CINXE.COM
Argali - Wikipedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Argali - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"3cdc3ecb-dc67-45ea-9bd5-2a4133209b9e","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Argali","wgTitle":"Argali","wgCurRevisionId":67951036,"wgRevisionId":67951036,"wgArticleId":2276174,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:IUCN Red List Status NT","Wikipedia:Diersoorten","Diersoort beschreven in 1758","Schapen (geslacht)","IUCN-status gevoelig","Dier uit het Palearctisch gebied"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Argali","wgRelevantArticleId":2276174,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q186267","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready", "user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging", "ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Karkaraly_National_Park_11.jpg/1200px-Karkaraly_National_Park_11.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1004"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Karkaraly_National_Park_11.jpg/800px-Karkaraly_National_Park_11.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="670"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Karkaraly_National_Park_11.jpg/640px-Karkaraly_National_Park_11.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="536"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Argali - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Argali"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Argali&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Argali"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Argali rootpage-Argali skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/30_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Argali" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Argali" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Argali" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Argali" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Kenmerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Kenmerken</span> </div> </a> <ul id="toc-Kenmerken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verspreiding" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verspreiding"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Verspreiding</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Verspreiding-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Verspreiding-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Verspreiding-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Habitat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Habitat"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Habitat</span> </div> </a> <ul id="toc-Habitat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ondersoorten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ondersoorten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Ondersoorten</span> </div> </a> <ul id="toc-Ondersoorten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Levenswijze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Levenswijze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Levenswijze</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Levenswijze-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Levenswijze-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Levenswijze-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bronsttijd_en_paring" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronsttijd_en_paring"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Bronsttijd en paring</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronsttijd_en_paring-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Geboorte_en_zoogtijd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geboorte_en_zoogtijd"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Geboorte en zoogtijd</span> </div> </a> <ul id="toc-Geboorte_en_zoogtijd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Natuurlijke_vijanden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Natuurlijke_vijanden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>Natuurlijke vijanden</span> </div> </a> <ul id="toc-Natuurlijke_vijanden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Argali's_en_de_mens" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Argali's_en_de_mens"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Argali's en de mens</span> </div> </a> <ul id="toc-Argali's_en_de_mens-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen_en_verwijzingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen_en_verwijzingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bronnen en verwijzingen</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Bronnen_en_verwijzingen-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Bronnen en verwijzingen-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Bronnen_en_verwijzingen-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Bronnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Voetnoten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Voetnoten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Voetnoten</span> </div> </a> <ul id="toc-Voetnoten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Argali</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 64 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-64" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">64 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%B1%D8%BA%D9%84" title="أرغل – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أرغل" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%84_(%D9%86%D9%88%D8%B9_%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D8%AF%D9%8A%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="ارغل (نوع من الثدييات) – Egyptisch Arabisch" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ارغل (نوع من الثدييات)" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptisch Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Blizdol_(Ovis_ammon)" title="Blizdol (Ovis ammon) – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Blizdol (Ovis ammon)" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Arxar" title="Arxar – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Arxar" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%B3_%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86" title="اوویس امون – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="اوویس امون" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Архар – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Архар" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Архар – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Архар" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Архар – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Архар" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%82%E0%BD%89%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="གཉན། – Tibetaans" lang="bo" hreflang="bo" data-title="གཉན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetaans" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Argali" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Argal%C3%AD" title="Argalí – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Argalí" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Ovis_ammon" title="Ovis ammon – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Ovis ammon" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Argali_altajsk%C3%BD" title="Argali altajský – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Argali altajský" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Архар – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Архар" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Argalif%C3%A5r" title="Argalifår – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Argalifår" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Argali" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Argali" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Argalo" title="Argalo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Argalo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Ovis_ammon" title="Ovis ammon – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Ovis ammon" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Arhaar" title="Arhaar – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Arhaar" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Argali" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%BA%D8%B1%D9%85_(%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1)" title="غرم (جانور) – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="غرم (جانور)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Argaali" title="Argaali – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Argaali" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Argali" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/%C3%81rgail%C3%AD" title="Árgailí – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Árgailí" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9B%D7%91%D7%A9_%D7%90%D7%A8%D7%92%D7%90%D7%9C%D7%99" title="כבש ארגאלי – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="כבש ארגאלי" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Argali_juh" title="Argali juh – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Argali juh" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%80%D5%AD%D5%A1%D6%80" title="Արխար – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Արխար" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Argali" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ovis_ammon" title="Ovis ammon – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Ovis ammon" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%AB%E3%82%AC%E3%83%AA" title="アルガリ – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アルガリ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%98" title="არხარი – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="არხარი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D2%9B%D0%B0%D1%80" title="Арқар – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Арқар" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%84%EB%A5%B4%EA%B0%88%EB%A6%AC" title="아르갈리 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="아르갈리" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BA%D0%B0%D1%80,_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B6%D0%B0" title="Аркар, кулжа – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Аркар, кулжа" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Kalninis_avinas" title="Kalninis avinas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Kalninis avinas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Argals" title="Argals – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Argals" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A8%E0%B4%AF%E0%B4%BE%E0%B5%BD" title="നയാൽ – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="നയാൽ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D1%8C" title="Аргаль – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Аргаль" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%80%D1%82%D3%93%D0%B3%D3%93" title="Иртӓгӓ – West-Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Иртӓгӓ" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="West-Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Кырык мары</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%A8" title="नायन – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="नायन" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Argalisau" title="Argalisau – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Argalisau" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Argalisau" title="Argalisau – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Argalisau" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/N%C3%A1%C3%A1ts%CA%BC%C3%B3z%C3%ADd%C4%99%CC%81%C4%99%CC%81%CA%BC_ts%C3%A9tah_dib%C3%A9" title="Náátsʼózídę́ę́ʼ tsétah dibé – Navajo" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Náátsʼózídę́ę́ʼ tsétah dibé" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="Navajo" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Hoolaadiidaa" title="Hoolaadiidaa – Afaan Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Hoolaadiidaa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Afaan Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Owca_dzika" title="Owca dzika – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Owca dzika" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="ارگالی – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ارگالی" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Argali" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Argali" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Архар – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Архар" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Argali" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%B3%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="آرڳالی – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="آرڳالی" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8" title="Аргали – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Аргали" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Argali" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D2%92%D1%83%D1%80%D0%BC" title="Ғурм – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ғурм" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Argali" title="Argali – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Argali" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D8%B1%D9%82%D8%A7%D8%B1" title="ئارقار – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئارقار" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D1%80" title="Архар – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Архар" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="آرگالی – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="آرگالی" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Arhar" title="Arhar – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Arhar" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BB%ABu_Argali" title="Cừu Argali – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cừu Argali" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Ovis_ammon" title="Ovis ammon – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Ovis ammon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%98%E7%BE%8A" title="盘羊 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="盘羊" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%9B%98%E7%BE%8A" title="盘羊 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="盘羊" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q186267#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Argali" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Argali" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Argali"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Argali"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Argali" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Argali" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&oldid=67951036" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Argali&id=67951036&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FArgali"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FArgali"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Argali"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Argali&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Argali&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Ovis_ammon" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-species mw-list-item"><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Ovis_ammon" hreflang="en"><span>Wikispecies</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q186267" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><table class="infobox" cellpadding="1" cellspacing="1" style="font-size:95%;"> <tbody><tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color:#f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;"><big>Argali</big><br /><small><a href="/wiki/International_Union_for_Conservation_of_Nature_and_Natural_Resources" title="International Union for Conservation of Nature and Natural Resources">IUCN</a>-<a href="/wiki/Beschermingsstatus" title="Beschermingsstatus">status</a>: <span style="color: Olive">Gevoelig</span></small><small><sup id="cite_ref-IUCN_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-IUCN-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></small><small> (2020)</small> </th></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Karkaraly_National_Park_11.jpg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Karkaraly_National_Park_11.jpg/266px-Karkaraly_National_Park_11.jpg" decoding="async" width="266" height="223" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Karkaraly_National_Park_11.jpg/399px-Karkaraly_National_Park_11.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Karkaraly_National_Park_11.jpg/532px-Karkaraly_National_Park_11.jpg 2x" data-file-width="1484" data-file-height="1242" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align:center; padding:0; font-size:85%">Kudde karaganda-argali's in <a href="/w/index.php?title=Nationaal_Park_Karkaraly&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nationaal Park Karkaraly (de pagina bestaat niet)">Nationaal Park Karkaraly</a>, <a href="/wiki/Kazachstan" title="Kazachstan">Kazachstan</a>. </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;"><a href="/wiki/Taxonomie_(biologie)" title="Taxonomie (biologie)">Taxonomische indeling</a> </th></tr> <tr> <td> <table style="margin:0 auto;"> <tbody><tr><td><a href="/wiki/Rijk_(biologie)" title="Rijk (biologie)">Rijk</a>:</td><td><a href="/wiki/Dieren_(biologie)" title="Dieren (biologie)">Animalia</a> (Dieren)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Stam_(biologie)" title="Stam (biologie)">Stam</a>:</td><td><a href="/wiki/Chordadieren" title="Chordadieren">Chordata</a> (Chordadieren)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Klasse_(biologie)" title="Klasse (biologie)">Klasse</a>:</td><td><a href="/wiki/Zoogdieren" title="Zoogdieren">Mammalia</a> (Zoogdieren)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Orde_(biologie)" title="Orde (biologie)">Orde</a>:</td><td><a href="/wiki/Evenhoevigen" title="Evenhoevigen">Artiodactyla</a> (Evenhoevigen)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Familie_(biologie)" title="Familie (biologie)">Familie</a>:</td><td><a href="/wiki/Holhoornigen" title="Holhoornigen">Bovidae</a> (Holhoornigen)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Onderfamilie" title="Onderfamilie">Onderfamilie</a>:</td><td><a href="/wiki/Bokken" title="Bokken">Caprinae</a> (Bokken)</td></tr><tr><td><a href="/wiki/Geslacht_(biologie)" title="Geslacht (biologie)">Geslacht</a>:</td><td><i><a href="/wiki/Schapen_(geslacht)" title="Schapen (geslacht)">Ovis</a></i> (schapen)</td></tr> <tr><td></td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;"><a href="/wiki/Soort" title="Soort">Soort</a> </th></tr> <tr> <td class="ta-center"><i><b>Ovis ammon</b></i><br /><small>(</small><small><a href="/wiki/Carl_Linnaeus" title="Carl Linnaeus">Linnaeus</a></small><small>, 1758</small><small>)</small><br /><small>Originele combinatie</small><br /><i>Capra ammon</i> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" style="padding:0;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Argali_subspecies_range.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2f/Argali_subspecies_range.png/266px-Argali_subspecies_range.png" decoding="async" width="266" height="188" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2f/Argali_subspecies_range.png 1.5x" data-file-width="375" data-file-height="265" /></a></span> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2" style="font-size:85%"><a href="/wiki/Verspreidingsgebied" title="Verspreidingsgebied">Verspreidingsgebieden</a> van de verschillende <a href="/wiki/Ondersoort" title="Ondersoort">ondersoorten</a> van de argali </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit; font-weight:bold;" colspan="2"> </th></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><small><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Ovis_ammon" class="extiw" title="commons:Category:Ovis ammon">Afbeeldingen</a> op</small> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Commons-logo.svg" class="mw-file-description" title="Wikimedia Commons"><img alt="Wikimedia Commons" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/23px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> <small><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a></small> </td></tr> <tr> <td class="ta-center" colspan="2"><small><a href="https://species.wikimedia.org/wiki/Ovis_ammon" class="extiw" title="wikispecies:Ovis ammon">Argali</a> op</small> <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Wikispecies-logo.svg" class="mw-file-description" title="Wikispecies"><img alt="Wikispecies" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/15px-Wikispecies-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/23px-Wikispecies-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Wikispecies-logo.svg/30px-Wikispecies-logo.svg.png 2x" data-file-width="941" data-file-height="1103" /></a></span> <small><a href="/wiki/Wikispecies" title="Wikispecies">Wikispecies</a></small> </td></tr> <tr> <th class="infobox-kop notheme" style="background-color: #f5d0d6; color:inherit;" colspan="2"> <table style="margin:0 auto;" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle;">Portaal  <span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Bestand:Portal.svg" class="mw-file-description" title="Portaalicoon"><img alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" width="22" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span>   </td> <td class="ta-left"><a href="/wiki/Portaal:Biologie" title="Portaal:Biologie">Biologie</a> <br /><a href="/wiki/Portaal:Zoogdieren" title="Portaal:Zoogdieren">Zoogdieren</a> </td></tr></tbody></table> </th></tr></tbody></table> <p>De <b>argali</b> (<i>Ovis ammon</i>), een wild <a href="/wiki/Schapen_(geslacht)" title="Schapen (geslacht)">schaap</a>, is een <a href="/wiki/Evenhoevigen" title="Evenhoevigen">evenhoevig</a> <a href="/wiki/Zoogdieren" title="Zoogdieren">zoogdier</a> uit de familie van de <a href="/wiki/Holhoornigen" title="Holhoornigen">holhoornigen</a> (Bovidae). De wetenschappelijke naam van de soort werd als <i>Capra ammon</i> in 1758 gepubliceerd door <a href="/wiki/Carl_Linnaeus" title="Carl Linnaeus">Carl Linnaeus</a> in de tiende editie van <i><a href="/wiki/Systema_naturae" title="Systema naturae">Systema naturae</a></i>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De argali is de grootste schapensoort ter wereld. Argali's leven op de <a href="/wiki/Hoogvlakte" title="Hoogvlakte">hoogvlakten</a> en <a href="/wiki/Steppe" title="Steppe">steppen</a> van <a href="/wiki/Centraal-Azi%C3%AB" title="Centraal-Azië">Centraal-Azië</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kenmerken">Kenmerken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Argali's hebben een gewicht tussen 65 en 220 kilogram. De lichaamslengte ligt tussen 120 en 200 centimeter en de staart voegt hier nog eens ongeveer 14 centimeter aan toe. De schouderhoogte ligt tussen 90 en 135 centimeter. In de regel zijn de zuidwestelijke ondersoorten kleiner dan de noordoostelijke ondersoorten. </p><p>De kleur van de vacht varieert. In de winter is de grondkleur bruin, waarin roodbruine, donkerbruine en <a href="/wiki/Beige" title="Beige">beigekleurige</a> variaties voorkomen. In de zomer worden de dieren roder van kleur. Van de hals tot het midden van de rug loopt een zwarte streep, die alleen in de zomer zichtbaar is. De buik is gelig tot grijswit. Tussen de lichtgekleurde buik en donkere flanken loopt een bruine of zwarte streep, die vaak echter slecht zichtbaar is of onderbroken wordt. De kont en staart zijn wit van kleur. Bij twee ondersoorten (de gobi-argali en de altai-argali) komen witte vlekken op de rug voor. Ook de hals en punt van de neus kunnen wit van kleur zijn. De poten zijn aan de buitenzijde bruin, vaak iets donkerder dan de flanken en rug. Aan de binnenzijde zijn ze wit. De vrouwtjes (ooien) zijn gemiddeld genomen vaker lichter van kleur dan de mannetjes (rammen). </p><p>De horens zijn groter en zwaarder dan die van andere wilde schapensoorten. Ze zijn geelbruin tot grijsbruin van kleur en groeien bij de mannetjes in een spiraal, die tot twee maal rond kan lopen alvorens naar buiten om te buigen. Aan de basis hebben de horens een omvang van ongeveer 40 cm. Bij de mannetjes van de pamirargali kunnen de horens 164 cm lang worden, bij andere ondersoorten ligt de lengte tussen de 110 en 120 cm. In de regel kunnen de horens een gezamenlijke breedte van 75 cm bereiken, maar bij de pamirargali kan dat oplopen tot 130 cm. Samen met de schedel kunnen de horens 22 kg wegen. De horens zijn sterk geribbeld en zijn door onderlinge gevechten aan de toppen vaak afgebroken. De vrouwtjes hebben veel kleinere horens, die 30 tot 45 cm lang worden en ongekromd op de kop staan. </p><p>De dieren bewegen zich voort op een wijze die vergelijkbaar is met tamme schapen. De mannetjes kunnen snelheden tot 50 km/uur bereiken, de vrouwtjes tot 60 km/uur. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verspreiding">Verspreiding</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Verspreiding" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Verspreiding"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De argali leeft in de gebergtes en hoogvlaktes van het oosten van Centraal-Azië. In het noorden reikt het verspreidingsgebied tot in de <a href="/wiki/Altaj_(gebergte)" title="Altaj (gebergte)">Altai</a> in het zuiden van <a href="/wiki/Siberi%C3%AB" title="Siberië">Siberië</a>. Het beslaat verder de <a href="/wiki/Tian_Shan" class="mw-redirect" title="Tian Shan">Tian Shan</a>, <a href="/wiki/Tarbagataj" title="Tarbagataj">Tarbagataj</a>, <a href="/wiki/Pamir" title="Pamir">Pamir</a>, <a href="/wiki/Kunlun" title="Kunlun">Kunlun</a>, het <a href="/wiki/Tibetaans_Plateau" class="mw-redirect" title="Tibetaans Plateau">Tibetaans Plateau</a>, de <a href="/wiki/Karakoram" title="Karakoram">Karakoram</a> en de <a href="/wiki/Himalaya" title="Himalaya">Himalaya</a>, een gebied dat binnen de grenzen van de landen <a href="/wiki/Mongoli%C3%AB" title="Mongolië">Mongolië</a>, <a href="/wiki/Volksrepubliek_China" title="Volksrepubliek China">China</a>, <a href="/wiki/Rusland" title="Rusland">Rusland</a>, <a href="/wiki/Kazachstan" title="Kazachstan">Kazachstan</a>, <a href="/wiki/Kirgizi%C3%AB" title="Kirgizië">Kirgizië</a>, <a href="/wiki/Tadzjikistan" title="Tadzjikistan">Tadzjikistan</a>, <a href="/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan">Afghanistan</a>, <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a>, <a href="/wiki/India" title="India">India</a> en <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a> valt. Vondsten van <a href="/wiki/Fossiel" title="Fossiel">fossielen</a> uit het <a href="/wiki/Plioceen" title="Plioceen">Plioceen</a> (5,3 tot 2,6 miljoen jaar geleden) hebben aangetoond dat de argali in die tijd ook in de <a href="/wiki/Kaukasus_(gebergte)" title="Kaukasus (gebergte)">Kaukasus</a> en de <a href="/wiki/Zagrosgebergte" title="Zagrosgebergte">Zagros</a> voorkwam. Resten uit Frankrijk en Italië hebben aangetoond dat ze in het Pleistoceen ook in west-Europa voorkwamen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Habitat">Habitat</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Habitat" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Habitat"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Meestal is de argali te vinden in <a href="/wiki/Alpiene_zone" title="Alpiene zone">alpiene</a> weiden en open plekken in lichte bosschages. Gewoonlijk mijden ze bosrijkere gebieden, maar in sommige streken zijn ze door de veeteelt en jacht teruggedrongen tot buiten de natuurlijke habitat, zodat het bosdieren geworden zijn. </p><p>Argali's kunnen aangetroffen worden op hoogtes tussen 300 en 5.750 m. 's Winters dalen de dieren af naar lagere hellingen. De rammen kunnen beter tegen koude en keren vroeger in het voorjaar terug naar de hogere delen van de helling dan de ooien en lammetjes. Liefst grazen argali's op niet al te steile hellingen, hoewel vrouwtjes met jongen vaak steilere delen opzoeken, omdat vijanden ze daar moeilijker kunnen volgen. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ondersoorten">Ondersoorten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Ondersoorten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Ondersoorten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Gebaseerd op Wilson & Reeder (2005) en Fedosenko & Blank (2005) worden er doorgaans negen ondersoorten onderscheiden:<sup id="cite_ref-IUCN_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-IUCN-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-GBIF_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-GBIF-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li><i><a href="/wiki/Altai-argali" title="Altai-argali">Ovis ammon ammon</a></i> (<span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Carl_Linnaeus" title="Carl Linnaeus">Linnaeus</a></span>, 1758) – <b>Altai-argali</b> – het grootste schaap ter wereld. Het leeft in het zuiden van Siberië en westen van Mongolië, in de Altai en <a href="/wiki/Sajan" title="Sajan">Sajan</a>. Behalve door de grootte valt deze ondersoort op door de zware horens en de grijsbruine hals en romp.</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Tiensjanargali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiensjanargali (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon karelini</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Nikolaj_Aleksejevitsj_Severtsov" title="Nikolaj Aleksejevitsj Severtsov">Severtsov</a></span>, 1873 – <b>Tiensjanargali</b> – komt voor op de flanken van het <a href="/wiki/Tian_Shan" class="mw-redirect" title="Tian Shan">Tian Shangebergte</a> ten noorden van de <a href="/wiki/Naryn_(rivier)" title="Naryn (rivier)">Naryn</a>, in het noordoosten van <a href="/wiki/Kirgizi%C3%AB" title="Kirgizië">Kirgizië</a> en het zuidoosten van <a href="/wiki/Kazachstan" title="Kazachstan">Kazachstan</a>.</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Marcopoloschaap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcopoloschaap (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon polii</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Edward_Blyth" title="Edward Blyth">Blyth</a></span>, 1841 – <b>Marcopoloschaap</b> – komt voor in de Pamir en de <a href="/wiki/Karakoram" title="Karakoram">Karakoram</a>, bijvoorbeeld in het Chinese <a href="/w/index.php?title=Natuurreservaat_Taxkorgan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natuurreservaat Taxkorgan (de pagina bestaat niet)">Natuurreservaat Taxkorgan</a> en het Pakistaanse <a href="/w/index.php?title=Nationaal_Park_Khunjerab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nationaal Park Khunjerab (de pagina bestaat niet)">Nationaal Park Khunjerab</a>). Deze ondersoort is middelgroot en heeft reusachtige horens. Het verspreidingsgebied met de Tiensjanargali overlapt en omdat de verschillen klein zijn kunnen ze als een enkele ondersoort gezien worden.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Tibetaanse_argali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tibetaanse argali (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon hodgsonii</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Edward_Blyth" title="Edward Blyth">Blyth</a></span>, 1841 – <b>Tibetaanse argali</b> of <b>Tibetaans schaap</b> – komt voor op het Tibetaans Plateau en in de Himalaya. Bij deze grote ondersoort vormen de horens geen volledige cirkel. De populatie in <a href="/wiki/Gansu" title="Gansu">Gansu</a> en de <a href="/wiki/Altyn_Tagh" title="Altyn Tagh">Altyn Tagh</a> in het noorden van Tibet wordt soms als aparte ondersoort (<i>Ovis ammon dalailamae</i>) beschouwd.</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Karaganda-argali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karaganda-argali (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon collium</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Nikolaj_Aleksejevitsj_Severtsov" title="Nikolaj Aleksejevitsj Severtsov">Severtsov</a></span>, 1873 – <b>Karaganda-argali</b> – leeft geïsoleerd van de andere ondersoorten in het noorden van Kazachstan.</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Karatau-argali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karatau-argali (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon nigrimontana</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Nikolaj_Aleksejevitsj_Severtsov" title="Nikolaj Aleksejevitsj Severtsov">Severtsov</a></span>, 1873 – <b>Karatau-argali</b> – leeft in het <a href="/w/index.php?title=Karatau&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karatau (de pagina bestaat niet)">Karataugebergte</a> in het zuidoosten van Kazachstan.</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Gobi-argali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gobi-argali (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon darwini</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Nikolaj_Przewalski" class="mw-redirect" title="Nikolaj Przewalski">Przewalski</a></span>, 1883 – <b>Gobi-argali</b> – leeft in de <a href="/wiki/Gobiwoestijn" class="mw-redirect" title="Gobiwoestijn">Gobiwoestijn</a> in Mongolië en <a href="/wiki/Binnen-Mongoli%C3%AB" title="Binnen-Mongolië">Binnen-Mongolië</a> (China).</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Noord-Chinese_argali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Noord-Chinese argali (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon comosa</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Ned_Hollister&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ned Hollister (de pagina bestaat niet)">Hollister</a></span>, 1919 – <b>Noord-Chinese argali</b> – leeft in Binnen-Mongolië. Wordt ook wel <i>Ovis ammon jubata</i> genoemd.</li> <li><i><a href="/w/index.php?title=Nuratau-argali&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nuratau-argali (de pagina bestaat niet)">Ovis ammon severtzovi</a></i> <span style="font-variant:small-caps;"><a href="/w/index.php?title=Nikolaj_Viktorovitsj_Nasonov&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nikolaj Viktorovitsj Nasonov (de pagina bestaat niet)">Nasonov</a></span>, 1914 – <b>Nuratau-argali</b> – komt voor in het noordoosten van <a href="/wiki/Oezbekistan" title="Oezbekistan">Oezbekistan</a>. Deze ondersoort werd als overgangsvorm tussen de argali en de <a href="/wiki/Oerial" title="Oerial">oerial</a> (<i>Ovis orientalis</i>) gezien. <a href="/wiki/Genetica" title="Genetica">Genetisch</a> onderzoek heeft echter uitgewezen dat de Nuratau-argali tot de argali gerekend moet worden.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>De totale populatie tiensjanargali's wordt geschat op 2000 dieren, waarvan er 50<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> leven in het <a href="/w/index.php?title=Natuurreservaat_Aksoe-Dzjabagli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natuurreservaat Aksoe-Dzjabagli (de pagina bestaat niet)">Natuurreservaat Aksoe-Dzjabagli</a>. Het aantal neemt af, voornamelijk ten gevolge van <a href="/wiki/Wildstroperij" title="Wildstroperij">stroperij</a>. In de <a href="/wiki/1950-1959" title="1950-1959">jaren vijftig van de twintigste eeuw</a> werd de populatie alleen al in het reservaat van Aksoe-Dzjabagli geschat op 670 exemplaren.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Levenswijze">Levenswijze</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Levenswijze" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Levenswijze"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De argali is een kuddedier, dat in groepen van enkele tot tientallen dieren leeft. De mannetjes en vrouwtjes leven in gescheiden groepen. De grootste groepen bestaan uit vrouwtjes, jongen en nog niet geslachtsrijpe mannetjes. Deze kuddes kunnen bij de tiensjanargali tot 90 dieren groot zijn, bij de altai-argali wel 200 dieren groot. In het Kazachse <a href="/w/index.php?title=Natuurreservaat_Aksoe-Dzjabagli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natuurreservaat Aksoe-Dzjabagli (de pagina bestaat niet)">Natuurreservaat Aksoe-Dzjabagli</a> varieert de grootte tussen vijf en vijftien dieren. Niet de sterkste vrouwtjes, maar de niet-geslachtsrijpe mannetjes zijn de dominante dieren in deze groepen. Geslachtsrijpe mannetjes vormen groepen van twee tot 27 dieren. Bij de tiensjanargali zijn deze groepen gemiddeld vier dieren groot, bij de altai-argali acht dieren groot. Soms leven mannetjes ook alleen. </p><p>Argali's kunnen 13 jaar oud worden, maar de gemiddelde leeftijd ligt rond de 4 tot 5 jaar. </p><p>Het dieet van de argali bestaat uit <a href="/wiki/Grassen" class="mw-redirect" title="Grassen">grassen</a> en <a href="/wiki/Kruidachtig" title="Kruidachtig">kruiden</a>, vooral <a href="/wiki/Zegge" title="Zegge">zegge</a>. Op lagere hellingen worden ook bladeren van struiken gegeten. Een volwassen argali werkt op een dag 16 tot 18 kg voedsel naar binnen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bronsttijd_en_paring">Bronsttijd en paring</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Bronsttijd en paring" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Bronsttijd en paring"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Bronsttijd" title="Bronsttijd">bronsttijd</a> duurt in Mongolië van september tot oktober, in de Altaj van november tot december en in Tibet van december tot januari. </p><p>Aan het begin van de bronst verdwijnen de mannelijke kuddes omdat de mannetjes zich bij de vrouwelijke kuddes proberen aan te sluiten. Elke kudde vrouwtjes neemt één of meerdere rammen op, maar maximaal ongeveer zes. </p><p>In de eerste weken van de bronst bepalen de rammen door gevechten een onderlinge hiërarchie. Het op elkaar stoten van de horens kan 400 tot 800 m verderop nog te horen zijn. Bij de gevechten kunnen de dieren elkaar verwonden (vooral aan de neus) en vaak raken de horens beschadigd. </p><p>Na dit eerste deel van de bronsttijd houden de gevechten op en dulden de rammen elkaar beter, maar liefst niet in elkaars naaste omgeving. Na het besnuffelen van de genitaliën van de vrouwtjes komt het tot de <a href="/wiki/Paring" class="mw-redirect" title="Paring">paring</a>. Aan het einde van de bronst blijven de mannetjes nog een of twee maanden in de kudde, om daarna weer hun eigen weg te gaan. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Geboorte_en_zoogtijd">Geboorte en zoogtijd</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=7" title="Bewerk dit kopje: Geboorte en zoogtijd" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Geboorte en zoogtijd"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De <a href="/wiki/Draagtijd" title="Draagtijd">draagtijd</a> is 160 tot 165 dagen. In de warmere gebieden worden de eerste lammetjes in maart en april geboren, in de hogere, koudere streken in mei tot juni. Normaal gesproken komt per worp een enkel lammetje ter wereld, maar ook komen tweelingen voor. Bij de ondersoorten in de Altai, Tibet en de Pamir zijn tweelingen zeldzaam, terwijl in de Tian Shan een derde van alle worpen tweelingen was en zelfs een enkele keer de geboorte van een drieling is waargenomen. Over het algemeen zijn tweelingen zeldzamer naarmate het gebied onherbergzamer is. </p><p>De lammetjes hebben een grijsgele vacht, met een donkerbruine kop. Zolang de lammetjes <a href="/wiki/Zogen" title="Zogen">zogen</a>, scheiden de moeders zich van de rest van de kudde af om steilere delen van de helling te begrazen, waar hun jongen veiliger zijn. Bij de geboorte wegen de lammetjes ongeveer 3 kg. Als ze 15 tot 20 dagen oud zijn beginnen de horentjes te groeien. Tegelijkertijd groeit het <a href="/wiki/Melkgebit" title="Melkgebit">melkgebit</a>, dat op tweejarige leeftijd door een blijvend gebit wordt vervangen. Na ongeveer 2 maanden leren de lammetjes zelf te grazen en stopt de moedermelk. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Natuurlijke_vijanden">Natuurlijke vijanden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=8" title="Bewerk dit kopje: Natuurlijke vijanden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Natuurlijke vijanden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De grootste natuurlijke vijand van de argali is de <a href="/wiki/Wolf" title="Wolf">wolf</a> (<i>Canis lupus</i>). Afhankelijk van het gebied is bij 3% tot 73% van alle overleden dieren de doosoorzaak aan de wolf toe te schrijven. Andere <a href="/wiki/Predator" title="Predator">predators</a> die op argali's jagen zijn het <a href="/wiki/Sneeuwluipaard" class="mw-redirect" title="Sneeuwluipaard">sneeuwluipaard</a> (<i>Panthera uncia</i>), de <a href="/wiki/Veelvraat_(zoogdier)" title="Veelvraat (zoogdier)">veelvraat</a> (<i>Gulo gulo</i>), de <a href="/wiki/Euraziatische_lynx" title="Euraziatische lynx">Euraziatische lynx</a> (<i>Lynx lynx</i>) en de <a href="/wiki/Bruine_beer" title="Bruine beer">bruine beer</a> (<i>Ursus arctos</i>). De lammetjes kunnen daarnaast ook ten prooi vallen aan <a href="/wiki/Steenarend" title="Steenarend">steenarenden</a> (<i>Aquila chrysaetos</i>) en <a href="/wiki/Vos_(dier)" title="Vos (dier)">vossen</a> (<i>Vulpes vulpes</i>). Als een lammetje door een vijand bedreigd wordt die voor de volwassen dieren geen gevaar biedt, zullen de moeders proberen het lammetje te beschermen. </p><p>Een andere doodsoorzaak is koude. In koude winters kunnen complete kuddes aan de kou bezwijken. Zo stierf in de strenge winter van 1996 in Tibet ongeveer de helft van alle argali's. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Argali's_en_de_mens"><span id="Argali.27s_en_de_mens"></span>Argali's en de mens</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Argali&veaction=edit&section=9" title="Bewerk dit kopje: Argali's en de mens" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Argali&action=edit&section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: Argali's en de mens"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De oudst bekende Europese beschrijving van argali's is van <a href="/wiki/Willem_van_Rubroeck" title="Willem van Rubroeck">Willem van Rubroeck</a>, een 13e-eeuwse <a href="/wiki/Franciscanen" title="Franciscanen">franciscaner</a> monnik en ontdekkingsreiziger, die de dieren in Mongolië aantrof. De eerste wetenschappelijke beschrijving was door de Duitse natuurvorser <a href="/wiki/Johann_Georg_Gmelin" title="Johann Georg Gmelin">Johann Georg Gmelin</a> (1709-1755), die in 1752 en 1753 door de Altai reisde en schetsen van de dieren maakte. Gmelin gaf de soort ook de naam argali, die uit het <a href="/wiki/Mongools" title="Mongools">Mongools</a> komt. Carl von Linné (Linnaeus, 1707-1778) gaf de soort in 1758 de wetenschappelijke naam <i>Capra ammon</i>, naar de <a href="/wiki/Oude_Egypte" title="Oude Egypte">Egyptische</a> god <a href="/wiki/Amon_(mythologie)" title="Amon (mythologie)">Ammon</a>, die in de <a href="/wiki/Egyptische_mythologie" title="Egyptische mythologie">Egyptische mythologie</a> door een ram wordt gesymboliseerd. <a href="/wiki/Peter_Simon_Pallas" title="Peter Simon Pallas">Peter Simon Pallas</a> (1741-1811) verplaatste de soort naar het geslacht <i>Ovis</i>. Hij gebruikte de naam <i>Ovis argali</i>. Omdat volgens de regels van de <a href="/wiki/Zo%C3%B6logische_nomenclatuur" title="Zoölogische nomenclatuur">ICZN</a> de oudste naam gebruikt dient te worden wordt tegenwoordig de naam <i>Ovis ammon</i> gebruikt. </p><p>Vanwege de grote horens is de argali een gewilde jachttrofee. Door bejaging en concurrentie met <a href="/wiki/Domesticatie" title="Domesticatie">gedomesticeerde</a> kuddes is de argali vrijwel overal teruggedrongen. Het verspreidingsgebied besloeg ooit ook grote delen van het zuiden van Siberië, <a href="/wiki/Xinjiang" title="Xinjiang">Xinjiang</a>, Mongolië, Oezbekistan en Kazachstan waar het dier tegenwoordig verdwenen is. In de Himalaya, Binnen-Mongolië, Tibet en Xinjiang is de argali zeldzaam geworden. In Rusland zijn slechts enkele kuddes overgebleven. </p><p>Alle ondersoorten nemen af in aantal. Het gezamenlijk aantal argali's wordt rond de 80.000 geschat. De meeste daarvan leven in Tadzjikistan, Kirgizië en delen van Mongolië. De <a href="/wiki/International_Union_for_Conservation_of_Nature_and_Natural_Resources" title="International Union for Conservation of Nature and Natural Resources">IUCN</a> geeft de argali de status <i>gevoelig</i>. De karatau-argali geldt als <i>in kritiek gevaar</i> en de gobi-argali en nuratau-argali zijn <i>bedreigd</i>. Alle andere ondersoorten zijn als <i>kwetsbaar</i> geclassificeerd. </p> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><div style="margin-top:-10px"></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen_en_verwijzingen">Bronnen en verwijzingen</h2></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bronnen">Bronnen</h3></div> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67679320">.mw-parser-output .taalaanduiding{font-family:sans-serif;font-size:85%;cursor:help;color:var(--color-subtle,#555)}.mw-parser-output .taalaanduiding span{border-bottom:1px dotted var(--color-subtle,#555)}</style><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Bunch, T.D.; Vorontsov, N.N.; Lyapunova, E.A. & Hoffmann, R.S.</span> (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://jhered.oxfordjournals.org/content/89/3/266.full.pdf+html">Chromosome number of Severtzov's sheep (<i>Ovis ammon severtzovi</i>): G-banded karyotype comparisons within ovis</a>. <i>Journal of Heredity</i> <b>89</b>(3): 266–269</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Fedosenko, A.K. & Blank, D.A.</span> (2005). <i>Ovis ammon</i>. <i>Mammalian Species</i> <b>773</b>: 1–15</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Grubb, P.</span> (2005). <i>Order Perissodactyla</i>. pp. 637–722 in: <span style="font-variant:small-caps;">Wilson, D.E. & Reeder, D.M.</span> (eds.): <i>Mammal Species of the World, A Taxonomic and Geographic Reference</i>, Johns Hopkins University Press (3rd ed.), Baltimore, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0-8018-8221-4" title="Speciaal:Boekbronnen/0-8018-8221-4">ISBN 0-8018-8221-4</a></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><span style="font-variant:small-caps;">Schaller, G.B. & Kang, A.</span> (2008). Status of Marco Polo sheep <i>Ovis ammon polii</i> in China and adjacent countries: conservation of a Vulnerable subspecies. <i>Oryx</i> <b>42</b>(1).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Voetnoten">Voetnoten</h3></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-IUCN-1"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-IUCN_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-IUCN_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.iucnredlist.org/details/15733/0">Argali op de IUCN Red List of Threatened Species</a>.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Linnaeus, C.</span> (1758). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://biodiversitylibrary.org/page/726973"><i>Systema naturae</i> ed. 10: 70</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210910202933/https://www.biodiversitylibrary.org/page/726973">Gearchiveerd</a> op 10 september 2021.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Grubb</span> (2005), pp 707–708; <span style="font-variant:small-caps;">Fedosenko & Blank</span> (2005)</span> </li> <li id="cite_note-GBIF-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-GBIF_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67679320"><span class="taalaanduiding" title="Taal: Engels">(<span>en</span>) </span> Global Biodiversity Information Facility (2011). <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gbif.org/species/2441122">Ovis ammon (Linnaeus, 1758).</a></i> Geraadpleegd op 30 december 2015. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160305032728/http://www.gbif.org/species/2441122">Gearchiveerd</a> op 5 maart 2016.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Schaller & Kang</span> (2008)</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Bunch</span> <i>et al.</i> (1998)</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="font-variant:small-caps;">Valdshmit</span> (2004)</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080723211728/http://www.wild-natures.com/nl_ovis_ammon_karelini.html"><i>Tien Shan Argali</i></a>, wild-natures.com.</span> </li> </ol></div></div> </div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐864bbfd546‐hm6d4 Cached time: 20241129085323 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.140 seconds Real time usage: 0.190 seconds Preprocessor visited node count: 1485/1000000 Post‐expand include size: 19021/2097152 bytes Template argument size: 8010/2097152 bytes Highest expansion depth: 16/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 1/20 Unstrip post‐expand size: 6127/5000000 bytes Lua time usage: 0.039/10.000 seconds Lua memory usage: 1853429/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 1/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 135.211 1 -total 77.79% 105.180 1 Sjabloon:Taxobox_zoogdier 75.36% 101.890 1 Sjabloon:Taxobox 15.88% 21.467 1 Sjabloon:Appendix 13.93% 18.839 1 Sjabloon:Bevat 12.74% 17.224 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding 8.81% 11.912 6 Sjabloon:En 6.25% 8.450 1 Sjabloon:References 5.81% 7.852 3 Sjabloon:Taalaanduiding 3.73% 5.045 20 Sjabloon:Aut --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:2276174:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241129085323 and revision id 67951036. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Argali&oldid=67951036">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Argali&oldid=67951036</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Diersoort_beschreven_in_1758" title="Categorie:Diersoort beschreven in 1758">Diersoort beschreven in 1758</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Schapen_(geslacht)" title="Categorie:Schapen (geslacht)">Schapen (geslacht)</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:IUCN-status_gevoelig" title="Categorie:IUCN-status gevoelig">IUCN-status gevoelig</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Dier_uit_het_Palearctisch_gebied" title="Categorie:Dier uit het Palearctisch gebied">Dier uit het Palearctisch gebied</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Verborgen categorieën: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:IUCN_Red_List_Status_NT" title="Categorie:Wikipedia:IUCN Red List Status NT">Wikipedia:IUCN Red List Status NT</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Wikipedia:Diersoorten" title="Categorie:Wikipedia:Diersoorten">Wikipedia:Diersoorten</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 11 aug 2024 om 09:25.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Argali&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-plnsl","wgBackendResponseTime":169,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.140","walltime":"0.190","ppvisitednodes":{"value":1485,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":19021,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8010,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":6127,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 135.211 1 -total"," 77.79% 105.180 1 Sjabloon:Taxobox_zoogdier"," 75.36% 101.890 1 Sjabloon:Taxobox"," 15.88% 21.467 1 Sjabloon:Appendix"," 13.93% 18.839 1 Sjabloon:Bevat"," 12.74% 17.224 1 Sjabloon:Wikidata_afbeelding"," 8.81% 11.912 6 Sjabloon:En"," 6.25% 8.450 1 Sjabloon:References"," 5.81% 7.852 3 Sjabloon:Taalaanduiding"," 3.73% 5.045 20 Sjabloon:Aut"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.039","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1853429,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-864bbfd546-hm6d4","timestamp":"20241129085323","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Argali","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Argali","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q186267","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q186267","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-07-19T09:27:39Z","dateModified":"2024-08-11T08:25:04Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e4\/Karkaraly_National_Park_11.jpg","headline":"soort uit het geslacht schapen"}</script> </body> </html>