CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Chiến tranh Punic lần thứ nhất – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"2e82992a-0b53-489d-88c9-9bc1769395b3","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất","wgTitle":"Chiến tranh Punic lần thứ nhất","wgCurRevisionId":71419192,"wgRevisionId":71419192,"wgArticleId":405749,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Quản lý CS1: định dạng ngày tháng","Pages using deprecated image syntax","Trang có sử dụng tập tin không tồn tại","Bài có liên kết hỏng","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Chiến tranh Punic lần thứ nhất","Xung đột thập niên 260 TCN","Xung đột thập niên 250 TCN","Xung đột thập niên 240 TCN","Năm 264 TCN", "Cộng hòa La Mã thế kỷ 3 TCN","Thế kỷ 3 TCN","Chiến tranh Punic","Chiến tranh liên quan tới Carthago","Chiến tranh liên quan tới Cộng hòa La Mã"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất","wgRelevantArticleId":405749,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":60000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition": "interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q6286","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["architecture","bitness","brands","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready", "ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.3"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/First_Punic_War_264_BC_v2.png/1200px-First_Punic_War_264_BC_v2.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="707"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/First_Punic_War_264_BC_v2.png/800px-First_Punic_War_264_BC_v2.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="471"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/First_Punic_War_264_BC_v2.png/640px-First_Punic_War_264_BC_v2.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="377"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Chiến tranh Punic lần thứ nhất – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất rootpage-Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Trình đơn chính</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z"><span>Trang Chính</span></a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc"><span>Nội dung chọn lọc</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x"><span>Bài viết ngẫu nhiên</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r"><span>Thay đổi gần đây</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt"><span>Báo lỗi nội dung</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn"><span>Hướng dẫn</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u"><span>Giới thiệu Wikipedia</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây"><span>Cộng đồng</span></a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn"><span>Thảo luận chung</span></a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia"><span>Giúp sử dụng</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc"><span>Liên lạc</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin"><span>Tải lên tập tin</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Tìm kiếm</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Giao diện</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class=""><span>Quyên góp</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class=""><span>Tạo tài khoản</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class=""><span>Đăng nhập</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ cá nhân</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi"><span>Quyên góp</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Tạo tài khoản</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Đăng nhập</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi"><span>tìm hiểu thêm</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y"><span>Đóng góp</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n"><span>Thảo luận cho địa chỉ IP này</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Bối_cảnh" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bối_cảnh"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Bối cảnh</span> </div> </a> <ul id="toc-Bối_cảnh-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bắt_đầu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Bắt_đầu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Bắt đầu</span> </div> </a> <ul id="toc-Bắt_đầu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Giao_tranh_trên_bộ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Giao_tranh_trên_bộ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Giao tranh trên bộ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Giao_tranh_trên_bộ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Giao tranh trên bộ</span> </button> <ul id="toc-Giao_tranh_trên_bộ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Trận_Agrigentum" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_Agrigentum"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Trận Agrigentum</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_Agrigentum-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Người_La_Mã_xây_dựng_hạm_đội" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Người_La_Mã_xây_dựng_hạm_đội"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Người La Mã xây dựng hạm đội</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Người_La_Mã_xây_dựng_hạm_đội-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Người La Mã xây dựng hạm đội</span> </button> <ul id="toc-Người_La_Mã_xây_dựng_hạm_đội-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Nguồn_gốc_trang_bị_của_người_La_Mã" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn_gốc_trang_bị_của_người_La_Mã"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Nguồn gốc trang bị của người La Mã</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguồn_gốc_trang_bị_của_người_La_Mã-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Con_ó" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Con_ó"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Con ó</span> </div> </a> <ul id="toc-Con_ó-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Trận_Mylae" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_Mylae"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Trận Mylae</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_Mylae-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cuộc_phản_công_của_Hamilcar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Cuộc_phản_công_của_Hamilcar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Cuộc phản công của Hamilcar</span> </div> </a> <ul id="toc-Cuộc_phản_công_của_Hamilcar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Xâm_lược_châu_Phi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Xâm_lược_châu_Phi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Xâm lược châu Phi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Xâm_lược_châu_Phi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Xâm lược châu Phi</span> </button> <ul id="toc-Xâm_lược_châu_Phi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Trận_mũi_Ecnomus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_mũi_Ecnomus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Trận mũi Ecnomus</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_mũi_Ecnomus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cuộc_cướp_bóc_của_Regulus" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cuộc_cướp_bóc_của_Regulus"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.2</span> <span>Cuộc cướp bóc của Regulus</span> </div> </a> <ul id="toc-Cuộc_cướp_bóc_của_Regulus-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Sự_đáp_trả_của_Carthage" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Sự_đáp_trả_của_Carthage"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Sự đáp trả của Carthage</span> </div> </a> <ul id="toc-Sự_đáp_trả_của_Carthage-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Người_La_Mã_tiếp_tục_tấn_công" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Người_La_Mã_tiếp_tục_tấn_công"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Người La Mã tiếp tục tấn công</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Người_La_Mã_tiếp_tục_tấn_công-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Người La Mã tiếp tục tấn công</span> </button> <ul id="toc-Người_La_Mã_tiếp_tục_tấn_công-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Thất_bại_ban_đầu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thất_bại_ban_đầu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Thất bại ban đầu</span> </div> </a> <ul id="toc-Thất_bại_ban_đầu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đà_tiến_quân_phía_Bắc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đà_tiến_quân_phía_Bắc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.2</span> <span>Đà tiến quân phía Bắc</span> </div> </a> <ul id="toc-Đà_tiến_quân_phía_Bắc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cuộc_viễn_chinh_phía_Tây_Nam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Cuộc_viễn_chinh_phía_Tây_Nam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.3</span> <span>Cuộc viễn chinh phía Tây Nam</span> </div> </a> <ul id="toc-Cuộc_viễn_chinh_phía_Tây_Nam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kết_thúc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kết_thúc"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Kết thúc</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kết_thúc-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Kết thúc</span> </button> <ul id="toc-Kết_thúc-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sự_bế_tắc_ở_Sicilia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Sự_bế_tắc_ở_Sicilia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.1</span> <span>Sự bế tắc ở Sicilia</span> </div> </a> <ul id="toc-Sự_bế_tắc_ở_Sicilia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Trận_chiến_ở_quần_đảo_Aegates" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Trận_chiến_ở_quần_đảo_Aegates"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10.2</span> <span>Trận chiến ở quần đảo Aegates</span> </div> </a> <ul id="toc-Trận_chiến_ở_quần_đảo_Aegates-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Vai_trò_của_những_trận_thủy_chiến" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vai_trò_của_những_trận_thủy_chiến"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Vai trò của những trận thủy chiến</span> </div> </a> <ul id="toc-Vai_trò_của_những_trận_thủy_chiến-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kết_quả" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Kết_quả"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Kết quả</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kết_quả-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Kết quả</span> </button> <ul id="toc-Kết_quả-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Thương_vong" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thương_vong"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.1</span> <span>Thương vong</span> </div> </a> <ul id="toc-Thương_vong-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Các_điều_khoản_hòa_bình" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Các_điều_khoản_hòa_bình"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.2</span> <span>Các điều khoản hòa bình</span> </div> </a> <ul id="toc-Các_điều_khoản_hòa_bình-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tác_động_chính_trị" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tác_động_chính_trị"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12.3</span> <span>Tác động chính trị</span> </div> </a> <ul id="toc-Tác_động_chính_trị-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Những_chỉ_huy_nổi_tiếng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Những_chỉ_huy_nổi_tiếng"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13</span> <span>Những chỉ huy nổi tiếng</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Những_chỉ_huy_nổi_tiếng-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Những chỉ huy nổi tiếng</span> </button> <ul id="toc-Những_chỉ_huy_nổi_tiếng-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-La_Mã" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#La_Mã"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.1</span> <span>La Mã</span> </div> </a> <ul id="toc-La_Mã-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Carthage" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Carthage"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.2</span> <span>Carthage</span> </div> </a> <ul id="toc-Carthage-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khác" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Khác"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">13.3</span> <span>Khác</span> </div> </a> <ul id="toc-Khác-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Biên_niên_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Biên_niên_sử"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">14</span> <span>Biên niên sử</span> </div> </a> <ul id="toc-Biên_niên_sử-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15</span> <span>Tham khảo</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tham_khảo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Hiện/ẩn mục Tham khảo</span> </button> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.1</span> <span>Chú thích</span> </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nguồn" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nguồn"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">15.2</span> <span>Nguồn</span> </div> </a> <ul id="toc-Nguồn-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">16</span> <span>Xem thêm</span> </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">17</span> <span>Liên kết ngoài</span> </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Đóng mở mục lục</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Chiến tranh Punic lần thứ nhất</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 60 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-60" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">60 ngôn ngữ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%88%D9%86%D9%8A%D9%82%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D9%88%D9%84%D9%89" title="الحرب البونيقية الأولى – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الحرب البونيقية الأولى" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%AC%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A7%DA%98_%D8%B3%D8%A7%D9%88%D8%A7%D8%B4%DB%8C" title="بیرینجی کارتاژ ساواشی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="بیرینجی کارتاژ ساواشی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Perang_Punik_I" title="Perang Punik I – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Perang Punik I" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Perang_Punic_Pertama" title="Perang Punic Pertama – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Perang Punic Pertama" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Prvi_punski_rat" title="Prvi punski rat – Tiếng Bosnia" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Prvi punski rat" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Tiếng Bosnia" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Brezel_punek_kenta%C3%B1" title="Brezel punek kentañ – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Brezel punek kentañ" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%8A%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Първа пуническа война – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Първа пуническа война" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Primera_Guerra_P%C3%BAnica" title="Primera Guerra Púnica – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Primera Guerra Púnica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Prvn%C3%AD_punsk%C3%A1_v%C3%A1lka" title="První punská válka – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="První punská válka" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rhyfel_Pwnig_Cyntaf" title="Rhyfel Pwnig Cyntaf – Tiếng Wales" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rhyfel Pwnig Cyntaf" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Tiếng Wales" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8rste_Puniske_Krig" title="Første Puniske Krig – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Første Puniske Krig" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Erster_Punischer_Krieg" title="Erster Punischer Krieg – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Erster Punischer Krieg" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Esimene_Puunia_s%C3%B5da" title="Esimene Puunia sõda – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Esimene Puunia sõda" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%84_%CE%9A%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B7%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Α΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/First_Punic_War" title="First Punic War – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="First Punic War" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Primera_guerra_p%C3%BAnica" title="Primera guerra púnica – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Primera guerra púnica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Unua_Punika_milito" title="Unua Punika milito – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Unua Punika milito" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Lehen_Gerra_Punikoa" title="Lehen Gerra Punikoa – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Lehen Gerra Punikoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D9%BE%D9%88%D9%86%DB%8C" title="نخستین جنگ پونی – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="نخستین جنگ پونی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_guerre_punique" title="Première guerre punique – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Première guerre punique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Earste_Punyske_Oarloch" title="Earste Punyske Oarloch – Tiếng Frisia" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Earste Punyske Oarloch" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Tiếng Frisia" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Primeira_guerra_p%C3%BAnica" title="Primeira guerra púnica – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Primeira guerra púnica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A0%9C1%EC%B0%A8_%ED%8F%AC%EC%97%90%EB%8B%88_%EC%A0%84%EC%9F%81" title="제1차 포에니 전쟁 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="제1차 포에니 전쟁" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Prvi_punski_rat" title="Prvi punski rat – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Prvi punski rat" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Prime_Guerra_Punic" title="Prime Guerra Punic – Tiếng Khoa Học Quốc Tế" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Prime Guerra Punic" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Tiếng Khoa Học Quốc Tế" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Fyrsta_p%C3%BAnverska_str%C3%AD%C3%B0i%C3%B0" title="Fyrsta púnverska stríðið – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Fyrsta púnverska stríðið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_punica" title="Prima guerra punica – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Prima guerra punica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%9E%D7%9C%D7%97%D7%9E%D7%94_%D7%94%D7%A4%D7%95%D7%A0%D7%99%D7%AA_%D7%94%D7%A8%D7%90%D7%A9%D7%95%D7%A0%D7%94" title="המלחמה הפונית הראשונה – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="המלחמה הפונית הראשונה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%A0%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%9E%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98_%E1%83%9D%E1%83%9B%E1%83%98" title="პირველი პუნიკური ომი – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="პირველი პუნიკური ომი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Primum_bellum_Punicum" title="Primum bellum Punicum – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Primum bellum Punicum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Pirmais_p%C5%ABnie%C5%A1u_kar%C5%A1" title="Pirmais pūniešu karš – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Pirmais pūniešu karš" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Pirmasis_p%C5%ABn%C5%B3_karas" title="Pirmasis pūnų karas – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Pirmasis pūnų karas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Els%C5%91_pun_h%C3%A1bor%C3%BA" title="Első pun háború – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Első pun háború" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B0_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B2%D0%BE%D1%98%D0%BD%D0%B0" title="Прва пунска војна – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Прва пунска војна" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%9A%E0%A5%87_%E0%A4%AA%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A5%87_%E0%A4%AF%E0%A5%81%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%A7" title="प्युनिकचे पहिले युद्ध – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="प्युनिकचे पहिले युद्ध" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Eerste_Punische_Oorlog" title="Eerste Punische Oorlog – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Eerste Punische Oorlog" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E3%83%9D%E3%82%A8%E3%83%8B%E6%88%A6%E4%BA%89" title="第一次ポエニ戦争 – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="第一次ポエニ戦争" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/F%C3%B8rste_punerkrig" title="Første punerkrig – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Første punerkrig" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Den_f%C3%B8rste_punarkrigen" title="Den første punarkrigen – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Den første punarkrigen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Primi%C3%A8ra_Gu%C3%A8rra_Punica" title="Primièra Guèrra Punica – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Primièra Guèrra Punica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%88%D9%85%DA%93%DB%8D_%D9%BE%D9%88%D9%86%D9%8A_%D8%AC%DA%AB%DA%93%D9%87" title="لومړۍ پوني جګړه – Tiếng Pashto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="لومړۍ پوني جګړه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Tiếng Pashto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/I_wojna_punicka" title="I wojna punicka – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="I wojna punicka" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Primeira_Guerra_P%C3%BAnica" title="Primeira Guerra Púnica – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Primeira Guerra Púnica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Primul_R%C4%83zboi_Punic" title="Primul Război Punic – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Primul Război Punic" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%8F_%D0%9F%D1%83%D0%BD%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%B2%D0%BE%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Первая Пуническая война – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Первая Пуническая война" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Prima_guerra_p%C3%B9nica" title="Prima guerra pùnica – Tiếng Sicilia" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Prima guerra pùnica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Tiếng Sicilia" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/First_Punic_War" title="First Punic War – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="First Punic War" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Prv%C3%A1_p%C3%BAnska_vojna" title="Prvá púnska vojna – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Prvá púnska vojna" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Prva_punska_vojna" title="Prva punska vojna – Tiếng Slovenia" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Prva punska vojna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Tiếng Slovenia" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B2%D0%B8_%D0%BF%D1%83%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8_%D1%80%D0%B0%D1%82" title="Први пунски рат – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Први пунски рат" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Prvi_punski_rat" title="Prvi punski rat – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Prvi punski rat" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Perang_Punik_I" title="Perang Punik I – Tiếng Sunda" lang="su" hreflang="su" data-title="Perang Punik I" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Tiếng Sunda" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ensimm%C3%A4inen_puunilaissota" title="Ensimmäinen puunilaissota – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ensimmäinen puunilaissota" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/F%C3%B6rsta_puniska_kriget" title="Första puniska kriget – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Första puniska kriget" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%9E%E0%B8%B4%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%AB%E0%B8%99%E0%B8%B6%E0%B9%88%E0%B8%87" title="สงครามพิวนิกครั้งที่หนึ่ง – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="สงครามพิวนิกครั้งที่หนึ่ง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Birinci_P%C3%B6n_Sava%C5%9F%C4%B1" title="Birinci Pön Savaşı – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Birinci Pön Savaşı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%88%D0%B0_%D0%9F%D1%83%D0%BD%D1%96%D1%87%D0%BD%D0%B0_%D0%B2%D1%96%D0%B9%D0%BD%D0%B0" title="Перша Пунічна війна – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Перша Пунічна війна" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E5%B8%83%E5%8C%BF%E6%88%98%E4%BA%89" title="第一次布匿战争 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="第一次布匿战争" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E5%B8%83%E5%8C%BF%E6%88%B0%E7%88%AD" title="第一次布匿戰爭 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="第一次布匿戰爭" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%AC%AC%E4%B8%80%E6%AC%A1%E5%B8%83%E5%8C%BF%E6%88%98%E4%BA%89" title="第一次布匿战争 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="第一次布匿战争" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6286#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c"><span>Bài viết</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t"><span>Thảo luận</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tiếng Việt</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Công cụ</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t"><span>Đọc</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v"><span>Sửa đổi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e"><span>Sửa mã nguồn</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=history"><span>Xem lịch sử</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j"><span>Các liên kết đến đây</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k"><span>Thay đổi liên quan</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q"><span>Trang đặc biệt</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&oldid=71419192" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang"><span>Liên kết thường trực</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này"><span>Thông tin trang</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&id=71419192&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này"><span>Trích dẫn trang này</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FChi%25E1%25BA%25BFn_tranh_Punic_l%25E1%25BA%25A7n_th%25E1%25BB%25A9_nh%25E1%25BA%25A5t"><span>Lấy URL ngắn gọn</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FChi%25E1%25BA%25BFn_tranh_Punic_l%25E1%25BA%25A7n_th%25E1%25BB%25A9_nh%25E1%25BA%25A5t"><span>Tải mã QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Chi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t"><span>Tạo một quyển sách</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=show-download-screen"><span>Tải dưới dạng PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p"><span>Bản để in ra</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/First_Punic_War" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q6286" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g"><span>Khoản mục Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144306">@media all and (min-width:720px){.mw-parser-output .desktop-float-right{box-sizing:border-box;float:right;clear:right}}.mw-parser-output .infobox.vevent .status>p:first-child{margin:0}</style><table class="infobox vevent" style="width:25.5em;border-spacing:2px;padding:0.2em;"><tbody><tr><th class="summary" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Chiến tranh Punic lần thứ nhất</th></tr><tr><td colspan="2" style="background-color:#DCDCDC;text-align:center;vertical-align:middle;padding:5px;">Một phần của <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Chiến tranh Punic">Chiến tranh Punic</a></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;border-bottom:1px solid #aaa;line-height:1.5em;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:First_Punic_War_264_BC_v2.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/First_Punic_War_264_BC_v2.png/300px-First_Punic_War_264_BC_v2.png" decoding="async" width="300" height="177" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/First_Punic_War_264_BC_v2.png/450px-First_Punic_War_264_BC_v2.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/First_Punic_War_264_BC_v2.png/600px-First_Punic_War_264_BC_v2.png 2x" data-file-width="1412" data-file-height="832" /></a></span><br />Biển Tây Địa Trung Hải năm 264 TCN. Rome được thể hiện bằng màu đỏ, Carthage màu tím và Syracuse màu xanh lá cây.</td></tr><tr><td colspan="2"><table style="width:100%;margin:0;padding:0;border:0"><tbody><tr><th style="width:70px">Thời gian</th><td>264– 241 TCN</td></tr><tr><th style="width:70px">Địa điểm</th><td><div class="location"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_Trung_H%E1%BA%A3i" title="Địa Trung Hải">Biển Địa Trung Hải</a>, <a href="/wiki/Sicilia" title="Sicilia">Sicilia</a>, <a href="/wiki/Sardegna" title="Sardegna">Sardegna</a>, <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Phi" title="Bắc Phi">Bắc Phi</a></div></td></tr><tr><th style="width:70px">Kết quả</th><td class="status"> <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">La Mã</a> chiến thắng</td></tr><tr><th style="width:70px">Thay đổi<br />lãnh thổ</th><td> Người La Mã kiểm soát Sicilia</td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Tham chiến</th></tr><tr><td style="width:50%;border-right:1px dotted #aaa;"> <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a></td><td style="width:50%;padding-left:0.25em"> <a href="/wiki/Carthago" class="mw-redirect" title="Carthago">Carthage</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;text-align:center;vertical-align:middle;font-size:110%;padding:5px;">Chỉ huy và lãnh đạo</th></tr><tr><td style="width:50%;border-right:1px dotted #aaa;"> <a href="/w/index.php?title=Marcus_Atilius_Regulus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcus Atilius Regulus (trang không tồn tại)">Marcus Atilius Regulus</a><br /><a href="/w/index.php?title=Gaius_Lutatius_Catulus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Lutatius Catulus (trang không tồn tại)">Gaius Lutatius Catulus</a><br /><a href="/w/index.php?title=Gaius_Duilius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Duilius (trang không tồn tại)">Gaius Duilius</a></td><td style="width:50%;padding-left:0.25em"> <a href="/wiki/Hamilcar_Barca" title="Hamilcar Barca">Hamilcar Barca</a><br /><a href="/w/index.php?title=Hanno_V%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hanno Vĩ đại (trang không tồn tại)">Hanno Vĩ đại</a><br /><a href="/w/index.php?title=Hasdrubal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hasdrubal (trang không tồn tại)">Hasdrubal</a><br /><a href="/w/index.php?title=Xanthippus_c%E1%BB%A7a_Carthage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xanthippus của Carthage (trang không tồn tại)">Xanthippus</a></td></tr></tbody></table> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Chiến_tranh_Punic" style="margin:0;float:right;clear:right;width:25.5em;margin-bottom:0.5em;margin-left:1em;;padding:3px"><table class="nowraplinks navbox-vertical mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Bản mẫu:Chiến tranh Punic"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Chiến tranh Punic (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Chiến_tranh_Punic" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="line-height:1.6em"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Chiến tranh Punic"><span class="wrap">Chiến tranh Punic</span></a></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a class="mw-selflink selflink">Lần thứ nhất</a> • <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_l%C3%ADnh_%C4%91%C3%A1nh_thu%C3%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh lính đánh thuê (trang không tồn tại)">Lính đánh thuê</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Punic lần thứ hai">Lần thứ hai</a> • <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba" title="Chiến tranh Punic lần thứ ba">Lần thứ ba</a></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất" style="margin:0;float:right;clear:right;width:25.5em;margin-bottom:0.5em;margin-left:1em;;padding:3px"><table class="nowraplinks navbox-vertical mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2" style="background-color:#C3D6EF;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Campaignbox_Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản mẫu:Campaignbox Chiến tranh Punic lần thứ nhất (trang không tồn tại)"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Campaignbox_Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Campaignbox Chiến tranh Punic lần thứ nhất (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Campaignbox_Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất" style="font-size:114%;margin:0 4em"><span style="line-height:1.6em"><a class="mw-selflink selflink"><span class="wrap">Chiến tranh Punic lần thứ nhất</span></a></span></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_gi%E1%BB%AFa_La_M%C3%A3_v%C3%A0_Carthage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các hiệp ước giữa La Mã và Carthage (trang không tồn tại)">Các hiệp ước</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Messana" title="Trận Messana">Messana</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Agrigentum" title="Trận Agrigentum">Agrigentum</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Mytistratus_(261_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc vây hãm Mytistratus (261 TCN) (trang không tồn tại)">Mytistratus lần thứ nhất</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Lipari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận quần đảo Lipari (trang không tồn tại)">Quần đảo Lipari</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Mylae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Mylae (trang không tồn tại)">Mylae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Thermae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Thermae (trang không tồn tại)">Thermae</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Mytistratus_(258_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc vây hãm Mytistratus (258 TCN) (trang không tồn tại)">Mytistratus lần thứ hai</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Sulci" title="Trận Sulci">Sulci</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Tyndaris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Tyndaris (trang không tồn tại)">Tyndaris</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_M%C5%A9i_Ecnomus" title="Trận Mũi Ecnomus">Mũi Ecnomus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Aspis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc vây hãm Aspis (trang không tồn tại)">Aspis</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Adys" title="Trận Adys">Adys</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_s%C3%B4ng_Bagradas_(255_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận sông Bagradas (255 TCN) (trang không tồn tại)">Bagradas (Tunis)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=La_M%C3%A3_tri%E1%BB%87t_tho%C3%A1i_kh%E1%BB%8Fi_Ch%C3%A2u_Phi,_255_TCN&action=edit&redlink=1" class="new" title="La Mã triệt thoái khỏi Châu Phi, 255 TCN (trang không tồn tại)">La Mã triệt thoái khỏi Châu Phi, 255 TCN</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Panormus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Panormus (trang không tồn tại)">Panormus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Lilybaeum_(250_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc vây hãm Lilybaeum (250 TCN) (trang không tồn tại)">Lilybaeum</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Drepana" title="Trận Drepana">Drepana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Phintias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Phintias (trang không tồn tại)">Phintias</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Drepana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc vây hãm Drepana (trang không tồn tại)">Cuộc vây hãm Drepana</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_n%C3%BAi_Eryx_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận núi Eryx lần thứ nhất (trang không tồn tại)">Trận núi Eryx lần thứ nhất</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_n%C3%BAi_Eryx_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận núi Eryx lần thứ hai (trang không tồn tại)">Trận núi Eryx lần thứ hai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Aegates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Aegates (trang không tồn tại)">Trận Aegates</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Lutatius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Lutatius (trang không tồn tại)">Hiệp ước Lutatius</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <p><b>Chiến tranh Punic lần thứ nhất </b>(264-241 TCN) là cuộc chiến tranh lớn đầu tiên xảy ra giữa <a href="/wiki/Carthago" class="mw-redirect" title="Carthago">Carthage</a> và <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a>, kéo dài suốt 23 năm giữa hai thế lực hùng mạnh tranh nhau quyền làm chủ ở phía Tây Địa Trung Hải. Trước khi cuộc chiến xảy ra, Carthage, mà vùng lãnh thổ chính thuộc Tunisia ngày nay, đã là thế lực chi phối miền Tây Địa Trung Hải. Tuy nhiên, sau cuộc chiến tranh, La Mã là kẻ chiến thắng và đặt ra một hiệp ước nghiêm ngặt với một khoản bồi thường tài chính nặng nề chống lại Carthage.<sup id="cite_ref-Fields,15_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-Fields,15-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Một loạt các cuộc chiến tranh giữa người Carthage và người La Mã còn được người La Mã biết đến là "Chiến tranh Punic" vì tên Latin của người Carthage là <i>Punici</i>, bắt nguồn từ Phoenici, ám chỉ tổ tiên Phoenici của người Carthage cổ đại.<sup id="cite_ref-Sidewellp16_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Sidewellp16-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bối_cảnh"><span id="B.E1.BB.91i_c.E1.BA.A3nh"></span>Bối cảnh</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Bối cảnh”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bối cảnh"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:First_Punic_War_264_BC.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/First_Punic_War_264_BC.png/220px-First_Punic_War_264_BC.png" decoding="async" width="220" height="130" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/First_Punic_War_264_BC.png/330px-First_Punic_War_264_BC.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/79/First_Punic_War_264_BC.png/440px-First_Punic_War_264_BC.png 2x" data-file-width="1218" data-file-height="720" /></a><figcaption>Bản đồ miền Tây Địa Trung Hải năm 264 TCN. La Mã màu đỏ, Carthage màu xám, và Syracuse màu xanh lục.</figcaption></figure> <p>Đến giữa thế kỷ 3 TCN, người La Mã đã chiếm được toàn bộ <a href="/wiki/B%C3%A1n_%C4%91%E1%BA%A3o_%C3%9D" title="Bán đảo Ý">bán đảo Ý</a>. Quá trình này thống nhất này kéo dài hơn 100 năm và thành La Mã đã đánh bại nhiều thế lực đua tranh trong quá trình tạo chỗ đứng trên bán đảo Ý. Đầu tiên là <a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_Latinh" title="Liên minh Latinh">liên minh Latin</a> đã bị giải tán bằng vũ lực trong <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Latin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Latin (trang không tồn tại)">Chiến tranh Latin</a>,<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> sau đó là thế lực của người Samnites đã bị đánh bại trong 3 cuộc chiến tranh trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Samnite" title="Chiến tranh Samnite">chiến tranh Samnite</a>,<sup id="cite_ref-Starr465_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Starr465-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và những thành thị Hy Lạp của Đại Hy Lạp (<i>Magna Graecia</i>) vốn đã được <a href="/wiki/Pyrros_c%E1%BB%A7a_Ipiros" title="Pyrros của Ipiros">Pyrros của Ipiros</a> thống nhất, cuối cùng đã quay sang quy phục người La Mã vào lúc kết thúc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Pyrros" title="Chiến tranh Pyrros">chiến tranh Pyrros</a>.<sup id="cite_ref-Starr465_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-Starr465-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Carthage lúc này đang nắm quyền làm chủ hải quân ở khu vực miền Tây Địa Trung Hải. Bắt nguồn từ một thuộc địa của người <a href="/w/index.php?title=Phoenici&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phoenici (trang không tồn tại)">Phoenici</a> ở châu Phi, gần thành phố Tunis ngày nay, Carthage đã dần dần phát triển thành trung tâm của một nền văn minh có quyền lực dọc theo bờ biển Bắc châu Phi và tiến sâu vào khu vực nội địa, cũng có thể bao gồm các đảo Balearic, Sardegna, Corse, một khu vực nhỏ ở miền Nam Tây Ban Nha, và phía Tây Nam của Sicilia.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cuộc xung đột bắt đầu khi cả La Mã và Carthage can thiệp vào thành phố <a href="/w/index.php?title=Messana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Messana (trang không tồn tại)">Messana</a>, thành phố của người Sicilia gần bán đảo Ý.<sup id="cite_ref-Sidewellp16_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Sidewellp16-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bắt_đầu"><span id="B.E1.BA.AFt_.C4.91.E1.BA.A7u"></span>Bắt đầu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Bắt đầu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bắt đầu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Messina_harbour_-_aerial_view.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Messina_harbour_-_aerial_view.jpg/220px-Messina_harbour_-_aerial_view.jpg" decoding="async" width="220" height="164" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Messina_harbour_-_aerial_view.jpg/330px-Messina_harbour_-_aerial_view.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Messina_harbour_-_aerial_view.jpg/440px-Messina_harbour_-_aerial_view.jpg 2x" data-file-width="2980" data-file-height="2220" /></a><figcaption>Cảng Messina, San Raineri - một quân cảng của La Mã trong thời hiện đại.</figcaption></figure> <p>Vào năm 288 TCN, những người <a href="/w/index.php?title=Mamertine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mamertine (trang không tồn tại)">Mamertine</a> - một nhóm <a href="/wiki/L%C3%ADnh_%C4%91%C3%A1nh_thu%C3%AA" title="Lính đánh thuê">lính đánh thuê</a> người Ý (Campanian) - ban đầu phục vụ dưới quyền <a href="/w/index.php?title=Agathocles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agathocles (trang không tồn tại)">Agathocles</a> của Syracuse - chiếm thành phố Messana (Messina ngày nay) nằm ở đỉnh phía Tây bắc của Sicilia, giết chết tất cả những người đàn ông và bắt những người phụ nữ làm vợ cho họ.<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tại cùng một thời điểm, một đội quân La Mã được thành lập ở Campanian từ "những công dân không có quyền bỏ phiếu" cũng đang chiếm quyền kiểm soát thành Rhegium, nằm ở eo biển nối với lục địa Ý. Vào năm 270 TCN, người La Mã chiếm lại Rhegium và trừng phạt nghiêm khắc những kẻ sống sót sau cuộc nổi loạn. Ở Sicilia, những người Mamertine cướp bóc những vùng nông thôn và xung đột với các khu vực thuộc vương quốc độc lập Syracuse. <a href="/w/index.php?title=Hiero_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiero II (trang không tồn tại)">Hiero II</a>, <a href="/wiki/B%E1%BA%A1o_ch%C3%BAa" title="Bạo chúa">bạo chúa</a> của Syracuse, đã đánh bại người Mamertines gần Mylae trên bờ sông Longanus.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau thất bại ở sông Longanus, những người Mamertine cầu cứu sự giúp đỡ từ cả La Mã và Carthage. Và hành động đầu tiên của người Carthage là tiếp cận Hiero, ngăn ngừa để ông ta không có thêm hành động nào và buộc người Mamertine chấp nhận một đơn vị đồn trú của người Carthage ở Messana. Hoặc là không hài lòng với viễn cảnh của một đơn vị đồn trú của Carthage, hoặc tin rằng liên minh gần đây giữa La Mã và Carthage chống Pyrros phản ánh mối quan hệ thân mật giữa hai bên, người Mamertine cầu viện tới La Mã để tìm kiếm sự liên minh. Hy vọng để có sự bảo trợ đáng tin cậy hơn. Tuy nhiên, sự ganh đua giữa La Mã và Carthage đã tăng lên kể từ cuộc chiến tranh với Pyrros; một liên minh giữa 2 thế lực hùng mạnh là không còn khả thi.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Một cuộc tranh luận lớn đã diễn ra tại La Mã về vấn đề chấp nhận hay không chấp nhận sự cầu xin giúp đỡ người Mamertine vì có thể tham gia vào một cuộc chiến tranh với Carthage. Trong khi những người La Mã đã không muốn đi đến trợ giúp những người lính đã vô cớ cướp lấy thành phố từ những người chủ hợp pháp của nó, và mặc dù họ vẫn còn phục hồi từ các cuộc nổi dậy của quân nổi loạn Campania tại Rhegium vào năm 271 TCN, nhiều người cũng không muốn nhìn thấy sức mạnh của Carthage tại Sicilia mở rộng thêm nữa. Để mặc người Carthage một mình ở Messana sẽ giúp họ rảnh tay để đối phó với Syracuse. Một khi người Syracuse bị đánh bại thì việc chiếm đóng Sicilia của người Carthage sẽ hoàn thành.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Vấn đề bế tắc của viện nguyên lão đã được đưa ra trước dân chúng và một quyết định được đưa ra là chấp nhận lời cầu cứu của người Mamertine. <a href="/w/index.php?title=Appius_Claudius_Caudex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Appius Claudius Caudex (trang không tồn tại)">Appius Claudius Caudex</a> được chọn làm chỉ huy của cuộc viễn chinh với mệnh lệnh vượt biển đến Messina.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Giao_tranh_trên_bộ"><span id="Giao_tranh_tr.C3.AAn_b.E1.BB.99"></span>Giao tranh trên bộ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Giao tranh trên bộ”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Giao tranh trên bộ"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Romanarrival.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Romanarrival.JPG/280px-Romanarrival.JPG" decoding="async" width="280" height="210" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Romanarrival.JPG/420px-Romanarrival.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6c/Romanarrival.JPG/560px-Romanarrival.JPG 2x" data-file-width="960" data-file-height="720" /></a><figcaption>Người La mã tới và sự trung lập của Syracuse.</figcaption></figure> <p>Sicilia là một hòn đảo với nhiều đồi núi,với những trở ngại về địa lý và địa hình gồ ghề gây khó khăn trong liên lạc và bảo vệ.Chính vì vậy giao tranh trên bộ giữ vai trò chính trong chiến tranh Punic lần thứ nhất.Những hoạt động trên bộ chỉ bao gồm những cuộc giao tranh ở những trận đánh nhỏ và các chiến dịch ngắn,với một vài trận đánh ác liệt.bao vây và phong tỏa là phổ biến nhất xảy ra với một số lượng lớn quân đội và thường xuyên. Mục tiêu chính bị phong tỏa là các hải cảng quan trọng.<sup id="cite_ref-Niebuhr.18_12-0" class="reference"><a href="#cite_note-Niebuhr.18-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Cuộc chiến tranh trên bộ ở Sicilia bắt đầu với việc đổ bộ của người La Mã ở Messana năm 264 TCN. Mặc dù địch thủ của người La Mã, Carthage có được lợi thế về hải quân, nhưng người La Mã đã đạt được mục đích mà không gặp trở ngại nào đáng kể. Hai quân đoàn dưới sự chỉ huy của <a href="/w/index.php?title=Appius_Claudius_Caudex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Appius Claudius Caudex (trang không tồn tại)">Appius Claudius Caudex</a> đổ bộ ở Messana, nơi người Mamertines đã đuổi được đội quân đồn trú Carthage dưới sự chỉ huy của Hanno (không liên quan đến <a href="/w/index.php?title=Hanno_V%C4%A9_%C4%90%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hanno Vĩ Đại (trang không tồn tại)">Hanno Vĩ Đại</a>).<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau khi đánh bại các lực lượng của Syracuse và Carthage vây hãm Messana, người La mã hành quân về phía nam và bao vây <a href="/wiki/Syracuse" class="mw-disambig" title="Syracuse">Syracuse</a>.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau một cuộc bao vây ngắn, không có sự trợ giúp của người Carthage, người Syracuse đã ký kết hiệp ước hòa bình với La Mã.<sup id="cite_ref-War171_15-0" class="reference"><a href="#cite_note-War171-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Theo các điều khoản của hiệp ước, Syracuse sẽ trở thành một đồng minh La Mã, phải trả một khoản bồi thường là 100 talent bạc và có lẽ quan trọng nhất, sẽ đồng ý để giúp cung cấp cho quân đội La Mã tại Sicilia.<sup id="cite_ref-War171_15-1" class="reference"><a href="#cite_note-War171-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Điều này đã giải quyết vấn đề cung cấp cho quân đội La Mã ở nước ngoài trong khi phải đối mặt với kẻ thù có lực lượng hải quân mạnh hơn.<sup id="cite_ref-War171_15-2" class="reference"><a href="#cite_note-War171-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Theo sau Syracuse, nhiều thành bang nhỏ hơn của Sicilia vốn phụ thuộc Carthage cũng chuyển sang theo La Mã.<sup id="cite_ref-War171_15-3" class="reference"><a href="#cite_note-War171-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong khi đó, Carthage đã bắt đầu xây dựng một đội quân lính đánh thuê ở châu Phi mà được chuyển đến Sicilia để đối phó với người La mã. Theo sử gia <a href="/w/index.php?title=Philinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Philinus (trang không tồn tại)">Philinus</a>, đội quân này bao gồm 50.000 bộ binh, 6.000 kỵ binh, và 60 con voi, mặc dù những con số này có thể nhiều hơn.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Theo Polybius, quân đội này có một phần gồm người Liguria, Celts và Iberia.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Trong cuộc chiến tranh vừa qua tại Sicilia, Carthage đã thắng bằng cách dựa vào một số cứ điểm được tăng cường mạnh mẽ trên khắp hòn đảo, và kế hoạch của họ là tiến hành chiến tranh trên bộ với cùng một cách tiến hành. Quân đội lính đánh thuê sẽ tiến hành các hoạt động chống lại người La Mã, trong khi các thành phố được tăng cường mạnh mẽ sẽ cung cấp một căn cứ phòng thủ mà từ đó giúp cho họ hoạt động.<sup id="cite_ref-War171_15-4" class="reference"><a href="#cite_note-War171-15"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trận_Agrigentum"><span id="Tr.E1.BA.ADn_Agrigentum"></span>Trận Agrigentum</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Trận Agrigentum”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận Agrigentum"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Agrigentum" title="Trận Agrigentum">Trận Agrigentum</a></div> <p>Một trong những thành phố, <a href="/w/index.php?title=Agrigentum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agrigentum (trang không tồn tại)">Agrigentum</a> (được người Hy Lạp biết đến là Acragas), sẽ là trở thành vấn đề với người La Mã. Năm 262 TCN, La Mã tiến hành bao vây Agrigentum, một hoạt động mà cả quân đội của các chấp chính quan cũng tham gia - tổng số là bốn quân đoàn La Mã - và họ đã mất nhiều tháng để giải quyết. Các đơn vị đồn trú của Agrigentum đã cố gắng để kêu gọi quân tiếp viện và cứu trợ từ các lực lượng Carthage chỉ huy bởi Hanno được phái đến để giải cứu và phá hủy các kho lương thực của người La Mã tại Erbessus.<sup id="cite_ref-Pol19_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-Pol19-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Sau một vài cuộc giao tranh ngắn, bệnh tật tấn công quân đội La Mã trong khi nguồn lương thực ở Agrigentum đã đang ở mức thấp, và cả hai bên đã thấy rằng một trận chiến mở là thích hợp hơn với tình hình hiện tại.<sup id="cite_ref-Pol19_19-1" class="reference"><a href="#cite_note-Pol19-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Mặc dù người La Mã đã giành một chiến thắng dễ dàng trước lực lượng cứu viện của Carthage trong <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Agrigentum" title="Trận Agrigentum">trận Agrigentum</a>, quân đội Carthage bảo vệ thành phố đã cố gắng để rút lui.<sup id="cite_ref-Pol19_19-2" class="reference"><a href="#cite_note-Pol19-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Agrigentum, bây giờ không còn khả năng phòng thủ thực sự, và quá dễ dàng cho những người La Mã, những người sau đó đã cướp phá thành phố và bắt dân chúng làm nô lệ.<sup id="cite_ref-Pol19_19-3" class="reference"><a href="#cite_note-Pol19-19"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-War172_20-0" class="reference"><a href="#cite_note-War172-20"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Người La Mã bây giờ tiếp tục đi về hướng tây từ Agrigentum để giải vây vây cho các thành phố Segeste và <a href="/wiki/Macella" title="Macella">Macella</a>, đã đứng về phía La Mã và bị tấn công bởi người Carthage vì vấn đề này. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Người_La_Mã_xây_dựng_hạm_đội"><span id="Ng.C6.B0.E1.BB.9Di_La_M.C3.A3_x.C3.A2y_d.E1.BB.B1ng_h.E1.BA.A1m_.C4.91.E1.BB.99i"></span>Người La Mã xây dựng hạm đội</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Người La Mã xây dựng hạm đội”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Người La Mã xây dựng hạm đội"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Vào lúc bắt đầu cuộc chiến tranh Punic lần thứ nhất, La Mã hầu như không có kinh nghiệm trong thủy chiến, trong khi Carthage có rất nhiều kinh nghiệm về biển nhờ hàng thế kỷ thương mại bằng đường biển. Tuy nhiên, Nhà nước Cộng hòa La Mã đang lớn mạnh đã sớm hiểu được tầm quan trọng của việc kiểm soát Địa Trung Hải từ kết quả của cuộc xung đột này<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nguồn_gốc_trang_bị_của_người_La_Mã"><span id="Ngu.E1.BB.93n_g.E1.BB.91c_trang_b.E1.BB.8B_c.E1.BB.A7a_ng.C6.B0.E1.BB.9Di_La_M.C3.A3"></span>Nguồn gốc trang bị của người La Mã</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Nguồn gốc trang bị của người La Mã”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn gốc trang bị của người La Mã"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Hạm đội La Mã lớn đầu tiên đã được xây dựng sau chiến thắng Agrigentum vào năm 261 trước Công nguyên. Một số nhà sử học đã suy đoán rằng vào lúc đó La Mã vốn thiếu những kĩ thuật hải quân tiến bộ về thiết kế các tàu chiến, và họ đã có thể sao chép nguyên vẹn các con tàu <a href="/w/index.php?title=Trireme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trireme (trang không tồn tại)">trireme</a> của Carthage và <a href="/w/index.php?title=Quinquereme&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quinquereme (trang không tồn tại)">quinquereme</a> mà họ chiếm được hoặc từ các tàu đã mắc cạn trên bờ biển La Mã do các cơn bão <sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những Sử gia khác lại chỉ ra rằng bản thân La Mã đã có kinh nghiệm với các kĩ thuật hải quân, bởi vì họ đã tiến hành tuần tra bờ biển của mình chống lại hải tặc.<sup id="cite_ref-Reynolds22_23-0" class="reference"><a href="#cite_note-Reynolds22-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một khả năng khác là La Mã nhận được hỗ trợ kỹ thuật từ đồng minh Sicilia của nó, Syracuse.<sup id="cite_ref-Reynolds22_23-1" class="reference"><a href="#cite_note-Reynolds22-23"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Bất kể tình trạng có công nghệ hải quân vào lúc bắt đầu của cuộc chiến tranh hay không, La Mã đã nhanh chóng thích nghi với cuộc chiến.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Con_ó"><span id="Con_.C3.B3"></span>Con ó</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Con ó”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Con ó"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Corvus.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Corvus.svg/200px-Corvus.svg.png" decoding="async" width="200" height="151" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Corvus.svg/300px-Corvus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f0/Corvus.svg/400px-Corvus.svg.png 2x" data-file-width="517" data-file-height="391" /></a><figcaption>Diagram of a <i><a href="/w/index.php?title=Corvus_(weapon)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corvus (weapon) (trang không tồn tại)">corvus</a></i> <a href="/w/index.php?title=Boarding_(attack)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Boarding (attack) (trang không tồn tại)">boarding device</a>.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Corvus_(Trang_b%E1%BB%8B)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Corvus (Trang bị) (trang không tồn tại)">Corvus (Trang bị)</a></div> <p>Để bù đắp cho sự thiếu kinh nghiệm thủy chiến, và để nhằm sử dụng chiến thuật tiêu chuẩn quân sự trên đất liền vào trên biển,,<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> người La Mã được trang bị cho những con tàu mới của họ với một thiết bị chiếm tàu đặc biệt, Con ó (<a href="/wiki/Corvus" class="mw-redirect" title="Corvus">Corvus</a>) <sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Quân đội La Mã là một đạo quân bộ binh trong khi quân đội Carthage lại là một lực lượng hải quân hùng mạnh. Cây cầu dùng để chiếm tàu địch này cho phép hải quân La Mã có thể phá vỡ một số các kỹ năng hải quân của người Carthage bằng cách sử dụng lính hải quân của họ để chiếm lấy tàu chiến Carthage và sử dụng cách đánh cận chiến. </p><p>Thứ vũ khí mới này sẽ chứng minh giá trị của nó trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Mylae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Mylae (trang không tồn tại)">trận Mylae</a>, chiến thắng đầu tiên của hải quân La Mã, và họ sẽ tiếp tục làm như vậy trong những năm sau, đặc biệt là trong trận chiến rất lớn đó là <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_M%C5%A9i_Ecnomus" title="Trận Mũi Ecnomus">Trận Mũi Ecnomus</a>. Việc bổ sung trang bị <b>Con Ó</b> buộc người Carthage phải xem xét lại các chiến thuật quân sự của mình, và kể từ đó thành phố đã gặp khó khăn trong việc đối phó lại điều này, điều này giúp La Mã đã có được lợi thế về hải quân.<sup id="cite_ref-Addington1_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Addington1-27"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Trận_Mylae"><span id="Tr.E1.BA.ADn_Mylae"></span>Trận Mylae</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Trận Mylae”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận Mylae"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Mylae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Mylae (trang không tồn tại)">Trận Mylae</a></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Aeolian_Islands_map.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Aeolian_Islands_map.png/200px-Aeolian_Islands_map.png" decoding="async" width="200" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Aeolian_Islands_map.png/300px-Aeolian_Islands_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Aeolian_Islands_map.png/400px-Aeolian_Islands_map.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="589" /></a><figcaption>Vị trí của Mylae (Milazzo) trên bờ biển phía Bắc Sicilia.</figcaption></figure> <p>Duilius đã trạm chán Hamilcar ở ngoài khơi phía bắc Mylae vào năm 260 TCN. Polybius cho rằng quân Carthage đã có 130 tàu chiến, nhưng không đưa ra một con số chính xác cho những người La Mã.<sup id="cite_ref-Polybius28_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-Polybius28-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Với việc mất 17 tàu tại <a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Lipari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quần đảo Lipari (trang không tồn tại)">quần đảo Lipari</a> trong tổng số tàu chiến vào lúc đầu là 120 tàu cho thấy rằng người La Mã còn lại 103 tàu. Tuy nhiên, có thể con số này lớn hơn 103 tàu, có được điều này là từ những con tàu bị chiếm trước đó và sự hỗ trợ của các đồng minh La Mã.<sup id="cite_ref-Lazenby70_29-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lazenby70-29"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Carthage đã mong đợi vào một chiến thắng, đặc biệt là vì kinh nghiệm vượt trội của họ trên biển<sup id="cite_ref-Polybius28_28-1" class="reference"><a href="#cite_note-Polybius28-28"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Những trang bị <i>Con Ó</i> đã tỏ ra rất thành công, và nó đã giúp cho những người La Mã đánh chiếm được 30 tàu đầu tiên của Carthage khi đủ gần. Để tránh những trang bị Con Ó này, người Carthage đã buộc phải để di chuyển xung quanh họ và tiếp cận những người La Mã từ phía sau, hoặc từ hai bên. Tuy nhiên, những trang bị Con Ó lại thường vẫn có thể xoay quanh trục và móc lấy hầu hết các con tàu đang lao tới <sup id="cite_ref-Polybius29_30-0" class="reference"><a href="#cite_note-Polybius29-30"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Khi có thêm 20 tàu chiến Carthage bị móc và bị mất về tay người La Mã, Hamilcar đành phải rút quân cùng với những con tàu còn sót lại của ông ta, và để cho Duilius có được một chiến thắng dễ dàng. </p><p>Thay vì truy đuổi tàn quân Carthage trên biển, Duilius khởi hành tới Sicilia để nắm lấy quyền kiểm soát quân đội ở đây. Ở đó, ông đã giải vây cho thành phố Segesta, vốn đang bị bao vây bởi bộ binh Carthage dưới sự chỉ huy của Hamilcar.<sup id="cite_ref-Bagnall63_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bagnall63-31"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Những nhà sử học hiện đại đã tự hỏi tại sao Duilius lại quyết định không theo đuổi một cuộc tấn công hải quân khác, nhưng có lẽ Hamilcar vẫn còn lại 80 tàu và có thể vẫn còn quá mạnh để La Mã có thể đánh bại được.<sup id="cite_ref-Lazenby73_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-Lazenby73-32"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cuộc_phản_công_của_Hamilcar"><span id="Cu.E1.BB.99c_ph.E1.BA.A3n_c.C3.B4ng_c.E1.BB.A7a_Hamilcar"></span>Cuộc phản công của Hamilcar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Cuộc phản công của Hamilcar”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cuộc phản công của Hamilcar"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Hamilcarattack.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hamilcarattack.JPG/240px-Hamilcarattack.JPG" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hamilcarattack.JPG/360px-Hamilcarattack.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Hamilcarattack.JPG/480px-Hamilcarattack.JPG 2x" data-file-width="960" data-file-height="720" /></a><figcaption>Cuộc tấn công của Hamilcar.</figcaption></figure> <p>Lúc này, người La Mã tiếp tục tiến về phía tây từ Agrigentum để giải vây cho thành phố <a href="/wiki/Macella" title="Macella">Macella</a> đang bị vây khốn,<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> vì đã đứng về phía La Mã và bị người Carthage tấn công vì đã làm như vậy. Ở miền Bắc, người La Mã, với phía bờ biển phía bắc bên sườn của họ được bảo đảm bằng chiến thắng trong chân thủy chiến tại <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Mylae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Mylae (trang không tồn tại)">Mylae</a>, tiếp đó tiến về phía Thermae. Họ đã bị đánh bại ở đó bởi người Carthage dưới quyền Hamilcar (một tên Carthage phổ biến, không nhầm lẫn với người cha của <a href="/wiki/Hannibal" title="Hannibal">Hannibal Barca</a>, có cùng tên) trong năm 260 trước Công nguyên <sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Người Carthage đã tận dụng chiến thắng này bằng cuộc phản công sau đó, trong năm 259 TCN, và họ chiếm được Enna. Hamilcar tiếp tục về phía nam tới <a href="/w/index.php?title=Camarina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Camarina (trang không tồn tại)">Camarina</a>, nằm trong lãnh thổ của người <a href="/wiki/Syracuse" class="mw-disambig" title="Syracuse">Syracuse</a>, có lẽ với mục đích thuyết phục người Syracuse quay lại đứng về phía Carthage.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Romanadvance.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Romanadvance.JPG/240px-Romanadvance.JPG" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Romanadvance.JPG/360px-Romanadvance.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Romanadvance.JPG/480px-Romanadvance.JPG 2x" data-file-width="960" data-file-height="720" /></a><figcaption>Đà tiến quân của người La Mã trong giai đoạn từ năm 260-256 TCN.</figcaption></figure> <p>Trong năm sau, năm 258 trước Công nguyên, người La Mã đã có thể giành lại thế chủ động bằng cách chiếm lại Enna và Camarina. Ở miền trung Sicilia, người La Mã cũng chiếm được thị trấn Mytistraton, mà họ đã tấn công hai lần trước đó. Người La Mã cũng di chuyển ở phía bắc bằng cách hành quân dọc theo bờ biển phía bắc về phía Panormus, nhưng không thể chiếm được thành phố.<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xâm_lược_châu_Phi"><span id="X.C3.A2m_l.C6.B0.E1.BB.A3c_ch.C3.A2u_Phi"></span>Xâm lược châu Phi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Xâm lược châu Phi”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xâm lược châu Phi"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Sau chiến thắng trong chiến dịch Agrigentum, và sau vài trận thủy chiến, La Mã đã cố gắng mở một chiến dịch trên bộ quy mô lớn lần thứ hai trong cuộc chiến tranh (trong năm 256/255 TCN). Với mục đích tìm kiếm một kết thúc mau lẹ cho cuộc chiến tranh hơn là những vây hãm lâu dài ở Sicilia, La Mã đã quyết định xâm lược các thuộc địa của Carthage ở châu Phi và chiếm đoạt uy quyền tối cao của Carthage ở biển Địa Trung Hải, do đó buộc Carthage phải chấp nhận các điều khoản của họ <sup id="cite_ref-Starr481_37-0" class="reference"><a href="#cite_note-Starr481-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trận_mũi_Ecnomus"><span id="Tr.E1.BA.ADn_m.C5.A9i_Ecnomus"></span>Trận mũi Ecnomus</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Trận mũi Ecnomus”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận mũi Ecnomus"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_M%C5%A9i_Ecnomus" title="Trận Mũi Ecnomus">Trận Mũi Ecnomus</a></div> <p>Để bắt đầu cuộc xâm lược châu Phi, <a href="/wiki/C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cộng hòa La Mã">Cộng hòa La Mã</a> đã xây dựng một hạm đội lớn, bao gồm nhiều tàu vận chuyển cho quân đội và các trang bị của nó, và các tàu chiến để bảo vệ. Carthage đã cố gắng ngăn cản cuộc viễn chinh này với một hạm đội gồm 350 tàu (theo <a href="/wiki/Polybius" title="Polybius">Polybius</a>),<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> nhưng họ đã bị đánh bại trong <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_M%C5%A9i_Ecnomus" title="Trận Mũi Ecnomus">trận Mũi Ecnomus</a>.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Africainvasion.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Africainvasion.JPG/200px-Africainvasion.JPG" decoding="async" width="200" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Africainvasion.JPG/300px-Africainvasion.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Africainvasion.JPG/400px-Africainvasion.JPG 2x" data-file-width="875" data-file-height="645" /></a><figcaption>Cuộc xâm lược châu Phi.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cuộc_cướp_bóc_của_Regulus"><span id="Cu.E1.BB.99c_c.C6.B0.E1.BB.9Bp_b.C3.B3c_c.E1.BB.A7a_Regulus"></span>Cuộc cướp bóc của Regulus</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Cuộc cướp bóc của Regulus”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cuộc cướp bóc của Regulus"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Adys" title="Trận Adys">Trận Adys</a> và <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Tunis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Tunis (trang không tồn tại)">Trận Tunis</a></div> <p>Như là kết quả của trận đánh, quân đội La Mã, dưới sự chỉ huy bởi <a href="/w/index.php?title=Marcus_Atilius_Regulus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcus Atilius Regulus (trang không tồn tại)">Marcus Atilius Regulus</a>, đã đổ bộ lên châu Phi và bắt đầu tàn phá các vùng nông thôn của Carthage <sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Lúc đầu, Regulus đã giành chiến thắng, ông chiến thắng trong <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Adys" title="Trận Adys">trận Adys</a> và buộc Carthage phải đề nghị hòa bình.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Các điều khoản Regulus đặt ra rất nặng nề và vì vậy mà đàm phán đi đến thất bại. Để đáp trả, người Carthage đã thuê <a href="/w/index.php?title=Xanthippos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xanthippos (trang không tồn tại)">Xanthippos</a>, một lính đánh thuê người Sparta, để tổ chức lại quân đội của họ.<sup id="cite_ref-Starr481_37-1" class="reference"><a href="#cite_note-Starr481-37"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Xanthippus đã đánh tan quân La Mã và bắt sống Regulus trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Tunis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Tunis (trang không tồn tại)">trận Tunis</a>,<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> và sau đó cố gắng để chia cắt tàn quân La Mã khỏi căn cứ của nó bằng cách tái lập uy quyền tối cao của hải quân Carthage.<sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-War178_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-War178-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Sự_đáp_trả_của_Carthage"><span id="S.E1.BB.B1_.C4.91.C3.A1p_tr.E1.BA.A3_c.E1.BB.A7a_Carthage"></span>Sự đáp trả của Carthage</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Sự đáp trả của Carthage”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sự đáp trả của Carthage"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Trong khi đó, người La Mã, đã phái một hạm đội mới để đón những người còn sống sót trong đoàn viễn chinh châu Phi. Mặc dù người La Mã đánh bại hạm đội Carthage và đã thành công trong việc giải cứu tàn quân ở châu Phi, một cơn bão đã phá hủy gần như toàn bộ hạm đội La Mã trên chuyến hành trình trở về quê nhà, số thương vong trong thảm họa này có thể đã vượt quá 90.000 người <sup id="cite_ref-War178_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-War178-47"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Carthage đã lợi dụng điều này để tấn công Agrigentum. Họ không tin rằng bản thân họ có thể giữ thành phố, do đó, họ đốt cháy nó và rời đi<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Người_La_Mã_tiếp_tục_tấn_công"><span id="Ng.C6.B0.E1.BB.9Di_La_M.C3.A3_ti.E1.BA.BFp_t.E1.BB.A5c_t.E1.BA.A5n_c.C3.B4ng"></span>Người La Mã tiếp tục tấn công</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Người La Mã tiếp tục tấn công”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Người La Mã tiếp tục tấn công"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Attacksrenewed.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Attacksrenewed.JPG/240px-Attacksrenewed.JPG" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Attacksrenewed.JPG/360px-Attacksrenewed.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Attacksrenewed.JPG/480px-Attacksrenewed.JPG 2x" data-file-width="960" data-file-height="720" /></a><figcaption>Người La mã tấn công trong giai đoạn từ năm 253-251 TCN.</figcaption></figure> <p>Tuy nhiên, người La Mã đã có thể nhanh chóng tập hợp quân đội và nối lại các cuộc tấn công. Cùng với việc xây dựng một hạm đội mới gồm 140 tàu, La Mã đã quay trở lại chiến lược đánh chiếm các thành phố của người Carthage ở Sicilia, hết cái này tới cái khác.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thất_bại_ban_đầu"><span id="Th.E1.BA.A5t_b.E1.BA.A1i_ban_.C4.91.E1.BA.A7u"></span>Thất bại ban đầu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Thất bại ban đầu”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thất bại ban đầu"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các cuộc tấn công của người La Mã bắt đầu với cuộc tấn công bằng hải quân vào Lilybaeum, trung tâm quyền lực của Carthage trên đảo Sicilia, và một cuộc đột kích vào châu Phi. Cả hai nỗ lực đều kết thúc trong thất bại.<sup id="cite_ref-War179_50-0" class="reference"><a href="#cite_note-War179-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Người La Mã phải rút lui khỏi Lilybaeum, và đạo quân tới châu Phi đã gặp phải một cơn bão khác và bị tiêu diệt.<sup id="cite_ref-War179_50-1" class="reference"><a href="#cite_note-War179-50"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đà_tiến_quân_phía_Bắc"><span id=".C4.90.C3.A0_ti.E1.BA.BFn_qu.C3.A2n_ph.C3.ADa_B.E1.BA.AFc"></span>Đà tiến quân phía Bắc</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Đà tiến quân phía Bắc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đà tiến quân phía Bắc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Tuy nhiên, Người La Mã đã được những bước tiến lớn ở phía bắc. Thành phố Thermae bị chiếm trong năm 252 TCN, cho phép tạo đà tiến quân về thành phố cảng <a href="/w/index.php?title=Panormus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Panormus (trang không tồn tại)">Panormus</a>. Người La Mã tấn công thành phố này sau khi chiếm Kephalodon trong năm 251 TCN. Sau một cuộc giao tranh ác liệt, người Carthage đã bị đánh bại và thành phố thất thủ. Với việc Panormus bị chiếm, phần lớn phía tây hòn đảo Sicilia đã thất thủ cùng với nó. Các thành phố như <a href="/w/index.php?title=Ietas&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ietas (trang không tồn tại)">Ietas</a>, <a href="/w/index.php?title=Solous&action=edit&redlink=1" class="new" title="Solous (trang không tồn tại)">Solous</a>, Petra, và <a href="/w/index.php?title=Tyndaris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tyndaris (trang không tồn tại)">Tyndaris</a> đồng ý hòa bình với người La Mã trong cùng năm đó.<sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Cuộc_viễn_chinh_phía_Tây_Nam"><span id="Cu.E1.BB.99c_vi.E1.BB.85n_chinh_ph.C3.ADa_T.C3.A2y_Nam"></span>Cuộc viễn chinh phía Tây Nam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Cuộc viễn chinh phía Tây Nam”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Cuộc viễn chinh phía Tây Nam"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Drepana" title="Trận Drepana">Trận Drepana</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Attacksrenewed2.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Attacksrenewed2.JPG/240px-Attacksrenewed2.JPG" decoding="async" width="240" height="180" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Attacksrenewed2.JPG/360px-Attacksrenewed2.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Attacksrenewed2.JPG/480px-Attacksrenewed2.JPG 2x" data-file-width="960" data-file-height="720" /></a><figcaption>Người La Mã tấn công trong giai đoạn từ năm 250-249 TCN.</figcaption></figure> <p>Năm sau, người La Mã chuyển sự chú ý của họ về phía tây nam. Họ đã phái một đoàn viễn chinh hải quân tiến đánh thành Lilybaeum. Trên đường đi, người La Mã chiếm và thiêu cháy những thành phố không chịu đầu hàng là Selinous và <a href="/w/index.php?title=Heraclea_Minoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Heraclea Minoa (trang không tồn tại)">Heraclea Minoa</a> của người Carthage. Cuộc viễn chinh tới Lilybaeum đã không thành công, nhưng với việc tấn công tổng hành dinh của người Carthage đã minh chứng một điều là người La Mã đã kiên quyết chiếm lấy toàn bộ Sicilia <sup id="cite_ref-Smith788_52-0" class="reference"><a href="#cite_note-Smith788-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. Với việc hạm đội La Mã bị đánh bại bởi người Carthage tại <a href="/w/index.php?title=Drepana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Drepana (trang không tồn tại)">Drepana</a>, người La Mã buộc phải tiếp tục các cuộc tấn công của họ từ trên đất liền. </p><p>Sau chiến thắng trong trận thủy chiến Drepana vào năm 249 trước Công nguyên, Carthage đã quay lại thống trị trên mặt biển vì La Mã không muốn tài trợ cho việc xây dựng thêm một hạm đội đắt giá nào khác. Tuy nhiên, phe phản chiến đối cuộc chiến tranh của Carthage, dưới sự lãnh đạo của viên quý tộc đất đai <a href="/w/index.php?title=Hanno_V%C4%A9_%C4%90%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hanno Vĩ Đại (trang không tồn tại)">Hanno Vĩ Đại</a>, đã giành được quyền lực và trong năm 244 TCN, cho rằng cuộc chiến tranh đã đi đến hồi kết, và bắt đầu giải tán hạm đội, điều này đã giúp cho những người La Mã một cơ hội để một lần nữa đạt được ưu thế về hải quân<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kết_thúc"><span id="K.E1.BA.BFt_th.C3.BAc"></span>Kết thúc</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Kết thúc”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kết thúc"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Sự_bế_tắc_ở_Sicilia"><span id="S.E1.BB.B1_b.E1.BA.BF_t.E1.BA.AFc_.E1.BB.9F_Sicilia"></span>Sự bế tắc ở Sicilia</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Sự bế tắc ở Sicilia”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Sự bế tắc ở Sicilia"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:Error mw:File/Thumb"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%E1%BA%A3i_l%C3%AAn&wpDestFile=RomaWins.jpg" class="new" title="Tập tin:RomaWins.jpg"><span class="mw-file-element mw-broken-media" data-width="240">Tập tin:RomaWins.jpg</span></a><figcaption>Người Carthage đàm phán hòa bình và triệt thoái.</figcaption></figure> <p>Tại thời điểm này (năm 247 TCN <sup id="cite_ref-54" class="reference"><a href="#cite_note-54"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>), người Carthage đã phái tướng <a href="/wiki/Hamilcar_Barca" title="Hamilcar Barca">Hamilcar Barca</a> (cha của <a href="/wiki/Hannibal" title="Hannibal">Hannibal</a>) tới Sicilia. Sự đổ bộ của ông tại Heirkte (gần Panormus) đã thu hút người La Mã tới để nhằm bảo vệ thành phố cảng này và trở thành điểm tái tiếp tế cũng như giải tỏa bớt áp lực cho Drepana. Cuộc chiến tranh du kích tiếp sau đó đã giữ chân được các quân đoàn La Mã và bảo vệ được chỗ đứng của Carthage ở Sicilia, mặc dù vậy quân La Mã đã phớt lờ Hamilcar buộc ông phải di chuyển đến Eryx, để nhằm bảo vệ tốt hơn cho Drepana.<sup id="cite_ref-Smith788_52-1" class="reference"><a href="#cite_note-Smith788-52"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Trận_chiến_ở_quần_đảo_Aegates"><span id="Tr.E1.BA.ADn_chi.E1.BA.BFn_.E1.BB.9F_qu.E1.BA.A7n_.C4.91.E1.BA.A3o_Aegates"></span>Trận chiến ở quần đảo Aegates</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Trận chiến ở quần đảo Aegates”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Trận chiến ở quần đảo Aegates"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_%E1%BB%9F_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Aegates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận chiến ở quần đảo Aegates (trang không tồn tại)">Trận chiến ở quần đảo Aegates</a></div> <p>Có lẽ để đối phó với các cuộc tấn công của Hamilcar, La Mã đã cho xây dựng một hạm đội mới nhờ sự đóng góp của các công dân giàu có và nó chính là hạm đội mà đã khiến cho những thành công của Carthage ở Sicilia trở nên vô ích, bởi vì sự bế tắc mà Hamilcar tạo ra ở Sicilia đã không còn thích hợp nữa sau chiến thắng của hải quân La Mã trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_chi%E1%BA%BFn_%E1%BB%9F_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Aegates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận chiến ở quần đảo Aegates (trang không tồn tại)">Trận chiến ở quần đảo Aegates</a> vào năm 241 TCN. Tại nơi đó, hạm đội La Mã mới dưới quyền của chấp chính quan <a href="/w/index.php?title=Gaius_Lutatius_Catulus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Lutatius Catulus (trang không tồn tại)">Gaius Lutatius Catulus</a> đã giành chiến thắng trước một hạm đội Carthage thiếu thủy thủ và được xây dựng vội vàng. Carthage bị mất hầu hết hạm đội của mình và không còn đủ khả năng tài chính để xây dựng một hạm đội khác, hoặc tìm kiếm được nhân lực cho thủy thủ đoàn của nó.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Không có sự hỗ trợ từ hải quân, <a href="/wiki/Hamilcar_Barca" title="Hamilcar Barca">Hamilcar Barca</a> đã bị chia cắt khỏi Carthage và buộc phải đàm phán hòa bình cùng với đó là phải đồng ý rút khỏi Sicilia.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Cần lưu ý rằng Hamilcar Barca đã để cho một người cấp dưới tên là Gesco tiến hành các cuộc đàm phán với Lutatius, để tạo ra ấn tượng rằng ông đã không thực sự bị đánh bại..<sup id="cite_ref-Sidewellp16_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-Sidewellp16-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vai_trò_của_những_trận_thủy_chiến"><span id="Vai_tr.C3.B2_c.E1.BB.A7a_nh.E1.BB.AFng_tr.E1.BA.ADn_th.E1.BB.A7y_chi.E1.BA.BFn"></span>Vai trò của những trận thủy chiến</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Vai trò của những trận thủy chiến”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Vai trò của những trận thủy chiến"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Carthage-1958-PortsPuniques.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Carthage-1958-PortsPuniques.jpg/200px-Carthage-1958-PortsPuniques.jpg" decoding="async" width="200" height="127" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Carthage-1958-PortsPuniques.jpg/300px-Carthage-1958-PortsPuniques.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0e/Carthage-1958-PortsPuniques.jpg/400px-Carthage-1958-PortsPuniques.jpg 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1268" /></a><figcaption>Photo of the remains of the naval base of the city of Carthage. Before the war, Carthage had the most powerful navy in the western Mediterranean.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm: <a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n_La_m%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hải quân La mã (trang không tồn tại)">Hải quân La Mã</a></div> <p>Do những khó khăn trong việc hành quân tại Sicilia, hầu hết các trận chiến trong cuộc chiến tranh Punic lần thứ nhất đã diễn ra trên biển, bao gồm cả những trận đánh quyết định nhất<sup id="cite_ref-Niebuhr.18_12-1" class="reference"><a href="#cite_note-Niebuhr.18-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tuy nhiên, một trong những lý do khiến chiến tranh sa lầy vào bế tắc trên đất liền là bởi vì những lực lượng hải quân cổ đại không có hiệu quả trong việc duy trì việc phong tỏa các cảng của đối phương về phía biển. Do đó, Carthage đã có thể củng cố và nối lại việc tiếp tế cho các thành trì đang bị bao vây, đặc biệt là Lilybaeum, ở tận cùng phía tây của Sicilia. </p><p>Bất chấp việc đã giành được nhiều thắng lợi trên mặt biển, Cộng hòa La Mã bị mất vô số tàu chiến và thủy thủ trong suốt cuộc chiến, do cả những cơn bão và những trận đánh. Ít nhất hai lần (vào năm 255 và 253 TCN), toàn bộ đội tàu đã bị phá hủy do thời tiết xấu, đặc biệt là thảm họa ở phía ngoài khơi Camarina vào năm 255 TCN nhấn chìm hơn 270 tàu chiến và khiến cho hơn 100.000 người bỏ mạng, sự mất mát lớn nhất trong lịch sử <sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Một giả thuyết cho vấn đề này đó là do trọng lượng của trang bị <b>Con Ó</b> ở phía mũi tàu khiến cho các con thuyền trở nên không ổn định và khiến cho chúng bị chìm trong thời tiết xấu. Sau này, khi mà người La Mã dần có nhiều kinh nghiệm thủy chiến hơn, trang bị <b>Con Ó</b> đã bị dỡ bỏ do tác động của nó đối với sự di chuyển của các con tàu chiến<sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kết_quả"><span id="K.E1.BA.BFt_qu.E1.BA.A3"></span>Kết quả</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Kết quả”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kết quả"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>La Mã đã giành chiến thắng trong cuộc chiến tranh Punic lần thứ nhất sau 23 năm chiến tranh và cuối cùng nó đã trở thành cường quốc hải quân thống trị ở khu vực Địa Trung Hải. Hậu quả mà cuộc chiến tranh để lại cho cả hai nước đó là sự cạn kiệt về cả sức người và sức của<sup id="cite_ref-Bringmann127_60-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bringmann127-60"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><a href="/wiki/Corse" title="Corse">Corse</a>, <a href="/wiki/Sardegna" title="Sardegna">Sardegna</a> và châu Phi vẫn thuộc về Carthage, nhưng họ đã phải trả một khoản bồi thường chiến phí nặng nề. Chiến thắng của La Mã đã dựa rất nhiều vào sự bền bỉ của nó. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thương_vong"><span id="Th.C6.B0.C6.A1ng_vong"></span>Thương vong</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Thương vong”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thương vong"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Con số thương vong chính xác của mỗi bên thực sự rất khó khăn để xác định, do thiên vị trong các nguồn lịch sử. </p><p>Theo các nguồn (không bao gồm thương vong trong giao tranh trên bộ):<sup id="cite_ref-61" class="reference"><a href="#cite_note-61"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <ul><li>La Mã mất 700 tàu chiến (một phần do thời tiết xấu) với một số lượng không rõ thủy thủ đoàn bị chết.</li> <li>Carthage mất 500 tàu cùng một số lượng không rõ thủy thủ bị chết.</li></ul> <p>Mặc dù không chắc chắn, nhưng cả hai bên đều đã phải chịu thương vong nặng nề. <a href="/wiki/Polybius" title="Polybius">Polybius</a> nhận xét rằng vào thời điểm đó, cuộc chiến này có sức tàn phá ghê gớm nhất về thương vong trong lịch sử chiến tranh, bao gồm cả các trận đánh của <a href="/wiki/Alexandros_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" title="Alexandros Đại đế">Alexandros Đại đế</a>. Phân tích dữ liệu từ cuộc điều tra dân số La Mã trong thế kỷ thứ 3 TCN, <a href="/w/index.php?title=Adrian_Goldsworthy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adrian Goldsworthy (trang không tồn tại)">Adrian Goldsworthy</a> lưu ý rằng trong cuộc chiến này La Mã bị mất khoảng 50.000 công dân. Con số này không bao gồm quân trợ chiến trợ và bất cứ người lính nào khác trong quân đội không có tư cách công dân, những người vốn sẽ nằm ngoài việc đếm đầu người.<sup id="cite_ref-62" class="reference"><a href="#cite_note-62"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Các_điều_khoản_hòa_bình"><span id="C.C3.A1c_.C4.91i.E1.BB.81u_kho.E1.BA.A3n_h.C3.B2a_b.C3.ACnh"></span>Các điều khoản hòa bình</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Các điều khoản hòa bình”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Các điều khoản hòa bình"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Các điều khoản của <a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Lutatius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Lutatius (trang không tồn tại)">Hiệp ước Lutatius</a> đã được đưa ra bởi người La Mã và nó đặc biệt nặng nề đối với người Carthage, vốn đã mất đi quyền thương lượng sau thất bại của họ tại quần đảo Aegates. Cả hai bên thoả thuận: </p> <ul><li>Carthage rút quân khỏi Sicilia và các đảo nhỏ phía tây của nó (<a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Aegates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quần đảo Aegates (trang không tồn tại)">Quần đảo Aegates</a>).</li> <li>Carthage trả tự do cho tù nhân chiến tranh La Mã mà không phải mất tiền chuộc, trong khi phải trả tiền chuộc nặng nề về phía họ.</li> <li>Carthage phải kiềm chế việc tấn công <a href="/wiki/Syracuse" class="mw-disambig" title="Syracuse">Syracuse</a> và các đồng minh của nó.</li> <li>Carthage phải giao một nhóm các đảo nhỏ phía bắc Sicilia (<a href="/w/index.php?title=Qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Aeolian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quần đảo Aeolian (trang không tồn tại)">Quần đảo Aeolian</a> và <a href="/w/index.php?title=Ustica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ustica (trang không tồn tại)">Ustica</a>) cho La Mã.</li> <li>Carthage rút quân khỏi tất cả những hòn đảo nhỏ nằm giữa Sicilia và châu Phi (<a href="/wiki/Pantelleria" title="Pantelleria">Pantelleria</a>,<a href="/w/index.php?title=Linosa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Linosa (trang không tồn tại)">Linosa</a>, <a href="/wiki/Lampedusa" title="Lampedusa">Lampedusa</a>, <a href="/wiki/Lampione" title="Lampione">Lampione</a> và <a href="/wiki/Malta" title="Malta">Malta</a>).</li> <li>Carthage phải trả một lượng 2200 talent (66 tấn) bạc bồi thường theo từng đợt hàng năm trong 10 năm, cộng với một khoản bồi thường bổ sung khoảng 1.000 talent (30 tấn) ngay lập tức<sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>.</li></ul> <p>Những điểu khoản khác được định rõ đó là các đồng minh của mỗi bên sẽ không bị tấn công bởi bên kia, và không có các cuộc tấn công nào được phép tiến hành bởi các đồng minh của cả hai bên và cả hai bên đều bị cấm tuyển mộ binh lính trong phạm vi lãnh thổ của nước khác. Điều này ngăn cản Carthage chiêu mộ bất kỳ nguồn lực lính đánh thuê nào từ cả Ý và Sicilia, mặc dù điều khoản này sau đó đã được tạm thời bãi bỏ trong thời kì <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_l%C3%ADnh_%C4%91%C3%A1nh_thu%C3%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh lính đánh thuê (trang không tồn tại)">chiến tranh lính đánh thuê</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tác_động_chính_trị"><span id="T.C3.A1c_.C4.91.E1.BB.99ng_ch.C3.ADnh_tr.E1.BB.8B"></span>Tác động chính trị</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Tác động chính trị”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tác động chính trị"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Do hậu quả của chiến tranh, Carthage đã không còn đủ ngân khố quốc gia. <a href="/w/index.php?title=Hanno_V%C4%A9_%C4%90%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hanno Vĩ Đại (trang không tồn tại)">Hanno Vĩ Đại</a> đã cố gắng để đề xuất việc giải tán quân đội nhằm giảm bớt gánh nặng của việc trả lương, nhưng bước đi này lại dẫn đến một cuộc nổi loạn khác, đó là cuộc <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_l%C3%ADnh_%C4%91%C3%A1nh_thu%C3%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh lính đánh thuê (trang không tồn tại)">Chiến tranh lính đánh thuê</a>. Và sau khi trải qua một cuộc chiến đầy cam go cùng với những nỗ lực phối hợp của <a href="/wiki/Hamilcar_Barca" title="Hamilcar Barca">Hamilcar Barca</a>, Hanno Vĩ Đại và những người khác, quân đội Punic cuối cùng đã có thể tiêu diệt được đám lính đánh thuê và quân nổi loạn. Tuy nhiên, trong cuộc xung đột này, La Mã đã lợi dụng cơ hội để cướp từ tay Carthage hai hòn đảo Corse và Sardegna.<sup id="cite_ref-Sidewellp16_2-3" class="reference"><a href="#cite_note-Sidewellp16-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Có lẽ hậu quả chính trị trực tiếp nhất của cuộc chiến tranh Punic lần thứ nhất đó là sự sụp đổ của sức mạnh hải quân Carthage. Những điều ước được ký kết trong hiệp ước hòa bình được dự định là để làm tổn hại tình hình kinh tế của Carthage và ngăn ngừa sự hồi phục của thành phố. Yêu cầu bồi thường của người La Mã đã gây ra căng thẳng về tài chính cho thành phố và buộc Carthage phải trông đợi vào những vùng đất mới nhằm có tiền bồi thường để trả cho La Mã<sup id="cite_ref-Fields,15_1-1" class="reference"><a href="#cite_note-Fields,15-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. </p><p>Trong nỗ lực tìm kiếm để bù đắp cho những mất mát lãnh thổ gần đây và có một nguồn bạc dồi dào để trả khoản bồi thường lớn cho La Mã, người Carthage đã hướng sự chú ý của mình tới bán đảo Iberia, và trong năm 237 TCN người Carthage, dưới sự chỉ huy của <a href="/wiki/Hamilcar_Barca" title="Hamilcar Barca">Hamilcar Barca</a>, đã bắt đầu một loạt các chiến dịch mở rộng sự kiểm soát của họ trên bán đảo. Mặc dù Hamilcar tử trận trong năm 229 TCN, công cuộc bành trướng của họ vẫn tiếp tục và cùng với việc mở rộng quyền lực về phía <a href="/w/index.php?title=Thung_l%C5%A9ng_s%C3%B4ng_Ebro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thung lũng sông Ebro (trang không tồn tại)">thung lũng sông Ebro</a>, người Carthage đã thành lập nên thành phố "<a href="/w/index.php?title=T%C3%A2n_Carthage&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tân Carthage (trang không tồn tại)">Tân Carthage</a>" trong năm 228 TCN. Sự bành trướng này đã dẫn đến cuộc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Punic lần thứ hai">chiến tranh Punic lần thứ hai</a> khi quân Carthage bao vây thành phố <a href="/w/index.php?title=Saguntum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Saguntum (trang không tồn tại)">Saguntum</a> được người La Mã được bảo trợ vào năm 218 TCN, gây nên một cuộc xung đột với La Mã.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Về phía La Mã, sự kết thúc của cuộc chiến tranh Punic lần thứ nhất đã đánh dấu sự khởi đầu của công cuộc bành trướng vượt ra ngoài bán đảo Ý. Sicilia đã trở thành tỉnh La Mã đầu tiên (<a href="/w/index.php?title=Sicilia_(T%E1%BB%89nh_La_M%C3%A3)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sicilia (Tỉnh La Mã) (trang không tồn tại)">Sicilia</a>) nằm dưới sự cai trị của một cựu pháp quan, thay vì bởi một đồng minh. Sicilia sẽ trở nên rất quan trọng đối với La Mã nhờ vào nguồn cung cấp ngũ cốc.<sup id="cite_ref-Sidewellp16_2-4" class="reference"><a href="#cite_note-Sidewellp16-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Quan trọng hơn, <a href="/wiki/Syracuse" class="mw-disambig" title="Syracuse">Syracuse</a> đã được ban cho địa vị của một đồng minh độc lập trên danh nghĩa kéo dài cho tới hết đời Hiero II, và không bị sáp nhập vào tỉnh Sicilia của La Mã cho đến khi bị <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_v%C3%A2y_h%C3%A3m_Syracuse_(214-212TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc vây hãm Syracuse (214-212TCN) (trang không tồn tại)">cướp phá</a> bởi <a href="/w/index.php?title=Marcus_Claudius_Marcellus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcus Claudius Marcellus (trang không tồn tại)">Marcus Claudius Marcellus</a> trong cuộc <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Punic lần thứ hai">chiến tranh Punic lần thứ hai</a>.<sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Những_chỉ_huy_nổi_tiếng"><span id="Nh.E1.BB.AFng_ch.E1.BB.89_huy_n.E1.BB.95i_ti.E1.BA.BFng"></span>Những chỉ huy nổi tiếng</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Những chỉ huy nổi tiếng”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Những chỉ huy nổi tiếng"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="La_Mã"><span id="La_M.C3.A3"></span>La Mã</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=27" title="Sửa đổi phần “La Mã”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=27" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: La Mã"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Appius_Claudius_Caudex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Appius Claudius Caudex (trang không tồn tại)">Appius Claudius Caudex</a>, chấp chính quan La Mã.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Aulus_Atilius_Calatinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aulus Atilius Calatinus (trang không tồn tại)">Aulus Atilius Calatinus</a>, Độc tài La Mã.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaius_Duilius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Duilius (trang không tồn tại)">Gaius Duilius</a>, chấp chính quan La Mã.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gaius_Lutatius_Catulus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Lutatius Catulus (trang không tồn tại)">Gaius Lutatius Catulus</a>, chấp chính quan La Mã.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Gnaeus_Cornelius_Scipio_Asina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gnaeus Cornelius Scipio Asina (trang không tồn tại)">Gnaeus Cornelius Scipio Asina</a>, chấp chính quan La Mã.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Lucius_Caecilius_Metellus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lucius Caecilius Metellus (trang không tồn tại)">Lucius Caecilius Metellus</a>, chấp chính quan La Mã.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Marcus_Atilius_Regulus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Marcus Atilius Regulus (trang không tồn tại)">Marcus Atilius Regulus</a>, chấp chính quan La Mã.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Publius_Claudius_Pulcher&action=edit&redlink=1" class="new" title="Publius Claudius Pulcher (trang không tồn tại)">Publius Claudius Pulcher</a>, chấp chính quan La Mã.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Carthage">Carthage</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=28" title="Sửa đổi phần “Carthage”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=28" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Carthage"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ad_Herbal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ad Herbal (trang không tồn tại)">Ad Herbal</a>, chỉ huy hạm đội Carthage.</li> <li><a href="/wiki/Hamilcar_Barca" title="Hamilcar Barca">Hamilcar Barca</a>, Tổng chỉ huy của quân Carthage.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hannibal_Gisco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hannibal Gisco (trang không tồn tại)">Hannibal Gisco</a>, Thống chế Carthage.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hanno_V%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hanno Vĩ đại (trang không tồn tại)">Hanno Vĩ đại</a>, chính trị gia Carthage.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hadrusbal&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hadrusbal (trang không tồn tại)">Hadrusbal</a>, thống chế Carthage.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Khác"><span id="Kh.C3.A1c"></span>Khác</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=29" title="Sửa đổi phần “Khác”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=29" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khác"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Hiero_II&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiero II (trang không tồn tại)">Hiero II</a>, bạo chúa của <a href="/wiki/Syracuse" class="mw-disambig" title="Syracuse">Syracuse</a>.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Xanthippus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xanthippus (trang không tồn tại)">Xanthippus</a>, lính đánh thuê cho người Carthage.</li> <li><a href="/w/index.php?title=Hannibal_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_x%E1%BB%A9_Rhodian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hannibal người xứ Rhodian (trang không tồn tại)">Hannibal người xứ Rhodian</a>, hải tặc Carthage.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Biên_niên_sử"><span id="Bi.C3.AAn_ni.C3.AAn_s.E1.BB.AD"></span>Biên niên sử</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=30" title="Sửa đổi phần “Biên niên sử”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=30" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Biên niên sử"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><b>Năm 264 TCN</b>: người Mamertine tìm kiếm sự trợ giúp từ La Mã để thay thế sự bảo trợ của Carthage nhằm chống lại các cuộc tấn công từ <a href="/w/index.php?title=Hiero_II_c%E1%BB%A7a_Syracuse&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiero II của Syracuse (trang không tồn tại)">Hiero II của Syracuse</a>.</li> <li><b>Năm 263 TCN</b>: Hiero II bị đánh bại bởi chấp chính quan <a href="/w/index.php?title=Manius_Valerius_Messalla&action=edit&redlink=1" class="new" title="Manius Valerius Messalla (trang không tồn tại)">Manius Valerius Messalla</a> và buộc phải chuyển sang trung thành với La Mã. Sau đó ông ta được công nhận địa vị của mình là Vua của Syracuse và lãnh thổ xung quanh.</li> <li><b>Năm 262 TCN</b>: La Mã can thiệp vào <a href="/wiki/Sicilia" title="Sicilia">Sicilia</a>,Thành phố Agrigentum của người Carthage bị vây hãm.</li> <li><b>Năm 261 TCN</b>: <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Agrigentum" title="Trận Agrigentum">Trận Agrigentum</a>, mà kết quả là một chiến thắng của người La Mã và họ chiếm đóng thành phố sau đó. La Mã quyết định xây dựng một hạm đội để đe dọa sự thống trị của người Carthage trên biển.</li> <li><b>Năm 260 TCN</b>: Trận giao tranh trên biển đầu tiên (<a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Lipari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận quần đảo Lipari (trang không tồn tại)">Trận quần đảo Lipari</a>) là một thảm họa cho La Mã, nhưng ngay sau đó, <a href="/w/index.php?title=Gaius_Duilius&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gaius Duilius (trang không tồn tại)">Gaius Duilius</a> thắng <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Mylae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Mylae (trang không tồn tại)">trận Mylae</a> với sự trợ giúp từ trang bị <b>Con ó</b>.<sup id="cite_ref-Sidewellp16_2-5" class="reference"><a href="#cite_note-Sidewellp16-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><b>Năm 259 TCN</b>: Giao tranh trên bộ lan đến <a href="/wiki/Sardegna" title="Sardegna">Sardegna</a> và <a href="/wiki/Corse" title="Corse">Corse</a>.</li> <li><b>Năm 258 TCN</b>: <a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A3i_chi%E1%BA%BFn_Sulci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hải chiến Sulci (trang không tồn tại)">Hải chiến Sulci</a>: La Mã chiến thắng.</li> <li><b>Năm 257 TCN</b>: <a href="/w/index.php?title=H%E1%BA%A3i_chi%E1%BA%BFn_Tyndaris&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hải chiến Tyndaris (trang không tồn tại)">Hải chiến Tyndaris</a>: La Mã chiến thắng.</li> <li><b>Năm 256 TCN</b>: La Mã nỗ lực để xâm chiếm châu Phi và Carthage nhằm ngăn chặn sự tiếp viện của người Carthage. Kết quả của <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Cape_Ecnomus" class="mw-redirect" title="Trận Cape Ecnomus">Trận Cape Ecnomus</a> là một chiến thắng lớn cho La Mã. <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Adys" title="Trận Adys">Trận Adys</a> là chiến thắng đầu tiên người La Mã trên đất châu Phi và Carthage kiến nghị hòa bình. Đàm phán không đi đến kết quả và chiến tranh tiếp tục.</li> <li><b>Năm 255 TCN</b>: Người Carthage sử dụng một vị tướng Sparta, <a href="/w/index.php?title=Xanthippos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xanthippos (trang không tồn tại)">Xanthippos</a>, để tổ chức phòng thủ cho họ và đánh bại người La Mã trong <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Tunis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Tunis (trang không tồn tại)">trận Tunis</a>. Những người La Mã sống sót rút lui bằng thuyền nhưng hạm đội của họ bị phá huỷ ngay sau đó, trên đường quay trở lại Sicilia.</li> <li><b>Năm 254 TCN</b>: Một đội mới gồm 140 tàu của người La Mã được xây dựng để thay thế cho hạm đội bị mất trong cơn bão và một đội quân mới được xây dựng. Người La Mã đã giành được một chiến thắng tại <a href="/w/index.php?title=Panormus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Panormus (trang không tồn tại)">Panormus</a>, ở Sicilia, nhưng không tạo được thêm bất kỳ bước tiến nào nữa trong chiến tranh. Năm thành phố Hy Lạp tại Sicilia từ bỏ phe Carthage để đứng về phía La Mã.</li> <li><b>Năm 253 TCN</b>: Người La Mã sau đó đã theo đuổi một chính sách cướp bóc bờ biển châu Phi, phía Đông của Carthage. Sau một năm không thành công, hạm đội của họ quay trở về quê hương. Trên đường quay trở lại Ý, những người La Mã lại một lần nữa gặp phải một cơn bão và bị mất 150 tàu.</li> <li><b>Năm 251 TCN</b>: Người La Mã đã một lần nữa giành chiến thắng tại Panormus trước người Carthage, dưới quyền Hasdrubal. Như một kết quả của những thất bại gần đây, Carthage nỗ lực tăng cường các đơn vị đồn trú ở Sicilia và tái chiếm lại Agrigentum. Trong khi người La Mã bắt đầu vây hãm <a href="/w/index.php?title=Lilybaeum&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lilybaeum (trang không tồn tại)">Lilybaeum</a>.</li> <li><b>Năm 249 TCN</b>: La Mã mất gần như toàn bộ hạm đội trong <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Drepana" title="Trận Drepana">trận Drepana</a>. Trong cùng năm <a href="/wiki/Hamilcar_Barca" title="Hamilcar Barca">Hamilcar Barca</a> đã tiến hành thành công các cuộc đột kích ở Sicilia và một cơn bão khác tiếp tục quét sạch các con tàu La Mã còn lại. Aulus Atilius Calatinus được bổ nhiệm nhà độc tài và được phái đến Sicilia.</li> <li><b>Năm 248 TCN</b>: Bắt đầu của một giai đoạn ít các cuộc giao tranh ở Sicilia, và cũng không có trận hải chiến nào. Giai đoạn này sẽ kéo dài cho đến năm 241 trước Công nguyên.</li> <li><b>Năm 244 TCN</b>: Với việc gần như không có trận hải chiến nào, Hanno Vĩ Đại của Carthage chủ trương cho phục viên phần lớn hải quân Carthage để tiết kiệm tiền. Carthage đã làm như vậy.</li> <li><b>Năm 242 TCN</b>: La Mã cho xây dựng một hạm đội lớn.</li> <li><b>Năm 241 TCN</b>: Vào ngày 10 tháng 3, <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_qu%E1%BA%A7n_%C4%91%E1%BA%A3o_Aegates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận quần đảo Aegates (trang không tồn tại)">trận quần đảo Aegates</a> xảy ra với một chiến thắng quyết định cho La Mã. Carthage tiến hành thương lượng hòa bình và cuộc chiến tranh Punic lần thứ nhất kết thúc.<sup id="cite_ref-Sidewellp16_2-6" class="reference"><a href="#cite_note-Sidewellp16-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo"><span id="Tham_kh.E1.BA.A3o"></span>Tham khảo</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=31" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=31" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chú_thích"><span id="Ch.C3.BA_th.C3.ADch"></span>Chú thích</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=32" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=32" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist columns references-column-width" style="-moz-column-width: 30em; -webkit-column-width: 30em; column-width: 30em; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-Fields,15-1">^ <a href="#cite_ref-Fields,15_1-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Fields,15_1-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFFields2007">Fields 2007</a>, tr. 15.</span> </li> <li id="cite_note-Sidewellp16-2">^ <a href="#cite_ref-Sidewellp16_2-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sidewellp16_2-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sidewellp16_2-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sidewellp16_2-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sidewellp16_2-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sidewellp16_2-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Sidewellp16_2-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSidwellJones1997">Sidwell & Jones 1997</a>, tr. 16.</span> </li> <li id="cite_note-3"><b><a href="#cite_ref-3">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFStarr1965">Starr 1965</a>, tr. 464–465.</span> </li> <li id="cite_note-Starr465-4">^ <a href="#cite_ref-Starr465_4-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Starr465_4-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFStarr1965">Starr 1965</a>, tr. 465.</span> </li> <li id="cite_note-5"><b><a href="#cite_ref-5">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFStarr1965">Starr 1965</a>, tr. 478.</span> </li> <li id="cite_note-6"><b><a href="#cite_ref-6">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 165.</span> </li> <li id="cite_note-7"><b><a href="#cite_ref-7">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#9">1:9.7-9.8</a>.</span> </li> <li id="cite_note-8"><b><a href="#cite_ref-8">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 167.</span> </li> <li id="cite_note-9"><b><a href="#cite_ref-9">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#10">1:10.7-10.9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-10"><b><a href="#cite_ref-10">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFStarr1965">Starr 1965</a>, tr. 479; <a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 168–169.</span> </li> <li id="cite_note-11"><b><a href="#cite_ref-11">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#11">1:11.3</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Niebuhr.18-12">^ <a href="#cite_ref-Niebuhr.18_12-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Niebuhr.18_12-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFNiebuhr1844">Niebuhr 1844</a>, tr. 18–19.</span> </li> <li id="cite_note-13"><b><a href="#cite_ref-13">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#11">1:11.2-11.4</a>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><b><a href="#cite_ref-14">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#11">1:11.12-11.14</a>.</span> </li> <li id="cite_note-War171-15">^ <a href="#cite_ref-War171_15-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-War171_15-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-War171_15-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-War171_15-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-War171_15-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 171.</span> </li> <li id="cite_note-16"><b><a href="#cite_ref-16">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#16">1:16.6-16.8</a>.</span> </li> <li id="cite_note-17"><b><a href="#cite_ref-17">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 171–172.</span> </li> <li id="cite_note-18"><b><a href="#cite_ref-18">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#17">1:17.4</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Pol19-19">^ <a href="#cite_ref-Pol19_19-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Pol19_19-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Pol19_19-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Pol19_19-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#19">1:19</a>.</span> </li> <li id="cite_note-War172-20"><b><a href="#cite_ref-War172_20-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 172.</span> </li> <li id="cite_note-21"><b><a href="#cite_ref-21">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFZoch2000">Zoch 2000</a>, tr. 94–96.</span> </li> <li id="cite_note-22"><b><a href="#cite_ref-22">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLazenby1996">Lazenby 1996</a>, tr. 49.</span> </li> <li id="cite_note-Reynolds22-23">^ <a href="#cite_ref-Reynolds22_23-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Reynolds22_23-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFReynolds1998">Reynolds 1998</a>, tr. 22.</span> </li> <li id="cite_note-24"><b><a href="#cite_ref-24">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFRoberts2006">Roberts 2006</a>, tr. 64–65.</span> </li> <li id="cite_note-25"><b><a href="#cite_ref-25">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 173.</span> </li> <li id="cite_note-26"><b><a href="#cite_ref-26">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWallinga1956">Wallinga 1956</a>, tr. 73–77.</span> </li> <li id="cite_note-Addington1-27"><b><a href="#cite_ref-Addington1_27-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAddington1990">Addington 1990</a>, tr. 29.</span> </li> <li id="cite_note-Polybius28-28">^ <a href="#cite_ref-Polybius28_28-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Polybius28_28-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text">Polybius. <i>The General History of Polybius,</i> Book I (p. 28).</span> </li> <li id="cite_note-Lazenby70-29"><b><a href="#cite_ref-Lazenby70_29-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLazenby1996">Lazenby 1996</a>, tr. 70.</span> </li> <li id="cite_note-Polybius29-30"><b><a href="#cite_ref-Polybius29_30-0">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The General History of Polybius,</i> Book I (p. 29).</span> </li> <li id="cite_note-Bagnall63-31"><b><a href="#cite_ref-Bagnall63_31-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBagnall2002">Bagnall 2002</a>, tr. 63.</span> </li> <li id="cite_note-Lazenby73-32"><b><a href="#cite_ref-Lazenby73_32-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLazenby1996">Lazenby 1996</a>, tr. 73.</span> </li> <li id="cite_note-33"><b><a href="#cite_ref-33">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#24">1:24.1-24.2</a>.</span> </li> <li id="cite_note-34"><b><a href="#cite_ref-34">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#24">1:24.3-24.4</a>.</span> </li> <li id="cite_note-35"><b><a href="#cite_ref-35">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLazenby1996">Lazenby 1996</a>, tr. 75.</span> </li> <li id="cite_note-36"><b><a href="#cite_ref-36">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#24">1:24.10-24.13</a>.</span> </li> <li id="cite_note-Starr481-37">^ <a href="#cite_ref-Starr481_37-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Starr481_37-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFStarr1965">Starr 1965</a>, tr. 481.</span> </li> <li id="cite_note-38"><b><a href="#cite_ref-38">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 175.</span> </li> <li id="cite_note-39"><b><a href="#cite_ref-39">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#25">1:25.9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-40"><b><a href="#cite_ref-40">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 175–176.</span> </li> <li id="cite_note-41"><b><a href="#cite_ref-41">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 176.</span> </li> <li id="cite_note-42"><b><a href="#cite_ref-42">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 176–177.</span> </li> <li id="cite_note-43"><b><a href="#cite_ref-43">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 177.</span> </li> <li id="cite_note-44"><b><a href="#cite_ref-44">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#33">1:33-34</a>.</span> </li> <li id="cite_note-45"><b><a href="#cite_ref-45">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 177–178.</span> </li> <li id="cite_note-46"><b><a href="#cite_ref-46">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#36">1:36.5-36.9</a>.</span> </li> <li id="cite_note-War178-47">^ <a href="#cite_ref-War178_47-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-War178_47-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 178.</span> </li> <li id="cite_note-48"><b><a href="#cite_ref-48">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSmith1854">Smith 1854</a>, tr. 76.</span> </li> <li id="cite_note-49"><b><a href="#cite_ref-49">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 178–179.</span> </li> <li id="cite_note-War179-50">^ <a href="#cite_ref-War179_50-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-War179_50-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFWarmington1993">Warmington 1993</a>, tr. 179.</span> </li> <li id="cite_note-51"><b><a href="#cite_ref-51">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFLazenby1996">Lazenby 1996</a>, tr. 116.</span> </li> <li id="cite_note-Smith788-52">^ <a href="#cite_ref-Smith788_52-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Smith788_52-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFSmith1854">Smith 1854</a>, tr. 788.</span> </li> <li id="cite_note-53"><b><a href="#cite_ref-53">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBagnall2002">Bagnall 2002</a>, tr. 80.</span> </li> <li id="cite_note-54"><b><a href="#cite_ref-54">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGoldsworthy2001">Goldsworthy 2001</a>, tr. 95.</span> </li> <li id="cite_note-55"><b><a href="#cite_ref-55">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFMokhtar1981">Mokhtar 1981</a>, tr. 457.</span> </li> <li id="cite_note-56"><b><a href="#cite_ref-56">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBedfordBradford2001">Bedford & Bradford 2001</a>, tr. 174.</span> </li> <li id="cite_note-57"><b><a href="#cite_ref-57">^</a></b> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFLendering1995–2010" class="citation web cs1">Lendering, Jona (1995–2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20100411064755/http://www.livius.org/ps-pz/punic_war/1pw_chrono.html">“First Punic War: Chronology”</a>. Livius: Articles on Ancient History. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ps-pz/punic_war/1pw_chrono.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 11 tháng 4 năm 2010<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 27 tháng 11 năm 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=First+Punic+War%3A+Chronology&rft.pub=Livius%3A+Articles+on+Ancient+History&rft.date=1995%2F2010&rft.aulast=Lendering&rft.aufirst=Jona&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.livius.org%2Fps-pz%2Fpunic_war%2F1pw_chrono.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span><span class="cs1-maint citation-comment">Quản lý CS1: định dạng ngày tháng (<a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_%C4%91%E1%BB%8Bnh_d%E1%BA%A1ng_ng%C3%A0y_th%C3%A1ng" title="Thể loại:Quản lý CS1: định dạng ngày tháng">liên kết</a>)</span>.</span> </li> <li id="cite_note-58"><b><a href="#cite_ref-58">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFDupuy1984">Dupuy 1984</a>.</span> </li> <li id="cite_note-59"><b><a href="#cite_ref-59">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFPenrose2008">Penrose 2008</a>, tr. 51.</span> </li> <li id="cite_note-Bringmann127-60"><b><a href="#cite_ref-Bringmann127_60-0">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBringmann2007">Bringmann 2007</a>, tr. 127.</span> </li> <li id="cite_note-61"><b><a href="#cite_ref-61">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#63">1:63.6</a>.</span> </li> <li id="cite_note-62"><b><a href="#cite_ref-62">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGoldsworthy2007">Goldsworthy 2007</a>, Backcover.</span> </li> <li id="cite_note-63"><b><a href="#cite_ref-63">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFGoodrich1864">Goodrich 1864</a>.</span> </li> <li id="cite_note-64"><b><a href="#cite_ref-64">^</a></b> <span class="reference-text">Polybius. <i>The Histories</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Polybius/1*.html#62">1:62.7-63.3</a>.</span> </li> <li id="cite_note-65"><b><a href="#cite_ref-65">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFCollins1998">Collins 1998</a>, tr. 13.</span> </li> <li id="cite_note-66"><b><a href="#cite_ref-66">^</a></b> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFAllenMyers1890">Allen & Myers 1890</a>, tr. 111.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nguồn"><span id="Ngu.E1.BB.93n"></span>Nguồn</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=33" title="Sửa đổi phần “Nguồn”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=33" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nguồn"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin columns references-column-count references-column-count-2" style="-moz-column-count: 2; -webkit-column-count: 2; column-count: 2;"> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAddington1990" class="citation book cs1">Addington, Larry H. (1990). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=4CBEesvW2okC"><i>The Patterns of War through the Eighteenth Century</i></a>. Đại học Indiana Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0253205514" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0253205514"><bdi>0253205514</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Patterns+of+War+through+the+Eighteenth+Century&rft.pub=%C4%90%E1%BA%A1i+h%E1%BB%8Dc+Indiana+Press&rft.date=1990&rft.isbn=0253205514&rft.aulast=Addington&rft.aufirst=Larry+H.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D4CBEesvW2okC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAllenMyers1890" class="citation book cs1">Allen, William Francis; Myers‏, Philip Van Ness (1890). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books?id=bCIIAQAAIAAJ"><i>Ancient History for Colleges and High Schools: Part II - A Short History of the Roman People</i></a>. Boston, United States of America: Ginn & Company. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9781143059285" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9781143059285"><bdi>9781143059285</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+History+for+Colleges+and+High+Schools%3A+Part+II+-+A+Short+History+of+the+Roman+People&rft.place=Boston%2C+United+States+of+America&rft.pub=Ginn+%26+Company&rft.date=1890&rft.isbn=9781143059285&rft.aulast=Allen&rft.aufirst=William+Francis&rft.au=Myers%E2%80%8F%2C+Philip+Van+Ness&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%3Fid%3DbCIIAQAAIAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBagnall2002" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Nigel_Bagnall&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nigel Bagnall (trang không tồn tại)">Bagnall‏, Nigel</a> (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=4s47QHPhkAsC"><i>The Punic Wars, 264-146 BC</i></a>. Oxford, United Kingdom: Osprey Publishing. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1841763551" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1841763551"><bdi>1841763551</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Punic+Wars%2C+264-146+BC&rft.place=Oxford%2C+United+Kingdom&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2002&rft.isbn=1841763551&rft.aulast=Bagnall%E2%80%8F&rft.aufirst=Nigel&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D4s47QHPhkAsC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ 2023-05-13">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBedfordBradford2001" class="citation book cs1">Bedford, Alfred S.; Bradford, Pamela M. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=dY86rHCI1I8C"><i>With Arrow, Sword, and Spear: A History of Warfare in the Ancient World</i></a>. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group‏. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0275952592" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0275952592"><bdi>0275952592</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=With+Arrow%2C+Sword%2C+and+Spear%3A+A+History+of+Warfare+in+the+Ancient+World&rft.place=Westport%2C+Connecticut&rft.pub=Greenwood+Publishing+Group%E2%80%8F&rft.date=2001&rft.isbn=0275952592&rft.aulast=Bedford&rft.aufirst=Alfred+S.&rft.au=Bradford%2C+Pamela+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DdY86rHCI1I8C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBringmann2007" class="citation book cs1">Bringmann, Klaus (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=ftlpza5l9R4C"><i>A History of the Roman Republic</i></a>. Cambridge, United Kingdom: Polity Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0745633706" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0745633706"><bdi>0745633706</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Roman+Republic&rft.place=Cambridge%2C+United+Kingdom&rft.pub=Polity+Press&rft.date=2007&rft.isbn=0745633706&rft.aulast=Bringmann&rft.aufirst=Klaus&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dftlpza5l9R4C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCollins1998" class="citation book cs1">Collins, Roger (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=Trj8L8rPVRcC"><i>Spain: An Oxford Archaeological Guide</i></a>. Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0192853007" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0192853007"><bdi>0192853007</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Spain%3A+An+Oxford+Archaeological+Guide&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1998&rft.isbn=0192853007&rft.aulast=Collins&rft.aufirst=Roger&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DTrj8L8rPVRcC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDupuy1984" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Trevor_N._Dupuy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trevor N. Dupuy (trang không tồn tại)">Dupuy, Trevor Nevitt</a> (1984). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=_IK1oAivKegC"><i>The Evolution of Weapons and Warfare</i></a>. Da Capo Press, Inc. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0306803844" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0306803844"><bdi>0306803844</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Evolution+of+Weapons+and+Warfare&rft.pub=Da+Capo+Press%2C+Inc&rft.date=1984&rft.isbn=0306803844&rft.aulast=Dupuy&rft.aufirst=Trevor+Nevitt&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D_IK1oAivKegC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span><sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/Wikipedia:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Wikipedia:Liên kết hỏng"><span title=" kể từ 2023-05-13">liên kết hỏng</span></a></i>]</span></sup></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFields2007" class="citation book cs1">Fields, Nic (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111201130723/http://books.google.com.au/books?id=yKxKBPFIXLMC"><i>The Roman Army of the Punic Wars 264-146 BC</i></a>. Osprey Publishing. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1846031451" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1846031451"><bdi>1846031451</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books?id=yKxKBPFIXLMC">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 1 tháng 12 năm 2011<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Roman+Army+of+the+Punic+Wars+264-146+BC&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2007&rft.isbn=1846031451&rft.aulast=Fields&rft.aufirst=Nic&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%3Fid%3DyKxKBPFIXLMC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoldsworthy2007" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Adrian_Goldsworthy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adrian Goldsworthy (trang không tồn tại)">Goldsworthy‏, Adrian Keith</a> (2007). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books?id=nsnFSQAACAAJ"><i>The Fall of Carthage: The Punic Wars 265-146 BC</i></a>. Cassell‏. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0304366420" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0304366420"><bdi>0304366420</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Fall+of+Carthage%3A+The+Punic+Wars+265-146+BC&rft.pub=Cassell%E2%80%8F&rft.date=2007&rft.isbn=0304366420&rft.aulast=Goldsworthy%E2%80%8F&rft.aufirst=Adrian+Keith&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%3Fid%3DnsnFSQAACAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoldsworthy2001" class="citation book cs1">Goldsworthy, Adrian Keith (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books?id=PIQdHAAACAAJ"><i>The Punic Wars</i></a>. Cassel. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9780304352845" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9780304352845"><bdi>9780304352845</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Punic+Wars&rft.pub=Cassel&rft.date=2001&rft.isbn=9780304352845&rft.aulast=Goldsworthy&rft.aufirst=Adrian+Keith&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%3Fid%3DPIQdHAAACAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGoodrich1864" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Samuel_Griswold_Goodrich&action=edit&redlink=1" class="new" title="Samuel Griswold Goodrich (trang không tồn tại)">Goodrich‏, Samuel Griswold</a> (1864). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books/download/A_pictorial_history_of_ancient_Rome.pdf?id=0ejQAAAAMAAJ&output=pdf"><i>A Pictorial History of Ancient Rome: With Sketches of the History of Modern Italy</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Philadelphia: E. H. Butler & Co‏. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9781147450712" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9781147450712"><bdi>9781147450712</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Pictorial+History+of+Ancient+Rome%3A+With+Sketches+of+the+History+of+Modern+Italy&rft.place=Philadelphia&rft.pub=E.+H.+Butler+%26+Co%E2%80%8F&rft.date=1864&rft.isbn=9781147450712&rft.aulast=Goodrich%E2%80%8F&rft.aufirst=Samuel+Griswold&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%2Fdownload%2FA_pictorial_history_of_ancient_Rome.pdf%3Fid%3D0ejQAAAAMAAJ%26output%3Dpdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLazenby1996" class="citation book cs1">Lazenby, John Francis (1996). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=vtnAOd-s1-YC"><i>The First Punic War: A Military History</i></a>. Stanford, California: Stanford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0804726736" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0804726736"><bdi>0804726736</bdi></a>. <a href="/wiki/OCLC_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="OCLC (định danh)">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/34371250">34371250</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+First+Punic+War%3A+A+Military+History&rft.place=Stanford%2C+California&rft.pub=Stanford+University+Press&rft.date=1996&rft_id=info%3Aoclcnum%2F34371250&rft.isbn=0804726736&rft.aulast=Lazenby&rft.aufirst=John+Francis&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DvtnAOd-s1-YC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMokhtar1981" class="citation book cs1">Mokhtar, Gamal (1981). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=gB6DcMU94GUC"><i>Ancient Civilizations of Africa</i></a>. Berkeley, California: University of California Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0435948059" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0435948059"><bdi>0435948059</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Civilizations+of+Africa&rft.place=Berkeley%2C+California&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1981&rft.isbn=0435948059&rft.aulast=Mokhtar&rft.aufirst=Gamal&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DgB6DcMU94GUC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNiebuhr1844" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Barthold_Georg_Niebuhr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Barthold Georg Niebuhr (trang không tồn tại)">Niebuhr‏, Barthold Georg</a> (1844). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books/download/Lectures_on_the_history_of_Rome_from_the.pdf?id=yQZCAAAAIAAJ&output=pdf"><i>Lectures on the history of Rome from the first Punic war to the death of Constantine. In a series of lectures, including an introductory course on the sources and study of Roman history, Volume 2</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Taylor & Walton. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1150676787" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1150676787"><bdi>1150676787</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lectures+on+the+history+of+Rome+from+the+first+Punic+war+to+the+death+of+Constantine.+In+a+series+of+lectures%2C+including+an+introductory+course+on+the+sources+and+study+of+Roman+history%2C+Volume+2&rft.pub=Taylor+%26+Walton&rft.date=1844&rft.isbn=1150676787&rft.aulast=Niebuhr%E2%80%8F&rft.aufirst=Barthold+Georg&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%2Fdownload%2FLectures_on_the_history_of_Rome_from_the.pdf%3Fid%3DyQZCAAAAIAAJ%26output%3Dpdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPenrose2008" class="citation book cs1">Penrose, Jane (2008). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20111201120059/http://books.google.com.au/books?id=qNxLidZpVjgC"><i>Rome and Her Enemies: An Empire Created and Destroyed by War</i></a>. Osprey Publishing. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1846033365" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1846033365"><bdi>1846033365</bdi></a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books?id=qNxLidZpVjgC">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 1 tháng 12 năm 2011<span class="reference-accessdate">. Truy cập ngày 9 tháng 9 năm 2011</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Rome+and+Her+Enemies%3A+An+Empire+Created+and+Destroyed+by+War&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2008&rft.isbn=1846033365&rft.aulast=Penrose&rft.aufirst=Jane&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%3Fid%3DqNxLidZpVjgC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFReynolds1998" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Clark_G._Reynolds&action=edit&redlink=1" class="new" title="Clark G. Reynolds (trang không tồn tại)">Reynolds, Clark G.</a> (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=yh3z6O-_m4QC"><i>Navies in History</i></a>. Naval Institute Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1557507155" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1557507155"><bdi>1557507155</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Navies+in+History&rft.pub=Naval+Institute+Press&rft.date=1998&rft.isbn=1557507155&rft.aulast=Reynolds&rft.aufirst=Clark+G.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Dyh3z6O-_m4QC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRoberts2006" class="citation book cs1">Roberts, Peter (2006). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=Krh7n9AyS40C"><i>Ancient History, Book 2</i></a>. Pascal Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/1741251796" title="Đặc biệt:Nguồn sách/1741251796"><bdi>1741251796</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+History%2C+Book+2&rft.pub=Pascal+Press&rft.date=2006&rft.isbn=1741251796&rft.aulast=Roberts&rft.aufirst=Peter&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DKrh7n9AyS40C&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSidwellJones1997" class="citation book cs1">Sidwell, Keith C.; Jones, Peter V. (1997). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=YkgTbON-GGUC"><i>The World of Rome: An Introduction to Roman Culture</i></a>. Cambridge University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0521386004" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0521386004"><bdi>0521386004</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+World+of+Rome%3A+An+Introduction+to+Roman+Culture&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1997&rft.isbn=0521386004&rft.aulast=Sidwell&rft.aufirst=Keith+C.&rft.au=Jones%2C+Peter+V.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DYkgTbON-GGUC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSmith1854" class="citation book cs1">Smith, William (1854). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books/download/Dictionary_of_Greek_and_Roman_geography.pdf?id=E00ZAAAAYAAJ&output=pdf"><i>Dictionary of Greek and Roman Geography</i></a> <span class="cs1-format">(PDF)</span>. Little, Brown & Co. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9781845110017" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9781845110017"><bdi>9781845110017</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Dictionary+of+Greek+and+Roman+Geography&rft.pub=Little%2C+Brown+%26+Co&rft.date=1854&rft.isbn=9781845110017&rft.aulast=Smith&rft.aufirst=William&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%2Fdownload%2FDictionary_of_Greek_and_Roman_geography.pdf%3Fid%3DE00ZAAAAYAAJ%26output%3Dpdf&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFStarr1965" class="citation book cs1"><a href="/w/index.php?title=Chester_Starr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chester Starr (trang không tồn tại)">Starr, Chester G.</a> (1965). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=bA3kgtZU1iMC"><i>A History of the Ancient World</i></a>. New York, New York: Oxford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0195066286" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0195066286"><bdi>0195066286</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+History+of+the+Ancient+World&rft.place=New+York%2C+New+York&rft.pub=Oxford+University+Press&rft.date=1965&rft.isbn=0195066286&rft.aulast=Starr&rft.aufirst=Chester+G.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DbA3kgtZU1iMC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWallinga1956" class="citation book cs1">Wallinga, Herman Tammo (1956). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books?id=W0l9QwAACAAJ"><i>The Boarding-bridge of the Romans: Its Construction and its Function in the Naval Tactics of the First Punic War</i></a>. J. B. Wolters Groningen.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Boarding-bridge+of+the+Romans%3A+Its+Construction+and+its+Function+in+the+Naval+Tactics+of+the+First+Punic+War&rft.pub=J.+B.+Wolters+Groningen&rft.date=1956&rft.aulast=Wallinga&rft.aufirst=Herman+Tammo&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%3Fid%3DW0l9QwAACAAJ&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWarmington1993" class="citation book cs1">Warmington, Brian Herbert (1993) [1960]. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com/books?id=G0kgaFEBb4EC"><i>Carthage</i></a>. New York: Barnes & Noble, Inc. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/9781566192101" title="Đặc biệt:Nguồn sách/9781566192101"><bdi>9781566192101</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Carthage&rft.place=New+York&rft.pub=Barnes+%26+Noble%2C+Inc&rft.date=1993&rft.isbn=9781566192101&rft.aulast=Warmington&rft.aufirst=Brian+Herbert&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DG0kgaFEBb4EC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFZoch2000" class="citation book cs1">Zoch, Paul A. (2000). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://books.google.com.au/books?id=95bu0O3LLlsC"><i>Ancient Rome: An Introductory History</i></a>. University of Oklahoma Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/0806132876" title="Đặc biệt:Nguồn sách/0806132876"><bdi>0806132876</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+Rome%3A+An+Introductory+History&rft.pub=University+of+Oklahoma+Press&rft.date=2000&rft.isbn=0806132876&rft.aulast=Zoch&rft.aufirst=Paul+A.&rft_id=http%3A%2F%2Fbooks.google.com.au%2Fbooks%3Fid%3D95bu0O3LLlsC&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3AChi%E1%BA%BFn+tranh+Punic+l%E1%BA%A7n+th%E1%BB%A9+nh%E1%BA%A5t" class="Z3988"></span></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm"><span id="Xem_th.C3.AAm"></span>Xem thêm</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=34" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=34" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Lazenby, J.F. (1996). <i>The First Punic War, A Military History</i>. Stanford University Press.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài"><span id="Li.C3.AAn_k.E1.BA.BFt_ngo.C3.A0i"></span>Liên kết ngoài</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&veaction=edit&section=35" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor"><span>sửa</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&section=35" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài"><span>sửa mã nguồn</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.livius.org/ps-pz/punic_war/1pw00.html">Polybius on the First Punic War</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081016003839/http://www.livius.org/ps-pz/punic_war/1pw00.html">Lưu trữ</a> 2008-10-16 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> The full text of Polybius's account of the war</li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Các_cuộc_chiến_tranh_của_Hy_Lạp_và_La_Mã_cổ_đại" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible =expanded navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Hy_l%E1%BA%A1p_v%C3%A0_La_M%C3%A3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" class="mw-redirect" title="Bản mẫu:Chiến tranh Hy lạp và La Mã cổ đại"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Hy_l%E1%BA%A1p_v%C3%A0_La_M%C3%A3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Chiến tranh Hy lạp và La Mã cổ đại (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Hy_l%E1%BA%A1p_v%C3%A0_La_M%C3%A3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Các_cuộc_chiến_tranh_của_Hy_Lạp_và_La_Mã_cổ_đại" style="font-size:114%;margin:0 4em">Các cuộc chiến tranh của Hy Lạp và La Mã cổ đại</div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Hy_L%E1%BA%A1p_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Hy Lạp cổ đại">Các cuộc chiến tranh của Hy lạp cổ đại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%C3%A0nh_Troia" title="Chiến tranh thành Troia">Chiến tranh thành Troia</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Messenian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Messenian (trang không tồn tại)">Chiến tranh Messenian </a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Lelantine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Lelantine (trang không tồn tại)">Chiến tranh Lelantine</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Sicilia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Sicilia (trang không tồn tại)">Chiến tranh Sicilia</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Hy_l%E1%BA%A1p-Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Hy lạp-Ba Tư (trang không tồn tại)">Chiến tranh Hy lạp-Ba Tư</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Aeginetan_War&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aeginetan War (trang không tồn tại)">Aeginetan War</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AFng_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_li%C3%AAn_minh_Delos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Những cuộc chiến tranh của liên minh Delos (trang không tồn tại)">Những cuộc chiến tranh của liên minh Delos</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Samian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Samian (trang không tồn tại)">Chiến tranh Samian</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Peloponnese&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Peloponnese (trang không tồn tại)">Chiến tranh Peloponnese </a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Corinthian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Corinthian (trang không tồn tại)">Chiến tranh Corinthian</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap">Những cuộc chiến tranh thần thánh(<a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh thần thánh lần thứ nhất (trang không tồn tại)">lần đầu</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh_l%E1%BA%A7n_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh thần thánh lần hai (trang không tồn tại)">lần hai</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh_l%E1%BA%A7n_ba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh thần thánh lần ba (trang không tồn tại)">Lần ba</a>) <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_%C4%90%E1%BB%93ng_Minh_(357%E2%80%93355_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Đồng Minh (357–355 TCN) (trang không tồn tại)">Chiến tranh Đồng Minh (357–355 TCN)</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/C%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_c%E1%BB%A7a_Alexander_%C4%90%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BA%BF" class="mw-redirect" title="Các cuộc chiến tranh của Alexander Đại đế">Các cuộc chiến tranh của Alexander Đại đế</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Diadochi" title="Diadochi">Chiến tranh phân chia đế quốc của Alexandros</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Lamian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Lamian (trang không tồn tại)">Chiến tranh Lamian</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Chremonides&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Chremonides (trang không tồn tại)">Chiến tranh Chremonides</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Cleomenes" title="Chiến tranh Cleomenes">Chiến tranh Cleomenes </a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_%C4%91%E1%BB%93ng_minh_(220%E2%80%93217_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh đồng minh (220–217 TCN) (trang không tồn tại)">Chiến tranh đồng minh (220–217 TCN)</a>  <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Crete" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Crete">Chiến tranh Crete</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Aetolia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Aetolia (trang không tồn tại)">Chiến tranh Aetolia</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_ch%E1%BB%91ng_l%E1%BA%A1i_Nabis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh chống lại Nabis (trang không tồn tại)">Chiến tranh chống lại Nabis</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Maccabee&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Maccabee (trang không tồn tại)">Cuộc khởi nghĩa Maccabee</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%A7a_qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các chiến dịch lịch sử của quân đội La Mã (trang không tồn tại)"> Các cuộc chiến tranh của cộng hòa La Mã</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_h%E1%BB%93_Regillus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận hồ Regillus (trang không tồn tại)">Chiến tranh với liên minh Latin</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Samnite" title="Chiến tranh Samnite">Chiến tranh Samnite </a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Latin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Latin (trang không tồn tại)">Chiến tranh Latin </a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Pyrros" title="Chiến tranh Pyrros">Chiến tranh Pyrros</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Chiến tranh Punic">Chiến tranh Punic</a> (<a class="mw-selflink selflink">lần đầu</a>, <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Punic lần thứ hai">lần hai</a>, <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba" title="Chiến tranh Punic lần thứ ba">Lần ba</a>) <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Macedonia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Macedonia (trang không tồn tại)">Những cuộc chiến tranh với người Hy Lạp</a> (<a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Illyria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Illyria (trang không tồn tại)">Illyria</a>, <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Macedonia_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh Macedonia lần thứ nhất">Macedonia lần 1</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Macedonia_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Macedonia lần thứ hai (trang không tồn tại)"> Macedonia lần 2</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_La_M%C3%A3-Syria&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh La Mã-Syria (trang không tồn tại)">Seleukos</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Macedonia_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Macedonia lần thứ ba (trang không tồn tại)"> Macedonia lần 3</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Macedonia_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_t%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Macedonia lần thứ tư (trang không tồn tại)"> Macedonia lần 4</a>) <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Jugurthine" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Jugurthine">Chiến tranh Jugurthine </a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Cimbri" title="Chiến tranh Cimbri">Chiến tranh Cimbri</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_n%C3%B4_l%E1%BB%87_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh nô lệ La Mã (trang không tồn tại)">Chiến tranh nô lệ La Mã</a> (<a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_n%C3%B4_l%E1%BB%87_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh nô lệ lần thứ nhất (trang không tồn tại)">lần 1</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_n%C3%B4_l%E1%BB%87_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh nô lệ lần thứ hai (trang không tồn tại)">lần 2</a>, <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_n%C3%B4_l%E1%BB%87_l%E1%BA%A7n_ba" title="Chiến tranh nô lệ lần ba">lần 3</a>) <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_X%C3%A3_h%E1%BB%99i_(91%E2%80%9388_TCN)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Xã hội (91–88 TCN) (trang không tồn tại)">Chiến tranh Xã hội</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Lucius_Cornelius_Sulla" title="Lucius Cornelius Sulla">Nội chiến của Sulla</a> (<a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_c%E1%BB%A7a_Sulla_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nội chiến của Sulla lần thứ nhất (trang không tồn tại)">lần 1</a>, <a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_Sulla_l%E1%BA%A7n_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nội chiến Sulla lần hai (trang không tồn tại)">lần 2</a>) <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Mithridates&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Mithridates (trang không tồn tại)">Chiến tranh Mithridates </a> (<a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Mithridates_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh Mithridates lần thứ nhất">lần 1</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Mithridates_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Mithridates lần thứ hai (trang không tồn tại)">lần 2</a>, <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Mithridates_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_ba" title="Chiến tranh Mithridates lần thứ ba">lần 3</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Mithridates_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_t%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Mithridates lần thứ tư (trang không tồn tại)">lần 4</a>) <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_x%E1%BB%A9_Gaule" class="mw-redirect" title="Chiến tranh xứ Gaule">Chiến tranh xứ Gaule </a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=N%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_c%E1%BB%A7a_Caesar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nội chiến của Caesar (trang không tồn tại)">Nội chiến của Julius Caesar</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Augustus" title="Augustus">Chấm dứt nền cộng hòa</a> (<a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Mutina&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Mutina (trang không tồn tại)">Hậu Caesar</a>, <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_n%E1%BB%99i_chi%E1%BA%BFn_c%E1%BB%A7a_nh%E1%BB%AFng_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Gi%E1%BA%A3i_ph%C3%B3ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc nội chiến của những người Giải phóng (trang không tồn tại)">Những người Giải phóng</a>, <a href="/w/index.php?title=Cu%E1%BB%99c_n%E1%BB%95i_d%E1%BA%ADy_%E1%BB%9F_Sicilia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cuộc nổi dậy ở Sicilia (trang không tồn tại)">Sicilia</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Perusine&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Perusine (trang không tồn tại)">Fulvia</a>, <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_cu%E1%BB%91i_c%C3%B9ng_c%E1%BB%A7a_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Cuộc chiến cuối cùng của Cộng hòa La Mã">Cuộc chiến cuối cùng của Cộng hòa La Mã </a>)</span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_chi%E1%BA%BFn_d%E1%BB%8Bch_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_c%E1%BB%A7a_qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các chiến dịch lịch sử của quân đội La Mã (trang không tồn tại)">Các cuộc chiến tranh của đế chế La Mã</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;padding:0.25em 0; line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"><span style="white-space:nowrap"><a href="/w/index.php?title=C%C3%A1c_cu%E1%BB%99c_chi%E1%BA%BFn_tranh_v%E1%BB%9Bi_ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Germani&action=edit&redlink=1" class="new" title="Các cuộc chiến tranh với người Germani (trang không tồn tại)">Các cuộc chiến tranh với người Germani</a> (<a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Marcomanni" title="Chiến tranh Marcomanni">Marcomanni</a>, <a href="/wiki/Alamanni#Conflicts_with_the_Roman_Empire" class="mw-redirect" title="Alamanni">Alamanni</a>, <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Gothic_(N%C4%83m_376%E2%80%93382)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Gothic (Năm 376–382) (trang không tồn tại)">Goth</a>, <a href="/wiki/Visigoth#War_with_Rome_.28376.E2.80.93382.29" class="mw-redirect" title="Visigoth">Visigoth</a>) <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_chinh_ph%E1%BB%A5c_Britannia_c%E1%BB%A7a_La_M%C3%A3" title="Cuộc chinh phục Britannia của La Mã">Chiến tranh ở Britannia</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Boudica" title="Boudica">chiến tranh của Boudica</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_La_M%C3%A3_%E2%80%93_Parthia_(58%E2%80%9363)" title="Chiến tranh La Mã – Parthia (58–63)">Chiến tranh Armenia</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=N%C4%83m_T%E1%BB%A9_Ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Năm Tứ Hoàng đế (trang không tồn tại)">Nội chiến năm 69</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Do_th%C3%A1i-La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Do thái-La Mã (trang không tồn tại)">Chiến tranh Do Thái</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Dacia_c%E1%BB%A7a_Domitianus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Dacia của Domitianus (trang không tồn tại)">Chiến tranh Dacia của Domitianus</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Dacia_c%E1%BB%A7a_Trajanus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Dacia của Trajanus (trang không tồn tại)">Chiến tranh Dacia của Trajanus</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_La_M%C3%A3-Parthia" class="mw-redirect" title="Chiến tranh La Mã-Parthia">Chiến tranh Parthia</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_La_M%C3%A3-Ba_T%C6%B0" class="mw-redirect" title="Chiến tranh La Mã-Ba Tư">Những cuộc chiến tranh Ba Tư</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/wiki/Cu%E1%BB%99c_kh%E1%BB%A7ng_ho%E1%BA%A3ng_c%E1%BB%A7a_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%89_th%E1%BB%A9_ba" class="mw-redirect" title="Cuộc khủng hoảng của thế kỉ thứ ba">Những cuộc nội chiến thế kỉ thứ 3</a> <b>·</b></span> <span style="white-space:nowrap"> <a href="/w/index.php?title=S%E1%BB%B1_suy_t%C3%A0n_c%E1%BB%A7a_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sự suy tàn của đế quốc La Mã (trang không tồn tại)">Những cuộc chiến tranh và sự sụp đổ của đế quốc Tây La Mã</a></span></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><b><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1" title="Lịch sử quân sự">Lịch sử quân sự</a></b></div></td></tr></tbody></table></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <i><b><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:First_Punic_War?uselang=vi">Chiến tranh Punic lần thứ nhất</a></b></i>.</div></div> </div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất&oldid=71419192">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Chiến_tranh_Punic_lần_thứ_nhất&oldid=71419192</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Chiến tranh Punic lần thứ nhất (trang không tồn tại)">Chiến tranh Punic lần thứ nhất</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Xung_%C4%91%E1%BB%99t_th%E1%BA%ADp_ni%C3%AAn_260_TCN" title="Thể loại:Xung đột thập niên 260 TCN">Xung đột thập niên 260 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Xung_%C4%91%E1%BB%99t_th%E1%BA%ADp_ni%C3%AAn_250_TCN" title="Thể loại:Xung đột thập niên 250 TCN">Xung đột thập niên 250 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Xung_%C4%91%E1%BB%99t_th%E1%BA%ADp_ni%C3%AAn_240_TCN" title="Thể loại:Xung đột thập niên 240 TCN">Xung đột thập niên 240 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:N%C4%83m_264_TCN" title="Thể loại:Năm 264 TCN">Năm 264 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_3_TCN" title="Thể loại:Cộng hòa La Mã thế kỷ 3 TCN">Cộng hòa La Mã thế kỷ 3 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_3_TCN" title="Thể loại:Thế kỷ 3 TCN">Thế kỷ 3 TCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic" title="Thể loại:Chiến tranh Punic">Chiến tranh Punic</a></li><li><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Chi%E1%BA%BFn_tranh_li%C3%AAn_quan_t%E1%BB%9Bi_Carthago&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Carthago (trang không tồn tại)">Chiến tranh liên quan tới Carthago</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Chi%E1%BA%BFn_tranh_li%C3%AAn_quan_t%E1%BB%9Bi_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_La_M%C3%A3" title="Thể loại:Chiến tranh liên quan tới Cộng hòa La Mã">Chiến tranh liên quan tới Cộng hòa La Mã</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Qu%E1%BA%A3n_l%C3%BD_CS1:_%C4%91%E1%BB%8Bnh_d%E1%BA%A1ng_ng%C3%A0y_th%C3%A1ng" title="Thể loại:Quản lý CS1: định dạng ngày tháng">Quản lý CS1: định dạng ngày tháng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Pages_using_deprecated_image_syntax" title="Thể loại:Pages using deprecated image syntax">Pages using deprecated image syntax</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_t%E1%BA%ADp_tin_kh%C3%B4ng_t%E1%BB%93n_t%E1%BA%A1i" title="Thể loại:Trang có sử dụng tập tin không tồn tại">Trang có sử dụng tập tin không tồn tại</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Fng" title="Thể loại:Bài có liên kết hỏng">Bài có liên kết hỏng</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 2 tháng 6 năm 2024, 13:13.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5fb746f978-hb69j","wgBackendResponseTime":160,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.687","walltime":"0.900","ppvisitednodes":{"value":3083,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":109009,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":2509,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":11,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":94586,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 715.281 1 -total"," 27.99% 200.176 1 Bản_mẫu:Tham_khảo"," 15.72% 112.441 23 Bản_mẫu:Chú_thích_sách"," 12.76% 91.255 1 Bản_mẫu:Chú_thích_web"," 12.39% 88.626 1 Bản_mẫu:Chiến_tranh_Punic"," 11.64% 83.259 1 Bản_mẫu:Các_trận_đánh"," 11.39% 81.449 2 Bản_mẫu:Military_navigation"," 10.59% 75.752 48 Bản_mẫu:Harvnb"," 8.85% 63.297 1 Bản_mẫu:Thể_loại_Commons"," 7.93% 56.736 1 Bản_mẫu:Thông_tin_chiến_tranh"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.362","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6394306,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAddington1990\"] = 1,\n [\"CITEREFAllenMyers1890\"] = 1,\n [\"CITEREFBagnall2002\"] = 1,\n [\"CITEREFBedfordBradford2001\"] = 1,\n [\"CITEREFBringmann2007\"] = 1,\n [\"CITEREFCollins1998\"] = 1,\n [\"CITEREFDupuy1984\"] = 1,\n [\"CITEREFFields2007\"] = 1,\n [\"CITEREFGoldsworthy2001\"] = 1,\n [\"CITEREFGoldsworthy2007\"] = 1,\n [\"CITEREFGoodrich1864\"] = 1,\n [\"CITEREFLazenby1996\"] = 1,\n [\"CITEREFLendering2010\"] = 1,\n [\"CITEREFMokhtar1981\"] = 1,\n [\"CITEREFNiebuhr1844\"] = 1,\n [\"CITEREFPenrose2008\"] = 1,\n [\"CITEREFReynolds1998\"] = 1,\n [\"CITEREFRoberts2006\"] = 1,\n [\"CITEREFSidwellJones1997\"] = 1,\n [\"CITEREFSmith1854\"] = 1,\n [\"CITEREFStarr1965\"] = 1,\n [\"CITEREFWallinga1956\"] = 1,\n [\"CITEREFWarmington1993\"] = 1,\n [\"CITEREFZoch2000\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"Chiến tranh Hy Lạp và La Mã cổ đại\"] = 1,\n [\"Chiến tranh Punic\"] = 1,\n [\"Chiến tranh Punic lần thứ nhất\"] = 1,\n [\"Chính\"] = 7,\n [\"Chú thích sách\"] = 23,\n [\"Chú thích web\"] = 1,\n [\"DEFAULTSORT:Punic\"] = 1,\n [\"Harvnb\"] = 48,\n [\"Liên kết hỏng\"] = 2,\n [\"Refbegin\"] = 1,\n [\"Refend\"] = 1,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"Thông tin chiến tranh\"] = 1,\n [\"Thể loại Commons\"] = 1,\n [\"Webarchive\"] = 1,\n [\"Xem thêm\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-84d8f4b96-dxltj","timestamp":"20241116044055","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Chi\u1ebfn tranh Punic l\u1ea7n th\u1ee9 nh\u1ea5t","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Punic_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6286","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q6286","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2009-08-21T06:55:12Z","dateModified":"2024-06-02T13:13:56Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/96\/First_Punic_War_264_BC_v2.png","headline":"Xung \u0111\u1ed9t qu\u00e2n s\u1ef1 \u0111\u1ea7u ti\u00ean gi\u1eefa La M\u00e3 v\u00e0 Carthgo (264-241 TCN)"}</script> </body> </html>