CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Optimizasyon - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"34b6e0a8-7fcb-457c-86e6-466ac30d6506","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Optimizasyon","wgTitle":"Optimizasyon","wgCurRevisionId":31351840,"wgRevisionId":31351840,"wgArticleId":195112,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Metin içi kaynakları olmayan maddeler Haziran 2016","Metin içi kaynakları olmayan tüm maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","Ölü dış bağlantıları olan maddeler","BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri", "NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar","Optimizasyon"],"wgPageViewLanguage":"tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Optimizasyon","wgRelevantArticleId":195112,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":31351840,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage", "wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q141495","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.math.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges": "ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.flaggedRevs.basic%7Cext.math.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Optimizasyon - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Optimizasyon"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Optimizasyon"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Optimizasyon rootpage-Optimizasyon skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Optimizasyon" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Optimizasyon" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Optimizasyon" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Optimizasyon" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Başlıca_alt_dalları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Başlıca_alt_dalları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Başlıca alt dalları</span> </div> </a> <ul id="toc-Başlıca_alt_dalları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Teknikler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Teknikler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Teknikler</span> </div> </a> <ul id="toc-Teknikler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kullanım_alanları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kullanım_alanları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Kullanım alanları</span> </div> </a> <ul id="toc-Kullanım_alanları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ayrıca_bakınız" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ayrıca_bakınız"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ayrıca bakınız</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Ayrıca bakınız alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Ayrıca_bakınız-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Problem_Çözücüler" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Problem_Çözücüler"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Problem Çözücüler</span> </div> </a> <ul id="toc-Problem_Çözücüler-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Optimizasyon</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 55 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-55" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">55 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AB%D8%A7%D9%84_(%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="استمثال (رياضيات) - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="استمثال (رياضيات)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Optimalla%C5%9Fd%C4%B1rma" title="Optimallaşdırma - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Optimallaşdırma" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D3%99%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B5%D2%AF_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Оптималләштереү (математика) - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Оптималләштереү (математика)" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Математическа оптимизация - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Математическа оптимизация" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95_%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%A4%E0%A6%AE%E0%A6%95%E0%A6%B0%E0%A6%A3" title="গাণিতিক কাম্যতমকরণ - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="গাণিতিক কাম্যতমকরণ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Optimitzaci%C3%B3_matem%C3%A0tica" title="Optimització matemàtica - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Optimització matemàtica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Optimalizace_(matematika)" title="Optimalizace (matematika) - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Optimalizace (matematika)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Optimering_(matematik)" title="Optimering (matematik) - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Optimering (matematik)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mathematische_Optimierung" title="Mathematische Optimierung - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Mathematische Optimierung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7" title="Βελτιστοποίηση - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Βελτιστοποίηση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Mathematical_optimization" title="Mathematical optimization - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Mathematical optimization" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Optimumigo_(matematiko)" title="Optimumigo (matematiko) - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Optimumigo (matematiko)" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Optimizaci%C3%B3n_(matem%C3%A1tica)" title="Optimización (matemática) - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Optimización (matemática)" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Optimizazio_(matematika)" title="Optimizazio (matematika) - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Optimizazio (matematika)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D9%87%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="بهینه‌سازی - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="بهینه‌سازی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Matemaattinen_optimointi" title="Matemaattinen optimointi - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Matemaattinen optimointi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Optimisation_(math%C3%A9matiques)" title="Optimisation (mathématiques) - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Optimisation (mathématiques)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Optimizasyon_(mat%C3%A9matik)" title="Optimizasyon (matématik) - Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Optimizasyon (matématik)" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Optimizaci%C3%B3n_matem%C3%A1tica" title="Optimización matemática - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Optimización matemática" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%95%D7%A4%D7%98%D7%99%D7%9E%D7%99%D7%96%D7%A6%D7%99%D7%94_(%D7%9E%D7%AA%D7%9E%D7%98%D7%99%D7%A7%D7%94)" title="אופטימיזציה (מתמטיקה) - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="אופטימיזציה (מתמטיקה)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%87%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%A4%E0%A4%AE%E0%A4%95%E0%A4%B0%E0%A4%A3" title="इष्टतमकरण - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="इष्टतमकरण" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Optimizacija_(matematika)" title="Optimizacija (matematika) - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Optimizacija (matematika)" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Matematikai_optimaliz%C3%A1l%C3%A1s" title="Matematikai optimalizálás - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Matematikai optimalizálás" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%A9%D5%A5%D5%B4%D5%A1%D5%BF%D5%AB%D5%AF%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D6%85%D5%BA%D5%BF%D5%AB%D5%B4%D5%AB%D5%A6%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1" title="Մաթեմատիկական օպտիմիզացիա - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մաթեմատիկական օպտիմիզացիա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%88%D6%82%D5%BD%D5%B8%D5%B2%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6_%D4%BE%D6%80%D5%A1%D5%A3%D6%80%D5%A1%D6%82%D5%B8%D6%80%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Ուսողական Ծրագրաւորում - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Ուսողական Ծրագրաւորում" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Optimisasi" title="Optimisasi - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Optimisasi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Ottimizzazione_(matematica)" title="Ottimizzazione (matematica) - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Ottimizzazione (matematica)" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%95%B0%E7%90%86%E6%9C%80%E9%81%A9%E5%8C%96" title="数理最適化 - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="数理最適化" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BE%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Математикалық оптимизация - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Математикалық оптимизация" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%98%ED%95%99%EC%A0%81_%EC%B5%9C%EC%A0%81%ED%99%94" title="수학적 최적화 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="수학적 최적화" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%8A%E0%BA%AD%E0%BA%81%E0%BA%84%E0%BB%88%E0%BA%B2%E0%BB%80%E0%BB%9D%E0%BA%B2%E0%BA%B0%E0%BA%AA%E0%BA%BB%E0%BA%A1_(%E0%BA%84%E0%BA%B0%E0%BA%99%E0%BA%B4%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94)" title="ການຊອກຄ່າເໝາະສົມ (ຄະນິດສາດ) - Lao dili" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ການຊອກຄ່າເໝາະສົມ (ຄະນິດສາດ)" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Lao dili" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Optimizavimas_(matematika)" title="Optimizavimas (matematika) - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Optimizavimas (matematika)" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D0%BE%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Математичка оптимизација - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Математичка оптимизација" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pengoptimuman" title="Pengoptimuman - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pengoptimuman" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Wiskundige_optimalisatie" title="Wiskundige optimalisatie - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Wiskundige optimalisatie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Matematisk_programmering" title="Matematisk programmering - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Matematisk programmering" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Optimering" title="Optimering - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Optimering" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Optymalizacja_(matematyka)" title="Optymalizacja (matematyka) - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Optymalizacja (matematyka)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Otimiza%C3%A7%C3%A3o" title="Otimização - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Otimização" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Optimizare" title="Optimizare - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Optimizare" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Оптимизация (математика) - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Оптимизация (математика)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Mathematical_optimization" title="Mathematical optimization - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Mathematical optimization" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Optimaliz%C3%A1cia_(matematika)" title="Optimalizácia (matematika) - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Optimalizácia (matematika)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Optimizacija_(matematika)" title="Optimizacija (matematika) - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Optimizacija (matematika)" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Optimizimi_matematikor" title="Optimizimi matematikor - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Optimizimi matematikor" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Оптимизација (математика) - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Оптимизација (математика)" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Optimisasi_(matematik)" title="Optimisasi (matematik) - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Optimisasi (matematik)" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Optimeringsl%C3%A4ra" title="Optimeringslära - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Optimeringslära" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%84%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B9%80%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%B0%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%94" title="การหาค่าเหมาะที่สุด - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="การหาค่าเหมาะที่สุด" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Optimisasyong_matematikal" title="Optimisasyong matematikal - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Optimisasyong matematikal" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%BC%D1%96%D0%B7%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%8F_(%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)" title="Оптимізація (математика) - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Оптимізація (математика)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%AA_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="کاملیت (ریاضیات) - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کاملیت (ریاضیات)" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%91i_%C6%B0u_h%C3%B3a_(to%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc)" title="Tối ưu hóa (toán học) - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tối ưu hóa (toán học)" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%80%E4%BC%98%E5%8C%96" title="最优化 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="最优化" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%80%E4%BD%B3%E5%8C%96" title="最佳化 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="最佳化" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q141495#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Optimizasyon" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Optimizasyon" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Optimizasyon"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Optimizasyon"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Optimizasyon" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Optimizasyon" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&oldid=31351840" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Optimizasyon&id=31351840&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FOptimizasyon"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FOptimizasyon"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Optimizasyon"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Optimizasyon&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mathematical_optimization" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q141495" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><table class="box-Dipnotsuz plainlinks metadata ambox ambox-style ambox-More_footnotes" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Text_document_with_red_question_mark.svg/40px-Text_document_with_red_question_mark.svg.png" decoding="async" width="40" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Text_document_with_red_question_mark.svg/60px-Text_document_with_red_question_mark.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Text_document_with_red_question_mark.svg/80px-Text_document_with_red_question_mark.svg.png 2x" data-file-width="48" data-file-height="48" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu maddede <a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme">kaynak listesi</a> bulunmasına karşın <b><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Dipnotlar" title="Yardım:Dipnotlar">metin içi kaynakların</a> yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir</b>.<span class="hide-when-compact"> Lütfen kaynakları uygun biçimde metin içine yerleştirerek <a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit">maddenin geliştirilmesine</a> yardımcı olun.</span> <small class="date-container"><i>(<span class="date">Haziran 2016</span>)</i></small><small class="hide-when-compact"><i> (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Bak%C4%B1m_%C5%9Fablonunu_kald%C4%B1rmak" title="Yardım:Bakım şablonunu kaldırmak">Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin</a>)</i></small></div></td></tr></tbody></table> <p><a href="/wiki/Matematik" title="Matematik">Matematikte</a> <b>matematiksel programlama</b>, <b>eniyileme</b> ya da <b>optimizasyon</b> terimi; bir <a href="/wiki/Ger%C3%A7el_fonksiyon" title="Gerçel fonksiyon">gerçel fonksiyonu</a> minimize ya da maksimize etmek amacı ile gerçek ya da <a href="/wiki/Tam_say%C4%B1" title="Tam sayı">tam sayı</a> değerlerini tanımlı bir aralıkta seçip fonksiyona yerleştirerek sistematik olarak bir problemi incelemek ya da çözmek işlemlerini ifade eder. Örneğin bu problem şöyle olabilir: </p><p><i>Verilen</i>: f <a href="/wiki/Fonksiyon" title="Fonksiyon">fonksiyonu</a>: A'dan R ye tanımlı. (R:<a href="/wiki/Reel_say%C4%B1lar" title="Reel sayılar">Reel Sayılar</a>) </p><p><i>Aranan</i> : A'da öyle bir x0 var mı ki; tüm x değerleri için f(x0)≤ f(x)ifadesini sağlasın ("minimizasyon") veya f(x0)≥ f(x) ifadesini sağlasın ("maksimizasyon"). </p><p>Böylesi bir formulasyona <a href="/w/index.php?title=Optimizasyon_problemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Optimizasyon problemi (sayfa mevcut değil)">optimizasyon problemi</a> ya da <b>matematiksel programlama problemi</b> denir (terimin <a href="/wiki/Bilgisayar_programlama" class="mw-redirect" title="Bilgisayar programlama">bilgisayar programlama</a> ile direkt bir ilgisi yoktur, ama yine de <a href="/wiki/Lineer_programlama" class="mw-redirect" title="Lineer programlama">lineer programlamada</a> kullanılan bir ifadedir). Pek çok gerçek ve teorik problemler bu genel çerçevede modellenebilir.Bu teknik kullanılarak formüle edilen problemlere fizik bilminin ilgi alanından bir örnek verilecek olursa, bilgisayar monitörlerinin enerji minimizasyonundan söz edilebilir. O halde, yukarıdaki f fonksiyonu modellenen sistemdeki enerjiyi temsil edecekti. </p><p>Bu tür problemlerde "A kümesi" genellikle, bir takım daraltıcı kısıtlar, eşitlikler ve eşitsizlikler ile yerine verilecek(denenecek) değerleri sağlayan <a href="/w/index.php?title=%C3%96klidyen_uzay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Öklidyen uzay (sayfa mevcut değil)">öklidyen uzayın</a> (Rn) bir <a href="/wiki/Alt_k%C3%BCme" title="Alt küme">alt kümesidir</a>. f fonksiyonundaki A'nın <a href="/w/index.php?title=Tan%C4%B1m_aral%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tanım aralığı (sayfa mevcut değil)">tanım aralığına</a> "arama uzayı", A'nın alacağı değerlerin kümesine ise <i><a href="/w/index.php?title=%C3%87%C3%B6z%C3%BCm_adaylar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çözüm adayları (sayfa mevcut değil)">çözüm adayları</a></i> ya da <i>olası çözümler</i> denir. </p><p>f fonksiyouna objektif (nesnel) ya da paha(maliyet) fonksiyonu denir. İstenilen objeyi minimize ya da maksimize eden(amaca göre) olası A çözümüne ise "optimal çözüm" denir. </p><p>Genellikle, problemin olası çözümü ve <a href="/w/index.php?title=Objektif_fonksiyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Objektif fonksiyon (sayfa mevcut değil)">objektif fonksiyonu</a> <a href="/w/index.php?title=D%C4%B1%C5%9Fb%C3%BCkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dışbükey (sayfa mevcut değil)">dışbükeylik</a> göstermez, birden çok yerel "minimum" ve "maksimum" noktalarına rastlanabilir. </p><p>x* da bulunan ve tüm x'ler için δ > 0 iken </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle \|\mathbf {x} -\mathbf {x} ^{*}\|\leq \delta ;\,}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mo fence="false" stretchy="false">‖</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">x</mi> </mrow> <mo>−</mo> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">x</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>∗</mo> </mrow> </msup> <mo fence="false" stretchy="false">‖</mo> <mo>≤</mo> <mi>δ</mi> <mo>;</mo> <mspace width="thinmathspace" /> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle \|\mathbf {x} -\mathbf {x} ^{*}\|\leq \delta ;\,}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/e69b2363816f25328c824b97caea74a66f9ee916" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:14.223ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle \|\mathbf {x} -\mathbf {x} ^{*}\|\leq \delta ;\,}"></span> epsilon</dd></dl> <p>ifadesi ile </p> <dl><dd><span class="mwe-math-element"><span class="mwe-math-mathml-inline mwe-math-mathml-a11y" style="display: none;"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML" alttext="{\displaystyle f(\mathbf {x} ^{*})\leq f(\mathbf {x} )}"> <semantics> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mstyle displaystyle="true" scriptlevel="0"> <mi>f</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <msup> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">x</mi> </mrow> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mo>∗</mo> </mrow> </msup> <mo stretchy="false">)</mo> <mo>≤</mo> <mi>f</mi> <mo stretchy="false">(</mo> <mrow class="MJX-TeXAtom-ORD"> <mi mathvariant="bold">x</mi> </mrow> <mo stretchy="false">)</mo> </mstyle> </mrow> <annotation encoding="application/x-tex">{\displaystyle f(\mathbf {x} ^{*})\leq f(\mathbf {x} )}</annotation> </semantics> </math></span><img src="https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d2bdfeeeaea0eabf6be5ba400a6b35d66ae64cbd" class="mwe-math-fallback-image-inline mw-invert skin-invert" aria-hidden="true" style="vertical-align: -0.838ex; width:13.15ex; height:2.843ex;" alt="{\displaystyle f(\mathbf {x} ^{*})\leq f(\mathbf {x} )}"></span></dd></dl> <p>sağlanıyorsa; x* civarında bir yerlerde fonksiyonun tüm değerlerinin, bu noktadaki değerden büyük veya o'na eşit olduğu söylenebilir, o halde bu nokta bir "<a href="/w/index.php?title=Yerel_Minimum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yerel Minimum (sayfa mevcut değil)">Yerel Minimum</a>" noktasıdır. (<a href="/w/index.php?title=Yerel_Maksimum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yerel Maksimum (sayfa mevcut değil)">Yerel Maksimum</a> da benzer şekilde ifade edilebilir). </p><p>Dışbükey olmayan problemlerin çözümünde pek çok algoritma kullanılmasına rağmen (çoğunlukla ticari amaca yönelik çözüm üreten algoritmalar) yine de yerel optimal noktalar ve gerçek optimal noktaral arasındaki farkların ayırt ve tespit edilmesinde yetersiz kalınmakta ve orijinal probleme bir adım geriden yaklaşılmaktadır. <a href="/wiki/Deterministik" class="mw-redirect" title="Deterministik">Deterministik</a> algoritmaların gelişimi ile ilgilenip, yakınsayan ve dışbükey olmayan ifadeleri -sınırlı bir zamanda- gerçek bir optimal ifadeye ayrıştırabilen <a href="/wiki/Uygulamal%C4%B1_matematik" class="mw-redirect" title="Uygulamalı matematik">uygulamalı matematik</a> ve <a href="/wiki/N%C3%BCmerik_analiz" class="mw-redirect" title="Nümerik analiz">nümerik analiz</a> branşlarına <b>global optimizasyon</b> denir. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Başlıca_alt_dalları"><span id="Ba.C5.9Fl.C4.B1ca_alt_dallar.C4.B1"></span>Başlıca alt dalları</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Başlıca alt dalları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Başlıca alt dalları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Do%C4%9Frusal_Programlama" class="mw-redirect" title="Doğrusal Programlama">Doğrusal Programlama</a> : <i>f</i> objektif fonksiyonun doğrusal olduğu ve A kümesinin yalnızca doğrusal eşitlik veya eşitsizlikler ile ulaşılabilir olduğu durumlarda bu isim kullanılır. Böylesi bir A kümesine, sınırlandırılmamış ise <a href="/wiki/Polihedron" class="mw-redirect" title="Polihedron">polihedron</a>, sınırlı ile <a href="/wiki/Politop" title="Politop">politop</a> denir.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tamsay%C4%B1_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tamsayı Programlama (sayfa mevcut değil)">Tamsayı Programlama</a> : Doğrusal programların bir ya da daha çok değişkeni tam sayı ile ifade edildiği durumlarda kullanılır.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Kuadratik_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuadratik Programlama (sayfa mevcut değil)">Kuadratik Programlama</a>: A değeri doğrusal eşitlik veya eşitsizlikler ile gösterilmek kaidesi ile; objektif fonksiyonun <a href="/w/index.php?title=Kuadratik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuadratik (sayfa mevcut değil)">kuadratik</a> değerler almasına müsaade eder.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Do%C4%9Frusal_olmayan_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Doğrusal olmayan Programlama (sayfa mevcut değil)">Doğrusal olmayan Programlama</a>: Objektif fonksiyon ya da kısıtların doğrusal olmadığı genel durumları inceler.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Konveks_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Konveks Programlama (sayfa mevcut değil)">Konveks Programlama</a> objektif fonksiyon ve kısıtın <a href="/w/index.php?title=B%C3%BCkey&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bükey (sayfa mevcut değil)">bükey</a> bir fonksiyon biçiminde ifade edilebileceği durumları inceler. Non-Lineer programlaman özel bir hâli olarak düşünülebilir.</li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0kinci_Derece_Koni_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="İkinci Derece Koni Programlama (sayfa mevcut değil)">İkinci Derece Koni Programlama</a> (SOCP).</li> <li><a href="/w/index.php?title=Yar%C4%B1-Belirli_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yarı-Belirli Programlama (sayfa mevcut değil)">Yarı-Belirli Programlama</a> (SDP) Değişkenleri <a href="/w/index.php?title=Yar%C4%B1_tan%C4%B1ml%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yarı tanımlı (sayfa mevcut değil)">yarı tanımlı</a> olacak şekilde, <a href="/w/index.php?title=B%C3%BCkey_optimizasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bükey optimizasyon (sayfa mevcut değil)">Bükey optimizasyonun</a> bir alt dalıdır. Lineer ve Konveks Kuadratik programlaman genel bir hâlidir.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Stokastik_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stokastik Programlama (sayfa mevcut değil)">Stokastik Programlama</a>: Kısıt ve parametrelerin <a href="/w/index.php?title=Rastgele_de%C4%9Fi%C5%9Fkenler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rastgele değişkenler (sayfa mevcut değil)">rastgele değişkenler</a>'e bağlı olduğu durumları inceler.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Robust_Optimizasyonu/Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robust Optimizasyonu/Programlama (sayfa mevcut değil)">Robust Optimizasyonu/Programlama</a>: Optimizasyon problemindeki belirsiz bilgiyi yakalamaya çalışan bir tür stokastik programlamatır.Stokastik programlama gibi, belirsiz bilgiye dayalı olarak çalışmaz ancak problemi girilen bilginin rastgele etkinliği ve şans temelinden kopmadan çözemez.</li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%BCmle%C5%9Fik_optimizasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tümleşik optimizasyon (sayfa mevcut değil)">Tümleşik optimizasyon</a> : Olası çözüm kümesi içeren problemlerin mümkün ise daha kolay çözülebilir bir şekle indirgenmesi esasına dayanır.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Sonsuz-boyutlu_optimizasyon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sonsuz-boyutlu optimizasyon (sayfa mevcut değil)">Sonsuz-boyutlu optimizasyon</a> : Olası çözüm kümesinin (Fonksiyonlar kümesi gibi) sonsuz boyutlu bir uzaya ait olup, olmadığını araştırır.</li> <li><a href="/w/index.php?title=K%C4%B1s%C4%B1t_Sa%C4%9Flamas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kısıt Sağlaması (sayfa mevcut değil)">Kısıt Sağlaması</a> <i>f</i> fonskiyonun sabit olup, olamayacağını araştırır (Bu metot <a href="/wiki/Yapay_zek%C3%A2" title="Yapay zekâ">yapay zekâ</a> alanında kullanılır, özellikle de <a href="/w/index.php?title=Otomatikle%C5%9Fmi%C5%9F_ili%C5%9Fkilendirme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Otomatikleşmiş ilişkilendirme (sayfa mevcut değil)">otomatikleşmiş ilişkilendirme</a> konusunda yardımcı olur).<a href="/w/index.php?title=Ay%C4%B1r%C4%B1c%C4%B1_Programlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ayırıcı Programlama (sayfa mevcut değil)">Ayırıcı Programlama</a> kullanularak, seçilen ve önem adledilen (en az) bir kısıtın sağlanması temin edilmesi esasına dayanır.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Y%C3%B6r%C3%BCnge_optimizasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yörünge optimizasyonu (sayfa mevcut değil)">Yörünge optimizasyonu</a>: Hava ve uzay araçları için kullanılan özel bir optimizasyon türüdür.</li></ul> <p>Altdallara göre farklılık gösterecek şekilde, çeşitli teknikler dizayn edilmiştir: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=De%C4%9Fi%C5%9Fkenler_hesab%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Değişkenler hesabı (sayfa mevcut değil)">Değişkenler hesabı</a> Objektif fonksiyonun zaman aralıklarından seçilen değişik noktalara nasıl reaksiyon verdiğinin incelenmesi ile kullanılan yöntemdir.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Optimal_Kontrol_Teorisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Optimal Kontrol Teorisi (sayfa mevcut değil)">Optimal Kontrol Teorisi</a> değişkenler hesabının çeşitli genellemelerinin toplanmış halidir.</li> <li><a href="/wiki/Dinamik_programlama" title="Dinamik programlama">Dinamik programlama</a> Büyük parçaların daha küçük boyutlara indirgenmesi optimizasyon stratejisini yöneten metottur.Bu tür alt problemler ile ilgili olan eşitliklere <a href="/w/index.php?title=Bellman_e%C5%9Fitli%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bellman eşitliği (sayfa mevcut değil)">Bellman eşitliği</a> denir.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Teknikler">Teknikler</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Teknikler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Teknikler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>İki kez diferansiyeli alınabilen fonksiyonlar için, kısıt bulundurmayan problemler objektif fonksiyonun <a href="/wiki/Gradyan" title="Gradyan">gradyan</a>'ının sıfır'a eşit olduğu noktaların (istasyon noktaların) yeri tespit edilip, <a href="/wiki/Hesse_matrisi" title="Hesse matrisi">Hesse matrisi</a> ile her noktanın sınıfı belirlenerek çözülebilir.Eğer Hesse pozitif tanımlı ise bu nokta "Yerel Minimum", negatif tanımlı ise "Yerel Maksimum"'dur.Şayet tanımsız ise de bir tür <a href="/w/index.php?title=Saddle_point&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saddle point (sayfa mevcut değil)">saddle point</a> olduğu söylenebilir. </p><p>Ancak, her zaman türev almak olası değildir.Objektif fonksiyonun düzgünlüğüne göre metotların ana sınıflandırması şöyle yapılabilir: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=T%C3%BCmle%C5%9Fik_metotlar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tümleşik metotlar (sayfa mevcut değil)">Tümleşik metotlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%BCreve-serbest_metotlar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Türeve-serbest metotlar (sayfa mevcut değil)">Türeve-serbest metotlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Birinci_derece_metotlar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birinci derece metotlar (sayfa mevcut değil)">Birinci derece metotlar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%B0kinci_derece_metotlar&action=edit&redlink=1" class="new" title="İkinci derece metotlar (sayfa mevcut değil)">İkinci derece metotlar</a></li></ul> <p>Bazı metotlar özel isimleri ile de yukarıdaki dört gruptan birine denk gelecek şekilde listenebilir: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gradyan_ini%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gradyan iniş (sayfa mevcut değil)">Gradyan iniş</a> ya da <a href="/w/index.php?title=Dik_ini%C5%9F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dik iniş (sayfa mevcut değil)">Dik iniş</a> metodu.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nelder-Mead_metodu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nelder-Mead metodu (sayfa mevcut değil)">Nelder-Mead metodu</a> ya da the Amoeba metodu.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Alt-gradyan_metodu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alt-gradyan metodu (sayfa mevcut değil)">Alt-gradyan metodu</a> - Gradyan metodunun, gradyan bulunmayan durumlar için kullanılan hali.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Teky%C3%B6nl%C3%BC_metot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tekyönlü metot (sayfa mevcut değil)">Tekyönlü metot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Elipsoid_metot&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elipsoid metot (sayfa mevcut değil)">Elipsoid metot</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Y%C4%B1%C4%9F%C4%B1n_metodu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yığın metodu (sayfa mevcut değil)">Yığın metodu</a></li> <li><a href="/wiki/Newton_metodu" title="Newton metodu">Newton metodu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kazi-Newton_metodu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kazi-Newton metodu (sayfa mevcut değil)">Kazi-Newton metodu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Birle%C5%9Fik_gradyan_metodu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Birleşik gradyan metodu (sayfa mevcut değil)">Birleşik gradyan metodu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hat_aramas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hat araması (sayfa mevcut değil)">Hat araması</a> - tek boyulu optimizasyon için kullanılan bir teknik, genellikle başka bir tekniğe yardımcı olması için kullanılır.</li></ul> <p>Kısıt problemleri genellikle <a href="/w/index.php?title=Lagrange_%C3%87arpan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lagrange Çarpanı (sayfa mevcut değil)">Lagrange Çarpanı</a> ile kısıttan bağımsız bir forma getirilir. </p><p>Birkaç popüler metot daha: </p> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tepe_t%C4%B1rman%C4%B1%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tepe tırmanışı (sayfa mevcut değil)">Tepe tırmanışı</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Benzetimli_tavlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Benzetimli tavlama (sayfa mevcut değil)">Benzetimli tavlama</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kuantum_benzetimli_tavlama&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuantum benzetimli tavlama (sayfa mevcut değil)">Kuantum benzetimli tavlama</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tabu_aramas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tabu araması (sayfa mevcut değil)">Tabu araması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kiri%C5%9F_aramas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiriş araması (sayfa mevcut değil)">Kiriş araması</a></li> <li><a href="/wiki/Genetik_algoritmalar" class="mw-redirect" title="Genetik algoritmalar">Genetik algoritmalar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kar%C4%B1nca_s%C3%BCr%C3%BCs%C3%BC_optimizasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karınca sürüsü optimizasyonu (sayfa mevcut değil)">Karınca sürüsü optimizasyonu</a></li> <li><a href="/wiki/Evrim_stratejisi" title="Evrim stratejisi">Evrim stratejisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stokastik_t%C3%BCnel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stokastik tünel (sayfa mevcut değil)">Stokastik tünel</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diferansiyel_evrim&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diferansiyel evrim (sayfa mevcut değil)">Diferansiyel evrim</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%C3%BCr%C3%BC_par%C3%A7ac%C4%B1klar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sürü parçacıkları (sayfa mevcut değil)">Sürü parçacıkları</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Armoni_aramas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Armoni araması (sayfa mevcut değil)">Armoni araması</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ar%C4%B1_algoritmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arı algoritması (sayfa mevcut değil)">Arı algoritması</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kullanım_alanları"><span id="Kullan.C4.B1m_alanlar.C4.B1"></span>Kullanım alanları</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Kullanım alanları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kullanım alanları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=Yap%C4%B1-Ara%C3%A7_%C4%B0skeleti_dinami%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yapı-Araç İskeleti dinamiği (sayfa mevcut değil)">Yapı-Araç İskeleti dinamiği</a>'ne ilişkin problemler sıklık ile matematiksel programlama teknikleri gerektirmektedir.Yapı-Araç İskeleti, manifold ile kısıtlanmış bir <a href="/w/index.php?title=Basit_diferansiyel_denklem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Basit diferansiyel denklem (sayfa mevcut değil)">basit diferansiyel denklem</a>'in çözümüne ihtiyaç duyan bir yönelim olarak değerlendirilebilir.Bu durumda kısıtlar non-lineer olmayan gemotetrik çeşitliliktedir, öneğin "bu iki nokta daima temas etmeli", "bu alan diğerine etki etmemeli" ya da "bu nokta her zaman bu eğri üzerinde olmalı" gibi.Ayrıca temas halindeki kuvvetlere ilişkin problemler de <a href="/w/index.php?title=Lineer_uyumluluk&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lineer uyumluluk (sayfa mevcut değil)">lineer uyumluluk</a> çatısı altında çözüldüğünden, buna da bir tür QP (Kuadratir Programlama) Problemi gözüyle bakılabilir. </p><p>Pek çok dizayn problemi de optimizasyon programları ile çözülmektedir.Bu tür uygulamalara <a href="/w/index.php?title=Dizayn_optimizasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dizayn optimizasyonu (sayfa mevcut değil)">dizayn optimizasyonu</a> denir.Bu alanda bilinen ve büyümekte olan bir alt kol <a href="/w/index.php?title=%C3%87ok_disiplinli_dizayn_optimizasyonu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Çok disiplinli dizayn optimizasyonu (sayfa mevcut değil)">çok disiplinli dizayn optimizasyonu</a>'dur.Bu tür, pek çok problemde kullanışlı olduğu gibi aynı zamanda da <a href="/wiki/Uzay_m%C3%BChendisli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Uzay mühendisliği">uzay mühendisliği</a> sahasına uyarlanabilmektedir. </p><p><a href="/wiki/Ekonomi" title="Ekonomi">Ekonomi</a> de matematiksel programlamaya ağır bir bağımlılık duyar.<a href="/wiki/Mikroiktisat" class="mw-redirect" title="Mikroiktisat">Mikroiktisat</a>'da sık karşılaşılan bir problem olan <a href="/wiki/Marjinal_fayda" title="Marjinal fayda">marjinal fayda</a> ve bundan kaynaklanan <a href="/w/index.php?title=%C4%B0kilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="İkilik (sayfa mevcut değil)">ikilik</a> olan <a href="/w/index.php?title=Harcamalar%C4%B1_minimize_etme_problemi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harcamaları minimize etme problemi (sayfa mevcut değil)">harcamaları minimize etme problemi</a> iktisadî bir optimizasyon problemidir. <a href="/wiki/T%C3%BCketici" title="Tüketici">Tüketiciler</a> ve firmalar <a href="/w/index.php?title=Fayda/kar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fayda/kar (sayfa mevcut değil)">fayda/kar</a> oranlarını maksimize etmek durumundadırlar.<a href="/wiki/Ticaret" title="Ticaret">Ticaret</a> teorisi de milletler arası ticari ortaklığın izahında optimizasyona sık sık başvurur. </p><p>Sabit genel giderli zaman maliyet problemleride önemli bir optimizasyon problemidir. Özellikle inşaat ve endüstri mühendisliğinde bu problemle sıkça karşılaşılır. Doğrusal programlama, sezgisel ve üst sezgisel yöntemler bu problem türünün optimizasyonu için kullanılmaktadır. </p><p>Optimizasyon tekniklerinin sıkça kullanıldığı bir diğer alan da <a href="/w/index.php?title=Operasyon_ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Operasyon araştırması (sayfa mevcut değil)">operasyon araştırması</a>'dır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Dik İniş</b> adıyla bilinen ilk optimizasyon tekniğinin tarihi Gauss'a dek uzanır. Tarihi olarak, 1940'larda <a href="/wiki/George_Dantzig" title="George Dantzig">George Dantzig</a> tarafından ortaya atılan <a href="/wiki/Lineer_programlama" class="mw-redirect" title="Lineer programlama">lineer programlama</a> kuramı en yaşlı optimizasyon terimidir. <i>Programlama</i> terimi bu bağlamda <a href="/w/index.php?title=Bilgisayar_Programc%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bilgisayar Programcılığı (sayfa mevcut değil)">Bilgisayar Programcılığı</a>'nı ifade etmez.<b>Program</b> teriminin kullanımı <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">ABD</a> Ordusunun, kendi içtimai ve <a href="/wiki/Lojistik" title="Lojistik">lojistik</a> takvimini belirlemede konteyner kullandığı "program" terimi ile ilişkilidir. (Daha sonra ise "program" terimi devlet bütçesinin düzenlenmesinde kullanılmış ve günümüzde de yüksek teknolojik araştırmaların sahasına da geçmiştir.) </p><p>Optimizasyon Alanına Katkı Sağlayan Diğer Önemli Matematikçiler: </p> <ul><li><a href="/wiki/John_von_Neumann" title="John von Neumann">John von Neumann</a></li> <li><a href="/wiki/Leonid_Vitalyevich_Kantorovich" class="mw-redirect" title="Leonid Vitalyevich Kantorovich">Leonid Vitalyevich Kantorovich</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Naum_Z._Shor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Naum Z. Shor (sayfa mevcut değil)">Naum Z. Shor</a></li> <li>Leonid Khachian</li> <li>Boris Polyak</li> <li>Yurii Nesterov</li> <li>Arkadii Nemirovskii</li> <li>Michael J. Todd</li> <li><a href="/w/index.php?title=Richard_Bellman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Richard Bellman (sayfa mevcut değil)">Richard Bellman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hoang_Tuy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoang Tuy (sayfa mevcut değil)">Hoang Tuy</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ayrıca_bakınız"><span id="Ayr.C4.B1ca_bak.C4.B1n.C4.B1z"></span>Ayrıca bakınız</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Ayrıca bakınız" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ayrıca bakınız"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Oyun_teorisi" title="Oyun teorisi">Oyun teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%B6neylem_ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1" title="Yöneylem araştırması">Yöneylem araştırması</a></li> <li><a href="/wiki/Bulan%C4%B1k_mant%C4%B1k" title="Bulanık mantık">Bulanık mantık</a></li> <li><a href="/wiki/Dinamik_programlama" title="Dinamik programlama">Dinamik programlama</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Problem_Çözücüler"><span id="Problem_.C3.87.C3.B6z.C3.BCc.C3.BCler"></span>Problem Çözücüler</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Problem Çözücüler" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Problem Çözücüler"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=NAG_Numerical_Libraries&action=edit&redlink=1" class="new" title="NAG Numerical Libraries (sayfa mevcut değil)">NAG Numerical Libraries</a>-NAG kütüphanesi çeşitli problem ve durumlardan oluşan optimizasyona dair geniş bir arşiv sunuyor.<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.nag.co.uk/optimization/index.asp9">http://www.nag.co.uk/optimization/index.asp9</a> Şubat 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080209170355/http://www.nag.co.uk/optimization/index.asp">arşivlendi</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=NPSOL&action=edit&redlink=1" class="new" title="NPSOL (sayfa mevcut değil)">NPSOL</a> - Non-Lineer progralama problemlerinin çözümü için geliştirilmiş bir Fortran paketi.<a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.sbsi-sol-optimize.com/asp/sol_product_npsol.htm10">http://www.sbsi-sol-optimize.com/asp/sol_product_npsol.htm10</a> Mart 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080310013608/http://www.sbsi-sol-optimize.com/asp/sol_product_npsol.htm">arşivlendi</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=OpenOpt&action=edit&redlink=1" class="new" title="OpenOpt (sayfa mevcut değil)">OpenOpt</a> - Pyhton dilinde yazılmış ücretsiz çözücüleri sağlayan bir araç-kutusu</li> <li><a href="/w/index.php?title=IPOPT&action=edit&redlink=1" class="new" title="IPOPT (sayfa mevcut değil)">IPOPT</a> - <a href="/wiki/A%C3%A7%C4%B1k_kaynak" title="Açık kaynak">Açık kaynak</a> kodlu ilkel-ikincil dahli metotlar ile çalışan bir NLP çözücü.</li> <li><a href="/w/index.php?title=KNITRO&action=edit&redlink=1" class="new" title="KNITRO (sayfa mevcut değil)">KNITRO</a> - Non-Lineet problemler için bir çözücü.</li> <li><a href="/wiki/Mathematica" title="Mathematica">Mathematica</a></li> <li>OpenSolver - Açık kaynaklı MS Excel eklentisi olarak çalışan bir çözücü</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Mordecai Avriel (2003).<i> Nonlinear Programming: Analysis and Methods.</i> Dover Publishing. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0486432270" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-486-43227-0</a>.</li> <li>Stephen Boyd and Lieven Vandenberghe (2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.stanford.edu/~boyd/cvxbook/">Convex Optimization</a>28 Şubat 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080228035839/http://www.stanford.edu/~boyd/cvxbook/">arşivlendi</a>., <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0521833787" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-83378-7</a>.</li> <li>Panos Y. Papalambros and Douglass J. Wilde (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.optimaldesign.org/">Principles of Optimal Design : Modeling and Computation</a>30 Ocak 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080130023110/http://www.optimaldesign.org/">arşivlendi</a>., Cambridge University Press. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0521627273" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-521-62727-3</a>.</li> <li>Jorge Nocedal and Stephen J. Wright (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ece.northwestern.edu/~nocedal/book/num-opt.html">Numerical Optimization</a>30 Mayıs 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080530144830/http://www.ece.northwestern.edu/~nocedal/book/num-opt.html">arşivlendi</a>., Springer. <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0387303030" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 0-387-30303-0</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Optimizasyon&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090301104805/http://www-fp.mcs.anl.gov/OTC/Guide/index.html">NEOS Guide</a> şu anda yerine <a rel="nofollow" class="external text" href="http://wiki.mcs.anl.gov/neos">NEOS Wiki</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title="tarihinden beri ölü bağlantı" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:D%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar#Ölü_dış_bağlantılar_için_ne_yapılabilir?" title="Vikipedi:Dış bağlantılar">ölü/kırık bağlantı</a></i>]</span></sup> gelmiş durumda.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mathprog.org/">Mathematical Programming Society</a>7 Mart 2006 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060307220340/http://www.mathprog.org/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.coin-or.org/">COIN-OR</a>19 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081219115931/http://www.coin-or.org/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://glossary.computing.society.informs.org/">Mathematical Programming Glossary</a>28 Mart 2010 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100328165516/http://glossary.computing.society.informs.org/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081220114215/http://www.ipp.mpg.de/de/for/bereiche/stellarator/Comp_sci/CompScience/csep/csep1.phy.ornl.gov/mo/mo.html">Mathematical optimization</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mat.univie.ac.at/%7Eneum/glopt.html">Global optimization</a>28 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081228015809/http://www.mat.univie.ac.at/~neum/glopt.html">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.arnes.si/%7Eljc3m2/igor/links.html">Optimization Related Links</a>9 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081209032409/http://www2.arnes.si/~ljc3m2/igor/links.html">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.asu.edu/guide.html">Decision Tree for Optimization Software</a>17 Mart 2007 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070317074905/http://plato.asu.edu/guide.html">arşivlendi</a>. Optimizasyon kaynak kodlarına linkler içeriyor.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.optimization-online.org">Optimization Online</a>27 Eylül 2019 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190927183859/http://www.optimization-online.org/">arşivlendi</a>.</li></ul> <p><b>Modeling languages:</b> </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.aimms.com/">AIMMS</a>23 Temmuz 2019 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190723152526/https://www.aimms.com/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ampl.com/">AMPL</a>17 Eylül 2009 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090917014916/http://www.ampl.com/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gams.com/">GAMS</a>20 Ağustos 2009 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090820061234/http://www.gams.com/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081224022229/http://www.ilog.com/products/oplstudio/">OPL</a></li></ul> <p><b>Solvers:</b> </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.conopt.com/">CONOPT</a>23 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081223111244/http://www.conopt.com/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081219135528/http://www.dna-evolutions.com/dnaappletsample.html">JOpt</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060924013446/http://software.sandia.gov/trilinos/packages/moocho/index.html">Moocho</a> - Çok esnek ve açık-kaynak kodlu bir NLP çözücü.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sas.com/technologies/analytics/optimization/">SAS OR</a>6 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081206021433/http://www.sas.com/technologies/analytics/optimization/">arşivlendi</a>.</li> <li><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.stanford.edu/group/SOL/software.html">[1]</a>17 Ocak 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080117031229/http://www.stanford.edu/group/SOL/software.html">arşivlendi</a>. Stanford Üniversitesi'nin Sistem Optimizasyon Labarotuarı tarafından sunulan ücretsiz optimizasyon yazılımı.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ime.usp.br/~egbirgin/tango/">TANGO Project</a>19 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081219211617/http://www.ime.usp.br/~egbirgin/tango/">arşivlendi</a>. Genel Non-Lineer algoritmalar için güvenilir bir yazılım.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fea-optimization.com/optm/index_e.htm">SmartDO</a>22 Ocak 2009 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090122194722/http://fea-optimization.com/optm/index_e.htm">arşivlendi</a>. - Mühendislik ile ilgili global optimizasyon yazılımı (ticari)</li></ul> <p><b>Kütüphaneler:</b> </p> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ool.sourceforge.net/">OOL (Open Optimization library)</a>21 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081221140516/http://ool.sourceforge.net/">arşivlendi</a>. -</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.arnes.si/~ljc3m2/igor/ioptlib/">IOptLib (Investigative Optimization Library)</a>21 Nisan 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080421053817/http://www2.arnes.si/~ljc3m2/igor/ioptlib/">arşivlendi</a>. - (ANSI C).</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.alglib.net/optimization/">ALGLIB</a>7 Aralık 2008 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081207234206/http://www.alglib.net/optimization/">arşivlendi</a>. Optimizasyon kaynakları. C++, C#, Delphi, Visual Basic.</li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Matematiğin_genel_alanları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Matematik-altdal" title="Şablon:Matematik-altdal"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Matematik-altdal" title="Şablon tartışma:Matematik-altdal"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Matematik-altdal&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Matematiğin_genel_alanları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Matematik" title="Matematik">Matematiğin</a> genel alanları</div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div id="*_Matematik_tarihi_*_Matematiğin_ana_hatları_*_Matematiğin_dalları"> <ul><li><a href="/wiki/Matematik_tarihi" title="Matematik tarihi">Matematik tarihi</a></li> <li><a href="/wiki/Matemati%C4%9Fin_ana_hatlar%C4%B1" title="Matematiğin ana hatları">Matematiğin ana hatları</a></li> <li><a href="/wiki/Matemati%C4%9Fin_dallar%C4%B1" title="Matematiğin dalları">Matematiğin dalları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Analiz_(matematik)" title="Analiz (matematik)">Analiz</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Diferansiyel_denklemler" class="mw-redirect" title="Diferansiyel denklemler">Diferansiyel denklemler</a></li> <li><a href="/wiki/Fonksiyonel_analiz" title="Fonksiyonel analiz">Fonksiyonel analiz</a></li> <li><a href="/wiki/Ger%C3%A7el_analiz" title="Gerçel analiz">Gerçel analiz</a></li> <li><a href="/wiki/Harmonik_analiz" title="Harmonik analiz">Harmonik analiz</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hiperkompleks_analiz&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiperkompleks analiz (sayfa mevcut değil)">Hiperkompleks analiz</a></li> <li><a href="/wiki/Kalk%C3%BCl%C3%BCs" title="Kalkülüs">Kalkülüs</a></li> <li><a href="/wiki/Karma%C5%9F%C4%B1k_analiz" title="Karmaşık analiz">Karmaşık analiz</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96l%C3%A7%C3%BC_(matematik)" title="Ölçü (matematik)">Ölçü teorisi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ayr%C4%B1k_matematik" title="Ayrık matematik">Ayrık matematik</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C3%87izge_teorisi" title="Çizge teorisi">Çizge teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Kombinatorik" title="Kombinatorik">Kombinatorik</a></li> <li><a href="/wiki/S%C4%B1ra_teorisi" title="Sıra teorisi">Sıra teorisi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Cebir" title="Cebir">Cebir</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Basit_cebir" class="mw-redirect" title="Basit cebir">Basit cebir</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87okludo%C4%9Frusal_cebir" title="Çokludoğrusal cebir">Çokludoğrusal cebir</a></li> <li><a href="/wiki/De%C4%9Fi%C5%9Fmeli_cebir" title="Değişmeli cebir">Değişmeli cebir</a></li> <li><a href="/wiki/Do%C4%9Frusal_cebir" class="mw-redirect" title="Doğrusal cebir">Doğrusal cebir</a></li> <li><a href="/wiki/Evrensel_cebir" title="Evrensel cebir">Evrensel cebir</a></li> <li><a href="/wiki/Grup_teorisi" title="Grup teorisi">Grup teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Homolojik_cebir" title="Homolojik cebir">Homolojik cebir</a></li> <li><a href="/wiki/Soyut_cebir" title="Soyut cebir">Soyut cebir</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Geometri" title="Geometri">Geometri</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Analitik_geometri" title="Analitik geometri">Analitik geometri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aritmetik_geometri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aritmetik geometri (sayfa mevcut değil)">Aritmetik geometri</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ayr%C4%B1k_geometri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ayrık geometri (sayfa mevcut değil)">Ayrık geometri</a></li> <li><a href="/wiki/Cebirsel_geometri" title="Cebirsel geometri">Cebirsel geometri</a></li> <li><a href="/wiki/Diferansiyel_geometri" title="Diferansiyel geometri">Diferansiyel geometri</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96klid_geometrisi" title="Öklid geometrisi">Öklid geometrisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sonlu_geometri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sonlu geometri (sayfa mevcut değil)">Sonlu geometri</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Hesaplamal%C4%B1_matematik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hesaplamalı matematik (sayfa mevcut değil)">Hesaplamalı matematik</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Algoritmalar_teorisi" title="Algoritmalar teorisi">Algoritmalar teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Bilgisayar_bilimi" title="Bilgisayar bilimi">Bilgisayar bilimi</a></li> <li><a href="/wiki/Hesaplamal%C4%B1_karma%C5%9F%C4%B1kl%C4%B1k_teorisi" title="Hesaplamalı karmaşıklık teorisi">Hesaplamalı karmaşıklık teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/N%C3%BCmerik_analiz" class="mw-redirect" title="Nümerik analiz">Nümerik analiz</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Optimizasyon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sembolik_hesap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sembolik hesap (sayfa mevcut değil)">Sembolik hesap</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Matemati%C4%9Fin_temelleri" title="Matematiğin temelleri">Matematiğin temelleri</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bilgi_teorisi" title="Bilgi teorisi">Bilgi teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Kategori_teorisi" title="Kategori teorisi">Kategori teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/K%C3%BCme_teorisi" class="mw-redirect" title="Küme teorisi">Küme teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Matematik_felsefesi" title="Matematik felsefesi">Matematik felsefesi</a></li> <li><a href="/wiki/Matematiksel_mant%C4%B1k" title="Matematiksel mantık">Matematiksel mantık</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tip_teorisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tip teorisi (sayfa mevcut değil)">Tip teorisi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Say%C4%B1lar_teorisi" title="Sayılar teorisi">Sayılar teorisi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Analitik_say%C4%B1_teorisi" title="Analitik sayı teorisi">Analitik sayı teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Aritmetik" title="Aritmetik">Aritmetik</a></li> <li><a href="/wiki/Cebirsel_say%C4%B1_teorisi" title="Cebirsel sayı teorisi">Cebirsel sayı teorisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Diyofant_geometrisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diyofant geometrisi (sayfa mevcut değil)">Diyofant geometrisi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Topoloji" title="Topoloji">Topoloji</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Cebirsel_topoloji" title="Cebirsel topoloji">Cebirsel topoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Diferansiyel_topoloji" title="Diferansiyel topoloji">Diferansiyel topoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Genel_topoloji" title="Genel topoloji">Genel topoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geometrik_topoloji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Geometrik topoloji (sayfa mevcut değil)">Geometrik topoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Homotopi_teorisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homotopi teorisi (sayfa mevcut değil)">Homotopi teorisi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Uygulamal%C4%B1_matematik" class="mw-redirect" title="Uygulamalı matematik">Uygulamalı matematik</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0statistik" title="İstatistik">İstatistik</a></li> <li><a href="/wiki/Matematiksel_biyoloji" class="mw-redirect" title="Matematiksel biyoloji">Matematiksel biyoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Matematiksel_ekonomi" title="Matematiksel ekonomi">Matematiksel ekonomi</a></li> <li><a href="/wiki/Finansal_matematik" title="Finansal matematik">Finansal matematik</a></li> <li><a href="/wiki/Matematiksel_fizik" title="Matematiksel fizik">Matematiksel fizik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matematiksel_kimya&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matematiksel kimya (sayfa mevcut değil)">Matematiksel kimya</a></li> <li><a href="/wiki/Matematiksel_psikoloji" title="Matematiksel psikoloji">Matematiksel psikoloji</a></li> <li><a href="/wiki/Matematiksel_sosyoloji" title="Matematiksel sosyoloji">Matematiksel sosyoloji</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%BChendislik_matemati%C4%9Fi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mühendislik matematiği (sayfa mevcut değil)">Mühendislik matematiği</a></li> <li><a href="/wiki/Olas%C4%B1l%C4%B1k_teorisi" title="Olasılık teorisi">Olasılık teorisi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sistem_bilimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistem bilimi (sayfa mevcut değil)">Sistem bilimi</a> <ul><li><a href="/wiki/Kontrol_teorisi" title="Kontrol teorisi">Kontrol teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Oyun_teorisi" title="Oyun teorisi">Oyun teorisi</a></li> <li><a href="/wiki/Y%C3%B6neylem_ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1" title="Yöneylem araştırması">Yöneylem araştırması</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Matematik_konular%C4%B1_listesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matematik konuları listesi (sayfa mevcut değil)">İlişkin konular</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Matematik%C3%A7iler" class="mw-redirect" title="Matematikçiler">Matematikçiler</a> <ul><li><a href="/wiki/Matematik%C3%A7i_listeleri" title="Matematikçi listeleri">Matematikçi listeleri</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Matematik_e%C4%9Fitimi" title="Matematik eğitimi">Matematik eğitimi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matematik%C3%A7iler_hakk%C4%B1ndaki_filmler&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matematikçiler hakkındaki filmler (sayfa mevcut değil)">Matematikçiler hakkındaki filmler</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q141495&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q141495&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q141495" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0spanya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İspanya Millî Kütüphanesi">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX533091">XX533091</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Fransa_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Fransa Millî Kütüphanesi">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11932649z">cb11932649z</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11932649z">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4043664-0">4043664-0</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85107312">sh85107312</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph122672&CON_LNG=ENG">ph122672</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007538691105171">987007538691105171</a></span></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Optimizasyon&oldid=31351840">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Optimizasyon&oldid=31351840</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Optimizasyon" title="Kategori:Optimizasyon">Optimizasyon</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Metin_i%C3%A7i_kaynaklar%C4%B1_olmayan_maddeler_Haziran_2016" title="Kategori:Metin içi kaynakları olmayan maddeler Haziran 2016">Metin içi kaynakları olmayan maddeler Haziran 2016</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Metin_i%C3%A7i_kaynaklar%C4%B1_olmayan_t%C3%BCm_maddeler" title="Kategori:Metin içi kaynakları olmayan tüm maddeler">Metin içi kaynakları olmayan tüm maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:%C3%96l%C3%BC_d%C4%B1%C5%9F_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1_olan_maddeler" title="Kategori:Ölü dış bağlantıları olan maddeler">Ölü dış bağlantıları olan maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNE_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISBN_sihirli_ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1_kullanan_sayfalar" title="Kategori:ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar">ISBN sihirli bağlantısını kullanan sayfalar</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 00.45, 23 Ocak 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Optimizasyon&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5857dfdcd6-zr2tz","wgBackendResponseTime":191,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.219","walltime":"0.342","ppvisitednodes":{"value":689,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":37475,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":286,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":7,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":1093,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 218.111 1 -total"," 32.43% 70.740 1 Şablon:Dipnotsuz"," 25.32% 55.234 1 Şablon:Matematik-altdal"," 24.07% 52.493 1 Şablon:Mikutu"," 23.21% 50.613 1 Şablon:Dolaşım"," 22.87% 49.878 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 12.18% 26.558 23 Şablon:Webarşiv"," 6.04% 13.175 1 Şablon:Ölü_bağlantı"," 4.93% 10.762 1 Şablon:Düzelt"," 3.54% 7.718 1 Şablon:Category_handler"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.101","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1778393,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-cc877b49b-ww966","timestamp":"20241127114342","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Optimizasyon","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Optimizasyon","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q141495","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q141495","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-01-12T22:56:45Z"}</script> </body> </html>