CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Germanizacja – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"7f5a4773-0c3d-4159-b4a7-3e80740bcddd","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Germanizacja","wgTitle":"Germanizacja","wgCurRevisionId":74965949,"wgRevisionId":74965949,"wgArticleId":556833,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Artykuły z brakującymi przypisami od 2018-04","Artykuły z brakującymi przypisami od 2009-02","Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Germanizacja","Łamanie praw człowieka"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Germanizacja","wgRelevantArticleId":556833,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74965949,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q326128","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1287"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/92/Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="858"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="686"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Germanizacja – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Germanizacja"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Germanizacja"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Germanizacja rootpage-Germanizacja skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Germanizacja" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Germanizacja" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Germanizacja" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Germanizacja" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Germanizacja_Słowian_Zachodnich" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Germanizacja_Słowian_Zachodnich"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Germanizacja Słowian Zachodnich</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Germanizacja_Słowian_Zachodnich-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Germanizacja Słowian Zachodnich</span> </button> <ul id="toc-Germanizacja_Słowian_Zachodnich-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Słowianie_Połabscy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Słowianie_Połabscy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Słowianie Połabscy</span> </div> </a> <ul id="toc-Słowianie_Połabscy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Serbołużyczanie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Serbołużyczanie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Serbołużyczanie</span> </div> </a> <ul id="toc-Serbołużyczanie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ślązacy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ślązacy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Ślązacy</span> </div> </a> <ul id="toc-Ślązacy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Czesi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Czesi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Czesi</span> </div> </a> <ul id="toc-Czesi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Germanizacja_nazw_na_terenach_słowiańskich" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Germanizacja_nazw_na_terenach_słowiańskich"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Germanizacja nazw na terenach słowiańskich</span> </div> </a> <ul id="toc-Germanizacja_nazw_na_terenach_słowiańskich-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Germanizacja_na_ziemiach_polskich" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Germanizacja_na_ziemiach_polskich"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Germanizacja na ziemiach polskich</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Germanizacja_na_ziemiach_polskich-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Germanizacja na ziemiach polskich</span> </button> <ul id="toc-Germanizacja_na_ziemiach_polskich-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Germanizacja_pruska_po_rozbiorach" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Germanizacja_pruska_po_rozbiorach"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Germanizacja pruska po rozbiorach</span> </div> </a> <ul id="toc-Germanizacja_pruska_po_rozbiorach-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-I_wojna_światowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#I_wojna_światowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>I wojna światowa</span> </div> </a> <ul id="toc-I_wojna_światowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-II_wojna_światowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#II_wojna_światowa"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>II wojna światowa</span> </div> </a> <ul id="toc-II_wojna_światowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rabunek_dzieci_polskich" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rabunek_dzieci_polskich"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Rabunek dzieci polskich</span> </div> </a> <ul id="toc-Rabunek_dzieci_polskich-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bibliografia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Bibliografia</span> </button> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Opracowania" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opracowania"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Opracowania</span> </div> </a> <ul id="toc-Opracowania-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Germanizacja</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 35 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-35" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">35 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A9" title="ألمنة – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ألمنة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Almanla%C5%9Fd%C4%B1rma" title="Almanlaşdırma – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Almanlaşdırma" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Германізацыя – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Германізацыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Germanizacija" title="Germanizacija – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Germanizacija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Germanizace" title="Germanizace – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Germanizace" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Germanisering" title="Germanisering – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Germanisering" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Germanisierung" title="Germanisierung – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Germanisierung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Saksastumine" title="Saksastumine – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Saksastumine" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Germanisation" title="Germanisation – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Germanisation" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Germanizaci%C3%B3n" title="Germanización – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Germanización" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Germanigo" title="Germanigo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Germanigo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Germanizazio" title="Germanizazio – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Germanizazio" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="آلمانی‌سازی – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="آلمانی‌سازی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Germanisation" title="Germanisation – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Germanisation" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8F%85%EC%9D%BC%ED%99%94" title="독일화 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="독일화" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Germanizacija" title="Germanizacija – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Germanizacija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Jermanisasi" title="Jermanisasi – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Jermanisasi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Germanizzazione" title="Germanizzazione – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Germanizzazione" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%A8%D7%9E%D7%A0%D7%99%D7%96%D7%A6%D7%99%D7%94" title="גרמניזציה – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="גרמניזציה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Germanizac%C3%ABj%C3%B4" title="Germanizacëjô – kaszubski" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Germanizacëjô" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kaszubski" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/P%C4%81rv%C4%81co%C5%A1ana" title="Pārvācošana – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pārvācošana" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Germanizacija" title="Germanizacija – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Germanizacija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Germanisering" title="Germanisering – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Germanisering" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B2%E3%83%AB%E3%83%9E%E3%83%B3%E5%8C%96" title="ゲルマン化 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ゲルマン化" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Germanisering" title="Germanisering – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Germanisering" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Germaniza%C3%A7%C3%A3o" title="Germanização – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Germanização" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Germanizare" title="Germanizare – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Germanizare" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Германизация – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Германизация" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Германизација – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Германизација" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Germanizacija" title="Germanizacija – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Germanizacija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Saksalaistaminen" title="Saksalaistaminen – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Saksalaistaminen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Germanisering" title="Germanisering – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Germanisering" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%8F" title="Германізація – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Германізація" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_h%C3%B3a" title="Đức hóa – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đức hóa" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BE%B7%E5%9C%8B%E5%8C%96" title="德國化 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="德國化" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q326128#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Germanizacja" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Germanizacja" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Germanizacja"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Germanizacja"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Germanizacja" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Germanizacja" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&oldid=74965949" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Germanizacja&id=74965949&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FGermanizacja"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FGermanizacja"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Germanizacja"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Germanizacja&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Germanization" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Germanizacja" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q326128" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG/220px-Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG" decoding="async" width="220" height="236" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG/330px-Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/92/Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG/440px-Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG 2x" data-file-width="540" data-file-height="579" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ostsiedlung" title="Ostsiedlung">Ekspansja niemczyzny w średniowieczu na ziemiach wschodnich</a> (t.j. <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polska</a>, <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a>, <a href="/wiki/Prusy_(kraina_historyczna)" title="Prusy (kraina historyczna)">Prusy</a>, <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austria</a> i <a href="/wiki/Po%C5%82abie" title="Połabie">Połabie</a>): <hr /> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#e86664;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> do 700</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#e59ca3;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> 700–1099</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#516d44;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> 1100–1199</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#99ca55;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> 1200–1250</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#dbee82;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> 1251–1300</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#f4f5a7;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> 1301–1400</p> </figcaption></figure> <p><b>Germanizacja</b> (także <b>niemczenie</b><sup id="cite_ref-CITEREFPraca_zbiorowa1982234_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPraca_zbiorowa1982234-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-CITEREFPraca_zbiorowa1988646_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-CITEREFPraca_zbiorowa1988646-2">[2]</a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>) – proces przyswajania <a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">języka</a> lub kultury <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">niemieckiej</a> przez jednostki i grupy społeczne funkcjonujące wcześniej w ramach innych kultur. Germanizacja może zachodzić zarówno w wyniku mniej lub bardziej wyraźnego przymusu (np. administracyjnego, edukacyjnego), jak i mieć charakter względnie dobrowolny, tzn. nie wiązać się z żadną bezpośrednią presją. Często rozumiana obecnie jako proces wynarodowienia, poprzez nakłanianie lub przymuszanie ludności rdzennej określonego terenu do przyswojenia <a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">języka niemieckiego</a> oraz <a href="/wiki/Kultura" title="Kultura">kultury</a> niemieckiej, a także proces rozprzestrzeniania się języka, kultury i ludności poprzez asymilację lub adaptację obcojęzycznych słów do języka niemieckiego. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Germanizacja_Słowian_Zachodnich"><span id="Germanizacja_S.C5.82owian_Zachodnich"></span>Germanizacja Słowian Zachodnich</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Germanizacja Słowian Zachodnich" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Germanizacja Słowian Zachodnich"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Słowianie_Połabscy"><span id="S.C5.82owianie_Po.C5.82abscy"></span>Słowianie Połabscy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Słowianie Połabscy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Słowianie Połabscy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Germania_Slavica" title="Germania Slavica">Germania Slavica</a> i <a href="/wiki/Kronika_S%C5%82owian" title="Kronika Słowian">Kronika Słowian</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Marchia_Wschodnia_ok._1000.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Marchia_Wschodnia_ok._1000.svg/220px-Marchia_Wschodnia_ok._1000.svg.png" decoding="async" width="220" height="303" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Marchia_Wschodnia_ok._1000.svg/330px-Marchia_Wschodnia_ok._1000.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Marchia_Wschodnia_ok._1000.svg/440px-Marchia_Wschodnia_ok._1000.svg.png 2x" data-file-width="389" data-file-height="535" /></a><figcaption>Ziemie <a href="/wiki/S%C5%82owianie_po%C5%82abscy" title="Słowianie połabscy">Słowian Połabskich</a>; ok. 1000 roku <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#ffe2c2;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> <a href="/wiki/Marchia_Wschodnia" title="Marchia Wschodnia">Marchia Wschodnia</a> (Marchia Saska)</p></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Limes.saxoniae.wmt.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Limes.saxoniae.wmt.png/290px-Limes.saxoniae.wmt.png" decoding="async" width="290" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Limes.saxoniae.wmt.png/435px-Limes.saxoniae.wmt.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/Limes.saxoniae.wmt.png/580px-Limes.saxoniae.wmt.png 2x" data-file-width="795" data-file-height="515" /></a><figcaption>tzw. <i><a href="/wiki/Limes_Saxoniae" title="Limes Saxoniae">Limes Saxoniae</a></i> granica między <a href="/wiki/Obodryci" title="Obodryci">Obodrzytami</a> a <a href="/wiki/Sasi" title="Sasi">Sasami</a>. Zachodnia granica zasięgu <a href="/wiki/S%C5%82owianie" title="Słowianie">Słowian</a> we wczesnym średniowieczu</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Pap%C5%82o%C5%84ski_Helmolda_Kronika_S%C5%82owia%C5%84ska.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Pap%C5%82o%C5%84ski_Helmolda_Kronika_S%C5%82owia%C5%84ska.jpeg/220px-Pap%C5%82o%C5%84ski_Helmolda_Kronika_S%C5%82owia%C5%84ska.jpeg" decoding="async" width="220" height="328" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Pap%C5%82o%C5%84ski_Helmolda_Kronika_S%C5%82owia%C5%84ska.jpeg/330px-Pap%C5%82o%C5%84ski_Helmolda_Kronika_S%C5%82owia%C5%84ska.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Pap%C5%82o%C5%84ski_Helmolda_Kronika_S%C5%82owia%C5%84ska.jpeg/440px-Pap%C5%82o%C5%84ski_Helmolda_Kronika_S%C5%82owia%C5%84ska.jpeg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1493" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Kronika_S%C5%82owian" title="Kronika Słowian">Kronika Słowian</a></i> <a href="/wiki/Helmold" title="Helmold">Helmolda</a> wydana po polsku w 1862 w Warszawie w tłumaczeniu <a href="/wiki/Jan_Pap%C5%82o%C5%84ski" title="Jan Papłoński">Jana Papłońskiego</a></figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Germanie" title="Germanie">Germanie</a> rozpoczęli podbój ziem pogańskich <a href="/wiki/S%C5%82owianie_po%C5%82abscy" title="Słowianie połabscy">plemion połabskich</a> w VIII wieku naszej ery. Granica zamieszkania Słowian opierała się o utworzony w roku 805 przez <a href="/wiki/Karol_Wielki" title="Karol Wielki">Karola Wielkiego</a> <a href="/wiki/Limes_Sorabicus" title="Limes Sorabicus">Limes Sorabicus</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>, a później <a href="/wiki/Limes_Saxoniae" title="Limes Saxoniae">Limes Saxoniae</a>. Germanie starali się narzucić im <a href="/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84stwo" title="Chrześcijaństwo">chrześcijaństwo</a> oraz własną kulturę. Trwające kilkaset lat walki ze <a href="/wiki/S%C5%82owianie_po%C5%82abscy" title="Słowianie połabscy">Słowianami połabskimi</a> zgrupowanymi w związkach plemiennych <a href="/wiki/Wieleci" title="Wieleci">Wieletów</a>, <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_obodrycki" title="Związek obodrycki">związku obodrzyckiego</a> – <a href="/wiki/Obodryci" title="Obodryci">Obodrzyczan</a> oraz <a href="/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie" title="Serbołużyczanie">Serbołużyczan</a> doprowadziły do upadku struktur państwowych Słowian zamieszkujących na terenach dzisiejszych <a href="/wiki/Niemiecka_Republika_Demokratyczna" title="Niemiecka Republika Demokratyczna">Niemiec Wschodnich</a> i włączenie ich ziem w struktury państwa niemieckiego. </p><p>Historię podporządkowywania sobie przez Niemców <a href="/wiki/S%C5%82owianie_po%C5%82abscy" title="Słowianie połabscy">Słowian połabskich</a> opisywali na bieżąco mnisi niemieccy na łamach swoich kronik: <a href="/wiki/Widukind_z_Korbei" title="Widukind z Korbei">Widukind z Korbei</a> w „Dziejach Sasów”, biskup merseburski <a href="/wiki/Thietmar_z_Merseburga" title="Thietmar z Merseburga">Thietmar z Merseburga</a> w tzw. „Kronice Thietmara”, kanonik <a href="/wiki/Adam_z_Bremy" title="Adam z Bremy">Adam z Bremy</a> autor „Dziejów Kościoła Hammenburskiego” oraz <a href="/wiki/Helmold" title="Helmold">Helmold</a> w „<a href="/wiki/Kronika_S%C5%82owian" title="Kronika Słowian">Kronice Słowian</a>”. Wszyscy oni dawali świadectwo prześladowania Słowian. </p><p>Helmold pisał: <i>Guncelin, rządca zamku, mąż dzielny i sługa księcia (<a href="/wiki/Henryk_Lew" title="Henryk Lew">Henryka Lwa</a>), polecił swoim, żeby skoro tylko spostrzegą kogokolwiek ze Słowian idących bocznymi drogami bez usprawiedliwionej przyczyny, żeby natychmiast takich chwytali i natychmiast wieszali</i><sup id="cite_ref-Kronika_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Kronika-6">[6]</a></sup>. </p><p>Prześladowania Słowian połabskich ze strony Germanów miały podłoże tak wyznaniowe, jak i ekonomiczne. Wykorzystywali oni wiarę chrześcijańską jako pretekst do zaborów ziem słowiańskich. Według średniowiecznych pojęć pogańskie ziemie należały do tego, kto je orężnie zdobył, szerząc wiarę, a więc wypełniając obowiązek <a href="/wiki/Krucjata" title="Krucjata">krucjatowy</a>. Gdy dokonano podboju chrześcijańscy władcy wprowadzali wysokie podatki. Były one dla Słowian tak dotkliwe, że masowo odwracali się od narzuconej wiary. W roku 1011 Helmold pisał: </p><p><i>Książę (Bernard Saski) tak przez swoją chciwość gnębił naród <a href="/w/index.php?title=Winulowie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Winulowie (strona nie istnieje)">Winulów</a>, że zmusił ich z konieczności do bałwochwalstwa powrócić. W rzeczy samej w owym czasie opanowali ziemię Słowian margrabia Teodoryk i książę Bernard, pierwszy mianowicie zagarnął wschodnią, drugi zachodnią część kraju, a nierozsądek obu przymusił Słowian do odstępstwa</i><sup id="cite_ref-Kronika_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-Kronika-6">[6]</a></sup>. </p><p>W roku 1164 <a href="/wiki/Przybys%C5%82aw_(ksi%C4%85%C5%BC%C4%99_meklemburski)" title="Przybysław (książę meklemburski)">książę wagryjski Przybysław</a> żalił się na władców Saskich: <i>Wiadomo wszystkim Wam, jakie nieszczęścia i ciemiężenia dotknęły nasz lud wskutek gwałtów i przemocy księcia, który ciężar ich dał nam uczuć: zabrał nam dziedzictwo ojców naszych i wszędzie w nim osadził przybyszów, jak Flamandczyków, Holendrów, Sasów, Westfalów i inne ludy rozliczne. Tej krzywdy ojciec mój aż do śmierci swej dochodził, za to mój brat w wiecznym więzieniu zamknięty</i><sup id="cite_ref-Kronika_6-2" class="reference"><a href="#cite_note-Kronika-6">[6]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Krucjaty_p%C3%B3%C5%82nocne" title="Krucjaty północne">Krucjaty północne</a>.</i></div> <p>Ostateczny podbój Słowian Zachodnich umożliwiły zbrojne wyprawy wojenne organizowane w XII wieku przez feudałów niemieckich. Wyprawa z 1147 miała nawet sankcję ze strony papieża <a href="/wiki/Eugeniusz_III" title="Eugeniusz III">Eugeniusza III</a> i przeszła do historii jako <a href="/wiki/Krucjata_po%C5%82abska" title="Krucjata połabska">krucjata połabska</a>, która zapoczątkowała serię tzw. <a href="/wiki/Krucjaty_p%C3%B3%C5%82nocne" title="Krucjaty północne">krucjat północnych</a>. Wymierzone przeciwko pogańskim plemionom doprowadziły ostatecznie do wchłonięcia tych terenów przez Niemcy, ale proces germanizacji ludności słowiańskiej trwać miał jeszcze przez setki lat. </p><p>Kultura, język i obyczaje tych słowiańskich ludów przetrwały w ramach państwa niemieckiego dość długo, ale do dzisiaj szczątkowo przetrwały jedynie kultura i język <a href="/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie" title="Serbołużyczanie">Serbołużyczan</a> zamieszkujących od VI w. n.e. pomiędzy rzekami <a href="/wiki/B%C3%B3br_(dop%C5%82yw_Odry)" title="Bóbr (dopływ Odry)">Bóbr</a>, <a href="/wiki/Kwisa" title="Kwisa">Kwisa</a> i <a href="/wiki/Odra" title="Odra">Odra</a> na wschodzie, a rzekami <a href="/wiki/So%C5%82awa" title="Soława">Soławą</a> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> Saale) i <a href="/wiki/%C5%81aba" title="Łaba">Łabą</a> na zachodzie. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bishop_Absalon_topples_the_god_Svantevit_at_Arkona.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Bishop_Absalon_topples_the_god_Svantevit_at_Arkona.PNG/220px-Bishop_Absalon_topples_the_god_Svantevit_at_Arkona.PNG" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Bishop_Absalon_topples_the_god_Svantevit_at_Arkona.PNG/330px-Bishop_Absalon_topples_the_god_Svantevit_at_Arkona.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Bishop_Absalon_topples_the_god_Svantevit_at_Arkona.PNG/440px-Bishop_Absalon_topples_the_god_Svantevit_at_Arkona.PNG 2x" data-file-width="912" data-file-height="644" /></a><figcaption>Duński Biskup Absalon niszczy idola <a href="/wiki/Religia_S%C5%82owian" title="Religia Słowian">słowiańskiego</a> boga <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99towit" title="Świętowit">Świętowit</a> w <a href="/wiki/Arkona" title="Arkona">Arkonie</a> – obraz Laurits Tuxen</figcaption></figure> <p>Nie przetrwała natomiast kultura <a href="/wiki/Drzewianie" title="Drzewianie">Drzewian</a> – słowiańskiego plemienia połabskiego należącego do związku obodrzyckiego, którzy osiedlili się na obszarze między Łabą i późniejszymi miastami <a href="/wiki/L%C3%BCneburg" title="Lüneburg">Lüneburg</a> i <a href="/wiki/Uelzen" title="Uelzen">Uelzen</a> w VII wieku n.e. Chociaż w 1751 anonimowy podróżnik zauważył, że o „<a href="/wiki/Wendowie" title="Wendowie">Wendach</a>” miejscowa ludność niemiecka mówiła z pogardą i wstrętem, a także twierdziła, że ich język już całkowicie wymarł, to ostatni Drzewianie przetrwali aż do XVIII wieku<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. Etnografowie niemieccy podjęli badania nad Drzewianami, kiedy słowiański charakter tego ludu zaczynał się już zatracać. Wtedy także ukazały się pierwsze słowniki niemiecko-drzewiańskie. Badania ukazały duże wpływy niemieckie w języku Drzewian, duży procent germanizmów oraz stosowanie niemieckiej pisowni wyrazów. Ostatnia kobieta mówiąca po drzewiańsku zmarła w 1756. Podobny był los sąsiadów Drzewian – <a href="/wiki/Smoli%C5%84cy" title="Smolińcy">Smolińców</a>, podbitych na początku IX wieku. Przeżyli w izolacji do XVIII wieku, zachowując swoją słowiańską tożsamość. Losy Drzewian i Smolińców podzieliły także inne słowiańskie plemiona należące do grupy wieleckiej i obodrzyckiej: ostatecznie uległy całkowitej asymilacji z kulturą niemiecką. </p><p>Do teraźniejszych czasów Niemcy nazywają obszary zamieszkane przez Słowian <a href="/wiki/Wendland" title="Wendland">Wendlandem</a> (krajem Wendów, czyli Słowian). Wiele nazw obecnych miast niemieckich w Meklemburgii czy Łużycach powstało ze zniemczenia pierwotnych nazw słowiańskich, gdyż powstały one na miejscu osad założonych przez Słowian połabskich. Na Łużycach rząd niemiecki zezwolił obecnie na stosowanie podwójnego nazewnictwa tych miejscowości i np. obok <a href="/wiki/Chociebu%C5%BC" title="Chociebuż">Cottbus</a> widnieje także łużycka nazwa <a href="/wiki/Chociebu%C5%BC" title="Chociebuż">Chóśebuz</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Serbołużyczanie"><span id="Serbo.C5.82u.C5.BCyczanie"></span>Serbołużyczanie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Serbołużyczanie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Serbołużyczanie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:4_Gift_Bringers_of_Otto_III.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/4_Gift_Bringers_of_Otto_III.jpg/220px-4_Gift_Bringers_of_Otto_III.jpg" decoding="async" width="220" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/4_Gift_Bringers_of_Otto_III.jpg/330px-4_Gift_Bringers_of_Otto_III.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/4_Gift_Bringers_of_Otto_III.jpg/440px-4_Gift_Bringers_of_Otto_III.jpg 2x" data-file-width="650" data-file-height="631" /></a><figcaption>Miniatura z <a href="/wiki/Ewangeliarz_Ottona_III" title="Ewangeliarz Ottona III">Ewangeliarza Ottona III</a>: Słowiańszczyzna, Germania, Galia i Italia niosą dary cesarzowi Ottonowi III</figcaption></figure> <p>Po <a href="/wiki/Kongres_wiede%C5%84ski" title="Kongres wiedeński">kongresie wiedeńskim</a>, kiedy to przyznano część Łużyc Górnych Saksonii, a większość Łużyc Prusom, pojawiły się zakazy, ograniczające używanie języków łużyckich; nasila się emigracja Łużyczan, głównie do <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanów Zjednoczonych</a> (miejscowość Serbin w Teksasie) i <a href="/wiki/Australia" title="Australia">Australii</a>. W 1848 5000 Łużyczan podpisało petycję do rządu Saksonii, w której domagali się zrównania praw języka łużyckiego z niemieckim w kościołach, sądach, szkołach i administracji. </p><p>Serbowie łużyccy prześladowani byli w czasach III Rzeszy. Propaganda faszystowska głosiła, że należą oni do szczepów germańskich plemion. Rozwiązywano organizacje łużyckie, a działaczy aresztowano lub eliminowano. </p><p><a href="/wiki/Serbo%C5%82u%C5%BCyczanie" title="Serbołużyczanie">Serbołużyczanie</a> zdołali zachować swoją kulturę oraz język, pozostając przez 1000 lat w obrębie państwa niemieckiego. W efekcie niezbyt nasilonej germanizacji do dzisiaj zachowała się w Niemczech stosunkowo liczna społeczność łużycka. Wielowiekowy proces germanizacji na Łużycach spowodował jednak znaczne skurczenie się populacji Serbów łużyckich. W 1919 roku społeczno-kulturalna organizacja Serbów łużyckich „<a href="/wiki/Domowina" title="Domowina">Domowina</a>” mogła się pochwalić 180 tysiącami członków. <span class="need_ref" style="text-decoration: underline dotted grey;" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2018-04">Obecnie populację Łużyczan szacuje się na ok. 50 tys. w tym: Górnołużyczan (Horni Serbja), mówiący językiem górnołużyckim – około 30 000 osób oraz Dolnołużyczan (Dolne Serby), mówiący językiem dolnołużyckim, w liczbie około 20 000 osób.</span><sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2018-04">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup> Serbołużyczanie stanowią aktualnie jedynie niewielką mniejszość w liczących 82 mln ludności Niemczech. </p><p>Jeszcze pod koniec XIX wieku około 150 000 osób mówiło językami łużyckimi. W 1920 praktycznie wszyscy Łużyczanie w takim samym stopniu władali językiem niemieckim, jak łużyckim. Ostatni Łużyczanin bardzo słabo znający język niemiecki zmarł w 1954 w dolnołużyckiej wsi Myšyn/Müschen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ślązacy"><span id=".C5.9Al.C4.85zacy"></span>Ślązacy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Ślązacy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ślązacy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Polacy_na_Dolnym_%C5%9Al%C4%85sku_do_1945_roku" title="Polacy na Dolnym Śląsku do 1945 roku">Polacy na Dolnym Śląsku do 1945 roku</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Mapa_Slezska_1561.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Mapa_Slezska_1561.jpg/310px-Mapa_Slezska_1561.jpg" decoding="async" width="310" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Mapa_Slezska_1561.jpg/465px-Mapa_Slezska_1561.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Mapa_Slezska_1561.jpg/620px-Mapa_Slezska_1561.jpg 2x" data-file-width="2388" data-file-height="1996" /></a><figcaption>Mapa Śląska z 1561 roku</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Zakaz_kollektowania.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Zakaz_kollektowania.jpg/220px-Zakaz_kollektowania.jpg" decoding="async" width="220" height="284" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Zakaz_kollektowania.jpg/330px-Zakaz_kollektowania.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Zakaz_kollektowania.jpg/440px-Zakaz_kollektowania.jpg 2x" data-file-width="2066" data-file-height="2668" /></a><figcaption>Pruski patent wydany w 1743 roku w języku polskim we <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocławiu</a>, w którym <a href="/wiki/Fryderyk_II_Wielki" title="Fryderyk II Wielki">Fryderyk Wielki</a> zakazuje samowolnych zebrań mieszkańców <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk" title="Śląsk">Śląska</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jerzy_Bock_Nauka_domowa_Ole%C5%9Bnica_1670.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Jerzy_Bock_Nauka_domowa_Ole%C5%9Bnica_1670.jpg/220px-Jerzy_Bock_Nauka_domowa_Ole%C5%9Bnica_1670.jpg" decoding="async" width="220" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Jerzy_Bock_Nauka_domowa_Ole%C5%9Bnica_1670.jpg/330px-Jerzy_Bock_Nauka_domowa_Ole%C5%9Bnica_1670.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Jerzy_Bock_Nauka_domowa_Ole%C5%9Bnica_1670.jpg/440px-Jerzy_Bock_Nauka_domowa_Ole%C5%9Bnica_1670.jpg 2x" data-file-width="1227" data-file-height="1308" /></a><figcaption><i>Nauka domowa</i> <a href="/wiki/Jerzy_Bock" title="Jerzy Bock">Jerzego Bocka</a> wydana po polsku <a href="/wiki/Szwabacha" title="Szwabacha">szwabachą</a> w <a href="/wiki/Ole%C5%9Bnica" title="Oleśnica">Oleśnicy</a> w 1670 roku.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:AGAD_AP_Wroc%C5%82aw_Rota_przysi%C4%99gi_sk%C5%82adana_w_s%C4%85dzie_w_j%C4%99zyku_polskim.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/AGAD_AP_Wroc%C5%82aw_Rota_przysi%C4%99gi_sk%C5%82adana_w_s%C4%85dzie_w_j%C4%99zyku_polskim.png/220px-AGAD_AP_Wroc%C5%82aw_Rota_przysi%C4%99gi_sk%C5%82adana_w_s%C4%85dzie_w_j%C4%99zyku_polskim.png" decoding="async" width="220" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/AGAD_AP_Wroc%C5%82aw_Rota_przysi%C4%99gi_sk%C5%82adana_w_s%C4%85dzie_w_j%C4%99zyku_polskim.png/330px-AGAD_AP_Wroc%C5%82aw_Rota_przysi%C4%99gi_sk%C5%82adana_w_s%C4%85dzie_w_j%C4%99zyku_polskim.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/AGAD_AP_Wroc%C5%82aw_Rota_przysi%C4%99gi_sk%C5%82adana_w_s%C4%85dzie_w_j%C4%99zyku_polskim.png/440px-AGAD_AP_Wroc%C5%82aw_Rota_przysi%C4%99gi_sk%C5%82adana_w_s%C4%85dzie_w_j%C4%99zyku_polskim.png 2x" data-file-width="2378" data-file-height="3017" /></a><figcaption>Tekst <a href="/wiki/Polskie_%C5%9Bredniowieczne_roty_s%C4%85dowe" title="Polskie średniowieczne roty sądowe">polskiej roty sądowej</a> spisanej w 1702 roku we <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocławiu</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polska</a> utraciła formalnie <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk" title="Śląsk">Śląsk</a> w 1348 roku na rzecz <a href="/wiki/Kraje_Korony_Czeskiej" title="Kraje Korony Czeskiej">Korony Czeskiej</a>, następnie w roku 1526 przeszedł na dwa kolejne wieki pod panowanie <a href="/wiki/Habsburgowie" title="Habsburgowie">Habsburgów</a>. W 1742 roku Prusy zaatakowały Austrię i w efekcie tzw. <a href="/wiki/Wojny_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Wojny śląskie">wojen śląskich</a> przyłączyły Śląsk do swojego terytorium. W 1763 roku pruski podbój Śląska został zakończony. Etnicznie jednak przez cały ten czas Śląsk, podobnie jak <a href="/wiki/%C5%81u%C5%BCyce" title="Łużyce">Łużyce</a>, w znacznej (a na <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górnym Śląsku</a> przeważającej) liczbie zamieszkiwała ludność słowiańska, która na terenie Śląska mówiła <a href="/wiki/Gwary_dolno%C5%9Bl%C4%85skie" title="Gwary dolnośląskie">dialektem śląskim</a> języka polskiego. Niemieccy osadnicy przybywający na Śląsk od drugiej połowy XIII wieku nazwali rdzenną słowiańską ludność tych terenów „<a href="/wiki/Wasserpolen" title="Wasserpolen">Wasserpolen</a>”, a w późniejszych wiekach nazwę tę rozciągnięto także na słowiańską mowę mieszkańców Śląska: „Wasserpolnisch Mischsprache”. Niemiecki opis geograficzny Śląska z 1689 r. odnotowuje dla przykładu, że lud między Oławą a Kątami Wrocławskimi „sehr polnisch redet”. W Kątach Wrocławskich w 1641 r. prawie połowa ogółu rzemieślników należała do osobnego, polskiego cechu. </p><p>Po trzech <a href="/wiki/Wojny_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Wojny śląskie">wojnach śląskich</a> pomiędzy <a href="/wiki/Monarchia_Habsburg%C3%B3w" title="Monarchia Habsburgów">Austrią</a> i <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Prusami</a> o Śląsk jakie odbyły się w latach 1740–1763 dostał się on ostatecznie pod panowanie <a href="/wiki/Prusy_(pa%C5%84stwo)" title="Prusy (państwo)">Prus</a>. Jeden z pierwszych dekretów <a href="/wiki/Fryderyk_II_Wielki" title="Fryderyk II Wielki">Fryderyka Wielkiego</a> z 1764 roku był skierowany przeciwko językowi polskiemu. W tym zarządzeniu germanizacyjnym nakazał on wprowadzenie języka niemieckiego jako języka urzędowego oraz wydał zakaz zatrudnienia w szkołach nauczycieli nieposługujących się językiem niemieckim. Zarządzenie zakazywało także każdemu dominium zatrudnianie pod karą 10 talarów kogokolwiek bez znajomości języka niemieckiego do pracy oraz służby w folwarku, a nawet zakazywało udzielania zgody na śluby, jeżeli nowożeńcy nie nauczą się mówić po niemiecku<sup id="cite_ref-autonazwa2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa2-8">[8]</a></sup>. Wprowadzono restrykcje w używaniu języka polskiego we wszystkich szkołach i urzędach. Radcom ziemiańskim powiatów wrocławskiego, brzeskiego, niemodlińskiego, oławskiego, grodkowskiego, nyskiego, średzkiego, trzebnickiego, oleśnickiego, namysłowskiego, kluczborskiego i sycowskiego Fryderyk oznajmiał: </p> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><i>(...) Ponieważ usilnie pragniemy, aby w tych okolicach i miejscowościach, gdzie poddani władają tylko językiem polskim, język niemiecki coraz więcej się rozpowszechniał, wobec czego polskim proboszczom polecono w przeciągu roku w języku niemieckim się wydoskonalić, ponieważ polscy nauczyciele mają być usunięci, a ich posady objąć ludzie, którzy rozumieją po niemiecku i po polsku i młodzież w języku niemieckim uczyć (...)</i><sup id="cite_ref-autonazwa2_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa2-8">[8]</a></sup></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p>Akcja germanizacyjna zainicjowana przez Fryderyka przebiegała jednak w początkowym okresie dość opornie i nie przyniosła rządowi pruskiemu pokładanych nadziei na szybką germanizację ludności polskiej na Śląsku. Wyraźnie rozczarowany postępem germanizacji na terenie Śląska Fryderyk Wielki apelował do radców ziemiańskich powiatów górnośląskich i granicznych w kolejnym zarządzeniu germanizacyjnym wydanym we Wrocławiu 10 listopada 1773 roku: </p> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><i>(...) Spodziewaliśmy się, że na mocy ponawianego upomnienia i zamianowania po szkołach na Górnym Śląsku nauczycieli władających językiem niemieckim i polskim, a uzdolnionych do nauczania języka niemieckiego, nauka tego języka rozszerzy się i rozpowszechni, tymczasem ku naszemu wielkiemu niezadowoleniu stwierdzamy, że mimo to nauka języka niemieckiego i jego rozpowszechnienie napotyka na wiele przeszkód (...) dziedzice nie zwracają uwagi na to, ażeby rodzice i mieszkańcy pomiędzy sobą językiem tym posługiwali i dzieci swoje do używania tego zniewalali; zdarza się nawet, że dziedzice sprzeciwiają się raczej zaprowadzeniu języka niemieckiego, w miejsce skażonego i zepsutego języka krajowego, i wcale go nie popierają. Zaledwie wiarę dać możemy temu, ażeby dziedzice i osoby, którym przecież zależeć powinno na uchylaniu stanu nieokrzesanego i ciemnoty i na usuwaniu zepsutego krajowego języka polskiego (przez co się owa okolica przedstawia niekorzystnie), sprzeciwiać się mogły rozpowszechnianiu języka niemieckiego jako jednego z głównych środków cywilizacji tamtejszych mieszkańców (...)</i><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p>Germanizacja objęła początkowo teren <a href="/wiki/Dolny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Dolny Śląsk">Dolnego Śląska</a> oraz wszystkie większe miasta znajdujące się na jego terenie. <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a> z powodu osadnictwa niemieckiego stał się miastem dwujęzycznym. Stopniowo polska ludność była z niego wypierana tym niemniej przez długi czas jeszcze prawobrzeżną część Wrocławia na wschodnim brzegu Odry Niemcy nazywali „Polnische Seite”. Urzędowa relacja z 1789 roku donosiła o posługiwaniu się językiem polskim przez ludność zamieszkałą pod samym Wrocławiem. Jeszcze w XIX wieku <a href="/wiki/Jerzy_Samuel_Bandtkie" title="Jerzy Samuel Bandtkie">Jerzy Samuel Bandtkie</a> pisał </p> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><i>Stolica Śląska ma wiele mieszkańców polskich, bo już o 1,5 mili od Wrocławia są wsie, gdzie lud mówi po polsku, a o 2 lub 3 całe parafie nad Odrą polskie</i><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p>Do takich polskich wsi należały m.in. Brochów, Gaj, Księże Małe i Księże Wielkie, Tarnogaj i Zalesie oraz ewangelickie Radwanice, Sokolniki, Zacharzyce, Święta Katarzyna, Mokry Dwór, Opatowice, Laskowice i Strachowice (kilka z nich to dzisiejsze dzielnice Wrocławia). Prowincja śląska mówiła jeszcze przez długi czas po polsku, dlatego władze pruskie usiłowały odmienić stosunki etniczne na terenach Śląska w taki sposób, w jaki robiono to kilka wieków wcześniej na ziemiach podbitych Słowian połabskich. Z czasem pruskie władze wyeliminowały prawie całkowicie język polski z życia publicznego i zaczęły także kwestionować polski charakter Śląska. Przymusowa germanizacja oraz zakazy używania języka polskiego budziły kontrowersje wśród samych Niemców. W broszurze wydanej w 1791 r. niemiecki pastor z Wrocławia pisze: </p> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><i>Jakimże jest język tuziemczy na Śląsku? Niemiecki przecież chyba nie? Po znaczącym nazwaniu miast i wsi w danym kraju rozpoznaje się przecież bez wątpliwości, jakim był powszechny język gdy je budowano. Co znaczy Glogau, Bunzlau, Wohlau, Jauer, Breslau, Brieg po niemiecku? W języku polskim natomiast wszystko to ma swoje znaczenie! Czy fałszywy jest wniosek, iż gdy miasta te budowano, język polski był na Śląsku językiem regionalnym? Czy nie można by z większymi pozorami uprawnienia czynić zarzuty Dolnoślązakowi za jego język niemiecki, niż czyni się to Górnoślązakowi z powodu jego języka polskiego? Tak wiele ignorancji wykazują wasi agitatorzy, którzy was tak głośno łają. To, co ganią, godne jest chwalenia. Doprawdy, godny pożałowania jest naród, z którego się szydzi z powodu jego języka ojczystego, którego przecież nie zawinił, i to przez ludzi, którym brakuje wszystkiego, by móc orzekać prawdziwie i rzetelnie</i><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup>.</dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p>Oprócz zwalczaniu języka kolejnym sposobem na germanizację Śląska była niemiecka akcja osadnicza, tak zwana <a href="/wiki/Kolonizacja_fryderycja%C5%84ska" title="Kolonizacja fryderycjańska">kolonizacja fryderycjańska</a>. W samym tylko roku 1763 osiedlono 61 tysięcy, zaś przez następnych 40 lat około 110 tysięcy Niemców<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[12]</a></sup>. Obok wsi słowiańskich zakładano na Śląsku także setki zupełnie nowych, czysto niemieckich wsi. W rezultacie język niemiecki stał się dominujący na tym terenie. Zmieniający się zasięg języka polskiego można prześledzić na mapie zamieszczonej w książce o geografii Śląska wybitnego niemieckiego geografa <a href="/wiki/Joseph_Partsch" title="Joseph Partsch">Josepha Partscha</a>, „Schlesien”, gdzie w 1 tomie porównał on granice jego występowania w latach 1790–1890<sup id="cite_ref-sbc.org_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-sbc.org-13">[13]</a></sup>. </p><p>Około roku 1826 stosunki etniczne pod Wrocławiem przedstawiały się następująco: w <a href="/wiki/Laskowice_O%C5%82awskie" title="Laskowice Oławskie">Laskowicach</a> na 71 gospodarstw polskich przypadało 11 niemieckich, w <a href="/wiki/Nowy_Dw%C3%B3r_(Wroc%C5%82aw)" title="Nowy Dwór (Wrocław)">Nowym Dworze</a> na 38 polskich przypadały 4 niemieckie, w <a href="/wiki/Piekary_(powiat_o%C5%82awski)" title="Piekary (powiat oławski)">Piekarach</a> na 40 polskich – 4 niemieckie, w <a href="/wiki/D%C4%99bina_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Dębina (województwo dolnośląskie)">Dębinie</a> na 42 gospodarstwa polskie – 7 niemieckich, w <a href="/wiki/Chwa%C5%82owice_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Chwałowice (województwo dolnośląskie)">Chwałowicach</a> na 36 polskich – 4 niemieckie, w <a href="/w/index.php?title=Dziuplina_Du%C5%BCa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dziuplina Duża (strona nie istnieje)">Dziuplinie Dużej</a> na 45 polskich – 2 niemieckie, w Dziuplinie Małej na 11 polskich – 1 niemieckie, w <a href="/wiki/Jelcz-Laskowice" title="Jelcz-Laskowice">Jelczu</a> na 32 polskie – 5 niemieckich, w Ratowicach na 58 polskich – 7 niemieckich, w <a href="/wiki/Wojnowice_(powiat_wroc%C5%82awski)" title="Wojnowice (powiat wrocławski)">Wojnowicach</a> na 18 polskich – 1 niemieckie. Po polsku mówiono także w <a href="/wiki/Kamieniec_Wroc%C5%82awski" title="Kamieniec Wrocławski">Kamieńcu Wrocławskim</a> na samym przedmieściu Wrocławia oraz w <a href="/wiki/K%C4%85ty_Wroc%C5%82awskie" title="Kąty Wrocławskie">Kątach Wrocławskich</a> i <a href="/wiki/Gniechowice" title="Gniechowice">Gniechowicach</a>. Gwara dolnośląska w powiatach wrocławskim i oławskim (okolice <a href="/wiki/O%C5%82awa" title="Oława">Oławy</a>, <a href="/wiki/Jelcz-Laskowice" title="Jelcz-Laskowice">Jelcza-Laskowic</a>, <a href="/wiki/Piekary_(powiat_o%C5%82awski)" title="Piekary (powiat oławski)">Piekar</a>, <a href="/wiki/Ratowice_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Ratowice (województwo dolnośląskie)">Ratowic</a>, <a href="/wiki/Mi%C5%82oszyce" title="Miłoszyce">Miłoszyc</a>) przetrwała do lat 1866–1888 ulegając następnie całkowitej germanizacji. W powiecie zielonogórskim Polacy stanowili około roku 1848 ciągle około 40% ludności, a polski kościół w samej <a href="/wiki/Zielona_G%C3%B3ra" title="Zielona Góra">Zielonej Górze</a> zamknięto odgórną decyzją administracyjną w ramach polityki germanizacyjnej. Jeszcze w 1896 roku we wspomnianej książce „Schlesien” dr Partsch wyraża zdziwienie, że </p> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><i>...trudno zrozumieć, jak mogło się zdarzyć, że na zachodniej stronie rzeki Odry, w dystrykcie <a href="/wiki/O%C5%82awa" title="Oława">Oława</a> i w sąsiedztwie części dystryktu Wrocław i <a href="/wiki/Strzelin" title="Strzelin">Strzelin</a> mogło przetrwać całkowicie zwarte terytorium mówiących po polsku mieszkańców, które zawiera w sobie wiele ważnych dróg i które rozciąga się na wszystkie strony od wielkiego centrum transportowego jakim jest Wrocław...</i><sup id="cite_ref-sbc.org_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-sbc.org-13">[13]</a></sup></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p>Ten niedokładny i mający powierzchowne jeszcze skutki proces germanizacji ludności Śląska potwierdzał w swej relacji z podróży do Wrocławia z roku 1869 <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Ignacy_Kraszewski" title="Józef Ignacy Kraszewski">Józef Ignacy Kraszewski</a>: </p> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><i>germanizacja do dziś dnia nie potrafiła w nim zatrzeć śladów dawnego, słowiańskiego pochodzenia. Wrocław jest, już można powiedzieć, półpolskim miastem, część jego za Odrą, przy Tumie, nawet dotąd polską się zowie i u wrót stolicy Śląska już mowę naszą posłyszeć możemy</i><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup>.</dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p>Około roku 1900 jedynymi enklawami, gdzie 25–50% ludności posługiwało się językiem polskim były okolice <a href="/wiki/K%C4%85ty_Wroc%C5%82awskie" title="Kąty Wrocławskie">Kątów Wrocławskich</a> i <a href="/wiki/Gniechowice" title="Gniechowice">Gniechowic</a>. Wyjątkiem w tym ogólnym germanizacyjnym trendzie podczas rządów pruskich na Śląsku było utworzenie w latach czterdziestych XIX stulecia pierwszej w Niemczech katedry slawistyki na uniwersytecie wrocławskim<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15">[15]</a></sup>. Dłużej od Dolnego Śląska zwarte zasiedlenie ludności polskojęzycznej utrzymało się na <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Śląsku górnym</a>. Niemiecki atlas geograficzny i demograficzny <a href="/wiki/Richard_Andree" title="Richard Andree">Richarda Andreego</a>, który wydany został w roku 1923 (po włączeniu części Górnego Śląska do Polski) wyraźnie ukazywał, że ludność polskojęzyczna stanowiła większość na Śląsku opolskim oraz Warmii i Mazurach. Według tego atlasu na Górnym Śląsku ludność polskojęzyczna liczyła 75% całej populacji<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup>. </p><p>W 1872 roku w czasie tzw. <a href="/wiki/Kulturkampf" title="Kulturkampf">kulturkampfu</a> usunięto na wniosek kanclerza <a href="/wiki/Otto_von_Bismarck" title="Otto von Bismarck">Ottona Bismarcka</a> język polski ze szkół na Górnym Śląsku<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup>. </p><p>Ograniczano liczbę szkół z językiem polskim i zwiększano z językiem niemieckim. Przykładowo w latach 1824–1827 liczba szkół w rejencji opolskiej wzrosła ze 199 do 230, dwujęzycznych z 282 do 497, natomiast liczba szkół z językiem polskim zmalała ze 131 do 70<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>. </p><p>Mimo tej wieloletniej germanizacji przetrwały jednak na Śląsku liczne polskie wyspy językowe, a polscy Ślązacy wielokrotnie protestowali przeciwko prześladowaniom przez władze niemieckie. Jeszcze po I wojnie światowej część <a href="/wiki/Powiat_sycowski" title="Powiat sycowski">powiatu sycowskiego</a> (do 1888 <i>Polnisch Wartenberg</i>), należącego do Dolnego Śląska, przyłączono do Polski, ponieważ w rejonie tym na pograniczu z Wielkopolską, pomimo kilkuset lat oderwania od Polski, zachował się język polski i ludzie identyfikujący się z państwem polskim. Pomimo trwających około 170 lat zabiegów germanizacyjnych część Ślązaków nadal utożsamiała się z Polską. Ślązacy trzykrotnie sięgali po broń w <a href="/wiki/Powstania_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Powstania śląskie">powstaniach śląskich</a>, aby przyłączyć Górny Śląsk do Polski, a na terenach należących do Niemiec założyli w 1922 roku <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Polak%C3%B3w_w_Niemczech" title="Związek Polaków w Niemczech">Związek Polaków w Niemczech</a>. Organizacyjnie Dzielnica I ZPwN z siedzibą w <a href="/wiki/Opole" title="Opole">Opolu</a> obejmowała tereny <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk_Opolski" title="Śląsk Opolski">Śląska Opolskiego</a>, a Dzielnica II zrzeszała między innymi ludność <a href="/wiki/Dolny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Dolny Śląsk">Dolnego Śląska</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Czesi">Czesi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Czesi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Czesi"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:SN_zamaz%C3%A1vaj%C3%AD_%C4%8Desk%C3%BD_n%C3%A1zev_%C5%A0umperk.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/SN_zamaz%C3%A1vaj%C3%AD_%C4%8Desk%C3%BD_n%C3%A1zev_%C5%A0umperk.gif/220px-SN_zamaz%C3%A1vaj%C3%AD_%C4%8Desk%C3%BD_n%C3%A1zev_%C5%A0umperk.gif" decoding="async" width="220" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/SN_zamaz%C3%A1vaj%C3%AD_%C4%8Desk%C3%BD_n%C3%A1zev_%C5%A0umperk.gif/330px-SN_zamaz%C3%A1vaj%C3%AD_%C4%8Desk%C3%BD_n%C3%A1zev_%C5%A0umperk.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/SN_zamaz%C3%A1vaj%C3%AD_%C4%8Desk%C3%BD_n%C3%A1zev_%C5%A0umperk.gif/440px-SN_zamaz%C3%A1vaj%C3%AD_%C4%8Desk%C3%BD_n%C3%A1zev_%C5%A0umperk.gif 2x" data-file-width="600" data-file-height="608" /></a><figcaption>Czeskie napisy zamazywane przez Niemców sudeckich po niemieckiej <a href="/wiki/Aneksja" title="Aneksja">aneksji</a> <a href="/wiki/Kraj_Sudet%C3%B3w" title="Kraj Sudetów">Kraju Sudetów</a></figcaption></figure> <p>Germanizacja Czech nasiliła się po przegranej przez Czechów <a href="/wiki/Bitwa_na_Bia%C5%82ej_G%C3%B3rze" title="Bitwa na Białej Górze">bitwie na Białej Górze</a> (1620), która była starciem między siłami czeskich protestantów a wojskami koalicyjnymi ligi katolickiej. Zwycięscy Habsburgowie rozpętali w Czechach terror. Planowo zamordowali 600 najważniejszych przedstawicieli czeskiej elity społecznej i kulturalnej, zaczynając od ścięcia na praskim Rynku Staromiejskim 27 najwybitniejszych przedstawicieli husyckiej szlachty. Skonfiskowali także majątki czeskich protestantów stanowiące połowę wszystkich posiadłości ziemskich i przekazali je zwycięskiej arystokracji niemieckiej. </p><p>Przekazano kościoły niemieckim katolikom oraz rozpoczęto przymusową rekatolicyzację. Tysiące protestantów czeskich uciekło na Śląsk oraz do Polski gdzie tworzyli husyckie wspólnoty <a href="/wiki/Bracia_czescy" title="Bracia czescy">braci czeskich</a>. Wskutek tej migracji Czechy stały się krajem wyludnionym oraz zrujnowanym ekonomicznie. Liczba autochtonicznej ludności czeskiej zmalała do 1/4. Habsburgowie, likwidując niezależność Królestwa Czech, zredukowali ją do własnej dziedzicznej prowincji, w której zawzięcie tępili język czeski oraz rdzenną kulturę. </p><p>Skutkiem tej polityki było całkowite zniemczenie szlachty czeskiej oraz wszystkich wyższych i średnich warstw społecznych. W XVIII wieku język czeski stał się prawie wyłącznie językiem niewykształconych chłopów. Jednak pomimo wysiłków Kościoła rzymskokatolickiego oraz polityki Habsburgów świadomość własnej bogatej czeskiej kultury narodowej nie zaginęła i w wieku XIX stała się źródłem <a href="/wiki/Czeskie_odrodzenie_narodowe" title="Czeskie odrodzenie narodowe">czeskiego odrodzenia narodowego</a>. Między protestanckimi Czechami niechętnymi katolicyzmowi a osiedlonymi w Czechach prohabsburskimi katolickimi Niemcami powstał głęboki konflikt, który zakończył się dopiero w 1945 wraz z wysiedleniem <a href="/wiki/Niemcy_sudeccy" title="Niemcy sudeccy">Niemców sudeckich</a> z Czech. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Germanizacja_nazw_na_terenach_słowiańskich"><span id="Germanizacja_nazw_na_terenach_s.C5.82owia.C5.84skich"></span>Germanizacja nazw na terenach słowiańskich</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Germanizacja nazw na terenach słowiańskich" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Germanizacja nazw na terenach słowiańskich"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Polskie-nazwy_%C5%9Bl%C4%85skich_miejscowosci_z_patentu_Fryderyka_II_1750.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Polskie-nazwy_%C5%9Bl%C4%85skich_miejscowosci_z_patentu_Fryderyka_II_1750.jpg/350px-Polskie-nazwy_%C5%9Bl%C4%85skich_miejscowosci_z_patentu_Fryderyka_II_1750.jpg" decoding="async" width="350" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Polskie-nazwy_%C5%9Bl%C4%85skich_miejscowosci_z_patentu_Fryderyka_II_1750.jpg/525px-Polskie-nazwy_%C5%9Bl%C4%85skich_miejscowosci_z_patentu_Fryderyka_II_1750.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Polskie-nazwy_%C5%9Bl%C4%85skich_miejscowosci_z_patentu_Fryderyka_II_1750.jpg/700px-Polskie-nazwy_%C5%9Bl%C4%85skich_miejscowosci_z_patentu_Fryderyka_II_1750.jpg 2x" data-file-width="3773" data-file-height="3164" /></a><figcaption>Polskie nazwy śląskich miejscowości w urzędowym <a href="/wiki/Prusy_(pa%C5%84stwo)" title="Prusy (państwo)">pruskim</a> dokumencie z 1750 roku wydanym w <a href="/wiki/J%C4%99zyk_polski" title="Język polski">języku polskim</a> w <a href="/wiki/Berlin" title="Berlin">Berlinie</a> ustalającym wysokość opłat na <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk" title="Śląsk">Śląsku</a><sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Siegelmarke_Gemeinde_Siegel_Polnisch_Weistritz_Kreis_Schweidnitz_W0360883.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Siegelmarke_Gemeinde_Siegel_Polnisch_Weistritz_Kreis_Schweidnitz_W0360883.jpg/220px-Siegelmarke_Gemeinde_Siegel_Polnisch_Weistritz_Kreis_Schweidnitz_W0360883.jpg" decoding="async" width="220" height="219" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d9/Siegelmarke_Gemeinde_Siegel_Polnisch_Weistritz_Kreis_Schweidnitz_W0360883.jpg 1.5x" data-file-width="270" data-file-height="269" /></a><figcaption>Pieczęć gminna <a href="/wiki/Bystrzyca_Dolna" title="Bystrzyca Dolna">Bystrzycy Dolnej</a> z 1850 roku z nazwą <i>Polnisch Weistritz</i>.</figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Germanizacja_nazw_w_Prusach" title="Germanizacja nazw w Prusach">Germanizacja nazw w Prusach</a>.</i></div> <p>Nazwy słowiańskie stwarzały Niemcom trudności w wymowie, występowały w nich nieznane im dźwięki i nie używane połączenia dźwięków, a same nazwy były dla nich absolutnie niezrozumiałe. </p><p>Najwcześniej germanizacja nazw rozpoczęła się na terenach wschodnich Niemiec, odebranych Słowianom Połabskim jeszcze w <a href="/wiki/%C5%9Aredniowiecze" title="Średniowiecze">średniowieczu</a>. Wiele nazw miast w <a href="/wiki/Meklemburgia" title="Meklemburgia">Meklemburgii</a>, <a href="/wiki/Brandenburgia" title="Brandenburgia">Brandenburgii</a> oraz na <a href="/wiki/%C5%81u%C5%BCyce" title="Łużyce">Łużycach</a> powstało w wyniku zniemczenia wcześniejszych słowiańskich nazw geograficznych. Do takich nazw należą np. nazwy niemieckich miast <a href="/wiki/Chociebu%C5%BC" title="Chociebuż">Cottbus</a> zwane po łużycku Chóśebuz, <a href="/wiki/Rostock" title="Rostock">Rostock</a> – powstała od słowiańskiej nazwy „Roztoka” co oznaczało szerokie rozpływanie się rzeki<sup id="cite_ref-autonazwa3_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa3-20">[20]</a></sup>, <a href="/wiki/Wismar" title="Wismar">Wismar</a> – pierwotnie osada słowiańska <a href="/wiki/Obodryci" title="Obodryci">Obodrzytów</a> o nazwie „Wyszomir”, <a href="/wiki/Chemnitz" title="Chemnitz">Chemnitz</a> wywodzi się od słowiańskiej nazwy kamień – „kamien”. i bezpośrednio pochodzi od nazwy miejscowości „Kamienica” założonej w tym miejscu przez <a href="/wiki/S%C5%82owianie_po%C5%82abscy" title="Słowianie połabscy">Słowian Połabskich</a><sup id="cite_ref-autonazwa3_20-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa3-20">[20]</a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup>. <a href="/wiki/Stralsund" title="Stralsund">Stralsund</a> – Strzałów, w którego herbie jest do tej pory strzała, <a href="/wiki/Schwerin" title="Schwerin">Schwerin</a> – Zwierzyn itd. Nazwy te mając znaczenie w językach słowiańskich po niemiecku je traciły, tak więc z czasem, głównie podczas <a href="/wiki/Kulturkampf" title="Kulturkampf">Kulturkampfu</a> oraz nazistowskiej polityki całkowitej germanizacji terenów wschodnich Niemiec, nazwy miejscowości o słowiańskim brzmieniu masowo zmieniano na całkowicie niemieckie<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22">[22]</a></sup>. </p><p>Od połowy XVIII wieku do roku 1945 germanizacji podlegało także słowiańskie nazewnictwo miejscowości na Śląsku. Dla przykładu przetłumaczono <i>Brzezetz na Birken</i> (dziś <a href="/wiki/Brze%C5%BAce_(wojew%C3%B3dztwo_opolskie)" title="Brzeźce (województwo opolskie)">Brzeźce</a>), albo <i>Dziergowitz</i> na <i>Oderwalde</i> (dziś <a href="/wiki/Dziergowice" title="Dziergowice">Dziergowice</a>). <a href="/wiki/Ewolucja" title="Ewolucja">Ewolucję</a> nazw na Śląsku świetnie ilustruje nazwa wsi <a href="/wiki/Bystrzyca_Dolna" title="Bystrzyca Dolna">Bystrzyca Dolna</a> znajdującej się na Dolnym Śląsku. Miejscowość ta w okresie 1000 lat miała 13 nazw: Bistritcza – 1149/50 r., Wistricz – 1330 r., Wystricza – 1300 r., <i>Polnisch Weistritz</i> – 1318 r., <i>Wistricz</i> – 1334 r., <i>Wistricia polonicalis</i> – 1340 r., <i>Polnissch Weissericz</i> – 1362 r., <i>Polnisch Weistritz</i> – 1372 r., <i>Polnischweistric</i> – 1666 r., <i>Pohl (nisch) Weiseritz</i> – 1743 r., <i>Weistriz Polnisch</i> – 1785 r., <i>Nieder Weistritz</i> – 1886 r., Bystrzyca – 1945. </p><p>Czasami zmiany były nieznaczne i polegały na przeróbce <a href="/wiki/Ko%C5%84c%C3%B3wka_fleksyjna" title="Końcówka fleksyjna">końcówki</a> <i>-ów</i> na niemieckie <i>-au</i> (np. <a href="/wiki/Wilk%C3%B3w_(powiat_g%C5%82ogowski)" title="Wilków (powiat głogowski)">Wilków</a>-Wilkau), <i>-sław</i> na <i>-slau</i> (np. <a href="/wiki/Domas%C5%82aw_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)" class="mw-redirect" title="Domasław (województwo dolnośląskie)">Domasław</a>-Domslau), <a href="/wiki/Przyrostek" title="Przyrostek">przyrostka</a> <i>-ice</i> na <i>-itz</i> lub <i>-witz</i> (np. <a href="/wiki/Domanowice" title="Domanowice">Domanowice</a>-Domnowitz). Zmianom ulegały polskie nazwy pod wpływem dynamicznego <a href="/wiki/Akcent_wyrazowy" title="Akcent wyrazowy">akcentu</a> niemieckiego, padającego na sam początek – polskie nazwy zatracały swoją środkową część (np. <a href="/wiki/Go%C5%82ostowice" title="Gołostowice">Gołostowice</a> – Gollschau, <a href="/wiki/Opatowice_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Opatowice (województwo dolnośląskie)">Opatowice</a> – Ottwitz, <a href="/wiki/%C5%81ososiowice" title="Łososiowice">Łososiowice</a> – Losswitz<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[23]</a></sup>). </p><p>Inne przykłady germanizacji słowiańskich nazw na Śląsku to <a href="/wiki/Brzeg_(miasto)" title="Brzeg (miasto)">Brzeg</a> – Brieg, <a href="/wiki/G%C3%B3ra_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)" class="mw-redirect" title="Góra (województwo dolnośląskie)">Góra</a> – Guhrau, <a href="/wiki/Wo%C5%82%C3%B3w" title="Wołów">Wołów</a> – Wohlau, <a href="/wiki/Strzelin" title="Strzelin">Strzelin</a> – Strehlen, <a href="/wiki/Trzebnica" title="Trzebnica">Trzebnica</a> – Trebnitz, <a href="/wiki/G%C5%82og%C3%B3w" title="Głogów">Głogów</a> – Glogau, <a href="/wiki/Jawor_(miasto)" title="Jawor (miasto)">Jawor</a> – Jauer, <a href="/wiki/Ole%C5%9Bnica" title="Oleśnica">Oleśnica</a> – Oels<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24">[24]</a></sup>. Według przedwojennego spisu w powiecie wrocławskim na 203 gminy 192 miały zgermanizowaną polską nazwę, podobne proporcje były w powiecie średzkim. W powiecie legnickim, w centrum dawnej <a href="/wiki/Rejencja" title="Rejencja">rejencji</a>, dla 69 z 87 gmin wiejskich można w przeszłości znaleźć polskie nazwy, kilka wygląda na zniekształcone polskie, lecz nie odnaleziono w dokumentach potwierdzenia tego faktu. Powiat głogowski obejmował 109 gmin, z których 94 ma poświadczone polskie nazwy w <a href="/wiki/Dokument" title="Dokument">dokumentach</a>, już w spisie z 1313 na 54 nazwy (spis częściowy) tylko 6 jest niemieckich<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25">[25]</a></sup>. </p><p>Jak widać na powyższych przykładach początkowo zniemczano nazwy śląskich miejscowości w mowie potocznej, później także urzędowo zachowując jednak słowiański źródłosłów<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26">[26]</a></sup>. Następnie dodawano do tej zniemczonej nazwy przymiotnik Polnisch dla podkreślenia zasiedlenia przez ludność mówiącą po polsku (często w pobliżu znajdowały się miejscowości z przymiotnikiem <i>Deutsch</i> – np. Lasowice Małe, gdzie mieszkańcy byli niemieckojęzyczni). W dalszej kolejności usuwano przymiotnik Polnisch i w ostatniej fazie zmieniano zniemczoną słowiańską nazwę na nową niemiecką. Zmiany te obejmowały większość miejscowości na Śląsku. Przykładem mogą być nazwy Polnisch Neustadt (obecnie <a href="/wiki/Prudnik" title="Prudnik">Prudnik</a>), Polnisch Wartenberg (<a href="/wiki/Syc%C3%B3w" title="Syców">Syców</a>), Polnisch Probnitz (<a href="/wiki/Browiniec_Polski" title="Browiniec Polski">Browiniec Polski</a>), Polnisch Olbersdorf (<a href="/wiki/Olbrachcice_(wojew%C3%B3dztwo_opolskie)" title="Olbrachcice (województwo opolskie)">Olbrachcice</a>), Polnisch Neukirch (<a href="/wiki/Polska_Cerekiew" title="Polska Cerekiew">Polska Cerekiew</a>), Polnisch Krawarn (<a href="/wiki/Krowiarki_(wie%C5%9B)" title="Krowiarki (wieś)">Krowiarki</a>), Polnisch Lasowitz (<a href="/wiki/Lasowice_Wielkie_(wojew%C3%B3dztwo_opolskie)" title="Lasowice Wielkie (województwo opolskie)">Lasowice Wielkie</a>), Polnisch-Hammer (<a href="/wiki/Ku%C5%BAniczysko" title="Kuźniczysko">Kuźniczysko</a>), Polnisch Bortschen (<a href="/wiki/Strumyk_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Strumyk (województwo dolnośląskie)">Strumyk</a>)<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27">[27]</a></sup><sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28">[28]</a></sup> itd. Przymiotnik <i>Polnisch</i> zaczęto usuwać od XVIII wieku, następnie na początku XX wieku (po rozpoczęciu I wojny światowej, jak np. w przypadku <a href="/wiki/Polska_Nowa_Wie%C5%9B" title="Polska Nowa Wieś">Polskiej Nowej Wsi</a>) oraz w czasie rządów <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolfa Hitlera</a>, kiedy to zmieniano masowo nazwy w całej Rzeszy na Łużycach, w Meklemburgii, Pomorzu, Mazurach oraz Dolnym i Górnym Śląsku. Największe nasilenie tych zmian miało miejsce podczas akcji <a href="/wiki/Kulturkampf" title="Kulturkampf">Kulturkampf</a> oraz w okresie III Rzeszy. W 1936 r. w rejencji opolskiej zmieniono 1088 nazw miejscowości, a w następnym roku przemianowano dodatkowo 160 wsi sołeckich, przysiółków i osiedli. W rejencjach wrocławskiej i legnickiej, gdzie nasilenie przypadło na lata 1937–1938, zmieniono 359 nazw miejscowości we wrocławskiej, a 178 w legnickiej<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[29]</a></sup>. Przeciwko germanizacji nazewnictwa śląskich miejscowości paradoksalnie zaprotestowało niemieckie ministerstwo wojny ponieważ wydrukowano dla wojska operacyjne mapy tych terenów ze starymi nazwami. <a href="/wiki/Wehrmacht" title="Wehrmacht">Wehrmacht</a> w drodze na manewry gubił drogę tak więc w lipcu 1939 roku przed <a href="/wiki/Kampania_wrze%C5%9Bniowa" title="Kampania wrześniowa">atakiem na Polskę</a> niemiecka administracja musiała ponownie przemalowywać na tablicach i drogowskazach nazwy miejscowości zmieniając je z niemieckich ponownie na te o słowiańskim brzmieniu<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30">[30]</a></sup>. Na zachowanych starych fotografiach widać jednak, że nowe nazwy nie zostały zamalowane, ale jedynie uzupełniono je o starą nazwę miejscowości<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31">[31]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Germanizacja_na_ziemiach_polskich">Germanizacja na ziemiach polskich</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Germanizacja na ziemiach polskich" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Germanizacja na ziemiach polskich"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po włączeniu w granice <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Niemieckie" title="Królestwo Niemieckie">państwa niemieckiego</a> ziem należących do Słowian połabskich – Wieletów, Obodrzyczan oraz Serbów łużyckich oparta na <a href="/wiki/Odra" title="Odra">Odrze</a> zachodnia granica <a href="/wiki/Polska_wczesnopiastowska" title="Polska wczesnopiastowska">piastowskiego państwa</a> <a href="/wiki/Polanie" title="Polanie">Polan</a> stała się przez pewien czas zachodnią granicą zasięgu Słowiańszczyzny. Późniejsze podboje doprowadziły do opanowania <a href="/wiki/Pomorze_Zachodnie" title="Pomorze Zachodnie">Pomorza Zachodniego</a>, <a href="/wiki/Pomorze_Gda%C5%84skie" title="Pomorze Gdańskie">Gdańskiego</a>, <a href="/wiki/Prusy_Wschodnie" title="Prusy Wschodnie">Prus Wschodnich</a>, a także przejściowo części <a href="/wiki/%C5%BBmud%C5%BA" title="Żmudź">Żmudzi</a> i <a href="/wiki/Kujawy" title="Kujawy">Kujaw</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Germanizacja_pruska_po_rozbiorach">Germanizacja pruska po rozbiorach</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Germanizacja pruska po rozbiorach" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Germanizacja pruska po rozbiorach"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Germanizacja_Polak%C3%B3w_w_okresie_zabor%C3%B3w" title="Germanizacja Polaków w okresie zaborów">Germanizacja Polaków w okresie zaborów</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Finis_Poloniae,_1831.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Finis_Poloniae%2C_1831.PNG/220px-Finis_Poloniae%2C_1831.PNG" decoding="async" width="220" height="181" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Finis_Poloniae%2C_1831.PNG/330px-Finis_Poloniae%2C_1831.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Finis_Poloniae%2C_1831.PNG/440px-Finis_Poloniae%2C_1831.PNG 2x" data-file-width="1654" data-file-height="1363" /></a><figcaption>1831; oddziały powstańcze przekraczają granicę z Prusami. <i><a href="/wiki/Finis_Poloniae_1831_(obraz_Dietricha_Montena)" title="Finis Poloniae 1831 (obraz Dietricha Montena)">Finis Poloniae 1831</a></i> obraz <a href="/w/index.php?title=Dietrich_Monten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dietrich Monten (strona nie istnieje)">Dietricha Montena</a></figcaption></figure> <p>W 1772 roku miał miejsce <a href="/wiki/I_rozbi%C3%B3r_Polski" title="I rozbiór Polski">I rozbiór Rzeczypospolitej</a>. W wyniku kolejnych rozbiorów Polska przestała istnieć na mapie jako państwo. Jej teren wcielony został do Prus, Cesarstwa Austrii i Rosji. Po upadku <a href="/wiki/Insurekcja_ko%C5%9Bciuszkowska" title="Insurekcja kościuszkowska">insurekcji kościuszkowskiej</a> Prusy (w granicach których znalazła się nawet <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a>) składały się w 40% z obywateli narodowości polskiej. Wszystko wskazywało na to, że królestwo stanie się państwem germańsko-słowiańskim. Tak się jednak nie stało. Dawną politykę dynastyczną dworu pruskiego zastąpił nowy niemiecki nacjonalizm. </p><p>Prusacy przystąpili do intensywnej akcji scaleniowej. Głównymi jej elementami było osiedlanie na ziemiach polskich ludności niemieckiej. Rozdawano lub sprzedawano po niskich cenach skonfiskowane w roku 1795 dobra ziemskie klasztorów i uczestników powstania kościuszkowskiego oraz podjęto germanizowanie młodzieży polskiej, realizowane m.in. przez naukę w szkole niemieckiej oraz służbę wojskową w armii pruskiej. W celu przygotowania młodzieży do służby wojskowej Prusacy utworzyli w Kaliszu, w zabudowaniach lewego skrzydła byłego <a href="/wiki/Kolegium_jezuit%C3%B3w_w_Kaliszu" title="Kolegium jezuitów w Kaliszu">kolegium jezuickiego</a>, szkołę wojskową – <a href="/wiki/Korpus_kadet%C3%B3w" title="Korpus kadetów">Korpus Kadetów</a>. Urzędowe otwarcie tej szkoły nastąpiło w roku 1797, a początkowa liczba stu dwudziestu pięciu uczniów w krótkim czasie wzrosła do 200. Nauka obejmowała kurs przygotowawczy z zakresu języka niemieckiego, historii Prus, podstaw matematyki i przedmiotów wojskowych. Absolwentów tej szkoły kierowano następnie do Korpusu Kadetów w Berlinie, a po jego ukończeniu do służby w wojsku pruskim. </p><p>Postępowanie władz okupacyjnych w stosunku do ludności polskiej spotkało się z wrogim przyjęciem. Ten nieprzychylny stosunek do Prusaków pogłębiały jeszcze wiadomości o wojnach toczonych przez <a href="/wiki/Napoleon_Bonaparte" title="Napoleon Bonaparte">Napoleona Bonaparte</a> oraz o walkach działających przy jego boku <a href="/wiki/Legiony_Polskie_we_W%C5%82oszech" title="Legiony Polskie we Włoszech">Legionów Polskich</a>, dowodzonych przez <a href="/wiki/Jan_Henryk_D%C4%85browski" title="Jan Henryk Dąbrowski">Jana Henryka Dąbrowskiego</a>. W 1806 r., gdy wojska pruskie zostały rozgromione przez armię napoleońską, sytuacja ludności polskiej zamieszkującej na obszarach objętych zaborem pruskim uległa całkowitej zmianie, sprawa polska znalazła się bowiem w orbicie zainteresowań cesarza francuskiego. </p><p>Zmasowaną akcję germanizacyjną ludności polskiej rozpoczęto na szeroką skalę w latach trzydziestych XIX wieku. Na Śląsku, Pomorzu Gdańskim, Warmii oraz na Mazurach władze pruskie wymieniały w szkolnictwie oraz administracji urzędników pochodzenia polskiego na Niemców. Po <a href="/wiki/Powstanie_listopadowe" title="Powstanie listopadowe">powstaniu listopadowym</a> w <a href="/wiki/Wielkie_Ksi%C4%99stwo_Pozna%C5%84skie" title="Wielkie Księstwo Poznańskie">Wielkim Księstwie Poznańskim</a> zlikwidowano stanowisko polskiego namiestnika (<a href="/wiki/Antoni_Henryk_Radziwi%C5%82%C5%82" title="Antoni Henryk Radziwiłł">Antoniego Radziwiłła</a>) i rozpoczęto ograniczanie języka polskiego w szkolnictwie i administracji. Rząd pruski prowadził także akcję wykupywania od zubożałej polskiej szlachty folwarków i posiadłości ziemskich. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Posen_1905.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Posen_1905.png/260px-Posen_1905.png" decoding="async" width="260" height="284" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Posen_1905.png/390px-Posen_1905.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Posen_1905.png/520px-Posen_1905.png 2x" data-file-width="1360" data-file-height="1485" /></a><figcaption>Niemiecka mapa z 1905 przedstawiająca zasięg polskojęzycznej większości w <a href="/wiki/Pozna%C5%84skie" title="Poznańskie">Poznańskiem</a></figcaption></figure> <p>Po upadku <a href="/wiki/Powstanie_styczniowe" title="Powstanie styczniowe">powstania styczniowego</a> nastąpiły aresztowania Polaków i dalsze zaostrzenie kursu antypolskiego. Po zjednoczeniu Niemiec w 1871 roku kanclerz <a href="/wiki/Otto_von_Bismarck" title="Otto von Bismarck">Bismarck</a> ogłosił akcję <a href="/wiki/Kulturkampf" title="Kulturkampf">kulturkampfu</a>. Ksiądz, który nie zgodził się poddać <i>Kulturexamen</i> był usuwany z urzędu, a diecezjom odbierano subwencje<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[32]</a></sup>. W 1874 roku usunięto język polski ze szkół średnich, a w 1886 roku z elementarnych. Wobec dzieci, które odezwały się w szkole po polsku, były stosowane kary cielesne przez niektórych niemieckich nauczycieli. Polaków mieszkających w Niemczech oraz innych zaborach najbardziej zbulwersowały wydarzenia w latach 1901–1902 w szkole we <a href="/wiki/Wrze%C5%9Bnia" title="Września">Wrześni</a>. Dzieci polskie zostały tam skatowane przez niemieckich nauczycieli i policję za to, że podczas lekcji religii nie chciały mówić po niemiecku. W proteście ogłosiły tzw. <a href="/wiki/Strajk_dzieci_wrzesi%C5%84skich" title="Strajk dzieci wrzesińskich">strajk dzieci wrzesińskich</a>, który odbił się głośnym echem w ówczesnym świecie. Przeciw brutalnej germanizacji polskich dzieci we Wrześni protestowali <a href="/wiki/Maria_Konopnicka" title="Maria Konopnicka">Maria Konopnicka</a> oraz <a href="/wiki/Henryk_Sienkiewicz" title="Henryk Sienkiewicz">Henryk Sienkiewicz</a>. Konopnicka napisała bardzo emocjonalny wiersz <i>„<a href="https://pl.wikisource.org/wiki/O_Wrze%C5%9Bni" class="extiw" title="s:O Wrześni">O Wrześni</a>”</i>, a Sienkiewicz w krakowskim czasopiśmie „Czas” opublikował dwa listy: w listopadzie 1901 roku – „O gwałtach pruskich” oraz „List otwarty do J.C.M. Wilhelma II, króla pruskiego” w listopadzie 1906 r. W listach tych piętnował postępowanie władz pruskich wobec polskich dzieci, a także antypolską politykę pruską. List z 1906 roku wydrukowały wszystkie polskie gazety w zaborach austriackim i rosyjskim oraz wiele czasopism zagranicznych, ponieważ w roku 1905 Sienkiewicz otrzymał nagrodę Nobla za całokształt pracy artystycznej, stając się bardzo znaną osobą na świecie. </p><p>W 1886 roku rząd niemiecki utworzył <a href="/wiki/Komisja_Kolonizacyjna" title="Komisja Kolonizacyjna">Komisję Kolonizacyjną</a> oraz <a href="/w/index.php?title=Komisj%C4%99_Generaln%C4%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Komisję Generalną (strona nie istnieje)">Komisję Generalną</a>, których zadaniem był wykup ziemi od Polaków mieszkających w Wielkopolsce oraz na Pomorzu Gdańskim. W zamian na ziemiach tych masowo osiedlano niemieckich chłopów sprowadzanych z głębi Rzeszy. Na ten cel rząd pruski jednorazowo przeznaczył 100 mln marek, a po ich wyczerpaniu stale dotował budżet Komisji. W sumie do roku 1914 Komisja zużyła około 1 mld marek niemieckich – w ramach tej szeroko zakrojonej akcji zakupiła w latach 1886–1915 126 259 ha z rąk polskich. W sumie na zakupionych terenach zasiedlono około 150 tys. małorolnych i średniorolnych chłopów z głębi Niemiec. </p><p>W 1894 roku powstał w <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznaniu</a> „Niemiecki Związek Marchii Wschodniej” (niem. <i>Deutscher Ostmarkenverein</i>, DOV) przez Polaków zwany <a href="/wiki/Hakata" title="Hakata">Hakatą</a> (od nazwisk założycieli Hansemanna, Kennemanna, Tiedemanna). Była to organizacja zrzeszająca niemieckich nacjonalistów, prowadząca ostrą propagandę antypolską. To właśnie z jej inicjatywy wydano w 1904 roku ustawę, która zabraniała wznoszenia bez zgody miejscowych władz budynków mieszkalnych na nowo nabytych gruntach. Słynny był przypadek <a href="/wiki/Micha%C5%82_Drzyma%C5%82a" title="Michał Drzymała">Michała Drzymały</a>, który nie mogąc otrzymać pozwolenia na budowę domu zamieszkał wraz z rodziną w wozie cyrkowym. </p><p>W 1908 roku Reichstag przegłosował nową ustawę o stowarzyszeniach z tzw. „<a href="/wiki/Paragraf_j%C4%99zykowy" title="Paragraf językowy">paragrafem kagańcowym</a>” (par. 12). Przewidywał on, że zebrania w języku innym niż niemiecki mogą odbywać się tylko w miastach gdzie ludność polska stanowi więcej niż 60%. Działania te przynosiły skutek przeciwny od zamierzonego<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[33]</a></sup>. </p><p>Polacy w zaborze pruskim wielokrotnie występowali zbrojnie przeciw Niemcom. Na przestrzeni 100 lat – między 1794 a 1919 w Wielkopolsce miało miejsce pięć tzw. <a href="/wiki/Powstanie_wielkopolskie" title="Powstanie wielkopolskie">powstań wielkopolskich</a>, w których patrioci polscy starali się uzyskać niepodległość. Cały ten okres doprowadził w końcu do przyłączenia Wielkopolski, którą Niemcy zwali „Südprussen” do <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">II Rzeczypospolitej</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="I_wojna_światowa"><span id="I_wojna_.C5.9Bwiatowa"></span>I wojna światowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: I wojna światowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: I wojna światowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Mitteleuropa_POL_wielg%C3%B3rski.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mitteleuropa_POL_wielg%C3%B3rski.PNG/290px-Mitteleuropa_POL_wielg%C3%B3rski.PNG" decoding="async" width="290" height="399" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mitteleuropa_POL_wielg%C3%B3rski.PNG/435px-Mitteleuropa_POL_wielg%C3%B3rski.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mitteleuropa_POL_wielg%C3%B3rski.PNG/580px-Mitteleuropa_POL_wielg%C3%B3rski.PNG 2x" data-file-width="779" data-file-height="1072" /></a><figcaption>Mapa przedstawiająca niemieckie plany polityczne wobec Europy Środkowej i Wschodniej po <a href="/wiki/Traktat_brzeski_(9_lutego_1918)" title="Traktat brzeski (9 lutego 1918)">Traktacie brzeskim z 9 lutego 1918</a>, <a href="/wiki/Traktat_brzeski" title="Traktat brzeski">Traktacie brzeskim z 3 marca 1918</a> i Traktacie bukaresztańskim z 7 maja 1918. <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#0000C6;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Niemcy i ich sojusznicy</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#5109E8;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Część Polski i Armenii przeznaczona do aneksji przez Niemcy/Turcję</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#9D9FFD;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Półautonomiczne państwa pod kontrolą Niemiec – w przyszłości planowana aneksja</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#55AAFF;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Państwa gospodarczo i administracyjnie zależne od Niemiec</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#C5DB24;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Ukraina – pod ekonomiczną kontrolą Niemiec</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#FF00FF;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Planowana Republika Tatarska – niemiecki obszar osiedleńczy</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#7CE9FC;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Państwa politycznie i gospodarczo związane z Niemcami</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#D2E9FF;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Planowana Republika Zakaukaska – politycznie związana z Niemcami</p> <p style="border:none;color:inherit;background:transparent;text-align:left;font-size:90%!important;margin:0px!important"><span style="border:solid 1px silver;color:inherit;background-color:#FBA504;font-size:80%!important;vertical-align:middle;">    </span> Półautonomiczne państwa kozackie wewnątrz Rosji – niemiecka strefa wpływów</p> </figcaption></figure> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Mitteleuropa" title="Mitteleuropa">Mitteleuropa</a>.</i></div> <p>Jeszcze przed I wojną w Niemczech powstała koncepcja tzw. <a href="/wiki/Mitteleuropa" title="Mitteleuropa">Mitteleuropy</a>. Słowo oznacza po niemiecku <a href="/wiki/Europa_%C5%9Arodkowa" title="Europa Środkowa">Europę Środkową</a> stanowiło jednak także koncepcję polityczną oraz program będący celem wojennym Niemiec podczas I wojny światowej. Zakładał on dominację <a href="/wiki/Cesarstwo_Niemieckie" title="Cesarstwo Niemieckie">Cesarstwa Niemieckiego</a> nad Europą Środkową i jej całkowitą eksploatację przez Niemcy, aneksję terytoriów zamieszkanych w większości przez ludność nie-niemiecką oraz ich germanizację. Mitteleuropę miały tworzyć marionetkowe państwa (w tym <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Polskie_(kongresowe)" title="Królestwo Polskie (kongresowe)">Królestwo Polskie</a>) pod polityczną, ekonomiczną i wojskową kontrolą Rzeszy. Rejon miał być wykorzystywanym gospodarczo zapleczem imperium Niemieckiego, a jego zasoby miały służyć udanej rywalizacji z Anglią i Francją na arenie światowej w celu uzyskania pozycji wiodącego mocarstwa. Organizacja ekonomiczna opierałaby się na dominacji Niemiec, które narzuciłyby szereg korzystnych dla siebie umów ekonomicznych z podległymi im satelickimi państwami takimi jak Ukraina czy Polska. Populacja na podporządkowanych terenach stopniowo byłaby germanizowana, także poprzez czystki etniczne na ludności rodzimej i równoległe osadnictwo niemieckie<sup id="cite_ref-autonazwa1_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-34">[34]</a></sup>. Niemiecki plan Mitteleuropy podczas I wojny światowej przewidywał znaczną aneksję terytorium Polski i wypędzenie z tych terytoriów Polaków oraz Żydów, zastępowanych stopniowo kolonistami niemieckimi<sup id="cite_ref-autonazwa1_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-34">[34]</a></sup>. Sama Polska miała być stopniowo germanizowana, także poprzez zmniejszenie populacji Polskiej na skutek klęsk głodu<sup id="cite_ref-Horne_35-0" class="reference"><a href="#cite_note-Horne-35">[35]</a></sup><sup id="cite_ref-Nat_36-0" class="reference"><a href="#cite_note-Nat-36">[36]</a></sup>. Częściowa realizacja tych planów miała swoje odzwierciedlenie w <a href="/wiki/Traktat_brzeski" title="Traktat brzeski">traktacie brzeskim</a>, powiązanym z gwarancjami ekonomicznej i militarnej dominacji Niemiec na Ukrainie </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="II_wojna_światowa"><span id="II_wojna_.C5.9Bwiatowa"></span>II wojna światowa</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: II wojna światowa" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: II wojna światowa"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Germanizacja_w_Polsce_(1939%E2%80%931945)" title="Germanizacja w Polsce (1939–1945)">Germanizacja w Polsce (1939–1945)</a>.</i></div> <ul><li><i>Co w historii z pożytkiem zgermanizowane zostało, to była ziemia, którą nasi przodkowie mieczem zdobyli i niemieckimi chłopami skolonizowali</i> – Adolf Hitler „Mein Kampf”<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37">[37]</a></sup>.</li></ul> <p>Największą skalę osiągnęła germanizacja na terenach zdobytych przez wojska niemieckie w czasie II wojny światowej. <a href="/wiki/Adolf_Hitler" title="Adolf Hitler">Adolf Hitler</a> w swoich przemówieniach wielokrotnie podkreślał potrzebę wyparcia i wyniszczenia Polaków na terenie Polski. Najbardziej znaną wypowiedzą na ten temat jest tzw. <a href="/wiki/Cytat_arme%C5%84ski" title="Cytat armeński">cytat armeński</a>, który był częścią przemówienia Adolfa Hitlera do dowódców niemieckich. Dnia 25 listopada 1939 r. w Urzędzie do Spraw Polityki Rasowej <a href="/wiki/Narodowosocjalistyczna_Niemiecka_Partia_Robotnik%C3%B3w" title="Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników">NSDAP</a> powstał <a href="/wiki/Kodyfikacja" title="Kodyfikacja">kodyfikujący</a> te uprzedzenia memoriał <a href="/wiki/Erhard_Wetzel" title="Erhard Wetzel">Erharda Wetzela</a> i <a href="/w/index.php?title=G%C3%BCnther_Hecht&action=edit&redlink=1" class="new" title="Günther Hecht (strona nie istnieje)">Günthera Hechta</a> pt. „Traktowanie ludności byłych obszarów Polski z punktu widzenia polityki rasowej”, który głosił wprost: </p> <ul><li><i>Nadający się do zniemczenia Polacy otrzymają niemieckie nazwiska po przejściu całkowitego procesu germanizacji, co trwać będzie od dwóch do trzech pokoleń. Językiem urzędowym, handlowym i potocznym winien być tylko język niemiecki, urzędnikami zaś na byłych terenach polskich mogą być tylko Niemcy (...). Dążeniem naszym jest zgermanizowanie w jak najszybszym czasie całej nadającej się do tego ludności (...). Należy wysiedlić element zdecydowanie polski (...) Polakom nie wolno uczęszczać do szkół średnich, do szkół zawodowych, ani też wyższych (...). Nie wolno odprawiać nabożeństw w języku polskim (...) Zabrania się wszelakich zrzeszeń, korporacji i zjednoczeń świeckich i kościelnych, jak również należy zamknąć polskie restauracje, kawiarnie i kina, a nadto znieść wszelką polską prasę i wydawnictwa książek (...). Te osoby, które wydają się niezdolne do przenarodowienia, muszą być utrzymywane na najniższym stopniu kultury (...). Spośród ludności przeznaczonej na wysiedlenie należy wybierać dzieci rasowo wartościowe w wieku najwyżej 8–10 lat i umieścić je w Rzeszy (...) Z krewnymi polskimi nie wolno im utrzymywać żadnych kontaktów (...) Poza tym wysiedlić należy: wszystkich Polaków, którzy przybyli na teren Nowej Rzeszy po 1 października 1918 r., całą polską inteligencję, działaczy polskich, tych spośród tzw. neutralnych Polaków, którzy nie dadzą się zniemczyć, wszystkich Żydów (...) i wszystkich mieszańców polsko-żydowskich” (...) Polskich dzienników nie będzie, jak również nie będą wydawane książki polskie i czasopisma</i><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38">[38]</a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39">[39]</a></sup>.</li></ul> <p>Niemcy stosowali wobec podbitej Polski starą zasadę <a href="/wiki/Dziel_i_rz%C4%85d%C5%BA" title="Dziel i rządź">Dziel i rządź</a>. Według niej przeprowadzono plany germanizacyjne skierowane wobec etnicznych mieszkańców różnych polskich regionów. Najbardziej znaną akcją germanizacyjną był <a href="/wiki/Goralenvolk" title="Goralenvolk">Goralenvolk</a>. <a href="/wiki/Heinrich_Himmler" title="Heinrich Himmler">Heinrich Himmler</a> w swoim ściśle tajnym memorandum pt. „Traktowanie Obcych rasowo na wschodzie”, datowanym 25 maja 1940 roku opisał niemiecką taktykę w Polsce: „Musimy podzielić Polskę na tak wiele różnych grup etnicznych, na wiele części i podzielonych grup jak to jest tylko możliwe”<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40">[40]</a></sup>. „Natomiast w swoich refleksjach pt. „Kilka myśli o traktowaniu obcoplemiennych na wschodzie” (niem. Einige Gedanken über die Behandlung der Fremdenvölker im Osten) pisze:” Musimy starać się uznawać i podtrzymywać jak najwięcej odrębnych narodowości, a więc obok Polaków i Żydów także Ukraińców, Białorusinów, Górali, Łemków i Kaszubów. Jeśli gdziekolwiek jeszcze się da znaleźć jakieś odłamy narodowościowe – to te także. (...) Chcę przez to powiedzieć, że najbardziej zainteresowani jesteśmy nie tym ażeby ludność wschodu jednoczyć, lecz przeciwnie, ażeby ją rozbić na możliwie wiele części i odłamów. Nie leży w naszym interesie doprowadzanie wymienionych narodowości do jedności i wielkości i stopniowe budzenie wśród nich świadomości narodowej i rozwijanie kultury narodowej, lecz przeciwnie, rozbicie ich na niezliczone małe odłamy i cząstki. (...) W ciągu (...) 4 do 5 lat np. pojęcie Kaszubów musi stać się nieznane, ponieważ wówczas kaszubskiego narodu już nie będzie (odnosi się to szczególnie do Prus zachodnich). Musi być także możliwe w okresie nieco dłuższym spowodowanie zniknięcia na naszym obszarze narodowych pojęć Ukraińców, Górali i Łemków. To co zostało powiedziane o tych odłamach narodowych, odnosi się w odpowiednio większych rozmiarach także do Polaków”<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41">[41]</a></sup>. </p><p><a href="/wiki/Joseph_Goebbels" title="Joseph Goebbels">Joseph Goebbels</a> stwierdził natomiast 31 X 1939 roku: „Polacy zasadniczo nie powinni mieć teatrów, kin (...). W Generalnym Gubernatorstwie należy zamknąć wyższe szkoły i seminaria (...). Polakom należy zostawić takie możliwości kształcenia, które ukażą im beznadziejność ich położenia narodowego”<sup class="noprint" title="Te informacje wymagają podania przypisów bibliograficznych od 2009-02">[<a href="/wiki/Pomoc:Przypisy" title="Pomoc:Przypisy">potrzebny przypis</a>]</sup>. Rozporządzeniem <a href="/wiki/Hans_Frank" title="Hans Frank">Hansa Franka</a> zlikwidowano na terenie GG szkolnictwo powyżej podstawowego oraz całkowicie zakazano nauczania historii. Germanizacji ludności polskiej służyły także drobiazgowo zaplanowane i systematyczne akcje planowej eliminacji polskiej inteligencji jak <a href="/wiki/Operacja_Tannenberg" title="Operacja Tannenberg">Operacja Tannenberg</a>, <a href="/wiki/Akcja_AB" title="Akcja AB">Akcja AB</a>, czy seria egzekucji oznaczonych kryptonimem <i><a href="/wiki/Intelligenzaktion" title="Intelligenzaktion">Intelligenzaktion</a></i>, które miały pozbawić Polskę elity politycznej, naukowej, społecznej, kulturalnej i wojskowej. Przeprowadzano także na szeroką skalę szereg akcji wysiedleńczych z terenów zajętych przez Niemcy. Niemcy przeprowadzili je w ramach szeroko zarysowanego planu tzw. <a href="/wiki/Generalny_Plan_Wschodni" title="Generalny Plan Wschodni">Generalnego Planu Wschodniego</a>. Celem akcji była próba sprowadzenia narodu polskiego do stanu społeczeństwa bezkulturowego, które łatwo będzie wynarodowić i podporządkować<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42">[42]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Dekret_o_umocnieniu_niemiecko%C5%9Bci" title="Dekret o umocnieniu niemieckości">Dekret o umocnieniu niemieckości</a>.</i></div> <p><a href="/wiki/Hans_Frank" title="Hans Frank">Hans Frank</a>, gubernator <a href="/wiki/Generalne_Gubernatorstwo" title="Generalne Gubernatorstwo">Generalnego Gubernatorstwa</a> na posiedzeniu rządu 11 marca 1942 w <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowie</a> stwierdził: „...celem naszym (...) winno być opróżnienie dla osadnictwa niemieckiego całego Kraju Wisły (niem. Weichselland) włącznie z <a href="/wiki/Galicja_(Europa_%C5%9Arodkowa)" title="Galicja (Europa Środkowa)">Galicją</a>. Będzie to oczywiście możliwe tylko wówczas, jeśli się z biegiem czasu usunie stąd obce narodowości – Polaków i Ukraińców. Nie ulega wątpliwości, że przeprowadzenie takich zmian potrwa dziesiątki lat; jest to jednakże jedynie słuszna linia postępowania; każda inna jest błędna”<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43">[43]</a></sup>. </p> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Wysiedlenia_Polak%C3%B3w_podczas_II_wojny_%C5%9Bwiatowej_dokonane_przez_Niemc%C3%B3w" title="Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców">Wysiedlenia Polaków podczas II wojny światowej dokonane przez Niemców</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rabunek_dzieci_polskich">Rabunek dzieci polskich</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Rabunek dzieci polskich" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rabunek dzieci polskich"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Rabunek_polskich_dzieci" title="Rabunek polskich dzieci">Rabunek polskich dzieci</a> i <a href="/wiki/Heuaktion" title="Heuaktion">Heuaktion</a>.</i></div> <p>Już od samego początku wojny metodycznie realizowano wytyczne <a href="/wiki/Heinrich_Himmler" title="Heinrich Himmler">Heinricha Himmlera</a> dotyczące polityki germanizacyjnej, który podczas przemówienia do generałów SS wygłoszonym w Poznaniu pod koniec 1943 roku stwierdził: </p><p><i>Weźmy od innych narodów to, co dla naszej krwi przedstawia pewną wartość, porywając, o ile to będzie konieczne, dzieci i wychowując je tu wśród nas</i><sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44">[44]</a></sup>. </p><p>Sposób realizacji tego przedsięwzięcia został sprecyzowany w programie narodowościowym Urzędu do Spraw Rasowo-Politycznych <a href="/wiki/Narodowosocjalistyczna_Niemiecka_Partia_Robotnik%C3%B3w" title="Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników">NSDAP</a> z 25 listopada 1939 r., autorstwa dr. E. Wetzla i dr. G. Hechta, oraz w memoriale Himmlera z 1940 r. Nakazywano w nim coroczne obowiązkowe badania dzieci polskich z Generalnego Gubernatorstwa w przedziale wiekowym od 6 do 10 lat. Wszystkie, które odpowiadały wymogom rasowym, w świetle tego dokumentu miano wysiedlić do Rzeszy i zgermanizować. Dużą liczbę dzieci Niemcy wywieźli z Zamojszczyzny podczas przymusowych wysiedleń ludności polskiej w ramach <a href="/wiki/Generalny_Plan_Wschodni" title="Generalny Plan Wschodni">Generalplan Ost</a>. Część dzieci polskich, u których niemieccy lekarze-antropolodzy stwierdzili obecność odpowiednich cech rasowych, przeznaczono do germanizacji w niemieckich rodzinach i domach dziecka. </p><p>W 1942 roku <a href="/wiki/Reichskommissar_f%C3%BCr_die_Festigung_deutschen_Volkstums" title="Reichskommissar für die Festigung deutschen Volkstums">Główny Urząd Rzeszy dla Spraw Umocnienia Niemczyzny</a> z siedzibą w Berlinie wystosował tzw. rozporządzenie nr 67/I, które stanowiło podstawę dla działalności germanizacyjnej szeregu niemieckich instytucji działających w okupowanej Polsce jak sieć ośrodków <a href="/wiki/Lebensborn" title="Lebensborn">Lebensborn</a>, <a href="/w/index.php?title=Niemieckie_Szko%C5%82y_Ojczy%C5%BAniane&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niemieckie Szkoły Ojczyźniane (strona nie istnieje)">Niemieckie Szkoły Ojczyźniane</a>, Urzędy Rasy i Osadnictwa oraz szereg władz administracyjnych i wojskowych. Dokument ten dotyczący „zniemczania dzieci z rodzin polskich i byłych polskich sierocińców” zalecał weryfikację dzieci „nadających się do zniemczenia” poprzez ich selekcje na podstawie badań rasowych i psychologicznych oraz umieszczanie: </p><p><i>...dzieci w wieku od 6 do 12 lat w Niemieckich Szkołach Ojczyźnianych, a w wieku od 2 do 6 lat u rodzin, które wskaże Lebensborn</i><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45">[45]</a></sup>. </p><p>Ofiarami nazistowskiego programu selekcji rasowej oraz germanizacji padły dzieci z Polski, <a href="/wiki/Rumunia" title="Rumunia">Rumunii</a>, <a href="/wiki/Czechos%C5%82owacja" title="Czechosłowacja">Czechosłowacji</a>, <a href="/wiki/S%C5%82owenia" title="Słowenia">Słowenii</a>, <a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francji</a>, <a href="/wiki/Belgia" title="Belgia">Belgii</a>, <a href="/wiki/Luksemburg" title="Luksemburg">Luksemburga</a> i <a href="/wiki/Norwegia" title="Norwegia">Norwegii</a>. Szacuje się, że w tym czasie rodzicom różnych narodowości odebrano około 250 tysięcy dzieci, w tym najwięcej, bo aż 150 tysięcy, z Polski. Wiele z nich wywieziono do Austrii. Po zakończeniu wojny jedynie 25 tysięcy polskich dzieci przeznaczonych do germanizacji powróciło do swoich rodziców. Z kilkunastu tysięcy dzieci wywiezionych z zamojskiego tzw. <a href="/wiki/Dzieci_Zamojszczyzny" title="Dzieci Zamojszczyzny">Dzieci Zamojszczyzny</a> udało się po wojnie odzyskać około 800. Jednym z najbardziej znanych losów takiego dziecka jest historia <a href="/wiki/Alojzy_Twardecki" title="Alojzy Twardecki">Alojzego Twardeckiego</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Germanizacja" class="extiw" title="q:Germanizacja"><strong>Zobacz kolekcję cytatów</strong> <em>Germanizacja</em> w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a href="/wiki/Ostflucht" title="Ostflucht">Ostflucht</a></li> <li><a href="/wiki/Ostforschung" title="Ostforschung">Ostforschung</a></li> <li><a href="/wiki/Drang_nach_Osten" title="Drang nach Osten">Drang nach Osten</a></li> <li><a href="/wiki/Rugi_pruskie" title="Rugi pruskie">rugi pruskie</a></li> <li><a href="/wiki/Cytat_arme%C5%84ski" title="Cytat armeński">cytat armeński</a></li> <li><a href="/wiki/Hatschower" title="Hatschower">Hatschower</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-CITEREFPraca_zbiorowa1982234-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPraca_zbiorowa1982234_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPraca_zbiorowa1982">Praca zbiorowa 1982 ↓</a></span>, s. 234.</span> </li> <li id="cite_note-CITEREFPraca_zbiorowa1988646-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CITEREFPraca_zbiorowa1988646_2-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <span class="harvard-citation"><a href="#CITEREFPraca_zbiorowa1988">Praca zbiorowa 1988 ↓</a></span>, s. 646.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://synonim.net/synonim/germanizacja">Synonimy terminu germanizacja w internetowym Słowniku synonimów synonim.net</a>.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.synonimy.pl/synonim/germanizacja/">Synonimy terminu germanizacja w internetowym Słowniku synonimów synonimy.pl</a>.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Manteuffel, s. 149.</span> </li> <li id="cite_note-Kronika-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Kronika_6-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kronika_6-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Kronika_6-2">c</a></sup></span> <span class="reference-text"><i>Kronika Słowian</i> PIW, Warszawa 1974.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Karol Arnošt Muka, Szczątki języka połabskiego Wendów Luneburskich, [in:] Materiały i prace Komisyi językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, t. I, Kraków 1904.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa2-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa2_8-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa2_8-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">J. Michalski, „Historia Polski 1764–1795. Wybór tekstów”, Warszawa 1954, s. 106–107.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Kazimierz_Zimmermann" title="Kazimierz Zimmermann">Kazimierz Zimmermann</a>, <i>Fryderyk Wielki i jego kolonizacja rolna na ziemiach polskich</i>, Tom I, Poznań 1915, s. 280–281.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Jerzy Samuel Bandtkie: <i>Wiadomości o języku polskim w Szląsku i o polskich Szlązakach</i>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">J.W. Pohl, <i>Der Oberschlesier verteidigt gegen seine Widersacher</i>, Breslau, 1791.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Dorota</span><span class="cite-name-initials" title="Dorota" style="display:none">D.</span> </span><span class="cite-lastname">Borowicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Dorota</span><span class="cite-name-initials" title="Dorota">D.</span></span>, <i>Mapy narodowościowe Górnego Śląska od połowy XIX wieku do II Wojny Światowej</i>, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2004, s. 34, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8322925697" title="Specjalna:Książki/8322925697">ISBN <span class="isbn">83-229-2569-7</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/69318732">69318732</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.aufirst=Dorota&rft.aulast=Borowicz&rft.date=2004&rft.isbn=83-229-2569-7&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mapy+narodowo%C5%9Bciowe+G%C3%B3rnego+%C5%9Al%C4%85ska+od+po%C5%82owy+XIX+wieku+do+II+Wojny+%C5%9Awiatowej&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+Wroc%C5%82awskiego&rft_id=info%3Aoclcnum%2F69318732" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-sbc.org-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-sbc.org_13-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-sbc.org_13-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=3315&dirids=1">Joseph Partsch: <i>Schlesien: eine Landeskunde für das deutsche Volk</i>, t.1: <i>Das ganze Land</i>, Breslau 1896</a>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">J.I. Kraszewski, <i>Listy z podróży (1860)</i>, cyt. za: Zygmunt Antkowiak: <i>Wrocław od A do Z</i>, Wrocław 1997, s. 215.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Davies,Moorhouse, s. 267.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Richard Andree, <i>Andrees Handatlas</i>, Lipsk 1923.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Dzieje Górnego Śląska w latach 1816–1847</i> pod red. Franciszka Hawranka, s. 175.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Dzieje Górnego Śląska w latach 1816–1847</i> pod red. Franciszka Hawranka, s. 53.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sbc.org.pl/dlibra/doccontent?id=26222&from=FBC">Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – „Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750”</a>.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa3-20"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa3_20-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa3_20-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.onomastik.com/on_slawische_ortsnamen.php">„Slawische Ortsnamen in Deutschland” strona niemieckiego magazynu językowego „:Onomastik”.</a></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Ernst Eichler, „Namenforschung: Ein Internationales Handbuch Zur Onomastik, Tom 1", Walter de Gruyter, 1995, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/3110203421" title="Specjalna:Książki/3110203421">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">3-11-020342-1</span></a>, s. 712.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">ks. Stanisław Kozierowski: <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160304042459/http://www.mapywig.org/m_documents/PL/ATLAS_NAZW_GEOGRAFICZNYCH_SLOWIANSZCZYZNY_ZACHODNIEJ_ZESZYT_I.pdf">Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej</a></i>. T. Zeszyt I. Poznań: 1934.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Atlas+nazw+geograficznych+S%C5%82owia%C5%84szczyzny+Zachodniej&rft.au=ks.+Stanis%C5%82aw+Kozierowski&rft.place=Pozna%C5%84&rft_id=http%3A%2F%2Fweb.archive.org%2Fweb%2F20160304042459%2Fhttp%3A%2F%2Fwww.mapywig.org%2Fm_documents%2FPL%2FATLAS_NAZW_GEOGRAFICZNYCH_SLOWIANSZCZYZNY_ZACHODNIEJ_ZESZYT_I.pdf"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Dolny Śląsk</i>, redakcja: <a href="/wiki/Kiry%C5%82_Sosnowski" title="Kirył Sosnowski">Kirył Sosnowski</a> i Mieczysław Suchocki, Instytut Zachodni, Poznań 1948, s. 204.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Dolny Śląsk</i>, redakcja: <a href="/wiki/Kiry%C5%82_Sosnowski" title="Kirył Sosnowski">Kirył Sosnowski</a> i Mieczysław Suchocki, Instytut Zachodni, Poznań 1948, s. 196.”<i>...na 33 powiaty 29 miast ma przechowywaną z dawniejszych czasów <a href="/wiki/J%C4%99zyk_polski" title="Język polski">polską</a> nazwę...</i>”.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Dolny Śląsk</i>, redakcja: <a href="/wiki/Kiry%C5%82_Sosnowski" title="Kirył Sosnowski">Kirył Sosnowski</a> i Mieczysław Suchocki, Instytut Zachodni, Poznań 1948, s. 197–198.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">J. Bahlke, <i>Śląsk i Ślązacy</i>, Warszawa 2001, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8388495062" title="Specjalna:Książki/8388495062">ISBN <span class="isbn">83-88495-06-2</span></a>, s. 162.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Mirosław Żłobiński „Powiat górowski dawniej i dziś...”, Góra 2006, s. 62–65.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VIII/599">Nazwy zaczynające się od Polnisch w Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich Tom VIII</a>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="https://web.archive.org/web/20110713043905/http://www.instytutslaski.com/www/pliki/relacje.ppt">https://web.archive.org/web/20110713043905/http://www.instytutslaski.com/www/pliki/relacje.ppt</a></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">„Był rok 1945” E. Osmańczyk, Warszawa 1970.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://fotopolska.eu/39955,foto.html">Bierdziany</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://fotopolska.eu/39954,foto.html">Biadacz</a>.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Davies, Moorhouse, s. 297.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Davies, Moorhouse, s. 301.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa1-34"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_34-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_34-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Imanuel Geiss „Tzw. polski pas graniczny 1914–1918”. Warszawa 1964.</span> </li> <li id="cite_note-Horne-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Horne_35-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.firstworldwar.com/source/poland_walcott.htm">Source Records of the Great War, Vol. IV, ed. Charles F. Horne, National Alumni 1923</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Nat-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Nat_36-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.is/20130106015829/http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje09/text18p.htm">DEVASTATED POLAND Frederick Walcott National Geographic, May 1917</a>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Adolf Hitler „Mein Kampf”, Zentral Verlag der NSDAP, Franz Eher Nachfolger, Munchen 1936, s. 340 w oryginale „Was in der Geschichte nutzbringend germanisiert wurde, war der Boden, den unsere Vorfahren mit dem Schwert erwarben und mit deutchen Bauern besiedlten”.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Urząd do Spraw Polityki Rasowej, „Traktowanie ludności byłych obszarów Polski z punktu widzenia polityki rasowej” Berlin 1939.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1939–1945” Książka i Wiedza, Warszawa 1972.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte 1957, No. 2.</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">GKBZH, Proces norymberski, nr 11 (Außenministerium), T. 56, dok. NO-1881, s. 251–253, za „Okupacja i ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939–1945.” Książka i Wiedza, Warszawa 1972.</span> </li> <li id="cite_note-42"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-42">↑</a></span> <span class="reference-text">K.M. Pospieszalski: „Hitlerowskie „prawo” okupacyjne w Polsce, Poznań 1952.</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Protokół posiedzenia rządu GG, – Fragmenty wypowiedzi na temat jedności administracji, polityki w sprawach narodowościowych, wyżywienia oraz wykorzystania siły roboczej” 11 marca 1942 Kraków, „Okupacja i Ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939–1945”, Tom I 1939–1942, KIW Warszawa 1972.</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Przemówienie H. Himmlera do generałów SS, wygłoszone w Poznaniu pod koniec 1943, źródło: Roman Z. Hrabar, Lebensborn, czyli źródło życia, Wydawnictwo „Śląsk”, Katowice, 1975.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Rozporządzenie nr 67/I za „Dzieci polskie oskarżają”, Józef Wnuk, Helena Radomska-Strzemecka, PA, Warszawa 1961.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFPraca_zbiorowa1982">Praca zbiorowa, <i>Encyklopedia popularna PWN, hasło „germanizacja”</i>, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982, s. 234, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301017503" title="Specjalna:Książki/8301017503">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">83-01-01750-3</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.au=Praca+zbiorowa&rft.isbn=8301017503&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Encyklopedia+popularna+PWN%2C+has%C5%82o+%E2%80%9Egermanizacja%E2%80%9D&rft.place=Warszawa&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.date=1982&rft.gengre=book" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFPraca_zbiorowa1988">Praca zbiorowa, <i>Słownik języka polskiego, t. I A-K, hasło „germanizacja”</i>, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988, s. 646, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8301002824" title="Specjalna:Książki/8301002824">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">83-01-00282-4</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.au=Praca+zbiorowa&rft.isbn=8301002824&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=S%C5%82ownik+j%C4%99zyka+polskiego%2C+t.+I+A-K%2C+has%C5%82o+%E2%80%9Egermanizacja%E2%80%9D&rft.place=Warszawa&rft.pub=Pa%C5%84stwowe+Wydawnictwo+Naukowe&rft.date=1988&rft.gengre=book" style="display:none"> </span>.</cite></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070427004533/http://h.3--3.org/sredn001.html">„Kronika Słowian” i inne kroniki średniowieczne w formacie PDF</a>. h.3--3.org. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://h.3--3.org/sredn001.html">tego adresu</a> (2007-04-27)].</cite></li> <li>Urząd do Spraw Polityki Rasowej, „Traktowanie ludności byłych obszarów Polski z punktu widzenia polityki rasowej” Berlin 1939</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opracowania">Opracowania</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: Opracowania" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opracowania"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Lech</span><span class="cite-name-initials" title="Lech" style="display:none">L.</span> </span><span class="cite-lastname">Leciejewicz</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Lech</span><span class="cite-name-initials" title="Lech">L.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Zbigniew</span><span class="cite-name-initials" title="Zbigniew" style="display:none">Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Bukowski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Zbigniew</span><span class="cite-name-initials" title="Zbigniew">Z.</span></span> (red.), <i>Mały słownik kultury dawnych Słowian</i>, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8321404995" title="Specjalna:Książki/8321404995">ISBN <span class="isbn">83-214-0499-5</span></a>, <a href="/wiki/Online_Computer_Library_Center" title="Online Computer Library Center">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/oclc/69371914">69371914</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ma%C5%82y+s%C5%82ownik+kultury+dawnych+S%C5%82owian&rft.isbn=83-214-0499-5&rft.place=Warszawa&rft.pub=Wiedza+Powszechna&rft.date=1990&rft_id=info%3Aoclcnum%2F69371914" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Z.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Boras</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Z.</span><span class="cite-name-initials">Z.</span></span>, <i>Związki Śląska i Pomorza Zachodniego z Polską w XVI wieku</i>, Poznań 1981<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Z.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zwi%C4%85zki+%C5%9Al%C4%85ska+i+Pomorza+Zachodniego+z+Polsk%C4%85+w+XVI+wieku&rft.place=Pozna%C5%84&rft.date=1981&rft.aulast=Boras" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Norman</span><span class="cite-name-initials" title="Norman" style="display:none">N.</span> </span><span class="cite-lastname">Davies</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Norman</span><span class="cite-name-initials" title="Norman">N.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Roger</span><span class="cite-name-initials" title="Roger" style="display:none">R.</span> </span><span class="cite-lastname">Moorhouse</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Roger</span><span class="cite-name-initials" title="Roger">R.</span></span>, <i>Mikrokosmos: Portret miasta środkowoeuropejskiego</i>, Kraków: Znak/Ossolineum, 2002, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8324001727" title="Specjalna:Książki/8324001727">ISBN <span class="isbn">83-240-0172-7</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Krak%C3%B3w&rft.aufirst=Norman&rft.aulast=Davies&rft.date=2002&rft.isbn=83-240-0172-7&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mikrokosmos%3A+Portret+miasta+%C5%9Brodkowoeuropejskiego&rft.pub=Znak%2FOssolineum" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Witold</span><span class="cite-name-initials" title="Witold" style="display:none">W.</span> </span><span class="cite-lastname">Jakóbczyk</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Witold</span><span class="cite-name-initials" title="Witold">W.</span></span>, <i>Przetrwać nad Wartą 1815–1914</i>, [w:] <i>55. zeszyt cyklu „Dzieje narodu i państwa polskiego”</i>, Warszawa 1989<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.aufirst=Witold&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=55.+zeszyt+cyklu+%E2%80%9EDzieje+narodu+i+pa%C5%84stwa+polskiego%E2%80%9D&rft.place=Warszawa&rft.atitle=Przetrwa%C4%87+nad+Wart%C4%85+1815%E2%80%931914&rft.date=1989&rft.aulast=Jak%C3%B3bczyk" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">A.</span><span class="cite-name-initials" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Mendykowa</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">A.</span><span class="cite-name-initials">A.</span></span>, <i>Dzieje książki polskiej na Śląsku</i>, Wrocław: Ossolineum, 1991<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=A.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dzieje+ksi%C4%85%C5%BCki+polskiej+na+%C5%9Al%C4%85sku&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pub=Ossolineum&rft.date=1991&rft.aulast=Mendykowa" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Krzysztof</span><span class="cite-name-initials" title="Krzysztof" style="display:none">K.</span> </span><span class="cite-lastname">Raniowski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Krzysztof</span><span class="cite-name-initials" title="Krzysztof">K.</span></span>, <i>Rody ziemi wolsztyńsko-babimojskiej</i>, Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Wolsztyn, 2005, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8389208091" title="Specjalna:Książki/8389208091">ISBN <span class="isbn">83-89208-09-1</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Krzysztof&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rody+ziemi+wolszty%C5%84sko-babimojskiej&rft.isbn=83-89208-09-1&rft.pub=Biblioteka+Publiczna+Miasta+i+Gminy+Wolsztyn&rft.date=2005&rft.aulast=Raniowski" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Czesław</span><span class="cite-name-initials" title="Czesław" style="display:none">C.</span> </span><span class="cite-lastname">Łuczak</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Czesław</span><span class="cite-name-initials" title="Czesław">C.</span></span>, <i>Polityka ludnościowa i ekonomiczna hitlerowskich Niemiec w okupowanej Polsce</i>, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1979, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/832100010X" title="Specjalna:Książki/832100010X">ISBN <span class="isbn">83-210-0010-X</span></a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Pozna%C5%84&rft.aufirst=Czes%C5%82aw&rft.aulast=%C5%81uczak&rft.date=1979&rft.isbn=83-210-0010-X&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Polityka+ludno%C5%9Bciowa+i+ekonomiczna+hitlerowskich+Niemiec+w+okupowanej+Polsce&rft.pub=Wydawnictwo+Pozna%C5%84skie" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><i>Okupacja i Ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939–1945</i>, t. I (1939–1942), Warszawa: KIW, 1972<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Okupacja+i+Ruch+oporu+w+dzienniku+Hansa+Franka+1939%E2%80%931945&rft.place=Warszawa&rft.pub=KIW&rft.date=1972" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Tadeusz</span><span class="cite-name-initials" title="Tadeusz" style="display:none">T.</span> </span><span class="cite-lastname">Manteuffel</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Tadeusz</span><span class="cite-name-initials" title="Tadeusz">T.</span></span>, <i>Historia powszechna: średniowiecze</i>, Warszawa: PWN, 1978<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Tadeusz&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia+powszechna%3A+%C5%9Bredniowiecze&rft.place=Warszawa&rft.pub=PWN&rft.date=1978&rft.aulast=Manteuffel" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Zygmunt</span><span class="cite-name-initials" title="Zygmunt" style="display:none">Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Świechowski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Zygmunt</span><span class="cite-name-initials" title="Zygmunt">Z.</span></span>, <i>Wrocław jego dzieje i kultura</i>, Warszawa: Arkady, 1978<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Zygmunt&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wroc%C5%82aw+jego+dzieje+i+kultura&rft.place=Warszawa&rft.pub=Arkady&rft.date=1978&rft.aulast=%C5%9Awiechowski" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Joseph</span><span class="cite-name-initials" title="Joseph" style="display:none">J.</span> </span><span class="cite-lastname">Partsch</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Joseph</span><span class="cite-name-initials" title="Joseph">J.</span></span>, <i>Schlesien: eine Landeskunde für das deutsche Volk</i>, Breslau 1896<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Joseph&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Schlesien%3A+eine+Landeskunde+f%C3%BCr+das+deutsche+Volk&rft.place=Breslau&rft.date=1896&rft.aulast=Partsch" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku niemieckim (Deutsch)">niem.</abbr>)</span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Stanisław</span><span class="cite-name-initials" title="Stanisław" style="display:none">S.</span> </span><span class="cite-lastname">Rospond</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Stanisław</span><span class="cite-name-initials" title="Stanisław">S.</span></span>, <i>Polszczyzna Śląska</i>, Wrocław: Ossolineum, 1970<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Stanis%C5%82aw&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Polszczyzna+%C5%9Al%C4%85ska&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.pub=Ossolineum&rft.date=1970&rft.aulast=Rospond" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Roman Z.</span><span class="cite-name-initials" title="Roman Z." style="display:none">R.Z.</span> </span><span class="cite-lastname">Hrabar</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Roman Z.</span><span class="cite-name-initials" title="Roman Z.">R.Z.</span></span>, <i>Lebensborn, czyli źródło życia</i>, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1975<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Roman+Z.&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Lebensborn%2C+czyli+%C5%BAr%C3%B3d%C5%82o+%C5%BCycia&rft.place=Katowice&rft.pub=Wydawnictwo+%E2%80%9E%C5%9Al%C4%85sk%E2%80%9D&rft.date=1975&rft.aulast=Hrabar" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Władysław Jan</span><span class="cite-name-initials" title="Władysław Jan" style="display:none">W.J.</span> </span><span class="cite-lastname">Grabski</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Władysław Jan</span><span class="cite-name-initials" title="Władysław Jan">W.J.</span></span>, <i>300 miast wróciło do Polski</i>, Warszawa: PAX, 1960<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=W%C5%82adys%C5%82aw+Jan&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=300+miast+wr%C3%B3ci%C5%82o+do+Polski&rft.place=Warszawa&rft.pub=PAX&rft.date=1960&rft.aulast=Grabski" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Germanizacja&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.um.olecko.pl/czasy/23.htm">germanizacja Mazurów w powiecie oleckim</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080607210735/http://www.kaszubia.com/de/texte/mega/ceynowa_germa.htm">– germanizacja Kaszubów</a>. kaszubia.com. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kaszubia.com/de/texte/mega/ceynowa_germa.htm">tego adresu</a> (2008-06-07)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://bazy.ngo.pl/search/info.asp?id=48716">Zrzeszenie Dzieci Polskich Germanizowanych Przez Reżim Hitlerowski</a></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090507103747/http://www.expolis.de/schlesien/texte/goczol_pl.jsp">Jan Goczoł „Przynalezność narodowa a język na Górnym Śląsku”</a>. expolis.de. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.expolis.de/schlesien/texte/goczol_pl.jsp">tego adresu</a> (2009-05-07)].</cite></li> <li><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304210407/http://pcdn.edu.pl/konkursy2008.2009/ziemia_gorowska_materialy/historia_powiatu_gorowskiego.pdf">„Powiat górowski dawniej i dziś...”, Mirosław Żłobiński, Góra 2006, s. 62–65</a>. pcdn.edu.pl. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pcdn.edu.pl/konkursy2008.2009/ziemia_gorowska_materialy/historia_powiatu_gorowskiego.pdf">tego adresu</a> (2016-03-04)].</cite></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sprawynauki.waw.pl/?section=article&art_id=2061">Pomorze słowiańskie, Pomorze germańskie. rozmowa z prof. Zygmuntem Szultką i prof. Bogdanem Wachowiakiem</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Asymilacja_kulturowa" title="Asymilacja kulturowa">asymilacja kulturowa</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/sh85054460">sh85054460</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4272020-5">4272020-5</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ph120554">ph120554</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">PLWABN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810593661805606">9810593661805606</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007565425505171">987007565425505171</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=germanisering">germanisering</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Germanizacja&oldid=74965949">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Germanizacja&oldid=74965949</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Germanizacja" title="Kategoria:Germanizacja">Germanizacja</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:%C5%81amanie_praw_cz%C5%82owieka" title="Kategoria:Łamanie praw człowieka">Łamanie praw człowieka</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2018-04" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2018-04">Artykuły z brakującymi przypisami od 2018-04</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_brakuj%C4%85cymi_przypisami_od_2009-02" title="Kategoria:Artykuły z brakującymi przypisami od 2009-02">Artykuły z brakującymi przypisami od 2009-02</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 14 paź 2024, 20:14.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Germanizacja&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-ps8jv","wgBackendResponseTime":157,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.387","walltime":"0.518","ppvisitednodes":{"value":7544,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":73843,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10601,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":19,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":23505,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":2,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 387.829 1 -total"," 36.46% 141.419 17 Szablon:Cytuj"," 22.25% 86.283 1 Szablon:Przypisy"," 10.48% 40.662 10 Szablon:Osobny_artykuł"," 9.47% 36.721 10 Szablon:Dmbox"," 9.22% 35.772 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 8.73% 33.859 1 Szablon:Wikicytaty"," 8.01% 31.059 1 Szablon:Projekt_siostrzany"," 7.42% 28.763 2 Szablon:Odn"," 7.03% 27.266 1 Szablon:Pierwszy_niepusty"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.138","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5283534,"limit":52428800},"limitreport-logs":"WRAP: lead = \"span\"\nWRAP: tail = \"span\"\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = false\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6ff99495b7-6v4vz","timestamp":"20241106011623","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Germanizacja","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Germanizacja","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q326128","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q326128","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-07-12T20:33:30Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/92\/Osadnictwo_niemieckie_na_wschodzie.PNG","headline":"proces przyswajania kultury i j\u0119zyka niemieckiego"}</script> </body> </html>