CINXE.COM

Nhiếp chính – Wikipedia tiếng Việt

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Nhiếp chính – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"0a41f744-b6b6-4b7c-a9b4-41e522413703","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Nhiếp_chính","wgTitle":"Nhiếp chính","wgCurRevisionId":71400830,"wgRevisionId":71400830,"wgArticleId":1677839,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Bài viết sử dụng pull quote có nguồn","Nguyên thủ quốc gia","Tước vị","Danh hiệu"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Nhiếp_chính","wgRelevantArticleId":1677839,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q477406","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={ "ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar", "ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=ext.gadget.charinsert-styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Nhiếp chính – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Nhiếp_chính rootpage-Nhiếp_chính skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page&#039;s font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&amp;uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&amp;returnto=Nhi%E1%BA%BFp+ch%C3%ADnh" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&amp;returnto=Nhi%E1%BA%BFp+ch%C3%ADnh" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&amp;uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&amp;returnto=Nhi%E1%BA%BFp+ch%C3%ADnh" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&amp;returnto=Nhi%E1%BA%BFp+ch%C3%ADnh" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Quy_tắc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Quy_tắc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Quy tắc</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Quy_tắc-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Quy tắc</span> </button> <ul id="toc-Quy_tắc-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Giám_quốc_và_Phụ_chính_đại_thần" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Giám_quốc_và_Phụ_chính_đại_thần"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Giám quốc và Phụ chính đại thần</span> </div> </a> <ul id="toc-Giám_quốc_và_Phụ_chính_đại_thần-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thái_hậu_tham_chính" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thái_hậu_tham_chính"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Thái hậu tham chính</span> </div> </a> <ul id="toc-Thái_hậu_tham_chính-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Lâm_triều_xưng_chế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Lâm_triều_xưng_chế"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.1</span> <span>Lâm triều xưng chế</span> </div> </a> <ul id="toc-Lâm_triều_xưng_chế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thùy_liêm_thính_chính" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Thùy_liêm_thính_chính"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2.2</span> <span>Thùy liêm thính chính</span> </div> </a> <ul id="toc-Thùy_liêm_thính_chính-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nhìn_nhận" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhìn_nhận"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Nhìn nhận</span> </div> </a> <ul id="toc-Nhìn_nhận-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nhân_vật_nổi_bật" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhân_vật_nổi_bật"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Nhân vật nổi bật</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Nhân_vật_nổi_bật-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Nhân vật nổi bật</span> </button> <ul id="toc-Nhân_vật_nổi_bật-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Trung_Quốc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trung_Quốc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Trung Quốc</span> </div> </a> <ul id="toc-Trung_Quốc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Việt_Nam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Việt_Nam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Việt Nam</span> </div> </a> <ul id="toc-Việt_Nam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nhật_Bản" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhật_Bản"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Nhật Bản</span> </div> </a> <ul id="toc-Nhật_Bản-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Triều_Tiên" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Triều_Tiên"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Triều Tiên</span> </div> </a> <ul id="toc-Triều_Tiên-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Nhiếp chính</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 57 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-57" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">57 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B5%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B4" title="وصي العرش – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="وصي العرش" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Regent" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87" title="نائیب‌السلطنه – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="نائیب‌السلطنه" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Wali_penguasa" title="Wali penguasa – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Wali penguasa" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pemangku_raja" title="Pemangku raja – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pemangku raja" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Рэгент – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Рэгент" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Regent" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Регент – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Регент" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Regent" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Regent" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Regent" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Regent" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Regent" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Regente" title="Regente – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Regente" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Erregeorde" title="Erregeorde – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Erregeorde" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%B7%D9%86%D9%87" title="نایب‌السلطنه – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نایب‌السلطنه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9gent" title="Régent – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Régent" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Regint" title="Regint – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Regint" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/An_T%C3%A0inistear" title="An Tàinistear – Tiếng Gael Scotland" lang="gd" hreflang="gd" data-title="An Tàinistear" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Tiếng Gael Scotland" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%AD%EC%A0%95" title="섭정 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="섭정" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%A3%D5%A5%D5%B6%D5%BF" title="Ռեգենտ – Tiếng Armenia" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռեգենտ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Tiếng Armenia" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Regent" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%ADkisstj%C3%B3ri" title="Ríkisstjóri – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Ríkisstjóri" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%95%D7%A6%D7%A8_(%D7%A9%D7%9C%D7%99%D7%98)" title="עוצר (שליט) – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="עוצר (שליט)" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Bupati" title="Bupati – Tiếng Java" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Bupati" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Tiếng Java" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Regentas" title="Regentas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Regentas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Korm%C3%A1nyz%C3%B3" title="Kormányzó – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Kormányzó" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%A2%E1%83%98" title="რეგენტი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="რეგენტი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%B5%D9%89_%D8%B9%D8%B1%D8%B4" title="وصى عرش – Tiếng Ả Rập Ai Cập" lang="arz" hreflang="arz" data-title="وصى عرش" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập Ai Cập" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bupati" title="Bupati – Tiếng Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Bupati" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Tiếng Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%81%D1%8C" title="Регентсь – Tiếng Moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Регентсь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Tiếng Moksha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Regent_(bestuurder)" title="Regent (bestuurder) – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Regent (bestuurder)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Regent_(bestuurder)" title="Regent (bestuurder) – Tiếng Hạ Saxon" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Regent (bestuurder)" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Tiếng Hạ Saxon" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%91%82%E6%94%BF" title="摂政 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="摂政" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Regent" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Regent" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Noib" title="Noib – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Noib" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Regent" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Reg%C3%AAncia_(governo)" title="Regência (governo) – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Regência (governo)" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Regent" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Регент – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Регент" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Регент – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Регент" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Regent" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Regent" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Regent" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Регент – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Регент" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Regent" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Bupati" title="Bupati – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Bupati" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Regentti" title="Regentti – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Regentti" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Regent" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%85%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AE%AA%E0%AF%8D_%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AE%BF" title="அரசப் பிரதிநிதி – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="அரசப் பிரதிநிதி" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9C%E0%B8%B9%E0%B9%89%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B9%87%E0%B8%88%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%97%E0%B8%99%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B9%8C" title="ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Naip" title="Naip – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Naip" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%82" title="Регент – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Регент" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Regent" title="Regent – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Regent" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Mukhomela_vukosi" title="Mukhomela vukosi – Tiếng Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Mukhomela vukosi" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tiếng Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%94%9D%E6%94%BF" title="攝政 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="攝政" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q477406#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;oldid=71400830" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&amp;page=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;id=71400830&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FNhi%25E1%25BA%25BFp_ch%25C3%25ADnh"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FNhi%25E1%25BA%25BFp_ch%25C3%25ADnh"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Nhi%E1%BA%BFp+ch%C3%ADnh"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&amp;page=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Regents" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q477406" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><table class="vertical-navbox nowraplinks plainlist" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em;padding-bottom:0;">Một phần trong loạt bài về</td></tr><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;padding-top:0;font-size:145%;line-height:1.2em;font-size:200%;padding-top:0;font-weight:normal;padding-bottom:0.25em;"><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chế độ quân chủ">Chế độ quân chủ</a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em;padding:0 0 1.4em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Heraldic_Royal_Crown_(Common).svg" class="mw-file-description" title="Vương miện hoàng gia"><img alt="Vương miện hoàng gia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Heraldic_Royal_Crown_%28Common%29.svg/100px-Heraldic_Royal_Crown_%28Common%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="76" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Heraldic_Royal_Crown_%28Common%29.svg/150px-Heraldic_Royal_Crown_%28Common%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Heraldic_Royal_Crown_%28Common%29.svg/200px-Heraldic_Royal_Crown_%28Common%29.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="389" /></a></span></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;border-top:1px solid #aaa;background:transparent;text-align:center;padding-bottom:0;">Khái niệm chính</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;padding-top:0;"> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/Vua" title="Vua">Vua</a></li><li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chủ nghĩa quân chủ">Chủ nghĩa quân chủ</a></li></ul></div></li> <li><a href="/wiki/Quy%E1%BB%81n_l%E1%BB%B1c_th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" title="Quyền lực thần thánh">Quyền lực thần thánh của quân chủ</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_m%E1%BB%87nh" title="Thiên mệnh">Thiên mệnh</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_quy%E1%BB%81n_ho%C3%A0ng_gia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Đặc quyền hoàng gia (trang không tồn tại)">Đặc quyền hoàng gia</a></li></ul></div></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;border-top:1px solid #aaa;background:transparent;text-align:center;padding-bottom:0;">Các loại</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;padding-top:0;"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_chuy%C3%AAn_ch%E1%BA%BF" title="Quân chủ chuyên chế">Chuyên chế</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c" title="Công quốc">Công quốc</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_c%C3%B4ng_qu%E1%BB%91c" title="Đại công quốc">Đại công quốc</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_qu%C3%BD_t%E1%BB%99c&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cộng hòa quý tộc (trang không tồn tại)">Cộng hòa quý tộc</a></li> <li><a href="/wiki/Emirate" title="Emirate">Emirate</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ethnarch&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ethnarch (trang không tồn tại)">Ethnarch</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c" title="Hãn quốc">Hãn quốc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_ho%C3%A0n_v%C5%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quân chủ hoàn vũ (trang không tồn tại)">Hoàn vũ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_h%E1%BB%97n_h%E1%BB%A3p&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quân chủ hỗn hợp (trang không tồn tại)">Hỗn hợp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_k%C3%A9p&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quân chủ kép (trang không tồn tại)">Kép</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_phi_ch%E1%BB%A7_quy%E1%BB%81n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quân chủ phi chủ quyền (trang không tồn tại)">Phi chủ quyền</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Quân chủ lập hiến">Lập hiến</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_li%C3%AAn_bang&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quân chủ liên bang (trang không tồn tại)">Liên bang</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_hi%E1%BB%87p_v%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u" title="Liên hiệp vương triều">Liên hiệp vương triều</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_c%C3%A1_nh%C3%A2n" title="Liên minh cá nhân">Liên minh cá nhân</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_th%E1%BB%B1c_t%E1%BA%BF" title="Liên minh thực tế">Liên minh thực tế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%C5%A9_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%E1%BA%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ngũ đầu chế (trang không tồn tại)">Ngũ đầu chế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_nh%E1%BB%8B_%C4%91%E1%BA%A7u&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Chế độ nhị đầu (trang không tồn tại)">Nhị đầu chế</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Nhiếp chính</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%93ng_nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Đồng nhiếp chính (trang không tồn tại)">Đồng nhiếp chính</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%A1p_gia#Pháp_gia_ở_Trung_Quốc" title="Pháp gia">Pháp gia (Trung Hoa)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_qu%E1%BB%91c_d%C3%A2n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quân chủ quốc dân (trang không tồn tại)">Quốc dân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Signoria&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Signoria (trang không tồn tại)">Signoria</a></li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A2n_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c" title="Thân vương quốc">Thân vương quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_th%E1%BA%BF_t%E1%BA%ADp" title="Quân chủ thế tập">Thế tập</a></li> <li><a href="/wiki/Thi%E1%BB%87n_nh%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Thiện nhượng">Thiện nhượng</a></li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_tuy%E1%BB%83n_c%E1%BB%AD" title="Quân chủ tuyển cử">Tuyển cử</a></li> <li><a href="/wiki/Tam_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%E1%BA%BF" title="Tam đầu chế">Tam đầu chế</a></li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%A9_%C4%91%E1%BA%A7u_ch%E1%BA%BF" title="Tứ đầu chế">Tứ đầu chế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_t%E1%BB%B1_x%C6%B0ng&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quân chủ tự xưng (trang không tồn tại)">Tự xưng</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;border-top:1px solid #aaa;background:transparent;text-align:center;padding-bottom:0;">Lịch sử</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;padding-top:0;"> <ul><li><a href="/wiki/Augustus#Lên_ngôi" title="Augustus">Thành lập Đế quốc La Mã</a></li> <li><a href="/wiki/Magna_Carta" class="mw-redirect" title="Magna Carta">Magna Carta</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%9Di_kh%E1%BB%9Fi_%C4%91%E1%BA%A7u_c%E1%BB%A7a_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thời khởi đầu của Đế quốc Ottoman (trang không tồn tại)">Khởi đầu Đế quốc Ottoman</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Vinh_Quang" class="mw-redirect" title="Cách mạng Vinh Quang">Cách mạng Vinh Quang</a></li><li><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Ph%C3%A1p" title="Cách mạng Pháp">Cách mạng Pháp</a></li></ul></div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/Trienio_Liberal" title="Trienio Liberal">Trienio Liberal</a></li><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhất Đế chế Pháp">Đệ Nhất Đế chế Pháp</a></li></ul></div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_B%E1%BB%93_%C4%90%C3%A0o_Nha" title="Nội chiến Bồ Đào Nha">Nội chiến Bồ Đào Nha</a></li><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhị Đế chế Pháp">Đệ Nhị Đế chế Pháp</a></li></ul></div></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%91ng_nh%E1%BA%A5t_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_%C3%9D" title="Thống nhất nước Ý">Thống nhất nước Ý</a></li><li><a href="/wiki/Minh_Tr%E1%BB%8B_Duy_t%C3%A2n" title="Minh Trị Duy tân">Minh Trị Duy tân</a></li></ul></div></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%8Fa_thu%E1%BA%ADn_%C3%81o-Hung_1867&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thỏa thuận Áo-Hung 1867 (trang không tồn tại)">Thỏa thuận Áo-Hung</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%91ng_nh%E1%BA%A5t_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Thống nhất nước Đức">Thống nhất nước Đức</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_5_th%C3%A1ng_10_n%C4%83m_1910&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cách mạng 5 tháng 10 năm 1910 (trang không tồn tại)">Cách mạng 5 tháng 10 năm 1910</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%A3o_ch%C3%ADnh_Brazil_1889&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Đảo chính Brazil 1889 (trang không tồn tại)">Thành lập Cộng hòa Brazil</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_T%C3%A2n_H%E1%BB%A3i" title="Cách mạng Tân Hợi">Cách mạng Tân Hợi</a></li><li><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Nga" class="mw-redirect" title="Cách mạng Nga">Cách mạng Nga</a></li></ul></div></li> <li><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Xi%C3%AAm_1932" title="Cách mạng Xiêm 1932">Cách mạng Xiêm 1932</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%C6%B0ng_c%E1%BA%A7u_d%C3%A2n_%C3%BD_%C3%9D,_1946&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trưng cầu dân ý Ý, 1946 (trang không tồn tại)">Thành lập Cộng hòa Ý</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%A2y_Ban_Nha_chuy%E1%BB%83n_sang_n%E1%BB%81n_d%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tây Ban Nha chuyển sang nền dân chủ (trang không tồn tại)">Tây Ban Nha chuyển sang nền dân chủ</a></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/C%C3%A1ch_m%E1%BA%A1ng_Iran" class="mw-redirect" title="Cách mạng Iran">Cách mạng Iran</a></li><li><a href="/wiki/Campuchia_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Campuchia hiện đại">Campuchia hiện đại</a></li></ul></div></li> <li><a href="/wiki/N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Nepal" title="Nội chiến Nepal">Nội chiến Nepal</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;border-top:1px solid #aaa;background:transparent;text-align:center;padding-bottom:0;">Chủ đề liên quan</div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;padding-top:0;"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Gia_mi%E1%BB%87n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Gia miện (trang không tồn tại)">Gia miện</a></li> <li><a href="/wiki/Gia_t%E1%BB%99c_vua_ch%C3%BAa" title="Gia tộc vua chúa">Gia tộc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A2y_ph%E1%BA%A3_h%E1%BB%87&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Danh sách cây phả hệ (trang không tồn tại)">Cây phả hệ</a></li> <li><a href="/wiki/Con_hoang_ho%C3%A0ng_gia" title="Con hoang hoàng gia">Con hoang</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_d%C3%B5i_ho%C3%A0ng_gia&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dòng dõi hoàng gia (trang không tồn tại)">Dòng dõi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_n%E1%BB%81n_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Danh sách nền quân chủ (trang không tồn tại)">Danh sách nền quân chủ</a> <ul><li><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_c%E1%BB%B1u_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c" title="Danh sách cựu vương quốc">Cựu vương quốc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_n%E1%BB%81n_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_hi%E1%BB%87n_h%C3%A0nh&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Danh sách nền quân chủ hiện hành (trang không tồn tại)">Hiện hành</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_v%E1%BB%8B_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_phi_ch%E1%BB%A7_quy%E1%BB%81n_hi%E1%BB%87n_h%C3%A0nh&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Danh sách vị quân chủ phi chủ quyền hiện hành (trang không tồn tại)">Phi chủ quyền</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AFng_ch%E1%BB%89_tr%C3%ADch_%C4%91%E1%BB%91i_v%E1%BB%9Bi_ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Những chỉ trích đối với chế độ quân chủ (trang không tồn tại)">Chỉ trích</a></li> <li><a href="/wiki/Gi%E1%BB%9Bi_qu%C3%BD_t%E1%BB%99c" title="Giới quý tộc">Giới quý tộc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=T%C6%B0%E1%BB%9Bc_v%E1%BB%8B_qu%C3%BD_t%E1%BB%99c&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Tước vị quý tộc (trang không tồn tại)">Tước vị</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Quý tộc vương quốc (trang không tồn tại)">Quý tộc vương quốc</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%C3%B2i_h%E1%BB%8Fi_v%C6%B0%C6%A1ng_v%E1%BB%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Người đòi hỏi vương vị (trang không tồn tại)">Người đòi hỏi vương vị</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BB%A9ng_%C4%91%E1%BA%A7u_v%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%99c_c%E1%BB%A7a_c%E1%BB%B1u_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Danh sách người đứng đầu vương tộc của cựu vương quốc (trang không tồn tại)">Danh sách</a></li></ul></li></ul> </div> <div class="hlist"> <ul><li>Người thừa kế <ul><li><a href="/wiki/Tr%E1%BB%AF_qu%C3%A2n" title="Trữ quân">Ấn định</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_th%E1%BB%ABa_k%E1%BA%BF_l%C3%A2m_th%E1%BB%9Di&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Người thừa kế lâm thời (trang không tồn tại)">Lâm thời</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_t%E1%BA%A1o_vua&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Người tạo vua (trang không tồn tại)">Người tạo vua</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_th%E1%BB%91ng_tr%E1%BB%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Người thống trị (trang không tồn tại)">Người thống trị</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3nh_t%E1%BB%A5_b%C3%B9_nh%C3%ACn&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lãnh tụ bù nhìn (trang không tồn tại)">Lãnh tụ bù nhìn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%91_t%C3%B4n_hi%E1%BB%87u&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Số tôn hiệu (trang không tồn tại)">Số tôn hiệu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=So%C3%A1n_ng%C3%B4i&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Soán ngôi (trang không tồn tại)">Soán ngôi</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_so%C3%A1n_ng%C3%B4i&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Danh sách người soán ngôi (trang không tồn tại)">Danh sách</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0%E1%BB%9Bc_hi%E1%BB%87u_qu%C3%BD_t%E1%BB%99c_ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Tước hiệu quý tộc châu Âu">Tước hiệu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_ch%E1%BA%BF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thiên hoàng chế (trang không tồn tại)">Thiên hoàng chế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%A9_t%E1%BB%B1_k%E1%BA%BF_v%E1%BB%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thứ tự kế vị (trang không tồn tại)">Thứ tự kế vị</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_k%E1%BA%BF_v%E1%BB%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Chiến tranh kế vị (trang không tồn tại)">Chiến tranh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kh%E1%BB%A7ng_ho%E1%BA%A3ng_k%E1%BA%BF_v%E1%BB%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Khủng hoảng kế vị (trang không tồn tại)">Khủng hoảng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_khuy%E1%BA%BFt_v%E1%BB%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thời kỳ khuyết vị (trang không tồn tại)">Khuyết vị</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_n%E1%BB%95i_lo%E1%BA%A1n_c%E1%BB%A7a_ho%C3%A0ng_th%C3%A2n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cuộc nổi loạn của hoàng thân (trang không tồn tại)">Nổi loạn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vua_%C4%91%E1%BB%91i_l%E1%BA%ADp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vua đối lập (trang không tồn tại)">Vua đối lập</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Triều đại">Triều đại</a> <ul><li><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch" class="mw-redirect" title="Danh sách">Danh sách triều đại</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Vua_tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vua triết học (trang không tồn tại)">Vua triết học</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c" title="Vương quốc">Vương quốc</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Đế quốc">Đế quốc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_(%C4%90%E1%BB%A9c)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Đế chế (Đức) (trang không tồn tại)">Reich</a></li></ul></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;padding-top:0.1em;text-align:center;"> <a href="/w/index.php?title=C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Cổng thông tin:Chính trị (trang không tồn tại)">Chủ đề Chính trị</a></td></tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Bản mẫu:Chế độ quân chủ"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Chế độ quân chủ (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7&amp;action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Nhiếp chính</b> (<a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">chữ Hán</a>: 攝政), <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Anh" title="Tiếng Anh">tiếng Anh</a> gọi là <b>Regent</b>, là một hình thức chính trị của thời kỳ <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_chuy%C3%AAn_ch%E1%BA%BF" title="Quân chủ chuyên chế">quân chủ chuyên chế</a> hoặc <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7_l%E1%BA%ADp_hi%E1%BA%BFn" title="Quân chủ lập hiến">quân chủ lập hiến</a> trong lịch sử của nhiều quốc gia từ <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">châu Âu</a> đến <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_%C3%81" title="Đông Á">Đông Á</a>. </p><p>Nhiếp chính có thể là một dạng <a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_%C4%91%E1%BB%93ng&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hội đồng (trang không tồn tại)">hội đồng</a> hoặc một cá nhân, được hình thành khi một vị <a href="/wiki/Qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" class="mw-redirect" title="Quân chủ">quân chủ</a> không có khả năng trị vì, xử lý và điều hành nền quân chủ, thì một người, cơ quan khác sẽ thay vị quân chủ đó quản lý và giải quyết. </p><p>Thuật ngữ nhiếp chính cần được phân biệt với thuật ngữ <a href="/wiki/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Nhiếp chính vương">nhiếp chính vương</a> (tiếng Anh: <i>prince/princess regent</i>), được dùng để chỉ một thân vương trực hệ huyết thống hoàng gia thuộc dòng kế vị thực hiện quyền cai trị thay mặt cho quân chủ khi người đó còn thiếu niên hoặc mất khả năng cai trị, điển hình như trường hợp của <a href="/wiki/George_IV_c%E1%BB%A7a_Anh" title="George IV của Anh">Vương tử George, Thân vương xứ Wales</a> giữ vai trò nhiếp chính vương trong giai đoạn 1811-1820, khi cha của ông là <a href="/wiki/George_III_c%E1%BB%A7a_Anh" title="George III của Anh">George III của Anh</a> mất năng lực cai trị. </p><p>Còn một số trường hợp vợ của Vua có thể nhiếp chính cho người thừa kế vị ngai vàng khi còn nhỏ tuổi ví dụ như Thái hậu <a href="/wiki/Emma_x%E1%BB%A9_Waldeck_v%C3%A0_Pyrmont" title="Emma xứ Waldeck và Pyrmont">Emma</a> vợ thứ hai của Vua <a href="/wiki/Willem_III_c%E1%BB%A7a_H%C3%A0_Lan" title="Willem III của Hà Lan">Willem III</a> nhiếp chính cho con gái của họ là Nữ vương <a href="/wiki/Wilhelmina_c%E1%BB%A7a_H%C3%A0_Lan" title="Wilhelmina của Hà Lan">Wilhelmina</a> trong thời kỳ thiểu số từ năm 1890 đến năm 1898. Khi Nữ vương còn nhỏ tuổi chưa có thể cai trị đất nước. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Quy_tắc"><span id="Quy_t.E1.BA.AFc"></span>Quy tắc</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Sửa đổi phần “Quy tắc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quy tắc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Giám_quốc_và_Phụ_chính_đại_thần"><span id="Gi.C3.A1m_qu.E1.BB.91c_v.C3.A0_Ph.E1.BB.A5_ch.C3.ADnh_.C4.91.E1.BA.A1i_th.E1.BA.A7n"></span>Giám quốc và Phụ chính đại thần</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Sửa đổi phần “Giám quốc và Phụ chính đại thần”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Giám quốc và Phụ chính đại thần"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nhiếp chính thường xuất hiện trong trường hợp vị quân chủ vắng mặt, bị mắc bệnh tật hoặc thông thường là còn nhỏ tuổi để có thể tự cai trị. </p><p>Khi đó, một <i>"Hội đồng nhiếp chính"</i> gồm các quan chức cấp cao nhất sẽ thay vị quân chủ ấy giải quyết chính sự. Đứng đầu cơ quan này, thông thường sẽ là <a href="/wiki/Th%C3%A1i_t%E1%BB%AD" title="Thái tử">Thái tử</a>, lúc đó sẽ xưng [<b>Giám quốc</b>; 監國]. Nếu là một cá nhân khác có toàn quyền xử lý chính sự, tức sẽ gọi là [<b>Nhiếp chính</b>; 摄政] hay [<b>Bỉnh chính</b>; 秉政]. Còn như một đại bộ phận giúp xử lý chính sự, nhưng không mang quyền độc đoán, tất sẽ gọi là [<b>Phụ chính</b>; 辅政]. Triều đại <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh">nhà Thanh</a>, Duệ Thân vương <a href="/wiki/%C4%90a_Nh%C4%A9_C%E1%BB%95n" title="Đa Nhĩ Cổn">Đa Nhĩ Cổn</a> cùng Trịnh Thân vương <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_Nh%C4%A9_C%C3%A1p_L%C3%A3ng" title="Tế Nhĩ Cáp Lãng">Tế Nhĩ Cáp Lãng</a> đều là 2 vị Thân vương giúp <a href="/wiki/Thu%E1%BA%ADn_Tr%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Thuận Trị Đế">Thuận Trị Đế</a> xử lý triều chính khi còn quá nhỏ, nhưng Đa Nhĩ Cổn thụ phong <b>Thúc phụ Nhiếp Chính vương</b> (叔父攝政王), Tế Nhĩ Cáp Lãng là <b>Tín Nghĩa Phụ Chính Thúc vương</b> (信義輔政叔王)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>, cho thấy rõ sự khác biệt giữa [<i>"Phụ chính"</i>] cùng [<i>"Nhiếp chính"</i>], dù cả hai vị trí này căn bản đều giúp Hoàng đế xử lý chính sự. Thời kỳ <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%E1%BB%85n" title="Nhà Nguyễn">nhà Nguyễn</a>, các hàng tông thân quốc thích thường sẽ được chỉ định làm người phụ chính, được gọi là <b>Phụ chính Thân thần</b> (辅政親臣), còn những đại thần có quyền hành thì đều gọi chung là <b>Phụ chính đại thần</b> (辅政大臣). </p><p>Tại <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a> cổ đại, các quan nhiếp chính gọi là <i><a href="/wiki/Quan_b%E1%BA%A1ch" class="mw-redirect" title="Quan bạch">Quan bạch</a></i> (關白). Từ năm <a href="/wiki/858" title="858">858</a>, thời <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Seiwa" title="Thiên hoàng Seiwa">Thiên hoàng Seiwa</a> do ngoại tổ phụ <a href="/wiki/Fujiwara_no_Yoshifusa" title="Fujiwara no Yoshifusa">Fujiwara no Yoshifusa</a> nhiếp chính, thì chức quan nhiếp chính Nhật Bản do <a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_h%E1%BB%8D_Hokke&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Dòng họ Hokke (trang không tồn tại)">dòng họ Hokke</a> (藤原北家; <i>Đằng Nguyên Bắc Gia</i>) chiếm hữu, mãi đến tận thời <a href="/wiki/Minh_Tr%E1%BB%8B" class="mw-redirect mw-disambig" title="Minh Trị">Minh Trị</a>. </p><p>Ở <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" title="Triều Tiên">Triều Tiên</a>, các Quốc vương thường kế vị ở độ tuổi trưởng thành, nên nền nhiếp chính ở Triều Tiên thường không có lịch sử lâu đời. Tuy nhiên chế độ nhiếp chính cũng xuất hiện khi Quốc vương còn nhỏ tuổi, như thời <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Cao_T%C3%B4ng" title="Triều Tiên Cao Tông">Triều Tiên Cao Tông</a>, cha ông là <a href="/wiki/H%C6%B0ng_Tuy%C3%AAn_%C4%90%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87n_Qu%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Hưng Tuyên Đại Viện Quân">Hưng Tuyên Đại Viện Quân</a> trở thành người nhiếp chính, nắm quyền lực thực tế trong thời gian dài. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thái_hậu_tham_chính"><span id="Th.C3.A1i_h.E1.BA.ADu_tham_ch.C3.ADnh"></span>Thái hậu tham chính</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Sửa đổi phần “Thái hậu tham chính”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thái hậu tham chính"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Lâm_triều_xưng_chế"><span id="L.C3.A2m_tri.E1.BB.81u_x.C6.B0ng_ch.E1.BA.BF"></span>Lâm triều xưng chế</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Sửa đổi phần “Lâm triều xưng chế”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lâm triều xưng chế"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tuy vậy, một hiện tượng tuy không chính thức nhưng là luật bất thành văn và xảy ra rất thường xuyên, là người mẹ (hoặc bà nội) của vị quân chủ ấy thường sẽ tham dự hội đồng nhiếp chính và có khả năng đứng đầu hội đồng nhiếp chính trong khi Hoàng đế còn quá nhỏ tuổi. Hiện tượng mẹ của quân chủ nhiếp chính bắt đầu từ khi <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_Tuy%C3%AAn_th%C3%A1i_h%E1%BA%ADu" title="Tần Tuyên thái hậu">Tuyên Thái hậu</a> Mị thị, sinh mẫu của <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_Chi%C3%AAu_T%C6%B0%C6%A1ng_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Tần Chiêu Tương vương">Tần Chiêu Tương vương</a> được tôn làm Thái hậu và bắt đầu tham gia triều chính, mở đầu hiện tượng Thái hậu chuyên quyền trong suốt <a href="/wiki/Chi%E1%BB%81u_d%C3%A0i" title="Chiều dài">chiều dài</a> lịch sử các quốc gia <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_%C3%81" title="Đông Á">Đông Á</a>. Sách <a href="/wiki/H%E1%BA%ADu_H%C3%A1n_th%C6%B0" title="Hậu Hán thư">Hậu Hán thư</a> có bình rằng: </p> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"> <p>自古雖主幼時艱,王家多釁,必委成冢宰,簡求忠賢,未有專任婦人,斷割重器。唯秦羋太后(即宣太后)始攝政事,故穰侯權重於昭王,家富於嬴國。 </p><p>. </p><p>Từ xưa khi các Vương còn nhỏ tuổi, cơ nghiệp vương thất gặp nguy, tất sẽ ủy thác cho Trủng tề, lại cầu danh hiền, chứ không có chuyện dựa dẫm vào đàn bà, có nguy cơ làm đứt đoạn giang sơn. Chỉ duy có Mị Thái hậu nước Tần, khơi mào cho chuyện nhiếp chính sự, khiến Nhương hầu (<a href="/wiki/Ng%E1%BB%A5y_Nhi%E1%BB%85m" title="Ngụy Nhiễm">Ngụy Nhiễm</a>) quyền ngang với Chiêu vương, thế lực áp đảo tại đất họ Doanh. </p> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>—&#8201;Hậu Hán thư - <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Di%E1%BB%87p" title="Phạm Diệp">Phạm Diệp</a></cite> </td></tr></tbody></table> <p>Sang thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">nhà Hán</a>, <a href="/wiki/L%C3%A3_h%E1%BA%ADu" title="Lã hậu">Lã Thái hậu</a> nhân lúc <a href="/wiki/H%C3%A1n_Hu%E1%BB%87_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Huệ Đế">Hán Huệ Đế</a> bạo bệnh băng hà, Hoàng đế <a href="/wiki/L%C6%B0u_Cung" title="Lưu Cung">Lưu Cung</a> còn nhỏ mà tự mình chính thức lâm triều, ra chiếu chỉ tự xưng mình là 「<b>Chế</b>; 制」, mở đầu cho một hiện tượng mà các sử gia gọi là 「<b>Lâm triều xưng chế</b>; 临朝称制」 của các vị Hoàng thái hậu. Vào thời điểm đó, các Thái hậu có thể lên triều nghị chính một cách công khai như các vị Hoàng đế quân chủ. </p> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"> <p>惠帝崩,太子立为皇帝,年幼,太后临朝称制,大赦天下。 </p><p>. </p><p>Huệ Đế băng, Thái tử tức vị Hoàng đế. Niên ấu, Thái hậu lâm triều xưng chế, đại xá thiên hạ. </p> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>—&#8201;<a href="/wiki/H%C3%A1n_th%C6%B0" title="Hán thư">Hán thư</a> - <i>Cao hậu kỷ</i></cite> </td></tr></tbody></table> <p>Vốn dĩ, <i>"Lâm triều"</i> ý là xử lý quốc chính, tương đương <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_t%E1%BB%AD" title="Thiên tử">Thiên tử</a> lâm triều, còn <i>"xưng Chế"</i> là tiến hành quyền quản lý quốc chính như Thiên tử. Từ xưa, hậu phi vốn chỉ ở trong cung, không có quyền hành xử lý quốc sự chính thức. Từ khi <a href="/wiki/T%E1%BA%A7n_Th%E1%BB%A7y_Ho%C3%A0ng" title="Tần Thủy Hoàng">Tần Thủy Hoàng</a> xưng Hoàng đế, ban lệnh đều gọi là [<i>"Chế"</i>; 制] hoặc [<i>"Chiếu"</i>; 诏], công văn gọi là [<i>"Cáo"</i>; 诰]<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Trong <a href="/wiki/H%E1%BA%ADu_H%C3%A1n_th%C6%B0" title="Hậu Hán thư">Hậu Hán thư</a>, cuốn thứ 3 - <i>"Túc Tông Hiếu Chương hoàng đế bản kỷ"</i>, có ghi lại rằng:「<i>"Đế thân xưng Chế lâm quyết, như Hiếu Tuyên Cam Lộ Thạch Cừ cố sự, tác Bạch Hổ nghị tấu"</i>; 帝親稱制臨決,如孝宣甘露石渠故事,作白虎議奏。」. Như vậy, <i>"Lâm triều"</i> tức là đăng vị giải quyết quốc sự, mang tính trọng đại, mà hậu phi cung tần vốn dĩ không có quyền tham chính, nếu như có quyền đó thì tức là <i>"xưng Chế"</i>, hàm ý hành xử đều tương đương quyền lực của Hoàng đế. Lịch sử gọi những người phụ nữ này là 「<b>Nữ chủ</b>; 女主」. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Thùy_liêm_thính_chính"><span id="Th.C3.B9y_li.C3.AAm_th.C3.ADnh_ch.C3.ADnh"></span>Thùy liêm thính chính</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Sửa đổi phần “Thùy liêm thính chính”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thùy liêm thính chính"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Đến thời của <a href="/wiki/V%C3%B5_T%E1%BA%AFc_Thi%C3%AAn" title="Võ Tắc Thiên">Võ Tắc Thiên</a>, bà ngồi sau một bức mành (Hán ngữ viết <i>"Liêm tử"</i>; 帘子) để nghe triều thần nghị luận việc nước sau lưng <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_Cao_T%C3%B4ng" title="Đường Cao Tông">Đường Cao Tông</a> và can thiệp vào mọi việc chính trị. Vào lúc này, việc Hậu phi tham chính được khai sinh ra một cách diễn đạt mới, gọi là 「<b>Thùy liêm</b>; 垂帘」, có nghĩa là <i>"Buông rèm"</i>, cho phép Hoàng hậu có thể ở sau Hoàng đế mà dự thính cùng thảo luận chính sự và cô ấy có thể can thiệp vào chính trị hoặc hướng dẫn hoàng đế trong những vấn đề quan trọng càng sớm càng tốt. Điều này có ghi trong <a href="/wiki/C%E1%BB%B1u_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_th%C6%B0" title="Cựu Đường thư">Cựu Đường thư</a>: </p> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"> <p>時帝風疹不能聽朝,政事皆決於天后。自誅上官儀後,上每視朝,天后垂簾於御座後,政事大小皆預聞之,內外稱為「二聖」。帝欲下詔令天后攝國政,中書侍郎郝處俊諫止之。 </p><p>. </p><p>Khi vua (tức <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_Cao_T%C3%B4ng" title="Đường Cao Tông">Đường Cao Tông</a>) bị bệnh không thể nghe triều, chính sự toàn quyết do Thiên hậu (tức <a href="/wiki/V%C3%B5_T%E1%BA%AFc_Thi%C3%AAn" title="Võ Tắc Thiên">Võ Tắc Thiên</a>). Từ khi giết Thượng Quan Nghi, mỗi lần coi triều, Thiên hậu đều buông rèm ngồi ở sau bảo tọa, chính sự lớn nhỏ đều nghe biết hết, đương thời xưng gọi 「Nhị Thánh」. Vua sau đó hạ chiếu lệnh Thiên hậu Nhiếp quốc chính, Trung thư Thị lang Hách Xử Tuấn ngăn cản. </p> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>—&#8201;<a href="/wiki/C%E1%BB%B1u_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_th%C6%B0" title="Cựu Đường thư">Cựu Đường thư</a> - <i>Cao Tông kỷ</i></cite> </td></tr></tbody></table> <p>Sang thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Nhà Tống">nhà Tống</a>, đời <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Nh%C3%A2n_T%C3%B4ng" title="Tống Nhân Tông">Tống Nhân Tông</a>, có <a href="/wiki/L%C6%B0u_Nga_(B%E1%BA%AFc_T%E1%BB%91ng)" class="mw-redirect" title="Lưu Nga (Bắc Tống)">Chương Hiến Lưu Thái hậu</a> từng được di chiếu 「<b>Quân quốc trọng sự, quyền thủ xử phân</b>; 軍國重事,權取處分」, đứng đầu nhóm người được quyền quản lý chính sự. Vào lúc ấy, việc nhiếp chính này của Lưu Thái hậu tiến hành Thùy liêm ở <a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%ABa_Minh_%C4%91i%E1%BB%87n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Thừa Minh điện (trang không tồn tại)">Thừa Minh điện</a> (承明殿), Hoàng đế ở bên Tả, Thái hậu ở bên Hữu, vẫn dùng việc [Thùy liêm] để giải quyết sự vụ<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Sang thời <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Anh_T%C3%B4ng" title="Tống Anh Tông">Tống Anh Tông</a>, trong thời gian cai trị đầu tiên thì ông từng liên tiếp bạo bệnh, khi ấy <a href="/wiki/T%C3%A0o_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_(T%E1%BB%91ng_Nh%C3%A2n_T%C3%B4ng)" class="mw-redirect" title="Tào hoàng hậu (Tống Nhân Tông)">Từ Thánh hậu</a> từng ở sau mành mà nhiếp chính quốc gia trọng sự, đây là lúc chính thức ghi nhận việc Thái hậu tham chính bằng cách buông rèm là 「<b>Thùy liêm thính chánh</b>; 垂帘听政」. </p><p>Việc này được sách <a href="/w/index.php?title=%C4%90%C3%B4ng_%C4%91%C3%B4_s%E1%BB%B1_l%C6%B0%E1%BB%A3c&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Đông đô sự lược (trang không tồn tại)">Đông đô sự lược</a> (東都事略) chép rất rõ: </p> <table class="cquote" role="presentation" style="margin:auto; border-collapse: collapse; border: none; color: var(--color-base); background-color: transparent; width: auto;"> <tbody><tr> <td style="width: 20px; vertical-align: top; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: left; padding: 10px 10px;">“ </td> <td style="vertical-align: top; border: none; padding: 4px 10px;"> <p>英宗暴得疾,慈圣后垂帘听政。 </p><p>. </p><p>Anh Tông bạo bệnh, Từ Thánh hậu thùy liêm thính chính. </p> </td> <td style="width: 20px; vertical-align: bottom; border: none; color: #B2B7F2; font-size: 40px; font-family: &#39;Times New Roman&#39;, Times, serif; font-weight: bold; line-height: .6em; text-align: right; padding: 10px 10px;">” </td></tr> <tr> <td colspan="3" class="cquotecite" style="border: none; padding-right: 4%; font-size: smaller; text-align: right;"><cite>—&#8201;Đông đô sự lược</cite> </td></tr></tbody></table> <p>Từ đó, các đời Hoàng thái hậu nhiếp chính đều ngồi sau bức mành nghe việc, làm cho cụm từ <i>"Thùy liêm thính chánh"</i> từ đó ám chỉ việc phụ nữ tham dự triều chính. Tuy nhiên đây cũng là một hành động thường thức nếu Hậu phi có việc không tiện lộ diện với Ngoại thần thì đều ở sau một bức rèm, đều có người truyền đạt gián tiếp, đó là bởi vì không người nam nào trừ chồng (tức Hoàng đế) có thể tùy tiện nhìn mặt các bà, thậm chí là Hoàng tử do mình sinh ra cũng có nghi kị. Sự tách biệt nam nữ này được duy trì ở tất cả các quốc gia đồng văn, gồm cả Việt Nam, Nhật Bản và Hàn Quốc. </p><p>Nghi thức <i>"Thùy liêm"</i> này là một hành động tham dự chính trị chính thức, do đó cũng đều phải có quy trình cụ thể, mà quy trình cụ thể đều tùy thuộc triều đại quyết định. Theo quy chế thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Nhà Tống">nhà Tống</a>, triều đại ghi lại nhiều hình thức <i>"Thùy liêm"</i> nhất, lúc đang nghị định hình thức cho Chương Hiến Thái hậu đã dẫn lệ đời Đông Hán, cho thấy Hoàng thái hậu và Hoàng đế khi cùng nghe chính ở trên điện là ngồi ngang hàng song song với nhau. Trong đó, do Hoàng đế là chủ nên ở vị [<i>"Tả"</i>; 左], còn Hoàng thái hậu chỉ là phụ trợ nên ở vị trí [<i>"Hữu"</i>; 右]<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Cũng vì nắm quyền, nghi thức của một Thái hậu nhiếp chính đều tương tự Hoàng đế<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>, Thái hậu hạ thánh chỉ thì tự xưng là 「<b>Dư</b>; 予」, trên triều đường thì tự xưng 「<b>Ngô</b>; 吾」, mà không thể tự xưng từ chỉ chuyên dùng cho Hoàng đế là 「<b>Trẫm</b>; 朕」<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Ngoài việc trực tiếp lên điện cùng Hoàng đế, đôi khi cần giải quyết sự vụ khác, các Thái hậu cũng có những hình thực <i>"thùy liêm"</i> tương đối đặc thù. Sử Triều Tiên có chép về cách thùy liêm khi không cần lên điện của triều Tống khá tỉ mỉ:「<i>"Lúc Thùy liêm ở Tống triều có Thông ngữ Nội thị là người chịu trách nhiệm thông truyền trước màn nên Thái hậu có thể ở trong tẩm cung lệnh Nội quan hạ lệnh và quần thần thông qua Nội quan để thỉnh lệnh. Viên quan Tấu sự sẽ giải thích văn tự để bẩm báo, được đặc cách nghe chuyện"</i>」<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. Sang thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh">nhà Thanh</a>, khi <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_An_Th%C3%A1i_H%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Từ An Thái Hậu">Từ An Thái hậu</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_Hi_Th%C3%A1i_h%E1%BA%ADu" title="Từ Hi Thái hậu">Từ Hi Thái hậu</a> thực hiện thùy liêm, lại chọn cách ngồi ở sau bức rèm được đặt sau bảo tọa của Hoàng đế trong <a href="/wiki/C%E1%BB%91_Cung_(B%E1%BA%AFc_Kinh)" class="mw-redirect" title="Cố Cung (Bắc Kinh)">Dưỡng Tâm điện</a>, do vậy tạo nên hình ảnh Thái hậu buông rèm ngồi sau Hoàng đế, trong khi thực tế đại đa số triều đại Thái hậu lại ngồi bên cạnh Hoàng đế, đây được cho là vì lúc đó có 2 vị Thái hậu đồng thời ảnh hưởng từ cách ngồi sau rèm của Võ Tắc Thiên. </p><p>Tại <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a>, sau thời nhà Lê Sơ có Hoàng thái hậu <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Th%E1%BB%8B_Anh" title="Nguyễn Thị Anh">Nguyễn Thị Anh</a>, thì từ đó đến triều nhà Nguyễn không còn trường hợp Thái hậu thực hiện <i>"Thùy liêm thính chính"</i> nào nữa cả, mà tư liệu việc Nguyễn Thái hậu thùy liêm ra sao cũng không được ghi lại cụ thể, nên hình thức thùy liêm của Thái hậu Việt Nam không rõ ràng. Còn tại <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" title="Triều Tiên">Triều Tiên</a>, từng xuất hiện khá nhiều những thời kỳ mà các <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BA%A1i_phi" title="Vương đại phi">Vương đại phi</a> hoặc <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_v%C6%B0%C6%A1ng_%C4%91%E1%BA%A1i_phi" class="mw-redirect" title="Đại vương đại phi">Đại vương đại phi</a> thực hiện <i>"Thùy liêm thính chính"</i> thay mặt Quốc vương còn nhỏ tuổi quản lý triều chính. Chẳng hạn trường hợp <a href="/wiki/Trinh_Thu%E1%BA%A7n_V%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%ADu" title="Trinh Thuần Vương hậu">Trinh Thuần Vương hậu</a> Kim thị nhiếp chính cho tằng tôn của mình (theo vai vế trong vương thất chứ không cần có quan hệ huyết thống) là <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Thu%E1%BA%A7n_T%E1%BB%95" title="Triều Tiên Thuần Tổ">Triều Tiên Thuần Tổ</a>. Đối với lễ giáo Triều Tiên thì đây là một sự kiện rất trọng đại, còn phải tiến hành các lễ Tế cáo, nên hình thực thùy liêm được ghi lại rất tỉ mỉ. Cách buông rèm của Triều Tiên về cơ bản được dựa vào đời nhà Tống, các Đại phi sẽ ngồi sau bức Bình phong đặt bên cạnh của Quốc vương trong <a href="/w/index.php?title=Hi_Ch%C3%ADnh_%C4%91%C6%B0%E1%BB%9Dng&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hi Chính đường (trang không tồn tại)">Hi Chính đường</a> (희정당; 熙政堂) tại <a href="/wiki/X%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BB%A9c_Cung" class="mw-redirect" title="Xương Đức Cung">Xương Đức Cung</a>. Hướng ngồi là phía Đông (khi nhìn vào), mặt của Đại phi sẽ hướng về phía Nam. </p><p>Bên cạnh đó, có một số thuật ngữ khác chỉ việc nữ chủ tham dự. Theo lệ thông thường, <i>"Thùy liêm thính chính"</i> hoặc <i>"Lâm triều thính chính"</i> chỉ dành cho các <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_th%C3%A1i_h%E1%BA%ADu" title="Hoàng thái hậu">Hoàng thái hậu</a> và <a href="/wiki/Th%C3%A1i_ho%C3%A0ng_th%C3%A1i_h%E1%BA%ADu" title="Thái hoàng thái hậu">Thái hoàng thái hậu</a> mà không phải <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu" title="Hoàng hậu">Hoàng hậu</a>. Nếu gián tiếp tham dự thì chỉ có thể gọi là 「<b>Can chính</b>; 干政」 hoặc 「<b>Dự chính</b>; 預政」. Việc Hoàng hậu tham dự chính sự, tương đồng với Thái tử thực hiện <i>"Giám quốc"</i>, vì Hoàng đế trực tiếp điều hành quốc chính vẫn còn tại vị, do đó nếu Hoàng hậu trực tiếp tham dự triều chính thì chỉ xưng là 「<b>Thiện quyền chuyên chính</b>; 擅權專政」 hoặc 「<b>Thính chính đại chính</b>; 聽政代政」, còn nếu chỉ gián tiếp thì lại dùng các từ <i>"Can chính"</i> hoặc 「<b>Gián chính</b>; 諫正」<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nhìn_nhận"><span id="Nh.C3.ACn_nh.E1.BA.ADn"></span>Nhìn nhận</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Sửa đổi phần “Nhìn nhận”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhìn nhận"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Việc nhiếp chính là một hiện tượng tạm thời do vị quân chủ vắng mặt, hoặc vì lý do chính trị mà quốc gia không có quân chủ, vì vậy đều chỉ duy trì trong một khoảng thời gian nhất định. Đến khi vị quân chủ đủ tuổi, đủ khả năng hoặc có vị quân chủ mới lên ngôi, thì thời kỳ nhiếp chính sẽ kết thúc. Thông thường thời gian nhiếp chính là khoảng 8 năm, hoặc trong phạm vi hơn 10 năm bởi vì tuổi tác được gọi là <i>"nhỏ"</i> thông thường đã 5 hoặc 6 tuổi, cá biệt có trường hợp chỉ 1 tuổi (như <a href="/wiki/L%C3%AA_Nh%C3%A2n_T%C3%B4ng" title="Lê Nhân Tông">Lê Nhân Tông</a>). Tuy nhiên, những nhiếp chính có thế lực lớn đều có thời gian nhiếp chính vượt qua con số này khá nhiều, điển hình như Từ Hi Hoàng thái hậu, hoặc nền quân chủ đã bị thoái trào quá mức mà lập thành cả một <i>"hệ thống"</i> như gia tộc họ Tào, họ Tư Mã, gia tộc Fujjiwara và chúa Trịnh nắm quyền liên tục. </p><p>Từ thời nhà Hán chứng kiến Lã hậu rồi các Thái hậu Đông Hán độc bá triều cương, các triều đại về sau thường đem chuyện <i>"Nữ chủ lâm triều"</i> trở thành một chuyện tương đối nhạy cảm cho chính quyền, thường là một trường hợp để thao túng hoặc lợi dụng nào đó. Triều đại thiết chặt vấn đề này nhất chính là triều đại <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Minh" title="Nhà Minh">nhà Minh</a>, chủ trương tách vai trò của Hậu phi khỏi chính trị, không hề xuất hiện một Nữ chủ lâm triều nào. Nho gia <a href="/wiki/Tu%C3%A2n_T%E1%BB%AD" title="Tuân Tử">Tuân Tử</a>, người có ảnh hưởng lớn lý thuyết Nho giáo đời nhà Tống, đã đem <i>"Nữ chủ"</i>, <i>"Trá thần"</i> và <i>"Tham lại"</i> xưng là 「<b>Tam loạn</b>; 三亂」<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>, do đó ảnh hưởng đến cách nhìn nhận về sau của việc nữ chủ tham gia chính sự, điển hình là từ thời <a href="/wiki/Nam_T%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Nam Tống">Nam Tống</a>, đã lấy Tân Nho học của <a href="/wiki/Chu_Hi" title="Chu Hi">Chu Hi</a> vốn chịu ảnh hưởng từ lý thuyết của Tuân Tử để phán ánh gay gắt việc Nữ chủ lâm triều và độc bá triều cương. Các triều đại về sau dần hạn chế việc cho phép Thái hậu tham gia chính sự, khi các Hoàng đế còn nhỏ thì các hội đồng nhiếp chính lập ra đều có Thân vương và quan đại thần đứng đầu phụ chính, điển hình như chế độ của nhà Minh và nhà Thanh. Trường hợp Từ An Hoàng thái hậu và Từ Hi Hoàng thái hậu hoàn toàn là một ngoại lệ đặc thù, chuyển biến do đấu tranh chính trị chứ không phải là chủ trương của triều đại này ngay từ đầu. Theo lý thuyết mà Minh-Thanh thành lập, thông thường nhiếp chính là <i>"Phụ chính đại thần"</i>, cả một hội đồng không ai quá ưu việt hơn ai và kiềm chế lẫn nhau, điển hình là Tứ trụ Đại thần thời <a href="/wiki/Khang_Hi" title="Khang Hi">Khang Hi</a> hoặc <a href="/wiki/C%E1%BB%91_m%E1%BB%87nh_B%C3%A1t_%C4%91%E1%BA%A1i_th%E1%BA%A7n" title="Cố mệnh Bát đại thần">Cố mệnh Bát đại thần</a> thời <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Tr%E1%BB%8B" title="Đồng Trị">Đồng Trị</a>. </p><p>Trường hợp cũng có chấp nhận Hoàng thái hậu nhiếp chính thì đều có các quan đại thần bên cạnh phò trợ, không để Thái hậu một mình độc bá triều cương cũng xảy ra ở <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a>, như <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%AFng_Minh_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Đại Thắng Minh hoàng hậu">Đại Thắng Minh hoàng hậu</a> thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90inh" title="Nhà Đinh">nhà Đinh</a> có Phó vương <a href="/wiki/L%C3%AA_Ho%C3%A0n" class="mw-redirect" title="Lê Hoàn">Lê Hoàn</a>, <a href="/wiki/%E1%BB%B6_Lan" title="Ỷ Lan">Linh Nhân Thái hậu</a> thời Lý có <a href="/wiki/L%C3%BD_Th%C6%B0%E1%BB%9Dng_Ki%E1%BB%87t" title="Lý Thường Kiệt">Lý Thường Kiệt</a> và <a href="/wiki/L%C3%BD_%C4%90%E1%BA%A1o_Th%C3%A0nh" title="Lý Đạo Thành">Lý Đạo Thành</a>, hoặc như <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Th%E1%BB%8B_Anh" title="Nguyễn Thị Anh">Tuyên Từ Thái hậu</a> thời Lê có <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_X%C3%AD" title="Nguyễn Xí">Nguyễn Xí</a> và <a href="/wiki/Tr%E1%BB%8Bnh_Kh%E1%BA%A3" title="Trịnh Khả">Trịnh Khả</a> vậy. Sang thời nhà Nguyễn, các vị Vua nhỏ như <a href="/wiki/Vua_Ki%E1%BA%BFn_Ph%C3%BAc" class="mw-redirect" title="Vua Kiến Phúc">Vua Kiến Phúc</a> và <a href="/wiki/Vua_Duy_T%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Vua Duy Tân">Vua Duy Tân</a> về cơ bản án theo cách làm của Minh-Thanh, tức chỉ có Hội đồng Phụ chính của Cơ Mật viện mà không cho Thái hậu lâm triều. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nhân_vật_nổi_bật"><span id="Nh.C3.A2n_v.E1.BA.ADt_n.E1.BB.95i_b.E1.BA.ADt"></span>Nhân vật nổi bật</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Sửa đổi phần “Nhân vật nổi bật”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhân vật nổi bật"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trung_Quốc"><span id="Trung_Qu.E1.BB.91c"></span>Trung Quốc</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Sửa đổi phần “Trung Quốc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trung Quốc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:The_Imperial_Portrait_of_the_Ci-Xi_Imperial_Dowager_Empress.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/The_Imperial_Portrait_of_the_Ci-Xi_Imperial_Dowager_Empress.PNG/180px-The_Imperial_Portrait_of_the_Ci-Xi_Imperial_Dowager_Empress.PNG" decoding="async" width="180" height="318" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/The_Imperial_Portrait_of_the_Ci-Xi_Imperial_Dowager_Empress.PNG/270px-The_Imperial_Portrait_of_the_Ci-Xi_Imperial_Dowager_Empress.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/The_Imperial_Portrait_of_the_Ci-Xi_Imperial_Dowager_Empress.PNG/360px-The_Imperial_Portrait_of_the_Ci-Xi_Imperial_Dowager_Empress.PNG 2x" data-file-width="968" data-file-height="1708" /></a><figcaption><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_Hi_Th%C3%A1i_h%E1%BA%ADu" title="Từ Hi Thái hậu">Từ Hi Thái hậu</a> - một biểu tượng của cụm từ <i>Thùy liêm thính chính</i> tại <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>.</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Y_Do%C3%A3n" title="Y Doãn">Y Doãn</a> - thời <a href="/wiki/Th%C3%A1i_Gi%C3%A1p" title="Thái Giáp">Thương Thái Giáp</a>.</li> <li><a href="/wiki/Chu_C%C3%B4ng_%C4%90%C3%A1n" class="mw-redirect" title="Chu Công Đán">Chu Công Đán</a> - thời <a href="/wiki/Chu_Th%C3%A0nh_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Thành vương">Chu Thành vương</a>.</li> <li><a href="/wiki/Chu_Tri%E1%BB%87u_c%E1%BB%99ng_h%C3%B2a" class="mw-redirect" title="Chu Triệu cộng hòa">Cộng hòa chấp chính</a> - sau thời <a href="/wiki/Chu_L%E1%BB%87_v%C6%B0%C6%A1ng" title="Chu Lệ vương">Chu Lệ vương</a>.</li> <li><a href="/wiki/L%C3%A3_h%E1%BA%ADu" title="Lã hậu">Lã hậu</a> - thời <a href="/wiki/H%C3%A1n_Cao_T%E1%BB%95" title="Hán Cao Tổ">Hán Cao Tổ</a>, <a href="/wiki/H%C3%A1n_Hu%E1%BB%87_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Huệ Đế">Hán Huệ Đế</a>, <a href="/wiki/H%C3%A1n_Ti%E1%BB%81n_Thi%E1%BA%BFu_%C4%90%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Hán Tiền Thiếu Đế">Hán Tiền Thiếu Đế</a> và <a href="/wiki/H%C3%A1n_H%E1%BA%ADu_Thi%E1%BA%BFu_%C4%90%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Hán Hậu Thiếu Đế">Hán Hậu Thiếu Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ho%E1%BA%AFc_Quang" title="Hoắc Quang">Hoắc Quang</a> - thời <a href="/wiki/H%C3%A1n_Chi%C3%AAu_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Chiêu Đế">Hán Chiêu Đế</a> và <a href="/wiki/H%C3%A1n_Tuy%C3%AAn_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Tuyên Đế">Hán Tuyên Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_M%C3%A3ng" title="Vương Mãng">Vương Mãng</a> - thời <a href="/wiki/H%C3%A1n_B%C3%ACnh_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Bình Đế">Hán Bình Đế</a> và <a href="/wiki/Nh%C5%A9_T%E1%BB%AD_Anh" title="Nhũ Tử Anh">Nhũ Tử Anh</a>.</li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7ng_Tuy" class="mw-redirect" title="Đặng Tuy">Hòa Hi Đặng Thái hậu</a> - thời <a href="/wiki/H%C3%A1n_Th%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Thương Đế">Hán Thương Đế</a> và <a href="/wiki/H%C3%A1n_An_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán An Đế">Hán An Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/T%C3%A0o_Th%C3%A1o" title="Tào Tháo">Tào Tháo</a> và <a href="/wiki/T%C3%A0o_Phi" title="Tào Phi">Tào Phi</a> - thời <a href="/wiki/H%C3%A1n_Hi%E1%BA%BFn_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hán Hiến Đế">Hán Hiến Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0_M%C3%A3_%C3%9D" title="Tư Mã Ý">Tư Mã Ý</a>, <a href="/wiki/T%C6%B0_M%C3%A3_S%C6%B0" title="Tư Mã Sư">Tư Mã Sư</a> cùng <a href="/wiki/T%C3%A0o_S%E1%BA%A3ng" title="Tào Sảng">Tào Sảng</a> - thời <a href="/wiki/T%C3%A0o_Ph%C6%B0%C6%A1ng" title="Tào Phương">Ngụy Tề vương</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ph%C3%B9ng_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu_(B%E1%BA%AFc_Ng%E1%BB%A5y_V%C4%83n_Th%C3%A0nh_%C4%90%E1%BA%BF)" title="Phùng hoàng hậu (Bắc Ngụy Văn Thành Đế)">Văn Thành Văn Minh Hoàng hậu</a> - thời <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Ng%E1%BB%A5y_Hi%E1%BA%BFn_V%C4%83n_%C4%90%E1%BA%BF" title="Bắc Ngụy Hiến Văn Đế">Bắc Ngụy Hiến Văn Đế</a> và <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Ng%E1%BB%A5y_Hi%E1%BA%BFu_V%C4%83n_%C4%90%E1%BA%BF" title="Bắc Ngụy Hiếu Văn Đế">Bắc Ngụy Hiếu Văn Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng_Ki%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Dương Kiên">Dương Kiên</a> - thời <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Chu_T%C4%A9nh_%C4%90%E1%BA%BF" title="Bắc Chu Tĩnh Đế">Bắc Chu Tĩnh Đế</a></li> <li><a href="/wiki/V%C3%B5_T%E1%BA%AFc_Thi%C3%AAn" title="Võ Tắc Thiên">Tắc Thiên Thuận Thánh Hoàng hậu</a> - thời <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_Cao_T%C3%B4ng" title="Đường Cao Tông">Đường Cao Tông</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_Trung_T%C3%B4ng" title="Đường Trung Tông">Đường Trung Tông</a> và <a href="/wiki/%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_Du%E1%BB%87_T%C3%B4ng" title="Đường Duệ Tông">Đường Duệ Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/L%C6%B0u_Nga_(B%E1%BA%AFc_T%E1%BB%91ng)" class="mw-redirect" title="Lưu Nga (Bắc Tống)">Chương Hiến Minh Túc Hoàng hậu</a> - thời <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Ch%C3%A2n_T%C3%B4ng" title="Tống Chân Tông">Tống Chân Tông</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Nh%C3%A2n_T%C3%B4ng" title="Tống Nhân Tông">Tống Nhân Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/M%E1%BA%A1nh_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Mạnh hoàng hậu">Chiêu Từ Thánh Hiến Hoàng hậu</a> - thời Sở Đế <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Bang_X%C6%B0%C6%A1ng" title="Trương Bang Xương">Trương Bang Xương</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> và <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Cao_T%C3%B4ng" title="Tống Cao Tông">Tống Cao Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/T%E1%BA%A1_%C4%90%E1%BA%A1o_Thanh" class="mw-redirect" title="Tạ Đạo Thanh">Thọ Hòa Thánh Phúc Thái hoàng thái hậu</a>, <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3_T%E1%BB%B1_%C4%90%E1%BA%A1o" title="Giả Tự Đạo">Giả Tự Đạo</a> - thời <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_%C4%90%E1%BB%99_T%C3%B4ng" title="Tống Độ Tông">Tống Độ Tông</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Cung_%C4%90%E1%BA%BF" title="Tống Cung Đế">Tống Cung Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ti%C3%AAu_X%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Tiêu Xước">Thánh Thần Tuyên Hiến Hoàng hậu</a> - thời <a href="/wiki/Li%C3%AAu_Th%C3%A1nh_T%C3%B4ng" title="Liêu Thánh Tông">Liêu Thánh Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/B%E1%BB%91c_%C4%90%C3%A1p_Th%E1%BA%A5t_L%C3%BD" title="Bốc Đáp Thất Lý">Bốc Đáp Thất Lý</a>-thời <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_Hu%E1%BB%87_T%C3%B4ng" title="Nguyên Huệ Tông">Nguyên Huệ Tông</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90a_Nh%C4%A9_C%E1%BB%95n" title="Đa Nhĩ Cổn">Đa Nhĩ Cổn</a> và <a href="/wiki/T%E1%BA%BF_Nh%C4%A9_C%C3%A1p_L%C3%A3ng" title="Tế Nhĩ Cáp Lãng">Tế Nhĩ Cáp Lãng</a> - thời <a href="/wiki/Thanh_Th%E1%BA%BF_T%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Thanh Thế Tổ">Thanh Thế Tổ</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ngao_B%C3%A1i" title="Ngao Bái">Ngao Bái</a>, <a href="/wiki/S%C3%A1ch_Ni" title="Sách Ni">Sách Ni</a>, <a href="/wiki/%C3%81t_T%E1%BA%A5t_Long" title="Át Tất Long">Át Tất Long</a> và <a href="/wiki/T%C3%B4_Kh%E1%BA%AFc_T%C3%A1t_C%C3%A1p" title="Tô Khắc Tát Cáp">Tô Khắc Tát Cáp</a> - thời <a href="/wiki/Thanh_Th%C3%A1nh_T%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Thanh Thánh Tổ">Thanh Thánh Tổ</a>.</li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%AB_An_Th%C3%A1i_H%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Từ An Thái Hậu">Từ An Thái hậu</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_Hi_Th%C3%A1i_h%E1%BA%ADu" title="Từ Hi Thái hậu">Từ Hi Thái Hậu</a> - thời <a href="/wiki/Thanh_M%E1%BB%A5c_T%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Thanh Mục Tông">Thanh Mục Tông</a> và <a href="/wiki/Thanh_%C4%90%E1%BB%A9c_T%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Thanh Đức Tông">Thanh Đức Tông</a>.</li> <li>Nhiếp Chính vương <a href="/wiki/T%E1%BA%A3i_Phong" class="mw-redirect" title="Tải Phong">Tải Phong</a> - thời <a href="/wiki/Tuy%C3%AAn_Th%E1%BB%91ng_%C4%90%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Tuyên Thống Đế">Tuyên Thống Đế</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Việt_Nam"><span id="Vi.E1.BB.87t_Nam"></span>Việt Nam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Sửa đổi phần “Việt Nam”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Việt Nam"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ph%E1%BB%A5_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1i_th%E1%BA%A7n_T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Ph%E1%BB%A5_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1i_th%E1%BA%A7n_T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt.jpg/180px-Ph%E1%BB%A5_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1i_th%E1%BA%A7n_T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt.jpg" decoding="async" width="180" height="281" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Ph%E1%BB%A5_ch%C3%ADnh_%C4%91%E1%BA%A1i_th%E1%BA%A7n_T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt.jpg 1.5x" data-file-width="269" data-file-height="420" /></a><figcaption>Phụ chính đại thần <a href="/wiki/T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt" title="Tôn Thất Thuyết">Tôn Thất Thuyết</a> - một biểu tượng quan nhiếp chính của Việt Nam thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%E1%BB%85n" title="Nhà Nguyễn">nhà Nguyễn</a>.</figcaption></figure> <ul><li>Phó vương <a href="/wiki/L%C3%AA_%C4%90%E1%BA%A1i_H%C3%A0nh" title="Lê Đại Hành">Lê Hoàn</a> - thời <a href="/wiki/%C4%90inh_Ph%E1%BA%BF_%C4%90%E1%BA%BF" title="Đinh Phế Đế">Đinh Phế Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_D%C6%B0%C6%A1ng_ho%C3%A0ng_h%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Thượng Dương hoàng hậu">Thượng Dương Hoàng thái hậu</a>,<a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_phi_%E1%BB%B6_Lan" class="mw-redirect" title="Nguyên phi Ỷ Lan">Nguyên phi Ỷ Lan </a>, <a href="/wiki/L%C3%BD_Th%C6%B0%E1%BB%9Dng_Ki%E1%BB%87t" title="Lý Thường Kiệt">Lý Thường Kiệt</a> và <a href="/wiki/L%C3%BD_%C4%90%E1%BA%A1o_Th%C3%A0nh" title="Lý Đạo Thành">Lý Đạo Thành</a> - thời <a href="/wiki/L%C3%BD_Th%C3%A1nh_T%C3%B4ng" title="Lý Thánh Tông">Lý Thánh Tông</a> và <a href="/wiki/L%C3%BD_Nh%C3%A2n_T%C3%B4ng" title="Lý Nhân Tông">Lý Nhân Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%97_Anh_V%C5%A9" title="Đỗ Anh Vũ">Đỗ Anh Vũ</a> - thời <a href="/wiki/L%C3%BD_Anh_T%C3%B4ng" title="Lý Anh Tông">Lý Anh Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/T%C3%B4_Hi%E1%BA%BFn_Th%C3%A0nh" title="Tô Hiến Thành">Tô Hiến Thành</a> - thời <a href="/wiki/L%C3%BD_Cao_T%C3%B4ng" title="Lý Cao Tông">Lý Cao Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Th%E1%BB%ABa" title="Trần Thừa">Trần Thái Tổ</a> và <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Th%E1%BB%A7_%C4%90%E1%BB%99" title="Trần Thủ Độ">Trần Thủ Độ</a> - thời <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Th%C3%A1i_T%C3%B4ng" title="Trần Thái Tông">Trần Thái Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%93_Qu%C3%BD_Ly" title="Hồ Quý Ly">Hồ Quý Ly</a> - thời <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Thu%E1%BA%ADn_T%C3%B4ng" title="Trần Thuận Tông">Trần Thuận Tông</a> và <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Thi%E1%BA%BFu_%C4%90%E1%BA%BF" title="Trần Thiếu Đế">Trần Thiếu Đế</a>.</li> <li><a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Th%E1%BB%8B_Anh" title="Nguyễn Thị Anh">Tuyên Từ Nguyễn Thái hậu</a> - thời <a href="/wiki/L%C3%AA_Nh%C3%A2n_T%C3%B4ng" title="Lê Nhân Tông">Lê Nhân Tông</a>.</li> <li>Các <a href="/wiki/Ch%C3%BAa_Tr%E1%BB%8Bnh" title="Chúa Trịnh">Chúa Trịnh</a> - toàn bộ thời <a href="/wiki/L%C3%AA_trung_h%C6%B0ng" class="mw-redirect" title="Lê trung hưng">Lê trung hưng</a>.</li> <li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_%C4%90%C4%83ng_H%C6%B0ng" title="Phạm Đăng Hưng">Phạm Đăng Hưng</a> và <a href="/wiki/L%C3%AA_V%C4%83n_Duy%E1%BB%87t" title="Lê Văn Duyệt">Lê Văn Duyệt</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/Minh_M%E1%BA%A1ng" title="Minh Mạng">Minh Mạng</a>.</li> <li><a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%C4%83ng_Qu%E1%BA%BF" title="Trương Đăng Quế">Trương Đăng Quế</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/Thi%E1%BB%87u_Tr%E1%BB%8B" title="Thiệu Trị">Thiệu Trị</a>.</li> <li><a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_%C4%90%C4%83ng_Qu%E1%BA%BF" title="Trương Đăng Quế">Trương Đăng Quế</a>, <a href="/wiki/V%C3%B5_V%C4%83n_Gi%E1%BA%A3i" title="Võ Văn Giải">Võ Văn Giải</a>, <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Tri_Ph%C6%B0%C6%A1ng" title="Nguyễn Tri Phương">Nguyễn Tri Phương</a>, <a href="/w/index.php?title=L%C3%A2m_Duy_Ti%E1%BA%BFp&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lâm Duy Tiếp (trang không tồn tại)">Lâm Duy Tiếp</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/T%E1%BB%B1_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Tự Đức">Tự Đức</a>.</li> <li><a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_V%C4%83n_T%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nguyễn Văn Tường">Nguyễn Văn Tường</a>, <a href="/wiki/T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt" title="Tôn Thất Thuyết">Tôn Thất Thuyết</a>, <a href="/wiki/Tr%E1%BA%A7n_Ti%E1%BB%85n_Th%C3%A0nh" title="Trần Tiễn Thành">Trần Tiễn Thành</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/D%E1%BB%A5c_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Dục Đức">Dục Đức</a> và <a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_H%C3%B2a" title="Hiệp Hòa">Hiệp Hòa</a>.</li> <li><a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_V%C4%83n_T%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nguyễn Văn Tường">Nguyễn Văn Tường</a>, <a href="/wiki/T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt" title="Tôn Thất Thuyết">Tôn Thất Thuyết</a>, Gia Hưng vương <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_H%E1%BB%93ng_H%C6%B0u" title="Nguyễn Phúc Hồng Hưu">Nguyễn Phúc Hồng Hưu</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFn_Ph%C3%BAc" title="Kiến Phúc">Kiến Phúc</a>.</li> <li><a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_V%C4%83n_T%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nguyễn Văn Tường">Nguyễn Văn Tường</a>, <a href="/wiki/T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_Thuy%E1%BA%BFt" title="Tôn Thất Thuyết">Tôn Thất Thuyết</a>, Gia Hưng vương <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_H%E1%BB%93ng_H%C6%B0u" title="Nguyễn Phúc Hồng Hưu">Nguyễn Phúc Hồng Hưu</a>, Hoài Đức công <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_Mi%C3%AAn_L%C3%A2m" title="Nguyễn Phúc Miên Lâm">Nguyễn Phúc Miên Lâm</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/H%C3%A0m_Nghi" title="Hàm Nghi">Hàm Nghi</a></li> <li>Thọ Xuân vương <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_Mi%C3%AAn_%C4%90%E1%BB%8Bnh" title="Nguyễn Phúc Miên Định">Nguyễn Phúc Miên Định</a>, <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_V%C4%83n_T%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nguyễn Văn Tường">Nguyễn Văn Tường</a>, <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_H%E1%BB%AFu_%C4%90%E1%BB%99" class="mw-disambig" title="Nguyễn Hữu Độ">Nguyễn Hữu Độ</a>, <a href="/wiki/Phan_%C4%90%C3%ACnh_B%C3%ACnh" title="Phan Đình Bình">Phan Đình Bình</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Kh%C3%A1nh" title="Đồng Khánh">Đồng Khánh</a>.</li> <li>Tuy Lý vương <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_Mi%C3%AAn_Trinh" class="mw-redirect" title="Nguyễn Phúc Miên Trinh">Nguyễn Phúc Miên Trinh</a>, Hoài Đức quận vương <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_Mi%C3%AAn_L%C3%A2m" title="Nguyễn Phúc Miên Lâm">Nguyễn Phúc Miên Lâm</a>, <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Tr%E1%BB%8Dng_H%E1%BB%A3p" class="mw-redirect mw-disambig" title="Nguyễn Trọng Hợp">Nguyễn Trọng Hợp</a>, <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Quang_%C4%90%E1%BA%A3n" title="Trương Quang Đản">Trương Quang Đản</a>, <a href="/wiki/B%C3%B9i_%C3%82n_Ni%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Bùi Ân Niên">Bùi Ân Niên</a>, <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Th%C3%A2n" title="Nguyễn Thân">Nguyễn Thân</a>, <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_Cao_Kh%E1%BA%A3i" title="Hoàng Cao Khải">Hoàng Cao Khải</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_Th%C3%A1i" title="Thành Thái">Thành Thái</a>.</li> <li>An Thành vương <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_Ph%C3%BAc_Mi%C3%AAn_L%E1%BB%8Bch" title="Nguyễn Phúc Miên Lịch">Nguyễn Phúc Miên Lịch</a>, <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Nh%C6%B0_C%C6%B0%C6%A1ng" title="Trương Như Cương">Trương Như Cương</a>, <a href="/wiki/L%C3%AA_Trinh" title="Lê Trinh">Lê Trinh</a>, <a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_C%C3%B4n&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Hoàng Côn (trang không tồn tại)">Hoàng Côn</a>, <a href="/wiki/T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_H%C3%A2n" title="Tôn Thất Hân">Tôn Thất Hân</a>, <a href="/wiki/Nguy%E1%BB%85n_H%E1%BB%AFu_B%C3%A0i" title="Nguyễn Hữu Bài">Nguyễn Hữu Bài</a>, <a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_Duy_Trinh&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Vương Duy Trinh (trang không tồn tại)">Vương Duy Trinh</a>, <a href="/wiki/Cao_Xu%C3%A2n_D%E1%BB%A5c" title="Cao Xuân Dục">Cao Xuân Dục</a>, <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%A7n_%C4%90%C3%ACnh_Ph%C3%A1c&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Trần Đình Phác (trang không tồn tại)">Trần Đình Phác</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%93_%C4%90%E1%BA%AFc_Trung" title="Hồ Đắc Trung">Hồ Đắc Trung</a>, <a href="/w/index.php?title=%C4%90o%E1%BA%A1n_%C4%90%C3%ACnh_Duy%E1%BB%87t&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Đoạn Đình Duyệt (trang không tồn tại)">Đoạn Đình Duyệt</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/Duy_T%C3%A2n" title="Duy Tân">Duy Tân</a>.</li> <li><a href="/wiki/T%C3%B4n_Th%E1%BA%A5t_H%C3%A2n" title="Tôn Thất Hân">Tôn Thất Hân</a> - phụ tá thời <a href="/wiki/B%E1%BA%A3o_%C4%90%E1%BA%A1i" title="Bảo Đại">Bảo Đại</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nhật_Bản"><span id="Nh.E1.BA.ADt_B.E1.BA.A3n"></span>Nhật Bản</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Sửa đổi phần “Nhật Bản”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhật Bản"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Umayado_Miko.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Umayado_Miko.jpg/180px-Umayado_Miko.jpg" decoding="async" width="180" height="359" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Umayado_Miko.jpg/270px-Umayado_Miko.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Umayado_Miko.jpg/360px-Umayado_Miko.jpg 2x" data-file-width="706" data-file-height="1409" /></a><figcaption><a href="/wiki/Th%C3%A1nh_%C4%90%E1%BB%A9c_Th%C3%A1i_t%E1%BB%AD" title="Thánh Đức Thái tử">Thánh Đức Thái tử</a> - biểu tượng nhiếp chính trong lịch sử <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a>.</figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Jing%C5%AB" title="Thiên hoàng Jingū">Thần Công Hoàng hậu</a> - Hoàng hậu của <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Ch%C5%ABai" title="Thiên hoàng Chūai">Trọng Ai Thiên hoàng</a>. Theo <a href="/wiki/Truy%E1%BB%81n_thuy%E1%BA%BFt" title="Truyền thuyết">truyền thuyết</a>, bà là người đã nhiếp chính và lãnh đạo quốc gia trên thực tế từ khi phu quân của bà băng hà năm <a href="/wiki/201" title="201">201</a> đến khi con trai bà <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_%C5%8Cjin" title="Thiên hoàng Ōjin">Ứng Thần Thiên hoàng</a> lên ngôi năm <a href="/wiki/269" title="269">269</a>.</li> <li><a href="/wiki/Th%C3%A1nh_%C4%90%E1%BB%A9c_Th%C3%A1i_t%E1%BB%AD" title="Thánh Đức Thái tử">Thánh Đức Thái tử</a> - là một nhà chính trị, nhà cải cách, nhân vật Phật giáo lừng danh trong lịch sử Nhật Bản.</li> <li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Suiko" title="Thiên hoàng Suiko">Thiên hoàng Suiko</a> - Hoàng hậu thứ hai của <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_M%E1%BA%ABn_%C4%90%E1%BA%A1t" class="mw-redirect" title="Thiên hoàng Mẫn Đạt">Thiên hoàng Mẫn Đạt</a>, nên đồng thời bà cũng là Hoàng tổ mẫu trên danh nghĩa của <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Jomei" title="Thiên hoàng Jomei">Thiên hoàng Jomei</a>. Về sau bà trở thành <a href="/wiki/N%E1%BB%AF_ho%C3%A0ng" title="Nữ hoàng">Nữ Thiên hoàng</a> đầu tiên có ghi nhận chính thức.</li> <li><a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_K%C5%8Dgyoku" title="Thiên hoàng Kōgyoku">Thiên hoàng Kōgyoku</a> - Hoàng hậu của <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Jomei" title="Thiên hoàng Jomei">Thiên hoàng Jomei</a>; sinh mẫu của <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Tenji" title="Thiên hoàng Tenji">Thiên hoàng Tenji</a> và <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Tenmu" title="Thiên hoàng Tenmu">Thiên hoàng Tenmu</a>. Về sau trở thành Thiên hoàng hai lần tại vị ở 2 giai đoạn khác nhau, nên sử dụng 2 tôn hiệu riêng biệt.</li> <li>Các thành viên <a href="/wiki/Gia_t%E1%BB%99c_Fujiwara" title="Gia tộc Fujiwara">Gia tộc Fujiwara</a> - toàn bộ <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_Heian" class="mw-redirect" title="Thời Heian">thời Heian</a>.</li> <li><a href="/wiki/Fujiwara_no_Yoshifusa" title="Fujiwara no Yoshifusa">Fujiwara no Yoshifusa</a> - thời <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Seiwa" title="Thiên hoàng Seiwa">Thiên hoàng Seiwa</a>. Người mở đầu cho thời kỳ gia tộc Fujiwara nhiếp chính Nhật Bản.</li> <li><a href="/wiki/Fujiwara_no_Mototsune" title="Fujiwara no Mototsune">Fujiwara no Mototsune</a> - thời <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Montoku" title="Thiên hoàng Montoku">Thiên hoàng Montoku</a> đến <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Uda" title="Thiên hoàng Uda">Thiên hoàng Uda</a>, trải 5 đời. Là một trong những Nhiếp chính quan quyền lực nhất của gia tộc Fujiwara.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ichij%C5%8D_Kaneyoshi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ichijō Kaneyoshi (trang không tồn tại)">Ichijō Kaneyoshi</a> - một Nhiếp chính quan <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_Muromachi" class="mw-redirect" title="Thời Muromachi">thời Muromachi</a>. Thời kỳ <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Sh%C5%8Dk%C5%8D" title="Thiên hoàng Shōkō">Thiên hoàng Shōkō</a> đến <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Go-Tsuchimikado" title="Thiên hoàng Go-Tsuchimikado">Thiên hoàng Go-Tsuchimikado</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ichij%C5%8D_Akiyoshi&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Ichijō Akiyoshi (trang không tồn tại)">Ichijō Akiyoshi</a> - Nhiếp chính quan đầu tiên <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_Edo" class="mw-redirect" title="Thời Edo">thời Edo</a>. Thời kỳ <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Meish%C5%8D" title="Thiên hoàng Meishō">Thiên hoàng Meishō</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Nij%C5%8D_Nariyuki&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Nijō Nariyuki (trang không tồn tại)">Nijō Nariyuki</a> - thời <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Nink%C5%8D" title="Thiên hoàng Ninkō">Thiên hoàng Ninkō</a> đến tận <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_ho%C3%A0ng_Meiji" class="mw-redirect" title="Thiên hoàng Meiji">Thiên hoàng Meiji</a>. Một trong những Nhiếp chính quan quyền lực nhất của lịch sử Nhật Bản.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Triều_Tiên"><span id="Tri.E1.BB.81u_Ti.C3.AAn"></span>Triều Tiên</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Sửa đổi phần “Triều Tiên”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Triều Tiên"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Ch%E1%BB%89_Tri%E1%BB%87u_Th%C3%A1i_h%E1%BA%ADu" title="Chỉ Triệu Thái hậu">Chỉ Triệu Thái hậu</a> - thời <a href="/wiki/Ch%C3%A2n_H%C6%B0ng_V%C6%B0%C6%A1ng" class="mw-redirect" title="Chân Hưng Vương">Chân Hưng Vương</a></li> <li><a href="/wiki/Trinh_Hi_v%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%ADu" class="mw-redirect" title="Trinh Hi vương hậu">Từ Thánh Thần Hiến Đại vương đại phi</a> - thời <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Du%E1%BB%87_T%C3%B4ng" title="Triều Tiên Duệ Tông">Triều Tiên Duệ Tông</a> và <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Th%C3%A0nh_T%C3%B4ng" title="Triều Tiên Thành Tông">Triều Tiên Thành Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/V%C4%83n_%C4%90%E1%BB%8Bnh_V%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%ADu" title="Văn Định Vương hậu">Thánh Liệt Nhân Minh Đại vương đại phi</a> - thời <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Minh_T%C3%B4ng" title="Triều Tiên Minh Tông">Triều Tiên Minh Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/Trinh_Thu%E1%BA%A7n_V%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%ADu" title="Trinh Thuần Vương hậu">Trinh Thuần Vương hậu</a> - thời <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Thu%E1%BA%A7n_T%E1%BB%95" title="Triều Tiên Thuần Tổ">Triều Tiên Thuần Tổ</a>.</li> <li><a href="/wiki/H%C6%B0ng_Tuy%C3%AAn_%C4%90%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87n_Qu%C3%A2n" class="mw-redirect" title="Hưng Tuyên Đại Viện Quân">Hưng Tuyên Đại Viện Quân</a> - thời <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Cao_T%C3%B4ng" title="Triều Tiên Cao Tông">Triều Tiên Cao Tông</a>.</li> <li><a href="/wiki/Thu%E1%BA%A7n_Nguy%C3%AAn_V%C6%B0%C6%A1ng_h%E1%BA%ADu" title="Thuần Nguyên Vương hậu">Thuần Nguyên Vương hậu</a>- thời <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Tri%E1%BA%BFt_T%C3%B4ng" title="Triều Tiên Triết Tông">Triều Tiên Triết Tông</a> và <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn_Hi%E1%BA%BFn_T%C3%B4ng" title="Triều Tiên Hiến Tông">Triều Tiên Hiến Tông</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;action=edit&amp;section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><b><a href="#cite_ref-1">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Thanh_s%E1%BB%AD_c%E1%BA%A3o" title="Thanh sử cảo">Thanh sử cảo</a> <i><a class="external text" href="https://zh.wikisource.org/wiki/%E6%B8%85%E5%8F%B2%E7%A8%BF/%E5%8D%B74">quyển 4</a></i>: 加封和碩睿親王多爾袞為叔父攝政王。乙丑,以雷興為天津巡撫。丁卯,加封和碩鄭親王濟爾哈朗為信義輔政叔王</span> </li> <li id="cite_note-2"><b><a href="#cite_ref-2">^</a></b> <span class="reference-text">《史記‧秦始皇本紀》: 臣等謹與博士議曰:『古有天皇,有地皇,有泰皇,泰皇最貴。』臣等昧死上尊號,王為『泰皇』。命為『制』,令為『詔』,天子自稱曰『朕』。」</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><a class="external text" href="https://zh.wikisource.org/wiki/%E5%AE%8B%E5%8F%B2/%E5%8D%B7009">宋史/卷009</a>: 乾興元年二月戊午,真宗崩,遺詔太子即皇帝位,尊皇后為皇太后,權處分軍國事。</span> </li> <li id="cite_note-4"><b><a href="#cite_ref-4">^</a></b> <span class="reference-text"><a class="external text" href="https://zh.wikisource.org/wiki/%E5%AE%8B%E5%8F%B2/%E5%8D%B7242#%E7%AB%A0%E7%8D%BB%E6%98%8E%E8%82%85%E5%8A%89%E7%9A%87%E5%90%8E">宋史/卷242</a>: 真宗崩,遺詔尊后為皇太后,軍國重事,權取處分。謂等請太后御別殿,太后遣張景宗、雷允恭諭曰:「皇帝視事,當朝夕在側,何須別御一殿?」於是請帝與太后五日一御承明殿,帝位左,太后位右,垂簾決事。</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text">《宋史·卷三百一十·列传第六十九》:仁宗立,迁礼部尚书。群臣议太后临朝仪,曾请如东汉故事,太后坐帝右,垂帘奏事。</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text">《宋史紀事本末》第24卷: 仁宗天聖元年五月庚寅,議皇太后儀衛,制同乘輿。</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">《宋史·志第七十·禮二十(賓禮二)》: 皇太后臨朝聽政。乾興元年,真宗崩,遺旨以皇帝尚幼,軍國事兼權取皇太后處分。宰相率百官稱賀,復前奉慰,又慰皇太后於簾前。有司詳定儀式:內東門拜表,合差入內都知一員跪授傳進;皇太后所降批答,首書「覽表具之」,末云「所請宜許」或「不許」。初,丁謂定皇太后稱「予」,中書與禮院參議,每下制令稱「予」,便殿處分稱「吾」。皇太后詔:「止稱『吾』,與皇帝並御承明殿垂簾決事。」百官表賀。</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://sillok.history.go.kr/popup/print.do?id=kwa_10007004_001&amp;gubun=chn">창덕궁 인정문에서 즉위하다</a>:【禮曹垂簾聽政節目。 今此大王大妃殿下, 垂簾同聽政, 係是邦家莫重莫大之禮, 謹稽宋朝 宣仁太后故事、國朝貞熹聖母徽規, 磨鍊擧行。 一, 垂簾處所, 以便殿爲之, 臨時令政院稟旨。 一, 垂簾時, 大王大妃殿下座于簾內近東南向, 殿下侍座于簾外近西南向, 後以當中南向, 改書以入。 朝賀時, 依宣仁太后故事, 文、武官先行四拜于大王大妃殿下, 移班少西行, 四拜于殿下。 一, 垂簾時, 宋朝則簾前通語內侍傳宣, 我朝則大臣以大妃殿下親斷庶務, 所可深居宮中, 使內官傳命請令, 奏事官解釋文字以啓, 特許親聽矣, 今番則大王大妃殿、大殿同聽政, 奏事官先奏于殿下, 則殿下或親爲裁斷, 或仰稟慈旨, 大王大妃殿下, 或親宣慈敎, 諸臣或直奏簾前, 以爲一堂上下輔翼參贊之道。 一, 一月六對, 朝參、常參依例稟旨。 同聽政, 體宋朝日參、六參之例, 大政令、大典禮、時急邊報, 許令無時請對。 或賜宣召、祀典, 兵、刑、試官職等重務, 皆直啓于殿下, 稟慈旨裁決。 一, 慈敎稱大王大妃傳曰, 上敎稱傳曰, 大王大妃殿下敎令, 用宋朝稱予之例。 內外門鑰開閉、軍兵解嚴, 稟于大殿, 大殿稟慈旨後, 用標信、信箭擧行。 一, 諸臣疏章, 依貞熹聖母時故事, 上于殿下, 臺啓及各司啓辭、諸道狀聞, 亦啓于殿下, 或直斷, 或自內承稟後, 賜批。 一, 正、至、誕日三名日, 各道進箋于大王大妃殿, 一依大殿進箋之例, 方物、物膳, 依前擧行。 一, 殿下御經筵時, 大王大妃殿, 於簾內以時親臨時講。 一, 殿下於仁政門卽阼後, 仍具冕殿, 詣大王大妃殿下所御便殿, 率百官, 行四拜禮于殿庭, 訖, 殿下陞殿, 侍坐大臣、二品以上, 以次從陞, 起居于大王大妃殿、殿下, 後還復位, 大王大妃殿下還內, 殿下釋冕服, 反喪服還內, 諸臣退出。 一, 垂簾同聽政典禮至大, 倣貞熹聖母時事, 別爲頒敎中外, 而殿下還內後, 宗親、文、武百官, 改具布公服, 權停例擧行, 今初四日垂簾時, 大王大妃殿, 具翟衣殿座, 常時則用常時所御之服。 垂簾時殿座排設諸事, 令掖庭署及各該司進排。 一, 垂簾告由, 社稷、宗廟、永寧殿、景慕宮, 擇吉奉行。】</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">以上部分參考杜芳琴,《中國歷代女主與女主政治略論》,頁35~37;鮑家麟,《中國婦女史論集四集》,臺北:稻鄉出版社,1977。</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text">《荀子‧強國》篇謂:「……女主亂之宮,詐臣亂之朝,貪吏亂之官。」</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">Tức từ năm <a href="/wiki/1127" title="1127">1127</a> - <a href="/wiki/1131" title="1131">1131</a>, giai đoạn sau khi cha con <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Huy_T%C3%B4ng" title="Tống Huy Tông">Tống Huy Tông</a> và <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Kh%C3%A2m_T%C3%B4ng" title="Tống Khâm Tông">Tống Khâm Tông</a> bị người Kim bắt làm tù binh, <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_T%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Bắc Tống">Bắc Tống</a> diệt vong</span> </li> </ol></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐api‐int.codfw.main‐5457f5c844‐n9h4n Cached time: 20241120075231 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.179 seconds Real time usage: 0.239 seconds Preprocessor visited node count: 1070/1000000 Post‐expand include size: 32393/2097152 bytes Template argument size: 2149/2097152 bytes Highest expansion depth: 7/100 Expensive parser function count: 0/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 28382/5000000 bytes Lua time usage: 0.048/10.000 seconds Lua memory usage: 926023/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 112.768 1 -total 70.26% 79.229 1 Bản_mẫu:Chế_độ_quân_chủ 67.59% 76.216 1 Bản_mẫu:Sidebar_with_collapsible_lists 41.50% 46.802 8 Bản_mẫu:Hlist 13.21% 14.900 1 Bản_mẫu:Tham_khảo 8.43% 9.505 4 Bản_mẫu:Cquote 2.58% 2.904 3 Bản_mẫu:Startflatlist 1.11% 1.256 3 Bản_mẫu:Endflatlist --> <!-- Saved in parser cache with key viwiki:pcache:1677839:|#|:idhash:canonical and timestamp 20241120075231 and revision id 71400830. Rendering was triggered because: api-parse --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhiếp_chính&amp;oldid=71400830">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhiếp_chính&amp;oldid=71400830</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nguy%C3%AAn_th%E1%BB%A7_qu%E1%BB%91c_gia" title="Thể loại:Nguyên thủ quốc gia">Nguyên thủ quốc gia</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:T%C6%B0%E1%BB%9Bc_v%E1%BB%8B" title="Thể loại:Tước vị">Tước vị</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Danh_hi%E1%BB%87u" title="Thể loại:Danh hiệu">Danh hiệu</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_pull_quote_c%C3%B3_ngu%E1%BB%93n" title="Thể loại:Bài viết sử dụng pull quote có nguồn">Bài viết sử dụng pull quote có nguồn</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 25 tháng 5 năm 2024, 09:51.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-sc2zk","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.179","walltime":"0.239","ppvisitednodes":{"value":1070,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":32393,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2149,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":28382,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 112.768 1 -total"," 70.26% 79.229 1 Bản_mẫu:Chế_độ_quân_chủ"," 67.59% 76.216 1 Bản_mẫu:Sidebar_with_collapsible_lists"," 41.50% 46.802 8 Bản_mẫu:Hlist"," 13.21% 14.900 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 8.43% 9.505 4 Bản_mẫu:Cquote"," 2.58% 2.904 3 Bản_mẫu:Startflatlist"," 1.11% 1.256 3 Bản_mẫu:Endflatlist"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.048","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":926023,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-5457f5c844-n9h4n","timestamp":"20241120075231","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Nhi\u1ebfp ch\u00ednh","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Nhi%E1%BA%BFp_ch%C3%ADnh","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q477406","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q477406","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2013-01-01T16:59:44Z","dateModified":"2024-05-25T09:51:33Z","headline":"t\u1eadp th\u1ec3 hay c\u00e1 nh\u00e2n thay th\u1ebf qu\u00e2n ch\u1ee7 \u0111i\u1ec1u h\u00e0nh ch\u00ednh s\u1ef1 khi qu\u00e2n ch\u1ee7 kh\u00f4ng c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng."}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10