CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="be" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Каралеўства Прусія — Вікіпедыя</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","студзень","люты","сакавік","красавік","Май","чэрвень","ліпень","жнівень","верасень","кастрычнік","лістапад","снежань"],"wgRequestId":"593aa179-3d9c-49b7-881d-7091a52634ca","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Каралеўства_Прусія","wgTitle":"Каралеўства Прусія","wgCurRevisionId":4553127,"wgRevisionId":4553127,"wgArticleId":55050,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["З’явіліся ў 1701 годзе","Зніклі ў 1918 годзе","Прусія","Гісторыя Германіі","Тэрыторыі Германскай імперыі","Гістарычныя дзяржавы Еўропы","1701 год у Еўропе","XVIII стагоддзе ў Германіі"], "wgPageViewLanguage":"be","wgPageContentLanguage":"be","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Каралеўства_Прусія","wgRelevantArticleId":55050,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":4553127,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"be","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"be"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q27306","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready", "mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.edittop","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.navboxNavigation","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.Statistics","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=ext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=be&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=be&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/1200px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="720"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/800px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/640px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="384"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Каралеўства Прусія — Вікіпедыя"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//be.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Правіць" href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Вікіпедыя (be)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//be.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Вікіпедыя струмень Atom" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Каралеўства_Прусія rootpage-Каралеўства_Прусія skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Перайсці да зместу</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Галоўнае меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Галоўнае меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Галоўнае меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навігацыя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" title="Адкрыць Галоўную старонку [z]" accesskey="z"><span>Галоўная старонка</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%83%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%8C" title="Пра праект, чым можна заняцца, дзе што шукаць"><span>Супольнасць</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChanges" title="Пералік нядаўніх змяненняў у віксе. [r]" accesskey="r"><span>Апошнія змены</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:NewPages"><span>Новыя старонкі</span></a></li><li id="n-Village-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC"><span>Форум</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Random" title="Паказаць выпадковую старонку [x]" accesskey="x"><span>Выпадковая старонка</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" title="Дзе можна атрымаць тлумачэнні."><span>Даведка</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B0_%D0%BF%D0%B0%D0%BC%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96"><span>Паведаміць пра памылку</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Вікіпедыя" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-be.svg" style="width: 7.625em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-be.svg" width="117" height="12" style="width: 7.3125em; height: 0.75em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Search" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Пошук</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Шукаць у Вікіпедыі" aria-label="Шукаць у Вікіпедыі" autocapitalize="sentences" title="Знайсці ў Вікіпедыі [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Адмысловае:Search"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Пошук</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Асабістыя інструменты"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Выгляд" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Выгляд</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be" class=""><span>Ахвяраваць</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0+%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова" class=""><span>Стварыць уліковы запіс</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0+%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o" class=""><span>Увайсці</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Больш магчымасцей" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Асабістыя інструменты" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Асабістыя інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Меню ўдзельніка" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_be.wikipedia.org&uselang=be"><span>Ахвяраваць</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CreateAccount&returnto=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0+%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вам прапануецца стварыць уліковы запіс і ўвайсці ў сістэму, але гэта не абавязкова"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Стварыць уліковы запіс</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UserLogin&returnto=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0+%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вам прапануецца ўвайсці ў сістэму, але гэта неабавязкова. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Увайсці</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Старонкі для ананімных рэдактараў <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0:%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" aria-label="Даведацца больш пра праўку"><span>даведацца больш</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyContributions" title="Спіс правак, зробленых з гэтага IP-адраса [y]" accesskey="y"><span>Уклад</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:MyTalk" title="Размовы пра праўкі, зробленыя з гэтага IP-адраса [n]" accesskey="n"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Праект"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Змест" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Змест</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">схаваць</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Пачатак</div> </a> </li> <li id="toc-Гісторыя" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Гісторыя"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Гісторыя</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Гісторыя-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Змяніць стан падраздзелу Гісторыя</span> </button> <ul id="toc-Гісторыя-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1701:_Уздым_Брандэнбурга" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1701:_Уздым_Брандэнбурга"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>1701: Уздым Брандэнбурга</span> </div> </a> <ul id="toc-1701:_Уздым_Брандэнбурга-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1702—1740:_Рост_каралеўства" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1702—1740:_Рост_каралеўства"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>1702—1740: Рост каралеўства</span> </div> </a> <ul id="toc-1702—1740:_Рост_каралеўства-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1740—1760:_Сілезскія_войны" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1740—1760:_Сілезскія_войны"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>1740—1760: Сілезскія войны</span> </div> </a> <ul id="toc-1740—1760:_Сілезскія_войны-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1772,_1793,_1795_гады:_Падзелы_Рэчы_Паспалітай" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1772,_1793,_1795_гады:_Падзелы_Рэчы_Паспалітай"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>1772, 1793, 1795 гады: Падзелы Рэчы Паспалітай</span> </div> </a> <ul id="toc-1772,_1793,_1795_гады:_Падзелы_Рэчы_Паспалітай-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1806—1815:_Напалеонаўскія_войны" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1806—1815:_Напалеонаўскія_войны"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>1806—1815: Напалеонаўскія войны</span> </div> </a> <ul id="toc-1806—1815:_Напалеонаўскія_войны-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1815:_Прусія_пасля_Напалеона" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1815:_Прусія_пасля_Напалеона"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>1815: Прусія пасля Напалеона</span> </div> </a> <ul id="toc-1815:_Прусія_пасля_Напалеона-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1848—1871:_Войны_за_аб'яднанне_Германіі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1848—1871:_Войны_за_аб'яднанне_Германіі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>1848—1871: Войны за аб'яднанне Германіі</span> </div> </a> <ul id="toc-1848—1871:_Войны_за_аб'яднанне_Германіі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1871—1918:_Уздым_і_падзенне_Прусіі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1871—1918:_Уздым_і_падзенне_Прусіі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.8</span> <span>1871—1918: Уздым і падзенне Прусіі</span> </div> </a> <ul id="toc-1871—1918:_Уздым_і_падзенне_Прусіі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Склад_Прусіі" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Склад_Прусіі"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Склад Прусіі</span> </div> </a> <ul id="toc-Склад_Прусіі-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Змест" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Пераключыць змест" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Пераключыць змест</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Каралеўства Прусія</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Перайсці да артыкула на іншай мове. Даступны на 84 мовах." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-84" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">84 мовы</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Koninkryk_Pruise" title="Koninkryk Pruise – афрыкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Koninkryk Pruise" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="афрыкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6nigreich_Preu%C3%9Fen" title="Königreich Preußen – швейцарская нямецкая" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Königreich Preußen" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарская нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Prusia" title="Reino de Prusia – арагонская" lang="an" hreflang="an" data-title="Reino de Prusia" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонская" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="مملكة بروسيا – арабская" lang="ar" hreflang="ar" data-title="مملكة بروسيا" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабская" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%D9%83%D8%A9_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A7" title="مملكة بروسيا – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="مملكة بروسيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Reinu_de_Prusia" title="Reinu de Prusia – астурыйская" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Reinu de Prusia" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурыйская" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Prussiya_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Prussiya krallığı – азербайджанская" lang="az" hreflang="az" data-title="Prussiya krallığı" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанская" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BA)" title="Пруссия (короллек) – башкірская" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Пруссия (короллек)" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкірская" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Kinereich_Breissn" title="Kinereich Breissn – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Kinereich Breissn" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Кралство Прусия – балгарская" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Кралство Прусия" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="балгарская" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Rouantelezh_Prusia" title="Rouantelezh Prusia – брэтонская" lang="br" hreflang="br" data-title="Rouantelezh Prusia" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="брэтонская" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8%D0%BD_%D1%85%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B0_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Пруссиин хаанта улас – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Пруссиин хаанта улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Regne_de_Pr%C3%BAssia" title="Regne de Prússia – каталанская" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Regne de Prússia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанская" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="شانشینی پرووسیا – цэнтральнакурдская" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="شانشینی پرووسیا" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="цэнтральнакурдская" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Prusk%C3%A9_kr%C3%A1lovstv%C3%AD" title="Pruské království – чэшская" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Pruské království" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чэшская" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Kongeriget_Preussen" title="Kongeriget Preussen – дацкая" lang="da" hreflang="da" data-title="Kongeriget Preussen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6nigreich_Preu%C3%9Fen" title="Königreich Preußen – нямецкая" lang="de" hreflang="de" data-title="Königreich Preußen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="нямецкая" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CF%81%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Βασίλειο της Πρωσίας – грэчаская" lang="el" hreflang="el" data-title="Βασίλειο της Πρωσίας" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грэчаская" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kingdom_of_Prussia" title="Kingdom of Prussia – англійская" lang="en" hreflang="en" data-title="Kingdom of Prussia" data-language-autonym="English" data-language-local-name="англійская" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Re%C4%9Dlando_Prusio" title="Reĝlando Prusio – эсперанта" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Reĝlando Prusio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанта" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Prusia" title="Reino de Prusia – іспанская" lang="es" hreflang="es" data-title="Reino de Prusia" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="іспанская" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Preisi_kuningriik" title="Preisi kuningriik – эстонская" lang="et" hreflang="et" data-title="Preisi kuningriik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонская" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Prusiako_Erresuma" title="Prusiako Erresuma – баскская" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Prusiako Erresuma" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскская" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="پادشاهی پروس – фарсі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="پادشاهی پروس" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="фарсі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Preussin_kuningaskunta" title="Preussin kuningaskunta – фінская" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Preussin kuningaskunta" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фінская" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Royaume_de_Prusse" title="Royaume de Prusse – французская" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Royaume de Prusse" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французская" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6nangrik_Preu%C3%9Fen" title="Könangrik Preußen – паўночнафрызская" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Könangrik Preußen" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="паўночнафрызская" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Reino_de_Prusia" title="Reino de Prusia – галісійская" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Reino de Prusia" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галісійская" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%9E%D7%9C%D7%9B%D7%AA_%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%A1%D7%99%D7%94" title="ממלכת פרוסיה – іўрыт" lang="he" hreflang="he" data-title="ממלכת פרוסיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="іўрыт" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%BE_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="प्रशा राज्य – хіндзі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="प्रशा राज्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хіндзі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Kraljevina_Pruska" title="Kraljevina Pruska – харвацкая" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Kraljevina Pruska" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="харвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Porosz_Kir%C3%A1lys%C3%A1g" title="Porosz Királyság – венгерская" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Porosz Királyság" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерская" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8A%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%A1%D5%B5%D5%AB_%D5%A9%D5%A1%D5%A3%D5%A1%D5%BE%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Պրուսիայի թագավորություն – армянская" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Պրուսիայի թագավորություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянская" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Prusia" title="Kerajaan Prusia – інданезійская" lang="id" hreflang="id" data-title="Kerajaan Prusia" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="інданезійская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Rejio_Prusia" title="Rejio Prusia – іда" lang="io" hreflang="io" data-title="Rejio Prusia" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="іда" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Regno_di_Prussia" title="Regno di Prussia – італьянская" lang="it" hreflang="it" data-title="Regno di Prussia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="італьянская" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%97%E3%83%AD%E3%82%A4%E3%82%BB%E3%83%B3%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="プロイセン王国 – японская" lang="ja" hreflang="ja" data-title="プロイセン王国" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японская" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Kingdom_a_Prosha" title="Kingdom a Prosha – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Kingdom a Prosha" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D" title="პრუსიის სამეფო – грузінская" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პრუსიის სამეფო" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузінская" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%B6%E1%9E%8E%E1%9E%B6%E1%9E%85%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9E%BB%E1%9E%9F" title="រាជាណាចក្រព្រុស – кхмерская" lang="km" hreflang="km" data-title="រាជាណាចក្រព្រុស" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмерская" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%94%84%EB%A1%9C%EC%9D%B4%EC%84%BC_%EC%99%95%EA%B5%AD" title="프로이센 왕국 – карэйская" lang="ko" hreflang="ko" data-title="프로이센 왕국" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="карэйская" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Keyaniya_Pr%C3%BBsyay%C3%AA" title="Keyaniya Prûsyayê – курдская" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Keyaniya Prûsyayê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдская" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/R%C3%ABni_de_Pruscia" title="Rëni de Pruscia – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Rëni de Pruscia" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pr%C5%ABsijos_karalyst%C4%97" title="Prūsijos karalystė – літоўская" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Prūsijos karalystė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="літоўская" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pr%C5%ABsijas_Karaliste" title="Prūsijas Karaliste – латышская" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Prūsijas Karaliste" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышская" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Кралство Прусија – македонская" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Кралство Прусија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонская" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D0%BD_%D1%85%D0%B0%D0%B0%D0%BD%D1%82_%D1%83%D0%BB%D1%81" title="Пруссийн хаант улс – мангольская" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Пруссийн хаант улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="мангольская" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%A4%E0%A4%82%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="प्रशियाचे राजतंत्र – маратхі" lang="mr" hreflang="mr" data-title="प्रशियाचे राजतंत्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхі" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kerajaan_Prusia" title="Kerajaan Prusia – малайская" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kerajaan Prusia" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайская" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%B6%E0%A4%BE_%E0%A4%85%E0%A4%A7%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="प्रशा अधिराज्य – непальская" lang="ne" hreflang="ne" data-title="प्रशा अधिराज्य" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальская" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Koninkrijk_Pruisen" title="Koninkrijk Pruisen – нідэрландская" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Koninkrijk Pruisen" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нідэрландская" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Konged%C3%B8met_Preussen" title="Kongedømet Preussen – нарвежская (нюношк)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Kongedømet Preussen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нарвежская (нюношк)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Kongeriket_Preussen" title="Kongeriket Preussen – нарвежская (букмол)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Kongeriket Preussen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="нарвежская (букмол)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Reino_di_Prusia" title="Reino di Prusia – пап’яменту" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Reino di Prusia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="пап’яменту" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Prussia" title="Prussia – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Prussia" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus – польская" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Królestwo Prus" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польская" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%A7" title="مملکت پروشیا – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مملکت پروشیا" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Reino_da_Pr%C3%BAssia" title="Reino da Prússia – партугальская" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Reino da Prússia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="партугальская" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Regatul_Prusiei" title="Regatul Prusiei – румынская" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Regatul Prusiei" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынская" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Пруссия (королевство) – руская" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Пруссия (королевство)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="руская" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BE%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Кральовство Пруссия – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Кральовство Пруссия" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Kinrick_o_Proushie" title="Kinrick o Proushie – шатландская" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Kinrick o Proushie" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шатландская" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Kraljevina_Pruska" title="Kraljevina Pruska – сербскахарвацкая" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Kraljevina Pruska" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскахарвацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Prusk%C3%A9_kr%C3%A1%C4%BEovstvo" title="Pruské kráľovstvo – славацкая" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Pruské kráľovstvo" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="славацкая" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D1%99%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Краљевина Пруска – сербская" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Краљевина Пруска" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербская" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/K%C3%B6%C3%B6nichriek_Pr%C3%BC%C3%BCsen" title="Köönichriek Prüüsen – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Köönichriek Prüüsen" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Kungariket_Preussen" title="Kungariket Preussen – шведская" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Kungariket Preussen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведская" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Kr%C5%8Dlestwo_Prus" title="Krōlestwo Prus – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Krōlestwo Prus" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF_%E0%AE%87%E0%AE%B0%E0%AE%BE%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="புருசிய இராச்சியம் – тамільская" lang="ta" hreflang="ta" data-title="புருசிய இராச்சியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамільская" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%B5%E0%B8%A2" title="ราชอาณาจักรปรัสเซีย – тайская" lang="th" hreflang="th" data-title="ราชอาณาจักรปรัสเซีย" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайская" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Kaharian_ng_Prusya" title="Kaharian ng Prusya – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Kaharian ng Prusya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Prusya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Prusya Krallığı – турэцкая" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Prusya Krallığı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турэцкая" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%96%D0%B2%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Королівство Пруссія – украінская" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Королівство Пруссія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украінская" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%85%D9%84%DA%A9%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%A7" title="مملکت پروشیا – урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مملکت پروشیا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Prussiya_qirolligi" title="Prussiya qirolligi – узбекская" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Prussiya qirolligi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекская" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Regno_de_Pr%C3%B9sia" title="Regno de Prùsia – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Regno de Prùsia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Ph%E1%BB%95" title="Vương quốc Phổ – в’етнамская" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Vương quốc Phổ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="в’етнамская" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Ginhadian_han_Prusya" title="Ginhadian han Prusya – варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Ginhadian han Prusya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%99%AE%E9%B2%81%E5%A3%AB%E7%8E%8B%E5%9B%BD" title="普鲁士王国 – ву" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="普鲁士王国" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="ву" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%A3%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%A8_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%94" title="პრუსიაშ ომაფე – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პრუსიაშ ომაფე" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Il%E1%BA%B9%CC%80%E1%BB%8Dba_Pr%C3%BAss%C3%AD%C3%A0" title="Ilẹ̀ọba Prússíà – ёруба" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ilẹ̀ọba Prússíà" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="ёруба" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%99%AE%E9%AD%AF%E5%A3%AB%E7%8E%8B%E5%9C%8B" title="普魯士王國 – кітайская" lang="zh" hreflang="zh" data-title="普魯士王國" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="кітайская" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%B3%CD%98-l%C3%B3%CD%98-se_%C3%94ng-kok" title="Phó͘-ló͘-se Ông-kok – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Phó͘-ló͘-se Ông-kok" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%99%AE%E9%AD%AF%E5%A3%AB%E7%8E%8B%E5%9C%8B" title="普魯士王國 – кантонскі дыялект кітайскай" lang="yue" hreflang="yue" data-title="普魯士王國" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонскі дыялект кітайскай" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q27306#sitelinks-wikipedia" title="Правіць міжмоўныя спасылкі" class="wbc-editpage">Правіць спасылкі</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Прасторы назваў"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Паказаць уласна змест старонкі [c]" accesskey="c"><span>Старонка</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D1%8B:%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Размовы пра змест гэтай старонкі (няма такой старонкі) [t]" accesskey="t"><span>Размовы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Змяніць моўны варыянт" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">беларуская</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Віды"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=history" title="Ранейшыя версіі гэтай старонкі. [h]" accesskey="h"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Інструменты" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Інструменты</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Інструменты</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">схаваць</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Больш магчымасцей" > <div class="vector-menu-heading"> Дзеянні </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F"><span>Чытаць</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit" title="Правіць старонку [v]" accesskey="v"><span>Правіць</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit" title="Правіць зыходны код гэтай старонкі [e]" accesskey="e"><span>Правіць зыходнік</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=history"><span>Паказаць гісторыю</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Агульныя </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:WhatLinksHere/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Спіс вікістаронак, якія спасылаюцца сюды [j]" accesskey="j"><span>Сюды спасылаюцца</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:RecentChangesLinked/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" rel="nofollow" title="Нядаўнія змены ў старонках, на якія спасылаецца гэтая старонка [k]" accesskey="k"><span>Звязаныя праўкі</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:SpecialPages" title="Пералік усіх адмысловых старонак [q]" accesskey="q"><span>Адмысловыя старонкі</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&oldid=4553127" title="Нязменная спасылка на гэтую версію гэтай старонкі"><span>Нязменная спасылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=info" title="Больш звестак пра гэту старонку"><span>Звесткі пра старонку</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:CiteThisPage&page=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&id=4553127&wpFormIdentifier=titleform" title="Інфармацыя пра тое, як цытаваць гэтую старонку"><span>Цытаваць гэту старонку</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%259E%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B2%25D0%25B0_%25D0%259F%25D1%2580%25D1%2583%25D1%2581%25D1%2596%25D1%258F"><span>Атрымаць скарочаны URL-адрас</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:QrCode&url=https%3A%2F%2Fbe.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259A%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25B0%25D0%25BB%25D0%25B5%25D1%259E%25D1%2581%25D1%2582%25D0%25B2%25D0%25B0_%25D0%259F%25D1%2580%25D1%2583%25D1%2581%25D1%2596%25D1%258F"><span>Спампаваць QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Друк/экспарт </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Book&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0+%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F"><span>Стварыць кнігу</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:DownloadAsPdf&page=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=show-download-screen"><span>Спампаваць як PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&printable=yes" title="Друкавальная версія гэтай старонкі [p]" accesskey="p"><span>Для друку</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> У іншых праектах </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kingdom_of_Prussia" hreflang="en"><span>Вікісховішча</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q27306" title="Спасылка на звязаны элемент рэпазітара даных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Вікіданых</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Выгляд"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Выгляд</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">перанесці да бакавой панэлі</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">схаваць</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="be" dir="ltr"><div class="hatnote navigation-not-searchable noprint dabhide">У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F,_%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D1%96" class="mw-redirect mw-disambig" title="Прусія, значэнні">Прусія, значэнні</a>.</div> <table class="infobox infobox-28b761f811ffe19c vcard" style="min-width: 27em;" data-name="Гістарычная дзяржава"><tbody><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;">Гістарычная дзяржава</td></tr><tr><th colspan="2" scope="colgroup" class="infobox-above" style="background:#eaecf0;">Каралеўства Прусія</th></tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;"><span data-wikidata-property-id="P1705" class="no-wikidata">Königreich Preußen</span></td></tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <table style="background:inherit; border-collapse:collapse; width:100%; display:table; text-align:center;"> <tbody><tr> <td style="vertical-align: middle"><span data-wikidata-property-id="P94" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Wappen_Deutsches_Reich_-_K%C3%B6nigreich_Preussen_(Grosses).png" class="mw-file-description"><img alt="Герб" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Wappen_Deutsches_Reich_-_K%C3%B6nigreich_Preussen_%28Grosses%29.png/90px-Wappen_Deutsches_Reich_-_K%C3%B6nigreich_Preussen_%28Grosses%29.png" decoding="async" width="90" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Wappen_Deutsches_Reich_-_K%C3%B6nigreich_Preussen_%28Grosses%29.png/135px-Wappen_Deutsches_Reich_-_K%C3%B6nigreich_Preussen_%28Grosses%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Wappen_Deutsches_Reich_-_K%C3%B6nigreich_Preussen_%28Grosses%29.png/180px-Wappen_Deutsches_Reich_-_K%C3%B6nigreich_Preussen_%28Grosses%29.png 2x" data-file-width="777" data-file-height="1060" /></a></span></span></td> <td style="vertical-align: middle"><span data-wikidata-property-id="P41" class="no-wikidata"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Prussia_(1892-1918).svg" class="mw-file-description"><img alt="Сцяг" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/160px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png" decoding="async" width="160" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/240px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/320px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="540" /></a></span></span></td> </tr> <tr> <td>Герб</td> <td>Сцяг</td> </tr></tbody></table></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <a href="/wiki/%D0%94%D1%8D%D0%B2%D1%96%D0%B7" title="Дэвіз">Дэвіз</a>: <i>«<b>«Suum cuique»</b> <br /> («Кожнаму сваё»)»</i></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <span data-wikidata-property-id="P85" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%94%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%B3%D1%96%D0%BC%D0%BD" title="Дзяржаўны гімн">Гімн</a>: <i><span data-wikidata-property-id="P85" class="no-wikidata"><a href="/w/index.php?title=Preu%C3%9Fenlied&action=edit&redlink=1" class="new" title="Preußenlied (няма такой старонкі)">Preußenlied</a></span></i></span></td> </tr> <tr> <td colspan="2" class="plainlist" style="text-align:center;"> <span data-wikidata-property-id="P242" class="no-wikidata"><span typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Map-DR-Prussia.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Map-DR-Prussia.svg/300px-Map-DR-Prussia.svg.png" decoding="async" width="300" height="255" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Map-DR-Prussia.svg/450px-Map-DR-Prussia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Map-DR-Prussia.svg/600px-Map-DR-Prussia.svg.png 2x" data-file-width="2621" data-file-height="2224" /></a></span></span></td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center;background:#eaecf0;"><div style="float:left; margin-right:0.5em; text-align:left; width:4em;"><span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Брандэнбург-Прусія"><</a> <span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Брандэнбург-Прусія"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Wappen_Mark_Brandenburg.png/30px-Wappen_Mark_Brandenburg.png" decoding="async" width="30" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Wappen_Mark_Brandenburg.png/45px-Wappen_Mark_Brandenburg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Wappen_Mark_Brandenburg.png/60px-Wappen_Mark_Brandenburg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="800" /></a></span></span></div> <div style="float:right; margin-left:0.5em; text-align:right; width:4em;"><span style="white-space: nowrap;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вольная дзяржава Прусія"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Prussia_%281918%E2%80%931933%29.svg/30px-Flag_of_Prussia_%281918%E2%80%931933%29.svg.png" decoding="async" width="30" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Prussia_%281918%E2%80%931933%29.svg/45px-Flag_of_Prussia_%281918%E2%80%931933%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Flag_of_Prussia_%281918%E2%80%931933%29.svg/60px-Flag_of_Prussia_%281918%E2%80%931933%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вольная дзяржава Прусія">></a></span></div> <div style="margin:0 4em;"><span style="white-space: nowrap;"><span data-wikidata-property-id="P571" class="no-wikidata">1701</span> —</span> <span style="white-space: nowrap;"><span data-wikidata-property-id="P576" class="no-wikidata">1918</span></span></div> <br style="clear: both" /></th> </tr> <tr> <th class="plainlist"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D0%B0" title="Сталіца">Сталіца</a></th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P36" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Берлін">Берлін</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Мова(ы)</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P2936" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нямецкая мова">нямецкая</a> (афіцыйная), <a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Ніжненямецкая мова">ніжненямецкая</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Польская мова">польская</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Дацкая мова">дацкая</a>, <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Літоўская мова">літоўская</a>, <a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%B6%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D1%83%D0%B6%D1%8B%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Ніжнелужыцкая мова">ніжнелужыцкая</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%88%D1%83%D0%B1%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Кашубская мова">кашубская</a>, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="Фрызская мова">фрызская</a></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Афіцыйная мова</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-claim-id="Q27306$33ce64be-4c69-b589-9830-f000e06a6bbd" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P37"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нямецкая мова">нямецкая</a></span></span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Грашовая адзінка</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P38" class="no-wikidata"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рэйхсталер (няма такой старонкі)">рэйхсталер</a> (<a href="/wiki/1701" title="1701">1701</a> – <a href="/wiki/1750" title="1750">1750</a>) <br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прускі талер (няма такой старонкі)">прускі талер</a> (<a href="/wiki/1750" title="1750">1750</a> – <a href="/wiki/1857" title="1857">1857</a>) <br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Залатая марка (няма такой старонкі)">залатая марка</a> (<a href="/wiki/1871" title="1871">1871</a> – <a href="/wiki/1914" title="1914">1914</a>) <br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%8F%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Папяровая марка (няма такой старонкі)">папяровая марка</a> (<a href="/wiki/1914" title="1914">1914</a> – <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Плошча</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P2046" class="no-wikidata">348.779.87 км² (<a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a>)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Насельніцтва</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P1082" class="no-wikidata">10.349.031 (<a href="/wiki/1816" title="1816">1816</a>) <br /> 24.689.000 (<a href="/wiki/1871" title="1871">1871</a>) <br /> 34.472.509 (<a href="/wiki/1910" title="1910">1910</a>)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Форма кіравання</th> <td class="plainlist"> <span data-wikidata-property-id="P122" class="no-wikidata"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Абсалютная манархія">абсалютная манархія</a> (<a href="/wiki/1701" title="1701">1701</a> – <a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a>) <br /> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%82%D1%83%D1%86%D1%8B%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D1%96%D1%8F" title="Канстытуцыйная манархія">канстытуцыйная манархія</a> (<a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a> – <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>)</span></td> </tr> <tr> <th class="plainlist">Дынастыя</th> <td class="plainlist"> <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B" title="Гогенцолерны">Гогенцолерны</a></td> </tr> <tr> <th colspan="2" style="text-align:center;background:#eaecf0;">Кароль</th> </tr> <tr> <th class="plainlist" style="font-weight:normal; padding-bottom:0; border-bottom:0; padding-top:0; border-top:0;"> • <a href="/wiki/1701" title="1701">1701</a> – <a href="/wiki/1713" title="1713">1713</a></th> <td class="plainlist" style="padding-bottom:0; border-bottom:0; padding-top:0; border-top:0;"> <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%85_I_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD" title="Фрыдрых I Гогенцолерн">Фрыдрых I</a> (першы)</td> </tr> <tr> <th class="plainlist" style="font-weight:normal; padding-bottom:0; border-bottom:0; padding-top:0; border-top:0;"> • <a href="/wiki/1888" title="1888">1888</a> – <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a></th> <td class="plainlist" style="padding-bottom:0; border-bottom:0; padding-top:0; border-top:0;"> <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_II_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD" title="Вільгельм II Гогенцолерн">Вільгельм II</a> (апошні)</td> </tr><tr><td colspan="2" class="" style="text-align:center;;background:#eaecf0;"><span data-wikidata-claim-id="q27306$4466D62E-D1B0-4CC9-87B4-526897B498EB" class="wikidata-claim" data-wikidata-property-id="P373"><span class="wikidata-snak wikidata-main-snak"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kingdom_of_Prussia" title="commons:Category:Kingdom of Prussia"><img alt="Лагатып Вікісховішча" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Kingdom_of_Prussia" class="extiw" title="commons:Category:Kingdom of Prussia">Медыяфайлы на Вікісховішчы</a></span></span></td></tr> </tbody></table> <p><b>Каралеўства Прусія</b> (<a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нямецкая мова">ням.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="de">Königreich Preußen</span>) — нямецкае каралеўства, якое існавала ў перыяд 1701—1918 гадоў. З 1871 года было вядучай дзяржавай <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Германская імперыя">Германскай імперыі</a>, прадстаўляючы сабой амаль дзве траціны ўсёй плошчы імперыі. Сваю назву каралеўства пераняла ад гістарычнай вобласці <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Старажытная Прусія">Прусія</a>, хаця яе сэрцавінай з'яўляўся <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Брандэнбург">Брандэнбург</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Гісторыя"><span id=".D0.93.D1.96.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.80.D1.8B.D1.8F"></span>Гісторыя</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=1" title="Правіць раздзел: Гісторыя" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=1" title="Правіць зыходнік раздзела: Гісторыя"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1701:_Уздым_Брандэнбурга"><span id="1701:_.D0.A3.D0.B7.D0.B4.D1.8B.D0.BC_.D0.91.D1.80.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D1.8D.D0.BD.D0.B1.D1.83.D1.80.D0.B3.D0.B0"></span>1701: Уздым Брандэнбурга</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=2" title="Правіць раздзел: 1701: Уздым Брандэнбурга" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=2" title="Правіць зыходнік раздзела: 1701: Уздым Брандэнбурга"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%85_%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_I_%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фрыдрых Вільгельм I Брандэнбургскі (няма такой старонкі)">Фрыдрых Вільгельм I</a>, «<a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікі курфюрст (няма такой старонкі)">Вялікі курфюрст</a>» <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Брандэнбург-Прусія">Брандэнбург-Прусіі</a>, памёр у 1688 годзе. Яго спадчына перайшла сыну, <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%85_I_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD" title="Фрыдрых I Гогенцолерн">Фрыдрыху III</a> (1688—1701), які стаў каралём Прусіі Фрыдрыхам I (1701—1713). </p><p>За выключэннем <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Герцагства Прусія">герцагства Прусіі</a>, усе землі Брандэнбурга былі часткай <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%88%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Свяшчэнная Рымская імперыя">Свяшчэннай Рымскай імперыі</a>, якія знаходзіліся намінальна пад уладай <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%96" title="Габсбургі">Габсбургаў</a>. Паколькі ў рамках імперыі існаваў толькі адзін кароль немцаў, то Фрыдрых паводле санкцыі імператара Леапольда I (ў абмен на саюз супраць Францыі ў вайне за іспанскае спадчыну) каранаваўся каралём новага дзяржавы (<a href="/wiki/18_%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="18 студзеня">18 студзеня</a> <a href="/wiki/1701" title="1701">1701</a>) пад тытулам «кароль Прусіі» на землях, якія не ўваходзілі ў склад імперскіх тэрыторый. З улікам свайго дваістаснага становішча (як імперскіх князёў з аднаго боку і каралёў Прусіі, яка не ўваходзіць у склад імперыі), а таксама каб не ставіць пад сумненне фармальны суверэнітэт «караля немцаў» прускія манархі да 1772 года вымушаныя былі выкарыстоўваць тытул "кароль <i>у</i> Прусіі "(<a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нямецкая мова">ням.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="de">König <i>in</i> Preußen</span>). Зноў утворанае каралеўства атрымала ўсеагульнае прызнанне па Утрэхтскай дамове (1713). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1702—1740:_Рост_каралеўства"><span id="1702.E2.80.941740:_.D0.A0.D0.BE.D1.81.D1.82_.D0.BA.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D1.9E.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.B0"></span>1702—1740: Рост каралеўства</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=3" title="Правіць раздзел: 1702—1740: Рост каралеўства" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=3" title="Правіць зыходнік раздзела: 1702—1740: Рост каралеўства"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Тэрыторыя каралеўства была раскідана больш чым на 1200 км: ад зямлі княства Прусія на паўднёва-ўсходнім узбярэжжы <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BC%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Балтыйскае мора">Балтыйскага мора</a>, да сэрца <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B" title="Гогенцолерны">Гогенцолернаў</a> — Брандэнбурга, з <a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BA%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Эксклаў (няма такой старонкі)">эксклавамі</a> — <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герцагства Клеўскае (няма такой старонкі)">Герцагства Клеўскае</a>, акругі Марк і Равенсбург у <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" class="mw-redirect" title="Рэйнланд">Рэйнландзе</a>. Новае Каралеўства Прусія было вельмі беднае — цяжка ішло аднаўленне пасля <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8B%D1%86%D1%86%D0%B0%D1%86%D1%96%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Трыццацігадовая вайна">Трыццацігадовай вайны</a>. У 1708 годзе, прыблізна адна траціна насельніцтва герцагства Прусія стала ахвярай бубоннай чумы. Чума ў жніўні 1710 года дасягнула <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%BB%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прэнцлау (няма такой старонкі)">Прэнцлау</a>, але ў рэшце рэшт адступіла, не дасягнуўшы сталіцы — <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD" title="Берлін">Берліна</a>, які быў толькі на адлегласці 80 км. </p><p><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Швецыя">Швецыя</a>, пацярпеўшы паражэнне ад <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D1%96%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Расійская імперыя">Расіі</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Курфюрства Саксонія">Саксоніі</a>, <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%87_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%8F" title="Рэч Паспалітая">Рэчы Паспалітай</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F-%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Данія-Нарвегія">Даніі-Нарвегіі</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80" title="Гановер">Гановера</a> і Прусіі ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Паўночная вайна">Паўночнай вайне</a> (1700—1721) страціла тэрыторыі на паўднёвым узбярэжжы Балтыйскага мора. Па пруска-шведскай дамове, падпісанай у <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BC" title="Стакгольм">Стакгольме</a> (студзень 1720 года), Прусія атрымала <a href="/wiki/%D0%A8%D1%87%D1%8D%D1%86%D1%96%D0%BD" title="Шчэцін">Шчэцін</a> і іншыя тэрыторыі Швецыі ў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Памеранія">Памераніі</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1740—1760:_Сілезскія_войны"><span id="1740.E2.80.941760:_.D0.A1.D1.96.D0.BB.D0.B5.D0.B7.D1.81.D0.BA.D1.96.D1.8F_.D0.B2.D0.BE.D0.B9.D0.BD.D1.8B"></span>1740—1760: Сілезскія войны</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=4" title="Правіць раздзел: 1740—1760: Сілезскія войны" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=4" title="Правіць зыходнік раздзела: 1740—1760: Сілезскія войны"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У 1740 годзе, кароль Фрыдрых II заняў трон. Выкарыстаўшы за падставу длягавор 1537 года (на дамову наклаў вета імператар <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D0%B4_I_%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Фердынанд I Габсбург">Фердынанд I</a>), паводле якога Сілезія павінна была перайсці да Брандэнбургу пасля перапынення яе кіруючай дынастыі Пястаў. Фрыдрых уварваўся ў Сілезію, што распачала вайну за аўстрыйскае спадчыну. Пасля хуткай акупацыі Сілезіі, Фрыдрых падахвоціўся абараняць эрцгерцагіню <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%A2%D1%8D%D1%80%D1%8D%D0%B7%D1%96%D1%8F_%D0%90%D1%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" class="mw-redirect" title="Марыя Тэрэзія Аўстрыйская">Марыю Тэрэзіі Аўстрыйскую</a>, пры ўмове, што край будзе перададзены яму. Прапанова атрымаў адмову, але Аўстрыя сутыкнулася з шэрагам іншых праціўнікаў, і Фрыдрыха ў рэшце рэшт атрымаў афіцыйныя тэрытарыяльныя саступкі ў адпаведнасці з <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Берлінскі дагавор (няма такой старонкі)">Берлінскай дамовай</a> у 1742 годзе. </p><p>Да здзіўлення многіх, Аўстрыі ўдалося паспяхова аднавіць вайну. У 1744 г. Фрыдрых зноў уварваўся каб пазбегнуць рэпрэсій і прэтэнзіі, на гэты раз, у Багемію. Ён пацярпеў няўдачу, але французскі ціск на Аўстрыю, саюзніка Вялікабрытаніі, прывяло да серыі дагавораў і кампрамісаў, у выніку чаго ў 1748 годзе быў падпісаны <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%96_%D0%90%D1%85%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Другі Ахенскі дагавор (няма такой старонкі)">Другі Ахенскі дагавор</a>, які аднавіў мір і аддаў Прусіі ў валоданне большую частку Сілезіі. </p><p>Пасля свайго прыніжэння саступкай Сілезіі, Аўстрыя накіравала свае намаганні для забеспячэння альянсу з Францыяй і Расіяй («Дыпламатычная рэвалюцыя»), тады як Прусія мела праблемы па стварэнні кааліцыі з Вялікабрытаніяй. Другое ўварвання Фрыдрыха ў Саксонію і Багемію на працягу некалькіх месяцаў у перыяд 1756—1757 гадоў прывяло да <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8F%D0%BC%D1%96%D0%B3%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Сямігадовая вайна">Сямігадовай вайне</a>. </p><p>Гэтая вайна стала адчайнай барацьбой прускай арміі, супраць многіх вялікіх Еўрапейскіх дзяржаў, засведчыўшы баяздольнасці прускай арміі. Супраць кааліцыі Аўстрыі, Расіі, Францыі і Швецыі супрацьстаялі толькі Прусія, Гановер і Вялікабрытанія. Фрыдрыху ўдалося прадухіліць сур'ёзнае ўварванне на свае тэрыторыі ў кастрычніку 1760 года, калі рускае войска часова акупавала Берлін і <a href="/wiki/%D0%9A%D1%91%D0%BD%D1%96%D0%B3%D1%81%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B3" class="mw-redirect" title="Кёнігсберг">Кёнігсберг</a>. Сітуацыя для каралеўства стала паступова пагаршаецца, аднак пасля смерці імператрыцы <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Елізавета Пятроўна">Елізаветы Пятроўны</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D1%83%D0%B4_%D0%B4%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%96_%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Цуд дынастыі Брандэнбург (няма такой старонкі)">цуд дынастыі Брандэнбург</a>) рэзка змянілася. Далучэнне да кааліцыі з Прусіяй <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_III" title="Пётр III">Пятра III</a> ліквідавала ўсходні фронт. Прыкладна ў той жа час з вайны таксама выйшла і Швецыя. </p><p>Пасля перамогі над аўстрыйскай арміяй у <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D1%8B_%D0%91%D1%83%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%84%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бітва пры Буркерсдорфе (няма такой старонкі)">бітве пры Буркерсдорфе</a> Прусіі, нарэшце, удалося ўсталяваць <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%81-%D0%BA%D0%B2%D0%BE" title="Статус-кво">статус-кво</a> на <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Кантынент">кантыненце</a>. Гэты вынік пацвердзіў вядучую ролю Прусіі сярод германскіх дзяржаў і стварэння краіны, на ўзроўні Вялікага еўрапейскага дзяржавы. Фрыдрых, узрушаны амаль адбыўшайся паразай Прусіі, пражываў рэшткі свае дзён як мірны кіраўнік. </p> <p><b>Пруская армія </b></p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg/220px-Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg" decoding="async" width="220" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg/330px-Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg/440px-Hohenfriedeberg_-_Attack_of_Prussian_Infantry_-_1745.jpg 2x" data-file-width="1019" data-file-height="713" /></a><figcaption></figcaption></figure> <p>Ядром прускай арміі з'яўляліся <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B5%D1%86%D1%91%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мушкецёр (няма такой старонкі)">мушкецёры</a>, а таксама <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D1%80%D1%8D%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D1%91%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Грэнадзёр (няма такой старонкі)">грэнадзёры</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D1%83%D0%B7%D1%96%D0%BB%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фузілер (няма такой старонкі)">фузілеры</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BD%D1%91%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пікінёр (няма такой старонкі)">пікінёры</a>, кавалерыя складалася з <a href="/wiki/%D0%9A%D1%96%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%96%D1%80" title="Кірасір">кірасір</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%B3%D1%83%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Драгун (няма такой старонкі)">драгун</a> і <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%81%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%9E" class="mw-disambig" title="Гусараў">гусараў</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1772,_1793,_1795_гады:_Падзелы_Рэчы_Паспалітай"><span id="1772.2C_1793.2C_1795_.D0.B3.D0.B0.D0.B4.D1.8B:_.D0.9F.D0.B0.D0.B4.D0.B7.D0.B5.D0.BB.D1.8B_.D0.A0.D1.8D.D1.87.D1.8B_.D0.9F.D0.B0.D1.81.D0.BF.D0.B0.D0.BB.D1.96.D1.82.D0.B0.D0.B9"></span>1772, 1793, 1795 гады: Падзелы Рэчы Паспалітай</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=5" title="Правіць раздзел: 1772, 1793, 1795 гады: Падзелы Рэчы Паспалітай" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=5" title="Правіць зыходнік раздзела: 1772, 1793, 1795 гады: Падзелы Рэчы Паспалітай"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>На ўсходзе і поўдні ад Прусіі знаходзілася <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%87_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%8F" title="Рэч Паспалітая">Рэч Паспалітая</a> якая паступова прыходзіла ў заняпад на працягу <a href="/wiki/XVIII_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="XVIII стагоддзе">XVIII стагоддзя</a>. Занепакоены павелічэннем расійскага ўплыву ў польскіх справах і магчымым пашырэннем Расійскай імперыі, Фрыдрых прыняў удзел у <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%8B_%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB_%D0%A0%D1%8D%D1%87%D1%8B_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Першы падзел Рэчы Паспалітай">першым з падзелаў Рэчы Паспалітай</a> паміж Расіяй, Прусіяй і Аўстрыяй у <a href="/wiki/1772" title="1772">1772</a> годзе для падтрымання балансу сіл. Каралеўства Прусія анексавала большую частку тэрыторыі Кароны Каралеўства Польскага, у тым ліку <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%BC%D1%96%D1%8F" title="Вармія">Вармію</a>. Далучаныя тэрыторыі ўтварылі ў наступным годзе правінцыю <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Заходняя Прусія">Заходняя Прусія</a>. Новую тэрыторыю, якія ўвайшлі ў склад <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Усходняя Прусія">Усходняй Прусіі</a> (тэрыторыя, раней вядомая як <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Герцагства Прусія">герцагства Прусія</a>) у <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Памеранія">Памераніі</a>, аб'ядналі ў каралеўства на ўсходніх тэрыторыях. </p><p>Пасля смерці Фрыдрыха ў <a href="/wiki/1786" title="1786">1786</a> годзе, яго пляменнік <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%85_%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_II" title="Фрыдрых Вільгельм II">Фрыдрых Вільгельм II</a> працягнуў раздзелы Польшчы, што дазволіла Прусіі атрымаць значную частку заходняй Польшчы ў <a href="/wiki/1793" title="1793">1793</a> годзе. </p><p>У <a href="/wiki/1795" title="1795">1795</a> годзе Рэч Паспалітая перастала існаваць, і вялікія тэрыторыі (у тым ліку <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D0%B2%D0%B0" title="Варшава">Варшава</a>) на поўдзень ад Усходняй Прусіі сталі часткай Прусіі. Гэтыя новыя тэрыторыі былі арганізаваныя ў правінцыі <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новая Сілезія (няма такой старонкі)">Новая Сілезія</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паўднёвая Прусія (няма такой старонкі)">Паўднёвая Прусія</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новая Усходняя Прусія (няма такой старонкі)">Новая Усходняя Прусія</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1806—1815:_Напалеонаўскія_войны"><span id="1806.E2.80.941815:_.D0.9D.D0.B0.D0.BF.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D0.BE.D0.BD.D0.B0.D1.9E.D1.81.D0.BA.D1.96.D1.8F_.D0.B2.D0.BE.D0.B9.D0.BD.D1.8B"></span>1806—1815: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B" title="Напалеонаўскія войны">Напалеонаўскія войны</a></h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=6" title="Правіць раздзел: 1806—1815: Напалеонаўскія войны" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=6" title="Правіць зыходнік раздзела: 1806—1815: Напалеонаўскія войны"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>У 1806 г. <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%88%D1%87%D1%8D%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%8B%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Свяшчэнная Рымская імперыя">Свяшчэнная Рымская імперыя</a> была скасавана ў выніку напалеонаўскіх перамог над Аўстрыяй. Тытул <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82" title="Курфюрст">курфюрст</a> (выбарны <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D0%B7%D1%8C" title="Князь">князь</a>) Брандэнбурга стаў бессэнсоўным і быў адменены. Да гэтага часу, <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD%D1%8B" title="Гогенцолерны">Гогенцолерны</a> мелі шматлікія тытулы: кіраўнік евангелісцкай царквы каралеўства, курфюрст, вялікі князь, герцаг для розных рэгіёнаў і сфер іх праўлення. Пасля 1806 года ён стаў мець адзіны тытул — <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%96" class="mw-redirect" title="Кароль Прусіі">кароль Прусіі</a>. </p><p>У выніку паразы Прусіі ў <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D1%8B_%D0%95%D0%BD%D0%B5_%D1%96_%D0%90%D1%9E%D1%8D%D1%80%D1%88%D1%82%D0%B5%D0%B4%D1%82%D1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бітва пры Ене і Аўэрштедтэ (няма такой старонкі)">бітве пры Ене і Ауэрштедтэ</a> ў 1806 годзе кароль <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%85_%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_III" title="Фрыдрых Вільгельм III">Фрыдрых Вільгельм III</a> быў вымушаны часова пакінуць <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Мемель">Мемель</a>. Паводле <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%96%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тыльзіцкая дамова (няма такой старонкі)">Тыльзіцкай дамове</a> ў 1807 годзе, Прусія страціла прыкладна палову сваёй тэрыторыі, уключаючы зямлі, атрыманыя пры <a href="/wiki/%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB_%D0%A0%D1%8D%D1%87%D1%8B_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Другі падзел Рэчы Паспалітай">Другім</a> і <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D1%8D%D1%86%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BB_%D0%A0%D1%8D%D1%87%D1%8B_%D0%9F%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%B9" title="Трэці падзел Рэчы Паспалітай">Трэцім падзеле Рэчы Паспалітай</a> (якая ў той час стала <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" title="Герцагства Варшаўскае">герцагства Варшаўскім</a>) і ўсе землі на захад ад ракі <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D0%B0" title="Эльба">Эльба</a>. Уся астатняя частка каралеўства была акупавана французскімі войскамі і кароль быў вымушаны стварыць альянс з Францыяй і далучыцца да <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D0%BA%D0%B0%D0%B4%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кантынентальная блакада (няма такой старонкі)">Кантынентальнай блакады</a>. </p><p>Пасля паразы Напалеона ў Расіі, Прусія выйшла з альянсу і прыняла ўдзел у вайне <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%86%D1%8B%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шостая кааліцыя (няма такой старонкі)">Шостай кааліцыі</a> падчас «вызваленчай вайны» (<a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нямецкая мова">ням.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="de">Befreiungskriege</span>) супраць французскай акупацыі. Прускія войскі пад старшынствам маршала <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%B1%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B4_%D0%9B%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%8D%D1%85%D1%82_%D0%91%D0%BB%D1%8E%D1%85%D0%B5%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гебхард Леберэхт Блюхер (няма такой старонкі)">Гебхарда Леберэхта фон Блюхера</a> ўнеслі ўклад у канчатковую перамогу над <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD" class="mw-redirect" title="Напалеон">Напалеонам</a> у вырашальнай <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D1%96%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%80%D1%8B_%D0%92%D0%B0%D1%82%D1%8D%D1%80%D0%BB%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бітва пры Ватэрло (няма такой старонкі)">бітве пры Ватэрло</a> ў <a href="/wiki/1815" title="1815">1815</a> годзе. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1815:_Прусія_пасля_Напалеона"><span id="1815:_.D0.9F.D1.80.D1.83.D1.81.D1.96.D1.8F_.D0.BF.D0.B0.D1.81.D0.BB.D1.8F_.D0.9D.D0.B0.D0.BF.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D0.BE.D0.BD.D0.B0"></span>1815: Прусія пасля Напалеона</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=7" title="Правіць раздзел: 1815: Прусія пасля Напалеона" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=7" title="Правіць зыходнік раздзела: 1815: Прусія пасля Напалеона"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ac.prussiamap3.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ac.prussiamap3.png/300px-Ac.prussiamap3.png" decoding="async" width="300" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ac.prussiamap3.png/450px-Ac.prussiamap3.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d9/Ac.prussiamap3.png/600px-Ac.prussiamap3.png 2x" data-file-width="716" data-file-height="425" /></a><figcaption>Экспансія Прусіі ў 1807—1871 гадах</figcaption></figure> <p>Прусія ва ўзнагароду за свой уклад у паражэнне Францыі была запрошаная на <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%81" title="Венскі кангрэс">Венскі кангрэс</a>, дзе атрымала вялікую частку сваіх тэрыторый і набыла 40 % <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Каралеўства Саксонія">Каралеўства Саксонія</a> і значную частку <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D0%BD%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4" class="mw-redirect" title="Рэйнланд">Рэйнланда</a>. Большая частка тэрыторыі, якая адышла да Прусіі пры трэцім раздзеле Польшчы была далучана да <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5" title="Царства Польскае">Царству Польскага</a> ў рамках Расійскай імперыі. </p><p>З улікам гэтых змен у Прусіі, каралеўства было рэарганізавана на 10 правінцый. Большая частка каралеўства, не былых у складзе Усходняй Прусіі, Заходняй Прусіі і Познані, сталі часткай новага <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D1%8E%D0%B7" title="Германскі саюз">Германскага саюза</a>, які прыйшоў на змену Свяшчэннай Рымскай імперыі. </p><p>У выніку рэвалюцыі <a href="/wiki/1848" title="1848">1848</a> года княствы <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD-%D0%97%D1%96%D0%B3%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гогенцолерн-Зігмарінген (няма такой старонкі)">Гогенцолерн-Зігмарінген</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD-%D0%A5%D1%8D%D1%85%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гогенцолерн-Хэхінген (няма такой старонкі)">Гогенцолерн-Хэхінген</a> (правілы кадэцкай галіна дынастыі Гогенцолерн) былі далучаны да Прусіі ў <a href="/wiki/1850" title="1850">1850</a> годзе. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1848—1871:_Войны_за_аб'яднанне_Германіі"><span id="1848.E2.80.941871:_.D0.92.D0.BE.D0.B9.D0.BD.D1.8B_.D0.B7.D0.B0_.D0.B0.D0.B1.27.D1.8F.D0.B4.D0.BD.D0.B0.D0.BD.D0.BD.D0.B5_.D0.93.D0.B5.D1.80.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D1.96.D1.96"></span>1848—1871: Войны за аб'яднанне Германіі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=8" title="Правіць раздзел: 1848—1871: Войны за аб'яднанне Германіі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=8" title="Правіць зыходнік раздзела: 1848—1871: Войны за аб'яднанне Германіі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Map-AustroPrussianWar-annexed.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Map-AustroPrussianWar-annexed.svg/300px-Map-AustroPrussianWar-annexed.svg.png" decoding="async" width="300" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Map-AustroPrussianWar-annexed.svg/450px-Map-AustroPrussianWar-annexed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Map-AustroPrussianWar-annexed.svg/600px-Map-AustroPrussianWar-annexed.svg.png 2x" data-file-width="1697" data-file-height="1576" /></a><figcaption>Прусія пасля <a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Аўстра-пруская вайна">Аўстра-прускай вайны</a> (1866)</figcaption></figure> <p>За наступныя паўстагоддзя пасля Венскага кангрэса, у Нямецкім саюзе ўзнік канфлікт паміж прыхільнікамі ідэі фарміравання адзінага германскага дзяржавы і захавання цяперашняга сходу невялікіх германскіх дзяржаў і каралеўства. Стварэнне ў 1834 годзе Мытнага саюза Германіі (<a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нямецкая мова">ням.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="de">Zollverein</span>), які выключаў Аўстрыйскую імперыю, павялічыў прускай уплыў на дзяржавы-члены. У выніку рэвалюцыі 1848 года Франкфурцкі парламент прапанаваў каралю <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%85_%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_IV" title="Фрыдрых Вільгельм IV">Фрыдрыху Вільгельму IV</a> аб'яднаць Германію вакол яго кароны. Фрыдрых Вільгельм адмовіўся ад прапановы на той падставе, што рэвалюцыйныя зборы не могуць прадастаўляць каралеўскія тытулы. Але існавалі дзве іншыя прычыны яго адмовы: у той час было зроблена мала намаганняў, каб пакласці канец унутранай барацьбе за ўладу паміж Аўстрыяй і Прусіяй. Стварэнне Германскай імперыі азначала б канец незалежнасці Прусіі ў рамках федэрацыі. </p><p>У 1848 годзе дзеянні <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Данія">Даніі</a> па адносінах да <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%B2%D1%96%D0%B3_%D1%96_%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%82%D1%8D%D0%B9%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герцагства Шлезвіг і Гольштэйн (няма такой старонкі)">герцагства Шлезвіг і Гольштэйн</a> прывялі да <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%B2%D1%96%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Першая Шлезвігская вайна (няма такой старонкі)">Першай Шлезвігскай вайны</a> (1848-51) паміж Даніяй і Германскім саюзам. У ёй Данія была пераможаны, але Прусія пад знешнім ціскам была вымушаная аддаць ёй абодва герцагства. </p><p>У 1850 годзе Фрыдрых Вільгельм выдаў першую канстытуцыю Прусіі. Гэты дакумент — ўмераны па мерках таго часу, але кансерватыўны па сённяшніх стандартах — прадугледжваў дзвюхпалатны парламент. Ніжняя палата, або <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%82%D0%B0%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ландтаг (няма такой старонкі)">Ландтаг</a>, абіраўся ўсімі падаткаплацельшчыкамі, якія былі падзеленыя на тры тыпы, чые галасы мелі вагу паводле сумы падаткаў, якія яны выплочвалі. Жанчыны і тыя хто не плацілі падаткі не мелі права голасу. Гэта дазволіла траціне выбаршчыкаў кантраляваць 85 % ад заканадаўчай улады. Верхняя палата, якая ў далейшым была перайменавана ў («Палату лордаў» (<a href="/wiki/%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0" title="Нямецкая мова">ням.</a>: <span style="font-style: italic;" lang="de">Herrenhaus</span>), назначалася каралём. Ён захаваў цалкам выканаўчую ўладу і міністры адчытваліся толькі перад ім. Як вынік, улада землеўладальніцкіх класаў, юнкераў, заставалася непарушнай, асабліва ва ўсходніх правінцыях. </p><p>У <a href="/wiki/1862" title="1862">1862</a> годзе <a href="/wiki/%D0%9E%D1%82%D0%B0_%D1%84%D0%BE%D0%BD_%D0%91%D1%96%D1%81%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA" title="Ота фон Бісмарк">Ота фон Бісмарк</a> быў прызначаны каралём <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_I_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD" title="Вільгельм I Гогенцолерн">Вільгельмам I</a> ў якасці прэм'ер-міністра Прусіі. Ён быў поўны рашучасці аб'яднаць нямецкія дзяржавы пад прускай уладай, і кіраваў Прусіяй падчас трох войнаў, якія ва ўрэшце рэшт дасягнулі гэтай мэты. </p><p>Першай з згаданых войнаў была <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%B0%D1%8F_%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%B2%D1%96%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Другая Шлезвігская вайна (няма такой старонкі)">Другая Шлезвігская вайна</a> (1864), якую ініцыявала Прусія заручыўшыся падтрымкай Аўстрыі. Данія пацярпела ў ёй паражэнне і аддала Шлезвіг і Гольштэйн, Прусіі і Аўстрыі адпаведна. </p><p>Размеркаванне кіравання Шлезвіг і Гольштэйн стала штуршком да Аўстра-прускай вайне (1866), вядомай таксама як <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%8F%D0%BC%D1%96%D1%82%D1%8B%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сямітыднёвая вайна (няма такой старонкі)">Сямітыднёвая вайна</a>, дзе Прусія, у саюзе з <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%86%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%8F" class="mw-disambig" title="Каралеўства Італія">Каралеўствам Італія</a> і рознымі паўночна-германскімі дзяржавамі, аб'явіла вайну Аўстрыйскі імперыі. Аўстрыйская кааліцыя была разбурана і некаторыя нямецкія дзяржавы (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80" title="Каралеўства Гановер">Каралеўства Гановер</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікае герцагства Гесэ (няма такой старонкі)">Вялікае герцагства Гесэ</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герцагства Насау (няма такой старонкі)">герцагства Насау</a> і <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B4_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%84%D1%83%D1%80%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вольны горад Франкфурт (няма такой старонкі)">Вольны горад Франкфурт</a>) былі далучаныя да Прусіі. Найважнейшым вынікам гэтых набыткаў стала тэрытарыяльнага злучэнне рэйнскага комплексу ўладанняў Прусіі з астатняй часткай каралеўства. Спрэчныя тэрыторыі Шлезвіг і Гольштэйн перайшлі пад Прускае кіраванне. З улікам гэтых тэрытарыяльных дасягненняў, з'явілася магчымасць аб'яднання прускіх уладанняў у Рэйнланд-Вестфаліі з асноўнай часткай Каралеўства. Менавіта ў гэты час Прусія дасягнула сваёй найбольшай плошчы і займала дзве траціны плошчы Германіі. Прусія заставалася ў гэтых межах да канца <a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a> года. </p><p>Германскі саюз быў адменены паводле вынікаў вайны. На яго месцы, Прусія аб'яднала 21 дзяржава, на поўнач ад ракі <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D0%BD" title="Майн">Майн</a> і ўтварыла <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B0-%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%A1%D0%B0%D1%8E%D0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паўночна-Германскі Саюз (няма такой старонкі)">Паўночна-Германскі Саюз</a> у <a href="/wiki/1867" title="1867">1867</a> годзе. </p><p>Прусія стала дамінуючай дзяржавай у гэтым новым утварэнні, маючы чатыры пятых яго плошчы і насельніцтва. Яе амаль поўны кантроль быў замацаваны ў канстытуцыі, напісанай Бісмаркам. Выканаўчая ўлада была ўскладзена на прэзідэнта; афіцыйна была перададзена прускаму каралю, паводле спадчынных правоў. Канцлер даваў справаздачу толькі перад ім. Быў таксама створаны двухпалатны парламент. Ніжняя палата, або <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3_(%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F)" title="Рэйхстаг (Германская імперыя)">Рэйхстаг</a>, абіралася на аснове ўсеагульнага выбарчага права мужчын. Верхняя палата, або <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D1%81%D1%80%D0%B0%D1%82" class="mw-disambig" title="Бундэсрат">Бундэсрат</a> (Федэральны савет) назначалася дзяржаўнай уладай. Бундэсрат на практыцы быў мацней Рэйхстага. Прусія мела 17 з 43 галасоў, і магла лёгка кантраляваць кворум у рамках саюзу з іншымі дзяржавамі. Паўднёвыя нямецкія дзяржавы (за выключэннем Аўстрыі) былі вымушаныя пагадзіцца на ваенныя саюзы з Прусіяй. Бісмарк лічыў што такі шлях аб'яднання Германіі значна лягчэй да рэалізацыі. Хоць кароль Вільгельм быў поўны рашучасці зрабіць тэрытарыяльны захоп Аўстрыі, Бісмарк пераканаў яго адмовіцца ад гэтай ідэі. Бісмарк хацеў каб Аўстрыя не мела ў будучыні ўплыву на нямецкія справы, і адначасова бачыў, што Аўстрыя магла б быць каштоўным саюзнікам у будучыні. </p><p>Завяршальным дзеяннем была <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Франка-пруская вайна">Франка-пруская вайна</a> (1870 год), дзе Бісмарк абыграў імператара Францыі <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD_III" title="Напалеон III">Напалеона III</a> з абвяшчэннем вайны Прусіі. Узаемадзеянне германскіх дзяржаў палепшылася пасля аўстра-прускай вайны, германскія дзяржавы хутка сабралі разам свае войскі і перамаглі Францыю. Гэтая пруская перамога прадвызначыла магчымасць стварэння Германскай імперыі на чале з імператарам Вільгельмам I <a href="/wiki/18_%D1%81%D1%82%D1%83%D0%B4%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D1%8F" title="18 студзеня">18 студзеня</a> <a href="/wiki/1871" title="1871">1871</a> года (170 годдзе каранацыі першага прускай караля Фрыдрыха I) у зале люстэркаў у <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Версаль">Версалі</a> каля <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B6" title="Парыж">Парыжа</a>, у той час як французская сталіца знаходзілася ў аблозе. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1871—1918:_Уздым_і_падзенне_Прусіі"><span id="1871.E2.80.941918:_.D0.A3.D0.B7.D0.B4.D1.8B.D0.BC_.D1.96_.D0.BF.D0.B0.D0.B4.D0.B7.D0.B5.D0.BD.D0.BD.D0.B5_.D0.9F.D1.80.D1.83.D1.81.D1.96.D1.96"></span>1871—1918: Уздым і падзенне Прусіі</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=9" title="Правіць раздзел: 1871—1918: Уздым і падзенне Прусіі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=9" title="Правіць зыходнік раздзела: 1871—1918: Уздым і падзенне Прусіі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Prussiamap.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Prussiamap.gif/300px-Prussiamap.gif" decoding="async" width="300" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Prussiamap.gif/450px-Prussiamap.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e7/Prussiamap.gif 2x" data-file-width="577" data-file-height="415" /></a><figcaption>Прусія ў Германскай імперыі (1871—1918 гады)</figcaption></figure> <p>Новая імперыя Бісмарк стала адной з самых магутных дзяржаў з краін кантынентальнай <a href="/wiki/%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Еўропа">Еўропы</a>. Панаванне Прусіі ў новай імперыі было амаль гэтак жа абсалютным, як гэта было ў Паўночна-германскай Саюзе. Прусія мела тры пятых плошчы імперыі, і дзве траціны яе насельніцтва. Імператарская карона стала спадчыннай дынастыі Гогенцолернаў. </p><p>Аднак, карані будучых праблем знаходзіліся ў глыбокіх адрозненні паміж імперскай і прускай сістэмамі. Імперыя мела сістэму ўсеагульнага і роўнага выбарчага права для ўсіх мужчын старэй 25 гадоў. У той жа час, Прусія захавала сістэму галасавання з абмежавальнымі трыма класамі, у якой 17,5 % насельніцтва кантралявала ўсе сферы жыцця. Імперскі канцлер быў, за выключэннем двух перыядаў (студзеня-лістапада 1873 і 1892—1894 гадоў) таксама прэм'ер-міністрам Прусіі, і гэта азначала, што на працягу большай часткі існавання імперыі, каралю/імператару і прэм'ер-міністру/канцлеру давялося шукаць большасці ў выбарчых заканадаўчых органах двух абсалютна розных выбарчых сістэм. </p><p>На момант стварэння імперыі, Прусія і Германія мелі прыкладна дзве траціны сельскіх раёнаў. Аднак на працягу 20 наступных гадоў, становішча было адменена, на гарады і мястэчкі ўжо даводзілася дзве трэці насельніцтва. Аднак і ў каралеўстве і ў імперыі, межы акругаў, так і не былі зменены, каб адлюстраваць рост насельніцтва і ўплыў гарадоў і мястэчак. Гэта азначала, што сельскія раёны былі проста пераназваны ў 1890 годзе. </p><p>Бісмарк разумеў, што астатняя частка Еўропы крыху скептычна ставіцца да сілы новага Рэйха, і звярнуў сваю ўвагу на захаванне міру накшталт Берлінскага кангрэса. </p><p>Вільгельм I памёр у <a href="/wiki/1888" title="1888">1888</a> годзе, і яго на троне змяніў наследны прынц — <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D1%8B%D0%B4%D1%80%D1%8B%D1%85_III_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD" title="Фрыдрых III Гогенцолерн">Фрыдрых III</a>. Новы імператар, быў англафілам і планаваў зрабіць шырокія ліберальныя рэформы. Але ён памёр праз 99 дзён з моманту свайго ўзыходжання на трон. Яго спадчыннікам стаў 29-гадовы сын, <a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_II_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD" title="Вільгельм II Гогенцолерн">Вільгельм II</a>. </p><p>Як хлопчык, Вільгельм паўстаў супраць сваіх бацькоў у іх ліберальных спробах, і пакінуў прусаў пад апекай Бісмарка. Новы кайзер хутка сапсаваў адносіны з брытанскай і расійскай каралеўскімі сем'ямі (хоць і быў роднасна звязаны з імі), стаў іх супернікам і нарэшце ворагам. Вільгельм II адхіліў Бісмарка ад пасады ў 1890 годзе і пачаў кампанію мілітарызацыі і авантурызму ў знешняй палітыцы, што ў канчатковым выніку прывяло Германію да ізаляцыі. </p><p>Падчас <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0-%D0%92%D1%8F%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%84%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Аўстра-Вянгерскі канфлікт (няма такой старонкі)">Аўстра-Вянгерскага канфлікту</a> з <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B1%D1%96%D1%8F" title="Сербія">Сербіяй</a> кайзер паехаў у адпачынак, і паспешныя планы мабілізацыі некалькіх дзяржаў прывялі да катастрофы — <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Першая сусветная вайна">Першай сусветнай вайне</a> (<a href="/wiki/1914" title="1914">1914</a>—<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>). За выхад з вайны, бальшавікі, згодна <a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8D%D1%81%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Брэсцкі мір">Брэсцкаму міру</a> (1918 год) пагадзіліся на акупацыю буйных рэгіёнаў заходняй часткі Расійскай імперыі, якія межавалі з Прусіяй. Нямецкі кантроль над гэтымі тэрыторыямі доўжыўся ўсяго некалькі месяцаў, і спыніўся з-за паразы нямецкай арміі і нямецкай рэвалюцыі, якія прывялі да адлучэння кайзера ад трона і яго выгнання. </p><p>Пасляваенны <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B4%D0%B0%D0%B3%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%80" title="Версальскі дагавор">Версальскі дагавор</a>, прымусіў Германію несці поўную адказнасць за вайну. Дагавор быў падпісаны ў Версалі, у зале люстэркаў, дзе нямецкая імперыя і была створана. </p><p>Яшчэ да завяршэння вайны ў Германіі ўспыхнула <a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%9E%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D1%8D%D0%B2%D0%B0%D0%BB%D1%8E%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Лістападаўская рэвалюцыя">Лістападаўская рэвалюцыя 1918 года</a>, якая прымусіла Вільгельма II <a href="/wiki/9_%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0" title="9 лістапада">9 лістапада</a> 1918 года адмовіцца і ад прускага прастола, і ад звязанага з ім прастола Германскай імперыі. Каралеўства Прусія было пераназвана ў <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Вольная дзяржава Прусія">Вольную дзяржаву Прусія</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Склад_Прусіі"><span id=".D0.A1.D0.BA.D0.BB.D0.B0.D0.B4_.D0.9F.D1.80.D1.83.D1.81.D1.96.D1.96"></span>Склад Прусіі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&veaction=edit&section=10" title="Правіць раздзел: Склад Прусіі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>правіць</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&section=10" title="Правіць зыходнік раздзела: Склад Прусіі"><span>правіць зыходнік</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Асноўныя тэрыторыі Каралеўства Прусіі былі Фрыўльскі Брандэнбург і <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Герцагства Прусія">герцагства Прусія</a>, што ўтварылі Брандэнбург-Прусію. </p><p>Памеранія была далучана да Прусіі ў <a href="/wiki/1648" title="1648">1648</a> годзе. </p><p>Разам з шэрагам тэрытарыяльных набыткаў ад Швецыі ў <a href="/wiki/1720" title="1720">1720</a> годзе, гэты рэгіён пазней стаў <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Памеранія (правінцыя)">правінцыяй Памераніі</a>. </p><p>Прускія поспехі ў Сілезскай вайне прывялі да ўтварэння <a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Сілезія (правінцыя)">правінцыі Сілезія</a> ў <a href="/wiki/1740" title="1740">1740</a> годзе. </p><p>Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай у 1772 годзе, анексаваныя Каралеўская Прусія і Вармія сталі <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Заходняя Прусія">правінцыяй Заходняя Прусія</a>, тады як герцагства Прусія (разам з часткай Варміі) стала правінцыяй <a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Усходняя Прусія">Усходняя Прусія</a>. </p><p>Іншая анексіі тэрыторый уздоўж ракі <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B0%D0%BA%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D1%82%D1%86%D1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рака Нетцэ (няма такой старонкі)">Нетцэ</a> (Netze) прывяла да стварэння акругі <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D1%82%D1%86%D1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Нетцэ (няма такой старонкі)">Нетцэ</a>. Пасля другога і трэцяга падзелаў Рэчы Паспалітай (1793—1795 гады), Прусія стварыла <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Правінцыя Новая Сілезія (няма такой старонкі)">правінцыі Новая Сілезія</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паўднёвая Прусія (няма такой старонкі)">Паўднёвая Прусія</a>, і <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новая Усходняя Прусія (няма такой старонкі)">Новая Усходняя Прусія</a>, з акругай Нетцэ, якая размежавала Заходнюю і Паўднёвую Прусію. Гэтыя тры правінцыі, перайшлі да Царства Польскага згодна рашэнню Венскага кангрэса ў 1815 годзе, за выключэннем заходняй частцы Паўднёвай Прусіі, якая стала складовай часткай <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікае Княства Пазнаньскае (няма такой старонкі)">Вялікага Княства Пазнаньскага</a>. </p><p>Пасля буйных поспехаў на захадзе, дасягнутых Прусіяй пасля Венскага кангрэса, было створана 10 правінцый, кожная з якіх дзяліліся яшчэ на акругі. Гэта правінцыі: </p> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Брандэнбург">Брандэнбург</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Усходняя Прусія">Усходняя Прусія</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D0%BB%D1%96%D1%85-%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%8D-%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юліх-Клевэ-Берг (няма такой старонкі)">Юліх-Клевэ-Берг</a> (Jülich-Cleves-Berg)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%B6%D0%BD%D1%96_%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ніжні Рэйн">Ніжні Рэйн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Памеранія">Памеранія</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D0%BD%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вялікае Княства Пазнаньскае (няма такой старонкі)">Вялікае Княства Пазнаньскае</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Саксонія (правінцыя)">Саксонія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F" title="Сілезія">Сілезія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Заходняя Прусія">Заходняя Прусія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%8F" title="Вестфалія">Вестфалія</a></li></ul> <p>У 1822 годзе, правінцыі Юліх-Клевэ-Берг і Ніжні Рэйн былі аб'яднаны ў правінцыю Рэйн. У 1829 годзе, правінцыі Усходняя і Заходняя Прусія аб'ядналіся ў <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Правінцыя Прусія (няма такой старонкі)">правінцыю Прусія</a>, але гэтыя правінцыі зноў былі створаны ў 1878 годзе. Княства Гогенцолерн-Зігмарінген і Гогенцолерн-Хэхінген былі анексаваны ў 1850 годзе і ўтварылі правінцыю <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Правінцыя Гогенцолерн (няма такой старонкі)">Гогенцолерн</a>. </p><p>Пасля перамогі Прусіі ў 1866 годзе ў Аўстра-прускай вайне, тэрыторыі, якія анексавала Прусія былі рэарганізаваны ў тры новыя правінцыі: <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Гановер (правінцыя)">Гановер</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%8D-%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гесэ-Насау (няма такой старонкі)">Гесэ-Насау</a>, і <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%B2%D1%96%D0%B3-%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%82%D1%8D%D0%B9%D0%BD_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Шлезвіг-Гольштэйн (правінцыя)">Шлезвіг-Гольштэйн</a>. </p> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4785216">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Навігацыйны шаблон" data-name="External links" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist toCollapsibleCount navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0px 18px 0px 0px; width: 100%;"><div style="float: left;"><span class="noprint plainlinks nowrap" style="font-size:85%;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%92%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0%D0%B2%D1%8B%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D1%96" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⚙️" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span> </span></div>  Слоўнікі і энцыклапедыі</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bigenc.ru/c/prussiia-ae4d7f">Вялікая расійская (навукова-адукацыйны партал)</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:ЭСБЕ/Пруссия">Бракгаўза і Эфрона</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%95%D0%AD%D0%91%D0%95/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:ЕЭБЕ/Пруссия">Яўрэйская Бракгаўза і Эфрона</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:МЭСБЕ/Пруссия">Малы Бракгаўза і Эфрона</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.newadvent.org/cathen/12519c.htm">Catholic (1997—…)</a> · <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F006637.php">Швейцарскі гістарычны</a> · <a href="https://be.wikisource.org/wiki/ru:%D0%AD%D0%A1%D0%93/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ru:ЭСГ/Пруссия">Гранат</a></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3748793">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0;text-align: left;"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="Нарматыўны_кантроль" class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%9E%D0%BD%D1%8B_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C" title="Нарматыўны кантроль">Нарматыўны кантроль</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%96" title="Нацыянальная бібліятэка Францыі">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb113529929">113529929</a> · <a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4047194-9">4047194-9</a> · <span title="Міжнародны ідэнтыфікатар стандартных найменняў" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">ISNI</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni-url.oclc.nl/isni/0000000111988585">0000000111988585</a> · <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B_%D0%BD%D1%83%D0%BC%D0%B0%D1%80_%D0%91%D1%96%D0%B1%D0%BB%D1%96%D1%8F%D1%82%D1%8D%D0%BA%D1%96_%D0%9A%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D1%80%D1%8D%D1%81%D0%B0" title="Кантрольны нумар Бібліятэкі Кангрэса">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/n79104278">n79104278</a> · <span title="SUDOC" style="border-bottom: 1px dotted; cursor: help;">SUDOC</span>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/125686862">125686862</a> · <a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/137143200">137143200</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4785216"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Германскі_саюз" data-name="Германскі саюз" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D1%8E%D0%B7" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Германскі_саюз" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D1%96_%D1%81%D0%B0%D1%8E%D0%B7" title="Германскі саюз">Германскі саюз</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Імперыя і каралеўствы</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Аўстрыйская імперыя">Аўстрыя</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Прусія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F" title="Каралеўства Баварыя">Баварыя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F" title="Каралеўства Саксонія">Саксонія</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8E%D1%80%D1%82%D1%8D%D0%BC%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B3" title="Вюртэмберг">Вюртэмберг</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80" title="Каралеўства Гановер">Гановер</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 7px"><div><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Deutscher_Bund-1866-ru.png" class="mw-file-description" title="Германскі саюз"><img alt="Германскі саюз" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Deutscher_Bund-1866-ru.png/140px-Deutscher_Bund-1866-ru.png" decoding="async" width="140" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Deutscher_Bund-1866-ru.png/210px-Deutscher_Bund-1866-ru.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Deutscher_Bund-1866-ru.png/280px-Deutscher_Bund-1866-ru.png 2x" data-file-width="2981" data-file-height="2835" /></a><figcaption>Германскі саюз</figcaption></figure></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Вялікія герцагствы</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D0%B0%D0%B4%D1%8D%D0%BD" title="Вялікае Герцагства Бадэн">Бадэн</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8F%D0%BB%D1%96%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%8D%D0%BD" title="Вялікае Герцагства Гесэн">Гесэн-Дармштат</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D0%9A%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D1%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гесен-Касель (няма такой старонкі)">Гесен-Касель</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Люксембург">Люксембург</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8B%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мекленбург-Шверын (няма такой старонкі)">Мекленбург-Шверын</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%A1%D1%82%D1%80%D1%8D%D0%BB%D1%96%D1%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мекленбург-Стрэліц (няма такой старонкі)">Мекленбург-Стрэліц</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9E%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Княства Ольдэнбург (няма такой старонкі)">Ольдэнбург</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D0%92%D0%B5%D0%B9%D0%BC%D0%B0%D1%80-%D0%90%D0%B9%D0%B7%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D1%85" title="Саксен-Веймар-Айзенах">Саксен-Веймар-Айзенах</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Герцагствы</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82-%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анхальт-Бернбург (няма такой старонкі)">Анхальт-Бернбург</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82-%D0%94%D1%8D%D1%81%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анхальт-Дэсау (няма такой старонкі)">Анхальт-Дэсау</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%82-%D0%9A%D1%91%D1%82%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анхальт-Кётэн (няма такой старонкі)">Анхальт-Кётэн</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D1%88%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герцагства Браўншвейг (няма такой старонкі)">Браўншвейг</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%82%D1%8D%D0%B9%D0%BD" title="Гольштэйн">Гольштэйн</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9B%D1%96%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3_(1839%E2%80%931867)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герцагства Лімбург (1839–1867) (няма такой старонкі)">Лімбург</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%80%D1%86%D0%B0%D0%B3%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Герцагства Насау (няма такой старонкі)">Насау</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D0%90%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саксен-Альтэнбург (няма такой старонкі)">Саксен-Альтэнбург</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D0%9A%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%93%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Саксен-Кобург-Гота">Саксен-Кобург-Гота</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D0%9B%D0%B0%D1%9E%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саксен-Лаўэнбург (няма такой старонкі)">Саксен-Лаўэнбург</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D0%9C%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Саксен-Мейнінген (няма такой старонкі)">Саксен-Мейнінген</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Княствы</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD-%D0%93%D0%BE%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гесен-Гомбург (няма такой старонкі)">Гесен-Гомбург</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD-%D0%97%D1%96%D0%B3%D0%BC%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гогенцолерн-Зігмарынген (няма такой старонкі)">Гогенцолерн-Зігмарынген</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD-%D0%A5%D0%B5%D1%85%D1%96%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гогенцолерн-Хехінген (няма такой старонкі)">Гогенцолерн-Хехінген</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%85%D1%82%D1%8D%D0%BD%D1%88%D1%82%D1%8D%D0%B9%D0%BD" title="Ліхтэнштэйн">Ліхтэнштэйн</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%96%D0%BF%D1%8D-%D0%94%D1%8D%D1%82%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ліпэ-Дэтмольд (няма такой старонкі)">Ліпэ-Дэтмольд</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D0%B9%D1%81_%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%88%D0%B0%D0%B9_%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Княства Ройс малодшай лініі (няма такой старонкі)">Ройс-Гера</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%A0%D0%BE%D0%B9%D1%81_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8D%D0%B9%D1%88%D0%B0%D0%B9_%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%96%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Княства Ройс старэйшай лініі (няма такой старонкі)">Ройс-Грэйц</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D1%9E%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%9B%D1%96%D0%BF%D1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шаўмбург-Ліпэ (няма такой старонкі)">Шаўмбург-Ліпэ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%86%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%97%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D1%80%D1%81%D1%85%D0%B0%D1%9E%D0%B7%D0%B5%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шварцбург-Зондэрсхаўзен (няма такой старонкі)">Шварцбург-Зондэрсхаўзен</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%86%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3-%D0%A0%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%82%D0%B0%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шварцбург-Рудальштат (няма такой старонкі)">Шварцбург-Рудальштат</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D1%8D%D0%BA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Вальдэк (няма такой старонкі)">Вальдэк</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Вольныя гарады</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D1%8D%D0%BC%D0%B5%D0%BD_(%D1%84%D0%B5%D0%B4%D1%8D%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B7%D1%8F%D0%BC%D0%BB%D1%8F)" title="Брэмен (федэральная зямля)">Брэмен</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Гамбург">Гамбург</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D0%B1%D0%B5%D0%BA" title="Любек">Любек</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D1%84%D1%83%D1%80%D1%82-%D0%BD%D0%B0-%D0%9C%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B5" title="Франкфурт-на-Майне">Франкфурт</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4785216"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Правінцыі_Каралеўства_Прусіі" data-name="Правінцыі Каралеўства Прусіі" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%96_%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%96" title="Прагляд гэтага шаблона"><img alt="⛭" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Правінцыі_Каралеўства_Прусіі" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a class="mw-selflink selflink">Правінцыі Каралеўства Прусіі</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Існавалі доўгі час</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <p><span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Усходняя Прусія">Усходняя Прусія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Заходняя Прусія">Заходняя Прусія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8D%D0%BD%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Брандэнбург (правінцыя)">Брандэнбург</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Памеранія (правінцыя)">Памеранія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BD_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Позен (правінцыя)">Позен</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Саксонія (правінцыя)">Саксонія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Сілезія (правінцыя)">Сілезія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Вестфалія (правінцыя)">Вестфалія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Рэйнская правінцыя">Рэйнская правінцыя</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%97%D0%B5%D0%BC%D0%BB%D1%96_%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%9E&action=edit&redlink=1" class="new" title="Землі Гогенцолернаў (няма такой старонкі)">Землі Гогенцолернаў</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%B2%D1%96%D0%B3-%D0%93%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%82%D1%8D%D0%B9%D0%BD_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Шлезвіг-Гольштэйн (правінцыя)">Шлезвіг-Гольштэйн</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Гановер (правінцыя)">Гановер</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%8D%D0%BD-%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B0%D1%83&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гесэн-Насау (няма такой старонкі)">Гесэн-Насау</a> (<a href="/wiki/%D0%90%D1%9E%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0-%D0%BF%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B0-%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Аўстра-пруска-італьянская вайна">1866/68</a>)</span> </p> </div></div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 7px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Flag_of_Prussia_(1892-1918).svg" class="mw-file-description" title="Каралеўства Прусія"><img alt="Каралеўства Прусія" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/50px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png" decoding="async" width="50" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/75px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg/100px-Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="540" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Распушчаны</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <p><span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D1%8B%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B%D0%BA%D1%82_%D0%9D%D0%B5%D1%82%D1%86%D1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Дыстрыкт Нетцэ (няма такой старонкі)">дыстрыкт Нетцэ</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%B0%D1%9E%D0%B4%D0%BD%D1%91%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Паўднёвая Прусія (няма такой старонкі)">Паўднёвая Прусія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%A3%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новая Усходняя Прусія (няма такой старонкі)">Новая Усходняя Прусія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Новая Сілезія (няма такой старонкі)">Новая Сілезія</a> (<a href="/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%96%D1%86%D0%BA%D1%96_%D0%BC%D1%96%D1%80" title="Тыльзіцкі мір">1807</a>)<span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D1%96%D0%B6%D0%BD%D1%96_%D0%A0%D1%8D%D0%B9%D0%BD_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ніжні Рэйн (правінцыя) (няма такой старонкі)">Ніжні Рэйн</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%AE%D0%BB%D1%96%D1%85-%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D1%8D-%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%B3_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Юліх-Клевэ-Берг (правінцыя) (няма такой старонкі)">Юліх-Клевэ-Берг</a> (1822)<span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Прусія (правінцыя) (няма такой старонкі)">Прусія</a> (1878)</span> </p> </div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Створаны</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><div style="margin-top:-1ex;margin-bottom:-1ex;padding:0"> <p><span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%9D%D1%96%D0%B6%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Ніжняя Сілезія (правінцыя)">Ніжняя Сілезія</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%80%D1%85%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%96%D1%8F_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)" title="Верхняя Сілезія (правінцыя)">Верхняя Сілезія</a> (1919)<span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%B5%D0%BD-%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Позен-Заходняя Прусія (няма такой старонкі)">Позен-Заходняя Прусія</a> (1922)<span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%B5-%D0%9C%D0%B5%D1%80%D0%B7%D0%B5%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Гале-Мерзебург (няма такой старонкі)">Гале-Мерзебург</a><span style="font-weight:bold"> · </span></span> <span style="white-space: nowrap;"><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B5%D1%81%D1%8D%D0%BD_(%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D1%96%D0%BD%D1%86%D1%8B%D1%8F)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Кургесэн (правінцыя) (няма такой старонкі)">Кургесэн</a></span> </p> </div></div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Узята з "<a dir="ltr" href="https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Каралеўства_Прусія&oldid=4553127">https://be.wikipedia.org/w/index.php?title=Каралеўства_Прусія&oldid=4553127</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D1%8B%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%B5:Categories" title="Адмысловае:Categories">Катэгорыі</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%97%E2%80%99%D1%8F%D0%B2%D1%96%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%8F_%D1%9E_1701_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="Катэгорыя:З’явіліся ў 1701 годзе">З’явіліся ў 1701 годзе</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%97%D0%BD%D1%96%D0%BA%D0%BB%D1%96_%D1%9E_1918_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B7%D0%B5" title="Катэгорыя:Зніклі ў 1918 годзе">Зніклі ў 1918 годзе</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F" title="Катэгорыя:Прусія">Прусія</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%93%D1%96%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Катэгорыя:Гісторыя Германіі">Гісторыя Германіі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A2%D1%8D%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%96_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B9_%D1%96%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%8B%D1%96" title="Катэгорыя:Тэрыторыі Германскай імперыі">Тэрыторыі Германскай імперыі</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%93%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%87%D0%BD%D1%8B%D1%8F_%D0%B4%D0%B7%D1%8F%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D1%8B_%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Катэгорыя:Гістарычныя дзяржавы Еўропы">Гістарычныя дзяржавы Еўропы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:1701_%D0%B3%D0%BE%D0%B4_%D1%83_%D0%95%D1%9E%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5" title="Катэгорыя:1701 год у Еўропе">1701 год у Еўропе</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:XVIII_%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B4%D0%B7%D0%B5_%D1%9E_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%96" title="Катэгорыя:XVIII стагоддзе ў Германіі">XVIII стагоддзе ў Германіі</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Апошняе змяненне старонкі адбылося 15:28, 5 жніўня 2023.</li> <li id="footer-info-copyright">Тэкст даступны на ўмовах <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.be">ліцэнзіі Creative Commons Attribution-ShareAlike</a>, у асобных выпадках могуць дзейнічаць дадатковыя ўмовы. Падрабязней гл. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Умовы_выкарыстання">Умовы выкарыстання</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Палітыка прыватнасці</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%A8%D1%82%D0%BE_%D1%82%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F">Пра Вікіпедыю</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D1%96%D0%BA%D1%96%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D1%8B%D1%8F:%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B0_%D0%B0%D0%B4_%D0%B0%D0%B4%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%86%D1%96">Адмова ад адказнасці</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Распрацоўшчыкі</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/be.wikipedia.org">Статыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заява пра cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//be.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мабільная версія</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-gxqwf","wgBackendResponseTime":191,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.323","walltime":"0.526","ppvisitednodes":{"value":3253,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":74601,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10976,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":20,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6404,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 411.947 1 -total"," 53.36% 219.815 1 Шаблон:Гістарычная_дзяржава"," 45.51% 187.489 1 Шаблон:Картка"," 24.46% 100.771 1 Шаблон:Вонкавыя_спасылкі"," 18.13% 74.693 19 Шаблон:Wikidata"," 8.67% 35.734 1 Шаблон:Правінцыі_Прусіі"," 8.00% 32.976 1 Шаблон:Картка/арыгінальная_назва"," 6.79% 27.953 1 Шаблон:Значэнні"," 6.26% 25.797 6 Шаблон:Катэгорыя_па_даце"," 6.02% 24.779 1 Шаблон:Картка/Вікісховішча"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.174","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6438070,"limit":52428800},"limitreport-logs":"Loaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P85 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P2936 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P3075 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P38 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\nLoaded datatype wikibase-item of P122 from wikidata, consider passing datatype argument to formatProperty call or to Wikidata/config\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-q5cj8","timestamp":"20241124172649","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041a\u0430\u0440\u0430\u043b\u0435\u045e\u0441\u0442\u0432\u0430 \u041f\u0440\u0443\u0441\u0456\u044f","url":"https:\/\/be.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96%D1%8F","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q27306","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q27306","author":{"@type":"Organization","name":"\u0423\u0434\u0437\u0435\u043b\u044c\u043d\u0456\u043a\u0456 \u043f\u0440\u0430\u0435\u043a\u0442\u0430\u045e \u0412\u0456\u043a\u0456\u043c\u0435\u0434\u044b\u044f"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2010-06-18T12:40:03Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/5b\/Flag_of_Prussia_%281892-1918%29.svg","headline":"\u0434\u0437\u044f\u0440\u0436\u0430\u0432\u0430 \u045e \u0415\u045e\u0440\u043e\u043f\u0435 \u045e 1701\u20141918 \u0433\u0430\u0434\u0430\u0445"}</script> </body> </html>