CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Katowice – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"15417db3-5e48-4740-9c55-ebb9342f791b","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Katowice","wgTitle":"Katowice","wgCurRevisionId":75359317,"wgRevisionId":75359317,"wgArticleId":3246,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Strony używające rozszerzenia EasyTimeline","Szablon cytowania używa pól opisowych","Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna","Szablon cytuj do sprawdzenia","Wyróżnione artykuły","Artykuły z propozycjami tłumaczeń","Hasła kanonu polskiej Wikipedii","Artykuły na Medal","Katowice","Miasta w województwie śląskim","Miasta wojewódzkie","Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej","Miasta na prawach powiatu", "Miejscowości odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy","Miasta w Polsce lokowane w XIX wieku"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Katowice","wgRelevantArticleId":3246,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":75359317,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":500000,"wgCoordinates":{"lat":50.264167,"lon":19.023611},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false, "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q588","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","mediawiki.page.gallery.styles":"ready", "ext.timeline.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist", "ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.timeline.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cmediawiki.page.gallery.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Katowice_collage_v._2023.jpg/1200px-Katowice_collage_v._2023.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1200"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Katowice_collage_v._2023.jpg/800px-Katowice_collage_v._2023.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Katowice_collage_v._2023.jpg/640px-Katowice_collage_v._2023.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="640"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Katowice – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Katowice"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Katowice"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Katowice rootpage-Katowice skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Menu główne </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z">Strona główna</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x">Losuj artykuł</a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne">Kategorie artykułów</a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii">Najlepsze artykuły</a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ">Częste pytania (FAQ)</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami">Kontakt</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki">Pierwsze kroki</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje">Portal wikipedystów</a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84">Ogłoszenia</a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady">Zasady</a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci">Pomoc</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r">Ostatnie zmiany</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"> Szukaj </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Wygląd </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class="">Wspomóż Wikipedię</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Katowice" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class="">Utwórz konto</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Katowice" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class="">Zaloguj się</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Narzędzia osobiste </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl">Wspomóż Wikipedię</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Katowice" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."> Utwórz konto</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Katowice" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"> Zaloguj się</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania">dowiedz się więcej</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y">Edycje</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n">Dyskusja</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Położenie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Położenie"> <div class="vector-toc-text"> 1 Położenie </div> </a> <ul id="toc-Położenie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Środowisko_naturalne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Środowisko_naturalne"> <div class="vector-toc-text"> 2 Środowisko naturalne </div> </a> <button aria-controls="toc-Środowisko_naturalne-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Środowisko naturalne </button> <ul id="toc-Środowisko_naturalne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Geologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Geologia"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Geologia </div> </a> <ul id="toc-Geologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gleby" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gleby"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Gleby </div> </a> <ul id="toc-Gleby-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rzeźba_terenu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rzeźba_terenu"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Rzeźba terenu </div> </a> <ul id="toc-Rzeźba_terenu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Klimat" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Klimat"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Klimat </div> </a> <ul id="toc-Klimat-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wody" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wody"> <div class="vector-toc-text"> 2.5 Wody </div> </a> <ul id="toc-Wody-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przyroda_i_ochrona_środowiska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przyroda_i_ochrona_środowiska"> <div class="vector-toc-text"> 2.6 Przyroda i ochrona środowiska </div> </a> <ul id="toc-Przyroda_i_ochrona_środowiska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Nazwa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Nazwa"> <div class="vector-toc-text"> 3 Nazwa </div> </a> <ul id="toc-Nazwa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia"> <div class="vector-toc-text"> 4 Historia </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Historia </button> <ul id="toc-Historia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Przed_uzyskaniem_praw_miejskich" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Przed_uzyskaniem_praw_miejskich"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Przed uzyskaniem praw miejskich </div> </a> <ul id="toc-Przed_uzyskaniem_praw_miejskich-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lata_1865–1918" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lata_1865–1918"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Lata 1865–1918 </div> </a> <ul id="toc-Lata_1865–1918-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Powstania_śląskie_i_plebiscyt" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Powstania_śląskie_i_plebiscyt"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Powstania śląskie i plebiscyt </div> </a> <ul id="toc-Powstania_śląskie_i_plebiscyt-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Lata_międzywojenne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Lata_międzywojenne"> <div class="vector-toc-text"> 4.4 Lata międzywojenne </div> </a> <ul id="toc-Lata_międzywojenne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-II_wojna_światowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#II_wojna_światowa"> <div class="vector-toc-text"> 4.5 II wojna światowa </div> </a> <ul id="toc-II_wojna_światowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Okres_Polski_Ludowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Okres_Polski_Ludowej"> <div class="vector-toc-text"> 4.6 Okres Polski Ludowej </div> </a> <ul id="toc-Okres_Polski_Ludowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Historia_najnowsza" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_najnowsza"> <div class="vector-toc-text"> 4.7 Historia najnowsza </div> </a> <ul id="toc-Historia_najnowsza-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Demografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografia"> <div class="vector-toc-text"> 5 Demografia </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Demografia </button> <ul id="toc-Demografia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Struktura_demograficzna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Struktura_demograficzna"> <div class="vector-toc-text"> 5.1 Struktura demograficzna </div> </a> <ul id="toc-Struktura_demograficzna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rozwój_demograficzny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozwój_demograficzny"> <div class="vector-toc-text"> 5.2 Rozwój demograficzny </div> </a> <ul id="toc-Rozwój_demograficzny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Polityka_i_administracja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Polityka_i_administracja"> <div class="vector-toc-text"> 6 Polityka i administracja </div> </a> <button aria-controls="toc-Polityka_i_administracja-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Polityka i administracja </button> <ul id="toc-Polityka_i_administracja-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Charakterystyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyka"> <div class="vector-toc-text"> 6.1 Charakterystyka </div> </a> <ul id="toc-Charakterystyka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Symbole_miasta" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Symbole_miasta"> <div class="vector-toc-text"> 6.2 Symbole miasta </div> </a> <ul id="toc-Symbole_miasta-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Samorząd" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Samorząd"> <div class="vector-toc-text"> 6.3 Samorząd </div> </a> <ul id="toc-Samorząd-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Podział_administracyjny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Podział_administracyjny"> <div class="vector-toc-text"> 6.4 Podział administracyjny </div> </a> <ul id="toc-Podział_administracyjny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Współpraca_międzynarodowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Współpraca_międzynarodowa"> <div class="vector-toc-text"> 6.5 Współpraca międzynarodowa </div> </a> <ul id="toc-Współpraca_międzynarodowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Polityka_krajowa_i_europejska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Polityka_krajowa_i_europejska"> <div class="vector-toc-text"> 6.6 Polityka krajowa i europejska </div> </a> <ul id="toc-Polityka_krajowa_i_europejska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wymiar_sprawiedliwości" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wymiar_sprawiedliwości"> <div class="vector-toc-text"> 6.7 Wymiar sprawiedliwości </div> </a> <ul id="toc-Wymiar_sprawiedliwości-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka"> <div class="vector-toc-text"> 7 Gospodarka </div> </a> <button aria-controls="toc-Gospodarka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Gospodarka </button> <ul id="toc-Gospodarka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Charakterystyka_2" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyka_2"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Charakterystyka </div> </a> <ul id="toc-Charakterystyka_2-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Instytucje_wsparcia_gospodarki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Instytucje_wsparcia_gospodarki"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Instytucje wsparcia gospodarki </div> </a> <ul id="toc-Instytucje_wsparcia_gospodarki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rys_historyczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rys_historyczny"> <div class="vector-toc-text"> 7.3 Rys historyczny </div> </a> <ul id="toc-Rys_historyczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Infrastruktura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Infrastruktura"> <div class="vector-toc-text"> 8 Infrastruktura </div> </a> <button aria-controls="toc-Infrastruktura-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Infrastruktura </button> <ul id="toc-Infrastruktura-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Infrastruktura_techniczna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Infrastruktura_techniczna"> <div class="vector-toc-text"> 8.1 Infrastruktura techniczna </div> </a> <ul id="toc-Infrastruktura_techniczna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Gospodarka_komunalna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Gospodarka_komunalna"> <div class="vector-toc-text"> 8.2 Gospodarka komunalna </div> </a> <ul id="toc-Gospodarka_komunalna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zasoby_mieszkaniowe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zasoby_mieszkaniowe"> <div class="vector-toc-text"> 8.3 Zasoby mieszkaniowe </div> </a> <ul id="toc-Zasoby_mieszkaniowe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Transport" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport"> <div class="vector-toc-text"> 9 Transport </div> </a> <button aria-controls="toc-Transport-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Transport </button> <ul id="toc-Transport-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Transport_drogowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_drogowy"> <div class="vector-toc-text"> 9.1 Transport drogowy </div> </a> <ul id="toc-Transport_drogowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_kolejowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_kolejowy"> <div class="vector-toc-text"> 9.2 Transport kolejowy </div> </a> <ul id="toc-Transport_kolejowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_lotniczy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_lotniczy"> <div class="vector-toc-text"> 9.3 Transport lotniczy </div> </a> <ul id="toc-Transport_lotniczy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Transport_rowerowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Transport_rowerowy"> <div class="vector-toc-text"> 9.4 Transport rowerowy </div> </a> <ul id="toc-Transport_rowerowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Miejski_transport_zbiorowy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Miejski_transport_zbiorowy"> <div class="vector-toc-text"> 9.5 Miejski transport zbiorowy </div> </a> <ul id="toc-Miejski_transport_zbiorowy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Architektura_i_urbanistyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Architektura_i_urbanistyka"> <div class="vector-toc-text"> 10 Architektura i urbanistyka </div> </a> <button aria-controls="toc-Architektura_i_urbanistyka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Architektura i urbanistyka </button> <ul id="toc-Architektura_i_urbanistyka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Charakterystyka_3" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyka_3"> <div class="vector-toc-text"> 10.1 Charakterystyka </div> </a> <ul id="toc-Charakterystyka_3-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Rozwój_architektoniczno-urbanistyczny" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Rozwój_architektoniczno-urbanistyczny"> <div class="vector-toc-text"> 10.2 Rozwój architektoniczno-urbanistyczny </div> </a> <ul id="toc-Rozwój_architektoniczno-urbanistyczny-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zabytki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Zabytki"> <div class="vector-toc-text"> 10.3 Zabytki </div> </a> <ul id="toc-Zabytki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pomniki_i_miejsca_pamięci" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pomniki_i_miejsca_pamięci"> <div class="vector-toc-text"> 10.4 Pomniki i miejsca pamięci </div> </a> <ul id="toc-Pomniki_i_miejsca_pamięci-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kultura" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kultura"> <div class="vector-toc-text"> 11 Kultura </div> </a> <button aria-controls="toc-Kultura-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Kultura </button> <ul id="toc-Kultura-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Instytucje_kultury" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Instytucje_kultury"> <div class="vector-toc-text"> 11.1 Instytucje kultury </div> </a> <ul id="toc-Instytucje_kultury-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muzyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muzyka"> <div class="vector-toc-text"> 11.2 Muzyka </div> </a> <ul id="toc-Muzyka-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Sztuka_wizualna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sztuka_wizualna"> <div class="vector-toc-text"> 11.3 Sztuka wizualna </div> </a> <ul id="toc-Sztuka_wizualna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Teatry" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Teatry"> <div class="vector-toc-text"> 11.4 Teatry </div> </a> <ul id="toc-Teatry-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kino" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kino"> <div class="vector-toc-text"> 11.5 Kino </div> </a> <ul id="toc-Kino-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Muzea" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Muzea"> <div class="vector-toc-text"> 11.6 Muzea </div> </a> <ul id="toc-Muzea-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Biblioteki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Biblioteki"> <div class="vector-toc-text"> 11.7 Biblioteki </div> </a> <ul id="toc-Biblioteki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Media" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Media"> <div class="vector-toc-text"> 12 Media </div> </a> <ul id="toc-Media-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Oświata_i_nauka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Oświata_i_nauka"> <div class="vector-toc-text"> 13 Oświata i nauka </div> </a> <button aria-controls="toc-Oświata_i_nauka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Oświata i nauka </button> <ul id="toc-Oświata_i_nauka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Oświata" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Oświata"> <div class="vector-toc-text"> 13.1 Oświata </div> </a> <ul id="toc-Oświata-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nauka_i_szkolnictwo_wyższe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nauka_i_szkolnictwo_wyższe"> <div class="vector-toc-text"> 13.2 Nauka i szkolnictwo wyższe </div> </a> <ul id="toc-Nauka_i_szkolnictwo_wyższe-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Bezpieczeństwo_publiczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bezpieczeństwo_publiczne"> <div class="vector-toc-text"> 14 Bezpieczeństwo publiczne </div> </a> <button aria-controls="toc-Bezpieczeństwo_publiczne-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Bezpieczeństwo publiczne </button> <ul id="toc-Bezpieczeństwo_publiczne-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Opieka_zdrowotna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Opieka_zdrowotna"> <div class="vector-toc-text"> 14.1 Opieka zdrowotna </div> </a> <ul id="toc-Opieka_zdrowotna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pomoc_społeczna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pomoc_społeczna"> <div class="vector-toc-text"> 14.2 Pomoc społeczna </div> </a> <ul id="toc-Pomoc_społeczna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Policja_i_straż_miejska" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Policja_i_straż_miejska"> <div class="vector-toc-text"> 14.3 Policja i straż miejska </div> </a> <ul id="toc-Policja_i_straż_miejska-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Straż_pożarna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Straż_pożarna"> <div class="vector-toc-text"> 14.4 Straż pożarna </div> </a> <ul id="toc-Straż_pożarna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Turystyka" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Turystyka"> <div class="vector-toc-text"> 15 Turystyka </div> </a> <button aria-controls="toc-Turystyka-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Turystyka </button> <ul id="toc-Turystyka-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Charakterystyka_4" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Charakterystyka_4"> <div class="vector-toc-text"> 15.1 Charakterystyka </div> </a> <ul id="toc-Charakterystyka_4-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Informacja_turystyczna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Informacja_turystyczna"> <div class="vector-toc-text"> 15.2 Informacja turystyczna </div> </a> <ul id="toc-Informacja_turystyczna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Szlaki_turystyczne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Szlaki_turystyczne"> <div class="vector-toc-text"> 15.3 Szlaki turystyczne </div> </a> <ul id="toc-Szlaki_turystyczne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Baza_noclegowa" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Baza_noclegowa"> <div class="vector-toc-text"> 15.4 Baza noclegowa </div> </a> <ul id="toc-Baza_noclegowa-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Religia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Religia"> <div class="vector-toc-text"> 16 Religia </div> </a> <button aria-controls="toc-Religia-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Religia </button> <ul id="toc-Religia-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Kościół_katolicki" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kościół_katolicki"> <div class="vector-toc-text"> 16.1 Kościół katolicki </div> </a> <ul id="toc-Kościół_katolicki-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Pozostałe_wspólnoty_chrześcijańskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pozostałe_wspólnoty_chrześcijańskie"> <div class="vector-toc-text"> 16.2 Pozostałe wspólnoty chrześcijańskie </div> </a> <ul id="toc-Pozostałe_wspólnoty_chrześcijańskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wyznania_niechrześcijańskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Wyznania_niechrześcijańskie"> <div class="vector-toc-text"> 16.3 Wyznania niechrześcijańskie </div> </a> <ul id="toc-Wyznania_niechrześcijańskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cmentarze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cmentarze"> <div class="vector-toc-text"> 16.4 Cmentarze </div> </a> <ul id="toc-Cmentarze-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sport_i_rekreacja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sport_i_rekreacja"> <div class="vector-toc-text"> 17 Sport i rekreacja </div> </a> <button aria-controls="toc-Sport_i_rekreacja-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Przełącz podsekcję Sport i rekreacja </button> <ul id="toc-Sport_i_rekreacja-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Działalność_sportowo-rekreacyjna" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Działalność_sportowo-rekreacyjna"> <div class="vector-toc-text"> 17.1 Działalność sportowo-rekreacyjna </div> </a> <ul id="toc-Działalność_sportowo-rekreacyjna-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Obiekty_sportowo-rekreacyjne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Obiekty_sportowo-rekreacyjne"> <div class="vector-toc-text"> 17.2 Obiekty sportowo-rekreacyjne </div> </a> <ul id="toc-Obiekty_sportowo-rekreacyjne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Wojsko" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Wojsko"> <div class="vector-toc-text"> 18 Wojsko </div> </a> <ul id="toc-Wojsko-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ludzie_związani_z_Katowicami" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Ludzie_związani_z_Katowicami"> <div class="vector-toc-text"> 19 Ludzie związani z Katowicami </div> </a> <ul id="toc-Ludzie_związani_z_Katowicami-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> 20 Przypisy </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> 21 Bibliografia </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Przełącz stan spisu treści </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Katowice</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 138 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-138" aria-hidden="true" > 138 języków </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Katowice" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Kattowitz" title="Kattowitz – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Kattowitz" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%AB%E1%89%B6%E1%89%AA%E1%8C%B8" title="ካቶቪጸ – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="ካቶቪጸ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Katowice" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – abchaski" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Катовице" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abchaski" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%AA%D8%B3%D9%87" title="كاتوفيتسه – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="كاتوفيتسه" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Katowice" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%94%D5%A1%D5%A9%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D6%81%D5%A7" title="Քաթովիցէ – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Քաթովիցէ" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Katowice" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – guarani" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Katowice" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="guarani" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Katovitse" title="Katovitse – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Katovitse" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%B3" title="کاتوویتس – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="کاتوویتس" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A7%8B%E0%A6%AD%E0%A6%BF%E0%A6%B8" title="কাতোভিস – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কাতোভিস" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Katowice" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Katowice" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target">Basa Banyumasan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – baszkirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Катовице" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baszkirski" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Катавіцы – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Катавіцы" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B" title="Катавіцы – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Катавіцы" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Катовице" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Katowice" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Katowice" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Katowice" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B0" title="Катовица – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Катовица" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – cebuański" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Katowice" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuański" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Katovice" title="Katovice – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Katovice" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Katowice" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Katowice" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – północnolapoński" lang="se" hreflang="se" data-title="Katowice" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="północnolapoński" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Kattowitz" title="Kattowitz – pensylwański" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Kattowitz" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="pensylwański" class="interlanguage-link-target">Deitsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Katowice" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%86%DE%AC%DE%93%DE%AE%DE%88%DE%A8%DE%90%DE%B0" title="ކެޓޮވިސް – malediwski" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ކެޓޮވިސް" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="malediwski" class="interlanguage-link-target">ދިވެހިބަސް</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Katowice" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%B2%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B5" title="Κατοβίτσε – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Κατοβίτσε" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Katowice" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5_%D0%BE%D1%88" title="Катовице ош – erzja" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Катовице ош" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="erzja" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Katowice" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Katowice" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Katowice" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%B3%D9%87" title="کاتوویتسه – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کاتوویتسه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – farerski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Katowice" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farerski" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Katowice" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Katowice" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Katowice" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Katowice" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Katowice" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Katowice" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Katowice" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%B9%B4%ED%86%A0%EB%B9%84%EC%B2%B4" title="카토비체 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="카토비체" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%B8%D5%BE%D5%AB%D6%81%D5%A5" title="Կատովիցե – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կատովիցե" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Katowice" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Katowice" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Katowice" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Katowice" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Katowice" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Katowice" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Катовице" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – islandzki" lang="is" hreflang="is" data-title="Katowice" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandzki" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Katowice" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%98%D7%95%D7%91%D7%99%D7%A5" title="קטוביץ – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="קטוביץ" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Katowice" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%95%E0%B2%A4%E0%B3%8B%E0%B2%B5%E0%B3%80%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%B8" title="ಕತೋವೀಸ್ಸ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಕತೋವೀಸ್ಸ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%94" title="კატოვიცე – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="კატოვიცე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – kaszubski" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Katowice" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kaszubski" class="interlanguage-link-target">Kaszëbsczi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Катовице" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Katowice" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Katowice" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Катовице" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – ladyński" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Katowice" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladyński" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Katovicum" title="Katovicum – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Katovicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Katovice" title="Katovice – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Katovice" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – luksemburski" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Katowice" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburski" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Katovicai" title="Katovicai – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Katovicai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/tcadrkatovitse" title="tcadrkatovitse – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="tcadrkatovitse" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – lombardzki" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Katowice" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardzki" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Katowice" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Катовице" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Katowice" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – maltański" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Katowice" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="maltański" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – maoryjski" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Katowice" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maoryjski" class="interlanguage-link-target">Māori</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A4%BE%E0%A4%A4%E0%A5%8B%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B8%E0%A4%BE" title="कातोवित्सा – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="कातोवित्सा" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%99%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%9D%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%AA%E1%83%94" title="კატოვიცე – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="კატოვიცე" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%AA%D8%B3%D9%87" title="كاتوفيتسه – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="كاتوفيتسه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Katowice" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D1%8D" title="Катовицэ – moksza" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Катовицэ" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksza" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Катовице" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Katowice" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Kattewiets" title="Kattewiets – dolnosaksoński" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Kattewiets" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="dolnosaksoński" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE%E0%A4%9F%E0%A5%8B%E0%A4%AD%E0%A4%BF%E0%A4%B8" title="क्याटोभिस – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="क्याटोभिस" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%AB%E3%83%88%E3%83%B4%E3%82%A3%E3%83%84%E3%82%A7" title="カトヴィツェ – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="カトヴィツェ" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Katovice" title="Katovice – neapolitański" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Katovice" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="neapolitański" class="interlanguage-link-target">Napulitano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Katowice" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Katowice" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Katowice" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target">Nouormand</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Katowice" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Katovitse" title="Katovitse – uzbecki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Katovitse" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbecki" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88%DA%86" title="کاتووچ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="کاتووچ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Katowice" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – tok pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Katowice" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="tok pisin" class="interlanguage-link-target">Tok Pisin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Kattowitz" title="Kattowitz – dolnoniemiecki" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Kattowitz" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="dolnoniemiecki" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Katowice" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Katovitse" title="Katovitse – krymskotatarski" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Katovitse" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="krymskotatarski" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Katowice" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Katovice" title="Katovice – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Katovice" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target">Romani čhib</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Katowice" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Катовице" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Katowice" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – sotho południowy" lang="st" hreflang="st" data-title="Katowice" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="sotho południowy" class="interlanguage-link-target">Sesotho</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Katovica" title="Katovica – albański" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Katovica" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albański" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Katowice" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Katowice" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%AA%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88%D9%8A%D8%AA%D8%B3" title="ڪاتوويتس – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ڪاتوويتس" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Katovice" title="Katovice – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Katovice" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Katovice" title="Katovice – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Katovice" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – śląski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Katowice" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="śląski" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Катовице" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Katowice" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Katowice" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Katowice" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%8B%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AF%87" title="கத்தோவித்சே – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கத்தோவித்சே" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Katovitse" title="Katovitse – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Katovitse" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Katowice" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="tetum" class="interlanguage-link-target">Tetun</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%95%E0%B8%AD%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%81%E0%B8%8B" title="กาตอวิตแซ – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="กาตอวิตแซ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Katowice" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D0%B5" title="Катовице – udmurcki" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Катовице" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="udmurcki" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%86%D1%96" title="Катовиці – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Катовиці" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8C%D8%AA%D8%B3" title="کاتوویتس – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="کاتوویتس" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Katovice" title="Katovice – wepski" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Katovice" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="wepski" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Katowice" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – wolapik" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Katowice" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="wolapik" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Katowice" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – waloński" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Katowice" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="waloński" class="interlanguage-link-target">Walon</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Katowice" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E6%89%98%E7%BB%B4%E5%85%B9" title="卡托维兹 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="卡托维兹" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A7%D7%90%D7%98%D7%90%D7%95%D7%95%D7%99%D7%A5" title="קאטאוויץ – jidysz" lang="yi" hreflang="yi" data-title="קאטאוויץ" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidysz" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E6%89%98%E7%B6%AD%E6%B2%BB" title="卡托維治 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="卡托維治" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%8D%A1%E6%89%98%E7%BB%B4%E5%85%B9" title="卡托维兹 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="卡托维兹" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Katowit" title="Katowit – betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Katowit" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Katowice" title="Katowice – dusun centralny" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Katowice" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="dusun centralny" class="interlanguage-link-target">Kadazandusun</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q588#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Katowice" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c">Artykuł</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Katowice" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t">Dyskusja</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >polski </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Katowice">Czytaj</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v">Edytuj</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e">Edytuj kod źródłowy</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h">Wyświetl historię</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Narzędzia </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Katowice">Czytaj</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v">Edytuj</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e">Edytuj kod źródłowy</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&action=history">Wyświetl historię</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Katowice" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j">Linkujące</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Katowice" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k">Zmiany w linkowanych</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u">Prześlij plik</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q">Strony specjalne</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&oldid=75359317" title="Stały link do tej wersji tej strony">Link do tej wersji</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony">Informacje o tej stronie</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Katowice&id=75359317&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę">Cytowanie tego artykułu</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKatowice">Zobacz skrócony adres URL</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FKatowice">Pobierz kod QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Katowice">Utwórz książkę</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Katowice&action=show-download-screen">Pobierz jako PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Katowice&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p">Wersja do druku</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Katowice" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Katowice" hreflang="pl">Wikinews</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Katowice" hreflang="pl">Wikicytaty</a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Katowice" hreflang="pl">Wikipodróże</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q588" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g">Element Wikidanych</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output">Na mapach: <a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Katowice&params=50.264166666667_N_19.023611111111_E_type:city">50°15′51″N 19°01′25″E/50,264167 19,023611</a></div></div> <div id="mw-indicator-featured-article" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Artyku%C5%82y_na_Medal" title="Ten artykuł został wyróżniony statusem „Artykułu na Medal”. Kliknij, aby dowiedzieć się więcej."><img alt="Artykuł na Medal" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/16px-Wikimedal_POL.svg.png" decoding="async" width="16" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/24px-Wikimedal_POL.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Wikimedal_POL.svg/32px-Wikimedal_POL.svg.png 2x" data-file-width="74" data-file-height="120" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a>Ten artykuł dotyczy miasta w woj. śląskim. Zobacz też: <a href="/wiki/Katowice_(ujednoznacznienie)" class="mw-disambig" title="Katowice (ujednoznacznienie)">inne znaczenia tego słowa</a>.</div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Katowice</div> </caption> <tbody><tr style="background:#eee; color:black; text-align:center; font-style:italic; border-bottom:1px solid #aaa;"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Miasta_w_Polsce" title="Miasta w Polsce">miasto</a> na <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">prawach powiatu</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Plik:Katowice_collage_v._2023.jpg" class="mw-file-description" title="Biurowce .KTW, Hotel Monopol, siedziba NOSPR-u, pomnik Powstańców Śląskich, hala Spodek, siedziba Muzeum Śląskiego w Katowicach, d. dom nadleśniczego w Giszowcu, fragment osiedla Nikiszowiec (w tle kościół św. Anny), kościół Mariacki, Altus, bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP w Panewnikach, gmach Sejmu Śląskiego, budynek Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Katowice_collage_v._2023.jpg/240px-Katowice_collage_v._2023.jpg" decoding="async" width="240" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Katowice_collage_v._2023.jpg/360px-Katowice_collage_v._2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Katowice_collage_v._2023.jpg/480px-Katowice_collage_v._2023.jpg 2x" data-file-width="5120" data-file-height="5120" /></a> <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">Biurowce .KTW</a>, <a href="/wiki/Hotel_Monopol_w_Katowicach" title="Hotel Monopol w Katowicach">Hotel Monopol</a>, <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">siedziba NOSPR-u</a>, <a href="/wiki/Pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Pomnik Powstańców Śląskich">pomnik Powstańców Śląskich</a>, <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">hala Spodek</a>, siedziba <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskiego w Katowicach</a>, <a href="/wiki/Dom_nadle%C5%9Bniczego_w_Katowicach-Giszowcu" title="Dom nadleśniczego w Katowicach-Giszowcu">d. dom nadleśniczego</a> w <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcu</a>, fragment <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">osiedla Nikiszowiec</a> (w tle <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Anny_w_Katowicach" title="Kościół św. Anny w Katowicach">kościół św. Anny</a>), <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół Mariacki</a>, <a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a>, <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Ludwika_Kr%C3%B3la_i_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP</a> w <a href="/wiki/Panewniki" title="Panewniki">Panewnikach</a>, <a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">gmach Sejmu Śląskiego</a>, <a href="/wiki/Gmach_Akademii_Muzycznej_w_Katowicach" title="Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach">budynek</a> <a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Karola_Szymanowskiego_w_Katowicach" title="Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach">Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach</a> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Herb.svg" class="mw-file-description"><img alt="Herb" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_Herb.svg/100px-Katowice_Herb.svg.png" decoding="async" width="100" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_Herb.svg/150px-Katowice_Herb.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_Herb.svg/200px-Katowice_Herb.svg.png 2x" data-file-width="737" data-file-height="908" /></a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Flaga.svg" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Katowice_Flaga.svg/100px-Katowice_Flaga.svg.png" decoding="async" width="100" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Katowice_Flaga.svg/150px-Katowice_Flaga.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Katowice_Flaga.svg/200px-Katowice_Flaga.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="450" /></a> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Herb_Katowic" title="Herb Katowic">Herb</a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Flaga_Katowic" title="Flaga Katowic">Flaga</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwo</a> </th> <td> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/22px-Flag_of_Poland.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/33px-Flag_of_Poland.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Flag_of_Poland.svg/44px-Flag_of_Poland.svg.png 2x" data-file-width="640" data-file-height="400" /> <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polska</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Podział administracyjny Polski">Województwo</a> </th> <td> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/22px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png" decoding="async" width="22" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/33px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg/44px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_flag.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="500" /> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">śląskie</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Konurbacja" title="Konurbacja">Konurbacja</a> </th> <td> <a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">górnośląska</a> </td></tr> <tr> <th>Data założenia </th> <td> XVI wiek </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">Prawa miejskie</a> </th> <td> 11 września 1865 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Prezydent_miasta" title="Prezydent miasta">Prezydent</a> </th> <td> <a href="/wiki/Marcin_Krupa" title="Marcin Krupa">Marcin Krupa</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pole_powierzchni" title="Pole powierzchni">Powierzchnia</a> </th> <td> 164,73 km² </td></tr> <tr> <th>Wysokość </th> <td> 245–357 m n.p.m. </td></tr> <tr> <th>Populacja (30.06.2024) • liczba ludności • gęstość </th> <td> 278 090<a href="#cite_note-Populacja-1">[1]</a> 1 688 os./km² </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Plan_numeracji_krajowej" title="Plan numeracji krajowej">Strefa numeracyjna</a> </th> <td> (+48) 32 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Kod_pocztowy" title="Kod pocztowy">Kod pocztowy</a> </th> <td> od 40-001 do 40-999 </td></tr> <tr> <th><a href="https://pl.wikisource.org/wiki/Polskie_tablice_rejestracyjne" class="extiw" title="s:Polskie tablice rejestracyjne">Tablice rejestracyjne</a> </th> <td> SK, IK<a href="#cite_note-2">[2]</a> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie województwa śląskiego</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><img alt="Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Katowice”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/238px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png" decoding="async" width="238" height="328" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/357px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Silesian_Voivodeship_location_map2.svg/476px-Silesian_Voivodeship_location_map2.svg.png 2x" data-file-width="2359" data-file-height="3249" /><div aria-hidden="true" style="top:48.096743654324%;left:52.40056767239%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=50.264166666667_N_19.023611111111_E_type:city_" title="Katowice"><img alt="Katowice" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:105px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:5px;text-align:left">Katowice</div></div></div></div></div> </td></tr> <tr class="infobox-locationmap" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"> <td colspan="2"><div style="text-align:center;margin:0 auto;width:242px"><div style="color:var(--color-subtle, #54595d);;font-weight:bold">Położenie na mapie Polski</div><div class="mapa-lokalizacyjna"><div style="width:238px;padding:0;border:0 solid #aaa;position:relative"><img alt="Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Katowice”" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/238px-Poland_adm_location_map.svg.png" decoding="async" width="238" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/357px-Poland_adm_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Poland_adm_location_map.svg/476px-Poland_adm_location_map.svg.png 2x" data-file-width="861" data-file-height="837" /><div aria-hidden="true" style="top:75.935897435897%;left:48.818795430945%;margin:0;position:absolute;height:0;padding:0;z-index:2;width:0"><div style="top:-3px;text-align:center;position:relative;line-height:6px;font-size:6px;left:-3px;width:6px"><a href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&params=50.264166666667_N_19.023611111111_E_type:city_" title="Katowice"><img alt="Katowice" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/6px-Red_pog.svg.png" decoding="async" width="6" height="6" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/9px-Red_pog.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Red_pog.svg/12px-Red_pog.svg.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></a></div><div style="line-height:15.12px;position:absolute;width:113px;z-index:90;font-size:12.6px;top:-0.5em;float:left;left:5px;text-align:left">Katowice</div></div></div></div></div> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background-color:var(--background-color-base, #fff); color:black; text-align:center; border-bottom:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1);"><a href="/wiki/Ziemia" title="Ziemia"><img alt="Ziemia" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png" decoding="async" width="20" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/30px-Geographylogo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/40px-Geographylogo.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Katowice&params=50.264166666667_N_19.023611111111_E_type:city">50°15′51″N 19°01′25″E/50,264167 19,023611</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/TERC" title="TERC">TERC</a> (<a href="/wiki/TERYT" title="TERYT">TERYT</a>) </th> <td> 2469011 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/SIMC" title="SIMC">SIMC</a> </th> <td> 0937474 </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/Slogan" title="Slogan">Hasło promocyjne</a>: Katowice dla odmiany </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:var(--background-color-base, white); color:var(--color-base, black); border-top:1px solid #aaa;"><div style="text-align:center;">Urząd miejski</div><a href="/wiki/Ulica_M%C5%82y%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Młyńska w Katowicach">ul. Młyńska</a> 4 40-098 Katowice </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Katowice" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Katowice" class="extiw" title="commons:Category:Katowice">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Katowice" title="Wikipodróże"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/28px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/42px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg/56px-Wikivoyage-Logo-v3-icon.svg.png 2x" data-file-width="193" data-file-height="193" /></a> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikivoyage.org/wiki/Katowice" class="extiw" title="voy:Katowice">Informacje w Wikipodróżach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Katowice" title="Wikinews"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/28px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="28" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/42px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/56px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></a> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Katowice" class="extiw" title="n:Kategoria:Katowice">Wiadomości w Wikinews</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Katowice" title="Wikicytaty"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/24px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="24" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/35px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/47px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Katowice" class="extiw" title="q:Katowice">Cytaty w Wikicytatach</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Katowice" title="Wikisłownik"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></a> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Katowice" class="extiw" title="wikt:Katowice">Hasło w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" class="naglowek" style="text-align:center; border-top: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1)"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/">Strona internetowa</a> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="text-align:center; border-top:1px solid #aaa;"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/">BIP</a> </td></tr> </tbody></table> Katowice (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_niemiecki" title="Język niemiecki">niem.</a> Kattowitz<a href="#cite_note-TGG-3">[3]</a>) – <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miasto na prawach powiatu</a> w południowej <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polsce</a>, położone we wschodniej części <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górnego Śląska</a>, na <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85ska" title="Wyżyna Śląska">Wyżynie Śląskiej</a>. Jest siedzibą władz <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a> i <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>, a jednocześnie stanowi największe pod względem liczby ludności miasto <a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">konurbacji katowickiej</a> i <a href="/wiki/Dane_statystyczne_o_miastach_w_Polsce" title="Dane statystyczne o miastach w Polsce">jedenaste największe w Polsce</a>. Katowice są stosunkowo młodym miastem, posiadającym <a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">prawa miejskie</a> od 11 września 1865 roku, a po raz pierwszy wzmiankowane były w 1598 roku. Jego szybki rozwój rozpoczął się wraz z doprowadzeniem do <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowic</a> przez Katowice linii <a href="/wiki/Kolej_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Kolej Górnośląska">Kolei Górnośląskiej</a> w 1846 roku, a sprzyjał temu także rozwój przemysłu w regionie. W <a href="/wiki/Historia_Polski_(1918%E2%80%931939)" title="Historia Polski (1918–1939)">latach międzywojennych</a> miasto stało się stolicą <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)">autonomicznego województwa śląskiego</a> – najbogatszego wówczas regionu Polski. Po 1945 roku miasto odzyskało znaczenie jako ośrodek przemysłowy i administracyjny, a w latach 1953–1956 nosiło nazwę Stalinogród. Po <a href="/wiki/Transformacja_systemowa_w_Polsce" title="Transformacja systemowa w Polsce">transformacji ustrojowej</a> od lat 90. XX wieku Katowice przeobraziły się w nowoczesny ośrodek wielofunkcyjny, w którym dokonały się zmiany w każdej dziedzinie. <a href="/wiki/Architektura_Katowic" title="Architektura Katowic">Architektonicznie</a> Katowice są stosunkowo młodym miastem z zabudową pochodzącą z różnych okresów historycznych, od zabytkowej zabudowy mieszczańskiej z drugiej połowy XIX wieku przez <a href="/wiki/Osiedle_patronackie" title="Osiedle patronackie">osiedla patronackie</a> (w tym przede wszystkim <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> i <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a>), katowicką <a href="/wiki/Modernizm_(architektura)" title="Modernizm (architektura)">modernę</a> (m.in. <a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">archikatedra Chrystusa Króla</a> i <a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">gmach Sejmu Śląskiego</a>) po zabudowę powojenną, zarówno z czasów <a href="/wiki/Polska_Ludowa" title="Polska Ludowa">Polski Ludowej</a> (w tym osiedla <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Tysiąclecia</a> i <a href="/wiki/Osiedle_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego" title="Osiedle Walentego Roździeńskiego">W. Roździeńskiego</a>), jak i najnowszą (w tym <a href="/wiki/Wysoko%C5%9Bciowiec" title="Wysokościowiec">wysokościowce</a>, jak m.in. <a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a> czy <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">.KTW</a>). Katowice są wielofunkcyjnym ośrodkiem miejsko-usługowym o randze krajowej i regionalnej, a także należą do grona największych w Polsce ośrodków tego typu. Działalność przemysłowa pomimo restrukturyzacji nadal odgrywają istotną rolę, szczególnie w dziedzinach związanych z energetyką, hutnictwem oraz przetwórstwem surowców mineralnych. Siedzibę ma tutaj m.in. <a href="/wiki/Tauron_Polska_Energia" title="Tauron Polska Energia">Tauron Polska Energia</a> i <a href="/wiki/Polska_Grupa_G%C3%B3rnicza" title="Polska Grupa Górnicza">Polska Grupa Górnicza</a>. Miasto stanowi istotny <a href="/wiki/W%C4%99ze%C5%82_transportowy" title="Węzeł transportowy">węzeł transportowy</a> z dogodnym położeniem blisko granicy z <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechami</a> i bliskością autostrad oraz linii kolejowej. Miasto przecina <a href="/wiki/Autostrada_A4_(Polska)" title="Autostrada A4 (Polska)">autostrada A4</a>, kilka dróg krajowych (<a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_79_(Polska)" title="Droga krajowa nr 79 (Polska)">DK79</a>, <a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_81_(Polska)" title="Droga krajowa nr 81 (Polska)">DK81</a> i <a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_86_(Polska)" title="Droga krajowa nr 86 (Polska)">DK86</a>) i <a href="/wiki/Drogowa_Trasa_%C5%9Arednicowa" title="Drogowa Trasa Średnicowa">Drogowa Trasa Średnicowa</a>, a także kilka linii kolejowych o znaczeniu magistralnym krzyżujących się na <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacji Katowice</a>, będąc znaczącym <a href="/wiki/W%C4%99ze%C5%82_kolejowy" title="Węzeł kolejowy">węzłem kolejowym</a>. W odległości niecałych 40 km od centrum miasta znajduje się <a href="/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice" title="Port lotniczy Katowice-Pyrzowice">Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice im. W. Korfantego</a>. Katowice są ważnym ośrodkiem edukacji i nauki ze względu na liczne szkoły wyższe i instytuty badawcze. Siedzibę ma tutaj większość uczelni publicznych województwa śląskiego, w tym m.in. <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Uniwersytet_Medyczny_w_Katowicach" title="Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach">Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach</a>, <a href="/wiki/Uniwersytet_%C5%9Al%C4%85ski_w_Katowicach" title="Uniwersytet Śląski w Katowicach">Uniwersytet Śląski w Katowicach</a>, <a href="/wiki/Uniwersytet_Ekonomiczny_w_Katowicach" title="Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach">Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach</a>, <a href="/wiki/Akademia_Sztuk_Pi%C4%99knych_w_Katowicach" title="Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach">Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach</a> czy <a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Karola_Szymanowskiego_w_Katowicach" title="Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach">Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach</a>. Ponadto miasto posiada kilka renomowanych liceów ogólnokształcących o zasięgu regionalnym. Miasto odgrywa kluczową rolę w regionie jako ośrodek kulturalny, posiadając wiele teatrów, galerii sztuki, muzeów i centrów kongresowych. Jest ono siedzibą <a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach</a> – największej sceny dramatycznej w regionie. <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefa Kultury</a>, która powstała na terenach dawnej <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKatowice%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”">kopalni „Katowice”</a>, jest przestrzenią publiczną koncentrującą kilka placówek kultury: <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskie w Katowicach</a>, <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach</a> i <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowe_Centrum_Kongresowe_w_Katowicach" title="Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach">Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach</a>. Miasto jest organizatorem różnorodnych wydarzeń kulturalnych, koncertów, festiwali muzycznych i sportowych. <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Spodek</a>, jeden z najbardziej rozpoznawalnych punktów Katowic, jest miejscem organizacji różnego typu wydarzeń sportowych i artystycznych, w tym rangi światowej. Miasto stanowi także siedzibę <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%82aci%C5%84ski" title="Kościół łaciński">rzymskokatolickiej</a> <a href="/wiki/Archidiecezja_katowicka" title="Archidiecezja katowicka">archidiecezji katowickiej</a> oraz <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Augsburski_w_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej">ewangelicko-augsburskiej</a> <a href="/wiki/Diecezja_katowicka_(Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Augsburski_w_RP)" title="Diecezja katowicka (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)">diecezji katowickiej</a>. Działają tutaj także inne wspólnoty wyznaniowe, a ponadto miasto ma bogatą tradycję religijną. <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Położenie">Położenie</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Położenie" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Położenie">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_July_2013_076.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_July_2013_076.JPG/220px-Katowice_July_2013_076.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_July_2013_076.JPG/330px-Katowice_July_2013_076.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_July_2013_076.JPG/440px-Katowice_July_2013_076.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption><a href="/wiki/Witacz" title="Witacz">Witacz</a> przy wjeździe do Katowic od strony <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowa</a> (<a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ulica Chorzowska</a>)</figcaption></figure> Katowice położone są w południowej <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polsce</a>, w środkowej części <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20122-4">[4]</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43-5">[5]</a>. Są także fragmentem południowego pasa miast wojewódzkich w jej środkowej części, obok takich miast jak: <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a>, <a href="/wiki/Opole" title="Opole">Opole</a>, <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a> i <a href="/wiki/Rzesz%C3%B3w" title="Rzeszów">Rzeszów</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201426-6">[6]</a><a href="#cite_note-CITEREFLokalny…201213-7">[7]</a>, a w promieniu 600 km od Katowic znajduje się sześć europejskich stolic: <a href="/wiki/Berlin" title="Berlin">Berlin</a>, <a href="/wiki/Praga" title="Praga">Praga</a>, <a href="/wiki/Wiede%C5%84" title="Wiedeń">Wiedeń</a>, <a href="/wiki/Bratys%C5%82awa" title="Bratysława">Bratysława</a>, <a href="/wiki/Budapeszt" title="Budapeszt">Budapeszt</a> i <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201426-6">[6]</a>. Katowice graniczą z sześcioma <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miastami na prawach powiatu</a> (<a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a>, <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a>, <a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a>, <a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a>, <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a> i <a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a>) oraz z <a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołowem</a> (<a href="/wiki/Powiat_miko%C5%82owski" title="Powiat mikołowski">powiat mikołowski</a>), <a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladzią</a> (<a href="/wiki/Powiat_b%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat będziński">powiat będziński</a>) i <a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędzinami</a> (<a href="/wiki/Powiat_bieru%C5%84sko-l%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat bieruńsko-lędziński">powiat bieruńsko-lędziński</a>)<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43-5">[5]</a>. Łączna długość granic miasta wynosi około 100 km<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20122-4">[4]</a>. Katowice są częścią <a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">konurbacji katowickiej</a>, będącej jednym z najbardziej zurbanizowanych i uprzemysłowionych obszarów Europy<a href="#cite_note-CITEREFLokalny…201213-7">[7]</a>. Są największym ludnościowo miastem tej konurbacji<a href="#cite_note-CITEREFTkocz19959-8">[8]</a>. Miasto jest także częścią <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>, której jednocześnie jest siedzibą<a href="#cite_note-9">[9]</a>. Katowice według klasyfikacji <a href="/wiki/NUTS" title="NUTS">NUTS</a> wraz z Rudą Śląską, Świętochłowicami, Chorzowem, Siemianowicami Śląskimi i Mysłowicami tworzą na poziomie NUTS3 region katowicki (PL22A)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20123-10">[10]</a><a href="#cite_note-11">[11]</a>. Pod względem <a href="/wiki/Kraina_historyczna" title="Kraina historyczna">krain historycznych</a> Katowice położone są we wschodniej części <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górnego Śląska</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199611-12">[12]</a>. Katowice według <a href="/wiki/Regionalizacja_fizycznogeograficzna_Polski" title="Regionalizacja fizycznogeograficzna Polski">podziału fizycznogeograficznego</a> <a href="/wiki/Jerzy_Kondracki" title="Jerzy Kondracki">Jerzego Kondrackiego</a> usytuowane są w znacznej części w mezoregionie <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_Katowicka" title="Wyżyna Katowicka">Wyżyna Katowicka</a> (341.13), z wyjątkiem południowej części <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Katowic" title="Podział administracyjny Katowic">dzielnicy</a> <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a>, będąca częścią <a href="/wiki/Pag%C3%B3ry_Jaworznickie" title="Pagóry Jaworznickie">Pagórów Jaworznickich</a> (341.14)<a href="#cite_note-CITEREFDuliasHibszer200835-13">[13]</a>. Mezoregiony te stanowią południową część <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85ska" title="Wyżyna Śląska">Wyżyny Śląskiej</a>, wchodzącą w skład podprowincji <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85sko-Krakowska" title="Wyżyna Śląsko-Krakowska">Wyżyna Śląsko-Krakowska</a><a href="#cite_note-CITEREFDuliasHibszer200834-14">[14]</a>. Skrajne wysokości miasta sięgają od ok. 245 m n.p.m. (dolina <a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnicy</a> w <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligocie-Panewnikach</a> i dolina <a href="/wiki/Mleczna_(dop%C5%82yw_Gostyni)" title="Mleczna (dopływ Gostyni)">Mlecznej</a> w Murckach) do 357,6 m n.p.m. (<a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_Wandy_(Katowice)" title="Wzgórze Wandy (Katowice)">Wzgórze Wandy</a>)<a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a>. Geologicznie miasto położone jest w dewońsko-karbońskim <a href="/wiki/Zapadlisko_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie" title="Zapadlisko górnośląskie">zapadlisku górnośląskim</a>, a hydrologicznie na granicy <a href="/wiki/Dzia%C5%82_w%C3%B3d" title="Dział wód">działów wodnych</a> <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a> i <a href="/wiki/Odra" title="Odra">Odry</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a>. Powierzchnia miasta wynosi 164,73 km²<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a> (przed 2022 rokiem było to 164,64 km²<a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201425-17">[17]</a><a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>), co stanowi 6,4% powierzchni Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i 1,3% powierzchni województwa śląskiego<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…20195-18">[18]</a>. <a href="/wiki/Rozci%C4%85g%C5%82o%C5%9B%C4%87_po%C5%82udnikowa" title="Rozciągłość południkowa">Rozciągłość południkowa</a> miasta wynosi 18,6 km, a <a href="/wiki/Rozci%C4%85g%C5%82o%C5%9B%C4%87_r%C3%B3wnole%C5%BCnikowa" title="Rozciągłość równoleżnikowa">równoleżnikowa</a> 16,7 km<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201433-19">[19]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Środowisko_naturalne">Środowisko naturalne</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Środowisko naturalne" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Środowisko naturalne">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Geologia">Geologia</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Geologia" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Geologia">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Murcki_II_088.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Katowice_-_Murcki_II_088.jpg/220px-Katowice_-_Murcki_II_088.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Katowice_-_Murcki_II_088.jpg/330px-Katowice_-_Murcki_II_088.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/Katowice_-_Murcki_II_088.jpg/440px-Katowice_-_Murcki_II_088.jpg 2x" data-file-width="3599" data-file-height="2409" /></a><figcaption>Fragment partii szczytowej <a href="/wiki/Kamienna_G%C3%B3ra_(Katowice)" title="Kamienna Góra (Katowice)">Kamiennej Góry</a> w <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murckach</a> z widocznymi wgłębieniami po eksploatacji <a href="/wiki/Dolomit_(ska%C5%82a)" title="Dolomit (skała)">dolomitu</a></figcaption></figure> Katowice są położone w <a href="/wiki/Zapadlisko_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie" title="Zapadlisko górnośląskie">niecce górnośląskiej</a>, będącej północną częścią dużej struktury geologicznej śląsko-morawskiej<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a44-20">[20]</a>. Wykształciło się ono na przełomie <a href="/wiki/Dewon" title="Dewon">dewonu</a> i <a href="/wiki/Karbon" title="Karbon">karbonu</a>, kiedy to zostało zaburzone <a href="/wiki/Paleozoik" title="Paleozoik">paleozoiczne</a> podłoże <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85ska" title="Wyżyna Śląska">Wyżyny Śląskiej</a> przez utworzenie zapadliska otoczonego górami<a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201432-21">[21]</a>, które zostało wypełnione przez <a href="/wiki/%C5%81upek" title="Łupek">łupki</a>, <a href="/wiki/Piaskowiec" title="Piaskowiec">piaskowce</a> i <a href="/wiki/Zlepieniec" title="Zlepieniec">zlepieńce</a> z pokładami <a href="/wiki/W%C4%99giel_kamienny" title="Węgiel kamienny">węgla kamiennego</a>, budujące współcześnie podłoże miasta Katowice. <a href="/wiki/Wychodnia" title="Wychodnia">Wychodnie</a> tych skał występują na znacznej powierzchni miasta<a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a>, głównie w środkowej części <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcek</a> i <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchny</a> oraz w obrębie katowickich wzgórz: <a href="/wiki/Cisowa_G%C3%B3ra_(wzg%C3%B3rze)" title="Cisowa Góra (wzgórze)">Cisowej Góry</a>, <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_Beaty" title="Wzgórze Beaty">Wzgórza Beaty</a> i <a href="/wiki/Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka" title="Mrówcza Górka">Mrówczej Górki</a><a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…2014Załącznik_nr_10-22">[22]</a> i są to głównie warstwy orzeskie. Ich cechą charakterystyczną są kilkudziesięciometrowe ławice <a href="/wiki/%C5%81upek_ilasty" title="Łupek ilasty">iłołupków</a> nadających się do produkcji <a href="/wiki/Ceramika" title="Ceramika">ceramiki</a>, z których korzystały cegielnie m.in. w <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcu</a>, <a href="/wiki/Muchowiec" title="Muchowiec">Muchowcu</a> czy <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a>. Na serii osadów karbońskich leżą <a href="/wiki/W%C4%99glany" title="Węglany">węglanowe</a> osady <a href="/wiki/Trias" title="Trias">triasu</a> – <a href="/wiki/Wapie%C5%84" title="Wapień">wapienie</a>, <a href="/wiki/Dolomit_(ska%C5%82a)" title="Dolomit (skała)">dolomity</a> i <a href="/wiki/Margiel" title="Margiel">margle</a>. Ich wychodnie są jednak nieliczne, a jedną z nich jest <a href="/wiki/Kamienna_G%C3%B3ra_(Katowice)" title="Kamienna Góra (Katowice)">Kamienna Góra</a> w Murckach<a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Murcki_II_075.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Katowice_-_Murcki_II_075.jpg/220px-Katowice_-_Murcki_II_075.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Katowice_-_Murcki_II_075.jpg/330px-Katowice_-_Murcki_II_075.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Katowice_-_Murcki_II_075.jpg/440px-Katowice_-_Murcki_II_075.jpg 2x" data-file-width="3599" data-file-height="2409" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/R%C3%B3wnina_sandrowa" title="Równina sandrowa">równiny sandrowej</a> na wysokości <a href="/wiki/Hamerla" title="Hamerla">Hamerli</a> w <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murckach</a></figcaption></figure> W <a href="/wiki/Trzeciorz%C4%99d" title="Trzeciorzęd">trzeciorzędzie</a> zostały utworzone główne rysy rzeźby Katowic. W okresie tym dochodziło do intensywnego <a href="/wiki/Wietrzenie_chemiczne" title="Wietrzenie chemiczne">wietrzenia chemicznego</a> i <a href="/wiki/Denudacja" title="Denudacja">denudacji</a>. Zasadnicze znaczenie miały trwające w <a href="/wiki/Miocen" title="Miocen">miocenie</a> faza ruchów tektonicznych związanych z <a href="/wiki/Orogeneza_alpejska" title="Orogeneza alpejska">orogenezą alpejską</a>. Sztywna płyta <a href="/wiki/Antyklinorium" title="Antyklinorium">antyklinorium</a> śląsko-krakowskiego uległa spękaniu, a poszczególne jej części wypiętrzyły się lub zapadły. Powstały wówczas głębokie rowy i zapadliska o przebiegu równoleżnikowym, w tym <a href="/wiki/R%C3%B3w_tektoniczny" title="Rów tektoniczny">rów</a> <a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnicy</a> ciągnący się z <a href="/wiki/Ochojec_(Katowice)" title="Ochojec (Katowice)">Ochojca</a> w kierunku zachodnim<a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201433-23">[23]</a>. W <a href="/wiki/Plejstocen" title="Plejstocen">plejstocenie</a> obszar Katowic został prawdopodobnie pokryty przez lądolód skandynawski dwukrotnie – podczas <a href="/wiki/Zlodowacenie_po%C5%82udniowopolskie" title="Zlodowacenie południowopolskie">zlodowacenia południowopolskiego</a> oraz w czasie <a href="/wiki/Zlodowacenie_%C5%9Brodkowopolskie" title="Zlodowacenie środkowopolskie">zlodowacenia środkowopolskiego</a>. Osady pozostałe po pierwszym z nich w większości zostały usunięte w okresie <a href="/wiki/Interglacja%C5%82" title="Interglacjał">interglacjału</a>. <a href="/wiki/L%C4%85dol%C3%B3d" title="Lądolód">Lądolód</a> zlodowacenia środkowopolskiego wkroczył na teren Katowic od zachodu wzdłuż obniżenia Kłodnicy. Wypływające z wycofującego się lądolodu środkowopolskiego wody spowodowały zasypanie obniżeń dolinnych materiałem piaszczystym i piaszczysto-żwirowym typu <a href="/wiki/Sandr" title="Sandr">sandrowego</a><a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201433-23">[23]</a>. Naniesione w czasie zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego, szeroko rozpowszechnione <a href="/wiki/Glina_zwa%C5%82owa" title="Glina zwałowa">gliny zwałowe</a> oraz <a href="/wiki/Piasek" title="Piasek">piaski</a> i <a href="/wiki/%C5%BBwir" title="Żwir">żwiry</a> są najmłodszymi osadami na terenie miasta. Miąższość tych osadów wynosi od kilku metrów na wierzchowinach i stokach do kilkudziesięciu (maksymalnie 100) metrów w dolinach i kotlinach<a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a>. W <a href="/wiki/Holocen" title="Holocen">holocenie</a> panuje ogólna tendencja do niszczenia i wyprzątania pokryw osadów plejstoceńskich. W dolinach rzecznych utworzyła się niska <a href="/wiki/Terasa" title="Terasa">terasa</a>, uformowana w kilku stopniach w wyniku płytkiego rozcięcia pokryw <a href="/wiki/Akumulacja_rzeczna" title="Akumulacja rzeczna">akumulacyjnych</a>. Na stokach rozwinęła się natomiast sieć młodych dolin erozyjnych jak <a href="/wiki/W%C4%85w%C3%B3z" title="Wąwóz">wąwozy</a>, <a href="/wiki/Par%C3%B3w" title="Parów">parowy</a> i <a href="/wiki/Dolina_wciosowa" title="Dolina wciosowa">wciosy</a><a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201434-24">[24]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gleby">Gleby</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Gleby" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gleby">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Szopienice_wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Szopienice_wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84.jpg/220px-Szopienice_wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84.jpg" decoding="async" width="220" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Szopienice_wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84.jpg/330px-Szopienice_wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Szopienice_wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84.jpg/440px-Szopienice_wie%C5%BCa_ci%C5%9Bnie%C5%84.jpg 2x" data-file-width="2496" data-file-height="1777" /></a><figcaption>Pole uprawne w <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienicach-Burowcu</a> w rejonie <a href="/wiki/Ulica_Janusza_Korczaka_w_Katowicach" title="Ulica Janusza Korczaka w Katowicach">ulicy J. Korczaka</a></figcaption></figure> W Katowicach dominują <a href="/wiki/Gleby_brunatne" title="Gleby brunatne">gleby brunatne</a>, głównie w <a href="/wiki/Gleby_brunatne_wy%C5%82ugowane" title="Gleby brunatne wyługowane">odmianie wyługowanej</a>, charakterystyczne dla obszarów o cięższym podłożu. Znaczny jest także udział <a href="/wiki/Gleby_bielicowe" title="Gleby bielicowe">gleb bielicowych</a> i <a href="/wiki/Gleby_pseudobielicowe" title="Gleby pseudobielicowe">pseudobielicowych</a>, a mniejszy mają występujące na gruntach bardziej wilgotnych <a href="/wiki/Czarne_ziemie" title="Czarne ziemie">czarne ziemie</a> – głównie w dolinach i gleby organiczne (<a href="/wiki/Gleby_torfowe" title="Gleby torfowe">torfowe</a> i <a href="/wiki/Gleby_mu%C5%82owe" title="Gleby mułowe">mułowo-torfowe</a>) – głównie obrębie płaskich den dolinnych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201232-25">[25]</a>. Gleby na obszarze Katowic uległy silnej <a href="/wiki/Antropopresja" title="Antropopresja">antropopresji</a> na skutek rozwoju osadnictwa, powierzchniowej eksploatacji surowców oraz składowania odpadów, a na znacznych obszarach doszło także do mechanicznego zniszczenia pokrywy glebowej<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201232-25">[25]</a>, stąd duży jest tu udział gruntów urbanoziemnych i industrioziemnych. <a href="/wiki/Gleby_antropogeniczne" title="Gleby antropogeniczne">Gleby antropogeniczne</a> dominują zwłaszcza w północnej, bardziej zurbanizowanej części miasta<a href="#cite_note-CITEREFDuliasHibszer2008121-26">[26]</a><a href="#cite_note-CITEREFDuliasHibszer2008126-27">[27]</a>. Pod względem <a href="/wiki/Klasyfikacja_grunt%C3%B3w_ornych_w_Polsce" title="Klasyfikacja gruntów ornych w Polsce">klasyfikacji bonitacyjnej gleb</a>, jedynie nieliczne fragmenty <a href="/wiki/Grunty_rolne" title="Grunty rolne">gruntów rolnych</a> na terenie miasta zaliczane są do wysokich <a href="/wiki/Klasa_bonitacyjna" title="Klasa bonitacyjna">klas bonitacyjnych</a>. Są to grunty III klasy występujące głównie w bardziej zurbanizowanej części Katowic w postaci niewielkich enklaw nieużytkowanych rolniczo (w dzielnicach <a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józefowiec</a>, <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> i <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a>). Ponad połowa gruntów przypada na IV klasę bonitacyjną<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201233-28">[28]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rzeźba_terenu">Rzeźba terenu</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Rzeźba terenu" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rzeźba terenu">edytuj kod</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna_Katowic.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna_Katowic.png/250px-Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna_Katowic.png" decoding="async" width="250" height="312" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna_Katowic.png/375px-Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna_Katowic.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bb/Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna_Katowic.png/501px-Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna_Katowic.png 2x" data-file-width="2240" data-file-height="2792" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mapa_og%C3%B3lnogeograficzna" title="Mapa ogólnogeograficzna">Mapa ogólnogeograficzna</a> Katowic z opisem jednostek morfologicznych według C. Karaś-Brzozowskiej</figcaption></figure> Katowice według podziału na jednostki morfologiczne C. Karaś-Brzozowskiej są położone na będącym częścią <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_%C5%9Al%C4%85ska" title="Wyżyna Śląska">Wyżyny Śląskiej</a> Płaskowyżu Bytomsko-Katowickim<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43-5">[5]</a>, który charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu. Najwyższy punkt Katowic to <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_Wandy_(Katowice)" title="Wzgórze Wandy (Katowice)">Wzgórze Wandy</a> sięgający wysokości 357,6 m n.p.m., natomiast najniższe części miasta to doliny rzek <a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnicy</a> w <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligocie-Panewnikach</a> i <a href="/wiki/Mleczna_(dop%C5%82yw_Gostyni)" title="Mleczna (dopływ Gostyni)">Mlecznej</a> w <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murckach</a>, gdzie wysokość wynosi 245 m n.p.m.<a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a><a href="#cite_note-Geoportal1992-29">[29]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Szopienice-Burowiec_523.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_523.jpg/220px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_523.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_523.jpg/330px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_523.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_523.jpg/440px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_523.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Widok z Wyżyny Siemianowickiej na Obniżenie <a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawy</a> na wysokości <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienic-Burowca</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:KWK_Murcki_(5700560228).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/KWK_Murcki_%285700560228%29.png/220px-KWK_Murcki_%285700560228%29.png" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/KWK_Murcki_%285700560228%29.png/330px-KWK_Murcki_%285700560228%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/KWK_Murcki_%285700560228%29.png/440px-KWK_Murcki_%285700560228%29.png 2x" data-file-width="3036" data-file-height="2010" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ha%C5%82da_w_Kostuchnie" title="Hałda w Kostuchnie">Hałda w Kostuchnie</a> w 2011 roku</figcaption></figure> Północna część Katowic położona jest w obrębie Płaskowyżu Bytomskiego, na którego terenie w granicach miasta Katowice rozciągają się następujące jednostki geomorfologiczne: Wzgórza Chorzowskie, Wyżyna Siemianowicka, Dolina Brynicy oraz Obniżenie Rawy. Wzgórza Chorzowskie, położone na terenie dzielnic <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Osiedle Tysiąclecia</a>, <a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józefowiec</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a> i <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43-5">[5]</a> mają charakter falistych, zaokrąglonych lub spłaszczonych wzniesień (tzw. bogucickie niwy), przekraczających w kilku miejscach 300 m n.p.m. Południowe stoki tych wzgórz są rozcięte nieckowatymi dolinami, a kończą się krótką, stromą krawędzią, poprzez którą przechodzą do Obniżenia Rawy. Wzgórza Chorzowskie są silnie przekształcone na skutek gospodarczej działalności człowieka, głównie w formie hałd (np. Alpy na pograniczu <a href="/wiki/We%C5%82nowiec" title="Wełnowiec">Wełnowca</a> i Bogucic) oraz osiadań poeksploatacyjnych<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50-30">[30]</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213-31">[31]</a>. Wyżyna Siemianowicka, na której terenie leży <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówka Mała</a> i <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a>, osiąga wysokość 280 m n.p.m. Zaznacza się ona w formie długiego, płaskiego grzbietu oddzielającego dolinę <a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawy</a> i <a href="/wiki/Brynica_(dop%C5%82yw_Czarnej_Przemszy)" title="Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)">Brynicy</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">[15]</a>. Na południe od omawianych wzgórz znajduje się Obniżenie Rawy. Jest ona głęboko wcięte (ponad 100 m) w utwory <a href="/wiki/Karbon" title="Karbon">karbońskie</a> i stanowi dno doliny wraz z <a href="/wiki/Terasa" title="Terasa">terasą</a> <a href="/wiki/Plejstocen" title="Plejstocen">plejstoceńską</a>. W Obniżeniu Rawy położone jest <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a>, północne <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> i <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50-30">[30]</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213-31">[31]</a>. Obniżenie Rawy oddziela Płaskowyż Bytomski od Katowickiego. Sam zaś Płaskowyż Katowicki jest wyższy od Bytomskiego i obejmuje południową część miasta<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43-5">[5]</a>. Z racji licznych uskoków występują tu <a href="/wiki/Zr%C4%85b_tektoniczny" title="Zrąb tektoniczny">zręby</a>, <a href="/wiki/R%C3%B3w_tektoniczny" title="Rów tektoniczny">rowy</a> i <a href="/wiki/Kotlina" title="Kotlina">kotliny</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213-31">[31]</a>. W obrębie Wzgórz Katowickich wyróżnia się następujące jednostki geomorfologiczne: Wzgórza Kochłowickie, Płaskowyż Murcek, Kotlina Mlecznej, Garb Mikołowski i Kotlina Mysłowicka<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43-5">[5]</a>. Wzgórza Kochłowickie to równoleżnikowy wał, który cechuje się spłaszczonymi wzgórzami o wysokości do 320–340 m n.p.m. i rozciętymi lokalnie głębokimi dolinami<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50-30">[30]</a>. Na tych wzgórzach położona jest <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da" title="Załęska Hałda">Załęska Hałda</a>, <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynów</a> oraz południowe Śródmieście<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a44-20">[20]</a>. Najwyższym położonym punktem Wzgórz Kochłowickich jest <a href="/wiki/Cisowa_G%C3%B3ra_(wzg%C3%B3rze)" title="Cisowa Góra (wzgórze)">Cisowa Góra</a> (również pod nazwą Komarzy Szczyt<a href="#cite_note-ZS-32">[32]</a>), która jest jednocześnie drugim najwyższym naturalnym wzniesieniem w Katowicach. Jego wysokość wynosi 338,8 m n.p.m.<a href="#cite_note-Geoportal1992-29">[29]</a> Na południe od Wzgórz Kochłowickich występuje Rów Kłodnicy, na którym leży Ligota-Panewniki i częściowo <a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a>. Jest to obniżenie tektoniczne o wysokości oscylującej w granicach 240–290 m n.p.m.<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a51-33">[33]</a> Duża część Katowic (<a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a>, <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a>, <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a>, <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a> i <a href="/wiki/Muchowiec" title="Muchowiec">Muchowiec</a>) położona jest na Płaskowyżu Murcek. Północne stoki wzgórz opadają łagodnie do Obniżenia Rawy, a południową część stanowią dwa równoleżnikowe garby oddzielone doliną <a href="/wiki/R%C3%B3w_Murckowski" title="Rów Murckowski">Rowu Murckowskiego</a> oraz <a href="/wiki/Przyrwa_(dop%C5%82yw_Mlecznej)" title="Przyrwa (dopływ Mlecznej)">Przyrwy</a>. W ich obrębie występują duże fragmenty trzeciorzędowych spłaszczeń <a href="/wiki/Denudacja" title="Denudacja">denudacyjnych</a> na wysokości do 330 m n.p.m. W północno-wschodniej części Katowic płaskowyż przechodzi w tektoniczne obniżenie Kotliny Mysłowickiej (rejon <a href="/wiki/Borki_(Katowice)" title="Borki (Katowice)">Borek</a>), natomiast na południu w Kotlinę Mlecznej i Obniżenie Górnej Mlecznej, również pochodzenia tektonicznego. W południowo-zachodniej części Katowic rozciąga się natomiast jedna z karbońskich grzęd – Garb Mikołowski. Stoki garbu mają zróżnicowane nachylenie ze względu na budowę geologiczną o różnej odporności na erozję<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50-30">[30]</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213-31">[31]</a>. W tych jednostkach położona jest część Piotrowic-Ochojca, a także <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> i <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a><a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…2014Załącznik_7-34">[34]</a>. Na skutek gospodarczej działalności człowieka, m.in. górnictwa węgla kamiennego, hutnictwa rud cynku, urbanizacji czy rozwoju sieci transportowej, na naturalną rzeźbę terenu miasta nakładają się także antropogeniczne formy terenu, w tym <a href="/wiki/Ha%C5%82da" title="Hałda">hałdy</a>, <a href="/wiki/Nasyp_(budowla)" title="Nasyp (budowla)">nasypy</a>, zwałowiska, rowy czy <a href="/wiki/Wyrobisko" title="Wyrobisko">wyrobiska</a><a href="#cite_note-CITEREFDuliasHibszer200841-35">[35]</a>. Największą tego typu formą rzeźby terenu w Katowicach jest <a href="/wiki/Ha%C5%82da_w_Kostuchnie" title="Hałda w Kostuchnie">hałda w Kostuchnie</a> o powierzchni 32,4 ha i wysokości względnej 49–64 m, a także <a href="/wiki/Ha%C5%82da_Murckowska" title="Hałda Murckowska">hałda Murckowska</a><a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201435-36">[36]</a>. <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Katowickie wzgórza</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:2021-07_Katowice-Kostuchna_(94).jpg" class="mw-file-description" title="Wzgórze Wandy (357,6 m n.p.m.)"><img alt="Wzgórze Wandy (357,6 m n.p.m.)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/2021-07_Katowice-Kostuchna_%2894%29.jpg/220px-2021-07_Katowice-Kostuchna_%2894%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/2021-07_Katowice-Kostuchna_%2894%29.jpg/330px-2021-07_Katowice-Kostuchna_%2894%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/2021-07_Katowice-Kostuchna_%2894%29.jpg/439px-2021-07_Katowice-Kostuchna_%2894%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_Wandy_(Katowice)" title="Wzgórze Wandy (Katowice)">Wzgórze Wandy</a> (357,6 m n.p.m.)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:2023-09_Cisowa_G%C3%B3ra_z_wie%C5%BCy_KWK_Polska_(2).jpg" class="mw-file-description" title="Cisowa Góra (338,8 m n.p.m.)"><img alt="Cisowa Góra (338,8 m n.p.m.)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/2023-09_Cisowa_G%C3%B3ra_z_wie%C5%BCy_KWK_Polska_%282%29.jpg/220px-2023-09_Cisowa_G%C3%B3ra_z_wie%C5%BCy_KWK_Polska_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/2023-09_Cisowa_G%C3%B3ra_z_wie%C5%BCy_KWK_Polska_%282%29.jpg/330px-2023-09_Cisowa_G%C3%B3ra_z_wie%C5%BCy_KWK_Polska_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/2023-09_Cisowa_G%C3%B3ra_z_wie%C5%BCy_KWK_Polska_%282%29.jpg/440px-2023-09_Cisowa_G%C3%B3ra_z_wie%C5%BCy_KWK_Polska_%282%29.jpg 2x" data-file-width="3374" data-file-height="2250" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Cisowa_G%C3%B3ra_(wzg%C3%B3rze)" title="Cisowa Góra (wzgórze)">Cisowa Góra</a> (338,8 m n.p.m.)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:2024-06_Katowice_Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka_(4).jpg" class="mw-file-description" title="Mrówcza Górka (305,7 m n.p.m.)"><img alt="Mrówcza Górka (305,7 m n.p.m.)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/2024-06_Katowice_Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka_%284%29.jpg/220px-2024-06_Katowice_Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka_%284%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/2024-06_Katowice_Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka_%284%29.jpg/330px-2024-06_Katowice_Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/2024-06_Katowice_Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka_%284%29.jpg/439px-2024-06_Katowice_Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka_%284%29.jpg 2x" data-file-width="3756" data-file-height="2514" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Mr%C3%B3wcza_G%C3%B3rka" title="Mrówcza Górka">Mrówcza Górka</a> (305,7 m n.p.m.)</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Klimat">Klimat</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Klimat" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Klimat">edytuj kod</a>]</div> <table style="width:19.2em;margin:0.5em;float:right;clear:both;text-align:center;border:solid 1px silver" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr><th colspan="12" style="padding:2px; font-size:90%; color:black; background:#efefef;"><a href="/wiki/Klimatogram" title="Klimatogram">Klimatogram</a><a href="/wiki/Pomoc:Klimatogram" title="Pomoc:Klimatogram">i</a> dla Katowic (1991–2020) </th></tr> <tr style="font-size:90%"><td>I</td><td>II</td><td>III</td><td>IV</td><td>V</td><td>VI</td><td>VII</td><td>VIII</td><td>IX</td><td>X</td><td>XI</td><td>XII</td></tr> <tr> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.88em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">44</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.2em;height:1.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.4em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">2</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:5.7em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">-4</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.78em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">39</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.4em;height:1.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.8em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">4</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:5.9em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">-3</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.96em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">48</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.8em;height:1.8em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.6em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">8</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:6.3em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">-1</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.9em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">45</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.8em;height:2.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:11em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">15</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.3em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">4</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.52em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">76</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9.6em;height:2.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:12em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">20</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.1em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">8</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.58em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">79</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.4em;height:2.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:12.6em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">23</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.9em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">12</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:2.08em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">104</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.6em;height:2.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">25</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.1em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">13</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.46em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">73</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.6em;height:2.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">25</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.1em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">13</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.4em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">70</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9.8em;height:2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:11.8em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">19</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.3em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">9</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.06em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">53</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9em;height:1.8em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:10.8em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">14</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.5em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">5</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.98em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">49</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.2em;height:1.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.6em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">8</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:6.7em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">1</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-top:dotted 1px #cba;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;padding:0;margin:-1 0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.88em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">44</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.4em;height:1.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.6em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">3</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:5.9em; left:-.4em;width:1.6em;height:1.5em;text-align:right;z-index:4">-3</div> </div></td> </tr> <tr><td colspan="12" style="padding:2px;text-align:left;font-size:85%;line-height:120%">Temperatury w °C Opad całkowity w mm Źródło: Temp. min.<a href="#cite_note-TMIN_AVE-37">[37]</a>; temp. maks.<a href="#cite_note-TMAX_AVE-38">[38]</a>; opady<a href="#cite_note-OPAD_SUMA-39">[39]</a></td></tr> <tr><td colspan="12"> <table class="collapsible collapsed" style="width: 100%; border: 1px solid #aaa; margin:1px 0 1px 0; border:0px;" cellspacing="2" cellpadding="1"><tbody><tr><th style="font-weight:600; font-size:95%; font-weight:bold; text-align:center;">Na <a href="/wiki/Jednostki_imperialne" title="Jednostki imperialne">jednostki imperialne</a></th></tr><tr><td style=""> <table style="width:19.2em;margin:0em;float:right;clear:both;text-align:center;border:solid 1px white" cellspacing="0" cellpadding="0"> <tbody><tr style="font-size:90%"><td>I</td><td>II</td><td>III</td><td>IV</td><td>V</td><td>VI</td><td>VII</td><td>VIII</td><td>IX</td><td>X</td><td>XI</td><td>XII</td></tr> <tr> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.88em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">1.7</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.2em;height:1.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.4em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">36</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:5.7em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">25</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.78em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">1.5</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.4em;height:1.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.8em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">39</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:5.9em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">27</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.96em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">1.9</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.8em;height:1.8em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.6em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">46</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:6.3em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">30</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.9em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">1.8</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.8em;height:2.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:11em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">59</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.3em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">39</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.52em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">3</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9.6em;height:2.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:12em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">68</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.1em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">46</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.58em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">3.1</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.4em;height:2.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:12.6em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">73</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.9em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">54</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:2.08em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">4.1</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.6em;height:2.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">77</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.1em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">55</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.46em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">2.9</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:10.6em;height:2.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:13em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">77</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.1em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">55</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.4em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">2.8</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9.8em;height:2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:11.8em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">66</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.3em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">48</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:1.06em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">2.1</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:9em;height:1.8em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:10.8em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">57</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:7.5em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">41</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.98em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">1.9</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:8.2em;height:1.4em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:9.6em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">46</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:6.7em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">34</div> </div></td> <td><div style="width:1.6em;height:17em;position:relative;z-index:100;padding:0;margin:0"> <div style="height:6em;bottom:2em;width:1.6em;position:absolute;left:0;border-bottom:dotted 1px #abc;z-index:1;border-top:dotted 1px #cba;padding:0;margin:0"> </div> <div style="color:black; background:#ace;position:absolute;bottom:2em;left:.2em;width:1.2em;height:0.88em;z-index:3;overflow:hidden"> </div> <div style="color:blue;position:absolute;bottom:.5em;left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center">1.7</div> <div style="overflow:hidden;color:black; background:#e44;position:absolute;left:.4em;width:0.8em;z-index:4;bottom:7.4em;height:1.2em;"> </div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:8.6em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">37</div> <div style="color:red;position:absolute;bottom:5.9em; left:0;width:1.6em;height:1.5em;text-align:center;z-index:4">27</div> </div></td> </tr> <tr><td colspan="12" style="padding:2px;text-align:left;font-size:85%;line-height:120%">Temperatury w °F Opad całkowity w calach</td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> </td></tr></tbody></table> Katowice znajdują się w strefie <a href="/wiki/Klimat_umiarkowany" title="Klimat umiarkowany">klimatu umiarkowanego</a> ciepłego przejściowego. Według uaktualnionej <a href="/wiki/Klasyfikacja_klimat%C3%B3w_K%C3%B6ppena" title="Klasyfikacja klimatów Köppena">klasyfikacji Köppena-Geigera</a> miasto leży w strefie Dfb – klimatu kontynentalnego wilgotnego<a href="#cite_note-40">[40]</a>, a także według różnych klasyfikacji zalicza się do regionu wyżyn środkowych, krainy śląsko-krakowskiej i dzielnicy częstochowsko-kieleckiej. Na warunki klimatyczne Katowic wpływ mają naturalne czynniki geograficzne jak ukształtowanie terenu, wysokość nad poziomem morza, odległość od dużych akwenów (w tym przypadku <a href="/wiki/Ocean_Atlantycki" title="Ocean Atlantycki">Oceanu Atlantyckiego</a>) czy sąsiedztwo <a href="/wiki/Azja" title="Azja">kontynentu azjatyckiego</a>. Dodatkowo równoleżnikowy układ wzniesień oraz <a href="/wiki/Brama_Morawska" title="Brama Morawska">Brama Morawska</a> na południowy zachód od Katowic sprzyjają przenikaniu różnych mas powietrza. Klimat Katowic nie wyróżnia się zbytnio z warunków panujących w regionie, lecz w przypadku dużych skupisk ludności na warunki klimatyczne wpływ mają również czynniki antropogeniczne, jak efekt <a href="/wiki/Miejska_wyspa_ciep%C5%82a" title="Miejska wyspa ciepła">miejskiej wyspy ciepła</a>. W tym przypadku temperatury powietrza oraz opady atmosferyczne są wyższe w stosunku do otaczających główne miasta <a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">konurbacji katowickiej</a> terenów rolniczych i leśnych<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a51-33">[33]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_(11).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2811%29.jpg/220px-2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2811%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2811%29.jpg/330px-2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2811%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2811%29.jpg/440px-2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2811%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Stacja_meteorologiczna" title="Stacja meteorologiczna">Stacja meteorologiczna</a> na terenie <a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">lotniska Katowice-Muchowiec</a></figcaption></figure> W <a href="/wiki/Cyrkulacja_powietrza" title="Cyrkulacja powietrza">cyrkulacji powietrza</a> przez ponad 60% dni w roku Katowice są w masie powietrza polarno-morskiego z zachodu, co powoduje złagodzenie klimatu zimą oraz ochłodzenie latem, a także opady. Przez 30% dni napływają masy polarno-kontynentalne ze wschodu, co powoduje mroźne i suche powietrze zimą oraz gorące i suche latem. Dodatkowo średnio przez 6% dni w roku napływa z północy powietrze arktyczne, przez 2% dni powietrze zwrotnikowe, a pozostałe masy przez 2% dni w roku<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a51-33">[33]</a>. Według danych ze <a href="/wiki/Stacja_meteorologiczna" title="Stacja meteorologiczna">stacji synoptycznej</a> w Katowicach średnia roczna <a href="/wiki/Temperatura_powietrza" title="Temperatura powietrza">temperatura powietrza</a> w wieloleciu 1991–2020 wynosiła 9,0 °C, z czego w lipcu 19,1 °C, a w styczniu 0,0 °C<a href="#cite_note-TSR_AVE-41">[41]</a>. Najniższą temperaturę powietrza w Katowicach w okresie pomiarów zanotowano 8 stycznia 1987 roku i w najzimniejszym momencie wynosiła ona −27,4 °C. Najcieplejszy był za to dzień 29 sierpnia 1992 roku, kiedy to temperatura sięgała 36 °C<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a52-42">[42]</a>. Średnia suma <a href="/wiki/Opad_atmosferyczny" title="Opad atmosferyczny">opadów</a> w skali roku w wieloleciu 1991–2020 wynosiła 723,2 mm, z czego najwięcej notuje się w lipcu (103,8 mm), a najmniej w lutym (39,4 mm)<a href="#cite_note-OPAD_SUMA-39">[39]</a>. Najwyższy dobowy opad odnotowano 21 kwietnia 1972 roku – 81,6 mm<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a54-43">[43]</a>. Pokrywa <a href="/wiki/%C5%9Anieg" title="Śnieg">śnieżna</a> występuje średnio przez 60 dni w roku<a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201492-44">[44]</a>. W wieloleciu 1951–2005 średnia liczba dni z <a href="/wiki/Mg%C5%82a" title="Mgła">mgłą</a> w ciągu roku wynosiła 50 dni, z <a href="/wiki/Burza" title="Burza">burzą</a> 28 dni, a z <a href="/wiki/Grad" title="Grad">gradem</a> 2 dni<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a54-43">[43]</a>. Według danych z wielolecia 1991–2020 średnie roczne <a href="/wiki/Zachmurzenie" title="Zachmurzenie">zachmurzenie</a> Katowic w skali 9–0 (od nieba całkowicie zachmurzonego do pogody bezchmurnej) wynosiło 5,4<a href="#cite_note-ZACHM-45">[45]</a>, natomiast <a href="/wiki/Okres_wegetacyjny" title="Okres wegetacyjny">okres wegetacyjny</a> wynosił średnio 210–220 dni<a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201491-46">[46]</a>. Średnie prędkości wiatru w Katowicach-Muchowcu w wieloleciu 1961–2005 wynoszą 2,4 m/s i wieją głównie z kierunku zachodniego (20,7%) i południowego zachodu (20,4%). Cisza trwała średnio przez 9,8% okresu<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a53-47">[47]</a>. <table class="wikitable collapsible" style="margin:auto;"> <caption>Średnia temperatura i opady dla Katowic (1991–2020) </caption> <tbody><tr style="font-size:90%"> <th>Miesiąc </th> <th abbr="Styczeń">Sty </th> <th abbr="Luty">Lut </th> <th abbr="Marzec">Mar </th> <th abbr="Kwiecień">Kwi </th> <th abbr="Maj">Maj </th> <th abbr="Czerwiec">Cze </th> <th abbr="Lipiec">Lip </th> <th abbr="Sierpień">Sie </th> <th abbr="Wrzesień">Wrz </th> <th abbr="Październik">Paź </th> <th abbr="Listopad">Lis </th> <th abbr="Grudzień">Gru </th> <th style="border-left-width:medium">Roczna </th></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%"><abbr class="abbr" title="Średnie maksymalne temperatury w dzień">Średnie temperatury w dzień [°C]</abbr> </th> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">1,8 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">3,7 </td> <td style="background:#FFFF99;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">8,2 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,9 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">19,6 </td> <td style="background:#FF6400;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">22,9 </td> <td style="background:#FF5000;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">24,9 </td> <td style="background:#FF5000;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">24,6 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">19,2 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">13,7 </td> <td style="background:#FFFF99;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">7,8 </td> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">2,7 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">13,7 </td></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%">Średnie dobowe temperatury [°C] </th> <td style="background:#C8DCF0;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">−1,2 </td> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">0,1 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">3,6 </td> <td style="background:#FFCC66;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">9,3 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">13,8 </td> <td style="background:#FF9900;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">17,3 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">19,1 </td> <td style="background:#FF8C00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">18,6 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">13,7 </td> <td style="background:#FFFF99;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">8,9 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">4,2 </td> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">0,0 </td> <td style="background:#FFCC66;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">9,0 </td></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%"><abbr class="abbr" title="Średnie minimalne temperatury w nocy">Średnie temperatury w nocy [°C]</abbr> </th> <td style="background:#A0C8F0;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">−4,3 </td> <td style="background:#A0C8F0;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">−3,4 </td> <td style="background:#C8DCF0;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">−0,7 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">3,5 </td> <td style="background:#FFFF99;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">8,0 </td> <td style="background:#FFCC66;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">11,7 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">13,4 </td> <td style="background:#FFA500;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">12,9 </td> <td style="background:#FFFF99;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">8,9 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">4,6 </td> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">0,9 </td> <td style="background:#C8DCF0;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">−2,9 </td> <td style="background:#FFFFCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">4,4 </td></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%"><a href="/wiki/Opad_atmosferyczny" title="Opad atmosferyczny">Opady</a> [mm] </th> <td style="background:#A0B4FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">43,8 </td> <td style="background:#B4C8FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">39,4 </td> <td style="background:#A0B4FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">47,7 </td> <td style="background:#A0B4FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">44,9 </td> <td style="background:#6478FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">75,7 </td> <td style="background:#6478FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">78,7 </td> <td style="background:#283CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">103,8 </td> <td style="background:#6478FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">73,1 </td> <td style="background:#788CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">69,9 </td> <td style="background:#8CA0FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">53,4 </td> <td style="background:#A0B4FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">49,0 </td> <td style="background:#A0B4FF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">43,8 </td> <td style="background:#788CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">723,2 </td></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%">Średnia liczba dni z opadami </th> <td style="background:#1E5aFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">17,50 </td> <td style="background:#1E5aFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">15,97 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,77 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">12,00 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,73 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,30 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,83 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">12,23 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">12,37 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,07 </td> <td style="background:#508CFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">14,23 </td> <td style="background:#1E5aFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">16,43 </td> <td style="background:#FFFFFF;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">173,44 </td></tr> <tr> <th height="16" style="font-size:90%">Średnie <abbr class="abbr" title="Średnie usłonecznienie (średnia liczba godzin słonecznej bezchmurnej pogody)">usłonecznienie [h]</abbr> </th> <td style="background:#696969;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">51 </td> <td style="background:#666666;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">71 </td> <td style="background:#FFFACD;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">123 </td> <td style="background:#FFD700;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">183 </td> <td style="background:#FFFF00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">224 </td> <td style="background:#FFFF00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">231 </td> <td style="background:#FFFF00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">247 </td> <td style="background:#FFFF00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">241 </td> <td style="background:#FFFF99;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">163 </td> <td style="background:#CCCCCC;color:#000000;font-size:85%;text-align:center;">115 </td> <td style="background:#696969;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">61 </td> <td style="background:#333333;color:#FFFFFF;font-size:85%;text-align:center;">43 </td> <td style="background:#FFFF00;color:#000000;font-size:85%;text-align:center; border-left-width:medium">1750 </td></tr> <tr> <td colspan="14" style="text-align:center;font-size:88%">Źródło: temperatura<a href="#cite_note-TSR_AVE-41">[41]</a><a href="#cite_note-TMAX_AVE-38">[38]</a><a href="#cite_note-TMIN_AVE-37">[37]</a>; opady<a href="#cite_note-OPAD_SUMA-39">[39]</a><a href="#cite_note-OPAD_01-48">[48]</a>; usłonecznienie<a href="#cite_note-USL-49">[49]</a>. </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wody">Wody</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Wody" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wody">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Zawodzie_(138).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Katowice_-_Zawodzie_%28138%29.jpg/220px-Katowice_-_Zawodzie_%28138%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Katowice_-_Zawodzie_%28138%29.jpg/330px-Katowice_-_Zawodzie_%28138%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a5/Katowice_-_Zawodzie_%28138%29.jpg/440px-Katowice_-_Zawodzie_%28138%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawa</a> na wysokości <a href="/wiki/Osiedle_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego" title="Osiedle Walentego Roździeńskiego">osiedla W. Roździeńskiego</a> w <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodziu</a></figcaption></figure> Katowice pod względem hydrologicznym charakteryzują się położeniem w <a href="/wiki/Dorzecze" title="Dorzecze">dorzeczu</a> dwóch największych rzek Polski: <a href="/wiki/Wis%C5%82a" title="Wisła">Wisły</a> (80,6% powierzchni miasta) i <a href="/wiki/Odra" title="Odra">Odry</a> (19,4% powierzchni miasta; głównie w rejonie Ligoty, Panewnik, Brynowa i Ochojca), a przez miasto przebiega <a href="/wiki/Dzia%C5%82_w%C3%B3d" title="Dział wód">dział wodny</a> I rzędu<a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…2014105-50">[50]</a>. Miasto w <a href="/wiki/Dorzecze_Wis%C5%82y" title="Dorzecze Wisły">dorzeczu Wisły</a> jest odwadniane w zlewniach <a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawy</a>, <a href="/wiki/Brynica_(dop%C5%82yw_Czarnej_Przemszy)" title="Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)">Brynicy</a> i <a href="/wiki/Bolina" title="Bolina">Boliny</a>, które są dopływami <a href="/wiki/Czarna_Przemsza" title="Czarna Przemsza">Czarnej Przemszy</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a55-51">[51]</a>, a także przez zlewnię <a href="/wiki/Mleczna_(dop%C5%82yw_Gostyni)" title="Mleczna (dopływ Gostyni)">Mlecznej</a>, która wraz z jej dopływem – <a href="/wiki/Przyrwa_(dop%C5%82yw_Mlecznej)" title="Przyrwa (dopływ Mlecznej)">Przyrwą</a>, stanowi największą zlewnię w Katowicach (37,1% powierzchni miasta). Rzeka ta odwadnia południową część miasta i prowadzi swoje wody do <a href="/wiki/Gostynia" title="Gostynia">Gostyni</a>, będącej lewobrzeżnym dopływem Wisły<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a55–56-52">[52]</a>. <a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnica</a>, biorąca swój początek w Katowicach, wraz ze <a href="/wiki/%C5%9Alepotka" class="mw-redirect" title="Ślepotka">Ślepiotką</a> i mniejszymi dopływami odprowadza wody do Odry, będąc jej prawym dopływem<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a56-53">[53]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_133.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_133.jpg/220px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_133.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_133.jpg/330px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_133.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_133.jpg/440px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_133.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnica</a> na wysokości <a href="/wiki/Ulica_Kijowska_w_Katowicach" title="Ulica Kijowska w Katowicach">ulicy Kijowskiej</a> w <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligocie-Panewnikach</a></figcaption></figure> Łączna długość <a href="/wiki/Ciek" title="Ciek">cieków</a> na terenie Katowic wynosi 107 km, z czego najwięcej z nich jest w zlewni Mlecznej (45 km) i Kłodnicy (26 km). Obszary te są najbardziej wodonośne ze względu na występowanie w podłożu nieprzepuszczalnych, <a href="/wiki/I%C5%82_(ska%C5%82a)" title="Ił (skała)">ilastych</a> warstw <a href="/wiki/Miocen" title="Miocen">mioceńskich</a>. Najdłuższą rzeką na terenie Katowic jest Rawa, której długość w granicach miasta wynosi 12,1 km. Jest ona w całości uregulowana i niemal na całej długości ma betonowe <a href="/wiki/Koryto_rzeki" title="Koryto rzeki">koryto</a>, przez co jest pozbawiona łączności hydraulicznej z <a href="/wiki/Wody_gruntowe" title="Wody gruntowe">wodami gruntowymi</a>, przy czym w <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieściu</a> jest dodatkowo przykryta. Formalnie od źródła do ujścia <a href="/wiki/Potok_Le%C5%9Bny_(dop%C5%82yw_Rawy)" title="Potok Leśny (dopływ Rawy)">Potoku Leśnego</a> stanowi ona <a href="/wiki/Kanalizacja" title="Kanalizacja">otwarty kanał ściekowy</a>. Drugą pod względem długości rzeką w Katowicach jest Kłodnica, której długość w granicach miasta wynosi 10,7 km, a trzecią Mleczna (9,7 km)<a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200214-54">[54]</a>. Rzeki Katowic z wyjątkiem kanału ściekowego Rawy są pod administracją Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach<a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…2014110-55">[55]</a><a href="#cite_note-56">[56]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2021-07_Katowice-Podlesie_(17).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/2021-07_Katowice-Podlesie_%2817%29.jpg/220px-2021-07_Katowice-Podlesie_%2817%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/2021-07_Katowice-Podlesie_%2817%29.jpg/330px-2021-07_Katowice-Podlesie_%2817%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/2021-07_Katowice-Podlesie_%2817%29.jpg/440px-2021-07_Katowice-Podlesie_%2817%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mleczna_(dop%C5%82yw_Gostyni)" title="Mleczna (dopływ Gostyni)">Mleczna</a> na wysokości ulicy Zaopusta w <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesiu</a></figcaption></figure> <a href="/wiki/Re%C5%BCim_rzeczny" title="Reżim rzeczny">Reżim rzek</a> przepływających przez Katowice jest silnie zaburzony ze względu m.in. na dużą <a href="/wiki/Retencja_wodna" title="Retencja wodna">retencję powierzchniową</a>, drenaż technologiczny (odwadnianie <a href="/wiki/Kopalnia_w%C4%99gla_kamiennego" title="Kopalnia węgla kamiennego">kopalń węgla kamiennego</a>) oraz silnie rozbudowany system kanalizacji deszczowej. Ponadto, ze względu na przekształcenie stosunków wodnych prawie wszystkie wody powierzchniowe i znaczna część wód podziemnych nie nadają się do gospodarczego wykorzystania<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a57-57">[57]</a><a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…2014107-58">[58]</a>. W Katowicach według danych z 2000 roku występuje 95 antropogenicznych zbiorników wodnych łącznej powierzchni 237 ha. <a href="/wiki/Jeziorno%C5%9B%C4%87" title="Jeziorność">Jeziorność</a> miasta wynosi 1,44%<a href="#cite_note-CITEREFDuliasHibszer200875-59">[59]</a>. Około 30 zbiorników ma powierzchnię przekraczającą 1 ha, z czego blisko połowa łącznej ich powierzchni przypada na kompleks stawów na pograniczu Katowic, Sosnowca i Mysłowic (89 ha w Katowicach), powstałych w dawnych wyrobiskach piasku. Są to stawy: <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9ESzopienice-Borki%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”">Borki, Morawa oraz Hubertus II, III i IV</a>. W <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Dolinie Trzech Stawów</a> (Potoku Leśnego) zlokalizowanych jest 11 zbiorników wodnych o łącznej powierzchni 33 ha<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201229-60">[60]</a>. Poza nimi większe zbiorniki w Katowicach to: <a href="/wiki/Weso%C5%82a_Fala" title="Wesoła Fala">Wesoła Fala</a> (9 ha), <a href="/wiki/Staw_Bolina" title="Staw Bolina">Bolina II</a> (4,2 ha) i <a href="/wiki/Stawy_na_Tysi%C4%85cleciu" title="Stawy na Tysiącleciu">Maroko</a>, a ponadto w granicach miasta znajdują się stawy: <a href="/wiki/Staw_Grunfeld" title="Staw Grunfeld">Grünfeld</a> w <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynowie-Osiedlu Zgrzebnioka</a>, <a href="/wiki/Staw_Trzewiczek" title="Staw Trzewiczek">Trzewiczek</a> i <a href="/wiki/Staw_Upadowy" title="Staw Upadowy">Upadowy</a> w <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janowie-Nikiszowcu</a>, stawy w <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcu</a> i w dolinie <a href="/wiki/Bolina" title="Bolina">Boliny</a> (<a href="/wiki/Barbara-Janina" title="Barbara-Janina">Barbara i Janina</a>, <a href="/wiki/Staw_G%C3%B3rnik" title="Staw Górnik">Górnik</a> i <a href="/wiki/Staw_Ma%C5%82gorzata" title="Staw Małgorzata">Małgorzata</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201229-60">[60]</a> czy <a href="/wiki/Kozubek_(staw)" title="Kozubek (staw)">staw Kozubek</a> w dzielnicy <a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">Osiedle Witosa</a><a href="#cite_note-61">[61]</a>. Stawy te wraz z otoczeniem pełnią funkcje przyrodnicze i rekreacyjne<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201229-60">[60]</a>. <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Katowickie akweny</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Szopienice-Burowiec_184.jpg" class="mw-file-description" title="Staw Morawa, będący częścią kompleksu stawów Szopienice-Borki"><img alt="Staw Morawa, będący częścią kompleksu stawów Szopienice-Borki" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_184.jpg/220px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_184.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_184.jpg/330px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_184.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_184.jpg/440px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_184.jpg 2x" data-file-width="3537" data-file-height="2367" /></a></div> <div class="gallerytext">Staw Morawa, będący częścią <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9ESzopienice-Borki%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”">kompleksu stawów Szopienice-Borki</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice-Giszowiec_II_059.jpg" class="mw-file-description" title="Staw Barbara w Giszowcu"><img alt="Staw Barbara w Giszowcu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Katowice-Giszowiec_II_059.jpg/220px-Katowice-Giszowiec_II_059.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Katowice-Giszowiec_II_059.jpg/330px-Katowice-Giszowiec_II_059.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Katowice-Giszowiec_II_059.jpg/439px-Katowice-Giszowiec_II_059.jpg 2x" data-file-width="3775" data-file-height="2527" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Barbara-Janina" title="Barbara-Janina">Staw Barbara</a> w <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcu</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:2023-09_Katowice_-_Obroki_012.jpg" class="mw-file-description" title="Staw Kozubek w Obrokach"><img alt="Staw Kozubek w Obrokach" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/2023-09_Katowice_-_Obroki_012.jpg/220px-2023-09_Katowice_-_Obroki_012.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/2023-09_Katowice_-_Obroki_012.jpg/330px-2023-09_Katowice_-_Obroki_012.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/2023-09_Katowice_-_Obroki_012.jpg/439px-2023-09_Katowice_-_Obroki_012.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Kozubek_(staw)" title="Kozubek (staw)">Staw Kozubek</a> w <a href="/wiki/Obroki_(Katowice)" title="Obroki (Katowice)">Obrokach</a></div> </li> </ul> Katowice położone są w obrębie śląsko-krakowskiego regionu hydrogeologicznego. Utwory wodonośne występują tu we wszystkich warstwach stratygraficznych, lecz ich znaczenie jest uzależnione od czynników geologicznych, hydrogeologicznych oraz wpływu człowieka<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a61-62">[62]</a>. Wody podziemne występują tu na zróżnicowanej głębokości – od 10 do 100 metrów. Główny poziom wodonośny ma charakter porowo-szczelinowy i znajduje się w <a href="/wiki/Piaskowiec" title="Piaskowiec">piaskowcach</a> <a href="/wiki/Karbon" title="Karbon">karbońskich</a><a href="#cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200214-54">[54]</a>. Wody te są pod ciśnieniem, lecz zaznacza się w nich odwadniający wpływ kopalń węgla kamiennego. Z pozostałych kompleksów wodonośnych ważne znaczenie ma piętro wodonośne <a href="/wiki/Czwartorz%C4%99d" title="Czwartorzęd">czwartorzędu</a>. Jest ono związane głównie z osadami rzecznolodowcowymi i rzecznymi. Wody w tych utworach występują najczęściej do głębokości 5 metrów. Największe kompleksy tych wód występują w dolinach Rawy i Kłodnicy<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a61-62">[62]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przyroda_i_ochrona_środowiska">Przyroda i ochrona środowiska</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Przyroda i ochrona środowiska" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przyroda i ochrona środowiska">edytuj kod</a>]</div> Stan <a href="/wiki/%C5%9Arodowisko_przyrodnicze" title="Środowisko przyrodnicze">środowiska przyrodniczego</a> na obszarze miasta Katowice jest zróżnicowany. Część północna to obszar <a href="/wiki/Antropopresja" title="Antropopresja">silnie przekształcony przez człowieka</a>, zaś w części południowej miasta zachowały się jeszcze krajobrazy o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Pomimo znacznego przeobrażenia środowiska przyrodniczego Katowic jest ono bogate i na obszarze miasta istnieje wiele terenów o znacznej wartości przyrodniczej<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a91-63">[63]</a>. Tereny zieleni nieurządzonej występują głównie w dzielnicach południowych i wschodnich (<a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a>, <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a>, <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> i <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a>), a na większych powierzchniach także w <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligocie-Panewnikach</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20129-64">[64]</a>. Łączna powierzchnia obszarów prawnie chronionych w 2018 roku w Katowicach wynosiła 232,0 ha, w tym 127,4 ha <a href="/wiki/Rezerwat_przyrody" title="Rezerwat przyrody">rezerwatów przyrody</a> i 100,4 ha <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy">zespołów przyrodniczo-krajobrazowych</a><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201915-65">[65]</a>. Na terenie Katowic na podstawie <a href="/wiki/Ustawa_o_ochronie_przyrody_(2004)" title="Ustawa o ochronie przyrody (2004)">ustawy o ochronie przyrody</a> <a href="/wiki/Ochrona_przyrody_w_Polsce" title="Ochrona przyrody w Polsce">ochroną prawną</a> objętych jest 5 obszarów: 2 rezerwaty przyrody, 2 zespoły przyrodniczo-krajobrazowe oraz 1 <a href="/wiki/U%C5%BCytek_ekologiczny" title="Użytek ekologiczny">użytek ekologiczny</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201230-66">[66]</a>. <table class="wikitable sortable" style="font-size:85%;"> <caption>Obszary ochrony przyrody w granicach Katowic </caption> <tbody><tr> <th>Nazwa </th> <th>Pow. [ha] </th> <th>Data ustanowienia </th> <th>Dzielnica </th> <th>Charakterystyka </th> <th>Źródło </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Las_Murckowski" title="Rezerwat przyrody Las Murckowski">Rezerwat przyrody „Las Murckowski”</a> </td> <td>141,56 </td> <td>1954-01-13 </td> <td><a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a> </td> <td><a href="/wiki/Rezerwat_le%C5%9Bny" title="Rezerwat leśny">Rezerwat leśny</a> ustanowiony celem zachowania fragmentu <a href="/wiki/Las_mieszany" title="Las mieszany">lasu mieszanego</a> o cechach naturalnych, położonego w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów zurbanizowanych. Chroni on <a href="/wiki/Buczyna" title="Buczyna">lasy bukowe</a> i mieszane porastające <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_Wandy_(Katowice)" title="Wzgórze Wandy (Katowice)">Wzgórze Wandy</a>. Stwierdzono w nim występowanie 15 gatunków roślin chronionych i rzadkich, a także wiele gatunków ssaków i ptaków. </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201230-66">[66]</a><a href="#cite_note-67">[67]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Rezerwat_przyrody_Ochojec" title="Rezerwat przyrody Ochojec">Rezerwat przyrody „Ochojec”</a> </td> <td>25,79 </td> <td>1982-04-15 </td> <td><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td><a href="/wiki/Rezerwat_florystyczny" title="Rezerwat florystyczny">Rezerwat florystyczny</a> utworzony celem ochrony stanowiska <a href="/wiki/Liczyd%C5%82o_g%C3%B3rskie" title="Liczydło górskie">liczydła górskiego</a>. Ponadto występują tutaj inne rośliny chronione i rzadkie, zwłaszcza charakterystyczne dla siedlisk zabagnionych i wodnych. </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201230-66">[66]</a><a href="#cite_note-68">[68]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9ESzopienice-Borki%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”">Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Szopienice-Borki”</a> </td> <td>157,00 </td> <td>1999-11-29 </td> <td><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a> </td> <td>Kompleks powstały w miejscu <a href="/wiki/Piaskownia" title="Piaskownia">piaskowni</a>, będący obszarem zróżnicowanym pod względem siedliskowym i stwarzającym dogodne warunki bytowania i rozrodu wielu gatunków roślin i zwierząt. Schronienie tutaj znajduje wiele gatunków ptaków wodnych i wodnobłotnych, w tym: <a href="/wiki/%C5%81ab%C4%99d%C5%BA_niemy" title="Łabędź niemy">łabędź niemy</a>, <a href="/wiki/Krzy%C5%BC%C3%B3wka_(zwyczajna)" title="Krzyżówka (zwyczajna)">krzyżowka</a>, <a href="/wiki/G%C5%82owienka_(ptak)" class="mw-redirect" title="Głowienka (ptak)">głowienka</a>, <a href="/wiki/Czernica_(ptak)" title="Czernica (ptak)">czernica</a> i <a href="/wiki/%C5%81yska" title="Łyska">łyska</a>. </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a97-69">[69]</a><a href="#cite_note-70">[70]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_przyrodniczo-krajobrazowy_%E2%80%9E%C5%B9r%C3%B3d%C5%82a_K%C5%82odnicy%E2%80%9D" title="Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Źródła Kłodnicy”">Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Źródła Kłodnicy”</a> </td> <td>100,40 </td> <td>2001-05-22 </td> <td><a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a>, <a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td>Zespół obejmuje obszar źródliskowy <a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnicy</a> o powierzchni, w którym znajdują się fragmenty <a href="/wiki/Las_%C5%82%C4%99gowy" title="Las łęgowy">lasu łęgowego</a> z wiekowymi okazami <a href="/wiki/Olsza" title="Olsza">olszy</a> oraz bogatym w rzadkie i chronione gatunki roślin <a href="/wiki/Runo_le%C5%9Bne" title="Runo leśne">runem</a>. Koryto i rozlewiska Kłodnicy stanowią dogodne miejsce bytowania wielu gatunków płazów. </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201231-71">[71]</a><a href="#cite_note-72">[72]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/P%C5%82one_Bagno" title="Płone Bagno">Użytek ekologiczny „Płone Bagno”</a> </td> <td>4,22 </td> <td>2002-06-21 </td> <td><a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a> </td> <td>Użytek ustanowiony celem ochrony <a href="/wiki/Torfowisko_wysokie" title="Torfowisko wysokie">torfowiska wysokiego</a> z fragmentami <a href="/wiki/B%C3%B3r_wilgotny" title="Bór wilgotny">boru wilgotnego</a> i <a href="/wiki/B%C3%B3r_bagienny" title="Bór bagienny">bagiennego</a>. </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201231-71">[71]</a><a href="#cite_note-73">[73]</a> </td></tr></tbody></table> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_P%C5%82one_Bagno_5.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Katowice_P%C5%82one_Bagno_5.JPG/220px-Katowice_P%C5%82one_Bagno_5.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Katowice_P%C5%82one_Bagno_5.JPG/330px-Katowice_P%C5%82one_Bagno_5.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Katowice_P%C5%82one_Bagno_5.JPG/440px-Katowice_P%C5%82one_Bagno_5.JPG 2x" data-file-width="1470" data-file-height="980" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/P%C5%82one_Bagno" title="Płone Bagno">użytku ekologicznego „Płone Bagno”</a></figcaption></figure> Do elementów struktury przyrodniczej o randze regionalnej na obszarze Katowic należą przede wszystkim duże kompleksy leśne (w tym <a href="/wiki/Lasy_Murckowskie" title="Lasy Murckowskie">Lasy Murckowskie</a> i <a href="/wiki/Lasy_Panewnickie" title="Lasy Panewnickie">Lasy Panewnickie</a>). W południowo-zachodniej części miasta występują obszary łącznikowe pomiędzy tymi lasami. W ich skład wchodzi <a href="/wiki/Korytarz_ekologiczny" title="Korytarz ekologiczny">korytarz ekologiczny</a> <a href="/wiki/Mleczna_(dop%C5%82yw_Gostyni)" title="Mleczna (dopływ Gostyni)">Mlecznej</a> wraz z dolinami Kaskadnika i <a href="/wiki/Bielawka_(dop%C5%82yw_Mlecznej)" title="Bielawka (dopływ Mlecznej)">Bielawki</a>, <a href="/wiki/Las_Gniotek" title="Las Gniotek">las Gniotek</a> i kompleksy rolne w <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzeczu</a>. Ponadto ważnym pod tym względem elementem jest kompleks stawów „Szopienice-Borki”, gdyż jest to jedyny duży zespół akwenów w centralnej, silnie zurbanizowanej części <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201230-66">[66]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Murcki_II_054.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Katowice_-_Murcki_II_054.jpg/220px-Katowice_-_Murcki_II_054.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Katowice_-_Murcki_II_054.jpg/330px-Katowice_-_Murcki_II_054.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Katowice_-_Murcki_II_054.jpg/440px-Katowice_-_Murcki_II_054.jpg 2x" data-file-width="3775" data-file-height="2527" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/Lasy_Murckowskie" title="Lasy Murckowskie">Lasów Murckowskich</a> w rejonie <a href="/wiki/Hamerla" title="Hamerla">Hamerli</a></figcaption></figure> Łączna powierzchnia <a href="/wiki/Grunty_le%C5%9Bne" title="Grunty leśne">gruntów leśnych</a> Katowic w 2018 roku wynosiła 68,462 km², a <a href="/wiki/Lesisto%C5%9B%C4%87" title="Lesistość">lesistość</a> miasta 39,7%<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201914-74">[74]</a>. Lasy w Katowicach są rozmieszczone nierównomiernie. Koncentrują się one w południowej części miasta, obejmując w 2007 roku 86% obszaru Murcek i blisko 70% Giszowca. Większy odsetek powierzchni lasów mają też: Piotrowice-Ochojec (41%), <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a> (40%) i <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a> (blisko 37% powierzchni dzielnicy)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20129-64">[64]</a>. W północnej i środkowej części Lasów Murckowskich zaznacza się przewaga <a href="/wiki/Las_li%C5%9Bciasty" title="Las liściasty">lasów liściastych</a>. Na <a href="/wiki/Wzg%C3%B3rze_Wandy_(Katowice)" title="Wzgórze Wandy (Katowice)">Wzgórzu Wandy</a> występują większe kompleksy lasów bukowych, a w dolinach rzecznych zbiorowiska wilgotnych lasów liściastych – <a href="/wiki/Las_%C5%82%C4%99gowy" title="Las łęgowy">łęgów</a>. W południowej części Lasów Murckowskich dominują <a href="/wiki/B%C3%B3r_sosnowy" title="Bór sosnowy">bory sosnowe</a>, w Lasach Panewnickich przeważają bory sosnowe oraz bory mieszane, <a href="/wiki/Las_Za%C5%82%C4%99ski" title="Las Załęski">Las Załęski</a> jest zaś głównie lasem liściastym, a <a href="/wiki/Las_Gniotek" title="Las Gniotek">Gniotek</a> jest <a href="/wiki/Remiza_(%C5%82owiectwo)" title="Remiza (łowiectwo)">remizą leśną</a>, głównie z siedliskami borowymi i wilgotnymi<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201233-28">[28]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Lasy_Panewnickie_2011_06.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lasy_Panewnickie_2011_06.JPG/220px-Lasy_Panewnickie_2011_06.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lasy_Panewnickie_2011_06.JPG/330px-Lasy_Panewnickie_2011_06.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Lasy_Panewnickie_2011_06.JPG/440px-Lasy_Panewnickie_2011_06.JPG 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption><a href="/wiki/Lasy_Panewnickie" title="Lasy Panewnickie">Lasy Panewnickie</a> w rejonie <a href="/wiki/Wymys%C5%82%C3%B3w_(Katowice)" title="Wymysłów (Katowice)">Wymysłowa</a> w <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligocie-Panewnikach</a></figcaption></figure> Zdecydowana większość katowickich lasów znajduje się w zarządzie <a href="/wiki/Pa%C5%84stwowe_Gospodarstwo_Le%C5%9Bne_Lasy_Pa%C5%84stwowe" title="Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe">Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe</a> i wraz z większością pozostałych lasów należą one do kategorii lasów ochronnych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201233-28">[28]</a>. W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_%C5%9Awi%C4%99tego_Huberta_w_Katowicach" class="mw-redirect" title="Ulica Świętego Huberta w Katowicach">ulicy św. Huberta</a> 43/45 siedzibę ma <a href="/wiki/Regionalna_Dyrekcja_Las%C3%B3w_Pa%C5%84stwowych_w_Katowicach" title="Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach">Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach</a>, a przy <a href="/wiki/Ulica_Kijowska_w_Katowicach" title="Ulica Kijowska w Katowicach">ulicy Kijowskiej</a> 37b <a href="/wiki/Nadle%C5%9Bnictwo_Katowice" title="Nadleśnictwo Katowice">Nadleśnictwo Katowice</a><a href="#cite_note-75">[75]</a>. Do pozostałych obszarów o podwyższonej wartości przyrodniczej należą: <a href="/wiki/Stawy_na_Tysi%C4%85cleciu" title="Stawy na Tysiącleciu">stawy na osiedlu Tysiąclecia</a>, dolina <a href="/wiki/Brynica_(dop%C5%82yw_Czarnej_Przemszy)" title="Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)">Brynicy</a>, <a href="/wiki/Potok_Kokociniec" title="Potok Kokociniec">potok Kokociniec</a>, dolina <a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnicy</a>, Stary Panewnik, <a href="/wiki/Staw_Grunfeld" title="Staw Grunfeld">staw Grünfeld</a>, <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Dolina Trzech Stawów</a>, <a href="/wiki/Katowicki_Park_Le%C5%9Bny" title="Katowicki Park Leśny">Katowicki Park Leśny</a>, <a href="/wiki/Staw_Trzewiczek" title="Staw Trzewiczek">staw Trzewiczek</a>, dolina <a href="/wiki/Bolina" title="Bolina">Boliny</a>, <a href="/wiki/Barbara-Janina" title="Barbara-Janina">stawy Barbara i Janina</a>, <a href="/wiki/Staw_G%C3%B3rnik" title="Staw Górnik">staw Górnik</a>, dolina i górny bieg <a href="/wiki/%C5%9Alepotka" class="mw-redirect" title="Ślepotka">Ślepiotki</a>, dolina <a href="/wiki/Mleczna_(dop%C5%82yw_Gostyni)" title="Mleczna (dopływ Gostyni)">Mlecznej</a>, <a href="/wiki/Hamerla" title="Hamerla">Hamerla</a>, <a href="/wiki/Kamienna_G%C3%B3ra_(Katowice)" title="Kamienna Góra (Katowice)">Kamienna Góra</a> i <a href="/wiki/Buczyna" title="Buczyna">buczyna</a> pomiędzy Murckami a Kostuchną<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201232-25">[25]</a>. Najwięcej <a href="/wiki/Pomnik_przyrody" title="Pomnik przyrody">pomników przyrody</a> w Katowicach ustanowiono w Giszowcu. Na podstawie rozporządzenia wojewody katowickiego z 25 kwietnia 1995 roku ustanowiono ich 29<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201231-71">[71]</a>. Rok później ochroną objęto znajdujący się na <a href="/wiki/Plac_Pod_Lipami_w_Katowicach" title="Plac Pod Lipami w Katowicach">placu Pod Lipami</a> <a href="/wiki/Buk_Anton" title="Buk Anton">buk Anton</a><a href="#cite_note-BukAnton-76">[76]</a>, a 1 czerwca 2017 roku znajdujący się w Murckach (Hamerli) <a href="/wiki/D%C4%85b_Tadeusz" title="Dąb Tadeusz">dąb Tadeusz</a><a href="#cite_note-DabTadeusz-77">[77]</a>. Ponadto pojedyncze pomniki przyrody ustanowiono w Kostuchnie (<a href="/wiki/Klon_zwyczajny" title="Klon zwyczajny">klon zwyczajny</a> i <a href="/wiki/Jesion_wynios%C5%82y" title="Jesion wyniosły">jesion wyniosły</a>; ul. Sołtysia 129), Ligocie-Panewnikach (<a href="/wiki/D%C4%85b_szypu%C5%82kowy" title="Dąb szypułkowy">dąb szypułkowy</a> na terenie <a href="/wiki/Klasztor_Franciszkan%C3%B3w_w_Panewnikach" title="Klasztor Franciszkanów w Panewnikach">kompleksu klasztornego oo. franciszkanów</a>) i w Piotrowicach-Ochojcu (<a href="/wiki/Grusza_pospolita" title="Grusza pospolita">grusza pospolita</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Artura_Grottgera_w_Katowicach" title="Ulica Artura Grottgera w Katowicach">ul. A. Grottgera</a> 10c)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201231-71">[71]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_Park_Ko%C5%9Bciuszki_(11).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_Park_Ko%C5%9Bciuszki_%2811%29.jpg/220px-2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_Park_Ko%C5%9Bciuszki_%2811%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_Park_Ko%C5%9Bciuszki_%2811%29.jpg/330px-2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_Park_Ko%C5%9Bciuszki_%2811%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_Park_Ko%C5%9Bciuszki_%2811%29.jpg/440px-2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_Park_Ko%C5%9Bciuszki_%2811%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">parku im. T. Kościuszki</a> w <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynowie-Osiedlu Zgrzebnioka</a></figcaption></figure> <a href="/wiki/Zieleniec_(teren_zieleni)" title="Zieleniec (teren zieleni)">Obszary zieleni urządzonej</a> w Katowicach obejmują <a href="/wiki/Park" title="Park">parki</a>, zieleńce, <a href="/wiki/Skwer" title="Skwer">skwery</a> oraz <a href="/wiki/Rodzinny_ogr%C3%B3d_dzia%C5%82kowy" title="Rodzinny ogród działkowy">rodzinne ogrody działkowe</a>. Zasadnicze znaczenie dla mieszkańców miasta ma znajdujący się na terenie <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowa</a>, położony tuż przy granicy z Katowicami, <a href="/wiki/Park_%C5%9Al%C4%85ski" title="Park Śląski">park Śląski</a>. Park ten o powierzchni 620 ha oferuje możliwość realizacji różnorodnych form wypoczynku, rekreacji, rozrywki czy zaspokojenie potrzeb kulturalnych i poznawczych. W samych zaś Katowicach znajdowało się w 2007 roku 9 parków miejskich oraz 56 skwerów i zieleńców o łącznej powierzchni 49,7 ha<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201269-78">[78]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w_-_01.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w_-_01.JPG/220px-Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w_-_01.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w_-_01.JPG/330px-Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w_-_01.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w_-_01.JPG/440px-Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w_-_01.JPG 2x" data-file-width="3072" data-file-height="2304" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Doliny Trzech Stawów</a></figcaption></figure> Do znaczących parków o zasięgu ogólnomiejskim należą: <a href="/wiki/Katowicki_Park_Le%C5%9Bny" title="Katowicki Park Leśny">Katowicki Park Leśny</a>, <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park im. T. Kościuszki</a> oraz park przy kompleksie franciszkanów w <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligocie-Panewnikach</a> (<a href="/wiki/Kalwaria_Panewnicka" title="Kalwaria Panewnicka">Kalwaria Panewnicka</a>). Pozostałe pełnią funkcję parków dzielnicowych i są to m.in. parki: <a href="/wiki/Park_Murckowski_w_Katowicach" title="Park Murckowski w Katowicach">Murckowski</a>, <a href="/wiki/Park_Zadole" title="Park Zadole">Zadole</a>, <a href="/wiki/Park_Bolina" title="Park Bolina">Bolina</a>, <a href="/wiki/Park_We%C5%82nowiecki_w_Katowicach" title="Park Wełnowiecki w Katowicach">Wełnowiecki</a>, <a href="/wiki/Park_Bogucki_w_Katowicach" title="Park Bogucki w Katowicach">Bogucicki</a>, <a href="/wiki/Park_Giszowiecki_w_Katowicach" title="Park Giszowiecki w Katowicach">Giszowiecki</a>, <a href="/wiki/Park_Olimpijczyk%C3%B3w_w_Katowicach" title="Park Olimpijczyków w Katowicach">Olimpijczyków</a> i <a href="/wiki/Park_Za%C5%82%C4%99ski_w_Katowicach" title="Park Załęski w Katowicach">Załęski</a>, park w Dąbrówce<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201269-78">[78]</a> czy <a href="/wiki/Lasek_Alfreda" title="Lasek Alfreda">Lasek Alfreda</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a>. Największe obszary terenów zieleni urządzonej znajdują się w dzielnicach: <a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego-Muchowiec" title="Osiedle Paderewskiego-Muchowiec">Osiedle Paderewskiego-Muchowiec</a>, obejmując 28% powierzchni dzielnicy (część Katowickiego Parku Leśnego oraz <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Dolina Trzech Stawów</a>) oraz <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka</a>, obejmując 38% powierzchni (park im. T. Kościuszki i część Katowickiego Parku Leśnego). W pozostałych jednostkach ten odsetek wynosi maksymalnie kilkanaście procent<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20129-64">[64]</a>. Obszary zieleni urządzonej w Katowicach są pod opieką <a href="/wiki/Zak%C5%82ad_Zieleni_Miejskiej_w_Katowicach" title="Zakład Zieleni Miejskiej w Katowicach">Zakładu Zieleni Miejskiej w Katowicach</a> z siedzibą przy <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ulicy T. Kościuszki</a> 138<a href="#cite_note-80">[80]</a>, a park przyklasztorny przy panewnickiej bazylice jest poza zarządem ZZM-u. Katowicki Zakład Zieleni Miejskiej zarządza także skwerami i zieleńcami<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201234-81">[81]</a>, a do większych z nich należą m.in. skwery: <a href="/wiki/Skwer_Walentego_Fojkisa_w_Katowicach" title="Skwer Walentego Fojkisa w Katowicach">W. Fojkisa</a>, <a href="/wiki/Skwer_Hilarego_Krzysztofiaka_w_Katowicach" title="Skwer Hilarego Krzysztofiaka w Katowicach">H. Krzysztofiaka</a>, <a href="/wiki/Skwer_Rotmistrza_Witolda_Pileckiego_w_Katowicach" title="Skwer Rotmistrza Witolda Pileckiego w Katowicach">rtm. W. Pileckiego</a> czy <a href="/wiki/Skwer_Emila_i_Georga_Zillmann%C3%B3w_w_Katowicach" title="Skwer Emila i Georga Zillmannów w Katowicach">E. i G. Zillmannów</a><a href="#cite_note-Emapa-82">[82]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Nazwa">Nazwa</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Nazwa" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nazwa">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_neon_na_dworcu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Katowice_neon_na_dworcu.jpg/220px-Katowice_neon_na_dworcu.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Katowice_neon_na_dworcu.jpg/330px-Katowice_neon_na_dworcu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Katowice_neon_na_dworcu.jpg/440px-Katowice_neon_na_dworcu.jpg 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption><a href="/wiki/Lampa_neonowa" title="Lampa neonowa">Neon</a> z napisem „KATOWICE” na dworcu kolejowym <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacji Katowice</a></figcaption></figure> Etymologia nazwy Katowice nie jest jednoznaczna. W specjalistycznej literaturze językoznawczej wskazywane są dwa główne poglądy naukowe dotyczące pochodzenia nazwy miasta: <ul><li>Od nazwy osobowej Kat, tj. od przydomka pierwszego osiadłego w Katowicach dzierżawcy gruntu bądź nazwiska właściciela lub dzierżawcy całego obszaru współczesnego miasta lub jego części (<a href="/wiki/Nazwy_patronimiczne" title="Nazwy patronimiczne">pochodzenie patronimiczne</a>; hipoteza <a href="/wiki/Witold_Taszycki" title="Witold Taszycki">Witolda Taszyckiego</a> z 1935 roku)<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200613-83">[83]</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197860-84">[84]</a>,</li> <li>Od tzw. kątów, czyli ustronnych chałup, miejsca położonego w kącie, na uboczu, czyli wtórnej, zapewne niewielkiej, złożonej z kilku łanów osady na peryferiach <a href="/wiki/Ku%C5%BAnica_Bogucka" title="Kuźnica Bogucka">Kuźnicy Boguckiej</a> (hipoteza <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Rospond_(j%C4%99zykoznawca)" title="Stanisław Rospond (językoznawca)">Stanisława Rosponda</a> z 1966 roku)<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200613-83">[83]</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197860-84">[84]</a><a href="#cite_note-CITEREFRymut1987103-85">[85]</a>.</li></ul> Spotykana była też wcześniejsza próba Stanisława Rosponda z około 1959 roku związania pochodzenia nazwy miasta od nazwy osobowej Kot, która została potem zarzucona<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197860-84">[84]</a>. W literaturze wskazywane jest to, iż nazwa Katowice ma pochodzenie miejscowe. Dodatkowo zauważana jest analogia w nazwach sąsiednich miejscowości jak <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a>, <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a> czy <a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197861-86">[86]</a>. Sama zaś nazwa Katowice pojawia się w licznych dokumentach od przełomu XVI i XVII wieku<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197860–61-87">[87]</a>, a po raz pierwszy została udokumentowana na protokole wizytacji <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Szczepana_w_Katowicach" title="Parafia św. Szczepana w Katowicach">bogucickiej parafii</a> w 1598 roku jako et nova villa Katowice<a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199317-89">[89]</a>. Od 1742 roku, gdy Katowice weszły w skład <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwa Prus</a>, do 1922 roku, gdy część <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górnego Śląska</a> przyłączono do <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">Polski</a> jako <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)">autonomiczne województwo śląskie</a>, a także w latach 1939–1945 podczas <a href="/wiki/Okupacja_niemiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931945)" title="Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)">niemieckiej okupacji</a>, miasto funkcjonowało pod niemiecką nazwą Kattowitz<a href="#cite_note-TGG-3">[3]</a>. W okresie od 9 marca 1953 roku do 20 grudnia 1956 roku miasto nosiło urzędową nazwę Stalinogród<a href="#cite_note-MP195323280-90">[90]</a><a href="#cite_note-DzU195658269-91">[91]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia">Historia</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Historia" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobne artykuły: <a href="/wiki/Historia_Katowic" title="Historia Katowic">Historia Katowic</a> i <a href="/wiki/Kalendarium_historii_Katowic" title="Kalendarium historii Katowic">Kalendarium historii Katowic</a>.</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Przed_uzyskaniem_praw_miejskich">Przed uzyskaniem praw miejskich</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Przed uzyskaniem praw miejskich" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przed uzyskaniem praw miejskich">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Zobacz też: <a href="/wiki/Ku%C5%BAnica_Bogucka" title="Kuźnica Bogucka">Kuźnica Bogucka</a>.</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Akta_Wizytacji_parafii_w_Bogucicach_(1598).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Katowice_-_Akta_Wizytacji_parafii_w_Bogucicach_%281598%29.jpg/220px-Katowice_-_Akta_Wizytacji_parafii_w_Bogucicach_%281598%29.jpg" decoding="async" width="220" height="195" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Katowice_-_Akta_Wizytacji_parafii_w_Bogucicach_%281598%29.jpg/330px-Katowice_-_Akta_Wizytacji_parafii_w_Bogucicach_%281598%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Katowice_-_Akta_Wizytacji_parafii_w_Bogucicach_%281598%29.jpg/440px-Katowice_-_Akta_Wizytacji_parafii_w_Bogucicach_%281598%29.jpg 2x" data-file-width="2027" data-file-height="1796" /></a><figcaption>Akt wizytacji <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Szczepana_w_Katowicach" title="Parafia św. Szczepana w Katowicach">parafii bogucickiej</a> z 1598 roku, w którym po raz pierwszy pojawia się wzmianka o Katowicach</figcaption></figure> Katowice powstały jako wieś zagrodnicza pod koniec XVI wieku w dobrach kuźników boguckich zwanych <a href="/wiki/Ku%C5%BAnica_Bogucka" title="Kuźnica Bogucka">Kuźnicą Bogucką</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199611-12">[12]</a>, a założył ją na swoim gruncie koło 1580 kuźnik bogucki Andrzej<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199317-89">[89]</a>. Pierwsza wzmianka o Katowicach pojawiła się w zapisach <a href="/wiki/Krzysztof_Kazimirski" title="Krzysztof Kazimirski">ks. Krzysztofa Kazimirskiego</a>, wizytatora <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Szczepana_w_Katowicach" title="Parafia św. Szczepana w Katowicach">parafii boguckiej</a> w 1598 roku. Zanotowano w nim wsie należące do parafii: Ad parochiam pertinent villae: Bogucice, Załęze et nova villa Katowice<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199317-89">[89]</a>. Historię miasta wyznaczają jednak losy kilku znacznie wcześniejszych słowiańskich osad rolniczych z XIV i XVI wieku oraz kuźnic żelaza, będących współcześnie jego <a href="/wiki/Dzielnica_miasta" title="Dzielnica miasta">dzielnicami</a> bądź <a href="/wiki/Klasyfikacja_miejscowo%C5%9Bci_w_Polsce" title="Klasyfikacja miejscowości w Polsce">częściami</a><a href="#cite_note-CITEREFPlewako19855–7-92">[92]</a>. Już w 1299 roku wzmiankowano o jednej z najstarszych części Katowic – <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dębie</a>, leżącym wówczas na obszarze <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_bytomskie" title="Księstwo bytomskie">księstwa bytomskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199313-93">[93]</a>. Należał on przez kilkaset lat do <a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_klasztorny_bo%C5%BCogrobc%C3%B3w_w_Miechowie" title="Zespół klasztorny bożogrobców w Miechowie">klasztoru bożogrobców</a> w <a href="/wiki/Miech%C3%B3w" title="Miechów">Miechowie</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199684-94">[94]</a>. Następnie wspomniane są kolejne wsie, wymienione w dokumencie <a href="/wiki/Ksi%C4%85%C5%BC%C4%99ta_opawscy" title="Książęta opawscy">księcia opawsko-raciborskiego</a> <a href="/wiki/Miko%C5%82aj_II_opawski" title="Mikołaj II opawski">Mikołaja II</a> z 15 grudnia 1360 roku, potwierdzającego <a href="/wiki/Otton_z_Pilczy" title="Otton z Pilczy">Ottonowi z Pilczy</a> własność wsi <a href="/wiki/Ja%C5%BAwce" title="Jaźwce">Jaźwce</a>, <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a>, <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a>, <a href="/wiki/Ro%C5%BAdzie%C5%84" title="Roździeń">Roździeń</a> i miasta <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniecZłoty200689–90-95">[95]</a>. Usytuowana nad brzegiem rzeki <a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawy</a> <a href="/wiki/Ku%C5%BAnica_Bogucka" title="Kuźnica Bogucka">Kuźnica Bogucka</a> została wspomniana po raz pierwszy w 1397 roku i był to jeden z najstarszych zakładów tego typu w Polsce. Poza Kuźnicą Bogucką w okolicy istniały jeszcze trzy podobne zakłady: <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">załęski</a>, <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">szopienicki</a> i roździeński<a href="#cite_note-CITEREFPlewako19855–7-92">[92]</a>, a z tym ostatnim związana jest postać <a href="/wiki/Walenty_Ro%C5%BAdzie%C5%84ski" title="Walenty Roździeński">Walentego Roździeńskiego</a><a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. W 1467 roku<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b679-96">[96]</a> (bądź już w 1287 roku<a href="#cite_note-CITEREFChmielewska201622-97">[97]</a>) po raz pierwszy została wzmiankowana wieś <a href="/wiki/Uniczowy" title="Uniczowy">Uniczowy</a>, z której w XVI wieku wyodrębniły się osobne osady: <a href="/wiki/Piotrowice_(Katowice)" title="Piotrowice (Katowice)">Piotrowice</a>, <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> i <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b679-96">[96]</a>. Katowice w swojej historii miały ponad dwudziestu właścicieli. Pierwszymi z nich byli kuźnicy boguccy<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199611-12">[12]</a>, a wśród późniejszych byli także przedstawiciele znanych rodów, m.in.: Salomonowie, Kamińscy, <a href="/wiki/Mieroszewscy_herbu_%C5%9Alepowron" title="Mieroszewscy herbu Ślepowron">Mieroszewscy</a> czy <a href="/wiki/Promnitzowie" title="Promnitzowie">Promnitzowie</a><a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. 22 lutego 1536 roku Jan Thurzon sprzedał Stanisławowi Salomonowi dobra mysłowickie, w skład którego wchodziły m.in. Roździeń, Bogucice wraz z kuźnicą, Załęże i puste wówczas <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">Szopienice</a>. W ten sposób ziemia mysłowicka wyodrębniła się już na stałe od <a href="/wiki/Ksi%C4%99stwo_pszczy%C5%84skie" title="Księstwo pszczyńskie">wolnego państwa pszczyńskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199316-98">[98]</a>. W czasie <a href="/wiki/Wojny_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Wojny śląskie">wojen śląskich</a>, w 1742 roku większość <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk" title="Śląsk">Śląska</a>, a wraz z tym i obszar Katowic, zostały włączone do <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwa Prus</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199330-99">[99]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Huta_Baildon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Katowice_Huta_Baildon.jpg/220px-Katowice_Huta_Baildon.jpg" decoding="async" width="220" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Katowice_Huta_Baildon.jpg/330px-Katowice_Huta_Baildon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Katowice_Huta_Baildon.jpg/440px-Katowice_Huta_Baildon.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="666" /></a><figcaption>Pudlingarnia <a href="/wiki/John_Baildon" title="John Baildon">Johna Baildona</a> na litografii z połowy XIX wieku</figcaption></figure> Na początku XVIII wieku w Katowicach istniały 33 gospodarstwa (w tym 10 nieobsadzonych), a pod koniec było ich 78<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199611-12">[12]</a>. Do końca XVIII wieku następował szybki wzrost liczby ludności osady. W 1783 roku w Katowicach mieszkały 294 osoby, w 1845 roku – 1326, a w 1861 roku – 3780 osób<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199618-100">[100]</a>. Około 1740 roku na terenie współczesnych Katowic zaczęto na większą skalę eksploatować <a href="/wiki/W%C4%99giel_kamienny" title="Węgiel kamienny">węgiel kamienny</a>, a w 1769 roku w <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murckach</a> założono pierwszą na terenie obecnego miasta <a href="/wiki/Kopalnia_w%C4%99gla_kamiennego" title="Kopalnia węgla kamiennego">kopalnię węgla kamiennego</a> – <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EMurcki%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Murcki”">„Emanuelssegen”</a> (późniejsza kopalnia „Murcki”)<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199319-101">[101]</a>. Koniec XVIII wieku był zaś czasem rozwoju technicznego i procesu uprzemysłowienia. W 1801 roku w <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynowie</a> uruchomiono <a href="/wiki/Kopalnia_Beata" title="Kopalnia Beata">kopalnię „Beate”</a>, w 1804 roku w <a href="/wiki/We%C5%82nowiec" title="Wełnowiec">Wełnowcu</a> rozpoczęto budowę huty żelaza „Hohenlohe”<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199321-102">[102]</a>, w 1818 i 1822 (bądź 1820<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018108-103">[103]</a>) roku kolejno huty cynku <a href="/wiki/Huta_Franz" title="Huta Franz">„Franz”</a> i <a href="/wiki/Huta_Fanny" title="Huta Fanny">„Fanny”</a> w Bogucicach<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199322-104">[104]</a>, a w 1823 roku <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKatowice%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”">kopalnię „Ferdinand”</a> (późniejsza kopalnia „Katowice”) w Bogucicach oraz pudlingarnię i walcownię w Dębie, która była początkiem <a href="/wiki/Huta_%E2%80%9EBaildon%E2%80%9D" title="Huta „Baildon”">huty żelaza „Baildon”</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199323-105">[105]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_l._30_XIX_w..jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Katowice_l._30_XIX_w..jpg/220px-Katowice_l._30_XIX_w..jpg" decoding="async" width="220" height="142" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Katowice_l._30_XIX_w..jpg/330px-Katowice_l._30_XIX_w..jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Katowice_l._30_XIX_w..jpg/440px-Katowice_l._30_XIX_w..jpg 2x" data-file-width="3508" data-file-height="2258" /></a><figcaption>Katowice w latach 30. XIX wieku</figcaption></figure> W 1838 roku <a href="/wiki/Franz_von_Winckler" title="Franz von Winckler">Franz von Winckler</a> kupił od Lehmanna dobra rycerskie Katowice, a w 1841 roku przeniósł z <a href="/wiki/Miechowice" title="Miechowice">Miechowic</a> do Katowic zarząd swoich dób. Zarządzający wówczas dobrami <a href="/wiki/Friedrich_Grundmann" title="Friedrich Grundmann">Friedrich Wilhelm Grundmann</a> stał się inicjatorem przemian, które doprowadziły do przekształcenia wsi Katowice w nowoczesne i dynamicznie rozwijające się miasto<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199325-106">[106]</a>. Sojusznikiem Grundmanna w staraniach na rzecz przekształcenia Katowic w miasto stał się osiadły w 1851 roku <a href="/wiki/Richard_Holtze" title="Richard Holtze">Richard Holtze</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199326-107">[107]</a>. Intensywny rozwój wsi Katowice rozpoczął się wraz z uruchomieniem 3 października 1846 przez <a href="/wiki/Kolej_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Kolej Górnośląska">Towarzystwo Kolei Górnośląskiej</a> (OSE) połączenia kolejowego <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocławia</a> z <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowicami</a>. O przeprowadzenie linii kolejowej przez Katowice zabiegał Franz von Winckler, gdyż linia ta miała pierwotnie omijać dolinę Rawy<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199326-107">[107]</a>. Szybki rozwój przemysłu i rozbudowa sieci transportowej sprzyjały urbanizacji wsi Katowice<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199613-108">[108]</a>. W 1848 roku w Katowicach powstał pierwszy hotel, utrwalony przez mieszkańców jako <a href="/wiki/Hotel_Welt_w_Katowicach" title="Hotel Welt w Katowicach">hotel Welta</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199326-107">[107]</a>, a w 1856 roku powstał pierwszy plan zabudowy przestrzennej Katowic autorstwa <a href="/wiki/Heinrich_Moritz_August_Nottebohm" title="Heinrich Moritz August Nottebohm">Heinricha Moritza Augusta Nottebohma</a>. Wprowadzał on ład urbanistyczny w miejsca, gdzie trwała już rozbudowa miejscowości, zwłaszcza w <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynku</a>, który połączono reprezentacyjną ulicą, nazwaną później <a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ulicą 3 Maja</a>, kończącą się na obecnym <a href="/wiki/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Plac Wolności w Katowicach">placu Wolności</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199327-109">[109]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Evangelische_Kirche_und_Schule_Kattowitz.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Evangelische_Kirche_und_Schule_Kattowitz.jpg/220px-Evangelische_Kirche_und_Schule_Kattowitz.jpg" decoding="async" width="220" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Evangelische_Kirche_und_Schule_Kattowitz.jpg/330px-Evangelische_Kirche_und_Schule_Kattowitz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Evangelische_Kirche_und_Schule_Kattowitz.jpg/440px-Evangelische_Kirche_und_Schule_Kattowitz.jpg 2x" data-file-width="2166" data-file-height="1238" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zmartwychwstania_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach">Kościół Zmartwychwstania Pańskiego</a> i <a href="/wiki/Budynek_szko%C5%82y_ewangelickiej_w_Katowicach" title="Budynek szkoły ewangelickiej w Katowicach">budynek szkoły ewangelickiej</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Szkolna_w_Katowicach" title="Ulica Szkolna w Katowicach">ulicy Szkolnej</a> 5 w latach 60. XIX wieku</figcaption></figure> Katowice połowy XIX wieku były miejscowością wielonarodowościową i wielowyznaniową z wyraźną jednak przewagą katolików<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200620–22-110">[110]</a>. Już 29 września 1858 roku, dzięki znacznemu wsparciu ówczesnego właściciela dóbr katowickich – <a href="/wiki/Hubert_von_Tiele-Winckler" title="Hubert von Tiele-Winckler">Huberta von Tiele-Wincklera</a> konsekrowano <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Augsburski_w_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej">ewangelicki</a> kościół <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zmartwychwstania_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach">Zmartwychwstania Pańskiego</a> przy dzisiejszej <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ulicy Warszawskiej</a>, a pierwszym proboszczem <a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Katowicach" title="Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach">ewangelickiej parafii</a> został <a href="/wiki/Gotthold_Christian_Clausnitzer" title="Gotthold Christian Clausnitzer">ks. Gotthold Christian Clausnitzer</a><a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192681-111">[111]</a>. Katolicy z Katowic i przyległych wsi korzystali w tym czasie z niewielkiego kościoła w Bogucicach. Dopiero 11 listopada 1860 roku poświęcono, zbudowany z <a href="/wiki/Mur_pruski" title="Mur pruski">muru pruskiego</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach_(nieistniej%C4%85cy)" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach (nieistniejący)">kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny</a>, który był usytuowany przy dzisiejszym <a href="/wiki/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Plac Wolności w Katowicach">placu Wolności</a>. Posługę duszpasterską objął w nim <a href="/wiki/Teodor_Kremski" title="Teodor Kremski">ks. Teodor Kremski</a>. W 1862 roku poświęcono <a href="/wiki/Kamie%C5%84_w%C4%99gielny" title="Kamień węgielny">kamień węgielny</a> pod budowę pierwszego murowanego kościoła katolickiego w Katowicach – <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościoła Mariackiego</a><a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192681-111">[111]</a><a href="#cite_note-HKNŚ-112">[112]</a>. W 1862 roku ukończona też została <a href="/wiki/Stara_Synagoga_w_Katowicach" title="Stara Synagoga w Katowicach">pierwsza publiczna synagoga</a> na rogu dzisiejszych ulic <a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">3 Maja</a> i <a href="/wiki/Ulica_Juliusza_S%C5%82owackiego_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach">J. Słowackiego</a>, którą postawił budowniczy <a href="/wiki/Ignatz_Gr%C3%BCnfeld" title="Ignatz Grünfeld">Ignatz Grünfeld</a><a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz1926233-113">[113]</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199328-114">[114]</a>. Prawdopodobnie już w XVII wieku Katowice miały samorząd gminny na czele z sołtysem<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199611-12">[12]</a>, a do 1865 roku w skład gminy wchodziły prócz Katowic także dwa przysiółki: <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynów</a> i <a href="/wiki/Katowicka_Ha%C5%82da" title="Katowicka Hałda">Katowicka Hałda</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199613-108">[108]</a>. Około 1859 roku ostatni polskojęzyczny sołtys Katowic – <a href="/wiki/Kazimierz_Skiba" title="Kazimierz Skiba">Kazimierz Skiba</a>, ustąpił ze swojego urzędu. Opierał się on wraz z innymi polskimi członkami rady gminy naciskom ze strony ludności niemieckiej, którzy docelowo planowali przekształcić Katowice w miasto<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199328-114">[114]</a>. Ostatecznie, w dniu 11 września 1865 na <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Babelsberg" title="Pałac Babelsberg">zamku w Babelsbergu</a> król <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Prus</a> <a href="/wiki/Wilhelm_I_Hohenzollern" title="Wilhelm I Hohenzollern">Wilhelm I Hohenzollern</a> nadał Katowicom <a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">prawa miejskie</a>, a 28 grudnia 1866 roku wprowadzono <a href="/wiki/Rada_Miasta_Katowice" title="Rada Miasta Katowice">zarząd miejski</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199329-115">[115]</a><a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199013-116">[116]</a>. Wraz z powstaniem miasta wyodrębniono Brynów i Katowicką Hałdę, tworząc z nich nową gminę – Brynów<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199618-100">[100]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lata_1865–1918">Lata 1865–1918</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Lata 1865–1918" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lata 1865–1918">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_zamek_Thiele-Winckler%C3%B3w.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Katowice_-_zamek_Thiele-Winckler%C3%B3w.jpg/220px-Katowice_-_zamek_Thiele-Winckler%C3%B3w.jpg" decoding="async" width="220" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Katowice_-_zamek_Thiele-Winckler%C3%B3w.jpg/330px-Katowice_-_zamek_Thiele-Winckler%C3%B3w.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Katowice_-_zamek_Thiele-Winckler%C3%B3w.jpg/440px-Katowice_-_zamek_Thiele-Winckler%C3%B3w.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="574" /></a><figcaption><a href="/wiki/Dw%C3%B3r_Tiele-Winckler%C3%B3w_w_Katowicach" title="Dwór Tiele-Wincklerów w Katowicach">Dwór Tiele-Wincklerów</a> w XIX wieku – siedziba katowickich dóbr ziemskich</figcaption></figure> Pierwszym <a href="/wiki/Prezydent_Miasta_Katowice" title="Prezydent Miasta Katowice">burmistrzem Katowic</a> został <a href="/wiki/Louis_Diebel" title="Louis Diebel">Louis Diebel</a>, który po 5 latach urzędowania uciekł do <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stanów Zjednoczonych</a>, okradając miasto z większości funduszy<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199013-116">[116]</a>. Jego następcą w 1871 roku został <a href="/wiki/Oswald_Kerner" title="Oswald Kerner">Oswald Kerner</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200620–21-117">[117]</a>. Pierwsza rada miejska składała się z 18 członków, wśród których 50% stanowili <a href="/wiki/%C5%BBydzi" title="Żydzi">Żydzi</a>. W 1866 roku pierwszym przewodniczącym rady miejskiej został wybrany Richard Holtze<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200640-118">[118]</a>. Na skutek nowego podziału terytorialnego Śląska w 1873 roku <a href="/wiki/Powiat_Beuthen" title="Powiat Beuthen">powiat bytomski</a> został podzielony na 4 powiaty (<a href="/wiki/Powiat_Tarnowitz" title="Powiat Tarnowitz">tarnogórski</a>, bytomski, <a href="/wiki/Powiat_Hindenburg_O.S." title="Powiat Hindenburg O.S.">zabrski</a> i <a href="/wiki/Powiat_Kattowitz" title="Powiat Kattowitz">katowicki</a>), a Katowice stały się miastem powiatowym (niem. Kreisstadt), licząc wówczas około 16 tys. mieszkańców. Miasto stało się siedzibą Wydziału Powiatowego (niem. Kreisausschuss) oraz Sejmiku Powiatowego (niem. Kreistag) z 34 członkami<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192686-119">[119]</a>. Pierwszym <a href="/wiki/Landrat_(Prusy)" title="Landrat (Prusy)">landratem</a> powiatu katowickiego został mianowany <a href="/wiki/Hans_Hermann_von_Berlepsch" title="Hans Hermann von Berlepsch">baron Hans Hermann von Berlepsch</a>, późniejszy pruski minister handlu i rzemiosła<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192687-120">[120]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Marienkirche_zu_Kattowitz.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Marienkirche_zu_Kattowitz.jpg/220px-Marienkirche_zu_Kattowitz.jpg" decoding="async" width="220" height="305" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Marienkirche_zu_Kattowitz.jpg/330px-Marienkirche_zu_Kattowitz.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/81/Marienkirche_zu_Kattowitz.jpg/440px-Marienkirche_zu_Kattowitz.jpg 2x" data-file-width="1418" data-file-height="1966" /></a><figcaption>Ukończony w 1870 roku <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół Mariacki</a> na zdjęciu z lat 70. XIX wieku</figcaption></figure> Z chwilą uzyskania przez Katowice praw miejskich rozpoczął się w mieście szybki ruch budowlany poprzedzony <a href="/wiki/Parcelacja" title="Parcelacja">parcelacją</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199618-100">[100]</a>. W latach 70. XIX wieku po długich pertraktacjach zarząd dóbr <a href="/wiki/Tiele-Wincklerowie" title="Tiele-Wincklerowie">Tiele-Wincklerów</a> przekazał miastu za bardzo korzystnym odszkodowaniem czynszowym obszar gruntów<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192683-121">[121]</a>. W latach 1869–1872 zbudowano w mieście łącznie 182 domy mieszkalne<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199618-100">[100]</a>. W drugiej połowie XIX wieku powstało w mieście kilka instytucji, które zadecydowały o rozwoju młodego ośrodka gospodarczego, w tym: <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska_Konwencja_W%C4%99glowa" title="Górnośląska Konwencja Węglowa">Górnośląska Konwencja Węglowa</a>, <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski_Zwi%C4%85zek_Przemys%C5%82owc%C3%B3w_G%C3%B3rniczo-Hutniczych" title="Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych">Górnośląski Związek Przemysłowców Górniczo-Hutniczych</a>, gwarectwa węglowe, Państwowa Dyrekcja Poczt (1866 rok) czy Sąd Okręgowy (1872 rok)<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192683-121">[121]</a>. W 1876 roku został oddany do użytku <a href="/wiki/Budynek_Starostwa_Powiatowego_w_Katowicach" title="Budynek Starostwa Powiatowego w Katowicach">budynek Urzędu Powiatowego</a><a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192687-120">[120]</a>, a w 1871 roku powołano pierwsze gimnazjum (późniejsze <a href="/wiki/III_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach">III Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza</a>)<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199330-99">[99]</a>. Katowice liczyły w 1866 roku 4815 mieszkańców, z tego 3354 z nich to byli katolicy, 888 osób było ewangelikami, a 573 żydami<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192680-122">[122]</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199329-115">[115]</a>. Wraz z rozbudową miasta i wzrostem liczby jego mieszkańców rosło również zapotrzebowanie na nowe świątynie. W 1870 roku została ukończona budowa murowanego, katolickiego kościoła Mariackiego, który 14 czerwca 1873 roku stał się kościołem parafialnym<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199330-99">[99]</a>. W 1902 roku został ukończony i konsekrowany nowy <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tych_Aposto%C5%82%C3%B3w_Piotra_i_Paw%C5%82a_w_Katowicach" title="Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach">kościół pw. śś. ap. Piotra i Pawła</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199335-123">[123]</a>. Z inicjatywy <a href="/wiki/Ludwik_Skowronek" title="Ludwik Skowronek">ks. Ludwika Skowronka</a> w 1902 do <a href="/wiki/Panewniki" title="Panewniki">Panewnik</a> zostali sprowadzeni <a href="/wiki/Zakon_Braci_Mniejszych" title="Zakon Braci Mniejszych">franciszkanie</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a623-124">[124]</a>. Wznieśli oni <a href="/wiki/Klasztor_Franciszkan%C3%B3w_w_Panewnikach" title="Klasztor Franciszkanów w Panewnikach">zespół klasztorny</a> wraz z <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Ludwika_Kr%C3%B3la_i_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościołem</a>. 19 lipca 1908 roku świątynię poświęcił biskup wrocławski ks. kard. <a href="/wiki/Georg_von_Kopp" title="Georg von Kopp">Georg von Kopp</a><a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018179-125">[125]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kattowitz_Conference._P._Krause._1884_(FL38048544).crop.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Kattowitz_Conference._P._Krause._1884_%28FL38048544%29.crop.jpg/220px-Kattowitz_Conference._P._Krause._1884_%28FL38048544%29.crop.jpg" decoding="async" width="220" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Kattowitz_Conference._P._Krause._1884_%28FL38048544%29.crop.jpg/330px-Kattowitz_Conference._P._Krause._1884_%28FL38048544%29.crop.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Kattowitz_Conference._P._Krause._1884_%28FL38048544%29.crop.jpg/440px-Kattowitz_Conference._P._Krause._1884_%28FL38048544%29.crop.jpg 2x" data-file-width="4894" data-file-height="3072" /></a><figcaption>Delegaci na <a href="/wiki/Konferencja_Katowicka" title="Konferencja Katowicka">konferencji w Katowicach</a> w 1884 roku</figcaption></figure> Również społeczność żydowska w Katowicach budowała nowe obiekty kultu. W 1869 roku na zakupionej rok wcześniej działce przy <a href="/wiki/Ulica_Kozielska_w_Katowicach" title="Ulica Kozielska w Katowicach">ulicy Kozielskiej</a> został otwarty <a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Katowicach" title="Cmentarz żydowski w Katowicach">cmentarz żydowski</a>. W 1872 roku został utworzony w gminie izraelickiej samodzielny rabinat, a pierwszym samodzielnym <a href="/wiki/Rabin" title="Rabin">rabinem</a> został <a href="/wiki/Jacob_Cohn" title="Jacob Cohn">Jacob Cohn</a><a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz1926233-113">[113]</a>. W Katowicach 6 listopada 1884 roku rozpoczęła się <a href="/wiki/Konferencja_Katowicka" title="Konferencja Katowicka">konferencja</a> organizacji należących do <a href="/wiki/Chowewej_Syjon" title="Chowewej Syjon">Ruchu Miłośników Syjonu</a>. Ruch ten dążył do założenia przez Żydów własnego państwa, a inicjatorem tego wydarzenia był <a href="/wiki/Leon_Pinsker" title="Leon Pinsker">Leon Pinsker</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199331-126">[126]</a>. W nocy z 3 na 4 marca 1896 roku<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b763-127">[127]</a> w <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKleofas%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”">kopalni „Cleophas”</a> („Kleofas”) w <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a> doszło do <a href="/wiki/Katastrofa_g%C3%B3rnicza_w_kopalni_%E2%80%9ECleophas%E2%80%9D" title="Katastrofa górnicza w kopalni „Cleophas”">pożaru</a>, w wyniku którego zginęło 104 górników. Dla ich upamiętnienia został ufundowany <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Katowicach" title="Kościół św. Józefa w Katowicach">kościół</a>, którego budowę ukończono w 1900 roku<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199333-128">[128]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Stare_Katowice_1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Stare_Katowice_1.jpg/220px-Stare_Katowice_1.jpg" decoding="async" width="220" height="140" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Stare_Katowice_1.jpg/330px-Stare_Katowice_1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Stare_Katowice_1.jpg/440px-Stare_Katowice_1.jpg 2x" data-file-width="2143" data-file-height="1367" /></a><figcaption>Katowice na początku XX wieku – rejon <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynku</a> i <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ulica Warszawska</a></figcaption></figure> W 1897 roku Katowice zostały wyłączone z powiatu, uzyskując przez to większą samodzielność<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192692-129">[129]</a>, co przyspieszyło rozwój gospodarczy miasta. Szczególnie szybko rozwijał się przemysł, a do miasta przyjeżdżali liczni robotnicy, urzędnicy i rzemieślnicy. Rozwijała się także infrastruktura Katowic i powstało szereg różnego typu obiektów użyteczności publicznej<a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. Do końca XIX wieku w pełni był już rozbudowany obszar Rynku, ulicy 3 Maja i ulic od niej odchodzących, a także tereny wzdłuż ulic <a href="/wiki/Ulica_%C5%9Bw._Jana_w_Katowicach" title="Ulica św. Jana w Katowicach">św. Jana</a>, <a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">Francuskiej</a> i północnej części placu Wolności. Do końca XIX wieku w Katowicach pojawiła się sieć wodociągowa, oświetlenie gazowe i <a href="/wiki/Tramwaje_w_Katowicach" title="Tramwaje w Katowicach">linia tramwajowa</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199332-130">[130]</a>. W 1895 roku powołano regionalną dyrekcję <a href="/wiki/Pruskie_koleje_pa%C5%84stwowe" title="Pruskie koleje państwowe">Prusko-Królewskich Kolei Państwowych</a>, oddano do użytku <a href="/wiki/Budynek_%C5%81a%C5%BAni_Miejskiej_w_Katowicach" title="Budynek Łaźni Miejskiej w Katowicach">Łaźnię Miejską</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199332–33-131">[131]</a>, a także przy ulicy Francuskiej <a href="/wiki/Szpital_Kliniczny_im._Andrzeja_Miel%C4%99ckiego_w_Katowicach" title="Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego w Katowicach">szpital Spółki Brackiej</a> (z klinikami: okulistyczną i laryngologiczną) z 450 łóżkami. W 1897 roku działalność rozpoczął <a href="/wiki/Szpital_im._%C5%9Bw._El%C5%BCbiety_w_Katowicach" title="Szpital im. św. Elżbiety w Katowicach">szpital im. św. Elżbiety</a> z 200 łóżkami, w 1904 roku <a href="/wiki/Katowickie_Centrum_Onkologii" title="Katowickie Centrum Onkologii">Szpital Miejski</a> z 120 łóżkami, a w 1912 roku Szpital Dziecięcy na 60 łóżek<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192692–93-132">[132]</a>. Do końca XIX wieku powstały jeszcze: <a href="/wiki/Gmach_Akademii_Muzycznej_w_Katowicach" title="Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach">budynek Szkoły Rzemiosł Budowlanych</a>, <a href="/wiki/Gmach_przy_alei_Korfantego_3_w_Katowicach" title="Gmach przy alei Korfantego 3 w Katowicach">Grand Hotel</a>, a przy późniejszej <a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">ulicy A. Mickiewicza</a> <a href="/wiki/Budynek_III_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85cego_w_Katowicach" title="Budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach">gmach gimnazjum męskiego</a> i <a href="/wiki/Synagoga_Wielka_w_Katowicach" title="Synagoga Wielka w Katowicach">Synagoga Wielka</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199334-133">[133]</a>. Z początkiem XX wieku Katowice wzbogaciły się o Teatr Miejski (późniejszy <a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatr Śląski im. St. Wyspiańskiego</a>), zbudowany przy Rynku w latach 1905–1907 według projektu <a href="/wiki/Carl_Moritz" title="Carl Moritz">Carla Moritza</a>. Nowe stulecie przyniosło miastu także kolejny w jego dziejach <a href="/wiki/Stary_dworzec_kolejowy_w_Katowicach" title="Stary dworzec kolejowy w Katowicach">dworzec kolejowy</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199336-134">[134]</a>. Wybuch <a href="/wiki/I_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="I wojna światowa">I wojny światowej</a> nie spowodował dla obszaru Katowic zniszczeń i strat, ale rozwój przemysłu i sprzyjającą koniunkturę, zwłaszcza dla zakładów hutniczych<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199337-135">[135]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Powstania_śląskie_i_plebiscyt">Powstania śląskie i plebiscyt</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Powstania śląskie i plebiscyt" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Powstania śląskie i plebiscyt">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:PKPleb.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/PKPleb.jpg/240px-PKPleb.jpg" decoding="async" width="240" height="163" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/PKPleb.jpg/360px-PKPleb.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/09/PKPleb.jpg/480px-PKPleb.jpg 2x" data-file-width="799" data-file-height="542" /></a><figcaption>Czołowi działacze <a href="/wiki/Polski_Komisariat_Plebiscytowy" title="Polski Komisariat Plebiscytowy">Polskiego Komisariatu Plebiscytowego</a> na Górnym Śląsku na zdjęciu z około 1921 roku</figcaption></figure> Zbliżająca się w czasie I wojny światowej klęska Niemiec spowodowała wzrost nastrojów propolskich w regionie i już 1918 roku zaczęto organizować manifestacje, domagając się przyłączenia Górnego Śląska do Polski. Z jednej strony w listopadzie 1918 roku na Górny Śląsk zostały sprowadzone oddziały <a href="/wiki/Grenzschutz_Ost" title="Grenzschutz Ost">Grenzschutzu</a>, a z drugiej strony 11 stycznia 1919 roku w Katowicach powołano Komitet Wykonawczy <a href="/wiki/Polska_Organizacja_Wojskowa" title="Polska Organizacja Wojskowa">Polskiej Organizacji Wojskowej</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199337-135">[135]</a>, którego przewodniczącym został <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Grzegorzek" title="Józef Grzegorzek">Józef Grzegorzek</a>, a komendantem katowickiego okręgu Adam Postrach<a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. W atmosferze wzrastającego napięcia i terroru ze strony niemieckiej<a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a> 17 sierpnia 1919 roku doszło do wybuchu <a href="/wiki/I_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="I powstanie śląskie">I powstania śląskiego</a>. Na terenie współczesnych Katowic najbardziej zacięte walki trwały 20 sierpnia o zdobycie Szopienic, a po zakończeniu powstania 24 sierpnia powstańcy i członkowie ich rodzin w obawie przed represjami uciekło na drugą stronę <a href="/wiki/Brynica_(dop%C5%82yw_Czarnej_Przemszy)" title="Brynica (dopływ Czarnej Przemszy)">Brynicy</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199337-135">[135]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Plebiscyt_na_%C5%9Al%C4%85sku_-_posterunek_francuski_w_Katowicach;_czo%C5%82g_Renault_FT-17_NAC_1-H-423-3.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Plebiscyt_na_%C5%9Al%C4%85sku_-_posterunek_francuski_w_Katowicach%3B_czo%C5%82g_Renault_FT-17_NAC_1-H-423-3.jpg/220px-Plebiscyt_na_%C5%9Al%C4%85sku_-_posterunek_francuski_w_Katowicach%3B_czo%C5%82g_Renault_FT-17_NAC_1-H-423-3.jpg" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Plebiscyt_na_%C5%9Al%C4%85sku_-_posterunek_francuski_w_Katowicach%3B_czo%C5%82g_Renault_FT-17_NAC_1-H-423-3.jpg/330px-Plebiscyt_na_%C5%9Al%C4%85sku_-_posterunek_francuski_w_Katowicach%3B_czo%C5%82g_Renault_FT-17_NAC_1-H-423-3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Plebiscyt_na_%C5%9Al%C4%85sku_-_posterunek_francuski_w_Katowicach%3B_czo%C5%82g_Renault_FT-17_NAC_1-H-423-3.jpg/440px-Plebiscyt_na_%C5%9Al%C4%85sku_-_posterunek_francuski_w_Katowicach%3B_czo%C5%82g_Renault_FT-17_NAC_1-H-423-3.jpg 2x" data-file-width="3500" data-file-height="2424" /></a><figcaption>Posterunek francuski na <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynku w Katowicach</a> w okresie trwania <a href="/wiki/Plebiscyt_na_G%C3%B3rnym_%C5%9Al%C4%85sku" title="Plebiscyt na Górnym Śląsku">plebiscytu na Górnym Śląsku</a></figcaption></figure> W myśl postanowieniom <a href="/wiki/Traktat_wersalski" title="Traktat wersalski">traktatu wersalskiego</a> o przynależności państwowej Górnego Śląska miał decydować <a href="/wiki/Plebiscyt_na_G%C3%B3rnym_%C5%9Al%C4%85sku" title="Plebiscyt na Górnym Śląsku">plebiscyt</a>, a do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia przynależności państwowej regionu władzę miała sprawować komisja międzynarodowa, która przybyła 11 lutego 1920 roku. <a href="/wiki/Mi%C4%99dzysojusznicza_Komisja_Rz%C4%85dz%C4%85ca_i_Plebiscytowa_na_G%C3%B3rnym_%C5%9Al%C4%85sku" title="Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa na Górnym Śląsku">Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa</a> składała się z przedstawicieli <a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francji</a>, <a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">Wielkiej Brytanii</a> i <a href="/wiki/W%C5%82ochy" title="Włochy">Włoch</a>, a przewodniczył jej <a href="/wiki/Henri_Le_Rond" title="Henri Le Rond">gen. Henri Le Rond</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338-136">[136]</a>. W dniach 17–18 sierpnia 1920 doszło w mieście do zamieszek, w trakcie których niemieckie bojówki zaatakowały oddziały francuskie i polskich mieszkańców miasta. Zniszczono lokal <a href="/wiki/Polski_Komisariat_Plebiscytowy" title="Polski Komisariat Plebiscytowy">Polskiego Komisariatu Plebiscytowego</a>, który mieścił się w <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Kochanowskiego_2_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Kochanowskiego 2 w Katowicach">hotelu „Deutsches Haus”</a>, a członkowie komisariatu, w tym przewodniczący <a href="/wiki/Henryk_Jarczyk" title="Henryk Jarczyk">Henryk Jarczyk</a>, zostali pobici<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338-136">[136]</a>. W trakcie zamieszek bojówkarze niemieccy zamordowali lekarza <a href="/wiki/Andrzej_Miel%C4%99cki" title="Andrzej Mielęcki">Andrzeja Mielęckiego</a><a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. Wydarzenia te były jedną z przyczyn wybuchu z 18 na 19 sierpnia 1920 roku <a href="/wiki/II_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="II powstanie śląskie">II powstania śląskiego</a>, podczas którego oddziały rozjemcze ogłosiły w mieście stan oblężenia. 20 sierpnia powstańcy opanowali <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówkę Małą</a>, Roździeń, Szopienice, Bogucice, <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a>, <a href="/wiki/Jan%C3%B3w_(Katowice)" title="Janów (Katowice)">Janów</a> i <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a>, a zacięte walki trwały w Załężu, Dębie i Wełnowcu<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338-136">[136]</a>. 20 marca 1921 roku odbył się plebiscyt. W okręgu wyborczym Katowice, który objął powiat i miasto Katowice, 51,9% wyborców opowiedziało się za pozostaniem w Niemczech, z czego w samym mieście Katowice 85,4%. W powiecie katowickim 44,4% głosujących odpowiedziało się za Niemcami, a 55,6% za Polską<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338-136">[136]</a>. Po wiadomości o niekorzystnej dla Polski interpretacji wyników plebiscytu w nocy z 2 na 3 maja 1921 roku doszło do wybuchu <a href="/wiki/III_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="III powstanie śląskie">III powstania śląskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339-137">[137]</a>, na którego czele stanął <a href="/wiki/Wojciech_Korfanty" title="Wojciech Korfanty">Wojciech Korfanty</a><a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. Początkowo powstańcy zajęli Katowice, ale na żądanie wojsk alianckich opuścili je, otaczając miasto szczelnym kordonem<a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. W rękach powstańców znajdowały się natomiast okalające miasto gminy: Załęże, Dąb, Brynów, Bogucice i Szopienice<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339-137">[137]</a>. W konsekwencji podjęto korzystniejszą dla Polski decyzję wielkich mocarstw, a ostatecznego podziału spornych ziem dokonała <a href="/wiki/Rada_Ambasador%C3%B3w" title="Rada Ambasadorów">Rada Ambasadorów</a> 20 października 1921 roku. Cały współczesny obszar Katowic znalazł się w nowych granicach <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">Polski</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339-137">[137]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Lata_międzywojenne">Lata międzywojenne</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Lata międzywojenne" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Lata międzywojenne">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Szeptycki_w_Katowicach.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Szeptycki_w_Katowicach.jpg/220px-Szeptycki_w_Katowicach.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Szeptycki_w_Katowicach.jpg/330px-Szeptycki_w_Katowicach.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Szeptycki_w_Katowicach.jpg/440px-Szeptycki_w_Katowicach.jpg 2x" data-file-width="3286" data-file-height="2464" /></a><figcaption>Uroczystość wkroczenia do Katowic <a href="/wiki/Wojsko_Polskie_(II_RP)" title="Wojsko Polskie (II RP)">Wojska Polskiego</a> z <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Szeptycki" title="Stanisław Szeptycki">gen. Stanisławem Szeptyckim</a> 20 czerwca 1922 roku</figcaption></figure> 20 czerwca 1922 roku do Katowic wkroczyły oddziały <a href="/wiki/Wojsko_Polskie_(II_RP)" title="Wojsko Polskie (II RP)">Wojska Polskiego</a> prowadzone przez <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Szeptycki" title="Stanisław Szeptycki">gen. Stanisława Szeptyckiego</a><a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>, a polskie władze zaczęły przejmować administrację nad przyznaną Polsce częścią Górnego Śląska. Symboliczny akt przejęcia tych ziem podpisali przedstawiciele najwyższych władz Rzeczpospolitej Polskiej 16 lipca 1922 roku podczas zorganizowanej na boisku przy <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">parku T. Kościuszki</a> uroczystości<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339-137">[137]</a>. Na mocy dekretu z 3 października 1922 roku Katowice stały się siedzibą władz <a href="/wiki/Statut_Organiczny_Wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Statut Organiczny Województwa Śląskiego">autonomicznego</a> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)">województwa śląskiego</a> z własnym parlamentem (<a href="/wiki/Sejm_%C5%9Al%C4%85ski_(II_Rzeczpospolita)" title="Sejm Śląski (II Rzeczpospolita)">Sejm Śląski</a>) oraz skarbem (<a href="/wiki/Skarb_%C5%9Al%C4%85ski" title="Skarb Śląski">Skarb Śląski</a>)<a href="#cite_note-DzU192285758-138">[138]</a>. Pierwszym polskim burmistrzem Katowic został w 1922 roku <a href="/wiki/Alfons_G%C3%B3rnik" title="Alfons Górnik">Alfons Górnik</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006109-139">[139]</a>. Piastował tę funkcję do 1928 roku, kiedy zastąpił go na tym stanowisku <a href="/wiki/Adam_Kocur" title="Adam Kocur">Adam Kocur</a>. Wieloletnim przewodniczący Rady Miejskiej Katowic w latach międzywojennych był <a href="/wiki/Jan_Piechulek" title="Jan Piechulek">Jan Piechulek</a><a href="#cite_note-MHKhist-88">[88]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Sejmu_Slaskiego_square_1925.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Sejmu_Slaskiego_square_1925.jpg/220px-Sejmu_Slaskiego_square_1925.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Sejmu_Slaskiego_square_1925.jpg/330px-Sejmu_Slaskiego_square_1925.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Sejmu_Slaskiego_square_1925.jpg/440px-Sejmu_Slaskiego_square_1925.jpg 2x" data-file-width="1348" data-file-height="893" /></a><figcaption>Budowa <a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">gmachu Sejmu Śląskiego</a> w Katowicach w 1925 roku</figcaption></figure> Rozbudowa aparatu administracji państwowej i gospodarczych instytucji kierowniczych wiązała się z napływem do miasta nowych kadr urzędniczych, a ruch migracyjny wzbogacił Katowice o szczególnie wartościowe grupy zawodowe – w tym przede wszystkim inteligencję<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199032-140">[140]</a>. Miasto w tym okresie rozwijało się w kierunku południowym, a nowa zabudowa koncentrowała się w rejonie ulic: <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">T. Kościuszki</a>, M. Skłodowskiej-Curie, <a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Poniatowskiego_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach">J. Poniatowskiego</a>, <a href="/wiki/Ulica_Jagiello%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Jagiellońska w Katowicach">Jagiellońskiej</a>, <a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">Powstańców</a> i <a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">W. Stwosza</a>. Powstały tu liczne budynki mieszkalne wraz z gmachami urzędów i instytucji<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199630-141">[141]</a>, a także luksusowe osiedla willowe i monumentalne budowle sakralne<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199345-142">[142]</a>. W 1929 roku oddano do użytku <a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">gmach Sejmu Śląskiego</a>, będący wówczas największym budynkiem w Polsce<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199343-143">[143]</a>. W 1931 roku poświęcono <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Kazimierza_Kr%C3%B3lewicza_w_Katowicach" title="Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach">kościół garnizonowy</a>, w 1934 roku oddano do użytku <a href="/wiki/Gmach_Urz%C4%99du_Skarbowego_w_Katowicach" title="Gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach">gmach Urzędu Skarbowego</a> (tzw. „Drapacz Chmur”) i <a href="/wiki/Dom_O%C5%9Bwiatowy_%E2%80%93_Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska">Dom Oświatowy</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199345-142">[142]</a>, a w 1937 roku <a href="/wiki/Dom_Powsta%C5%84ca_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Dom Powstańca Śląskiego w Katowicach">Dom Powstańca Śląskiego</a> i <a href="/wiki/Gmach_Urz%C4%99d%C3%B3w_Niezespolonych_w_Katowicach" title="Gmach Urzędów Niezespolonych w Katowicach">budynek Urzędów Niezespolonych</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199346-144">[144]</a>. Powstały też liczne obiekty użyteczności publicznej, w tym nowoczesne <a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">lotnisko</a> na <a href="/wiki/Muchowiec" title="Muchowiec">Muchowcu</a>, w którym regularne loty pomiędzy Katowicami a <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawą</a> i <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznaniem</a> zainaugurowano w 1929 roku<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199342-145">[145]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Muchowiec_lotnisko_3_1_0_8_4094_214585.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Katowice_-_Muchowiec_lotnisko_3_1_0_8_4094_214585.jpg/220px-Katowice_-_Muchowiec_lotnisko_3_1_0_8_4094_214585.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Katowice_-_Muchowiec_lotnisko_3_1_0_8_4094_214585.jpg/330px-Katowice_-_Muchowiec_lotnisko_3_1_0_8_4094_214585.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Katowice_-_Muchowiec_lotnisko_3_1_0_8_4094_214585.jpg/440px-Katowice_-_Muchowiec_lotnisko_3_1_0_8_4094_214585.jpg 2x" data-file-width="3500" data-file-height="2334" /></a><figcaption><a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_zabudowy_lotniska_Katowice-Muchowiec" title="Zespół zabudowy lotniska Katowice-Muchowiec">Dworzec</a> <a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">lotniska Katowice-Muchowiec</a> w 1929 roku</figcaption></figure> Podział Górnego Śląska spowodował konieczność reorganizacji administracji kościelnej Kościoła rzymskokatolickiego<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199032-140">[140]</a>. Na mocy <a href="/wiki/Bulla" title="Bulla">bulli papieskiej</a> Vixdum Poloniae Unitas wydanej przez <a href="/wiki/Pius_XII" title="Pius XII">papieża Piusa XI</a> 28 października 1925 roku powołano <a href="/wiki/Archidiecezja_katowicka" title="Archidiecezja katowicka">diecezję katowicką</a>, której biskupem 14 grudnia tego samego roku mianowano <a href="/wiki/August_Hlond" title="August Hlond">Augusta Hlonda</a> – późniejszego <a href="/wiki/Prymas_Polski" title="Prymas Polski">prymasa Polski</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199341-146">[146]</a>. W 1927 roku w Katowicach rozpoczęto budowę <a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">katedry Chrystusa Króla</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199342-145">[145]</a>, którą konsekrowano dopiero po okresie II wojny światowej, w 1955 roku<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018184-147">[147]</a>. Lata międzywojenne były okresem ogromnego rozwoju przestrzennego miasta wskutek pierwszych dużych inkorporacji podmiejskich gmin. 15 października 1924 roku do Katowic włączono gminy: <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a>, <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a>, <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynów</a> i <a href="/wiki/Ligota_(Katowice)" title="Ligota (Katowice)">Ligota Pszczyńska</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006108-148">[148]</a>. Powierzchnia miasta wzrosła z 8,88 km² do 40,23 km², a liczba ludności z 56 739 do 112 822 osób<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199341-146">[146]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Muzeum_Slaskie_1939.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Muzeum_Slaskie_1939.jpg/220px-Muzeum_Slaskie_1939.jpg" decoding="async" width="220" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Muzeum_Slaskie_1939.jpg/330px-Muzeum_Slaskie_1939.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Muzeum_Slaskie_1939.jpg/440px-Muzeum_Slaskie_1939.jpg 2x" data-file-width="3500" data-file-height="2384" /></a><figcaption>Budowa <a href="/wiki/Gmach_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach_(nieistniej%C4%85cy)" title="Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach (nieistniejący)">gmachu</a> <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskiego w Katowicach</a> w 1939 roku</figcaption></figure> W 1926 roku w mieście działały m.in.: 4 kopalnie węgla kamiennego, 5 hut żelaza, <a href="/wiki/Huta_cynku_%E2%80%9EKunegunda%E2%80%9D" title="Huta cynku „Kunegunda”">huta cynku</a>, 4 odlewnie metali i zakłady konstrukcji stalowych, 2 fabryki maszyn, <a href="/wiki/Porcelana_%C5%9Al%C4%85ska" title="Porcelana Śląska">fabryka porcelany</a>, fabryka nawozów sztucznych, zakład impregnacji drewna kopalnianego, fabryka silników elektrycznych, rafineria ropy naftowej, 2 tartaki i młyn parowy. Przed II wojną światową miasto było siedzibą 53 banków, 14 <a href="/wiki/Konsulaty_w_Katowicach" title="Konsulaty w Katowicach">zagranicznych przedstawicielstw dyplomatycznych</a>, 9 międzynarodowych koncernów, 4 spółek akcyjnych, 9 biur sprzedaży oraz 7 związków gospodarczych<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192651-149">[149]</a>. Stosunkowo dynamicznie rozwijała się kultura i media. W 1927 roku rozpoczęło działalność <a href="/wiki/Polskie_Radio_Katowice" title="Polskie Radio Katowice">Polskie Radio Katowice</a>, które w 1937 roku otrzymało nowy budynek przy <a href="/wiki/Ulica_Juliusza_Ligonia_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach">ulicy J. Ligonia</a>. Prasę, poza tytułami ogólnokrajowymi, w 1926 roku reprezentowało 11 wychodzących w Katowicach gazet codziennych (z tego 8 w języku polskim, 3 w niemieckim) oraz znaczna (i zmienna) liczba rzadziej ukazujących się periodyków<a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz1926234-150">[150]</a>. Działał subsydiowany z budżetu miasta <a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatr Miejski</a><a href="#cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz1926193-151">[151]</a>, a na mocy ustawy Sejmu Śląskiego z 23 stycznia 1929 roku powołano <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskie w Katowicach</a>, którego organizatorem był <a href="/wiki/Tadeusz_Dobrowolski" title="Tadeusz Dobrowolski">Tadeusz Dobrowolski</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199343-143">[143]</a>. Latem 1939 roku powstała <a href="/wiki/Gmach_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach_(nieistniej%C4%85cy)" title="Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach (nieistniejący)">siedziba Muzeum Śląskiego w Katowicach</a>, która miała być oddana do użytku wiosną następnego roku<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199347-152">[152]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="II_wojna_światowa">II wojna światowa</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=15" title="Edytuj sekcję: II wojna światowa" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=15" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: II wojna światowa">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Monument_to_the_Defenders_of_Katowice_002.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Monument_to_the_Defenders_of_Katowice_002.JPG/220px-Monument_to_the_Defenders_of_Katowice_002.JPG" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Monument_to_the_Defenders_of_Katowice_002.JPG/330px-Monument_to_the_Defenders_of_Katowice_002.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Monument_to_the_Defenders_of_Katowice_002.JPG/440px-Monument_to_the_Defenders_of_Katowice_002.JPG 2x" data-file-width="2112" data-file-height="2816" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pomnik_Obro%C5%84c%C3%B3w_Katowic" title="Pomnik Obrońców Katowic">Pomnik upamiętniający obrońców Katowic</a> zamordowanych przez Niemców w 1939 roku</figcaption></figure> Wobec groźby wybuchu konfliktu zbrojnego od końca sierpnia 1939 roku z Katowic ewakuowano pracowników administracji państwowej, urzędów i osoby, które mogły być zagrożone. Na początku <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a>, w trakcie <a href="/wiki/Kampania_wrze%C5%9Bniowa" title="Kampania wrześniowa">kampanii wrześniowej</a> z Katowic w nocy z 2 na 3 września 1939 roku wycofały się większe jednostki <a href="/wiki/Wojsko_Polskie_(II_RP)" title="Wojsko Polskie (II RP)">Wojska Polskiego</a>, a ci, którzy pozostali brali udział w <a href="/wiki/Obrona_Katowic" title="Obrona Katowic">obronie miasta</a> w dniach 3–4 września. Byli to w szczególności <a href="/wiki/Powstania_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Powstania śląskie">powstańcy śląscy</a> i młodzież <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Harcerstwa_Polskiego" title="Związek Harcerstwa Polskiego">harcerska</a>, a do większych walk doszło m.in. na <a href="/wiki/Wie%C5%BCa_spadochronowa_w_Katowicach" title="Wieża spadochronowa w Katowicach">wieży spadochronowej</a> w parku T. Kościuszki<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199347-152">[152]</a><a href="#cite_note-UMKatoHist-153">[153]</a>. 4 września do miasta wkroczyły oddziały <a href="/wiki/Wehrmacht" title="Wehrmacht">Wehrmachtu</a>, witane entuzjastycznie przez katowicką mniejszość niemiecką, po czym rozpoczęły się prześladowania obrońców Katowic, powstańców i osób znajdujących się na listach proskrypcyjnych <a href="/wiki/Gestapo" title="Gestapo">Gestapo</a><a href="#cite_note-GW20190904-154">[154]</a>. Jeszcze tego samego dnia Niemcy <a href="/wiki/Krwawy_poniedzia%C5%82ek_w_Katowicach" title="Krwawy poniedziałek w Katowicach">rozstrzelali grupę około 80 obrońców Katowic</a>. Zginęli wtedy m.in.: Franciszek Feige, <a href="/wiki/Nikodem_Renc" title="Nikodem Renc">Nikodem Renc</a> wraz z synem i Józef Olejniczak<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199347-152">[152]</a>. Włączone bezpośrednio do <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">III Rzeszy</a> Katowice stały się siedzibą władz rejencji (od 1 listopada 1939), a potem <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk_(prowincja)" title="Górny Śląsk (prowincja)">prowincji górnośląskiej</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199348-155">[155]</a>. Nadprezydentem rejencji i <a href="/wiki/Gauleiter" title="Gauleiter">gauleiterem</a> został mianowany <a href="/wiki/Fritz_Bracht" title="Fritz Bracht">Fritz Bracht</a>. W tym okresie Katowice stały się również siedzibą okręgowych władz <a href="/wiki/Narodowosocjalistyczna_Niemiecka_Partia_Robotnik%C3%B3w" title="Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników">NSDAP</a>, a także centralą Gestapo<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski1978311-156">[156]</a>. W okresie <a href="/wiki/Okupacja_niemiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931945)" title="Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)">okupacji niemieckiej</a> starano się zniszczyć wszystkie ślady polskości w mieście, m.in. poprzez wysiedlanie do <a href="/wiki/Generalne_Gubernatorstwo" title="Generalne Gubernatorstwo">Generalnego Gubernatorstwa</a>, wpisywanie na <a href="/wiki/Volkslista" title="Volkslista">Volkslistę</a> czy nauczanie w języku niemieckim. Zniszczono pomniki powstańcze<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199348-155">[155]</a>, 8 września 1939 roku spalono <a href="/wiki/Synagoga_Wielka_w_Katowicach" title="Synagoga Wielka w Katowicach">Synagogę Wielką</a><a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018144-157">[157]</a>, a także rozebrano siedzibę Muzeum Śląskiego w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199348-155">[155]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Sejmu_Slaskiego_square_1939.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Sejmu_Slaskiego_square_1939.jpg/220px-Sejmu_Slaskiego_square_1939.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Sejmu_Slaskiego_square_1939.jpg/330px-Sejmu_Slaskiego_square_1939.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Sejmu_Slaskiego_square_1939.jpg/440px-Sejmu_Slaskiego_square_1939.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="575" /></a><figcaption>Współczesny <a href="/wiki/Plac_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach">plac Sejmu Śląskiego</a> 15 października 1939 roku – niemiecka uroczystość zorganizowana w ramach tzw. „Dnia Wolności”</figcaption></figure> W okresie <a href="/wiki/Okupacja_niemiecka_ziem_polskich_(1939%E2%80%931945)" title="Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)">okupacji niemieckiej</a> polskie społeczeństwo przystąpiło do podziemnej walki z niemieckim okupantem. Już w październiku 1939 roku powstały pierwsze organizacje konspiracyjne, m.in. Polska Organizacja Powstańcza i Polskie Siły Zbrojne, które w następnych latach weszły w skład <a href="/wiki/Armia_Krajowa" title="Armia Krajowa">Armii Krajowej</a>. W czasie II wojny światowej zginęło wielu znaczących członków ruchu oporu z rejonu Katowic, w tym m.in.: <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Pukowiec" title="Józef Pukowiec">Józef Pukowiec</a>, <a href="/wiki/Boles%C5%82aw_Wiechu%C5%82a" title="Bolesław Wiechuła">Bolesław Wiechuła</a>, <a href="/wiki/Karol_Kornas" title="Karol Kornas">Karol Kornas</a>, <a href="/wiki/Wincenty_Wajda" title="Wincenty Wajda">Wincenty Wajda</a>, Paweł Chromik czy <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Skrzek_(harcmistrz)" title="Józef Skrzek (harcmistrz)">Józef Skrzek</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199639-158">[158]</a>. Z Katowic do przełomu maja i czerwca 1940 roku wysiedlono wszystkich Żydów, których przed wojną mieszkało tu według różnych szacunków od 5 tys. do ponad 8 tys. Większość z nich podzieliła losy Żydów w gettach zagłębiowskich, a po ich likwidacji zostali oni wywiezieni w latach 1942–1943 do <a href="/wiki/Auschwitz-Birkenau" title="Auschwitz-Birkenau">obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau</a>, gdzie zostali wymordowani<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a656–657-159">[159]</a>. 27 stycznia 1945 roku w południe do centrum Katowic z dwóch stron wkroczyły główne siły <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Socjalistycznych_Republik_Radzieckich" title="Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich">sowieckie</a> <a href="/wiki/1_Front_Ukrai%C5%84ski" title="1 Front Ukraiński">1 Frontu Ukraińskiego</a> pod dowództwem <a href="/wiki/Iwan_Koniew" title="Iwan Koniew">marsz. Iwana Koniewa</a>. Poległych żołnierzy <a href="/wiki/Armia_Czerwona" title="Armia Czerwona">Armii Czerwonej</a> pochowano na <a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BBo%C5%82nierzy_Armii_Czerwonej_w_Katowicach" title="Cmentarz Żołnierzy Armii Czerwonej w Katowicach">cmentarzu</a>, który został w 1963 roku przeniesiony do parku T. Kościuszki<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006177-160">[160]</a>. Nie doszło do dużych strat materialnych podczas walk o Katowice, a zakłady przemysłowe w mieście mogły szybko wznowić produkcję<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349-161">[161]</a>. W wyniku podpaleń dokonanych przez wojska sowieckie spłonął za to fragment <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">katowickiego Śródmieścia</a> pomiędzy <a href="/wiki/Ulica_%C5%9Bw._Jana_w_Katowicach" title="Ulica św. Jana w Katowicach">ulicą św. Jana</a> a <a href="/wiki/Ulica_Pocztowa_w_Katowicach" title="Ulica Pocztowa w Katowicach">ulicą Pocztową</a> oraz pomiędzy <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynkiem</a> a <a href="/wiki/Ulica_Stawowa_w_Katowicach" title="Ulica Stawowa w Katowicach">ulicą Stawową</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349-161">[161]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Okres_Polski_Ludowej">Okres Polski Ludowej</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=16" title="Edytuj sekcję: Okres Polski Ludowej" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=16" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Okres Polski Ludowej">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Pochod_pierwszomajowy_w_Katowicach._01_05_1945_(71807774).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Pochod_pierwszomajowy_w_Katowicach._01_05_1945_%2871807774%29.jpg/220px-Pochod_pierwszomajowy_w_Katowicach._01_05_1945_%2871807774%29.jpg" decoding="async" width="220" height="144" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Pochod_pierwszomajowy_w_Katowicach._01_05_1945_%2871807774%29.jpg/330px-Pochod_pierwszomajowy_w_Katowicach._01_05_1945_%2871807774%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Pochod_pierwszomajowy_w_Katowicach._01_05_1945_%2871807774%29.jpg/440px-Pochod_pierwszomajowy_w_Katowicach._01_05_1945_%2871807774%29.jpg 2x" data-file-width="5948" data-file-height="3892" /></a><figcaption><a href="/wiki/Poch%C3%B3d_pierwszomajowy" title="Pochód pierwszomajowy">Pochód pierwszomajowy</a> na <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ulicy Warszawskiej</a> w Katowicach, zorganizowany 1 maja 1945 roku</figcaption></figure> Katowice w czasach <a href="/wiki/Polska_Ludowa" title="Polska Ludowa">Polski Ludowej</a> powróciły do roli centrum administracyjnego regionu i dużego ośrodka przemysłowego<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349-161">[161]</a>. Jeszcze w 1945 roku miasto ponownie zostało stolicą <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(1945%E2%80%931950)" title="Województwo śląskie (1945–1950)">województwa śląskiego</a>, pierwszym wojewodą został <a href="/wiki/Jerzy_Zi%C4%99tek" title="Jerzy Ziętek">Jerzy Ziętek</a>, a po nim urząd objął <a href="/wiki/Aleksander_Zawadzki" title="Aleksander Zawadzki">Aleksander Zawadzki</a>. Pierwszym prezydentem miasta został za to <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Weso%C5%82owski_(polityk)" title="Józef Wesołowski (polityk)">Józef Wesołowski</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006183-162">[162]</a>. 1 kwietnia 1951 roku zniesiono <a href="/wiki/Powiat_katowicki" title="Powiat katowicki">powiat katowicki</a>, a do Katowic włączono gminy <a href="/wiki/Panewniki_(gmina)" title="Panewniki (gmina)">Panewniki</a>, <a href="/wiki/Piotrowice_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_katowickim)" title="Piotrowice (gmina w województwie katowickim)">Piotrowice</a> i <a href="/wiki/We%C5%82nowiec_(gmina)" title="Wełnowiec (gmina)">Wełnowiec</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a141-163">[163]</a>. Katowice według spisu powszechnego z 1946 roku liczyły 128 229 osób<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349-161">[161]</a>. 31 grudnia 1959 roku do Katowic włączono miasto <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">Szopienice</a> wraz z <a href="/wiki/Jan%C3%B3w_(Katowice)" title="Janów (Katowice)">Janowem</a>, <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcem</a> i <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówką Małą</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006220-164">[164]</a>, a 27 maja 1975 roku <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">miasto</a> i <a href="/wiki/Kostuchna_(gmina)" title="Kostuchna (gmina)">gminę</a> Kostuchna wraz z <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesiem</a> i <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzeczem</a> oraz miasto <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a143-165">[165]</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006221-166">[166]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Koszutka_Spodek_3_40_0_15_43_162948.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Katowice_-_Koszutka_Spodek_3_40_0_15_43_162948.jpg/220px-Katowice_-_Koszutka_Spodek_3_40_0_15_43_162948.jpg" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Katowice_-_Koszutka_Spodek_3_40_0_15_43_162948.jpg/330px-Katowice_-_Koszutka_Spodek_3_40_0_15_43_162948.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Katowice_-_Koszutka_Spodek_3_40_0_15_43_162948.jpg/440px-Katowice_-_Koszutka_Spodek_3_40_0_15_43_162948.jpg 2x" data-file-width="3150" data-file-height="2123" /></a><figcaption><a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek</a> w 1979 roku</figcaption></figure> Po śmierci <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Stalin" title="Józef Stalin">Józefa Stalina</a>, na podstawie uchwały <a href="/wiki/Rada_Pa%C5%84stwa_(Polska)" title="Rada Państwa (Polska)">Rady Państwa</a> i <a href="/wiki/Rada_Ministr%C3%B3w_w_Polsce" title="Rada Ministrów w Polsce">Rady Ministrów</a> z 7 marca 1953 roku Katowice przemianowano na Stalinogród, a województwo katowickie na województwo stalinogrodzkie<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006184-167">[167]</a>. Dekret wszedł w życie 9 marca tego samego roku<a href="#cite_note-MP195323280-90">[90]</a><a href="#cite_note-DzU19531351-168">[168]</a>. Nazwę Katowice i województwo katowickie przywrócono na mocy dekretu Rady Państwa 10 grudnia 1956 roku, a wszedł on w życie 20 grudnia tego samego roku<a href="#cite_note-DzU195658269-91">[91]</a>. W 1946 roku zorganizowano pierwszy konkurs na przebudowę śródmieścia Katowic<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199354-169">[169]</a>. W 1959 roku podjęto decyzję o przebudowie centrum miasta<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018112-170">[170]</a>, a ostateczny projekt został zatwierdzony przez Egzekutywę i Prezydium <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dzka_rada_narodowa" title="Wojewódzka rada narodowa">Wojewódzkiej Rady Narodowej</a> w 1962 roku<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199354-169">[169]</a>. W jego wyniku powstało kilka reprezentacyjnych budowli, w tym <a href="/wiki/Pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Pomnik Powstańców Śląskich">pomnik Powstańców Śląskich</a> i <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek</a>, które stały się symbolami miasta. Zbudowano także <a href="/wiki/Superjednostka" title="Superjednostka">Superjednostkę</a>, pawilony handlowe i <a href="/wiki/Galeria_Sztuki_Wsp%C3%B3%C5%82czesnej_BWA_w_Katowicach" title="Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach">Biuro Wystaw Artystycznych</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_%C5%9Alub%C3%B3w_w_Katowicach" title="Pałac Ślubów w Katowicach">Pałac Ślubów</a>, hotele <a href="/wiki/Hotel_Silesia" title="Hotel Silesia">Silesia</a> i <a href="/wiki/Hotel_Katowice" title="Hotel Katowice">Katowice</a> oraz nowy, <a href="/wiki/Brutalizm" title="Brutalizm">brutalistyczny</a> gmach <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">dworca kolejowego</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199355–59-171">[171]</a>. Powstały także nowe <a href="/wiki/Osiedle_mieszkaniowe" title="Osiedle mieszkaniowe">osiedla mieszkaniowe</a> – w 1961 roku rozpoczęto budowę <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">osiedla Tysiąclecia</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199353-172">[172]</a>, a w latach 1970–1978 zostało wzniesione <a href="/wiki/Osiedle_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego" title="Osiedle Walentego Roździeńskiego">osiedle W. Roździeńskiego</a> (zwane potocznie Gwiazdy)<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199360-173">[173]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Filia_UJ_-_Zofia_Rydet_-_1964.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Katowice_-_Filia_UJ_-_Zofia_Rydet_-_1964.jpg/220px-Katowice_-_Filia_UJ_-_Zofia_Rydet_-_1964.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Katowice_-_Filia_UJ_-_Zofia_Rydet_-_1964.jpg/330px-Katowice_-_Filia_UJ_-_Zofia_Rydet_-_1964.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/Katowice_-_Filia_UJ_-_Zofia_Rydet_-_1964.jpg/440px-Katowice_-_Filia_UJ_-_Zofia_Rydet_-_1964.jpg 2x" data-file-width="1750" data-file-height="1749" /></a><figcaption>Gmach <a href="/wiki/Filia_Uniwersytetu_Jagiello%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach">Filii UJ</a> w 1964 roku</figcaption></figure> W czasach Polski Ludowej wzrosła ranga miasta jako ośrodka naukowego i kulturalnego, a Katowice stały się także centrum uniwersyteckim<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199356-174">[174]</a>. Pierwszą dużą inwestycją w powojennej historii miasta był <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_M%C5%82odzie%C5%BCy_w_Katowicach" title="Pałac Młodzieży w Katowicach">Pałac Młodzieży</a>, który został oddany do użytku 4 grudnia 1951 roku<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199351-175">[175]</a>. 6 lutego 1945 roku ukazał się pierwszy numer <a href="/wiki/Dziennik_Zachodni" title="Dziennik Zachodni">Dziennika Zachodniego</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349-161">[161]</a>, a 4 grudnia 1957 roku nadano pierwszy program <a href="/wiki/TVP3_Katowice" title="TVP3 Katowice">Telewizji Katowice</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199353-172">[172]</a>. W 1968 roku zainaugurowano działalność <a href="/wiki/Uniwersytet_%C5%9Al%C4%85ski_w_Katowicach" title="Uniwersytet Śląski w Katowicach">Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach</a>, powstałego z połączenia <a href="/wiki/Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Pedagogiczna_w_Katowicach" title="Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Katowicach">Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Katowicach</a> i <a href="/wiki/Filia_Uniwersytetu_Jagiello%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Filia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach">Filii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Katowicach</a>. Pierwszym rektorem uczelni został <a href="/wiki/Kazimierz_Popio%C5%82ek" title="Kazimierz Popiołek">prof. Kazimierz Popiołek</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199356-174">[174]</a>. W 1971 roku do Katowic przeniesiono <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Uniwersytet_Medyczny_w_Katowicach" title="Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach">Śląską Akademię Medyczną</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec199646-176">[176]</a>. W styczniu 1981 roku powołano jako placówkę państwową <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199361-177">[177]</a>, a 30 czerwca 1984 roku uchwalono zarządzenie w sprawie utworzenia Muzeum Śląskiego w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199365-178">[178]</a>. Nastąpił także rozwój kultury muzycznej. Od marca 1945 roku w Katowicach zaczęła koncertować <a href="/wiki/Narodowa_Orkiestra_Symfoniczna_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach">Wielka Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach</a>, a w maju 1945 roku zainaugurowano działalność <a href="/wiki/Filharmonia_%C5%9Al%C4%85ska_im._Henryka_Miko%C5%82aja_G%C3%B3reckiego" title="Filharmonia Śląska im. Henryka Mikołaja Góreckiego">Filharmonii Śląskiej</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006213-179">[179]</a>. Po 13 grudnia 1981 roku i wprowadzeniu przez władze PRL-u <a href="/wiki/Stan_wojenny_w_Polsce_(1981%E2%80%931983)" title="Stan wojenny w Polsce (1981–1983)">stanu wojennego</a>, w Katowicach doszło do strajku załóg m.in. w <a href="/wiki/Huta_%E2%80%9EBaildon%E2%80%9D" title="Huta „Baildon”">hucie „Baildon”</a> oraz w kopalniach <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EStaszic%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic”">„Staszic”</a>, <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWieczorek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”">„Wieczorek”</a> i <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek”">„Wujek”</a>. 16 grudnia, w wyniku <a href="/wiki/Pacyfikacja_strajku_w_kopalni_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D" title="Pacyfikacja strajku w kopalni „Wujek”">użycia broni w KWK „Wujek”</a> przez <a href="/wiki/Zmotoryzowane_Odwody_Milicji_Obywatelskiej" title="Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej">ZOMO</a> zginęło na miejscu siedmiu górników, a na skutek odniesionych ran dwóch następnych zmarło później w szpitalu<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199364-180">[180]</a>. 20 czerwca 1983 roku przybył do Katowic z <a href="/wiki/Podr%C3%B3%C5%BC_apostolska_Jana_Paw%C5%82a_II_do_Polski_(1983)" title="Podróż apostolska Jana Pawła II do Polski (1983)">pielgrzymką</a> <a href="/wiki/Jan_Pawe%C5%82_II" title="Jan Paweł II">papież Jan Paweł II</a>, spotykając się z wiernymi <a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">na muchowieckim lotnisku</a>. Na mszę świętą przybyło około 1,5 mln osób<a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199365-178">[178]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Historia_najnowsza">Historia najnowsza</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=17" title="Edytuj sekcję: Historia najnowsza" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=17" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia najnowsza">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Tramwaje_w_Katowicach_-_Katowice_ul_3-go_Maja_-_street_scene_with_Konstal_102N_nr_154%5E,_May_1991_-_Flickr_-_sludgegulper.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Tramwaje_w_Katowicach_-_Katowice_ul_3-go_Maja_-_street_scene_with_Konstal_102N_nr_154%5E%2C_May_1991_-_Flickr_-_sludgegulper.jpg/220px-Tramwaje_w_Katowicach_-_Katowice_ul_3-go_Maja_-_street_scene_with_Konstal_102N_nr_154%5E%2C_May_1991_-_Flickr_-_sludgegulper.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Tramwaje_w_Katowicach_-_Katowice_ul_3-go_Maja_-_street_scene_with_Konstal_102N_nr_154%5E%2C_May_1991_-_Flickr_-_sludgegulper.jpg/330px-Tramwaje_w_Katowicach_-_Katowice_ul_3-go_Maja_-_street_scene_with_Konstal_102N_nr_154%5E%2C_May_1991_-_Flickr_-_sludgegulper.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Tramwaje_w_Katowicach_-_Katowice_ul_3-go_Maja_-_street_scene_with_Konstal_102N_nr_154%5E%2C_May_1991_-_Flickr_-_sludgegulper.jpg/440px-Tramwaje_w_Katowicach_-_Katowice_ul_3-go_Maja_-_street_scene_with_Konstal_102N_nr_154%5E%2C_May_1991_-_Flickr_-_sludgegulper.jpg 2x" data-file-width="1604" data-file-height="1075" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">Ulica 3 Maja</a> w maju 1991 roku</figcaption></figure> Katowice na przełomie lat 80. i 90. XX wieku były miastem z wieloma problemami zarówno w sferze infrastrukturalnej i środowiskowej, jak i kulturalnej i tożsamościowej<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a525-181">[181]</a>. Po 1989 roku warunkami niezbędnymi do zmian w rozwoju i funkcjonowaniu miasta stały się m.in. restrukturyzacja gospodarki czy przewartościowanie w świadomości władz i mieszkańców miasta, a jednocześnie zadbanie o dziedzictwo Katowic, czego symbolem stało się m.in. odsłonięcie pomników <a href="/wiki/Pomnik_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach">Wojciecha Korfantego</a> i <a href="/wiki/Pomnik_J%C3%B3zefa_Pi%C5%82sudskiego_w_Katowicach" title="Pomnik Józefa Piłsudskiego w Katowicach">Józefa Piłsudskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a527-182">[182]</a> czy 15 grudnia 1991 roku <a href="/wiki/Pomnik_poleg%C5%82ych_g%C3%B3rnik%C3%B3w_KWK_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D" title="Pomnik poległych górników KWK „Wujek”">pomnika poległych górników KWK „Wujek”</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199370-183">[183]</a>. Po <a href="/wiki/Wybory_samorz%C4%85dowe_w_Polsce_w_1990_roku" title="Wybory samorządowe w Polsce w 1990 roku">pierwszych po 1989 roku wyborach samorządowych</a> zorganizowanych 27 maja 1990 roku wyłoniono 55-osobowej Radę Miejską, w której 49 osób wywodziło się z <a href="/wiki/Komitet_Obywatelski_%E2%80%9ESolidarno%C5%9B%C4%87%E2%80%9D" title="Komitet Obywatelski „Solidarność”">Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”</a>. Rada Miejska w Katowicach na prezydenta miasta wybrała <a href="/wiki/Jerzy_%C5%9Amia%C5%82ek" title="Jerzy Śmiałek">Jerzego Śmiałka</a>. W pierwszych wyborach samorządowych, w których bezpośrednio wybierano prezydenta Katowic, w wyniku <a href="/wiki/Wybory_samorz%C4%85dowe_w_Polsce_w_2002_roku" title="Wybory samorządowe w Polsce w 2002 roku">głosowania z 27 października 2002 roku</a> wybrano w I turze głosowania <a href="/wiki/Piotr_Uszok" title="Piotr Uszok">Piotra Uszoka</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a528-184">[184]</a>, który ubiegał się o reelekcję po wyborze przez radnych 3 listopada 1998 roku na prezydenta miasta<a href="#cite_note-185">[185]</a>. 25 marca 1992 roku na mocy bulli papieża Jana Pawła II <a href="/wiki/Totus_Tuus_Poloniae_populus" title="Totus Tuus Poloniae populus">Totus Tuus Poloniae Populus</a> Katowice zostały stolicą <a href="/wiki/Metropolia_katowicka" title="Metropolia katowicka">metropolii katowickiej</a><a href="#cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199371-186">[186]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kleofas_Bandbr%C3%BCcken.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kleofas_Bandbr%C3%BCcken.jpg/220px-Kleofas_Bandbr%C3%BCcken.jpg" decoding="async" width="220" height="153" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kleofas_Bandbr%C3%BCcken.jpg/330px-Kleofas_Bandbr%C3%BCcken.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Kleofas_Bandbr%C3%BCcken.jpg/440px-Kleofas_Bandbr%C3%BCcken.jpg 2x" data-file-width="3543" data-file-height="2472" /></a><figcaption>Fragment zabudowy zlikwidowanej w 2004 roku <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKleofas%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”">KWK „Katowice-Kleofas”</a>; zdjęcie z 26 lipca 2013 roku</figcaption></figure> W Katowicach po 1989 roku w związku z nasyceniem przedsiębiorstw o znaczeniu strategicznym dla państwa (w tym kopalń i hut oraz przedsiębiorstw z nimi kooperujących) prywatyzacja w pierwszym rzędzie objęła przemysł przetwórczy i usługi, w tym <a href="/wiki/Krajowy_Zwi%C4%85zek_Rewizyjny_Sp%C3%B3%C5%82dzielni_Spo%C5%BCywc%C3%B3w_%E2%80%9ESpo%C5%82em%E2%80%9D" title="Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców „Społem”">PSS „Społem”</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a532-187">[187]</a>. Przekształceniom towarzyszyło rozwój przedsiębiorczości, napływ kapitału zagranicznego, a także wzrost bezrobocia. Zlikwidowano lub ograniczono produkcję w najbardziej uciążliwych dla miasta zakładów, w tym <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKleofas%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”">kopalni „Katowice-Kleofas”</a>, <a href="/wiki/Huta_Metali_Nie%C5%BCelaznych_Szopienice" title="Huta Metali Nieżelaznych Szopienice">Huty Metali Nieżelaznych „Szopienice”</a> czy hut <a href="/wiki/Huta_%E2%80%9EBaildon%E2%80%9D" title="Huta „Baildon”">„Baildon”</a> i <a href="/wiki/Huta_Ferrum" title="Huta Ferrum">„Ferrum”</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a533-188">[188]</a>. 18 czerwca 1996 roku<a href="#cite_note-189">[189]</a> powołano <a href="/wiki/Katowicka_Specjalna_Strefa_Ekonomiczna" title="Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna">Katowicką Specjalną Strefę Ekonomiczną</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a536-190">[190]</a>. Nastąpił także okres rozwoju usług, a wraz z tym budowy nowych obiektów biurowo-handlowych, w tym wysokościowców, jak oddany do użytku w 2003 roku <a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b75-191">[191]</a> czy w 2022 roku kompleks <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">.KTW</a><a href="#cite_note-192">[192]</a>. Nowe budownictwo mieszkaniowe zaczęło coraz intensywniej powstawać w dzielnicach południowych<a href="#cite_note-CITEREFChmielewska201687-193">[193]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:K-Kreisel_24_2006.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/K-Kreisel_24_2006.JPG/220px-K-Kreisel_24_2006.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/K-Kreisel_24_2006.JPG/330px-K-Kreisel_24_2006.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/08/K-Kreisel_24_2006.JPG/440px-K-Kreisel_24_2006.JPG 2x" data-file-width="640" data-file-height="480" /></a><figcaption>Budowa Ronda Sztuki na <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">rondzie gen. J. Ziętka</a> w czerwcu 2006 roku</figcaption></figure> Po 1989 roku przeprowadzono szereg znaczących dla miasta inwestycji przy współudziale władz samorządowych. Wśród nich było m.in. ukończenie w grudniu 2006 roku budowy śródmiejskiego odcinka <a href="/wiki/Drogowa_Trasa_%C5%9Arednicowa" title="Drogowa Trasa Średnicowa">Drogowej Trasy Średnicowej</a> wraz z przebudową <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">ronda im. gen. J. Ziętka</a>, na którym w lipcu 2007 roku powstała szklano-metalowa kopuła będąca pod opieką <a href="/wiki/Akademia_Sztuk_Pi%C4%99knych_w_Katowicach" title="Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach">Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach</a>. Było to jedno z najważniejszych i największych przedsięwzięć inwestycyjnych miasta Katowice. Dodatkowymi znaczącymi inwestycjami publicznymi były m.in.: budowa ulicy F.W. Grundmanna i późniejsze jej przedłużenie do <a href="/wiki/Ulica_Jana_Matejki_w_Katowicach" title="Ulica Jana Matejki w Katowicach">ulicy J. Matejki</a> (ul. M. Goeppert-Mayer)<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a535-194">[194]</a>, oddanie do użytku 29 października 2012 roku nowego dworca kolejowego na stacji Katowice<a href="#cite_note-195">[195]</a> czy też zakończona w 2022 roku przebudowa węzła drogowego w Giszowcu<a href="#cite_note-196">[196]</a>. W Katowicach zaczęło się intensywniej rozwijać szkolnictwo wyższe. W 1993 roku powołano pierwszą w mieście niepubliczną uczelnię wyższą – <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania_im._gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">Śląską Wyższą Szkołę Zarządzania</a>, a i miasto wspomagało rozwój katowickich uczelni<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a537-197">[197]</a>. W 2003 roku oddano do użytku nowoczesny <a href="/wiki/Budynek_Wydzia%C5%82u_Prawa_i_Administracji_Uniwersytetu_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Budynek Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego">nowoczesny budynek</a> <a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Prawa_i_Administracji_Uniwersytetu_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego">Wydziału Prawa i Administracji UŚ</a><a href="#cite_note-Urb-198">[198]</a>, a w 2007 roku <a href="/wiki/Centrum_Nauki_i_Edukacji_Muzycznej_%E2%80%9ESymfonia%E2%80%9D" title="Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia”">Centrum Edukacji Muzycznej „Symfonia”</a> <a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Karola_Szymanowskiego_w_Katowicach" title="Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach">Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a537-197">[197]</a>. W 2012 roku oddano do użytku <a href="/wiki/Centrum_Informacji_Naukowej_i_Biblioteka_Akademicka" title="Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka">Centrum Informacji Naukowej i Bibliotekę Akademicką</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…201566-199">[199]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Prezydent_COP24_Micha%C5%82_Kurtyka_po_przyj%C4%99ciu_Katowice_Rulebook.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Prezydent_COP24_Micha%C5%82_Kurtyka_po_przyj%C4%99ciu_Katowice_Rulebook.jpg/220px-Prezydent_COP24_Micha%C5%82_Kurtyka_po_przyj%C4%99ciu_Katowice_Rulebook.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Prezydent_COP24_Micha%C5%82_Kurtyka_po_przyj%C4%99ciu_Katowice_Rulebook.jpg/330px-Prezydent_COP24_Micha%C5%82_Kurtyka_po_przyj%C4%99ciu_Katowice_Rulebook.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Prezydent_COP24_Micha%C5%82_Kurtyka_po_przyj%C4%99ciu_Katowice_Rulebook.jpg/440px-Prezydent_COP24_Micha%C5%82_Kurtyka_po_przyj%C4%99ciu_Katowice_Rulebook.jpg 2x" data-file-width="4419" data-file-height="2941" /></a><figcaption>Prezydent <a href="/wiki/Konferencja_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych_w_sprawie_Zmian_Klimatu,_Katowice_2018" title="Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, Katowice 2018">COP24</a> <a href="/wiki/Micha%C5%82_Kurtyka" title="Michał Kurtyka">Michał Kurtyka</a> po przyjęciu 15 grudnia 2018 roku porozumienia Katowice Rulebook</figcaption></figure> Polepszyła się także baza instytucji kulturalnych miasta Katowice. Powstała <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefa Kultury</a>, gdzie w 2014 roku oddano do użytku <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach</a>, a w kolejnym roku nową siedzibę <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskiego w Katowicach</a>. Strefę wyznaczono na terenach pokopalnianych po zamkniętej w 1999 roku kopalni „Katowice”<a href="#cite_note-CITEREFRajza…201570-200">[200]</a>. Wyremontowano siedziby <a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach</a> oraz <a href="/wiki/Filharmonia_%C5%9Al%C4%85ska_im._Henryka_Miko%C5%82aja_G%C3%B3reckiego" title="Filharmonia Śląska im. Henryka Mikołaja Góreckiego">Filharmonii Śląskiej</a>, a także <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_M%C5%82odzie%C5%BCy_w_Katowicach" title="Pałac Młodzieży w Katowicach">Pałacu Młodzieży w Katowicach</a> i dzielnicowych domy kultury<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a538-201">[201]</a>. W 2009 roku Katowice rozpoczęły starania w konkursie o nadaniu miastu tytułu <a href="/wiki/Europejska_Stolica_Kultury" title="Europejska Stolica Kultury">Europejskiej Stolicy Kultury 2016</a>, a dzięki tym staraniom w mieście zainicjowano działalność instytucji kultury <a href="/wiki/Katowice_%E2%80%93_Miasto_Ogrod%C3%B3w" title="Katowice – Miasto Ogrodów">Katowice Miasto Ogrodów</a>, a także zaczęto organizować cykliczne wydarzenia kulturalne, jak <a href="/wiki/Katowice_Street_Art_Festival" title="Katowice Street Art Festival">Katowice Street Art Festival</a> czy <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Festiwal_Filmowy_Ars_Independent_Katowice" title="Międzynarodowy Festiwal Filmowy Ars Independent Katowice">Ars Independent Katowice</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…201530–31-202">[202]</a>. Katowice były także organizatorem oraz współorganizatorem wielu znaczących imprez sportowych, w tym rangi światowej jak m.in.: <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Hokeju_na_Lodzie_2016_(I_Dywizja)" title="Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 2016 (I Dywizja)">Mistrzostwa Świata w Hokeju na Lodzie 2016 (I Dywizja)</a><a href="#cite_note-203">[203]</a>, <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Pi%C5%82ce_R%C4%99cznej_M%C4%99%C5%BCczyzn_2023" title="Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023">Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023</a><a href="#cite_note-:7-204">[204]</a> czy <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Pi%C5%82ce_Siatkowej_M%C4%99%C5%BCczyzn_2014" title="Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014">Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014</a><a href="#cite_note-:8-205">[205]</a> i <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Pi%C5%82ce_Siatkowej_M%C4%99%C5%BCczyzn_2022" title="Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2022">2022</a><a href="#cite_note-:9-206">[206]</a>. W mieście rozwinęła się ponadto branża <a href="/wiki/Sport_elektroniczny" title="Sport elektroniczny">e-sportu</a> – w 2013 roku po raz pierwszy w Katowicach zorganizowano turniej e-sportowy <a href="/wiki/Intel_Extreme_Masters" title="Intel Extreme Masters">Intel Extreme Masters</a><a href="#cite_note-UMKatoEsport-207">[207]</a>. W grudniu 2018 roku Katowice były gospodarzem <a href="/wiki/Konferencja_Narod%C3%B3w_Zjednoczonych_w_sprawie_Zmian_Klimatu,_Katowice_2018" title="Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu, Katowice 2018">Szczytu Klimatycznego ONZ – COP24</a>, podczas którego zostało zawarte porozumienie Katowice Rulebook, w którym zostały określone procedury i mechanizmy konieczne do wdrożenia <a href="/wiki/Porozumienie_paryskie" title="Porozumienie paryskie">Porozumienia Paryskiego</a><a href="#cite_note-UMKatoCOP24-208">[208]</a><a href="#cite_note-209">[209]</a>. Z okazji <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99to_Wojska_Polskiego" title="Święto Wojska Polskiego">święta Wojska Polskiego</a> i 100. rocznicy wybuchu <a href="/wiki/I_powstanie_%C5%9Bl%C4%85skie" title="I powstanie śląskie">I powstania śląskiego</a>, 15 sierpnia 2019 roku w Katowicach odbyła się <a href="/wiki/Defilada" title="Defilada">defilada</a> pod hasłem „Wierni Polsce”<a href="#cite_note-210">[210]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografia">Demografia</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=18" title="Edytuj sekcję: Demografia" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=18" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Demografia">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobny artykuł: <a href="/wiki/Ludno%C5%9B%C4%87_Katowic" title="Ludność Katowic">Ludność Katowic</a>.</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Struktura_demograficzna">Struktura demograficzna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=19" title="Edytuj sekcję: Struktura demograficzna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=19" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Struktura demograficzna">edytuj kod</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Piramida_wieku_Katowice.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Piramida_wieku_Katowice.png/300px-Piramida_wieku_Katowice.png" decoding="async" width="300" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Piramida_wieku_Katowice.png/450px-Piramida_wieku_Katowice.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Piramida_wieku_Katowice.png/600px-Piramida_wieku_Katowice.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="800" /></a><figcaption><a href="/wiki/Piramida_wieku" title="Piramida wieku">Piramida wieku</a> ludności Katowic w 2014 roku</figcaption></figure> Według danych <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">Głównego Urzędu Statystycznego</a> na dzień 31 grudnia 2022 roku Katowice są <a href="/wiki/Dane_statystyczne_o_miastach_w_Polsce" title="Dane statystyczne o miastach w Polsce">11. pod względem liczby ludności miastem w Polsce</a>. W tym czasie w mieście mieszkało 280 190 osób (6,45% mieszkańców <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a> i 0,74% mieszkańców <a href="/wiki/Polska" title="Polska">Polski</a>), w tym 132 010 mężczyzn i 148 180 kobiet, a <a href="/wiki/Wska%C5%BAnik_feminizacji" title="Wskaźnik feminizacji">wskaźnik feminizacji</a> wynosił wówczas 112 kobiet na 100 mężczyzn. <a href="/wiki/G%C4%99sto%C5%9B%C4%87_zaludnienia" title="Gęstość zaludnienia">Gęstość zaludnienia</a> w tym okresie wynosiła 1700,9 osób/km²<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. Według danych z <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urzędu Miasta Katowice</a> na dzień 21 grudnia 2021 roku najbardziej zaludnionymi katowickimi dzielnicami były: <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> (28 003 osoby), <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> (24 741 osób) i <a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> (22 233 osoby), a najmniej <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a> (2 972 osoby), <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówka Mała</a> (4 504 osoby) i <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a> (4 734 osoby)<a href="#cite_note-LudnoscDzielnice2021-211">[211]</a>. Pod koniec 2018 roku w Katowicach mieszkało 294 510 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 1 789 osób/km² i była ona 5-krotnie wyższa od gęstości dla województwa śląskiego i 15-krotnie wyższa dla całego kraju<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201910-212">[212]</a>. W 2018 roku urodziło się 2 768 osób, a zmarło 3 609 (w tym 15 niemowląt)<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201912-213">[213]</a>. <a href="/wiki/Saldo_migracji" title="Saldo migracji">Saldo migracji</a> wewnętrznych wynosiło wówczas −840 osób, a zagranicznych +88 osób<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201913-214">[214]</a>. W tym czasie doszło do 1 552 <a href="/wiki/Ma%C5%82%C5%BCe%C5%84stwo" title="Małżeństwo">małżeństw</a> i 527 <a href="/wiki/Rozw%C3%B3d" title="Rozwód">rozwodów</a><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201912-213">[213]</a>. Według danych z końca 2018 roku 59,3% mieszkańców miasta było w <a href="/wiki/Wiek_produkcyjny" title="Wiek produkcyjny">wieku produkcyjnym</a>, 25,8% w <a href="/wiki/Wiek_poprodukcyjny" title="Wiek poprodukcyjny">wieku poprodukcyjnym</a>, a 14,9% w <a href="/wiki/Wiek_przedprodukcyjny" title="Wiek przedprodukcyjny">wieku przedprodukcyjnym</a><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201910-212">[212]</a>. Największy udział osób w wieku poprodukcyjnym w 2007 roku miały dzielnice: <a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutka</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a>, <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka</a> i <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Osiedle Tysiąclecia</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201246-215">[215]</a>. Według danych z <a href="/wiki/Narodowy_Spis_Powszechny_Ludno%C5%9Bci_i_Mieszka%C5%84_2011" title="Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011">Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 roku</a> na 310 764 mieszkańców Katowic, zarówno jako jedyną, jak i jedną z dwóch <a href="/wiki/Narodowo%C5%9B%C4%87" title="Narodowość">narodowości</a> <a href="/wiki/Polacy" title="Polacy">narodowość polską</a> zadeklarowało 268 471 osób (86,4% mieszkańców miasta), a inną niż polską 81 500 osób (26,2%), w tym <a href="/wiki/Narodowo%C5%9B%C4%87_%C5%9Bl%C4%85ska" title="Narodowość śląska">narodowość śląską</a> 78 838 osób (25,4% osób) i <a href="/wiki/Niemcy_(nar%C3%B3d)" title="Niemcy (naród)">niemiecką</a> 1058 osób (0,3%)<a href="#cite_note-216">[216]</a>. Według danych z <a href="/wiki/Narodowy_Spis_Powszechny_Ludno%C5%9Bci_i_Mieszka%C5%84_2021" title="Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021">Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2021 roku</a>, pod względem <a href="/wiki/Obywatelstwo" title="Obywatelstwo">krajów obywatelstwa</a> na 285 711 mieszkańców Katowic <a href="/wiki/Obywatelstwo_polskie" title="Obywatelstwo polskie">obywatelstwo polskie</a> miało 284 648 osób, a niepolskie 1 059 (w tym: <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">ukraińskie</a> 452, <a href="/wiki/Bia%C5%82oru%C5%9B" title="Białoruś">białoruskie</a> 95, <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">rosyjskie</a> 37, <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">niemieckie</a> 35 i <a href="/wiki/Wietnam" title="Wietnam">wietnamskie</a> 32 osoby). Dwie osoby były <a href="/wiki/Apatryda" title="Apatryda">bezpaństwowcami</a>, a dwóm innym nie ustalono obywatelstwa<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rozwój_demograficzny">Rozwój demograficzny</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=20" title="Edytuj sekcję: Rozwój demograficzny" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=20" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozwój demograficzny">edytuj kod</a>]</div> Katowice jeszcze w latach 20. XIX wieku były niewielką miejscowością liczącą niespełna 700 mieszkańców, lecz w ciągu następnych 50 lat liczba mieszkańców wzrosła kilkunastokrotnie, osiągając w 1871 roku poziom 8132 osób. Tak duże zwiększenie liczby mieszkańców zostało wywołane znaczną imigracją ludności z zewnątrz za sprawą rozwoju przemysłu w regionie katowickim i rosnącą rangą młodego miasta<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska19909-217">[217]</a> jako tworzącego się wówczas ośrodka dyspozycyjno-przemysłowego. Do Katowic migrowały zaś głównie osoby z sąsiednich górnośląskich miejscowości<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197871-218">[218]</a>. W 1871 roku 26,1% mieszkańców miasta urodziło się w Katowicach, 71,4% przybyło z innych miejscowości <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwa Prus</a> (głównie ze <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk" title="Śląsk">Śląska</a>), a 2,5% z innych państw<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197873-219">[219]</a>. Przemysłowcy ściągali do Katowic przede wszystkim specjalistów niemieckich, a także osiedlali się tutaj przedstawiciele klasy średniej – głównie Niemcy i <a href="/wiki/%C5%BBydzi" title="Żydzi">Żydzi</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197874-220">[220]</a>. W 1890 roku w Katowicach mieszkało ponad 16 tys. osób, a w ciągu następnych 10 lat liczba ta się podwoiła, by przed wybuchem I wojny światowej dojść do poziomu 46,5 tys. osób<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska19909-217">[217]</a>. Wraz z rozwojem przemysłu w regionie katowickim, jak i wzrostem znaczenia samych Katowic następował stały przyrost liczby ludności również w ościennych miejscowościach. Miasto wraz z ościennymi gminami stanowiły już w latach 70. XIX wieku dość wyraźną aglomerację miejską i był to jeden z najludniejszych na Górnym Śląsku zespołów miejskich, liczący w 1871 roku 16 886 osób (łącznie gminy: Katowice, <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a> i <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a>), a w 1910 roku 94 281 mieszkańców<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197888–89-221">[221]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kattowitz_-_Poststrasse.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Kattowitz_-_Poststrasse.jpg/220px-Kattowitz_-_Poststrasse.jpg" decoding="async" width="220" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Kattowitz_-_Poststrasse.jpg/330px-Kattowitz_-_Poststrasse.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Kattowitz_-_Poststrasse.jpg/440px-Kattowitz_-_Poststrasse.jpg 2x" data-file-width="3247" data-file-height="2084" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ulica_Pocztowa_w_Katowicach" title="Ulica Pocztowa w Katowicach">Ulica Pocztowa</a> na przedwojennej pocztówce z widocznymi szyldami z nazwiskami właścicieli placówek</figcaption></figure> Pod względem narodowościowym, w spisie z 1910 roku według języka ojczystego Niemców w Katowicach było 36 891 osób (85,5%), Polaków 5766 osób (13,4%), a osób innych narodowości 101. W <a href="/wiki/Powiat_katowicki" title="Powiat katowicki">powiecie katowickim</a> odsetek Niemców stanowił 30,3%, a Polaków 64,9%<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197895-222">[222]</a>. Statystyka szkolna wskazywała zaś, że dzieci używających języka polskiego w 1911 roku w samych Katowicach było 16,89%, języka niemieckiego 61,38%, a dzieci dwujęzycznych było 21,73%<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197895-222">[222]</a>. W 1900 roku odsetek Żydów wśród ogółu mieszkańców Katowic wynosił 7,1%, a w osadach podmiejskich 0,4%<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197896-223">[223]</a>. Przyłączenie Katowic do <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">Polski</a> w 1922 roku wywołało znaczne zmiany w liczbie i narodowości mieszkańców. Po <a href="/wiki/Plebiscyt_na_G%C3%B3rnym_%C5%9Al%C4%85sku" title="Plebiscyt na Górnym Śląsku">plebiscycie</a> miasto opuściło ponad 9 tysięcy Niemców, a w tym czasie napływali do Katowic imigranci z przyznanych Niemcom terenów <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk_Opolski" title="Śląsk Opolski">Śląska Opolskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199033-224">[224]</a>. W pierwszych trzech latach w okresie przyłączenia Katowic do Polski (1921–1923) liczba ludności miasta wykazywała znaczne wahania – w 1921 roku w mieście mieszkało 50 020 osób, w 1922 roku liczba ta spadła do 48 513 osób, by w 1923 roku wzrosnąć znacznie do poziomu 56 739 osób<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski1978207-225">[225]</a>. W rezultacie inkorporacji do miasta 15 października 1924 roku gmin podmiejskich – Bogucic, <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynowa</a>, Dębu, <a href="/wiki/Ligota_(Katowice)" title="Ligota (Katowice)">Ligoty</a> i Załęża<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199033-224">[224]</a>, liczba ludności Katowic wzrosła do 112 822 osób w 1924 roku. Odtąd miał już miejsce stopniowy wzrost liczby ludności i w 1938 roku liczba mieszkańców Wielkich Katowic wynosiła 134 329 osób, lecz w przeciwieństwie do okresu przed I wojną światową przyrost ludności związany był głównie z <a href="/wiki/Przyrost_naturalny" title="Przyrost naturalny">przyrostem naturalnym</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski1978208-226">[226]</a>. Współczynnik feminizacji w 1910 roku wynosił 104, w 1931 roku 105,9, a w 1938 roku 102,1<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski1978221-227">[227]</a>. Pod względem narodowościowym, według danych Powszechnego Spisu Ludności z 9 grudnia 1931 roku, w Katowicach dla 126 058 osób 107 040 (84,9% mieszkańców miasta) językiem ojczystym był język polski, dla 16 396 osób (13,4%) język niemiecki, a dla 1388 osób (1,1%) <a href="/wiki/Jidysz" title="Jidysz">jidysz</a>. Pozostałymi językami jako ojczystym posługiwało się 0,6% mieszkańców miasta<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski1978225-228">[228]</a>. W czasie <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> zmiany liczby ludności Katowic były w głównym stopniu podyktowane polityką migracyjną <a href="/wiki/III_Rzesza" title="III Rzesza">niemieckiego okupanta</a>. Polacy pochodzenia pozaśląskiego przeważnie sami opuszczali miasto w trakcie <a href="/wiki/Kampania_wrze%C5%9Bniowa" title="Kampania wrześniowa">kampanii wrześniowej</a> i pierwszych tygodniach okupacji bądź też zostali wysiedlani przez Niemców. Luki powstałej na skutek przesiedleń nie zdołał wypełnić napływ osób średniego i wyższego szczebla z III Rzeszy<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski1978317-229">[229]</a>. Po opuszczeniu Katowic przez Niemców z III Rzeszy w 1945 roku do miasta zaczęli napływać dawni mieszkańcy, <a href="/wiki/Repatriacja" title="Repatriacja">repatrianci</a> ze wschodu oraz Polacy wracający z Niemiec, dzięki czemu liczba ludności szybko przekroczyła stan przedwojenny<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski1978318-230">[230]</a>. Do lat połowy lat 50. XX wieku następował stały i systematyczny wzrost liczby mieszkańców miasta, który spowodowany był także zwiększeniem się obszaru Katowic, kiedy to m.in. w 1951 roku przyłączono do miasta <a href="/wiki/Panewniki" title="Panewniki">Panewniki</a>, <a href="/wiki/We%C5%82nowiec" title="Wełnowiec">Wełnowiec</a> i <a href="/wiki/Piotrowice_(Katowice)" title="Piotrowice (Katowice)">Piotrowice</a>. Liczba mieszkańców, wynosząca w maju 1945 roku 107 735 osób, wzrosła w 1955 roku do 197 411 osób<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a444-231">[231]</a>. Cechą powojennych stosunków demograficznych Katowic była m.in. dysproporcja płci – w 1946 roku na 100 mężczyzn przypadało 126 kobiet i z biegiem czasu uległa wyrównaniu, sięgając w 1954 roku poziomu 111<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a447-232">[232]</a>. Katowice w latach 1956–1980 były miastem o relatywnie wysokim tempie przyrostu liczby ludności. Przed przyłączeniem <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">Szopienic</a> w granice Katowic miasto było ośrodkiem niemal 200-tysięcznym i w ciągu ćwierćwiecza liczba mieszkańców przekroczyła 350 tys. osób – w 1979 roku Katowice liczyły ponad 351 tys. mieszkańców. Wzrost był związany zarówno poprzez znaczny przyrost naturalny czy inkorporację okolicznych gmin, jak i dzięki atrakcyjności Katowic jako centrum administracyjnego i kulturalnego Górnego Śląska, co zwiększyło poziom imigracji do miasta<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498-233">[233]</a>. Wśród migrantów zewnętrznych największą grupę stanowiły osoby wyjeżdżające do Niemiec w ramach akcji łączenia rodzin<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a499-234">[234]</a>. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego najwyższy poziom zaludnienia Katowic odnotowano w 1987 roku – pod koniec roku liczba mieszkańców wynosiła 368 621 osób<a href="#cite_note-RSWK1988-235">[235]</a>, a wraz ze schyłkiem lat 80. XX w. nastąpiła zmiana tendencji rozwoju demograficznego miasta i rozpoczął się spadek liczby ludności Katowic spowodowany redukcją liczby mieszkańców czasowych oraz ubytkiem naturalnym, a od 1992 roku również ujemnym saldem migracji<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201244-236">[236]</a>. Najmniejszy spadek liczby ludności w latach 1988–2007 nastąpił w Śródmieściu (ponad 25% stanu zaludnienia), spowodowany m.in. przez ubytek naturalny czy też wypieranie funkcji mieszkaniowej na rzecz usług. Przyrost ludności w tym czasie nastąpił jedynie w trzech dzielnicach: <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a>, <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> i <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a> – łącznie o około 3 tys. osób<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201246-215">[215]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B._%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B._%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B.jpg/220px-%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B._%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B._%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B.jpg/330px-%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B._%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B._%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B.jpg/440px-%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B0%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%8B._%D0%A1%D1%96%D0%BB%D0%B5%D0%B7%D1%86%D1%8B.jpg 2x" data-file-width="4032" data-file-height="3024" /></a><figcaption>Bilbord z lipca 2021 roku na placu Oddziałów Młodzieży Powstańczej propagujący <a href="/wiki/Narodowo%C5%9B%C4%87_%C5%9Bl%C4%85ska" title="Narodowość śląska">narodowość śląską</a></figcaption></figure> W 1983 roku odnotowano najwyższy poziom urodzeń – 5869 osób, po czym nastąpił jej spadek. Najniższy do 2007 roku poziom urodzeń odnotowano w 2001 roku i wynosił 2335 osób. Liczba zgonów w latach 80. i w I połowie lat 90. XX wieku wynosiła około 4 tys. osób rocznie, a w latach 1995–2000 utrzymywała poziom około 3,5 tys. osób rocznie. Spadek liczby zgonów wynikał m.in. ze wzrostu oczekiwanej długości życia oraz zmniejszenia się liczby mieszkańców Katowic<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201246-215">[215]</a>. Od 1992 roku notowano także ujemne salda migracji, co wiązało się m.in. ze zwiększonym ubytkiem w wyniku migracji wewnątrzkrajowych, wyjazdem głównie całych rodzin czy też pogłębieniem ujemnego salda migracji z gminami wiejskimi w związku z rosnącymi cenami nieruchomości<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201247-237">[237]</a>. Pod względem struktury narodowościowej w <a href="/wiki/Narodowy_Spis_Powszechny_Ludno%C5%9Bci_i_Mieszka%C5%84_2002" title="Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002">Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań z 2002 roku</a>, narodowość polską zadeklarowało 296 792 (90,1%) spośród 327 222 mieszkańców miasta, a narodowość śląską 17 777 katowiczan (5,4%). Ponadto w mieście żyło wówczas 674 <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemców</a> i 165 <a href="/wiki/Romowie" title="Romowie">Romów</a>. 470 mieszkańców zadeklarowało inną narodowość, a 11 344 osób miało wówczas narodowość nieustaloną (brak deklaracji)<a href="#cite_note-GUSNSP2002-238">[238]</a>. W wyniku <a href="/wiki/Ukrai%C5%84ski_kryzys_uchod%C5%BAczy" title="Ukraiński kryzys uchodźczy">kryzysu uchodźczego</a> spowodowanego <a href="/wiki/Inwazja_Rosji_na_Ukrain%C4%99" title="Inwazja Rosji na Ukrainę">inwazją Rosji na Ukrainę</a> wzrosła liczba osób pochodzenia ukraińskiego zamieszkujących Katowice. W raporcie Miejska gościnność: wielki wzrost, wyzwania i szanse przygotowanym przez Centrum Analiz i Badań <a href="/wiki/Unia_Metropolii_Polskich" title="Unia Metropolii Polskich">Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza</a> wskazano, iż według stanu z 1 kwietnia 2022 roku liczba <a href="/wiki/Ukrai%C5%84cy" title="Ukraińcy">Ukraińców</a> w Katowicach wynosiła wówczas 96 462 osoby (w tym 18 998 dzieci), co stanowiło 25% mieszkańców miasta<a href="#cite_note-239">[239]</a>. Szczegółowe dane dotyczące liczby ludności Katowic od czasu uzyskania praw miejskich w 1865 roku w poszczególnych latach przedstawia poniższy wykres: <div class="timeline-wrapper"><map name="timeline_5rtkk72xw5x3tbsyno2oaw770havflg"></map><img usemap="#timeline_5rtkk72xw5x3tbsyno2oaw770havflg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/pl/timeline/5rtkk72xw5x3tbsyno2oaw770havflg.png" /></div> Źródła danych: 1865<a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955155-240">[240]</a>; 1870<a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955155-240">[240]</a>; 1880<a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955155-240">[240]</a>; 1890<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197889-241">[241]</a><a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955155-240">[240]</a>; 1900<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197889-241">[241]</a><a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955156-242">[242]</a>; 1910<a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955156-242">[242]</a> (bądź 43 173 osób<a href="#cite_note-CITEREFSzaflarski197889-241">[241]</a>); 1920<a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955156-242">[242]</a>; 1930<a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955157-243">[243]</a>; 1938<a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955157-243">[243]</a>; 1945 (1 maja)<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a444-231">[231]</a><a href="#cite_note-CITEREFZiółkowski1955173-244">[244]</a>; 1950 (spis powszechny<a href="#cite_note-245">[245]</a>; bądź 172 043 osób<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a444-231">[231]</a>); 1960 (31 grudnia<a href="#cite_note-RSWK1961-246">[246]</a>; bądź 268 915 osób<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498-233">[233]</a>); 1970 (31 grudnia<a href="#cite_note-RSWK1971-247">[247]</a>; bądź 322 123 osób<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498-233">[233]</a>); 1980 (31 grudnia)<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498-233">[233]</a><a href="#cite_note-RSWK1981-248">[248]</a>; 1987 (31 grudnia)<a href="#cite_note-RSWK1988-235">[235]</a>; 1990 (31 grudnia)<a href="#cite_note-RSWK1991-249">[249]</a>; 2000 (31 grudnia)<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>; 2010 (31 grudnia)<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>; 2020 (31 grudnia)<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Polityka_i_administracja">Polityka i administracja</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=21" title="Edytuj sekcję: Polityka i administracja" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=21" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Polityka i administracja">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Charakterystyka">Charakterystyka</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=22" title="Edytuj sekcję: Charakterystyka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=22" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyka">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2024-11_Katowice_Gmach_Sejmu_%C5%9Al._-_Sala_Sejmowa_(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/2024-11_Katowice_Gmach_Sejmu_%C5%9Al._-_Sala_Sejmowa_%281%29.jpg/220px-2024-11_Katowice_Gmach_Sejmu_%C5%9Al._-_Sala_Sejmowa_%281%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/2024-11_Katowice_Gmach_Sejmu_%C5%9Al._-_Sala_Sejmowa_%281%29.jpg/330px-2024-11_Katowice_Gmach_Sejmu_%C5%9Al._-_Sala_Sejmowa_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/2024-11_Katowice_Gmach_Sejmu_%C5%9Al._-_Sala_Sejmowa_%281%29.jpg/440px-2024-11_Katowice_Gmach_Sejmu_%C5%9Al._-_Sala_Sejmowa_%281%29.jpg 2x" data-file-width="2729" data-file-height="1819" /></a><figcaption>Wnętrze sali posiedzeń <a href="/wiki/Sejmik_Wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Sejmik Województwa Śląskiego">Sejmiku Województwa Śląskiego</a></figcaption></figure> Katowice są <a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">miastem na prawach powiatu</a>, <a href="/wiki/Stolica" title="Stolica">stolicą</a> <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a> oraz siedzibą władz <a href="/wiki/Samorz%C4%85d_wojew%C3%B3dztwa" title="Samorząd województwa">samorządu wojewódzkiego</a>, <a href="/wiki/Organ_administracji_publicznej" title="Organ administracji publicznej">organów administracji rządowej</a> i <a href="/wiki/Wymiar_sprawiedliwo%C5%9Bci_w_Polsce" title="Wymiar sprawiedliwości w Polsce">wymiaru sprawiedliwości</a><a href="#cite_note-CITEREFOpracowanie…201425-17">[17]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20122-4">[4]</a>. Miasto jest głównym ośrodkiem decyzyjnym województwa w zakresie podejmowania decyzji administracyjnych. Skupiają się tutaj jednostki administracji rządowej, a także znaczna większość terenowych organów <a href="/wiki/Administracja_niezespolona" title="Administracja niezespolona">administracji niezespolonej</a> i państwowej. Jest siedzibą <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_jednostek_samorz%C4%85du_terytorialnego" title="Związek jednostek samorządu terytorialnego">związków międzygminnych</a>, władz kościelnych, regionalnych władz licznych organizacji pozarządowych oraz <a href="/wiki/Urz%C4%85d_konsularny" title="Urząd konsularny">urzędów konsularnych</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20124-250">[250]</a>. Przy <a href="/wiki/Ulica_Jagiello%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Jagiellońska w Katowicach">ulicy Jagiellońskiej</a> 25 mieści się siedziba <a href="/wiki/Wojewodowie_III_Rzeczypospolitej_(od_1999)#Województwo_śląskie" title="Wojewodowie III Rzeczypospolitej (od 1999)">wojewody śląskiego</a>, a także Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach<a href="#cite_note-251">[251]</a>. Ponadto siedzibę mają tutaj m.in. następujące urzędy oraz organy terenowe: Delegatura w Katowicach <a href="/wiki/Najwy%C5%BCsza_Izba_Kontroli" title="Najwyższa Izba Kontroli">Najwyższej Izby Kontroli</a> (<a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">ul. Powstańców</a> 29)<a href="#cite_note-252">[252]</a>, Pełnomocnik Terenowy <a href="/wiki/Rzecznik_Praw_Obywatelskich" title="Rzecznik Praw Obywatelskich">Rzecznika Praw Obywatelskich</a> w Katowicach (ul. Jagiellońska 25)<a href="#cite_note-253">[253]</a>, Delegatura Katowice <a href="/wiki/Centralne_Biuro_Antykorupcyjne" title="Centralne Biuro Antykorupcyjne">Centralnego Biura Antykorupcyjnego</a> (<a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a> 123)<a href="#cite_note-254">[254]</a>, Śląski <a href="/wiki/Urz%C4%85d_celno-skarbowy" title="Urząd celno-skarbowy">Urząd Celno-Skarbowy</a> w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_S%C5%82oneczna_w_Katowicach" title="Ulica Słoneczna w Katowicach">ul. Słoneczna</a> 34)<a href="#cite_note-255">[255]</a>, <a href="/wiki/Izba_administracji_skarbowej" title="Izba administracji skarbowej">Izba Administracji Skarbowej</a> w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_Konstantego_Damrota_w_Katowicach" title="Ulica Konstantego Damrota w Katowicach">ul. K. Damrota</a> 25)<a href="#cite_note-256">[256]</a>, Delegatura w Katowicach <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Ochrony_Konkurencji_i_Konsument%C3%B3w" title="Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów">Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów</a> (<a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Krasi%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach">ul. Z. Krasińskiego</a> 29)<a href="#cite_note-257">[257]</a>, <a href="/wiki/Wy%C5%BCszy_Urz%C4%85d_G%C3%B3rniczy" title="Wyższy Urząd Górniczy">Wyższy Urząd Górniczy</a> (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Poniatowskiego_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach">ul. J. Poniatowskiego</a> 31)<a href="#cite_note-258">[258]</a> czy Oddział <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Dozoru_Technicznego" title="Urząd Dozoru Technicznego">Urzędu Dozoru Technicznego</a> w Katowicach (ul. Wrocławska 54)<a href="#cite_note-UDT-259">[259]</a>. Ponadto Katowice są siedzibą <a href="/wiki/Archiwum_Pa%C5%84stwowe_w_Katowicach" title="Archiwum Państwowe w Katowicach">Archiwum Państwowego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefowska_w_Katowicach" title="Ulica Józefowska w Katowicach">ul. Józefowska</a> 104)<a href="#cite_note-260">[260]</a>, Oddziału <a href="/wiki/Instytut_Pami%C4%99ci_Narodowej" title="Instytut Pamięci Narodowej">Instytutu Pamięci Narodowej</a> w Katowicach (ul. Józefowska 102)<a href="#cite_note-261">[261]</a> i Urzędu Statystycznego w Katowicach (ul. Owocowa 3)<a href="#cite_note-262">[262]</a>. Miasto jest także siedzibą <a href="/wiki/Ministerstwo_Przemys%C5%82u_(od_2024)" title="Ministerstwo Przemysłu (od 2024)">Ministerstwa Przemysłu</a>, które znajduje się przy ulicy Powstańców 30<a href="#cite_note-MPkont-263">[263]</a>. Katowice są członkiem <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Zwi%C4%85zek_Gmin_i_Powiat%C3%B3w" title="Śląski Związek Gmin i Powiatów">Śląskiego Związku Gmin i Powiatów</a> oraz <a href="/wiki/Unia_Metropolii_Polskich" title="Unia Metropolii Polskich">Unii Metropolii Polskich</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20122-4">[4]</a>, a także stanowią siedzibę <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>. Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii znajduje się przy <a href="/wiki/Ulica_Barbary_w_Katowicach" title="Ulica Barbary w Katowicach">ulicy Barbary</a> 21a<a href="#cite_note-264">[264]</a>. <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Siedziby organów i urzędów na terenie Katowic</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_(2).jpg" class="mw-file-description" title="Delegatura w Katowicach Najwyższej Izby Kontroli (ul. Powstańców 29)"><img alt="Delegatura w Katowicach Najwyższej Izby Kontroli (ul. Powstańców 29)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%282%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%282%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%282%29.jpg/439px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%282%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext">Delegatura w Katowicach <a href="/wiki/Najwy%C5%BCsza_Izba_Kontroli" title="Najwyższa Izba Kontroli">Najwyższej Izby Kontroli</a> (<a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">ul. Powstańców</a> 29)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice,_Delegatura_Centralnego_Biura_Antykorupcyjnego_-_fotopolska.eu_(307300).jpg" class="mw-file-description" title="Delegatura Katowice Centralnego Biura Antykorupcyjnego (ul. 1 Maja 123)"><img alt="Delegatura Katowice Centralnego Biura Antykorupcyjnego (ul. 1 Maja 123)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Katowice%2C_Delegatura_Centralnego_Biura_Antykorupcyjnego_-_fotopolska.eu_%28307300%29.jpg/213px-Katowice%2C_Delegatura_Centralnego_Biura_Antykorupcyjnego_-_fotopolska.eu_%28307300%29.jpg" decoding="async" width="213" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Katowice%2C_Delegatura_Centralnego_Biura_Antykorupcyjnego_-_fotopolska.eu_%28307300%29.jpg/320px-Katowice%2C_Delegatura_Centralnego_Biura_Antykorupcyjnego_-_fotopolska.eu_%28307300%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/Katowice%2C_Delegatura_Centralnego_Biura_Antykorupcyjnego_-_fotopolska.eu_%28307300%29.jpg/425px-Katowice%2C_Delegatura_Centralnego_Biura_Antykorupcyjnego_-_fotopolska.eu_%28307300%29.jpg 2x" data-file-width="1300" data-file-height="899" /></a></div> <div class="gallerytext">Delegatura Katowice <a href="/wiki/Centralne_Biuro_Antykorupcyjne" title="Centralne Biuro Antykorupcyjne">Centralnego Biura Antykorupcyjnego</a> (<a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a> 123)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Poniatowskiego_(2).jpg" class="mw-file-description" title="Wyższy Urząd Górniczy (ul. J. Poniatowskiego 31)"><img alt="Wyższy Urząd Górniczy (ul. J. Poniatowskiego 31)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Poniatowskiego_%282%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Poniatowskiego_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Poniatowskiego_%282%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Poniatowskiego_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Poniatowskiego_%282%29.jpg/439px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Poniatowskiego_%282%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Wy%C5%BCszy_Urz%C4%85d_G%C3%B3rniczy" title="Wyższy Urząd Górniczy">Wyższy Urząd Górniczy</a> (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Poniatowskiego_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach">ul. J. Poniatowskiego</a> 31)</div> </li> </ul> W latach 1950–1953, 1956–1975 oraz 1975–1998 Katowice administracyjnie było stolicą <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_katowickie_(1950%E2%80%931975)" title="Województwo katowickie (1950–1975)">„dużego”</a> i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_katowickie_(1975%E2%80%931998)" title="Województwo katowickie (1975–1998)">„małego”</a> województwa katowickiego, a w latach <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)">1922–1939</a>, <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(1945%E2%80%931950)" title="Województwo śląskie (1945–1950)">1945–1950</a> oraz od <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">1999 roku</a> stolicą województwa śląskiego<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006182–184-265">[265]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Symbole_miasta">Symbole miasta</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=23" title="Edytuj sekcję: Symbole miasta" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=23" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Symbole miasta">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_012.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_012.jpg/220px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_012.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_012.jpg/330px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_012.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_012.jpg/440px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_012.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Herb_Katowic" title="Herb Katowic">Herb Katowic</a> (pośrodku) na elewacji frontowej <a href="/wiki/Budynek_Urz%C4%99du_Miasta_Katowice" title="Budynek Urzędu Miasta Katowice">gmachu Urzędu Miasta Katowice</a>; pomiędzy nim flagi: <a href="/wiki/Flaga_Katowic" title="Flaga Katowic">Katowic</a>, <a href="/wiki/Flaga_Polski" title="Flaga Polski">Polski</a> i <a href="/wiki/Flaga_europejska" title="Flaga europejska">Unii Europejskiej</a></figcaption></figure> Symbole określa załącznik nr 2 do statutu miasta Katowice, a zasady ich używania ustala Rada Miasta Katowice<a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20223-266">[266]</a>. Symbolami miasta są: <ul><li><a href="/wiki/Herb_Katowic" title="Herb Katowic">Herb miasta Katowice</a> – <a href="/wiki/Herb" title="Herb">herb</a> ustanowiony na mocy uchwały Rady Miejskiej z dnia 17 grudnia 1936 roku. Przedstawia on <a href="/wiki/Ku%C5%BAnica_(zak%C5%82ad)" title="Kuźnica (zakład)">urządzenie młotowni</a> z kołem zębatym na złotym tle, umieszczone na belce symbolizującej historyczny młot wodny pochodzący z <a href="/wiki/Ku%C5%BAnica_Bogucka" title="Kuźnica Bogucka">Kuźnicy Boguckiej</a> oraz płynącą przez miasto <a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawę</a><a href="#cite_note-UMKatoSymb-267">[267]</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…202212-268">[268]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Flaga_Katowic" title="Flaga Katowic">Flaga miasta Katowice</a> – <a href="/wiki/Flaga" title="Flaga">flaga</a> w formie dwóch połączonych ze sobą płatów tkaniny, z których górny jest w kolorze żółtym, a dolny w kolorze błękitnym. Pośrodku umieszczony jest herb miasta<a href="#cite_note-UMKatoSymb-267">[267]</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…202213-269">[269]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Hejna%C5%82_Katowic" title="Hejnał Katowic">Hejnał miasta Katowice</a> – <a href="/wiki/Hejna%C5%82" title="Hejnał">hejnał</a> skomponowany przez Adama Biernackiego, który wygrał w konkursie w marcu 2002 roku. Odgrywany jest z wieży <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_M%C5%82y%C5%84skiej_2_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Młyńskiej 2 w Katowicach">kamienicy przy ulicy Młyńskiej 2</a><a href="#cite_note-UMKatoSymb-267">[267]</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…202213-269">[269]</a>.</li></ul> Dodatkowo Katowice posiadają własne <a href="/wiki/Logo" title="Logo">logo</a><a href="#cite_note-UMKatoSymb-267">[267]</a>. Jest to jedyny symbol promocyjny Katowic, a powstał on w ramach starań miasta o tytuł <a href="/wiki/Europejska_Stolica_Kultury" title="Europejska Stolica Kultury">Europejskiej Stolicy Kultury 2016</a>. Logo przedstawia <a href="/wiki/Sygnet_(logo)" title="Sygnet (logo)">sygnet</a> w kształcie serca i <a href="/wiki/Logotyp_(grafika)" title="Logotyp (grafika)">logotyp</a> „Katowice dla odmiany”. Autorem logo jest Wojciech Janicki<a href="#cite_note-270">[270]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Samorząd">Samorząd</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=24" title="Edytuj sekcję: Samorząd" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=24" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Samorząd">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_014.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_014.jpg/220px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_014.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_014.jpg/330px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_014.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_014.jpg/440px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_II_014.jpg 2x" data-file-width="3516" data-file-height="2357" /></a><figcaption><a href="/wiki/Budynek_Urz%C4%99du_Miasta_Katowice" title="Budynek Urzędu Miasta Katowice">Siedziba</a> <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urzędu Miasta Katowice</a> przy <a href="/wiki/Ulica_M%C5%82y%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Młyńska w Katowicach">ulicy Młyńskiej</a> 4</figcaption></figure> Obowiązujący <a href="/wiki/Statut" title="Statut">statut</a> miasta Katowice został uchwalony 9 lutego 2004 roku. Zgodnie z jego przepisami, mieszkańcy miasta Katowice tworzą lokalną wspólnotę samorządową. Rozstrzygnięcia są podejmowane w <a href="/wiki/G%C5%82osowanie" title="Głosowanie">głosowaniu powszechnym</a> lub za pośrednictwem <a href="/wiki/Organ_(prawo)" title="Organ (prawo)">organów miasta</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20223-266">[266]</a>. <a href="/wiki/Organ_(prawo)" title="Organ (prawo)">Organami</a> miasta są: <a href="/wiki/Rada_Miasta_Katowice" title="Rada Miasta Katowice">Rada Miasta Katowice</a> i <a href="/wiki/Prezydent_Miasta_Katowice" title="Prezydent Miasta Katowice">Prezydent Miasta Katowice</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20224-271">[271]</a>. Rada Miasta Katowice jest reprezentantem zbiorowych interesów wspólnoty samorządowej, a także jest organem stanowiącym i kontrolnym miasta Katowice. W jej skład wchodzi 28 <a href="/wiki/Radny" title="Radny">radnych</a>, spośród których wybierany przez <a href="/wiki/Przewodnicz%C4%85cy_rady_gminy" title="Przewodniczący rady gminy">przewodniczący</a> i trzech wiceprzewodniczących. Rada kontroluje działalność <a href="/wiki/Prezydent_miasta" title="Prezydent miasta">prezydenta miasta</a>, miejskich jednostek organizacyjnych oraz <a href="/wiki/Jednostka_pomocnicza_gminy" title="Jednostka pomocnicza gminy">jednostek pomocniczych</a> (dzielnic), powołując w tym celu <a href="/wiki/Komisja_rewizyjna" title="Komisja rewizyjna">Komisję Rewizyjną</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20225-272">[272]</a>. Radni są wybierani w <a href="/wiki/Wybory_samorz%C4%85dowe_w_Polsce" title="Wybory samorządowe w Polsce">wyborach samorządowych</a> z pięciu okręgów wyborczych. Pracują oni na sesjach oraz w ramach komisji<a href="#cite_note-UMKatoRMK-273">[273]</a>. Przewodniczącym Rady Miasta Katowice kadencji 2024–2029 jest <a href="/wiki/%C5%81ukasz_Borkowski_(polityk)" title="Łukasz Borkowski (polityk)">Łukasz Borkowski</a> z Klubu Radnych <a href="/wiki/Koalicja_Obywatelska" title="Koalicja Obywatelska">Koalicji Obywatelskiej</a>, a wiceprzewodniczącymi: Tomasz Maśnica (Klub Radnych Koalicji Obywatelskiej), Krzysztof Pieczyński (Klub Radnych Forum Samorządowe i Marcin Krupa) i Piotr Trząski (Klub Radnych <a href="/wiki/Prawo_i_Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87" title="Prawo i Sprawiedliwość">Prawa i Sprawiedliwości</a>)<a href="#cite_note-UMKatoPRM-274">[274]</a>. Prezydent miasta Katowice kieruje bieżącymi sprawami miasta oraz reprezentuje miasto na zewnątrz. Wykonuje on uchwały Rady Miasta Katowice oraz wydaje rozstrzygnięcia, m.in. w formie <a href="/wiki/Zarz%C4%85dzenie" title="Zarządzenie">zarządzeń</a>. Może on powołać swoich zastępców – wiceprezydentów miasta Katowice, lecz nie więcej niż czterech. Prezydent wykonuje swoje zadania przy pomocy <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urzędu Miasta Katowice</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20226-275">[275]</a>. Siedziba Urzędu Miasta Katowice znajduje się przy <a href="/wiki/Ulica_M%C5%82y%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Młyńska w Katowicach">ulicy Młyńskiej</a> 4. Prezydentem miasta Katowice w kadencji 2024–2029 jest <a href="/wiki/Marcin_Krupa" title="Marcin Krupa">Marcin Krupa</a><a href="#cite_note-UMKatoPrez-276">[276]</a>, a wiceprezydentami: Bogumił Sobula, Waldemar Bojarun, <a href="/wiki/Jaros%C5%82aw_Makowski" title="Jarosław Makowski">Jarosław Makowski</a> i <a href="/wiki/Maciej_Biskupski" title="Maciej Biskupski">Maciej Biskupski</a><a href="#cite_note-UMKatoWice-277">[277]</a>. Statut miasta Katowice określa, iż w mieście mogą działać jednostki pomocnicze jako m.in. dzielnice<a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20223-266">[266]</a>, a organizację i zakres działania jednostki pomocniczej określa Rada Miasta Katowice odrębnym statutem dla każdej z nich<a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20227-278">[278]</a>. <a href="/wiki/Rada_dzielnicy" title="Rada dzielnicy">Rady</a> i Zarządy Dzielnicy w Katowicach funkcjonowały w połowie 2024 roku w 20 spośród 22 dzielnic miasta<a href="#cite_note-UMKatoDzielnice-279">[279]</a>. Ponadto w mieście funkcjonuje Młodzieżowa Rada Miasta Katowice<a href="#cite_note-280">[280]</a>, a także Rada Seniorów Miasta Katowice<a href="#cite_note-281">[281]</a>. Świętem miasta jest dzień <a href="/wiki/11_wrze%C5%9Bnia" title="11 września">11 września</a>, kiedy to przypada rocznica uzyskania przez Katowice <a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">praw miejskich</a><a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…20223-266">[266]</a>. Dodatkowo miasto posiada dwa miejskie wyróżnienia honorowe: <a href="/wiki/Honorowi_obywatele_Katowic" title="Honorowi obywatele Katowic">Honorowy Obywatel Miasta Katowice</a> i Zasłużony dla Miasta Katowice<a href="#cite_note-CITEREFObwieszczenie…202210-282">[282]</a>. Katowice są siedzibą także władz wojewódzkich <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a>. <a href="/wiki/Sejmik_Wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Sejmik Województwa Śląskiego">Sejmik Województwa Śląskiego</a> znajduje się przy <a href="/wiki/Ulica_Juliusza_Ligonia_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach">ulicy J. Ligonia</a> 46<a href="#cite_note-283">[283]</a>. Pod tym samym adresem mieści się Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego<a href="#cite_note-284">[284]</a>, natomiast Zarząd Województwa Śląskiego ma swoją siedzibę przy <a href="/wiki/Ulica_Henryka_D%C4%85browskiego_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach">ulicy H. Dąbrowskiego</a> 23<a href="#cite_note-285">[285]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Podział_administracyjny">Podział administracyjny</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=25" title="Edytuj sekcję: Podział administracyjny" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=25" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Podział administracyjny">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobny artykuł: <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Katowic" title="Podział administracyjny Katowic">Podział administracyjny Katowic</a>.</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Subdivisions-PL.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_Subdivisions-PL.svg/250px-Katowice_Subdivisions-PL.svg.png" decoding="async" width="250" height="259" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_Subdivisions-PL.svg/375px-Katowice_Subdivisions-PL.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_Subdivisions-PL.svg/500px-Katowice_Subdivisions-PL.svg.png 2x" data-file-width="1545" data-file-height="1602" /></a><figcaption>Mapa <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Katowic" title="Podział administracyjny Katowic">podziału administracyjnego Katowic</a> (dzielnice i zespoły dzielnic)</figcaption></figure> Katowice są podzielone na 22 <a href="/wiki/Jednostka_pomocnicza_gminy" title="Jednostka pomocnicza gminy">jednostki pomocnicze samorządu</a> – dzielnice, zgrupowane w 5 zespołów: śródmiejski, północny, zachodni, wschodni i południowy<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20123-10">[10]</a>. Podział ten został ustanowiony na mocy uchwały <a href="/wiki/Rada_Miasta_Katowice" title="Rada Miasta Katowice">Rady Miejskiej Katowic</a> z 29 września 1997 roku<a href="#cite_note-Uchwała_nr_XLVI-286">[286]</a>. Wszystkie z nich mają uchwalony statut<a href="#cite_note-UMKatoDzielnice-279">[279]</a>. Poniższa tabela przedstawia wykaz wszystkich katowickich dzielnic. <table class="wikitable sortable" style="text-align:right; font-size:85%;"> <caption>Wykaz dzielnic miasta Katowice </caption> <tbody><tr> <th>Nr </th> <th>Nazwa </th> <th>Pow. (km²) </th> <th>Odsetek pow. miasta (%) </th> <th>Ludność (2021) </th> <th>Odsetek ludności miasta (%) </th> <th>Zespół dzielnic </th></tr> <tr> <td>1 </td> <td align="left"><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>3,81 </td> <td>2,31 </td> <td>24 741 </td> <td>9,19 </td> <td align="left">śródmiejski </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów cz. zachodnia</a> </td> <td>6,54 </td> <td>3,97 </td> <td>13 384 </td> <td>4,97 </td> <td align="left">zachodni </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a> </td> <td>4,00 </td> <td>2,43 </td> <td>10 615 </td> <td>3,94 </td> <td align="left">wschodni </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego-Muchowiec" title="Osiedle Paderewskiego-Muchowiec">Os. Paderewskiego-Muchowiec</a> </td> <td>7,42 </td> <td>4,50 </td> <td>11 380 </td> <td>4,22 </td> <td align="left">śródmiejski </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynów cz. wschodnia-Os. Zgrzebnioka</a> </td> <td>4,08 </td> <td>2,48 </td> <td>6 364 </td> <td>2,36 </td> <td align="left">zachodni </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td>12,59 </td> <td>7,64 </td> <td>28 003 </td> <td>10,40 </td> <td align="left">zachodni </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a> </td> <td>3,39 </td> <td>2,06 </td> <td>8 411 </td> <td>3,12 </td> <td align="left">północny </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">Osiedle Witosa</a> </td> <td>3,49 </td> <td>2,12 </td> <td>12 018 </td> <td>4,46 </td> <td align="left">północny </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Osiedle Tysiąclecia</a> </td> <td>1,88 </td> <td>1,14 </td> <td>20 376 </td> <td>7,56 </td> <td align="left">północny </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td align="left"><a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a> </td> <td>1,86 </td> <td>1,13 </td> <td>6 751 </td> <td>2,51 </td> <td align="left">północny </td></tr> <tr> <td>11 </td> <td align="left"><a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józefowiec</a> </td> <td>3,15 </td> <td>1,91 </td> <td>13 622 </td> <td>5,06 </td> <td align="left">północny </td></tr> <tr> <td>12 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutka</a> </td> <td>1,38 </td> <td>0,84 </td> <td>9 854 </td> <td>3,66 </td> <td align="left">śródmiejski </td></tr> <tr> <td>13 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> </td> <td>2,78 </td> <td>1,69 </td> <td>13 265 </td> <td>4,92 </td> <td align="left">śródmiejski </td></tr> <tr> <td>14 </td> <td align="left"><a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówka Mała</a> </td> <td>3,68 </td> <td>2,23 </td> <td>4 504 </td> <td>1,67 </td> <td align="left">wschodni </td></tr> <tr> <td>15 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a> </td> <td>8,47 </td> <td>5,14 </td> <td>13 301 </td> <td>4,94 </td> <td align="left">wschodni </td></tr> <tr> <td>16 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a> </td> <td>8,65 </td> <td>5,25 </td> <td>9 441 </td> <td>3,51 </td> <td align="left">wschodni </td></tr> <tr> <td>17 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> </td> <td>12,03 </td> <td>7,30 </td> <td>15 026 </td> <td>5,58 </td> <td align="left">wschodni </td></tr> <tr> <td>18 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a> </td> <td>41,53 </td> <td>25,21 </td> <td>4 734 </td> <td>1,76 </td> <td align="left">południowy </td></tr> <tr> <td>19 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td>12,08 </td> <td>7,33 </td> <td>22 233 </td> <td>8,25 </td> <td align="left">południowy </td></tr> <tr> <td>20 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a> </td> <td>5,08 </td> <td>3,08 </td> <td>2 972 </td> <td>1,10 </td> <td align="left">południowy </td></tr> <tr> <td>21 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a> </td> <td>8,59 </td> <td>5,21 </td> <td>11 577 </td> <td>4,30 </td> <td align="left">południowy </td></tr> <tr> <td>22 </td> <td align="left"><a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> </td> <td>8,28 </td> <td>5,03 </td> <td>6 795 </td> <td>2,52 </td> <td align="left">południowy </td></tr></tbody></table> Źródła danych: nr i nazwa<a href="#cite_note-UMKatoDzielnice-279">[279]</a>; powierzchnia<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20123-10">[10]</a>; ludność<a href="#cite_note-LudnoscDzielnice2021-211">[211]</a>; zespół dzielnic<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20123-10">[10]</a>. Niezależnie od podziału administracyjnego Katowic na dzielnice, <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">Główny Urząd Statystyczny</a> w <a href="/wiki/SIMC" title="SIMC">bazie SIMC</a> będącego częścią <a href="/wiki/TERYT" title="TERYT">rejestru TERYT</a> wyszczególnia 41 <a href="/wiki/Miejscowo%C5%9B%C4%87" title="Miejscowość">miejscowości</a> będącymi <a href="/wiki/Klasyfikacja_miejscowo%C5%9Bci_w_Polsce" title="Klasyfikacja miejscowości w Polsce">częściami miasta</a> Katowice. Są to: <a href="/wiki/Bederowiec" title="Bederowiec">Bederowiec</a>, <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a>, <a href="/wiki/Borki_(Katowice)" title="Borki (Katowice)">Borki</a>, <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynów</a>, <a href="/wiki/Burowiec" title="Burowiec">Burowiec</a>, <a href="/wiki/Cegielnia-Murcki" title="Cegielnia-Murcki">Cegielnia-Murcki</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a>, <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówka Mała</a>, <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Dolina Trzech Stawów</a>, <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a>, <a href="/wiki/Jan%C3%B3w_(Katowice)" title="Janów (Katowice)">Janów</a>, <a href="/wiki/J%C3%B3zefowiec" title="Józefowiec">Józefowiec</a>, <a href="/wiki/Karbowa" title="Karbowa">Karbowa</a>, <a href="/wiki/Kokociniec" title="Kokociniec">Kokociniec</a>, <a href="/wiki/Kolonia_Agnieszki" title="Kolonia Agnieszki">Kolonia Agnieszki</a>, <a href="/wiki/Kolonia_Amandy" title="Kolonia Amandy">Kolonia Amandy</a>, <a href="/wiki/Kolonia_Bo%C5%BCe_Dary" title="Kolonia Boże Dary">Kolonia Boże Dary</a>, <a href="/wiki/Kolonia_Wysockiego" title="Kolonia Wysockiego">Kolonia Wysockiego</a>, <a href="/wiki/Kolonia_Zuzanny" title="Kolonia Zuzanny">Kolonia Zuzanny</a>, <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a>, <a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutka</a>, <a href="/wiki/Ligota_(Katowice)" title="Ligota (Katowice)">Ligota</a>, <a href="/wiki/Muchowiec" title="Muchowiec">Muchowiec</a>, <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a>, <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a>, <a href="/wiki/Ochojec_(Katowice)" title="Ochojec (Katowice)">Ochojec</a>, <a href="/wiki/Panewniki" title="Panewniki">Panewniki</a>, <a href="/wiki/Piotrowice_(Katowice)" title="Piotrowice (Katowice)">Piotrowice</a>, <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a>, <a href="/wiki/Ro%C5%BAdzie%C5%84" title="Roździeń">Roździeń</a>, <a href="/wiki/Stawiska_(Katowice)" title="Stawiska (Katowice)">Stawiska</a>, <a href="/wiki/Szadok" title="Szadok">Szadok</a>, <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">Szopienice</a>, <a href="/wiki/We%C5%82nowiec" title="Wełnowiec">Wełnowiec</a>, <a href="/wiki/Wilhelmina_(Katowice)" title="Wilhelmina (Katowice)">Wilhelmina</a>, <a href="/wiki/Wymys%C5%82%C3%B3w_(Katowice)" title="Wymysłów (Katowice)">Wymysłów</a>, <a href="/wiki/Zadole_(Katowice)" title="Zadole (Katowice)">Zadole</a>, <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da" title="Załęska Hałda">Załęska Hałda</a>, <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a>, <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a> i <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a><a href="#cite_note-287">[287]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Współpraca_międzynarodowa">Współpraca międzynarodowa</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=26" title="Edytuj sekcję: Współpraca międzynarodowa" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=26" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Współpraca międzynarodowa">edytuj kod</a>]</div> <table class="wikitable sortable" style="float: right; margin-left: 1em; font-size:85%;"> <caption>Lista miast partnerskich miasta Katowice </caption> <tbody><tr> <th>Lp. </th> <th>Miasto </th> <th>Państwo </th> <th>Data nawiązania współpracy </th> <th>Źr. </th></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Mobile" title="Mobile">Mobile</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/22px-Flag_of_the_United_States.svg.png" decoding="async" width="22" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/33px-Flag_of_the_United_States.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Flag_of_the_United_States.svg/44px-Flag_of_the_United_States.svg.png 2x" data-file-width="1235" data-file-height="650" /> <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">Stany Zjednoczone</a> </td> <td>1990-03-14 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Kolonia_(Niemcy)" title="Kolonia (Niemcy)">Kolonia</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/22px-Flag_of_Germany.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/33px-Flag_of_Germany.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Flag_of_Germany.svg/44px-Flag_of_Germany.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemcy</a> </td> <td>1991-03-15 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Groningen" title="Groningen">Groningen</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/22px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/33px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Flag_of_the_Netherlands.svg/44px-Flag_of_the_Netherlands.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Holandia" title="Holandia">Holandia</a> </td> <td>1994-05-06 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Saint-%C3%89tienne" title="Saint-Étienne">Saint-Étienne</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/22px-Flag_of_France.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/33px-Flag_of_France.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Flag_of_France.svg/44px-Flag_of_France.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francja</a> </td> <td>1994-06-09 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Opawa" title="Opawa">Opawa</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a> </td> <td>? </td> <td><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Ostrawa" title="Ostrawa">Ostrawa</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/22px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/33px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Flag_of_the_Czech_Republic.svg/44px-Flag_of_the_Czech_Republic.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a> </td> <td>1996-01-04 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/Miszkolc" title="Miszkolc">Miszkolc</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/22px-Flag_of_Hungary.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/33px-Flag_of_Hungary.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Flag_of_Hungary.svg/44px-Flag_of_Hungary.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/W%C4%99gry" title="Węgry">Węgry</a> </td> <td>2005-08-28 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Shenyang" title="Shenyang">Shenyang</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa" title="Chińska Republika Ludowa">Chiny</a> </td> <td>2007-06-06 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><a href="/wiki/Koszyce" title="Koszyce">Koszyce</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/22px-Flag_of_Slovakia.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/33px-Flag_of_Slovakia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Flag_of_Slovakia.svg/44px-Flag_of_Slovakia.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/S%C5%82owacja" title="Słowacja">Słowacja</a> </td> <td>2009-05-06 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><a href="/wiki/Pula" title="Pula">Pula</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/22px-Flag_of_Croatia.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/33px-Flag_of_Croatia.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Croatia.svg/44px-Flag_of_Croatia.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Chorwacja" title="Chorwacja">Chorwacja</a> </td> <td>2012-11-30 </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">[288]</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr> <tr> <td>11 </td> <td><a href="/wiki/Lw%C3%B3w" title="Lwów">Lwów</a> </td> <td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/22px-Flag_of_Ukraine.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/33px-Flag_of_Ukraine.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Flag_of_Ukraine.svg/44px-Flag_of_Ukraine.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /> <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a> </td> <td>2019-07-03 </td> <td><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a> </td></tr></tbody></table> Współpraca międzynarodowa Katowic odbywa się z miastami partnerskimi z różnych krajów. Ma ona formę międzynarodowych kontaktów, wymiany informacji i doświadczeń, rotacji uczniów czy realizacji wspólnych przedsięwzięć kulturalno-sportowych<a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a>. Katowice wraz z <a href="/wiki/Ostrawa" title="Ostrawa">Ostrawą</a>, <a href="/wiki/Koszyce" title="Koszyce">Koszycami</a> i <a href="/wiki/Miszkolc" title="Miszkolc">Miszkolcem</a> tworzą miasta partnerskie <a href="/wiki/Grupa_Wyszehradzka" title="Grupa Wyszehradzka">Grupy Wyszehradzkiej</a>, a w 2003 roku zorganizowano pierwsze spotkania miast partnerskich Grupy Wyszehradzkiej<a href="#cite_note-290">[290]</a>. Przy ulicy L. Różyckiego 14c funkcjonuje <a href="/wiki/Dom_miasta_Saint-Etienne_w_Katowicach" title="Dom miasta Saint-Etienne w Katowicach">Dom Miasta Saint-Étienne w Katowicach</a><a href="#cite_note-DMse-291">[291]</a>. W <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Katowic" title="Podział administracyjny Katowic">dzielnicy</a> <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> znajduje się <a href="/wiki/Plac_Miast_Partnerskich_w_Katowicach" title="Plac Miast Partnerskich w Katowicach">plac Miast Partnerskich</a>, a na nim granitowy globus wskazujący kierunki i odległości do miast partnerskich, a także postumenty oraz drzewa im dedykowane. Co więcej, w mieście część ulic noszą nazwę miast partnerskich, m.in.: Kolońska, Opawska, Ostrawska czy Saint-Etienne, a także <a href="/wiki/Plac_Przyjaci%C3%B3%C5%82_z_Miszkolca_w_Katowicach" title="Plac Przyjaciół z Miszkolca w Katowicach">plac Przyjaciół z Miszkolca</a><a href="#cite_note-UMKatoMP-289">[289]</a>. Katowice są także członkiem międzynarodowych stowarzyszeń i organizacji, w tym: <a href="/wiki/Eurocities" title="Eurocities">Eurocities</a>, Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Edukacyjnych – IAEC i <a href="/w/index.php?title=ICLEI&action=edit&redlink=1" class="new" title="ICLEI (strona nie istnieje)">Międzynarodowej Rady na Rzecz Lokalnych Inicjatyw Środowiskowych – ICLEI</a><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q677691#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q677691">(inne języki)</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20122-4">[4]</a>. <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobny artykuł: <a href="/wiki/Konsulaty_w_Katowicach" title="Konsulaty w Katowicach">Konsulaty w Katowicach</a>.</div> Miasto jest także siedzibą licznych <a href="/wiki/Konsulaty_honorowe_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Konsulaty honorowe Rzeczypospolitej Polskiej">konsulatów</a>, a w lipcu 2023 roku swoją siedzibę w Katowicach miały placówki następujących państw: <a href="/wiki/Bia%C5%82oru%C5%9B" title="Białoruś">Białoruś</a> (<a href="/wiki/Ulica_Rolna_w_Katowicach" title="Ulica Rolna w Katowicach">ul. Rolna</a> 43), <a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a> (ul. gen. W. Andersa 24), <a href="/wiki/Bu%C5%82garia" title="Bułgaria">Bułgaria</a> (ul. Hutnicza 10), <a href="/wiki/Chile" title="Chile">Chile</a> (<a href="/wiki/Ulica_Wincentego_Pola_w_Katowicach" title="Ulica Wincentego Pola w Katowicach">ul. W. Pola</a> 32a), <a href="/wiki/Francja" title="Francja">Francja</a> (ul. Szpaków 56), <a href="/wiki/%C5%81otwa" title="Łotwa">Łotwa</a> (ul. Kolejowa 54), <a href="/wiki/Litwa" title="Litwa">Litwa</a> (<a href="/wiki/Ulica_Jana_III_Sobieskiego_w_Katowicach" title="Ulica Jana III Sobieskiego w Katowicach">ul. J. III Sobieskiego</a> 2), <a href="/wiki/Luksemburg" title="Luksemburg">Luksemburg</a> (ul. Porcelanowa 60), <a href="/wiki/Peru" title="Peru">Peru</a> (<a href="/wiki/Ulica_Paw%C5%82a_Stalmacha_w_Katowicach" title="Ulica Pawła Stalmacha w Katowicach">ul. P. Stalmacha</a> 17), <a href="/wiki/S%C5%82owenia" title="Słowenia">Słowenia</a> (<a href="/wiki/Ulica_Opolska_w_Katowicach" title="Ulica Opolska w Katowicach">ul. Opolska</a> 15) i <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukraina</a> (<a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82aja_Kopernika_w_Katowicach" title="Ulica Mikołaja Kopernika w Katowicach">ul. M. Kopernika</a> 4)<a href="#cite_note-292">[292]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Polityka_krajowa_i_europejska">Polityka krajowa i europejska</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=27" title="Edytuj sekcję: Polityka krajowa i europejska" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=27" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Polityka krajowa i europejska">edytuj kod</a>]</div> Katowice, zgodnie z ustawą z dnia 5 stycznia 2011 roku – <a href="/wiki/Kodeks_wyborczy" title="Kodeks wyborczy">Kodeks wyborczy</a>, w wyborach do <a href="/wiki/Sejm_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Sejm Rzeczypospolitej Polskiej">Sejmu RP</a> wraz z <a href="/wiki/Powiat_bieru%C5%84sko-l%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat bieruńsko-lędziński">powiatem bieruńsko-lędzińskim</a> oraz miastami na prawach powiatu: <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a>, <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a>, <a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a>, <a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a>, <a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a> i <a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a> przynależą do <a href="/wiki/Okr%C4%99g_wyborczy_nr_31_do_Sejmu_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Okręg wyborczy nr 31 do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej">okręgu wyborczego nr 31</a>. Z tego okręgu wybieranych jest 12 <a href="/wiki/Pose%C5%82" title="Poseł">posłów na Sejm RP</a>, a siedzibą Okręgowej Komisji Wyborczej są Katowice. W wyborach do <a href="/wiki/Senat_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Senat Rzeczypospolitej Polskiej">Senatu RP</a> Katowice przynależą do <a href="/wiki/Okr%C4%99g_wyborczy_nr_80_do_Senatu_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Okręg wyborczy nr 80 do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej">okręgu nr 80</a>, obejmującego wyłącznie miasto na prawach powiatu Katowice. W wyborach do <a href="/wiki/Parlament_Europejski" title="Parlament Europejski">Parlamentu Europejskiego</a> Katowice są w <a href="/wiki/Okr%C4%99g_wyborczy_nr_11_do_Parlamentu_Europejskiego_w_Polsce" title="Okręg wyborczy nr 11 do Parlamentu Europejskiego w Polsce">okręgu nr 11</a> obejmującym obszar całego województwa śląskiego, a miasto jest jednocześnie siedzibą Okręgowej Komisji Wyborczej<a href="#cite_note-293">[293]</a>. Przy ulicy Jagiellońskiej 25 siedzibę ma Delegatura <a href="/wiki/Krajowe_Biuro_Wyborcze" title="Krajowe Biuro Wyborcze">Krajowego Biura Wyborczego</a> w Katowicach<a href="#cite_note-294">[294]</a>. Spośród <a href="/wiki/Pos%C5%82owie_na_Sejm_Rzeczypospolitej_Polskiej_X_kadencji" title="Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej X kadencji">posłów na Sejm RP X kadencji</a> okręgu 31 swoje <a href="/wiki/Biuro_poselskie" title="Biuro poselskie">biura poselskie</a> w Katowicach mieli następujący z nich (stan na wrzesień 2024 roku): <a href="/wiki/Ewa_Ko%C5%82odziej" title="Ewa Kołodziej">Ewa Kołodziej</a> (<a href="/wiki/Koalicja_Obywatelska" title="Koalicja Obywatelska">KO</a>; <a href="/wiki/Ulica_Paw%C5%82a_Stalmacha_w_Katowicach" title="Ulica Pawła Stalmacha w Katowicach">ul. P. Stalmacha</a> 17 i Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<a href="#cite_note-295">[295]</a>, <a href="/wiki/Maciej_Konieczny" title="Maciej Konieczny">Maciej Konieczny</a> (<a href="/wiki/Nowa_Lewica" title="Nowa Lewica">Nowa Lewica</a>; <a href="/wiki/Ulica_Andrzeja_w_Katowicach" title="Ulica Andrzeja w Katowicach">ul. Andrzeja</a> 13)<a href="#cite_note-296">[296]</a>, <a href="/wiki/Wojciech_Kr%C3%B3l_(polityk)" title="Wojciech Król (polityk)">Wojciech Król</a> (KO; Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<a href="#cite_note-297">[297]</a>, <a href="/wiki/Mateusz_Morawiecki" title="Mateusz Morawiecki">Mateusz Morawiecki</a> (<a href="/wiki/Prawo_i_Sprawiedliwo%C5%9B%C4%87" title="Prawo i Sprawiedliwość">PiS</a>; <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 23)<a href="#cite_note-298">[298]</a>, <a href="/wiki/Monika_Rosa" title="Monika Rosa">Monika Rosa</a> (KO; <a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. W. Korfantego</a> 62 i Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<a href="#cite_note-299">[299]</a>, <a href="/wiki/%C5%81ukasz_%C5%9Aciebiorowski" title="Łukasz Ściebiorowski">Łukasz Ściebiorowski</a> (KO; Regionalne Biuro Poselsko-Senatorskie – ul. Chłodna 2a)<a href="#cite_note-300">[300]</a> i <a href="/wiki/Micha%C5%82_W%C3%B3jcik_(polityk)" title="Michał Wójcik (polityk)">Michał Wójcik</a> (PiS; ul. T. Kościuszki 43)<a href="#cite_note-301">[301]</a>. <a href="/wiki/Senatorowie_XI_kadencji_Senatu_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Senatorowie XI kadencji Senatu Rzeczypospolitej Polskiej">Senatorem XI kadencji</a> z okręgu nr 80 jest <a href="/wiki/Maciej_Kopiec" title="Maciej Kopiec">Maciej Kopiec</a> z <a href="/wiki/Nowa_Lewica" title="Nowa Lewica">Nowej Lewicy</a>, a jego biuro senatorskie znajduje się przy <a href="/wiki/Ulica_Jana_III_Sobieskiego_w_Katowicach" title="Ulica Jana III Sobieskiego w Katowicach">ulicy Jana III Sobieskiego</a> 11<a href="#cite_note-302">[302]</a>. W Katowicach według stanu z września 2023 roku swoje siedziby mają regionalne struktury znaczących ogólnopolskich partii politycznych i koalicji, w tym m.in.: Prawo i Sprawiedliwość (Biuro Zarządu Okręgowego w Katowicach; ul. Warszawska 6)<a href="#cite_note-303">[303]</a>, Platforma Obywatelska (Biuro Regionu Śląskiego; ul. 3 Maja 17)<a href="#cite_note-304">[304]</a>, <a href="/wiki/Nowa_Lewica" title="Nowa Lewica">Nowa Lewica</a> (Rada Wojewódzka; <a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">ul. A. Mickiewicza</a> 24)<a href="#cite_note-305">[305]</a>, <a href="/wiki/Polskie_Stronnictwo_Ludowe" title="Polskie Stronnictwo Ludowe">Polskie Stronnictwo Ludowe</a> (<a href="/wiki/Ulica_Henryka_D%C4%85browskiego_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach">ul. H. Dąbrowskiego</a> 4)<a href="#cite_note-306">[306]</a> czy Konfederacja (Centrum Wolności; ul. J. Słowackiego 51)<a href="#cite_note-307">[307]</a>. Główną siedzibę ma w Katowicach m.in. <a href="/wiki/Ruch_Autonomii_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruch Autonomii Śląska">Stowarzyszenie Ruch Autonomii Śląska</a> (ul. ks. N. Bończyka 9)<a href="#cite_note-308">[308]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wymiar_sprawiedliwości">Wymiar sprawiedliwości</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=28" title="Edytuj sekcję: Wymiar sprawiedliwości" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=28" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wymiar sprawiedliwości">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-05_Katowice_Wie%C5%BCowiec_Wojew%C3%B3dzki_(3).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/2022-05_Katowice_Wie%C5%BCowiec_Wojew%C3%B3dzki_%283%29.jpg/220px-2022-05_Katowice_Wie%C5%BCowiec_Wojew%C3%B3dzki_%283%29.jpg" decoding="async" width="220" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/2022-05_Katowice_Wie%C5%BCowiec_Wojew%C3%B3dzki_%283%29.jpg/330px-2022-05_Katowice_Wie%C5%BCowiec_Wojew%C3%B3dzki_%283%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/2022-05_Katowice_Wie%C5%BCowiec_Wojew%C3%B3dzki_%283%29.jpg/440px-2022-05_Katowice_Wie%C5%BCowiec_Wojew%C3%B3dzki_%283%29.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3872" /></a><figcaption><a href="/wiki/Biurowiec_Wojew%C3%B3dzki" title="Biurowiec Wojewódzki">Wysokościowiec</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ulicy W. Stwosza</a> 31 – siedziba kilku katowickich prokuratur</figcaption></figure> Katowice są siedzibą <a href="/wiki/S%C4%85d_powszechny" title="Sąd powszechny">sądów powszechnych</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20124-250">[250]</a>. Są to następujące placówki: <ul><li><a href="/wiki/S%C4%85d_Apelacyjny_w_Katowicach" title="Sąd Apelacyjny w Katowicach">Sąd Apelacyjny w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. W. Korfantego</a> 117/119)<a href="#cite_note-309">[309]</a> – obejmuje działalnością obszar całego <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a><a href="#cite_note-DzU1407-310">[310]</a>,</li> <li><a href="/wiki/S%C4%85d_Okr%C4%99gowy_w_Katowicach" title="Sąd Okręgowy w Katowicach">Sąd Okręgowy w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ul. Francuska</a> 38 i <a href="/wiki/Ulica_Andrzeja_w_Katowicach" title="Ulica Andrzeja w Katowicach">ul. Andrzeja</a> 16/18)<a href="#cite_note-311">[311]</a> – obejmuje swoją działalnością obszar całego miasta Katowice, a także środkową część województwa śląskiego<a href="#cite_note-DzU1407-310">[310]</a>; przy Sądzie Okręgowym funkcjonuje Areszt Śledczy w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82owska_w_Katowicach" title="Ulica Mikołowska w Katowicach">ul. Mikołowska</a> 10a)<a href="#cite_note-312">[312]</a>,</li> <li>Sąd Rejonowy Katowice-Zachód w Katowicach – Pion Karny (<a href="/wiki/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Plac Wolności w Katowicach">pl. Wolności</a> 10) i Pion Cywilny (<a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 45)<a href="#cite_note-313">[313]</a> – obejmuje zasięgiem obszar miasta Katowice na zachód od <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ulicy T. Kościuszki</a> i alei W. Korfantego<a href="#cite_note-DzU1407-310">[310]</a>,</li> <li>Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Lompy_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Lompy w Katowicach">ul. J. Lompy</a> 14; ul. Francuska 70a)<a href="#cite_note-314">[314]</a> – obejmuje obszar miasta na wschód od ulicy T. Kościuszki i alei W. Korfantego<a href="#cite_note-DzU1407-310">[310]</a>.</li></ul> <a href="/wiki/S%C4%85d_administracyjny" title="Sąd administracyjny">Sądem administracyjnym</a> właściwym dla Katowic jest Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2)<a href="#cite_note-315">[315]</a><a href="#cite_note-DzU1407-310">[310]</a>, a <a href="/wiki/S%C4%85downictwo_wojskowe" title="Sądownictwo wojskowe">sąd wojskowy</a> dla obszaru miasta funkcjonuje we <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocławiu</a> – Wojskowy Sąd Garnizonowy we Wrocławiu (ul. Saperów 22–24)<a href="#cite_note-316">[316]</a><a href="#cite_note-317">[317]</a>. W Katowicach swoją działalność swoją siedzibę mają także placówki prokuratorskie. Są to: <ul><li>Prokuratura Regionalna w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 31)<a href="#cite_note-318">[318]</a> – podlegają jej wszystkie <a href="/wiki/Prokuratura_okr%C4%99gowa" title="Prokuratura okręgowa">prokuratury okręgowe</a> w województwie śląskim<a href="#cite_note-319">[319]</a>,</li> <li>Prokuratura Okręgowa w Katowicach (ul. W. Stwosza 31) – podlegają jej wszystkie <a href="/wiki/Prokuratura_rejonowa" title="Prokuratura rejonowa">prokuratury rejonowe</a> w mieście, a także w środkowej części województwa śląskiego<a href="#cite_note-320">[320]</a>,</li> <li>Prokuratura Rejonowa Katowice Północ w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_Pocztowa_w_Katowicach" title="Ulica Pocztowa w Katowicach">ul. Pocztowa</a> 8)<a href="#cite_note-321">[321]</a>,</li> <li>Prokuratura Rejonowa Katowice Południe w Katowicach (ul. W. Stwosza 31)<a href="#cite_note-322">[322]</a>,</li> <li>Prokuratura Rejonowa Katowice Zachód w Katowicach (ul. W. Stwosza 31)<a href="#cite_note-323">[323]</a>,</li> <li>Prokuratura Rejonowa Katowice Wschód w Katowicach (ul. S. Kossutha 11)<a href="#cite_note-324">[324]</a>.</li></ul> <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Wymiar sprawiedliwości w Katowicach</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_087.jpg" class="mw-file-description" title="Gmach Sądu Apelacyjnego w Katowicach (al. W. Korfantego 117/119)"><img alt="Gmach Sądu Apelacyjnego w Katowicach (al. W. Korfantego 117/119)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_087.jpg/220px-We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_087.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_087.jpg/330px-We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_087.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_087.jpg/439px-We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_087.jpg 2x" data-file-width="3723" data-file-height="2493" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Gmach_S%C4%85du_Apelacyjnego_przy_alei_Korfantego_w_Katowicach" title="Gmach Sądu Apelacyjnego przy alei Korfantego w Katowicach">Gmach</a> <a href="/wiki/S%C4%85d_Apelacyjny_w_Katowicach" title="Sąd Apelacyjny w Katowicach">Sądu Apelacyjnego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. W. Korfantego</a> 117/119)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Sad_Okregowy_facade_2023.jpg" class="mw-file-description" title="Jedna z dwóch siedzib Sądu Okręgowego w Katowicach (ul. Francuska 38)"><img alt="Jedna z dwóch siedzib Sądu Okręgowego w Katowicach (ul. Francuska 38)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_Sad_Okregowy_facade_2023.jpg/220px-Katowice_Sad_Okregowy_facade_2023.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_Sad_Okregowy_facade_2023.jpg/330px-Katowice_Sad_Okregowy_facade_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Katowice_Sad_Okregowy_facade_2023.jpg/440px-Katowice_Sad_Okregowy_facade_2023.jpg 2x" data-file-width="3945" data-file-height="2630" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Gmach_S%C4%85du_Okr%C4%99gowego_przy_ulicy_Francuskiej_w_Katowicach" title="Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Francuskiej w Katowicach">Jedna z dwóch siedzib</a> <a href="/wiki/S%C4%85d_Okr%C4%99gowy_w_Katowicach" title="Sąd Okręgowy w Katowicach">Sądu Okręgowego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ul. Francuska</a> 38)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Andrzeja_(3).jpg" class="mw-file-description" title="Jedna z dwóch siedzib Sądu Okręgowego w Katowicach (ul. Andrzeja 16/18)"><img alt="Jedna z dwóch siedzib Sądu Okręgowego w Katowicach (ul. Andrzeja 16/18)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Andrzeja_%283%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Andrzeja_%283%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Andrzeja_%283%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Andrzeja_%283%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Andrzeja_%283%29.jpg/439px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Andrzeja_%283%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Gmach_S%C4%85du_Okr%C4%99gowego_przy_ulicy_Andrzeja_w_Katowicach" title="Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach">Jedna z dwóch siedzib</a> <a href="/wiki/S%C4%85d_Okr%C4%99gowy_w_Katowicach" title="Sąd Okręgowy w Katowicach">Sądu Okręgowego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Andrzeja_w_Katowicach" title="Ulica Andrzeja w Katowicach">ul. Andrzeja</a> 16/18)</div> </li> </ul> Przy <a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ulicy Gliwickiej</a> 17 swoje biuro ma <a href="/wiki/Okr%C4%99gowa_rada_adwokacka" title="Okręgowa rada adwokacka">Okręgowa Rada Adwokacka</a> w Katowicach. W marcu 2020 roku liczyła ona 1540 adwokatów wykonujących zawód, 205 adwokatów emerytów i nie wykonujących zawodu oraz 255 aplikantów adwokackich<a href="#cite_note-325">[325]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gospodarka">Gospodarka</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=29" title="Edytuj sekcję: Gospodarka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=29" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Charakterystyka_2">Charakterystyka</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=30" title="Edytuj sekcję: Charakterystyka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=30" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyka">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_city_centre_(4).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Katowice_city_centre_%284%29.jpg/220px-Katowice_city_centre_%284%29.jpg" decoding="async" width="220" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Katowice_city_centre_%284%29.jpg/330px-Katowice_city_centre_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Katowice_city_centre_%284%29.jpg/440px-Katowice_city_centre_%284%29.jpg 2x" data-file-width="4000" data-file-height="1177" /></a><figcaption>Widok centrum Katowic w 2024 roku. Widoczne na zdjęciu są m.in. biurowce: <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">.KTW</a>, <a href="/wiki/Chorzowska_50" title="Chorzowska 50">Chorzowska 50</a>, <a href="/wiki/Stalexport_(wie%C5%BCowce)" title="Stalexport (wieżowce)">Stalexport</a> i <a href="/wiki/Global_Office_Park" title="Global Office Park">Global Office Park</a></figcaption></figure> Katowice są wielofunkcyjnym ośrodkiem miejsko-<a href="/wiki/Us%C5%82ugi" title="Usługi">usługowym</a> o randze krajowej i regionalnej, z istotnym udziałem <a href="/wiki/Przemys%C5%82" title="Przemysł">sektora przemysłowego</a>. Należą one do grona największych w Polsce ośrodków tego typu, a ze względu na wielkość rynku konsumpcyjnego i przemysłowego stanowią ważne w skali kraju centrom handlowo-usługowe<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201252-326">[326]</a>, konferencyjne i targowo-wystawiennicze. Miasto odgrywa także ważną rolę w krajowym rynku finansowym i na rynku nieruchomości<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201431-327">[327]</a> oraz jest ośrodkiem podejmowania decyzji gospodarczych i finansowych. Jest siedzibą licznych organizacji gospodarczych, a także instytucji otoczenia biznesu<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20124-250">[250]</a>. W 2018 roku w mieście koncentrowało się 19,1% wszystkich podmiotów gospodarki narodowej w <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a> i 10,0% podmiotów w całym <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwie śląskim</a>. Spółek z udziałem kapitału zagranicznego w tym czasie koncentrowało się w Katowicach odpowiednio 39,1% i 23,6%<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…20195-18">[18]</a>. Pod koniec 2012 roku liczba wszystkich <a href="/wiki/Podmiot_gospodarczy" title="Podmiot gospodarczy">podmiotów gospodarczych</a> w mieście wynosiła 44,1 tys., z czego samych tylko podmiotów prywatnych zarejestrowanych było 42,6 tys. Spośród nich, 29,3% stanowią podmioty z branży handlowej, 22% było związanych z obsługą nieruchomości oraz usługami wspierającymi biznes, 9,1% z działalnością usługową, komunalną, społeczną i pozostałą (w tym kultura i rozrywka), 8,9% podmiotów było z branży budownictwa, 6,9% z ochrony zdrowia, 6,8% z przetwórstwa przemysłowego, 5,9% z transportu, a podmioty zajmujące się pośrednictwem finansowym stanowiły 4,3% wszystkich katowickich przedsiębiorstw<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201415-328">[328]</a>. W 2012 roku 68% przedsiębiorstw sektora prywatnego zarejestrowanych w Katowicach według danych GUS to były podmioty osób fizycznych (łącznie 27 689)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014120-329">[329]</a>, a najwięcej z nich związanych było z handlem hurtowym i detalicznym oraz naprawami – 28,8%, a także z działalnością profesjonalną, naukową i techniczną – 13,3%<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014121-330">[330]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2023-06_Katowice_Business_Point.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/2023-06_Katowice_Business_Point.jpg/220px-2023-06_Katowice_Business_Point.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/2023-06_Katowice_Business_Point.jpg/330px-2023-06_Katowice_Business_Point.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/2023-06_Katowice_Business_Point.jpg/440px-2023-06_Katowice_Business_Point.jpg 2x" data-file-width="3473" data-file-height="2323" /></a><figcaption>Siedziba spółki <a href="/wiki/Tauron_Polska_Energia" title="Tauron Polska Energia">Tauron Polska Energia</a> (<a href="/wiki/Ulica_Piotra_%C5%9Aciegiennego_w_Katowicach" title="Ulica Piotra Ściegiennego w Katowicach">ul. ks. P. Ściegiennego</a> 3)</figcaption></figure> Katowice w porównaniu do pozostałych ośrodków Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii generują znaczącą liczbę miejsc pracy. W 2011 roku liczba osób pracujących w Katowicach wynosiła 160,6 tys., z samych mieszkańców Katowic 109,4 tys. Najwięcej osób dojeżdżających do pracy do Katowic w tym czasie mieszkało w <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowcu</a>, <a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytomiu</a>, <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowie</a>, <a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybniku</a>, <a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychach</a> i <a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrzu</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201465-331">[331]</a>. 31 grudnia 2006 roku 73% mieszkańców Katowic było zatrudnionych w sektorze usług<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201252-326">[326]</a>. Według danych z <a href="/wiki/Narodowy_Spis_Powszechny_Ludno%C5%9Bci_i_Mieszka%C5%84_2011" title="Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011">Narodowego Spisu Powszechnego z 2011 roku</a> głównym źródłem utrzymania mieszkańców Katowic były dochody z pracy – 109,4 tys. osób, co stanowiło 35% ogółu mieszkańców miasta, a z pracy na własny rachunek utrzymywało się 4,3% katowiczan<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201431-327">[327]</a>. Poziom <a href="/wiki/Bezrobocie" title="Bezrobocie">bezrobocia</a> w Katowicach jest jednym z najniższych w Polsce. <a href="/wiki/Stopa_bezrobocia" title="Stopa bezrobocia">Stopa bezrobocia rejestrowanego</a> w 2013 roku wynosiła 5,4% i była wówczas dwukrotnie niższa od przeciętnej wartości w województwie śląskim i 2,5-krotnie mniejsza niż przeciętna wartość w Polsce<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201432-332">[332]</a>. W grudniu 2022 roku stopa ta wynosiła 1,4%<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Chorzowska_50_(6233949962).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Chorzowska_50_%286233949962%29.jpg/220px-Chorzowska_50_%286233949962%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Chorzowska_50_%286233949962%29.jpg/330px-Chorzowska_50_%286233949962%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b9/Chorzowska_50_%286233949962%29.jpg/440px-Chorzowska_50_%286233949962%29.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/ING_Bank_%C5%9Al%C4%85ski" title="ING Bank Śląski">ING Banku Śląskiego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ul. Sokolska</a> 34)</figcaption></figure> W grupie 100 największych polskich przedsiębiorstw pod względem przychodów ogółem, w 2012 roku znalazły się następujące katowickie firmy: <a href="/wiki/Tauron_Polska_Energia" title="Tauron Polska Energia">Tauron Polska Energia</a>, <a href="/wiki/Kompania_W%C4%99glowa" title="Kompania Węglowa">Kompania Węglowa</a>, Polskie Sieci Energetyczne-Południe, <a href="/wiki/ING_Bank_%C5%9Al%C4%85ski" title="ING Bank Śląski">ING Bank Śląski</a>, <a href="/wiki/Farmacol" title="Farmacol">Farmacol</a> oraz <a href="/wiki/Katowicki_Holding_W%C4%99glowy" title="Katowicki Holding Węglowy">Katowicki Holding Węglowy</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201416-333">[333]</a>, a pod względem kryterium wielkości zatrudnienia w tym czasie w Katowicach funkcjonowały następujące duże przedsiębiorstwa: Kompania Węglowa i Katowicki Holding Węglowy – przedsiębiorstwa prowadzące wydobycie węgla kamiennego; Tauron Polska Energia – przedsiębiorstwo wytwarzające energię elektryczną; <a href="/wiki/Famur" title="Famur">Grupa Famur</a> – producent maszyn i urządzeń dla <a href="/wiki/G%C3%B3rnictwo" title="Górnictwo">przemysłu wydobywczego</a> i <a href="/wiki/Cement" title="Cement">cementowego</a> oraz <a href="/wiki/Kolej" title="Kolej">kolei</a>; Polskie Sieci Energetyczne-Południe – wykonawca instalacji elektroenergetycznej; Zakłady Mięsne Silesia – producent wyrobów z mięsa i ING Bank Śląski<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201415-328">[328]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_(5).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%285%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%285%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%285%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%285%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%285%29.jpg/440px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Powsta%C5%84c%C3%B3w_%285%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kopal%C5%84_Ksi%C4%99cia_Pszczy%C5%84skiego" title="Budynek Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego">Siedziba</a> <a href="/wiki/Polska_Grupa_G%C3%B3rnicza" title="Polska Grupa Górnicza">Polskiej Grupy Górniczej</a> (<a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">ul. Powstańców</a> 30)</figcaption></figure> Mimo procesów schyłkowych i likwidacyjnych w górnictwie oraz procesów restrukturyzacji w przetwórstwie przemysłowym Katowice nadal są silnym ośrodkiem przemysłowym w skali kraju, odgrywając dużą rolę na rynku pracy. W 2011 roku udział górnictwa i przetwórstwa przemysłowego sięgał 25% potencjału przemysłowego miejsc pracy w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFLokalny…201230-334">[334]</a>. W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">ulicy Powstańców</a> 30 <a href="/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kopal%C5%84_Ksi%C4%99cia_Pszczy%C5%84skiego" title="Budynek Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego">siedzibę</a> ma <a href="/wiki/Polska_Grupa_G%C3%B3rnicza" title="Polska Grupa Górnicza">Polska Grupa Górnicza</a><a href="#cite_note-335">[335]</a> – największy producent <a href="/wiki/W%C4%99giel_kamienny" title="Węgiel kamienny">węgla kamiennego</a> w Polsce<a href="#cite_note-336">[336]</a>. W granicach miasta znajdują się dwie czynne kopalnie: <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EStaszic-Wujek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic-Wujek”">KWK „Staszic-Wujek”</a> (ul. Karolinki 1)<a href="#cite_note-337">[337]</a> i <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWeso%C5%82a%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wesoła”">KWK „Mysłowice-Wesoła”</a> (<a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a>, ul. Kopalniana 5)<a href="#cite_note-338">[338]</a>. Pod koniec 2023 roku została zlikwidowana znajdująca się dotąd w <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82ka_Restrukturyzacji_Kopal%C5%84" title="Spółka Restrukturyzacji Kopalń">Spółce Restrukturyzacji Kopalń</a> <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWieczorek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”">Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek II”</a> (<a href="/wiki/Ulica_Szopienicka_w_Katowicach" title="Ulica Szopienicka w Katowicach">ul. Szopienicka</a> 58)<a href="#cite_note-339">[339]</a><a href="#cite_note-NETGG20240103-340">[340]</a>. Na terenach zlikwidowanej <a href="/wiki/Huta_%E2%80%9EBaildon%E2%80%9D" title="Huta „Baildon”">huty „Baildon”</a> w <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dębie</a> i <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a> koncentruje się działalność usługowo-produkcyjna, a nowe działalności mają tam głównie charakter usługowy<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201211-341">[341]</a>. Funkcjonuje także <a href="/wiki/Huta_Ferrum" title="Huta Ferrum">spółka Ferrum</a> z siedzibą przy ulicy Porcelanowej 11 w <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodziu</a>, która jest producentem rur stalowych<a href="#cite_note-342">[342]</a>. Do innych większych zakładów produkcyjnych na terenie Katowic należą m.in.: Alstom Polska – Katowice D&IS (<a href="/wiki/Alstom_ZWUS" title="Alstom ZWUS">d. ZWUS</a>; ul. Modelarska 12)<a href="#cite_note-343">[343]</a>, <a href="/wiki/Eldom" title="Eldom">Eldom</a> (ul. P. Chromika 5a)<a href="#cite_note-344">[344]</a>, <a href="/wiki/Fabryka_%C5%BBar%C3%B3wek_%E2%80%9EHelios%E2%80%9D" title="Fabryka Żarówek „Helios”">Fabryka Żarówek „Helios”</a> (<a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a> 11-13)<a href="#cite_note-345">[345]</a>, <a href="/wiki/Fabryki_Sprz%C4%99tu_i_Narz%C4%99dzi_G%C3%B3rniczych_Grupa_Kapita%C5%82owa_Fasing" title="Fabryki Sprzętu i Narzędzi Górniczych Grupa Kapitałowa Fasing">Fabryki Sprzętu i Narzędzi Górniczych Grupa Kapitałowa Fasing</a> (ul. Modelarska 11)<a href="#cite_note-346">[346]</a>, <a href="/wiki/Famur" title="Famur">Grenevia SA Famur</a> (<a href="/wiki/Ulica_Armii_Krajowej_w_Katowicach" title="Ulica Armii Krajowej w Katowicach">ul. Armii Krajowej</a> 51)<a href="#cite_note-347">[347]</a>, <a href="/wiki/MOJ" title="MOJ">MOJ</a> (ul. Tokarska 6)<a href="#cite_note-348">[348]</a> czy Śląska Fabryka Urządzeń Górniczych „Montana” (<a href="/wiki/Katowicka_Fabryka_Maszyn_G%C3%B3rniczych_%E2%80%9EKatomasz%E2%80%9D" title="Katowicka Fabryka Maszyn Górniczych „Katomasz”">d. „Katomasz”</a>; ul. Porcelanowa 25)<a href="#cite_note-349">[349]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Silesia_City_Center1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Silesia_City_Center1.jpg/220px-Silesia_City_Center1.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Silesia_City_Center1.jpg/330px-Silesia_City_Center1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Silesia_City_Center1.jpg/440px-Silesia_City_Center1.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Centrum handlowe <a href="/wiki/Silesia_City_Center" title="Silesia City Center">Silesia City Center</a> (<a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ul. Chorzowska</a> 107)</figcaption></figure> Katowice stanowią kluczowe w regionie centrum handlowo-usługowe<a href="#cite_note-CITEREFLokalny…201230-334">[334]</a>. Łącznie w 2007 roku w Katowicach było zarejestrowanych 4,6 tys. podmiotów gospodarczych prowadzących działalność handlową, a sieć handlowa miasta odznacza się stosunkowo wysokim stopniem koncentracji<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201253-350">[350]</a>. W 2022 roku w Katowicach działało 8 <a href="/wiki/Hipermarket" title="Hipermarket">hipermarketów</a>, 73 <a href="/wiki/Supermarket" title="Supermarket">supermarkety</a>, 2 <a href="/wiki/Dom_towarowy" title="Dom towarowy">domy towarowe</a> i 3 <a href="/wiki/Dom_handlowy" title="Dom handlowy">domy handlowe</a><a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. Do największych z nich należą m.in.: <a href="/wiki/Silesia_City_Center" title="Silesia City Center">Silesia City Center</a> (największy tego typu obiekt w mieście<a href="#cite_note-CITEREFBulsa201866-351">[351]</a>; <a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ul. Chorzowska</a> 107)<a href="#cite_note-352">[352]</a>, <a href="/wiki/Galeria_Katowicka" title="Galeria Katowicka">Galeria Katowicka</a> (ul. 3 Maja 30)<a href="#cite_note-353">[353]</a> i <a href="/wiki/Galeria_Libero" class="mw-redirect" title="Galeria Libero">Libero</a> (ul. T. Kościuszki 229)<a href="#cite_note-354">[354]</a>. Miasto ponadto zajmuje czołową pozycję na rynku wystawienniczym i targowym, a także jest największym w regionie centrum finansowo-bankowym i ubezpieczeniowym. W mieście działa około 30 banków i ponad 100 placówek bankowych. <a href="/wiki/Gmach_Narodowego_Banku_Polskiego_w_Katowicach" title="Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach">Siedzibę</a> ma tutaj regionalny oddział <a href="/wiki/Narodowy_Bank_Polski" title="Narodowy Bank Polski">Narodowego Banku Polskiego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Bankowa_w_Katowicach" title="Ulica Bankowa w Katowicach">ul. Bankowa</a> 1<a href="#cite_note-355">[355]</a>). Działalność ubezpieczeniową prowadzi w mieście ponad 30 towarzystw ubezpieczeniowych<a href="#cite_note-CITEREFLokalny…201230-334">[334]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Downtown_Katowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Downtown_Katowice.jpg/220px-Downtown_Katowice.jpg" decoding="async" width="220" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Downtown_Katowice.jpg/330px-Downtown_Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Downtown_Katowice.jpg/440px-Downtown_Katowice.jpg 2x" data-file-width="2933" data-file-height="2346" /></a><figcaption>Wieżowce biurowe <a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a> (po lewej) i <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">.KTW</a> (po prawej)</figcaption></figure> Miasto koncentruje nowoczesne powierzchnie biurowe, a znaczący w nich udział posiadają podmioty sektora finansowego, w tym głównie banki. Nowoczesna powierzchnia biurowa koncentruje się w centrum Katowic<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014168-356">[356]</a> (w tym m.in.: <a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a>, <a href="/wiki/Chorzowska_50" title="Chorzowska 50">Chorzowska 50</a> i <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">.KTW</a>), w rejonie <a href="/wiki/Autostrada_A4_(Polska)" title="Autostrada A4 (Polska)">autostrady A4</a> (A4 Business Park, biurowiec PKO Banku Polskiego czy Centrum Biurowe Francuska) i na północ od <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">ronda gen. J. Ziętka</a> (Reinhold Center, GPP Business Park). Szacunkowo w 2012 roku Katowice posiadały 263 tys. m² powierzchni biurowej<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014169-357">[357]</a>. W Katowicach prowadzona jest także działalność gospodarcza z zakresu nowoczesnych usług biznesowych, związanymi z <a href="/wiki/Business_process_outsourcing" title="Business process outsourcing">outsourcingiem procesów biznesowych</a> (BPO/ITO), <a href="/wiki/Centrum_us%C5%82ug_wsp%C3%B3lnych" title="Centrum usług wspólnych">usługami wspólnymi</a> (SSC) czy <a href="/wiki/Prace_rozwojowe" title="Prace rozwojowe">pracami badawczo-rozwojowymi</a> (R&D). W październiku 2013 roku w całej <a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">konurbacji katowickiej</a> na 12 tys. osób zatrudnionych w sektorach nowoczesnych usług biznesowych porównywalny poziom zatrudnienia był w grupie usług BPO/ITO i SSC, a mniejszy w R&D. Katowice wraz z całą konurbacją plasowały w latach 2009–2013 na trzecim miejscu wśród najszybciej rozwijających się ośrodków tych usług w Polsce<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014166-358">[358]</a>. W 2013 roku największymi inwestorami nowoczesnych usług biznesowych w Katowicach były firmy: <a href="/wiki/Capgemini" title="Capgemini">Capgemini</a>, <a href="/wiki/Orange_Polska" title="Orange Polska">Orange</a>, Contact Center, ISTA i ING Services<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014167-359">[359]</a>. Działalność rolna w Katowicach ze względu na dużą urbanizację ma ograniczony zasięg i odbywa się ona głównie w południowych dzielnicach miasta, zwłaszcza w <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzeczu</a> i <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesiu</a>, gdzie obszary rolne zajmują ponad 100 ha<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20129-64">[64]</a>. W 2006 roku udział pracujących sektorze rolniczym w stosunku do wszystkich pracujących w Katowicach wyniósł 0,3%<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201252-326">[326]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Instytucje_wsparcia_gospodarki">Instytucje wsparcia gospodarki</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=31" title="Edytuj sekcję: Instytucje wsparcia gospodarki" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=31" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Instytucje wsparcia gospodarki">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_ul._Wojewodzka_42_2024.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Katowice_ul._Wojewodzka_42_2024.jpg/220px-Katowice_ul._Wojewodzka_42_2024.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Katowice_ul._Wojewodzka_42_2024.jpg/330px-Katowice_ul._Wojewodzka_42_2024.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Katowice_ul._Wojewodzka_42_2024.jpg/440px-Katowice_ul._Wojewodzka_42_2024.jpg 2x" data-file-width="2917" data-file-height="2917" /></a><figcaption><a href="/wiki/Willa_Gerdesa_w_Katowicach" title="Willa Gerdesa w Katowicach">Siedziba</a> spółki <a href="/wiki/Katowicka_Specjalna_Strefa_Ekonomiczna" title="Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna">Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Bryn%C3%B3w_Rondo_Tesli.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Katowice_Bryn%C3%B3w_Rondo_Tesli.JPG/220px-Katowice_Bryn%C3%B3w_Rondo_Tesli.JPG" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Katowice_Bryn%C3%B3w_Rondo_Tesli.JPG/330px-Katowice_Bryn%C3%B3w_Rondo_Tesli.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/60/Katowice_Bryn%C3%B3w_Rondo_Tesli.JPG/440px-Katowice_Bryn%C3%B3w_Rondo_Tesli.JPG 2x" data-file-width="2896" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Budynki <a href="/wiki/Euro-Centrum_Park_Przemys%C5%82owy" title="Euro-Centrum Park Przemysłowy">Euro-Centrum Parku Przemysłowego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Ligocka_w_Katowicach" title="Ulica Ligocka w Katowicach">ul. Ligocka</a> 103)</figcaption></figure> Podstawowymi instytucjami wspierania gospodarki w Katowicach są: <ol><li><a href="/wiki/Katowicka_Specjalna_Strefa_Ekonomiczna" title="Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna">Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna</a> – jest częścią polskiego systemu <a href="/wiki/Specjalna_strefa_ekonomiczna" title="Specjalna strefa ekonomiczna">specjalnych stref ekonomicznych</a> powołanych przez <a href="/wiki/Rada_Ministr%C3%B3w_w_Polsce" title="Rada Ministrów w Polsce">Radę Ministrów</a>. Powstała ona w 1996 roku celem wsparcia i przyspieszenia procesów <a href="/wiki/Restrukturyzacja" title="Restrukturyzacja">restrukturyzacji</a> przemysłu w <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski_Okr%C4%99g_Przemys%C5%82owy" title="Górnośląski Okręg Przemysłowy">GOP-ie</a> oraz stworzenia nowych miejsc pracy w regionie. W 2008 roku była ona największą z 14 wówczas funkcjonujących polskich stref ekonomicznych pod względem liczby firm, zainwestowanego kapitału i nowo utworzonych miejsc pracy. Strefa ma charakter rozproszony, a Katowice objęte są w podstrefie tyskiej, w której w 2006 roku znajdowały się następujące kompleksy: „Altus” (ok. 0,78 ha), „Chorzowska 50” (ok. 2,22 ha) i „ul. Roździeńska – ul. Obrońców Westerplatte” (ok. 4,97 ha). W 2007 roku włączono do KSSE dodatkowo 14 kompleksów w różnych częściach miasta<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201254-360">[360]</a>.</li> <li><a href="/wiki/Park_przemys%C5%82owy" title="Park przemysłowy">Parki przemysłowe</a> i <a href="/wiki/Park_technologiczny" title="Park technologiczny">technologiczne</a>, w tym m.in.: <ul><li>Górnośląski Park Przemysłowy (ul. Konduktorska) – działalność parku obejmuje m.in.: obrót nieruchomościami, doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania, pozaszkolne formy kształcenia czy promocję i reklamę; prowadzi ona działania na rzecz tworzenia parku przemysłowego na terenach po zlikwidowanych terenach huty „Silesia”<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201254-360">[360]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Euro-Centrum_Park_Przemys%C5%82owy" title="Euro-Centrum Park Przemysłowy">Euro-Centrum Park Przemysłowy</a> (<a href="/wiki/Ulica_Ligocka_w_Katowicach" title="Ulica Ligocka w Katowicach">ul. Ligocka</a> 103) – działalność parku obejmuje m.in.: obrót i zarządzanie nieruchomościami, prace badawczo-rozwojowe w dziedzinie norm technicznych, a także promocję i reklamę; park obejmuje kompleks budynków biurowo-usługowych w standardzie klasy B+; na jego terenie powstał <a href="/wiki/Euro-Centrum_Park_Naukowo-Technologiczny_w_Katowicach" title="Euro-Centrum Park Naukowo-Technologiczny w Katowicach">Euro-Centrum Park Naukowo-Technologiczny</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201255-361">[361]</a>,</li> <li>Green Park (<a href="/wiki/Ulica_Murckowska_w_Katowicach" title="Ulica Murckowska w Katowicach">ul. Murckowska</a> 14)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201255-361">[361]</a>.</li></ul></li></ol> Prócz powyższych instytucji, w Katowicach działa także Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach (<a href="/wiki/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Plac Wolności w Katowicach">pl. Wolności</a> 12)<a href="#cite_note-362">[362]</a> i <a href="/wiki/Regionalna_Izba_Gospodarcza_w_Katowicach" title="Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach">Regionalna Izba gospodarcza w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Opolska_w_Katowicach" title="Ulica Opolska w Katowicach">ul. Opolska</a> 15)<a href="#cite_note-363">[363]</a>. Powiatowy Urząd Pracy w Katowicach położony jest przy <a href="/wiki/Ulica_Paw%C5%82a_Po%C5%9Bpiecha_w_Katowicach" title="Ulica Pawła Pośpiecha w Katowicach">ulicy P. Pośpiecha</a> 14<a href="#cite_note-364">[364]</a>, a Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach przy ulicy T. Kościuszki 30<a href="#cite_note-365">[365]</a>. W Katowicach odbywa się szereg wydarzeń kongresowych oraz wystawienniczych<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014158-366">[366]</a>. Łącznie w 2011 roku w Katowicach odbyło się 900 spotkań i wydarzeń konferencyjnych, w których uczestniczyło 173,6 tys. osób<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014159-367">[367]</a>. Do największych wydarzeń cyklicznych o charakterze międzynarodowych odbywających się w mieście zaliczany jest <a href="/wiki/Europejski_Kongres_Gospodarczy" title="Europejski Kongres Gospodarczy">Europejski Kongres Gospodarczy</a> oraz <a href="/wiki/Europejski_Kongres_Ma%C5%82ych_i_%C5%9Arednich_Przedsi%C4%99biorstw" title="Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw">Europejski Kongres Małych i Średnich Przedsiębiorstw</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014158-366">[366]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rys_historyczny">Rys historyczny</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=32" title="Edytuj sekcję: Rys historyczny" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=32" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rys historyczny">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_huta_Hohenlohe_(Welnowiec).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Katowice_-_huta_Hohenlohe_%28Welnowiec%29.jpg/220px-Katowice_-_huta_Hohenlohe_%28Welnowiec%29.jpg" decoding="async" width="220" height="123" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Katowice_-_huta_Hohenlohe_%28Welnowiec%29.jpg/330px-Katowice_-_huta_Hohenlohe_%28Welnowiec%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Katowice_-_huta_Hohenlohe_%28Welnowiec%29.jpg/440px-Katowice_-_huta_Hohenlohe_%28Welnowiec%29.jpg 2x" data-file-width="3968" data-file-height="2224" /></a><figcaption>Huta „Hohenlohe” na litografii <a href="/wiki/Ernest_Knippel" title="Ernest Knippel">Ernesta Knippla</a> z połowy XIX wieku</figcaption></figure> Do początku XIX wieku Katowice, jak i pozostałe wsie w okolicy zachowały przeważnie charakter rolniczy. Cały zaś <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górny Śląsk</a> w okresie panowania <a href="/wiki/Habsburgowie" title="Habsburgowie">Habsburgów</a> był zacofany pod względem rozwoju w porównaniu z zamożniejszym <a href="/wiki/Dolny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Dolny Śląsk">Dolnym Śląskiem</a>. Wzrost zainteresowania bogatym w surowce obszarem Górnego Śląska zanotowano dopiero po włączeniu regionu do <a href="/wiki/Kr%C3%B3lestwo_Prus" title="Królestwo Prus">Królestwa Prus</a> po <a href="/wiki/Wojny_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Wojny śląskie">wojnach śląskich</a><a href="#cite_note-CITEREFStarnawska19909-217">[217]</a>. Nowoczesny przemysł na obszar współczesnych Katowic wprowadził przedsiębiorca hutniczy <a href="/wiki/Johann_Ferdinand_Koulhaas" title="Johann Ferdinand Koulhaas">Johann Ferdinand Koulhaas</a>, który postanowił zrealizować plany wytopu żelaza za pomocą <a href="/wiki/W%C4%99giel_kamienny" title="Węgiel kamienny">węgla kamiennego</a>. W 1801 roku założył w <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynowie</a> kopalnię węgla kamiennego „Beate”. W tym samym czasie książę <a href="/wiki/Hohenlohe_(r%C3%B3d)" title="Hohenlohe (ród)">Hohenlohe</a> w <a href="/wiki/We%C5%82nowiec" title="Wełnowiec">Wełnowcu</a> otworzył kopalnię węgla, a w 1805 roku dwa wielkie piece, dając początek kompleksowi zakładów „Hohenlohe”<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska19909-217">[217]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:KWK-Wieczorek-Nikiszowiec.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/KWK-Wieczorek-Nikiszowiec.jpg/220px-KWK-Wieczorek-Nikiszowiec.jpg" decoding="async" width="220" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/KWK-Wieczorek-Nikiszowiec.jpg/330px-KWK-Wieczorek-Nikiszowiec.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/31/KWK-Wieczorek-Nikiszowiec.jpg 2x" data-file-width="410" data-file-height="249" /></a><figcaption>Szyby „Richthofen” („Wilson I”) i „Hulda” („Wilson II”) <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWieczorek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”">kopalni „Giesche”</a> („Wieczorek”) około 1915 roku</figcaption></figure> Rozwój przemysłu wydobywczego oraz ciężkiego w XIX wieku stał się jednym z czynników miastotwórczych Katowic, zwłaszcza jego zewnętrznych części. Początki eksploatacji węgla kamiennego sięgają lat 40. XVIII wieku, kiedy to wydobywano węgiel w <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murckach</a>. W 1769 rozpoczęto budowę <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EMurcki%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Murcki”">kopalni „Emanuelssegen”</a> („Błogosławiona Emanuela”; późniejsza kopalnia „Murcki”) i była ona jednocześnie jedną z najstarszych kopalni na terenie Górnego Śląska<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200616-368">[368]</a>. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na węgiel w pierwszej połowie XIX wieku na terenie obecnych Katowic powstały kolejne kopalnie, w tym m.in. w 1823 roku <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKatowice%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”">„Ferdinand”</a> (późniejsza kopalnia „Katowice”) w <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucicach</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200617-369">[369]</a>, a w 1840 roku <a href="/wiki/Karol_Godula" title="Karol Godula">Karol Godula</a> założył <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKleofas%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”">kopalnię „Cleophas”</a> (późniejszy „Kleofas”) w <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200617-369">[369]</a>. W 1883 roku powstała <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWieczorek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”">skonsolidowana kopalnia „Giesche”</a> (późniejszy „Wieczorek”) w <a href="/wiki/Jan%C3%B3w_(Katowice)" title="Janów (Katowice)">Janowie</a>, a w 1899 roku w Brynowie największy i najnowocześniejszy wówczas zakład tego typu – <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek”">kopalnia „Oheim”</a> (późniejszy „Wujek”)<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199014-370">[370]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kattowitz_-_Schoppinitz_2_-_Brauerei.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Kattowitz_-_Schoppinitz_2_-_Brauerei.JPG/220px-Kattowitz_-_Schoppinitz_2_-_Brauerei.JPG" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Kattowitz_-_Schoppinitz_2_-_Brauerei.JPG/330px-Kattowitz_-_Schoppinitz_2_-_Brauerei.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Kattowitz_-_Schoppinitz_2_-_Brauerei.JPG/440px-Kattowitz_-_Schoppinitz_2_-_Brauerei.JPG 2x" data-file-width="1757" data-file-height="1193" /></a><figcaption><a href="/wiki/Browar_Mokrskich_w_Katowicach" title="Browar Mokrskich w Katowicach">Kompleks browaru braci Mokrskich</a> w <a href="/wiki/Ro%C5%BAdzie%C5%84" title="Roździeń">Roździeniu</a> w 1911 roku</figcaption></figure> W XIX wieku intensywnie rozwijało się hutnictwo cynku, które było jednym z podstawowych gałęzi przemysłu ciężkiego w granicach obecnych Katowic. W 1863 roku na obszarze współczesnych Katowic działało 12 hut cynku, z czego największa z nich była <a href="/wiki/Huta_Metali_Nie%C5%BCelaznych_Szopienice" title="Huta Metali Nieżelaznych Szopienice">huta „Wilhelmina”</a> w <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">Szopienicach</a>, założona w 1834 roku. W tym czasie rozwijało się też hutnictwo żelaza. Jedna z pierwszych hut tego typu powstała na granicy <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dębu</a> i Załęża w 1823 roku z inicjatywy <a href="/wiki/John_Baildon" title="John Baildon">Johna Baildona</a> – była to <a href="/wiki/Huta_%E2%80%9EBaildon%E2%80%9D" title="Huta „Baildon”">huta „Baildon”</a><a href="#cite_note-CITEREFTkocz199550-371">[371]</a>. Uruchamiano też zakłady dalszej przeróbki produktów hutniczych, a najważniejszym z nich była <a href="/wiki/Huta_Ferrum" title="Huta Ferrum">huta „Ferrum”</a> w <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodziu</a>, otwarta w 1874 roku. Zakład ten wyspecjalizował się w produkcji rur i wyrobów stalowych<a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199014-370">[370]</a>. Po uzyskaniu przez Katowice <a href="/wiki/Prawa_miejskie" title="Prawa miejskie">praw miejskich</a> stały się one prężnie rozwijającym się ośrodkiem gospodarczym. Obok zakładów przemysłowych, które powstały jeszcze przed nadaniem praw miejskich, do końca XIX wieku ulokowały się tutaj 3 browary, młyn zbożowy, fabryka chemiczna, cegielnia, fabryka mydła D. Czwiklitzera, 2 fabryki pieców i kotłów, kilkanaście hurtowni i inne przedsiębiorstwa. Czynnych było około 100 sklepów<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200647-372">[372]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Henryk_Podd%C4%99bski_-_Szopienice_(131-1198).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Henryk_Podd%C4%99bski_-_Szopienice_%28131-1198%29.jpg/220px-Henryk_Podd%C4%99bski_-_Szopienice_%28131-1198%29.jpg" decoding="async" width="220" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Henryk_Podd%C4%99bski_-_Szopienice_%28131-1198%29.jpg/330px-Henryk_Podd%C4%99bski_-_Szopienice_%28131-1198%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/Henryk_Podd%C4%99bski_-_Szopienice_%28131-1198%29.jpg/440px-Henryk_Podd%C4%99bski_-_Szopienice_%28131-1198%29.jpg 2x" data-file-width="3500" data-file-height="2527" /></a><figcaption><a href="/wiki/Huta_Metali_Nie%C5%BCelaznych_Szopienice" title="Huta Metali Nieżelaznych Szopienice">Huta cynku „Uthemann”</a> w <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">Szopienicach</a> w 1927 roku</figcaption></figure> Samo miasto Katowice do momentu inkorporacji w 1924 roku dzielnic o funkcji przemysłowo-mieszkaniowej miało charakter głównie administracyjno-usługowy<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006131-373">[373]</a>. W 1931 roku 49,5% mieszkańców miasta pracowało w przemyśle, z czego 12,5% w górnictwie węgla kamiennego. W 1938 roku funkcjonowało łącznie 258 zakładów przemysłowych, w tym 55 zakładów metalurgicznych, 41 chemiczno-technologicznych oraz 19 ceramicznych i kamieniarskich. W tym czasie prócz przemysłu ciężkiego funkcjonowały przedsiębiorstwa z branży przetwórczej, silnie powiązane z przemysłem ciężkim i wydobywczym, produkujące głównie środki produkcji, natomiast przemysł nastawiony na dobra konsumenckie funkcjonował w formie drobnych zakładów. Przemysł cynkowy w latach międzywojennych odgrywał znacznie mniejszą rolę – w granicach ówczesnych Katowic funkcjonowała tylko jedna huta – <a href="/wiki/Huta_cynku_%E2%80%9EKunegunda%E2%80%9D" title="Huta cynku „Kunegunda”">„Kunegunda”</a> w Zawodziu<a href="#cite_note-CITEREFTkocz199573-374">[374]</a>. W latach międzywojennych na terenie miasta powstawały także nowe zakłady. W 1923 roku w Zawodziu rozpoczęła produkcja Wytwórnia Maszyn i Urządzeń Górniczych „Elewator”, a na początku lat 30. XX wieku <a href="/wiki/Fabryka_%C5%BBar%C3%B3wek_%E2%80%9EHelios%E2%80%9D" title="Fabryka Żarówek „Helios”">Fabryka Żarówek „Helios”</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006131-373">[373]</a>. W 1922 roku powstała firma Elektro-Porcelana Czudaywerke, z której wykształciła się w Zawodziu <a href="/wiki/Porcelana_%C5%9Al%C4%85ska" title="Porcelana Śląska">Fabryka Porcelany „Gieshe”</a>. W Załężu w latach 30. XX wieku działała natomiast <a href="/wiki/MOJ" title="MOJ">Fabryka Maszyn i Narzędzi Górniczych „Moj”</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006132-375">[375]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Bootleg_mining_biedaszyb_Welnowiec.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Bootleg_mining_biedaszyb_Welnowiec.jpg/220px-Bootleg_mining_biedaszyb_Welnowiec.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Bootleg_mining_biedaszyb_Welnowiec.jpg/330px-Bootleg_mining_biedaszyb_Welnowiec.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Bootleg_mining_biedaszyb_Welnowiec.jpg/440px-Bootleg_mining_biedaszyb_Welnowiec.jpg 2x" data-file-width="2668" data-file-height="1788" /></a><figcaption>Drążenie <a href="/wiki/Biedaszyb" title="Biedaszyb">biedaszybów</a> na terenie <a href="/wiki/We%C5%82nowiec" title="Wełnowiec">Wełnowca</a> w latach 30. XX wieku</figcaption></figure> W latach międzywojennych wzrosła też rola Katowic jako ekonomicznego ośrodka dyspozycyjnego. Ulokowano tutaj siedzibę Izby Przemysłowo-Handlowej, a ponadto siedzibę miało tutaj 9 dyrekcji wielkich koncernów górniczo-hutniczych i 4 spółki akcyjne przemysłu chemicznego i drzewnego. Na przełomie lat 20. i 30. XX wieku utworzono <a href="/wiki/Wsp%C3%B3lnota_Interes%C3%B3w_G%C3%B3rniczo-Hutniczych" title="Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych">Wspólnotę Interesów Górniczo-Hutniczych</a><a href="#cite_note-CITEREFStarnawska199033-224">[224]</a>. W tym okresie w Katowicach swoją placówkę miało wiele banków, zarówno polskich, jak i zagranicznych. 8 sierpnia 1922 roku został otwarty, oparty na kapitale francuskim <a href="/wiki/Bank_%C5%9Al%C4%85ski_%E2%80%93_Banque_de_Sil%C3%A9sie" title="Bank Śląski – Banque de Silésie">Bank Śląski</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006132-375">[375]</a>. <a href="/wiki/Wielki_kryzys_w_Polsce" title="Wielki kryzys w Polsce">Wielki kryzys</a> lat 30. XX wieku odczuwany był także w Katowicach, zwłaszcza w hutnictwie – w samej hucie „Baildon” zatrudnienie zmniejszono o 30–40%, a w hucie „Ferrum” aż o 80%. W górnictwie w najgorszej sytuacji były kopalnie „Kleofas” i „Ferdynand”. Powstawały także <a href="/wiki/Biedaszyb" title="Biedaszyb">biedaszyby</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006134-376">[376]</a>. W latach 1945–1989 przemysł nadal odgrywał znaczącą rolę w gospodarce miasta. W 1968 roku z Katowic pochodziło 8% krajowej produkcji węgla kamiennego (10,4 mln ton), 1,9% stali (214,6 tys. ton) oraz 73,3% cynku (148,8 tys. ton)<a href="#cite_note-CITEREFTkocz199590-377">[377]</a>. W skali ówczesnego <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_katowickie_(1975%E2%80%931998)" title="Województwo katowickie (1975–1998)">województwa katowickiego</a> w 1975 roku udział produkcji przemysłowej stanowił 12,8%, a zatrudnienia w przemyśle 11,4%. W 1985 roku udziały te były mniejsze – 10,7% produkcji przemysłowej i 9,7% pracujących w przemyśle. W 1989 w przemyśle zatrudnionych było 112,2 tys. mieszkańców Katowic (36% zatrudnionych w mieście)<a href="#cite_note-CITEREFTkocz199591-378">[378]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-Giszowiec_Kopalnia_Staszic_3_53_0_3_296_274120.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Katowice-Giszowiec_Kopalnia_Staszic_3_53_0_3_296_274120.jpg/220px-Katowice-Giszowiec_Kopalnia_Staszic_3_53_0_3_296_274120.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Katowice-Giszowiec_Kopalnia_Staszic_3_53_0_3_296_274120.jpg/330px-Katowice-Giszowiec_Kopalnia_Staszic_3_53_0_3_296_274120.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/de/Katowice-Giszowiec_Kopalnia_Staszic_3_53_0_3_296_274120.jpg/440px-Katowice-Giszowiec_Kopalnia_Staszic_3_53_0_3_296_274120.jpg 2x" data-file-width="3444" data-file-height="2296" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EStaszic%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic”">Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic”</a> w <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcu</a> w 1974 roku</figcaption></figure> Po II wojnie światowej w Katowicach funkcjonowało łącznie 7 kopalń węgla kamiennego: „Katowice”, „Kleofas”, „Wujek”, <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EGottwald%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Gottwald”">„Eminencja”</a> (od 1953 roku „Gottwald”), „Wieczorek” (w tym włączona do niej 1 stycznia 1976 roku <a href="/wiki/Zautomatyzowana_Do%C5%9Bwiadczalna_Kopalnia_%E2%80%9EJan%E2%80%9D" title="Zautomatyzowana Doświadczalna Kopalnia „Jan”">Zautomatyzowana Doświadczalna Kopalnia „Jan”</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a509-379">[379]</a>), <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EBo%C5%BCe_Dary%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Boże Dary”">„Boże Dary”</a> i „Murcki”. W 1964 roku na terenach rezerwowych kopalni „Wieczorek” w Giszowcu uruchomiono <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EStaszic%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Staszic”">kopalnię „Staszic”</a>, w 1974 roku połączono kopalnie „Kleofas” i „Gottwald”, a w 1976 roku „Boże Dary” i „Murcki”<a href="#cite_note-CITEREFTkocz199591-378">[378]</a>. Na przełomie lat 80. i 90. XX wieku na obszarze Katowic funkcjonowały dwie huty stali: „Baildon” i „Ferrum”, a także Huta Metali Nieżelaznych „Szopienice” i Zakłady Metalurgiczne „Silesia”, które ze względu na uciążliwy wpływ na środowisko zostały zlikwidowane. W 1985 roku w hutnictwie pracowało 10,2 tys. osób. Spośród pozostałych gałęzi przemysłu, wysokim udziałem w okresie PRL-u cechował się przemysł maszynowy, wyspecjalizowany głównie w produkcji maszyn i urządzeń górniczych<a href="#cite_note-CITEREFTkocz199592–93-380">[380]</a>. Do ważniejszych zakładów należały: <a href="/wiki/Famur" title="Famur">Piotrowicka Fabryka Urządzeń Maszyn Górniczych</a>, <a href="/wiki/Fabryki_Sprz%C4%99tu_i_Narz%C4%99dzi_G%C3%B3rniczych_Grupa_Kapita%C5%82owa_Fasing" title="Fabryki Sprzętu i Narzędzi Górniczych Grupa Kapitałowa Fasing">Fabryka Sprzętu i Narzędzi Górniczych</a> oraz Śląska Fabryka Urządzeń Górniczych<a href="#cite_note-CITEREFTkocz199592–93-380">[380]</a>. Po 1989 roku w wyniku przemian gospodarczych udział zatrudnionych w przemyśle w Katowicach zmalał w latach 1995–2006 o blisko połowę, do 27,9% ogółu zatrudnionych w 2006 roku. W tym czasie w Katowicach zlikwidowano kilka uciążliwych zakładów przemysłowych, a także wiele kopalń i hut. Pozostałe po ich likwidacji tereny poprzemysłowe często przeznaczone są pod inne funkcje, głównie handlowo-usługowe. Do najważniejszych tego typu przekształceń należy powstanie centrum handlowego <a href="/wiki/Silesia_City_Center" title="Silesia City Center">Silesia City Center</a> na terenie byłej kopalni „Gottwald”<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201211-341">[341]</a>, które oddano do użytku 17 listopada 2005 roku<a href="#cite_note-CITEREFBulsa201866-351">[351]</a>. Po 1989 rozwinęły się natomiast nowoczesne gałęzie przemysłu, zlokalizowane zwłaszcza w parkach przemysłowych i technologicznych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201254–55-381">[381]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Infrastruktura">Infrastruktura</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=33" title="Edytuj sekcję: Infrastruktura" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=33" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Infrastruktura">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Infrastruktura_techniczna">Infrastruktura techniczna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=34" title="Edytuj sekcję: Infrastruktura techniczna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=34" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Infrastruktura techniczna">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Zaklad_Wytwarzania_Katowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Zaklad_Wytwarzania_Katowice.jpg/220px-Zaklad_Wytwarzania_Katowice.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Zaklad_Wytwarzania_Katowice.jpg/330px-Zaklad_Wytwarzania_Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Zaklad_Wytwarzania_Katowice.jpg/440px-Zaklad_Wytwarzania_Katowice.jpg 2x" data-file-width="2085" data-file-height="2085" /></a><figcaption>Zakład Wytwarzania Katowice spółki <a href="/wiki/Tauron_Polska_Energia" title="Tauron Polska Energia">Tauron Ciepło</a> (dawniej <a href="/wiki/Elektrociep%C5%82ownia_Katowice" title="Elektrociepłownia Katowice">Elektrociepłownia Katowice</a>) na granicy Katowic i <a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowic Śląskich</a></figcaption></figure> Zaopatrzenie miasta w energię elektryczną odbywa się za pomocą <a href="/wiki/Sie%C4%87_wysokiego_napi%C4%99cia" title="Sieć wysokiego napięcia">sieci wysokich napięć</a> 110 kV, a przekazywanie energii odbywa się poprzez <a href="/wiki/Stacja_elektroenergetyczna" title="Stacja elektroenergetyczna">stacje elektroenergetyczne</a>, w tym przez stację nadrzędną 220/110 kV „Katowice-Północ”. Poza tym na terenie Katowic działa kilkanaście stacji energetycznych GPZ o przekładni 110 kV na średnie napięcie, a także stacje na terenach większych zakładów przemysłowych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201284-382">[382]</a>. Większość źródeł energii elektrycznej znajduje się poza granicami miasta<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20126-383">[383]</a>, a z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego Katowic kluczowe znaczenie posiadają elektrownie: <a href="/wiki/Elektrownia_Halemba" title="Elektrownia Halemba">Halemba</a>, <a href="/wiki/Elektrownia_Jaworzno" title="Elektrownia Jaworzno">Jaworzno</a>, <a href="/wiki/Elektrownia_%C5%81agisza" title="Elektrownia Łagisza">Łagisza</a> i <a href="/wiki/Elektrownia_%C5%81aziska" title="Elektrownia Łaziska">Łaziska</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201463-384">[384]</a>. Zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu w Katowicach w 2006 roku wynosiło ok. 272 tys. MWh<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201285-385">[385]</a>. Siecią ciepłowniczą objęta jest większość obszaru Katowic, a poza nią pozostają głównie południowe części miasta: <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a>, większa część <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchny</a>, <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a>, zachodnia część <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligoty-Panewnik</a> oraz północno-wschodnia część <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówki Małej</a>. Największym źródłem ciepła jest <a href="/wiki/Elektrociep%C5%82ownia_Katowice" title="Elektrociepłownia Katowice">Zakład Wytwarzania Katowice</a> (d. Elektrociepłownia Katowice) z siedzibą przy <a href="/wiki/Ulica_Siemianowicka_w_Katowicach" title="Ulica Siemianowicka w Katowicach">ulicy Siemianowickiej</a> 60. W 2009 roku moc cieplna zakładu wynosiła 692 MW, a moc elektryczna 205 MW. Innymi znaczącymi zakładami są należące do spółki <a href="/wiki/Dalkia" title="Dalkia">Dalkia Polska Energia</a> zakłady produkcyjne: <a href="/wiki/Elektrociep%C5%82ownia_Szopienice" title="Elektrociepłownia Szopienice">„Szopienice”</a> (<a href="/wiki/Ulica_11_Listopada_w_Katowicach" title="Ulica 11 Listopada w Katowicach">ul. 11 Listopada</a> 19; 76,5 MW mocy ciepła), „Wieczorek” (<a href="/wiki/Ulica_Szopienicka_w_Katowicach" title="Ulica Szopienicka w Katowicach">ul. Szopienicka</a> 58; 131,1 MW mocy ciepła) i „Wujek” (<a href="/wiki/Ulica_Wincentego_Pola_w_Katowicach" title="Ulica Wincentego Pola w Katowicach">ul. W. Pola</a> 65; 121,2 MW mocy ciepła)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201285-385">[385]</a><a href="#cite_note-386">[386]</a>. Zużycie energii cieplnej w 2003 roku w Katowicach wynosiło 11,04 mln <a href="/wiki/D%C5%BCul" title="Dżul">GJ</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201285-385">[385]</a>. Katowice nie posiadają własnych źródeł zasilania w gaz i jest on dostarczany do miasta z układów ogólnopolskich. Źródłem gazu są gazociągi wysokoprężne oraz podwyższonego średniego ciśnienia, w tym m.in. wysokiego ciśnienia <a href="/wiki/Szopienice" title="Szopienice">Szopienice</a> – <a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a>. W mieście znajduje się kilkanaście <a href="/wiki/Stacja_gazowa" title="Stacja gazowa">stacji redukcyjno-pomiarowych I stopnia</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201286-387">[387]</a>. Długość sieci gazowej w Katowicach (łącznie z przyłączami do budynków niemieszkalnych) wynosiła w 2018 roku 661,3 km, a zużycie gazu na 1 mieszkańca 1543,3 kWh<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201918-388">[388]</a>. Gazociągi wysokoprężne eksploatowane są przez <a href="/wiki/Operator_Gazoci%C4%85g%C3%B3w_Przesy%C5%82owych_Gaz-System" title="Operator Gazociągów Przesyłowych Gaz-System">Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz-System</a> oddział w <a href="/wiki/%C5%9Awierklany" title="Świerklany">Świerklanach</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201286-387">[387]</a>, a sieć gazowa oraz urządzenia z nią związane na terenie miasta przez będącą częścią Polskiej Spółki Gazownictwa Gazowni w Katowicach (ul. J. Pukowca 3)<a href="#cite_note-389">[389]</a>. Spółka ta też zajmuje się regionalną dystrybucją gazu sieciowego<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201286-387">[387]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_JanFeb_2014_37.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Katowice_JanFeb_2014_37.JPG/220px-Katowice_JanFeb_2014_37.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Katowice_JanFeb_2014_37.JPG/330px-Katowice_JanFeb_2014_37.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Katowice_JanFeb_2014_37.JPG/440px-Katowice_JanFeb_2014_37.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Oczyszczalnia Ścieków Klimzowiec, znajdująca się na granicy Katowic i Chorzowa (<a href="/wiki/Ulica_ksi%C4%99dza_Jana_Ga%C5%82eczki_w_Chorzowie" title="Ulica księdza Jana Gałeczki w Chorzowie">ul. ks. J. Gałeczki</a>)</figcaption></figure> Źródła wody dla Katowic także znajdują się poza granicami miasta. Zaopatrzenie miasta w wodę stanowi integralny element regionalnego systemu wodociągowego Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów w Katowicach, korzystającego ze źródeł wody m.in. w <a href="/wiki/Jezioro_Gocza%C5%82kowickie" title="Jezioro Goczałkowickie">Goczałkowicach-Zdroju</a>, <a href="/wiki/Dzie%C4%87kowice_(zbiornik_wodny)" title="Dziećkowice (zbiornik wodny)">Dziećkowicach</a> i <a href="/wiki/Jezioro_Czanieckie" title="Jezioro Czanieckie">Czańcu</a>, obejmującego zakłady i stacje uzdatniania wody, wodociągi magistralne oraz zbiorniki wyrównawcze wody<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20126-383">[383]</a>. Długość sieci wodociągowej w Katowicach (sieć rozdzielcza) wynosiła w 2018 roku 711,6 km, a zużycie wody na 1 mieszkańca wynosiło 36,4 m³<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201918-388">[388]</a>. Zaopatrzenie Katowic w wodę realizują dwie spółki: Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_Wojew%C3%B3dzka_w_Katowicach" title="Ulica Wojewódzka w Katowicach">ul. Wojewódzka</a> 19<a href="#cite_note-390">[390]</a>) – prowadzi działalność polegającą na ujmowaniu, uzdatnianiu, magazynowaniu, rozprowadzaniu i sprzedaży wody głównie odbiorcom hurtowym oraz Katowickie Wodociągi (<a href="/wiki/Ulica_Obro%C5%84c%C3%B3w_Westerplatte_w_Katowicach" title="Ulica Obrońców Westerplatte w Katowicach">ul. Obrońców Westerplatte</a> 89<a href="#cite_note-391">[391]</a>) – dokonuje zakupów wody od GPW, po czym sprzedaje ją bezpośrednio odbiorcom<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201287-392">[392]</a>. Długość sieci kanalizacyjnej w Katowicach (sieć rozdzielcza + kolektory) wynosiła w 2018 roku 630,9 km<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201918-388">[388]</a>, a jej eksploatacją na terenie miasta zajmują się dwie instytucje: Katowickie Wodociągi – w zakresie kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014220-393">[393]</a> (część także przez Chorzowsko-Świętochłowickie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji – <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">osiedle Tysiąclecia Górne</a>, które jest podłączone do OŚ Klimzowiec<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201288-394">[394]</a>) oraz Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach – w zakresie kanalizacji deszczowej<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014220-393">[393]</a>. W 2012 roku ze zbiorowego systemu kanalizacji korzystało 275,5 tys. mieszkańców Katowic (90% mieszkańców miasta)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014220-393">[393]</a>. Spółka Katowickie Wodociągi zarządza następującymi oczyszczalniami ścieków: Gigablok – obejmuje północną część Katowic, położoną w <a href="/wiki/Dorzecze_Wis%C5%82y" title="Dorzecze Wisły">dorzeczu Wisły</a>, której ścieki po oczyszczeniu są odprowadzane do <a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawy</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014220-393">[393]</a>; Panewniki – obejmuje południowo-zachodnią część miasta, położoną w zlewniach <a href="/wiki/K%C5%82odnica" title="Kłodnica">Kłodnicy</a> i <a href="/wiki/%C5%9Alepotka" class="mw-redirect" title="Ślepotka">Ślepiotki</a> (<a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> i część <a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowic-Ochojca</a>)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014220-393">[393]</a>; Podlesie – obejmuje południową i południowo-wschodnią część miasta (Piotrowice-Ochojec, <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a>, <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a> i <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a>), z której oczyszczone ścieki wpływają do <a href="/wiki/Mleczna_(dop%C5%82yw_Gostyni)" title="Mleczna (dopływ Gostyni)">Mlecznej</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014220-393">[393]</a> i Dąbrówka Mała-Centrum – obejmuje <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówkę Małą</a>, a także <a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a> i część <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowca</a><a href="#cite_note-395">[395]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Gospodarka_komunalna">Gospodarka komunalna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=35" title="Edytuj sekcję: Gospodarka komunalna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=35" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Gospodarka komunalna">edytuj kod</a>]</div> Odbiorem i transportem odpadów na terenie miasta, a także oczyszczaniem dróg zajmuje się Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Katowicach z siedzibą przy <a href="/wiki/Ulica_Obroki_w_Katowicach" title="Ulica Obroki w Katowicach">ulicy Obroki</a> 140<a href="#cite_note-396">[396]</a>. Odpady komunalne wytwarzane na terenie Katowic są poddawane odzyskowi w kompostowni oraz sortowaniu w sortowni surowców wtórnych z selektywnej zbiórki przy ulicy Milowickiej 7, składowaniu jako odpad podsitowy na składowisku odpadów komunalnych przy ulicy Żwirowej bądź też unieszkodliwieniu w obiektach poza terenem miasta<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201290-397">[397]</a>. Łączna ilość wytworzonych odpadów komunalnych w 2003 roku wynosiła ok. 134 tys. Mg<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201290-397">[397]</a>. Na terenie Katowic, przy <a href="/wiki/Ulica_Leopolda_w_Katowicach" title="Ulica Leopolda w Katowicach">ulicy Leopolda</a> (na granicy z <a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowicami Śląskimi</a>) zlokalizowane jest nieczynne, zrekultywowane składowisko odpadów komunalnych. Dodatkowo na terenie miasta znajdują się zwały, hałdy pogórnicze i pohutnicze w tym <a href="/wiki/Ha%C5%82da_w_Kostuchnie" title="Hałda w Kostuchnie">hałda w Kostuchnie</a> i <a href="/wiki/Ha%C5%82da_Murckowska" title="Hałda Murckowska">hałda Murckowska</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201290-397">[397]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zasoby_mieszkaniowe">Zasoby mieszkaniowe</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=36" title="Edytuj sekcję: Zasoby mieszkaniowe" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=36" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zasoby mieszkaniowe">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-Koszutka_092.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Katowice-Koszutka_092.jpg/220px-Katowice-Koszutka_092.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Katowice-Koszutka_092.jpg/330px-Katowice-Koszutka_092.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Katowice-Koszutka_092.jpg/440px-Katowice-Koszutka_092.jpg 2x" data-file-width="3775" data-file-height="2527" /></a><figcaption>Siedziba KZGM-u w Katowicach (ul. M. Grażyńskiego 5; lewy budynek)</figcaption></figure> W 2007 roku Katowice dysponowały 133,6 tys. mieszkaniami (439,7 tys. izb) o łącznej <a href="/wiki/Pomiar_powierzchni_u%C5%BCytkowej" title="Pomiar powierzchni użytkowej">powierzchni użytkowej</a> 7,8 mln m², z czego najwięcej stanowiły zasoby <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielnia_mieszkaniowa" title="Spółdzielnia mieszkaniowa">spółdzielni mieszkaniowych</a> (blisko 60 tys. mieszkań; 44% wszystkich zasobów mieszkaniowych miasta) oraz mieszkania osób fizycznych (43 tys. mieszkań; 32%)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201261-398">[398]</a>. Według danych z <a href="/wiki/Narodowy_Spis_Powszechny_Ludno%C5%9Bci_i_Mieszka%C5%84_2002" title="Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2002">NSP 2002</a>, w Katowicach przeważały mieszkania powstałe w latach 1971–1988, stanowiące wówczas 39,8% ogółu zasobów mieszkaniowych miasta oraz z lat 1945–1970, stanowiących 28,1% zasobów. Około 27% lokali mieszkalnych znajdowało się w budynkach powstałych przed 1944 rokiem, w tym 16% przed 1918 rokiem. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania w Katowicach wynosiło wówczas 58 m². Dominowały mieszkania o powierzchni 40–80 m² (65% ogółu), najmniejsze (poniżej 30 m²) stanowiły 4,2% zasobów, a największe (powyżej 80 m²) 12,3%. Na jedno mieszkanie przypadało średnio 3,3 izby, a na jedną osobę przypadało 24,6 m² powierzchni użytkowej mieszkania<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201270-399">[399]</a>. W 2012 roku liczba mieszkań w Katowicach wynosiła 129,2 tys. W tym czasie niemal 47% zasobu mieszkaniowego miasta były własnością osób fizycznych, a 12% stanowił zasób komunalny (łącznie około 16 tys. mieszkań)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201431-327">[327]</a>. W 2012 roku w jednym mieszkaniu przeciętnie zamieszkują 2,4 osoby, a średnia powierzchnia użytkowa mieszkania wynosiła wówczas 59 m² (25 m² na 1 osobę)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201431-327">[327]</a>. Obsługą komunalną zasobów mieszkaniowych miasta Katowice zajmuje się Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Katowicach (ul. M. Grażyńskiego 5)<a href="#cite_note-400">[400]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Transport">Transport</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=37" title="Edytuj sekcję: Transport" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=37" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_drogowy">Transport drogowy</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=38" title="Edytuj sekcję: Transport drogowy" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=38" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport drogowy">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-05_Katowice_Bryn%C3%B3w-Os._Zgrzebnioka_023.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/2022-05_Katowice_Bryn%C3%B3w-Os._Zgrzebnioka_023.jpg/220px-2022-05_Katowice_Bryn%C3%B3w-Os._Zgrzebnioka_023.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/2022-05_Katowice_Bryn%C3%B3w-Os._Zgrzebnioka_023.jpg/330px-2022-05_Katowice_Bryn%C3%B3w-Os._Zgrzebnioka_023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/2022-05_Katowice_Bryn%C3%B3w-Os._Zgrzebnioka_023.jpg/440px-2022-05_Katowice_Bryn%C3%B3w-Os._Zgrzebnioka_023.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Autostrada_A4_(Polska)" title="Autostrada A4 (Polska)">Autostrada A4</a> (<a href="/wiki/Aleja_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska_w_Katowicach" title="Aleja Górnośląska w Katowicach">aleja Górnośląska</a>) na wysokości <a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ulicy W. Stwosza</a> (widok w kier. <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowa</a>)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Murcki_II_084.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Katowice_-_Murcki_II_084.jpg/220px-Katowice_-_Murcki_II_084.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Katowice_-_Murcki_II_084.jpg/330px-Katowice_-_Murcki_II_084.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Katowice_-_Murcki_II_084.jpg/440px-Katowice_-_Murcki_II_084.jpg 2x" data-file-width="3693" data-file-height="2473" /></a><figcaption>Katowicki fragment <a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S1_(Polska)" title="Droga ekspresowa S1 (Polska)">drogi ekspresowej S1</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_al._W._Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_(4).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_al._W._Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_%284%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_al._W._Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_%284%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_al._W._Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_%284%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_al._W._Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_al._W._Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_%284%29.jpg/440px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_al._W._Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_%284%29.jpg 2x" data-file-width="3751" data-file-height="2511" /></a><figcaption><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_79_(Polska)" title="Droga krajowa nr 79 (Polska)">Droga krajowa nr 79</a> (<a href="/wiki/Aleja_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach">aleja W. Roździeńskiego</a>) na wysokości <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefy Kultury</a>; widok w kier. <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowic</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_(Unsplash).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Katowice_%28Unsplash%29.jpg/220px-Katowice_%28Unsplash%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Katowice_%28Unsplash%29.jpg/330px-Katowice_%28Unsplash%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Katowice_%28Unsplash%29.jpg/440px-Katowice_%28Unsplash%29.jpg 2x" data-file-width="2736" data-file-height="1824" /></a><figcaption><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_79_(Polska)" title="Droga krajowa nr 79 (Polska)">Droga krajowa nr 79</a> (<a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ulica Chorzowska</a>) na wysokości <a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ulicy Sokolskiej</a>; widok w kier. <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowa</a></figcaption></figure> Według stanu z połowy 2022 roku <a href="/wiki/Droga_publiczna" title="Droga publiczna">sieć dróg publicznych</a> w Katowicach liczy 558 km, z czego 32,6 km to <a href="/wiki/Droga_krajowa" title="Droga krajowa">drogi krajowe</a>, 2,5 km to <a href="/wiki/Droga_wojew%C3%B3dzka" title="Droga wojewódzka">drogi wojewódzkie</a>, 198,6 km to <a href="/wiki/Droga_powiatowa" title="Droga powiatowa">drogi powiatowe</a>, a 318,1 km to <a href="/wiki/Droga_gminna" title="Droga gminna">drogi gminne</a> (288,7 km z dróg gminnych ma nawierzchnię twardą ulepszoną<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>). Ponadto w mieście znajduje się 130 <a href="/wiki/Obiekt_mostowy" title="Obiekt mostowy">obiektów mostowych</a> i 28 <a href="/wiki/Tunel_(budownictwo)" title="Tunel (budownictwo)">tuneli</a> (w tym tunel Katowicki pod <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">rondem gen. J. Ziętka</a> o długościach naw 665 m i 659 m)<a href="#cite_note-401">[401]</a>. Drogi powiatowe, wojewódzkie i krajowe (w tym autostrada A4) stanowią podstawowy układ komunikacyjny Katowic<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014214-402">[402]</a>. Katowice znajdują się na skrzyżowaniu dwóch drogowych szlaków komunikacyjnych. Są to: <ul><li><a href="/wiki/E40_(trasa_europejska)" title="E40 (trasa europejska)">Trasa europejska E40</a> – w granicach Katowic przebiega w ciągu drogi autostrady A4<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014213-403">[403]</a>,</li> <li><a href="/wiki/E75_(trasa_europejska)" title="E75 (trasa europejska)">Trasa europejska E75</a> – w granicach Katowic przebiega w ciągu drogi ekspresowej S1<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014213-403">[403]</a>.</li></ul> Przez Katowice przebiegają następujące drogi ponadpowiatowe: <ul><li><a href="/wiki/Autostrada_A4_(Polska)" title="Autostrada A4 (Polska)">Autostrada A4</a> (11 km na terenie Katowic<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014213-403">[403]</a>; część jako <a href="/wiki/Aleja_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska_w_Katowicach" title="Aleja Górnośląska w Katowicach">aleja Górnośląska</a>; jezdnie zbiorczo-rozprowadzające w zachodniej części jako ulica Kochłowicka<a href="#cite_note-CITEREFBulsa201895-404">[404]</a>) – droga będąca głównym elementem układu komunikacyjnego miasta, której podstawową funkcją jest przenoszenie ruchu dalekiego zasięgu; droga ta stanowi część <a href="/wiki/Paneuropejski_korytarz_transportowy" title="Paneuropejski korytarz transportowy">paneuropejskiego korytarza transportowego</a> nr III zapewniającego połączenia na wschód w kierunku <a href="/wiki/Ukraina" title="Ukraina">Ukrainy</a> przez <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a> i <a href="/wiki/Rzesz%C3%B3w" title="Rzeszów">Rzeszów</a>, a na zachód w kierunku <a href="/wiki/Niemcy" title="Niemcy">Niemiec</a> przez <a href="/wiki/Opole" title="Opole">Opole</a> i <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S1_(Polska)" title="Droga ekspresowa S1 (Polska)">Droga ekspresowa S1</a> (krótki odcinek w granicach <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcek</a>) – droga będąca częścią paneuropejskiego korytarza transportowego nr VI, kierująca się w kierunku północnym do <a href="/wiki/Finlandia" title="Finlandia">Finlandii</a> przez <a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a> i <a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a>, a w kierunku południowym do <a href="/wiki/Grecja" title="Grecja">Grecji</a> m.in. przez <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechy</a>, <a href="/wiki/W%C4%99gry" title="Węgry">Węgry</a> i <a href="/wiki/Serbia" title="Serbia">Serbię</a>; droga ta dla Katowic zapewnia poprowadzenie potoków w ruchu tranzytowym relacji północ-południe<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_86_(Polska)" title="Droga krajowa nr 86 (Polska)">Droga krajowa nr 86</a> i <a href="/wiki/Droga_ekspresowa_S86_(Polska)" title="Droga ekspresowa S86 (Polska)">droga ekspresowa S86</a> (<a href="/wiki/Aleja_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach">aleja W. Roździeńskiego</a> od węzła z <a href="/wiki/Ulica_Murckowska_w_Katowicach" title="Ulica Murckowska w Katowicach">ulicą Murckowską</a> do granicy miasta z <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowcem</a> jako droga ekspresowa; fragment alei W. Roździeńskiego oraz ulice: Murckowska, <a href="/wiki/Ulica_Pszczy%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Pszczyńska w Katowicach">Pszczyńska</a> i <a href="/wiki/Ulica_Bielska_w_Katowicach" title="Ulica Bielska w Katowicach">Bielska</a> jako droga krajowa) – droga zapewniająca połączenie Katowic w kierunku południowym z <a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychami</a>, a na północ z Sosnowcem, Będzinem i dalej wzdłuż drogi ekspresowej S1 do <a href="/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice" title="Port lotniczy Katowice-Pyrzowice">portu lotniczego Katowice im. W. Korfantego</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_79_(Polska)" title="Droga krajowa nr 79 (Polska)">Droga krajowa nr 79</a> (kolejno: ulica Krakowska, <a href="/wiki/Ulica_Bagienna_w_Katowicach" title="Ulica Bagienna w Katowicach">ulica Bagienna</a>, aleja W. Roździeńskiego i <a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ulica Chorzowska</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014213-403">[403]</a>) – droga przecinająca Katowice w osi wschód-zachód, stanowiąca alternatywę dla autostrady A4; zapewnia połączenie Katowic w kierunku zachodnim z <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowem</a> i <a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytomiem</a>, a na wschód z <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowicami</a>, <a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworznem</a> i <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowem</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Droga_krajowa_nr_81_(Polska)" title="Droga krajowa nr 81 (Polska)">Droga krajowa nr 81</a> (ulice: 73 Pułku Piechoty, Kolejowa i <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">T. Kościuszki</a><a href="#cite_note-406">[406]</a>) – droga stanowiąca wylot z Katowic w kierunku <a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołowa</a>, <a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żor</a> i <a href="/wiki/Skocz%C3%B3w" title="Skoczów">Skoczowa</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Droga_wojew%C3%B3dzka_nr_902" title="Droga wojewódzka nr 902">Droga wojewódzka nr 902</a> – <a href="/wiki/Drogowa_Trasa_%C5%9Arednicowa" title="Drogowa Trasa Średnicowa">Drogowa Trasa Średnicowa</a> (<a href="/wiki/Estakada_Orl%C4%85t_Lwowskich_w_Katowicach" title="Estakada Orląt Lwowskich w Katowicach">estakada Orląt Lwowskich</a>, trasa N. i J. Renców<a href="#cite_note-407">[407]</a>) – <a href="/wiki/Droga_klasy_GP" title="Droga klasy GP">droga ruchu przyspieszonego</a> o dwóch jezdniach po trzy pasy ruchu w każdym kierunku; przebiega ona w odcinku wschód-zachód i łączy Katowice z Chorzowem, <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowicami</a>, <a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Rudą Śląską</a>, <a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrzem</a> i <a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwicami</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014213-403">[403]</a>.</li></ul> Podstawą wewnętrznego układu komunikacyjnego miasta Katowice są ulice główne, które w dużej mierze realizują powiązania w skali miasta, a także łączą z głównymi ciągami drogowymi. Łączą się również z nimi drogi o charakterze zbiorczym i lokalnym, które pełnią powiązania między jednostkami w poszczególnych dzielnicach, a także stanowią obsługę osiedli mieszkaniowych i obiektów funkcjonalnych. Najważniejsze ciągi ulic w mieście to m.in.: <ul><li><a href="/wiki/Ulica_Bytkowska_w_Katowicach" title="Ulica Bytkowska w Katowicach">Bytkowska</a> – Agnieszki – Bukowa – <a href="/wiki/Ulica_Z%C5%82ota_w_Katowicach" title="Ulica Złota w Katowicach">Złota</a> – <a href="/wiki/Ulica_Bracka_w_Katowicach" title="Ulica Bracka w Katowicach">Bracka</a> – <a href="/wiki/Ulica_Feliksa_Boche%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Feliksa Bocheńskiego w Katowicach">F. Bocheńskiego</a>; ciąg ten przebiega południkowo i łączy ze sobą <a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józefowiec</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a>, <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a>, <a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">Osiedle Witosa</a> oraz <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęską Hałdę-Brynów cz. zachodnią</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Ulica_Telewizyjna_w_Katowicach" title="Ulica Telewizyjna w Katowicach">Telewizyjna</a> – <a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. Korfantego</a>; łączy <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> z północnymi dzielnicami Katowic, tj. z <a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutką</a> i Wełnowcem-Józefowcem<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Hallera_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Hallera w Katowicach">Gen. j. Hallera</a> – <a href="/wiki/Ulica_Obro%C5%84c%C3%B3w_Westerplatte_w_Katowicach" title="Ulica Obrońców Westerplatte w Katowicach">Obrońców Westerplatte</a> – <a href="/wiki/Ulica_Herberta_Bednorza_w_Katowicach" title="Ulica Herberta Bednorza w Katowicach">ks. bp. H. Bednorza</a> – <a href="/wiki/Ulica_Lwowska_w_Katowicach" title="Ulica Lwowska w Katowicach">Lwowska</a>; droga łącząca S86 z DK79 przez <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówkę Małą</a> i <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Ulica_Mys%C5%82owicka_w_Katowicach" title="Ulica Mysłowicka w Katowicach">Mysłowicka</a> – Kolista – 73 Pułku Piechoty – Kolejowa; droga biegnąca od granicy Katowic z Mysłowicami przez <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> i <a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Ulica_Ligocka_w_Katowicach" title="Ulica Ligocka w Katowicach">Ligocka</a> – <a href="/wiki/Ulica_Piotrowicka_w_Katowicach" title="Ulica Piotrowicka w Katowicach">Piotrowicka</a> – <a href="/wiki/Ulica_Armii_Krajowej_w_Katowicach" title="Ulica Armii Krajowej w Katowicach">Armii Krajowej</a>; droga biegnąca wzdłuż Załęskiej Hałdy-Brynowa cz. zachodniej, <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligoty-Panewnik</a>, Piotrowic-Ochojca, <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchny</a> oraz <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesia</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201275-405">[405]</a>.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2023-07_Katowice_ul._3_Maja_(4).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/2023-07_Katowice_ul._3_Maja_%284%29.jpg/220px-2023-07_Katowice_ul._3_Maja_%284%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/2023-07_Katowice_ul._3_Maja_%284%29.jpg/330px-2023-07_Katowice_ul._3_Maja_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/2023-07_Katowice_ul._3_Maja_%284%29.jpg/440px-2023-07_Katowice_ul._3_Maja_%284%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">Ulica 3 Maja</a> w <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieściu</a></figcaption></figure> Na podstawie danych z badania natężenia ruchu drogowego przeprowadzonych wrześniu 2007 roku, w Katowicach do dróg o największym natężeniu w godzinach szczytu popołudniowego należą: ulica Chorzowska, trasa N. i J. Renców, aleja W. Roździeńskiego, autostrada A4 i <a href="/wiki/Ulica_Bielska_w_Katowicach" title="Ulica Bielska w Katowicach">ulica Bielska</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201277-408">[408]</a>. Największe natężenie ruchu według danych z 2012 roku na katowickiej sieci drogowej, przekraczające 30 tys. pojazdów na dobę, występuje na odcinkach dróg A4, DK86/S86 i DK81<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014214-402">[402]</a>. Katowice w tym czasie były zaliczane do „szybkich” miast, gdzie średnia prędkość pojazdów wynosiła 46 km/h<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014215-409">[409]</a>, a liczba pojazdów samochodowych zarejestrowanych w Katowicach wynosiła wówczas niecałe 196, co stanowiło 64 pojazdy na 100 mieszkańców. Liczba ta wzrosła w porównaniu z 2005 rokiem o 38%<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014214-402">[402]</a>. W Katowicach największe problemy parkingowe obserwowane są w strefie centralnej miasta<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201277-408">[408]</a>. W samym Śródmieściu notowano w okolicach 2007 roku średnio 65 tys. parkowań w ciągu doby, a średni wskaźnik rotacji miejsc parkingowych wynosił 4,9. Najbardziej intensywne wykorzystywane obszary miejsc postojowych w Katowicach to m.in.: kwartał ulic: G. Morcinka, <a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">Sokolska</a>, <a href="/wiki/Ulica_Misjonarzy_Oblat%C3%B3w_MN_w_Katowicach" title="Ulica Misjonarzy Oblatów MN w Katowicach">Misjonarzy Oblatów MN</a> i <a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">aleja W. Korfantego</a> oraz kwartały w rejonie ulic <a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">3 Maja</a> i <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">Dworcowej</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201278-410">[410]</a>. Wszystkie publiczne drogi w granicach Katowic, prócz autostrad i dróg ekspresowych, są w administracji Miejskiego Zarządu Ulic i Mostów w Katowicach. Jego siedziba znajduje się przy <a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefy_Kantor%C3%B3wny_w_Katowicach" title="Ulica Józefy Kantorówny w Katowicach">ulicy J. Kantorówny</a> 2a, a przy ulicy Milowickiej 1 placówkę ma Kierownictwo Robót Drogowych<a href="#cite_note-411">[411]</a>. Ponadto w Katowicach mają swoją siedzibę instytucje wojewódzkie związane z drogami publicznymi, w tym m.in.: Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach (ul. Lechicka 24)<a href="#cite_note-412">[412]</a>, Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Katowicach wraz z Delegaturą Śląską <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Inspektorat_Transportu_Drogowego" title="Główny Inspektorat Transportu Drogowego">Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego</a> (ul. Żeliwna 38)<a href="#cite_note-413">[413]</a> i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dzki_o%C5%9Brodek_ruchu_drogowego" title="Wojewódzki ośrodek ruchu drogowego">Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego</a> w Katowicach wraz z jego jednym z oddziałów terenowych (ul. Francuska 78)<a href="#cite_note-414">[414]</a>. Przy ulicy Myśliwskiej 5 siedzibę ma <a href="/wiki/Generalna_Dyrekcja_Dr%C3%B3g_Krajowych_i_Autostrad" title="Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad">Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad</a> Oddział w Katowicach<a href="#cite_note-415">[415]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_kolejowy">Transport kolejowy</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=39" title="Edytuj sekcję: Transport kolejowy" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=39" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport kolejowy">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:WK14_Katowice_noc%C4%85.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/WK14_Katowice_noc%C4%85.JPG/220px-WK14_Katowice_noc%C4%85.JPG" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/WK14_Katowice_noc%C4%85.JPG/330px-WK14_Katowice_noc%C4%85.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/WK14_Katowice_noc%C4%85.JPG/440px-WK14_Katowice_noc%C4%85.JPG 2x" data-file-width="4608" data-file-height="3072" /></a><figcaption>Widok nocą na budynek dworca im. K. Wolnego na <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacji Katowice</a></figcaption></figure> Katowice stanowią znaczący w skali Polski <a href="/wiki/W%C4%99ze%C5%82_kolejowy" title="Węzeł kolejowy">węzeł kolejowy</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014215-409">[409]</a>. Miasto leży na skrzyżowaniu dwóch transeuropejskich korytarzy transportowych: <a href="/wiki/Linia_kolejowa_E_30" title="Linia kolejowa E 30">linii E30</a> <a href="/wiki/Drezno" title="Drezno">Drezno</a> – <a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a> – Katowice – <a href="/wiki/Przemy%C5%9Bl" title="Przemyśl">Przemyśl</a> – <a href="/wiki/Kij%C3%B3w" title="Kijów">Kijów</a> – <a href="/wiki/Moskwa" title="Moskwa">Moskwa</a> i <a href="/wiki/Linia_kolejowa_E_65" title="Linia kolejowa E 65">linii E65</a> <a href="/wiki/Gdynia" title="Gdynia">Gdynia</a> – <a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a> – Katowice – <a href="/wiki/Ostrawa" title="Ostrawa">Ostrawa</a> – <a href="/wiki/Wiede%C5%84" title="Wiedeń">Wiedeń</a> – <a href="/wiki/Rijeka" title="Rijeka">Rijeka</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201281-416">[416]</a>. Przez Katowice przebiega łącznie około 20 linii kolejowych będących w zarządzie <a href="/wiki/PKP_Polskie_Linie_Kolejowe" title="PKP Polskie Linie Kolejowe">PKP Polskich Linii Kolejowych</a>, w tym cztery linie magistralne. Wszystkie z nich są dwutorowe, zelektryfikowane i odbywa się na nich zarówno ruch pasażerski, jak i towarowy Są to: <ul><li><a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_1" title="Linia kolejowa nr 1">Linia kolejowa nr 1</a> <a href="/wiki/Warszawa_Centralna" title="Warszawa Centralna">Warszawa Centralna</a> – <a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa_(stacja_kolejowa)" title="Częstochowa (stacja kolejowa)">Częstochowa</a> – <a href="/wiki/Sosnowiec_G%C5%82%C3%B3wny" title="Sosnowiec Główny">Sosnowiec Główny</a> – Katowice<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201281-416">[416]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_137" title="Linia kolejowa nr 137">Linia kolejowa nr 137</a> Katowice – <a href="/wiki/Gliwice_(stacja_kolejowa)" title="Gliwice (stacja kolejowa)">Gliwice</a> – <a href="/wiki/Legnica_(stacja_kolejowa)" title="Legnica (stacja kolejowa)">Legnica</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201281-416">[416]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_138" title="Linia kolejowa nr 138">Linia kolejowa nr 138</a> <a href="/wiki/O%C5%9Bwi%C4%99cim_(stacja_kolejowa)" title="Oświęcim (stacja kolejowa)">Oświęcim</a> – <a href="/wiki/Mys%C5%82owice_(stacja_kolejowa)" title="Mysłowice (stacja kolejowa)">Mysłowice</a> – Katowice<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201281-416">[416]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Linia_kolejowa_nr_139" title="Linia kolejowa nr 139">Linia kolejowa nr 139</a> Katowice – <a href="/wiki/Tychy_(stacja_kolejowa)" title="Tychy (stacja kolejowa)">Tychy</a> – <a href="/wiki/Bielsko-Bia%C5%82a_G%C5%82%C3%B3wna" title="Bielsko-Biała Główna">Bielsko-Biała</a> – <a href="/wiki/Zwardo%C5%84_(stacja_kolejowa)" title="Zwardoń (stacja kolejowa)">Zwardoń</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201281-416">[416]</a>.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:ED250_Pendolino_w_Katowicach.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/ED250_Pendolino_w_Katowicach.jpg/220px-ED250_Pendolino_w_Katowicach.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/ED250_Pendolino_w_Katowicach.jpg/330px-ED250_Pendolino_w_Katowicach.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/ED250_Pendolino_w_Katowicach.jpg/440px-ED250_Pendolino_w_Katowicach.jpg 2x" data-file-width="1995" data-file-height="1330" /></a><figcaption>Pociąg <a href="/wiki/Alstom_EMU250" title="Alstom EMU250">ED250</a> spółki <a href="/wiki/PKP_Intercity" title="PKP Intercity">PKP Intercity</a> na peronie <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacji Katowice</a></figcaption></figure> Pasażerski ruch kolejowy w Katowicach obsługuje głównie <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacja kolejowa Katowice</a>, będąca jednocześnie największą stacją w węźle katowickim i jedną z większych w Polsce. Obsługuje ona wszystkie kategorie pociągów<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201282-417">[417]</a>, w tym m.in.: <a href="/wiki/Express_InterCity_Premium" title="Express InterCity Premium">Express InterCity Premium</a>, <a href="/wiki/PKP_Intercity#Express_InterCity" title="PKP Intercity">Express InterCity</a> i <a href="/wiki/InterCity" title="InterCity">InterCity</a>, które zapewniają połączenia ze wszystkimi największymi miastami w Polsce oraz m.in. z <a href="/wiki/Austria" title="Austria">Austrią</a>, <a href="/wiki/Czechy" title="Czechy">Czechami</a>, <a href="/wiki/S%C5%82owacja" title="Słowacja">Słowacją</a> i <a href="/wiki/W%C4%99gry" title="Węgry">Węgrami</a>. W połowie 2023 roku na stacji zatrzymywały się pociągi <a href="/wiki/PKP_Intercity" title="PKP Intercity">PKP Intercity</a>, <a href="/wiki/Polregio" title="Polregio">Polregio</a> i <a href="/wiki/Koleje_%C5%9Al%C4%85skie" title="Koleje Śląskie">Kolei Śląskich</a>, a także spółek <a href="/wiki/RegioJet" title="RegioJet">RegioJet</a> i <a href="/wiki/Leo_Express" title="Leo Express">Leo Express</a><a href="#cite_note-418">[418]</a>. W 2022 roku stacja Katowice była na 4. miejscu w Polsce w pod względem wymiany pasażerskiej. Roczna wymiana wynosiła wówczas 16,35 mln osób, a dobowa 44,80 tys. osób<a href="#cite_note-419">[419]</a>. Poza stacją Katowice ruch pasażerski obsługują następujące <a href="/wiki/Posterunek_ruchu" title="Posterunek ruchu">posterunki ruchu</a>: <a href="/wiki/Katowice_Bryn%C3%B3w" title="Katowice Brynów">Katowice Brynów</a>, <a href="/wiki/Katowice_Ligota" title="Katowice Ligota">Katowice Ligota</a>, <a href="/wiki/Katowice_Piotrowice" title="Katowice Piotrowice">Katowice Piotrowice</a>, <a href="/wiki/Katowice_Podlesie" title="Katowice Podlesie">Katowice Podlesie</a>, <a href="/wiki/Katowice_Szopienice_Po%C5%82udniowe" title="Katowice Szopienice Południowe">Katowice Szopienice Południowe</a>, <a href="/wiki/Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe" title="Katowice Załęże">Katowice Załęże</a> i <a href="/wiki/Katowice_Zawodzie" title="Katowice Zawodzie">Katowice Zawodzie</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201281-416">[416]</a>. Najsilniejsze powiązania za pomocą pasażerskiego transportu kolejowego Katowice posiadają z Tychami, Gliwicami, <a href="/wiki/Zabrze_(stacja_kolejowa)" title="Zabrze (stacja kolejowa)">Zabrzem</a>, Sosnowcem i <a href="/wiki/Zawiercie_(stacja_kolejowa)" title="Zawiercie (stacja kolejowa)">Zawierciem</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201465-331">[331]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20126-383">[383]</a>. W Katowicach swoją siedzibę mają przewoźnicy kolejowi oraz urzędy związane z transportem kolejowym, w tym: Oddział Terenowy w Katowicach <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Transportu_Kolejowego" title="Urząd Transportu Kolejowego">Urzędu Transportu Kolejowego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ul. Dworcowa</a> 4)<a href="#cite_note-420">[420]</a>, <a href="/wiki/PKP_Cargo_Service" title="PKP Cargo Service">PKP Cargo Service</a> (ul. B. Czerwińskiego 6)<a href="#cite_note-421">[421]</a>, <a href="/wiki/Koleje_%C5%9Al%C4%85skie" title="Koleje Śląskie">Koleje Śląskie</a> (<a href="/wiki/Ulica_Raciborska_w_Katowicach" title="Ulica Raciborska w Katowicach">ul. Raciborska</a> 58)<a href="#cite_note-422">[422]</a> czy Południowy Zakład Spółki <a href="/wiki/PKP_Cargo" title="PKP Cargo">PKP Cargo</a> (<a href="/wiki/Ulica_%C5%9Bw._Huberta_w_Katowicach" title="Ulica św. Huberta w Katowicach">ul. św. Huberta</a> 11)<a href="#cite_note-423">[423]</a>. Funkcjonuje tutaj również Komenda Regionalna <a href="/wiki/Stra%C5%BC_Ochrony_Kolei" title="Straż Ochrony Kolei">Straży Ochrony Kolei</a> w Katowicach (ul. M. Goeppert-Mayer 14)<a href="#cite_note-424">[424]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_lotniczy">Transport lotniczy</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=40" title="Edytuj sekcję: Transport lotniczy" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=40" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport lotniczy">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_(16).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2816%29.jpg/220px-2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2816%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2816%29.jpg/330px-2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2816%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2816%29.jpg/440px-2022-04_Katowice-Muchowiec_lotnisko_%2816%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">Lotnisko Katowice-Muchowiec</a></figcaption></figure> W katowickiej dzielnicy <a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego-Muchowiec" title="Osiedle Paderewskiego-Muchowiec">Osiedle Paderewskiego-Muchowiec</a> położone jest <a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">cywilne lotnisko sportowe Katowice-Muchowiec</a> (<a href="/wiki/Kod_lotniska_ICAO" title="Kod lotniska ICAO">kod ICAO</a>: EPKM)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201282-417">[417]</a>. Jest ono wyposażone w dwa otwarte drogi betonowe o długości 650 m i dwa drogi trawiaste dla szybowców o długości 600 m<a href="#cite_note-425">[425]</a>. Głównym użytkownikiem lotniska jest <a href="/wiki/Aeroklub_%C5%9Al%C4%85ski" title="Aeroklub Śląski">Aeroklub Śląski</a>, a także jest ono bazą <a href="/wiki/Lotnicze_Pogotowie_Ratunkowe" title="Lotnicze Pogotowie Ratunkowe">Lotniczego Pogotowia Ratunkowego</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201282-417">[417]</a>. W odległości około 35 km od centrum Katowic, w <a href="/wiki/Pyrzowice" title="Pyrzowice">Pyrzowicach</a> znajduje się <a href="/wiki/Port_lotniczy_Katowice-Pyrzowice" title="Port lotniczy Katowice-Pyrzowice">Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice im. W. Korfantego</a>. Lotnisko o <a href="/wiki/Kod_lotniska_IATA" title="Kod lotniska IATA">kodzie IATA</a> – KTW i kodzie ICAO – EPKT zarządzane jest przez <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_Towarzystwo_Lotnicze" title="Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze">Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201283-426">[426]</a>. W 2024 roku z portu lotniczego Katowice realizowano regularne połączenia pasażerskie z 43 miastami, w tym m.in. z: <a href="/wiki/Barcelona" title="Barcelona">Barceloną</a>, <a href="/wiki/Dortmund" title="Dortmund">Dortmundem</a>, <a href="/wiki/Dublin" title="Dublin">Dublinem</a>, <a href="/wiki/Frankfurt_nad_Menem" title="Frankfurt nad Menem">Frankfurtem nad Menem</a>, <a href="/wiki/Liverpool" title="Liverpool">Liverpoolem</a>, <a href="/wiki/Londyn" title="Londyn">Londynem</a>, <a href="/wiki/Manchester" title="Manchester">Manchesterem</a>, <a href="/wiki/Mediolan" title="Mediolan">Mediolanem</a>, <a href="/wiki/Monachium" title="Monachium">Monachium</a>, <a href="/wiki/Oslo" title="Oslo">Oslo</a> i <a href="/wiki/Tel_Awiw-Jafa" title="Tel Awiw-Jafa">Tel Awiwem</a><a href="#cite_note-427">[427]</a>. Głównymi przewoźnikami korzystającymi z lotniska Katowice są: <a href="/wiki/Polskie_Linie_Lotnicze_LOT" title="Polskie Linie Lotnicze LOT">PLL LOT</a>, <a href="/wiki/Lufthansa" title="Lufthansa">Lufthansa</a>, <a href="/wiki/Wizz_Air" title="Wizz Air">Wizz Air</a> i <a href="/wiki/Ryanair" title="Ryanair">Ryanair</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201428-428">[428]</a>. W 2023 roku z lotniska odprawiono 5,609 mln pasażerów<a href="#cite_note-429">[429]</a>, a prócz obsługi pasażerskiej port lotniczy posiada także <a href="/wiki/Terminal_cargo" title="Terminal cargo">terminal cargo</a> obsługiwany przez firmy kurierskie i spedycyjne<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201283-426">[426]</a>. W odległości do 100 km od Katowic znajdują się jeszcze dwa międzynarodowe porty lotnicze: <a href="/wiki/Port_lotniczy_Ostrawa" title="Port lotniczy Ostrawa">port lotniczy Ostrawa</a> i <a href="/wiki/Port_lotniczy_Krak%C3%B3w-Balice" title="Port lotniczy Kraków-Balice">port lotniczy Kraków-Balice</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20124-250">[250]</a>. Przy ulicy Medyków położone jest sanitarne <a href="/wiki/L%C4%85dowisko_Katowice-GCZD" title="Lądowisko Katowice-GCZD">lądowisko Katowice-GCZD</a>, a przy <a href="/wiki/Ulica_Armii_Krajowej_w_Katowicach" title="Ulica Armii Krajowej w Katowicach">ulicy Armii Krajowej</a> śmigłowcowe <a href="/wiki/L%C4%85dowisko_Famur" title="Lądowisko Famur">lądowisko Famur</a><a href="#cite_note-ULC-430">[430]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Transport_rowerowy">Transport rowerowy</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=41" title="Edytuj sekcję: Transport rowerowy" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=41" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Transport rowerowy">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobny artykuł: <a href="/wiki/Transport_rowerowy_w_Katowicach" title="Transport rowerowy w Katowicach">Transport rowerowy w Katowicach</a>.</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_060.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_060.jpg/220px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_060.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_060.jpg/330px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_060.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_060.jpg/440px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_060.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Droga_dla_rower%C3%B3w_(Polska)" title="Droga dla rowerów (Polska)">Droga dla rowerów</a> wzdłuż <a href="/wiki/Ulica_Piotrowicka_w_Katowicach" title="Ulica Piotrowicka w Katowicach">ulicy Piotrowickiej</a> w <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligocie-Panewnikach</a></figcaption></figure> Według danych <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">Głównego Urzędu Statystycznego</a>, w 2022 roku sieć <a href="/wiki/Droga_dla_rower%C3%B3w_(Polska)" title="Droga dla rowerów (Polska)">dróg dla rowerów</a> w Katowicach liczyła 105,0 km, a gęstość sieci na 100 km² wynosiła wówczas 63,74 km<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. Według stanu z połowy 2023 roku sieć tras rowerowych koncentrowała się głównie w północnej części miasta. Bardziej kompletne i zwarte odcinki tras ciągną się m.in. wzdłuż alei <a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">W. Korfantego</a> (odcinek w <a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowcu-Józefowcu</a>) i <a href="/wiki/Aleja_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach">W. Roździeńskiego</a> (na wysokości <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefy Kultury</a>) oraz ulic: <a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">Chorzowskiej</a>, <a href="/wiki/Ulica_Jana_Nepomucena_St%C4%99%C5%9Blickiego_w_Katowicach" title="Ulica Jana Nepomucena Stęślickiego w Katowicach">J.N. Stęślickiego</a>, <a href="/wiki/Ulica_Bracka_w_Katowicach" title="Ulica Bracka w Katowicach">Brackiej</a>, F.W. Grundmanna, M. Goeppert-Mayer, <a href="/wiki/Ulica_Jana_Kochanowskiego_w_Katowicach" title="Ulica Jana Kochanowskiego w Katowicach">J. Kochanowskiego</a>, <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">T. Kościuszki</a>, <a href="/wiki/Ulica_Graniczna_w_Katowicach" title="Ulica Graniczna w Katowicach">Granicznej</a>, Lotnisko, <a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">1 Maja</a>, <a href="/wiki/Ulica_Bagienna_w_Katowicach" title="Ulica Bagienna w Katowicach">Bagiennej</a> (do ul. Szopienickiej), Trzech Stawów, Gospodarczej, <a href="/wiki/Ulica_Szopienicka_w_Katowicach" title="Ulica Szopienicka w Katowicach">Szopienickiej</a>, Kolejowej, <a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Waltera-Jankego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach">gen. Z. Waltera-Jankego</a>, M. Radockiego i <a href="/wiki/Ulica_Armii_Krajowej_w_Katowicach" title="Ulica Armii Krajowej w Katowicach">Armii Krajowej</a> (odcinek w <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesiu</a>). Mają one różną formę: są to zarówno wydzielone <a href="/wiki/Droga_dla_rower%C3%B3w_(Polska)" title="Droga dla rowerów (Polska)">drogi dla rowerów</a> i <a href="/wiki/Ci%C4%85g_pieszo-rowerowy" title="Ciąg pieszo-rowerowy">ciągi pieszo-rowerowe</a>, jak i <a href="/wiki/Kontrapas" title="Kontrapas">kontrapasy</a> (te ostatnie głównie wzdłuż ulic ks. bp. S. Adamskiego i Trzech Stawów)<a href="#cite_note-431">[431]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:%22Totem%22_systemu_Roweru_Metropolitalnego_GZM.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%22Totem%22_systemu_Roweru_Metropolitalnego_GZM.jpg/220px-%22Totem%22_systemu_Roweru_Metropolitalnego_GZM.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%22Totem%22_systemu_Roweru_Metropolitalnego_GZM.jpg/330px-%22Totem%22_systemu_Roweru_Metropolitalnego_GZM.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/ff/%22Totem%22_systemu_Roweru_Metropolitalnego_GZM.jpg/440px-%22Totem%22_systemu_Roweru_Metropolitalnego_GZM.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="2048" /></a><figcaption>Totem stacji systemu <a href="/wiki/Metrorower" title="Metrorower">Metrorower</a></figcaption></figure> 20 maja 2022 roku Katowice wraz z sąsiednimi miastami podpisały i Metropolią GZM podpisały porozumienie na rzecz budowy velostrad<a href="#cite_note-:15-432">[432]</a> a 26 lutego 2024 rozpoczęły się prace budowlane pierwszego odcinka velostrad: Katowice Brynów (ul. Huberta)—Katowice Giszowiec (ul. Kolista), który stanowi fragment pierwszej z pięciu autostrad rowerowych, które mają przechodzić przez Katowice<a href="#cite_note-433">[433]</a>. <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobny artykuł: <a href="/wiki/Velostrady_GZM" title="Velostrady GZM">Velostrady GZM</a>.</div> 26 lutego 2014 roku <a href="/wiki/Rada_Miasta_Katowice" title="Rada Miasta Katowice">Rada Miasta Katowice</a> przyjęła Politykę Rowerową Miasta Katowice, która ma na celu szeroko rozumiane wspieranie <a href="/wiki/Transport_rowerowy" title="Transport rowerowy">transportu rowerowego</a> jako jednej z form transportu w mieście. Jednocześnie zwrócono w niej uwagę, iż Katowice mają dogodne warunki dla rozwoju tego rodzaju transportu: w większości płaskie ukształtowanie terenu, w dużej mierze rozplanowany układ urbanistyczny czy stosunkowo dobrze rozwinięta sieć transportu zbiorowego<a href="#cite_note-434">[434]</a>. W Katowicach od 25 lutego 2024 roku działa <a href="/wiki/Publiczny_system_wypo%C5%BCyczania_rower%C3%B3w" title="Publiczny system wypożyczania rowerów">publiczny system wypożyczania rowerów</a> – <a href="/wiki/Metrorower" title="Metrorower">Metrorower</a>, który obejmuje zasięgiem 31 z 41 gmin <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>, a jego operatorem jest <a href="/wiki/Nextbike" title="Nextbike">Nextbike</a><a href="#cite_note-MRjtd-435">[435]</a><a href="#cite_note-GZM20240202-436">[436]</a>. Zastąpił on system <a href="/wiki/City_by_bike" title="City by bike">City by bike</a>, który w 2022 roku dysponował 125 stacjami z 1010 rowerami, w tym 990 <a href="/wiki/Rower_miejski" title="Rower miejski">zwykłymi</a> i 20 <a href="/wiki/Rower_transportowy" title="Rower transportowy">cargo</a>. W tym okresie wypożyczono rower łącznie 202 378 razy, co przeliczeniu na 1000 mieszkańców wynosi 719,14 wypożyczeń<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. W tym też czasie najczęściej użytkowanymi stacjami były Katowice – Rynek i Dworzec PKP – Młyńska<a href="#cite_note-437">[437]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Miejski_transport_zbiorowy">Miejski transport zbiorowy</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=42" title="Edytuj sekcję: Miejski transport zbiorowy" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=42" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Miejski transport zbiorowy">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Central_Bus_Station_in_Katowice_(Kattowitz).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Central_Bus_Station_in_Katowice_%28Kattowitz%29.jpg/220px-Central_Bus_Station_in_Katowice_%28Kattowitz%29.jpg" decoding="async" width="220" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Central_Bus_Station_in_Katowice_%28Kattowitz%29.jpg/330px-Central_Bus_Station_in_Katowice_%28Kattowitz%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Central_Bus_Station_in_Katowice_%28Kattowitz%29.jpg/440px-Central_Bus_Station_in_Katowice_%28Kattowitz%29.jpg 2x" data-file-width="2494" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Podziemny terminal autobusowy ZTM Katowice Dworzec</figcaption></figure> System <a href="/wiki/Transport_miejski" title="Transport miejski">transportu miejskiego</a> w Katowicach oparty jest na <a href="/wiki/Tramwaj" title="Tramwaj">transporcie tramwajowym</a> i <a href="/wiki/Autobus" title="Autobus">transporcie autobusowym</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201278-410">[410]</a>, a głównym <a href="/wiki/Organizator_publicznego_transportu_zbiorowego" title="Organizator publicznego transportu zbiorowego">organizatorem publicznego transportu zbiorowego</a> w mieście jest <a href="/wiki/Zarz%C4%85d_Transportu_Metropolitalnego" title="Zarząd Transportu Metropolitalnego">Zarząd Transportu Metropolitalnego</a> (ZTM) z siedzibą w Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_Barbary_w_Katowicach" title="Ulica Barbary w Katowicach">ulicy Barbary</a> 21a<a href="#cite_note-438">[438]</a>. W 2012 roku długość tras transportu zbiorowego w Katowicach wynosiła 248,86 km, w tym tras autobusowych 220,75 km i tras tramwajowych 28,11 km. Łączna zaś długość linii w granicach Katowic w tym czasie sięgała poziomu 922,25 km, w tym autobusowych 824,48 km i tramwajowych 97,78 km<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014215-409">[409]</a>. W 2022 roku w Katowicach funkcjonowało 725 <a href="/wiki/Przystanek" title="Przystanek">przystanków</a> – stanowisk postojowych (w tym 2 zarządzane przez podmioty niebędące jednostką samorządową). Spośród nich 609 to były przystanki autobusowe, a 116 z nich to przystanki tramwajowe<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. W mieście znajdują się trzy <a href="/wiki/Zintegrowany_w%C4%99ze%C5%82_przesiadkowy" title="Zintegrowany węzeł przesiadkowy">centra przesiadkowe</a>, które mają na celu ułatwić podróżującym dotarcie do centrum Katowic. Funkcjonują one na zasadzie <a href="/wiki/Parkuj_i_jed%C5%BA" title="Parkuj i jedź">Park&Ride</a>, skąd jest możliwość dostania się do centrum miasta tramwajem bądź autobusem<a href="#cite_note-CPkato-439">[439]</a>. Są to: <ul><li><a href="/wiki/Centrum_przesiadkowe_Katowice_Zawodzie" title="Centrum przesiadkowe Katowice Zawodzie">Centrum przesiadkowe Zawodzie</a> (<a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a>; <a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a>) – składa się z parkingu dla samochodów, zadaszonego parkingu dla rowerów, stacji rowerów miejskich, miejsc postojowych dla taksówek oraz budynku dworca<a href="#cite_note-CPkato-439">[439]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Centrum_przesiadkowe_Katowice_Bryn%C3%B3w" title="Centrum przesiadkowe Katowice Brynów">Centrum przesiadkowe Brynów</a> (<a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a>; <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ul. T. Kościuszki</a>) – z wyposażeniem analogicznym jak w centrum przesiadkowym Zawodzie<a href="#cite_note-CPkato-439">[439]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Centrum_przesiadkowe_Katowice_Ligota" title="Centrum przesiadkowe Katowice Ligota">Centrum przesiadkowe Ligota</a> (<a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a>; u zbiegu <a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnickiej</a> i <a href="/wiki/Ulica_Franciszka%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Franciszkańska w Katowicach">ul. Franciszkańskiej</a>) – składa się z peronów autobusowych, parkingu dla rowerów, parkingu dla 110 samochodów, miejsc postojowych dla taksówek i stacji rowerów miejskich<a href="#cite_note-CPkato-439">[439]</a>.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice,_dworzec_autobusowy_S%C4%85dowa_w_nocy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Katowice%2C_dworzec_autobusowy_S%C4%85dowa_w_nocy.jpg/220px-Katowice%2C_dworzec_autobusowy_S%C4%85dowa_w_nocy.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Katowice%2C_dworzec_autobusowy_S%C4%85dowa_w_nocy.jpg/330px-Katowice%2C_dworzec_autobusowy_S%C4%85dowa_w_nocy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Katowice%2C_dworzec_autobusowy_S%C4%85dowa_w_nocy.jpg/440px-Katowice%2C_dworzec_autobusowy_S%C4%85dowa_w_nocy.jpg 2x" data-file-width="8000" data-file-height="6000" /></a><figcaption><a href="/wiki/Centrum_przesiadkowe_Katowice_S%C4%85dowa" title="Centrum przesiadkowe Katowice Sądowa">Centrum przesiadkowe Sądowa – Międzynarodowy Dworzec Autobusowy</a></figcaption></figure> Działa też <a href="/wiki/Centrum_przesiadkowe_Katowice_S%C4%85dowa" title="Centrum przesiadkowe Katowice Sądowa">centrum przesiadkowe Sądowa – Międzynarodowy Dworzec Autobusowy</a> (<a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a>; <a href="/wiki/Ulica_S%C4%85dowa_w_Katowicach" title="Ulica Sądowa w Katowicach">ul. Sądowa</a>), obsługujące zarówno połączenia lokalne, jak i regionalne w rejonie <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>, a także pełni funkcję międzynarodowego dworca autobusowego. W skład centrum wchodzą: budynek dworca, zadaszone perony autobusowe i przystanki autobusowe, parking rowerowy i stacja rowerów miejskich oraz parking samochodowy<a href="#cite_note-MDAonas-440">[440]</a>. Poza nimi, do największych węzłów przesiadkowych w Katowicach należy <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">katowicki Rynek</a> (przystanek Katowice Rynek / Teatr Śląski), gdzie w ciągu godziny według danych z 2007 roku wsiada i wysiada blisko 4 tys. pasażerów. Poza Śródmieściem, do bardziej obciążonych ruchem należą przystanki Koszutka Słoneczna Pętla i Zawodzie Paderewskiego<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201280-441">[441]</a>. Sieć transportu autobusowego w Katowicach jest bardzo rozbudowana<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201279-442">[442]</a>. W 2007 roku przez Katowice przejeżdżały autobusy 110 linii, w tym 103 miejskich i podmiejskich (26 z nich tylko w obrębie miasta) oraz 7 bezpłatnych linii. Roczna <a href="/wiki/Praca_przewozowa" title="Praca przewozowa">praca przewozowa</a> realizowana przez autobusy miejskie i podmiejskie na terenie miasta wynosiła wówczas 14 885 tys. <a href="/wiki/Wozokilometr" title="Wozokilometr">wozokilometrów</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201279-442">[442]</a>. Największy udział w przewozach autobusowych na terenie miasta ma <a href="/wiki/Przedsi%C4%99biorstwo_Komunikacji_Miejskiej_Katowice" title="Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Katowice">Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej Katowice</a> (68,6% pracy przewozowej w 2007 roku). Ponadto połączenia do Katowic w kierunku <a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzna</a> i <a href="/wiki/Chrzan%C3%B3w" title="Chrzanów">Chrzanowa</a> realizuje <a href="/wiki/Przedsi%C4%99biorstwo_Komunikacji_Miejskiej_w_Jaworznie" title="Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej w Jaworznie">PKM Jaworzno</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201279-442">[442]</a>. Najbardziej intensywne połączenia autobusowe są pomiędzy Katowicami a <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowcem</a>, <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowicami</a> i <a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowicami Śląskimi</a>. Z dalszych kierunków, poza Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolią, dość intensywny ruch autobusowy odbywa się pomiędzy Katowicami a <a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębiem-Zdrój</a>, <a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żorami</a>, <a href="/wiki/Olkusz" title="Olkusz">Olkuszem</a> i Chrzanowem<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20126-383">[383]</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201464-443">[443]</a>. <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobny artykuł: <a href="/wiki/Tramwaje_w_Katowicach" title="Tramwaje w Katowicach">Tramwaje w Katowicach</a>.</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Silesia_trams,_PESA_2012N_877.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Silesia_trams%2C_PESA_2012N_877.jpg/220px-Silesia_trams%2C_PESA_2012N_877.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Silesia_trams%2C_PESA_2012N_877.jpg/330px-Silesia_trams%2C_PESA_2012N_877.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1a/Silesia_trams%2C_PESA_2012N_877.jpg/440px-Silesia_trams%2C_PESA_2012N_877.jpg 2x" data-file-width="4839" data-file-height="2722" /></a><figcaption>Tramwaj <a href="/wiki/Pesa_Twist" title="Pesa Twist">PESA 2012N</a> kursujący wzdłuż <a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ulicy Chorzowskiej</a> w pobliżu <a href="/wiki/Silesia_City_Center" title="Silesia City Center">Silesia City Center</a></figcaption></figure> Transport tramwajowy w Katowicach odgrywa dużą rolę w obsłudze ruchu pasażerskiego w mieście. Obsługiwany jest na zlecenie ZTM-u przez spółkę <a href="/wiki/Tramwaje_%C5%9Al%C4%85skie" title="Tramwaje Śląskie">Tramwaje Śląskie</a> obejmującą swoim zasięgiem centralną część Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201278-410">[410]</a><a href="#cite_note-444">[444]</a>. Struktura sieci tramwajowej na terenie Katowic ma układ promienisty z koncentracją na <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynku</a> i łączy Śródmieście z <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynowem</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dębem</a>, <a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutką</a>, <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">osiedlem Tysiąclecia</a>, <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienicami-Burowcem</a>, <a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowcem-Józefowcem</a>, <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężem</a> i <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodziem</a><a href="#cite_note-445">[445]</a>. W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ulicy 1 Maja</a> 152 znajduje się <a href="/wiki/Zawodzie_(zajezdnia_tramwajowa)" title="Zawodzie (zajezdnia tramwajowa)">zajezdnia tramwajowa Zawodzie</a>, w której działa także Ośrodek Szkolenia Motorniczych<a href="#cite_note-446">[446]</a>. W transporcie tramwajowym największe natężenie ruchu występuje pomiędzy Katowicami a <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzowem</a>, a w nieco mniejszym stopniu z <a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytomiem</a>, <a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowicami</a> i <a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Rudą Śląską</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20126-383">[383]</a>. Katowicki system publicznego transportu zbiorowego stanowi zasadniczą część systemu transportowego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201278-410">[410]</a>. Według danych z 2007 roku udział ruchu niepieszego odbywającego się transportem publicznym wynosi w Katowicach 57%, natomiast przy dojeździe do centrum miasta 50%<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201278-410">[410]</a>. Najsilniejsze powiązania komunikacyjne pomiędzy Katowicami i resztą Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii występują pomiędzy ośrodkami środkowej i wschodniej części metropolii, tj. z Chorzowem, Mysłowicami, wschodnią częścią Rudy Śląskiej, Siemianowicami Śląskimi, Świętochłowicami i miastami <a href="/wiki/Zag%C5%82%C4%99bie_D%C4%85browskie" title="Zagłębie Dąbrowskie">Zagłębia Dąbrowskiego</a>, a także z Bytomiem oraz <a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychami</a>. Powiązania z dalej położonymi częściami aglomeracji, zwłaszcza z zachodnią częścią (głównie <a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a> i <a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a>), są słabsze<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20126-383">[383]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Architektura_i_urbanistyka">Architektura i urbanistyka</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=43" title="Edytuj sekcję: Architektura i urbanistyka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=43" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Architektura i urbanistyka">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobne artykuły: <a href="/wiki/Architektura_Katowic" title="Architektura Katowic">Architektura Katowic</a> i <a href="/wiki/Lista_najwy%C5%BCszych_budynk%C3%B3w_w_Katowicach" title="Lista najwyższych budynków w Katowicach">lista najwyższych budynków w Katowicach</a>.</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Charakterystyka_3">Charakterystyka</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=44" title="Edytuj sekcję: Charakterystyka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=44" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyka">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:023_Katowice,_Poland.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/023_Katowice%2C_Poland.jpg/220px-023_Katowice%2C_Poland.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/023_Katowice%2C_Poland.jpg/330px-023_Katowice%2C_Poland.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/023_Katowice%2C_Poland.jpg/440px-023_Katowice%2C_Poland.jpg 2x" data-file-width="1800" data-file-height="1200" /></a><figcaption>Katowice w 2013 roku</figcaption></figure> Katowice są stosunkowo młodym miastem, którego współczesny układ architektoniczno-urbanistyczny kształtował się od czasu przeprowadzenia w latach 40. XIX wieku pierwszej linii kolejowej. W skali całego miasta układ ten obejmuje kilkanaście jednostek, które stanowiły osobne miejscowości przyłączone do Katowic w kolejnych etapach rozwoju<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201222-447">[447]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201217-448">[448]</a>. Noszą one także wyraźne ślady genezy miasta i pierwotnych czynników miastotwórczych, jakim był surowcowy profil gospodarki<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201217-448">[448]</a>. W związku z tym Katowice składają się z wyraźnie wyodrębnionej części śródmiejskiej o czytelnym, planowanym układzie kompozycyjnym oraz szeregu <a href="/wiki/Jednostka_pomocnicza_gminy" title="Jednostka pomocnicza gminy">dzielnic</a> i <a href="/wiki/Klasyfikacja_miejscowo%C5%9Bci_w_Polsce" title="Klasyfikacja miejscowości w Polsce">części</a> o zróżnicowanej genezie i strukturze, cechującym się niejednorodnym stopniem integracji ze <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieściem</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201217-448">[448]</a>. Najsilniej powiązane ze Śródmieściem są części przyłączone do miasta w 1924 roku, które utworzyły tzw. Wielkie Katowice (głównie <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a>, <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> i <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a>), a najsłabiej z nim powiązana jest południowa część miasta (<a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a>, <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a>, <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> i <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a>), która najpóźniej została włączona do Katowic<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201217-448">[448]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Katowice.jpg/220px-Katowice.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Katowice.jpg/330px-Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Katowice.jpg/440px-Katowice.jpg 2x" data-file-width="1600" data-file-height="1067" /></a><figcaption>Centrum Katowic w 2007 roku</figcaption></figure> W Katowicach dominuje zabudowa średniowysoka, a w dzielnicach peryferyjnych, zwłaszcza południowo-zachodnich, niska. Budynki wysokie skupiają się głównie w Śródmieściu oraz w kilkunastu osiedlach mieszkaniowych. W samym zaś Śródmieściu i w jego bezpośrednim sąsiedztwie istnieje kilkadziesiąt <a href="/wiki/Wysoko%C5%9Bciowiec" title="Wysokościowiec">budynków wysokościowych</a>, zarówno biurowych, jak i mieszkalnych. Koncentrują się one w rejonie ulic: Uniwersyteckiej, <a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">A. Mickiewicza</a>, <a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">Chorzowskiej</a>, <a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">Sokolskiej</a> oraz <a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">alei W. Korfantego</a> i <a href="/wiki/Aleja_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach">W. Roździeńskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a>. Tereny <a href="/wiki/Typologia_architektury_mieszkaniowej" title="Typologia architektury mieszkaniowej">zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej</a> koncentrują się w dzielnicach zachodnich i południowych, a ponad 100 ha powierzchni tego typu zabudowy mają dzielnice: <a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a>, <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a>, Kostuchna i Podlesie<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20128-449">[449]</a>. Zabudowa wielorodzinna dominuje w dzielnicach śródmiejskich i północnych. Największy udział tej zabudowy mają dzielnice: Śródmieście, <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Osiedle Tysiąclecia</a>, <a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">Osiedle Witosa</a> i <a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego-Muchowiec" title="Osiedle Paderewskiego-Muchowiec">Osiedle Paderewskiego-Muchowiec</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20128-449">[449]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Nikiszowiec_Katowice_Danieluk.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Nikiszowiec_Katowice_Danieluk.jpg/220px-Nikiszowiec_Katowice_Danieluk.jpg" decoding="async" width="220" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Nikiszowiec_Katowice_Danieluk.jpg/330px-Nikiszowiec_Katowice_Danieluk.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Nikiszowiec_Katowice_Danieluk.jpg/440px-Nikiszowiec_Katowice_Danieluk.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1139" /></a><figcaption><a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Osiedle Nikiszowiec</a> w 2018 roku</figcaption></figure> W 2007 roku udział powierzchni zabudowanej do powierzchni terenu w Katowicach wynosił 23%, z czego największy był w Śródmieściu (50%), a najmniejszy w Podlesiu (14%). <a href="/wiki/Wska%C5%BAnik_intensywno%C5%9Bci_zabudowy" title="Wskaźnik intensywności zabudowy">Wskaźnik intensywności zabudowy netto</a> wynosił wówczas 0,49, a średnia ważona liczy <a href="/wiki/Kondygnacja" title="Kondygnacja">kondygnacji</a> 2,13<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201210-450">[450]</a>. Najgęściej zabudowanymi rejonami Katowic (ponad 75% udziału powierzchni zabudowanej) są tereny północnego Śródmieścia pomiędzy obszarami kolejowymi a <a href="/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)" title="Rawa (dopływ Brynicy)">Rawą</a>, a także tereny pomiędzy ulicami <a href="/wiki/Ulica_Wojew%C3%B3dzka_w_Katowicach" title="Ulica Wojewódzka w Katowicach">Wojewódzką</a>, <a href="/wiki/Ulica_Henryka_D%C4%85browskiego_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach">H. Dąbrowskiego</a>, <a href="/wiki/Ulica_W%C5%82adys%C5%82awa_Reymonta_w_Katowicach" title="Ulica Władysława Reymonta w Katowicach">W. Reymonta</a> i <a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">Francuską</a> w południowej części Śródmieścia oraz ulice <a href="/wiki/Ulica_11_Listopada_w_Katowicach" title="Ulica 11 Listopada w Katowicach">11 Listopada</a>, Wypoczynkowa i <a href="/wiki/Ulica_Lwowska_w_Katowicach" title="Ulica Lwowska w Katowicach">Lwowska</a> w <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienicach-Burowcu</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201210-450">[450]</a>. W mieście znajduje się kilkadziesiąt budowli mieszkalnych z XIX i początku XX wieku, w tym unikatowe osiedla <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a> i <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201222-447">[447]</a>. Znajduje się tu także kilka pałaców, w tym <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Goldstein%C3%B3w" title="Pałac Goldsteinów">pałac Goldsteinów</a> i <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu" title="Pałac w Załężu">pałac w Załężu</a> oraz kilka zabytkowych kościołów, jak <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół Mariacki</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Kazimierza_Kr%C3%B3lewicza_w_Katowicach" title="Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach">kościół garnizonowy</a>, <a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">archikatedra Chrystusa Króla</a>, <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Ludwika_Kr%C3%B3la_i_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">bazylika</a> z <a href="/wiki/Klasztor_Franciszkan%C3%B3w_w_Panewnikach" title="Klasztor Franciszkanów w Panewnikach">klasztorem franciszkanów</a> oraz ewangelicki <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zmartwychwstania_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach">kościół Zmartwychwstania Pańskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFLokalny…2012118–124-451">[451]</a> Najstarsza, istniejąca do dziś budowla w Katowicach to pochodzący z <a href="/wiki/Syrynia" title="Syrynia">Syryni</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_w_Katowicach" title="Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach">drewniany kościół św. Michała Archanioła</a> z XVI wieku, znajdujący się w <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">parku T. Kościuszki</a> w <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynowie cz. wschodniej-Osiedlu Zgrzebnioka</a><a href="#cite_note-452">[452]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Rozwój_architektoniczno-urbanistyczny">Rozwój architektoniczno-urbanistyczny</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=45" title="Edytuj sekcję: Rozwój architektoniczno-urbanistyczny" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=45" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Rozwój architektoniczno-urbanistyczny">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Ressurection_church_SW_2021.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Katowice_Ressurection_church_SW_2021.jpg/220px-Katowice_Ressurection_church_SW_2021.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Katowice_Ressurection_church_SW_2021.jpg/330px-Katowice_Ressurection_church_SW_2021.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/13/Katowice_Ressurection_church_SW_2021.jpg/440px-Katowice_Ressurection_church_SW_2021.jpg 2x" data-file-width="4599" data-file-height="3060" /></a><figcaption><a href="/wiki/Neoromanizm" title="Neoromanizm">Neoromański</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zmartwychwstania_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach">ewangelicki kościół Zmartwychwstania Pańskiego</a></figcaption></figure> Obecna struktura architektoniczno-urbanistyczna miasta Katowice wykształciła się w pięciu fazach rozwojowych. Pierwsza nich to faza wczesnourbanistyczna, która trwała od lat 40. do lat 80. XIX wieku. Związana jest z uprzemysłowieniem obecnych dzielnic miasta, budową linii kolejowej do Katowic oraz przeniesieniu zarządu dóbr <a href="/wiki/Tiele-Wincklerowie" title="Tiele-Wincklerowie">Tiele-Wincklera</a>. W tym też czasie wytyczono układ urbanistyczny obecnego <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieścia</a>. Druga z nich to faza zaawansowanego rozwoju, trwająca do 1922 roku. W tym czasie urbanizacja miasta zaczęła wkraczać na południe od torów kolejowych. Poszerzano i wypełniano miejskie kwartały zabudowy, założono późniejszy <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park T. Kościuszki</a>, a także powstały liczne obiekty użyteczności publicznej. Powstały także nowe <a href="/wiki/Osiedle_patronackie" title="Osiedle patronackie">osiedla patronackie</a> przy zakładach przemysłowych, w tym <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> i <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201222-447">[447]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Willa,_ob._przychodnia_rejonowa,_1870,_Katowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Willa%2C_ob._przychodnia_rejonowa%2C_1870%2C_Katowice.jpg/220px-Willa%2C_ob._przychodnia_rejonowa%2C_1870%2C_Katowice.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Willa%2C_ob._przychodnia_rejonowa%2C_1870%2C_Katowice.jpg/330px-Willa%2C_ob._przychodnia_rejonowa%2C_1870%2C_Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Willa%2C_ob._przychodnia_rejonowa%2C_1870%2C_Katowice.jpg/440px-Willa%2C_ob._przychodnia_rejonowa%2C_1870%2C_Katowice.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption><a href="/wiki/Willa_Juliusa_Hasse" title="Willa Juliusa Hasse">Willa J. Hasse</a> (<a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 42)</figcaption></figure> Architektonicznie Katowice w XIX wieku zmieniały się od miejscowości z parterowymi lub jednopiętrowymi <a href="/wiki/Willa" title="Willa">willami</a> i <a href="/wiki/Kamienica_(architektura)" title="Kamienica (architektura)">kamienicami</a> w miasto z kilkukondygnacyjnymi budynkami, szczególnie na przełomie XIX i XX wieku<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec19846-453">[453]</a>. Pierwsze budynki budowano w <a href="/wiki/Historyzm_(architektura)" title="Historyzm (architektura)">stylu historyzmu</a> nawiązującego do <a href="/wiki/Architektura_gotycka" title="Architektura gotycka">architektury gotyku</a>, <a href="/wiki/Architektura_renesansu" title="Architektura renesansu">renesansu</a>, <a href="/wiki/Architektura_baroku" title="Architektura baroku">baroku</a>, <a href="/wiki/Rokoko" title="Rokoko">rokoka</a> i <a href="/wiki/Architektura_klasycystyczna" title="Architektura klasycystyczna">klasycyzmu</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200649-454">[454]</a>. Pierwsze ważniejsze budynki w Katowicach powstały w latach 50. i 60. XIX wieku wzdłuż i w rejonie <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ulicy Warszawskiej</a> jak m.in. <a href="/wiki/Neoromanizm" title="Neoromanizm">neoromański</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zmartwychwstania_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach">kościół ewangelicki Zmartwychwstania Pańskiego</a> czy <a href="/wiki/Neogotyk" title="Neogotyk">neogotyki</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół katolicki Niepokalanego Poczęcia NMP</a>, a także wille z ogrodami, w tym <a href="/wiki/Willa_Grundmanna" title="Willa Grundmanna">willa Grundmanna</a>. Wiele z nich przebudowano na kamienice czynszowe bądź zburzono<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec19846-453">[453]</a> jak <a href="/wiki/Willa_Holtzego" title="Willa Holtzego">willę Holtzego</a> zastąpioną w 1902 roku przez <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Warszawskiej_31_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach">secesyjną kamienicę</a><a href="#cite_note-455">[455]</a><a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018228-456">[456]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_012.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_012.jpg/220px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_012.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_012.jpg/330px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_012.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_012.jpg/440px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_012.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Fragment Rynku w Katowicach</figcaption></figure> Pierwszy plan zabudowy Katowic opracował w 1856 roku architekt <a href="/wiki/Heinrich_Moritz_August_Nottebohm" title="Heinrich Moritz August Nottebohm">Heinrich Moritz August Nottebohm</a>. Na jego podstawie dokonano parcelacji gruntów i wytyczono dwa place: <a href="/wiki/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Plac Wolności w Katowicach">Wilhelmsplatz</a> (późniejszy plac Wolności) i <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Friedrichsplatz</a> (późniejszy Rynek), które połączono <a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">centralną ulicą</a> (późniejsza ulica 3 Maja), zwaną od połowy lat 60. XIX wieku Grundmannstrasse. W kierunku wschodnim jej przedłużeniem była <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ulica Warszawska</a>, a od Rynku rozchodziły się szlaki w kierunku <a href="/wiki/We%C5%82nowiec" title="Wełnowiec">Wełnowca</a>, <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dębu</a>, <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Królewskiej Huty</a> i <a href="/wiki/Bryn%C3%B3w" title="Brynów">Brynowa</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200648-457">[457]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_(3).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_%283%29.jpg/220px-2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_%283%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_%283%29.jpg/330px-2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_%283%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_%283%29.jpg/440px-2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_%283%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/Stary_dworzec_kolejowy_w_Katowicach" title="Stary dworzec kolejowy w Katowicach">kompleksu zabudowy starego dworca kolejowego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ul. Dworcowa</a>)</figcaption></figure> W 1859 roku przy obecnej <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ulicy Dworcowej</a> oddano do użytku nowy <a href="/wiki/Stary_dworzec_kolejowy_w_Katowicach" title="Stary dworzec kolejowy w Katowicach">gmach dworca kolejowego</a>, zaprojektowanego w stylu klasycystycznym. Na początku XX wieku został on rozbudowany o dwa secesyjne skrzydła<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200650-458">[458]</a>. W ostatnim ćwierćwieczu XIX wieku najwięcej nowych obiektów budowano przy placu Wolności, <a href="/wiki/Ulica_Mariacka_w_Katowicach" title="Ulica Mariacka w Katowicach">ulicy Mariackiej</a> i na południu wzdłuż dróg prowadzących do <a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołowa</a> i Brynowa, tj. ulic <a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82owska_w_Katowicach" title="Ulica Mikołowska w Katowicach">Mikołowskiej</a> i <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">T. Kościuszki</a>, a także w rejonie ulicy Dworcowej. Powstało wówczas kilkadziesiąt <a href="/wiki/Eklektyzm_(architektura)" title="Eklektyzm (architektura)">eklektycznych</a> kamienic z mieszanką innych stylów. Powstało też kilka znaczących obiektów, w tym <a href="/wiki/Gmach_poczty_w_Katowicach" title="Gmach poczty w Katowicach">gmach Dyrekcji Poczt</a> (<a href="/wiki/Ulica_Pocztowa_w_Katowicach" title="Ulica Pocztowa w Katowicach">ul. Pocztowa</a> 9; bud. 1892–1893; przebudowa w 1913 i 1937 roku<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018189-459">[459]</a>), <a href="/wiki/Gmach_S%C4%85du_Okr%C4%99gowego_przy_ulicy_Andrzeja_w_Katowicach" title="Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach">Sądu Obwodowego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Andrzeja_w_Katowicach" title="Ulica Andrzeja w Katowicach">ul. Andrzeja</a> 16–18; pierwszy neorenesansowy budynek w 1888 roku i drugi neobarokowy w 1913 roku<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018150-460">[460]</a>) czy <a href="/wiki/Budynek_Dyrekcji_Kopal%C5%84_Ksi%C4%99cia_Pszczy%C5%84skiego" title="Budynek Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego">Dyrekcji Kopalń Księcia Pszczyńskiego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">ul. Powstańców</a> 30; bud. 1913–1914)<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec19848-461">[461]</a>. Również poza ówczesnymi Katowicami powstało kilka reprezentacyjnych obiektów. W <a href="/wiki/Panewniki" title="Panewniki">Panewnikach</a> wzniesiono <a href="/wiki/Klasztor_Franciszkan%C3%B3w_w_Panewnikach" title="Klasztor Franciszkanów w Panewnikach">kompleks klasztorny franciszkanów</a> w <a href="/wiki/Neoromanizm" title="Neoromanizm">stylu neoromańskim</a> projektu <a href="/wiki/Mansuetus_Fromm" title="Mansuetus Fromm">Mansuetusa Fromma OFM</a>, w <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a> <a href="/wiki/Neogotyk" title="Neogotyk">neogotycki</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Katowicach" title="Kościół św. Józefa w Katowicach">kościół św. Józefa</a> projektu <a href="/wiki/Ludwig_Schneider" title="Ludwig Schneider">Ludwiga Schneidera</a>, a w <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodziu</a> <a href="/wiki/Ratusz_gminy_Bogucice" title="Ratusz gminy Bogucice">ratusz gminy Bogucice</a> zaprojektowany w <a href="/wiki/Neoklasycyzm" title="Neoklasycyzm">stylu neoklasycystycznym</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec19849-462">[462]</a> (bądź z elementami stylu secesyjnego i modernistycznego; gmach wzniesiony w latach 1911–1912<a href="#cite_note-CITEREFBulsa201833–34-463">[463]</a>). Przy kopalniach i hutach zaczęto budować <a href="/wiki/Osiedle_patronackie" title="Osiedle patronackie">osiedla robotnicze</a>. W <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucicach</a> koncentrowała się ona wokół kopalń <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKatowice%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”">„Ferdinand”</a> („Katowice”) i „Agnes-Amanda” oraz cynkowni, a domy tego typu powstały także m.in. w <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dębie</a>, Załężu oraz w <a href="/wiki/Katowicka_Ha%C5%82da" title="Katowicka Hałda">Katowickiej</a> i <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da" title="Załęska Hałda">Załęskiej Hałdzie</a> (w tym <a href="/wiki/Kolonia_robotnicza_kopalni_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D" title="Kolonia robotnicza kopalni „Wujek”">kolonia robotnicza kopalni „Oheim”</a> projektu <a href="/wiki/Bruno_Taut" title="Bruno Taut">Brunona Tauta</a><a href="#cite_note-464">[464]</a>). W Giszowcu i Nikiszowcu powstały dwa osiedla patronackie zaprojektowane przez <a href="/wiki/Emil_i_Georg_Zillmannowie" title="Emil i Georg Zillmannowie">Georga i Emila Zillmannów</a>. Ukończony w 1910 roku <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> został zaprojektowany w <a href="/wiki/Miasto_ogr%C3%B3d" title="Miasto ogród">idei miasta-ogrodu</a>, w którym powstały domy jedno-, dwu- i trzyrodzinne, natomiast pośrodku wzniesiono obiekty użyteczności publicznej, w tym <a href="/wiki/Budynek_szko%C5%82y_katolickiej_w_Katowicach-Giszowcu" title="Budynek szkoły katolickiej w Katowicach-Giszowcu">szkołę katolicką</a> i <a href="/wiki/Budynek_szko%C5%82y_ewangelickiej_w_Katowicach-Giszowcu" title="Budynek szkoły ewangelickiej w Katowicach-Giszowcu">szkołę ewangelicką</a>, <a href="/wiki/Konsum_w_Katowicach-Giszowcu" title="Konsum w Katowicach-Giszowcu">konsum</a> i <a href="/wiki/Gospoda_w_Katowicach-Giszowcu" title="Gospoda w Katowicach-Giszowcu">gospodę</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200651-465">[465]</a>. <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a> w całości ukończono do 1927 roku. Składa się on z 9 kwartałów zwartej zabudowy domów mieszkalnych z czerwonej cegły, które uzupełniają podstawowe obiekty usługowo-handlowe, w tym szkoła, magiel i <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Anny_w_Katowicach" title="Kościół św. Anny w Katowicach">kościół</a>. Osiedla te łączyła kolejka wąskotorowa zwana potocznie <a href="/wiki/Balkan_(kolej_w%C4%85skotorowa)" title="Balkan (kolej wąskotorowa)">„Balkanem”</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200652-466">[466]</a>. <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Katowickie przedwojenne osiedla robotnicze</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice-Giszowiec_142.jpg" class="mw-file-description" title="Osiedle patronackie Giszowiec w rejonie ulicy Radosnej"><img alt="Osiedle patronackie Giszowiec w rejonie ulicy Radosnej" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice-Giszowiec_142.jpg/219px-Katowice-Giszowiec_142.jpg" decoding="async" width="219" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice-Giszowiec_142.jpg/329px-Katowice-Giszowiec_142.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice-Giszowiec_142.jpg/438px-Katowice-Giszowiec_142.jpg 2x" data-file-width="2896" data-file-height="1944" /></a></div> <div class="gallerytext">Osiedle patronackie <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> w rejonie <a href="/wiki/Ulica_Radosna_w_Katowicach" title="Ulica Radosna w Katowicach">ulicy Radosnej</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Plac_Wyzwolenia,_Nikiszowiec,_Katowice-20211022-9021-2.jpg" class="mw-file-description" title="Osiedle patronackie Nikiszowiec w Janowie-Nikiszowcu (pl. Wyzwolenia)"><img alt="Osiedle patronackie Nikiszowiec w Janowie-Nikiszowcu (pl. Wyzwolenia)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Plac_Wyzwolenia%2C_Nikiszowiec%2C_Katowice-20211022-9021-2.jpg/220px-Plac_Wyzwolenia%2C_Nikiszowiec%2C_Katowice-20211022-9021-2.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Plac_Wyzwolenia%2C_Nikiszowiec%2C_Katowice-20211022-9021-2.jpg/330px-Plac_Wyzwolenia%2C_Nikiszowiec%2C_Katowice-20211022-9021-2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5b/Plac_Wyzwolenia%2C_Nikiszowiec%2C_Katowice-20211022-9021-2.jpg/440px-Plac_Wyzwolenia%2C_Nikiszowiec%2C_Katowice-20211022-9021-2.jpg 2x" data-file-width="3807" data-file-height="2534" /></a></div> <div class="gallerytext">Osiedle patronackie <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a> w <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janowie-Nikiszowcu</a> (<a href="/wiki/Plac_Wyzwolenia_w_Katowicach" title="Plac Wyzwolenia w Katowicach">pl. Wyzwolenia</a>)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Szopienice-Burowiec_096.jpg" class="mw-file-description" title="Osiedle Helgoland w Szopienicach-Burowcu (ul. Lwowska)"><img alt="Osiedle Helgoland w Szopienicach-Burowcu (ul. Lwowska)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_096.jpg/220px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_096.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_096.jpg/330px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_096.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_096.jpg/439px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_096.jpg 2x" data-file-width="3667" data-file-height="2455" /></a></div> <div class="gallerytext">Osiedle <a href="/wiki/Helgoland_(Katowice)" title="Helgoland (Katowice)">Helgoland</a> w <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienicach-Burowcu</a> (<a href="/wiki/Ulica_Lwowska_w_Katowicach" title="Ulica Lwowska w Katowicach">ul. Lwowska</a>)</div> </li> </ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_008.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_008.jpg/220px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_008.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_008.jpg/330px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_008.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a3/2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_008.jpg/440px-2022-08_Katowice_-_%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_008.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Fragment fasady <a href="/wiki/Architektura_secesji" title="Architektura secesji">secesyjnej</a> <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Dyrekcyjnej_3_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach">kamienicy przy ulicy Dyrekcyjnej 3</a></figcaption></figure> Na przełomie XIX i XX wieku w katowickiej architekturze pojawił się <a href="/wiki/Architektura_secesji" title="Architektura secesji">nurt secesyjny</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec19849-462">[462]</a>, a jego klasycznymi przedstawicielami są kamienice przy ulicach: <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Chopina_11_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Chopina 11 w Katowicach">Chopina 11</a>, <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_3_Maja_17_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy 3 Maja 17 w Katowicach">3 Maja 17</a> i <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Dyrekcyjnej_3_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 3 w Katowicach">Dyrekcyjnej 3</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec198410-467">[467]</a>. W tym też okresie katowickie budownictwo zaczęło kształtować się także pod wpływem idei <a href="/wiki/Modernizm_(architektura)" title="Modernizm (architektura)">modernistycznych</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok200649-454">[454]</a>. Następnym znaczącym etapem rozwoju architektoniczno-urbanistycznego Katowic była faza rozwoju i ekspansji terytorialnej, trwająca w latach międzywojennych i związana z przyznaniem Katowicom statusu stolicy <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)">autonomicznego województwa śląskiego</a>. W tym okresie do Katowic włączono sąsiednie dzielnice, a w południowym Śródmieściu wybudowano m.in. gmachy Sejmu Śląskiego, Muzeum Śląskiego (rozebrany przez Niemców), katedry Chrystusa Króla (ukończona po II wojnie światowej) oraz liczne nowoczesne budynki mieszkaniowe<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201222-447">[447]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Silesian_Parliament_2023.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Katowice_Silesian_Parliament_2023.jpg/220px-Katowice_Silesian_Parliament_2023.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Katowice_Silesian_Parliament_2023.jpg/330px-Katowice_Silesian_Parliament_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Katowice_Silesian_Parliament_2023.jpg/440px-Katowice_Silesian_Parliament_2023.jpg 2x" data-file-width="3978" data-file-height="2652" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">Gmach Sejmu Śląskiego</a>; na pierwszym planie tył <a href="/wiki/Pomnik_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Pomnik Wojciecha Korfantego w Katowicach">pomnika Wojciecha Korfantego</a></figcaption></figure> Architektura Katowic lat międzywojennych mimo pierwotnych założeń zakładających unifikację i standaryzację charakteryzowała się dużą różnorodnością i indywidualizmem. W tym czasie duży udział w inwestycjach miały władze wojewódzkie, które przyciągały także inwestorów prywatnych i kościelnych. Do najbardziej okazałych obiektów powstałych w tym okresie należy wznoszony w latach 1924–1929 <a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">budynek Sejmu Śląskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006139-468">[468]</a> oraz <a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">archikatedra Chrystusa Króla</a>, której budowę rozpoczęto w 1927 roku, a ukończono po wojnie (w 1956 roku)<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006141-469">[469]</a>. Do innych należą m.in.: <a href="/wiki/Gmach_Urz%C4%99du_Skarbowego_w_Katowicach" title="Gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach">wieżowiec Urzędu Skarbowego</a> przy <a href="/wiki/Ulica_%C5%BBwirki_i_Wigury_w_Katowicach" title="Ulica Żwirki i Wigury w Katowicach">ulicy Żwirki i Wigury</a> (oddany do użytku w 1934 roku), <a href="/wiki/Gmach_Banku_Gospodarstwa_Krajowego_w_Katowicach" title="Gmach Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach">gmach Banku Gospodarstwa Krajowego</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">ulicy A. Mickiewicza</a> 3 (1930 rok; proj. <a href="/wiki/J%C3%B3zef_Rybicki_(architekt)" title="Józef Rybicki (architekt)">Józef Rybicki</a> i <a href="/w/index.php?title=Stanis%C5%82aw_Tabe%C5%84ski&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanisław Tabeński (strona nie istnieje)">Stanisław Tabeński</a><a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018145-470">[470]</a>), gmach Śląskich Technicznych Zakładów Naukowych (lata budowy: 1928–1932), <a href="/wiki/Dom_O%C5%9Bwiatowy_%E2%80%93_Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska">Dom Oświatowy</a> (1934 rok), <a href="/wiki/Gmach_Syndykatu_Polskich_Hut_%C5%BBelaza" title="Gmach Syndykatu Polskich Hut Żelaza">gmach Syndykatu Polskich Hut Żelaza</a> czy funkcjonalistyczny <a href="/wiki/Gmach_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach_(nieistniej%C4%85cy)" title="Gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach (nieistniejący)">gmach Muzeum Śląskiego w Katowicach</a> (wyburzony w czasie <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">II wojny światowej</a> przez Niemców)<a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec198420–21-471">[471]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Katowice_-_%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania.jpg/220px-Katowice_-_%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania.jpg" decoding="async" width="220" height="198" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Katowice_-_%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania.jpg/330px-Katowice_-_%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8b/Katowice_-_%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania.jpg/440px-Katowice_-_%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2700" /></a><figcaption><a href="/wiki/Dom_O%C5%9Bwiatowy_%E2%80%93_Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska">Dom Oświatowy</a> (<a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ul. Francuska</a> 12)</figcaption></figure> Rozbudowano również tereny poza Śródmieściem Katowic. W 1924 roku do Katowic przyłączono obszary różniące się wielkością i gęstością zaludnienia oraz specyfiką zabudowy. Jeszcze w tym samym roku powstał plac zagospodarowania Wielkich Katowic, zakładający rozwój miasta w kierunku południowym<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006136-472">[472]</a>. Większe rozmiary przybrała rozbudowa <a href="/wiki/Ligota_(Katowice)" title="Ligota (Katowice)">Ligoty</a>, w której na zlecenie Urzędu Wojewódzkiego powstało <a href="/wiki/Kolonia_urz%C4%99dnicza_w_Katowicach-Ligocie" title="Kolonia urzędnicza w Katowicach-Ligocie">osiedle domów urzędniczych</a>, którego budowę rozpoczęto w 1933 roku<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006137-473">[473]</a>. W Załężu przy granicy z <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w-Batory" title="Chorzów-Batory">Hajdukami</a> (Chorzowem-Batorym) powstała <a href="/wiki/Kolonia_Mo%C5%9Bcickiego" class="mw-redirect" title="Kolonia Mościckiego">kolonia 44 dwurodzinnych domów bliźniaczych</a>, której nadano imię prezydenta RP <a href="/wiki/Ignacy_Mo%C5%9Bcicki" title="Ignacy Mościcki">Ignacego Mościckiego</a>. Uroczyste oddanie do użytku kolonii z udziałem patrona osiedla odbyło się 2 października 1929 roku<a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006138-474">[474]</a>, a jej budowa trwała w latach 1927–1928<a href="#cite_note-CITEREFBulsa201884-475">[475]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Miko%C5%82owska_(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Miko%C5%82owska_%281%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Miko%C5%82owska_%281%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Miko%C5%82owska_%281%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Miko%C5%82owska_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Miko%C5%82owska_%281%29.jpg/440px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Miko%C5%82owska_%281%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pa%C5%82ac_M%C5%82odzie%C5%BCy_w_Katowicach" title="Pałac Młodzieży w Katowicach">Pałac Młodzieży w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82owska_w_Katowicach" title="Ulica Mikołowska w Katowicach">ul. Mikołowska</a> 26)</figcaption></figure> Po II wojnie światowej nastąpiła faza powojenna, trwająca przez cały okres <a href="/wiki/Polska_Rzeczpospolita_Ludowa" title="Polska Rzeczpospolita Ludowa">Polski Rzeczpospolitej Ludowej</a> (do 1989 roku). Charakteryzował się on przebudową i dalszym rozwojem przestrzennym miasta. W tym okresie przebudowano strefę Rondo – Rynek (w tym budowa <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Hali Widowiskowo-Sportowej Spodek</a> oraz nowych wysokościowców), wybudowano nowe osiedla mieszkaniowe, obiekty użyteczności publicznej (<a href="/wiki/Pa%C5%82ac_M%C5%82odzie%C5%BCy_w_Katowicach" title="Pałac Młodzieży w Katowicach">Pałac Młodzieży</a>, nowy budynek <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">dworca kolejowego</a> czy <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_%C5%9Alub%C3%B3w_w_Katowicach" title="Pałac Ślubów w Katowicach">Pałac Ślubów</a>) oraz duże obiekty handlowe (<a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielczy_Dom_Handlowy_%E2%80%9EZenit%E2%80%9D" title="Spółdzielczy Dom Handlowy „Zenit”">„Zenit”</a>, <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielczy_Dom_Handlowy_%E2%80%9ESkarbek%E2%80%9D" title="Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”">„Skarbek”</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201223-476">[476]</a>. Po II wojnie światowej, pod koniec lat 40. XX w. w architekturze miasta narzucono doktrynę <a href="/wiki/Realizm_socjalistyczny" title="Realizm socjalistyczny">socrealizmu</a>, kładące nacisk na wartości polskie. Przykładem jest <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_M%C5%82odzie%C5%BCy_w_Katowicach" title="Pałac Młodzieży w Katowicach">Pałac Młodzieży</a> (budowa w latach 1949–1951; proj. <a href="/wiki/Julian_Duchowicz" title="Julian Duchowicz">Julian Duchowicz</a> i <a href="/wiki/Zygmunt_Majerski" title="Zygmunt Majerski">Zygmunt Majerski</a><a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018150-460">[460]</a>) oraz dawny <a href="/wiki/Budynek_Urz%C4%99du_Marsza%C5%82kowskiego_w_Katowicach" title="Budynek Urzędu Marszałkowskiego w Katowicach">Dom Związków Zawodowych</a> (oddany do użytku w 1955 roku)<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b64-477">[477]</a>. W latach 50. XX wieku terenie Koszutki wzniesiono pierwsze budynki <a href="/wiki/Osiedle_Marchlewskiego" class="mw-redirect" title="Osiedle Marchlewskiego">osiedla mieszkaniowego im. J. Marchlewskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec198421-478">[478]</a>. W późniejszym okresie starano się stworzyć nową koncepcję centrum miasta, w kierunku północnym, a prace te realizowano w latach 50., 60. i 70. XX w. Powstały wówczas m.in.: <a href="/wiki/Dom_Prasy_%C5%9Al%C4%85skiej" title="Dom Prasy Śląskiej">Dom Prasy Śląskiej</a>, <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82dzielczy_Dom_Handlowy_%E2%80%9ESkarbek%E2%80%9D" title="Spółdzielczy Dom Handlowy „Skarbek”">Dom Handlowy „Skarbek”</a>, <a href="/wiki/Superjednostka" title="Superjednostka">Superjednostka</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec198422–23-479">[479]</a>, <a href="/wiki/Separator_(budynek)" title="Separator (budynek)">Separator</a>, <a href="/wiki/%C5%9Alizgowiec" title="Ślizgowiec">Ślizgowiec</a><a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018114-480">[480]</a> oraz oddany do użytku 9 maja 1971 roku <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Spodek</a> (proj. <a href="/wiki/Maciej_Gintowt" title="Maciej Gintowt">Maciej Gintowt</a> i <a href="/wiki/Maciej_Krasi%C5%84ski" title="Maciej Krasiński">Maciej Krasiński</a>)<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018117-481">[481]</a>. W 1972 roku otwarto nowy, <a href="/wiki/Brutalizm" title="Brutalizm">brutalistyczny</a> dworzec kolejowy na <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacji Katowice</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006223-482">[482]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_July_2013_043.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Katowice_July_2013_043.JPG/220px-Katowice_July_2013_043.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Katowice_July_2013_043.JPG/330px-Katowice_July_2013_043.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Katowice_July_2013_043.JPG/440px-Katowice_July_2013_043.JPG 2x" data-file-width="3264" data-file-height="2448" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">os. Tysiąclecia</a> (2013)</figcaption></figure> Spośród inwestycji mieszkaniowych do największych z należą: <a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">osiedle im. Tysiąclecia Państwa Polskiego</a> (proj. <a href="/wiki/Henryk_Buszko" title="Henryk Buszko">Henryk Buszko</a>, <a href="/wiki/Aleksander_Franta" title="Aleksander Franta">Aleksander Franta</a>, Marian Dziewoński i Tadeusz Szewczyk; pierwsze budynki wzniesiono w 1961 roku<a href="#cite_note-CITEREFBulsa201866-351">[351]</a>) oraz <a href="/wiki/Osiedle_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego" title="Osiedle Walentego Roździeńskiego">osiedle Walentego Roździeńskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFSzaraniec198422–23-479">[479]</a>. Na początku lat 70. XX wieku przystąpiono do budowy <a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego_(Katowice)" title="Osiedle Paderewskiego (Katowice)">osiedla im. Ignacego Jana Paderewskiego</a>, a 6 października 1978 roku na osiedlu odsłonięto <a href="/wiki/Pomnik_%C5%BBo%C5%82nierza_Polskiego_w_Katowicach" title="Pomnik Żołnierza Polskiego w Katowicach">pomnik Żołnierza Polskiego</a>. Pod koniec lat 70. XX wieku rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego w Bogucicach, nazwane później <a href="/wiki/Osiedle_Kukuczki" title="Osiedle Kukuczki">osiedlem J. Kukuczki</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006224-483">[483]</a>. Powstały także inne osiedla, m.in.: <a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">W. Witosa</a>, <a href="/wiki/Osiedle_Odrodzenia_(Katowice)" title="Osiedle Odrodzenia (Katowice)">Odrodzenia</a>, <a href="/wiki/Osiedle_Ptasie_(Katowice)" title="Osiedle Ptasie (Katowice)">Ptasie</a> czy <a href="/wiki/Osiedle_Zgrzebnioka" title="Osiedle Zgrzebnioka">A. Zgrzebnioka</a><a href="#cite_note-CITEREFRzewiczok2006223-482">[482]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Altus_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Katowice_-_Altus_01.jpg/220px-Katowice_-_Altus_01.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Katowice_-_Altus_01.jpg/330px-Katowice_-_Altus_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/Katowice_-_Altus_01.jpg/440px-Katowice_-_Altus_01.jpg 2x" data-file-width="1690" data-file-height="2253" /></a><figcaption><a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a> (ul. Uniwersytecka 13)</figcaption></figure> Po 1989 roku w architekturze i urbanistyce Katowic nastąpiła faza współczesna. Przemiany gospodarcze doprowadziły do zmiany systemu gospodarczego miasta (poprzez likwidację kopalń, hut i innych uciążliwych zakładów). Przebudowano układ drogowy miasta (powstała <a href="/wiki/Drogowa_Trasa_%C5%9Arednicowa" title="Drogowa Trasa Średnicowa">Drogowa Trasa Średnicowa</a> i <a href="/wiki/Autostrada_A4_(Polska)" title="Autostrada A4 (Polska)">autostrada A4</a>), a także wykonano szereg procesów rewitalizacyjnych (np. powstanie <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefy Kultury</a> na terenach dawnej <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKatowice%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”">KWK „Katowice”</a>). Wzniesiono nowe obiekty handlowo-usługowe oraz biurowe (np. <a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a>, <a href="/wiki/Chorzowska_50" title="Chorzowska 50">Chorzowska 50</a>, <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">.KTW</a> oraz parki przemysłowe). Rozwój urbanistyczny miasta przebiega w dużej mierze w kierunkach południowych za sprawą licznych inwestycji deweloperskich<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201223-476">[476]</a>. Po 1989 w architekturze Katowic postawiono na estetykę <a href="/wiki/Postmodernizm_(architektura)" title="Postmodernizm (architektura)">postmodernizmu</a> zaczerpniętą z <a href="/wiki/Europa_Zachodnia" title="Europa Zachodnia">Europy Zachodniej</a>, lecz w późniejszym czasie skierowano się na funkcjonalizm, uwzględniający awangardowe materiały, nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne oraz nawiązanie do tradycji<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b72-484">[484]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Spodek%2BMCK_z_M%C5%9A.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Katowice_-_Spodek%2BMCK_z_M%C5%9A.jpg/220px-Katowice_-_Spodek%2BMCK_z_M%C5%9A.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Katowice_-_Spodek%2BMCK_z_M%C5%9A.jpg/330px-Katowice_-_Spodek%2BMCK_z_M%C5%9A.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Katowice_-_Spodek%2BMCK_z_M%C5%9A.jpg/440px-Katowice_-_Spodek%2BMCK_z_M%C5%9A.jpg 2x" data-file-width="3667" data-file-height="2455" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowe_Centrum_Kongresowe_w_Katowicach" title="Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach">Międzynarodowe Centrum Kongresowe</a>; w tle <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">hala Spodek</a></figcaption></figure> W związku z rozwojem instytucji kultury w Katowicach, w latach 1990–1997 powstała nowa siedziba <a href="/wiki/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Biblioteka Śląska">Biblioteki Śląskiej</a>, która stała się częścią nowego wnętrza urbanistycznego Katowice – <a href="/wiki/Plac_Rady_Europy_w_Katowicach" title="Plac Rady Europy w Katowicach">placu Rady Europy</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b73-485">[485]</a>. W pierwszej połowie XXI wieku wykształciła się <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefa Kultury</a>, na terenie której powstały: <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">siedziba</a> <a href="/wiki/Narodowa_Orkiestra_Symfoniczna_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach">Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia</a> (bud. 2010–2014), <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskie</a> (bud. 2011–2015) oraz <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowe_Centrum_Kongresowe_w_Katowicach" title="Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach">Międzynarodowe Centrum Kongresowe</a> (bud. 2011–2015)<a href="#cite_note-CITEREFRajza…201570-200">[200]</a><a href="#cite_note-UMKatoSK-486">[486]</a>. Powstało również wiele nowych obiektów biurowo-usługowych oraz gmachów użyteczności publicznej, zwłaszcza akademickich, w tym otwarty w 2004 roku <a href="/wiki/Budynek_Wydzia%C5%82u_Teologicznego_Uniwersytetu_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Budynek Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego">gmach</a> <a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Teologiczny_Uniwersytetu_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Wydział Teologiczny Uniwersytetu Śląskiego">Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b78-487">[487]</a>, w 2007 roku <a href="/wiki/Centrum_Nauki_i_Edukacji_Muzycznej_%E2%80%9ESymfonia%E2%80%9D" title="Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia”">Centrum Nauki i Edukacji Muzycznej „Symfonia”</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b77-488">[488]</a> czy w 2012 roku <a href="/wiki/Centrum_Informacji_Naukowej_i_Biblioteka_Akademicka" title="Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka">Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…201566-199">[199]</a>. 18 listopada 2005 roku, a na terenach po <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EGottwald%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Gottwald”">kopalni „Gottwald”</a> oddano do użytku centrum handlowo-rozrywkowe <a href="/wiki/Silesia_City_Center" title="Silesia City Center">Silesia City Center</a>, mieszczące kino wielosalowe, obiekty handlowo-usługowe, restauracje i kawiarnie oraz supermarket. W budynku po dawnej maszynowni szybu „Jerzy” urządzono <a href="/wiki/Kaplica_%C5%9Bw._Barbary_przy_Silesia_City_Center_w_Katowicach" title="Kaplica św. Barbary przy Silesia City Center w Katowicach">kaplicę św. Barbary</a>. Jest to jeden z przykładów adaptacji dawnych obiektów przemysłowych o wyjątkowych walorach zabytkowych do nowych funkcji<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b75-191">[191]</a>. Innym przykładem jest adaptacja hali dawnego szybu „Wilson” <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWieczorek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”">kopalni „Wieczorek”</a> na potrzeby galerii sztuki – <a href="/wiki/Galeria_Szyb_Wilson" title="Galeria Szyb Wilson">Galeria Szyb Wilson</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b76-489">[489]</a> czy zespół zabudowań <a href="/wiki/Porcelana_%C5%9Al%C4%85ska" title="Porcelana Śląska">Porcelany Śląskiej</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…201563-490">[490]</a>. W architekturze Katowic nawiązanie do przemysłowego dziedzictwa nie tylko odbywa się poprzez adaptację dawnych obiektów przemysłowych na inne cele, ale i stanowi inspirację dla nowych form. Stało się tak, chociażby w przypadku oddanego do użytku w 2006 roku <a href="/wiki/Gmach_Narodowego_Banku_Polskiego_w_Katowicach" title="Gmach Narodowego Banku Polskiego w Katowicach">gmachu Narodowego Banku Polskiego</a> (proj. Dieter Paleta, Wojciech Wojciechowski i Teodor Badura<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018232-491">[491]</a>) – pokrycie części zewnętrznych ścian czarnym łupkiem<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b77-488">[488]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Zabytki">Zabytki</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=46" title="Edytuj sekcję: Zabytki" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=46" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zabytki">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:At_Katowice_2024_139.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/At_Katowice_2024_139.jpg/220px-At_Katowice_2024_139.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/At_Katowice_2024_139.jpg/330px-At_Katowice_2024_139.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/At_Katowice_2024_139.jpg/440px-At_Katowice_2024_139.jpg 2x" data-file-width="6172" data-file-height="4640" /></a><figcaption><a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">Archikatedra Chrystusa Króla</a></figcaption></figure> W Katowicach istnieje wiele obiektów i zespołów architektoniczno-urbanistycznych posiadającą wartość historyczną i kulturową, objętych ochroną konserwatorską na różnym poziomie, w tym jako <a href="/wiki/Pomnik_historii" title="Pomnik historii">pomnik historii</a> czy <a href="/wiki/Zabytek" title="Zabytek">zabytek</a> wpisany do <a href="/wiki/Rejestr_zabytk%C3%B3w_(Polska)" title="Rejestr zabytków (Polska)">rejestru zabytków nieruchomych</a> bądź do <a href="/wiki/Gminna_ewidencja_zabytk%C3%B3w" title="Gminna ewidencja zabytków">gminnej ewidencji zabytków</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201223-476">[476]</a><a href="#cite_note-492">[492]</a>. W Katowicach znajdują się dwa zespoły obiektów wpisane na listę pomników historii: <ul><li><a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego</a> oraz <a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">zespół katedralny</a> – uznany za pomnik historii 13 stycznia 2012 roku; rozszerzony o katedrę 5 grudnia 2017 roku<a href="#cite_note-493">[493]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Osiedle robotnicze Nikiszowiec</a> – uznane za pomnik historii 14 stycznia 2011 roku<a href="#cite_note-494">[494]</a>.</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_035.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_035.jpg/220px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_035.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_035.jpg/330px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_035.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_035.jpg/440px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_035.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Fragment zabudowy szybu „Pułaski” dawnej KWK „Wieczorek”; widok od <a href="/wiki/Ulica_Szopienicka_w_Katowicach" title="Ulica Szopienicka w Katowicach">ulicy Szopienickiej</a></figcaption></figure> Pod koniec września 2009 roku na terenie Katowic znajdowało się 13 obiektów wpisanych do rejestru <a href="/wiki/Zabytek_ruchomy" title="Zabytek ruchomy">zabytków ruchomych</a> oraz 174 obiekty wpisane do rejestru <a href="/wiki/Zabytek_nieruchomy" title="Zabytek nieruchomy">zabytków nieruchomych</a>, w tym m.in.: układy urbanistyczne osiedli <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> i Nikiszowiec, 24 zabytkowe zespoły budowlane, 3 cmentarze, <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park im. T. Kościuszki</a>, <a href="/wiki/Most_nad_Mleczn%C4%85" title="Most nad Mleczną">most nad Mleczną</a>, 16 kościołów i 2 zespoły architektury przemysłowej (<a href="/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_zabudowy_szybu_%E2%80%9EPu%C5%82aski%E2%80%9D" title="Zespół zabudowy szybu „Pułaski”">zabudowa szybu „Pułaski”</a> <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWieczorek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”">KWK „Wieczorek”</a> w <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janowie-Nikiszowcu</a> i <a href="/wiki/Browar_Mokrskich_w_Katowicach" title="Browar Mokrskich w Katowicach">browaru Mokrskich</a> w <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienicach-Burowcu</a>). Większość katowickich zabytków skupia się w dwóch dzielnicach – w <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieściu</a> i Giszowcu<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201223-476">[476]</a>. Do końca września 2009 roku w Katowicach ustanowiono 46 stref ochrony konserwatorskiej o powierzchni łącznej ponad 166 ha. Tą formą ochrony objęto: 4 cmentarze, 5 zespołów zabudowy przemysłowej, 4 układy urbanistyczne i pozostałości dawnych założeń wiejskich oraz 33 inne zespoły zabudowy<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201223-476">[476]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Dyrekcyjna_10_2022.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Katowice_Dyrekcyjna_10_2022.jpg/220px-Katowice_Dyrekcyjna_10_2022.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Katowice_Dyrekcyjna_10_2022.jpg/330px-Katowice_Dyrekcyjna_10_2022.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Katowice_Dyrekcyjna_10_2022.jpg/440px-Katowice_Dyrekcyjna_10_2022.jpg 2x" data-file-width="3300" data-file-height="2200" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Dyrekcyjnej_10_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach">Kamienica przy ul. Dyrekcyjnej 10</a></figcaption></figure> Do rejestru zabytków <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a> wpisane są m.in. następujące obiekty w rejonie centrum miasta: <a href="/wiki/Gmach_S%C4%85du_Okr%C4%99gowego_przy_ulicy_Andrzeja_w_Katowicach" title="Gmach Sądu Okręgowego przy ulicy Andrzeja w Katowicach">budynek Sądu Okręgowego</a> przy <a href="/wiki/Plac_Andrzeja_w_Katowicach" title="Plac Andrzeja w Katowicach">placu Andrzeja</a>, kamienice przy ulicach <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Dyrekcyjnej_10_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Dyrekcyjnej 10 w Katowicach">Dyrekcyjnej 10</a>, <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_%C5%9Bw._Jana_6_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy św. Jana 6 w Katowicach">św. Jana 6</a>, <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_3_Maja_6-8_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy 3 Maja 6-8 w Katowicach">3 Maja 6-8</a>, <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Mickiewicza_8_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Mickiewicza 8 w Katowicach">A. Mickiewicza 8</a>, <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Warszawskiej_2_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Warszawskiej 2 w Katowicach">Warszawskiej 2</a>, <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Warszawskiej_31_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Warszawskiej 31 w Katowicach">31</a> i <a href="/wiki/Kamienica_przy_ulicy_Warszawskiej_35_w_Katowicach" title="Kamienica przy ulicy Warszawskiej 35 w Katowicach">35</a> oraz <a href="/wiki/Kamienica_przy_placu_Wolno%C5%9Bci_2_w_Katowicach" title="Kamienica przy placu Wolności 2 w Katowicach">placu Wolności 2</a> i <a href="/wiki/Kamienica_przy_placu_Wolno%C5%9Bci_11_w_Katowicach" title="Kamienica przy placu Wolności 11 w Katowicach">11</a>, <a href="/wiki/Budynek_przy_ulicy_Bankowej_5_w_Katowicach" title="Budynek przy ulicy Bankowej 5 w Katowicach">budynek banku</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Bankowa_w_Katowicach" title="Ulica Bankowa w Katowicach">ulicy Bankowej</a> 5, <a href="/wiki/Stary_dworzec_kolejowy_w_Katowicach" title="Stary dworzec kolejowy w Katowicach">kompleks dawnego dworca kolejowego</a> <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacji Katowice</a> oraz <a href="/wiki/Hotel_Monopol_w_Katowicach" title="Hotel Monopol w Katowicach">hotel „Monopol”</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ulicy Dworcowej</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Biskupi_w_Katowicach" title="Pałac Biskupi w Katowicach">gmach Kurii Metropolitalnej</a>, <a href="/wiki/Gmach_przy_alei_Korfantego_3_w_Katowicach" title="Gmach przy alei Korfantego 3 w Katowicach">budynek dawnego hotelu „Grand”</a>, <a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Katowicach" title="Cmentarz żydowski w Katowicach">cmentarz żydowski</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Kozielska_w_Katowicach" title="Ulica Kozielska w Katowicach">ulicy Kozielskiej</a>, <a href="/wiki/Ratusz_gminy_Bogucice" title="Ratusz gminy Bogucice">gmach rektoratu</a> <a href="/wiki/Uniwersytet_Ekonomiczny_w_Katowicach" title="Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach">Uniwersytetu Ekonomicznego</a> przy <a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ulicy 1 Maja</a> 50 w <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodziu</a>, <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Szczepana_i_Matki_Bo%C5%BCej_Boguckiej_w_Katowicach" title="Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach">bazylika pw. św. Szczepana</a> przy <a href="/wiki/Ulica_ksi%C4%99dza_Leopolda_Markiefki_w_Katowicach" title="Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach">ulicy ks. L. Markiefki</a> w <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucicach</a>, <a href="/wiki/Budynek_%C5%81a%C5%BAni_Miejskiej_w_Katowicach" title="Budynek Łaźni Miejskiej w Katowicach">budynek Łaźni Miejskiej</a>, <a href="/wiki/Budynek_III_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85cego_w_Katowicach" title="Budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach">gmach</a> <a href="/wiki/III_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach">III Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Katowicach</a> przy ulicy A. Mickiewicza 5, <a href="/wiki/Gmach_S%C4%85du_Rejonowego_przy_placu_Wolno%C5%9Bci_10_w_Katowicach" title="Gmach Sądu Rejonowego przy placu Wolności 10 w Katowicach">willa ogrodowa</a> przy <a href="/wiki/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Plac Wolności w Katowicach">placu Wolności</a> 10, budynek <a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatru Śląskiego im. S. Wyspiańskiego w Katowicach</a> przy <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynku</a> 2 bądź <a href="/wiki/Gmach_Urz%C4%99du_Skarbowego_w_Katowicach" title="Gmach Urzędu Skarbowego w Katowicach">gmach Urzędu Skarbowego</a> przy <a href="/wiki/Ulica_%C5%BBwirki_i_Wigury_w_Katowicach" title="Ulica Żwirki i Wigury w Katowicach">ulicy Żwirki i Wigury</a> (tzw. „Drapacz Chmur”)<a href="#cite_note-CITEREFLokalny…2012118–124-451">[451]</a>. W pozostałych częściach miasta są to m.in.: zespół dawnego browaru Mokrskich przy <a href="/wiki/Ulica_Herberta_Bednorza_w_Katowicach" title="Ulica Herberta Bednorza w Katowicach">ulicy ks. bp. H. Bednorza</a> 2a-6 i <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Jadwigi_%C5%9Al%C4%85skiej_w_Katowicach-Szopienicach" title="Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach-Szopienicach">kościół św. Jadwigi Śląskiej</a> przy <a href="/wiki/Plac_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_w_Katowicach" title="Plac Powstańców Śląskich w Katowicach">placu Powstańców Śląskich</a> w <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienicach-Burowcu</a>, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu" title="Pałac w Załężu">pałac</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ulicy Gliwickiej</a> 159 i <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Katowicach" title="Kościół św. Józefa w Katowicach">kościół św. Józefa</a> w <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a><a href="#cite_note-CITEREFLokalny…2012126–127-495">[495]</a>, <a href="/wiki/Ratusz_gminy_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Ratusz gminy Dąbrówka Mała">gmach ratusza</a>, <a href="/wiki/Folwark_Tiele-Winckler%C3%B3w_w_Katowicach-D%C4%85br%C3%B3wce_Ma%C5%82ej" title="Folwark Tiele-Wincklerów w Katowicach-Dąbrówce Małej">kompleks folwarczny</a> oraz <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Antoniego_z_Padwy_w_Katowicach-D%C4%85br%C3%B3wce_Ma%C5%82ej" title="Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Dąbrówce Małej">kościół św. Antoniego z Padwy</a> w <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówce Małej</a> czy zabudowa <a href="/wiki/Kolonia_Alfred" title="Kolonia Alfred">kolonii Alfred</a> w <a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowcu-Józefowcu</a><a href="#cite_note-EmapaZab-496">[496]</a>. <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Wybrane zabytki Katowic</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_222.jpg" class="mw-file-description" title="Dawny ratusz gminy Dąbrówka Mała (ul. gen. H. Le Ronda 16)"><img alt="Dawny ratusz gminy Dąbrówka Mała (ul. gen. H. Le Ronda 16)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_222.jpg/220px-Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_222.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_222.jpg/330px-Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_222.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_222.jpg/439px-Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_222.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext">Dawny <a href="/wiki/Ratusz_gminy_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Ratusz gminy Dąbrówka Mała">ratusz gminy Dąbrówka Mała</a> (<a href="/wiki/Ulica_Henryka_Le_Ronda_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Le Ronda w Katowicach">ul. gen. H. Le Ronda</a> 16)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Katowice_most_Mleczna_2024.jpg" class="mw-file-description" title="Most nad Mleczną w Podlesiu (ul. Zaopusta)"><img alt="Most nad Mleczną w Podlesiu (ul. Zaopusta)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Katowice_most_Mleczna_2024.jpg/220px-Katowice_most_Mleczna_2024.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Katowice_most_Mleczna_2024.jpg/330px-Katowice_most_Mleczna_2024.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Katowice_most_Mleczna_2024.jpg/440px-Katowice_most_Mleczna_2024.jpg 2x" data-file-width="4583" data-file-height="3055" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Most_nad_Mleczn%C4%85" title="Most nad Mleczną">Most nad Mleczną</a> w <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesiu</a> (ul. Zaopusta)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Dw%C3%B3r_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu_ul._Gliwicka_Katowice.jpg" class="mw-file-description" title="Pałac w Załężu (ul. Gliwicka 159)"><img alt="Pałac w Załężu (ul. Gliwicka 159)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Dw%C3%B3r_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu_ul._Gliwicka_Katowice.jpg/196px-Dw%C3%B3r_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu_ul._Gliwicka_Katowice.jpg" decoding="async" width="196" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Dw%C3%B3r_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu_ul._Gliwicka_Katowice.jpg/294px-Dw%C3%B3r_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu_ul._Gliwicka_Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Dw%C3%B3r_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu_ul._Gliwicka_Katowice.jpg/391px-Dw%C3%B3r_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu_ul._Gliwicka_Katowice.jpg 2x" data-file-width="3712" data-file-height="2792" /></a></div> <div class="gallerytext"><a href="/wiki/Pa%C5%82ac_w_Za%C5%82%C4%99%C5%BCu" title="Pałac w Załężu">Pałac w Załężu</a> (<a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ul. Gliwicka</a> 159)</div> </li> </ul> W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ulicy Francuskiej</a> 12 siedzibę ma Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach<a href="#cite_note-497">[497]</a>, a przy Rynku 1 w ramach <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urzędu Miasta Katowice</a> działa Biuro Konserwatora Zabytków<a href="#cite_note-498">[498]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pomniki_i_miejsca_pamięci">Pomniki i miejsca pamięci</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=47" title="Edytuj sekcję: Pomniki i miejsca pamięci" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=47" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pomniki i miejsca pamięci">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2024-04_Katowice_pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_(8).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/2024-04_Katowice_pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_%288%29.jpg/220px-2024-04_Katowice_pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_%288%29.jpg" decoding="async" width="220" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/2024-04_Katowice_pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_%288%29.jpg/330px-2024-04_Katowice_pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_%288%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/2024-04_Katowice_pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_%288%29.jpg/440px-2024-04_Katowice_pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_%288%29.jpg 2x" data-file-width="2442" data-file-height="3649" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Pomnik Powstańców Śląskich">Pomnik Powstańców Śląskich</a></figcaption></figure> Na terenie Katowic znajduje się szereg miejsc związanych z ochroną pamięci walk i męczeństwa. Są to m.in. cmentarze wojenne, mogiły na cmentarzach cywilnych oraz pomniki i tablice pamiątkowe<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201224-499">[499]</a>. Do najważniejszych miejsc pamięci w Katowicach należą: <ul><li><a href="/wiki/Pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Pomnik Powstańców Śląskich">Pomnik Powstańców Śląskich</a> (<a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a>; <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">rondo gen. J. Ziętka</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – pomnik odsłonięty 1 września 1967 roku autorstwa architekta <a href="/wiki/Wojciech_Zab%C5%82ocki" title="Wojciech Zabłocki">Wojciecha Zabłockiego</a> i rzeźbiarza <a href="/wiki/Gustaw_Zem%C5%82a" title="Gustaw Zemła">Gustawa Zemły</a>; składa się z trzech skrzydeł usytuowanych na sztucznej skarpie ze ścianą, na której umieszczono nazwy miejscowości, w których toczyły się bitwy w czasie <a href="/wiki/Powstania_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Powstania śląskie">powstań śląskich</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b71-500">[500]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Pomnik_Harcerzy_Wrze%C5%9Bnia_w_Katowicach" title="Pomnik Harcerzy Września w Katowicach">Pomnik Harcerzy Września</a> (Śródmieście; pl. Obrońców Katowic)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – pomnik odsłonięty 4 września 1981 roku projektu <a href="/wiki/Zygmunt_Brachma%C5%84ski" title="Zygmunt Brachmański">Zygmunta Brachmańskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018118-501">[501]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Pomnik_Ofiar_Katynia_w_Katowicach" title="Pomnik Ofiar Katynia w Katowicach">Pomnik Ofiar Katynia</a> (Śródmieście; <a href="/wiki/Plac_Andrzeja_w_Katowicach" title="Plac Andrzeja w Katowicach">pl. Andrzeja</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – pomnik odsłonięty 21 maja 2001 roku projektu <a href="/wiki/Marian_Ska%C5%82kowski" title="Marian Skałkowski">Mariana Skałkowskiego</a>, wykonany przez rzeźbiarza <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Hochu%C5%82" title="Stanisław Hochuł">Stanisława Hochuła</a>; przedstawia trzy figury mundurowych, stojących nad tzw. dołem śmierci<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018251-502">[502]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Pomnik_poleg%C5%82ych_g%C3%B3rnik%C3%B3w_KWK_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D" title="Pomnik poległych górników KWK „Wujek”">Pomnik Poległych Górników KWK „Wujek”</a> (<a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów cz. zachodnia</a>; pl. NSZZ Solidarność)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – pomnik odsłonięty w 1991 roku upamiętniający 9 poległych górników <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWujek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wujek”">KWK „Wujek”</a> 16 grudnia 1981 roku<a href="#cite_note-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36-503">[503]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Pomnik_%C5%BBo%C5%82nierza_Polskiego_w_Katowicach" title="Pomnik Żołnierza Polskiego w Katowicach">Pomnik Żołnierza Polskiego</a> (<a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego-Muchowiec" title="Osiedle Paderewskiego-Muchowiec">Osiedle Paderewskiego-Muchowiec</a>; pl. Żołnierza Polskiego)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – pomnik odsłonięty w 1978 roku autorstwa <a href="/wiki/Bronis%C5%82aw_Chromy" title="Bronisław Chromy">Bronisława Chromego</a>; sylwetka rzeźby przedstawia orła osłaniającego swoimi skrzydłami grupę żołnierzy<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b79-504">[504]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Wie%C5%BCa_spadochronowa_w_Katowicach" title="Wieża spadochronowa w Katowicach">Wieża Spadochronowa</a> (<a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynów cz. wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka</a>; <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park T. Kościuszki</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – wieża z 1937 roku, na której toczyły się walki we wrześniu 1939 roku; w 1957 roku obok wieży ustawiono obelisk harcerzy – <a href="/wiki/Obrona_Katowic" title="Obrona Katowic">obrońców Katowic</a> autorstwa Stefana Chorembalskiego<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018125-505">[505]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36-503">[503]</a>,</li> <li>Pomniki-tablice Obrońców Katowic (<a href="/wiki/Lasy_Panewnickie" title="Lasy Panewnickie">Lasy Panewnickie</a> i <a href="/wiki/Piotrowice_(Katowice)" title="Piotrowice (Katowice)">Piotrowice</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – miejsca kaźni z okresu II wojny światowej<a href="#cite_note-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36-503">[503]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Pomnik_Obro%C5%84c%C3%B3w_Katowic" title="Pomnik Obrońców Katowic">Grób zbiorowy 109 obrońców Katowic z 1939 roku – harcerzy i powstańców</a> (<a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a>; <a href="/wiki/Cmentarz_Komunalny_przy_ul._Panewnickiej_w_Katowicach" title="Cmentarz Komunalny przy ul. Panewnickiej w Katowicach">cmentarz przy ul. Panewnickiej</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – pomnik upamiętniający poległych i zamordowanych w 1939 roku obrońców Katowic<a href="#cite_note-CITEREFBulsa2018181-506">[506]</a>,</li> <li>Pomnik Powstańców Śląskich w Bogucicach (Bogucice; <a href="/wiki/Plac_Wincentego_Wajdy_w_Katowicach" title="Plac Wincentego Wajdy w Katowicach">pl. W. Wajdy</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – pomnik wzniesiony w miejsce przedwojennego<a href="#cite_note-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36-503">[503]</a>, z tablicą o treści: „Cześć poległym bohaterom 1919, 1920, 1921,1939, 1945”<a href="#cite_note-507">[507]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_garnizonowy_w_Katowicach" title="Cmentarz garnizonowy w Katowicach">Cmentarz garnizonowy</a> (Brynów cz. wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka; ul. Meteorologów)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – założony w latach 20. XX wieku w miejscu dawnego cmentarza jeńców wojennych; znajdują się tu m.in. groby przywódców <a href="/wiki/Powstania_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Powstania śląskie">powstań śląskich</a>, zbiorowy wojenny grób żołnierzy alianckich i cztery kwatery mogił wojennych żołnierzy poległych w czasie I wojny światowej<a href="#cite_note-CG-508">[508]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Katowicach" title="Cmentarz żydowski w Katowicach">Cmentarz żydowski</a> (Śródmieście; <a href="/wiki/Ulica_Kozielska_w_Katowicach" title="Ulica Kozielska w Katowicach">ul. Kozielska</a>)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a> – jedna z największych i najlepiej zachowanych tego typu nekropolii, licząca około 1,4 tys. pochówków z <a href="/wiki/Macewa" title="Macewa">macewami</a>, także rodów zasłużonych dla rozwoju miasta – m.in. Goldsteinów, Grünfeldów i Schalschów<a href="#cite_note-NIDcmzyd-509">[509]</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kultura">Kultura</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=48" title="Edytuj sekcję: Kultura" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=48" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kultura">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Instytucje_kultury">Instytucje kultury</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=49" title="Edytuj sekcję: Instytucje kultury" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=49" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Instytucje kultury">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Teatralna_4_Katowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Teatralna_4_Katowice.jpg/220px-Teatralna_4_Katowice.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Teatralna_4_Katowice.jpg/330px-Teatralna_4_Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Teatralna_4_Katowice.jpg/440px-Teatralna_4_Katowice.jpg 2x" data-file-width="2448" data-file-height="3264" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/Regionalny_Instytut_Kultury_im._Wojciecha_Korfantego" title="Regionalny Instytut Kultury im. Wojciecha Korfantego">Regionalnego Instytutu Kultury im. Wojciecha Korfantego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Teatralna_w_Katowicach" title="Ulica Teatralna w Katowicach">ul. Teatralna</a> 4)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_pl._Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_(7).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_pl._Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_%287%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_pl._Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_%287%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_pl._Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_%287%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_pl._Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_%287%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_pl._Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_%287%29.jpg/440px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_pl._Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_%287%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gmach_przy_placu_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_2" title="Gmach przy placu Sejmu Śląskiego 2">Gmach</a> instytucji <a href="/wiki/Katowice_%E2%80%93_Miasto_Ogrod%C3%B3w" title="Katowice – Miasto Ogrodów">Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek</a> (<a href="/wiki/Plac_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach">pl. Sejmu Śląskiego</a> 2)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_D%C4%85b_MDK_2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Katowice_D%C4%85b_MDK_2.JPG/220px-Katowice_D%C4%85b_MDK_2.JPG" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Katowice_D%C4%85b_MDK_2.JPG/330px-Katowice_D%C4%85b_MDK_2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Katowice_D%C4%85b_MDK_2.JPG/440px-Katowice_D%C4%85b_MDK_2.JPG 2x" data-file-width="2896" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/Miejski_Dom_Kultury_%E2%80%9EKoszutka%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Miejski Dom Kultury „Koszutka” w Katowicach">Filii „Dąb” Miejskiego Domu Kultury „Koszutka”</a> oraz Filii nr 17 <a href="/wiki/Miejska_Biblioteka_Publiczna_w_Katowicach" title="Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach">Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach</a> (ul. Krzyżowa 1)</figcaption></figure> Katowice są miejscem, w którym skupia się większość ważnych w skali regionu <a href="/wiki/Instytucja_kultury" title="Instytucja kultury">instytucji kultury</a> prowadzonych przez instytucje samorządowe<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201291-510">[510]</a>. Są także głównym ośrodkiem kultury wyższej w <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20125-511">[511]</a>. Działają tutaj instytucje kultury, zarówno te wpisane do rejestru właściwego <a href="/wiki/Ministerstwo_Kultury_i_Dziedzictwa_Narodowego" title="Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego">ministerstwa ds. kultury</a>, jak i do samorządu <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a> czy do miasta Katowice. Obejmują one jednostki artystyczne, instytucje naukowo-badawcze, a także instytucje organizujące, wspierające i promujące życie kulturalne<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201265-512">[512]</a>. Do tych ostatnich z siedzibą w Katowicach należą m.in.: <ol><li>Instytucje wojewódzkie: <ul><li><a href="/wiki/Instytucja_Filmowa_%E2%80%9ESilesia-Film%E2%80%9D" title="Instytucja Filmowa „Silesia-Film”">Instytucja Filmowa Silesia Film</a> (ul. Górnicza 5) – instytucja działająca w zakresie kinematografii, ochrony zasobów sztuki filmowej oraz zarządzania i administrowania kinami studyjnymi w Katowicach: <a href="/wiki/Kino_%E2%80%9EKosmos%E2%80%9D_(Katowice)" title="Kino „Kosmos” (Katowice)">Centrum Sztuki Filmowej</a>, <a href="/wiki/Kino_%C5%9Awiatowid_w_Katowicach" title="Kino Światowid w Katowicach">Kino Światowid</a> oraz <a href="/wiki/Kinoteatr_Rialto" title="Kinoteatr Rialto">Kinoteatr Rialto</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201265-512">[512]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Instytucja_Kultury_Ars_Cameralis_Silesiae_Superioris" title="Instytucja Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris">Instytucja Kultury Ars Cameralis Silesiae Superioris</a> (<a href="/wiki/Ulica_Juliusza_Ligonia_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach">ul. J. Ligonia</a> 7) – instytucja organizuje coroczny Górnośląski Festiwal Sztuki Kameralnej, a także promuje, popularyzuje i prezentuje wartościowe zjawiska i formy w kulturze i sztuce<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201265-512">[512]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Regionalny_Instytut_Kultury_im._Wojciecha_Korfantego" title="Regionalny Instytut Kultury im. Wojciecha Korfantego">Regionalny Instytut Kultury im. Wojciecha Korfantego</a> (d. Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego; <a href="/wiki/Ulica_Teatralna_w_Katowicach" title="Ulica Teatralna w Katowicach">ul. Teatralna</a> 4) – instytucja kultury o charakterze badawczo-naukowym i upowszechnieniowym w zakresie wartości dziedzictwa kulturowego województwa śląskiego<a href="#cite_note-513">[513]</a>.</li></ul></li> <li>Instytucje miejskie: <ul><li><a href="/wiki/Katowice_%E2%80%93_Miasto_Ogrod%C3%B3w" title="Katowice – Miasto Ogrodów">Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek</a> (<a href="/wiki/Plac_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach">pl. Sejmu Śląskiego</a> 2) – instytucja kultury miasta Katowice, organizująca imprezy, w tym m.in. Urodziny Miasta „Kocham Katowice”, a także wspierająca najważniejsze imprezy kulturalne w mieście; dysponuje ona gmachem zwanym potocznie <a href="/wiki/Gmach_przy_placu_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_2" title="Gmach przy placu Sejmu Śląskiego 2">Pałacem Grudniowym</a>, w którym znajdują się m.in.: 2 sale koncertowe i 5 galerii sztuki; działa tutaj <a href="/wiki/Teatr_Korez" title="Teatr Korez">Teatr Korez</a> oraz <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Komputer%C3%B3w_i_Informatyki" title="Muzeum Historii Komputerów i Informatyki">Muzeum Historii Komputerów i Informatyki</a><a href="#cite_note-KMOonas-514">[514]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Galeria_Sztuki_Wsp%C3%B3%C5%82czesnej_BWA_w_Katowicach" title="Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach">Biuro Wystaw Artystycznych</a> (<a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. W. Korfantego</a> 6) – instytucja zajmująca się prezentacją współczesnej twórczości plastycznej poprzez działalność wystawienniczą, edukacyjną, wydawniczą i dokumentacyjną<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201265-512">[512]</a><a href="#cite_note-515">[515]</a>.</li></ul></li></ol> Poza tym w Katowicach działa szereg stowarzyszeń, fundacji i związków działających na rzecz kultury i jej rozwoju. Miasto stanowi siedzibę oddziałów regionalnych związków twórców oraz stowarzyszeń naukowych i branżowych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201265-512">[512]</a>. Są to m.in.: Śląski Związek Chórów i Orkiestr (<a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ul. Francuska</a> 12)<a href="#cite_note-516">[516]</a>, Śląskie Towarzystwo Muzyczne (<a href="/wiki/Ulica_D%C4%85br%C3%B3wki_w_Katowicach" title="Ulica Dąbrówki w Katowicach">ul. Dąbrówki</a> 15)<a href="#cite_note-517">[517]</a>, Oddział Katowicki <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Kompozytor%C3%B3w_Polskich" title="Związek Kompozytorów Polskich">Związku Kompozytorów Polskich</a> (<a href="/wiki/Ulica_Zacisze_w_Katowicach" title="Ulica Zacisze w Katowicach">ul. Zacisze</a> 3)<a href="#cite_note-518">[518]</a>, Okręg w Katowicach <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Polskich_Artyst%C3%B3w_Plastyk%C3%B3w" title="Związek Polskich Artystów Plastyków">Związku Polskich Artystów Plastyków</a> (<a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ul. Dworcowa</a> 13)<a href="#cite_note-519">[519]</a>, Oddział Katowice Towarzystwa Kultury Teatralnej (<a href="/wiki/Ulica_%C5%9Awi%C4%99tego_Jana_w_Katowicach" class="mw-redirect" title="Ulica Świętego Jana w Katowicach">ul. św. Jana</a> 10)<a href="#cite_note-520">[520]</a>, Oddział w Katowicach <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Artyst%C3%B3w_Scen_Polskich" title="Związek Artystów Scen Polskich">Związku Artystów Scen Polskich</a> (<a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynek</a> 10)<a href="#cite_note-521">[521]</a>, Górnośląskie Towarzystwo Literackie w Katowicach (ul. J. Ligonia 7)<a href="#cite_note-522">[522]</a>, Oddział Katowice <a href="/wiki/Stowarzyszenie_Pisarzy_Polskich" title="Stowarzyszenie Pisarzy Polskich">Stowarzyszenia Pisarzy Polskich</a> (ul. J. Ligonia 5/7)<a href="#cite_note-523">[523]</a> i inne<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201265-512">[512]</a>. W Katowicach w dziedzinie wychowania, edukacji i upowszechniania kultury działa 5 miejskich domów kultury oraz 2 młodzieżowe domy kultury. Działają one w różnych częściach miasta i spośród pierwszych są to następujące placówki: <ul><li><a href="/wiki/Miejski_Dom_Kultury_%E2%80%9EBogucice-Zawodzie%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Miejski Dom Kultury „Bogucice-Zawodzie” w Katowicach">Miejski Dom Kultury „Bogucice-Zawodzie” w Katowicach</a>: Dział „Zawodzie” (ul. K. Marcinkowskiego 13) i Dział „Bogucice” (<a href="/wiki/Ulica_ksi%C4%99dza_Leopolda_Markiefki_w_Katowicach" title="Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach">ul. ks. L. Markiefki</a> 44a)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Miejski_Dom_Kultury_%E2%80%9EKoszutka%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Miejski Dom Kultury „Koszutka” w Katowicach">Miejski Dom Kultury „Koszutka” w Katowicach</a> (ul. M. Grażyńskiego 47)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a> wraz z filią „Dąb” (ul. Krzyżowa 1)<a href="#cite_note-525">[525]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Miejski_Dom_Kultury_%E2%80%9ELigota%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Miejski Dom Kultury „Ligota” w Katowicach">Miejski Dom Kultury „Ligota” w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Franciszka%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Franciszkańska w Katowicach">ul. Franciszkańska</a> 33)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Miejski_Dom_Kultury_%E2%80%9EPo%C5%82udnie%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Miejski Dom Kultury „Południe” w Katowicach">Miejski Dom Kultury „Południe” w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Boya-%C5%BBele%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach">ul. T. Boya-Żeleńskiego</a> 83) wraz z filiami: nr 1 „Piotrowice” (<a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Waltera-Jankego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach">ul. gen. Z. Waltera-Jankego</a> 136), nr 2 „Murcki” (<a href="/wiki/Ulica_Paw%C5%82a_Ko%C5%82odzieja_w_Katowicach" title="Ulica Pawła Kołodzieja w Katowicach">ul. P. Kołodzieja</a> 42), nr 3 „Zarzecze” (ul. P. Stellera 4) i nr 4 „Podlesie” (ul. Sołtysia 25)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Miejski_Dom_Kultury_%E2%80%9ESzopienice-Giszowiec%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach">Miejski Dom Kultury „Szopienice-Giszowiec” w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Hallera_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Hallera w Katowicach">ul. gen. J. Hallera</a> 28) wraz z filiami: nr 1 „Szopienice” (<a href="/wiki/Ulica_Obro%C5%84c%C3%B3w_Westerplatte_w_Katowicach" title="Ulica Obrońców Westerplatte w Katowicach">ul. Obrońców Westerplatte</a> 10) i nr 2 „Giszowiec” (<a href="/wiki/Plac_Pod_Lipami_w_Katowicach" title="Plac Pod Lipami w Katowicach">pl. Pod Lipami</a> 1 i 3/3a)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>.</li></ul> Dla młodzieży, realizując zadania i cele związane z rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień wychowanków oraz organizacji czasu wolnego w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>, działają: Młodzieżowy Dom Kultury w Katowicach w Zespole Szkół i Placówek nr 2 (<a href="/wiki/Ulica_Juliusza_Zar%C4%99bskiego_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Zarębskiego w Katowicach">ul. J. Zarębskiego</a> 2; ul. Tysiąclecia 5)<a href="#cite_note-526">[526]</a> oraz <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_M%C5%82odzie%C5%BCy_w_Katowicach" title="Pałac Młodzieży w Katowicach">Pałac Młodzieży im. prof. Aleksandra Kamińskiego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82owska_w_Katowicach" title="Ulica Mikołowska w Katowicach">ul. Mikołowska</a> 26) będący wieloprofilową placówką wychowania pozaszkolnego o znaczeniu ponadmiejskim. Oprócz placówek organizowanych przez samorząd miasta, w Katowicach działa szereg innych podobnego typu jednostek, prowadzonych głównie przez spółdzielnie mieszkaniowe, uczelnie wyższe (kluby studenckie), kościoły i związki wyznaniowe (kluby i świetlice przy parafiach) oraz inne<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>. W centrum miasta, na pograniczu Śródmieścia, Koszutki i Bogucic znajduje się <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefa Kultury</a> – przekształcona przestrzeń miejska po zlikwidowanej <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKatowice%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Katowice”">kopalni „Katowice”</a> w sąsiedztwie <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Spodka</a>, na terenie której znajdują się: <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach</a>, <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskie w Katowicach</a> oraz <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowe_Centrum_Kongresowe_w_Katowicach" title="Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach">Międzynarodowe Centrum Kongresowe</a><a href="#cite_note-UMKatoSK-486">[486]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muzyka">Muzyka</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=50" title="Edytuj sekcję: Muzyka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=50" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Muzyka">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Karol_Szymanowski_Academy_of_Music.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Katowice_Karol_Szymanowski_Academy_of_Music.jpg/220px-Katowice_Karol_Szymanowski_Academy_of_Music.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Katowice_Karol_Szymanowski_Academy_of_Music.jpg/330px-Katowice_Karol_Szymanowski_Academy_of_Music.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Katowice_Karol_Szymanowski_Academy_of_Music.jpg/440px-Katowice_Karol_Szymanowski_Academy_of_Music.jpg 2x" data-file-width="3486" data-file-height="2614" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gmach_Akademii_Muzycznej_w_Katowicach" title="Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach">Budynek</a> <a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Karola_Szymanowskiego_w_Katowicach" title="Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach">Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kino_Capitol_ul._Plebiscytowa_Katowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Kino_Capitol_ul._Plebiscytowa_Katowice.jpg/220px-Kino_Capitol_ul._Plebiscytowa_Katowice.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Kino_Capitol_ul._Plebiscytowa_Katowice.jpg/330px-Kino_Capitol_ul._Plebiscytowa_Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Kino_Capitol_ul._Plebiscytowa_Katowice.jpg/440px-Kino_Capitol_ul._Plebiscytowa_Katowice.jpg 2x" data-file-width="3648" data-file-height="2736" /></a><figcaption>Klub <a href="/wiki/Energy_2000" title="Energy 2000">Energy 2000</a> w <a href="/wiki/Kino_Capitol_w_Katowicach" title="Kino Capitol w Katowicach">budynku d. kina „Capitol”</a> (<a href="/wiki/Ulica_Plebiscytowa_w_Katowicach" title="Ulica Plebiscytowa w Katowicach">ul. Plebiscytowa</a> 3)</figcaption></figure> <a href="/wiki/Muzyka" title="Muzyka">Muzyka</a> jest najbardziej rozwiniętą dziedziną kultury w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>, a działalność kultury muzycznej w mieście, zarówno pod względem infrastrukturalnym, jak i pod kątem edukacji i oferty kulturalnej, wyróżnia się na skalę krajową i międzynarodową<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201415-328">[328]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20125-511">[511]</a>. Od 2015 roku Katowice są częścią <a href="/w/index.php?title=Sie%C4%87_Miast_Kreatywnych_UNESCO&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sieć Miast Kreatywnych UNESCO (strona nie istnieje)">Sieci Miast Kreatywnych UNESCO</a><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1139352#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1139352">(inne języki)</a> jako <a href="/w/index.php?title=Miasto_Muzyki_(UNESCO)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Miasto Muzyki (UNESCO) (strona nie istnieje)">Miasto Muzyki UNESCO</a><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q56275700#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q56275700">(inne języki)</a><a href="#cite_note-KMusic-528">[528]</a>. Działa tutaj ponad 20 sal koncertowych, 30 <a href="/wiki/Klub_nocny" title="Klub nocny">klubów muzycznych</a> i ponad 15 <a href="/wiki/Wydawnictwo_muzyczne" title="Wydawnictwo muzyczne">wytwórni płytowych</a> i <a href="/wiki/Studio_nagraniowe" title="Studio nagraniowe">studiów nagraniowych</a><a href="#cite_note-KMusic-528">[528]</a>. Znaczące imprezy muzyczne odbywają m.in. w katowickim Spodku<a href="#cite_note-KMusic-528">[528]</a>, na którym wystąpiły do tej pory tacy znaczący artyści bądź zespoły jak m.in.: <a href="/wiki/Sting" title="Sting">Sting</a>, <a href="/wiki/Jean-Michel_Jarre" title="Jean-Michel Jarre">Jean-Michel Jarre</a>, <a href="/wiki/Tina_Turner" title="Tina Turner">Tina Turner</a>, <a href="/wiki/Elton_John" title="Elton John">Elton John</a>, <a href="/wiki/Deep_Purple" title="Deep Purple">Deep Purple</a>, <a href="/wiki/Metallica" title="Metallica">Metallica</a>, <a href="/wiki/The_Cure" title="The Cure">The Cure</a>, <a href="/wiki/Genesis_(zesp%C3%B3%C5%82_muzyczny)" title="Genesis (zespół muzyczny)">Genesis</a>, <a href="/wiki/Black_Sabbath" title="Black Sabbath">Black Sabbath</a>, <a href="/wiki/Rammstein" title="Rammstein">Rammstein</a>, <a href="/wiki/Iron_Maiden" title="Iron Maiden">Iron Maiden</a>, <a href="/wiki/Robbie_Williams" title="Robbie Williams">Robbie Wiliams</a> czy <a href="/wiki/Depeche_Mode" title="Depeche Mode">Depeche Mode</a><a href="#cite_note-529">[529]</a>, a rolę rozrywkowo-muzycznego magnesu miasta Katowice pełni <a href="/wiki/Ulica_Mariacka_w_Katowicach" title="Ulica Mariacka w Katowicach">ulica Mariacka</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>. Działalność muzyczna w Katowicach obejmuje szereg instytucji, w tym szkoły i uczelnie muzyczne, orkiestry i zespoły czy instytucje zrzeszające muzyków<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>. Z Katowicami związanych jest wielu znanych i wybitnych muzyków, w tym m.in.: <a href="/wiki/Wojciech_Kilar" title="Wojciech Kilar">Wojciech Kilar</a>, <a href="/wiki/Henryk_Miko%C5%82aj_G%C3%B3recki" title="Henryk Mikołaj Górecki">Henryk Mikołaj Górecki</a>, <a href="/wiki/Krystian_Zimerman" title="Krystian Zimerman">Krystian Zimerman</a>, <a href="/wiki/Ireneusz_Dudek" title="Ireneusz Dudek">Ireneusz Dudek</a>, <a href="/wiki/Artur_Rojek" title="Artur Rojek">Artur Rojek</a>, <a href="/wiki/Miuosh" title="Miuosh">Miłosz Paweł Borycki „Miuosh”</a>, <a href="/wiki/Fokus" title="Fokus">Wojciech Alszer „Fokus”</a><a href="#cite_note-KMusic-528">[528]</a> czy <a href="/wiki/Daria_ze_%C5%9Al%C4%85ska" title="Daria ze Śląska">Daria ze Śląska</a><a href="#cite_note-530">[530]</a>. Miasto jest także drugim po <a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznaniu</a> ośrodkiem o bogatych tradycjach amatorskiego ruchu muzycznego. Działają tutaj chóry i orkiestry dęte, a także grupy muzyczne<a href="#cite_note-KMusic-528">[528]</a>. Do najważniejszych katowickich instytucji muzycznych należą: <ul><li><a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Karola_Szymanowskiego_w_Katowicach" title="Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach">Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Zacisze_w_Katowicach" title="Ulica Zacisze w Katowicach">ul. Zacisze</a> 3) – uczelnia kształcąca uznanych instrumentalistów, kompozytorów, teoretyków i wokalistów; w <a href="/wiki/Gmach_Akademii_Muzycznej_w_Katowicach" title="Gmach Akademii Muzycznej w Katowicach">siedzibie akademii</a> organizowane są koncerty, warsztaty, konkursy i sesje naukowe<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015116-531">[531]</a>,</li> <li>Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. Wojciecha Kilara w Katowicach (ul. Ułańska 7b)<a href="#cite_note-532">[532]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Narodowa_Orkiestra_Symfoniczna_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach">Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia</a> (pl. W. Kilara 1) – stanowi ona narodową instytucję kultury<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>, która od 2014 roku posiada <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">nową siedzibę</a> znajdującą się w <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefie Kultury</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015114-534">[534]</a>; jest to jedna z najważniejszych polskich orkiestr symfonicznych, a także instytucja kultury o szerokim zasięgu działalności<a href="#cite_note-535">[535]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Filharmonia_%C5%9Al%C4%85ska_im._Henryka_Miko%C5%82aja_G%C3%B3reckiego" title="Filharmonia Śląska im. Henryka Mikołaja Góreckiego">Filharmonia Śląska im. Henryka Mikołaja Góreckiego</a> (<a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ul. Sokolska</a> 4) – instytucja kultury województwa śląskiego, działająca w zakresie współtworzenia i upowszechnienia kultury muzycznej poprzez prowadzenie zawodowych zespołów muzycznych: Orkiestry Symfonicznej, <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ska_Orkiestra_Kameralna" title="Śląska Orkiestra Kameralna">Śląskiej Orkiestry Kameralnej</a> i Chóru; ponadto przygotowuje i prezentuje koncerty, organizuje konkursy i festiwale, w tym m.in. <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Konkurs_Dyrygent%C3%B3w_im._Grzegorza_Fitelberga" title="Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga">Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015115-536">[536]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Camerata_Silesia" title="Camerata Silesia">Zespół Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”</a> (<a href="/wiki/Plac_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Plac Wolności w Katowicach">pl. Wolności</a> 12a) – instytucja kultury samorządu miasta Katowice<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>, będąca czołową w Polsce kameralną grupą śpiewaczy<a href="#cite_note-537">[537]</a>.</li></ul> Istotne znaczenie w dziedzinie muzyki pełnią także katowickie <a href="/wiki/Klub_nocny" title="Klub nocny">kluby muzyczne</a> i klubokawiarnie<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>, w tym m.in.: Jazzclub Hipnoza (pl. Sejmu Śląskiego 2)<a href="#cite_note-538">[538]</a>, Panorama Klub (ul. Śląska 75)<a href="#cite_note-539">[539]</a>, <a href="/wiki/Old_Timers_Garage" title="Old Timers Garage">Teatr & Klub muzyczny Old Timers Garage</a> (<a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Waltera-Jankego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach">ul. gen. Z. Waltera-Jankego</a> 132)<a href="#cite_note-540">[540]</a>, Klub Pomarańcza (ul. A. Mickiewicza 4)<a href="#cite_note-541">[541]</a>, Katofonia (<a href="/wiki/Ulica_Andrzeja_Miel%C4%99ckiego_w_Katowicach" title="Ulica Andrzeja Mielęckiego w Katowicach">ul. A. Mielęckiego</a> 6)<a href="#cite_note-542">[542]</a> czy <a href="/wiki/Energy_2000" title="Energy 2000">Energy 2000 Katowice</a> (<a href="/wiki/Ulica_Plebiscytowa_w_Katowicach" title="Ulica Plebiscytowa w Katowicach">ul. Plebiscytowa</a> 3)<a href="#cite_note-543">[543]</a>. Katowice są miejscem organizacji licznych wydarzeń muzycznych o charakterze ogólnopolskim i międzynarodowym. Wśród nich są to m.in.: <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Konkurs_Dyrygent%C3%B3w_im._Grzegorza_Fitelberga" title="Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga">Międzynarodowy Konkurs Dyrygentów im. Grzegorza Fitelberga</a>, Dni Muzyki Wokalnej, Międzynarodowy Festiwal Młodych Laureatów Konkursów Muzycznych<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>, <a href="/wiki/Festiwal_Nowa_Muzyka" title="Festiwal Nowa Muzyka">Festiwal Nowa Muzyka</a><a href="#cite_note-544">[544]</a>, <a href="/wiki/Rawa_Blues_Festival" title="Rawa Blues Festival">Rawa Blues Festival</a><a href="#cite_note-545">[545]</a>, Festiwal „Ars Cameralis”, <a href="/wiki/Off_Festival" title="Off Festival">Off Festival</a><a href="#cite_note-546">[546]</a>, Katowice JazzArt Festival<a href="#cite_note-547">[547]</a>, <a href="/wiki/Silesian_Jazz_Festival" title="Silesian Jazz Festival">Silesian Jazz Festival</a><a href="#cite_note-548">[548]</a>, Międzynarodowe Święto Pieśni Chóralnej „Trojok Śląski”<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>, Festiwal Muzyki Świata Ogrody Dźwięków<a href="#cite_note-549">[549]</a>, Śląskie Dni Muzyki Współczesnej<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>, Koncerty Promenadowe „Od Bacha do Beatlesów”<a href="#cite_note-550">[550]</a> i <a href="/wiki/Mayday_(festiwal)" title="Mayday (festiwal)">Mayday</a><a href="#cite_note-KMusic-528">[528]</a>, a także koncerty NOSPR-u, Filharmonii Śląskiej, <a href="/wiki/Kwartet_%C5%9Al%C4%85ski" title="Kwartet Śląski">Kwartetu Śląskiego</a> i Zespołu Śpiewaków Miasta Katowice „Camerata Silesia”<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">[527]</a>. <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Wydarzenia muzyczne w Katowicach</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:4,_NOSPR_Katowice_-_52809767960.jpg" class="mw-file-description" title="Koncert w gmachu NOSPR-u"><img alt="Koncert w gmachu NOSPR-u" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/4%2C_NOSPR_Katowice_-_52809767960.jpg/220px-4%2C_NOSPR_Katowice_-_52809767960.jpg" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/4%2C_NOSPR_Katowice_-_52809767960.jpg/330px-4%2C_NOSPR_Katowice_-_52809767960.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7f/4%2C_NOSPR_Katowice_-_52809767960.jpg/440px-4%2C_NOSPR_Katowice_-_52809767960.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1363" /></a></div> <div class="gallerytext">Koncert w <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">gmachu NOSPR-u</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Scena_g%C5%82%C3%B3wna_(9641007989).jpg" class="mw-file-description" title="Scena festiwalu Nowa Muzyka 2013"><img alt="Scena festiwalu Nowa Muzyka 2013" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Scena_g%C5%82%C3%B3wna_%289641007989%29.jpg/196px-Scena_g%C5%82%C3%B3wna_%289641007989%29.jpg" decoding="async" width="196" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Scena_g%C5%82%C3%B3wna_%289641007989%29.jpg/295px-Scena_g%C5%82%C3%B3wna_%289641007989%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/Scena_g%C5%82%C3%B3wna_%289641007989%29.jpg/392px-Scena_g%C5%82%C3%B3wna_%289641007989%29.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a></div> <div class="gallerytext">Scena festiwalu <a href="/wiki/Festiwal_Nowa_Muzyka" title="Festiwal Nowa Muzyka">Nowa Muzyka</a> 2013</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Mayday_2019_Markus_Schulz_8.jpg" class="mw-file-description" title="Festiwal Mayday 2019"><img alt="Festiwal Mayday 2019" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Mayday_2019_Markus_Schulz_8.jpg/220px-Mayday_2019_Markus_Schulz_8.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Mayday_2019_Markus_Schulz_8.jpg/330px-Mayday_2019_Markus_Schulz_8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/36/Mayday_2019_Markus_Schulz_8.jpg/440px-Mayday_2019_Markus_Schulz_8.jpg 2x" data-file-width="6016" data-file-height="4016" /></a></div> <div class="gallerytext">Festiwal <a href="/wiki/Mayday_(festiwal)" title="Mayday (festiwal)">Mayday</a> 2019</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sztuka_wizualna">Sztuka wizualna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=51" title="Edytuj sekcję: Sztuka wizualna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=51" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sztuka wizualna">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2024-04_Katowice_Rondo_Sztuki.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/2024-04_Katowice_Rondo_Sztuki.jpg/220px-2024-04_Katowice_Rondo_Sztuki.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/2024-04_Katowice_Rondo_Sztuki.jpg/330px-2024-04_Katowice_Rondo_Sztuki.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/2024-04_Katowice_Rondo_Sztuki.jpg/440px-2024-04_Katowice_Rondo_Sztuki.jpg 2x" data-file-width="3794" data-file-height="2540" /></a><figcaption><a href="/wiki/Galeria_Rondo_Sztuki" title="Galeria Rondo Sztuki">Galeria Rondo Sztuki</a> na <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">rondzie gen. J. Ziętka</a> 1 (2024)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_093.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_093.jpg/220px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_093.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_093.jpg/330px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_093.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_093.jpg/440px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_I_093.jpg 2x" data-file-width="3751" data-file-height="2511" /></a><figcaption><a href="/wiki/Galeria_Szyb_Wilson" title="Galeria Szyb Wilson">Galeria Szyb Wilson</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Oswobodzenia_w_Katowicach" title="Ulica Oswobodzenia w Katowicach">ulicy Oswobodzenia</a> 1 (2020)</figcaption></figure> Katowice uchodzą za jeden z głównych w kraju i liczących się za granicą ośrodków plastycznych. Kluczową w tym rolę odgrywa <a href="/wiki/Akademia_Sztuk_Pi%C4%99knych_w_Katowicach" title="Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach">Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach</a>, prowadząca wydziały Projektowy i Artystyczny. Katowicki ośrodek sztuk wizualnych kojarzony jest między innymi z tzw. Śląską Szkołą Plakatu oraz twórczością prymitywistów w ramach <a href="/wiki/Grupa_Janowska" title="Grupa Janowska">Grupy Janowskiej</a>, którą tworzyli m.in.: <a href="/wiki/Teofil_Ociepka" title="Teofil Ociepka">Teofil Ociepka</a>, <a href="/wiki/Ewald_Gawlik" title="Ewald Gawlik">Ewald Gawlik</a> czy <a href="/wiki/Erwin_S%C3%B3wka" title="Erwin Sówka">Erwin Sówka</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014193-551">[551]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20125-511">[511]</a>. Z Katowicami związany był także ceniony malarz i grafik <a href="/wiki/Jerzy_Duda-Gracz" title="Jerzy Duda-Gracz">Jerzy Duda-Gracz</a><a href="#cite_note-552">[552]</a>. Do głównych placówek wyspecjalizowanych w prezentacji twórczości należą: <ul><li><a href="/wiki/Galeria_Sztuki_Wsp%C3%B3%C5%82czesnej_BWA_w_Katowicach" title="Galeria Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach">Galeria Sztuki Współczesnej BWA</a> (<a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. W. Korfantego</a> 6) – posiada 800 m² przestrzeni wystawienniczej, w której realizowane są najważniejsze ekspozycje sztuki współczesnej w mieście; galeria ponadto prowadzi działalność edukacyjną i wystawienniczą<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015118-553">[553]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Galeria_Rondo_Sztuki" title="Galeria Rondo Sztuki">Galeria Rondo Sztuki</a> (<a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">rondo gen. J. Ziętka</a> 1) – galeria sztuki współczesnej organizowana przez Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>; organizuje nie tylko wystawy, ale również koncerty, spotkania autorskie i debaty<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015118-553">[553]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Galeria_Szyb_Wilson" title="Galeria Szyb Wilson">Galeria Szyb Wilson</a> (<a href="/wiki/Ulica_Oswobodzenia_w_Katowicach" title="Ulica Oswobodzenia w Katowicach">ul. Oswobodzenia</a> 1)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a> – galeria zorganizowana na terenie dawnego szybu <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EWieczorek%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”">kopalni „Wieczorek”</a> o powierzchni blisko 2,5 tys. m²; organizowane są w niej wystawy, warsztaty oraz festiwale<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015121-554">[554]</a>,</li> <li>Galeria działające w instytucji <a href="/wiki/Katowice_%E2%80%93_Miasto_Ogrod%C3%B3w" title="Katowice – Miasto Ogrodów">Katowice Miasto Ogrodów</a> (<a href="/wiki/Plac_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach">pl. Sejmu Śląskiego</a> 2) – <a href="/wiki/Galeria_Engram" title="Galeria Engram">Galeria Engram</a>, <a href="/wiki/Galeria_Pusta" title="Galeria Pusta">Galeria Pusta</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>, Galeria Wspólna, Galeria Miasta Ogrodów i Galeria 5<a href="#cite_note-555">[555]</a>,</li> <li>Galeria <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Polskich_Artyst%C3%B3w_Plastyk%C3%B3w" title="Związek Polskich Artystów Plastyków">Związku Polskich Artystów Plastyków</a> (<a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ul. Dworcowa</a> 13) – <a href="/wiki/Art_Nova_2" title="Art Nova 2">Art Nova 2</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>,</li> <li>Galeria <a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Polskich_Artyst%C3%B3w_Fotografik%C3%B3w" title="Związek Polskich Artystów Fotografików">Związku Polskich Artystów Fotografików</a> (<a href="/wiki/Ulica_Henryka_D%C4%85browskiego_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach">ul. H. Dąbrowskiego</a> 2) – <a href="/wiki/Galeria_Katowice" title="Galeria Katowice">Galeria Katowice</a><a href="#cite_note-556">[556]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Centrum_Scenografii_Polskiej_w_Katowicach" title="Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach">Centrum Scenografii Polskiej</a> (ul. T. Dobrowolskiego 1) – oddział <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskiego w Katowicach</a>, którego działanie skupiają się wokół teatru; prezentowane są w nim eksponaty związane z twórczością sceniczną<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015120-557">[557]</a>.</li></ul> Ponadto galerie prowadzone są w szeregu instytucjach kultury, bibliotekach, domach kultury itp.<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>, a przy ulicy Ułańskiej 7a siedzibę ma Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. J. Pankiewicza w Katowicach<a href="#cite_note-558">[558]</a>. Do czołowych wydarzeń związanych ze sztukami wizualnymi odbywającymi się w Katowicach należą: <a href="/wiki/Katowice_Street_Art_Festival" title="Katowice Street Art Festival">Katowice Street Art Festival</a>, <a href="/wiki/Biennale_Plakatu_Polskiego" title="Biennale Plakatu Polskiego">Biennale Plakatu Polskiego</a>, <a href="/wiki/Art_Naif_Festiwal" title="Art Naif Festiwal">Międzynarodowy Festiwal Sztuki Naiwnej „Art Naif Festiwal”</a>, <a href="/wiki/Triennale_Grafiki_Polskiej" title="Triennale Grafiki Polskiej">Triennale Grafiki Polskiej</a> czy wystawy plastyczne, fotograficzne i grafiki organizowane m.in. w <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a> (np. Śląska Szkoła Plakatu), Rondzie Sztuki, <a href="/wiki/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Biblioteka Śląska">Bibliotece Śląskiej</a> (w tym m.in. Śląska Fotografia Prasowa)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014194-559">[559]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Teatry">Teatry</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=52" title="Edytuj sekcję: Teatry" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=52" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Teatry">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_Katowice.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_Katowice.jpg/220px-Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_Katowice.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_Katowice.jpg/330px-Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_Katowice.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_Katowice.jpg/440px-Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_Katowice.jpg 2x" data-file-width="2736" data-file-height="1824" /></a><figcaption>Gmach <a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynek</a> 2)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Teatr_Bez_Sceny.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Katowice_Teatr_Bez_Sceny.jpg/220px-Katowice_Teatr_Bez_Sceny.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Katowice_Teatr_Bez_Sceny.jpg/330px-Katowice_Teatr_Bez_Sceny.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Katowice_Teatr_Bez_Sceny.jpg/440px-Katowice_Teatr_Bez_Sceny.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4000" /></a><figcaption><a href="/wiki/Teatr_Bez_Sceny" title="Teatr Bez Sceny">Teatr Bez Sceny</a> (<a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 11)</figcaption></figure> Katowice stanowią znaczący ośrodek <a href="/wiki/Teatr" title="Teatr">teatralny</a>, a w mieście działa szereg instytucji kultury z tej dziedziny<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014193-551">[551]</a>. Siedzibę mają tutaj dwie placówki teatralne: <ul><li><a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego</a> (<a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynek</a> 2) – instytucja kultury samorządu województwa śląskiego; jest to teatr dramatyczny, stanowiący jednocześnie największą scenę dramatyczną w regionie<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015107-560">[560]</a>; poza klasyką teatr ma w repertuarze dramaty współczesnych polskich i zagranicznych autorów, a swoją ofertę urozmaicają wydarzenia muzyczne<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015107-560">[560]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Teatr_Ateneum_w_Katowicach" title="Teatr Ateneum w Katowicach">Śląski Teatr Lalki i Aktorstwa „Ateneum”</a> (<a href="/wiki/Ulica_%C5%9Bw._Jana_w_Katowicach" title="Ulica św. Jana w Katowicach">ul. św. Jana</a> 10) – instytucja kultury samorządu miasta Katowice<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>; jest to jeden z najstarszych <a href="/wiki/Teatr_lalek" title="Teatr lalek">zespołów lalkowych</a> w Polsce, z repertuarem skierowanym głównie od osób najmłodszych<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015107-560">[560]</a>.</li></ul> Ponadto w Katowicach działa szereg innych grup i stowarzyszeń teatralnych, w tym: <ul><li><a href="/wiki/Teatr_Korez" title="Teatr Korez">Teatr Korez</a> (<a href="/wiki/Plac_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach">pl. Sejmu Śląskiego</a> 2)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a> – prywatny teatr założony przez <a href="/wiki/Miros%C5%82aw_Neinert" title="Mirosław Neinert">Mirosława Neinerta</a>; a scenie teatru odbywają się przedstawienia własne oraz występy gościnne<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015107-560">[560]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Teatr_Gry_i_Ludzie" title="Teatr Gry i Ludzie">Teatr Gry i Ludzie</a> (<a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ul. Gliwicka</a> 120) – teatr realizujący tradycyjne przedstawienia na scenicznych deskach oraz w plenerze, skierowane do dzieci i osób dorosłych<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015110-561">[561]</a>; ma swoją scenę w sali dawnego kina Apollo w <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a><a href="#cite_note-562">[562]</a>,</li> <li>Teatr A Part (ul. N. Barlickiego 15b/4) – teatr założony przez <a href="/wiki/Marcin_Herich" title="Marcin Herich">Marcina Hericha</a>, realizujący autorskie projekty sceniczne, <a href="/wiki/Sztuka_site-specific" title="Sztuka site-specific">działania site-specific</a> i widowiska plenerowe<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015109-563">[563]</a><a href="#cite_note-564">[564]</a>,</li> <li>Teatr Rawa (ul. Piastów 5/9) – niezależny teatr zawodowy, założony przez Ewę Kubiak i Huberta Bronickiego<a href="#cite_note-565">[565]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Teatr_Bez_Sceny" title="Teatr Bez Sceny">Teatr Bez Sceny</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014193-551">[551]</a> (<a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 11) – teatr dramatyczny założony przez <a href="/wiki/Andrzej_Dopiera%C5%82a" title="Andrzej Dopierała">Andrzeja Dopierałę</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015108-566">[566]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Teatr_%C5%BBelazny" title="Teatr Żelazny">Teatr Żelazny</a> (ul. Gliwicka 148a) – teatr założony inicjatywy <a href="/wiki/Piotr_Wi%C5%9Bniewski_(aktor)" title="Piotr Wiśniewski (aktor)">Piotra Wiśniewskiego</a><a href="#cite_note-567">[567]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Mumio_(grupa_teatralna)" title="Mumio (grupa teatralna)">Mumio</a> – grupa teatralna wyłoniona z <a href="/wiki/Teatr_GuGalander" title="Teatr GuGalander">Teatru Gugalander</a>, którą tworzą: <a href="/wiki/Jadwiga_Basi%C5%84ska" title="Jadwiga Basińska">Jadwiga Basińska</a>, <a href="/wiki/Dariusz_Basi%C5%84ski" title="Dariusz Basiński">Dariusz Basiński</a> i <a href="/wiki/Jacek_Borusi%C5%84ski" title="Jacek Borusiński">Jacek Borusiński</a><a href="#cite_note-568">[568]</a>.</li></ul> W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_%C5%9Bw._Jana_w_Katowicach" title="Ulica św. Jana w Katowicach">ulicy św. Jana</a> 10 ma swoją siedzibę Oddział Katowice Towarzystwa Kultury Teatralnej<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014193-551">[551]</a><a href="#cite_note-569">[569]</a>. Spośród cyklicznych imprez teatralnych o charakterze regionalnym, krajowym i międzynarodowym, odbywają się: <a href="/wiki/Og%C3%B3lnopolski_Festiwal_Sztuki_Re%C5%BCyserskiej_%E2%80%9EInterpretacje%E2%80%9D" title="Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje”">Ogólnopolski Festiwal Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje”</a>, Międzynarodowy Festiwal Teatrów „A Part”, Międzynarodowy Festiwal Teatrów Lalek „Katowice Dzieciom”, Letni Ogród Teatralny, Noc Teatrów GZM, Katowicki Karnawał Komedii czy Katowicka Noc Kabaretowa<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014193-551">[551]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kino">Kino</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=53" title="Edytuj sekcję: Kino" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=53" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kino">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_spacer_po_modernie_DSC_9078.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_spacer_po_modernie_DSC_9078.jpg/220px-Katowice_spacer_po_modernie_DSC_9078.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_spacer_po_modernie_DSC_9078.jpg/330px-Katowice_spacer_po_modernie_DSC_9078.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_spacer_po_modernie_DSC_9078.jpg/440px-Katowice_spacer_po_modernie_DSC_9078.jpg 2x" data-file-width="2613" data-file-height="2613" /></a><figcaption><a href="/wiki/Kino_%E2%80%9EKosmos%E2%80%9D_(Katowice)" title="Kino „Kosmos” (Katowice)">Centrum Sztuki Filmowej</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ulicy Sokolskiej</a> 66</figcaption></figure> Według danych <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">Głównego Urzędu Statystycznego</a>, w 2022 roku w Katowicach działało 7 <a href="/wiki/Kino" title="Kino">kin</a>, które łącznie dysponowały 50 salami z 9266 miejscami na widowni. Zorganizowano w tamtym okresie 82 629 seansów, które zgromadziło łącznie blisko 1,2 mln widzów<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. Katowickie kina należą do dwóch grup obiektów – do <a href="/wiki/Multipleks_kinowy" title="Multipleks kinowy">wielosalowych kin operatorów kinowych</a> (tzw. multipleksy) oraz do kin lokalnych działających w ramach <a href="/wiki/Instytucja_Filmowa_%E2%80%9ESilesia-Film%E2%80%9D" title="Instytucja Filmowa „Silesia-Film”">Instytucji Filmowej Silesia Film</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>. W mieście działają następujące kina wielosalowe: <a href="/wiki/Cinema_City" title="Cinema City">Cinema City</a> Punkt 44 wraz z kinem <a href="/wiki/IMAX" title="IMAX">IMAX</a> (<a href="/wiki/Punkt_44" title="Punkt 44">Punkt 44</a>; <a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ul. Gliwicka</a> 44), Cinema City Silesia (<a href="/wiki/Silesia_City_Center" title="Silesia City Center">Silesia City Center</a>; <a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ul. Chorzowska</a> 107), <a href="/wiki/Multikino" title="Multikino">Multikino</a> (<a href="/wiki/Galeria_Katowicka" title="Galeria Katowicka">Galeria Katowicka</a>; <a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 30)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014194-559">[559]</a> i <a href="/wiki/Helios_(sie%C4%87_kin)" title="Helios (sieć kin)">Helios</a> (<a href="/wiki/Libero_Katowice" title="Libero Katowice">Libero</a>; <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ul. T. Kościuszki</a> 229)<a href="#cite_note-570">[570]</a>. Katowickie kina lokalne należą do sieci kin studyjnych <a href="/wiki/Europa_Cinemas" title="Europa Cinemas">Europa Cinemas</a><a href="#cite_note-571">[571]</a> i są to następujące placówki: <ul><li><a href="/wiki/Kino_%E2%80%9EKosmos%E2%80%9D_(Katowice)" title="Kino „Kosmos” (Katowice)">Centrum Sztuki Filmowej</a> (<a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ul. Sokolska</a> 66) – wielofunkcyjna, regionalna placówka filmowa o funkcjach naukowo-badawczych i edukacyjnych z zapleczem postprodukcyjnym, archiwum filmowym, dwoma salami audiowizualnymi i Filmoteką Śląską<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>; poza tradycyjnymi seansami centrum organizuje także spotkania, warsztaty i seanse plenerowe<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015112-572">[572]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Kino_%C5%9Awiatowid_w_Katowicach" title="Kino Światowid w Katowicach">Kino Światowid</a> (<a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 7) – kino dysponujące salą z 212 miejscami<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Kinoteatr_Rialto" title="Kinoteatr Rialto">Kinoteatr Rialto</a> (ul. św. Jana 24) – kino z salą z 400 miejscami, organizujące projekcje filmowe i inne imprezy artystyczne<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>, w tym koncerty i spektakle<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015113-573">[573]</a>.</li></ul> Znaczącą rolę w rozwoju kultury filmowej w Katowicach ma także <a href="/wiki/Szko%C5%82a_Filmowa_im._Krzysztofa_Kie%C5%9Blowskiego" title="Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego">Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego</a> (ul. św. Pawła 3)<a href="#cite_note-574">[574]</a>, które jest miejscem powstania i rozwoju katowickiej szkoły filmowej<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014194-559">[559]</a>. W Katowicach odbywają się wydarzenia związane ze sztuką filmową, w tym <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_Festiwal_Filmowy_Ars_Independent_Katowice" title="Międzynarodowy Festiwal Filmowy Ars Independent Katowice">Ars Independent Festival</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014194-559">[559]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Muzea">Muzea</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=54" title="Edytuj sekcję: Muzea" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=54" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Muzea">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_(13).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Katowice_-_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_%2813%29.jpg/220px-Katowice_-_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_%2813%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Katowice_-_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_%2813%29.jpg/330px-Katowice_-_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_%2813%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Katowice_-_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_%2813%29.jpg/440px-Katowice_-_Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_%2813%29.jpg 2x" data-file-width="3613" data-file-height="2419" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskiego w Katowicach</a> (ul. T. Dobrowolskiego 1)</figcaption></figure> W 2022 roku katowickie <a href="/wiki/Muzeum" title="Muzeum">muzea</a> odwiedziło łącznie 282 564 osoby, co daje 1004,1 odwiedzin na 1000 mieszkańców miasta<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>, a do najważniejszych placówek muzealnych funkcjonujących na terenie Katowic należą: <ul><li><a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskie w Katowicach</a> (ul. T. Dobrowolskiego 1) – instytucja kultury prowadzona wspólnie przez <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwo śląskie</a> i <a href="/wiki/Ministerstwo_Kultury_i_Dziedzictwa_Narodowego" title="Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego">ministerstwo właściwe ds. kultury</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>; jest to największe muzeum w regionie, posiadające kolekcje malarstwa polskiego sprzed i po 1945 roku, <a href="/wiki/Sztuka_nieprofesjonalna" title="Sztuka nieprofesjonalna">sztuki nieprofesjonalnej</a>, <a href="/wiki/Fotografia_artystyczna" title="Fotografia artystyczna">fotografii artystycznej</a> i dokumentalnej, <a href="/wiki/Polska_szko%C5%82a_plakatu" title="Polska szkoła plakatu">plakatu polskiego</a> i inne<a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015123-575">[575]</a>; jest to placówka o charakterze naukowo-badawczym, a jej oddziałem jest <a href="/wiki/Centrum_Scenografii_Polskiej_w_Katowicach" title="Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach">Centrum Scenografii Polskiej</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a><a href="#cite_note-CITEREFRajza…2015120-557">[557]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a> (ul. ks. J. Szafranka 9) – instytucja kultury samorządu miasta Katowice, której zadaniem jest dokumentowanie oraz eksponowanie historii i współczesności Katowic<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>; składa się ono z następujących działów i obiektów: budynek główny – kamienica mieszczańska, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_w_Katowicach" title="Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach">kościół pw. św. Michała Archanioła</a> wraz z <a href="/wiki/Lapidarium_w_Katowicach" title="Lapidarium w Katowicach">lapidarium</a> (<a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park im. T. Kościuszki</a>), <a href="/wiki/Dzia%C5%82_Etnologii_Miasta_Muzeum_Historii_Katowic" title="Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic">Dział Etnologii Miasta</a> (ul. Rymarska 4), <a href="/wiki/Muzeum_Barbary_i_Stanis%C5%82awa_Ptak%C3%B3w" title="Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków">Dział Teatralno-Filmowy</a> (<a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82aja_Kopernika_w_Katowicach" title="Ulica Mikołaja Kopernika w Katowicach">ul. M. Kopernika</a> 11) i <a href="/wiki/Dzia%C5%82_Grafiki_im._Paw%C5%82a_Stellera_Muzeum_Historii_Katowic" title="Dział Grafiki im. Pawła Stellera Muzeum Historii Katowic">Dział Grafiki im. Pawła Stellera</a> (<a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ul. T. Kościuszki</a> 47)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014194-559">[559]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Muzeum_Archidiecezjalne_w_Katowicach" title="Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach">Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 11) – muzeum prezentujące głównie sztukę sakralną<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a><a href="#cite_note-576">[576]</a>.</li></ul> Placówkami i charakterze muzealnym są ponadto m.in.: <a href="/wiki/Muzeum_Organ%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Muzeum Organów Śląskich">Muzeum Organów Śląskich</a> (przy <a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Karola_Szymanowskiego_w_Katowicach" title="Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach">Akademii Muzycznej</a>; <a href="/wiki/Ulica_Zacisze_w_Katowicach" title="Ulica Zacisze w Katowicach">ul. Zacisze</a> 3)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>, <a href="/wiki/Muzeum_Misyjne_OO._Franciszkan%C3%B3w_w_Katowicach" title="Muzeum Misyjne OO. Franciszkanów w Katowicach">Muzeum Misyjne przy bazylice OO. Franciszkanów w Panewnikach</a> (ul. Związkowa 20)<a href="#cite_note-577">[577]</a>, <a href="/wiki/Harcerskie_Muzeum_Etnograficzne" title="Harcerskie Muzeum Etnograficzne">Harcerskie Muzeum Etnograficzne</a> (ul. Nasypowa 16)<a href="#cite_note-578">[578]</a>, <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Komputer%C3%B3w_i_Informatyki" title="Muzeum Historii Komputerów i Informatyki">Muzeum Historii Komputerów i Informatyki</a> (<a href="/wiki/Plac_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Plac Sejmu Śląskiego w Katowicach">pl. Sejmu Śląskiego</a> 2)<a href="#cite_note-579">[579]</a>, <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85skie_Centrum_Wolno%C5%9Bci_i_Solidarno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach">Śląskie Centrum Wolności i Solidarności</a> (<a href="/wiki/Ulica_Wincentego_Pola_w_Katowicach" title="Ulica Wincentego Pola w Katowicach">ul. W. Pola</a> 38)<a href="#cite_note-580">[580]</a> czy <a href="/wiki/Walcownia_%E2%80%93_Muzeum_Hutnictwa_Cynku" title="Walcownia – Muzeum Hutnictwa Cynku">Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia</a> (<a href="/wiki/Ulica_11_Listopada_w_Katowicach" title="Ulica 11 Listopada w Katowicach">ul. 11 Listopada</a> 50)<a href="#cite_note-581">[581]</a>. <ul class="gallery mw-gallery-traditional" style="text-align:center"> <li class="gallerycaption">Muzea w Katowicach</li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_II_059.jpg" class="mw-file-description" title="Siedziba Działu Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic (ul. Rymarska 4)"><img alt="Siedziba Działu Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic (ul. Rymarska 4)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_II_059.jpg/220px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_II_059.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_II_059.jpg/330px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_II_059.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_II_059.jpg/439px-Jan%C3%B3w-Nikiszowiec_II_059.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext">Siedziba <a href="/wiki/Dzia%C5%82_Etnologii_Miasta_Muzeum_Historii_Katowic" title="Dział Etnologii Miasta Muzeum Historii Katowic">Działu Etnologii Miasta</a> <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a> (ul. Rymarska 4)</div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:Muzeum_Historii_Katowic_-_wystawa_z_dziejow.jpg" class="mw-file-description" title="Wystawa stała „Z dziejów Katowic” w Muzeum Historii Katowic"><img alt="Wystawa stała „Z dziejów Katowic” w Muzeum Historii Katowic" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Muzeum_Historii_Katowic_-_wystawa_z_dziejow.jpg/220px-Muzeum_Historii_Katowic_-_wystawa_z_dziejow.jpg" decoding="async" width="220" height="141" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Muzeum_Historii_Katowic_-_wystawa_z_dziejow.jpg/330px-Muzeum_Historii_Katowic_-_wystawa_z_dziejow.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b7/Muzeum_Historii_Katowic_-_wystawa_z_dziejow.jpg/440px-Muzeum_Historii_Katowic_-_wystawa_z_dziejow.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1308" /></a></div> <div class="gallerytext">Wystawa stała „Z dziejów Katowic” w <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a></div> </li> <li class="gallerybox" style="width: 255px"> <div class="thumb" style="width: 250px; height: 177px;"><a href="/wiki/Plik:2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_178.jpg" class="mw-file-description" title="Wejście do Muzeum Misyjnego oo. franciszkanów (ul. Związkowa 20)"><img alt="Wejście do Muzeum Misyjnego oo. franciszkanów (ul. Związkowa 20)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_178.jpg/220px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_178.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_178.jpg/330px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_178.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/54/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_178.jpg/439px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_178.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a></div> <div class="gallerytext">Wejście do <a href="/wiki/Muzeum_Misyjne_OO._Franciszkan%C3%B3w_w_Katowicach" title="Muzeum Misyjne OO. Franciszkanów w Katowicach">Muzeum Misyjnego oo. franciszkanów</a> (ul. Związkowa 20)</div> </li> </ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Biblioteki">Biblioteki</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=55" title="Edytuj sekcję: Biblioteki" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=55" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Biblioteki">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska_01.jpg/220px-Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska_01.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska_01.jpg/330px-Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/07/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska_01.jpg/440px-Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska_01.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="4000" /></a><figcaption><a href="/wiki/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Biblioteka Śląska">Biblioteka Śląska w Katowicach</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:The_Scientific_Information_Center_and_Academic_Library_of_University_of_Silesia_in_Katowice,_October_2021_(1).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/The_Scientific_Information_Center_and_Academic_Library_of_University_of_Silesia_in_Katowice%2C_October_2021_%281%29.jpg/220px-The_Scientific_Information_Center_and_Academic_Library_of_University_of_Silesia_in_Katowice%2C_October_2021_%281%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/The_Scientific_Information_Center_and_Academic_Library_of_University_of_Silesia_in_Katowice%2C_October_2021_%281%29.jpg/330px-The_Scientific_Information_Center_and_Academic_Library_of_University_of_Silesia_in_Katowice%2C_October_2021_%281%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/The_Scientific_Information_Center_and_Academic_Library_of_University_of_Silesia_in_Katowice%2C_October_2021_%281%29.jpg/440px-The_Scientific_Information_Center_and_Academic_Library_of_University_of_Silesia_in_Katowice%2C_October_2021_%281%29.jpg 2x" data-file-width="2152" data-file-height="1614" /></a><figcaption><a href="/wiki/Centrum_Informacji_Naukowej_i_Biblioteka_Akademicka" title="Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka">Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka</a></figcaption></figure> W Katowicach działają ogólnodostępne <a href="/wiki/Biblioteka" title="Biblioteka">biblioteki</a> publiczne oraz placówki o charakterze naukowym i specjalistycznym o ograniczonej dostępności. W 2018 roku funkcjonowało łącznie 37 bibliotek publicznych (bez punktów bibliotecznych) i filii, a na 1000 mieszkańców przypadało wówczas 244 czytelników. Średnio rocznie na czytelnika przypadało wówczas 16,5 wypożyczeń woluminów<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201925-582">[582]</a>. Do głównych instytucji bibliotecznych w Katowicach należą: <ul><li><a href="/wiki/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Biblioteka Śląska">Biblioteka Śląska</a> (<a href="/wiki/Plac_Rady_Europy_w_Katowicach" title="Plac Rady Europy w Katowicach">pl. Rady Europy</a> 1; <a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ul. Francuska</a> 14; <a href="/wiki/Ulica_Juliusza_Ligonia_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach">ul. J. Ligonia</a> 7) – wojewódzka biblioteka publiczna o statusie naukowym, będąca także centralną placówką metodyczną dla bibliotek publicznych w województwie śląskim; zbiory biblioteki tworzą ponad 1,9 mln woluminów i jednostek<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Miejska_Biblioteka_Publiczna_w_Katowicach" title="Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach">Miejsca Biblioteka Publiczna w Katowicach</a> (ul. S. Kossutha 11) – samorządowa instytucja kultury, obsługująca ok. 35 filii bibliotecznych w całym mieście, będąc jedną z większych sieci bibliotek publicznych w Polsce; prócz działalności bibliotecznej prowadzi szeroko pojętą działalność kulturalną<a href="#cite_note-583">[583]</a>.</li></ul> Poza Biblioteką Śląską, do głównych bibliotek naukowych i specjalistycznych z siedzibą w Katowicach należą: <ul><li><a href="/wiki/Biblioteka_Uniwersytetu_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego">Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego</a> i <a href="/wiki/Biblioteka_G%C5%82%C3%B3wna_Uniwersytetu_Ekonomicznego_w_Katowicach" title="Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach">Biblioteka Główna Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach</a> – zrzeszone wspólnie jako <a href="/wiki/Centrum_Informacji_Naukowej_i_Biblioteka_Akademicka" title="Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka">Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka</a> (<a href="/wiki/Ulica_Bankowa_w_Katowicach" title="Ulica Bankowa w Katowicach">ul. Bankowa</a> 11a) – gromadzi księgozbiór zakresu wszystkich dziedzin nauki reprezentowanych przez obie uczelnie, liczący 1,2 mln egzemplarzy książek i czasopism<a href="#cite_note-584">[584]</a>,</li> <li>Biblioteka Naukowa <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Instytut_G%C3%B3rnictwa" title="Główny Instytut Górnictwa">Głównego Instytutu Górnictwa</a> (<a href="/wiki/Plac_Gwark%C3%B3w_w_Katowicach" title="Plac Gwarków w Katowicach">pl. Gwarków</a> 1) – posiada 421 tys. woluminów i jednostek<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a>,</li> <li>Biblioteka Główna <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Uniwersytet_Medyczny_w_Katowicach" title="Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach">Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 14) – księgozbiór składa się z 179 tys. woluminów i jednostek<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201266-533">[533]</a><a href="#cite_note-585">[585]</a>.</li></ul> Do innych ważniejszych bibliotek należą także m.in.: <ul><li><a href="/wiki/Pedagogiczna_Biblioteka_Wojew%C3%B3dzka_im._J%C3%B3zefa_Lompy_w_Katowicach" title="Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach">Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach</a> (ul. ks. kard. S. Wyszyńskiego 7)<a href="#cite_note-586">[586]</a>,</li> <li>Oddział w Katowicach <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wna_Biblioteka_Lekarska_im._Stanis%C5%82awa_Konopki" title="Główna Biblioteka Lekarska im. Stanisława Konopki">Głównej Biblioteki Lekarskiej im. Stanisława Konopki w Warszawie</a> (<a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ul. Sokolska</a> 55)<a href="#cite_note-587">[587]</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Media">Media</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=56" title="Edytuj sekcję: Media" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=56" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Media">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Pocztowa_9_%26_16_2019.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Katowice_Pocztowa_9_%26_16_2019.jpg/220px-Katowice_Pocztowa_9_%26_16_2019.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Katowice_Pocztowa_9_%26_16_2019.jpg/330px-Katowice_Pocztowa_9_%26_16_2019.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Katowice_Pocztowa_9_%26_16_2019.jpg/440px-Katowice_Pocztowa_9_%26_16_2019.jpg 2x" data-file-width="3445" data-file-height="2296" /></a><figcaption>Kamienica przy <a href="/wiki/Ulica_Pocztowa_w_Katowicach" title="Ulica Pocztowa w Katowicach">ulicy Pocztowej</a> 16 (po prawej) z reklamą <a href="/wiki/Dziennik_Zachodni" title="Dziennik Zachodni">Dziennika Zachodniego</a> na dachu</figcaption></figure> Katowice w skali ogólnopolskiej nie stanowią znaczącego ośrodka mediów, a mające w mieście swoje siedziby rozgłośnie radiowe i stacje telewizyjne oraz redakcje gazet i czasopism cechują się głównie regionalnym zasięgiem oddziaływania<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20125-511">[511]</a>. W Katowicach znajdowała się redakcja <a href="/wiki/Dziennik_Zachodni" title="Dziennik Zachodni">Dziennika Zachodniego</a>, m.in. przy <a href="/wiki/Ulica_M%C5%82y%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Młyńska w Katowicach">ulicy Młyńskiej</a> 3, a potem przy <a href="/wiki/Ulica_Pocztowa_w_Katowicach" title="Ulica Pocztowa w Katowicach">ulicy Pocztowej</a> 16<a href="#cite_note-588">[588]</a>. Współcześnie Dziennik Zachodni ma swoją siedzibę przy ulicy K.K. Baczyńskiego 25a w <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowcu</a> i jest największym dziennikiem regionalnym w Polsce<a href="#cite_note-589">[589]</a>. Jest ona jednocześnie jedyną prócz katowickiego dodatku Gazety Wyborczej regionalną codzienna gazeta ukazująca się w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b250-590">[590]</a>. Siedziba redakcji <a href="/wiki/Gazeta_Wyborcza" title="Gazeta Wyborcza">Gazety Wyborczej</a> w Katowicach mieści się przy <a href="/wiki/Ulica_Juliusza_S%C5%82owackiego_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Słowackiego w Katowicach">ulicy J. Słowackiego</a> 13<a href="#cite_note-591">[591]</a>. W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_Dyrekcyjna_w_Katowicach" title="Ulica Dyrekcyjna w Katowicach">ulicy Dyrekcyjnej</a> 10<a href="#cite_note-592">[592]</a> redakcję ma dziennik „<a href="/wiki/Sport_(gazeta)" title="Sport (gazeta)">Sport</a>” wydawany przez <a href="/wiki/Ringier_Axel_Springer_Polska" title="Ringier Axel Springer Polska">Ringier Axel Springer Polska</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b250-590">[590]</a>. Ukazują się w mieście także czasopisma katolickie, w tym tygodniki Kurii Archidiecezjalnej w Katowicach: <a href="/wiki/Go%C5%9B%C4%87_Niedzielny" title="Gość Niedzielny">Gość Niedzielny</a> i <a href="/wiki/Ma%C5%82y_Go%C5%9B%C4%87_Niedzielny" title="Mały Gość Niedzielny">Mały Gość Niedzielny</a>, a i katowickie parafie wydają swoje gazety parafialne<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b251-593">[593]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Wita_Stwosza_11.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Katowice_Wita_Stwosza_11.jpg/220px-Katowice_Wita_Stwosza_11.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Katowice_Wita_Stwosza_11.jpg/330px-Katowice_Wita_Stwosza_11.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Katowice_Wita_Stwosza_11.jpg/440px-Katowice_Wita_Stwosza_11.jpg 2x" data-file-width="2958" data-file-height="2218" /></a><figcaption>Siedziba Instytutu Gość Media (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 11), wydającego m.in. tygodnik <a href="/wiki/Go%C5%9B%C4%87_Niedzielny" title="Gość Niedzielny">Gość Niedzielny</a> i emitującego <a href="/wiki/Radio_eM" title="Radio eM">Radio eM</a></figcaption></figure>Przy <a href="/wiki/Ulica_Juliusza_Ligonia_w_Katowicach" title="Ulica Juliusza Ligonia w Katowicach">ulicy J. Ligonia</a> 29 siedzibę ma <a href="/wiki/Polskie_Radio_Katowice" title="Polskie Radio Katowice">Polskie Radio Regionalna Rozgłośnia w Katowicach Radio Katowice</a><a href="#cite_note-594">[594]</a>. Jest ono jedną z najstarszych i największych rozgłośni radiowych w Polsce, z której nadawane są muzyka, informacje i publicystyka, audycje kulturalne i inne. Swoim zasięgiem Polskie Radio Katowice obejmuje słuchaczy w całym <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwie śląskim</a> i w części województw ościennych, a także przez Internet<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b270-595">[595]</a>. Ponadto swoje studia bądź siedziby mają w Katowicach m.in. następujące stacje radiowe: redakcje stacji <a href="/wiki/RMF_FM" title="RMF FM">RMF FM</a>, <a href="/wiki/RMF_Maxx" title="RMF Maxx">RMF MAXX</a> (<a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ul. Francuska</a> 70)<a href="#cite_note-596">[596]</a> i grupy <a href="/wiki/Eurozet" title="Eurozet">Eurozet</a>, w tym <a href="/wiki/Antyradio" title="Antyradio">Antyradia</a> (<a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">ul. A. Mickiewicza</a> 29)<a href="#cite_note-597">[597]</a>, <a href="/wiki/Radio_eM" title="Radio eM">radio eM</a> (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 11)<a href="#cite_note-:2-598">[598]</a> i <a href="/wiki/Radio_Egida" title="Radio Egida">Radio Egida</a> (ul. Studencka 15)<a href="#cite_note-599">[599]</a>. <a href="/wiki/TVP3_Katowice" title="TVP3 Katowice">TVP3 Katowice</a> z siedzibą przy <a href="/wiki/Ulica_Telewizyjna_w_Katowicach" title="Ulica Telewizyjna w Katowicach">ulicy Telewizyjnej</a> 1<a href="#cite_note-600">[600]</a> jest regionalną stacją telewizyjną o zasięgu wojewódzkim. Najczęściej oglądanymi w niej programami są <a href="/wiki/Aktualno%C5%9Bci_(TVP3_Katowice)" title="Aktualności (TVP3 Katowice)">Aktualności</a> i Pogoda<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b278-601">[601]</a>, a ponadto emitowane są także programy o różnorodnej tematyce, w tym audycje dla dzieci i młodzieży, programy publicystyczne, o tematyce zdrowotnej, religijnej czy kulturalnej<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b279-602">[602]</a>. Działająca od 2008 roku <a href="/wiki/TVS" title="TVS">TVS</a> (<a href="/wiki/Plac_Grunwaldzki_w_Katowicach" title="Plac Grunwaldzki w Katowicach">pl. Grunwaldzki</a> 12) jest stacją telewizyjną o profilu informacyjno-rozrywkowym<a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b279-602">[602]</a><a href="#cite_note-603">[603]</a>. Dodatkowo w mieście działa redakcja stacji <a href="/wiki/TVN24" title="TVN24">TVN24</a>, która produkuje materiały własne i dla <a href="/wiki/TVN" title="TVN">TVN-u</a> oraz korespondenci telewizji <a href="/wiki/Polsat" title="Polsat">Polsat</a><a href="#cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b279-602">[602]</a>. Prowadzone są również internetowe portale informacyjne poświęcone sprawom Katowic, w tym powiązany z magazynem Ślązag serwis 24kato.pl<a href="#cite_note-604">[604]</a>, założony przez Grzegorza Żądło portal katowice24.info<a href="#cite_note-605">[605]</a> czy prowadzony przez <a href="/wiki/Stowarzyszenie_Aktywno%C5%9Bci_Obywatelskiej_Bona_Fides" title="Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides">Stowarzyszenie Aktywności Obywatelskiej Bona Fides</a> serwis Infokatowice.pl<a href="#cite_note-606">[606]</a>. Także <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urząd Miasta Katowice</a> prowadzi działalność medialną. Wydawana jest gazeta miejska Nasze Katowice<a href="#cite_note-607">[607]</a>, prowadzony jest serwis telewizyjny KatoTV.eu<a href="#cite_note-608">[608]</a>, portal informacyjny wkatowicach.eu<a href="#cite_note-609">[609]</a>, a także konta w serwisach społecznościowych: <a href="/wiki/Facebook" title="Facebook">Facebook</a><a href="#cite_note-610">[610]</a>, <a href="/wiki/YouTube" title="YouTube">YouTube</a><a href="#cite_note-611">[611]</a>, <a href="/wiki/TikTok" title="TikTok">TikTok</a><a href="#cite_note-612">[612]</a>, <a href="/wiki/Instagram" title="Instagram">Instagram</a><a href="#cite_note-613">[613]</a>, <a href="/wiki/LinkedIn" title="LinkedIn">LinkedIn</a><a href="#cite_note-614">[614]</a> i na <a href="/wiki/X_(serwis_spo%C5%82eczno%C5%9Bciowy)" title="X (serwis społecznościowy)">portalu X</a><a href="#cite_note-615">[615]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Oświata_i_nauka">Oświata i nauka</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=57" title="Edytuj sekcję: Oświata i nauka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=57" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Oświata i nauka">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Oświata">Oświata</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=58" title="Edytuj sekcję: Oświata" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=58" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Oświata">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_L.O._im._Mickiewicza_noc%C4%85_1.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Katowice_-_L.O._im._Mickiewicza_noc%C4%85_1.JPG/220px-Katowice_-_L.O._im._Mickiewicza_noc%C4%85_1.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Katowice_-_L.O._im._Mickiewicza_noc%C4%85_1.JPG/330px-Katowice_-_L.O._im._Mickiewicza_noc%C4%85_1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/Katowice_-_L.O._im._Mickiewicza_noc%C4%85_1.JPG/440px-Katowice_-_L.O._im._Mickiewicza_noc%C4%85_1.JPG 2x" data-file-width="2576" data-file-height="1932" /></a><figcaption><a href="/wiki/Budynek_III_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85cego_w_Katowicach" title="Budynek III Liceum Ogólnokształcącego w Katowicach">Siedziba</a> <a href="/wiki/III_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach">III LO im. Adama Mickiewicza w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">ul. A. Mickiewicza</a> 11)</figcaption></figure> System <a href="/wiki/O%C5%9Bwiata" title="Oświata">oświaty</a> w Katowicach obejmuje edukację dzieci i młodzieży na każdym szczeblu nauczania. W mieście funkcjonują placówki oświatowe, podporządkowane zarówno samorządowi miejskiemu i wojewódzkiemu, jak i <a href="/wiki/Ministerstwo_Kultury_i_Dziedzictwa_Narodowego" title="Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego">ministrowi właściwemu do spraw kultury</a> oraz placówki prowadzone przez inne jednostki. Oprócz placówek ogólnodostępnych, działają także obiekty specjalne i integracyjne, placówki artystyczne oraz działające w ramach szkolnictwa dla dorosłych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201264-616">[616]</a>. W 2011 roku 1794 mieszkańców Katowic (1% osób ludności miasta) zadeklarowała wykształcenie podstawowe niepełne, 35 589 osób (13%) podstawowe 11 929 osób (4%) gimnazjalne, 53 973 (19%) zawodowe, 98 635 (35%) średnie i policealne, a 66 285 (24%) wyższe<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014207-617">[617]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Szopienice-Burowiec_119.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_119.jpg/220px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_119.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_119.jpg/330px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_119.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ce/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_119.jpg/440px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_119.jpg 2x" data-file-width="3775" data-file-height="2527" /></a><figcaption>Gmach <a href="/wiki/VI_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Jana_D%C5%82ugosza_w_Katowicach" title="VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Katowicach">VI LO im. Jana Długosza w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Lwowska_w_Katowicach" title="Ulica Lwowska w Katowicach">ul. Lwowska</a> 2)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_VIII_Lyceum_2023.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Katowice_VIII_Lyceum_2023.jpg/220px-Katowice_VIII_Lyceum_2023.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Katowice_VIII_Lyceum_2023.jpg/330px-Katowice_VIII_Lyceum_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Katowice_VIII_Lyceum_2023.jpg/440px-Katowice_VIII_Lyceum_2023.jpg 2x" data-file-width="4164" data-file-height="2776" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Marii_Sk%C5%82odowskiej-Curie_w_Katowicach" title="VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach">VIII LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 42)</figcaption></figure> W 2012 roku Katowice w zakresie szkolnictwa średniego i zawodowego dysponowały 150 szkołami, zatrudniającymi łącznie 1181 nauczycieli, w których naukę pobierało 21 354 uczniów<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014187-618">[618]</a>. Były to następujące typy szkół: zawodowe (13 szkół; 1 025 uczniów; 70 nauczycieli), średnie zawodowe i artystyczne (35 szkół; 5 343 uczniów; 518 nauczycieli), ogólnokształcące (46 szkół; 7 357 uczniów; 410 nauczycieli) i policealne (56 szkół; 7 629 uczniów; 183 nauczycieli)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014187-618">[618]</a>. W tym czasie najwięcej uczniów uczęszczało do <a href="/wiki/Szko%C5%82a_policealna" title="Szkoła policealna">szkół policealnych</a> dla dorosłych (32,6% uczniów), a następnie do <a href="/wiki/Liceum_og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce" title="Liceum ogólnokształcące">liceów ogólnokształcących</a> dla młodzieży (24,5% uczniów) i do techników dla młodzieży (18,7%)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014187-618">[618]</a>. W roku szkolnym 2018/19 w Katowicach działało 139 placówek wychowania przedszkolnego (uczęszczało do nich 10 063 dzieci), 78 szkół podstawowych (20 034 uczniów), 4 gimnazja (2 066 uczniów), 10 branżowych szkół I stopnia (521 uczniów), 22 licea ogólnokształcące (4 728 uczniów) i 19 techników (3 768 uczniów)<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201928-619">[619]</a>. <table class="wikitable" style="font-size:85%;"> <caption>Wykaz publicznych liceów ogólnokształcących dla młodzieży na terenie Katowic<a href="#cite_note-620">[620]</a><a href="#cite_note-621">[621]</a><a href="#cite_note-622">[622]</a> </caption> <tbody><tr> <th>Lp. </th> <th>Nazwa skrócona </th> <th>Adres </th> <th>Dzielnica </th></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/w/index.php?title=I_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Miko%C5%82aja_Kopernika_w_Katowicach&action=edit&redlink=1" class="new" title="I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Katowicach (strona nie istnieje)">I Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Mikołaja Kopernika</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Henryka_Sienkiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Sienkiewicza w Katowicach">ul. Sienkiewicza</a> 74 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/II_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Marii_Konopnickiej_w_Katowicach" title="II Liceum Ogólnokształcące im. Marii Konopnickiej w Katowicach">II Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej</a> </td> <td>ul. Głowackiego 6 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/III_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w Katowicach">III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">ul. Mickiewicza</a> 11 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/IV_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._gen._Stanis%C5%82awa_Maczka_w_Katowicach" title="IV Liceum Ogólnokształcące im. gen. Stanisława Maczka w Katowicach">IV Liceum Ogólnokształcące im. gen. Stanisława Maczka</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Katowicka_w_Katowicach" title="Ulica Katowicka w Katowicach">ul. Katowicka</a> 54 </td> <td><a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutka</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/V_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._W%C5%82adys%C5%82awa_Broniewskiego_w_Katowicach" title="V Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Broniewskiego w Katowicach">V Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Broniewskiego</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Waltera-Jankego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach">ul. Jankego</a> 65 </td> <td><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Och.</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/VI_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Jana_D%C5%82ugosza_w_Katowicach" title="VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza w Katowicach">VI Liceum Ogólnokształcące im. Jana Długosza</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Lwowska_w_Katowicach" title="Ulica Lwowska w Katowicach">ul. Lwowska</a> 2 </td> <td><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Bur.</a> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/VII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Harcerzy_Obro%C5%84c%C3%B3w_Katowic_w_Katowicach" title="VII Liceum Ogólnokształcące im. Harcerzy Obrońców Katowic w Katowicach">VII Liceum Ogólnokształcące im. Harcerzy Obrońców Katowic</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnicka</a> 13 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/VIII_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Marii_Sk%C5%82odowskiej-Curie_w_Katowicach" title="VIII Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Katowicach">VIII Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. M. Skł.-Curie</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 42 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><a href="/wiki/IX_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Henryka_Sienkiewicza_w_Katowicach" title="IX Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Katowicach">IX Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi im. H. Sienkiewicza</a> </td> <td>ul. Chrobrego 4 </td> <td><a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Os. Tysiąclecia</a> </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><a href="/wiki/X_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._Ignacego_Jana_Paderewskiego_w_Katowicach" title="X Liceum Ogólnokształcące im. Ignacego Jana Paderewskiego w Katowicach">X Liceum Ogólnokształcące im. Ignacego Jana Paderewskiego Akademickie</a> </td> <td>ul. Miarki 6 </td> <td><a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a> </td></tr> <tr> <td>11 </td> <td><a href="/wiki/XIV_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._mjr._Henryka_Sucharskiego_w_Katowicach" title="XIV Liceum Ogólnokształcące im. mjr. Henryka Sucharskiego w Katowicach">XIV Liceum Ogólnokształcące im. mjr. Henryka Sucharskiego</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefowska_w_Katowicach" title="Ulica Józefowska w Katowicach">ul. Józefowska</a> 32 </td> <td><a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełn.-Józef.</a> </td></tr> <tr> <td>12 </td> <td><a href="/wiki/XV_Liceum_Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce_im._rtm._Witolda_Pileckiego_w_Katowicach" title="XV Liceum Ogólnokształcące im. rtm. Witolda Pileckiego w Katowicach">XV Liceum Ogólnokształcące im. rtm. Witolda Pileckiego</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Obroki_w_Katowicach" title="Ulica Obroki w Katowicach">ul. Obroki</a> 87 </td> <td><a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">Os. Witosa</a> </td></tr></tbody></table> Szkoły średnie w Katowicach mają zasięg regionalny, a dotyczy to w szczególności renomowanych liceów ogólnokształcących, szkół technicznych oraz szkół artystycznych. W ogólnopolskim rankingu liceów ogólnokształcących z 2013 roku prowadzonym przez <a href="/wiki/Perspektywy" title="Perspektywy">Perspektywy</a> najwyższe miejsca miały następujące katowickie szkoły: I LO z oddziałami Dwujęzycznymi im. M. Kopernika (37. miejsce), III LO im. A. Mickiewicza (57. miejsce), Katolickie LO im. ks. E. Szramka (83. miejsce), VIII LO im. M. Skłodowskiej-Curie (188. pozycja), II LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. M. Konopnickiej (223. miejsce) i LO im. J.F. Kennedy’ego (482. miejsce). W rankingu szkół średnich o profilu technicznym, 23. pozycję uzyskało Technikum nr 17 w <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85skie_Techniczne_Zak%C5%82ady_Naukowe" title="Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe">Śląskich Technicznych Zakładach Naukowych</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014188-623">[623]</a>. Przy <a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">ulicy Powstańców</a> 41a siedzibę ma <a href="/wiki/Kurator_o%C5%9Bwiaty" title="Kurator oświaty">Kuratorium Oświaty</a> w Katowicach<a href="#cite_note-624">[624]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nauka_i_szkolnictwo_wyższe">Nauka i szkolnictwo wyższe</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=59" title="Edytuj sekcję: Nauka i szkolnictwo wyższe" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=59" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Nauka i szkolnictwo wyższe">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_ul._Bankowa_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_ul._Bankowa_%282%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_ul._Bankowa_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_ul._Bankowa_%282%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_ul._Bankowa_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_ul._Bankowa_%282%29.jpg/440px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_N_-_ul._Bankowa_%282%29.jpg 2x" data-file-width="3639" data-file-height="2437" /></a><figcaption>Kampus <a href="/wiki/Uniwersytet_%C5%9Al%C4%85ski_w_Katowicach" title="Uniwersytet Śląski w Katowicach">Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Bankowa_w_Katowicach" title="Ulica Bankowa w Katowicach">ul. Bankowa</a>)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Zawodzie_(181).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Katowice_-_Zawodzie_%28181%29.jpg/220px-Katowice_-_Zawodzie_%28181%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Katowice_-_Zawodzie_%28181%29.jpg/330px-Katowice_-_Zawodzie_%28181%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Katowice_-_Zawodzie_%28181%29.jpg/440px-Katowice_-_Zawodzie_%28181%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Uniwersytet_Ekonomiczny_w_Katowicach" title="Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach">Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ratusz_gminy_Bogucice" title="Ratusz gminy Bogucice">budynek rektoratu</a>; <a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a> 50)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_366.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_366.jpg/220px-Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_366.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_366.jpg/330px-Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_366.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_366.jpg/440px-Katowice_-_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a_366.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Psychologii_Uniwersytetu_SWPS_w_Katowicach" title="Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS w Katowicach">Wydział Psychologii w Katowicach</a> <a href="/wiki/Uniwersytet_SWPS" title="Uniwersytet SWPS">Uniwersytetu SWPS</a> (ul. Techników 9)</figcaption></figure> Katowice są największym ośrodkiem <a href="/wiki/Uczelnia" title="Uczelnia">szkolnictwa wyższego</a> w <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…20124-250">[250]</a>, a łącznie z <a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwicami</a>, <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowcem</a>, <a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytomiem</a> i <a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrzem</a> stanowią jeden z głównych ośrodków akademickich i naukowych w Polsce<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201291-510">[510]</a>. Szkolnictwo wyższe w mieście tworzą zarówno placówki publiczne, jak i niepubliczne<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014188-623">[623]</a>, których w 2006 roku było 20, a kształciło się w nich łącznie 90 tys. studentów, w tym 54,5 tys. na uczelniach publicznych. Mieszczą się tu rektoraty wszystkich uczelni publicznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (oprócz <a href="/wiki/Politechnika_%C5%9Al%C4%85ska" title="Politechnika Śląska">Politechniki Śląskiej</a>), większość wydziałów tych uczelni, a w 2006 roku także 11 uczelni niepublicznych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20124-250">[250]</a>. W 2021 roku w Katowicach siedzibę miało 11 uczelni wyższych (nie licząc <a href="/wiki/Seminarium_duchowne" title="Seminarium duchowne">seminariów duchownych</a>) i 3 <a href="/wiki/Filia" title="Filia">filie</a>, a w tym czasie na katowickich uczelniach kształciło się 52 116 studentów, w tym 34 274 kobiety i 17 842 mężczyzn<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. <table class="wikitable" style="font-size:85%;"> <caption>Wykaz uczelni wyższych i filii z siedzibą w Katowicach w roku akademickim 2024/2025 </caption> <tbody><tr> <th>Lp. </th> <th>Nazwa uczelni </th> <th>Adres </th> <th>Dzielnica </th> <th>Rektor / dziekan </th> <th>Źródła </th></tr> <tr> <td colspan="6" align="center">Uczelnie publiczne </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Akademia_Muzyczna_im._Karola_Szymanowskiego_w_Katowicach" title="Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach">Akademia Muzyczna im. K. Szymanowskiego w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Zacisze_w_Katowicach" title="Ulica Zacisze w Katowicach">ul. Zacisze</a> 3 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="/wiki/Jaros%C5%82aw_Mamczarski" title="Jarosław Mamczarski">Jarosław Mamczarski</a> </td> <td><a href="#cite_note-:0-625">[625]</a><a href="#cite_note-626">[626]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Akademia_Sztuk_Pi%C4%99knych_w_Katowicach" title="Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach">Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Raciborska_w_Katowicach" title="Ulica Raciborska w Katowicach">ul. Raciborska</a> 37 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="/wiki/Grzegorz_Ha%C5%84derek" title="Grzegorz Hańderek">Grzegorz Hańderek</a> </td> <td><a href="#cite_note-:0-625">[625]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Akademia_Wychowania_Fizycznego_im._Jerzego_Kukuczki_w_Katowicach" title="Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach">Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82owska_w_Katowicach" title="Ulica Mikołowska w Katowicach">ul. Mikołowska</a> 72a </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Andrzej Małecki </td> <td><a href="#cite_note-627">[627]</a><a href="#cite_note-628">[628]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Politechnika_%C5%9Al%C4%85ska" title="Politechnika Śląska">Politechnika Śląska</a>. <a href="/wiki/Wydzia%C5%82_In%C5%BCynierii_Materia%C5%82owej_Politechniki_%C5%9Al%C4%85skiej" title="Wydział Inżynierii Materiałowej Politechniki Śląskiej">Wydział Inżynierii Materiałowej</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Krasi%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach">ul. Krasińskiego</a> 8 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Krzysztof Nowacki </td> <td><a href="#cite_note-629">[629]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Politechnika_%C5%9Al%C4%85ska" title="Politechnika Śląska">Politechnika Śląska</a>. <a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Transportu_i_In%C5%BCynierii_Lotniczej_Politechniki_%C5%9Al%C4%85skiej" title="Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej Politechniki Śląskiej">Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Krasi%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach">ul. Krasińskiego</a> 8 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Grzegorz Sierpiński </td> <td><a href="#cite_note-630">[630]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Uniwersytet_Medyczny_w_Katowicach" title="Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach">Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Poniatowskiego_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Poniatowskiego w Katowicach">ul. Poniatowskiego</a> 15 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Tomasz Szczepański </td> <td><a href="#cite_note-631">[631]</a> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/Uniwersytet_Ekonomiczny_w_Katowicach" title="Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach">Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a> 50 </td> <td><a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a> </td> <td><a href="/wiki/Celina_Olszak" title="Celina Olszak">Celina M. Olszak</a> </td> <td><a href="#cite_note-632">[632]</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Uniwersytet_%C5%9Al%C4%85ski_w_Katowicach" title="Uniwersytet Śląski w Katowicach">Uniwersytet Śląski w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Bankowa_w_Katowicach" title="Ulica Bankowa w Katowicach">ul. Bankowa</a> 12 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="/wiki/Ryszard_Kozio%C5%82ek" title="Ryszard Koziołek">Ryszard Koziołek</a> </td> <td><a href="#cite_note-633">[633]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="6" align="center">Uczelnie niepubliczne </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Akademia_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska_im._Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach">Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach</a> </td> <td>ul. Harc. Września 3 </td> <td><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td>Marta Adamczyk </td> <td><a href="#cite_note-:1-634">[634]</a><a href="#cite_note-635">[635]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Akademia_%C5%9Al%C4%85ska" title="Akademia Śląska">Akademia Śląska</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Rolna_w_Katowicach" title="Ulica Rolna w Katowicach">ul. Rolna</a> 43 </td> <td><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów</a> </td> <td>Aleksander Ostenda </td> <td><a href="#cite_note-:1-634">[634]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ska_Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Medyczna_w_Katowicach" title="Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach">Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Adama_Mickiewicza_w_Katowicach" title="Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach">ul. Mickiewicza</a> 29 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="/wiki/Jacek_Starzewski" title="Jacek Starzewski">Jacek Starzewski</a> </td> <td><a href="#cite_note-:1-634">[634]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Uczelnia_Korczaka_%E2%80%93_Akademia_Nauk_Stosowanych" title="Uczelnia Korczaka – Akademia Nauk Stosowanych">Uczelnia Korczaka</a>. Wyd. Nauk Społeczno-Pedagogicznych </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Katowicka_w_Katowicach" title="Ulica Katowicka w Katowicach">ul. Katowicka</a> 27 </td> <td><a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> </td> <td>Grzegorz Frączek </td> <td><a href="#cite_note-636">[636]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Uczelnia_Metropolitalna_w_Katowicach" title="Uczelnia Metropolitalna w Katowicach">Uczelnia Metropolitalna</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Krasi%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Krasińskiego w Katowicach">ul. Krasińskiego</a> 2 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Julita Mlaskawa </td> <td><a href="#cite_note-:1-634">[634]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Uniwersytet_SWPS" title="Uniwersytet SWPS">Uniwersytet SWPS</a>. <a href="/wiki/Wydzia%C5%82_Psychologii_Uniwersytetu_SWPS_w_Katowicach" title="Wydział Psychologii Uniwersytetu SWPS w Katowicach">Wydział Psychologii w Katowicach</a> </td> <td>ul. Techników 9 </td> <td><a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówka Mała</a> </td> <td>Jolanta Życińska </td> <td><a href="#cite_note-637">[637]</a> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Technologii_Informatycznych_w_Katowicach" title="Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych w Katowicach">Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych w Katowicach</a> </td> <td>ul. Mickiewicza 29 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Marian Pawełczyk </td> <td><a href="#cite_note-:1-634">[634]</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Wy%C5%BCsza_Szko%C5%82a_Zarz%C4%85dzania_Ochron%C4%85_Pracy_w_Katowicach" title="Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach">Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach</a> </td> <td>ul. Bankowa 8 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Bohdan Mochnacki </td> <td><a href="#cite_note-:1-634">[634]</a> </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><a href="/wiki/Wy%C5%BCsze_Seminarium_Duchowne_Braci_Mniejszych_w_Katowicach" title="Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych w Katowicach">Wyższe Seminarium Duchowne św. Bonawentury</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnicka</a> 76 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td>? </td> <td><a href="#cite_note-:3-638">[638]</a> </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><a href="/wiki/Wy%C5%BCsze_%C5%9Al%C4%85skie_Seminarium_Duchowne_w_Katowicach" title="Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne w Katowicach">Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. Stwosza</a> 17/17a </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td>Krzysztof Matuszewski </td> <td><a href="#cite_note-:4-639">[639]</a> </td></tr></tbody></table> Największą katowicką uczelnią pod względem liczby studentów i nauczycieli akademickich jest Uniwersytet Śląski w Katowicach, na którym w roku akademickim 2012/2013 kształciło się 29 258 studentów i pracowało w nim 2074 nauczycieli akademickich. W tym też czasie Uniwersytet Śląski pod względem liczby studentów był na 10. miejscu w Polsce (1,7% wszystkich studentów w Polsce)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014190-640">[640]</a>. Renoma katowickich uczeni wyższych w skali ogólnopolskiej jest na średnim poziomie – Uniwersytet Śląski spośród uczelni publicznych plasował się w drugiej dziesiątce szkół wyższych w Polsce w rankingach czasopisma <a href="/wiki/Perspektywy" title="Perspektywy">Perspektywy</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014190-640">[640]</a>. Śląski Uniwersytet Medyczny w 2012 roku zajmował miejsce 27., a Uniwersytet Ekonomiczny 42. miejsce<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014191-641">[641]</a>. Katowice stanowią siedzibę instytucji naukowo-badawczych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20125-511">[511]</a>, a są to m.in.: <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Instytut_G%C3%B3rnictwa" title="Główny Instytut Górnictwa">Główny Instytut Górnictwa – Państwowy Instytut Badawczy</a> (<a href="/wiki/Plac_Gwark%C3%B3w_w_Katowicach" title="Plac Gwarków w Katowicach">pl. Gwarków</a> 1)<a href="#cite_note-642">[642]</a>, <a href="/wiki/Instytut_Technik_Innowacyjnych_EMAG" title="Instytut Technik Innowacyjnych EMAG">Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technik Innowacyjnych EMAG</a> (<a href="/wiki/Ulica_Leopolda_w_Katowicach" title="Ulica Leopolda w Katowicach">ul. Leopolda</a> 31)<a href="#cite_note-643">[643]</a>, Oddział Śląski <a href="/wiki/Instytut_Techniki_Budowlanej" title="Instytut Techniki Budowlanej">Instytutu Techniki Budowlanej w Warszawie</a> (<a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. W. Korfantego</a> 191)<a href="#cite_note-644">[644]</a> czy <a href="/wiki/Instytut_Ekologii_Teren%C3%B3w_Uprzemys%C5%82owionych" title="Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych">Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych</a> (ul. S. Kossutha 6)<a href="#cite_note-645">[645]</a>. Miasto jest ponadto siedzibą Oddziału w Katowicach <a href="/wiki/Polska_Akademia_Nauk" title="Polska Akademia Nauk">Polskiej Akademii Nauk</a> (ul. Z. Krasińskiego 8)<a href="#cite_note-646">[646]</a>. W 2024 roku Katowice posiadały tytuł <a href="/wiki/Europejskie_Miasto_Nauki_Katowice_2024" title="Europejskie Miasto Nauki Katowice 2024">Europejskiego Miasta Nauki 2024</a><a href="#cite_note-City_of_Science_24-647">[647]</a><a href="#cite_note-UniwŚlask-Miasto_Nauki-648">[648]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bezpieczeństwo_publiczne">Bezpieczeństwo publiczne</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=60" title="Edytuj sekcję: Bezpieczeństwo publiczne" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=60" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bezpieczeństwo publiczne">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Opieka_zdrowotna">Opieka zdrowotna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=61" title="Edytuj sekcję: Opieka zdrowotna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=61" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Opieka zdrowotna">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_264.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_264.jpg/220px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_264.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_264.jpg/330px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_264.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/76/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_264.jpg/440px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_264.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Uniwersyteckie_Centrum_Kliniczne_im._prof._Kornela_Gibi%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego w Katowicach">Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego</a> <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Uniwersytet_Medyczny_w_Katowicach" title="Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach">Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach</a> (ul. Medyków 14)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Bogucice_090.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Katowice_-_Bogucice_090.jpg/220px-Katowice_-_Bogucice_090.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Katowice_-_Bogucice_090.jpg/330px-Katowice_-_Bogucice_090.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Katowice_-_Bogucice_090.jpg/440px-Katowice_-_Bogucice_090.jpg 2x" data-file-width="3384" data-file-height="2265" /></a><figcaption>Budynek <a href="/wiki/Szpital_Zakonu_Bonifratr%C3%B3w_pw._Anio%C5%82%C3%B3w_Str%C3%B3%C5%BC%C3%B3w_w_Katowicach" title="Szpital Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach">Szpitala Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_ksi%C4%99dza_Leopolda_Markiefki_w_Katowicach" title="Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach">ul. ks. L. Markiefki</a> 87)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_ul._Warszawska_52_szpital_ss._el%C5%BCbietanek_A_1336.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Katowice_ul._Warszawska_52_szpital_ss._el%C5%BCbietanek_A_1336.jpg/220px-Katowice_ul._Warszawska_52_szpital_ss._el%C5%BCbietanek_A_1336.jpg" decoding="async" width="220" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Katowice_ul._Warszawska_52_szpital_ss._el%C5%BCbietanek_A_1336.jpg/330px-Katowice_ul._Warszawska_52_szpital_ss._el%C5%BCbietanek_A_1336.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Katowice_ul._Warszawska_52_szpital_ss._el%C5%BCbietanek_A_1336.jpg/440px-Katowice_ul._Warszawska_52_szpital_ss._el%C5%BCbietanek_A_1336.jpg 2x" data-file-width="4212" data-file-height="4920" /></a><figcaption>Gmach <a href="/wiki/Szpital_im._%C5%9Bw._El%C5%BCbiety_w_Katowicach" title="Szpital im. św. Elżbiety w Katowicach">Szpitala św. Elżbiety w Katowicach</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawskiej</a> 52</figcaption></figure> Katowice są głównym ośrodkiem medycznym <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a>, w którym działają <a href="/wiki/Szpital" title="Szpital">szpitale</a> zarówno <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Uniwersytet_Medyczny_w_Katowicach" title="Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach">Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach</a>, jak i placówki prowadzone przez inne ośrodki oraz specjalistyczne przychodnie prowadzone przez władze samorządowe bądź jako podmioty niepubliczne<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20125-511">[511]</a>. W 2012 roku w Katowicach na system lecznictwa zamkniętego składało się 12 szpitali publicznych oraz 6 niepublicznych, w których znajdowało się 3641 łóżek szpitalnych, co w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców Katowic wynosiło 118,6 osób na 1 łóżko, a liczba hospitalizowanych w tym czasie pacjentów wynosiła w przedziale 2012–2225 osób na 10 tys. mieszkańców miasta<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014176-649">[649]</a>. W 2021 roku w Katowicach znajdowało się 3361 łóżek szpitalnych w szpitalach ogólnych i 238 łóżek w szpitalach psychiatrycznych<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. <table class="wikitable" style="font-size:85%;"> <caption>Wykaz publicznych szpitali w Katowicach (stan na wrzesień 2023 rok) </caption> <tbody><tr> <th>Lp. </th> <th>Nazwa placówki </th> <th>Adres </th> <th>Dzielnica </th> <th>Źródła </th></tr> <tr> <td colspan="5" align="center">Szpitale kliniczne Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach<a href="#cite_note-650">[650]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_Centrum_Medyczne_w_Katowicach" title="Górnośląskie Centrum Medyczne w Katowicach">Górnośląskie Centrum Medyczne im. prof. Leszka Gieca</a> </td> <td>ul. Ziołowa 45-47 </td> <td><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td><a href="#cite_note-652">[652]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skie_Centrum_Zdrowia_Dziecka" title="Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka">Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka. im. św. Jana Pawła II</a>. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 6 </td> <td>ul. Medyków 16 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td><a href="#cite_note-653">[653]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Szpital_Kliniczny_im._Andrzeja_Miel%C4%99ckiego_w_Katowicach" title="Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego w Katowicach">Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ul. Francuska</a> 20-24 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-654">[654]</a> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">4 </td> <td><a href="/wiki/Uniwersyteckie_Centrum_Kliniczne_im._prof._Kornela_Gibi%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego w Katowicach">Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego</a>. Lokalizacja Ceglana </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Ceglana_w_Katowicach" title="Ulica Ceglana w Katowicach">ul. Ceglana</a> 35 </td> <td><a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynów-Os. Zgrzebnioka</a> </td> <td rowspan="2"><a href="#cite_note-655">[655]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Uniwersyteckie_Centrum_Kliniczne_im._prof._Kornela_Gibi%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. Kornela Gibińskiego w Katowicach">Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego</a>. Lokalizacja Medyków </td> <td>ul. Medyków 14 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td></tr> <tr> <td colspan="5" align="center">Szpitale resortowe </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td>SP ZOZ MSWiA im. sierż. Grzegorza Załogi w Katowicach </td> <td>ul. Głowackiego 10 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a><a href="#cite_note-656">[656]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="5" align="center">Szpitale Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td>Centrum Psychiatrii w Katowicach im. dr. Krzysztofa Czumy </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Janusza_Korczaka_w_Katowicach" title="Ulica Janusza Korczaka w Katowicach">ul. Korczaka</a> 2 i 27 </td> <td><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a> </td> <td><a href="#cite_note-657">[657]</a> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">2 </td> <td><a href="/wiki/Katowickie_Centrum_Onkologii" title="Katowickie Centrum Onkologii">Katowickie Centrum Onkologii</a>. Zespół nr 1 </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Raciborska_w_Katowicach" title="Ulica Raciborska w Katowicach">ul. Raciborska</a> 27 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td rowspan="2"><a href="#cite_note-658">[658]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Katowickie_Centrum_Onkologii" title="Katowickie Centrum Onkologii">Katowickie Centrum Onkologii</a>. Zespół nr 2 </td> <td><a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefowska_w_Katowicach" title="Ulica Józefowska w Katowicach">ul. Józefowska</a> 119 </td> <td><a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józef.</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Okr%C4%99gowy_Szpital_Kolejowy_w_Katowicach" title="Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach">Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnicka</a> 65 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td><a href="#cite_note-659">[659]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="5" align="center">Szpitale miejskie </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Szpital_Murcki" title="Szpital Murcki">Szpital Murcki</a> </td> <td>ul. Sokołowskiego 2 </td> <td><a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a> </td> <td><a href="#cite_note-660">[660]</a><a href="#cite_note-661">[661]</a> </td></tr></tbody></table> Ponadto na terenie Katowic działają niepubliczne placówki szpitalne<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014176-649">[649]</a>, w tym m.in. (stan na wrzesień 2023 roku): <a href="/wiki/Szpital_Specjalistyczny_im._prof._Emila_Micha%C5%82owskiego_w_Katowicach" title="Szpital Specjalistyczny im. prof. Emila Michałowskiego w Katowicach">Szpital Specjalistyczny im. prof. Emila Michałowskiego</a> (ul. Strzelecka 9)<a href="#cite_note-662">[662]</a>, <a href="/wiki/Szpital_Zakonu_Bonifratr%C3%B3w_pw._Anio%C5%82%C3%B3w_Str%C3%B3%C5%BC%C3%B3w_w_Katowicach" title="Szpital Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach">Szpital Zakonu Bonifratrów pw. Aniołów Stróżów w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_ksi%C4%99dza_Leopolda_Markiefki_w_Katowicach" title="Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach">ul. ks. L. Markiefki</a> 87)<a href="#cite_note-663">[663]</a>, <a href="/wiki/Szpital_im._%C5%9Bw._El%C5%BCbiety_w_Katowicach" title="Szpital im. św. Elżbiety w Katowicach">Szpital św. Elżbiety w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 52)<a href="#cite_note-664">[664]</a>, Szpital Geriatryczny im. Jana Pawła II (<a href="/wiki/Ulica_Morawa_w_Katowicach" title="Ulica Morawa w Katowicach">ul. Morawa</a> 31)<a href="#cite_note-665">[665]</a>, Szpital Specjalistyczny Centrum Medycznego MAVIT w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_Szopienicka_w_Katowicach" title="Ulica Szopienicka w Katowicach">ul. Szopienicka</a> 65)<a href="#cite_note-666">[666]</a>, Angelius Szpital (ul. Fabryczna 13d)<a href="#cite_note-667">[667]</a>, Klinica 2000 (<a href="/wiki/Ulica_%C5%BBelazna_w_Katowicach" title="Ulica Żelazna w Katowicach">ul. Żelazna</a> 1)<a href="#cite_note-668">[668]</a> czy Euromedic (<a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ul. T. Kościuszki</a> 92)<a href="#cite_note-669">[669]</a>. W mieście funkcjonuje Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe w Katowicach, dysponujące główną Stacją Pogotowia Ratunkowego przy <a href="/wiki/Ulica_Powsta%C5%84c%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Powstańców w Katowicach">ulicy Powstańców</a> 52. WPR posiada także 5 Miejsc Stacjonowania Ratownictwa Medycznego przy ulicach: Tysiąclecia, <a href="/wiki/Ulica_Herberta_Bednorza_w_Katowicach" title="Ulica Herberta Bednorza w Katowicach">ks. bp. Bednorza</a>, Ziołowej, T. Kotlarza i Studenckiej<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014177-670">[670]</a>. W 2007 roku w Katowicach funkcjonowało łącznie 187 <a href="/wiki/Podmiot_leczniczy" title="Podmiot leczniczy">zakładów opieki zdrowotnej</a> (w tym 32 publiczne) i 14 placówek służby <a href="/wiki/Medycyna_pracy" title="Medycyna pracy">medycyny pracy</a>, a także innych zakładów opieki zdrowotnej. W tym czasie w Katowicach działały 102 <a href="/wiki/Apteka" title="Apteka">apteki</a>, co dawało średnio 3083 mieszkańców Katowic na jedną aptekę<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a>. W 2011 roku w Katowicach liczba lekarzy wynosiła 4349, pielęgniarek 5111, a stomatologów 238<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014176-649">[649]</a>. W 2012 roku działało w mieście 283 przychodni (9,2 placówek na 10 tys. osób), z czego 94% miały charakter niepubliczny. Liczba porad w ramach opieki ambulatoryjnej w tym czasie wynosiła 1,394 mln<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014176-649">[649]</a>. W 2022 roku w Katowicach udzielono łącznie blisko 4,324 mln porad lekarskich. W tym czasie funkcjonowało łącznie 319 przychodni, czyli w przeliczeniu na 10 tys. osób przypadało 11 obiektów. Działało w tym czasie 114 aptek<a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. W Katowicach przy ulicy S. Kossutha 13 swoją siedzibę ma Śląski Oddział Wojewódzki <a href="/wiki/Narodowy_Fundusz_Zdrowia" title="Narodowy Fundusz Zdrowia">Narodowego Funduszu Zdrowia</a><a href="#cite_note-671">[671]</a>, a przy ulicy M. Grażyńskiego 49a <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ska_Izba_Lekarska" title="Śląska Izba Lekarska">Śląska Izba Lekarska</a><a href="#cite_note-672">[672]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pomoc_społeczna">Pomoc społeczna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=62" title="Edytuj sekcję: Pomoc społeczna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=62" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pomoc społeczna">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Wita_Stwosza_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Wita_Stwosza_%282%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Wita_Stwosza_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Wita_Stwosza_%282%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Wita_Stwosza_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Wita_Stwosza_%282%29.jpg/440px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_ul._Wita_Stwosza_%282%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/O%C5%9Brodek_pomocy_spo%C5%82ecznej" title="Ośrodek pomocy społecznej">Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej</a> w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 7; budynek po prawej)</figcaption></figure> Zadania w zakresie <a href="/wiki/Pomoc_spo%C5%82eczna" title="Pomoc społeczna">pomocy społecznej</a> na terenie miasta realizuje <a href="/wiki/O%C5%9Brodek_pomocy_spo%C5%82ecznej" title="Ośrodek pomocy społecznej">Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej</a> w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014177-670">[670]</a> z siedzibą przy <a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ulicy W. Stwosza</a> 7<a href="#cite_note-673">[673]</a> i realizowana jest na podstawie szeregu przyjętych programów, w tym strategii rozwiązywania problemów społecznych, programów działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami czy programów na rzecz rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a>. W ramach katowickiego MOPS-u działa 10 Terenowych Punktów Pomocy Społecznej, obejmując swoim zasięgiem poszczególne dzielnice i części miasta<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a><a href="#cite_note-674">[674]</a>. Ponadto praca socjalna prowadzona jest także w ramach Działu ds. Osób Bezdomnych oraz przy współudziale Centrum Poradnictwa Specjalistycznego, Metodyki i Strategii, a opieka nad dzieckiem odbywa się w Świetlicach Specjalistycznych, Specjalistycznych Klubach Młodzieżowych czy w ramach dofinansowań<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014177-670">[670]</a>. W 2012 roku pomocą MOPS-u objęto 10 765 środowisk – łącznie 26 912 osób (8,76% mieszkańców miasta), a najwięcej rodzin objęto pomocą z uwagi na ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i długotrwałą lub ciężką chorobę<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014180-675">[675]</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201415-328">[328]</a>. W Katowicach przy ulicy Modelarskiej 10 siedzibę ma też <a href="/wiki/Regionalny_o%C5%9Brodek_polityki_spo%C5%82ecznej" title="Regionalny ośrodek polityki społecznej">Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej</a> Województwa Śląskiego<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201263-651">[651]</a><a href="#cite_note-676">[676]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_MOPS.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_MOPS.JPG/220px-Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_MOPS.JPG" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_MOPS.JPG/330px-Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_MOPS.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_MOPS.JPG/440px-Katowice_Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_MOPS.JPG 2x" data-file-width="2896" data-file-height="1944" /></a><figcaption>Terenowy Punkt Pomocy Społecznej nr 4 (<a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ul. Gliwicka</a> 96; budynek po lewej stronie)</figcaption></figure> Na rzecz osób starszych i niepełnoprawnych w Katowicach działa szereg lokalnych dziennych domów społecznych czy klubów seniora. Dodatkowo działa tutaj kilka <a href="/wiki/Zak%C5%82ad_opieku%C5%84czo-leczniczy" title="Zakład opiekuńczo-leczniczy">zakładów opiekuńczo-leczniczych</a> i pielęgnacyjno-opiekuńczych, m.in.: Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Katowicach-Załężu (ul. Gliwicka 78)<a href="#cite_note-677">[677]</a>, Zakład Opieki Długoterminowej Epione (ul. Szopienicka 10)<a href="#cite_note-678">[678]</a>, Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy (ul. A. Sokołowskiego 2)<a href="#cite_note-679">[679]</a>, Niepubliczny Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy „Karolinka” (ul. N. Barlickiego 5)<a href="#cite_note-680">[680]</a> bądź Zakład Opiekuńczo-Leczniczy <a href="/wiki/Caritas_(organizacja)" title="Caritas (organizacja)">Caritasu</a> archidiecezji katowickiej (ul. ks. J. Czempiela 1)<a href="#cite_note-681">[681]</a>. Działają w mieście także <a href="/wiki/Dom_pomocy_spo%C5%82ecznej" title="Dom pomocy społecznej">domy pomocy społecznej</a>, w tym „Przystań” (ul. ks. bp. S. Adamskiego 22)<a href="#cite_note-682">[682]</a> i „Zacisze” (ul. Traktorzystów 42)<a href="#cite_note-683">[683]</a>. W 2006 roku pomocą objęto 2094 osobom starszym i z niepełnosprawnościami, a z dziennych domów pomocy społecznej skorzystało w tym czasie 825 osób<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201264-616">[616]</a>. W ramach pomocy dla dzieci chorych w Katowicach działa szereg specjalnych placówek oświatowych dla dzieci, specjalistycznych ośrodków dla dzieci do 7 lat, a także poradnie psychologiczno-pedagogiczne i specjalistyczne poradnie rodzinne. W 2006 roku pomocą objęto blisko 11 tys. dzieci, głównie w zakresie pomocy żywnościowej<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201264-616">[616]</a>. Do innych form pomocy działających w Katowicach należą m.in.: ogrzewalnie dla bezdomnych (<a href="/wiki/Ulica_S%C4%85dowa_w_Katowicach" title="Ulica Sądowa w Katowicach">ul. Sądowa</a> 1 i <a href="/wiki/Ulica_Henryka_Sienkiewicza_w_Kielcach" title="Ulica Henryka Sienkiewicza w Kielcach">ul. H. Sienkiewicza</a> 23), domy noclegowe (ul. Krakowska 138 i <a href="/wiki/Ulica_D%C4%99bowa_w_Katowicach" title="Ulica Dębowa w Katowicach">ul. Dębowa</a> 23), kluby integracji społecznej, placówki wydające gorące posiłki i używaną odzież czy placówki na rzecz pomocy osobom z problemem alkoholowym (w tym. m.in. Miejska Izba Wytrzeźwień z Ośrodkiem Pomocy dla Osób Uzależnionych od Alkoholu; ul. Macieja 10)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201264-616">[616]</a>. Na rzecz pomocy dzieciom i młodzieży działa w Katowicach także szereg stowarzyszeń i fundacji, w tym m.in. <a href="/wiki/Stowarzyszenie_Pomocy_Dzieciom_i_M%C5%82odzie%C5%BCy_%22Dom_Anio%C5%82%C3%B3w_Str%C3%B3%C5%BC%C3%B3w%22" class="mw-redirect" title="Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży "Dom Aniołów Stróżów"">Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży „Dom Aniołów Stróżów”</a> z siedzibą przy <a href="/wiki/Ulica_Andrzeja_w_Katowicach" title="Ulica Andrzeja w Katowicach">ulicy Andrzeja</a> 12a i placówkami w kilku miastach metropolii, w tym Świetlicami Terapeutycznymi, Klubem Młodzieżowym, miejscem Pracy Ulicznej i Centrum Wspierania Rodzin przy ulicy Gliwickiej 182 w katowickim <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a><a href="#cite_note-684">[684]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Policja_i_straż_miejska">Policja i straż miejska</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=63" title="Edytuj sekcję: Policja i straż miejska" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=63" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Policja i straż miejska">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Lompy_19_2023_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Katowice_Lompy_19_2023_%282%29.jpg/220px-Katowice_Lompy_19_2023_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Katowice_Lompy_19_2023_%282%29.jpg/330px-Katowice_Lompy_19_2023_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Katowice_Lompy_19_2023_%282%29.jpg/440px-Katowice_Lompy_19_2023_%282%29.jpg 2x" data-file-width="3111" data-file-height="2074" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/Komenda_Miejska_Policji_w_Katowicach" title="Komenda Miejska Policji w Katowicach">Komendy Miejskiej</a> i <a href="/wiki/Komenda_Wojew%C3%B3dzka_Policji_w_Katowicach" title="Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach">Komendy Wojewódzkiej</a> Policji w Katowicach (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Lompy_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Lompy w Katowicach">ul. J. Lompy</a> 19)</figcaption></figure> Przy <a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Lompy_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Lompy w Katowicach">ulicy J. Lompy</a> 19 siedzibę ma <a href="/wiki/Komenda_Miejska_Policji_w_Katowicach" title="Komenda Miejska Policji w Katowicach">Komenda Miejska Policji w Katowicach</a><a href="#cite_note-685">[685]</a>, a w jego skład wchodzą następujące komisariaty: Komisariat I (<a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a>; <a href="/wiki/Ulica_%C5%BBwirki_i_Wigury_w_Katowicach" title="Ulica Żwirki i Wigury w Katowicach">ul. Żwirki i Wigury</a> 28), Komisariat II (<a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutka</a>; <a href="/wiki/Ulica_Kazimiery_I%C5%82%C5%82akowicz%C3%B3wny_w_Katowicach" title="Ulica Kazimiery Iłłakowiczówny w Katowicach">ul. K. Iłłakowiczówny</a> 2), Komisariat III (<a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a>; ul. Książęca 20), Komisariat IV (<a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a>; ul. Policyjna 7), Komisariat V (<a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a>; <a href="/wiki/Ulica_Lwowska_w_Katowicach" title="Ulica Lwowska w Katowicach">ul. Lwowska</a> 7); Komisariat VI (Śródmieście; <a href="/wiki/Ulica_Stawowa_w_Katowicach" title="Ulica Stawowa w Katowicach">ul. Stawowa</a> 8); Komisariat VII (<a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Osiedle Tysiąclecia</a>; ul. Tysiąclecia 5)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a><a href="#cite_note-686">[686]</a>. W Katowicach działa także kilka jednostek o zasięgu regionalnym z zakresu bezpieczeństwa publicznego. Miasto jest siedzibą <a href="/wiki/Komenda_Wojew%C3%B3dzka_Policji_w_Katowicach" title="Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach">Komendy Wojewódzkiej Policji w Katowicach</a> (ul. J. Lompy 19)<a href="#cite_note-687">[687]</a> oraz Delegatury <a href="/wiki/Agencja_Bezpiecze%C5%84stwa_Wewn%C4%99trznego" title="Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego">Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego</a> (ul. J. Lompy 19)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014182-688">[688]</a>. Działa tutaj także <a href="/wiki/Szko%C5%82a_Policji_w_Katowicach" title="Szkoła Policji w Katowicach">Szkoła Policji w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Zygmunta_Waltera-Jankego_w_Katowicach" title="Ulica Zygmunta Waltera-Jankego w Katowicach">ul. gen. Z. Waltera-Jankego</a> 276)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014182-688">[688]</a> oraz Oddział Prewencji Policji w Katowicach (ul. Koszarowa 17)<a href="#cite_note-689">[689]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Szopienice-Burowiec_370.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_370.jpg/220px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_370.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_370.jpg/330px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_370.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_370.jpg/440px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_370.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Komisariat V <a href="/wiki/Komenda_Miejska_Policji_w_Katowicach" title="Komenda Miejska Policji w Katowicach">KMP w Katowicach</a> przy <a href="/wiki/Ulica_Lwowska_w_Katowicach" title="Ulica Lwowska w Katowicach">ulicy Lwowskiej</a> 7</figcaption></figure> Katowice według danych z 2007 roku cechowały się znacznym poziomem przestępczości, jednym z najwyższych w Polsce. W tym czasie zanotowano około 17,5 tys. przestępstw kryminalnych. W 2006 roku wskaźnik wykrywalności przestępstw wynosił 42,4%, z czego w przypadku przestępstw kryminalnych był na poziomie 33%. W podziale na dzielnice w 2007 roku najwięcej przestępstw w przeliczeniu na liczbę mieszkańców zanotowano w: Śródmieściu, <a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodziu</a>, Szopienicach-Burowcu, <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówce Małej</a> i <a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutce</a>, a najmniej w <a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesiu</a>, <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcu</a>, <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchnie</a>, <a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzeczu</a> i <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murckach</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201273-690">[690]</a>. Poziom bezpieczeństwa w następnych latach wzrósł – w 2012 roku zanotowano 326 przestępstw na 10 tys. mieszkańców (w 2005 roku poziom ten sięgał 496,7)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201417-691">[691]</a>. W 2007 roku w Katowicach doszło do 450 wypadków komunikacyjnych, z czego najwięcej w Śródmieściu, Szopienicach-Burowcu i Piotrowicach-Ochojcu. Niezależnie od podziału administracyjnego, najwięcej wypadków i kolizji drogowych notuje się średnio na ulicach: <a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">Chorzowskiej</a>, <a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">T. Kościuszki</a> i <a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82owska_w_Katowicach" title="Ulica Mikołowska w Katowicach">Mikołowskiej</a> oraz na <a href="/wiki/Aleja_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach">alei W. Roździeńskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201273-690">[690]</a>. W 2011 roku w Katowicach odnotowano 5085 zdarzeń drogowych, w tym 305 wypadków i 4780 kolizji<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014183-692">[692]</a>. Przy <a href="/wiki/Ulica_%C5%BBelazna_w_Katowicach" title="Ulica Żelazna w Katowicach">ulicy Żelaznej</a> 18 w dzielnicy <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a> siedzibę ma Straż Miejska<a href="#cite_note-693">[693]</a>, która w 2012 roku zatrudniała 135 pracowników. W tym czasie przeprowadziła ona 28 187 interwencji, w tym ok. 20,5 tys. przeciwko porządkowi i bezpieczeństwu w komunikacji<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014183-692">[692]</a>. W Katowicach funkcjonuje system <a href="/wiki/Telewizja_przemys%C5%82owa" title="Telewizja przemysłowa">monitoringu wizyjnego</a>, zarządzany przez Wydział Zarządzania Kryzysowego <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urzędu Miasta Katowice</a>. Obejmuje on miejsca publiczne w centrum miasta, tunel drogowy pod <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">rondem gen. J. Ziętka</a>, newralgiczne miejsca na <a href="/wiki/Drogowa_Trasa_%C5%9Arednicowa" title="Drogowa Trasa Średnicowa">Drogowej Trasie Średnicowej</a> i inne punkty, w tym w <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janowie-Nikiszowcu</a>, Koszutce, Ligocie-Panewnikach czy na <a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego_(Katowice)" title="Osiedle Paderewskiego (Katowice)">osiedlu I.J. Paderewskiego</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014184-694">[694]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Straż_pożarna">Straż pożarna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=64" title="Edytuj sekcję: Straż pożarna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=64" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Straż pożarna">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2021-07_Katowice-Zarzecze_(8).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/2021-07_Katowice-Zarzecze_%288%29.jpg/220px-2021-07_Katowice-Zarzecze_%288%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/2021-07_Katowice-Zarzecze_%288%29.jpg/330px-2021-07_Katowice-Zarzecze_%288%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/2021-07_Katowice-Zarzecze_%288%29.jpg/440px-2021-07_Katowice-Zarzecze_%288%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>OSP Katowice-Zarzecze (<a href="/wiki/Ulica_Stefana_Grota-Roweckiego_w_Katowicach" title="Ulica Stefana Grota-Roweckiego w Katowicach">ul. gen. S. Grota-Roweckiego</a> 20)</figcaption></figure> Katowice są siedzibą Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 36), a obszar miasta obejmuje swoim zasięgiem Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach z siedzibą przy <a href="/wiki/Ulica_Wojew%C3%B3dzka_w_Katowicach" title="Ulica Wojewódzka w Katowicach">ulicy Wojewódzkiej</a> 11<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>, w skład której wchodzą trzy jednostki ratowniczo-gaśnicze: Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 1 Szopienice (Szopienice-Burowiec; ul. Krakowska 130)<a href="#cite_note-695">[695]</a>, Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 2 Piotrowice (Piotrowice-Ochojec; ul. T. Kościuszki 189)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201268-696">[696]</a> i Jednostka Ratowniczo-Gaśnicza nr 3 Centrum (Śródmieście; ul. Wojewódzka 11)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>. W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_Henryka_D%C4%85browskiego_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach">ulicy H. Dąbrowskiego</a> 8 mieści się siedziba Śląskiego Wojewódzkiego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, a także Miejskiego Zarządu Zawiązku Ochotniczych Straży Pożarnych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201268-696">[696]</a>. W mieście działa łącznie pięć jednostek ochotniczych straży pożarnej: <a href="/wiki/Ochotnicza_Stra%C5%BC_Po%C5%BCarna_D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Ochotnicza Straż Pożarna Dąbrówka Mała">OSP Dąbrówka Mała</a> (ul. Strzelców Bytomskich 33)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201268-696">[696]</a>, OSP Katowice-Szopienice (<a href="/wiki/Ulica_Morawa_w_Katowicach" title="Ulica Morawa w Katowicach">ul. Morawa</a> 119a)<a href="#cite_note-697">[697]</a>, OSP Kostuchna (<a href="/wiki/Ulica_Szarych_Szereg%C3%B3w_w_Katowicach" title="Ulica Szarych Szeregów w Katowicach">ul. Szarych Szeregów</a> 62)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201268-696">[696]</a>, OSP Katowice-Zarzecze (<a href="/wiki/Ulica_Stefana_Grota-Roweckiego_w_Katowicach" title="Ulica Stefana Grota-Roweckiego w Katowicach">ul. gen. S. Grota-Roweckiego</a> 20)<a href="#cite_note-698">[698]</a> i OSP Katowice-Podlesie (<a href="/wiki/Ulica_Uniczowska_w_Katowicach" title="Ulica Uniczowska w Katowicach">ul. Uniczowska</a> 64)<a href="#cite_note-699">[699]</a>. W 2007 roku w Katowicach odnotowano około 1,4 tys. pożarów i ponad 2 tys. <a href="/wiki/Miejscowe_zagro%C5%BCenie" title="Miejscowe zagrożenie">miejscowych zagrożeń</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201273-690">[690]</a>. W 2018 roku w przeliczeniu na 1000 mieszkańców doszło do 16 zdarzeń wymagających udziału jednostek straży pożarnej, 4 pożarów i 10 miejscowych zagrożeń<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201931-700">[700]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Turystyka">Turystyka</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=65" title="Edytuj sekcję: Turystyka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=65" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Turystyka">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Charakterystyka_4">Charakterystyka</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=66" title="Edytuj sekcję: Charakterystyka" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=66" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Charakterystyka">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Plik:Logo_of_Katowice.png" class="mw-file-description" title="Logo miasta Katowice"><img alt="Logo miasta Katowice" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Logo_of_Katowice.png/220px-Logo_of_Katowice.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Logo_of_Katowice.png/330px-Logo_of_Katowice.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/Logo_of_Katowice.png/440px-Logo_of_Katowice.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1024" /></a><figcaption>Logo miasta Katowice</figcaption></figure> Katowice w działaniach promocyjnych są prezentowane jako miasto, które w ostatnim okresie przeszło dużą przemianę z miasta stereotypowo kojarzonego z <a href="/wiki/G%C3%B3rny_%C5%9Al%C4%85sk" title="Górny Śląsk">Górnym Śląskiem</a>, czyli z miejsca działalności ciężkiego przemysłu i górnictwa węgla kamiennego w nowoczesne centrum dwumilionowej <a href="/wiki/Konurbacja_g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ska" title="Konurbacja górnośląska">konurbacji</a>, w którym dokonała się metamorfoza na niemal wszystkich kierunkach, a stereotypowy wizerunek regionu – <a href="/wiki/Wie%C5%BCa_szybowa_(g%C3%B3rnictwo)" title="Wieża szybowa (górnictwo)">wieża szybowa kopalni</a>, pozostaje często nadal charakterystycznym jego elementem, ale ma zupełnie inne znaczenie. Przykładowo, wieża szybu „Warszawa II” została przekształcona jako <a href="/wiki/Wie%C5%BCa_widokowa" title="Wieża widokowa">wieża widokowa</a> kompleksu <a href="/wiki/Muzeum_%C5%9Al%C4%85skie_w_Katowicach" title="Muzeum Śląskie w Katowicach">Muzeum Śląskiego w Katowicach</a>. Podkreślane też są atuty komunikacyjne miasta, jakim jest rozbudowana sieć drogowa i kolejowa, a położenie miasta w centrum układu komunikacyjnego Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii sprawia, że Katowice należą do najlepiej skomunikowanych miast w Polsce. Połączenia kolejowe i lotnicze łączą region katowicki z innymi częściami Polski i zagranicy. Jednocześnie Katowice są pokazywane jako miasto, które przyciąga przyjezdnych do odbywających się tutaj cyklicznych wydarzeń i festiwali, jak <a href="/wiki/Off_Festival" title="Off Festival">Off Festiwal</a> czy <a href="/wiki/Festiwal_Nowa_Muzyka" title="Festiwal Nowa Muzyka">Festiwal Nowa Muzyka</a>. Katowice są także miejscem spotkań dzięki rozwojowi turystyki biznesowej i odbywających się w mieście różnego typu kongresów<a href="#cite_note-701">[701]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Industriada_2014_-_walcownia_w_Katowicach_Szopienicach.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Industriada_2014_-_walcownia_w_Katowicach_Szopienicach.JPG/220px-Industriada_2014_-_walcownia_w_Katowicach_Szopienicach.JPG" decoding="async" width="220" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Industriada_2014_-_walcownia_w_Katowicach_Szopienicach.JPG/330px-Industriada_2014_-_walcownia_w_Katowicach_Szopienicach.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Industriada_2014_-_walcownia_w_Katowicach_Szopienicach.JPG/440px-Industriada_2014_-_walcownia_w_Katowicach_Szopienicach.JPG 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a><figcaption><a href="/wiki/Walcownia_%E2%80%93_Muzeum_Hutnictwa_Cynku" title="Walcownia – Muzeum Hutnictwa Cynku">Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia</a> w trakcie <a href="/wiki/Industriada" title="Industriada">Industriady</a> 2014</figcaption></figure> W krajobrazie Katowic występuje szereg obiektów i przestrzeni stanowiących wizytówki miasta i będących z miastem kojarzone z uwagi na swoje walory architektoniczne, duchowe, historyczne czy symboliczne. Są to m.in.: <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek</a> wraz z <a href="/wiki/Rondo_gen._Jerzego_Zi%C4%99tka_w_Katowicach" title="Rondo gen. Jerzego Ziętka w Katowicach">rondem gen. J. Ziętka</a>, <a href="/wiki/Pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Pomnik Powstańców Śląskich">pomnikiem Powstańców Śląskich</a> i przestrzenią publiczną <a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">alei W. Korfantego</a> od ronda do <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynku</a>, <a href="/wiki/Silesia_City_Center" title="Silesia City Center">centrum handlowe Silesia City Center</a>, <a href="/wiki/Gmach_Sejmu_%C5%9Al%C4%85skiego_w_Katowicach" title="Gmach Sejmu Śląskiego w Katowicach">gmach Sejmu Śląskiego</a>, <a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">archikatedra Chrystusa Króla</a>, <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół Mariacki</a>, kompleks <a href="/wiki/Panewniki" title="Panewniki">panewnickiej</a> <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Ludwika_Kr%C3%B3la_i_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">bazyliki</a> wraz z <a href="/wiki/Klasztor_Franciszkan%C3%B3w_w_Panewnikach" title="Klasztor Franciszkanów w Panewnikach">klasztorem oo. franciszkanów</a> i <a href="/wiki/Kalwaria_Panewnicka" title="Kalwaria Panewnicka">kalwarią</a>, <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Szczepana_i_Matki_Bo%C5%BCej_Boguckiej_w_Katowicach" title="Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach">sanktuarium Matki Bożej Boguckiej</a>, zabytkowa zabudowa <a href="/wiki/Osiedle_patronackie" title="Osiedle patronackie">osiedli patronackich</a> <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> i <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a>, <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park im. T. Kościuszki</a>, <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Dolina Trzech Stawów</a>, <a href="/wiki/Teatr_%C5%9Al%C4%85ski_im._Stanis%C5%82awa_Wyspia%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach">Teatr Śląski im. S. Wyspiańskiego</a>, <a href="/wiki/Biblioteka_%C5%9Al%C4%85ska" title="Biblioteka Śląska">Biblioteka Śląska</a>, modernistyczna zabudowa południowego <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieścia</a> (katowicka moderna<a href="#cite_note-702">[702]</a>) czy <a href="/wiki/Lista_najwy%C5%BCszych_budynk%C3%B3w_w_Katowicach" title="Lista najwyższych budynków w Katowicach">katowickie wieżowce</a>: <a href="/wiki/Stalexport_(wie%C5%BCowce)" title="Stalexport (wieżowce)">Stalexport</a>, <a href="/wiki/Altus" title="Altus">Altus</a>, <a href="/wiki/Chorzowska_50" title="Chorzowska 50">Chorzowska 50</a>. Do nowych wizytówek Katowic należą zaś m.in.: <a href="/wiki/Strefa_Kultury_(Katowice)" title="Strefa Kultury (Katowice)">Strefa Kultury</a> z <a href="/wiki/Siedziba_Narodowej_Orkiestry_Symfonicznej_Polskiego_Radia_w_Katowicach" title="Siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach">siedzibą NOSPR-u</a>, <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowe_Centrum_Kongresowe_w_Katowicach" title="Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach">Międzynarodowym Centrum Kongresowym</a> i Muzeum Śląskim, nowy dworzec kolejowy <a href="/wiki/Katowice_(stacja_kolejowa)" title="Katowice (stacja kolejowa)">stacji Katowice</a> wraz z <a href="/wiki/Galeria_Katowicka" title="Galeria Katowicka">Galerią Katowicką</a> czy <a href="/wiki/Biurowce_.KTW" title="Biurowce .KTW">kompleks wieżowców .KTW</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…201418-703">[703]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201220-79">[79]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2024-06_Katowice_bebok_Wincynt_(8).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/2024-06_Katowice_bebok_Wincynt_%288%29.jpg/220px-2024-06_Katowice_bebok_Wincynt_%288%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/2024-06_Katowice_bebok_Wincynt_%288%29.jpg/330px-2024-06_Katowice_bebok_Wincynt_%288%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/2024-06_Katowice_bebok_Wincynt_%288%29.jpg/440px-2024-06_Katowice_bebok_Wincynt_%288%29.jpg 2x" data-file-width="3417" data-file-height="2278" /></a><figcaption>Bebok Wincynt przy <a href="/wiki/Plac_Wyzwolenia_w_Katowicach" title="Plac Wyzwolenia w Katowicach">placu Wyzwolenia</a> na osiedlu patronackim <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">Nikiszowiec</a> – jedna z figurek <a href="/wiki/Katowickie_beboki" title="Katowickie beboki">Katowickiego Szlaku Beboków</a> (2024)</figcaption></figure> Istotną rolę w zakresie popularyzacji turystyki w Katowicach, a zwłaszcza <a href="/w/index.php?title=Turystyka_industrialna&action=edit&redlink=1" class="new" title="Turystyka industrialna (strona nie istnieje)">turystyki industrialnej</a> stanowi <a href="/wiki/Szlak_Zabytk%C3%B3w_Techniki_Wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Al%C4%85skiego" title="Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego">Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego</a> wraz z coroczną <a href="/wiki/Industriada" title="Industriada">Industriadą</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014159-367">[367]</a>. Do szlaku wpisane są następujące obiekty położone w mieście: <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">osiedle Giszowiec</a> (dz. Giszowiec)<a href="#cite_note-704">[704]</a>, <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">osiedle Nikiszowiec</a> (dz. <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a>)<a href="#cite_note-705">[705]</a>, <a href="/wiki/Galeria_Szyb_Wilson" title="Galeria Szyb Wilson">Galeria Szyb Wilson</a> (<a href="/wiki/Ulica_Oswobodzenia_w_Katowicach" title="Ulica Oswobodzenia w Katowicach">ul. Oswobodzenia</a> 1)<a href="#cite_note-706">[706]</a>, <a href="/wiki/Walcownia_%E2%80%93_Muzeum_Hutnictwa_Cynku" title="Walcownia – Muzeum Hutnictwa Cynku">Muzeum Hutnictwa Cynku Walcownia</a> (<a href="/wiki/Ulica_11_Listopada_w_Katowicach" title="Ulica 11 Listopada w Katowicach">ul. 11 Listopada</a> 50)<a href="#cite_note-707">[707]</a>, Muzeum Śląskie w Katowicach (ul. T. Dobrowolskiego 1)<a href="#cite_note-708">[708]</a> i <a href="/wiki/Porcelana_%C5%9Al%C4%85ska" title="Porcelana Śląska">Fabryka Porcelany</a> (ul. Porcelanowa 23)<a href="#cite_note-709">[709]</a>. Poza nimi, potencjał dla rozwoju turystyki industrialnej w Katowicach ma m.in.: zabudowa po <a href="/wiki/Kopalnia_W%C4%99gla_Kamiennego_%E2%80%9EKleofas%E2%80%9D" title="Kopalnia Węgla Kamiennego „Kleofas”">kopalni „Kleofas”</a> bądź zabudowa <a href="/wiki/Kolonia_Alfred" title="Kolonia Alfred">kolonii robotniczej Alfred</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014160-710">[710]</a>. Jedną z nowszych atrakcji miasta jest <a href="/wiki/Katowickie_beboki" title="Katowickie beboki">Katowicki Szlak Beboków</a>, obejmujących obejmujących grupę figurek rozsianych w różnych częściach miasta. Przedstawiają one postacie związane z legendami i folklorem Górnego Śląska zwanych <a href="/wiki/Bobo_(demon)" title="Bobo (demon)">bebokami</a>, a pomysłodawcą powstania figurek był <a href="/wiki/Grzegorz_Chudy" title="Grzegorz Chudy">Grzegorz Chudy</a><a href="#cite_note-ON20240304-711">[711]</a>. W Katowicach nastąpił rozwój także sektora <a href="/wiki/Turystyka_biznesowa" title="Turystyka biznesowa">turystyki biznesowej</a>. Dzięki skumulowaniu w stolicy <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a> największej w regionie liczby podmiotów gospodarczych, a wraz z tym poszerzaniu się zakresu oddziaływania katowickich firm, nastąpił wzrost zarówno krajowych, jak i międzynarodowych kontaktów biznesowych, czego przejawem jest wzrost znaczenia tej gałęzi turystyki, a wraz z tym liczby obiektów noclegowych<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014157-712">[712]</a>, co w latach 2002–2012 doprowadziło m.in. do wzrostu liczby osób korzystający z noclegów w Katowicach z 271,9 tys. do 766,0 tys.<a href="#cite_note-CITEREFRaport…201416-333">[333]</a> Rozwój turystyki biznesowej w Katowicach wynika także z dostępności infrastruktury kongresowo-wystawienniczej, tym Międzynarodowego Centrum Kongresowego i innych obiektów przystosowanych do tego typu celów<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014158-366">[366]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Informacja_turystyczna">Informacja turystyczna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=67" title="Edytuj sekcję: Informacja turystyczna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=67" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Informacja turystyczna">edytuj kod</a>]</div> Regionalne Centrum Informacji Turystycznej w Katowicach działa przy <a href="/wiki/Rynek_w_Katowicach" title="Rynek w Katowicach">Rynku</a> 13. Jest to placówka prowadzona przez Wydział Promocji <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urzędu Miasta Katowice</a> i Śląską Organizację Turystyczną, a sprzedażą wydawnictw i gadżetów zajmuje się Górnośląski Oddział <a href="/wiki/Polskie_Towarzystwo_Turystyczno-Krajoznawcze" title="Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze">PTTK</a> Katowice. Dodatkowy punkt informacji turystycznej działa także na terenie zabytkowego <a href="/wiki/Nikiszowiec" title="Nikiszowiec">osiedla Nikiszowiec</a>, przy ulicy Rymarskiej 4<a href="#cite_note-UMKatoTuryst-713">[713]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Szlaki_turystyczne">Szlaki turystyczne</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=68" title="Edytuj sekcję: Szlaki turystyczne" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=68" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Szlaki turystyczne">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-Giszowiec_II_045.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Katowice-Giszowiec_II_045.jpg/220px-Katowice-Giszowiec_II_045.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Katowice-Giszowiec_II_045.jpg/330px-Katowice-Giszowiec_II_045.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7b/Katowice-Giszowiec_II_045.jpg/440px-Katowice-Giszowiec_II_045.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Fragment <a href="/wiki/Szlak_Historii_G%C3%B3rnictwa_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego">Szlaku Historii Górnictwa Górnośląskiego</a> w <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowcu</a></figcaption></figure> <ul><li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny zielony"><img alt="szlak turystyczny zielony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/24px-POL_Szlak_zielony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/36px-POL_Szlak_zielony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/48px-POL_Szlak_zielony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Dwudziestopi%C4%99ciolecia_PTTK" title="Szlak Dwudziestopięciolecia PTTK">Szlak 25-lecia PTTK</a>: <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a> – <a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a> – <a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a> – <a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a> – <a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a> – <a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzno</a> – Katowice – Chorzów<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny żółty"><img alt="szlak turystyczny żółty" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/24px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/36px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f/POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg/48px-POL_Szlak_%C5%BC%C3%B3%C5%82ty.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Historii_G%C3%B3rnictwa_G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego">Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego</a>: Łubianki – Siemianowice Śląskie – Katowice – <a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a> – <a href="/wiki/Orzesze" title="Orzesze">Orzesze</a> – <a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a><a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny niebieski"><img alt="szlak turystyczny niebieski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/24px-POL_Szlak_niebieski.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/36px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/48px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Katowicki_Szlak_Spacerowy" title="Katowicki Szlak Spacerowy">Katowicki Szlak Spacerowy</a>: Chorzów – Katowice (<a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józefowiec</a> – <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> – <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a>)<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czerwony"><img alt="szlak turystyczny czerwony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/24px-POL_Szlak_czerwony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/36px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/48px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Bohater%C3%B3w_Wie%C5%BCy_Spadochronowej" title="Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej">Szlak Bohaterów Wieży Spadochronowej</a>: Katowice (<a href="/wiki/Pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Pomnik Powstańców Śląskich">pomnik Powstańców Śląskich</a> – <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park T. Kościuszki</a> – <a href="/wiki/Lasy_Panewnickie" title="Lasy Panewnickie">Lasy Panewnickie</a>) – Mikołów<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czarny"><img alt="szlak turystyczny czarny" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/24px-POL_Szlak_czarny.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/36px-POL_Szlak_czarny.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/48px-POL_Szlak_czarny.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Ochojski" title="Szlak Ochojski">Szlak Ochojski</a>: Katowice (<a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> – <a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a>)<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czerwony"><img alt="szlak turystyczny czerwony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/24px-POL_Szlak_czerwony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/36px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/POL_Szlak_czerwony.svg/48px-POL_Szlak_czerwony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_im._Mariana_Kantora-Mirskiego" title="Szlak im. Mariana Kantora-Mirskiego">Szlak im. Mariana Kantora-Mirskiego</a>: Katowice (Giszowiec – Murcki) – <a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a><a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny niebieski"><img alt="szlak turystyczny niebieski" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/24px-POL_Szlak_niebieski.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/36px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2b/POL_Szlak_niebieski.svg/48px-POL_Szlak_niebieski.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Ho%C5%82dunowski" title="Szlak Hołdunowski">Szlak Hołdunowski</a>: Katowice (Giszowiec) – Tychy – Jaworzno<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny zielony"><img alt="szlak turystyczny zielony" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/24px-POL_Szlak_zielony.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/36px-POL_Szlak_zielony.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/23/POL_Szlak_zielony.svg/48px-POL_Szlak_zielony.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Weso%C5%82ej_Fali" title="Szlak Wesołej Fali">Szlak Wesołej Fali</a>: Katowice (Murcki) – Mysłowice<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a><a href="#cite_note-715">[715]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czarny"><img alt="szlak turystyczny czarny" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/24px-POL_Szlak_czarny.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/36px-POL_Szlak_czarny.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/48px-POL_Szlak_czarny.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Dolinki_Murckowskiej" title="Szlak Dolinki Murckowskiej">Szlak Dolinki Murckowskiej</a>: Katowice (Janów-Nikiszowiec – Giszowiec – Murcki)<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a><a href="#cite_note-716">[716]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Szlak_turystyczny" title="szlak turystyczny czarny"><img alt="szlak turystyczny czarny" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/24px-POL_Szlak_czarny.svg.png" decoding="async" width="24" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/36px-POL_Szlak_czarny.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/POL_Szlak_czarny.svg/48px-POL_Szlak_czarny.svg.png 2x" data-file-width="150" data-file-height="90" /></a> <a href="/wiki/Szlak_Parkowy" title="Szlak Parkowy">Szlak Parkowy</a>: Katowice (park T. Kościuszki – Katowicki Park Leśny)<a href="#cite_note-UMKatoSzl-714">[714]</a>.</li></ul> W mieście wyznaczono także szlaki ukazujące charakterystyczne elementy architektury bądź sztuki ulicznej Katowic, w tym: Szlak Murali, Szlak Moderny czy Szlak Neonów<a href="#cite_note-WKniezb-717">[717]</a>. W ramach projektu „Rowerem po Śląsku” została wytyczona w Katowicach sieć turystycznych <a href="/wiki/Szlak_rowerowy" title="Szlak rowerowy">szlaków rowerowych</a> biegnących przez różne obszary miasta. Składają się na nie następujące trasy: nr 1 (20 km) <a href="/wiki/Pomnik_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich" title="Pomnik Powstańców Śląskich">pomnik Powstańców Śląskich</a> – <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Dolina Trzech Stawów</a> – Podlesie; nr 2 (12 km) <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">park T. Kościuszki</a> – <a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a>; nr 122 (5 km) Ligota-Panewniki; nr 3 (16 km) <a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> – <a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> – Ligota-Panewniki; nr 5 (6 km) Dolina Trzech Stawów – <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a>; nr 101 (18 km) Piotrowice-Ochojec – <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a>; nr 103 (7 km) <a href="/wiki/Park_%C5%9Al%C4%85ski" title="Park Śląski">park Śląski</a> – <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów cz. zachodnia</a>; nr 121 (7 km) <a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a> – Murcki; nr 153 (6 km) Murcki; nr 110 (2 km) Murcki<a href="#cite_note-718">[718]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Baza_noclegowa">Baza noclegowa</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=69" title="Edytuj sekcję: Baza noclegowa" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=69" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Baza noclegowa">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_5.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_5.jpg/220px-2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_5.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_5.jpg/330px-2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_5.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f6/2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_5.jpg/440px-2023-07_Katowice_ul._Dworcowa_5.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Hotele <a href="/wiki/Hotel_Monopol_w_Katowicach" title="Hotel Monopol w Katowicach">Monopol</a> (<a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ul. Dworcowa</a> 5; po prawej) i Diament Plaza (ul. Dworcowa 11; po lewej stronie)</figcaption></figure> Oferta noclegowa Katowic jest zróżnicowana – tworzą ją zarówno pięciogwiazdkowe <a href="/wiki/Hotel" title="Hotel">hotele</a> i <a href="/wiki/Apartament" title="Apartament">apartamenty</a>, jak i <a href="/wiki/Hostel" title="Hostel">hostele</a>, a najwięcej tego typu obiektów koncentruje się w <a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieściu</a>, <a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załężu</a> i <a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówce Małej</a>. Działa w mieście według stanu z września 2023 roku 1 hotel pięciogwiazdkowy – <a href="/wiki/Hotel_Monopol_w_Katowicach" title="Hotel Monopol w Katowicach">Monopol</a> (<a href="/wiki/Ulica_Dworcowa_w_Katowicach" title="Ulica Dworcowa w Katowicach">ul. Dworcowa</a> 5) i 7 hoteli czterogwiazdkowych: Diament Plaza (ul. Dworcowa 11), <a href="/wiki/Mercure" title="Mercure">Mercure</a> Katowice Centrum (<a href="/wiki/Ulica_M%C5%82y%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Młyńska w Katowicach">ul. Młyńska</a> 6), <a href="/wiki/Novotel" title="Novotel">Novotel</a> (<a href="/wiki/Aleja_Walentego_Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Aleja Walentego Roździeńskiego w Katowicach">al. W. Roździeńskiego</a> 16), Park Hotel Diament (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 37), Park Inn by <a href="/wiki/Radisson_Blu" title="Radisson Blu">Radisson</a> Katowice (<a href="/wiki/Ulica_Bytkowska_w_Katowicach" title="Ulica Bytkowska w Katowicach">ul. Bytkowska</a> 1a), Q Hotel Plus Katowice (<a href="/wiki/Ulica_Wojew%C3%B3dzka_w_Katowicach" title="Ulica Wojewódzka w Katowicach">ul. Wojewódzka</a> 12) i <a href="/wiki/Vienna_House" title="Vienna House">Vienna House</a> (<a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ul. Sokolska</a> 24)<a href="#cite_note-719">[719]</a>. Jeszcze w 2006 roku w mieściły się tutaj 22 skategoryzowane hotele trzy- i więcej gwiazdkowe, w tym 5 cztero- i pięciogwiazdkowych, co stanowiło łącznie blisko 1,2 tys. miejsc noclegowych<a href="#cite_note-CITEREFStudium…20125-511">[511]</a>. W 2012 roku w Katowicach działało 17 hoteli<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014158-366">[366]</a>, wśród nich jeden hotel pięciogwiazdkowy – Hotel Monopol i cztery hotele czterogwiazdkowe: Hotel <a href="/wiki/Qubus_Hotel" title="Qubus Hotel">Qubus</a> Prestige, Hotel Diament Plaza, Hotel Angelo i Novotel Katowice. W tym czasie w przeliczeniu na 1000 mieszkańców miasta korzystających z noclegów w Katowicach było 766 osób, z czego turystów zagranicznych 217 osób<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014158-366">[366]</a>. W Katowicach w 2018 roku koncentrowało się 33,1% wszystkich miejsc noclegowych w obiektach turystycznych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii i 10,3% w całym województwie śląskim<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…20195-18">[18]</a>. Katowice dysponowały wówczas 32 turystycznymi obiektami noclegowymi, w tym 20 hotelami. Obiekty te miały łącznie 4720 miejsc, w tym 3869 w hotelach. Stopień wykorzystania miejsc w ciągu roku wynosił wówczas 48,3%<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201922-720">[720]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Religia">Religia</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=70" title="Edytuj sekcję: Religia" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=70" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Religia">edytuj kod</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kościół_katolicki">Kościół katolicki</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=71" title="Edytuj sekcję: Kościół katolicki" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=71" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Kościół katolicki">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_katedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_%2B_kuria_(12).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_katedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_%2B_kuria_%2812%29.jpg/220px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_katedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_%2B_kuria_%2812%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_katedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_%2B_kuria_%2812%29.jpg/330px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_katedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_%2B_kuria_%2812%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_katedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_%2B_kuria_%2812%29.jpg/440px-Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_S_-_katedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_%2B_kuria_%2812%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption>Siedziba kurii metropolitalnej <a href="/wiki/Archidiecezja_katowicka" title="Archidiecezja katowicka">archidiecezji katowickiej</a> – <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Biskupi_w_Katowicach" title="Pałac Biskupi w Katowicach">Pałac Biskupi</a> (ul. H. Jordana 39)</figcaption></figure> Najbardziej rozbudowaną strukturę wyznaniową w Katowicach posiada <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki" title="Kościół katolicki">Kościół katolicki</a>. Miasto jest siedzibą <a href="/wiki/Archidiecezja_katowicka" title="Archidiecezja katowicka">archidiecezji katowickiej</a> oraz <a href="/wiki/Metropolia_katowicka" title="Metropolia katowicka">metropolii katowickiej</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>. Działają tutaj: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Katowickiej (ul. H. Jordana 39)<a href="#cite_note-721">[721]</a>, Sąd Metropolitalny (ul. H. Jordana 39)<a href="#cite_note-722">[722]</a>, Archiwum Archidiecezji (ul. H. Jordana 39)<a href="#cite_note-723">[723]</a> i <a href="/wiki/Muzeum_Archidiecezjalne_w_Katowicach" title="Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach">Muzeum Archidiecezjalne</a> (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W. Stwosza</a> 11)<a href="#cite_note-724">[724]</a>, a w pobliżu Kurii metropolitalnej funkcjonuje także Centrala <a href="/wiki/Caritas_(organizacja)" title="Caritas (organizacja)">Caritasu Archidiecezji Katowickiej</a> (<a href="/wiki/Ulica_Wita_Stwosza_w_Katowicach" title="Ulica Wita Stwosza w Katowicach">ul. W</a>. Stwosza 20)<a href="#cite_note-725">[725]</a>. W Katowicach mają swoją siedzibę także dwa <a href="/wiki/Uczelnie_teologiczne_w_Polsce" title="Uczelnie teologiczne w Polsce">wyższe seminaria duchowne</a>: <a href="/wiki/Wy%C5%BCsze_%C5%9Al%C4%85skie_Seminarium_Duchowne_w_Katowicach" title="Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne w Katowicach">archidiecezjalne</a> (ul. W. Stwosza 17)<a href="#cite_note-:4-639">[639]</a> i <a href="/wiki/Wy%C5%BCsze_Seminarium_Duchowne_Braci_Mniejszych_w_Katowicach" title="Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych w Katowicach">zakonne – franciszkanów</a> (<a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnicka</a> 76)<a href="#cite_note-:3-638">[638]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Matka_Boska_Bogucka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Katowice_Matka_Boska_Bogucka.jpg/220px-Katowice_Matka_Boska_Bogucka.jpg" decoding="async" width="220" height="338" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Katowice_Matka_Boska_Bogucka.jpg/330px-Katowice_Matka_Boska_Bogucka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Katowice_Matka_Boska_Bogucka.jpg/440px-Katowice_Matka_Boska_Bogucka.jpg 2x" data-file-width="2084" data-file-height="3198" /></a><figcaption><a href="/wiki/Obraz_Matki_Bo%C5%BCej_Boguckiej" title="Obraz Matki Bożej Boguckiej">Obraz Matki Bożej Boguckiej</a> we wnętrzu <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Szczepana_i_Matki_Bo%C5%BCej_Boguckiej_w_Katowicach" title="Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach">bazyliki św. Szczepana</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice,_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._%C5%9Bw._Anny_18.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Katowice%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._%C5%9Bw._Anny_18.JPG/220px-Katowice%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._%C5%9Bw._Anny_18.JPG" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Katowice%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._%C5%9Bw._Anny_18.JPG/330px-Katowice%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._%C5%9Bw._Anny_18.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Katowice%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._%C5%9Bw._Anny_18.JPG/440px-Katowice%2C_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_parafialny_pw._%C5%9Bw._Anny_18.JPG 2x" data-file-width="3456" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Anny_w_Katowicach" title="Kościół św. Anny w Katowicach">Kościół</a> <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Anny_w_Katowicach" title="Parafia św. Anny w Katowicach">parafii św. Anny</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_159.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_159.jpg/220px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_159.jpg" decoding="async" width="220" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_159.jpg/330px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_159.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_159.jpg/440px-2022-07_Katowice_-_Ligota-Panewniki_159.jpg 2x" data-file-width="2592" data-file-height="3872" /></a><figcaption><a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Ludwika_Kr%C3%B3la_i_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_(6).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_%286%29.jpg/220px-2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_%286%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_%286%29.jpg/330px-2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_%286%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a9/2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_%286%29.jpg/440px-2021-07_Katowice-Bryn%C3%B3w_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_%286%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_w_Katowicach" title="Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach">Kościół św. Michała Archanioła</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:2024-09_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_(4).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/2024-09_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_%284%29.jpg/220px-2024-09_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_%284%29.jpg" decoding="async" width="220" height="330" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/2024-09_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_%284%29.jpg/330px-2024-09_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/2024-09_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_%284%29.jpg/440px-2024-09_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_%284%29.jpg 2x" data-file-width="2345" data-file-height="3518" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Katowicach" title="Kościół św. Józefa w Katowicach">Kościół parafialny</a> <a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Katowicach" title="Parafia św. Józefa w Katowicach">parafii św. Józefa</a></figcaption></figure> W mieście działają <a href="/wiki/Dom_prowincjalny" title="Dom prowincjalny">domy prowincjalne</a>: <a href="/wiki/Zakon_Braci_Mniejszych" title="Zakon Braci Mniejszych">franciszkanów</a> (<a href="/wiki/Prowincja_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_Zakonu_Braci_Mniejszych_w_Katowicach" title="Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach">Prowincja Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny Zakonu Braci Mniejszych w Katowicach</a>; ul. Panewnicka 76<a href="#cite_note-726">[726]</a>), <a href="/wiki/Jadwi%C5%BCanki" title="Jadwiżanki">jadwiżanek</a> (Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi. Prowincja Katowicka; <a href="/wiki/Ulica_Leopolda_w_Katowicach" title="Ulica Leopolda w Katowicach">ul. Leopolda</a> 1-3)<a href="#cite_note-727">[727]</a>, <a href="/wiki/El%C5%BCbietanki" title="Elżbietanki">elżbietanek</a> (Zgromadzenie Sióstr Św. Elżbiety. Prowincja Katowicka; <a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 52)<a href="#cite_note-728">[728]</a> czy <a href="/wiki/Zgromadzenie_Si%C3%B3str_S%C5%82u%C5%BCebniczek_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny" title="Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny">służebniczek śląskich</a> (Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej. Prowincja Katowicka; ul. Panewnicka 63)<a href="#cite_note-729">[729]</a>. W Katowicach swoje redakcje mają media katolickie: wydawnictwo <a href="/wiki/Ksi%C4%99garnia_%C5%9Bw._Jacka" title="Księgarnia św. Jacka">Księgarnia św. Jacka</a> (ul. W. Stwosza 11)<a href="#cite_note-730">[730]</a>, drukarnia, redakcje archidiecezjalnej rozgłośni <a href="/wiki/Radio_eM" title="Radio eM">Radia eM</a><a href="#cite_note-:2-598">[598]</a>, ogólnopolskiego tygodnika katolickiego <a href="/wiki/Go%C5%9B%C4%87_Niedzielny" title="Gość Niedzielny">Gość Niedzielny</a> (ul. W. Stwosza 11), miesięcznika dla dzieci i młodzieży <a href="/wiki/Ma%C5%82y_Go%C5%9B%C4%87_Niedzielny" title="Mały Gość Niedzielny">Mały Gość Niedzielny</a> (ul. W. Stwosza 11)<a href="#cite_note-731">[731]</a> oraz miesięcznika <a href="/wiki/Apostolstwo_Chorych" class="mw-redirect" title="Apostolstwo Chorych">Apostolstwo Chorych</a> (ul. M. Skłodowskiej-Curie 30/1)<a href="#cite_note-732">[732]</a>. W Katowicach działa także kilka ośrodków <a href="/wiki/Duszpasterstwo_akademickie" title="Duszpasterstwo akademickie">duszpasterstwa akademickiego</a>, a przy ulicy H. Jordana siedzibę ma Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego<a href="#cite_note-733">[733]</a>. Znanym na Górnym Śląsku <a href="/wiki/Sanktuaria_maryjne" title="Sanktuaria maryjne">sanktuarium maryjnym</a> jest znajdujący się na terenie <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Katowic" title="Podział administracyjny Katowic">katowickiej dzielnicy</a> <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> <a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Szczepana_i_Matki_Bo%C5%BCej_Boguckiej_w_Katowicach" title="Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach">sanktuarium Matki Bożej Boguckiej</a> z <a href="/wiki/Obraz_Matki_Bo%C5%BCej_Boguckiej" title="Obraz Matki Bożej Boguckiej">wizerunkiem Matki Bożej Boguckiej</a><a href="#cite_note-734">[734]</a>. Sieć parafialna w Katowicach obejmuje łącznie 38 wspólnot w pięciu <a href="/wiki/Dekanat" title="Dekanat">dekanatach</a>: <a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Bogucice" title="Dekanat Katowice-Bogucice">Katowice-Bogucice</a>, <a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Panewniki" title="Dekanat Katowice-Panewniki">Katowice-Panewniki</a>, <a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Piotrowice" title="Dekanat Katowice-Piotrowice">Katowice-Piotrowice</a>, <a href="/wiki/Dekanat_Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie" title="Dekanat Katowice-Śródmieście">Katowice-Śródmieście</a> i <a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe" title="Dekanat Katowice-Załęże">Katowice-Załęże</a><a href="#cite_note-735">[735]</a>. <table class="wikitable" style="font-size:85%;"> <caption>Wykaz wspólnot rzymskokatolickich z siedzibą w Katowicach </caption> <tbody><tr> <th>Lp. </th> <th>Wezwanie </th> <th>Adres </th> <th>Dzielnica </th> <th>Liczba wiernych tys. [2005] </th> <th>Świątynia </th> <th>Źródła </th></tr> <tr> <td colspan="7" align="center"><a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Bogucice" title="Dekanat Katowice-Bogucice">Dekanat Katowice-Bogucice</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Szczepana_w_Katowicach" title="Parafia św. Szczepana w Katowicach">św. Szczepana</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_ksi%C4%99dza_Leopolda_Markiefki_w_Katowicach" title="Ulica księdza Leopolda Markiefki w Katowicach">ul. Markiefki</a> 89 </td> <td><a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> </td> <td align="right">17,3 </td> <td><a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Szczepana_i_Matki_Bo%C5%BCej_Boguckiej_w_Katowicach" title="Bazylika św. Szczepana i Matki Bożej Boguckiej w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005192–193-736">[736]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Antoniego_z_Padwy_w_Katowicach-D%C4%85br%C3%B3wce_Ma%C5%82ej" title="Parafia św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Dąbrówce Małej">św. Antoniego z Padwy</a> </td> <td><a href="/wiki/Aleja_Niepodleg%C5%82o%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Aleja Niepodległości w Katowicach">al. Niepodległości</a> 4 </td> <td><a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">Dąbrówka Mała</a> </td> <td align="right">8,3 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Antoniego_z_Padwy_w_Katowicach-D%C4%85br%C3%B3wce_Ma%C5%82ej" title="Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Dąbrówce Małej">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005196–197-737">[737]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Barbary_w_Katowicach" title="Parafia św. Barbary w Katowicach">św. Barbary</a> </td> <td>ul. Młodzieżowa 10 </td> <td><a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> </td> <td align="right">11,4 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Barbary_w_Katowicach" title="Kościół św. Barbary w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005199–200-738">[738]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_Kostki_w_Katowicach" title="Parafia św. Stanisława Kostki w Katowicach">św. Stanisława Kostki</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_G%C3%B3rniczego_Stanu_w_Katowicach" title="Ulica Górniczego Stanu w Katowicach">ul. Górniczego Stanu</a> 22 </td> <td><a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">Giszowiec</a> </td> <td align="right">6,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Stanis%C5%82awa_Kostki_w_Katowicach" title="Kościół św. Stanisława Kostki w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005201–202-739">[739]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Anny_w_Katowicach" title="Parafia św. Anny w Katowicach">św. Anny</a> </td> <td><a href="/wiki/Plac_Wyzwolenia_w_Katowicach" title="Plac Wyzwolenia w Katowicach">pl. Wyzwolenia</a> 21 </td> <td><a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a> </td> <td align="right">11,1 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Anny_w_Katowicach" title="Kościół św. Anny w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005203–204-740">[740]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Pana_Jezusa_w_Katowicach-Murckach" title="Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Murckach">Najświętszego Serca Pana Jezusa</a> </td> <td>ul. Solskiego 2 </td> <td><a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murcki</a> </td> <td align="right">5,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Pana_Jezusa_w_Katowicach-Murckach" title="Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Murckach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005206–207-741">[741]</a> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Jadwigi_%C5%9Al%C4%85skiej_w_Katowicach" title="Parafia św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach">św. Jadwigi Śląskiej</a> </td> <td><a href="/wiki/Plac_Powsta%C5%84c%C3%B3w_%C5%9Al%C4%85skich_w_Katowicach" title="Plac Powstańców Śląskich w Katowicach">pl. Powstańców Śl.</a> 3 </td> <td><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a> </td> <td align="right">13,2 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Jadwigi_%C5%9Al%C4%85skiej_w_Katowicach-Szopienicach" title="Kościół św. Jadwigi Śląskiej w Katowicach-Szopienicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005209–210-742">[742]</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Matki_Bo%C5%BCej_Nieustaj%C4%85cej_Pomocy_w_Katowicach" title="Parafia Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Katowicach">Matki Bożej Nieustającej Pomocy</a> </td> <td>ul. Siewna 25 </td> <td><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a> </td> <td align="right">2,8 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_Nieustaj%C4%85cej_Pomocy_w_Katowicach" title="Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005212–213-743">[743]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="7" align="center"><a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Panewniki" title="Dekanat Katowice-Panewniki">Dekanat Katowice-Panewniki</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszych_Imion_Jezusa_i_Maryi_w_Katowicach" title="Parafia Najświętszych Imion Jezusa i Maryi w Katowicach">Najświętszych Imion Jezusa i Maryi</a> </td> <td>ul. Przyklinga 12 </td> <td><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów</a> </td> <td align="right">7,2 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszych_Imion_Jezusa_i_Maryi_w_Katowicach" title="Kościół Najświętszych Imion Jezusa i Maryi w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005216–217-744">[744]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Awi%C4%99tej_Rodziny_i_%C5%9Bw._Maksymiliana_Kolbego_w_Katowicach" title="Parafia Świętej Rodziny i św. Maksymiliana Kolbego w Katowicach">Świętej Rodziny i św. M. Kolbego</a> </td> <td>ul. Kossak-Szczuckiej 24 </td> <td><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów</a> </td> <td align="right">7,5 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tej_Rodziny_i_%C5%9Bw._Maksymiliana_Kolbego_w_Katowicach" title="Kościół Świętej Rodziny i św. Maksymiliana Kolbego w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005218-745">[745]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Jacka_w_Katowicach" title="Parafia św. Jacka w Katowicach">św. Jacka</a> </td> <td>ul. Leśna 14 </td> <td><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td align="right">5,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Jacka_w_Katowicach" title="Kościół św. Jacka w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005223–224-746">[746]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Ludwika_Kr%C3%B3la_i_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Parafia św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnicka</a> 76 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td align="right">18,8 </td> <td><a href="/wiki/Bazylika_%C5%9Bw._Ludwika_Kr%C3%B3la_i_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Bazylika św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005226–227-747">[747]</a><a href="#cite_note-748">[748]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Antoniego_z_Padwy_w_Katowicach-Panewnikach" title="Parafia św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Panewnikach">św. Antoniego z Padwy</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnicka</a> 451 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td align="right">2,9 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Antoniego_z_Padwy_w_Katowicach-Panewnikach" title="Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Panewnikach">kościół parafialny</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Antoniego_z_Padwy_w_Katowicach-Panewnikach_(stary)" title="Kościół św. Antoniego z Padwy w Katowicach-Panewnikach (stary)">d. kościół paraf.</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005240-749">[749]</a><a href="#cite_note-PanSPKon-750">[750]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Matki_Bo%C5%BCej_R%C3%B3%C5%BCa%C5%84cowej_w_Katowicach" title="Parafia Matki Bożej Różańcowej w Katowicach">Matki Bożej Różańcowej</a> </td> <td>ul. Zadole 36 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td align="right">9,5 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_R%C3%B3%C5%BCa%C5%84cowej_w_Katowicach" title="Kościół Matki Bożej Różańcowej w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005242–243-751">[751]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="7" align="center"><a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Piotrowice" title="Dekanat Katowice-Piotrowice">Dekanat Katowice-Piotrowice</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Tr%C3%B3jcy_Przenaj%C5%9Bwi%C4%99tszej_w_Katowicach" title="Parafia Trójcy Przenajświętszej w Katowicach">Trójcy Przenajświętszej</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Boya-%C5%BBele%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach">ul. Boya-Żeleńskiego</a> 34 </td> <td><a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a> </td> <td align="right">7,2 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Tr%C3%B3jcy_Przenaj%C5%9Bwi%C4%99tszej_w_Katowicach" title="Kościół Trójcy Przenajświętszej w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005220–221-752">[752]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Matki_Boskiej_Fatimskiej_w_Katowicach" title="Parafia Matki Boskiej Fatimskiej w Katowicach">Matki Bożej Fatimskiej</a> </td> <td>ul. Bukszpanowa 26 </td> <td><a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">Kostuchna</a> </td> <td align="right">nd. </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_Fatimskiej_w_Katowicach" title="Kościół Matki Bożej Fatimskiej w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-753">[753]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Cia%C5%82a_i_Krwi_Chrystusa_w_Katowicach" title="Parafia Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Katowicach">Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa</a> </td> <td>ul. Radockiego 251 </td> <td><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td align="right">8,2 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Cia%C5%82a_i_Krwi_Chrystusa_w_Katowicach" title="Kościół Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005232–233-754">[754]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Pana_Jezusa_i_%C5%9Bw._Jana_Bosko_w_Katowicach" title="Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko w Katowicach">NS Pana Jezusa i św. Jana Bosko</a> </td> <td>ul. Fredry 26 </td> <td><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td> <td align="right">9,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Pana_Jezusa_i_%C5%9Bw._Jana_Bosko_w_Katowicach" title="Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005234–235-755">[755]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Matki_Bo%C5%BCej_Cz%C4%99stochowskiej_w_Katowicach" title="Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Katowicach">Matki Bożej Częstochowskiej</a> </td> <td>ul. Michałowskiego 9 </td> <td><a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> </td> <td align="right">4,7 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_Cz%C4%99stochowskiej_w_Katowicach" title="Kościół Matki Bożej Częstochowskiej w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005237–238-756">[756]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Matki_Bo%C5%BCej_Wspomo%C5%BCenia_Wiernych_w_Katowicach" title="Parafia Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Katowicach">Matki Bożej Wspomożenia Wiernych</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Stefana_Grota-Roweckiego_w_Katowicach" title="Ulica Stefana Grota-Roweckiego w Katowicach">ul. Grota-Roweckiego</a> 22 </td> <td><a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">Zarzecze</a> </td> <td align="right">1,1 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_Wspomo%C5%BCenia_Wiernych_w_Katowicach" title="Kościół Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005244-757">[757]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="7" align="center"><a href="/wiki/Dekanat_Katowice-%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie" title="Dekanat Katowice-Śródmieście">Dekanat Katowice-Śrómieście</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_w_Katowicach" title="Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach">Podwyższenia Krzyża Świętego</a> </td> <td>ul. Piękna 8 </td> <td><a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynów-Os. Zgrzebnioka</a> </td> <td align="right">6,2 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_w_Katowicach" title="Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005248–249-758">[758]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_katedralna_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Parafia katedralna Chrystusa Króla w Katowicach">katedralna Chrystusa Króla</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Plebiscytowa_w_Katowicach" title="Ulica Plebiscytowa w Katowicach">ul. Plebiscytowa</a> 49a </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td align="right">9,2 </td> <td><a href="/wiki/Archikatedra_Chrystusa_Kr%C3%B3la_w_Katowicach" title="Archikatedra Chrystusa Króla w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005250–251-759">[759]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_wojskowa_%C5%9Bw._Kazimierza_Kr%C3%B3lewicza_w_Katowicach" title="Parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach">wojskowa św. Kazimierza Królewicza</a> </td> <td>ul. Skłodowskiej-Curie </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td align="right">nd. </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Kazimierza_Kr%C3%B3lewicza_w_Katowicach" title="Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005256-760">[760]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Parafia Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">Niepokalanego Poczęcia NMP</a> </td> <td>pl. Szramka 1 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td align="right">8,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Niepokalanego_Pocz%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005258–259-761">[761]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Graniczna_w_Katowicach" title="Ulica Graniczna w Katowicach">ul. Graniczna</a> 26 </td> <td><a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego-Muchowiec" title="Osiedle Paderewskiego-Muchowiec">Os. Paderewskiego-Much.</a> </td> <td align="right">12,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wniebowzi%C4%99cia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_w_Katowicach" title="Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005262–263-762">[762]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_w_Katowicach" title="Parafia św. Michała Archanioła w Katowicach">św. Michała Archanioła</a> </td> <td>ul. Gawronów 20 </td> <td><a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">Brynów-Os. Zgrzebnioka</a> </td> <td align="right">1,7 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Micha%C5%82a_Archanio%C5%82a_w_Katowicach" title="Kościół św. Michała Archanioła w Katowicach">kościół parafialny</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Niepokalanej_Jutrzenki_Wolno%C5%9Bci_w_Katowicach" title="Kościół Matki Kościoła Niepokalanej Jutrzenki Wolności w Katowicach">kościół filialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005265–266-763">[763]</a> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Awi%C4%99tych_Aposto%C5%82%C3%B3w_Piotra_i_Paw%C5%82a_w_Katowicach" title="Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach">śś. Apostołów Piotra i Pawła</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Miko%C5%82owska_w_Katowicach" title="Ulica Mikołowska w Katowicach">ul. Mikołowska</a> 32 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td align="right">10,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tych_Aposto%C5%82%C3%B3w_Piotra_i_Paw%C5%82a_w_Katowicach" title="Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005268–269-764">[764]</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Przemienienia_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Parafia Przemienienia Pańskiego w Katowicach">Przemienienia Pańskiego</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Sokolska_w_Katowicach" title="Ulica Sokolska w Katowicach">ul. Sokolska</a> 12 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td align="right">8,5 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Przemienienia_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Kościół Przemienienia Pańskiego w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005272–273-765">[765]</a><a href="#cite_note-766">[766]</a> </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Pana_Jezusa_w_Katowicach-Koszutce" title="Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Koszutce">Najświętszego Serca Pana Jezusa</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Misjonarzy_Oblat%C3%B3w_MN_w_Katowicach" title="Ulica Misjonarzy Oblatów MN w Katowicach">ul. Misjonarzy Oblatów</a> 12 </td> <td><a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">Koszutka</a> </td> <td align="right">9,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszego_Serca_Pana_Jezusa_w_Katowicach-Koszutce" title="Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach-Koszutce">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005274–275-767">[767]</a><a href="#cite_note-768">[768]</a> </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Opatrzno%C5%9Bci_Bo%C5%BCej_w_Katowicach" title="Parafia Opatrzności Bożej w Katowicach">Opatrzności Bożej</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a> 52 </td> <td><a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a> </td> <td align="right">8,5 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Opatrzno%C5%9Bci_Bo%C5%BCej_w_Katowicach" title="Kościół Opatrzności Bożej w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005277–278-769">[769]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="7" align="center"><a href="/wiki/Dekanat_Katowice-Za%C5%82%C4%99%C5%BCe" title="Dekanat Katowice-Załęże">Dekanat Katowice-Załęże</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._Jana_i_Paw%C5%82a_M%C4%99czennik%C3%B3w_w_Katowicach" title="Parafia św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach">śś. Jana i Pawła Męczenników</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Chorzowska_w_Katowicach" title="Ulica Chorzowska w Katowicach">ul. Chorzowska</a> 160 </td> <td><a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a> </td> <td align="right">7,1 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Jana_i_Paw%C5%82a_M%C4%99czennik%C3%B3w_w_Katowicach" title="Kościół św. Jana i Pawła Męczenników w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005281–282-770">[770]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_Robotnika_w_Katowicach" title="Parafia św. Józefa Robotnika w Katowicach">św. Józefa Robotnika</a> </td> <td>ul. Mikusińskiego 8 </td> <td><a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józefowiec</a> </td> <td align="right">12,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_Robotnika_w_Katowicach" title="Kościół św. Józefa Robotnika w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005284–285-771">[771]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_i_%C5%9Bw._Herberta_w_Katowicach" title="Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Herberta w Katowicach">Podwyższenia Krzyża Św. i św. Herberta</a> </td> <td>ul. Barlickiego 2 </td> <td><a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">Osiedle Witosa</a> </td> <td align="right">14,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_i_%C5%9Bw._Herberta_w_Katowicach" title="Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i św. Herberta w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005287–288-772">[772]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_i_Matki_Bo%C5%BCej_Uzdrowienia_Chorych_w_Katowicach" title="Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach">Podw. Krzyża Św. i MB Uzdrowienia Chorych</a> </td> <td>ul. Mieszka I 6 </td> <td><a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Osiedle Tysiąclecia</a> </td> <td align="right">16,5 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Podwy%C5%BCszenia_Krzy%C5%BCa_%C5%9Awi%C4%99tego_i_Matki_Bo%C5%BCej_Uzdrowienia_Chorych_w_Katowicach" title="Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Uzdrowienia Chorych w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005289–290-773">[773]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Matki_Boskiej_Piekarskiej_w_Katowicach" title="Parafia Matki Boskiej Piekarskiej w Katowicach">Matki Bożej Piekarskiej</a> </td> <td>ul. Ułańska 13 </td> <td><a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">Osiedle Tysiąclecia</a> </td> <td align="right">7,0 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Matki_Bo%C5%BCej_Piekarskiej_w_Katowicach" title="Kościół Matki Bożej Piekarskiej w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005291–292-774">[774]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_Wspomo%C5%BCenia_Wiernych_w_Katowicach" title="Parafia Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Katowicach">NMP Wspomożenia Wiernych</a> </td> <td><a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. Korfantego</a> 121 </td> <td><a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">Wełnowiec-Józefowiec</a> </td> <td align="right">4,2 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Naj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Maryi_Panny_Wspomo%C5%BCenia_Wiernych_w_Katowicach" title="Kościół Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005293–294-775">[775]</a> </td></tr> <tr> <td>7 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Awi%C4%99tych_Cyryla_i_Metodego_w_Katowicach" title="Parafia Świętych Cyryla i Metodego w Katowicach">śś. Cyryla i Metodego</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Feliksa_Boche%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Feliksa Bocheńskiego w Katowicach">ul. Bocheńskiego</a> 147 </td> <td><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów</a> </td> <td align="right">0,7 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Awi%C4%99tych_Cyryla_i_Metodego_w_Katowicach" title="Kościół Świętych Cyryla i Metodego w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005296–297-776">[776]</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Parafia_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Katowicach" title="Parafia św. Józefa w Katowicach">św. Józefa</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ul. Gliwicka</a> 76 </td> <td><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a> </td> <td align="right">11,1 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._J%C3%B3zefa_w_Katowicach" title="Kościół św. Józefa w Katowicach">kościół parafialny</a> </td> <td><a href="#cite_note-CITEREFKatalog...2005298–299-777">[777]</a> </td></tr></tbody></table> Prócz powyższych wspólnot, na terenie miasta działa <a href="/wiki/Parafia_Za%C5%9Bni%C4%99cia_Przenaj%C5%9Bwi%C4%99tszej_Bogurodzicy_w_Katowicach" title="Parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Katowicach">parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy</a> należąca do <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_katolicki_obrz%C4%85dku_bizantyjsko-ukrai%C5%84skiego" title="Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego">kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-ukraińskiego</a> (<a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_greckokatolicki_w_Polsce" title="Kościół greckokatolicki w Polsce">greckokatolickiego</a>). Nabożeństwa są prowadzone w kaplicy św. Józefa przy <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%82aci%C5%84ski" title="Kościół łaciński">rzymskokatolickim</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_%C5%9Bw._Kazimierza_Kr%C3%B3lewicza_w_Katowicach" title="Kościół św. Kazimierza Królewicza w Katowicach">kościele garnizonowym św. Kazimierza Królewicza</a>. Parafia ta znajduje się w <a href="/wiki/Dekanat_katowicki" title="Dekanat katowicki">dekanacie katowickim</a><a href="#cite_note-778">[778]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pozostałe_wspólnoty_chrześcijańskie">Pozostałe wspólnoty chrześcijańskie</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=72" title="Edytuj sekcję: Pozostałe wspólnoty chrześcijańskie" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=72" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Pozostałe wspólnoty chrześcijańskie">edytuj kod</a>]</div> Katowice są siedzibą <a href="/wiki/Diecezja_katowicka_(Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Augsburski_w_RP)" title="Diecezja katowicka (Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP)">diecezji katowickiej</a> <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Augsburski_w_Rzeczypospolitej_Polskiej" title="Kościół Ewangelicko-Augsburski w Rzeczypospolitej Polskiej">Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP</a> (ul. Warszawska 18)<a href="#cite_note-779">[779]</a> oraz Zarządu Głównego <a href="/wiki/Polskie_Towarzystwo_Ewangelickie" title="Polskie Towarzystwo Ewangelickie">Polskiego Towarzystwa Ewangelickiego</a> (ul. Warszawska 18)<a href="#cite_note-780">[780]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>. W mieście działają dwie parafie <a href="/wiki/Luteranizm" title="Luteranizm">luterańskie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Katowicach" title="Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach">Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 18)<a href="#cite_note-781">[781]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a> – liczy około 900 wiernych, a głównym budynkiem wspólnoty jest <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zmartwychwstania_Pa%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach">kościół Zmartwychwstania Pańskiego</a><a href="#cite_note-782">[782]</a>; pod ich opieką duszpasterską są także katowiccy <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Reformowany_w_RP" title="Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP">ewangelicy reformowani</a><a href="#cite_note-783">[783]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Augsburska_w_Katowicach-Szopienicach" title="Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach">Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach-Szopienicach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Herberta_Bednorza_w_Katowicach" title="Ulica Herberta Bednorza w Katowicach">ul. ks. bp. H. Bednorza</a> 20) – świątynią wspólnoty jest <a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zbawiciela_w_Katowicach-Szopienicach" title="Kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach">kościół Zbawiciela</a><a href="#cite_note-784">[784]</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201267-524">[524]</a>.</li></ul> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Szopienice-Burowiec_345.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_345.jpg/220px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_345.jpg" decoding="async" width="220" height="329" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_345.jpg/330px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_345.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_345.jpg/440px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_345.jpg 2x" data-file-width="2483" data-file-height="3709" /></a><figcaption><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zbawiciela_w_Katowicach-Szopienicach" title="Kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach">Ewangelicki kościół Zbawiciela w Katowicach-Szopienicach</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Kingdom_Hall_Jehovah%E2%80%99s_Witnesses_Katowice_Nadg%C3%B3rnik%C3%B3w.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Kingdom_Hall_Jehovah%E2%80%99s_Witnesses_Katowice_Nadg%C3%B3rnik%C3%B3w.jpg/220px-Kingdom_Hall_Jehovah%E2%80%99s_Witnesses_Katowice_Nadg%C3%B3rnik%C3%B3w.jpg" decoding="async" width="220" height="145" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Kingdom_Hall_Jehovah%E2%80%99s_Witnesses_Katowice_Nadg%C3%B3rnik%C3%B3w.jpg/330px-Kingdom_Hall_Jehovah%E2%80%99s_Witnesses_Katowice_Nadg%C3%B3rnik%C3%B3w.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/Kingdom_Hall_Jehovah%E2%80%99s_Witnesses_Katowice_Nadg%C3%B3rnik%C3%B3w.jpg/440px-Kingdom_Hall_Jehovah%E2%80%99s_Witnesses_Katowice_Nadg%C3%B3rnik%C3%B3w.jpg 2x" data-file-width="1735" data-file-height="1145" /></a><figcaption><a href="/wiki/Sala_kr%C3%B3lestwa" title="Sala królestwa">Sala Królestwa</a> <a href="/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy" title="Świadkowie Jehowy">Świadków Jehowy</a> przy ul. Nadgórników 9</figcaption></figure> Na terenie Katowic działalność prowadzą również inne kościoły chrześcijańskie: <table class="wikitable" style="font-size:85%;"> <caption>Wykaz pozostałych wspólnot chrześcijańskich z siedzibą w Katowicach </caption> <tbody><tr> <th>Lp. </th> <th>Kościół </th> <th>Wspólnota </th> <th>Adres </th> <th>Dzielnica </th> <th>Źródła </th></tr> <tr> <td colspan="6" align="center"><a href="/wiki/Protestantyzm" title="Protestantyzm">Protestantyzm</a> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">1 </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Chrze%C5%9Bcija%C5%84ska_Wsp%C3%B3lnota_Ewangeliczna" title="Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna">Chrześcijańska Wspólnota Ewangeliczna</a> </td> <td>placówka misyjna Katowice-Chorzów </td> <td>– </td> <td>– </td> <td><a href="#cite_note-chwe-785">[785]</a> </td></tr> <tr> <td>placówka misyjna Katowice II </td> <td>– </td> <td>– </td> <td><a href="#cite_note-chwe-785">[785]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td>Ewangeliczny Kościół Chrześcijański </td> <td>parafia w Katowicach </td> <td>– </td> <td>– </td> <td><a href="#cite_note-786">[786]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_w_RP" title="Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w RP">Kościół Adwentystów Dnia Siódmego</a> </td> <td><a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_w_Katowicach" title="Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Katowicach">zbór w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Fryderyka_Chopina_w_Katowicach" title="Ulica Fryderyka Chopina w Katowicach">ul. Chopina</a> 1 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-787">[787]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCy#Kościół_Boży_w_Polsce" title="Kościół Boży">Kościół Boży w Polsce</a> </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrze%C5%9Bcija%C5%84ski_%E2%80%9ENowe_Pokolenie%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Kościół Chrześcijański „Nowe Pokolenie” w Katowicach">Kościół Chrześcijański „Nowe Pokolenie”</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Bogucicka_w_Katowicach" title="Ulica Bogucicka w Katowicach">ul. Bogucicka</a> 2 </td> <td><a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">Zawodzie</a> </td> <td><a href="#cite_note-788">[788]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Bo%C5%BCy_w_Chrystusie_(Polska)" title="Kościół Boży w Chrystusie (Polska)">Kościół Boży w Chrystusie</a> </td> <td>Wspólnota Odkupionych Chrześcijan </td> <td>– </td> <td>– </td> <td><a href="#cite_note-789">[789]</a> </td></tr> <tr> <td>6 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrystusowy_w_RP" title="Kościół Chrystusowy w RP">Kościół Chrystusowy w RP</a> </td> <td><a href="/wiki/Spo%C5%82eczno%C5%9B%C4%87_Chrze%C5%9Bcija%C5%84ska_w_Katowicach" title="Społeczność Chrześcijańska w Katowicach">Społeczność Chrześcijańska w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Henryka_D%C4%85browskiego_w_Katowicach" title="Ulica Henryka Dąbrowskiego w Katowicach">ul. Dąbrowskiego</a> 22/5 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-790">[790]</a> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">7 </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chrze%C5%9Bcijan_Baptyst%C3%B3w_w_RP" title="Kościół Chrześcijan Baptystów w RP">Kościół Chrześcijan Baptystów w RP</a> </td> <td><a href="/wiki/I_Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Chrze%C5%9Bcijan_Baptyst%C3%B3w_w_Katowicach" title="I Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów w Katowicach">I Zbór</a> </td> <td>ul. Morawska 10 </td> <td><a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> </td> <td><a href="#cite_note-:5-791">[791]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/II_Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Chrze%C5%9Bcijan_Baptyst%C3%B3w_%E2%80%9EOpoka%E2%80%9D_w_Katowicach" title="II Zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów „Opoka” w Katowicach">II Zbór „Opoka”</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Wojew%C3%B3dzka_w_Katowicach" title="Ulica Wojewódzka w Katowicach">ul. Wojewódzka</a> 29/8 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-:5-791">[791]</a> </td></tr> <tr> <td>8 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Chwa%C5%82y" title="Kościół Chwały">Kościół Chwały</a> </td> <td>Kościół Chwały w Katowicach </td> <td>ul. Obroki 109 </td> <td><a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">Osiedle Witosa</a> </td> <td><a href="#cite_note-792">[792]</a> </td></tr> <tr> <td>9 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicko-Metodystyczny_w_RP" title="Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP">Kościół Ewangelicko-Metodystyczny w RP</a> </td> <td><a href="/wiki/Parafia_Ewangelicko-Metodystyczna_Nowego_Przymierza_w_Katowicach" title="Parafia Ewangelicko-Metodystyczna Nowego Przymierza w Katowicach">parafia Nowego Przymierza</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_W%C5%82adys%C5%82awa_Reymonta_w_Katowicach" title="Ulica Władysława Reymonta w Katowicach">ul. Reymonta</a> 4 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-793">[793]</a> </td></tr> <tr> <td>10 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Ewangelicznych_Chrze%C5%9Bcijan_w_RP" title="Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP">Kościół Ewangelicznych Chrześcijan w RP</a> </td> <td>zbór w Katowicach </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Franciszka%C5%84ska_w_Katowicach" title="Ulica Franciszkańska w Katowicach">ul. Franciszkańska</a> 19/1 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td><a href="#cite_note-794">[794]</a> </td></tr> <tr> <td>11 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wolnych_Chrze%C5%9Bcijan_w_RP" title="Kościół Wolnych Chrześcijan w RP">Kościół Wolnych Chrześcijan w RP</a> </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Wolnych_Chrze%C5%9Bcijan_w_RP#Administracja_Kościoła" title="Kościół Wolnych Chrześcijan w RP">zbór w Katowicach</a> </td> <td>ul. Zajączka 21 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-795">[795]</a> </td></tr> <tr> <td rowspan="2">12 </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowy_w_RP" title="Kościół Zielonoświątkowy w RP">Kościół Zielonoświątkowy w RP</a> </td> <td><a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowego_%E2%80%9EBetania%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Betania” w Katowicach">zbór „Betania”</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Gliwicka_w_Katowicach" title="Ulica Gliwicka w Katowicach">ul. Gliwicka</a> 267 </td> <td><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">Załęże</a> </td> <td><a href="#cite_note-796">[796]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowego_%E2%80%9ESerce_Metropolii%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Zbór Kościoła Zielonoświątkowego „Serce Metropolii” w Katowicach">zbór „Serce Metropolii”</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Herberta_Bednorza_w_Katowicach" title="Ulica Herberta Bednorza w Katowicach">ul. Bednorza</a> 2a-6 </td> <td><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienice-Burowiec</a> </td> <td><a href="#cite_note-797">[797]</a> </td></tr> <tr> <td>13 </td> <td><a href="/wiki/Mesja%C5%84skie_Zbory_Bo%C5%BCe_(Dnia_Si%C3%B3dmego)" title="Mesjańskie Zbory Boże (Dnia Siódmego)">Mesjańskie Zbory Boże</a> </td> <td>punkt misyjny w Katowicach </td> <td>– </td> <td>– </td> <td><a href="#cite_note-798">[798]</a> </td></tr> <tr> <td>14 </td> <td><a href="/wiki/Ruch_Williama_Branhama_w_Polsce" title="Ruch Williama Branhama w Polsce">Ruch Williama Branhama</a> </td> <td>zbór Ewangelii Łaski </td> <td>ul. Sołtysia 94 </td> <td><a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">Podlesie</a> </td> <td><a href="#cite_note-799">[799]</a> </td></tr> <tr> <td>15 </td> <td><a href="/wiki/Stowarzyszenie_Zbor%C3%B3w_Chrze%C5%9Bcijan_w_RP" title="Stowarzyszenie Zborów Chrześcijan w RP">Stowarzyszenie Zborów Chrześcijan w RP</a> </td> <td>zbór w Katowicach </td> <td>ul. Cicha 22 </td> <td><a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a> </td> <td><a href="#cite_note-800">[800]</a><a href="#cite_note-801">[801]</a> </td></tr> <tr> <td colspan="6" align="center"><a href="/wiki/Restoracjonizm" title="Restoracjonizm">Restoracjonizm</a> </td></tr> <tr> <td>1 </td> <td><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Jezusa_Chrystusa_%C5%9Awi%C4%99tych_w_Dniach_Ostatnich" title="Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich">Kościół Jezusa Chrystusa Św. w Dn. Ost.</a> </td> <td><a href="/wiki/Gmina_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Jezusa_Chrystusa_%C5%9Awi%C4%99tych_w_Dniach_Ostatnich_w_Katowicach" title="Gmina Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich w Katowicach">gmina w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 1 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-802">[802]</a><a href="#cite_note-803">[803]</a> </td></tr> <tr> <td rowspan="14">2 </td> <td rowspan="14"><a href="/wiki/%C5%9Awiadkowie_Jehowy" title="Świadkowie Jehowy">Świadkowie Jehowy</a> </td> <td>zbór Katowice-Angielski </td> <td rowspan="9">ul. Nadgórników 9 </td> <td rowspan="9"><a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucice</a> </td> <td rowspan="14"><a href="#cite_note-:6-804">[804]</a> </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Bogucice </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Centrum </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Migowy </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Rosyjski </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Ukraiński </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Wełnowiec </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Zachód </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Zawodzie </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Giszowiec </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Ulica_Oswobodzenia_w_Katowicach" title="Ulica Oswobodzenia w Katowicach">ul. Oswobodzenia</a> 4a </td> <td rowspan="2"><a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">Janów-Nikiszowiec</a> </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Wschód </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Brynów </td> <td rowspan="3">ul. Sępia 28 </td> <td rowspan="3"><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">Piotrowice-Ochojec</a> </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Ligota </td></tr> <tr> <td>zbór Katowice-Piotrowice </td></tr></tbody></table> Niektóre katowickie wspólnoty chrześcijańskie mają swoje siedziby poza miastem, a są to m.in.: <ul><li><a href="/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_Ruch_Reformacyjny" title="Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny">Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny</a>: <a href="/wiki/Zb%C3%B3r_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_Adwentyst%C3%B3w_Dnia_Si%C3%B3dmego_Ruchu_Reformacyjnego_w_Katowicach" title="Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego Ruchu Reformacyjnego w Katowicach">zbór w Katowicach</a> (<a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a>, ul. J. Piłsudskiego 149)<a href="#cite_note-805">[805]</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Wyznania_niechrześcijańskie">Wyznania niechrześcijańskie</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=73" title="Edytuj sekcję: Wyznania niechrześcijańskie" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=73" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wyznania niechrześcijańskie">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_3_Maja_16.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Katowice_3_Maja_16.jpg/220px-Katowice_3_Maja_16.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Katowice_3_Maja_16.jpg/330px-Katowice_3_Maja_16.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Katowice_3_Maja_16.jpg/440px-Katowice_3_Maja_16.jpg 2x" data-file-width="2092" data-file-height="2789" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/Gmina_Wyznaniowa_%C5%BBydowska_w_Katowicach" title="Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach">Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Katowicach</a> przy <a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ulicy 3 Maja</a> 16</figcaption></figure> <table class="wikitable" style="font-size:85%;"> <caption>Lista wspólnot niechrześcijańskich z siedzibą w Katowicach </caption> <tbody><tr> <th>Lp. </th> <th>Religia </th> <th>Nazwa wspólnoty </th> <th>Adres </th> <th>Dzielnica </th> <th>Źródła </th></tr> <tr> <td rowspan="4">1 </td> <td rowspan="4"><a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">Buddyzm</a> </td> <td><a href="/wiki/Buddyjski_Zwi%C4%85zek_Diamentowej_Drogi_Linii_Karma_Kagyu" title="Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu">Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagyu</a>. Buddyjski Ośrodek Medytacyjny w Katowicach </td> <td>ul. Kredytowa 8/10 </td> <td><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">Załęska Hałda-Brynów</a> </td> <td><a href="#cite_note-806">[806]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Szko%C5%82a_Zen_Kwan_Um_w_Polsce" title="Szkoła Zen Kwan Um w Polsce">Szkoła Zen Kwan Um w Polsce</a>. Katowicki Ośrodek Zen </td> <td>ul. Zagrody 22 </td> <td><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">Ligota-Panewniki</a> </td> <td><a href="#cite_note-807">[807]</a> </td></tr> <tr> <td>Sangha Dogen Zenji. Ośrodek Sho Gyo Ji w Katowicach </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Wojew%C3%B3dzka_w_Katowicach" title="Ulica Wojewódzka w Katowicach">ul. Wojewódzka</a> 31/15 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-808">[808]</a> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/Zwi%C4%85zek_Buddyjski_Bencien_Karma_Kamtsang" title="Związek Buddyjski Bencien Karma Kamtsang">Związek Buddyjski Bencien Karma Kamtsang</a>. Bencien Karma Kamtsang Katowice </td> <td><a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ul. Kościuszki</a> 18/12 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-809">[809]</a> </td></tr> <tr> <td>2 </td> <td><a href="/wiki/Islam" title="Islam">Islam</a> </td> <td>Oddział Śląski <a href="/wiki/Liga_Muzu%C5%82ma%C5%84ska_w_RP" title="Liga Muzułmańska w RP">Ligi Muzułmańskiej w RP</a>. <a href="/wiki/Centrum_Kultury_Islamu_w_Katowicach" title="Centrum Kultury Islamu w Katowicach">Centrum Kultury Islamu w Katowicach</a> </td> <td>ul. Warszawska 50a </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-810">[810]</a> </td></tr> <tr> <td>3 </td> <td><a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">Hinduizm</a> </td> <td><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowe_Towarzystwo_%C5%9Awiadomo%C5%9Bci_Kryszny" title="Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny">Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny</a>. Ośrodek lokalny w Katowicach </td> <td>– </td> <td>– </td> <td><a href="#cite_note-811">[811]</a> </td></tr> <tr> <td>4 </td> <td><a href="/wiki/Judaizm" title="Judaizm">Judaizm</a> </td> <td><a href="/wiki/Gmina_Wyznaniowa_%C5%BBydowska_w_Katowicach" title="Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach">Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach</a> </td> <td><a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 16 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-812">[812]</a> </td></tr> <tr> <td>5 </td> <td><a href="/wiki/R%C3%B3%C5%BCokrzy%C5%BC" title="Różokrzyż">Różokrzyż</a> </td> <td><a href="/wiki/Lectorium_Rosicrucianum" title="Lectorium Rosicrucianum">Lectorium Rosicrucianum</a>. Centrum Katowickie </td> <td><a href="/wiki/Ulica_3_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 3 Maja w Katowicach">ul. 3 Maja</a> 24/7 </td> <td><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">Śródmieście</a> </td> <td><a href="#cite_note-813">[813]</a> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cmentarze">Cmentarze</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=74" title="Edytuj sekcję: Cmentarze" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=74" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Cmentarze">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_ul._Murckowska_-_cmentarz_komunalny_(2).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Katowice_-_ul._Murckowska_-_cmentarz_komunalny_%282%29.jpg/220px-Katowice_-_ul._Murckowska_-_cmentarz_komunalny_%282%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Katowice_-_ul._Murckowska_-_cmentarz_komunalny_%282%29.jpg/330px-Katowice_-_ul._Murckowska_-_cmentarz_komunalny_%282%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/14/Katowice_-_ul._Murckowska_-_cmentarz_komunalny_%282%29.jpg/440px-Katowice_-_ul._Murckowska_-_cmentarz_komunalny_%282%29.jpg 2x" data-file-width="3775" data-file-height="2527" /></a><figcaption>Dom Pogrzebowy na <a href="/wiki/Centralny_Cmentarz_Komunalny_w_Katowicach" title="Centralny Cmentarz Komunalny w Katowicach">Centralnym Cmentarzu Komunalnym</a></figcaption></figure> W Katowicach w 2007 roku istniały 24 cmentarze, w tym 5 komunalnych i 19 wyznaniowych (głównie rzymskokatolickich) o łącznej powierzchni ok. 75 ha. Cmentarze komunalne w Katowicach zarządzane są przez spółkę Katowickie Cmentarze Komunalne<a href="#cite_note-814">[814]</a> i obejmują pięć kompleksów: <ul><li><a href="/wiki/Centralny_Cmentarz_Komunalny_w_Katowicach" title="Centralny Cmentarz Komunalny w Katowicach">Centralny Cmentarz Komunalny</a> (<a href="/wiki/Ulica_Murckowska_w_Katowicach" title="Ulica Murckowska w Katowicach">ul. Murckowska</a> 9; powierzchnia nekropolii: 25,24 ha)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201270-399">[399]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_Komunalny_przy_ul._Panewnickiej_w_Katowicach" title="Cmentarz Komunalny przy ul. Panewnickiej w Katowicach">Cmentarz Komunalny w Ligocie-Panewnikach</a> (<a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">ul. Panewnicka</a> 45; 4,88 ha)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201270-399">[399]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_Komunalny_przy_ulicy_Walerego_Goetla_w_Katowicach" title="Cmentarz Komunalny przy ulicy Walerego Goetla w Katowicach">Cmentarz Komunalny w Murckach</a> (ul. W. Goetla; 1,86 ha)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201270-399">[399]</a>,</li> <li>Cmentarz Komunalny w Murckach (<a href="/wiki/Ulica_Paw%C5%82a_Ko%C5%82odzieja_w_Katowicach" title="Ulica Pawła Kołodzieja w Katowicach">ul. P. Kołodzieja</a>; 1,23 ha)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201270-399">[399]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Cmentarz_garnizonowy_w_Katowicach" title="Cmentarz garnizonowy w Katowicach">Cmentarz Wojskowy</a> (ul. Meteorologów; 1,46 ha)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201270-399">[399]</a>.</li></ul> Cmentarze wyznaniowe obejmują kilkanaście obiektów rzymskokatolickich, 2 ewangelicko-augsburskie (w tym <a href="/wiki/Cmentarz_ewangelicki_przy_ul._Francuskiej_w_Katowicach" title="Cmentarz ewangelicki przy ul. Francuskiej w Katowicach">przy ulicy Francuskiej</a>) oraz 1 żydowski (<a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_Katowicach" title="Cmentarz żydowski w Katowicach">cmentarz przy ulicy Raciborskiej</a>). Są one z reguły niewielkie o powierzchni nieprzekraczającej zwykle 2,5 ha – z wyjątkiem <a href="/wiki/Cmentarz_przy_ul._Brynicy_w_Katowicach" title="Cmentarz przy ul. Brynicy w Katowicach">cmentarza parafii św. Jadwigi Śląskiej</a> w <a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">Szopienicach-Burowcu</a> (3,96 ha) czy <a href="/wiki/Cmentarz_przy_ulicy_Wr%C3%B3blewskiego_w_Katowicach" title="Cmentarz przy ulicy Wróblewskiego w Katowicach">cmentarza parafii św. Szczepana</a> w <a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">Bogucicach</a> (7,57 ha)<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201270-399">[399]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sport_i_rekreacja">Sport i rekreacja</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=75" title="Edytuj sekcję: Sport i rekreacja" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=75" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Sport i rekreacja">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Osobny artykuł: <a href="/wiki/Sport_w_Katowicach" title="Sport w Katowicach">Sport w Katowicach</a>.</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Działalność_sportowo-rekreacyjna">Działalność sportowo-rekreacyjna</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=76" title="Edytuj sekcję: Działalność sportowo-rekreacyjna" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=76" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Działalność sportowo-rekreacyjna">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Gks_katowice_siatk%C3%B3wka.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Gks_katowice_siatk%C3%B3wka.jpg/220px-Gks_katowice_siatk%C3%B3wka.jpg" decoding="async" width="220" height="124" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Gks_katowice_siatk%C3%B3wka.jpg/330px-Gks_katowice_siatk%C3%B3wka.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Gks_katowice_siatk%C3%B3wka.jpg/440px-Gks_katowice_siatk%C3%B3wka.jpg 2x" data-file-width="3076" data-file-height="1731" /></a><figcaption><a href="/wiki/GKS_Katowice_(pi%C5%82ka_siatkowa)" title="GKS Katowice (piłka siatkowa)">Drużyna siatkarska GKS-u Katowice</a> w 2017 roku</figcaption></figure> W 2012 roku w Katowicach działało według danych z <a href="/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny" title="Główny Urząd Statystyczny">Głównego Urzędu Statystycznego</a> 87 <a href="/wiki/Klub_sportowy" title="Klub sportowy">klubów sportowych</a>, a liczba ćwiczących w katowickich klubach na 1000 mieszkańców miasta wynosiła 26 osób<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014196-815">[815]</a>. Najpopularniejszymi dyscyplinami w tym czasie były: <a href="/wiki/Pi%C5%82ka_no%C5%BCna" title="Piłka nożna">piłka nożna</a> (33 kluby), <a href="/wiki/Pi%C5%82ka_siatkowa" title="Piłka siatkowa">piłka siatkowa</a> i <a href="/wiki/Siatk%C3%B3wka_pla%C5%BCowa" title="Siatkówka plażowa">siatkówka plażowa</a> (15), <a href="/wiki/Sport_walki" title="Sport walki">sporty walki</a> (14), <a href="/wiki/Koszyk%C3%B3wka" title="Koszykówka">koszykówka</a> (13), <a href="/wiki/Narciarstwo" title="Narciarstwo">narciarstwo</a> i <a href="/wiki/Snowboarding" title="Snowboarding">snowboarding</a> oraz <a href="/wiki/P%C5%82ywanie" title="Pływanie">pływanie</a> (po 10 klubów)<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201331-816">[816]</a>. Znaczącym podmiotem kreujących aktywność i zaplecze sportowe w Katowicach jest <a href="/wiki/Akademia_Wychowania_Fizycznego_im._Jerzego_Kukuczki_w_Katowicach" title="Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach">Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014197-817">[817]</a>. W 2018 roku w Katowicach działały 104 kluby sportowe (łącznie z wyznaniowymi i uczniowskimi), których członkami było 9605 osób. W klubach ćwiczyło wówczas 11 542 osoby, z czego osób do 18 lat 8896<a href="#cite_note-CITEREFKatowice…201924-818">[818]</a>. W Katowicach siedzibę mają: <a href="/wiki/Polski_Zwi%C4%85zek_Biathlonu" title="Polski Związek Biathlonu">Polski Związek Biathlonu</a> (<a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Kościuszki w Katowicach">ul. T. Kościuszki</a> 84)<a href="#cite_note-819">[819]</a>, Polski Związek Ju-Jitsu (<a href="/wiki/Ulica_Warszawska_w_Katowicach" title="Ulica Warszawska w Katowicach">ul. Warszawska</a> 6/112)<a href="#cite_note-820">[820]</a>, Śląska Federacja Sportu (ul. T. Kościuszki 191)<a href="#cite_note-821">[821]</a>, Śląski Szkolny Związek Sportowy (ul. Francuska 32)<a href="#cite_note-822">[822]</a> oraz regionalne związki sportowe (między innymi: Śląski Związek Piłki Siatkowej, Śląski Związek Lekkiej Atletyki czy <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85ski_Zwi%C4%85zek_Pi%C5%82ki_No%C5%BCnej" title="Śląski Związek Piłki Nożnej">Śląski Związek Piłki Nożnej</a>)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014198-823">[823]</a>. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Podczas_przejazdu_kolarzy_(9558006878).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Podczas_przejazdu_kolarzy_%289558006878%29.jpg/220px-Podczas_przejazdu_kolarzy_%289558006878%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Podczas_przejazdu_kolarzy_%289558006878%29.jpg/330px-Podczas_przejazdu_kolarzy_%289558006878%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a4/Podczas_przejazdu_kolarzy_%289558006878%29.jpg/440px-Podczas_przejazdu_kolarzy_%289558006878%29.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption><a href="/wiki/Tour_de_Pologne_2013" title="Tour de Pologne 2013">Tour de Pologne 2013</a> – <a href="/wiki/Tour_de_Pologne_2013_%E2%80%93_4._etap" title="Tour de Pologne 2013 – 4. etap">4. etap w Katowicach</a></figcaption></figure> Sportową marką Katowic jest wielosekcyjny GKS Katowice<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201354-824">[824]</a>. Siedziba spółki znajduje się przy ulicy Bukowej 1 w <a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Katowic" title="Podział administracyjny Katowic">dzielnicy</a> <a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">Dąb</a>, a większościowym jej udziałowcem jest miasto Katowice<a href="#cite_note-825">[825]</a>. Klub prowadzi drużyny: piłki nożnej mężczyzn<a href="#cite_note-826">[826]</a> (<a href="/wiki/GKS_Katowice_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="GKS Katowice (piłka nożna)">GKS Katowice</a>; użytkuje <a href="/wiki/Stadion_GKS_Katowice" title="Stadion GKS Katowice">Stadion Miejski w Katowicach</a> położony przy ulicy Bukowej 1<a href="#cite_note-827">[827]</a>), piłki nożnej kobiet<a href="#cite_note-828">[828]</a> (<a href="/wiki/GKS_Katowice_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna_kobiet)" title="GKS Katowice (piłka nożna kobiet)">GKS Katowice</a>), hokeja<a href="#cite_note-829">[829]</a> (<a href="/wiki/GKS_Katowice_(hokej_na_lodzie)" title="GKS Katowice (hokej na lodzie)">GKS Katowice</a>; użytkuje lodowisko Satelita przy hali Spodek<a href="#cite_note-830">[830]</a>), piłki siatkowej<a href="#cite_note-831">[831]</a> (<a href="/wiki/GKS_Katowice_(pi%C5%82ka_siatkowa)" title="GKS Katowice (piłka siatkowa)">GKS Katowice</a>; użytkuje <a href="/wiki/Hala_sportowa_OS_Szopienice" title="Hala sportowa OS Szopienice">halę sportową Ośrodka Sportowego Szopienice</a><a href="#cite_note-832">[832]</a>), zapasów (Zapaśniczy Uczniowski Klub Sportowy GKS Katowice; użytkuje <a href="/wiki/Budynek_restauracji_Carla_Geislera_w_Katowicach" title="Budynek restauracji Carla Geislera w Katowicach">halę sportową</a> przy <a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefowska_w_Katowicach" title="Ulica Józefowska w Katowicach">ulicy Józefowskiej</a>)<a href="#cite_note-833">[833]</a> i szachów (<a href="/wiki/Hetman_Katowice" title="Hetman Katowice">Hetman GKS Katowice</a>; <a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefa_Hallera_w_Katowicach" title="Ulica Józefa Hallera w Katowicach">ul. gen. J. Hallera</a> 28)<a href="#cite_note-834">[834]</a>. Prowadzona jest też wielosekcyjna Akademia „Młoda Gieksa”<a href="#cite_note-835">[835]</a>. <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:World_Men%27s_Handball_Championship_in_Poland_2023.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/World_Men%27s_Handball_Championship_in_Poland_2023.jpg/220px-World_Men%27s_Handball_Championship_in_Poland_2023.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/World_Men%27s_Handball_Championship_in_Poland_2023.jpg/330px-World_Men%27s_Handball_Championship_in_Poland_2023.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/World_Men%27s_Handball_Championship_in_Poland_2023.jpg/440px-World_Men%27s_Handball_Championship_in_Poland_2023.jpg 2x" data-file-width="5152" data-file-height="3864" /></a><figcaption>Spodek podczas <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Pi%C5%82ce_R%C4%99cznej_M%C4%99%C5%BCczyzn_2023" title="Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023">Mistrzostw Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023</a></figcaption></figure> Do innych znaczących katowickich klubów sportowych należą m.in.: <a href="/wiki/06_Kleofas_Katowice" title="06 Kleofas Katowice">06 Kleofas AZS AWF Katowice</a> (ul. Bukowa 1; ul. Mikołowska 72 i 131)<a href="#cite_note-836">[836]</a>, <a href="/wiki/MK_G%C3%B3rnik_Katowice" title="MK Górnik Katowice">UKS MK Górnik Katowice</a> (<a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Boya-%C5%BBele%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach">ul. T. Boya-Żeleńskiego</a> 96c)<a href="#cite_note-837">[837]</a>, <a href="/wiki/Podlesianka_Katowice" title="Podlesianka Katowice">LGKS 38 Podlesianka Katowice</a> (ul. Sołtysia 25)<a href="#cite_note-838">[838]</a>, Naprzód Janów (ul. Z. Nałkowskiej 11)<a href="#cite_note-839">[839]</a>, <a href="/wiki/Rozw%C3%B3j_Katowice" title="Rozwój Katowice">KS Rozwój Katowice</a> (ul. A. Asnyka 27)<a href="#cite_note-840">[840]</a> czy <a href="/wiki/Sparta_Katowice" title="Sparta Katowice">BKS Sparta Katowice</a> (ul. S. Żeromskiego 4)<a href="#cite_note-841">[841]</a>. Katowice było w swojej historii gospodarzem bądź współgospodarzem wielu znaczących wydarzeń sportowych rangi regionalnej, krajowej i międzynarodowej. Były to m.in. takie imprezy jak: <a href="/wiki/Tour_de_Pologne" title="Tour de Pologne">Tour de Pologne</a>, <a href="/wiki/Silesia_Marathon" title="Silesia Marathon">Silesia Marathon</a>, <a href="/wiki/Mistrzostwa_Europy_w_Koszyk%C3%B3wce_M%C4%99%C5%BCczyzn_2009" title="Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn 2009">Mistrzostwa Europy w Koszykówce Mężczyzn 2009</a>, <a href="/wiki/Mistrzostwa_Europy_w_Pi%C5%82ce_Siatkowej_Kobiet_2009" title="Mistrzostwa Europy w Piłce Siatkowej Kobiet 2009">Mistrzostwa Europy w Siatkówce Kobiet 2009</a>, <a href="/wiki/Mistrzostwa_Europy_w_Koszyk%C3%B3wce_Kobiet_2011" title="Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet 2011">Mistrzostwa Europy w Koszykówce Kobiet 2011</a>, <a href="/wiki/Liga_%C5%9Awiatowa_w_Pi%C5%82ce_Siatkowej_2007" title="Liga Światowa w Piłce Siatkowej 2007">Turniej Ligi Światowej w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2007</a><a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014198-823">[823]</a>, <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Pi%C5%82ce_Siatkowej_M%C4%99%C5%BCczyzn_2014" title="Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014">Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2014</a><a href="#cite_note-:8-205">[205]</a> i <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Pi%C5%82ce_Siatkowej_M%C4%99%C5%BCczyzn_2022" title="Mistrzostwa Świata w Piłce Siatkowej Mężczyzn 2022">2022</a><a href="#cite_note-:9-206">[206]</a> czy <a href="/wiki/Mistrzostwa_%C5%9Awiata_w_Pi%C5%82ce_R%C4%99cznej_M%C4%99%C5%BCczyzn_2023" title="Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023">Mistrzostwa Świata w Piłce Ręcznej Mężczyzn 2023</a><a href="#cite_note-:7-204">[204]</a>. Katowice są także znaczącym punktem na mapie <a href="/wiki/Sport_elektroniczny" title="Sport elektroniczny">e-sportu</a>. Przy <a href="/wiki/Ulica_Staromiejska_w_Katowicach" title="Ulica Staromiejska w Katowicach">ulicy Staromiejskiej</a> 4 siedzibę ma <a href="/wiki/Stowarzyszenie_Sport%C3%B3w_Elektronicznych" title="Stowarzyszenie Sportów Elektronicznych">Stowarzyszenie Sportów Elektronicznych</a> (Esports Association)<a href="#cite_note-EAostow-842">[842]</a>. W mieście organizowane są mistrzostwa świata w grach video w połączeniu z targami branży IT – <a href="/wiki/Intel_Extreme_Masters" title="Intel Extreme Masters">Intel Extreme Masters</a>, będąc największą tego typu imprezą w Polsce<a href="#cite_note-UMKatoEsport-207">[207]</a>. W 2023 roku Katowice zajęły 5 miejsce w rankingu najbardziej sportowych miast Polski. W 2022 roku znalazły się tuż za główną dziesiątką i nie znalazły się one w rankingu<a href="#cite_note-843">[843]</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Obiekty_sportowo-rekreacyjne">Obiekty sportowo-rekreacyjne</h3>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=77" title="Edytuj sekcję: Obiekty sportowo-rekreacyjne" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=77" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Obiekty sportowo-rekreacyjne">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice-Spodek_(4).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Katowice-Spodek_%284%29.jpg/220px-Katowice-Spodek_%284%29.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Katowice-Spodek_%284%29.jpg/330px-Katowice-Spodek_%284%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/73/Katowice-Spodek_%284%29.jpg/440px-Katowice-Spodek_%284%29.jpg 2x" data-file-width="3745" data-file-height="2507" /></a><figcaption><a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek</a> (<a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">al. W. Korfantego</a> 35)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_176.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_176.jpg/220px-We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_176.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_176.jpg/330px-We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_176.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_176.jpg/440px-We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec_176.jpg 2x" data-file-width="3751" data-file-height="2511" /></a><figcaption><a href="/wiki/Budynek_restauracji_Carla_Geislera_w_Katowicach" title="Budynek restauracji Carla Geislera w Katowicach">Hala Sportowa Józefowska</a> (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefowska_w_Katowicach" title="Ulica Józefowska w Katowicach">ul. Józefowska</a> 40)</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_-_Szopienice-Burowiec_390.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_390.jpg/220px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_390.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_390.jpg/330px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_390.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Katowice_-_Szopienice-Burowiec_390.jpg/440px-Katowice_-_Szopienice-Burowiec_390.jpg 2x" data-file-width="3570" data-file-height="2391" /></a><figcaption><a href="/wiki/Hala_sportowa_OS_Szopienice" title="Hala sportowa OS Szopienice">Hala Ośrodka Sportowego Szopienice</a> (<a href="/wiki/Ulica_11_Listopada_w_Katowicach" title="Ulica 11 Listopada w Katowicach">ul. 11 Listopada</a> 16)</figcaption></figure> Infrastrukturę sportowo-rekreacyjną tworzą obiekty różnego typu: hale i sale sportowe, lodowiska kryte, stadiony i boiska do różnych gier, korty tenisowe, pływalnie, baseny i kąpieliska, obiekty do jazdy konnej, place zabaw i inne, w tym <a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">lotnisko sportowe Katowice-Muchowiec</a><a href="#cite_note-CITEREFStudium…201268-696">[696]</a>. Sztandarowym obiektem tego typu jest położona przy <a href="/wiki/Aleja_Wojciecha_Korfantego_w_Katowicach" title="Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach">alei W. Korfantego</a> 35 <a href="/wiki/Spodek_(hala_widowiskowa)" title="Spodek (hala widowiskowa)">Hala Widowiskowo-Sportowa Spodek</a><a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201315-844">[844]</a>. Kompleks obejmuje: halę wielofunkcyjną, lodowisko „Satelita” i salę gimnastyczną<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201268-696">[696]</a>. Jest on prestiżowym miejscem na mapie Katowic, przystosowanym do rozgrywania igrzysk sportowych o randze światowej, a poza tym odbywają się w niej duże przedsięwzięcia kulturalne i gospodarcze<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201315-844">[844]</a>. Według danych GUS-u za 2022 rok w Katowicach znajdowało się 5 <a href="/wiki/Stadion_sportowy" title="Stadion sportowy">stadionów</a>, 21 <a href="/wiki/Boisko" title="Boisko">boisk do piłki nożnej</a>, 14 <a href="/wiki/Boisko_(koszyk%C3%B3wka)" title="Boisko (koszykówka)">boisk do koszykówki</a>, 13 boisk do piłki ręcznej, 4 boiska do piłki siatkowej i 13 uniwersalnych boisk, 7 <a href="/wiki/Hala_(budownictwo)" title="Hala (budownictwo)">hal sportowych</a>, 20 <a href="/wiki/Sala_gimnastyczna" title="Sala gimnastyczna">sal gimnastycznych</a>, 20 <a href="/wiki/Kort_tenisowy" title="Kort tenisowy">kortów tenisowych</a>, 8 <a href="/wiki/Kryta_p%C5%82ywalnia" title="Kryta pływalnia">krytych pływalni</a>, 1 <a href="/wiki/Strzelnica_(strzelectwo)" title="Strzelnica (strzelectwo)">strzelnica</a>, 4 <a href="/wiki/Lodowisko" title="Lodowisko">sztuczne lodowiska</a> i 2 <a href="/wiki/Skatepark" title="Skatepark">skateparki</a><a href="#cite_note-BDLKatoPowiat-16">[16]</a>. Infrastruktura sportowo-rekreacyjna Katowic w głównej mierze jest zarządzana przez <a href="/wiki/O%C5%9Brodek_sportu_i_rekreacji" title="Ośrodek sportu i rekreacji">Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji</a> w Katowicach<a href="#cite_note-CITEREFStudium…201268-696">[696]</a> i są to różnego typu obiekty, w tym m.in.: <ul><li><a href="/wiki/Stadion_Miejski_Rapid_w_Katowicach" title="Stadion Miejski Rapid w Katowicach">Boisko Piłkarskie Rapid</a> (ul. M. Grażyńskiego 51) – składa się z dwóch oświetlonych boisk piłkarskich, w tym pełnowymiarowego z trybunami<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201319-845">[845]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Budynek_restauracji_Carla_Geislera_w_Katowicach" title="Budynek restauracji Carla Geislera w Katowicach">Hala Sportowa Józefowska</a> (<a href="/wiki/Ulica_J%C3%B3zefowska_w_Katowicach" title="Ulica Józefowska w Katowicach">ul. Józefowska</a> 40) – obejmuje dwie sale gimnastyczne, z czego mniejsza przystosowana jest do sportów walki; dodatkowo posiada dwa zewnętrzne boiska<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201323-846">[846]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Stadion_Podlesianki_Katowice" title="Stadion Podlesianki Katowice">Ośrodek Sportowy Podlesianka</a> (ul. Sołtysia 25) – obiekt składający się z boiska piłkarskiego, zaplecza sanitarno-socjalnego, boisk treningowych, dwóch kortów tenisowych, trybuny i budynku<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201318-847">[847]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Jantor" title="Jantor">Lodowisko Jantor</a> (ul. Z. Nałkowskiej 40) – prócz całorocznego lodowiska z widownią na 1400 miejsc obiekt posiada siłownię i gabinet odnowy biologicznej<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201321-848">[848]</a>,</li> <li><a href="/wiki/O%C5%9Brodek_Sportowy_S%C5%82owian_w_Katowicach" title="Ośrodek Sportowy Słowian w Katowicach">Ośrodek Sportowy Słowian</a> (<a href="/wiki/Ulica_1_Maja_w_Katowicach" title="Ulica 1 Maja w Katowicach">ul. 1 Maja</a> 99) – kompleks boisk: do piłki nożnej, wielofunkcyjne i do koszykówki; znajdują się tu też dwa korty tenisowe i siłownia z zapleczem sanitarnym<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201320-849">[849]</a>,</li> <li>Ośrodek Sportowy Szopienice (<a href="/wiki/Ulica_11_Listopada_w_Katowicach" title="Ulica 11 Listopada w Katowicach">ul. 11 Listopada</a> 16) – tworzą go stadion i <a href="/wiki/Hala_sportowa_OS_Szopienice" title="Hala sportowa OS Szopienice">hala</a>; stadion składa się z dwóch piłkarskich boisk ze sztuczną nawierzchnią, dwóch kortów tenisowych i zaplecza socjalnego<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201319-845">[845]</a>; hala sportowa składa się z wielofunkcyjnej hali z 133 miejscami dla publiczności, gdzie odbywają się zawody sportowe w siatkówce, koszykówce, piłce ręcznej i halowej piłce nożnej; w hali mogą odbywać się imprezy sportowe rangi mistrzowskiej<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201322-850">[850]</a>,</li> <li>Ośrodek Sportowy Hetman (ul. ks. W. Siwka 2) – składa się z oświetlonego boiska piłkarskiego, boiska treningowego, boiska wielofunkcyjnego do gry w koszykówkę i siatkówkę, kortów tenisowych, siłowni oraz zaplecza socjalnego<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201319-845">[845]</a>,</li> <li><a href="/wiki/Stadion_GKS_Katowice" title="Stadion GKS Katowice">Stadion Miejski</a> (ul. Bukowa 1) – obiekt wykorzystywany do rozgrywek w piłce nożnej przez <a href="/wiki/GKS_Katowice_(pi%C5%82ka_no%C5%BCna)" title="GKS Katowice (piłka nożna)">GKS Katowice</a>; składa się z boiska głównego o wymiarach 105x68 m i dwóch boisk bocznych<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201317-851">[851]</a>,</li> <li>Stadion MK Górnik Katowice (<a href="/wiki/Ulica_Tadeusza_Boya-%C5%BBele%C5%84skiego_w_Katowicach" title="Ulica Tadeusza Boya-Żeleńskiego w Katowicach">ul. T. Boya-Żeleńskiego</a> 96) – stadion piłkarski z naturalną nawierzchnią trawiastą, boiskiem treningowym i zapleczem sanitarno-socjalnym; ze stadionu korzysta <a href="/wiki/MK_G%C3%B3rnik_Katowice" title="MK Górnik Katowice">MK Górnik Katowice</a><a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201318-847">[847]</a>,</li> <li><a href="/wiki/O%C5%9Brodek_Rekreacyjno-Wypoczynkowy_%E2%80%9EBugla%E2%80%9D_w_Katowicach" title="Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy „Bugla” w Katowicach">Ośrodek Rekreacyjno-Wypoczynkowy Bugla</a> (ul. Żeliwna 26d) – otwarte kąpielisko, składające się z pięciu basenów, z atrakcjami wodnymi i zjeżdżalniami; na terenie obiektu znajduje się też boisko „Orlik” oraz boisko do gry w siatkówkę plażową i piłkę nożną plażową<a href="#cite_note-CITEREFStrategia…201328-852">[852]</a>.</li></ul> Do innych znaczących obiektów sportowo-rekreacyjnych na terenie Katowic należą: baseny kryte (m.in. Akademii Wychowania Fizycznego i w <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_M%C5%82odzie%C5%BCy_w_Katowicach" title="Pałac Młodzieży w Katowicach">Pałacu Młodzieży</a>), korty tenisowe (m.in. przy ulicach: <a href="/wiki/Ulica_Szopienicka_w_Katowicach" title="Ulica Szopienicka w Katowicach">Szopienickiej</a>, Pijarskiej, Pszczyńskiej czy <a href="/wiki/Ulica_Ceglana_w_Katowicach" title="Ulica Ceglana w Katowicach">Ceglanej</a>), korty do squasha (m.in. na <a href="/wiki/Osiedle_Ba%C5%BCantowo" title="Osiedle Bażantowo">osiedlu Bażantowo</a>, przy ulicy Ceglanej i na AWF-ie), kluby jeździeckie (przy ulicach <a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">Francuskiej</a>, Strumiennej i <a href="/wiki/Ulica_Panewnicka_w_Katowicach" title="Ulica Panewnicka w Katowicach">Panewnickiej</a>), kluby fitness i siłownie, akweny do uprawiania sportów wodnych oraz przystań przy stawie Kajakowym w <a href="/wiki/Dolina_Trzech_Staw%C3%B3w" title="Dolina Trzech Stawów">Dolinie Trzech Stawów</a>, <a href="/wiki/Lotnisko_Katowice-Muchowiec" title="Lotnisko Katowice-Muchowiec">lotnisko Katowice-Muchowiec</a> <a href="/wiki/Aeroklub_%C5%9Al%C4%85ski" title="Aeroklub Śląski">Aeroklubu Śląskiego</a>, skateparki (m.in. przy <a href="/wiki/Pomnik_Trudu_G%C3%B3rniczego_w_Katowicach" title="Pomnik Trudu Górniczego w Katowicach">pomniku Trudu Górniczego</a>) czy <a href="/wiki/Szlak_rowerowy" title="Szlak rowerowy">szlaki rowerowe</a> (między innymi w <a href="/wiki/Katowicki_Park_Le%C5%9Bny" title="Katowicki Park Leśny">Katowickim Parku Leśnym</a>, <a href="/wiki/Lasy_Murckowskie" title="Lasy Murckowskie">Lasach Murckowskich</a> i <a href="/wiki/Lasy_Panewnickie" title="Lasy Panewnickie">Lasach Panewnickich</a>)<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014197-817">[817]</a>. Poza tym bazę sportowo-rekreacyjną Katowic uzupełniają boiska i sale gimnastyczne znajdujące się przy szkołach podstawowych i ponadpodstawowych<a href="#cite_note-CITEREFRaport…2014197-817">[817]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wojsko">Wojsko</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=78" title="Edytuj sekcję: Wojsko" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=78" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wojsko">edytuj kod</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Katowice_Police_Station_No._1_2018.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Katowice_Police_Station_No._1_2018.jpg/220px-Katowice_Police_Station_No._1_2018.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Katowice_Police_Station_No._1_2018.jpg/330px-Katowice_Police_Station_No._1_2018.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a0/Katowice_Police_Station_No._1_2018.jpg/440px-Katowice_Police_Station_No._1_2018.jpg 2x" data-file-width="1993" data-file-height="1328" /></a><figcaption>Siedziba <a href="/wiki/13_%C5%9Al%C4%85ska_Brygada_Obrony_Terytorialnej" title="13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej">13 Śląskiej Brygady Obrony Terytorialnej</a> (ul. Kilińskiego 9)</figcaption></figure> W Katowicach przy <a href="/wiki/Ulica_Francuska_w_Katowicach" title="Ulica Francuska w Katowicach">ulicy Francuskiej</a> 30 siedzibę ma <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dzki_Sztab_Wojskowy_w_Katowicach" title="Wojewódzki Sztab Wojskowy w Katowicach">Wojewódzki Sztab Wojskowy w Katowicach</a>. Jest on terenowym organem wykonawczym <a href="/wiki/Minister_Obrony_Narodowej" title="Minister Obrony Narodowej">Ministra Obrony Narodowej</a> w sprawach operacyjno-obronnych i rządowej administracji niezespolonej, a obejmuje on swoim działaniem obszar całego <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a><a href="#cite_note-853">[853]</a><a href="#cite_note-854">[854]</a>. W tym samym miejscu działa także Wojskowe Centrum Rekrutacji w Katowicach<a href="#cite_note-855">[855]</a>. Jedyną jednostką wojskową z siedzibą w Katowicach jest <a href="/wiki/13_%C5%9Al%C4%85ska_Brygada_Obrony_Terytorialnej" title="13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej">13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej</a> im. <a href="/wiki/Tadeusz_Puszczy%C5%84ski" title="Tadeusz Puszczyński">ppłk. Tadeusza Puszczyńskiego ps. „Konrad Wawelberg”</a>. Siedziba jednostki znajduje się przy ulicy J. Kilińskiego 9<a href="#cite_note-856">[856]</a>. Na początku 2019 roku składała się z 428 żołnierzy Terytorialnej Służby Wojskowej i 122 żołnierzy zawodowych. Została powołana w 2018 roku<a href="#cite_note-857">[857]</a>, a jej obszarem działań są województwa śląskie i <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_opolskie" title="Województwo opolskie">opolskie</a><a href="#cite_note-858">[858]</a>. Na terenie Katowic przy ulicy M. Skłodowskiej-Curie 20 siedzibę ma rzymskokatolicka <a href="/wiki/Parafia_wojskowa_%C5%9Bw._Kazimierza_Kr%C3%B3lewicza_w_Katowicach" title="Parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza w Katowicach">parafia wojskowa św. Kazimierza Królewicza</a>. Przynależy ona do <a href="/wiki/Dekanat_Si%C5%82_Powietrznych" title="Dekanat Sił Powietrznych">dekanatu Sił Powietrznych</a> <a href="/wiki/Ordynariat_Polowy_Wojska_Polskiego" title="Ordynariat Polowy Wojska Polskiego">Ordynariatu Polowego Wojska Polskiego</a><a href="#cite_note-OPWP-859">[859]</a>. Pomiędzy ulicami Meteorologów a Ceglaną znajduje się <a href="/wiki/Cmentarz_garnizonowy_w_Katowicach" title="Cmentarz garnizonowy w Katowicach">cmentarz garnizonowy</a> o powierzchni 1,463 ha<a href="#cite_note-CG-508">[508]</a>. Innymi cmentarzami i mogiłami wojskowymi w mieście są m.in.: położony w <a href="/wiki/Park_im._Tadeusza_Ko%C5%9Bciuszki_w_Katowicach" title="Park im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach">parku im. T. Kościuszki</a> <a href="/wiki/Cmentarz_%C5%BBo%C5%82nierzy_Armii_Czerwonej_w_Katowicach" title="Cmentarz Żołnierzy Armii Czerwonej w Katowicach">cmentarz żołnierzy Armii Czerwonej</a><a href="#cite_note-860">[860]</a> oraz znajdująca się w <a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">Murckach</a> <a href="/wiki/Gr%C3%B3b_%C5%BCo%C5%82nierzy_w%C4%99gierskich_w_Katowicach" title="Grób żołnierzy węgierskich w Katowicach">zbiorowa mogiła żołnierzy węgierskich</a><a href="#cite_note-861">[861]</a>. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ludzie_związani_z_Katowicami">Ludzie związani z Katowicami</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=79" title="Edytuj sekcję: Ludzie związani z Katowicami" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=79" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ludzie związani z Katowicami">edytuj kod</a>]</div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /> Z tym tematem związana jest kategoria: <a href="/wiki/Kategoria:Ludzie_zwi%C4%85zani_z_Katowicami" title="Kategoria:Ludzie związani z Katowicami">Ludzie związani z Katowicami</a>.</div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=80" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=80" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy">edytuj kod</a>]</div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-Populacja-1"><a href="#cite_ref-Populacja_1-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-r-stan-w-dniu-30-06,6,37.html">Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2024 r. (stan w dniu 30.06)</a> [online], Główny Urząd Statystyczny, 15 października 2024 [dostęp 2024-10-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2024-10-15&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ludno%C5%9B%C4%87.+Stan+i+struktura+ludno%C5%9Bci+oraz+ruch+naturalny+w+przekroju+terytorialnym+w+2024+r.+%28stan+w+dniu+30.06%29&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fobszary-tematyczne%2Fludnosc%2Fludnosc%2Fludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-w-przekroju-terytorialnym-w-2024-r-stan-w-dniu-30-06%2C6%2C37.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001847">Dz.U. z 2022 r. poz. 1847</a>. </li> <li id="cite_note-TGG-3">↑ <a href="#cite_ref-TGG_3-0">a</a> <a href="#cite_ref-TGG_3-1">b</a> <cite class="citation web">The Genealogical Gazetteer, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gov.genealogy.net/item/show/object_1160190">Katowice, Katowice, Stalinogród, Katowice, Katowice, Kattowitz, Kattowitz</a> [online], gov.genealogy.net [dostęp 2023-09-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice%2C+Katowice%2C+Stalinogr%C3%B3d%2C+Katowice%2C+Katowice%2C+Kattowitz%2C+Kattowitz&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gov.genealogy.net%2Fitem%2Fshow%2Fobject_1160190" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…20122-4">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20122_4-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20122_4-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20122_4-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20122_4-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20122_4-4">e</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 2. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43-5">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43_5-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43_5-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43_5-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43_5-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43_5-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a43_5-5">f</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 43. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201426-6">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201426_6-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201426_6-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 26. </li> <li id="cite_note-CITEREFLokalny…201213-7">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…201213_7-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…201213_7-1">b</a> <a href="#CITEREFLokalny…2012">Lokalny… 2012 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-CITEREFTkocz19959-8"><a href="#cite_ref-CITEREFTkocz19959_8-0">↑</a> <a href="#CITEREFTkocz1995">Tkocz 1995 ↓</a>, s. 9. </li> <li id="cite_note-9"><a href="#cite_ref-9">↑</a> <cite class="citation web">Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://metropoliagzm.pl/metropolia-dzis/">Metropolia dziś</a> [online], metropoliagzm.pl [dostęp 2023-09-15]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Metropolia+dzi%C5%9B&rft_id=https%3A%2F%2Fmetropoliagzm.pl%2Fmetropolia-dzis%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…20123-10">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20123_10-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20123_10-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20123_10-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20123_10-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 3. </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> <cite class="citation web">Główny UrządG.U. Statystyczny” Główny UrządG.U., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultstronaopisowa/5872/1/1/klasyfikacja-nuts-w-polsce-2003-2021.xls">Wykaz jednostek NUTS 2021 w Polsce (stan na 1 stycznia 2021 r.)</a> [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-09-15]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=G%C5%82%C3%B3wny+Urz%C4%85d&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wykaz+jednostek+NUTS+2021+w+Polsce+%28stan+na+1+stycznia+2021+r.%29&rft.aulast=Statystyczny%E2%80%9D&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fdownload%2Fgfx%2Fportalinformacyjny%2Fpl%2Fdefaultstronaopisowa%2F5872%2F1%2F1%2Fklasyfikacja-nuts-w-polsce-2003-2021.xls" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec199611-12">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199611_12-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199611_12-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199611_12-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199611_12-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199611_12-4">e</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1996">Szaraniec 1996 ↓</a>, s. 11. </li> <li id="cite_note-CITEREFDuliasHibszer200835-13"><a href="#cite_ref-CITEREFDuliasHibszer200835_13-0">↑</a> <a href="#CITEREFDuliasHibszer2008">Dulias i Hibszer 2008 ↓</a>, s. 35. </li> <li id="cite_note-CITEREFDuliasHibszer200834-14"><a href="#cite_ref-CITEREFDuliasHibszer200834_14-0">↑</a> <a href="#CITEREFDuliasHibszer2008">Dulias i Hibszer 2008 ↓</a>, s. 34. </li> <li id="cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029-15">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka20029_15-7">h</a> <a href="#CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka2002">Tokarska-Guzik, Rostański i Kupka 2002 ↓</a>, s. 9. </li> <li id="cite_note-BDLKatoPowiat-16">↑ <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-0">a</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-1">b</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-2">c</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-3">d</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-4">e</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-5">f</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-6">g</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-7">h</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-8">i</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-9">j</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-10">k</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-11">l</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-12">m</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-13">n</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-14">o</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-15">p</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-16">q</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-17">r</a> <a href="#cite_ref-BDLKatoPowiat_16-18">s</a> <cite class="citation web">Główny UrządG.U. Statystyczny Główny UrządG.U., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bdl.stat.gov.pl/bdl/dane/teryt/kategoria/354">Bank Danych Lokalnych. Powiat m. Katowice</a> [online], bdl.stat.gov.pl [dostęp 2023-09-12]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=G%C5%82%C3%B3wny+Urz%C4%85d&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Bank+Danych+Lokalnych.+Powiat+m.+Katowice&rft.aulast=Statystyczny&rft_id=https%3A%2F%2Fbdl.stat.gov.pl%2Fbdl%2Fdane%2Fteryt%2Fkategoria%2F354" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…201425-17">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201425_17-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201425_17-1">b</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 25. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…20195-18">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…20195_18-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…20195_18-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…20195_18-2">c</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 5. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201433-19"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201433_19-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 33. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a44-20">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a44_20-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a44_20-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 44. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…201432-21"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201432_21-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 32. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…2014Załącznik_nr_10-22"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…2014Załącznik_nr_10_22-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, Załącznik nr 10. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…201433-23">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201433_23-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201433_23-1">b</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 33. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…201434-24"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201434_24-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 34. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201232-25">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201232_25-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201232_25-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201232_25-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 32. </li> <li id="cite_note-CITEREFDuliasHibszer2008121-26"><a href="#cite_ref-CITEREFDuliasHibszer2008121_26-0">↑</a> <a href="#CITEREFDuliasHibszer2008">Dulias i Hibszer 2008 ↓</a>, s. 121. </li> <li id="cite_note-CITEREFDuliasHibszer2008126-27"><a href="#cite_ref-CITEREFDuliasHibszer2008126_27-0">↑</a> <a href="#CITEREFDuliasHibszer2008">Dulias i Hibszer 2008 ↓</a>, s. 126. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201233-28">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201233_28-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201233_28-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201233_28-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 33. </li> <li id="cite_note-Geoportal1992-29">↑ <a href="#cite_ref-Geoportal1992_29-0">a</a> <a href="#cite_ref-Geoportal1992_29-1">b</a> <cite class="citation web">Główny Urząd Geodezji i Kartografii: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mapy.geoportal.gov.pl">Geoportal Krajowy. Skany map topograficznych. Mapa topograficzna z 1992 roku. Skala 1:10 000</a>. mapy.geoportal.gov.pl. [dostęp 2023-09-16]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50-30">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50_30-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50_30-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50_30-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a50_30-3">d</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 50. </li> <li id="cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213-31">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213_31-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213_31-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213_31-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200213_31-3">d</a> <a href="#CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka2002">Tokarska-Guzik, Rostański i Kupka 2002 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-ZS-32"><a href="#cite_ref-ZS_32-0">↑</a> <cite class="citation web">Wojewódzki Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Katowicach: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://geoportal.orsip.pl/gis/apps/experiencebuilder/experience/?id=62c8876817d24d11960dcc468fe67756&views=view_58%2Cview_102">Zielone Śląskie</a>. geoportal.orsip.pl. [dostęp 2023-09-16]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a51-33">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a51_33-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a51_33-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a51_33-2">c</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 51. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…2014Załącznik_7-34"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…2014Załącznik_7_34-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, Załącznik 7. </li> <li id="cite_note-CITEREFDuliasHibszer200841-35"><a href="#cite_ref-CITEREFDuliasHibszer200841_35-0">↑</a> <a href="#CITEREFDuliasHibszer2008">Dulias i Hibszer 2008 ↓</a>, s. 41. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…201435-36"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201435_36-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 35. </li> <li id="cite_note-TMIN_AVE-37">↑ <a href="#cite_ref-TMIN_AVE_37-0">a</a> <a href="#cite_ref-TMIN_AVE_37-1">b</a> <cite class="citation web">IMGW: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TMIN_AVE">Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia minimalna temperatura powietrza</a>. klimat.imgw.pl. [dostęp 2023-10-10]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-TMAX_AVE-38">↑ <a href="#cite_ref-TMAX_AVE_38-0">a</a> <a href="#cite_ref-TMAX_AVE_38-1">b</a> <cite class="citation web">IMGW: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TMAX_AVE">Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia maksymalna temperatura powietrza</a>. klimat.imgw.pl. [dostęp 2023-10-10]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-OPAD_SUMA-39">↑ <a href="#cite_ref-OPAD_SUMA_39-0">a</a> <a href="#cite_ref-OPAD_SUMA_39-1">b</a> <a href="#cite_ref-OPAD_SUMA_39-2">c</a> <cite class="citation web">IMGW: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/OPAD_SUMA">Normy klimatyczne 1991-2020. Miesięczna suma opadu</a>. klimat.imgw.pl. [dostęp 2023-10-10]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-40"><a href="#cite_ref-40">↑</a> <cite class="citation journal">M.C.M.C. Peel M.C.M.C., B.L.B.L. Finlayson B.L.B.L., T.A.T.A. McMahon T.A.T.A., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.hydrol-earth-syst-sci.net/11/1633/2007/hess-11-1633-2007.html">Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification</a>, „Hydrol. Earth Syst. Sci.”, 11, 2007, s. 1641, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/1027-5606">1027-5606</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2007&rft.issn=1027-5606&rft.jtitle=Hydrol.+Earth+Syst.+Sci.&rft.volume=11&rft.atitle=Updated+world+map+of+the+K%C3%B6ppen-Geiger+climate+classification&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.hydrol-earth-syst-sci.net%2F11%2F1633%2F2007%2Fhess-11-1633-2007.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-TSR_AVE-41">↑ <a href="#cite_ref-TSR_AVE_41-0">a</a> <a href="#cite_ref-TSR_AVE_41-1">b</a> <cite class="citation web">IMGW: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/TSR_AVE">Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia dobowa temperatura powietrza</a>. klimat.imgw.pl. [dostęp 2023-10-10]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a52-42"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a52_42-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 52. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a54-43">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a54_43-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a54_43-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 54. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…201492-44"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201492_44-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 92. </li> <li id="cite_note-ZACHM-45"><a href="#cite_ref-ZACHM_45-0">↑</a> <cite class="citation web">IMGW: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/ZACHM">Normy klimatyczne 1991-2020. Średnie pokrycie nieba przez chmury (oktanty)</a>. klimat.imgw.pl. [dostęp 2023-10-10]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…201491-46"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…201491_46-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 91. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a53-47"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a53_47-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 53. </li> <li id="cite_note-OPAD_01-48"><a href="#cite_ref-OPAD_01_48-0">↑</a> <cite class="citation web">IMGW: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/OPAD_01">Normy klimatyczne 1991-2020. Liczba dni z opadem >= 0,1mm</a>. klimat.imgw.pl. [dostęp 2023-10-10]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-USL-49"><a href="#cite_ref-USL_49-0">↑</a> <cite class="citation web">IMGW: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klimat.imgw.pl/pl/climate-normals/USL">Normy klimatyczne 1991-2020. Średnia suma usłonecznienia (h)</a>. klimat.imgw.pl. [dostęp 2023-10-10]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…2014105-50"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…2014105_50-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 105. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a55-51"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a55_51-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 55. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a55–56-52"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a55–56_52-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 55–56. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a56-53"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a56_53-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 56. </li> <li id="cite_note-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200214-54">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200214_54-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka200214_54-1">b</a> <a href="#CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka2002">Tokarska-Guzik, Rostański i Kupka 2002 ↓</a>, s. 14. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…2014110-55"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…2014110_55-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 110. </li> <li id="cite_note-56"><a href="#cite_ref-56">↑</a> <cite class="citation web">Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wody.gov.pl/dane-kontaktowe/regionalne-zarzady">Kontakt – regionalne zarządy i zarządy zlewni</a> [online], wody.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+%E2%80%93+regionalne+zarz%C4%85dy+i+zarz%C4%85dy+zlewni&rft_id=https%3A%2F%2Fwody.gov.pl%2Fdane-kontaktowe%2Fregionalne-zarzady" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a57-57"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a57_57-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 57. </li> <li id="cite_note-CITEREFOpracowanie…2014107-58"><a href="#cite_ref-CITEREFOpracowanie…2014107_58-0">↑</a> <a href="#CITEREFOpracowanie…2014">Opracowanie… 2014 ↓</a>, s. 107. </li> <li id="cite_note-CITEREFDuliasHibszer200875-59"><a href="#cite_ref-CITEREFDuliasHibszer200875_59-0">↑</a> <a href="#CITEREFDuliasHibszer2008">Dulias i Hibszer 2008 ↓</a>, s. 75. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201229-60">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201229_60-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201229_60-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201229_60-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 29. </li> <li id="cite_note-61"><a href="#cite_ref-61">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/aktualnosci?ItemID=5651&ListID=75169dcb-89ef-46cd-a876-165c1e838909">Rewitalizacja Stawu Kozubek coraz bliżej!</a> [online], katowice.eu, 8 grudnia 2022 [dostęp 2023-09-16]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2022-12-08&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rewitalizacja+Stawu+Kozubek+coraz+bli%C5%BCej%21&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2Fdla-mieszka%25C5%2584ca%2Faktualnosci%3FItemID%3D5651%26ListID%3D75169dcb-89ef-46cd-a876-165c1e838909" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a61-62">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a61_62-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a61_62-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 61. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a91-63"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a91_63-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 91. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…20129-64">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20129_64-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20129_64-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20129_64-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20129_64-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 9. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201915-65"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201915_65-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 15. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201230-66">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201230_66-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201230_66-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201230_66-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201230_66-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 30. </li> <li id="cite_note-67"><a href="#cite_ref-67">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewrezerwatprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.RP.25">Rezerwat przyrody. Las Murckowski</a> [online], crfop.gdos.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rezerwat+przyrody.+Las+Murckowski&rft_id=https%3A%2F%2Fcrfop.gdos.gov.pl%2FCRFOP%2Fwidok%2Fviewrezerwatprzyrody.jsf%3Ffop%3DPL.ZIPOP.1393.RP.25" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-68"><a href="#cite_ref-68">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewrezerwatprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.RP.415">Rezerwat przyrody. Ochojec</a> [online], crfop.gdos.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rezerwat+przyrody.+Ochojec&rft_id=https%3A%2F%2Fcrfop.gdos.gov.pl%2FCRFOP%2Fwidok%2Fviewrezerwatprzyrody.jsf%3Ffop%3DPL.ZIPOP.1393.RP.415" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a97-69"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a97_69-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 97. </li> <li id="cite_note-70"><a href="#cite_ref-70">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewzespolprzyrodniczokrajobrazowy.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.ZPK.243">Zespół przyrodniczo-krajobrazowy. Szopienice-Borki</a> [online], crfop.gdos.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zesp%C3%B3%C5%82+przyrodniczo-krajobrazowy.+Szopienice-Borki&rft_id=https%3A%2F%2Fcrfop.gdos.gov.pl%2FCRFOP%2Fwidok%2Fviewzespolprzyrodniczokrajobrazowy.jsf%3Ffop%3DPL.ZIPOP.1393.ZPK.243" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201231-71">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201231_71-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201231_71-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201231_71-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201231_71-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 31. </li> <li id="cite_note-72"><a href="#cite_ref-72">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewzespolprzyrodniczokrajobrazowy.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.ZPK.137">Zespół przyrodniczo-krajobrazowy. Źródła Kłodnicy</a> [online], crfop.gdos.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zesp%C3%B3%C5%82+przyrodniczo-krajobrazowy.+%C5%B9r%C3%B3d%C5%82a+K%C5%82odnicy&rft_id=https%3A%2F%2Fcrfop.gdos.gov.pl%2FCRFOP%2Fwidok%2Fviewzespolprzyrodniczokrajobrazowy.jsf%3Ffop%3DPL.ZIPOP.1393.ZPK.137" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-73"><a href="#cite_ref-73">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewuzytekekologiczny.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.UE.2469011.14">Użytek ekologiczny. Płone Bagno</a> [online], crfop.gdos.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=U%C5%BCytek+ekologiczny.+P%C5%82one+Bagno&rft_id=https%3A%2F%2Fcrfop.gdos.gov.pl%2FCRFOP%2Fwidok%2Fviewuzytekekologiczny.jsf%3Ffop%3DPL.ZIPOP.1393.UE.2469011.14" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201914-74"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201914_74-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 14. </li> <li id="cite_note-75"><a href="#cite_ref-75">↑</a> <cite class="citation web">Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.lasy.gov.pl/nadlesnictwa">Nadleśnictwa</a> [online], katowice.lasy.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nadle%C5%9Bnictwa&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.lasy.gov.pl%2Fnadlesnictwa" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-BukAnton-76"><a href="#cite_ref-BukAnton_76-0">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewpomnikprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.PP.2469011.1492">Pomnik przyrody. Buk pospolity (Buk zwyczajny) – Fagus sylvatica</a>. crfop.gdos.gov.pl. [dostęp 2023-09-16]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-DabTadeusz-77"><a href="#cite_ref-DabTadeusz_77-0">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://crfop.gdos.gov.pl/CRFOP/widok/viewpomnikprzyrody.jsf?fop=PL.ZIPOP.1393.PP.2469011.1674">Centralny rejestr form ochrony przyrody. Pomnik przyrody</a>. crfop.gdos.gov.pl. [dostęp 2023-09-16]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201269-78">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201269_78-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201269_78-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 69. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201220-79">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-7">h</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-8">i</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-9">j</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-10">k</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-11">l</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-12">m</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201220_79-13">n</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 20. </li> <li id="cite_note-80"><a href="#cite_ref-80">↑</a> <cite class="citation web">Zakład Zieleni Miejskiej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zzm.katowice.pl/kontakt">Informacje kontaktowe</a> [online], zzm.katowice.pl [dostęp 2023-09-16]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+kontaktowe&rft_id=https%3A%2F%2Fzzm.katowice.pl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201234-81"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201234_81-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 34. </li> <li id="cite_note-Emapa-82"><a href="#cite_ref-Emapa_82-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://emapa.katowice.eu/jarc-gui/">Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej</a>. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-09-16]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200613-83">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200613_83-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200613_83-1">b</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197860-84">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197860_84-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197860_84-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197860_84-2">c</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 60. </li> <li id="cite_note-CITEREFRymut1987103-85"><a href="#cite_ref-CITEREFRymut1987103_85-0">↑</a> <a href="#CITEREFRymut1987">Rymut 1987 ↓</a>, s. 103. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197861-86"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197861_86-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 61. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197860–61-87"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197860–61_87-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 60–61. </li> <li id="cite_note-MHKhist-88">↑ <a href="#cite_ref-MHKhist_88-0">a</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-1">b</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-2">c</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-3">d</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-4">e</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-5">f</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-6">g</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-7">h</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-8">i</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-9">j</a> <a href="#cite_ref-MHKhist_88-10">k</a> <cite class="citation web">Muzeum Historii Katowic: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mhk.katowice.pl/index.php/edukacja/historia-miasta">Historia miasta</a>. mhk.katowice.pl. [dostęp 2023-08-01]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199317-89">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199317_89-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199317_89-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199317_89-2">c</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 17. </li> <li id="cite_note-MP195323280-90">↑ <a href="#cite_ref-MP195323280_90-0">a</a> <a href="#cite_ref-MP195323280_90-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP19530230280">M.P. z 1953 r. nr 23, poz. 280</a>. </li> <li id="cite_note-DzU195658269-91">↑ <a href="#cite_ref-DzU195658269_91-0">a</a> <a href="#cite_ref-DzU195658269_91-1">b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19560580269">Dz.U. z 1956 r. nr 58, poz. 269</a>. </li> <li id="cite_note-CITEREFPlewako19855–7-92">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFPlewako19855–7_92-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFPlewako19855–7_92-1">b</a> <a href="#CITEREFPlewako1985">Plewako 1985 ↓</a>, s. 5–7. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199313-93"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199313_93-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec199684-94"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199684_94-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1996">Szaraniec 1996 ↓</a>, s. 84. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniecZłoty200689–90-95"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniecZłoty200689–90_95-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniecZłoty2006">Szaraniec i Złoty 2006 ↓</a>, s. 89–90. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b679-96">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b679_96-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b679_96-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 679. </li> <li id="cite_note-CITEREFChmielewska201622-97"><a href="#cite_ref-CITEREFChmielewska201622_97-0">↑</a> <a href="#CITEREFChmielewska2016">Chmielewska 2016 ↓</a>, s. 22. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199316-98"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199316_98-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 16. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199330-99">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199330_99-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199330_99-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199330_99-2">c</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 30. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec199618-100">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199618_100-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199618_100-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199618_100-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199618_100-3">d</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1996">Szaraniec 1996 ↓</a>, s. 18. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199319-101"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199319_101-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 19. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199321-102"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199321_102-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 21. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018108-103"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018108_103-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 108. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199322-104"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199322_104-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 22. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199323-105"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199323_105-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 23. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199325-106"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199325_106-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 25. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199326-107">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199326_107-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199326_107-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199326_107-2">c</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 26. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec199613-108">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199613_108-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199613_108-1">b</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1996">Szaraniec 1996 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199327-109"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199327_109-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 27. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200620–22-110"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200620–22_110-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 20–22. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192681-111">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192681_111-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192681_111-1">b</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 81. </li> <li id="cite_note-HKNŚ-112"><a href="#cite_ref-HKNŚ_112-0">↑</a> <cite class="citation web">E-ncyklopedia, Historia Kościoła na Śląsku: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://silesia.edu.pl/index.php/Kremski_Teodor">Kremski Teodor</a>. silesia.edu.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz1926233-113">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz1926233_113-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz1926233_113-1">b</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 233. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199328-114">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199328_114-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199328_114-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 28. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199329-115">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199329_115-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199329_115-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 29. </li> <li id="cite_note-CITEREFStarnawska199013-116">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199013_116-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199013_116-1">b</a> <a href="#CITEREFStarnawska1990">Starnawska 1990 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200620–21-117"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200620–21_117-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 20–21. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200640-118"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200640_118-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 40. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192686-119"><a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192686_119-0">↑</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 86. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192687-120">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192687_120-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192687_120-1">b</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 87. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192683-121">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192683_121-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192683_121-1">b</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 83. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192680-122"><a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192680_122-0">↑</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 80. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199335-123"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199335_123-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 35. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a623-124"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a623_124-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 623. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018179-125"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018179_125-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 179. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199331-126"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199331_126-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 31. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b763-127"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b763_127-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 763. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199333-128"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199333_128-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 33. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192692-129"><a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192692_129-0">↑</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 92. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199332-130"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199332_130-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 32. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199332–33-131"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199332–33_131-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 32–33. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192692–93-132"><a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192692–93_132-0">↑</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 92–93. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199334-133"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199334_133-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 34. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199336-134"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199336_134-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 36. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199337-135">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199337_135-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199337_135-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199337_135-2">c</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 37. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338-136">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338_136-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338_136-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338_136-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199338_136-3">d</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 38. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339-137">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339_137-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339_137-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339_137-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199339_137-3">d</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 39. </li> <li id="cite_note-DzU192285758-138"><a href="#cite_ref-DzU192285758_138-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19220850758">Dz.U. z 1922 r. nr 85, poz. 758</a>. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006109-139"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006109_139-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 109. </li> <li id="cite_note-CITEREFStarnawska199032-140">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199032_140-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199032_140-1">b</a> <a href="#CITEREFStarnawska1990">Starnawska 1990 ↓</a>, s. 32. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec199630-141"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199630_141-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1996">Szaraniec 1996 ↓</a>, s. 30. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199345-142">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199345_142-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199345_142-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 45. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199343-143">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199343_143-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199343_143-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 43. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199346-144"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199346_144-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 46. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199342-145">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199342_145-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199342_145-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 42. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199341-146">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199341_146-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199341_146-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 41. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018184-147"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018184_147-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 184. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006108-148"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006108_148-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 108. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz192651-149"><a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz192651_149-0">↑</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 51. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz1926234-150"><a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz1926234_150-0">↑</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 234. </li> <li id="cite_note-CITEREFGostomski-Nałęcz1926193-151"><a href="#cite_ref-CITEREFGostomski-Nałęcz1926193_151-0">↑</a> <a href="#CITEREFGostomski-Nałęcz1926">Gostomski-Nałęcz 1926 ↓</a>, s. 193. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199347-152">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199347_152-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199347_152-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199347_152-2">c</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 47. </li> <li id="cite_note-UMKatoHist-153"><a href="#cite_ref-UMKatoHist_153-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/o-mie%C5%9Bcie/historia">Historia miasta</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-08-01]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-GW20190904-154"><a href="#cite_ref-GW20190904_154-0">↑</a> <cite class="citation web">Józef Krzyk: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,22302462,krwawy-poniedzialek-w-katowicach-4-wrzesnia-1939-r-niemcy.html">Krwawy poniedziałek w Katowicach. 4 września 1939 r. Niemcy na Śląsku zamordowali około 150 osób</a>. wyborcza.pl, 2019-09-04. [dostęp 2023-08-01]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199348-155">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199348_155-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199348_155-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199348_155-2">c</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 48. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski1978311-156"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski1978311_156-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 311. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018144-157"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018144_157-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 144. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec199639-158"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199639_158-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1996">Szaraniec 1996 ↓</a>, s. 39. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a656–657-159"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a656–657_159-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 656–657. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006177-160"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006177_160-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 177. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349-161">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349_161-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349_161-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349_161-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349_161-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199349_161-4">e</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 49. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006183-162"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006183_162-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 183. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a141-163"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a141_163-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 141. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006220-164"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006220_164-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 220. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a143-165"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a143_165-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 143. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006221-166"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006221_166-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 221. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006184-167"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006184_167-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 184. </li> <li id="cite_note-DzU19531351-168"><a href="#cite_ref-DzU19531351_168-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19530130051">Dz.U. z 1953 r. nr 13, poz. 51</a>. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199354-169">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199354_169-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199354_169-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 54. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018112-170"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018112_170-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 112. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199355–59-171"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199355–59_171-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 55–59. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199353-172">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199353_172-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199353_172-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 53. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199360-173"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199360_173-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 60. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199356-174">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199356_174-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199356_174-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 56. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199351-175"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199351_175-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 51. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec199646-176"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec199646_176-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1996">Szaraniec 1996 ↓</a>, s. 46. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199361-177"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199361_177-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 61. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199365-178">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199365_178-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199365_178-1">b</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 65. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006213-179"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006213_179-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 213. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199364-180"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199364_180-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 64. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a525-181"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a525_181-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 525. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a527-182"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a527_182-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 527. </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199370-183"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199370_183-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 70. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a528-184"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a528_184-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 528. </li> <li id="cite_note-185"><a href="#cite_ref-185">↑</a> <cite class="citation web">Serwis Samorządowy PAP, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://samorzad.pap.pl/kategoria/archiwum/piotr-uszok-prezydent-miasta-katowice">Piotr Uszok – prezydent miasta Katowice</a> [online], samorzad.pap.pl, 30 marca 2009 [dostęp 2023-09-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2009-03-30&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Piotr+Uszok+%E2%80%93+prezydent+miasta+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fsamorzad.pap.pl%2Fkategoria%2Farchiwum%2Fpiotr-uszok-prezydent-miasta-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199371-186"><a href="#cite_ref-CITEREFMoskalSzewczykGadomski199371_186-0">↑</a> <a href="#CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993">Moskal, Szewczyk i Gadomski 1993 ↓</a>, s. 71. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a532-187"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a532_187-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 532. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a533-188"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a533_188-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 533. </li> <li id="cite_note-189"><a href="#cite_ref-189">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19960880397">Dz.U. z 1996 r. nr 88, poz. 397</a>. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a536-190"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a536_190-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 536. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b75-191">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b75_191-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b75_191-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 75. </li> <li id="cite_note-192"><a href="#cite_ref-192">↑</a> <cite class="citation web">Urbanity, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.urbanity.pl/slaskie/katowice/rondo-towers,b2651">Biurowce.KTW Katowice Roździeńskiego 1 – inwestycja TDJ Estate</a> [online], urbanity.pl [dostęp 2023-09-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Urbanity&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Biurowce.KTW+Katowice+Ro%C5%BAdzie%C5%84skiego+1+%E2%80%93+inwestycja+TDJ+Estate&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.urbanity.pl%2Fslaskie%2Fkatowice%2Frondo-towers%2Cb2651" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFChmielewska201687-193"><a href="#cite_ref-CITEREFChmielewska201687_193-0">↑</a> <a href="#CITEREFChmielewska2016">Chmielewska 2016 ↓</a>, s. 87. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a535-194"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a535_194-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 535. </li> <li id="cite_note-195"><a href="#cite_ref-195">↑</a> <cite class="citation web">PrzemysławP. Jedlecki PrzemysławP., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.wyborcza.pl/katowice/5,35063,22572931.html">Pięć lat temu Piotr Uszok przełożył wajchę. Otwarto nowy dworzec kolejowy</a> [online], katowice.wyborcza.pl, 27 października 2017 [dostęp 2023-09-30]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Przemys%C5%82aw&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Pi%C4%99%C4%87+lat+temu+Piotr+Uszok+prze%C5%82o%C5%BCy%C5%82+wajch%C4%99.+Otwarto+nowy+dworzec+kolejowy&rft.date=2017-10-27&rft.aulast=Jedlecki&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.wyborcza.pl%2Fkatowice%2F5%2C35063%2C22572931.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-196"><a href="#cite_ref-196">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/aktualnosci?ItemID=5367&ListID=75169dcb-89ef-46cd-a876-165c1e838909">Od czwartku 7 lipca węzeł Kolista w pełni przejezdny</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-09-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Od+czwartku+7+lipca+w%C4%99ze%C5%82+Kolista+w+pe%C5%82ni+przejezdny&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2Fdla-mieszka%25C5%2584ca%2Faktualnosci%3FItemID%3D5367%26ListID%3D75169dcb-89ef-46cd-a876-165c1e838909" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a537-197">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a537_197-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a537_197-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 537. </li> <li id="cite_note-Urb-198"><a href="#cite_ref-Urb_198-0">↑</a> <cite class="citation web">Urbanity: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.urbanity.pl/slaskie/katowice/wydzial-prawa-i-administracji-uniwersytetu-slaskiego,b4140">Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego</a>. urbanity.pl. [dostęp 2024-08-06]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…201566-199">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…201566_199-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…201566_199-1">b</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 66. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…201570-200">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…201570_200-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…201570_200-1">b</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 70. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a538-201"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a538_201-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 538. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…201530–31-202"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…201530–31_202-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 30–31. </li> <li id="cite_note-203"><a href="#cite_ref-203">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://webarchive.iihf.com/iihf-home/history/past-tournaments/iihf-championships-2016/index.html">IIHF Championships 2016</a> [online], webarchive.iihf.com [dostęp 2023-09-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=IIHF+Championships+2016&rft_id=https%3A%2F%2Fwebarchive.iihf.com%2Fiihf-home%2Fhistory%2Fpast-tournaments%2Fiihf-championships-2016%2Findex.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:7-204">↑ <a href="#cite_ref-:7_204-0">a</a> <a href="#cite_ref-:7_204-1">b</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.spodekkatowice.pl/pl/wydarzenia/mistrzostwa-swiata-pilki-recznej-2023,2202.html">Mistrzostwa Świata Piłki Ręcznej 2023. WYDARZENIA</a> [online], spodekkatowice.pl [dostęp 2023-09-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mistrzostwa+%C5%9Awiata+Pi%C5%82ki+R%C4%99cznej+2023.+WYDARZENIA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.spodekkatowice.pl%2Fpl%2Fwydarzenia%2Fmistrzostwa-swiata-pilki-recznej-2023%2C2202.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:8-205">↑ <a href="#cite_ref-:8_205-0">a</a> <a href="#cite_ref-:8_205-1">b</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://poland2014.fivb.org/pl/miasta-gospodarze/katowice">Katowice – FIVB Volleyball Men’s World Championship Poland 2014</a> [online], poland2014.fivb.org [dostęp 2023-09-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+%E2%80%93+FIVB+Volleyball+Men%E2%80%99s+World+Championship+Poland+2014&rft_id=http%3A%2F%2Fpoland2014.fivb.org%2Fpl%2Fmiasta-gospodarze%2Fkatowice" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-:9-206">↑ <a href="#cite_ref-:9_206-0">a</a> <a href="#cite_ref-:9_206-1">b</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.spodekkatowice.pl/pl/wydarzenia/mistrzostwa-swiata-w-siatkowce-mezczyzn-2022,2310.html">Mistrzostwa Świata w Siatkówce Mężczyzn 2022. WYDARZENIA</a> [online], spodekkatowice.pl [dostęp 2023-09-17]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mistrzostwa+%C5%9Awiata+w+Siatk%C3%B3wce+M%C4%99%C5%BCczyzn+2022.+WYDARZENIA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.spodekkatowice.pl%2Fpl%2Fwydarzenia%2Fmistrzostwa-swiata-w-siatkowce-mezczyzn-2022%2C2310.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-UMKatoEsport-207">↑ <a href="#cite_ref-UMKatoEsport_207-0">a</a> <a href="#cite_ref-UMKatoEsport_207-1">b</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/esport">Esport</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-UMKatoCOP24-208"><a href="#cite_ref-UMKatoCOP24_208-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/zielone-katowice/cop24-katowice">COP24 Katowice</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-209"><a href="#cite_ref-209">↑</a> <cite class="citation web">UN Climate Change: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://unfccc.int/event/cop-24">COP 24</a>. unfccc.int. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-210"><a href="#cite_ref-210">↑</a> <cite class="citation web">Serwis Województwa Śląskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://slaskie.pl/content/defilada-wierni-polsce">Defilada Wierni Polsce</a> [online], slaskie.pl [dostęp 2023-09-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Defilada+Wierni+Polsce&rft_id=https%3A%2F%2Fslaskie.pl%2Fcontent%2Fdefilada-wierni-polsce" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-LudnoscDzielnice2021-211">↑ <a href="#cite_ref-LudnoscDzielnice2021_211-0">a</a> <a href="#cite_ref-LudnoscDzielnice2021_211-1">b</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/Lists/Zarzadzenia/Attachments/13067/2345-2022a.pdf">Podział środków finansowych IX edycji Budżetu Obywatelskiego Katowice (na rok 2023) z podziałem na dzielnice i projekty zadań o charakterze ogólnomiejskim (wg stanu ludności Katowic na dzień 31 grudnia 2021 r.) z uwzględnieniem środków pozostałych po głosowaniu w poprzedniej edycji Budżetu Obywatelskiego</a> [online], bip.katowice.eu, 12 kwietnia 2022 [dostęp 2023-09-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2022-04-12&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Podzia%C5%82+%C5%9Brodk%C3%B3w+finansowych+IX+edycji+Bud%C5%BCetu+Obywatelskiego+Katowice+%28na+rok+2023%29+z+podzia%C5%82em+na+dzielnice+i+projekty+zada%C5%84+o+charakterze+og%C3%B3lnomiejskim+%28wg+stanu+ludno%C5%9Bci+Katowic+na+dzie%C5%84+31+grudnia+2021+r.%29+z+uwzgl%C4%99dnieniem+%C5%9Brodk%C3%B3w+pozosta%C5%82ych+po+g%C5%82osowaniu+w+poprzedniej+edycji+Bud%C5%BCetu+Obywatelskiego&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FLists%2FZarzadzenia%2FAttachments%2F13067%2F2345-2022a.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>), Załącznik Nr 2 do zarządzenia Nr 2345/2022 Prezydenta Miasta Katowice z dnia 12 kwietnia 2022 r.</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201910-212">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201910_212-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201910_212-1">b</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 10. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201912-213">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201912_213-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201912_213-1">b</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 12. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201913-214"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201913_214-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201246-215">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201246_215-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201246_215-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201246_215-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 46. </li> <li id="cite_note-216"><a href="#cite_ref-216">↑</a> <cite class="citation web">Główny Urząd Statystyczny, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/8/1/3/l_wybrane_tablice_dot_przynaleznosci_narod_etnicznej_jezyka_i_wyznania.xls">Wybrane tablice dotyczące przynależności narodowo-etnicznej, języka i wyznania</a> [online], 24 kwietnia 2014<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2014-04-24&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wybrane+tablice+dotycz%C4%85ce+przynale%C5%BCno%C5%9Bci+narodowo-etnicznej%2C+j%C4%99zyka+i+wyznania&rft_id=https%3A%2F%2Fstat.gov.pl%2Fdownload%2Fgfx%2Fportalinformacyjny%2Fpl%2Fdefaultaktualnosci%2F5670%2F8%2F1%2F3%2Fl_wybrane_tablice_dot_przynaleznosci_narod_etnicznej_jezyka_i_wyznania.xls" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStarnawska19909-217">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska19909_217-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska19909_217-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska19909_217-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska19909_217-3">d</a> <a href="#CITEREFStarnawska1990">Starnawska 1990 ↓</a>, s. 9. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197871-218"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197871_218-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 71. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197873-219"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197873_219-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 73. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197874-220"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197874_220-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 74. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197888–89-221"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197888–89_221-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 88–89. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197895-222">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197895_222-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197895_222-1">b</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 95. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197896-223"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197896_223-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 96. </li> <li id="cite_note-CITEREFStarnawska199033-224">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199033_224-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199033_224-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199033_224-2">c</a> <a href="#CITEREFStarnawska1990">Starnawska 1990 ↓</a>, s. 33. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski1978207-225"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski1978207_225-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 207. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski1978208-226"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski1978208_226-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 208. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski1978221-227"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski1978221_227-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 221. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski1978225-228"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski1978225_228-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 225. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski1978317-229"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski1978317_229-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 317. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski1978318-230"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski1978318_230-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 318. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a444-231">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a444_231-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a444_231-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a444_231-2">c</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 444. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a447-232"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a447_232-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 447. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498-233">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498_233-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498_233-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498_233-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a498_233-3">d</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 498. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a499-234"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a499_234-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 499. </li> <li id="cite_note-RSWK1988-235">↑ <a href="#cite_ref-RSWK1988_235-0">a</a> <a href="#cite_ref-RSWK1988_235-1">b</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/68771/edition/64849/content">Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 12</a>, Katowice: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach, 1988, s. 48 [dostęp 2023-09-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztwa+Katowickiego.+Rok+12&rft.place=Katowice&rft.pub=Wojew%C3%B3dzki+Urz%C4%85d+Statystyczny+w+Katowicach&rft.date=1988&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sbc.org.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F68771%2Fedition%2F64849%2Fcontent" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201244-236"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201244_236-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 44. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201247-237"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201247_237-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 47. </li> <li id="cite_note-GUSNSP2002-238"><a href="#cite_ref-GUSNSP2002_238-0">↑</a> <cite class="citation web">Główny Urząd Statystyczny: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://stat.gov.pl/spisy-powszechne/narodowe-spisy-powszechne/narodowy-spis-powszechny-2002/">Narodowy Spis Powszechny 2002 – wyniki</a>. stat.gov.pl. [dostęp 2015-01-16].</cite> </li> <li id="cite_note-239"><a href="#cite_ref-239">↑</a> <cite class="citation web">OlgaO. Krzyżyk OlgaO., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wkatowicach.eu/informacje/sportowe/Ilu-Ukraincow-jest-w-Polsce-i-w-Katowicach-Unia-Metropolii-Polskich-przygotowala-raport-o-uchodzcach/idn:789">Ilu Ukraińców jest w Polsce i w Katowicach? Unia Metropolii Polskich przygotowała raport o uchodźcach</a> [online], wKatowicach.eu, 26 kwietnia 2022 [dostęp 2023-09-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Olga&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ilu+Ukrai%C5%84c%C3%B3w+jest+w+Polsce+i+w+Katowicach%3F+Unia+Metropolii+Polskich+przygotowa%C5%82a+raport+o+uchod%C5%BAcach&rft.date=2022-04-26&rft.aulast=Krzy%C5%BCyk&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wkatowicach.eu%2Finformacje%2Fsportowe%2FIlu-Ukraincow-jest-w-Polsce-i-w-Katowicach-Unia-Metropolii-Polskich-przygotowala-raport-o-uchodzcach%2Fidn%3A789" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFZiółkowski1955155-240">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955155_240-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955155_240-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955155_240-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955155_240-3">d</a> <a href="#CITEREFZiółkowski1955">Ziółkowski 1955 ↓</a>, s. 155. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaflarski197889-241">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197889_241-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197889_241-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaflarski197889_241-2">c</a> <a href="#CITEREFSzaflarski1978">Szaflarski 1978 ↓</a>, s. 89. </li> <li id="cite_note-CITEREFZiółkowski1955156-242">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955156_242-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955156_242-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955156_242-2">c</a> <a href="#CITEREFZiółkowski1955">Ziółkowski 1955 ↓</a>, s. 156. </li> <li id="cite_note-CITEREFZiółkowski1955157-243">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955157_243-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955157_243-1">b</a> <a href="#CITEREFZiółkowski1955">Ziółkowski 1955 ↓</a>, s. 157. </li> <li id="cite_note-CITEREFZiółkowski1955173-244"><a href="#cite_ref-CITEREFZiółkowski1955173_244-0">↑</a> <a href="#CITEREFZiółkowski1955">Ziółkowski 1955 ↓</a>, s. 173. </li> <li id="cite_note-245"><a href="#cite_ref-245">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://statlibr.stat.gov.pl/F/?func=direct&doc_number=000045626&local_base=CBS01">Narodowy Spis Powszechny z dnia 3 grudnia 1950 r. Struktura zawodowa i demograficzna ludności. Indywidualne gospodarstwa rolne. Województwo stalinogrodzkie</a>, 1954, s. 3 [dostęp 2023-09-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=1954&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Narodowy+Spis+Powszechny+z+dnia+3+grudnia+1950+r.+Struktura+zawodowa+i+demograficzna+ludno%C5%9Bci.+Indywidualne+gospodarstwa+rolne.+Wojew%C3%B3dztwo+stalinogrodzkie&rft_id=https%3A%2F%2Fstatlibr.stat.gov.pl%2FF%2F%3Ffunc%3Ddirect%26doc_number%3D000045626%26local_base%3DCBS01" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-RSWK1961-246"><a href="#cite_ref-RSWK1961_246-0">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/69954/edition/66004/content">Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 4</a>, Katowice: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach, 1961, s. 43 [dostęp 2023-09-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztwa+Katowickiego.+Rok+4&rft.place=Katowice&rft.pub=Wojew%C3%B3dzki+Urz%C4%85d+Statystyczny+w+Katowicach&rft.date=1961&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sbc.org.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F69954%2Fedition%2F66004%2Fcontent" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-RSWK1971-247"><a href="#cite_ref-RSWK1971_247-0">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/79049/edition/74591/content">Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 14</a>, Katowice: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach, 1971, s. 130 [dostęp 2023-09-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztwa+Katowickiego.+Rok+14&rft.place=Katowice&rft.pub=Wojew%C3%B3dzki+Urz%C4%85d+Statystyczny+w+Katowicach&rft.date=1971&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sbc.org.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F79049%2Fedition%2F74591%2Fcontent" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-RSWK1981-248"><a href="#cite_ref-RSWK1981_248-0">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/68768/edition/64848/content">Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 5</a>, Katowice: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach, 1981, s. 24 [dostęp 2023-09-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztwa+Katowickiego.+Rok+5&rft.place=Katowice&rft.pub=Wojew%C3%B3dzki+Urz%C4%85d+Statystyczny+w+Katowicach&rft.date=1981&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sbc.org.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F68768%2Fedition%2F64848%2Fcontent" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-RSWK1991-249"><a href="#cite_ref-RSWK1991_249-0">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/81956/edition/77350/content">Rocznik Statystyczny Województwa Katowickiego. Rok 14</a>, Katowice: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Katowicach, 1991, s. 32 [dostęp 2023-09-18]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rocznik+Statystyczny+Wojew%C3%B3dztwa+Katowickiego.+Rok+14&rft.place=Katowice&rft.pub=Wojew%C3%B3dzki+Urz%C4%85d+Statystyczny+w+Katowicach&rft.date=1991&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sbc.org.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F81956%2Fedition%2F77350%2Fcontent" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…20124-250">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20124_250-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20124_250-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20124_250-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20124_250-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20124_250-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20124_250-5">f</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 4. </li> <li id="cite_note-251"><a href="#cite_ref-251">↑</a> <cite class="citation web">Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.uw.gov.pl/wydzial/biuro-wojewody">Biuro Wojewody</a> [online], katowice.uw.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Biuro+Wojewody&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.uw.gov.pl%2Fwydzial%2Fbiuro-wojewody" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-252"><a href="#cite_ref-252">↑</a> <cite class="citation web">Najwyższa Izba Kontroli, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nik.gov.pl/o-nik/struktura-organizacyjna-nik/delegatury-nik.html">Delegatury NIK</a> [online], nik.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Delegatury+NIK&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nik.gov.pl%2Fo-nik%2Fstruktura-organizacyjna-nik%2Fdelegatury-nik.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-253"><a href="#cite_ref-253">↑</a> <cite class="citation web">Rzecznik Praw Obywatelskich, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.brpo.gov.pl/pl/pelnomocnik-terenowy-rpo-katowice">Pełnomocnik terenowy RPO w Katowicach</a> [online], bip.brpo.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Pe%C5%82nomocnik+terenowy+RPO+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.brpo.gov.pl%2Fpl%2Fpelnomocnik-terenowy-rpo-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-254"><a href="#cite_ref-254">↑</a> <cite class="citation web">Centralne Biuro Antykorupcyjne, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cba.gov.pl/pl/kontakt/delegatury-cba/4703,Delegatury-CBA.html">Delegatury CBA</a> [online], cba.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Delegatury+CBA&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cba.gov.pl%2Fpl%2Fkontakt%2Fdelegatury-cba%2F4703%2CDelegatury-CBA.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-255"><a href="#cite_ref-255">↑</a> <cite class="citation web">Śląski Urząd Celno-Skarbowy w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.slaskie.kas.gov.pl/slaski-urzad-celno-skarbowy-w-katowicach/kontakt/dane-teleadresowe#%C5%9AUCS%20w%20Katowicach">Dane teleadresowe</a> [online], slaskie.kas.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+teleadresowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.slaskie.kas.gov.pl%2Fslaski-urzad-celno-skarbowy-w-katowicach%2Fkontakt%2Fdane-teleadresowe%23%25C5%259AUCS%2520w%2520Katowicach" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-256"><a href="#cite_ref-256">↑</a> <cite class="citation web">Izba Administracji Skarbowej w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.slaskie.kas.gov.pl/izba-administracji-skarbowej-w-katowicach/kontakt/dane-teleadresowe">Dane teleadresowe</a> [online], slaskie.kas.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+teleadresowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.slaskie.kas.gov.pl%2Fizba-administracji-skarbowej-w-katowicach%2Fkontakt%2Fdane-teleadresowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-257"><a href="#cite_ref-257">↑</a> <cite class="citation web">UOKiK, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uokik.gov.pl/delegatury_uokik.php">Delegatury</a> [online], uokik.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=UOKiK&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Delegatury&rft_id=https%3A%2F%2Fuokik.gov.pl%2Fdelegatury_uokik.php" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-258"><a href="#cite_ref-258">↑</a> <cite class="citation web">Wyższy Urząd Górniczy, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wug.gov.pl/kontakt/kontakt_wug">Kontakt</a> [online], wug.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wug.gov.pl%2Fkontakt%2Fkontakt_wug" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-UDT-259"><a href="#cite_ref-UDT_259-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Dozoru Technicznego: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.udt.gov.pl/oddzialy-i-biura-udt/oddzial-udt-w-katowicach">Oddziały i biura UDT. Katowice</a>. udt.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-260"><a href="#cite_ref-260">↑</a> <cite class="citation web">Archiwum Państwowe w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.ap.gov.pl/ap/tekst/kontakt">Kontakt</a> [online], katowice.ap.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.ap.gov.pl%2Fap%2Ftekst%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-261"><a href="#cite_ref-261">↑</a> <cite class="citation web">Instytut Pamięci Narodowej – Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.ipn.gov.pl/pl3/kontakty">Kontakty</a> [online], katowice.ipn.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakty&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.ipn.gov.pl%2Fpl3%2Fkontakty" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-262"><a href="#cite_ref-262">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Statystyczny w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.stat.gov.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], katowice.stat.gov.pl [dostęp 2023-10-08]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-MPkont-263"><a href="#cite_ref-MPkont_263-0">↑</a> <cite class="citation web">Ministerstwo Przemysłu: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/przemysl/kontakt2">Kontakt</a>. www.gov.pl. [dostęp 2024-11-24]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-264"><a href="#cite_ref-264">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Metropolitalny Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.metropoliagzm.pl/artykuly/8/dane-podstawowe">Biuletyn Informacji Publicznej. Dane podstawowe</a> [online], bip.metropoliagzm.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Biuletyn+Informacji+Publicznej.+Dane+podstawowe&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.metropoliagzm.pl%2Fartykuly%2F8%2Fdane-podstawowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006182–184-265"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006182–184_265-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 182–184. </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…20223-266">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20223_266-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20223_266-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20223_266-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20223_266-3">d</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 3. </li> <li id="cite_note-UMKatoSymb-267">↑ <a href="#cite_ref-UMKatoSymb_267-0">a</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSymb_267-1">b</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSymb_267-2">c</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSymb_267-3">d</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/o-mie%C5%9Bcie/symbole-miasta">Symbole miasta</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…202212-268"><a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…202212_268-0">↑</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 12. </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…202213-269">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…202213_269-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…202213_269-1">b</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 13. </li> <li id="cite_note-270"><a href="#cite_ref-270">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/SiteAssets/miasto/o-mie%C5%9Bcie/informacje-o-mie%C5%9Bcie/symbole-miasta/do-pobrania/herb-i-logo-katowic/Przewodnik%20po%20SPK_13.11.2012.pdf">Przewodnik po Strategii Promocji Katowic</a>, Katowice: Media Partner W. Czyżewski, M. Lorenc, s. 14–15 [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Przewodnik+po+Strategii+Promocji+Katowic&rft.place=Katowice&rft.pub=Media+Partner+W.+Czy%C5%BCewski%2C+M.+Lorenc&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2FSiteAssets%2Fmiasto%2Fo-mie%25C5%259Bcie%2Finformacje-o-mie%25C5%259Bcie%2Fsymbole-miasta%2Fdo-pobrania%2Fherb-i-logo-katowic%2FPrzewodnik%2520po%2520SPK_13.11.2012.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…20224-271"><a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20224_271-0">↑</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 4. </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…20225-272"><a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20225_272-0">↑</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 5. </li> <li id="cite_note-UMKatoRMK-273"><a href="#cite_ref-UMKatoRMK_273-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/w%C5%82adze-miasta/rada-miasta/rada-miasta-katowice">Rada Miasta Katowice</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-20]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-UMKatoPRM-274"><a href="#cite_ref-UMKatoPRM_274-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/radaMiasta/przewodniczacy.aspx?kadencja=9&menu=818">Przewodniczący Rady Miasta</a>. bip.katowice.eu. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…20226-275"><a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20226_275-0">↑</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 6. </li> <li id="cite_note-UMKatoPrez-276"><a href="#cite_ref-UMKatoPrez_276-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/KierownictwoUrzedu/Prezydent.aspx?stanowisko=8&menu=563">Prezydent Miasta Katowice</a>. bip.katowice.eu. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-UMKatoWice-277"><a href="#cite_ref-UMKatoWice_277-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/KierownictwoUrzedu/Prezydent.aspx?stanowisko=9&menu=617">Wiceprezydenci</a>. bip.katowice.eu. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…20227-278"><a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…20227_278-0">↑</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 7. </li> <li id="cite_note-UMKatoDzielnice-279">↑ <a href="#cite_ref-UMKatoDzielnice_279-0">a</a> <a href="#cite_ref-UMKatoDzielnice_279-1">b</a> <a href="#cite_ref-UMKatoDzielnice_279-2">c</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/RadaMiasta/Dzielnice/default.aspx?menu=594">Dzielnice</a>. bip.katowice.eu. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-280"><a href="#cite_ref-280">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/w%C5%82adze-miasta/rada-miasta/m%C5%82odzie%C5%BCowa-rada-miasta">Młodzieżowa Rada Miasta Katowice</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-10-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=M%C5%82odzie%C5%BCowa+Rada+Miasta+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.eu%2Fdla-mieszka%25C5%2584ca%2Fw%25C5%2582adze-miasta%2Frada-miasta%2Fm%25C5%2582odzie%25C5%25BCowa-rada-miasta" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-281"><a href="#cite_ref-281">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/w%C5%82adze-miasta/rada-miasta/rada-senior%C3%B3w-miasta-katowice">Rada Seniorów Miasta Katowice</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-10-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rada+Senior%C3%B3w+Miasta+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.eu%2Fdla-mieszka%25C5%2584ca%2Fw%25C5%2582adze-miasta%2Frada-miasta%2Frada-senior%25C3%25B3w-miasta-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFObwieszczenie…202210-282"><a href="#cite_ref-CITEREFObwieszczenie…202210_282-0">↑</a> <a href="#CITEREFObwieszczenie…2022">Obwieszczenie… 2022 ↓</a>, s. 10. </li> <li id="cite_note-283"><a href="#cite_ref-283">↑</a> <cite class="citation web">Sejmik Województwa Śląskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sejmik.slaskie.pl/pl/sejmik/sejmik-wojewodztwa.html">Sejmik Województwa</a> [online], sejmik.slaskie.pl [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Sejmik+Wojew%C3%B3dztwa&rft_id=https%3A%2F%2Fsejmik.slaskie.pl%2Fpl%2Fsejmik%2Fsejmik-wojewodztwa.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-284"><a href="#cite_ref-284">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.slaskie.pl/content/1249901500_2009-08-10">Urząd</a> [online], slaskie.pl [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Urz%C4%85d&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.slaskie.pl%2Fcontent%2F1249901500_2009-08-10" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-285"><a href="#cite_ref-285">↑</a> <cite class="citation web">Zarząd Województwa Śląskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zarzad.slaskie.pl/content/zarzad-wojewodztwa-6-kadencji">Zarząd Województwa 6 kadencji</a> [online], zarzad.slaskie.pl [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zarz%C4%85d+Wojew%C3%B3dztwa+6+kadencji&rft_id=https%3A%2F%2Fzarzad.slaskie.pl%2Fcontent%2Fzarzad-wojewodztwa-6-kadencji" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-Uchwała_nr_XLVI-286"><a href="#cite_ref-Uchwała_nr_XLVI_286-0">↑</a> <cite class="citation book">Rada MiejskaR.M. Katowic Rada MiejskaR.M., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/59270/1328778866.pdf">Uchwała NR XLVI/449/97 Rady Miejskiej Katowic z dnia 29 września 1997 r. w sprawie nazw i granic obszarów działania jednostek pomocniczych samorządu na terenie miasta Katowic</a>, Katowice, 29 września 1997, s. 1<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Rada+Miejska&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Uchwa%C5%82a+NR+XLVI%2F449%2F97+Rady+Miejskiej+Katowic+z+dnia+29+wrze%C5%9Bnia+1997+r.+w+sprawie+nazw+i+granic+obszar%C3%B3w+dzia%C5%82ania+jednostek+pomocniczych+samorz%C4%85du+na+terenie+miasta+Katowic&rft.place=Katowice&rft.date=1997-09-29&rft.aulast=Katowic&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FLists%2FDokumenty%2FAttachments%2F59270%2F1328778866.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-287"><a href="#cite_ref-287">↑</a> <cite class="citation web">Główny Urząd Statystyczny, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/przegladanie/przegladanie.aspx?contrast=default">Baza TERYT. Przeglądanie. Stan na: 2023-01-01</a> [online], eteryt.stat.gov.pl [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Baza+TERYT.+Przegl%C4%85danie.+Stan+na%3A+2023-01-01&rft_id=https%3A%2F%2Feteryt.stat.gov.pl%2FeTeryt%2Frejestr_teryt%2Fudostepnianie_danych%2Fbaza_teryt%2Fuzytkownicy_indywidualni%2Fprzegladanie%2Fprzegladanie.aspx%3Fcontrast%3Ddefault" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201941-288">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-7">h</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201941_288-8">i</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 41. </li> <li id="cite_note-UMKatoMP-289">↑ <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-0">a</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-1">b</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-2">c</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-3">d</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-4">e</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-5">f</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-6">g</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-7">h</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-8">i</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-9">j</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-10">k</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-11">l</a> <a href="#cite_ref-UMKatoMP_289-12">m</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/o-mie%C5%9Bcie/miasta-partnerskie">Miasta partnerskie</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-290"><a href="#cite_ref-290">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/Strony/Spotkania-Miast-Grupy-Wyszehradzkiej.aspx">Spotkania Miast Grupy Wyszehradzkiej</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Spotkania+Miast+Grupy+Wyszehradzkiej&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2FStrony%2FSpotkania-Miast-Grupy-Wyszehradzkiej.aspx" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-DMse-291"><a href="#cite_ref-DMse_291-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://maison-saint-etienne.com/dom-miasta-saint-etienne-w-katowicach/">Dom Miasta Saint-Etienne w Katowicach</a>. maison-saint-etienne.com. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-292"><a href="#cite_ref-292">↑</a> <cite class="citation web">Ministerstwo Spraw Zagranicznych, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/dyplomacja/misje-dyplomatyczne-urzedy-konsularne-i-organizacje-miedzynarodowe-w-polsce">Misje dyplomatyczne, urzędy konsularne i organizacje międzynarodowe w Polsce</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Misje+dyplomatyczne%2C+urz%C4%99dy+konsularne+i+organizacje+mi%C4%99dzynarodowe+w+Polsce&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fdyplomacja%2Fmisje-dyplomatyczne-urzedy-konsularne-i-organizacje-miedzynarodowe-w-polsce" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-293"><a href="#cite_ref-293">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001277">Dz.U. z 2022 r. poz. 1277</a>, s. 286, 297, 301. </li> <li id="cite_note-294"><a href="#cite_ref-294">↑</a> <cite class="citation web">Państwowa Komisja Wyborcza, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pkw.gov.pl/kbw/delegatury-kbw">Delegatury KBW</a> [online], pkw.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Delegatury+KBW&rft_id=https%3A%2F%2Fpkw.gov.pl%2Fkbw%2Fdelegatury-kbw" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-295"><a href="#cite_ref-295">↑</a> <cite class="citation web">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=168&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie">Ewa Kołodziej</a>. sejm.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-296"><a href="#cite_ref-296">↑</a> <cite class="citation web">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=172&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie">Maciej Konieczny</a>. sejm.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-297"><a href="#cite_ref-297">↑</a> <cite class="citation web">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=190&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie">Wojciech Król</a>. sejm.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-298"><a href="#cite_ref-298">↑</a> <cite class="citation web">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=246&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie">Mateusz Morawiecki</a>. sejm.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-299"><a href="#cite_ref-299">↑</a> <cite class="citation web">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=313&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie">Monika Rosa</a>. sejm.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-300"><a href="#cite_ref-300">↑</a> <cite class="citation web">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=379&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie">Łukasz Ściebiorowski</a>. sejm.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-301"><a href="#cite_ref-301">↑</a> <cite class="citation web">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sejm.gov.pl/Sejm10.nsf/posel.xsp?id=438&type=W&wojewodztwo=%C5%9Bl%C4%85skie">Michał Wójcik</a>. sejm.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-302"><a href="#cite_ref-302">↑</a> <cite class="citation web">Senat Rzeczypospolitej Polskiej: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.senat.gov.pl/sklad/senatorowie/senator,1056,11,maciej-kopiec.html">Maciej Kopiec</a>. senat.gov.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-303"><a href="#cite_ref-303">↑</a> <cite class="citation web">Prawo i Sprawiedliwość, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pis.org.pl/biura?page=3">Biura</a> [online], pis.org.pl [dostęp 2023-09-19] .</cite> </li> <li id="cite_note-304"><a href="#cite_ref-304">↑</a> <cite class="citation web">Platforma Obywatelska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://platforma.org/kontakt">Kontakt</a> [online], platforma.org [dostęp 2023-09-19]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-305"><a href="#cite_ref-305">↑</a> <cite class="citation web">Nowa Lewica, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://lewica.org.pl/kontakt/rady-wojewodzkie">Rady Wojewódzkie</a> [online], lewica.org.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rady+Wojew%C3%B3dzkie&rft_id=https%3A%2F%2Flewica.org.pl%2Fkontakt%2Frady-wojewodzkie" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-306"><a href="#cite_ref-306">↑</a> <cite class="citation web">Polskie Stronnictwo Ludowe, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.psl.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], psl.pl [dostęp 2023-09-19]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-307"><a href="#cite_ref-307">↑</a> <cite class="citation web">Konfederacja, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kluby.konfederacja.pl/kluby/39">Kluby Konfederacji</a> [online], kluby.konfederacja.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Konfederacja&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kluby+Konfederacji&rft_id=https%3A%2F%2Fkluby.konfederacja.pl%2Fkluby%2F39" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-308"><a href="#cite_ref-308">↑</a> <cite class="citation web">Ruch Autonomii Śląska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://autonomia.pl/kola-terenowe-ruchu-autonomii-slaska/">Koła terenowe Ruchu Autonomii Śląska</a> [online], autonomia.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ko%C5%82a+terenowe+Ruchu+Autonomii+%C5%9Al%C4%85ska&rft_id=https%3A%2F%2Fautonomia.pl%2Fkola-terenowe-ruchu-autonomii-slaska%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-309"><a href="#cite_ref-309">↑</a> <cite class="citation web">Sąd Apelacyjny w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.sa.gov.pl/siedziba,m,m1,190,191">Siedziba</a> [online], katowice.sa.gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Siedziba&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.sa.gov.pl%2Fsiedziba%2Cm%2Cm1%2C190%2C191" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-DzU1407-310">↑ <a href="#cite_ref-DzU1407_310-0">a</a> <a href="#cite_ref-DzU1407_310-1">b</a> <a href="#cite_ref-DzU1407_310-2">c</a> <a href="#cite_ref-DzU1407_310-3">d</a> <a href="#cite_ref-DzU1407_310-4">e</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20140001407">Dz.U. z 2014 r. poz. 1407</a>. </li> <li id="cite_note-311"><a href="#cite_ref-311">↑</a> <cite class="citation web">Sąd Okręgowy Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.so.gov.pl/kontakt,m,m1,394,339">Kontakt</a> [online], katowice.so.gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.so.gov.pl%2Fkontakt%2Cm%2Cm1%2C394%2C339" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-312"><a href="#cite_ref-312">↑</a> <cite class="citation web">Służba Więzienna, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sw.gov.pl/jednostka/areszt-sledczy-katowice">Areszt Śledczy Katowice</a> [online], sw.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Areszt+%C5%9Aledczy+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sw.gov.pl%2Fjednostka%2Fareszt-sledczy-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-313"><a href="#cite_ref-313">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice-zachod.sr.gov.pl/">Sąd Rejonowy Katowice–Zachód w Katowicach</a> [online], katowice-zachod.sr.gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=S%C4%85d+Rejonowy+Katowice%E2%80%93Zach%C3%B3d+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice-zachod.sr.gov.pl%2F" style="display:none"> .strona główna serwisu</cite> </li> <li id="cite_note-314"><a href="#cite_ref-314">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice-wschod.sr.gov.pl/">Sąd Rejonowy Katowice-Wschód w Katowicach</a> [online], katowice-wschod.sr.gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=S%C4%85d+Rejonowy+Katowice-Wsch%C3%B3d+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice-wschod.sr.gov.pl%2F" style="display:none"> .strona główna serwisu</cite> </li> <li id="cite_note-315"><a href="#cite_ref-315">↑</a> <cite class="citation web">Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gliwice.wsa.gov.pl/12/105/przedmiot-dzialalnosci-i-wlasciwosc.html">Przedmiot działalności i właściwość</a> [online], gliwice.wsa.gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Przedmiot+dzia%C5%82alno%C5%9Bci+i+w%C5%82a%C5%9Bciwo%C5%9B%C4%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gliwice.wsa.gov.pl%2F12%2F105%2Fprzedmiot-dzialalnosci-i-wlasciwosc.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-316"><a href="#cite_ref-316">↑</a> <cite class="citation web">Wojskowy Sąd Garnizonowy we Wrocławiu, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wsgarwroclaw.wp.mil.pl/pl/pages/kontakt-2017-01-16-4/">Kontakt</a> [online], wsgarwroclaw.wp.mil.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwsgarwroclaw.wp.mil.pl%2Fpl%2Fpages%2Fkontakt-2017-01-16-4%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-317"><a href="#cite_ref-317">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20140000662">Dz.U. z 2014 r. poz. 662</a>. </li> <li id="cite_note-318"><a href="#cite_ref-318">↑</a> <cite class="citation web">Prokuratura Regionalna w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/pr-katowice">Strona główna</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Strona+g%C5%82%C3%B3wna&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fpr-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-319"><a href="#cite_ref-319">↑</a> <cite class="citation web">Prokuratura Regionalna w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/pr-katowice/jednostki-podlegle2">Jednostki podległe</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Jednostki+podleg%C5%82e&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fpr-katowice%2Fjednostki-podlegle2" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-320"><a href="#cite_ref-320">↑</a> <cite class="citation web">Prokuratura Okręgowa w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratury-rejonowe">Prokuratury Rejonowe</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Prokuratury+Rejonowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fpo-katowice%2Fprokuratury-rejonowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-321"><a href="#cite_ref-321">↑</a> <cite class="citation web">Prokuratura Okręgowa w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-polnoc-w-katowicach">Prokuratura Rejonowa Katowice Północ w Katowicach</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Prokuratura+Rejonowa+Katowice+P%C3%B3%C5%82noc+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fpo-katowice%2Fprokuratura-rejonowa-katowice-polnoc-w-katowicach" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-322"><a href="#cite_ref-322">↑</a> <cite class="citation web">Prokuratura Okręgowa w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-poludnie-w-katowicach">Prokuratura Rejonowa Katowice Południe w Katowicach</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Prokuratura+Rejonowa+Katowice+Po%C5%82udnie+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fpo-katowice%2Fprokuratura-rejonowa-katowice-poludnie-w-katowicach" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-323"><a href="#cite_ref-323">↑</a> <cite class="citation web">Prokuratura Okręgowa w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-zachod-w-katowicach">Prokuratura Rejonowa Katowice Zachód w Katowicach</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Prokuratura+Rejonowa+Katowice+Zach%C3%B3d+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fpo-katowice%2Fprokuratura-rejonowa-katowice-zachod-w-katowicach" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-324"><a href="#cite_ref-324">↑</a> <cite class="citation web">Prokuratura Okręgowa w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/po-katowice/prokuratura-rejonowa-katowice-wschod-w-katowicach">Prokuratura Rejonowa Katowice Wschód w Katowicach</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Prokuratura+Rejonowa+Katowice+Wsch%C3%B3d+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fpo-katowice%2Fprokuratura-rejonowa-katowice-wschod-w-katowicach" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-325"><a href="#cite_ref-325">↑</a> <cite class="citation web">Izba Adwokacka w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adwokatura.katowice.pl/adwokaci-i-aplikanci/o-nas/historia-izby/">Historia Izby</a> [online], adwokatura.katowice.pl [dostęp 2023-10-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia+Izby&rft_id=http%3A%2F%2Fadwokatura.katowice.pl%2Fadwokaci-i-aplikanci%2Fo-nas%2Fhistoria-izby%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201252-326">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201252_326-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201252_326-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201252_326-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 52. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201431-327">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201431_327-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201431_327-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201431_327-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201431_327-3">d</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 31. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201415-328">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201415_328-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201415_328-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201415_328-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201415_328-3">d</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 15. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014120-329"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014120_329-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 120. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014121-330"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014121_330-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 121. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201465-331">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201465_331-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201465_331-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 65. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201432-332"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201432_332-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 32. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201416-333">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201416_333-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201416_333-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 16. </li> <li id="cite_note-CITEREFLokalny…201230-334">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…201230_334-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…201230_334-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…201230_334-2">c</a> <a href="#CITEREFLokalny…2012">Lokalny… 2012 ↓</a>, s. 30. </li> <li id="cite_note-335"><a href="#cite_ref-335">↑</a> <cite class="citation web">Polska Grupa Górnicza, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/firma/kontakt/dane-teleadresowe">Kontakt</a> [online], pgg.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pgg.pl%2Fstrefa-korporacyjna%2Ffirma%2Fkontakt%2Fdane-teleadresowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-336"><a href="#cite_ref-336">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://forsal.pl/biznes/firma/artykuly/8577564,polska-grupa-gornicza-zostala-jednoosobowa-spolka-skarbu-panstwa.html">Polska Grupa Górnicza została jednoosobową spółką Skarbu Państwa</a> [online], forsal.pl, 28 października 2022 [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2022-10-28&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Polska+Grupa+G%C3%B3rnicza+zosta%C5%82a+jednoosobow%C4%85+sp%C3%B3%C5%82k%C4%85+Skarbu+Pa%C5%84stwa&rft_id=https%3A%2F%2Fforsal.pl%2Fbiznes%2Ffirma%2Fartykuly%2F8577564%2Cpolska-grupa-gornicza-zostala-jednoosobowa-spolka-skarbu-panstwa.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-337"><a href="#cite_ref-337">↑</a> <cite class="citation web">Polska Grupa Górnicza, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/firma/kopalnie/8-kwk-staszic-wujek">Oddział KWK Staszic-Wujek – PGG.pl</a> [online], pgg.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oddzia%C5%82+KWK+Staszic-Wujek+%E2%80%93+PGG.pl&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pgg.pl%2Fstrefa-korporacyjna%2Ffirma%2Fkopalnie%2F8-kwk-staszic-wujek" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-338"><a href="#cite_ref-338">↑</a> <cite class="citation web">Polska Grupa Górnicza, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pgg.pl/strefa-korporacyjna/firma/kopalnie/7-kwk-myslowice-wesola">Oddział KWK Mysłowice-Wesoła</a> [online], pgg.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oddzia%C5%82+KWK+Mys%C5%82owice-Weso%C5%82a&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pgg.pl%2Fstrefa-korporacyjna%2Ffirma%2Fkopalnie%2F7-kwk-myslowice-wesola" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-339"><a href="#cite_ref-339">↑</a> <cite class="citation web nourl">Spółka Restrukturyzacji Kopalń, KWK „Wieczorek II” [online], srk.com.pl [dostęp 2023-09-21]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).url</cite>{{<a href="/wiki/Szablon:Cytuj" title="Szablon:Cytuj">Cytuj</a>}} Nieprawidłowe/puste pola: "url". </li> <li id="cite_note-NETGG20240103-340"><a href="#cite_ref-NETGG20240103_340-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nettg.pl/gornictwo/201958/gornictwo-koniec-dwoch-kopaln-zakonczono-likwidacje-wieczorka-ii-i-centrum">Górnictwo: Koniec dwóch kopalń. Zakończono likwidację Wieczorka II i Centrum</a>. nettg.pl, 2024-01-03. [dostęp 2024-11-03]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201211-341">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201211_341-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201211_341-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 11. </li> <li id="cite_note-342"><a href="#cite_ref-342">↑</a> <cite class="citation web">FERRUM, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ferrum.com.pl/wspolczesnosc/">Współczesność</a> [online], ferrum.com.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=FERRUM&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wsp%C3%B3%C5%82czesno%C5%9B%C4%87&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ferrum.com.pl%2Fwspolczesnosc%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-343"><a href="#cite_ref-343">↑</a> <cite class="citation web">Alstom Polska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.alstom.com/pl/alstom-w-polsce">Alstom w Polsce</a> [online], alstom.com [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Alstom+w+Polsce&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.alstom.com%2Fpl%2Falstom-w-polsce" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-344"><a href="#cite_ref-344">↑</a> <cite class="citation web">ELDOM, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.eldom.eu/kontakt/">Kontakt</a> [online], eldom.eu [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=ELDOM&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.eldom.eu%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-345"><a href="#cite_ref-345">↑</a> <cite class="citation web">Helios”, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.helios.katowice.pl/pl/kontakt">Kontakt</a> [online], helios.katowice.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Helios%E2%80%9D&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.helios.katowice.pl%2Fpl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-346"><a href="#cite_ref-346">↑</a> <cite class="citation web">FASING S.A., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://fasing.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], fasing.pl [dostęp 2023-09-21]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-347"><a href="#cite_ref-347">↑</a> <cite class="citation web">Grenevia SA, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://famur.com/kontakt/">Kontakt</a> [online], famur.com [dostęp 2023-09-21]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-348"><a href="#cite_ref-348">↑</a> <cite class="citation web">MOJ, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://moj.com.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], moj.com.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=MOJ&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fmoj.com.pl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-349"><a href="#cite_ref-349">↑</a> <cite class="citation web">Montana, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.montana.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], montana.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Montana&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.montana.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201253-350"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201253_350-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 53. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa201866-351">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBulsa201866_351-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBulsa201866_351-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBulsa201866_351-2">c</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 66. </li> <li id="cite_note-352"><a href="#cite_ref-352">↑</a> <cite class="citation web">Silesia City Center Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.silesiacitycenter.com.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], silesiacitycenter.com.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.silesiacitycenter.com.pl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-353"><a href="#cite_ref-353">↑</a> <cite class="citation web">Galeria Katowicka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://galeriakatowicka.eu/kontakt">Kontakt</a> [online], galeriakatowicka.eu [dostęp 2023-09-21]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-354"><a href="#cite_ref-354">↑</a> <cite class="citation web">Libero Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://liberokatowice.pl/informacje/kontakt/">Kontakt</a> [online], liberokatowice.pl, 27 sierpnia 2018 [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2018-08-27&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fliberokatowice.pl%2Finformacje%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-355"><a href="#cite_ref-355">↑</a> <cite class="citation web">Narodowy Bank Polski, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nbp.pl/o-nbp/struktura-organizacyjna/oddzialy-okregowe-nbp/katowice/">Oddział okręgowy w Katowicach</a> [online], nbp.pl [dostęp 2023-09-21]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oddzia%C5%82+okr%C4%99gowy+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fnbp.pl%2Fo-nbp%2Fstruktura-organizacyjna%2Foddzialy-okregowe-nbp%2Fkatowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014168-356"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014168_356-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 168. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014169-357"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014169_357-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 169. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014166-358"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014166_358-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 166. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014167-359"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014167_359-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 167. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201254-360">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201254_360-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201254_360-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 54. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201255-361">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201255_361-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201255_361-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 55. </li> <li id="cite_note-362"><a href="#cite_ref-362">↑</a> <cite class="citation web">Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ir.katowice.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], ir.katowice.pl [dostęp 2023-10-08]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-363"><a href="#cite_ref-363">↑</a> <cite class="citation web">RIG Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rig.katowice.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], rig.katowice.pl [dostęp 2023-10-08]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-364"><a href="#cite_ref-364">↑</a> <cite class="citation web">Powiatowy Urząd Pracy, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.praca.gov.pl/urzad/informacje-o-urzedzie">Informacje o urzędzie</a> [online], katowice.praca.gov.pl [dostęp 2023-10-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+o+urz%C4%99dzie&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.praca.gov.pl%2Furzad%2Finformacje-o-urzedzie" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-365"><a href="#cite_ref-365">↑</a> <cite class="citation web">Wojewódzki Urząd Pracy w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wupkatowice.praca.gov.pl/urzad/informacje-o-urzedzie">Informacje o urzędzie</a> [online], wupkatowice.praca.gov.pl [dostęp 2023-10-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+o+urz%C4%99dzie&rft_id=https%3A%2F%2Fwupkatowice.praca.gov.pl%2Furzad%2Finformacje-o-urzedzie" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014158-366">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014158_366-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014158_366-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014158_366-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014158_366-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014158_366-4">e</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 158. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014159-367">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014159_367-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014159_367-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 159. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200616-368"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200616_368-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 16. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200617-369">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200617_369-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200617_369-1">b</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 17. </li> <li id="cite_note-CITEREFStarnawska199014-370">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199014_370-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStarnawska199014_370-1">b</a> <a href="#CITEREFStarnawska1990">Starnawska 1990 ↓</a>, s. 14. </li> <li id="cite_note-CITEREFTkocz199550-371"><a href="#cite_ref-CITEREFTkocz199550_371-0">↑</a> <a href="#CITEREFTkocz1995">Tkocz 1995 ↓</a>, s. 50. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200647-372"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200647_372-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 47. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006131-373">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006131_373-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006131_373-1">b</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 131. </li> <li id="cite_note-CITEREFTkocz199573-374"><a href="#cite_ref-CITEREFTkocz199573_374-0">↑</a> <a href="#CITEREFTkocz1995">Tkocz 1995 ↓</a>, s. 73. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006132-375">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006132_375-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006132_375-1">b</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 132. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006134-376"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006134_376-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 134. </li> <li id="cite_note-CITEREFTkocz199590-377"><a href="#cite_ref-CITEREFTkocz199590_377-0">↑</a> <a href="#CITEREFTkocz1995">Tkocz 1995 ↓</a>, s. 90. </li> <li id="cite_note-CITEREFTkocz199591-378">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFTkocz199591_378-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTkocz199591_378-1">b</a> <a href="#CITEREFTkocz1995">Tkocz 1995 ↓</a>, s. 91. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a509-379"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a509_379-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012a ↓</a>, s. 509. </li> <li id="cite_note-CITEREFTkocz199592–93-380">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFTkocz199592–93_380-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFTkocz199592–93_380-1">b</a> <a href="#CITEREFTkocz1995">Tkocz 1995 ↓</a>, s. 92–93. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201254–55-381"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201254–55_381-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 54–55. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201284-382"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201284_382-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 84. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…20126-383">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20126_383-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20126_383-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20126_383-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20126_383-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20126_383-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20126_383-5">f</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 6. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201463-384"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201463_384-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 63. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201285-385">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201285_385-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201285_385-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201285_385-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 85. </li> <li id="cite_note-386"><a href="#cite_ref-386">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/miejskie-centrum-energii/energia/ciep%C5%82o-systemowe">Ciepło systemowe</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ciep%C5%82o+systemowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2Fdla-mieszka%25C5%2584ca%2Fmiejskie-centrum-energii%2Fenergia%2Fciep%25C5%2582o-systemowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201286-387">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201286_387-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201286_387-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201286_387-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 86. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201918-388">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201918_388-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201918_388-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201918_388-2">c</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 18. </li> <li id="cite_note-389"><a href="#cite_ref-389">↑</a> <cite class="citation web">Polska Spółka Gazownictwa, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.psgaz.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], psgaz.pl [dostęp 2023-09-22]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-390"><a href="#cite_ref-390">↑</a> <cite class="citation web">Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gpw.katowice.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], gpw.katowice.pl [dostęp 2023-09-22]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-391"><a href="#cite_ref-391">↑</a> <cite class="citation web">Katowickie Wodociągi, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wodociagi.katowice.pl/kontakt-wodociagi-katowickie/index">Kontakt</a> [online], wodociagi.katowice.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wodociagi.katowice.pl%2Fkontakt-wodociagi-katowickie%2Findex" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201287-392"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201287_392-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 87. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014220-393">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014220_393-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014220_393-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014220_393-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014220_393-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014220_393-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014220_393-5">f</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 220. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201288-394"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201288_394-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 88. </li> <li id="cite_note-395"><a href="#cite_ref-395">↑</a> <cite class="citation web">Katowickie Wodociągi Spółka Akcyjna, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wodociagi.katowice.pl/o-nas-wodociagi-katowice/oczyszczalnie">Oczyszczalnie</a> [online], wodociagi.katowice.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oczyszczalnie&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wodociagi.katowice.pl%2Fo-nas-wodociagi-katowice%2Foczyszczalnie" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-396"><a href="#cite_ref-396">↑</a> <cite class="citation web">Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mpgk.com.pl/dzialalnosc/o-nas">O Nas</a> [online], mpgk.com.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+Nas&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mpgk.com.pl%2Fdzialalnosc%2Fo-nas" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201290-397">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201290_397-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201290_397-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201290_397-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 90. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201261-398"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201261_398-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 61. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201270-399">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201270_399-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201270_399-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201270_399-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201270_399-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201270_399-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201270_399-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201270_399-6">g</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 70. </li> <li id="cite_note-400"><a href="#cite_ref-400">↑</a> <cite class="citation web">KZGM, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kzgm.katowice.pl/o-kzgm">O KZGM</a> [online], kzgm.katowice.pl, 7 czerwca 2019 [dostęp 2023-09-29]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+KZGM&rft.date=2019-06-07&rft.aulast=KZGM&rft_id=https%3A%2F%2Fkzgm.katowice.pl%2Fo-kzgm" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-401"><a href="#cite_ref-401">↑</a> <cite class="citation web">Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mzum.katowice.pl/content/dzialy-33">MZUiM w liczbach</a> [online], mzum.katowice.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=MZUiM+w+liczbach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mzum.katowice.pl%2Fcontent%2Fdzialy-33" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014214-402">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014214_402-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014214_402-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014214_402-2">c</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 214. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014213-403">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014213_403-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014213_403-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014213_403-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014213_403-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014213_403-4">e</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 213. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa201895-404"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa201895_404-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 95. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201275-405">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-7">h</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-8">i</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201275_405-9">j</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 75. </li> <li id="cite_note-406"><a href="#cite_ref-406">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://conadrogach.pl/droga-krajowa/81/">Droga krajowa nr 81</a> [online], conadrogach.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Droga+krajowa+nr+81&rft_id=https%3A%2F%2Fconadrogach.pl%2Fdroga-krajowa%2F81%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-407"><a href="#cite_ref-407">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://conadrogach.pl/droga-wojewodzka/902/">Droga DW 902 Katowice – Chorzów – Świętochłowice – Ruda Śląska – Zabrze</a> [online], conadrogach.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Droga+DW+902+Katowice+%E2%80%93+Chorz%C3%B3w+%E2%80%93+%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice+%E2%80%93+Ruda+%C5%9Al%C4%85ska+%E2%80%93+Zabrze&rft_id=https%3A%2F%2Fconadrogach.pl%2Fdroga-wojewodzka%2F902%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201277-408">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201277_408-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201277_408-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 77. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014215-409">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014215_409-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014215_409-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014215_409-2">c</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 215. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201278-410">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201278_410-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201278_410-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201278_410-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201278_410-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201278_410-4">e</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 78. </li> <li id="cite_note-411"><a href="#cite_ref-411">↑</a> <cite class="citation web">Miejski Zarząd Ulic i Mostów w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mzum.katowice.pl/content/dzialy-9">Najważniejsze informacje</a> [online], mzum.katowice.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Najwa%C5%BCniejsze+informacje&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mzum.katowice.pl%2Fcontent%2Fdzialy-9" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-412"><a href="#cite_ref-412">↑</a> <cite class="citation web">Zarząd Dróg Wojewódzkich w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zdw.katowice.pl/pl/9/1547832324/1547832406/0">Kontakt</a> [online], zdw.katowice.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fzdw.katowice.pl%2Fpl%2F9%2F1547832324%2F1547832406%2F0" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-413"><a href="#cite_ref-413">↑</a> <cite class="citation web">Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.witd.gov.pl/?page_id=34">Kontakt</a> [online], katowice.witd.gov.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.witd.gov.pl%2F%3Fpage_id%3D34" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-414"><a href="#cite_ref-414">↑</a> <cite class="citation web">Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.word.katowice.pl/menu-14-KONTAKT-40.html">Kontakt</a> [online], word.katowice.pl [dostęp 2023-09-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.word.katowice.pl%2Fmenu-14-KONTAKT-40.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-415"><a href="#cite_ref-415">↑</a> <cite class="citation web">Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad- Oddział Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/gddkia-katowice/dane-teleadresowe">Dane teleadresowe</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+teleadresowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fgddkia-katowice%2Fdane-teleadresowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201281-416">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201281_416-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201281_416-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201281_416-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201281_416-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201281_416-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201281_416-5">f</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 81. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201282-417">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201282_417-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201282_417-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201282_417-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 82. </li> <li id="cite_note-418"><a href="#cite_ref-418">↑</a> <cite class="citation web">PKP Polskie Linie Kolejowe S.A., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://portalpasazera.pl/Plakaty">Plakatowy rozkład jazdy. Katowice. Ważny od 03.09.2023 do 11.11.2023</a> [online], portalpasazera.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Plakatowy+rozk%C5%82ad+jazdy.+Katowice.+Wa%C5%BCny+od+03.09.2023+do+11.11.2023&rft_id=https%3A%2F%2Fportalpasazera.pl%2FPlakaty" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-419"><a href="#cite_ref-419">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Transportu Kolejowego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dane.utk.gov.pl/sts/przewozy-pasazerskie/wymiana-pasazerska-na-s/20230,Przewozy-pasazerskie.html">Przewozy pasażerskie</a> [online], dane.utk.gov.pl [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Przewozy+pasa%C5%BCerskie&rft_id=https%3A%2F%2Fdane.utk.gov.pl%2Fsts%2Fprzewozy-pasazerskie%2Fwymiana-pasazerska-na-s%2F20230%2CPrzewozy-pasazerskie.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-420"><a href="#cite_ref-420">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Transportu Kolejowego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://utk.gov.pl/pl/urzad/oddzialy-terenowe/katowice/19610,Oddzial-Terenowy-w-Katowicach.html">Oddział Terenowy w Katowicach</a> [online], utk.gov.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oddzia%C5%82+Terenowy+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Futk.gov.pl%2Fpl%2Furzad%2Foddzialy-terenowe%2Fkatowice%2F19610%2COddzial-Terenowy-w-Katowicach.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-421"><a href="#cite_ref-421">↑</a> <cite class="citation web">PKP Cargo Service, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pkpcargoservice.com/kontakt/centrala-katowice">Kontakt</a> [online], pkpcargoservice.com [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fpkpcargoservice.com%2Fkontakt%2Fcentrala-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-422"><a href="#cite_ref-422">↑</a> <cite class="citation web">Koleje Śląskie, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kolejeslaskie.com/kontakt/">Kontakt</a> [online], kolejeslaskie.com [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kolejeslaskie.com%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-423"><a href="#cite_ref-423">↑</a> <cite class="citation web">PKP Cargo, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230925165128/https://www.pkpcargo.com/pl/kontakt/zak%C5%82ady-grupy-pkp-cargo/">Zakłady PKP CARGO S.A.</a> [online], pkpcargo.com [dostęp 2023-09-22] [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.pkpcargo.com/pl/kontakt/zak%C5%82ady-grupy-pkp-cargo/">adresu</a> 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zak%C5%82ady+PKP+CARGO+S.A.&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.pkpcargo.com%2Fpl%2Fkontakt%2Fzak%25C5%2582ady-grupy-pkp-cargo%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-424"><a href="#cite_ref-424">↑</a> <cite class="citation web">Straż Ochrony Kolei, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kgsok.pl/struktura-sok/komendy-regionalne/katowice/">Katowice</a> [online], kgsok.pl [dostęp 2023-09-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kgsok.pl%2Fstruktura-sok%2Fkomendy-regionalne%2Fkatowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-425"><a href="#cite_ref-425">↑</a> <cite class="citation web">Aeroklub Śląski, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://epkm.eu/?page_id=150">Dane operacyjne lotniska – EPKM</a> [online], epkm.eu [dostęp 2023-09-22]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+operacyjne+lotniska+%E2%80%93+EPKM&rft_id=https%3A%2F%2Fepkm.eu%2F%3Fpage_id%3D150" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201283-426">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201283_426-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201283_426-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 83. </li> <li id="cite_note-427"><a href="#cite_ref-427">↑</a> <cite class="citation web">Katowice Airport, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice-airport.com/pl/dla-pasazera/mapa-polaczen">Mapa połączeń</a> [online], katowice-airport.com [dostęp 2024-02-11]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mapa+po%C5%82%C4%85cze%C5%84&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice-airport.com%2Fpl%2Fdla-pasazera%2Fmapa-polaczen" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201428-428"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201428_428-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 28. </li> <li id="cite_note-429"><a href="#cite_ref-429">↑</a> <cite class="citation web">Katowice Airport, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice-airport.com/pl/nasze-lotnisko/statystyki/statystyki-roczne">Statystyki roczne</a> [online], katowice-airport.com [dostęp 2024-02-11]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Statystyki+roczne&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice-airport.com%2Fpl%2Fnasze-lotnisko%2Fstatystyki%2Fstatystyki-roczne" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-ULC-430"><a href="#cite_ref-ULC_430-0">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ulc.gov.pl/_download/lotniska/wyk-lad-cyw-24-11-2014.pdf">Wykaz lądowisk cywilnych wpisanych do ewidencji na dzień 24 listopada 2014 roku</a>, Urząd Lotnictwa Cywilnego, s. 16–18<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.pub=Urz%C4%85d+Lotnictwa+Cywilnego&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wykaz+l%C4%85dowisk+cywilnych+wpisanych+do+ewidencji+na+dzie%C5%84+24+listopada+2014+roku&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ulc.gov.pl%2F_download%2Flotniska%2Fwyk-lad-cyw-24-11-2014.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-431"><a href="#cite_ref-431">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://velomapa.pl/infra">Mapa infrastruktury rowerowej (Ścieżki Rowerowe). Velomapa</a> [online], Velomapa.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mapa+infrastruktury+rowerowej+%28%C5%9Acie%C5%BCki+Rowerowe%29.+Velomapa&rft_id=https%3A%2F%2Fvelomapa.pl%2Finfra" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:15-432"><a href="#cite_ref-:15_432-0">↑</a> <cite class="citation web open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zielony-burowiec.pl/uploaded/dokumenty%20pdf/PorozumieniaMiast_202205020_VelostradyGZM_zestawienie.pdf">POROZUMIENIA W SPRAWIE VELOSTRAD ZAWARTE 20 MAJA 2022 R. W GZM</a> [PDF], 20 maja 2022 [dostęp 2024-02-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2022-05-20&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=POROZUMIENIA+W+SPRAWIE+VELOSTRAD+ZAWARTE+20+MAJA+2022+R.+W+GZM&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.zielony-burowiec.pl%2Fuploaded%2Fdokumenty%2520pdf%2FPorozumieniaMiast_202205020_VelostradyGZM_zestawienie.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-433"><a href="#cite_ref-433">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice24.info/rozpoczela-sie-budowa-pierwszej-velostrady-w-katowicach-powinna-byc-gotowa-jeszcze-w-tym-roku/">Rozpoczęła się budowa pierwszej velostrady w Katowicach. Powinna być gotowa jeszcze w tym roku – Katowice24</a> [online], katowice24.info [dostęp 2024-03-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rozpocz%C4%99%C5%82a+si%C4%99+budowa+pierwszej+velostrady+w+Katowicach.+Powinna+by%C4%87+gotowa+jeszcze+w+tym+roku+%E2%80%93+Katowice24&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice24.info%2Frozpoczela-sie-budowa-pierwszej-velostrady-w-katowicach-powinna-byc-gotowa-jeszcze-w-tym-roku%2F" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-434"><a href="#cite_ref-434">↑</a> <cite class="citation book"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/rowerem/PublishingImages/rowerem/dokumenty-strategiczne/Polityka%20Rowerowa%20Miasta%20Katowice.pdf">Polityka Rowerowa Miasta Katowice</a>, Załącznik do Uchwały Nr XLVI/1069/14 Rady Miasta Katowice z dnia 26 lutego 2014 r., Katowice 2014, s. 3–4 [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Polityka+Rowerowa+Miasta+Katowice&rft.place=Katowice&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2Frowerem%2FPublishingImages%2Frowerem%2Fdokumenty-strategiczne%2FPolityka%2520Rowerowa%2520Miasta%2520Katowice.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-MRjtd-435"><a href="#cite_ref-MRjtd_435-0">↑</a> <cite class="citation web">Metrorower: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://metrorower.transportgzm.pl/jak-to-dziala/">Jak to działa</a>. metrorower.transportgzm.pl. [dostęp 2024-03-04]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-GZM20240202-436"><a href="#cite_ref-GZM20240202_436-0">↑</a> <cite class="citation web">Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://metropoliagzm.pl/2024/02/02/metrorower-rusza-25-lutego/">Metrorower rusza 25 lutego</a>. metropoliagzm.pl, 2024-02-02. [dostęp 2024-03-04]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-437"><a href="#cite_ref-437">↑</a> <cite class="citation web">KacperK. Jurkiewicz KacperK., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wkatowicach.eu/informacje/poza-katowicami/Rowery-miejskie-w-Katowicach-sa-bardzo-popularne.-190-tys.-wypozyczen-a-sezon-trwa/idn:2131">Rowery miejskie w Katowicach są bardzo popularne. 190 tys. wypożyczeń, a sezon trwa</a> [online], wKatowicach.eu, 25 października 2022 [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Kacper&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rowery+miejskie+w+Katowicach+s%C4%85+bardzo+popularne.+190+tys.+wypo%C5%BCycze%C5%84%2C+a+sezon+trwa&rft.date=2022-10-25&rft.aulast=Jurkiewicz&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wkatowicach.eu%2Finformacje%2Fpoza-katowicami%2FRowery-miejskie-w-Katowicach-sa-bardzo-popularne.-190-tys.-wypozyczen-a-sezon-trwa%2Fidn%3A2131" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-438"><a href="#cite_ref-438">↑</a> <cite class="citation web">Zarząd Transportu Metropolitalnego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.metropoliaztm.pl/artykuly/8/dane-podstawowe">Dane podstawowe</a> [online], bip.metropoliaztm.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+podstawowe&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.metropoliaztm.pl%2Fartykuly%2F8%2Fdane-podstawowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CPkato-439">↑ <a href="#cite_ref-CPkato_439-0">a</a> <a href="#cite_ref-CPkato_439-1">b</a> <a href="#cite_ref-CPkato_439-2">c</a> <a href="#cite_ref-CPkato_439-3">d</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/dla-mieszka%C5%84ca/transport-w-mie%C5%9Bcie/centra-przesiadkowe">Centra przesiadkowe</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-MDAonas-440"><a href="#cite_ref-MDAonas_440-0">↑</a> <cite class="citation web">Międzynarodowy Dworzec Autobusowy. Centrum Przesiadkowe Sądowa: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mdakatowice.pl/o-nas/">O nas</a>. mdakatowice.pl. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201280-441"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201280_441-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 80. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201279-442">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201279_442-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201279_442-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201279_442-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 79. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201464-443"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201464_443-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 64. </li> <li id="cite_note-444"><a href="#cite_ref-444">↑</a> <cite class="citation web">Zarząd Transportu Metropolitalnego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rj.metropoliaztm.pl/operatorzy/">Operatorzy ZTM</a> [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Operatorzy+ZTM&rft_id=https%3A%2F%2Frj.metropoliaztm.pl%2Foperatorzy%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-445"><a href="#cite_ref-445">↑</a> <cite class="citation web">Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://noweinfogzm.metropoliagzm.pl/mapy/mapa-infrastruktury-kolejowej/">Mapa infrastruktury kolejowej na terenie GZM</a> [online], noweinfogzm.metropoliagzm.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mapa+infrastruktury+kolejowej+na+terenie+GZM&rft_id=https%3A%2F%2Fnoweinfogzm.metropoliagzm.pl%2Fmapy%2Fmapa-infrastruktury-kolejowej%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-446"><a href="#cite_ref-446">↑</a> <cite class="citation web">Tramwaje Śląskie, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tram-silesia.pl/www/index.php/bip/rejony-i-zaklad/">Rejony i Zakłady</a> [online], tram-silesia.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rejony+i+Zak%C5%82ady&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tram-silesia.pl%2Fwww%2Findex.php%2Fbip%2Frejony-i-zaklad%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201222-447">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201222_447-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201222_447-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201222_447-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201222_447-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 22. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201217-448">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201217_448-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201217_448-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201217_448-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201217_448-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 17. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…20128-449">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20128_449-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20128_449-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 8. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201210-450">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201210_450-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201210_450-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 10. </li> <li id="cite_note-CITEREFLokalny…2012118–124-451">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…2012118–124_451-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…2012118–124_451-1">b</a> <a href="#CITEREFLokalny…2012">Lokalny… 2012 ↓</a>, s. 118–124. </li> <li id="cite_note-452"><a href="#cite_ref-452">↑</a> <cite class="citation web">Muzeum Historii Katowic, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mhk.katowice.pl/index.php/dla-zwiedzajacych/wystawy-stale/25-kosciol-sw-michala">Kościół św. Michała</a> [online], mhk.katowice.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+%C5%9Bw.+Micha%C5%82a&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mhk.katowice.pl%2Findex.php%2Fdla-zwiedzajacych%2Fwystawy-stale%2F25-kosciol-sw-michala" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec19846-453">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec19846_453-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec19846_453-1">b</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1984">Szaraniec 1984 ↓</a>, s. 6. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200649-454">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200649_454-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200649_454-1">b</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 49. </li> <li id="cite_note-455"><a href="#cite_ref-455">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://slaskie.naszemiasto.pl/katowickie-wille-przemyslowcow/ar/c3-3032614">Katowickie wille przemysłowców</a> [online], slaskie.naszemiasto.pl, 18 grudnia 2007<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2007-12-18&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowickie+wille+przemys%C5%82owc%C3%B3w&rft_id=https%3A%2F%2Fslaskie.naszemiasto.pl%2Fkatowickie-wille-przemyslowcow%2Far%2Fc3-3032614" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018228-456"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018228_456-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 228. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200648-457"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200648_457-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 48. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200650-458"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200650_458-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 50. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018189-459"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018189_459-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 189. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018150-460">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018150_460-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018150_460-1">b</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 150. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec19848-461"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec19848_461-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1984">Szaraniec 1984 ↓</a>, s. 8. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec19849-462">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec19849_462-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec19849_462-1">b</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1984">Szaraniec 1984 ↓</a>, s. 9. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa201833–34-463"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa201833–34_463-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 33–34. </li> <li id="cite_note-464"><a href="#cite_ref-464">↑</a> <cite class="citation web">AntoniA. Steuer AntoniA., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mhk.katowice.pl/index.php/muzeum-on-line/encyklopedia/leksykon-zaleski/343-o-zaleski">Leksykon załęski – O</a> [online], mhk.katowice.pl, 22 czerwca 2023 [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Antoni&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Leksykon+za%C5%82%C4%99ski+%E2%80%93+O&rft.date=2023-06-22&rft.aulast=Steuer&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mhk.katowice.pl%2Findex.php%2Fmuzeum-on-line%2Fencyklopedia%2Fleksykon-zaleski%2F343-o-zaleski" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200651-465"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200651_465-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 51. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok200652-466"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok200652_466-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 52. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec198410-467"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec198410_467-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1984">Szaraniec 1984 ↓</a>, s. 10. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006139-468"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006139_468-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 139. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006141-469"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006141_469-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 141. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018145-470"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018145_470-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 145. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec198420–21-471"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec198420–21_471-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1984">Szaraniec 1984 ↓</a>, s. 20–21. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006136-472"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006136_472-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 136. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006137-473"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006137_473-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 137. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006138-474"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006138_474-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 138. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa201884-475"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa201884_475-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 84. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201223-476">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201223_476-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201223_476-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201223_476-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201223_476-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201223_476-4">e</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 23. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b64-477"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b64_477-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 64. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec198421-478"><a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec198421_478-0">↑</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1984">Szaraniec 1984 ↓</a>, s. 21. </li> <li id="cite_note-CITEREFSzaraniec198422–23-479">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec198422–23_479-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFSzaraniec198422–23_479-1">b</a> <a href="#CITEREFSzaraniec1984">Szaraniec 1984 ↓</a>, s. 22–23. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018114-480"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018114_480-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 114. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018117-481"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018117_481-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 117. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006223-482">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006223_482-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006223_482-1">b</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 223. </li> <li id="cite_note-CITEREFRzewiczok2006224-483"><a href="#cite_ref-CITEREFRzewiczok2006224_483-0">↑</a> <a href="#CITEREFRzewiczok2006">Rzewiczok 2006 ↓</a>, s. 224. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b72-484"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b72_484-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 72. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b73-485"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b73_485-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 73. </li> <li id="cite_note-UMKatoSK-486">↑ <a href="#cite_ref-UMKatoSK_486-0">a</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSK_486-1">b</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/strefa-kultury">Strefa Kultury</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b78-487"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b78_487-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 78. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b77-488">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b77_488-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b77_488-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 77. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b76-489"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b76_489-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 76. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…201563-490"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…201563_490-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 63. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018232-491"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018232_491-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 232. </li> <li id="cite_note-492"><a href="#cite_ref-492">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/Strony/zabytki.aspx?menu=588">Gminna Ewidencja Zabytków</a>. bip.katowice.eu. [dostęp 2023-09-23]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-493"><a href="#cite_ref-493">↑</a> <cite class="citation web">Narodowy Instytut Dziedzictwa, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytek.pl/pl/obiekty/katowice-katowice-gmach-wojewodztwa-i-sejmu-slaskiego-oraz-z">Katowice – Gmach Województwa i Sejmu Śląskiego i zespół katedralny</a> [online], zabytek.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+%E2%80%93+Gmach+Wojew%C3%B3dztwa+i+Sejmu+%C5%9Al%C4%85skiego+i+zesp%C3%B3%C5%82+katedralny&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytek.pl%2Fpl%2Fobiekty%2Fkatowice-katowice-gmach-wojewodztwa-i-sejmu-slaskiego-oraz-z" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-494"><a href="#cite_ref-494">↑</a> <cite class="citation web">Narodowy Instytut Dziedzictwa, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytek.pl/pl/obiekty/katowice-katowice-osiedle-robotnicze-nikiszowiec">Katowice – osiedle robotnicze Nikiszowiec</a> [online], zabytek.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+%E2%80%93+osiedle+robotnicze+Nikiszowiec&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytek.pl%2Fpl%2Fobiekty%2Fkatowice-katowice-osiedle-robotnicze-nikiszowiec" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFLokalny…2012126–127-495"><a href="#cite_ref-CITEREFLokalny…2012126–127_495-0">↑</a> <a href="#CITEREFLokalny…2012">Lokalny… 2012 ↓</a>, s. 126–127. </li> <li id="cite_note-EmapaZab-496"><a href="#cite_ref-EmapaZab_496-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://emapa.katowice.eu/jarc-gui/">Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki</a>. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-09-23]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-497"><a href="#cite_ref-497">↑</a> <cite class="citation web">Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Katowicach: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bip.wkz.katowice.pl/index.php?id=116,0,0">Kontakt</a>. bip.wkz.katowice.pl. [dostęp 2023-09-23]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-498"><a href="#cite_ref-498">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/StrukturaUrzeduDetail.aspx?i=148">Biuro Konserwatora Zabytków</a>. bip.katowice.eu. [dostęp 2023-09-23]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201224-499"><a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201224_499-0">↑</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 24. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b71-500"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b71_500-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 71. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018118-501"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018118_501-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 118. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018251-502"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018251_502-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 251. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36-503">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36_503-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36_503-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36_503-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…2012Załącznik_I.9_8/36_503-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, Załącznik I.9 8/36. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b79-504"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b79_504-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 79. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018125-505"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018125_505-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 125. </li> <li id="cite_note-CITEREFBulsa2018181-506"><a href="#cite_ref-CITEREFBulsa2018181_506-0">↑</a> <a href="#CITEREFBulsa2018">Bulsa 2018 ↓</a>, s. 181. </li> <li id="cite_note-507"><a href="#cite_ref-507">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.eu/czas-wolny/turystyka/pomniki-place-skwery/pomniki-katowic">Pomniki Katowic</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-10-09]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Pomniki+Katowic&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.eu%2Fczas-wolny%2Fturystyka%2Fpomniki-place-skwery%2Fpomniki-katowic" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CG-508">↑ <a href="#cite_ref-CG_508-0">a</a> <a href="#cite_ref-CG_508-1">b</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cmentarze.katowice.pl/cmentarze/katowice-garnizonowy.html">Cmentarz garnizonowy</a> [online], cmentarze.katowice.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Cmentarz+garnizonowy&rft_id=http%3A%2F%2Fcmentarze.katowice.pl%2Fcmentarze%2Fkatowice-garnizonowy.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-NIDcmzyd-509"><a href="#cite_ref-NIDcmzyd_509-0">↑</a> <cite class="citation web">Agnieszka Olczyk: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytek.pl/pl/obiekty/katowice-zespol-cmentarza-zydowskiego-22405">cmentarz żydowski</a>. zabytek.pl, 2014-07-23. [dostęp 2023-10-09]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201291-510">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201291_510-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201291_510-1">b</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 91. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…20125-511">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20125_511-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20125_511-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20125_511-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20125_511-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20125_511-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20125_511-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…20125_511-6">g</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 5. </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201265-512">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201265_512-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201265_512-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201265_512-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201265_512-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201265_512-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201265_512-5">f</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 65. </li> <li id="cite_note-513"><a href="#cite_ref-513">↑</a> <cite class="citation web">Instytut im. Wojciecha Korfantego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://instytutkorfantego.pl/375-2/">O instytucji</a> [online], instytutkorfantego.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+instytucji&rft_id=https%3A%2F%2Finstytutkorfantego.pl%2F375-2%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-KMOonas-514"><a href="#cite_ref-KMOonas_514-0">↑</a> <cite class="citation web">Katowice Miasto Ogrodów: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://miasto-ogrodow.eu/strona/onas/mid/149">O nas</a>. miasto-ogrodow.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-515"><a href="#cite_ref-515">↑</a> <cite class="citation web">Galeria Sztuki Współczesnej BWA, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bwa.katowice.pl/o-nas/galeria-bwa-kontakt/">Kontakt</a> [online], bwa.katowice.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fbwa.katowice.pl%2Fo-nas%2Fgaleria-bwa-kontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-516"><a href="#cite_ref-516">↑</a> <cite class="citation web">ŚZChiO ZG Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://szchio.pl/news/kontakt">Kontakt</a> [online], szchio.pl [dostęp 2023-09-23]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-517"><a href="#cite_ref-517">↑</a> <cite class="citation web">Śląskie Towarzystwo Muzyczne, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.stm.art.pl/kontakt">Dane teleadresowe</a> [online], stm.art.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+teleadresowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.stm.art.pl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-518"><a href="#cite_ref-518">↑</a> <cite class="citation web">Związek Kompozytorów Polskich, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zkp.org.pl/index.php/pl/oddzialy-terenowe">Oddziały terenowe</a> [online], zkp.org.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oddzia%C5%82y+terenowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.zkp.org.pl%2Findex.php%2Fpl%2Foddzialy-terenowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-519"><a href="#cite_ref-519">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.zpap.katowice.pl/">Związek Polskich Artystów Plastyków – Okręg w Katowicach</a> [online], zpap.katowice.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zwi%C4%85zek+Polskich+Artyst%C3%B3w+Plastyk%C3%B3w+%E2%80%93+Okr%C4%99g+w+Katowicach&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.zpap.katowice.pl%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).strona główna serwisu</cite> </li> <li id="cite_note-520"><a href="#cite_ref-520">↑</a> <cite class="citation web">Towarzystwo Kultury Teatralnej, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tkt.art.pl/tkt-w-polsce/">TKT w Polsce</a> [online], tkt.art.pl [dostęp 2023-09-23]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-521"><a href="#cite_ref-521">↑</a> <cite class="citation web">Związek Artystów Scen Polskich, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zasp.pl/oddzialy/oddzial-zasp-w-katowicach/">Oddział ZASP w Katowicach</a> [online], zasp.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oddzia%C5%82+ZASP+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.zasp.pl%2Foddzialy%2Foddzial-zasp-w-katowicach%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-522"><a href="#cite_ref-522">↑</a> <cite class="citation web">Górnośląskie Towarzystwo Literackie w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slaskgtl.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], slaskgtl.pl [dostęp 2023-09-23]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-523"><a href="#cite_ref-523">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://spis.ngo.pl/193523-stowarzyszenie-pisarzy-polskich-zarzad-oddzialu-w-katowicach">Stowarzyszenie Pisarzy Polskich – Zarząd Oddziału w Katowicach</a> [online], ngo.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Stowarzyszenie+Pisarzy+Polskich+%E2%80%93+Zarz%C4%85d+Oddzia%C5%82u+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fspis.ngo.pl%2F193523-stowarzyszenie-pisarzy-polskich-zarzad-oddzialu-w-katowicach" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201267-524">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-7">h</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-8">i</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-9">j</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-10">k</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-11">l</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-12">m</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-13">n</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201267_524-14">o</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 67. </li> <li id="cite_note-525"><a href="#cite_ref-525">↑</a> <cite class="citation web">Miejski Dom Kultury KOSZUTKA, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mdkkoszutka.pl/kontakt/filia-dab">Filia Dąb</a> [online], mdkkoszutka.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Filia+D%C4%85b&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mdkkoszutka.pl%2Fkontakt%2Ffilia-dab" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-526"><a href="#cite_ref-526">↑</a> <cite class="citation web">Młodzieżowy Dom Kultury w Katowicach w Zespole Szkół i Placówek nr 2", <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mdkkatowice.pl/strona-glowna/o-nas/kontakt-2/">Kontakt</a> [online], mdkkatowice.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=M%C5%82odzie%C5%BCowy+Dom+Kultury+w+Katowicach+w+Zespole+Szk%C3%B3%C5%82+i+Plac%C3%B3wek+nr+2%22&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fmdkkatowice.pl%2Fstrona-glowna%2Fo-nas%2Fkontakt-2%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014192-527">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-7">h</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-8">i</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014192_527-9">j</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 192. </li> <li id="cite_note-KMusic-528">↑ <a href="#cite_ref-KMusic_528-0">a</a> <a href="#cite_ref-KMusic_528-1">b</a> <a href="#cite_ref-KMusic_528-2">c</a> <a href="#cite_ref-KMusic_528-3">d</a> <a href="#cite_ref-KMusic_528-4">e</a> <a href="#cite_ref-KMusic_528-5">f</a> <cite class="citation web">Katowice Miasto Ogrodow: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://katowicemusic.com/miasto-muzyki/">Miasto muzyki</a>. katowicemusic.com. [dostęp 2023-09-12]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-529"><a href="#cite_ref-529">↑</a> <cite class="citation web">Spodek, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.spodekkatowice.pl/pl/historia/51/">Historia</a> [online], spodekkatowice.pl [dostęp 2023-10-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Spodek&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.spodekkatowice.pl%2Fpl%2Fhistoria%2F51%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-530"><a href="#cite_ref-530">↑</a> <cite class="citation web">Aleksandra Szatan: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dziennikzachodni.pl/daria-ze-slaska-katowice-wracam-tu-sa-moje-ale-tez-nabieraja-nowych-zmarszczek-ktorych-wczesniej-nie-znalam-rosna-i-dojrzewaja/ar/c13-18804327">Daria ze Śląska: "Katowice? Wracam tu, są moje. Ale też nabierają nowych zmarszczek, których wcześniej nie znałam. Rosną i dojrzewają"</a>. dziennikzachodni.pl, 2024-09-13. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015116-531"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015116_531-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 116. </li> <li id="cite_note-532"><a href="#cite_ref-532">↑</a> <cite class="citation web">Zespół Państwowych Szkół Muzycznych im. W. Kilara w Katowicach: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/zpsmkatowice/podstawowe-informacje">Podstawowe informacje</a>. gov.pl. [dostęp 2023-09-24]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201266-533">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-7">h</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-8">i</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-9">j</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-10">k</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-11">l</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-12">m</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-13">n</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-14">o</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-15">p</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-16">q</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-17">r</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-18">s</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-19">t</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-20">u</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201266_533-21">v</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 66. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015114-534"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015114_534-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 114. </li> <li id="cite_note-535"><a href="#cite_ref-535">↑</a> <cite class="citation web">NOSPR, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nospr.org.pl/pl/orkiestra">Orkiestra</a> [online], nospr.org.pl, 23 września 2023 [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Orkiestra&rft.date=2023-09-23&rft.aulast=NOSPR&rft_id=https%3A%2F%2Fnospr.org.pl%2Fpl%2Forkiestra" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015115-536"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015115_536-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 115. </li> <li id="cite_note-537"><a href="#cite_ref-537">↑</a> <cite class="citation web">Camerata Silesia, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://camerata.silesia.pl/pl/zespol/camerata-silesia">Zespół</a> [online], camerata.silesia.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zesp%C3%B3%C5%82&rft_id=https%3A%2F%2Fcamerata.silesia.pl%2Fpl%2Fzespol%2Fcamerata-silesia" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-538"><a href="#cite_ref-538">↑</a> <cite class="citation web">Jazzclub HIPNOZA, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jazzclub.pl/about/">oHipnozie</a> [online], jazzclub.pl, 3 kwietnia 2017 [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2017-04-03&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=oHipnozie&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jazzclub.pl%2Fabout%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-539"><a href="#cite_ref-539">↑</a> <cite class="citation web">Panorama Klub, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://panorama-klub.pl/o-nas/">O nas</a> [online], panorama-klub.pl [dostęp 2023-09-23]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-540"><a href="#cite_ref-540">↑</a> <cite class="citation web">Old Timers Garage, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.old-timers.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], old-timers.pl [dostęp 2023-09-23]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-541"><a href="#cite_ref-541">↑</a> <cite class="citation web">Klub Pomarańcza, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://klubpomarancza.pl//kontakt/">Kontakt</a> [online], klubpomarancza.pl [dostęp 2023-09-23]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-542"><a href="#cite_ref-542">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/Katofonia/about">Katofonia jazz&blues club</a> [online], facebook.com [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katofonia+jazz%26blues+club&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2FKatofonia%2Fabout" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-543"><a href="#cite_ref-543">↑</a> <cite class="citation web">Energy2000, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.energy2000.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], katowice.energy2000.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Energy2000&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.energy2000.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-544"><a href="#cite_ref-544">↑</a> <cite class="citation web">Nowa Muzyka Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://festiwalnowamuzyka.pl/historia/">Historia</a> [online], festiwalnowamuzyka.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia&rft_id=https%3A%2F%2Ffestiwalnowamuzyka.pl%2Fhistoria%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-545"><a href="#cite_ref-545">↑</a> <cite class="citation web">Rawa Blues Festival, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rawablues.com/pl/o-festiwalu">O Festiwalu</a> [online], rawablues.com [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+Festiwalu&rft_id=https%3A%2F%2Frawablues.com%2Fpl%2Fo-festiwalu" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-546"><a href="#cite_ref-546">↑</a> <cite class="citation web">OFF Festival, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://off-festival.pl/o-festiwalu/">O Festiwalu</a> [online], off-festival.pl [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+Festiwalu&rft_id=https%3A%2F%2Foff-festival.pl%2Fo-festiwalu%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-547"><a href="#cite_ref-547">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://jazzartfestival.eu/kontakt">Katowice JazzArt Festival</a> [online], jazzartfestival.eu [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+JazzArt+Festival&rft_id=http%3A%2F%2Fjazzartfestival.eu%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-548"><a href="#cite_ref-548">↑</a> <cite class="citation web">Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://miasto-ogrodow.eu/strona/SJF">Silesian Jazz Festival</a> [online], miasto-ogrodow.eu [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Silesian+Jazz+Festival&rft_id=https%3A%2F%2Fmiasto-ogrodow.eu%2Fstrona%2FSJF" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-549"><a href="#cite_ref-549">↑</a> <cite class="citation web">Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://miasto-ogrodow.eu/strona/ogrodydzwiekow/mid/102">Festiwal Muzyki Świata Ogrody Dźwięków</a> [online], miasto-ogrodow.eu [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Festiwal+Muzyki+%C5%9Awiata+Ogrody+D%C5%BAwi%C4%99k%C3%B3w&rft_id=https%3A%2F%2Fmiasto-ogrodow.eu%2Fstrona%2Fogrodydzwiekow%2Fmid%2F102" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-550"><a href="#cite_ref-550">↑</a> <cite class="citation web">Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.miasto-ogrodow.eu/strona/k_promenadowe">Koncerty Promenadowe „Od Bacha do Beatlesów”</a> [online], miasto-ogrodow.eu [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Koncerty+Promenadowe+%E2%80%9EOd+Bacha+do+Beatles%C3%B3w%E2%80%9D&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.miasto-ogrodow.eu%2Fstrona%2Fk_promenadowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014193-551">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014193_551-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014193_551-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014193_551-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014193_551-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014193_551-4">e</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 193. </li> <li id="cite_note-552"><a href="#cite_ref-552">↑</a> <cite class="citation web">PiotrP. Policht PiotrP., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://culture.pl/pl/tworca/jerzy-duda-gracz">Jerzy Duda-Gracz. Życie i twórczość. Artysta</a> [online], Culture.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Piotr&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Jerzy+Duda-Gracz.+%C5%BBycie+i+tw%C3%B3rczo%C5%9B%C4%87.+Artysta&rft.aulast=Policht&rft_id=https%3A%2F%2Fculture.pl%2Fpl%2Ftworca%2Fjerzy-duda-gracz" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015118-553">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015118_553-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015118_553-1">b</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 118. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015121-554"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015121_554-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 121. </li> <li id="cite_note-555"><a href="#cite_ref-555">↑</a> <cite class="citation web">Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://miasto-ogrodow.eu/strona/galerie_info/mid/516">Informacje praktyczne</a> [online], miasto-ogrodow.eu [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+praktyczne&rft_id=https%3A%2F%2Fmiasto-ogrodow.eu%2Fstrona%2Fgalerie_info%2Fmid%2F516" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-556"><a href="#cite_ref-556">↑</a> <cite class="citation web">ZPAF OKRĘG ŚLĄSKI, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zpaf.katowice.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], zpaf.katowice.pl, 24 maja 2012 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2012-05-24&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fzpaf.katowice.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015120-557">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015120_557-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015120_557-1">b</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 120. </li> <li id="cite_note-558"><a href="#cite_ref-558">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/plastykkatowice">Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych im. J. Pankiewicza w Katowicach</a>. gov.pl. [dostęp 2023-09-24]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014194-559">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014194_559-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014194_559-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014194_559-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014194_559-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014194_559-4">e</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 194. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015107-560">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015107_560-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015107_560-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015107_560-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015107_560-3">d</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 107. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015110-561"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015110_561-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 110. </li> <li id="cite_note-562"><a href="#cite_ref-562">↑</a> <cite class="citation web">Teatr Gry i Ludzie, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gryiludzie.pl/index.php?route=information/information&information_id=4">O nas</a> [online], gryiludzie.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+nas&rft_id=https%3A%2F%2Fgryiludzie.pl%2Findex.php%3Froute%3Dinformation%2Finformation%26information_id%3D4" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015109-563"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015109_563-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 109. </li> <li id="cite_note-564"><a href="#cite_ref-564">↑</a> <cite class="citation web">Teatr A Part, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://apart.art.pl/pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], apart.art.pl [dostęp 2023-09-24]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-565"><a href="#cite_ref-565">↑</a> <cite class="citation web">Teatr Rawa, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://teatrrawa.pl/o-nas/">o nas</a> [online], teatrrawa.pl [dostęp 2023-09-24]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015108-566"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015108_566-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 108. </li> <li id="cite_note-567"><a href="#cite_ref-567">↑</a> <cite class="citation web">Teatr Żelazny, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.teatrzelazny.pl/o-teatrze/">O teatrze</a> [online], teatrzelazny.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+teatrze&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.teatrzelazny.pl%2Fo-teatrze%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-568"><a href="#cite_ref-568">↑</a> <cite class="citation web">Mumio, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://mumio.art.pl/historia.html">Historia</a> [online], mumio.art.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Mumio&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia&rft_id=http%3A%2F%2Fmumio.art.pl%2Fhistoria.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-569"><a href="#cite_ref-569">↑</a> <cite class="citation web">Towarzystwo Kultury Teatralnej, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://tkt.art.pl/tkt-w-polsce/">TKT w Polsce</a> [online], tkt.art.pl [dostęp 2023-09-24]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-570"><a href="#cite_ref-570">↑</a> <cite class="citation web">Helios”, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.helios.pl/51,Katowice/OpisKina/">Katowice Helios</a> [online], helios.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Helios%E2%80%9D&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+Helios&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.helios.pl%2F51%2CKatowice%2FOpisKina%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-571"><a href="#cite_ref-571">↑</a> <cite class="citation web">Europa Cinemas, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.europa-cinemas.org/en/cinemas/map?query=&country=PL&city=440&network%5B%5D=MEDIA#map">Network members. Katowice</a> [online], europa-cinemas.org [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Network+members.+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.europa-cinemas.org%2Fen%2Fcinemas%2Fmap%3Fquery%3D%26country%3DPL%26city%3D440%26network%255B%255D%3DMEDIA%23map" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015112-572"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015112_572-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 112. </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015113-573"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015113_573-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 113. </li> <li id="cite_note-574"><a href="#cite_ref-574">↑</a> <cite class="citation web">Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.writv.us.edu.pl/pl/kontakt">Kontakt</a> [online], writv.us.edu.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.writv.us.edu.pl%2Fpl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRajza…2015123-575"><a href="#cite_ref-CITEREFRajza…2015123_575-0">↑</a> <a href="#CITEREFRajza…2015">Rajza… 2015 ↓</a>, s. 123. </li> <li id="cite_note-576"><a href="#cite_ref-576">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://muzeum.katowicka.pl/">Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach</a> [online], muzeum.katowicka.pl, 19 marca 2019 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2019-03-19&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Muzeum+Archidiecezjalne+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fmuzeum.katowicka.pl%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).strona główna serwisu</cite> </li> <li id="cite_note-577"><a href="#cite_ref-577">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://muzeum.panewniki.pl/">Muzeum Misyjne przy bazylice OO. Franciszkanów w Panewnikach</a> [online], muzeum.panewniki.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Muzeum+Misyjne+przy+bazylice+OO.+Franciszkan%C3%B3w+w+Panewnikach&rft_id=https%3A%2F%2Fmuzeum.panewniki.pl%2F" style="display:none"> .strona główna serwisu</cite> </li> <li id="cite_note-578"><a href="#cite_ref-578">↑</a> <cite class="citation web">Harcerskie Muzeum Etnograficzne, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hme.zhp.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], hme.zhp.pl [dostęp 2023-09-24]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-579"><a href="#cite_ref-579">↑</a> <cite class="citation web">Muzeum Historii Komputerów i Informatyki, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.muzeumkomputerow.edu.pl/kontakt/index">Kontakt</a> [online], muzeumkomputerow.edu.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.muzeumkomputerow.edu.pl%2Fkontakt%2Findex" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-580"><a href="#cite_ref-580">↑</a> <cite class="citation web">Śląskie Centrum Wolności i Solidarności, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://scwis.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], scwis.pl [dostęp 2023-09-24]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-581"><a href="#cite_ref-581">↑</a> <cite class="citation web">Muzeum Hutnictwa Cynku WALCOWNIA, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://walcownia.muzeatechniki.pl/kontakt/">Kontakt – Walcownia</a> [online], walcownia.muzeatechniki.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+%E2%80%93+Walcownia&rft_id=https%3A%2F%2Fwalcownia.muzeatechniki.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201925-582"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201925_582-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 25. </li> <li id="cite_note-583"><a href="#cite_ref-583">↑</a> <cite class="citation web">Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://mbp.katowice.pl/historia">Historia</a> [online], mbp.katowice.pl [dostęp 2023-09-24]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-584"><a href="#cite_ref-584">↑</a> <cite class="citation web">CINIBA, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ciniba.edu.pl/o-zasobach/">O zasobach</a> [online], ciniba.edu.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=CINIBA&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+zasobach&rft_id=https%3A%2F%2Fciniba.edu.pl%2Fo-zasobach%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-585"><a href="#cite_ref-585">↑</a> <cite class="citation web">Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.biblioteka.sum.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=72&Itemid=630&lang=pl">Kontakt i lokalizacja – Biblioteka Główna w Katowicach</a> [online], biblioteka.sum.edu.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+i+lokalizacja+%E2%80%93+Biblioteka+G%C5%82%C3%B3wna+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.biblioteka.sum.edu.pl%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D72%26Itemid%3D630%26lang%3Dpl" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-586"><a href="#cite_ref-586">↑</a> <cite class="citation web">Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Józefa Lompy w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pbw.katowice.pl/index.php/kontakt">Kontakt</a> [online], pbw.katowice.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fpbw.katowice.pl%2Findex.php%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-587"><a href="#cite_ref-587">↑</a> <cite class="citation web">Główna Biblioteka Lekarska im. Stanisława Konopki, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gbl.waw.pl/p/katowice">Katowice</a> [online], gbl.waw.pl  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-588"><a href="#cite_ref-588">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dziennikzachodni.pl/katowice-od-dzis-redakcja-dziennika-zachodniego-jest-przy-pocztowej/ar/738985">Katowice: Od dziś redakcja Dziennika Zachodniego jest przy Pocztowej</a> [online], dziennikzachodni.pl, 14 stycznia 2013 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2013-01-14&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice%3A+Od+dzi%C5%9B+redakcja+Dziennika+Zachodniego+jest+przy+Pocztowej&rft_id=https%3A%2F%2Fdziennikzachodni.pl%2Fkatowice-od-dzis-redakcja-dziennika-zachodniego-jest-przy-pocztowej%2Far%2F738985" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-589"><a href="#cite_ref-589">↑</a> <cite class="citation web">Redakcja, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dziennikzachodni.pl/redakcja-dziennika-zachodniego-skontaktuj-sie-z-nami-czekamy-na-wasze-wiadomosci/ar/c1-18234">Redakcja Dziennika Zachodniego. Skontaktuj się z nami. Czekamy na Wasze wiadomości!</a> [online], Dziennik Zachodni, 8 lipca 2008 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Redakcja+Dziennika+Zachodniego.+Skontaktuj+si%C4%99+z+nami.+Czekamy+na+Wasze+wiadomo%C5%9Bci%21&rft.date=2008-07-08&rft.aulast=Redakcja&rft_id=https%3A%2F%2Fdziennikzachodni.pl%2Fredakcja-dziennika-zachodniego-skontaktuj-sie-z-nami-czekamy-na-wasze-wiadomosci%2Far%2Fc1-18234" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b250-590">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b250_590-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b250_590-1">b</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 250. </li> <li id="cite_note-591"><a href="#cite_ref-591">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.wyborcza.pl/katowice/7,35063,24440387,kontakt-z-redakcja.html">Gazeta Wyborcza w Katowicach – kontakt z redakcją</a> [online], katowice.wyborcza.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Gazeta+Wyborcza+w+Katowicach+%E2%80%93+kontakt+z+redakcj%C4%85&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.wyborcza.pl%2Fkatowice%2F7%2C35063%2C24440387%2Ckontakt-z-redakcja.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-592"><a href="#cite_ref-592">↑</a> <cite class="citation web">Sport, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sportdziennik.com/kontakt/">Kontakt</a> [online], sportdziennik.com, 24 września 2023 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft.date=2023-09-24&rft.aulast=Sport&rft_id=https%3A%2F%2Fsportdziennik.com%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b251-593"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b251_593-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 251. </li> <li id="cite_note-594"><a href="#cite_ref-594">↑</a> <cite class="citation web">Polskie Radio Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radio.katowice.pl/kontakt.html">Kontakt z nami</a> [online], radio.katowice.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+z+nami&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.radio.katowice.pl%2Fkontakt.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b270-595"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b270_595-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 270. </li> <li id="cite_note-596"><a href="#cite_ref-596">↑</a> <cite class="citation web">RMF FM, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://30lat.rmf.fm/tiki-index.php?page=RMF+FM+Katowice">30 lat RMF FM: RMF FM Katowice</a> [online], 30lat.rmf.fm [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=30+lat+RMF+FM%3A+RMF+FM+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2F30lat.rmf.fm%2Ftiki-index.php%3Fpage%3DRMF%2BFM%2BKatowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-597"><a href="#cite_ref-597">↑</a> <cite class="citation web">Antyradio, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.antyradio.pl/kontakt">Adres i numery telefonów do Antyradia</a> [online], antyradio.pl, 10 marca 2015 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Adres+i+numery+telefon%C3%B3w+do+Antyradia&rft.date=2015-03-10&rft.aulast=Antyradio&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.antyradio.pl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:2-598">↑ <a href="#cite_ref-:2_598-0">a</a> <a href="#cite_ref-:2_598-1">b</a> <cite class="citation web">Instytut Gość Media, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.radioem.pl/doc/2667007.Kontakt-z-redakcja">Radio eM 107,6 FM Kontakt</a> [online], radioem.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Radio+eM+107%2C6+FM+Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.radioem.pl%2Fdoc%2F2667007.Kontakt-z-redakcja" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-599"><a href="#cite_ref-599">↑</a> <cite class="citation web">Radio Egida, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.egida.us.edu.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], egida.us.edu.pl [dostęp 2023-09-24]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-600"><a href="#cite_ref-600">↑</a> <cite class="citation web">Telewizja Polska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.tvp.pl/574524/kontakt">Kontakt</a> [online], katowice.tvp.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.tvp.pl%2F574524%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b278-601"><a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b278_601-0">↑</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 278. </li> <li id="cite_note-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b279-602">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b279_602-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b279_602-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b279_602-2">c</a> <a href="#CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b">Barciak, Chojecka i Fertacz 2012b ↓</a>, s. 279. </li> <li id="cite_note-603"><a href="#cite_ref-603">↑</a> <cite class="citation web">TVS, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tvs.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], TVS.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=TVS&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Ftvs.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-604"><a href="#cite_ref-604">↑</a> <cite class="citation web">Media Operator: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.24kato.pl/redakcja">Redakcja</a>. 24kato.pl. [dostęp 2024-04-21]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-605"><a href="#cite_ref-605">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice24.info/o-mnie/">O nas – Katowice24</a> [online], katowice24.info [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+nas+%E2%80%93+Katowice24&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice24.info%2Fo-mnie%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-606"><a href="#cite_ref-606">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.infokatowice.pl/redakcja/">Redakcja</a> [online], Infokatowice.pl, 16 czerwca 2023 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2023-06-16&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Redakcja&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.infokatowice.pl%2Fredakcja%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-607"><a href="#cite_ref-607">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/gazeta-miejska">Gazeta miejska</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Gazeta+miejska&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2Fczas-wolny%2Fgazeta-miejska" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-608"><a href="#cite_ref-608">↑</a> <cite class="citation web">KatoTV, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katotv.eu/kontakt">Kontakt</a> [online], katotv.eu, 22 września 2023 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft.date=2023-09-22&rft.aulast=KatoTV&rft_id=https%3A%2F%2Fkatotv.eu%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-609"><a href="#cite_ref-609">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wkatowicach.eu/kontakt/redakcja">Redakcja</a> [online], wkatowicach.eu [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Redakcja&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wkatowicach.eu%2Fkontakt%2Fredakcja" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-610"><a href="#cite_ref-610">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/Katowice.eu">Katowice – oficjalny profil miasta</a> [online], facebook.com [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+%E2%80%93+oficjalny+profil+miasta&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2FKatowice.eu" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-611"><a href="#cite_ref-611">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/user/KatowiceTube">Katowice Oficjalny Kanał – YouTube</a> [online], youtube.com [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+Oficjalny+Kana%C5%82+%E2%80%93+YouTube&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fuser%2FKatowiceTube" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-612"><a href="#cite_ref-612">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.tiktok.com/@miasto_katowice">Miasto Katowice</a> [online], tiktok.com [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Miasto+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.tiktok.com%2F%40miasto_katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-613"><a href="#cite_ref-613">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.instagram.com/miasto_katowice/">miasto_katowice</a> [online], instagram.com [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=miasto_katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.instagram.com%2Fmiasto_katowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-614"><a href="#cite_ref-614">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://pl.linkedin.com/company/invest-in-katowice">Katowice City – live, work & invest</a> [online], pl.linkedin.com [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+City+%E2%80%93+live%2C+work+%26amp%3B+invest&rft_id=https%3A%2F%2Fpl.linkedin.com%2Fcompany%2Finvest-in-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-615"><a href="#cite_ref-615">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://twitter.com/miasto_katowice">Miasto Katowice</a> [online], twitter.com [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Miasto+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Ftwitter.com%2Fmiasto_katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201264-616">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201264_616-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201264_616-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201264_616-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201264_616-3">d</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 64. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014207-617"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014207_617-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 207. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014187-618">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014187_618-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014187_618-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014187_618-2">c</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 187. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201928-619"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201928_619-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 28. </li> <li id="cite_note-620"><a href="#cite_ref-620">↑</a> <cite class="citation web">Urząd MiastaU.M. Katowice” Urząd MiastaU.M., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki.aspx?rodzaj=388&menu=631">Wykaz jednostek organizacyjnych. Licea Ogólnokształcące</a> [online], bip.katowice.eu [dostęp 2023-09-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Urz%C4%85d+Miasta&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wykaz+jednostek+organizacyjnych.+Licea+Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85ce&rft.aulast=Katowice%E2%80%9D&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FUrzadMiasta%2FJednostkiOrganizacyjne%2FJednostki.aspx%3Frodzaj%3D388%26menu%3D631" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-621"><a href="#cite_ref-621">↑</a> <cite class="citation web">Urząd MiastaU.M. Katowice” Urząd MiastaU.M., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki.aspx?rodzaj=389&menu=631">Wykaz jednostek Organizacyjnych. Zespoły Szkół Ogólnokształcących</a> [online], bip.katowice.eu [dostęp 2023-09-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Urz%C4%85d+Miasta&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wykaz+jednostek+Organizacyjnych.+Zespo%C5%82y+Szk%C3%B3%C5%82+Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85cych&rft.aulast=Katowice%E2%80%9D&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FUrzadMiasta%2FJednostkiOrganizacyjne%2FJednostki.aspx%3Frodzaj%3D389%26menu%3D631" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-622"><a href="#cite_ref-622">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki.aspx?rodzaj=391&menu=631">Wykaz jednostek organizacyjnych. Zespoły Szkół Zawodowych</a> [online], bip.katowice.eu [dostęp 2023-09-14]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wykaz+jednostek+organizacyjnych.+Zespo%C5%82y+Szk%C3%B3%C5%82+Zawodowych&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FUrzadMiasta%2FJednostkiOrganizacyjne%2FJednostki.aspx%3Frodzaj%3D391%26menu%3D631" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014188-623">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014188_623-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014188_623-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 188. </li> <li id="cite_note-624"><a href="#cite_ref-624">↑</a> <cite class="citation web">Kuratorium Oświaty w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.kuratorium.katowice.pl/index.php/kontakt/">Kontakt</a> [online], bip.kuratorium.katowice.pl [dostęp 2023-09-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.kuratorium.katowice.pl%2Findex.php%2Fkontakt%2F" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-:0-625">↑ <a href="#cite_ref-:0_625-0">a</a> <a href="#cite_ref-:0_625-1">b</a> <cite class="citation web">Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/kultura/wykaz-uczelni-artystycznych">Wykaz uczelni artystycznych</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wykaz+uczelni+artystycznych&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fkultura%2Fwykaz-uczelni-artystycznych" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-626"><a href="#cite_ref-626">↑</a> <cite class="citation web">Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://am.katowice.pl/akademia/informacje/wladze-akademii-muzycznej-139">Władze Akademii Muzycznej</a>. am.katowice.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-627"><a href="#cite_ref-627">↑</a> <cite class="citation web">Akademia Wychowania Fizycznego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://awf.katowice.pl/uczelnia/kontakt">Kontakt</a> [online], awf.katowice.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fawf.katowice.pl%2Fuczelnia%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-628"><a href="#cite_ref-628">↑</a> <cite class="citation web">Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://awf.katowice.pl/uczelnia/wladze">Władze. Kadencja 2024 – 2028</a>. awf.katowice.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-629"><a href="#cite_ref-629">↑</a> <cite class="citation web">Politechnika Śląska. Wydział Inżynierii Materiałowej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polsl.pl/rm/wladze_i_rada_dziekanska/">Władze i rada dziekańska</a> [online], polsl.pl [dostęp 2024-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=W%C5%82adze+i+rada+dzieka%C5%84ska&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.polsl.pl%2Frm%2Fwladze_i_rada_dziekanska%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-630"><a href="#cite_ref-630">↑</a> <cite class="citation web">Politechnika Śląska. Wydział Transportu i Inżynierii Lotniczej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.polsl.pl/rt/start/wydzial/wladze/">Władze</a> [online], polsl.pl [dostęp 2024-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=W%C5%82adze&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.polsl.pl%2Frt%2Fstart%2Fwydzial%2Fwladze%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-631"><a href="#cite_ref-631">↑</a> <cite class="citation web">Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sum.edu.pl/pl/wladze-uczelni">Władze Uczelni</a> [online], sum.edu.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=W%C5%82adze+Uczelni&rft_id=https%3A%2F%2Fsum.edu.pl%2Fpl%2Fwladze-uczelni" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-632"><a href="#cite_ref-632">↑</a> <cite class="citation web">Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ue.katowice.pl/uczelnia/o-uczelni/wladze.html">Władze</a> [online], ue.katowice.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=W%C5%82adze&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ue.katowice.pl%2Fuczelnia%2Fo-uczelni%2Fwladze.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-633"><a href="#cite_ref-633">↑</a> <cite class="citation web">Uniwersytet Śląski w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://us.edu.pl/uczelnia/o-nas/wladze-uniwersytetu-slaskiego/">Władze Uniwersytetu Śląskiego</a> [online], us.edu.pl, 4 września 2019 [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2019-09-04&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=W%C5%82adze+Uniwersytetu+%C5%9Al%C4%85skiego&rft_id=https%3A%2F%2Fus.edu.pl%2Fuczelnia%2Fo-nas%2Fwladze-uniwersytetu-slaskiego%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:1-634">↑ <a href="#cite_ref-:1_634-0">a</a> <a href="#cite_ref-:1_634-1">b</a> <a href="#cite_ref-:1_634-2">c</a> <a href="#cite_ref-:1_634-3">d</a> <a href="#cite_ref-:1_634-4">e</a> <a href="#cite_ref-:1_634-5">f</a> <cite class="citation web">Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://radon.nauka.gov.pl/dane/ewidencja-uczelni-niepublicznych?city=katowice&pageNumber=1&statusCode=OPERATING&pageSize=10&fieldName=name&sortOrder=ASC">Ewidencja uczelni niepublicznych. Katowice. uczelnie niepubliczne</a> [online], radon.nauka.gov.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ewidencja+uczelni+niepublicznych.+Katowice.+uczelnie+niepubliczne&rft_id=https%3A%2F%2Fradon.nauka.gov.pl%2Fdane%2Fewidencja-uczelni-niepublicznych%3Fcity%3Dkatowice%26pageNumber%3D1%26statusCode%3DOPERATING%26pageSize%3D10%26fieldName%3Dname%26sortOrder%3DASC" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-635"><a href="#cite_ref-635">↑</a> <cite class="citation web">Akademia Górnośląska im. Wojciecha Korfantego w Katowicach: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gwsh.pl/uczelnia/wladze-uczelni.html">Władze i Kierownictwo Uczelni</a>. gwsh.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-636"><a href="#cite_ref-636">↑</a> <cite class="citation web">Uczelnia Korczaka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://uczelniakorczaka.pl/wydzialy/katowice/">Katowice</a> [online], uczelniakorczaka.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fuczelniakorczaka.pl%2Fwydzialy%2Fkatowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-637"><a href="#cite_ref-637">↑</a> <cite class="citation web">Uniwersytet SWPS, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://swps.pl/struktura/wydzial-psychologii-katowice">Wydział Psychologii w Katowicach</a> [online], swps.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wydzia%C5%82+Psychologii+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fswps.pl%2Fstruktura%2Fwydzial-psychologii-katowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:3-638">↑ <a href="#cite_ref-:3_638-0">a</a> <a href="#cite_ref-:3_638-1">b</a> <cite class="citation web">Wyższe Seminarium Duchowne św. Bonawentury: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.seminarium.panewniki.pl/o-nas/">O nas</a>. seminarium.panewniki.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:4-639">↑ <a href="#cite_ref-:4_639-0">a</a> <a href="#cite_ref-:4_639-1">b</a> <cite class="citation web">Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://seminarium.katowice.pl/2018/11/14/Wyzsze-Slaskie-Seminarium-Duchowne-kontakt">Kontakt</a> [online], Instytut Gość Media [dostęp 2024-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fseminarium.katowice.pl%2F2018%2F11%2F14%2FWyzsze-Slaskie-Seminarium-Duchowne-kontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014190-640">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014190_640-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014190_640-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 190. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014191-641"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014191_641-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 191. </li> <li id="cite_note-642"><a href="#cite_ref-642">↑</a> <cite class="citation web">GIG Państwowy Instytut Badawczy, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gig.eu/pl/kontakt-z-nami">Kontakt z nami</a> [online], gig.eu [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+z+nami&rft_id=https%3A%2F%2Fgig.eu%2Fpl%2Fkontakt-z-nami" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-643"><a href="#cite_ref-643">↑</a> <cite class="citation web">EMAG, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.emag.lukasiewicz.gov.pl/pl/kontakt">Kontakt</a> [online], emag.lukasiewicz.gov.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=EMAG&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.emag.lukasiewicz.gov.pl%2Fpl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-644"><a href="#cite_ref-644">↑</a> <cite class="citation web">ITB, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.itb.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], itb.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=ITB&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.itb.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-645"><a href="#cite_ref-645">↑</a> <cite class="citation web">IETU, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ietu.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], ietu.pl [dostęp 2023-09-24]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=IETU&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fietu.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-646"><a href="#cite_ref-646">↑</a> <cite class="citation web">Oddział w Katowicach Polskiej Akademii Nauk, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.pan.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], katowice.pan.pl  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-City_of_Science_24-647"><a href="#cite_ref-City_of_Science_24_647-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.euroscience.org/european-city-of-science-katowice-2024-kato-science-corner">European City of Science Katowice 2024: Kato Science Corner</a>. [dostęp 2024-01-21]. (<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-UniwŚlask-Miasto_Nauki-648"><a href="#cite_ref-UniwŚlask-Miasto_Nauki_648-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://us.edu.pl/europejskie-miasto-nauki/">Europejskie Miasto Nauki 2024</a>. [dostęp 2024-01-21]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014176-649">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014176_649-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014176_649-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014176_649-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014176_649-3">d</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 176. </li> <li id="cite_note-650"><a href="#cite_ref-650">↑</a> <cite class="citation web">Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sum.edu.pl/pl/informacje-ogolne">Informacje ogólne</a> [online], sum.edu.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+og%C3%B3lne&rft_id=https%3A%2F%2Fsum.edu.pl%2Fpl%2Finformacje-ogolne" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201263-651">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-6">g</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201263_651-7">h</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 63. </li> <li id="cite_note-652"><a href="#cite_ref-652">↑</a> <cite class="citation web">Górnośląskie Centrum Medyczne – Szpital w Ochojcu, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gcm.pl/index.php/strona-4-kontakt.html">Kontakt</a> [online], gcm.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gcm.pl%2Findex.php%2Fstrona-4-kontakt.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-653"><a href="#cite_ref-653">↑</a> <cite class="citation web">Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka im. św. Jana Pawła II w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gczd.katowice.pl/index.php/kontakt/dane-teleadresowe/">Dane teleadresowe</a> [online], gczd.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+teleadresowe&rft_id=https%3A%2F%2Fgczd.katowice.pl%2Findex.php%2Fkontakt%2Fdane-teleadresowe%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-654"><a href="#cite_ref-654">↑</a> <cite class="citation web">Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny im. Andrzeja Mielęckiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://spskm.katowice.pl/kontakt/">Kontak</a> [online], spskm.katowice.pl  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-655"><a href="#cite_ref-655">↑</a> <cite class="citation web">Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. Prof. K. Gibińskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.uck.katowice.pl/public/dane-teleadresowe">Dane Teleadresowe</a> [online], uck.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+Teleadresowe&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.uck.katowice.pl%2Fpublic%2Fdane-teleadresowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-656"><a href="#cite_ref-656">↑</a> <cite class="citation web">SP ZOZ MSWiA w Katowicach im. Sierżanta Grzegorza Załogi, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/spzoz-mswia-katowice/adresy">Adresy</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Adresy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fspzoz-mswia-katowice%2Fadresy" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-657"><a href="#cite_ref-657">↑</a> <cite class="citation web">Centrum Psychiatrii, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.centrumpsychiatrii.eu/index.php/kontakt">Kontakt</a> [online], centrumpsychiatrii.eu [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.centrumpsychiatrii.eu%2Findex.php%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-658"><a href="#cite_ref-658">↑</a> <cite class="citation web">Katowickie Centrum Onkologii, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kco.katowice.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], kco.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-659"><a href="#cite_ref-659">↑</a> <cite class="citation web">Okręgowy Szpital Kolejowy w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kolejowy.katowice.pl/szpital.html">Informacje o szpitalu</a> [online], kolejowy.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+o+szpitalu&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kolejowy.katowice.pl%2Fszpital.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-660"><a href="#cite_ref-660">↑</a> <cite class="citation web">Szpital Murcki, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.szpitalmurcki.pl/informacje/">Kontakt</a> [online], szpitalmurcki.pl, 29 marca 2010 [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2010-03-29&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.szpitalmurcki.pl%2Finformacje%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-661"><a href="#cite_ref-661">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki_det.aspx?idr=5929&menu=631">Szpital Murcki Sp. z o.o</a> [online], bip.katowice.eu [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Szpital+Murcki+Sp.+z+o.o&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FUrzadMiasta%2FJednostkiOrganizacyjne%2FJednostki_det.aspx%3Fidr%3D5929%26menu%3D631" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-662"><a href="#cite_ref-662">↑</a> <cite class="citation web">MedHolding, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://urologia.katowice.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], urologia.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=MedHolding&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Furologia.katowice.pl%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-663"><a href="#cite_ref-663">↑</a> <cite class="citation web">Bonifraterskie Centrum Medyczne, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bcmbonifratrzy.pl/placowki/katowice/">Katowice</a> [online], bcmbonifratrzy.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fbcmbonifratrzy.pl%2Fplacowki%2Fkatowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-664"><a href="#cite_ref-664">↑</a> <cite class="citation web">Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ahop.pl/kliniki/szpital-elzbiety-katowice/">Szpital św. Elżbiety w Katowicach – Polsko-Amerykańskie Kliniki Serca</a> [online], ahop.pl, 19 kwietnia 2020 [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2020-04-19&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Szpital+%C5%9Bw.+El%C5%BCbiety+w+Katowicach+%E2%80%93+Polsko-Ameryka%C5%84skie+Kliniki+Serca&rft_id=https%3A%2F%2Fahop.pl%2Fkliniki%2Fszpital-elzbiety-katowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-665"><a href="#cite_ref-665">↑</a> <cite class="citation web">Szpital Geriatryczny im. Jana Pawła II – EMC Instytut Medyczny, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.emc-sa.pl/nasze-placowki/szpital-geriatryczny-im-jana-pawla-ii/kontakt">Kontakt</a> [online], emc-sa.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.emc-sa.pl%2Fnasze-placowki%2Fszpital-geriatryczny-im-jana-pawla-ii%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-666"><a href="#cite_ref-666">↑</a> <cite class="citation web">Centrum Medyczne Mavit, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mavit.pl/baza-wiedzy/placowka/katowice/">Katowice</a> [online], mavit.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mavit.pl%2Fbaza-wiedzy%2Fplacowka%2Fkatowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-667"><a href="#cite_ref-667">↑</a> <cite class="citation web">Centrum Medyczne Angelius Provita, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://angelius.pl/home/angelius-szpital/">Angelius Szpital</a> [online], angelius.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Angelius+Szpital&rft_id=https%3A%2F%2Fangelius.pl%2Fhome%2Fangelius-szpital%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-668"><a href="#cite_ref-668">↑</a> <cite class="citation web">Klinica 2000, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://klinica2000.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], klinica2000.pl [dostęp 2023-09-25]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-669"><a href="#cite_ref-669">↑</a> <cite class="citation web">EuroMedic, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://euromedic.com.pl/o-euromedic/">O EuroMedic</a> [online], euromedic.com.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=EuroMedic&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+EuroMedic&rft_id=http%3A%2F%2Feuromedic.com.pl%2Fo-euromedic%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014177-670">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014177_670-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014177_670-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014177_670-2">c</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 177. </li> <li id="cite_note-671"><a href="#cite_ref-671">↑</a> <cite class="citation web">Śląski Oddział Wojewódzki NFZ, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nfz-katowice.pl/index.php/kontakt/kontakt-z-nami">Kontakt z nami</a> [online], nfz-katowice.pl [dostęp 2023-09-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+z+nami&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nfz-katowice.pl%2Findex.php%2Fkontakt%2Fkontakt-z-nami" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-672"><a href="#cite_ref-672">↑</a> <cite class="citation web">Śląska Izba Lekarska, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://izba-lekarska.org.pl/kontakt">Kontakt</a> [online], izba-lekarska.org.pl [dostęp 2023-09-28]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-673"><a href="#cite_ref-673">↑</a> <cite class="citation web">Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mops.katowice.pl/node/2630">Dane kontaktowe</a> [online], mops.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+kontaktowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mops.katowice.pl%2Fnode%2F2630" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-674"><a href="#cite_ref-674">↑</a> <cite class="citation web">Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mops.katowice.pl/node/7">Książka telefoniczna</a> [online], mops.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ksi%C4%85%C5%BCka+telefoniczna&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mops.katowice.pl%2Fnode%2F7" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014180-675"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014180_675-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 180. </li> <li id="cite_note-676"><a href="#cite_ref-676">↑</a> <cite class="citation web">Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rops-katowice.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], rops-katowice.pl, 9 września 2020 [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2020-09-09&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Frops-katowice.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-677"><a href="#cite_ref-677">↑</a> <cite class="citation web">Zakład Opiekuńczo – Leczniczy, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zol-katowice.wiara.org.pl/www.zol-katowice.wiara.org.pl/kontakt,i10.html">Dane kontaktowe</a> [online], zol-katowice.wiara.org.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+kontaktowe&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.zol-katowice.wiara.org.pl%2Fwww.zol-katowice.wiara.org.pl%2Fkontakt%2Ci10.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-678"><a href="#cite_ref-678">↑</a> <cite class="citation web">Epione, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.epione.pl/oferta/opieka.html">Oferta</a> [online], epione.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=Epione&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oferta&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.epione.pl%2Foferta%2Fopieka.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-679"><a href="#cite_ref-679">↑</a> <cite class="citation web">Szpital Murcki, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.szpitalmurcki.pl/dla-pacjenta/inne-jednostki-organizacyjne/zaklad-pielegnacyjno-opiekunczy/">Zakład Pielęgnacyjno – Opiekuńczy</a> [online], szpitalmurcki.pl, 22 maja 2012 [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2012-05-22&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zak%C5%82ad+Piel%C4%99gnacyjno+%E2%80%93+Opieku%C5%84czy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.szpitalmurcki.pl%2Fdla-pacjenta%2Finne-jednostki-organizacyjne%2Fzaklad-pielegnacyjno-opiekunczy%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-680"><a href="#cite_ref-680">↑</a> <cite class="citation web">Niepubliczny Zakład Pielęgnacyjno – Opiekuńczy Karolinka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://nzpokarolinka.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], nzpokarolinka.pl [dostęp 2023-09-25]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-681"><a href="#cite_ref-681">↑</a> <cite class="citation web">Dom św. Józefa w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dke.katowice.pl/zol/zaklad-opiekunczo-leczniczy">Zakład Opiekuńczo-Leczniczy – Dom Księży Emerytów w Katowicach</a> [online], dke.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zak%C5%82ad+Opieku%C5%84czo-Leczniczy+%E2%80%93+Dom+Ksi%C4%99%C5%BCy+Emeryt%C3%B3w+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fdke.katowice.pl%2Fzol%2Fzaklad-opiekunczo-leczniczy" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-682"><a href="#cite_ref-682">↑</a> <cite class="citation web">PRZYSTAŃ, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://domprzystan.org.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], domprzystan.org.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=PRZYSTA%C5%83&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fdomprzystan.org.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-683"><a href="#cite_ref-683">↑</a> <cite class="citation web">DOM POMOCY SPOŁECZNEJ ZACISZE, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dpszacisze.katowice.pl/index.php/kontakt">KONTAKT</a> [online], dpszacisze.katowice.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=KONTAKT&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.dpszacisze.katowice.pl%2Findex.php%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-684"><a href="#cite_ref-684">↑</a> <cite class="citation web">Dom Aniołów Stróżów, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://anioly24.pl/kontakt/">Nasze placówki</a> [online], anioly24.pl, 21 października 2019 [dostęp 2023-10-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2019-10-21&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nasze+plac%C3%B3wki&rft_id=https%3A%2F%2Fanioly24.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-685"><a href="#cite_ref-685">↑</a> <cite class="citation web">Komenda Miejska Policji w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.policja.gov.pl/k14/kontakt/informacje-kontaktowe/230093,Komenda-Miejska-Policji-w-Katowicach-informacje-kontaktowe.html">Informacje kontaktowe</a> [online], katowice.policja.gov.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+kontaktowe&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.policja.gov.pl%2Fk14%2Fkontakt%2Finformacje-kontaktowe%2F230093%2CKomenda-Miejska-Policji-w-Katowicach-informacje-kontaktowe.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-686"><a href="#cite_ref-686">↑</a> <cite class="citation web">Komenda Miejska Policji w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.policja.gov.pl/k14/prewencja/twoj-dzielnicowy">Twój Dzielnicowy</a> [online], katowice.policja.gov.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Tw%C3%B3j+Dzielnicowy&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.policja.gov.pl%2Fk14%2Fprewencja%2Ftwoj-dzielnicowy" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-687"><a href="#cite_ref-687">↑</a> <cite class="citation web">Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://bip.katowice.kwp.policja.gov.pl/KWK/dane-kontaktowe/34343,Dane-kontaktowe-komorek-organizacyjnych-Komendy-Wojewodzkiej-Policji-w-Katowicac.html">Dane kontaktowe</a> [online], bip.katowice.kwp.policja.gov.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dane+kontaktowe&rft_id=http%3A%2F%2Fbip.katowice.kwp.policja.gov.pl%2FKWK%2Fdane-kontaktowe%2F34343%2CDane-kontaktowe-komorek-organizacyjnych-Komendy-Wojewodzkiej-Policji-w-Katowicac.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014182-688">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014182_688-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014182_688-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 182. </li> <li id="cite_note-689"><a href="#cite_ref-689">↑</a> <cite class="citation web">Oddział Prewencji Policji w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://opp-slask.policja.gov.pl/k33/kontakt/kontakt/296009,Informacje-kontaktowe.html">Informacje kontaktowe</a> [online], opp-slask.policja.gov.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Informacje+kontaktowe&rft_id=https%3A%2F%2Fopp-slask.policja.gov.pl%2Fk33%2Fkontakt%2Fkontakt%2F296009%2CInformacje-kontaktowe.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201273-690">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201273_690-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201273_690-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201273_690-2">c</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 73. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201417-691"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201417_691-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 17. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014183-692">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014183_692-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014183_692-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 183. </li> <li id="cite_note-693"><a href="#cite_ref-693">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki_det.aspx?idr=6258&menu=631">Wykaz jednostek. Straż Miejska</a> [online], bip.katowice.eu [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wykaz+jednostek.+Stra%C5%BC+Miejska&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FUrzadMiasta%2FJednostkiOrganizacyjne%2FJednostki_det.aspx%3Fidr%3D6258%26menu%3D631" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014184-694"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014184_694-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 184. </li> <li id="cite_note-695"><a href="#cite_ref-695">↑</a> <cite class="citation web">Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gov.pl/web/kmpsp-katowice/o-jednostce">JRG nr 1. O Jednostce</a> [online], gov.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=JRG+nr+1.+O+Jednostce&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gov.pl%2Fweb%2Fkmpsp-katowice%2Fo-jednostce" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStudium…201268-696">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201268_696-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201268_696-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201268_696-2">c</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201268_696-3">d</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201268_696-4">e</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201268_696-5">f</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStudium…201268_696-6">g</a> <a href="#CITEREFStudium…2012">Studium… 2012 ↓</a>, s. 68. </li> <li id="cite_note-697"><a href="#cite_ref-697">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.osp.com.pl/slaskie/Katowice/Katowice/OSP-Katowice-Szopienice/kontakt">OSP Katowice-Szopienice. Kontakt</a> [online], osp.com.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=OSP+Katowice-Szopienice.+Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.osp.com.pl%2Fslaskie%2FKatowice%2FKatowice%2FOSP-Katowice-Szopienice%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-698"><a href="#cite_ref-698">↑</a> <cite class="citation web">OSP Katowice-Zarzecze, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zarzecze1914.osp.org.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], zarzecze1914.osp.org.pl [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fzarzecze1914.osp.org.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-699"><a href="#cite_ref-699">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://rejestr.io/krs/96851/ochotnicza-straz-pozarna-katowice-podlesie">OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA KATOWICE-PODLESIE</a> [online], rejestr.io [dostęp 2023-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=OCHOTNICZA+STRA%C5%BB+PO%C5%BBARNA+KATOWICE-PODLESIE&rft_id=https%3A%2F%2Frejestr.io%2Fkrs%2F96851%2Fochotnicza-straz-pozarna-katowice-podlesie" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201931-700"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201931_700-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 31. </li> <li id="cite_note-701"><a href="#cite_ref-701">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://welcome.katowice.eu/pl/#">Witamy w Katowicach</a> [online], welcome.katowice.eu [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Witamy+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwelcome.katowice.eu%2Fpl%2F%23" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-702"><a href="#cite_ref-702">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://slaskie.pl/content/5386_2012-03-27">Katowicka moderna pod ochroną</a> [online], slaskie.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowicka+moderna+pod+ochron%C4%85&rft_id=https%3A%2F%2Fslaskie.pl%2Fcontent%2F5386_2012-03-27" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…201418-703"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…201418_703-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 18. </li> <li id="cite_note-704"><a href="#cite_ref-704">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/1713">Osiedle Giszowiec – Szlak Zabytków Techniki</a> [online], zabytkitechniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Osiedle+Giszowiec+%E2%80%93+Szlak+Zabytk%C3%B3w+Techniki&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytkitechniki.pl%2Fculturalheritage%2F1713" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-705"><a href="#cite_ref-705">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/1715">Osiedle Nikiszowiec – Szlak Zabytków Techniki</a> [online], zabytkitechniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Osiedle+Nikiszowiec+%E2%80%93+Szlak+Zabytk%C3%B3w+Techniki&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytkitechniki.pl%2Fculturalheritage%2F1715" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-706"><a href="#cite_ref-706">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/1714">Galeria Szyb Wilson – Szlak Zabytków Techniki</a> [online], zabytkitechniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Galeria+Szyb+Wilson+%E2%80%93+Szlak+Zabytk%C3%B3w+Techniki&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytkitechniki.pl%2Fculturalheritage%2F1714" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-707"><a href="#cite_ref-707">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/7487">Muzeum Hutnictwa Cynku – Walcownia – Szlak Zabytków Techniki</a> [online], zabytkitechniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Muzeum+Hutnictwa+Cynku+%E2%80%93+Walcownia+%E2%80%93+Szlak+Zabytk%C3%B3w+Techniki&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytkitechniki.pl%2Fculturalheritage%2F7487" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-708"><a href="#cite_ref-708">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/3657">Muzeum Śląskie – Szlak Zabytków Techniki</a> [online], zabytkitechniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Muzeum+%C5%9Al%C4%85skie+%E2%80%93+Szlak+Zabytk%C3%B3w+Techniki&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytkitechniki.pl%2Fculturalheritage%2F3657" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-709"><a href="#cite_ref-709">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zabytkitechniki.pl/culturalheritage/153082">Fabryka Porcelany – Szlak Zabytków Techniki</a> [online], zabytkitechniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Fabryka+Porcelany+%E2%80%93+Szlak+Zabytk%C3%B3w+Techniki&rft_id=https%3A%2F%2Fzabytkitechniki.pl%2Fculturalheritage%2F153082" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014160-710"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014160_710-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 160. </li> <li id="cite_note-ON20240304-711"><a href="#cite_ref-ON20240304_711-0">↑</a> <cite class="citation web">Miasto Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wiadomosci.onet.pl/slask/katowice-city-break-i-szlak-bebokow-nowa-oferta-turystyczna-miasta/r0cbj2b">Beboki i nowoczesna aplikacja ściągają turystów do Katowic!</a>. wiadomosci.onet.pl, 2024-03-04. [dostęp 2024-06-15]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014157-712"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014157_712-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 157. </li> <li id="cite_note-UMKatoTuryst-713"><a href="#cite_ref-UMKatoTuryst_713-0">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/turystyka">Turystyka</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-UMKatoSzl-714">↑ <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-0">a</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-1">b</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-2">c</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-3">d</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-4">e</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-5">f</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-6">g</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-7">h</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-8">i</a> <a href="#cite_ref-UMKatoSzl_714-9">j</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/turystyka/szlaki-turystyczne">Szlaki turystyczne</a>. katowice.eu. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-715"><a href="#cite_ref-715">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mapa-turystyczna.pl/trail/szlak-wesolej-fali-y2">Szlak Wesołej Fali</a> [online], mapa-turystyczna.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Szlak+Weso%C5%82ej+Fali&rft_id=https%3A%2F%2Fmapa-turystyczna.pl%2Ftrail%2Fszlak-wesolej-fali-y2" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-716"><a href="#cite_ref-716">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://mapa-turystyczna.pl/trail/szlak-dolinki-murckowskiej-y1">Szlak Dolinki Murckowskiej</a> [online], mapa-turystyczna.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Szlak+Dolinki+Murckowskiej&rft_id=https%3A%2F%2Fmapa-turystyczna.pl%2Ftrail%2Fszlak-dolinki-murckowskiej-y1" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-WKniezb-717"><a href="#cite_ref-WKniezb_717-0">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wkatowicach.eu/miasto/niezbednik-katowicki">Niezbędnik Katowicki</a>. wkatowicach.eu. [dostęp 2023-09-12]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-718"><a href="#cite_ref-718">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.katowice.eu/czas-wolny/katowice-na-rowery/trasy">Trasy</a> [online], katowice.eu [dostęp 2023-09-23]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Trasy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.katowice.eu%2Fczas-wolny%2Fkatowice-na-rowery%2Ftrasy" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-719"><a href="#cite_ref-719">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://welcome.katowice.eu/pl/zakwaterowanie.htm#">Oferta hotelowa</a> [online], welcome.katowice.eu [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Oferta+hotelowa&rft_id=https%3A%2F%2Fwelcome.katowice.eu%2Fpl%2Fzakwaterowanie.htm%23" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201922-720"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201922_720-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 22. </li> <li id="cite_note-721"><a href="#cite_ref-721">↑</a> <cite class="citation web">Archidiecezja Katowicka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archidiecezjakatowicka.pl/kuria/kancelaria-kurii">Kancelaria Kurii</a> [online], archidiecezjakatowicka.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kancelaria+Kurii&rft_id=https%3A%2F%2Farchidiecezjakatowicka.pl%2Fkuria%2Fkancelaria-kurii" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-722"><a href="#cite_ref-722">↑</a> <cite class="citation web">Archidiecezja Katowicka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archidiecezjakatowicka.pl/sad-metropolitalny">Sąd Metropolitalny</a> [online], archidiecezjakatowicka.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=S%C4%85d+Metropolitalny&rft_id=https%3A%2F%2Farchidiecezjakatowicka.pl%2Fsad-metropolitalny" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-723"><a href="#cite_ref-723">↑</a> <cite class="citation web">Archiwum Archidiecezji w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archiwum.archidiecezjakatowicka.pl/pl/index/contact/">Kontakt</a> [online], archiwum.archidiecezjakatowicka.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Farchiwum.archidiecezjakatowicka.pl%2Fpl%2Findex%2Fcontact%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-724"><a href="#cite_ref-724">↑</a> <cite class="citation web">Muzeum Archidiecezjalne w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://muzeum.katowicka.pl/o-muzeum/">O muzeum</a> [online], muzeum.katowicka.pl, 19 marca 2019 [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2019-03-19&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O+muzeum&rft_id=https%3A%2F%2Fmuzeum.katowicka.pl%2Fo-muzeum%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-725"><a href="#cite_ref-725">↑</a> <cite class="citation web">Caritas Archidiecezji Katowickiej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.caritas.pl/kontakt.php">Kontakt</a> [online], katowice.caritas.pl [dostęp 2023-09-26]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-726"><a href="#cite_ref-726">↑</a> <cite class="citation web">Prowincja Wniebowzięcia NMP Zakonu Braci Mniejszych w Polsce, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://prowincja.panewniki.pl/kontakt,s.html">Kontakt</a> [online], prowincja.panewniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fprowincja.panewniki.pl%2Fkontakt%2Cs.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-727"><a href="#cite_ref-727">↑</a> <cite class="citation web">Zgromadzenie Sióstr Świętej Jadwigi, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.jadwizanki.com/index.php?tresc=art&Wybr=3&rodzic=0&NrM=0&Poz=1">Kontakt</a> [online], jadwizanki.com [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.jadwizanki.com%2Findex.php%3Ftresc%3Dart%26Wybr%3D3%26rodzic%3D0%26NrM%3D0%26Poz%3D1" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-728"><a href="#cite_ref-728">↑</a> <cite class="citation web">Elżbietanki – Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.elzbietanki-katowice.pl/contact/1">Kontakt</a> [online], elzbietanki-katowice.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.elzbietanki-katowice.pl%2Fcontact%2F1" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-729"><a href="#cite_ref-729">↑</a> <cite class="citation web">Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP Niepokalanie Poczętej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sluzebniczki.pl/kontakt,s.html#">Kontakt</a> [online], sluzebniczki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sluzebniczki.pl%2Fkontakt%2Cs.html%23" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-730"><a href="#cite_ref-730">↑</a> <cite class="citation web">Księgarnia św. Jacka: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ksj.pl/kontakt/">Kontakt</a>. ksj.pl. [dostęp 2023-08-02]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-731"><a href="#cite_ref-731">↑</a> <cite class="citation web">Instytut Gość Media, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.igomedia.pl/Igomedia-kontakt">Kontakt</a> [online], Instytut Gość Media [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.igomedia.pl%2FIgomedia-kontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-732"><a href="#cite_ref-732">↑</a> <cite class="citation web">Instytut Gość Media, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.apchor.pl/2013/06/10/Kontakt">Apostolstwo Chorych. Kontakt</a> [online], apchor.pl, 10 czerwca 2013 [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2013-06-10&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Apostolstwo+Chorych.+Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.apchor.pl%2F2013%2F06%2F10%2FKontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-733"><a href="#cite_ref-733">↑</a> <cite class="citation web">Centralny Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dacentrum.pl/kontakt-2/dane-teleadresowe">Kontakt</a> [online], dacentrum.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fdacentrum.pl%2Fkontakt-2%2Fdane-teleadresowe" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-734"><a href="#cite_ref-734">↑</a> <cite class="citation web">Rzymskokatolicka Parafia św. Szczepana w Katowicach – Bogucicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://parafia-bogucice.pl/historia-obrazu-matki-bozej/">Historia obrazu Matki Bożej</a> [online], parafia-bogucice.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia+obrazu+Matki+Bo%C5%BCej&rft_id=https%3A%2F%2Fparafia-bogucice.pl%2Fhistoria-obrazu-matki-bozej%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-735"><a href="#cite_ref-735">↑</a> <cite class="citation web">Archidiecezja Katowicka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archidiecezjakatowicka.pl/o-diecezji/parafie">Parafie</a> [online], archidiecezjakatowicka.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Parafie&rft_id=https%3A%2F%2Farchidiecezjakatowicka.pl%2Fo-diecezji%2Fparafie" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005192–193-736"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005192–193_736-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 192–193. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005196–197-737"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005196–197_737-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 196–197. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005199–200-738"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005199–200_738-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 199–200. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005201–202-739"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005201–202_739-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 201–202. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005203–204-740"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005203–204_740-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 203–204. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005206–207-741"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005206–207_741-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 206–207. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005209–210-742"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005209–210_742-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 209–210. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005212–213-743"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005212–213_743-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 212–213. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005216–217-744"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005216–217_744-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 216–217. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005218-745"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005218_745-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 218. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005223–224-746"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005223–224_746-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 223–224. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005226–227-747"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005226–227_747-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 226–227. </li> <li id="cite_note-748"><a href="#cite_ref-748">↑</a> <cite class="citation web">Parafia Św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia NMP, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://parafia.panewniki.pl/o-nas/nasi-ojcowie/">Nasi duszpasterze</a> [online], parafia.panewniki.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nasi+duszpasterze&rft_id=https%3A%2F%2Fparafia.panewniki.pl%2Fo-nas%2Fnasi-ojcowie%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005240-749"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005240_749-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 240. </li> <li id="cite_note-PanSPKon-750"><a href="#cite_ref-PanSPKon_750-0">↑</a> <cite class="citation web">Rzymskokatolicka Parafia Świętego Antoniego z Padwy: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.starepanewnikiofm.pl/kontakt">Kontakt</a>. starepanewnikiofm.pl. [dostęp 2024-05-30]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005242–243-751"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005242–243_751-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 242–243. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005220–221-752"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005220–221_752-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 220–221. </li> <li id="cite_note-753"><a href="#cite_ref-753">↑</a> <cite class="citation web">Parafia Matki Bożej Fatimskiej w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mbfatimskiej.katowice.pl/index.php/kontakt">Kontakt</a> [online], mbfatimskiej.katowice.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mbfatimskiej.katowice.pl%2Findex.php%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005232–233-754"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005232–233_754-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 232–233. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005234–235-755"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005234–235_755-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 234–235. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005237–238-756"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005237–238_756-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 237–238. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005244-757"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005244_757-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 244. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005248–249-758"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005248–249_758-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 248–249. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005250–251-759"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005250–251_759-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 250–251. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005256-760"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005256_760-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 256. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005258–259-761"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005258–259_761-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 258–259. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005262–263-762"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005262–263_762-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 262–263. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005265–266-763"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005265–266_763-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 265–266. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005268–269-764"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005268–269_764-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 268–269. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005272–273-765"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005272–273_765-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 272–273. </li> <li id="cite_note-766"><a href="#cite_ref-766">↑</a> <cite class="citation web">Dominikanie Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.dominikanie.pl/klasztor/mieszkancy/">Bracia</a> [online], katowice.dominikanie.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Bracia&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.dominikanie.pl%2Fklasztor%2Fmieszkancy%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005274–275-767"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005274–275_767-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 274–275. </li> <li id="cite_note-768"><a href="#cite_ref-768">↑</a> <cite class="citation web">Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://koszutka.pl/duszpasterze/">Duszpasterze</a> [online], koszutka.pl [dostęp 2023-09-26]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Duszpasterze&rft_id=https%3A%2F%2Fkoszutka.pl%2Fduszpasterze%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005277–278-769"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005277–278_769-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 277–278. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005281–282-770"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005281–282_770-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 281–282. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005284–285-771"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005284–285_771-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 284–285. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005287–288-772"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005287–288_772-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 287–288. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005289–290-773"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005289–290_773-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 289–290. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005291–292-774"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005291–292_774-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 291–292. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005293–294-775"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005293–294_775-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 293–294. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005296–297-776"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005296–297_776-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 296–297. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatalog...2005298–299-777"><a href="#cite_ref-CITEREFKatalog...2005298–299_777-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatalog...2005">Katalog... 2005 ↓</a>, s. 298–299. </li> <li id="cite_note-778"><a href="#cite_ref-778">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://grekokatolicy.pl/grekokatolicy/parafie-ukgk/diecezja-wroclawsko-gdanska/parafia-greckokatolicka-pw-zasniecia-przenajswietszej-bogurodzicy-w-Katowicach/">Parafia Greckokatolicka pw. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Katowicach</a> [online], grekokatolicy.pl [dostęp 2023-06-12]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Parafia+Greckokatolicka+pw.+Za%C5%9Bni%C4%99cia+Przenaj%C5%9Bwi%C4%99tszej+Bogurodzicy+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fgrekokatolicy.pl%2Fgrekokatolicy%2Fparafie-ukgk%2Fdiecezja-wroclawsko-gdanska%2Fparafia-greckokatolicka-pw-zasniecia-przenajswietszej-bogurodzicy-w-Katowicach%2F" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-779"><a href="#cite_ref-779">↑</a> <cite class="citation web">Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego wD.K.K.E.A. Polsce Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego wD.K.K.E.A., <a rel="nofollow" class="external text" href="http://diec.katowicka.luteranie.pl/?page_id=49">Kontakt</a> [online], diec.katowicka.luteranie.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Diecezja+Katowicka+Ko%C5%9Bcio%C5%82a+Ewangelicko-Augsburskiego+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft.aulast=Polsce&rft_id=http%3A%2F%2Fdiec.katowicka.luteranie.pl%2F%3Fpage_id%3D49" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-780"><a href="#cite_ref-780">↑</a> <cite class="citation web">Polskie Towarzystwo Ewangelickie, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ptew.org.pl/o-nas/sklad-zarzadu/">Zarząd / Oddziały</a> [online], ptew.org.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zarz%C4%85d+%2F+Oddzia%C5%82y&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ptew.org.pl%2Fo-nas%2Fsklad-zarzadu%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-781"><a href="#cite_ref-781">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Ewangelicko-Augsburski wK.E.A. Polsce Kościół Ewangelicko-Augsburski wK.E.A., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.luteranie.pl/katowice/">Katowice</a> [online], luteranie.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Ewangelicko-Augsburski+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice&rft.aulast=Polsce&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.luteranie.pl%2Fkatowice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-782"><a href="#cite_ref-782">↑</a> <cite class="citation web">Parafia Ewangelicko-Augsburska wP.E.A. Katowicach Parafia Ewangelicko-Augsburska wP.E.A., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.luteranie.pl/parafia/historia/">Historia</a> [online], katowice.luteranie.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Parafia+Ewangelicko-Augsburska+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Historia&rft.aulast=Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.luteranie.pl%2Fparafia%2Fhistoria%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-783"><a href="#cite_ref-783">↑</a> <cite class="citation web">Polska RadaP.R. Ekumeniczna Polska RadaP.R., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ekumenia.pl/oddzial-slaski/strony-kosciolow/">Strony Kościołów</a> [online], ekumenia.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Polska+Rada&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Strony+Ko%C5%9Bcio%C5%82%C3%B3w&rft.aulast=Ekumeniczna&rft_id=https%3A%2F%2Fekumenia.pl%2Foddzial-slaski%2Fstrony-kosciolow%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-784"><a href="#cite_ref-784">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Ewangelicko-Augsburski wK.E.A. Polsce Kościół Ewangelicko-Augsburski wK.E.A., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.luteranie.pl/katowice-szopienice/">Szopienice</a> [online], luteranie.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Ewangelicko-Augsburski+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Szopienice&rft.aulast=Polsce&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.luteranie.pl%2Fkatowice-szopienice%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-chwe-785">↑ <a href="#cite_ref-chwe_785-0">a</a> <a href="#cite_ref-chwe_785-1">b</a> <cite class="citation web">Chrześcijańska WspólnotaCh.W. Ewangeliczna Chrześcijańska WspólnotaCh.W., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.chwe.pl/lista-placowek/">Zbory i placówki</a> [online], chwe.pl [dostęp 2023-08-15]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Chrze%C5%9Bcija%C5%84ska+Wsp%C3%B3lnota&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zbory+i+plac%C3%B3wki&rft.aulast=Ewangeliczna&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.chwe.pl%2Flista-placowek%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-786"><a href="#cite_ref-786">↑</a> <cite class="citation web">Ewangeliczny KościółE.K. Chrześcijański Ewangeliczny KościółE.K., <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ekch.pl/index.php/pl/kosciol/placowki">Placówki</a> [online], ekch.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ewangeliczny+Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Plac%C3%B3wki&rft.aulast=Chrze%C5%9Bcija%C5%84ski&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ekch.pl%2Findex.php%2Fpl%2Fkosciol%2Fplacowki" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-787"><a href="#cite_ref-787">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wK.A.D.S. RP Kościół Adwentystów Dnia Siódmego wK.A.D.S., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://adwent.pl/kontakt/zbory/">Zbory</a> [online], adwent.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Adwentyst%C3%B3w+Dnia+Si%C3%B3dmego+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zbory&rft.aulast=RP&rft_id=https%3A%2F%2Fadwent.pl%2Fkontakt%2Fzbory%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-788"><a href="#cite_ref-788">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Boży wK.B. Polsce Kościół Boży wK.B., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kosciolbozy.pl/adresy-kosciolow/,%20https://kosciolbozy.pl/adresy-kosciolow/">Adresy kościołów</a> [online], kosciolbozy.pl, 9 marca 2021 [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Bo%C5%BCy+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Adresy+ko%C5%9Bcio%C5%82%C3%B3w&rft.date=2021-03-09&rft.aulast=Polsce&rft_id=https%3A%2F%2Fkosciolbozy.pl%2Fadresy-kosciolow%2F%2C%2520https%3A%2F%2Fkosciolbozy.pl%2Fadresy-kosciolow%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-789"><a href="#cite_ref-789">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Boży wK.B. Chrystusie Kościół Boży wK.B., <a rel="nofollow" class="external text" href="http://kbwch.pl/placowki/">Placówki</a> [online], kbwch.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Bo%C5%BCy+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Plac%C3%B3wki&rft.aulast=Chrystusie&rft_id=http%3A%2F%2Fkbwch.pl%2Fplacowki%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-790"><a href="#cite_ref-790">↑</a> <cite class="citation web">Społeczność ChrześcijańskaS.Ch. Katowice Społeczność ChrześcijańskaS.Ch., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://schk.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], schk.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Spo%C5%82eczno%C5%9B%C4%87+Chrze%C5%9Bcija%C5%84ska&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft.aulast=Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fschk.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:5-791">↑ <a href="#cite_ref-:5_791-0">a</a> <a href="#cite_ref-:5_791-1">b</a> <cite class="citation web">Kościół ChrześcijanK.Ch. Baptystów Kościół ChrześcijanK.Ch., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://baptysci.pl/zbory">Gdzie jesteśmy</a> [online], baptysci.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Chrze%C5%9Bcijan&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Gdzie+jeste%C5%9Bmy&rft.aulast=Baptyst%C3%B3w&rft_id=https%3A%2F%2Fbaptysci.pl%2Fzbory" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-792"><a href="#cite_ref-792">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kosciolchwaly.pl/koscioly-lokalne/">Kościoły lokalne</a> [online], kosciolchwaly.pl [dostęp 2024-03-19]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ko%C5%9Bcio%C5%82y+lokalne&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kosciolchwaly.pl%2Fkoscioly-lokalne%2F" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-793"><a href="#cite_ref-793">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Ewangelicko-Metodystyczny wK.E.M. RP Kościół Ewangelicko-Metodystyczny wK.E.M., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://metodysci.pl/parafie-2/">Parafie</a> [online], metodysci.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Ewangelicko-Metodystyczny+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Parafie&rft.aulast=RP&rft_id=https%3A%2F%2Fmetodysci.pl%2Fparafie-2%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-794"><a href="#cite_ref-794">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Ewangelicznych Chrześcijan wK.E.Ch. RP Kościół Ewangelicznych Chrześcijan wK.E.Ch., <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kech.pl/zbory-kech-w-polsce/">Zbory KECh w Polsce</a> [online], kech.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Ewangelicznych+Chrze%C5%9Bcijan+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zbory+KECh+w+Polsce&rft.aulast=RP&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kech.pl%2Fzbory-kech-w-polsce%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-795"><a href="#cite_ref-795">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Wolnych Chrześcijan w RzeczypospolitejK.W.Ch.R. Polskiej Kościół Wolnych Chrześcijan w RzeczypospolitejK.W.Ch.R., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://kwch.org/nasze-zbory/">Nasze zbory. KWCH</a> [online], kwch.org, 31 lipca 2019 [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Wolnych+Chrze%C5%9Bcijan+w+Rzeczypospolitej&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nasze+zbory.+KWCH&rft.date=2019-07-31&rft.aulast=Polskiej&rft_id=https%3A%2F%2Fkwch.org%2Fnasze-zbory%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-796"><a href="#cite_ref-796">↑</a> <cite class="citation web">Kościół ZielonoświątkowyK.Z. Betania Kościół ZielonoświątkowyK.Z., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.betania-katowice.org/kontakt">kontakt</a> [online], betania-katowice.org [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowy&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=kontakt&rft.aulast=Betania&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.betania-katowice.org%2Fkontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-797"><a href="#cite_ref-797">↑</a> <cite class="citation web">Serce Metropolii – Kościół Zielonoświątkowy wS.M.– K.Z. Katowicach Serce Metropolii – Kościół Zielonoświątkowy wS.M.– K.Z., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.sercemetropolii.pl/#kontakt">Kontakt</a> [online], sercemetropolii.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Serce+Metropolii+%E2%80%93+Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Zielono%C5%9Bwi%C4%85tkowy+w&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft.aulast=Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.sercemetropolii.pl%2F%23kontakt" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-798"><a href="#cite_ref-798">↑</a> <cite class="citation web">WspólnotaW. Mesjańska WspólnotaW., <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zboryboze.pl/o-nas/kontakt/">Kontakt – Zbory</a> [online], zboryboze.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Wsp%C3%B3lnota&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+%E2%80%93+Zbory&rft.aulast=Mesja%C5%84ska&rft_id=http%3A%2F%2Fzboryboze.pl%2Fo-nas%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-799"><a href="#cite_ref-799">↑</a> <cite class="citation web">Zbór EwangeliiZ.E. Łaski Zbór EwangeliiZ.E., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://zbor-ewangeli-laski.pl.tl/Kontakt.htm">Kontakt</a> [online], zbor-ewangeli-laski.pl.tl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Zb%C3%B3r+Ewangelii&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft.aulast=%C5%81aski&rft_id=https%3A%2F%2Fzbor-ewangeli-laski.pl.tl%2FKontakt.htm" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-800"><a href="#cite_ref-800">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cylex-polska.pl/firmy/stowarzyszenie-zbor%C3%B3w-chrze%C5%9Bcijan-w-rp--zb%C3%B3r-10744590.html">Stowarzyszenie Zborów Chrześcijan W Rp. Zbór, Katowice</a> [online], cylex-polska.pl<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Stowarzyszenie+Zbor%C3%B3w+Chrze%C5%9Bcijan+W+Rp.+Zb%C3%B3r%2C+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cylex-polska.pl%2Ffirmy%2Fstowarzyszenie-zbor%25C3%25B3w-chrze%25C5%259Bcijan-w-rp--zb%25C3%25B3r-10744590.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-801"><a href="#cite_ref-801">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://zborchrzescijan.pl/wp-content/uploads/2019/08/CHWB-Geneza-rozwój-ideowo-organizacyjny-doktryna-i-formy-działania.pdf">Chrześcijańska Wspólnota Braterska. Geneza, rozwój ideowo-organizacyjny, fundament wiary i formy działania</a> [online], zborchrzescijan.pl, s. 88 [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Chrze%C5%9Bcija%C5%84ska+Wsp%C3%B3lnota+Braterska.+Geneza%2C+rozw%C3%B3j+ideowo-organizacyjny%2C+fundament+wiary+i+formy+dzia%C5%82ania&rft_id=https%3A%2F%2Fzborchrzescijan.pl%2Fwp-content%2Fuploads%2F2019%2F08%2FCHWB-Geneza-rozw%C3%B3j-ideowo-organizacyjny-doktryna-i-formy-dzia%C5%82ania.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-802"><a href="#cite_ref-802">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w DniachK.J.Ch.Ś.D. Ostatnich Kościół Jezusa Chrystusa Świętych w DniachK.J.Ch.Ś.D., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.abyprzyszlidochrystusa.org/formularze/znajdz-miejsce-spotkan-ltw">Znajdź miejsce spotkań</a> [online], abyprzyszlidochrystusa.org [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Jezusa+Chrystusa+%C5%9Awi%C4%99tych+w+Dniach&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Znajd%C5%BA+miejsce+spotka%C5%84&rft.aulast=Ostatnich&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.abyprzyszlidochrystusa.org%2Fformularze%2Fznajdz-miejsce-spotkan-ltw" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-803"><a href="#cite_ref-803">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/GminaKatowiceLDS/">Gmina Katowice Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich</a> [online], facebook.com [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Gmina+Katowice+Ko%C5%9Bcio%C5%82a+Jezusa+Chrystusa+%C5%9Awi%C4%99tych+w+Dniach+Ostatnich&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2FGminaKatowiceLDS%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-:6-804"><a href="#cite_ref-:6_804-0">↑</a> <cite class="citation web">Watch Tower Bible and Tract Society ofW.T.B.T.S. Pennsylvania Watch Tower Bible and Tract Society ofW.T.B.T.S., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://apps.jw.org/ui/P/meeting-search.html#/weekly-meetings/search/any/Katowice,%20Polska/50.264892,19.023781/@50.255211,19.026397,11z">Znajdź zebranie. Katowice</a> [online], jw.org [dostęp 2024-04-08]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Watch+Tower+Bible+and+Tract+Society+of&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Znajd%C5%BA+zebranie.+Katowice&rft.aulast=Pennsylvania&rft_id=https%3A%2F%2Fapps.jw.org%2Fui%2FP%2Fmeeting-search.html%23%2Fweekly-meetings%2Fsearch%2Fany%2FKatowice%2C%2520Polska%2F50.264892%2C19.023781%2F%4050.255211%2C19.026397%2C11z" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-805"><a href="#cite_ref-805">↑</a> <cite class="citation web">Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny w RzeczypospolitejK.A.D.S.R.R.R. Polskiej Kościół Adwentystów Dnia Siódmego Ruch Reformacyjny w RzeczypospolitejK.A.D.S.R.R.R., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://adsrr.home.pl/katowice.html">Zbór w Katowicach</a> [online], adsrr.home.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82+Adwentyst%C3%B3w+Dnia+Si%C3%B3dmego+Ruch+Reformacyjny+w+Rzeczypospolitej&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zb%C3%B3r+w+Katowicach&rft.aulast=Polskiej&rft_id=https%3A%2F%2Fadsrr.home.pl%2Fkatowice.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-806"><a href="#cite_ref-806">↑</a> <cite class="citation web">Buddyjski Związek Diamentowej Drogi Linii Karma Kagju, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.buddyzm.pl/osrodki/katowice">Buddyjski Ośrodek Medytacyjny w Katowicach</a> [online], buddyzm.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Buddyjski+O%C5%9Brodek+Medytacyjny+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.buddyzm.pl%2Fosrodki%2Fkatowice" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-807"><a href="#cite_ref-807">↑</a> <cite class="citation web">Szkoła Zen Kwan Um, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.zen.pl/osrodki-i-grupy/">OŚRODKI I GRUPY</a> [online], zen.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O%C5%9ARODKI+I+GRUPY&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.zen.pl%2Fosrodki-i-grupy%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-808"><a href="#cite_ref-808">↑</a> <cite class="citation web">Sangha Soto Zen uczniów Mistrza Kaisena w Polsce, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zazen.pl/osrodki/">Miasta</a> [online], zazen.pl, 3 stycznia 2016 [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2016-01-03&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Miasta&rft_id=http%3A%2F%2Fzazen.pl%2Fosrodki%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-809"><a href="#cite_ref-809">↑</a> <cite class="citation web">Buddyzm tybetański. Bencien Karma Kamtsang, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.benchen.org.pl/pl/nasze-osrodki/osrodki-bencien-w-polsce">Ośrodki Bencien w Polsce</a> [online], benchen.org.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=O%C5%9Brodki+Bencien+w+Polsce&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.benchen.org.pl%2Fpl%2Fnasze-osrodki%2Fosrodki-bencien-w-polsce" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-810"><a href="#cite_ref-810">↑</a> <cite class="citation web">Liga Muzułmańska w RP, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.islam.info.pl/elementor-3649/">Centra Islamu</a> [online], islam.info.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Centra+Islamu&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.islam.info.pl%2Felementor-3649%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-811"><a href="#cite_ref-811">↑</a> <cite class="citation web">Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mtsk.pl/o-nas/centra-mtsk/">Centra MTŚK</a> [online], mtsk.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Centra+MT%C5%9AK&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mtsk.pl%2Fo-nas%2Fcentra-mtsk%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-812"><a href="#cite_ref-812">↑</a> <cite class="citation web">Wirtualny Sztetl, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sztetl.org.pl/pl/node/70908">Gmina Wyznaniowa Żydowska w Katowicach</a> [online], sztetl.org.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Gmina+Wyznaniowa+%C5%BBydowska+w+Katowicach&rft_id=https%3A%2F%2Fsztetl.org.pl%2Fpl%2Fnode%2F70908" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-813"><a href="#cite_ref-813">↑</a> <cite class="citation web">Złoty Różokrzyż, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rozokrzyz.pl/events/venues/centrum-katowickie/">Centrum Katowickie</a> [online], rozokrzyz.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Centrum+Katowickie&rft_id=https%3A%2F%2Frozokrzyz.pl%2Fevents%2Fvenues%2Fcentrum-katowickie%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-814"><a href="#cite_ref-814">↑</a> <cite class="citation web">Katowickie Cmentarze Komunalne, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.kck.katowice.pl/index.php?kat=32">Kontakt</a> [online], kck.katowice.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.kck.katowice.pl%2Findex.php%3Fkat%3D32" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014196-815"><a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014196_815-0">↑</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 196. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201331-816"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201331_816-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 31. </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014197-817">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014197_817-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014197_817-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014197_817-2">c</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 197. </li> <li id="cite_note-CITEREFKatowice…201924-818"><a href="#cite_ref-CITEREFKatowice…201924_818-0">↑</a> <a href="#CITEREFKatowice…2019">Katowice… 2019 ↓</a>, s. 24. </li> <li id="cite_note-819"><a href="#cite_ref-819">↑</a> <cite class="citation web">Polski Związek Biathlonu – Polish Biathlon Association, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://biathlon.com.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], biathlon.com.pl [dostęp 2023-09-27]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-820"><a href="#cite_ref-820">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://jujitsu.pl/kontakt/">Kontakt z Polskim Związkiem Ju Jitsu</a> [online], jujitsu.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt+z+Polskim+Zwi%C4%85zkiem+Ju+Jitsu&rft_id=https%3A%2F%2Fjujitsu.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-821"><a href="#cite_ref-821">↑</a> <cite class="citation web">Śląska Federacja Sportu, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.federacja.net.pl/8,pl,kontakt.html">Kontakt</a> [online], federacja.net.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.federacja.net.pl%2F8%2Cpl%2Ckontakt.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-822"><a href="#cite_ref-822">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.slaskiszs.com.pl/">Śląski Szkolny Związek Sportowy w Katowicach</a> [online], slaskiszs.com.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%C5%9Al%C4%85ski+Szkolny+Zwi%C4%85zek+Sportowy+w+Katowicach&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.slaskiszs.com.pl%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).strona główna serwisu</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFRaport…2014198-823">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014198_823-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFRaport…2014198_823-1">b</a> <a href="#CITEREFRaport…2014">Raport… 2014 ↓</a>, s. 198. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201354-824"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201354_824-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 54. </li> <li id="cite_note-825"><a href="#cite_ref-825">↑</a> <cite class="citation web">Urząd Miasta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/UrzadMiasta/JednostkiOrganizacyjne/Jednostki_det.aspx?idr=6320&menu=631">GKS GieKSa Katowice S.A.</a> [online], bip.katowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=GKS+GieKSa+Katowice+S.A.&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FUrzadMiasta%2FJednostkiOrganizacyjne%2FJednostki_det.aspx%3Fidr%3D6320%26menu%3D631" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-826"><a href="#cite_ref-826">↑</a> <cite class="citation web">GKS Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gkskatowice.eu/page/i-zesp">I drużyna</a> [online], gkskatowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=I+dru%C5%BCyna&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gkskatowice.eu%2Fpage%2Fi-zesp" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-827"><a href="#cite_ref-827">↑</a> <cite class="citation web">GKS Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gkskatowice.eu/page/mapka-stadionu">Mapka stadionu</a> [online], gkskatowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Mapka+stadionu&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gkskatowice.eu%2Fpage%2Fmapka-stadionu" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-828"><a href="#cite_ref-828">↑</a> <cite class="citation web">GKS Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.gkskatowice.eu/page/druzyna-kobiet">Drużyna kobiet</a> [online], gkskatowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dru%C5%BCyna+kobiet&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.gkskatowice.eu%2Fpage%2Fdruzyna-kobiet" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-829"><a href="#cite_ref-829">↑</a> <cite class="citation web">GKS Katowice Hokej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hokej.gkskatowice.eu/page/i-zespol">I zespół</a> [online], hokej.gkskatowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=I+zesp%C3%B3%C5%82&rft_id=https%3A%2F%2Fhokej.gkskatowice.eu%2Fpage%2Fi-zespol" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-830"><a href="#cite_ref-830">↑</a> <cite class="citation web">GKS Katowice Hokej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://hokej.gkskatowice.eu/page/plan-lodowiska">Plan lodowiska</a> [online], hokej.gkskatowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Plan+lodowiska&rft_id=https%3A%2F%2Fhokej.gkskatowice.eu%2Fpage%2Fplan-lodowiska" style="display:none"> .</cite> </li> <li id="cite_note-831"><a href="#cite_ref-831">↑</a> <cite class="citation web">GKS Katowice Siatkówka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://siatkowka.gkskatowice.eu/page/i-zespol">I zespół</a> [online], siatkowka.gkskatowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=I+zesp%C3%B3%C5%82&rft_id=https%3A%2F%2Fsiatkowka.gkskatowice.eu%2Fpage%2Fi-zespol" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-832"><a href="#cite_ref-832">↑</a> <cite class="citation web">GKS Katowice Siatkówka, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://siatkowka.gkskatowice.eu/page/hala">Hala</a> [online], siatkowka.gkskatowice.eu [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Hala&rft_id=https%3A%2F%2Fsiatkowka.gkskatowice.eu%2Fpage%2Fhala" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-833"><a href="#cite_ref-833">↑</a> <cite class="citation web">ZUKS, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://zuks.pl/p,66,klub">Klub</a> [online], zuks.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aulast=ZUKS&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Klub&rft_id=http%3A%2F%2Fzuks.pl%2Fp%2C66%2Cklub" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-834"><a href="#cite_ref-834">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/GKSKatowiceSzachy/about?locale=pl_PL">Wasko HETMAN GKS Katowice</a> [online], facebook.com [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wasko+HETMAN+GKS+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2FGKSKatowiceSzachy%2Fabout%3Flocale%3Dpl_PL" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-835"><a href="#cite_ref-835">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://mloda-gieksa.pl/page.php?id=1">Akademia Młoda Gieksa</a> [online], mloda-gieksa.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Akademia+M%C5%82oda+Gieksa&rft_id=http%3A%2F%2Fmloda-gieksa.pl%2Fpage.php%3Fid%3D1" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-836"><a href="#cite_ref-836">↑</a> <cite class="citation web">06 Kleofas AZS Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://06kleofas.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], 06kleofas.pl [dostęp 2023-09-27]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-837"><a href="#cite_ref-837">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/mkgornik/about?locale=pl_PL">UKS MK Górnik Katowice</a> [online], facebook.com [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=UKS+MK+G%C3%B3rnik+Katowice&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.facebook.com%2Fmkgornik%2Fabout%3Flocale%3Dpl_PL" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-838"><a href="#cite_ref-838">↑</a> <cite class="citation web">LGKS 38 PODLESIANKA KATOWICE, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://podlesianka.katowice.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], podlesianka.katowice.pl, 11 marca 2014 [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2014-03-11&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fpodlesianka.katowice.pl%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-839"><a href="#cite_ref-839">↑</a> <cite class="citation web">Naprzód Janów, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://naprzodjanow.pl/o-nas/">O Nas</a> [online], naprzodjanow.pl [dostęp 2023-09-27]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-840"><a href="#cite_ref-840">↑</a> <cite class="citation web">KS Rozwój Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rozwoj.info.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], rozwoj.info.pl [dostęp 2023-09-27]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-841"><a href="#cite_ref-841">↑</a> <cite class="citation web">BKS Sparta Katowice, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sparta.katowice.pl/kontakt/">Kontakt</a> [online], sparta.katowice.pl [dostęp 2023-09-27]  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-EAostow-842"><a href="#cite_ref-EAostow_842-0">↑</a> <cite class="citation web">Esports Association: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://polskiesport.pl/stowarzyszenie/">O STOWARZYSZENIU</a>. polskiesport.pl. [dostęp 2023-09-14]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-843"><a href="#cite_ref-843">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://gotowinasport.sts.pl/wokol-sportu/druga-edycja-rankingu-sporty-druzynowe-najlepsze-miasta-w-polsce/">Gdzie grają na najwyższym poziomie? Druga edycja rankingu „Sporty drużynowe – najlepsze miasta w Polsce”!</a> [online], 8 listopada 2023 [dostęp 2023-11-29]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2023-11-08&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Gdzie+graj%C4%85+na+najwy%C5%BCszym+poziomie%3F+Druga+edycja+rankingu+%E2%80%9ESporty+dru%C5%BCynowe+%E2%80%93+najlepsze+miasta+w+Polsce%E2%80%9D%21&rft_id=https%3A%2F%2Fgotowinasport.sts.pl%2Fwokol-sportu%2Fdruga-edycja-rankingu-sporty-druzynowe-najlepsze-miasta-w-polsce%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201315-844">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201315_844-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201315_844-1">b</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 15. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201319-845">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201319_845-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201319_845-1">b</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201319_845-2">c</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 19. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201323-846"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201323_846-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 23. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201318-847">↑ <a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201318_847-0">a</a> <a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201318_847-1">b</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 18. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201321-848"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201321_848-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 21. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201320-849"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201320_849-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 20. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201322-850"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201322_850-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 22. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201317-851"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201317_851-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 17. </li> <li id="cite_note-CITEREFStrategia…201328-852"><a href="#cite_ref-CITEREFStrategia…201328_852-0">↑</a> <a href="#CITEREFStrategia…2013">Strategia… 2013 ↓</a>, s. 28. </li> <li id="cite_note-853"><a href="#cite_ref-853">↑</a> <cite class="citation web">Wojewódzki Sztab Wojskowy w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archiwum-wszwkatowice.wp.mil.pl/pl/290054.html">Teren administrowany</a> [online], archiwum-wszwkatowice.wp.mil.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Teren+administrowany&rft_id=https%3A%2F%2Farchiwum-wszwkatowice.wp.mil.pl%2Fpl%2F290054.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-854"><a href="#cite_ref-854">↑</a> <cite class="citation web">Wojsko Polskie, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wojsko-polskie.pl/sgwp/wszwSK/">Województwo Śląskie. Wojewódzki Sztab Wojskowy</a> [online], wojsko-polskie.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Wojew%C3%B3dztwo+%C5%9Al%C4%85skie.+Wojew%C3%B3dzki+Sztab+Wojskowy&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wojsko-polskie.pl%2Fsgwp%2FwszwSK%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-855"><a href="#cite_ref-855">↑</a> <cite class="citation web">Wojskowe Centrum Rekrutacji w Katowicach, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wcrkatowice.wp.mil.pl/pl/pages/kontakt-2017-01-16-4/">Kontakt</a> [online], wcrkatowice.wp.mil.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwcrkatowice.wp.mil.pl%2Fpl%2Fpages%2Fkontakt-2017-01-16-4%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-856"><a href="#cite_ref-856">↑</a> <cite class="citation web">13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wojsko-polskie.pl/13bot/kontakt/">Kontakt</a> [online], wojsko-polskie.pl [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Kontakt&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wojsko-polskie.pl%2F13bot%2Fkontakt%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-857"><a href="#cite_ref-857">↑</a> <cite class="citation web">KrzysztofK. Konopka KrzysztofK., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dzieje.pl/aktualnosci/13-slaska-brygada-obrony-terytorialnej-skonczyla-rok">13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej skończyła rok</a> [online], dzieje.pl, 15 stycznia 2019 [dostęp 2024-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Krzysztof&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=13+%C5%9Al%C4%85ska+Brygada+Obrony+Terytorialnej+sko%C5%84czy%C5%82a+rok&rft.date=2019-01-15&rft.aulast=Konopka&rft_id=https%3A%2F%2Fdzieje.pl%2Faktualnosci%2F13-slaska-brygada-obrony-terytorialnej-skonczyla-rok" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-858"><a href="#cite_ref-858">↑</a> <cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wojsko-polskie.pl/13bot/">13 Śląska Brygada Obrony Terytorialnej</a> [online], wojsko-polskie.pl [dostęp 2024-09-25]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=13+%C5%9Al%C4%85ska+Brygada+Obrony+Terytorialnej&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.wojsko-polskie.pl%2F13bot%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-OPWP-859"><a href="#cite_ref-OPWP_859-0">↑</a> <cite class="citation web">Ordynariat Polowy Wojska Polskiego: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ordynariat.wp.mil.pl/o-nas/parafie-wojskowe/">Parafie wojskowe</a>. ordynariat.wp.mil.pl. [dostęp 2024-09-25]. (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-860"><a href="#cite_ref-860">↑</a> <cite class="citation web">Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://miejscapamieci.org/miejsca/katowice-cmentarz-zolnierzy-radzieckich/">Cmentarz żołnierzy radzieckich</a> [online], miejscapamieci.org [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Cmentarz+%C5%BCo%C5%82nierzy+radzieckich&rft_id=https%3A%2F%2Fmiejscapamieci.org%2Fmiejsca%2Fkatowice-cmentarz-zolnierzy-radzieckich%2F" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> <li id="cite_note-861"><a href="#cite_ref-861">↑</a> <cite class="citation web">Polska Niezwykła, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/25517,katowice-murcki---mogila-zolnierzy-wegierskich.html">Katowice – Murcki – mogiła żołnierzy węgierskich</a> [online], polskaniezwykla.pl, 26 maja 2012 [dostęp 2023-09-27]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2012-05-26&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+%E2%80%93+Murcki+%E2%80%93+mogi%C5%82a+%C5%BCo%C5%82nierzy+w%C4%99gierskich&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.polskaniezwykla.pl%2Fweb%2Fplace%2F25517%2Ckatowice-murcki---mogila-zolnierzy-wegierskich.html" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2>[<a href="/w/index.php?title=Katowice&veaction=edit&section=81" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor">edytuj</a> | <a href="/w/index.php?title=Katowice&action=edit&section=81" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia">edytuj kod</a>]</div> <ul><li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012a"><a href="/wiki/Antoni_Barciak" title="Antoni Barciak">AntoniA. Barciak AntoniA.</a>, <a href="/wiki/Ewa_Chojecka" title="Ewa Chojecka">EwaE. Chojecka EwaE.</a>, <a href="/wiki/Sylwester_Fertacz" title="Sylwester Fertacz">SylwesterS. Fertacz SylwesterS.</a> (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 1, Katowice: <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a>, 2012a, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788387727246" title="Specjalna:Książki/9788387727246">ISBN 978-83-87727-24-6</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice.+%C5%9Arodowisko%2C+dzieje%2C+kultura%2C+j%C4%99zyk+i+spo%C5%82ecze%C5%84stwo&rft.isbn=978-83-87727-24-6&rft.place=Katowice&rft.pub=%5B%5BMuzeum+Historii+Katowic%5D%5D&rft.date=2012" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFBarciakChojeckaFertacz2012b"><a href="/wiki/Antoni_Barciak" title="Antoni Barciak">AntoniA. Barciak AntoniA.</a>, <a href="/wiki/Ewa_Chojecka" title="Ewa Chojecka">EwaE. Chojecka EwaE.</a>, <a href="/wiki/Sylwester_Fertacz" title="Sylwester Fertacz">SylwesterS. Fertacz SylwesterS.</a> (red.), Katowice. Środowisko, dzieje, kultura, język i społeczeństwo, t. 2, Katowice: <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a>, 2012b, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788387727291" title="Specjalna:Książki/9788387727291">ISBN 978-83-87727-29-1</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice.+%C5%9Arodowisko%2C+dzieje%2C+kultura%2C+j%C4%99zyk+i+spo%C5%82ecze%C5%84stwo&rft.isbn=978-83-87727-29-1&rft.place=Katowice&rft.pub=%5B%5BMuzeum+Historii+Katowic%5D%5D&rft.date=2012" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFBulsa2018"><a href="/wiki/Micha%C5%82_Bulsa" title="Michał Bulsa">MichałM. Bulsa MichałM.</a>, Ulice i place Katowic, wyd. trzecie, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka”, 2018, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788363780289" title="Specjalna:Książki/9788363780289">ISBN 978-83-63780-28-9</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.edition=trzecie&rft.aufirst=Micha%C5%82&rft.aulast=Bulsa&rft.date=2018&rft.isbn=978-83-63780-28-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Ulice+i+place+Katowic&rft.pub=Wydawnictwo+%E2%80%9EPrasa+i+Ksi%C4%85%C5%BCka%E2%80%9D" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFChmielewska2016">MartaM. Chmielewska MartaM., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://sbc.org.pl/dlibra/publication/416854/edition/390998/content">Morfologiczne przekształcenia przestrzeni miejskiej Katowic</a>, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2016, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788380128378" title="Specjalna:Książki/9788380128378">ISBN 978-83-8012-837-8</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.aufirst=Marta&rft.aulast=Chmielewska&rft.date=2016&rft.isbn=978-83-8012-837-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Morfologiczne+przekszta%C5%82cenia+przestrzeni+miejskiej+Katowic&rft.pub=Wydawnictwo+Uniwersytetu+%C5%9Al%C4%85skiego&rft_id=https%3A%2F%2Fsbc.org.pl%2Fdlibra%2Fpublication%2F416854%2Fedition%2F390998%2Fcontent" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFDuliasHibszer2008">RenataR. Dulias RenataR., <a href="/wiki/Adam_Hibszer" title="Adam Hibszer">AdamA. Hibszer AdamA.</a> (red.), Górnośląski Związek Metropolitalny. Zarys geograficzny, Sosnowiec: <a href="/wiki/Polskie_Towarzystwo_Geograficzne" title="Polskie Towarzystwo Geograficzne">Polskie Towarzystwo Geograficzne</a> Oddział Katowicki, 2008, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788361695004" title="Specjalna:Książki/9788361695004">ISBN 978-83-61695-00-4</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85ski+Zwi%C4%85zek+Metropolitalny.+Zarys+geograficzny&rft.isbn=978-83-61695-00-4&rft.place=Sosnowiec&rft.pub=%5B%5BPolskie+Towarzystwo+Geograficzne%5D%5D+Oddzia%C5%82+Katowicki&rft.date=2008" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFGostomski-Nałęcz1926"><a href="/wiki/W%C5%82adys%C5%82aw_Gostomski" title="Władysław Gostomski">WładysławW. Gostomski-Nałęcz WładysławW.</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sbc.org.pl/dlibra/docmetadata?id=30&from=FBC">Dzieje i rozwój Wielkich Katowic jako ośrodka górnośląskiego przemysłu i stolicy autonomicznego województwa śląskiego</a>, Katowice: Magistrat Wielkich Katowic, 1926<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=W%C5%82adys%C5%82aw&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dzieje+i+rozw%C3%B3j+Wielkich+Katowic+jako+o%C5%9Brodka+g%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego+przemys%C5%82u+i+stolicy+autonomicznego+wojew%C3%B3dztwa+%C5%9Bl%C4%85skiego&rft.place=Katowice&rft.pub=Magistrat+Wielkich+Katowic&rft.date=1926&rft.aulast=Gostomski-Na%C5%82%C4%99cz&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sbc.org.pl%2Fdlibra%2Fdocmetadata%3Fid%3D30%26from%3DFBC" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFKatalog...2005">Katalog Archidiecezji Katowickiej. Część II Dekanaty i parafie, Katowice: Kuria Metropolitalna w Katowicach, 2005, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788392248279" title="Specjalna:Książki/9788392248279">ISBN 978-83-922482-7-9</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katalog+Archidiecezji+Katowickiej.+Cz%C4%99%C5%9B%C4%87+II+Dekanaty+i+parafie&rft.isbn=978-83-922482-7-9&rft.place=Katowice&rft.pub=Kuria+Metropolitalna+w+Katowicach&rft.date=2005" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFKatowice…2019"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.stat.gov.pl/download/gfx/katowice/pl/defaultaktualnosci/758/7/1/1/katowice-statystyczny_portret_stolicy.pdf">Katowice – statystyczny portret stolicy województwa w 2018 r.</a>, Katowice: Urząd Statystyczny w Katowicach, 2019, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788366405028" title="Specjalna:Książki/9788366405028">ISBN 978-83-66405-02-8</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+%E2%80%93+statystyczny+portret+stolicy+wojew%C3%B3dztwa+w+2018+r.&rft.isbn=978-83-66405-02-8&rft.place=Katowice&rft.pub=Urz%C4%85d+Statystyczny+w+Katowicach&rft.date=2019&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.stat.gov.pl%2Fdownload%2Fgfx%2Fkatowice%2Fpl%2Fdefaultaktualnosci%2F758%2F7%2F1%2F1%2Fkatowice-statystyczny_portret_stolicy.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation web" id="CITEREFLokalny…2012"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/60207/1341393841.pdf">Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2007–2013</a> [online], Załącznik nr 1 do uchwały nr XXIV/526/12 Rady Miasta Katowice z dnia 27 czerwca 2012 r., 2012<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.date=2012&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Lokalny+Program+Rewitalizacji+Miasta+Katowice+na+lata+2007%E2%80%932013&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FLists%2FDokumenty%2FAttachments%2F60207%2F1341393841.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFMoskalSzewczykGadomski1993"><a href="/wiki/Jerzy_Moskal" title="Jerzy Moskal">JerzyJ. Moskal JerzyJ.</a>, <a href="/wiki/Wilhelm_Szewczyk" title="Wilhelm Szewczyk">WilhelmW. Szewczyk WilhelmW.</a>, <a href="/wiki/Stanis%C5%82aw_Gadomski_(1929%E2%80%932013)" title="Stanisław Gadomski (1929–2013)">StanisławS. Gadomski StanisławS.</a> (red.), Bogucice, Załęże et nova villa Katowice: rozwój w czasie i przestrzeni, wyd. pierwsze, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1993, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788385831358" title="Specjalna:Książki/9788385831358">ISBN 978-83-85831-35-8</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.isbn=978-83-85831-35-8&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Bogucice%2C+Za%C5%82%C4%99%C5%BCe+et+nova+villa+Katowice%3A+rozw%C3%B3j+w+czasie+i+przestrzeni&rft.place=Katowice&rft.pub=Wydawnictwo+%E2%80%9E%C5%9Al%C4%85sk%E2%80%9D&rft.date=1993&rft.edition=pierwsze" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFObwieszczenie…2022"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dzienniki.slask.eu/WDU_S/2022/6249/akt.pdf">Obwieszczenie Rady Miasta Katowice z dnia 28 września 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu uchwały w sprawie Statutu miasta Katowice</a>, Dz. Urz. Woj. Śląsk. z 2022 r. poz. 6249, Katowice, 6 października 2022 [dostęp 2023-09-20]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Obwieszczenie+Rady+Miasta+Katowice+z+dnia+28+wrze%C5%9Bnia+2022+r.+w+sprawie+og%C5%82oszenia+jednolitego+tekstu+uchwa%C5%82y+w+sprawie+Statutu+miasta+Katowice&rft.place=Katowice&rft.date=2022-10-06&rft_id=https%3A%2F%2Fdzienniki.slask.eu%2FWDU_S%2F2022%2F6249%2Fakt.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFOpracowanie…2014"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/93972/1426764156.zip">Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe z elementami opracowania ekofizjograficznego problemowego [...] dla potrzeb opracowania projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów położonych w mieście Katowice</a>, Katowice: WERONA, 2014<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Opracowanie+ekofizjograficzne+podstawowe+z+elementami+opracowania+ekofizjograficznego+problemowego+%5B...%5D+dla+potrzeb+opracowania+projekt%C3%B3w+miejscowych+plan%C3%B3w+zagospodarowania+przestrzennego+obszar%C3%B3w+po%C5%82o%C5%BConych+w+mie%C5%9Bcie+Katowice&rft.place=Katowice&rft.pub=WERONA&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FLists%2FDokumenty%2FAttachments%2F93972%2F1426764156.zip" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFPlewako1985">AndrzejA. Plewako AndrzejA., Działalność Kuźnicy Boguckiej w Katowicach, Katowice: Katowickie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 1985<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Andrzej&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dzia%C5%82alno%C5%9B%C4%87+Ku%C5%BAnicy+Boguckiej+w+Katowicach&rft.place=Katowice&rft.pub=Katowickie+Towarzystwo+Spo%C5%82eczno-Kulturalne&rft.date=1985&rft.aulast=Plewako" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFRajza…2015">Rajza po Kato: przewodnik po Katowicach = Trip round Kato: a guidebook to Katowice, Kraków; Warszawa: Fundacja Sztuk Wizualnych; Fundacja Griffin Art Space, 2015, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788362978298" title="Specjalna:Książki/9788362978298">ISBN 978-83-62978-29-8</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Rajza+po+Kato%3A+przewodnik+po+Katowicach+%3D+Trip+round+Kato%3A+a+guidebook+to+Katowice&rft.isbn=978-83-62978-29-8&rft.place=Krak%C3%B3w%3B+Warszawa&rft.pub=Fundacja+Sztuk+Wizualnych%3B+Fundacja+Griffin+Art+Space&rft.date=2015" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFRaport…2014"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://katowice.eu/Documents/Raport_o_stanie_miasta_2013.pdf">Raport o stanie miasta Katowice 2013</a>, Katowice: <a href="/wiki/Urz%C4%85d_Miasta_Katowice" title="Urząd Miasta Katowice">Urząd Miasta Katowice</a>, 2014<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Raport+o+stanie+miasta+Katowice+2013&rft.place=Katowice&rft.pub=%5B%5BUrz%C4%85d+Miasta+Katowice%5D%5D&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fkatowice.eu%2FDocuments%2FRaport_o_stanie_miasta_2013.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFRymut1987"><a href="/wiki/Kazimierz_Rymut" title="Kazimierz Rymut">KazimierzK. Rymut KazimierzK.</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=24803">Nazwy miast Polski</a>, Wrocław: <a href="/wiki/Zak%C5%82ad_Narodowy_im._Ossoli%C5%84skich" title="Zakład Narodowy im. Ossolińskich">Zakład Narodowy im. Ossolińskich</a>, 1987, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788304024366" title="Specjalna:Książki/9788304024366">ISBN 978-83-04-02436-6</a> [dostęp 2023-08-01]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Wroc%C5%82aw&rft.aufirst=Kazimierz&rft.aulast=Rymut&rft.date=1987&rft.isbn=978-83-04-02436-6&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Nazwy+miast+Polski&rft.pub=%5B%5BZak%C5%82ad+Narodowy+im.+Ossoli%C5%84skich%5D%5D&rft_id=https%3A%2F%2Frcin.org.pl%2Fdlibra%2Fdoccontent%3Fid%3D24803" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFRzewiczok2006"><a href="/wiki/Urszula_Rzewiczok" title="Urszula Rzewiczok">UrszulaU. Rzewiczok UrszulaU.</a>, Zarys dziejów Katowic 1299–1990, Katowice: <a href="/wiki/Muzeum_Historii_Katowic" title="Muzeum Historii Katowic">Muzeum Historii Katowic</a>, 2006, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788387727420" title="Specjalna:Książki/9788387727420">ISBN 978-83-87727-42-0</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.aufirst=Urszula&rft.aulast=Rzewiczok&rft.date=2006&rft.isbn=978-83-87727-42-0&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Zarys+dziej%C3%B3w+Katowic+1299%E2%80%931990&rft.pub=%5B%5BMuzeum+Historii+Katowic%5D%5D" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFStarnawska1990">JoannaJ. Starnawska JoannaJ., Dzieje Katowic (1299–1945), Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Joanna&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Dzieje+Katowic+%281299%E2%80%931945%29&rft.place=Katowice&rft.pub=Muzeum+Historii+Katowic&rft.date=1990&rft.aulast=Starnawska" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFStrategia…2013"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/Lists/Dokumenty/Attachments/60669/1387546592.pdf">Strategia rozwoju sportu Miasta Katowice do 2022 roku</a>, Załącznik do Uchwały Nr XLIII/1016/13 Rady Miasta Katowice z dnia 18 grudnia 2013 r., Katowice 2013<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Strategia+rozwoju+sportu+Miasta+Katowice+do+2022+roku&rft.place=Katowice&rft.date=2013&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FLists%2FDokumenty%2FAttachments%2F60669%2F1387546592.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book" id="CITEREFStudium…2012"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://bip.katowice.eu/PublishingImages/Lists/Dokumenty/fd_Element_Edit/tekst%20Studium%20cz%C4%99%C5%9B%C4%87%201%20-%20Uwarunkowania%20zagospodarowania%20przestrzennego.pdf">Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice – II edycja. Część 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego</a>, Załącznik nr 1 do uchwały nr XXI/483/12 Rady Miasta Katowice z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie uchwalenia „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Katowice” – II edycja, Miasto Katowice, 2012<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Studium+uwarunkowa%C5%84+i+kierunk%C3%B3w+zagospodarowania+przestrzennego+miasta+Katowice+%E2%80%93+II+edycja.+Cz%C4%99%C5%9B%C4%87+1.+Uwarunkowania+zagospodarowania+przestrzennego&rft.pub=Miasto+Katowice&rft.date=2012&rft_id=https%3A%2F%2Fbip.katowice.eu%2FPublishingImages%2FLists%2FDokumenty%2Ffd_Element_Edit%2Ftekst%2520Studium%2520cz%25C4%2599%25C5%259B%25C4%2587%25201%2520-%2520Uwarunkowania%2520zagospodarowania%2520przestrzennego.pdf" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSzaflarski1978"><a href="/wiki/J%C3%B3zef_Szaflarski" title="Józef Szaflarski">JózefJ. Szaflarski JózefJ.</a> (red.), Katowice 1865-1945: zarys rozwoju miasta, Katowice: Śląski Instytut Naukowy. Wydawnictwo „Śląsk”, 1978<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+1865-1945%3A+zarys+rozwoju+miasta&rft.place=Katowice&rft.pub=%C5%9Al%C4%85ski+Instytut+Naukowy.+Wydawnictwo+%E2%80%9E%C5%9Al%C4%85sk%E2%80%9D&rft.date=1978" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSzaraniec1984"><a href="/wiki/Lech_Szaraniec" title="Lech Szaraniec">LechL. Szaraniec LechL.</a>, Architektura Katowic, Katowice: Urząd Miejski w Katowicach. Muzeum Historii Katowic, 1984<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Lech&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Architektura+Katowic&rft.place=Katowice&rft.pub=Urz%C4%85d+Miejski+w+Katowicach.+Muzeum+Historii+Katowic&rft.date=1984&rft.aulast=Szaraniec" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSzaraniec1996"><a href="/wiki/Lech_Szaraniec" title="Lech Szaraniec">LechL. Szaraniec LechL.</a>, Osady i osiedla Katowic, Katowice: Oficyna „Artur”, 1996, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8390511509" title="Specjalna:Książki/8390511509">ISBN 83-905115-0-9</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.aufirst=Lech&rft.aulast=Szaraniec&rft.date=1996&rft.isbn=83-905115-0-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Osady+i+osiedla+Katowic&rft.pub=Oficyna+%E2%80%9EArtur%E2%80%9D" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFSzaraniecZłoty2006"><a href="/wiki/Lech_Szaraniec" title="Lech Szaraniec">LechL. Szaraniec LechL.</a>, AndrzejA. Złoty AndrzejA., Narodziny miasta Katowice, Katowice: Drukarnia Archidiecezjalna: Bractwo Gospodarcze Związku Górnośląskiego, 2006, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9788360367230" title="Specjalna:Książki/9788360367230">ISBN 978-83-60367-23-0</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.aufirst=Lech&rft.aulast=Szaraniec&rft.date=2006&rft.isbn=978-83-60367-23-0&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Narodziny+miasta+Katowice&rft.pub=Drukarnia+Archidiecezjalna%3A+Bractwo+Gospodarcze+Zwi%C4%85zku+G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85skiego" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFTkocz1995">MariaM. Tkocz MariaM., Katowice jako ośrodek regionalny w latach 1865–1995, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 1995, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8385831789" title="Specjalna:Książki/8385831789">ISBN 83-85831-78-9</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.aufirst=Maria&rft.aulast=Tkocz&rft.date=1995&rft.isbn=83-85831-78-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice+jako+o%C5%9Brodek+regionalny+w+latach+1865%E2%80%931995&rft.pub=Wydawnictwo+%E2%80%9E%C5%9Al%C4%85sk%E2%80%9D" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation book nourl" id="CITEREFTokarska-GuzikRostańskiKupka2002">BarbaraB. Tokarska-Guzik BarbaraB., AdamA. Rostański AdamA., RomanR. Kupka RomanR., Katowice. Przyroda miasta, Katowice: Wydawnictwo Kubajak, 2002, <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8387971499" title="Specjalna:Książki/8387971499">ISBN 83-87971-49-9</a><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.place=Katowice&rft.aufirst=Barbara&rft.aulast=Tokarska-Guzik&rft.date=2002&rft.isbn=83-87971-49-9&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Katowice.+Przyroda+miasta&rft.pub=Wydawnictwo+Kubajak" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li> <li><cite class="citation journal" id="CITEREFZiółkowski1955"><a href="/wiki/Janusz_Zi%C3%B3%C5%82kowski" title="Janusz Ziółkowski">JanuszJ. Ziółkowski JanuszJ.</a>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.archiwumpz.iz.poznan.pl/publication/1718">Rozwój demograficzny i przestrzenny Stalinogrodu na tle warunków społeczno-gospodarczych</a>, „<a href="/wiki/Przegl%C4%85d_Zachodni" title="Przegląd Zachodni">Przegląd Zachodni</a>” (9–12), Poznań: <a href="/wiki/Instytut_Zachodni_im._Zygmunta_Wojciechowskiego" title="Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego">Instytut Zachodni</a>, 1955<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft.place=Pozna%C5%84&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=1955&rft.pub=%5B%5BInstytut+Zachodni+im.+Zygmunta+Wojciechowskiego%7CInstytut+Zachodni%5D%5D&rft.jtitle=Przegl%C4%85d+Zachodni&rft.atitle=Rozw%C3%B3j+demograficzny+i+przestrzenny+Stalinogrodu+na+tle+warunk%C3%B3w+spo%C5%82eczno-gospodarczych&rft.edition=9%E2%80%9312&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.archiwumpz.iz.poznan.pl%2Fpublication%2F1718" style="display:none">  (<abbr title="Treść w języku polskim">pol.</abbr>).</cite></li></ul> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74983602">.mw-parser-output .navbox{border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);margin:auto;text-align:center;padding:3px;margin-top:1em;clear:both}.mw-parser-output table.navbox:not(.pionowy){width:100%}.mw-parser-output .navbox+.navbox{border-top:0;margin-top:0}.mw-parser-output .navbox.pionowy{width:250px;float:right;clear:right;margin:0 0 0.4em 1.4em}.mw-parser-output .navbox.pionowy .before,.mw-parser-output .navbox.pionowy .after{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.caption,.mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background:#ccf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox .tnavbar{font-weight:normal;font-size:xx-small;white-space:nowrap;padding:0}.mw-parser-output .navbox>.tnavbar{margin-left:1em;float:left}.mw-parser-output .navbox .below>hr+.tnavbar{margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox .below>.tnavbar:before{content:"Ten szablon: "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:after{content:" · "}.mw-parser-output .navbox .tnavbar li:last-child:after{content:none}.mw-parser-output .navbox hr{margin:0.2em 1em}.mw-parser-output .navbox .title{background:#ddf;text-align:center;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content:not(.grupa-szablonów-nawigacyjnych){margin-top:2px;padding:0;font-size:smaller;overflow:auto}.mw-parser-output .navbox .above+div,.mw-parser-output .navbox .above+.navbox-main-content,.mw-parser-output .navbox .below,.mw-parser-output .navbox .title+.grid{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below{background:#ddf;text-align:center;margin-left:auto;margin-right:auto}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex{display:flex;flex-direction:row}.mw-parser-output .navbox .flex>.before,.mw-parser-output .navbox .flex>.after{align-self:center;text-align:center}.mw-parser-output .navbox .flex>.navbox-main-content{flex-grow:1}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .before{margin-right:0.5em}.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .after{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox .inner-columns,.mw-parser-output .navbox .inner-group,.mw-parser-output .navbox .inner-standard{border-spacing:0;border-collapse:collapse;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis{text-align:right;vertical-align:middle}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.opis+.spis{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td{padding:0;width:100%}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>td:first-child{text-align:center}.mw-parser-output .navbox .inner-standard .inner-standard>tbody>tr>td{text-align:left}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-odd,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>.navbox-even{padding:0 0.3em}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-standard>tbody>tr>th+td{border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns{table-layout:fixed}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{padding:0;border-left:2px solid var(--background-color-base,#fff);border-right:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td{vertical-align:top}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr+tr>td{border-top:2px solid var(--background-color-base,#fff)}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:first-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:first-child{border-left:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>th:last-child,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td:last-child{border-right:0}.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ul,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>ol,.mw-parser-output .navbox .inner-columns>tbody>tr>td>dl{text-align:left;column-width:24em}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+table{margin-top:2px}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.opis,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>.spis{padding:0.1em 1em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-toggle,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.mw-collapsible-toggle{width:4em;text-align:right;margin-right:0.4em}.mw-parser-output .navbox>.fakebar,.mw-parser-output .navbox .inner-group>div.mw-collapsible>.fakebar{float:left;width:4em;height:1em}.mw-parser-output .navbox .opis{background:#ddf;padding:0 1em;white-space:nowrap;font-weight:bold}.mw-parser-output .navbox.pionowy .opis{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-even,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-odd{background:transparent}.mw-parser-output .navbox.pionowy .navbox-odd,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .navbox-even{background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa)}.mw-parser-output .navbox .inner-group>div>div+div{background:transparent}.mw-parser-output .navbox p{margin:0;padding:0.3em 0}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:gold}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:silver}.mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,.mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#c96}.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ul,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>dl,.mw-parser-output .navbox .navbox-main-content>ol{column-width:24em;text-align:left}.mw-parser-output .navbox ul{list-style:none}.mw-parser-output .navbox .references{background:transparent}.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dd,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist dt,.mw-parser-output .navbox .hwrap .hlist li{white-space:normal}.mw-parser-output .navbox .rok{display:inline-block;width:4em;padding-right:0.5em;text-align:right}.mw-parser-output .navbox .navbox-statistics{margin-top:2px;border-top:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:small}.mw-parser-output .navbox-summary>.title{font-weight:bold;font-size:larger}.mw-parser-output .navbox:not(.grupa-szablonów) .navbox{margin:0;border:0;padding:0}.mw-parser-output .navbox.grupa-szablonów>.grupa-szablonów-nawigacyjnych>.navbox:first-child{margin-top:2px}@media(max-width:800px){.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.before,.mw-parser-output .navbox:not(.pionowy) .flex>.after{display:none}}.mw-parser-output .navbox .opis img,.mw-parser-output .navbox .opis .flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.flagicon,.mw-parser-output .navbox>.caption>.image{display:none}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.caption,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>tbody>tr>th{background-color:#3a3c3e}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.above,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox>.mw-collapsible-content>.below,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox .opis{background-color:#303234}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a1,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a1 .opis{background:#715f00}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a2,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a2 .opis{background:#5f5f5f}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .opis.a3,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbox.medaliści .a3 .opis{background:#764617}}</style><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Dzielnice_Katowic" title="Szablon:Dzielnice Katowic">p</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Dzielnice_Katowic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Dzielnice Katowic (strona nie istnieje)">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Dzielnice_Katowic&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Katowic" title="Podział administracyjny Katowic">Dzielnice</a> <a class="mw-selflink selflink">Katowic</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zespół dzielnic śródmiejskich</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/%C5%9Ar%C3%B3dmie%C5%9Bcie_(Katowice)" title="Śródmieście (Katowice)">1. Śródmieście</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Paderewskiego-Muchowiec" title="Osiedle Paderewskiego-Muchowiec">4. Osiedle Paderewskiego-Muchowiec</a></li> <li><a href="/wiki/Koszutka" title="Koszutka">12. Koszutka</a></li> <li><a href="/wiki/Bogucice" title="Bogucice">13. Bogucice</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zespół dzielnic północnych</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99%C5%BCe_(Katowice)" title="Załęże (Katowice)">7. Załęże</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Witosa_(Katowice)" title="Osiedle Witosa (Katowice)">8. Osiedle Witosa</a></li> <li><a href="/wiki/Osiedle_Tysi%C4%85clecia_(Katowice)" title="Osiedle Tysiąclecia (Katowice)">9. Osiedle Tysiąclecia</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85b_(Katowice)" title="Dąb (Katowice)">10. Dąb</a></li> <li><a href="/wiki/We%C5%82nowiec-J%C3%B3zefowiec" title="Wełnowiec-Józefowiec">11. Wełnowiec-Józefowiec</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zespół dzielnic zachodnich</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Za%C5%82%C4%99ska_Ha%C5%82da-Bryn%C3%B3w" title="Załęska Hałda-Brynów">2. Załęska Hałda-Brynów część zachodnia</a></li> <li><a href="/wiki/Bryn%C3%B3w-Osiedle_Zgrzebnioka" title="Brynów-Osiedle Zgrzebnioka">5. Brynów część wschodnia-Osiedle Zgrzebnioka</a></li> <li><a href="/wiki/Ligota-Panewniki" title="Ligota-Panewniki">6. Ligota-Panewniki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zespół dzielnic wschodnich</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Zawodzie_(Katowice)" title="Zawodzie (Katowice)">3. Zawodzie</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85br%C3%B3wka_Ma%C5%82a" title="Dąbrówka Mała">14. Dąbrówka Mała</a></li> <li><a href="/wiki/Szopienice-Burowiec" title="Szopienice-Burowiec">15. Szopienice-Burowiec</a></li> <li><a href="/wiki/Jan%C3%B3w-Nikiszowiec" title="Janów-Nikiszowiec">16. Janów-Nikiszowiec</a></li> <li><a href="/wiki/Giszowiec" title="Giszowiec">17. Giszowiec</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Zespół dzielnic południowych</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Murcki" title="Murcki">18. Murcki</a></li> <li><a href="/wiki/Piotrowice-Ochojec" title="Piotrowice-Ochojec">19. Piotrowice-Ochojec</a></li> <li><a href="/wiki/Zarzecze_(Katowice)" title="Zarzecze (Katowice)">20. Zarzecze</a></li> <li><a href="/wiki/Kostuchna" title="Kostuchna">21. Kostuchna</a></li> <li><a href="/wiki/Podlesie_(Katowice)" title="Podlesie (Katowice)">22. Podlesie</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Plik:Katowice_Herb.svg" class="mw-file-description" title="Herb Katowic"><img alt="Herb Katowic" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_Herb.svg/50px-Katowice_Herb.svg.png" decoding="async" width="50" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_Herb.svg/75px-Katowice_Herb.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Katowice_Herb.svg/100px-Katowice_Herb.svg.png 2x" data-file-width="737" data-file-height="908" /></a> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Szablon:Województwo śląskie">p</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Województwo śląskie (strona nie istnieje)">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">Województwo śląskie</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Miasto_na_prawach_powiatu" title="Miasto na prawach powiatu">Miasta na prawach powiatu</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bielsko-Bia%C5%82a" title="Bielsko-Biała">Bielsko-Biała</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzno</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Katowice</a> (siedziba)</li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">Powiaty</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_b%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat będziński">będziński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_bielski_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Powiat bielski (województwo śląskie)">bielski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_bieru%C5%84sko-l%C4%99dzi%C5%84ski" title="Powiat bieruńsko-lędziński">bieruńsko-lędziński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cieszy%C5%84ski" title="Powiat cieszyński">cieszyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cz%C4%99stochowski" title="Powiat częstochowski">częstochowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_gliwicki" title="Powiat gliwicki">gliwicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_k%C5%82obucki" title="Powiat kłobucki">kłobucki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_lubliniecki" title="Powiat lubliniecki">lubliniecki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_miko%C5%82owski" title="Powiat mikołowski">mikołowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_myszkowski" title="Powiat myszkowski">myszkowski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_pszczy%C5%84ski" title="Powiat pszczyński">pszczyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_raciborski" title="Powiat raciborski">raciborski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_rybnicki" title="Powiat rybnicki">rybnicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_tarnog%C3%B3rski" title="Powiat tarnogórski">tarnogórski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_wodzis%C5%82awski" title="Powiat wodzisławski">wodzisławski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_zawiercia%C5%84ski" title="Powiat zawierciański">zawierciański</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki" title="Powiat żywiecki">żywiecki</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne zagadnienia</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Podział administracyjny województwa śląskiego">Podział administracyjny</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego">Herb</a></li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Flaga województwa śląskiego">Flaga</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Metropolia</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/50px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png" decoding="async" width="50" height="55" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/75px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/100px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="816" /></a> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Szablon:Podział administracyjny Polski">p</a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Dyskusja szablonu:Podział administracyjny Polski">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Podzia%C5%82_administracyjny_Polski&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_Polski" title="Podział administracyjny Polski">Podział administracyjny Polski</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Województwa</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo dolnośląskie">dolnośląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_kujawsko-pomorskie" title="Województwo kujawsko-pomorskie">kujawsko-pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_lubelskie" title="Województwo lubelskie">lubelskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_lubuskie" title="Województwo lubuskie">lubuskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%82%C3%B3dzkie" title="Województwo łódzkie">łódzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_ma%C5%82opolskie" title="Województwo małopolskie">małopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_mazowieckie" title="Województwo mazowieckie">mazowieckie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_opolskie" title="Województwo opolskie">opolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_podkarpackie" title="Województwo podkarpackie">podkarpackie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_podlaskie" title="Województwo podlaskie">podlaskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_pomorskie" title="Województwo pomorskie">pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskie" title="Województwo świętokrzyskie">świętokrzyskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_warmi%C5%84sko-mazurskie" title="Województwo warmińsko-mazurskie">warmińsko-mazurskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_wielkopolskie" title="Województwo wielkopolskie">wielkopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_zachodniopomorskie" title="Województwo zachodniopomorskie">zachodniopomorskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Siedziby wojewodów i sejmików</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Bia%C5%82ystok" title="Białystok">Białystok</a></li> <li><a href="/wiki/Bydgoszcz" title="Bydgoszcz">Bydgoszcz</a></li> <li><a href="/wiki/Gda%C5%84sk" title="Gdańsk">Gdańsk</a></li> <li><a href="/wiki/Gorz%C3%B3w_Wielkopolski" title="Gorzów Wielkopolski">Gorzów Wielkopolski</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Kielce" title="Kielce">Kielce</a></li> <li><a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a></li> <li><a href="/wiki/Lublin" title="Lublin">Lublin</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łódź</a></li> <li><a href="/wiki/Olsztyn" title="Olsztyn">Olsztyn</a></li> <li><a href="/wiki/Opole" title="Opole">Opole</a></li> <li><a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a></li> <li><a href="/wiki/Rzesz%C3%B3w" title="Rzeszów">Rzeszów</a></li> <li><a href="/wiki/Szczecin" title="Szczecin">Szczecin</a></li> <li><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a></li> <li><a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a></li> <li><a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Wrocław</a></li> <li><a href="/wiki/Zielona_G%C3%B3ra" title="Zielona Góra">Zielona Góra</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Podziały administracyjne województw</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_dolno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Podział administracyjny województwa dolnośląskiego">dolnośląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Podział administracyjny województwa kujawsko-pomorskiego">kujawsko-pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_lubelskiego" title="Podział administracyjny województwa lubelskiego">lubelskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_lubuskiego" title="Podział administracyjny województwa lubuskiego">lubuskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%82%C3%B3dzkiego" title="Podział administracyjny województwa łódzkiego">łódzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_ma%C5%82opolskiego" title="Podział administracyjny województwa małopolskiego">małopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_mazowieckiego" title="Podział administracyjny województwa mazowieckiego">mazowieckie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_opolskiego" title="Podział administracyjny województwa opolskiego">opolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_podkarpackiego" title="Podział administracyjny województwa podkarpackiego">podkarpackie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_podlaskiego" title="Podział administracyjny województwa podlaskiego">podlaskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_pomorskiego" title="Podział administracyjny województwa pomorskiego">pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Podział administracyjny województwa śląskiego">śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskiego" title="Podział administracyjny województwa świętokrzyskiego">świętokrzyskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_warmi%C5%84sko-mazurskiego" title="Podział administracyjny województwa warmińsko-mazurskiego">warmińsko-mazurskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_wielkopolskiego" title="Podział administracyjny województwa wielkopolskiego">wielkopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Podzia%C5%82_administracyjny_wojew%C3%B3dztwa_zachodniopomorskiego" title="Podział administracyjny województwa zachodniopomorskiego">zachodniopomorskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row">Herby województw</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_dolno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa dolnośląskiego">dolnośląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Herb województwa kujawsko-pomorskiego">kujawsko-pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_lubelskiego" title="Herb województwa lubelskiego">lubelskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_lubuskiego" title="Herb województwa lubuskiego">lubuskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%82%C3%B3dzkiego" title="Herb województwa łódzkiego">łódzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_ma%C5%82opolskiego" title="Herb województwa małopolskiego">małopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_mazowieckiego" title="Herb województwa mazowieckiego">mazowieckie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_opolskiego" title="Herb województwa opolskiego">opolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_podkarpackiego" title="Herb województwa podkarpackiego">podkarpackie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_podlaskiego" title="Herb województwa podlaskiego">podlaskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_pomorskiego" title="Herb województwa pomorskiego">pomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego">śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskiego" title="Herb województwa świętokrzyskiego">świętokrzyskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_warmi%C5%84sko-mazurskiego" title="Herb województwa warmińsko-mazurskiego">warmińsko-mazurskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_wielkopolskiego" title="Herb województwa wielkopolskiego">wielkopolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_zachodniopomorskiego" title="Herb województwa zachodniopomorskiego">zachodniopomorskie</a></li></ul> </td></tr><tr class="a5"><th class="navbox-group opis" scope="row">Flagi województw</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_dolno%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Flaga województwa dolnośląskiego">dolnośląskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_dolno%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi gmin w województwie dolnośląskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_dolno%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi powiatów w województwie dolnośląskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_kujawsko-pomorskiego" title="Flaga województwa kujawsko-pomorskiego">kujawsko-pomorskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim" title="Flagi gmin w województwie kujawsko-pomorskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_kujawsko-pomorskim" title="Flagi powiatów w województwie kujawsko-pomorskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_lubelskiego" title="Flaga województwa lubelskiego">lubelskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_lubelskim" title="Flagi gmin w województwie lubelskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_lubelskim" title="Flagi powiatów w województwie lubelskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_lubuskiego" title="Flaga województwa lubuskiego">lubuskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_lubuskim" title="Flagi gmin w województwie lubuskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_lubuskim" title="Flagi powiatów w województwie lubuskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%82%C3%B3dzkiego" title="Flaga województwa łódzkiego">łódzkie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%82%C3%B3dzkim" title="Flagi gmin w województwie łódzkim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%82%C3%B3dzkim" title="Flagi powiatów w województwie łódzkim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_ma%C5%82opolskiego" title="Flaga województwa małopolskiego">małopolskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_ma%C5%82opolskim" title="Flagi gmin w województwie małopolskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_ma%C5%82opolskim" title="Flagi powiatów w województwie małopolskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_mazowieckiego" title="Flaga województwa mazowieckiego">mazowieckie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_mazowieckim" title="Flagi gmin w województwie mazowieckim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_mazowieckim" title="Flagi powiatów w województwie mazowieckim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_opolskiego" title="Flaga województwa opolskiego">opolskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_opolskim" title="Flagi gmin w województwie opolskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_opolskim" title="Flagi powiatów w województwie opolskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_podkarpackiego" title="Flaga województwa podkarpackiego">podkarpackie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_podkarpackim" title="Flagi gmin w województwie podkarpackim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_podkarpackim" title="Flagi powiatów w województwie podkarpackim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_podlaskiego" title="Flaga województwa podlaskiego">podlaskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_podlaskim" title="Flagi gmin w województwie podlaskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_podlaskim" title="Flagi powiatów w województwie podlaskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_pomorskiego" title="Flaga województwa pomorskiego">pomorskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_pomorskim" title="Flagi gmin w województwie pomorskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_pomorskim" title="Flagi powiatów w województwie pomorskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Flaga województwa śląskiego">śląskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi gmin w województwie śląskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim" title="Flagi powiatów w województwie śląskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskiego" title="Flaga województwa świętokrzyskiego">świętokrzyskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskim" title="Flagi gmin w województwie świętokrzyskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bwi%C4%99tokrzyskim" title="Flagi powiatów w województwie świętokrzyskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_warmi%C5%84sko-mazurskiego" title="Flaga województwa warmińsko-mazurskiego">warmińsko-mazurskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim" title="Flagi gmin w województwie warmińsko-mazurskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_warmi%C5%84sko-mazurskim" title="Flagi powiatów w województwie warmińsko-mazurskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_wielkopolskiego" title="Flaga województwa wielkopolskiego">wielkopolskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_wielkopolskim" title="Flagi gmin w województwie wielkopolskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_wielkopolskim" title="Flagi powiatów w województwie wielkopolskim">p</a>)</li> <li><a href="/wiki/Flaga_wojew%C3%B3dztwa_zachodniopomorskiego" title="Flaga województwa zachodniopomorskiego">zachodniopomorskie</a> (<a href="/wiki/Flagi_gmin_w_wojew%C3%B3dztwie_zachodniopomorskim" title="Flagi gmin w województwie zachodniopomorskim">g</a>) (<a href="/wiki/Flagi_powiat%C3%B3w_w_wojew%C3%B3dztwie_zachodniopomorskim" title="Flagi powiatów w województwie zachodniopomorskim">p</a>)</li></ul> </td></tr><tr class="a6"><th class="navbox-group opis" scope="row">Województwa proponowane</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/17._wojew%C3%B3dztwo" title="17. województwo">17. województwo</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_cz%C4%99stochowskie_(projektowane)" title="Województwo częstochowskie (projektowane)">częstochowskie</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Wojew%C3%B3dztwo_podbeskidzkie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Województwo podbeskidzkie (strona nie istnieje)">podbeskidzkie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_staropolskie" title="Województwo staropolskie">staropolskie</a></li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Brodkowopolskie" title="Województwo środkowopolskie">środkowopolskie</a> (wschodniowielkopolskie)</li> <li><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Brodkowopomorskie" title="Województwo środkowopomorskie">środkowopomorskie</a></li> <li><a href="/wiki/Warszawa_(projekt_wojew%C3%B3dztwa)" title="Warszawa (projekt województwa)">Warszawa</a></li></ul> </td></tr><tr class="a7"><th class="navbox-group opis" scope="row">Inne jednostki podziału</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_(Polska)" title="Powiat (Polska)">powiaty</a></li> <li><a href="/wiki/Gmina_(Polska)" title="Gmina (Polska)">gminy</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Plik:POL_location_map.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_location_map.svg/60px-POL_location_map.svg.png" decoding="async" width="60" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_location_map.svg/90px-POL_location_map.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/POL_location_map.svg/120px-POL_location_map.svg.png 2x" data-file-width="497" data-file-height="463" /></a> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Szablon:Miasta województwa śląskiego">p</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Miasta województwa śląskiego (strona nie istnieje)">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Miasta <a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie" title="Województwo śląskie">województwa śląskiego</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta na prawach powiatu</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bielsko-Bia%C5%82a" title="Bielsko-Biała">Bielsko-Biała</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cz%C4%99stochowa" title="Częstochowa">Częstochowa</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzno</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta powiatowe</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Cieszyn" title="Cieszyn">Cieszyn</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82obuck" title="Kłobuck">Kłobuck</a></li> <li><a href="/wiki/Lubliniec" title="Lubliniec">Lubliniec</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Myszk%C3%B3w" title="Myszków">Myszków</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczyna" title="Pszczyna">Pszczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Racib%C3%B3rz" title="Racibórz">Racibórz</a></li> <li><a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a></li> <li><a href="/wiki/Wodzis%C5%82aw_%C5%9Al%C4%85ski" title="Wodzisław Śląski">Wodzisław Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Zawiercie" title="Zawiercie">Zawiercie</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBywiec" title="Żywiec">Żywiec</a></li></ul> </td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row">Miasta gminne</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Blachownia" title="Blachownia">Blachownia</a></li> <li><a href="/wiki/Czechowice-Dziedzice" title="Czechowice-Dziedzice">Czechowice-Dziedzice</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwionka-Leszczyny" title="Czerwionka-Leszczyny">Czerwionka-Leszczyny</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a href="/wiki/Kalety" title="Kalety">Kalety</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82obuck" title="Kłobuck">Kłobuck</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Koniecpol" title="Koniecpol">Koniecpol</a></li> <li><a href="/wiki/Kozieg%C5%82owy_(miasto)" title="Koziegłowy (miasto)">Koziegłowy</a></li> <li><a href="/wiki/Krzanowice" title="Krzanowice">Krzanowice</a></li> <li><a href="/wiki/Krzepice" title="Krzepice">Krzepice</a></li> <li><a href="/wiki/Ku%C5%BAnia_Raciborska" title="Kuźnia Raciborska">Kuźnia Raciborska</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81azy" title="Łazy">Łazy</a></li> <li><a href="/wiki/Miasteczko_%C5%9Al%C4%85skie" title="Miasteczko Śląskie">Miasteczko Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Olsztyn_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Olsztyn (województwo śląskie)">Olsztyn</a></li> <li><a href="/wiki/Ogrodzieniec" title="Ogrodzieniec">Ogrodzieniec</a></li> <li><a href="/wiki/Orzesze" title="Orzesze">Orzesze</a></li> <li><a href="/wiki/Pilica_(miasto)" title="Pilica (miasto)">Pilica</a></li> <li><a href="/wiki/Por%C4%99ba" title="Poręba">Poręba</a></li> <li><a href="/wiki/Przyr%C3%B3w" title="Przyrów">Przyrów</a></li> <li><a href="/wiki/Psz%C3%B3w" title="Pszów">Pszów</a></li> <li><a href="/wiki/Pyskowice" title="Pyskowice">Pyskowice</a></li> <li><a href="/wiki/Radlin" title="Radlin">Radlin</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Rydu%C5%82towy" title="Rydułtowy">Rydułtowy</a></li> <li><a href="/wiki/Siewierz" title="Siewierz">Siewierz</a></li> <li><a href="/wiki/Skocz%C3%B3w" title="Skoczów">Skoczów</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82awk%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Sławków (województwo śląskie)">Sławków</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice" title="Sośnicowice">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/Strumie%C5%84_(miasto)" title="Strumień (miasto)">Strumień</a></li> <li><a href="/wiki/Szczekociny" title="Szczekociny">Szczekociny</a></li> <li><a href="/wiki/Szczyrk" title="Szczyrk">Szczyrk</a></li> <li><a href="/wiki/Toszek" title="Toszek">Toszek</a></li> <li><a href="/wiki/Ustro%C5%84" title="Ustroń">Ustroń</a></li> <li><a href="/wiki/Wilamowice" title="Wilamowice">Wilamowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wis%C5%82a_(miasto)" title="Wisła (miasto)">Wisła</a></li> <li><a href="/wiki/W%C5%82odowice" title="Włodowice">Włodowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wo%C5%BAniki" title="Woźniki">Woźniki</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBarki" title="Żarki">Żarki</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Herb_wojew%C3%B3dztwa_%C5%9Bl%C4%85skiego" title="Herb województwa śląskiego"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/60px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png" decoding="async" width="60" height="66" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/90px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg/120px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="816" /></a> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Gminy_g%C3%B3rnicze" title="Szablon:Gminy górnicze">p</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Gminy_g%C3%B3rnicze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Gminy górnicze (strona nie istnieje)">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Gminy_g%C3%B3rnicze&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Gmina_g%C3%B3rnicza" title="Gmina górnicza">Gminy górnicze</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Babice_(gmina)" title="Babice (gmina)">Babice</a></li> <li><a href="/wiki/Be%C5%82chat%C3%B3w" title="Bełchatów">Bełchatów</a></li> <li><a href="/wiki/Bestwina_(gmina)" title="Bestwina (gmina)">Bestwina</a></li> <li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Bobrowniki_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Bobrowniki (gmina w województwie śląskim)">Bobrowniki</a></li> <li><a href="/wiki/Bogusz%C3%B3w-Gorce" title="Boguszów-Gorce">Boguszów-Gorce</a></li> <li><a href="/wiki/Bojszowy_(gmina)" title="Bojszowy (gmina)">Bojszowy</a></li> <li><a href="/wiki/Brzeszcze_(gmina)" title="Brzeszcze (gmina)">Brzeszcze</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82m_%C5%9Al%C4%85ski_(gmina)" title="Chełm Śląski (gmina)">Chełm Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82mek_(gmina)" title="Chełmek (gmina)">Chełmek</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Cyc%C3%B3w_(gmina)" title="Cyców (gmina)">Cyców</a></li> <li><a href="/wiki/Czechowice-Dziedzice_(gmina)" title="Czechowice-Dziedzice (gmina)">Czechowice-Dziedzice</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/Czerwionka-Leszczyny_(gmina)" title="Czerwionka-Leszczyny (gmina)">Czerwionka-Leszczyny</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Gaszowice_(gmina)" title="Gaszowice (gmina)">Gaszowice</a></li> <li><a href="/wiki/Giera%C5%82towice_(gmina)" title="Gierałtowice (gmina)">Gierałtowice</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Gocza%C5%82kowice-Zdr%C3%B3j_(gmina)" title="Goczałkowice-Zdrój (gmina)">Goczałkowice-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/God%C3%B3w_(gmina)" title="Godów (gmina)">Godów</a></li> <li><a href="/wiki/Gorzyce_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Gorzyce (gmina w województwie śląskim)">Gorzyce</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a href="/wiki/Jastrz%C4%99bie-Zdr%C3%B3j" title="Jastrzębie-Zdrój">Jastrzębie-Zdrój</a></li> <li><a href="/wiki/Jaworzno" title="Jaworzno">Jaworzno</a></li> <li><a href="/wiki/Jejkowice_(gmina)" title="Jejkowice (gmina)">Jejkowice</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/K%C5%82odawa" title="Kłodawa">Kłodawa</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Kornowac_(gmina)" title="Kornowac (gmina)">Kornowac</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/Libi%C4%85%C5%BC_(gmina)" title="Libiąż (gmina)">Libiąż</a></li> <li><a href="/wiki/Lubomia_(gmina)" title="Lubomia (gmina)">Lubomia</a></li> <li><a href="/wiki/Ludwin_(gmina)" title="Ludwin (gmina)">Ludwin</a></li> <li><a href="/wiki/Lyski_(gmina)" title="Lyski (gmina)">Lyski</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/Marklowice_(gmina)" title="Marklowice (gmina)">Marklowice</a></li> <li><a href="/wiki/Mied%C5%BAna_(gmina)" title="Miedźna (gmina)">Miedźna</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Mszana_(gmina)" title="Mszana (gmina)">Mszana</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Nowa_Ruda" title="Nowa Ruda">Nowa Ruda (gm. miejska)</a></li> <li><a href="/wiki/Nowa_Ruda_(gmina_wiejska)" title="Nowa Ruda (gmina wiejska)">Nowa Ruda (gm. wiejska)</a></li> <li><a href="/wiki/Ornontowice_(gmina)" title="Ornontowice (gmina)">Ornontowice</a></li> <li><a href="/wiki/Orzesze" title="Orzesze">Orzesze</a></li> <li><a href="/wiki/O%C5%9Bwi%C4%99cim_(gmina_wiejska)" title="Oświęcim (gmina wiejska)">gm. wiejska Oświęcim</a></li> <li><a href="/wiki/Paw%C5%82owice_(gmina)" title="Pawłowice (gmina)">Pawłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Pilchowice_(gmina)" title="Pilchowice (gmina)">Pilchowice</a></li> <li><a href="/wiki/Psary_(gmina)" title="Psary (gmina)">Psary</a></li> <li><a href="/wiki/Pszczyna_(gmina)" title="Pszczyna (gmina)">Pszczyna</a></li> <li><a href="/wiki/Psz%C3%B3w" title="Pszów">Pszów</a></li> <li><a href="/wiki/Puchacz%C3%B3w_(gmina)" title="Puchaczów (gmina)">Puchaczów</a></li> <li><a href="/wiki/Radlin" title="Radlin">Radlin</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rybnik" title="Rybnik">Rybnik</a></li> <li><a href="/wiki/Rydu%C5%82towy" title="Rydułtowy">Rydułtowy</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice_(gmina)" title="Sośnicowice (gmina)">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/Suszec_(gmina)" title="Suszec (gmina)">Suszec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awierklany_(gmina)" title="Świerklany (gmina)">Świerklany</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Trzebinia_(gmina)" title="Trzebinia (gmina)">Trzebinia</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Wa%C5%82brzych" title="Wałbrzych">Wałbrzych</a></li> <li><a href="/wiki/Wodzis%C5%82aw_%C5%9Al%C4%85ski" title="Wodzisław Śląski">Wodzisław Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wyry_(gmina)" title="Wyry (gmina)">Wyry</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/Zebrzydowice_(gmina)" title="Zebrzydowice (gmina)">Zebrzydowice</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%BBory" title="Żory">Żory</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Plik:Mining_symbol.svg" class="mw-file-description" title="Symbol Górnictwa"><img alt="Symbol Górnictwa" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/60px-Mining_symbol.svg.png" decoding="async" width="60" height="58" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/90px-Mining_symbol.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/Mining_symbol.svg/120px-Mining_symbol.svg.png 2x" data-file-width="679" data-file-height="655" /></a> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dzkie_II_Rzeczypospolitej" title="Szablon:Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej">p</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Miasta_wojew%C3%B3dzkie_II_Rzeczypospolitej&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej (strona nie istnieje)">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Miasta_wojew%C3%B3dzkie_II_Rzeczypospolitej&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Miasta wojewódzkie <a href="/wiki/II_Rzeczpospolita" title="II Rzeczpospolita">II Rzeczypospolitej</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bia%C5%82ystok" title="Białystok">Białystok</a></li> <li><a href="/wiki/Brze%C5%9B%C4%87" title="Brześć">Brześć nad Bugiem</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Kielce" title="Kielce">Kielce</a></li> <li><a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Kraków</a></li> <li><a href="/wiki/Lublin" title="Lublin">Lublin</a></li> <li><a href="/wiki/Lw%C3%B3w" title="Lwów">Lwów</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81%C3%B3d%C5%BA" title="Łódź">Łódź</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81uck" title="Łuck">Łuck</a></li> <li><a href="/wiki/Nowogr%C3%B3dek" title="Nowogródek">Nowogródek</a></li> <li><a href="/wiki/Pozna%C5%84" title="Poznań">Poznań</a></li> <li><a href="/wiki/Iwano-Frankiwsk" title="Iwano-Frankiwsk">Stanisławów</a></li> <li><a href="/wiki/Tarnopol" title="Tarnopol">Tarnopol</a></li> <li><a href="/wiki/Toru%C5%84" title="Toruń">Toruń</a></li> <li><a href="/wiki/Warszawa" title="Warszawa">Warszawa</a></li> <li><a href="/wiki/Wilno" title="Wilno">Wilno</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Plik:God%C5%82o_II_Rzeczypospolitej.png" class="mw-file-description" title="Polska"><img alt="Polska" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/God%C5%82o_II_Rzeczypospolitej.png/50px-God%C5%82o_II_Rzeczypospolitej.png" decoding="async" width="50" height="61" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/God%C5%82o_II_Rzeczypospolitej.png/75px-God%C5%82o_II_Rzeczypospolitej.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f5/God%C5%82o_II_Rzeczypospolitej.png/100px-God%C5%82o_II_Rzeczypospolitej.png 2x" data-file-width="2010" data-file-height="2465" /></a> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(1920%E2%80%931939)" title="Szablon:Województwo śląskie (1920–1939)">p</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(1920%E2%80%931939)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Województwo śląskie (1920–1939) (strona nie istnieje)">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(1920%E2%80%931939)&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption"><a href="/wiki/Wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_(II_Rzeczpospolita)" title="Województwo śląskie (II Rzeczpospolita)">Województwo śląskie</a> (II Rzeczpospolita)</div><div class="mw-collapsible-content"><div class="hlist navbox-above above"> <ul><li>miasto wojewódzkie – <a class="mw-selflink selflink">Katowice</a></li></ul> </div><div class="flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Powiat_grodzki" title="Powiat grodzki">Powiaty miejskie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Bielsko" title="Bielsko">Bielsko</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Królewska Huta</a> (od 1934 <a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a>)</li></ul> </td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Powiat_ziemski" title="Powiat ziemski">Powiaty ziemskie</a></th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_bielski_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Powiat bielski (województwo śląskie)">bielski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cieszy%C5%84ski" title="Powiat cieszyński">cieszyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_cieszy%C5%84ski_zachodni" title="Powiat cieszyński zachodni">cieszyński zachodni</a> (1938)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_frysztacki_(II_Rzeczpospolita)" title="Powiat frysztacki (II Rzeczpospolita)">frysztacki</a> (od 1938)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_katowicki" title="Powiat katowicki">katowicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_lubliniecki" title="Powiat lubliniecki">lubliniecki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_pszczy%C5%84ski" title="Powiat pszczyński">pszczyński</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_rudzki" title="Powiat rudzki">rudzki</a> (do 1924)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_rybnicki" title="Powiat rybnicki">rybnicki</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_tarnog%C3%B3rski" title="Powiat tarnogórski">tarnogórski</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_%C5%9Bwi%C4%99toch%C5%82owicki" title="Powiat świętochłowicki">świętochłowicki</a> (do 1939)</li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Plik:POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_II_RP_COA.svg" class="mw-file-description" title="herb województwa śląskiego"><img alt="herb województwa śląskiego" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_II_RP_COA.svg/50px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_II_RP_COA.svg.png" decoding="async" width="50" height="56" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_II_RP_COA.svg/75px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_II_RP_COA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_II_RP_COA.svg/100px-POL_wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie_II_RP_COA.svg.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="833" /></a> </div></div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:Dawne_powiaty_pruskiej_prowincji_%C5%9Al%C4%85sk" title="Szablon:Dawne powiaty pruskiej prowincji Śląsk">p</a></li><li><a href="/wiki/Dyskusja_szablonu:Dawne_powiaty_pruskiej_prowincji_%C5%9Al%C4%85sk" title="Dyskusja szablonu:Dawne powiaty pruskiej prowincji Śląsk">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:Dawne_powiaty_pruskiej_prowincji_%C5%9Al%C4%85sk&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Podział administracyjny <a href="/wiki/%C5%9Al%C4%85sk_(prowincja)" title="Śląsk (prowincja)">Prowincji Śląsk</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_legnicka" title="Rejencja legnicka">Rejencja legnicka</a> (1815-1945)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a1_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/G%C5%82og%C3%B3w" title="Głogów">Glogau</a> (od 1920)</li> <li><a href="/wiki/G%C3%B6rlitz" title="Görlitz">Görlitz</a> (od 1873)</li> <li><a href="/wiki/Zielona_G%C3%B3ra" title="Zielona Góra">Grünberg</a> (1922-1933)</li> <li><a href="/wiki/Jelenia_G%C3%B3ra" title="Jelenia Góra">Hirschberg</a> (od 1922)</li> <li><a href="/wiki/Legnica" title="Legnica">Liegnitz</a> (od 1874)</li></ul> </td></tr><tr class="a1_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Bolkenhain" title="Powiat Bolkenhain">Bolkenhain</a> (1820-1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Bunzlau" title="Powiat Bunzlau">Bunzlau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Fraustadt" title="Powiat Fraustadt">Fraustadt</a> (od 1938)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Freystadt" title="Powiat Freystadt">Freystadt</a> (do 1932 i od 1933)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Glogau" title="Powiat Glogau">Glogau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Goldberg" title="Powiat Goldberg">Goldberg</a> (do 1818, od 1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Goldberg-Haynau" title="Powiat Goldberg-Haynau">Goldberg-Haynau</a> (1818-1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_G%C3%B6rlitz_(%C5%9Al%C4%85sk)" title="Powiat Görlitz (Śląsk)">Görlitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Gr%C3%BCnberg" title="Powiat Grünberg">Grünberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hirschberg_im_Riesengebirge" title="Powiat Hirschberg im Riesengebirge">Hirschberg im Riesengebirge</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hoyerswerda" title="Powiat Hoyerswerda">Hoyerswerda</a> (od 1825)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Jauer" title="Powiat Jauer">Jauer</a> (do 1932 i od 1933)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Landeshut" title="Powiat Landeshut">Landeshut</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Lauban" title="Powiat Lauban">Lauban</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Liegnitz" title="Powiat Liegnitz">Liegnitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_L%C3%B6wenberg" title="Powiat Löwenberg">Löwenberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_L%C3%BCben" title="Powiat Lüben">Lüben</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Rothenburg_(Oberlausitz)" title="Powiat Rothenburg (Oberlausitz)">Rothenburg (Oberlausitz)</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sagan" title="Powiat Sagan">Sagan</a> (do 1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sch%C3%B6nau" title="Powiat Schönau">Schönau</a> (1818-1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sprottau" title="Powiat Sprottau">Sprottau</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a2"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_opolska" title="Rejencja opolska">Rejencja opolska</a> (1815-1945)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a2_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Beuthen O.S.</a> (od 1890)</li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gleiwitz</a> (od 1897)</li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Hindenburg</a> (od 1927)</li> <li><a class="mw-selflink selflink">Kattowitz</a> (1897-1922)</li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Königshütte</a> (1898-1922)</li> <li><a href="/wiki/Nysa" title="Nysa">Neisse</a> (od 1911)</li> <li><a href="/wiki/Opole" title="Opole">Oppeln</a> (od 1899)</li> <li><a href="/wiki/Racib%C3%B3rz" title="Racibórz">Ratibor</a> (od 1904)</li></ul> </td></tr><tr class="a2_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Beuthen" title="Powiat Beuthen">Beuthen</a> (do 1927)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Beuthen-Tarnowitz" title="Powiat Beuthen-Tarnowitz">Beuthen-Tarnowitz</a> (od 1927)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Cosel" title="Powiat Cosel">Cosel</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Falkenberg_O.S." title="Powiat Falkenberg O.S.">Falkenberg O.S.</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Gro%C3%9F_Strehlitz" title="Powiat Groß Strehlitz">Groß Strehlitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Grottkau" title="Powiat Grottkau">Grottkau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Guttentag" title="Powiat Guttentag">Guttentag</a> (1922-1939)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hindenburg_O.S." title="Powiat Hindenburg O.S.">Hindenburg O.S.</a> (1873-1926, do 1915 Zabrze)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Kattowitz" title="Powiat Kattowitz">Kattowitz</a> (od 1873)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Kreuzburg" title="Powiat Kreuzburg">Kreuzburg</a> (od 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_g%C5%82ubczycki_(1818%E2%80%931945)" title="Powiat głubczycki (1818–1945)">Leobschütz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Lublinitz" title="Powiat Lublinitz">Lublinitz</a> (do 1922 i od 1939)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neisse" title="Powiat Neisse">Neisse</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neustadt_O.S." title="Powiat Neustadt O.S.">Neustadt</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Oppeln" title="Powiat Oppeln">Oppeln</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Ple%C3%9F" title="Powiat Pleß">Pleß</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Ratibor_(1818%E2%80%931945)" title="Powiat Ratibor (1818–1945)">Ratibor</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Rosenberg_O.S." title="Powiat Rosenberg O.S.">Rosenberg O.S.</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Rybnik" title="Powiat Rybnik">Rybnik</a> (1818–1927)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Tarnowitz" title="Powiat Tarnowitz">Tarnowitz</a> (1873-1927)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Tost-Gleiwitz" title="Powiat Tost-Gleiwitz">Tost-Gleiwitz</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a3"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_wroc%C5%82awska" title="Rejencja wrocławska">Rejencja wrocławska</a> (1815-1945)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a3_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/Wroc%C5%82aw" title="Wrocław">Breslau</a></li> <li><a href="/wiki/Brzeg_(miasto)" title="Brzeg (miasto)">Brieg</a> (od 1907)</li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awidnica" title="Świdnica">Schweidnitz</a> (od 1899)</li> <li><a href="/wiki/Wa%C5%82brzych" title="Wałbrzych">Waldenburg</a> (od 1924)</li></ul> </td></tr><tr class="a3_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Breslau" title="Powiat Breslau">Breslau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Brieg" title="Powiat Brieg">Brieg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Frankenstein" title="Powiat Frankenstein">Frankenstein</a> (od 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Glatz" title="Powiat Glatz">Glatz</a> (od 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Gro%C3%9F_Wartenberg" title="Powiat Groß Wartenberg">Groß Wartenberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Guhrau" title="Powiat Guhrau">Guhrau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Habelschwerdt" title="Powiat Habelschwerdt">Habelschwerdt</a> (od 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Kreuzburg" title="Powiat Kreuzburg">Kreuzburg</a> (do 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Militsch" title="Powiat Militsch">Militsch</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_M%C3%BCnsterberg" title="Powiat Münsterberg">Münsterberg</a> (1820-1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Namslau" title="Powiat Namslau">Namslau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neumarkt" title="Powiat Neumarkt">Neumarkt</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Neurode" title="Powiat Neurode">Neurode</a> (1854-1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Nimptsch" title="Powiat Nimptsch">Nimptsch</a> (1820-1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Oels" title="Powiat Oels">Oels</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Ohlau" title="Powiat Ohlau">Ohlau</a> (do 1932 i od 1933)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Reichenbach" title="Powiat Reichenbach">Reichenbach</a> (od 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Schweidnitz" title="Powiat Schweidnitz">Schweidnitz</a> (od 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Steinau" title="Powiat Steinau">Steinau</a> (do 1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Strehlen" title="Powiat Strehlen">Strehlen</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Striegau" title="Powiat Striegau">Striegau</a> (1820-1932)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Trebnitz" title="Powiat Trebnitz">Trebnitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Waldenburg" title="Powiat Waldenburg">Waldenburg</a> (od 1820)</li> <li><a href="/wiki/Powiat_Wohlau" title="Powiat Wohlau">Wohlau</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="a4"><th class="navbox-group opis" scope="row"><a href="/wiki/Rejencja_dzier%C5%BConiowska" title="Rejencja dzierżoniowska">Rejencja dzierżoniowska</a> (1815-1820)</th><td class="navbox-list spis"><table class="inner-standard"><tbody><tr class="a4_1"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty miejskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li>brak</li></ul> </td></tr><tr class="a4_2"><th class="navbox-group opis" scope="row">Powiaty ziemskie</th><td class="navbox-list spis hlist navbox-even"> <ul><li><a href="/wiki/Powiat_Bolkenhain" title="Powiat Bolkenhain">Bolkenhain</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Frankenstein" title="Powiat Frankenstein">Frankenstein</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Hirschberg_im_Riesengebirge" title="Powiat Hirschberg im Riesengebirge">Hirschberg im Riesengebirge</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Glatz" title="Powiat Glatz">Glatz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Habelschwerdt" title="Powiat Habelschwerdt">Habelschwerdt</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Jauer" title="Powiat Jauer">Jauer</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Landeshut" title="Powiat Landeshut">Landeshut</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_M%C3%BCnsterberg" title="Powiat Münsterberg">Münsterberg</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Nimptsch" title="Powiat Nimptsch">Nimptsch</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Reichenbach" title="Powiat Reichenbach">Reichenbach</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Schweidnitz" title="Powiat Schweidnitz">Schweidnitz</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Sch%C3%B6nau" title="Powiat Schönau">Schönau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Striegau" title="Powiat Striegau">Striegau</a></li> <li><a href="/wiki/Powiat_Waldenburg" title="Powiat Waldenburg">Waldenburg</a></li></ul> </td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Plik:Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png/70px-Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png" decoding="async" width="70" height="85" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png/105px-Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png/140px-Wappen_Preu%C3%9Fische_Provinzen_-_Schlesien.png 2x" data-file-width="648" data-file-height="787" /></a> </div></div></div> <div class="navbox do-not-make-smaller mw-collapsible mw-collapsed" data-expandtext="pokaż" data-collapsetext="ukryj"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r74983602"><ul class="tnavbar noprint plainlinks hlist"><li><a href="/wiki/Szablon:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Szablon:Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">p</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Dyskusja_szablonu:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dyskusja szablonu:Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (strona nie istnieje)">d</a></li><li title="Możesz edytować ten szablon. Użyj przycisku podglądu przed zapisaniem zmian."><a class="external text" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Szablon:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia&action=edit">e</a></li></ul><div class="navbox-title caption">Gminy <a href="/wiki/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowska_Metropolia" title="Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia">Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii</a></div><div class="mw-collapsible-content flex"><table class="navbox-main-content inner-standard"><tbody><tr class="a1"><td colspan="2" class="navbox-list spis hlist navbox-odd"> <ul><li><a href="/wiki/B%C4%99dzin" title="Będzin">Będzin</a></li> <li><a href="/wiki/Bieru%C5%84" title="Bieruń">Bieruń</a></li> <li><a href="/wiki/Bobrowniki_(gmina_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim)" title="Bobrowniki (gmina w województwie śląskim)">Bobrowniki</a></li> <li><a href="/wiki/Bojszowy_(gmina)" title="Bojszowy (gmina)">Bojszowy</a></li> <li><a href="/wiki/Bytom" title="Bytom">Bytom</a></li> <li><a href="/wiki/Che%C5%82m_%C5%9Al%C4%85ski_(gmina)" title="Chełm Śląski (gmina)">Chełm Śląski</a></li> <li><a href="/wiki/Chorz%C3%B3w" title="Chorzów">Chorzów</a></li> <li><a href="/wiki/Czelad%C5%BA_(miasto)" title="Czeladź (miasto)">Czeladź</a></li> <li><a href="/wiki/D%C4%85browa_G%C3%B3rnicza" title="Dąbrowa Górnicza">Dąbrowa Górnicza</a></li> <li><a href="/wiki/Giera%C5%82towice_(gmina)" title="Gierałtowice (gmina)">Gierałtowice</a></li> <li><a href="/wiki/Gliwice" title="Gliwice">Gliwice</a></li> <li><a href="/wiki/Imielin" title="Imielin">Imielin</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Knur%C3%B3w" title="Knurów">Knurów</a></li> <li><a href="/wiki/Kobi%C3%B3r_(gmina)" title="Kobiór (gmina)">Kobiór</a></li> <li><a href="/wiki/L%C4%99dziny" title="Lędziny">Lędziny</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%81aziska_G%C3%B3rne" title="Łaziska Górne">Łaziska Górne</a></li> <li><a href="/wiki/Mierz%C4%99cice_(gmina)" title="Mierzęcice (gmina)">Mierzęcice</a></li> <li><a href="/wiki/Miko%C5%82%C3%B3w" title="Mikołów">Mikołów</a></li> <li><a href="/wiki/Mys%C5%82owice" title="Mysłowice">Mysłowice</a></li> <li><a href="/wiki/O%C5%BCarowice_(gmina)" title="Ożarowice (gmina)">Ożarowice</a></li> <li><a href="/wiki/Piekary_%C5%9Al%C4%85skie" title="Piekary Śląskie">Piekary Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Pilchowice_(gmina)" title="Pilchowice (gmina)">Pilchowice</a></li> <li><a href="/wiki/Psary_(gmina)" title="Psary (gmina)">Psary</a></li> <li><a href="/wiki/Pyskowice" title="Pyskowice">Pyskowice</a></li> <li><a href="/wiki/Radzionk%C3%B3w" title="Radzionków">Radzionków</a></li> <li><a href="/wiki/Ruda_%C5%9Al%C4%85ska" title="Ruda Śląska">Ruda Śląska</a></li> <li><a href="/wiki/Rudziniec_(gmina)" title="Rudziniec (gmina)">Rudziniec</a></li> <li><a href="/wiki/Siemianowice_%C5%9Al%C4%85skie" title="Siemianowice Śląskie">Siemianowice Śląskie</a></li> <li><a href="/wiki/Siewierz_(gmina)" title="Siewierz (gmina)">Siewierz</a></li> <li><a href="/wiki/S%C5%82awk%C3%B3w_(wojew%C3%B3dztwo_%C5%9Bl%C4%85skie)" title="Sławków (województwo śląskie)">Sławków</a></li> <li><a href="/wiki/Sosnowiec" title="Sosnowiec">Sosnowiec</a></li> <li><a href="/wiki/So%C5%9Bnicowice_(gmina)" title="Sośnicowice (gmina)">Sośnicowice</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awierklaniec_(gmina)" title="Świerklaniec (gmina)">Świerklaniec</a></li> <li><a href="/wiki/%C5%9Awi%C4%99toch%C5%82owice" title="Świętochłowice">Świętochłowice</a></li> <li><a href="/wiki/Tarnowskie_G%C3%B3ry" title="Tarnowskie Góry">Tarnowskie Góry</a></li> <li><a href="/wiki/Tychy" title="Tychy">Tychy</a></li> <li><a href="/wiki/Wojkowice" title="Wojkowice">Wojkowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wyry_(gmina)" title="Wyry (gmina)">Wyry</a></li> <li><a href="/wiki/Zabrze" title="Zabrze">Zabrze</a></li> <li><a href="/wiki/Zbros%C5%82awice_(gmina)" title="Zbrosławice (gmina)">Zbrosławice</a></li></ul> </td></tr></tbody></table><div class="navbox-after after"> <a href="/wiki/Plik:G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg/50px-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg.png" decoding="async" width="50" height="65" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg/75px-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg/100px-G%C3%B3rno%C5%9Bl%C4%85sko-Zag%C5%82%C4%99biowskiej_Metropolii_03.svg.png 2x" data-file-width="514" data-file-height="667" /></a> </div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-g"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (miasto liczące ponad 100 tysięcy mieszkańców):</div><ul><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/132516015">132516015</a></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n79148228">n79148228</a></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/1028347-X">1028347-X</a></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb121136006">121136006</a></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/02952864X">02952864X</a></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge129551">ge129551</a></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007557254105171">987007557254105171</a></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3921224.html">3921224</a></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/place/Katowice">place/Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/katowice">katowice</a></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/katowice/">katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/5761706">5761706</a></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/katowice">katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Visuotin%C4%97_lietuvi%C5%B3_enciklopedija" title="Visuotinė lietuvių enciklopedija">VLE</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/straipsnis/katowice/">katowice</a></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0035448.xml">0035448</a></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Katowice">Katowice</a></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=30914">30914</a></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katowice&oldid=75359317">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Katowice&oldid=75359317</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_na_Medal" title="Kategoria:Artykuły na Medal">Artykuły na Medal</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Katowice" title="Kategoria:Katowice">Katowice</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_w_wojew%C3%B3dztwie_%C5%9Bl%C4%85skim" title="Kategoria:Miasta w województwie śląskim">Miasta w województwie śląskim</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_wojew%C3%B3dzkie" title="Kategoria:Miasta wojewódzkie">Miasta wojewódzkie</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_wojew%C3%B3dzkie_II_Rzeczypospolitej" title="Kategoria:Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej">Miasta wojewódzkie II Rzeczypospolitej</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_na_prawach_powiatu" title="Kategoria:Miasta na prawach powiatu">Miasta na prawach powiatu</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miejscowo%C5%9Bci_odznaczone_Orderem_Sztandaru_Pracy_I_klasy" title="Kategoria:Miejscowości odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy">Miejscowości odznaczone Orderem Sztandaru Pracy I klasy</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Miasta_w_Polsce_lokowane_w_XIX_wieku" title="Kategoria:Miasta w Polsce lokowane w XIX wieku">Miasta w Polsce lokowane w XIX wieku</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Strony_u%C5%BCywaj%C4%85ce_rozszerzenia_EasyTimeline" title="Kategoria:Strony używające rozszerzenia EasyTimeline">Strony używające rozszerzenia EasyTimeline</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_u%C5%BCywa_p%C3%B3l_opisowych" title="Kategoria:Szablon cytowania używa pól opisowych">Szablon cytowania używa pól opisowych</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablony_cytowania_%E2%80%93_problemy_%E2%80%93_cytuj_%E2%80%93_strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Kategoria:Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna">Szablony cytowania – problemy – cytuj – strona główna</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytuj_do_sprawdzenia" title="Kategoria:Szablon cytuj do sprawdzenia">Szablon cytuj do sprawdzenia</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Wyr%C3%B3%C5%BCnione_artyku%C5%82y" title="Kategoria:Wyróżnione artykuły">Wyróżnione artykuły</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_propozycjami_t%C5%82umacze%C5%84" title="Kategoria:Artykuły z propozycjami tłumaczeń">Artykuły z propozycjami tłumaczeń</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Has%C5%82a_kanonu_polskiej_Wikipedii" title="Kategoria:Hasła kanonu polskiej Wikipedii">Hasła kanonu polskiej Wikipedii</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 26 lis 2024, 11:34.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Katowice&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6df7948d6c-c7gxg","wgBackendResponseTime":242,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"8.037","walltime":"9.007","ppvisitednodes":{"value":257987,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":1423898,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":246388,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":23,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":36,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":871973,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":12,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 7468.292 1 -total"," 37.02% 2765.126 1 Szablon:Przypisy"," 36.35% 2714.956 787 Szablon:Odn"," 26.45% 1975.255 398 Szablon:Cytuj"," 13.53% 1010.806 787 Szablon:Odn/tekst"," 8.44% 630.571 70 Szablon:Cytuj_stronę"," 4.60% 343.618 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 4.54% 339.051 1592 Szablon:Odn/id"," 3.59% 267.834 1 Szablon:Polskie_miasto_infobox"," 2.20% 164.582 13 Szablon:Szablon_nawigacyjny"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"2.596","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7847964,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\n#prop A = 1\n#prop B = 1\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\nwspółrzędne = \"50°15′51″N 19°01′25″E\"\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Polskie miasto infobox\",\n [\"geohack\"] = \"type:city\",\n}\nmap = \"śląskie\"\nmap = \"Polska\"\nmap = \"śląskie\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Katowice”\",\n [\"description\"] = \"Katowice\",\n [\"latitude\"] = 50.264166666667,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=50.264166666667_N_19.023611111111_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 19.023611111111,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"w centrum\",\n [\"rx\"] = 124.71335106029,\n [\"ry\"] = 157.65741497088,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 52.40056767239,\n [\"y\"] = 48.096743654324,\n}\nmap = \"Polska\"\ntable#1 {\n [\"autoAlt\"] = \"punkt z opisem „Katowice”\",\n [\"description\"] = \"Katowice\",\n [\"latitude\"] = 50.264166666667,\n [\"link\"] = \"//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl\u0026params=50.264166666667_N_19.023611111111_E_type:city_\",\n [\"longitude\"] = 19.023611111111,\n [\"mark\"] = \"Red pog.svg\",\n [\"posDesc\"] = \"na dole\",\n [\"rx\"] = 116.18873312565,\n [\"ry\"] = 175.68973733583,\n [\"size\"] = 6,\n [\"x\"] = 48.818795430945,\n [\"y\"] = 75.935897435897,\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = \"najlepsza\"\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\n#prop B = 1\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Hydrol Earth Syst Sci \"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"[[Przegląd Zachodni]]\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\n\n== Szablon:Szablon nawigacyjny ==\n\nrequired = table#1 {\n}\n","limitreport-profile":[["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","620","24.0"],["?","180","7.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getAllExpandedArguments","180","7.0"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","160","6.2"],["type","160","6.2"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::gsub","140","5.4"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","140","5.4"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","120","4.7"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getEntityStatements","120","4.7"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpensiveData","80","3.1"],["[others]","680","26.4"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-67876799fc-fdp9d","timestamp":"20241127164553","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Katowice","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Katowice","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q588","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q588","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-10-30T21:31:08Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/03\/Katowice_collage_v._2023.jpg","headline":"miasto wojew\u00f3dzkie w po\u0142udniowej Polsce"}</script> </body> </html>