CINXE.COM

Staking - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Staking - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"20a7a705-ae8a-43fa-b4ba-ae23f11c701a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Staking","wgTitle":"Staking","wgCurRevisionId":68427692,"wgRevisionId":68427692,"wgArticleId":37051,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Staking"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Staking","wgRelevantArticleId":37051,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl", "pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q49776","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready", "skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions", "wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg/1200px-Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg/800px-Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg/640px-Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Staking - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Staking"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Staking"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Staking rootpage-Staking skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/29_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=Staking" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=Staking" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=Staking" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=Staking" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina&#039;s voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Stakingen_in_België" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Stakingen_in_België"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Stakingen in België</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Stakingen_in_België-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Stakingen in België-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Stakingen_in_België-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-1886" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1886"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>1886</span> </div> </a> <ul id="toc-1886-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1936" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1936"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>1936</span> </div> </a> <ul id="toc-1936-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-1960-1961" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#1960-1961"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>1960-1961</span> </div> </a> <ul id="toc-1960-1961-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-2005" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#2005"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>2005</span> </div> </a> <ul id="toc-2005-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Stakingen_in_Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Stakingen_in_Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Stakingen in Nederland</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Stakingen_in_Nederland-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Stakingen in Nederland-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Stakingen_in_Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Wilde_staking" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wilde_staking"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Wilde staking</span> </div> </a> <ul id="toc-Wilde_staking-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rechterlijke_verboden" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rechterlijke_verboden"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Rechterlijke verboden</span> </div> </a> <ul id="toc-Rechterlijke_verboden-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-De_eerste_georganiseerde_stakingen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#De_eerste_georganiseerde_stakingen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>De eerste georganiseerde stakingen</span> </div> </a> <ul id="toc-De_eerste_georganiseerde_stakingen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Andere_historische_stakingen_in_Nederland" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Andere_historische_stakingen_in_Nederland"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Andere historische stakingen in Nederland</span> </div> </a> <ul id="toc-Andere_historische_stakingen_in_Nederland-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Stakingen_elders" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Stakingen_elders"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Stakingen elders</span> </div> </a> <ul id="toc-Stakingen_elders-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Alternatieven" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Alternatieven"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Alternatieven</span> </div> </a> <ul id="toc-Alternatieven-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Externe_link" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Externe_link"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Externe link</span> </div> </a> <ul id="toc-Externe_link-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Staking</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 70 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-70" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">70 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Bada" title="Bada – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Bada" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B6%D8%B1%D8%A7%D8%A8" title="إضراب – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إضراب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Fuelga" title="Fuelga – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Fuelga" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/T%C9%99til" title="Tətil – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Tətil" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%9E%D0%BA%D0%B0" title="Забастоўка – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Забастоўка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Стачка – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Стачка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%87%D0%BA%D0%B0" title="Стачка – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Стачка" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Harz-labour" title="Harz-labour – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Harz-labour" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Vaga" title="Vaga – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Vaga" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/St%C3%A1vka" title="Stávka – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Stávka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Strejke" title="Strejke – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Strejke" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Streik" title="Streik – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Streik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Απεργία – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Απεργία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Strike_action" title="Strike action – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Strike action" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Striko" title="Striko – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Striko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Huelga" title="Huelga – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Huelga" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Streik" title="Streik – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Streik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Greba" title="Greba – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Greba" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%A8" title="اعتصاب – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اعتصاب" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Lakko" title="Lakko – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Lakko" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A8ve" title="Grève – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Grève" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Staking" title="Staking – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Staking" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Stailc" title="Stailc – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Stailc" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Folga" title="Folga – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Folga" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%91%D7%99%D7%AA%D7%94" title="שביתה – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="שביתה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/%C5%A0trajk" title="Štrajk – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Štrajk" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Sztr%C3%A1jk" title="Sztrájk – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Sztrájk" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D5%B8%D6%80%D5%AE%D5%A1%D5%A4%D5%B8%D6%82%D5%AC" title="Գործադուլ – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գործադուլ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Mogok_kerja" title="Mogok kerja – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Mogok kerja" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D3%80%D1%8B%D0%BD" title="БӀын – Ingoesjetisch" lang="inh" hreflang="inh" data-title="БӀын" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="Ingoesjetisch" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Striko" title="Striko – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Striko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Verkfall" title="Verkfall – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Verkfall" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Sciopero" title="Sciopero – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Sciopero" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B9%E3%83%88%E3%83%A9%E3%82%A4%E3%82%AD" title="ストライキ – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="ストライキ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%95%E1%83%90" title="გაფიცვა – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="გაფიცვა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B5%D1%83%D1%96%D0%BB" title="Ереуіл – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ереуіл" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8C%8C%EC%97%85" title="파업 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="파업" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%88%D1%82%D0%BE%D0%BE" title="Иш таштоо – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Иш таштоо" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Operistitium" title="Operistitium – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Operistitium" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Streik" title="Streik – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Streik" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Sciopero" title="Sciopero – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Sciopero" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Streikas" title="Streikas – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Streikas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Streiks" title="Streiks – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Streiks" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Mogok" title="Mogok – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Mogok" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Streik" title="Streik – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Streik" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Streik" title="Streik – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Streik" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Cauma" title="Cauma – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Cauma" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Strajk" title="Strajk – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Strajk" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Greve" title="Greve – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Greve" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Llamk%27ay_sayachi" title="Llamk&#039;ay sayachi – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Llamk&#039;ay sayachi" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Grev%C4%83" title="Grevă – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Grevă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0" title="Забастовка – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Забастовка" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C5%A0trajk" title="Štrajk – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Štrajk" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Strike_action" title="Strike action – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Strike action" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/%C5%A0trajk" title="Štrajk – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Štrajk" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Stavka" title="Stavka – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Stavka" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Kuramwa_Basa" title="Kuramwa Basa – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Kuramwa Basa" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Greva" title="Greva – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Greva" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%98%D0%BA" title="Штрајк – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Штрајк" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Strejk" title="Strejk – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Strejk" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AF%87%E0%AE%B2%E0%AF%88_%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%B1%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="வேலை நிறுத்தம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வேலை நிறுத்தம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Grev" title="Grev – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Grev" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B9%D0%BA" title="Страйк – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Страйк" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%DA%91%D8%AA%D8%A7%D9%84" title="ہڑتال – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہڑتال" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%C3%ACnh_c%C3%B4ng" title="Đình công – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đình công" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Greve" title="Greve – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Greve" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%A2%E5%B7%A5" title="罢工 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="罢工" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%B7%E5%B7%A5" title="罷工 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="罷工" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%B7%E5%B7%A5" title="罷工 – Klassiek Chinees" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="罷工" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Klassiek Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%BD%B7%E5%B7%A5" title="罷工 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="罷工" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q49776#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Staking" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Staking" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Staking"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Staking"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Staking" title="Lijst met alle pagina&#039;s die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Staking" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina&#039;s waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina&#039;s [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;oldid=68427692" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&amp;page=Staking&amp;id=68427692&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FStaking"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FStaking"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Staking"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&amp;page=Staking&amp;action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Strikes" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Staking" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q49776" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Dit artikel gaat over het begrip staking. Zie <a href="/wiki/Staking_(film)" title="Staking (film)">Staking (film)</a> voor de film van Sergej Eisenstein.</i> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg/260px-Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg" decoding="async" width="260" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg/390px-Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg/520px-Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg 2x" data-file-width="4624" data-file-height="3468" /></a><figcaption>Lege schappen door een staking bij Albert Heijn in 2023</figcaption></figure> <p>Een <b>(werk)staking</b> is het tijdelijk stoppen met het leveren van <a href="/wiki/Arbeid_(economie)" title="Arbeid (economie)">arbeid</a> om een sociaal-politiek doel te bewerkstelligen. De staking is een vorm van <a href="/wiki/Protest" title="Protest">protest</a> om kracht bij te zetten aan de wensen van de <a href="/wiki/Werknemer" title="Werknemer">werknemers</a>. Meestal betreffen die wensen <a href="/wiki/Arbeidsloon" title="Arbeidsloon">lonen</a> en andere <a href="/wiki/Arbeidsvoorwaarde" title="Arbeidsvoorwaarde">arbeidsvoorwaarden</a>, maar een staking kan ook door werknemers gebruikt worden om aan te geven dat zij het niet eens zijn met het beleid van hun <a href="/wiki/Werkgever" title="Werkgever">werkgever</a>, of de <a href="/wiki/Overheid" title="Overheid">overheid</a>. </p><p>Werknemers die deelnemen aan de staking noemt men <i>stakers</i>. Een werknemer die niet deelneemt aan een staking, heet <i>werkwillige</i>. Het inzetten van werkwilligen of van mensen van buiten de onderneming om aan een staking een einde te maken noemt men het <i>breken</i> van een staking. </p><p>Onder een <b><a href="/wiki/Algemene_staking" title="Algemene staking">algemene staking</a></b> wordt verstaan het staken van werknemers van meerdere sectoren op hetzelfde moment. Een algemene staking heeft meestal ten doel om ongenoegen met het (sociaaleconomische) beleid van een regering tot uiting te brengen. </p><p>De tegenhanger van de staking is de <a href="/wiki/Uitsluiting_(arbeid)" class="mw-redirect" title="Uitsluiting (arbeid)">uitsluiting</a>. Bij een uitsluiting verbiedt de werkgever de werknemer de overeengekomen arbeid te verrichten. </p><p>Naar analogie van de werknemersstaking spreekt men wel van een <b><a href="/wiki/Leerlingenstaking" class="mw-redirect" title="Leerlingenstaking">leerlingenstaking</a></b> bij het weigeren van leerlingen om <a href="/wiki/Onderwijs" title="Onderwijs">onderwijs</a> te volgen. Een <b><a href="/wiki/Kopersstaking" title="Kopersstaking">kopersstaking</a></b> is dan het tijdelijk niet aanschaffen van (bepaalde) goederen door <a href="/wiki/Consument" title="Consument">consumenten</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Ov_staking.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Ov_staking.jpg/300px-Ov_staking.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Ov_staking.jpg/450px-Ov_staking.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Ov_staking.jpg/600px-Ov_staking.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Op <a href="/wiki/14_oktober" title="14 oktober">14 oktober</a> <a href="/wiki/2004" title="2004">2004</a> werd er in Nederland bij het openbaar vervoer gestaakt</figcaption></figure> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stakingen_in_België"><span id="Stakingen_in_Belgi.C3.AB"></span>Stakingen in België</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Bewerk dit kopje: Stakingen in België" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Stakingen in België"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1886">1886</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Bewerk dit kopje: 1886" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: 1886"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De algemene staking van <a href="/wiki/Maart" title="Maart">maart</a> <a href="/wiki/1886" title="1886">1886</a> groeide uit een Luikse herdenking van de <a href="/wiki/Commune_van_Parijs_(1871)" title="Commune van Parijs (1871)">Parijse Commune</a>. Zware repressie leidde tot een aantal doden. Verschrikt werd hierop door de politieke klasse gereageerd door middel van het stemmen voor de eerste sociale wetgeving. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1936">1936</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Bewerk dit kopje: 1936" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: 1936"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De algemene staking van <a href="/wiki/1936" title="1936">1936</a> kwam er na een lichte heropleving tijdens de <a href="/wiki/Grote_Depressie" class="mw-redirect" title="Grote Depressie">Grote Depressie</a>. Om deze algemene staking te beëindigen riep de regering vertegenwoordigers van de werkgevers, vakbonden en regering samen op de Nationale Arbeidsconferentie van <a href="/wiki/17_juni" title="17 juni">17 juni</a> <a href="/wiki/1936" title="1936">1936</a>, tevens het eerste 'driepartijenoverleg' in de Belgische sociale geschiedenis. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="1960-1961">1960-1961</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Bewerk dit kopje: 1960-1961" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: 1960-1961"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De algemene staking tijdens de winter <a href="/wiki/1960" title="1960">1960</a>-<a href="/wiki/1961" title="1961">1961</a> was een reactie op de door de regering-<a href="/wiki/Gaston_Eyskens" title="Gaston Eyskens">Eyskens</a> doorgedrukte <a href="/wiki/Eenheidswet" title="Eenheidswet">Eenheidswet</a> (<i>voor economische expansie, sociale vooruitgang en financieel herstel</i>) van november 1960. 18.000 rijkswachters en ongeveer 12.000 soldaten werden ingesteld om de orde te bewaren. Op vrijdag <a href="/wiki/6_januari" title="6 januari">6 januari</a> <a href="/wiki/1961" title="1961">1961</a> vonden er in <a href="/wiki/Luik_(stad)" title="Luik (stad)">Luik</a> 7 uur lang straatgevechten plaats waarbij 75 gewonden vielen (onder hen 26 stakers). Later overleden 2 stakers aan hun verwondingen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="2005">2005</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Bewerk dit kopje: 2005" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: 2005"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Op vrijdag <a href="/wiki/7_oktober" title="7 oktober">7 oktober</a> <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a>, werd er door de socialistische vakvereniging <a href="/wiki/Algemeen_Belgisch_Vakverbond" title="Algemeen Belgisch Vakverbond">ABVV</a> een volledige staking afgekondigd. Het christelijke <a href="/wiki/Algemeen_Christelijk_Vakverbond" title="Algemeen Christelijk Vakverbond">ACV</a> riep niet mee op tot staking. Deze staking was een reactie op de onderhandelingen over sociale zekerheid en eindeloopbaan. Een algemene staking, gesteund door zowel de socialistische, christelijke als liberale vakverenigingen, werd gehouden op vrijdag <a href="/wiki/28_oktober" title="28 oktober">28 oktober</a>. Nogmaals was het thema het behoud van de sociale zekerheid en in het bijzonder de rechten voor opruststelling. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stakingen_in_Nederland">Stakingen in Nederland</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Bewerk dit kopje: Stakingen in Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Stakingen in Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:STaking_bba.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/STaking_bba.jpg/300px-STaking_bba.jpg" decoding="async" width="300" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/STaking_bba.jpg/450px-STaking_bba.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/26/STaking_bba.jpg/600px-STaking_bba.jpg 2x" data-file-width="3456" data-file-height="1956" /></a><figcaption>Staking bij het personeel van <a href="/wiki/BBA_(openbaar_vervoer)" title="BBA (openbaar vervoer)">BBA</a> vanwege de onzekere omstandigheden bij de aanbesteding van het openbaar vervoer in de <a href="/wiki/Noord-Brabant" title="Noord-Brabant">Noord-Brabant</a> (oktober 2006).</figcaption></figure> <p>Er kan onderscheid gemaakt worden tussen georganiseerde stakingen en wilde stakingen. Georganiseerde stakingen zijn gepland en georganiseerd door een of meer <a href="/wiki/Vakbond" title="Vakbond">vakbonden</a>. Wilde stakingen zijn over het algemeen niet gepland en hebben in elk geval aanvankelijk niet de steun van vakbonden. Als vakbonden zich toch achter een wilde staking stellen wordt, zoals dat heet, een staking overgenomen. </p><p>Omdat de stakers niet werken tijdens de staking, hoeft de werkgever hen geen loon te betalen over de dagen dat de werknemer staakt. Het kan zijn dat de stakers de werkwilligen verhinderen om aan het werk te gaan. Als daardoor de werkwilligen inderdaad niet kunnen werken, hoeft - in het geval van een georganiseerde staking - de werkgever ook aan hen geen loon te betalen. In geval van een wilde staking moet de werkgever wél het loon doorbetalen aan de werkwilligen, ook al worden zij verhinderd te werken. De reden voor dit verschil is dat een georganiseerde staking geacht wordt in de risicosfeer van de werknemer te liggen, en een wilde staking in de risicosfeer van de werkgever. </p><p>Door de grote mate van georganiseerd overleg wordt er in Nederland relatief weinig gestaakt.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Uitgedrukt in procenten van de gewerkte tijd is het stakingspercentage in Nederland als gebruikelijk verwaarloosbaar.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> In 2013 waren er 24 stakingen, in 2014 waren dat er 25. Per 1000 inwoners werd in 2014 formeel 9 dagen gestaakt, in Frankrijk is dat aantal 171 dagen.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wilde_staking">Wilde staking</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Bewerk dit kopje: Wilde staking" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Wilde staking"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Deze collectieve stakingen worden zonder erkende vakbond georganiseerd en een rechter zal een wilde staking eerder onrechtmatig beoordelen en de staking verbieden. Ook is er voor de werknemers meer risico dat ze <a href="/wiki/Ontslag_op_staande_voet" title="Ontslag op staande voet">op staande voet ontslagen</a> mogen worden door de werkgever.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rechterlijke_verboden">Rechterlijke verboden</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Bewerk dit kopje: Rechterlijke verboden" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Rechterlijke verboden"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een werkgever kan proberen bij de rechter een verbod op de staking af te dwingen. Het is in Nederland zeldzaam dat een rechter een staking verbiedt. Hij kan beslissen om een staking te verbieden, als hij van mening is dat er niet voldoende is gedaan om er door middel van overleg uit te komen. In augustus 2008 verbood het <a href="/wiki/Kantongerecht" title="Kantongerecht">kantongerecht</a> van Haarlem de staking van <a href="/wiki/Piloot" title="Piloot">piloten</a> van <a href="/wiki/Transavia_(Nederland)" title="Transavia (Nederland)">transavia.com</a>.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Onder Europees recht is het nog zeldzamer dat een staking wordt verboden. En dat kan een extra reden zijn voor een rechter om terughoudend te zijn met een verbod. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="De_eerste_georganiseerde_stakingen">De eerste georganiseerde stakingen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Bewerk dit kopje: De eerste georganiseerde stakingen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: De eerste georganiseerde stakingen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Plaatselijke stakingen, bijvoorbeeld in de textielindustrie, zijn bekend uit de zestiende en zeventiende eeuw. Zo staakten de <a href="/wiki/Volder" title="Volder">volders</a>, die vies en onaangenaam werk deden meerdere malen door massaal uit de stad te vertrekken. Stakingen van polderjongens en veenarbeiders werden soms wel een <a href="/wiki/Lawei" title="Lawei">lawei</a> genoemd. De lawei was een soort seinmast waarmee men bijvoorbeeld aangaf wanneer de werktijd begon of eindigde. Stakende arbeiders gaven door middel van de lawei een signaal aan de andere arbeiders dat zij het werk moesten neerleggen. In de Friese veenderijen werd staken 'bollejeie' (het Friese werkwoord 'bolje' betekent 'opstandig, oproerig zijn) genoemd. Veel stakingen werden met militair geweld beëindigd. </p><p>In de <a href="/wiki/19e_eeuw" title="19e eeuw">19e eeuw</a> werden arbeiders gedwongen om een deel van hun <a href="/wiki/Arbeidsloon" title="Arbeidsloon">loon</a> te besteden bij het bedrijf van hun werkgever of bij door de werkgever aangewezen winkelbedrijven (<a href="/wiki/Gedwongen_winkelnering" title="Gedwongen winkelnering">gedwongen winkelnering</a>). Dit betrof soms een aanzienlijk deel van het loon. Dit was nadelig voor de arbeiders, omdat zij niet zelf konden beslissen waar zij hun loon aan uitgaven en waardoor ze soms te veel moesten betalen voor de producten. In de loop van de <a href="/wiki/19e_eeuw" title="19e eeuw">19e eeuw</a> hebben de veenarbeiders meermalen gestaakt, meestal om loonsverhoging af te dwingen. Deze stakingen waren vrijwel altijd van korte duur. </p><p>In de <a href="/wiki/1870-80" class="mw-redirect" title="1870-80">jaren 70</a> van de 19e eeuw nam de werkgelegenheid in het veenbedrijf sterk af, met name doordat <a href="/wiki/Turf_(brandstof)" title="Turf (brandstof)">turf</a> als <a href="/wiki/Brandstof" title="Brandstof">brandstof</a> werd vervangen door <a href="/wiki/Aardolie" title="Aardolie">petroleum</a> en <a href="/wiki/Steenkool" title="Steenkool">steenkool</a>. In het begin van de <a href="/wiki/1880-90" class="mw-redirect" title="1880-90">jaren 80</a> van de 19e eeuw daalden de lonen hierdoor drastisch. De druk op de veenarbeiders om hun waren te kopen in de winkel van hun veenbaas werd steeds dwingender. Door de dalende turfomzetten werd de winkel immers een steeds belangrijkere inkomensbron voor de veenbaas. Begin 1888 steeg de vraag naar turf weer, en stegen de turfprijzen. Al snel raakten de veenbazen door hun voorraad turf heen en hadden zij meer arbeiders nodig. De veenarbeiders realiseerden zich dat deze situatie hen macht bood, en zij eisten hoger loon. </p><p>Op 22 maart 1888 brak onder de veenarbeiders in <a href="/wiki/Appelscha" title="Appelscha">Appelscha</a> een grote staking uit. Tijdens een vergadering van circa 350 veenarbeiders werd besloten hoger loon te eisen, en de vrijheid om het loon te besteden zoals zij dat zelf wensten, dus afschaffing van de gedwongen winkelnering. De staking verspreidde zich over de provincies Friesland, Groningen en Drenthe. Pas begin juni waren de stakingen vrijwel overal ten einde. Hoewel deze staking opvallend was wat grootte betreft, was het resultaat mager: de lonen werden slechts weinig verhoogd, en de veenbazen hielden zich niet aan de gemaakte afspraken. Dat laatste heeft ertoe geleid dat latere loonafspraken in een schriftelijke overeenkomst vastgelegd werden. Daarmee was de staking van 1888 de basis van de georganiseerde onderhandelingen. In 1889 werd door veenarbeiders in Appelscha de <a href="/wiki/Vakvereniging" class="mw-redirect" title="Vakvereniging">arbeidersvereniging</a> <a href="/w/index.php?title=De_Eendracht_(vakvereniging)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="De Eendracht (vakvereniging) (de pagina bestaat niet)">De Eendracht</a> opgericht, die jaarlijks loononderhandelingen ging voeren met de gezamenlijke veenbazen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Andere_historische_stakingen_in_Nederland">Andere historische stakingen in Nederland</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Bewerk dit kopje: Andere historische stakingen in Nederland" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Andere historische stakingen in Nederland"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Raderwerkstil.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Raderwerkstil.jpg/260px-Raderwerkstil.jpg" decoding="async" width="260" height="359" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/13/Raderwerkstil.jpg 1.5x" data-file-width="290" data-file-height="400" /></a><figcaption>"Gansch het raderwerk staat stil, als uw machtige arm het wil"</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/1902" title="1902">1902</a> Grote staking van <a href="/wiki/Twente" title="Twente">Twentse</a> <a href="/wiki/Textielindustrie" title="Textielindustrie">textielarbeiders</a>. Op het hoogtepunt van de acties waren 45.000 textielarbeiders werkloos, hetzij door staking, hetzij door uitsluiting.</li> <li><a href="/wiki/1903" title="1903">1903</a> De <a href="/wiki/Spoorwegstakingen_van_1903" title="Spoorwegstakingen van 1903">grote spoorwegstaking</a>. Na deze staking werd op <a href="/wiki/9_april" title="9 april">9 april</a> 1903 het staken voor ambtenaren en spoorwegpersoneel strafbaar gesteld. <a href="/wiki/Albert_Hahn" title="Albert Hahn">Albert Hahn</a> maakte van deze staking een zeer bekende prent.</li> <li><a href="/wiki/Februaristaking" title="Februaristaking">Februaristaking</a> - 1941.</li> <li><a href="/wiki/April-meistaking" class="mw-redirect" title="April-meistaking">April-meistaking</a> - 1943.</li> <li><a href="/wiki/Spoorwegstaking_van_1944" title="Spoorwegstaking van 1944">Spoorwegstaking van 1944</a>.</li> <li>Staking van openbaar vervoer 2018</li> <li>Staking van openbaar vervoer 2019</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Stakingen_elders">Stakingen elders</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Bewerk dit kopje: Stakingen elders" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Stakingen elders"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Onder <a href="/wiki/Ramses_III" title="Ramses III">Ramses III</a> weigerden <a href="/wiki/Ambacht_(handwerk)" title="Ambacht (handwerk)">ambachtslieden</a> aan de graven in de <a href="/wiki/Vallei_der_Koningen" title="Vallei der Koningen">Vallei der Koningen</a> te werken vanwege de gebrekkige voedselbevoorrading.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></li> <li>Op <a href="/wiki/1_mei" title="1 mei">1 mei</a> <a href="/wiki/1884" title="1884">1884</a> brak er in de <a href="/wiki/Verenigde_Staten" title="Verenigde Staten">Verenigde Staten</a> een staking uit die uiteindelijk het begin van de achturige werkdag zou betekenen. Deze dag zal de geschiedenis ingaan als de <a href="/wiki/Dag_van_de_Arbeid" title="Dag van de Arbeid">Dag van de Arbeid</a> en is in vele landen een erkende feestdag. Uitzonderingen zijn <a href="/wiki/Canada" title="Canada">Canada</a>, <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> en ironisch genoeg ook de Verenigde Staten.</li> <li>In maart 1920 grepen rechtse <a href="/wiki/Vrijkorps" title="Vrijkorps">Vrijkorpsen</a> de macht in Duitsland, en schoven <a href="/wiki/Wolfgang_Kapp" title="Wolfgang Kapp">Wolfgang Kapp</a> naar voren als rijkskanselier. Het leger weigerde in te grijpen. Een algemene staking, geleid door links, dwong de putschisten echter binnen enkele dagen tot aftreden.</li> <li>In mei/juni <a href="/wiki/1968" title="1968">1968</a> waren er grootschalige stakingen in <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a>.</li> <li>In <a href="/wiki/1980" title="1980">1980</a> woedden er onlusten in <a href="/wiki/Polen" title="Polen">Polen</a>. Grootschalige stakingen braken uit, en de regering zag zich gedwongen om de stakers tegemoet te komen door onafhankelijke <a href="/wiki/Vakbond" title="Vakbond">vakbonden</a> toe te staan. De vakbond <a href="/wiki/Solidarno%C5%9B%C4%87" title="Solidarność">Solidarność</a> (<i>Solidariteit</i>), geleid door <a href="/wiki/Lech_Wa%C5%82%C4%99sa" title="Lech Wałęsa">Lech Wałęsa</a>. In december 1981 veranderde de koers van de Poolse communistische partij echter. De <a href="/wiki/Noodtoestand" title="Noodtoestand">noodtoestand</a> werd uitgeroepen, de vakbond Solidariteit werd weer verboden, en de politieke repressie werd harder.</li> <li>Van maart 1984 tot maart 1985 legden duizenden mijnwerkers in Engeland het werk neer tijdens de <a href="/wiki/Britse_mijnwerkersstaking_van_1984/85" title="Britse mijnwerkersstaking van 1984/85">Britse mijnwerkersstaking van 1984/85</a>.</li> <li>Van 10 augustus tot 20 september <a href="/wiki/2012" title="2012">2012</a> werd bij de Lonmin <a href="/wiki/Platina" title="Platina">platinamijn</a> in Marikana, <a href="/wiki/Zuid-Afrika" title="Zuid-Afrika">Zuid-Afrika</a> wild gestaakt. Bij gewelddadigheden tussen stakers en de <a href="/wiki/Politie" title="Politie">politie</a> kwamen 44 mensen om het leven.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Alternatieven">Alternatieven</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Bewerk dit kopje: Alternatieven" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Alternatieven"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Een werkgever hoeft een stakende werknemer geen loon te betalen over de gestaakte tijd. Om die reden zijn acties waarbij de werkgever werkende werknemers tegenover zich vindt vaak snel effectiever. Als die het <a href="/wiki/Snelheid" title="Snelheid">tempo</a> van hun werk of de aanpak ervan aanpassen, langzaam-aan-acties, ondervindt een werkgever minder <a href="/wiki/Productie" title="Productie">productie</a> en dat raakt hem in de <a href="/wiki/Portemonnee" title="Portemonnee">portemonnee</a>. Voorbeelden: Als bij het <a href="/wiki/Openbaar_vervoer" title="Openbaar vervoer">openbaar vervoer</a> de reizigers <a href="/wiki/Gratis" title="Gratis">gratis</a> mogen reizen, of door collectieve ziekmelding. </p><p>Als vergelijkbaar actiemiddel komt ook een bedrijfsbezetting voor: een actie waarbij werknemers de werkruimten ook buiten de reglementaire arbeidstijd bezet houden en waarbij werknemers in de reglementaire arbeidstijd of de productie (in eigen beheer) voortzetten of weigeren te werken. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Filterblokkade" title="Filterblokkade">Filterblokkade</a></li> <li><a href="/wiki/Hongerstaking" title="Hongerstaking">Hongerstaking</a></li> <li><a href="/wiki/Minimale_dienstverlening" title="Minimale dienstverlening">Minimale dienstverlening</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Externe_link">Externe link</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Bewerk dit kopje: Externe link" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Staking&amp;action=edit&amp;section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Externe link"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63829521">.mw-parser-output .zusterprojecten{padding:0;font-size:90%;clear:both;margin:1em 0 -0.5em 0}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein{padding-bottom:5px;font-size:90%}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop{vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-lijst{display:inline;margin-left:0;padding-left:0}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop,.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{display:inline-block;margin:0.4em 0.6em;white-space:nowrap;line-height:1.4em;width:12.5em}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{width:17.5em;max-height:20px}.mw-parser-output .zuster-logo{display:inline-block;text-align:center;width:34px}.mw-parser-output .zuster-tekst{display:inline-block;vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein .zuster-op{display:inline}@media screen and (max-width:720px){.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{max-height:initial;line-height:inherit}}</style> <div class="interProjectTemplate interProject-klein zusterprojecten-klein infobox noprint"> <div class="zusterprojecten-kop"><b>Op andere <a href="/wiki/Wikimedia_Foundation" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia</a>-projecten</b></div><br /> <ul class="zusterprojecten-lijst"> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Strikes#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Strikes">Mediabestanden</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Strikes#mw-subcategories" class="extiw" title="c:Category:Strikes"><i><b>Media</b></i></a><div class="zuster-op"> op Commons</div></div></li><div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/staking" class="extiw" title="wikt:staking">WikiWoordenboek</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/23px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/35px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/46px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/staking" class="extiw" title="wikt:staking"><i><b>Definitie</b></i></a><div class="zuster-op"> op WikiWoordenboek</div></div></li><div class="interProject wikinews mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Staking" class="extiw" title="n:Categorie:Staking">Wikinieuws</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/25px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/38px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/50px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Staking" class="extiw" title="n:Categorie:Staking"><i><b>Nieuws</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikinieuws</div></div></li> </ul> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iisg.nl/databases/stakingen.php">Database met stakingen in Nederland</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li>J. van Drongelen, <i>Geoorloofde loonvormen en nietige loonbesteding</i>, Reed Business Information, 's-Gravenhage, 2003</li></ul> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Sociale geschiedenis, Maarten Gerrit Jan Duijvendak en Pim Kooij, blz. 93</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/arbeid-sociale-zekerheid/publicaties/artikelen/archief/2011/2011-3362-wm.htm">www.cbs.nl</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Het Financieele Dagblad van zaterdag 2 mei 2015</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090212210057/http://www.abvakabofnv.nl/advies/vraag-en-antwoord/66/is_deelname_aan_een_wilde_staking_een_grond_voor_ontslag/">Is deelname aan een wilde staking een grond voor ontslag?</a> Website <a href="/wiki/ABVAKABO_FNV" class="mw-redirect" title="ABVAKABO FNV">ABVAKABO FNV</a></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080828043453/http://www.nu.nl/news/1715688/36/Rechter_verbiedt_staking_Transavia-piloten.html">Rechter verbiedt staking Transavia-piloten</a>, nu.nl, 25 augustus 2008</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation" id="CITEREFHarrison2024_blz.51"><span style="font-variant:small-caps;">Harrison, Dick</span>&#32;(2024).&#32;<cite><i>Gevallen grootmachten</i></cite>. Omniboek,&#32;&quot;1.Kolossen op lemen voeten&quot;,&#32;blz.51.&#32;<span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789401920308" title="Speciaal:Boekbronnen/9789401920308">ISBN 9789401920308</a></span>.</span></span> </li> </ol></div></div> </div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐75c465f4c6‐8xc2w Cached time: 20241125095401 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.091 seconds Real time usage: 0.126 seconds Preprocessor visited node count: 893/1000000 Post‐expand include size: 6331/2097152 bytes Template argument size: 988/2097152 bytes Highest expansion depth: 13/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 4071/5000000 bytes Lua time usage: 0.004/10.000 seconds Lua memory usage: 623489/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 68.141 1 -total 61.92% 42.196 1 Sjabloon:Appendix 58.01% 39.529 1 Sjabloon:References 27.61% 18.816 1 Sjabloon:Citeer_boek 27.30% 18.601 1 Sjabloon:Zusterproject_klein 23.72% 16.166 1 Sjabloon:Zusterproject 5.36% 3.650 1 Sjabloon:Sfnref 3.69% 2.514 3 Sjabloon:InterProject 3.45% 2.354 1 Sjabloon:Zie_artikel 3.19% 2.172 1 Sjabloon:Aut --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:37051:|#|:idhash:dateformat=default and timestamp 20241125095401 and revision id 68427692. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&amp;useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Staking&amp;oldid=68427692">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Staking&amp;oldid=68427692</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Staking" title="Categorie:Staking">Staking</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 24 nov 2024 om 21:08.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia&#174; is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Staking&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-b45rv","wgBackendResponseTime":156,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.091","walltime":"0.126","ppvisitednodes":{"value":893,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":6331,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":988,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":4071,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 68.141 1 -total"," 61.92% 42.196 1 Sjabloon:Appendix"," 58.01% 39.529 1 Sjabloon:References"," 27.61% 18.816 1 Sjabloon:Citeer_boek"," 27.30% 18.601 1 Sjabloon:Zusterproject_klein"," 23.72% 16.166 1 Sjabloon:Zusterproject"," 5.36% 3.650 1 Sjabloon:Sfnref"," 3.69% 2.514 3 Sjabloon:InterProject"," 3.45% 2.354 1 Sjabloon:Zie_artikel"," 3.19% 2.172 1 Sjabloon:Aut"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.004","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":623489,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75c465f4c6-8xc2w","timestamp":"20241125095401","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Staking","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Staking","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q49776","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q49776","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-01-14T19:50:25Z","dateModified":"2024-11-24T20:08:37Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f9\/Lege_schappen_door_een_staking_bij_Albert_Heijn_in_2023.jpg","headline":"tijdelijk stoppen met arbeid om een doel te bewerkstelligen"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10