CINXE.COM

جيولوجيا - ويكيبيديا

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="ar" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>جيولوجيا - ويكيبيديا</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )arwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":["0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9", "٠\t١\t٢\t٣\t٤\t٥\t٦\t٧\t٨\t٩"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","يناير","فبراير","مارس","أبريل","مايو","يونيو","يوليو","أغسطس","سبتمبر","أكتوبر","نوفمبر","ديسمبر"],"wgRequestId":"b8bb4dd4-661f-4c97-b07e-5a3f3dc54f56","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"جيولوجيا","wgTitle":"جيولوجيا","wgCurRevisionId":69058456,"wgRevisionId":69058456,"wgArticleId":1854,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["صفحات تستخدم امتداد JsonConfig","الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)","الاستشهاد بمصادر باللغة اللاتينية (la)","أخطاء الاستشهاد: التاريخ","الاستشهاد بمصادر باللغة الفرنسية (fr)", "جميع المقالات ذات الوصلات الخارجية المكسورة","مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ يونيو 2019","قالب أرشيف الإنترنت بوصلات واي باك","مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ أبريل 2018","صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown","صفحات تستخدم وحدة بطاقة","مقالات تستعمل قوالب معلومات","صفحات تستخدم خاصية P18","مقالات تحوي نصا بالإنجليزية","بوابة جغرافيا/مقالات متعلقة","بوابة علم طبقات الأرض/مقالات متعلقة","بوابة فيزياء الأرض/مقالات متعلقة","بوابة علوم/مقالات متعلقة","بوابة علوم الأرض/مقالات متعلقة","علم طبقات الأرض","زمن جيولوجي"],"wgPageViewLanguage":"ar","wgPageContentLanguage":"ar","wgPageContentModel": "wikitext","wgRelevantPageName":"جيولوجيا","wgRelevantArticleId":1854,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":69058456,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ar","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"ar"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1069","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model" ,"platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.Site":"ready","ext.gadget.Font-Amiri":"ready","ext.gadget.palestineTheme":"ready","ext.gadget.WMP-icons":"ready","ext.gadget.HideExLinkIcon":"ready","ext.gadget.Urgent-fixes":"ready","ext.gadget.color-definition":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init": "ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.events-loader","ext.gadget.ArabicAds","ext.gadget.LoadJS","ext.gadget.searchlang","ext.gadget.NoRefCopy","ext.gadget.exlinks","ext.gadget.content-support-loader","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.TemplateParamWizard","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=ext.gadget.Font-Amiri%2CHideExLinkIcon%2CSite%2CUrgent-fixes%2CWMP-icons%2Ccolor-definition%2CpalestineTheme&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ar&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.16"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png/1200px-Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="768"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png/800px-Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="512"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png/640px-Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="409"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="جيولوجيا - ويكيبيديا"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ar.m.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="عدل" href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ويكيبيديا (ar)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ar.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="تلقيمة أتوم ويكيبيديا" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-جيولوجيا rootpage-جيولوجيا skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">انتقل إلى المحتوى</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="الموقع"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="القائمة الرئيسة" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="القائمة الرئيسية" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">القائمة الرئيسية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">القائمة الرئيسية</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">أخف</button> </div> <div id="p-encyclopedia" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-encyclopedia" > <div class="vector-menu-heading"> الموسوعة </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3%D8%A9" title="زر الصفحة الرئيسية [z]" accesskey="z"><span>الصفحة الرئيسة</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AB_%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="مطالعة سريعة لأهم الأحداث الجارية"><span>الأحداث الجارية</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="قائمة أحدث التغييرات في الويكي. [r]" accesskey="r"><span>أحدث التغييرات</span></a></li><li id="n-wrecentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A9/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%87%D9%85%D8%A9"><span>أحدث التغييرات الأساسية</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> تصفح </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-subjects" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD"><span>المواضيع</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3_%D8%B3%D8%B1%D9%8A%D8%B9"><span>أبجدي</span></a></li><li id="n-portals" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD"><span>بوابات</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%B9%D8%B4%D9%88%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="حمل صفحة عشوائية [x]" accesskey="x"><span>مقالة عشوائية</span></a></li><li id="n-Kiwix" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%83%D9%8A%D9%88%D9%8A%D9%83%D8%B3"><span>تصفح من غير إنترنت</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D8%A9"><span>الصفحات الخاصة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-contributing" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-contributing" > <div class="vector-menu-heading"> مشاركة </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A7%D8%AA%D8%B5%D9%84_%D8%A8%D9%86%D8%A7"><span>تواصل مع ويكيبيديا</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="حيث تجد المساعدة"><span>مساعدة</span></a></li><li id="n-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D9%86"><span>الميدان</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A6%D9%8A%D8%B3%D8%A9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ويكيبيديا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ar.svg" style="width: 7em; height: 2.4375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ar.svg" width="105" height="22" style="width: 6.5625em; height: 1.375em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A8%D8%AD%D8%AB" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="ابحث في ويكيبيديا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>بحث</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ابحث في ويكيبيديا" aria-label="ابحث في ويكيبيديا" autocapitalize="sentences" title="ابحث في ويكيبيديا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:بحث"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بحث</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="أدوات شخصية"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="المظهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغيير مظهر الصفحة، حجم الخط، العرض واللون" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="المظهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">المظهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ar.wikipedia.org&amp;uselang=ar" class=""><span>تبرع</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8&amp;returnto=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="نشجعك على عمل حساب وتسجيل دخولك؛ لكنه غير ضروري على اي حال" class=""><span>إنشاء حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AF%D8%AE%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85&amp;returnto=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="يفضل أن تسجل الدخول، لكنه ليس إلزاميا. [o]" accesskey="o" class=""><span>دخول</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="المزيد من الخيارات" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="أدوات شخصية" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">أدوات شخصية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="قائمة المستخدم" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&amp;wmf_medium=sidebar&amp;wmf_campaign=ar.wikipedia.org&amp;uselang=ar"><span>تبرع</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8&amp;returnto=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="نشجعك على عمل حساب وتسجيل دخولك؛ لكنه غير ضروري على اي حال"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>إنشاء حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AF%D8%AE%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85&amp;returnto=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="يفضل أن تسجل الدخول، لكنه ليس إلزاميا. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>دخول</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحات للمحررين الذين سجَّلوا خروجهم <a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D8%A9" aria-label="تعلَّم المزيد بخصوص التحرير"><span>تعلَّم المزيد</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B3%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A" title="قائمة بتعديلات قام بها عنوان الآي بي [y]" accesskey="y"><span>مساهمات</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4%D9%8A" title="نقاش حول التعديلات من عنوان الأيبي هذا [n]" accesskey="n"><span>نقاش</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="الموقع"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="المحتويات" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">المحتويات</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">أخف</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">المقدمة</div> </a> </li> <li id="toc-أصل_التسمية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#أصل_التسمية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>أصل التسمية</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-أصل_التسمية-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي أصل التسمية</span> </button> <ul id="toc-أصل_التسمية-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-الصخور" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الصخور"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>الصخور</span> </div> </a> <ul id="toc-الصخور-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المواد_السائبة" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#المواد_السائبة"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>المواد السائبة</span> </div> </a> <ul id="toc-المواد_السائبة-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-البنية_الكاملة_للأرض" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#البنية_الكاملة_للأرض"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>البنية الكاملة للأرض</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-البنية_الكاملة_للأرض-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي البنية الكاملة للأرض</span> </button> <ul id="toc-البنية_الكاملة_للأرض-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-الصفائح_التكتونية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الصفائح_التكتونية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>الصفائح التكتونية</span> </div> </a> <ul id="toc-الصفائح_التكتونية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-هيكل_الأرض" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#هيكل_الأرض"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>هيكل الأرض</span> </div> </a> <ul id="toc-هيكل_الأرض-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-التطورات_الجيولوجية_التي_تحدث_في_منطقة_ما" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#التطورات_الجيولوجية_التي_تحدث_في_منطقة_ما"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>التطورات الجيولوجية التي تحدث في منطقة ما</span> </div> </a> <ul id="toc-التطورات_الجيولوجية_التي_تحدث_في_منطقة_ما-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-أقسام_علم_الجيولوجيا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#أقسام_علم_الجيولوجيا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>أقسام علم الجيولوجيا</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-أقسام_علم_الجيولوجيا-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي أقسام علم الجيولوجيا</span> </button> <ul id="toc-أقسام_علم_الجيولوجيا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-علم_الصخور" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#علم_الصخور"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>علم الصخور</span> </div> </a> <ul id="toc-علم_الصخور-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الجيولوجيا_التركيبية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الجيولوجيا_التركيبية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>الجيولوجيا التركيبية</span> </div> </a> <ul id="toc-الجيولوجيا_التركيبية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-علم_وصف_طبقات_الأرض" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#علم_وصف_طبقات_الأرض"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.3</span> <span>علم وصف طبقات الأرض</span> </div> </a> <ul id="toc-علم_وصف_طبقات_الأرض-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-جيولوجيا_الكواكب" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جيولوجيا_الكواكب"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>جيولوجيا الكواكب</span> </div> </a> <ul id="toc-جيولوجيا_الكواكب-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الجيولوجيا_التطبيقية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#الجيولوجيا_التطبيقية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>الجيولوجيا التطبيقية</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-الجيولوجيا_التطبيقية-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي الجيولوجيا التطبيقية</span> </button> <ul id="toc-الجيولوجيا_التطبيقية-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-الجيولوجيا_الاقتصادية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الجيولوجيا_الاقتصادية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>الجيولوجيا الاقتصادية</span> </div> </a> <ul id="toc-الجيولوجيا_الاقتصادية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جيولوجيا_التعدين" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جيولوجيا_التعدين"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>جيولوجيا التعدين</span> </div> </a> <ul id="toc-جيولوجيا_التعدين-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الجيولوجيا_البترولية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الجيولوجيا_البترولية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>الجيولوجيا البترولية</span> </div> </a> <ul id="toc-الجيولوجيا_البترولية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الجيولوجيا_الهندسية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الجيولوجيا_الهندسية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>الجيولوجيا الهندسية</span> </div> </a> <ul id="toc-الجيولوجيا_الهندسية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-الهيدرولوجيا_والقضايا_البيئية" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#الهيدرولوجيا_والقضايا_البيئية"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>الهيدرولوجيا والقضايا البيئية</span> </div> </a> <ul id="toc-الهيدرولوجيا_والقضايا_البيئية-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-التاريخ_الجيولوجي" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#التاريخ_الجيولوجي"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>التاريخ الجيولوجي</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-التاريخ_الجيولوجي-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ثبِّت القسم الفرعي التاريخ الجيولوجي</span> </button> <ul id="toc-التاريخ_الجيولوجي-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-المقياس_الزمني_الجيولوجي" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#المقياس_الزمني_الجيولوجي"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>المقياس الزمني الجيولوجي</span> </div> </a> <ul id="toc-المقياس_الزمني_الجيولوجي-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-انظر_أيضًا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#انظر_أيضًا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>انظر أيضًا</span> </div> </a> <ul id="toc-انظر_أيضًا-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-المراجع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#المراجع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>المراجع</span> </div> </a> <ul id="toc-المراجع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="المحتويات" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="جدول المحتويات" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تبديل عرض جدول المحتويات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تبديل عرض جدول المحتويات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">جيولوجيا</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="اذهب إلى المقالة في لغةٍ أخرى. مُتاحة في 188 لغة" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-188" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">188 لغة</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الأفريقانية" lang="af" hreflang="af" data-title="Geologie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="الأفريقانية" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الألمانية السويسرية" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Geologie" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="الألمانية السويسرية" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%98%E1%88%AC%E1%89%B5_%E1%8C%A5%E1%8A%93%E1%89%B5_(%E1%8C%82%E1%8B%AE%E1%88%8E%E1%8C%82)" title="መሬት ጥናት (ጂዮሎጂ) – الأمهرية" lang="am" hreflang="am" data-title="መሬት ጥናት (ጂዮሎጂ)" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="الأمهرية" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Cheoloch%C3%ADa" title="Cheolochía – الأراغونية" lang="an" hreflang="an" data-title="Cheolochía" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="الأراغونية" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="भूविज्ञान – الأنجيكا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="भूविज्ञान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="الأنجيكا" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="جيولوجيا – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="جيولوجيا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="جيولوجيا – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="جيولوجيا" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Xeolox%C3%ADa" title="Xeoloxía – الأسترية" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Xeoloxía" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="الأسترية" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Geologiya" title="Geologiya – الأذربيجانية" lang="az" hreflang="az" data-title="Geologiya" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="الأذربيجانية" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ژئولوژی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ژئولوژی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – الباشكيرية" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Геология" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="الباشكيرية" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Geuoluog%C4%97j%C4%97" title="Geuoluogėjė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Geuoluogėjė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Heolohiya" title="Heolohiya – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Heolohiya" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Геалогія – البيلاروسية" lang="be" hreflang="be" data-title="Геалогія" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="البيلاروسية" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%B0%D0%BB%D1%91%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Геалёгія – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Геалёгія" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – البلغارية" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Геология" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="البلغارية" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%AC%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="भूबिज्ञान – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="भूबिज्ञान" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Jialoji" title="Jialoji – البيسلامية" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Jialoji" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="البيسلامية" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဘူမိဗေဒ – Pa&#039;O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="ဘူမိဗေဒ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa&#039;O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%A4%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AC" title="ভূতত্ত্ব – البنغالية" lang="bn" hreflang="bn" data-title="ভূতত্ত্ব" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="البنغالية" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Douarouriezh" title="Douarouriezh – البريتونية" lang="br" hreflang="br" data-title="Douarouriezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="البريتونية" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Geologija" title="Geologija – البوسنية" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Geologija" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="البوسنية" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Geologi" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – الكتالانية" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Geologia" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="الكتالانية" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/D%C3%AA-c%C3%A9k" title="Dê-cék – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Dê-cék" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%DB%95%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زەویناسی – السورانية الكردية" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="زەویناسی" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="السورانية الكردية" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Geolugia" title="Geolugia – الكورسيكية" lang="co" hreflang="co" data-title="Geolugia" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="الكورسيكية" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Geologiya" title="Geologiya – لغة تتار القرم" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Geologiya" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="لغة تتار القرم" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – التشيكية" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Geologie" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="التشيكية" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Геологи – التشوفاشي" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Геологи" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="التشوفاشي" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Daeareg" title="Daeareg – الويلزية" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Daeareg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="الويلزية" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="مقالة موصى بها"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – الدانمركية" lang="da" hreflang="da" data-title="Geologi" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="الدانمركية" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الألمانية" lang="de" hreflang="de" data-title="Geologie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="الألمانية" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Pi%C3%B6%C3%B6ck%C3%A4t%C3%B6upiny" title="Piööckätöupiny – الدنكا" lang="din" hreflang="din" data-title="Piööckätöupiny" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="الدنكا" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/C%C3%AAolociye" title="Cêolociye – Dimli" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Cêolociye" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Dimli" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%89%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Γεωλογία – اليونانية" lang="el" hreflang="el" data-title="Γεωλογία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="اليونانية" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Geolog%C3%AE" title="Geologî – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Geologî" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Geology" title="Geology – الإنجليزية" lang="en" hreflang="en" data-title="Geology" data-language-autonym="English" data-language-local-name="الإنجليزية" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Geologio" title="Geologio – الإسبرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Geologio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="الإسبرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Geolog%C3%ADa" title="Geología – الإسبانية" lang="es" hreflang="es" data-title="Geología" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="الإسبانية" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Geoloogia" title="Geoloogia – الإستونية" lang="et" hreflang="et" data-title="Geoloogia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="الإستونية" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – الباسكية" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Geologia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="الباسكية" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Geologia" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زمین‌شناسی – الفارسية" lang="fa" hreflang="fa" data-title="زمین‌شناسی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="الفارسية" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – الفنلندية" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Geologia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="الفنلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Geoloogia" title="Geoloogia – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Geoloogia" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Jar%C3%B0fr%C3%B8%C3%B0i" title="Jarðfrøði – الفاروية" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Jarðfrøði" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="الفاروية" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9ologie" title="Géologie – الفرنسية" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Géologie" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="الفرنسية" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/G%C2%B7eologia" title="G·eologia – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="G·eologia" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالة جيدة"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Geologii" title="Geologii – الفريزينية الشمالية" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Geologii" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="الفريزينية الشمالية" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Gjeologjie" title="Gjeologjie – الفريلايان" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Gjeologjie" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="الفريلايان" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Geology" title="Geology – الفريزيان" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Geology" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="الفريزيان" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Geola%C3%ADocht" title="Geolaíocht – الأيرلندية" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Geolaíocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="الأيرلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/J%C3%A9oloji" title="Jéoloji – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Jéoloji" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Ge%C3%B2las" title="Geòlas – الغيلية الأسكتلندية" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Geòlas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="الغيلية الأسكتلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Xeolox%C3%ADa" title="Xeoloxía – الجاليكية" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Xeoloxía" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="الجاليكية" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Yvyrekokuaa" title="Yvyrekokuaa – الغوارانية" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Yvyrekokuaa" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="الغوارانية" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Ilmin_duwatsu" title="Ilmin duwatsu – الهوسا" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Ilmin duwatsu" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="الهوسا" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Huli_honua" title="Huli honua – لغة هاواي" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Huli honua" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="لغة هاواي" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%90%D7%95%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%94" title="גאולוגיה – العبرية" lang="he" hreflang="he" data-title="גאולוגיה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="العبرية" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="भूविज्ञान – الهندية" lang="hi" hreflang="hi" data-title="भूविज्ञान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="الهندية" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Geology" title="Geology – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Geology" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Geologija" title="Geologija – الكرواتية" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Geologija" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="الكرواتية" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Jewoloji" title="Jewoloji – الكريولية الهايتية" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Jewoloji" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="الكريولية الهايتية" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Geol%C3%B3gia" title="Geológia – الهنغارية" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Geológia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="الهنغارية" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B5%D6%80%D5%AF%D6%80%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Երկրաբանություն – الأرمنية" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Երկրաբանություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="الأرمنية" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – اللّغة الوسيطة" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Geologia" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اللّغة الوسيطة" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – الإيبان" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Geologi" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="الإيبان" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – الإندونيسية" lang="id" hreflang="id" data-title="Geologi" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="الإندونيسية" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الإنترلينج" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Geologie" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="الإنترلينج" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Heolohia" title="Heolohia – الإيلوكو" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Heolohia" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="الإيلوكو" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Geologio" title="Geologio – الإيدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Geologio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="الإيدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Jar%C3%B0fr%C3%A6%C3%B0i" title="Jarðfræði – الأيسلندية" lang="is" hreflang="is" data-title="Jarðfræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="الأيسلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – الإيطالية" lang="it" hreflang="it" data-title="Geologia" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="الإيطالية" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%A6" title="地質学 – اليابانية" lang="ja" hreflang="ja" data-title="地質学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="اليابانية" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Jaaloji" title="Jaaloji – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Jaaloji" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/ligytedyske" title="ligytedyske – اللوجبان" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="ligytedyske" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="اللوجبان" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9ologi" title="Géologi – الجاوية" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Géologi" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="الجاوية" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="გეოლოგია – الجورجية" lang="ka" hreflang="ka" data-title="გეოლოგია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="الجورجية" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Geologiya" title="Geologiya – الكارا-كالباك" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Geologiya" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="الكارا-كالباك" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – الكازاخستانية" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Геология" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="الكازاخستانية" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Nunarsualerineq" title="Nunarsualerineq – الكالاليست" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Nunarsualerineq" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="الكالاليست" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%92%E1%9E%9A%E1%9E%8E%E1%9E%B8%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%91%E1%9F%92%E1%9E%99%E1%9E%B6" title="ធរណីវិទ្យា – الخميرية" lang="km" hreflang="km" data-title="ធរណីវិទ្យា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="الخميرية" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B3%82%E0%B2%B0%E0%B2%9A%E0%B2%A8%E0%B2%B6%E0%B2%BE%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಭೂರಚನಶಾಸ್ತ್ರ – الكانادا" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಭೂರಚನಶಾಸ್ತ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="الكانادا" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A7%80%EC%A7%88%ED%95%99" title="지질학 – الكورية" lang="ko" hreflang="ko" data-title="지질학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="الكورية" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Erdnas%C3%AE" title="Erdnasî – الكردية" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Erdnasî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="الكردية" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Dororieth" title="Dororieth – الكورنية" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Dororieth" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="الكورنية" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – القيرغيزية" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Геология" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="القيرغيزية" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – اللاتينية" lang="la" hreflang="la" data-title="Geologia" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="اللاتينية" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Jeolojiya" title="Jeolojiya – اللادينو" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Jeolojiya" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="اللادينو" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – اللكسمبورغية" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Geologie" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="اللكسمبورغية" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – الليزجية" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Геология" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="الليزجية" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Jeolojia" title="Jeolojia – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Jeolojia" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الليمبورغية" lang="li" hreflang="li" data-title="Geologie" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="الليمبورغية" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Geulugia" title="Geulugia – اللومبردية" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Geulugia" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="اللومبردية" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Z%C3%A9bi_mak%C9%9B%CC%81l%C9%9B" title="Zébi makɛ́lɛ – اللينجالا" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Zébi makɛ́lɛ" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="اللينجالا" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%97%E0%BB%8D%E0%BA%A5%E0%BA%B0%E0%BA%99%E0%BA%B5%E0%BA%AA%E0%BA%B2%E0%BA%94" title="ທໍລະນີສາດ – اللاوية" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ທໍລະນີສາດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="اللاوية" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Geologija" title="Geologija – الليتوانية" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Geologija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="الليتوانية" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/%C4%A2eolo%C4%A3ija" title="Ģeoloģija – اللاتفية" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Ģeoloģija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="اللاتفية" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Geologi" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F%D1%81%D1%8C" title="Геологиясь – الموكشا" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Геологиясь" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="الموكشا" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Je%C3%B4l%C3%B4jia" title="Jeôlôjia – الملغاشي" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Jeôlôjia" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="الملغاشي" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%B9" title="Геологий – Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Геологий" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/T%C4%81tai_aro_whenua" title="Tātai aro whenua – الماورية" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Tātai aro whenua" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="الماورية" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Геологија – المقدونية" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Геологија" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="المقدونية" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%AD%E0%B5%82%E0%B4%97%E0%B5%BC%E0%B4%AD%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="ഭൂഗർഭശാസ്ത്രം – المالايالامية" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ഭൂഗർഭശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="المالايالامية" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Геологи – المنغولية" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Геологи" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="المنغولية" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भूशास्त्र – الماراثية" lang="mr" hreflang="mr" data-title="भूशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="الماراثية" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – الماليزية" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Geologi" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="الماليزية" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/%C4%A0eolo%C4%A1ija" title="Ġeoloġija – المالطية" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Ġeoloġija" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="المالطية" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الميرانديز" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Geologie" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="الميرانديز" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%98%E1%80%B0%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ဘူမိဗေဒ – البورمية" lang="my" hreflang="my" data-title="ဘူမိဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="البورمية" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D8%B1_%DA%86%DB%8C%D8%B2%D9%87%D8%A7" title="زمین درست کر چیزها – المازندرانية" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="زمین درست کر چیزها" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="المازندرانية" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Tl%C4%81lmatiliztli" title="Tlālmatiliztli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Tlālmatiliztli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Giuloggia" title="Giuloggia – النابولية" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Giuloggia" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="النابولية" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الألمانية السفلى" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Geologie" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="الألمانية السفلى" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – السكسونية السفلى" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Geologie" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="السكسونية السفلى" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%9C%E0%A5%8D%E0%A4%9E%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="भूविज्ञान – النيبالية" lang="ne" hreflang="ne" data-title="भूविज्ञान" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="النيبالية" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="भूगर्भशास्त्र – النوارية" lang="new" hreflang="new" data-title="भूगर्भशास्त्र" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="النوارية" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الهولندية" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Geologie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="الهولندية" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – النرويجية نينورسك" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Geologi" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="النرويجية نينورسك" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – النرويجية بوكمال" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Geologi" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="النرويجية بوكمال" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Geologia" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9ologie" title="Géologie – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Géologie" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – الأوكسيتانية" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Geologia" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="الأوكسيتانية" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Ji%27ooloojii" title="Ji&#039;ooloojii – الأورومية" lang="om" hreflang="om" data-title="Ji&#039;ooloojii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="الأورومية" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8" title="Геологи – الأوسيتيك" lang="os" hreflang="os" data-title="Геологи" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="الأوسيتيك" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%AD%E0%A9%82_%E0%A8%B5%E0%A8%BF%E0%A8%97%E0%A8%BF%E0%A8%86%E0%A8%A8" title="ਭੂ ਵਿਗਿਆਨ – البنجابية" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਭੂ ਵਿਗਿਆਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="البنجابية" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – البابيامينتو" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Geologia" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="البابيامينتو" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Jolodjie" title="Jolodjie – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Jolodjie" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Jiolojii" title="Jiolojii – Pitcairn-Norfolk" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Jiolojii" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Pitcairn-Norfolk" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – البولندية" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Geologia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="البولندية" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Geolog%C3%ACa" title="Geologìa – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Geologìa" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%DA%BE%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D9%BE%DA%91%DA%BE%D8%AA" title="دھرتی پڑھت – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="دھرتی پڑھت" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%DA%81%D9%85%DA%A9%D9%BE%DB%90%DA%98%D9%86%D8%AF%D9%86%D9%87" title="ځمکپېژندنه – البشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ځمکپېژندنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="البشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Geologia" title="Geologia – البرتغالية" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Geologia" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="البرتغالية" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Tiksimuyu_yachay" title="Tiksimuyu yachay – كيشوا" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Tiksimuyu yachay" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="كيشوا" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – الرومانية" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Geologie" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="الرومانية" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – الروسية" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Геология" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="الروسية" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D2%90%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D2%91%D1%96%D1%8F" title="Ґеолоґія – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Ґеолоґія" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9A%E0%A5%80%E0%A4%A8%E0%A4%AD%E0%A5%82%E0%A4%97%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AD%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="प्राचीनभूगर्भशास्त्रम् – السنسكريتية" lang="sa" hreflang="sa" data-title="प्राचीनभूगर्भशास्त्रम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="السنسكريتية" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – الساخيّة" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Геология" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="الساخيّة" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Giolugg%C3%ACa" title="Gioluggìa – الصقلية" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Gioluggìa" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="الصقلية" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Geology" title="Geology – الأسكتلندية" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Geology" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="الأسكتلندية" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="ارضيات – السندية" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ارضيات" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="السندية" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Geologija" title="Geologija – صربية-كرواتية" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Geologija" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صربية-كرواتية" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tasnakalt" title="Tasnakalt – تشلحيت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tasnakalt" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تشلحيت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%95%E1%81%A2%E1%82%86%E1%80%B8%E1%80%9C%E1%82%85%E1%80%84%E1%80%BA%E1%82%8A%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%81%BC%E1%80%BA" title="ပၢႆးလႅင်ႊလိၼ် – الشان" lang="shn" hreflang="shn" data-title="ပၢႆးလႅင်ႊလိၼ်" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="الشان" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B7%E0%B7%96%E0%B7%80%E0%B7%9A%E0%B6%AF%E0%B6%BA" title="භූවේදය – السنهالية" lang="si" hreflang="si" data-title="භූවේදය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="السنهالية" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Geology" title="Geology – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Geology" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Geol%C3%B3gia" title="Geológia – السلوفاكية" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Geológia" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="السلوفاكية" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ارضیات – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="ارضیات" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Geologija" title="Geologija – السلوفانية" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Geologija" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="السلوفانية" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Ruambachisi" title="Ruambachisi – الشونا" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Ruambachisi" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="الشونا" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Gjeologjia" title="Gjeologjia – الألبانية" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Gjeologjia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="الألبانية" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%98%D0%B0" title="Геологија – الصربية" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Геологија" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="الصربية" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Jeoloji" title="Jeoloji – السوتو الجنوبية" lang="st" hreflang="st" data-title="Jeoloji" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="السوتو الجنوبية" class="interlanguage-link-target"><span>Sesotho</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Geologie" title="Geologie – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Geologie" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9ologi" title="Géologi – السوندانية" lang="su" hreflang="su" data-title="Géologi" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="السوندانية" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="مقالة موصى بها"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Geologi" title="Geologi – السويدية" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Geologi" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="السويدية" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Jiolojia" title="Jiolojia – السواحلية" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Jiolojia" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="السواحلية" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AE%B5%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%B2%E0%AF%8D" title="நிலவியல் – التاميلية" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நிலவியல்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="التاميلية" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AD%E0%B3%82%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%9C%E0%B3%8D%E0%B2%9E%E0%B2%BE%E0%B2%A8" title="ಭೂವಿಜ್ಞಾನ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಭೂವಿಜ್ಞಾನ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%97%D0%B0%D0%BC%D0%B8%D0%BD%D1%88%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D1%81%D3%A3" title="Заминшиносӣ – الطاجيكية" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Заминшиносӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="الطاجيكية" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%B2" title="ธรณีวิทยา – التايلاندية" lang="th" hreflang="th" data-title="ธรณีวิทยา" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="التايلاندية" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Geologi%C3%BDa" title="Geologiýa – التركمانية" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Geologiýa" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="التركمانية" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Heolohiya" title="Heolohiya – التاغالوغية" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Heolohiya" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="التاغالوغية" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Geologij%C9%99" title="Geologijə – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Geologijə" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Jeoloji" title="Jeoloji – التركية" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Jeoloji" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="التركية" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – التترية" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Геология" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="التترية" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D1%8F" title="Геология – التوفية" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Геология" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="التوفية" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%DB%90%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%AF%D9%89%D9%8A%DB%95" title="گېئولوگىيە – الأويغورية" lang="ug" hreflang="ug" data-title="گېئولوگىيە" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="الأويغورية" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F" title="Геологія – الأوكرانية" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Геологія" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="الأوكرانية" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ارضیات – الأوردية" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ارضیات" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="الأوردية" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Geologiya" title="Geologiya – الأوزبكية" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Geologiya" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="الأوزبكية" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Zeo%C5%82ozia" title="Zeołozia – البندقية" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Zeołozia" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="البندقية" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Geologii" title="Geologii – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Geologii" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học – الفيتنامية" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Địa chất học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="الفيتنامية" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Talav" title="Talav – لغة الفولابوك" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Talav" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="لغة الفولابوك" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Djeyolodjeye" title="Djeyolodjeye – الولونية" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Djeyolodjeye" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="الولونية" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Heolohiya" title="Heolohiya – الواراي" lang="war" hreflang="war" data-title="Heolohiya" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="الواراي" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%B8" title="地質學 – الوو الصينية" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="地質學" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="الوو الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/IJioloji" title="IJioloji – الخوسا" lang="xh" hreflang="xh" data-title="IJioloji" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="الخوسا" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%90" title="გეოლოგია – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="გეოლოგია" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%92%D7%A2%D7%90%D7%9C%D7%90%D7%92%D7%99%D7%A2" title="געאלאגיע – اليديشية" lang="yi" hreflang="yi" data-title="געאלאגיע" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="اليديشية" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E8%B4%A8%E5%AD%A6" title="地质学 – الصينية" lang="zh" hreflang="zh" data-title="地质学" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/T%C4%93-chit-ha%CC%8Dk" title="Tē-chit-ha̍k – مين-نان الصينية" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tē-chit-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مين-نان الصينية" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E5%9C%B0%E8%B3%AA%E5%AD%B8" title="地質學 – الكَنْتُونية" lang="yue" hreflang="yue" data-title="地質學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="الكَنْتُونية" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1069#sitelinks-wikipedia" title="تعديل وصلات اللغات" class="wbc-editpage">عدل الوصلات</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="نطاقات"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="اعرض صفحة المحتوى [c]" accesskey="c"><span>مقالة</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4:%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" rel="discussion" title="نقاش صفحة المحتوى [t]" accesskey="t"><span>نقاش</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="غيّر لهجة اللغة" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">العربية</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="معاينة"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7"><span>اقرأ</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit" title="عدل الكود المصدري لهذه الصفحة [e]" accesskey="e"><span>عدّل</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=history" title="النسخ السابقة لهذه الصفحة [h]" accesskey="h"><span>تاريخ</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="أدوات الصفحة"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="أدوات" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">أدوات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">أدوات</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">أخف</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="المزيد من الخيارات" > <div class="vector-menu-heading"> إجراءات </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7"><span>اقرأ</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit" title="عدل الكود المصدري لهذه الصفحة [e]" accesskey="e"><span>عدّل</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=history"><span>تاريخ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عام </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%A7%D8%B0%D8%A7_%D9%8A%D8%B5%D9%84_%D9%87%D9%86%D8%A7/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="قائمة بكل صفحات الويكي التي تصل هنا [j]" accesskey="j"><span>ماذا يصل هنا</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A3%D8%AD%D8%AF%D8%AB_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B5%D9%88%D9%84%D8%A9/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" rel="nofollow" title="أحدث التغييرات في الصفحات الموصولة من هذه الصفحة [k]" accesskey="k"><span>تغييرات ذات علاقة</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//ar.wikipedia.org/wiki/ويكيبيديا:رفع" title="ارفع ملفات [u]" accesskey="u"><span>رفع ملف</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;oldid=69058456" title="وصلة دائمة لهذه النسخة من الصفحة"><span>وصلة دائمة</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=info" title="المزيد من المعلومات عن هذه الصفحة"><span>معلومات الصفحة</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF&amp;page=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;id=69058456&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="معلومات عن كيفية الاستشهاد بالصفحة"><span>استشهد بهذه الصفحة</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D8%AA%D9%82%D8%B5%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1&amp;url=https%3A%2F%2Far.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%258A%25D9%2588%25D9%2584%25D9%2588%25D8%25AC%25D9%258A%25D8%25A7"><span>احصل على مسار مختصر</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Far.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D8%25AC%25D9%258A%25D9%2588%25D9%2584%25D9%2588%25D8%25AC%25D9%258A%25D8%25A7"><span>تنزيل رمز الاستجابة السريعة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> طباعة/تصدير </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7"><span>إنشاء كتاب</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5:DownloadAsPdf&amp;page=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=show-download-screen"><span>تحميل PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;printable=yes" title="نسخة للطباعة لهذه الصفحة [p]" accesskey="p"><span>نسخة للطباعة</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> في مشاريع أخرى </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Geology" hreflang="en"><span>ويكيميديا كومنز</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://ar.wikinews.org/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" hreflang="ar"><span>ويكي الأخبار</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiversity mw-list-item"><a href="https://ar.wikiversity.org/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" hreflang="ar"><span>ويكي الجامعة</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1069" title="وصلة إلى المادة المرتبطة في مستودع البيانات المركزي [g]" accesskey="g"><span>عنصر ويكي بيانات</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="أدوات الصفحة"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="المظهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">المظهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انقل للشريط الجانبي</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">أخف</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">من ويكيبيديا، الموسوعة الحرة</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="ar" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r64185648">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD" title="ويكيبيديا:توضيح"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Confusion_grey.svg/20px-Confusion_grey.svg.png" decoding="async" width="20" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Confusion_grey.svg/30px-Confusion_grey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Confusion_grey.svg/40px-Confusion_grey.svg.png 2x" data-file-width="260" data-file-height="200" /></a></span>&#160;&#160;ميّز عن <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم وصف طبقات الأرض">علم وصف طبقات الأرض</a>.</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69353278">@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3{background-color:#212529!important;border:solid 1px #4b5156!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 .entete{background-color:#303540!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 td{background-color:#212529!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 caption{background-color:#343a40!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 th[scope="row"]{background-color:#2c3034!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 .navigation-only{border-top:2px #E1E1E1 dotted!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .infobox_v3 a:link{text-decoration:initial!important;color:var(--color-progressive)!important}}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3{background-color:#212529!important;border:solid 1px #4b5156!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 .entete{background-color:#303540!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 td{background-color:#212529!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 caption{background-color:#343a40!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 th[scope="row"]{background-color:#2c3034!important;color:#ffffff!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 .navigation-only{border-top:2px #E1E1E1 dotted!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .infobox_v3 a:link{text-decoration:initial!important;color:var(--color-progressive)!important}}.mw-parser-output div.infobox_v3{padding:4px;width:25em!important;background-color:#f9f9f9;color:var(--color-emphasized,#000);border:1px solid #aaa;clear:left;float:left;font-size:0.9em;line-height:1.4;margin:0 0 0.5em 1em;max-width:325px;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .infobox_v3 .secTable{border-radius:unset;color:inherit;margin:unset!important;border:unset}.mw-parser-output .infobox_v3 .entete{display:table;height:45px;width:100%;font-weight:bold;text-align:center;font-size:1.4em;line-height:1.1;margin-bottom:10px;background-color:#dfedff}.mw-parser-output .infobox_v3 .entete>div{display:table-cell;vertical-align:middle;padding:3px}.mw-parser-output .infobox_v3:not(.large) .entete.icon>div{padding:3px 48px}.mw-parser-output .infobox_v3 .images{text-align:center;display:flex;justify-content:space-around;align-items:center}.mw-parser-output .infobox_v3 .images a{max-width:100%;flex:0 0 auto}.mw-parser-output .infobox_v3 .deux-images a{max-width:48%}.mw-parser-output .infobox_v3 .images img{max-width:100%;height:auto}.mw-parser-output .infobox_v3 .legend{font-size:0.9em;text-align:center;margin:5px 0 8px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 table,.mw-parser-output .secTable{width:100%;margin:2px 0;table-layout:fixed;border-collapse:separate}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope="col"]{text-align:center;word-wrap:normal}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope=row]{text-align:right;padding-right:10px;width:8em;max-width:140px;word-wrap:normal;background-color:#F3F3F3}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope=row],.mw-parser-output .infobox_v3 td{padding-top:4px;vertical-align:super}.mw-parser-output .infobox_v3 th[scope=row].middle{vertical-align:middle}.mw-parser-output .infobox_v3.bordered th[scope=row],.mw-parser-output .infobox_v3.bordered td{padding-bottom:4px;border-top:1px solid #dfedff}.mw-parser-output .infobox_v3.bordered caption.bordered{margin:0 0 -1px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 tr.left td{text-align:right}.mw-parser-output .infobox_v3 tr.vborder td{border-left:1px dotted #aaa}.mw-parser-output .infobox_v3 tr.vborder td:first-child{border-left:none}.mw-parser-output .infobox_v3 td.data{text-align:center}.mw-parser-output .infobox_v3 tr:first-child ul:first-child{margin-top:0}.mw-parser-output .infobox_v3 .url{direction:ltr;text-align:left;font-size:0.9em}.mw-parser-output .infobox_v3 p.bloc,.mw-parser-output .infobox_v3 caption{font-weight:bold;text-align:center;line-height:1.1;margin:0 0 2px 0;padding:4px;background:#dfedff}.mw-parser-output .infobox_v3 p.bloc{margin:5px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 caption.bordered,.mw-parser-output .infobox_v3 p.bordered{border-top:1px solid #dfedff;border-bottom:1px solid #dfedff;background:transparent}.mw-parser-output .infobox_v3 .bordered.navbar,.mw-parser-output .infobox_v3 .bordered.nav{padding-top:4px;border-bottom:0}.mw-parser-output .infobox_v3 caption.hidden{margin:0!important;padding:0!important}.mw-parser-output .infobox_v3 .hr{font-size:1px;line-height:1px;margin:5px 0;background-color:#dfedff;clear:both}.mw-parser-output .infobox_v3 .hr.collapse{margin:5px 0 -8px 0}.mw-parser-output .infobox_v3 .navbar{text-align:right;font-size:0.8em!important;line-height:1.1;margin:8px 0 0}.mw-parser-output .infobox_v3 .navbar .plainlinks{float:right}.mw-parser-output .infobox_v3 .overflow{overflow:hidden;width:100%}.mw-parser-output .infobox_v3 .prev a,.mw-parser-output .infobox_v3 .prev_bloc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/ArrowRightNavbox.svg/12px-ArrowRightNavbox.svg.png")no-repeat right center;float:right;max-width:70%;padding:3px 18px 3px 3px;text-align:right;background-color:#F3F3F3;margin:3px}.mw-parser-output .infobox_v3 .next a,.mw-parser-output .infobox_v3 .next_bloc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/ArrowLeftNavbox.svg/12px-ArrowLeftNavbox.svg.png")no-repeat left center;float:left;max-width:70%;padding:3px 3px 3px 18px;text-align:left;background-color:#F3F3F3;direction:ltr;margin:3px}.mw-parser-output .infobox_v3 table.maillot-equipe td{padding:0}.mw-parser-output .infobox_v3 table.maillot-equipe{table-layout:auto}.mw-parser-output .infobox_v3 a.NavToggle{position:unset}.mw-parser-output .mwe-math-mathml-a11y{width:auto!important;height:auto!important}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r69534358">.mw-parser-output .entete.aerostat{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7e/Picto_infobox_aerostat.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.aikido{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aikido_pictogram.svg/40px-Aikido_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.alpinisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/df/Picto_infobox_alpinisme.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.arbitre{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a7/Referee_football_pictogram.svg/35px-Referee_football_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.arc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Archery_pictogram.svg/35px-Archery_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.archives2{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Picto_infobox_archives.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.arduino,.mw-parser-output .entete.electro{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Arduino_ftdi_chip-1.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.artiste{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f3/Picto_infobox_artiste.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.artsmartiauxjap{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/81/Picto_infobox_samourai.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.association{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ea/Collaboration_logo_infobox.svg/50px-Collaboration_logo_infobox.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.athletisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Athletics_pictogram.svg/40px-Athletics_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.audio{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Gnome-speakernotes.png/35px-Gnome-speakernotes.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.auteur{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Picto_infobox_auteur.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.autogire{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e6/Picto_Autogyro.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.automobile{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Picto_infobox_automobil.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.avion{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Airplane_silhouette_white.svg/40px-Airplane_silhouette_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.aviron{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Rowing_pictogram.svg/35px-Rowing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.badminton{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Badminton_pictogram.svg/35px-Badminton_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.baseball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Baseball_pictogram.svg/35px-Baseball_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.basket-ball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Picto_Infobox_Basketball.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.bd{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/2c/Picto_infobox_comicballoon.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.biathlon{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Biathlon_pictogram.svg/40px-Biathlon_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.biere{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/04/Picto_infobox_beer.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.book,.mw-parser-output .entete.universite{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/42/Picto_infobox_book.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.boxe{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c2/Boxing_pictogram.svg/35px-Boxing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.calendrier{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4a/Almanacco.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.camera{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Camera-photo.svg/120px-Camera-photo.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.canada{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6a/Picto_infobox_Canada.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.cardinal{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Picto_infobox_cardinal.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.catch{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/Picto_infobox_catch.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.chateau{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5c/Picto_infobox_chateau.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.chimie{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Picto_infobox_chemistry_HUN.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.cinema{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Picto_infobox_cinema.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.commonwealth{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/db/Picto_infobox_Commonwealth.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.communication{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a2/Picto_infobox_antenna.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.cyclisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Cycling_%28road%29_pictogram.svg/45px-Cycling_%28road%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.deportation{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Picto_Infobox_deportation.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.diplomatie{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Picto_infobox_ambassade.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.disney{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d3/Picto_infobox_Disney.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.droit{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Balance%2C_by_David.svg/40px-Balance%2C_by_David.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.drone-civil{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/ce/Picto_infobox_civil_drone.png")no-repeat top right;background-size:45px 45px}.mw-parser-output .entete.echecs{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/Chess_pictogram.svg/35px-Chess_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.egypte-antique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cc/Picto_infobox_ancient_Egypt.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.entreprise{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Factory_black.png/40px-Factory_black.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.entreprise-blanc{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Factory_white.png/40px-Factory_white.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.equitation{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Equestrian_pictogram.svg/35px-Equestrian_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.escalade{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e1/Picto_infobox_escalade.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.escalade{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f4/Picto_infobox_alpinisme-escalade.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.escrime{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/02/Fencing_pictogram.svg/35px-Fencing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.espagne{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/11/Picto_Infobox_Coat_of_Arms_of_Spain.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.eveque{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Picto_infobox_bishop.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.factory{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/Picto_infobox_enterprise.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.floorball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Floorball_pictogram.svg/35px-Floorball_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.fondeur{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Cross_country_skiing_pictogram.svg/40px-Cross_country_skiing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.football{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/Infobox_Football_pictogram.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.footballblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/86/Picto_infobox_fotbal_2.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.footUS{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4e/Picto_Foot_US.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.futsal{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Futsal_pictogram.svg/35px-Futsal_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.golf{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5f/Golf_pictogram.svg/35px-Golf_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.grappe{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/73/Icone_oenobox.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.gymnastique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Gymnastics_%28artistic%29_pictogram.svg/35px-Gymnastics_%28artistic%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.handball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Handball_pictogram_white.svg/35px-Handball_pictogram_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.handballblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/52/Handball_pictogram.svg/35px-Handball_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.helicoptere{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fa/Picto_infobox_helicopter.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.hockey{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ee/Picto_Infobox_Ice_hockey.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.hockey-sur-gazon{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6b/Field_hockey_pictogram.svg/35px-Field_hockey_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.hospitaliers{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Picto_infobox_Hospitaliers.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.humain{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/82/Picto_infobox_manwoman.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.informatique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/ae/Picto-infoboxinfo.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.internet{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2c/Web-browser-openclipart.svg/45px-Web-browser-openclipart.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.israel-judaisme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a5/Picto_infobox_israel-judaisme.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.jeu{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/90/Picto_infobox_Game.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.jeu-role{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d8/Picto_infobox_Jeu_de_rôle.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.jeuvideo,.mw-parser-output .entete.jeuvideov3{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/69/Kontrollikon_1.0d_-_Grey.svg/35px-Kontrollikon_1.0d_-_Grey.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.judo{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Judo_pictogram.svg/40px-Judo_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.karate{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4e/Karate_pictogram.svg/40px-Karate_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.kayak{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Canoeing_%28flatwater%29_pictogram.svg/35px-Canoeing_%28flatwater%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.kickboxing{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Kickboxing_pictogram.svg/40px-Kickboxing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.lutte{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/Wrestling_pictogram.svg/40px-Wrestling_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.macintosh{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/20/Picto_infobox_Macintosh.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.malte{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e4/Picto_infobox_Malte.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.map{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Picto_infobox_map.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.medecine{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/23/Picto_infobox_med.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.mets{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Picto_infobox_mets.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.militaire{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/03/Picto_infobox_military.png")no-repeat top right;background-size:45px 45px}.mw-parser-output .entete.money,.mw-parser-output .entete.money_coin{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Money_Coin_Icon.svg/40px-Money_Coin_Icon.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.montreal-metro,.mw-parser-output .entete.metro{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/ba/Picto_infobox_Mtl_metro.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.montreal-train{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Picto_infobox_Mtl_train.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.moteur-avion{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Picto_Infobox_moteur_d%27avion.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.mosque{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Picto_infobox_Mosque.svg/35px-Picto_infobox_Mosque.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.musee,.mw-parser-output .entete.museum,.mw-parser-output .entete.papyrus{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1b/Picto_infobox_papyrus.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.musique,.mw-parser-output .entete.music{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/60/Picto_infobox_music.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.natation{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0a/Swimming_pictogram_white.png/35px-Swimming_pictogram_white.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.nations-unies{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3a/Picto_infobox_UN.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.omnisports{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5e/Sport3_icone.svg/35px-Sport3_icone.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.palace{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5e/Pictogram_infobox_palace.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.paralympique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5e/Picto_infobox_Paralympics.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.persofiction{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/37/Picto_infobox_masks.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.petrole{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/ba/Picto_Infobox_Oil.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.planeur{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/54/Picto_infobox_planeur.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.plateforme{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5d/Picto_Infobox_Oil_Platform.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.poker{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Crystal_Clear_app_Cardgame-3.svg/50px-Crystal_Clear_app_Cardgame-3.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.presse{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/39/Picto_infobox_journal-ar.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.pretendant{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/5f/Picto_infobox_pr%C3%A9tendant_%C3%A0_un_tr%C3%B4ne.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.projet,.mw-parser-output .entete.project{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/cb/Picto_infobox_tools.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.psychologie{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/77/Picto_infobox_psycho.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.quebec{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Picto_infobox_Quebec.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.recherche{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c1/Picto_infobox_detective.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rinkhockey{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Roller_hockey_pictogram.svg/35px-Roller_hockey_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rome-antique{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3c/Picto_infobox_Roman_military_banner.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.route{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e7/Infobox_road_pictogram.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rugby{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/Picto_Infobox_Rugby.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.rugbyblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f4/Rugby_union_pictogram.svg/35px-Rugby_union_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.satellite{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8d/Picto_infobox_satellite.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.sautski{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Ski_jumping_pictogram.svg/40px-Ski_jumping_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.science-fiction{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ed/Picto_infobox_fliyingsaucer.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.serie-video{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e0/Logo_television_blanc.png")no-repeat top right;background-size:45px 45px}.mw-parser-output .entete.ski-alpin{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a1/Alpine_skiing_pictogram.svg/40px-Alpine_skiing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.snooker{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Cue_sports_pictogram.svg/40px-Cue_sports_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.software{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/fe/Picto_infobox_software.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.sport{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/8e/Picto_infobox_Olympic.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.sport-automobile{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Picto_infobox_sport_auto.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.squash{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/da/Squash_pictogram.svg/35px-Squash_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.stadium{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Stadium.svg/40px-Stadium.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.starwars{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f7/Star_Wars_Infobox_Pictogram.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.surf{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Surfing_pictogram.svg/35px-Surfing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.taekwondo{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Taekwondo_pictogram.svg/40px-Taekwondo_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.television{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a6/Picto_infobox_TV-T%26PC.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.templiers{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/30/Picto_infobox_Templiers.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.tennis{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Tennis_pictogram_white.svg/35px-Tennis_pictogram_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.tennis-de-table{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Table_tennis_pictogram_white.svg/40px-Table_tennis_pictogram_white.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.tennis-de-tableblack{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Table_tennis_pictogram.svg/35px-Table_tennis_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.timbre{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b3/Picto_infobox_Stamps.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.train{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/3f/Infobox_train.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.triathlon{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b1/Triathlon_pictogram.svg/40px-Triathlon_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.ultimate{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Ultimate_pictogram.svg/70px-Ultimate_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.union-europeenne{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c0/Picto_Infobox_Europe.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.video{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Tango-video-x-generic.png/35px-Tango-video-x-generic.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.voile{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Sailing_pictogram.svg/40px-Sailing_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.volleyball{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Volleyball_%28indoor%29_pictogram.svg/35px-Volleyball_%28indoor%29_pictogram.svg.png")no-repeat top right}.mw-parser-output .entete.water-polo{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Water_polo_pictogram.svg/40px-Water_polo_pictogram.svg.png")no-repeat top right}</style><div class="infobox_v3 infobox"><div class="entete" style="background-color:lightblue;color:#000000"><div>علم طبقات الأرض</div></div><div style="border:unset;padding:unset"><div class="images" style="padding:2px 0"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png/260px-Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png" decoding="async" width="260" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png/390px-Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png/520px-Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png 2x" data-file-width="3538" data-file-height="2263" /></a></span></div></div><table><tbody><tr class=""><th scope="row">صنف فرعي من</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="علوم طبيعية">العلوم الطبيعية</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">جزء من</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم الأرض">علوم الأرض</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">يمتهنه</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="جيولوجي">جيولوجي</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">الموضوع</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%8A" title="غلاف الأرض الصخري">غلاف الأرض الصخري</a></div></td></tr><tr class=""><th scope="row">التاريخ</th><td class=""><div> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="تاريخ الجيولوجيا">تاريخ الجيولوجيا</a></div></td></tr></tbody></table><p class="navbar noprint bordered" style="display:block;flex:auto;border-top:2px dotted lightblue;width:100%"><span class="plainlinks" style="background:inherit;text-align:right;font-size:80%"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;veaction=edit&amp;section=0">تعديل</a> - <a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=0">تعديل مصدري</a> - <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1069" class="extiw" title="d:Q1069">تعديل ويكي بيانات</a></span><span style="text-align:left;float:left"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9_%D8%AA%D8%AE%D8%B5%D8%B5" title="حول القالب"><img alt="حول القالب" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg/30px-Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg.png" decoding="async" width="30" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg/45px-Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/43/Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg/60px-Test_Template_Info-Icon_-_Version_%282%29.svg.png 2x" data-file-width="1792" data-file-height="800" /></a></span></span></p></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r64177691">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67666675">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68652148">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:center;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile nowraplinks"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">جزء <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="تصنيف:علم طبقات الأرض">من سلسلة مقالات</a> حول</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle"><a class="mw-selflink selflink">علم طبقات الأرض</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Jordens_inre.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Jordens_inre.svg/160px-Jordens_inre.svg.png" decoding="async" width="160" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Jordens_inre.svg/240px-Jordens_inre.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Jordens_inre.svg/320px-Jordens_inre.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="800" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">الفروع الرئيسية</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="فيزياء الأرض">جيوفيزياء</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">طرق التأريخ الجيولوجي</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%86%D8%B3%D8%A8%D9%8A" title="تأريخ نسبي">تأريخ نسبي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="تأريخ مطلق">تحديد العمر الحقيقي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A5%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="تأريخ إشعاعي">تأريخ إشعاعي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="علم الزمن الجيولوجي">جيوكرونولوجي</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">الفروع المتعددة لعلم الجيولوجيا</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A3%D8%B1%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء أرضية">الجيوكيمياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="علم البلورات">علم البلورات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86" title="علم المعادن">علم المعادن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="علم وصف الصخور">علم وصف الصخور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D9%88%D8%B1" title="علم الصخور">علم الصخور</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">الجيولوجيا التاريخية</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا تاريخية">نظرة عامة عن الجيولوجيا التاريخية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم وصف طبقات الأرض">علم وصف طبقات الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AD%D8%A7%D8%AB%D8%A9_(%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="إحاثة (علم)">علم الأحياء القديمة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="علم المناخ القديم">علم المناخ القديم</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">جيولوجيا حركية</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%8A" title="علم طبقات الأرض البنيوي">جيولوجيا بنيوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A7" class="mw-redirect" title="جيوديناميكيا">جيوديناميكيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الصفائح التكتونية">الصفائح التكتونية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D9%83%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" class="mw-redirect" title="علم تشكل الأرض">جيومورفولوجي</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">هيدروجيولوجيا</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="علم المياه الجوفية">نظرة عامة عن الهيدروجيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا هندسية">هندسة جيولوجية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%AF" title="علم الجليد">علم الجليد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D8%AA" title="علم المحيطات">علم المحيطات</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">الجيوفيزياء</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="فيزياء الأرض">نظرة عامة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" class="mw-redirect" title="علم تقسيم الأرض">جيوديسيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D8%A3%D8%B1%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="مغناطيسية أرضية">مغناطيسية أرضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AD_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="مسح جيوفيزيائي">مسح جيوفيزيائي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="جيوفيزياء رياضية">جيوفيزياء رياضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%84" title="علم الزلازل">علم الزلازل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="فيزياء التكتونيات">فيزياء التكتونيات</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="padding-bottom:0; text-align:center;;color: var(--color-base)">فروع شبه مرتبطة</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content hlist" style="padding-top:0;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="تاريخ الجيولوجيا">تاريخ الجيولوجيا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا بيئية">جيولوجيا بيئية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا حيوية">جيولوجيا حيوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%81%D8%B7" title="جيولوجيا النفط">جيولوجيا النفط</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below plainlist"> <span class="metadata"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:P_globe.svg" class="mw-file-description"><img alt="شعار بوابة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_globe.svg/31px-P_globe.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_globe.svg/47px-P_globe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_globe.svg/62px-P_globe.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span></span>&#160;<a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بوابة:علوم الأرض">بوابة&#32;علوم الأرض</a></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67666671">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B7_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="قالب:شريط جانبي علم طبقات الأرض"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B7_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نقاش القالب:شريط جانبي علم طبقات الأرض (الصفحة غير موجودة)"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%B7_%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>الجيولوجية</b><sup id="cite_ref-مولد_تلقائيا1_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-مولد_تلقائيا1-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-dic-3_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-dic-3-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-dic-4_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-dic-4-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> أو <b>علم الأرض</b><sup id="cite_ref-مولد_تلقائيا1_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-مولد_تلقائيا1-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-dic-3_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-dic-3-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-dic-4_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-dic-4-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-dic-2_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-dic-2-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> أو <b>الجيولوجيا<sup id="cite_ref-dic-2_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-dic-2-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></b><sup id="cite_ref-dic_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-dic-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> أو <b>علم طبقات الأرض</b><sup id="cite_ref-dic_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-dic-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> أو <b>الإراضة</b><sup id="cite_ref-dic_5-2" class="reference"><a href="#cite_note-dic-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">Geology</span>)‏ هي فرع من فروع <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم الأرض">علوم الأرض</a> المختص بدراسة <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بنية الأرض">بنية الأرض</a> الصلبة، <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1" title="صخر">والصخور</a> التي تتكون منها، والعمليات التي تحدث عليها مع مرور الزمن. </p><p>ومن الممكن أن يشير علم طبقات الأرض أيضًا إلى دراسة ميزات الأرض الصلبة لأي <a href="/wiki/%D9%83%D9%88%D9%83%D8%A8" title="كوكب">كوكب</a> أرضي (مثل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="المريخ">المريخ</a> أو <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%B1" title="القمر">القمر</a>). </p><p>يصف علم طبقات الأرض بنية ما تحت سطح <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a>، والعمليات التي شكلت تلك البنية. كما&#160; يوفر علم طبقات الأرض الأدوات اللازمة لتحديد <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%86%D8%B3%D8%A8%D9%8A" title="تأريخ نسبي">الأعمار النسبية</a> والمطلقة للصخور الموجودة في موقع معين، وكذلك لوصف تاريخ تلك <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1" title="صخر">الصخور</a>. ومن خلال الجمع بين هذه الأدوات، يستطيع علماء علم طبقات الأرض <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="علم الزمن الجيولوجي">تأريخ</a> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="تاريخ الأرض الجيولوجي">التاريخ الجيولوجي</a> لكل لأرض، وتحديد عمرها. </p><p>ويوفر علم طبقات الأرض الدليل الأساسي <a href="/wiki/%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="تكتونيات">للصفائح التكتونية</a>، والتاريخ التطوري للأرض، والمناخات الماضية للأرض. </p><p>يستخدم <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="جيولوجي">الجيولوجيون</a> مجموعة واسعة من الطرق لفهم بنية الأرض وتطورها، بما في ذلك العمل الميداني، ووصف الصخور، والتقنيات الجيوفيزيائية، والتحليل الكيميائي، والتجارب الفيزيائية، والنمذجة العددية. </p><p>أما من الناحية العملية، يعد علم طبقات الأرض مهم للتنقيب عن <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="معدن">المعادن</a> <a href="/wiki/%D9%87%D9%8A%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%83%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="هيدروكربون">والهيدروكربونات</a> واستغلالها، وتقييم الموارد المائية، وفهم المخاطر الطبيعية، ومعالجة المشاكل البيئية، وتوفير رؤى حول <a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE" title="تغير المناخ">تغير المناخ</a>. </p><p>كما يلعب علم طبقات الأرض، ذا التخصصات الأكاديمية الواسعة دورًا كبيرًا في <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D8%AA%D9%82%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="هندسة جيوتقنية">الهندسة الجيوتقنيّة</a>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="أصل_التسمية"><span id=".D8.A3.D8.B5.D9.84_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B3.D9.85.D9.8A.D8.A9"></span>أصل التسمية</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=1" title="عدل القسم: أصل التسمية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يسمى هذا العلم بـ «علم طبقات الأرض» وذلك كونه علم يدرس بينما يعود أصل كلمة جيولوجيا مشتقة من <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%BA%D8%B1%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإغريقية">اللغة اليونانية القديمة</a>، والمصطلح مكون من كلمتين حيث أن γῆ (جيو) تعني «أرض»، وλόγος (لوجيا) تعني «دراسة». وجل الكلمة تعني دراسة الأرض. </p> <pre>الجيولوجيا </pre> <p>تأتي غالبية البيانات الجيولوجية من البحوث المتعلقة بالمواد الأرضية الصلبة، والتي تندرج عادة من فئتي <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1" title="صخر">الصخور</a> والمواد السائبة. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الصخور"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.B5.D8.AE.D9.88.D8.B1"></span>الصخور</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=2" title="عدل القسم: الصخور"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالات الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1" title="صخر">صخر</a> <span>و</span><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="دورة صخرية">دورة صخرية</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Rockcycle2-ar.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Rockcycle2-ar.jpg/220px-Rockcycle2-ar.jpg" decoding="async" width="220" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Rockcycle2-ar.jpg/330px-Rockcycle2-ar.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Rockcycle2-ar.jpg/440px-Rockcycle2-ar.jpg 2x" data-file-width="1608" data-file-height="1386" /></a><figcaption>صورة توضح دورة الصخور في الطبيعة</figcaption></figure> <p>ترتبط معظم البحوث الجيولوجية بدراسة <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1" title="صخر">الصخور</a>، حيث أن الصخور هي السجل الأساسي للتأريخ الجيولوجي للأرض، وذلك لكون الصخور هي الوحدة الأساسية في بناء <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a> حيث تتكون من تشكيلات تحتوي على مجموعة من <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="معدن">المعادن</a> المتواجدة في <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9" title="طبيعة">الطبيعة</a>، وتكون جزءا أساسيا في تركيب <a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D8%B1%D8%A9_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)" title="قشرة (جيولوجيا)">القشرة الأرضية</a>. </p><p>وعلى هذا يكون الصخر ذو خاصية مميزة تفرقه عن صخر آخر وتجعله وحدة قائمة بذاتها. وكما أن الصخر هو الوحدة الأساسية في بناء الأرض، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="معدن">فالمعدن</a> هو وحدة الصخر نفسه. وتختلف الصخور عن بعضها البعض من حيث أنواع <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="معدن">المعادن</a> المكونة لها وعلاقة هذه <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="معدن">المعادن</a> ببعضها البعض في الصخر الواحد، وهناك ثلاث أنواع من الصخور وهي <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D9%86%D8%A7%D8%B1%D9%8A" title="صخر ناري">الصخور النارية</a> <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A" title="صخر رسوبي">والصخور الرسوبية</a> <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84" title="صخر متحول">والصخور المتحولة</a>، وهناك عمليات بيئية توثر على الصخور تؤدي إلى تغير نوع الصخر من ناري إلى متحول أو العكس، أو من رسوبي إلى ناري أو العكس أو من متحول إلى رسوبي أو العكس؛ وتعرف هذه العمليات <a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%B5%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="دورة صخرية">بالدورة الصخرية</a>. </p><p>تتكون الصخور النارية بشكل مباشر من عمليات التبريد التي تحدث <a href="/wiki/%D8%B5%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="صهارة">للماغما</a> وذلك بعد تبلورها<sup id="cite_ref-minhaji.net_7-0" class="reference"><a href="#cite_note-minhaji.net-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، حيث توجد الماغما داخل <a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D8%B1%D8%A9_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)" title="قشرة (جيولوجيا)">القشرة الأرضية</a> في مكان يدعى حجرة الماغما، وعندما تبدأ عملية تبريد الماغما يستقر أولا المعدنان الأكثر كثافة من غيرهما وهما معدن <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%AF_%D8%B2%D9%8A%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A" title="زبرجد زيتوني">الأوليفين</a> والبلاجيوكليس الكلسي إلى قاع حجرة الماغما، فيتكون البيريدوتايت وهو صخرة نارية جوفية غنية <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AF" title="حديد">بالحديد</a> <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%86%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D9%88%D9%85" title="مغنيسيوم">والمغنيسيوم</a> <a href="/wiki/%D9%83%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%8A%D9%88%D9%85" title="كالسيوم">والكالسيوم</a> وفقيرة <a href="/wiki/%D8%B3%D9%8A%D9%84%D9%8A%D9%83%D9%88%D9%86_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="سيليكون (توضيح)">بالسليكون</a> <a href="/wiki/%D8%A3%D9%84%D9%88%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%85" title="ألومنيوم">والألمنيوم</a> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%AF%D9%8A%D9%88%D9%85" title="صوديوم">والصوديوم</a>، ثم تخرج الماغما المتبقية من حجرة الماغما عبر الشقوق ويمكن أن تستقر في حجرة جديدة حيث يتبلور معدنا البايروكسين والبلاجيوكليس الكلسي الصودي، وبتراكمهما في قاع الحجرة يتبلور صخر <a href="/wiki/%D8%BA%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%88" title="غابرو">الغابرو</a>، وإذا استمرت عملية انتقال الماغما إلى أماكن أخرى في القشرة الأرضية وتبلورها فيها يمكن أن يتبلور صخر الديورايت وصخر <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%AA" title="جرانيت">الغرانيت</a> في نهاية العملية.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>أما الصخور الرسوبية فتتكون بفعل عمليات الترسيب لفتات الصخر ودفنه وتصخره<sup id="cite_ref-minhaji.net_7-1" class="reference"><a href="#cite_note-minhaji.net-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، حيث تحمل <a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B1" title="نهر">الأنهار</a> عند سريانها أجزاء من صخور مكسورة تصل إلى <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%B1" title="بحر">بحر</a> أو <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D9%8A%D8%B1%D8%A9" title="بحيرة">بحيرة</a>، وتستقر الحمولة المنقولة في قاع البحر أو البحيرة، ثم تتراكم على شكل طبقات، فتسمى رسوبيات، وزن الرسوبيات التي في القمة يؤدي إلى هرس الرسوبيات التي في القاع، فيؤدي ذلك إلى عصر <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A1" title="ماء">الماء</a> وخروجه من قطع الصخور وبلورات <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%AD_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="ملح (توضيح)">الأملاح</a>، تقوم البلورات بتكوين نوع من الصمغ يلصق أجزاء الصخور ببعضها، فينتج الصخر الرسوبي<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، وتتميز <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A" title="صخر رسوبي">الصخور الرسوبية</a> عن الصخور النارية بأنها تنشأ فوق سطح الغلاف الصخري نتيجة لتأثير العوامل الظاهرة (عوامل التعرية) وفعل الكائنات العضوية. </p><p>الصخور المتحولة تتكون بفعل الضغط والحرارة المؤثرَين في أنواع الصخور المختلفة سواء نارية أو رسوبية<sup id="cite_ref-minhaji.net_7-2" class="reference"><a href="#cite_note-minhaji.net-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، حيث تكون تحت أطنان من الضغط مما يؤدي إلى ارتفاع ضخم في الحرارة، وهذا ما يؤدي بها إلى التغير في السمات الأصلية للصخر، وهذه العملية تحدث أيضا للصخور المتحولة مسبقا.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="المواد_السائبة"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D9.88.D8.A7.D8.AF_.D8.A7.D9.84.D8.B3.D8.A7.D8.A6.D8.A8.D8.A9"></span>المواد السائبة</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=3" title="عدل القسم: المواد السائبة"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%A6%D8%A8%D8%A9" title="نقل المواد السائبة">نقل المواد السائبة</a></div> <p>يتدارس الجيولوجيون أيضا المواد الغير متصلبة والتي هي عبارة عن مواد فضفاضة تتراوح أحجامها بين <a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%B5%D8%A7%D9%84" title="صلصال">الطين</a> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D9%84" title="رمل">والرمل</a> <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B5%D9%89" title="حصى">والحصى</a>. التي تستطيع <a href="/wiki/%D9%85%D9%8A%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="مياه جوفية">المياه الجوفية</a> أن تسير بين حبيباتها لمسافات تختلف مع اختلاف <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D9%85_%D8%AD%D8%A8%D9%8A%D8%A8%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="حجم حبيبات التربة">حجم حبيبات التربة</a><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، وتُعرف دراسة المواد السائبة بدراسة <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="العصر الرباعي">العصر الرباعي</a> وتشمل تلك الدراسة <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%A8" title="علم الرواسب">لعلم الرواسب</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D8%B4%D9%83%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" class="mw-redirect" title="علم تشكل الأرض">ومورفولوجيا الأرض</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="علم المناخ القديم">وعلم المناخ القديم</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="البنية_الكاملة_للأرض"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.A8.D9.86.D9.8A.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D9.83.D8.A7.D9.85.D9.84.D8.A9_.D9.84.D9.84.D8.A3.D8.B1.D8.B6"></span>البنية الكاملة للأرض</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=4" title="عدل القسم: البنية الكاملة للأرض"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الصفائح_التكتونية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.B5.D9.81.D8.A7.D8.A6.D8.AD_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D9.83.D8.AA.D9.88.D9.86.D9.8A.D8.A9"></span>الصفائح التكتونية</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=5" title="عدل القسم: الصفائح التكتونية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%AD_%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="صفائح تكتونية">صفائح تكتونية</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:EarthLayers.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/EarthLayers.PNG/250px-EarthLayers.PNG" decoding="async" width="250" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/EarthLayers.PNG/375px-EarthLayers.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/EarthLayers.PNG/500px-EarthLayers.PNG 2x" data-file-width="1292" data-file-height="777" /></a><figcaption>بنية كوكب الأرض</figcaption></figure> <p>في ستينيات القرن الماضي، اكتشف الباحثون بأن الغلاف الصخري للأرض (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">غلاف الأرض الصخري</span>)‏ والذي يتكون من <a href="/wiki/%D9%82%D8%B4%D8%B1%D8%A9_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)" title="قشرة (جيولوجيا)">القشرة الأرضية</a> والطبقة العلوية الصلبة من الوشاح العلوي (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">upper mantle</span>)‏ مقسّم إلى صفائح تيكتاتونية تتحرك عبر الغلاف الموري (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">Asthenosphere</span>)‏، إن هذه النظرية مدعومة بعدة مشاهدات، ومنها ظاهرة انتشار قاع البحر (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">Seafloor spreading</span>)‏، والتوزيع العالمي للتضاريس الجبلية والزلزالية. </p><p>هناك علاقة وثيقة ما بين حركة الصفائح على السطح وتيارات الحمل الحراري للوشاح (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="اللغة الإنجليزية">بالإنجليزية</a>: <span class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">mantle</span>)‏(والتي هي عبارة عن انتقال الحرارة الناتج عن الحركة السائبة للجزيئات داخل السوائل)، وإضافةً إلى ذلك فإن صفائح المحيطات تتحرك في نفس اتجاه تيارات الحمل الحراري للوشاح المحاذي لها، وذلك لأن الغلاف الصخري للمحيط هي في الواقع الطبقة الصلبة الحرارية العلوية للطبقة الحدودية للوشاح الحراري. وهذه العلاقة ما بين الطبقة الصلبة المتحركة على سطح الأرض والوشاح الحراري تسمى بالصفائح التيكتاتونية.<sup id="cite_ref-TDE_discovery_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-TDE_discovery-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>إن تطور نظرية الصفائح التيكتاتونية ساهم في إيجاد أساس فيزيائي للعديد من المشاهدات التي تحصل على الجزء الصلب من الأرض، المناطق الخطية الطولية التي تشترك بسمات جيولوجية معينة تسمي بالصفائح الحدودية<sup id="cite_ref-TDE_plates_14-0" class="reference"><a href="#cite_note-TDE_plates-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، ومن الأمثلة عليها: </p> <ul><li>المرتفعات الواقعة في منتصف <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%8A%D8%B7_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="محيط (توضيح)">المحيط</a> (وتسمى بظهر المحيط) والمناطق المرتفعة في قاع البحر حيث توجد فتحات المياه الحارة <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%83%D8%A7%D9%86" title="بركان">والبراكين</a>، تعرّف على أنها حدود متباعدة، حيث تبتعد الصفيحتان عن بعضهما البعض.</li> <li>تعتبر أقواس <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%83%D8%A7%D9%86" title="بركان">البراكين</a> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%84" title="زلزال">والزلازل</a> حدوداً متقاربة، حيث تتداخل الصفائح مع بعضها البعض أو تتحرك تحت بعضها.</li></ul> <p>أدت حدود التحويل، مثل نظام <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D9%84%D9%82_%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B3" title="فالق سان أندرياس">صدع سان أندرياس</a>، إلى حدوث زلازل قوية وواسعة الانتشار، كما توفر تكتونية الصفائح آلية لنظرية ألفريد ويجينار عن الانجراف القاري<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، حيث تتحرك القارات عبر سطح الأرض على مدار الزمن الجيولوجي، كما أنها توفر قوة دافعة للتشوه القشري، ومجموعات جديدة من المشاهدات للجيولوجيا الهيكلية، وتكمن قوة نظرية الصفائح التكتونية في قدرتها على دمج كل هذه المشاهدات في نظرية واحدة حول كيفية تحرك الغلاف الصخري فوق الوشاح الحراري. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="هيكل_الأرض"><span id=".D9.87.D9.8A.D9.83.D9.84_.D8.A7.D9.84.D8.A3.D8.B1.D8.B6"></span>هيكل الأرض</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=6" title="عدل القسم: هيكل الأرض"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بنية الأرض">بنية الأرض</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Earthlayers_simplified.png" title="ملف:Earthlayers simplified.png"><img resource="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Earthlayers_simplified.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Earthlayers_simplified.png/220px-Earthlayers_simplified.png" decoding="async" width="220" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Earthlayers_simplified.png/330px-Earthlayers_simplified.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Earthlayers_simplified.png/440px-Earthlayers_simplified.png 2x" data-file-width="744" data-file-height="733" /></a><figcaption>طبقات <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a> المختلفة</figcaption></figure><p>تقدم التطورات في علم <a href="/wiki/%D8%B2%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%84" title="زلزال">الزلازل</a> والنمذجة باستخدام الحاسوب وعلم <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="معدن">المعادن</a> وعلم البلورات عند درجات حرارة وضغوط عالية نظرة ثاقبة وقوية على التكوين الداخلي والهيكلي للأرض. </p><p>يمكن لعلماء الزلازل استخدام أوقات وصول الموجات الزلزالية في الاتجاه المعاكس لتصوير الجزء الداخلي للأرض، كما وأظهرت التطورات الحديثة في هذا المجال وجود نواة خارجية سائلة ونواة داخلية صلبة كثيفة، وأدت هذه التطورات أيضاً إلى تطوير نموذج لطبقات للأرض مع القشرة والغلاف الصخري في الأعلى والوشاح تحتها والنواة الخارجية والداخلية تحت ذلك. وتمكن علماء الزلازل مؤخراً من إنشاء صور مفصلة لسرعة الموجة داخل الأرض بالطريقة نفسها التي يقوم فيها الطبيب بتصوير الجسم في الأشعة المقطعية، وقد أدت هذه الصور إلى عرض أكثر تفصيلاً للجزء الداخلي من <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a>، واستبدلت نموذج الطبقات المبسط بنموذج أكثر ديناميكية. </p><p>لقد تمكن علماء المعادن من استخدام بيانات الضغط ودرجة الحرارة من الدراسات الزلزالية إلى جانب معرفة التكوين الأساسي للأرض من أجل إعادة إنتاج هذه الظروف في البيئات التجريبية وقياس التغيرات في تركيب البلورات، تفسر هذه الدراسات التغيرات الكيميائية المرتبطة بالانفصالات الزلزالية الرئيسية في الوشاح وتُظهر التركيبات البلورية المتوقعة في النواة الداخلية للأرض. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="التطورات_الجيولوجية_التي_تحدث_في_منطقة_ما"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B7.D9.88.D8.B1.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A9_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D9.8A_.D8.AA.D8.AD.D8.AF.D8.AB_.D9.81.D9.8A_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82.D8.A9_.D9.85.D8.A7"></span>التطورات الجيولوجية التي تحدث في منطقة ما</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=7" title="عدل القسم: التطورات الجيولوجية التي تحدث في منطقة ما"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تتغير الجيولوجيا لمنطقة ما مع مرور الزمن كالجزيئات الصخرية التي منها ما يترسب بمفرده والأخر يترسب فوق صخر ما، كما وتغير عمليات التشوه من شكلها وأماكن تواجدها. </p><p>توضع الوحدات الصخرية بداية إما عن طريق الترسيب على سطح ما أو عن طريق استيلاءها على سطح صخر ما وذلك بوجودها في علوية ذلك الصخر. يمكن أن يحدث الترسيب في حال استقرار الرواسب على سطح الأرض وتشكل طبقات عن طريق تصلبها وتحولها من رسوبيات إلى <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A8%D9%8A" title="صخر رسوبي">صخور رسوبية</a> صلبة أو في حال مادة بركانية كالرماد البركاني أو الحمم البركانية التي تتدفق في باطن الأرض، تعتبر الرواسب النارية مثل: الباثوليثات أجساماً نارية عميقة ويكون شكلها غير منتظم، وكذلك تعتبر اللاكوليثات أجساماً نارية ضحلة ويكون شكلها منتظماً، أما القواطع (دايكات) والطبقات الافقية (سيلات) تترسب وتتجمع في علوية صخرها وتتبلور كما تطفلت. </p><p>بعد السلسلة الأولى من الصخور التي ترسبت، يمكن أن تتشوه الجزيئات الصخرية أو تتحول لنوع آخر من الصخور. </p><p>يحدث التشوه عادة نتيجة للتقصر الأفقي، أو التمدد الأفقي أو الحركة الانزلاقية بشكل متعاكس، وتتعلق هذه النظم التركيبية بوجه عام بالحركات المتقاربة، والحركات الانفراجية والحركات الانزلاقية التي تقع ما بين <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الصفائح التكتونية">الصفائح التكتونية</a>. </p><p>يتسبب التمديد في أن تصبح الوحدات الصخرية ككل أطول وأكثر نحافة، يتم إنجاز هذا في المقام الأول من خلال التصدعات العادية ومن خلال التمدد المرن والترقيق. تُسقِط الصدوع العادية وحدات صخرية التي تكون أعلى من تلك الأقل، هذه عادة ما تؤدي إلى وضع الوحدات الأصغر سناً تحت الوحدات القديمة. توسيع الوحدات يمكن أن يؤدي إلى ترققها؛ في الواقع، هناك موقع ضمن ماريا فولد وحزام الدفع، حيث يمكن رؤية السلسلة الرسوبية الكاملة لجراند كانيون على طول أقل من متر. غالباً ما يتم تحويل الصخور أيضاً في العمق الذي يتم تمديده بشكل متناهي الصغر، هذه الصخور الممتدة يمكن أن تصطدم أيضًا بالعدسات، المعروفة باسم «بودان»، بعد الكلمة الفرنسية «السجق»، بسبب تشابهها البصري. </p><p> عندما تنزلق الوحدات الصخرية بعضها البعض، تتطور صدوع الانزلاق الصخري في المناطق الضحلة، وتصبح مناطق القص عند أعماق أكثر عمقاً حيث تتشوه الصخور بشكل مرن.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Kittatinny_Mountain_Cross_Section.jpg" title="ملف:Kittatinny Mountain Cross Section.jpg"><img resource="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Kittatinny_Mountain_Cross_Section.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Kittatinny_Mountain_Cross_Section.jpg/220px-Kittatinny_Mountain_Cross_Section.jpg" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/Kittatinny_Mountain_Cross_Section.jpg/330px-Kittatinny_Mountain_Cross_Section.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/06/Kittatinny_Mountain_Cross_Section.jpg 2x" data-file-width="432" data-file-height="298" /></a><figcaption>مقطع جيولوجي لجبل</figcaption></figure><p>إضافة وحدات صخرية جديدة، سواء ترسيبيه أو تدخليه، غالباً ما تحدث أثناء التشوه. ينتج عن التصدع وغيره من العمليات التشوهية خلق تدرجات طوبوغرافية، مما يؤدي إلى تلف المواد على الوحدة الصخرية التي تتزايد في الارتفاع لتتلاشى بواسطة التلال والقنوات، &#160;تترسب هذه الرواسب على الوحدة الصخرية التي تنخفض. تحافظ الحركة المستمرة على طول الصدع على الانحدار الطبوغرافي على الرغم من حركة الرواسب، وتستمر في توفير مساحة للسكن للمواد التي تترسب. غالبًا ما ترتبط الأحداث التشوهية أيضًا بالبراكين والنشاط الناري، يتراكم الرماد البركاني والحمم البركانية على السطح، وتدخل <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B3" class="mw-redirect" title="اندساس">اندساسات</a> صخرية نارية من الأسفل، تدخل على طول الشقوق، وبالتالي تتشكل في كثير من الأحيان بأعداد كبيرة في المناطق التي يتم تشويهها بفعالية. وهذا يمكن أن يؤدي إلى وضع أسراب السد، مثل تلك التي يمكن ملاحظتها عبر الدرع الكندي، أو حلقات من السدود حول أنبوب الحمم البركانية. </p><p>كل هذه العمليات لا تحدث بالضرورة في بيئة واحدة، ولا تحدث بالضرورة في أمر واحد، فعلى سبيل المثال <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%8A" title="هاواي">جزر هاواي</a> تتكون تقريبا بشكل كامل من تدفقات حمم بازلتية الطبقات. تحتوي السلاسل الرسوبية لوسط الولايات المتحدة القارية وجراند كانيون في جنوب غرب الولايات المتحدة على أكوام غير مكتملة تقريبا من الصخور الرسوبية التي ظلت قائمة منذ العصر الكمبري. المناطق الأخرى أكثر تعقيدًا من الناحية الجيولوجية، في جنوب غرب الولايات المتحدة، كانت الصخور الرسوبية والبركانية والتدخلية متحوّلة ومشوهة. حتى الصخور القديمة، مثل صخر صوان أكاستا من <a href="/wiki/%D9%83%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="كراتون">كراتون</a> الرقيق في شمال غرب <a href="/wiki/%D9%83%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="كندا">كندا</a>، تم تحويل أقدم الصخور المعروفة في العالم إلى النقطة التي لا يمكن التعرف على أصلها بدون تحليل مختبري. بالإضافة إلى ذلك، يمكن أن تحدث هذه العمليات في مراحل. في العديد من الأماكن، كان «جراند كانيون» في جنوب غرب الولايات المتحدة مثالًا واضحًا للغاية، فقد تحوّلت الوحدات الصخرية السفلية وتم تشويهها، ثم انتهى التشوه ووُضعت الوحدات العلوية غير المُصحَّحة. على الرغم من أنه يمكن أن يحدث أي قدر من تشوه الصخور، ويمكن أن تحدث عدد من المرات، فهذه المفاهيم توفر دليلاً لفهم التاريخ الجيولوجي للمنطقة. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="أقسام_علم_الجيولوجيا"><span id=".D8.A3.D9.82.D8.B3.D8.A7.D9.85_.D8.B9.D9.84.D9.85_.D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7"></span>أقسام علم الجيولوجيا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=8" title="عدل القسم: أقسام علم الجيولوجيا"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="علم_الصخور"><span id=".D8.B9.D9.84.D9.85_.D8.A7.D9.84.D8.B5.D8.AE.D9.88.D8.B1"></span>علم الصخور</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=9" title="عدل القسم: علم الصخور"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D9%88%D8%B1" title="علم الصخور">علم الصخور</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Leica_DMRX.jpg" title="ملف:Leica DMRX.jpg"><img resource="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Leica_DMRX.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d2/Leica_DMRX.jpg/220px-Leica_DMRX.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Leica_DMRX.jpg 1.5x" data-file-width="234" data-file-height="312" /></a><figcaption>مجهر الكتروني خاص لدراسة تراكيب الصخور الجيولوجية</figcaption></figure><p>ويبدأ وصف الصخور بالملاحظات الميدانية في منكشف <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1" title="صخر">الصخر</a>، ويتضمن وصفًا بالعين المجردة لعينات يدوية. ومع ذلك، فإن أهم أداة يستخدمها جيولوجي الصخور هي مجهر البتروجرافيك.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>ويعد التحليل المفصل للمعادن باستخدام علم <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="معدن">المعادن</a> البصري في مقطع رقيق والنسيج المجهري والتركيب مهمًا للغاية لفهم أصل الصخر<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، ويستخدم تحليل المسبار الإلكتروني مع البلورات الفردية<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، بالإضافة إلى <a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء تحليلية">التحليل الكيميائي</a> للصخور الكاملة بواسطة <a href="/wiki/%D8%A3%D8%B4%D8%B9%D8%A9_%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="أشعة سينية">الأشعة السينية</a> في معامل وصف الصخور الحديثة، علاوةً على ذلك، يمكن تحليل الحبيبات المعدنية الفردية من عينة الصخور بواسطة حيود الأشعة السينية عندما لا تكون الوسائل البصرية كافية، ويقدم تحليل المتضمنات السائلة المجهرية داخل الحبيبات المعدنية مع مرحلة تسخين على مجهر البتروجرافيك مؤشرات على درجة الحرارة وظروف الضغط التي كانت موجودة أثناء تشكل المعدن.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الجيولوجيا_التركيبية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B1.D9.83.D9.8A.D8.A8.D9.8A.D8.A9"></span>الجيولوجيا التركيبية</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=10" title="عدل القسم: الجيولوجيا التركيبية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A8%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="جيولوجيا بنيوية">جيولوجيا بنيوية</a></div> <p>يتم تحليل التراكيب الجيولوجية عن طريق إسقاط المعالم الجيولوجية على خريطة خاصة (الستيريونت)؛ يتم فيها تحويل المجسمات إلى مستويات، والمستويات إلى خطوط والأخيرة إلى نقاط. وبهذا يمكن دراسة الصدوع والطيات وتحديد محاورها. ومن أكثر التجارب أهمية هي تلك التي تعنى <a href="/wiki/%D8%AA%D9%83%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D9%84" title="تكون الجبال">بتكون الجبال</a>، حيث تنشأ عن اصطدام صفيحتين تكتونيتين مما يؤدي إلى انثناء حواف الصفائح<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، وتتم دراسة هذا الموضوع من خلال نموذجين أحدهما تحليلي والآخر تناظري<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> وكلاهما متطور ويقدم نمطاً واقعياً لتشكل الصدوع والقمم والقيعان في السلاسل الجبلية بفعل العوامل الجوية، <sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> كما تقدم معلومات بشأن عمليات التحول التي تحدث تبعا لعدة عوامل أهمها <a href="/wiki/%D8%B6%D8%BA%D8%B7" title="ضغط">الضغط</a> <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A9" title="حرارة">والحرارة</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="علم_وصف_طبقات_الأرض"><span id=".D8.B9.D9.84.D9.85_.D9.88.D8.B5.D9.81_.D8.B7.D8.A8.D9.82.D8.A7.D8.AA_.D8.A7.D9.84.D8.A3.D8.B1.D8.B6"></span>علم وصف طبقات الأرض</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=11" title="عدل القسم: علم وصف طبقات الأرض"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم وصف طبقات الأرض">علم وصف طبقات الأرض</a></div> <p>يحلل خبراء طبقات الأرض في المختبر العينات من الأجزاء الطبقية التي يمكن أخذها من الموقع، مثل تلك المأخوذة من لباب الحفر (جوفه)،<sup id="cite_ref-hodell_25-0" class="reference"><a href="#cite_note-hodell-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> كما يحلل أخصائيو <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم وصف طبقات الأرض">علم الطبقات</a> أيضاً البيانات من المسوحات الجيوفيزيائية<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> التي تعرض الوحدات الطبقية في الجزء تحت السطحي، كما ويمكن الجمع بين البيانات الجيوفيزيائية وقياسات الآبار لإنتاج رؤية أفضل للطبقات تحت السطحية، ويستخدم المختصون برامج الحاسوب للقيام بذلك بشكل <a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A1_%D8%AB%D9%84%D8%A7%D8%AB%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D8%B9%D8%A7%D8%AF" title="فضاء ثلاثي الأبعاد">ثلاثي الأبعاد</a>، كما ويستطيع خبراء طبقات <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a> استخدام البيانات السابقة في إعادة بناء العمليات القديمة التي تحدث على <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">سطح الأرض</a>،<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> وتحليل البيئات القديمة، وتحديد موقع الماء، <a href="/wiki/%D9%81%D8%AD%D9%85_(%D8%AA%D9%88%D8%B6%D9%8A%D8%AD)" class="mw-disambig" title="فحم (توضيح)">والفحم</a>، واستخراج الفحم المائي (الهيدروكربون). </p><p>في المختبر، يحلل مختصو طبقات الأرض الحيويون عينات الصخور المأخوذة من المنكشفات الصخرية (البروز الصخري)، وجوف الحفر للكشف عن المستحثات (الأحافير) الموجودة فيها،<sup id="cite_ref-hodell_25-1" class="reference"><a href="#cite_note-hodell-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> حيث تساعد هذه المستحثات العلماء على جمع البيانات الأساسية، وفهم البيئة الترسيبية التي تشكلت فيها الوحدات الصخرية. يؤرّخ الخبراء في علم التقويم الجيولوجي <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D9%88%D8%B1" title="علم الصخور">علم الصخور</a> بدقة من خلال المقطع الطبقي المأخوذ من أجل تزويدهم بالحد المطلق الأفضل في التوقيت، ومعدلات الترسب، كما ويتفحص مختصو طبقات الأرض المغناطيسيون الإشارات المغناطيسية<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> المنعكسة في الصخور النارية أثناء الحفر الجوفي،<sup id="cite_ref-hodell_25-2" class="reference"><a href="#cite_note-hodell-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> ويقدم علماء آخرون دراسات النظائر المستقرة على الصخور من أجل الحصول على معلومات عن المناخ القديم.<sup id="cite_ref-hodell_25-3" class="reference"><a href="#cite_note-hodell-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جيولوجيا_الكواكب"><span id=".D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D9.83.D9.88.D8.A7.D9.83.D8.A8"></span>جيولوجيا الكواكب</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=12" title="عدل القسم: جيولوجيا الكواكب"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D9%83%D9%88%D9%83%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا كوكبية">جيولوجيا كوكبية</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Mars_Viking_21i093.png" title="ملف:Mars Viking 21i093.png"><img resource="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Mars_Viking_21i093.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Mars_Viking_21i093.png/220px-Mars_Viking_21i093.png" decoding="async" width="220" height="221" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Mars_Viking_21i093.png/330px-Mars_Viking_21i093.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Mars_Viking_21i093.png/440px-Mars_Viking_21i093.png 2x" data-file-width="510" data-file-height="512" /></a><figcaption>صورة لسطح كوكب المريخ، التقطت الصورة بتاريخ 9 <a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D8%B3%D9%85%D8%A8%D8%B1" title="ديسمبر">ديسمبر</a> عام <a href="/wiki/1977" title="1977">1977</a></figcaption></figure><p>مع ظهور وتطور الاكتشافات في <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D9%86_20" title="القرن 20">القرن العشرين</a>، بدأ الجيولوجيون بالاهتمام بهيئات الكواكب الأخرى بنفس الطريقة التي تم تطويرها لدراسة الأرض. يُسمى هذا المجال الجديد من الدراسة بجيولوجيا الكواكب، ويعتمد على المبادئ الجيولوجية الأساسية لدراسة الهيئات الأخرى في النظام الشمسي. رغم أن <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="اللغة اليونانية">اللغة اليونانية</a> الأصلية تعيد كلمة «جيو» إلى معنى <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a>، إلّا أنَّ مصطلح «جيولوجيا» مرتبط مع أسماء هيئات كوكبية أخرى عند وصف تركيبها وعملياتها الداخلية، مثال ذلك: «جيولوجيا المريخ»، و«<a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%B1" title="جيولوجيا القمر">الجيولوجيا القمرية</a>»، وتستخدم مصطلحات متخصصة مثل علم الدراسة الجغرافية للقمر (بالإنجليزية: Selenology)، وعلم المريخيّات «اللاهوت» (بالإنجليزية: Areology). </p><p>على الرغم من اهتمام علماء الجيولوجيا الكوكبية بدراسة جميع جوانب الكواكب الأخرى، إلّا أن التركيز الأكبر تَمثّل بالبحث عن أدلة من الماضي أو الحاضر عن إمكانية وجود حياة على كواكب أخرى. وقد أدّى ذلك إلى العديد من المهام التي يتمثل هدفها الأساسي في تدارس الهيئات الكوكبية للحصول على أدلة على الحياة، إحدى هذه المهام تمثلت في هبوط المسبار الفضائي المسمى فينيكس (بالإنجليزية: Phoenix) الذي يحلل التراب القطبي المريخي من أجل الماء، والكيميائيات، والمكونات المعدنية المتعلقة بالعمليات الحيوية. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="الجيولوجيا_التطبيقية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B7.D8.A8.D9.8A.D9.82.D9.8A.D8.A9"></span>الجيولوجيا التطبيقية</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=13" title="عدل القسم: الجيولوجيا التطبيقية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الجيولوجيا_الاقتصادية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D8.A7.D9.82.D8.AA.D8.B5.D8.A7.D8.AF.D9.8A.D8.A9"></span>الجيولوجيا الاقتصادية</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=14" title="عدل القسم: الجيولوجيا الاقتصادية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا اقتصادية">جيولوجيا اقتصادية</a></div> <p>تعد الجيولوجيا الاقتصادية فرعاً مهماً من فروع الجيولوجيا التي تهتم بدراسة الجوانب المختلفة للمعادن الاقتصادية التي يستخدمها الإنسان لسد حاجاته المختلفة. ويمكن تعريف المعادن الاقتصادية على أنها المعادن التي يتم استخراجها من الأرض بشكل مربح. ويقوم الجيولوجيون المختصون بهذا الفرع بتحديد الموارد الطبيعية للأرض وإدارتها، مثل: البترول والفحم، بالإضافة إلى الموارد الخام المعدنية، مثل: الحديد، والنحاس، واليورانيوم. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جيولوجيا_التعدين"><span id=".D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.B9.D8.AF.D9.8A.D9.86"></span>جيولوجيا التعدين</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=15" title="عدل القسم: جيولوجيا التعدين"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تتضمن جيولوجيا التعدين استخراج الموارد المعدنية من <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a>. وتشمل العديد من الموارد ذات الأهمية الاقتصادية، مثل: الأحجار الكريمة، والمعادن الثمينة، مثل: <a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D8%A8" title="ذهب">الذهب</a>، <a href="/wiki/%D9%86%D8%AD%D8%A7%D8%B3" title="نحاس">والنحاس</a>، والعديد من المعادن، مثل: الأسبستوس (الحرير الصخري)، والبيرلايت، والميكا، والفوسفات، والزيوليت، والطين، والخفاف، والكوارتز، والسيليكا، بالإضافة إلى عناصر: مثل الكبريت، والكلور، والهيليوم. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الجيولوجيا_البترولية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D8.A8.D8.AA.D8.B1.D9.88.D9.84.D9.8A.D8.A9"></span>الجيولوجيا البترولية</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=16" title="عدل القسم: الجيولوجيا البترولية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%81%D8%B7" title="جيولوجيا النفط">جيولوجيا النفط</a></div> <p>يدرس المختصون بجيولوجيا البترول الأماكن الجوفية التي يمكن أن تحتوي على هيدروكربونات قابلة للاستخراج، خاصة البترول والغاز الطبيعي. كما ويتم دراسة الأحواض الرسوبية حيث تعتبر خزانات للهيدروكربونات، فيتم دراسة تشكيل هذه الأحواض بالإضافة إلى تطورها الرسوبي والتكتوني (الحركي) والمواقع الحالية لوحدات الصخور الرسوبية.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الجيولوجيا_الهندسية"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D9.87.D9.86.D8.AF.D8.B3.D9.8A.D8.A9"></span>الجيولوجيا الهندسية</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=17" title="عدل القسم: الجيولوجيا الهندسية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالة الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا هندسية">جيولوجيا هندسية</a></div> <p><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا هندسية">الجيولوجيا الهندسية</a> هي تطبيق للمبادئ الجيولوجية لتحويلها إلى الممارسة الهندسية لغرض التأكد من أن العوامل الجيولوجية التي تؤثر على الموقع، والتصميم، والبناء، والتشغيل، والصيانة للأعمال الهندسية تتم معالجتها بالشكل الصحيح. </p><p>وفي مجال <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D8%A9_%D9%85%D8%AF%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="هندسة مدنية">الهندسة المدنية</a>، يتم استخدام المبادئ والتحليلات الجيولوجية من أجل التحقق من المبادئ الميكانيكية للمواد التي بنيت عليها المنشآت. مما يسمح ببناء الأنفاق دون انهيارها، وبناء الجسور وناطحات السحاب وفق أسس متينة، بالإضافة إلى إقامة المباني على تربة ثابتة لتجنب انهيارها وعدم بنائها على تربة طينية مثلا.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="الهيدرولوجيا_والقضايا_البيئية"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.87.D9.8A.D8.AF.D8.B1.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A.D8.A7_.D9.88.D8.A7.D9.84.D9.82.D8.B6.D8.A7.D9.8A.D8.A7_.D8.A7.D9.84.D8.A8.D9.8A.D8.A6.D9.8A.D8.A9"></span>الهيدرولوجيا والقضايا البيئية</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=18" title="عدل القسم: الهيدرولوجيا والقضايا البيئية"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>يمكن تطبيق الجيولوجيا والمبادئ الجيولوجية على المشاكل البيئية المختلفة، مثل: استعادة التيار، واستعادة الحقول البنية (الحقول المصابة بالتلوث)، وفهم العلاقة بين الطبيعة والبيئة الجيولوجية. وتستخدم هيدرولوجيا المياه الجوفية (الهيدروجيولوجيا) لتحديد موقع المياه الجوفية التي يمكن أن توفر في كثير من الأحيان مصدرا للمياه غير الملوثة، وهي ذات أهمية خاصة في المناطق الجافة، ورصد انتشار الملوثات في آبار المياه الجوفية. </p><p>ويحصل الجيولوجيون أيضًا على بيانات من خلال طبقات الأرض، والآبار، والعينات الأساسية، ونوى الجليد. وتُستخدم النوى الجليدية ونوى الرسوبيات في إعادة البناء للمناطق القديمة، والتي تُخبر الجيولوجيين عن درجة الحرارة في الماضي والحاضر، وهطول الأمطار، ومستوى سطح البحر في جميع أنحاء العالم. وتمثل مجموعات البيانات هذه مصدرًا أساسيًا للمعلومات الخاصة بتغير المناخ العالمي بخلاف البيانات الأساسية.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="التاريخ_الجيولوجي"><span id=".D8.A7.D9.84.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.8A.D8.AE_.D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A"></span>التاريخ الجيولوجي</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=19" title="عدل القسم: التاريخ الجيولوجي"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64185648"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">المقالات الرئيسة: <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="تاريخ الأرض">تاريخ الأرض</a> <span>و</span><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="مقياس زمني جيولوجي">مقياس زمني جيولوجي</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Geologic_Clock_with_events_and_periods_AR.svg" class="mw-file-description"><img alt="إسقاط لتاريخ الأرض 4.5 مليار عام على مدار زمني" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Geologic_Clock_with_events_and_periods_AR.svg/300px-Geologic_Clock_with_events_and_periods_AR.svg.png" decoding="async" width="300" height="288" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Geologic_Clock_with_events_and_periods_AR.svg/450px-Geologic_Clock_with_events_and_periods_AR.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/56/Geologic_Clock_with_events_and_periods_AR.svg/600px-Geologic_Clock_with_events_and_periods_AR.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="491" /></a><figcaption>الساعة الجيولوجية: إسقاط لتاريخ الأرض 4.5 مليار عام على مدار زمني</figcaption></figure><p> يعود تاريخ نشأة كوكب الأرض قبل أربعة ونصف بليون عام تقريبا، وذلك عندما انفجرت نجوم قديمة ضخمة الحجم لتقابل نهاية عمرها، وطبخت هذه الانفجارات النجمية العناصر الكيمائية المعروفة الآن بما فيها <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AF" title="حديد">الحديد</a>، <a href="/wiki/%D9%83%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86" title="كربون">الكربون</a>، <a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D8%A8" title="ذهب">والذهب</a>، والعناصر المشعة مثل <a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%85" title="يورانيوم">اليورانيوم</a>، وبمرور الوقت سيطرت الجاذبية على الموقف وانهارت كتلة غبار النجوم هذه على نفسها لتكون قرصاً دوراً هائلاً أو ما يسمّى بالغيمة السديمية الشمسيةّ، وفي مركز هذا القرص ارتفعت الحرارة وزاد الضغط ونجم ولد وهو كوكب الأرض، وبعد خمسين عاماً من ولادة الأرض ظهر القمر حيث بدأ في مدار أقرب للأرض حوالي ثلاثمائة وخمسين ألف كيلومتر من مداره الحالي وبدأ في السماء أكبر أضعاف أضعاف حجمه الآن.</p><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg" title="ملف:Geological map Britain William Smith 1815.jpg"><img resource="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg/220px-Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg" decoding="async" width="220" height="324" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg/330px-Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg/440px-Geological_map_Britain_William_Smith_1815.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1769" /></a><figcaption>خريطة وليام سميث الجيولوجية لإنجلترا <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%84%D8%B2" title="ويلز">وويلز</a> وجنوب <a href="/wiki/%D8%A5%D8%B3%D9%83%D8%AA%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="إسكتلندا">اسكتلندا</a>، والتي تم الانتهاء منها في عام <a href="/wiki/1815" title="1815">1815م</a>، تعتبر ثان خريطة جيولوجية على النطاق الوطني، وكانت أدق خريطة في وقتها.</figcaption></figure><p>يعود تاريخ دراسة المادة الفيزيائية للأرض إلى <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="اليونان القديمة">الحضارة اليونانية القديمة</a> على الأقل وذلك عندما كتب ثيوفيرتاس -العالم والفيلسوف اليوناني- (287-372 قبل الميلاد) كتاب بيري ليثون (وتعني «على الحجارة»). </p><p>وخلال فترة <a href="/wiki/%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D8%A9_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="ثقافة روما القديمة">الحضارة الرومانية</a>، كتب بلينيوس الأكبر بشكل تفصيلي عن الاستخدامات العملية للعديد من المعادن والفلزات. </p><p>بعض علماء العصر الحديث مثل فيلدنغ اتش، وغاريسون يرون أن أصل علم الجيولوجيا يمكن أن يعود إلى <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3" title="بلاد فارس">بلاد فارس</a> بعد انتهاء الفتوحات الإسلامية.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> حيث كان <a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%8A%D8%AD%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%8A" title="أبو الريحان البيروني">أبو الريحان البيروني</a> (973-1048م) من أوائل الجيولوجيين الفارسيين، وشملت أعماله أقدم الكتابات عن جيولوجيا <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF" title="الهند">الهند</a>، وافترض أن شبه القارة الهندية كانت بحرًا في يوم من الأيام. </p><p>اقترح العالم الفارسي <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D9%8A%D9%86%D8%A7" title="ابن سينا">ابن سينا</a> (981-1037م) تفسيرات مُفصلة لتشكل الجبال، وأصل الزلازل، ومواضيع أخرى أساسية في الجيولوجيا الحديثة، وقد شكلت هذه التفسيرات أساسًا ضروريّاً لتطوير علم الجيولوجيا في وقت لاحق.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>في الصين، صاغ الباحث شين كو (1031-1095م) فرضية لعملية تكوين الأرض استناداً لملاحظاته على قواقع الحيوانات الأحفورية لطبقة جيولوجية في جبل يبعد مئات الأميال عن المحيط، واستنتج أن اليابسة الأرضية تشكلت من تآكل الجبال وترسب الطمي.<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>34<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>يرجع الفضل إلى نيكولاس ستينو (1638-1686) في قانون التراكب، ومبدأ الأفق الأصلي، ومبدأ الاستمرارية الجانبية: ثلاثة مبادئ محددة لطبقات الطبقات. استُخدمت كلمة الجيولوجيا لأول مرة أوليسيه ألدروفاندي في عام <a href="/wiki/1603" title="1603">1603</a><sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>35<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup>، ثم بواسطة جان -اندريه ديلوك في عام <a href="/wiki/1778" title="1778">1778</a> وعرضها كمصطلح ثابت من قبل هوراس - بينيديكت دي سوسور في عام <a href="/wiki/1779" title="1779">1779</a>. الكلمة مشتقة من اليونانية وتعني «الأرض»، ولكن وفقا لمصدر آخر، فإن كلمة جيولوجيا تأتي من <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B1%D9%88%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="اللغة النرويجية">النرويجية</a>، </p><p>قام ويليام ماكلور بإنتاج أول خارطة جيولوجية للولايات المتحدة الأمريكية عام <a href="/wiki/1809" title="1809">1809</a>، وفي عام <a href="/wiki/1807" title="1807">1807</a> بدأ ماكلور -بلا تكليف- بإجراء مسح جيولوجي للولايات الأمريكية. قام ماكلور بزيارة غالبية الولايات في الاتحاد وعمل خرائط جيولوجية لها، وقام بقطع جبال اليغيني 50 مرة. تم تقديم نتائج هذا العمل الفردي إلى الجمعية الفلسفية الأمريكية في مذكرات بعنوان «ملاحظات على جيولوجيا الولايات المتحدة مفسرة للخريطة الجيولوجية»، ونُشرت المذكرات بالإضافة للخريطة الجيولوجية الأولى تجاريا لصالح الجمعية. قد سبقت خريطة ماكلور الخريطة الجيولوجية لبريطانيا التي انتجها ويليام سميث بستة سنوات، بالرغم من أنها استخدمت تصنيفاً مختلفاً للصخور. </p><p>جيولوجيا القرن التاسع عشر ركزت على السؤال عن العمر الدقيق للأرض، حيث ترواحت التقديرات بين مئات الاف إلى مليارات السنين، وبحلول القرن العشرين، سمح التأريخ الاشعاعي بتقدير عمر الأرض بملياري سنة. فتح الوعي بهذا القدر الهائل من الوقت الباب امام نظريات جديدة عن العمليات التي شكلت الأرض. </p><p>بعض التطورات الأكثر أهمية في الجيولوجيا في القرن العشرين كانت تطوير نظرية <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الصفائح التكتونية">الصفائح التكتونية</a> في الستينيات وصقل تقديرات عصر الكوكب. نشأت نظرية تكتونية الصفائح من ملاحظتين جيولوجيتين منفصلتين: انتشار قاع البحر والانجراف القاري. ثورة النظرية في علوم الأرض. اليوم من المعروف أن الأرض ما يقرب من 4.5 مليار سنة. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="المقياس_الزمني_الجيولوجي"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D9.82.D9.8A.D8.A7.D8.B3_.D8.A7.D9.84.D8.B2.D9.85.D9.86.D9.8A_.D8.A7.D9.84.D8.AC.D9.8A.D9.88.D9.84.D9.88.D8.AC.D9.8A"></span>المقياس الزمني الجيولوجي</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=20" title="عدل القسم: المقياس الزمني الجيولوجي"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="مقياس زمني جيولوجي">المقياس الزمني الجيولوجي</a> يستعمل من قبل الجيولوجيين وغيرهم من العلماء لتوقيت وإظهار العلاقات بين الأحداث التي حدثت خلال تاريخ الأرض. جدول العصور الجيولوجية يتوافق مع التواريخ والمصطلحات المقترحة من قبل الاتحاد الدولي. وهو عبارة عن جدول تترتب به الاحداث التي مرت بها الأرض وبداية ظهور الكائنات عليها </p><p>يلخص الشكل العصور الجيولوجية التي مرت على الأرض منذ نشأتها وأهم الأحداث: </p> <ul><li>قبل 4565 مليون سنة نشأة القمر</li> <li>قبل 4000 مليون سنة بدء ظهور كائنات ميكروبية</li> <li>قبل 3500 مليون سنة بدء التمثيل الضوئي في كائنات ميكروبية <a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%88%D9%89" title="بدائيات النوى">بدائيات النوى</a></li> <li>قبل 2300 مليون سنة توفر الأكسجين ، أول تجلد للأرض</li> <li>قبل نحو 2000 مليون سنة ظهور <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%88%D9%89" title="حقيقيات النوى">حقيقيات النوى</a></li> <li>قبل نحو 1500 مليون سنة ظهور <a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%AF%D8%AF%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7" title="متعددة الخلايا">متعددات الخلايا</a></li> <li>قبل نحو 750 - 630 مليون سنة التجلد الثاني للأرض</li> <li>قبل 530 مليون سنة <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%81%D8%AC%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1%D9%8A" class="mw-redirect" title="الانفجار الكامبري">الانفجار الكمبري</a> وتعدد صور الحياة في المياه</li> <li>قبل 360 مليون سنة ظهور <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="برمائيات">البرمائيات</a> والحيوانات البرية الفقارية ، والنباتات البرية</li> <li>قبل 230 - 65 مليون سنة ظهور <a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D8%B5%D9%88%D8%B1" title="ديناصور">الديناصورات</a>، <a href="/wiki/%D8%AB%D8%AF%D9%8A%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="ثدييات">والثدييات</a> (انقراض الديناصورات قبل 65 مليون سنة)</li> <li>قبل نحو 2 مليون سنة ظهور <a href="/wiki/%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="إنسان">الإنسان</a>.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="انظر_أيضًا"><span id=".D8.A7.D9.86.D8.B8.D8.B1_.D8.A3.D9.8A.D8.B6.D9.8B.D8.A7"></span>انظر أيضًا</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=21" title="عدل القسم: انظر أيضًا"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم الأرض">علوم الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="فيزياء الأرض">فيزياء الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%83%D8%A7%D9%86" title="بركان">بركان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1" title="علم الجواهر">علم الجواهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D9%83%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%81" title="شوكيات الجوف">شوكيات الجوف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%88%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7" title="ووليميا">شجرة ووليميا</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="المراجع"><span id=".D8.A7.D9.84.D9.85.D8.B1.D8.A7.D8.AC.D8.B9"></span>المراجع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;section=22" title="عدل القسم: المراجع"><span>عدل</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68964954">.mw-parser-output .reflist-wrap{overflow-y:auto;max-height:300px}.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:36em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:28em}.mw-parser-output .reflist-columns-4{column-width:20em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}@media print{.mw-parser-output .reflist{overflow-y:visible!important;max-height:none!important}}</style><div class="reflist-wrap"><div class="reflist mw-content-ltr" dir="ltr"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-مولد_تلقائيا1-1"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-مولد_تلقائيا1_1-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-مولد_تلقائيا1_1-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68982381">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")left 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain;padding:0 1em 0 0}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#085;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911f}}</style><cite id="CITEREFمصطفى_الشهابي2003" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%8A" title="مصطفى الشهابي">مصطفى الشهابي</a> (2003). <a href="/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D9%8A%D8%A8" title="أحمد شفيق الخطيب">أحمد شفيق الخطيب</a> (المحرر). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/SHH2003ENAR"><i>معجم الشهابي في مصطلحات العلوم الزراعية</i></a> (بالعربية والإنجليزية واللاتينية) (ط. 5). بيروت: <a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%88%D9%86" title="مكتبة لبنان ناشرون">مكتبة لبنان ناشرون</a>. ص.&#160;836. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-9953-10-550-5" title="خاص:مصادر كتاب/978-9953-10-550-5"><bdi>978-9953-10-550-5</bdi></a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/1158683669">1158683669</a>. <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q115858366" class="extiw" title="d:Q115858366">Q115858366</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%8A+%D9%81%D9%8A+%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9&amp;rft.place=%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%AA&amp;rft.pages=836&amp;rft.edition=5&amp;rft.pub=%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9+%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86+%D9%86%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%88%D9%86&amp;rft.date=2003&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F1158683669&amp;rft.isbn=978-9953-10-550-5&amp;rft.au=%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%D9%89+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%D9%8A&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FSHH2003ENAR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-dic-3-2"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-dic-3_2-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dic-3_2-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">[أ]&#160;<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFمحمد_خير_أبو_حرب1985" class="citation cs2"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D9%8A%D8%B1_%D8%A3%D8%A8%D9%88_%D8%AD%D8%B1%D8%A8" title="محمد خير أبو حرب">محمد خير أبو حرب</a> (1985)، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/HAR1985ARAR"><i>المعجم المدرسي</i></a>، مراجعة: ندوة النوري (ط. 1)، دمشق: <a href="/wiki/%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9_(%D8%B3%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A7)" title="وزارة التربية (سوريا)">وزارة التربية</a>، ص.&#160;221، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/1136027329">1136027329</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q116176016" class="extiw" title="d:Q116176016">Q116176016</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%8A&amp;rft.place=%D8%AF%D9%85%D8%B4%D9%82&amp;rft.pages=221&amp;rft.edition=1&amp;rft.pub=%D9%88%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%A9&amp;rft.date=1985&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F1136027329&amp;rft.au=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D8%AE%D9%8A%D8%B1+%D8%A3%D8%A8%D9%88+%D8%AD%D8%B1%D8%A8&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FHAR1985ARAR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span><br />[ب]&#160;<link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFيوسف_خياط" class="citation cs2 cs1-prop-foreign-lang-source cs1-prop-foreign-lang-source cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81_%D8%AE%D9%8A%D8%A7%D8%B7" title="يوسف خياط">يوسف خياط</a> (<abbr class="abbr" title="دون تاريخ">د.ت.</abbr>)، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/KHA1974ARFR"><i>معجم المصطلحات العلمية والفنية: عربي فرنسي انكليزي لاتيني</i></a> (بالعربية والإنجليزية والفرنسية واللاتينية)، دار لسان العرب، ص.&#160;140، <a href="/wiki/%D8%B1%D9%82%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D8%A8%D8%B7_%D9%81%D9%8A_%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%88%D9%86%D8%BA%D8%B1%D8%B3" title="رقم الضبط في مكتبة الكونغرس">LCCN</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://lccn.loc.gov/78970350">78970350</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/9419197">9419197</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q107580089" class="extiw" title="d:Q107580089">Q107580089</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9+%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%86%D9%8A%D8%A9%3A+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A+%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A+%D8%A7%D9%86%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A+%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%8A&amp;rft.pages=140&amp;rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F9419197&amp;rft_id=info%3Alccn%2F78970350&amp;rft.au=%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81+%D8%AE%D9%8A%D8%A7%D8%B7&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FKHA1974ARFR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF" title="قالب:استشهاد">استشهاد</a>}}</code>: </span><span class="cs1-hidden-error citation-comment">تحقق من التاريخ في: <code class="cs1-code">&#124;publication-date=</code> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A9:%D8%A3%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF#bad_date" title="مساعدة:أخطاء الاستشهاد">مساعدة</a>)</span><br /> </span> </li> <li id="cite_note-dic-4-3"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-dic-4_3-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dic-4_3-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFأحمد_شفيق_الخطيب1991" class="citation cs2 cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/wiki/%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D9%8A%D8%A8" title="أحمد شفيق الخطيب">أحمد شفيق الخطيب</a> (1991)، <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/KHT1991ENAR"><i>معجم المصطلحات العلمية والفنية والهندسية: إنكليزي - عربي موضح بالرسوم</i></a> (بالعربية والإنجليزية) (ط. 6)، بيروت: <a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86_%D9%86%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%88%D9%86" title="مكتبة لبنان ناشرون">مكتبة لبنان ناشرون</a>، ص.&#160;254، <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/4770179648">4770179648</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q113378929" class="extiw" title="d:Q113378929">Q113378929</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A9+%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%86%D9%8A%D8%A9+%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%8A%D8%A9%3A+%D8%A5%D9%86%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A+-+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A+%D9%85%D9%88%D8%B6%D8%AD+%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%85&amp;rft.place=%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%AA&amp;rft.pages=254&amp;rft.edition=6&amp;rft.pub=%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9+%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86+%D9%86%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%88%D9%86&amp;rft.date=1991&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F4770179648&amp;rft.au=%D8%A3%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D8%B4%D9%81%D9%8A%D9%82+%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D9%8A%D8%A8&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FKHT1991ENAR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-dic-2-4"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-dic-2_4-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dic-2_4-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ARA2000ENAR"><i>المعجم الموحد لمصطلحات الجيولوجيا: (انجليزي فرنسي عربي)</i></a>. <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%A5%D8%B5%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AC%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9" title="قائمة إصدارات سلسلة المعاجم الموحدة">سلسلة المعاجم الموحدة</a> (17) (بالعربية والإنجليزية والفرنسية). الرباط: <a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%A8" title="مكتب تنسيق التعريب">مكتب تنسيق التعريب</a>. 2000. ص.&#160;85. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-9954-0-0733-4" title="خاص:مصادر كتاب/978-9954-0-0733-4"><bdi>978-9954-0-0733-4</bdi></a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/54044711">54044711</a>. <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q115944157" class="extiw" title="d:Q115944157">Q115944157</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AC%D9%85+%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF+%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7%3A+%28%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A+%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A%29&amp;rft.place=%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B7&amp;rft.series=%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AC%D9%85+%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9+%2817%29&amp;rft.pages=85&amp;rft.pub=%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8+%D8%AA%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%82+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%A8&amp;rft.date=2000&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F54044711&amp;rft.isbn=978-9954-0-0733-4&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FARA2000ENAR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-dic-5"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-dic_5-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dic_5-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-dic_5-2"><sup><i><b>ج</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFمنير_البعلبكيرمزي_البعلبكي2008" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A" title="منير البعلبكي">منير البعلبكي</a>؛ <a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A" title="رمزي البعلبكي">رمزي البعلبكي</a> (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/BAL2008ENAR"><i>المورد الحديث: قاموس إنكليزي عربي</i></a> (بالعربية والإنجليزية) (ط. 1). بيروت: <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%84%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%8A%D9%86" title="دار العلم للملايين">دار العلم للملايين</a>. ص.&#160;489. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-9953-63-541-5" title="خاص:مصادر كتاب/978-9953-63-541-5"><bdi>978-9953-63-541-5</bdi></a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/405515532">405515532</a>. <a href="/wiki/OL_(identifier)" class="mw-redirect" title="OL (identifier)">OL</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://openlibrary.org/books/OL50197876M">50197876M</a>. <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q112315598" class="extiw" title="d:Q112315598">Q112315598</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB%3A+%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3+%D8%A5%D9%86%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A&amp;rft.place=%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%AA&amp;rft.pages=489&amp;rft.edition=1&amp;rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85+%D9%84%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%8A%D9%86&amp;rft.date=2008&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F405515532&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fopenlibrary.org%2Fbooks%2FOL50197876M%23id-name%3DOL&amp;rft.isbn=978-9953-63-541-5&amp;rft.au=%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%B1+%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A&amp;rft.au=%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FBAL2008ENAR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFمنير_البعلبكيرمزي_البعلبكي2008" class="citation book cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A" title="منير البعلبكي">منير البعلبكي</a>؛ <a href="/wiki/%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A" title="رمزي البعلبكي">رمزي البعلبكي</a> (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/BAL2008ENAR"><i>المورد الحديث: قاموس إنكليزي عربي</i></a> (بالعربية والإنجليزية) (ط. 1). بيروت: <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%84%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%8A%D9%86" title="دار العلم للملايين">دار العلم للملايين</a>. ج.&#160;2. ص.&#160;444. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-9953-63-541-5" title="خاص:مصادر كتاب/978-9953-63-541-5"><bdi>978-9953-63-541-5</bdi></a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D9%83%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%AA%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA" title="مركز المكتبة الرقمية على الإنترنت">OCLC</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/oclc/405515532">405515532</a>. <a href="/wiki/OL_(identifier)" class="mw-redirect" title="OL (identifier)">OL</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://openlibrary.org/books/OL50197876M">50197876M</a>. <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AA" title="ويكي بيانات">QID</a>:<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q112315598" class="extiw" title="d:Q112315598">Q112315598</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF+%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB%3A+%D9%82%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B3+%D8%A5%D9%86%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A+%D8%B9%D8%B1%D8%A8%D9%8A&amp;rft.place=%D8%A8%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%AA&amp;rft.pages=444&amp;rft.edition=1&amp;rft.pub=%D8%AF%D8%A7%D8%B1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85+%D9%84%D9%84%D9%85%D9%84%D8%A7%D9%8A%D9%8A%D9%86&amp;rft.date=2008&amp;rft_id=info%3Aoclcnum%2F405515532&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fopenlibrary.org%2Fbooks%2FOL50197876M%23id-name%3DOL&amp;rft.isbn=978-9953-63-541-5&amp;rft.au=%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%B1+%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A&amp;rft.au=%D8%B1%D9%85%D8%B2%D9%8A+%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%84%D8%A8%D9%83%D9%8A&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2FBAL2008ENAR&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-minhaji.net-7"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-minhaji.net_7-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-minhaji.net_7-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-minhaji.net_7-2"><sup><i><b>ج</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://minhaji.net/lessoncontent/7350/دورة-الصخور-في-الطبيعة.html">منهاجي - منهاجي - متعة التعليم الهادف</a> <sup class="reference"><span title="هناك وصلة مكسورة في العبارة السابقة&#160;منذ يونيو 2019" style="white-space: nowrap;">&#91;<a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="ويكيبيديا:وصلات خارجية مكسورة">وصلة مكسورة</a>&#93;</span></sup> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20161026101507/http://minhaji.net:80/lessoncontent/7350/دورة-الصخور-في-الطبيعة.html">نسخة محفوظة</a> 26 أكتوبر 2016 على موقع <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83_%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86" title="واي باك مشين">واي باك مشين</a>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.schoolarabia.net/3loom_al2ard/gio/tblower_magma/tblwer_magma4.htm">تبلور الماغما</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180225154517/http://www.schoolarabia.net:80/3loom_al2ard/gio/tblower_magma/tblwer_magma4.htm">نسخة محفوظة</a> 25 فبراير 2018 على موقع <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83_%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86" title="واي باك مشين">واي باك مشين</a>.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/science/environment_earth_universe/rock_cycle/revision/3/">BBC - KS3 Bitesize Science - The rock cycle&#160;: Revision, Page 3</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170923020340/http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/science/environment_earth_universe/rock_cycle/revision/3/">نسخة محفوظة</a> 23 سبتمبر 2017 على موقع <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83_%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86" title="واي باك مشين">واي باك مشين</a>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://learn.fi.edu/fellows/fellow1/rocks/create/metamorph.htm">The Franklin Institute | The Franklin Institute Science Museum</a> <sup class="reference"><span title="هناك وصلة مكسورة في العبارة السابقة&#160;منذ أبريل 2018" style="white-space: nowrap;">&#91;<a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="ويكيبيديا:وصلات خارجية مكسورة">وصلة مكسورة</a>&#93;</span></sup> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150825034629/http://learn.fi.edu/fellows/fellow1/rocks/create/metamorph.htm">نسخة محفوظة</a> 25 أغسطس 2015 على موقع <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83_%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86" title="واي باك مشين">واي باك مشين</a>.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www2.usgs.gov/faq/node/2777">الفرق بين الرواسب الصلبة والرواسب السائبة difference between consolidated and unconsolidated sediments</a> (موقع العلوم لتغير العالم Science for changing world) مترجم من الإنكليزية <sup class="reference"><span title="هناك وصلة مكسورة في العبارة السابقة&#160;منذ أبريل 2018" style="white-space: nowrap;">&#91;<a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="ويكيبيديا:وصلات خارجية مكسورة">وصلة مكسورة</a>&#93;</span></sup> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160321195300/http://www.usgs.gov/faq/node/2777">نسخة محفوظة</a> 21 مارس 2016 على موقع <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83_%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86" title="واي باك مشين">واي باك مشين</a>.</span> </li> <li id="cite_note-TDE_discovery-12"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-TDE_discovery_12-0">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFKiousTilling,_Robert_I.1996" class="citation book cs1">Kious، Jacquelyne؛ Tilling, Robert I. (فبراير 1996). "Developing the Theory". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191109231224/https://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/understanding.html"><i>This Dynamic Earth: The Story of Plate Tectonics</i></a>. Kiger, Martha, Russel, Jane (ط. Online). Reston, Virginia, USA: United States Geological Survey. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-16-048220-8" title="خاص:مصادر كتاب/0-16-048220-8"><bdi>0-16-048220-8</bdi></a>. مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/understanding.html">الأصل</a> في 2019-11-09<span class="reference-accessdate">. اطلع عليه بتاريخ <span class="nowrap">2009-03-13</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.atitle=Developing+the+Theory&amp;rft.btitle=This+Dynamic+Earth%3A+The+Story+of+Plate+Tectonics&amp;rft.place=Reston%2C+Virginia%2C+USA&amp;rft.edition=Online&amp;rft.pub=United+States+Geological+Survey&amp;rft.date=1996-02&amp;rft.isbn=0-16-048220-8&amp;rft.aulast=Kious&amp;rft.aufirst=Jacquelyne&amp;rft.au=Tilling%2C+Robert+I.&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fgip%2Fdynamic%2Funderstanding.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b></span> <span class="reference-text">Hess, H. H. (November 1, 1962) "<a rel="nofollow" class="external text" href="https://escholarship.org/uc/item/9pq1k4sd">History Of Ocean Basins</a>", pp. 599–620 in <i>Petrologic studies: a volume in honor of A. F. Buddington</i>. A. E. J. Engel, Harold L. James, and B. F. Leonard (eds.) [New York?]: <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الجمعية الجيولوجية الأمريكية (الصفحة غير موجودة)">الجمعية الجيولوجية الأمريكية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1503216#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1503216"><sup class="reference" title="عنصر (Q1503216) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20091016025000/http://repositories.cdlib.org/sio/lib/23/">"نسخة مؤرشفة"</a>. مؤرشف من الأصل في 2009-10-16<span class="reference-accessdate">. اطلع عليه بتاريخ <span class="nowrap">2018-09-09</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=unknown&amp;rft.btitle=%D9%86%D8%B3%D8%AE%D8%A9+%D9%85%D8%A4%D8%B1%D8%B4%D9%81%D8%A9&amp;rft_id=https%3A%2F%2Fescholarship.org%2Fuc%2Fitem%2F9pq1k4sd&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D9%88%D9%8A%D8%A8" class="mw-redirect" title="قالب:استشهاد ويب">استشهاد ويب</a>}}</code>: صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF:_BOT:_original_URL_status_unknown" title="تصنيف:صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown">link</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-TDE_plates-14"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-TDE_plates_14-0">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFKiousTilling,_Robert_I.1996" class="citation book cs1">Kious، Jacquelyne؛ Tilling, Robert I. (فبراير 1996). "Understanding Plate Motions". <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191109231224/https://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/understanding.html"><i>This Dynamic Earth: The Story of Plate Tectonics</i></a>. Kiger, Martha, Russel, Jane (ط. Online). Reston, Virginia, USA: United States Geological Survey. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-16-048220-8" title="خاص:مصادر كتاب/0-16-048220-8"><bdi>0-16-048220-8</bdi></a>. مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="https://pubs.usgs.gov/gip/dynamic/understanding.html">الأصل</a> في 2019-11-09<span class="reference-accessdate">. اطلع عليه بتاريخ <span class="nowrap">2009-03-13</span></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=bookitem&amp;rft.atitle=Understanding+Plate+Motions&amp;rft.btitle=This+Dynamic+Earth%3A+The+Story+of+Plate+Tectonics&amp;rft.place=Reston%2C+Virginia%2C+USA&amp;rft.edition=Online&amp;rft.pub=United+States+Geological+Survey&amp;rft.date=1996-02&amp;rft.isbn=0-16-048220-8&amp;rft.aulast=Kious&amp;rft.aufirst=Jacquelyne&amp;rft.au=Tilling%2C+Robert+I.&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fpubs.usgs.gov%2Fgip%2Fdynamic%2Funderstanding.html&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-15">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFWegener,_A.1999" class="citation book cs1">Wegener, A. (1999). <i>Origin of continents and oceans</i>. Courier Corporation. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-486-61708-4" title="خاص:مصادر كتاب/0-486-61708-4"><bdi>0-486-61708-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Origin+of+continents+and+oceans&amp;rft.pub=Courier+Corporation&amp;rft.date=1999&amp;rft.isbn=0-486-61708-4&amp;rft.au=Wegener%2C+A.&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFNesse,_William_D.1991" class="citation book cs1">Nesse, William D. (1991). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/introductiontoop0000ness"><i>Introduction to optical mineralogy</i></a>. New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-19-506024-5" title="خاص:مصادر كتاب/0-19-506024-5"><bdi>0-19-506024-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Introduction+to+optical+mineralogy&amp;rft.place=New+York&amp;rft.pub=Oxford+University+Press&amp;rft.date=1991&amp;rft.isbn=0-19-506024-5&amp;rft.au=Nesse%2C+William+D.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fintroductiontoop0000ness&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFShepherd,_T.J.Rankin,_A.H.Alderton,_D.H.M.1985" class="citation book cs1">Shepherd, T.J.؛ Rankin, A.H.؛ Alderton, D.H.M. (1985). <i>A practical guide to fluid inclusion studies</i>. Glasgow: Blackie. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-412-00601-4" title="خاص:مصادر كتاب/0-412-00601-4"><bdi>0-412-00601-4</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=A+practical+guide+to+fluid+inclusion+studies&amp;rft.place=Glasgow&amp;rft.pub=Blackie&amp;rft.date=1985&amp;rft.isbn=0-412-00601-4&amp;rft.au=Shepherd%2C+T.J.&amp;rft.au=Rankin%2C+A.H.&amp;rft.au=Alderton%2C+D.H.M.&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFSack,_Richard_O.WalkerCarmichael1987" class="citation journal cs1">Sack, Richard O.؛ Walker، David؛ Carmichael، Ian S. E. (1987). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_contributions-to-mineralogy-and-petrology_1987-06_96_2/page/n13">"Experimental petrology of alkalic lavas: constraints on cotectics of multiple saturation in natural basic liquids"</a>. <i>Contributions to Mineralogy and Petrology</i>. ج.&#160;96: 1–23. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1987CoMP...96....1S">1987CoMP...96....1S</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1007%2FBF00375521">10.1007/BF00375521</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Contributions+to+Mineralogy+and+Petrology&amp;rft.atitle=Experimental+petrology+of+alkalic+lavas%3A+constraints+on+cotectics+of+multiple+saturation+in+natural+basic+liquids&amp;rft.volume=96&amp;rft.pages=1-23&amp;rft.date=1987&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1007%2FBF00375521&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1987CoMP...96....1S&amp;rft.au=Sack%2C+Richard+O.&amp;rft.au=Walker%2C+David&amp;rft.au=Carmichael%2C+Ian+S.+E.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_contributions-to-mineralogy-and-petrology_1987-06_96_2%2Fpage%2Fn13&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-19">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFMorton,_A._C.1985" class="citation journal cs1">Morton, A. C. (1985). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_sedimentology_1985-08_32_4/page/553">"A new approach to provenance studies: electron microprobe analysis of detrital garnets from Middle Jurassic sandstones of the northern North Sea"</a>. <i>Sedimentology</i>. ج.&#160;32 ع.&#160;4: 553–566. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1985Sedim..32..553M">1985Sedim..32..553M</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2Fj.1365-3091.1985.tb00470.x">10.1111/j.1365-3091.1985.tb00470.x</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Sedimentology&amp;rft.atitle=A+new+approach+to+provenance+studies%3A+electron+microprobe+analysis+of+detrital+garnets+from+Middle+Jurassic+sandstones+of+the+northern+North+Sea&amp;rft.volume=32&amp;rft.issue=4&amp;rft.pages=553-566&amp;rft.date=1985&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2Fj.1365-3091.1985.tb00470.x&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1985Sedim..32..553M&amp;rft.au=Morton%2C+A.+C.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_sedimentology_1985-08_32_4%2Fpage%2F553&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-20">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFZheng,_YFuGongLi2003" class="citation journal cs1">Zheng, Y؛ Fu، Bin؛ Gong، Bing؛ Li، Long (2003). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_earth-science-reviews_2003-07_62_1-2/page/105">"Stable isotope geochemistry of ultrahigh pressure metamorphic rocks from the Dabie–Sulu orogen in China: implications for geodynamics and fluid regime"</a>. <i>Earth-Science Reviews</i>. ج.&#160;62: 105–161. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2003ESRv...62..105Z">2003ESRv...62..105Z</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0012-8252%2802%2900133-2">10.1016/S0012-8252(02)00133-2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Earth-Science+Reviews&amp;rft.atitle=Stable+isotope+geochemistry+of+ultrahigh+pressure+metamorphic+rocks+from+the+Dabie%E2%80%93Sulu+orogen+in+China%3A+implications+for+geodynamics+and+fluid+regime&amp;rft.volume=62&amp;rft.pages=105-161&amp;rft.date=2003&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0012-8252%2802%2900133-2&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2003ESRv...62..105Z&amp;rft.au=Zheng%2C+Y&amp;rft.au=Fu%2C+Bin&amp;rft.au=Gong%2C+Bing&amp;rft.au=Li%2C+Long&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_earth-science-reviews_2003-07_62_1-2%2Fpage%2F105&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFCondomines,_MTanguyMichaud1995" class="citation journal cs1">Condomines, M؛ Tanguy، J؛ Michaud، V (1995). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_earth-and-planetary-science-letters_1995-05_132_1-4/page/25">"Magma dynamics at Mt Etna: Constraints from U-Th-Ra-Pb radioactive disequilibria and Sr isotopes in historical lavas"</a>. <i>Earth and Planetary Science Letters</i>. ج.&#160;132: 25–41. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1995E&amp;PSL.132...25C">1995E&#38;PSL.132...25C</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2F0012-821X%2895%2900052-E">10.1016/0012-821X(95)00052-E</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Earth+and+Planetary+Science+Letters&amp;rft.atitle=Magma+dynamics+at+Mt+Etna%3A+Constraints+from+U-Th-Ra-Pb+radioactive+disequilibria+and+Sr+isotopes+in+historical+lavas&amp;rft.volume=132&amp;rft.pages=25-41&amp;rft.date=1995&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2F0012-821X%2895%2900052-E&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1995E%26PSL.132...25C&amp;rft.au=Condomines%2C+M&amp;rft.au=Tanguy%2C+J&amp;rft.au=Michaud%2C+V&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_earth-and-planetary-science-letters_1995-05_132_1-4%2Fpage%2F25&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFDahlen,_F_A1990" class="citation journal cs1">Dahlen, F A (1990). "Critical Taper Model of Fold-And-Thrust Belts and Accretionary Wedges". <i>Annual Review of Earth and Planetary Sciences</i>. ج.&#160;18: 55–99. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1990AREPS..18...55D">1990AREPS..18...55D</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.ea.18.050190.000415">10.1146/annurev.ea.18.050190.000415</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Annual+Review+of+Earth+and+Planetary+Sciences&amp;rft.atitle=Critical+Taper+Model+of+Fold-And-Thrust+Belts+and+Accretionary+Wedges&amp;rft.volume=18&amp;rft.pages=55-99&amp;rft.date=1990&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.ea.18.050190.000415&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1990AREPS..18...55D&amp;rft.au=Dahlen%2C+F+A&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-23">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFGutscher,_MKukowskiMalavieilleLallemand1998" class="citation journal cs1">Gutscher, M؛ Kukowski، Nina؛ Malavieille، Jacques؛ Lallemand، Serge (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_journal-of-structural-geology_1998-04_20_4/page/407">"Material transfer in accretionary wedges from analysis of a systematic series of analog experiments"</a>. <i>Journal of Structural Geology</i>. ج.&#160;20 ع.&#160;4: 407–416. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1998JSG....20..407G">1998JSG....20..407G</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0191-8141%2897%2900096-5">10.1016/S0191-8141(97)00096-5</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Journal+of+Structural+Geology&amp;rft.atitle=Material+transfer+in+accretionary+wedges+from+analysis+of+a+systematic+series+of+analog+experiments&amp;rft.volume=20&amp;rft.issue=4&amp;rft.pages=407-416&amp;rft.date=1998&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0191-8141%2897%2900096-5&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1998JSG....20..407G&amp;rft.au=Gutscher%2C+M&amp;rft.au=Kukowski%2C+Nina&amp;rft.au=Malavieille%2C+Jacques&amp;rft.au=Lallemand%2C+Serge&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_journal-of-structural-geology_1998-04_20_4%2Fpage%2F407&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFKoons,_P_O1995" class="citation journal cs1">Koons, P O (1995). "Modeling the Topographic Evolution of Collisional Belts". <i>Annual Review of Earth and Planetary Sciences</i>. ج.&#160;23: 375–408. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1995AREPS..23..375K">1995AREPS..23..375K</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1146%2Fannurev.ea.23.050195.002111">10.1146/annurev.ea.23.050195.002111</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Annual+Review+of+Earth+and+Planetary+Sciences&amp;rft.atitle=Modeling+the+Topographic+Evolution+of+Collisional+Belts&amp;rft.volume=23&amp;rft.pages=375-408&amp;rft.date=1995&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1146%2Fannurev.ea.23.050195.002111&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1995AREPS..23..375K&amp;rft.au=Koons%2C+P+O&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-hodell-25"><span class="mw-cite-backlink">^ <a href="#cite_ref-hodell_25-0"><sup><i><b>ا</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-hodell_25-1"><sup><i><b>ب</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-hodell_25-2"><sup><i><b>ج</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-hodell_25-3"><sup><i><b>د</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFHodell,_David_A.BensonKentBoersma1994" class="citation journal cs1">Hodell, David A.؛ Benson، Richard H.؛ Kent، Dennis V.؛ Boersma، Anne؛ Rakic-El Bied، Kruna (1994). "Magnetostratigraphic, Biostratigraphic, and Stable Isotope Stratigraphy of an Upper Miocene Drill Core from the Salé Briqueterie (Northwestern Morocco): A High-Resolution Chronology for the Messinian Stage". <i>Paleoceanography</i>. ج.&#160;9 ع.&#160;6: 835–855. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1994PalOc...9..835H">1994PalOc...9..835H</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1029%2F94PA01838">10.1029/94PA01838</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Paleoceanography&amp;rft.atitle=Magnetostratigraphic%2C+Biostratigraphic%2C+and+Stable+Isotope+Stratigraphy+of+an+Upper+Miocene+Drill+Core+from+the+Sal%C3%A9+Briqueterie+%28Northwestern+Morocco%29%3A+A+High-Resolution+Chronology+for+the+Messinian+Stage&amp;rft.volume=9&amp;rft.issue=6&amp;rft.pages=835-855&amp;rft.date=1994&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1029%2F94PA01838&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1994PalOc...9..835H&amp;rft.au=Hodell%2C+David+A.&amp;rft.au=Benson%2C+Richard+H.&amp;rft.au=Kent%2C+Dennis+V.&amp;rft.au=Boersma%2C+Anne&amp;rft.au=Rakic-El+Bied%2C+Kruna&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFBally,_A.W.1987" class="citation book cs1">Bally, A.W.، المحرر (1987). <i>Atlas of seismic stratigraphy</i>. Tulsa, Okla., U.S.A.: American Association of Petroleum Geologists. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-89181-033-1" title="خاص:مصادر كتاب/0-89181-033-1"><bdi>0-89181-033-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Atlas+of+seismic+stratigraphy&amp;rft.place=Tulsa%2C+Okla.%2C+U.S.A.&amp;rft.pub=American+Association+of+Petroleum+Geologists&amp;rft.date=1987&amp;rft.isbn=0-89181-033-1&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-27">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFPoulsen,_Chris_J.FlemingsRobinsonMetzger1998" class="citation journal cs1">Poulsen, Chris J.؛ Flemings، Peter B.؛ Robinson، Ruth A. J.؛ Metzger، John M. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_geological-society-of-america-bulletin_1998-09_110_9/page/1105">"Three-dimensional stratigraphic evolution of the Miocene Baltimore Canyon region: Implications for eustatic interpretations and the systems tract model"</a>. <i>Geological Society of America Bulletin</i>. ج.&#160;110 ع.&#160;9: 1105–1122. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1998GSAB..110.1105P">1998GSAB..110.1105P</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1130%2F0016-7606%281998%29110%3C1105%3ATDSEOT%3E2.3.CO%3B2">10.1130/0016-7606(1998)110&#60;1105:TDSEOT&#62;2.3.CO&#59;2</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Geological+Society+of+America+Bulletin&amp;rft.atitle=Three-dimensional+stratigraphic+evolution+of+the+Miocene+Baltimore+Canyon+region%3A+Implications+for+eustatic+interpretations+and+the+systems+tract+model&amp;rft.volume=110&amp;rft.issue=9&amp;rft.pages=1105-1122&amp;rft.date=1998&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1130%2F0016-7606%281998%29110%3C1105%3ATDSEOT%3E2.3.CO%3B2&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1998GSAB..110.1105P&amp;rft.au=Poulsen%2C+Chris+J.&amp;rft.au=Flemings%2C+Peter+B.&amp;rft.au=Robinson%2C+Ruth+A.+J.&amp;rft.au=Metzger%2C+John+M.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_geological-society-of-america-bulletin_1998-09_110_9%2Fpage%2F1105&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-28">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFToscano,_MLundberg1999" class="citation journal cs1">Toscano, M؛ Lundberg، Joyce (1999). "Submerged Late Pleistocene reefs on the tectonically-stable S.E. Florida margin: high-precision geochronology, stratigraphy, resolution of Substage 5a sea-level elevation, and orbital forcing". <i>Quaternary Science Reviews</i>. ج.&#160;18 ع.&#160;6: 753–767. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/1999QSRv...18..753T">1999QSRv...18..753T</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1016%2FS0277-3791%2898%2900077-8">10.1016/S0277-3791(98)00077-8</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Quaternary+Science+Reviews&amp;rft.atitle=Submerged+Late+Pleistocene+reefs+on+the+tectonically-stable+S.E.+Florida+margin%3A+high-precision+geochronology%2C+stratigraphy%2C+resolution+of+Substage+5a+sea-level+elevation%2C+and+orbital+forcing&amp;rft.volume=18&amp;rft.issue=6&amp;rft.pages=753-767&amp;rft.date=1999&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1016%2FS0277-3791%2898%2900077-8&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F1999QSRv...18..753T&amp;rft.au=Toscano%2C+M&amp;rft.au=Lundberg%2C+Joyce&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-29">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFSelley,_Richard_C.1998" class="citation book cs1">Selley, Richard C. (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/elementsofpetrol0000sell"><i>Elements of petroleum geology</i></a>. San Diego: Academic Press. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-12-636370-6" title="خاص:مصادر كتاب/0-12-636370-6"><bdi>0-12-636370-6</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Elements+of+petroleum+geology&amp;rft.place=San+Diego&amp;rft.pub=Academic+Press&amp;rft.date=1998&amp;rft.isbn=0-12-636370-6&amp;rft.au=Selley%2C+Richard+C.&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Felementsofpetrol0000sell&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-30">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFDas,_Braja_M.2006" class="citation book cs1">Das, Braja M. (2006). <i>Principles of geotechnical engineering</i>. England: Thomson Learning. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/0-534-55144-0" title="خاص:مصادر كتاب/0-534-55144-0"><bdi>0-534-55144-0</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=Principles+of+geotechnical+engineering&amp;rft.place=England&amp;rft.pub=Thomson+Learning&amp;rft.date=2006&amp;rft.isbn=0-534-55144-0&amp;rft.au=Das%2C+Braja+M.&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-31">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFJonesMann2004" class="citation journal cs1">Jones، P. D.؛ Mann، M. E. (6 مايو 2004). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190411223135/http://www.meteo.psu.edu/holocene/public_html/shared/articles/JonesMannROG04.pdf">"Climate over past millennia"</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. <i>Reviews of Geophysics</i>. ج.&#160;42 ع.&#160;2: RG2002. <a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A8_%D9%83%D9%88%D8%AF" title="بيب كود">Bibcode</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2004RvGeo..42.2002J">2004RvGeo..42.2002J</a>. <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%82%D9%85%D9%8A" title="معرف الغرض الرقمي">DOI</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1029%2F2003RG000143">10.1029/2003RG000143</a>. مؤرشف من <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.meteo.psu.edu/holocene/public_html/shared/articles/JonesMannROG04.pdf">الأصل</a> <span class="cs1-format">(PDF)</span> في 2019-04-11.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&amp;rft.genre=article&amp;rft.jtitle=Reviews+of+Geophysics&amp;rft.atitle=Climate+over+past+millennia&amp;rft.volume=42&amp;rft.issue=2&amp;rft.pages=RG2002&amp;rft.date=2004-05-06&amp;rft_id=info%3Adoi%2F10.1029%2F2003RG000143&amp;rft_id=info%3Abibcode%2F2004RvGeo..42.2002J&amp;rft.aulast=Jones&amp;rft.aufirst=P.+D.&amp;rft.au=Mann%2C+M.+E.&amp;rft_id=http%3A%2F%2Fwww.meteo.psu.edu%2Fholocene%2Fpublic_html%2Fshared%2Farticles%2FJonesMannROG04.pdf&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-32">^</a></b></span> <span class="reference-text">"The Saracens themselves were the originators not only of algebra, chemistry, and geology, but of many of the so-called improvements or refinements of civilization, such as street lamps, window-panes, fireworks, stringed instruments, cultivated fruits, perfumes, spices, etc." (Fielding H. Garrison, <i>An introduction to the history of medicine</i>, W.B. Saunders, 1921, p. 116)</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b></span> <span class="reference-text">Toulmin, S. and Goodfield, J. (1965) <i>The Ancestry of science: The Discovery of Time</i>, Hutchinson &amp; Co., London, p. 64</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68982381"><cite id="CITEREFAsimovBosworth1993" class="citation book cs1">Asimov، M. S.؛ Bosworth، Clifford Edmund، المحررون (1993). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofciviliz0000unse_j5t3"><i>The Age of Achievement: A.D. 750 to the End of the Fifteenth Century&#160;: The Achievements</i></a>. History of civilizations of Central Asia. ص.&#160;<a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/historyofciviliz0000unse_j5t3/page/211">211</a>–214. <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A_%D9%84%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%AA%D8%A8" title="النظام القياسي الدولي لترقيم الكتب">ISBN</a>:<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B5:%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-92-3-102719-2" title="خاص:مصادر كتاب/978-92-3-102719-2"><bdi>978-92-3-102719-2</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&amp;rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&amp;rft.genre=book&amp;rft.btitle=The+Age+of+Achievement%3A+A.D.+750+to+the+End+of+the+Fifteenth+Century+%3A+The+Achievements&amp;rft.series=History+of+civilizations+of+Central+Asia&amp;rft.pages=211-214&amp;rft.date=1993&amp;rft.isbn=978-92-3-102719-2&amp;rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fhistoryofciviliz0000unse_j5t3&amp;rfr_id=info%3Asid%2Far.wikipedia.org%3A%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b></span> <span class="reference-text">From his will (<i>Testamento d'Ullisse Aldrovandi</i>) of 1603, which is reproduced in: Fantuzzi, Giovanni, <i>Memorie della vita di Ulisse Aldrovandi, medico e filosofo bolognese</i> … (Bologna, (Italy): Lelio dalla Volpe, 1774). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ArggVT7zGk4C&amp;pg=PA81#v=onepage&amp;q&amp;f=false">From p. 81:</a> " … <i>&amp; anco la Giologia, ovvero de Fossilibus;</i> … " ( … and likewise geology, or [the study] of things dug from the earth; … ) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170216115915/https://books.google.com/books?id=ArggVT7zGk4C&amp;pg=PA81">نسخة محفوظة</a> 16 فبراير 2017 على موقع <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83_%D9%85%D8%B4%D9%8A%D9%86" title="واي باك مشين">واي باك مشين</a>.</span> </li> </ol></div></div></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68409654">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageleft{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68510355">.mw-parser-output .sister-box .side-box-abovebelow{padding:0.5em 0;text-align:center}.mw-parser-output .sister-box .side-box-abovebelow>b{display:block}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul{border-top:1px solid #aaa;padding:0.1em 0;width:217px;margin:0 auto}.mw-parser-output .sister-box .side-box-text>ul>li{min-height:25px;padding:0;margin:0}.mw-parser-output .sister-logo{display:inline-block;width:25px;line-height:25px;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .sister-link{display:inline-block;margin-left:2px;width:190px;vertical-align:middle}</style><div role="navigation" aria-labelledby="sister-projects" class="side-box metadata side-box-left sister-box sistersitebox plainlinks"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666675"> <div class="side-box-abovebelow"> جيولوجيا في <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%B9_%D8%B4%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9" title="ويكيبيديا:مشاريع شقيقة"><span id="sister-projects">المشاريع الشقيقة</span></a></div> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-text plainlist"><ul><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/15px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="15" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/22px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></span><span class="sister-link"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Geology" class="extiw" title="c:Geology">وسائط</a> من كومنز</span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/20px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/30px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/40px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></span><span class="sister-link"><a href="https://ar.wikinews.org/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="extiw" title="n:تصنيف:جيولوجيا">أخبار</a> من ويكي الأخبار</span></li><li><span class="sister-logo"><span class="mw-valign-middle" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/20px-Wikiversity_logo_2017.svg.png" decoding="async" width="20" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/30px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Wikiversity_logo_2017.svg/40px-Wikiversity_logo_2017.svg.png 2x" data-file-width="626" data-file-height="512" /></span></span></span><span class="sister-link"><a href="https://ar.wikiversity.org/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" class="extiw" title="v:جيولوجيا">مصادر</a> من ويكي الجامعة</span></li></ul></div></div> </div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68124052">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-right-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جيولوجيا" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="قالب:جيولوجيا"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نقاش القالب:جيولوجيا (الصفحة غير موجودة)"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="جيولوجيا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">نظرة عامة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D9%88%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%B6%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="الخطوط العريضة للجيولوجيا">الخطوط العريضة للجيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A3%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="بوابة:علوم الأرض/مصطلحات أساسية">مصطلحات الجيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="تاريخ الجيولوجيا">تاريخ الجيولوجيا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فهرس المقالات الجيولوجية (الصفحة غير موجودة)">فهرس المقالات الجيولوجية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Index_of_geology_articles" class="extiw" title="en:Index of geology articles"><sup class="reference" title="Index of geology articles (Q6018901)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تاريخ الجيولوجيا</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="علم الزمن الجيولوجي">علم الزمن الجيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="تاريخ الأرض الجيولوجي">تاريخ الأرض الجيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D9%84%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7" title="خط زمني للجيولوجيا">خط زمني للجيولوجيا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">التركيب والبنية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A3%D8%B1%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء أرضية">كيمياء أرضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="علم البلورات">علم البلورات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%86" title="علم المعادن">علم المعادن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="علم وصف الصخور">علم وصف الصخور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D9%88%D8%B1" title="علم الصخور">علم الصخور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا تاريخية">جيولوجيا تاريخية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم وصف طبقات الأرض">علم وصف طبقات الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AD%D8%A7%D8%AB%D8%A9_(%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="إحاثة (علم)">إحاثة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="علم المناخ القديم">علم المناخ القديم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="جغرافيا قديمة">جغرافيا قديمة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الحركة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%8A" title="علم طبقات الأرض البنيوي">علم طبقات الأرض البنيوي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="ديناميكية الأرض">ديناميكية الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الصفائح التكتونية">الصفائح التكتونية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B4%D9%83%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم شكل الأرض">علم شكل الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%83%D9%8A%D9%86" title="علم البراكين">علم البراكين</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مياه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%AF" title="علم الجليد">علم الجليد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="علم المياه الجوفية">علم المياه الجوفية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="علم المحيطات الجيولوجية">علم المحيطات الجيولوجية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="فيزياء الأرض">فيزياء الأرض</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" class="mw-redirect" title="علم تقسيم الأرض">علم تقسيم الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D8%A3%D8%B1%D8%B6%D9%8A%D8%A9" title="مغناطيسية أرضية">مغناطيسية أرضية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AD_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="مسح جيوفيزيائي">مسح جيوفيزيائي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%84%D8%A7%D8%B2%D9%84" title="علم الزلازل">علم الزلازل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="فيزياء التكتونيات">فيزياء التكتونيات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%83%D9%8A%D9%86" title="علم البراكين">علم البراكين</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تطبيقات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا حيوية">جيولوجيا حيوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا اقتصادية">جيولوجيا اقتصادية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا هندسية">جيولوجيا هندسية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا بيئية">جيولوجيا بيئية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D9%83%D9%88%D9%83%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="جيولوجيا كوكبية">جيولوجيا كوكبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم أحياء الأرض">علم أحياء الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A9" title="النمذجة الجيولوجية">النمذجة الجيولوجية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="علم الجيولوجيا العدلية">علم الجيولوجيا العدلية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%AC%D9%86%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="جيوفيزياء جنائية (الصفحة غير موجودة)">جيوفيزياء جنائية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Forensic_geophysics" class="extiw" title="en:Forensic geophysics"><sup class="reference" title="Forensic geophysics (Q5468712)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AC%D9%85" title="جيولوجيا المناجم">جيولوجيا المناجم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مهن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="جيولوجي">جيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%84" title="جيولوجي البترول">جيولوجي البترول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%83%D9%8A%D9%86" title="عالم براكين">عالم براكين</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="تصنيف"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="تصنيف:علم طبقات الأرض">جيولوجيا</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Portal.svg" class="mw-file-description" title="بوابة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/16px-Portal.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/24px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/32px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بوابة:علوم الأرض">علوم الأرض</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علم_التسلسل_الزمني" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="قالب:علم التسلسل الزمني"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نقاش القالب:علم التسلسل الزمني (الصفحة غير موجودة)"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="علم_التسلسل_الزمني" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="علم التسلسل الزمني">علم التسلسل الزمني</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مواضيع رئيسية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86" title="زمن">الزمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83" title="علم الفلك">علم الفلك</a></li> <li>ال<a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AD%D8%A7%D8%AB%D8%A9_(%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="إحاثة (علم)">علم الأحياء القديمة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D9%84%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9" title="قالب:جدول زمني للحياة">الحياة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="علم الآثار">علم الآثار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="تاريخ">التاريخ</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%8A%D9%85" title="التاريخ العظيم">التاريخ العظيم</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)" title="حقبة (جيولوجيا)">الحقب</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_(%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE)" title="عصر (تاريخ)">والعصور</a></li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em"><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85" title="عصر التقويم">عصور التقويم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%87%D9%88%D9%84%D9%88%D8%B3%D9%8A%D9%86" title="تقويم هولوسين">الحقبة الإنسانية</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%8A%D8%A9_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7" title="تقويم بداية روما">تقويم بداية روما</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B9%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="بعد الميلاد">بعد الميلاد</a>&#160;/ <a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AF" title="قبل الميلاد">عصر المشترك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85_(%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%D9%8A)" title="سنة العالم (تقويم عبري)">يوم العالم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%B2%D9%86%D8%B7%D9%8A" title="تقويم بيزنطي">الحقبة البيزنطية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الحقبة الإسبانية (الصفحة غير موجودة)">الحقبة الإسبانية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1" title="قبل الحاضر">قبل الحاضر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%87%D8%AC%D8%B1%D9%8A" title="تقويم هجري">تقويم هجري</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B5%D8%B1%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="علم الزمن المصري (الصفحة غير موجودة)">المصري</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%89_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="دائرة الشعرى اليمانية (الصفحة غير موجودة)">دائرة الشعرى اليمانية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="وحدات الزمن الهندوسية">وحدات الزمن الهندوسية</a> (<a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D8%AC%D8%A7" title="يوجا">يوجا</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%B2%D9%88%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التقاويم الميزوأمريكية (الصفحة غير موجودة)">الميزوأمريكية</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%B2%D9%88%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%B7%D9%88%D9%8A%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التقويم الميزوأمريكي طويل العد (الصفحة غير موجودة)">التقويم الميزوأمريكي طويل العد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%A7" title="تقويم المايا">العد القصير</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B2%D9%88%D9%84%D9%83%D9%8A%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تزولكين (الصفحة غير موجودة)">تزولكين</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D8%A7%D8%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="هاب (الصفحة غير موجودة)">هاب</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عام الحكم (الصفحة غير موجودة)">عام الحكم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%AD%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%88%D9%83&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="لائحة الملوك (الصفحة غير موجودة)">لائحة الملوك</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%A9_%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مسماة ليمو (الصفحة غير موجودة)">مسماة ليمو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%8A%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عام اليونانيين (الصفحة غير موجودة)">عام اليونانيين</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%83%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عام الحكم (الصفحة غير موجودة)">أسماء الحقب</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اسم الحقبة الصينية (الصفحة غير موجودة)">الصينية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="اسم الحقبة اليابانية">اليابانية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اسم الحقبة الكورية (الصفحة غير موجودة)">الكورية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%8A%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اسم الحقبة الفيتنامية (الصفحة غير موجودة)">الفيتنامية</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85" title="تقويم">التقاويم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em">ما قبل الجولياني&#160;/ الجولياني</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="التقويم الروماني">الروماني ما قبل اليولياني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="تقويم يولياني">اليولياني الأصلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A8%D8%AA%D9%8A" title="تقويم يولياني بروليبتي">اليولياني البروليبتي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التقويم اليولياني المعدل (الصفحة غير موجودة)">اليولياني المعدل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em">الجورجي</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="تقويم ميلادي">الجورجي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A8%D8%AA%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التقويم الميلادي البروليبتي (الصفحة غير موجودة)">الجورجي البروليبتي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تواريخ الطراز القديم والجديد (الصفحة غير موجودة)">تواريخ الطراز القديم والجديد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em">الفلكي</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%B4%D9%85%D8%B3%D9%8A_%D9%82%D9%85%D8%B1%D9%8A" title="تقويم شمسي قمري">الشمسي القمري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%B4%D9%85%D8%B3%D9%8A" title="تقويم شمسي">الشمسي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%82%D9%85%D8%B1%D9%8A" title="تقويم قمري">القمري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="ترقيم السنة الفلكية">ترقيم السنة الفلكية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em">أخرى</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D8%B3%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="دورة ستينية">صيني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="تقويم جيولوجي">جيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%D9%8A" title="تقويم عبري">عبري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%87%D8%AC%D8%B1%D9%8A_%D8%B4%D9%85%D8%B3%D9%8A" title="تقويم هجري شمسي">إيراني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%87%D8%AC%D8%B1%D9%8A" title="تقويم هجري">إسلامي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A3%D8%B3%D8%A8%D9%88%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%8A%D8%B2%D9%88&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الريخ أسبوع الأيزو (الصفحة غير موجودة)">الريخ أسبوع الأيزو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%B2%D9%88%D8%A3%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التقاويم الميزوأمريكية (الصفحة غير موجودة)">الميزوأمريكية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%A7" title="تقويم المايا">تقويم المايا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%B2%D8%AA%D9%83" title="تقويم الآزتك">تقويم الآزتك</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="علم الزمن الفلكي (الصفحة غير موجودة)">الزمن الفلكي</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%83%D9%88%D9%86%D9%8A" title="تقويم كوني">كوني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A" title="تقويم فلكي">فلكي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D9%85%D8%AC%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="سنة مجرية">مجري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D9%8A%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="دورة ميتونية">ميتوني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%83%D9%88%D9%81%D9%8A%D8%AA%D8%B4" title="دورات ميلانكوفيتش">دورات ميلانكوفيتش</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="مقياس زمني جيولوجي">الزمن الجيولوجي</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em">مفاهيم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%B3%D8%AD%D9%8A%D9%82" title="زمن سحيق">الزمن السحيق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="تاريخ الأرض الجيولوجي">تاريخ الأرض الجيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="مقياس زمني جيولوجي">وحدات الزمن الجيولوجي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em">معايير</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A" title="العمر الطبقي القياسي العالمي">العمر الطبقي القياسي العالمي (GSSA)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%B7%D8%A9_%D9%88%D9%85%D9%82%D8%B7%D8%B9_%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%B2_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%8A_%D8%AD%D8%AF%D9%8A_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A" title="نقطة ومقطع طراز طبقي حدي عالمي">نقطة ومقطع الطراز الطبقي الحدي العالمي (GSSP)</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em">مناهج</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="علم زمن طبقات الأرض (الصفحة غير موجودة)">علم زمن طبقات الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="علم الزمن الجيولوجي">علم الزمن الجيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%A6%D8%B1" title="جيوكيمياء النظائر">جيوكيمياء النظائر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%83%D8%A8" title="قانون التراكب">قانون التراكب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التأريخ البصري (الصفحة غير موجودة)">التأريخ البصري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%A6%D8%B1_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D9%88%D9%85-%D9%86%D9%8A%D9%88%D8%AF%D9%8A%D9%85%D9%8A%D9%88%D9%85" title="تأريخ بنظائر ساماريوم-نيوديميوم">تأريخ بالساماريوم-نيوديميوم</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1_%D9%81%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="منهجيات تحديد العمر في علم الآثار (الصفحة غير موجودة)">مناهج أثرية</a><br /></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="تأريخ مطلق">تأريخ مطلق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%85%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تأريخ بالحمض الأميني (الصفحة غير موجودة)">التأريخ بالحمض الأميني</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%81%D8%B1%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%B3%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التأريخ الحفري المغناطيسي (الصفحة غير موجودة)">التأريخ الحفري المغناطيسي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AF_%D8%A3%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%AC%D8%A7%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="علم تحديد أعمار الأشجار (الصفحة غير موجودة)">علم تحديد أعمار الأشجار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%8A%D9%86%D8%A9_%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A9_%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="عينة لبية جليدية">عينة لبية جليدية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%83%D9%85%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التأريخ التراكمي (الصفحة غير موجودة)">التأريخ التراكمي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lichenometry&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Lichenometry (الصفحة غير موجودة)">Lichenometry</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="مغناطيسية قديمة">باليومغناطيسية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A5%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="تأريخ إشعاعي">تأريخ إشعاعي</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%B1%D8%A8%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%B9" title="تأريخ بالكربون المشع">تأريخ بالكربون المشع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B5%D8%A7%D8%B5-_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%88%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تأريخ بالرصاص- اليورانيوم (الصفحة غير موجودة)">تأريخ بالرصاص- اليورانيوم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D9%88%D9%85-%D8%A3%D8%B1%D8%AC%D9%88%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تأريخ بالبوتاسيوم-أرجوم (الصفحة غير موجودة)">تأريخ بالبوتاسيوم-أرجوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B4%D8%B7%D8%A7%D8%B1%D9%8A" title="تأريخ بالمسار الإنشطاري">تأريخ بالمسار الإنشطاري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%AC%D8%A9_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%82%D9%81%D8%A7%D9%84" title="درجة حرارة الإقفال">درجة حرارة الإقفال</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%81%D8%B1%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تأريخ بالتفرا (الصفحة غير موجودة)">تأريخ بالتفرا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%B6%D8%A7%D8%A1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تأريخ بالإضاءة الحرارية (الصفحة غير موجودة)">تأريخ بالإضاءة الحرارية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="تأريخ بواسطة الضيائية الحرارية">تأريخ بواسطة التألق الحراري</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:8.0em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%86%D8%B3%D8%A8%D9%8A" title="تأريخ نسبي">تحديد العمر النسبي</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%B5_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%8A%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تأريخ بامتصاص الفلورين (الصفحة غير موجودة)">تأريخ بامتصاص الفلورين</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A8%D8%B1%D8%B7%D9%88%D8%A8%D8%A9_%D8%AD%D8%AC%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A8%D8%AC&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التأريخ برطوبة حجر السبج (الصفحة غير موجودة)">التأريخ برطوبة حجر السبج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_(%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1)" title="تسلسل (علم الآثار)">Seriation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Stratigraphy_(archaeology)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Stratigraphy (archaeology) (الصفحة غير موجودة)">Stratigraphy</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المناهج الوراثية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D8%AC%D8%B2%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="ساعة جزيئية">ساعة جزيئية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">المناهج اللغوية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="علم مقارنة اللغة والتاريخ">علم مقارنة اللغة والتاريخ</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مواضيع ذات صلة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="التسلسل الزمني">التسلسل الزمني</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%AF%D9%8A%D8%AF&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="علم التسلسل الزمني الجديد (الصفحة غير موجودة)">علم التسلسل الزمني الجديد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تقسيم الفترات الزمنية (الصفحة غير موجودة)">تقسيم الفترات الزمنية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Synchronoptic_view&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Synchronoptic view (الصفحة غير موجودة)">Synchronoptic view</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="التسلسل الزمني">خط زمني</a></li> <li><a href="/wiki/0_(%D8%B9%D8%A7%D9%85)" title="0 (عام)">العام صفر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%8A" title="حوالي">حوالي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فلورآوت (الصفحة غير موجودة)">فلورآوت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%8A%D8%B1%D9%85%D9%8A%D9%86%D9%88%D8%B3_%D8%A2%D8%AE%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AE%D9%8A%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تيرمينوس آخر اليوم الأخير (الصفحة غير موجودة)">تيرمينوس آخر اليوم الأخير</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%B1%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="اسبرو التسلسل الزمني (الصفحة غير موجودة)">اسبرو التسلسل الزمني</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow hlist" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Portal.svg" class="mw-file-description" title="بوابة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/16px-Portal.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/24px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/32px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B2%D9%85%D9%86" title="بوابة:زمن">بوابة</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="الزمن" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86" title="قالب:مواضيع الزمن"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نقاش القالب:مواضيع الزمن (الصفحة غير موجودة)"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="الزمن" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86" title="زمن">الزمن</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهيم رئيسية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B6" title="ماض">ماض</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="تاريخ">تاريخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%B3%D8%AD%D9%8A%D9%82" title="زمن سحيق">زمن سحيق</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%85" title="يوم">يوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%A8%D9%84" title="المستقبل">المستقبل</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%A8%D9%84" title="علم المستقبل">علم المستقبل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D9%84%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B9%D9%8A%D8%AF" title="خط زمني للمستقبل البعيد">خط زمني للمستقبل البعيد</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%A8%D8%AF" title="أبد">أبد</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%AF%D9%84_%D8%AD%D9%88%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D8%AF%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="جدل حول الأبدية (الصفحة غير موجودة)">جدل حول</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%88%D8%AF%D8%A9_%D8%A3%D8%A8%D8%AF%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عودة أبدية (الصفحة غير موجودة)">عودة أبدية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D9%88%D8%AF" title="خلود">خلود</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="9" style="width:1px;padding:0 0 0 2px;padding-left:0.5em;padding-right:0.5em;"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Wooden_hourglass_3.jpg" class="mw-file-description" title="Wooden hourglass"><img alt="Wooden hourglass" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Wooden_hourglass_3.jpg/76px-Wooden_hourglass_3.jpg" decoding="async" width="76" height="154" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Wooden_hourglass_3.jpg/114px-Wooden_hourglass_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Wooden_hourglass_3.jpg/152px-Wooden_hourglass_3.jpg 2x" data-file-width="967" data-file-height="1959" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">القياس <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="معيار الزمن (الصفحة غير موجودة)">والمعايير</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em"><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قياس الزمن (الصفحة غير موجودة)">قياس الزمن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><b><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A_%D9%85%D9%86%D8%B3%D9%82" title="توقيت عالمي منسق">توقيت عالمي منسق</a></b></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A" title="توقيت عالمي">توقيت عالمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%AA_%D8%B0%D8%B1%D9%8A_%D8%B9%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A" title="توقيت ذري عالمي">توقيت ذري عالمي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D8%B2%D9%85%D9%86" title="وحدة زمن">وحدة زمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%83" title="زمن بلانك">زمن بلانك</a></li> <li><b><a href="/wiki/%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="ثانية">ثانية</a></b></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%82%D9%8A%D9%82%D8%A9" title="دقيقة">دقيقة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_(%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9)" title="ساعة (وحدة)">ساعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%8A%D9%88%D9%85" title="يوم">يوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%B3%D8%A8%D9%88%D8%B9" title="أسبوع">أسبوع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="شهر">شهر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9" title="سنة">سنة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D8%AF_(%D9%88%D9%82%D8%AA)" class="mw-redirect" title="عقد (وقت)">عقد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D9%86_(%D8%B2%D9%85%D9%86)" title="قرن (زمن)">قرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%84%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="ألفية">ألفية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="سنة مدارية">سنة مدارية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="سنة فلكية">سنة فلكية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1_%D9%82%D9%85%D8%B1%D9%8A" title="شهر قمري">شهر قمري</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em"><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AA" title="نظام وحدات">نظام وحدات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D8%A9_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="منطقة زمنية">منطقة زمنية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA_%D8%A8%D8%B5%D9%8A%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%8412_%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9" class="mw-redirect" title="الوقت بصيغة ال12 ساعة">الوقت بصيغة ال12 ساعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA_%D8%A8%D8%B5%D9%8A%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%8424_%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9" class="mw-redirect" title="الوقت بصيغة ال24 ساعة">الوقت بصيغة ال24 ساعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%AA_%D8%B5%D9%8A%D9%81%D9%8A" title="توقيت صيفي">توقيت صيفي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%AA_%D8%B4%D9%85%D8%B3%D9%8A" title="توقيت شمسي">توقيت شمسي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%AA_%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A" title="توقيت فلكي">وقت فلكي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D9%85%D8%AA%D8%B1%D9%8A" title="زمن متري">زمن متري</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%B9%D8%B4%D8%B1%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="زمن عشري (الصفحة غير موجودة)">زمن عشري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D8%B4%D8%B1%D9%8A" title="زمن ستعشري">زمن ستة عشري</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em"><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85" title="تقويم">تقاويم</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%85%D9%8A%D9%84%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="تقويم ميلادي">تقويم ميلادي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="تقويم يولياني">تقويم يولياني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%B9%D8%A8%D8%B1%D9%8A" title="تقويم عبري">تقويم عبري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%B4%D9%85%D8%B3%D9%8A" title="تقويم شمسي">تقويم شمسي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%87%D8%AC%D8%B1%D9%8A" title="تقويم هجري">تقويم هجري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%82%D9%85%D8%B1%D9%8A" title="تقويم قمري">تقويم قمري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D9%87%D8%AC%D8%B1%D9%8A_%D8%B4%D9%85%D8%B3%D9%8A" title="تقويم هجري شمسي">شمسي هجري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%8A%D8%A7" title="تقويم المايا">تقويم المايا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A5%D9%82%D8%AD%D8%A7%D9%85_(%D8%B8%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="إقحام (ظبط الوقت) (الصفحة غير موجودة)">إقحام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AB%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D9%83%D8%A8%D9%8A%D8%B3%D8%A9" title="ثانية كبيسة">ثانية كبيسة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D9%83%D8%A8%D9%8A%D8%B3%D8%A9" title="سنة كبيسة">سنة كبيسة</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_(%D8%A2%D9%84%D8%A9)" title="ساعة (آلة)">ساعات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D9%83%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="علم البنكامات">علم البنكامات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A2%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA" title="تاريخ آلات قياس الوقت">تاريخ آلات قياس الوقت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_(%D8%A2%D9%84%D8%A9)" title="ساعة (آلة)">ساعة</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%B3%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نموذج النظام الشمسي (الصفحة غير موجودة)">نموذج النظام الشمسي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D8%B0%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ساعة ذرية">ساعة ذرية</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%85%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ساعة الكمية (الصفحة غير موجودة)">الكمية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D8%B1%D9%88%D9%86%D9%88%D9%85%D9%8A%D8%AA%D8%B1_%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A" class="mw-redirect" title="كرونوميتر بحري">كرونوميتر بحري</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D9%88%D9%84%D8%A9" title="مزولة">مزولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D9%8A%D8%AF" title="ساعة يد">ساعة يد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D9%85%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="ساعة مائية">ساعة مائية</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="hlist"><ul style="line-height:1.2em;"><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="علم التسلسل الزمني">علم التسلسل الزمني</a></li><li>تاريخ</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تسلسل زمني فلكي (الصفحة غير موجودة)">تسلسل زمني فلكي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%8A%D9%85" title="التاريخ العظيم">التاريخ العظيم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%85" title="عصر التقويم">عصر التقويم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="التسلسل الزمني">تسلسل زمني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%B3%D8%AD%D9%8A%D9%82" title="زمن سحيق">زمن سحيق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D9%84%D8%AD%D9%82%D8%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التقسيم لحقب (الصفحة غير موجودة)">التقسيم لحقب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D9%85%D9%84%D9%83%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="سنة ملكية (الصفحة غير موجودة)">سنة ملكية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="التسلسل الزمني">خط زمني</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><div class="hlist"><ul style="line-height:1.2em;"><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86" title="تصنيف:الزمن في الدين">الزمن في الدين</a></li><li>الأساطير</li></ul></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="زمن الأحلام (الصفحة غير موجودة)">زمن الأحلام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%83%D8%A7%D9%84%D8%A7_(%D8%B2%D9%85%D9%86)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="كالا (زمن) (الصفحة غير موجودة)">كالا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%83%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%83%D8%B1%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="كالاشاكرا (الصفحة غير موجودة)">كالاشاكرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D9%88%D8%A1%D8%A9" title="نبوءة">نبوءة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%84%D9%87%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="آلهة الزمن والقدر (الصفحة غير موجودة)">آلهة الزمن والقدر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AC%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86" title="عجلة الزمن">عجلة الزمن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86_%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فلسفة المكان والزمان (الصفحة غير موجودة)">فلسفة الزمن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A9_%D8%A3%D9%84%D9%81_%D9%88%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A9_%D8%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="سلسلة ألف وسلسلة ب (الصفحة غير موجودة)">سلسلة ألف وسلسلة ب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D9%8A_%D9%84%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نظرية بي للزمن (الصفحة غير موجودة)">نظرية بي للزمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A8%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="السببية">علية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D8%A9_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%A9)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مدة (فلسفة) (الصفحة غير موجودة)">مدة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%AD%D9%85%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نظرية التحمل (الصفحة غير موجودة)">نظرية التحمل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%88%D8%AF%D8%A9_%D8%A3%D8%A8%D8%AF%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عودة أبدية (الصفحة غير موجودة)">عودة أبدية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%A8%D8%AF%D9%8A%D8%A9_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نظرية الأبدية (فلسفة الزمن) (الصفحة غير موجودة)">نظرية الأبدية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%AF%D8%AB_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%A9)" title="حدث (فلسفة)">حدث</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Perdurantism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Perdurantism (الصفحة غير موجودة)">Perdurantism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="الحاضرية الفلسفية">الحاضرية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Temporal_finitism&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Temporal finitism (الصفحة غير موجودة)">Temporal finitism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A3%D8%AC%D8%B2%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%A4%D9%82%D8%AA%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="أجزاء مؤقتة (الصفحة غير موجودة)">أجزاء مؤقتة</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D9%85_%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86" title="عدم واقعية الزمن">عدم واقعية الزمن</a></i></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">التجرية الإنسانية<br />في استخدام الزمن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="فترة محاسبية">فترة محاسبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%A9_%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="سنة مالية">سنة مالية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%82%D9%84%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="قياس الزمن العقلي (الصفحة غير موجودة)">قياس الزمن العقلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D9%88%D9%8A%D9%81" title="تسويف">تسويف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%82%D8%A9(%D8%B2%D9%85%D9%86)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الدقة(زمن) (الصفحة غير موجودة)">الدقة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AF%D8%A9_%D9%85%D8%AD%D8%AF%D8%AF%D8%A9_(%D8%B2%D9%85%D9%86)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مدة محددة (زمن) (الصفحة غير موجودة)">مدة محددة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نظام زمني (الصفحة غير موجودة)">نظام زمني</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA" title="نظريات الوقت">نظريات الوقت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A5%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86" title="إدراك الزمن">إدراك الزمن</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D8%B6%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%AF%D8%B9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الحاضر الخادع (الصفحة غير موجودة)">الحاضر الخادع</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AA%D8%A8%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA" title="برمجيات تتبع الوقت">برمجيات تتبع الوقت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="بحث استخدام الوقت (الصفحة غير موجودة)">بحث استخدام الوقت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%D9%84%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%89_%D8%A3%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عملة على أساس الزمن (الصفحة غير موجودة)">عملة على أساس الزمن (زمن بنكي)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%8A%D9%85%D8%A9_%D9%88%D9%82%D8%AA%D9%8A%D8%A9_%D9%84%D9%84%D9%86%D9%82%D9%88%D8%AF" title="قيمة وقتية للنقود">قيمة وقتية للنقود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="ساعة زمنية (الصفحة غير موجودة)">ساعة زمنية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D9%84" title="ساعات العمل">ساعات العمل</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">الزمن في</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;font-weight:normal;background:#dd9;"><a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="مقياس زمني جيولوجي">مقياس زمني جيولوجي</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%D8%B1_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="عمر (جيولوجيا) (الصفحة غير موجودة)">عمر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B7%D8%A7%D9%82_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="نطاق زمني">chron</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="مقياس زمني جيولوجي">مقياس زمني جيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%B1_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)" title="عصر (جيولوجيا)">عصر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)" title="حقبة (جيولوجيا)">حقبة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%AA%D8%B1%D8%A9(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="فترة(جيولوجيا) (الصفحة غير موجودة)">فترة</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="علم الزمن الجيولوجي">علم الزمن الجيولوجي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="تاريخ الأرض الجيولوجي">تاريخ الأرض الجيولوجي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;font-weight:normal;background:#dd9;"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D9%81%D9%8A_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="الزمن في الفيزياء">الفيزياء</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82" title="زمان ومكان مطلق">زمان ومكان مطلق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%87%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86" title="سهم الزمن">سهم الزمن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%83%D9%88%D8%B1%D9%86%D9%88%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="كورنون (الصفحة غير موجودة)">كورنون</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تنسيق الوقت (الصفحة غير موجودة)">تنسيق الوقت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%AA%D8%AE%D9%8A%D9%84%D9%8A" title="زمن تخيلي">زمن تخيلي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D8%A8%D8%A9_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%83" title="حقبة بلانك">حقبة بلانك</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A8%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%83" title="زمن بلانك">زمن بلانك</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AC%D8%A7%D9%84&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الآجال (الصفحة غير موجودة)">الآجال</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%A9_(%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA)" title="نسبة (رياضيات)">نسبة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86" title="زمكان">زمكان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B3%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="نظرية النسبية">نظرية النسبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86" title="تمدد الزمن">تمدد الزمن</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%8A" title="تمدد الزمن الثقالي">إبطاء زمني ثقالي</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نظاق الوقت (الصفحة غير موجودة)">نظاق الوقت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1_-%D8%AA%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تناظر -تي (الصفحة غير موجودة)">تناظر -تي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.5em;font-weight:normal;background:#dd9;">مناطق مواضيع<br />أخرى</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="تأريخ زمني">تأريخ زمني</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86%D9%8A" title="علم الأحياء الزمني">علم الأحياء الزمني</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D9%85_%D9%8A%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%88%D9%8A" title="نظم يوماوي">نظم يوماوي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AC%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A3%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D9%81%D9%8A_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="منهجيات التأريخ في علم الآثار (الصفحة غير موجودة)">منهجيات التأريخ في علم الآثار</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مواضيع ذات صلة</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><i><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87%D8%B2_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%B5%D8%A9" title="انتهز الفرصة">انتهز الفرصة</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%A9" title="وضعية الساعة">وضعية الساعة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86_(%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1)" class="mw-redirect" title="مكان (فيزياء)">مكان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D9%82%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="وقت النظام (الصفحة غير موجودة)">وقت النظام</a></li> <li><i><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA_%D9%8A%D8%B7%D9%8A%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الوقت يطير (الصفحة غير موجودة)">الوقت يطير</a></i></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%83%D8%A7%D8%A8%D8%B3%D9%88%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="كابسولة الزمن (الصفحة غير موجودة)">كابسولة الزمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%82%D9%8A%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D8%AA" title="تعقيد الوقت">تعقيد الوقت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%8A%D8%AA&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="شارة التوقيت (الصفحة غير موجودة)">شارة التوقيت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%81%D8%B1_%D8%B9%D8%A8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86" title="السفر عبر الزمن">سفر عبر الزمن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><b><span class="metadata"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Circle-icons-hourglass.svg" class="mw-file-description"><img alt="شعار بوابة" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Circle-icons-hourglass.svg/16px-Circle-icons-hourglass.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Circle-icons-hourglass.svg/24px-Circle-icons-hourglass.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Circle-icons-hourglass.svg/32px-Circle-icons-hourglass.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span></span>&#160;<a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B2%D9%85%D9%86" title="بوابة:زمن">بوابة&#32;زمن</a></b></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="عناصر_الطبيعة" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9" title="قالب:طبيعة"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9" title="نقاش القالب:طبيعة"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="عناصر_الطبيعة" style="font-size:114%;margin:0 4em">عناصر <a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9" title="طبيعة">الطبيعة</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A1_%D9%83%D9%88%D9%86%D9%8A" title="فضاء كوني">فضاء كوني</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86_(%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1)" class="mw-redirect" title="مكان (فيزياء)">مكان (فيزياء)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D9%86" title="زمن">زمن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D8%A9" title="مادة">مادة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9" title="طاقة">طاقة</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">الأرض</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم الأرض">علوم الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%A8%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="مستقبل الأرض">مستقبل الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%B6%D9%8A%D8%A9_%D8%BA%D8%A7%D9%8A%D8%A7" title="فرضية غايا">فرضية غايا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="تاريخ الأرض الجيولوجي">تاريخ الأرض الجيولوجي</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="تاريخ الأرض">تاريخ الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%8A%D8%B7_(%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7)" title="محيط (جغرافيا)">محيط (جغرافيا)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الصفائح التكتونية">الصفائح التكتونية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بنية الأرض">بنية الأرض</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B7%D9%82%D8%B3" title="طقس">طقس</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A" title="غلاف الأرض الجوي">غلاف الأرض الجوي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE" title="مناخ">مناخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D8%A8" title="سحاب">سحاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="علم الأرصاد الجوية">علم الأرصاد الجوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D8%B4%D8%B9%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%85%D8%B3" title="أشعة الشمس">أشعة الشمس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF_%D9%88%D8%AC%D8%B2%D8%B1" title="مد وجزر">مد وجزر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%8A%D8%AD" title="ريح">ريح</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="بيئة طبيعية">بيئة طبيعية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9" title="علم البيئة">علم البيئة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A" title="نظام بيئي">نظام بيئي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="برية">برية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%B4%D9%8A%D9%85_(%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84)" title="الهشيم (مسلسل)">الهشيم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9" title="حياة">حياة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="علم الأحياء">علم الأحياء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%88%D9%89" title="حقيقيات النوى">حقيقيات النوى</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="نبات">نبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%86" title="حيوان">حيوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B7%D8%B1" title="فطر">فطر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%A6%D8%B9%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="طلائعيات">طلائعيات</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A_%D9%84%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9" title="التاريخ التطوري للحياة">التاريخ التطوري للحياة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الحياة خارج الأرض">حياة خارج الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D8%A8_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A" title="تراتب حيوي">تراتب حيوي</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D8%A7%D8%A6%D9%86_%D8%AD%D9%8A" title="كائن حي">متعضية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF_%D8%AA%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%8A" title="تولد تلقائي">تولد تلقائي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%88%D9%89" title="بدائيات النوى">بدائيات النوى</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%82" title="عتائق">بكتيريا قديمة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%83%D8%AA%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D8%A7" title="بكتيريا">بكتيريا</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B1%D9%88%D8%B3" title="فيروس">فيروس</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2" style="color:#ffffff"><div> <ul><li><b><span style="color:#ffffff;"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D8%A9" title="تصنيف:طبيعة">تصنيف:طبيعة</a></span></b></li> <li><b><span style="color:#ffffff;"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85" title="بوابة:علوم">بوابة:علوم</a></span></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مواضيع_الجغرافيا" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="قالب:مواضيع الجغرافيا"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="نقاش القالب:مواضيع الجغرافيا"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="مواضيع_الجغرافيا" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D9%88%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%B6%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الخطوط العريضة للجغرافيا (الصفحة غير موجودة)">مواضيع</a> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="جغرافيا">الجغرافيا</a></div></th></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="تاريخ الجغرافيا">تاريخ الجغرافيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="فهرس المواضيع الجغرافية">فهرس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B7%D9%88%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%B6%D8%A9_%D9%84%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="الخطوط العريضة للجغرافيا (الصفحة غير موجودة)">المواضيع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مواضيع الجغرافيا (الصفحة غير موجودة)">فروع</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A8%D8%B4%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا بشرية">جغرافيا بشرية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%B2%D8%B1%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا زراعية">زراعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا سلوكية">جغرافيا سلوكية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%AB%D9%82%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا ثقافية">جغرافيا ثقافية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%AA%D9%86%D9%85%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا تنموية">جغرافيا تنموية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا اقتصادية">جغرافيا اقتصادية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AD%D8%A9" title="جغرافيا الصحة">جغرافية الصحة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا تاريخية">جغرافيا تاريخية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%B3%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا سياسية">جغرافيا سياسية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%83%D8%A7%D9%86" title="جغرافيا السكان">جغرافيا السكان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="جغرافية العمران">جغرافية العمران</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A5%D9%82%D9%84%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا إقليمية">جغرافيا إقليمية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%AD%D8%B6%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا حضرية">جغرافيا حضرية</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا طبيعية">جغرافيا طبيعية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا حيوية">جغرافيا حيوية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9" title="علم البيئة">علم البيئة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا نباتية">جغرافيا نباتية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا حيوانية">جغرافيا حيوانية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا ساحلية">جغرافيا ساحلية</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D8%AA" title="علم المحيطات">علم المحيطات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم الأرض">علوم الأرض</a>/علوم جغرافية <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="علوم بيئية">وعلوم بيئية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A" title="علوم الغلاف الجوي">علوم الغلاف الجوي</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="علم الأرصاد الجوية">علم الأرصاد الجوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE" title="علم المناخ">علم المناخ</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85" title="علم المناخ القديم">علم المناخ القديم</a> / <a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D9%82%D8%AF%D9%8A%D9%85%D8%A9" title="جغرافيا قديمة">جغرافيا قديمة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم أحياء الأرض">علم أحياء الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="فيزياء الأرض">فيزياء الأرض</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم نظام الأرض">علوم نظام الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B4%D9%83%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم شكل الأرض">علم شكل الأرض</a> / <a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%AF" title="علم الجليد">علم الجليد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A7%D9%87" title="علم المياه">علم المياه</a> / <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%B7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="علم المسطحات المائية الداخلية">علم المسطحات المائية الداخلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="علم دراسة التربة">علم دراسة التربة</a> (<a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D8%A3%D8%AB%D9%8A%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="علم تأثير التربة">علم تأثير التربة</a>/<a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="علوم التربة">علوم التربة</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B9%D9%8A" title="علم رباعي">علم رباعي</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9" title="جغرافيا متكاملة">جغرافيا متكاملة</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9" title="جغرافيا متكاملة">جغرافيا متكاملة</a> / <a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D9%85%D8%AA%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9" title="جغرافيا متكاملة">جغرافيا متكاملة</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%D9%8A%D8%A9_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="علوم اجتماعية بيئية">علوم اجتماعية بيئية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="دراسات بيئية">دراسات بيئية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%A9_%D8%AA%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9" title="عمارة تنسيق المواقع">تصميم المناظر الطبيعية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="بيئة المناظر الطبيعية">بيئة المناظر الطبيعية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا زمانية">جغرافيا زمانية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%AA%D9%82%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا تقنية">جغرافيا تقنية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" class="mw-redirect" title="علم تقسيم الأرض">علم تقسيم الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D8%A9" title="الجيومعلوماتية">الجيومعلوماتية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="علم المعلومات الجغرافية">علم المعلومات الجغرافية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA%D9%83%D8%B3" title="جيوماتكس">جيوماتكس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A5%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا إحصائية">جغرافيا إحصائية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84_%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="تحليل مكاني">التحليل المكاني</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="التصميم الجغرافي (الصفحة غير موجودة)">التصميم الجغرافي</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Geodesign" class="extiw" title="en:Geodesign"><sup class="reference" title="Geodesign (Q5533986)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="مواضيع الجغرافيا (الصفحة غير موجودة)">أدوات وتقنيات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%8A%D8%A7%D8%B6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="رياضيات جغرافية (الصفحة غير موجودة)">رياضيات جغرافية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B7%D9%8A%D8%A9" title="خرائطية">خرائطية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%85%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%B7%D8%A9" title="تصميم الخريطة">تصميم الخريطة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%B3%D9%8A%D9%82_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D9%8A%D8%B7%D8%A9" title="تنسيق الخريطة">تنسيق الخريطة</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%B0%D8%AC%D8%A9_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نمذجة جغرافية (الصفحة غير موجودة)">نمذجة جغرافية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A5%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="إحصائيات جغرافية (الصفحة غير موجودة)">إحصائيات جغرافية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="نظام معلومات جغرافية">نظم المعلومات الجغرافية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="علم الزمن الجيولوجي">علم الزمن الجيولوجي</a></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%AD_%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D9%8A" class="mw-redirect" title="مسح بحري">علم وصف المياه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%AD%D8%A9_%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%8A%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="مساحة تصويرية">مساحة تصويرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D8%B9%D8%A7%D8%B1_%D8%B9%D9%86_%D8%A8%D8%B9%D8%AF" title="استشعار عن بعد">استشعار عن بعد</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مؤسسات تعليمية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:Geographic_data_and_information_organizations&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تصنيف:Geographic data and information organizations (الصفحة غير موجودة)">Geographic data and information organizations</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Geographical_societies&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Geographical societies (الصفحة غير موجودة)">Geographical societies</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1503162#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q1503162"><sup class="reference" title="عنصر (Q1503162) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=Geoscience_societies&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Geoscience societies (الصفحة غير موجودة)">Geoscience societies</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint">&#160;<a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q6621653#sitelinks-wikipedia" class="extiw" title="d:Q6621653"><sup class="reference" title="عنصر (Q6621653) في لغات أخرى">[لغات أخرى]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D9%83%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D8%B7_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B7%D9%86%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="وكالة الخرائط الوطنية (الصفحة غير موجودة)">وكالة الخرائط الوطنية</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">التعليم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تصنيف:تعليم الجغرافيا (الصفحة غير موجودة)">تصنيف:تعليم الجغرافيا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A9" title="محو الأمية الجغرافية">محو الأمية الجغرافية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%85%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%8A" title="أولمبياد الجغرافيا الدولي">أولمبياد الجغرافيا الدولي</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Master_of_Science_in_Geographic_Information_Science_and_Systems&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Master of Science in Geographic Information Science and Systems (الصفحة غير موجودة)">MSc in Geographic Information Science/Systems</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%B7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="المواطنة المكانية">المواطنة المكانية</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="تصنيف"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/16px-Symbol_category_class.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/23px-Symbol_category_class.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Symbol_category_class.svg/31px-Symbol_category_class.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="تصنيف:جغرافيا">تصنيف:جغرافيا</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Portal.svg" class="mw-file-description" title="بوابة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/16px-Portal.svg.png" decoding="async" width="16" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/24px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/32px-Portal.svg.png 2x" data-file-width="36" data-file-height="32" /></a></span> <b><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="بوابة:جغرافيا">بوابة:جغرافيا</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="صفحة كومنز"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/12px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="12" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/24px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Geography" class="extiw" title="commons:Category:Geography">كومنز</a></b></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مشروع ويكي"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/16px-People_icon.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/24px-People_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/People_icon.svg/32px-People_icon.svg.png 2x" data-file-width="100" data-file-height="100" /></span></span> <b><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9_%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="ويكيبيديا:مشروع ويكي جغرافيا">ويكيبيديا:مشروع ويكي جغرافيا</a></b></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="الفروع_الأساسية_ضمن_علوم_الأرض" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="قالب:علوم الأرض"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="نقاش القالب:علوم الأرض"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="الفروع_الأساسية_ضمن_علوم_الأرض" style="font-size:114%;margin:0 4em">الفروع الأساسية ضمن <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم الأرض">علوم الأرض</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A" title="علوم الغلاف الجوي">علوم الغلاف الجوي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AA%D9%82%D8%B3%D9%8A%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" class="mw-redirect" title="علم تقسيم الأرض">علم تقسيم الأرض</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="فيزياء الأرض">فيزياء الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%AF" title="علم الجليد">علم الجليد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%8A%D8%A7%D9%87" title="علم المياه">علم المياه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AD%D9%8A%D8%B7%D8%A7%D8%AA" title="علم المحيطات">علم المحيطات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="علوم التربة">علوم التربة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="علوم بيئية">علوم بيئية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="علم الأرصاد الجوية">علم الأرصاد الجوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%83%D9%8A%D9%86" title="علم البراكين">علم البراكين</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="جغرافيا طبيعية">جغرافيا طبيعية</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="مبادئ_علم_طبقات_الأرض" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A6_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="قالب:مبادئ علم طبقات الأرض"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A6_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نقاش القالب:مبادئ علم طبقات الأرض (الصفحة غير موجودة)"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A6_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="مبادئ_علم_طبقات_الأرض" style="font-size:114%;margin:0 4em">مبادئ <a class="mw-selflink selflink">علم طبقات الأرض</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B5%D9%81_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم وصف طبقات الأرض">علم وصف طبقات الأرض</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%AF%D8%A3_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%81%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B5%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="مبدأ الأفقية الأصلية">مبدأ الأفقية الأصلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%83%D8%A8" title="قانون التراكب">قانون التراكب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%AF%D8%A3_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="مبدأ الاستمرارية الجانبية">مبدأ الاستمرارية الجانبية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%82%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B7%D8%B9_%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%B7%D9%88%D8%B9" title="علاقة القاطع والمقطوع">علاقة القاطع والمقطوع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%AF%D8%A3_%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%82%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9" title="مبدأ تعاقب الحياة">مبدأ تعاقب الحياة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B8%D8%A7%D9%8A%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A9" title="قانون الشظايا المشمولة">قانون الشظايا المشمولة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AD%D9%86%D8%A9" title="سحنة">سحنة</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Wallula-Gap-the-sisters.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Wallula-Gap-the-sisters.JPG/50px-Wallula-Gap-the-sisters.JPG" decoding="async" width="50" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Wallula-Gap-the-sisters.JPG/75px-Wallula-Gap-the-sisters.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/62/Wallula-Gap-the-sisters.JPG/100px-Wallula-Gap-the-sisters.JPG 2x" data-file-width="1339" data-file-height="1786" /></a><figcaption></figcaption></figure></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%AE%D9%88%D8%B1" title="علم الصخور">علم الصخور</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D9%85%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84" class="mw-redirect" title="صخر متداخل">صخر متداخل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B7" title="صخر نابط">صخر نابط</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D8%AE%D8%B1_%D8%A8%D8%B1%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A" title="صخر بركاني">صخر بركاني</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%82%D8%B4%D8%B1" title="فواصل التقشر">فواصل التقشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="تجوية">تجوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%83%D9%88%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%A8%D8%A9" title="تكون التربة">تكون التربة</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A3%D8%A9_%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="نشأة مابعدية">نشأة مابعدية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B6%D8%BA%D8%A7%D8%B7_(%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7)" title="انضغاط (جيولوجيا)">انضغاط</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%84" title="تحول">تحول</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B4%D9%83%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علم شكل الأرض">علم شكل الأرض</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7%D8%A6%D8%AD_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A9" title="الصفائح التكتونية">الصفائح التكتونية</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="تكتونيات ملحية (الصفحة غير موجودة)">تكتونيات ملحية</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Salt_tectonics" class="extiw" title="en:Salt tectonics"><sup class="reference" title="Salt tectonics (Q631298)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%B9_%D8%AA%D9%83%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%8A" title="رفع تكتوني">زيادة تكتونية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%A7%D9%81" title="انخساف">انخساف</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B7%D8%BA%D9%8A%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="طغيان البحر (الصفحة غير موجودة)">طغيان البحر</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Marine_transgression" class="extiw" title="en:Marine transgression"><sup class="reference" title="Marine transgression (Q301920)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AD%D8%B1&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="انحسار البحر (الصفحة غير موجودة)">انحسار البحر</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Marine_regression" class="extiw" title="en:Marine regression"><sup class="reference" title="Marine regression (Q577185)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D9%84_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%A8&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="نقل الرواسب (الصفحة غير موجودة)">نقل الرواسب</a>&#160;<span style="font-size: smaller; font-style: normal; font-weight: normal;" class="noprint"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sediment_transport" class="extiw" title="en:Sediment transport"><sup class="reference" title="Sediment transport (Q7445303)">[الإنجليزية]</sup></a></span>&#8207;</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D9%86%D9%87%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="عملية نهرية">عملية نهرية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%85%D9%84_%D8%B1%D9%8A%D8%AD%D9%8A%D8%A9" title="عوامل ريحية">عوامل ريحية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%AF%D8%A9_%D8%AB%D9%84%D8%AC%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="جليدة ثلجية">جليدة ثلجية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D9%83%D8%AA%D9%84%D9%8A" title="فقدان كتلي">عمليات التبدد الكتلي</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="ضبط_استنادي_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=عدلها_في_ويكي_بيانات&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1069#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;عدلها_في_ويكي_بيانات" style="padding:1px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="ضبط_استنادي_frameless&amp;#124;text-top&amp;#124;10px&amp;#124;alt=عدلها_في_ويكي_بيانات&amp;#124;link=https&amp;#58;//www.wikidata.org/wiki/Q1069#identifiers&amp;#124;class=noprint&amp;#124;عدلها_في_ويكي_بيانات" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B6%D8%A8%D8%B7_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="ويكيبيديا:ضبط استنادي">ضبط استنادي</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q1069#identifiers" title="عدلها في ويكي بيانات"><img alt="عدلها في ويكي بيانات" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12%">دولية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.worldcat.org/fast/940627/">المُعرِّف مُتعدِّد الأوجه (FAST)</a></span></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12%">وطنية</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4020227-6">الملف الاستنادي المتكامِل (GND)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/sh85054037">مكتبة الكونغرس (LCNAF)</a></span></li><li><span class="uid"><span class="explain" title="Géologie"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11931565p">المكتبة الوطنية الفرنسية (BnF)</a></span></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00573090">مكتبة البرلمان القومي الياباني (NDL)</a></span></li><li><span class="uid"><span class="explain" title="geologie"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&amp;local_base=aut&amp;ccl_term=ica=ph114622&amp;CON_LNG=ENG">قاعدة البيانات الوطنية التشيكية (NLCR AUT)</a></span></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nli.org.il/ar/authorities/987007562979105171">المكتبة القومية الإسرائيلية (J9U)</a></span></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:12%">أخرى</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><ul><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/008267">قاموس سويسرا التاريخي (HDS)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10640023">الأراشيف القومية في الولايات المُتحدة (NAID)</a></span></li><li><span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://esu.com.ua/search_articles.php?id=29135">موسوعة أوكرانيا الحديثة (ESU)</a></span></li></ul></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r64177691"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r68124052"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="العلوم_الطبيعية" style="padding:1px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67666671"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-اعرض"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="قالب:علوم طبيعية"><abbr title="عرض هذا القالب">ع</abbr></a></li><li class="nv-ناقش"><a href="/wiki/%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%B4_%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="نقاش القالب:علوم طبيعية"><abbr title="ناقش هذا القالب">ن</abbr></a></li><li class="nv-عدل"><a class="external text" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9&amp;action=edit"><abbr title="عدل هذا القالب">ت</abbr></a></li></ul></div><div id="العلوم_الطبيعية" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%8A%D8%B9%D9%8A%D8%A9" title="علوم طبيعية">العلوم الطبيعية</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="علوم فيزيائية">العلوم الفيزيائية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مقالة جيّدة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/10px-Symbol_star_silver.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/15px-Symbol_star_silver.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/20px-Symbol_star_silver.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span>&#160;<b><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="فيزياء">الفيزياء</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%AA%D9%82%D9%84%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="فيزياء تقليدية">الفيزياء التقليدية</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%8A%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%83%D8%A7_%D8%AA%D9%82%D9%84%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9" title="ميكانيكا تقليدية">الميكانيكا التقليدية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%8A%D9%83%D8%A7_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%A9" title="ديناميكا حرارية">الديناميكا الحرارية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%BA%D9%86%D8%A7%D8%B7%D9%8A%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D8%AA%D9%82%D9%84%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A9" class="mw-redirect" title="كهرومغناطيسية تقليدية">الكهرومغناطيسية التقليدية</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB%D8%A9" title="فيزياء حديثة">الفيزياء الحديثة</a> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مقالة جيّدة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/10px-Symbol_star_silver.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/15px-Symbol_star_silver.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/20px-Symbol_star_silver.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span>&#160;<a href="/wiki/%D9%85%D9%8A%D9%83%D8%A7%D9%86%D9%8A%D9%83%D8%A7_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%85" title="ميكانيكا الكم">ميكانيكا الكم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B3%D8%A8%D9%8A%D8%A9" title="نظرية النسبية">النسبية</a></li></ul></li></ul></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Symbol_star_gold.svg" class="mw-file-description" title="مقالة مُختارة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span>&#160;<b><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="كيمياء">الكيمياء</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A6%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء فيزيائية">كيمياء فيزيائية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%B9%D8%B6%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء عضوية">كيمياء عضوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%B6%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء لاعضوية">كيمياء غير عضوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%AA%D8%AD%D9%84%D9%8A%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء تحليلية">كيمياء تحليلية</a></li></ul></li> <li><b><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="علوم الأرض">علوم الأرض</a></b> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Symbol_star_gold.svg" class="mw-file-description" title="مقالة مُختارة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="الأرض">كوكب الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A" title="علوم الغلاف الجوي">علوم الغلاف الجوي</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">جيولوجيا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="فيزياء الأرض">فيزياء الأرض</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="علم الأرصاد الجوية">علم الأرصاد الجوية</a></li></ul></li> <li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مقالة جيّدة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/10px-Symbol_star_silver.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/15px-Symbol_star_silver.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/20px-Symbol_star_silver.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span>&#160;<b><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83" title="علم الفلك">علم الفلك</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83_%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%B5%D8%AF%D9%8A" title="علم الفلك الرصدي">علم الفلك الرصدي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B8%D8%B1%D9%8A" title="علم الفلك النظري">علم الفلك النظري</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%88%D9%86" title="علم الكون">علم الكون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="فيزياء فلكية">الفيزياء الفلكية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A" title="علم الأحياء الفلكي">علم الأحياء الفلكي</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%84%D9%83%D9%8A%D8%A9" title="علم القياسات الفلكية">علم القياسات الفلكية</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A9" title="قائمة علوم الحياة">العلوم الحياتية</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span title="مقالة جيّدة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/10px-Symbol_star_silver.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/15px-Symbol_star_silver.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Symbol_star_silver.svg/20px-Symbol_star_silver.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span>&#160;<b><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1" title="علم الأحياء">علم الأحياء</a></b> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A6%D8%A9" title="علم البيئة">علم البيئة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="علم الخلية">علم الخلية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D9%8A%D8%A6%D9%8A" title="علم الأحياء الجزيئي">علم الأحياء الجزيئي</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%83%D9%8A%D9%85%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%AD%D9%8A%D9%88%D9%8A%D8%A9" title="كيمياء حيوية">كيمياء حيوية</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88%D8%B8%D8%A7%D8%A6%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B9%D8%B6%D8%A7%D8%A1" title="علم وظائف الأعضاء">علم وظائف الأعضاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AB%D8%A9" title="علم الوراثة">علم الوراثة</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D9%88%D8%A7%D9%86" title="علم الحيوان">علم الحيوان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AA" title="علم النبات">علم النبات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AD%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%8A" title="علم الأحياء التطوري">علم الأحياء التطوري</a> <ul><li><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Symbol_star_gold.svg" class="mw-file-description" title="مقالة مُختارة"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/10px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/15px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/20px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></span>&#160;<a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B7%D9%88%D8%B1" title="التطور">التطور</a></li></ul></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68268331">.mw-parser-output .portalbox{padding:0;margin:0.5em 0;display:table;box-sizing:border-box;max-width:20ch;list-style:none}.mw-parser-output .portalborder{border:solid #aaa 1px;padding:0.1em;background:#f9f9f9}.mw-parser-output .portalbox-entry{display:table-row;font-size:85%;line-height:110%;height:1.9em;font-style:italic;font-weight:bold}.mw-parser-output .portalbox-image{display:table-cell;padding:0.2em;vertical-align:middle;text-align:center}.mw-parser-output .portalbox-link{display:table-cell;padding:0.2em 0.2em 0.2em 0.3em;vertical-align:middle}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .portalleft{clear:left;float:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0}.mw-parser-output .portalright{clear:right;float:right;margin:0.5em 0 0.5em 1em}}.mw-parser-output #bandeau-portail{clear:both;line-height:1.9em;padding:3px;margin:2px 0;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);text-align:center;border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}.mw-parser-output #liste-portail{padding:3px;text-align:center;margin-right:0;clear:both}.mw-parser-output #liste-portail li,.mw-parser-output #bandeau-portail li{display:inline}.mw-parser-output .bandeau-portail-element{white-space:nowrap;margin:auto 1.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-icone{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .bandeau-portail-texte>a:nth-child(1){font-weight:700}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail{width:242px;float:left;font-size:96%;text-align:right;margin:0;clear:left}.mw-parser-output .ns-14 #bandeau-portail li{margin-right:-17px}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .portalbox{background:transparent}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .pane{background:transparent}}</style><ul role="navigation" aria-label="Portals" class="noprint bandeau-portail" id="bandeau-portail"> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:P_geography.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/P_geography.png/32px-P_geography.png" decoding="async" width="32" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/P_geography.png/48px-P_geography.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/P_geography.png/63px-P_geography.png 2x" data-file-width="77" data-file-height="68" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7" title="بوابة:جغرافيا">بوابة جغرافيا</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Jordens_inre.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Jordens_inre.svg/28px-Jordens_inre.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Jordens_inre.svg/42px-Jordens_inre.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Jordens_inre.svg/56px-Jordens_inre.svg.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="800" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بوابة:علم طبقات الأرض">بوابة علم طبقات الأرض</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:PdP.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/PdP.png/32px-PdP.png" decoding="async" width="32" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/PdP.png/48px-PdP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/64/PdP.png/64px-PdP.png 2x" data-file-width="714" data-file-height="375" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بوابة:فيزياء الأرض">بوابة فيزياء الأرض</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:Sciences_exactes.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Sciences_exactes.svg/28px-Sciences_exactes.svg.png" decoding="async" width="28" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Sciences_exactes.svg/42px-Sciences_exactes.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Sciences_exactes.svg/56px-Sciences_exactes.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85" title="بوابة:علوم">بوابة علوم</a></span></li> <li class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D9%81:P_globe.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_globe.svg/31px-P_globe.svg.png" decoding="async" width="31" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_globe.svg/47px-P_globe.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/P_globe.svg/62px-P_globe.svg.png 2x" data-file-width="400" data-file-height="360" /></a></span></span><span class="bandeau-portail-texte"><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9:%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="بوابة:علوم الأرض">بوابة علوم الأرض</a></span></li></ul></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&amp;type=1x1&amp;usesul3=0" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">مجلوبة من «<a dir="ltr" href="https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=جيولوجيا&amp;oldid=69058456">https://ar.wikipedia.org/w/index.php?title=جيولوجيا&amp;oldid=69058456</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%AA%D8%B5%D9%81%D8%AD" title="ويكيبيديا:تصفح">تصنيفان</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6" title="تصنيف:علم طبقات الأرض">علم طبقات الأرض</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B2%D9%85%D9%86_%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A" title="تصنيف:زمن جيولوجي">زمن جيولوجي</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">تصنيفات مخفية: <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF_JsonConfig" title="تصنيف:صفحات تستخدم امتداد JsonConfig">صفحات تستخدم امتداد JsonConfig</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9_(en)" title="تصنيف:الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)">الاستشهاد بمصادر باللغة الإنجليزية (en)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%A7%D8%AA%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A9_(la)" title="تصنيف:الاستشهاد بمصادر باللغة اللاتينية (la)">الاستشهاد بمصادر باللغة اللاتينية (la)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A3%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF:_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE" title="تصنيف:أخطاء الاستشهاد: التاريخ">أخطاء الاستشهاد: التاريخ</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A8%D9%85%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%84%D8%BA%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D9%86%D8%B3%D9%8A%D8%A9_(fr)" title="تصنيف:الاستشهاد بمصادر باللغة الفرنسية (fr)">الاستشهاد بمصادر باللغة الفرنسية (fr)</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%AC%D9%85%D9%8A%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9" title="تصنيف:جميع المقالات ذات الوصلات الخارجية المكسورة">جميع المقالات ذات الوصلات الخارجية المكسورة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D9%8A%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%88_2019" title="تصنيف:مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ يونيو 2019">مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ يونيو 2019</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D8%A3%D8%B1%D8%B4%D9%8A%D9%81_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%86%D8%AA_%D8%A8%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%A7%D9%8A_%D8%A8%D8%A7%D9%83" title="تصنيف:قالب أرشيف الإنترنت بوصلات واي باك">قالب أرشيف الإنترنت بوصلات واي باك</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%B0%D8%A7%D8%AA_%D9%88%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9_%D9%85%D9%83%D8%B3%D9%88%D8%B1%D8%A9_%D9%85%D9%86%D8%B0_%D8%A3%D8%A8%D8%B1%D9%8A%D9%84_2018" title="تصنيف:مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ أبريل 2018">مقالات ذات وصلات خارجية مكسورة منذ أبريل 2018</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%8A%D8%A7%D9%86%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF:_BOT:_original_URL_status_unknown" title="تصنيف:صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown">صيانة الاستشهاد: BOT: original URL status unknown</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%A9_%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:صفحات تستخدم وحدة بطاقة">صفحات تستخدم وحدة بطاقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D9%84_%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8_%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%AA" title="تصنيف:مقالات تستعمل قوالب معلومات">مقالات تستعمل قوالب معلومات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D9%85_%D8%AE%D8%A7%D8%B5%D9%8A%D8%A9_P18" title="تصنيف:صفحات تستخدم خاصية P18">صفحات تستخدم خاصية P18</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%D8%AD%D9%88%D9%8A_%D9%86%D8%B5%D8%A7_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%AC%D9%84%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A9" title="تصنيف:مقالات تحوي نصا بالإنجليزية">مقالات تحوي نصا بالإنجليزية</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%8A%D8%A7/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة جغرافيا/مقالات متعلقة">بوابة جغرافيا/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة علم طبقات الأرض/مقالات متعلقة">بوابة علم طبقات الأرض/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة فيزياء الأرض/مقالات متعلقة">بوابة فيزياء الأرض/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة علوم/مقالات متعلقة">بوابة علوم/مقالات متعلقة</a></li><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%86%D9%8A%D9%81:%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%A9_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%B6/%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%82%D8%A9" title="تصنيف:بوابة علوم الأرض/مقالات متعلقة">بوابة علوم الأرض/مقالات متعلقة</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> آخر تعديل لهذه الصفحة كان يوم 24 ديسمبر 2024، الساعة 03:46.</li> <li id="footer-info-copyright">النصوص متاحة تحت <a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D9%86%D8%B5_%D8%B1%D8%AE%D8%B5%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B9_%D8%A7%D9%84%D8%A5%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B9%D9%8A:_%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%B3%D8%A8%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B1%D8%AE%D9%8A%D8%B5_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AB%D9%84_4.0" title="ويكيبيديا:نص رخصة المشاع الإبداعي: النسبة-الترخيص بالمثل 4.0">رخصة المشاع الإبداعي الملزمة بنسبة العمل لمؤلفه وبترخيص الأعمال المشتقة بالمثل 4.0</a>؛ قد تُطبّق شروط إضافية. استخدامُك هذا الموقع هو موافقةٌ على <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Terms of Use">شروط الاستخدام</a> <a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy" class="extiw" title="foundation:Special:MyLanguage/Policy:Privacy policy">وسياسة الخصوصية</a>. ويكيبيديا ® هي علامة تجارية مسجلة <a rel="nofollow" class="external text" href="https://wikimediafoundation.org/">لمؤسسة ويكيميديا</a>، وهي منظمة غير ربحية.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ar">سياسة الخصوصية</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%B9%D9%86">حول ويكيبيديا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%A7:%D8%A5%D8%AE%D9%84%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D8%B3%D8%A4%D9%88%D9%84%D9%8A%D8%A9_%D8%B9%D8%A7%D9%85">إخلاء مسؤولية</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">القواعد السلوكية</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">المطورون</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ar.wikipedia.org">إحصائيات</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بيان تعريف الارتباطات</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ar.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نسخة للأجهزة المحمولة</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>بحث</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="ابحث في ويكيبيديا"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="خاص:بحث"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بحث</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="المحتويات" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تبديل عرض جدول المحتويات" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تبديل عرض جدول المحتويات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">جيولوجيا</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>188 لغة</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>أضف موضوعًا</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-b766959bd-ll297","wgBackendResponseTime":156,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.489","walltime":"1.985","ppvisitednodes":{"value":4252,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":315442,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":10645,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":14,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":43,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":223434,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":21,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1530.017 1 -total"," 37.24% 569.770 1 قالب:مراجع"," 21.43% 327.879 7 قالب:استشهاد_بويكي_بيانات"," 19.52% 298.648 1 قالب:بطاقة_تخصص"," 16.52% 252.761 15 قالب:شريط"," 8.58% 131.271 10 قالب:Ill-WD2"," 8.04% 123.042 1 قالب:شريط_جانبي_علم_طبقات_الأرض"," 7.86% 120.270 1 قالب:شريط_جانبي/مخفي"," 4.76% 72.766 1 قالب:روابط_شقيقة"," 4.65% 71.197 1 قالب:جيولوجيا"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.925","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":11323307,"limit":52428800},"limitreport-logs":"table#1 {\n [\"conjunction\"] = \" — \",\n [\"item\"] = \"Q1069\",\n [\"property\"] = \"P527\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"separator\"] = \" — \",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"conjunction\"] = \" — \",\n [\"item\"] = \"Q1069\",\n [\"property\"] = \"P366\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"separator\"] = \" — \",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"conjunction\"] = \" — \",\n [\"item\"] = \"Q1069\",\n [\"property\"] = \"P112\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"separator\"] = \" — \",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\ntable#1 {\n [\"conjunction\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"item\"] = \"Q1069\",\n [\"property\"] = \"P3342\",\n [\"query\"] = \"num\",\n [\"references\"] = 3,\n [\"separator\"] = \"\u003Cbr /\u003E\",\n [\"shownovalue\"] = \"false\",\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-b766959bd-ptjbj","timestamp":"20250216220947","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u062c\u064a\u0648\u0644\u0648\u062c\u064a\u0627","url":"https:\/\/ar.wikipedia.org\/wiki\/%D8%AC%D9%8A%D9%88%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%8A%D8%A7","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1069","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1069","author":{"@type":"Organization","name":"\u0627\u0644\u0645\u0633\u0627\u0647\u0645\u0648\u0646 \u0641\u064a \u0645\u0634\u0627\u0631\u064a\u0639 \u0648\u064a\u0643\u064a\u0645\u064a\u062f\u064a\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0624\u0633\u0633\u0629 \u0648\u064a\u0643\u064a\u0645\u064a\u062f\u064a\u0627","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-03-28T09:51:04Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/3\/32\/Mapa_litol%C3%B3gico_de_Genicera.png","headline":"\u0639\u0644\u0648\u0645 \u0645\u062e\u062a\u0635\u0629 \u0628\u062f\u0631\u0627\u0633\u0629 \u0628\u064a\u0646\u064a\u0629 \u0627\u0644\u0623\u0631\u0636 \u0627\u0644\u0635\u0644\u0628\u0629\u060c \u0648\u0627\u0644\u0639\u0645\u0644\u064a\u0627\u062a \u0627\u0644\u062a\u064a \u062a\u062d\u062f\u062b \u0639\u0644\u064a\u0647\u0627 \u0645\u0639 \u0645\u0631\u0648\u0631 \u0627\u0644\u0632\u0645\u0646"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10