CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Realisme (literatuur) - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"d41e0384-8cea-47ea-9d48-b5c52ac701c2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Realisme_(literatuur)","wgTitle":"Realisme (literatuur)","wgCurRevisionId":67160929,"wgRevisionId":67160929,"wgArticleId":1242428,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Realisme","Literaire stroming"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Realisme_(literatuur)","wgRelevantArticleId":1242428,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true, "wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q667661","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface", "ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Realisme (literatuur) - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Realisme_(literatuur)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Realisme_(literatuur)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Realisme_literatuur rootpage-Realisme_literatuur skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/28_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Realisme+%28literatuur%29" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Realisme+%28literatuur%29" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&returnto=Realisme+%28literatuur%29" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&returnto=Realisme+%28literatuur%29" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina's voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Achtergrond" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Achtergrond"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Achtergrond</span> </div> </a> <ul id="toc-Achtergrond-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kenmerken" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kenmerken"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Kenmerken</span> </div> </a> <ul id="toc-Kenmerken-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Uitvloeisels" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Uitvloeisels"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Uitvloeisels</span> </div> </a> <ul id="toc-Uitvloeisels-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wetenschappelijke_analyse" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Wetenschappelijke_analyse"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Wetenschappelijke analyse</span> </div> </a> <ul id="toc-Wetenschappelijke_analyse-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Realistische_schrijvers" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Realistische_schrijvers"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Realistische schrijvers</span> </div> </a> <ul id="toc-Realistische_schrijvers-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Realisme (literatuur)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 56 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-56" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">56 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A3%D8%AF%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="واقعية أدبية – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="واقعية أدبية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Realismu_lliterariu" title="Realismu lliterariu – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Realismu lliterariu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Realizm_(%C9%99d%C9%99biyyat)" title="Realizm (ədəbiyyat) – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Realizm (ədəbiyyat)" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC_(%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0)" title="Рэалізм (літаратура) – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Рэалізм (літаратура)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8D%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC_(%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0)" title="Рэалізм (літаратура) – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Рэалізм (літаратура)" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B5%D0%BD_%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Литературен реализъм – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Литературен реализъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Literatura_realista" title="Literatura realista – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Literatura realista" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B2%D9%85%DB%8C_%D8%A6%DB%95%D8%AF%DB%95%D8%A8%DB%8C" title="ڕیالیزمی ئەدەبی – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڕیالیزمی ئەدەبی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Realismus_(literatura)" title="Realismus (literatura) – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Realismus (literatura)" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC_(%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0)" title="Реализм (литература) – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Реализм (литература)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Realaeth_(llenyddiaeth)" title="Realaeth (llenyddiaeth) – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Realaeth (llenyddiaeth)" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Realisme_(litteratur)" title="Realisme (litteratur) – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Realisme (litteratur)" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Realismus_(Literatur)" title="Realismus (Literatur) – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Realismus (Literatur)" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A1%CE%B5%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_(%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1)" title="Ρεαλισμός (λογοτεχνία) – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Ρεαλισμός (λογοτεχνία)" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Literary_realism" title="Literary realism – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Literary realism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Literatura_realismo" title="Literatura realismo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Literatura realismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Realismo_literario" title="Realismo literario – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Realismo literario" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Realism_(kirjandus)" title="Realism (kirjandus) – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Realism (kirjandus)" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Errealismo_(literatura)" title="Errealismo (literatura) – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Errealismo (literatura)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="واقع‌گرایی (ادبیات) – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="واقع‌گرایی (ادبیات)" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="aanbevolen artikel"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Realismi_(kirjallisuus)" title="Realismi (kirjallisuus) – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Realismi (kirjallisuus)" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9alisme_(litt%C3%A9rature)" title="Réalisme (littérature) – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Réalisme (littérature)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Realisme_(literatuer)" title="Realisme (literatuer) – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Realisme (literatuer)" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Realizma" title="Realizma – Gagaoezisch" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Realizma" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagaoezisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/F%C3%ACorachas" title="Fìorachas – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Fìorachas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BF%E0%A4%95_%E0%A4%AF%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="साहित्यिक यथार्थवाद – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="साहित्यिक यथार्थवाद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Realizam_(knji%C5%BEevnost)" title="Realizam (književnost) – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Realizam (književnost)" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8C%D5%A5%D5%A1%D5%AC%D5%AB%D5%A6%D5%B4_(%D5%A3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6)" title="Ռեալիզմ (գրականություն) – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Ռեալիզմ (գրականություն)" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BB%D6%80%D5%A1%D5%BA%D5%A1%D5%B7%D5%BF_%D5%88%D6%82%D5%B2%D5%B2%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Իրապաշտ Ուղղութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Իրապաշտ Ուղղութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Realisme_sastra" title="Realisme sastra – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Realisme sastra" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Rauns%C3%A6i" title="Raunsæi – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Raunsæi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Realismo_(letteratura)" title="Realismo (letteratura) – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Realismo (letteratura)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Реализм – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Реализм" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%82%AC%EC%8B%A4%EC%A3%BC%EC%9D%98_(%EB%AC%B8%ED%95%99)" title="사실주의 (문학) – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="사실주의 (문학)" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Rast%C3%AEpar%C3%AAz%C3%AE" title="Rastîparêzî – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Rastîparêzî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Realismus_litterarius" title="Realismus litterarius – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Realismus litterarius" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Realisme_(litteratur)" title="Realisme (litteratur) – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Realisme (litteratur)" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AF%E0%A8%A5%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%A5%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%A6_(%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%A4)" title="ਯਥਾਰਥਵਾਦ (ਸਾਹਿਤ) – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਯਥਾਰਥਵਾਦ (ਸਾਹਿਤ)" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Realizm_(literatura)" title="Realizm (literatura) – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Realizm (literatura)" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA_%D9%BE%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C_(%D8%A7%D8%AF%D8%A8)" title="حقیقت پسندی (ادب) – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="حقیقت پسندی (ادب)" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Realismo_liter%C3%A1rio" title="Realismo literário – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Realismo literário" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Realism_literar" title="Realism literar – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Realism literar" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC_(%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0)" title="Реализм (литература) – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Реализм (литература)" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC_(%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0)" title="Реализм (литература) – Roetheens" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Реализм (литература)" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Roetheens" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%AA_%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A" title="حقيقت نگاري – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="حقيقت نگاري" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Realizam_(knji%C5%BEevnost)" title="Realizam (književnost) – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Realizam (književnost)" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Realizmus_vo_svetovej_literat%C3%BAre" title="Realizmus vo svetovej literatúre – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Realizmus vo svetovej literatúre" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Realizem_v_knji%C5%BEevnosti" title="Realizem v književnosti – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Realizem v književnosti" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/Knji%C5%BEevni_realizam" title="Književni realizam – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Književni realizam" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Realismens_litteratur" title="Realismens litteratur – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Realismens litteratur" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B8%9A%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%A1" title="วรรณกรรมแบบสัจนิยม – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="วรรณกรรมแบบสัจนิยม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Realismong_pampanitikan" title="Realismong pampanitikan – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Realismong pampanitikan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Realizm_(edebiyat)" title="Realizm (edebiyat) – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Realizm (edebiyat)" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D1%80%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%B7%D0%BC%D1%83" title="Література реалізму – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Література реалізму" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_hi%E1%BB%87n_th%E1%BB%B1c" title="Văn học hiện thực – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Văn học hiện thực" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8E%B0%E5%AE%9E%E4%B8%BB%E4%B9%89%E6%96%87%E5%AD%A6" title="现实主义文学 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="现实主义文学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q667661#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Realisme_(literatuur)" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Overleg:Realisme_(literatuur)&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Overleg over deze pagina (de pagina bestaat niet) [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Realisme_(literatuur)"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Realisme_(literatuur)"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Realisme_(literatuur)" title="Lijst met alle pagina's die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Realisme_(literatuur)" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina's waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina's [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&oldid=67160929" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&page=Realisme_%28literatuur%29&id=67160929&wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRealisme_%28literatuur%29"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRealisme_%28literatuur%29"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&bookcmd=book_creator&referer=Realisme+%28literatuur%29"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&page=Realisme_%28literatuur%29&action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Literary_realism" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q667661" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><p>Het <b>realisme</b> is een <a href="/wiki/Literatuur" title="Literatuur">literaire</a> <a href="/wiki/Stroming_(school)" title="Stroming (school)">stroming</a> die poogt de werkelijkheid zo authentiek mogelijk weer te geven. Deze stroming kwam in de <a href="/wiki/19e_eeuw" title="19e eeuw">19e eeuw</a> op als tegenreactie op de <a href="/wiki/Romantiek_(literatuur)" title="Romantiek (literatuur)">romantiek</a>, waarin het <a href="/wiki/Idealisme" title="Idealisme">idealiseren</a> van de subjectieve beleving centraal stond. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Achtergrond">Achtergrond</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit&section=1" title="Bewerk dit kopje: Achtergrond" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit&section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Achtergrond"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook <a href="/wiki/Realisme_(kunststroming)" title="Realisme (kunststroming)">Realisme (kunststroming)</a>.</i></div> <p>Het realisme werd in de 19e eeuw een invloedrijke en maatschappijkritische stroming op allerlei <a href="/wiki/Kunst" title="Kunst">kunstzinnige</a> gebieden. Het bloeide op literair vlak vooral tussen 1830 en 1870, het eerst in <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a> met schrijvers als <a href="/wiki/Louis_Edmond_Duranty" title="Louis Edmond Duranty">Louis Edmond Duranty</a> en <a href="/w/index.php?title=Jules_Fleury&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jules Fleury (de pagina bestaat niet)">Jules Fleury</a>, van waaruit het realisme zich naar omringende landen verspreidde. Het waaide ook over naar <a href="/wiki/Nederland" title="Nederland">Nederland</a> en <a href="/wiki/Belgi%C3%AB" title="België">België</a>, al was daar in eerste instantie enkel sprake van een "gematigd" realisme; men schrijft weliswaar naar het echte leven, maar tegelijkertijd blijft de meer traditionele hang naar idealisering bestaan. Dit soort verhalen kent in het algemeen een positief uiteinde en de personages komen op den duur tot het juiste inzicht. De verhalen bevatten een duidelijke levensles en vertonen soms nog romantische, vaak ook <a href="/wiki/Biedermeier#Biedermeier" title="Biedermeier">biedermeierachtige</a> kenmerken. Een voorbeeld van een Nederlandstalige roman uit deze categorie is <i><a href="/w/index.php?title=Jeannette_en_Juanito&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeannette en Juanito (de pagina bestaat niet)">Jeannette en Juanito</a></i> (1877) van <a href="/wiki/Jan_ten_Brink" title="Jan ten Brink">Jan ten Brink</a>. Ook het werk van <a href="/wiki/Piet_Paaltjens" title="Piet Paaltjens">Piet Paaltjens</a> wordt veelal als een voorbeeld van "gematigd realistisch proza" beschouwd. In de <a href="/wiki/Vlaamse_literatuur" title="Vlaamse literatuur">Vlaamse literatuur</a> vallen in dit verband bijvoorbeeld de <a href="/wiki/Novelle_(proza)" title="Novelle (proza)">novellen</a> van de zussen <a href="/wiki/Virginie_Loveling" title="Virginie Loveling">Virginie</a> en <a href="/wiki/Rosalie_Loveling" title="Rosalie Loveling">Rosalie Loveling</a> te noemen.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>De bloeiperiode van het literair realisme valt min of meer samen met de verspreiding van de destijds geheel nieuwe techniek van het <a href="/wiki/Fotografie" title="Fotografie">fotograferen</a>. Een belangrijk gemeenschappelijk element tussen beide is het zogeheten <a href="/w/index.php?title=Werkelijkheidseffect&action=edit&redlink=1" class="new" title="Werkelijkheidseffect (de pagina bestaat niet)">werkelijkheidseffect</a>. </p><p>Veel realistische schrijvers waren tevens <a href="/wiki/Marxisme" title="Marxisme">marxist</a>.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> In hun literatuur worden mensen uit alle lagen van de maatschappij weergegeven. De hogere klassen of gerespecteerde archetypen (die voorheen het onderwerp van veel literatuur waren) werden nu vanuit een alledaags perspectief beschreven. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kenmerken">Kenmerken</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit&section=2" title="Bewerk dit kopje: Kenmerken" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit&section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Kenmerken"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>De schrijver probeert een volstrekte <a href="/wiki/Objectiviteit" title="Objectiviteit">objectiviteit</a> en realistische weergave te bereiken aan de hand van documentatie en <a href="/wiki/Onderzoek" class="mw-redirect" title="Onderzoek">onderzoek</a>. Hij baseert zich vaak op een echte gebeurtenis.</li> <li>De schrijver wil de lezer overtuigen.</li> <li>Het verhaal speelt zich in het hier en nu af (in tegenstelling tot de <a href="/wiki/Historische_roman" title="Historische roman">historische roman</a>).</li> <li>De schrijver probeert zich in het personage in te leven om een zo realistisch mogelijk beeld ervan te geven.</li></ul> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Zie ook <a href="/wiki/Vertelperspectief" title="Vertelperspectief">Vertelperspectief</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Uitvloeisels">Uitvloeisels</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit&section=3" title="Bewerk dit kopje: Uitvloeisels" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit&section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Uitvloeisels"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de loop van de 19e eeuw kwam vanuit <a href="/wiki/Frankrijk" title="Frankrijk">Frankrijk</a> in de literatuur het <a href="/wiki/Naturalisme_(literatuur)" title="Naturalisme (literatuur)">naturalisme</a> op, dat wordt gezien als een pessimistischer gestemde herformulering van het realisme.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> De romans aan het begin van de 20e eeuw worden weer wel tot het realisme gerekend. Ze zijn vooral een tegenreactie op het naturalisme: nog steeds naar het leven getekend, maar er komt een minder pessimistisch mensbeeld naar voren en ook de afloop is vaak positiever dan bij naturalistische romans. Zaken als het gezinsleven en familiebanden komen nu centraal te staan. Bekende Nederlandstalige schrijvers in dit verband zijn: <a href="/wiki/Herman_Robbers" title="Herman Robbers">Herman Robbers</a>, <a href="/wiki/Johan_de_Meester_(1860-1931)" class="mw-redirect" title="Johan de Meester (1860-1931)">Johan de Meester</a>, <a href="/wiki/Margo_Scharten-Antink" title="Margo Scharten-Antink">Margo Scharten-Antink</a>, <a href="/wiki/Ina_Boudier-Bakker" title="Ina Boudier-Bakker">Ina Boudier-Bakker</a> en <a href="/wiki/Top_Naeff" title="Top Naeff">Top Naeff</a>.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wetenschappelijke_analyse">Wetenschappelijke analyse</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit&section=4" title="Bewerk dit kopje: Wetenschappelijke analyse" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit&section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Wetenschappelijke analyse"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>In de <a href="/wiki/Wetenschapsfilosofie" title="Wetenschapsfilosofie">wetenschapsfilosofie</a> wordt deze waarheidsgetrouwe manier van <a href="/wiki/Roman_(literatuur)" title="Roman (literatuur)">romans</a> schrijven als een vorm van <a href="/wiki/Empirisme" title="Empirisme">empirisme</a> gezien, wegens de <a href="/wiki/Secularisme" title="Secularisme">seculiere</a> en rationele aspecten. Dit wordt onder meer beschreven door <a href="/w/index.php?title=Ian_Watt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ian Watt (de pagina bestaat niet)">Ian Watt</a> in diens werk <i>The Rise of the Novel</i> (1957), waarin hij de roman omschrijft als een "volledig en authentiek verslag van de menselijke ervaring" en het belang benadrukt van de individualiteit van elk der <a href="/wiki/Personage" title="Personage">personages</a> in het verhaal, evenals het belang van een nauwkeurige omschrijving van de tijd en plaats van de beschreven handelingen. Later trok <a href="/w/index.php?title=Pam_Morris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pam Morris (de pagina bestaat niet)">Pam Morris</a> in zijn boek <i>Realism</i> (2003) een rechtstreekse parallel met het eigentijdse <a href="/wiki/Wetenschap" title="Wetenschap">wetenschappelijke</a> denken. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Realistische_schrijvers">Realistische schrijvers</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit&section=5" title="Bewerk dit kopje: Realistische schrijvers" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit&section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Realistische schrijvers"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Honor%C3%A9_de_Balzac" title="Honoré de Balzac">Honoré de Balzac</a></li> <li><a href="/wiki/Charles_Dickens" title="Charles Dickens">Charles Dickens</a></li> <li><a href="/wiki/Fjodor_Dostojevski" title="Fjodor Dostojevski">Fjodor Dostojevski</a></li> <li><a href="/wiki/Gustave_Flaubert" title="Gustave Flaubert">Gustave Flaubert</a></li> <li><a href="/wiki/Theodor_Fontane" title="Theodor Fontane">Theodor Fontane</a></li> <li><a href="/wiki/Nikolaj_Gogol" title="Nikolaj Gogol">Nikolaj Gogol</a></li> <li><a href="/wiki/Nicolaas_Beets" title="Nicolaas Beets">Hildebrand</a></li> <li><a href="/wiki/Gottfried_Keller_(schrijver)" title="Gottfried Keller (schrijver)">Gottfried Keller</a></li> <li><a href="/wiki/Johannes_Kneppelhout" title="Johannes Kneppelhout">Johannes Kneppelhout</a></li> <li><a href="/wiki/De_Schoolmeester" title="De Schoolmeester">Gerrit van de Linde Janszoon</a></li> <li><a href="/wiki/Virginie_Loveling" title="Virginie Loveling">Virginie Loveling</a></li> <li><a href="/wiki/Conrad_Ferdinand_Meyer" title="Conrad Ferdinand Meyer">Conrad Ferdinand Meyer</a></li> <li><a href="/wiki/Stendhal" title="Stendhal">Stendhal</a></li> <li><a href="/wiki/Theodor_Storm_(schrijver)" title="Theodor Storm (schrijver)">Theodor Storm</a></li> <li><a href="/wiki/Ivan_Toergenjev" title="Ivan Toergenjev">Ivan Toergenjev</a></li> <li><a href="/wiki/Leo_Tolstoj" class="mw-redirect" title="Leo Tolstoj">Lev Tolstoj</a></li> <li><a href="/wiki/Anton_Tsjechov" title="Anton Tsjechov">Anton Tsjechov</a></li> <li><a href="/wiki/Mark_Twain" title="Mark Twain">Mark Twain</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&veaction=edit&section=6" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&action=edit&section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Nederlandse_literatuur#Realisme_ca._1840_-_ca._1880" title="Nederlandse literatuur">Nederlandse literatuur#Realisme ca. 1840 - ca. 1880</a></li> <li><a href="/wiki/Vlaamse_literatuur#Realisme/naturalisme" title="Vlaamse literatuur">Vlaamse literatuur#Realisme/naturalisme</a></li> <li><a href="/wiki/Russisch_realisme" title="Russisch realisme">Russisch realisme</a></li> <li><a href="/wiki/Po%C3%ABtisch_realisme" title="Poëtisch realisme">Poëtisch realisme</a></li></ul> <div class="toccolours appendix" role="presentation" style="font-size:90%; margin:1em 0 -0.5em; clear:both;"> <div><span style="font-weight:bold">Bronnen, noten en/of referenties</span></div> <ul><li><span style="font-variant:small-caps;">Boven, E.</span> van en <span style="font-variant:small-caps;">Kemperink, M.</span>, <i>Literatuur van de moderne tijd: Nederlandse en Vlaamse letterkunde in de 19e en 20e eeuw</i>, Uitgeverij Coutinho, 2006</li> <li><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Thomas_Vaessens" title="Thomas Vaessens">Thomas Vaessens</a></span>, <i>Geschiedenis van de moderne Nederlandse literatuur</i>, H6: <i>Menselijk vs. onmenselijk - het realistische frame</i>, Uitgeverij Vantilt, Amsterdam en Nijmegen, 2013, <span class="ISBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789460041334" title="Speciaal:Boekbronnen/9789460041334">ISBN 9789460041334</a></span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dspace.ou.nl/bitstream/1820/3477/1/CWRVerhallenoktober20091.pdf"><i>Schrijven tussen realisme en naturalisme</i></a></li></ul> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Van Boven en Kemperink, p. 56-60</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Lemma <i><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_03033.php">Socialistisch realisme</a></i> in het <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/">Algemeen Letterkundig Lexicon</a>, <a href="/wiki/Gerrit_Jan_van_Bork" title="Gerrit Jan van Bork">G.J. van Bork</a>, D. Delabastita, H. van Gorp, <a href="/wiki/Piet_Verkruijsse" title="Piet Verkruijsse">P.J. Verkruijsse</a> en G.J. Vis, 2012, geraadpleegd op 22 april 2021.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Van Boven en Kemperink, p. 110</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Van Boven en Kemperink, p. 145-146</span> </li> </ol></div></div> </div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Literatuur"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_literatuur" title="Sjabloon:Navigatie literatuur"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_literatuur&action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Literatuur" class="navigatie-titel"><a href="/wiki/Literatuur" title="Literatuur">Literatuur</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b>Stromingen:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Classicisme_(literatuur)" title="Classicisme (literatuur)">classicisme</a> · <a href="/wiki/Dada%C3%AFsme" title="Dadaïsme">dadaïsme</a> · <a href="/wiki/Existentialisme" title="Existentialisme">existentialisme</a> · <a href="/wiki/Expressionisme" title="Expressionisme">expressionisme</a> · <a href="/wiki/Frans-classicisme" title="Frans-classicisme">Frans-classicisme</a> · <a href="/wiki/Harlem_Renaissance" title="Harlem Renaissance">Harlem Renaissance</a> · <a href="/wiki/Imaginisme" title="Imaginisme">imaginisme</a> · <a href="/wiki/Kaalslagliteratuur" title="Kaalslagliteratuur">kaalslagliteratuur</a> · <a href="/wiki/Magisch_realisme_(literatuur)" title="Magisch realisme (literatuur)">magisch realisme</a> · <a href="/wiki/Marinisme" title="Marinisme">marinisme</a> · <a href="/wiki/Modernisme" title="Modernisme">modernisme</a> · <a href="/wiki/Naturalisme_(literatuur)" title="Naturalisme (literatuur)">naturalisme</a> · <a href="/wiki/Duitse_literatuur#Poëtisch_realisme_(1848–1890)" title="Duitse literatuur">poëtisch realisme</a> · <a class="mw-selflink selflink">realisme</a> · <a href="/wiki/Romantiek_(literatuur)" title="Romantiek (literatuur)">romantiek</a> · <a href="/wiki/Socialistisch_realisme" title="Socialistisch realisme">socialistisch realisme</a> · <a href="/wiki/Surrealisme" title="Surrealisme">surrealisme</a> · <a href="/wiki/Symbolisme" title="Symbolisme">symbolisme</a> · <a href="/wiki/Verlichting_(stroming)" title="Verlichting (stroming)">Verlichting</a> · <a href="/wiki/Vitalisme_(literatuur)" title="Vitalisme (literatuur)">vitalisme</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Naar tijdvak:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Hellenistische_literatuur" title="Hellenistische literatuur">Hellenistische literatuur</a>, <a href="/wiki/Barokliteratuur" title="Barokliteratuur">barokliteratuur</a> · <a href="/wiki/Middeleeuwse_literatuur" title="Middeleeuwse literatuur">middeleeuwse literatuur</a> · <a href="/wiki/Neolatijnse_literatuur" title="Neolatijnse literatuur">Neolatijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Postmoderne_literatuur" title="Postmoderne literatuur">postmoderne literatuur</a> · <a href="/wiki/Renaissanceliteratuur" title="Renaissanceliteratuur">renaissanceliteratuur</a> · <a href="/wiki/Romeinse_literatuur" title="Romeinse literatuur">Romeinse literatuur</a> · <a href="/wiki/Victoriaanse_literatuur" title="Victoriaanse literatuur">victoriaanse literatuur</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b>Naar taal en gebied:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Afrikaanse_literatuur" title="Afrikaanse literatuur">Afrikaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Amerikaanse_literatuur" title="Amerikaanse literatuur">Amerikaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Arabische_literatuur" title="Arabische literatuur">Arabische literatuur</a> · <a href="/wiki/Australische_literatuur" title="Australische literatuur">Australische literatuur</a> · <a href="/wiki/Belgische_literatuur" title="Belgische literatuur">Belgische literatuur</a> · <a href="/wiki/Braziliaanse_literatuur" title="Braziliaanse literatuur">Braziliaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Britse_literatuur" title="Britse literatuur">Britse literatuur</a> · <a href="/wiki/Byzantijnse_literatuur" title="Byzantijnse literatuur">Byzantijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Literatuur_van_het_Caribisch_deel_van_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Literatuur van het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden">Literatuur van het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden</a> · <a href="/wiki/Chicanoliteratuur" title="Chicanoliteratuur">Chicanoliteratuur</a> · <a href="/wiki/Chinese_literatuur" title="Chinese literatuur">Chinese literatuur</a> · <a href="/wiki/Deense_literatuur" title="Deense literatuur">Deense literatuur</a> · <a href="/wiki/Engelse_literatuur" title="Engelse literatuur">Engelse literatuur</a> · <a href="/wiki/Duitse_literatuur" title="Duitse literatuur">Duitse literatuur</a> · <a href="/wiki/Franse_literatuur" title="Franse literatuur">Franse literatuur</a> · <a href="/wiki/Friese_literatuur" title="Friese literatuur">Friese literatuur</a> · <a href="/wiki/Griekse_literatuur" title="Griekse literatuur">Griekse literatuur</a> · <a href="/wiki/Ierse_literatuur" title="Ierse literatuur">Ierse literatuur</a> · <a href="/wiki/Indonesische_literatuur" title="Indonesische literatuur">Indonesische literatuur</a> · <a href="/wiki/Italiaanse_literatuur" title="Italiaanse literatuur">Italiaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Japanse_literatuur" title="Japanse literatuur">Japanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Koreaanse_literatuur" title="Koreaanse literatuur">Koreaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Latijnse_literatuur" title="Latijnse literatuur">Latijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Latijns-Amerikaanse_literatuur" title="Latijns-Amerikaanse literatuur">Latijns-Amerikaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Middelperzische_literatuur" title="Middelperzische literatuur">Middelperzische literatuur</a> · <a href="/wiki/Nederlandse_literatuur" title="Nederlandse literatuur">Nederlandse literatuur</a> · <a href="/wiki/Noorse_literatuur" title="Noorse literatuur">Noorse literatuur</a> · <a href="/wiki/Oudgriekse_literatuur" title="Oudgriekse literatuur">Oudgriekse literatuur</a> · <a href="/wiki/Russische_literatuur" title="Russische literatuur">Russische literatuur</a> · <a href="/wiki/Schotse_literatuur" title="Schotse literatuur">Schotse literatuur</a> · <a href="/wiki/Spaanse_literatuur" title="Spaanse literatuur">Spaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Surinaamse_literatuur" title="Surinaamse literatuur">Surinaamse literatuur</a> · <a href="/wiki/Syrische_literatuur" title="Syrische literatuur">Syrische literatuur</a> · <a href="/wiki/Tibetaanse_literatuur" title="Tibetaanse literatuur">Tibetaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Tsjechische_literatuur" title="Tsjechische literatuur">Tsjechische literatuur</a> · <a href="/wiki/Turkse_literatuur" title="Turkse literatuur">Turkse literatuur</a> · <a href="/wiki/Vlaamse_literatuur" title="Vlaamse literatuur">Vlaamse literatuur</a> · <a href="/wiki/Welshe_literatuur" title="Welshe literatuur">Welshe literatuur</a> · <a href="/wiki/Wereldliteratuur" title="Wereldliteratuur">Wereldliteratuur</a> · <a href="/wiki/Zweedse_literatuur" title="Zweedse literatuur">Zweedse literatuur</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Kenmerken:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Alinea" title="Alinea">alinea</a> · <a href="/wiki/Bibliografie" title="Bibliografie">bibliografie</a> · <a href="/wiki/Bladspiegel" title="Bladspiegel">bladspiegel</a> · <a href="/wiki/Intertekstualiteit" title="Intertekstualiteit">intertekstualiteit</a> · <a href="/wiki/Isotopie_(taalkunde)" title="Isotopie (taalkunde)">isotopie</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Genres:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Drama_(genre)" title="Drama (genre)">dramatiek</a> · <a href="/wiki/Epiek" title="Epiek">epiek</a> · <a href="/wiki/Jeugdliteratuur" title="Jeugdliteratuur">jeugdliteratuur</a> · <a href="/wiki/Leugenliteratuur" title="Leugenliteratuur">leugenliteratuur</a> · <a href="/wiki/Literair_genre" title="Literair genre">literair genre</a> · <a href="/wiki/Lyriek" title="Lyriek">lyriek</a> · <a href="/wiki/Mondelinge_geschiedenis" title="Mondelinge geschiedenis">mondelinge geschiedenis</a> · <a href="/wiki/Orale_traditie" title="Orale traditie">orale traditie</a> · <a href="/wiki/Po%C3%ABzie" title="Poëzie">poëzie</a> · <a href="/wiki/Proza" title="Proza">proza</a> · <a href="/wiki/Rabbijnse_literatuur" title="Rabbijnse literatuur">Rabbijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Vakliteratuur" title="Vakliteratuur">vakliteratuur</a> · <a href="/wiki/Wijsheidsliteratuur" title="Wijsheidsliteratuur">wijsheidsliteratuur</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Studies:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Algemene_literatuurwetenschap" title="Algemene literatuurwetenschap">algemene literatuurwetenschap</a> · <a href="/wiki/Letterkunde" title="Letterkunde">letterkunde</a> · <a href="/wiki/Literaire_canon" title="Literaire canon">literaire canon</a> · <a href="/wiki/Literaire_kritiek" title="Literaire kritiek">literaire kritiek</a> · <a href="/wiki/Literatuurgeschiedenis" title="Literatuurgeschiedenis">literatuurgeschiedenis</a> · <a href="/wiki/Literatuurwetenschap" title="Literatuurwetenschap">literatuurwetenschap</a> · <a href="/wiki/Narratologie" title="Narratologie">narratologie</a></td></tr></tbody></table> </div></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&oldid=67160929">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&oldid=67160929</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorieën</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Realisme" title="Categorie:Realisme">Realisme</a></li><li><a href="/wiki/Categorie:Literaire_stroming" title="Categorie:Literaire stroming">Literaire stroming</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 7 mrt 2024 om 10:40.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Realisme_(literatuur)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-m9n44","wgBackendResponseTime":199,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.086","walltime":"0.116","ppvisitednodes":{"value":626,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":18678,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9565,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":3712,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 70.377 1 -total"," 50.13% 35.277 1 Sjabloon:Navigatie_literatuur"," 45.89% 32.299 1 Sjabloon:Navigatie"," 38.22% 26.896 1 Sjabloon:Appendix"," 28.31% 19.925 1 Sjabloon:References"," 19.73% 13.888 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 6.19% 4.353 2 Sjabloon:Zie_ook"," 4.51% 3.172 1 Sjabloon:Bronvermelding_ALL"," 4.45% 3.131 1 Sjabloon:Bewerklinks"," 3.21% 2.256 3 Sjabloon:Aut"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.002","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":584301,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-64476968cd-vmfq5","timestamp":"20241102124842","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Realisme (literatuur)","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Realisme_(literatuur)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q667661","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q667661","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2008-03-26T12:57:05Z","dateModified":"2024-03-07T09:40:23Z","headline":"literaire stroming"}</script> </body> </html>