CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ba" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Марксизм — Википедия</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )bawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ғинуар","февраль","март","апрель","май","июнь","июль","август","сентябрь","октябрь","ноябрь","декабрь"],"wgRequestId":"95d7f5ec-7f4e-4608-90e4-62a191fd2183","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Марксизм","wgTitle":"Марксизм","wgCurRevisionId":1279388,"wgRevisionId":1279388,"wgArticleId":82658,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Википедия:Статьи с нерабочими ссылками с май 2013","Википедия:Һайланған мәҡәләләр","Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр","ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр","Марксизм","Социаль фәндәр", "Сәйәси фәлсәфә йүнәлештәре","Германия философияһы","Ижтимағи фәлсәфә"],"wgPageViewLanguage":"ba","wgPageContentLanguage":"ba","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Марксизм","wgRelevantArticleId":82658,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ba","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"ba"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true, "wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7264","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site", "mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.editZeroSection","ext.gadget.directLinkToCommons","ext.gadget.sidebarRelated","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ba&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ba&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.6"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Marx3.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1449"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Marx3.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="966"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="773"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Марксизм — Википедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ba.m.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Үҙгәртергә" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Википедия (ba)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ba.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ba"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Википедия — Atom каналы" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Марксизм rootpage-Марксизм skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Эстәлеккә күсергә</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Төп меню" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Төп меню</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Төп меню</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навигация </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" title="Баш биткә күсергә [z]" accesskey="z"><span>Баш бит</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BA%D2%AF%D1%80%D2%BB%D3%99%D1%82%D0%BA%D0%B5%D1%81"><span>Алфавитлы күрһәткес</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Ағымдағы ваҡиғалар тураһында белешмә мәғлүмәт"><span>Ағымдағы ваҡиғалар</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-articles" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-articles" > <div class="vector-menu-heading"> Мәҡәләләр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Һайланған</span></a></li><li id="n-good" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D2%A1%D1%88%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Яҡшы</span></a></li><li id="n-quality" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%B8%D1%84%D0%B0%D1%82%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Сифатлы</span></a></li><li id="n-1000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:1000_%D3%99%D2%BB%D3%99%D0%BC%D0%B8%D3%99%D1%82%D0%BB%D0%B5_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99"><span>1 000 мотлаҡ</span></a></li><li id="n-10000" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82:%D0%9C%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%B4%D0%B0"><span>10 000 әһәмиәтле</span></a></li><li id="n-Башҡортнамә" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D0%B1%D1%83%D0%BB%D1%8B%D1%80%D2%93%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%88_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80"><span>Башҡортнамә</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AF%D2%A3%D1%8B_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80"><span>Яңы биттәр</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9E%D1%81%D1%80%D0%B0%D2%A1%D0%BB%D1%8B_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99" title="Осраҡлы һайланған битте ҡарарға [x]" accesskey="x"><span>Осраҡлы мәҡәлә</span></a></li><li id="n-URL-ҡыҫҡартыу" class="mw-list-item"><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:UrlShortener"><span>URL ҡыҫҡартыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Ҡатнашыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%BC%D3%99" title="Проект буйынса нимә эшләй алыуығыҙ һәм ҡайҙа нимә барлығы тураһында белешмә"><span>Берләшмә</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%A0%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%B9"><span>Ҡоролтай</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D2%BA%D1%83%D2%A3%D2%93%D1%8B_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80" title="Һуңғы үҙгәртеүҙәр исемлеге [r]" accesskey="r"><span>Һуңғы үҙгәртеүҙәр</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%88%D0%BC%D3%99" title="«Википедия» буйынса белешмә"><span>Белешмә</span></a></li><li id="n-sitesupportregional" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%90%D2%93%D1%8B%D0%BC%D0%B4%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D0%B2%D0%B0%D2%A1%D0%B8%D2%93%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B4%D0%B8_%D1%8F%D1%80%D2%99%D0%B0%D0%BC"><span>Матди ярҙам</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Википедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ru.svg" style="width: 7.5em; height: 1.25em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ирекле энциклопедия" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ba.svg" width="118" height="11" style="width: 7.375em; height: 0.6875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%AD%D2%99%D0%BB%D3%99%D2%AF" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Эҙләү</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Википедия эсендә эҙләү" aria-label="Википедия эсендә эҙләү" autocapitalize="sentences" title="Википедия эсендә эҙләү [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Махсус:Эҙләү"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Эҙләргә</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Шәхси ҡоралдар"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Измените внешний вид страницы, размер, ширину и цвет шрифта." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Уҡыу көйләүҙәре" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Уҡыу көйләүҙәре</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ba.wikipedia.org&uselang=ba" class=""><span>Иғәнә</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ" class=""><span>Теркәлеү</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o" class=""><span>Танылыу</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Шәхси ҡоралдар" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Шәхси ҡоралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Ҡатнашыусы менюһы" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=ba.wikipedia.org&uselang=ba"><span>Иғәнә</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%98%D2%AB%D3%99%D0%BF_%D1%8F%D2%99%D1%8B%D1%83%D1%8B_%D1%8F%D2%BB%D0%B0%D1%83&returnto=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Мотлаҡ булмаһа ла, иҫәп яҙмаһы төҙөргә һәм системала танылырға тәҡдим итәбеҙ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Теркәлеү</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A2%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D1%83&returnto=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Бында теркәлеү үтергә була, әммә мотлаҡ түгел [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Танылыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Танылмаған мөхәррирҙәр өсөн бит <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A0%D3%99%D1%85%D0%B8%D0%BC_%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D2%99" aria-label="Мөхәррирләү тураһында ентеклерәк"><span>Күберәк белергә</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%A8%D0%BB%D3%A9%D1%88%D3%A9%D0%BC" title="Был IP-адрестан яһалған төҙәтеүҙәр [y]" accesskey="y"><span>Өлөш</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D3%98%D2%A3%D0%B3%D3%99%D0%BC%D3%99_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BC" title="IP-адресығыҙ өсөн фекер алышыу бите [n]" accesskey="n"><span>Фекер алышыу</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eйәшерергә\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"ba\" dir=\"ltr\"\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Сайт"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Йөкмәткеһе" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Йөкмәткеһе</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">йәшерергә</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Башы</div> </a> </li> <li id="toc-Дөйөм_характеристика" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Дөйөм_характеристика"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Дөйөм характеристика</span> </div> </a> <ul id="toc-Дөйөм_характеристика-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Марксизм_тарихы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Марксизм_тарихы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Марксизм тарихы</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Марксизм_тарихы-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Марксизм тарихы бүлеген күрһәтергә/йәшерергә</span> </button> <ul id="toc-Марксизм_тарихы-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Коммунистар_партияһы_манифесы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Коммунистар_партияһы_манифесы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Коммунистар партияһы манифесы</span> </div> </a> <ul id="toc-Коммунистар_партияһы_манифесы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Марксизмдың_өс_сығанағы" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Марксизмдың_өс_сығанағы"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Марксизмдың өс сығанағы</span> </div> </a> <ul id="toc-Марксизмдың_өс_сығанағы-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Марксистик_фәлсәфә" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Марксистик_фәлсәфә"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Марксистик фәлсәфә</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Марксистик_фәлсәфә-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Марксистик фәлсәфә бүлеген күрһәтергә/йәшерергә</span> </button> <ul id="toc-Марксистик_фәлсәфә-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Диалектик_материализм" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Диалектик_материализм"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Диалектик материализм</span> </div> </a> <ul id="toc-Диалектик_материализм-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Тарихтың_марксистик_фәлсәфәһе" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тарихтың_марксистик_фәлсәфәһе"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Тарихтың марксистик фәлсәфәһе</span> </div> </a> <ul id="toc-Тарихтың_марксистик_фәлсәфәһе-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Маркстың_иҡтисади_тәғлимәте" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Маркстың_иҡтисади_тәғлимәте"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Маркстың иҡтисади тәғлимәте</span> </div> </a> <ul id="toc-Маркстың_иҡтисади_тәғлимәте-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Марксистик_социология" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Марксистик_социология"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Марксистик социология</span> </div> </a> <ul id="toc-Марксистик_социология-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Коммунизм" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Коммунизм"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Коммунизм</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Коммунизм-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Коммунизм бүлеген күрһәтергә/йәшерергә</span> </button> <ul id="toc-Коммунизм-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Рәсми_идеология_булараҡ_марксизм" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Рәсми_идеология_булараҡ_марксизм"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Рәсми идеология булараҡ марксизм</span> </div> </a> <ul id="toc-Рәсми_идеология_булараҡ_марксизм-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Иҫкәрмәләр" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Иҫкәрмәләр"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Иҫкәрмәләр</span> </div> </a> <ul id="toc-Иҫкәрмәләр-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Әҙәбиәт" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Әҙәбиәт"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Әҙәбиәт</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Әҙәбиәт-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Әҙәбиәт бүлеген күрһәтергә/йәшерергә</span> </button> <ul id="toc-Әҙәбиәт-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Тәнҡит" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Тәнҡит"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Тәнҡит</span> </div> </a> <ul id="toc-Тәнҡит-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Һылтанмалар" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Һылтанмалар"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Һылтанмалар</span> </div> </a> <ul id="toc-Һылтанмалар-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Йөкмәткеһе" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Йөкмәткене күрһәтергә/йәшерергә</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Марксизм</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Икенсе телдәге мәҡәләгә күсегеҙ. 139 телдә уҡырға була" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-139" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">139 тел</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — африкаанс" lang="af" hreflang="af" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Marxismus" title="Marxismus — швейцарский немецкий" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Marxismus" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="швейцарский немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — арагонский" lang="an" hreflang="an" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="арагонский" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%83%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="ماركسية — арабский" lang="ar" hreflang="ar" data-title="ماركسية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="арабский" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%83%D8%B3%D9%8A%D9%87" title="ماركسيه — Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="ماركسيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="মাৰ্ক্সবাদ — ассамский" lang="as" hreflang="as" data-title="মাৰ্ক্সবাদ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="ассамский" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Marxismu" title="Marxismu — астурийский" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Marxismu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="астурийский" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Marksizm" title="Marksizm — азербайджанский" lang="az" hreflang="az" data-title="Marksizm" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="азербайджанский" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="مارکسیزم — South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="مارکسیزم" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Marxismus" title="Marxismus — Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Marxismus" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Marks%C4%97zmos" title="Marksėzmos — Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Marksėzmos" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Марксізм — белорусский" lang="be" hreflang="be" data-title="Марксізм" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="белорусский" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Марксізм — белорусский (тарашкевица)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Марксізм" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="белорусский (тарашкевица)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D1%8A%D0%BC" title="Марксизъм — болгарский" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Марксизъм" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="болгарский" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="मार्क्सवाद — Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="मार्क्सवाद" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A6%BE%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%B8%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%A6" title="মার্কসবাদ — бенгальский" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মার্কসবাদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгальский" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%98%E0%BD%A2%E0%BC%8B%E0%BD%81%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%A3%E0%BD%B4%E0%BD%82%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="མར་ཁེ་སེ་རིང་ལུགས། — тибетский" lang="bo" hreflang="bo" data-title="མར་ཁེ་སེ་རིང་ལུགས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="тибетский" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Marksouriezh" title="Marksouriezh — бретонский" lang="br" hreflang="br" data-title="Marksouriezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="бретонский" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Marksizam" title="Marksizam — боснийский" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Marksizam" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="боснийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — бурятский" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="бурятский" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — каталанский" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталанский" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — чеченский" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="чеченский" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B2%D9%85" title="مارکسیزم — центральнокурдский" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مارکسیزم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="центральнокурдский" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Marxismus" title="Marxismus — чешский" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Marxismus" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чешский" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — чувашский" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чувашский" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Marcsiaeth" title="Marcsiaeth — валлийский" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Marcsiaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлийский" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — датский" lang="da" hreflang="da" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="датский" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Marxismus" title="Marxismus — немецкий" lang="de" hreflang="de" data-title="Marxismus" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="немецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BE%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μαρξισμός — греческий" lang="el" hreflang="el" data-title="Μαρξισμός" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="греческий" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Marxism" title="Marxism — английский" lang="en" hreflang="en" data-title="Marxism" data-language-autonym="English" data-language-local-name="английский" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Marksismo" title="Marksismo — эсперанто" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Marksismo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — испанский" lang="es" hreflang="es" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испанский" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Marksism" title="Marksism — эстонский" lang="et" hreflang="et" data-title="Marksism" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="эстонский" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — баскский" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баскский" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="مارکسیسم — персидский" lang="fa" hreflang="fa" data-title="مارکسیسم" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="персидский" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Marxilaisuus" title="Marxilaisuus — финский" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Marxilaisuus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="финский" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Marxisma" title="Marxisma — фарерский" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Marxisma" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="фарерский" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — французский" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="французский" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Marxisim" title="Marxisim — фриульский" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Marxisim" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="фриульский" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Marksisme" title="Marksisme — западнофризский" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Marksisme" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="западнофризский" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Marxachas" title="Marxachas — ирландский" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Marxachas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирландский" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%AC%E5%85%8B%E6%80%9D%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="馬克思主義 — гань" lang="gan" hreflang="gan" data-title="馬克思主義" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="гань" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Marxachas" title="Marxachas — гэльский" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Marxachas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="гэльский" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — галисийский" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисийский" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Marx_%C3%B1eimo%27%C3%A3" title="Marx ñeimo'ã — гуарани" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Marx ñeimo'ã" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="гуарани" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%A8%D7%A7%D7%A1%D7%99%D7%96%D7%9D" title="מרקסיזם — иврит" lang="he" hreflang="he" data-title="מרקסיזם" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="मार्क्सवाद — хинди" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मार्क्सवाद" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Markswaad" title="Markswaad — Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Markswaad" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Marksizam" title="Marksizam — хорватский" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Marksizam" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="яҡшы мәҡәлә"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Marxizmus" title="Marxizmus — венгерский" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Marxizmus" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="венгерский" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D6%80%D6%84%D5%BD%D5%AB%D5%A6%D5%B4" title="Մարքսիզմ — армянский" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Մարքսիզմ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армянский" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — интерлингва" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="интерлингва" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — индонезийский" lang="id" hreflang="id" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезийский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — интерлингве" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="интерлингве" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — илоко" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="илоко" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — идо" lang="io" hreflang="io" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="идо" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Marxismi" title="Marxismi — исландский" lang="is" hreflang="is" data-title="Marxismi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исландский" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — итальянский" lang="it" hreflang="it" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальянский" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%9E%E3%83%AB%E3%82%AF%E3%82%B9%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="マルクス主義 — японский" lang="ja" hreflang="ja" data-title="マルクス主義" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="японский" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Maaxizim" title="Maaxizim — Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Maaxizim" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — яванский" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="яванский" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="მარქსიზმი — грузинский" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მარქსიზმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="грузинский" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — казахский" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="казахский" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%98%E1%9F%89%E1%9E%B6%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%93%E1%9E%B7%E1%9E%99%E1%9E%98" title="ម៉ាក្សនិយម — кхмерский" lang="km" hreflang="km" data-title="ម៉ាក្សនិយម" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="кхмерский" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B2%BE%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E2%80%8C%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A6" title="ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದ — каннада" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಮಾರ್ಕ್ಸ್‌ವಾದ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%A7%88%EB%A5%B4%ED%81%AC%EC%8A%A4%EC%A3%BC%EC%9D%98" title="마르크스주의 — корейский" lang="ko" hreflang="ko" data-title="마르크스주의" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корейский" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — карачаево-балкарский" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="карачаево-балкарский" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Marks%C3%AEzm" title="Marksîzm — курдский" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Marksîzm" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="курдский" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Marksydhieth" title="Marksydhieth — корнский" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Marksydhieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="корнский" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — киргизский" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="киргизский" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Placita_Marxiana" title="Placita Marxiana — латинский" lang="la" hreflang="la" data-title="Placita Marxiana" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="латинский" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Marxismus" title="Marxismus — люксембургский" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Marxismus" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="люксембургский" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — лимбургский" lang="li" hreflang="li" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="лимбургский" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Marxism" title="Marxism — Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Marxism" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A5%E0%BA%B1%E0%BA%94%E0%BA%97%E0%BA%B4%E0%BA%A1%E0%BA%B2%E0%BA%81" title="ລັດທິມາກ — лаосский" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ລັດທິມາກ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="лаосский" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Marksizmas" title="Marksizmas — литовский" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Marksizmas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литовский" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Marksisms" title="Marksisms — латышский" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Marksisms" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="латышский" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Marksisma" title="Marksisma — малагасийский" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Marksisma" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="малагасийский" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — минангкабау" lang="min" hreflang="min" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="минангкабау" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Марксизам — македонский" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Марксизам" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македонский" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AE%E0%B4%BE%E0%B5%BC%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%B8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B4%82" title="മാർക്സിസം — малаялам" lang="ml" hreflang="ml" data-title="മാർക്സിസം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — монгольский" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="монгольский" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="मार्क्सवाद — маратхи" lang="mr" hreflang="mr" data-title="मार्क्सवाद" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="маратхи" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — малайский" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малайский" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Marxismus" title="Marxismus — нижненемецкий" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Marxismus" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="нижненемецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="मार्क्सवाद — непальский" lang="ne" hreflang="ne" data-title="मार्क्सवाद" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="непальский" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6" title="मार्क्सवाद — неварский" lang="new" hreflang="new" data-title="मार्क्सवाद" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="неварский" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — нидерландский" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерландский" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — нюнорск" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="нюнорск" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — норвежский букмол" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвежский букмол" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Marxisme" title="Marxisme — окситанский" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Marxisme" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="окситанский" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AE%E0%A8%BE%E0%A8%B0%E0%A8%95%E0%A8%B8%E0%A8%B5%E0%A8%BE%E0%A8%A6" title="ਮਾਰਕਸਵਾਦ — панджаби" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਮਾਰਕਸਵਾਦ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="панджаби" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Marksizm" title="Marksizm — польский" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Marksizm" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="польский" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Marxism" title="Marxism — Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Marxism" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D8%B2%D9%85" title="مارکسزم — Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="مارکسزم" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%D9%8A%D8%B2%D9%85" title="مارکسيزم — пушту" lang="ps" hreflang="ps" data-title="مارکسيزم" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — португальский" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португальский" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Marsyuyay" title="Marsyuyay — кечуа" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Marsyuyay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="кечуа" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Marxissem" title="Marxissem — романшский" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Marxissem" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="романшский" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Marksismo" title="Marksismo — влашский цыганский" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Marksismo" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="влашский цыганский" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Marxism" title="Marxism — румынский" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Marxism" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румынский" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — русский" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="русский" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D1%96%D0%B7%D0%BC" title="Марксізм — русинский" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Марксізм" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="русинский" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — саха" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="саха" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A2%E1%B1%9F%E1%B1%A8%E1%B1%A0%E1%B1%A5%E1%B1%B5%E1%B1%9F%E1%B1%AB%E1%B1%BD" title="ᱢᱟᱨᱠᱥᱵᱟᱫᱽ — сантали" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱢᱟᱨᱠᱥᱵᱟᱫᱽ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="сантали" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Marxismu" title="Marxismu — сицилийский" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Marxismu" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="сицилийский" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Marxism" title="Marxism — шотландский" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Marxism" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="шотландский" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%AA%D8%B3%D9%8A_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%88" title="مارڪسي فلسفو — синдхи" lang="sd" hreflang="sd" data-title="مارڪسي فلسفو" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="синдхи" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Marksizam" title="Marksizam — сербскохорватский" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Marksizam" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="сербскохорватский" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B8%E0%B7%8F%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B7%80%E0%B7%8F%E0%B6%AF%E0%B6%BA" title="මාක්ස්වාදය — сингальский" lang="si" hreflang="si" data-title="මාක්ස්වාදය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="сингальский" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Marxism" title="Marxism — Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Marxism" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Marxizmus" title="Marxizmus — словацкий" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Marxizmus" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словацкий" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Marksizem" title="Marksizem — словенский" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Marksizem" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словенский" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Marksizmi" title="Marksizmi — албанский" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Marksizmi" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="албанский" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BC" title="Марксизам — сербский" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Марксизам" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="сербский" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Marxism" title="Marxism — шведский" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Marxism" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="шведский" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Umaksi" title="Umaksi — суахили" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Umaksi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="суахили" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%AE%E0%AE%BE%E0%AE%B0%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="மார்க்சியம் — тамильский" lang="ta" hreflang="ta" data-title="மார்க்சியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамильский" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%82" title="మార్క్సిజం — телугу" lang="te" hreflang="te" data-title="మార్క్సిజం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугу" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A5%E0%B8%B1%E0%B8%97%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B9%8C" title="ลัทธิมากซ์ — тайский" lang="th" hreflang="th" data-title="ลัทธิมากซ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тайский" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — тагалог" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="тагалог" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Marksizm" title="Marksizm — турецкий" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Marksizm" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="турецкий" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — татарский" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="татарский" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Марксизм — украинский" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Марксизм" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украинский" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%AA" title="مارکسیت — урду" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مارکسیت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Marksizm" title="Marksizm — узбекский" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Marksizm" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="узбекский" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Marksizm" title="Marksizm — вепсский" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Marksizm" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="вепсский" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%E1%BB%A7_ngh%C4%A9a_Marx" title="Chủ nghĩa Marx — вьетнамский" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chủ nghĩa Marx" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнамский" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Marxismo" title="Marxismo — варай" lang="war" hreflang="war" data-title="Marxismo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="варай" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E5%85%8B%E6%80%9D%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="马克思主义 — у" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="马克思主义" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="у" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%A5%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%96%E1%83%9B%E1%83%98" title="მარქსიზმი — мегрельский" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="მარქსიზმი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="мегрельский" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9E%D7%90%D7%A8%D7%A7%D7%A1%D7%99%D7%96%D7%9D" title="מארקסיזם — идиш" lang="yi" hreflang="yi" data-title="מארקסיזם" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="идиш" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%A9%AC%E5%85%8B%E6%80%9D%E4%B8%BB%E4%B9%89" title="马克思主义 — китайский" lang="zh" hreflang="zh" data-title="马克思主义" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="китайский" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%AC%E5%85%8B%E6%80%9D%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="馬克思主義 — Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="馬克思主義" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Marx-ch%C3%BA-g%C4%AB" title="Marx-chú-gī — миньнань" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Marx-chú-gī" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="миньнань" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%A6%AC%E5%85%8B%E6%80%9D%E4%B8%BB%E7%BE%A9" title="馬克思主義 — кантонский" lang="yue" hreflang="yue" data-title="馬克思主義" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантонский" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7264#sitelinks-wikipedia" title="Башҡа телдәргә һылтанмаларҙы төҙәтеү" class="wbc-editpage">Һылтанмаларҙы төҙәтергә</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Исем арауыҡтары"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Эстәлек битен ҡарау [c]" accesskey="c"><span>Бит</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" rel="discussion" title="Биттең эстәлеге тураһында фекерләшеү [t]" accesskey="t"><span>Фекер алышыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Телде үҙгәртергә" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">башҡортса</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ҡарауҙар"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC"><span>Уҡыу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v"><span>Үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e"><span>Кодты үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=history" title="Биттең төҙәтеүҙәр журналы [h]" accesskey="h"><span>Тарих</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ҡоралдар" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ҡоралдар</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ҡоралдар</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">йәшерергә</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Күберәк мөмкинлектәр" > <div class="vector-menu-heading"> Ғәмәлдәр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC"><span>Уҡыу</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit" title="Был битте үҙгәртеү [v]" accesskey="v"><span>Үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit" title="Биттең сығанаҡ кодын үҙгәртеү [e]" accesskey="e"><span>Кодты үҙгәртеү</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=history"><span>Тарих</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Дөйөм </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Был биткә һылтанған барлыҡ биттәрҙең исемлеге [j]" accesskey="j"><span>Был биткә һылтанмалар</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%91%D3%99%D0%B9%D0%BB%D0%B5_%D2%AF%D2%99%D0%B3%D3%99%D1%80%D1%82%D0%B5%D2%AF%D2%99%D3%99%D1%80/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" rel="nofollow" title="Был бит һылтанған биттәрҙәге һуңғы үҙгәртеүҙәр [k]" accesskey="k"><span>Бәйле үҙгәртеүҙәр</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Барлыҡ махсус биттәр исемлеге [q]" accesskey="q"><span>Махсус биттәр</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&oldid=1279388" title="Биттең был өлгөһөнә даими һылтанма"><span>Даими һылтанма</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=info" title="Был бит тураһында ентекләберәк"><span>Бит мәғлүмәттәре</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%B0%D1%82%D0%B0&page=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&id=1279388&wpFormIdentifier=titleform" title="Был биттән нисек өҙөмтә яһау тураһында мәғлүмәт"><span>Биттән өҙөмтә яһарға</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:UrlQ%C4%B1sald%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259C%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25BA%25D1%2581%25D0%25B8%25D0%25B7%25D0%25BC"><span>Ҡыҫҡа URL алыу</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:QrKodu&url=https%3A%2F%2Fba.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%259C%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25BA%25D1%2581%25D0%25B8%25D0%25B7%25D0%25BC"><span>QR код алыу</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Баҫтырыу/сығарыу </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:Collection&bookcmd=book_creator&referer=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC"><span>Китап төҙөү</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:DownloadAsPdf&page=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=show-download-screen"><span>PDF форматында йөкләү</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&printable=yes" title="Биттең ҡағыҙға баҫтырыу өсөн өлгөһө [p]" accesskey="p"><span>Баҫтырыу өлгөһө</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Башҡа проекттарҙа </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Marxism" hreflang="en"><span>Викимилек</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7264" title="Мәғлүмәт һаҡлағысына бәйле элементҡа һылтанма [g]" accesskey="g"><span>Викимәғлүмәт элементы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Ҡоралдар"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Уҡыу көйләүҙәре"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Уҡыу көйләүҙәре</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ҡабырға панеленә күсерергә</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">йәшерергә</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-fa" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Был мәҡәлә һайланған мәҡәләләр исемлегенә керә"><img alt="Был мәҡәлә һайланған мәҡәләләр исемлегенә керә" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/14px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png" decoding="async" width="14" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/21px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Small_Skew_Star_SVG.svg/28px-Small_Skew_Star_SVG.svg.png 2x" data-file-width="14" data-file-height="15" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="ba" dir="ltr"><table id="fa-message" class="plainlinks metadata ambox ambox-good" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Википедия:Һайланған мәҡәләләр"><img alt="✯" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/24px-Green_star_boxed.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/36px-Green_star_boxed.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Green_star_boxed.svg/48px-Green_star_boxed.svg.png 2x" data-file-width="24" data-file-height="24" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-div">Был мәҡәлә башҡорт Википедияһының <a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Википедия:Һайланған мәҡәләләр">һайланған мәҡәләләре</a> исемлегенә керә.</div><div class="mbox-textsmall-div hide-when-compact" style="font-size:85%"></div></td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Marx3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Marx3.jpg/220px-Marx3.jpg" decoding="async" width="220" height="266" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/94/Marx3.jpg/330px-Marx3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/94/Marx3.jpg 2x" data-file-width="409" data-file-height="494" /></a><figcaption>Марксизға нигеҙ һалыусы Карл Маркс</figcaption></figure> <table class="vertical-navbox nowraplinks" cellspacing="5" style="float:right; clear:right; color:black; background:#f9f9f9; border:1px solid #aaa; margin:0 0 1.0em 1.0em; padding:0.2em; border-spacing:0.4em 0; text-align:center; line-height:1.4em; font-size:88%; width:18.0em;" cellpadding="0"><tbody><tr><td class="" style="padding-top:0.4em; font-size:85%; line-height:1.2em;">Был мәҡәлә <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Категория:Коммунизм">Коммунизм</a> циклынан:</td></tr><tr><th class="" style="padding:0.2em 0.4em 0.2em; padding-top:0; font-size:145%; line-height:1.15em; font-weight:bold; background:#dc241f;padding-bottom:0;font-size:200%;font-weight:normal;color:white;"><a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Коммунизм"><span style="color:white">Коммунизм</span></a></th></tr><tr><td class="" style="padding:0.2em 0 0.4em; padding:0.4em 0 0.4em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Red_star_with_hammer_and_sickle.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Red_star_with_hammer_and_sickle.svg/120px-Red_star_with_hammer_and_sickle.svg.png" decoding="async" width="120" height="114" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Red_star_with_hammer_and_sickle.svg/180px-Red_star_with_hammer_and_sickle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Red_star_with_hammer_and_sickle.svg/240px-Red_star_with_hammer_and_sickle.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="1175" /></a></span></td></tr><tr><td style="padding-top:0.2em; padding-bottom:0.2em;"><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; padding:0 0.4em 0;background:#dc241f;color:white;">Төп төшөнсәләр</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center;"><div class="plainlist"> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC-%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Марксизм-ленинизм философияһы (был бит юҡ)">Марксизм-ленинизм философияһы</a><br /> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Социализм">Социализм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%BD%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC_(%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Интернационализм (политика) (был бит юҡ)">Интернационализм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коллективизм (был бит юҡ)">Коллективизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%B8_%D0%BA%D3%A9%D1%80%D3%99%D1%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синфи көрәш (был бит юҡ)">Синфи көрәш</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BB%D0%B0%D0%BD_%D0%B8%D2%A1%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="План иҡтисады (был бит юҡ)">План иҡтисады</a> </p> </div></div> </div></td></tr><tr><td style="padding-bottom:0.2em;"><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; padding:0 0.4em 0;background:#dc241f;color:white;">Идеология</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center;"><div class="plainlist"> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D0%BA_%D1%81%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Утопик социализм (был бит юҡ)">Утопик социализм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Бабувизм (был бит юҡ)">Бабувизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Геваризм (был бит юҡ)">Геваризм</a><br /> <a class="mw-selflink selflink">Марксизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%BE-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анархо-коммунизм (был бит юҡ)">Анархо-коммунизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Большевизм (был бит юҡ)">Большевизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ленинизм (был бит юҡ)">Ленинизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Троцкизм (был бит юҡ)">Троцкизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B8%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Люксембургианство (был бит юҡ)">Люксембургизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC-%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Марксизм-ленинизм (был бит юҡ)">Марксизм-ленинизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D2%BA%D1%83%D0%BB_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Һул коммунизм (был бит юҡ)">Һул коммунизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Сталинизм (был бит юҡ)">Сталинизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Титоизм (был бит юҡ)">Титоизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D0%BE%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Маоизм (был бит юҡ)">Маоизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%93%D0%B5%D0%B2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Геваризм (был бит юҡ)">Геваризм</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фокизм (был бит юҡ)">фокизм</a>)<br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB-%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Национал-коммунизм (был бит юҡ)">Национал-коммунизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D1%83%D1%87%D1%85%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чучхе (был бит юҡ)">Чучхе</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D3%A9%D0%BD%D1%81%D1%8B%D2%93%D1%8B%D1%88_%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Көнсығыш марксизм (был бит юҡ)">Көнсығыш марксизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%B2%D1%82%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Автономизм (был бит юҡ)">Автономизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9D%D0%B5%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Неомарксизм (был бит юҡ)">Неомарксизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Еврокоммунизм (был бит юҡ)">Еврокоммунизм</a><br /> </p> </div></div> </div></td></tr><tr><td style="padding-bottom:0.2em;"><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; padding:0 0.4em 0;background:#dc241f;color:white;">Шәхестәр</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center; padding-left:3.5em;text-align:left;"><div class="plainlist"> <p><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Hans_Holbein,_the_Younger_-_Sir_Thomas_More_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Hans_Holbein%2C_the_Younger_-_Sir_Thomas_More_-_Google_Art_Project.jpg/20px-Hans_Holbein%2C_the_Younger_-_Sir_Thomas_More_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Hans_Holbein%2C_the_Younger_-_Sir_Thomas_More_-_Google_Art_Project.jpg/30px-Hans_Holbein%2C_the_Younger_-_Sir_Thomas_More_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Hans_Holbein%2C_the_Younger_-_Sir_Thomas_More_-_Google_Art_Project.jpg/40px-Hans_Holbein%2C_the_Younger_-_Sir_Thomas_More_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="4667" data-file-height="5807" /></a></span>  <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%BE%D1%80,_%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Мор, Томас (был бит юҡ)">Томас Мор</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Henri_de_Saint-simon_portrait.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Henri_de_Saint-simon_portrait.jpg/20px-Henri_de_Saint-simon_portrait.jpg" decoding="async" width="20" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Henri_de_Saint-simon_portrait.jpg/30px-Henri_de_Saint-simon_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Henri_de_Saint-simon_portrait.jpg/40px-Henri_de_Saint-simon_portrait.jpg 2x" data-file-width="360" data-file-height="474" /></a></span>  <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%80%D0%B8_%D0%B4%D0%B5_%D0%A1%D0%B5%D0%BD-%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анри де Сен-Симон (был бит юҡ)">Анри де Сен-Симон</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Charles_Fourier_(by_Hans_F._Helmolt).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Charles_Fourier_%28by_Hans_F._Helmolt%29.jpg/20px-Charles_Fourier_%28by_Hans_F._Helmolt%29.jpg" decoding="async" width="20" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Charles_Fourier_%28by_Hans_F._Helmolt%29.jpg/30px-Charles_Fourier_%28by_Hans_F._Helmolt%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/39/Charles_Fourier_%28by_Hans_F._Helmolt%29.jpg/40px-Charles_Fourier_%28by_Hans_F._Helmolt%29.jpg 2x" data-file-width="418" data-file-height="535" /></a></span>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%BB%D1%8C_%D0%A4%D1%83%D1%80%D1%8C%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шарль Фурье (был бит юҡ)">Шарль Фурье</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Robertowen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Robertowen.jpg/20px-Robertowen.jpg" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Robertowen.jpg/30px-Robertowen.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Robertowen.jpg/40px-Robertowen.jpg 2x" data-file-width="421" data-file-height="532" /></a></span>  <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%9E%D1%83%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Роберт Оуэн (был бит юҡ)">Роберт Оуэн</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Karl_Marx_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Karl_Marx_001.jpg/20px-Karl_Marx_001.jpg" decoding="async" width="20" height="29" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Karl_Marx_001.jpg/30px-Karl_Marx_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Karl_Marx_001.jpg/40px-Karl_Marx_001.jpg 2x" data-file-width="1428" data-file-height="2048" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">Карл Маркс</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Engels_1856.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Engels_1856.jpg/20px-Engels_1856.jpg" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Engels_1856.jpg/30px-Engels_1856.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Engels_1856.jpg/40px-Engels_1856.jpg 2x" data-file-width="474" data-file-height="582" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%AD%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81" title="Фридрих Энгельс">Фридрих Энгельс</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kropotkin1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Kropotkin1.jpg/20px-Kropotkin1.jpg" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Kropotkin1.jpg/30px-Kropotkin1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Kropotkin1.jpg/40px-Kropotkin1.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="1284" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%9F%D1%91%D1%82%D1%80_%D0%9A%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D1%82%D0%BA%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Пётр Кропоткин">Пётр Кропоткин</a><br />   <a href="/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Владимир Ленин">Владимир Ленин</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Rosa_Luxemburg.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Rosa_Luxemburg.jpg/20px-Rosa_Luxemburg.jpg" decoding="async" width="20" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Rosa_Luxemburg.jpg/30px-Rosa_Luxemburg.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Rosa_Luxemburg.jpg/40px-Rosa_Luxemburg.jpg 2x" data-file-width="5044" data-file-height="7592" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%A0%D0%BE%D0%B7%D0%B0_%D0%9B%D1%8E%D0%BA%D1%81%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80%D0%B3" title="Роза Люксембург">Роза Люксембург</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:CroppedStalin1943.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/CroppedStalin1943.jpg/20px-CroppedStalin1943.jpg" decoding="async" width="20" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/CroppedStalin1943.jpg/30px-CroppedStalin1943.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/CroppedStalin1943.jpg/40px-CroppedStalin1943.jpg 2x" data-file-width="1511" data-file-height="1984" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D1%84_%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Иосиф Сталин">Иосиф Сталин</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Leon_trotsky.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Leon_trotsky.jpg/20px-Leon_trotsky.jpg" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Leon_trotsky.jpg/30px-Leon_trotsky.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Leon_trotsky.jpg/40px-Leon_trotsky.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="800" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B2_%D0%A2%D1%80%D0%BE%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9" class="mw-redirect" title="Лев Троцкий">Лев Троцкий</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Josip_Broz_Tito_uniform_portrait.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Josip_Broz_Tito_uniform_portrait.jpg/20px-Josip_Broz_Tito_uniform_portrait.jpg" decoding="async" width="20" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Josip_Broz_Tito_uniform_portrait.jpg/30px-Josip_Broz_Tito_uniform_portrait.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Josip_Broz_Tito_uniform_portrait.jpg/40px-Josip_Broz_Tito_uniform_portrait.jpg 2x" data-file-width="2824" data-file-height="3927" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%98%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BF_%D0%91%D1%80%D0%BE%D0%B7_%D0%A2%D0%B8%D1%82%D0%BE" title="Иосип Броз Тито">Иосип Броз Тито</a><br />   <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BE_%D0%A6%D0%B7%D1%8D%D0%B4%D1%83%D0%BD" title="Мао Цзэдун">Мао Цзэдун</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Hoxha_in_1941.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hoxha_in_1941.jpg/20px-Hoxha_in_1941.jpg" decoding="async" width="20" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hoxha_in_1941.jpg/30px-Hoxha_in_1941.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Hoxha_in_1941.jpg/40px-Hoxha_in_1941.jpg 2x" data-file-width="593" data-file-height="781" /></a></span>  <a href="/w/index.php?title=%D0%AD%D0%BD%D0%B2%D0%B5%D1%80_%D0%A5%D0%BE%D0%B4%D0%B6%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Энвер Ходжа (был бит юҡ)">Энвер Ходжа</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Ho_Chi_Minh_1946.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ho_Chi_Minh_1946.jpg/20px-Ho_Chi_Minh_1946.jpg" decoding="async" width="20" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ho_Chi_Minh_1946.jpg/30px-Ho_Chi_Minh_1946.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Ho_Chi_Minh_1946.jpg/40px-Ho_Chi_Minh_1946.jpg 2x" data-file-width="282" data-file-height="383" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE_%D0%A8%D0%B8_%D0%9C%D0%B8%D0%BD" title="Хо Ши Мин">Хо Ши Мин</a><br /> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Kim_Il_Sung_Portrait-3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kim_Il_Sung_Portrait-3.jpg/20px-Kim_Il_Sung_Portrait-3.jpg" decoding="async" width="20" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kim_Il_Sung_Portrait-3.jpg/30px-Kim_Il_Sung_Portrait-3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Kim_Il_Sung_Portrait-3.jpg/40px-Kim_Il_Sung_Portrait-3.jpg 2x" data-file-width="21600" data-file-height="27288" /></a></span>  <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B8%D0%BC_%D0%98%D1%80_%D0%A1%D0%B5%D0%BD" title="Ким Ир Сен">Ким Ир Сен</a><br /> </p> </div></div> </div></td></tr><tr><td style="padding-bottom:0.2em;"><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; padding:0 0.4em 0;background:#dc241f;color:white;">Символика</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center;"><div class="hlist"> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%81%D0%B8%D0%BC%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%80&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коммунистик символдар (был бит юҡ)">Коммунистик символдар</a> </p> </div></div> </div></td></tr><tr><td style="padding-bottom:0.2em;"><div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0;"> <div class="NavHead" style="font-size:105%; padding:0 0.4em 0;background:#dc241f;color:white;">Ошо йүнәлештәге мәҡәләләр</div> <div class="NavContent" style="font-size:105%; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center; padding:0.2em 0 0.4em; text-align:center;"><div class="hlist"> <p><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%80%D1%85%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Анархизм">Анархизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антикапитализм (был бит юҡ)">Антикапитализм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антикоммунизм (был бит юҡ)">Антикоммунизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D3%99%D1%80%D0%B1%D0%B8_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Хәрби коммунизм (был бит юҡ)">Хәрби коммунизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%86%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Демократик централизм (был бит юҡ)">Демократик централизм</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%82_%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пролетариат диктатураһы (был бит юҡ)">Пролетариат диктатураһы</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D3%99%D2%AF_%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%BE%D1%88_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тәү тормош коммунизмы (был бит юҡ)">Тәү тормош коммунизмы</a><br /> <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Социализм">Социализм</a><br /> </p> </div></div> </div></td></tr><tr><td style="text-align:right; padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks noprint navbar mini" data-navboxnavigation-link="0" style="text-align:left; white-space:nowrap;"><span><span class="nv-view"><a href="/wiki/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Ҡалып:Коммунизм"><abbr class="navbar-mini-abbr" title="Просмотр этого шаблона">п</abbr></a></span><span class="nv-talk"> • <a href="/w/index.php?title=%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D1%84%D0%B5%D0%BA%D0%B5%D1%80%D0%BB%D3%99%D1%88%D0%B5%D2%AF:%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҡалып буйынса фекерләшеү:Коммунизм (был бит юҡ)"><abbr title="Обсуждение этого шаблона">о</abbr></a></span><span class="nv-edit"> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:EditPage/%D2%A0%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BF:%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Махсус:EditPage/Ҡалып:Коммунизм"><abbr title="Править этот шаблон">р</abbr></a></span></span></div></td></tr> </tbody></table> <p><b>Маркси́зм</b> — <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">Карл Маркс</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%AD%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81" title="Фридрих Энгельс">Фридрих Энгельс</a> нигеҙләгән <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D1%81%D3%99%D1%84%D3%99" title="Фәлсәфә">фәлсәфәүи</a>, <a href="/wiki/%D0%98%D2%A1%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B4_(%D1%84%D3%99%D0%BD)" class="mw-redirect" title="Иҡтисад (фән)">иҡтисади</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D3%99%D1%82" title="Сәйәсәт">сәйәси</a> тәғлимәт<sup id="cite_ref-БЭС_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-БЭС-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Уны төрлө <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D0%B8_%D1%84%D0%B8%D1%80%D2%A1%D3%99" title="Сәйәси фирҡә">сәйәси фирҡәләр</a>, йәмәғәт фекерендәге һәм ғәмәли <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D3%99%D1%82" title="Сәйәсәт">сәйәсәттәге</a> ағымдар үҙҙәренсә аңлатһа ла, донъя фәнендәге мөһим урынын бер кем дә иңҡар итмәй. Сәйәси марксизм <i>һул (социаль) анархизм, христиан соцализмы</i> һәм шулай уҡ өлөшләтә марксизмды ҡабул итмәгән <i>демократик социализм</i> һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D0%B4%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Социаль демократия (был бит юҡ)">социаль демократия</a> менән бер рәттән <a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Социализм">социализмдың</a> бер төрө (варианты) булып тора. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дөйөм_характеристика"><span id=".D0.94.D3.A9.D0.B9.D3.A9.D0.BC_.D1.85.D0.B0.D1.80.D0.B0.D0.BA.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B8.D0.BA.D0.B0"></span>Дөйөм характеристика</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=1" title="Дөйөм характеристика бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=1" title="Дөйөм характеристика бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Йола буйынса Маркс тәғлимәтендә <i>өс фекер</i> төп әһәмиәткә эйә тип иҫәпләнеп йөрөтөлә. Шул уҡ ваҡытта уларҙың тәүге икеһенә Энгельстың да иғтибар иткәнлеге билдәле<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>: </p> <ul><li>өҫтөмә хаҡ тураһында (<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC%D0%B4%D1%8B%D2%A3_%D1%81%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D0%B8_%D1%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Капитализмдың сәйәси экономияһы (был бит юҡ)">капитализмдың сәйәси экономияһы</a> — политическая экономия капитализма);</li> <li>тарихты материалистик күҙлектән аңлатыу (<a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тарихи материализм (был бит юҡ)">тарихи материализм</a>);</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%82_%D0%B4%D0%B8%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D2%BB%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пролетариат диктатураһы (был бит юҡ)">пролетариат диктатураһы</a> тураһында.</li></ul> <p>Марксизмды дөйөм күҙлектән өс йүнәлешкә бүлеп ҡарау йәшәп килә: </p> <ul><li>марксизм — <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Диалектика">диалектик</a> һәм тарихи <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм">материализмды</a> үҙ эсенә алған <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D1%81%D3%99%D1%84%D3%99" title="Фәлсәфә">фәлсәфәүи</a> тәғлимәт;</li> <li>марксизм — <a href="/wiki/%D0%98%D2%A1%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B4_(%D1%84%D3%99%D0%BD)" class="mw-redirect" title="Иҡтисад (фән)">иҡтисадты</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D3%99%D1%82" title="Сәйәсәт">сәйәсәтте</a>, шулай уҡ йәмғиәттең дөйөм үҫеш ҡанундарын өйрәнгән һәм башҡа фәндәрҙәге ғилми ҡараштарға йоғонто яһаусы беренсел ҡараш;</li> <li>марксизм — <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%B8_%D0%BA%D3%A9%D1%80%D3%99%D1%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синфи көрәш (был бит юҡ)">синфи көрәштең</a> һәм әйҙәүсеһе <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%82" title="Пролетариат">пролетариат</a> булған <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Социалистик революция (был бит юҡ)">социалистик революцияның</a> ҡотолғоһоҙлығын раҫлаусы <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D3%99%D1%82" title="Сәйәсәт">сәйәси</a> ағым. Унда шулай уҡ «был түңкәрелеш һөҙөмтәһендә капиталистик йәмғиәттең нигеҙен тәшкил иткән тауар етештереү һәм хосуси милекселек юҡ ителеп, етештереү сараларын йәмәғәт милкенә әйләндереү аша үҙенең һәр ағзаһының төрлө яҡлы үҫешен тәьмин итерлек коммунистик йәмғиәт төҙөлә» тип иҫбатлана.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Марксизм_тарихы"><span id=".D0.9C.D0.B0.D1.80.D0.BA.D1.81.D0.B8.D0.B7.D0.BC_.D1.82.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.8B"></span>Марксизм тарихы</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=2" title="Марксизм тарихы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=2" title="Марксизм тарихы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Маркс ижадын ике осорға бүләләр: </p> <ul><li><b>Тәүге осор Маркс</b> — уның иғтибар үҙәгендә милекте тартып алыуҙы ихтилал барышында хәл итеү мәсьәләһе була. Милек бүлеүҙән азат йәмғиәтте Маркс <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Коммунизм">коммунизм</a> тип атай.</li> <li><b>Һуңғы осор Маркс</b> — төп иғтибарын донъя тарихының иҡтисад механизмдарын («базис») асыҡлаға йүнәлтә: уның өҫтөндә йәмғиәттең рухи тормошо (идеология) урын. Кеше бер үк ваҡытта етештереү эшмәкәрлеге емеше һәм ижтимағи мөнсәбәттәр берлеге (совокупность) итеп ҡабул ителә.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Коммунистар_партияһы_манифесы"><span id=".D0.9A.D0.BE.D0.BC.D0.BC.D1.83.D0.BD.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B0.D1.80_.D0.BF.D0.B0.D1.80.D1.82.D0.B8.D1.8F.D2.BB.D1.8B_.D0.BC.D0.B0.D0.BD.D0.B8.D1.84.D0.B5.D1.81.D1.8B"></span>Коммунистар партияһы манифесы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=3" title="Коммунистар партияһы манифесы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=3" title="Коммунистар партияһы манифесы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Эшселәр синыфы (пролетариат) һәм <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B6%D1%83%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Буржуазия">буржуазия</a> араһындағы <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BD%D1%84%D0%B8_%D0%BA%D3%A9%D1%80%D3%99%D1%88&action=edit&redlink=1" class="new" title="Синфи көрәш (был бит юҡ)">синфи көрәш</a> XIX быуаттың 40-сы йылдарында <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европаның</a> үҫеш яғынан иң ныҡ алға киткән илдәрендә ҡырҡа киҫкенләшә һәм йәмғиәт тормошонда тәүге планға сыға. Быны дәлилләү өсөн <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B0%D0%BD%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Франция">Францияның</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D0%B8%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Лион (был бит юҡ)">Лион</a> ҡалаһы туҡыусыларының 1831 һәм 1834 йылдарҙағы ихтилалдарын («восстание лионских ткачей»), 30-сы йылдарҙан башлап 50-се йылдар башына тиклем <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Англия">Англияла</a> дауам иткән <a href="/w/index.php?title=%D0%A7%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%85%D3%99%D1%80%D3%99%D0%BA%D3%99%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Чартистар хәрәкәте (был бит юҡ)">чартистар хәрәкәтен</a> һәм <a href="/wiki/%D0%95%D0%B2%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%B0" title="Европа">Европа</a> уртаһындағы <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%B8%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Силезия (был бит юҡ)">Силезияла</a> 1844 йылғы туҡыусылар түңкәрелешен иҫкә алыу ҙа етә. </p><p>1847 йылда <a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D3%99%D1%80" class="mw-redirect" title="Ниместәр">нимес</a> аҡыл эйәләре Карл Маркс менән Фридрих Энгельс уларҙың тәүгеһе <a href="/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Лондон">Лондонда</a> танышҡан нимес эмигранттары ойошторған йәшерен пропаганда алып барыусы «Коммунистар берлеге» (<a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D2%AB_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Урыҫ теле">урыҫса</a> «Союз коммунистов») ойошмаһына ылыға. Йәмғиәт ҡушыуы буйынса улар тиҙҙән бөтә донъяла билдәлелек аласаҡ «<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коммунистар партияһы манифесы (был бит юҡ)">Коммунистар партияһы манифесы»н</a> ижад итә, был хеҙмәт 1848 йылдың 21 февралендә донъя күрә. Үҙҙәренең тәғлимәтендә К. Маркс менән Ф. Энгельс, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Капитализм">капитализмдың</a> пролетариат ҡулынан ҡотолғоһоҙ һәләк буласағын иғлан итеп, капиталистик йәмғиәттән коммунистик дәүергә күсеүҙең ҡыҫҡаса программаһын асып бирә: </p> <blockquote><p>Пролетариат үҙенең сәйәси өҫтөнлөгөн буржуазияның барлыҡ капиталын эҙмә-эҙлекле тартып алыу, бөтә етештереү ҡоралдарын дәүләт, йәғни хәкимлек итеүсе синыф булып ойошҡан пролетариат, ҡулында үҙәкләштереп туплау һәм мөмкин булғанса тиҙерәк етештереү көстәре йыйылмаһын арттырыу өсөн ҡуллана.<br /> Был, әлбиттә, башта хосус милек хоҡуғына һәм буржуаз етештереү бәйләнештәренә иҡтисад йәһәтенән ҡәнәғәтләнерлек булмаҫ һәм нигеҙһеҙ тойолған саралар ярҙамында аяуһыҙ ҡыҫылыу аша үткәрелә. Улар, артабан үҙҙәрен үҙе ашып китеп, бөтә етештереү ысулдарында ҡырҡа боролош яһау өсөн мотлаҡ кәрәк сара булып тора.</p></blockquote> <p>Был программа үҙе ун пунктан тора: </p> <blockquote><p> Был саралар, әлбиттә, төрлө илдәрҙә төрлөсә буласаҡ. <br /> </p><p> Шулай ҙа, айырыуса алдынғы илдәрҙең һәр ҡайһыһында наҡ түбәндәге саралар ҡулланылыу мөмкин:<br /> 1. Ергә хоҡуҡты тартып алыу (урыҫса экспроприация земельной собственности) һәм ерҙән алынған килемде (рента) дәүләт сығымдарын ҡаплауға йүнәлтеү.<br /> 2. Юғары үҫә барған (прогрессив) һалым.<br /> 3. Мираҫ итеү хоҡуғын бөтөрөү.<br /> 4. Барлыҡ эмигранттарҙың һәм боласыларҙың мөлкәтен көсләп дәүләткә тартып алыу (конфискация).<br /> 5. Дәүләт капиталына һәм сикләнмәгән хоҡуҡҡа эйә булған милли банк ярҙамында кредит биреүҙе дәүләт ҡулында үҙәкләштереү.<br /> 6. Барлыҡ транспортты дәүләт ҡулында үҙәкләштереү.<br /> 7. Дәүләт фабрикалары һәм етештереү ҡоралдарын арттырыу, һөрөү өсөн ерҙәр таҙартыу һәм дөйөм планда ерҙәрҙе яҡшыртыу.<br /> 8. Хеҙмәттең барыһы өсөн дә мотлаҡ булыуы, сәнәғәт армиялары (бигерәк тә игенселек өсөн) ойоштороу.<br /> 9. Игенселекте сәнәғәт менән берләштереү, ҡала менән ауыл араһындағы айырымлыҡтарҙы аҡрынлап бөтөрөүгә булышлыҡ итеү.<br /> </p><p> 10. Барлыҡ балалар өсөн йәмәғәт һәм буш тәрбиә. Балаларҙың хәҙерге формалағы фабрика хеҙмәтен бөтөрөү. Тәрбиәне матди етештереү менән бәйләп ойоштороу һ.б.<br /> </p></blockquote> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Марксизмдың_өс_сығанағы"><span id=".D0.9C.D0.B0.D1.80.D0.BA.D1.81.D0.B8.D0.B7.D0.BC.D0.B4.D1.8B.D2.A3_.D3.A9.D1.81_.D1.81.D1.8B.D2.93.D0.B0.D0.BD.D0.B0.D2.93.D1.8B"></span>Марксизмдың өс сығанағы</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=4" title="Марксизмдың өс сығанағы бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=4" title="Марксизмдың өс сығанағы бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>«Коммунистар партияһы манифесы» бары тик ағымдағы хәл-күренештәрҙе сағылдырған ҡоро сәйәси документ ҡына булмай. Уның авторҙары, үҙҙәренән алда йәшәгән күп һанлы аҡыл эйәләренең уй-фекерҙәрен ныҡлап өйрәнеп, уларҙы хеҙмәттәрендә ҡуллана. Артабан марксизм уларҙың тәүге авторҙары юлынан барыусы һәм уларҙың уй-фекерҙәрен дауам итеүселәр (шул иҫәптәп Совет дәүләтенә нигеҙ һалыусы <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин Владимир Ильич">В. И. (Ульянов) Ленин</a> һ.б.) тарафынан үҫтерелә һәм тулыландырыла. Был йәһәттән тәғлимәттең нигеҙҙәре хаҡында <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин Владимир Ильич">В. И. Ленин</a> үҙенең «Марксизмдың өс сығанағы һәм өс состав өлөшө» исемле мәҡәләһендә килтергән һығымтаны бер ҙә инҡар итеп булмай. Уныңса марксизм түбәндәге фәнни уйланыуҙарға нигеҙләнгән: </p> <ul><li><b><a href="/wiki/%D0%9D%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D3%99%D1%80" class="mw-redirect" title="Ниместәр">Немец</a> классик <a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D1%81%D3%99%D1%84%D3%99" title="Фәлсәфә">фәлсәфәһе</a></b>. Уның авторҙары — <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%93%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Георг Вильгельм Фридрих Гегель">Георг Гегель</a> һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%A4%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Людвиг Фейербах (был бит юҡ)">Людвиг Фейербах</a>. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">Маркс</a> менән <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%AD%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81" title="Фридрих Энгельс">Энгельс</a>, <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D1%80%D0%B3_%D0%92%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D0%BC_%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%93%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C" title="Георг Вильгельм Фридрих Гегель">Гегелдең</a> объектив идеализм күҙлегенән тикшерелгән <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Диалектика">диалектикаһын</a> <a href="/w/index.php?title=%D0%A4%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Фейербах (был бит юҡ)">Фейербахтың</a> материализмы менән берләштереп, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Диалектика">диалектик</a> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Материализм">материализмға</a> нигеҙ һала. Был ҡараш тәбиғәтте теүәл бер бөтөн итеп ҡарай һәм ундағы бар нәмәнең бер-береһе менән тығыҙ бәйләнештә булыуын иҫбатлай. Тәбиғәттә бар нәмә хәрәкәттә һәм үҙгәрештә: бер үк ваҡытта нимәлер барлыҡҡа килә, артабан үҫешә һәм юҡҡа сыға. Шулай итеп, марксизмдың <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Диалектика">диалектикаһы</a> — ул тәбиғәт, йәмғиәт һәм кеше фекеренең барлыҡҡа килеүе һәм үҫеүе хаҡындағы дөйөм ҡанундар. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">Маркс</a> немец фәлсәфәһен былай ғына байытып ҡалмай, материализмды кешелек йәмғиәте үҫешен өйрәнеүҙә лә ҡуллана һәм бының менән <a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D1%80%D0%B8%D1%85%D0%B8_%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Тарихи материализм (был бит юҡ)">тарихи материализмға</a> ла нигеҙ һала.</li> <li><b><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B3%D0%BB%D0%B8%D1%8F" title="Англия">Англия</a> <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D3%99%D1%82" title="Сәйәсәт">сәйәси</a> экономияһы</b>. Уның төп авторҙары <a href="/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%BC_%D0%A1%D0%BC%D0%B8%D1%82" title="Адам Смит">Адам Смит</a> менән <a href="/w/index.php?title=%D0%94%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D0%A0%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%80%D0%B4%D0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Давид Рикардо (был бит юҡ)">Давид Рикардоның</a> тауарҙа һәм уның хаҡында тупланған хеҙмәт бәйәһе тураһындағы уй-фекерҙәрен артабан үҫтереп, <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">К. Маркс</a> эшсе көсө һәм өҫтәлмә ҡиммәт (<a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D2%AB_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Урыҫ теле">урыҫса</a> «прибавочная стоимость») төшөнсәләрен айырым тикшерә һәм, капитал әйләнешен иҡтисади яҡтан өйрәнеп, уның арттырыуҙа ялланып эшләүселәр өлөшөн асып бирә. <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">Маркстың</a> сәйәси экономияһында капиталистик етештереү ысулдарын фәнни яҡтан тикшереү нигеҙендә тарихи үҫештә булып, бер-береһен алмаштырып килеүсе етештереү мөнәсәбәттәре системаһына (<a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D2%AB_%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5" title="Урыҫ теле">урыҫса</a> «система производственных отношений») анализ яһала. Ул бында, әлбиттә, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Диалектика">диалектик</a> күҙлектән сығып эш итә. Бөгөнгө көндәрҙә лә үҙҙәренең мөһимлеген юғалтмаған был фекерҙәр тәү сиратта <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">К. Маркстың</a> <a href="/w/index.php?title=%C2%AB%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB%C2%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="«Капитал» (был бит юҡ)">«Капитал»</a> әҫәрендә урын алған.</li> <li><b>Утопик социализм</b>. Авторҙары <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%80%D0%B8_%D0%A1%D0%B5%D0%BD-%D0%A1%D0%B8%D0%BC%D0%BE%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анри Сен-Симон (был бит юҡ)">Анри Сен-Симон</a>, <a href="/w/index.php?title=%D0%A8%D0%B0%D1%80%D0%BB%D1%8C_%D0%A4%D1%83%D1%80%D1%8C%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Шарль Фурье (был бит юҡ)">Шарль Фурье</a> һәм <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%BE%D0%B1%D0%B5%D1%80%D1%82_%D0%9E%D1%83%D1%8D%D0%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Роберт Оуэн (был бит юҡ)">Роберт Оуэн</a> булған был теория <a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">Маркс</a> менән <a href="/wiki/%D0%A4%D1%80%D0%B8%D0%B4%D1%80%D0%B8%D1%85_%D0%AD%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C%D1%81" title="Фридрих Энгельс">Энгельс</a> үҙҙәренең "Коммунистар партияһы манифесы"нда яһаған төп <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D3%99%D1%82" title="Сәйәсәт">сәйәси</a> һығымталарҙың нигеҙендә ята. Улар башлыса «фәнни коммунизм» йәки «фәнни социализм» исемдәре менән билгеле һәм капитализмды бөтөрөп, коммунистик йәмғиәт төҙөүгә йүнәлтелгән ижтимағи хәрәкәтте өйрәнеп-тикшереүсе марксизмдың өсөнсө состав өлөшө булып тора. Нәҡ фәнни коммунизм үрҙә һаналған <a href="/w/index.php?title=%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D1%83%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%B8%D1%81%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Социаль утопист (был бит юҡ)">социаль утопистар</a> хыялланған яңы, кешене иҙеүҙең эҙе лә булмаған йәмғиәтте ойоштороуҙың фәнни ҡараштарға нигеҙләнгән ысын һәм тормошсан юлын күрһәтә. Ул бында марксизмдың алда билдәләнгән состав өлөштәре — марксистик фәлсәфә һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D3%99%D1%82" title="Сәйәсәт">сәйәси</a> экономия һығымталарына нигеҙләнә. Фәнни коммунизм өсөн бигерәк тә «синфи көрәш» һәм «өҫтәлмә ҡиммәт» теориялары оло әһәмиәткә эйә.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Марксистик_фәлсәфә"><span id=".D0.9C.D0.B0.D1.80.D0.BA.D1.81.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D1.84.D3.99.D0.BB.D1.81.D3.99.D1.84.D3.99"></span>Марксистик фәлсәфә</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=5" title="Марксистик фәлсәфә бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=5" title="Марксистик фәлсәфә бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Үҙ заманындағы Германияла <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BB%D1%8C" class="mw-redirect" title="Гегель">Гегель</a> фәлсәфәһен эҙәрләкләүгә ҡаршы сығып, Маркс үҙен уның уҡыусыһы тип иғлан итә. Гегелде тәкитләп, ул уның иделистик диалектикаһын материалистик күҙлектән ҡарап сығыу мәсьәләһен ҡуя<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Үҙенең тәүге хеҙмәттәрендә Маркс бер яҡтан фәлсәфәне <i>ҡоро фекерләүгә ҡоролған аң</i> тип ғәйепләһә лә, икенсе яҡтан фәлсәфәне ысынбарлыҡҡа әйләндереү кәрәклеген айырып билдәләй. Мәҫәлән, уның <a href="/w/index.php?title=%D0%9B%D1%8E%D0%B4%D0%B2%D0%B8%D0%B3_%D0%A4%D0%B5%D0%B9%D0%B5%D1%80%D0%B1%D0%B0%D1%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Людвиг Фейербах (был бит юҡ)">Людвиг Фейербах</a> хаҡындағы 11-се тезисы киң билдәле: «<a href="/wiki/%D0%A4%D3%99%D0%BB%D1%81%D3%99%D1%84%D3%99%D1%81%D0%B5" title="Фәлсәфәсе">Фәлсәфәселәр</a> бары тик донъяны төрлөсә аңлаттылар, ә эш уны үҙгәртеүҙән ғибәрәт»<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Һуңыраҡ был ҡараш уның «Немецкая идеология» хеҙмәтендә метофизик фәлсәфәне ҡырҡа тәнҡитләүгә әүерелә. Ф. Энгельс фекеренсә, тәбиғәттәге һәм йәмғиәттәге дөйөм диалектик процесс марксистик фәлсәфә фәне булып хеҙмәт итә. Диалектика — һәр төрлө хәрәкәттең иң дөйөм ҡанундары тураһындағы фән, тип билдәләй ул артабан (К.Маркс, Ф.Энгельс, Соч., Т.20, с. 582)<sup id="cite_ref-Marx_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-Marx-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Диалектик_материализм"><span id=".D0.94.D0.B8.D0.B0.D0.BB.D0.B5.D0.BA.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D0.BC.D0.B0.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B8.D0.B0.D0.BB.D0.B8.D0.B7.D0.BC"></span>Диалектик материализм</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=6" title="Диалектик материализм бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=6" title="Диалектик материализм бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Маркс менән Энгельс тәғлимәттәрен «диалектик материализм» тип атамаған. Үҙ ҡараштарын француз мәғрифәтселәренең механик материализмынан айырыу өсөн улар <i>«хәҙерге» йәки «яңы» материализм</i> тигән төшөнсәләр ҡулланған. </p><p><i>Диалектик материализм</i> терминын <a href="/wiki/%D0%A3%D1%80%D1%8B%D2%AB" class="mw-redirect" title="Урыҫ">урыҫ</a> марксисы Георгий Плеханов (1856—1918) фәнгә индерә, ә <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD" class="mw-redirect" title="Ленин">Ленин</a> уны <a href="/wiki/%D0%A1%D0%A1%D0%A1%D0%A0" class="mw-redirect" title="СССР">совет</a> системаһының фәлсәфәүи компоненты <a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC-%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Марксизм-ленинизм (был бит юҡ)">марксизм-ленинизмдың</a> рәсми атамаһы итеп нығытып ҡуя. Шуға ла «диалектик материализм» һәм марксистик фәлсәфә аңлатмалары синоним булараҡ ҡулланыла. Әммә уны Маркс менән Энгельс ҡулланмай, улар «<a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B8%D0%BA_%D0%B4%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Материалистик диалектика (был бит юҡ)">материалистик диалектика»</a> хаҡында һүҙ йөрөтә. Ә "диалектик материализм"ды ғилми әйләнешкә «Экскурсии социалиста в область теории познания» хеҙмәтендә <i>Иосиф Дицген</i> индерә. </p><p>Марксистик фәлсәфәнең диалектик характеры Гегелдең идеалистик диалектикаһын материалистик күҙлектән, ә метафизик материализмды диалектик күҙлектән ҡарап сығыу менән бәйле. К. Маркс <i>материалистик диалектиканы фәлсәфәнең ғына түгел, ә дөйөм фәнни-тикшеренеү ысулы</i> тип иҫәпләгән һәм уны, атап әйткәндә, үҙенең "Капитал"ында ҡулланған<sup id="cite_ref-Philosophy_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-Philosophy-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Диалектик процесс тураһында тәғлимәт булараҡ марксизм фәлсәфәһенең төп төшөнсәһе булып <i>һәр төрлө һан яғынан үҫештең сифат үҫешенә килтереүе</i>, <i>инҡар итеүҙе инҡар итеү</i> һәм <i>ҡапма-ҡаршылыҡтарҙың үҙ-ара бәйләнеше һәм көрәше</i> ҡанундарына нигеҙләнгән дөйөмлөгө тора. «<a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D0%B8-%D0%94%D1%8E%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Анти-Дюринг (был бит юҡ)">Анти-Дюринг»</a> исемле хеҙмәтендә Энгельс был турала түбәндәге фекерен әйтә: "диалектика фекерләү закондарын тикшерә, «Диалектика природы» билдәләүенсә, «диалектик закондар тәбиғәт үҫешенең ғәмәлдәге һәм ысын закондары булып тора». </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тарихтың_марксистик_фәлсәфәһе"><span id=".D0.A2.D0.B0.D1.80.D0.B8.D1.85.D1.82.D1.8B.D2.A3_.D0.BC.D0.B0.D1.80.D0.BA.D1.81.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D1.84.D3.99.D0.BB.D1.81.D3.99.D1.84.D3.99.D2.BB.D0.B5"></span>Тарихтың марксистик фәлсәфәһе</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=7" title="Тарихтың марксистик фәлсәфәһе бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=7" title="Тарихтың марксистик фәлсәфәһе бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Марксизм фәлсәфәһе, <i>кешене үҙенең хеҙмәтенән һәм уның һөҙөмтәләренән ситләшкән</i> тип ҡарап, уны ошо хәлдән азат итеүгә төп баҫым яһай. Шул уҡ ваҡытта кеше бер кемдән дә бойондороҡһоҙ булған айырым йән түгел, ә «ижтимағи мөнәсәбәттәр йыйналмаһы», шуға ла марксизм фәлсәфәһе, тәү сиратта, тарихи үҫеш барышында ҡаралған <a href="/wiki/%D0%99%D3%99%D0%BC%D2%93%D0%B8%D3%99%D1%82" title="Йәмғиәт">йәмғиәт</a> фәлсәфәһе булып тора. Маркс өҫҡорманы билдәләгән <i>матди етештереүҙе (базисты) тарихты алға этәреүсе көс</i> тип һанаған<sup id="cite_ref-nadstroika_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-nadstroika-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Уның арҡалашы Фридрих Энгельс <i>«кешене нәҡ хеҙмәт тыуҙырған»</i> тип раҫлай. Биологик эволюция булған <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Антропогенез (был бит юҡ)">антропогенездың</a> иң мөһим миҫалы үҙләштереү хужалығынан етештереү хужалығына күсеү була. Етештереү йәмғиәткә билдәле бер йоғонто яһай. Һөҙөмтәлә бер-береһен алмаштырып килгән етештереү ысулдары йәки <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B6%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B8-%D0%B8%D2%A1%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B4_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ижтимағи-иҡтисад формациялары (был бит юҡ)">ижтимағи-иҡтисад формацияларын</a> (осорҙарҙы) айырып ҡарайҙар. </p><p>Барлыҡ билдәле формацияларҙың да үҙ эсендә ҡаршылыҡтары, шул иҫәптән килешә алмаҫлыҡ (антагонистик)тары ла була, һәм улар был формация сиктәрендә генә хәл ителә алмай һәм сиселер өсөн мотлаҡ йәмғиәт үҫешенең тағы ла юғарыраҡ кимәленә күсергә мәжбүр. Йәмғиәт ағзалары етештереү сараларына мөнәсәбәте нигеҙендә төрлө синыфтарға бүленә: <i>ҡол биләүселәр һәм ҡолдар</i>, <i>алпауыттар һәм крәҫтиәндәр</i>, <i><a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D1%80%D0%B6%D1%83%D0%B0%D0%B7%D0%B8%D1%8F" title="Буржуазия">буржуазия</a> һәм <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B0%D1%82" title="Пролетариат">пролетариат</a> (эшселәр синыфы)</i>. Синфи көрәш барышында ҡеүәтлерәк синыф <a href="/wiki/%D0%94%D3%99%D2%AF%D0%BB%D3%99%D1%82" title="Дәүләт">дәүләт</a> ойоштора һәм йәмғиәттең башҡа синыфтары өҫтөнән хакимлек итер өсөн идеологияның төрлө төрҙәрен (шул иҫәптән <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD" title="Дин">дин</a>, <a href="/wiki/%D0%A5%D0%BE%D2%A1%D1%83%D2%A1" title="Хоҡуҡ">хоҡуҡ</a> һәм <a href="/wiki/%D0%A1%D3%99%D0%BD%D2%93%D3%99%D1%82" title="Сәнғәт">сәнғәт</a>) төҙөй. Формациялар алмашыныуы <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%82%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B5%D2%AF_%D0%BA%D3%A9%D1%81%D1%82%D3%99%D1%80%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Етештереү көстәре (был бит юҡ)">етештереү көстәренең</a> үҫеш кимәл менән билдәләнә: улар тора-бара <a href="/w/index.php?title=%D0%95%D1%82%D0%B5%D1%88%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B5%D2%AF_%D0%BC%D3%A9%D0%BD%D3%99%D1%81%D3%99%D0%B1%D3%99%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Етештереү мөнәсәбәттәре (был бит юҡ)">етештереү мөнәсәбәттәрен</a> «үҫеп китә» һәм улар менән антагонистик <a href="/w/index.php?title=%D2%A0%D0%B0%D1%80%D1%88%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ҡаршылыҡ (был бит юҡ)">ҡаршылыҡ</a> ҡа (<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BD%D1%84%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D1%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Конфликт (был бит юҡ)">конфликтҡа</a>) килә, ә был үҙ сиратында социаль һәм сәйәси түңкәрелештәргә (революцияларға) килтерә. </p><p>Марксизм вәкилдәре фекеренсә, коммунистик түңкәрелеш, капитализмдың барлыҡ антогонистик ҡаршылыҡтарын юҡҡа сығарып, кешене ситләшеүҙән, <a href="/w/index.php?title=%D0%AF%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0_%D2%A1%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%BE%D2%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ялланма ҡоллоҡ (был бит юҡ)">ялланма ҡоллоҡтоң</a> бөтә төрҙәренән, кешене кеше <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D2%99%D0%B5%D2%AF%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Иҙеүе (был бит юҡ)">иҙеүенән</a> тулыһынса ҡортҡарырға һәм йәмғиәтте синыфһыҙ <a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Коммунизм">коммунистик формацияға</a> килтерергә тейеш. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Маркстың_иҡтисади_тәғлимәте"><span id=".D0.9C.D0.B0.D1.80.D0.BA.D1.81.D1.82.D1.8B.D2.A3_.D0.B8.D2.A1.D1.82.D0.B8.D1.81.D0.B0.D0.B4.D0.B8_.D1.82.D3.99.D2.93.D0.BB.D0.B8.D0.BC.D3.99.D1.82.D0.B5"></span>Маркстың иҡтисади тәғлимәте</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=8" title="Маркстың иҡтисади тәғлимәте бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=8" title="Маркстың иҡтисади тәғлимәте бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Маркстың иҡтисад өлкәһендәге төп хеҙмәте — «<a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BB_(%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Капитал (Карл Маркс) (был бит юҡ)">Капитал»</a>. Уның ҡиммәте һәм фәнни яңылығы — үҙенсәлекле тауар булған <i>эшсе көсө</i>н төрлө яҡлап өйрәнеүҙә. Тикшеренеүҙәре нәтижәһендә Маркс <i>өҫтәмә хаҡ</i> төшөнсәһен үҙаллы иҡтисади күренеш йәки хәл-ваҡиға итеп билдәләй һәм уның ярҙамында<sup id="cite_ref-Бём-Баверк——К_завершению_марксистской_системы—_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-Бём-Баверк——К_завершению_марксистской_системы—-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> капитал төшөмөнөң (файҙаһының) сығанағын һәм булмышын, шулай уҡ иҡтисади иҙеүҙең төрлө төрҙәрен аңлата. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Марксистик_социология"><span id=".D0.9C.D0.B0.D1.80.D0.BA.D1.81.D0.B8.D1.81.D1.82.D0.B8.D0.BA_.D1.81.D0.BE.D1.86.D0.B8.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.8F"></span>Марксистик социология</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=9" title="Марксистик социология бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=9" title="Марксистик социология бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Карл Маркс үҙенең хеҙмәттәрендә «<a href="/wiki/%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Социология">социология»</a> төшөнсәһен ҡулланмаһа ла, хәҙерге фәндә Маркстың тикшеренеүҙәре социологияның үҫешенә ныҡлы булышлыҡ иткән тип иҫәпләнә<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Маркстың социология классиктарынан ҡырҡа айырылып торған ҡараштарын айырым йүнәлеш итеп ҡарау ҡабул ителгән. Тәү сиратта тарихты материаль нигеҙҙә аңлауҙы әйтеп үтергә кәрәк: барлыҡ социаль үҙгәрештәр нигеҙен уй-фекерҙәр (идеялар) һәм башҡа рухи ҡиммәттәр түгел, ә йәмғиәттең төп социаль төркөмдәренең бары тик иҡтисади мәнфәғәттәре тәшкил итә. Мәҫәлән, синыфтарҙың иҡтисади байлыҡ һәм милеккә ҡағылышлы ҡаршылыҡтары <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%B6%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B8-%D0%B8%D2%A1%D1%82%D0%B8%D1%81%D0%B0%D0%B4_%D1%84%D0%BE%D1%80%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ижтимағи-иҡтисад формациялары (был бит юҡ)">ижтимағи-иҡтисад формациялары</a> алмашыныуына килтергән <a href="/w/index.php?title=%D0%98%D0%BD%D2%A1%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D0%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Инҡиалап (был бит юҡ)">инҡиалаптарҙы</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Революция (был бит юҡ)">революцияларҙы</a>) тыуҙыра. Икенсе төрлө әйткәндә, йәмғиәттәге барлыҡ үҙгәрештәр һәм тарихи хәрәҡәт хакимлыҡ итеүсе һәм башҡа синыфтар араһында тыуған эске ҡапма-ҡаршылыҡтарҙың киҫкенләшеүе һәм артабан хәл ителеүе һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. Маркс фекеренсә, йәмғиәттең социаль төҙөлөшө нәҡ ҡапма-ҡаршылыҡтарға ҡоролған. Шулай итеп, Маркс йәмғиәттең берҙәмлеге нигеҙләнгән социаль килешеүҙе капиталистик формация өсөн ят күренеш тип һанай һәм, был йәмғиәткә баштан уҡ тотороҡлоҡ хас түгел, тигән фекерҙән сығып, уның нәҡ шул эске ҡаршылыҡтар арҡаһында ғына йәшәгәнен һәм үҫешкәнен билдәләй. Бер үк ваҡыта Маркс, социаль килешеү һәм социаль әһәңлелеккә (гармонияға) йәмиәт үҫешенең юғарыраҡ кимәлдәрендә (<a href="/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Коммунизм">коммунизмда</a>) ирешергә була, тип иҫәпләй һәм уны кешелектең ысын тарихының башы тип атай. </p><p>Рәсәйҙә марксистик социология ҡараштарының таралыуы Георгий Плеханов исеме менән бәйле<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Коммунизм"><span id=".D0.9A.D0.BE.D0.BC.D0.BC.D1.83.D0.BD.D0.B8.D0.B7.D0.BC"></span>Коммунизм</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=10" title="Коммунизм бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=10" title="Коммунизм бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коммунистар партияһы манифесы (был бит юҡ)">Коммунистар партияһы манифесында</a> билдәләнеүенсә, <i>«коммунизм — йәмғиәт үҫешенең законлы этабы»</i>. Етештереү көстәренең үҫеүе йәмәғәт мөнәсәбәттәре үҫешергә тейеш булған кимәлде билдәләй. Етештереү көстәре үҫешкән һайын йәмғиәт күберәк байлыҡ ала, шунлыҡтан үҙенә һәм йәмғиәттең айырым ағзаларына киңерәк ирек «бирә ала»: һөҙөмтәлә йәмғиәт мөнәсәбәттәре тағы ла юғарыраҡ кимәлгә күсә. </p><p>«Критика Готской программы» хеҙмәтендә Маркс <i>коммунизмды кешелек үҫешенең иң юғары кимәле</i> тип билдәләй: хосуси милекселек бөтөрөлгән, дәүләт һәм синфи мөнәсәбәттәр юҡ булған, кешенең үҙ хеҙмәте һөҙөмтәләренән ситләшеүе еңеп сығылған. Кешелек ишелмә (спираль) буйынса диалектик нигеҙҙә үҫешә, һәм ул үҙенең башланғысына — тәүторомош осорондағы кеүек етештереү сараларына хосуси милек булмауына килергә тейеш, әммә был етештереү көстәренең юғары үҫеше менән билдәләнгән яңы кимәлдә була. <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Либерализм">Либерализмға</a> нигеҙ һалыусы <a href="/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%81_%D0%93%D0%BE%D0%B1%D0%B1%D1%81" title="Томас Гоббс">Томас Гоббс</a> менән <a href="/wiki/%D0%94%D0%B6%D0%BE%D0%BD_%D0%9B%D0%BE%D0%BA%D0%BA" title="Джон Локк">Джон Локктан</a> һәм хәҙерге неолиберализм вәкилдәренән айырмалы рәүештә, К. Маркс көнәркәшлек (конкуренция) һәм индивидтарҙың дошманлығын кешелектең мәңгелек сифаттары, эталон һәм <a href="/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BC%D0%BE%D0%BA%D1%80%D0%B0%D1%82%D0%B8%D1%8F" title="Демократия">демократияның</a> үҙгәрешһеҙ нигеҙе итеп иҫәпләмәй, уларҙы йәмғиәттең артыҡ ябайлыҡ (сикләнгәнлек), үҫешмәгәнлек һәм түбәнлек билдәһе тип һанай: улар йәмғиәттең артабанғы үҫеше барышында юҡҡа сығасаҡ. </p><p>Артабан К. Маркс («Критика Готской программы») билдәләүенсә, коммунистик йәмғиәттең иң юғарғы үҫеш этабында: <i>хеҙмәттең кешене ҡол иткән бүленеүе бөткәс</i>; <i>бының менән бергә аҡыл һәм физик хеҙмәт араһындағы ҡаршылыҡтар юҡҡа сыҡҡас</i>; <i>хеҙмәт тормош сараһы булыуҙан туҡтап, кешенең тәүге теләгенә әйләнгәс</i>; <i>индивидтың төрлө яҡлы үҫеше менән бергә барлыҡ етештереү көстәренең үҫеүе йәмғиәт байлығы сығанаҡтарының тулы ағымына килтергәс</i>, — бары тик шул саҡта ғына буржуаз хоҡуҡтың тар офоғо аша артылыу мөмкин буласаҡ, һәм йәмғиәт үҙенең байрағында <i>«Һәр кем һәләтенә ҡарап! Һәр кемгә ихтыяжы буйынса!»</i> тип яҙып ҡуя аласаҡ. (К. Маркс, Ф. Энгельс, Собр. соч. изд.2, Т.19, с.20).<sup id="cite_ref-autogenerated1_11-0" class="reference"><a href="#cite_note-autogenerated1-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=%D0%9A%D0%BE%D0%BC%D0%BC%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B_%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%84%D0%B5%D1%81%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Коммунистар партияһы манифесы (был бит юҡ)">Коммунистар партияһы манифесында</a> К. Маркс: «Синыфтары һәм синыф ҡаршылыҡтары булған иҫке буржуаз йәмғиәт урынына һәр кемдең ирекле үҫеше барыһының да ирекле үҫеше өсөн шарт булып торған берекмә (ассоциация) килә» тип яҙған. (К. Маркс, Ф. Энгельс, Собр. соч. изд.2, Т.4, с.447).<sup id="cite_ref-Engels_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Engels-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Рәсми_идеология_булараҡ_марксизм"><span id=".D0.A0.D3.99.D1.81.D0.BC.D0.B8_.D0.B8.D0.B4.D0.B5.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.8F_.D0.B1.D1.83.D0.BB.D0.B0.D1.80.D0.B0.D2.A1_.D0.BC.D0.B0.D1.80.D0.BA.D1.81.D0.B8.D0.B7.D0.BC"></span>Рәсми идеология булараҡ марксизм</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=11" title="Рәсми идеология булараҡ марксизм бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=11" title="Рәсми идеология булараҡ марксизм бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Теге йәки был тарихи дәүерҙәр барышында ҡайһы бер дәүләттәр башында үҙҙәрен «марксистик» тип атаған йә иһә марксизм йоғонтоһонда булған төрлө сәйәси партиялар һәм хәрәкәттәр торған. Был илдәрҙә марксизм күп осраҡта рәсми дәүләт иделогияһы тип иғлан ителгән йә ғәмәлдә шулай булған. </p><p>Шулай ҙа үҙ эштәрен аҡлар һәм нигеҙләр өсөн генә марксизмды ҡулланған һәм ҡулланыусы сәйәсмәндәрҙең барыһы ла был тәғлимәтте төшөнөп-аңлаған һәм уны эҙмә-эҙлекле һәм тайпылышһыҙ яҡлаусы түгел. Йыш ҡына марксизм уның фекер һәм маҡсаттарынан алыҫ торған уй һәм эштәр өсөн идеологик япма (ҡорма) итеп ҡулланылды<sup id="cite_ref-Bazhanov_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bazhanov-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Хәҙерге тикшеренеүселәрҙең ҡайһы берҙәре билдәләүенсә, ленинса типтағы күпселек коммунистар партияларының сәйәси программалары нигеҙенә ҡәтғи (тәнҡитһеҙ ҡабул ителгән, догмаланған) марксизм һалынған.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Марксизмдың XX быуаттың коммунистик тоталитар режимдарының теоретик нигеҙе булған тигән фекер ҙә таралыу тапҡан. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Иҫкәрмәләр"><span id=".D0.98.D2.AB.D0.BA.D3.99.D1.80.D0.BC.D3.99.D0.BB.D3.99.D1.80"></span>Иҫкәрмәләр</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=12" title="Иҫкәрмәләр бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=12" title="Иҫкәрмәләр бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="references-small" style="column-count:2;-moz-column-count:2;-webkit-column-count:2;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-БЭС-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-БЭС_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc3p/190318">Марксизм</a> // Большой энциклопедический словарь, 2000.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">На первые два положения указывал ещё Энгельс. См. Маркс К., Энгельс Ф. Соч., 2-е изд., т. 19</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Маркс К., предисловие ко второму изданию «Капитала»</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Маркс К., Тезисы о Фейербахе</span> </li> <li id="cite_note-Marx-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Marx_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://iph.ras.ru/elib/0957.html">Марксистская философия</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2016 йыл 28 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160228160011/http://iph.ras.ru/elib/0957.html">архивланған</a>.</span></small></span> </li> <li id="cite_note-Philosophy-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Philosophy_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://iph.ras.ru/elib/0957.html">Диалектический материализм</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2016 йыл 28 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160228160011/http://iph.ras.ru/elib/0957.html">архивланған</a>.</span></small></span> </li> <li id="cite_note-nadstroika-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-nadstroika_7-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iph.ras.ru./elib/0342.html">Базис и Надстройка</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2015 йыл 31 март <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150331225615/http://www.iph.ras.ru/elib/0342.html">архивланған</a>.</span></small></span> </li> <li id="cite_note-Бём-Баверк——К_завершению_марксистской_системы—-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Бём-Баверк——К_завершению_марксистской_системы—_8-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFБём-Баверк">Бём-Баверк</a>, К завершению марксистской системы</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Гофман А. Б.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lib.socio.msu.ru/l/library?e=d-000-00---001ucheb--00-0-0-0prompt-10---4------0-0l--1-ru-50---20-help---00031-001-1-0windowsZz-1251-10&a=d&c=01ucheb&cl=CL1&d=HASH0146cd8f71eb28926f1541d6.5.2">7 лекций по истории социологии</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2009 йыл 22 ғинуар <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090122103134/http://lib.socio.msu.ru/l/library?e=d-000-00---001ucheb--00-0-0-0prompt-10---4------0-0l--1-ru-50---20-help---00031-001-1-0windowsZz-1251-10&a=d&c=01ucheb&cl=CL1&d=HASH0146cd8f71eb28926f1541d6.5.2">архивланған</a>.</span></small> <span style="font-size:85%; margin-left:0.2em; color:var(--color-subtle, #54595d)">(недоступная ссылка с 13-05-2013 (4216  дня) — <a rel="nofollow" class="external text" href="//web.archive.org/web/*/http://lib.socio.msu.ru/l/library?e=d-000-00---001ucheb--00-0-0-0prompt-10---4------0-0l--1-ru-50---20-help---00031-001-1-0windowsZz-1251-10&a=d&c=01ucheb&cl=CL1&d=HASH0146cd8f71eb28926f1541d6.5.2"><i>история</i></a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://ecsocman.hse.ru/data/292/684/1219/92_plekhanovx20-x20lenin.doc">http://ecsocman.hse.ru/data/292/684/1219/92_plekhanovx20-x20lenin.doc</a></span> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-autogenerated1_11-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperanto.mv.ru/wiki/">Энциклопедия марксизма — Энциклопедия марксизма</a></span> </li> <li id="cite_note-Engels-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Engels_12-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperanto.mv.ru/wiki">Энциклопедия марксизма — Энциклопедия марксизма</a></span> </li> <li id="cite_note-Bazhanov-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-Bazhanov_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text">Например, Б. Г. Бажанов в своих воспоминаниях <a rel="nofollow" class="external text" href="http://stepanov01.narod.ru/library/bazan/content.htm">Записки секретаря Сталина</a> писал: «<a href="/w/index.php?title=%D0%9E%D0%BA%D1%82%D1%8F%D0%B1%D1%80%D1%8C%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%BE%D0%BB%D1%8E%D1%86%D0%B8%D1%8F&action=edit&redlink=1" class="new" title="Октябрьская революция (был бит юҡ)">Революция</a> совершена по марксистской догме. А как само Политбюро относится к этой догме? В первое же время моего секретарствования на Политбюро моё ухо уловило иронический смысл термина „образованный марксист“. Оказалось, что когда говорилось „образованный марксист“, надо было понимать: „болван и пустомеля“.<br /> Бывало и яснее. Народный комиссар финансов Сокольников, проводящий дежурную реформу, представляет на утверждение Политбюро назначение членом коллегии Наркомфина и начальником валютного управления профессора Юровского. Юровский — не коммунист, Политбюро его не знает. Кто-то из членов Политбюро спрашивает: „Надеюсь, он не марксист?“ — „Что вы, что вы, — торопится ответить Сокольников, — валютное управление, там надо не языком болтать, а уметь дело делать“. Политбюро утверждает Юровского без возражений.»</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.philsci.univ.kiev.ua/biblio/FIL_XX/25.html">Философия XX века. Учебное пособие.</a> — М.: ЦИНО общества «Знание» России, 1997.</span> </li> </ol> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Әҙәбиәт"><span id=".D3.98.D2.99.D3.99.D0.B1.D0.B8.D3.99.D1.82"></span>Әҙәбиәт</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=13" title="Әҙәбиәт бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=13" title="Әҙәбиәт бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Марксизм. Большой Энциклопедический словарь: 2-е издание, переработанное и дополненное. Главный редактор — академик А. М. Прохоров. — М.: Большая российская энциклопедия, 2002, 1456 с. ил.; <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5852701602" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85270-160-2</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5771100048" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-7711-0004-8</a>.  <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%80%D0%BB_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81" title="Карл Маркс">Карл Маркс</a></i>, <i>Энгельс Ф.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090505172328/http://soviet-history.com/library/marx_engels">Собрание сочинений. Изд. 2.</a> — М.: Издательство политической литературы, 1955—1981 (pdf)</li> <li><i>Андерсон П.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scepsis.ru/library/id_1818.html">«Размышления о западном марксизме» (монография)</a> — М.: Интер-Версо, 1991. — 271 с. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5852170097" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-85217-009-7</a> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://scepsis.ru/library/id_1796.html">«На путях исторического материализма»</a></li></ul></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБагатурия2013"><i>Багатурия Г. А.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://conjuncture.ru/wp-content/uploads/2013/04/book_bagaturia_2013.pdf">Размышления марксоведа</a>. — Пушкино: Центр стратегической конъюнктуры, 2013. — 52 с. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785906233110" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-906233-11-0</a>.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБлауг1994"><i>Блауг М.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248">Экономическая теория марксизма</span> // Экономическая мысль в ретроспективе = Economic Theory in Retrospect. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Москва">М</span>.: Издательство «Дело», 1994. — С. 207-274. — XVII, 627 с. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5864611514" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-86461-151-4</a>.</span></li> <li><i>Герен Д.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://spb-anarchists.anho.org/guerin02.htm">Анархизм и марксизм</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2009 йыл 31 октябрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091031204423/http://spb-anarchists.anho.org/guerin02.htm">архивланған</a>.</span></small> (лекция, прочитанная Гереном в Нью-Йорке в 1973 году)</li> <li><i>Гофман А. Б.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://socioline.ru/pages/ab-gofman-sem-lektsij-po-istorii-sotsiologii">Семь лекций по истории социологии: Учебное пособие для вузов.</a> — 5-е изд. — М.: Книжный дом «Университет», 2001. — 216 с., ил. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5801301372" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-8013-0137-2</a></li> <li><i>Кагарлицкий Б. Ю.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081015224951/http://eusi.ru/lib/kagarlickij_marksizm_ne_recomendovano_dlya/index.shtml">Марксизм: не рекомендовано для обучения</a> — М.: Издательство «Алгоритм», Эксмо. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5699138463" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-699-13846-3</a> (Философский бестселлер)</li> <li><i>Каутский К.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.1917.com/Marxism/Kautsky/Marx-Economy/Main.html">Экономическое учение Карла Маркса</a> <a href="/wiki/1886" class="mw-redirect" title="1886">1886</a></li> <li><i>Каутский К.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperanto.mv.ru/Download/antibernstein.djvu">К критике теории и практики марксизма («Антибернштейн»)</a> <a href="/wiki/1899" class="mw-redirect" title="1899">1899</a> (djvu)</li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Классен Е. Г.</i> Становление и развитие идеального. Концепция К.Маркса. Автореф. дисс...доктор философских наук. — Свердловск, 1988.</span></li> <li><i>Корш К.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scepsis.ru/library/id_672.html">«Марксизм и философия»</a> (1923)</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин Владимир Ильич">Ленин В. И.</a></i> Три источника и три составных части марксизма // <i>Ленин В. И.</i> ПСС, т.23</li> <li><i><a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D0%BC%D0%B8%D1%80_%D0%98%D0%BB%D1%8C%D0%B8%D1%87" title="Ленин Владимир Ильич">Ленин В. И.</a></i> Карл Маркс (Краткий биографический очерк с изложением марксизма). ПСС, т.26. — с. 43-81.</li> <li><i>Месарош И.</i> По ту сторону капитала: к теории переходного периода</li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Розенберг Д. И.</i> Комментарии к «Капиталу» Маркса.</span></li> <li><i>Рюбель М.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.libfront.org/2013/marx-protiv-marksizma">Маркс против марксизма</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2015 йыл 21 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150221122323/http://www.libfront.org/2013/marx-protiv-marksizma">архивланған</a>.</span></small>. — М.: НПЦ «Праксис», 2006. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5901606086" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-901606-08-6</a></li> <li><i>Семёнов Ю. И.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scepsis.ru/library/id_351.html">«Марксизм и псевдомарксизм»</a> // <i>Семёнов Ю. И.</i> «Россия: что с ней случилось в XX веке». — М.: Российский этнограф. Вып.20., 1993. (Дополнено по: Семёнов Ю. И. Великая октябрьская рабоче-крестьянская Революция 1917 г. и возникновение неополитаризма в СССР (Россия: что с ней случилось в XX веке) // Политарный (азиатский) способ производства: сущность и место в истории человечества и России. М., 2008. С. 149—235. Все дополнения даны в примечаниях в квадратных скобках).</li> <li><i>Семёнов Ю. И.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scepsis.ru/library/id_1065.html">фәлсәфә истории. (Общая теория, основные проблемы, идеи и концепции от древности до наших дней).</a> — М.: Современные тетради, 2003. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5882892082" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-88289-208-2</a></li> <li><i>Фромм Э.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://scepsis.ru/library/id_642.html">«Марксова концепция человека»</a> // <i>Фромм Э.</i> Душа человека. — М.: Издательство «Республика», 1992. — с. 375—414.</li></ul> <dl><dt>башҡа телдә</dt></dl> <ul><li><i>S. D. Shenfield.</i> <a href="/wiki/%D0%91%D1%83%D0%B3%D0%B5%D1%80%D0%B0_%D0%92%D0%BB%D0%B0%D0%B4%D0%B8%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2_%D0%95%D0%B2%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D1%8C%D0%B5%D0%B2%D0%B8%D1%87" title="Бугера Владислав Евгеньевич">VLADISLAV BUGERA</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081112101246/http://www.cdi.org/russia/johnson/2008-204.cfm">PORTRAIT OF A POST-MARXIST THINKER</a></li> <li>Standing., Guy, The Precariat: The New Dangereous Class, London, 2011.</li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Jon_Elster" class="extiw" title="en:Jon Elster">Elster J.</a></i> <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Making_Sense_of_Marx" class="extiw" title="en:Making Sense of Marx">Making Sense of Marx</a>. — Cambridge, 1985.</span></li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343"><i>Wolff, Jonathan.</i> <span data-wikidata-qualifier-id="P248"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://plato.stanford.edu/archives/sum2011/entries/marx">Karl Marx</a></span> // The Stanford Encyclopedia of Philosophy / Edward N. Zalta (ed.),. — (Summer 2011 edition). — 2011.</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Тәнҡит"><span id=".D0.A2.D3.99.D0.BD.D2.A1.D0.B8.D1.82"></span>Тәнҡит</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=14" title="Тәнҡит бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=14" title="Тәнҡит бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><i>Бакунин М. А.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://spb-anarchists.anho.org/bakunin.htm">Государственность и анархия</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2010 йыл 25 декабрь <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101225095236/http://spb-anarchists.anho.org/bakunin.htm">архивланған</a>.</span></small> // Философия. Социология. Политика. — М.: Издательство «Правда», 1989.</li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFБём-Баверк2002"><i>Бём-Баверк Ойген фон.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sotsium.ru/books/10/26/Boehm-Bawerk_Marx.html">Критика теории Маркса</a>. — Челябинск.: Социум, 2002. — 283 с. — <span style="white-space: nowrap;">1000 экз.</span> — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5901901088" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-901901-08-8</a>.</span></li> <li><i>Бубнов В. А.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://samlib.ru/b/bubnow_w_a/antimarksizm.shtml">«Антимарксизм»</a>. — СПб., 2000 г. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5889770307" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-88977-030-7</a> ЛР N 064064 от 5 мая 95 года</li> <li><i>Людвиг фон Мизес</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.libertarium.ru/libertarium/l_lib_socialism0">Социализм. Экономический и социологический анализ.</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2009 йыл 23 ғинуар <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090123164724/http://www.libertarium.ru/libertarium/l_lib_socialism0">архивланған</a>.</span></small> — М.: «Catallaxy», 1994, — С. 416. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5863660228" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-86366-022-8</a> (русск.).</li> <li><i>Поппер, К.</i> Открытое общество и его враги. Т. 1—2. — М., 1992.</li> <li><i>Поппер, К.</i> Нищета историзма. — М., 1993.</li> <li><i>Рассел Б.</i> Практика и теория большевизма / [Авт. послесл. В. С. Марков; АН СССР, Науч. совет «История революций и социал. движений»]. — М.: Издательство «Наука», 1991.</li> <li><i>Хайек Ф. А.</i>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.libertarium.ru/libertarium/l_lib_road">Дорога к рабству.</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2009 йыл 26 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090226190316/http://www.libertarium.ru/libertarium/l_lib_road">архивланған</a>.</span></small>: Пер. с англ. М. Б. Гнедовского / Предисл. Н. Я. Петракова. — М.: Издательство «Экономика», 1992. — 176 с. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5282015013" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-282-01501-3</a></li> <li><i>Хайек Ф. А.</i> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.libertarium.ru/libertarium/l_lib_conceit0">Пагубная самонадеянность. Ошибки социализма.</a> <small><span style="white-space: nowrap;"> 2009 йыл 7 февраль <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090207195610/http://www.libertarium.ru/libertarium/l_lib_conceit0">архивланған</a>.</span></small> — М.: Новости, 1992. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5702004450" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-7020-0445-0</a>.</li> <li><i>Черкезов В. Н.</i> Предтечи Интернационала. Доктрины марксизма. — Пб.-М.: Голос Труда, 1919</li> <li><span class="citation no-wikidata" data-wikidata-property-id="P1343" id="CITEREFШафаревич1991"><i>Шафаревич И. Р.</i> Социализм как явление мировой истории. — <span style="border-bottom:1px dotted gray; cursor:default" title="Москва">М</span>., 1991. — <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/5265018441" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 5-265-01-844-1</a>.</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Һылтанмалар"><span id=".D2.BA.D1.8B.D0.BB.D1.82.D0.B0.D0.BD.D0.BC.D0.B0.D0.BB.D0.B0.D1.80"></span>Һылтанмалар</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&veaction=edit&section=15" title="Һылтанмалар бүлеген мөхәррирләргә" class="mw-editsection-visualeditor"><span>үҙгәртергә</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&action=edit&section=15" title="Һылтанмалар бүлегенең сығанаҡ кодын мөхәррирләү"><span>сығанаҡты үҙгәртеү</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Советский энциклопедический словарь: — М.: Советская энциклопедия, 1980. — 1600 с. с илл.  <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></li> <li>Ожегов С. И. Словарь русского языка. — М., 1968.  <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></li> <li>Русско-башкирский словарь: В 2 т. / Под редакцией З. Г. Ураксина, Уфа: Башкирская энциклопедия, 2005. Т. 2. П — Я. — 2005. — 680 с.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://баш.башкирская-энциклопедия.рф/index.php/component/content/article/8-statya/9282-marksistik-filosofiya">Марксистик</a> фәлсәфә <small><span style="white-space: nowrap;"> 2016 йыл 21 апрель <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160421092148/http://xn--80ab4e.xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/component/content/article/8-statya/9282-marksistik-filosofiya">архивланған</a>.</span></small> // <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башҡорт энциклопедияһы.</a> 7 томда. 4-се т. М-Ө / баш мөхәр. <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D2%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82_%D3%98%D2%A1%D1%81%D3%99%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Илһамов Марат Әҡсән улы">М. Ә. Илһамов</a>. — Өфө: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башҡ. энцикл.</a>, 2016. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881852863" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-286-3</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://башкирская-энциклопедия.рф/index.php/2-statya/16459-marksistskaya-filosofiya">Марксистская</a> фәлсәфә <small><span style="white-space: nowrap;"> 2016 йыл 6 апрель <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160406033803/http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/2-statya/16459-marksistskaya-filosofiya">архивланған</a>.</span></small> // <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башкирская энциклопедия.</a> В 7 т. Т. 4. Л-О / гл. ред. <a href="/wiki/%D0%98%D0%BB%D2%BB%D0%B0%D0%BC%D0%BE%D0%B2_%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82_%D3%98%D2%A1%D1%81%D3%99%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D1%8B" title="Илһамов Марат Әҡсән улы">М. А. Ильгамов</a>. — Уфа: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88%D2%A1%D0%BE%D1%80%D1%82_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Башҡорт энциклопедияһы">Башк. энцикл.</a>, 2008. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B8%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D1%81%D1%8B%D2%93%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D2%A1%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B/9785881850685" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 978-5-88185-068-5</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.vedu.ru/bigencdic/36848/">Большой Энциклопедический словарь</a>  <span class="ref-info" title="Рус телендә" style="font-size:85%; cursor:help; color:var(--color-subtle, #54595d);">(рус.)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.esperanto.mv.ru/wiki/">Энциклопедия марксизма</a></li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Марксизм&oldid=1279388">https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Марксизм&oldid=1279388</a>» битенән алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%9C%D0%B0%D1%85%D1%81%D1%83%D1%81:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Махсус:Категориялар">Категориялар</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC" title="Категория:Марксизм">Марксизм</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D0%BE%D1%86%D0%B8%D0%B0%D0%BB%D1%8C_%D1%84%D3%99%D0%BD%D0%B4%D3%99%D1%80" title="Категория:Социаль фәндәр">Социаль фәндәр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D3%99%D0%B9%D3%99%D1%81%D0%B8_%D1%84%D3%99%D0%BB%D1%81%D3%99%D1%84%D3%99_%D0%B9%D2%AF%D0%BD%D3%99%D0%BB%D0%B5%D1%88%D1%82%D3%99%D1%80%D0%B5" title="Категория:Сәйәси фәлсәфә йүнәлештәре">Сәйәси фәлсәфә йүнәлештәре</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%93%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F_%D1%84%D0%B8%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D1%84%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Категория:Германия философияһы">Германия философияһы</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%98%D0%B6%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%B0%D2%93%D0%B8_%D1%84%D3%99%D0%BB%D1%81%D3%99%D1%84%D3%99" title="Категория:Ижтимағи фәлсәфә">Ижтимағи фәлсәфә</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Йәшерелгән категориялар: <ul><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A1%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D0%B8_%D1%81_%D0%BD%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%B1%D0%BE%D1%87%D0%B8%D0%BC%D0%B8_%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B0%D0%BC%D0%B8_%D1%81_%D0%BC%D0%B0%D0%B9_2013" title="Категория:Википедия:Статьи с нерабочими ссылками с май 2013">Википедия:Статьи с нерабочими ссылками с май 2013</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%BA%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Һайланған мәҡәләләр">Википедия:Һайланған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BB%D1%84%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D1%82_%D0%B1%D1%83%D0%B9%D1%8B%D0%BD%D1%81%D0%B0_%D2%BB%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%BC%D3%99%D2%A1%D3%99%D0%BB%D3%99%D0%BB%D3%99%D1%80" title="Категория:Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр">Википедия:Алфавит буйынса һайланған мәҡәләләр</a></li><li><a href="/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F:ISBN_%D1%81%D0%B5%D1%80%D0%BB%D0%B5_%D2%BB%D1%8B%D0%BB%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BC%D0%B0%D2%BB%D1%8B%D0%BD_%D2%A1%D1%83%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B8%D1%82%D1%82%D3%99%D1%80" title="Категория:ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр">ISBN серле һылтанмаһын ҡулланған биттәр</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Был бит һуңғы тапҡыр 20:55 18 ноябрь 2024 үҙгәртелгән.</li> <li id="footer-info-copyright">Текст <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> буйынса рөхсәт ителгән; өҫтәмә шарттар ҡулланылыуы мөмкин. Тулыраҡ мәғлүмәт алыу өсөн, <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Ҡулланыу шарттарын</a> ҡарағыҙ.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Сер һаҡлау сәйәсәте</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D1%81%D1%83%D0%B8%D1%80%D0%BB%D0%B0%D0%BC%D0%B0">Википедия тураһында</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%AF%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BB%D1%8B%D0%BB%D1%8B%D2%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%88_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%8B%D1%83">Яуаплылыҡтан баш тартыу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртип кодексы</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Эшләүселәр</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ba.wikipedia.org">Статистика</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie ҡулланыу тураһында белдереү</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ba.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобиль версия</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5ccf8d5c58-4g675","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.201","walltime":"0.384","ppvisitednodes":{"value":3529,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":61958,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":31950,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":13,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":10189,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 183.301 1 -total"," 33.86% 62.071 1 Ҡалып:Һайланған_мәҡәлә"," 25.51% 46.754 1 Ҡалып:Ambox"," 23.63% 43.321 8 Ҡалып:Книга"," 18.86% 34.567 1 Ҡалып:Коммунизм"," 16.98% 31.126 1 Ҡалып:Sidebar_with_collapsible_lists"," 14.69% 26.935 1 Ҡалып:Sidebar"," 13.16% 24.119 1 Ҡалып:Иҫкәрмәләр"," 5.46% 10.001 1 Ҡалып:Недоступная_ссылка"," 4.69% 8.595 12 Ҡалып:Webarchive"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.027","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":1839949,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-dgvsl","timestamp":"20241127200221","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u041c\u0430\u0440\u043a\u0441\u0438\u0437\u043c","url":"https:\/\/ba.wikipedia.org\/wiki\/%D0%9C%D0%B0%D1%80%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B7%D0%BC","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7264","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7264","author":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u043f\u0440\u043e\u0435\u043a\u0442\u0442\u0430\u0440\u044b\u043d\u0434\u0430 \u04a1\u0430\u0442\u043d\u0430\u0448\u044b\u0443\u0441\u044b\u043b\u0430\u0440"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0412\u0438\u043a\u0438\u043c\u0435\u0434\u0438\u0430 \u0424\u043e\u043d\u0434\u044b","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2015-03-24T11:50:42Z","dateModified":"2024-11-18T20:55:03Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/94\/Marx3.jpg"}</script> </body> </html>