nobel+Prize+in+Chemistry+1921&rft.pub=Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fchemistry%2Flaureates%2F1921%2Fsoddy-bio.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-prsA_89_1_1913-31"><a href="#cite_ref-prsA_89_1_1913_31-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFThomson1913" class="citation journal cs1">Thomson, Joseph John (1913). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.lemoyne.edu/~giunta/canal.html">“Rays of positive electricity”</a>. Proceedings of the Royal Society. A. 89 (607): 1–20. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1913RSPSA..89....1T">1913RSPSA..89....1T</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1098%2Frspa.1913.0057">10.1098/rspa.1913.0057</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+Royal+Society&rft.atitle=Rays+of+positive+electricity&rft.volume=89&rft.issue=607&rft.pages=1-20&rft.date=1913&rft_id=info%3Adoi%2F10.1098%2Frspa.1913.0057&rft_id=info%3Abibcode%2F1913RSPSA..89....1T&rft.aulast=Thomson&rft.aufirst=Joseph+John&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.lemoyne.edu%2F~giunta%2Fcanal.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-stern20050516-32"><a href="#cite_ref-stern20050516_32-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStern2005" class="citation web cs1">Stern, David P. (ngày 16 tháng 5 năm 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070820084047/http://www-spof.gsfc.nasa.gov/stargaze/Q5.htm">“The Atomic Nucleus and Bohr's Early Model of the Atom”</a>. <a href="/wiki/NASA" title="NASA">NASA</a>/Goddard Space Flight Center. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www-spof.gsfc.nasa.gov/stargaze/Q5.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 20 tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 20 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Atomic+Nucleus+and+Bohr%27s+Early+Model+of+the+Atom&rft.pub=NASA%2FGoddard+Space+Flight+Center&rft.date=2005-05-16&rft.aulast=Stern&rft.aufirst=David+P.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-spof.gsfc.nasa.gov%2Fstargaze%2FQ5.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-bohr19221211-33"><a href="#cite_ref-bohr19221211_33-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBohr1922" class="citation web cs1">Bohr, Niels (ngày 11 tháng 12 năm 1922). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1922/bohr-lecture.html">“Niels Bohr, The Nobel Prize in Physics 1922, Nobel Lecture”</a>. Nobel Foundation. Truy cập ngày 16 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Niels+Bohr%2C+The+Nobel+Prize+in+Physics+1922%2C+Nobel+Lecture&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=1922-12-11&rft.aulast=Bohr&rft.aufirst=Niels&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1922%2Fbohr-lecture.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPais1986228–230-34"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPais1986228–230_34-0">^</a> <a href="#CITEREFPais1986">Pais 1986</a>, tr. 228–230. </li> <li id="cite_note-jacs38_4_762-35"><a href="#cite_ref-jacs38_4_762_35-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLewis1916" class="citation journal cs1">Lewis, Gilbert N. (1916). “The Atom and the Molecule”. Journal of the American Chemical Society. 38 (4): 762–786. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1021%2Fja02261a002">10.1021/ja02261a002</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+American+Chemical+Society&rft.atitle=The+Atom+and+the+Molecule&rft.volume=38&rft.issue=4&rft.pages=762-786&rft.date=1916&rft_id=info%3Adoi%2F10.1021%2Fja02261a002&rft.aulast=Lewis&rft.aufirst=Gilbert+N.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEScerri2007205–226-36"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEScerri2007205–226_36-0">^</a> <a href="#CITEREFScerri2007">Scerri 2007</a>, tr. 205–226. </li> <li id="cite_note-jacs41_6_868-37"><a href="#cite_ref-jacs41_6_868_37-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLangmuir1919" class="citation journal cs1">Langmuir, Irving (1919). “The Arrangement of Electrons in Atoms and Molecules”. Journal of the American Chemical Society. 41 (6): 868–934. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1021%2Fja02227a002">10.1021/ja02227a002</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+American+Chemical+Society&rft.atitle=The+Arrangement+of+Electrons+in+Atoms+and+Molecules&rft.volume=41&rft.issue=6&rft.pages=868-934&rft.date=1919&rft_id=info%3Adoi%2F10.1021%2Fja02227a002&rft.aulast=Langmuir&rft.aufirst=Irving&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-fop17_6_575-38"><a href="#cite_ref-fop17_6_575_38-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">Marlan O. Scully;Lamb, Willis E.; Barut, Asim (1987). “On the theory of the Stern-Gerlach apparatus”. Foundations of Physics. 17 (6): 575–583. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1987FoPh...17..575S">1987FoPh...17..575S</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2FBF01882788">10.1007/BF01882788</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Foundations+of+Physics&rft.atitle=On+the+theory+of+the+Stern-Gerlach+apparatus&rft.volume=17&rft.issue=6&rft.pages=575-583&rft.date=1987&rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2FBF01882788&rft_id=info%3Abibcode%2F1987FoPh...17..575S&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-brown2007-39"><a href="#cite_ref-brown2007_39-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrown2007" class="citation web cs1">Brown, Kevin (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mathpages.com/home/kmath538/kmath538.htm">“The Hydrogen Atom”</a>. MathPages. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Hydrogen+Atom&rft.pub=MathPages&rft.date=2007&rft.aulast=Brown&rft.aufirst=Kevin&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mathpages.com%2Fhome%2Fkmath538%2Fkmath538.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-harrison2000-40"><a href="#cite_ref-harrison2000_40-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHarrison2000" class="citation web cs1">Harrison, David M. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071225095938/http://www.upscale.utoronto.ca/GeneralInterest/Harrison/DevelQM/DevelQM.html">“The Development of Quantum Mechanics”</a>. University of Toronto. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.upscale.utoronto.ca/GeneralInterest/Harrison/DevelQM/DevelQM.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 25 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Development+of+Quantum+Mechanics&rft.pub=University+of+Toronto&rft.date=2000&rft.aulast=Harrison&rft.aufirst=David+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.upscale.utoronto.ca%2FGeneralInterest%2FHarrison%2FDevelQM%2FDevelQM.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pm39_6_449-41"><a href="#cite_ref-pm39_6_449_41-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAston1920" class="citation journal cs1">Aston, Francis W. (1920). “The constitution of atmospheric neon”. Philosophical Magazine. 39 (6): 449–55. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F14786440408636058">10.1080/14786440408636058</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Philosophical+Magazine&rft.atitle=The+constitution+of+atmospheric+neon&rft.volume=39&rft.issue=6&rft.pages=449-55&rft.date=1920&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F14786440408636058&rft.aulast=Aston&rft.aufirst=Francis+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-chadwick1935-42"><a href="#cite_ref-chadwick1935_42-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChadwick1935" class="citation web cs1">Chadwick, James (ngày 12 tháng 12 năm 1935). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1935/chadwick-lecture.html">“Nobel Lecture: The Neutron and Its Properties”</a>. Nobel Foundation. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nobel+Lecture%3A+The+Neutron+and+Its+Properties&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=1935-12-12&rft.aulast=Chadwick&rft.aufirst=James&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1935%2Fchadwick-lecture.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-hahn_meitner_strassmann-43"><a href="#cite_ref-hahn_meitner_strassmann_43-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091024064924/http://www.chemheritage.org/classroom/chemach/atomic/hahn-meitner.html">“Otto Hahn, Lise Meitner and Fritz Strassmann”</a>. Chemical Achievers: The Human Face of the Chemical Sciences. Chemical Heritage Foundation. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chemheritage.org/classroom/chemach/atomic/hahn-meitner.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 24 tháng 10 năm 2009. Truy cập ngày 15 tháng 9 năm 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Chemical+Achievers%3A+The+Human+Face+of+the+Chemical+Sciences&rft.atitle=Otto+Hahn%2C+Lise+Meitner+and+Fritz+Strassmann&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.chemheritage.org%2Fclassroom%2Fchemach%2Fatomic%2Fhahn-meitner.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-nature143_3615_239-44"><a href="#cite_ref-nature143_3615_239_44-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMeitnerFrisch1939" class="citation journal cs1">Meitner, Lise; Frisch, Otto Robert (1939). “Disintegration of uranium by neutrons: a new type of nuclear reaction”. Nature (journal). 143 (3615): 239. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1939Natur.143..239M">1939Natur.143..239M</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F143239a0">10.1038/143239a0</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature+%28journal%29&rft.atitle=Disintegration+of+uranium+by+neutrons%3A+a+new+type+of+nuclear+reaction&rft.volume=143&rft.issue=3615&rft.pages=239&rft.date=1939&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F143239a0&rft_id=info%3Abibcode%2F1939Natur.143..239M&rft.aulast=Meitner&rft.aufirst=Lise&rft.au=Frisch%2C+Otto+Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-schroeder-45"><a href="#cite_ref-schroeder_45-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchroeder" class="citation web cs1">Schroeder, M. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110719034227/http://www.physik3.gwdg.de/~mrs/Vortraege/Lise_Meitner-Vortrag-20031106/">“Lise Meitner – Zur 125. Wiederkehr Ihres Geburtstages”</a> (bằng tiếng Đức). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.physik3.gwdg.de/~mrs/Vortraege/Lise_Meitner-Vortrag-20031106/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 19 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 4 tháng 6 năm 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Lise+Meitner+%E2%80%93+Zur+125.+Wiederkehr+Ihres+Geburtstages&rft.aulast=Schroeder&rft.aufirst=M.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.physik3.gwdg.de%2F~mrs%2FVortraege%2FLise_Meitner-Vortrag-20031106%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pt50_9_26-46"><a href="#cite_ref-pt50_9_26_46-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCrawfordSimeWalker1997" class="citation journal cs1">Crawford, E.; Sime, Ruth Lewin; Walker, Mark (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120307184456/http://md1.csa.com/partners/viewrecord.php?requester=gs&collection=TRD&recid=63212AN&q=A+Nobel+tale+of+postwar+injustice&uid=787269344&setcookie=yes">“A Nobel tale of postwar injustice”</a>. Physics Today. 50 (9): 26–32. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1997PhT....50i..26C">1997PhT....50i..26C</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.881933">10.1063/1.881933</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://md1.csa.com/partners/viewrecord.php?requester=gs&collection=TRD&recid=63212AN&q=A+Nobel+tale+of+postwar+injustice&uid=787269344&setcookie=yes">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 3 năm 2012. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physics+Today&rft.atitle=A+Nobel+tale+of+postwar+injustice&rft.volume=50&rft.issue=9&rft.pages=26-32&rft.date=1997&rft_id=info%3Adoi%2F10.1063%2F1.881933&rft_id=info%3Abibcode%2F1997PhT....50i..26C&rft.aulast=Crawford&rft.aufirst=E.&rft.au=Sime%2C+Ruth+Lewin&rft.au=Walker%2C+Mark&rft_id=http%3A%2F%2Fmd1.csa.com%2Fpartners%2Fviewrecord.php%3Frequester%3Dgs%26collection%3DTRD%26recid%3D63212AN%26q%3DA%2BNobel%2Btale%2Bof%2Bpostwar%2Binjustice%26uid%3D787269344%26setcookie%3Dyes&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-kullander2001-47"><a href="#cite_ref-kullander2001_47-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKullander2001" class="citation web cs1">Kullander, Sven (ngày 28 tháng 8 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/articles/kullander/">“Accelerators and Nobel Laureates”</a>. Nobel Foundation. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Accelerators+and+Nobel+Laureates&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=2001-08-28&rft.aulast=Kullander&rft.aufirst=Sven&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Farticles%2Fkullander%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-npp1990-48"><a href="#cite_ref-npp1990_48-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1990/press.html">“The Nobel Prize in Physics 1990”</a>. Nobel Foundation. ngày 17 tháng 10 năm 1990. Truy cập ngày 31 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Physics+1990&rft.pub=Nobel+Foundation&rft.date=1990-10-17&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1990%2Fpress.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDemtröder200239–42-49"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDemtröder200239–42_49-0">^</a> <a href="#CITEREFDemtröder2002">Demtröder 2002</a>, tr. 39–42. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWoan20008-50"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWoan20008_50-0">^</a> <a href="#CITEREFWoan2000">Woan 2000</a>, tr. 8. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMacGregor199233–37-51"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMacGregor199233–37_51-0">^</a> <a href="#CITEREFMacGregor1992">MacGregor 1992</a>, tr. 33–37. </li> <li id="cite_note-pdg2002-52">^ <a href="#cite_ref-pdg2002_52-0">a</a> <a href="#cite_ref-pdg2002_52-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFParticle_Data_Group2002" class="citation web cs1">Particle Data Group (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070104075936/http://www.particleadventure.org/">“The Particle Adventure”</a>. Lawrence Berkeley Laboratory. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.particleadventure.org/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 1 năm 2007. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Particle+Adventure&rft.pub=Lawrence+Berkeley+Laboratory&rft.date=2002&rft.au=Particle+Data+Group&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.particleadventure.org%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-schombert2006-53">^ <a href="#cite_ref-schombert2006_53-0">a</a> <a href="#cite_ref-schombert2006_53-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchombert2006" class="citation web cs1">Schombert, James (ngày 18 tháng 4 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110830212645/http://abyss.uoregon.edu/~js/ast123/lectures/lec07.html">“Elementary Particles”</a>. University of Oregon. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://abyss.uoregon.edu/~js/ast123/lectures/lec07.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 30 tháng 8 năm 2011. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Elementary+Particles&rft.pub=University+of+Oregon&rft.date=2006-04-18&rft.aulast=Schombert&rft.aufirst=James&rft_id=http%3A%2F%2Fabyss.uoregon.edu%2F~js%2Fast123%2Flectures%2Flec07.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEJevremovic200563-54"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEJevremovic200563_54-0">^</a> <a href="#CITEREFJevremovic2005">Jevremovic 2005</a>, tr. 63. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPfeffer2000330–336-55"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPfeffer2000330–336_55-0">^</a> <a href="#CITEREFPfeffer2000">Pfeffer 2000</a>, tr. 330–336. </li> <li id="cite_note-wenner2007-56"><a href="#cite_ref-wenner2007_56-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWenner2007" class="citation web cs1">Wenner, Jennifer M. (ngày 10 tháng 10 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://serc.carleton.edu/quantskills/methods/quantlit/RadDecay.html">“How Does Radioactive Decay Work?”</a>. Carleton College. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+Does+Radioactive+Decay+Work%3F&rft.pub=Carleton+College&rft.date=2007-10-10&rft.aulast=Wenner&rft.aufirst=Jennifer+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fserc.carleton.edu%2Fquantskills%2Fmethods%2Fquantlit%2FRadDecay.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-raymond-57">^ <a href="#cite_ref-raymond_57-0">a</a> <a href="#cite_ref-raymond_57-1">b</a> <a href="#cite_ref-raymond_57-2">c</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRaymond2006" class="citation web cs1">Raymond, David (ngày 7 tháng 4 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061211094439/http://www.physics.nmt.edu/~raymond/classes/ph13xbook/node216.html">“Nuclear Binding Energies”</a>. New Mexico Tech. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.nmt.edu/~raymond/classes/ph13xbook/node216.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 11 tháng 12 năm 2006. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nuclear+Binding+Energies&rft.pub=New+Mexico+Tech&rft.date=2006-04-07&rft.aulast=Raymond&rft.aufirst=David&rft_id=http%3A%2F%2Fphysics.nmt.edu%2F~raymond%2Fclasses%2Fph13xbook%2Fnode216.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-mihos2002-58"><a href="#cite_ref-mihos2002_58-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMihos2002" class="citation web cs1">Mihos, Chris (ngày 23 tháng 7 năm 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://burro.cwru.edu/Academics/Astr221/StarPhys/coulomb.html">“Overcoming the Coulomb Barrier”</a>. Case Western Reserve University. Truy cập ngày 13 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Overcoming+the+Coulomb+Barrier&rft.pub=Case+Western+Reserve+University&rft.date=2002-07-23&rft.aulast=Mihos&rft.aufirst=Chris&rft_id=http%3A%2F%2Fburro.cwru.edu%2FAcademics%2FAstr221%2FStarPhys%2Fcoulomb.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lbnl20070330-59"><a href="#cite_ref-lbnl20070330_59-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStaff2007" class="citation web cs1">Staff (ngày 30 tháng 3 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061205215708/http://www.lbl.gov/abc/Basic.html">“ABC's of Nuclear Science”</a>. Lawrence Berkeley National Laboratory. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lbl.gov/abc/Basic.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 5 tháng 12 năm 2006. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=ABC%27s+of+Nuclear+Science&rft.pub=Lawrence+Berkeley+National+Laboratory&rft.date=2007-03-30&rft.au=Staff&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lbl.gov%2Fabc%2FBasic.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-makhijani_saleska2001-60"><a href="#cite_ref-makhijani_saleska2001_60-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1">Arjun Makhijani & Saleska, Scott (ngày 2 tháng 3 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070116045217/http://www.ieer.org/reports/n-basics.html">“Basics of Nuclear Physics and Fission”</a>. Institute for Energy and Environmental Research. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ieer.org/reports/n-basics.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 1 năm 2007. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Basics+of+Nuclear+Physics+and+Fission&rft.pub=Institute+for+Energy+and+Environmental+Research&rft.date=2001-03-02&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ieer.org%2Freports%2Fn-basics.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShultisFaw200210–17-61"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShultisFaw200210–17_61-0">^</a> <a href="#CITEREFShultisFaw2002">Shultis & Faw 2002</a>, tr. 10–17. </li> <li id="cite_note-ajp63_7_653-62"><a href="#cite_ref-ajp63_7_653_62-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFewell1995" class="citation journal cs1">Fewell, M. P. (1995). “The atomic nuclide with the highest mean binding energy”. American Journal of Physics. 63 (7): 653–658. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1995AmJPh..63..653F">1995AmJPh..63..653F</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1119%2F1.17828">10.1119/1.17828</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=American+Journal+of+Physics&rft.atitle=The+atomic+nuclide+with+the+highest+mean+binding+energy&rft.volume=63&rft.issue=7&rft.pages=653-658&rft.date=1995&rft_id=info%3Adoi%2F10.1119%2F1.17828&rft_id=info%3Abibcode%2F1995AmJPh..63..653F&rft.aulast=Fewell&rft.aufirst=M.+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-science157_3784_13-63"><a href="#cite_ref-science157_3784_13_63-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMulliken1967" class="citation journal cs1">Mulliken, Robert S. (1967). “Spectroscopy, Molecular Orbitals, and Chemical Bonding”. Science (journal). 157 (3784): 13–24. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1967Sci...157...13M">1967Sci...157...13M</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.157.3784.13">10.1126/science.157.3784.13</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/5338306">5338306</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science+%28journal%29&rft.atitle=Spectroscopy%2C+Molecular+Orbitals%2C+and+Chemical+Bonding&rft.volume=157&rft.issue=3784&rft.pages=13-24&rft.date=1967&rft_id=info%3Apmid%2F5338306&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.157.3784.13&rft_id=info%3Abibcode%2F1967Sci...157...13M&rft.aulast=Mulliken&rft.aufirst=Robert+S.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Brucat2008-64">^ <a href="#cite_ref-Brucat2008_64-0">a</a> <a href="#cite_ref-Brucat2008_64-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrucat2008" class="citation web cs1">Brucat, Philip J. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061207032136/http://www.chem.ufl.edu/~itl/2045/lectures/lec_10.html">“The Quantum Atom”</a>. University of Florida. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chem.ufl.edu/~itl/2045/lectures/lec_10.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 12 năm 2006. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Quantum+Atom&rft.pub=University+of+Florida&rft.date=2008&rft.aulast=Brucat&rft.aufirst=Philip+J.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.chem.ufl.edu%2F~itl%2F2045%2Flectures%2Flec_10.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-manthey2001-65"><a href="#cite_ref-manthey2001_65-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFManthey2001" class="citation web cs1">Manthey, David (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080110102801/http://www.orbitals.com/orb/">“Atomic Orbitals”</a>. Orbital Central. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.orbitals.com/orb/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 10 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 21 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atomic+Orbitals&rft.pub=Orbital+Central&rft.date=2001&rft.aulast=Manthey&rft.aufirst=David&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.orbitals.com%2Forb%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-herter_8-66"><a href="#cite_ref-herter_8_66-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHerter2006" class="citation web cs1">Herter, Terry (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://astrosun2.astro.cornell.edu/academics/courses/astro101/herter/lectures/lec08.htm">“Lecture 8: The Hydrogen Atom”</a>. Cornell University. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Lecture+8%3A+The+Hydrogen+Atom&rft.pub=Cornell+University&rft.date=2006&rft.aulast=Herter&rft.aufirst=Terry&rft_id=http%3A%2F%2Fastrosun2.astro.cornell.edu%2Facademics%2Fcourses%2Fastro101%2Fherter%2Flectures%2Flec08.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pr79_2_282-67"><a href="#cite_ref-pr79_2_282_67-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBellElliott1950" class="citation journal cs1">Bell, R. E.; Elliott, L. G. (1950). “Gamma-Rays from the Reaction H1(n,γ)D2 and the Binding Energy of the Deuteron”. Physical Review. 79 (2): 282–285. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1950PhRv...79..282B">1950PhRv...79..282B</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1103%2FPhysRev.79.282">10.1103/PhysRev.79.282</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physical+Review&rft.atitle=Gamma-Rays+from+the+Reaction+H%3Csup%3E1%3C%2Fsup%3E%28n%2C%CE%B3%29D%3Csup%3E2%3C%2Fsup%3E+and+the+Binding+Energy+of+the+Deuteron&rft.volume=79&rft.issue=2&rft.pages=282-285&rft.date=1950&rft_id=info%3Adoi%2F10.1103%2FPhysRev.79.282&rft_id=info%3Abibcode%2F1950PhRv...79..282B&rft.aulast=Bell&rft.aufirst=R.+E.&rft.au=Elliott%2C+L.+G.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESmirnov2003249–272-68"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESmirnov2003249–272_68-0">^</a> <a href="#CITEREFSmirnov2003">Smirnov 2003</a>, tr. 249–272. </li> <li id="cite_note-matis2000-69"><a href="#cite_ref-matis2000_69-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMatis2000" class="citation web cs1">Matis, Howard S. (ngày 9 tháng 8 năm 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218153548/http://www.lbl.gov/abc/wallchart/chapters/02/3.html">“The Isotopes of Hydrogen”</a>. Guide to the Nuclear Wall Chart. Lawrence Berkeley National Lab. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lbl.gov/abc/wallchart/chapters/02/3.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 18 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Guide+to+the+Nuclear+Wall+Chart&rft.atitle=The+Isotopes+of+Hydrogen&rft.date=2000-08-09&rft.aulast=Matis&rft.aufirst=Howard+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lbl.gov%2Fabc%2Fwallchart%2Fchapters%2F02%2F3.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-weiss20061017-70"><a href="#cite_ref-weiss20061017_70-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeiss2006" class="citation news cs1">Weiss, Rick (ngày 17 tháng 10 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/10/16/AR2006101601083.html">“Scientists Announce Creation of Atomic Element, the Heaviest Yet”</a>. Washington Post. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Scientists+Announce+Creation+of+Atomic+Element%2C+the+Heaviest+Yet&rft.date=2006-10-17&rft.aulast=Weiss&rft.aufirst=Rick&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.washingtonpost.com%2Fwp-dyn%2Fcontent%2Farticle%2F2006%2F10%2F16%2FAR2006101601083.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESills2003131–134-71">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESills2003131–134_71-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESills2003131–134_71-1">b</a> <a href="#CITEREFSills2003">Sills 2003</a>, tr. 131–134. </li> <li id="cite_note-dume20030423-72"><a href="#cite_ref-dume20030423_72-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDumé2003" class="citation news cs1">Dumé, Belle (ngày 23 tháng 4 năm 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071214151450/http://physicsworld.com/cws/article/news/17319">“Bismuth breaks half-life record for alpha decay”</a>. Physics World. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsworld.com/cws/article/news/17319">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 14 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 21 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Bismuth+breaks+half-life+record+for+alpha+decay&rft.date=2003-04-23&rft.aulast=Dum%C3%A9&rft.aufirst=Belle&rft_id=http%3A%2F%2Fphysicsworld.com%2Fcws%2Farticle%2Fnews%2F17319&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lidsay20000730-73"><a href="#cite_ref-lidsay20000730_73-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLindsay2000" class="citation web cs1">Lindsay, Don (ngày 30 tháng 7 năm 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.don-lindsay-archive.org/creation/isotope_list.html">“Radioactives Missing From The Earth”</a>. Don Lindsay Archive. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070428225550/http://www.don-lindsay-archive.org/creation/isotope_list.html">Lưu trữ</a> bản gốc ngày 28 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Radioactives+Missing+From+The+Earth&rft.pub=Don+Lindsay+Archive&rft.date=2000-07-30&rft.aulast=Lindsay&rft.aufirst=Don&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.don-lindsay-archive.org%2Fcreation%2Fisotope_list.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-tuli2005-74"><a href="#cite_ref-tuli2005_74-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTuli2005" class="citation web cs1">Tuli, Jagdish K. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://nucleus.iaea.org/CIR/CIR/NuclearWalletCards.html">“Nuclear Wallet Cards”</a>. National Nuclear Data Center, Brookhaven National Laboratory. Truy cập ngày 16 tháng 4 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nuclear+Wallet+Cards&rft.pub=National+Nuclear+Data+Center%2C+Brookhaven+National+Laboratory&rft.date=2005&rft.aulast=Tuli&rft.aufirst=Jagdish+K.&rft_id=http%3A%2F%2Fnucleus.iaea.org%2FCIR%2FCIR%2FNuclearWalletCards.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-CRC-76">^ <a href="#cite_ref-CRC_76-0">a</a> <a href="#cite_ref-CRC_76-1">b</a> CRC Handbook (2002). </li> <li id="cite_note-iupac-77">^ <a href="#cite_ref-iupac_77-0">a</a> <a href="#cite_ref-iupac_77-1">b</a> Mills (1993). </li> <li id="cite_note-chieh2001-78"><a href="#cite_ref-chieh2001_78-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChieh2001" class="citation web cs1">Chieh, Chung (ngày 22 tháng 1 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070830110015/http://www.science.uwaterloo.ca/~cchieh/cact/nuctek/nuclideunstable.html">“Nuclide Stability”</a>. University of Waterloo. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.science.uwaterloo.ca/~cchieh/cact/nuctek/nuclideunstable.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 30 tháng 8 năm 2007. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Nuclide+Stability&rft.pub=University+of+Waterloo&rft.date=2001-01-22&rft.aulast=Chieh&rft.aufirst=Chung&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.science.uwaterloo.ca%2F~cchieh%2Fcact%2Fnuctek%2Fnuclideunstable.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-nist_wc-79"><a href="#cite_ref-nist_wc_79-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061231212733/http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl?ele=&ascii=html&isotype=some">“Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements”</a>. National Institute of Standards and Technology. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.nist.gov/cgi-bin/Compositions/stand_alone.pl?ele=&ascii=html&isotype=some">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 31 tháng 12 năm 2006. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atomic+Weights+and+Isotopic+Compositions+for+All+Elements&rft.pub=National+Institute+of+Standards+and+Technology&rft_id=http%3A%2F%2Fphysics.nist.gov%2Fcgi-bin%2FCompositions%2Fstand_alone.pl%3Fele%3D%26ascii%3Dhtml%26isotype%3Dsome&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-audi2003-80"><a href="#cite_ref-audi2003_80-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAudiWapstraThibault2003" class="citation journal cs1">Audi, G.; Wapstra, A.H.; Thibault, C. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080916155656/http://www.nndc.bnl.gov/amdc/web/masseval.html">“The Ame2003 atomic mass evaluation (II)”</a>. Nuclear Physics A. 729 (1): 337–676. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2003NuPhA.729..337A">2003NuPhA.729..337A</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2Fj.nuclphysa.2003.11.003">10.1016/j.nuclphysa.2003.11.003</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nndc.bnl.gov/amdc/web/masseval.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 9 năm 2008. Truy cập ngày 7 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nuclear+Physics+A&rft.atitle=The+Ame2003+atomic+mass+evaluation+%28II%29&rft.volume=729&rft.issue=1&rft.pages=337-676&rft.date=2003&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2Fj.nuclphysa.2003.11.003&rft_id=info%3Abibcode%2F2003NuPhA.729..337A&rft.aulast=Audi&rft.aufirst=G.&rft.au=Wapstra%2C+A.H.&rft.au=Thibault%2C+C.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nndc.bnl.gov%2Famdc%2Fweb%2Fmasseval.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-aca32_5_751-81"><a href="#cite_ref-aca32_5_751_81-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShannon1976" class="citation journal cs1">Shannon, R. D. (1976). “Revised effective ionic radii and systematic studies of interatomic distances in halides and chalcogenides”. Acta Crystallographica A. 32 (5): 751. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1976AcCrA..32..751S">1976AcCrA..32..751S</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1107%2FS0567739476001551">10.1107/S0567739476001551</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Acta+Crystallographica+A&rft.atitle=Revised+effective+ionic+radii+and+systematic+studies+of+interatomic+distances+in+halides+and+chalcogenides&rft.volume=32&rft.issue=5&rft.pages=751&rft.date=1976&rft_id=info%3Adoi%2F10.1107%2FS0567739476001551&rft_id=info%3Abibcode%2F1976AcCrA..32..751S&rft.aulast=Shannon&rft.aufirst=R.+D.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-dong1998-82"><a href="#cite_ref-dong1998_82-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDong1998" class="citation web cs1">Dong, Judy (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071104160920/http://hypertextbook.com/facts/MichaelPhillip.shtml">“Diameter of an Atom”</a>. The Physics Factbook. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hypertextbook.com/facts/MichaelPhillip.shtml">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 11 năm 2007. Truy cập ngày 19 tháng 11 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Diameter+of+an+Atom&rft.pub=The+Physics+Factbook&rft.date=1998&rft.aulast=Dong&rft.aufirst=Judy&rft_id=http%3A%2F%2Fhypertextbook.com%2Ffacts%2FMichaelPhillip.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">^</a> Zumdahl (2002). </li> <li id="cite_note-adp5f_3_133-84"><a href="#cite_ref-adp5f_3_133_84-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBethe1929" class="citation journal cs1"><a href="/wiki/Bethe" class="mw-redirect" title="Bethe">Bethe</a>, H. (1929). “Termaufspaltung in Kristallen”. Annalen der Physik, 5. Folge. 3: 133.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Annalen+der+Physik%2C+5.+Folge&rft.atitle=Termaufspaltung+in+Kristallen&rft.volume=3&rft.pages=133&rft.date=1929&rft.aulast=Bethe&rft.aufirst=H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pssb245_9_1858-85"><a href="#cite_ref-pssb245_9_1858_85-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation journal cs1">M. Birkholz & Rudert, R. (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mariobirkholz.de/pssb2008.pdf">“Interatomic distances in pyrite-structure disulfides – a case for ellipsoidal modeling of sulfur ions”</a> (PDF). Physica status solidi b. 245 (9): 1858. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2008PSSBR.245.1858B">2008PSSBR.245.1858B</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1002%2Fpssb.200879532">10.1002/pssb.200879532</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physica+status+solidi+b&rft.atitle=Interatomic+distances+in+pyrite-structure+disulfides+%E2%80%93+a+case+for+ellipsoidal+modeling+of+sulfur+ions&rft.volume=245&rft.issue=9&rft.pages=1858&rft.date=2008&rft_id=info%3Adoi%2F10.1002%2Fpssb.200879532&rft_id=info%3Abibcode%2F2008PSSBR.245.1858B&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mariobirkholz.de%2Fpssb2008.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-osu2007-86"><a href="#cite_ref-osu2007_86-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStaff2007" class="citation web cs1">Staff (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://oregonstate.edu/terra/2007/02/small-miracles/">“Small Miracles: Harnessing nanotechnology”</a>. Oregon State University. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Small+Miracles%3A+Harnessing+nanotechnology&rft.pub=Oregon+State+University&rft.date=2007&rft.au=Staff&rft_id=http%3A%2F%2Foregonstate.edu%2Fterra%2F2007%2F02%2Fsmall-miracles%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">—describes the width of a human hair as 105 nm and 10 carbon atoms as spanning 1 nm. </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">^</a> Padilla (2002:32)—"Có 2.000.000.000.000.000.000.000 nguyên tử oxy trong một giọt nước— và gấp hai lần số nguyên tử hydro." </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFeynman19955-89"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFeynman19955_89-0">^</a> <a href="#CITEREFFeynman1995">Feynman 1995</a>, tr. 5. </li> <li id="cite_note-splung-90">^ <a href="#cite_ref-splung_90-0">a</a> <a href="#cite_ref-splung_90-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071204135150/http://www.splung.com/content/sid/5/page/radioactivity">“Radioactivity”</a>. Splung.com. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.splung.com/content/sid/5/page/radioactivity">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 19 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Radioactivity&rft.pub=Splung.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.splung.com%2Fcontent%2Fsid%2F5%2Fpage%2Fradioactivity&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEL'Annunziata20033–56-91"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEL'Annunziata20033–56_91-0">^</a> <a href="#CITEREFL'Annunziata2003">L'Annunziata 2003</a>, tr. 3–56. </li> <li id="cite_note-firestone20000522-92"><a href="#cite_ref-firestone20000522_92-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFirestone2000" class="citation web cs1">Firestone, Richard B. (ngày 22 tháng 5 năm 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060929111801/http://isotopes.lbl.gov/education/decmode.html">“Radioactive Decay Modes”</a>. Berkeley Laboratory. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isotopes.lbl.gov/education/decmode.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 29 tháng 9 năm 2006. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Radioactive+Decay+Modes&rft.pub=Berkeley+Laboratory&rft.date=2000-05-22&rft.aulast=Firestone&rft.aufirst=Richard+B.&rft_id=http%3A%2F%2Fisotopes.lbl.gov%2Feducation%2Fdecmode.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-hornak2006-93"><a href="#cite_ref-hornak2006_93-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHornak2006" class="citation web cs1">Hornak, J. P. (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070203044312/http://www.cis.rit.edu/htbooks/nmr/chap-3/chap-3.htm">“Chapter 3: Spin Physics”</a>. The Basics of NMR. Rochester Institute of Technology. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cis.rit.edu/htbooks/nmr/chap-3/chap-3.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 2007. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Basics+of+NMR&rft.atitle=Chapter+3%3A+Spin+Physics&rft.date=2006&rft.aulast=Hornak&rft.aufirst=J.+P.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cis.rit.edu%2Fhtbooks%2Fnmr%2Fchap-3%2Fchap-3.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-schroeder2-94">^ <a href="#cite_ref-schroeder2_94-0">a</a> <a href="#cite_ref-schroeder2_94-1">b</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchroeder2000" class="citation web cs1">Schroeder, Paul A. (ngày 25 tháng 2 năm 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070429150216/http://www.gly.uga.edu/schroeder/geol3010/magnetics.html">“Magnetic Properties”</a>. University of Georgia. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gly.uga.edu/schroeder/geol3010/magnetics.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 29 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Magnetic+Properties&rft.pub=University+of+Georgia&rft.date=2000-02-25&rft.aulast=Schroeder&rft.aufirst=Paul+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gly.uga.edu%2Fschroeder%2Fgeol3010%2Fmagnetics.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-goebel20070901-95"><a href="#cite_ref-goebel20070901_95-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoebel2007" class="citation web cs1">Goebel, Greg (ngày 1 tháng 9 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vectorsite.net/tpqm_04.html">“[4.3] Magnetic Properties of the Atom”</a>. Elementary Quantum Physics. In The Public Domain website. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Elementary+Quantum+Physics&rft.atitle=%5B4.3%5D+Magnetic+Properties+of+the+Atom&rft.date=2007-09-01&rft.aulast=Goebel&rft.aufirst=Greg&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.vectorsite.net%2Ftpqm_04.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-yarris1997-96"><a href="#cite_ref-yarris1997_96-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFYarris1997" class="citation journal cs1">Yarris, Lynn (Spring 1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080113104939/http://www.lbl.gov/Science-Articles/Research-Review/Magazine/1997/story1.html">“Talking Pictures”</a>. Berkeley Lab Research Review. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.lbl.gov/Science-Articles/Research-Review/Magazine/1997/story1.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 13 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Berkeley+Lab+Research+Review&rft.atitle=Talking+Pictures&rft.ssn=spring&rft.date=1997&rft.aulast=Yarris&rft.aufirst=Lynn&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.lbl.gov%2FScience-Articles%2FResearch-Review%2FMagazine%2F1997%2Fstory1.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELiangHaacke1999412–426-97"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELiangHaacke1999412–426_97-0">^</a> <a href="#CITEREFLiangHaacke1999">Liang & Haacke 1999</a>, tr. 412–426. </li> <li id="cite_note-98"><a href="#cite_ref-98">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFeynmanLeightonSands1965" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman, Richard</a>; Leighton, Robert; Sands, Matthew (1965). “xem phần 2-5 về mức năng lượng, chương 19 về nguyên tử hydro”. The Feynman Lectures on Physics. 3. Addison Wesley (published 2005).</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=xem+ph%E1%BA%A7n+2-5+v%E1%BB%81+m%E1%BB%A9c+n%C4%83ng+l%C6%B0%E1%BB%A3ng%2C+ch%C6%B0%C6%A1ng+19+v%E1%BB%81+nguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD+hydro&rft.btitle=The+Feynman+Lectures+on+Physics&rft.pub=Addison+Wesley+%28published+2005%29&rft.date=1965&rft.aulast=Feynman&rft.aufirst=Richard&rft.au=Leighton%2C+Robert&rft.au=Sands%2C+Matthew&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-zeghbroeck1998-99"><a href="#cite_ref-zeghbroeck1998_99-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFZeghbroeck1998" class="citation web cs1">Zeghbroeck, Bart J. Van (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050115030639/http://physics.ship.edu/~mrc/pfs/308/semicon_book/eband2.htm">“Energy levels”</a>. Shippensburg University. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.ship.edu/~mrc/pfs/308/semicon_book/eband2.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 15 tháng 1 năm 2005. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Energy+levels&rft.pub=Shippensburg+University&rft.date=1998&rft.aulast=Zeghbroeck&rft.aufirst=Bart+J.+Van&rft_id=http%3A%2F%2Fphysics.ship.edu%2F~mrc%2Fpfs%2F308%2Fsemicon_book%2Feband2.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-100"><a href="#cite_ref-100">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFeynman2006" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman, Richard</a> (2006). “3-Electrons and Their interactions”. QED: The strange theory of light and matter. Princeton University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-691-12575-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-691-12575-9"><bdi>0-691-12575-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=3-Electrons+and+Their+interactions&rft.btitle=QED%3A+The+strange+theory+of+light+and+matter&rft.pub=Princeton+University+Press&rft.date=2006&rft.isbn=0-691-12575-9&rft.aulast=Feynman&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-101"><a href="#cite_ref-101">^</a> Fowles (1989:227–233). </li> <li id="cite_note-martin2007-102"><a href="#cite_ref-martin2007_102-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1">W. C. Martin & Wiese, W. L. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070208113156/http://physics.nist.gov/Pubs/AtSpec/">“Atomic Spectroscopy: A Compendium of Basic Ideas, Notation, Data, and Formulas”</a>. National Institute of Standards and Technology. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.nist.gov/Pubs/AtSpec/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2007. Truy cập ngày 8 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atomic+Spectroscopy%3A+A+Compendium+of+Basic+Ideas%2C+Notation%2C+Data%2C+and+Formulas&rft.pub=National+Institute+of+Standards+and+Technology&rft.date=2007&rft_id=http%3A%2F%2Fphysics.nist.gov%2FPubs%2FAtSpec%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-avogadro-103"><a href="#cite_ref-avogadro_103-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060228231025/http://www.avogadro.co.uk/light/bohr/spectra.htm">“Atomic Emission Spectra — Origin of Spectral Lines”</a>. Avogadro Web Site. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.avogadro.co.uk/light/bohr/spectra.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 28 tháng 2 năm 2006. Truy cập ngày 10 tháng 8 năm 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atomic+Emission+Spectra+%E2%80%94+Origin+of+Spectral+Lines&rft.pub=Avogadro+Web+Site&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.avogadro.co.uk%2Flight%2Fbohr%2Fspectra.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-fitzpatrick20070216-104"><a href="#cite_ref-fitzpatrick20070216_104-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFitzpatrick2007" class="citation web cs1">Fitzpatrick, Richard (ngày 16 tháng 2 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://farside.ph.utexas.edu/teaching/qm/lectures/node55.html">“Fine structure”</a>. University of Texas at Austin. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Fine+structure&rft.pub=University+of+Texas+at+Austin&rft.date=2007-02-16&rft.aulast=Fitzpatrick&rft.aufirst=Richard&rft_id=http%3A%2F%2Ffarside.ph.utexas.edu%2Fteaching%2Fqm%2Flectures%2Fnode55.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-weiss2001-105"><a href="#cite_ref-weiss2001_105-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeiss2001" class="citation web cs1">Weiss, Michael (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080202143147/http://math.ucr.edu/home/baez/spin/node8.html">“The Zeeman Effect”</a>. University of California-Riverside. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://math.ucr.edu/home/baez/spin/node8.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 2 tháng 2 năm 2008. Truy cập ngày 6 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Zeeman+Effect&rft.pub=University+of+California-Riverside&rft.date=2001&rft.aulast=Weiss&rft.aufirst=Michael&rft_id=http%3A%2F%2Fmath.ucr.edu%2Fhome%2Fbaez%2Fspin%2Fnode8.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBeyer2003232–236-106"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBeyer2003232–236_106-0">^</a> <a href="#CITEREFBeyer2003">Beyer 2003</a>, tr. 232–236. </li> <li id="cite_note-watkins_sjsu-107"><a href="#cite_ref-watkins_sjsu_107-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWatkins" class="citation web cs1">Watkins, Thayer. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080112234014/http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/stimem.htm">“Coherence in Stimulated Emission”</a>. San José State University. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sjsu.edu/faculty/watkins/stimem.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 12 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 23 tháng 12 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Coherence+in+Stimulated+Emission&rft.pub=San+Jos%C3%A9+State+University&rft.aulast=Watkins&rft.aufirst=Thayer&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sjsu.edu%2Ffaculty%2Fwatkins%2Fstimem.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-reusch20070716-108"><a href="#cite_ref-reusch20070716_108-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFReusch2007" class="citation web cs1">Reusch, William (ngày 16 tháng 7 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.cem.msu.edu/~reusch/VirtualText/intro1.htm">“Virtual Textbook of Organic Chemistry”</a>. Michigan State University. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Virtual+Textbook+of+Organic+Chemistry&rft.pub=Michigan+State+University&rft.date=2007-07-16&rft.aulast=Reusch&rft.aufirst=William&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.cem.msu.edu%2F~reusch%2FVirtualText%2Fintro1.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-chemguide-109"><a href="#cite_ref-chemguide_109-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chemguide.co.uk/atoms/bonding/covalent.html">“Covalent bonding – Single bonds”</a>. chemguide. 2000.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Covalent+bonding+%E2%80%93+Single+bonds&rft.pub=chemguide&rft.date=2000&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.chemguide.co.uk%2Fatoms%2Fbonding%2Fcovalent.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-husted20031211-110"><a href="#cite_ref-husted20031211_110-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1">Robert Husted (ngày 11 tháng 12 năm 2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080110103232/http://periodic.lanl.gov/default.htm">“Periodic Table of the Elements”</a>. Los Alamos National Laboratory. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://periodic.lanl.gov/default.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 10 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Periodic+Table+of+the+Elements&rft.pub=Los+Alamos+National+Laboratory&rft.date=2003-12-11&rft_id=http%3A%2F%2Fperiodic.lanl.gov%2Fdefault.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-baum2003-111"><a href="#cite_ref-baum2003_111-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBaum2003" class="citation web cs1">Baum, Rudy (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pubs.acs.org/cen/80th/elements.html">“It's Elemental: The Periodic Table”</a>. Chemical & Engineering News. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=It%27s+Elemental%3A+The+Periodic+Table&rft.pub=Chemical+%26+Engineering+News&rft.date=2003&rft.aulast=Baum&rft.aufirst=Rudy&rft_id=http%3A%2F%2Fpubs.acs.org%2Fcen%2F80th%2Felements.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGoodstein2002436–438-112"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGoodstein2002436–438_112-0">^</a> <a href="#CITEREFGoodstein2002">Goodstein 2002</a>, tr. 436–438. </li> <li id="cite_note-pu49_7_719-113"><a href="#cite_ref-pu49_7_719_113-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrazhkin2006" class="citation journal cs1">Brazhkin, Vadim V. (2006). “Metastable phases, phase transformations, and phase diagrams in physics and chemistry”. Physics-Uspekhi. 49 (7): 719–24. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2006PhyU...49..719B">2006PhyU...49..719B</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1070%2FPU2006v049n07ABEH006013">10.1070/PU2006v049n07ABEH006013</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physics-Uspekhi&rft.atitle=Metastable+phases%2C+phase+transformations%2C+and+phase+diagrams+in+physics+and+chemistry&rft.volume=49&rft.issue=7&rft.pages=719-24&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1070%2FPU2006v049n07ABEH006013&rft_id=info%3Abibcode%2F2006PhyU...49..719B&rft.aulast=Brazhkin&rft.aufirst=Vadim+V.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-jacox1997-114"><a href="#cite_ref-jacox1997_114-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1">Marilyn Jacox & Gadzuk, J. William (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080107133132/http://physics.nist.gov/GenInt/STM/stm.html">“Scanning Tunneling Microscope”</a>. National Institute of Standards and Technology. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.nist.gov/GenInt/STM/stm.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Scanning+Tunneling+Microscope&rft.pub=National+Institute+of+Standards+and+Technology&rft.date=1997&rft_id=http%3A%2F%2Fphysics.nist.gov%2FGenInt%2FSTM%2Fstm.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-nf_physics1986-115"><a href="#cite_ref-nf_physics1986_115-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1986/index.html">“The Nobel Prize in Physics 1986”</a>. The Nobel Foundation. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Nobel+Prize+in+Physics+1986&rft.pub=The+Nobel+Foundation&rft_id=http%3A%2F%2Fnobelprize.org%2Fnobel_prizes%2Fphysics%2Flaureates%2F1986%2Findex.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">—in particular, see the Nobel lecture by G. Binnig and H. Rohrer. </li> <li id="cite_note-sab53_13_1739-116"><a href="#cite_ref-sab53_13_1739_116-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJakubowskiMoensVanhaecke1998" class="citation journal cs1">Jakubowski, N.; Moens, Luc; Vanhaecke, Frank (1998). “Sector field mass spectrometers in ICP-MS”. Spectrochimica Acta Part B: Atomic Spectroscopy. 53 (13): 1739–63. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1998AcSpe..53.1739J">1998AcSpe..53.1739J</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0584-8547%2898%2900222-5">10.1016/S0584-8547(98)00222-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Spectrochimica+Acta+Part+B%3A+Atomic+Spectroscopy&rft.atitle=Sector+field+mass+spectrometers+in+ICP-MS&rft.volume=53&rft.issue=13&rft.pages=1739-63&rft.date=1998&rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0584-8547%2898%2900222-5&rft_id=info%3Abibcode%2F1998AcSpe..53.1739J&rft.aulast=Jakubowski&rft.aufirst=N.&rft.au=Moens%2C+Luc&rft.au=Vanhaecke%2C+Frank&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-rsi39_1_83-117"><a href="#cite_ref-rsi39_1_83_117-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMüllerPanitzMcLane1968" class="citation journal cs1">Müller, Erwin W.; Panitz, John A.; McLane, S. Brooks (1968). “The Atom-Probe Field Ion Microscope”. Review of Scientific Instruments. 39 (1): 83–86. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1968RScI...39...83M">1968RScI...39...83M</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1063%2F1.1683116">10.1063/1.1683116</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Review+of+Scientific+Instruments&rft.atitle=The+Atom-Probe+Field+Ion+Microscope&rft.volume=39&rft.issue=1&rft.pages=83-86&rft.date=1968&rft_id=info%3Adoi%2F10.1063%2F1.1683116&rft_id=info%3Abibcode%2F1968RScI...39...83M&rft.aulast=M%C3%BCller&rft.aufirst=Erwin+W.&rft.au=Panitz%2C+John+A.&rft.au=McLane%2C+S.+Brooks&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-lochner2007-118"><a href="#cite_ref-lochner2007_118-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1">Jim Lochner;Gibb, Meredith; Newman, Phil (ngày 30 tháng 4 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080116035542/http://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/science/how_l1/spectral_what.html">“What Do Spectra Tell Us?”</a>. NASA/Goddard Space Flight Center. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/science/how_l1/spectral_what.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+Do+Spectra+Tell+Us%3F&rft.pub=NASA%2FGoddard+Space+Flight+Center&rft.date=2007-04-30&rft_id=http%3A%2F%2Fimagine.gsfc.nasa.gov%2Fdocs%2Fscience%2Fhow_l1%2Fspectral_what.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-winter2007-119"><a href="#cite_ref-winter2007_119-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWinter2007" class="citation web cs1">Winter, Mark (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071230182148/http://www.webelements.com/webelements/elements/text/He/hist.html">“Helium”</a>. WebElements. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.webelements.com/webelements/elements/text/He/hist.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 30 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 3 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Helium&rft.pub=WebElements&rft.date=2007&rft.aulast=Winter&rft.aufirst=Mark&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.webelements.com%2Fwebelements%2Felements%2Ftext%2FHe%2Fhist.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Planck/Planck_reveals_an_almost_perfect_Universe">“Planck reveals an almost perfect Universe”</a>. <a href="/wiki/ESA" class="mw-redirect" title="ESA">ESA</a>. ngày 21 tháng 3 năm 2013. Truy cập ngày 24 tháng 1 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Planck+reveals+an+almost+perfect+Universe&rft.pub=ESA&rft.date=2013-03-21&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.esa.int%2FOur_Activities%2FSpace_Science%2FPlanck%2FPlanck_reveals_an_almost_perfect_Universe&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-hinshaw20060210-121"><a href="#cite_ref-hinshaw20060210_121-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHinshaw2006" class="citation web cs1">Hinshaw, Gary (ngày 10 tháng 2 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071231143948/http://map.gsfc.nasa.gov/m_uni/uni_101matter.html">“What is the Universe Made Of?”</a>. NASA/WMAP. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://map.gsfc.nasa.gov/m_uni/uni_101matter.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 31 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 7 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+is+the+Universe+Made+Of%3F&rft.pub=NASA%2FWMAP&rft.date=2006-02-10&rft.aulast=Hinshaw&rft.aufirst=Gary&rft_id=http%3A%2F%2Fmap.gsfc.nasa.gov%2Fm_uni%2Funi_101matter.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChoppinLiljenzinRydberg2001441-122"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChoppinLiljenzinRydberg2001441_122-0">^</a> <a href="#CITEREFChoppinLiljenzinRydberg2001">Choppin, Liljenzin & Rydberg 2001</a>, tr. 441. </li> <li id="cite_note-science259_5093_327-123"><a href="#cite_ref-science259_5093_327_123-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDavidsen1993" class="citation journal cs1">Davidsen, Arthur F. (1993). “Far-Ultraviolet Astronomy on the Astro-1 Space Shuttle Mission”. Science. 259 (5093): 327–34. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1993Sci...259..327D">1993Sci...259..327D</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.259.5093.327">10.1126/science.259.5093.327</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17832344">17832344</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Far-Ultraviolet+Astronomy+on+the+Astro-1+Space+Shuttle+Mission&rft.volume=259&rft.issue=5093&rft.pages=327-34&rft.date=1993&rft_id=info%3Apmid%2F17832344&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.259.5093.327&rft_id=info%3Abibcode%2F1993Sci...259..327D&rft.aulast=Davidsen&rft.aufirst=Arthur+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELequeux20054-124"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELequeux20054_124-0">^</a> <a href="#CITEREFLequeux2005">Lequeux 2005</a>, tr. 4. </li> <li id="cite_note-nigel2000-125"><a href="#cite_ref-nigel2000_125-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmith2000" class="citation web cs1">Smith, Nigel (ngày 6 tháng 1 năm 2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080216185952/http://physicsworld.com/cws/article/print/809">“The search for dark matter”</a>. Physics World. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsworld.com/cws/article/print/809">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 16 tháng 2 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+search+for+dark+matter&rft.pub=Physics+World&rft.date=2000-01-06&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=Nigel&rft_id=http%3A%2F%2Fphysicsworld.com%2Fcws%2Farticle%2Fprint%2F809&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ns1794_42-126"><a href="#cite_ref-ns1794_42_126-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCroswell1991" class="citation journal cs1">Croswell, Ken (1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080207065342/http://space.newscientist.com/article/mg13217944.700-boron-bumps-and-the-big-bang-was-matter-spread-evenly-whenthe-universe-began-perhaps-not-the-clues-lie-in-the-creation-of-thelighter-elements-such-as-boron-and-beryllium.html">“Boron, bumps and the Big Bang: Was matter spread evenly when the Universe began? Perhaps not; the clues lie in the creation of the lighter elements such as boron and beryllium”</a>. New Scientist (1794): 42. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://space.newscientist.com/article/mg13217944.700-boron-bumps-and-the-big-bang-was-matter-spread-evenly-whenthe-universe-began-perhaps-not-the-clues-lie-in-the-creation-of-thelighter-elements-such-as-boron-and-beryllium.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 7 tháng 2 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=New+Scientist&rft.atitle=Boron%2C+bumps+and+the+Big+Bang%3A+Was+matter+spread+evenly+when+the+Universe+began%3F+Perhaps+not%3B+the+clues+lie+in+the+creation+of+the+lighter+elements+such+as+boron+and+beryllium&rft.issue=1794&rft.pages=42&rft.date=1991&rft.aulast=Croswell&rft.aufirst=Ken&rft_id=http%3A%2F%2Fspace.newscientist.com%2Farticle%2Fmg13217944.700-boron-bumps-and-the-big-bang-was-matter-spread-evenly-whenthe-universe-began-perhaps-not-the-clues-lie-in-the-creation-of-thelighter-elements-such-as-boron-and-beryllium.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-science267_5195_192-127"><a href="#cite_ref-science267_5195_192_127-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCopiSchrammTurner1995" class="citation journal cs1">Copi, Craig J.; Schramm, DN; Turner, MS (1995). “Big-Bang Nucleosynthesis and the Baryon Density of the Universe”. Science. 267 (5195): 192–99. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/astro-ph/9407006">astro-ph/9407006</a>. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1995Sci...267..192C">1995Sci...267..192C</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1126%2Fscience.7809624">10.1126/science.7809624</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7809624">7809624</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Science&rft.atitle=Big-Bang+Nucleosynthesis+and+the+Baryon+Density+of+the+Universe&rft.volume=267&rft.issue=5195&rft.pages=192-99&rft.date=1995&rft_id=info%3Aarxiv%2Fastro-ph%2F9407006&rft_id=info%3Apmid%2F7809624&rft_id=info%3Adoi%2F10.1126%2Fscience.7809624&rft_id=info%3Abibcode%2F1995Sci...267..192C&rft.aulast=Copi&rft.aufirst=Craig+J.&rft.au=Schramm%2C+DN&rft.au=Turner%2C+MS&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-hinshaw20051215-128"><a href="#cite_ref-hinshaw20051215_128-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHinshaw2005" class="citation web cs1">Hinshaw, Gary (ngày 15 tháng 12 năm 2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080117021252/http://map.gsfc.nasa.gov/m_uni/uni_101bbtest2.html">“Tests of the Big Bang: The Light Elements”</a>. NASA/WMAP. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://map.gsfc.nasa.gov/m_uni/uni_101bbtest2.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 17 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Tests+of+the+Big+Bang%3A+The+Light+Elements&rft.pub=NASA%2FWMAP&rft.date=2005-12-15&rft.aulast=Hinshaw&rft.aufirst=Gary&rft_id=http%3A%2F%2Fmap.gsfc.nasa.gov%2Fm_uni%2Funi_101bbtest2.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-abbott20070530-129"><a href="#cite_ref-abbott20070530_129-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAbbott2007" class="citation web cs1">Abbott, Brian (ngày 30 tháng 5 năm 2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.haydenplanetarium.org/universe/duguide/exgg_wmap.php">“Microwave (WMAP) All-Sky Survey”</a>. Hayden Planetarium. Truy cập ngày 13 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Microwave+%28WMAP%29+All-Sky+Survey&rft.pub=Hayden+Planetarium&rft.date=2007-05-30&rft.aulast=Abbott&rft.aufirst=Brian&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.haydenplanetarium.org%2Funiverse%2Fduguide%2Fexgg_wmap.php&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-mnras106_343-130"><a href="#cite_ref-mnras106_343_130-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHoyle1946" class="citation journal cs1">Hoyle, F. (1946). “The synthesis of the elements from hydrogen”. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 106: 343–83. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1946MNRAS.106..343H">1946MNRAS.106..343H</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Monthly+Notices+of+the+Royal+Astronomical+Society&rft.atitle=The+synthesis+of+the+elements+from+hydrogen&rft.volume=106&rft.pages=343-83&rft.date=1946&rft_id=info%3Abibcode%2F1946MNRAS.106..343H&rft.aulast=Hoyle&rft.aufirst=F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-nature405_656-131"><a href="#cite_ref-nature405_656_131-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKnauthKnauthLambertCrane2000" class="citation journal cs1">Knauth, D. C.; Knauth, D. C.; Lambert, David L.; Crane, P. (2000). “Newly synthesized lithium in the interstellar medium”. Nature. 405 (6787): 656–58. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F35015028">10.1038/35015028</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10864316">10864316</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Newly+synthesized+lithium+in+the+interstellar+medium&rft.volume=405&rft.issue=6787&rft.pages=656-58&rft.date=2000&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F35015028&rft_id=info%3Apmid%2F10864316&rft.aulast=Knauth&rft.aufirst=D.+C.&rft.au=Knauth%2C+D.+C.&rft.au=Lambert%2C+David+L.&rft.au=Crane%2C+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-mashnik2000-132"><a href="#cite_ref-mashnik2000_132-0">^</a> <cite style="font-style:normal" class="">Mashnik, Stepan G. (2000). "On Solar System and Cosmic Rays Nucleosynthesis and Spallation Processes". <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arΧiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.arxiv.org/abs/astro-ph/0008382">astro-ph/0008382</a> [astro-ph].</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.btitle=On+Solar+System+and+Cosmic+Rays+Nucleosynthesis+and+Spallation+Processes&rft.atitle=&rft.aulast=Mashnik&rft.aufirst=Stepan+G.&rft.au=Mashnik%2C+Stepan+G.&rft.date=2000&rfr_id=info:sid/vi.wikipedia.org:Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD">  </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEManuel2001407–430,_511–519-133"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEManuel2001407–430,_511–519_133-0">^</a> <a href="#CITEREFManuel2001">Manuel 2001</a>, tr. 407–430, 511–519. </li> <li id="cite_note-gs190_1_205-134"><a href="#cite_ref-gs190_1_205_134-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDalrymple2001" class="citation journal cs1">Dalrymple, G. Brent (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sp.lyellcollection.org/cgi/content/abstract/190/1/205">“The age of the Earth in the twentieth century: a problem (mostly) solved”</a>. Geological Society, London, Special Publications. 190 (1): 205–21. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2001GSLSP.190..205D">2001GSLSP.190..205D</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1144%2FGSL.SP.2001.190.01.14">10.1144/GSL.SP.2001.190.01.14</a>. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Geological+Society%2C+London%2C+Special+Publications&rft.atitle=The+age+of+the+Earth+in+the+twentieth+century%3A+a+problem+%28mostly%29+solved&rft.volume=190&rft.issue=1&rft.pages=205-21&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.1144%2FGSL.SP.2001.190.01.14&rft_id=info%3Abibcode%2F2001GSLSP.190..205D&rft.aulast=Dalrymple&rft.aufirst=G.+Brent&rft_id=http%3A%2F%2Fsp.lyellcollection.org%2Fcgi%2Fcontent%2Fabstract%2F190%2F1%2F205&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-anderson_foulger_meibom2006-135"><a href="#cite_ref-anderson_foulger_meibom2006_135-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1">Don L. Anderson;Foulger, G. R.; Meibom, Anders (ngày 2 tháng 9 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070208194933/http://www.mantleplumes.org/HeliumFundamentals.html">“Helium: Fundamental models”</a>. MantlePlumes.org. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mantleplumes.org/HeliumFundamentals.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2007. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Helium%3A+Fundamental+models&rft.pub=MantlePlumes.org&rft.date=2006-09-02&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mantleplumes.org%2FHeliumFundamentals.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">liên kết</a>) </li> <li id="cite_note-pennicott2001-136"><a href="#cite_ref-pennicott2001_136-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPennicott2001" class="citation news cs1">Pennicott, Katie (ngày 10 tháng 5 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071215103132/http://physicsworld.com/cws/article/news/2676">“Carbon clock could show the wrong time”</a>. PhysicsWeb. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://physicsworld.com/cws/article/news/2676">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 15 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Carbon+clock+could+show+the+wrong+time&rft.date=2001-05-10&rft.aulast=Pennicott&rft.aufirst=Katie&rft_id=http%3A%2F%2Fphysicsworld.com%2Fcws%2Farticle%2Fnews%2F2676&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-yarris2001-137"><a href="#cite_ref-yarris2001_137-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFYarris2001" class="citation news cs1">Yarris, Lynn (ngày 27 tháng 7 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080109103538/http://enews.lbl.gov/Science-Articles/Archive/elements-116-118.html">“New Superheavy Elements 118 and 116 Discovered at Berkeley Lab”</a>. Berkeley Lab. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://enews.lbl.gov/Science-Articles/Archive/elements-116-118.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 9 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=New+Superheavy+Elements+118+and+116+Discovered+at+Berkeley+Lab&rft.date=2001-07-27&rft.aulast=Yarris&rft.aufirst=Lynn&rft_id=http%3A%2F%2Fenews.lbl.gov%2FScience-Articles%2FArchive%2Felements-116-118.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pr119_6_2000-138"><a href="#cite_ref-pr119_6_2000_138-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDiamond,_H1960" class="citation journal cs1">Diamond, H (1960). et al. “Heavy Isotope Abundances in Mike Thermonuclear Device”. Physical Review. 119 (6): 2000–04. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1960PhRv..119.2000D">1960PhRv..119.2000D</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1103%2FPhysRev.119.2000">10.1103/PhysRev.119.2000</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physical+Review&rft.atitle=Heavy+Isotope+Abundances+in+Mike+Thermonuclear+Device&rft.volume=119&rft.issue=6&rft.pages=2000-04&rft.date=1960&rft_id=info%3Adoi%2F10.1103%2FPhysRev.119.2000&rft_id=info%3Abibcode%2F1960PhRv..119.2000D&rft.au=Diamond%2C+H&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-poston1998-139"><a href="#cite_ref-poston1998_139-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPoston_Sr.,_John_W.1998" class="citation web cs1">Poston Sr., John W. (ngày 23 tháng 3 năm 1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sciam.com/chemistry/article/id/do-transuranic-elements-s/topicID/4/catID/3">“Do transuranic elements such as plutonium ever occur naturally?”</a>. <a href="/wiki/Scientific_American" title="Scientific American">Scientific American</a>. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Do+transuranic+elements+such+as+plutonium+ever+occur+naturally%3F&rft.pub=Scientific+American&rft.date=1998-03-23&rft.au=Poston+Sr.%2C+John+W.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sciam.com%2Fchemistry%2Farticle%2Fid%2Fdo-transuranic-elements-s%2FtopicID%2F4%2FcatID%2F3&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cz97_10_522-140"><a href="#cite_ref-cz97_10_522_140-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKeller1973" class="citation journal cs1">Keller, C. (1973). “Natural occurrence of lanthanides, actinides, and superheavy elements”. Chemiker Zeitung. 97 (10): 522–30. <a href="/w/index.php?title=OSTI_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)&action=edit&redlink=1" class="new" title="OSTI (định danh) (trang không tồn tại)">OSTI</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.osti.gov/biblio/4353086">4353086</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Chemiker+Zeitung&rft.atitle=Natural+occurrence+of+lanthanides%2C+actinides%2C+and+superheavy+elements&rft.volume=97&rft.issue=10&rft.pages=522-30&rft.date=1973&rft_id=%2F%2Fwww.osti.gov%2Fbiblio%2F4353086%23id-name%3DOSTI&rft.aulast=Keller&rft.aufirst=C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEZaiderRossi200117-141"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEZaiderRossi200117_141-0">^</a> <a href="#CITEREFZaiderRossi2001">Zaider & Rossi 2001</a>, tr. 17. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEManuel2001407–430,511–519-142"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEManuel2001407–430,511–519_142-0">^</a> <a href="#CITEREFManuel2001">Manuel 2001</a>, tr. 407–430,511–519. </li> <li id="cite_note-ofr_cut-143"><a href="#cite_ref-ofr_cut_143-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071218194159/http://www.oklo.curtin.edu.au/index.cfm">“Oklo Fossil Reactors”</a>. Curtin University of Technology. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oklo.curtin.edu.au/index.cfm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 18 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 15 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Oklo+Fossil+Reactors&rft.pub=Curtin+University+of+Technology&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.oklo.curtin.edu.au%2Findex.cfm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-weisenberger-144"><a href="#cite_ref-weisenberger_144-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWeisenberger" class="citation web cs1">Weisenberger, Drew. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://education.jlab.org/qa/mathatom_05.html">“How many atoms are there in the world?”</a>. Jefferson Lab. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+many+atoms+are+there+in+the+world%3F&rft.pub=Jefferson+Lab&rft.aulast=Weisenberger&rft.aufirst=Drew&rft_id=http%3A%2F%2Feducation.jlab.org%2Fqa%2Fmathatom_05.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pidwirnyf-145"><a href="#cite_ref-pidwirnyf_145-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPidwirny" class="citation web cs1">Pidwirny, Michael. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080121080709/http://www.physicalgeography.net/fundamentals/contents.html">“Fundamentals of Physical Geography”</a>. University of British Columbia Okanagan. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.physicalgeography.net/fundamentals/contents.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 21 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 16 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Fundamentals+of+Physical+Geography&rft.pub=University+of+British+Columbia+Okanagan&rft.aulast=Pidwirny&rft.aufirst=Michael&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.physicalgeography.net%2Ffundamentals%2Fcontents.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-pnas99_22_13966-146"><a href="#cite_ref-pnas99_22_13966_146-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnderson2002" class="citation journal cs1">Anderson, Don L. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC137819">“The inner inner core of Earth”</a>. Proceedings of the National Academy of Sciences. 99 (22): 13966–68. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2002PNAS...9913966A">2002PNAS...9913966A</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1073%2Fpnas.232565899">10.1073/pnas.232565899</a>. <a href="/wiki/PMC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="PMC (định danh)">PMC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC137819">137819</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12391308">12391308</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Proceedings+of+the+National+Academy+of+Sciences&rft.atitle=The+inner+inner+core+of+Earth&rft.volume=99&rft.issue=22&rft.pages=13966-68&rft.date=2002&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC137819%23id-name%3DPMC&rft_id=info%3Apmid%2F12391308&rft_id=info%3Adoi%2F10.1073%2Fpnas.232565899&rft_id=info%3Abibcode%2F2002PNAS...9913966A&rft.aulast=Anderson&rft.aufirst=Don+L.&rft_id=%2F%2Fwww.ncbi.nlm.nih.gov%2Fpmc%2Farticles%2FPMC137819&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-147"><a href="#cite_ref-147">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPauling1960" class="citation book cs1">Pauling, Linus (1960). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/natureofchemical00paul">The Nature of the Chemical Bond</a>. Cornell University Press. tr. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/natureofchemical00paul/page/5">5</a>–10. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8014-0333-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8014-0333-0"><bdi>978-0-8014-0333-0</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/17518275">17518275</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nature+of+the+Chemical+Bond&rft.pages=5-10&rft.pub=Cornell+University+Press&rft.date=1960&rft_id=info%3Aoclcnum%2F17518275&rft.isbn=978-0-8014-0333-0&rft.aulast=Pauling&rft.aufirst=Linus&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fnatureofchemical00paul&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cern28509-148"><a href="#cite_ref-cern28509_148-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnonymous2001" class="citation journal cs1">Anonymous (ngày 2 tháng 10 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080203031237/http://cerncourier.com/cws/article/cern/28509">“Second postcard from the island of stability”</a>. CERN Courier. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cerncourier.com/cws/article/cern/28509">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 3 tháng 2 năm 2008. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=CERN+Courier&rft.atitle=Second+postcard+from+the+island+of+stability&rft.date=2001-10-02&rft.au=Anonymous&rft_id=http%3A%2F%2Fcerncourier.com%2Fcws%2Farticle%2Fcern%2F28509&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cen84_10_19-149"><a href="#cite_ref-cen84_10_19_149-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJacoby2006" class="citation journal cs1">Jacoby, Mitch (2006). “As-yet-unsynthesized superheavy atom should form a stable diatomic molecule with fluorine”. Chemical & Engineering News. 84 (10): 19. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1021%2Fcen-v084n010.p019a">10.1021/cen-v084n010.p019a</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Chemical+%26+Engineering+News&rft.atitle=As-yet-unsynthesized+superheavy+atom+should+form+a+stable+diatomic+molecule+with+fluorine&rft.volume=84&rft.issue=10&rft.pages=19&rft.date=2006&rft_id=info%3Adoi%2F10.1021%2Fcen-v084n010.p019a&rft.aulast=Jacoby&rft.aufirst=Mitch&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-koppes1999-150"><a href="#cite_ref-koppes1999_150-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKoppes1999" class="citation news cs1">Koppes, Steve (ngày 1 tháng 3 năm 1999). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-news.uchicago.edu/releases/99/990301.ktev.shtml">“Fermilab Physicists Find New Matter-Antimatter Asymmetry”</a>. University of Chicago. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Fermilab+Physicists+Find+New+Matter-Antimatter+Asymmetry&rft.date=1999-03-01&rft.aulast=Koppes&rft.aufirst=Steve&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-news.uchicago.edu%2Freleases%2F99%2F990301.ktev.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-cromie20010816-151"><a href="#cite_ref-cromie20010816_151-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCromie2001" class="citation news cs1">Cromie, William J. (ngày 16 tháng 8 năm 2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.harvard.edu/gazette/2001/08.16/antimatter.html">“A lifetime of trillionths of a second: Scientists explore antimatter”</a>. Harvard University Gazette. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=A+lifetime+of+trillionths+of+a+second%3A+Scientists+explore+antimatter&rft.date=2001-08-16&rft.aulast=Cromie&rft.aufirst=William+J.&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.harvard.edu%2Fgazette%2F2001%2F08.16%2Fantimatter.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-nature419_6906_439-152"><a href="#cite_ref-nature419_6906_439_152-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHijmans2002" class="citation journal cs1">Hijmans, Tom W. (2002). “Particle physics: Cold antihydrogen”. Nature. 419 (6906): 439–40. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F419439a">10.1038/419439a</a>. <a href="/wiki/PMID" class="mw-redirect" title="PMID">PMID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12368837">12368837</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=Particle+physics%3A+Cold+antihydrogen&rft.volume=419&rft.issue=6906&rft.pages=439-40&rft.date=2002&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F419439a&rft_id=info%3Apmid%2F12368837&rft.aulast=Hijmans&rft.aufirst=Tom+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-BBC20021030-153"><a href="#cite_ref-BBC20021030_153-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStaff2002" class="citation news cs1">Staff (ngày 30 tháng 10 năm 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/2375717.stm">“Researchers 'look inside' antimatter”</a>. BBC News. Truy cập ngày 14 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Researchers+%27look+inside%27+antimatter&rft.date=2002-10-30&rft.au=Staff&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fscience%2Fnature%2F2375717.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ns1728_77-154"><a href="#cite_ref-ns1728_77_154-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBarrett1990" class="citation journal cs1">Barrett, Roger (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071221164440/http://media.newscientist.com/article/mg12717284.600-the-strange-world-of-the-exotic-atom-physicists-can-nowmake-atoms-and-molecules-containing-negative-particles-other-than-electronsand-use-them-not-just-to-test-theories-but-also-to-fight-cancer-.html">“The Strange World of the Exotic Atom”</a>. New Scientist (1728): 77–115. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://media.newscientist.com/article/mg12717284.600-the-strange-world-of-the-exotic-atom-physicists-can-nowmake-atoms-and-molecules-containing-negative-particles-other-than-electronsand-use-them-not-just-to-test-theories-but-also-to-fight-cancer-.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 21 tháng 12 năm 2007. Truy cập ngày 4 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=New+Scientist&rft.atitle=The+Strange+World+of+the+Exotic+Atom&rft.issue=1728&rft.pages=77-115&rft.date=1990&rft.aulast=Barrett&rft.aufirst=Roger&rft_id=http%3A%2F%2Fmedia.newscientist.com%2Farticle%2Fmg12717284.600-the-strange-world-of-the-exotic-atom-physicists-can-nowmake-atoms-and-molecules-containing-negative-particles-other-than-electronsand-use-them-not-just-to-test-theories-but-also-to-fight-cancer-.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-psT112_1_20-155"><a href="#cite_ref-psT112_1_20_155-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFIndelicato2004" class="citation journal cs1">Indelicato, Paul (2004). “Exotic Atoms”. Physica Scripta. T112 (1): 20–26. <a href="/wiki/ArXiv" title="ArXiv">arXiv</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="//arxiv.org/abs/physics/0409058">physics/0409058</a>. <a href="/wiki/Bibcode_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="Bibcode (định danh)">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2004PhST..112...20I">2004PhST..112...20I</a>. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1238%2FPhysica.Topical.112a00020">10.1238/Physica.Topical.112a00020</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Physica+Scripta&rft.atitle=Exotic+Atoms&rft.volume=T112&rft.issue=1&rft.pages=20-26&rft.date=2004&rft_id=info%3Aarxiv%2Fphysics%2F0409058&rft_id=info%3Adoi%2F10.1238%2FPhysica.Topical.112a00020&rft_id=info%3Abibcode%2F2004PhST..112...20I&rft.aulast=Indelicato&rft.aufirst=Paul&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-ripin1998-156"><a href="#cite_ref-ripin1998_156-0">^</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRipin1998" class="citation web cs1">Ripin, Barrett H. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aps.org/publications/apsnews/199807/experiment.cfm.html">“Recent Experiments on Exotic Atoms”</a>. American Physical Society. Truy cập ngày 15 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Recent+Experiments+on+Exotic+Atoms&rft.pub=American+Physical+Society&rft.date=1998&rft.aulast=Ripin&rft.aufirst=Barrett+H.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.aps.org%2Fpublications%2Fapsnews%2F199807%2Fexperiment.cfm.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"> </li> </ol> Lỗi chú thích: Thẻ <code><ref></code> có tên “nist_bec” được định nghĩa trong <code><references></code> không được đoạn văn bản trên sử dụng. Lỗi chú thích: Thẻ <code><ref></code> có tên “colton_fyffe1999” được định nghĩa trong <code><references></code> không được đoạn văn bản trên sử dụng. Lỗi chú thích: Thẻ <code><ref></code> có tên “kgs20050504” được định nghĩa trong <code><references></code> không được đoạn văn bản trên sử dụng.</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sách_tham_khảo">Sách tham khảo</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=30" title="Sửa đổi phần “Sách tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=30" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sách tham khảo">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em;"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFL'Annunziata2003" class="citation book cs1">L'Annunziata, Michael F. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/handbookofradioa0000unse_n3o4">Handbook of Radioactivity Analysis</a>. Academic Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-12-436603-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-12-436603-1"><bdi>0-12-436603-1</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/16212955">16212955</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+of+Radioactivity+Analysis&rft.pub=Academic+Press&rft.date=2003&rft_id=info%3Aoclcnum%2F16212955&rft.isbn=0-12-436603-1&rft.aulast=L%27Annunziata&rft.aufirst=Michael+F.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhandbookofradioa0000unse_n3o4&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBeyer2003" class="citation book cs1">Beyer, H. F. (2003). Introduction to the Physics of Highly Charged Ions. Shevelko, V. P. CRC Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7503-0481-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7503-0481-2"><bdi>0-7503-0481-2</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/47150433">47150433</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+the+Physics+of+Highly+Charged+Ions&rft.pub=CRC+Press&rft.date=2003&rft_id=info%3Aoclcnum%2F47150433&rft.isbn=0-7503-0481-2&rft.aulast=Beyer&rft.aufirst=H.+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChoppinLiljenzinRydberg2001" class="citation book cs1">Choppin, Gregory R.; Liljenzin, Jan-Olov; Rydberg, Jan (2001). Radiochemistry and Nuclear Chemistry. Elsevier. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7506-7463-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7506-7463-6"><bdi>0-7506-7463-6</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/162592180">162592180</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Radiochemistry+and+Nuclear+Chemistry&rft.pub=Elsevier&rft.date=2001&rft_id=info%3Aoclcnum%2F162592180&rft.isbn=0-7506-7463-6&rft.aulast=Choppin&rft.aufirst=Gregory+R.&rft.au=Liljenzin%2C+Jan-Olov&rft.au=Rydberg%2C+Jan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDalton1808" class="citation book cs1"><a href="/wiki/John_Dalton" title="John Dalton">Dalton, J.</a> (1808). A New System of Chemical Philosophy, Part 1. London and Manchester: S. Russell.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+New+System+of+Chemical+Philosophy%2C+Part+1&rft.place=London+and+Manchester&rft.pub=S.+Russell&rft.date=1808&rft.aulast=Dalton&rft.aufirst=J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDemtröder2002" class="citation book cs1">Demtröder, Wolfgang (2002). Atoms, Molecules and Photons: An Introduction to Atomic- Molecular- and Quantum Physics (ấn bản thứ 1). Springer. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/3-540-20631-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/3-540-20631-0"><bdi>3-540-20631-0</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/181435713">181435713</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atoms%2C+Molecules+and+Photons%3A+An+Introduction+to+Atomic-+Molecular-+and+Quantum+Physics&rft.edition=1&rft.pub=Springer&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F181435713&rft.isbn=3-540-20631-0&rft.aulast=Demtr%C3%B6der&rft.aufirst=Wolfgang&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFeynman1995" class="citation book cs1"><a href="/wiki/Richard_Feynman" title="Richard Feynman">Feynman, Richard</a> (1995). Six Easy Pieces. The Penguin Group. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-14-027666-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-14-027666-4"><bdi>978-0-14-027666-4</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/40499574">40499574</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Six+Easy+Pieces&rft.pub=The+Penguin+Group&rft.date=1995&rft_id=info%3Aoclcnum%2F40499574&rft.isbn=978-0-14-027666-4&rft.aulast=Feynman&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFowles1989" class="citation book cs1">Fowles, Grant R. (1989). Introduction to Modern Optics. Courier Dover Publications. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-486-65957-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-486-65957-7"><bdi>0-486-65957-7</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/18834711">18834711</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introduction+to+Modern+Optics&rft.pub=Courier+Dover+Publications&rft.date=1989&rft_id=info%3Aoclcnum%2F18834711&rft.isbn=0-486-65957-7&rft.aulast=Fowles&rft.aufirst=Grant+R.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGangopadhyaya1981" class="citation book cs1">Gangopadhyaya, Mrinalkanti (1981). Indian Atomism: History and Sources. Atlantic Highlands, New Jersey: Humanities Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-391-02177-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-391-02177-X"><bdi>0-391-02177-X</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/10916778">10916778</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indian+Atomism%3A+History+and+Sources&rft.place=Atlantic+Highlands%2C+New+Jersey&rft.pub=Humanities+Press&rft.date=1981&rft_id=info%3Aoclcnum%2F10916778&rft.isbn=0-391-02177-X&rft.aulast=Gangopadhyaya&rft.aufirst=Mrinalkanti&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoodstein2002" class="citation book cs1">Goodstein, David L. (2002). States of Matter. Courier Dover Publications. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-13-843557-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-13-843557-X"><bdi>0-13-843557-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=States+of+Matter&rft.pub=Courier+Dover+Publications&rft.date=2002&rft.isbn=0-13-843557-X&rft.aulast=Goodstein&rft.aufirst=David+L.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHarrison2003" class="citation book cs1">Harrison, Edward Robert (2003). Masks of the Universe: Changing Ideas on the Nature of the Cosmos. Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-77351-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-77351-2"><bdi>0-521-77351-2</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/50441595">50441595</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Masks+of+the+Universe%3A+Changing+Ideas+on+the+Nature+of+the+Cosmos&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2003&rft_id=info%3Aoclcnum%2F50441595&rft.isbn=0-521-77351-2&rft.aulast=Harrison&rft.aufirst=Edward+Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFIannone2001" class="citation book cs1">Iannone, A. Pablo (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/dictionaryofworl0000iann">Dictionary of World Philosophy</a>. Routledge. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-415-17995-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-415-17995-5"><bdi>0-415-17995-5</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/44541769">44541769</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionary+of+World+Philosophy&rft.pub=Routledge&rft.date=2001&rft_id=info%3Aoclcnum%2F44541769&rft.isbn=0-415-17995-5&rft.aulast=Iannone&rft.aufirst=A.+Pablo&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdictionaryofworl0000iann&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFJevremovic2005" class="citation book cs1">Jevremovic, Tatjana (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/nuclearprinciple0000jevr">Nuclear Principles in Engineering</a>. Springer. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-387-23284-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-387-23284-2"><bdi>0-387-23284-2</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/228384008">228384008</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Nuclear+Principles+in+Engineering&rft.pub=Springer&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F228384008&rft.isbn=0-387-23284-2&rft.aulast=Jevremovic&rft.aufirst=Tatjana&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fnuclearprinciple0000jevr&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFKing1999" class="citation book cs1">King, Richard (1999). Indian philosophy: an introduction to Hindu and Buddhist thought. Edinburgh University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7486-0954-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7486-0954-7"><bdi>0-7486-0954-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Indian+philosophy%3A+an+introduction+to+Hindu+and+Buddhist+thought&rft.pub=Edinburgh+University+Press&rft.date=1999&rft.isbn=0-7486-0954-7&rft.aulast=King&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLequeux2005" class="citation book cs1">Lequeux, James (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/interstellarmedi0000lequ">The Interstellar Medium</a>. Springer. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/3-540-21326-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/3-540-21326-0"><bdi>3-540-21326-0</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/133157789">133157789</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Interstellar+Medium&rft.pub=Springer&rft.date=2005&rft_id=info%3Aoclcnum%2F133157789&rft.isbn=3-540-21326-0&rft.aulast=Lequeux&rft.aufirst=James&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Finterstellarmedi0000lequ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLevere2001" class="citation book cs1">Levere, Trevor, H. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/transformingmatt0000leve">Transforming Matter – A History of Chemistry for Alchemy to the Buckyball</a>. The Johns Hopkins University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8018-6610-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8018-6610-3"><bdi>0-8018-6610-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Transforming+Matter+%E2%80%93+A+History+of+Chemistry+for+Alchemy+to+the+Buckyball&rft.pub=The+Johns+Hopkins+University+Press&rft.date=2001&rft.isbn=0-8018-6610-3&rft.aulast=Levere&rft.aufirst=Trevor%2C+H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Ftransformingmatt0000leve&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLiangHaacke1999" class="citation book cs1">Liang, Z.-P.; Haacke, E. M. (1999). Webster, J. G. (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://ieeexplore.ieee.org/iel5/8734/27658/01233976.pdf?arnumber=1233976">Encyclopedia of Electrical and Electronics Engineering: Magnetic Resonance Imaging</a> (PDF). 2. John Wiley & Sons. tr. 412–26. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-471-13946-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-471-13946-7"><bdi>0-471-13946-7</bdi></a>. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+Electrical+and+Electronics+Engineering%3A+Magnetic+Resonance+Imaging&rft.pages=412-26&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=1999&rft.isbn=0-471-13946-7&rft.aulast=Liang&rft.aufirst=Z.-P.&rft.au=Haacke%2C+E.+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fieeexplore.ieee.org%2Fiel5%2F8734%2F27658%2F01233976.pdf%3Farnumber%3D1233976&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMcEvilley2002" class="citation book cs1">McEvilley, Thomas (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/liang.shapeofancientth0001mcev">The shape of ancient thought: comparative studies in Greek and Indian philosophies</a>. Allworth Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-58115-203-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-58115-203-5"><bdi>1-58115-203-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+shape+of+ancient+thought%3A+comparative+studies+in+Greek+and+Indian+philosophies&rft.pub=Allworth+Press&rft.date=2002&rft.isbn=1-58115-203-5&rft.aulast=McEvilley&rft.aufirst=Thomas&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fliang.shapeofancientth0001mcev&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMacGregor1992" class="citation book cs1">MacGregor, Malcolm H. (1992). The Enigmatic Electron. Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-19-521833-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-19-521833-7"><bdi>0-19-521833-7</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/223372888">223372888</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Enigmatic+Electron&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1992&rft_id=info%3Aoclcnum%2F223372888&rft.isbn=0-19-521833-7&rft.aulast=MacGregor&rft.aufirst=Malcolm+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFManuel2001" class="citation book cs1">Manuel, Oliver (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/isbn_9780306465628">Origin of Elements in the Solar System: Implications of Post-1957 Observations</a>. Springer. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-306-46562-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-306-46562-0"><bdi>0-306-46562-0</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/228374906">228374906</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Origin+of+Elements+in+the+Solar+System%3A+Implications+of+Post-1957+Observations&rft.pub=Springer&rft.date=2001&rft_id=info%3Aoclcnum%2F228374906&rft.isbn=0-306-46562-0&rft.aulast=Manuel&rft.aufirst=Oliver&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fisbn_9780306465628&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMazo2002" class="citation book cs1">Mazo, Robert M. (2002). Brownian Motion: Fluctuations, Dynamics, and Applications. Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-19-851567-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-19-851567-7"><bdi>0-19-851567-7</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/48753074">48753074</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Brownian+Motion%3A+Fluctuations%2C+Dynamics%2C+and+Applications&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F48753074&rft.isbn=0-19-851567-7&rft.aulast=Mazo&rft.aufirst=Robert+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMills1993" class="citation book cs1">Mills, Ian (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/quantitiesunitss0000unse">Quantities, Units and Symbols in Physical Chemistry</a>. Cvitaš, Tomislav; Homann, Klaus; Kallay, Nikola; Kuchitsu, Kozo (ấn bản thứ 2). Oxford: International Union of Pure and Applied Chemistry, Commission on Physiochemical Symbols Terminology and Units, Blackwell Scientific Publications. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-632-03583-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-632-03583-8"><bdi>0-632-03583-8</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/27011505">27011505</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Quantities%2C+Units+and+Symbols+in+Physical+Chemistry&rft.place=Oxford&rft.edition=2&rft.pub=International+Union+of+Pure+and+Applied+Chemistry%2C+Commission+on+Physiochemical+Symbols+Terminology+and+Units%2C+Blackwell+Scientific+Publications&rft.date=1993&rft_id=info%3Aoclcnum%2F27011505&rft.isbn=0-632-03583-8&rft.aulast=Mills&rft.aufirst=Ian&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fquantitiesunitss0000unse&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMoran2005" class="citation book cs1">Moran, Bruce T. (2005). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/distillingknowle0000mora">Distilling Knowledge: Alchemy, Chemistry, and the Scientific Revolution</a>. Harvard University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-674-01495-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-674-01495-2"><bdi>0-674-01495-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Distilling+Knowledge%3A+Alchemy%2C+Chemistry%2C+and+the+Scientific+Revolution&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=2005&rft.isbn=0-674-01495-2&rft.aulast=Moran&rft.aufirst=Bruce+T.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdistillingknowle0000mora&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMyers2003" class="citation book cs1">Myers, Richard (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/basicsofchemistr0000myer">The Basics of Chemistry</a>. Greenwood Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-313-31664-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-313-31664-3"><bdi>0-313-31664-3</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/50164580">50164580</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Basics+of+Chemistry&rft.pub=Greenwood+Press&rft.date=2003&rft_id=info%3Aoclcnum%2F50164580&rft.isbn=0-313-31664-3&rft.aulast=Myers&rft.aufirst=Richard&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fbasicsofchemistr0000myer&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPadilla2002" class="citation book cs1">Padilla, Michael J. (2002). Prentice Hall Science Explorer: Chemical Building Blocks. Miaoulis, Ioannis; Cyr, Martha. Upper Saddle River, New Jersey USA: Prentice-Hall, Inc. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-13-054091-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-13-054091-9"><bdi>0-13-054091-9</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/47925884">47925884</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Prentice+Hall+Science+Explorer%3A+Chemical+Building+Blocks&rft.place=Upper+Saddle+River%2C+New+Jersey+USA&rft.pub=Prentice-Hall%2C+Inc.&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F47925884&rft.isbn=0-13-054091-9&rft.aulast=Padilla&rft.aufirst=Michael+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPais1986" class="citation book cs1">Pais, Abraham (1986). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/inwardboundofmat00pais_0">Inward Bound: Of Matter and Forces in the Physical World</a>. New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-19-851971-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-19-851971-0"><bdi>0-19-851971-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Inward+Bound%3A+Of+Matter+and+Forces+in+the+Physical+World&rft.place=New+York&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1986&rft.isbn=0-19-851971-0&rft.aulast=Pais&rft.aufirst=Abraham&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Finwardboundofmat00pais_0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPauling1960" class="citation book cs1">Pauling, Linus (1960). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/natureofchemical00paul">The Nature of the Chemical Bond</a>. Cornell University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8014-0333-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8014-0333-2"><bdi>0-8014-0333-2</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/17518275">17518275</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Nature+of+the+Chemical+Bond&rft.pub=Cornell+University+Press&rft.date=1960&rft_id=info%3Aoclcnum%2F17518275&rft.isbn=0-8014-0333-2&rft.aulast=Pauling&rft.aufirst=Linus&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fnatureofchemical00paul&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPfeffer2000" class="citation book cs1">Pfeffer, Jeremy I. (2000). Modern Physics: An Introductory Text. Nir, Shlomo. Imperial College Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1-86094-250-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1-86094-250-4"><bdi>1-86094-250-4</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/45900880">45900880</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Modern+Physics%3A+An+Introductory+Text&rft.pub=Imperial+College+Press&rft.date=2000&rft_id=info%3Aoclcnum%2F45900880&rft.isbn=1-86094-250-4&rft.aulast=Pfeffer&rft.aufirst=Jeremy+I.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPonomarev1993" class="citation book cs1">Ponomarev, Leonid Ivanovich (1993). The Quantum Dice. CRC Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7503-0251-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7503-0251-8"><bdi>0-7503-0251-8</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/26853108">26853108</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Quantum+Dice&rft.pub=CRC+Press&rft.date=1993&rft_id=info%3Aoclcnum%2F26853108&rft.isbn=0-7503-0251-8&rft.aulast=Ponomarev&rft.aufirst=Leonid+Ivanovich&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRoscoe1895" class="citation book cs1">Roscoe, Henry Enfield (1895). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=FJMEAAAAYAAJ">John Dalton and the Rise of Modern Chemistry</a>. Century science series. New York: Macmillan. Truy cập ngày 3 tháng 4 năm 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=John+Dalton+and+the+Rise+of+Modern+Chemistry&rft.place=New+York&rft.series=Century+science+series&rft.pub=Macmillan&rft.date=1895&rft.aulast=Roscoe&rft.aufirst=Henry+Enfield&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DFJMEAAAAYAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFScerri2007" class="citation book cs1">Scerri, Eric R. (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/periodictableits0000scer">The periodic table: its story and its significance</a>. Oxford University Press US. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-19-530573-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-19-530573-6"><bdi>0-19-530573-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+periodic+table%3A+its+story+and+its+significance&rft.pub=Oxford+University+Press+US&rft.date=2007&rft.isbn=0-19-530573-6&rft.aulast=Scerri&rft.aufirst=Eric+R.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fperiodictableits0000scer&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShultisFaw2002" class="citation book cs1">Shultis, J. Kenneth; Faw, Richard E. (2002). Fundamentals of Nuclear Science and Engineering. CRC Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8247-0834-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8247-0834-2"><bdi>0-8247-0834-2</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/123346507">123346507</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fundamentals+of+Nuclear+Science+and+Engineering&rft.pub=CRC+Press&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F123346507&rft.isbn=0-8247-0834-2&rft.aulast=Shultis&rft.aufirst=J.+Kenneth&rft.au=Faw%2C+Richard+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSiegfried2002" class="citation book cs1">Siegfried, Robert (2002). From Elements to Atoms: A History of Chemical Composition. DIANE. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-87169-924-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-87169-924-9"><bdi>0-87169-924-9</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/186607849">186607849</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=From+Elements+to+Atoms%3A+A+History+of+Chemical+Composition&rft.pub=DIANE&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F186607849&rft.isbn=0-87169-924-9&rft.aulast=Siegfried&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSills2003" class="citation book cs1">Sills, Alan D. (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/earthscienceeasy00alan">Earth Science the Easy Way</a>. Barron's Educational Series. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7641-2146-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7641-2146-4"><bdi>0-7641-2146-4</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/51543743">51543743</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Earth+Science+the+Easy+Way&rft.pub=Barron%27s+Educational+Series&rft.date=2003&rft_id=info%3Aoclcnum%2F51543743&rft.isbn=0-7641-2146-4&rft.aulast=Sills&rft.aufirst=Alan+D.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fearthscienceeasy00alan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmirnov2003" class="citation book cs1">Smirnov, Boris M. (2003). Physics of Atoms and Ions. Springer. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-387-95550-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-387-95550-X"><bdi>0-387-95550-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Physics+of+Atoms+and+Ions&rft.pub=Springer&rft.date=2003&rft.isbn=0-387-95550-X&rft.aulast=Smirnov&rft.aufirst=Boris+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTeresi2003" class="citation book cs1">Teresi, Dick (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/?id=pheL_ubbXD0C&dq">Lost Discoveries: The Ancient Roots of Modern Science</a>. Simon & Schuster. tr. 213–214. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-7432-4379-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-7432-4379-X"><bdi>0-7432-4379-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lost+Discoveries%3A+The+Ancient+Roots+of+Modern+Science&rft.pages=213-214&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=2003&rft.isbn=0-7432-4379-X&rft.aulast=Teresi&rft.aufirst=Dick&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2F%3Fid%3DpheL_ubbXD0C%26dq&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVarious2002" class="citation book cs1">Various (2002). Lide, David R. (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080523110822/http://www.hbcpnetbase.com/">Handbook of Chemistry & Physics</a> (ấn bản thứ 88). CRC. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-8493-0486-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-8493-0486-5"><bdi>0-8493-0486-5</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/179976746">179976746</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hbcpnetbase.com/">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 23 tháng 5 năm 2008. Truy cập ngày 23 tháng 5 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Handbook+of+Chemistry+%26+Physics&rft.edition=88&rft.pub=CRC&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F179976746&rft.isbn=0-8493-0486-5&rft.au=Various&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hbcpnetbase.com%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWoan2000" class="citation book cs1">Woan, Graham (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cambridgehandboo0000woan">The Cambridge Handbook of Physics</a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-521-57507-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-521-57507-9"><bdi>0-521-57507-9</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/224032426">224032426</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+Handbook+of+Physics&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2000&rft_id=info%3Aoclcnum%2F224032426&rft.isbn=0-521-57507-9&rft.aulast=Woan&rft.aufirst=Graham&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcambridgehandboo0000woan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWurtz1881" class="citation book cs1">Wurtz, Charles Adolphe (1881). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/atomictheory02wurtgoog">The Atomic Theory</a>. New York: D. Appleton and company. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-559-43636-X" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-559-43636-X"><bdi>0-559-43636-X</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Atomic+Theory&rft.place=New+York&rft.pub=D.+Appleton+and+company&rft.date=1881&rft.isbn=0-559-43636-X&rft.aulast=Wurtz&rft.aufirst=Charles+Adolphe&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fatomictheory02wurtgoog&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFZaiderRossi2001" class="citation book cs1">Zaider, Marco; Rossi, Harald H. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/radiationscience0000zaid">Radiation Science for Physicians and Public Health Workers</a>. Springer. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-306-46403-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-306-46403-9"><bdi>0-306-46403-9</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/44110319">44110319</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Radiation+Science+for+Physicians+and+Public+Health+Workers&rft.pub=Springer&rft.date=2001&rft_id=info%3Aoclcnum%2F44110319&rft.isbn=0-306-46403-9&rft.aulast=Zaider&rft.aufirst=Marco&rft.au=Rossi%2C+Harald+H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fradiationscience0000zaid&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFZumdahl2002" class="citation book cs1">Zumdahl, Steven S. (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080304155935/http://college.hmco.com/chemistry/intro/zumdahl/intro_chemistry/5e/students/protected/periodictables/pt/pt/pt_ar5.html">Introductory Chemistry: A Foundation</a> (ấn bản thứ 5). Houghton Mifflin. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0-618-34342-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0-618-34342-3"><bdi>0-618-34342-3</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/173081482">173081482</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://college.hmco.com/chemistry/intro/zumdahl/intro_chemistry/5e/students/protected/periodictables/pt/pt/pt_ar5.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 3 năm 2008. Truy cập ngày 5 tháng 2 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Introductory+Chemistry%3A+A+Foundation&rft.edition=5&rft.pub=Houghton+Mifflin&rft.date=2002&rft_id=info%3Aoclcnum%2F173081482&rft.isbn=0-618-34342-3&rft.aulast=Zumdahl&rft.aufirst=Steven+S.&rft_id=http%3A%2F%2Fcollege.hmco.com%2Fchemistry%2Fintro%2Fzumdahl%2Fintro_chemistry%2F5e%2Fstudents%2Fprotected%2Fperiodictables%2Fpt%2Fpt%2Fpt_ar5.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài">Liên kết ngoài</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&veaction=edit&section=31" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&action=edit&section=31" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Atoms?uselang=vi">Nguyên tử</a>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.britannica.com/EBchecked/topic/41549">Atom</a> tại <a href="/wiki/Encyclop%C3%A6dia_Britannica" title="Encyclopædia Britannica">Encyclopædia Britannica</a> (tiếng Anh)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/Lists/GiaiNghia/View_Detail.aspx?ItemID=21158">Nguyên tử</a> tại <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_%C4%91i%E1%BB%83n_b%C3%A1ch_khoa_Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Từ điển bách khoa Việt Nam">Từ điển bách khoa Việt Nam</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://physics.usc.edu/~bars/135/LectureNotes/QuantumMechanics.htm">Cấu trúc của nguyên tử</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20040422015448/http://physics.usc.edu/~bars/135/LectureNotes/QuantumMechanics.htm">bản lưu Quantum Mechanics 22/4/2004</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFrancis2002" class="citation web cs1">Francis, Eden (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070204073653/http://dl.clackamas.cc.or.us/ch104-07/atomic_size.htm">“Atomic Size”</a>. Clackamas Community College. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dl.clackamas.cc.or.us/ch104-07/atomic_size.htm">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 4 tháng 2 năm 2007. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atomic+Size&rft.pub=Clackamas+Community+College&rft.date=2002&rft.aulast=Francis&rft.aufirst=Eden&rft_id=http%3A%2F%2Fdl.clackamas.cc.or.us%2Fch104-07%2Fatomic_size.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFreudenrich" class="citation web cs1">Freudenrich, Craig C. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.howstuffworks.com/atom.htm">“How Atoms Work”</a>. How Stuff Works. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=How+Atoms+Work&rft.pub=How+Stuff+Works&rft.aulast=Freudenrich&rft.aufirst=Craig+C.&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.howstuffworks.com%2Fatom.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060613210720/http://en.wikibooks.org/wiki/FHSST_Physics_Atom:The_Atom">“Atom:The Atom”</a>. Free High School Science Texts: Physics. Wikibooks. <a class="external text" href="https://en.wikibooks.org/wiki/FHSST_Physics_Atom:The_Atom">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 13 tháng 6 năm 2006. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Free+High+School+Science+Texts%3A+Physics&rft.atitle=Atom%3AThe+Atom&rft_id=http%3A%2F%2Fen.wikibooks.org%2Fwiki%2FFHSST_Physics_Atom%3AThe_Atom&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnonymous2007" class="citation web cs1">Anonymous (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110722164749/http://www.scienceaid.co.uk/chemistry/basics/theatom.html">“The atom”</a>. Science aid+. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.scienceaid.co.uk/chemistry/basics/theatom.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 22 tháng 7 năm 2011. Truy cập ngày 9 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+atom&rft.pub=Science+aid%2B&rft.date=2007&rft.au=Anonymous&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.scienceaid.co.uk%2Fchemistry%2Fbasics%2Ftheatom.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988">—a guide to the atom for teens.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnonymous2006" class="citation web cs1">Anonymous (ngày 3 tháng 1 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/dna/h2g2/A6672963">“Atoms and Atomic Structure”</a>. BBC. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Atoms+and+Atomic+Structure&rft.pub=BBC&rft.date=2006-01-03&rft.au=Anonymous&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fdna%2Fh2g2%2FA6672963&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVarious2006" class="citation web cs1">Various (ngày 3 tháng 1 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080114002007/http://www.colorado.edu/physics/2000/index.pl?Type=TOC">“Physics 2000, Table of Contents”</a>. University of Colorado. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.colorado.edu/physics/2000/index.pl?Type=TOC">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 14 tháng 1 năm 2008. Truy cập ngày 11 tháng 1 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Physics+2000%2C+Table+of+Contents&rft.pub=University+of+Colorado&rft.date=2006-01-03&rft.au=Various&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.colorado.edu%2Fphysics%2F2000%2Findex.pl%3FType%3DTOC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVarious2006" class="citation web cs1">Various (ngày 3 tháng 2 năm 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100417023635/http://www.hydrogenlab.de/elektronium/HTML/einleitung_hauptseite_uk.html">“What does an atom look like?”</a>. University of Karlsruhe. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hydrogenlab.de/elektronium/HTML/einleitung_hauptseite_uk.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 17 tháng 4 năm 2010. Truy cập ngày 12 tháng 5 năm 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=What+does+an+atom+look+like%3F&rft.pub=University+of+Karlsruhe&rft.date=2006-02-03&rft.au=Various&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hydrogenlab.de%2Felektronium%2FHTML%2Feinleitung_hauptseite_uk.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANguy%C3%AAn+t%E1%BB%AD" class="Z3988"></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Hạt_cơ_bản_trong_vật_lý" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Bản mẫu:Hạt cơ bản"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Hạt cơ bản (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:H%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Hạt_cơ_bản_trong_vật_lý" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Hạt cơ bản trong vật lý</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Hạt sơ cấp">Hạt sơ cấp</a> (HSC)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Fermion" title="Fermion">Fermion</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Quark" title="Quark">Quark</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Quark_l%C3%AAn" title="Quark lên">lên u</a> · <a href="/wiki/Quark_xu%E1%BB%91ng" title="Quark xuống">xuống d</a> · <a href="/wiki/Quark_duy%C3%AAn" title="Quark duyên">duyên c</a> · <a href="/wiki/Quark_l%E1%BA%A1" title="Quark lạ">lạ s</a> · <a href="/wiki/Quark_%C4%91%E1%BB%89nh" title="Quark đỉnh">đỉnh t</a> · <a href="/wiki/Quark_%C4%91%C3%A1y" title="Quark đáy">đáy b</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Lepton" title="Lepton">Lepton</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Electron" title="Electron">Electron e-</a></li> <li><a href="/wiki/Positron" title="Positron">Positron e+</a></li> <li><a href="/wiki/Muon" title="Muon">Muon μ- · μ+</a></li> <li><a href="/wiki/Tau_(h%E1%BA%A1t)" title="Tau (hạt)">Tauon τ- · τ+</a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino" title="Neutrino">Neutrino νe · νμ · ντ</a> <ul><li><a href="/wiki/Neutrino_electron" title="Neutrino electron">Electron</a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino_muon" title="Neutrino muon">Muon</a></li> <li><a href="/wiki/Neutrino_tau" title="Neutrino tau">Tau</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Boson" title="Boson">Boson</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:5em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Boson_gauge" title="Boson gauge">Chuẩn</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Photon" title="Photon">Photon γ</a> · <a href="/wiki/Gluon" title="Gluon">Gluon g</a> · <a href="/wiki/Boson_W" title="Boson W">Boson W±</a> · <a href="/wiki/Boson_Z" title="Boson Z">Boson Z0</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:5em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Boson_v%C3%B4_h%C6%B0%E1%BB%9Bng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boson vô hướng (trang không tồn tại)">Vô hướng</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Higgs" title="Hạt Higgs">Boson Higgs H0</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Ghost_(physics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghost (physics) (trang không tồn tại)">Ghost fields</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Faddeev%E2%80%93Popov_ghost&action=edit&redlink=1" class="new" title="Faddeev–Popov ghost (trang không tồn tại)">Faddeev–Popov ghost</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n#Các_hạt_sơ_cấp_phỏng_đoán" title="Danh sách hạt cơ bản">Hạt sơ cấp phỏng đoán</a> (HSCPĐ)</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Si%C3%AAu_%C4%91%E1%BB%91i_x%E1%BB%A9ng" title="Siêu đối xứng">Siêu đối xứng</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Gaugino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaugino (trang không tồn tại)">Gaugino</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Gluino" title="Gluino">Gluino</a> · <a href="/wiki/Gravitino" title="Gravitino">Gravitino</a> * <a href="/wiki/Photino" title="Photino">Photino</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">Khác</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Axino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axino (trang không tồn tại)">Axino</a> · <a href="/w/index.php?title=Chargino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chargino (trang không tồn tại)">Chargino</a> · <a href="/w/index.php?title=Higgsino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Higgsino (trang không tồn tại)">Higgsino</a> · <a href="/w/index.php?title=Neutralino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neutralino (trang không tồn tại)">Neutralino</a> · <a href="/w/index.php?title=Sfermion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sfermion (trang không tồn tại)">Sfermion</a> (<a href="/w/index.php?title=Stop_squark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stop squark (trang không tồn tại)">Stop squark</a>)</div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">HSCPĐ khác</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Axion" title="Axion">Axion A0</a> · <a href="/w/index.php?title=Dilaton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dilaton (trang không tồn tại)">Dilaton</a> · <a href="/wiki/Graviton" title="Graviton">Graviton G</a> · <a href="/w/index.php?title=Majoron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majoron (trang không tồn tại)">Majoron</a> · <a href="/wiki/Tachyon" title="Tachyon">Tachyon</a> · <a href="/wiki/Boson_X_v%C3%A0_Y" title="Boson X và Y">X · Y</a> · <a href="/w/index.php?title=Boson_W%27_v%C3%A0_Z%27&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boson W' và Z' (trang không tồn tại)">W' · Z'</a> · <a href="/w/index.php?title=Sterile_neutrino&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sterile neutrino (trang không tồn tại)">Sterile neutrino</a> · <a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_c%E1%BB%B1c_t%E1%BB%AB" title="Đơn cực từ">Đơn cực từ</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_t%E1%BB%95_h%E1%BB%A3p" class="mw-redirect" title="Hạt tổ hợp">Hạt tổ hợp</a> (HTH)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Hadron" title="Hadron">Hadron</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:5em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Baryon" title="Baryon">Baryon</a> / <a href="/wiki/Hyperon" title="Hyperon">Hyperon</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;width:auto;;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Nucleon" title="Nucleon">Nucleon</a> (<a href="/wiki/Proton" title="Proton">proton p</a> * <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_proton" title="Phản proton">phản proton</a> · <a href="/wiki/Neutron" title="Neutron">neutron n</a> * <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A3n_neutron" title="Phản neutron">phản neutron</a>)  · <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Delta" title="Hạt Delta">Delta Δ</a> · <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Lambda" title="Hạt Lambda">Lambda Λ</a> · <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Sigma" title="Hạt Sigma">Sigma Σ</a> · <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Xi" title="Hạt Xi">Xi Ξ</a> · <a href="/wiki/Cascade_B" title="Cascade B">Cascade B Ξb</a> <a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_Omega" title="Hạt Omega">Omega Ω</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;width:5em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/Meson" title="Meson">Meson</a> / <a href="/w/index.php?title=Quarkonium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quarkonium (trang không tồn tại)">Quarkonia</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;width:auto;;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Pion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pion (trang không tồn tại)">π</a> · <a href="/w/index.php?title=Meson_Rho&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meson Rho (trang không tồn tại)">ρ</a> · <a href="/w/index.php?title=Eta_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eta meson (trang không tồn tại)">η</a> · <a href="/w/index.php?title=Eta_prime_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eta prime meson (trang không tồn tại)">η′</a> · <a href="/w/index.php?title=Phi_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phi meson (trang không tồn tại)">φ</a> · <a href="/w/index.php?title=Omega_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Omega meson (trang không tồn tại)">ω</a> · <a href="/w/index.php?title=J/%CF%88_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="J/ψ meson (trang không tồn tại)">J/ψ</a> · <a href="/w/index.php?title=Upsilon_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Upsilon meson (trang không tồn tại)">ϒ</a> · <a href="/w/index.php?title=Theta_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theta meson (trang không tồn tại)">θ</a> · <a href="/w/index.php?title=Kaon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kaon (trang không tồn tại)">K</a> · <a href="/wiki/B_meson" class="mw-redirect" title="B meson">B</a> · <a href="/w/index.php?title=D_meson&action=edit&redlink=1" class="new" title="D meson (trang không tồn tại)">D</a> · <a href="/wiki/T_meson" class="mw-redirect" title="T meson">T</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">HTH khác</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/H%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Hạt nhân nguyên tử">Hạt nhân nguyên tử</a> · <a class="mw-selflink selflink">Nguyên tử</a> · <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD_ngo%E1%BA%A1i_lai" title="Nguyên tử ngoại lai">Nguyên tử ngoại lai</a> (<a href="/wiki/Positronic" title="Positronic">Positronic</a> · <a href="/w/index.php?title=Muonic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muonic (trang không tồn tại)">Muonic</a> · <a href="/w/index.php?title=Onium&action=edit&redlink=1" class="new" title="Onium (trang không tồn tại)">Onia</a>) · <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">Phân tử</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BA%A1t_t%E1%BB%95_h%E1%BB%A3p_ph%E1%BB%8Fng_%C4%91o%C3%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Hạt tổ hợp phỏng đoán (trang không tồn tại)">Hạt tổ hợp phỏng đoán</a> (HTHPĐ)</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Hadron_l%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hadron lạ (trang không tồn tại)">Hadron lạ</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Baryon_l%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baryon lạ (trang không tồn tại)">Baryon lạ</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Dibaryon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dibaryon (trang không tồn tại)">Dibaryon</a> · <a href="/wiki/Ng%C5%A9_quark" title="Ngũ quark">Ngũ quark</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/w/index.php?title=Meson_l%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meson lạ (trang không tồn tại)">Meson lạ</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Glueball&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glueball (trang không tồn tại)">Glueball</a> · <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_quark" title="Tứ quark">Tứ quark</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">Khác</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%A5c_quark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lục quark (trang không tồn tại)">Lục quark</a>  · <a href="/wiki/Th%E1%BA%A5t_quark" title="Thất quark">Thất quark</a> · <a href="/w/index.php?title=Skyrmion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Skyrmion (trang không tồn tại)">Skyrmion</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;font-weight:normal;;font-weight:normal;"><div style="padding:0em 0.75em;">HTHPĐ khác</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD_mesonic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân tử mesonic (trang không tồn tại)">Phân tử mesonic</a> · <a href="/w/index.php?title=Pomeron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pomeron (trang không tồn tại)">Pomeron</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Gi%E1%BA%A3_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Giả hạt (trang không tồn tại)">Giả hạt</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0;background:#f7f7f7;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/w/index.php?title=Davydov_soliton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Davydov soliton (trang không tồn tại)">Davydov soliton</a> · <a href="/wiki/Exciton" title="Exciton">Exciton</a> · <a href="/w/index.php?title=Magnon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magnon (trang không tồn tại)">Magnon</a> · <a href="/wiki/Phonon" title="Phonon">Phonon</a> · <a href="/w/index.php?title=Plasmaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plasmaron (trang không tồn tại)">Plasmaron</a> · <a href="/w/index.php?title=Plasmon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Plasmon (trang không tồn tại)">Plasmon</a> · <a href="/w/index.php?title=Polariton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polariton (trang không tồn tại)">Polariton</a> · <a href="/w/index.php?title=Polaron&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polaron (trang không tồn tại)">Polaron</a> · <a href="/w/index.php?title=Roton&action=edit&redlink=1" class="new" title="Roton (trang không tồn tại)">Roton</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Danh sách</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_h%E1%BA%A1t_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Danh sách hạt cơ bản">Hạt cơ bản</a> · <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_gi%E1%BA%A3_h%E1%BA%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách giả hạt (trang không tồn tại)">Giả hạt</a> · <a href="/wiki/Baryon#Danh_sách_các_hạt_Baryon" title="Baryon">Baryon</a> · <a href="/wiki/Meson#Danh_sách_các_hạt_meson" title="Meson">Meson</a> · <a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_kh%C3%A1m_ph%C3%A1_h%E1%BA%A1t" title="Lịch sử khám phá hạt">Lịch sử khám phá hạt</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Wikipedia:S%C3%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Wikipedia:Sách (trang không tồn tại)">Sách</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Hadronic_Matter" class="extiw" title="en:Book:Hadronic Matter">en:Book:Hadronic Matter</a> · <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Particles_of_the_Standard_Model" class="extiw" title="en:Book:Particles of the Standard Model">en:Book:Particles of the Standard Model</a> · <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Leptons" class="extiw" title="en:Book:Leptons">en:Book:Leptons</a> · <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Book:Quarks" class="extiw" title="en:Book:Quarks">en:Book:Quarks</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><a href="/wiki/M%C3%B4_h%C3%ACnh_chu%E1%BA%A9n" class="mw-redirect" title="Mô hình chuẩn">Mô hình chuẩn</a>  • <a href="/w/index.php?title=M%C3%B4_h%C3%ACnh_quark&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mô hình quark (trang không tồn tại)">Mô hình quark</a>  • <a href="/wiki/L%C6%B0%E1%BB%A1ng_t%C3%ADnh_s%C3%B3ng%E2%80%93h%E1%BA%A1t" title="Lưỡng tính sóng–hạt">Lưỡng tính sóng–hạt</a>  • <img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/16px-Symbol_question.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/23px-Symbol_question.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Symbol_question.svg/31px-Symbol_question.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /> <a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Cổng thông tin:Vật lý">Chủ đề Vật lý</a> <img alt="Thể loại" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /> <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BA%A1t_s%C6%A1_c%E1%BA%A5p" title="Thể loại:Hạt sơ cấp">Thể loại Hạt sơ cấp</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_ngành_của_vật_lý_học" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Bản mẫu:Vật lý"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Thảo luận Bản mẫu:Vật lý"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_ngành_của_vật_lý_học" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các ngành của <a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Vật lý học">vật lý học</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center">Phạm vi</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%E1%BB%A9ng_d%E1%BB%A5ng" title="Vật lý ứng dụng">Vật lý ứng dụng</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%B1c_nghi%E1%BB%87m" title="Vật lý thực nghiệm">Vật lý thực nghiệm</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_l%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt" title="Vật lý lý thuyết">Vật lý lý thuyết</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/N%C4%83ng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Năng lượng">Năng lượng</a>, <a href="/wiki/Chuy%E1%BB%83n_%C4%91%E1%BB%99ng" title="Chuyển động">Chuyển động</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" title="Cơ học cổ điển">Cơ học cổ điển</a> <ul><li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_Lagrange" title="Cơ học Lagrange">Cơ học Lagrange</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_Hamilton" title="Cơ học Hamilton">Cơ học Hamilton</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_m%C3%B4i_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_li%C3%AAn_t%E1%BB%A5c" title="Cơ học môi trường liên tục">Cơ học môi trường liên tục</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_thi%C3%AAn_th%E1%BB%83" title="Cơ học thiên thể">Cơ học thiên thể</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Cơ học thống kê">Cơ học thống kê</a></li> <li><a href="/wiki/Nhi%E1%BB%87t_%C4%91%E1%BB%99ng_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhiệt động lực học">Nhiệt động lực học</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_ch%E1%BA%A5t_l%C6%B0u" title="Cơ học chất lưu">Cơ học chất lưu</a></li> <li><a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Cơ học lượng tử">Cơ học lượng tử</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><a href="/wiki/S%C3%B3ng" title="Sóng">Sóng</a> và <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_(v%E1%BA%ADt_l%C3%BD)" title="Trường (vật lý)">Trường</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_t%C3%A1c_h%E1%BA%A5p_d%E1%BA%ABn" title="Tương tác hấp dẫn">Trường hấp dẫn</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90i%E1%BB%87n_t%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Điện từ học">Trường điện từ</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_thuy%E1%BA%BFt_tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Lý thuyết trường lượng tử">Lý thuyết trường lượng tử</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i" title="Thuyết tương đối">Thuyết tương đối</a> <ul><li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_h%E1%BA%B9p" title="Thuyết tương đối hẹp">Thuyết tương đối hẹp</a></li> <li><a href="/wiki/Thuy%E1%BA%BFt_t%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BB%91i_r%E1%BB%99ng" title="Thuyết tương đối rộng">Thuyết tương đối rộng</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Khoa học vật lý và <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">Toán học</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_m%C3%A1y_gia_t%E1%BB%91c" title="Vật lý máy gia tốc">Vật lý máy gia tốc</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%82m_h%E1%BB%8Dc" title="Âm học">Âm học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý thiên văn">Vật lý thiên văn</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_M%E1%BA%B7t_Tr%E1%BB%9Di" title="Vật lý Mặt Trời">Vật lý Mặt Trời</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý thiên văn hạt nhân">Vật lý thiên văn hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kh%C3%B4ng_gian" title="Vật lý không gian">Vật lý không gian</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_sao" class="mw-redirect" title="Vật lý sao">Vật lý sao</a></li></ul></li> <li>Vật lý <a class="mw-selflink selflink">nguyên tử</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%A2n_t%E1%BB%AD" title="Phân tử">phân tử</a>, và <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%B3a_l%C3%BD" title="Hóa lý">Hóa lý</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_t%C3%ADnh_to%C3%A1n" title="Vật lý tính toán">Vật lý tính toán</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_v%E1%BA%ADt_ch%E1%BA%A5t_ng%C6%B0ng_t%E1%BB%A5" title="Vật lý vật chất ngưng tụ">Vật lý vật chất ngưng tụ</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_ch%E1%BA%A5t_r%E1%BA%AFn" title="Vật lý chất rắn">Vật lý chất rắn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt_s%E1%BB%91" title="Vật lý kỹ thuật số">Vật lý kỹ thuật số</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_k%E1%BB%B9_thu%E1%BA%ADt" title="Vật lý kỹ thuật">Vật lý kỹ thuật</a></li> <li><a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%E1%BA%ADt_li%E1%BB%87u" title="Khoa học vật liệu">Vật lý vật liệu</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_to%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Vật lý toán">Vật lý toán</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_nh%C3%A2n" title="Vật lý hạt nhân">Vật lý hạt nhân</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">Quang học</a> <ul><li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_phi_tuy%E1%BA%BFn" title="Quang học phi tuyến">Quang học phi tuyến</a></li> <li><a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc_l%C6%B0%E1%BB%A3ng_t%E1%BB%AD" title="Quang học lượng tử">Quang học lượng tử</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t" title="Vật lý hạt">Vật lý hạt</a> <ul><li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BA%A1t_thi%C3%AAn_v%C4%83n" title="Vật lý hạt thiên văn">Vật lý hạt thiên văn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Phenomenology_(particle_physics)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phenomenology (particle physics) (trang không tồn tại)">Phenomenology</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Plasma" title="Plasma">Plasma</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_polymer" title="Vật lý polymer">Vật lý polymer</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BB%91ng_k%C3%AA" title="Vật lý thống kê">Vật lý thống kê</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center"><div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;">Vật lý / <a href="/wiki/Sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Sinh học">Sinh học</a> / <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">Địa chất học</a> / <a href="/wiki/Kinh_t%E1%BA%BF_h%E1%BB%8Dc" title="Kinh tế học">Kinh tế học</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/L%C3%BD_sinh_h%E1%BB%8Dc" title="Lý sinh học">Lý sinh học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc_sinh_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cơ học sinh học (trang không tồn tại)">Cơ học sinh học</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_y_khoa" title="Vật lý y khoa">Vật lý y khoa</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_th%E1%BA%A7n_kinh" title="Vật lý thần kinh">Vật lý thần kinh</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_n%C3%B4ng_h%E1%BB%8Dc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý nông học (trang không tồn tại)">Vật lý nông học</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%C4%91%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vật lý đất (trang không tồn tại)">Vật lý đất</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kh%C3%AD_quy%E1%BB%83n" title="Vật lý khí quyển">Vật lý khí quyển</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_%C4%91%C3%A1m_m%C3%A2y" title="Vật lý đám mây">Vật lý đám mây</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_kinh_t%E1%BA%BF" title="Vật lý kinh tế">Vật lý kinh tế</a></li> <li><a href="/wiki/V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Vật lý xã hội">Vật lý xã hội</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Địa vật lý">Địa vật lý</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2m_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Tâm vật lý học">Tâm vật lý học</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nguyên_tử&oldid=71757408">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nguyên_tử&oldid=71757408</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Thể loại:Nguyên tử">Nguyên tử</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:V%E1%BA%ADt_l%C3%BD_nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Thể loại:Vật lý nguyên tử">Vật lý nguyên tử</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Kh%C3%A1i_ni%E1%BB%87m_v%E1%BA%ADt_l%C3%BD" title="Thể loại:Khái niệm vật lý">Khái niệm vật lý</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%E1%BA%A1t_t%E1%BB%95_h%E1%BB%A3p" title="Thể loại:Hạt tổ hợp">Hạt tổ hợp</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:H%C3%B3a_h%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Hóa học">Hóa học</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_%C4%91%C6%B0a_%C4%91%E1%BB%91i_s%E1%BB%91_th%E1%BB%ABa_v%C3%A0o_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu" title="Thể loại:Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu">Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_nhi%E1%BB%81u_t%C3%AAn:_danh_s%C3%A1ch_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả">Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_%C4%90%E1%BB%A9c_(de)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Đức (de)">Nguồn CS1 tiếng Đức (de)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_tham_s%E1%BB%91_t%C3%A1c_gi%E1%BA%A3" title="Thể loại:Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả">Quản lý CS1: sử dụng tham số tác giả</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Thể loại:Bài có liên kết hỏng">Bài có liên kết hỏng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:CS1:_kh%C3%B4ng_r%C3%B5_l%E1%BB%8Bch_Julius%E2%80%93Gregorius" title="Thể loại:CS1: không rõ lịch Julius–Gregorius">CS1: không rõ lịch Julius–Gregorius</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_l%E1%BB%97i_ch%C3%BA_th%C3%ADch" title="Thể loại:Trang có lỗi chú thích">Trang có lỗi chú thích</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Hy_L%E1%BA%A1p" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Hy Lạp">Bài viết có văn bản tiếng Hy Lạp</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Bài viết chọn lọc">Bài viết chọn lọc</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 15 tháng 9 năm 2024, 04:49.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-smwq4","wgBackendResponseTime":176,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.200","walltime":"2.520","ppvisitednodes":{"value":22258,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":448384,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":26189,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":22,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":512001,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2137.647 1 -total"," 44.97% 961.287 2 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 23.19% 495.777 11 Bản_mẫu:Hộp_điều_hướng"," 19.29% 412.364 74 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 14.64% 312.956 45 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 12.63% 270.022 9 Bản_mẫu:Navbox_subgroups"," 11.20% 239.432 1 Bản_mẫu:Hạt_cơ_bản"," 9.20% 196.706 36 Bản_mẫu:Chú_thích_tạp_chí"," 8.35% 178.576 35 Bản_mẫu:Sfn"," 6.22% 132.893 1 Bản_mẫu:Lang-el"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.315","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":21092617,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAbbott2007\"] = 1,\n [\"CITEREFAnderson2002\"] = 1,\n [\"CITEREFAnonymous2001\"] = 1,\n [\"CITEREFAnonymous2006\"] = 1,\n [\"CITEREFAnonymous2007\"] = 1,\n [\"CITEREFAston1920\"] = 1,\n [\"CITEREFAudiWapstraThibault2003\"] = 1,\n [\"CITEREFBarrett1990\"] = 1,\n [\"CITEREFBaum2003\"] = 1,\n [\"CITEREFBellElliott1950\"] = 1,\n [\"CITEREFBethe1929\"] = 1,\n [\"CITEREFBeyer2003\"] = 1,\n [\"CITEREFBohr1922\"] = 1,\n [\"CITEREFBrazhkin2006\"] = 1,\n [\"CITEREFBrown2007\"] = 1,\n [\"CITEREFBrucat2008\"] = 1,\n [\"CITEREFChadwick1935\"] = 1,\n [\"CITEREFChieh2001\"] = 1,\n [\"CITEREFChoppinLiljenzinRydberg2001\"] = 1,\n [\"CITEREFCopiSchrammTurner1995\"] = 1,\n [\"CITEREFCrawfordSimeWalker1997\"] = 1,\n [\"CITEREFCroswell1991\"] = 1,\n [\"CITEREFDalrymple2001\"] = 1,\n [\"CITEREFDalton1808\"] = 1,\n [\"CITEREFDavidsen1993\"] = 1,\n [\"CITEREFDemtröder2002\"] = 1,\n [\"CITEREFDiamond,_H1960\"] = 1,\n [\"CITEREFDong1998\"] = 1,\n [\"CITEREFEinstein1905\"] = 1,\n [\"CITEREFFewell1995\"] = 1,\n [\"CITEREFFeynman1995\"] = 1,\n [\"CITEREFFeynman2006\"] = 1,\n [\"CITEREFFeynmanLeightonSands1965\"] = 1,\n [\"CITEREFFirestone2000\"] = 1,\n [\"CITEREFFitzpatrick2007\"] = 1,\n [\"CITEREFFowles1989\"] = 1,\n [\"CITEREFFrancis2002\"] = 1,\n [\"CITEREFFreudenrich\"] = 1,\n [\"CITEREFGangopadhyaya1981\"] = 1,\n [\"CITEREFGoebel2007\"] = 1,\n [\"CITEREFGoodstein2002\"] = 1,\n [\"CITEREFHarrison2000\"] = 1,\n [\"CITEREFHarrison2003\"] = 1,\n [\"CITEREFHauboldMathai1998\"] = 1,\n [\"CITEREFHerter2006\"] = 1,\n [\"CITEREFHijmans2002\"] = 1,\n [\"CITEREFHinshaw2005\"] = 1,\n [\"CITEREFHinshaw2006\"] = 1,\n [\"CITEREFHornak2006\"] = 1,\n [\"CITEREFHoyle1946\"] = 1,\n [\"CITEREFIannone2001\"] = 1,\n [\"CITEREFIndelicato2004\"] = 1,\n [\"CITEREFJacoby2006\"] = 1,\n [\"CITEREFJakubowskiMoensVanhaecke1998\"] = 1,\n [\"CITEREFJevremovic2005\"] = 1,\n [\"CITEREFKansas_Geological_Survey2005\"] = 1,\n [\"CITEREFKeller1973\"] = 1,\n [\"CITEREFKemerling2002\"] = 1,\n [\"CITEREFKing1999\"] = 1,\n [\"CITEREFKnauthKnauthLambertCrane2000\"] = 1,\n [\"CITEREFKullander2001\"] = 1,\n [\"CITEREFL\u0026#039;Annunziata2003\"] = 1,\n [\"CITEREFLangmuir1919\"] = 1,\n [\"CITEREFLeigh,_G._J.1990\"] = 1,\n [\"CITEREFLeon_M._Lederman_and_Dick_Teresi1993\"] = 1,\n [\"CITEREFLequeux2005\"] = 1,\n [\"CITEREFLevere2001\"] = 1,\n [\"CITEREFLewis1916\"] = 1,\n [\"CITEREFLiangHaacke1999\"] = 1,\n [\"CITEREFLiddell,_Henry_George;_Scott,_Robert\"] = 2,\n [\"CITEREFLindsay2000\"] = 1,\n [\"CITEREFLoschmidt1865\"] = 1,\n [\"CITEREFMacGregor1992\"] = 1,\n [\"CITEREFManthey2001\"] = 1,\n [\"CITEREFManuel2001\"] = 1,\n [\"CITEREFMatis2000\"] = 1,\n [\"CITEREFMazo2002\"] = 1,\n [\"CITEREFMcEvilley2002\"] = 1,\n [\"CITEREFMeitnerFrisch1939\"] = 1,\n [\"CITEREFMihos2002\"] = 1,\n [\"CITEREFMills1993\"] = 1,\n [\"CITEREFMoran2005\"] = 1,\n [\"CITEREFMulliken1967\"] = 1,\n [\"CITEREFMyers2003\"] = 1,\n [\"CITEREFMüllerPanitzMcLane1968\"] = 1,\n [\"CITEREFPadilla2002\"] = 1,\n [\"CITEREFPais1986\"] = 1,\n [\"CITEREFParticle_Data_Group2002\"] = 1,\n [\"CITEREFPatterson2007\"] = 1,\n [\"CITEREFPauling1960\"] = 2,\n [\"CITEREFPfeffer2000\"] = 1,\n [\"CITEREFPidwirny\"] = 1,\n [\"CITEREFPonomarev1993\"] = 1,\n [\"CITEREFPoston_Sr.,_John_W.1998\"] = 1,\n [\"CITEREFPratt2007\"] = 1,\n [\"CITEREFRaymond2006\"] = 1,\n [\"CITEREFReusch2007\"] = 1,\n [\"CITEREFRipin1998\"] = 1,\n [\"CITEREFRoscoe1895\"] = 1,\n [\"CITEREFRutherford1911\"] = 1,\n [\"CITEREFScerri2007\"] = 1,\n [\"CITEREFSchombert2006\"] = 1,\n [\"CITEREFSchroeder\"] = 1,\n [\"CITEREFSchroeder2000\"] = 1,\n [\"CITEREFShannon1976\"] = 1,\n [\"CITEREFShultisFaw2002\"] = 1,\n [\"CITEREFSiegfried2002\"] = 1,\n [\"CITEREFSills2003\"] = 1,\n [\"CITEREFSmirnov2003\"] = 1,\n [\"CITEREFSmith2000\"] = 1,\n [\"CITEREFStaff2007\"] = 2,\n [\"CITEREFStern2005\"] = 1,\n [\"CITEREFTeresi2003\"] = 1,\n [\"CITEREFThomson1913\"] = 1,\n [\"CITEREFTuli2005\"] = 1,\n [\"CITEREFVarious2002\"] = 1,\n [\"CITEREFVarious2006\"] = 2,\n [\"CITEREFWatkins\"] = 1,\n [\"CITEREFWeisenberger\"] = 1,\n [\"CITEREFWeiss2001\"] = 1,\n [\"CITEREFWenner2007\"] = 1,\n [\"CITEREFWinter2007\"] = 1,\n [\"CITEREFWoan2000\"] = 1,\n [\"CITEREFWurtz1881\"] = 1,\n [\"CITEREFYarris1997\"] = 1,\n [\"CITEREFZaiderRossi2001\"] = 1,\n [\"CITEREFZeghbroeck1998\"] = 1,\n [\"CITEREFZumdahl2002\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"1000 bài cơ bản\"] = 1,\n [\"Britannica\"] = 1,\n [\"Chính\"] = 12,\n [\"Chú thích arXiv\"] = 1,\n [\"Chú thích báo\"] = 8,\n [\"Chú thích sách\"] = 45,\n [\"Chú thích tạp chí\"] = 36,\n [\"Chú thích web\"] = 76,\n [\"Col-break\"] = 2,\n [\"Col-end\"] = 1,\n [\"Col-start\"] = 1,\n [\"Frac\"] = 2,\n [\"Hạt cơ bản\"] = 1,\n [\"Lang-el\"] = 1,\n [\"Linktext\"] = 2,\n [\"Liên kết hỏng\"] = 1,\n [\"Radic\"] = 1,\n [\"Refbegin\"] = 1,\n [\"Refend\"] = 1,\n [\"Sao chọn lọc\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 35,\n [\"Tham khảo\"] = 2,\n [\"Thể loại Commons\"] = 1,\n [\"TĐBKVN\"] = 1,\n [\"Val\"] = 16,\n [\"Vật lý\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n","limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","280","18.9"],["?","240","16.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","120","8.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::unstripNoWiki","100","6.8"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","80","5.4"],["\u003Cmw.lua:694\u003E","80","5.4"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","60","4.1"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","60","4.1"],["lower","40","2.7"],["pcall","40","2.7"],["[others]","380","25.7"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-ww45l","timestamp":"20241116113934","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Nguy\u00ean t\u1eed","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Nguy%C3%AAn_t%E1%BB%AD","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9121","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q9121","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-06T22:18:48Z","dateModified":"2024-09-15T04:49:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/2\/23\/Helium_atom_QM.svg","headline":"\u0111\u01a1n v\u1ecb c\u01a1 b\u1ea3n c\u1ee7a m\u1ed9t nguy\u00ean t\u1ed1 h\u00f3a h\u1ecdc"}</script> </body> </html>