CINXE.COM

Lihat sumber bagi Durian - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="ms" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Lihat sumber bagi Durian - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )mswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat": "dmy","wgMonthNames":["","Januari","Februari","Mac","April","Mei","Jun","Julai","Ogos","September","Oktober","November","Disember"],"wgRequestId":"a849091e-c256-431e-a45c-e207687ac341","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Durian","wgTitle":"Durian","wgCurRevisionId":6361012,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":106,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"ms","wgPageContentLanguage":"ms","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Durian","wgRelevantArticleId":106,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ms","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ms"}, "wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready", "skins.vector.icons":"ready","ext.charinsert.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.gadget.teahouse","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.watchlist-notice","ext.gadget.DRN-wizard","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.MenuKedaiKopi","ext.gadget.mySandbox","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.switcher","ext.gadget.featured-articles-links","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=ext.charinsert.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=ext.gadget.charinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ms&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Durian.jpg/1200px-Durian.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Durian.jpg/800px-Durian.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Durian.jpg/640px-Durian.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Lihat sumber bagi Durian - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ms.m.wikipedia.org/wiki/Durian"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sunting" href="/w/index.php?title=Durian&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (ms)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ms.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Durian"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ms"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Suapan Atom Wikipedia" href="/w/index.php?title=Khas:Perubahan_terkini&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Durian rootpage-Durian skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Pergi ke kandungan</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu utama" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu utama</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu utama</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Pandu arah </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Laman-Utama" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Laman_Utama"><span>Laman Utama</span></a></li><li id="n-Tinjau" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tinjau"><span>Tinjau</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Hal_semasa" title="Cari maklumat latar belakang mengenai peristiwa semasa"><span>Hal semasa</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Rawak" title="Muat laman rawak [x]" accesskey="x"><span>Rencana rawak</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Perhubungan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-Tentang-Wikipedia" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal"><span>Tentang Wikipedia</span></a></li><li id="n-Gerbang-komuniti" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gerbang_Komuniti"><span>Gerbang komuniti</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_terkini" title="Senarai perubahan terkini dalam wiki [r]" accesskey="r"><span>Perubahan terkini</span></a></li><li id="n-Hubungi-kami" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Hubungi_kami"><span>Hubungi kami</span></a></li><li id="n-Menderma" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ms.wikipedia.org&amp;uselang=ms"><span>Menderma</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Tempat mencari jawapan"><span>Bantuan</span></a></li><li id="n-Kedai-Kopi" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kedai_Kopi"><span>Kedai Kopi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Laman_Utama" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Ensiklopedia Bebas" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ms.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Khas:Cari" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Cari</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Cari Wikipedia" aria-label="Cari Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Cari di wiki ini [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Khas:Cari"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Cari</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Alat peribadi"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Tukar penampilan saiz, lebar dan warna fon laman" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Penampilan" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Penampilan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ms.wikipedia.org&amp;uselang=ms" class=""><span>Derma</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&amp;returnto=Durian&amp;returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib" class=""><span>Buka akaun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&amp;returnto=Durian&amp;returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o" class=""><span>Log masuk</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Lebih pilihan" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Alat peribadi" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Alat peribadi</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu pengguna" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_ms.wikipedia.org&amp;uselang=ms"><span>Derma</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Buka_akaun&amp;returnto=Durian&amp;returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk membuka akaun dan melog masuk; walau bagaimanapun, ianya tidak wajib"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Buka akaun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:Log_masuk&amp;returnto=Durian&amp;returntoquery=action%3Dedit" title="Anda digalakkan untuk melog masuk; walau bagaimanapun, ia tidak wajib. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Log masuk</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Laman untuk penyunting log keluar <a href="/wiki/Bantuan:Pengenalan" aria-label="Ketahui lebih lanjut tentang menyunting"><span>Ketahui lebih lanjut</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Sumbangan_saya" title="Senarai suntingan yang dibuat daripada alamat IP ini [y]" accesskey="y"><span>Sumbangan</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perbincangan_saya" title="Perbincangan mengenai penyuntingan daripada alamat IP anda [n]" accesskey="n"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Tapak"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Lihat sumber bagi Durian</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Rencana ini hanya wujud dalam bahasa ini. Tambah rencana untuk bahasa lain" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Tambahkan bahasa</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ruang nama"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Durian" title="Lihat laman kandungan [c]" accesskey="c"><span>Rencana</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Perbincangan:Durian" rel="discussion" title="Perbincangan mengenai laman kandungan [t]" accesskey="t"><span>Perbincangan</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tukar kelainan bahasa" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Bahasa Melayu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Rupa"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Durian"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Durian&amp;veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Durian&amp;action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Durian&amp;action=history" title="Semakan terdahulu bagi laman ini [h]" accesskey="h"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Peralatan" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Peralatan</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Peralatan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sorokkan</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Lagi pilihan" > <div class="vector-menu-heading"> Tindakan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Durian"><span>Baca</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Durian&amp;veaction=edit" title="Sunting laman ini [v]" accesskey="v"><span>Sunting</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Durian&amp;action=edit" title="Sunting kod sumber untuk laman ini [e]" accesskey="e"><span>Sunting sumber</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Durian&amp;action=history"><span>Lihat sejarah</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Umum </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Pautan_ke_sini/Durian" title="Senarai semua laman wiki yang mengandungi pautan ke laman ini [j]" accesskey="j"><span>Pautan ke laman ini</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Perubahan_berkaitan/Durian" rel="nofollow" title="Perubahan terkini bagi laman yang dipaut dari laman ini [k]" accesskey="k"><span>Perubahan berkaitan</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ms" title="Muat naik fail [u]" accesskey="u"><span>Muat naik fail</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Khas:Laman_khas" title="Senarai semua laman khas [q]" accesskey="q"><span>Laman khas</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Durian&amp;action=info" title="Maklumat lanjut mengenai laman ini"><span>Maklumat laman</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DDurian%26action%3Dedit"><span>Dapatkan URL pendek</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Khas:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fms.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DDurian%26action%3Dedit"><span>Muat turun kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Dalam projek lain </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q134185" title="Pautan ke item repositori data yang bersambung [g]" accesskey="g"><span>Butir Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Alatan laman"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Penampilan"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Penampilan</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">alih ke bar sisi</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sorokkan</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Durian" title="Durian">Durian</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>Anda tidak mempunyai keizinan untuk menyunting laman ini, atas sebab berikut: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Your IP address is in a range that has been <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">blocked on all Wikimedia Foundation wikis</a>.</b> <p>Sekatan dilakukan oleh <a href="/wiki/Pengguna:Jon_Kolbert" title="Pengguna:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. Alasannya ialah <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Tarikh bermula sekatan: 15:12, 27 Ogos 2023</li> <li>Tarikh tamat sekatan: 15:12, 27 Ogos 2028</li></ul> <p>Alamat IP anda terkini ialah 8.222.208.146. The blocked range is 8.222.128.0/17. </p><p>Sila sertaian semua butiran di atas dalam sebarang pertanyaan yang anda buat. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a> global policy. </p> Otherwise, to discuss the block please <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">post a request for review on Meta-Wiki</a>. You could also send an email to the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewards</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> queue at <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd> including all above details.</div></div><hr /> <p>Anda boleh melihat dan menyalin sumber bagi laman ini. </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="ms" dir="ltr" name="wpTextbox1">{{kegunaan lain}} {{About|buah yang boleh dimakan|genus tumbuhan|Durio}} {{Multiple image | direction = vertical | image1 = Durian.jpg | caption1 = Durian di pasar | image2 = Durian in black.jpg | caption2 = Potong durian menampakkan isinya | image3 = Durio_kutej_F_070203_ime.jpg | caption3 = ''[[Durio kutejensis]]'' | align = right | width = 250 }} '''Durian''' ({{Jawi|دورين}}) ialah buah daripada beberapa spesies [[pokok]] dalam [[genus]] '''''[[Durio]]'''''.&lt;ref name=APW>{{cite web |url = http://www.mobot.org/mobot/research/APweb/orders/malvalesweb.htm#Malvaceae |title = Angiosperm Phylogeny Website&amp;nbsp;— Malvaceae |publisher = Missouri Botanical Garden |accessdate=9 Apr 2013}}&lt;/ref> [[Buah]] yang dihasilkan ini bersaiz besar, beraroma kuat dan isinya dilindungi oleh [[kulit]] yang berserat dan penuh [[duri]], daripada duri-duri kulit buah inilah durian mendapat namanya.&lt;ref>{{cite book |author=Sobir |title=Bertanam Durian Unggul |url=http://books.google.com.my/books?id=Ljk36I8LD7oC |accessdate=9 April 2013 |year=2010 |publisher=PT Niaga Swadaya |location=Jakarta |isbn=9790024444 |page=7}}&lt;/ref> Ia amat terkenal di [[Asia Tenggara]] dengan gelaran "raja buah".&lt;ref name="Heaton" /> Buah durian boleh membesar sehingga 30 sentimeter (12 inci) panjang dan 15 sm (6 in) diameter, dan lazimnya seberat satu hingga tiga kilogram (2 hingga 7 paun). Bentuknya berbeza daripada bujur hingga bulat, warna kulitnya daripada hijau hingga perang, dan isinya daripada kuning pucat hingga merah, bergantung kepada spesies. Durian ialah buah tropikal yang berasal dari [[Semenanjung Melayu]] serta pulau-pulau [[Filipina]], [[Sumatera]] dan [[Borneo]], tetapi telah dikenali di dunia Barat sekitar 600 tahun lepas. [[Sejarah semula jadi|Ahli alamiah]] British abad ke-19, [[Alfred Russel Wallace]], masyhur memerikan isi buah ini sebagai "kastard kaya dengan rasa badam". Buah ini boleh dimakan walaupun belum betul-betul masak, dan digunakan sebagai perisa kepada pelbagai jenis makanan berperisa dan manis dalam masakan Asia Tenggara. Bijinya juga boleh dimakan jika dimasak. Isi buah ini mengeluarkan bau yang tersendiri, kuat dan tajam walaupun kulitnya belum dibuka. Sesetengah orang menganggap bau durian sebagai semerbak; manakala yang lain berasa aromanya amat kuat dan tidak dapat ditahan. Baunya menarik reaksi daripada penikmatan mendalam kepada amat jijik, dan telah diperikan serupa dengan bau badam, bawang busuk, turpentin dan stoking gim. Bau ini telah menyebabkan adanya larangan buah ini dalam sesetengah hotel dan pengangkutan awam di Asia Tenggara. Terdapat lebih 30 jenis spesies ''Durio'' yang diiktiraf, sekurang-kurangnya sembilan jenis daripadanya menghasilkan buah yang boleh dimakan.&lt;ref name=Morton/>&lt;ref name="straits">{{cite news|url=https://www.straitstimes.com/singapore/hail-the-king-of-fruit-10-types-of-durians-from-malaysia|title=Hail the king of fruit – 10 types of durians from Malaysia|date=22 Jun 2015|newspaper=The Straits Times|access-date=26 Mei 2019|archive-date=27 Mei 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190527000840/https://www.straitstimes.com/singapore/hail-the-king-of-fruit-10-types-of-durians-from-malaysia|url-status=live}}&lt;/ref> ''[[Durio zibethinus]]'' merupakan satu-satunya spesies yang boleh diperolehi di pasaran antarabangsa: spesies lain hanya dijual untuk pasaran tempatan.&lt;ref name=Morton/> Bagaimanapun terdapat ratusan [[kultivar]] durian; banyak pelanggan sukakan kultivar tertentu, yang membuatkan harganya berbeza-beza di pasaran. == Spesies == [[Fail:Durian tree in malaysia.jpg|thumb|upright|right|Pokok durian muda. Pokok ini boleh tumbuh sehingga 50 m tinggi]] Pokok durian bersaiz besar, dengan ketinggian 25–50 [[meter]] (80–164 kaki) mengikut spesies.&lt;ref name=Brown/> Daunnya [[malar hijau]], berbentuk eliptik ke oblong dan 10–18&amp;nbsp;cm (4–7&amp;nbsp;in) panjang. Bunganya terhasil dalam gugusan tiga hingga tiga puluh di dahan besar dan juga batang, dengan setiap bunga mempunyai kaliks ([[sepal]]) dan lima (jarang empat atau enam) [[ranggi]]. Durian boleh berbunga dan berbuah sekali atau dua kali setahun, bergantung kepada spesies, kultivar dan lokasi. Pokok ini lazimnya boleh berbuah selepas 4-5 tahun. Buahnya boleh tergantung dari sebarang cabang, dan akan masak kira-kira tiga bulan selepas [[pendebungaan]]. Pada kebiasaan, buah durian boleh mencapai {{convert|30|cm|in|abbr=on}} panjang dan {{convert|15|cm|in|0|abbr=on}} garis pusat, dan seberat 1 hingga 3 kilogram (2–7&amp;nbsp;lb).&lt;ref name=Brown/> menjadikan ladang durian sebagai kawasan berbahaya pada musim durian. Sebiji durian jika jatuh di atas kepala seseorang mampu menyebabkan kecederaan teruk atau membawa kepada kematian. Selain ''Durio zibethinus'', lapan spesies lain yang dikenal pasti boleh dimakan ialah ''D. dulcis'', ''D. grandiflorus'', ''D. graveolens'', ''D. kutejensis'', ''D. lowianus'', ''D. macrantha'', ''D. oxleyanus'' dan ''D. testudinarum''.&lt;ref name=ACIAR>{{cite book |url=http://aciar.gov.au/files/node/598/mn114-part1.pdf |title=Diversity and management of ''Phytophthora'' in Southeast Asia. ACIAR Monograph No. 114 |editor=Drenth, A. dan Guest, D. I. |chapter=Botany and Production of Durian (''Durio zibethinus'') in Southeast Asia |year=2004 |format=PDF |author=O'Gara, E., Guest, D. I. dan Hassan, N. M. |publisher=Australian Centre for International Agricultural Research (ACIAR) |accessdate=20 November 2009 |pages=180–186 |isbn=1 86320 405 9 |archive-date=4 Mac 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110304071448/http://aciar.gov.au/files/node/598/mn114-part1.pdf |url-status=dead }}&lt;/ref> Bagaimanapun, masih ada banyak spesies yang tidak dikumpul dan dikaji buahnya dengan teliti, jadi mungkin ada lagi spesies lain yang buahnya boleh dimakan.&lt;ref name=Brown>{{cite book |author=Brown, Michael J. |title=Durio&amp;nbsp;— A Bibliographic Review |publisher=International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI) |year=1997 |url= http://www.bioversityinternational.org/fileadmin/bioversity/publications/pdfs/654.pdf |format=PDF |isbn=92-9043-318-3 |accessdate=20 November 2009}}&lt;/ref> [[Fail:Durian flower.jpg|thumb|left|upright|Bunga durian selalunya tertutup di waktu siang]] Durian, khususnya ''D. zibethinus'', didebungakan secara terbuka, dan dengan itu menunjukkan banyak kepelbagaian dalam warna dan bau buah, saiz biji dan isi, dan [[fenologi]] pokok. Nama spesies ''zibethinus'' merujuk kepada [[musang kesturi]], ''Viverra zibetha''. Terdapat perselisihan sama ada nama ini, yang diberikan oleh [[Carolus Linnaeus|Linnaeus]], merujuk kepada sifat musang ini yang sangat sukakan durian sehingga buah ini digunakan sebagai umpan menangkapnya, atau kepada bau durian yang seperti bau musang kesturi.&lt;ref>{{cite book |author=Brown, Michael J. |title=Durio&amp;nbsp;— A Bibliographic Review |publisher=International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI) |year=1997 |url=http://www.bioversityinternational.org/fileadmin/bioversity/publications/pdfs/654.pdf |isbn=92-9043-318-3 |page=2 |format = PDF |accessdate = 2011-06-12}} Lihat juga m/s. 5–6 sama ada Linnaeus atau Murray merupakan pakar yang benar bagi [[tatanama binomial|nama binomialnya]]&lt;/ref> Bunga durian besar dan berbulu dengan [[nektar]] banyak, dan mengeluarkan bau bermentega, masam dan berat. Ciri ini biasa untuk bunga yang didebungakan oleh spesies tertentu [[kelawar]] yang memakan nektar dan [[debunga]].&lt;ref>{{cite book |author=Whitten, Tony |title=The Ecology of Sumatra |publisher=Periplus |year=2001 |isbn = 962-593-074-4 |page=329}}&lt;/ref> Mengikut kajian yang dijalankan di Malaysia pada 1970-an, durian didebungakan hampir sepenuhnya oleh kelawar buah gua (''[[Eonycteris|Eonycteris spelaea]]'').&lt;ref name=Brown/> Namun, satu kajian 1996 menunjukkan dua spesies, ''D. grandiflorus'' dan ''D. oblongus'', didebungakan oleh burung [[Arachnothera]] ([[Nectariniidae]]) manakala satu lagi spesies, ''D. kutejensis'', didebungakan oleh [[lebah tualang]] dan burung selain kelawar.&lt;ref>{{cite journal |title=Bird-pollination of Three Durio Species (Bombacaceae) in a Tropical Rainforest in Sarawak, Malaysia |author=Yumoto, Takakazu |journal=[[American Journal of Botany]] |volume=87 |issue=8 |pages=1181–1188 |year=2000 |doi=10.2307/2656655 |jstor=2656655 |publisher=American Journal of Botany, Jil. 87, No. 8 |pmid=10948003}}&lt;/ref> ===Kultivar=== {{utama|Klon durian}} Setelah beberapa abad, pelbagai jenis [[kultivar]] durian hasil daripada [[pembiakan vegetatif]] telah muncul di Asia Tenggara. Dahulunya ditanam dengan keputusan campur daripada biji pokok yang menghasilkan buah berkualiti tinggi, kultivar kini dibiakkan dengan [[perlapisan]], [[penetutan]], atau lebih lazim, melalui [[pencantuman]], termasuk cantuman tunas, venir, potongan, tanggam atau U kepada kecambah [[pokok penanti]] yang dipilih secara rawak. Kultivar berlainan dapat dibezakan setakat tertentu melalui kepelbagaian dalam bentuk buah, seperti bentuk duri.&lt;ref name=Brown/> Penggemar durian menyukai kultivar tertentu, menaikkan harganya di pasaran.&lt;ref name=ST/> [[Fail:D101 and random stock.jpg|thumb|Kultivar berlainan biasanya memiliki warna berlainan. D101 (kanan) mempunyai isi kuning lemak, jelas lain dengan kultivar yang di kiri.]] Terdapat banyak [[klon durian]], kesemuanya mempunyai nama bermula dengan "D" dan diikuti dengan nombor. Sebagai contoh, sebahagian klon popular adalah D24, D99 (Kop Kecil), D158 (Kan Yao), D159 (Mon Thong) dan D197 (Raja Kunyit). Nombor D diberikan untuk membezakan mereka daripada "piawaian" jenis liar. Setiap kultivar memiliki rasa dan bau berlainan. Lebih 300 kultivar ''durian'' wujud di [[Thailand]].&lt;ref name="Morton" /> Mon Thong paling dicari secara komersil disebabkan isinya yang sederhana manis dan penuh berkrim dengan bau yang tidak begitu kuat dan biji kecil. Manakala Chanee yang terbaik daripada segi tahan jangkitan oleh ''[[Phytophthora palmivora]]''. Selain dua kultivar ini, Kan Yao, Ruang dan Kradum juga ditanam secara komersil skala besar.&lt;ref name=Pibul>{{Th icon}} {{cite web |url=http://it.doa.go.th/durian/detail.php?id=164&amp;PHPSESSID=0a7dd4c12222a10cdbd00d70796cec00 |title=Durian Exporting Strategy, National Durian Database (กลยุทธการส่งออกทุเรียน) |publisher=Jabatan Pertanian, Thailand |accessdate=2010-07-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110818174921/http://it.doa.go.th/durian/detail.php?id=164&amp;PHPSESSID=0a7dd4c12222a10cdbd00d70796cec00 |archivedate=2011-08-18 |url-status=dead }}&lt;/ref> Di [[Malaysia]] pula, terdapat sekurang-kurangnya 199 klon durian yang telah didaftarkan&lt;ref>{{cite web |url=http://www.ecst.csuchico.edu/~durian/info/vk_duri.htm |title=Comprehensive List of Durian Clones Registered by the Agriculture Department (of Malaysia) |publisher=Durian OnLine |accessdate=2006-03-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070407225917/http://www.ecst.csuchico.edu/~durian/info/vk_duri.htm |archivedate=2007-04-07 |url-status=dead }}&lt;/ref>&lt;ref>Zawawi, J. dan M.K. Zulkiflee. 2008. Klon durian terpilih Malaysia. Serdang: Penerbit Universiti Putra Malaysia. ISBN 978-9-8948-0828-9.&lt;/ref> dan banyak kultivar baik dikenalpasti melalui pertandingan tahunan dalam [[Pameran Pertanian, Hortikultur dan Agro Pelancongan Malaysia]] (MAHA). Di [[Vietnam]], proses sama turut dilakukan melalui pertandingan anjuran Institut Penyelidikan Buah Selatan. Varieti popular kini ialah D24 dan D101.&lt;ref>{{cite news |title=Durian lovers head north on day tours |author=Teo Wan Gek |date=2009-06-23 |accessdate=2009-09-19 |newspaper=[[The Straits Times]] |url=http://travel.asiaone.com/Travel/News/Story/A1Story20090623-150378.html |archive-date=2011-07-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110707175331/http://travel.asiaone.com/Travel/News/Story/A1Story20090623-150378.html |url-status=dead }}&lt;/ref> Sehingga 2007, Songpol Somsri, seorang ahli sains kerajaan Thai, telah mengacuk lebih 90 klon durian bagi mencipta Chantaburi No.&amp;nbsp;1, suatu kultivar tanpa bau cirinya.&lt;ref name="Fuller">{{cite news |author=Fuller, Thomas |date=2007-04-08 |title=Fans Sour on Sweeter Version of Asia's Smelliest Fruit |url=http://www.nytimes.com/2007/04/08/world/asia/08durian.html |work=[[New York Times]] |accessdate=2008-11-20}}&lt;/ref> Satu hibrid lain, Chantaburi No. 3, mengeluarkan bau lebih kurang tiga hari selepas dipetik, membolehkan penghantaran tanpa bau dan pada masa sama memuaskan penggemar yang sukakan bau sengit itu.&lt;ref name="Fuller"/> Pada 22 Mei 2012, dua lagi kultivar tanpa bau dari Thailand, Longlaplae dan Linlaplae, ditunjukkan kepada umum oleh Yothin Samutkhiri, gabenor wilayah [[Uttaradit]] di mana kultivar ini dibangunkan.&lt;ref>[http://www.nationmultimedia.com/national/Odourless-durians-to-hit-the-market-30182636.html Odourless durians to hit the market] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120625181413/http://www.nationmultimedia.com/national/Odourless-durians-to-hit-the-market-30182636.html |date=2012-06-25 }} The Nation&lt;/ref> Ada satu klon durian yang memang tidak berduri semula jadi. Klon tersebut ialah D172. Ia didaftarkan oleh Jabatan Pertanian Malaysia pada 17 Jun 1989. Durian ini diberi nama "Durian Botak" dan berasal dari Muar, Johor.&lt;ref>[https://rirdc.infoservices.com.au/downloads/97-001W.pdf Boosting Durian Productivity] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130616193628/https://rirdc.infoservices.com.au/downloads/97-001W.pdf |date=2013-06-16 }} m/s. 20. RIRDC. 2009.&lt;/ref> Sebelum itu, durian tanpa duri juga pernah dijumpai di [[Bandar Davao]], Filipina pada 1960-an.&lt;ref name=Brown/> Ini berbeza daripada durian yang sisiknya dikikis semasa muda, dengan itu menghalang pertumbuhan duri.&lt;ref name=Brown/> Terbaharu di Indonesia pula, Pusat Penelitian Durian Universitas Brawijaya melaporkan kewujudan durian tanpa duri dari Kasembon, Malang. Satu lagi kultivar adalah dari Lombok, Nusa Tenggara Barat, Indonesia.&lt;ref>{{petik web|title=Durian Gundul (Trubus)|url=http://pertaniannusantara.multiply.com/journal/item/38|publisher=pertaniannusantara|accessdate=23 Mac 2014|archiveurl=https://archive.today/20130129064330/http://pertaniannusantara.multiply.com/journal/item/38|archivedate=2013-01-29|date=22 Feb 2010|url-status=live}}&lt;/ref> == Taburan == [[Fail:Durian stall.JPG|thumb|left|Gerai durian di [[Singapura]]]] [[Fail:Durian on sale near Cirebon.jpg|thumb|right|Durian dijual berhampiran [[Cirebon]], Indonesia]] Durian berasal dari [[Brunei]], [[Malaysia]] dan [[Indonesia]],&lt;ref name=Brown/> meskipun ia boleh tumbuh dalam sebarang cuaca yang serupa. Durian sesuai ditanam di kawasan yang mempunyai hujan di antara 1500 – 2500 mm setahun.&lt;ref>{{Cite book|title=Penanaman Durian|last=Bernard T.|first=Wahyu Wiryanta|publisher=Synergy Media|isbn=978-967-322-801-0|location=Kuala Lumpur|pages=15}}&lt;/ref> Ia merupakan pohon [[pertanian tropika|tropika]] dan berhenti membesar apabila suhu harian purata jatuh ke bawah {{convert|22|C|F}}.&lt;ref name=ACIAR/>&lt;ref name=jpn54/> Pusat [[kepelbagaian ekosistem]] untuk durian ialah kepulauan [[Borneo]], di mana banyak buah spesies ''Durio'' seperti ''D. zibethinus'', ''D. dulcis'', ''D. graveolens'', ''D. kutejensis'', ''D. oxleyanus'' dan ''D. testudinarum'' dijual di pasar tempatan. Di Brunei, ''D. zibethinus'' tidak ditanam kerana pelanggan lebih menyukai spesies lain seperti ''D. graveolens'', ''D. kutejensis'' dan ''D. oxleyanus''. Bersama dengan spesies lain seperti ''D. testudinarum'' dan ''D. dulcis'', kepelbagaian ini mewakili [[kepelbagaian genetik]] yang kaya.&lt;ref>{{cite book |url = http://www.ipgri.cgiar.org/Publications/HTMLPublications/655/ch08.htm |title = Tropical fruit production and genetic resources in Southeast Asia: Identifying the priority fruit species |author = M.B. Osman, Z.A. Mohamed, S. Idris dan R. Aman |year = 1995 |publisher = International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI) |isbn = 92-9043-249-7 |accessdate = 20012-11-20}}&lt;/ref> Walaupun durian tidak berasal dari [[Thailand]], negara itu ialah pengeksport penting durian, menanam {{convert|781000|t|lk=on}} daripada {{convert|1400000|t}} keluaran dunia pada 1999, yang mana {{convert|111000|t}} daripadanya dieksport ke Taiwan, Hong Kong, Malaysia, Singapura dan Kanada.&lt;ref name=Pibul/>&lt;ref name=trade/> Ini diikuti Malaysia dan Indonesia, kedua-duanya menghasilkan sekitar {{convert|265000|t}}. Pada 1999, {{convert|35000|t}} keluaran Malaysia dieksport.&lt;ref name=trade/> Kawasan utama penanaman secara komersil Malaysia adalah di Perak, Kedah, Kelantan dan Pahang.&lt;ref name=jpn54/> [[Chanthaburi]] di Thailand setiap tahun mengadakan Pesta Durian Sedunia pada awal Mei. Wilayah ini bertanggungjawab mengeluarkan separuh keluaran durian Thailand.&lt;ref>{{cite web |url=http://thailand.prd.go.th/view_inside.php?id=715 |title = World Durian Festival 2005 |work=Thailand News&amp;nbsp;— Thailand official news and information |publisher=Foreign Office, The Government Public Relations Department |date=2005-06-05 |accessdate=2012-11-20}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite web |url=http://www.foodmarketexchange.com/datacenter/product/fruit/durian/details/durain_02_grow.html |title=Thailand's Durian growing areas |work=Food Market Exchange |year=2003 |accessdate=2012-11-20}}&lt;/ref> Di [[Filipina]], pusat pengeluaran durian adalah di [[Daerah Davao]] di kepulauan Mindanao. [[Pesta Kadayawan]] merupakan perayaan tahunan menonjolkan durian di [[Bandar Davao]]. Tempat yang lain di mana durian ditanam termasuk [[Kemboja]], [[Laos]], [[Vietnam]], [[Myanmar]], [[India]], [[Sri Lanka]], [[Caribbean]], [[Florida]], [[Hawaii]], [[Papua New Guinea]], [[Polinesia]], [[Madagaskar]], selatan China (pulau [[Hainan]]), utara Australia ([[Queensland]]) dan [[Singapura]]. [[Fail:Durians in mesh bags.jpg|thumb|right|Durian dijual dalam beg jaring dalam penyejuk beku di pasar [[California]]]] Durian diperkenalkan ke Australia pada awal 1960-an dan bahan klon diperkenalkan pada 1975. Lebih 30 klon ''D. zibethinus'' dan enam spesies ''Durio'' telah sampai ke Australia.&lt;ref>{{cite journal |author = Watson, B. J |year =1983 |title = Durian |journal = Fact Sheet No. 6.: Rare Fruits Council of Australia}}&lt;/ref> China merupakan pengimport utama, membeli {{convert|65000|t}} pada 1999, diikuti Singapura dengan {{convert|40000|t}} dan Taiwan dengan {{convert|5000|t}}. Pada tahun yang sama, Amerika Syarikat mengimport {{convert|2000|t}}, kebanyakannya beku, manakala [[Komuniti Eropah]] mengimport {{convert|500|t}}.&lt;ref name=trade>{{cite web |title = Committee on Commodity Problems&amp;nbsp;— VI. Overview of Minor Tropical Fruits |publisher = [[Pertubuhan Makanan dan Pertanian|FAO]] |month = Disember |year = 2001 |url = http://www.fao.org/DOCREP/MEETING/004/Y1982E.HTM |accessdate = 2009-11-20 }}&lt;/ref> [[Fail:Durianpack01.JPG|thumb|left|Isi durian dipaket untuk jualan, dengan biji terdedah]] Durian merupakan tumbuhan bermusim. Di Semenanjung Malaysia dan Singapura, musim durian lazimnya adalah dari April hingga September mengikut tempat, yang berbetulan dengan musim [[manggis]].&lt;ref name=jpn54>{{cite web |title=Durian |url=http://jpn.penang.gov.my/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=64%3Adurian&amp;catid=23%3Abuah-buahan&amp;Itemid=54&amp;lang=ms |publisher=Jabatan Pertanian Negeri Pulau Pinang |year=2013 |accessdate=10 April 2013}}&lt;/ref> Harga durian boleh dikatakan mahal berbanding buah lain. Sebagai contoh, di Singapura, permintaan besar kultivar kualiti tinggi seperti D24, ''Sultan'', dan ''Mao Shan Wang'' menyebabkan harga jualan antara [[dolar Singapura|S$]]8 hingga S$15 ([[RM]]19 hingga RM$35) per kilogram.&lt;ref name=ST>{{cite web |url = http://www.stomp.com.sg/stfoodiesclub/taste/03/index.html |title = ST Foodies Club&amp;nbsp;— Durian King |year = 2006 |accessdate = 2008-07-25 |publisher = [[The Straits Times]] |archiveurl = https://web.archive.org/web/20071215124752/http://www.stomp.com.sg/stfoodiesclub/taste/03/index.html |archivedate = 2007-12-15 |url-status = live }}&lt;/ref> Dengan berat purata {{convert|1.5|kg}}, kos sebiji durian adalah antara S$12 hingga S$22 (RM28 hingga US$51).&lt;ref name=ST/> Bahagian "isi" yang boleh dimakan adalah bahagian [[aril (botani)|selaput buah]] yang hanya sekadar 15-30% jisim buah tersebut.&lt;ref name=Brown35>{{cite book |author=Brown, Michael J. |title=Durio&amp;nbsp;— A Bibliographic Review |publisher=International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI), m/s. 35 |year=1997 |url=http://www.bioversityinternational.org/fileadmin/bioversity/publications/pdfs/654_Durio.pdf?cache=1364804737 |format=PDF |isbn=92-9043-318-3 |accessdate=2013-04-10 }}{{Pautan putus|date=September 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}&lt;/ref> Ramai pelanggan di Singapura bagaimanapun sanggup berbelanja sehingga S$75 (RM175) untuk sekitar enam biji bagi dikongsi bersama keluarga.&lt;ref name=ST/> Durian ketika musimnya boleh ditemui di pasar raya utama [[Jepun]], manakala di dunia Barat, durian terdapat di sesetengah pasar raya bagi memenuhi kehendak masyarakat Asia Timur. == Rasa dan bau == [[Fail:Singapore MRT Fines.jpg|thumb|200px|Tanda melarang durian di [[Sistem Pengangkutan Gerak Cepat (Singapura)|MRT Singapura]]]] Rasa dan bau durian yang lain daripada yang lain menyebabkan ramai orang melahirkan pandangan yang ghairah dan berbagai-bagai, daripada yang tahu menikmati kepada yang amat jijik. Menulis pada 1856, ahli alamiah British [[Alfred Russel Wallace]] menerangkan rasa durian: {{quote|Lima sel di dalamnya berwarna putih-sutera, dan dipenuhi oleh isi pejal berwarna putih kuning, dengan kira-kira tiga biji setiap sel. Isi itu ialah bahagian yang boleh dimakan, dan rasa dan kekonsistenannya tidak dapat diperikan. Kastard penuh lemak berperisa badam boleh memberikan idea yang betul, namun sekali-sekala ada hembusan perisa yang mengingatkan pada krim keju, sos bawang, wain syeri, dan hidangan janggal lain. Kemudian ada kelicinan berglutin lemak pada isi yang tidak dimiliki apa-apa yang lain, namun menambah keistimewaannya. Walaupun ia tidak berasid atau manis atau berjus; ia dengan sendirinya telah sempurna, dan tidak memerlukan mana-mana kualiti ini. Ia tidak meloyakan atau menyebabkan kesan buruk lain, dan lebih banyak anda makannya lebih kurang anda hendak berhenti. Malah sebenarnya, memakan Durian ialah suatu perasaan baharu yang berbaloi belayar ke Timur bagi mengalaminya.&lt;ref name=Wallace>{{cite web |author = Alfred Russel Wallace |title = On the Bamboo and Durian of Borneo |year = 1856 |url = http://www.wku.edu/~smithch/wallace/S027.htm |accessdate = 2009-11-20 |authorlink = Alfred Russel Wallace}}&lt;/ref>{{Ref label|a|a|none}}}} Wallace sendiri menceritakan bahawa pada mulanya dia keberatan mencuba disebabkan aromanya, "Saya mula merasa durian di Melaka, tetapi durian yang saya dapati atas tanah di Borneo dan makan di luar rumah begitu sedap dan saya serta-merta menjadi pemakan durian."&lt;ref name=Wallace1886p74>{{Cite journal |year=1886 |author=Alfred Russell Wallace |title=The Malay Archipeligo: The land of the orang-utang and the bird of paradise |place=London |publisher=Macmillan &amp; Co |url=http://www.archive.org/stream/malayarchipelag03wallgoog#page/n90/mode/1up |page=74 |accessdate=4 Jun 2010 |postscript=&lt;!--None-->}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite news |author=Mazlan Nordin |title=Antara raja buah dan orang Melayu paling garang |url=http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2012&amp;dt=0226&amp;pub=Utusan_Malaysia&amp;sec=Rencana&amp;pg=re_05.htm |newspaper=Utusan Online |date=26/02/2012 |accessdate=3 September 2013}}&lt;/ref> Beliau memetik seorang pengembara dari 1599:{{Ref label|b|b|none}} "ia begitu sedap sekali dan mengatasi buah-buahan lain di dunia ini, menurut mereka yang pernah merasanya." Beliau memetik penulis lain: "Bagi mereka yang tidak mengenalinya, pada mulanya ia berbau seperti bawang busuk, namun sebaik sahaja selepas mereka merasanya mereka lebih menyukainya daripada semua makanan lain. Orang tempatan memberinya gelaran mulia, menyanjungnya, dan menulis puisi mengenainya."&lt;ref name=Wallace1886p74/> Sementara Wallace sekadar mengingatkan bahawa "bau buah yang masak memang pada mulanya tidak menyenangkan", penerangan kemudian oleh orang barat adalah lebih grafik. Novelis British [[Anthony Burgess]] menulis bahawa memakan durian adalah "seperti memakan ''[[blancmange]]'' raspberi manis dalam tandas".&lt;ref>{{cite book |title = The Long Day Wanes: A Malayan Trilogy |author = Anthony Burgess |authorlink = Anthony Burgess |page = 68 |publisher = W. W. Norton &amp; Company |isbn = 0-393-30943-6 |year = 1993, mula dicetak 1956}}&lt;/ref> Walaupun telah mencuba makanan yang boleh dikatakan lebih aneh, chef [[Andrew Zimmern]], pengacara ''Bizarre Foods'', tidak dapat menghabiskan seulas durian yang dicubanya, disebabkan ketidaktoleransian beliau terhadap rasa kuatnya. Beliau membandingkan rasanya dengan "bawang lembik yang sama sekali busuk".&lt;ref>{{cite episode |title = Bizarre Foods: Asia |url = http://www.youtube.com/watch?v=h8M7vn8bkmg |series = Bizarre Foods with Andrew Zimmern |serieslink = Bizarre Foods with Andrew Zimmern |network = Travel Channel |airdate = 2006-11-01 |season = 1 |number = 0 (rintis)}} Video daripada [[YouTube]]. Dicapai 2013-03-22&lt;/ref> [[Anthony Bourdain]], pencinta durian, menceritakan pertemuannya dengan buah itu: "Rasanya cuma boleh diperikan sebagai...tidak dapat diperikan, sesuatu yang anda akan sama ada suka atau benci. ...Nafas anda akan berbau seperti anda telah berkucupan lidah dengan nenek anda yang telah meninggal."&lt;ref>{{cite episode |title = Anthony Bourdain tries out durian in Indonesia |url = http://www.youtube.com/watch?v=1PNmuExjlEM |series = Anthony Bourdain: No Reservations |serieslink = Anthony Bourdain: No Reservations |network = Travel Channel |airdate = 2006-06-19 |season = 2 |number = 12}} Video daripada [[YouTube]]. Dicapai 2013-06-29&lt;/ref> Perbandingan lain bau durian telah dibuat dengan [[musang kesturi]], [[kumbahan]], [[muntah]] lama, semburan [[skunk]] dan [[kapas kesat|kapas bedah]] telah digunakan.&lt;ref name=Davidson>{{cite book |author=Alan Davidson |title= [[The Oxford Companion to Food]] |publisher = [[Oxford University Press]] |year=1999 |isbn=0-19-211579-0 |page= 263 |authorlink= Alan Davidson (penulis makanan)}}&lt;/ref> Penerangan yang pelbagai terhadap bau durian mungkin mempunyai banyak kaitan dengan keragaman bau durian itu sendiri. Durian daripada spesies atau klon berbeza boleh memiliki aroma yang amat berbeza; sebagai contoh, durian merah (''D. dulcis'') memiliki perisa [[karamel]] mendalam dengan bau [[turpentin]] manakala durian isi-merah (''D. graveolens'') mengeluarkan haruman [[badam]] panggang.&lt;ref name=ACIAR2>{{cite book |url = http://aciar.gov.au/files/node/598/mn114-part1.pdf |chapter = Occurrence, Distribution and Utilisation of Durian Germplasm |year = 2004 |accessdate = 2008-11-20 |format = PDF |author = O'Gara, E., Guest, D. I. dan Hassan, N. M. |publisher = Australian Centre for International Agricultural Research (ACIAR) |title = Diversity and Management of ''Phytophthora'' in Southeast Asia ACIAR Monograph No. 114 |isbn = 1-86320-405-9 |editor = Drenth, A. dan Guest, D. I. |pages = 187–193 |archive-date = 2011-03-04 |archive-url = https://web.archive.org/web/20110304071448/http://aciar.gov.au/files/node/598/mn114-part1.pdf |url-status = dead }}&lt;/ref> Antara kelainan ''D. zibethinus'', kelainan Thai lebih manis rasanya dan kurang berbau berbanding keluaran Melayu.&lt;ref name=Brown/> Tahap masak buah itu juga memberi kesan kepada rasanya.&lt;ref name=Brown/> Tiga analisis saintifik komposisi aroma durian&amp;nbsp;— dari 1972,&lt;ref>{{Cite journal |last1 = Baldry |first1 = J. |last2 = Dougan |first2 = J. |last3 = Howard |first3 = G. E. |doi = 10.1016/S0031-9422(00)90176-6 |title = Volatile flavouring constituents of Durian |journal = Phytochemistry |volume = 11 |issue = 6 | pages = 2081 |year = 1972}}&lt;/ref> 1980, dan 1995&amp;nbsp;— semuanya menjumpai campuran sebatian meruap termasuk [[ester]], [[keton]], dan [[belerang#Sebatian|sebatian sulfur]] berlainan, dengan tiada persetujuan sebatian mana yang paling bertanggungjawab terhadap bau tersendiri itu.&lt;ref name=Brown/> Bau yang kuat ini boleh dikesan sehingga setengah batu jauh oleh haiwan. Antara haiwan yang berselera dengan durian ialah [[tupai]], [[kancil]], [[babi]], [[orang utan]], [[gajah]], dan malah [[harimau]] yang karnivor.&lt;ref>{{cite news |author=Kevin Mulqueen |title=In praise of the delectable durian |url=http://www.telegraph.co.uk/expat/4193933/In-praise-of-the-delectable-durian.html |newspaper=Telegraph |date=18 Okt 2004 |accessdate=4 September 2013}}&lt;/ref>&lt;ref>[http://www.arkive.org/tiger/panthera-tigris/video-su08b.html Sumatran tiger inspects durian fruit on forest floor] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120826183553/http://www.arkive.org/tiger/panthera-tigris/video-su08b.html |date=2012-08-26 }} Video di Arkive.org. Dicapai 4 September 2013&lt;/ref> Sementara sesetengah haiwan ini hanya memakan isi dan meninggalkan bijinya, ada yang menelan dengan bijinya sekali dan kemudian mengumuhnya di tempat lain, menyebarkan biji durian ke situ.&lt;ref>{{cite book |author=Janet Marinelli (Ed.) |title=Brooklyn Botanic Garden Gardener's Desk Reference |publisher=Henry Holt and Co |year=1998 |isbn = 0-8050-5095-7 |page = 691}}&lt;/ref> Kulit keras berduri buah ini mungkin menghalang haiwan kecil; namun haiwan besar berkemungkinan membawa biji durian jauh daripada pokok induknya.&lt;ref name=McGee>{{cite book |author = Harold McGee |title= On Food and Cooking (Revised Edition) |publisher=Scribner |year=2004 |isbn = 0-684-80001-2 |page = 379 |authorlink = Harold McGee}}&lt;/ref> Walaupun terkenal di kalangan penduduk tempatan, disebabkan baunya yang kuat, durian dilarang untuk dibawa ke sesetengah tempat, seperti ke dalam kabin pesawat penerbangan, sistem pengangkutan transit awam dan hotel di Asia Tenggara.&lt;ref>{{cite book |author=Jon Winokur (Ed.) |title=The Traveling Curmudgeon: Irreverent Notes, Quotes, and Anecdotes on Dismal Destinations, Excess Baggage, the Full Upright Position, and Other Reasons Not to Go There |publisher=Sasquatch Books |year=2003 |isbn=1-57061-389-3 |page = 102}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite news |author=Rohana Mustaffa |title=Isu Duri Yang Sensitif Di Hotel 5-Bintang |url=http://www.kpdnkk.gov.my/web/guest/isu-duri-yang-sensitif-di-hotel-5-bintang;jsessionid=8D89952BA2EDCB6EFA141BE993C25587?p_p_id=56_INSTANCE_Ur5y&amp;p_p_lifecycle=0&amp;p_p_state=exclusive&amp;p_p_mode=view&amp;p_p_col_id=column-3&amp;p_p_col_count=1&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_struts_action=%2Fjournal_content%2Fview&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_groupId=10137&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_articleId=205258&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_viewMode=print |work=BERNAMA |publisher=KPDNKK |date=25 Julai 2011 |accessdate=4 September 2013 |archive-date=2013-09-27 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927054914/http://www.kpdnkk.gov.my/web/guest/isu-duri-yang-sensitif-di-hotel-5-bintang;jsessionid=8D89952BA2EDCB6EFA141BE993C25587?p_p_id=56_INSTANCE_Ur5y&amp;p_p_lifecycle=0&amp;p_p_state=exclusive&amp;p_p_mode=view&amp;p_p_col_id=column-3&amp;p_p_col_count=1&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_struts_action=%2Fjournal_content%2Fview&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_groupId=10137&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_articleId=205258&amp;_56_INSTANCE_Ur5y_viewMode=print |url-status=dead }}&lt;/ref> == Pemilihan == [[Fail:Durian customer.jpg|thumb|upright|right|Seorang pelanggan menghidu durian sebelum membelinya]] Menurut ''[[Larousse Gastronomique]]'', durian boleh dimakan apabila kulitnya mula merekah.&lt;ref>{{cite book |title = [[Larousse Gastronomique]] |author = Montagne, Prosper (Ed.) |publisher = Clarkson Potter |year = 2001 |isbn = 0-609-60971-8 |page = 439}}&lt;/ref> Bagaimanapun, waktu paling sesuai memakan durian masak itu berbeza-beza mengikut kawasan di Asia Tenggara dan spesies. Sesetengah spesies tumbuh tinggi dan hanya boleh dikutip apabila buahnya jatuh sendiri ke tanah, manakala kebanyakan kultivar ''D. zibethinus'' dipotong daripada pokoknya dan dibiarkan masak sementara menanti dijual. Sesetengah orang di [[selatan Thailand]] sukakan durian yang lebih muda ketika tekstur isinya masih rangup dan baunya tidak begitu kuat. Sementara itu di [[utara Thailand]], lebih ramai orang sukakan buah yang lembut dan harum. Di Malaysia dan Singapura pula, kebanyakan pelanggan mahukan buah yang benar-benar masak dan beraroma dan malah mungkin membiarkan durian itu terus masak selepas kulitnya telah merekah. Dalam keadaan ini, isinya menjadi penuh berkrim dan sedikit memabukkan,&lt;ref name=Davidson/> manakala aromanya begitu ketara dan rasanya sangat kompleks. Bagi penggemar yang selalu memakan durian, mereka lazimnya mempunyai cara tersendiri untuk memilih buah terbaik. Namun kepelbagaian pilihan terhadap kemasakan durian menjadikannya sukar membuat ungkapan am tentang ciri-ciri durian yang "baik". Buah yang jatuh dari pokok akan terus masak selama dua hingga empat hari; isi yang masih tidak dimakan selepas lima atau enam hari akan dianggap bermutu rendah kerana terlebih ranum sehingga berubah rasa, membusuk dan penampilan yang tidak menarik terhadap buah durianranum dan tidak lagi sedap.&lt;ref name=Morton>{{cite book |author=Morton| first= J. F. |url = http://www.hort.purdue.edu/newcrop/morton/durian_ars.html |title=Fruits of Warm Climates |publisher=Florida Flair Books; republished in New Crop Resource Online Program, Center for New Crops and Plant Products, Department of Horticulture and Landscape Architecture, Purdue University |year=1987 |isbn = 0-9610184-1-0 | access-date=5 Februari 2004 | archive-date=15 Februari 2021 | archive-url=https://web.archive.org/web/20210215065648/https://hort.purdue.edu/newcrop/morton/durian_ars.html | url-status=live }}&lt;/ref> Mutu buah pokok durian juga boleh menyusut kerana dijangkiti penyakit pokok sehingga mendatangkan gejala yang sama sampai penampilan buah durian juga kelihatan tidak menarik.&lt;ref>{{Cite book|title=Cara Sukses Berkebun DURIAN Impor &amp; Lokal|last=Cahayono|first=Ir. Bambang|publisher=Pustaka Mina Jakarta 2011|year=2011|isbn=978-979-3756-72-1|pages=96}}&lt;/ref> Nasihat biasa bagi seorang pembeli durian yang membeli di pasar ialah untuk memeriksa kualiti [[batang|tangkai]] atau gagang yang akan mulai kering selepas terpisah dari pokok: tangkai yang besar dan pejal ialah satu tanda kesegaran.&lt;ref name=tech>{{cite web |url = http://www.proscitech.com.au/trop/d.htm |title = Durian &amp; Mangosteens |publisher = Prositech.com |accessdate = 20 November 2008}}&lt;/ref> Ada pekedai yang tidak bermoral yang akan cuba membalut atau mengecat tangkai untuk menghalang pengesanan mudah. Pekedai yang kurang pintar mungkin juga membuang tangkai durian. Disebabkan kepopularan Kan Yao, penjual jalanan kadangkala menjual jenis kurang elok dengan tangkai panjang kepada pelanggan yang tidak menyangka.&lt;ref name=tech/> Satu lagi nasihat lazim bagi peminat yang menggemari buah yang isinya kering dan matang ialah menggoncang buah tersebut dan memasang telinga bagi bunyi atau getaran biji bergerak. Isi durian yang lembap melekat pada kulit buah. Isi durian yang kering cenderung untuk berpisah dari dinding buah.&lt;ref name=TipsTryMasak>{{petik web |title=5 Tips Memilih Durian |url=&lt;!--www.trymasak.my/blog/posts.php?author=trymasak&amp;title=5+Tips+memilih+durian--> |publisher=TryMasak |accessdate=30 September 2013 |date=18 Apr 2011}}&lt;/ref> Selain itu, ada beberapa lagi panduan yang boleh dipakai:&lt;ref name=TipsTryMasak/>&lt;ref name=JabatanPertanianPerak>{{petik web |title=Panduan Menanam Durian |url=http://www.pertanianperak.gov.my/jpp/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=424:panduan-menanam-durian |publisher=Jabatan Pertanian Negeri Perak |accessdate=30 September 2013 |date=4 Februari 2010 |archive-date=2015-06-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150610211644/http://www.pertanianperak.gov.my/jpp/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=424:panduan-menanam-durian |url-status=dead }}&lt;/ref> # Pilihlah durian yang memiliki duri yang jarang, besar dan agak tumpul kerana lazimnya durian jenis ini memiliki isi yang kering dan manis. Selain itu, duri yang tumpul juga memudahkan durian dibuka. # Durian yang matang akan mengeluarkan aroma yang kuat dan harum. Sebelum membeli durian, baunya dengan merapatkan durian ke hidung. Jika kurang berbau, ini bermakna durian tersebut tidak sempurna matangnya dan berkemungkinan telah diperam. # Durian mungkin diserang oleh perosak yang bertelur di dalam buah yang berkembang menjadi larva seperti ulat. Penting ketika membeli buah durian untuk mengelakkan membeli buah yang mempunyai sebarang lubang pada kulitnya kerana ini sering kali menunjukkan kemasukan "ulat" ke dalam buah. # Buah durian biasanya mempunyai 5 pangsa. Cari garisan pangsa. Garisan pangsa itu akan jelas kelihatan pada kulit buah apabila sudah matang. Memilih buah yang tepat amat penting apabila penjual menjual buah "seperti itu" tanpa dibuka. Masa kini ialah lumrah untuk penjual membuka buah dan menjual bahagian dalam yang boleh dimakan. Dengan sebegini, melihat atau merasa bahagian boleh dimakan telah menjadikan teknik pemilihan kurang penting.&lt;ref name=Kosmo200>{{petik web |title=200 tahun tidak henti berbuah |url=http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2011&amp;dt=0717&amp;pub=Kosmo&amp;sec=Rencana_Utama&amp;pg=ru_01.htm |publisher=Kosmo! Online |accessdate=30 September 2013 |archive-date=2015-06-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150610212045/http://www.kosmo.com.my/kosmo/content.asp?y=2011&amp;dt=0717&amp;pub=Kosmo&amp;sec=Rencana_Utama&amp;pg=ru_01.htm |url-status=dead }}&lt;/ref> Pemilihan durian di ladang adalah mudah. Buah dari pohon yang sama secara umumnya mempunyai ciri-ciri yang serupa. Lazimnya buah di ladang masak dan jatuh dari pokok, jadi kemasakan buah bukanlah sesuatu pekara yang dibimbangkan.&lt;ref>{{petik web |author=Ismail |title=Petani: Tanaman Durian |url=http://lipis-ismail.blogspot.com/2007/07/tanaman-durian.html |accessdate=30 September 2013 |date=1 Julai 2007}}&lt;/ref>&lt;ref name=Kosmo200/> ===Membuka=== [[Fail:YosriDis04DurianTerbuka.jpg|thumb|280px|Durian yang telah dibuka]] Secara umumnya, membuka buah durian agak sukar, terutamanya yang belum cukup masak.&lt;ref name=Sanuh>{{petik buku|author=Domanic Domba|title=Mr. Sanuh|year=2010|publisher=Dorrance Publishing|location=Pittsburgh|isbn=9781434941701|pages=171}}&lt;/ref>&lt;ref name=CultureShock>{{petik buku|title=CultureShock! Singapore: A Survival Guide to Customs and Etiquette|year=2009|publisher=Marshall Cavendish International Asia|isbn=9789814408974|pages=166|author=Marion Bravo-Bhasin|chapter=6}}&lt;/ref> Akan tetapi, kebanyakan penjual akan membuka buah sebagai satu perkhidmatan apabila pembeli telah bersetuju membelinya. Sebaliknya, buah durian yang telah dibuka siap-siap dan diletakkan dalam bungkusan boleh dibeli di pasar raya. Bagaimanapun, buah durian yang dibuka perlu dimakan dalam tempoh waktu beberapa jam sahaja kerana buah yang dibuka tidak tahan lama. Apabila isi telah mula [[air|berair]], buah durian kehilangan rasanya dan tidak lagi sedap. Supaya tahan lama, isi durian perlu disimpan di dalam peti sejuk.&lt;ref name=AboutSEA/>&lt;ref>{{petik berita|title=Durian boleh tahan setahun dalam peti sejuk beku|url=http://mstar.com.my/berita/cerita.asp?file=/2007/8/9/TERKINI/Mutakhir/Durian_boleh_tahan_setahun_dalam_peti_sejuk_beku&amp;sec=mstar_berita|accessdate=21 November 2013|newspaper=mStar Online|date=9 Ogos 2007|agency=BERNAMA}}&lt;/ref> Buah durian boleh dibuka secara berhati-hati dengan menggunakan peralatan yang biasa terdapat di rumah, seperti pisau dan kain.&lt;ref name=AboutSEA/> Pemeriksaan kulit luar buah akan mendedahkan "garis" di sepanjang permukaan di mana duri durian tersusun dalam baris lurus di sebalik duri lain yang kelihatan bertaburan secara rawak pada permukaan buah. Umumnya terdapat sehingga lima garis sepanjang permukaan buah durian, menunjukkan kewujudan lima pangsa.&lt;ref name=AboutSEA>{{petik web|author=Dennis Sim|title=Technique of Choosing and Opening Durians|url=http://southeastasianfood.about.com/od/malaysianfruits/ss/ChooseOpDurian_4.htm|work=Southeast Asian Food|publisher=About.com|accessdate=21 November 2013}}&lt;/ref> Bahagian tangkai durian sepatutnya diterbalikkan dan garisan urat sepatutnya tertumpu satu titik sekitar di bawah buah. Dengan perlahan, jolok hujung pisau ke dalam titik ini. Kemudian gelongsorkan sedikit mata pisau di sepanjang "garis" yang telah dikenal pasti sebelum ini dan ungkilkan. Gunakan sarung tangan atau kain buruk yang tebal untuk memegang buah durian dengan sebelah tangan, sementara sebelah yang lain melakukan tugasan ini.&lt;ref name=AboutSEA/>&lt;ref name=HomeHacks>{{petik web|title=How to Open a Durian Fruit - Home Hacks|url=http://www.thekitchn.com/how-to-open-a-durian-fruit-44038|publisher=The Kitchn|accessdate=21 November 2013|author=Faith Durand|date=02.05.2010}}&lt;/ref> Apabila kulit buah durian telah pun terbuka kepada dua bahagian, isi di dalam boleh dimakan. Bahagian ruas selebihnya boleh ditolak dengan menggunakan tapak tangan untuk menolak pada bingkai kulit durian pada bahagian yang bertentangan. Ia boleh membantu untuk mengoyakkan hujung kulit durian sedikit pada sepanjang pusat titik tengah sebelum melakukan ini.&lt;ref name=AboutSEA/>&lt;ref name=HomeHacks/> Bagi durian untuk dieksport pula, lazimnya buah yang muda dan belum masak digunakan. Buah sebegini kulitnya keras dan pangsanya belum kelihatan. Oleh itu, mesin pemotong durian hidraulik boleh digunakan.&lt;ref>{{petik buku|title=Focus on Food Engineering Research and Developments|year=2007|publisher=Nova Publishers|isbn=9781600218989|pages=268|url=http://books.google.com.my/books?id=kfMz47QXJ68C&amp;pg=PA268&amp;dq=open+durian&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=gByMUom6IYT7rAeM7ICABg&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=open%20durian&amp;f=false|editor=Vivian N. Pletney|accessdate=25 November 2013}}&lt;/ref> == Sejarah == [[Fail:Boym-durian-Lach-and-Kley-3-4-369.png|thumb|left|Mubaligh [[Michał Boym]] menyediakan antara laporan awal (1655) mengenai durian (atas kanan) kepada sarjana Eropah]] Durian telah dikenali dan dimakan di Asia Tenggara sejak [[zaman prasejarah]] lagi.&lt;ref>{{cite web |url=http://www.genefitnutrition.com/durian.pdf |title=Durian Info Sheet |publisher=Genefit Nutrition |format=PDF |year=2007 |accessdate=4 Disember 2013}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite web |title=D U R I A N (Bombaceae sp.) |url=http://www.jombangkab.go.id/e-gov/satkerda/page/3517080/durian.htm |publisher=Pemerintah Kabupaten Jombang |accessdate=4 Disember 2013}}&lt;/ref>, tetapi cuma baru dikenali dunia barat selama kira-kira 600 tahun. Rujukan Eropah terawal yang diketahui ialah rekod [[Niccolò de' Conti]], yang mengembara ke Asia Tenggara pada abad ke-15.&lt;ref name=Brown_006/> Da Conti menulis dalam Latin: ''"Mereka'' (orang Sumatera) ''memiliki sejenis buah hijau yang dipanggil durian, sebesar tembikai. Di dalamnya ada lima benda seperti oren panjang, dan berupa mentega tebal, dengan paduan beberapa rasa."''&lt;ref>[http://books.google.com/books?id=rcjmiBm8hHQC&amp;pg=PA332&amp;lpg=PA332&amp;dq=%22durian+is+a+fruit+that+only+grows+in+malacca%22&amp;source=bl&amp;ots=5YK5okhyDp&amp;sig=BO9LL8UU5SezdM12egO-SpyVRrA&amp;hl=en&amp;sa=X&amp;ei=mVbjT6H-E4nBtAa5uInCBg&amp;redir_esc=y#v=onepage&amp;q=%22durian%20is%20a%20fruit%20that%20only%20grows%20in%20malacca%22&amp;f=false Hobson-Jobson: The Anglo-Indian Dictionary - Henry Yule, Arthur Coke Burnell] Google Books&lt;/ref> Pakar perubatan Portugis [[Garcia de Orta]] memerikan durian dalam ''Colóquios dos simples e drogas da India'' yang diterbitkan pada 1563. Pada 1741, ''Herbarium Amboinense'' oleh ahli botani Jerman [[Georg Eberhard Rumphius]] diterbitkan, memberikan penerangan paling terperinci dan tepat durian bagi lebih seabad. Genus ''Durio'' memiliki [[pengelasan biologi|taksonomi]] kompleks yang telah melihat pembuangan dan penambahan banyak spesies sejak ia dicipta oleh Rumphius.&lt;ref name=ACIAR/> Semasa tahap awal kajian taksonominya, terdapat sedikit kekeliruan antara durian dan [[durian belanda]] (''Annona muricata''), kerana kedua-dua spesies ini berkulit duri hijau.&lt;ref name=Brown_006/>&lt;ref>{{cite book |author=Davidson, Alan |title=The Oxford Companion to Food |publisher=Oxford University Press |year=1999 |isbn = 0-19-211579-0 |page= 737}}&lt;/ref> Pada abad ke-18, [[Johann Anton Weinmann]] menganggap durian termasuk dalam [[Berangan|Castaneae]] kerana buahnya hampir serupa dengan berangan kuda (''Aesculus hippocastanum'').&lt;ref name=Brown_006>{{cite book |author=Brown, Michael J. |title=Durio&amp;nbsp;— A Bibliographic Review |publisher=International Plant Genetic Resources Institute (IPGRI) |year=1997 |url=http://books.google.com.my/books/about/Durio_a_Bibliographic_Review.html?id=3AcGwT0CdSwC&amp;redir_esc=y |isbn=92-9043-318-3 |chapter=Introduction |page=3-6 |format = Google Books |accessdate = 2012-06-12}}&lt;/ref> [[Fail:Durio Zibethinus Van Nooten.jpg|thumb|right|upright|''Durio zibethinus''. [[Kromolitografi|Kromolitograf]] oleh Hoola Van Nooten, sekitar 1863]] ''D. zibethinus'' diperkenalkan ke [[Sri Lanka|Ceylon]] oleh Portugis pada abad ke-16 dan diperkenalkan semula banyak kali selepas itu. Ia telah ditanam di Amerika namun terbatas kepada [[taman botani]]. Anak benih pertama dihantar dari [[Taman Botani Diraja, Kew]], ke [[Dominika]] pada 1884.&lt;ref name = Agro>{{cite web |url = http://www.worldagroforestry.org/SEA/Products/AFDbases/AF/asp/SpeciesInfo.asp?SpID=715 |title = Agroforestry Tree Database&amp;nbsp;— ''Durio zibethinus'' |publisher = International Center for Research in Agroforestry |accessdate = 2009-11-20 |archive-date = 2011-09-27 |archive-url = https://web.archive.org/web/20110927154326/http://www.worldagroforestry.org/SEA/Products/AFDbases/AF/asp/SpeciesInfo.asp?SpID=715 |url-status = dead }}&lt;/ref> Di Asia Tenggara, durian telah ditanam selama beberapa kurun di kampung-kampung, barangkali sejak awal abad ke-18, dan secara komersil sejak pertengahan abad ke-20.&lt;ref name=Brown/> Dalam ''My Tropic Isle'', ahli alamiah Australia [[Edmund James Banfield]] menceritakan, pada awal abad ke-20, seorang rakan di Singapura menghantar kepadanya biji durian, yang ditanam dan dijaga beliau di pulau tropikanya di persisiran utara [[Queensland]].&lt;ref>{{cite book |author=[[Edmund James Banfield|Banfield, E. J.]], |title=My Tropic Isle |url=http://etext.library.adelaide.edu.au/b/banfield/ej/b21tr/ |publisher=T. Fisher Unwin |year=1911 |accessdate=2008-11-20 |archive-date=2008-10-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20081007033454/http://etext.library.adelaide.edu.au/b/banfield/ej/b21tr/ |url-status=dead }}&lt;/ref> Pada 1949, ahli botani British [[E. J. H. Corner]] menerbitkan ''The Durian Theory, or the Origin of the Modern Tree''. Teori beliau ialah [[sebaran biji benih]] oleh haiwan (melalui perut) muncul sebelum sebarang kaedah [[sebaran biologi]] lain, dan leluhur primitif spesies ''Durio'' merupakan pengamal kaedah penyebaran ini yang terdahulu, khususnya durian meriah (''D. dulcis'') yang merupakan contoh buah primitif pokok berbunga. Sejak awal 1990-an, permintaan domestik dan antarabangsa durian di sekitar [[ASEAN]] telah meningkat tinggi, sebahagiannya disebabkan peningkatan kemakmuran Asia.&lt;ref name=Brown/> == Kegunaan dan ciri == ===Masakan=== Selain dimakan begitu sahaja, durian juga boleh digunakan bagi memberi rasa kepada pelbagai jenis manisan seperti [[air batu campur]], [[bubur]], [[dodol]], [[jem]],&lt;ref name=jpn54/> [[lempuk]],&lt;ref>{{petik web|author=Saniah bt. Kormin|title=Development Of Durian Paste (lempuk) Processed From Frozen And Fresh Durian Puree|url=http://agromedia.mardi.gov.my/magritech/tech_detail_fdscience.php?id=1228|publisher=[[Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia{{!}}MARDI]]|accessdate=23 Januari 2014|year=2006}}&lt;/ref> dan di zaman moden, [[aiskrim]], [[kuih bulan]], [[kapucino|kopi kapucino]] dan [[susu kocak]].&lt;ref>{{petik web|author=Tracy Russell|title=Durian Smoothie Recipes and Nutrition|url=http://www.incrediblesmoothies.com/recipes/durian-smoothie-recipes-and-nutrition/|publisher=Incredible Smoothies|accessdate=24 Januari 2014|date=26 Februari 2010|archive-date=2013-11-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20131112192711/http://www.incrediblesmoothies.com/recipes/durian-smoothie-recipes-and-nutrition/|url-status=dead}}&lt;/ref> Ais durian ialah pencuci mulut yang popular di Indonesia, dijual di gerai tepi jalan di kota-kota, terutamanya di Jawa. [[Pulut durian]] atau ketan durian juga popular di musim durian di Indonesia dan Malaysia. Di [[Sabah]], durian merah digoreng dengan bawang dan cili dan dihidangkan sebagai hidangan sampingan.&lt;ref>{{cite web |url = http://www.sabahtravelguide.com/culture/default.ASP?page=trad_cuisine |publisher = Sabah Tourism Promotion Corporation |title = Traditional Cuisine |accessdate = 2008-11-20}}&lt;/ref> Durian isi merah secara tradisinya ditambah ke dalam sejenis sup ikan air tawar.&lt;ref name=Heaton>{{cite book |title = A Consumers Guide on World Fruit |author = Heaton, Donald D. |publisher = BookSurge Publishing |isbn = 1-4196-3955-2 |year = 2006 |pages= 54–56}}&lt;/ref> Ikan brengkes ialah ikan yang dimasak dalam sos durian, makanan tradisional di [[Sumatera]].&lt;ref>{{cite book |title = Indonesia (Lonely Planet Travel Guides) |author = Justine Vaisutis |coauthors = Neal Bedford, Mark Elliott, Nick Ray, Ryan Ver Berkmoes |page = 83 |publisher = Lonely Planet Publications |isbn = 1-74104-435-9 |year = 2007}}&lt;/ref> Secara tradisi, kuih Bolen [[Bandung]] dibuat daripada pisang dan keju. Namun hari ini, terdapat juga Bolen durian. Isi durian kering boleh dijadikan [[kerepek]].&lt;ref>{{petik berita|author=Azian Aziz|title=FAMA perkenal kerepek durian|url=http://www.utusan.com.my/utusan/info.asp?y=2008&amp;dt=0723&amp;pub=Utusan_Malaysia&amp;sec=Kota&amp;pg=wk_05.htm|accessdate=24 Januari 2014|newspaper=Utusan Online|date=23/07/2008}}&lt;/ref> Durian boleh diawet dengan kedua-dua gula (misalnya lempok) dan garam (misalnya tempoyak). [[Tempoyak]] ialah sejenis pekasam yang diperbuat daripada isi durian [[Penapaian (makanan)|tertapai]], biasanya daripada durian berkualiti rendah yang kurang sesuai dimakan terus atau durian yang tidak dapat dihabiskan.&lt;ref>{{cite web |url = http://www.ecst.csuchico.edu/~durian/rec/recipe.htm |title = Durian Recipe Gallery |publisher = Durian Online |accessdate = 2008-11-20 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070822090320/http://www.ecst.csuchico.edu/~durian/rec/recipe.htm |archivedate = 2007-08-22 |url-status = live }}&lt;/ref> Tempoyak boleh dimakan begitu sahaja dengan nasi atau dibuat [[gulai]]. [[Sambal]] tempoyak terkenal di [[Masakan Indonesia|Sumatera]] dan Semenanjung Malaysia. Di Thailand, durian selalunya dimakan segar dengan pulut, dan bongkah pes durian dijual di pasar, namun kebanyakan pes itu [[bahan lancung|dilancung]] dengan [[Labu (tumbuhan)|labu]].&lt;ref name=Morton/> Durian muda boleh dimasak sebagai sayur kecuali di Filipina, di mana hanya durian manis yang dimakan. Apabila durian dilumat dengan garam, bawang dan cuka, ia dipanggil "boder".&lt;ref>{{petik buku|author=Alan Davidson|title=The Oxford Companion to Food|year=2006|publisher=Oxford University Press|pages=936 m/s |nopp=y |edition=2|chapter=D}}&lt;/ref> Biji durian boleh dimakan jika direbus, dibakar atau digoreng, dengan tekstur yang serupa dengan [[keladi]], tetapi lebih lekit. Di [[Jawa]], bijinya dihiris halus dan dimasak dengan gula sebagai konfeksi. Biji yang mentah bersifat toksik dan tidak harus dimakan kerana mengandungi [[asid lemak]] [[siklopropena]].&lt;ref>{{cite web |url = http://www.science.edu.sg/ssc/detailed.jsp?artid=3452&amp;type=6&amp;root=4&amp;parent=4&amp;cat=49 |publisher = Singapore Science Centre |title = Question No. 18085: Is it true that durian seeds are poisonous? |accessdate = 2009-11-20 |year = 2006 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080220083720/http://www.science.edu.sg/ssc/detailed.jsp?artid=3452&amp;type=6&amp;root=4&amp;parent=4&amp;cat=49 |archivedate = 2008-02-20 |url-status = live }}&lt;/ref> [[Tunas]] dan daun muda durian kadangkala dimasak sebagai [[sayur daun]]. Kadangkala abu kulit yang dibakar ditambah kepada kek tertentu.&lt;ref name=Morton/> Ranggi bunga durian dimakan [[suku Batak]] di Sumatera Utara, Indonesia, sementara di [[Kepulauan Maluku]] kulit durian kering digunakan sebagai bahan bakar [[pengasapan|mengasap]] ikan atau menghasilkan produk rumah seperti talam. Manisan dan debunga durian merupakan salah satu sumber penting [[madu]] lebah, namun sifat madu tersebut tidak diketahui.&lt;ref>{{cite book |author = Crane, E. (Ed.) |year = 1976 |title = Honey: A Comprehensive Survey |publisher = Bee Research Association |isbn = 0-434-90270-5}}&lt;/ref> &lt;gallery> Fail:Tempoyak.jpg|&lt;small>Tempoyak&lt;/small> Fail:Ketan saus durian.jpg|&lt;small>Pulut durian&lt;/small> Fail:Durian_cake.jpg|&lt;small>Lempok durian&lt;/small> Fail:Keripik Durian Medan.JPG|&lt;small>Kerepek durian&lt;/small> Fail:Es Durian.jpg|&lt;small>Aiskrim durian di [[Bogor]]&lt;/small> Fail:Durian Gelato.JPG|&lt;small>''Gelato'' durian di Singapura&lt;/small> Fail:Durianlog.JPG|&lt;small>Kek perisa durian&lt;/small> Fail:Durian Keju Bollen Opened.JPG|&lt;small>Roti berinti durian&lt;/small> Fail:Durian Pancake.jpg|&lt;small>Lempeng durian&lt;/small> Fail:Durian Crêpe in Malaysia.jpg|&lt;small>Krep durian&lt;/small> Fail:BuburKacangHijauDurian.jpg|&lt;small>Bubur kacang hijau durian&lt;/small> &lt;/gallery> ===Pemakanan dan khasiat=== {{nutritional value | name=Durian (''Durio zibethinus'') | kJ= 615 | water = 65g | protein = 1.47 g | fat = 5.33 g | carbs = 27.09 g | fiber = 3.8 g | opt2n = [[Kolesterol]] | opt2v = 0mg | folate_ug = 36 | niacin_mg = 1.074 | riboflavin_mg = 0.2 | thiamin_mg = 0.374 | vitA_iu = 44 | pantothenic_mg = 0.23 | vitB6_mg = 0.316 | vitC_mg = 19.7 | sodium_mg = 2 | potassium_mg = 436 | calcium_mg = 6 | copper_mg = 0.207 | iron_mg = 0.43 | magnesium_mg = 30 | manganese_mg = 0.325 | phosphorus_mg = 39 | zinc_mg = 0.28 | right = 1 | source_usda = 1 | note = Isi sahaja.&lt;br/>Buangan: 68% (kulit dan biji)&lt;br/>Sumber: USDA Nutrient database&lt;ref>{{cite web |title = USDA National Nutrient Database |url = http://ndb.nal.usda.gov/ |publisher = U.S. Department of Agriculture |accessdate = 2013-02-22}}&lt;/ref> }} Buah durian memiliki kandungan [[gula]],&lt;ref name=McGee/> [[vitamin C]], [[kalium]] dan [[triptofan]] asid amino serotoninergik yang tinggi,&lt;ref>{{cite book |title = Eating For Beauty |publisher = Maul Brothers Publishing |author = Wolfe, David |year = 2002 |isbn = 0-9653533-7-0}}&lt;/ref> dan menjadi sumber baik [[karbohidrat]], [[protein]] dan [[lemak]].&lt;ref name=Agro/>&lt;ref name=Heaton/> Ia disarankan sebagai sumber sihat lemak mentah oleh beberapa penyokong makanan mentah,&lt;ref>{{cite book |author = Boutenko, Victoria |title = 12 Steps to Raw Foods: How to End Your Addiction to Cooked Food |publisher = Raw Family |year = 2001 |page = 6 |isbn = 0-9704819-3-4}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite book |title = Rawsome!: Maximizing Health, Energy, and Culinary Delight With the Raw Foods Diet |author = Mars, Brigitte |publisher = Basic Health Publications |year = 2004 |isbn = 1-59120-060-1 |page = 103}}&lt;/ref> sementara yang lain mengelaskannya sebagai makanan [[Indeks glisemia|glisemia tinggi]], mengesyorkan pengurangan pemakanannya.&lt;ref>{{cite book |title = Rainbow Green Live-Food Cuisine |author = Cousens, Gabriel |year = 2003 |publisher = North Atlantic Books |isbn = 1-55643-465-0 |page = 34}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite book |title = Self Healing Colitis &amp; Crohn's |publisher = Living Nutrition Publications |author = Klein, David |year = 2005 |isbn = 0-9717526-1-3 |chapter = Vegan Healing Diet Guidelines}}&lt;/ref> Orang yang mempunyai penyakit kencing manis atau tekanan darah tinggi secara tradisinya dinasihati mengelakkan durian.&lt;ref name=myMetro02>{{petik berita|title=Berpada-pada makan durian|url=http://www.hmetro.com.my/articles/Berpada-padamakandurian/Article/|accessdate=26 Januari 2014|newspaper=myMetro|date=2012/07/02}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite book |title = Medical Anthropology in Ecological Perspective |author = Anne McElroy dan Patricia K. Townsend |publisher = Westview Press |year = 2003 |isbn = 0-8133-3821-2 |page = 253}}&lt;/ref> Durian dianggap sebagai makanan "panas" dan sesiapa yang terlebih makan durian akan mendapati dirinya [[hiperhidrosis|berpeluh]] dengan banyaknya sejurus selepas itu.&lt;ref name=myMetro02/>&lt;ref>{{cite book |title = The Pharmacology of Chinese Herbs (Edisi Kedua) |author = Huang, Kee C. |publisher = [[CRC Press]] |page = 2 |isbn = 0-8493-1665-0 |year = 1998}}&lt;/ref> Penawar tradisi adalah untuk minum air kosong dari pangsa kulit buah.&lt;ref>{{petik web|author=Mohd Helmi Ahmad|title=Pulut Durian Santan Kelapa|publisher=Berita Harian|accessdate=26 Januari 2014|archiveurl=http://psasir.upm.edu.my/20667/|archivedate=27 Feb 2013|year=2012}}&lt;/ref> Selain itu, musim durian lazimnya berlaku bersama dengan [[manggis]] yang dianggap sebagai mempunyai kesan penyejuk kepada badan. Oleh itu, kedua-dua buah-buahan ini lazimnya dimakan bersama.&lt;ref>{{petik web|author=Mohamed Hatta Abu Bakar|title=Adakah Petua Hilang Panas Makan Durian?|url=http://www.drhatta.com/2012/Dis12/PanasDurian.html|publisher=HBI Health &amp; Homoeopathy Centre|accessdate=26 Januari 2014|coauthor=Huzaini Ibrahim|date=18/12/12|archive-date=2013-09-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20130906124217/http://drhatta.com/2012/Dis12/PanasDurian.html|url-status=dead}}&lt;/ref> Di Malaysia, [[rebus]]an daun dan akar durian pernah dijadikan ubat [[antipiretik]]. Rebusan ini dilumur pada dahi pesakit yang demam.&lt;ref name=Morton/> Penerangan paling lengkap terhadap kegunaan perubatan durian sebagai ubat ialah suatu preskripsi Melayu, dikutip Burkill dan Haniff pada 1930. Ia memberi arahan kepada pembaca supaya merebus akar ''[[Bunga raya|Hibiscus rosa-sinensis]]'' dengan akar ''Durio zibethinus'', ''[[Longan|Nephelium longana]]'', ''[[Pulasan|Nephelium mutabile]]'' dan ''[[Cempedak|Artocarpus integrifolia]]'', dan meminum air rebusan tersebut atau [[tuam|menuam]] menggunakannya.&lt;ref>{{cite journal |author = Burkill, I.H. dan Haniff, M. |year = 1930 |title = Malay village medicine, prescriptions collected |journal = Gardens Bulletin Straits Settlements |issue = 6 |pages = 176–177}}&lt;/ref> Di Indonesia, kulit buah ini pun biasa dibakar dan abunya digunakan dalam ramuan untuk melancarkan [[haid]] dan menggugurkan kandungan. Abu dan air rendaman abu ini juga digunakan sebagai campuran pewarna tradisional.&lt;ref name=heyne_1341>Heyne, K. 1987. ''Tumbuhan Berguna Indonesia'', jil. 3. Yay. Sarana Wana Jaya, Jakarta. m/s. 1341-1343.&lt;/ref> Satu lagi kepercayaan tempatan ialah durian memudaratkan kesihatan apabila dimakan dengan [[kopi]]&lt;ref name=Davidson/> atau minuman beralkohol.&lt;ref name=Brown/> Kepercayaan mengenai alkohol ini boleh dikesan sehingga ke abad ke-18 apabila [[Georg Eberhard Rumphius|Rumphius]] menyatakan yang alkohol tidak patut diminum selepas memakan durian antaran ia akan menyebabkan ketidakcernaan dan [[Halitosis|nafas berbau]]. Pada 1929, J. D. Gimlette menulis dalam ''Malay Poisons and Charm Cures'' bahawa durian tidak boleh dimakan bersama [[brandi]]. Pada 1981, J. R. Croft menulis dalam ''Bombacaceae: In Handbooks of the Flora of Papua New Guinea'' bahawa "perasaan morbiditi" acap kali mengikuti penggunaan alkohol selepas memakan durian. Beberapa siasatan perubatan terhadap kesahan kepercayaan ini telah dijalankan dengan kesimpulan yang berbeza-beza,&lt;ref name=Brown/> tetapi satu kajian oleh [[Universiti Tsukuba]] mendapati kandungan sulfur buah ini yang tinggi menybabkan badan merencat aktiviti [[aldehid dehidrogenase]], menyebabkan kekurangan 70% kebolehan mengeluarkan toksin dalam badan.&lt;ref>{{cite news |url = http://www.newscientist.com/article/mg20327253.200-durians-and-booze-worse-than-a-stinking-hangover.html?DCMP=OTC-rss&amp;nsref=online-news |title = Durians and booze: worse than a stinking hangover |date = 2009-09-16 |accessdate = 2009-10-15 |publisher = ''[[New Scientist]]'' }}&lt;/ref> [[Orang Jawa]] mempercayai durian memiliki mutu [[afrodisiak]], dan meletakkan peraturan apa yang boleh dan tidak boleh dimakan dengan atau sejurus selepas durian.&lt;ref name=Davidson/> Terdapat satu pepatah, ''durian jatuh sarung naik'', yang merujuk kepada kepercayaan ini.&lt;ref>{{cite book |title = A Comprehensive Indonesian-English Dictionary |author = Alan M. Stevens |coauthors = A. Schmidgall-Tellings (Ed.) |publisher= Ohio University Press |year = 2000 |isbn = 0-8214-1584-0 |page = 255}}&lt;/ref> Amaran tentang anggapan kualiti gasang ini kemudian sampai ke Barat—ahli falsafah Swedenborg [[Herman Vetterling]] ada membuat ulasan mengenai "ciri erotik" durian pada awal abad ke-20.&lt;ref>{{cite book |author=Herman Vetterling |title=Illuminate of Gorlitz or Jakob Bohme's Life and Philosophy, Part 3 |publisher=Kessinger Publishing |year=2003, mula dicetak 1923 |isbn= 0-7661-4788-6 |page=1380}}&lt;/ref> Pada 1920-an, Durian Fruit Products, Inc. di Bandar Raya New York melancarkan satu produk yang dipanggil "Dur-India" sebagai makanan tambahan kesihatan, berharga [[AS$]]9 bagi 12 botol, setiapnya mengandungi 63 biji pil. Pil ini dikatakan mengandungi durian dan satu spesies genus ''[[Allium]]'' dari India dan [[vitamin E]]. Syarikat tersebut menyatakan ia menyediakan "tenaga sihat lebih terpumpun dalam bentuk makanan berbanding dengan sebarang produk lain yang ada di dunia".&lt;ref name=Morton/> == Keselamatan == [[Fail:Durian with sharp thorns.jpg|left|thumb|Duri durian yang tajam boleh menyebabkan kecederaan]] Durian yang jatuh di atas kepala boleh menyebabkan kecederaan yang teruk kerana buahnya berat, berduri tajam dan boleh gugur dari tempat yang tinggi. Memakai [[topi keselamatan|topi keras]] digalakkan ketika mengutip durian. [[Alfred Russel Wallace]] menulis bahawa jarang ada kematian akibat ditimpa durian, kerana pancutan darah yang banyak akan menghalang terjadinya keradangan.&lt;ref name=Wallace/> Papan tanda memberi amaran agar orang tidak berlengah-lengah di bawah pohon durian dapat dijumpai di Indonesia.&lt;ref>{{cite book |title = Indonesia (Lonely Planet Travel Guides) |author = Justine Vaisutis |coauthors = Neal Bedford, Mark Elliott, Nick Ray, Ryan Ver Berkmoes |pages = 393–394 |publisher = Lonely Planet Publications |isbn = 1-74104-435-9 |year = 2007}}&lt;/ref> Jaring nilon atau tali anyam kuat sering digantung di antara pohon durian di ladang-ladang, dengan tiga tujuan: jaring ini membantu mengutip buah yang masak, menyelamatkan buah daripada binatang aras bumi, dan paling penting mengelakkan buah daripada menimpa manusia. Bagaimanapun, terdapat peribahasa "[[wikt:durian#Peribahasa|mendapat durian runtuh]]" yang bererti "keuntungan tidak dijangka dan tanpa bersusah-payah". Kerana durinya yang tajam juga, buah durian boleh menyebabkan kecederaan ketika [[#Membuka|dibuka]]. Oleh itu, ia hendaklah dibuka secara berhati-hati dengan menggunakan peralatan yang sesuai, seperti pisau dan kain.&lt;ref name=AboutSEA/> == Pengaruh budaya == [[Fail:The Esplanade 4, Singapore, Dec 05.JPG|right|thumb|Bangunan [[Esplanade – Theatres on the Bay|Esplanade]] di Singapura, digelar "Durian"]] Durian digelar sebagai "Raja Buah",&lt;ref name=Heaton/> suatu label yang boleh dikaitkan dengan rupanya yang mengagumkan dan baunya yang kuat.&lt;ref>Buah [[manggis]], dipanggil "ratu buah", pula mongel dan lembut. Musim manggis berbetulan dengan musim durian dan dianggap sebagai pelengkap, dan mungkin sebab manggis mendapat gelaran itu. {{cite news |author=Bernama |title=Buah-buahan tropika bermusim baik untuk kesihatan |url=http://www.sinarharian.com.my/buah-buahan-tropika-bermusim-baik-untuk-kesihatan-1.115640 |newspaper=Sinar Harian |date=26 Disember 2012 |accessdate=12 Jun 2014}}&lt;/ref> Di tempat asalnya Asia Tenggara, durian boleh dianggap makanan harian dan digambarkan dalam media tempatan menurut tanggapan budaya di kawasan itu. Durian menjadi simbol sifat subjektif kehodohan dan kecantikan dalam filem pengarah Hong Kong ''[[Durian Durian]]'', dan menjadi nama panggilan watak protagonis eponim komedi TV Singapura ''Durian King'' lakonan [[Adrian Pang]].&lt;ref name=STB>{{cite web |title = Uniquely Singapore&amp;nbsp;– July 2006 Issue |url = http://www.visitsingapore.com/publish/stbportal/en/home/about_singapore/ezine_home/Jul06/local_speak/Durain_Story.html |year = 2006 |publisher = Singapore Tourism Board |accessdate = 2007-07-31 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20070823005745/http://www.visitsingapore.com/publish/stbportal/en/home/about_singapore/ezine_home/Jul06/local_speak/Durain_Story.html |archivedate = 2007-08-23 |url-status = dead }}&lt;/ref> Begitu juga, bangunan [[Esplanade – Theatres on the Bay|Esplanade]] yang agak pelik bentuknya sering kali dipanggil "Durian" oleh penduduk tempatan,&lt;ref name=STB/> manakala "Durian Besar" ialah gelaran bagi kota [[Jakarta]], Indonesia.&lt;ref>{{cite web | url=http://www.thejakartapost.com/yesterdaydetail.asp?fileid=20070622.B10 | title=Jakarta: A city we learn to love but never to like | author=Suryodiningrat, Meidyatama | work=The Jakarta Post | archiveurl=https://web.archive.org/web/20080221030541/http://www.thejakartapost.com/yesterdaydetail.asp?fileid=20070622.B10 | archivedate=2008-02-21 | date=2007-06-22 | access-date=2014-08-06 | url-status=live }}&lt;/ref> Antara nama yang disumbangkan Thailand bagi nama ribut [[taufan]] Pasifik Utara Barat ialah '[[Taufan Durian|Durian]]',&lt;ref>{{cite web |url = http://www.jma.go.jp/jma/jma-eng/jma-center/rsmc-hp-pub-eg/tyname.html |title = Tropical Cyclone Names |publisher = Japan Meteorological Agency |accessdate = 2007-03-10}}&lt;/ref> yang dibersarakan selepas ribut kedua dengan nama ini melanda pada 2006. Sebagai buah yang disukai banyak binatang buas, durian kadangkala menandakan aspek kehaiwanan manusia yang telah lama dilupakan, seperti dalam legenda [[Orang Mawas]] di Semenanjung Malaysia dan [[Orang Pendek]] di Sumatera, kedua-duanya didakwa menjamu selera dengan durian.&lt;ref>{{cite web |author = Lian, Hah Foong |url = http://www.bigfootencounters.com/creatures/mawas.htm |title = Village abuzz over sighting of 'mawas' |publisher = Star Publications, Malaysia |date = 2000-01-02 |accessdate = 2008-11-20}}&lt;/ref>&lt;ref>{{cite web |url = http://www.jambiexplorer.com/content/orangpendek.htm |archiveurl = https://web.archive.org/web/20080116100430/http://www.jambiexplorer.com/content/orangpendek.htm |archivedate = 2008-01-16 |title = Do 'orang pendek' really exist? |publisher = Jambiexplorer.com |accessdate = 2006-03-19 |url-status = live }}&lt;/ref> Dalam filem animasi [[Geng: Pengembaraan Bermula|Geng: Misteri Hantu Durian]] pula, terdapat makhluk ganjil yang juga sukakan durian. Banyak tempat di Asia Tenggara dinamakan bersempena buah ini, seperti [[Durian Tunggal]] dan [[Durian Sebatang]] di Malaysia, dan [[Sungai Durian, Kotabaru|Sungai Durian]] dan [[Durian Besar]] di Indonesia. Dalam Bahasa Melayu juga, terdapat banyak peribahasa berkenaan durian, antaranya: "Durian runtuh", "Masak durian, masak manggis" dan "Seperti mentimun dengan durian".&lt;ref>{{cite web |title=Peribahasa Melayu - Durian |url=http://prpm.dbp.gov.my/Search.aspx?k=durian&amp;d=11 |publisher=Pusat Rujukan Persuratan Melayu @ DBP |accessdate=12 Jun 2014}}&lt;/ref> Di Barat, durian telah menjadi sinonim dengan makanan asing berasa kuat yang ganjil atau baharu bagi orang Amerika. Durian telah ditonjolkan dalam rancangan seperti "''Bizarre Foods with Andrew Zimmern''", "''No Reservations with Anthony Bourdain''" dan sebagai ramuan dalam "''Chopped''". == Galeri == &lt;gallery> Fail:YosriDurianPaket.jpg|Isi durian dijual secara berpaket Fail:Kulit durian kering.JPG|Kulit durian kering boleh diproses untuk membuat produk lain Fail:Talam makanan daripada kulit durian.JPG|Produk daripada kulit durian Fail:YosriDec2004DurianBesar.JPG|Stesen bayaran berbentuk durian &lt;/gallery> == Lihat juga == * [[Pokok bermula dengan D|Senarai pokok]] * [[Klon durian]] == Nota == &lt;div class="references-small"> '''a.''' {{Note label|a|a|none}} Wallace memberikan komen yang hampir sama dalam penerbitannya pada 1866, ''The Malay Archipelago: The land of the orang-utang and the bird of paradise''.&lt;ref name=Wallace1886p76>[http://www.archive.org/stream/malayarchipelag03wallgoog#page/n91/mode/1up Wallace, Arthur Russel (1886), m/s. 76]&lt;/ref>&lt;br> '''b.''' {{Note label|b|b|none}} Pengembara yang dipetik Wallace ialah Linschott (ejaan Wallace bagi [[Jan Huyghen van Linschoten|Linschoten]]), yang namanya muncul berulang kali dalam gelintar Internet mengenai durian, dengan petikan-petikan tersebut berpunca kembali kepada Wallace. Dalam terjemahan tulisan Linschoten, buah ini dieja ''duryoen''.&lt;ref name=VanLinschoten>{{Cite journal |year=1885 |author=Burnell, Arthur Coke &amp; Tiele, P.A. |url=http://www.archive.org/stream/voyagejohnhuygh02tielgoog#page/n72/mode/1up |title=The voyage of John Huyghen van Linschoten to the East Indies |series=from the old English translation of 1598: the first book, containing his description of the East |page=51 (n72 dalam medan laman elektronik) |place=London |publisher=[[Hakluyt Society]]}}. Teks penuh di Internet Archive.&lt;/ref> &lt;/div> == Rujukan == {{reflist|2}} == Bacaan lanjut == * {{cite book |author=Salma Idris |year=2010 |title=[[Durio Of Malaysia]] |language=Inggeris |location= |publisher=MARDI |page=164 |isbn=9789679365726}} * {{cite book |author=Zawawi Jawahir &amp; Zulkiflee Mohd. Kasiran |year=2008 |title=[[Klon Durian Terpilih Malaysia]] |location= |publisher=Penerbit UPM |page=139 |isbn=}} * {{cite book |author=Sobir, Ph.D., Rodame M. Napitupulu |year= |title=Bertanam Durian Unggul |url=http://books.google.com.my/books?id=Ljk36I8LD7oC |location=Google Books |publisher=PT Niaga Swadaya |page= |isbn=9789790024441}} == Pautan luar == {{commonscat|Durian}} * [http://www.moa.gov.my Kementerian Pertanian &amp; Industri Asas Tani] * [http://www.doa.gov.my/ Jabatan Pertanian Malaysia] * [http://www.mardi.my/ Institut Penyelidikan dan Kemajuan Pertanian Malaysia (MARDI)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120216074610/http://www.mardi.my/ |date=2012-02-16 }} {{rencana pilihan}} {{Authority control}} [[Kategori:Durian| ]] [[Kategori:Malvales|Durian]] [[Kategori:Perkataan dan frasa Melayu]] [[Kategori:Buah|Durian]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Templat yang digunakan dalam laman ini: </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Templat:About" class="mw-redirect" title="Templat:About">Templat:About</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:About&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:About">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Authority_control" class="mw-redirect" title="Templat:Authority control">Templat:Authority control</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Authority_control&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Authority control">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Category_handler" class="mw-redirect" title="Templat:Category handler">Templat:Category handler</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Category_handler&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Category handler">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Cite_book" title="Templat:Cite book">Templat:Cite book</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Cite_book&amp;action=edit" title="Templat:Cite book">lihat sumber</a>) (dilindungi separa)</li><li><a href="/wiki/Templat:Cite_episode" title="Templat:Cite episode">Templat:Cite episode</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Cite_episode&amp;action=edit" title="Templat:Cite episode">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Cite_journal" title="Templat:Cite journal">Templat:Cite journal</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Cite_journal&amp;action=edit" title="Templat:Cite journal">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Cite_news" title="Templat:Cite news">Templat:Cite news</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Cite_news&amp;action=edit" title="Templat:Cite news">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Cite_web" title="Templat:Cite web">Templat:Cite web</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Cite_web&amp;action=edit" title="Templat:Cite web">lihat sumber</a>) (dilindungi separa)</li><li><a href="/wiki/Templat:Commonscat" class="mw-redirect" title="Templat:Commonscat">Templat:Commonscat</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Commonscat&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Commonscat">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Convert" title="Templat:Convert">Templat:Convert</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Convert&amp;action=edit" title="Templat:Convert">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Templat:Fix" title="Templat:Fix">Templat:Fix</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Fix&amp;action=edit" title="Templat:Fix">lihat sumber</a>) (dilindungi separa)</li><li><a href="/wiki/Templat:Fix/category" title="Templat:Fix/category">Templat:Fix/category</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Fix/category&amp;action=edit" title="Templat:Fix/category">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Hatnote" title="Templat:Hatnote">Templat:Hatnote</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Hatnote&amp;action=edit" title="Templat:Hatnote">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Ifsubst" title="Templat:Ifsubst">Templat:Ifsubst</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Ifsubst&amp;action=edit" title="Templat:Ifsubst">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Ikon_bahasa" title="Templat:Ikon bahasa">Templat:Ikon bahasa</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Ikon_bahasa&amp;action=edit" title="Templat:Ikon bahasa">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Templat:Imej_banyak" title="Templat:Imej banyak">Templat:Imej banyak</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Imej_banyak&amp;action=edit" title="Templat:Imej banyak">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Imej_banyak/gaya.css" title="Templat:Imej banyak/gaya.css">Templat:Imej banyak/gaya.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Imej_banyak/gaya.css&amp;action=edit" title="Templat:Imej banyak/gaya.css">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Jawi" title="Templat:Jawi">Templat:Jawi</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Jawi&amp;action=edit" title="Templat:Jawi">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Kategori_Commons" title="Templat:Kategori Commons">Templat:Kategori Commons</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Kategori_Commons&amp;action=edit" title="Templat:Kategori Commons">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Templat:Kawalan_kewibawaan" title="Templat:Kawalan kewibawaan">Templat:Kawalan kewibawaan</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Kawalan_kewibawaan&amp;action=edit" title="Templat:Kawalan kewibawaan">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Kegunaan_lain" title="Templat:Kegunaan lain">Templat:Kegunaan lain</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Kegunaan_lain&amp;action=edit" title="Templat:Kegunaan lain">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Lang" title="Templat:Lang">Templat:Lang</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Lang&amp;action=edit" title="Templat:Lang">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Templat:Languageicon" class="mw-redirect" title="Templat:Languageicon">Templat:Languageicon</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Languageicon&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Languageicon">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Templat:Main_other" title="Templat:Main other">Templat:Main other</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Main_other&amp;action=edit" title="Templat:Main other">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Multiple_image" class="mw-redirect" title="Templat:Multiple image">Templat:Multiple image</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Multiple_image&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Multiple image">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Nama_ISO_639" title="Templat:Nama ISO 639">Templat:Nama ISO 639</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Nama_ISO_639&amp;action=edit" title="Templat:Nama ISO 639">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Namespace_detect" title="Templat:Namespace detect">Templat:Namespace detect</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Namespace_detect&amp;action=edit" title="Templat:Namespace detect">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Note_label" title="Templat:Note label">Templat:Note label</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Note_label&amp;action=edit" title="Templat:Note label">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Nutritional_value" title="Templat:Nutritional value">Templat:Nutritional value</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Nutritional_value&amp;action=edit" title="Templat:Nutritional value">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Pautan_putus" title="Templat:Pautan putus">Templat:Pautan putus</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Pautan_putus&amp;action=edit" title="Templat:Pautan putus">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Pengendali_kategori" title="Templat:Pengendali kategori">Templat:Pengendali kategori</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Pengendali_kategori&amp;action=edit" title="Templat:Pengendali kategori">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Petik_berita" class="mw-redirect" title="Templat:Petik berita">Templat:Petik berita</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Petik_berita&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Petik berita">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Petik_buku" class="mw-redirect" title="Templat:Petik buku">Templat:Petik buku</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Petik_buku&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Petik buku">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Petik_web" class="mw-redirect" title="Templat:Petik web">Templat:Petik web</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Petik_web&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Petik web">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Petikan" title="Templat:Petikan">Templat:Petikan</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Petikan&amp;action=edit" title="Templat:Petikan">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Petikan/styles.css" title="Templat:Petikan/styles.css">Templat:Petikan/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Petikan/styles.css&amp;action=edit" title="Templat:Petikan/styles.css">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Quote" class="mw-redirect" title="Templat:Quote">Templat:Quote</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Quote&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Quote">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Ref_label" title="Templat:Ref label">Templat:Ref label</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Ref_label&amp;action=edit" title="Templat:Ref label">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Reflist" title="Templat:Reflist">Templat:Reflist</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Reflist&amp;action=edit" title="Templat:Reflist">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Reflist/styles.css" title="Templat:Reflist/styles.css">Templat:Reflist/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Reflist/styles.css&amp;action=edit" title="Templat:Reflist/styles.css">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Rencana_pilihan" title="Templat:Rencana pilihan">Templat:Rencana pilihan</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Rencana_pilihan&amp;action=edit" title="Templat:Rencana pilihan">lihat sumber</a>) (dilindungi separa)</li><li><a href="/wiki/Templat:Script" title="Templat:Script">Templat:Script</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Script&amp;action=edit" title="Templat:Script">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Script/Arabic" title="Templat:Script/Arabic">Templat:Script/Arabic</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Script/Arabic&amp;action=edit" title="Templat:Script/Arabic">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Script/styles.css" title="Templat:Script/styles.css">Templat:Script/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Script/styles.css&amp;action=edit" title="Templat:Script/styles.css">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Side_box" title="Templat:Side box">Templat:Side box</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Side_box&amp;action=edit" title="Templat:Side box">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Sister" class="mw-redirect" title="Templat:Sister">Templat:Sister</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Sister&amp;action=edit" class="mw-redirect" title="Templat:Sister">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Sister_project" title="Templat:Sister project">Templat:Sister project</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Sister_project&amp;action=edit" title="Templat:Sister project">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Str_left" title="Templat:Str left">Templat:Str left</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Str_left&amp;action=edit" title="Templat:Str left">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Tentang" title="Templat:Tentang">Templat:Tentang</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Tentang&amp;action=edit" title="Templat:Tentang">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Th_icon" title="Templat:Th icon">Templat:Th icon</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Th_icon&amp;action=edit" title="Templat:Th icon">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Top_icon" title="Templat:Top icon">Templat:Top icon</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Top_icon&amp;action=edit" title="Templat:Top icon">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Templat:Utama" title="Templat:Utama">Templat:Utama</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Utama&amp;action=edit" title="Templat:Utama">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Templat:Webarchive" title="Templat:Webarchive">Templat:Webarchive</a> (<a href="/w/index.php?title=Templat:Webarchive&amp;action=edit" title="Templat:Webarchive">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Arguments" title="Modul:Arguments">Modul:Arguments</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Arguments&amp;action=edit" title="Modul:Arguments">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Authority_control" title="Modul:Authority control">Modul:Authority control</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Authority_control&amp;action=edit" title="Modul:Authority control">lihat sumber</a>) (dilindungi separa)</li><li><a href="/wiki/Modul:Category_handler" title="Modul:Category handler">Modul:Category handler</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Category_handler&amp;action=edit" title="Modul:Category handler">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Category_handler/blacklist" title="Modul:Category handler/blacklist">Modul:Category handler/blacklist</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Category_handler/blacklist&amp;action=edit" title="Modul:Category handler/blacklist">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Category_handler/config" title="Modul:Category handler/config">Modul:Category handler/config</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Category_handler/config&amp;action=edit" title="Modul:Category handler/config">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Category_handler/data" title="Modul:Category handler/data">Modul:Category handler/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Category_handler/data&amp;action=edit" title="Modul:Category handler/data">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Category_handler/shared" title="Modul:Category handler/shared">Modul:Category handler/shared</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Category_handler/shared&amp;action=edit" title="Modul:Category handler/shared">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Check_for_unknown_parameters" title="Modul:Check for unknown parameters">Modul:Check for unknown parameters</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Check_for_unknown_parameters&amp;action=edit" title="Modul:Check for unknown parameters">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1" title="Modul:Citation/CS1">Modul:Citation/CS1</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/COinS" title="Modul:Citation/CS1/COinS">Modul:Citation/CS1/COinS</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/COinS&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/COinS">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/Configuration" title="Modul:Citation/CS1/Configuration">Modul:Citation/CS1/Configuration</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/Configuration&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/Configuration">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/Date_validation" title="Modul:Citation/CS1/Date validation">Modul:Citation/CS1/Date validation</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/Date_validation&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/Date validation">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/Identifiers" title="Modul:Citation/CS1/Identifiers">Modul:Citation/CS1/Identifiers</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/Identifiers&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/Identifiers">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/Suggestions" title="Modul:Citation/CS1/Suggestions">Modul:Citation/CS1/Suggestions</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/Suggestions&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/Suggestions">lihat sumber</a>) (dilindungi separa)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/Utilities" title="Modul:Citation/CS1/Utilities">Modul:Citation/CS1/Utilities</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/Utilities&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/Utilities">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/Whitelist" title="Modul:Citation/CS1/Whitelist">Modul:Citation/CS1/Whitelist</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/Whitelist&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/Whitelist">lihat sumber</a>) (dilindungi)</li><li><a href="/wiki/Modul:Citation/CS1/styles.css" title="Modul:Citation/CS1/styles.css">Modul:Citation/CS1/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Citation/CS1/styles.css&amp;action=edit" title="Modul:Citation/CS1/styles.css">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Convert" title="Modul:Convert">Modul:Convert</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Convert&amp;action=edit" title="Modul:Convert">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Convert/data" title="Modul:Convert/data">Modul:Convert/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Convert/data&amp;action=edit" title="Modul:Convert/data">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Convert/text" title="Modul:Convert/text">Modul:Convert/text</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Convert/text&amp;action=edit" title="Modul:Convert/text">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Exponential_search" title="Modul:Exponential search">Modul:Exponential search</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Exponential_search&amp;action=edit" title="Modul:Exponential search">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Format_link" title="Modul:Format link">Modul:Format link</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Format_link&amp;action=edit" title="Modul:Format link">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Hatnote" title="Modul:Hatnote">Modul:Hatnote</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Hatnote&amp;action=edit" title="Modul:Hatnote">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Hatnote/styles.css" title="Modul:Hatnote/styles.css">Modul:Hatnote/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Hatnote/styles.css&amp;action=edit" title="Modul:Hatnote/styles.css">lihat sumber</a>) (dilindungi separa)</li><li><a href="/wiki/Modul:Hatnote_list" title="Modul:Hatnote list">Modul:Hatnote list</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Hatnote_list&amp;action=edit" title="Modul:Hatnote list">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Labelled_list_hatnote" title="Modul:Labelled list hatnote">Modul:Labelled list hatnote</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Labelled_list_hatnote&amp;action=edit" title="Modul:Labelled list hatnote">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Lang" title="Modul:Lang">Modul:Lang</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Lang&amp;action=edit" title="Modul:Lang">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Lang/ISO_639_synonyms" title="Modul:Lang/ISO 639 synonyms">Modul:Lang/ISO 639 synonyms</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Lang/ISO_639_synonyms&amp;action=edit" title="Modul:Lang/ISO 639 synonyms">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Lang/data" title="Modul:Lang/data">Modul:Lang/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Lang/data&amp;action=edit" title="Modul:Lang/data">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Language/data/iana_languages" title="Modul:Language/data/iana languages">Modul:Language/data/iana languages</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Language/data/iana_languages&amp;action=edit" title="Modul:Language/data/iana languages">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Language/data/iana_regions" title="Modul:Language/data/iana regions">Modul:Language/data/iana regions</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Language/data/iana_regions&amp;action=edit" title="Modul:Language/data/iana regions">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Language/data/iana_scripts" title="Modul:Language/data/iana scripts">Modul:Language/data/iana scripts</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Language/data/iana_scripts&amp;action=edit" title="Modul:Language/data/iana scripts">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Language/data/iana_suppressed_scripts" title="Modul:Language/data/iana suppressed scripts">Modul:Language/data/iana suppressed scripts</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Language/data/iana_suppressed_scripts&amp;action=edit" title="Modul:Language/data/iana suppressed scripts">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Language/data/iana_variants" title="Modul:Language/data/iana variants">Modul:Language/data/iana variants</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Language/data/iana_variants&amp;action=edit" title="Modul:Language/data/iana variants">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Multiple_image" title="Modul:Multiple image">Modul:Multiple image</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Multiple_image&amp;action=edit" title="Modul:Multiple image">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Namespace_detect" title="Modul:Namespace detect">Modul:Namespace detect</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Namespace_detect&amp;action=edit" title="Modul:Namespace detect">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Namespace_detect/config" title="Modul:Namespace detect/config">Modul:Namespace detect/config</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Namespace_detect/config&amp;action=edit" title="Modul:Namespace detect/config">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Namespace_detect/data" title="Modul:Namespace detect/data">Modul:Namespace detect/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Namespace_detect/data&amp;action=edit" title="Modul:Namespace detect/data">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:No_globals" title="Modul:No globals">Modul:No globals</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:No_globals&amp;action=edit" title="Modul:No globals">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Nota_topi_senarai_berlabel" title="Modul:Nota topi senarai berlabel">Modul:Nota topi senarai berlabel</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Nota_topi_senarai_berlabel&amp;action=edit" title="Modul:Nota topi senarai berlabel">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:ResolveEntityId" title="Modul:ResolveEntityId">Modul:ResolveEntityId</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:ResolveEntityId&amp;action=edit" title="Modul:ResolveEntityId">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Side_box" title="Modul:Side box">Modul:Side box</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Side_box&amp;action=edit" title="Modul:Side box">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:TableTools" title="Modul:TableTools">Modul:TableTools</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:TableTools&amp;action=edit" title="Modul:TableTools">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Unicode_data" title="Modul:Unicode data">Modul:Unicode data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Unicode_data&amp;action=edit" title="Modul:Unicode data">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Unicode_data/scripts" title="Modul:Unicode data/scripts">Modul:Unicode data/scripts</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Unicode_data/scripts&amp;action=edit" title="Modul:Unicode data/scripts">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Unsubst" title="Modul:Unsubst">Modul:Unsubst</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Unsubst&amp;action=edit" title="Modul:Unsubst">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Webarchive" title="Modul:Webarchive">Modul:Webarchive</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Webarchive&amp;action=edit" title="Modul:Webarchive">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Webarchive/data" title="Modul:Webarchive/data">Modul:Webarchive/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Webarchive/data&amp;action=edit" title="Modul:Webarchive/data">sunting</a>) </li><li><a href="/wiki/Modul:Yesno" title="Modul:Yesno">Modul:Yesno</a> (<a href="/w/index.php?title=Modul:Yesno&amp;action=edit" title="Modul:Yesno">sunting</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Kembali ke <a href="/wiki/Durian" title="Durian">Durian</a>.</p> <!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Diambil daripada "<a dir="ltr" href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Durian">https://ms.wikipedia.org/wiki/Durian</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Dasar privasi</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Perihal">Perihal Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Penafian_umum">Penafian</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kod Tatakelakuan</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Pembangun</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ms.wikipedia.org">Statistik</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Kenyataan kuki</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ms.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Durian&amp;action=edit&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Paparan mudah alih</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-7fzq9","wgBackendResponseTime":233,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.006","walltime":"0.007","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":710,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-57488d5c7d-7fzq9","timestamp":"20241128030753","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10