CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="sah" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Бу сирэй Атырдьах ыйын 29 куодун көр — Бикипиэдьийэ</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )sahwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Тохсунньу","Олунньу","Кулун тутар","Муус устар","Ыам ыйа","Бэс ыйа","От ыйа","Атырдьах ыйа","Балаҕан ыйа","Алтынньы","Сэтинньи","Ахсынньы"],"wgRequestId":"1bc9113b-80bb-4d57-b2e2-5bf01c1ce5e5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Атырдьах_ыйын_29","wgTitle":"Атырдьах ыйын 29","wgCurRevisionId":406699,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":7897,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"sah","wgPageContentLanguage":"sah","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Атырдьах_ыйын_29","wgRelevantArticleId":7897,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia", "wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"sah","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"sah"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles": "ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.charinsert.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.gadget.sidebarRelated","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sah&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=sah&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=sah&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Бу сирэй Атырдьах ыйын 29 куодун көр — Бикипиэдьийэ"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//sah.m.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Уларыт" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Бикипиэдьийэ (sah)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//sah.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.sah"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Бикипиэдьийэ Atom субуу" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%A1%D0%B0%D2%A5%D0%B0_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8B%D1%8B&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Атырдьах_ыйын_29 rootpage-Атырдьах_ыйын_29 skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Иһинээҕитигэр көс</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Ситим-сир"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Сүрүн талба" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Сүрүн талба</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Сүрүн талба</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">ойоҕос талбаҕа көһөр</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">Кистээ</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Навигация </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D2%AF%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D%D0%B9" title="Сүрүн сирэйгэ [z]" accesskey="z"><span>Сүрүн сирэй</span></a></li><li id="n-browse" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%B0%D0%BD_%D0%BA%D3%A9%D1%80%D0%B4%D3%A9%D3%A9%D2%BB%D2%AF%D0%BD"><span>Рубрикалар</span></a></li><li id="n-index" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%A2%D2%AF%D1%80%D0%B3%D1%8D%D0%BD_%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D0%BA%D1%81"><span>А - Я</span></a></li><li id="n-featured" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B%D2%A5_%D1%8B%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8B%D0%B9%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80"><span>Бастыҥ ыстатыйалар</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%A2%D2%AF%D0%B1%D1%8D%D1%81%D0%BF%D0%B8%D1%87%D1%87%D1%8D_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D%D0%B9" title="Ханнык баҕарар сирэйи көрдөр [x]" accesskey="x"><span>Түбэспиччэ сирэй</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%A1%D0%BE%D0%BD%D1%83%D0%BD%D0%BD%D0%B0%D1%80" title="Туох буола турара"><span>Туох буола турара</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-participation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-participation" > <div class="vector-menu-heading"> Тэриллэр </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%A2%D2%AF%D0%BC%D1%81%D2%AF%D2%AF_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D" title="Бу бырайыак туһунан, манна тугу гыныаххытын сөбүй уонна туох ханна баара"><span>Бикипиэдьийэ:Түмсүү сирэ</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%9A%D1%8D%D0%BF%D1%81%D1%8D%D1%82%D1%8D%D1%80_%D1%81%D0%B8%D1%80"><span>Кэпсэтэр сир</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%A1%D0%B0%D2%A5%D0%B0_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8B%D1%8B" title="Бу биикигэ буолбут бүтэһик уларытыылар. [r]" accesskey="r"><span>Кэнники уларытыылар</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%A1%D0%B0%D2%A5%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D%D0%B9%D0%B4%D1%8D%D1%80"><span>Саҥа сирэйдэр</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Help:Contents" title="Көмө сирэй баар сирэ"><span>Көмө</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%80%D2%AF%D0%BD_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D%D0%B9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Бикипиэдьийэ" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-sah.svg" style="width: 7.5em; height: 1.3125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-sah.svg" width="90" height="14" style="width: 5.625em; height: 0.875em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%9A%D3%A9%D1%80%D0%B4%D3%A9%D3%A9%D2%BB%D2%AF%D0%BD" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Манна Бикипиэдьийэ көрдөө [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Көрдөөһүн</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Бикипиэдьийэ иһигэр көрдөөһүн" aria-label="Бикипиэдьийэ иһигэр көрдөөһүн" autocapitalize="sentences" title="Манна Бикипиэдьийэ көрдөө [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Аналлаах:Көрдөөһүн"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Бул</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Тус бэйэ туттар сэбэ-сэбиргэлэ"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Тас көрүҥэ"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Измените внешний вид страницы, размер, ширину и цвет шрифта." > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Тас көрүҥэ" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Тас көрүҥэ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sah.wikipedia.org&uselang=sah" class=""><span>Бу сири өйөө</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%91%D1%8D%D0%BB%D0%B8%D1%8D-%D0%B0%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE%D2%A5%D0%BE%D1%80&returnto=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85+%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD+29&returntoquery=action%3Dedit" title="Манна киирэргэ бэлиэтэнэр уонна куруук ол аатынан киирэр ордук; ол булгуччута суох" class=""><span>Бэлиэтэнии</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%9A%D0%B8%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B8&returnto=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85+%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD+29&returntoquery=action%3Dedit" title="Манна бэйэҕин билиһиннэриэххин сөп (булгуччута суох). [o]" accesskey="o" class=""><span>Киир</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Эбии туруоруулар" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Тус бэйэ туттар сэбэ-сэбиргэлэ" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Тус бэйэ туттар сэбэ-сэбиргэлэ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Кыттааччы талбана" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_sah.wikipedia.org&uselang=sah"><span>Бу сири өйөө</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%91%D1%8D%D0%BB%D0%B8%D1%8D-%D0%B0%D0%B0%D1%82%D1%8B_%D0%BE%D2%A5%D0%BE%D1%80&returnto=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85+%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD+29&returntoquery=action%3Dedit" title="Манна киирэргэ бэлиэтэнэр уонна куруук ол аатынан киирэр ордук; ол булгуччута суох"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Бэлиэтэнии</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%9A%D0%B8%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B8&returnto=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85+%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD+29&returntoquery=action%3Dedit" title="Манна бэйэҕин билиһиннэриэххин сөп (булгуччута суох). [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Киир</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Бэлиэтэммэтэх эрэдээктэрдэргэ аналлаах сирэйдэр <a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BC%D3%A9:%D0%9A%D0%B8%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B8_%D1%82%D1%8B%D0%BB" aria-label="Уларытыы туһунан сиһилии"><span>бу туһунан сиһилии</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%A1%D1%83%D1%80%D1%83%D0%B9%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Бу IP-аадырыстан оҥоһуллубут уларытыы тиһигэ. [y]" accesskey="y"><span>Суруйуу тиһилигэ</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%A2%D1%83%D1%81_%D1%8B%D1%80%D1%8B%D1%82%D0%B0%D1%80_%D1%81%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BC" title="Бу IP ырытыы сирэйэ [n]" accesskey="n"><span>Ырытыы</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Ситим-сир"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Бу сирэй Атырдьах ыйын 29 куодун көр</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ыстатыйа бу тылынан эрэ баар. Ыстатыйаны атын тылларга эп" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Тылы эбии</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Аат даллара"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29" title="Ыстатыйа ис хоһооно [c]" accesskey="c"><span>Сирэй</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%AB%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8B%D1%8B:%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Ыстатыйаны ырытыы (маннык сирэй суох) [t]" accesskey="t"><span>Ырытыы</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Тылы уларыт" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">саха тыла</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Көрүү"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29"><span>Ааҕыы</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&veaction=edit" title="Бу сирэйи уларыт [v]" accesskey="v"><span>Уларыт</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=edit" title="Сирэйи куод эрэдээктэрин көмөтүнэн уларытыы"><span>Биики-тиэкиһи уларыт</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=history" title="Бу сирэй урукку торумнара. [h]" accesskey="h"><span>Устуоруйатын көрүү</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Сирэй сэбэ-сэбиргэлэ"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Сэп-сэбиргэл" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Сэп-сэбиргэл</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Сэп-сэбиргэл</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">ойоҕос талбаҕа көһөр</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">Кистээ</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Эбии туруоруулар" > <div class="vector-menu-heading"> Дьайыылар </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29"><span>Ааҕыы</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&veaction=edit" title="Бу сирэйи уларыт [v]" accesskey="v"><span>Уларыт</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=edit" title="Сирэйи куод эрэдээктэрин көмөтүнэн уларытыы [e]" accesskey="e"><span>Биики-тиэкиһи уларыт</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=history"><span>Устуоруйатын көрүү</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Сүнньүнэн </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%B8%D0%B3%D1%8D%D0%BD%D0%B8%D0%B8%D0%BB%D1%8D%D1%80/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29" title="Бу сирэйгэ сигэнэр сирэйдэр испииһэктэрэ [j]" accesskey="j"><span>Манна сигэнэллэр</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%A1%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BC%D0%BD%D1%8D%D1%8D%D1%85_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%82%D1%8B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%80/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29" rel="nofollow" title="Бу сирэй сигэнэр сирэйдэригэр кэнники уларыйыылар [k]" accesskey="k"><span>Сигэнэр уларытыылар</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=sah" title="Билэлэри суруттарыы [u]" accesskey="u"><span>Билэни угуу</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB_%D1%81%D0%B8%D1%80%D1%8D%D0%B9%D0%B4%D1%8D%D1%80" title="Анал сирэйдэр тиһиликтэрэ [q]" accesskey="q"><span>Анал сирэйдэр</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=info" title="Бу сирэй туһунан сиһилии"><span>Сирэй туһунан</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fsah.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D0%2590%25D1%2582%25D1%258B%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%258C%25D0%25B0%25D1%2585_%25D1%258B%25D0%25B9%25D1%258B%25D0%25BD_29%26action%3Dedit"><span>Кылгас URL-аадырыһы тут</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D0%BB%D0%B0%D0%B0%D1%85:QrCode&url=https%3A%2F%2Fsah.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3D%25D0%2590%25D1%2582%25D1%258B%25D1%2580%25D0%25B4%25D1%258C%25D0%25B0%25D1%2585_%25D1%258B%25D0%25B9%25D1%258B%25D0%25BD_29%26action%3Dedit"><span>Скачать QR-код</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Атын бырайыактарга </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q2816" title="Репозиторийга сигэнии [g]" accesskey="g"><span>Викиданные элэмиэн</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Сирэй сэбэ-сэбиргэлэ"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Тас көрүҥэ"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Тас көрүҥэ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">ойоҕос талбаҕа көһөр</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">Кистээ</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29" title="Атырдьах ыйын 29">Атырдьах ыйын 29</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><p>Бу дьайыыны (бу сирэйи уларыт) оҥорор кыаҕыҥ суох. Биричиинэтэ: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Your IP address is in a range that has been <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">blocked on all Wikimedia Foundation wikis</a>.</b> <p>The block was made by <a href="/wiki/%D0%9A%D1%8B%D1%82%D1%82%D0%B0%D0%B0%D1%87%D1%87%D1%8B:Jon_Kolbert" title="Кыттааччы:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. The reason given is <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Start of block: 15:12, 27 Атырдьах ыйын 2023</li> <li>Expiry of block: 15:12, 27 Атырдьах ыйын 2028</li></ul> <p>Your current IP address is 8.222.208.146. The blocked range is 8.222.128.0/17. </p><p>Бука диэн, бу үөһэ баар дааннайдары туох баар суруктаргар, көрдөбүллэргэр тутун. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a> global policy. </p> Otherwise, to discuss the block please <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">post a request for review on Meta-Wiki</a>. You could also send an email to the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewards</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> queue at <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd> including all above details.</div></div><hr /> <p>Эн бу сирэй төрүт куодун көрүөххүн уонна төгүллээн ылыаххын сөп: </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="sah" dir="ltr" name="wpTextbox1">'''Атырдьах ыйын 29''' диэн [[Григориан халандаара|Григориан халандаарыгар]] сыл 241-с күнэ ([[ордук хонуктаах сыл]]га 242-c күнэ). Сыл бүтүө 124 күн баар. == Бэлиэ күннэр == * {{Флагификация|ХНТ}} — [[Тургутар ядернай дэлби тэптэриилэри утары дьайыы күнэ]]<ref>[https://ria.ru/spravka/20160829/1475350957.html Международный день действий против ядерных испытаний]</ref> * {{Флагификация|Ииндийэ}}: **Спорт күнэ **Телугу тылын күнэ * {{Флагификация|Польша}} — Муниципалитет полициятын күнэ * {{Флагификация|Словакия}} — [[Словактар өрө туруулара|Словактар өрө турууларын күнэ]] (1944) * {{Флагификация|Украина}} — Украина көмүскээччилэрин ахтан ааһар күн * {{Флагификация|Украина}} — Шахтер күнэ * [[Афганистан]] тутулуга суох буолуутун күнэ ([[1920]]) * [[Гонконг]] босхоломмут күнэ ([[1945]]). == Түбэлтэлэр == * [[1526]] — Аатырбыт Мохач кыргыһыытыгар [[I Сулейман|Үтүөкэн Сулейма́н]] осмааннара [[Венгрия]] уонна [[Чехия|Богемия]] холбоһуктаах сэриилэрин урусхаллаабыттар. [[Осмаан Импиэрийэтэ]] Венгрияны букатыннаахтык кыайбыт. * [[1651]] (уруккуннан а.ы. 19) — Дьокуускайдааҕы Бирикээс дьиэтэ Терентий Алексеев диэн сулууспалаахха (служилому человеку) [[Хрома]] үрэххэ дьаһаах тутар кыстык (симиэбийэ), остуруок тутар уонна олохтоохтортон дьаһаах хомуйар туһунан сорудах өйдөбүнньүк (наказная память) суруйбут<ref>РГАДА, Ф. 1177. Якутская приказная изба. Д.949, л. 57-68 ({{Кинигэ|автор=А.А. Калашников|заглавие=История Якутии в фондах федеральных архивов России, справочник|издание=второе, дополненное|место=Якутск|издательство=Медиа-холдинг "Якутия"|год=2012|страницы=206|страниц=328|тираж=500}})</ref>. * [[1728]] — [[Гренландия]] киин куората Нуук олохтоммут. * [[1752]] — Коллежскай асессор [[Еропкин Уар Иванович|Уар Еропкин]] Саха сирин [[Бойобуода|бойобуодатынан]] анаммыт, кини бу солоҕо [[1754]] сыл бэс ыйын 28 күнүгэр дылы сулууспалаабыт. * [[1756]] — [[Пруссия]] хоруола Улуу Фридрих ыаллыы [[Саксония]]ҕа саба түспүт. Бүтүн Европаны уонна колониялары хаппыт [[Сэттэ сыллаах сэрии]] саҕаламмыт. * [[1831]] — [[Англия]] учуонайа [[Майкл Фарадей]] элэктирэ маҕыньыыт көстүүтүн индукцияны арыйбыт, о.э. магнетизм элэктириичистибэни үөскэтэрин булбут. Бу айылҕа көстүүтэ элэктирэтиэхиньикэҕэ киэҥник туттуллар: элэктирэмотуорга, гэньэрээтэргэ, трансформаторга уо.д.а. * [[1842]] — Нанкин дуогабара [[Опиум бастакы сэриитэ|Бастакы Опиум сэриитин]] түмүктээбит. Сэриигэ [[Улуу Британия]] кыайан [[Кытай]]га көҥүл опиум атыылыыр кыахтаммыт. Мантан ыла опиум наркоманията кытай омукка киэҥник тарҕаммыта. Кытайга "атаҕастаныы үйэтэ" саҕаламмыта. * [[1885]] — [[Германия|Ньиэмэс]] конустурууктардара Готтлиб Даймлер уонна Вильгельм Майбах бастакы матассыыкылы оҥорбуттар. * [[1910]] — Дьоппуон-кэриэй 1910 сыллааҕы сөбүлэҥэ (Кэриэйэ [[Япония]]ҕа холбоһор сөбүлэҥэ) олоххо киирбит, Япония [[Кэриэйэ]]ҕэ былааһы ылбыт. * [[1912]] — [[Сахалар 1912 сыллааҕы Уобаластааҕы сийиэстэрэ|Сахалар Уобаластааҕы сийиэстэрин]] бэһис күнэ. Мунньах сарсыардааҥы чааһыгар хоргуйуу содулун туһунан кэпсэппиттэр, үүнүү мөлтөҕүттэн нолуок кыайан төлөммөккө үөскээбит иэһи хайдах суох гынары ырытыспыттар. Оросин учуутал сэминээрийэ аһыллыытын туһунан боппуруоһу көтөхпүт. Киэһээҥи өттүгэр мунньахха күбүрүнээтэр И.И. Крафт, вице-күбүрүнээтэр А.П. Нарышкин, Уобаластааҕы барыбылыанньа советнига Н.М. Березкин кыттыбыттар. Күбүрүнээтэр сири саҥаттан тыырыы туһунан сымыйа сурах тарҕаммытын кэпсээбит. Ол гынан баран, кэлин хаһан эрэ син биир, кыраай колонизацията буолуон сөбүн ыйбыт. * [[1934]] — [[ССРС]] Сири оҥоруу наркоматын дьаһалынан [[Дьокуускай|Дьокуускайга]] ''Тыраахтар биригэдьиирдэрин уонна мэхээнньиктэрин'' оскуолата аһыллыбыт. Билигин — [[Дьокуускайдааҕы индустрия уонна педагогика колледжа]]. Бу сыл алтынньы 1 күнүгэр 60 биригэдьиири уонна 30 мэхээнньиги үөрэтиини саҕалыырга Саха Өрөспүүбүлүкэтин наркомземугар таб. Аржаковка сорудахтаабыттар. * [[1938]] — [[Сэбиэскэй Сойуус]]ка үрдүк үөрэх кыһаларыгар ''кэтэхтэн үөрэх'' киллэриллибит. Маннык үөрэҕи үлэни кытта дьүөрэлээн ылыахха сөп. Кэнники кэмнэ информационнай технология сайдан ''кэтэхтэн үөрэх'' дьыстаансыйа (ыраахтан) үөрэҕириигэ чугаһаабыт. * [[1941]] — Аан дойду иккис сэриитэ: ньиэмэстэр Эстония киин куоратын Таллинны ылбыттар. * [[1943]] — Аан дойду иккис сэриитэ: Дания бэйэтин байыаннай-байҕал флотун улахан аҥаарын өстөөххө хаалларымаары тимирдибит; Германия Дания бырабыыталыстыбатын ыспыт. * [[1944]] — Аан дойду иккис сэриитэ: Словактар өрө туруулара буолбут, 60 000 словак саллаата нацистар утары барбыттар. * [[1949]] — [[Сэбиэскэй Сойуус]] бастакы аатом буомбатын Семипалатинскайдааҕы полигоҥҥа дэлби тэптэрбит. * [[1961]] — [[Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Бөрөсүүдьүмэ|Саха АССР Үрдүкү Сэбиэтин Бөрөсүүдьүмүн]] ыйааҕынан [[Саха АССР үтүөлээх тутааччыта]] диэн ытык аат олохтоммут. * [[1991]] — [[Казахстан|Казаах ССР]] бэрэсидьиэнэ [[Нурсултан Назарбаев]] уурааҕынан Семипалатинскайдааҕы ядернай полигон сабыллыбыт. Бу полигоҥҥа 40 сыл иһигэр 456 дэлби тэптэрии буолбута биллэр. Полигон сабылларын туһугар [[Казахстан|Казахстааҥҥа]] икки сыл тухары киэҥ хамсааһын үөскүү сылдьыбыта. * [[1997]] — [[Netflix]] хампаанньа төрүттэммит. Бу хампаанньа маҥнай интэриниэт нөҥүө [[DVD]] прокатынан дьарыктаммыт. == Төрөөбүттэр == * [[1632]] — [[Джон Локк]] — ''[[Либерализм]] аҕата'' диэн биллэр [[Англия]] бөлүһүөгэ уонна физигэ. * [[1926]] — [[Маркин Сергей Николаевич|Сергей Маркин]] — 1979—1989 сыллардаахха [[Саха АССР]] Миниистирдэрин Сэбиэтин бэрэссэдээтэлэ. * [[1942 сыл|1942]] — [[Станкевич Тамара Семёновна|Тамара Станкевич]] — акушер-гинеколог, РСФСР үтүөлээх бырааһа, СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна. * [[1944]] — [[Нам улууһа|Нам]] [[Бөтүҥ (Нам)|Бөтүҥэр]] [[Оконешников Семен Петрович|Семен Оконешников]] — опера ырыаһыта, Арассыыйа Федерациятын норуодунай артыыһа. * [[1958]] — [[Майкл Джексон]] — аан дойду аатырбыт ырыаһыттарыттан биирдэстэрэ, [[АХШ]] артыыһа. * [[1967]] — [[Данилова Варвара Васильевна|Варвара Данилова]] — [[эбэҥки]] бэйиэтэ, Арассыыйа суруйааччыларын Сойууһун чилиэнэ, [["Илкэн" (хаһыат)|"Илкэн" хаһыат]] эрэдээктэрэ. == Өлбүттэр == * [[1938]] — [[Бела Кун]] ытыллыбыт (1886 төр.), [[Венгрия]] хомуньууһа, суруналыыс, бэлиитик. {{ыйдар}} [[Категория:Атырдьах ыйын 29]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Манна туттуллубут халыыптар : </p></div><ul> <li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:Navbox" title="Халыып:Navbox">Халыып:Navbox</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:Navbox&action=edit" title="Халыып:Navbox">төрүт куоду көрүү</a>) (хатаммыт аҥардаах)</li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:Nobr" title="Халыып:Nobr">Халыып:Nobr</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:Nobr&action=edit" title="Халыып:Nobr">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:Tnavbar" title="Халыып:Tnavbar">Халыып:Tnavbar</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:Tnavbar&action=edit" title="Халыып:Tnavbar">төрүт куоду көрүү</a>) (хатаммыт аҥардаах)</li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:~" title="Халыып:~">Халыып:~</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:~&action=edit" title="Халыып:~">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D1%8D" title="Халыып:Кинигэ">Халыып:Кинигэ</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%9A%D0%B8%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D1%8D&action=edit" title="Халыып:Кинигэ">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A3%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0_%D0%B2_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B5" title="Халыып:Указание места в библиоссылке">Халыып:Указание места в библиоссылке</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A3%D0%BA%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82%D0%B0_%D0%B2_%D0%B1%D0%B8%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BE%D1%81%D1%81%D1%8B%D0%BB%D0%BA%D0%B5&action=edit" title="Халыып:Указание места в библиоссылке">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Халыып:Флагификация">Халыып:Флагификация</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&action=edit" title="Халыып:Флагификация">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%98%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B9%D1%8D" title="Халыып:Флагификация/Ииндийэ">Халыып:Флагификация/Ииндийэ</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%98%D0%B8%D0%BD%D0%B4%D0%B8%D0%B9%D1%8D&action=edit" title="Халыып:Флагификация/Ииндийэ">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0" title="Халыып:Флагификация/Польша">Халыып:Флагификация/Польша</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0&action=edit" title="Халыып:Флагификация/Польша">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F" title="Халыып:Флагификация/Словакия">Халыып:Флагификация/Словакия</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D1%8F&action=edit" title="Халыып:Флагификация/Словакия">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Халыып:Флагификация/Украина">Халыып:Флагификация/Украина</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%A3%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D0%B0&action=edit" title="Халыып:Флагификация/Украина">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%A5%D0%9D%D0%A2" title="Халыып:Флагификация/ХНТ">Халыып:Флагификация/ХНТ</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D0%A5%D0%9D%D0%A2&action=edit" title="Халыып:Флагификация/ХНТ">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D1%84%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F" title="Халыып:Флагификация/флагификация">Халыып:Флагификация/флагификация</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%A4%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D1%84%D0%BB%D0%B0%D0%B3%D0%B8%D1%84%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F&action=edit" title="Халыып:Флагификация/флагификация">уларыт</a>) </li><li><a href="/wiki/%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%AB%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D1%80" title="Халыып:Ыйдар">Халыып:Ыйдар</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%A5%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D1%8B%D0%BF:%D0%AB%D0%B9%D0%B4%D0%B0%D1%80&action=edit" title="Халыып:Ыйдар">уларыт</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto">Төттөрү <a href="/wiki/%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29" title="Атырдьах ыйын 29">Атырдьах ыйын 29</a> сирэйгэ.</p> <noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Төрдө — «<a dir="ltr" href="https://sah.wikipedia.org/wiki/Атырдьах_ыйын_29">https://sah.wikipedia.org/wiki/Атырдьах_ыйын_29</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/ru">Кистээһин сиэрэ</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%91%D1%83_%D1%82%D1%83%D2%BB%D1%83%D0%BD%D0%B0%D0%BD">Бикипиэдьийэ туһунан</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B8%D1%8D%D0%B4%D1%8C%D0%B8%D0%B9%D1%8D:%D0%91%D2%AF%D0%BA_%D0%BE%D1%85%D1%81%D1%83%D0%BD%D1%83%D1%83">Бүк охсунуу</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Кодекс поведения</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Айааччылар</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/sah.wikipedia.org">Ыстатыыстыка</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Куука туһунан</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//sah.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%90%D1%82%D1%8B%D1%80%D0%B4%D1%8C%D0%B0%D1%85_%D1%8B%D0%B9%D1%8B%D0%BD_29&action=edit&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобил барыла</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-2l27l","wgBackendResponseTime":152,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.004","walltime":"0.005","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":797,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-2l27l","timestamp":"20241124111825","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>