CINXE.COM

Реформация — Википедия

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="ru" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Реформация — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ruwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","январь","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"70fac29f-750b-4f3e-8786-05b9bd0d9769","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Реформация","wgTitle":"Реформация","wgCurRevisionId":143144321,"wgRevisionId":143144321,"wgArticleId":14915,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect": false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Википедия:Cite web (не указан язык)","Статьи со ссылками на Викисловарь","Статьи со ссылками на Викисклад","Википедия:Хорошие статьи по алфавиту","Википедия:Хорошие статьи о религии","Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN","Реформация"],"wgPageViewLanguage":"ru","wgPageContentLanguage":"ru","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Реформация","wgRelevantArticleId":14915,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":143144321,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault": true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ru","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ru"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":false,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q12562","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgEditLatestRevision":true};RLSTATE={"ext.gadget.common-site":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready" ,"user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.categoryTree.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.categoryTree","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.collapserefs","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.referenceTooltips","ext.gadget.logo","ext.gadget.edittop","ext.gadget.navboxDefaultGadgets","ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth", "ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","oojs-ui.styles.icons-media","oojs-ui-core.icons"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&amp;modules=codex-search-styles%7Cext.categoryTree.styles%7Cext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ru&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&amp;modules=ext.gadget.common-site&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ru&amp;modules=noscript&amp;only=styles&amp;skin=vector"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Реформация — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ru.m.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Править" href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ru)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ru.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom-лента" href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Реформация rootpage-Реформация skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-ga" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span class="skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8" title="Эта статья входит в число хороших статей"><img alt="Эта статья входит в число хороших статей" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/13px-Blue_star_unboxed.svg.png" decoding="async" width="13" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/20px-Blue_star_unboxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Blue_star_unboxed.svg/26px-Blue_star_unboxed.svg.png 2x" data-file-width="13" data-file-height="13" /></a></span></div></div> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Реформация</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Материал из Википедии — свободной энциклопедии</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"><div id="mw-fr-revision-messages"><div class="cdx-message mw-fr-message-box cdx-message--block cdx-message--notice mw-fr-basic mw-fr-stable-not-synced plainlinks noprint"><span class="cdx-message__icon"></span><div class="cdx-message__content"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B0_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B9/%D0%9F%D0%BE%D1%8F%D1%81%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B4%D0%BB%D1%8F_%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B9" title="Википедия:Проверка статей/Пояснение для читателей">Стабильная версия</a>, проверенная 14 февраля 2025.<span class="group-user-show"> <a class="external text" href="https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=info#mw-flaggedrevs-action-info-pages-waiting-for-review">Изменения шаблонов на&#160;этой странице</a> ожидают проверки.</span></div></div></div></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Перейти к навигации</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Перейти к поиску</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ru" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable dabhide">Не следует путать с <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Реформизм">Реформизмом</a>&#32;и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Реформатство">Реформатством</a>.</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable noprint dabhide">У этого термина существуют и другие значения, см. <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_(%D0%B7%D0%BD%D0%B0%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F)" class="mw-disambig" title="Реформация (значения)">Реформация (значения)</a>.</div> <p><b>Реформа́ция</b> (от <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Латинский язык">лат.</a>&#160;<span lang="la" style="font-style:italic;">reformātio</span>&#160;— «исправление; превращение, преобразование; реформирование»)&#160;— широкое <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" class="mw-redirect" title="Религиозное движение">религиозное</a> и общественно-политическое движение в <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Западная Европа">Западной</a> и <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Центральная Европа">Центральной Европе</a> XVI&#160;— начала XVII веков, направленное на начальном этапе на реформирование <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C" title="Католическая церковь">Католической церкви</a>, а на заключительном — на отделение от неё и образование новой христианской <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Конфессия">конфессии</a> — <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Протестантизм">протестантизма</a><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Её началом принято считать 31 октября 1517 года, в этот день <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80,_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Лютер, Мартин">Мартин Лютер</a> прибил к дверям <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B3" title="Виттенберг">виттенбергской</a> Замковой церкви свои «<a href="/wiki/95_%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B2" title="95 тезисов">95 тезисов</a>», в которых он выступал против существующих злоупотреблений Католической церкви, в частности против продажи <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Индульгенция">индульгенций</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>прим. 1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Концом Реформации историки считают подписание <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Вестфальский мир">Вестфальского мира</a> в 1648 году, по итогам которого провозглашался принцип веротерпимости, вследствие чего религиозный фактор перестал играть существенную роль в европейской политике. </p><p>Протестантизм получил распространение во всей Европе в вероучениях последователей Лютера (<a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Лютеранство">лютеранство</a>), <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD,_%D0%96%D0%B0%D0%BD" title="Кальвин, Жан">Кальвина</a> (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Кальвинизм">кальвинизм</a>), «<a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BA%D0%BA%D0%B0%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B8" title="Цвиккауские пророки">цвиккауских пророков</a>» (<a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Анабаптисты">анабаптизм</a>), <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8,_%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Цвингли, Ульрих">Цвингли</a> (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Швейцарии">цвинглианство</a>), а также возникшего особым путём <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Англиканство">англиканства</a>. Позднее также появилось множество иных направлений в протестантизме (пятидесятничество, пресвитерианство, методизм, баптизм, реставрационизм и многие другие). </p><p>Комплекс мер, принятых Католической церковью и <a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D0%B7%D1%83%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Иезуиты">иезуитами</a> для борьбы с Реформацией, получили название <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Контрреформация">Контрреформации</a>. </p><p>В 2010 году в мире насчитывалось более 800 млн протестантов. В некоторых странах протестантские церкви имеют статус «государственных» или «официальных». </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="ru" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Содержание</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Причины_Реформации"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Причины Реформации</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#Предтечи_Реформации"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Предтечи Реформации</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-3"><a href="#Лютеранская_Реформация"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Лютеранская Реформация</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#Реформация_в_Германии"><span class="tocnumber">3.1</span> <span class="toctext">Реформация в Германии</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-5"><a href="#Начало_Реформации_в_Германии"><span class="tocnumber">3.1.1</span> <span class="toctext">Начало Реформации в Германии</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-6"><a href="#Второй_этап_Реформации"><span class="tocnumber">3.1.2</span> <span class="toctext">Второй этап Реформации</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-7"><a href="#Крестьянская_война_Томаса_Мюнцера"><span class="tocnumber">3.1.3</span> <span class="toctext">Крестьянская война Томаса Мюнцера</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-8"><a href="#Аугсбургский_рейхстаг_и_продолжение_Реформации"><span class="tocnumber">3.1.4</span> <span class="toctext">Аугсбургский рейхстаг и продолжение Реформации</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-9"><a href="#Реформация_в_Германии_после_смерти_Лютера"><span class="tocnumber">3.1.5</span> <span class="toctext">Реформация в Германии после смерти Лютера</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-10"><a href="#Реформация_в_Австрии"><span class="tocnumber">3.1.6</span> <span class="toctext">Реформация в Австрии</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-11"><a href="#Реформация_в_Венгрии"><span class="tocnumber">3.1.7</span> <span class="toctext">Реформация в Венгрии</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-2 tocsection-12"><a href="#Реформация_в_Дании_и_Норвегии"><span class="tocnumber">3.2</span> <span class="toctext">Реформация в Дании и Норвегии</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#Реформация_в_Швеции_и_Финляндии"><span class="tocnumber">3.3</span> <span class="toctext">Реформация в Швеции и Финляндии</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#Реформация_в_Прибалтике"><span class="tocnumber">3.4</span> <span class="toctext">Реформация в Прибалтике</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-15"><a href="#Реформация_в_Польше_и_Великом_княжестве_Литовском"><span class="tocnumber">3.4.1</span> <span class="toctext">Реформация в Польше и Великом княжестве Литовском</span></a></li> </ul> </li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#Анабаптисты"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Анабаптисты</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#Кальвинистская_Реформация"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Кальвинистская Реформация</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="#Реформация_в_Швейцарии"><span class="tocnumber">5.1</span> <span class="toctext">Реформация в Швейцарии</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-19"><a href="#Реформация_в_Шотландии"><span class="tocnumber">5.2</span> <span class="toctext">Реформация в Шотландии</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-20"><a href="#Реформация_в_Нидерландах"><span class="tocnumber">5.3</span> <span class="toctext">Реформация в Нидерландах</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-21"><a href="#Реформация_во_Франции_[1562—1598]"><span class="tocnumber">5.4</span> <span class="toctext">Реформация во Франции [1562—1598]</span></a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-22"><a href="#Реформация_в_Англии"><span class="tocnumber">5.5</span> <span class="toctext">Реформация в Англии</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-23"><a href="#Россия_и_Реформация"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Россия и Реформация</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-24"><a href="#Контрреформация"><span class="tocnumber">7</span> <span class="toctext">Контрреформация</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-25"><a href="#Итоги_Реформации"><span class="tocnumber">8</span> <span class="toctext">Итоги Реформации</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-26"><a href="#См._также"><span class="tocnumber">9</span> <span class="toctext">См. также</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-27"><a href="#Примечания"><span class="tocnumber">10</span> <span class="toctext">Примечания</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-28"><a href="#Источники"><span class="tocnumber">11</span> <span class="toctext">Источники</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-29"><a href="#Литература"><span class="tocnumber">12</span> <span class="toctext">Литература</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-30"><a href="#Ссылки"><span class="tocnumber">13</span> <span class="toctext">Ссылки</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Причины_Реформации"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B8.D1.87.D0.B8.D0.BD.D1.8B_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.B8"></span>Причины Реформации</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Редактировать раздел «Причины Реформации»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=1" title="Редактировать код раздела «Причины Реформации»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>На протяжении всего <a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Средние века">Средневековья</a> церковь играла значительную роль в жизни общества, идеально вписываясь в господствующий на Западе <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Феодализм">феодальный строй</a>. Церковная иерархия была полным отражением иерархии светской: подобно тому, как в светском феодальном обществе выстроились разные категории сеньоров и <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Вассалитет">вассалов</a>&#160;— от короля (верховного сеньора) до <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Рыцарь">рыцаря</a>, так и члены <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D1%80" title="Клир">клира</a> градуировались по феодальным степеням от <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Папство">папы</a> (верховного первосвященника) до приходского <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Священник">кюре</a>. Являясь крупным феодалом, церковь в разных государствах Западной Европы владела до ⅓ количества всей обрабатываемой земли, на которой использовала труд <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE" title="Крепостное право">крепостных</a>, применяя те же методы и приёмы, что и светские феодалы<sup id="cite_ref-гобри_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-гобри-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Феодальная католическая церковь, бывшая идейной санкцией средневекового общества, могла существовать и процветать до тех пор, пока господствовала её материальная основа&#160;— феодальный строй. Но уже в XIV—XV&#160;веках сначала в Средней Италии и <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%8F_(%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C)" title="Фландрия (историческая область)">Фландрии</a>, а с конца XV века и повсюду в Европе началось формирование нового <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%81" title="Социальный класс">социального класса</a>, постепенно захватывавшего в свои руки экономику, а затем устремившегося и к политической <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Гегемония">гегемонии</a>,&#160;— класса <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B6%D1%83%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Буржуазия">буржуазии</a><sup id="cite_ref-гобри_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-гобри-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Новому классу, претендующему на господство, нужна была и новая идеология. Собственно, она не была такой уж и новой: буржуазия не собиралась отказываться от <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Христианство">христианства</a>, но ей было нужно вовсе не то христианство, которое обслуживало старый мир; новая религия должна была отличаться от <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Католицизм">католицизма</a> в первую очередь простотой и дешевизной: меркантильной буржуазии деньги были нужны не для того, чтобы строить величавые соборы и проводить пышные церковные службы, а для того, чтобы, вкладывая их в производство, создавать и приумножать свои разрастающиеся предприятия. И в соответствии с этим становилась не только ненужной, но и просто вредной вся дорогостоящая организация церкви с её <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Папство">папой</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%BB" title="Кардинал">кардиналами</a>, <a href="/wiki/%D0%95%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Епископ">епископами</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D1%80%D1%8C" title="Монастырь">монастырями</a> и церковным землевладением. В тех государствах, где сложилась сильная королевская власть, идущая навстречу национальной буржуазии (например, в Англии или Франции), католическая церковь особыми декретами была ограничена в своих претензиях и этим на время спасена от гибели. В Германии, к примеру, где центральная власть была слабой и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Римская курия">папская курия</a> получила возможность хозяйничать, как в своей вотчине, католическая церковь с её бесконечными поборами и вымогательствами вызывала всеобщую ненависть, а непристойное поведение первосвященников многократно эту ненависть усиливало<sup id="cite_ref-гобри_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-гобри-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Предтечи_Реформации"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B5.D0.B4.D1.82.D0.B5.D1.87.D0.B8_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.B8"></span>Предтечи Реформации</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Редактировать раздел «Предтечи Реформации»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=2" title="Редактировать код раздела «Предтечи Реформации»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:%D0%9B%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D1%84.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ru/7/78/%D0%9B%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D1%84.gif" decoding="async" width="200" height="238" class="mw-file-element" data-file-width="200" data-file-height="238" /></a><figcaption>Джон Виклиф</figcaption></figure> <p>Экономическое давление, умноженное на ущемление национальных интересов, вызвало ещё в XIV веке протест против <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%8C%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D0%BF" title="Авиньонское пленение пап">авиньонских пап</a> в Англии. Выразителем недовольства масс тогда стал <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D1%84" class="mw-redirect" title="Джон Виклиф">Джон Виклиф</a>, профессор <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BA%D1%81%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Оксфордский университет">Оксфордского университета</a>, провозгласивший необходимость уничтожения всей папской системы и <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_(%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F)" class="mw-redirect" title="Секуляризация (история)">секуляризации</a> монастырско-церковной земли<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Виклиф с отвращением относился к «пленению» и <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Великий западный раскол">расколу</a> и после 1379 года начал выступать против <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B3%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Догматизм">догматизма</a> римской церкви с революционными идеями. В 1379 году он посягнул на авторитет папы римского, выразив в своих сочинениях идею о том, что <a href="/wiki/%D0%98%D0%B8%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%81" title="Иисус Христос">Христос</a>, а не папа римский, является главой церкви. Он утверждал, что <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Библия">Библия</a>, а не церковь, является единственным авторитетом верующего и что церковь должна строиться по образу <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Новый Завет">Нового Завета</a>. Чтобы подкрепить свои взгляды, Виклиф сделал Библию доступной людям на их родном языке. К 1382 году был закончен первый полный перевод Нового Завета на английский язык. Николай Герфордский закончил перевод большей части <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%82%D1%85%D0%B8%D0%B9_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Ветхий Завет">Ветхого Завета</a> на английский язык в 1384 году. Таким образом, впервые англичане имели полный текст Библии на своём родном языке. Виклиф пошёл ещё дальше и в 1382 году выступил против <a href="/wiki/%D0%94%D0%BE%D0%B3%D0%BC%D0%B0%D1%82" title="Догмат">догмата</a> о <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%83%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Пресуществление">пресуществлении</a>, хотя римская церковь полагала, что сущность элементов изменяется при неизменной внешней форме. Виклиф утверждал, что вещество элементов остаётся неизменным, что Христос является духовно присутствующим во время этого таинства и ощущается верой. Принять взгляд Виклифа значило признать, что священник не в состоянии влиять на спасение человека путём запрета ему принимать тело и кровь Христа при <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Евхаристия">евхаристии</a>. И хотя взгляды Виклифа были осуждены в <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон">Лондоне</a> и в <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC" title="Рим">Риме</a>, его учение о равенстве в церкви было применено к экономической жизни крестьянами и способствовало крестьянскому восстанию 1381 года. Студенты из <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Чехия">Чехии</a>, обучавшиеся в Англии, принесли его учение к себе на родину, где оно стало почвой для идей <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%81,_%D0%AF%D0%BD" title="Гус, Ян">Яна Гуса</a><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Чехия в это время переживала засилье немецкого духовенства, стремившегося приобрести участки на <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%B0-%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0" title="Кутна-Гора">Куттенберских</a> рудниках<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD_%D0%93%D1%83%D1%81" class="mw-redirect" title="Ян Гус">Ян Гус</a>, пастор Вифлеемской часовни, обучавшийся в <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%BE%D0%B2_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Карлов университет">Пражском университете</a> и примерно в 1409 году ставший его <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Ректор">ректором</a>, читал сочинения Виклифа и усвоил его идеи. <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D1%8C" title="Проповедь">Проповеди</a> Гуса пришлись на время подъёма чешского национального сознания, выступившего против власти <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Священная Римская империя">Священной Римской империи</a> в Чехии. Гус предлагал реформу церкви в Чехии, сходную с той, которую провозглашал Виклиф<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Стремясь пресечь народное недовольство, император <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B4_(%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8)" title="Сигизмунд (император Священной Римской империи)">Сигизмунд I</a> и папа римский <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD_V_(%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" class="mw-redirect" title="Мартин V (папа римский)">Мартин V</a> инициировали <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Констанцский собор">церковный собор в Констанце</a>, на котором <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%81,_%D0%AF%D0%BD" title="Гус, Ян">Ян Гус</a> и его сподвижник <a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B6%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Иероним Пражский">Иероним Пражский</a> были провозглашены <a href="/wiki/%D0%95%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%8C" title="Ересь">еретиками</a> и сожжены на костре. Еретиком провозглашался и Джон Виклиф<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Лютеранская_Реформация"><span id=".D0.9B.D1.8E.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F"></span>Лютеранская Реформация</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Редактировать раздел «Лютеранская Реформация»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=3" title="Редактировать код раздела «Лютеранская Реформация»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Германии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.93.D0.B5.D1.80.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Германии</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Редактировать раздел «Реформация в Германии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=4" title="Редактировать код раздела «Реформация в Германии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r142002967">.mw-parser-output .ts-main a{font-weight:bold}.mw-parser-output .ts-main a.new,.mw-parser-output .ts-main a.extiw,.mw-parser-output .ts-main a.external{font-weight:normal}</style>Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Германии">Реформация в Германии</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Начало_Реформации_в_Германии"><span id=".D0.9D.D0.B0.D1.87.D0.B0.D0.BB.D0.BE_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.B8_.D0.B2_.D0.93.D0.B5.D1.80.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B8"></span>Начало Реформации в Германии</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Редактировать раздел «Начало Реформации в Германии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=5" title="Редактировать код раздела «Начало Реформации в Германии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Diet_of_Worms.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Diet_of_Worms.jpg/300px-Diet_of_Worms.jpg" decoding="async" width="300" height="189" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/Diet_of_Worms.jpg 1.5x" data-file-width="379" data-file-height="239" /></a><figcaption>Лютер на <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3" title="Вормсский рейхстаг">Вормсском рейхстаге</a></figcaption></figure> <p>В Германии, которая к началу XVI века всё ещё оставалась политически раздроблённым государством, недовольство церковью разделяли практически все сословия: крестьян разоряла <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0" class="mw-redirect" title="Церковная десятина">церковная десятина</a> и посмертные поборы, продукция ремесленников не могла конкурировать с продукцией монастырей, которая не облагалась налогом, церковь расширяла свои земельные владения в городах, угрожая превратить горожан в пожизненных должников<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Всё это, а также огромные суммы денег, которые Ватикан вывозил из Германии<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>, и моральное разложение духовенства, послужило поводом к выступлению <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80,_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Лютер, Мартин">Мартина Лютера</a>, доктора богословия <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B5-%D0%92%D0%B8%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Галле-Виттенбергский университет">Виттенбергского университета</a>, который сформулировал свои <span class="nowrap">«<a href="/wiki/95_%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B2" title="95 тезисов">95 тезисов</a>»</span> и 31 октября 1517 год отправил их письмом к архиепископу Майнцскому (по легенде: прибил к дверям виттенбергской Замковой церкви). В них доктор богословия выступал против продажи <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Индульгенция">индульгенций</a> и власти Папы над отпущением грехов. В проповедуемом им учении он провозглашал, что церковь и духовенство не являются посредником между человеком и Богом. Он объявил ложными претензии папской церкви на то, что она может давать людям посредством <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Таинство">таинств</a> «отпущение грехов» и «спасение души» в силу особых полномочий от Бога, которыми она якобы наделена. Основное положение, выдвинутое Лютером, гласило, что человек достигает «спасения души» (или «оправдания») не через церковь и её обряды, а при помощи веры, даруемой ему непосредственно Богом<sup id="cite_ref-сказкин_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-сказкин-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Также Лютер опроверг авторитет <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Священное Предание">Священного Предания</a>, то есть постановлений церкви и папские декреты, отводя роль единственного источника религиозной истины <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%9F%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Священное Писание">Священному Писанию</a><sup id="cite_ref-сказкин_11-1" class="reference"><a href="#cite_note-сказкин-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Папство">Папство</a> первоначально не выказало особой озабоченности его выступлением. Столкновения между различными <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D1%89%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD" title="Нищенствующий орден">монашескими орденами</a> были не редкостью, так что и в этот раз произошедшее показалось папе «монашеской сварой». Однако Лютер, заручившись поддержкой <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_III_(%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Фридрих III (курфюрст Саксонии)">Фридриха</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82" title="Курфюрст">курфюрста</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F_(%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" title="Саксония (курфюршество)">Саксонского</a>, не уступал присылаемым папским эмиссарам, в то же время обязуясь не распространять свои идеи при условии, что <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D1%83_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0_(1519)" title="Мораторий на полемику Мартина Лютера (1519)">молчание будут хранить и его противники</a><sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Однако события на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%BF%D1%86%D0%B8%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BF%D1%83%D1%82" title="Лейпцигский диспут">Лейпцигском диспуте</a> заставили его прервать молчание. Выразив поддержку <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BD_%D0%93%D1%83%D1%81" class="mw-redirect" title="Ян Гус">Яну Гусу</a> и недоверие церковному собору, осудившему его, Лютер обрёк себя на проклятие и разрыв отношений с церковью. Следующим шагом было то, на что до этого практически никто не решался: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B0%D0%BA%D1%82_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%87%D1%82%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D0%BB%D1%8B_(1520)" title="Публичный акт уничтожения папской буллы (1520)">10 декабря 1520 года при огромном скоплении народа Лютер сжёг папскую</a> <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0" title="Булла">буллу</a>, где осуждались его взгляды. Здесь в дело вмешалась светская власть. Вновь избранный император <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Священная Римская империя">Священной Римской империи</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_V_(%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8)" title="Карл V (император Священной Римской империи)">Карл V</a> вызвал Лютера на <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%BC" class="mw-redirect" title="Имперский сейм">имперский сейм</a> в <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81" title="Вормс">Вормсе</a> с целью убедить его отказаться от своих взглядов&#160;— подобно тому, как сто лет назад подобную попытку предпринял <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B4_(%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8)" title="Сигизмунд (император Священной Римской империи)">Император Сигизмунд</a> в отношении Гуса. Лютеру дали два дня, чтобы дать ответ на вопрос о том, готов ли он отречься. В конце второго дня Лютер, стоя перед императором, окружённым <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3%D0%B0_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%B2_1521_%D0%B3." class="mw-redirect" title="Состав рейхстага Священной Римской империи в 1521 г.">верховными светскими и духовными правителями Германии</a>, ответил: «<i>На том стою. Не могу иначе. Да поможет мне Бог</i>». Пути назад больше не было. Согласно <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82" title="Вормсский эдикт">Вормсскому эдикту</a> Лютер был поставлен вне закона на территории Священной Римской империи. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Второй_этап_Реформации"><span id=".D0.92.D1.82.D0.BE.D1.80.D0.BE.D0.B9_.D1.8D.D1.82.D0.B0.D0.BF_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.B8"></span>Второй этап Реформации</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Редактировать раздел «Второй этап Реформации»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=6" title="Редактировать код раздела «Второй этап Реформации»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>После <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82" title="Вормсский эдикт">Вормсского эдикта</a> начались <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Репрессия">репрессии</a> против сторонников Лютера. Так, папский <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D1%82" title="Папский легат">легат</a> <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BE_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Джироламо Алеандер">Джироламо Алеандер</a>, который и способствовал принятию императором этого решения, после сейма направился в <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B" title="Нидерланды">Нидерланды</a>, где по его подстрекательству были сожжены два монаха, которые стали первыми мучениками Реформации. </p><p><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_III_(%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Фридрих III (курфюрст Саксонии)">Фридрих Мудрый</a> решил не оставлять своего профессора без защиты. Для этого Лютер по пути из Вормса был похищен группой людей курфюрста, причём сам Фридрих не знал, где находится Лютер, дабы не лгать, если император <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_V_(%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8)" title="Карл V (император Священной Римской империи)">Карл V</a> его спросит об этом<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Лютер был помещён в отдалённый <a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BA_%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Замок Вартбург">замок Вартбург</a>, где о его нахождении знал только секретарь <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82" title="Курфюрст">курфюрста</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Спалатин">Георг Спалатин</a>. В Вартбурге Лютер занялся переводом сначала <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%97%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Новый Завет">Нового Завета</a>, а затем и всей <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Библия">Библии</a> на немецкий язык. </p><p>Вместе с этим в Германии выступление Лютера на <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3" title="Вормсский рейхстаг">Вормсском рейхстаге</a> стало известно широким народным массам, которые исходя из своих сословных интересов по-разному трактовали учение Лютера. </p><p>В отсутствие Мартина в <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B3" title="Виттенберг">Виттенберге</a> развернулось бюргерское движение, во главе которого стали <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB%D1%88%D1%82%D0%B0%D0%B4%D1%82,_%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B0%D1%81" title="Карлштадт, Андреас">Андреас Карлштадт</a> и <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3,_%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%80%D0%B8%D1%8D%D0%BB%D1%8C" title="Цвиллинг, Габриэль">Габриэль Цвиллинг</a>. Участники этого движения требовали немедленных радикальных преобразований, в частности осуждали католические <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0" title="Месса">мессы</a>, одобряли ликвидацию монашеских <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Обет">обетов</a> и выход монахов из монастырей<sup id="cite_ref-голубкин_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-голубкин-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>, часто при этом выражая своё недовольство в форме погромов католических храмов. В противовес «телесному мятежу» Цвиллинга и Карлштадта Лютер предложил идею «духовного мятежа» (мирного пути Реформации), которая не получила широкой поддержки среди населения<sup id="cite_ref-голубкин_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-голубкин-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>На протяжении этого времени у Лютера были веские основания надеяться на воплощение своей идеи «духовного мятежа»: имперское правление вопреки папской булле 1520&#160;года и <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82" title="Вормсский эдикт">Вормсскому эдикту 1521&#160;года</a> не запрещало реформаторские «новшества» окончательно и бесповоротно, перенося окончательное решение на будущий рейхстаг или церковный собор. Созываемые рейхстаги откладывали рассмотрение дела к созыву церковного собора, лишь запрещая Лютеру печатать новые книги. </p><p>Однако вслед за движением радикальной бюргерской группировки, сопровождающейся стихийными выступлениями народных масс, в стране произошло выступление имперского рыцарства. В <a href="/wiki/1523_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1523 год">1523 году</a> часть рыцарей во главе с <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD,_%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%80%D0%B8%D1%85_%D1%84%D0%BE%D0%BD" title="Гуттен, Ульрих фон">Ульрихом фон Гуттеном</a> и <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%BA%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD,_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86_%D1%84%D0%BE%D0%BD" title="Зиккинген, Франц фон">Францем фон Зиккингеном</a>, недовольных своим положением в империи, подняло <a href="/wiki/%D0%A0%D1%8B%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Рыцарское восстание">восстание</a>, провозгласив себя продолжателями дела Реформации. Задачи поднятого Реформацией движения Гуттен видел в том, чтобы подготовить весь немецкий народ к такой войне, которая приведёт к возвышению рыцарства и превращению его в господствующую политическую силу в освобождённой от римского засилья империи<sup id="cite_ref-сказкин_11-2" class="reference"><a href="#cite_note-сказкин-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Очень быстро рыцарское восстание было подавлено, но оно показало, что стремления Лютера прийти к Реформации мирным путём уже не осуществятся. Доказательством этого стала разгоревшаяся вскоре <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Крестьянская война в Германии">Крестьянская война</a> во главе с <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%86%D0%B5%D1%80,_%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81" title="Мюнцер, Томас">Томасом Мюнцером</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Крестьянская_война_Томаса_Мюнцера"><span id=".D0.9A.D1.80.D0.B5.D1.81.D1.82.D1.8C.D1.8F.D0.BD.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.B2.D0.BE.D0.B9.D0.BD.D0.B0_.D0.A2.D0.BE.D0.BC.D0.B0.D1.81.D0.B0_.D0.9C.D1.8E.D0.BD.D1.86.D0.B5.D1.80.D0.B0"></span>Крестьянская война Томаса Мюнцера</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Редактировать раздел «Крестьянская война Томаса Мюнцера»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=7" title="Редактировать код раздела «Крестьянская война Томаса Мюнцера»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Крестьянская война в Германии">Крестьянская война в Германии</a></div> <p>Крестьянская война стала следствием толкования крестьянскими массами идей Реформации как призыва к социальным преобразованиям. Во многом этим настроениям способствовало учение <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%86%D0%B5%D1%80,_%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81" title="Мюнцер, Томас">Томаса Мюнцера</a>, который в своих проповедях призывал к мятежу, социально-политическому перевороту. Однако неспособность крестьянских масс и бюргерства сплотиться в совместной борьбе привела к поражению в войне<sup id="cite_ref-сказкин_11-3" class="reference"><a href="#cite_note-сказкин-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Сразу по окончании <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Крестьянская война в Германии">Крестьянской войны 1524—1526 года</a> на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%A8%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3" title="Первый Шпейерский рейхстаг">рейхстаге в Шпейере</a> действие <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82" title="Вормсский эдикт">Вормсского эдикта</a> по требованию германских князей было приостановлено. Через три года <a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D0%A8%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Второй Шпейерский рейхстаг (страница отсутствует)">Второй Шпейерский рейхстаг</a> подтвердил <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82" title="Вормсский эдикт">Вормсский эдикт</a>, что вызвало протест пяти германских князей и четырнадцати <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B4" title="Имперский город">имперских городов</a>. По названию документа, составленного протестующими,&#160;— <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Шпейерская протестация">Шпейерской протестации</a>&#160;— сторонники Реформации стали именоваться <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Протестантизм">протестантами</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>В <span class="nowrap"><a href="/wiki/1527_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1527 год">1527 году</a></span> Лютер посетил приходы, которые теперь считались евангелическими. Результат был удручающим: реформатора поразило глубокое невежество не только прихожан, но и руководителей приходов. В результате Лютер написал две книги&#160;— <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%B9_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81" class="mw-redirect" title="Малый Катехизис">Малый Катехизис</a>, предназначенный для мирян, и <a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%BE%D0%B9_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0" class="mw-redirect" title="Большой Катехизис Мартина Лютера">Большой Катехизис Мартина Лютера</a>, предназначенный для пасторов. В них Лютер дал своё толкование <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%82%D1%8C_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%B9" title="Десять заповедей">Десяти заповедям</a>, молитве <a href="/wiki/%D0%9E%D1%82%D1%87%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%88" title="Отче наш">Отче наш</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8B" title="Символ веры">Символу веры</a>, изложил, в чём смысл и как происходят <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Таинство">таинства</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Крещение">крещения</a> и <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Евхаристия">причастия</a>. </p><p>В <span class="nowrap"><a href="/wiki/1529_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1529 год">1529 году</a></span> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF,_%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84_%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Филипп, ландграф Гессенский">Филипп Гессенский</a> попытался объединить усилия сторонников <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Лютер">Лютера</a> и <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8" class="mw-redirect" title="Цвингли">Цвингли</a> в ходе совместного диспута. Однако в итоге участники <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BF%D1%83%D1%82" title="Марбургский диспут">Марбургского диспута</a> не смогли договориться по одному пункту из шестнадцати. Этот пункт касался реального присутствия Плоти и Крови Христа в <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Евхаристия">евхаристии</a>. В результате <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Лютер">Лютер</a> отказался признать в <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8" class="mw-redirect" title="Цвингли">Цвингли</a> единоверца. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Аугсбургский_рейхстаг_и_продолжение_Реформации"><span id=".D0.90.D1.83.D0.B3.D1.81.D0.B1.D1.83.D1.80.D0.B3.D1.81.D0.BA.D0.B8.D0.B9_.D1.80.D0.B5.D0.B9.D1.85.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.B3_.D0.B8_.D0.BF.D1.80.D0.BE.D0.B4.D0.BE.D0.BB.D0.B6.D0.B5.D0.BD.D0.B8.D0.B5_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.B8"></span><a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%B3%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%85%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B3" title="Аугсбургский рейхстаг">Аугсбургский рейхстаг</a> и продолжение Реформации</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Редактировать раздел «Аугсбургский рейхстаг и продолжение Реформации»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=8" title="Редактировать код раздела «Аугсбургский рейхстаг и продолжение Реформации»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Augsburger-Reichstag.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Augsburger-Reichstag.jpg/250px-Augsburger-Reichstag.jpg" decoding="async" width="250" height="206" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Augsburger-Reichstag.jpg/375px-Augsburger-Reichstag.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Augsburger-Reichstag.jpg/500px-Augsburger-Reichstag.jpg 2x" data-file-width="1060" data-file-height="872" /></a><figcaption>Аугсбургский рейхстаг</figcaption></figure> <p>На следующем рейхстаге в Аугсбурге противодействующие стороны сделали попытку договориться. <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Лютер">Лютеру</a> было запрещено участвовать в имперском собрании, в результате он направил делегатом на сейм своего друга и единомышленника <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Меланхтон, Филипп">Филиппа Меланхтона</a>, который представил там документ, впоследствии названный <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%B3%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Аугсбургское исповедание">Аугсбургским исповеданием</a>. Сторонники католицизма выдвинули свои аргументы против текста, которые были озвучены, однако письменный текст сторонникам Реформации не был предоставлен. Но последние успели записать аргументы оппонентов на слух. В качестве ответа <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Меланхтон, Филипп">Меланхтоном</a> под руководством Лютера был написан более объёмный текст&#160;— <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%90%D1%83%D0%B3%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Апология Аугсбургского исповедания">Апология Аугсбургского исповедания</a>. Это были первые документы, в которых было более-менее последовательно изложено догматическое учение нового религиозного движения. </p><p>В ходе рейхстага вероисповедальные тексты были составлены и сторонниками <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8" class="mw-redirect" title="Цвингли">Цвингли</a>, получившие название <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Тетраполитанское исповедание">Тетраполитанское исповедание</a>. </p><p>После Аугсбургского рейхстага протестантскими князьями начал формироваться оборонительный <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="Шмалькальденский союз">Шмалькальденский союз</a>, вдохновителем создания которого явился <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF,_%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84_%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Филипп, ландграф Гессенский">Филипп, ландграф Гессенский</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Реформация_в_Германии_после_смерти_Лютера"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.93.D0.B5.D1.80.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B8_.D0.BF.D0.BE.D1.81.D0.BB.D0.B5_.D1.81.D0.BC.D0.B5.D1.80.D1.82.D0.B8_.D0.9B.D1.8E.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0"></span>Реформация в Германии после смерти Лютера</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Редактировать раздел «Реформация в Германии после смерти Лютера»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=9" title="Редактировать код раздела «Реформация в Германии после смерти Лютера»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Bernhard_Jobin_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82_%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%83_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bernhard_Jobin_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82_%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%83_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE.jpg/300px-Bernhard_Jobin_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82_%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%83_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE.jpg" decoding="async" width="300" height="452" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bernhard_Jobin_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82_%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%83_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE.jpg/450px-Bernhard_Jobin_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82_%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%83_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Bernhard_Jobin_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82_%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%83_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE.jpg/600px-Bernhard_Jobin_%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4_%D0%B2%D1%8B%D1%80%D1%8B%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82_%D0%BA%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0_%D1%83_%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE.jpg 2x" data-file-width="862" data-file-height="1298" /></a><figcaption><span data-interwiki-lang="de" data-interwiki-article="Bernhard Jobin"><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BE%D0%B1%D0%B8%D0%BD,_%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B4&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Иобин, Бернард (страница отсутствует)">Бернард Иобин</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Bernhard_Jobin" class="extiw" title="de:Bernhard Jobin"><span title="Bernhard Jobin — версия статьи «Иобин, Бернард» на немецком языке">[нем.]</span></a></sup>. Народ вырывает <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D1%8E%D1%87%D0%B8_%D0%A6%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE" title="Ключи Царства Небесного">ключи Петра</a> у недостойного, карикатура на <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Папство">папу римского</a></figcaption></figure> <p>После смерти Лютера протестантов Германии ждало суровое испытание. Одержав победы над турками и французами, <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Император">император</a> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_V_(%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8)" title="Карл V (император Священной Римской империи)">Карл V</a> решил заняться и внутренними делами. Заключив союз с папой и Вильгельмом Баварским, он двинул свои войска на земли князей-участников <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="Шмалькальденский союз">Шмалькальденского союза</a>. В результате последовавшей за этим <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Шмалькальденская война">Шмалькальденской войны</a> войска протестантов были разгромлены, в <a href="/wiki/1547_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1547 год">1547 году</a> войсками императора был захвачен <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D1%82%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B3" title="Виттенберг">Виттенберг</a>, который уже почти 30 лет являлся неофициальной столицей протестантского мира (могила Лютера по приказу императора не была подвергнута разграблению), а <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD-%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D1%83%D1%88%D0%BD%D1%8B%D0%B9" class="mw-redirect" title="Иоанн-Фридрих Великодушный">курфюрст Саксонский Иоганн-Фридрих</a> и <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF,_%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84_%D0%93%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Филипп, ландграф Гессенский">ландграф Филипп</a> оказались в тюрьме. В итоге на рейхстаге в <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%B3%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Аугсбург">Аугсбурге</a> <a href="/wiki/15_%D0%BC%D0%B0%D1%8F" title="15 мая">15 мая</a> <a href="/wiki/1548_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1548 год">1548 года</a> был объявлен <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC" title="Интерим">интерим</a>&#160;— соглашение между католиками и протестантами, согласно которому протестанты были вынуждены пойти на значительные уступки. Однако воплотить план Карлу не удалось: протестантизм успел пустить на немецкой земле глубокие корни и давно уже был религией не только князей и купцов, но и крестьян и рудокопов, в результате чего проведение <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC" title="Интерим">интерима</a> встречало упорное сопротивление. </p><p>Тогда по инициативе <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%86_(%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Мориц (курфюрст Саксонии)">Морица</a> группой умеренных протестантских <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Теология">теологов</a> во главе с <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Меланхтон, Филипп">Меланхтоном</a> был выработан более приемлемый для лютеран текст <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC" title="Интерим">интерима</a>, однако и он вызвал негативную реакцию со стороны непримиримых сторонников Реформации, получивших название <a href="/wiki/%D0%93%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Гнесиолютеране">гнесиолютеран</a>. Конфликт между ними и сторонниками Меланхтона продолжался почти 30 лет. </p><p>В <a href="/wiki/1552_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1552 год">1552 году</a> протестантский Шмалькальденский союз вместе с французским королём <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8%D1%85_II_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8)" title="Генрих II (король Франции)">Генрихом II</a> начал против императора вторую войну, закончившуюся их победой. После второй Шмалькальденской войны протестантские и католические князья заключили с императором <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%B3%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Аугсбургский религиозный мир">Аугсбургский религиозный мир</a> (1555&#160;г.), который установил гарантии свободы <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Конфессия">вероисповедания</a> для <a href="/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Имперские сословия">имперских сословий</a> (курфюрстов, светских и духовных князей, свободных городов и имперских рыцарей). Но несмотря на требования лютеран Аугсбургский мир не предоставил права выбора религии подданным имперских князей и рыцарей. Подразумевалось, что каждый правитель сам определяет вероисповедание в своих владениях. Позднее это положение трансформировалось в принцип <a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%B3%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80#Cujus_regio,_ejus_religio" title="Аугсбургский религиозный мир">cujus regio, ejus religio</a>. Уступкой католиков в отношении конфессии подданных стала фиксация в тексте соглашения <i>права на эмиграцию</i> для жителей княжеств, не пожелавших принять религию своего правителя, причём им гарантировалась неприкосновенность личности и имущества. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Concordists.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ru/thumb/d/d8/Concordists.jpg/300px-Concordists.jpg" decoding="async" width="300" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/ru/d/d8/Concordists.jpg 1.5x" data-file-width="400" data-file-height="196" /></a><figcaption>Немецкие богословы&#160;— авторы «<a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Формула Согласия">Формулы Согласия</a>»</figcaption></figure> <p>Однако разрешение политических споров не положило конец спорам догматическим. После смерти Лютера его ближайший помощник <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Меланхтон, Филипп">Меланхтон</a> не смог сохранить единство лютеран. Он постоянно пытался найти компромисс&#160;— то с <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Католицизм">католиками</a>, то с <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Кальвинизм">реформатами</a>, что вызывало неудовольствие <a href="/wiki/%D0%93%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Гнесиолютеране">гнесиолютеран</a>. В результате лютеранские богословы почти на 30 лет оказались вовлечёнными в ожесточённые теологические споры. Не обошлось даже без казней несогласных, что, однако, вызвало всеобщее возмущение. Помимо прочего, подобные споры не способствовали сплочённости <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Лютеранство">лютеран</a> перед лицом внешнего противника, поэтому в дело вмешались правители немецких земель. В <a href="/wiki/1576_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1576 год">1576&#160;году</a> по инициативе <a href="/wiki/%D0%9A%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82" title="Курфюрст">курфюрста</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B3%D1%83%D1%81%D1%82_(%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%84%D1%8E%D1%80%D1%81%D1%82_%D0%A1%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Август (курфюрст Саксонии)">Августа Саксонского</a> в <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D1%83" title="Торгау">Торгау</a> состоялось обсуждение предварительных материалов, составленных <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D1%8D,_%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B1" title="Андреэ, Якоб">Якобом Андреэ</a> и <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B5%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D1%86,_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Хемниц, Мартин">Мартином Хемницем</a>. Был составлен документ <i>«Torgisches Buch»</i>, разосланный различным земельным церквям для ознакомления с их мнением. К <a href="/wiki/1580_%D0%B3%D0%BE%D0%B4" title="1580 год">1580&#160;году</a> работа была практически закончена, итоговый документ получил название <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Формула Согласия">Формулы Согласия</a>. С выработкой <a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Формула Согласия">Формулы Согласия</a> и созданием корпуса <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Книга Согласия">Книги Согласия</a> основные теологические споры внутри <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Лютеранство">Евангелической Церкви</a> были завершены<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Реформация_в_Австрии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.90.D0.B2.D1.81.D1.82.D1.80.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Австрии</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Редактировать раздел «Реформация в Австрии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=10" title="Редактировать код раздела «Реформация в Австрии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%90%D0%B2%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Австрии">Реформация в Австрии</a></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Реформация_в_Венгрии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.92.D0.B5.D0.BD.D0.B3.D1.80.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Венгрии</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Редактировать раздел «Реформация в Венгрии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=11" title="Редактировать код раздела «Реформация в Венгрии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Венгрии">Реформация в Венгрии</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Дании_и_Норвегии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.94.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D0.B8_.D0.B8_.D0.9D.D0.BE.D1.80.D0.B2.D0.B5.D0.B3.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Дании и Норвегии</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Редактировать раздел «Реформация в Дании и Норвегии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=12" title="Редактировать код раздела «Реформация в Дании и Норвегии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Реформация в <a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Дания">Дании</a> связана с именем <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D1%81_%D0%A2%D0%B0%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ганс Таусен">Ганса Таусена</a>, который после учёбы в Виттенберге начал проповедовать лютеранские идеи на родине. Попытка церковных иерархов устроить суд над «датским Лютером» не увенчалась успехом, так как ему покровительствовал король <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA_I" class="mw-redirect" title="Фредерик I">Фредерик I</a>. В 1530 году на церковном <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B4" title="Синод">синоде</a> в Копенгагене Таусен защитил «<a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8B" title="Символ веры">символ веры</a>» датских протестантов&#160;— «43 копенгагенские статьи». </p><p>Официально же евангелическо-лютеранская Церковь была признана государственной при сыне Фредерика I&#160;— <a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD_III_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Кристиан III (король Дании)">Кристиане III</a>, который использовал проведение Реформации в политических целях. Однако Кристиан III и до вступления на престол был верным приверженцем лютеранства и с 1528 года ввёл лютеранское богослужение на своих землях в <a href="/wiki/%D0%A8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%B2%D0%B8%D0%B3" title="Шлезвиг">Шлезвиге</a>. </p><p>Сделав Реформацию законом, Кристиан III сместил католических епископов и провёл секуляризацию всей церковной собственности, в результате чего королевская земельная собственность возросла втрое: королю стали принадлежать более половины земель в стране<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>По просьбе короля Кристиана <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Меланхтон, Филипп">Меланхтон</a> прислал в Данию опытного священника-реформатора <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD,_%D0%98%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BD" title="Бугенхаген, Иоганн">Иоганнеса Бугенхагена</a>, который возглавил проведение Реформации в стране. В итоге Реформация в Дании ориентировалась на немецкие образцы. По оценке датских историков, «Дания со введением Лютеранской Церкви стала в церковном отношении на длительное время немецкой провинцией»<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>В 1537 году по указу короля была создана комиссия из «учёных людей» для разработки уложения о новой церкви, в которую вошёл и <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BD%D1%81_%D0%A2%D0%B0%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ганс Таусен">Ганс Таусен</a>. С составленным уложением был ознакомлен <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Лютер">Лютер</a>, и с его одобрения в сентябре того же года новый церковный закон был утверждён. </p><p>В 1550 году на датском языке была издана <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Библия">Библия</a>. Особенностью Реформации в Дании было отношение к монастырям, которые не были закрыты, хотя и обложены налогами. Новых послушников принимать не разрешалось. В итоге монастыри существовали ещё 30 лет после начала церковных реформ. Большинство же приходских священников не стали жертвовать своими местами и влились в новую церковную структуру<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Церковная реформация в <a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D1%80%D0%B2%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Норвегия">Норвегии</a> была также проведена датским королём Кристианом III, который распространил на страну действие датской церковной <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Священство">ординации</a> 1537 года, определявшей положение новой религии в церкви. Попытка норвежского <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B5%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BF" title="Архиепископ">архиепископа</a> Олава Энгельбректссона воспрепятствовать введению новой религии оказалась безуспешной. Более того, борьба за сохранение старой церкви привела к окончательной потере Норвегией самостоятельности и превращению её в «датскую провинцию», о чём было официально объявлено в <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD" title="Копенгаген">Копенгагене</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Швеции_и_Финляндии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.A8.D0.B2.D0.B5.D1.86.D0.B8.D0.B8_.D0.B8_.D0.A4.D0.B8.D0.BD.D0.BB.D1.8F.D0.BD.D0.B4.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Швеции и Финляндии</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Редактировать раздел «Реформация в Швеции и Финляндии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=13" title="Редактировать код раздела «Реформация в Швеции и Финляндии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Gustav_Vasa_triumphs_3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Gustav_Vasa_triumphs_3.jpg/300px-Gustav_Vasa_triumphs_3.jpg" decoding="async" width="300" height="99" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Gustav_Vasa_triumphs_3.jpg/450px-Gustav_Vasa_triumphs_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Gustav_Vasa_triumphs_3.jpg/600px-Gustav_Vasa_triumphs_3.jpg 2x" data-file-width="1090" data-file-height="358" /></a><figcaption>Триумф Густава Васа. Женщина в жёлтом платье&#160;— Католическая Церковь</figcaption></figure> <p>В 1517&#160;году братья <a href="/wiki/%D0%9E%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%81_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8" class="mw-redirect" title="Олаус Петри">Олаус (Олаф)</a> и <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8" class="mw-redirect" title="Лаврентий Петри">Лаврентий (Ларс) Петри</a>, сыновья кузнеца из <a href="/wiki/%D0%AD%D1%80%D0%B5%D0%B1%D1%80%D1%83" title="Эребру">Эребру</a>, приехавшие в Германию для получения образования, стали свидетелями выступлений Мартина Лютера против злоупотреблений в Римско-католической церкви. В 1518&#160;году Олаус вернулся в <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Швеция">Швецию</a> и стал <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BD" title="Диакон">диаконом</a> и учителем <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%BD%D0%B5%D1%81" title="Стренгнес">Стренгнесской</a> церковной школы. Первоначально к выступлениям Петри отрицательно отнеслись не только церковные иерархи, но и обычные прихожане, которые кидали в проповедника камнями и палками. Негативно отнёсся к проповеди нового учения и новый король <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2_%D0%92%D0%B0%D1%81%D0%B0" class="mw-redirect" title="Густав Васа">Густав Васа</a>, который в 1523&#160;году издал указ, запрещавший под угрозой лишения имущества и смертной казни изучать произведения Лютера. Однако сложная внутриполитическая ситуация заставила короля искать как новых союзников внутри страны, так и дополнительные источники финансирования своего правления. Вдобавок в 1524 году возник конфликт между королём и папой <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_VII" class="mw-redirect" title="Клемент VII">Клементом VII</a> по поводу избрания нового архиепископа. В результате отношения с папством были прерваны и больше не возобновлялись. </p><p>Реформа Церкви в Швеции осуществлялась постепенно. С 1525&#160;года началось проведение богослужений на шведском языке, в 1526&#160;году был издан Новый Завет, а в 1541&#160;году&#160;— вся Библия, и король обязал все церкви купить новые книги<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>В 1527 году на Вестеросском риксдаге главой Церкви был провозглашён король, а имущество монастырей было конфисковано в пользу короны. Делами Церкви стали управлять светские лица, назначенные королём. </p><p>В 1531 году архиепископом Швеции стал брат Олауса Лаврентий. Под его руководством в 1536 году в <a href="/wiki/%D0%A3%D0%BF%D0%BF%D1%81%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%BA" title="Уппсальский замок">Уппсальском замке</a> состоялся Церковный собор, на котором лютеранские церковные книги были признаны обязательными для всей Швеции. <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D1%82" title="Целибат">Целибат</a> был отменён. В 1571&#160;году Лаврентий Петри разработал <i>«Шведский церковный устав»</i>, в котором определялась организационная структура и характер самоуправляющейся <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Церковь Швеции">Шведской Церкви</a>. Пасторы и миряне получали возможность выбирать епископов, однако окончательное утверждение кандидатов стало прерогативой короля<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Вместе с тем ввиду отсутствия ожесточённого противостояния между римскими католиками и приверженцами Реформации, имевшего место в странах Центральной Европы, различия во внешнем характере богослужений реформированной и Римско-католической церкви были минимальны. Поэтому шведский обряд принято считать образцом высокоцерковной традиции в лютеранстве. Также формально считается, что Церковь Швеции имеет Апостольскую Преемственность: так, Лаврентий Петри был <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Священство">ординирован</a> в епископы Петром Магнуссоном, епископом <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BE%D1%81" title="Вестерос">Вестеросским</a>, посвящённым в свой сан в Риме. </p><p>Реформация была проведена и в <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D1%8F%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Финляндия">Финляндии</a>, в это время заявлявшейся частью королевства Швеции. Первым лютеранским епископом в Финляндии (в <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%BE" class="mw-redirect" title="Або">Або</a>) стал <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%8D%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0" class="mw-redirect" title="Микаэль Агрикола">Микаэль Агрикола</a>, который составил первый <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Букварь">букварь</a> <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Финский язык">финского языка</a> и перевёл на финский Новый Завет и части Ветхого Завета. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Прибалтике"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.9F.D1.80.D0.B8.D0.B1.D0.B0.D0.BB.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B5"></span>Реформация в Прибалтике</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Редактировать раздел «Реформация в Прибалтике»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=14" title="Редактировать код раздела «Реформация в Прибалтике»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Реформация в Прибалтике началась с земель <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD" title="Тевтонский орден">Тевтонского ордена</a>. В 1511 году его <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Великий магистр ордена">гроссмейстером</a> был выбран <a href="/wiki/%D0%93%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%86%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%BD,_%D0%90%D0%BB%D1%8C%D0%B1%D1%80%D0%B5%D1%85%D1%82" class="mw-redirect" title="Гогенцоллерн, Альбрехт">Альбрехт Бранденбургский</a>. Он проводил независимую от <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Польша">Польши</a> политику, но в 1519 году поляки напали и опустошили всю <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Пруссия">Пруссию</a>. Тогда Альбрехт решил воспользоваться распространением в Пруссии реформации, в 1525 году секуляризировал орден и получил его от польского короля в <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4" title="Феод">лен</a> в качестве герцогства. Германский император низложил Альбрехта, папа отлучил его от церкви, но Альбрехт, ставший герцогом, не отказался от земель и короны. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ma%C5%BEvydo_Katekizmas,_Vilnius.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Ma%C5%BEvydo_Katekizmas%2C_Vilnius.jpg/220px-Ma%C5%BEvydo_Katekizmas%2C_Vilnius.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Ma%C5%BEvydo_Katekizmas%2C_Vilnius.jpg/330px-Ma%C5%BEvydo_Katekizmas%2C_Vilnius.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Ma%C5%BEvydo_Katekizmas%2C_Vilnius.jpg/440px-Ma%C5%BEvydo_Katekizmas%2C_Vilnius.jpg 2x" data-file-width="4752" data-file-height="3168" /></a><figcaption><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81" title="Катехизис">Катехизис</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B6%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%81" class="mw-redirect" title="Мажвидас">Мажвидаса</a>&#160;— первая книга на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Литовский язык">литовском языке</a></figcaption></figure> <p>Реформационные процессы достаточно рано затронули земли <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Ливонская конфедерация">Ливонской конфедерации</a>. Уже в 1520-е годы здесь выступали ученики <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Лютер">Лютера</a> <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%85%D0%B0%D0%B3%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Иоганн Бугенхаген">Иоганн Бугенхаген</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%B5%D0%B0%D1%81_%D0%9A%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D0%BD" class="mw-redirect" title="Андреас Кнопкен">Андреас Кнопкен</a> и <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80_%D0%A2%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D1%82%D0%BC%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%80&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Сильвестр Тегетмейер (страница отсутствует)">Сильвестр Тегетмейер</a><sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Реформатором <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D1%80%D0%BF%D1%82" class="mw-redirect" title="Дерпт">Дерпта</a> был <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%85%D0%B8%D0%BE%D1%80_%D0%A5%D0%BE%D1%84%D1%84%D0%BC%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Мельхиор Хоффман">Мельхиор Хоффман</a>. Их проповеди нашли сторонников как среди дворян, так и среди бюргеров и городской бедноты. В результате в 1523—1524&#160;гг. основные католические церкви в <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD" title="Таллин">Таллине</a> и <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B3%D0%B0" title="Рига">Риге</a> были разгромлены, а католическое духовенство изгнано. <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BC%D0%BC,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Рамм, Николаус">Николаусом Раммом</a> части Библии были переведены на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%88%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Латышский язык">латышский язык</a>. В 1539 году <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B3%D0%B0" title="Рига">Рига</a> вошла в состав протестантских городов. Ландтаг в <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D0%B8%D0%B5%D1%80%D0%B0" title="Валмиера">Валмиере</a> в 1554 году провозгласил свободу веры, что фактически означало победу лютеранства<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Но торжество того или иного вероучения в различных землях бывшей <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Ливонская конфедерация">Ливонской конфедерации</a> во многом было обусловлено тем, кому они стали принадлежать после <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Ливонская война">Ливонской войны</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Реформация_в_Польше_и_Великом_княжестве_Литовском"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.9F.D0.BE.D0.BB.D1.8C.D1.88.D0.B5_.D0.B8_.D0.92.D0.B5.D0.BB.D0.B8.D0.BA.D0.BE.D0.BC_.D0.BA.D0.BD.D1.8F.D0.B6.D0.B5.D1.81.D1.82.D0.B2.D0.B5_.D0.9B.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B2.D1.81.D0.BA.D0.BE.D0.BC"></span>Реформация в Польше и Великом княжестве Литовском</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Редактировать раздел «Реформация в Польше и Великом княжестве Литовском»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=15" title="Редактировать код раздела «Реформация в Польше и Великом княжестве Литовском»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B5" class="mw-redirect" title="Реформация в Польше">Реформация в Польше</a></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BC_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC" class="mw-redirect" title="Реформация в Великом княжестве Литовском">Реформация в Великом княжестве Литовском</a></div> <p>Активно распространялось новое учение и в <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5" title="Великое княжество Литовское">Великом княжестве Литовском</a>. В 1547 году на <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA" title="Литовский язык">литовском языке</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B6%D0%B2%D0%B8%D0%B4%D0%B0%D1%81" class="mw-redirect" title="Мажвидас">Мартинасом Мажвидасом</a> был издан евангелический <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81" title="Катехизис">катехизис</a><sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Как это часто бывало, он стал вообще первой книгой на литовском языке, так что автору помимо собственно перевода пришлось создавать литовский алфавит и основные правила чтения. В 1550 году Аугсбургское исповедание принял <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%83%D0%BD%D0%B0%D1%81" title="Каунас">Каунас</a>. На какое-то время вся Литва стала протестантской (преобладающими конфессиями стали лютеране и реформаты), однако помимо этого здесь началась активная проповедь <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Социнианство">социнианства</a>, что, во многом облегчило задачи <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Контрреформация">Контрреформации</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Анабаптисты"><span id=".D0.90.D0.BD.D0.B0.D0.B1.D0.B0.D0.BF.D1.82.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.8B"></span>Анабаптисты</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Редактировать раздел «Анабаптисты»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=16" title="Редактировать код раздела «Анабаптисты»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Анабаптисты">Анабаптисты</a></div> <p>После поражения в Крестьянской войне <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Анабаптисты">анабаптисты</a> долго не проявляли себя открыто. Тем не менее, их учение достаточно успешно распространялось, причём не только среди крестьян и ремесленников. В начале 30-х годов в Западной Германии у них было много сторонников. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:MuensterJohannVanLeydenTaufe.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/MuensterJohannVanLeydenTaufe.jpg/220px-MuensterJohannVanLeydenTaufe.jpg" decoding="async" width="220" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/MuensterJohannVanLeydenTaufe.jpg/330px-MuensterJohannVanLeydenTaufe.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/MuensterJohannVanLeydenTaufe.jpg/440px-MuensterJohannVanLeydenTaufe.jpg 2x" data-file-width="700" data-file-height="519" /></a><figcaption>Иоанн Лейденский на крещении девушек</figcaption></figure> <p>В результате в 1533&#160;году власть в <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Мюнстер">Мюнстере</a> была захвачена <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Анабаптисты">анабаптистами</a> во главе с <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Иоанн Лейденский">Иоанном Лейденским</a>. В городе была установлена <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Теократия">теократическая</a> <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Диктатура">диктатура</a>, а <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Иоанн Лейденский">Иоанн Лейденский</a> объявлен царём. Имущество горожан было обобществлено, а фактически его хозяином стал царь, купавшийся в своём дворце в немыслимой роскоши. Так же было объявлено <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%B6%D1%91%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Многожёнство">многожёнство</a>, так что одних царских жён было 18. Положение же жителей Мюнстера, не составлявших окружение Иоанна, стало катастрофическим, в результате чего они посчитали для себя благом вернуть власть прежнего <a href="/wiki/%D0%A1%D1%8E%D0%B7%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%BD" title="Сюзерен">сюзерена</a> города&#160;— католического архиепископа, войска которого ворвались в город в июле 1535 года. На этом кровавая история <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Мюнстерская коммуна">Мюнстерской коммуны</a> была завершена. С тех пор и по настоящее время <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Мюнстер">Мюнстер</a> представляет собой один из оплотов католицизма в Германии. </p><p>После разгрома <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8E%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Мюнстерская коммуна">Мюнстерской коммуны</a> оставшиеся анабаптистские общины подверглись жестоким гонениям как со стороны католических, так и протестантских властей. Большая их часть была разгромлена. Оставшиеся анабаптисты&#160;— <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%82%D1%8B" class="mw-redirect" title="Меннониты">меннониты</a> на западе Европы, преимущественно в <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%8B" title="Нидерланды">Нидерландах</a>, и <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Гуттериты">гуттериты</a> на востоке (<a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Моравия">Моравия</a>)&#160;— стали проповедовать крайнюю форму <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Пацифизм">пацифизма</a>, включающую отказ от службы в армии, владение оружием, непринятие присяги и&#160;т.&#160;д., что вновь вызвало у властей недовольство против их образа жизни. В результате в течение последующих нескольких сотен лет они <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Эмиграция">эмигрировали</a> в <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A8%D0%90" class="mw-redirect" title="США">Америку</a> или в Россию. </p><p>Косвенными наследниками <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Анабаптизм">анабаптистов</a> можно считать также <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Баптизм">баптистов</a>, появившихся в XVI веке в Англии. В настоящее время это одна из самых многочисленных христианских <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Конфессия">конфессий</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Кальвинистская_Реформация"><span id=".D0.9A.D0.B0.D0.BB.D1.8C.D0.B2.D0.B8.D0.BD.D0.B8.D1.81.D1.82.D1.81.D0.BA.D0.B0.D1.8F_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F"></span>Кальвинистская Реформация</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Редактировать раздел «Кальвинистская Реформация»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=17" title="Редактировать код раздела «Кальвинистская Реформация»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Швейцарии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.A8.D0.B2.D0.B5.D0.B9.D1.86.D0.B0.D1.80.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Швейцарии</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Редактировать раздел «Реформация в Швейцарии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=18" title="Редактировать код раздела «Реформация в Швейцарии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Швейцарии">Реформация в Швейцарии</a></div> <p>Ситуация, аналогичная германской, сложилась и в <a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Швейцария">Швейцарии</a>, где <a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" title="Авторитет">авторитет</a> католической церкви упал из-за злоупотреблений, разврата и невежества <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D1%80" title="Клир">клириков</a>. Монопольное положение церкви в области идеологии здесь также было подорвано успехами светского образования и <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Гуманизм">гуманизма</a>. В Швейцарии к идеологическим предпосылкам добавились сугубо политические: местное бюргерство стремилось превратить <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Конфедерация">конфедерацию</a> независимых друг от друга <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Административное деление Швейцарии">кантонов</a> в <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Федеративное государство">федерацию</a>, секуляризировать церковные земли, запретить <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%91%D0%BC%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Наёмник">военное наёмничество</a>, которое отвлекало рабочие руки от производства<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Однако подобные настроения преобладали лишь в так называемых городских <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Административное деление Швейцарии">кантонах</a> страны, где уже зародились капиталистические отношения. В более консервативных лесных кантонах сохранялись добрососедские отношения с католическими монархиями Европы, армии которых они и снабжали наёмниками. </p><p>Тесная связь политического и идеологического протеста и породила движение Реформации в Швейцарии, наиболее яркими представителями которого выступили <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8,_%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Цвингли, Ульрих">Ульрих Цвингли</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD,_%D0%96%D0%B0%D0%BD" title="Кальвин, Жан">Жан Кальвин</a>. </p><p>Доктрина Цвингли имела черты сходства с лютеранством, но и немало отличалась от него. Как и Лютер, Цвингли опирался на <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Священные писания">Священное Писание</a> и отвергал «<a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Священное Предание">Священное Предание</a>», резко критиковал <a href="/wiki/%D0%A1%D1%85%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Схоластика">схоластическое богословие</a>, отстаивал принципы «оправдания верой» и «всеобщего священства». Идеалом для него была раннехристианская церковь. Он не признавал того, что нельзя было, на его взгляд, обосновать свидетельством Священного Писания, и потому отвергал церковную иерархию, монашество, поклонение святым, безбрачие духовенства. В критике обрядов католической церкви он шёл дальше Лютера. Главное богословское различие между ними состояло в разной трактовке <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Евхаристия">причастия</a>, носившей у Цвингли более рационалистический характер. Он видел в евхаристии не <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Таинство">таинство</a>, а символ, <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%80%D1%8F%D0%B4" title="Обряд">обряд</a>, совершаемый в воспоминание об <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_(%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" class="mw-redirect" title="Спасение (христианство)">искупительной жертве</a> <a href="/wiki/%D0%98%D0%B8%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%81" title="Иисус Христос">Христа</a>. В то время, как Лютер шёл на союз с князьями, Цвингли был сторонником <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Республика">республиканизма</a>, обличителем <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B8%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Тирания">тирании</a> монархов и князей<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Идеи Цвингли получили широкое распространение в Швейцарии при его жизни, но после гибели реформатора постепенно были вытеснены кальвинизмом и другими течениями протестантизма. </p><p>Стержневым положением учения Жана Кальвина являлось учение о «всеобщем предопределении», согласно которому Бог предначертал каждому человеку его участь: одним&#160;— вечное проклятие и скорбь, другим, избранным,&#160;— вечное спасение и блаженство. Человеку не дано изменить свою участь, он способен лишь веровать в своё избранничество, прикладывая всё своё трудолюбие и энергию, чтобы достичь успеха в мирской жизни. Кальвин утверждал духовный характер причастия, считал, что Божью <a href="/wiki/%D0%91%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%8C" title="Благодать">благодать</a> при его свершении получают лишь избранные<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Идеи Кальвина распространились в Швейцарии и за её пределами, послужив основой для <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Англии">Реформации в Англии</a> и <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Нидерландская революция">Нидерландской революции</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Шотландии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.A8.D0.BE.D1.82.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Шотландии</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Редактировать раздел «Реформация в Шотландии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=19" title="Редактировать код раздела «Реформация в Шотландии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A8%D0%BE%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Шотландии">Реформация в Шотландии</a></div> <p>В Шотландии первоначальное проявление идей Лютера жестоко подавлялось: парламент попытался запретить распространение его книг<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Однако эта попытка была в значительной степени неудачна. И лишь решающее влияние политического фактора (шотландские лорды путём поддержки английского протестантизма надеялись избавиться от французского влияния) узаконило Реформацию. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Нидерландах"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.9D.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D1.80.D0.BB.D0.B0.D0.BD.D0.B4.D0.B0.D1.85"></span>Реформация в Нидерландах</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Редактировать раздел «Реформация в Нидерландах»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=20" title="Редактировать код раздела «Реформация в Нидерландах»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%85" title="Реформация в Нидерландах">Реформация в Нидерландах</a></div> <p>Основные предпосылки Реформации в Нидерландах определялись, как и в других европейских странах, сочетанием социально-экономических, политических, культурных перемен с возраставшим в разных слоях общества недовольством католической церковью&#160;— её привилегиями, богатствами, поборами, невежеством и безнравственностью духовенства. Важную роль в распространении реформационных идей сыграла также оппозиция политике, проводившейся правительством, которое жестоко преследовало инакомыслящих, вплоть до приравнивания еретических взглядов к преступлению против государства. </p><p>Появление первых протестантов в Нидерландах по времени практически совпадает с проповедью Лютера<sup id="cite_ref-чистозвонов_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-чистозвонов-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>, однако ни лютеранство, проповедовавшее верность сюзерену (которым для Нидерландов был испанский король), ни анабаптизм не получили в стране значительного количества сторонников. С 1540 года здесь начал распространяться кальвинизм, так что к 1560 году большинство населения были реформатами<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Именно кальвинизм стал идеологической основой разгоревшейся <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Нидерландская революция">Нидерландской революции</a>, которую помимо религиозного недовольства вызвала экономическая и национальная политика короля <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF_II_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8)" title="Филипп II (король Испании)">Филиппа II</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_во_Франции_[1562—1598]"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2.D0.BE_.D0.A4.D1.80.D0.B0.D0.BD.D1.86.D0.B8.D0.B8_.5B1562.E2.80.941598.5D"></span>Реформация во Франции [1562—1598]</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Редактировать раздел «Реформация во Франции [1562—1598]»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=21" title="Редактировать код раздела «Реформация во Франции [1562—1598]»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main">Основные статьи: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2%D0%BE_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Реформация во Франции">Реформация во Франции</a> и <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%82%D1%8B" title="Гугеноты">Гугеноты</a></div> <p>Как и во многих других странах Реформация во Франции возникла на почве, подготовленной гуманистическими идеями, проповедуемыми здесь <a href="/wiki/%D0%AF%D0%BA%D0%BE%D0%B1%D1%83%D1%81_%D0%A4%D0%B0%D0%B1%D0%B5%D1%80" class="mw-redirect" title="Якобус Фабер">Ж. Лефевр д’Этаплем</a> и Г. Брисонне (епископом в Мо). В 20—30-х годах XVI века среди богатых горожан и <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B5%D0%B1%D1%81" class="mw-redirect" title="Плебс">плебейских</a> масс распространение получили <a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Лютеранство">лютеранство</a> и <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Анабаптизм">анабаптизм</a>. Новый подъём реформационного движения, но уже в форме кальвинизма, относится к 40—50-м годам. <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r128273053">.mw-parser-output .ts-Начало_цитаты-source{margin:1em 0 0 5%}.mw-parser-output .ts-Начало_цитаты-quote .ts-oq{margin:0 -32px -8px}body.skin-minerva .mw-parser-output .ts-Начало_цитаты-quote .ts-oq{margin-left:0}.mw-parser-output .ts-Начало_цитаты-quote .ts-oq .ts-oq-header.ts-oq-header,.mw-parser-output .ts-Начало_цитаты-quote .ts-oq .ts-oq-content{padding-left:32px;padding-right:1.052632em}.mw-parser-output .ts-Начало_цитаты-quote .ts-oq .ts-oq-content{padding:8px 32px}.mw-parser-output .reference-text .ts-Начало_цитаты-quote{margin:0}</style> </p> <blockquote class="ts-Начало_цитаты-quote"> <p class="mw-empty-elt"> </p><p> Кальвинизм явился во Франции идеологическим знаменем как социального протеста плебейства и нарождавшейся буржуазии против феодальной эксплуатации, так и оппозиции реакционно-сепаратистской феодальной аристократии крепнувшему королевскому абсолютизму; последний же для укрепления своей власти использовал во Франции не реформацию, а католицизм, утверждая в то же время независимость французской католической церкви от папского престола (королевское галликанство). Оппозиция различных слоёв абсолютизму вылилась в так называемые <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B" class="mw-redirect" title="Религиозные войны">Религиозные войны</a>, закончившиеся победой королевского абсолютизма и католицизма.<style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r128273076">.mw-parser-output .ts-Конец_цитаты-source{margin:1em 2em 0 0;text-align:right}</style></p><div class="ts-Конец_цитаты-source">— <cite><span class="citation" id="CITEREFБСЭ">Реформация&#160;//&#32;<a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F#Третье_издание" title="Большая советская энциклопедия">Большая советская энциклопедия</a>&#160;: <span class="nowrap">[в 30 т.]</span>&#160;/ гл. ред. <span class="nowrap"> <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Прохоров, Александр Михайлович">А. М. Прохоров</a></span>.&#160;— 3-е изд.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>&#160;: Советская энциклопедия, 1969—1978.</span></cite></div></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Реформация_в_Англии"><span id=".D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F_.D0.B2_.D0.90.D0.BD.D0.B3.D0.BB.D0.B8.D0.B8"></span>Реформация в Англии</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=22" title="Редактировать раздел «Реформация в Англии»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=22" title="Редактировать код раздела «Реформация в Англии»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Англии">Реформация в Англии</a></div> <p>Реформация в Англии проводилась в отличие от других стран «сверху», по воле монарха <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D1%80%D0%B8%D1%85_VIII" title="Генрих VIII">Генриха VIII</a>, который таким образом пытался разорвать отношения с папой и <a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD" title="Ватикан">Ватиканом</a>, а также укрепить свою <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D1%81%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" class="mw-redirect" title="Абсолютизм">абсолютную власть</a>. При <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_I_(%D0%BA%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B8)" class="mw-redirect" title="Елизавета I (королева Англии)">Елизавете I</a> была составлена окончательная редакция англиканского <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB_%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%8B" title="Символ веры">символа веры</a> (так называемые «<a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D0%B4%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D1%82%D1%8C_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B9" class="mw-redirect" title="Тридцать девять статей">39 статей</a>»). В «39 статьях» признавались и протестантские догматы об оправдании верой, о Священном писании как единственном источнике веры и католический догмат о единоспасающей силе церкви (с некоторыми оговорками). Церковь стала национальной и превратилась в важную опору абсолютизма, её возглавлял король, а духовенство подчинялось ему как часть государственного аппарата абсолютистской монархии. Богослужение совершалось на английском языке. Отвергалось учение католической церкви об индульгенциях, о почитании икон и мощей, было уменьшено число праздников. Вместе с этим признавались таинства крещения и причащения, была сохранена церковная иерархия, а также <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Литургия">литургия</a> и пышный культ, характерные для католической церкви. По-прежнему с населения взималась десятина, которая стала поступать в пользу короля и новых владельцев монастырских земель. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Россия_и_Реформация"><span id=".D0.A0.D0.BE.D1.81.D1.81.D0.B8.D1.8F_.D0.B8_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F"></span>Россия и Реформация</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=23" title="Редактировать раздел «Россия и Реформация»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=23" title="Редактировать код раздела «Россия и Реформация»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Как таковой Реформации в России не было. Тем не менее, ввиду тесных контактов с государствами Центральной Европы, равно как и военных столкновений, в Россию стали приезжать иностранные мастера, а также военнопленные, которым русскими царями было дозволено исповедовать свою веру. </p><p>Наиболее массовое переселение произошло во время <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Ливонская война">Ливонской войны</a>, во время которой вглубь <a href="/wiki/%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%86%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Русское царство">Русского царства</a> попадали не только ремесленники, но даже иерархи лютеранской церкви. Так в 1556&#160;году в Москву в составе посольства ездил епископ города <a href="/wiki/%D0%90%D0%B1%D0%BE" class="mw-redirect" title="Або">Або</a> финский реформатор <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%8D%D0%BB%D1%8C_%D0%90%D0%B3%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0" class="mw-redirect" title="Микаэль Агрикола">Микаэль Агрикола</a>. В 1569&#160;году в составе следующего посольства был епископ <a href="/wiki/%D0%A2%D1%83%D1%80%D0%BA%D1%83" title="Турку">Турку</a> <a href="/wiki/%D0%AE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD,_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB" title="Юстен, Павел">Павел Юстен</a>. Это посольство русским царём было сослано в <a href="/wiki/%D0%9C%D1%83%D1%80%D0%BE%D0%BC" title="Муром">Муром</a>, где и пребывало в течение 2 лет<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>В дальнейшем в Москве (и ряде торговых городов, например, в <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D1%85%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA" title="Архангельск">Архангельске</a>) существовали «<a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Немецкая слобода">немецкие слободы</a>», где жили протестанты и имелись протестантские церкви. Российские власти обычно не вмешивались в их внутреннюю жизнь, иногда сотрудничая с руководством общины в наказании ересей (например, казнь проповедника <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD_%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%BC%D0%B0%D0%BD" class="mw-redirect" title="Квирин Кульман">Квирина Кульмана</a> в конце XVII&#160;века.) </p><p>Богословское осмысление Реформации в России начинается уже вскоре после выступления Лютера. Оно упоминается у <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BC_%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA" title="Максим Грек">Максима Грека</a>, причём тот, отвергая положительную программу Лютера, согласен с ним по поводу оценки папства. К <a href="/wiki/1640-%D0%B5" class="mw-redirect" title="1640-е">1640-м годам</a> относится <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%80%D0%B0" title="Сатира">сатирическое</a> стихотворное «Изложение на люторы» московского книжника <a href="/wiki/%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD_%D0%9D%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%B4%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Иван Наседка">Ивана Наседки</a>, опиравшегося на опыт полемических сочинений архимандрита <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BF%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%97%D0%B0%D1%85%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Копыстенский, Захария">Захарии Копыстенского</a>. С протестантским влиянием ряд исследователей ассоциирует деятельность <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_I" title="Пётр I">Петра I</a> по преобразованию Русской православной церкви (отмена патриаршества с подчинением церкви светской власти, ограничения на монашество). </p><p>Впрочем, к лютеранам в России периодически относили весьма экзотических личностей. В старообрядческой книге «Винограде Российском» рассказывается о некоем Вавиле, прославившемся своими <a href="/wiki/%D0%90%D1%81%D0%BA%D0%B5%D0%B7%D0%B0" title="Аскеза">аскетическими подвигами</a> и сожжённом в 1666 году: «Бяше.. рода иноземска, веры люторския, учения художественна, вся художественныя науки прошед.. в славней парижстей академии учився довольна лета, языки же многими.. добре и всеизрядне ведый глаголати»<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>34<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Контрреформация"><span id=".D0.9A.D0.BE.D0.BD.D1.82.D1.80.D1.80.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D1.8F"></span>Контрреформация</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=24" title="Редактировать раздел «Контрреформация»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=24" title="Редактировать код раздела «Контрреформация»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable ts-main"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r142002967">Основная статья: <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Контрреформация">Контрреформация</a></div> <p>Реформация вызвала ответную реакцию со стороны Католической Церкви, которая получила название <b>Контрреформации</b>. В итоге Контрреформации католическими остались <a href="/wiki/%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Италия">Италия</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Испания">Испания</a>, юг Германии, часть кантонов Швейцарии, <a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Ирландия">Ирландия</a>. Многие реформаторы этих стран искали спасения за границей, как например итальянский философ <a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BE" title="Аконцио">Аконцио</a> (1492—1566), нашедший приют у <a href="/wiki/%D0%95%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%82%D0%B0_I" title="Елизавета I">английской королевы</a>. В конце XVI века католицизм победил на юге Нидерландов (современной Бельгии) и в <a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%87%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0" class="mw-redirect" title="Речь Посполита">Речи Посполитой</a>. Франция оказалась государством, где государственной религией был католицизм, однако протестанты долгое время пользовались правом свободного <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Конфессия">вероисповедания</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Reformation.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Reformation.gif/225px-Reformation.gif" decoding="async" width="225" height="211" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Reformation.gif/338px-Reformation.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Reformation.gif 2x" data-file-width="450" data-file-height="422" /></a><figcaption>Распространение Реформации и Контрреформации в Европе (не показана <a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Габсбургская монархия">Габсбургская монархия</a>)</figcaption></figure> <p>Контрреформация имела как внешнюю, так и внутреннюю стороны. Если внешне это проявлялось в насильственном подавлении реформаторского движения путём преследования протестантов, распространения <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Святая инквизиция">инквизиции</a> и создания <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D1%80%D0%B5%D1%89%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3" title="Индекс запрещённых книг">Индекса запрещённых книг</a>, то внутренне это были процессы, которые можно назвать реформацией в самой католической Церкви. </p><p>В 1536 году папа <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_III" title="Павел III">Павел III</a> создал комиссию, в которую пригласил членов общества «Часовня Божественной любви». Согласно отчётному докладу комиссии, во многих злоупотреблениях в Католической церкви были виновны папы и кардиналы, ставившие меркантильные интересы выше духовных<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">&#91;</span>35<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. В 1545&#160;году по инициативе Павла III был созван <a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Тридентский собор">Тридентский собор</a>, который должен был дать ответ на многие важные духовные вопросы современности. На соборе, который продолжался в течение <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%82" title="Понтификат">понтификата</a> нескольких пап, были приняты не только решения по догматическим вопросам, но и сформулированы декреты в связи с церковными злоупотреблениями. </p><p>Перед смертью Павел III покаялся в <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Непотизм">непотизме</a><sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">&#91;</span>36<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Последующие папы хотя и не проявляя последовательности, но также боролись с этим явлением. Помимо этого папы вели борьбу за восстановление морального облика клира католической церкви. Так, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_IV" title="Павел IV">Павел IV</a> (участник комиссии Павла III) изгнал из Рима 113 епископов, незаконно оставивших свои епархии, а сотни монахов были отправлены в свои монастыри. Преследованию подвергались даже кардиналы, заподозренные в аморальности<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">&#91;</span>37<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Помимо этого были учреждены монашеские ордена нового типа&#160;— <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%86%D1%8B" title="Театинцы">театинцы</a>, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D1%83%D1%86%D0%B8%D0%BD%D1%8B_(%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%88%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD)" title="Капуцины (монашеский орден)">капуцины</a>, <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%81%D1%83%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B8" title="Урсулинки">урсулинки</a> и <a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D0%B7%D1%83%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Иезуиты">иезуиты</a>. Иезуиты занялись пропагандой католицизма как в протестантских странах, так и на территориях, где до этого не было христианских миссионеров. При вступлении в Орден иезуит давал присягу не только генералу, но и папе. Во многом благодаря деятельности иезуитов удалось вернуть в состав Католической церкви Речь Посполитую<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">&#91;</span>38<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Итоги_Реформации"><span id=".D0.98.D1.82.D0.BE.D0.B3.D0.B8_.D0.A0.D0.B5.D1.84.D0.BE.D1.80.D0.BC.D0.B0.D1.86.D0.B8.D0.B8"></span>Итоги Реформации</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=25" title="Редактировать раздел «Итоги Реформации»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=25" title="Редактировать код раздела «Итоги Реформации»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Итоги реформационного движения невозможно оценить однозначно. С одной стороны, католический мир, который объединял все народы Западной Европы под духовным руководством <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Папство">папы римского</a>, прекратил существование. Единая католическая церковь была заменена множеством национальных церквей, которые часто находились в зависимости от светских правителей, тогда как раньше <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D1%80" title="Клир">клирики</a> могли <a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D1%8F%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Апелляция">апеллировать</a> к <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Папство">папе</a> в качестве <a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D1%8C%D1%8F" title="Судья">арбитра</a>. С другой стороны, национальные церкви способствовали росту национального сознания народов Европы. При этом существенно повысился культурный и образовательный уровень жителей Северной Европы, которая до этого была как бы окраиной Христианского Мира&#160;— необходимость изучения <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Библия">Библии</a> приводила к росту как начальных учебных заведений (в основном в форме <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%BE%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%88%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Церковно-приходская школа">церковно-приходских школ</a>), так и высших, что выразилось в создании университетов для подготовки кадров национальных церквей. Для некоторых языков специально была разработана письменность, чтобы иметь возможность издавать на них Библию. </p><p>Провозглашение духовного равенства стимулировало развитие представлений о равенстве политическом. Так, в странах, где большинство составляли реформаты, мирянам представлялись большие возможности в управлении церковью, а гражданам&#160;— в управлении государством<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">&#91;</span>39<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p><p>Основным же достижением Реформации стало то, что она значительно поспособствовала смене старых феодальных экономических отношений на новые капиталистические<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">&#91;</span>прим. 2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Стремление к экономии, к развитию промышленности, к отказу от дорогостоящих развлечений (равно как и дорогостоящих богослужений) способствовало накоплению капитала, который вкладывался в торговлю и производство. В итоге протестантские государства начали опережать в экономическом развитии католические и православные. Даже сама <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" class="mw-redirect" title="Протестантская этика">этика протестантов</a> способствовала развитию экономики. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="См._также"><span id=".D0.A1.D0.BC._.D1.82.D0.B0.D0.BA.D0.B6.D0.B5"></span>См. также</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=26" title="Редактировать раздел «См. также»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=26" title="Редактировать код раздела «См. также»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="CategoryTreeTag" data-ct-options="{&quot;mode&quot;:10,&quot;hideprefix&quot;:20,&quot;showcount&quot;:false,&quot;namespaces&quot;:false,&quot;notranslations&quot;:false}"><div class="CategoryTreeSection"><div class="CategoryTreeItem"><span class="CategoryTreeBullet"><a class="CategoryTreeToggle" data-ct-title="Реформация" aria-expanded="false"></a> </span> <bdi dir="ltr"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Категория:Реформация">Реформация</a></bdi></div><div class="CategoryTreeChildren" style="display:none"></div></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Примечания"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.B8.D0.BC.D0.B5.D1.87.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.8F"></span>Примечания</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=27" title="Редактировать раздел «Примечания»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=27" title="Редактировать код раздела «Примечания»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141305934">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a::after,.mw-parser-output .id-lock-limited a::after,.mw-parser-output .id-lock-registration a::after,.mw-parser-output .id-lock-subscription a::after,.mw-parser-output .cs1-ws-icon a::after{content:"";width:1.1em;height:1.1em;display:inline-block;vertical-align:middle;background-position:center;background-repeat:no-repeat;background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a::after,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a::after{background-image:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-free a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-limited a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-registration a::after,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .id-lock-subscription a::after{filter:invert(1)hue-rotate(180deg)}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-free a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-limited a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-registration a::after,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .id-lock-subscription a::after{filter:invert(1)hue-rotate(180deg)}}</style><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Шафф Ф.</i>&#32;История Христианской Церкви. Т.7. Современное христианство. Реформация в Германии.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>: Библия для всех, 2009.&#160;— С.&#160;105.&#160;— 463&#160;с.</span></span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">Впрочем это никак не означает, что капитализм был «продуктом Реформации». Эту идею часто ошибочно приписывают <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%B1%D0%B5%D1%80,_%D0%9C%D0%B0%D0%BA%D1%81" title="Вебер, Макс">Максу Веберу</a>, который на самом деле утверждал следующее: <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r128273053"> <blockquote class="ts-Начало_цитаты-quote"> <p class="mw-empty-elt"> </p><p> вместе с тем мы ни в коей степени не склонны защищать столь нелепый доктринёрский тезис, будто «капиталистический дух» (в том смысле, в котором мы временно употребляем это понятие) мог возникнуть только в результате влияния определённых сторон Реформации, будто капитализм как хозяйственная система является продуктом Реформации. Уже одно то, что ряд важных форм капиталистического предпринимательства, как известно, значительно старше Реформации, показывает полную несостоятельность подобной точки зрения.</p></blockquote></span> </li> </ol></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r141520016">.mw-parser-output .ts-Родственный_проект{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);font-size:90%;margin:0 0 1em;padding:.4em;max-width:19em;width:19em;line-height:1.5}.mw-parser-output .ts-Родственный_проект th,.mw-parser-output .ts-Родственный_проект td{padding:.2em 0;vertical-align:middle}.mw-parser-output .ts-Родственный_проект th+td{padding-left:.4em}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .ts-Родственный_проект{clear:right;float:right;width:19em;margin-left:1em}}</style> <table role="presentation" class="metadata plainlinks ts-Родственный_проект noprint ruwikiWikimediaNavigation"> <tbody><tr> <th style="width:10%;"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Notification-icon-Wiktionary-logo.svg/24px-Notification-icon-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Notification-icon-Wiktionary-logo.svg/36px-Notification-icon-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Notification-icon-Wiktionary-logo.svg/48px-Notification-icon-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span> </th> <td>В <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Викисловарь">Викисловаре</a> есть статья «<span class="wikidict-ref"><b><a href="https://ru.wiktionary.org/wiki/%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="wikt:реформация">реформация</a></b></span>» </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Источники"><span id=".D0.98.D1.81.D1.82.D0.BE.D1.87.D0.BD.D0.B8.D0.BA.D0.B8"></span>Источники</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=28" title="Редактировать раздел «Источники»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=28" title="Редактировать код раздела «Источники»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist columns" style="list-style-type: decimal;"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://claremontreviewofbooks.com/revolution-of-the-saints/">Revolution of the Saints - Claremont Review of Books</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">&#160;&#160;<small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>.&#32;Дата обращения: 16 апреля 2023.&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230416104149/https://claremontreviewofbooks.com/revolution-of-the-saints/">Архивировано</a> 16 апреля 2023 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-гобри-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-гобри_3-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-гобри_3-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-гобри_3-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFГобри,_И._Лютер2000"><i>Гобри, И.</i> Лютер, 2000</a>, с.&#160;5—18.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лозинский, Самуил Горациевич">Лозинский&#160;С.&#160;Г.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.verigi.ru/?book=10">История папства</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120417020806/http://www.verigi.ru/?book=10">Архивная копия</a> от 17 апреля 2012 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.&#160;— С. 165.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Кернс, Э.</i> Дорогами христианства.&#160;— С. 145—146.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лозинский, Самуил Горациевич">Лозинский&#160;С.&#160;Г.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.verigi.ru/?book=10">История папства</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120417020806/http://www.verigi.ru/?book=10">Архивная копия</a> от 17 апреля 2012 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.&#160;— С. 187.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Кернс, Э.</i> Дорогами христианства.&#160;— С. 146.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><i><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B7%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D1%83%D0%B8%D0%BB_%D0%93%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Лозинский, Самуил Горациевич">Лозинский&#160;С.&#160;Г.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.verigi.ru/?book=10">История папства</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120417020806/http://www.verigi.ru/?book=10">Архивная копия</a> от 17 апреля 2012 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.&#160;— С. 192.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><span class="nowrap">Ермолаев, В. А.</span></i>&#32;Гейльброннская программа: Программа немецкого радикального бюргерства в крестьянской войне 1525 года.&#160;— Саратов: Издательство Саратовского университета, 1986.&#160;— С.&#160;68—69.&#160;— 262&#160;с.</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Лютер называл («К христианскому дворянству…») сумму в <span class="nowrap">300 тыс. <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D0%BD" title="Гульден">гульденов</a></span>, ежегодно получаемых из Германии папским двором.</span> </li> <li id="cite_note-сказкин-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-сказкин_11-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-сказкин_11-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-сказкин_11-2"><sup><i><b>3</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-сказкин_11-3"><sup><i><b>4</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD,_%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Смирин, Моисей Менделевич">Смирин, М. М.</a></span></i>&#32;<span data-wikidata-qualifier-id="P248">Германия в XVI и в начале XVII&#160;в.</span>&#32;&#47;&#47;&#32;История средних веков в двух томах&#32;&#47;&#32;Под ред. <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8%D0%BD,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Сказкин, Сергей Данилович">С. Д. Сказкина</a></span>.&#160;— 2-е изд.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Высшая школа, 1977.&#160;— Т.&#160;2.&#160;— С.&#160;48—90.&#160;— 325&#160;с.&#160;— <span class="nowrap">50&#160;000 экз.</span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="nowrap"><i>Кернс Э.</i></span> Дорогами христианства.&#160;— С. 168.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Geoffrey Elton</i>. Reformation Europe: 1517—1559.&#160;— London: Fontana, 1963.&#160;— P. 53</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Diarmaid MacCulloch</i>. Reformation: Europe’s House Divided, 1490—1700.&#160;— London: Allen Lane, 2003. P. 132.</span> </li> <li id="cite_note-голубкин-15"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-голубкин_15-0"><sup><i><b>1</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-голубкин_15-1"><sup><i><b>2</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Голубкин Ю. А.</i>&#32;Социально-политические взгляды и позиция Мартина Лютера во время второго периода раннебуржуазной революции в Германии (1521-1524 гг.).&#160;— Харьков: Автореф. дисс., 1976.&#160;— 26&#160;с.</span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Кернс Э.</i> Дорогами христианства.&#160;— С. 171.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.history.org.ua/?termin=Protestantyzm">ПРОТЕСТАНТИЗМ</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160423043443/http://www.history.org.ua/?termin=Protestantyzm">Архивная копия</a> от 23 апреля 2016 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> // <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B" title="Энциклопедия истории Украины">Энциклопедия истории Украины</a> // <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D0%9D%D0%90%D0%9D_%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%8B" title="Институт истории Украины НАН Украины">Институт истории Украины НАН Украины</a></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Бенгт Хегглунд</i>. История теологии.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>: «Светоч», 2001.&#160;— С. 234—239.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">История средних веков. / Под ред. <span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8%D0%BD,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Сказкин, Сергей Данилович">С. Д. Сказкина</a></span>.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Высшая школа, 1977.&#160;— С. 246.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Danmarks historie.&#160;— Kopenhavn, 1963.&#160;— Bd. 6.&#160;— S. 195.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Чернышёва&#160;О.&#160;В., Комаров&#160;Ю.&#160;Д.</i> Церковь в скандинавских странах.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1988.&#160;— С. 79—82.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Чернышёва&#160;О.&#160;В., Комаров&#160;Ю.&#160;Д.</i> Церковь в скандинавских странах.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1988.&#160;— С. 121.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Murray R.</i> Svenska kyrkans historia.&#160;— Stockholm, 1978.&#160;— P. 26.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Чернышёва&#160;О.&#160;В., Комаров&#160;Ю.&#160;Д.</i> Церковь в скандинавских странах.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1988.&#160;— С. 9—12.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://latlat.sitecity.ru/ltext_0910113122.phtml?p_ident=ltext_0910113122.p_0910140552">Реформация в Ливонии</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">&#160;&#160;<small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>.&#32;Дата обращения: 29 декабря 2007.&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071228150354/http://www.latlat.sitecity.ru/ltext_0910113122.phtml?p_ident=ltext_0910113122.p_0910140552">Архивировано</a> 28 декабря 2007 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061012044102/http://enc.mail.ru/article/?1900021387#">Евангелическо-Лютеранская Церковь Латвии</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">&#160;&#160;<small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>.&#32;Дата обращения: 29 марта 2008.&#32;Архивировано из <a rel="nofollow" class="external text" href="http://enc.mail.ru/article/?1900021387#">оригинала</a> 12 октября 2006 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><span lang="und"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.neman-online.info/ragnit/mazvidas.php">Мартинас Мажвидас&#160;— творец</a></span><span class="hidden-ref" style="display:none;">&#160;&#160;<small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на неопределённом языке">(неопр.)</small></span>.&#32;Дата обращения: 29 марта 2008.&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190319171536/http://neman-online.info/ragnit/mazvidas.php">Архивировано</a> 19 марта 2019 года.</span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><span class="nowrap"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%BA%D0%B8%D0%BD,_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Сказкин, Сергей Данилович">Сказкин С. Д.</a>, Чистозвонов А. Н.</span></i>&#32;<span data-wikidata-qualifier-id="P248">Реформация в Швейцарии</span>&#32;&#47;&#47;&#32;История средних веков в двух томах&#32;&#47;&#32;Под ред. <span class="nowrap">С. Д. Сказкина</span>.&#160;— 2-е изд.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Высшая школа, 1977.&#160;— Т.&#160;2.&#160;— С.&#160;90—105.&#160;— <span class="nowrap">50&#160;000 экз.</span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">История средних веков в двух томах. / Под ред. Карпова.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Издательство Моск. университета; Наука, 2005.&#160;— Т. 2.&#160;— С. 131—132.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">История средних веков в двух томах. / Под ред. Карпова.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Издательство Моск. университета; Наука, 2005.&#160;— Т. 2.&#160;— С. 134—135.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Kirk J.</i> Dictionary of Scottish Church History and Theology. / Wright D.F. et al (eds).&#160;— Edinburgh, 1993.&#160;— P. 694.</span> </li> <li id="cite_note-чистозвонов-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-чистозвонов_32-0">↑</a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><span class="nowrap">Чистозвонов А. Н.</span></i>&#32;Нидерландская буржуазная революция XVI века.&#160;— 1958.&#160;— С.&#160;39—49.</span></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Кернс Э.</i> Дорогами Христианства.&#160;— С. 267.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Павел Юстен</i>. Посольство в Московию 1569—1572&#160;гг.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 2000.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Пустозерская проза.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Московский рабочий, 1989.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Кернс Э.</i> Дорогами Христианства.&#160;— С. 286.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Ковальский Ян Веруш</i>. Папы и Папство.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: ИПЛ, 1991.&#160;— С. 182.</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Ковальский Ян Веруш</i>. Папы и Папство.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: ИПЛ, 1991.&#160;— С. 184.</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Кернс Э.</i> Дорогами Христианства.&#160;— С. 292.</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Кернс Э.</i> Дорогами христианства.&#160;— С. 299.</span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Литература"><span id=".D0.9B.D0.B8.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B0.D1.82.D1.83.D1.80.D0.B0"></span>Литература</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=29" title="Редактировать раздел «Литература»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=29" title="Редактировать код раздела «Литература»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b>Библиографии</b> </p> <ol><li><i>Бобылёв&#160;А.&#160;В.</i> Дореформационный период и Реформация: Библиографический список / В 2 т.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1999.&#160;— Т.1: Книги и брошюры, изданные на русском языке; Т.2: Зарубежные библиографии и справочные издания.</li></ol> <p><b>Научные труды (о Реформации в целом)</b> </p> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFНФЭ2010"><i><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%B6%D0%B0,_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Гараджа, Виктор Иванович">Гараджа В. И.</a></i>&#32;<span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iphlib.ru/greenstone3/library/collection/newphilenc/document/HASH01169b50a469a8386b8d4d16">Реформация</a></span>&#32;&#47;&#47;&#32;<a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F" title="Новая философская энциклопедия">Новая философская энциклопедия</a>&#32;&#47;&#32;<a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%82_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D0%B8_%D0%A0%D0%90%D0%9D" title="Институт философии РАН">Ин-т философии РАН</a>; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета <a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%91%D0%BF%D0%B8%D0%BD,_%D0%92%D1%8F%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2_%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D1%91%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Стёпин, Вячеслав Семёнович">В.&#160;С.&#160;Стёпин</a>, заместители предс.: <a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BC_%D0%90%D0%B1%D0%B4%D1%83%D0%BB%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Гусейнов, Абдусалам Абдулкеримович">А.&#160;А.&#160;Гусейнов</a>, <a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BD,_%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%B9_%D0%AE%D1%80%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Семигин, Геннадий Юрьевич">Г.&#160;Ю.&#160;Семигин</a>, уч. секр. <a href="/wiki/%D0%9E%D0%B3%D1%83%D1%80%D1%86%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Огурцов, Александр Павлович">А.&#160;П.&#160;Огурцов</a>.&#160;— 2-е изд., испр. и допол.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D0%BB%D1%8C_(%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" class="mw-redirect" title="Мысль (московское издательство)">Мысль</a>, 2010.&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785244011159" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-244-01115-9</a>.</span></li></ul> <ol><li>Источники по истории Реформации.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1906.&#160;— Вып. 1-2.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%BD_(%D0%97%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%91%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" title="Митрофан (Зноско-Боровский)">Зноско-Боровский М.</a></i> Православие, римо-католичество, протестантизм и сектантство.&#160;— Загорск, 1991.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><span class="nowrap">Ковальский, Ян Веруш.</span></i>&#32;Папы и папство.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82" title="Политиздат">Политиздат</a>, 1991.&#160;— 236&#160;с.&#160;— <span class="nowrap">2000 экз.</span>&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/525001237X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-250-01237-X</a>.</span></li> <li>Культура эпохи Возрождения и Реформации.&#160;— <abbr title="Ленинград">Л.</abbr>, 1981.</li> <li><i>Лемэтр Н.</i> Католики и протестанты: религиозный раскол XVI века в новом освещении. // <a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%81%D1%8B_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Вопросы истории">ВИ</a>.&#160;— 1995.&#160;— №&#160;10.</li> <li>Очерки истории западного протестантизма.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1995.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><span class="nowrap">Смирнов М. Ю.</span></i>&#32;Реформация и протестантизм&#160;: Словарь.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%A1%D0%9F%D0%B1%D0%93%D0%A3" class="mw-redirect" title="СПбГУ">Издательство СПбГУ</a>, 2005.&#160;— 196&#160;с.&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5288037272" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-288-03727-2</a>.</span></li> <li><i>Соловьёв&#160;Э.&#160;Ю.</i> Политико-юридические завоевания Реформации. // Философия эпохи ранних буржуазных революций.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1983.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BC,_%D0%AD%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Фромм, Эрих">Фромм Э.</a></i> Бегство от свободы.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1990.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D0%B3,_%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD" title="Цвейг, Стефан">Цвейг&#160;С.</a></i>&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://book-read.ru/save.php?file=110863">Совесть против насилия: Кастеллио против Кальвина</a>.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: <a href="/wiki/%D0%9C%D1%8B%D1%81%D0%BB%D1%8C_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE,_%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B2%D0%B0)" title="Мысль (издательство, Москва)">Мысль</a>, 1986.&#160;— 238&#160;с.&#160;— (Библиотечная серия).</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140818212935/http://book-read.ru/save.php?file=110863">Архивная копия</a> от 18 августа 2014 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343">Эпоха Реформации. Европа&#32;&#47;&#32;А.Н. Бадак, И.Е. Войнич, Н.М. Волчек и др.&#160;— <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA" title="Минск">Минск</a>: <a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82_(%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE)" class="mw-redirect" title="Харвест (издательство)">Харвест</a>, 2002.&#160;— 624&#160;с.&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9851302678" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 985-13-0267-8</a>.</span></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D0%BA%D0%BE%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Жукоцкий, Владимир Дмитриевич">Жукоцкий&#160;В.&#160;Д.</a></i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110819203955/http://www.ec-dejavu.net/r/Reformation.html">Реформация как универсалия культуры: перекличка эпох и поколений</a> // <i><a href="/wiki/%D0%96%D1%83%D0%BA%D0%BE%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Жукоцкий, Владимир Дмитриевич">Жукоцкий&#160;В.&#160;Д.</a>, Жукоцкая&#160;З.&#160;Р.</i> Русская Реформация XX века: статьи по культурософии советизма.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Новый хронограф, 2008.&#160;— С. 4—52.</li> <li><i>Ерохин&#160;В.&#160;Н.</i> История религиозной Реформации в Европе в XVI&#160;— начале XVII веков Учебное пособие / В.&#160;Н.&#160;Ерохин.&#160;— Нижневартовск: <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%B6%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B3%D1%83%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%82" class="mw-redirect" title="Нижневартовский государственный гуманитарный университет">Издательство Нижневарт. пед. института</a>, 2004.&#160;— 310 с.</li> <li>The Reformation and Early Modern Europe: A Guide to Research (2007) — коллективная монография "Реформация и раннемодерная Европа" под редакцией Дэвида Уитфорда {<a rel="nofollow" class="external text" href="https://cyberleninka.ru/article/n/reformatsiya-i-evropa-rannego-moderna-rukovodstvo-k-issledovaniyu">Рец.</a>}</li></ol> <p><b>Научные труды (о Реформации&#160;— по странам)</b> </p> <ol><li>Английская реформация: документы и материалы.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1990.</li> <li><i>Бецольд, Ф. фон.</i> История Реформации в Германии.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1900.</li> <li><i>Дементьев&#160;Г.&#160;А.</i> Введение реформации в Швеции.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1892.</li> <li><i>Дементьев&#160;Г.&#160;А.</i> Введение реформации в Дании.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1900.</li> <li><i>Макаров&#160;И.&#160;В.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.verigi.ru/?book=204">Очерки истории Реформации в Финляндии</a>.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>: Реноме, 2007.&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/9785989470839" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-98947-083-9</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Клибанов, Александр Ильич">Клибанов&#160;А.&#160;И.</a></i> Реформационные движения в России в XIV&#160;— первой половине XVI&#160;в.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1960.</li> <li><i>Лифшиц&#160;Г.&#160;М.</i> Реформационное движение в Чехии и Германии.&#160;— Минск, 1978.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD,_%D0%9C%D0%BE%D0%B8%D1%81%D0%B5%D0%B9_%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Смирин, Моисей Менделевич">Смирин&#160;М.&#160;М.</a></i> Германия эпохи Реформации и Великой Крестьянской войны.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1962.</li> <li><i>Соколов В.</i> Реформация в Англии.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1881.</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B7%D0%B2%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Чистозвонов, Александр Николаевич">Чистозвонов&#160;А.&#160;Н.</a></i> Реформация как фактор германской истории XVI&#160;в. // Средние века.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>, 1985.&#160;— Вып. 48.</li></ol> <p><b>Теологические труды</b> </p> <ol><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Кернс&#160;Эрл.</i>&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://stg10.ifolder.ru/download/?1331765&amp;ZK2fpAIKk%2FVVfRFVh4Mz5Sj9%2BL2yt3IeiS%2FGh2lE5yoH0Joc3qw3tw%3D%3D">Дорогами Христианства. История церкви</a>.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Протестант, 1992.&#160;— 416&#160;с.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Норт&#160;Дж.</i>&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.krotov.info/libr_min/14_n/nor/t_00.htm">История Церкви от дня Пятидесятницы до нашего времени</a>.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Протестант, 1993.&#160;— 413&#160;с.</span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFХегглунд2001"><i><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Bengt Hägglund"><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B5%D0%B3%D0%B3%D0%BB%D1%83%D0%BD%D0%B4,_%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D1%82&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Хегглунд, Бенгт (страница отсутствует)">Хегглунд Б.</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Bengt_H%C3%A4gglund" class="extiw" title="en:Bengt Hägglund"><span title="Bengt Hägglund — версия статьи «Хегглунд, Бенгт» на английском языке">[англ.]</span></a></sup>.</i>&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050317074602/http://skatarina.ru/library/bog/hegglund2.pdf">История теологии</a>&#32;&#47;&#32;Пер.со швед. В. Ю. Володин; Под ред. <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B8%D0%BB%D1%83%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Прилуцкий, Александр Михайлович">А. М. Прилуцкого</a>.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>: Светоч, 2001.&#160;— 370&#160;с.&#160;— <span class="nowrap">2000 экз.</span>&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5744300589" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-7443-0058-9</a>.</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050317074602/http://www.skatarina.ru/library/bog/hegglund2.pdf">Архивная копия</a> от 17 марта 2005 на <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ol> <p><b>Биографии</b> </p> <ol><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFГобри,_И._Лютер2000"><i>Гобри&#160;Иван.</i>&#32;<a rel="nofollow" class="external text" href="http://stg203.ifolder.ru/download/?1882674&amp;%2FvRO83ql3nxrTBe%2FYeKevNQ7%2Bhd28TdHR%2Fw6HBxw8n3GaV6qlDj%2FBg%3D%3D">Лютер</a>.&#160;— <abbr title="Москва">М.</abbr>: Молодая гвардия, 2000.&#160;— 513&#160;с.&#160;— (<a href="/wiki/%D0%96%D0%B8%D0%B7%D0%BD%D1%8C_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BB%D1%8E%D0%B4%D0%B5%D0%B9" title="Жизнь замечательных людей">Жизнь замечательных людей</a>).&#160;— <span class="nowrap">5000 экз.</span>&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/5235023897" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-235-02389-7</a>.</span></li> <li><i>Прозоровская Б.</i> Мартин Лютер. Его жизнь и реформаторская деятельность.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1994.</li> <li><i>Флауэр А.</i> Жизнь и вера М. Лютера.&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1994.</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343">Ян Гус; Лютер; Кальвин; Цвингли; Патриарх Никон: Биографические повествования.&#160;— 2-е изд.&#160;— Челябинск: Урал LT, 1998.&#160;— Т.&#160;12.&#160;— 521&#160;с.&#160;— (Библиотека Флорентия Павленкова).&#160;— <span class="nowrap">15&#160;000 экз.</span>&#160;— <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8_%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3/588294077X" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-88294-077-X</a>.</span></li></ol> <p><b>Статьи</b> </p> <ol><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r141305934"><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFН._Кареев.1890—1907"><i><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%B5%D0%B5%D0%B2,_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BB%D0%B0%D0%B9_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Кареев, Николай Иванович">Н. Кареев</a>.</i>&#32;<span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ЭСБЕ/Реформация">Реформация</a></span>&#32;&#47;&#47;&#32;<a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C_%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%B3%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B0_%D0%B8_%D0%95%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B0" title="Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона">Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона</a>&#160;: в 86&#160;т. (82&#160;т. и 4&#160;доп.).&#160;— <abbr title="Санкт-Петербург">СПб.</abbr>, 1890—1907.</span></li> <li><span class="citation" id="CITEREFКругосвет"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/religiya/REFORMATSIYA.html">Реформация</a>&#160;// Энциклопедия «<a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D1%83%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%82" title="Кругосвет">Кругосвет</a>».</span></li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ссылки"><span id=".D0.A1.D1.81.D1.8B.D0.BB.D0.BA.D0.B8"></span>Ссылки</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit&amp;section=30" title="Редактировать раздел «Ссылки»" class="mw-editsection-visualeditor"><span>править</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;section=30" title="Редактировать код раздела «Ссылки»"><span>править код</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r137903846">.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты{clear:right;float:right;width:19em;box-sizing:border-box;margin:0 0 .5em 1em;padding:.4em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);font-size:90%}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-header{margin-bottom:.2em;padding:.2em .6em;font-size:110%}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-item{display:flex;padding:.2em .6em}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-image{min-width:24px;display:inline-block;margin-right:.4em;flex:none;vertical-align:top;text-align:center}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-image img{vertical-align:middle}.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты-label{align-self:center}@media(max-width:719px){.mw-parser-output .ts-Родственные_проекты{clear:none;float:none;width:auto;margin-left:0;margin-right:0}}</style><div class="ts-Родственные_проекты ruwikiWikimediaNavigation metadata plainlinks plainlist noprint" role="navigation" aria-label="В родственных проектах"><ul><li class="ts-Родственные_проекты-item"><span class="ts-Родственные_проекты-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/24px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/36px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Notification-icon-Commons-logo.svg/48px-Notification-icon-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="30" data-file-height="30" /></span></span></span><span class="ts-Родственные_проекты-label commons-ref"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Reformation" class="extiw" title="commons:Category:Reformation">Медиафайлы на&#160;Викискладе</a></span></li></ul></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://history.hanover.edu/early/prot.html">Internet Archive of Related Texts and Documents</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tyndale.ca/seminary/mtsmodular/reading-rooms/history/16th-century">16th Century Reformation Reading Room</a>: Extensive online resources, Tyndale Seminary</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/rr/rarebook/coll/195.html">The Reformation Collection</a> From the <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.loc.gov/rr/rarebook/">Rare Book and Special Collections Division</a> at the <a href="/wiki/Library_of_Congress" class="mw-redirect" title="Library of Congress">Library of Congress</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vatican.va/roman_curia/pontifical_councils/chrstuni/lutheran-fed-docs/rc_pc_chrstuni_doc_2013_dal-conflitto-alla-comunione_en.html">An ecumenical official valuation by Lutherans and Catholics 500 years later</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://historyscoper.com/protestantscope.html">The Historyscoper</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Ссылки_на_внешние_ресурсы" data-name="External links" style="padding-top:1px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="display:none"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:External_links" title="Перейти к шаблону «External links»"><img alt="Перейти к шаблону «External links»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Ссылки_на_внешние_ресурсы" style="font-size:114%;margin:0 5em">Ссылки на внешние ресурсы</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><div style="padding: 0 35px 0 0; width: 100%;"><div class="skin-invert-image" style="float: left;"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%92%D0%BD%D0%B5%D1%88%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8" title="Перейти к шаблону «Внешние ссылки»"><img alt="Перейти к шаблону «Внешние ссылки»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span>&#160;<span typeof="mw:File"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q12562#identifiers" title="Перейти к элементу Викиданных"><img alt="Перейти к элементу Викиданных" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/14px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/21px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/28px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div>&#160;&#160;Словари и энциклопедии</div></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&amp;url_prefix=https://denstoredanske.lex.dk/&amp;id=Reformationen">Большая датская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0054652.xml">Большая каталанская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bigenc.ru/c/reformatsiia-31e0c9">Большая российская (научно-образовательный портал)</a></li> <li><a href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:ЭСБЕ/Реформация">Брокгауза и Ефрона</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/riforma_(Enciclopedia-Italiana)">Итальянская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://eleven.co.il/article/13502">Краткая еврейская</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.krugosvet.ru/enc/kultura_i_obrazovanie/religiya/REFORMATSIYA.html">Кругосвет</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.larousse.fr/encyclopedie/divers/la_Réforme/140523">Ларусса</a></li> <li><a href="https://ru.wikisource.org/wiki/%D0%9C%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="extiw" title="s:МЭСБЕ/Реформация">Малый Брокгауза и Ефрона</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=52218">Хорватская</a></li> <li><a href="https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Reformation,_The" class="extiw" title="wikisource:1911 Encyclopædia Britannica/Reformation, The">Britannica (11-th)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/event/Reformation">Britannica (онлайн)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newadvent.org/cathen/12700b.htm">Catholic (1997—…)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3966644.html">PWN</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/riforma-protestante">Treccani</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/reforme/">Universalis</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/013328">Швейцарский исторический</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r113287755">.mw-parser-output .ts-navbox-plaintitle{font-size:100%!important;margin:0 6em!important}</style></div><table class="nowraplinks authoritycontrol collapsible collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0;text-align: left;"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><div id="В_библиографических_каталогах" class="ts-navbox-plaintitle" style="font-size:114%;margin:0 5em">В&#160;библиографических каталогах</div></th></tr><tr><td class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Национальная библиотека Франции">BNF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb119404792">119404792</a></li> <li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4048946-2">4048946-2</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%98%D0%B7%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D1%8F" title="Национальная библиотека Израиля">J9U</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007529464505171">987007529464505171</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%80_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B8_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0" title="Контрольный номер Библиотеки Конгресса">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85112228">sh85112228</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_(%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%8F)" title="Национальная парламентская библиотека (Япония)">NDL</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00572404">00572404</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0_%D0%A7%D0%B5%D1%88%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Национальная библиотека Чешской Республики">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph125063&amp;CON_LNG=ENG">ph125063</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="История_Европы" data-name="История Европы"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Перейти к шаблону «История Европы»"><img alt="Перейти к шаблону «История Европы»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="История_Европы" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="История Европы">История Европы</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist hlist-items-nowrap" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Генетическая история Европы">Генетическая</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Военная история Европы (страница отсутствует)">Военная</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B8%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="История европейского искусства">Европейского искусства</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Морская история Европы (страница отсутствует)">Морская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7%D0%B0" title="История Европейского союза">Европейского союза</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align: center"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D1%82%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Первобытное общество">Первобытность</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B2%D0%B5%D0%BA_%D0%B2_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5" title="Каменный век в Европе">Каменный век</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" title="Палеолит">Палеолит</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B7%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82" title="Мезолит">Мезолит</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Неолит Европы">Неолит</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%BC%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Европа медного века">Медный век</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0_%D0%B1%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Европа бронзового века">Бронзовый век</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%96%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B2%D0%B5%D0%BA" title="Железный век">Железный век</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align: center"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Античность">Античность</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%93%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Классическая Греция">Классическая Греция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Римская республика">Римская республика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Эллинизм">Эллинизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Римская империя">Римская империя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Поздняя Античность">Поздняя античность</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5%D0%B5_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Раннее христианство">Раннее христианство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8_III_%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Кризис Римской империи III века">Кризис Римской империи III века</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Падение Западной Римской империи">Падение Западной Римской империи</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align: center"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%B0" title="Средние века">Средние<br />века</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5" title="Раннее Средневековье">Раннее Средневековье</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2" title="Великое переселение народов">Великое переселение народов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Византия">Византийская империя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Христианство">Христианство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%B5%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D1%83%D1%81%D1%8C" title="Киевская Русь">Киевская Русь</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B4_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2" title="Западный поход монголов">Западный поход монголов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%81%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5" title="Высокое Средневековье">Высокое Средневековье</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Священная Римская империя">Священная Римская империя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B4%D1%8B" title="Крестовые походы">Крестовые походы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Феодализм">Феодализм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5" title="Позднее Средневековье">Позднее Средневековье</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81_%D0%BF%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D1%8F" title="Кризис позднего Средневековья">Кризис позднего Средневековья</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D1%91%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BC%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%8C" title="Чёрная смерть">Чёрная смерть</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Столетняя война">Столетняя война</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Возрождение">Возрождение</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align: center"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F" title="Новое время">Новое<br />время</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Реформация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Английская революция">Английская революция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B3%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BE%D1%82%D0%BA%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Великие географические открытия">Великие географические открытия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D0%BD" title="Революция цен">Революция цен</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%BE" title="Барокко">Барокко</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Классицизм">Классицизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8F%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Тридцатилетняя война">Тридцатилетняя война</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%8F%D0%B4%D0%BE%D0%BA" title="Старый порядок">Старый порядок</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%87%D1%8C_%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%8F" title="Речь Посполитая">Речь Посполитая</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%A1%D0%BE%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D1%91%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B9" title="Республика Соединённых провинций">Голландская республика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%B1%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D1%8F" title="Габсбургская монархия">Габсбургская монархия</a></li> <li>Империи <ul><li><a href="/wiki/%D0%9E%D1%81%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Османская империя">Османская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D1%83%D0%B3%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Колонии Португалии">Португальская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Испанская империя">Испанская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Шведское великодержавие">Шведская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Британская империя">Британская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Российская империя">Российская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Германская империя">Германская</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%B0_%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%81%D0%B2%D0%B5%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Эпоха Просвещения">Эпоха Просвещения</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%BD%D0%B0%D1%83%D0%BA%D0%B5" title="Революция в науке">Революция в науке</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%80%D0%B0%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Великое расхождение">Великое расхождение</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Великая французская революция">Великая французская революция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B" title="Наполеоновские войны">Наполеоновские войны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%81" title="Венский конгресс">Венский конгресс</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Романтический национализм">Романтический национализм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1848%E2%80%941849_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2" title="Революции 1848—1849 годов">Революции 1848—1849 годов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%B4%D1%83%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Индустриализация">Индустриализация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Первая мировая война">Первая мировая война</a></li> <li><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Revolutions of 1917–1923"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%BD%D0%B0_1917%E2%80%941923_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%B2&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Революционная волна 1917—1923 годов (страница отсутствует)">Революции 1917—1923 годов</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Revolutions_of_1917%E2%80%931923" class="extiw" title="en:Revolutions of 1917–1923"><span title="Revolutions of 1917–1923 — версия статьи «Революционная волна 1917—1923 годов» на английском языке">[англ.]</span></a></sup> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F_1917_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Революция 1917 года в России">Революция 1917 года</a> и <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B8" title="Гражданская война в России">Гражданская война в России</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px;text-align: center"><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%88%D0%B5%D0%B5_%D0%B2%D1%80%D0%B5%D0%BC%D1%8F" title="Новейшее время">Новейшее<br />время</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist hlist-items-nowrap" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B6%D0%B2%D0%BE%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%B4" title="Межвоенный период">Межвоенный период</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B3%D0%B0_%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9" title="Лига Наций">Лига Наций</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Вторая мировая война">Вторая мировая война</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D1%83%D1%87%D0%BD%D0%BE-%D1%82%D0%B5%D1%85%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Научно-техническая революция">Научно-техническая революция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Холодная война">Холодная война</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82_%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%8B" title="Совет Европы">Совет Европы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Европейская интеграция">Европейская интеграция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D1%80%D0%B0" title="Информационная эра">Информационная эра</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Цифровая революция">Цифровая революция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D0%B8_1989_%D0%B3%D0%BE%D0%B4%D0%B0" title="Революции 1989 года">Революции 1989 года</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4_%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" title="Распад СССР">Распад СССР</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D1%8E%D0%B7" title="Европейский союз">Европейский союз</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D0%BB%D0%BE%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Глобализация">Глобализация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81_(2008%E2%80%942013)" title="Мировой экономический кризис (2008—2013)">Мировой экономический кризис</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%BE%D0%BB%D0%B3%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%81" title="Европейский долговой кризис">Европейский долговой кризис</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="История_христианства" data-name="История христианства"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Перейти к шаблону «История христианства»"><img alt="Перейти к шаблону «История христианства»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="История_христианства" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="История христианства">История христианства</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Хронология христианства">Хронология</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="Зарождение христианства">Зарождение христианства</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="История раннего христианства">Раннее христианство</a> (I - III века)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B5%D0%B9" title="Разделение Католической и Православной церквей">Разделение церквей</a> (XI век)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B4%D1%8B" title="Крестовые походы">Крестовые походы</a> (XI-XIII века)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Реформация</a> и <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Контрреформация">Контрреформация</a> (XVI-XVII века)</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%A1%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%8B" class="mw-redirect" title="Вселенские Соборы">Вселенские Соборы</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="История_Римско-католической_церкви" data-name="История Римско-католической церкви"><table class="nowraplinks hlist hlist-items-nowrap collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8" title="Перейти к шаблону «История Римско-католической церкви»"><img alt="Перейти к шаблону «История Римско-католической церкви»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="История_Римско-католической_церкви" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8" title="История Католической церкви">История Римско-католической церкви</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px"><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8" title="История Католической церкви">Общая</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8" title="История Католической церкви">История Католической церкви</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="История папства">История папства</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История Римской курии (страница отсутствует)">История Римской курии</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Католические Вселенские соборы (страница отсутствует)">Католические Вселенские соборы</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Хронология Католической церкви (страница отсутствует)">Хронология Католической церкви</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" title="История христианства">История христианства</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%BB%D1%8C_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8_%D0%B2_%D0%97%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Роль Католической церкви в Западной цивилизации (страница отсутствует)">Роль Католической церкви в Западной цивилизации</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D0%BA%D1%83%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2_%D0%A0%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE-%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Искусство в Римско-католической церкви (страница отсутствует)">Искусство в Римско-католической церкви</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9" title="Список католических орденов и конгрегаций">Католические ордена</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%BC%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D1%88%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0" class="mw-redirect" title="История возникновения христианского монашества">Христианское монашество</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C" title="Папская область">Папская область</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px">Начало церкви</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%98%D0%B8%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%81" title="Иисус Христос">Иисус</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%B0%D0%B4%D1%86%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D0%B0%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2" title="Двенадцать апостолов">Двенадцать апостолов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB_%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80" title="Апостол Пётр">Апостол Пётр</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB" title="Апостол Павел">Апостол Павел</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D0%B5%D1%84%D0%B0%D0%BD_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA" title="Стефан Первомученик">Святой Стефан</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2" title="Иоанн Богослов">Иоанн Богослов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Великое поручение">Великое поручение</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D1%83%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Иерусалимский собор">Иерусалимский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%BC%D1%83%D0%B6%D0%B8" title="Апостольские мужи">Апостольские мужи</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%B5%D1%86" title="Игнатий Богоносец">Игнатий Антиохийский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B9_%D0%9B%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Ириней Лионский">Ириней Лионский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%BE%D1%80_I_(%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" title="Виктор I (папа римский)">Виктор I</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%80%D1%82%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%B0%D0%BD" title="Тертуллиан">Тертуллиан</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px">от <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_I_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Константин I Великий">Константина Великого</a> до<br /> <a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9_I_(%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" title="Григорий I (папа римский)">Григория I</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD_I_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B8_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" class="mw-redirect" title="Константин I Великий и христианство">Константин I Великий и христианство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Арианство">Арианство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Латеранская базилика">Латеранская базилика</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Первый Никейский собор">Первый Никейский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80_I" title="Сильвестр I">Сильвестр I</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Первый Константинопольский собор">Первый Константинопольский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%BD" title="Библейский канон">Библейский канон</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BC_%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Иероним Стридонский">Иероним</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%83%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B0" title="Вульгата">Вульгата</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%AD%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Эфесский собор">Эфесский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D0%BA%D0%B8%D0%B4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Халкидонский собор">Халкидонский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82_%D0%9D%D1%83%D1%80%D1%81%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Бенедикт Нурсийский">Бенедикт Нурсийский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Второй Константинопольский собор">Второй Константинопольский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B9_I_(%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" title="Григорий I (папа римский)">Григорий I</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Григорианское пение">Григорианское пение</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B5%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5" title="Раннее Средневековье">Раннее Средневековье</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Третий Константинопольский собор">Третий Константинопольский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D0%B9_%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9" title="Святой Бонифаций">Святой Бонифаций</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80%D1%87%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE_%D0%B2_%D0%92%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B8" title="Иконоборчество в Византии">Византийское иконоборчество</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D0%9D%D0%B8%D0%BA%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Второй Никейский собор">Второй Никейский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Карл Великий">Карл Великий</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B2_III_(%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" title="Лев III (папа римский)">Лев III</a></li> <li>Четвёртый Константинопольский собор: <small>(<a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%82%D0%B2%D1%91%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80_(869%E2%80%94870)" title="Четвёртый Константинопольский собор (869—870)">869—870</a>; <a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%82%D0%B2%D1%91%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%B9_%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80_(879%E2%80%94880)" title="Четвёртый Константинопольский собор (879—880)">879—880</a>)</small></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%B8_%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B5%D0%B9" title="Разделение Католической и Православной церквей">Разделение церквей</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px"><a href="/wiki/%D0%92%D1%8B%D1%81%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5" title="Высокое Средневековье">Высокое Средневековье</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B1%D0%B0%D0%BD_II" title="Урбан II">Урбан II</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D1%80%D1%8C%D0%B1%D0%B0_%D0%B7%D0%B0_%D0%B8%D0%BD%D0%B2%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%82%D1%83%D1%80%D1%83" title="Борьба за инвеституру">Борьба за инвеституру</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D0%BE%D1%85%D0%BE%D0%B4%D1%8B" title="Крестовые походы">Крестовые походы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Первый Латеранский собор">Первый Латеранский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Второй Латеранский собор">Второй Латеранский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Третий Латеранский собор">Третий Латеранский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B9_III" title="Иннокентий III">Иннокентий III</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F" title="Латинская империя">Латинская империя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%81%D0%BA_%D0%90%D1%81%D1%81%D0%B8%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Франциск Ассизский">Франциск Ассизский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%82%D0%B2%D1%91%D1%80%D1%82%D1%8B%D0%B9_%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Четвёртый Латеранский собор">Четвёртый Латеранский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0%D1%8F_%D0%B8%D0%BD%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%B8%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Святая инквизиция">Инквизиция</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%9B%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Первый Лионский собор">Первый Лионский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D0%9B%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Второй Лионский собор">Второй Лионский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%B4_%D0%9A%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Бернард Клервоский">Бернард Клервоский</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D0%BC%D0%B0_%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9" title="Фома Аквинский">Фома Аквинский</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B5_%D0%A1%D1%80%D0%B5%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C%D0%B5" title="Позднее Средневековье">Позднее Средневековье</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B9_VIII" title="Бонифаций VIII">Бонифаций VIII</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%8C%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D0%BF" title="Авиньонское пленение пап">Авиньонское пленение пап</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82_V" title="Климент V">Климент V</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%8C%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Вьеннский собор">Вьеннский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D0%B5%D1%80%D1%8B" title="Тамплиеры">Тамплиеры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%A1%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Екатерина Сиенская">Екатерина Сиенская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Великий западный раскол">Великий западный раскол (Великая схизма)</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_VI" title="Александр VI">Александр VI</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px"><a class="mw-selflink selflink">Реформация</a>/<br /> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Контрреформация">Контрреформация</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Реформация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Контрреформация">Контрреформация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%80,_%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81" title="Мор, Томас">Томас Мор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B2_X" title="Лев X">Лев X</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%B5%D0%B7%D1%83%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Иезуиты">Общество Иисуса</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%B3%D0%BD%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B5_%D0%9B%D0%BE%D0%B9%D0%BE%D0%BB%D0%B0" title="Игнатий де Лойола">Игнатий де Лойола</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%81%D0%BA_%D0%9A%D1%81%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B9" title="Франциск Ксаверий">Франциск Ксаверий</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BA%D0%B2%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B2%D0%B0,_%D0%9A%D0%BB%D0%B0%D1%83%D0%B4%D0%B8%D0%BE" title="Аквавива, Клаудио">Клаудио Аквавива</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%A1%D1%83%D0%B0%D1%80%D0%B5%D1%81" class="mw-redirect" title="Франсиско Суарес">Франсиско Суарес</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%B5%D0%BA%D0%B0,_%D0%9F%D0%B5%D0%B4%D1%80%D1%83_%D0%B4%D0%B0" title="Фонсека, Педру да">Педру да Фонсека</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BE_%D0%A0%D1%83%D0%B1%D0%B8%D0%BE" title="Антонио Рубио">Антонио Рубио</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B0,_%D0%9B%D1%83%D0%B8%D1%81" title="Молина, Луис">Луис де Молина</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%B4%D0%BE_%D0%B4%D0%B5_%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%81%D0%B0,_%D0%9F%D0%B5%D0%B4%D1%80%D0%BE" title="Уртадо де Мендоса, Педро">Педро Уртадо де Мендоса</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B4%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE_%D0%B4%D0%B5_%D0%90%D1%80%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%B3%D0%B0" title="Родриго де Арриага">Родриго де Арриага</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BE_%D0%B4%D0%B5_%D0%9E%D0%B2%D1%8C%D0%B5%D0%B4%D0%BE" title="Франсиско де Овьедо">Франсиско де Овьедо</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B8%D0%BC%D0%B1%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BA%D1%83%D1%80%D1%81" title="Коимбрский курс">Коимбрские схоластики</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82_%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B9%D1%80%D0%B0" title="Бенедикт Перейра">Бенедикт Перейра</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D1%83%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D1%81_%D0%B4%D0%B5_%D0%A0%D0%B8%D0%BF%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B0" title="Хуан Мартинес де Рипальда">Хуан Мартинес де Рипальда</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_%D0%92%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%B9" title="Павел Валлий">Павел Валлий</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%BE%D1%8F,_%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%BE_%D0%A0%D1%83%D0%B8%D1%81_%D0%B4%D0%B5" title="Монтоя, Антонио Руис де">Антонио Руис де Монтоя</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%8E%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Тюдоровская секуляризация">Тюдоровская секуляризация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Тридентский собор">Тридентский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B9_V" title="Пий V">Пий V</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D1%80%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%81%D0%B0" title="Тридентская месса">Тридентская месса</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D1%80%D0%B5%D0%B7%D0%B0_%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Тереза Авильская">Тереза Авильская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0" title="Иоанн Креста">Иоанн Креста</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D1%80%D0%B8,_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Нери, Филипп">Филипп Нери</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B8%D0%BD,_%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82" title="Беллармин, Роберт">Роберто Беллармин</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BA%D0%BE" title="Барокко">Эпоха Барокко</a> до<br /> <a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%84%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Великая французская революция">Великой французской революции</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BA%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B9_XI" title="Иннокентий XI">Иннокентий XI</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82_XIV" title="Бенедикт XIV">Бенедикт XIV</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%87%D1%82%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BE%D1%80%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%B8%D0%B5%D0%B7%D1%83%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B2" title="Уничтожение ордена иезуитов">Уничтожение ордена иезуитов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Антиклерикализм">Антиклерикализм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B9_VI" title="Пий VI">Пий VI</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Симабарское восстание">Симабарское восстание</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82" title="Нантский эдикт">Нантский эдикт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8B_(%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%83%D0%B7%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F)" title="Антиклерикальные законы (Французская революция)">Дехристианизация Франции во время Великой французской революции</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px">XIX век</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B9_VII" title="Пий VII">Пий VII</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B9_IX" title="Пий IX">Пий IX</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%B7%D0%B0%D1%87%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B5_%D0%94%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Непорочное зачатие Девы Марии">Догмат о непорочном зачатии Девы Марии</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%B2%D0%B0_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%B8%D0%B7_%D0%9B%D0%B0-%D0%A1%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B0" title="Дева Мария из Ла-Салетта">Дева Мария из Ла-Салетта</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%8C_%D0%9B%D1%83%D1%80%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F" title="Богоматерь Лурдская">Богоматерь Лурдская</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Первый Ватиканский собор">Первый Ватиканский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B5%D1%88%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%8C_%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D1%8B_%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE" title="Непогрешимость папы римского">Непогрешимость папы римского</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B2_XIII" title="Лев XIII">Лев XIII</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%91%D0%BE%D0%B6%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%86%D0%B0" title="Мария Божественного Сердца">Мария Божественного Сердца</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D0%BE%D1%87%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B5%D0%B9%D1%88%D0%B5%D0%B3%D0%BE_%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%86%D0%B0_%D0%98%D0%B8%D1%81%D1%83%D1%81%D0%B0&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Молитва почитания Святейшего Сердца Иисуса (страница отсутствует)">Молитва почитания Святейшего Сердца Иисуса</a></li> <li><i><a href="/wiki/Rerum_Novarum" title="Rerum Novarum">Rerum Novarum</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px">XX век</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B9_X" title="Пий X">Пий X</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%8F%D0%B2%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%94%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Фатимские явления Девы Марии">Фатимские явления Девы Марии</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82_XV" title="Бенедикт XV">Бенедикт XV</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B9_XI" title="Пий XI">Пий XI</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Латеранские соглашения">Латеранские соглашения</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B9_XII" title="Пий XII">Пий XII</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%A6%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8_%D0%B8_%D0%9F%D0%B8%D1%8F_XII&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Преследования Католической Церкви и Пия XII (страница отсутствует)">Преследования Католической Церкви и Пия XII</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%B0_%D0%9D%D0%B5%D0%BF%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%86%D1%83_%D0%94%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Посвящение мира Непорочному сердцу Девы Марии">Посвящение мира Непорочному сердцу Девы Марии</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%B2_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B5" title="Католицизм в Польской народной республике">Католицизм в Польской народной республике</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D0%B5%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%94%D0%B5%D0%B2%D1%8B_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Вознесение Девы Марии">Догмат о вознесении Девы Марии</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD_XXIII" title="Иоанн XXIII">Иоанн XXIII</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B9_%D0%92%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Второй Ватиканский собор">Второй Ватиканский собор</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_VI" title="Павел VI">Павел VI</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_I" title="Иоанн Павел I">Иоанн Павел I</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D0%B0%D0%BD%D0%BD_%D0%9F%D0%B0%D0%B2%D0%B5%D0%BB_II" title="Иоанн Павел II">Иоанн Павел II</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_(%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC)" title="Всемирный день молодёжи (католицизм)">Всемирный день молодёжи</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_1995&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Всемирный день молодёжи 1995 (страница отсутствует)">1995</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_1998&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Всемирный день молодёжи 1998 (страница отсутствует)">1998</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px">XXI век</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BB_%D0%B2%D0%BE%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3_%D1%81%D0%B5%D0%BA%D1%81%D1%83%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%B4%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D1%82%D0%B2_%D0%B2_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B8" title="Скандал вокруг сексуальных домогательств в католической церкви">Скандал вокруг сексуальных домогательств в католической церкви</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82_XVI" title="Бенедикт XVI">Бенедикт XVI</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_(%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC)" title="Всемирный день молодёжи (католицизм)">Всемирный день молодёжи</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_2002&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Всемирный день молодёжи 2002 (страница отсутствует)">2002</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_2005&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Всемирный день молодёжи 2005 (страница отсутствует)">2005</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_2008&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Всемирный день молодёжи 2008 (страница отсутствует)">2008</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_2011" title="Всемирный день молодёжи 2011">2011</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_2013" title="Всемирный день молодёжи 2013">2013</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B8%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%8C_%D0%BC%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B4%D1%91%D0%B6%D0%B8_2016" title="Всемирный день молодёжи 2016">2016</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%81%D0%BA_(%D0%BF%D0%B0%D0%BF%D0%B0_%D1%80%D0%B8%D0%BC%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9)" title="Франциск (папа римский)">Папа Франциск</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);;width:1px">По странам и регионам</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%91%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Бразилии (страница отсутствует)">Бразилия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%92%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%81%D1%83%D1%8D%D0%BB%D0%B5&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Венесуэле (страница отсутствует)">Венесуэла</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Германии (страница отсутствует)">Германия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%98%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Ирландии (страница отсутствует)">Ирландия</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Испании (страница отсутствует)">Испания</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%98%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B9_%D0%90%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%BA%D0%B5&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Испанской Америке (страница отсутствует)">Испанская Америка</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%9A%D1%83%D0%B1%D0%B5&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма на Кубе (страница отсутствует)">Куба</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%9C%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%BA%D0%B5&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Мексике (страница отсутствует)">Мексика</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%A1%D0%A8%D0%90&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в США (страница отсутствует)">США</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2%D0%BE_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма во Франции (страница отсутствует)">Франция</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BA%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0_%D0%B2_%D0%AF%D0%BF%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="История католицизма в Японии (страница отсутствует)">Япония</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="background:var(--ruwiki-background-color-blue200, #cfe3ff);"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%86%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Портал:Католицизм">Портал:Католицизм</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%9F%D0%B0%D0%BF%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Портал:Папство (страница отсутствует)">Портал:Папство</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Протестантизм" data-name="Протестантизм"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Перейти к шаблону «Протестантизм»"><img alt="Перейти к шаблону «Протестантизм»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Протестантизм" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Протестантизм">Протестантизм</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0" title="История протестантизма">История протестантизма</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Реформация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D0%BF%D0%BE_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D0%BC" title="Протестантизм по странам">Протестантизм по странам</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D1%83%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC#Протестантский_фундаментализм" title="Фундаментализм">Протестантский фундаментализм</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%8F%D1%82%D1%8C_%D0%BE%D1%81%D0%BD%D0%BE%D0%B2_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B1%D0%BE%D0%B3%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%8F" title="Пять основ протестантского богословия">Quinque sola</a> (Пять «только»)</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sola_scriptura" title="Sola scriptura">Sola Scriptura</a> («только Писание»)</li> <li><a href="/wiki/Sola_fide" title="Sola fide">Sola fide</a> («только верой»)</li> <li><a href="/wiki/Sola_gratia" title="Sola gratia">Sola gratia</a> («только благодатью»)</li> <li><a href="/wiki/Solus_Christus" title="Solus Christus">Solus Christus</a> («только Христос»)</li> <li><a href="/wiki/Soli_Deo_gloria" title="Soli Deo gloria">Soli Deo gloria</a> («только Богу слава»)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><span data-interwiki-lang="en" data-interwiki-article="Proto-Protestantism"><a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%BE%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Дореформационные движения (страница отсутствует)">Дореформационные движения</a></span><sup class="noprint" style="font-style:normal; font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Proto-Protestantism" class="extiw" title="en:Proto-Protestantism"><span title="Proto-Protestantism — версия статьи «Дореформационные движения» на английском языке">[англ.]</span></a></sup></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%91%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F_%D0%B8_%D1%81%D1%91%D1%81%D1%82%D1%80%D1%8B_%D1%81%D0%B2%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D0%B4%D1%83%D1%85%D0%B0" title="Братья и сёстры свободного духа">Братья и сёстры свободного духа</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%8B" title="Вальденсы">Вальденсы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%82%D1%8B" title="Гуситы">Гуситы</a> <ul><li><a href="/wiki/%D0%A7%D0%B5%D1%88%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F" title="Чешские братья">Чешские братья</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B" title="Катары">Катары</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B" title="Лолларды">Лолларды</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Стригольники">Стригольники</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Церкви Реформации</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Англиканство">Англиканство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Анабаптизм">Анабаптизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Кальвинизм">Кальвинизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Лютеранство">Лютеранство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8#Цвинглианская_Реформация" title="Реформация в Швейцарии">Цвинглианство</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Постреформационные движения</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Адвентизм">Адвентизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Арминианство">Арминианство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%8F_%D1%81%D0%BF%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F" title="Армия спасения">Армия спасения</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Баптизм">Баптизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B0%D0%BD%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%8B" title="Данкеры">Братья</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Восточнопротестантское христианство">Восточный протестантизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%94%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8" title="Движение святости">Движение святости</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%80%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Ирвингиане">Ирвингиане</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%81%D0%BB%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8_%D0%91%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Исследователи Библии">Исследователи Библии</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%8B" title="Квакеры">Квакеры</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D0%B3%D1%80%D0%B5%D0%B3%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Конгрегационализм">Конгрегационализм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Меннонитство">Меннонитство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Методизм">Методизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B8%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Пиетизм">Пиетизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D1%83%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B1%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F" title="Плимутские братья">Плимутские братья</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Пуритане">Пуритане</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%8F%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B8" title="Пятидесятники">Пятидесятники</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%80%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Реставрационизм">Реставрационизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A3%D0%BD%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Унитарианство">Унитарианство</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Харизматическое движение">Харизматизм</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">«<a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B1%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Великое пробуждение">Великое пробуждение</a>»</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Евангельские христиане">Евангельские христиане</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%B9%D0%B2%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Ривайвелизм">Ривайвелизм</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Реформация" data-name="Реформация"><table class="nowraplinks hlist collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="colgroup" class="navbox-title" colspan="2"><span class="navbox-gear" style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span class="noprint skin-invert-image" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A8%D0%B0%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%BD:%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Перейти к шаблону «Реформация»"><img alt="Перейти к шаблону «Реформация»" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/14px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/21px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg/28px-Wikipedia_interwiki_section_gear_icon.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="14" /></a></span></span><div id="Реформация" style="font-size:114%;margin:0 5em"><a class="mw-selflink selflink">Реформация</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/95_%D1%82%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B2" title="95 тезисов">95 тезисов</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A4%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%83%D0%BB%D0%B0_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Формула согласия">Формула согласия</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Протестантизм">Протестантизм</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%82%D1%80%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Контрреформация">Контрреформация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B" title="Европейские религиозные войны">Религиозные войны</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%98%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B0" title="История протестантизма">История протестантизма</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Предтечи</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D1%81%D1%8B" title="Вальденсы">Вальденсы</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D1%8C%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B5_%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D0%B0%D0%BF" title="Авиньонское пленение пап">Авиньонское пленение пап</a> (1309–1377)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D1%80%D0%B4%D1%8B" title="Лолларды">Лолларды</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D1%80%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BB" title="Великий западный раскол">Великий западный раскол</a> (1378–<a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%86%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D0%BE%D1%80" title="Констанцский собор">1417</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D1%81%D0%B8%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B" title="Гуситские войны">Гуситские войны</a> (1420 до ~1434)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%B5_%D0%92%D0%BE%D0%B7%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Северное Возрождение">Северное Возрождение</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5_%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Протестантские деноминации">Движения и<br />деноминации</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Германии">Реформация в Германии</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Лютеранство">Лютеранство</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BF%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Анабаптизм">Анабаптизм</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A8%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Швейцарии">Реформация в Швейцарии</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Кальвинизм">Кальвинизм</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%9D%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%85" title="Реформация в Нидерландах">Реформация в Нидерландах</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Меннонитство">Меннонитство</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Реформатство">Реформатство</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Англии">Реформация в Англии</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Англиканство">Англиканство</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%9F%D1%83%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Пуритане">Пуританство</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A8%D0%BE%D1%82%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Шотландии">Реформация в Шотландии</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%81%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Пресвитерианство">Пресвитерианство</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2%D0%BE_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Реформация во Франции">Реформация во Франции</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%93%D1%83%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%BE%D1%82%D1%8B" title="Гугеноты">Гугеноты</a></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D1%8B_%D0%B2%D0%BE_%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%B8" title="Религиозные войны во Франции">Религиозные войны</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%A0%D0%B5%D1%87%D0%B8_%D0%9F%D0%BE%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B9" title="Реформация в Речи Посполитой">Реформация в Речи Посполитой</a> <dl><dd><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="Социнианство">Социнианство</a></dd></dl></dd> <dd><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%B2_%D0%98%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B8" title="Реформация в Италии">Реформация в Италии</a></dd></dl> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">События</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%BF%D1%86%D0%B8%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BF%D1%83%D1%82" title="Лейпцигский диспут">Лейпцигский диспут</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%BE%D1%80%D0%BC%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%8D%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82" title="Вормсский эдикт">Вормсский эдикт</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0_%D0%B2_%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B8" title="Крестьянская война в Германии">Крестьянская война в Германии</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%A8%D0%BF%D0%B0%D0%B9%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Шпайерская протестация">Шпайерская протестация</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BF%D1%83%D1%82" title="Марбургский диспут">Марбургский диспут</a></li> <li><a class="mw-selflink-fragment" href="#Аугсбургский_рейхстаг_и_продолжение_Реформации">Аугсбургский рейхстаг</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%90%D1%83%D0%B3%D1%81%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%B7%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Аугсбургский религиозный мир">Аугсбургский религиозный мир</a></li> <li><a href="/wiki/%D0%92%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%84%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%BC%D0%B8%D1%80" title="Вестфальский мир">Вестфальский мир</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1px">Деятели</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D0%9B%D1%8E%D1%82%D0%B5%D1%80,_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%BD" title="Лютер, Мартин">Мартин Лютер</a> (1483–1546)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D1%85%D1%82%D0%BE%D0%BD,_%D0%A4%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%BF%D0%BF" title="Меланхтон, Филипп">Филипп Меланхтон</a> (1497–1560)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A2%D0%B0%D1%83%D1%81%D0%B5%D0%BD,_%D0%93%D0%B0%D0%BD%D1%81" title="Таусен, Ганс">Ганс Таусен</a> (1494–1561)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B8,_%D0%9E%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%81" title="Петри, Олаус">Олаус Петри</a> (1493–1552)</li> <li><a href="/wiki/%D0%A6%D0%B2%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8,_%D0%A3%D0%BB%D1%8C%D1%80%D0%B8%D1%85" title="Цвингли, Ульрих">Ульрих Цвингли</a> (1484–1531)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%B2%D0%B8%D0%BD,_%D0%96%D0%B0%D0%BD" title="Кальвин, Жан">Жан Кальвин</a> (1509–1564)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9A%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B5%D1%80,_%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81" title="Кранмер, Томас">Томас Кранмер</a> (1489–1556)</li> <li><a href="/wiki/%D0%9D%D0%BE%D0%BA%D1%81,_%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD" title="Нокс, Джон">Джон Нокс</a> (1514?–1572)</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><i><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Folder_Hexagonal_Icon.svg" class="mw-file-description" title="Категория"><img alt="Категория" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/16px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/24px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Folder_Hexagonal_Icon.svg/32px-Folder_Hexagonal_Icon.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="31" /></a></span> <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Категория:Реформация">Категория:Реформация</a></i></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Проект:Протестантизм">Проект:Протестантизм</a></i></li> <li><b>См. также:</b> <i><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BB_%D0%B2_%D1%85%D1%80%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5" title="Раскол в христианстве">Раскол в христианстве</a></i></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r137874932">.mw-parser-output .ambox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);border-left:10px solid #36c;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;margin:0 10%}html body.mediawiki.skin-minerva .mw-parser-output .ambox{border-width:0 0 0 4px}.mw-parser-output .ambox+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+link+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+style+.ambox,.mw-parser-output .ambox+.mw-empty-elt+link+link+.ambox{margin-top:-1px}html body.mediawiki .mw-parser-output .ambox.mbox-small-left{margin:4px 1em 4px 0;overflow:hidden;width:238px;border-collapse:collapse;font-size:88%;line-height:1.25em}.mw-parser-output .ambox-speedy{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424);background-color:var(--background-color-error-subtle,#fee7e6)}.mw-parser-output .ambox-delete{border-left:10px solid var(--border-color-error,#b32424)}.mw-parser-output .ambox-content{border-left:10px solid #f28500}.mw-parser-output .ambox-style{border-left:10px solid var(--color-warning,#edab00)}.mw-parser-output .ambox-good{border-left:10px solid #66cc44}.mw-parser-output .ambox-discussion{border-left:10px solid #339966}.mw-parser-output .ambox-merge{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-move{border-left:10px solid #9932cc}.mw-parser-output .ambox-protection{border-left:10px solid #a2a9b1}.mw-parser-output .ambox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.5em;width:100%}.mw-parser-output .ambox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.5em;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.5em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .ambox .mbox-empty-cell{border:none;padding:0;width:1px}.mw-parser-output .ambox .mbox-image-div{width:52px}.mw-parser-output .ambox .mbox-textsmall-div{font-size:90%}html.client-js body.skin-minerva .mw-parser-output .mbox-text-span{margin-left:23px!important}@media(max-width:1366px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:6%;margin-right:6%}}@media(max-width:719px){.mw-parser-output .ambox{margin-left:0;margin-right:0}}</style><table id="ga-message" class="mbox-Хорошая_статья plainlinks metadata ambox ambox-good" role="presentation" style="margin-top:1em"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D1%85_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B9" title="Википедия:Список хороших статей"><img alt="✰" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/24px-Blue_star_boxed.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/36px-Blue_star_boxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Blue_star_boxed.svg/48px-Blue_star_boxed.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Эта статья входит в число <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8" title="Википедия:Хорошие статьи">хороших статей</a> русскоязычного раздела Википедии.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact"></div></td></tr></tbody></table></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Источник — <a dir="ltr" href="https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Реформация&amp;oldid=143144321">https://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=Реформация&amp;oldid=143144321</a></div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D0%B8" title="Служебная:Категории">Категория</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Категория:Реформация">Реформация</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Скрытые категории: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Cite_web_(%D0%BD%D0%B5_%D1%83%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD_%D1%8F%D0%B7%D1%8B%D0%BA)" title="Категория:Википедия:Cite web (не указан язык)">Википедия:Cite web (не указан язык)</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%80%D1%8C" title="Категория:Статьи со ссылками на Викисловарь">Статьи со ссылками на Викисловарь</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81%D0%BE_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D0%BD%D0%B0_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%81%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4" title="Категория:Статьи со ссылками на Викисклад">Статьи со ссылками на Викисклад</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D0%BF%D0%BE_%D0%B0%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D1%83" title="Категория:Википедия:Хорошие статьи по алфавиту">Википедия:Хорошие статьи по алфавиту</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A5%D0%BE%D1%80%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D0%BE_%D1%80%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B8%D0%B8" title="Категория:Википедия:Хорошие статьи о религии">Википедия:Хорошие статьи о религии</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B,_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D1%83%D1%8E%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%88%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_ISBN" title="Категория:Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN">Страницы, использующие волшебные ссылки ISBN</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Навигация</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Персональные инструменты</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Страница участника для моего IP">Вы не представились системе</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D1%91_%D0%BE%D0%B1%D1%81%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5" title="Страница обсуждений для моего IP [n]" accesskey="n"><span>Обсуждение</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9C%D0%BE%D0%B9_%D0%B2%D0%BA%D0%BB%D0%B0%D0%B4" title="Список правок, сделанных с этого IP-адреса [y]" accesskey="y"><span>Вклад</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%82%D1%8C_%D1%83%D1%87%D1%91%D1%82%D0%BD%D1%83%D1%8E_%D0%B7%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%8C&amp;returnto=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Мы предлагаем вам создать учётную запись и войти в систему, хотя это и не обязательно."><span>Создать учётную запись</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%92%D1%85%D0%BE%D0%B4&amp;returnto=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Здесь можно зарегистрироваться в системе, но это необязательно. [o]" accesskey="o"><span>Войти</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Пространства имён</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Просмотреть контентную страницу [c]" accesskey="c"><span>Статья</span></a></li><li id="ca-talk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9E%D0%B1%D1%81%D1%83%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5:%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" rel="discussion" title="Обсуждение основной страницы [t]" accesskey="t"><span>Обсуждение</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">русский</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Просмотры</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;stable=1"><span>Читать</span></a></li><li id="ca-current" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;stable=0&amp;redirect=no" title="Показать текущую версию этой страницы [v]" accesskey="v"><span>Текущая версия</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;veaction=edit" title="Редактировать данную страницу [v]" accesskey="v"><span>Править</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="//ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=edit" title="Править исходный текст этой страницы [e]" accesskey="e"><span>Править код</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=history" title="Журнал изменений страницы [h]" accesskey="h"><span>История</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="Больше возможностей" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ещё</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Поиск</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Искать в Википедии" aria-label="Искать в Википедии" autocapitalize="sentences" title="Искать в Википедии [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Служебная:Поиск"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Найти страницы, содержащие указанный текст" value="Найти"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Перейти к странице, имеющей в точности такое название" value="Перейти"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Перейти на заглавную страницу"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Навигация</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Перейти на заглавную страницу [z]" accesskey="z"><span>Заглавная страница</span></a></li><li id="n-content" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B6%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5"><span>Содержание</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%98%D0%B7%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8" title="Статьи, считающиеся лучшими статьями проекта"><span>Избранные статьи</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BB%D1%83%D1%87%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Посмотреть случайно выбранную страницу [x]" accesskey="x"><span>Случайная статья</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%A2%D0%B5%D0%BA%D1%83%D1%89%D0%B8%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B1%D1%8B%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Статьи о текущих событиях в мире"><span>Текущие события</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ru.wikipedia.org&amp;uselang=ru" title="Поддержите нас"><span>Пожертвовать</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-participation" class="mw-portlet mw-portlet-participation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-participation-label" > <h3 id="p-participation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Участие</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D0%BE%D0%B1_%D0%BE%D1%88%D0%B8%D0%B1%D0%BA%D0%B0%D1%85" title="Сообщить об ошибке в этой статье"><span>Сообщить об ошибке</span></a></li><li id="n-introduction" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0:%D0%92%D0%B2%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5"><span>Как править статьи</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D0%BE%D0%B1%D1%89%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE" title="О проекте, о том, чем здесь можно заниматься, а также — где что находится"><span>Сообщество</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Форум участников Википедии"><span>Форум</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B0" title="Место расположения Справки"><span>Справка</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D0%B5%D0%B6%D0%B8%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8" title="Список последних изменений [r]" accesskey="r"><span>Свежие правки</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%9D%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B" title="Список недавно созданных страниц"><span>Новые страницы</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%BF%D0%B5%D1%86%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D1%8B"><span>Служебные страницы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Инструменты</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B8_%D1%81%D1%8E%D0%B4%D0%B0/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Список всех страниц, ссылающихся на данную [j]" accesskey="j"><span>Ссылки сюда</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BA%D0%B8/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" rel="nofollow" title="Последние изменения в страницах, на которые ссылается эта страница [k]" accesskey="k"><span>Связанные правки</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;oldid=143144321" title="Постоянная ссылка на эту версию страницы"><span>Постоянная ссылка</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=info" title="Подробнее об этой странице"><span>Сведения о странице</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&amp;page=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;id=143144321&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Информация о том, как цитировать эту страницу"><span>Цитировать страницу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fru.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A0%25D0%25B5%25D1%2584%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2586%25D0%25B8%25D1%258F"><span>Получить короткий URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fru.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%25A0%25D0%25B5%25D1%2584%25D0%25BE%25D1%2580%25D0%25BC%25D0%25B0%25D1%2586%25D0%25B8%25D1%258F"><span>Скачать QR-код</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Печать/экспорт</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BB%D1%83%D0%B6%D0%B5%D0%B1%D0%BD%D0%B0%D1%8F:DownloadAsPdf&amp;page=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;action=show-download-screen" title="Скачать эту страницу как файл PDF"><span>Скачать как PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;printable=yes" title="Версия этой страницы для печати [p]" accesskey="p"><span>Версия для печати</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">В других проектах</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Reformation" hreflang="en"><span>Викисклад</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12562" title="Ссылка на связанный элемент репозитория данных [g]" accesskey="g"><span>Элемент Викиданных</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">На других языках</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Protestantse_Hervorming" title="Protestantse Hervorming — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Protestantse Hervorming" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Reformation" title="Reformation — швейцарский немецкий" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Reformation" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарский немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Reforma_protestant" title="Reforma protestant — арагонский" lang="an" hreflang="an" data-title="Reforma protestant" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонский" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Cirice_Edniwung" title="Cirice Edniwung — староанглийский" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Cirice Edniwung" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="староанглийский" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0_%E0%A4%86%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%8B%E0%A4%B2%E0%A4%A8" title="धर्मसुधार आन्दोलन — ангика" lang="anp" hreflang="anp" data-title="धर्मसुधार आन्दोलन" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ангика" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A5%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%8A" title="إصلاح بروتستانتي — арабский" lang="ar" hreflang="ar" data-title="إصلاح بروتستانتي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабский" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D9%8A%D9%84_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%AA%D9%8A%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%89" title="تعديل بروتيستانتى — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="تعديل بروتيستانتى" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Reforma protestante" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Реформация — аварский" lang="av" hreflang="av" data-title="Реформация" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="аварский" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Reformasiya" title="Reformasiya — азербайджанский" lang="az" hreflang="az" data-title="Reformasiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанский" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Реформация — башкирский" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Реформация" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башкирский" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Refuormac%C4%97j%C4%97" title="Refuormacėjė — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Refuormacėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Рэфармацыя — белорусский" lang="be" hreflang="be" data-title="Рэфармацыя" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусский" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D1%84%D0%B0%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D1%8B%D1%8F" title="Рэфармацыя — белорусский (тарашкевица)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Рэфармацыя" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="белорусский (тарашкевица)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Реформация — болгарский" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Реформация" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарский" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%96%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%9F%E0%A6%A7%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B0_%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A6%AA%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A7%80_%E0%A6%B8%E0%A6%82%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%B0_%E0%A6%86%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8B%E0%A6%B2%E0%A6%A8" title="খ্রিস্টধর্মের প্রতিবাদপন্থী সংস্কার আন্দোলন — бенгальский" lang="bn" hreflang="bn" data-title="খ্রিস্টধর্মের প্রতিবাদপন্থী সংস্কার আন্দোলন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальский" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Disivoud_protestant" title="Disivoud protestant — бретонский" lang="br" hreflang="br" data-title="Disivoud protestant" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретонский" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Reformacija" title="Reformacija — боснийский" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Reformacija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82_%D1%88%D1%8D%D0%BD%D1%8D%D1%88%D0%BB%D1%8D%D0%BB" title="Протестант шэнэшлэл — бурятский" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Протестант шэнэшлэл" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="бурятский" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Reforma_Protestant" title="Reforma Protestant — каталанский" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Reforma Protestant" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанский" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8" title="Реформаци — чеченский" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Реформаци" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченский" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C%DB%8C_%D9%BE%D8%B1%DB%86%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="چاکسازیی پرۆتیستانتی — центральнокурдский" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="چاکسازیی پرۆتیستانتی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="центральнокурдский" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Reformace" title="Reformace — чешский" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Reformace" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешский" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Y_Diwygiad_Protestannaidd" title="Y Diwygiad Protestannaidd — валлийский" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Y Diwygiad Protestannaidd" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлийский" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Reformationen" title="Reformationen — датский" lang="da" hreflang="da" data-title="Reformationen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датский" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Reformation" title="Reformation — немецкий" lang="de" hreflang="de" data-title="Reformation" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Reform_(tarix)" title="Reform (tarix) — Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Reform (tarix)" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%81%CF%8D%CE%B8%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B7_(%CE%B8%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%B1)" title="Μεταρρύθμιση (θρησκεία) — греческий" lang="el" hreflang="el" data-title="Μεταρρύθμιση (θρησκεία)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="греческий" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Reformation" title="Reformation — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Reformation" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="хорошая статья"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Reformacio" title="Reformacio — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Reformacio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante — испанский" lang="es" hreflang="es" data-title="Reforma protestante" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанский" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Reformatsioon" title="Reformatsioon — эстонский" lang="et" hreflang="et" data-title="Reformatsioon" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонский" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="хорошая статья"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Erreforma_protestantea" title="Erreforma protestantea — баскский" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Erreforma protestantea" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскский" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اصلاحات پروتستانی — персидский" lang="fa" hreflang="fa" data-title="اصلاحات پروتستانی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персидский" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="хорошая статья"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Uskonpuhdistus" title="Uskonpuhdistus — финский" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Uskonpuhdistus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финский" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Reformats%27uun" title="Reformats&#039;uun — выруский" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Reformats&#039;uun" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="выруский" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9forme_protestante" title="Réforme protestante — французский" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Réforme protestante" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французский" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Riforme_Protestante" title="Riforme Protestante — фриульский" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Riforme Protestante" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="фриульский" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Reformaasje" title="Reformaasje — западнофризский" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Reformaasje" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="западнофризский" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Reifirm%C3%A9isean" title="An Reifirméisean — ирландский" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Reifirméisean" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирландский" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9form_protestant" title="Réform protestant — Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Réform protestant" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_t-Ath-Leasachadh" title="An t-Ath-Leasachadh — гэльский" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An t-Ath-Leasachadh" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="гэльский" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante — галисийский" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Reforma protestante" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисийский" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91emyatyr%C3%B5_o%C3%B1emo%C4%A9va" title="Ñemyatyrõ oñemoĩva — гуарани" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñemyatyrõ oñemoĩva" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="гуарани" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Protestant_Reformation" title="Protestant Reformation — хауса" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Protestant Reformation" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="хауса" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%BBng-kau_K%C3%B3i-kiet" title="Chûng-kau Kói-kiet — хакка" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Chûng-kau Kói-kiet" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="хакка" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%A8%D7%A4%D7%95%D7%A8%D7%9E%D7%A6%D7%99%D7%94_%D7%94%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%98%D7%A1%D7%98%D7%A0%D7%98%D7%99%D7%AA" title="הרפורמציה הפרוטסטנטית — иврит" lang="he" hreflang="he" data-title="הרפורמציה הפרוטסטנטית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AF%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%AA%E0%A5%80%E0%A4%AF_%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0" title="यूरोपीय धर्मसुधार — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="यूरोपीय धर्मसुधार" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Protestant_Reformation" title="Protestant Reformation — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Protestant Reformation" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="избранная статья"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Reformacija" title="Reformacija — хорватский" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Reformacija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Reformacija" title="Reformacija — верхнелужицкий" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Reformacija" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="верхнелужицкий" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Reform%C3%A1ci%C3%B3" title="Reformáció — венгерский" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Reformáció" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерский" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%A5%D6%86%D5%B8%D6%80%D5%B4%D5%A1%D6%81%D5%AB%D5%A1" title="Ռեֆորմացիա — армянский" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռեֆորմացիա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянский" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante — интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Reforma protestante" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Reformasi_Protestan" title="Reformasi Protestan — индонезийский" lang="id" hreflang="id" data-title="Reformasi Protestan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Reporma_ti_Protestante" title="Reporma ti Protestante — илоко" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Reporma ti Protestante" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илоко" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Protestanta_reformo" title="Protestanta reformo — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Protestanta reformo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Si%C3%B0askiptin" title="Siðaskiptin — исландский" lang="is" hreflang="is" data-title="Siðaskiptin" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландский" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="хорошая статья"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Riforma_protestante" title="Riforma protestante — итальянский" lang="it" hreflang="it" data-title="Riforma protestante" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальянский" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%97%E6%95%99%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="宗教改革 — японский" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宗教改革" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японский" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Pratistant_Refamieshan" title="Pratistant Refamieshan — Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Pratistant Refamieshan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="პროტესტანტული რეფორმაცია — грузинский" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პროტესტანტული რეფორმაცია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинский" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/P%C9%A9%C9%A3y%C9%A9yaa_t%C9%9B_%C9%96an%CA%8A%CA%8A_c%C9%94l%CA%8A%CA%8A_yaa_l%C9%9B%C9%9Bz%C9%A9t%CA%8A_(R%C3%A9forme_protestante)" title="Pɩɣyɩyaa tɛ ɖanʊʊ cɔlʊʊ yaa lɛɛzɩtʊ (Réforme protestante) — Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Pɩɣyɩyaa tɛ ɖanʊʊ cɔlʊʊ yaa lɛɛzɩtʊ (Réforme protestante)" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Реформация — казахский" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Реформация" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахский" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A2%85%EA%B5%90_%EA%B0%9C%ED%98%81" title="종교 개혁 — корейский" lang="ko" hreflang="ko" data-title="종교 개혁" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейский" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Dasfurvyans_Protestant" title="Dasfurvyans Protestant — корнский" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Dasfurvyans Protestant" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнский" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Реформация — киргизский" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Реформация" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="киргизский" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="избранная статья"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Reformatio" title="Reformatio — латинский" lang="la" hreflang="la" data-title="Reformatio" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латинский" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Reforma_protestante" title="Reforma protestante — ладино" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Reforma protestante" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ладино" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Reformatioun" title="Reformatioun — люксембургский" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Reformatioun" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургский" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Reformi_protestantiste" title="Reformi protestantiste — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Reformi protestantiste" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Reformatie" title="Reformatie — лимбургский" lang="li" hreflang="li" data-title="Reformatie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургский" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Riforma_protestante" title="Riforma protestante — лигурский" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Riforma protestante" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="лигурский" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Reformaziun" title="Reformaziun — Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Reformaziun" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Refurma_Prutestanta" title="Refurma Prutestanta — ломбардский" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Refurma Prutestanta" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="ломбардский" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Reformacija" title="Reformacija — литовский" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Reformacija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовский" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Reform%C4%81cija" title="Reformācija — латышский" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Reformācija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышский" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8C" title="Реформациясь — мокшанский" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Реформациясь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="мокшанский" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fanavaozana_pr%C3%B4testanta" title="Fanavaozana prôtestanta — малагасийский" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fanavaozana prôtestanta" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасийский" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Протестантска реформација — македонский" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Протестантска реформација" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонский" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AA%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%8A%E0%B4%9F%E0%B5%8D%E0%B4%9F%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%B1%E0%B5%8D_%E0%B4%A8%E0%B4%B5%E0%B5%80%E0%B4%95%E0%B4%B0%E0%B4%A3%E0%B4%82" title="പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് നവീകരണം — малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് നവീകരണം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82_%D1%88%D0%B8%D0%BD%D1%8D%D1%87%D0%BB%D1%8D%D0%BB" title="Протестант шинэчлэл — монгольский" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Протестант шинэчлэл" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монгольский" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%8B%E0%A4%9F%E0%A5%87%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A4%82%E0%A4%9F_%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A7%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A4%A3%E0%A4%BE" title="प्रोटेस्टंट सुधारणा — маратхи" lang="mr" hreflang="mr" data-title="प्रोटेस्टंट सुधारणा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Reformasi_Protestan" title="Reformasi Protestan — малайский" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Reformasi Protestan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Riforma_Protestanta" title="Riforma Protestanta — мальтийский" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Riforma Protestanta" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="мальтийский" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Reforma_Protestante" title="Reforma Protestante — мирандский" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Reforma Protestante" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="мирандский" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Reformatschoon" title="Reformatschoon — нижненемецкий" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Reformatschoon" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="нижненемецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Reformasie" title="Reformasie — нижнесаксонский" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Reformasie" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="нижнесаксонский" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Reformatie" title="Reformatie — нидерландский" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Reformatie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерландский" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Reformasjonen" title="Reformasjonen — нюнорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Reformasjonen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нюнорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Reformasjonen" title="Reformasjonen — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Reformasjonen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9forme_des_r%C3%A9criaunts" title="Réforme des récriaunts — Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Réforme des récriaunts" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Reforma" title="Reforma — окситанский" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Reforma" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанский" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AA%E0%A9%8D%E0%A8%B0%E0%A9%8B%E0%A8%9F%E0%A9%88%E0%A8%B8%E0%A8%9F%E0%A9%88%E0%A8%82%E0%A8%9F_%E0%A8%AA%E0%A9%81%E0%A8%A8%E0%A8%B0%E0%A8%97%E0%A8%A0%E0%A8%A8" title="ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਪੁਨਰਗਠਨ — панджаби" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਪੁਨਰਗਠਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджаби" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9forme_%C3%A0_ches_protestants" title="Réforme à ches protestants — Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Réforme à ches protestants" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Reformacja" title="Reformacja — польский" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Reformacja" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польский" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%B9%D8%B3%D9%B9%D9%86%D9%B9_%D8%B1%DB%8C%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%B4%D9%86" title="پروٹسٹنٹ ریفارمیشن — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="پروٹسٹنٹ ریفارمیشن" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Reforma_Protestante" title="Reforma Protestante — португальский" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Reforma Protestante" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португальский" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Refurmaziun" title="Refurmaziun — романшский" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Refurmaziun" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="романшский" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Reforma_Protestant%C4%83" title="Reforma Protestantă — румынский" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Reforma Protestantă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынский" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Реформация — русинский" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Реформация" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="русинский" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Реформация — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Реформация" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Riforma_prutistanti" title="Riforma prutistanti — сицилийский" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Riforma prutistanti" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилийский" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Reformation" title="Reformation — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Reformation" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%AD%D8%B1%D9%8A%DA%AA_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD" title="تحريڪ اصلاح — синдхи" lang="sd" hreflang="sd" data-title="تحريڪ اصلاح" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхи" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Reformacija" title="Reformacija — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Reformacija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B7%9C%E0%B6%AD%E0%B7%99%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AD_%E0%B6%B4%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%AD%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B6%82%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%9A%E0%B6%BB%E0%B6%AB%E0%B6%BA" title="ප්‍රොතෙස්තන්ත ප්‍රතිසංස්කරණය — сингальский" lang="si" hreflang="si" data-title="ප්‍රොතෙස්තන්ත ප්‍රතිසංස්කරණය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингальский" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Protestant_Reformation" title="Protestant Reformation — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Protestant Reformation" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Reform%C3%A1cia" title="Reformácia — словацкий" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Reformácia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словацкий" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Reformacija" title="Reformacija — словенский" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Reformacija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенский" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Reformat_protestante" title="Reformat protestante — албанский" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Reformat protestante" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанский" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Протестантска реформација — сербский" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Протестантска реформација" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербский" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Reformation" title="Reformation — Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Reformation" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Reformationen" title="Reformationen — шведский" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Reformationen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведский" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Matengenezo_ya_Kiprotestanti" title="Matengenezo ya Kiprotestanti — суахили" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Matengenezo ya Kiprotestanti" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%B5%E0%AE%9A%E0%AF%8D_%E0%AE%9A%E0%AF%80%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4_%E0%AE%87%E0%AE%AF%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="கிறித்தவச் சீர்திருத்த இயக்கம் — тамильский" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கிறித்தவச் சீர்திருத்த இயக்கம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамильский" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D1%81%D0%BB%D0%BE%D2%B3%D0%BE%D1%82" title="Ислоҳот — таджикский" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Ислоҳот" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="таджикский" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9B%E0%B8%8F%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B8%B9%E0%B8%9B%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%9D%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B9%82%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B8%AA%E0%B9%81%E0%B8%95%E0%B8%99%E0%B8%95%E0%B9%8C" title="การปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์ — тайский" lang="th" hreflang="th" data-title="การปฏิรูปศาสนาฝ่ายโปรเตสแตนต์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайский" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Reformasi%C3%BDa" title="Reformasiýa — туркменский" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Reformasiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="туркменский" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Repormang_Protestante" title="Repormang Protestante — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Repormang Protestante" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Reform_(tarih)" title="Reform (tarih) — турецкий" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Reform (tarih)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D1%96%D1%8F" title="Реформація — украинский" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Реформація" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинский" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%B9%D8%B3%D9%B9%D9%86%D9%B9_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="پروٹسٹنٹ اصلاح کلیسیا — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="پروٹسٹنٹ اصلاح کلیسیا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Reformatsiya" title="Reformatsiya — узбекский" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Reformatsiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекский" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Reforma_Protestante" title="Reforma Protestante — венецианский" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Reforma Protestante" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="венецианский" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/C%E1%BA%A3i_c%C3%A1ch_t%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Cải cách tôn giáo — вьетнамский" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Cải cách tôn giáo" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамский" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Ref%C3%B4me_protestante" title="Refôme protestante — валлонский" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Refôme protestante" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="валлонский" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Reporma_Protestantehanon" title="Reporma Protestantehanon — варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Reporma Protestantehanon" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%AA%93%E5%8F%8D%E8%A3%82%E6%95%99" title="誓反裂教 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="誓反裂教" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%A0%E1%83%9D%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%A4%E1%83%9D%E1%83%A0%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90" title="პროტესტანტული რეფორმაცია — мегрельский" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="პროტესტანტული რეფორმაცია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрельский" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A4%D7%A8%D7%90%D7%98%D7%A2%D7%A1%D7%98%D7%90%D7%A0%D7%98%D7%99%D7%A9%D7%A2_%D7%A8%D7%A2%D7%A4%D7%90%D7%A8%D7%9E%D7%90%D7%A6%D7%99%D7%A2" title="פראטעסטאנטישע רעפארמאציע — идиш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="פראטעסטאנטישע רעפארמאציע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%97%E6%95%99%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="宗教改革 — китайский" lang="zh" hreflang="zh" data-title="宗教改革" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="китайский" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chong-k%C3%A0u_K%C3%A1i-kek" title="Chong-kàu Kái-kek — миньнань" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chong-kàu Kái-kek" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="миньнань" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%97%E6%95%99%E6%94%B9%E9%9D%A9" title="宗教改革 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="宗教改革" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q12562#sitelinks-wikipedia" title="Править ссылки на другие языки" class="wbc-editpage">Править ссылки</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Эта страница в последний раз была отредактирована 3 февраля 2025 в 06:43.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст доступен по <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ru">лицензии Creative Commons «С указанием авторства — С сохранением условий» (CC BY-SA)</a>; в отдельных случаях могут действовать дополнительные условия. <span class="noprint">Подробнее см. <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/ru">Условия использования</a>.</span><br /> Wikipedia®&#160;— зарегистрированный товарный знак некоммерческой организации <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/ru/">«Фонд Викимедиа» (Wikimedia Foundation, Inc.)</a></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Политика конфиденциальности</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9E%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5">Описание Википедии</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%9E%D1%82%D0%BA%D0%B0%D0%B7_%D0%BE%D1%82_%D0%BE%D1%82%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B8">Отказ от ответственности</a></li> <li id="footer-places-contact"><a href="//ru.wikipedia.org/wiki/Википедия:Контакты">Свяжитесь с нами</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Universal_Code_of_Conduct/ru">Кодекс поведения</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Разработчики</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ru.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Заявление о куки</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ru.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильная версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-g6c59","wgBackendResponseTime":199,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.568","walltime":"0.810","ppvisitednodes":{"value":9799,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":176340,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":22758,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":20,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":82729,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 620.921 1 -total"," 16.58% 102.977 17 Шаблон:Книга"," 16.15% 100.293 2 Шаблон:Примечания"," 13.00% 80.702 1 Шаблон:Внешние_ссылки"," 10.84% 67.324 1 Шаблон:Родственные_проекты"," 10.65% 66.129 1 Шаблон:Хорошая_статья"," 7.57% 47.015 1 Шаблон:Ambox"," 6.27% 38.920 2 Шаблон:Другое_значение"," 5.87% 36.449 2 Шаблон:Конец_цитаты"," 5.57% 34.586 5 Шаблон:Навигационная_таблица"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.197","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5585112,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-868759585b-8zbnx","timestamp":"20250215170636","ttl":21600,"transientcontent":true}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0420\u0435\u0444\u043e\u0440\u043c\u0430\u0446\u0438\u044f","url":"https:\/\/ru.wikipedia.org\/wiki\/%D0%A0%D0%B5%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12562","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q12562","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0424\u043e\u043d\u0434 \u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-10-21T22:02:35Z","headline":"\u0440\u0435\u043b\u0438\u0433\u0438\u043e\u0437\u043d\u043e\u0435 \u0438 \u043e\u0431\u0449\u0435\u0441\u0442\u0432\u0435\u043d\u043d\u043e\u0435 \u0434\u0432\u0438\u0436\u0435\u043d\u0438\u0435 \u0432 \u0415\u0432\u0440\u043e\u043f\u0435 XVI \u0432."}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10