CINXE.COM
Tofu - Wikipedia, la enciclopedia libre
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="es" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tofu - Wikipedia, la enciclopedia libre</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )eswikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","enero","febrero","marzo","abril","mayo","junio","julio","agosto","septiembre","octubre","noviembre","diciembre"],"wgRequestId":"53ed1ef1-0a50-44fe-a94f-1fa6be92b472","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tofu","wgTitle":"Tofu","wgCurRevisionId":164822121,"wgRevisionId":164822121,"wgArticleId":2502278,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Wikipedia:Páginas que usan Phonos","Wikipedia:Artículos con texto en japonés","Wikipedia:Artículos con texto en chino","Wikipedia:Artículos con texto en coreano","Wikipedia:Artículos con identificadores GND","Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN","Tofu","Ingredientes culinarios","Gastronomía de China","Gastronomía de Japón","Gastronomía de Corea","Sucedáneos de carne","Alimentos vegetales","Gastronomía vegetariana","Gastronomía budista"],"wgPageViewLanguage":"es","wgPageContentLanguage":"es","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tofu","wgRelevantArticleId":2502278,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"es","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"es"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q177378","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false}; RLSTATE={"ext.gadget.imagenesinfobox":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.phonos.styles":"ready","ext.phonos.icons":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.phonos.init","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.a-commons-directo","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.quicksurveys.init","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&modules=ext.cite.styles%7Cext.phonos.icons%2Cstyles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=es&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&modules=ext.gadget.imagenesinfobox&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <noscript><link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=es&modules=noscript&only=styles&skin=vector-2022"></noscript> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.23"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Ganmodoki.jpg/1200px-Ganmodoki.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="900"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Ganmodoki.jpg/960px-Ganmodoki.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="480"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tofu - Wikipedia, la enciclopedia libre"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//es.m.wikipedia.org/wiki/Tofu"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Editar" href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (es)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//es.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://es.wikipedia.org/wiki/Tofu"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.es"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Canal Atom de Wikipedia" href="/w/index.php?title=Especial:CambiosRecientes&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tofu rootpage-Tofu skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Ir al contenido</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Menú principal" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menú principal" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menú principal</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menú principal</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navegación </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portada" title="Visitar la página principal [z]" accesskey="z"><span>Portada</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Comunidad" title="Acerca del proyecto, lo que puedes hacer, dónde encontrar información"><span>Portal de la comunidad</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Actualidad" title="Encuentra información de contexto sobre acontecimientos actuales"><span>Actualidad</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosRecientes" title="Lista de cambios recientes en la wiki [r]" accesskey="r"><span>Cambios recientes</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasNuevas"><span>Páginas nuevas</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:Aleatoria" title="Cargar una página al azar [x]" accesskey="x"><span>Página aleatoria</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Ayuda:Contenidos" title="El lugar para aprender"><span>Ayuda</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Informes_de_error"><span>Notificar un error</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:P%C3%A1ginasEspeciales"><span>Páginas especiales</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-specialpages-url|specialpages" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-specialpages-url_specialpages emptyPortlet" > <div class="vector-menu-heading"> specialpages-url|specialpages </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Portada" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="La enciclopedia libre" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-es.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Especial:Buscar" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia" aria-label="Buscar en Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Buscar en este wiki [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Herramientas personales"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Cambiar la apariencia del tamaño, ancho y color de la fuente de la página" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Apariencia" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Apariencia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=es.wikipedia.org&uselang=es" class=""><span>Donaciones</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&returnto=Tofu" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio" class=""><span>Crear una cuenta</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&returnto=Tofu" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o" class=""><span>Acceder</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Más opciones" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas personales" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas personales</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menú de usuario" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=es.wikipedia.org&uselang=es"><span>Donaciones</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Crear_una_cuenta&returnto=Tofu" title="Te recomendamos crear una cuenta e iniciar sesión; sin embargo, no es obligatorio"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Crear una cuenta</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Entrar&returnto=Tofu" title="Te recomendamos iniciar sesión, aunque no es obligatorio [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Acceder</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Páginas para editores desconectados <a href="/wiki/Ayuda:Introducci%C3%B3n" aria-label="Obtenga más información sobre editar"><span>más información</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MisContribuciones" title="Una lista de modificaciones hechas desde esta dirección IP [y]" accesskey="y"><span>Contribuciones</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:MiDiscusi%C3%B3n" title="Discusión sobre ediciones hechas desde esta dirección IP [n]" accesskey="n"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Sitio"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Contenidos" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Contenidos</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ocultar</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Inicio</div> </a> </li> <li id="toc-Etimología" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etimología"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etimología</span> </div> </a> <ul id="toc-Etimología-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Historia</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Historia</span> </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Teorías_de_origen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Teorías_de_origen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Teorías de origen</span> </div> </a> <ul id="toc-Teorías_de_origen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Asia_oriental" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Asia_oriental"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Asia oriental</span> </div> </a> <ul id="toc-Asia_oriental-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-China" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#China"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>China</span> </div> </a> <ul id="toc-China-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Japón" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Japón"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>Japón</span> </div> </a> <ul id="toc-Japón-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sudeste_asiático" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sudeste_asiático"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Sudeste asiático</span> </div> </a> <ul id="toc-Sudeste_asiático-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-En_otros_lugares" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#En_otros_lugares"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>En otros lugares</span> </div> </a> <ul id="toc-En_otros_lugares-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Producción" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Producción"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Producción</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Producción-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Producción</span> </button> <ul id="toc-Producción-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Coagulantes_básicos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Coagulantes_básicos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Coagulantes básicos</span> </div> </a> <ul id="toc-Coagulantes_básicos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Coagulantes_ácidos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Coagulantes_ácidos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Coagulantes ácidos</span> </div> </a> <ul id="toc-Coagulantes_ácidos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Variedades" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Variedades"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Variedades</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Variedades-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Alternar subsección Variedades</span> </button> <ul id="toc-Variedades-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Fresco_sin_prensar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Fresco_sin_prensar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Fresco sin prensar</span> </div> </a> <ul id="toc-Fresco_sin_prensar-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Extra_blando" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Extra_blando"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.1</span> <span>Extra blando</span> </div> </a> <ul id="toc-Extra_blando-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Blando" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Blando"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1.2</span> <span>Blando</span> </div> </a> <ul id="toc-Blando-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Véase_también" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Véase_también"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Véase también</span> </div> </a> <ul id="toc-Véase_también-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Referencias" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Referencias"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Referencias</span> </div> </a> <ul id="toc-Referencias-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Enlaces_externos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Enlaces_externos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Enlaces externos</span> </div> </a> <ul id="toc-Enlaces_externos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Tabla de contenidos" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tofu</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ir a un artículo en otro idioma. Disponible en 83 idiomas" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-83" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">83 idiomas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – aragonés" lang="an" hreflang="an" data-title="Tofu" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonés" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%81%D9%88" title="توفو – árabe" lang="ar" hreflang="ar" data-title="توفو" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="árabe" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – asturiano" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Tofu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturiano" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – azerbaiyano" lang="az" hreflang="az" data-title="Tofu" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbaiyano" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – baskir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Тофу" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baskir" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Tofu" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tokwa" title="Tokwa – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Tokwa" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – bielorruso" lang="be" hreflang="be" data-title="Тофу" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bielorruso" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – búlgaro" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Тофу" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="búlgaro" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%8C%E0%A6%AB%E0%A7%81" title="তৌফু – bengalí" lang="bn" hreflang="bn" data-title="তৌফু" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalí" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – catalán" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Tofu" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="catalán" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/D%C3%A2u-h%C3%B4" title="Dâu-hô – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Dâu-hô" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Tokwa_(pagkaon)" title="Tokwa (pagkaon) – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Tokwa (pagkaon)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – checo" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Tofu" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="checo" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – chuvasio" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Тофу" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="chuvasio" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – danés" lang="da" hreflang="da" data-title="Tofu" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danés" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – alemán" lang="de" hreflang="de" data-title="Tofu" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="alemán" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CF%8C%CF%86%CE%BF%CF%85" title="Τόφου – griego" lang="el" hreflang="el" data-title="Τόφου" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="griego" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – inglés" lang="en" hreflang="en" data-title="Tofu" data-language-autonym="English" data-language-local-name="inglés" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Tofuo" title="Tofuo – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Tofuo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – estonio" lang="et" hreflang="et" data-title="Tofu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonio" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – euskera" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Tofu" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="euskera" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%81%D9%88" title="توفو – persa" lang="fa" hreflang="fa" data-title="توفو" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="persa" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – finés" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tofu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finés" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – francés" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Tofu" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francés" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – friulano" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Tofu" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="friulano" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – gallego" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Tofu" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="gallego" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Awara" title="Awara – hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Awara" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Theu-f%C3%BA" title="Theu-fú – chino hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Theu-fú" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="chino hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%95%D7%A4%D7%95" title="טופו – hebreo" lang="he" hreflang="he" data-title="טופו" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebreo" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9F%E0%A5%8B%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A5%82" title="टोफ़ू – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="टोफ़ू" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – croata" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Tofu" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="croata" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – húngaro" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Tofu" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="húngaro" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%B8%D6%86%D5%B8%D6%82" title="Տոֆու – armenio" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տոֆու" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenio" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Tahu" title="Tahu – indonesio" lang="id" hreflang="id" data-title="Tahu" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonesio" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/T%C3%B3f%C3%BA" title="Tófú – islandés" lang="is" hreflang="is" data-title="Tófú" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandés" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – italiano" lang="it" hreflang="it" data-title="Tofu" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="italiano" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%86%E8%85%90" title="豆腐 – japonés" lang="ja" hreflang="ja" data-title="豆腐" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japonés" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Tahu" title="Tahu – javanés" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Tahu" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanés" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%A4%E1%83%A3" title="ტოფუ – georgiano" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტოფუ" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="georgiano" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Tahu" title="Tahu – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Tahu" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – kazajo" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Тофу" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazajo" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9F%E0%B3%8B%E0%B2%AB%E0%B2%BC%E0%B3%81" title="ಟೋಫ಼ು – canarés" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಟೋಫ಼ು" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="canarés" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%91%90%EB%B6%80" title="두부 – coreano" lang="ko" hreflang="ko" data-title="두부" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="coreano" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D9%B9%D9%88%D9%81%D9%88%D9%97" title="ٹوفوٗ – cachemir" lang="ks" hreflang="ks" data-title="ٹوفوٗ" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="cachemir" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Caseus_soiae" title="Caseus soiae – latín" lang="la" hreflang="la" data-title="Caseus soiae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latín" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – luxemburgués" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Tofu" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luxemburgués" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Soj%C5%B3_var%C5%A1k%C4%97" title="Sojų varškė – lituano" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Sojų varškė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="lituano" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – letón" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Tofu" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="letón" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Tahu" title="Tahu – madurés" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Tahu" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="madurés" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Tahu" title="Tahu – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Tahu" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – macedonio" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Тофу" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedonio" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Tauhu" title="Tauhu – malayo" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tauhu" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malayo" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%80%B2%E1%80%95%E1%80%BC%E1%80%AC%E1%80%B8" title="ပဲပြား – birmano" lang="my" hreflang="my" data-title="ပဲပြား" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmano" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A5%8B%E0%A4%AB%E0%A5%81" title="तोफु – nepalí" lang="ne" hreflang="ne" data-title="तोफु" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalí" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Tofoe" title="Tofoe – neerlandés" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Tofoe" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="neerlandés" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – noruego nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Tofu" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="noruego nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – noruego bokmal" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Tofu" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="noruego bokmal" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – polaco" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Tofu" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="polaco" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – portugués" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Tofu" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugués" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – rumano" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Tofu" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumano" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – ruso" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Тофу" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruso" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – serbocroata" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Tofu" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbocroata" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Tofu" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – eslovaco" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Tofu" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="eslovaco" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sojin_sir" title="Sojin sir – esloveno" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sojin sir" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="esloveno" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – albanés" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Tofu" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanés" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – serbio" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Тофу" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbio" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Tahu" title="Tahu – sundanés" lang="su" hreflang="su" data-title="Tahu" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundanés" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – sueco" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Tofu" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="sueco" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – suajili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Tofu" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suajili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9F%E0%AF%8B%E0%AE%83%E0%AE%AA%E0%AF%82" title="டோஃபூ – tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="டோஃபூ" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%AB%E0%B8%B9%E0%B9%89" title="เต้าหู้ – tailandés" lang="th" hreflang="th" data-title="เต้าหู้" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tailandés" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Tokwa" title="Tokwa – tagalo" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Tokwa" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalo" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tofu" title="Tofu – turco" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tofu" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turco" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%DB%87%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%82_%D8%A6%DB%87%D9%8A%DB%87%D8%AA%D9%85%D9%89%D8%B3%D9%89" title="پۇرچاق ئۇيۇتمىسى – uigur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="پۇرچاق ئۇيۇتمىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="uigur" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D1%84%D1%83" title="Тофу – ucraniano" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Тофу" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ucraniano" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BA%ADu_ph%E1%BB%A5" title="Đậu phụ – vietnamita" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Đậu phụ" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vietnamita" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%86%E8%85%90" title="豆腐 – chino wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="豆腐" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="chino wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Daeuhfouh" title="Daeuhfouh – zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Daeuhfouh" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%86%E8%85%90" title="豆腐 – chino" lang="zh" hreflang="zh" data-title="豆腐" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chino" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%8F%BD%E4%B9%B3" title="菽乳 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="菽乳" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%B1%86%E8%85%90" title="豆腐 – cantonés" lang="yue" hreflang="yue" data-title="豆腐" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="cantonés" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q177378#sitelinks-wikipedia" title="Editar enlaces interlingüísticos" class="wbc-editpage">Editar enlaces</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Espacios de nombres"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tofu" title="Ver la página de contenido [c]" accesskey="c"><span>Artículo</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Discusi%C3%B3n:Tofu" rel="discussion" title="Discusión acerca de la página [t]" accesskey="t"><span>Discusión</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar variante de idioma" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">español</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Vistas"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tofu"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=history" title="Versiones anteriores de esta página [h]" accesskey="h"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Herramientas" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Herramientas</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Herramientas</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ocultar</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Más opciones" > <div class="vector-menu-heading"> Acciones </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Tofu"><span>Leer</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit" title="Editar esta página [e]" accesskey="e"><span>Editar</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=history"><span>Ver historial</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> General </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:LoQueEnlazaAqu%C3%AD/Tofu" title="Lista de todas las páginas de la wiki que enlazan aquí [j]" accesskey="j"><span>Lo que enlaza aquí</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Especial:CambiosEnEnlazadas/Tofu" rel="nofollow" title="Cambios recientes en las páginas que enlazan con esta [k]" accesskey="k"><span>Cambios en enlazadas</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=es" title="Subir archivos [u]" accesskey="u"><span>Subir archivo</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tofu&oldid=164822121" title="Enlace permanente a esta versión de la página"><span>Enlace permanente</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=info" title="Más información sobre esta página"><span>Información de la página</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Citar&page=Tofu&id=164822121&wpFormIdentifier=titleform" title="Información sobre cómo citar esta página"><span>Citar esta página</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Acortador_de_URL&url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2FTofu"><span>Obtener URL acortado</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:QrCode&url=https%3A%2F%2Fes.wikipedia.org%2Fwiki%2FTofu"><span>Descargar código QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Imprimir/exportar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:Libro&bookcmd=book_creator&referer=Tofu"><span>Crear un libro</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Especial:DownloadAsPdf&page=Tofu&action=show-download-screen"><span>Descargar como PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tofu&printable=yes" title="Versión imprimible de esta página [p]" accesskey="p"><span>Versión para imprimir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> En otros proyectos </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Tofu" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q177378" title="Enlace al elemento conectado del repositorio de datos [g]" accesskey="g"><span>Elemento de Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Página de herramientas"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Apariencia"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Apariencia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mover a la barra lateral</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ocultar</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">De Wikipedia, la enciclopedia libre</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="es" dir="ltr"><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Ganmodoki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Ganmodoki.jpg/250px-Ganmodoki.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Ganmodoki.jpg/330px-Ganmodoki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Ganmodoki.jpg/500px-Ganmodoki.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Ganmodoki" title="Ganmodoki">Ganmodoki</a></i> (<span lang="ja" title="Texto en idioma japonés">がんもどき</span>)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:%E6%B2%B9%E6%8F%9A%E3%81%92.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/%E6%B2%B9%E6%8F%9A%E3%81%92.jpg/250px-%E6%B2%B9%E6%8F%9A%E3%81%92.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/%E6%B2%B9%E6%8F%9A%E3%81%92.jpg/330px-%E6%B2%B9%E6%8F%9A%E3%81%92.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/%E6%B2%B9%E6%8F%9A%E3%81%92.jpg/500px-%E6%B2%B9%E6%8F%9A%E3%81%92.jpg 2x" data-file-width="2762" data-file-height="2072" /></a><figcaption><i><a href="/wiki/Aburaage" title="Aburaage">Aburaage</a></i> (<span lang="ja" title="Texto en idioma japonés">あぶらあげ</span>)</figcaption></figure> <p>El <b>tofu</b> es una comida de origen chino, preparada con semillas de <a href="/wiki/Soja" class="mw-redirect" title="Soja">soja</a>, <a href="/wiki/Agua" title="Agua">agua</a> y solidificante o coagulante. Se destaca por el valor nutritivo de la <a href="/wiki/Prote%C3%ADna_de_soya" title="Proteína de soya">proteína de soja</a> y en su capacidad para reducir el <a href="/wiki/Colesterol" title="Colesterol">colesterol</a> en sangre, entre otros beneficios.<sup id="cite_ref-1" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Es un componente común en la cocina oriental.<sup id="cite_ref-2" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-3" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Se prepara mediante la coagulación de la llamada “<a href="/wiki/Leche_de_soja" title="Leche de soja">leche de soja</a>” y su prensado posterior para separar la parte líquida de la sólida, de modo similar a como se prepara el queso a partir de la leche. Tiene una textura firme parecida a la del <a href="/wiki/Queso" title="Queso">queso</a>, color blanco crema y suele presentarse en forma de cubos. </p><p>El tofu se originó en <a href="/wiki/China" class="mw-redirect" title="China">China</a>, donde la leyenda atribuye su invención al <a href="/wiki/Pr%C3%ADncipe" title="Príncipe">príncipe</a> <a href="/wiki/Liu_An" title="Liu An">Liu An</a> (刘安, 179 a. C. - 122 a .C.). El tofu y su técnica de producción fueron introducidos a <a href="/wiki/Corea" title="Corea">Corea</a> y <a href="/wiki/Jap%C3%B3n" title="Japón">Japón</a> durante el <a href="/wiki/Per%C3%ADodo_Nara" title="Período Nara">período Nara</a>. También se difundió a otras partes del Este asiático. Es muy probable que su difusión coincidiera con la expansión del budismo, ya que es una importante fuente de proteínas en la dieta vegetariana del budismo asiático. <a href="/wiki/Li_Shizhen" title="Li Shizhen">Li Shizhen</a>, de la dinastía Ming, describe un método de hacer tofu en el <i><a href="/wiki/Bencao_Gangmu" title="Bencao Gangmu">Bencao Gangmu</a></i>. </p><p>El tofu es bajo en calorías, con cantidades relativamente grandes de proteína y muy poca grasa. Es rico en hierro y dependiendo del coagulante usado durante su manufactura, puede también tener altos contenidos de calcio y/o magnesio. </p><p>El tofu es muy empleado en la <a href="/wiki/Cocina_china" class="mw-redirect" title="Cocina china">cocina china</a>, aunque su uso está también muy extendido en <a href="/wiki/Jap%C3%B3n" title="Japón">Japón</a> que ha dado fama en el occidente y en la <a href="/wiki/Cocina_asi%C3%A1tica" class="mw-redirect" title="Cocina asiática">cocina asiática</a> en general. </p><p>Si se cocina con alguna <a href="/wiki/Especia" title="Especia">especia</a>, el tofu adquiere su sabor, lo que hace de él un buen ingrediente para guisos y sopas especiales. Ningún producto animal interviene en su elaboración, por lo que es ampliamente usado como sustituto parcial de la carne por los <a href="/wiki/Vegetarianismo" title="Vegetarianismo">vegetarianos</a> y <a href="/wiki/Veganos" class="mw-redirect" title="Veganos">veganos</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etimología"><span id="Etimolog.C3.ADa"></span>Etimología</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=1" title="Editar sección: Etimología"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El vocablo <i>tofu</i>, proviene de <i>tōfu</i> (豆腐) en <a href="/wiki/Idioma_japon%C3%A9s" title="Idioma japonés">japonés</a> (<small><a href="/wiki/Alfabeto_Fon%C3%A9tico_Internacional" title="Alfabeto Fonético Internacional">pronunciación</a> japonesa:</small> <span class="nounderlines" style="white-space:nowrap;"><small><span class="ext-phonos"><span data-nosnippet="" id="ooui-php-1" class="noexcerpt ext-phonos-PhonosButton oo-ui-widget oo-ui-widget-enabled oo-ui-buttonElement oo-ui-buttonElement-frameless oo-ui-iconElement oo-ui-labelElement oo-ui-buttonWidget" data-ooui="{"_":"mw.Phonos.PhonosButton","href":"\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/transcoded\/6\/6f\/Ja-Tofu.oga\/Ja-Tofu.oga.mp3","rel":["nofollow"],"framed":false,"icon":"volumeUp","label":{"html":"<span title=\"Representaci\u00f3n en el Alfabeto Fon\u00e9tico Internacional (IPA o AFI)\" class=\"IPA\">[ to\u02d0.\u0278\u026f ]<\/span>"},"data":{"ipa":"","text":"","lang":"es","wikibase":"","file":"Ja-Tofu.oga"},"classes":["noexcerpt","ext-phonos-PhonosButton"]}"><a role="button" tabindex="0" href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/6/6f/Ja-Tofu.oga/Ja-Tofu.oga.mp3" rel="nofollow" aria-label="Reproducir audio" title="Reproducir audio" class="oo-ui-buttonElement-button"><span class="oo-ui-iconElement-icon oo-ui-icon-volumeUp"></span><span class="oo-ui-labelElement-label"><span title="Representación en el Alfabeto Fonético Internacional (IPA o AFI)" class="IPA">[ toː.ɸɯ ]</span></span><span class="oo-ui-indicatorElement-indicator oo-ui-indicatorElement-noIndicator"></span></a></span><sup class="ext-phonos-attribution noexcerpt navigation-not-searchable"><a href="/wiki/Archivo:Ja-Tofu.oga" title="Archivo:Ja-Tofu.oga">ⓘ</a></sup></span></small></span>) que a su vez deriva del chino <i>tou-fu</i>, compuesto por los caracteres de <a href="/wiki/Frijol" title="Frijol">frijol</a> <a href="https://en.wiktionary.org/wiki/%E8%B1%86" class="extiw" title="wiktionary:豆">豆</a> y “cuajado” o “fermentado” <a href="https://en.wiktionary.org/wiki/%E8%85%90" class="extiw" title="wiktionary:腐">腐</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=2" title="Editar sección: Historia"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La elaboración del tofu se registró por primera vez durante la <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_Han" title="Dinastía Han">dinastía Han</a> china hace unos 2000 años.<sup id="cite_ref-Soya_4-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-Soya-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ La leyenda china atribuye su invención al príncipe <a href="/wiki/Liu_An" title="Liu An">Liu An</a> (179-122 a. C.) de la provincia de <a href="/wiki/Anhui" title="Anhui">Anhui</a>. El tofu y su técnica de producción se introdujeron en <a href="/wiki/Jap%C3%B3n" title="Japón">Japón</a><sup id="cite_ref-Shimbo_5-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-Shimbo-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-Dougill_6-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-Dougill-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi199893_7-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi199893-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ durante el <a href="/wiki/Periodo_Nara" class="mw-redirect" title="Periodo Nara">periodo Nara</a> (710-794). Algunos estudiosos creen que el tofu llegó a <a href="/wiki/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a> durante los siglos <span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">X</span> y <span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XI</span>.<sup id="cite_ref-Shurt-2013_8-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-Shurt-2013-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ También se extendió a otras partes del <a href="/wiki/Sudeste_Asi%C3%A1tico" title="Sudeste Asiático">Sudeste Asiático</a>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTELiu2012[https://books.google.com/books?id=SynoBwAAQBAJ&pg=PA137_137]_9-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTELiu2012[https://books.google.com/books?id=SynoBwAAQBAJ&pg=PA137_137]-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Esto probablemente coincidió con la difusión del <a href="/wiki/Budismo" title="Budismo">Budismo</a>, ya que es una fuente importante de <a href="/wiki/Prote%C3%ADna_(nutriente)" title="Proteína (nutriente)">proteína</a> en la <a href="/wiki/Cocina_budista" class="mw-redirect" title="Cocina budista">dieta vegetariana del budismo de Asia oriental</a>.<sup id="cite_ref-Shimbo_5-1" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-Shimbo-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ <a href="/wiki/Li_Shizhen" title="Li Shizhen">Li Shizhen</a>, durante la dinastía Ming, describió un método para hacer tofu en el <i><a href="/w/index.php?title=Compendio_de_Materia_M%C3%A9dica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Compendio de Materia Médica (aún no redactado)">Compendio de Materia Médica</a></i>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_sección_d.2_10-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_sección_d.2-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Desde entonces, el tofu se ha convertido en un <a href="/wiki/Alimento_b%C3%A1sico" title="Alimento básico">alimento</a> en muchos países, como <a href="/wiki/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a>, <a href="/wiki/Tailandia" title="Tailandia">Tailandia</a> y <a href="/wiki/Corea" title="Corea">Corea</a>, con variaciones regionales en los métodos de producción, la textura, el sabor y el uso. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Teorías_de_origen"><span id="Teor.C3.ADas_de_origen"></span>Teorías de origen</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=3" title="Editar sección: Teorías de origen"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La más extendida de las tres teorías sobre el origen del tofu sostiene que éste fue descubierto por el señor <a href="/wiki/Liu_An" title="Liu An">Liu An</a>, un príncipe de la <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_Han" title="Dinastía Han">dinastía Han</a>. Aunque es plausible, la escasez de fuentes fiables para este periodo hace que sea difícil determinarlo de forma concluyente. En la historia china, los inventos importantes se atribuyen con frecuencia a importantes líderes y figuras de la época.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2004d_11-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2004d-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ En 1960, un mural de piedra desenterrado de una tumba de la dinastía Han oriental proporcionó apoyo a la teoría del origen Han del tofu; sin embargo, algunos estudiosos sostienen que el tofu durante la dinastía Han era rudimentario y carecía de la firmeza y el sabor para ser considerado como tofu.<sup id="cite_ref-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_pp._306-307_12-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_pp._306-307-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ </p><p>Otra teoría sugiere que el método de producción del tofu se descubrió accidentalmente cuando se mezcló una papilla de soja hervida y molida con <a href="/wiki/Sal_marina" title="Sal marina">sal marina</a> impura. Dicha sal marina probablemente contenía sales de calcio y magnesio, lo que permitió que la mezcla de soja se cuajara y produjera un gel similar al del tofu. </p><p>El último grupo de teorías sostiene que los antiguos chinos aprendieron el método para cuajar la leche de soja emulando las técnicas de cuajado de la leche de los <a href="/wiki/Mongoles" title="Mongoles">mongoles</a> o de la <a href="/wiki/India_oriental" title="India oriental">India oriental</a>. A pesar de su avanzada cultura, en la antigua sociedad china no existía ninguna tecnología o conocimiento para cultivar y procesar productos lácteos. La principal prueba de esta teoría es la similitud etimológica entre el término chino <i>rǔfǔ</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">乳腐</span>), que significa literalmente "leche cuajada", utilizado durante la <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_Sui" title="Dinastía Sui">Dinastía Sui</a> (581-618 d. C.), para platos de consistencia parecida a la del yogur o el queso blando), posteriormente influenciado por los productos lácteos y los métodos de producción mongoles, y el término <i>dòufu</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">豆腐</span>, "judías cuajadas" ) o tofu. Aunque es intrigante y posible, no hay pruebas que corroboren esta teoría más allá de la especulación académica.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2004d_11-1" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2004d-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Asia_oriental">Asia oriental</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=4" title="Editar sección: Asia oriental"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="China">China</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=5" title="Editar sección: China"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Es posible que se haya descubierto una forma de tofu durante la <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_Han" title="Dinastía Han">dinastía Han</a> (202 AD 220), pero no se convirtió en un alimento popular en China hasta la <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song">dinastía Song</a> (960-1279).<sup id="cite_ref-FOOTNOTEWilkinson2015445_13-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEWilkinson2015445-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ </p><p>En China, el tofu se utiliza tradicionalmente como ofrenda alimentaria cuando se visitan las tumbas de los familiares fallecidos. Se afirma que los espíritus (o fantasmas) han perdido hace tiempo la barbilla y la mandíbula, por lo que sólo el tofu es lo suficientemente blando para que puedan comer. Antes de que existiera la <a href="/wiki/Refrigeraci%C3%B3n" title="Refrigeración">refrigeración</a> en China, el tofu sólo se vendía durante el invierno, ya que no se estropeaba tan fácilmente con el frío. Durante los meses más cálidos, el tofu, una vez elaborado, se estropeaba si se almacenaba durante más de un día. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Japón"><span id="Jap.C3.B3n"></span>Japón</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=6" title="Editar sección: Japón"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:TofuSeller1500.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/TofuSeller1500.jpg/250px-TofuSeller1500.jpg" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/TofuSeller1500.jpg/330px-TofuSeller1500.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/TofuSeller1500.jpg/500px-TofuSeller1500.jpg 2x" data-file-width="1045" data-file-height="655" /></a><figcaption>Shichijyu-ichi ban Shokunin Utaawase [七十一番職人歌合] 37, <i>Vendedor de tofu</i> (1500).</figcaption></figure> <p>El tofu fue introducido en <a href="/wiki/Jap%C3%B3n" title="Japón">Japón</a> durante el <a href="/wiki/Periodo_Nara" class="mw-redirect" title="Periodo Nara">periodo Nara</a> (finales del siglo <span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">VIII</span>) por monjes budistas zen, que inicialmente lo llamaron "cuajada china"<span style="font-weight: normal"> (<span class="t_nihongo_kanji" lang="ja">唐腐</span><span class="t_nihongo_comma" style="display:none">,</span> <span class="t_nihongo_romaji"><i>tōfu</i></span><span class="t_nihongo_help"><sup><a href="/wiki/Ayuda:Idioma_japon%C3%A9s" title="Ayuda:Idioma japonés"><span class="t_nihongo_icon" style="color:DarkBlue;font:bold 80% sans-serif;text-decoration:none;padding:0 .1em;">?</span></a></sup></span>)</span>.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEWilkinson2015445_13-1" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEWilkinson2015445-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Una variante firme del tofu fue introducida en la <a href="/wiki/Provincia_de_Tosa" title="Provincia de Tosa">provincia de Tosa</a>, actual <a href="/wiki/Prefectura_de_K%C5%8Dchi" title="Prefectura de Kōchi">prefectura de Kochi</a>, por un médico coreano y prisionero de guerra tras las <a href="/wiki/Invasiones_japonesas_de_Corea_(1592-1598)" title="Invasiones japonesas de Corea (1592-1598)">invasiones japonesas de Corea (1592-1598)</a>.<sup id="cite_ref-14" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-15" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-16" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Gran parte del uso inicial del tofu en Asia oriental fue como sustituto vegetariano de la carne y el pescado por parte de los monjes budistas, especialmente los que seguían el budismo zen.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEWilkinson2015445_13-2" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEWilkinson2015445-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-17" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ </p><p>El documento japonés más antiguo relativo al tofu hace referencia a que el plato se sirvió como ofrenda en el <a href="/wiki/Santuario_Kasuga" class="mw-redirect" title="Santuario Kasuga">Santuario Kasuga</a> de <a href="/wiki/Nara,_Nara" class="mw-redirect" title="Nara, Nara">Nara</a> en 1183.<sup id="cite_ref-18" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ El libro <i><a href="/w/index.php?title=Tofu_Hyakuchin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tofu Hyakuchin (aún no redactado)">Tofu Hyakuchin</a></i> (<span lang="ja" title="Texto en idioma japonés">豆腐百珍</span>), publicado en 1782 durante el <a href="/wiki/Per%C3%ADodo_Edo" title="Período Edo">período Edo</a>, incluye 100 recetas para preparar con tofu.<sup id="cite_ref-19" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sudeste_asiático"><span id="Sudeste_asi.C3.A1tico"></span>Sudeste asiático</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=7" title="Editar sección: Sudeste asiático"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>En el sudeste asiático, el tofu fue introducido en la región por inmigrantes chinos de la provincia de Fujian, como lo demuestran muchos países del sudeste asiático que se refieren al tofu usando las pronunciaciones chinas <a href="/wiki/Min_Nan" class="mw-redirect" title="Min Nan">Min Nan</a> para tofu suave y firme, o <i>tāu-hū</i> y <i>tāu-goa<sup>n</sup></i> respectivamente. En <a href="/wiki/Indonesia" title="Indonesia">Indonesia</a>, <a href="/wiki/Malasia" title="Malasia">Malasia</a>, <a href="/wiki/Singapur" title="Singapur">Singapur</a>, <a href="/wiki/Tailandia" title="Tailandia">Tailandia</a>, <a href="/wiki/Camboya" title="Camboya">Camboya</a>, <a href="/wiki/Myanmar" class="mw-redirect" title="Myanmar">Myanmar</a>, las <a href="/wiki/Filipinas" title="Filipinas">Filipinas</a> y <a href="/wiki/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a> , el tofu está ampliamente disponible y se usa en muchos platos locales. </p><p>El tofu se llama <i>tahu</i> en Indonesia, y en los platos indonesios se le denomina <i>tahu sumbat</i>, <i>taugeh tahu</i>, <i><a href="/wiki/Asinan" title="Asinan">asinan</a></i>, <i><a href="/wiki/Siomay" title="Siomay">siomay</a></i> y algunos curry, a menudo agregan rebanadas de tofu. <i><a href="/w/index.php?title=Tahu_goreng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tahu goreng (aún no redactado)">Tahu goreng</a></i>, <i>tahu isi</i> y <i><a href="/w/index.php?title=Tahu_sumedang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tahu sumedang (aún no redactado)">tahu sumedang</a></i> son bocadillos populares de tofu frito. </p><p>El tofu se llama <i>tauhu</i> en malayo. Los indios de Malasia y Singapur utilizan el tofu en su cocina, como en <i><a href="/wiki/Mee_goreng" title="Mee goreng">mee goreng</a></i> indio y <i><a href="/wiki/Rojak" class="mw-redirect" title="Rojak">rojak</a></i> pasembor. La cocina <a href="/wiki/Peranakan" title="Peranakan">Peranakan</a> a menudo usa tofu, como en los fideos al curry de Penang y el <i><a href="/w/index.php?title=Katong_laksa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Katong laksa (aún no redactado)">Katong laksa</a></i> de Singapur. Indonesia, Tailandia, Malasia y Filipinas son los principales productores de tofu y tienen plantas en muchos municipios. </p><p>El tofu en <a href="/wiki/Filipinas" title="Filipinas">Filipinas</a> se come ampliamente como refrigerio para el desayuno <i><a href="/wiki/Taho" class="mw-redirect" title="Taho">tahô</a></i> (tofu suave, de <a href="/w/index.php?title=Hokkien_en_Filipinas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hokkien en Filipinas (aún no redactado)">Filipina Hokkien</a> 豆腐 <i>tāu-hū</i>), o como <i>tokwa</i> (tofu seco y firme que generalmente se fríe, de <a href="/w/index.php?title=Hokkien_en_Filipinas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hokkien en Filipinas (aún no redactado)">Filipina Hokkien</a> 豆干 "tāu-goa<sup>n</sup>"), que es un alimento básico alternativa a la carne en las comidas principales y en numerosos platos regionales. El tofu fue introducido en el archipiélago entre los siglos X y XIII por los marineros y comerciantes chinos de la <a href="/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song">dinastía Song</a>, junto con muchos otros alimentos que se convirtieron en alimentos básicos de la dieta filipina. El uso y la producción de tofu se limitaron primero a los centros urbanos con minorías chinas influyentes, como <a href="/wiki/Ceb%C3%BA" title="Cebú">Cebú</a> o <a href="/w/index.php?title=Kingdom_of_Tondo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kingdom of Tondo (aún no redactado)">Tondo</a>, pero se extendieron rápidamente incluso a islas y pueblos nativos remotos. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="En_otros_lugares">En otros lugares</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=8" title="Editar sección: En otros lugares"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Benjamin_Franklin" title="Benjamin Franklin">Benjamin Franklin</a> fue el primer estadounidense en mencionar el tofu, en una carta de 1770 a <a href="/wiki/John_Bartram" title="John Bartram">John Bartram</a>.<sup id="cite_ref-Shurt-2013_8-1" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-Shurt-2013-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup class="reference nowrap"><span title="Page: 73">: 73 </span></sup><sup id="cite_ref-franklin_to_bartram_20-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-franklin_to_bartram-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Franklin, que lo encontró durante un viaje a Londres, incluyó unos cuantos granos de soja y se refirió a él como <i>queso de China</i>.<sup id="cite_ref-21" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ En 1770, Franklin también mantuvo una correspondencia con <a href="/w/index.php?title=James_Flint_(comerciante)&action=edit&redlink=1" class="new" title="James Flint (comerciante) (aún no redactado)">James Flint</a> sobre el tema de cómo los chinos convertían los callivances (soja) en tofu. El hecho de que Flint escribiera <i>Towfu</i> en su carta es el primer uso documentado de <i>tofu</i> en el idioma inglés.<sup id="cite_ref-Shurt-2013_8-2" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-Shurt-2013-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup class="reference nowrap"><span title="Page: 73">: 73 </span></sup> La primera empresa de tofu en Estados Unidos se creó en 1878.<sup id="cite_ref-22" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ En 1908, <a href="/w/index.php?title=Li_Shizeng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Li Shizeng (aún no redactado)">Li Yuying</a>, un anarquista chino y vegetariano con un título francés en agricultura y biología, abrió una fábrica de soja, la Usine de la <a href="/w/index.php?title=Cas%C3%A9o-Soja%C3%AFne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Caséo-Sojaïne (aún no redactado)">Caséo-Sojaïne</a>. Fue la primera lechería de soja del mundo y la primera fábrica de Francia que fabricó y vendió beancurd.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2013_23-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2013-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ Sin embargo, el tofu no era bien conocido por la mayoría de los occidentales antes de mediados del siglo <span style="font-variant:small-caps;text-transform:lowercase">XX</span>. Con el aumento del contacto cultural entre Occidente y Asia Oriental y el creciente interés por el vegetarianismo, el conocimiento del tofu se ha generalizado. En las cadenas de supermercados de Occidente se pueden encontrar numerosos tipos de tofu ya aromatizado. También es utilizado por muchos <a href="/wiki/Veganos" class="mw-redirect" title="Veganos">veganos</a> y <a href="/wiki/Vegetarianos" class="mw-redirect" title="Vegetarianos">vegetarianos</a> como fuente de proteínas. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Producción"><span id="Producci.C3.B3n"></span>Producción</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=9" title="Editar sección: Producción"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El tofu se obtiene <a href="/wiki/Coagulaci%C3%B3n" title="Coagulación">coagulando</a> la <a href="/wiki/Leche_de_soja" title="Leche de soja">leche de soja</a> y prensando la cuajada obtenida.<sup id="cite_ref-24" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Coagulantes_básicos"><span id="Coagulantes_b.C3.A1sicos"></span>Coagulantes básicos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=10" title="Editar sección: Coagulantes básicos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Estos coagulantes se usan de forma industrial, y consisten en la adición de una sal no tóxica a la leche de soja: </p> <ul><li><a href="/wiki/Sulfato_de_calcio" title="Sulfato de calcio">Sulfato de calcio</a> (<a href="/wiki/Yeso" title="Yeso">yeso</a>): Es el sistema tradicional y el más extendido para obtener tofu al estilo chino. Produce un tofu tierno pero de textura ligeramente quebradiza. No deja rastro de sabor perceptible en el producto final. El tofu obtenido hace que el producto sea también rico en <a href="/wiki/Calcio" title="Calcio">calcio</a>.</li></ul> <ul><li><a href="/wiki/Cloruro_de_magnesio" title="Cloruro de magnesio">Cloruro de magnesio</a> y <a href="/wiki/Cloruro_de_calcio" title="Cloruro de calcio">cloruro de calcio</a>: Ambas sales tienen un alto grado de solubilidad en el agua y afectan a la proteína de soja del mismo modo. Producen un tofu con una textura tierna y uniforme.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Coagulantes_ácidos"><span id="Coagulantes_.C3.A1cidos"></span>Coagulantes ácidos</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=11" title="Editar sección: Coagulantes ácidos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Glucono_delta-lactona&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glucono delta-lactona (aún no redactado)">Glucono delta-lactona</a> (GDL, aditivo E-575): La gluconolactona es la forma cíclica del ácido glucónico que es la forma ácida lineal. Este ácido orgánico es usado en las recetas chinas de Tofu, que produce un tofu de fina textura, casi con la apariencia de la gelatina. Este coagulante se usa de forma específica para los tofus más suaves, y proporciona un toque de sabor ácido al producto finalizado.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Variedades">Variedades</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=12" title="Editar sección: Variedades"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tanto en los mercados occidentales como en los orientales hay una gran variedad de tipos y sabores de tofu. A pesar de la variedad de opciones, los productos de tofu pueden dividirse en dos categorías principales: "tofu fresco", que se produce directamente a partir de la leche de soja, y "tofu procesado", que se produce a partir del tofu fresco. La producción de tofu también genera importantes subproductos que se utilizan en diversas cocinas. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Fresco_sin_prensar">Fresco sin prensar</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=13" title="Editar sección: Fresco sin prensar"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>El tofu fresco sin prensar es una leche de soja gelificada con cuajada que no ha sido cortada ni prensada de su líquido. Dependiendo de si la leche de soja se gelifica con una solución de amargo (<a href="/wiki/Cloruro_de_magnesio" title="Cloruro de magnesio">cloruro de magnesio</a>) o con una suspensión de yeso (<a href="/wiki/Sulfato_de_calcio" title="Sulfato de calcio">sulfato de calcio</a>), se producen diferentes tipos de tofu sin prensar. El tofu blando gelificado con yeso tiene una textura suave y gelatinosa y se conoce comúnmente como tofu blando, tofu sedoso o <a href="/wiki/Douhua" title="Douhua">douhua</a> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">豆花</span>). La variedad de avellana cuajada tiene una textura esponjosa muy suave y se conoce como extra suave o <i>sun-dubu</i> (<span lang="ko" title="Texto en idioma coreano">순두부</span>). </p><p>El tofu sin prensar es tan blando que se sirve directamente con un cucharón o se vende con su envase gelificante. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Extra_blando">Extra blando</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=14" title="Editar sección: Extra blando"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Sun-dubu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Sun-dubu.jpg/250px-Sun-dubu.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Sun-dubu.jpg/330px-Sun-dubu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Sun-dubu.jpg/500px-Sun-dubu.jpg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="933" /></a><figcaption><i>Sun-dubu</i> (tofu extra suave)</figcaption></figure> <p>El tofu blando gelificado sin prensar con <a href="/wiki/Sal_amarga" class="mw-redirect" title="Sal amarga">sal amarga</a> se llama <i>sun-dubu</i> (<span lang="ko" title="Texto en idioma coreano">순두부</span>; "tofu suave") en <a href="/wiki/Idioma_coreano" title="Idioma coreano">coreano</a>. La leche de soja se mezcla con <a href="/wiki/Agua_de_mar" title="Agua de mar">agua de mar</a>,<sup id="cite_ref-25" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-26" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-27" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-28" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-29" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ o <a href="/wiki/Agua_salada" class="mw-redirect" title="Agua salada">agua salada</a> hecha con sal marina, para que cuaje.<sup id="cite_ref-silkentofu_30-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-silkentofu-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-kangnung_31-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-kangnung-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ La cuajada queda suelta y blanda. El <i>sun-dubu</i> recién hecho se come hervido con poco o ningún condimento. El <i>sundubu</i> manufacturado suele venderse en tubos. También es el ingrediente principal del <i><a href="/w/index.php?title=Sundubu-jjigae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sundubu-jjigae (aún no redactado)">sundubu-jjigae</a></i> (<span lang="ko" title="Texto en idioma coreano">순두부찌개</span>; "guiso de tofu suave"). </p><p>Aunque la palabra <i>sun</i> en <i>sun-dubu</i> no tiene un <a href="/w/index.php?title=Vocabulario_sino-coreano&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vocabulario sino-coreano (aún no redactado)">origen sino-coreano</a>,<sup id="cite_ref-32" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ <i>sun-dubu</i> suele traducirse al chino y al japonés utilizando el carácter chino <a href="https://es.wiktionary.org/wiki/%E7%B4%94" class="extiw" title="wikt:純">純</a>, cuya pronunciación coreana es <i>sun</i> y su significado es <i>puro</i>. Así, en China, el <i>sun-dubu</i> se llama <i>chún dòufu</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">純豆腐</span>; "tofu puro"), y en Japón, se llama <i>jun-tōfu</i> (<span lang="ja" title="Texto en idioma japonés">純豆腐</span>) o <i>sundubu</i> (<span lang="ja" title="Texto en idioma japonés">スンドゥブ</span>). </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Blando">Blando</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=15" title="Editar sección: Blando"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Archivo:Soft_tofu_2.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Soft_tofu_2.jpg/250px-Soft_tofu_2.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Soft_tofu_2.jpg/330px-Soft_tofu_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Soft_tofu_2.jpg/500px-Soft_tofu_2.jpg 2x" data-file-width="5616" data-file-height="3744" /></a><figcaption>Tofu blando.</figcaption></figure> <p>El tofu blando, también denominado "tofu sedoso", se llama <i>nèndòufu</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">嫩豆腐</span>; "tofu blando") o <i>huádòufu</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">滑豆腐</span>, "tofu suave") en chino; <i>kinugoshi-dōfu</i> (<span lang="ja" title="Texto en idioma japonés">絹漉し豆腐</span>; "tofu de seda filtrado") en japonés; y <i>yeon-dubu</i> (<span lang="ko" title="Texto en idioma coreano">연두부</span>; <span lang="ko-Hant" title="Texto en idioma coreano">軟豆腐</span>; "tofu blando") en coreano. Gelificado con yeso, este tofu no está escurrido ni prensado y contiene un alto contenido de humedad.<sup id="cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2000_33-0" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2000-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ El tofu sedoso se produce coagulando la <a href="/wiki/Leche_de_soja" title="Leche de soja">leche de soja</a> sin cortar la cuajada.<sup id="cite_ref-34" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​<sup id="cite_ref-35" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ El tofu sedoso está disponible en varias consistencias, incluyendo la blanda y la firme, pero todo el tofu sedoso es más delicado que el <a class="mw-selflink-fragment" href="#Firme">tofu firme</a> normal (tofu prensado) y tiene diferentes usos culinarios.<sup id="cite_ref-36" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ El tofu sedoso puede utilizarse como sustituto de los productos lácteos y los huevos, especialmente para <a href="/w/index.php?title=Batidos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Batidos (aún no redactado)">batidos</a> y postres horneados.<sup id="cite_ref-37" class="mw-references reference separada"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>​ </p><p><i><a href="/wiki/Douhua" title="Douhua">Douhua</a></i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">豆花</span>, también conocido como <span lang="zh" title="Texto en idioma chino">豆腐花</span>, <i>dòufuhuā</i> en chino), o <i>cerebro de tofu</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">豆腐腦</span> o <span lang="zh" title="Texto en idioma chino">豆腐脑</span>, <i>dòufunǎo</i> en chino) o <i>dau fa</i> (cantonés) y <i>tau hua</i> (fujianés) (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">豆花</span>; "flor de judía") es similar al tofu sedoso, pero suele servirse unas horas después de su preparación. Se suele comer como postre caliente, pero a veces se le añaden pepinillos salados o salsa picante. Es un tipo de tofu blando con un contenido de humedad muy alto. Como el uso de <a href="/wiki/Palillos" title="Palillos">palillos</a> hace que el <i>douhua</i> sea difícil de coger, se suele comer con una cuchara. Con la adición de condimentos como <a href="/wiki/Cebolla_de_primavera" title="Cebolla de primavera">cebolletas</a> finamente picadas, <a href="/wiki/Gambas" title="Gambas">gambas</a> secas, <a href="/wiki/Salsa_de_soja" class="mw-redirect" title="Salsa de soja">salsa de soja</a> o <a href="/wiki/Salsa_de_chile" class="mw-redirect" title="Salsa de chile">salsa de chile</a>, el <i>douhua</i> es un plato de desayuno popular en toda China. En Malasia, el <i>douhua</i> suele servirse caliente con jarabe de azúcar de palma blanco u oscuro, o frío con <a href="/wiki/Longan" class="mw-redirect" title="Longan">longan</a>. Suele servirse en el desayuno o como postre. Suele servirse con un jarabe de jengibre dulce, o con una salsa de setas llamada <i>da lu</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">打卤</span>). Normalmente se coagula en el restaurante en un recipiente para servir. El douhua no siempre se considera un tipo de tofu, sino un tipo de alimento en sí mismo. </p><p>Existe cierta variación entre los tofus blandos. El douhua negro (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino">黑豆花</span>, hēidòuhuā) es un tipo de tofu sedoso elaborado a partir de soja negra, que suele hacerse en forma de <i>dòuhuā</i> (<span lang="zh" title="Texto en idioma chino"><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/%E8%B1%86" class="extiw" title="wikt:豆">豆</a><a href="https://es.wiktionary.org/wiki/%E8%8A%B1" class="extiw" title="wikt:花">花</a></span>) en lugar de tofu firme o seco. La textura del tofu de judías negras es ligeramente más gelatinosa que la del <i>douhua</i> normal y el color es de tono grisáceo. Este tipo de tofu se consume por su "sabor a judía negra". El <i>tofu de edamame</i> es una variedad japonesa del <i>tōfu de kinugoshi</i> que se elabora con <i>edamame</i> (soja verde fresca); es de color verde pálido y suele estar tachonado de <i>edamame</i> entero. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Véase_también"><span id="V.C3.A9ase_tambi.C3.A9n"></span>Véase también</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=16" title="Editar sección: Véase también"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Leche_de_soja" title="Leche de soja">Leche de soja</a></li> <li><a href="/wiki/Miso" title="Miso">Miso</a></li> <li><a href="/wiki/Seit%C3%A1n" title="Seitán">Seitán</a></li> <li><a href="/wiki/Tempeh" title="Tempeh">Tempeh</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Referencias">Referencias</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=17" title="Editar sección: Referencias"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="listaref" style="list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">de Luna Jiménez, A. (2006). Valor nutritivo de la proteína de soya. Investigación y Ciencia: de la Universidad Autónoma de Aguascalientes, (36), 29-34.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="book"></cite><span id="CITAREFDu_Bois2008" class="citation libro">Du Bois, Christine M., Chee Beng Tan and Sidney Wilfred Mintz (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=vmGVBlF8088C&dq=isbn:0252033418&source=gbs_navlinks_s"><i>The World of Soy</i></a>. Urbana: University of Illinois Press. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/9780252033414" title="Especial:FuentesDeLibros/9780252033414">9780252033414</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.au=Du+Bois%2C+Christine+M.%2C+Chee+Beng+Tan+and+Sidney+Wilfred+Mintz&rft.aufirst=Christine+M.%2C+Chee+Beng+Tan+and+Sidney+Wilfred+Mintz&rft.aulast=Du+Bois&rft.btitle=The+World+of+Soy&rft.date=2008&rft.genre=book&rft.isbn=9780252033414&rft.place=Urbana&rft.pub=University+of+Illinois+Press&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DvmGVBlF8088C%26dq%3Disbn%3A0252033418%26source%3Dgbs_navlinks_s&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Knopper, (Enero de 2002), p.16</span> </li> <li id="cite_note-Soya-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Soya_4-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160821055959/http://www.soya.be/history-of-tofu.php">«History of tofu»</a>. Soya.be. 29 de noviembre de 2015. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.soya.be/history-of-tofu.php">el original</a> el 21 de agosto de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de octubre de 2016</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=History+of+tofu&rft.date=2015-11-29&rft.genre=book&rft.pub=Soya.be&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.soya.be%2Fhistory-of-tofu.php&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Shimbo-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Shimbo_5-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Shimbo_5-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><cite class="book"></cite><span id="CITAREFShimbo,_Hiroko2001" class="citation libro">Shimbo, Hiroko (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?">id=43puKgiAK2YC&pg=PA133 <i>La cocina japonesa: 250 recetas con espíritu tradicional</i></a>. Harvard Common Press. p. 133. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-1-55832-177-9" title="Especial:FuentesDeLibros/978-1-55832-177-9">978-1-55832-177-9</a></small>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.au=Shimbo%2C+Hiroko&rft.aulast=Shimbo%2C+Hiroko&rft.btitle=La+cocina+japonesa%3A+250+recetas+con+esp%C3%ADritu+tradicional&rft.date=2001&rft.genre=book&rft.isbn=978-1-55832-177-9&rft.pages=133&rft.pub=Harvard+Common+Press&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3F+id%3D43puKgiAK2YC%26pg%3DPA133&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Dougill-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Dougill_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="book"></cite><span id="CITAREFDougill,_John2006" class="citation libro">Dougill, John (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230113110147/https://books.google.com/books?id=k7yx0OYDWFEC&pg=PA56"><i>Kyoto: a cultural history</i></a>. Oxford University Press US. p. 223. <small><a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/978-0-19-530137-3" title="Especial:FuentesDeLibros/978-0-19-530137-3">978-0-19-530137-3</a></small>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=k7yx0OYDWFEC&pg=PA56">el original</a> el 13 de enero de 2023<span class="reference-accessdate">. Consultado el 12 de mayo de 2020</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.au=Dougill%2C+John&rft.aulast=Dougill%2C+John&rft.btitle=Kyoto%3A+a+cultural+history&rft.date=2006&rft.genre=book&rft.isbn=978-0-19-530137-3&rft.pages=223&rft.pub=Oxford+University+Press+US&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dk7yx0OYDWFEC%26pg%3DPA56&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi199893-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi199893_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFShurtleffAoyagi1998">Shurtleff y Aoyagi, 1998</a>, p. 93.</span> </li> <li id="cite_note-Shurt-2013-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Shurt-2013_8-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Shurt-2013_8-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Shurt-2013_8-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">(<a href="#CITAREFShurtleffAoyagi2013">Shurtleff y Aoyagi, 2013</a>)</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELiu2012[https://books.google.com/books?id=SynoBwAAQBAJ&pg=PA137_137]-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELiu2012[https://books.google.com/books?id=SynoBwAAQBAJ&pg=PA137_137]_9-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFLiu2012">Liu, 2012</a>, p. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=SynoBwAAQBAJ&pg=PA137">137</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_sección_d.2-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_sección_d.2_10-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFNeedham">Needham,</a>, Vol 6 Parte 5 Capítulo 40, sección d.2.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2004d-11"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2004d_11-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2004d_11-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFShurtleffAoyagi2004d">Shurtleff y Aoyagi, 2004d</a>.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_pp._306-307-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedhamVol_6_Parte_5_Capítulo_40,_pp._306-307_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFNeedham">Needham,</a>, Vol 6 Parte 5 Capítulo 40, pp. 306-307.</span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWilkinson2015445-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEWilkinson2015445_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEWilkinson2015445_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEWilkinson2015445_13-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFWilkinson2015">Wilkinson, 2015</a>, p. 445.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.maff.go.jp/j/keikaku/syokubunka/k_ryouri/search_menu/menu/tofunoumezuzuke_kochi.">html «豆腐の梅酢づけ 高知県 | うちの郷土料理:農林水産省»</a>. <i>www.maff.go.jp</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 24 de mayo de 2021</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=%E8%B1%86%E8%85%90%E3%81%AE%E6%A2%85%E9%85%A2%E3%81%A5%E3%81%91+%E9%AB%98%E7%9F%A5%E7%9C%8C+%7C+%E3%81%86%E3%81%A1%E3%81%AE%E9%83%B7%E5%9C%9F%E6%96%99%E7%90%86%EF%BC%9A%E8%BE%B2%E6%9E%97%E6%B0%B4%E7%94%A3%E7%9C%81&rft.genre=article&rft.jtitle=www.maff.go.jp&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.maff.go.jp%2Fj%2Fkeikaku%2Fsyokubunka%2Fk_ryouri%2Fsearch_menu%2Fmenu%2Ftofunoumezuzuke_kochi.+html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tofu-as.com/tofu/history/17.">html «日本豆腐協会│豆腐の歴史»</a>. <i>www.tofu-as.com</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 24 de mayo de 2021</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%B1%86%E8%85%90%E5%8D%94%E4%BC%9A%E2%94%82%E8%B1%86%E8%85%90%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&rft.genre=article&rft.jtitle=www.tofu-as.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tofu-as.com%2Ftofu%2Fhistory%2F17.+html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.city.kochi.kochi.jp/akarui/rekishi/re1102.htm">«高知市歴史散歩»</a>. <i>www.city.kochi.kochi.jp</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 24 de mayo de 2021</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=%E9%AB%98%E7%9F%A5%E5%B8%82%E6%AD%B4%E5%8F%B2%E6%95%A3%E6%AD%A9&rft.genre=article&rft.jtitle=www.city.kochi.kochi.jp&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.city.kochi.kochi.jp%2Fakarui%2Frekishi%2Fre1102.htm&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tofu-as.com/tofu/history/17.html">«日本豆腐協会│豆腐の歴史»</a>. <i>www.tofu-as.com</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 24 de mayo de 2021</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%B1%86%E8%85%90%E5%8D%94%E4%BC%9A%E2%94%82%E8%B1%86%E8%85%90%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&rft.genre=article&rft.jtitle=www.tofu-as.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tofu-as.com%2Ftofu%2Fhistory%2F17.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>A taste of Japan</i>, Donald Richie, <a href="/wiki/Kodansha" class="mw-redirect" title="Kodansha">Kodansha</a>, 2001, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/Especial:FuentesDeLibros/4-7700-1707-3" title="Especial:FuentesDeLibros/4-7700-1707-3">4-7700-1707-3</a></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tofu-as.com/tofu/history/21.html">«日本豆腐協会│豆腐の歴史»</a>. <i>www.tofu-as.com</i><span class="reference-accessdate">. Consultado el 24 de mayo de 2021</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=%E6%97%A5%E6%9C%AC%E8%B1%86%E8%85%90%E5%8D%94%E4%BC%9A%E2%94%82%E8%B1%86%E8%85%90%E3%81%AE%E6%AD%B4%E5%8F%B2&rft.genre=article&rft.jtitle=www.tofu-as.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tofu-as.com%2Ftofu%2Fhistory%2F21.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-franklin_to_bartram-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-franklin_to_bartram_20-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200920194426/https://founders.archives.gov/documents/Franklin/01-17-02-0010">«De Benjamin Franklin a John Bartram, 11 de enero de 1770»</a>. <i>Founders Online</i>. Archivos Nacionales. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://founders.archives.">gov/documents/Franklin/01-17-02-0010 el original</a> el 20 de septiembre de 2020<span class="reference-accessdate">. Consultado el 20-08-26</span>. «Creo que tenemos Garavances con nosotros; pero no sé si son los mismos que estos, que realmente vinieron de China, y son de los que está hecho el Tau-fu.»</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=De+Benjamin+Franklin+a+John+Bartram%2C+11+de+enero+de+1770&rft.genre=article&rft.jtitle=Founders+Online&rft.pub=Archivos+Nacionales&rft_id=https%3A%2F%2Ffounders.archives.+gov%2Fdocuments%2FFranklin%2F01-17-02-0010&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161012225439/http://www.smithsonianmag.com/arts-culture/ben-franklin-patriot-foodie-1-62350275/">«Historia, Viajes, Artes, Ciencia, Gente, Lugares Smithsonian»</a>. Smithsonianmag.com. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.smithsonianmag.com/arts-culture/ben-franklin-patriot-foodie-1-62350275">el original</a> el 12 de octubre de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de octubre de 2016</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Historia%2C+Viajes%2C+Artes%2C+Ciencia%2C+Gente%2C+Lugares+Smithsonian&rft.genre=book&rft.pub=Smithsonianmag.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.smithsonianmag.com%2Farts-culture%2Fben-franklin-patriot-foodie-1-62350275&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220922035840/https://www.soyinfocenter.com/chronologies_of_soyfoods-tofu.php">«Cronología del tofu en el mundo»</a>. Soyinfocenter.com. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.soyinfocenter.com/chronologies_of_soyfoods-tofu.php">el original</a> el 22 de septiembre de 2022<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de octubre de 2016</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Cronolog%C3%ADa+del+tofu+en+el+mundo&rft.genre=book&rft.pub=Soyinfocenter.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.soyinfocenter.com%2Fchronologies_of_soyfoods-tofu.php&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2013-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2013_23-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFShurtleffAoyagi2013">Shurtleff y Aoyagi, 2013</a>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fao.org/fao-who-codexalimentarius/sh-proxy/en/?lnk=1&url=https%253A%252F%252Fworkspace.fao.org%252Fsites%252Fcodex%252FStandards%252FCXS%2B322R-2015%252FCXS_322Rs.pdf">«NORMA REGIONAL PARA LOS PRODUCTOS DE SOJA NO FERMENTADOS»</a>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=NORMA+REGIONAL+PARA+LOS+PRODUCTOS+DE+SOJA+NO+FERMENTADOS&rft.genre=book&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fao.org%2Ffao-who-codexalimentarius%2Fsh-proxy%2Fen%2F%3Flnk%3D1%26url%3Dhttps%25253A%25252F%25252Fworkspace.fao.org%25252Fsites%25252Fcodex%25252FStandards%25252FCXS%252B322R-2015%25252FCXS_322Rs.pdf&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJulia_Moskin2005-01-05" class="citation">Julia Moskin (5 de enero de 2005), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2005/01/05/dining/05TOFU.html?ex=1262667600&en=a4616d3be9711156&ei=5088&partner=rssnyt">«Artisanal, Creamy... Tofu?»</a>, <i>The New York Times</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071012141041/http://nytimes.com/2005/01/05/dining/05TOFU.html">archivado</a> desde el original el 12 de octubre de 2007<span class="reference-accessdate">, consultado el 5 de enero de 2008</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=Artisanal%2C+Creamy...+Tofu%3F&rft.au=Julia+Moskin&rft.aulast=Julia+Moskin&rft.date=2005-01-05&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2005%2F01%2F05%2Fdining%2F05TOFU.html%3Fex%3D1262667600%26en%3Da4616d3be9711156%26ei%3D5088%26partner%3Drssnyt&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080422045827/http://www.foodproductiondaily.com/news/ng.asp?id=28874-new-tofu-production"><i>Nuevo método de producción de tofu</i></a>, FoodProductionDaily, archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.foodproductiondaily.com/news/ng.asp?id=28874-new-tofu-production">el original</a> el 22 de abril de 2008<span class="reference-accessdate">, consultado el 5 de enero de 2008</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Nuevo+m%C3%A9todo+de+producci%C3%B3n+de+tofu&rft.genre=book&rft.pub=FoodProductionDaily&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.foodproductiondaily.com%2Fnews%2Fng.asp%3Fid%3D28874-new-tofu-production&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070927205354/http://www.japanfs.org/en/column/a17.html"><i>Negocio en aguas profundas para desarrollar las economías locales</i></a>, Japón para la sostenibilidad, archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.japanfs.org/en/column/a17.html">el original</a> el 27 de septiembre de 2007<span class="reference-accessdate">, consultado el 5 de enero de 2008</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Negocio+en+aguas+profundas+para+desarrollar+las+econom%C3%ADas+locales&rft.genre=book&rft.pub=Jap%C3%B3n+para+la+sostenibilidad&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.japanfs.org%2Fen%2Fcolumn%2Fa17.html&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071212080027/http://www.gntour.go.kr/english/CMSView.do?pid=1288"><i>Chodang Bean Curd Village</i></a>, Gangneung-city Tour, archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.">gntour.go.kr/english/CMSView.do?pid=1288 el original</a> el 12 de diciembre de 2007<span class="reference-accessdate">, consultado el 5 de enero de 2008</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Chodang+Bean+Curd+Village&rft.genre=book&rft.pub=Gangneung-city+Tour&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.+gntour.go.kr%2Fenglish%2FCMSView.do%3Fpid%3D1288&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://english.tour2korea.com/03Sightseeing/DestinationsByThemes/Depth04.asp?%20sight=Sightseeing&sightseeing_id=430&ADDRESS_1=15741&ADDRESS_2=14104&ThemeCode=Sightseeing_13&kosm=m3_2"><i>Aldea Chodang Sundubu (tofu acuático)</i></a>, Tour2Korea, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071012134431/http://english.tour2korea./">archivado</a> desde el original el 12 de octubre de 2007<span class="reference-accessdate">, consultado el 5 de enero de 2008</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Aldea+Chodang+Sundubu+%28tofu+acu%C3%A1tico%29&rft.genre=book&rft.pub=Tour2Korea&rft_id=http%3A%2F%2Fenglish.tour2korea.com%2F03Sightseeing%2FDestinationsByThemes%2FDepth04.asp%3F%2520sight%3DSightseeing%26sightseeing_id%3D430%26ADDRESS_1%3D15741%26ADDRESS_2%3D14104%26ThemeCode%3DSightseeing_13%26kosm%3Dm3_2&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-silkentofu-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-silkentofu_30-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="color:var(--color-subtle,#555);">(en inglés)</span> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.visitkorea.or.kr/ena/SI/SI_EN_3_8_3_8.jsp">Donghae Sundubu</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130120070445/http://www.visitkorea.or.kr/ena/SI/SI_EN_3_8_3_8.jsp">Archivado</a> el 20 de enero de 2013 en <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>., <i>visitkorea</i>. Consultado el 1 de mayo de 2010.</span> </li> <li id="cite_note-kangnung-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-kangnung_31-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="journal"></cite><span id="CITAREFKim_Joo-youngVerano_de_1997" class="citation publicación">Kim Joo-young (Verano de 1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160304002229/http://koreana.kf.or.kr/viewPdf.asp?filename=1997_SUMMER_E054.pdf">«Aldea de Ch'odang en Kangnung»</a>. <i>Koreana</i> <b>11</b> (2). Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://koreana.kf.or.kr/viewPdf.asp?filename=1997_SUMMER_E054.pdf">el original</a> el 4 de marzo de 2016<span class="reference-accessdate">. Consultado el 1 de mayo de 2010</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=Aldea+de+Ch%27odang+en+Kangnung&rft.au=Kim+Joo-young&rft.aulast=Kim+Joo-young&rft.date=Verano+de+1997&rft.genre=article&rft.issue=2&rft.jtitle=Koreana&rft.volume=11&rft_id=http%3A%2F%2Fkoreana.kf.or.kr%2FviewPdf.asp%3Ffilename%3D1997_SUMMER_E054.pdf&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text"><span style="color:var(--color-subtle,#555);">(en coreano)</span> <cite class="web"></cite><span class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170826114043/http://stdweb2.korean.go.kr/search/View.jsp?idx=195513">«순-두부 (-豆腐)»</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Diccionario_est%C3%A1ndar_de_la_lengua_coreana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diccionario estándar de la lengua coreana (aún no redactado)">Diccionario estándar de la lengua coreana</a></i>. <a href="/w/index.php?title=Instituto_Nacional_de_la_Lengua_Coreana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Instituto Nacional de la Lengua Coreana (aún no redactado)">Instituto Nacional de la Lengua Coreana</a>. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://stdweb2.korean.go.kr/search/View.jsp?idx=195513">el original</a> el 26 de agosto de 2017<span class="reference-accessdate">. Consultado el 26 de febrero de 2017</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.atitle=%EC%88%9C-%EB%91%90%EB%B6%80+%28-%E8%B1%86%E8%85%90%29&rft.genre=article&rft.jtitle=Diccionario+est%C3%A1ndar+de+la+lengua+coreana&rft.pub=Instituto+Nacional+de+la+Lengua+Coreana&rft_id=http%3A%2F%2Fstdweb2.korean.go.kr%2Fsearch%2FView.jsp%3Fidx%3D195513&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2000-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShurtleffAoyagi2000_33-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITAREFShurtleffAoyagi2000">Shurtleff y Aoyagi, 2000</a>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121121023405/http://www.thekitchn.com/silken-tofu-an-interview-with-andrea-nguyenexpert-interview-171294"><i>Todo sobre el tofu sedoso: Una entrevista con Andrea Nguyen</i></a>, 16 de mayo de 2012, archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.thekitchn.com/silken-tofu-an-interview-with-andrea-nguyenexpert-interview-171294">el original</a> el 21 de noviembre de 2012<span class="reference-accessdate">, consultado el 17 de octubre de 2012</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Todo+sobre+el+tofu+sedoso%3A+Una+entrevista+con+Andrea+Nguyen&rft.date=2012-05-16&rft.genre=book&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.thekitchn.com%2Fsilken-tofu-an-interview-with-andrea-nguyenexpert-interview-171294&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130722063245/http://www.morinu.com/blog/blog_detail.aspx?id=7"><i>Tipos de Tofu: ¿Qué es el tofu de seda?</i></a>, Morinaga, archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.morinu.com/blog/blog_detail.aspx?id=7">el original</a> el 22 de julio de 2013<span class="reference-accessdate">, consultado el 17 de octubre de 2012</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.btitle=Tipos+de+Tofu%3A+%C2%BFQu%C3%A9+es+el+tofu+de+seda%3F&rft.genre=book&rft.pub=Morinaga&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.morinu.com%2Fblog%2Fblog_detail.aspx%3Fid%3D7&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text"><span id="CITAREFJolinda_Hackett" class="citation">Jolinda Hackett, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161211075518/http://vegetarian.about.com/od/vegetarianvegan101/f/TypesofTofu.htm"><i>¿Cuál es la diferencia entre el tofu sedoso y el normal?</i></a>, archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://vegetarian.about.com/od/vegetarianvegan101/f/TypesofTofu.htm">el original</a> el 11 de diciembre de 2016<span class="reference-accessdate">, consultado el 17 de octubre de 2012</span></span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.au=Jolinda+Hackett&rft.aulast=Jolinda+Hackett&rft.btitle=%C2%BFCu%C3%A1l+es+la+diferencia+entre+el+tofu+sedoso+y+el+normal%3F&rft.genre=book&rft_id=http%3A%2F%2Fvegetarian.about.com%2Fod%2Fvegetarianvegan101%2Ff%2FTypesofTofu.htm&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span>.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="web"></cite><span id="CITAREFSung" class="citation web">Sung, Esther. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150121182133/http://www.epicurious.com/articlesguides/howtocook/dishes/soytofu">«Nuestras Recetas Favoritas de Tofu»</a>. Epicurious.com. Archivado desde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.epicurious.">com/articlesguides/howtocook/dishes/soytofu el original</a> el 21 de enero de 2015<span class="reference-accessdate">. Consultado el 11 de octubre de 2016</span>.</span><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rfr_id=info%3Asid%2Fes.wikipedia.org%3ATofu&rft.au=Sung%2C+Esther&rft.aufirst=Esther&rft.aulast=Sung&rft.btitle=Nuestras+Recetas+Favoritas+de+Tofu&rft.genre=book&rft.pub=Epicurious.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.epicurious.+com%2Farticlesguides%2Fhowtocook%2Fdishes%2Fsoytofu&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Enlaces_externos">Enlaces externos</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tofu&action=edit&section=18" title="Editar sección: Enlaces externos"><span>editar</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> alberga una categoría multimedia sobre <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tofu" class="extiw" title="commons:Category:Tofu">Tofu</a></b>.</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r161257576">.mw-parser-output .mw-authority-control{margin-top:1.5em}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox table{margin:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox hr:last-child{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox+.mw-mf-linked-projects{display:none}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{display:flex;padding:0.5em;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral,#eaecf0);color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects ul li{margin-bottom:0}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#eeeeff}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d);background-color:var(--background-color-neutral,#27292d);color:var(--color-base,#eaecf0)}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .mw-mf-linked-projects{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral,#27292d)!important;color:var(--color-base,#eaecf0)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#72777d)!important;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#202122)!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox-list{border-color:#202122!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .mw-authority-control .navbox th{background-color:#27292d!important}}</style><div class="mw-authority-control"><div role="navigation" class="navbox" aria-label="Navbox" style="width: inherit;padding:3px"><table class="hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width: 12%; text-align:center;"><a href="/wiki/Control_de_autoridades" title="Control de autoridades">Control de autoridades</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><b>Proyectos Wikimedia</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q177378" class="extiw" title="wikidata:Q177378">Q177378</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tofu">Tofu</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&search=%22Q177378%22">Q177378</a></span></span></li></ul> <hr /> <ul><li><b>Identificadores</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4060337-4">4060337-4</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85135793">sh85135793</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_la_Dieta" title="Biblioteca Nacional de la Dieta">NDL</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00573161">00573161</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_la_Rep%C3%BAblica_Checa" title="Biblioteca Nacional de la República Checa">NKC</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph116459">ph116459</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Biblioteca_Nacional_de_Israel" title="Biblioteca Nacional de Israel">NLI</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/en/authorities/987007538928405171">987007538928405171</a></span></li> <li><b>Diccionarios y enciclopedias</b></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/Enciclopedia_Brit%C3%A1nica" title="Enciclopedia Británica">Britannica</a>:</span> <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/tofu">url</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div><div class="mw-mf-linked-projects hlist"> <ul><li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikidata" title="Wikidata"><img alt="Wd" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/20px-Wikidata-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/30px-Wikidata-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/Wikidata-logo.svg/40px-Wikidata-logo.svg.png 2x" data-file-width="1050" data-file-height="590" /></a></span> Datos:</span> <span class="uid"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q177378" class="extiw" title="wikidata:Q177378">Q177378</a></span></li> <li><span style="white-space:nowrap;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Commonscat"><img alt="Commonscat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/20px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png 1.5x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> Multimedia:</span> <span class="uid"><span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Tofu">Tofu</a></span> / <span class="plainlinks"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:MediaSearch?type=image&search=%22Q177378%22">Q177378</a></span></span></li></ul> </div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐6cc95f5b‐fhblq Cached time: 20250408084415 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.581 seconds Real time usage: 0.831 seconds Preprocessor visited node count: 4110/1000000 Post‐expand include size: 65848/2097152 bytes Template argument size: 3035/2097152 bytes Highest expansion depth: 15/100 Expensive parser function count: 11/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 43559/5000000 bytes Lua time usage: 0.345/10.000 seconds Lua memory usage: 18949680/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 8/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 659.573 1 -total 34.83% 229.756 25 Plantilla:Lang 22.67% 149.518 1 Plantilla:Control_de_autoridades 19.07% 125.755 1 Plantilla:Listaref 6.68% 44.030 1 Plantilla:Commonscat 6.21% 40.954 2 Plantilla:R 4.92% 32.466 2 Plantilla:R/ref 3.89% 25.665 8 Plantilla:Citation 3.69% 24.352 1 Plantilla:Cita_libro 3.69% 24.335 2 Plantilla:R/superscript --> <!-- Saved in parser cache with key eswiki:pcache:2502278:|#|:idhash:canonical and timestamp 20250408084415 and revision id 164822121. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Obtenido de «<a dir="ltr" href="https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Tofu&oldid=164822121">https://es.wikipedia.org/w/index.php?title=Tofu&oldid=164822121</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Especial:Categor%C3%ADas" title="Especial:Categorías">Categorías</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Tofu" title="Categoría:Tofu">Tofu</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Ingredientes_culinarios" title="Categoría:Ingredientes culinarios">Ingredientes culinarios</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Gastronom%C3%ADa_de_China" title="Categoría:Gastronomía de China">Gastronomía de China</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Gastronom%C3%ADa_de_Jap%C3%B3n" title="Categoría:Gastronomía de Japón">Gastronomía de Japón</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Gastronom%C3%ADa_de_Corea" title="Categoría:Gastronomía de Corea">Gastronomía de Corea</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Suced%C3%A1neos_de_carne" title="Categoría:Sucedáneos de carne">Sucedáneos de carne</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Alimentos_vegetales" title="Categoría:Alimentos vegetales">Alimentos vegetales</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Gastronom%C3%ADa_vegetariana" title="Categoría:Gastronomía vegetariana">Gastronomía vegetariana</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Gastronom%C3%ADa_budista" title="Categoría:Gastronomía budista">Gastronomía budista</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Categorías ocultas: <ul><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:P%C3%A1ginas_que_usan_Phonos" title="Categoría:Wikipedia:Páginas que usan Phonos">Wikipedia:Páginas que usan Phonos</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_texto_en_japon%C3%A9s" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con texto en japonés">Wikipedia:Artículos con texto en japonés</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_texto_en_chino" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con texto en chino">Wikipedia:Artículos con texto en chino</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_texto_en_coreano" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con texto en coreano">Wikipedia:Artículos con texto en coreano</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_GND" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores GND">Wikipedia:Artículos con identificadores GND</a></li><li><a href="/wiki/Categor%C3%ADa:Wikipedia:Art%C3%ADculos_con_identificadores_LCCN" title="Categoría:Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN">Wikipedia:Artículos con identificadores LCCN</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Esta página se editó por última vez el 17 ene 2025 a las 14:10.</li> <li id="footer-info-copyright">El texto está disponible bajo la <a href="/wiki/Wikipedia:Texto_de_la_Licencia_Creative_Commons_Atribuci%C3%B3n-CompartirIgual_4.0_Internacional" title="Wikipedia:Texto de la Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0 Internacional">Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0</a>; pueden aplicarse cláusulas adicionales. Al usar este sitio aceptas nuestros <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/es">términos de uso</a> y nuestra <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Privacy_policy/es">política de privacidad</a>.<br />Wikipedia® es una marca registrada de la <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/es/">Fundación Wikimedia</a>, una organización sin ánimo de lucro.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/es">Política de privacidad</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Acerca_de">Acerca de Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Limitaci%C3%B3n_general_de_responsabilidad">Limitación de responsabilidad</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Código de conducta</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Desarrolladores</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/es.wikipedia.org">Estadísticas</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement/es">Declaración de cookies</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//es.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tofu&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Versión para móviles</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Buscar</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Buscar en Wikipedia"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Especial:Buscar"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Buscar</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Contenidos" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Cambiar a la tabla de contenidos" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Cambiar a la tabla de contenidos</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Tofu</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>83 idiomas</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Añadir tema</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-85bfcffb59-spr6d","wgBackendResponseTime":174,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.581","walltime":"0.831","ppvisitednodes":{"value":4110,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":65848,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":3035,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":11,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":43559,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":8,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 659.573 1 -total"," 34.83% 229.756 25 Plantilla:Lang"," 22.67% 149.518 1 Plantilla:Control_de_autoridades"," 19.07% 125.755 1 Plantilla:Listaref"," 6.68% 44.030 1 Plantilla:Commonscat"," 6.21% 40.954 2 Plantilla:R"," 4.92% 32.466 2 Plantilla:R/ref"," 3.89% 25.665 8 Plantilla:Citation"," 3.69% 24.352 1 Plantilla:Cita_libro"," 3.69% 24.335 2 Plantilla:R/superscript"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.345","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":18949680,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-6cc95f5b-fhblq","timestamp":"20250408084415","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Tofu","url":"https:\/\/es.wikipedia.org\/wiki\/Tofu","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q177378","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q177378","author":{"@type":"Organization","name":"Colaboradores de los proyectos Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-05-23T16:53:45Z","dateModified":"2025-01-17T14:10:24Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/6\/6c\/Ganmodoki.jpg","headline":"alimento elaborado con leche de soja coagulada"}</script> </body> </html>