CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="te" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>సూడాన్ - వికీపీడియా</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )tewikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":["",""],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","జనవరి","ఫిబ్రవరి","మార్చి","ఏప్రిల్","మే","జూన్","జూలై","ఆగస్టు","సెప్టెంబరు","అక్టోబరు","నవంబరు","డిసెంబరు"],"wgRequestId":"74a36eb6-b66f-446a-be03-a834010fdb6c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"సూడాన్","wgTitle":"సూడాన్","wgCurRevisionId":3979384, "wgRevisionId":3979384,"wgArticleId":92735,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Pages using the JsonConfig extension","CS1 maint: archived copy as title","Harv and Sfn no-target errors","Articles with permanently dead external links","CS1 maint: numeric names: authors list","Articles with invalid date parameter in template","Webarchive template wayback links","మూలాల లోపాలున్న పేజీలు","CS1 బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్-language sources (en-gb)","All articles with dead external links","All articles lacking reliable references","Articles lacking reliable references from January 2011","Webarchive template archiveis links","CS1 maint: unrecognized language","CS1 uses అరబిక్-language script (ar)","Wikipedia articles needing page number citations from June 2013", "మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు","మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు from January 2011","తెగిపోయిన ఫైలులింకులు గల పేజీలు","ఆఫ్రికా","ఆఫ్రికా దేశాలు","ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ఇస్లామిక్ కాన్ఫరెన్స్"],"wgPageViewLanguage":"te","wgPageContentLanguage":"te","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"సూడాన్","wgRelevantArticleId":92735,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"te","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"te"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":200000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q1049","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.6"};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading", "ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=te&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=te&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/1200px-Flag_of_Sudan.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/800px-Flag_of_Sudan.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="400"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/640px-Flag_of_Sudan.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="320"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="సూడాన్ - వికీపీడియా"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//te.m.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edit this page" href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="వికీపీడియా (te)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//te.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.te"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="వికీపీడియా ఆటమ్ ఫీడు" href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-సూడాన్ rootpage-సూడాన్ skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eఈ నోటీసును తొలగించు\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"anonnotice\" lang=\"te\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Ctable class=\"wikitable\"\u003E\n\n\u003Ctbody\u003E\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #f1ff81; text-align: center;\"\u003E\n\u003Ctd\u003E\u003Cbig\u003Eవికీ పాఠకులే వికీ రచయితలు!\n\u003C/big\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\n\u003Ctr style=\"align:center; border: 1px solid #8888aa; background: #fff1ff; text-align: left;\"\u003E\n\u003Ctd\u003Eవికీలో వ్యాసాలు రాస్తున్నది ఎక్స్పర్టులూ, సబ్జెక్టు నిపుణులూ కాదు. ఇక్కడ సాధారణ పాఠకులే వ్యాసాలు రాస్తారు. అందరూ కలిసి పరస్పర సహకారంతో, సమన్వయంతో పనిచేస్తూ వ్యాసాలను రాస్తారు. వివిధ వనరుల్లోంచి సమాచారాన్ని సేకరించి, ఆ మూలాలను ఉదహరిస్తూ ఆ సమాచారాన్ని వికీలో చేరుస్తారు. మరింత సమాచారం కోసం \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%AA%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9A%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81\" title=\"వికీపీడియా:పరిచయము\"\u003Eవికీపీడియా:పరిచయము\u003C/a\u003E చూడండి. ఈ పనిలో మీరూ భాగం పంచుకోవచ్చు. వికీలో \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%85%E0%B0%95%E0%B1%8C%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%81_%E0%B0%8E%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%81_%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%3F\" title=\"వికీపీడియా:అకౌంటు ఎందుకు సృష్టించుకోవాలి?\"\u003Eఖాతా సృష్టించుకోండి\u003C/a\u003E. మీకు ఆసక్తి ఉన్న విషయం గురించిన సమాచారాన్ని రాసి, వికీ అభివృద్ధిలో మీరూ తోడ్పడండి. ఈ విషయంలో సందేహమేమైనా ఉంటే \u003Ca href=\"/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82\" title=\"వికీపీడియా:సహాయ కేంద్రం\"\u003Eవికీపీడియా సహాయకేంద్రంలో\u003C/a\u003E అడగండి.\n\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">సూడాన్</h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">వికీపీడియా నుండి</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Jump to navigation</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Jump to search</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="te" dir="ltr"><table class="infobox geography vcard" style="width:46ex; margin-top:0.75em;"><tbody><tr> <th colspan="3" align="center" class="mergedtoprow adr" style="line-height:1.2em; padding:0.25em 0.33em 0.33em; font-size:1.25em;"><div class="fn org country-name" style="padding-top:0.25em;">సూడాన్ రిపబ్లిక్ جمهورية السودان Jumhūrīyat as-Sūdān</div></th> </tr><tr class="mergedtoprow"> <td class="maptable" colspan="3" align="center" style="padding:0.5em 0;"><table align="center" style="width:100%; background:none;"><tbody><tr> <td align="center" style="width:58%; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Flag_of_Sudan.svg" class="mw-file-description" title="Flag of సూడాన్"><img alt="Flag of సూడాన్" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/125px-Flag_of_Sudan.svg.png" decoding="async" width="125" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/188px-Flag_of_Sudan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Flag_of_Sudan.svg/250px-Flag_of_Sudan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></td> <td align="center" style="width:auto; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Emblem_of_Sudan.svg" class="mw-file-description" title="సూడాన్ యొక్క Emblem"><img alt="సూడాన్ యొక్క Emblem" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Emblem_of_Sudan.svg/85px-Emblem_of_Sudan.svg.png" decoding="async" width="85" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Emblem_of_Sudan.svg/128px-Emblem_of_Sudan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Emblem_of_Sudan.svg/170px-Emblem_of_Sudan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1125" /></a></td> </tr><tr> <td align="center"></td> <td align="center"></td> </tr></tbody></table> </td> </tr><tr> <td colspan="3" style="line-height:1.2em; text-align:center;"><a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B0%82" title="నినాదం">నినాదం</a> النصر لنا "Victory is ours"</td> </tr><tr> <td colspan="3" style="line-height:1.2em; text-align:center;"><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%AF%E0%B0%97%E0%B1%80%E0%B0%A4%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="జాతీయగీతం">జాతీయగీతం</a> نحن جند الله جند الوطن "<a href="/w/index.php?title=Nahnu_Jund_Allah_Jund_Al-watan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nahnu Jund Allah Jund Al-watan (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">We are the soldiers of God and of our land</a>"<audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="220" style="width:220px;" data-durationhint="46" data-mwtitle="Sudanese_national_anthem,_performed_by_the_U.S._Navy_Band.oga" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/9/9c/Sudanese_national_anthem%2C_performed_by_the_U.S._Navy_Band.oga/Sudanese_national_anthem%2C_performed_by_the_U.S._Navy_Band.oga.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Sudanese_national_anthem%2C_performed_by_the_U.S._Navy_Band.oga" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASudanese_national_anthem%2C_performed_by_the_U.S._Navy_Band.oga&lang=ar&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="ar" label="العربية ‪(ar)‬" data-dir="rtl" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASudanese_national_anthem%2C_performed_by_the_U.S._Navy_Band.oga&lang=en&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="en" label="English ‪(en)‬" data-dir="ltr" /><track src="https://commons.wikimedia.org/w/api.php?action=timedtext&title=File%3ASudanese_national_anthem%2C_performed_by_the_U.S._Navy_Band.oga&lang=es&trackformat=vtt&origin=%2A" kind="subtitles" type="text/vtt" srclang="es" label="español ‪(es)‬" data-dir="ltr" /></audio> </td> </tr><tr> <td colspan="3" style="text-align:center; padding:0.6em 0em;"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sudan_in_its_region_(claimed).svg" class="mw-file-description" title="సూడాన్ యొక్క స్థానం"><img alt="సూడాన్ యొక్క స్థానం" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Sudan_in_its_region_%28claimed%29.svg/250px-Sudan_in_its_region_%28claimed%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="159" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Sudan_in_its_region_%28claimed%29.svg/375px-Sudan_in_its_region_%28claimed%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Sudan_in_its_region_%28claimed%29.svg/500px-Sudan_in_its_region_%28claimed%29.svg.png 2x" data-file-width="619" data-file-height="393" /></a><figcaption>సూడాన్ యొక్క స్థానం</figcaption></figure> <div style="position:relative; top:0.3em;"><div style="text-align:center;font-size:11px;line-height:1.15em;">Location of  <a class="mw-selflink selflink">సూడాన్</a>  (dark blue)– in <a href="/wiki/Africa" class="mw-redirect" title="Africa">Africa</a>  (light blue & dark grey) – in the <a href="/w/index.php?title=African_Union&action=edit&redlink=1" class="new" title="African Union (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">African Union</a>  (light blue)</div></div> </td> </tr><tr class="mergedtoprow"><td colspan="2"><a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF" title="రాజధాని">రాజధాని</a></td><td><a href="/w/index.php?title=Khartoum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khartoum (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Khartoum</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3926454">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><a class="external text" href="https://geohack.toolforge.org/geohack.php?pagename=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&params=15_38_N_032_32_E_type:country({{{area}}})">15°38′N 032°32′E / 15.633°N 32.533°E / 15.633; 32.533</a> </td></tr><tr class="mergedbottomrow"> <th colspan="2"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="సూడాన్ జనాభా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">అతి పెద్ద నగరం</a></th> <td><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%82%E0%B0%AE%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఖార్టూమ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఖార్టూమ్</a></td> </tr><tr> <th colspan="2" style="vertical-align:middle; white-space:nowrap;"><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%A7%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అధికార భాష">అధికార భాషలు</a></th> <td><a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%80_%E0%B0%AD%E0%B0%BE%E0%B0%B7" title="అరబ్బీ భాష">అరబ్బీ</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="ఆంగ్లం">ఆంగ్లం</a></td> </tr><tr> <th colspan="2"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%AE%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="ప్రజానామము (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ప్రజానామము</a></th> <td>సూడానీయులు</td> </tr><tr> <th colspan="2"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AD%E0%B1%81%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%82" title="ప్రభుత్వం">ప్రభుత్వం</a></th> <td><a href="/w/index.php?title=Federal_republic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Federal republic (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Federal</a> <a href="/w/index.php?title=Presidential_system&action=edit&redlink=1" class="new" title="Presidential system (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">presidential</a> <a href="/w/index.php?title=Republic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Republic (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">republic</a></td> </tr><tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;"><a href="/w/index.php?title=List_of_Presidents_of_Sudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Presidents of Sudan (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">President</a></td> <td><a href="/w/index.php?title=Omar_al-Bashir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Omar al-Bashir (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Omar al-Bashir</a> (<a href="/w/index.php?title=National_Congress_(Sudan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Congress (Sudan) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NCP</a>)</td> </tr><tr class="mergedbottomrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;"><a href="/w/index.php?title=List_of_Vice_Presidents_of_Sudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of Vice Presidents of Sudan (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Vice President</a></td> <td><a href="/w/index.php?title=Ali_Osman_Taha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ali Osman Taha (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Ali Osman Taha</a> (<a href="/w/index.php?title=National_Congress_(Sudan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Congress (Sudan) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NCP</a>) Adam Yousef (<a href="/w/index.php?title=National_Congress_(Sudan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="National Congress (Sudan) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">NCP</a>)</td> </tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="3"><a href="/w/index.php?title=History_of_Sudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Sudan (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Establishment</a></th></tr><tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;"><a href="/w/index.php?title=Nubia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nubia (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Kingdoms of Nubia</a></td> <td>3500 BC </td> </tr><tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;"><a href="/w/index.php?title=Sennar_(sultanate)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sennar (sultanate) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sennar dynasty</a></td> <td>1504<a href="#cite_note-1">[1]</a> </td> </tr><tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;"><a href="/w/index.php?title=History_of_Sudan_(1821%E2%80%931885)&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Sudan (1821–1885) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Unification with Egypt</a></td> <td>1821 </td> </tr><tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;">Independence from <a href="/w/index.php?title=Anglo-Egyptian_Sudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anglo-Egyptian Sudan (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Egypt, and the United Kingdom</a> Economy</td> <td>1 January 1956 </td> </tr><tr class="mergedbottomrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;"><a href="/w/index.php?title=Comprehensive_Peace_Agreement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Comprehensive Peace Agreement (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Current constitution</a></td> <td>9 January 2005 </td> </tr><tr class="mergedtoprow"> <th colspan="3"><a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BE" title="జనాభా">జనాభా</a></th> </tr><tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;">2008 జన గణన</td> <td>30,894,000 (disputed)<a href="#cite_note-2">[2]</a> <--then:-->(<a href="/wiki/List_of_countries_by_population" class="mw-redirect" title="List of countries by population">40th</a>)</td> </tr><tr class="mergedtoprow"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Gross_domestic_product" class="mw-redirect" title="Gross domestic product">జీడీపీ</a> (<a href="/w/index.php?title=Purchasing_power_parity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Purchasing power parity (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">PPP</a>)</td> <td>2011 అంచనా</td> </tr> <tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;">మొత్తం</td> <td>$123.636 billion<a href="#cite_note-imf2-3">[3]</a> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (PPP)">69th</a>)</td> </tr><tr class="mergedbottomrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;">తలసరి</td> <td>$2,852<a href="#cite_note-imf2-3">[3]</a> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)_per_capita" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (PPP) per capita">135th</a>)</td> </tr><tr class="mergedtoprow"> <td colspan="2"><a href="/wiki/Gross_domestic_product" class="mw-redirect" title="Gross domestic product">జీడీపీ</a> (nominal)</td> <td>2011 అంచనా</td> </tr> <tr class="mergedrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;">మొత్తం</td> <td>$94.044 billion<a href="#cite_note-imf2-3">[3]</a> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(nominal)" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (nominal)">64th</a>)</td> </tr><tr class="mergedbottomrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;">తలసరి</td> <td>$2,170<a href="#cite_note-imf2-3">[3]</a> (<a href="/wiki/List_of_countries_by_GDP_(nominal)_per_capita" class="mw-redirect" title="List of countries by GDP (nominal) per capita">129th</a>)</td> </tr><tr> <td colspan="2"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B1%83%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%BF_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95" title="మానవాభివృద్ధి సూచిక">మా.సూ (హెచ్.డి.ఐ)</a> (2011)</td> <td><img alt="Increase" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> 0.408<a href="#cite_note-4">[4]</a> (low) (<a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE_-_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%AD%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B1%83%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%A7%E0%B0%BF_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95_%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B0%82%E0%B0%B2%E0%B1%8B" title="దేశాల జాబితా - మానవాభివృద్ధి సూచిక క్రమంలో">169th</a>)</td> </tr><tr> <th colspan="2" style="vertical-align:middle;"><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%80" class="mw-redirect" title="కరెన్సీ">కరెన్సీ</a></th> <td><a href="/w/index.php?title=Sudanese_pound&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sudanese pound (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sudanese pound</a> (<code><a href="/w/index.php?title=ISO_4217&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO 4217 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">SDG</a></code>) </td> </tr><tr class="mergedtoprow"> <th colspan="2"><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%B6%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="కాలాంశం">కాలాంశం</a></th> <td><a href="/w/index.php?title=East_Africa_Time&action=edit&redlink=1" class="new" title="East Africa Time (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">East Africa Time</a> (<a href="/wiki/Coordinated_Universal_Time" class="mw-redirect" title="Coordinated Universal Time">UTC</a>+3)</td> </tr><tr class="mergedbottomrow"> <td style="width:1em; padding:0 0 0 0.6em;"> - </td> <td style="padding-left:0em;">వేసవి (DST)</td> <td>Not observed (<a href="/wiki/Coordinated_Universal_Time" class="mw-redirect" title="Coordinated Universal Time">UTC</a>+3)</td> </tr><tr> <th colspan="2"><a href="/wiki/Country_code_top-level_domain" class="mw-redirect" title="Country code top-level domain">ఇంటర్నెట్ డొమైన్ కోడ్</a></th> <td><a href="/w/index.php?title=.sd&action=edit&redlink=1" class="new" title=".sd (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">.sd</a></td> </tr><tr> <th colspan="2"><a href="/wiki/List_of_country_calling_codes" class="mw-redirect" title="List of country calling codes">కాలింగ్ కోడ్</a></th> <td>+249</td> </tr></tbody></table> సూడాన్ (ఆంగ్లం: Sudan) అధికారిక నామం, రిపబ్లికు ఆఫ్ సూడాను ( అరబ్బీ భాష : جمهوريةالسودان ).<a href="#cite_note-etym-5">[5]</a> ఈశాన్య <a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="ఆఫ్రికా">ఆఫ్రికాలో</a> ఉన్న దేశం. ఈ దేశం ఆఫ్రికా ఖండంలోనే అతిపెద్ద దేశం. అరబు ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద దేశం.<a href="#cite_note-6">[6]</a> దీని ఉత్తరసరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="ఈజిప్టు">ఈజిప్టు</a>, ఈశాన్యసరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82" title="ఎర్ర సముద్రం">ఎర్ర సముద్రం</a>, తూర్పుసరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఎరిట్రియా">ఎరిట్రియా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఇథియోపియా">ఇథియోపియా</a>, ఆగ్నేయసరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="కెన్యా">కెన్యా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="ఉగాండా">ఉగాండా</a>, నైఋతి సరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8B" class="mw-disambig" title="కాంగో">కాంగో</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్">సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్</a>, పశ్చిమసరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="చాద్">చాద్</a>, వాయవ్యసరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="లిబియా">లిబియా</a> లు, దక్షిణసరిహద్దులో <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="దక్షిణ సూడాన్">దక్షిణ సూడాన్</a> ఉన్నాయి. 2016 లో దేశ జనసంఖ్య 39 మిలియన్లు ఉన్నట్లు అంచనా.<a href="#cite_note-7">[7]</a> దేశవైశాల్యం 18,86,068 చ.కి.మీ (7,28,215 చ.మై).<a href="#cite_note-8">[8]</a> సుడానులో ఇస్లాం మతం ఆధిక్యతలో ఉంది.<a href="#cite_note-autogenerated1-9">[9]</a> అధికార భాషలుగా అరబికు, ఆంగ్లం ఉన్నాయి. కార్టం సుడాను రాజధాని నగరంగా ఉంది. ఇది నైలు, బ్లూ నదుల సంగమ ప్రాంతంలో ఉంది. 2011 నుండి కార్డోఫను, బ్లూ నైలు ప్రాంతాలు మతకలహాలకు కేంద్రంగా ఉన్నాయి. సుడాను చరిత్ర ఫారానికు కాలానికి చెందినది. కెర్మా రాజ్యం (క్రీ.పూ. 2500 -క్రీ.పూ 1500 ), ఈజిప్టు న్యూ కింగ్డం (క్రీ.పూ.1500 -1070 క్రీ.పూ), తరువాత పాలన, కుషు రాజ్యం అభివృద్ధి క్రీ.పూ. 785 -సా.శ. 350 ) దాదాపుగా ఒక శతాబ్దం పాటు ఈజిప్టును నియంత్రించాయి. కుషు పతనం తరువాత న్యూబియన్లు మూడు క్రైస్తవ రాజ్యాలుగా నోటియా, మాకురియా, అలోడియాలను స్థాపించారు. సుమారు సా.శ. 1500 వరకు ఇది కొనసాగింది. 14 - 15 వ శతాబ్దాలలో సుడానులో చాలా మంది అరబు సంచారప్రజలు స్థిరపడ్డారు. 16 వ -19 వ శతాబ్దాలలో కేంద్ర, తూర్పు సూడానును ఫంజు సుల్తానేటు ఆధిపత్యం చేసాయి. డార్ఫూరు పశ్చిమప్రాంతాన్ని పాలించగా, ఒట్టోమను ఉత్తరప్రాంతాన్ని పాలించింది. ఈ కాలంలో విస్తృతమైన ఇస్లామీకరణ, అరేబియీరణను చూసింది. 1820 నుండి 1874 వరకు సూడాను మొత్తాన్ని ముహమ్మదు ఆలీ వంశీయులు స్వాధీనం చేసుకున్నారు. 1881 - 1885 మధ్యకాలంలో కఠినమైన ఈజిప్టు పాలన స్వీయ-ప్రకటిత మహ్దీ ముహమ్మదు అహ్మదు నేతృత్వంలోని విజయవంతమైన తిరుగుబాటుతో ముగింపుకు వచ్చింది. ఫలితంగా ఓమ్డర్మను కాలిఫటు స్థాపన జరిగింది. చివరికి బ్రిటిషు 1898 లో ఈ దేశం పతనం చేసింది. తరువాత సుడానును ఈజిప్టుతో కలిపి పాలించారు. 20 వ శతాబ్దం సుడాను జాతీయవాదం అభివృద్ధి చెందింది. 1953 లో బ్రిటను సుడాను స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన ప్రభుత్వాన్ని మంజూరు చేసింది. స్వాతంత్ర్యం తరువాత సూడాను అస్థిర పార్లమెంటరీ ప్రభుత్వాలు, సైనిక ప్రభుత్వాలు వరుసక్రమంలో పాలించాయి. 1983 లో గాఫారు నిమేరీ ఆధ్వర్యంలో సూడాను ఇస్లామికు చట్టం ఏర్పాటు చేయబడింది.<a href="#cite_note-sudan.gov.sd-10">[10]</a> ఇది ఇస్లామికు ఉత్తరప్రాంతంలో ప్రభుత్వస్థానానికి, దక్షిణప్రాంతంలో ఉన్న అనిమిస్టు, క్రైస్తవులకు మధ్య విబేధనాన్ని మరింత తీవ్రతరం చేసింది. నేషనలు ఇస్లామికు ఫ్రంటు (ఎన్ఐఎఫ్), దక్షిణ ఆఫ్రికా తిరుగుబాటుదారులచే ప్రభావితమైన ప్రభుత్వ దళాల మధ్య పౌర యుద్ధంలో భాష, మతం, రాజకీయ అధికారంలో తేడాలు ఆధిక్యతవహించాయి. దీని ఫలితంగా సుడాను పీపుల్సు లిబరేషను ఆర్మీ (ఎస్.పి.ఎల్.ఎ) 2011 లో దక్షిణ సుడాను స్వతంత్ర దేశంగా అవతరించడం సంభవించాయి.<a href="#cite_note-11">[11]</a> 2019 ఏప్రెలులో ఒమరు అలు బషీర్ పాలన తీవ్ర వ్యతిరేకతను, వివాదాస్పదమైన నిరసనలు ఎదుర్కొన్నది. అహ్మదు ఆవాదు ఇబ్ను అఫు ఆధ్వర్యంలో సూడాను సైన్యం నియంత్రణలో మద్యంతర సైనిక మండలిని స్థాపించబడింది. ఈ చర్య అలు-బషీరును తొలగించి రాజ్యాంగం రద్దు చేసింది.<a href="#cite_note-Sudan_military_coup_topples_Bashir-12">[12]</a> బషీరును ఇంటర్నేషనలు క్రిమినలు కోర్టుకు అప్పగించాలన్న నిర్ణయానికి వ్యతిరేకంగా కొనసాగిన నిరసనల కారణంగా మద్యంతర సైనిక మండలిని స్థాపించిన అహ్మదు అవదు ఇబ్ను అసఫు పదవి నుండి వైదొలిగాడు. <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="te" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">విషయాలు</h2><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#పేరు_వెనుక_చరిత్ర">1 పేరు వెనుక చరిత్ర</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-2"><a href="#చరిత్ర">2 చరిత్ర</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#చరిత్ర_పూర్వ_సుడాను_(క్రీ.పూ._800_)">2.1 చరిత్ర పూర్వ సుడాను (క్రీ.పూ. 800 )</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#కుషు_రాజ్యం_(క్రీ.పూ_800_-_సా.శ.350_)">2.2 కుషు రాజ్యం (క్రీ.పూ 800 - సా.శ.350 )</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#మద్యయుగం_న్యూబియను_రాజ్యాలు_(c._350–1500)">2.3 మద్యయుగం న్యూబియను రాజ్యాలు (c. 350–1500)</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#ఇస్లామికు_రాజ్యాలు,_సెన్నారు,_డారుఫరు_(c._1500–1821)">2.4 ఇస్లామికు రాజ్యాలు, సెన్నారు, డారుఫరు (c. 1500–1821)</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#టర్కిషు,_మహ్దిస్టు_సుడాను_(1821–1899)">2.5 టర్కిషు, మహ్దిస్టు సుడాను (1821–1899)</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#ఆంగ్లో_ఈజిప్టు_సుడాను_(1899–1956)">2.6 ఆంగ్లో ఈజిప్టు సుడాను (1899–1956)</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#స్వతంత్రం_(1956–ప్రస్తుతం)">2.7 స్వతంత్రం (1956–ప్రస్తుతం)</a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-10"><a href="#1989–2000s">2.7.1 1989–2000s</a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-11"><a href="#విభజన">2.7.2 విభజన</a></li> </ul> </li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="#భౌగోళికం">3 భౌగోళికం</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-13"><a href="#వాతావరణం">3.1 వాతావరణం</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-14"><a href="#పర్యావరణ_వివాదాలు">3.2 పర్యావరణ వివాదాలు</a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="#ఆర్ధికం">4 ఆర్ధికం</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#గణాంకాలు">5 గణాంకాలు</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-17"><a href="#సంప్రదాయ_సమూహాలు">5.1 సంప్రదాయ సమూహాలు</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-18"><a href="#భాషలు">5.2 భాషలు</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-19"><a href="#మతం">5.3 మతం</a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-20"><a href="#సంస్కృతి">6 సంస్కృతి</a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-21"><a href="#సంగీతం">6.1 సంగీతం</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-22"><a href="#క్రీడలు">6.2 క్రీడలు</a></li> <li class="toclevel-2 tocsection-23"><a href="#వస్త్రధారణ">6.3 వస్త్రధారణ</a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-24"><a href="#బయటి_లింకులు">7 బయటి లింకులు</a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-25"><a href="#మూలాలు">8 మూలాలు</a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="పేరు_వెనుక_చరిత్ర">పేరు వెనుక చరిత్ర</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=1" title="విభాగాన్ని మార్చు: పేరు వెనుక చరిత్ర">మార్చు</a>]</div> సహారా దక్షిణాన ఉన్న భౌగోళిక ప్రాంతం పేరు సుడాను దేశానికి ఇవ్వబడింది. ఇది పశ్చిమ ఆఫ్రికా నుండి తూర్పు సెంట్రలు ఆఫ్రికా వరకు విస్తరించింది. ఈ పేరు అరబికు బిలాడు అసు-సూడాను (بلاد السودان), "నల్లజాతీయుల భూములు" నుండి స్వీకరించబడింది. <a href="#cite_note-13">[13]</a> ఈ పేరుకు ఉన్న పలు మాలాంశాలలో ఈ ఇతివృత్తం ఒకటి. చివరికి "నల్లజాతీయుల భూమి" లేదా ఇదే విధమైన అర్థం, నివాసుల చీకటి చర్మము గురించి. ప్రారంభంలో "సుడానీస్" అనే పదం సూడానులో నల్ల ఆఫ్రికన్ బానిసలతో సంబంధం కలిగి ఉండటం వలన ప్రతికూలంగా భావించబడుతుంది. "సుడానీస్" జాతీయవాదం ఆలోచన 1930, 1940 లలో తిరిగి ప్రారంభమైంది. ఇది యువ మేధావులచే ప్రాచుర్యం పొందింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTESharkey200729–32-14">[14]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="చరిత్ర">చరిత్ర</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=2" title="విభాగాన్ని మార్చు: చరిత్ర">మార్చు</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="చరిత్ర_పూర్వ_సుడాను_(క్రీ.పూ._800_)"><span id=".E0.B0.9A.E0.B0.B0.E0.B0.BF.E0.B0.A4.E0.B1.8D.E0.B0.B0_.E0.B0.AA.E0.B1.82.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.B5_.E0.B0.B8.E0.B1.81.E0.B0.A1.E0.B0.BE.E0.B0.A8.E0.B1.81_.28.E0.B0.95.E0.B1.8D.E0.B0.B0.E0.B1.80..E0.B0.AA.E0.B1.82._800_.29">చరిత్ర పూర్వ సుడాను (క్రీ.పూ. 800 )</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=3" title="విభాగాన్ని మార్చు: చరిత్ర పూర్వ సుడాను (క్రీ.పూ. 800 )">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Western_Deffufa_-_Kerma.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Western_Deffufa_-_Kerma.jpg/220px-Western_Deffufa_-_Kerma.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Western_Deffufa_-_Kerma.jpg/330px-Western_Deffufa_-_Kerma.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e0/Western_Deffufa_-_Kerma.jpg/440px-Western_Deffufa_-_Kerma.jpg 2x" data-file-width="3504" data-file-height="2336" /></a><figcaption>The large mud brick temple, known as the shrek or Western Deffufa, in the ancient city of <a href="/w/index.php?title=Kerma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kerma (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Kerma</a></figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Fortress_of_the_Middle_Kingdom,_reconstructed_under_the_New_Kingdom_(_about_1200_B.C.).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Fortress_of_the_Middle_Kingdom%2C_reconstructed_under_the_New_Kingdom_%28_about_1200_B.C.%29.jpg/220px-Fortress_of_the_Middle_Kingdom%2C_reconstructed_under_the_New_Kingdom_%28_about_1200_B.C.%29.jpg" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Fortress_of_the_Middle_Kingdom%2C_reconstructed_under_the_New_Kingdom_%28_about_1200_B.C.%29.jpg/330px-Fortress_of_the_Middle_Kingdom%2C_reconstructed_under_the_New_Kingdom_%28_about_1200_B.C.%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/Fortress_of_the_Middle_Kingdom%2C_reconstructed_under_the_New_Kingdom_%28_about_1200_B.C.%29.jpg/440px-Fortress_of_the_Middle_Kingdom%2C_reconstructed_under_the_New_Kingdom_%28_about_1200_B.C.%29.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1000" /></a><figcaption>Fortress of the Middle Kingdom, reconstructed under the New Kingdom (about 1200 B.C.)</figcaption></figure> క్రీ.పూ. ఎనిమిదవ సహస్రాబ్ది నాటికి నియోలిథికు సంస్కృతికి చెందిన వారు అక్కడ నివసించే మడు గ్రాకు గ్రామాలలో నివసిస్తూ స్థిరనివాసాలు ఏర్పరచుకున్నారు. అక్కడ వారు ధాన్యం సేకరణ, పశువుల పెంపకం ద్వారా నైలు నదిమీద చేపలవేట జీవనాధారం వేసుకుని జీవించారు.<a href="#cite_note-locearlyhist-15">[15]</a> క్రీ.పూ ఐదవ సహస్రాబ్దిలో శుష్కవాతావరణం కలిగిన సహారా నుండి వలసలు ప్రారంభించిన నియోలిథికన్లు నైలు లోయకు తమతో వ్యవసాయంతో తెచ్చాయి. ఈ సాంస్కృతిక, జన్యు మిశ్రమ ఫలితంగా వచ్చిన జనాభా తదుపరి శతాబ్దాలలో ఒక సాంఘిక సోపానక్రమాన్ని అభివృద్ధి చేసింది. ఇది క్రీ.పూ.1700 లో కుషు రాజ్యం (కెర్మా రాజధానిగా) స్థాపించబడింది. మానవజాతి శాస్త్రం, పురావస్తుశాస్త్ర పరిశోధన ఆధారంగా నిబియా, నాగడను ఎగువన ఉన్న ఈజిప్టులు జాతిపరంగా, సాంస్కృతికంగా దాదాపు ఒకేలా ఉన్నాయి. క్రీ.పూ 3300 నాటికి సమకాలీనంగా ఫెరొనికు రాజవంశం వంటి రాజవంశాలు అభివృద్ధి చెందాయి.<a href="#cite_note-Keita,_S.O.Y._1993_129–54-16">[16]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="కుషు_రాజ్యం_(క్రీ.పూ_800_-_సా.శ.350_)">కుషు రాజ్యం (క్రీ.పూ 800 - సా.శ.350 )</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=4" title="విభాగాన్ని మార్చు: కుషు రాజ్యం (క్రీ.పూ 800 - సా.శ.350 )">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sudan_Meroe_Pyramids_2001.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Sudan_Meroe_Pyramids_2001.JPG/250px-Sudan_Meroe_Pyramids_2001.JPG" decoding="async" width="250" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Sudan_Meroe_Pyramids_2001.JPG/375px-Sudan_Meroe_Pyramids_2001.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Sudan_Meroe_Pyramids_2001.JPG/500px-Sudan_Meroe_Pyramids_2001.JPG 2x" data-file-width="591" data-file-height="403" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Nubian_pyramids&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nubian pyramids (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Nubian pyramids</a> in <a href="/w/index.php?title=Mero%C3%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meroë (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Meroë</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Xerxes_detail_Ethiopian.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Xerxes_detail_Ethiopian.jpg/250px-Xerxes_detail_Ethiopian.jpg" decoding="async" width="250" height="214" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Xerxes_detail_Ethiopian.jpg/375px-Xerxes_detail_Ethiopian.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Xerxes_detail_Ethiopian.jpg/500px-Xerxes_detail_Ethiopian.jpg 2x" data-file-width="1150" data-file-height="983" /></a><figcaption>Kušiya soldier of the <a href="/w/index.php?title=Achaemenid_army&action=edit&redlink=1" class="new" title="Achaemenid army (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Achaemenid army</a>, circa 480 BCE. <a href="/w/index.php?title=Xerxes_I&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xerxes I (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Xerxes I</a> tomb relief.</figcaption></figure> బ్లూ నైలు, వైటు నైలు, అబ్రాబా నది, నైలు నదుల సంగమప్రాంతాలలో కేంద్రీకృతమై ఉన్న పురాతన న్యూబియా రాజ్యమే కుషు సామ్రాజ్యం. ఇది కాంస్య యుగం పతనం, ఈజిప్టు నూతన సామ్రాజ్యం విచ్ఛేదనం తర్వాత స్థాపించబడింది. దాని ప్రారంభ దశలో నపాటా ప్రాంతంలో కేంద్రీకృతమైంది. క్రీ.పూ. 8 వ శతాబ్దంలో ఈజిప్టును కష్తా ("కుషైటు") ఆక్రమించిన తరువాత ఈజిప్టుకు చెందిన ఇరవై ఐదవ రాజవంశంగా ఫరోలు కుషైటు రాజులు పరిపాలించారు. వీరిని అస్సిరియన్లు ఓడించి ఇక్కడ నుండి తరిమికొట్టారు. వారి కీర్తి శిఖారాగ్రానికి కోరుకున్న దశలో కుషైట్లు ప్రస్తుత దక్షిణ కొర్డోఫొను సామ్రాజ్యాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. ఇది ప్రస్తుతం దక్షిణ కోర్దొఫొను అని పిలవబడే సీనాయి వరకు వ్యాపించింది. " ఫారో పియే " సామ్రాజ్యాన్ని నియరు ఈస్టు లోకి విస్తరించేందుకు ప్రయత్నించాడు. కానీ అస్సీరియన్ రాజు రెండవ సర్గోను దీనిని అడ్డుకున్నాడు. అస్సిరియన్ల కోపాన్నుండి ఇశ్రాయేలీయులను రక్షించినట్లు బైబిలులో కుషు రాజ్యం ప్రస్తావించబడింది. అయితే ముట్టడిదారులలో ప్రబలిన వ్యాధుల కారణంగా నగరాన్ని స్వాధీనం చేసుకోవడంలో ముట్టడిదారులు వైఫల్యం చెందారు.<a href="#cite_note-17">[17]</a>[<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Citing_sources" title="వికీపీడియా:Citing sources">page needed</a>] ఫారో తహార్ఖా, అస్సిరియను రాజు సెన్నచేరిబు మధ్య జరిగిన యుద్ధం పశ్చిమ దేశాల చరిత్రలో మోసపూరిత సంఘటనగా భావించబడుతుంది. న్యూబియన్లు నియరు ఈస్టులో స్థానమును పొందడానికి చేసిన ప్రయత్నాలు అస్సిరియన్లు ఓడించారు. సెన్నచెరిబు వారసుడిగా ఉన్న ఎస్సారుహర్దను మరింత ముందుకు వెళ్ళి ఈజిప్టును ఆక్రమించుకున్నాడు. తహర్గాను తొలగించి న్యూబియన్లను పూర్తిగా ఈజిప్టు నుండి తరిమికొట్టాడు. తాహర్గా తిరిగి తన స్వదేశానికి పారిపోయాడు అక్కడ ఆయనరెండు సంవత్సరాల తరువాత మరణించాడు. ఈజిప్టు అస్సీరియన్ కాలనీ అయింది. తహర్గా వారసుడు రాజు తంతమాణి ఈజిప్టును తిరిగి పొందలని తుది నిర్ణయం తీసుకున్నాడు. ఆయనను అస్సిరియను రాజధాని నినెవెహు నుండి వెళ్ళగొట్టడానికి చేసిన ప్రయత్నంలో ఎస్సారుహర్దను మరణించాడు. అయినప్పటికీ ఆయన వారసుడు అశ్వన్బనిపాలు (క్రీ.పూ 668 క్రీ.పూ .627) ఒక పెద్ద సైన్యాన్ని దక్షిణ ఈజిప్టులోకి పంపించి తంతమాణిని ఓడించాడు. ఇది న్యూబియన్ సామ్రాజ్యం పునరుజ్జీవనం ఆశలను అడుగంటేలా చేసింది. పురాతన సమయంలో నూబియన్ రాజధాని మేరోలో ఉంది. ప్రాచీన గ్రీకు, మేరోయిటికు సామ్రాజ్యం భౌగోలికంగా <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఇథియోపియా">ఇథియోపియా</a> అని పిలువబడింది (నుబియన్లని ఎదుర్కొన్నప్పుడు కూడా అసిరియన్లచే ఈ పదం ఉపయోగించబడింది). కుషు నాగరికత ప్రపంచంలో ఇనుము పోతపోసే సాంకేతికను ఉపయోగించిన మొట్టమొదటి ప్రాంతంగా గుర్తించబడుతుంది. మెరోయేలోని న్యూబియన్ రాజ్యం సా.శ. 4 వ శతాబ్దం వరకు కొనసాగింది. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="మద్యయుగం_న్యూబియను_రాజ్యాలు_(c._350–1500)"><span id=".E0.B0.AE.E0.B0.A6.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.AF.E0.B1.81.E0.B0.97.E0.B0.82_.E0.B0.A8.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B1.82.E0.B0.AC.E0.B0.BF.E0.B0.AF.E0.B0.A8.E0.B1.81_.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.9C.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81_.28c._350.E2.80.931500.29">మద్యయుగం న్యూబియను రాజ్యాలు (c. 350–1500)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=5" title="విభాగాన్ని మార్చు: మద్యయుగం న్యూబియను రాజ్యాలు (c. 350–1500)">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Christian_Nubia.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Christian_Nubia.png/200px-Christian_Nubia.png" decoding="async" width="200" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Christian_Nubia.png/300px-Christian_Nubia.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Christian_Nubia.png/400px-Christian_Nubia.png 2x" data-file-width="499" data-file-height="649" /></a><figcaption>The three Christian Nubian kingdoms. The northern border of <a href="/w/index.php?title=Alodia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alodia (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Alodia</a> is unclear, but it also might have been located further north, between the fourth and fifth <a href="/w/index.php?title=Cataracts_of_the_Nile&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cataracts of the Nile (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Nile cataract</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200226-18">[18]</a></figcaption></figure> 5 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో బ్లేమ్మీలు ఎగువ ఈజిప్టు, లోయరు న్యూబియాలలో కొద్దికాలం జీవించినప్పటికీ తాల్మిసు (కాలాబ్బా) చుట్టూ కేంద్రీకృతమై ఉంది. కానీ 450 సంవత్సరాలకు ముందు వారిని నోబాలిన్లు నైలు లోయ నుండి వెలుపలకు పంపారు. చివరికి వారి స్వస్థలమైన స్వంత నోబాటియాలో ఒక సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200216–22-19">[19]</a> 6 వ శతాబ్దం నాటికి మొత్తం మూడు నౌబియా రాజ్యాలు ఉన్నాయి: ఉత్తరప్రాంతంలో నోటాషి, పచోరసు (ఫరస్) ప్రాంతంలో దాని రాజధాని కలిగి ఉంది; దక్షిణప్రాంతంలో తుంగులు (ఓల్డు డోంగోలా)కు 13 కిలోమీటర్ల (8 మైళ్ళు) దూరంలో కేంద్రంగా ఉన్న కేంద్ర రాజ్యం మాకురియా; ఆధునిక డొంగోలా, అలోడియాలకు దక్షిణ ప్రాంతాంలో పురాతన కుషిటికు రాజ్యపు కేంద్రంలో రాజధాని అయిన సోబా (ఇప్పుడు ఆధునిక ఖతౌం ఉపనగరం) ఉంది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200224,_26-20">[20]</a> అయినప్పటికీ 6 శతాబ్దంలో వారు క్రైస్తవ మతంలోకి మారారు. <a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200216–17-21">[21]</a> 7 వ శతాబ్దంలో బహుశా 628 - 642 మధ్య నోబుటియా మాకురియాలో చేర్చబడింది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEWerner201377-22">[22]</a> 639 - 641 మధ్య రషీదు కాలిఫేటు ముస్లిం అరబ్బులు బైజాంటైను ఈజిప్టును జయించారు. 641 లేదా 642 లో మరలా 652 లో వారు న్యూబియాపై దాడి చేశారు. కానీ వారు తరిమికొట్టబడ్డారు. ఇస్లామికు విస్తరణ సమయంలో అరబ్బులను ఓడించగలిగిన కొందరు వ్యక్తులలో న్యూ బీయన్లు ఉన్నారు. తరువాత మకురియా రాజు, అరబ్బులు ఒక ప్రత్యేకమైన అక్రమ-ఆక్రమణ ఒప్పందాన్ని అంగీకరించారు. అందులో వార్షిక బహుమతుల మార్పిడి కూడా ఉన్నాయి. అందువలన మాకురియా స్వాతంత్ర్యం గుర్తించబడింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200268–70-23">[23]</a> న్యూబియాను జయించడంలో అరబ్బులు విఫలమవగానే వారు నైలుకు తూర్పుగా స్థిరపడటం ప్రారంభించారు. ఇక్కడ వారు అనేక నౌకాశ్రయ పట్టణాలను స్థాపించారు. <a href="#cite_note-FOOTNOTEHasan196731-24">[24]</a> స్థానిక బేజాప్రజలతో వివాహ సంబంధాలు ఏర్పరుచుకున్నారు. <a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200277–78-25">[25]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:King_Moses_George_of_Makuria.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/King_Moses_George_of_Makuria.jpg/220px-King_Moses_George_of_Makuria.jpg" decoding="async" width="220" height="234" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/King_Moses_George_of_Makuria.jpg/330px-King_Moses_George_of_Makuria.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/King_Moses_George_of_Makuria.jpg/440px-King_Moses_George_of_Makuria.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="2552" /></a><figcaption>మాజూరియా, అలోడియా రాజు మోసెస్ జారు</figcaption></figure> 8 వ శతాబ్దం మధ్యకాలం నుండి 11 వ శతాబ్దం వరకు రాజకీయ శక్తి, సాంస్కృతిక అభివృద్ధిలో క్రిస్టియను నుబియా ఆధిక్యత సాధించింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShinnie1978572-26">[26]</a> 747 లో మాకురియా పతనావస్థలో ఉన్న ఈజిప్టును ఆక్రమించుకుంది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEWerner201384-27">[27]</a> 960 లో వీరు అఖిమిముకు ఉత్తరంగా నెట్టబడ్డారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWerner2013101-28">[28]</a> మఖూరియా అలోడియాతో వంశానుగత సంబంధాలు కలిగివుంది. బహుశా రెండు రాజ్యాలు తాత్కాలికంగా సమైక్య రాజ్యంగా ఏర్పడ్డాయి.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200289-29">[29]</a> మధ్యయుగ నుబియన్ల సంస్కృతి "ఆఫ్రో-బైజాంటైన్"గా వర్ణించబడింది, <a href="#cite_note-FOOTNOTERuffini2012264-30">[30]</a> కానీ అరబు సంస్కృతితో కూడా బాగా ప్రభావితమైంది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEMartens-Czarnecka2015249–265-31">[31]</a> రాజ్యపాలన అధికంగా కేంద్రీకృత వ్యవస్థగా మారింది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEWerner2013254-32">[32]</a> 6 - 7 వ శతాబ్దాల బైజాంటైను బ్యూరోక్రసీ ఆధారంగా. <a href="#cite_note-FOOTNOTEEdwards2004237-33">[33]</a> మట్టిపాత్రల మీద చిత్రాలు వంటి కళలు వర్ధిల్లాయి.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAdams1977496-34">[34]</a> ముఖ్యంగా కుడ్యచిత్రాల రూపంలో వృద్ధి చెందాయి.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAdams1977482-35">[35]</a> నుబియన్లు తమ భాషకు, ఓల్డ్ నబిబిన్కు కోప్టిక్ ఆల్ఫాబెట్ మీద ఆధారపడిన గ్రీకు, కోప్టిక్, అరబిక్ భాషలను ఉపయోగించుకోవటానికి సొంత వర్ణమాలను అభివృద్ధి చేశారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby2002236–239-36">[36]</a> మహిళలకు అధిక సాంఘిక హోదా లభించింది: వారికి విద్యావంతులను, సొంతం, కొనుగోలు, విక్రయించడం, తరచుగా చర్చిలు, చర్చి చిత్రాలను ఇచ్చివేసేందుకు వారి సంపదను ఉపయోగించారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWerner2013344–345-37">[37]</a> రాచరిక వారసత్వం కూడా మాతృస్వామ్యంగా ఉంది. రాజు సోదరి కుమారుడు సరైన వారసుడిగా ఉంటాడు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby200288-38">[38]</a> 11 వ శతాబ్దం చివరి నుండి 12 వ శతాబ్దం వరకు మాకురియా రాజధాని డోంగోలా క్షీణించింది. 12 వ శతాబ్దంలో అలోడియా రాజధాని కూడా పతనం అయింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby2002252-39">[39]</a> 14 వ - 15 వ శతాబ్దాలలో బెడూయిను తెగలలో చాలామంది సుడాను నుండి <a href="#cite_note-FOOTNOTEHasan1967176-40">[40]</a> బుటానా, గెజిరా, కోర్దోర్ఫాను, డార్ఫూరులకు వలస పోయాయి.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHasan1967145-41">[41]</a> 1365 లో ఒక పౌర యుద్ధం మాకోరియా రాజ్యసభను దిగువ న్యూబియాలో గెబెలు అడాకు పారిపోయేలా చేసింది. డాంగోలా నాశనం చేయబడి, అరబ్బుల వశం అయింది. తరువాత మాకూరియా చిన్న చిన్న రాజ్యాలుగా మాత్రమే కొనసాగింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWerner2013143–145-42">[42]</a> <a href="#cite_note-FOOTNOTELajtar2011130–131-43">[43]</a> రాజు జోయెలు (1463-1484)కు సుసంపన్నమైన పాలన తరువాత, మకురియా బహుశా కూలిపోయింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTERuffini2012256-44">[44]</a> దక్షిణప్రాంతంలో అలోడియా రాజ్యంలో అరబ్బుప్రజలు (దక్షిణప్రాంతం నుండి ఉద్భవించిన ఒక ఆఫ్రికా ప్రజలు) గిరిజన నాయకుడు అబ్దుల్లా జమ్మా, ఫంజీ ఆధీనంలో ఉన్నారు. <a href="#cite_note-FOOTNOTEWelsby2002255-45">[45]</a> 9 వ హిజ్రా శతాబ్దం (సా.శ. 1396-1494),<a href="#cite_note-FOOTNOTEVantini1975786–787-46">[46]</a> 15 వ శతాబ్దం చివరలో <a href="#cite_note-FOOTNOTEHasan1967133-47">[47]</a> 1504 నుండి 1509 <a href="#cite_note-FOOTNOTEVantini2006487–489-48">[48]</a> 1685 వరకు ఫలాగులి సామ్రాజ్యం రూపంలో ఒక ఆల్యోడియా రంపు ఉనికిలో ఉండవచ్చు.<a href="#cite_note-FOOTNOTESpaulding197412–30-49">[49]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఇస్లామికు_రాజ్యాలు,_సెన్నారు,_డారుఫరు_(c._1500–1821)"><span id=".E0.B0.87.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B0.BE.E0.B0.AE.E0.B0.BF.E0.B0.95.E0.B1.81_.E0.B0.B0.E0.B0.BE.E0.B0.9C.E0.B1.8D.E0.B0.AF.E0.B0.BE.E0.B0.B2.E0.B1.81.2C_.E0.B0.B8.E0.B1.86.E0.B0.A8.E0.B1.8D.E0.B0.A8.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.81.2C_.E0.B0.A1.E0.B0.BE.E0.B0.B0.E0.B1.81.E0.B0.AB.E0.B0.B0.E0.B1.81_.28c._1500.E2.80.931821.29">ఇస్లామికు రాజ్యాలు, సెన్నారు, డారుఫరు (c. 1500–1821)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=6" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఇస్లామికు రాజ్యాలు, సెన్నారు, డారుఫరు (c. 1500–1821)">మార్చు</a>]</div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sennar_mosque_(cropped).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Sennar_mosque_%28cropped%29.jpg/270px-Sennar_mosque_%28cropped%29.jpg" decoding="async" width="270" height="178" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Sennar_mosque_%28cropped%29.jpg/405px-Sennar_mosque_%28cropped%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4d/Sennar_mosque_%28cropped%29.jpg 2x" data-file-width="473" data-file-height="311" /></a><figcaption>The great mosque of <a href="/w/index.php?title=Sennar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sennar (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sennar</a>, built in the 17th century.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHoltDaly200025-50">[50]</a></figcaption></figure> 1504 లో ఫంజు సెన్నరు రాజ్యం స్థాపించబడినట్లు నమోదైంది. దీనిలో అబ్దుల్లా జామ్మా రాజ్యం విలీనం చేయబడింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197425–26-51">[51]</a> 1523 నాటికి యూదు యాత్రికుడు డేవిడు రూబెనీ సూడానును సందర్శించిన సమయంలో ఫంజు అప్పటికే ఉత్తరప్రాంతంలో డోంగోలా వరకు విస్తరించిందని తెలియజేసాడు. <a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197426-52">[52]</a> మరొకవైపు 15 వ - 16 వ శతాబ్దాలలో అక్కడ స్థిరపడిన సుఫీ సన్యాసుల ద్వారా నైలు నదీప్రాంతంలో ఇస్లాం ఙానం బోధించటం మొదలుపెట్టారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTELoimeier2013150-53">[53]</a> డేవిడు రూబెనీ సందర్శన సమయంలో రాజు అమారా దుంగాసు (గతంలో ఒక పాగను, నామమాత్ర క్రైస్తవుడు) ముస్లింగా నమోదు చేయబడ్డాడు. <a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197431-54">[54]</a> అయినప్పటికీ 18 వ శతాబ్దం వరకూ దైవ రాజ్యం, మద్యం సేవించడం వంటి అన్-ఇస్లాం వ్యతిరేక ఆచారాలను ఫంజు ఆచరించింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTELoimeier2013151–152-55">[55]</a> సుడాను జానపద ఇస్లాం మతం ఇటీవలి కాలం వరకు క్రైస్తవ సంప్రదాయాల నుండి పుట్టుకొచ్చిన అనేక ఆచారాలను సంరక్షించాయి.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWerner2013177–184-56">[56]</a> 1526 లో సుకినును ఆక్రమించిన ఓట్టోమంజు ఫింజు యుద్ధం చేసి <a href="#cite_note-FOOTNOTEPeacock201298-57">[57]</a> చివరకు నైలు నదికి దక్షిణప్రాంతాలకు నెట్టివేయబడ్డారు. 1583-1584 లో మూడో నైలు కాంట్రాక్టు ప్రాంతానికి చేరుకున్నారు. డోంగోలాని పట్టుకోవటానికి ఒట్టోమన్ల ప్రయత్నాలను 1585 లో ఫింజు తిప్పికొట్టింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPeacock201296–97-58">[58]</a> తరువాత మూడో కాంట్రాక్టుకు దక్షిణం వైపు ఉన్న హనీకు రెండు రాష్ట్రాల మధ్య సరిహద్దుగా కనిపిస్తుంది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197435-59">[59]</a> ఒట్టోమను దండయాత్ర తరువాత అజీబు, ఉత్తర న్యూబియా ఒక చిన్న రాజు దండయాత్ర చేయడానికి ప్రయత్నించాడు. 1611-1612 లో ఆయనను చివరికి ఫంజు హత్య చేయగా ఆయన వారసుడు అబ్దుల్లా బ్లూ, వైటు నైల్సు సంగమానికి ఉత్తరాన ఉన్న అన్ని ప్రాంతాలు స్వయంప్రతిపత్తిని పొందాయి. <a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197436–40-60">[60]</a> 17 వ శతాబ్దంలో ఫుంజు రాజ్యం విస్తరించింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAdams1977601-61">[61]</a> కానీ తరువాతి శతాబ్దంలో అది క్షీణించడం ప్రారంభమైంది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197478-62">[62]</a> 1718 లో జరిగిన తిరుగుబాటు ఒక వంశానుగత మార్పును తెచ్చిపెట్టింది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197488-63">[63]</a>అది 1761-1762లో మరొకటి హమాజు ప్రతినిధి పాలనకు దారితీసింది,<a href="#cite_note-FOOTNOTESpaulding197424-25-64">[64]</a> అక్కడ హమాజు (ఇథియోపియా సరిహద్దు నుండి వచ్చిన ప్రజలు) సమర్థవంతంగా పాలించారు. ఫంజు సుల్తాన్లు కేవలం అలంకారప్రాయులుగా మిగిలారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197494–95-65">[65]</a> కొంతకాలం తర్వాత సుల్తానేటు చీలికకావడం ప్రారంభమైంది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197498-66">[66]</a> 19 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో జిజిరాకు పరిమితం అయింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTESpaulding1985382-67">[67]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Southern_Sudan_-_1800.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Southern_Sudan_-_1800.png/260px-Southern_Sudan_-_1800.png" decoding="async" width="260" height="218" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Southern_Sudan_-_1800.png/390px-Southern_Sudan_-_1800.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Southern_Sudan_-_1800.png/520px-Southern_Sudan_-_1800.png 2x" data-file-width="717" data-file-height="600" /></a><figcaption>దక్షిణ సుడాను సిర్కా 1800</figcaption></figure> 1718 నాటి తిరుగుబాటు మరింత సనాతన ఇస్లాంను అనుసరించే విధానాన్ని త్రోసిపుచ్చింది. ఇది రాజ్యంలో అరేబియీకరణను ప్రోత్సహించింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTELoimeier2013152-68">[68]</a> వారి అరబ్బుల మీద తమ పాలనను చట్టబద్ధం చేసేందుకు ఫంజు ఒక ఉమయ్యాదు వారసుడిని ఎన్నిక చేసింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTESpaulding1985210–212-69">[69]</a> బ్లూ, వైటు నైల్సు సంగమం ఉత్తర దిశగా అలు దబ్బాహు ప్రాంతంలో న్యూబియా ప్రజలు అరబు జాలిను గిరిజన గుర్తింపును స్వీకరించింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAdams1977557–558-70">[70]</a> 19 వ శతాబ్దం వరకు మధ్య సుడాను ప్రాంతంలో అరబికు భాష ఆధిక్యతలో ఉంది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEdwards2004260-71">[71]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197428–29-72">[72]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHesse200250-73">[73]</a> తరువాత కార్డోఫొనుఅధికభాగం ఆధిపత్య భాషగా మారింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHesse200221–22-74">[74]</a> డారుఫరులో నైలు నది పశ్చిమప్రాంతంలో మొదటగా తుంజూరు రాజ్యం స్థాపించబడింది. 15 వ శతాబ్దంలో ఇది పాత దజు రాజ్యాన్ని భర్తీ చేసింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMcGregor2011Table_1-75">[75]</a> పశ్చిమప్రాంతంలో వడై సామ్రాజ్యంగా విస్తరించింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974110-76">[76]</a> తంజూరు ప్రజలు (బహుశా అరేబియా బెర్బర్లు), వారి పాలక ప్రముఖులు ముస్లింలుగా ఉండేవారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMcGregor2011132-77">[77]</a> 17 వ శతాబ్దంలో కైరా సుల్తానేటుకు చెందిన ఫరు ప్రజలు తంజూరు బొట్టు అధికారం నుండి తొలగించి వెలుపలకు తరిమారు.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974110-76">[76]</a> సులైమాను సోలోంగు (సిర్కా 1660-1680) నుండి కైరా రాజ్యంలో ముస్లిం మతం ఆధిక్యతలో ఉంది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974123-78">[78]</a>ఇది ఉత్తర జెబెలు మర్రాలో చిన్న రాజ్యంగా ఉండేది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEHoltDaly200031-79">[79]</a> ఇది 18 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో పశ్చిమ, ఉత్తర దిశలలో విస్తరించింది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974126-80">[80]</a> తూర్పు దిశలో ముహమ్మదు తైరాబు (1751-1786) పాలనలో <a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20079-81">[81]</a> 1785 లో కోర్ట్ఫొను విజయం సాధించింది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20072-82">[82]</a> ఈ సామ్రాజ్యం ప్రస్తుత రోజు <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="నైజీరియా">నైజీరియా</a> పరిమాణం ఉండేది.<a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20072-82">[82]</a> ఇది 1821 వరకు కొనసాగింది. <a href="#cite_note-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20079-81">[81]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="టర్కిషు,_మహ్దిస్టు_సుడాను_(1821–1899)"><span id=".E0.B0.9F.E0.B0.B0.E0.B1.8D.E0.B0.95.E0.B0.BF.E0.B0.B7.E0.B1.81.2C_.E0.B0.AE.E0.B0.B9.E0.B1.8D.E0.B0.A6.E0.B0.BF.E0.B0.B8.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.81_.E0.B0.B8.E0.B1.81.E0.B0.A1.E0.B0.BE.E0.B0.A8.E0.B1.81_.281821.E2.80.931899.29">టర్కిషు, మహ్దిస్టు సుడాను (1821–1899)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=7" title="విభాగాన్ని మార్చు: టర్కిషు, మహ్దిస్టు సుడాను (1821–1899)">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Ismail_Pacha.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Ismail_Pacha.JPG/180px-Ismail_Pacha.JPG" decoding="async" width="180" height="297" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7a/Ismail_Pacha.JPG/270px-Ismail_Pacha.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/7a/Ismail_Pacha.JPG 2x" data-file-width="273" data-file-height="450" /></a><figcaption>Ismail Pasha, the <a href="/w/index.php?title=Ottoman_Empire&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ottoman Empire (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Ottoman</a> <a href="/w/index.php?title=Khedive&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khedive (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Khedive</a> of Egypt and Sudan from 1863 to 1879.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Muhammad_Ahmad_al-Mahdi.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Muhammad_Ahmad_al-Mahdi.jpg/180px-Muhammad_Ahmad_al-Mahdi.jpg" decoding="async" width="180" height="231" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Muhammad_Ahmad_al-Mahdi.jpg/270px-Muhammad_Ahmad_al-Mahdi.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/89/Muhammad_Ahmad_al-Mahdi.jpg/360px-Muhammad_Ahmad_al-Mahdi.jpg 2x" data-file-width="724" data-file-height="928" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Muhammad_Ahmad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muhammad Ahmad (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Muhammad Ahmad</a>, ruler of Sudan (1881–1885).</figcaption></figure> 1821 లో ఈజిప్టు ఒట్టోమను పాలకుడ ముహమ్మదు అలీ (ఈజిప్టు) ఉత్తర సూడాను మీద దాడి చేసి స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. ఈజిప్టు వాలి సాంకేతికంగా ఒట్టోమను సామ్రాజ్యం ఆధ్వర్యంలో ఉండేది. ముహమ్మదు అలీ స్వయంగా స్వతంత్రఈజిప్టు ఖెడివి శైలిలో కనిపించాడు. సుడానును తన విభాగాలకు చేర్చాలని కోరుకుంటూ ఆయన తన మూడవ కుమారుడు ఇస్మాయిలును (ఇస్మాయిల్ పాషా కాదు) దేశాన్ని జయించటానికి పంపాడు. తరువాత సుడానును ఈజిప్టులోకి విలీనం చేయాలని భావించాడు. షైక్వియా, కొర్డోఫానులో డార్ఫరు సుల్తానేటు మినహా ప్రతిఘటన లేకుండా విజయపతాకం ఎగురవేసాడు. ఈజిప్టు విస్తరణ విధానం విస్తరించింది ఇబ్రహీం పాషా కుమారుడైన ఇస్మాయిలు ఈ విధానానికి తీవ్రతరం ఇచ్చి ఆధునిక సుడానును మిగిలిన భాగాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. ఈజిప్టు అధికారులు సూడాను మౌలిక సదుపాయాలు (ప్రధానంగా ఉత్తరప్రాంతంలో) మెరుగుపరచి నీటిపారుదల, పత్తి ఉత్పత్తి విషయంలో గణనీయమైన మెరుగుదలలు చేశారు. 1879 లో గ్రేటు పవర్సు వత్తిడిచేసి ఇస్మాయిలు తొలగించి ఆయన స్థానంలో అతని కుమారుడు టెవ్ఫికు పాషాను నియమించాడు. టెవ్ఫికు అవినీతి, అప్రమత్తత కారణంగా 'యురాబి తిరుగుబాటు సంభవించింది. ఫలితంగా ఇది కెడివు మనుగడను బెదిరించింది. టెవ్ఫికు బ్రిటీష్వారికి విజ్ఞప్తి చేసాడు. బ్రొటిషు 1882 లో ఈజిప్టును ఆక్రమించుకుంది. సూడాను ఖెదివియా ప్రభుత్వం స్వాధీనం చేసుకుంది. ఖెదివియా అధికారులు నిర్వహణ, అవినీతికి దూరంగా ఉన్నారు.<a href="#cite_note-83">[83]</a><a href="#cite_note-SlatinWingate1896-84">[84]</a> ఖెదివియా కాలంలో అనేక కార్యకలాపాలలో విధించిన కఠినమైన పన్నుల కారణంగా ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా భిన్నాభిప్రాయాలు వ్యాపించాయి. నీటిపారుదల బావులు, వ్యవసాయ భూములపై పన్నులు అధికంగా ఉన్నాయి. చాలా మంది రైతులు వారి పొలాలు, పశువులను వదలివేశారు. 1870 వ దశకంలో బానిస వాణిజ్యం మీద ఐరోపా కార్యక్రమాలు ఉత్తర సూడాను ఆర్థిక వ్యవస్థపై ప్రతికూల ప్రభావాన్ని చూపాయి. ఇది మహాదిస్టు దళాల పెరుగుదలను దిగజారింది.<a href="#cite_note-85">[85]</a> ముహమ్మదు అహ్మదు ఇబ్నె అబ్దు అల్లాహు, మహాది (మార్గనిర్దేశకుడు), అంసరాలకు (అతని అనుచరులు), ఇస్లాంను స్వీకరించడం జరగకపోతే చంపబడతారని బెదిరించాడు. మహాదీయయా (మహీదు పాలన) సంప్రదాయ షరియా ఇస్లామికు చట్టాలను విధించింది. 1881 జూనులో మహాదీయ ప్రకటించిన తరువాత 1815 లో టర్కో-ఈజిప్టు ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ముహమ్మదు అహ్మదు నాయకత్వంలో టర్కియాగా పిలువబడే సైనిక పోరాటాన్ని విజయవంతంగా నిర్వహించాడు. ఖార్టం మీద విజయం సాధించిన 6 నెలల తరువాత 1885 జూను 22 లో ముహమ్మదు అహ్మదు మరణించాడు. తన సహాయకుల మధ్య అధికార పోరాటం మొదలైంది. ప్రధానంగా పశ్చిమ సుడాను బగర్రా సహాయంతో అబ్దుల్లాహీ ఇబ్ను ముహమ్మదు ఇతర ప్రతిపక్షాన్ని అధిగమించి మహాదీయా ఎదురులేని నాయకుడిగా అవతరించాడు. తన అధికారాన్ని ఏకీకృతం చేసిన తరువాత అబ్దుల్లాహీ ఇబ్ను ముహమ్మదు మహీదు ఖలీఫా (వారసుడు) పేరుతో ఒక పరిపాలనను స్థాపించాడు. అనేక ప్రావిన్సులకు ప్రతినిధిగా అంసారులను (సాధారణంగా బాక్కారా ఉన్నారు) నియమించారు. <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Battle_of_Omdurman-1.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Battle_of_Omdurman-1.JPG/250px-Battle_of_Omdurman-1.JPG" decoding="async" width="250" height="166" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Battle_of_Omdurman-1.JPG/375px-Battle_of_Omdurman-1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Battle_of_Omdurman-1.JPG/500px-Battle_of_Omdurman-1.JPG 2x" data-file-width="800" data-file-height="530" /></a><figcaption>ఓండుర్మాను యుద్ధంలో ఓటమి తరువాత ఖలీఫా ఫ్లైటు</figcaption></figure> దేశవ్యాప్తంగా తన పాలనను విస్తరించడానికి ఖలీఫా క్రూరమైన పద్ధతులు ఆచరించిన కారణంగా మహాదేవ కాలంలో చాలా వరకు ప్రాంతీయ సంబంధాలు స్థభించాయి. 1887 లో ఒక 60,000 మంది అన్సారు సైన్యం ఇథియోపియాపై దాడి చేసి గోండారు వరకు చొచ్చుకు పోయింది. 1889 మార్చిలో ఇథియోపియా రాజు 4 వ యోహాన్సు మెటెమా మీద దాడి చేసాడు. అయినప్పటికీ యోహాన్సు యుద్ధంలో పడిన తరువాత ఇథియోపియా బలగాలు వెనక్కి వచ్చాయి. ఖలీఫా జనరలు అబ్దురు రెహమాను (ఒక నజుమి) 1889 లో ఈజిప్టు దండయాత్రకు ప్రయత్నించాడు. కానీ బ్రిటిషు నేతృత్వంలోని ఈజిప్టు దళాలు తుషావాలో అన్సారును ఓడించారు. ఈజిప్టు దండయాత్ర వైఫల్యం అన్సారు అఙాతంలోకి వెళ్ళాడు. బెల్జియన్లు మహాదీయులు మనుషులను జయించకుండా నిరోధించారు. 1893 లో ఇటాలియన్లు అగర్దాతు (ఎరిట్రియాలో) అస్సారు దాడిని తిప్పికొట్టి అన్సారీ ఇథియోపియా నుండి ఉపసంహరించుకోవాలని ఒత్తిడి చేశారు. 1890 వ దశకంలో బ్రిటీషు వారు ఈజిప్టు కైడివు పేరుతో అధికారికంగా సూడానుమీద తమ నియంత్రణను పునరుద్ధరించాలని కోరుకున్నారు. కానీ వాస్తవానికి ఇది ఒక బ్రిటీషు కాలనీగా ఉంది. 1890 ల ఆరంభంలో బ్రిటీషు, ఫ్రెంచి, బెల్జియను నైలు హెడు వాటర్సు మీద ఆధిక్యతను కోరుకున్నాయి. మునుపు ఈజిప్టులో స్వాధీనం చేసుకున్న భూభాగాన్ని స్వాధీనం చేసుకునేందుకు ఇతర శక్తులు సుడాను అస్థిరత్వాన్ని ఉపయోగిస్తాయని బ్రిటను భయపడింది. ఈ రాజకీయ ఆలోచనలు కాకుండా, బ్రిటను అస్వానులో ప్రణాళికాబద్ధమైన నీటిపారుదల ఆనకట్టను కాపాడటానికి నైలు నది మీద నియంత్రణను ఏర్పాటు చేయాలని కోరుకుంది. 1896 నుండి 1898 వరకు హెర్బర్టు కిచెనరు మహాదిస్టు సూడానుకు వ్యతిరేకంగా సైనికపోరాటానికి నాయకత్వం వహించాడు. కిచెనరు పోరాటాలు 1898 సెప్టెంబరు 2 సెప్టెంబరు 2 న " ఓమ్డూర్మాను యుద్ధం "లో విజయం సాధించాడు. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ఆంగ్లో_ఈజిప్టు_సుడాను_(1899–1956)"><span id=".E0.B0.86.E0.B0.82.E0.B0.97.E0.B1.8D.E0.B0.B2.E0.B1.8B_.E0.B0.88.E0.B0.9C.E0.B0.BF.E0.B0.AA.E0.B1.8D.E0.B0.9F.E0.B1.81_.E0.B0.B8.E0.B1.81.E0.B0.A1.E0.B0.BE.E0.B0.A8.E0.B1.81_.281899.E2.80.931956.29">ఆంగ్లో ఈజిప్టు సుడాను (1899–1956)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=8" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఆంగ్లో ఈజిప్టు సుడాను (1899–1956)">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:The_war_in_the_Soudan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/The_war_in_the_Soudan.jpg/240px-The_war_in_the_Soudan.jpg" decoding="async" width="240" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/The_war_in_the_Soudan.jpg/360px-The_war_in_the_Soudan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/The_war_in_the_Soudan.jpg/480px-The_war_in_the_Soudan.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="764" /></a><figcaption>The <a href="/w/index.php?title=Mahdist_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mahdist War (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Mahdist War</a> was fought between a group of Muslim dervishes, called <a href="/w/index.php?title=Muhammad_Ahmad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Muhammad Ahmad (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Mahdists</a>, who had over-run much of Sudan, and the British forces.</figcaption></figure> 1899 లో బ్రిటను, ఈజిప్టులు ఈ ఒప్పందాన్ని కుదుర్చుకున్నాయి. ఒప్పదం ఆధారంగా సూడాను బ్రిటీషు అంగీకారంతో ఈజిప్టు నియమించిన ఒక గవర్నరు-జనరలు చేత నిర్వహించబడింది. వాస్తవానికి క్రౌను కాలనీగా సుడాను సమర్థవంతంగా నిర్వహించబడింది. ఈజిప్టు నాయకత్వంలో మొహమ్మద్ ఆలీ పాషా ఆధ్వర్యంలోని నైలు లోయను సమైక్యం చేయడం, రెండు దేశాలను సమైక్యపరచడానికి చేసిన ప్రయత్నాలను బ్రిటీషువారు తిరస్కరించారు. డీలిమిటేషన్ పరిధిలో అబిస్సినియాతో ఉన్న సుడాను సరిహద్దు గిరిజనుల బానిసల వ్యాపారుల దాడులతో చట్ట పరిధిని ఉల్లంఘించడంతో సరిహల పోటీ ఏర్పడింది. 1905 లో స్థానిక నాయకుడు సుల్తాన్ యిబియో విముఖత ప్రదర్శిస్తూ బ్రిటీష్ దళాలతో చివరి వరకు పోరాడాడు. కార్డోఫొను ప్రాంతం ఆక్రమించడంతో చట్టవిరుద్ధం ముగిసింది. సుడాను, ఈజిప్టు జాతీయవాద నాయకులతో కలిసి ఈజిప్టు, సుడానుల సమైక్య స్వతంత్ర యూనియనును గుర్తించాలని బ్రిటను మీద వత్తిడి చేయాలని నిశ్చయించి సుడాను నిరంతరంగా కఠినంగా పోరాడింది. 1914 లో ఒట్టోమను పాలనకు అధికారిక ముగింపుతో సర్ రెజినాల్డు వింగాటు డిసెంబరులో సుడానును ఆక్రమించుకోవడానికి కొత్త సైనిక గవర్నరు పంపబడ్డాడు. హుస్సేను కమేలు ఈజిప్టు, సుడాను సుల్తానుగా ప్రకటించబడ్డాడు. అతని సోదరుడు మొదటి ఫాడు వారసుడుగా నిర్ణయించబడ్డాడు. ఈజిప్టు, సుడాను రాజ్యానికి ఈజిప్టు సుల్తాను నియమితుడయ్యాడు.<a href="#cite_note-86">[86]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Anglo-Egyptian_Sudan_camel_soldier_of_the_British_army.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Anglo-Egyptian_Sudan_camel_soldier_of_the_British_army.jpg/220px-Anglo-Egyptian_Sudan_camel_soldier_of_the_British_army.jpg" decoding="async" width="220" height="186" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Anglo-Egyptian_Sudan_camel_soldier_of_the_British_army.jpg/330px-Anglo-Egyptian_Sudan_camel_soldier_of_the_British_army.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/33/Anglo-Egyptian_Sudan_camel_soldier_of_the_British_army.jpg/440px-Anglo-Egyptian_Sudan_camel_soldier_of_the_British_army.jpg 2x" data-file-width="2742" data-file-height="2318" /></a><figcaption>20 వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో బ్రిటిష్ సైన్యం స్థానిక ఒంటె దళాల సైనికుడు</figcaption></figure> 1924 నుండి 1956 లో స్వతంత్రం వరకు బ్రిటీషు సూడానును రెండు ప్రత్యేకమైన భూభాగాలుగా ఉత్తర, దక్షిణ ప్రాంతాలుగా పాలించారు. కైరోలో ఖార్టోం గవర్నరు జనరలు హత్యకు గురైయ్యాడు. కొత్తగా వఫ్డు ప్రభుత్వం ఎన్నిక చేయబడింది. ఈజిప్టు సైనికుల మాజీ సైనిక స్థావరానికి బదులుగా కార్టూంలో రెండు బటాలియన్ల శాశ్వత స్థాపనకు ఏర్పాటు చేయబడింది. ప్రభుత్వం ఆధ్వర్యంలో సుడాను డిఫెన్సు ఫోర్సుగా పేరు మార్చబడింది.<a href="#cite_note-87">[87]</a> లండనులోని ఆస్టను చంబెర్లినులో సర్వతు పాషా వసతి ప్రణాళికను వఫ్దిస్టు పార్లమెంటరీ మెజారిటీతో తిరస్కరించింది. ఇంకా కైరో ధనం అవసరంలో ఉంది. 1928 లో సుడాను ప్రభుత్వం ఆదాయం £ 6.6 మిలియన్ల శిఖరాగ్రానికి చేరుకుంది. తరువాత వఫ్దిస్టు అంతరాయాలను, ఇటలీ సరిహద్దు మీద ఇటలీ సాగించిన దాడులు, గ్రేటు డిప్రెషను సమయంలో లండను ఖర్చులను తగ్గించాలని నిర్ణయించింది. బ్రిటను నుండి దాదాపు ప్రతిదీ దిగుమతి చేయాల్సిన అవసరం ఏర్పడిన కారణంగా కాటను, గం ఎగుమతులు తీవ్రంగా ప్రభావితం అయ్యాయి. అయినప్పటికీ ఖార్టూంలో చెల్లింపుల లోటును సమతుల్యం చేయబడింది.<a href="#cite_note-88">[88]</a> 1936 జూలైలో ఆంగ్లో-ఈజిప్టు ఒప్పందం మీద సంతకం చేయడానికి లండన్కు వఫ్దు ప్రతినిధులను తీసుకొనివచ్చే బాధ్యత లిబరలు కాన్స్టిట్యూషనలు నేత మొహమ్మదు మహ్మౌదుకు అప్పగించబడింది. "ఆంగ్లో-ఈజిప్టు సంబంధాలలో నూతన దశ ప్రారంభమైంది ". అని ఆంథోనీ ఈడెన్ రాశారు.<a href="#cite_note-89">[89]</a> కెనాలు జోనును కాపాడటానికి బ్రిటీషు సైన్యం సూడానుకు తిరిగి అనుమతించబడింది. వారు శిక్షణా సదుపాయాలను కనుగొన్నారు. ఆర్.ఎ.ఎఫ్. ఈజిప్టు భూభాగంలో ప్రయాణించటానికి స్వేచ్ఛ ఉండేది. అయితే ఇది సుడాను సమస్యను పరిష్కరించలేదు: సుడాను ఇంటలిజెంట్సు మెట్రోపాలిటను పాలన తిరిగి రావాలని జర్మనీ ఏజెంట్లతో కుట్ర పన్నింది.<a href="#cite_note-90">[90]</a> ఈజిప్టు, సూడాన్లను జయించకుండా అబిస్సినియా మీద దాడి చేయడం కష్టమని ముస్సోలిను నిర్ణయించుకున్నాడు. వారు ఇటలీ తూర్పు ఆఫ్రికాతో లిబియాను సమైక్యపరచాలని ఉద్దేశించారు. బ్రిటీషు ఇంపీరియలు జనరలు స్టాఫు ఈ ప్రాంతం సైనిక రక్షణ కోసం సిద్ధం చేసింది. ఇది బలహీనంగా ఉంది.<a href="#cite_note-91">[91]</a> ఈజిప్టు-సుడానుతో ఒక నాన్-అగ్రెషన్ ట్రీటీని సాధించటానికి ఇటాలీ చేస్తున్న ప్రయత్నాలను బ్రిటీషు రాయబారి అడ్డుకున్నాడు. కానీ మహమూదు యెరూషలేము ముఫ్తి మద్దతుదారుడుగా ఉన్నాడు. ఈ ప్రాంతం యూదులను కాపాడటానికి సామ్రాజ్యం ప్రయత్నాలు, మధ్యస్థ అరబు వలసలను నిలిపివేసింది.<a href="#cite_note-92">[92]</a> సూడాను ప్రభుత్వం ప్రత్యక్షంగా తూర్పు ఆఫ్రికా ఉద్యమంలో సైనికపరంగా పాల్గొంది. 1925 లో స్థాపించబడిన సుడాను డిఫెన్సు ఫోర్సు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభంలో జరిగిన దాడులను చురుకుగా ఎదుర్కొన్నది. ఇటాలీ దళాలు 1940 లో ఇటాలీ సోమాలియాండు నుండి కస్సలా, ఇతర సరిహద్దు ప్రాంతాలను ఆక్రమించాయి. 1942 లో ఎస్.డి.ఎఫ్. కూడా బ్రిటీషు, కామన్వెల్తు దళాలు ఇటాలీ కాలనీ దాడిలో పాల్గొంది. చివరి బ్రిటిషు గవర్నరు-జనరలు రాబర్టు జార్జి హోవె పనిచేసాడు. 1952 లో ఈజిప్టు విప్లవం చివరకు సుడాను స్వాతంత్ర్యం దిశగా అడుగులు వేసేలా చేసింది. 1953 లో ఈజిప్టు నూతన నాయకులైన మొహమ్మదు నాగిబు (ఆయన తల్లి సుడాను పౌరురాలు), తరువాత గామాల్ అబ్దేలు నస్సేరు సుడానులో బ్రిటీషు ఆధిపత్యం ముగియడానికి ఈజిప్టు మీద సార్వభౌమాధికార వాదనలను అధికారికంగా రద్దు చేయడం ఏకైక మార్గం అని భావించారు. అదనంగా ఈజిప్టు స్వతంత్రం తరువాత సుడానును పాలించడం, అభివృద్ధి చేయడం కష్టం అని నాసరు గ్రహించాడు. తెలుసు. మరోవైపు బ్రిటీషు వారు స్వాతంత్ర్యం కోసం ఈజిప్టు ఒత్తిడిని ఎదుర్కొన్న మహాదీయ వారసుడైన అబ్దు అలు రహ్మాను అలు-మహదీకు రాజకీయ, ఆర్థిక మద్దతు కొనసాగించారు. రెహమాను ఈ సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉన్నప్పటికీ కానీ ఆయన అసమర్థతగా పాలన సాగించాడు. ఇది ఉత్తర, మద్య సుడాను ప్రాంతాలలో భారీ మద్దతును కోల్పోయింది. ఈజిప్టు, బ్రిటను అస్థిరపరిస్థితిని గ్రహించారు. బ్రిటిషు వైతొలగడమా, ఉత్తర, దక్షిణ సుడాను స్వాంతత్రమా ప్రజలు ఏది కోరుకుంటున్నారో తెలుసుకోవడానికి ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ జరిగింది. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="స్వతంత్రం_(1956–ప్రస్తుతం)">స్వతంత్రం (1956–ప్రస్తుతం)</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=9" title="విభాగాన్ని మార్చు: స్వతంత్రం (1956–ప్రస్తుతం)">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sudan_independence_2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Sudan_independence_2.png/300px-Sudan_independence_2.png" decoding="async" width="300" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Sudan_independence_2.png/450px-Sudan_independence_2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Sudan_independence_2.png/600px-Sudan_independence_2.png 2x" data-file-width="638" data-file-height="441" /></a><figcaption>Sudan's flag raised at independence ceremony on 1 January 1956 by the Prime Minister Ismail al-Azhari and in presence of opposition leader Mohamed Ahmed Almahjoub</figcaption></figure> ఒక ప్రజాస్వామ్య పార్లమెంటు ఏర్పాటు ఫలితంగా పోలింగు ప్రక్రియ జరిగింది. ఇస్మాయిలు అలు-అజారి మొట్టమొదటి ప్రధాన మంత్రిగా ఎన్నికై మొట్టమొదటి ఆధునిక సుడాను ప్రభుత్వానికి నాయకత్వం వహించారు.<a href="#cite_note-93">[93]</a> 1956 జనవరి 1 న పీపుల్సు ప్యాలెస్లో జరిపిన ఒక ప్రత్యేక కార్యక్రమంలో ఈజిప్టు, బ్రిటీషఉ జెండాలు దింపబడి హరిత వర్ణం, నీలం, పసుపు చారల కూర్పుతో ఉన్న కొత్త సుడాను జెండాను ప్రధాన మంత్రి ఇస్మాయిలు అలు-అజారి ఎగురవేసాడు. అసంతృప్తి అధిరోహణలో 1969 మే 25 న తిరుగుబాటు మొదలైంది. తిరుగుబాటు నాయకుడు కల్నలు గాఫరు నామీరై ప్రధానమంత్రి అయ్యాడు. నూతన పాలన పార్లమెంటును రద్దు చేసి అన్ని రాజకీయ పార్టీలను చట్టవిరుద్ధం చేసింది. పాలక సైనిక సంకీర్ణం మార్క్సువాదం, మార్క్సువాదరహిత అంశాల మధ్య వివాదాలు సుడాను కమ్యూనిస్టు పార్టీ నేతృత్వంలో 1971 జూలైలో క్లుప్తంగా విజయవంతమైన తిరుగుబాటుకు దారితీశాయి. అనేక రోజుల తరువాత కమ్యూనిస్టు వ్యతిరేక సైనికాధికారులు నిమియరీ అధికారాన్ని పునరుద్ధరించారు. 1972 లో అడ్డిసు అబాబా ఒప్పందంతో ఉత్తరం-దక్షిణ పౌర యుద్ధం విరమణ, స్వీయ పాలనకు దారితీసింది. ఇది పది సంవత్సరాల పౌర యుద్ధంలో విరామానికి దారితీసింది. అయితే జోంగ్లీ కెనాల్ ప్రాజెక్టులో అమెరికా పెట్టుబడికి ముగింపుకు ఇది కారణంగా మారింది. ఎగువ నైలు ప్రాంతంలో సాగునీరు, పర్యావరణ విపత్తు, స్థానిక గిరిజన ప్రాంతాలలో (ప్రధానంగా దినుకా) విస్తృతమైన కరువును నివారించడానికి ఇది చాలా ముఖ్యమైనదిగా భావించబడింది. అంతర్యుద్ధంలో దినుకా ప్రజల దోపిడీ చేయబడి, దోపిడీ చేయబడి, దహనం చేశారు. ఇరవై సంవత్సరాలు కొనసాగిన పౌర యుద్ధంలో తెగకు చెందిన చాలామందిని హత్య చేశారు. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Hashem_al_Atta,_1971_Sudanese_coup_d%27%C3%A9tat.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Hashem_al_Atta%2C_1971_Sudanese_coup_d%27%C3%A9tat.jpg/220px-Hashem_al_Atta%2C_1971_Sudanese_coup_d%27%C3%A9tat.jpg" decoding="async" width="220" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Hashem_al_Atta%2C_1971_Sudanese_coup_d%27%C3%A9tat.jpg/330px-Hashem_al_Atta%2C_1971_Sudanese_coup_d%27%C3%A9tat.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Hashem_al_Atta%2C_1971_Sudanese_coup_d%27%C3%A9tat.jpg/440px-Hashem_al_Atta%2C_1971_Sudanese_coup_d%27%C3%A9tat.jpg 2x" data-file-width="1005" data-file-height="625" /></a><figcaption>1971 సుడానీస్ కప్పు డిటెటు</figcaption></figure> 1970 ల ప్రారంభం వరకు సుడాను వ్యవసాయ ఉత్పత్తి ఎక్కువగా అంతర్గత వినియోగం కోసం అంకితం చేయబడింది. 1972 లో సుడాను ప్రభుత్వం మరింత పాశ్చాత్య అనుకూలమైనదిగా మారింది. ఆహారం, నగదు పంటలను ఎగుమతి చేయడానికి ప్రణాళికలు చేసింది. ఏదేమైనా 1970 లలో సుడాను ఆర్థిక సమస్యలవల్ల వస్తువుల ధరలు తగ్గాయి. అదే సమయంలో రుణ సేవల ఖర్చులు, వ్యవసాయం యంత్రాంగం వ్యయం అధికరించింది. 1978 లో ఐ.ఎం.ఎఫ్ ప్రభుత్వంతో ఒక స్ట్రక్చరలు అడ్జస్ట్మెంటు ప్రోగ్రాం కొరకు సంప్రదించింది. ఇది యాంత్రిక ఎగుమతి వ్యవసాయ రంగాన్ని ప్రోత్సహించింది. ఇది సుడాను పాస్టోలిస్టులకి చాలా కష్టాలను తెచ్చిపెట్టింది (చూడండి ఎన్యుబా ప్రజలను). 1976 లో అన్సర్సు నిర్వహించిన ఒక రక్తపాతరహిత తిరుగుబాటు ప్రయత్నం విఫలం అయింది. 1977 జూలైలో అధ్యక్షుడు నిమేరీ అన్సారు నాయకుడు సాదికు అలు-మహదీని కలుసుకున్నాడు. సాధ్యమైన సయోధ్య కోసం మార్గం తెరవబడింది. వందల రాజకీయ ఖైదీలను విడుదల చేశారు ఆగస్టులో ప్రతిపక్షవాదులందరికీ క్షమాభిక్ష ప్రకటించబడింది. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="1989–2000s">1989–2000s</h4>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=10" title="విభాగాన్ని మార్చు: 1989–2000s">మార్చు</a>]</div> 1989 జూన్ 30 న కల్నలు ఒమరు అలు-బషీరు రక్తపాత రహిత సైనిక తిరుగుబాటుకు నాయకత్వం వహించాడు.<a href="#cite_note-reuters-factbox-94">[94]</a> నూతన సైనిక ప్రభుత్వం రాజకీయ పార్టీలను సస్పెండు చేసి జాతీయ స్థాయిలో ఒక ఇస్లామికు న్యాయ కోడును ప్రవేశపెట్టింది.<a href="#cite_note-Bekele-95">[95]</a> తరువాత అలు-బషీరు సైనికుల ఉన్నత పదవులలో ప్రక్షాళనలు, మరణశిక్షలను నిర్వహించారు. సంఘాలు, రాజకీయ పార్టీలు, స్వతంత్ర వార్తాపత్రికలు నిషేధించబడ్డాయి. ప్రముఖ రాజకీయ వ్యక్తులు, పాత్రికేయుల జైలు శిక్ష విధించబడింది.<a href="#cite_note-Kepel,_Jihad_2002,_p.181-96">[96]</a> 1993 అక్టోబరు 16 న అలు బషీరు సుడాను అధ్యక్షుడుగా నియమించబడ్డాడు. తరువాత ఆయన రివల్యూషనరీ కమాండు కౌన్సిల్ను రద్దు చేశాడు. కౌన్సిలు కార్యనిర్వాహక, చట్టబద్దమైన అధికారాలను అలు బషీర్ తీసుకున్నారు.<a href="#cite_note-97">[97]</a> 1996 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో ఎన్నికలలో ఆయన మాత్రమే ఏకైక అభ్యర్థిగా పోటీచేయాలన్నది చట్టబద్ధం చేయబడింది.<a href="#cite_note-New_York_Times_1996,_p.4-98">[98]</a> సూడాను నేషనలు కాంగ్రెసు పార్టీ (ఎన్సీపీ) ఆధ్వర్యంలో ఒక పార్టీ ప్రభుత్వంగా అవతరించింది.<a href="#cite_note-99">[99]</a> 1990 వ దశకంలో నేషనలు అసెంబ్లీ స్పీకరు అయిన హసను అలు-టబబీ ఇస్లామికు ఫండమెంటలిస్టు గ్రూపులకు చేరుకున్నాడు. ఒసామా బిను లాడెనును దేశానికి ఆహ్వానించాడు.<a href="#cite_note-Shahzad-100">[100]</a> తరువాత అది యునైటెడు స్టేట్సు ఉగ్రవాదానికి మార్గదర్శిగా సుడానును జాబితా చేసింది.<a href="#cite_note-foxnews-101">[101]</a> <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="కెన్యా">కెన్యా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="టాంజానియా">టాంజానియాలోని</a> యు.ఎస్.. రాయబార కార్యాలయాల మీద అలు ఖైదా బాంబు దాడి తరువాత యు.ఎస్. ఆపరేషను ఇన్ఫినిటు రీచ్ను ప్రారంభించింది. అలు-షిఫా ఔషధ కర్మాగారాన్ని లక్ష్యంగా చేసుకుంది. ఇది తీవ్రవాద గ్రూపు కోసం రసాయన ఆయుధాలను ఉత్పత్తి చేస్తుందని యు.ఎస్. ప్రభుత్వం పొరబాటుగా విశ్వసించిందని భావించబడింది. అలు-తురబి ప్రభావం క్షీణించడం ప్రారంభమైంది. ఇతరులు సుడాను అంతర్జాతీయ ఒంటరితనాన్ని మార్చడానికి మరింత కార్యసాధక నాయకత్వం కొరకు ప్రయత్నించారు.<a href="#cite_note-102">[102]</a> ఈజిప్షియను ఇస్లామికు జిహాదు సభ్యులను బహిష్కరించడం బిను లాడెనును విడిచిపెట్టడం దేశం దాని విమర్శకులను శాంతింపజేయడానికి పనిచేసింది.<a href="#cite_note-103">[103]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Government_Militia_in_Darfur.PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Government_Militia_in_Darfur.PNG/220px-Government_Militia_in_Darfur.PNG" decoding="async" width="220" height="125" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Government_Militia_in_Darfur.PNG/330px-Government_Militia_in_Darfur.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Government_Militia_in_Darfur.PNG/440px-Government_Militia_in_Darfur.PNG 2x" data-file-width="781" data-file-height="445" /></a><figcaption>డార్ఫరులో ప్రభుత్వ మిలిషియా</figcaption></figure> 2000 అధ్యక్ష ఎన్నికల ముందు అలు-తురబి రాష్ట్రపతి అధికారాలను తగ్గించడానికి బిల్లును ప్రవేశపెట్టాడు. అలు-బషీరుని రద్దు చేయమని, అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించమని సూచించాడు. సూడాను పీపుల్సు లిబరేషను ఆర్మీతో ఒప్పందం కుదుర్చుకుని అధ్యక్ష ఎన్నికల ప్రచార కార్యక్రమాన్ని అలు-టారుబీ బహిష్కరించాడు. అలు-బషీరు ప్రభుత్వాన్ని కూలదోయాలని అనుకుంటున్నారని అనుమానించాడు.<a href="#cite_note-BBC_profile-104">[104]</a> అదే సంవత్సరం హస్సను అలు-తురబికి జైలు శిక్ష విధించారు.<a href="#cite_note-Denies-105">[105]</a> 2003 ఫిబ్రవరిలో సుడాను లిబరేషను మూవ్మెంటు ఆర్మీ, జస్టిసు, సమానత్వం ఉద్యమం సమూహసభ్యులు సుడానీసు ప్రభుత్వాన్ని నిందిస్తూ డార్ఫూరులో ఆయుధాలను తీసుకున్నారు. సుడాను ప్రభుత్వం సుడాను అరబ్బులకు మద్దతుగా అరబ్బులు కాని ప్రజలకు వ్యతిరేకంగా పనిచేస్తుందని ఉద్యమకారులు ఆరోపించారు. ఈ సంఘర్షణ తరువాత ఒక జాతి విధ్వంసంగా వర్ణించబడింది.<a href="#cite_note-106">[106]</a> ది హేగు లోని ఇంటర్నేషనలు క్రిమినలు కోర్టు అలు-బషీరు కోసం రెండు అరెస్టు వారెంట్లు జారీ చేసింది.<a href="#cite_note-BBC1-107">[107]</a><a href="#cite_note-108">[108]</a> అనేక అమానుష నేరారోపణలను ఆరోపించిన అరబ్ భాష మాట్లాడే నామమాత్ర సైనికులు జాజ్వవిద్ స్టాండ్ అని పిలుస్తారు. 2005 జనవరి 9 న ప్రభుత్వం సుడాను పీపుల్సు లిబరేషను మూవ్మెంటుతో నైరోబి సమగ్ర శాంతి ఒప్పందాన్ని సంతకం చేయడంతో రెండవ సుడానీసు పౌర యుద్ధం ముగింపుకు వచ్చింది. ఐక్యరాజ్యసమితి మిషను ఆధ్వర్యంలో " సూడాను ఐక్యరాజ్య సమితి భద్రతా మండలి 1590 " స్థాపించి అమలు చేయడానికి మద్దతునిచ్చింది. 2011 ప్రజాభిప్రాయానికి శాంతి ఒప్పందం సహకరించింది. ఫలితంగా దక్షిణ సుడాను విడిపోవడానికి అనుకూలంగా ఒక ఏకగ్రీవ ఓటు లభించింది. అబీయి ప్రాంతం భవిష్యత్తులో తన సొంత ప్రజాభిప్రాయ సేకరణాధికారం కలిగి ఉంటుంది. <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Southern_Sudan_Referendum1.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Southern_Sudan_Referendum1.jpg/220px-Southern_Sudan_Referendum1.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Southern_Sudan_Referendum1.jpg/330px-Southern_Sudan_Referendum1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Southern_Sudan_Referendum1.jpg/440px-Southern_Sudan_Referendum1.jpg 2x" data-file-width="864" data-file-height="576" /></a><figcaption>దక్షిణ సుడానీస్ స్వాతంత్ర్య ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ, 2011</figcaption></figure> సూడాను పీపుల్సు లిబరేషను ఆర్మీ తూర్పు ఫ్రంటు ప్రధాన సభ్యదేశంగా ఉంది. ఇది తూర్పు సూడానులో పనిచేసే తిరుగుబాటు సంఘాల సంకీర్ణంగా ఉంది. శాంతి ఒప్పందం తరువాత లార్జరు హౌసా, బీజా కాంగ్రెసులు చిన్న చిన్న రషీదా ఫ్రీ లయంసుతో విలీనం చేసిన తరువాత 2004 ఫిబ్రవరిలో వారి స్థానం తీసుకొనబడింది.<a href="#cite_note-109">[109]</a> 2006 అక్టోబరు 14 న అస్మరాలో సూడాను ప్రభుత్వం తూర్పు ఫ్రంటు మధ్య శాంతి ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడింది. 2006 మే 5 న మూడు సంవత్సరాల పోరాటం ముగించే ఉద్దేశంతో డార్ఫరు శాంతి ఒప్పందం మీద సంతకం చేయబడింది.<a href="#cite_note-110">[110]</a> చాదు యుద్ధ ప్రకటనను తరువాత చాదు-సుడాను యుద్ధం (2005-2007) మొదలైంది.<a href="#cite_note-111">[111]</a> 2007 మే 3 న సౌదీ అరేబియాలో తమ దేశాల 1,000 కిలోమీటర్ల (600 మైళ్ళు) సరిహద్దుల వివాదం కారణంగా ఏర్పడనున్న పోరాటాన్ని నిషేధించటానికి జరిగిన ఒప్పందం మీద సూడాను, చాదు నాయకులు సంతకం చేశారు.<a href="#cite_note-112">[112]</a> 2007 జూలైలో దేశం వినాశకరమైన వరదల కారణంగా దెబ్బతింది.<a href="#cite_note-113">[113]</a> 4,00,000 మంది ప్రత్యక్షంగా బాధించబడ్డారు.<a href="#cite_note-114">[114]</a> 2009 నుండి సూడాను, దక్షిణ సుడానులలో ప్రత్యర్థి జాతుల మధ్య కొనసాగుతున్న ఘర్షణలు పెద్ద సంఖ్యలో పౌర మరణాలకు కారణమయ్యాయి. <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="విభజన">విభజన</h4>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=11" title="విభాగాన్ని మార్చు: విభజన">మార్చు</a>]</div> దక్షిణ సుడాను స్వాతంత్ర్యానికి దారితీసిన కొన్ని నెలల కాలంలో సుడాను సైన్యం, సుడాను రివల్యూషనరీ ఫ్రంటు మధ్య సుసంపన్నమైన అబేయి చమురు ప్రాంతం మీద ఆధీనత విషయంలో వివాదం ఏర్పడాడానికి దారితీసింది. 2010 లో దక్షిణ కార్డోఫోను, బ్లూ నైలులోని సుడాను వివాదం నామమాత్రంగా పరిష్కరించబడడంతో డార్ఫూరులో సంభవించిన పౌర యుద్ధానికి దీనికి సంబంధం ఉంది. ఈ సంఘటనలను తర్వాత సుడాను ఇంతిఫడా అని పిలువబడింది. 2013 లో అలు-బషీరు 2015 లో తిరిగి ఎన్నిక చేయనని వాగ్దానం చేసిన తరువాత ఇది ముగింపుకు వచ్చింది. తరువాత అతను తన వాగ్దానాన్ని విరమించుకుని 2015 లో తిరిగి ఎన్నికలో పాల్గొనాలని కోరుకున్నాడు. ఎన్నికలు స్వేచ్ఛాయుతమైనవి, న్యాయమైనవి కాదని ప్రతిపక్షం భావించింది. వోటర్ల సంఖ్య 46% కంటే తక్కువగా ఉంది.<a href="#cite_note-115">[115]</a> 2017 జనవరి 13 న యు.ఎస్. అధ్యక్షుడు బరాకు ఒబామా ఒక ఎగ్జిక్యూటివు ఆర్డరు మీద సంతకం చేశాడు. ఇది సుడానుకు వ్యతిరేకంగా ఉన్న అనేక ఆంక్షలతో విదేశాలలో నిర్వహించిన తన ఆస్తుల మీద ఉన్న అంక్షలను ఎత్తివేసింది. 2017 అక్టోబరు 6 న యు.ఎస్. అధ్యక్షుడు డోనాల్డు ట్రంపు సుడాను పెట్రోలియం, ఎగుమతి-దిగుమతి, పరిశ్రమలకు వ్యతిరేకంగా మిగిలి ఉన్న ఇతర ఆంక్షలను ఎత్తివేసింది.<a href="#cite_note-116">[116]</a> 2018 డిసెంబరు 19 న దేశంలో విదేశీ కరెన్సీ, ద్రవ్యోల్బణం 70% తీవ్రంగా ఏర్పడిన సమయంలో వస్తువుల ధరను మూడురెట్లు పెంచడానికి ప్రభుత్వం నిర్ణయం తరువాత భారీ నిరసనలు ప్రారంభమయ్యాయి. అంతేకాకుండా అధ్యక్షుడు అలు-బషీరు 30 సంవత్సరాలకు కంటే అధికంగా అధికారంలో ఉంటూ పదవీ విరమణ చేయడానికి నిరాకరించాడు. దీని ఫలితంగా ప్రతిపక్షాల కలయికలో సంకీర్ణ కూటమి ఏర్పడింది. " హ్యూమను రైట్సు వాచ్ " నివేదిక ఆధారంగా ఇది సుమారుగా 40 మంది మృతి చెందడానికి, 800 కంటే ఎక్కువ ప్రతిపక్ష సభ్యులను, నిరసనకారులను, ఖైదు చేయడానికి కారణం అయిందని భావించారు. పౌర నివేదికల ప్రకారం ఇది చాలా ఎక్కువగా ఉందని విశ్వసించబడింది. 2019 ఏప్రెలు 11 న అధ్యక్షుడు అలు-బషీరును ఖైదుచేసి చేసి, మూడునెలల అత్యవసర పరిస్థితిని అమలులోకి తీసుకుని వచ్చి ఆయన ప్రభుత్వం పడగొట్టే వరకు నిరసనలు కొనసాగాయి.<a href="#cite_note-Sudan_military_coup_topples_Bashir-12">[12]</a><a href="#cite_note-117">[117]</a><a href="#cite_note-118">[118]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="భౌగోళికం">భౌగోళికం</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=12" title="విభాగాన్ని మార్చు: భౌగోళికం">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Map_of_Sudan_(New).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/83/Map_of_Sudan_%28New%29.jpg/450px-Map_of_Sudan_%28New%29.jpg" decoding="async" width="450" height="406" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Map_of_Sudan_%28New%29.jpg 1.5x" data-file-width="646" data-file-height="583" /></a><figcaption>A map of Sudan. The <a href="/w/index.php?title=Hala%27ib_Triangle&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hala'ib Triangle (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Hala'ib Triangle</a> has been under Egyptian administration since 2000.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sudan_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Sudan_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg/220px-Sudan_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg.png" decoding="async" width="220" height="220" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Sudan_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg/330px-Sudan_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Sudan_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg/440px-Sudan_map_of_K%C3%B6ppen_climate_classification.svg.png 2x" data-file-width="1900" data-file-height="1900" /></a><figcaption>A <a href="/w/index.php?title=K%C3%B6ppen_climate_classification&action=edit&redlink=1" class="new" title="Köppen climate classification (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Köppen climate classification</a> map of Sudan.</figcaption></figure> సుడాను ఉత్తర ఆఫ్రికాలో ఉంది. ఇది ఎర్ర సముద్రం సరిహద్దులో 853 కిలోమీటర్లు (530 మైళ్ళు) తీరాన్ని కలిగి ఉంది.<a href="#cite_note-119">[119]</a> ఇది <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఈజిప్ట్">ఈజిప్ట్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఎరిట్రియా">ఎరిట్రియా</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఇథియోపియా">ఇథియోపియా</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="దక్షిణ సుడాన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">దక్షిణ సుడాన్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్">సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్</a>, <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="చాడ్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">చాడ్</a>, <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="లిబియా">లిబియాలతో</a> భూ సరిహద్దులను కలిగి ఉంది. 18,86,068 చ.కి.మీ (7,28,215 చ.మై.) విస్తీర్ణంతో ఇది ఖండంలోని మూడవ అతిపెద్ద దేశం (అల్జీరియా, కాంగో డెమొక్రాటిక్ రిపబ్లిక్ తరువాత), ప్రపంచంలో 16 వ అతిపెద్ద దేశంగా ఉంది. సుడాను 8 ° నుండి 23 ° ఉత్తర అక్షాంశం మధ్య ఉంటుంది. భూభాగం సాధారణంగా చదునైన మైదానాలు, అనేక పర్వత శ్రేణులతో విచ్ఛిన్నమై ఉంటుంది. పశ్చిమాన మరాహ పర్వతాలలో ఉన్న డెరిబా కాల్డెరా ఎత్తు 3,042 మీ. (9,980 అడుగులు) ఉంటుంది. ఇది సుడానులో ఎత్తైన ప్రదేశంగా ఉంది. తూర్పున రెడ్ సీ కొండలు ఉన్నాయి.<a href="#cite_note-120">[120]</a> బ్లూ, వైటు నైలు నదులు ఖార్టూంలో సంగమిస్తాయి. ఇవి ఈజిప్టు గుండా మధ్యధరా సముద్రం వైపు ప్రవహిస్తున్నాయి. సూడాను గుండా బ్లూ నైలు ప్రవాహం దాదాపు 800 కి.మీ. (497 మైళ్ళు) పొడవు ఉంది. సన్దరు, ఖార్టూం మధ్య దిండరు, రాహదు నదులు సంగమిస్తుంటాయి. సుడానులోని వైటు నైలుకు ముఖ్యమైన ఉపనదులు లేవు. బ్లూ, వైటు నైల్సు మీద అనేక ఆనకట్టలు ఉన్నాయి. వాటిలో సెన్సారు అండు రోజైర్సు డ్యామ్సు ఆన్ ది బ్లూ నైలు, జెబెలు అయులియా డాం వైటు నైలు. సుడానీస్-ఈజిప్టు సరిహద్దులో న్యూబియా సరోవరం కూడా ఉంది. సుడాను క్రోమైటు, కోబాల్టు, రాగి, బంగారం, గ్రానైటు, జిప్సం, ఇనుము, చైనోలిను, ప్రధాన, మాంగనీసు, మైకా, సహజ వాయువు, నికెలు, పెట్రోలియం, వెండి, టిన్, యురేనియం, జింకు మొదలైన సుసంపన్నమైన ఖనిజ సంపద కలిగి ఉంది.<a href="#cite_note-121">[121]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="వాతావరణం">వాతావరణం</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=13" title="విభాగాన్ని మార్చు: వాతావరణం">మార్చు</a>]</div> దక్షిణప్రాంతంలో వర్షపాతం పెరుగుతుంది. కేంద్ర, ఉత్తర ప్రాంతాలలో, ఈశాన్యం వైపున న్యూబియా ఎడారి, తూర్పు ప్రాంతంలో ఉన్న బేయుడా ఎడారి వంటి పొడి ఎడారి ప్రాంతాలు ఉన్నాయి. దక్షిణప్రాంతాలలో చిత్తడి నేలలు, వర్షారణ్యాలు ఉన్నాయి. సుడాను వర్షాకాలం ఉత్తరప్రాంతాలలో సుమారు మూడు నెలలు (జూలై నుండి సెప్టెంబరు వరకు), దక్షిణప్రాంతాలలో ఆరు నెలల వరకు (జూన్ నుండి నవంబరు వరకు) ఉంటుంది. పొడి ప్రాంతాలు ఇసుక తుఫానులను ప్రభావితం ఔతుంటాయి. వీటిని హబూబు అని పిలుస్తారు. ఇవి పూర్తిగా సూర్యుని అడ్డుకుంటాయి. ఉత్తర, పశ్చిమ ప్రాంతాలలో పాక్షిక ఎడారి ప్రాంతాలలో తక్కువ వర్షపాతం కారణంగా ప్రజలకు వ్యవసాయ అవకాశాలు తక్కువగా ఉంటాయి. చాలామంది ప్రజలు ఇక్కడ సంచారజాతులుగా జీవిస్తూ ఉన్నారు. వీరు తమ గొర్రెల మందలు, ఒంటెల మందలు ప్రయాణించేవారు. నైలు నది నీరరు, నగదు పంటల పెంపకం అవకాశం ఉండే సాగునీటి అందుబాటు ఉన్న పొలాలు ఉన్నాయి.<a href="#cite_note-122">[122]</a> సూర్యరశ్మి వ్యవధి దేశవ్యాప్తంగా చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది. కానీ ముఖ్యంగా ఎడారులలో ఇది సంవత్సరానికి 4,000 కు పైగా పెరిగింది. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="పర్యావరణ_వివాదాలు">పర్యావరణ వివాదాలు</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=14" title="విభాగాన్ని మార్చు: పర్యావరణ వివాదాలు">మార్చు</a>]</div> సుడానులో ఎడారీకరణ తీవ్రమైన సమస్యగా ఉంది.<a href="#cite_note-123">[123]</a> నేల కోత విషయంలో ఆందోళన కూడా ఉంది. పబ్లికు, ప్రైవేటు వ్యవసాయ విస్తరణ, పరిరక్షణ చర్యలు లేకుండా కొనసాగింది. ఈ పరిణామాలు అటవీ నిర్మూలన, నేల దెబ్బతినడం, భూసారం క్షీణత, వాటరు టేబుల్సు తగ్గించడం వంటి పర్యావరణ సమస్యలు ప్రత్యక్షంగా కనిపిస్తున్నాయి.<a href="#cite_note-124">[124]</a> దేశం వన్యప్రాణి ఆక్రమణ బెదిరింపుకు గురైంది. 2001 నాటికి ఇరవై ఒక్క క్షీరజాతులు, తొమ్మిది పక్షి జాతులు అంతరించిపోతాయి. అలాగే రెండు రకాల మొక్కలు కూడా ఈ జాబితాలో ఉన్నాయి. ప్రమాదకరమైన అంతరించిపోతున్న జాతులు: వాల్డ్రాపు, ఉత్తర తెల్లని ఖడ్గమృగం, టోరా హార్ట్బీస్టు, సన్నని-కొమ్ముల గజలు, హాక్స్బిలు తాబేలు ఉన్నాయి. వన్యప్రాంతాలలో సహారా ఒరిక్సు అంతరించిపోయింది.<a href="#cite_note-125">[125]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ఆర్ధికం">ఆర్ధికం</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=15" title="విభాగాన్ని మార్చు: ఆర్ధికం">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sudan_Map_Oelgas.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Sudan_Map_Oelgas.png/170px-Sudan_Map_Oelgas.png" decoding="async" width="170" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Sudan_Map_Oelgas.png/255px-Sudan_Map_Oelgas.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Sudan_Map_Oelgas.png/340px-Sudan_Map_Oelgas.png 2x" data-file-width="510" data-file-height="762" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Petroleum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Petroleum (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Oil</a> and <a href="/w/index.php?title=Natural_gas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Natural gas (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">gas</a> concessions in Sudan – 2004</figcaption></figure> 2010 లో సుడాను ప్రపంచంలోని అతి వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థలలో 17 వ స్థానంలో ఉంది.<a href="#cite_note-126">[126]</a> 2006 ఆర్టికలులో " ది న్యూయార్కు టైమ్సు అంతర్జాతీయ ఆంక్షలను ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ చమురు లాభాలతో దేశంలో ఆర్ధికాభివృద్ధి వేగంగా జరిగింది.<a href="#cite_note-127">[127]</a> సుడాను చమురు క్షేత్రాలలో 80% పైగా ఉన్న దక్షిణ సుడాను విభజన కారణంగా సుడాను స్టాగుఫ్లేషను దశ ప్రవేశించింది. 2014 లో జి.డి.పి. వృద్ధి 3.4% ఉండగా 2015 లో 3.1%కి తగ్గింది. 2016 నాటికి ఇది నెమ్మదిగా 3.7% చేరుకుంటుందని అంచనా వేయబడింది. 2015 నాటికి ద్రవ్యోల్భణం 21.8% గా ఉంది.<a href="#cite_note-128">[128]</a> దక్షిణ సుడాను విడిపోవడానికి ముందు చమురు లాభాలు ఉన్నప్పటికీ, సుడాను చాలా భయంకరమైన ఆర్థిక సమస్యలను ఎదుర్కొంది, దాని పెరుగుదల తలసరి ఉత్పత్తిలో చాలా తక్కువ స్థాయిలో అభివృద్ధి చెందుతూ ఉంది. 2000 వ దశాబ్దంలో సుడాను ఆర్థిక వ్యవస్థ క్రమంగా అభివృద్ధి చెందుతూ ఉంది. ప్రపంచ బ్యాంకు నివేదిక ప్రకారం 2009 తో పోలిస్తే 5.2% ఉండగా 2010 లో జి.డి.పి. వృద్ధిశాతం 4.2%కి తగ్గింది.<a href="#cite_note-cia-129">[129]</a> ఈ పెరుగుదల డార్ఫూరు యుద్ధం, దక్షిణ సుడాను స్వాతంత్రానికి పూర్వ కాలం వరకు కూడా కొనసాగింది. <a href="#cite_note-130">[130]</a><a href="#cite_note-131">[131]</a> దక్షిణ సుడాను 2011 జూలైలో స్వతంత్రం పొందటానికి కొన్ని సంవత్సరాల ముందు (2000) పెట్రోలియం సుడాను ప్రధాన ఎగుమతిగా ఉంది. 2007 లో చమురు ఆదాయాలు పెరగడంతో సుడాను ఆర్థిక వ్యవస్థ వృద్ధి చెందింది. 2007 లో వృద్ధి రేటు 9% పెరిగింది. అయితే సుడాను ప్రభుత్వం ప్రత్యక్ష నియంత్రణ చమురు ఉత్పత్తిలో చాలా చమురు క్షేత్రాలతో చమురు సంపన్నమైన దక్షిణ సుడాను స్వాతంత్రం పొందేకాలానికి 4,50,000 బారెల్లు (72,000 ఘన.మీ) ఉండే ఆయిలు ఉత్పత్తి తరువాత 60,000 బారెల్లకు (9,500 చ.మీ). 2014-15 సంవత్సరానికి రోజుకు 2,50,000 బారెలు (40,000 ఘ.మీ) ఉత్పత్తికి చేరింది. భూబంధిత దేశం అయిన దక్షిణ సుడాను ఆయిలు ఎగుమతి కొరకు ఎర్ర సముద్రం తీరంలో సుడానుకు చెందిన " పోర్టు సుడాను " పైపులైను మీద ఆధారపడుతుంది. అలాగే సుడానులో ఉన్న చమురు శుద్ధి సౌకర్యాల మీద కూడా ఆధారపడుతుంది. 2012 ఆగస్టులో దక్షిణ సూడాను సూడాను పైపులైను ద్వారా దక్షిణ సుడాను ఆయిలును సుడానుకు రవాణా చేయటానికి ఒక ఒప్పందం కుదుర్చుకున్నాయి. <a href="#cite_note-132">[132]</a> పీపుల్సు రిపబ్లికు ఆఫ్ చైనా సుడాను అతిపెద్ద వాణిజ్య భాగస్వాములలో ఒకటిగా ఉంది. గ్రేటరు నైలు పెట్రోలియం ఆపరేటింగు కంపెనీలో చైనాకు 40% వాటా ఉంది.<a href="#cite_note-133">[133]</a> ఈ దేశం సుడాను చిన్న ఆయుధాలను విక్రయిస్తుంది. ఇవి డారుఫరు, సౌత్ కోర్దొఫను లోనిని వివాదాల వంటి సైనిక కార్యకలాపాలలో ఉపయోగించబడ్డాయి.<a href="#cite_note-134">[134]</a> చారిత్రాత్మకంగా వ్యవసాయం ఆదాయం, ఉపాధి ప్రధాన వనరుగా మిగిలిపోయింది. వ్యవసాయరంగం సుడాను ప్రజలలో 80% మందికి ఉపాధిని కల్పిస్తుంది. ఆర్థిక రంగంలో మూడింట ఒక వంతు వ్యవసాయరంగం నుండి లభిస్తుంది. చమురు ఉత్పత్తి చాలా వరకు సుడాను 2000 తరువాత ఆయిలు ఉత్పత్తి సుడాను అభి వృద్ధిని నడిపిస్తుంది. ప్రస్తుతం అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి స్థూల ఆర్థిక విధానాలను అమలు చేయడానికి ఖార్టూం ప్రభుత్వంతో కలిసి పనిచేస్తుంది. ఐ.ఎం.ఎఫ్. ప్రపంచ బ్యాంకుతో రుణం అధికరించడంతో సుడానుతో ఐ.ఎం.ఎఫ్. సంబంధాలు నిలిపివేయడంతో 1980 లలో ఇది కల్లోలం సంభవించింది.<a href="#cite_note-135">[135]</a>[<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Citing_sources" title="వికీపీడియా:Citing sources">page needed</a>] 1990 ల ప్రారంభంలో ఈ కార్యక్రమం ప్రారంభమైంది. ఎక్స్ఛేంజు రేటు, విదేశీ మారక ద్రవ్యం రిజర్వు పునరుద్ధరించబడింది. <a href="#cite_note-cia-129">[129]</a> 1997 నుండి సూడాన్ ఇంటర్నేషనలు మానిటరీ ఫండు చేత సిఫారసు చేసిన స్థూల ఆర్థిక సంస్కరణలను అమలు చేస్తోంది.[<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%86%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%82_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF" title="వికీపీడియా:ఆధారం కావాలి">ఆధారం చూపాలి</a>] వ్యవసాయ రంగం సుడాను అత్యంత ముఖ్యమైనద్గా ఉంది. ఇది పనివారిలో 80% మందికి ఉపాధి కల్పిస్తుంది. జి.డి.పి.లో 39%కి భాగస్వామ్యం వహిస్తుంది. కానీ చాలా పొలాలు వరదలకు, కరువుకు గురవుతాయి. అస్థిరత ప్రతికూల వాతావరణం, బలహీనమైన ప్రపంచ వ్యవసాయ ధరలు వార్షికంగా జనాభాలో ఎక్కువ భాగం దారిద్య్రరేఖకు దిగువన ఉన్నారని నిర్ధారిస్తుంది. మెరోవ్ మల్టీ-పర్పసు హైడ్రో ప్రాజెక్ట్ లేదా హమ్దాబు డ్యాం అని కూడా పిలువబడే మెర్వౌ ఆనకట్ట ఉత్తర సుడానులో పెద్ద నిర్మాణంగా ఉంది. ఇది రాజధాని కార్టూంకు సుమారు 350 కిలోమీటర్లు (220 మైళ్ళు) దూరంలో నది నైలు మీద నిర్మించబడి ఉంది. 4 వ క్యాటరాక్టు దగ్గరగా ఉంది, ఇక్కడ నది అనేక చిన్న చిన్న శాఖలుగా విభజించబడి ఉంది. ఆనకట్ట నిర్మాణ సైటు నుండి 40 కిలోమీటర్ల (25 మైళ్ళు) దిగువ మెరొవె నగరం ఉంది. ఆనకట్ట ప్రధాన ప్రయోజనం విద్యుత్తు ఉత్పాదన. దీని పరిమాణాలు ఆఫ్రికాలో అతిపెద్ద సమకాలీన జలవిద్యుత్తు ప్రాజెక్టుగా చేసాయొ. ఆనకట్ట నిర్మాణం 2008 డిసెంబరులో పూర్తి అయ్యింది. జనాభాలో 90% కంటే ఎక్కువ మందిక్ విద్యుత్తు సరఫరా అందుతుంది. ఇతర గ్యాసు-శక్తితో ఉత్పత్తి చేసే స్టేషన్లు కార్టూం రాష్ట్రం, ఇతర రాష్ట్రాలలో పనిచేస్తున్నాయి. " కరప్షన్సు & పర్సెప్షను ఇండెక్సు " ఆధారంగా సుడాను ప్రపంచంలో అత్యంత అవినీతి దేశాలలో ఒకటిగా ఉంది.<a href="#cite_note-136">[136]</a> 2013 నాటి గ్లోబలు హంగరు ఇండెక్సు ఆధారంగా సూడాను జిహెచ్ఐ సూచిక విలువ 27.0 ఉంది. ఇది దేశం 'నిరుత్సాహకరమైన ఆకలి పరిస్థితిని' కలిగి ఉందని, ప్రపంచంలోని 5 వ ఆకలి దేశంగా ఉంటుందని భావిస్తున్నారు.<a href="#cite_note-137">[137]</a> 2015 మానవ అభివృద్ధి సూచిక ప్రకారం సుడాను మానవ అభివృద్ధిలో 167 వ స్థానంలో ఉంది. సుడాను ఇప్పటికీ ప్రపంచంలోని అత్యల్ప మానవ అభివృద్ధిలో ఒకటిగా ఉంది.<a href="#cite_note-138">[138]</a> సూడాను జనాభాలో సుమారు ఐదో వంతు మంది అంతర్జాతీయ దారిద్ర్యరేఖకు దిగువన జీవిస్తున్నారు. అనగా రోజుకు $ 1.25 అమెరికా డాలర్ల కంటే తక్కువగా జీవిస్తున్నారు. <a href="#cite_note-139">[139]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="గణాంకాలు">గణాంకాలు</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=16" title="విభాగాన్ని మార్చు: గణాంకాలు">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Sudan_-_smiling_lady.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Sudan_-_smiling_lady.jpg/220px-Sudan_-_smiling_lady.jpg" decoding="async" width="220" height="355" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Sudan_-_smiling_lady.jpg/330px-Sudan_-_smiling_lady.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Sudan_-_smiling_lady.jpg/440px-Sudan_-_smiling_lady.jpg 2x" data-file-width="734" data-file-height="1185" /></a><figcaption>Student from <a href="/w/index.php?title=Khartoum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khartoum (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Khartoum</a></figcaption></figure> <table class="wikitable" style="float: right; margin-left: 10px"> <tbody><tr> <th colspan="4" style="text-align:center; background:#cfb;">Population in Sudan<a href="#cite_note-UN_WPP-140">[140]</a> </th></tr> <tr> <th style="background:#cfb;">Year </th> <th style="background:#cfb;">Million </th></tr> <tr> <td style="text-align:left;">1950</td> <td style="text-align:right;">5.7 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">2000</td> <td style="text-align:right;">27.2 </td></tr> <tr> <td style="text-align:left;">2016</td> <td style="text-align:right;">39.6 </td></tr></tbody></table> 2008 సుడాను జనాభా గణాంకాలలో ఉత్తర, పశ్చిమ, తూర్పు సూడాను జనసంఖ్య 30 మిలియన్ల కంటే అధికంగా నమోదయింది. <a href="#cite_note-141">[141]</a> దక్షిణ సూడాను విభజన తరువాత 30 మిలియన్ల మంది కంటే స్వల్పంగా అధికంగా ఉన్నారు. గత రెండు దశాబ్దాలలో సుడాను జనసంఖ్య గణనీయంగా అధికరించింది. 1983 నాటి జనాభా గణాంకాల ఆధారంగా ప్రస్తుత దక్షిణ సూడానుతో సహా జనసంఖ్య 21.6 మిలియన్లు.<a href="#cite_note-142">[142]</a> గ్రేటరు ఖార్టూం (కార్టూం, ఓండుర్మను, కార్టౌం నార్తులతో సహా) జనాభా వేగంగా అభివృద్ధి చెంది 5.2 మిలియన్లుగా నమోదు చేయబడింది. ఒక శరణార్థ-ఉత్పత్తి దేశం అయినప్పటికీ సుడాను కూడా ఒక శరణార్థ జనాభాను కలిగి ఉంది. 2007 లో ప్రపంచ శరణార్థులు, వలసదారులు సంయుక్త కమిటీ ప్రచురించిన ప్రపంచ రెఫ్యూజీ సర్వే ప్రకారం 2007 లో 3,10,500 శరణార్థులు సుడానులో నివసించారు. ఈ జనాభాలో <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="ఎరిట్రియా">ఎరిట్రియా</a> (2,40,400 మంది), <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="చాదు (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">చాదు</a> (45,000), <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఇథియోపియా">ఇథియోపియా</a> (49,300) ), <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్">సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్</a> (2,500).<a href="#cite_note-World_Refugee_Survey_2008-143">[143]</a> 2007 లో ఐక్యరాజ్యసమితి హై కమీషనరు సూడాను బలవంతంగా కనీసం 1,500 మంది శరణార్థులను, శరణు కోరిన ప్రజలను వెలుపలకు పంపిందని తెలియజేసింది. శరణార్థుల స్థితికి సంబంధించి 1951 సదస్సులో సూడాను పాల్గొన్నది.<a href="#cite_note-World_Refugee_Survey_2008-143">[143]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="సంప్రదాయ_సమూహాలు">సంప్రదాయ సమూహాలు</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=17" title="విభాగాన్ని మార్చు: సంప్రదాయ సమూహాలు">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:Error mw:File/Thumb"><a href="/wiki/వికీపీడియా:ఫైల్_ఎక్కింపు_విజర్డు?wpDestFile=Eisa_shikawi.JPG" class="new" title="దస్త్రం:Eisa shikawi.JPG">దస్త్రం:Eisa shikawi.JPG</a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Sudanese_Arab&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sudanese Arab (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sudanese Arab</a> of <a href="/w/index.php?title=Manasir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manasir (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Al-Manasir</a></figcaption></figure> అరబు ఉనికి సుడానీయ జనాభాలో 70% ఉంటుందని అంచనా వేయబడింది.<a href="#cite_note-cia-129">[129]</a> ఇతరులు న్యూబియన్లు, జాగావ, కాప్టులు ఉన్నారు.<a href="#cite_note-unhcr1-144">[144]</a><a href="#cite_note-145">[145]</a> సూడానులో 400 వేర్వేరు భాషలు, మాండలికాలు మాట్లాడే 597 సమూహాలు ఉన్నాయి.<a href="#cite_note-146">[146]</a> సుడానీస్ అరబ్బులు సూడానులోని చాలా పెద్ద జాతి సమూహాలుగా గుర్తించబడుతున్నారు . వారు దాదాపు పూర్తిగా ముస్లింలు. ఎక్కువమంది సుడానీ ప్రజలు అరబిక్కు మాట్లాడతారు. కొన్ని ఇతర అరబ్బు తెగలలో అజాడియా, అరబిక్కు మాట్లాడే అవాడియా, ఫాడినియా తెగలు, బాని అరాకు తెగల వివిధ అరబిక్కు మాండలికాలను మాట్లాడతారు. రెఫా, బెని హస్సను, అలు-అష్రాఫు, కినానా, రషీదా హేజాజీ అరబిక్కు మాట్లాడేవారు. అదనంగా, పశ్చిమ ప్రాంతం అనేక జాతుల సమూహాలను కలిగి ఉంది. ఉత్తర రిజిగాటు కొంతమంది అరబు బెడుయిను ప్రజలు, అరబికు మాట్లాడే ఇతర సుడాను ప్రజలు అరబు అదే సంస్కృతి, నేపథ్యాలు కలిగి ఉన్నారు. ఫరు, జాఘావా, బోర్గో, మసాలిటు, కొంతమంది బాగ్గారా జాతి సమూహాల వంటి అరబు, స్థానిక గిరిజనులలో అధికభాగం సాంస్కృతిక, భాషా, వారసత్వ వైవిధ్యాల కారణంగా తక్కువ సాంస్కృతిక ఐక్యత కనిపిస్తుంది.<a href="#cite_note-147">[147]</a> ఉత్తర, తూర్పు భాగాలలోని సుడాను అరబ్బులు ప్రధానంగా అరేబియా ద్వీపకల్పం నుండి, వలసరాజ్యాల నుండి వచ్చారు. ఇంతకుముందు ఉన్న సూడాను దేశీయ జనాభాతో (ప్రత్యేకించి న్యూబియా ప్రజలు), ఈజిప్టుతో ఒక సాధారణ చరిత్రను కూడా పంచుకుంటున్నారు. అంతేకాకుండా సుడానులో పశ్చిమ అరేబియా నుండి ఈ ప్రాంతంలోకి వచ్చిన పూర్వ ఇస్లామికు వలసప్రజలు ఉన్నారు. అయితే 12 వ శతాబ్దం తర్వాత జరిగిన వలసల నుండి చాలా మంది అరబ్బులు ముట్టడి చేయబడ్డారు.<a href="#cite_note-148">[148]</a> 12 వ శతాబ్దంలో అత్యధిక సంఖ్యలో అరబ్బు తెగలు సుడాన్లోకి వలసవచ్చారు. ఇది దేశవాళీ న్యూబియా, ఇతర ఆఫ్రికా జనాభాతో వివాహ సంబంధాలు ఏర్పరచుకుని ఇస్లాంను ప్రవేశపెట్టింది.<a href="#cite_note-google16-149">[149]</a> సూడానులో అరబికు-కాని అనేక ఇతర సమూహాలు ఉన్నాయి. వీటిలో మసాలిటు, జాగావా, ఫులని, నార్డిను న్యూబియన్లు, నూబా, బీజా ప్రజలు ఉన్నారు. ఒక చిన్న కానీ ప్రముఖ గ్రీకు సమాజం కూడా ఉంది. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="భాషలు">భాషలు</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=18" title="విభాగాన్ని మార్చు: భాషలు">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Rashaida_family.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Rashaida_family.png/200px-Rashaida_family.png" decoding="async" width="200" height="236" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Rashaida_family.png/300px-Rashaida_family.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cc/Rashaida_family.png/400px-Rashaida_family.png 2x" data-file-width="1419" data-file-height="1671" /></a><figcaption>The Arabic-speaking <a href="/w/index.php?title=Rashaida_people&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rashaida people (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Rashaida</a> came to Sudan from <a href="/w/index.php?title=Arabia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arabia (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Arabia</a> about 170 years ago.</figcaption></figure> సుడానుకు చెందిన సుమారు 70 భాషలు ఉన్నాయి.<a href="#cite_note-Ethnologue-150">[150]</a> సుడాను అరబికు విస్తృతంగా మాట్లాడే భాషగా ఉంది. ఇది సుడాను అంతటా మాట్లాడే ఆఫ్రోయాటికు సెమిటికు శాఖకు చెందిన వైవిధ్యమైన అరబికు భాషగా గుర్తించబడుతుంది. స్థానిక నీలో-సహారా భాషలు (నోబిను, ఫరు, జాఘావా, మాబాంగు) నుండి చాలా పదజాలం స్వీకరించింది. ఇది సూడానుకు ప్రత్యేకమైనది. ఇది దేశంలోని నిలోటికు, అరబ్బు, పశ్చిమ సంస్కృతులచే ప్రభావితమైంది. సూడానులో కొన్ని సంచారప్రజలు ఇప్పటికీ సౌదీ అరేబియాలోని అరబు మాండలికం వాడుక భాషగా ఉపయోగిస్తుంటారు. ఇతర ముఖ్యమైన భాషలలో బేజ (బెడవి) భాషా వాడుకరులు ఎర్ర సముద్రతీర ప్రాంతాలలో 2 మిలియన్ల మంది ఉన్నారు. భూభాగంలో ఆఫ్రోయాసిటికు భాషాకుటుంబానికి చెందిన కుషిటికు శాఖకు చెందిన ఒకేఒక భాషగా ఇది ప్రత్యేకత కలిగి ఉంది. దక్షిణ సుడాను మాదిరిగా అనేక నిలో-సహారా భాషలు కూడా సూడానులో వాడుకలో ఉన్నాయి. ఫరు భాషావాడుకరులు పశ్చిమప్రాంతంలో (డార్ఫూరు) నివసిస్తున్నారు. బహుశా ఒక మిలియను వాడుకరులు ఉన్నారు. ఉత్తరాన నైలు నదిప్రాంతంలో 6 మిలియన్ల మందికంటే అధికంగా న్యూబియా భాషావాడుకరులు ఉన్నారు. దేశంలో కోర్డోఫానులోని న్యూబియాపర్వతప్రాంతం భాషాపరంగా వైవిధ్యమైన ప్రాంతంగా ఉంది. పలు భాషా కుటుంబాలకు చెందిన ప్రజలు నివసించేవారు. డార్ఫూరు, ఇతర సరిహద్దు ప్రాంతాలు రెండవ స్థానంలో ఉన్నాయి. నైగరు-కాంగో కుటుంబం అనేక కార్డోఫానియా భాషలకు, డొమోరి (జిప్సీ), ఆంగ్లం ద్వారా ఇండో-యూరోపియా భాషలు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నాయి. చారిత్రాత్మకంగా ఓల్డు న్యూబియా, గ్రీకు, కోప్టికు క్రైస్తవ న్యూబియా భాషలుగా ఉన్నాయి. ఈజిప్టును స్వాధీనం చేసుకున్న కుషురాజ్యానికి చెందిన భాషగా మేరోయిటికు భాష ఉంది. సూడానులో బహుళ ప్రాంతీయ సంకేత భాషలు ఉన్నాయి. ఇవి పరస్పరం అర్థమయ్యేవి కావు. 2009 లో ఒక ఏకీకృత సుడానీసు సంకేత భాషకు ప్రతిపాదనలు రూపొందించబడ్డాయి. కానీ విస్తృతంగా వాడుకలో లేదు.<a href="#cite_note-151">[151]</a> 2005 కు ముందు అరబికు ఏకైక దేశ అధికారిక భాషగా ఉంది.<a href="#cite_note-LeClerc-152">[152]</a> 2005 రాజ్యాంగంలో అరబికు, ఆంగ్ల భాషలు సుడాను అధికారిక భాషలుగా మారాయి.<a href="#cite_note-Const-153">[153]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="మతం">మతం</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=19" title="విభాగాన్ని మార్చు: మతం">మార్చు</a>]</div> <div class="notheme barbox tright" style="overflow-x: auto;"> <div style="border:1px solid silver; font-size:88%; padding:0.4em; width:auto; background: white; color: black;"> <table style="text-align:left; border-collapse:collapse; width:100%;"> <tbody><tr style="background:#ddd"><th style="text-align:center;" colspan="5">Religion in Sudan<a href="#cite_note-CWF-154">[154]</a></th></tr> <tr style="font-size:88%; height:4px;"> <td colspan="2" style="padding:0 4px; text-align:left;">religion</td> <td style="width:100px; text-align:left;"></td> <td colspan="2" style="padding:0 4px; width:1em; text-align:right;">percent</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left:0.4em;padding-right:0.4em;min-width:8em">Islam</td> <td style="width:100px;border-left:solid 1px silver;border-right:solid 1px silver;"><div style="background:Green; width:97%; overflow:hidden">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left:0.4em;padding-right:0.4em" align="right">97%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left:0.4em;padding-right:0.4em;min-width:8em">African traditional religion</td> <td style="width:100px;border-left:solid 1px silver;border-right:solid 1px silver;"><div style="background:Brown; width:1.5%; overflow:hidden">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left:0.4em;padding-right:0.4em" align="right">1.5%</td> </tr> <tr> <td colspan="2" style="padding-left:0.4em;padding-right:0.4em;min-width:8em">Christianity</td> <td style="width:100px;border-left:solid 1px silver;border-right:solid 1px silver;"><div style="background:Blue; width:1.5%; overflow:hidden">  </div></td> <td colspan="2" style="padding-left:0.4em;padding-right:0.4em" align="right">1.5%</td> </tr> </tbody></table> </div> </div> 2011 లో దక్షిణ సుడాను విడిపోయిన తరువాత మిగిలి ఉన్న సూడాను వ్భాగంలో 97% మంది ప్రజలు ఇస్లాం మతానికి కట్టుబడి ఉన్నారు. <a href="#cite_note-Islam_in_Sudan1-155">[155]</a> చాలామంది ముస్లింలు రెండు వర్గాలుగా విభజించబడ్డాయి: సుఫీ, సలాఫి (అన్సారు అలు సున్నా) ముస్లింలు. సూఫిజం అన్సారు, ఖట్మియా రెండు ప్రముఖ విభాగాలు వరుసగా ప్రతిపక్ష ఉమ్మ, డెమోక్రాటికు యూనియా పార్టీలతో సంబంధం కలిగి ఉన్నాయి. దేశంలోని మిగిలిన ప్రాంతాలలో సాధారణంగా డార్ఫూరు ప్రాంతం సూఫీ సోదరుల బారిన పడినది.<a href="#cite_note-156">[156]</a> రోమను కాథలిక్కులు జనాభాలో 3.2%, ప్రొటెస్టంట్లు 5% (ప్రధానంగా దక్షిణాన) ఉన్నారు. ఖార్టూం, ఇతర ఉత్తర ప్రాంత నగరాలలో కోప్టికు ఆర్థోడాక్సు, గ్రీకు ఆర్థోడాక్సు క్రైస్తవులు గుర్తించతగిన సంఖ్యలో దీర్ఘ-కాల సమూహాలుగా ఉన్నారు. కార్టూం, తూర్పు సుడానులో ఇథియోపియా, ఎరిట్రియా ఆర్థోడాక్సు కమ్యూనిటీలు కూడా ఉన్నాయి. గత కొన్ని దశాబ్దాలలో ఎక్కువగా శరణార్థులు, వలసదారులు ఉన్నారు. పశ్చిమ క్రైస్తవ వర్గాలతో అనుబంధంగా ఉన్న అతిపెద్ద సమూహాలు రోమను కాథలికు, ఆంగ్లికన్లు ఉన్నారు. దేశంలో చిన్న సంఖ్యలో క్రైస్తవ సమూహాలు ఆఫ్రికా ఇన్లాండు చర్చి, అర్మేనియా అపోస్టోలికు చర్చి, సుడాను చర్చి ఆఫ్ క్రైస్టు, సూడాను ఇంటీరియరు చర్చి, యెహోవా సాక్షులు, సుడాను పెంతెకోస్టలు చర్చి, సుడాను ఎవాంజెలికలు ప్రెస్బిటేరియను చర్చి (ఉత్తర ప్రాంతంలో) ఉన్నాయి. మతపరమైన గుర్తింపు దేశం రాజకీయ విభాగాలలో పాత్ర పోషిస్తుంది. ఉత్తర, పశ్చిమ ప్రాంతాలకు చెందిన ముస్లింలు స్వతంత్రం నుండి దేశం రాజకీయ, ఆర్థిక వ్యవస్థను ఆధిపత్యం చేశాయి. ఉత్తర అమెరికాలోని ఇస్లాంవాదులు, సలాఫిలు, వాహ్హబీలు, ఇతర సాంప్రదాయిక అరబ్బు ముస్లింల నుండి ఎంసిపికి మద్దతు లభిస్తుంది. ఉమ్మా పార్టీ సాంప్రదాయకంగా సుఫీసిజం అన్సారు సెక్టరుకు చెందిన అరబ్బు అనుచరులు మద్దతు ఇస్తున్నారు. అలాగే ఉమ్మా పార్టీకి డార్ఫూరు, కోర్దొఫను ప్రాంతాలలో ఉన్న అరబు కాని ముస్లింలు మద్దతు ఇస్తున్నారు. డెమొక్రాటికు యూనియనిస్టు పార్టీ (డి.యు.పి) ఉత్తర, తూర్పు ప్రాంతాలలో అరబ్బు, అరబు-కాని ముస్లింలు, ప్రత్యేకించి ఖాట్మియా సుఫీ సెక్టరులో మద్దతు ఇస్తున్నారు. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="సంస్కృతి">సంస్కృతి</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=20" title="విభాగాన్ని మార్చు: సంస్కృతి">మార్చు</a>]</div> సూడాను సంస్కృతి ఉష్ణమండల అటవీ ప్రాంతాలు, ఎడారి ప్రాంతాలలో నివసిస్తున్న ప్రజల 145 వేర్వేరు భాషా వాడుకరులతో, సుమారు 578 జాతుల సమూహాల ప్రవర్తనలు, అభ్యాసాలు, విశ్వాసాలు మిశ్రితమై సూక్ష్మరూప ఆఫ్రికా సంస్కృతిలా ఉంటుంది. దేశంలోని చాలామంది పౌరులు సుడాను, వారి మతాన్ని బలంగా గుర్తించారు. ఫలితంగా అరబు, ఆఫ్రికా జాతీయ గుర్తింపులు మరింతగా ధ్రువీకరించడం జరిగింది.<a href="#cite_note-157">[157]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="సంగీతం">సంగీతం</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=21" title="విభాగాన్ని మార్చు: సంగీతం">మార్చు</a>]</div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Drummer_at_Hamed_el-Nil_Mosque_(8625532075).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Drummer_at_Hamed_el-Nil_Mosque_%288625532075%29.jpg/220px-Drummer_at_Hamed_el-Nil_Mosque_%288625532075%29.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Drummer_at_Hamed_el-Nil_Mosque_%288625532075%29.jpg/330px-Drummer_at_Hamed_el-Nil_Mosque_%288625532075%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9d/Drummer_at_Hamed_el-Nil_Mosque_%288625532075%29.jpg/440px-Drummer_at_Hamed_el-Nil_Mosque_%288625532075%29.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="768" /></a><figcaption>A <a href="/w/index.php?title=Sufi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sufi (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Sufi</a> <a href="/w/index.php?title=Dervish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dervish (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">dervish</a> drums up the Friday afternoon crowd in <a href="/w/index.php?title=Omdurman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Omdurman (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Omdurman</a>.</figcaption></figure> సూడాను ఆధునిక చరిత్రలో దీర్ఘకాలిక అస్థిరత్వం, అణచివేత కారణంగా సంపన్నమైన, సంగీత సంస్కృతి ఉంది. 1989 లో కఠినమైన సలాఫి వివరణతో షరియా చట్టం అమలు చేయటంతో దేశంలోని మహాజౌబు షరీఫు వంటి అత్యంత ప్రముఖ కవులు ఖైదు చేయబడ్డారు. ఇతరులలో మొహమ్మదు ఎల్ అమీను (1990 ల మధ్యకాలంలో సుడాను తిరిగి వచ్చాడు), మొహమ్మదు వార్డి (2003 లో సుడానుకు తిరిగి వచ్చాడు) కైరోకి పారిపోయారు. సాంప్రదాయ జారు కార్యక్రమాలకు అంతరాయం కలిగించి, డ్రమ్సు స్వాధీనం చేసుకోవడంతో సాంప్రదాయిక సంగీతం చాలా బాధపడింది. <a href="#endnote_roughguidea">[1]</a>. అదే సమయంలో ఐరోపా సైన్యం కొత్త సాధన, శైలులను పరిచయం చేయడం సుడాను సంగీతం అభివృద్ధికి దోహదపడింది. సైనిక బ్యాండ్లు, ముఖ్యంగా స్కాటిషు బ్యాగుపైప్సు ప్రసిద్ధిచెందాయి. సైనిక కవాతుకు సాంప్రదాయ సంగీతం అందించబడింది. మార్చి షుల్కావి 1, షిల్లకు స్వరాలకు ఒక ఉదాహరణ. ఉత్తర సూడానులో వివిధ సంగీతం (అల్డైబ్బ్) పిలవబడే ఒక సంగీతానికి (తంబూర్) అని పిలవబడే ఒక సంగీత పరికరాన్ని ఉపయోగించారు. చేతితో తయారు చేసిన ఐదు తీగలను కలిగి ఉంటుంది. మానవ ప్రశంసలు, సంగీత కళాకారులు ఒక పరిపూర్ణ సమ్మేళనం ఉత్తర ప్రాంతంలో ప్రత్యేక పాత్ర ఇస్తుంది. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="క్రీడలు">క్రీడలు</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=22" title="విభాగాన్ని మార్చు: క్రీడలు">మార్చు</a>]</div> సూడానులో అత్యంత ప్రసిద్ధ క్రీడలలో అథ్లెటిక్సు (ట్రాకు అండు ఫీల్డు), ఫుట్ బాలు ప్రాధాన్యత వహిస్తున్నాయి. తరువాత స్థానంలో బాస్కెట్బాలు, హ్యాండు బాలు, వాలీబాలు వంటి క్రీడలు ఫుట్ బాలు క్రీడలా విజయం సాధించనప్పటికీ సుడానులో ప్రాచుర్యం పొందాయి. 1960 లు - 1970 లలో జాతీయ బాస్కెటు బాలు జట్టు ఖండం అగ్రశ్రేణి జట్టుగా గుర్తించబడింది. ప్రస్తుతం ఇది ఒక చిన్న శక్తిగా మాత్రమే ఉంది. సుడాను ఫుట్బాలుకు సుదీర్ఘ చరిత్ర ఉంది. ఫుట్ బాలుకు ప్రసిద్ధి చెందిన నాలుగు ఆఫ్రికా దేశాలలో సుడాను ఒకటి - ఇతర దేశాలు ఈజిప్టు, ఇథియోపియా, దక్షిణాఫ్రికా - దీనిని ఆఫ్రికా ఫుట్బాల్ ఏర్పాటు చేసింది. 1956 లో మొదటి " ఆఫ్రికన్ కప్ నేతృత్వం " సూడాను ఫుట్ బాలు క్రీడలకు ఆతిథ్యమిచ్చింది. 1970 లో ఒకసారి ఆఫ్రికన్ కప్ ఆఫ్ నేషంసును గెలుచుకుంది. రెండు సంవత్సరాల తరువాత సుడాను నేషనలు ఫుట్బాలు టీం మ్యూనిచులో 1972 ఒలింపికు క్రీడలలో పాల్గొంది. దేశం రాజధాని కార్టూం లీగుకు నివాసంగా ఉంది. ఇది ఆఫ్రికాలో అత్యంత పురాతనమైన ఫుట్బాలు లీగుగా పరిగణించబడుతుంది. అల్-హిలాలు, అల్-మెర్రిఖు, అబ్దేల్గడిరు ఒస్మాను వంటి సుడానీసు ఫుట్బాలు జట్లు దేశంలోని బలమైన జట్లుగా ఉన్నాయి. ఖార్టూం, ఎల్-నీల్, అల్-నీడలు ఎల్-నహూదు, హే-అల్ అరబు వంటి ఇతర జట్లు కూడా జనాదరణ పొందడం ప్రారంభించాయి. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="వస్త్రధారణ">వస్త్రధారణ</h3>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=23" title="విభాగాన్ని మార్చు: వస్త్రధారణ">మార్చు</a>]</div> సుడాను ప్రజలు అధికంగా సంప్రదాయ వస్త్రాలు, పశ్చిమ వస్త్రధారణ చేస్తుంటారు. సూడానులో విస్తృతంగా ధరించే ఒక సాంప్రదాయక వస్త్రం జలాబియా చాలా వదులైన, పొడవైన చేతులు, చీలమండలం వరకు ఉండే అంగీ వస్త్రం. మహిళల ధరించే జలాబియా పెద్ద దుపట్టాతో కలిసి ఉంటుంది. వస్త్రం తెల్లటి, రంగులో, చారలగా ఉంటుంది. సంవత్సరంలో సీజను అనుసరించి వ్యక్తిగత ప్రాధాన్యతలను బట్టి, వేర్వేరు మందంతో ఉంటుంది. సుడానులో సాధారణంకే ధరించే వస్త్రాన్ని తోబే (త్వబు) అని సుడానీస్ మాండలికంలో ఉచ్ఛరిస్తారు. పొడవైన ఒక ముక్క వస్త్రం వారి లోపలి వస్త్రాలు చుట్టూ చుట్టుకుంటారు. "త్వాబు" అనే పదానికి అరబికులో "వస్త్రం" అని అర్థం. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="బయటి_లింకులు">బయటి లింకులు</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=24" title="విభాగాన్ని మార్చు: బయటి లింకులు">మార్చు</a>]</div> <div class="infobox sisterproject" style="font-size: 90%;"> Sudan గురించిన మరింత సమాచారం కొరకు వికీపీడియా సోదర ప్రాజెక్టులు అన్వేషించండి <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Wiktionary-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/25px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/38px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/50px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></a> <a href="https://en.wiktionary.org/wiki/Special:Search/Sudan" class="extiw" title="wiktionary:Special:Search/Sudan">నిఘంటువు</a> విక్షనరీ నుండి <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Wikibooks-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/25px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="25" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/38px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/50px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></a> <a href="https://en.wikibooks.org/wiki/Special:Search/Sudan" class="extiw" title="wikibooks:Special:Search/Sudan">పాఠ్యపుస్తకాలు</a> వికీ పుస్తకాల నుండి <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Wikiquote-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/25px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="30" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/38px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/50px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></a> <a href="https://en.wikiquote.org/wiki/Special:Search/Sudan" class="extiw" title="wikiquote:Special:Search/Sudan">ఉదాహరణలు</a> వికికోట్ నుండి <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Wikisource-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/25px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/38px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/50px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></a> <a href="https://en.wikisource.org/wiki/Special:Search/Sudan" class="extiw" title="wikisource:Special:Search/Sudan">వికీసోర్సు నుండి</a> వికీసోర్సు నుండి <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Commons-logo.svg" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/25px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="34" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/38px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/50px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a> <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Special:Search/Sudan" class="extiw" title="commons:Special:Search/Sudan">చిత్రాలు, మీడియా</a> చిత్రాలు, మీడియా నుండి <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:Wikinews-logo.png" class="mw-file-description"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikinews-logo.png/25px-Wikinews-logo.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikinews-logo.png/38px-Wikinews-logo.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Wikinews-logo.png/50px-Wikinews-logo.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="415" /></a> <a href="https://en.wikinews.org/wiki/Special:Search/Sudan" class="extiw" title="wikinews:Special:Search/Sudan">వార్తా కథనాలు</a> వికీ వార్తల నుండి </div> <dl><dt>ప్రభుత్వం</dt></dl> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20121225090320/www.sudan.gov.sd/ar">సూడాన్ ప్రభుత్వపు అధికారిక వెబ్సైటు(అరబ్బీలో)</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-s/sudan.html">Chief of State and Cabinet Members</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121017124557/https://www.cia.gov/library/publications/world-leaders-1/world-leaders-s/sudan.html">Archived</a> 2012-10-17 at the <a href="/wiki/Wayback_Machine" class="mw-redirect" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r3795437">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4286695">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ఆఫ్రికా_దేశాలు" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3" style="background:yellow; color:greene; font-size: 110%; width: 90%;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4294021">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="మూస:ఆఫ్రికా"><abbr title="View this template" style="color:greene">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:ఆఫ్రికా (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template" style="color:greene">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:ఆఫ్రికా"><abbr title="Edit this template" style="color:greene">e</abbr></a></li></ul></div><div id="ఆఫ్రికా_దేశాలు" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="ఆఫ్రికా">ఆఫ్రికా</a> దేశాలు</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">స్వతంత్ర దేశాలు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><div> <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="అల్జీరియా">అల్జీరియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B2%E0%B0%BE" title="అంగోలా">అంగోలా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="బెనిన్">బెనిన్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="బోత్సువానా">బోత్సువానా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8B" class="mw-redirect" title="బర్కీనా ఫాసో">బర్కీనా ఫాసో</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BF" title="బురుండి">బురుండి</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కామెరూన్">కామెరూన్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%87%E0%B0%AA%E0%B1%8D_%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%86" title="కేప్ వర్దె">కేప్ వర్దె</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్">సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="చాద్">చాద్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="కొమొరోస్">కొమొరోస్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8B_%E0%B0%97%E0%B0%A3%E0%B0%A4%E0%B0%82%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="కాంగో గణతంత్ర రిపబ్లిక్">కాంగో గణతంత్ర రిపబ్లిక్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8B_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="కాంగో రిపబ్లిక్">కాంగో రిపబ్లిక్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%90%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఐవరీ కోస్ట్">ఐవరీ కోస్ట్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="జిబూటి">జిబూటి</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఈజిప్ట్">ఈజిప్ట్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఈక్వటోరియల్ గ్వినియా">ఈక్వటోరియల్ గ్వినియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%8E%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఎరిత్రియా">ఎరిత్రియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%A5%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఇథియోపియా">ఇథియోపియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="గబాన్">గబాన్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="గాంబియా">గాంబియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="ఘనా">ఘనా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="గినియా">గినియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE-%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%81" title="గినియా-బిస్సావు">గినియా-బిస్సావు</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="కెన్యా">కెన్యా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%B8%E0%B1%8B%E0%B0%A4%E0%B1%8B" title="లెసోతో">లెసోతో</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%88%E0%B0%AC%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="లైబీరియా">లైబీరియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="లిబ్యా">లిబ్యా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%A1%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="మడగాస్కర్">మడగాస్కర్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B0%BF" title="మలావి">మలావి</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF(%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE)" class="mw-redirect" title="మాలి(ఆఫ్రికా)">మాలి(ఆఫ్రికా)</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8C%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF" class="mw-redirect" title="మౌరిటానియ">మౌరిటానియ</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="మారిషస్">మారిషస్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8B" title="మొరాకో">మొరాకో</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="మొజాంబిక్">మొజాంబిక్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B0%AE%E0%B1%80%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="నమీబియా">నమీబియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="నైజర్">నైజర్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="నైజీరియా">నైజీరియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="రువాండా">రువాండా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B5%E0%B1%8A_%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%AE%E0%B1%86,_%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%86" title="సావొ టోమె, ప్రిన్సిపె">సావొ టోమె, ప్రిన్సిపె</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="సెనెగల్">సెనెగల్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%9A%E0%B1%86%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సేచెల్లిస్">సేచెల్లిస్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B1%86" class="mw-redirect" title="సియెర్రా లియోనె">సియెర్రా లియోనె</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8A%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సొమాలియా">సొమాలియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="దక్షిణ ఆఫ్రికా">దక్షిణ ఆఫ్రికా</a>  · <a class="mw-selflink selflink">సూడాన్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%A3_%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="దక్షిణ సూడాన్">దక్షిణ సూడాన్</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="టాంజానియా">టాంజానియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%97%E0%B1%8B" title="టోగో">టోగో</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ట్యునీషియా">ట్యునీషియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="ఉగాండా">ఉగాండా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="జాంబియా">జాంబియా</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%87" title="జింబాబ్వే">జింబాబ్వే</a>  · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="స్వాజీల్యాండ్">స్వాజీల్యాండ్</a> </div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="2" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/%E0%B0%A6%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82:AfricaCIA-HiRes.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/AfricaCIA-HiRes.jpg/150px-AfricaCIA-HiRes.jpg" decoding="async" width="150" height="194" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/AfricaCIA-HiRes.jpg/225px-AfricaCIA-HiRes.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/AfricaCIA-HiRes.jpg/300px-AfricaCIA-HiRes.jpg 2x" data-file-width="1632" data-file-height="2112" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">వేరే దేశాల పాలనలో</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%B0%E0%B1%80_%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="కానరీ దీవులు">కానరీ దీవులు</a>  · క్యుటా, మెలిల్లా  · మదీరా దీవులు  · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%AF%E0%B1%8A%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%86" title="మయొట్టె">మయొట్టె</a>  · రీయూనియన్  · సెయింట్ హెలినా</div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4286695"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="ఆర్గనైజేషన్_ఆఫ్_ది_ఇస్లామిక్_కాన్ఫరెన్స్_(OIC)" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r3795437"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4294021"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B0%BF_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D_(OIC)&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస:ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ది ఇస్లామిక్ కాన్ఫరెన్స్ (OIC) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="View this template">v</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8_%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B0%BF_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D_(OIC)&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస చర్చ:ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ది ఇస్లామిక్ కాన్ఫరెన్స్ (OIC) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)"><abbr title="Discuss this template">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:EditPage/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%A6%E0%B0%BF_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D_(OIC)" title="ప్రత్యేక:EditPage/మూస:ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ది ఇస్లామిక్ కాన్ఫరెన్స్ (OIC)"><abbr title="Edit this template">e</abbr></a></li></ul></div><div id="ఆర్గనైజేషన్_ఆఫ్_ది_ఇస్లామిక్_కాన్ఫరెన్స్_(OIC)" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Organisation_of_the_Islamic_Conference" class="extiw" title="en:Organisation of the Islamic Conference">ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ది ఇస్లామిక్ కాన్ఫరెన్స్ (OIC)</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">సభ్య దేశాలు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="ఆప్ఘనిస్తాన్">ఆప్ఘనిస్తాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%87%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="అల్బేనియా">అల్బేనియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="అల్జీరియా">అల్జీరియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="అజర్బైజాన్">అజర్బైజాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%B9%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="బహ్రయిన్">బహ్రయిన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B1%8D" title="బంగ్లాదేశ్">బంగ్లాదేశ్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="బెనిన్">బెనిన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AB%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%8B" class="mw-redirect" title="బుర్కినాఫాసో">బుర్కినాఫాసో</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%88" title="బ్రూనై">బ్రూనై</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కామెరూన్">కామెరూన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%8D" title="చాద్">చాద్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="కొమొరోస్">కొమొరోస్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%8B%E0%B0%9F%E0%B1%86_%E0%B0%A1%E0%B0%BF_%E0%B0%90%E0%B0%B5%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="కోటె డి ఐవొరి">కోటె డి ఐవొరి</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%8C%E0%B0%9F%E0%B0%BF" title="జిబౌటి">జిబౌటి</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%88%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B1%81" title="ఈజిప్టు">ఈజిప్టు</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%AC%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="గబాన్">గబాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="గాంబియా">గాంబియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="గినియా">గినియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE_%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8C" class="mw-redirect" title="గినియా బిస్సౌ">గినియా బిస్సౌ</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%97%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="గయానా">గయానా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ఇండోనేషియా">ఇండోనేషియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఇరాన్">ఇరాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%87%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="ఇరాక్">ఇరాక్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%9C%E0%B1%8B%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="జోర్డాన్">జోర్డాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B5%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%8D" title="కువైట్">కువైట్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కజకస్తాన్">కజకస్తాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%9C%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="కిర్గిజిస్తాన్">కిర్గిజిస్తాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B1%86%E0%B0%AC%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="లెబనాన్">లెబనాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="లిబియా">లిబియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%8D%E0%B0%A6%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="మాల్దీవులు">మాల్దీవులు</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%B2%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మలేషియా">మలేషియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF" title="మాలి">మాలి</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="మారిటానియా">మారిటానియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B1%8B" title="మొరాకో">మొరాకో</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" title="మొజాంబిక్">మొజాంబిక్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B0%B0%E0%B1%8D" title="నైజర్">నైజర్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="నైజీరియా">నైజీరియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%92%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఒమన్">ఒమన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="పాకిస్తాన్">పాకిస్తాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B1%80%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="పాలస్తీనా">పాలస్తీనా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A4%E0%B0%B0%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="కతర్">కతర్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8C%E0%B0%A6%E0%B1%80_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సౌదీ అరేబియా">సౌదీ అరేబియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B0%B2%E0%B1%8D" title="సెనెగల్">సెనెగల్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BE_%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B1%8B%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సియెర్రా లియోన్">సియెర్రా లియోన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%8B%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" class="mw-redirect" title="సోమాలియా">సోమాలియా</a> · <a class="mw-selflink selflink">సూడాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B1%8D" title="సురినామ్">సురినామ్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="సిరియా">సిరియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%A4%E0%B0%9C%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="తజకిస్తాన్">తజకిస్తాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%80" title="టర్కీ">టర్కీ</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="ట్యునీషియా">ట్యునీషియా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%8B%E0%B0%97%E0%B1%8B" title="టోగో">టోగో</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%9F%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%8D%E2%80%8C%E0%B0%AE%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="టుర్క్‌మెనిస్తాన్">టుర్క్‌మెనిస్తాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE" title="ఉగాండా">ఉగాండా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%89%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఉజ్బెకిస్తాన్">ఉజ్బెకిస్తాన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9F%E0%B1%86%E0%B0%A1%E0%B1%8D_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%8E%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B1%87%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్">యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%86%E0%B0%AE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="యెమన్">యెమన్</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">అబ్జర్వర్లు</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">దేశాలు, ప్రాంతాలు</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%E0%B0%AC%E0%B1%8B%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE,_%E0%B0%B9%E0%B1%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9C%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B1%8B%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%A8%E0%B0%BE" title="బోస్నియా, హెర్జెగోవినా">బోస్నియా, హెర్జెగోవినా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%86%E0%B0%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B2%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D" class="mw-redirect" title="సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్">సెంట్రల్ ఆఫ్రికన్ రిపబ్లిక్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%B0%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE" title="రష్యా">రష్యా</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%82%E0%B0%A1%E0%B1%8D" title="థాయిలాండ్">థాయిలాండ్</a> · <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%89%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%B0_%E0%B0%B8%E0%B1%88%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఉత్తర సైప్రస్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఉత్తర సైప్రస్</a> (as Turkish Cypriot State)</div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">ముస్లిం కమ్యూనిటీలు</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Moro_National_Liberation_Front" class="extiw" title="en:Moro National Liberation Front">మోరో నేషనల్ లిబరేషన్ ఫ్రంట్</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0;padding-right:0;"><div style="padding:0em 0.75em;">అంతర్జాతీయ సంస్థలు</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Economic_Cooperation_Organization" class="extiw" title="en:Economic Cooperation Organization">ఎకనామిక్ కోఆపరేషన్ ఆర్గనేషన్</a> · <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="ఆఫ్రికన్ యూనియన్ (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">ఆఫ్రికన్ యూనియన్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B1%8D_%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%97%E0%B1%8D" title="అరబ్ లీగ్">అరబ్ లీగ్</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%85%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%A8_%E0%B0%89%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B0%82" class="mw-redirect" title="అలీన ఉద్యమం">అలీన ఉద్యమం</a> · <a href="/wiki/%E0%B0%90%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B0%E0%B0%BE%E0%B0%9C%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BF" class="mw-redirect" title="ఐక్యరాజ్యసమితి">ఐక్యరాజ్యసమితి</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="మూలాలు">మూలాలు</h2>[<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&section=25" title="విభాగాన్ని మార్చు: మూలాలు">మార్చు</a>]</div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><a href="#cite_ref-1">↑</a> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r4342780">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free.id-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-free a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-limited.id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration.id-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-limited a,body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-registration a{background-size:contain}.mw-parser-output .id-lock-subscription.id-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .id-lock-subscription a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}body:not(.skin-timeless):not(.skin-minerva) .mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background-size:contain}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#2C882D;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-visible-error,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-hidden-error{color:#f8a397}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .cs1-maint{color:#18911F}}</style><cite id="CITEREFRayah1978" class="citation book cs1">Rayah, Mubarak B. (1978). Sudan civilization. Democratic Republic of the Sudan, Ministry of Culture and Information. p. 64.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Sudan+civilization&rft.pages=64&rft.pub=Democratic+Republic+of+the+Sudan%2C+Ministry+of+Culture+and+Information&rft.date=1978&rft.aulast=Rayah&rft.aufirst=Mubarak+B.&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-2"><a href="#cite_ref-2">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.news24.com/World/News/Discontent-over-Sudan-census-20090521">"Discontent over Sudan census"</a>. News24. 21 May 2009. Retrieved 8 July 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Discontent+over+Sudan+census&rft.date=2009-05-21&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.news24.com%2FWorld%2FNews%2FDiscontent-over-Sudan-census-20090521&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-imf2-3">↑ <a href="#cite_ref-imf2_3-0">3.0</a> <a href="#cite_ref-imf2_3-1">3.1</a> <a href="#cite_ref-imf2_3-2">3.2</a> <a href="#cite_ref-imf2_3-3">3.3</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2010/01/weodata/weorept.aspx?sy=2008&ey=2013&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&pr1.x=68&pr1.y=6&c=732&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a=">"Sudan"</a>. International Monetary Fund. Retrieved 2011-11-05.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan&rft.pub=International+Monetary+Fund&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fexternal%2Fpubs%2Fft%2Fweo%2F2010%2F01%2Fweodata%2Fweorept.aspx%3Fsy%3D2008%26ey%3D2013%26scsm%3D1%26ssd%3D1%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1%26pr1.x%3D68%26pr1.y%3D6%26c%3D732%26s%3DNGDPD%252CNGDPDPC%252CPPPGDP%252CPPPPC%26grp%3D0%26a%3D&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-4"><a href="#cite_ref-4">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2011_EN_Table1.pdf">"Human Development Report 2011"</a> (PDF). United Nations. Retrieved 2011-11-02.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2011&rft.pub=United+Nations&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fen%2Fmedia%2FHDR_2011_EN_Table1.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-etym-5"><a href="#cite_ref-etym_5-0">↑</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.etymonline.com/index.php?search=sudan&searchmode=none">Online Etymology Dictionary</a> </li> <li id="cite_note-6"><a href="#cite_ref-6">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20071011210859/http://sudani.co.za/economy_agricul_sudan.htm">"Embassy of Sudan in South Africa - Official Documents Agriculture in Sudan"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudani.co.za/economy_agricul_sudan.htm">the original</a> on 2007-10-11. Retrieved 2009-03-28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Embassy+of+Sudan+in+South+Africa+-+Official+Documents+Agriculture+in+Sudan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sudani.co.za%2Feconomy_agricul_sudan.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-7"><a href="#cite_ref-7">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200411113431/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/su.html">"The World Factbook — Central Intelligence Agency"</a>. www.cia.gov. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/geos/su.html">the original</a> on 2020-04-11. Retrieved 2019-04-28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cia.gov&rft.atitle=The+World+Factbook+%E2%80%94+Central+Intelligence+Agency&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fresources%2Fthe-world-factbook%2Fgeos%2Fsu.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-8"><a href="#cite_ref-8">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181226211750/https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html#su">"The World Factbook — Central Intelligence Agency"</a>. www.cia.gov. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/rankorder/2147rank.html#su">the original</a> on 2018-12-26. Retrieved 2019-04-28.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.cia.gov&rft.atitle=The+World+Factbook+%E2%80%94+Central+Intelligence+Agency&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fresources%2Fthe-world-factbook%2Frankorder%2F2147rank.html%23su&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-autogenerated1-9"><a href="#cite_ref-autogenerated1_9-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFDavison,_Roderic_H.1960" class="citation journal cs1">Davison, Roderic H. (1960). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/sim_foreign-affairs_1960-07_38_4/page/665">"Where is the Middle East?"</a>. Foreign Affairs. 38 (4): 665–675. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F20029452">10.2307/20029452</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/20029452">20029452</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Foreign+Affairs&rft.atitle=Where+is+the+Middle+East%3F&rft.volume=38&rft.issue=4&rft.pages=665-675&rft.date=1960&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F20029452&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F20029452%23id-name%3DJSTOR&rft.au=Davison%2C+Roderic+H.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fsim_foreign-affairs_1960-07_38_4%2Fpage%2F665&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-sudan.gov.sd-10"><a href="#cite_ref-sudan.gov.sd_10-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130902160838/http://sudan.gov.sd/ar/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=39&Itemid=75">"Archived copy"</a>. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sudan.gov.sd/ar/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=39&Itemid=75">the original</a> on 2 సెప్టెంబరు 2013. Retrieved 14 జూలై 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Archived+copy&rft_id=http%3A%2F%2Fsudan.gov.sd%2Far%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Dcategory%26layout%3Dblog%26id%3D39%26Itemid%3D75&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Cite_web" title="మూస:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: archived copy as title (<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_archived_copy_as_title" title="వర్గం:CS1 maint: archived copy as title">link</a>) </li> <li id="cite_note-11"><a href="#cite_ref-11">↑</a> Collins, Robert O. (2008). A History of Modern Sudan. Cambridge University Press. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-0-521-85820-5" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-0-521-85820-5">978-0-521-85820-5</a>. </li> <li id="cite_note-Sudan_military_coup_topples_Bashir-12">↑ <a href="#cite_ref-Sudan_military_coup_topples_Bashir_12-0">12.0</a> <a href="#cite_ref-Sudan_military_coup_topples_Bashir_12-1">12.1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-africa-47891470">"Sudan military coup topples Bashir"</a> (in బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్). 2019-04-11. Retrieved 2019-04-11.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Sudan+military+coup+topples+Bashir&rft.date=2019-04-11&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-africa-47891470&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-13"><a href="#cite_ref-13">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFInternational_Association_for_the_History_of_Religions1959" class="citation cs2">International Association for the History of Religions (1959), Numen, Leiden: EJ Brill, p. 131, <q>West Africa may be taken as the country stretching from Senegal in the West, to the Cameroons in the East; sometimes it has been called the central and western Sudan, the Bilad as-Sūdan, 'Land of the Blacks', of the Arabs</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Numen&rft.place=Leiden&rft.pages=131&rft.pub=EJ+Brill&rft.date=1959&rft.au=International+Association+for+the+History+of+Religions&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESharkey200729–32-14"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESharkey200729–32_14-0">↑</a> <a href="#CITEREFSharkey2007">Sharkey 2007</a>, pp. 29–32. sfn error: no target: CITEREFSharkey2007 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-locearlyhist-15"><a href="#cite_ref-locearlyhist_15-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://countrystudies.us/sudan">"Sudan A Country Study"</a>. Countrystudies.us.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan+A+Country+Study&rft.pub=Countrystudies.us&rft_id=http%3A%2F%2Fcountrystudies.us%2Fsudan&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Keita,_S.O.Y._1993_129–54-16"><a href="#cite_ref-Keita,_S.O.Y._1993_129–54_16-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFKeita,_S.O.Y.1993" class="citation journal cs1">Keita, S.O.Y. (1993). "Studies and Comments on Ancient Egyptian Biological Relationships". History in Africa. 20 (7): 129–54. <a href="/wiki/Doi_(identifier)" class="mw-redirect" title="Doi (identifier)">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F3171969">10.2307/3171969</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(identifier)" class="mw-redirect" title="JSTOR (identifier)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jstor.org/stable/317196">317196</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=History+in+Africa&rft.atitle=Studies+and+Comments+on+Ancient+Egyptian+Biological+Relationships&rft.volume=20&rft.issue=7&rft.pages=129-54&rft.date=1993&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F3171969&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F317196%23id-name%3DJSTOR&rft.au=Keita%2C+S.O.Y.&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-17"><a href="#cite_ref-17">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFRoux,_Georges1992" class="citation book cs1">Roux, Georges (1992). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=klZX8B_RzzYC">Ancient Iraq</a>. Penguin Books Limited. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-0-14-193825-7" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-0-14-193825-7"><bdi>978-0-14-193825-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Iraq&rft.pub=Penguin+Books+Limited&rft.date=1992&rft.isbn=978-0-14-193825-7&rft.au=Roux%2C+Georges&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DklZX8B_RzzYC&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200226-18"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200226_18-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, p. 26. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200216–22-19"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200216–22_19-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, pp. 16–22. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200224,_26-20"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200224,_26_20-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, pp. 24, 26. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200216–17-21"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200216–17_21-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, pp. 16–17. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWerner201377-22"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWerner201377_22-0">↑</a> <a href="#CITEREFWerner2013">Werner 2013</a>, p. 77. sfn error: no target: CITEREFWerner2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200268–70-23"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200268–70_23-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, pp. 68–70. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHasan196731-24"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHasan196731_24-0">↑</a> <a href="#CITEREFHasan1967">Hasan 1967</a>, p. 31. sfn error: no target: CITEREFHasan1967 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200277–78-25"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200277–78_25-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, pp. 77–78. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShinnie1978572-26"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShinnie1978572_26-0">↑</a> <a href="#CITEREFShinnie1978">Shinnie 1978</a>, p. 572. sfn error: no target: CITEREFShinnie1978 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWerner201384-27"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWerner201384_27-0">↑</a> <a href="#CITEREFWerner2013">Werner 2013</a>, p. 84. sfn error: no target: CITEREFWerner2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWerner2013101-28"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWerner2013101_28-0">↑</a> <a href="#CITEREFWerner2013">Werner 2013</a>, p. 101. sfn error: no target: CITEREFWerner2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200289-29"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200289_29-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, p. 89. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERuffini2012264-30"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERuffini2012264_30-0">↑</a> <a href="#CITEREFRuffini2012">Ruffini 2012</a>, p. 264. sfn error: no target: CITEREFRuffini2012 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMartens-Czarnecka2015249–265-31"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMartens-Czarnecka2015249–265_31-0">↑</a> <a href="#CITEREFMartens-Czarnecka2015">Martens-Czarnecka 2015</a>, pp. 249–265. sfn error: no target: CITEREFMartens-Czarnecka2015 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWerner2013254-32"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWerner2013254_32-0">↑</a> <a href="#CITEREFWerner2013">Werner 2013</a>, p. 254. sfn error: no target: CITEREFWerner2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEdwards2004237-33"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEdwards2004237_33-0">↑</a> <a href="#CITEREFEdwards2004">Edwards 2004</a>, p. 237. sfn error: no target: CITEREFEdwards2004 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAdams1977496-34"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAdams1977496_34-0">↑</a> <a href="#CITEREFAdams1977">Adams 1977</a>, p. 496. sfn error: no target: CITEREFAdams1977 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAdams1977482-35"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAdams1977482_35-0">↑</a> <a href="#CITEREFAdams1977">Adams 1977</a>, p. 482. sfn error: no target: CITEREFAdams1977 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby2002236–239-36"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby2002236–239_36-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, pp. 236–239. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWerner2013344–345-37"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWerner2013344–345_37-0">↑</a> <a href="#CITEREFWerner2013">Werner 2013</a>, pp. 344–345. sfn error: no target: CITEREFWerner2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby200288-38"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby200288_38-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, p. 88. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby2002252-39"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby2002252_39-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, p. 252. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHasan1967176-40"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHasan1967176_40-0">↑</a> <a href="#CITEREFHasan1967">Hasan 1967</a>, p. 176. sfn error: no target: CITEREFHasan1967 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHasan1967145-41"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHasan1967145_41-0">↑</a> <a href="#CITEREFHasan1967">Hasan 1967</a>, p. 145. sfn error: no target: CITEREFHasan1967 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWerner2013143–145-42"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWerner2013143–145_42-0">↑</a> <a href="#CITEREFWerner2013">Werner 2013</a>, pp. 143–145. sfn error: no target: CITEREFWerner2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELajtar2011130–131-43"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELajtar2011130–131_43-0">↑</a> <a href="#CITEREFLajtar2011">Lajtar 2011</a>, pp. 130–131. sfn error: no target: CITEREFLajtar2011 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERuffini2012256-44"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERuffini2012256_44-0">↑</a> <a href="#CITEREFRuffini2012">Ruffini 2012</a>, p. 256. sfn error: no target: CITEREFRuffini2012 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWelsby2002255-45"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWelsby2002255_45-0">↑</a> <a href="#CITEREFWelsby2002">Welsby 2002</a>, p. 255. sfn error: no target: CITEREFWelsby2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVantini1975786–787-46"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVantini1975786–787_46-0">↑</a> <a href="#CITEREFVantini1975">Vantini 1975</a>, pp. 786–787. sfn error: no target: CITEREFVantini1975 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHasan1967133-47"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHasan1967133_47-0">↑</a> <a href="#CITEREFHasan1967">Hasan 1967</a>, p. 133. sfn error: no target: CITEREFHasan1967 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVantini2006487–489-48"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVantini2006487–489_48-0">↑</a> <a href="#CITEREFVantini2006">Vantini 2006</a>, pp. 487–489. sfn error: no target: CITEREFVantini2006 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESpaulding197412–30-49"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESpaulding197412–30_49-0">↑</a> <a href="#CITEREFSpaulding1974">Spaulding 1974</a>, pp. 12–30. sfn error: no target: CITEREFSpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoltDaly200025-50"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoltDaly200025_50-0">↑</a> <a href="#CITEREFHoltDaly2000">Holt & Daly 2000</a>, p. 25. sfn error: no target: CITEREFHoltDaly2000 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197425–26-51"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197425–26_51-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, pp. 25–26. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197426-52"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197426_52-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 26. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELoimeier2013150-53"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELoimeier2013150_53-0">↑</a> <a href="#CITEREFLoimeier2013">Loimeier 2013</a>, p. 150. sfn error: no target: CITEREFLoimeier2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197431-54"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197431_54-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 31. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELoimeier2013151–152-55"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELoimeier2013151–152_55-0">↑</a> <a href="#CITEREFLoimeier2013">Loimeier 2013</a>, pp. 151–152. sfn error: no target: CITEREFLoimeier2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWerner2013177–184-56"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWerner2013177–184_56-0">↑</a> <a href="#CITEREFWerner2013">Werner 2013</a>, pp. 177–184. sfn error: no target: CITEREFWerner2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPeacock201298-57"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeacock201298_57-0">↑</a> <a href="#CITEREFPeacock2012">Peacock 2012</a>, p. 98. sfn error: no target: CITEREFPeacock2012 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPeacock201296–97-58"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeacock201296–97_58-0">↑</a> <a href="#CITEREFPeacock2012">Peacock 2012</a>, pp. 96–97. sfn error: no target: CITEREFPeacock2012 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197435-59"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197435_59-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 35. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197436–40-60"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197436–40_60-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, pp. 36–40. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAdams1977601-61"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAdams1977601_61-0">↑</a> <a href="#CITEREFAdams1977">Adams 1977</a>, p. 601. sfn error: no target: CITEREFAdams1977 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197478-62"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197478_62-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 78. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197488-63"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197488_63-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 88. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESpaulding197424-25-64"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESpaulding197424-25_64-0">↑</a> <a href="#CITEREFSpaulding1974">Spaulding 1974</a>, p. 24-25. sfn error: no target: CITEREFSpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197494–95-65"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197494–95_65-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, pp. 94–95. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197498-66"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197498_66-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 98. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESpaulding1985382-67"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESpaulding1985382_67-0">↑</a> <a href="#CITEREFSpaulding1985">Spaulding 1985</a>, p. 382. sfn error: no target: CITEREFSpaulding1985 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELoimeier2013152-68"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELoimeier2013152_68-0">↑</a> <a href="#CITEREFLoimeier2013">Loimeier 2013</a>, p. 152. sfn error: no target: CITEREFLoimeier2013 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESpaulding1985210–212-69"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESpaulding1985210–212_69-0">↑</a> <a href="#CITEREFSpaulding1985">Spaulding 1985</a>, pp. 210–212. sfn error: no target: CITEREFSpaulding1985 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAdams1977557–558-70"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAdams1977557–558_70-0">↑</a> <a href="#CITEREFAdams1977">Adams 1977</a>, pp. 557–558. sfn error: no target: CITEREFAdams1977 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEdwards2004260-71"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEdwards2004260_71-0">↑</a> <a href="#CITEREFEdwards2004">Edwards 2004</a>, p. 260. sfn error: no target: CITEREFEdwards2004 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197428–29-72"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding197428–29_72-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, pp. 28–29. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHesse200250-73"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHesse200250_73-0">↑</a> <a href="#CITEREFHesse2002">Hesse 2002</a>, p. 50. sfn error: no target: CITEREFHesse2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHesse200221–22-74"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHesse200221–22_74-0">↑</a> <a href="#CITEREFHesse2002">Hesse 2002</a>, pp. 21–22. sfn error: no target: CITEREFHesse2002 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMcGregor2011Table_1-75"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMcGregor2011Table_1_75-0">↑</a> <a href="#CITEREFMcGregor2011">McGregor 2011</a>, Table 1. sfn error: no target: CITEREFMcGregor2011 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974110-76">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974110_76-0">76.0</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974110_76-1">76.1</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 110. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMcGregor2011132-77"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMcGregor2011132_77-0">↑</a> <a href="#CITEREFMcGregor2011">McGregor 2011</a>, p. 132. sfn error: no target: CITEREFMcGregor2011 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974123-78"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974123_78-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 123. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHoltDaly200031-79"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHoltDaly200031_79-0">↑</a> <a href="#CITEREFHoltDaly2000">Holt & Daly 2000</a>, p. 31. sfn error: no target: CITEREFHoltDaly2000 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974126-80"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheySpaulding1974126_80-0">↑</a> <a href="#CITEREFO'FaheySpaulding1974">O'Fahey & Spaulding 1974</a>, p. 126. sfn error: no target: CITEREFO'FaheySpaulding1974 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20079-81">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20079_81-0">81.0</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20079_81-1">81.1</a> <a href="#CITEREFO'FaheyTubiana2007">O'Fahey & Tubiana 2007</a>, p. 9. sfn error: no target: CITEREFO'FaheyTubiana2007 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20072-82">↑ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20072_82-0">82.0</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEO'FaheyTubiana20072_82-1">82.1</a> <a href="#CITEREFO'FaheyTubiana2007">O'Fahey & Tubiana 2007</a>, p. 2. sfn error: no target: CITEREFO'FaheyTubiana2007 (<a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_template_errors&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Harv and Sfn template errors (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">help</a>) </li> <li id="cite_note-83"><a href="#cite_ref-83">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFChurchill1902" class="citation book cs1">Churchill, Winston (1902). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/stream/riverwarhistoric00chur">"The Rebellion of the Mahdi"</a>. The River War.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=The+Rebellion+of+the+Mahdi&rft.btitle=The+River+War&rft.date=1902&rft.aulast=Churchill&rft.aufirst=Winston&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fstream%2Friverwarhistoric00chur&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-SlatinWingate1896-84"><a href="#cite_ref-SlatinWingate1896_84-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFRudolf_Carl_Freiherr_von_SlatinSir_Francis_Reginald_Wingate1896" class="citation book cs1">Rudolf Carl Freiherr von Slatin; Sir Francis Reginald Wingate (1896). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/riverwarhistoric00chur">Fire and Sword in the Sudan</a>. E. Arnold. Retrieved 26 June 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fire+and+Sword+in+the+Sudan&rft.pub=E.+Arnold&rft.date=1896&rft.au=Rudolf+Carl+Freiherr+von+Slatin&rft.au=Sir+Francis+Reginald+Wingate&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Friverwarhistoric00chur&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-85"><a href="#cite_ref-85">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFDomke,_D._Michelle1997" class="citation web cs1">Domke, D. Michelle (November 1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20001209170400/http://www.american.edu/ted/ice/sudan.htm">"ICE Case Studies; Case Number: 3; Case Identifier: Sudan; Case Name: Civil War in the Sudan: Resources or Religion?"</a>. <a href="/w/index.php?title=Inventory_of_Conflict_and_Environment&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inventory of Conflict and Environment (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Inventory of Conflict and Environment</a> (via the <a href="/w/index.php?title=American_University_School_of_International_Service&action=edit&redlink=1" class="new" title="American University School of International Service (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">American University School of International Service</a>). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.american.edu/ted/ice/sudan.htm">the original</a> on 9 December 2000. Retrieved 8 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=ICE+Case+Studies%3B+Case+Number%3A+3%3B+Case+Identifier%3A+Sudan%3B+Case+Name%3A+Civil+War+in+the+Sudan%3A+Resources+or+Religion%3F&rft.pub=Inventory+of+Conflict+and+Environment+%28via+the+American+University+School+of+International+Service%29&rft.date=1997-11&rft.au=Domke%2C+D.+Michelle&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.american.edu%2Fted%2Fice%2Fsudan.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-86"><a href="#cite_ref-86">↑</a> M. Daly, Empire on the Nile, p.346. </li> <li id="cite_note-87"><a href="#cite_ref-87">↑</a> Morewood, The British Defence of Egypt, (Suffolk 2005), p.4 </li> <li id="cite_note-88"><a href="#cite_ref-88">↑</a> Daly, pp.457–59 </li> <li id="cite_note-89"><a href="#cite_ref-89">↑</a> Morewood, The British Defence of Egypt 1935–40, (Suffolk, 1940), p.94-5 </li> <li id="cite_note-90"><a href="#cite_ref-90">↑</a> <a href="/w/index.php?title=Arthur_Henderson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arthur Henderson (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Arthur Henderson</a>, 8 May 1936 quoted in Daly, Empire on the Nile, p.348 </li> <li id="cite_note-91"><a href="#cite_ref-91">↑</a> Sir Miles Lampson quoted in a diary, 29 September 1938; Morewood, p.117 </li> <li id="cite_note-92"><a href="#cite_ref-92">↑</a> Morewood, p.164-5 </li> <li id="cite_note-93"><a href="#cite_ref-93">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081120035130/http://sudan-embassy.co.uk/en/content/blogcategory/28/37">"Brief History of the Sudan"</a>. Sudan Embassy in London. 20 November 2008. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://sudan-embassy.co.uk/en/content/blogcategory/28/37">the original</a> on 20 November 2008. Retrieved 31 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Brief+History+of+the+Sudan&rft.pub=Sudan+Embassy+in+London&rft.date=2008-11-20&rft_id=http%3A%2F%2Fsudan-embassy.co.uk%2Fen%2Fcontent%2Fblogcategory%2F28%2F37&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-reuters-factbox-94"><a href="#cite_ref-reuters-factbox_94-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/article/topNews/idUKL1435274220080714">"Factbox – Sudan's President Omar Hassan al-Bashir"</a>. Reuters. 14 July 2008. Retrieved 8 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Factbox+%E2%80%93+Sudan%27s+President+Omar+Hassan+al-Bashir&rft.date=2008-07-14&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Farticle%2FtopNews%2FidUKL1435274220080714&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Bekele-95"><a href="#cite_ref-Bekele_95-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFBekele2008" class="citation news cs1">Bekele, Yilma (12 July 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101231092713/http://www.ethiopianreview.com/content/2929">"Chickens Are Coming Home To Roost!"</a>. <a href="/w/index.php?title=Ethiopian_Review&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ethiopian Review (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Ethiopian Review</a>. Addis Ababa. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethiopianreview.com/content/2929">the original</a> on 31 డిసెంబరు 2010. Retrieved 13 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Ethiopian+Review&rft.atitle=Chickens+Are+Coming+Home+To+Roost%21&rft.date=2008-07-12&rft.aulast=Bekele&rft.aufirst=Yilma&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.ethiopianreview.com%2Fcontent%2F2929&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Kepel,_Jihad_2002,_p.181-96"><a href="#cite_ref-Kepel,_Jihad_2002,_p.181_96-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFKepel2002" class="citation book cs1">Kepel, Gilles (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=tttzgNKFAI8C&pg=PA181">Jihad: The Trail of Political Islam</a>. Harvard University Press. p. 181. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-0-674-01090-1" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-0-674-01090-1"><bdi>978-0-674-01090-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Jihad%3A+The+Trail+of+Political+Islam&rft.pages=181&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=2002&rft.isbn=978-0-674-01090-1&rft.aulast=Kepel&rft.aufirst=Gilles&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DtttzgNKFAI8C%26pg%3DPA181&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-97"><a href="#cite_ref-97">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFWalker2008" class="citation news cs1">Walker, Peter (14 July 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/world/2008/jul/14/sudan.warcrimes3">"Profile: Omar al-Bashir"</a>. The Guardian. London. Retrieved 13 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=Profile%3A+Omar+al-Bashir&rft.date=2008-07-14&rft.aulast=Walker&rft.aufirst=Peter&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fworld%2F2008%2Fjul%2F14%2Fsudan.warcrimes3&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-New_York_Times_1996,_p.4-98"><a href="#cite_ref-New_York_Times_1996,_p.4_98-0">↑</a> <a href="/w/index.php?title=The_New_York_Times&action=edit&redlink=1" class="new" title="The New York Times (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">The New York Times</a>. 16 March 1996. p. 4. </li> <li id="cite_note-99"><a href="#cite_ref-99">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.historyworld.net/wrldhis/PlainTextHistories.asp?historyid=aa86">"History of the Sudan"</a>. HistoryWorld. n.d. Retrieved 13 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=History+of+the+Sudan&rft.pub=HistoryWorld&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.historyworld.net%2Fwrldhis%2FPlainTextHistories.asp%3Fhistoryid%3Daa86&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Shahzad-100"><a href="#cite_ref-Shahzad_100-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFShahzad2002" class="citation news cs1">Shahzad, Syed Saleem (23 February 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110513085906/http://www.atimes.com/c-asia/DB23Ag02.html">"Bin Laden Uses Iraq To Plot New Attacks"</a>. <a href="/w/index.php?title=Asia_Times&action=edit&redlink=1" class="new" title="Asia Times (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Asia Times</a>. Hong Kong. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.atimes.com/c-asia/DB23Ag02.html">the original</a> on 13 మే 2011. Retrieved 14 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Asia+Times&rft.atitle=Bin+Laden+Uses+Iraq+To+Plot+New+Attacks&rft.date=2002-02-23&rft.aulast=Shahzad&rft.aufirst=Syed+Saleem&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.atimes.com%2Fc-asia%2FDB23Ag02.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-foxnews-101"><a href="#cite_ref-foxnews_101-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181106163604/https://www.foxnews.com/story/0,2933,258413,00.html">"Families of USS Cole Victims Sue Sudan for $105 Million"</a>. Fox News Channel. Associated Press. 13 మార్చి 2007. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.foxnews.com/story/0,2933,258413,00.html">the original</a> on 6 నవంబరు 2018. Retrieved 14 జనవరి 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Families+of+USS+Cole+Victims+Sue+Sudan+for+%24105+Million&rft.date=2007-03-13&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.foxnews.com%2Fstory%2F0%2C2933%2C258413%2C00.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-102"><a href="#cite_ref-102">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFFuller,_Graham_E.2004" class="citation book cs1">Fuller, Graham E. (2004). The Future of Political Islam. Palgrave Macmillan. p. 111. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-1-4039-6556-1" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-1-4039-6556-1"><bdi>978-1-4039-6556-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Future+of+Political+Islam&rft.pages=111&rft.pub=Palgrave+Macmillan&rft.date=2004&rft.isbn=978-1-4039-6556-1&rft.au=Fuller%2C+Graham+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-103"><a href="#cite_ref-103">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFWright2006" class="citation book cs1">Wright, Lawrence (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=8dCnb4uR63EC&pg=PA221">The Looming Tower</a>. Knopf Doubleday Publishing Group. pp. 221–223. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-0-307-26608-8" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-0-307-26608-8"><bdi>978-0-307-26608-8</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Looming+Tower&rft.pages=221-223&rft.pub=Knopf+Doubleday+Publishing+Group&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-307-26608-8&rft.aulast=Wright&rft.aufirst=Lawrence&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D8dCnb4uR63EC%26pg%3DPA221&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-BBC_profile-104"><a href="#cite_ref-BBC_profile_104-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/3273569.stm">"Profile: Sudan's President Bashir"</a>. BBC News. 25 November 2003. Retrieved 8 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Profile%3A+Sudan%27s+President+Bashir&rft.date=2003-11-25&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fafrica%2F3273569.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Denies-105"><a href="#cite_ref-Denies_105-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFAli,_Wasil2008" class="citation news cs1">Ali, Wasil (12 May 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200412093622/https://www.sudantribune.com/spip.php?article27123">"Sudanese Islamist Opposition Leader Denies Link with Darfur Rebels"</a>. Sudan Tribune. Paris. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudantribune.com/spip.php?article27123">the original</a> on 12 ఏప్రిల్ 2020. Retrieved 31 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Sudan+Tribune&rft.atitle=Sudanese+Islamist+Opposition+Leader+Denies+Link+with+Darfur+Rebels&rft.date=2008-05-12&rft.au=Ali%2C+Wasil&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sudantribune.com%2Fspip.php%3Farticle27123&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-106"><a href="#cite_ref-106">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation pressrelease cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090325100539/http://www2.icc-cpi.int/menus/icc/press%20and%20media/press%20releases/press%20releases%20%282008%29/a">"ICC Prosecutor Presents Case Against Sudanese President, Hassan Ahmad al Bashir, for Genocide, Crimes Against Humanity and War Crimes in Darfur"</a> (Press release). <a href="/w/index.php?title=International_Criminal_Court&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Criminal Court (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Office of the Prosecutor</a>, International Criminal Court. 14 July 2008. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www2.icc-cpi.int/menus/icc/press%20and%20media/press%20releases/press%20releases%20%282008%29/a">the original</a> on 25 March 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=ICC+Prosecutor+Presents+Case+Against+Sudanese+President%2C+Hassan+Ahmad+al+Bashir%2C+for+Genocide%2C+Crimes+Against+Humanity+and+War+Crimes+in+Darfur&rft.pub=Office+of+the+Prosecutor%2C+International+Criminal+Court&rft.date=2008-07-14&rft_id=http%3A%2F%2Fwww2.icc-cpi.int%2Fmenus%2Ficc%2Fpress%2520and%2520media%2Fpress%2520releases%2Fpress%2520releases%2520%25282008%2529%2Fa&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-BBC1-107"><a href="#cite_ref-BBC1_107-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/africa/7923102.stm">"Warrant issued for Sudan's Bashir"</a>. BBC News. 4 March 2009. Retrieved 14 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Warrant+issued+for+Sudan%27s+Bashir&rft.date=2009-03-04&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fafrica%2F7923102.stm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-108"><a href="#cite_ref-108">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFLynch,_ColumHamilton,_Rebecca2010" class="citation news cs1">Lynch, Colum; Hamilton, Rebecca (13 July 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://pulitzercenter.org/articles/international-criminal-court-charges-+sudans-omar-hassan-al-bashir-genocide">"International Criminal Court Charges Sudan's Omar Hassan al-Bashir with Genocide"</a>. The Washington Post. Retrieved 14 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Washington+Post&rft.atitle=International+Criminal+Court+Charges+Sudan%27s+Omar+Hassan+al-Bashir+with+Genocide&rft.date=2010-07-13&rft.au=Lynch%2C+Colum&rft.au=Hamilton%2C+Rebecca&rft_id=http%3A%2F%2Fpulitzercenter.org%2Farticles%2Finternational-criminal-court-charges-%2Bsudans-omar-hassan-al-bashir-genocide&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988">[<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Link_rot" title="వికీపీడియా:Link rot">permanent dead link</a>] </li> <li id="cite_note-109"><a href="#cite_ref-109">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060321010542/http://www.unmis.org/english/documents/mmr/MMR2006/MMR-jan04.pdf">"UNMIS Media Monitoring Report"</a> (PDF). United Nations Mission in Sudan. 4 January 2006. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unmis.org/english/documents/mmr/MMR2006/MMR-jan04.pdf">the original</a> (PDF) on 21 March 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=UNMIS+Media+Monitoring+Report&rft.pub=United+Nations+Mission+in+Sudan&rft.date=2006-01-04&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.unmis.org%2Fenglish%2Fdocuments%2Fmmr%2FMMR2006%2FMMR-jan04.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-110"><a href="#cite_ref-110">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060802105035/http://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2006/65972.htm">"Darfur Peace Agreement"</a>. US Department of State. 8 May 2006. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.state.gov/r/pa/prs/ps/2006/65972.htm">the original</a> on 2 August 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Darfur+Peace+Agreement&rft.pub=US+Department+of+State&rft.date=2006-05-08&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.state.gov%2Fr%2Fpa%2Fprs%2Fps%2F2006%2F65972.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-111"><a href="#cite_ref-111">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061010023439/http://english.aljazeera.net/NR/exeres/AB24F0A9-8145-4E1E-96C7-3D8FC9641CC6.htm">"Restraint Plea to Sudan and Chad"</a>. Al Jazeera. Agence France-Presse. 27 December 2005. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://english.aljazeera.net/NR/exeres/AB24F0A9-8145-4E1E-96C7-3D8FC9641CC6.htm">the original</a> on 10 October 2006.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Restraint+Plea+to+Sudan+and+Chad&rft.date=2005-12-27&rft_id=http%3A%2F%2Fenglish.aljazeera.net%2FNR%2Fexeres%2FAB24F0A9-8145-4E1E-96C7-3D8FC9641CC6.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-112"><a href="#cite_ref-112">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chinadaily.com.cn/world/2007-05/04/content_865569.htm">"Sudan, Chad Agree To Stop Fighting"</a>. China Daily. Beijing. Associated Press. 4 May 2007.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=China+Daily&rft.atitle=Sudan%2C+Chad+Agree+To+Stop+Fighting&rft.date=2007-05-04&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.chinadaily.com.cn%2Fworld%2F2007-05%2F04%2Fcontent_865569.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-113"><a href="#cite_ref-113">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080226201657/http://www.iht.com/articles/ap/2007/08/06/africa/AF-GEN-Sudan-Floods.php">"UN: Situation in Sudan could deteriorate if flooding continues"</a>. <a href="/w/index.php?title=International_Herald_Tribune&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Herald Tribune (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">International Herald Tribune</a>. Paris. Associated Press. 6 August 2007. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iht.com/articles/ap/2007/08/06/africa/AF-GEN-Sudan-Floods.php">the original</a> on 26 February 2008.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=International+Herald+Tribune&rft.atitle=UN%3A+Situation+in+Sudan+could+deteriorate+if+flooding+continues&rft.date=2007-08-06&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iht.com%2Farticles%2Fap%2F2007%2F08%2F06%2Fafrica%2FAF-GEN-Sudan-Floods.php&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-114"><a href="#cite_ref-114">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation pressrelease cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://webarchive.loc.gov/all/20070820141059/http://www.reliefweb.int/rw/rwb.nsf/db900sid/LSGZ-75TGFJ?OpenDocument">"Sudan Floods: At Least 365,000 Directly Affected, Response Ongoing"</a> (Press release). UN <a href="/w/index.php?title=Office_for_the_Coordination_of_Humanitarian_Affairs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Office for the Coordination of Humanitarian Affairs</a>. <a href="/w/index.php?title=Relief_Web&action=edit&redlink=1" class="new" title="Relief Web (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Relief Web</a>. 6 August 2007. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reliefweb.int/rw/rwb.nsf/db900sid/LSGZ-75TGFJ?OpenDocument">the original</a> on 20 ఆగస్టు 2007. Retrieved 13 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan+Floods%3A+At+Least+365%2C000+Directly+Affected%2C+Response+Ongoing&rft.pub=UN+Office+for+the+Coordination+of+Humanitarian+Affairs&rft.date=2007-08-06&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.reliefweb.int%2Frw%2Frwb.nsf%2Fdb900sid%2FLSGZ-75TGFJ%3FOpenDocument&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-115"><a href="#cite_ref-115">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/news/world-africa-32481013">"Omar al-Bashir wins Sudan elections by a landslide"</a>. Bbc.co.uk. Retrieved 2019-04-24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Omar+al-Bashir+wins+Sudan+elections+by+a+landslide&rft.pub=Bbc.co.uk&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fnews%2Fworld-africa-32481013&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-116"><a href="#cite_ref-116">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFWadhamsGebre2017" class="citation news cs1">Wadhams, Nick; Gebre, Samuel (6 October 2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-10-06/u-s-lifting-most-sudan-sanctions-on-progress-in-terrorism-fight">"Trump Moves to Lift Most Sudan Sanctions"</a>. Bloomberg Politics. Retrieved 6 October 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bloomberg+Politics&rft.atitle=Trump+Moves+to+Lift+Most+Sudan+Sanctions&rft.date=2017-10-06&rft.aulast=Wadhams&rft.aufirst=Nick&rft.au=Gebre%2C+Samuel&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bloomberg.com%2Fnews%2Farticles%2F2017-10-06%2Fu-s-lifting-most-sudan-sanctions-on-progress-in-terrorism-fight&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-117"><a href="#cite_ref-117">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREF09_Jan_2019_19:13_GMT2019" class="citation web cs1">09 Jan 2019 19:13 GMT (2019-01-09). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aljazeera.com/news/2019/01/sudan-crowds-rally-bashir-police-tear-gas-rival-protest-190109115845545.html">"Sudan's Omar al-Bashir vows to stay in power as protests rage | News"</a>. Al Jazeera. Retrieved 2019-04-24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan%27s+Omar+al-Bashir+vows+to+stay+in+power+as+protests+rage+%26%23124%3B+News&rft.pub=Al+Jazeera&rft.date=2019-01-09&rft.au=09+Jan+2019+19%3A13+GMT&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2F2019%2F01%2Fsudan-crowds-rally-bashir-police-tear-gas-rival-protest-190109115845545.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Cite_web" title="మూస:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: numeric names: authors list (<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_numeric_names:_authors_list" title="వర్గం:CS1 maint: numeric names: authors list">link</a>) </li> <li id="cite_note-118"><a href="#cite_ref-118">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFby_Arwa_Ibrahim08_Jan_2019_21:00_GMT2019" class="citation web cs1">by Arwa Ibrahim08 Jan 2019 21:00 GMT (2019-01-08). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aljazeera.com/news/2019/01/future-unclear-sudan-protesters-president-loggerheads-190108135021310.html">"Future unclear as Sudan protesters and president at loggerheads | News"</a>. Al Jazeera. Retrieved 2019-04-24.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Future+unclear+as+Sudan+protesters+and+president+at+loggerheads+%26%23124%3B+News&rft.pub=Al+Jazeera&rft.date=2019-01-08&rft.au=by+Arwa+Ibrahim08+Jan+2019+21%3A00+GMT&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2F2019%2F01%2Ffuture-unclear-sudan-protesters-president-loggerheads-190108135021310.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Cite_web" title="మూస:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: numeric names: authors list (<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_numeric_names:_authors_list" title="వర్గం:CS1 maint: numeric names: authors list">link</a>) </li> <li id="cite_note-119"><a href="#cite_ref-119">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110513112555/http://www.iss.co.za/AF/profiles/Sudan/Geog.html">"Sudan geography"</a>. Institute for Security Studies. 12 January 2005. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iss.co.za/AF/profiles/Sudan/Geog.html">the original</a> on 13 మే 2011. Retrieved 30 ఏప్రిల్ 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan+geography&rft.pub=Institute+for+Security+Studies&rft.date=2005-01-12&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iss.co.za%2FAF%2Fprofiles%2FSudan%2FGeog.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-120"><a href="#cite_ref-120">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101122111704/http://country-studies.com/sudan/geography.html">"Sudan"</a>. Country Studies. n.d. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.country-studies.com/sudan/geography.html">the original</a> on 22 నవంబరు 2010. Retrieved 26 June 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan&rft.pub=Country+Studies&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.country-studies.com%2Fsudan%2Fgeography.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-121"><a href="#cite_ref-121">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050930235450/http://www.sudan-embassy.co.uk/infobook/geograph.php">"Geography of Sudan"</a>. Sudan Embassy in London. n.d. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudan-embassy.co.uk/infobook/geograph.php">the original</a> on 30 సెప్టెంబరు 2005. Retrieved 30 ఏప్రిల్ 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Geography+of+Sudan&rft.pub=Sudan+Embassy+in+London&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sudan-embassy.co.uk%2Finfobook%2Fgeograph.php&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-122"><a href="#cite_ref-122">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121001164348/http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/kidsweb/world/sudan/sudgeog.htm">"Sudan – Geography & Environment"</a>. <a href="/w/index.php?title=Oxfam_GB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxfam GB (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Oxfam GB</a>. n.d. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oxfam.org.uk/coolplanet/kidsweb/world/sudan/sudgeog.htm">the original</a> on 1 October 2012. Retrieved 13 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan+%E2%80%93+Geography+%26+Environment&rft.pub=Oxfam+GB&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.oxfam.org.uk%2Fcoolplanet%2Fkidsweb%2Fworld%2Fsudan%2Fsudgeog.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-123"><a href="#cite_ref-123">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130524140548/http://iddcs.uofk.edu/index.php?direction=ltr&lang=en">"Desertification & Desert Cultivation Studies Institute"</a>. University of Khartoum. n.d. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://iddcs.uofk.edu/index.php?direction=ltr&lang=en">the original</a> on 24 మే 2013. Retrieved 31 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Desertification+%26+Desert+Cultivation+Studies+Institute&rft.pub=University+of+Khartoum&rft_id=http%3A%2F%2Fiddcs.uofk.edu%2Findex.php%3Fdirection%3Dltr%26lang%3Den&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-124"><a href="#cite_ref-124">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100528013406/http://www.unu.edu/unupress/unupbooks/80044e/80044E06.htm">"Soil conservation and land reclamation in the Sudan"</a>. United Nations University. n.d. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unu.edu/unupress/unupbooks/80044e/80044E06.htm">the original</a> on 28 మే 2010. Retrieved 26 June 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Soil+conservation+and+land+reclamation+in+the+Sudan&rft.pub=United+Nations+University&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.unu.edu%2Funupress%2Funupbooks%2F80044e%2F80044E06.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-125"><a href="#cite_ref-125">↑</a> [<a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Reliable_sources" class="extiw" title="en:Wikipedia:Reliable sources">నమ్మదగని మూలం?</a>] <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.nationsencyclopedia.com/Africa/Sudan-ENVIRONMENT.html">"Sudan – Environment"</a>. Encyclopedia of the Nations. n.d. Retrieved 13 January 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclopedia+of+the+Nations&rft.atitle=Sudan+%E2%80%93+Environment&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.nationsencyclopedia.com%2FAfrica%2FSudan-ENVIRONMENT.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-126"><a href="#cite_ref-126">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110713221231/http://www.goss-online.org/magnoliaPublic/en/about/economicalsummary.html">"Economy"</a>. Government of South Sudan. 20 October 2009. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.goss-online.org/magnoliaPublic/en/about/economicalsummary.html">the original</a> on 13 July 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Economy&rft.pub=Government+of+South+Sudan&rft.date=2009-10-20&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.goss-online.org%2FmagnoliaPublic%2Fen%2Fabout%2Feconomicalsummary.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-127"><a href="#cite_ref-127">↑</a> <a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Registration_required&action=edit&redlink=1" class="new" title="మూస:Registration required (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మూస:Registration required</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFGettleman,_Jeffrey2006" class="citation news cs1"><a href="/w/index.php?title=Jeffrey_Gettleman&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jeffrey Gettleman (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Gettleman, Jeffrey</a> (24 October 2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2006/10/24/world/africa/24sudan.html">"War in Sudan? Not Where the Oil Wealth Flows"</a>. The New York Times. Retrieved 24 May 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=War+in+Sudan%3F+Not+Where+the+Oil+Wealth+Flows&rft.date=2006-10-24&rft.au=Gettleman%2C+Jeffrey&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2006%2F10%2F24%2Fworld%2Fafrica%2F24sudan.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-128"><a href="#cite_ref-128">↑</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.afdb.org/en/countries/east-africa/sudan/sudan-economic-outlook/">[1]</a>, Sudan Economic Outlook </li> <li id="cite_note-cia-129">↑ <a href="#cite_ref-cia_129-0">129.0</a> <a href="#cite_ref-cia_129-1">129.1</a> <a href="#cite_ref-cia_129-2">129.2</a> ఉల్లేఖన లోపం: చెల్లని <code><ref></code> ట్యాగు; <code>cia</code> అనే పేరుగల ref లలో పాఠ్యమేమీ ఇవ్వలేదు</li> <li id="cite_note-130"><a href="#cite_ref-130">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://english.aljazeera.net/video/africa/2011/06/2011621161012959115.html">"South Sudan Gets Ready for Independence"</a>. Al Jazeera. 21 June 2011. Retrieved 23 June 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=South+Sudan+Gets+Ready+for+Independence&rft.date=2011-06-21&rft_id=http%3A%2F%2Fenglish.aljazeera.net%2Fvideo%2Fafrica%2F2011%2F06%2F2011621161012959115.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-131"><a href="#cite_ref-131">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFGettleman2011" class="citation news cs1">Gettleman, Jeffrey (20 June 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nytimes.com/2011/06/21/world/africa/21sudan.html?ref=sudan">"As Secession Nears, Sudan Steps Up Drive to Stop Rebels"</a>. The New York Times. Retrieved 23 June 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+New+York+Times&rft.atitle=As+Secession+Nears%2C+Sudan+Steps+Up+Drive+to+Stop+Rebels&rft.date=2011-06-20&rft.aulast=Gettleman&rft.aufirst=Jeffrey&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nytimes.com%2F2011%2F06%2F21%2Fworld%2Fafrica%2F21sudan.html%3Fref%3Dsudan&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-132"><a href="#cite_ref-132">↑</a> <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://www.reuters.com/article/us-sudan-southsudan-idUSBRE87300520120804">[2]</a>, Sudan, South Sudan reach oil deal, will hold border talks </li> <li id="cite_note-133"><a href="#cite_ref-133">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081003091005/http://www.amnestyusa.org/Business_and_Human_Rights/The_Big_4/page.do?id=1081006&n1=3&n2=26">"The 'Big 4' – How oil revenues are connected to Khartoum"</a>. Amnesty International USA. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.amnestyusa.org/Business_and_Human_Rights/The_Big_4/page.do?id=1081006&n1=3&n2=26">the original</a> on 3 అక్టోబరు 2008. Retrieved 30 ఏప్రిల్ 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Amnesty+International+USA&rft.atitle=The+%27Big+4%27+%E2%80%93+How+oil+revenues+are+connected+to+Khartoum&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.amnestyusa.org%2FBusiness_and_Human_Rights%2FThe_Big_4%2Fpage.do%3Fid%3D1081006%26n1%3D3%26n2%3D26&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-134"><a href="#cite_ref-134">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFHerbst,_Moira2008" class="citation news cs1">Herbst, Moira (14 March 2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080405181325/http://www.businessweek.com/globalbiz/content/mar2008/gb20080314_430126.htm?chan=globalbiz_asia+index+page_economics++amp%3B+policy">"Oil for China, Guns for Darfur"</a>. Bloomberg BusinessWeek. New York. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.businessweek.com/globalbiz/content/mar2008/gb20080314_430126.htm?chan=globalbiz_asia+index+page_economics+%2Bamp%3B+policy">the original</a> on 5 April 2008. Retrieved 14 March 2009.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Bloomberg+BusinessWeek&rft.atitle=Oil+for+China%2C+Guns+for+Darfur&rft.date=2008-03-14&rft.au=Herbst%2C+Moira&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.businessweek.com%2Fglobalbiz%2Fcontent%2Fmar2008%2Fgb20080314_430126.htm%3Fchan%3Dglobalbiz_asia%2Bindex%2Bpage_economics%2B%252Bamp%253B%2Bpolicy&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-135"><a href="#cite_ref-135">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFRichard_P._C._Brown1992" class="citation book cs1">Richard P. C. Brown (1992). Public Debt and Private Wealth: Debt, Capital Flight and the Imf in Sudan. Macmillan Press. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-0-333-57543-7" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-0-333-57543-7"><bdi>978-0-333-57543-7</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Public+Debt+and+Private+Wealth%3A+Debt%2C+Capital+Flight+and+the+Imf+in+Sudan&rft.pub=Macmillan+Press&rft.date=1992&rft.isbn=978-0-333-57543-7&rft.au=Richard+P.+C.+Brown&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-136"><a href="#cite_ref-136">↑</a> Corruption Perceptions Index 2013. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://cpi.transparency.org/cpi2013/results/">Full table and rankings</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.today/20131203061004/http://cpi.transparency.org/cpi2013/results/">Archived</a> 2013-12-03 at <a href="/w/index.php?title=Archive.today&action=edit&redlink=1" class="new" title="Archive.today (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Archive.today</a>. Transparency International. Retrieved 4 December 2013. </li> <li id="cite_note-137"><a href="#cite_ref-137">↑</a> Welthungerhilfe, IFPRI, and Concern Worldwide: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ifpri.org/sites/default/files/publications/ghi13.pdf">2013 Global Hunger Index – The challenge of hunger: Building Resilience to Achieve Food and Nutrition Security</a>. Bonn, Washington D. C., Dublin. October 2013. </li> <li id="cite_note-138"><a href="#cite_ref-138">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181226013923/http://hdr.undp.org/en/2013-report">"The 2013 Human Development Report – "The Rise of the South: Human Progress in a Diverse World""</a>. <a href="/w/index.php?title=Human_Development_Report&action=edit&redlink=1" class="new" title="Human Development Report (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">HDRO (Human Development Report Office)</a> <a href="/w/index.php?title=United_Nations_Development_Programme&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Development Programme (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">United Nations Development Programme</a>. pp. 144–147. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/en/reports/global/hdr2013/">the original</a> on 26 డిసెంబరు 2018. Retrieved 15 January 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+2013+Human+Development+Report+%E2%80%93+%22The+Rise+of+the+South%3A+Human+Progress+in+a+Diverse+World%22&rft.pages=144-147&rft.pub=HDRO+%28Human+Development+Report+Office%29+United+Nations+Development+Programme&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fen%2Freports%2Fglobal%2Fhdr2013%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-139"><a href="#cite_ref-139">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140103002212/https://data.undp.org/dataset/MPI-Population-living-below-1-25-PPP-per-day-/ehe9-pgud">"Sudan:Population living below $1.25 PPP per day (%)"</a>. undp.org. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.undp.org/dataset/MPI-Population-living-below-1-25-PPP-per-day-/ehe9-pgud">the original</a> on 3 జనవరి 2014. Retrieved 30 ఏప్రిల్ 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan%3APopulation+living+below+%241.25+PPP+per+day+%28%25%29&rft.pub=undp.org&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.undp.org%2Fdataset%2FMPI-Population-living-below-1-25-PPP-per-day-%2Fehe9-pgud&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-UN_WPP-140"><a href="#cite_ref-UN_WPP_140-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://esa.un.org/unpd/wpp/DataQuery/">"World Population Prospects: The 2017 Revision"</a>. ESA.UN.org (custom data acquired via website). <a href="/w/index.php?title=United_Nations_Department_of_Economic_and_Social_Affairs&action=edit&redlink=1" class="new" title="United Nations Department of Economic and Social Affairs (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">United Nations Department of Economic and Social Affairs</a>, Population Division. Retrieved 10 September 2017.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=ESA.UN.org&rft.atitle=World+Population+Prospects%3A+The+2017+Revision&rft_id=https%3A%2F%2Fesa.un.org%2Funpd%2Fwpp%2FDataQuery%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-141"><a href="#cite_ref-141">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFHeavens,_Andrew2009" class="citation news cs1">Heavens, Andrew (21 May 2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121022175725/http://af.reuters.com/article/topNews/idAFJOE54K0CR20090521?sp=true">"Southerners dismiss Sudan pre-poll census count"</a>. Reuters. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://af.reuters.com/article/topNews/idAFJOE54K0CR20090521?sp=true">the original</a> on 22 అక్టోబరు 2012. Retrieved 28 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Southerners+dismiss+Sudan+pre-poll+census+count&rft.date=2009-05-21&rft.au=Heavens%2C+Andrew&rft_id=https%3A%2F%2Faf.reuters.com%2Farticle%2FtopNews%2FidAFJOE54K0CR20090521%3Fsp%3Dtrue&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-142"><a href="#cite_ref-142">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://countrystudies.us/sudan/34.htm">"Sudan – Population"</a>. Library of Congress Country Studies.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan+%E2%80%93+Population&rft.pub=Library+of+Congress+Country+Studies&rft_id=http%3A%2F%2Fcountrystudies.us%2Fsudan%2F34.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-World_Refugee_Survey_2008-143">↑ <a href="#cite_ref-World_Refugee_Survey_2008_143-0">143.0</a> <a href="#cite_ref-World_Refugee_Survey_2008_143-1">143.1</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation news cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141019224639/http://www.refugees.org/resources/refugee-warehousing/archived-world-refugee-surveys/2008-world-refugee-survey.html">"World Refugee Survey 2008"</a>. <a href="/w/index.php?title=U.S._Committee_for_Refugees_and_Immigrants&action=edit&redlink=1" class="new" title="U.S. Committee for Refugees and Immigrants (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">U.S. Committee for Refugees and Immigrants</a>. 19 June 2008. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.refugees.org/resources/refugee-warehousing/archived-world-refugee-surveys/2008-world-refugee-survey.html">the original</a> on 19 October 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=World+Refugee+Survey+2008&rft.date=2008-06-19&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.refugees.org%2Fresources%2Frefugee-warehousing%2Farchived-world-refugee-surveys%2F2008-world-refugee-survey.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-unhcr1-144"><a href="#cite_ref-unhcr1_144-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.unhcr.org/refworld/docid/49749ca6c.html">"World Directory of Minorities and Indigenous Peoples – Sudan: Copts"</a>. Minority Rights Group International. 2008. Retrieved 21 December 2010.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=World+Directory+of+Minorities+and+Indigenous+Peoples+%E2%80%93+Sudan%3A+Copts&rft.pub=Minority+Rights+Group+International&rft.date=2008&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.unhcr.org%2Frefworld%2Fdocid%2F49749ca6c.html&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-145"><a href="#cite_ref-145">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sudanupdate.org/REPORTS/PEOPLES/COPTS.HTM">"Copts migration"</a>. Sudanupdate.org.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Copts+migration&rft.pub=Sudanupdate.org&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sudanupdate.org%2FREPORTS%2FPEOPLES%2FCOPTS.HTM&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-146"><a href="#cite_ref-146">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFBechtold,_Peter_R.1991" class="citation book cs1">Bechtold, Peter R. (1991). "More Turbulence in Sudan". In Voll, John (ed.). Sudan: State and Society in Crisis. Boulder, CA: Westview Press. p. 1.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=More+Turbulence+in+Sudan&rft.btitle=Sudan%3A+State+and+Society+in+Crisis&rft.place=Boulder%2C+CA&rft.pages=1&rft.pub=Westview+Press&rft.date=1991&rft.au=Bechtold%2C+Peter+R.&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-147"><a href="#cite_ref-147">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFSuliman,_Osman2010" class="citation book cs1">Suliman, Osman (2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=Hrn-dkM00koC&pg=PA115">The Darfur Conflict: Geography or Institutions?</a>. Taylor & Francis. p. 115. <a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/978-0-203-83616-3" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/978-0-203-83616-3"><bdi>978-0-203-83616-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Darfur+Conflict%3A+Geography+or+Institutions%3F&rft.pages=115&rft.pub=Taylor+%26+Francis&rft.date=2010&rft.isbn=978-0-203-83616-3&rft.au=Suliman%2C+Osman&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DHrn-dkM00koC%26pg%3DPA115&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-148"><a href="#cite_ref-148">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1 cs1-prop-script"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180714051041/http://www.almshaheer.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3339">"ఆర్కైవ్ నకలు" <bdi lang="ar">وزير خارجية السودان الاسبق حسين ابوصالح ل"الشرق" : التهديدات الامريكية للسودان كانت تصلنا في ورقة صغيرة دون ترويسة اوامضاء</bdi></a> (in Arabic). Almshaheer.com. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.almshaheer.com/index.php?option=com_content&view=article&id=3339">the original</a> on 2018-07-14. Retrieved 2019-04-30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B1%88%E0%B0%B5%E0%B1%8D+%E0%B0%A8%E0%B0%95%E0%B0%B2%E0%B1%81+%D9%88%D8%B2%D9%8A%D8%B1+%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%82+%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86+%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD+%D9%84%22%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%82%22+%3A+%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87%D8%AF%D9%8A%D8%AF%D8%A7%D8%AA+%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%8A%D9%83%D9%8A%D8%A9+%D9%84%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86+%D9%83%D8%A7%D9%86%D8%AA+%D8%AA%D8%B5%D9%84%D9%86%D8%A7+%D9%81%D9%8A+%D9%88%D8%B1%D9%82%D8%A9+%D8%B5%D8%BA%D9%8A%D8%B1%D8%A9+%D8%AF%D9%88%D9%86+%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%8A%D8%B3%D8%A9+%D8%A7%D9%88%D8%A7%D9%85%D8%B6%D8%A7%D8%A1&rft.pub=Almshaheer.com&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.almshaheer.com%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D3339&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Cite_web" title="మూస:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: unrecognized language (<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_unrecognized_language" title="వర్గం:CS1 maint: unrecognized language">link</a>) </li> <li id="cite_note-google16-149"><a href="#cite_ref-google16_149-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFRoyal_Anthropological_Institute_of_Great_Britain_and_Ireland1888" class="citation book cs1">Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland (1888). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=ZSDBkKgNgx8C&pg=PA16">Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland</a>. Vol. 17. p. 16. Retrieved 8 May 2011.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Journal+of+the+Royal+Anthropological+Institute+of+Great+Britain+and+Ireland&rft.pages=16&rft.date=1888&rft.au=Royal+Anthropological+Institute+of+Great+Britain+and+Ireland&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DZSDBkKgNgx8C%26pg%3DPA16&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Ethnologue-150"><a href="#cite_ref-Ethnologue_150-0">↑</a> Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2009. Ethnologue: Languages of the World, 16th ed. Dallas: SIL International. Online version: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ethnologue.com/show_country.asp?name=SD">"Languages of Sudan"</a> </li> <li id="cite_note-151"><a href="#cite_ref-151">↑</a> Karen Andrae (2009) <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.youtube.com/watch?v=v5KZm0KrnfU"> Language for inclusion (Sign language in Sudan)</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%9F%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%82%E0%B0%AC%E0%B1%8D" title="యూట్యూబ్">యూట్యూబ్లో</a> </li> <li id="cite_note-LeClerc-152"><a href="#cite_ref-LeClerc_152-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite id="CITEREFLeclerc,_Jacques" class="citation web cs1">Leclerc, Jacques. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20121023185417/http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/afrique/soudan.htm">"L'aménagement linguistique dans le monde, "Soudan""</a> (in French). Trésor de la langue française au Québec. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tlfq.ulaval.ca/axl/afrique/soudan.htm">the original</a> on 23 October 2012. Retrieved 31 May 2013.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=L%27am%C3%A9nagement+linguistique+dans+le+monde%2C+%22Soudan%22&rft.pub=Tr%C3%A9sor+de+la+langue+fran%C3%A7aise+au+Qu%C3%A9bec&rft.au=Leclerc%2C+Jacques&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.tlfq.ulaval.ca%2Faxl%2Fafrique%2Fsoudan.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"><code class="cs1-code">{{<a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B8:Cite_web" title="మూస:Cite web">cite web</a>}}</code>: CS1 maint: unrecognized language (<a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_unrecognized_language" title="వర్గం:CS1 maint: unrecognized language">link</a>) </li> <li id="cite_note-Const-153"><a href="#cite_ref-Const_153-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.webcitation.org/5hhll7T1t?url=http://www.mpil.de/shared/data/pdf/inc_official_electronic_version.pdf">"2005 constitution in English"</a> (PDF). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.mpil.de/shared/data/pdf/inc_official_electronic_version.pdf">the original</a> (PDF) on 21 జూన్ 2009. Retrieved 30 ఏప్రిల్ 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=2005+constitution+in+English&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.mpil.de%2Fshared%2Fdata%2Fpdf%2Finc_official_electronic_version.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-CWF-154"><a href="#cite_ref-CWF_154-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20170817082142/https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2122.html?countryName=Sudan&countryCode=SU%C2%AEionCode=af&#SU">"The World Factbook"</a>. cia.gov. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/fields/2122.html?countryName=Sudan&countryCode=SU®ionCode=af&#SU">the original</a> on 17 ఆగస్టు 2017. Retrieved 24 ఏప్రిల్ 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=cia.gov&rft.atitle=The+World+Factbook&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cia.gov%2Flibrary%2Fpublications%2Fthe-world-factbook%2Ffields%2F2122.html%3FcountryName%3DSudan%26countryCode%3DSU%C2%AEionCode%3Daf%26%23SU&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-Islam_in_Sudan1-155"><a href="#cite_ref-Islam_in_Sudan1_155-0">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120605132439/http://www.sd.undp.org/sudan%20overview.htm">"Sudan Overview"</a>. UNDP Sudan. Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.sd.undp.org/sudan%20overview.htm">the original</a> on 5 జూన్ 2012. Retrieved 30 ఏప్రిల్ 2019.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Sudan+Overview&rft.pub=UNDP+Sudan&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.sd.undp.org%2Fsudan%2520overview.htm&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> <li id="cite_note-156"><a href="#cite_ref-156">↑</a> Hamid Eltgani Ali, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=4BNUBAAAQBAJ&pg=PA9&dq=warsh+quran&hl=en&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=warsh&f=false">Darfur's Political Economy: A Quest for Development</a>, pg. 9. Abingdon-on-Thames: Routledge, 2014. <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><a href="/wiki/ISBN_(identifier)" class="mw-redirect" title="ISBN (identifier)">ISBN</a> <a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%95%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81/9781317964643" title="ప్రత్యేక:పుస్తకమూలాలు/9781317964643">9781317964643</a> </li> <li id="cite_note-157"><a href="#cite_ref-157">↑</a> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r4342780"><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140502003707/http://www.bath.ac.uk/economics/research/working-papers/2014-papers/21-14.pdf">"Hamilton, A. and Hudson, J. (2014) Bribery and Identity: Evidence from Sudan. Bath Economic Research Papers, No 21/14"</a> (PDF). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.bath.ac.uk/economics/research/working-papers/2014-papers/21-14.pdf">the original</a> (PDF) on 2014-05-02. Retrieved 2019-04-30.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Hamilton%2C+A.+and+Hudson%2C+J.+%282014%29+Bribery+and+Identity%3A+Evidence+from+Sudan.+Bath+Economic+Research+Papers%2C+No+21%2F14&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bath.ac.uk%2Feconomics%2Fresearch%2Fworking-papers%2F2014-papers%2F21-14.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Fte.wikipedia.org%3A%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" class="Z3988"> </li> </ol>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=సూడాన్&oldid=3979384">https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=సూడాన్&oldid=3979384</a>" నుండి వెలికితీశారు</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక:వర్గాలు">వర్గాలు</a>: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%B2%E0%B1%8B%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:మూలాల లోపాలున్న పేజీలు">మూలాల లోపాలున్న పేజీలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_%E0%B0%AC%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%B7%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%82%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B1%80%E0%B0%B7%E0%B1%8D-language_sources_(en-gb)" title="వర్గం:CS1 బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్-language sources (en-gb)">CS1 బ్రిటిష్ ఇంగ్లీష్-language sources (en-gb)</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:All_articles_with_dead_external_links" title="వర్గం:All articles with dead external links">All articles with dead external links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:All_articles_lacking_reliable_references" title="వర్గం:All articles lacking reliable references">All articles lacking reliable references</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_lacking_reliable_references_from_January_2011&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Articles lacking reliable references from January 2011 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Articles lacking reliable references from January 2011</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Webarchive_template_archiveis_links&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Webarchive template archiveis links (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Webarchive template archiveis links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_unrecognized_language" title="వర్గం:CS1 maint: unrecognized language">CS1 maint: unrecognized language</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_uses_%E0%B0%85%E0%B0%B0%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D-language_script_(ar)&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:CS1 uses అరబిక్-language script (ar) (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">CS1 uses అరబిక్-language script (ar)</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Wikipedia_articles_needing_page_number_citations_from_June_2013&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:Wikipedia articles needing page number citations from June 2013 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">Wikipedia articles needing page number citations from June 2013</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు">మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు</a></li><li><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%AE%E0%B1%82%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%B8%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%AA%E0%B0%BE%E0%B0%A0%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8_%E0%B0%B5%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81_from_January_2011&action=edit&redlink=1" class="new" title="వర్గం:మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు from January 2011 (పేజీ ఉనికిలో లేదు)">మూలాలు చేర్చవలసిన పాఠ్యమున్న వ్యాసాలు from January 2011</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%A4%E0%B1%86%E0%B0%97%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8B%E0%B0%AF%E0%B0%BF%E0%B0%A8_%E0%B0%AB%E0%B1%88%E0%B0%B2%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81_%E0%B0%97%E0%B0%B2_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:తెగిపోయిన ఫైలులింకులు గల పేజీలు">తెగిపోయిన ఫైలులింకులు గల పేజీలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE" title="వర్గం:ఆఫ్రికా">ఆఫ్రికా</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BE_%E0%B0%A6%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%BE%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వర్గం:ఆఫ్రికా దేశాలు">ఆఫ్రికా దేశాలు</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:%E0%B0%86%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%A8%E0%B1%88%E0%B0%9C%E0%B1%87%E0%B0%B7%E0%B0%A8%E0%B1%8D_%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D_%E0%B0%87%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B2%E0%B0%BE%E0%B0%AE%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%8D_%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%AB%E0%B0%B0%E0%B1%86%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%B8%E0%B1%8D" title="వర్గం:ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ఇస్లామిక్ కాన్ఫరెన్స్">ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ ఇస్లామిక్ కాన్ఫరెన్స్</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">దాచిన వర్గాలు: <ul><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Pages_using_the_JsonConfig_extension" title="వర్గం:Pages using the JsonConfig extension">Pages using the JsonConfig extension</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_archived_copy_as_title" title="వర్గం:CS1 maint: archived copy as title">CS1 maint: archived copy as title</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Harv_and_Sfn_no-target_errors" title="వర్గం:Harv and Sfn no-target errors">Harv and Sfn no-target errors</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_with_permanently_dead_external_links" title="వర్గం:Articles with permanently dead external links">Articles with permanently dead external links</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:CS1_maint:_numeric_names:_authors_list" title="వర్గం:CS1 maint: numeric names: authors list">CS1 maint: numeric names: authors list</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Articles_with_invalid_date_parameter_in_template" title="వర్గం:Articles with invalid date parameter in template">Articles with invalid date parameter in template</a></li><li><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%97%E0%B0%82:Webarchive_template_wayback_links" title="వర్గం:Webarchive template wayback links">Webarchive template wayback links</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>మార్గదర్శకపు మెనూ</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > వ్యక్తిగత పరికరాలు </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item">లాగిన్ అయిలేరు</li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A" title="ఈ ఐపీ చిరునామా నుండి చేసిన మార్పుల గురించి చర్చ [n]" accesskey="n">ఈ IP కి సంబంధించిన చర్చ</a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%A8%E0%B0%BE_%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81-%E0%B0%9A%E0%B1%87%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ఈ IP అడ్రసు నుండి చేసిన దిద్దుబాట్ల జాబితా [y]" accesskey="y">మార్పుచేర్పులు</a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%96%E0%B0%BE%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%B8%E0%B1%83%E0%B0%B7%E0%B1%8D%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B1%81&returnto=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="మీరొక ఖాతాను సృష్టించుకొని, లాగినవడాన్ని ప్రోత్సహిస్తాం; అయితే, అది తప్పనిసరేమీ కాదు">ఖాతా సృష్టించుకోండి</a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B5%E0%B0%BE%E0%B0%A1%E0%B1%81%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%B5%E0%B1%87%E0%B0%B6%E0%B0%82&returnto=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="మిమ్మల్ని లాగినవమని ప్రోత్సహిస్తున్నాం; కానీ అది తప్పనిసరేమీ కాదు. [o]" accesskey="o">లాగినవండి</a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > పేరుబరులు </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="విషయపు పేజీని చూడండి [c]" accesskey="c">వ్యాసం</a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%9A%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%9A:%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="విషయపు పేజీ గురించి చర్చ (పేజీ ఉనికిలో లేదు) [t]" accesskey="t">చర్చ</a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > తెలుగు </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > చూపులు </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D">చదువు</a></li><li id="ca-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=edit" title="ఈ పేజీ సోర్సుకోడ్‌ను దిద్దండి [e]" accesskey="e">మార్చు</a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=history" title="ఈ పేజీ మునుపటి కూర్పులు [h]" accesskey="h">చరిత్ర</a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="మరిన్ని ఎంపికలు" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > మరిన్ని </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >వెతుకు</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" aria-label="వికీపీడియా‌లో వెతకండి" autocapitalize="sentences" title="వికీపీడియా లో వెతకండి [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="ప్రత్యేక:అన్వేషణ"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="పేజీలలో ఈ పాఠ్యం కొరకు వెతుకు" value="వెతుకు"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="కచ్చితంగా ఇదే పేరుతో పేజీ ఉంటే అక్కడికి తీసుకెళ్ళు" value="వెళ్లు"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > మార్గదర్శకము </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AE%E0%B1%8A%E0%B0%A6%E0%B0%9F%E0%B0%BF_%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="మొదటి పేజీ చూడండి [z]" accesskey="z">మొదటి పేజీ</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AF%E0%B0%BE%E0%B0%A6%E0%B1%83%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80" title="ఓ యాదృచ్చిక పేజీని చూడండి [x]" accesskey="x">యాదృచ్ఛిక పేజీ</a></li><li id="n-రచ్చబండ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B0%E0%B0%9A%E0%B1%8D%E0%B0%9A%E0%B0%AC%E0%B0%82%E0%B0%A1">రచ్చబండ</a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF">వికీపీడియా గురించి</a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:Contact_us">సంప్రదింపు పేజీ</a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_te.wikipedia.org&uselang=te" title="మాకు తోడ్పడండి">విరాళాలు</a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-పరస్పరక్రియ" class="mw-portlet mw-portlet-పరస్పరక్రియ vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-పరస్పరక్రియ-label" > <h3 id="p-పరస్పరక్రియ-label" class="vector-menu-heading " > పరస్పరక్రియ </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-సహాయసూచిక" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%B9%E0%B0%BE%E0%B0%AF%E0%B0%82:%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%95">సహాయసూచిక</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%AE%E0%B1%81%E0%B0%A6%E0%B0%BE%E0%B0%AF_%E0%B0%AA%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B0%BF%E0%B0%B0%E0%B0%BF" title="ప్రాజెక్టు గురించి, మీరేం చేయవచ్చు, సమాచారం ఎక్కడ దొరుకుతుంది">సముదాయ పందిరి</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%9F%E0%B1%80%E0%B0%B5%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="వికీలో ఇటీవల జరిగిన మార్పుల జాబితా. [r]" accesskey="r">ఇటీవలి మార్పులు</a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%95%E0%B1%8A%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81">కొత్త పేజీలు</a></li><li id="n-దస్త్రం-ఎక్కింపు" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:File_Upload_Wizard">దస్త్రం ఎక్కింపు</a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > పరికరాల పెట్టె </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%87%E0%B0%95%E0%B1%8D%E0%B0%95%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%A8%E0%B1%8D%E0%B0%A8%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఇక్కడికి లింకై ఉన్న అన్ని వికీ పేజీల జాబితా [j]" accesskey="j">ఇక్కడికి లింకున్న పేజీలు</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%9A%E0%B0%BF%E0%B0%B5%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%AE%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B1%8D%E0%B0%AA%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B0%B2%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%95%E0%B1%81%E0%B0%B2%E0%B1%81/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" rel="nofollow" title="ఈ పేజీకి లింకై ఉన్న పేజీల్లో జరిగిన ఇటీవలి మార్పులు [k]" accesskey="k">సంబంధిత మార్పులు</a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/వికీపీడియా:ఫైల్_ఎక్కింపు_విజర్డు" title="దస్త్రాలను ఎక్కించండి [u]" accesskey="u">దస్త్రపు ఎక్కింపు</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%AA%E0%B1%87%E0%B0%9C%E0%B1%80%E0%B0%B2%E0%B1%81" title="ప్రత్యేక పేజీలన్నిటి జాబితా [q]" accesskey="q">ప్రత్యేక పేజీలు</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&oldid=3979384" title="ఈ పేజీకి చెందిన ఈ కూర్పుకు శాశ్వత లింకు">శాశ్వత లింకు</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=info" title="ఈ పేజీ గురించి మరింత సమాచారం">పేజీ సమాచారం</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:CiteThisPage&page=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&id=3979384&wpFormIdentifier=titleform" title="ఈ పేజీని ఎలా ఉల్లేఖించాలనే దానిపై సమాచారం">ఈ పేజీని ఉల్లేఖించండి</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25B8%25E0%25B1%2582%25E0%25B0%25A1%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25A8%25E0%25B1%258D">పొట్టి URL ని పొందండి</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:QrCode&url=https%3A%2F%2Fte.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25E0%25B0%25B8%25E0%25B1%2582%25E0%25B0%25A1%25E0%25B0%25BE%25E0%25B0%25A8%25E0%25B1%258D">Download QR code</a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-coll-print_export" class="mw-portlet mw-portlet-coll-print_export vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-coll-print_export-label" > <h3 id="p-coll-print_export-label" class="vector-menu-heading " > ముద్రణ/ఎగుమతి </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:%E0%B0%B8%E0%B1%87%E0%B0%95%E0%B0%B0%E0%B0%A3&bookcmd=book_creator&referer=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D">ఓ పుస్తకాన్ని సృష్టించండి</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%AA%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B1%87%E0%B0%95:DownloadAsPdf&page=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&action=show-download-screen">PDF రూపంలో దించుకోండి</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&printable=yes" title="ఈ పేజీకి ముద్రించుకోదగ్గ కూర్పు [p]" accesskey="p">అచ్చుతీయదగ్గ కూర్పు</a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > ఇతర ప్రాజెక్టులలో </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86_/_Sudan" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1049" title="ఈ పేజీకి జత చేసి ఉన్న వికీడేటా పేజీకి లంకె [g]" accesskey="g">వికీడేటా అంశం</a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > ఇతర భాషలు </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఇంగ్లీష్" lang="en" hreflang="en" data-title="Sudan" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ఇంగ్లీష్" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सूडान – హిందీ" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सूडान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="హిందీ" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B3%81%E0%B2%A1%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B3%8D" title="ಸುಡಾನ್ – కన్నడ" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸುಡಾನ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="కన్నడ" class="interlanguage-link-target">ಕನ್ನಡ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%82%E0%AE%9F%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="சூடான் – తమిళము" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சூடான்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="తమిళము" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%81%E0%B4%A1%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="സുഡാൻ – మలయాళం" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സുഡാൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="మలయాళం" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – అబ్ఖాజియన్" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Судан" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="అబ్ఖాజియన్" class="interlanguage-link-target">Аԥсшәа</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఆఖినీస్" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Sudan" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="ఆఖినీస్" class="interlanguage-link-target">Acèh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – అడిగాబ్జే" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Судан" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="అడిగాబ్జే" class="interlanguage-link-target">Адыгабзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Soedan" title="Soedan – ఆఫ్రికాన్స్" lang="af" hreflang="af" data-title="Soedan" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="ఆఫ్రికాన్స్" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – స్విస్ జర్మన్" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Sudan" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="స్విస్ జర్మన్" class="interlanguage-link-target">Alemannisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B1%E1%8B%B3%E1%8A%95" title="ሱዳን – అమ్హారిక్" lang="am" hreflang="am" data-title="ሱዳን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="అమ్హారిక్" class="interlanguage-link-target">አማርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Sudan" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target">Pangcah</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A1n" title="Sudán – అరగోనిస్" lang="an" hreflang="an" data-title="Sudán" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="అరగోనిస్" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ప్రాచీన ఆంగ్లం" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="ప్రాచీన ఆంగ్లం" class="interlanguage-link-target">Ænglisc</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఒబోలో" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Sudan" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="ఒబోలో" class="interlanguage-link-target">Obolo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सूडान – ఆంగిక" lang="anp" hreflang="anp" data-title="सूडान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="ఆంగిక" class="interlanguage-link-target">अंगिका</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="السودان – అరబిక్" lang="ar" hreflang="ar" data-title="السودان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="అరబిక్" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A3%DC%98%DC%95%DC%90%DC%A2" title="ܣܘܕܐܢ – అరామైక్" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܣܘܕܐܢ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="అరామైక్" class="interlanguage-link-target">ܐܪܡܝܐ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="السودان – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="السودان" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target">الدارجة</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="السودان – ఈజిప్షియన్ అరబిక్" lang="arz" hreflang="arz" data-title="السودان" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="ఈజిప్షియన్ అరబిక్" class="interlanguage-link-target">مصرى</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A1n" title="Sudán – ఆస్టూరియన్" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Sudán" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="ఆస్టూరియన్" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Sudana" title="Sudana – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Sudana" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target">Kotava</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఐమారా" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Sudan" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ఐమారా" class="interlanguage-link-target">Aymar aru</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – అజర్బైజాని" lang="az" hreflang="az" data-title="Sudan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="అజర్బైజాని" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سودان – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سودان" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – బాష్కిర్" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Судан" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="బాష్కిర్" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – బాలినీస్" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Sudan" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="బాలినీస్" class="interlanguage-link-target">Basa Bali</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Sudan" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target">Boarisch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Sodans" title="Sodans – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Sodans" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target">Žemaitėška</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Sudan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – బెలారుషియన్" lang="be" hreflang="be" data-title="Судан" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="బెలారుషియన్" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Судан" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target">Беларуская (тарашкевіца)</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Sudan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target">Betawi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – బల్గేరియన్" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Судан" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="బల్గేరియన్" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सूडान – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="सूडान" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target">भोजपुरी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – బిస్లామా" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Sudan" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="బిస్లామా" class="interlanguage-link-target">Bislama</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Sudan" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target">Banjar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – బంబారా" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Sudan" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="బంబారా" class="interlanguage-link-target">Bamanankan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="সুদান – బంగ్లా" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সুদান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="బంగ్లా" class="interlanguage-link-target">বাংলা</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BD%B4%E0%BD%A0%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%8F%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="སུའུ་ཏན། – టిబెటన్" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སུའུ་ཏན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="టిబెటన్" class="interlanguage-link-target">བོད་ཡིག</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%A6%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="সুদান – బిష్ణుప్రియ" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="সুদান" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="బిష్ణుప్రియ" class="interlanguage-link-target">বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Soudan" title="Soudan – బ్రెటన్" lang="br" hreflang="br" data-title="Soudan" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="బ్రెటన్" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – బోస్నియన్" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Sudan" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="బోస్నియన్" class="interlanguage-link-target">Bosanski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Sudan" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target">Batak Mandailing</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Судан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – కాటలాన్" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Sudan" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="కాటలాన్" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A1n" title="Sudán – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Sudán" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target">Chavacano de Zamboanga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sudan" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – చెచెన్" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Судан" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="చెచెన్" class="interlanguage-link-target">Нохчийн</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – సెబువానో" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Sudan" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="సెబువానో" class="interlanguage-link-target">Cebuano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سوودان – సెంట్రల్ కర్డిష్" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="سوودان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="సెంట్రల్ కర్డిష్" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – కోర్సికన్" lang="co" hreflang="co" data-title="Sudan" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="కోర్సికన్" class="interlanguage-link-target">Corsu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – క్రిమియన్ టర్కిష్" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Sudan" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="క్రిమియన్ టర్కిష్" class="interlanguage-link-target">Qırımtatarca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAd%C3%A1n" title="Súdán – చెక్" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Súdán" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="చెక్" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – చువాష్" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Судан" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="చువాష్" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Swdan" title="Swdan – వెల్ష్" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Swdan" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="వెల్ష్" class="interlanguage-link-target">Cymraeg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – డానిష్" lang="da" hreflang="da" data-title="Sudan" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="డానిష్" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Sudan" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target">Dagbanli</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – జర్మన్" lang="de" hreflang="de" data-title="Sudan" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="జర్మన్" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/Thud%C3%A4n" title="Thudän – డింకా" lang="din" hreflang="din" data-title="Thudän" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="డింకా" class="interlanguage-link-target">Thuɔŋjäŋ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Sudan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target">Zazaki</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – లోయర్ సోర్బియన్" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Sudan" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="లోయర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target">Dolnoserbski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सुडान – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="सुडान" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target">डोटेली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%90%DE%AB%DE%8B%DE%A7%DE%82%DE%B0" title="ސޫދާން – దివేహి" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ސޫދާން" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="దివేహి" class="interlanguage-link-target">ދިވެހިބަސް</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A3" title="Sudã – యూ" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Sudã" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="యూ" class="interlanguage-link-target">Eʋegbe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%AC%CE%BD" title="Σουδάν – గ్రీక్" lang="el" hreflang="el" data-title="Σουδάν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="గ్రీక్" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Sudano" title="Sudano – ఎస్పెరాంటో" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Sudano" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="ఎస్పెరాంటో" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A1n" title="Sudán – స్పానిష్" lang="es" hreflang="es" data-title="Sudán" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="స్పానిష్" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Sudaan" title="Sudaan – ఎస్టోనియన్" lang="et" hreflang="et" data-title="Sudaan" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="ఎస్టోనియన్" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – బాస్క్యూ" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Sudan" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="బాస్క్యూ" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A1n" title="Sudán – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Sudán" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target">Estremeñu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سودان – పర్షియన్" lang="fa" hreflang="fa" data-title="سودان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="పర్షియన్" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఫ్యుల" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Sudan" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="ఫ్యుల" class="interlanguage-link-target">Fulfulde</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="recommended article"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఫిన్నిష్" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Sudan" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="ఫిన్నిష్" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Sudaan" title="Sudaan – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Sudaan" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target">Võro</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఫారోస్" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Sudan" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ఫారోస్" class="interlanguage-link-target">Føroyskt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Soudan" title="Soudan – ఫ్రెంచ్" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Soudan" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="ఫ్రెంచ్" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Sodan" title="Sodan – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Sodan" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target">Arpetan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Sudaan" title="Sudaan – ఉత్తర ఫ్రిసియన్" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Sudaan" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="ఉత్తర ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target">Nordfriisk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/S%C3%BBdan" title="Sûdan – పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Sûdan" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="పశ్చిమ ఫ్రిసియన్" class="interlanguage-link-target">Frysk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_tS%C3%BAd%C3%A1in" title="An tSúdáin – ఐరిష్" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An tSúdáin" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ఐరిష్" class="interlanguage-link-target">Gaeilge</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – గాగౌజ్" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Sudan" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="గాగౌజ్" class="interlanguage-link-target">Gagauz</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Soudan" title="Soudan – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Soudan" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target">Kriyòl gwiyannen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – స్కాటిష్ గేలిక్" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Sudan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="స్కాటిష్ గేలిక్" class="interlanguage-link-target">Gàidhlig</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A1n" title="Sudán – గాలిషియన్" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Sudán" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="గాలిషియన్" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A3" title="Sudã – గ్వారనీ" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Sudã" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="గ్వారనీ" class="interlanguage-link-target">Avañe'ẽ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सुडान – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="सुडान" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target">गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gpe mw-list-item"><a href="https://gpe.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Ghanaian Pidgin" lang="gpe" hreflang="gpe" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ghanaian Pidgin" data-language-local-name="Ghanaian Pidgin" class="interlanguage-link-target">Ghanaian Pidgin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%B8%E0%AB%81%E0%AA%A6%E0%AA%BE%E0%AA%A8" title="સુદાન – గుజరాతి" lang="gu" hreflang="gu" data-title="સુદાન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="గుజరాతి" class="interlanguage-link-target">ગુજરાતી</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gur mw-list-item"><a href="https://gur.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Frafra" lang="gur" hreflang="gur" data-title="Sudan" data-language-autonym="Farefare" data-language-local-name="Frafra" class="interlanguage-link-target">Farefare</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Toodaan" title="Yn Toodaan – మాంక్స్" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Toodaan" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="మాంక్స్" class="interlanguage-link-target">Gaelg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – హౌసా" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Sudan" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="హౌసా" class="interlanguage-link-target">Hausa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – హక్కా చైనీస్" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sudan" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="హక్కా చైనీస్" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%95%D7%93%D7%90%D7%9F" title="סודאן – హిబ్రూ" lang="he" hreflang="he" data-title="סודאן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="హిబ్రూ" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Sudan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target">Fiji Hindi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – క్రొయేషియన్" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Sudan" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – అప్పర్ సోర్బియన్" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Sudan" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="అప్పర్ సోర్బియన్" class="interlanguage-link-target">Hornjoserbsce</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Soudan" title="Soudan – హైటియన్ క్రియోల్" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Soudan" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="హైటియన్ క్రియోల్" class="interlanguage-link-target">Kreyòl ayisyen</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Szud%C3%A1n" title="Szudán – హంగేరియన్" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szudán" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="హంగేరియన్" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%A4%D5%A1%D5%B6" title="Սուդան – ఆర్మేనియన్" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Սուդան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ఆర్మేనియన్" class="interlanguage-link-target">Հայերեն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8D%D5%B8%D6%82%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Սուտան – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Սուտան" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target">Արեւմտահայերէն</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఇంటర్లింగ్వా" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Sudan" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్వా" class="interlanguage-link-target">Interlingua</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఐబాన్" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Sudan" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ఐబాన్" class="interlanguage-link-target">Jaku Iban</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఇండోనేషియన్" lang="id" hreflang="id" data-title="Sudan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="ఇండోనేషియన్" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఇంటర్లింగ్" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Sudan" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="ఇంటర్లింగ్" class="interlanguage-link-target">Interlingue</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఇగ్బో" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Sudan" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ఇగ్బో" class="interlanguage-link-target">Igbo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఐలోకో" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ఐలోకో" class="interlanguage-link-target">Ilokano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – ఇంగుష్" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Судан" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ఇంగుష్" class="interlanguage-link-target">ГӀалгӀай</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఈడో" lang="io" hreflang="io" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ఈడో" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/S%C3%BAdan" title="Súdan – ఐస్లాండిక్" lang="is" hreflang="is" data-title="Súdan" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ఐస్లాండిక్" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఇటాలియన్" lang="it" hreflang="it" data-title="Sudan" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ఇటాలియన్" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%B9%E3%83%BC%E3%83%80%E3%83%B3" title="スーダン – జపనీస్" lang="ja" hreflang="ja" data-title="スーダン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="జపనీస్" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Sudan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target">Patois</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/sudan" title="sudan – లోజ్బాన్" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="sudan" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="లోజ్బాన్" class="interlanguage-link-target">La .lojban.</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – జావనీస్" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sudan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="జావనీస్" class="interlanguage-link-target">Jawa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="სუდანი – జార్జియన్" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სუდანი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="జార్జియన్" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – కారా-కల్పాక్" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Sudan" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="కారా-కల్పాక్" class="interlanguage-link-target">Qaraqalpaqsha</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – కాబిల్" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Sudan" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="కాబిల్" class="interlanguage-link-target">Taqbaylit</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – కబార్డియన్" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Судан" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="కబార్డియన్" class="interlanguage-link-target">Адыгэбзэ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Sudaan%C9%A9" title="Sudaanɩ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Sudaanɩ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target">Kabɩyɛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ట్యాప్" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Sudan" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="ట్యాప్" class="interlanguage-link-target">Tyap</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – కోంగో" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Sudan" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="కోంగో" class="interlanguage-link-target">Kongo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Sudan" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target">Kumoring</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/S%C5%A9dana" title="Sũdana – కికుయు" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Sũdana" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="కికుయు" class="interlanguage-link-target">Gĩkũyũ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – కజఖ్" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Судан" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="కజఖ్" class="interlanguage-link-target">Қазақша</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9F%8A%E1%9E%BC%E1%9E%8A%E1%9E%84%E1%9F%8B" title="ស៊ូដង់ – ఖ్మేర్" lang="km" hreflang="km" data-title="ស៊ូដង់" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="ఖ్మేర్" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%88%98%EB%8B%A8" title="수단 – కొరియన్" lang="ko" hreflang="ko" data-title="수단" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="కొరియన్" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/S%C3%BBdan" title="Sûdan – కుర్దిష్" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Sûdan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="కుర్దిష్" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Soudan" title="Soudan – కోర్నిష్" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Soudan" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="కోర్నిష్" class="interlanguage-link-target">Kernowek</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – కిర్గిజ్" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Судан" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="కిర్గిజ్" class="interlanguage-link-target">Кыргызча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Sudania" title="Sudania – లాటిన్" lang="la" hreflang="la" data-title="Sudania" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="లాటిన్" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – లాడినో" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="లాడినో" class="interlanguage-link-target">Ladino</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – లక్సెంబర్గిష్" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Sudan" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="లక్సెంబర్గిష్" class="interlanguage-link-target">Lëtzebuergesch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – లేజ్ఘియన్" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Судан" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="లేజ్ఘియన్" class="interlanguage-link-target">Лезги</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Sudan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target">Lingua Franca Nova</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Sudaani" title="Sudaani – గాండా" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Sudaani" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="గాండా" class="interlanguage-link-target">Luganda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Soedan" title="Soedan – లిమ్బర్గిష్" lang="li" hreflang="li" data-title="Soedan" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="లిమ్బర్గిష్" class="interlanguage-link-target">Limburgs</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Ligurian" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurian" class="interlanguage-link-target">Ligure</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target">Ladin</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Sudan" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target">Lombard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Sudani" title="Sudani – లింగాల" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Sudani" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="లింగాల" class="interlanguage-link-target">Lingála</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Sudanas" title="Sudanas – లిథువేనియన్" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Sudanas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="లిథువేనియన్" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sud%C4%81na" title="Sudāna – లాట్వియన్" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sudāna" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="లాట్వియన్" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – మాదురీస్" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Sudan" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="మాదురీస్" class="interlanguage-link-target">Madhurâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – మోక్ష" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Судан" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="మోక్ష" class="interlanguage-link-target">Мокшень</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Sod%C3%A0na" title="Sodàna – మలగాసి" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Sodàna" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="మలగాసి" class="interlanguage-link-target">Malagasy</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/H%C5%ABt%C4%81ne" title="Hūtāne – మావొరీ" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Hūtāne" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="మావొరీ" class="interlanguage-link-target">Māori</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – మినాంగ్‌కాబో" lang="min" hreflang="min" data-title="Sudan" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="మినాంగ్‌కాబో" class="interlanguage-link-target">Minangkabau</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – మాసిడోనియన్" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Судан" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="మాసిడోనియన్" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – మంగోలియన్" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Судан" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="మంగోలియన్" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%81%EA%AF%A8%EA%AF%97%EA%AF%A5%EA%AF%9F" title="ꯁꯨꯗꯥꯟ – మణిపురి" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯁꯨꯗꯥꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="మణిపురి" class="interlanguage-link-target">ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सुदान – మరాఠీ" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सुदान" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="మరాఠీ" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mrj mw-list-item"><a href="https://mrj.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – Western Mari" lang="mrj" hreflang="mrj" data-title="Судан" data-language-autonym="Кырык мары" data-language-local-name="Western Mari" class="interlanguage-link-target">Кырык мары</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – మలయ్" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Sudan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="మలయ్" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – మాల్టీస్" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Sudan" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="మాల్టీస్" class="interlanguage-link-target">Malti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – మిరాండిస్" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Sudan" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="మిరాండిస్" class="interlanguage-link-target">Mirandés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%86%E1%80%B0%E1%80%92%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="ဆူဒန်နိုင်ငံ – బర్మీస్" lang="my" hreflang="my" data-title="ဆူဒန်နိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="బర్మీస్" class="interlanguage-link-target">မြန်မာဘာသာ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – ఎర్జియా" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Судан" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="ఎర్జియా" class="interlanguage-link-target">Эрзянь</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سودان – మాసన్‌దెరాని" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="سودان" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="మాసన్‌దెరాని" class="interlanguage-link-target">مازِرونی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – లో జర్మన్" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Sudan" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="లో జర్మన్" class="interlanguage-link-target">Plattdüütsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Soedan" title="Soedan – లో సాక్సన్" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Soedan" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="లో సాక్సన్" class="interlanguage-link-target">Nedersaksies</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सुडान – నేపాలి" lang="ne" hreflang="ne" data-title="सुडान" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="నేపాలి" class="interlanguage-link-target">नेपाली</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सुदान – నెవారి" lang="new" hreflang="new" data-title="सुदान" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="నెవారి" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Soedan" title="Soedan – డచ్" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Soedan" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="డచ్" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Sudan" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="నార్వేజియాన్ న్యోర్స్క్" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – నార్వేజియన్ బొక్మాల్" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Sudan" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="నార్వేజియన్ బొక్మాల్" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Sudan" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target">Novial</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nso mw-list-item"><a href="https://nso.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఉత్తర సోతో" lang="nso" hreflang="nso" data-title="Sudan" data-language-autonym="Sesotho sa Leboa" data-language-local-name="ఉత్తర సోతో" class="interlanguage-link-target">Sesotho sa Leboa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/%C3%81s%C3%A1%C3%AD_Dine%CA%BC%C3%A9_Daalzhin%C3%AD_Bik%C3%A9yah" title="Ásáí Dineʼé Daalzhiní Bikéyah – నవాజొ" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Ásáí Dineʼé Daalzhiní Bikéyah" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="నవాజొ" class="interlanguage-link-target">Diné bizaad</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ny mw-list-item"><a href="https://ny.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – న్యాన్జా" lang="ny" hreflang="ny" data-title="Sudan" data-language-autonym="Chi-Chewa" data-language-local-name="న్యాన్జా" class="interlanguage-link-target">Chi-Chewa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Sodan" title="Sodan – ఆక్సిటన్" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Sodan" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="ఆక్సిటన్" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Sudan" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target">Livvinkarjala</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Sudaan" title="Sudaan – ఒరోమో" lang="om" hreflang="om" data-title="Sudaan" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="ఒరోమో" class="interlanguage-link-target">Oromoo</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – ఒసేటిక్" lang="os" hreflang="os" data-title="Судан" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="ఒసేటిక్" class="interlanguage-link-target">Ирон</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%81%E0%A8%A1%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਸੁਡਾਨ – పంజాబీ" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੁਡਾਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="పంజాబీ" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – పంపన్గా" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Sudan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="పంపన్గా" class="interlanguage-link-target">Kapampangan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – పపియమేంటో" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Sudan" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="పపియమేంటో" class="interlanguage-link-target">Papiamentu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Soudan" title="Soudan – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Soudan" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target">Picard</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Pennsylvania German" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Sudan" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pennsylvania German" class="interlanguage-link-target">Deitsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सूडान – పాలీ" lang="pi" hreflang="pi" data-title="सूडान" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="పాలీ" class="interlanguage-link-target">पालि</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Sudan" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target">Norfuk / Pitkern</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – పోలిష్" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Sudan" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="పోలిష్" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Sudan" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target">Piemontèis</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%88%D8%A7%D9%86" title="سوڈان – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سوڈان" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%89%D8%A7%D9%86" title="سوډان – పాష్టో" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سوډان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="పాష్టో" class="interlanguage-link-target">پښتو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A3o" title="Sudão – పోర్చుగీస్" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Sudão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="పోర్చుగీస్" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Suthan" title="Suthan – కెచువా" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Suthan" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="కెచువా" class="interlanguage-link-target">Runa Simi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – రోమన్ష్" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Sudan" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="రోమన్ష్" class="interlanguage-link-target">Rumantsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – రోమేనియన్" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Sudan" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="రోమేనియన్" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Sudan" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target">Tarandíne</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – రష్యన్" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Судан" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="రష్యన్" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Судан" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target">Русиньскый</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Sudani" title="Sudani – కిన్యర్వాండా" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Sudani" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="కిన్యర్వాండా" class="interlanguage-link-target">Ikinyarwanda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%82%E0%A4%A1%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="सूडान – సంస్కృతం" lang="sa" hreflang="sa" data-title="सूडान" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="సంస్కృతం" class="interlanguage-link-target">संस्कृतम्</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Судаан – సాఖా" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Судаан" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="సాఖా" class="interlanguage-link-target">Саха тыла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A5%E1%B1%A9%E1%B1%AB%E1%B1%9F%E1%B1%B1" title="ᱥᱩᱫᱟᱱ – సంతాలి" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱩᱫᱟᱱ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="సంతాలి" class="interlanguage-link-target">ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – సార్డీనియన్" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Sudan" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="సార్డీనియన్" class="interlanguage-link-target">Sardu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – సిసిలియన్" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Sudan" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="సిసిలియన్" class="interlanguage-link-target">Sicilianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – స్కాట్స్" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Sudan" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="స్కాట్స్" class="interlanguage-link-target">Scots</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%8A%D8%A7%D9%86" title="سوڊان – సింధీ" lang="sd" hreflang="sd" data-title="سوڊان" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="సింధీ" class="interlanguage-link-target">سنڌي</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఉత్తర సామి" lang="se" hreflang="se" data-title="Sudan" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="ఉత్తర సామి" class="interlanguage-link-target">Davvisámegiella</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sg mw-list-item"><a href="https://sg.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A4an" title="Sudäan – సాంగో" lang="sg" hreflang="sg" data-title="Sudäan" data-language-autonym="Sängö" data-language-local-name="సాంగో" class="interlanguage-link-target">Sängö</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – సేర్బో-క్రొయేషియన్" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Sudan" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="సేర్బో-క్రొయేషియన్" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%9E%E1%80%B0%E1%82%87%E1%80%90%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%82%87" title="မိူင်းသူႇတၼ်ႇ – షాన్" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းသူႇတၼ်ႇ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="షాన్" class="interlanguage-link-target">ၽႃႇသႃႇတႆး </a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%94%E0%B6%A9%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="සුඩානය – సింహళం" lang="si" hreflang="si" data-title="සුඩානය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="సింహళం" class="interlanguage-link-target">සිංහල</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Sudan" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A1n" title="Sudán – స్లోవక్" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sudán" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="స్లోవక్" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%88%D8%A7%D9%86" title="سوڈان – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="سوڈان" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target">سرائیکی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – స్లోవేనియన్" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Sudan" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="స్లోవేనియన్" class="interlanguage-link-target">Slovenščina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – సమోవన్" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Sudan" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="సమోవన్" class="interlanguage-link-target">Gagana Samoa</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఇనారి సామి" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Sudan" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="ఇనారి సామి" class="interlanguage-link-target">Anarâškielâ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Sudhani" title="Sudhani – షోన" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Sudhani" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="షోన" class="interlanguage-link-target">ChiShona</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Suudaan" title="Suudaan – సోమాలి" lang="so" hreflang="so" data-title="Suudaan" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="సోమాలి" class="interlanguage-link-target">Soomaaliga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Sudani" title="Sudani – అల్బేనియన్" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Sudani" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="అల్బేనియన్" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – సెర్బియన్" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Судан" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="సెర్బియన్" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/ISudani" title="ISudani – స్వాతి" lang="ss" hreflang="ss" data-title="ISudani" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="స్వాతి" class="interlanguage-link-target">SiSwati</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-st mw-list-item"><a href="https://st.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – దక్షిణ సోతో" lang="st" hreflang="st" data-title="Sudan" data-language-autonym="Sesotho" data-language-local-name="దక్షిణ సోతో" class="interlanguage-link-target">Sesotho</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Sudan" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target">Seeltersk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – సండానీస్" lang="su" hreflang="su" data-title="Sudan" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="సండానీస్" class="interlanguage-link-target">Sunda</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – స్వీడిష్" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Sudan" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="స్వీడిష్" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – స్వాహిలి" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Sudan" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="స్వాహిలి" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Silesian" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Sudan" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silesian" class="interlanguage-link-target">Ślůnski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Sudan" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target">Sakizaya</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Sudan" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target">Tayal</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%BE%D0%BD" title="Судон – తజిక్" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Судон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="తజిక్" class="interlanguage-link-target">Тоҷикӣ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%8B%E0%B8%B9%E0%B8%94%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="ประเทศซูดาน – థాయ్" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศซูดาน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="థాయ్" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B1%E1%8B%B3%E1%8A%95" title="ሱዳን – టిగ్రిన్యా" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ሱዳን" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="టిగ్రిన్యా" class="interlanguage-link-target">ትግርኛ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – తుర్క్‌మెన్" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Sudan" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="తుర్క్‌మెన్" class="interlanguage-link-target">Türkmençe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – టగలాగ్" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Sudan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="టగలాగ్" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Sudan" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target">Tolışi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – టర్కిష్" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Sudan" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="టర్కిష్" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – తరోకో" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Sudan" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="తరోకో" class="interlanguage-link-target">Seediq</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – సోంగా" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Sudan" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="సోంగా" class="interlanguage-link-target">Xitsonga</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – టాటర్" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Судан" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="టాటర్" class="interlanguage-link-target">Татарча / tatarça</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="మంచి వ్యాసాలు"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – టుంబుకా" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Sudan" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="టుంబుకా" class="interlanguage-link-target">ChiTumbuka</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – ఉడ్ముర్ట్" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Судан" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="ఉడ్ముర్ట్" class="interlanguage-link-target">Удмурт</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%87%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="سۇدان – ఉయ్‌ఘర్" lang="ug" hreflang="ug" data-title="سۇدان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ఉయ్‌ఘర్" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%B4%D0%B0%D0%BD" title="Судан – ఉక్రెయినియన్" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Судан" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ఉక్రెయినియన్" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%88%D8%A7%D9%86" title="سوڈان – ఉర్దూ" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سوڈان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="ఉర్దూ" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – ఉజ్బెక్" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sudan" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ఉజ్బెక్" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Sudan" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target">Vèneto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Sudan" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target">Vepsän kel’</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – వియత్నామీస్" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Sudan" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="వియత్నామీస్" class="interlanguage-link-target">Tiếng Việt</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Soedan" title="Soedan – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Soedan" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target">West-Vlams</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Sud%C3%A4n" title="Sudän – వోలాపుక్" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Sudän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="వోలాపుక్" class="interlanguage-link-target">Volapük</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – వారే" lang="war" hreflang="war" data-title="Sudan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="వారే" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Sudaan" title="Sudaan – ఉలూఫ్" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Sudaan" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="ఉలూఫ్" class="interlanguage-link-target">Wolof</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E4%B8%B9" title="苏丹 – వు చైనీస్" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="苏丹" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="వు చైనీస్" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%98" title="სუდანი – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="სუდანი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target">მარგალური</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%95%D7%93%D7%90%D7%9F" title="סודאן – ఇడ్డిష్" lang="yi" hreflang="yi" data-title="סודאן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="ఇడ్డిష్" class="interlanguage-link-target">ייִדיש</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – యోరుబా" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Sudan" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="యోరుబా" class="interlanguage-link-target">Yorùbá</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – జువాన్" lang="za" hreflang="za" data-title="Sudan" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="జువాన్" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Soedan" title="Soedan – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Soedan" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target">Zeêuws</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%99%E2%B5%93%E2%B4%B7%E2%B4%B0%E2%B5%8F" title="ⵙⵓⴷⴰⵏ – ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵙⵓⴷⴰⵏ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="ప్రామాణిక మొరొకన్ టామజైట్" class="interlanguage-link-target">ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%8B%8F%E4%B8%B9" title="苏丹 – చైనీస్" lang="zh" hreflang="zh" data-title="苏丹" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="చైనీస్" class="interlanguage-link-target">中文</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E4%B8%B9" title="蘇丹 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="蘇丹" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Sudan" title="Sudan – మిన్ నాన్ చైనీస్" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sudan" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="మిన్ నాన్ చైనీస్" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%98%87%E4%B8%B9" title="蘇丹 – కాంటనీస్" lang="yue" hreflang="yue" data-title="蘇丹" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="కాంటనీస్" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/ISudan" title="ISudan – జూలూ" lang="zu" hreflang="zu" data-title="ISudan" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="జూలూ" class="interlanguage-link-target">IsiZulu</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q1049#sitelinks-wikipedia" title="భాషాలింకులను మార్చు" class="wbc-editpage">లంకెలను మార్చు</a></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ఈ పేజీలో చివరి మార్పు 17 సెప్టెంబరు 2023న 15:26కు జరిగింది.</li> <li id="footer-info-copyright">పాఠ్యం <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">క్రియేటివ్ కామన్స్ అట్రిబ్యూషన్/షేర్-ఎలైక్ లైసెన్సు</a>; క్రింద లభ్యం అదనపు షరతులు వర్తించవచ్చు. మరిన్ని వివరాలకు <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">వాడుక నియమాలను</a> చూడండి.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">గోప్యతా విధానం</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B1%80%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%97%E0%B1%81%E0%B0%B0%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%9A%E0%B0%BF">వికీపీడియా గురించి</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%95%E0%B0%BF%E0%B0%AA%E0%B1%80%E0%B0%A1%E0%B0%BF%E0%B0%AF%E0%B0%BE:%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%A7%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%A3_%E0%B0%85%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%B5%E0%B1%80%E0%B0%95%E0%B0%BE%E0%B0%B0%E0%B0%AE%E0%B1%81">అస్వీకారములు</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">వృద్ధికారులు</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/te.wikipedia.org">గణాంకాలు</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">కుకీ ప్రకటన</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//te.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">మొబైల్ వీక్షణ</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-klhmh","wgBackendResponseTime":204,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.310","walltime":"1.681","ppvisitednodes":{"value":10661,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":245204,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":17530,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":6,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":354841,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1222.992 1 -total"," 22.29% 272.636 69 మూస:Sfn"," 14.34% 175.437 11 మూస:Cite_book"," 12.80% 156.546 36 మూస:Cite_web"," 8.74% 106.872 1 మూస:ఆఫ్రికా"," 8.34% 102.003 1 మూస:Navbox_generic"," 8.02% 98.097 21 మూస:Cite_news"," 6.83% 83.583 1 మూస:Infobox_Country"," 6.22% 76.104 5 మూస:Fix"," 5.27% 64.434 2 మూస:Page_needed"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.725","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7394472,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREF09_Jan_2019_19:13_GMT2019\"] = 1,\n [\"CITEREFAli,_Wasil2008\"] = 1,\n [\"CITEREFBechtold,_Peter_R.1991\"] = 1,\n [\"CITEREFBekele2008\"] = 1,\n [\"CITEREFChurchill1902\"] = 1,\n [\"CITEREFDavison,_Roderic_H.1960\"] = 1,\n [\"CITEREFDomke,_D._Michelle1997\"] = 1,\n [\"CITEREFFuller,_Graham_E.2004\"] = 1,\n [\"CITEREFGettleman,_Jeffrey2006\"] = 1,\n [\"CITEREFGettleman2011\"] = 1,\n [\"CITEREFHeavens,_Andrew2009\"] = 1,\n [\"CITEREFHerbst,_Moira2008\"] = 1,\n [\"CITEREFInternational_Association_for_the_History_of_Religions1959\"] = 1,\n [\"CITEREFKeita,_S.O.Y.1993\"] = 1,\n [\"CITEREFKepel2002\"] = 1,\n [\"CITEREFLeclerc,_Jacques\"] = 1,\n [\"CITEREFLynch,_ColumHamilton,_Rebecca2010\"] = 1,\n [\"CITEREFRayah1978\"] = 1,\n [\"CITEREFRichard_P._C._Brown1992\"] = 1,\n [\"CITEREFRoux,_Georges1992\"] = 1,\n [\"CITEREFRoyal_Anthropological_Institute_of_Great_Britain_and_Ireland1888\"] = 1,\n [\"CITEREFRudolf_Carl_Freiherr_von_SlatinSir_Francis_Reginald_Wingate1896\"] = 1,\n [\"CITEREFShahzad2002\"] = 1,\n [\"CITEREFSuliman,_Osman2010\"] = 1,\n [\"CITEREFWadhamsGebre2017\"] = 1,\n [\"CITEREFWalker2008\"] = 1,\n [\"CITEREFWright2006\"] = 1,\n [\"CITEREFby_Arwa_Ibrahim08_Jan_2019_21:00_GMT2019\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Bar box\"] = 1,\n [\"Bar percent\"] = 3,\n [\"Citation\"] = 1,\n [\"Citation needed\"] = 1,\n [\"Cite book\"] = 11,\n [\"Cite journal\"] = 2,\n [\"Cite news\"] = 21,\n [\"Cite press release\"] = 2,\n [\"Cite web\"] = 35,\n [\"Dead link\"] = 1,\n [\"Formatnum:{{UN_Population\"] = 1,\n [\"ISBN\"] = 2,\n [\"Increase\"] = 2,\n [\"Infobox Country\"] = 1,\n [\"Map caption\"] = 1,\n [\"Page needed\"] = 2,\n [\"Ref_label\"] = 1,\n [\"Registration required\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 69,\n [\"Sisterlinks\"] = 1,\n [\"UN_Population\"] = 3,\n [\"Unreliable source?\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 2,\n [\"YouTube\"] = 1,\n [\"ఆఫ్రికా\"] = 1,\n [\"ఓఐసి\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-99kdj","timestamp":"20241123170605","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0c38\u0c42\u0c21\u0c3e\u0c28\u0c4d","url":"https:\/\/te.wikipedia.org\/wiki\/%E0%B0%B8%E0%B1%82%E0%B0%A1%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1049","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q1049","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-03-28T14:23:24Z","dateModified":"2023-09-17T15:26:27Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/0\/01\/Flag_of_Sudan.svg"}</script> </body> </html>