CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="vi" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Nhà Tống – Wikipedia tiếng Việt</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )viwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"vi normal","wgMonthNames":["","tháng 1","tháng 2","tháng 3","tháng 4","tháng 5","tháng 6","tháng 7","tháng 8","tháng 9","tháng 10","tháng 11","tháng 12"],"wgRequestId":"270ca6ee-4908-4165-82ca-54f7f59bdd1a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Nhà_Tống","wgTitle":"Nhà Tống","wgCurRevisionId":71716717,"wgRevisionId":71716717,"wgArticleId":43930,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Trang có các đối số formatnum không phải số","Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn","Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu","Bài cơ bản","Bài có mô tả ngắn","Mô tả ngắn khác với Wikidata","Bài viết có văn bản tiếng Trung Quốc","Nguồn CS1 tiếng Anh (en)","Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback","Bài viết chứa nhận dạng GND", "Bài viết chứa nhận dạng LCCN","Bài viết chọn lọc","Nhà Tống","Châu Á trung cổ","Trung Quốc thế kỷ 10","Trung Quốc thế kỷ 11","Trung Quốc thế kỷ 12","Trung Quốc thế kỷ 13","Đế quốc Trung Hoa","Triều đại Trung Quốc","Cựu quốc gia trong lịch sử Trung Quốc"],"wgPageViewLanguage":"vi","wgPageContentLanguage":"vi","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Nhà_Tống","wgRelevantArticleId":43930,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"vi","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"vi"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000 ,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q7462","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready", "ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.did_you_mean","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.gadget.AVIM","ext.gadget.AVIM_portlet","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.purgetab","ext.gadget.switcher","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022", "ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=vi&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=vi&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg/1200px-B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1179"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg/800px-B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="786"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg/640px-B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="629"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Nhà Tống – Wikipedia tiếng Việt"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//vi.m.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Sửa đổi" href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (vi)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//vi.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.vi"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Nguồn cấp Atom của Wikipedia" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Nhà_Tống rootpage-Nhà_Tống skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Bước tới nội dung</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Trình đơn chính" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Trình đơn chính </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Trình đơn chính</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Điều hướng </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" title="Xem trang chính [z]" accesskey="z">Trang Chính</a></li><li id="n-wikipedia-featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:N%E1%BB%99i_dung_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc">Nội dung chọn lọc</a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ng%E1%BA%ABu_nhi%C3%AAn" title="Xem trang ngẫu nhiên [x]" accesskey="x">Bài viết ngẫu nhiên</a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_g%E1%BA%A7n_%C4%91%C3%A2y" title="Danh sách thay đổi gần đây trong wiki [r]" accesskey="r">Thay đổi gần đây</a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A1o_l%E1%BB%97i_b%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt">Báo lỗi nội dung</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikipedia-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikipedia-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> Tương tác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-wikipedia-helppage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:S%C3%A1ch_h%C6%B0%E1%BB%9Bng_d%E1%BA%ABn">Hướng dẫn</a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:C%E1%BB%99ng_%C4%91%E1%BB%93ng" title="Giới thiệu dự án, cách sử dụng và tìm kiếm thông tin ở đây">Cộng đồng</a></li><li id="n-wikipedia-villagepump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn">Thảo luận chung</a></li><li id="n-wikipedia-helpdesk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%C3%BAp_s%E1%BB%AD_d%E1%BB%A5ng_Wikipedia">Giúp sử dụng</a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="//vi.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Liên_lạc">Liên lạc</a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tr%C3%ACnh_t%E1%BA%A3i_l%C3%AAn_t%E1%BA%ADp_tin">Tải lên tập tin</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Bách khoa toàn thư mở" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-vi.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:T%C3%ACm_ki%E1%BA%BFm" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f"> Tìm kiếm </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Tìm kiếm trên Wikipedia" aria-label="Tìm kiếm trên Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Tìm kiếm Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > </div> <input type="hidden" name="title" value="Đặc_biệt:Tìm_kiếm"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Tìm kiếm</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Công cụ cá nhân"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Giao diện" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Giao diện </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi" class="">Quyên góp</a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Nh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản" class="">Tạo tài khoản</a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Nh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o" class="">Đăng nhập</a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Thêm tùy chọn" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ cá nhân" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Công cụ cá nhân </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Bảng chọn thành viên" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_vi.wikipedia.org&uselang=vi">Quyên góp</a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:M%E1%BB%9F_t%C3%A0i_kho%E1%BA%A3n&returnto=Nh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" title="Bạn được khuyến khích mở tài khoản và đăng nhập; tuy nhiên, không bắt buộc phải có tài khoản"> Tạo tài khoản</a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C4%83ng_nh%E1%BA%ADp&returnto=Nh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" title="Đăng nhập sẽ có lợi hơn, tuy nhiên không bắt buộc. [o]" accesskey="o"> Đăng nhập</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Trang dành cho người dùng chưa đăng nhập <a href="/wiki/Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u" aria-label="Tìm hiểu thêm về sửa đổi">tìm hiểu thêm</a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:%C4%90%C3%B3ng_g%C3%B3p_c%E1%BB%A7a_t%C3%B4i" title="Danh sách các sửa đổi được thực hiện qua địa chỉ IP này [y]" accesskey="y">Đóng góp</a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_t%C3%B4i" title="Thảo luận với địa chỉ IP này [n]" accesskey="n">Thảo luận cho địa chỉ IP này</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Trang Web"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Nội dung" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Nội dung</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ẩn</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Đầu</div> </a> </li> <li id="toc-Lịch_sử" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Lịch_sử"> <div class="vector-toc-text"> 1 Lịch sử </div> </a> <button aria-controls="toc-Lịch_sử-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Lịch sử </button> <ul id="toc-Lịch_sử-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Bắc_Tống,_960–1127" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Bắc_Tống,_960–1127"> <div class="vector-toc-text"> 1.1 Bắc Tống, 960–1127 </div> </a> <ul id="toc-Bắc_Tống,_960–1127-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nam_Tống,_1127–1279" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nam_Tống,_1127–1279"> <div class="vector-toc-text"> 1.2 Nam Tống, 1127–1279 </div> </a> <ul id="toc-Nam_Tống,_1127–1279-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Văn_hóa_và_xã_hội" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Văn_hóa_và_xã_hội"> <div class="vector-toc-text"> 2 Văn hóa và xã hội </div> </a> <button aria-controls="toc-Văn_hóa_và_xã_hội-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Văn hóa và xã hội </button> <ul id="toc-Văn_hóa_và_xã_hội-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Khoa_cử_và_tầng_lớp_thân_sĩ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Khoa_cử_và_tầng_lớp_thân_sĩ"> <div class="vector-toc-text"> 2.1 Khoa cử và tầng lớp thân sĩ </div> </a> <ul id="toc-Khoa_cử_và_tầng_lớp_thân_sĩ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Luật,_tư_pháp_và_khoa_học_pháp_y" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Luật,_tư_pháp_và_khoa_học_pháp_y"> <div class="vector-toc-text"> 2.2 Luật, tư pháp và khoa học pháp y </div> </a> <ul id="toc-Luật,_tư_pháp_và_khoa_học_pháp_y-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Quân_đội_và_phương_pháp_tác_chiến" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Quân_đội_và_phương_pháp_tác_chiến"> <div class="vector-toc-text"> 2.3 Quân đội và phương pháp tác chiến </div> </a> <ul id="toc-Quân_đội_và_phương_pháp_tác_chiến-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nghệ_thuật,_văn_học_và_triết_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nghệ_thuật,_văn_học_và_triết_học"> <div class="vector-toc-text"> 2.4 Nghệ thuật, văn học và triết học </div> </a> <ul id="toc-Nghệ_thuật,_văn_học_và_triết_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ẩm_thực_và_phục_trang" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ẩm_thực_và_phục_trang"> <div class="vector-toc-text"> 2.5 Ẩm thực và phục trang </div> </a> <ul id="toc-Ẩm_thực_và_phục_trang-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kinh_tế" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kinh_tế"> <div class="vector-toc-text"> 3 Kinh tế </div> </a> <ul id="toc-Kinh_tế-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khoa_học_và_kỹ_thuật" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Khoa_học_và_kỹ_thuật"> <div class="vector-toc-text"> 4 Khoa học và kỹ thuật </div> </a> <button aria-controls="toc-Khoa_học_và_kỹ_thuật-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Khoa học và kỹ thuật </button> <ul id="toc-Khoa_học_và_kỹ_thuật-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chiến_tranh_thuốc_súng" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chiến_tranh_thuốc_súng"> <div class="vector-toc-text"> 4.1 Chiến tranh thuốc súng </div> </a> <ul id="toc-Chiến_tranh_thuốc_súng-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Đo_khoảng_cách_và_định_hướng_cơ_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Đo_khoảng_cách_và_định_hướng_cơ_học"> <div class="vector-toc-text"> 4.2 Đo khoảng cách và định hướng cơ học </div> </a> <ul id="toc-Đo_khoảng_cách_và_định_hướng_cơ_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Nhà_bác_học,_phát_minh_và_thiên_văn_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Nhà_bác_học,_phát_minh_và_thiên_văn_học"> <div class="vector-toc-text"> 4.3 Nhà bác học, phát minh và thiên văn học </div> </a> <ul id="toc-Nhà_bác_học,_phát_minh_và_thiên_văn_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Toán_học_và_bản_đồ_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Toán_học_và_bản_đồ_học"> <div class="vector-toc-text"> 4.4 Toán học và bản đồ học </div> </a> <ul id="toc-Toán_học_và_bản_đồ_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kỹ_thuật_in_chữ_rời" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kỹ_thuật_in_chữ_rời"> <div class="vector-toc-text"> 4.5 Kỹ thuật in chữ rời </div> </a> <ul id="toc-Kỹ_thuật_in_chữ_rời-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kỹ_thuật_thủy_lực_và_hàng_hải" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kỹ_thuật_thủy_lực_và_hàng_hải"> <div class="vector-toc-text"> 4.6 Kỹ thuật thủy lực và hàng hải </div> </a> <ul id="toc-Kỹ_thuật_thủy_lực_và_hàng_hải-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kỹ_thuật_kết_cấu_và_kiến_trúc" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kỹ_thuật_kết_cấu_và_kiến_trúc"> <div class="vector-toc-text"> 4.7 Kỹ thuật kết cấu và kiến trúc </div> </a> <ul id="toc-Kỹ_thuật_kết_cấu_và_kiến_trúc-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Khảo_cổ_học" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Khảo_cổ_học"> <div class="vector-toc-text"> 4.8 Khảo cổ học </div> </a> <ul id="toc-Khảo_cổ_học-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Xem_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Xem_thêm"> <div class="vector-toc-text"> 5 Xem thêm </div> </a> <ul id="toc-Xem_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ghi_chú" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ghi_chú"> <div class="vector-toc-text"> 6 Ghi chú </div> </a> <ul id="toc-Ghi_chú-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tham_khảo" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tham_khảo"> <div class="vector-toc-text"> 7 Tham khảo </div> </a> <button aria-controls="toc-Tham_khảo-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> Hiện/ẩn mục Tham khảo </button> <ul id="toc-Tham_khảo-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Chú_thích" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Chú_thích"> <div class="vector-toc-text"> 7.1 Chú thích </div> </a> <ul id="toc-Chú_thích-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Thư_mục" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Thư_mục"> <div class="vector-toc-text"> 7.2 Thư mục </div> </a> <ul id="toc-Thư_mục-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Đọc_thêm" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Đọc_thêm"> <div class="vector-toc-text"> 8 Đọc thêm </div> </a> <ul id="toc-Đọc_thêm-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Liên_kết_ngoài" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Liên_kết_ngoài"> <div class="vector-toc-text"> 9 Liên kết ngoài </div> </a> <ul id="toc-Liên_kết_ngoài-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Nội dung" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Đóng mở mục lục" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" > Đóng mở mục lục </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Nhà Tống</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Xem bài viết trong ngôn ngữ khác. Bài có sẵn trong 88 ngôn ngữ" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-88" aria-hidden="true" > 88 ngôn ngữ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Song-dinastie" title="Song-dinastie – Tiếng Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Song-dinastie" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Tiếng Afrikaans" class="interlanguage-link-target">Afrikaans</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%84%D8%A9_%D8%B3%D9%88%D9%86%D8%BA_%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%83%D9%85%D8%A9" title="سلالة سونغ الحاكمة – Tiếng Ả Rập" lang="ar" hreflang="ar" data-title="سلالة سونغ الحاكمة" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Tiếng Ả Rập" class="interlanguage-link-target">العربية</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – Tiếng Aragon" lang="an" hreflang="an" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Tiếng Aragon" class="interlanguage-link-target">Aragonés</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – Tiếng Asturias" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Tiếng Asturias" class="interlanguage-link-target">Asturianu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Sun_imperiyas%C4%B1" title="Sun imperiyası – Tiếng Azerbaijan" lang="az" hreflang="az" data-title="Sun imperiyası" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Tiếng Azerbaijan" class="interlanguage-link-target">Azərbaycanca</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86_%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%84%D9%88%D8%BA%D9%88" title="سون ایمپیراتورلوغو – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="سون ایمپیراتورلوغو" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target">تۆرکجه</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Song" title="Dinasti Song – Tiếng Indonesia" lang="id" hreflang="id" data-title="Dinasti Song" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Tiếng Indonesia" class="interlanguage-link-target">Bahasa Indonesia</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Song" title="Dinasti Song – Tiếng Mã Lai" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Dinasti Song" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Tiếng Mã Lai" class="interlanguage-link-target">Bahasa Melayu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Dinasti_Song" title="Dinasti Song – Tiếng Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Dinasti Song" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Tiếng Banjar" class="interlanguage-link-target">Banjar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/S%C3%B2ng" title="Sòng – Tiếng Mân Nam" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Sòng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Tiếng Mân Nam" class="interlanguage-link-target">閩南語 / Bân-lâm-gú</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD_%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D2%BB%D1%8B" title="Сун империяһы – Tiếng Bashkir" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Сун империяһы" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Tiếng Bashkir" class="interlanguage-link-target">Башҡортса</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Сун – Tiếng Belarus" lang="be" hreflang="be" data-title="Сун" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Tiếng Belarus" class="interlanguage-link-target">Беларуская</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Dinastiya_Song" title="Dinastiya Song – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Dinastiya Song" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target">Bikol Central</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A6%E0%BD%B4%E0%BD%84%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BE%B1%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%96%E0%BD%A6%E0%BC%8D" title="སུང་རྒྱལ་རབས། – Tiếng Tây Tạng" lang="bo" hreflang="bo" data-title="སུང་རྒྱལ་རབས།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tiếng Tây Tạng" class="interlanguage-link-target">བོད་ཡིག</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Tierniezh_Song" title="Tierniezh Song – Tiếng Breton" lang="br" hreflang="br" data-title="Tierniezh Song" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Tiếng Breton" class="interlanguage-link-target">Brezhoneg</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Сун – Tiếng Bulgaria" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Сун" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Tiếng Bulgaria" class="interlanguage-link-target">Български</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D0%B0%D1%81" title="Сун улас – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Сун улас" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target">Буряад</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – Tiếng Catalan" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Tiếng Catalan" class="interlanguage-link-target">Català</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD_(%D0%BF%D0%B0%D1%82%D1%88%D0%B0%D0%BB%C4%83%D1%85)" title="Сун (патшалăх) – Tiếng Chuvash" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Сун (патшалăх)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tiếng Chuvash" class="interlanguage-link-target">Чӑвашла</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/%C5%98%C3%AD%C5%A1e_Sung" title="Říše Sung – Tiếng Séc" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Říše Sung" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tiếng Séc" class="interlanguage-link-target">Čeština</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Song-dynastiet" title="Song-dynastiet – Tiếng Đan Mạch" lang="da" hreflang="da" data-title="Song-dynastiet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Tiếng Đan Mạch" class="interlanguage-link-target">Dansk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Song-Dynastie" title="Song-Dynastie – Tiếng Đức" lang="de" hreflang="de" data-title="Song-Dynastie" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Tiếng Đức" class="interlanguage-link-target">Deutsch</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Songi_d%C3%BCnastia" title="Songi dünastia – Tiếng Estonia" lang="et" hreflang="et" data-title="Songi dünastia" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Tiếng Estonia" class="interlanguage-link-target">Eesti</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%94%CF%85%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CE%A3%CE%BF%CE%BD%CE%B3%CE%BA" title="Δυναστεία Σονγκ – Tiếng Hy Lạp" lang="el" hreflang="el" data-title="Δυναστεία Σονγκ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Tiếng Hy Lạp" class="interlanguage-link-target">Ελληνικά</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Song_dynasty" title="Song dynasty – Tiếng Anh" lang="en" hreflang="en" data-title="Song dynasty" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Tiếng Anh" class="interlanguage-link-target">English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – Tiếng Tây Ban Nha" lang="es" hreflang="es" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Tiếng Tây Ban Nha" class="interlanguage-link-target">Español</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Dinastio_Song" title="Dinastio Song – Tiếng Quốc Tế Ngữ" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Dinastio Song" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Tiếng Quốc Tế Ngữ" class="interlanguage-link-target">Esperanto</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Song_dinastia" title="Song dinastia – Tiếng Basque" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Song dinastia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Tiếng Basque" class="interlanguage-link-target">Euskara</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AF%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF" title="دودمان سونگ – Tiếng Ba Tư" lang="fa" hreflang="fa" data-title="دودمان سونگ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Tiếng Ba Tư" class="interlanguage-link-target">فارسی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Dynastie_Song" title="Dynastie Song – Tiếng Pháp" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Dynastie Song" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Tiếng Pháp" class="interlanguage-link-target">Français</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Dinast%C3%ADa_Song" title="Dinastía Song – Tiếng Galician" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Dinastía Song" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Tiếng Galician" class="interlanguage-link-target">Galego</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B" title="宋 – Tiếng Cám" lang="gan" hreflang="gan" data-title="宋" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Tiếng Cám" class="interlanguage-link-target">贛語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Sung-chh%C3%A8u" title="Sung-chhèu – Tiếng Khách Gia" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Sung-chhèu" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Tiếng Khách Gia" class="interlanguage-link-target">客家語 / Hak-kâ-ngî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%86%A1%EB%82%98%EB%9D%BC" title="송나라 – Tiếng Hàn" lang="ko" hreflang="ko" data-title="송나라" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Tiếng Hàn" class="interlanguage-link-target">한국어</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="सोंग राजवंश – Tiếng Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="सोंग राजवंश" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Tiếng Hindi" class="interlanguage-link-target">हिन्दी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Dinastija_Sung" title="Dinastija Sung – Tiếng Croatia" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Dinastija Sung" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Tiếng Croatia" class="interlanguage-link-target">Hrvatski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Dinastio_Song" title="Dinastio Song – Tiếng Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Dinastio Song" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Tiếng Ido" class="interlanguage-link-target">Ido</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Songveldi%C3%B0" title="Songveldið – Tiếng Iceland" lang="is" hreflang="is" data-title="Songveldið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Tiếng Iceland" class="interlanguage-link-target">Íslenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – Tiếng Italy" lang="it" hreflang="it" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Tiếng Italy" class="interlanguage-link-target">Italiano</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A9%D7%95%D7%A9%D7%9C%D7%AA_%D7%A1%D7%95%D7%A0%D7%92" title="שושלת סונג – Tiếng Do Thái" lang="he" hreflang="he" data-title="שושלת סונג" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Tiếng Do Thái" class="interlanguage-link-target">עברית</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%90" title="სუნის დინასტია – Tiếng Georgia" lang="ka" hreflang="ka" data-title="სუნის დინასტია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Tiếng Georgia" class="interlanguage-link-target">ქართული</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Nasaba_ya_Song" title="Nasaba ya Song – Tiếng Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Nasaba ya Song" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Tiếng Swahili" class="interlanguage-link-target">Kiswahili</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Xanedana_Song" title="Xanedana Song – Tiếng Kurd" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Xanedana Song" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Tiếng Kurd" class="interlanguage-link-target">Kurdî</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Familia_Song" title="Familia Song – Tiếng La-tinh" lang="la" hreflang="la" data-title="Familia Song" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Tiếng La-tinh" class="interlanguage-link-target">Latina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Sunu_dinastija" title="Sunu dinastija – Tiếng Latvia" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Sunu dinastija" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Tiếng Latvia" class="interlanguage-link-target">Latviešu</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Song%C5%B3_dinastija" title="Songų dinastija – Tiếng Litva" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Songų dinastija" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Tiếng Litva" class="interlanguage-link-target">Lietuvių</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Szung-dinasztia" title="Szung-dinasztia – Tiếng Hungary" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Szung-dinasztia" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Tiếng Hungary" class="interlanguage-link-target">Magyar</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%B3_(%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0)" title="Сунг (династија) – Tiếng Macedonia" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Сунг (династија)" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Tiếng Macedonia" class="interlanguage-link-target">Македонски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B5%8B%E0%B4%99%E0%B5%8D_%E0%B4%B0%E0%B4%BE%E0%B4%9C%E0%B4%B5%E0%B4%82%E0%B4%B6%E0%B4%82" title="സോങ് രാജവംശം – Tiếng Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സോങ് രാജവംശം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Tiếng Malayalam" class="interlanguage-link-target">മലയാളം</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%82%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="सोंग राजवंश – Tiếng Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="सोंग राजवंश" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Tiếng Marathi" class="interlanguage-link-target">मराठी</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/S%C3%B3ng-di%C3%A8u" title="Sóng-dièu – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Sóng-dièu" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target">閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D2%AF%D0%BD_%D1%83%D0%BB%D1%81" title="Сүн улс – Tiếng Mông Cổ" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Сүн улс" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Tiếng Mông Cổ" class="interlanguage-link-target">Монгол</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Song-dynastie" title="Song-dynastie – Tiếng Hà Lan" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Song-dynastie" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Tiếng Hà Lan" class="interlanguage-link-target">Nederlands</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A5%8B%E0%A4%99%E0%A5%8D%E0%A4%97_%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%B5%E0%A4%82%E0%A4%B6" title="सोङ्ग राजवंश – Tiếng Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="सोङ्ग राजवंश" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Tiếng Newari" class="interlanguage-link-target">नेपाल भाषा</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B_(%E7%8E%8B%E6%9C%9D)" title="宋 (王朝) – Tiếng Nhật" lang="ja" hreflang="ja" data-title="宋 (王朝)" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Tiếng Nhật" class="interlanguage-link-target">日本語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Song-dynastiet" title="Song-dynastiet – Tiếng Na Uy (Bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Song-dynastiet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Bokmål)" class="interlanguage-link-target">Norsk bokmål</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Song-dynastiet" title="Song-dynastiet – Tiếng Na Uy (Nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Song-dynastiet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Tiếng Na Uy (Nynorsk)" class="interlanguage-link-target">Norsk nynorsk</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – Tiếng Occitan" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Tiếng Occitan" class="interlanguage-link-target">Occitan</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Sun_imperiyasi" title="Sun imperiyasi – Tiếng Uzbek" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Sun imperiyasi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Tiếng Uzbek" class="interlanguage-link-target">Oʻzbekcha / ўзбекча</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A9%8B%E0%A8%82%E0%A8%97_%E0%A8%B0%E0%A8%BE%E0%A8%9C%E0%A8%B5%E0%A9%B0%E0%A8%B8%E0%A8%BC" title="ਸੋਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼ – Tiếng Punjab" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸੋਂਗ ਰਾਜਵੰਸ਼" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Tiếng Punjab" class="interlanguage-link-target">ਪੰਜਾਬੀ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D9%B9%D8%A8%D8%B1" title="سونگ راجٹبر – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="سونگ راجٹبر" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target">پنجابی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9A%E1%9E%B6%E1%9E%87%E1%9E%9C%E1%9E%84%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9E%84" title="រាជវង្សសុង – Tiếng Khmer" lang="km" hreflang="km" data-title="រាជវង្សសុង" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Tiếng Khmer" class="interlanguage-link-target">ភាសាខ្មែរ</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Dynastia_Song" title="Dynastia Song – Tiếng Ba Lan" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Dynastia Song" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Tiếng Ba Lan" class="interlanguage-link-target">Polski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Sung" title="Dinastia Sung – Tiếng Bồ Đào Nha" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Dinastia Sung" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Tiếng Bồ Đào Nha" class="interlanguage-link-target">Português</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="huy hiệu bài viết chọn lọc"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – Tiếng Romania" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Tiếng Romania" class="interlanguage-link-target">Română</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%98%D0%BC%D0%BF%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F_%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Империя Сун – Tiếng Nga" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Империя Сун" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Tiếng Nga" class="interlanguage-link-target">Русский</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Dinastia_Song" title="Dinastia Song – Tiếng Albania" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Dinastia Song" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Tiếng Albania" class="interlanguage-link-target">Shqip</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Song_dynasty" title="Song dynasty – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Song dynasty" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target">Simple English</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Sung_(dynastia)" title="Sung (dynastia) – Tiếng Slovak" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Sung (dynastia)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Tiếng Slovak" class="interlanguage-link-target">Slovenčina</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%8C%D9%85%D9%BE%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DB%86%D8%B1%DB%8C%DB%95%D8%AA%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%DB%86%D9%86%DA%AF" title="ئیمپراتۆریەتیی سۆنگ – Tiếng Kurd Miền Trung" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئیمپراتۆریەتیی سۆنگ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Tiếng Kurd Miền Trung" class="interlanguage-link-target">کوردی</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B8%D1%98%D0%B0_%D0%A1%D1%83%D0%BD%D0%B3" title="Династија Сунг – Tiếng Serbia" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Династија Сунг" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Tiếng Serbia" class="interlanguage-link-target">Српски / srpski</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Dinastija_Sung" title="Dinastija Sung – Tiếng Serbo-Croatia" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Dinastija Sung" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Tiếng Serbo-Croatia" class="interlanguage-link-target">Srpskohrvatski / српскохрватски</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Song-dynastia" title="Song-dynastia – Tiếng Phần Lan" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Song-dynastia" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Tiếng Phần Lan" class="interlanguage-link-target">Suomi</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="bài viết tốt"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Songdynastin" title="Songdynastin – Tiếng Thụy Điển" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Songdynastin" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Tiếng Thụy Điển" class="interlanguage-link-target">Svenska</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Dinastiyang_Song" title="Dinastiyang Song – Tiếng Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Dinastiyang Song" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tiếng Tagalog" class="interlanguage-link-target">Tagalog</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%9A%E0%AF%8A%E0%AE%99%E0%AF%8D_%E0%AE%85%E0%AE%B0%E0%AE%9A%E0%AE%AE%E0%AE%B0%E0%AE%AA%E0%AF%81" title="சொங் அரசமரபு – Tiếng Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="சொங் அரசமரபு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tiếng Tamil" class="interlanguage-link-target">தமிழ்</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%A8%E0%B9%8C%E0%B8%8B%E0%B9%88%E0%B8%87" title="ราชวงศ์ซ่ง – Tiếng Thái" lang="th" hreflang="th" data-title="ราชวงศ์ซ่ง" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tiếng Thái" class="interlanguage-link-target">ไทย</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Song_Hanedan%C4%B1" title="Song Hanedanı – Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Song Hanedanı" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ" class="interlanguage-link-target">Türkçe</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%96%D1%8F_%D0%A1%D1%83%D0%BD" title="Династія Сун – Tiếng Ukraina" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Династія Сун" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Tiếng Ukraina" class="interlanguage-link-target">Українська</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%86%DA%AF_%D8%B4%D8%A7%DB%81%DB%8C_%D8%B3%D9%84%D8%B3%D9%84%DB%81" title="سونگ شاہی سلسلہ – Tiếng Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="سونگ شاہی سلسلہ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Tiếng Urdu" class="interlanguage-link-target">اردو</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%87%DA%AD_%D8%B3%DB%87%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%89%D8%B3%D9%89" title="سۇڭ سۇلالىسى – Tiếng Uyghur" lang="ug" hreflang="ug" data-title="سۇڭ سۇلالىسى" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Tiếng Uyghur" class="interlanguage-link-target">ئۇيغۇرچە / Uyghurche</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Sungciuz" title="Sungciuz – Tiếng Choang" lang="za" hreflang="za" data-title="Sungciuz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Tiếng Choang" class="interlanguage-link-target">Vahcuengh</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%B6%99%E5%AE%8B" title="趙宋 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="趙宋" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target">文言</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Dinastiya_Song" title="Dinastiya Song – Tiếng Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Dinastiya Song" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Tiếng Waray" class="interlanguage-link-target">Winaray</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B%E6%9C%9D" title="宋朝 – Tiếng Ngô" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="宋朝" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Tiếng Ngô" class="interlanguage-link-target">吴语</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%B6%99%E5%AE%8B" title="趙宋 – Tiếng Quảng Đông" lang="yue" hreflang="yue" data-title="趙宋" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Tiếng Quảng Đông" class="interlanguage-link-target">粵語</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Song-dynastie" title="Song-dynastie – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Song-dynastie" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target">Zeêuws</a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%AE%8B%E6%9C%9D" title="宋朝 – Tiếng Trung" lang="zh" hreflang="zh" data-title="宋朝" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Tiếng Trung" class="interlanguage-link-target">中文</a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7462#sitelinks-wikipedia" title="Sửa liên kết giữa ngôn ngữ" class="wbc-editpage">Sửa liên kết</a></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Không gian tên"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Xem bài viết [c]" accesskey="c">Bài viết</a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn:Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" rel="discussion" title="Thảo luận về trang này [t]" accesskey="t">Thảo luận</a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Thay đổi biến thể ngôn ngữ" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Tiếng Việt </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Giao diện"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng">Đọc</a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=history" title="Các phiên bản cũ của trang này [h]" accesskey="h">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Công cụ" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" >Công cụ </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Công cụ</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ẩn</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Thêm tùy chọn" > <div class="vector-menu-heading"> Tác vụ </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng">Đọc</a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit" title="Sửa đổi trang này [v]" accesskey="v">Sửa đổi</a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit" title="Sửa đổi mã nguồn của trang này [e]" accesskey="e">Sửa mã nguồn</a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=history">Xem lịch sử</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Chung </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BA%BFn_%C4%91%C3%A2y/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Các trang liên kết đến đây [j]" accesskey="j">Các liên kết đến đây</a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Thay_%C4%91%E1%BB%95i_li%C3%AAn_quan/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" rel="nofollow" title="Thay đổi gần đây của các trang liên kết đến đây [k]" accesskey="k">Thay đổi liên quan</a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Trang_%C4%91%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t" title="Một danh sách chứa tất cả trang đặc biệt [q]" accesskey="q">Trang đặc biệt</a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&oldid=71716717" title="Liên kết thường trực đến phiên bản này của trang">Liên kết thường trực</a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=info" title="Thêm chi tiết về trang này">Thông tin trang</a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Tr%C3%ADch_d%E1%BA%ABn&page=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&id=71716717&wpFormIdentifier=titleform" title="Hướng dẫn cách trích dẫn trang này">Trích dẫn trang này</a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FNh%25C3%25A0_T%25E1%25BB%2591ng">Lấy URL ngắn gọn</a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:QrCode&url=https%3A%2F%2Fvi.wikipedia.org%2Fwiki%2FNh%25C3%25A0_T%25E1%25BB%2591ng">Tải mã QR</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> In và xuất </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:S%C3%A1ch&bookcmd=book_creator&referer=Nh%C3%A0+T%E1%BB%91ng">Tạo một quyển sách</a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:DownloadAsPdf&page=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=show-download-screen">Tải dưới dạng PDF</a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&printable=yes" title="Bản để in ra của trang [p]" accesskey="p">Bản để in ra</a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Tại dự án khác </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E5%AE%8B%E6%9C%9D" hreflang="en">Wikimedia Commons</a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q7462" title="Liên kết đến khoản mục kết nối trong kho dữ liệu [g]" accesskey="g">Khoản mục Wikidata</a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Công cụ trang"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Giao diện"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Giao diện</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">chuyển sang thanh bên</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ẩn</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-1000BCB" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n_n%C3%AAn_c%C3%B3" title="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết cơ bản. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/20px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png" decoding="async" width="20" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/30px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg/40px-1000_b%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n.svg.png 2x" data-file-width="103" data-file-height="94" /></a></div></div> <div id="mw-indicator-featured-star" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin."><img alt="Đây là một bài viết chọn lọc. Nhấn vào đây để biết thêm thông tin." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/19px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="19" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/29px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/39px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></a></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Bách khoa toàn thư mở Wikipedia</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="vi" dir="ltr"> <div class="shortdescription nomobile noexcerpt noprint searchaux" style="display:none">Cựu đế quốc vùng Đông Á, 960–1279<a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:SHORTDESC:C%E1%BB%B1u_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_v%C3%B9ng_%C4%90%C3%B4ng_%C3%81,_960%E2%80%931279&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bản mẫu:SHORTDESC:Cựu đế quốc vùng Đông Á, 960–1279 (trang không tồn tại)">Bản mẫu:SHORTDESC:Cựu đế quốc vùng Đông Á, 960–1279</a></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">"Tống" đổi hướng tới đây. Đối với các định nghĩa khác, xem <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_h%C6%B0%E1%BB%9Bng)" class="mw-disambig" title="Tống (định hướng)">Tống (định hướng)</a>.</div><table class="infobox" style="width:22em;font-size:88%;"><caption></caption> <tbody><tr> <th colspan="2" style="text-align:center;font-weight:bold;position: relative; padding: 12px; line-height: 1.1em; font-size: 135%; background-color:#E5E5E5; color:#000000;"> <div>Tống <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r64101762">.mw-parser-output .template-kai{font-family:TH-Khaai-TP0,TH-Khaai-TP2,TH-Feon-A,楷体,KaiTi,楷体_GB2312,KaiTi_GB2312,FandolKai,华文楷体,STKaiti,TH-Khaai-PP0,TH-Khaai-PP2,Kai,BiauKai,"AR PL UKai CN",標楷體,DFKai-SB,"AR PL UKai HK","AR PL UKai TW",SimKai,全字庫正楷體,TW-Kai,EUDCKAI,cursive}.mw-parser-output .template-kai:lang(zh-hant),.mw-parser-output .template-kai:lang(zh-hk),.mw-parser-output .template-kai:lang(zh-mo),.mw-parser-output .template-kai:lang(zh-tw){font-family:標楷體,DFKai-SB,"AR PL UKai HK","AR PL UKai TW",BiauKai,Kai,全字庫正楷體,TW-Kai,TH-Khaai-PP0,TH-Khaai-PP2,TH-Khaai-TP0,TH-Khaai-TP2,TH-Feon-A,楷体,KaiTi,楷体_GB2312,KaiTi_GB2312,FandolKai,华文楷体,STKaiti,"AR PL UKai CN",EUDCKAI,cursive}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144546">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style>宋</div> </th> </tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center">960<a href="#cite_note-FOOTNOTELorge20154–5-1">[1]</a>–1279</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng,_Li%C3%AAu,_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg" class="mw-file-description" title="Lãnh thổ nhà Tống năm 1111"><img alt="Bản đồ thể hiện lãnh thổ của các nhà Tống, nhà Liêu và Tây Hạ. Nhà Tống chiếm nửa phía đông lãnh thổ Trung Quốc hiện đại, ngoại trừ các khu vực cực bắc (Nội Mông trở lên). Tây Hạ chiếm một dải đất nhỏ bao quanh một con sông ở khu vực ngày nay là Nội Mông và Ninh Hạ, còn nhà Liêu chiếm phần lớn khu vực ngày nay là đông bắc Trung Quốc." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg/250px-B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg.png" decoding="async" width="250" height="246" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg/375px-B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b5/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg/500px-B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="503" /></a><div style="position:relative;top:0.3em;">Lãnh thổ nhà Tống năm 1111</div></td></tr><tr><th scope="row">Vị thế</th><td><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Đế quốc">Đế quốc</a></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7_%C4%91%C3%B4" title="Thủ đô">Thủ đô</a></th><td><a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Biện Kinh</a> (960–1127) <a href="/wiki/Nam_Kinh" title="Nam Kinh">Giang Ninh</a> (1129–1138) <a href="/wiki/H%C3%A0ng_Ch%C3%A2u" title="Hàng Châu">Lâm An</a> (1138–1276)</td></tr><tr><th scope="row">Ngôn ngữ thông dụng</th><td><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_H%C3%A1n_trung_c%E1%BB%95" title="Tiếng Hán trung cổ">Tiếng Hán trung cổ</a></td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/T%C3%B4n_gi%C3%A1o" title="Tôn giáo">Tôn giáo chính</a><div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td><a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_gi%C3%A1o" title="Đạo giáo">Đạo giáo</a>, <a href="/wiki/Nho_gi%C3%A1o" title="Nho giáo">Nho giáo</a>, <a href="/w/index.php?title=T%C3%ADn_ng%C6%B0%E1%BB%A1ng_d%C3%A2n_gian_Trung_Hoa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tín ngưỡng dân gian Trung Hoa (trang không tồn tại)">Tín ngưỡng dân gian Trung Hoa</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a>, <a href="/wiki/C%E1%BA%A3nh_gi%C3%A1o" title="Cảnh giáo">Cảnh giáo</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Chính trị</th></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_tr%E1%BB%8B" title="Chính trị">Chính phủ</a></th><td><a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_qu%C3%A2n_ch%E1%BB%A7" title="Chế độ quân chủ">Quân chủ chuyên chế</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%BF_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Danh sách hoàng đế nhà Tống">Hoàng đế</a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 960–976 </div></th><td><a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Th%C3%A1i_T%E1%BB%95" title="Tống Thái Tổ">Thái Tổ</a> (sáng lập Bắc Tống)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1127–1162 </div></th><td><a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Cao_T%C3%B4ng" title="Tống Cao Tông">Cao Tông</a> (sáng lập Nam Tống)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1278–1279 </div></th><td><a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_B%C3%ADnh" class="mw-redirect" title="Triệu Bính">Triệu Bính</a> (cuối cùng)</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><a href="/wiki/Th%E1%BB%ABa_t%C6%B0%E1%BB%9Bng_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thừa tướng Trung Quốc">Tể tướng</a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 960–976 </div></th><td><a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_Ph%E1%BB%95" title="Triệu Phổ">Triệu Phổ</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1275–1279 </div></th><td><a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_T%C3%BA_Phu" title="Lục Tú Phu">Lục Tú Phu</a></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Lịch sử</th></tr><tr><th scope="row">Thời kỳ</th><td>Hậu cổ đại</td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Kiến lập </div></th><td>4 tháng 2 năm 960<a href="#cite_note-FOOTNOTELorge20154–5-1">[1]</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Hiệp ước Thiền Uyên </div></th><td>1005</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_tr%C3%AAn_bi%E1%BB%83n" title="Liên minh trên biển">Liên minh Tống–Kim</a> </div></th><td>1115–1125</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/S%E1%BB%B1_ki%E1%BB%87n_T%C4%A9nh_Khang" title="Sự kiện Tĩnh Khang">Sự kiện Tĩnh Khang</a> </div></th><td>1127</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Mông Cổ xâm lược </div></th><td>1235</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/H%C3%A0ng_Ch%C3%A2u" title="Hàng Châu">Lâm An</a> thất thủ </div></th><td>1276</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Nhai_M%C3%B4n" title="Trận Nhai Môn">Trận Nhai Môn</a> (kết thúc triều đại) </div></th><td>19 tháng 3 năm 1279</td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Địa lý</th></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD" title="Địa lý">Diện tích </a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 958<a href="#cite_note-FOOTNOTETaagepera1997493-2">[2]</a></div></th><td>800.000 <a href="/wiki/Kil%C3%B4m%C3%A9t_vu%C3%B4ng" title="Kilômét vuông">km2</a> (308.882 <a href="/wiki/D%E1%BA%B7m_vu%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Dặm vuông">mi2</a>)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 980<a href="#cite_note-FOOTNOTETaagepera1997493-2">[2]</a></div></th><td>3.100.000 <a href="/wiki/Kil%C3%B4m%C3%A9t_vu%C3%B4ng" title="Kilômét vuông">km2</a> (1.196.917 <a href="/wiki/D%E1%BA%B7m_vu%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Dặm vuông">mi2</a>)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1127<a href="#cite_note-FOOTNOTETaagepera1997493-2">[2]</a></div></th><td>2.100.000 <a href="/wiki/Kil%C3%B4m%C3%A9t_vu%C3%B4ng" title="Kilômét vuông">km2</a> (810.815 <a href="/wiki/D%E1%BA%B7m_vu%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Dặm vuông">mi2</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 1204<a href="#cite_note-FOOTNOTETaagepera1997493-2">[2]</a></div></th><td>1.800.000 <a href="/wiki/Kil%C3%B4m%C3%A9t_vu%C3%B4ng" title="Kilômét vuông">km2</a> (694.984 <a href="/wiki/D%E1%BA%B7m_vu%C3%B4ng" class="mw-redirect" title="Dặm vuông">mi2</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row"><a href="/wiki/Nh%C3%A2n_kh%E1%BA%A9u" class="mw-redirect" title="Nhân khẩu">Dân số</a></th><td> </td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Những năm 1120 </div></th><td>Bắc Tống: 80–110.000.000<a href="#cite_note-FOOTNOTEChaffee201529,_327-3">[3]</a> Nam Tống: 65.000.000<a href="#cite_note-FOOTNOTEChaffee2015625-4">[4]</a></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;text-align:center;background-color:#E5E5E5;">Kinh tế</th></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row"><a href="/wiki/T%E1%BB%95ng_s%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_qu%E1%BB%91c_n%E1%BB%99i" class="mw-redirect" title="Tổng sản phẩm quốc nội">GDP</a>  (danh nghĩa)</th><td>Ước lượng những năm 1100<a href="#cite_note-FOOTNOTEVon_Glahn2016356-5">[5]</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Tổng số</div></th><td>764 triệu lượng bạc (<a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_qu%E1%BB%91c_gia_theo_GDP_(danh_ngh%C4%A9a)" title="Danh sách quốc gia theo GDP (danh nghĩa)">hạng 1</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Bình quân đầu người</div></th><td><img alt="Tăng" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/11px-Increase2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/17px-Increase2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/Increase2.svg/22px-Increase2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /> 1.204 USD (tỷ giá 1990)</td></tr><tr><th scope="row"><a href="/wiki/%C4%90%C6%A1n_v%E1%BB%8B_ti%E1%BB%81n_t%E1%BB%87" class="mw-redirect" title="Đơn vị tiền tệ">Đơn vị tiền tệ</a></th><td>Giao tử, quan tử, hội tử, văn, tiền đồng Trung Quốc, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_xu" title="Đồng xu">tiền xu</a>, v.v</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;background-color:#E5E5E5;"> <table style="width:95%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; display:inline-table;"> <tbody><tr> <td style="text-align:center; border:0; padding-bottom:0"><div id="before-after"></div> Tiền thân</td> <td style="text-align:center;border:0; padding-bottom:0;">Kế tục </td></tr> <tr> <td style="vertical-align:top; text-align:center; border:0;"> <table style="width:100%; background: transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/H%E1%BA%ADu_Chu" title="Hậu Chu">Hậu Chu</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Kinh_Nam" title="Kinh Nam">Kinh Nam</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/H%E1%BA%ADu_Th%E1%BB%A5c" title="Hậu Thục">Hậu Thục</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Nam_H%C3%A1n" title="Nam Hán">Nam Hán</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Nam_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nam Đường">Nam Đường</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/Ng%C3%B4_Vi%E1%BB%87t" title="Ngô Việt">Ngô Việt</a> </td></tr> <tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:left;"><a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_H%C3%A1n" title="Bắc Hán">Bắc Hán</a> </td></tr> </tbody></table> </td> <td style="vertical-align:top; text-align:center;border:0;"> <table style="width:92%; background:transparent; text-align:center; margin:0 auto; border:0;"> <tbody><tr> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle; text-align:right;"><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">Nhà Nguyên</a> </td> <td style="border:0; padding:0; vertical-align:middle;"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Blank.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" data-file-width="3" data-file-height="2" /> </td></tr> </tbody></table> </td></tr></tbody></table></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr><tr><th scope="row">Hiện nay là một phần của</th><td><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/23px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/35px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/45px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_the_Republic_of_China.svg/23px-Flag_of_the_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_the_Republic_of_China.svg/35px-Flag_of_the_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Flag_of_the_Republic_of_China.svg/45px-Flag_of_the_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/%C4%90%C3%A0i_Loan" title="Đài Loan">Đài Loan</a> <img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/23px-Flag_of_Vietnam.svg.png" decoding="async" width="23" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/35px-Flag_of_Vietnam.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/21/Flag_of_Vietnam.svg/45px-Flag_of_Vietnam.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_Nam" title="Việt Nam">Việt Nam</a></td></tr></tbody></table> <table class="infobox" style="width:22em"><tbody><tr style="display:none;"><td colspan="2" style="text-align:center"></td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center;font-size: 125%; background-color: #b0c4de;">Tống triều</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Song_dynasty_(Chinese_characters).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Song_dynasty_%28Chinese_characters%29.svg/125px-Song_dynasty_%28Chinese_characters%29.svg.png" decoding="async" width="125" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Song_dynasty_%28Chinese_characters%29.svg/188px-Song_dynasty_%28Chinese_characters%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6a/Song_dynasty_%28Chinese_characters%29.svg/250px-Song_dynasty_%28Chinese_characters%29.svg.png 2x" data-file-width="583" data-file-height="292" /></a><div style="padding:5px">"Tống triều" bằng <a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">chữ Hán</a></div></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Trung" class="mw-redirect" title="Tiếng Trung">Tiếng Trung</a></th><td>宋朝</td></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><table class="collapsible collapsed" style="padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent"><tbody><tr><th colspan="2" style="padding:12px;text-align:center;vertical-align:middle;line-height:1.1em;font-size:135%;font-weight:bold;color:black;font-size: 100%; text-align: left; background-color: #f9ffbc;">Phiên âm</th></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color: #dcffc9;"><a href="/wiki/H%C3%A1n_ng%E1%BB%AF_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n" title="Hán ngữ tiêu chuẩn">Tiếng Hán tiêu chuẩn</a></th></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/wiki/B%C3%ADnh_%C3%A2m_H%C3%A1n_ng%E1%BB%AF" title="Bính âm Hán ngữ">Bính âm Hán ngữ</a></th><td>Sòng cháo</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/wiki/Qu%E1%BB%91c_ng%E1%BB%AF_La_M%C3%A3_t%E1%BB%B1" title="Quốc ngữ La Mã tự">Quốc ngữ La Mã tự</a></th><td>Sonq chaur</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/wiki/Wade%E2%80%93Giles" class="mw-redirect" title="Wade–Giles">Wade–Giles</a></th><td>Sung4 ch'ao2</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:IPA/Mandarin" class="extiw" title="en:Help:IPA/Mandarin">IPA</a></th><td><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:IPA_for_Mandarin" class="extiw" title="en:Help:IPA for Mandarin">[sʊ̂ŋ ʈʂʰǎu]</a></td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color: #dcffc9;"><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_Qu%E1%BA%A3ng_Ch%C3%A2u" title="Tiếng Quảng Châu">Tiếng Quảng Châu</a></th></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Chuy%E1%BB%83n_t%E1%BB%B1_Latinh_Yale_ti%E1%BA%BFng_Qu%E1%BA%A3ng_Ch%C3%A2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chuyển tự Latinh Yale tiếng Quảng Châu (trang không tồn tại)">Latinh hóa Yale</a></th><td>Sung chìuh</td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Help:IPA/Cantonese" class="extiw" title="en:Help:IPA/Cantonese">IPA</a></th><td><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BB%A3_gi%C3%BAp:IPA/Cantonese&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trợ giúp:IPA/Cantonese (trang không tồn tại)">[sōŋ tsʰȉːu]</a></td></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/wiki/Vi%E1%BB%87t_b%C3%ADnh" title="Việt bính">Việt bính</a></th><td>Sung3 ciu4</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color: #dcffc9;"><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_M%C3%A2n_Nam" title="Tiếng Mân Nam">Tiếng Mân Nam</a></th></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/w/index.php?title=Chuy%E1%BB%83n_t%E1%BB%B1_Latinh_ti%E1%BA%BFng_Trung_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%A1i_%C4%90%C3%A0i_Loan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chuyển tự Latinh tiếng Trung Quốc tại Đài Loan (trang không tồn tại)">Tâi-lô</a></th><td>Sòng tiâu</td></tr><tr><th colspan="2" style="text-align:center;padding:5px;background-color: #dcffc9;"><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_H%C3%A1n_trung_c%E1%BB%95" title="Tiếng Hán trung cổ">Tiếng Hán trung cổ</a></th></tr><tr><th scope="row" style="font-weight:normal;"><a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFng_H%C3%A1n_trung_c%E1%BB%95" title="Tiếng Hán trung cổ">Tiếng Hán trung cổ</a></th><td>/suoŋH ʈˠiᴇu/</td></tr></tbody></table></td></tr><tr style="display:none"><td colspan="2"> </td></tr></tbody></table><table class="vertical-navbox nowraplinks plainlist" style="float:right;clear:right;width:22.0em;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;background:#FFEECC"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em">Một phần của <a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thể loại:Lịch sử Trung Quốc">loạt bài</a> về</td></tr><tr><th style="padding:0.2em 0.4em 0.2em;padding-top:0;font-size:145%;line-height:1.2em"><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">Lịch sử Trung Quốc</a></th></tr><tr><td style="padding:0.2em 0 0.4em"><a href="/wiki/History_of_China" title="History of China"><img alt="Lịch sử Trung Quốc viết bằng triện thư và hành thư" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%22History_of_China%22_for_template_heading.svg/200px-%22History_of_China%22_for_template_heading.svg.png" decoding="async" width="200" height="47" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%22History_of_China%22_for_template_heading.svg/300px-%22History_of_China%22_for_template_heading.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/%22History_of_China%22_for_template_heading.svg/400px-%22History_of_China%22_for_template_heading.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="121" /></a></td></tr><tr><td class="hlist" style="padding:0.3em 0.4em 0.3em;font-weight:bold;border-top: 1px solid #aaa; border-bottom: 1px solid #aaa;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ni%C3%AAn_bi%E1%BB%83u_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niên biểu lịch sử Trung Quốc (trang không tồn tại)">Niên biểu</a></li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_trong_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Triều đại trong lịch sử Trung Quốc">Triều đại</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử học Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử học</a></li></ul></td></tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><center><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c#Những_nền_văn_minh_đầu_tiên_ở_Trung_Quốc" title="Lịch sử Trung Quốc">Tiền sử</a></center></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;background: #f0faff; text-align: left"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_c%C3%A1c_%C4%91%E1%BB%8Ba_%C4%91i%E1%BB%83m_th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_%C4%91%E1%BB%93_%C4%91%C3%A1_c%C5%A9_%E1%BB%9F_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách các địa điểm thời kỳ đồ đá cũ ở Trung Quốc (trang không tồn tại)">Thời đồ đá cũ</a></li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_n%E1%BB%81n_v%C4%83n_h%C3%B3a_th%E1%BB%9Di_%C4%91%E1%BA%A1i_%C4%91%E1%BB%93_%C4%91%C3%A1_m%E1%BB%9Bi_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Danh sách nền văn hóa thời đại đồ đá mới Trung Quốc">Thời đồ đá mới</a> (<abbr title="khoảng">k.</abbr> 8500 – k. 2000 TCN)</li></ul> <dl><dd><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_minh_Ho%C3%A0ng_H%C3%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn minh Hoàng Hà (trang không tồn tại)">Văn minh Hoàng Hà</a>, <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_minh_Du%C6%A1ng_T%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn minh Duơng Tử (trang không tồn tại)">Duơng Tử</a> và <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_minh_Li%C3%AAu_H%C3%A0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn minh Liêu Hà (trang không tồn tại)">Liêu Hà</a></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><center><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c#Vương_quốc" title="Lịch sử Trung Quốc">Cổ đại</a></center></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;background: #eeffe8; text-align: left"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%E1%BA%A1" title="Nhà Hạ">Hạ</a> (k. 2070 – k. 1600 TCN)</li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Th%C6%B0%C6%A1ng" title="Nhà Thương">Thương</a> (k. 1600 – k. 1046 TCN)</li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Chu" title="Nhà Chu">Chu</a> (k. 1046 – k. 256 TCN)</li></ul> <dl><dd><a href="/wiki/T%C3%A2y_Chu" class="mw-redirect" title="Tây Chu">Tây Chu</a> (1046–771 TCN)</dd> <dd><a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Chu" class="mw-redirect" title="Đông Chu">Đông Chu</a> (771–256 TCN) <dl><dd><a href="/wiki/Xu%C3%A2n_Thu" title="Xuân Thu">Xuân Thu</a> (k. 770 – k. 476 TCN)</dd> <dd><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_Qu%E1%BB%91c" title="Chiến Quốc">Chiến Quốc</a> (475–221 TCN)</dd></dl></dd></dl></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><center><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c#Thời_đế_quốc" title="Lịch sử Trung Quốc">Đế quốc</a></center></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;background: #fffde9; text-align: left"><div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70958518">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70981351">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71573313">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background: #fffde9; text-align: left"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A7n" title="Nhà Tần">Tần</a> (221–207 TCN)</li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">Hán</a> (206 TCN – 220)</li></ul> <dl><dd><a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n#Tây_Hán" title="Nhà Hán">Tây Hán</a> (206 TCN – 9)</dd> <dd><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%A2n" title="Nhà Tân">Tân</a> (9–23)</dd> <dd><a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n#Đông_Hán" title="Nhà Hán">Đông Hán</a> (25–220)</dd></dl> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Tam_Qu%E1%BB%91c" title="Tam Quốc">Tam Quốc</a> (220–280)</li></ul> <dl><dd><a href="/wiki/T%C3%A0o_Ng%E1%BB%A5y" title="Tào Ngụy">Ngụy</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BB%A5c_H%C3%A1n" title="Thục Hán">Thục</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Ng%C3%B4" title="Đông Ngô">Ngô</a></dd></dl> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A5n" title="Nhà Tấn">Tấn</a> (266–420)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;background: #fffde9; text-align: left"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:left;width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;;;;width:50%;"><div> <dl><dd><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A5n#Tây_Tấn_(266-316)" title="Nhà Tấn">Tây Tấn </a> (266–316)</dd> <dd><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A5n#Đông_Tấn_(317-420)" title="Nhà Tấn">Đông Tấn</a> (317–420)</dd></dl> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li> </li> <li> </li> <li><a href="/wiki/Ng%C5%A9_H%E1%BB%93_th%E1%BA%ADp_l%E1%BB%A5c_qu%E1%BB%91c" title="Ngũ Hồ thập lục quốc">Ngũ Hồ thập lục quốc</a> (304–439)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background: #fffde9; text-align: left"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nam%E2%80%93B%E1%BA%AFc_tri%E1%BB%81u_(Trung_Qu%E1%BB%91c)" title="Nam–Bắc triều (Trung Quốc)">Nam–Bắc triều</a> (420–589)</li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%B9y" title="Nhà Tùy">Tùy</a> (581–618)</li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">Đường</a> (618–907) <ul><li><dl><dd><a href="/wiki/V%C3%B5_Chu" title="Võ Chu">Võ Chu</a> (690–705)</dd></dl></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;background: #fffde9; text-align: left"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:left;width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><a href="/wiki/Ng%C5%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%ADp_qu%E1%BB%91c" title="Ngũ đại Thập quốc">Ngũ đại Thập quốc</a> (907–979)</li></ul> <hr /> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Tống</a> (960–1279)</li></ul> <dl><dd><a class="mw-selflink-fragment" href="#Bắc_Tống,_960–1127">Bắc Tống</a> (960–1127)</dd> <dd><a class="mw-selflink-fragment" href="#Nam_Tống,_1127–1279">Nam Tống</a> (1127–1279)</dd></dl> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li> </li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Li%C3%AAu" title="Nhà Liêu">Liêu</a> (916–1125)</li></ul> <dl><dd><a href="/wiki/T%C3%A2y_Li%C3%AAu" title="Tây Liêu">Tây Liêu</a> (1124–1218)</dd></dl> <ul><li><a href="/wiki/T%C3%A2y_H%E1%BA%A1" title="Tây Hạ">Tây Hạ</a> (1038–1227)</li> <li> </li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Kim" title="Nhà Kim">Kim</a> (1115–1234)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background: #fffde9; text-align: left"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">Nguyên</a> (1271–1368)</li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Minh" title="Nhà Minh">Minh</a> (1368–1644)</li></ul> <hr /> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh">Thanh</a> (1644–1912)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><center><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c#Trung_Quốc_hiện_đại" title="Lịch sử Trung Quốc">Hiện đại</a></center></div><div class="NavContent" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center;background: #fff0f6; text-align: left"> <ul><li><a href="/wiki/Trung_Hoa_D%C3%A2n_Qu%E1%BB%91c_(1912%E2%80%931949)" title="Trung Hoa Dân Quốc (1912–1949)">Trung Hoa Dân Quốc</a> (đại lục, 1912–1949)</li></ul> <hr /> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" aria-label="Navbox"><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0;background: #fff0f6; text-align: left"><tbody><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd plainlist" style="width:100%;padding:0;background:transparent;color:inherit;"><div style="padding:0px;"><table cellspacing="0" class="navbox-columns-table" style="text-align:left;width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;"><tbody><tr style="vertical-align:top;"><td style="width:5em;">   </td><td style="padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_C%E1%BB%99ng_h%C3%B2a_Nh%C3%A2n_d%C3%A2n_Trung_Hoa" title="Lịch sử Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa">Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa</a> (1949–nay)</li></ul> </div></td><td style="border-left:2px solid #fdfdfd;padding:0px;;;;width:50%;"><div> <ul><li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Hoa_D%C3%A2n_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Hoa Dân Quốc">Trung Hoa Dân Quốc</a> (Đài Loan, 1949–nay)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></td></tr></tbody></table></div></div></div></td> </tr><tr><td style="padding:0 0.1em 0.4em"> <div class="NavFrame collapsed" style="border:none;padding:0"><div class="NavHead" style="font-size:105%;background:transparent;text-align:left;background:#FFE4B5;border-top: 1px solid #666;border-bottom: 1px solid #666"><center>Liên quan</center></div><div class="NavContent hlist" style="font-size:105%;padding:0.2em 0 0.4em;text-align:center"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_h%E1%BB%8Dc_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử học Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử học Trung Quốc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_th%E1%BB%9Di_gian_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dòng thời gian lịch sử Trung Quốc (trang không tồn tại)">Dòng thời gian lịch sử Trung Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Trung_Qu%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Triều đại Trung Quốc">Triều đại Trung Quốc</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C3%B4n_ng%E1%BB%AF_t%E1%BA%A1i_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Ngôn ngữ tại Trung Quốc">Lịch sử ngôn ngữ</a></li> <li><a href="/wiki/Ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Nghệ thuật Trung Quốc">Lịch sử nghệ thuật</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_kinh_t%E1%BA%BF_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử kinh tế Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử kinh tế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_gi%C3%A1o_d%E1%BB%A5c_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử giáo dục Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử giáo dục</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_khoa_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_c%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử khoa học và công nghệ Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử khoa học và công nghệ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_ph%C3%A1p_l%C3%BD_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử pháp lý Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử pháp lý</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_truy%E1%BB%81n_th%C3%B4ng_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử truyền thông Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử truyền thông</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_Trung_Qu%E1%BB%91c_(tr%C6%B0%E1%BB%9Bc_1911)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự Trung Quốc (trước 1911) (trang không tồn tại)">Lịch sử quân sự</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_h%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử hải quân Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử hải quân</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BB%A5_n%E1%BB%AF_Trung_Qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%9Di_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i_v%C3%A0_%C4%91%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phụ nữ Trung Quốc thời cổ đại và đế quốc (trang không tồn tại)">Phụ nữ Trung Quốc thời cổ đại và đế quốc</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td style="text-align:right;font-size:115%;padding-top: 0.6em;"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Bản mẫu:Lịch sử Trung Quốc"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/wiki/Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thảo luận Bản mẫu:Lịch sử Trung Quốc"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> Nhà Tống là <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Trung_Qu%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Triều đại Trung Quốc">hoàng triều</a> cai trị <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a> từ năm 960 đến năm 1279. Triều đại này được sáng lập bởi <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Th%C3%A1i_T%E1%BB%95" title="Tống Thái Tổ">Tống Thái Tổ</a> sau khi ông soán ngôi Hoàng đế <a href="/wiki/H%E1%BA%ADu_Chu" title="Hậu Chu">Hậu Chu</a> rồi kết thúc thời kỳ <a href="/wiki/Ng%C5%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%ADp_qu%E1%BB%91c" title="Ngũ đại Thập quốc">Ngũ đại Thập quốc</a>. Trong suốt thời gian tồn tại, nhà Tống thường xuyên xung đột với các quốc gia phương bắc là <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Li%C3%AAu" title="Nhà Liêu">Liêu</a>, <a href="/wiki/T%C3%A2y_H%E1%BA%A1" title="Tây Hạ">Tây Hạ</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Kim" title="Nhà Kim">Kim</a>. Cuối cùng, nhà Tống bị chinh phục bởi <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">nhà Nguyên</a> do <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Người Mông Cổ">người Mông Cổ</a> lãnh đạo. Chính quyền nhà Tống là chính quyền đầu tiên trong lịch sử phát hành <a href="/wiki/Ti%E1%BB%81n_gi%E1%BA%A5y" title="Tiền giấy">tiền giấy</a> trên phạm vi toàn quốc và cũng là chính quyền Trung Quốc đầu tiên thành lập lực lượng hải quân thường trực. Vào thời nhà Tống, con người lần đầu sử dụng <a href="/wiki/Thu%E1%BB%91c_s%C3%BAng" title="Thuốc súng">thuốc súng</a> và nhận thức được <a href="/wiki/Ph%C3%ADa_b%E1%BA%AFc_th%E1%BB%B1c" title="Phía bắc thực">hướng bắc trắc địa</a> thông qua <a href="/wiki/La_b%C3%A0n" title="La bàn">la bàn</a>. Nhà Tống được phân chia thành hai thời kỳ rõ rệt: Bắc Tống và Nam Tống. Trong thời kỳ <a class="mw-selflink-fragment" href="#Bắc_Tống,_960–1127">Bắc Tống</a> (960–1127), hoàng triều có kinh đô đặt tại thành phố phía bắc <a href="/wiki/Bi%E1%BB%87n_Kinh" class="mw-redirect" title="Biện Kinh">Biện Kinh</a> (nay là <a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Khai Phong</a>), kiểm soát phần lớn khu vực mà ngày nay người ta gọi là <a href="/wiki/Hoa_%C4%90%C3%B4ng" title="Hoa Đông">Hoa Đông</a>. Thời kỳ <a class="mw-selflink-fragment" href="#Nam_Tống,_1127–1279">Nam Tống</a> (1127–1279) mở ra sau khi nhà Tống để mất quyền kiểm soát nửa phía bắc lãnh thổ vào tay nhà Kim của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_N%E1%BB%AF_Ch%C3%A2n" title="Người Nữ Chân">người Nữ Chân</a> trong <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Kim%E2%80%93T%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Kim–Tống">Chiến tranh Kim–Tống</a>. Giữa giai đoạn giao tranh với nhà Kim, triều đình nhà Tống phải rút lui về phía nam sông <a href="/wiki/D%C6%B0%C6%A1ng_T%E1%BB%AD" class="mw-redirect" title="Dương Tử">Dương Tử</a> và thành lập kinh đô mới tại Lâm An (nay là <a href="/wiki/H%C3%A0ng_Ch%C3%A2u" title="Hàng Châu">Hàng Châu</a>). Mặc dù để mất vùng đất được xem là "nơi phát tích của nền văn minh Trung Hoa" nằm dọc theo sông <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_H%C3%A0" title="Hoàng Hà">Hoàng Hà</a>, kinh tế Nam Tống vẫn phát triển mạnh mẽ do đế quốc này đông dân và sở hữu rất nhiều đất nông nghiệp. Nam Tống củng cố đáng kể sức mạnh hải quân nhằm bảo vệ vùng biển cũng như biên giới đất liền và thực hiện các sứ mệnh hàng hải ở nước ngoài. Để đẩy lùi nhà Kim và sau đó là người Mông Cổ, nhà Tống tiến hành phát triển nhiều công nghệ quân sự mới mang tính cách mạng bằng cách áp dụng thuốc súng. Năm 1234, người Mông Cổ chinh phục hoàn toàn nhà Kim, làm chủ miền bắc Trung Quốc và duy trì mối quan hệ không mấy hòa hảo với Nam Tống. Năm 1259, <a href="/wiki/M%C3%B4ng_Kha" title="Mông Kha">Mông Kha</a>, <a href="/wiki/Kh%E1%BA%A3_h%C3%A3n" title="Khả hãn">đại hãn</a> thứ tư của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Đế chế Mông Cổ">Đế chế Mông Cổ</a>, qua đời khi đang bao vây pháo đài <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BA%BFu_Ng%C6%B0" title="Điếu Ngư">Điếu Ngư</a> ở <a href="/wiki/Tr%C3%B9ng_Kh%C3%A1nh" title="Trùng Khánh">Trùng Khánh</a>. Em trai Mông Kha là <a href="/wiki/H%E1%BB%91t_T%E1%BA%A5t_Li%E1%BB%87t" title="Hốt Tất Liệt">Hốt Tất Liệt</a> trở thành đại hãn mới, dù không được nhóm lãnh đạo Mông Cổ ở phía tây công nhận hoàn toàn. Năm 1271, Hốt Tất Liệt tự xưng là Hoàng đế Trung Hoa và thành lập <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">nhà Nguyên</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi1988115-6">[6]</a> Năm 1279, sau hai thập kỷ giao tranh không liền mạch, quân đội của Hốt Tất Liệt cuối cùng cũng chinh phục được nhà Tống khi quân Nam Tống thua <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Nhai_M%C3%B4n" title="Trận Nhai Môn">trận Nhai Môn</a>. Cuộc xâm lược của người Mông Cổ rốt cuộc đã <a href="/wiki/V%C3%B2ng_tu%E1%BA%A7n_ho%C3%A0n_tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Vòng tuần hoàn triều đại">tái thống nhất toàn cõi Trung Quốc</a> dưới quyền cai trị của nhà Nguyên.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198876-7">[7]</a> Từ đầu thế kỷ thứ 9 đến cuối thế kỷ 11, dân số Trung Quốc đã tăng gần gấp đôi. Điều này là kết quả của việc mở rộng hoạt động trồng <a href="/wiki/L%C3%BAa" title="Lúa">lúa</a> ở miền trung và miền nam Đế quốc Tống, áp dụng canh tác giống lúa chín sớm có nguồn gốc từ <a href="/wiki/Nam_%C3%81" title="Nam Á">Nam Á</a> và <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Nam_%C3%81" title="Đông Nam Á">Đông Nam Á</a>, sản xuất dư thừa lương thực.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006156-8">[8]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEBrook199896-9">[9]</a> Điều tra dân số ghi nhận Bắc Tống có khoảng 20 triệu hộ gia đình, gấp đôi <a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">nhà Hán</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">nhà Đường</a>. Người ta ước tính rằng dân số Bắc Tống là 90 triệu người và dân số <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Minh" title="Nhà Minh">nhà Minh</a> là 200 triệu người.<a href="#cite_note-FOOTNOTEDurand1960209–256-10">[10]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEVeeckPannellSmithHuang2007103–104-11">[11]</a> Sự gia tăng dân số đáng kể này đã thúc đẩy một cuộc cách mạng kinh tế ở Trung Quốc thời tiền hiện đại. Quy mô dân số mở rộng, các thành phố xuất hiện ngày một nhiều và sự ra đời của nền kinh tế quốc dân đã dẫn đến việc chính quyền trung ương dần không còn tham gia trực tiếp vào các vấn đề kinh tế. Tầng lớp <a href="/wiki/Th%C3%A2n_s%C4%A9" title="Thân sĩ">thân sĩ</a> đảm nhận vai trò quan trọng hơn trong hoạt động quản trị cơ sở và xử lý công việc địa phương. Thời nhà Tống, đời sống xã hội vô cùng sôi động. Dân thành thị tụ tập để chiêm ngưỡng và mua bán các tác phẩm nghệ thuật có giá trị, quần chúng từ mọi tầng lớp hòa lẫn với nhau ở các lễ hội hay câu lạc bộ tư nhân và các thành phố thì có nhiều khu vui chơi giải trí náo nhiệt. Sự khuếch trương nhanh chóng của nghề in khắc gỗ và sự ra đời của kỹ thuật in chữ rời vào thế kỷ 11 đã giúp văn học, tri thức được phổ biến rộng rãi. Suốt triều đại, công nghệ, khoa học, triết học, toán học và kỹ thuật đều có những bước phát triển mạnh mẽ. Các triết gia như <a href="/wiki/Tr%C3%ACnh_Di" title="Trình Di">Trình Di</a> và <a href="/wiki/Chu_Hi" title="Chu Hi">Chu Hi</a> đã thổi nguồn sinh khí mới cho <a href="/wiki/Nho_gi%C3%A1o" title="Nho giáo">Nho giáo</a> bằng những bài luận mới mẻ, thấm nhuần quan niệm <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a> và nhấn mạnh một kiểu tổ chức văn bản cổ điển mới truyền tải những đường lối cốt lõi của học thuyết <a href="/wiki/T%C3%A2n_Nho_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Tân Nho giáo">Tân Nho giáo</a>. Mặc dù đã có từ thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%B9y" title="Nhà Tùy">nhà Tùy</a>, hệ thống <a href="/wiki/Khoa_c%E1%BB%AD" title="Khoa cử">khoa cử</a> nổi bật hơn nhiều vào thời nhà Tống. Quan chức có được quyền lực thông qua khoa cử, đóng vai trò chính trong quá trình <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a> thay thế <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFt_%C4%91%E1%BB%99_s%E1%BB%A9" title="Tiết độ sứ">tiết độ sứ</a> trở thành tầng lớp <a href="/wiki/Gi%E1%BB%9Bi_tinh_hoa" title="Giới tinh hoa">tinh hoa</a> trong xã hội.   <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Lịch_sử">Lịch sử</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=1" title="Sửa đổi phần “Lịch sử”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=1" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Lịch sử">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử nhà Tống (trang không tồn tại)">Lịch sử nhà Tống</a></div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%BF_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Danh sách hoàng đế nhà Tống">Danh sách hoàng đế nhà Tống</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Bắc_Tống,_960–1127">Bắc Tống, 960–1127</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=2" title="Sửa đổi phần “Bắc Tống, 960–1127”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=2" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Bắc Tống, 960–1127">sửa mã nguồn</a>]</div> Sau khi soán ngôi <a href="/wiki/H%E1%BA%ADu_Chu_Cung_%C4%90%E1%BA%BF" title="Hậu Chu Cung Đế">Hoàng đế Hậu Chu</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Th%C3%A1i_T%E1%BB%95" title="Tống Thái Tổ">Tống Thái Tổ</a> (<abbr title="trị vì">trị</abbr>. 960–976) dành 16 năm để chinh phục nhiều tiểu quốc còn lại trên khắp <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>, thống nhất được phần lớn vùng lãnh thổ từng thuộc về hai đế chế <a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">Hán</a> và <a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">Đường</a>, kết thúc thời kỳ phân liệt <a href="/wiki/Ng%C5%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%ADp_qu%E1%BB%91c" title="Ngũ đại Thập quốc">Ngũ đại Thập quốc</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTELorge20154–5-1">[1]</a> Tại <a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Khai Phong</a>, Tống Thái Tổ xây dựng một chính quyền trung ương tập quyền cao độ bao trùm cả đế quốc. Định đô ở Khai Phong được xem như dấu mốc khởi đầu thời kỳ Bắc Tống. Tống Thái Tổ đảm bảo tính ổn định hành chính bằng cách thúc đẩy hệ thống <a href="/wiki/Khoa_c%E1%BB%AD" title="Khoa cử">khoa cử</a>, trong đó thiết lập phương thức lựa chọn quan chức nhà nước theo năng lực và thành tích (thay vì theo địa vị <a href="/wiki/Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c" class="mw-redirect" title="Quý tộc">quý tộc</a> hay địa vị quân sự), đồng thời xúc tiến các dự án đảm bảo thông tin liên lạc hiệu quả trên khắp đất nước. Trong một dự án như vậy, các họa sĩ vẽ bản đồ chi tiết ở từng địa phương rồi tập hợp chúng lại với nhau thành một <a href="/wiki/Atlat" title="Atlat">tập bản đồ</a> lớn.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b518-12">[12]</a> Tống Thái Tổ cũng thúc đẩy những đổi mới khoa học và công nghệ mang tính đột phá, hỗ trợ cho nhiều công trình như tháp đồng hồ thiên văn do kỹ sư Trương Tư Huấn thiết kế và xây dựng.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c469–471-13">[13]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Song_Taizu.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Painted image of a portly man sitting in a red throne-chair with dragon-head decorations, wearing white silk robes, black shoes, and a black hat, and sporting a black mustache and goatee." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Song_Taizu.jpg/200px-Song_Taizu.jpg" decoding="async" width="200" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Song_Taizu.jpg/301px-Song_Taizu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/90/Song_Taizu.jpg/401px-Song_Taizu.jpg 2x" data-file-width="22645" data-file-height="25422" /></a><figcaption><a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Th%C3%A1i_T%E1%BB%95" title="Tống Thái Tổ">Tống Thái Tổ</a> (<abbr title="trị vì">trị</abbr>. 960–976), tranh chân dung cung đình. </figcaption></figure> Triều đình nhà Tống duy trì quan hệ ngoại giao với <a href="/wiki/Chola" title="Chola">Chola</a> ở <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>, <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Fatimid" title="Nhà Fatimid">Fatima</a> ở <a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp" title="Ai Cập">Ai Cập</a>, <a href="/wiki/Srivijaya" title="Srivijaya">Srivijaya</a>, <a href="/wiki/Kara-Khanid" title="Kara-Khanid">Hãn quốc Khách Lạt</a> ở <a href="/wiki/Trung_%C3%81" title="Trung Á">Trung Á</a>, <a href="/wiki/Cao_Ly" title="Cao Ly">Vương quốc Cao Ly</a> ở <a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" title="Triều Tiên">Triều Tiên</a> và một số quốc gia khác cùng là đối tác thương mại với <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Heian" title="Thời kỳ Heian">Nhật Bản</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999138-14">[14]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHall198523-15">[15]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESastri1984173,_316-16">[16]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEShen1996158-17">[17]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEBrose2008258-18">[18]</a> <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_s%E1%BB%AD" title="Tống sử">Tống sử</a> thậm chí còn đề cập tới sự xuất hiện vào năm 1081 của một đại sứ quán <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đông La Mã</a> thừa mệnh Hoàng đế <a href="/wiki/Mikhael_VII_Doukas" title="Mikhael VII Doukas">Michael VII Doukas</a>. Tuy nhiên, chính những quốc gia láng giềng thân cận mới tác động mạnh mẽ đến chính sách đối nội và đối ngoại của nhà Tống. Ngay từ những năm đầu thành lập dưới thời Tống Thái Tổ, nhà Tống đã phải tiến hành xen kẽ các biện pháp chiến tranh và ngoại giao với <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Li%C3%AAu" title="Nhà Liêu">nhà Liêu</a> của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Khi%E1%BA%BFt_%C4%90an" title="Người Khiết Đan">người Khiết Đan</a> ở phía đông bắc và <a href="/wiki/T%C3%A2y_H%E1%BA%A1" title="Tây Hạ">Tây Hạ</a> của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_%C4%90%E1%BA%A3ng_H%E1%BA%A1ng" class="mw-redirect" title="Người Đảng Hạng">người Đảng Hạng</a> ở phía tây bắc. Nhà Tống sử dụng sức mạnh quân sự với mong muốn dẹp yên nhà Liêu và chiếm lại <a href="/wiki/Y%C3%AAn_V%C3%A2n_th%E1%BA%ADp_l%E1%BB%A5c_ch%C3%A2u" title="Yên Vân thập lục châu">Yên Vân thập lục châu</a>, một vùng đất đai do người Khiết Đan kiểm soát, mà theo truyền thống được coi như một phần của <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c_b%E1%BA%A3n_th%E1%BB%95" title="Trung Quốc bản thổ">Trung Quốc bản thổ</a> (hầu hết các phần lãnh thổ <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Kinh" title="Bắc Kinh">Bắc Kinh</a> và <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_T%C3%A2n" title="Thiên Tân">Thiên Tân</a> ngày nay).<a href="#cite_note-FOOTNOTEMote199969-19">[19]</a> Quân Liêu đẩy lùi quân Tống, tổ chức nhiều chiến dịch thường niên uy hiếp Bắc Tống mãi cho tới năm 1005, khi Hiệp ước Thiền Uyên chấm dứt tình trạng giao tranh biên giới dai dẳng. <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_H%C3%A1n" title="Người Hán">Người Hán</a> buộc phải triều cống cho người <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Khi%E1%BA%BFt_%C4%90an" title="Người Khiết Đan">Khiết Đan</a>, mặc dù điều này thực tế ít gây thiệt hại cho kinh tế Bắc Tống vì chính nhà Liêu lại phụ thuộc vào việc nhập khẩu một lượng lớn hàng hóa từ Bắc Tống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006154-20">[20]</a> Đáng chú ý hơn, nhà Tống đã phải công nhận nhà Liêu bình đẳng với mình về mặt ngoại giao.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMote199970–71-21">[21]</a> Nhà Tống kiến tạo một cánh rừng phòng thủ rộng lớn dọc theo biên giới Tống–Liêu để ngăn chặn các đợt tấn công tiềm tàng của kỵ binh Khiết Đan.<a href="#cite_note-FOOTNOTEChen2018-22">[22]</a> Đầu thế kỷ 11, nhà Tống giành được một số chiến thắng quân sự trước Tây Hạ, đỉnh cao là chiến dịch do nhà bác học, tướng lĩnh kiêm chính khách <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a> (1031–1095) chỉ huy.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin19958-23">[23]</a> Tuy nhiên, chiến dịch trên không đem lại thành công chung cuộc khi viên sĩ quan đối địch với Thẩm Quát không tuân theo mệnh lệnh trực tiếp, khiến nhà Tống để mất phần lãnh thổ vừa giành được từ Tây Hạ.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin19959-24">[24]</a> Nhà Tống chiến tranh với <a href="/wiki/Nh%C3%A0_L%C3%BD" title="Nhà Lý">Đại Việt</a> hai lần, <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_T%E1%BB%91ng%E2%80%93Vi%E1%BB%87t_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh Tống–Việt lần thứ nhất">lần đầu</a> vào năm 981 và <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_T%E1%BB%91ng%E2%80%93Vi%E1%BB%87t_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Tống–Việt lần thứ hai">lần thứ hai</a> kéo dài từ năm 1075 đến năm 1077, liên quan tới vấn đề tranh chấp biên giới và việc nhà Tống cắt đứt quan hệ thương mại với Đại Việt.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAnderson2008207-25">[25]</a> Sau khi quân Đại Việt đột kích <a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_T%C3%A2y" title="Quảng Tây">Quảng Tây</a>, gây thiệt hại nặng nề, chỉ huy quân Tống là <a href="/wiki/Qu%C3%A1ch_Qu%E1%BB%B3" title="Quách Quỳ">Quách Quỳ</a> (1022–1088) dẫn quân tới tận <a href="/wiki/Th%C4%83ng_Long" title="Thăng Long">Thăng Long</a> (<a href="/wiki/H%C3%A0_N%E1%BB%99i" title="Hà Nội">Hà Nội</a> ngày nay).<a href="#cite_note-FOOTNOTEAnderson2008208-26">[26]</a> Tổn thất to lớn mà cả hai bên phải gánh chịu đã buộc tướng Đại Việt là <a href="/wiki/L%C3%BD_Th%C6%B0%E1%BB%9Dng_Ki%E1%BB%87t" title="Lý Thường Kiệt">Lý Thường Kiệt</a> (1019–1105) phải chọn giải pháp hòa bình, cho phép hai quốc gia cùng từ bỏ nỗ lực tham chiến. Năm 1082, Bắc Tống và Đại Việt tiến hành trao trả lãnh thổ chiếm đóng và tù binh chiến tranh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAnderson2008208–209-27">[27]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Oreiller_Guimet_291171.jpg" class="mw-file-description"><img alt="An oval shaped pillow with flat sides. It is made of black cloth with an image of a white bird sitting on a branch stitched into it." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Oreiller_Guimet_291171.jpg/200px-Oreiller_Guimet_291171.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Oreiller_Guimet_291171.jpg/300px-Oreiller_Guimet_291171.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d7/Oreiller_Guimet_291171.jpg/400px-Oreiller_Guimet_291171.jpg 2x" data-file-width="2551" data-file-height="1913" /></a><figcaption>Một cái gối làm từ sa thạch, có niên đại từ thời Bắc Tống, thế kỷ 12. </figcaption></figure> Suốt thế kỷ 11, nhiều cuộc đấu chính trị đã diễn ra giữa các đại thần trong triều đình nhà Tống, xoay quanh cách tiếp cận, quan điểm và chính sách khác nhau về việc xử lý một xã hội phức tạp và một nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ của đế quốc. Phó tể tướng theo chủ nghĩa lý tưởng hóa <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Tr%E1%BB%8Dng_Y%C3%AAm" title="Phạm Trọng Yêm">Phạm Trọng Yêm</a> (989–1052) là người đầu tiên đón nhận làn sóng phản ứng chính trị dữ dội khi ông cố gắng tiến hành cải cách "Khánh Lịch tân chính", bao gồm các biện pháp cải thiện hệ thống tuyển dụng quan chức, tăng lương cho các chức quan nhỏ và thiết lập các chương trình tài trợ để có thêm nhiều người được giáo dục tốt, đủ điều kiện phục vụ nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006163-28">[28]</a> Sau khi Phạm Trọng Yêm bị buộc phải từ chức, <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_An_Th%E1%BA%A1ch" title="Vương An Thạch">Vương An Thạch</a> (1021–1086) nhậm chức tể tướng. Với sự hậu thuẫn của <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Th%E1%BA%A7n_T%C3%B4ng" title="Tống Thần Tông">Tống Thần Tông</a> (1067–1085), Vương An Thạch chỉ trích gay gắt hệ thống giáo dục và bộ máy quan liêu. Tìm cách giải quyết những gì mà bản thân coi là hủ bại và cẩu thả, Vương An Thạch thực hiện hàng loạt cải cách gọi là "Tân pháp", liên quan tới việc đổi mới thuế giá trị đất, thành lập một số công ty độc quyền chính quyền, hỗ trợ dân quân địa phương và đặt ra những tiêu chuẩn cao hơn cho kỳ khoa cử để có thể tuyển dụng được những quan chức có trình độ quản trị nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164-29">[29]</a> Tân pháp đã tạo ra các phe phái đối lập trong triều đình. Phái "Biến pháp" của Vương An Thạch bị phản đối bởi phái "Cựu đảng" do sử gia kiêm tể tướng <a href="/wiki/T%C6%B0_M%C3%A3_Quang" title="Tư Mã Quang">Tư Mã Quang</a> (1019–1086) cầm đầu.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin19953–4-30">[30]</a> Khi người của phe này thay thế phe kia nắm giữ đa số vị trí quan trọng trong triều đình, họ sẽ giáng chức và điều chuyển các quan chức đối thủ tới vùng biên cương xa xôi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164-29">[29]</a> Một trong những nạn nhân quyền đấu nổi tiếng nhất là nhà thơ, chính khách <a href="/wiki/T%C3%B4_%C4%90%C3%B4ng_Pha" title="Tô Đông Pha">Tô Đông Pha</a> (1037–1101), người bị bỏ tù rồi mất chức vì dám chỉ trích cải cách của Vương An Thạch.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164-29">[29]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Liao_Dynasty_-_Guan_Yin_statue.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A wooden carving of a sitting Buddhist figure in loose fitting, painted robes." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Liao_Dynasty_-_Guan_Yin_statue.jpg/200px-Liao_Dynasty_-_Guan_Yin_statue.jpg" decoding="async" width="200" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Liao_Dynasty_-_Guan_Yin_statue.jpg/301px-Liao_Dynasty_-_Guan_Yin_statue.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Liao_Dynasty_-_Guan_Yin_statue.jpg/400px-Liao_Dynasty_-_Guan_Yin_statue.jpg 2x" data-file-width="960" data-file-height="1280" /></a><figcaption>Một bức tượng tạc bằng gỗ đa sắc thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Li%C3%AAu" title="Nhà Liêu">nhà Liêu</a> (907–1125), tỉnh <a href="/wiki/S%C6%A1n_T%C3%A2y" title="Sơn Tây">Sơn Tây</a>, Trung Quốc.</figcaption></figure> Trong khi triều đình vẫn đang liên tục chia rẽ chính trị và loay hoay với các vấn đề nội bộ, nhà Tống bắt đầu chú ý tới những sự kiện đáng báo động đang diễn ra ở nhà Liêu. <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_N%E1%BB%AF_Ch%C3%A2n" title="Người Nữ Chân">Người Nữ Chân</a>, một bộ tộc thần phục nhà Liêu, đã nổi dậy và tuyên bố khai sinh <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Kim" title="Nhà Kim">nhà Kim</a> (1115–1234).<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006165-31">[31]</a> <a href="/wiki/Ho%E1%BA%A1n_quan" title="Hoạn quan">Hoạn quan</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_Qu%C3%A1n" title="Đồng Quán">Đồng Quán</a> (1054–1126) khuyên <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Huy_T%C3%B4ng" title="Tống Huy Tông">Tống Huy Tông</a> (1100–1125) nên bắt tay với người Nữ Chân. Liên minh Tống–Kim được thiết lập thông qua <a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_tr%C3%AAn_bi%E1%BB%83n" title="Liên minh trên biển">Hải thượng chi minh</a>, tiến hành một chiến dịch quân sự chung chinh phục hoàn toàn nhà Liêu vào năm 1125. Trong quá trình đó, quân Tống viễn chinh đã phá bỏ cánh rừng phòng thủ dọc biên giới Tống–Liêu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEChen2018-22">[22]</a> Tuy nhiên, màn trình diễn tệ hại và nội lực yếu kém của quân đội nhà Tống không thoát khỏi tầm quan sát của người Nữ Chân, họ lập tức phá vỡ liên minh, phát động <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Kim%E2%80%93T%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Kim–Tống">Chiến tranh Kim–Tống</a>, cao điểm trong hai năm 1125 và 1127. Không phải đối mặt với cánh rừng phòng thủ, quân Kim hành quân nhanh chóng qua đồng bằng <a href="/wiki/Hoa_B%E1%BA%AFc" title="Hoa Bắc">Hoa Bắc</a> tiến đến Khai Phong.<a href="#cite_note-FOOTNOTEChen2018-22">[22]</a> Trong <a href="/wiki/S%E1%BB%B1_ki%E1%BB%87n_T%C4%A9nh_Khang" title="Sự kiện Tĩnh Khang">Sự kiện Tĩnh Khang</a> ở lần xâm lược thứ hai, người Nữ Chân không chỉ chiếm được kinh đô, mà còn bắt sống cả Thượng hoàng Huy Tông và Hoàng đế <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Kh%C3%A2m_T%C3%B4ng" title="Tống Khâm Tông">Khâm Tông</a> cùng hầu hết thành viên triều đình Bắc Tống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006165-31">[31]</a> Các lực lượng tàn dư của nhà Tống tập hợp lại dưới quyền <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Cao_T%C3%B4ng" title="Tống Cao Tông">Tống Cao Tông</a> (1127–1162), rút về phía nam sông <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Giang" title="Trường Giang">Dương Tử</a> để thành lập một kinh đô mới tại <a href="/wiki/L%C3%A2m_An" title="Lâm An">Lâm An</a>. Cuộc chinh phạt Hoa Bắc của người Nữ Chân và chuyến dời đô từ Khai Phong tới Lâm An của triều đình nhà Tống chính là ranh giới phân chia hai thời kỳ Bắc Tống và Nam Tống. Sụp đổ trước cuộc xâm lược của nhà Kim, nhà Tống mất quyền kiểm soát miền bắc Trung Quốc. Giờ đây, khi đã làm chủ được cái gọi là "Trung Quốc bản thổ", nhà Kim tự coi mình là những người cai trị Trung Quốc chính danh. Họ chọn "thổ" làm nguyên tố đại diện hoàng triều và màu vàng làm màu hoàng gia. Theo thứ tự trong thuyết <a href="/wiki/Ng%C5%A9_h%C3%A0nh" title="Ngũ hành">Ngũ hành</a>, "thổ" theo sau "hỏa", nguyên tố đại diện cho hoàng triều Tống. Động thái mang tính ý thức hệ trên cho thấy nhà Kim coi như <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_m%E1%BB%87nh" title="Thiên mệnh">thiên mệnh</a> của nhà Tống đã chấm dứt và họ sẽ thay thế nhà Tống trở thành những người cai trị Trung Quốc bản thổ hợp pháp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEChen2014-32">[32]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nam_Tống,_1127–1279">Nam Tống, 1127–1279</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=3" title="Sửa đổi phần “Nam Tống, 1127–1279”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=3" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nam Tống, 1127–1279">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:China_-_Southern_Song_Dynasty-vi.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/China_-_Southern_Song_Dynasty-vi.svg/220px-China_-_Southern_Song_Dynasty-vi.svg.png" decoding="async" width="220" height="216" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/China_-_Southern_Song_Dynasty-vi.svg/330px-China_-_Southern_Song_Dynasty-vi.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/China_-_Southern_Song_Dynasty-vi.svg/440px-China_-_Southern_Song_Dynasty-vi.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="503" /></a><figcaption>Nam Tống vào năm 1142.</figcaption></figure> Mặc dù đã suy yếu và bị đẩy về phía nam <a href="/wiki/Ho%C3%A0i_H%C3%A0" title="Hoài Hà">sông Hoài</a>, Nam Tống vẫn tìm ra những phương án mới để củng cố nền kinh tế vững mạnh và tự vệ trước <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Kim" title="Nhà Kim">nhà Kim</a>. Quân đội Nam Tống được chỉ huy bởi những tướng lĩnh có năng lực như <a href="/wiki/Nh%E1%BA%A1c_Phi" title="Nhạc Phi">Nhạc Phi</a> và <a href="/wiki/H%C3%A0n_Th%E1%BA%BF_Trung" title="Hàn Thế Trung">Hàn Thế Trung</a>. Chính quyền tài trợ cho các dự án đóng tàu và cải thiện bến cảng quy mô, đồng thời tiến hành xây dựng nhiều mốc hiệu và kho tàng cảng biển để hỗ trợ thương mại hàng hải với nước ngoài. Những cảng biển quốc tế lớn như <a href="/wiki/Tuy%E1%BB%81n_Ch%C3%A2u" title="Tuyền Châu">Tuyền Châu</a>, <a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_Ch%C3%A2u" title="Quảng Châu">Quảng Châu</a> và <a href="/wiki/H%E1%BA%A1_M%C3%B4n" title="Hạ Môn">Hạ Môn</a>, là điểm tựa của ngành thương mại Trung Quốc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWang200014-33">[33]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESivin19955-34">[34]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEPaludan1998136-35">[35]</a> Để bảo vệ và hỗ trợ cho vô số tàu thuyền qua lại vì lợi ích hàng hải ở <a href="/wiki/Bi%E1%BB%83n_Hoa_%C4%90%C3%B4ng" title="Biển Hoa Đông">Biển Hoa Đông</a>, <a href="/wiki/Ho%C3%A0ng_H%E1%BA%A3i" title="Hoàng Hải">Hoàng Hải</a>, <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Nam_%C3%81" title="Đông Nam Á">Đông Nam Á</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_D%C6%B0%C6%A1ng" title="Ấn Độ Dương">Ấn Độ Dương</a> và <a href="/wiki/Bi%E1%BB%83n_%C4%90%E1%BB%8F" title="Biển Đỏ">Biển Đỏ</a>, cần phải có <a href="/wiki/H%E1%BA%A3i_qu%C3%A2n" title="Hải quân">hải quân</a> thường trực.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShen1996159–161-36">[36]</a> Do đó, năm 1132, triều đình Nam Tống đã thành lập lực lượng hải quân thường trực đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc,<a href="#cite_note-FOOTNOTEPaludan1998136-35">[35]</a> có trụ sở chính đặt tại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_H%E1%BA%A3i,_Chu_S%C6%A1n" title="Định Hải, Chu Sơn">Định Hải</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d476-37">[37]</a> Với hải quân chuyên nghiệp, năm 1161, Nam Tống sẵn sàng đối đầu với nhà Kim trên sông <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Giang" title="Trường Giang">Dương Tử</a>. Trong trận Đường Đảo và <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Th%C3%A1i_Th%E1%BA%A1ch_(1161)" title="Trận Thái Thạch (1161)">Thái Thạch</a>, hải quân Nam Tống đã sử dụng tàu chiến mái guồng trang bị máy <a href="/wiki/M%C3%A1y_b%E1%BA%AFn_%C4%91%C3%A1" title="Máy bắn đá">trebuchet</a> phóng <a href="/wiki/Bom" title="Bom">bom</a> <a href="/wiki/Thu%E1%BB%91c_s%C3%BAng" title="Thuốc súng">thuốc súng</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d476-37">[37]</a> Mặc dù có tới 7 vạn binh sĩ, hơn 600 tàu chiến, nhưng hải quân Kim do <a href="/wiki/Ho%C3%A0n_Nhan_L%C6%B0%E1%BB%A3ng" title="Hoàn Nhan Lượng">Hoàn Nhan Lượng</a> (Hải Lăng vương) chỉ huy vẫn nhận thất bại trong cả hai trận chiến với hải quân Nam Tống chỉ có vỏn vẹn 3 nghìn binh sĩ và 120 tàu chiến,<a href="#cite_note-FOOTNOTELevathes199443–47-38">[38]</a> khi phải hứng chịu những đợt tấn công chớp nhoáng bằng bom thuốc súng từ các tàu chiến mái guồng.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986a134-39">[39]</a> Nam Tống tiếp tục phát triển sức mạnh hải quân. Một thế kỷ sau khi thành lập, quân chủng hải quân của đế quốc này đã có tới 52 nghìn <a href="/wiki/L%C3%ADnh_th%E1%BB%A7y_%C4%91%C3%A1nh_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Lính thủy đánh bộ">lính thủy đánh bộ</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d476-37">[37]</a> Chính quyền Nam Tống tịch thu đất đai của <a href="/wiki/Th%C3%A2n_s%C4%A9" title="Thân sĩ">thân sĩ</a> để tăng huê lợi, phục vụ cho các dự án quốc gia kể trên, một hành động gây ra sự bất bình và làm mất đi lòng trung thành trong nội bộ tầng lớp lãnh đạo, nhưng không ngăn cản được tâm thế sẵn sàng phòng thủ của nhà Tống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006239-40">[40]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEEmbreeGluck1997385-41">[41]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEAdshead200490–91-42">[42]</a> Vấn đề tài chính công trở nên tồi tệ hơn bởi thực tế là nhiều gia đình chủ đất giàu có – một số có quan chức làm việc cho triều đình – đã sử dụng mối quan hệ xã hội với những người đang tại chức để được miễn thuế.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198880-43">[43]</a> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wood_Bodhisattva_2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A wooden carving of a slightly overweight Buddha, sitting in a cross legged position. Clothing, including a shirt that covers the shoulders but leaves the chest exposed, and long, baggy pants, are carved into the statue." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Wood_Bodhisattva_2.jpg/200px-Wood_Bodhisattva_2.jpg" decoding="async" width="200" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Wood_Bodhisattva_2.jpg/301px-Wood_Bodhisattva_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Wood_Bodhisattva_2.jpg/400px-Wood_Bodhisattva_2.jpg 2x" data-file-width="1536" data-file-height="2048" /></a><figcaption>Tượng <a href="/wiki/B%E1%BB%93_T%C3%A1t" class="mw-redirect" title="Bồ Tát">Bồ Tát</a> bằng gỗ trong tư thế ngồi, <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Kim" title="Nhà Kim">nhà Kim</a> (1115–1234).</figcaption></figure> Mặc dù Nam Tống có thể kiềm chế được nhà Kim, nhưng họ lại sắp sửa phải đối mặt với một thế lực mới thống trị vùng thảo nguyên, sa mạc và đồng bằng phía bắc nhà Kim. <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Người Mông Cổ">Người Mông Cổ</a>, do <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_C%C3%A1t_T%C6%B0_H%C3%A3n" title="Thành Cát Tư Hãn">Thành Cát Tư Hãn</a> (<abbr title="trị vì">trị</abbr>. 1206–1227) lãnh đạo, ban đầu mới chỉ xâm lược nhà Kim vào hai năm 1205 và 1209 thông qua nhiều cuộc đột kích lớn khắp biên giới, nhưng tới năm 1211, họ quyết định tập hợp một lực lượng khổng lồ để tổng lực chinh phạt nhà Kim.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006235-44">[44]</a> Nhà Kim thất trận, buộc phải phục tùng và cống nạp cho <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Đế quốc Mông Cổ">Mông Cổ</a> như một nước chư hầu; khi <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_N%E1%BB%AF_Ch%C3%A2n" title="Người Nữ Chân">người Nữ Chân</a> đột ngột dời đô từ <a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Kinh" title="Bắc Kinh">Bắc Kinh</a> đến <a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Khai Phong</a>, người Mông Cổ liền cho rằng đây là một động thái nổi loạn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006236-45">[45]</a> Dưới sự chỉ huy của <a href="/wiki/Oa_Kho%C3%A1t_%C4%90%C3%A0i" title="Oa Khoát Đài">Oa Khoát Đài</a> (<abbr title="trị vì">trị</abbr>. 1229–1241), người Mông Cổ chinh phục cả nhà Kim lẫn <a href="/wiki/T%C3%A2y_H%E1%BA%A1" title="Tây Hạ">Tây Hạ</a> trong hai năm 1233, 1234.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006236-45">[45]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986a139-46">[46]</a> Mông Cổ từng liên minh với Nam Tống, nhưng liên minh này nhanh chóng đổ vỡ khi Nam Tống chiếm lại ba cố đô là Khai Phong, <a href="/wiki/L%E1%BA%A1c_D%C6%B0%C6%A1ng" title="Lạc Dương">Lạc Dương</a> và <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_An" title="Trường An">Trường An</a> ngay khi nhà Kim diệt vong. Sau cuộc xâm lược <a href="/wiki/Nh%C3%A0_L%C3%BD" title="Nhà Lý">Đại Việt</a> <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Nguy%C3%AAn_M%C3%B4ng%E2%80%93%C4%90%E1%BA%A1i_Vi%E1%BB%87t_l%E1%BA%A7n_1" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Nguyên Mông–Đại Việt lần 1">lần đầu</a> vào năm 1258, tướng Mông Cổ <a href="/wiki/Ng%E1%BB%99t_L%C6%B0%C6%A1ng_H%E1%BB%A3p_Thai" title="Ngột Lương Hợp Thai">Ngột Lương Hợp Thai</a> tấn công <a href="/wiki/Qu%E1%BA%A3ng_T%C3%A2y" title="Quảng Tây">Quảng Tây</a> từ <a href="/wiki/Th%C4%83ng_Long" title="Thăng Long">Thăng Long</a>, như một phần chiến lược phối hợp tác chiến vào năm 1259 của người Mông Cổ với các đạo quân chia làm hai nhóm, một nhóm giáp công <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_Xuy%C3%AAn" title="Tứ Xuyên">Tứ Xuyên</a> dưới sự lãnh đạo của <a href="/wiki/Kh%E1%BA%A3_h%C3%A3n" title="Khả hãn">Đại hãn</a> <a href="/wiki/M%C3%B4ng_Kha" title="Mông Kha">Mông Kha</a>, nhóm còn lại tấn công <a href="/wiki/S%C6%A1n_%C4%90%C3%B4ng" title="Sơn Đông">Sơn Đông</a> và <a href="/wiki/H%C3%A0_Nam_(Trung_Qu%E1%BB%91c)" title="Hà Nam (Trung Quốc)">Hà Nam</a>. Ngày 11 tháng 8 năm 1259, Mông Kha qua đời giữa cuộc vây hãm pháo đài <a href="/wiki/%C4%90i%E1%BA%BFu_Ng%C6%B0" title="Điếu Ngư">Điếu Ngư</a> ở <a href="/wiki/Tr%C3%B9ng_Kh%C3%A1nh" title="Trùng Khánh">Trùng Khánh</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006240-47">[47]</a> Cái chết của Mông Kha và cuộc khủng hoảng kế vị ngay sau đó đã buộc <a href="/wiki/H%C3%BAc_Li%E1%BB%87t_Ng%E1%BB%99t" title="Húc Liệt Ngột">Húc Liệt Ngột</a> kéo phần lớn lực lượng Mông Cổ ra khỏi <a href="/wiki/Trung_%C4%90%C3%B4ng" title="Trung Đông">Trung Đông</a>, nơi họ sẵn sàng chiến đấu với các chiến binh <a href="/wiki/Mamluk" title="Mamluk">Mamluk</a> (những người đã chặn đứng nhóm quân Mông Cổ còn lại tại <a href="/wiki/Ain_Jalut" class="mw-redirect" title="Ain Jalut">Ain Jalut</a>). Dù liên minh với <a href="/wiki/H%E1%BB%91t_T%E1%BA%A5t_Li%E1%BB%87t" title="Hốt Tất Liệt">Hốt Tất Liệt</a>, nhưng người của Húc Liệt Ngột cũng chẳng thể giúp gì nhiều trong cuộc chinh phạt Nam Tống do vướng vào cuộc nội chiến với <a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Kim_Tr%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Hãn quốc Kim Trướng">Hãn quốc Kim Trướng</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198855–56-48">[48]</a> Hốt Tất Liệt tiếp tục nỗ lực tấn công Nam Tống, giành được một chỗ đứng tạm thời ở bờ nam sông Dương Tử.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198849-49">[49]</a> Mùa đông năm 1259, Ngột Lương Hợp Thai lên phía bắc để hội quân với Hốt Tất Liệt lúc này đang bao vây <a href="/wiki/Ng%E1%BA%A1c_Ch%C3%A2u" title="Ngạc Châu">Ngạc Châu</a>, <a href="/wiki/H%E1%BB%93_B%E1%BA%AFc" title="Hồ Bắc">Hồ Bắc</a>. Dù đã sẵn sàng để giành lấy Ngạc Châu, nhưng vì cuộc nội chiến đang chờ xử lý với người em trai <a href="/wiki/A_L%C3%BD_B%E1%BA%A5t_Ca" title="A Lý Bất Ca">A Lý Bất Ca</a>, Hốt Tất Liệt đành phải trở lại phía bắc với phần lớn lực lượng của mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198850–51-50">[50]</a> Khi Hốt Tất Liệt vắng mặt, quân Nam Tống thừa lệnh Thừa tướng <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3_T%E1%BB%B1_%C4%90%E1%BA%A1o" title="Giả Tự Đạo">Giả Tự Đạo</a>, lập tức tổ chức phản kích và đã thành công trong việc đẩy quân Mông Cổ quay trở lại bờ bắc sông Dương Tử.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198856-51">[51]</a> Tiếp tục có những giao tranh nhỏ dọc biên giới Tống–Mông cho đến năm 1265, khi Hốt Tất Liệt thắng một trận quan trọng ở <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_Xuy%C3%AAn" title="Tứ Xuyên">Tứ Xuyên</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198882-52">[52]</a> Từ năm 1268 đến 1273, Hốt Tất Liệt triển khai hải quân phong tỏa sông Dương Tử và bao vây <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_D%C6%B0%C6%A1ng,_H%E1%BB%93_B%E1%BA%AFc" title="Tương Dương, Hồ Bắc">Tương Dương</a>, chướng ngại vật cuối cùng trên con đường xâm lược lưu vực sông Dương Tử trù phú.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198882-52">[52]</a> Năm 1271, Hốt Tất Liệt chính thức tuyên bố thành lập <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">nhà Nguyên</a>. Năm 1275, 13 vạn quân Nam Tống dưới quyền Giả Tư Đạo bị "tổng tư lệnh" mới bổ nhiệm của Hốt Tất Liệt là tướng <a href="/wiki/B%C3%A1_Nhan_(B%C3%A1t_L%C3%A2n_b%E1%BB%99)" title="Bá Nhan (Bát Lân bộ)">Bá Nhan</a> đánh bại.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198888-53">[53]</a> Năm 1276, quân Nguyên kiểm soát hầu hết lãnh thổ Nam Tống, bao gồm cả kinh đô <a href="/wiki/L%C3%A2m_An" title="Lâm An">Lâm An</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986a139-46">[46]</a> Năm 1279, trong <a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Nhai_M%C3%B4n" title="Trận Nhai Môn">trận Nhai Môn</a>, <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Ho%E1%BA%B1ng_Ph%E1%BA%A1m" title="Trương Hoằng Phạm">Trương Hoằng Phạm</a> chỉ huy quân Nguyên dập tắt nỗ lực kháng chiến cuối cùng của Nam Tống trên <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_b%E1%BA%B1ng_Ch%C3%A2u_Giang" title="Đồng bằng Châu Giang">đồng bằng Châu Giang</a>. Hoàng đế Nam Tống cuối cùng, <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_%C4%91%E1%BA%BF_B%C3%ADnh" title="Tống đế Bính">Tống Thiếu Đế</a>, khi đó mới 13 tuổi, đã tự sát cùng Thừa tướng <a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_T%C3%BA_Phu" title="Lục Tú Phu">Lục Tú Phu</a> và 1.300 thành viên hoàng tộc.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198894-54">[54]</a> Bá Nhan theo lệnh Hốt Tất Liệt, không làm hại những thành viên hoàng tộc Nam Tống còn lại; <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Cung_%C4%90%E1%BA%BF" title="Tống Cung Đế">Tống Cung Đế</a> bị phế xuống làm "Doanh quốc công" nhưng rồi cũng bị đày tới <a href="/wiki/T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng" title="Tây Tạng">Tây Tạng</a>, nơi ông chọn con đường xuất gia. Tống Cung Đế buộc phải tự sát theo lệnh chắt nội của Hốt Tất Liệt, <a href="/wiki/Nguy%C3%AAn_Anh_T%C3%B4ng" title="Nguyên Anh Tông">Cách Kiên Hãn</a>, người sợ rằng cựu hoàng Nam Tống sẽ lãnh đạo một cuộc đảo chính.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198890-55">[55]</a> Nhiều hoàng thân Nam Tống vẫn tiếp tục sinh sống và làm việc dưới thời nhà Nguyên, chẳng hạn như <a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_M%E1%BA%A1nh_Ph%E1%BB%A7" title="Triệu Mạnh Phủ">Triệu Mạnh Phủ</a> và Triệu Ung. <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Văn_hóa_và_xã_hội">Văn hóa và xã hội</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=4" title="Sửa đổi phần “Văn hóa và xã hội”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=4" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Văn hóa và xã hội">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hóa thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Văn hóa thời nhà Tống</a> và <a href="/w/index.php?title=X%C3%A3_h%E1%BB%99i_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xã hội thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Xã hội thời nhà Tống</a></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_(I)_001.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A square painting of a branch with a cluster of white flowers at the end. The branch is superimposed over a red square with rounded edges." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28I%29_001.jpg/210px-Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28I%29_001.jpg" decoding="async" width="210" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28I%29_001.jpg/315px-Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28I%29_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28I%29_001.jpg/420px-Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28I%29_001.jpg 2x" data-file-width="1024" data-file-height="972" /></a><figcaption><abbr title="Hoa nhài">Mạt lị hoa</abbr> đồ, đầu thế kỷ 12; Những bức tranh nhỏ dạng album tròn, khắc họa khung cảnh thiên nhiên, đã phổ biến rộng rãi vào thời Nam Tống.</figcaption></figure> <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a> thời nhà Tống là kỷ nguyên của một bộ máy hành chính tinh vi và một tổ chức xã hội phức tạp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEAsia_for_Educators-56">[56]</a> Nhà Tống sở hữu nhiều thành phố thuộc vào dạng lớn nhất thế giới đương thời (<a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Khai Phong</a> và <a href="/wiki/H%C3%A0ng_Ch%C3%A2u" title="Hàng Châu">Hàng Châu</a> có dân số hơn một triệu người).<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167-57">[57]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman200689-58">[58]</a> Trong mỗi thành phố, người dân có cơ hội tham gia các hoạt động giải trí và câu lạc bộ xã hội, đồng thời được cung cấp dịch vụ giáo dục và tôn giáo thông qua nhiều trường học, đền thờ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167-57">[57]</a> Chính quyền nhà Tống thực hiện nhiều chương trình <a href="/wiki/Ph%C3%BAc_l%E1%BB%A3i_x%C3%A3_h%E1%BB%99i" title="Phúc lợi xã hội">phúc lợi xã hội</a>, thành lập <a href="/wiki/Vi%E1%BB%87n_d%C6%B0%E1%BB%A1ng_l%C3%A3o" title="Viện dưỡng lão">nhà hưu trí</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%B2ng_kh%C3%A1m" title="Phòng khám">phòng khám công cộng</a> và xây dựng <a href="/wiki/Ngh%C4%A9a_trang" title="Nghĩa trang">nghĩa trang</a> cho người nghèo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167-57">[57]</a> Nhà Tống hỗ trợ một <a href="/wiki/B%C6%B0u_ch%C3%ADnh" title="Bưu chính">dịch vụ bưu chính</a> diện rộng mô phỏng theo hệ thống bưu chính thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">nhà Hán</a> (202 TCN–220), giúp thông tin liên lạc được cung cấp nhanh chóng trên khắp đế quốc.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d35-59">[59]</a> Chính quyền trung ương tuyển dụng hàng nghìn nhân viên bưu điện ở nhiều cấp bậc khác nhau để triển khai dịch vụ tại các bưu cục nhỏ và trạm bưu điện lớn.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d36-60">[60]</a> Ở vùng nông thôn, nông dân sở hữu mảnh đất của riêng mình, làm <a href="/wiki/T%C3%A1_%C4%91i%E1%BB%81n" title="Tá điền">tá điền</a> trả tiền thuê đất hoặc làm <a href="/wiki/N%C3%B4ng_n%C3%B4" title="Nông nô">nông nô</a> trong các điền trang lớn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999155-61">[61]</a> Mặc dù phụ nữ có địa vị xã hội thấp hơn nam giới (theo luân lý <a href="/wiki/Nho_gi%C3%A1o" title="Nho giáo">Nho giáo</a>), họ vẫn được hưởng nhiều đặc quyền về mặt xã hội và luật pháp, được nắm quyền đáng kể trong gia đình hay các doanh nghiệp riêng. Khi xã hội ngày càng thịnh vượng, cha mẹ chu cấp <a href="/wiki/C%E1%BB%A7a_h%E1%BB%93i_m%C3%B4n" title="Của hồi môn">của hồi môn</a> ngày một nhiều cho con gái xuất giá, phụ nữ đương nhiên cũng có thêm nhiều quyền sở hữu tài sản hợp pháp mới.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999158-62">[62]</a> Trong một số trường hợp nhất định, một cô con gái chưa cưới chồng, không có anh em trai hoặc một bà mẹ còn sống không có con trai, có thể được hưởng phân nửa gia tài chưa chia của cha mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWakefield199814-63">[63]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTELi2001160–62-64">[64]</a> Có rất nhiều phụ nữ tần tảo và có học thức tốt. Đối với họ, việc dạy dỗ con trai lúc còn niên thiếu là một thói quen phổ biến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006171-65">[65]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESivin19951-66">[66]</a> Mẹ của nhà khoa học, tướng lĩnh, nhà ngoại giao kiêm chính khách <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a> đã dạy ông những điều cơ bản nhất về chiến lược quân sự.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin19951-66">[66]</a> Cũng không thiếu những nhà văn, nhà thơ là nữ giới, chẳng hạn như <a href="/wiki/L%C3%BD_Thanh_Chi%E1%BA%BFu" title="Lý Thanh Chiếu">Lý Thanh Chiếu</a> (1084–1151), người nổi danh ngay trong chính thời đại của mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999158-62">[62]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Huang_Tingjian_Fu_Bo_Shen_Ci.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A landscape oriented parchment with twenty-one characters written vertically in seven columns." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Huang_Tingjian_Fu_Bo_Shen_Ci.jpg/220px-Huang_Tingjian_Fu_Bo_Shen_Ci.jpg" decoding="async" width="220" height="88" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Huang_Tingjian_Fu_Bo_Shen_Ci.jpg/330px-Huang_Tingjian_Fu_Bo_Shen_Ci.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Huang_Tingjian_Fu_Bo_Shen_Ci.jpg/440px-Huang_Tingjian_Fu_Bo_Shen_Ci.jpg 2x" data-file-width="650" data-file-height="259" /></a><figcaption><a href="/wiki/Th%C6%B0_ph%C3%A1p_Trung_Hoa" title="Thư pháp Trung Hoa">Thư pháp</a> của Hoàng Đình Kiên (1045–1105), một nhà thư pháp nổi tiếng và là cộng sự của <a href="/wiki/T%C3%B4_%C4%90%C3%B4ng_Pha" title="Tô Đông Pha">Tô Đông Pha</a>.</figcaption></figure> Tôn giáo ở Trung Quốc trong thời kỳ này có ảnh hưởng to lớn đến đời sống, tín ngưỡng và sinh hoạt thường nhật của con người, thể loại văn học lấy chủ đề tâm linh cũng đã trở nên phổ biến.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006172-67">[67]</a> Các vị thần chính trong <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1o_gi%C3%A1o" title="Đạo giáo">Đạo giáo</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o" title="Phật giáo">Phật giáo</a>, vong linh tổ tiên, cùng nhiều vị thần khác trong tín ngưỡng dân gian Trung Quốc được thờ cúng với lễ vật hiến tế. Thẩm Đan Sâm khẳng định rằng có nhiều nhà sư Phật giáo từ <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> đến Trung Quốc vào thời nhà Tống hơn so với thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">nhà Đường</a> (618–907).<a href="#cite_note-FOOTNOTESen200313-68">[68]</a> Việc người ngoại quốc đến Trung Quốc để buôn bán hoặc sinh sống lâu dài đã giúp nhiều tôn giáo nước ngoài du nhập vào nước này. Các tôn giáo thiểu số ở Trung Quốc bao gồm <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo Trung Đông</a>, <a href="/wiki/Do_Th%C3%A1i_gi%C3%A1o" title="Do Thái giáo">Do Thái giáo Khai Phong</a> và <a href="/wiki/Mani_gi%C3%A1o" title="Mani giáo">Mani giáo Ba Tư</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet196282–83-69">[69]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d465-70">[70]</a> Dân chúng hào hứng với đời sống gia đình và xã hội sôi động, tận hưởng các lễ hội cộng đồng như <a href="/wiki/T%E1%BA%BFt_Nguy%C3%AAn_ti%C3%AAu" title="Tết Nguyên tiêu">Tết Nguyên tiêu</a> hay <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFt_Thanh_minh" class="mw-redirect" title="Tiết Thanh minh">Tiết Thanh minh</a>. Thành phố có nhiều khu vui chơi giải trí với một loạt trò tiêu khiển không ngớt, có người múa rối, diễn viên nhào lộn, diễn viên kịch, ảo thuật gia nuốt kiếm, người kể chuyện, ca sĩ, nhạc sĩ, gái mại dâm và đủ địa điểm để thư giãn, chẳng hạn như trà thất, nhà hàng hay những buổi tiệc tùng có tổ chức.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167-57">[57]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962222–225-71">[71]</a> Đông đảo người dân tham gia các câu lạc bộ xã hội; có câu lạc bộ trà, câu lạc bộ ẩm thực lạ, câu lạc bộ sưu tầm đồ cổ, tác phẩm nghệ thuật, câu lạc bộ yêu ngựa, câu lạc bộ thơ ca và câu lạc bộ âm nhạc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167-57">[57]</a> Giống như sự phong phú trong ẩm thực và phương thức nấu ăn theo vùng miền, phong cách trình diễn nghệ thuật thời nhà Tống cũng rất đa dạng tại mỗi khu vực khác nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWest199769–70-72">[72]</a> Mặc dù diễn viên <a href="/wiki/Kinh_k%E1%BB%8Bch" title="Kinh kịch">kinh kịch</a> trình diễn bằng <a href="/wiki/V%C4%83n_ng%C3%B4n" title="Văn ngôn">văn ngôn</a> vốn không phải là thứ <a href="/wiki/B%E1%BA%A1ch_tho%E1%BA%A1i" title="Bạch thoại">ngôn ngữ bình dân</a>, nhưng loại hình kịch sân khấu này vẫn rất phổ biến trong cả giới tinh hoa lẫn quần chúng nói chung.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962223-73">[73]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi1988162-74">[74]</a> Bốn rạp kinh kịch bề thế nhất ở Khai Phong có thể chứa vài nghìn khán giả mỗi rạp.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWest199776-75">[75]</a> Ngoài ra còn có những trò triêu khiển trong nhà đáng chú ý như <a href="/wiki/C%E1%BB%9D_v%C3%A2y" title="Cờ vây">cờ vây</a> hay <a href="/wiki/C%E1%BB%9D_t%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Cờ tướng">cờ tướng</a>, thu hút được nhiều người tham gia. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Khoa_cử_và_tầng_lớp_thân_sĩ">Khoa cử và tầng lớp thân sĩ</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=5" title="Sửa đổi phần “Khoa cử và tầng lớp thân sĩ”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=5" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khoa cử và tầng lớp thân sĩ">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Chinesischer_Maler_des_11._Jahrhunderts_(III)_001.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A long, portrait oriented painting of a bare-chested, bearded man sitting on a mat under a tree, reading." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Chinesischer_Maler_des_11._Jahrhunderts_%28III%29_001.jpg/210px-Chinesischer_Maler_des_11._Jahrhunderts_%28III%29_001.jpg" decoding="async" width="210" height="346" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Chinesischer_Maler_des_11._Jahrhunderts_%28III%29_001.jpg/315px-Chinesischer_Maler_des_11._Jahrhunderts_%28III%29_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Chinesischer_Maler_des_11._Jahrhunderts_%28III%29_001.jpg/420px-Chinesischer_Maler_des_11._Jahrhunderts_%28III%29_001.jpg 2x" data-file-width="1256" data-file-height="2070" /></a><figcaption>Liễu ấm cao sĩ đồ, tranh Trung Quốc thế kỷ 11.</figcaption></figure> Vào thời nhà Tống, hệ thống <a href="/wiki/C%C3%B4ng_v%E1%BB%A5" title="Công vụ">công vụ</a> tuyển dụng quan chức được chú trọng nhiều hơn; nó dựa trên bằng cấp mà các thí sinh giành được thông qua một nhóm kỳ thi giàu tính cạnh tranh gọi là <a href="/wiki/Khoa_c%E1%BB%AD" title="Khoa cử">khoa cử</a>, như một nỗ lực nhằm chọn ra những cá nhân có năng lực quản trị xuất sắc nhất. Lấy tài năng đã qua chứng minh làm tiêu chí tuyển dụng quan chức nam giới là một ý tưởng có lịch sử lâu đời ở <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a>. Hệ thống công vụ từng được thể chế hóa trên quy mô nhỏ vào thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%B9y" title="Nhà Tùy">Tùy</a>–<a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">Đường</a>, nhưng mãi tới thời nhà Tống mới gần như trở thành phương tiện duy nhất để tuyển dụng quan chức cho chính quyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999145–146-76">[76]</a> Sự khuếch trương của ngành công nghiệp in ấn giúp giáo lý <a href="/wiki/Nho_gi%C3%A1o" title="Nho giáo">Nho giáo</a> được phổ biến rộng rãi, gia tăng số lượng thí sinh đủ điều kiện giáo dục để tham gia các kỳ thi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999147-77">[77]</a> Điều này có thể thấy rõ thông qua số lượng thí sinh tham gia kỳ giải thí<a href="#cite_note-78">[a]</a> tăng từ 3 vạn người mỗi năm vào đầu thế kỷ 11, lên thành 40 vạn người vào cuối thế kỷ 13.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999147-77">[77]</a> Hệ thống công vụ và khoa cử thúc đẩy <a href="/wiki/Ch%E1%BA%BF_%C4%91%E1%BB%99_nh%C3%A2n_t%C3%A0i" title="Chế độ nhân tài">chế độ nhân tài</a>, mức độ linh hoạt xã hội và cả sự bình đẳng trong cạnh tranh cho những người muốn giành được một vị trí chính thức trong chính quyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162-79">[78]</a> Sử dụng thống kê mà triều đình nhà Tống thu thập, Edward A. Kracke, Yoshiyuki Sudo và <a href="/wiki/H%C3%A0_B%E1%BB%89nh_L%E1%BB%87" title="Hà Bỉnh Lệ">Hà Bỉnh Lệ</a> ủng hộ giả thuyết cho rằng không có gì đảm bảo một người sẽ có cùng mức độ quyền lực với cha, ông nội hoặc ông cố của mình, nếu những người đàn ông thế hệ trước này từng là quan chức nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162-79">[78]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHartwell1982417–418-80">[79]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHymes198635–36-81">[80]</a> Robert Hartwell và Robert P. Hymes đã chỉ trích mô hình giả thuyết trên, cho là nó quá chú trọng đến vai trò của gia đình hạt nhân, chỉ xem xét tới ba đời tổ tiên đằng nội của thí sinh mà bỏ qua thực tế nhân khẩu học thời nhà Tống rằng có một tỷ lệ đáng kể nam giới trong mỗi thế hệ không có con trai nối dõi, cũng như bỏ qua luôn vai trò của đại gia đình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHartwell1982417–418-80">[79]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEHymes198635–36-81">[80]</a> Nhiều người cảm thấy như mình bị tước đoạt quyền lợi bởi họ cho là <a href="/wiki/B%E1%BB%99_m%C3%A1y_quan_li%C3%AAu" title="Bộ máy quan liêu">hệ thống quan liêu</a> ủng hộ tầng lớp chủ đất, những người có khả năng chi trả cho dịch vụ giáo dục vượt trội.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162-79">[78]</a> Một trong những nhà phê bình văn học nổi tiếng nhất bàn về vấn đề này là nhà thơ <a href="/wiki/T%C3%B4_%C4%90%C3%B4ng_Pha" title="Tô Đông Pha">Tô Đông Pha</a>. Tuy nhiên, Tô Đông Pha cũng chỉ là sản phẩm của thời đại mà ông đang sống, vì với sự chuyển giao từ thời nhà Đường sang thời nhà Tống, danh tính, thói quen hay thái độ của một sĩ đại phu đã trở nên ít <a href="/wiki/Qu%C3%BD_t%E1%BB%99c" class="mw-redirect" title="Quý tộc">quý tộc</a> hơn và cũng quan liêu hơn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159-82">[81]</a> Vào đầu triều đại, chức vụ cao trong chính quyền do hai <a href="/wiki/Gi%E1%BB%9Bi_tinh_hoa" title="Giới tinh hoa">nhóm tinh hoa</a> nắm giữ một cách không cân xứng: một nhóm công thần có ràng buộc với hoàng đế khai quốc và một nhóm thế gia, sử dụng địa vị thị tộc truyền đời, các mối quan hệ gia đình và liên minh hôn nhân để đảm bảo được bổ nhiệm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHartwell1982405–413-83">[82]</a> Cuối thế kỷ 11, nhóm công thần mất chỗ đứng. Trong khi đó, đảng phái chính trị và chủ nghĩa bè phái trong triều đình đã làm suy yếu chiến lược liên minh hôn nhân của nhóm thế gia, để rồi nhóm này không còn phân biệt được trong xã hội và bị thay thế bởi vô số gia tộc <a href="/wiki/Th%C3%A2n_s%C4%A9" title="Thân sĩ">thân sĩ</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHartwell1982416–420-84">[83]</a> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Gr%C3%A8s_chinois_Guimet.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Five pieces of pale green pottery. From left to right, a cylindrical bowl with a large, flat rim, a vase with a long, thin stem and a short, almost spherical body, a tall, thin glass, a wider vase with no stem, and a small opening at the top, and a vase with a long, but wide stem and an almost spherical body." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Gr%C3%A8s_chinois_Guimet.jpg/220px-Gr%C3%A8s_chinois_Guimet.jpg" decoding="async" width="220" height="126" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Gr%C3%A8s_chinois_Guimet.jpg/330px-Gr%C3%A8s_chinois_Guimet.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a6/Gr%C3%A8s_chinois_Guimet.jpg/440px-Gr%C3%A8s_chinois_Guimet.jpg 2x" data-file-width="2838" data-file-height="1620" /></a><figcaption>Men ngọc Long Tuyền, <a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFt_Giang" title="Chiết Giang">Chiết Giang</a>, thế kỷ 13. </figcaption></figure> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wang_Juzheng%27s_Spinning_Wheel.jpg" class="mw-file-description"><img alt="An older woman sits in front of a machine consisting of a vertically aligned wheel composed of about two dozen flat wooden spokes, with a string for an outside rim. The wheel is held up by a simple wooden pole stand. Two other older women watch the first." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Wang_Juzheng%27s_Spinning_Wheel.jpg/220px-Wang_Juzheng%27s_Spinning_Wheel.jpg" decoding="async" width="220" height="83" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Wang_Juzheng%27s_Spinning_Wheel.jpg/330px-Wang_Juzheng%27s_Spinning_Wheel.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Wang_Juzheng%27s_Spinning_Wheel.jpg/440px-Wang_Juzheng%27s_Spinning_Wheel.jpg 2x" data-file-width="864" data-file-height="325" /></a><figcaption>Phưởng xa đồ, một bức tranh của họa sĩ Bắc Tống Vương Cư Chính, là một trong những hình minh họa sớm nhất của phát minh này.</figcaption></figure> Do tốc độ gia tăng dân số chóng mặt và bộ máy hành chính thì chấp nhận số lượng quan chức hạn chế (khoảng 2 vạn người trong thời nhà Tống), tầng lớp thân sĩ đông đảo hơn sẽ đảm nhận công việc cơ sở ở cấp địa phương.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006106-85">[84]</a> Không bao gồm <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a> tại chức, thân sĩ là các thí sinh đỗ đạt nhưng chưa được bổ nhiệm, gia sư địa phương và quan chức về hưu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006101–106-86">[85]</a> Chính những người đàn ông có học thức này đã giám sát công việc địa phương và tài trợ cơ sở vật chất cần thiết cho cộng đồng; bất kỳ huyện lệnh nào được bổ nhiệm đều phải dựa vào sự hợp tác của một số ít hoặc nhiều thân sĩ trong khu vực.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006106-85">[84]</a> Ví dụ, chính quyền nhà Tống – trừ giai đoạn cải cách giáo dục thời <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Huy_T%C3%B4ng" title="Tống Huy Tông">Tống Huy Tông</a> – chi rất ít tiền ngân khố để duy trì các trường học cấp châu và huyện; thay vào đó, phần lớn quỹ trường học được lấy từ nguồn tài chính tư nhân.<a href="#cite_note-FOOTNOTEYuan1994196–199-87">[86]</a> Vai trò hạn chế của quan chức chính quyền thời nhà Tống là một điểm khác biệt so với thời nhà Đường (618–907), khi chính quyền quản lý chặt chẽ thị trường và công việc địa phương. Giờ đây, chính quyền đã dần không còn điều tiết hoạt động thương mại và giao cho thân sĩ tự thực hiện các nhiệm vụ thiết yếu trong cộng đồng mà họ đang cư trú.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006106-85">[84]</a> Tầng lớp thân sĩ tự làm mình khác biệt trong xã hội thông qua hoạt động theo đuổi tri thức, sưu tầm cổ vật,<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162–163-88">[87]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999148-89">[88]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006104-90">[89]</a> trong khi nhà của những chủ đất tiếng tăm lại thu hút được nhiều thị thần, bao gồm các nghệ nhân, nghệ sĩ, gia sư và người làm trò mua vui.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet196292–93-91">[90]</a> Bất chấp sự coi thường dành cho nghề buôn bán, thương mại và thương nhân, đến từ giới <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a> ưu tú có trình độ văn hóa cao, chủ nghĩa giao thương vẫn giữ một vai trò nổi bật trong văn hóa, xã hội thời nhà Tống. Một <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a> sẽ bị đồng nghiệp khinh bỉ nếu tìm cách kiếm thêm thu nhập ngoài khoản lương nhà nước. Tuy nhiên, điều này không ngăn được nhiều sĩ đại phu quản lý các mối quan hệ kinh doanh thông qua chi nhánh trung gian.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet196260–61,_68–69-92">[91]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Luật,_tư_pháp_và_khoa_học_pháp_y">Luật, tư pháp và khoa học pháp y</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=6" title="Sửa đổi phần “Luật, tư pháp và khoa học pháp y”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=6" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Luật, tư pháp và khoa học pháp y">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_(II)_001.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A painting of a play being staged in a courtyard. In the center, a man in loose black robes appears in mid-bow or mid-dance. To the left, two men dressed as guards are holding a third man, dressed in the same attire as the man in the center. To the right, a heavy set man sits in a throne. Behind him stand three women in white face paint and a man dressed in the same attire as the man in the center." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28II%29_001.jpg/220px-Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28II%29_001.jpg" decoding="async" width="220" height="179" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28II%29_001.jpg/330px-Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28II%29_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c6/Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28II%29_001.jpg/440px-Chinesischer_Maler_des_12._Jahrhunderts_%28II%29_001.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="1645" /></a><figcaption>Chiết hạm đồ, tranh đầu thế kỷ 12.</figcaption></figure> Hệ thống <a href="/wiki/T%C6%B0_ph%C3%A1p" title="Tư pháp">tư pháp</a> nhà Tống giữ lại hầu hết pháp điển của <a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">nhà Đường</a>, cơ sở cho nhiều bộ luật truyền thống ở <a href="/wiki/Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Trung Quốc">Trung Quốc</a> mãi cho tới thời hiện đại.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006161-93">[92]</a> Huyện úy duy trì luật pháp và trật tự trong khu vực pháp lý đô thị, đôi khi mạo hiểm đến cả vùng nông thôn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMcKnight1992155–157-94">[93]</a> Huyện lệnh, người giám sát các phiên tòa, không chỉ nắm vững luật thành văn mà còn phải đề cao đạo đức trong xã hội.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006161-93">[92]</a> Các huyện lệnh như <a href="/wiki/Bao_C%C3%B4ng" title="Bao Công">Bao Thanh Thiên</a> (999–1062) nổi tiếng là hiện thân của sự ngay thẳng, luôn duy trì công lý và không bao giờ làm trái quy tắc của bản thân. Trong mỗi phiên tòa, họ sẽ chỉ rõ người hoặc bên có tội và đưa ra hình phạt thích đáng, thường là dưới hình thức đòn roi.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006161-93">[92]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962107-95">[94]</a> Một cá nhân hoặc một bên bị đưa ra xét xử vì tội hình sự hoặc dân sự không được coi là hoàn toàn vô tội cho đến khi chứng minh được điều ngược lại, ngay cả người buộc tội cũng bị huyện lệnh xem xét với mức độ nghi ngờ cao.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962107-95">[94]</a> Do chi phí kiện cáo tốn kém và việc người bị buộc tội hình sự sẽ phải ngồi tù ngay lập tức, dân chúng thích giải quyết tranh chấp, cãi vả một cách riêng tư mà không cần sự can thiệp của chính quyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962107-95">[94]</a> Trong cuốn Mộng Khê bút đàm, <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a> từng lập luận chống lại nhiều niềm tin truyền thống của người Trung Quốc về ngành <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A3i_ph%E1%BA%ABu_h%E1%BB%8Dc" title="Giải phẫu học">giải phẫu học</a>; điều này có lẽ đã thúc đẩy mối quan tâm dành cho công tác <a href="/wiki/Kh%C3%A1m_nghi%E1%BB%87m_t%E1%BB%AD_thi" title="Khám nghiệm tử thi">khám nghiệm tử thi</a> ở Trung Quốc trong thế kỷ 12.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199530–31-96">[95]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESivin1995tr._30–31,_footnote_27-97">[96]</a> Bác sĩ kiêm thẩm phán <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_T%E1%BB%AB" title="Tống Từ">Tống Từ</a> (1186–1249) đã viết một công trình <a href="/wiki/Khoa_h%E1%BB%8Dc_ph%C3%A1p_y" title="Khoa học pháp y">khoa học pháp y</a> tiên phong bàn về việc khám nghiệm tử thi để xác định nguyên nhân cái chết (do bóp cổ, đầu độc, đuối nước, hay đánh đập, v.v). Qua đó, chứng minh nạn nhân bị giết, tự tử hay gặp tai nạn.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962170-98">[97]</a> Tống Từ nhấn mạnh tầm quan trọng về tiêu chuẩn hành vi của mỗi nhân viên điều tra và việc thư ký phải ghi lại kết quả chính xác trong quá trình khám nghiệm tử thi.<a href="#cite_note-FOOTNOTESung198112,_72-99">[98]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Quân_đội_và_phương_pháp_tác_chiến">Quân đội và phương pháp tác chiến</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=7" title="Sửa đổi phần “Quân đội và phương pháp tác chiến”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=7" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Quân đội và phương pháp tác chiến">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_%C4%91%E1%BB%99i_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân đội nhà Tống (trang không tồn tại)">Lịch sử quân đội nhà Tống</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Four_Generals_of_Song.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A long, landscape oriented painting of eight figures. From left to right, the first, third, fifth, sixth, and eighth people are armed, with the first and last men most heavily armed, carrying both a bow and a sword, with the other three carrying either a bow or a sword but not both. Each of the men wears a thin, flat, black cap. The third and sixth figure are also a head shorter than the rest of the figures." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Four_Generals_of_Song.jpg/300px-Four_Generals_of_Song.jpg" decoding="async" width="300" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Four_Generals_of_Song.jpg/450px-Four_Generals_of_Song.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Four_Generals_of_Song.jpg/600px-Four_Generals_of_Song.jpg 2x" data-file-width="6000" data-file-height="800" /></a><figcaption>Trung hưng tứ tướng của họa sĩ Nam Tống Lưu Tùng Niên (1174–1224); danh tướng <a href="/wiki/Nh%E1%BA%A1c_Phi" title="Nhạc Phi">Nhạc Phi</a> (1103–1142) đứng thứ hai từ trái qua.</figcaption></figure> Quân đội nhà Tống chủ yếu được tổ chức để đảm bảo rằng nó không thể đe dọa tới quyền kiểm soát đế quốc. Điều này đôi khi làm giảm đi hiệu quả chiến đấu. <a href="/wiki/Xu_m%E1%BA%ADt_vi%E1%BB%87n" title="Xu mật viện">Xu mật viện</a>, cơ quan chính quyền trung ương chịu trách nhiệm về lực lượng quân đội, hoạt động dưới quyền <a href="/wiki/Xu_m%E1%BA%ADt_s%E1%BB%A9" title="Xu mật sứ">xu mật sứ</a>, người không có khả năng kiểm soát hoàn toàn cấm quân. Cấm quân được phân chia cho ba nguyên soái thống lĩnh, mỗi người chịu trách nhiệm độc lập trước hoàng đế. Và cũng vì hoàng đế hiếm khi đích thân dẫn binh, quân Tống thiếu sự thống nhất trong chỉ huy.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBai2002239-100">[99]</a> Nhiều tướng lĩnh thành đạt bị coi là mối đe dọa đối với hoàng quyền và thường bị miễn nhiệm hoặc thậm chí là xử tử (nổi tiếng nhất là <a href="/wiki/L%C3%BD_C%C6%B0%C6%A1ng" title="Lý Cương">Lý Cương</a>,<a href="#cite_note-FOOTNOTEBai2002250-101">[100]</a> <a href="/wiki/Nh%E1%BA%A1c_Phi" title="Nhạc Phi">Nhạc Phi</a> và <a href="/wiki/H%C3%A0n_Th%E1%BA%BF_Trung" title="Hàn Thế Trung">Hàn Thế Trung</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEBai2002254-102">[101]</a>). Mặc dù quân nhân bị sĩ đại phu coi thường trong một trật tự xã hội có thứ bậc,<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200225–26-103">[102]</a> một người vẫn có thể giành được địa vị và phẩm giá bằng cách trở thành những sĩ quan cấp cao với thành tích chiến trường hiển hách.<a href="#cite_note-FOOTNOTELorge200543-104">[103]</a> Vào thời cực thịnh, quân Tống có một triệu binh sĩ<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164-29">[29]</a> được chia thành các <a href="/wiki/Trung_%C4%91%E1%BB%99i" title="Trung đội">trung đội</a> 50 người, các đại đội gồm hai trung đội và các tiểu đoàn 500 người.<a href="#cite_note-FOOTNOTELorge200545-105">[104]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEPeers2006130-106">[105]</a> Lính dùng <a href="/wiki/N%E1%BB%8F" title="Nỏ">nỏ</a> được tách ra khỏi bộ binh thông thường, tổ chức thành đơn vị riêng, được đánh giá là lực lượng tinh nhuệ trong chiến đấu, cung cấp giải pháp hiệu quả chống lại kỵ binh.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPeers2006130-106">[105]</a> Chính quyền mong muốn được tài trợ cho những thiết kế nỏ tân tiến có khả năng gia tăng tầm bắn. Trong khi đó, những tay nỏ cự phách rất có giá trị khi được sử dụng trong vai trò lính bắn tỉa tầm xa.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPeers2006130–131-107">[106]</a> Kỵ binh Tống sử dụng một loạt loại vũ khí khác nhau bao gồm phủ thương, <a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFm" title="Kiếm">kiếm</a>, <a href="/wiki/Cung_(v%C5%A9_kh%C3%AD)" title="Cung (vũ khí)">cung</a>, <a href="/wiki/Gi%C3%A1o" title="Giáo">giáo</a> và <a href="/wiki/H%E1%BB%8Fa_th%C6%B0%C6%A1ng" title="Hỏa thương">hỏa thương</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPeers2006131-108">[107]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Dingzhou_Liaodi_Pagoda_4.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Dingzhou_Liaodi_Pagoda_4.jpg/190px-Dingzhou_Liaodi_Pagoda_4.jpg" decoding="async" width="190" height="253" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Dingzhou_Liaodi_Pagoda_4.jpg/285px-Dingzhou_Liaodi_Pagoda_4.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f3/Dingzhou_Liaodi_Pagoda_4.jpg/379px-Dingzhou_Liaodi_Pagoda_4.jpg 2x" data-file-width="2736" data-file-height="3648" /></a><figcaption>Liệu Địch tháp, tháp chùa cao nhất Trung Quốc thời tiền hiện đại, được xây dựng vào năm 1055. Ban đầu được dự định chỉ đơn thuần là một công trình kiến trúc Phật giáo, nhưng sau đó dần được sử dụng như một tháp canh quân sự.<a href="#cite_note-FOOTNOTECao201181-82-109">[108]</a></figcaption></figure> Chiến lược quân sự và huấn luyện quân sự được xem xét như những ngành khoa học có thể nghiên cứu, hoàn thiện. Binh sĩ được kiểm tra kỹ năng sử dụng thành thạo vũ khí và năng lực vận động thể chất.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPeers2006129-110">[109]</a> Quân đội được huấn luyện sao cho biết cách tiến lên khi cờ hiệu được vẫy, dừng lại khi có tiếng chuông và tiếng trống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEPeers2006130-106">[105]</a> Hải quân Tống đóng vai trò quan trọng trong quá trình củng cố đế quốc vào thế kỷ thứ 10; trong cuộc chiến với <a href="/wiki/Nam_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nam Đường">Nam Đường</a>, họ đã tập trung bảo vệ nhiều cây cầu phao lớn bắc qua sông <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Giang" title="Trường Giang">Dương Tử</a> để bảo đảm hoạt động hành quân và tiếp vận.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200287-111">[110]</a> Hải quân Tống sở hữu những tàu chiến cỡ lớn có thể chứa được 1 nghìn binh sĩ trên boong.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286–87-112">[111]</a> Tàu chiến mái guồng di chuyển nhanh được xem như phương tiện cơ giới thiết yếu trong bất kỳ trận hải chiến thành công nào.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286–87-112">[111]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d422-113">[112]</a> Trong trận chiến ngày 23 tháng 1 năm 971, làn mưa tên từ các tay nỏ bên phía quân Tống đã tiêu diệt quân đoàn <a href="/wiki/Voi_chi%E1%BA%BFn" title="Voi chiến">voi chiến</a> của <a href="/wiki/Nam_H%C3%A1n" title="Nam Hán">Nam Hán</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTESchafer1957291-114">[113]</a> Trận thua này không chỉ đánh dấu sự khuất phục của Nam Hán trước nhà Tống, mà còn là lần cuối cùng đơn vị voi chiến được sử dụng như một sư đoàn chính quy trong quân đội Trung Quốc.<a href="#cite_note-FOOTNOTESchafer1957291-114">[113]</a> Có tổng cộng 347 luận thuyết quân sự được viết vào thời nhà Tống, thống kê trong <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_s%E1%BB%AD" title="Tống sử">Tống sử</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e19-115">[114]</a> Tuy nhiên, chỉ một số ít còn tồn tại tới ngày nay, chẳng hạn như Vũ kinh tổng yếu ra đời năm 1044. Đây là cuốn sách liệt kê công thức thuốc súng đầu tiên được biết đến,<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e119-116">[115]</a> đưa ra nhiều công thức thích hợp áp dụng cho một số loại bom thuốc súng khác nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e122–124-117">[116]</a> Ngoài ra, Vũ kinh tổng yếu cũng cung cấp mô tả, thông tin chi tiết và hướng dẫn bảo trì, sửa chữa các bộ phận, thiết bị thành phần của <a href="/wiki/S%C3%BAng_phun_l%E1%BB%ADa" title="Súng phun lửa">súng phun lửa</a> bơm pít tông đôi.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e82–84-118">[117]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nghệ_thuật,_văn_học_và_triết_học">Nghệ thuật, văn học và triết học</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=8" title="Sửa đổi phần “Nghệ thuật, văn học và triết học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=8" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nghệ thuật, văn học và triết học">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Wood_Bodhisattva.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A wooden carving of a female human figure, sitting with one knee on the ground and one knee pointing up, with a hand resting on that knee. The carving includes loose fitting clothing, which is covered mainly in gold foil." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Wood_Bodhisattva.jpg/220px-Wood_Bodhisattva.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Wood_Bodhisattva.jpg/330px-Wood_Bodhisattva.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/98/Wood_Bodhisattva.jpg/440px-Wood_Bodhisattva.jpg 2x" data-file-width="2048" data-file-height="1536" /></a><figcaption>Tượng <a href="/wiki/B%E1%BB%93_T%C3%A1t" class="mw-redirect" title="Bồ Tát">Bồ Tát</a> bằng gỗ từ thời nhà Tống (960–1279).</figcaption></figure> Nghệ thuật thị giác được nâng tầm nhờ những tiến bộ mới trong các lĩnh vực như vẽ <a href="/wiki/Tranh_phong_c%E1%BA%A3nh" title="Tranh phong cảnh">tranh phong cảnh</a>, tranh chân dung. <a href="/wiki/Th%C3%A2n_s%C4%A9" title="Thân sĩ">Thân sĩ</a> dành thời gian rảnh rỗi để vẽ tranh, làm thơ hoặc viết <a href="/wiki/Th%C6%B0_ph%C3%A1p_Trung_Hoa" title="Thư pháp Trung Hoa">thư pháp</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais200681–83-119">[118]</a> Nhà thơ kiêm chính khách <a href="/wiki/T%C3%B4_%C4%90%C3%B4ng_Pha" title="Tô Đông Pha">Tô Đông Pha</a> cùng cộng sự Mễ Phất (1051–1107) rất thích sưu tầm đồ cổ, thường mượn hoặc mua các tác phẩm nghệ thuật về để nghiên cứu và sao chép.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006163-28">[28]</a> Thơ ca và văn học hưởng lợi nhờ sự phổ biển, phát triển của thể thơ <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_(th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc)" title="Từ (thể loại văn học)">từ</a>. Một số lượng lớn bách khoa toàn thư đã được biên soạn, bao gồm các tác phẩm sử học và hàng chục chuyên luận về chủ đề kỹ thuật. Bộ thông sử đồ sộ <a href="/wiki/T%C6%B0_tr%E1%BB%8B_th%C3%B4ng_gi%C3%A1m" title="Tư trị thông giám">Tư trị thông giám</a> bao gồm 1 nghìn tập, chứa 9,4 triệu <a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">Hán tự</a>. Thể loại văn học du ký phổ biến với các tác phẩm của Tô Đông Pha và nhà địa lý học Phạm Thành Đại (1126–1193). Trong Thạch chung sơn ký, Tô Đông Pha sử dụng lối bài luận thuyết phục để lập luận cho một quan điểm triết học.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHargett198574–76-120">[119]</a> Mặc dù đã có dạng sơ khai từ thế kỷ thứ nhất, tới thời nhà Tống, một loại <a href="/wiki/D%C6%B0_%C4%91%E1%BB%8Ba_ch%C3%AD" title="Dư địa chí">địa chí</a> hoàn thiện gọi là phương chí mới ra đời, thay thế cho đồ kinh truyền thống.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBol200144-121">[120]</a> Hoàng cung có rất nhiều họa sĩ, nhà thư pháp, nhà thơ và người kể chuyện. <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Huy_T%C3%B4ng" title="Tống Huy Tông">Tống Huy Tông</a> tích cực bảo trợ nghệ thuật và là một nghệ sĩ có tiếng, danh mục bộ sưu tập của ông được liệt kê có hơn 6 nghìn bức tranh. <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Tr%E1%BA%A1ch_%C4%90oan" title="Trương Trạch Đoan">Trương Trạch Đoan</a> (1085–1145) là ví dụ điển hình cho một họa sĩ cung đình được trọng vọng, tác giả của bức tranh toàn cảnh quy mô <a href="/wiki/Thanh_minh_th%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%C3%A0_%C4%91%E1%BB%93" title="Thanh minh thượng hà đồ">Thanh minh thượng hà đồ</a>. <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Cao_T%C3%B4ng" title="Tống Cao Tông">Tống Cao Tông</a> khởi xướng một dự án nghệ thuật lớn trong thời trị vì của ông, mang tên Hồ già thập bát phách, lấy cảm hứng từ cuộc đời <a href="/wiki/Th%C3%A1i_Di%E1%BB%85m" title="Thái Diễm">Thái Văn Cơ</a> (sinh. 177). Hồ gia thập bát phách là cử chỉ ngoại giao mà <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Cao_T%C3%B4ng" title="Tống Cao Tông">Tống Cao Tông</a> dành cho <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Kim" title="Nhà Kim">nhà Kim</a> trong thời gian ông thương lượng để <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_N%E1%BB%AF_Ch%C3%A2n" title="Người Nữ Chân">người Nữ Chân</a> chịu thả mẹ mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999151-122">[121]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Chinesischer_Maler_von_1238_001.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A portrait of an older, balding man in a half pale green and half sky blue robe. He is sitting on an armchair holding a thin wooden stick, possibally a folded up fan." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Chinesischer_Maler_von_1238_001.jpg/200px-Chinesischer_Maler_von_1238_001.jpg" decoding="async" width="200" height="246" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Chinesischer_Maler_von_1238_001.jpg/300px-Chinesischer_Maler_von_1238_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/77/Chinesischer_Maler_von_1238_001.jpg/400px-Chinesischer_Maler_von_1238_001.jpg 2x" data-file-width="1576" data-file-height="1937" /></a><figcaption>Chân dung Thiền sư Trung Quốc <a href="/wiki/V%C3%B4_Chu%E1%BA%A9n_S%C6%B0_Ph%E1%BA%A1m" title="Vô Chuẩn Sư Phạm">Vô Chuẩn Sư Phạm</a>, được vẽ vào năm 1238.</figcaption></figure> Về <a href="/wiki/Tri%E1%BA%BFt_h%E1%BB%8Dc_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Triết học Trung Quốc">triết học</a>, <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Phật giáo Trung Quốc">Phật giáo Trung Quốc</a> đã suy giảm ảnh hưởng nhưng vẫn giữ được vị thế trong lĩnh vực nghệ thuật và trong hoạt động từ thiện ở các tu viện. Phật giáo tác động sâu sắc đến phong trào <a href="/wiki/L%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" title="Lý học">Tân Nho giáo</a> mới chớm nở, do <a href="/wiki/Tr%C3%ACnh_Di" title="Trình Di">Trình Di</a> (1033–1107) và <a href="/wiki/Chu_Hi" title="Chu Hi">Chu Hi</a> lãnh đạo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006168-123">[122]</a> <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_%C4%90%E1%BA%A1i_th%E1%BB%ABa" class="mw-redirect" title="Phật giáo Đại thừa">Phật giáo Đại thừa</a> ảnh hướng đến <a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Tr%E1%BB%8Dng_Y%C3%AAm" title="Phạm Trọng Yêm">Phạm Trọng Yêm</a> và <a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_An_Th%E1%BA%A1ch" title="Vương An Thạch">Vương An Thạch</a> thông qua quan niệm về chủ nghĩa phổ quát đạo đức.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWright195993-124">[123]</a> Trong khi đó, <a href="/wiki/Si%C3%AAu_h%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc" title="Siêu hình học">siêu hình học</a> Phật giáo chi phối học thuyết tiền Tân Nho giáo của Trình Di.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006168-123">[122]</a> Chính các tác phẩm triết học của Trình Di đã tác động tới Chu Hi. Mặc dù các công trình của Chu Hi không được đồng nghiệp đương thời chấp nhận, việc ông bình luận và nhấn mạnh bốn tác phẩm Nho học kinh điển trong bộ <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_th%C6%B0" title="Tứ thư">Tứ thư</a> như tài liệu <a href="/wiki/Nho_gi%C3%A1o" title="Nho giáo">Nho giáo</a> nhập môn đã hình thành nên cơ sở của học thuyết Tân Nho giáo. Đến năm 1241, dưới sự bảo trợ của <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_L%C3%BD_T%C3%B4ng" title="Tống Lý Tông">Tống Lý Tông</a>, bộ Tứ thư và lời bình kèm theo của Chu Hi trở thành học liệu tiêu chuẩn dành cho những thí sinh muốn đỗ đạt khoa cử.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006169-125">[124]</a> Hai quốc gia <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_%C3%81" title="Đông Á">Đông Á</a> là <a href="/wiki/Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Nhật Bản">Nhật Bản</a> và <a href="/wiki/H%C3%A0n_Qu%E1%BB%91c" title="Hàn Quốc">Hàn Quốc</a> cũng áp dụng giáo trình của Chu Hi, lần lượt gọi nó với cái tên Shushigaku (朱子學) và Jujahak (주자학). Ảnh hưởng liên tục của Phật giáo có thể thấy trong nhiều tác phẩm hội họa như La hán tẩy sam của Lâm Đình Khuê. Tuy nhiên, Phật giáo bị một số người chỉ trích hoặc thậm chí là khinh bỉ. Chính khách kiêm sử gia <a href="/wiki/%C3%82u_D%C6%B0%C6%A1ng_Tu" title="Âu Dương Tu">Âu Dương Tu</a> (1007–1072) gọi tôn giáo này là một "lời nguyền" chỉ có thể được phá giải bằng cách nhổ bỏ khỏi văn hóa Trung Hoa và thay thế bằng diễn ngôn Nho giáo.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWright195988–89-126">[125]</a> Phật giáo sẽ không thể nào thực sự phục hưng nếu <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">nhà Nguyên</a> không cai trị Trung Quốc kéo theo sự bảo trợ mà <a href="/wiki/H%E1%BB%91t_T%E1%BA%A5t_Li%E1%BB%87t" title="Hốt Tất Liệt">Hốt Tất Liệt</a> dành cho <a href="/wiki/Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o_T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng" title="Phật giáo Tây Tạng">Phật giáo Tây Tạng</a> và nhà sư Bát Tư Ba trong vai trò <a href="/wiki/L%E1%BA%A1t-ma" title="Lạt-ma">lạt-ma</a> lãnh đạo. <a href="/wiki/C%E1%BA%A3nh_gi%C3%A1o" title="Cảnh giáo">Cảnh giáo</a>, một tông phái <a href="/wiki/C%C6%A1_%C4%90%E1%BB%91c_gi%C3%A1o" class="mw-redirect" title="Cơ Đốc giáo">Cơ Đốc giáo</a> du nhập vào Trung Quốc từ thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">nhà Đường</a>, cũng sẽ được hồi sinh dưới sự cai trị của <a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Người Mông Cổ">người Mông Cổ</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962215-127">[126]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ẩm_thực_và_phục_trang">Ẩm thực và phục trang</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=9" title="Sửa đổi phần “Ẩm thực và phục trang”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=9" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ẩm thực và phục trang">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Red_lacquer_tray_with_gold_engraving,_Song_Dynasty.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A red, square tray with cut off corners. Inlaid into the tray in gold foil is a design depicting two birds perched on a branch of a large, lowering plant." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Red_lacquer_tray_with_gold_engraving%2C_Song_Dynasty.jpg/210px-Red_lacquer_tray_with_gold_engraving%2C_Song_Dynasty.jpg" decoding="async" width="210" height="199" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Red_lacquer_tray_with_gold_engraving%2C_Song_Dynasty.jpg/315px-Red_lacquer_tray_with_gold_engraving%2C_Song_Dynasty.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Red_lacquer_tray_with_gold_engraving%2C_Song_Dynasty.jpg/420px-Red_lacquer_tray_with_gold_engraving%2C_Song_Dynasty.jpg 2x" data-file-width="2060" data-file-height="1952" /></a><figcaption>Một khay đựng thức ăn bằng sơn mài màu đỏ với thiết kế khắc hình hoa mẫu đơn và hai con chim đuôi dài, có niên đại từ thế kỷ 12 đến đầu thế kỷ 13.</figcaption></figure> Luật cấm xa hoa quy định những loại thực phẩm được ăn, loại trang phục được mặc của mỗi người dân, tùy theo địa vị và tầng lớp xã hội. Quần áo được làm bằng vải gai dầu hoặc <a href="/wiki/B%C3%B4ng_v%E1%BA%A3i" title="Bông vải">bông</a>, giới hạn hai màu tiêu chuẩn là đen và trắng. Nông dân, binh sĩ, nghệ nhân và thương gia mặc quần dài. Thương gia giàu sang thì có quyền mặc nhiều loại quần áo trang trí công phu và áo cánh dài qua thắt lưng. Trang phục quy chuẩn của <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a> được xác định một cách chặt chẽ theo hệ thống thứ hạng xã hội. Tuy nhiên, theo thời gian, những quy tắc về trang phục dựa trên phẩm bậc của quan chức dần không còn được chấp hành nghiêm túc. Quan chức biểu lộ địa vị thông qua những chiếc áo bào truyền thống dài chấm đất, có màu sắc đa dạng; thể hiện phẩm bậc thông qua các loại mũ mão hoặc đai lưng cụ thể.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962127–30-128">[127]</a>     Phụ nữ mặc áo dài, áo cánh dài đến đầu gối, váy, áo khoác dài tay, ngắn tay, nếu khá giả thì còn có thể đeo thêm khăn quàng cổ tím quanh vai. Sự khác biệt chính trong trang phục của phụ nữ so với nam giới là chúng được buộc thít ở bên trái, thay vì bên phải.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962129-129">[128]</a> Món ăn chính trong khẩu phần ăn của những người thuộc tầng lớp thấp vẫn là cơm trắng, <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt_l%E1%BB%A3n" title="Thịt lợn">thịt lợn</a> và cá muối.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962134–137-130">[129]</a> Năm 1011, thời <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Ch%C3%A2n_T%C3%B4ng" title="Tống Chân Tông">Tống Chân Tông</a>, <a href="/wiki/Ch%C4%83m_Pa" title="Chăm Pa">Vương quốc Chăm Pa</a> gửi 3 vạn giạ lúa giống làm cống vật cho nhà Tống. Lúa Chăm Pa chịu hạn tốt, phát triển đủ nhanh để nông dân có thể thu hoạch hai thay vì chỉ một vụ mùa mỗi năm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEYen-Mah2008102-131">[130]</a> Thực đơn nhà hàng và tửu quán thời nhà Tống đều được ghi chép lại. Những thực đơn này liệt kê yêu cầu dành cho các buổi lễ ăn hỏi, yến tiệc, lễ hội. Chúng bật mí một chế độ ăn uống đa dạng, xa hoa dành cho những người thuộc tầng lớp thượng lưu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962134–137-130">[129]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198878-132">[131]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEWest199773-133">[132]</a> Thời điểm này, sản phẩm từ <a href="/wiki/S%E1%BB%AFa" title="Sữa">sữa</a> rất hiếm xuất hiện trong ẩm thực đương thời. <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt_b%C3%B2" title="Thịt bò">Thịt bò</a> cũng ít khi được tiêu thụ vì bò đực là loài động vật có giá trị sức kéo và <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt_ch%C3%B3" title="Thịt chó">thịt chó</a> thì không có trong chế độ ăn uống của người giàu. Mặc dù dân nghèo có thể chọn ăn <a href="/wiki/Th%E1%BB%8Bt_ch%C3%B3" title="Thịt chó">thịt chó</a> khi cần thiết, nhưng đó cũng không phải là món ăn trong chế độ ăn uống thông thường của họ.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet1962135–136-134">[133]</a> Người dân thường tiêu thụ quả <a href="/wiki/Ch%C3%A0_l%C3%A0" title="Chà là">chà là</a>, <a href="/wiki/T%C3%A1o_t%C3%A0u" title="Táo tàu">táo tàu</a>, <a href="/wiki/L%C3%AA" class="mw-disambig" title="Lê">lê</a>, <a href="/wiki/M%C6%A1_(c%C3%A2y)" title="Mơ (cây)">mơ</a>, <a href="/wiki/M%E1%BA%ADn_h%E1%BA%ADu" title="Mận hậu">mận hậu</a>, nước lê, nước vải ép, đồ uống <a href="/wiki/M%E1%BA%ADt_ong" title="Mật ong">mật ong</a> trộn <a href="/wiki/G%E1%BB%ABng" title="Gừng">gừng</a>; dùng nhiều loại gia vị như <a href="/wiki/%E1%BB%9At" title="Ớt">ớt</a> <a href="/wiki/T%E1%BB%A9_Xuy%C3%AAn" title="Tứ Xuyên">Tứ Xuyên</a>, gừng, <a href="/wiki/X%C3%AC_d%E1%BA%A7u" class="mw-redirect" title="Xì dầu">xì dầu</a>, <a href="/wiki/D%E1%BA%A7u_th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt" title="Dầu thực vật">dầu thực vật</a>, <a href="/wiki/D%E1%BA%A7u_m%C3%A8" title="Dầu mè">dầu mè</a>, <a href="/wiki/Mu%E1%BB%91i_%C4%83n" title="Muối ăn">muối</a> và <a href="/wiki/Gi%E1%BA%A5m" title="Giấm">giấm</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198878-132">[131]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEWest199786-135">[134]</a>   <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kinh_tế">Kinh tế</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=10" title="Sửa đổi phần “Kinh tế”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=10" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kinh tế">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kinh tế nhà Tống (trang không tồn tại)">Kinh tế nhà Tống</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Qingming_Festival_2.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A long, horizontally aligned section of painting that details several large trading barges docked along a river. The barges have curved bottomed hull and vertical wooden walls that are topped in a line of roofing tiles, but do not have actual roofs. Only one of the ships has a mast, although all of the ships do have large rudders." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Qingming_Festival_2.jpg/300px-Qingming_Festival_2.jpg" decoding="async" width="300" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Qingming_Festival_2.jpg/450px-Qingming_Festival_2.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Qingming_Festival_2.jpg/600px-Qingming_Festival_2.jpg 2x" data-file-width="1596" data-file-height="375" /></a><figcaption>Tàu Trung Quốc trong bức tranh <a href="/wiki/Thanh_minh_th%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%C3%A0_%C4%91%E1%BB%93" title="Thanh minh thượng hà đồ">Thanh minh thượng hà đồ</a> của <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Tr%E1%BA%A1ch_%C4%90oan" title="Trương Trạch Đoan">Trương Trạch Đoan</a> (1085–1145); Các tàu Trung Quốc thời nhà Tống đã có vách ngăn kín nước ở phần thân tàu.</figcaption></figure> Nhà Tống có một trong những nền kinh tế thịnh vượng và phát triển nhất thế giới trung cổ. Người Trung Quốc đầu tư tiền vào các <a href="/wiki/C%C3%B4ng_ty_c%E1%BB%95_ph%E1%BA%A7n" title="Công ty cổ phần">công ty cổ phần</a> cùng rất nhiều <a href="/wiki/Thuy%E1%BB%81n_bu%E1%BB%93m_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thuyền buồm Trung Quốc">tàu buồm</a>, khi mà lợi nhuận tiền tệ được đảm bảo từ hoạt động thương mại trong và ngoài nước sôi động dọc theo kênh <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A1i_V%E1%BA%ADn_H%C3%A0" title="Đại Vận Hà">Đại Vận Hà</a> và <a href="/wiki/Tr%C6%B0%E1%BB%9Dng_Giang" title="Trường Giang">sông Dương Tử</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006157-136">[135]</a> Doanh nghiệp tư nhân và những gia đình thương nhân có tiếng được phép chiếm lĩnh các ngành công nghiệp chưa bị nhà nước <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99c_quy%E1%BB%81n_(kinh_t%E1%BA%BF)" title="Độc quyền (kinh tế)">độc quyền</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164-29">[29]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c23-137">[136]</a> Cả công nghiệp tư nhân và công nghiệp do chính quyền kiểm soát đều đủ sức theo kịp tốc độ gia tăng dân số.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164-29">[29]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c23-137">[136]</a> Nghệ nhân, thương nhân thành lập nhiều <a href="/wiki/Ph%C6%B0%E1%BB%9Dng_h%E1%BB%99i" title="Phường hội">phường hội</a>, buộc chính quyền phải tìm cách đối phó mỗi khi tiến hành đánh thuế, trưng dụng hàng hóa, đặt giá cả tiêu chuẩn và mức lương tối thiểu cho người lao động.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006157-136">[135]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEGernet196288,_94-138">[137]</a> Ngành công nghiệp sắt có sự tham gia của các <a href="/wiki/Kh%E1%BB%9Fi_s%E1%BB%B1_doanh_nghi%E1%BB%87p" title="Khởi sự doanh nghiệp">nhà khởi nghiệp</a> tư nhân với lò luyện của riêng họ và các cơ sở nấu luyện sắt do chính quyền giám sát.<a href="#cite_note-FOOTNOTEWagner2001178–179,_181–183-139">[138]</a> Nền kinh tế nhà Tống đủ ổn định để sản xuất hơn một trăm triệu kilôgam sản phẩm bằng sắt mỗi năm.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006158-140">[139]</a> Nạn phá rừng quy mô lớn ở Trung Quốc sẽ còn tiếp tục xảy ra nếu không có sự đổi mới từ thế kỷ 11, khi người ta sử dụng <a href="/wiki/Than_%C4%91%C3%A1" title="Than đá">than đá</a> thay cho <a href="/wiki/Than_c%E1%BB%A7i" title="Than củi">than củi</a> trong các <a href="/wiki/L%C3%B2_cao" title="Lò cao">lò cao</a> nấu gang.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006158-140">[139]</a> Sắt được dùng chủ yếu để chế tạo vũ khí và áo giáp cho quân đội, một phần dùng để đúc nhiều sản phẩm thiết yếu, đáp ứng nhu cầu nội địa ngày càng gia tăng. Giao thương sản phẩm bằng sắt phát triển nhờ hệ thống <a href="/wiki/K%C3%AAnh_%C4%91%C3%A0o" title="Kênh đào">kênh đào</a> mới xây dựng, tạo điều kiện thuận lợi để dòng sản phẩm từ các trung tâm sản xuất có thể tiếp cận thị trường lớn ở kinh đô.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEmbreeGluck1997339-141">[140]</a> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Song_Dynasty_Porcelain.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Three pieces of white porcelain. From left to right, a vase with a grooved, fat body, a short, thin stem, and small opening with a large flat rim extending from it, a simple bowl with a thin brown trim around the outside rim, and a container in the shape of a granary, with several viable support posts, a tiled roof, and a staircase leading to a door, all built into the piece." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Song_Dynasty_Porcelain.jpg/220px-Song_Dynasty_Porcelain.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Song_Dynasty_Porcelain.jpg/330px-Song_Dynasty_Porcelain.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/10/Song_Dynasty_Porcelain.jpg/440px-Song_Dynasty_Porcelain.jpg 2x" data-file-width="1635" data-file-height="1093" /></a><figcaption>Trái: Một chiếc bình gốm sứ thời Bắc Tống với men gốm trong suốt có tông màu xanh lam, từ <a href="/wiki/C%E1%BA%A3nh_%C4%90%E1%BB%A9c_Tr%E1%BA%A5n" title="Cảnh Đức Trấn">Cảnh Đức Trấn</a>, thế kỷ 11; Giữa: Một chiếc bát sứ quý thời Bắc hoặc Nam Tống với trang trí hoa sen khía, viền kim loại và men tráng màu xanh lam trong suốt, từ Cảnh Đức Trấn, thế kỷ 12 hoặc 13; Phải: Mô hình thu nhỏ của một <a href="/wiki/Kho_th%C3%B3c" title="Kho thóc">kho thóc</a> thời Nam Tống với nắp mái và ô cửa có thể tháo rời, đồ sứ thanh bạch với men xanh lam trong suốt, Cảnh Đức Trấn, thế kỷ 13.</figcaption></figure> Năm 1085, số lượng <a href="/wiki/Ti%E1%BB%81n_xu" class="mw-redirect" title="Tiền xu">tiền xu</a> mà nhà Tống đúc thường niên đã chạm mức sáu tỷ đồng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006156-8">[8]</a> Chính quyền nhà Tống là chính quyền đầu tiên trên thế giới phát hành <a href="/wiki/Ti%E1%BB%81n_gi%E1%BA%A5y" title="Tiền giấy">tiền giấy</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006156-8">[8]</a> Để phục vụ hoạt động in tiền, triều đình thành lập một số công xưởng do nhà nước điều hành ở <a href="/wiki/Hu%E1%BB%87_Ch%C3%A2u" title="Huệ Châu">Huệ Châu</a>, <a href="/wiki/Th%C3%A0nh_%C4%90%C3%B4" title="Thành Đô">Thành Đô</a>, <a href="/wiki/H%C3%A0ng_Ch%C3%A2u" title="Hàng Châu">Hàng Châu</a> và An Kỳ.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e48-142">[141]</a> Có rất đông lao động làm việc trong các công xưởng này. Năm 1175, người ta ghi nhận hơn một nghìn nhân công làm việc trong công xưởng Hàng Châu mỗi ngày.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e48-142">[141]</a> Sức mạnh kinh tế của nhà Tống ảnh hưởng mạnh mẽ tới nền kinh tế của các quốc gia khác. Trong ghi chép của mình vào năm 1154, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc" class="mw-redirect" title="Địa lý học">nhà địa lý học</a> người Ma rốc al-Idrisi từng mô tả về năng lực xuất chúng của những đoàn tàu buôn Trung Quốc ở <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_D%C6%B0%C6%A1ng" title="Ấn Độ Dương">Ấn Độ Dương</a> trong các chuyến hải trình thường niên, mang sắt thép, đao kiếm, nhung lụa và nhiều loại hàng dệt may khác tới <a href="/wiki/Aden" title="Aden">Aden</a>, <a href="/wiki/S%C3%B4ng_%E1%BA%A4n" title="Sông Ấn">sông Ấn</a> và <a href="/wiki/Euphrates" title="Euphrates">sông Euphartes</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEShen1996159–161-36">[36]</a> Ở chiều ngược lại, người nước ngoài cũng có những tác động nhất định tới nền kinh tế Trung Quốc. Nhiều người <a href="/wiki/H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o" title="Hồi giáo">Hồi giáo</a> <a href="/wiki/T%C3%A2y_Nam_%C3%81" class="mw-redirect" title="Tây Nam Á">Tây Á</a> và <a href="/wiki/Trung_%C3%81" title="Trung Á">Trung Á</a> sang Trung Quốc buôn bán, trở thành lực lượng ưu việt trong ngành xuất nhập khẩu, thậm chí còn được bổ nhiệm làm cán bộ giám sát các vấn đề kinh tế.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d465-70">[70]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEBBC_News_2007-143">[142]</a> Giao thương đường biển với <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Nam_%C3%81" title="Đông Nam Á">Đông Nam Á</a>, thế giới <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99_gi%C3%A1o" title="Ấn Độ giáo">Ấn Độ giáo</a>, thế giới Hồi giáo và <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_Phi" title="Đông Phi">Đông Phi</a> đã mang lại cho các thương gia khoản tài sản kếch xù và thúc đẩy ngành <a href="/wiki/%C4%90%C3%B3ng_t%C3%A0u" title="Đóng tàu">đóng tàu</a> ở <a href="/wiki/Ph%C3%BAc_Ki%E1%BA%BFn" title="Phúc Kiến">Phúc Kiến</a> phát triển vượt bậc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGolas1980-144">[143]</a> Tuy nhiên, việc tham gia vào các dự án dài hạn ở hải ngoại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để giảm thiểu nguy cơ mất tiền oan khi đầu tư vào thương mại hàng hải với nước ngoài, Ebrey, Walthall và Plais thuật lại: <blockquote>Các nhà đầu tư [thời nhà Tống] thường chia khoản đầu tư của họ cho nhiều con tàu và mỗi con tàu lại có nhiều nhà đầu tư đứng sau. Một nhà quan sát từng cho rằng chính sự háo hức hùn vốn vào thương mại nước ngoài đã tạo nên dòng thất thoát tiền đồng. Ông viết, 'Dân ven biển biết rất rõ thương nhân ngoại quốc vì là đồng hương hoặc người quen...Họ cho thương nhân tiền để mang theo tàu, mua rồi đem về hàng hóa nước ngoài. Đầu tư từ mười đến một trăm quan tiền, người dân thường xuyên thu về lợi nhuận vài trăm phần trăm.'<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159-82">[81]</a> </blockquote> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Khoa_học_và_kỹ_thuật">Khoa học và kỹ thuật</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=11" title="Sửa đổi phần “Khoa học và kỹ thuật”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=11" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khoa học và kỹ thuật">sửa mã nguồn</a>]</div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Trebuchet1-intransit.jpg" class="mw-file-description"><img alt="An ink on paper diagram of a trebuchet. A long arm with a spherical cap rests on top of a large square platform. The square platform is supported by four plain cut square beams, which connect to an open undercarriage. Rope hangs between the end of the pole that does not have the cap to the inside of the undercarriage, as far away from the start of the rope as possible. The assembly moves on four wheels attached to the sides of the undercarriage." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/47/Trebuchet1-intransit.jpg/210px-Trebuchet1-intransit.jpg" decoding="async" width="210" height="273" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/47/Trebuchet1-intransit.jpg 1.5x" data-file-width="308" data-file-height="400" /></a><figcaption>Hình minh họa máy phóng trebuchet từ bản thảo Vũ kinh tổng yếu năm 1044. Những chiếc máy phóng như thế này được sử dụng để phóng loại bom nổ sơ khai nhất.</figcaption></figure> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_c%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học và công nghệ thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Khoa học và công nghệ thời nhà Tống</a></div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_ph%C3%A1t_minh_c%E1%BB%A7a_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách phát minh của Trung Quốc (trang không tồn tại)">Danh sách phát minh của Trung Quốc</a> và <a href="/w/index.php?title=Danh_s%C3%A1ch_kh%C3%A1m_ph%C3%A1_c%E1%BB%A7a_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Danh sách khám phá của Trung Quốc (trang không tồn tại)">Danh sách khám phá của Trung Quốc</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chiến_tranh_thuốc_súng">Chiến tranh thuốc súng</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=12" title="Sửa đổi phần “Chiến tranh thuốc súng”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=12" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chiến tranh thuốc súng">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_thu%E1%BB%91c_s%C3%BAng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử thuốc súng (trang không tồn tại)">Lịch sử thuốc súng</a></div>Nhờ sự có mặt của <a href="/wiki/Thu%E1%BB%91c_s%C3%BAng" title="Thuốc súng">thuốc súng</a>, những tiến bộ trong công nghệ vũ khí – như <a href="/wiki/S%C3%BAng_phun_l%E1%BB%ADa" title="Súng phun lửa">súng phun lửa</a> sơ khai, <a href="/wiki/L%E1%BB%B1u_%C4%91%E1%BA%A1n" title="Lựu đạn">lựu đạn</a> nổ, <a href="/wiki/H%E1%BB%8Fa_th%C6%B0%C6%A1ng" title="Hỏa thương">hỏa thương</a>, <a href="/wiki/S%C3%BAng_th%E1%BA%A7n_c%C3%B4ng" title="Súng thần công">súng thần công</a> và <a href="/wiki/M%C3%ACn" title="Mìn">mìn</a> – đã giúp nhà Tống đánh đuổi nhiều kẻ thù cho đến khi diệt vong vào cuối thế kỷ 13.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e80-145">[144]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e82-146">[145]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e220–221-147">[146]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e192-148">[147]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTERossabi198879-149">[148]</a> Vũ kinh tổng yếu ra đời năm 1044, là cuốn sách đầu tiên trong lịch sử cung cấp công thức thuốc súng và cách áp dụng cụ thể cho từng loại <a href="/wiki/Bom" title="Bom">bom</a> khác nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e117-150">[149]</a> Năm 1259, khi đang giao chiến với quân <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Đế quốc Mông Cổ">Mông Cổ</a>, viên quan Lý Tăng Bá viết trong Khả trai tạp khảo rằng thành <a href="/wiki/Thanh_Ch%C3%A2u,_Duy_Ph%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Thanh Châu, Duy Phường">Thanh Châu</a> gửi tới <a href="/wiki/T%C6%B0%C6%A1ng_D%C6%B0%C6%A1ng,_H%E1%BB%93_B%E1%BA%AFc" title="Tương Dương, Hồ Bắc">Tương Dương</a> và <a href="/wiki/D%C4%A9nh_Ch%C3%A2u" title="Dĩnh Châu">Dĩnh Châu</a> khoảng một đến hai vạn quả bom vỏ sắt cùng một lúc, đồng thời vẫn đang tiếp tục chế tạo từ một đến hai nghìn quả như vậy mỗi tháng.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e173–174-151">[150]</a> Ở bên kia chiến tuyến, quân Mông Cổ chiêu mộ binh sĩ miền bắc Trung Quốc và dùng chính loại bom thuốc súng kể trên để chiến đấu với quân Tống.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e174–175-152">[151]</a> Mãi thế kỷ 14, <a href="/wiki/S%C3%BAng_c%E1%BA%A7m_tay" title="Súng cầm tay">súng cầm tay</a> và súng thần công mới được tìm thấy ở <a href="/wiki/Ch%C3%A2u_%C3%82u" title="Châu Âu">Châu Âu</a>, <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a> và <a href="/wiki/Trung_%C4%90%C3%B4ng" title="Trung Đông">Trung Đông</a> trong giai đoạn đầu của thời đại chiến tranh thuốc súng. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Đo_khoảng_cách_và_định_hướng_cơ_học">Đo khoảng cách và định hướng cơ học</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=13" title="Sửa đổi phần “Đo khoảng cách và định hướng cơ học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=13" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đo khoảng cách và định hướng cơ học">sửa mã nguồn</a>]</div> Ngay từ thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">nhà Hán</a>, khi nhà nước cần đo chính xác quãng đường đi lại trên khắp đế quốc, người Trung Quốc đã biết dùng dụng cụ đo đường cơ học.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c283-153">[152]</a> Hành trình kế Trung Quốc là một cỗ xe có bộ bánh răng được dẫn động nhờ chuyển động xoay của bánh xe; từng đơn vị <a href="/wiki/H%E1%BB%87_%C4%91o_l%C6%B0%E1%BB%9Dng_c%E1%BB%95_Trung_Hoa" title="Hệ đo lường cổ Trung Hoa">lý</a> sẽ được đánh dấu bằng tiếng trống hoặc tiếng chuông.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c281–282-154">[153]</a> Các thông số kỹ thuật của hành trình kế thế kỷ 11 được viết bởi Lư Đạo Long, nhân vật có khá nhiều trích dẫn trong <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_s%E1%BB%AD" title="Tống sử">Tống sử</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c283–284-155">[154]</a> Thời nhà Tống, hành trình kế cũng được kết hợp với một thiết bị cơ khí phức tạp khác gọi là <a href="/wiki/Xe_ch%E1%BB%89_nam" title="Xe chỉ nam">cỗ xe chỉ nam</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c291-156">[155]</a> Cỗ xe chỉ nam, ban đầu được chế tạo bởi Mã Quân vào thế kỷ thứ 3, đặc trưng bởi một bánh răng vi sai cho phép hình nộm gắn trên xe luôn chỉ về hướng nam, bất kể nó chuyển động như thế nào.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c287-157">[156]</a> Bánh răng vi sai hiện nay đã được ứng dụng trong <a href="/wiki/%C3%94_t%C3%B4" title="Ô tô">ô tô</a> hiện đại, giúp áp một lượng <a href="/wiki/M%C3%B4_men_xo%E1%BA%AFn" class="mw-redirect" title="Mô men xoắn">mô-men xoắn</a> bằng nhau cho bốn bánh xe ngay cả khi chúng đang quay với tốc độ khác nhau. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Nhà_bác_học,_phát_minh_và_thiên_văn_học">Nhà bác học, phát minh và thiên văn học</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=14" title="Sửa đổi phần “Nhà bác học, phát minh và thiên văn học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=14" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Nhà bác học, phát minh và thiên văn học">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thiên văn học Trung Quốc">Thiên văn học Trung Quốc</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Clock_Tower_from_Su_Song%27s_Book.JPG" class="mw-file-description"><img alt="A diagram of the interior of a clocktower. The clock mechanism has several large gears, however it is not apparent how they would receive stimulus to move." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Clock_Tower_from_Su_Song%27s_Book.JPG/210px-Clock_Tower_from_Su_Song%27s_Book.JPG" decoding="async" width="210" height="278" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Clock_Tower_from_Su_Song%27s_Book.JPG/315px-Clock_Tower_from_Su_Song%27s_Book.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Clock_Tower_from_Su_Song%27s_Book.JPG/420px-Clock_Tower_from_Su_Song%27s_Book.JPG 2x" data-file-width="1051" data-file-height="1392" /></a><figcaption>Sơ đồ bên trong <a href="/wiki/Th%C3%A1p_%C4%91%E1%BB%93ng_h%E1%BB%93" title="Tháp đồng hồ">tháp đồng hồ</a> <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">thiên văn</a> ở <a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Khai Phong</a>, có trong cuốn sách của Tô Tụng, được viết vào năm 1092 và được xuất bản dưới dạng bản in vào năm 1094.</figcaption></figure> Các cá nhân như <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a> (1031–1095) và <a href="/wiki/T%C3%B4_T%E1%BB%A5ng" title="Tô Tụng">Tô Tụng</a> (1020–1101) là hiện thân của những <a href="/wiki/Nh%C3%A0_b%C3%A1c_h%E1%BB%8Dc" title="Nhà bác học">nhà bác học</a> có tiến bộ ở tất cả mọi lĩnh vực mà họ nghiên cứu, bao gồm <a href="/wiki/Th%E1%BB%B1c_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Thực vật học">thực vật học</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99ng_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Động vật học">động vật học</a>, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%E1%BA%A5t_h%E1%BB%8Dc" title="Địa chất học">địa chất học</a>, <a href="/wiki/Kho%C3%A1ng_v%E1%BA%ADt_h%E1%BB%8Dc" title="Khoáng vật học">khoáng vật học</a>, <a href="/wiki/C%C6%A1_h%E1%BB%8Dc" title="Cơ học">cơ học</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học">từ học</a>, <a href="/wiki/Kh%C3%AD_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%E1%BB%8Dc" title="Khí tượng học">khí tượng học</a>, kỹ thuật đo thời gian, <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_v%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Thiên văn học">thiên văn học</a>, <a href="/wiki/D%C6%B0%E1%BB%A3c_ph%E1%BA%A9m" title="Dược phẩm">dược phẩm</a>, <a href="/wiki/Kh%E1%BA%A3o_c%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Khảo cổ học">khảo cổ học</a>, <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc" title="Toán học">toán học</a>, <a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_h%E1%BB%8Dc" title="Bản đồ học">bản đồ học</a>, <a href="/wiki/Quang_h%E1%BB%8Dc" title="Quang học">quang học</a>, <a href="/wiki/Ph%C3%AA_b%C3%ACnh_ngh%E1%BB%87_thu%E1%BA%ADt" title="Phê bình nghệ thuật">phê bình nghệ thuật</a>, <a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_l%E1%BB%B1c_h%E1%BB%8Dc" title="Thủy lực học">thủy lực học</a>, v.v.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999148-89">[88]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986a136-158">[157]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c446-159">[158]</a> Thẩm Quát là người đầu tiên phát hiện ra <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%99_t%E1%BB%AB_thi%C3%AAn" title="Độ từ thiên">độ lệch địa từ</a> của <a href="/wiki/Ph%C3%ADa_b%E1%BA%AFc_th%E1%BB%B1c" title="Phía bắc thực">hướng bắc trắc địa</a> khi thử nghiệm với <a href="/wiki/La_b%C3%A0n" title="La bàn">la bàn</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTEMohn20031-160">[159]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEEmbreeGluck1997843-161">[160]</a> Ông đưa ra giả thuyết rằng khí hậu đang <a href="/wiki/Bi%E1%BA%BFn_%C4%91%E1%BB%95i_kh%C3%AD_h%E1%BA%ADu" title="Biến đổi khí hậu">biến đổi</a> theo thời gian.<a href="#cite_note-FOOTNOTEChanClanceyLoy200215-162">[161]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b614-163">[162]</a> Thẩm Quát xây dựng một lý thuyết về sự hình thành đất liền, liên quan đến các khái niệm được chấp nhận trong ngành <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_m%E1%BA%A1o_h%E1%BB%8Dc" title="Địa mạo học">địa mạo học</a> hiện đại.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199523–24-164">[163]</a> Ông là người thứ hai thí nghiệm quang học với <a href="/wiki/Camera_obscura" title="Camera obscura">phòng tối</a>, chỉ vài thập kỷ sau khi người đầu tiên là <a href="/wiki/Ibn_al-Haytham" class="mw-redirect" title="Ibn al-Haytham">Ibn al-Haytham</a> thực hiện.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c98-165">[164]</a> Thẩm Quát cải tiến thiết kế của một số dụng cụ thiên văn như ống ngắm, thứ cho phép ông cố định vị trí sao <a href="/wiki/Sao_B%E1%BA%AFc_c%E1%BB%B1c" class="mw-redirect" title="Sao Bắc cực">Bắc cực</a> (vốn đã dịch chuyển sau nhiều thế kỷ).<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199517-166">[165]</a> Nhà bác học này cũng nổi tiếng ở lĩnh vực đồng hồ thủy lực, phát minh ra một loại <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_h%E1%BB%93_n%C6%B0%E1%BB%9Bc" title="Đồng hồ nước">đồng hồ nước</a> bể tràn có chức năng nội suy bậc cao – hiệu quả hơn so với nội suy tuyến tính – trong việc hiệu chuẩn thước đo thời gian.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199517-166">[165]</a> Tô Tụng nổi tiếng nhất với chuyên luận về phép đo thời gian viết vào năm 1092, trong đó mô tả và minh họa chi tiết <a href="/wiki/Th%C3%A1p_%C4%91%E1%BB%93ng_h%E1%BB%93" title="Tháp đồng hồ">tháp đồng hồ</a> thiên văn cao 12 m chạy nhờ thủy lực của ông, được xây dựng ở <a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Khai Phong</a>. Tháp đồng hồ có một <a href="/wiki/H%E1%BB%97n_thi%C3%AAn_nghi" title="Hỗn thiên nghi">hỗn thiên nghi</a> và một <a href="/wiki/Thi%C3%AAn_c%E1%BA%A7u" title="Thiên cầu">thiên cầu</a> lớn đều được điểu khiển bởi một cơ cấu bộ thoát sơ khai hoạt động không liên tục (tương tự như bộ thoát verge trong máy đồng hồ <a href="/wiki/Trung_c%E1%BB%95" class="mw-redirect" title="Trung cổ">trung cổ</a> ở phương tây, có nguồn gốc từ máy đồng hồ <a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_c%E1%BB%95_%C4%91i%E1%BB%83n" class="mw-redirect" title="Thời cổ điển">thời cổ đại Hy–La</a>).<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c445-167">[166]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c448-168">[167]</a> Nó còn được trang bị một bánh răng xoay với 133 hình nộm được hẹn giờ để quay qua các cánh cửa chớp đã đóng, đồng thời rung chuông, đánh trống và trình bảng thông báo.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c165,_445-169">[168]</a> Trong cuốn sách của mình, Tô Tụng xuất bản một tập bản đồ thiên thể gồm năm <a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_sao" title="Bản đồ sao">biểu đồ chiêm tinh</a>. Những biểu đồ này có phép chiếu hình trụ tương tự như phép chiếu Mecrator – phát kiến được <a href="/wiki/Gerardus_Mercator" title="Gerardus Mercator">Gerardus Mercator</a> giới thiệu trong tấm bản đồ năm 1569 của ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d569-170">[169]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b208-171">[170]</a> Người Trung Quốc thời nhà Tống cũng dành thời gian để quan sát <a href="/wiki/Si%C3%AAu_t%C3%A2n_tinh" title="Siêu tân tinh">siêu tân tinh</a>. Bình đồ địa cầu Tô Châu thạch khắc thiên văn đồ vốn được chuẩn bị vào năm 1193, để chỉ dẫn thái tử về những phát hiện thiên văn học. Vài thập kỷ sau, nó mới được khắc lên đá.<a href="#cite_note-FOOTNOTERufusHsing1947279-172">[171]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b278,_280,_428-173">[172]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Toán_học_và_bản_đồ_học">Toán học và bản đồ học</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=15" title="Sửa đổi phần “Toán học và bản đồ học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=15" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Toán học và bản đồ học">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/wiki/To%C3%A1n_h%E1%BB%8Dc_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Toán học Trung Quốc">Toán học Trung Quốc</a> và <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Ba_l%C3%BD_h%E1%BB%8Dc_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Địa lý học Trung Quốc (trang không tồn tại)">Địa lý học Trung Quốc</a></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Song_Dynasty_Map.JPG" class="mw-file-description"><img alt="An image, probably a printout of a photograph, of a map of eastern China, complete with rivers. The area of the map covered by land features a near perfect grid pattern, which because it does not overlap any text, is clearly the work of the original mapmaker." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Song_Dynasty_Map.JPG/210px-Song_Dynasty_Map.JPG" decoding="async" width="210" height="213" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Song_Dynasty_Map.JPG/315px-Song_Dynasty_Map.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/48/Song_Dynasty_Map.JPG/419px-Song_Dynasty_Map.JPG 2x" data-file-width="756" data-file-height="768" /></a><figcaption>Vũ tích đồ được chạm khắc lên đá vào năm 1137, nằm trong Rừng bia Tây An. Bản đồ hình vuông cạnh 0,91 m này có tỷ lệ chia độ là 100 lý cho mỗi ô lưới chữ nhật. Đường bờ biển và hệ thống sông ngòi của Trung Quốc được xác định rõ ràng và chính xác trên bản đồ.</figcaption></figure> Toán học Trung Quốc có rất nhiều bước tiến đáng chú ý trong thời nhà Tống. <a href="/wiki/Tam_gi%C3%A1c_Pascal" title="Tam giác Pascal">Tam giác Pascal</a> có hình minh họa sớm nhất ở Trung Quốc trong một cuốn sách xuất bản năm 1261 của nhà toán học Dương Huy, mặc dù từng được mô tả trước đó bởi Giả Hiến, vào khoảng năm 1100.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b134–137-174">[173]</a> Dương Huy đưa ra những quy tắc để xây dựng các sắp xếp tổ hợp trong <a href="/wiki/Ma_tr%E1%BA%ADn_k%C3%AC_%E1%BA%A3o" title="Ma trận kì ảo">ma phương</a>, cung cấp bằng chứng lý thuyết cho mệnh đề thứ bốn mươi ba của <a href="/wiki/Euclid" title="Euclid">Euclid</a> về <a href="/wiki/H%C3%ACnh_b%C3%ACnh_h%C3%A0nh" title="Hình bình hành">hình bình hành</a> và là người đầu tiên sử dụng hệ số âm của 'x' trong <a href="/wiki/Ph%C6%B0%C6%A1ng_tr%C3%ACnh_b%E1%BA%ADc_hai" title="Phương trình bậc hai">phương trình bậc hai</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b46,_59–60,_104-175">[174]</a> Tần Cửu Thiều cùng thời với Dương Huy, là người đầu tiên đưa ký hiệu số 0 vào toán học Trung Quốc;<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b43-176">[175]</a> trước đó, với bộ que tính, người ta dùng khoảng trống để biểu đạt giá trị 0.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b62–63-177">[176]</a> Ông cũng được biết đến với việc nghiên cứu <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_l%C3%BD_s%E1%BB%91_d%C6%B0_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Định lý số dư Trung Quốc">định lý số dư Trung Quốc</a>, <a href="/wiki/C%C3%B4ng_th%E1%BB%A9c_Heron" title="Công thức Heron">công thức Heron</a> và dữ liệu thiên văn dùng để xác định ngày <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_ch%C3%AD" title="Đông chí">đông chí</a>. Tác phẩm lớn nhất của Tần Cửu Thiều, Số thư cửu chương, phát hành vào năm 1247. <a href="/wiki/H%C3%ACnh_h%E1%BB%8Dc" title="Hình học">Hình học</a> là nhân tố không thể thiếu trong ngành <a href="/wiki/Tr%E1%BA%AFc_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Trắc địa">trắc địa</a> và <a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_h%E1%BB%8Dc" title="Bản đồ học">bản đồ học</a>. Bản đồ Trung Quốc lâu đời nhất còn tồn tại có niên đại vào khoảng thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên,<a href="#cite_note-FOOTNOTEHsu199390–93-178">[177]</a> nhưng mãi tới thời của Bùi Tú (224–271), độ cao địa hình, lưới tọa độ hình chữ nhật và tỷ lệ khoảng cách chia độ tiêu chuẩn mới được đưa vào bản đồ địa lý.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHsu199396–97-179">[178]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b538–540-180">[179]</a> Tiếp nối những công trình sẵn có, Thẩm Quát đã chế tạo nên một mô hình địa hình. Ông sử dụng tỷ lệ thống nhất 1:900.000 khi vẽ bản đồ.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199522-181">[180]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTETemple1986179-182">[181]</a> Một tấm bản đồ hình vuông có cạnh khoảng 0,9 m – được khắc trên đá vào năm 1137 – tuân theo tỷ lệ lưới tọa độ thống nhất là cứ 100 lý cho mỗi ô vuông, phác thảo chính xác đường nét sông ngòi, bờ biển ở Trung Quốc, kéo dài tới tận <a href="/wiki/%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Ấn Độ">Ấn Độ</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986btr._547–549,_Plate_LXXXI-183">[182]</a> Bản đồ địa hình cổ nhất được biết đến trên thế giới ở dạng bản in, đến từ bộ bách khoa toàn thư do Dương Giai biên tập vào năm 1155, hiển thị miền tây Trung Quốc mà không có lưới tọa độ – yếu tố đặc trưng ở những tấm bản đồ Trung Quốc khác được vẽ chuyên nghiệp hơn.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986btr._549,_Plate_LXXXII-184">[183]</a> Mặc dù <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Ba_ch%C3%AD" title="Địa chí">địa chí</a> đã có từ năm 52 thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">nhà Hán</a> và địa chí kèm theo bản đồ minh họa (gọi là đồ kinh) đã xuất hiện từ thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%B9y" title="Nhà Tùy">nhà Tùy</a>, nhưng địa chí minh họa phổ biến hơn nhiều vào thời nhà Tống, khi người ta dùng nó chủ yếu để phục vụ mục đính chính trị, hành chính và quân sự.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHargett1996406,_409–412-185">[184]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kỹ_thuật_in_chữ_rời">Kỹ thuật in chữ rời</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=16" title="Sửa đổi phần “Kỹ thuật in chữ rời”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=16" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kỹ thuật in chữ rời">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_in_%E1%BA%A5n_%E1%BB%9F_%C4%90%C3%B4ng_%C3%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử in ấn ở Đông Á (trang không tồn tại)">Lịch sử in ấn ở Đông Á</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Su_Song_Star_Map_1.JPG" class="mw-file-description"><img alt="A rectangular ink on paper diagram with several hundred dots, several of which are organized into constellations, such as a drawn bow (bottom center) and a tree (top left)." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Su_Song_Star_Map_1.JPG/220px-Su_Song_Star_Map_1.JPG" decoding="async" width="220" height="155" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Su_Song_Star_Map_1.JPG/330px-Su_Song_Star_Map_1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/df/Su_Song_Star_Map_1.JPG/440px-Su_Song_Star_Map_1.JPG 2x" data-file-width="1372" data-file-height="969" /></a><figcaption>Một biểu đồ chiêm tinh từ cuốn Tân nghi tượng pháp yếu của Tô Tụng xuất bản năm 1092, có phép chiếu hình trụ tương tự như phép chiếu Mercator. Vị trí sao Bắc cực đã được hiệu chỉnh nhờ các quan sát thiên văn của Thẩm Quát.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d569-170">[169]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986b208-171">[170]</a> Tập bản đồ thiên thể của Tô Tụng thực sự là bản in lâu đời nhất.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin1995b32-186">[185]</a></figcaption></figure> Kỹ thuật in chữ rời do Tất Thăng (990–1051) phát minh, lần đầu được mô tả bởi nhà khoa học kiêm chính khách <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a> trong cuốn Mộng khê bút đàm năm 1088 của ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e201–203-187">[186]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199527-188">[187]</a> Bộ <a href="/wiki/Ki%E1%BB%83u_ch%E1%BB%AF" title="Kiểu chữ">phôi chữ</a> bằng đất sét nung đời đầu của Tất Thăng được truyền lại cho một người cháu của Thẩm Quát và được bảo quản rất cẩn thận.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199527-188">[187]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986c33-189">[188]</a> Sự xuất hiện của chữ rời đã khuyến khích việc sử dụng rộng rãi các phương pháp in âm bản để in hàng nghìn tài liệu và một khối lượng lớn văn học viết, được tiêu thụ mạnh mẽ bởi cộng đồng người đọc sách đang phát triển. Tiến bộ trong ngành in ảnh hưởng sâu sắc tới nền giáo dục và cả tầng lớp <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a>, vì số lượng sách ngày càng nhiều còn sách in hàng loạt thì rẻ hơn so với sách chép tay tốn công.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999147-77">[77]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159-82">[81]</a> Do đó, sự phát triển của ngành in và văn hóa in ấn là chất xúc tác trực tiếp thúc đẩy tính linh hoạt xã hội và mở rộng quy mô của tầng lớp học giả tinh hoa – đáng kể nhất là trong khoảng thế kỷ 11 đến thế kỷ 13.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999147-77">[77]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159–160-190">[189]</a> Chữ rời do Tất Thăng phát minh cuối cùng đã phải nhường chỗ cho mộc bản, vì những hạn chế của hệ thống <a href="/wiki/Ch%E1%BB%AF_H%C3%A1n" title="Chữ Hán">Hán tự</a> đồ sộ. Tuy nhiên, kỹ thuật in chữ rời vẫn tiếp tục được sử dụng và cải tiến trong những giai đoạn tiếp theo. Sĩ đại phu <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">nhà Nguyên</a> Vương Trinh đã cải thiện quy trình sắp chữ được nhanh hơn, khi thay phôi chữ đất sét của Tất Thăng bằng phôi chữ gỗ và thử nghiệm cả phôi chữ đúc bằng thiếc.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e206–208,_217-191">[190]</a> Năm 1490, Hóa Toại (1439–1513) sinh sống vào thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Minh" title="Nhà Minh">nhà Minh</a>, cho ra đời bộ phôi chữ bằng kim loại đầu tiên (làm từ đồng).<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e212–213-192">[191]</a> Năm 1638, tờ Kinh báo áp dụng kỹ thuật in chữ rời thay thế cho in mộc bản.<a href="#cite_note-FOOTNOTEBrook1998xxi-193">[192]</a> Tới thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh">nhà Thanh</a>, các dự án in ấn lớn bắt đầu sử dụng kỹ thuật in chữ rời. Năm 1725, để in 66 bản sao của cuốn bách khoa toàn thư Cổ kim đồ thư tập thành gồm 5.020 tập, người ta phải chế tác tới 250.000 phôi chữ rời bằng đồng.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986e215–216-194">[193]</a> Đến thế kỷ 19, <a href="/wiki/M%C3%A1y_in_%C3%A9p" title="Máy in ép">máy in ép</a> kiểu châu Âu thay thế kỹ thuật in chữ rời cũ của Trung Quốc, trong khi kỹ thuật in mộc bản truyền thống ở <a href="/wiki/%C4%90%C3%B4ng_%C3%81" title="Đông Á">Đông Á</a> hiện tại chỉ còn được dùng thưa thớt, chủ yếu mang tính <a href="/wiki/M%E1%BB%B9_h%E1%BB%8Dc" title="Mỹ học">mỹ học</a>. <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kỹ_thuật_thủy_lực_và_hàng_hải">Kỹ thuật thủy lực và hàng hải</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=17" title="Sửa đổi phần “Kỹ thuật thủy lực và hàng hải”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=17" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kỹ thuật thủy lực và hàng hải">sửa mã nguồn</a>]</div> Điểm đổi mới đáng chú ý nhất trong lĩnh vực hàng hải Trung Quốc thời nhà Tống có lẽ là sự ra đời của <a href="/wiki/La_b%C3%A0n" title="La bàn">la bàn</a> đi biển <a href="/wiki/T%E1%BB%AB_h%E1%BB%8Dc" title="Từ học">từ tính</a>, cho phép định hướng chính xác trong môi trường biển khơi, bất kể thời tiết.<a href="#cite_note-FOOTNOTESivin199522-181">[180]</a> Kim chỉ nam được mô tả lần đầu trong Mộng khê bút đàm của <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a>. Chu Úc là người đầu tiên đề cập tới việc thủy thủ sử dụng hữu hiệu kim chỉ nam, trong cuốn Bình châu khả đàm phát hành năm 1119 của mình. <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Canal_lock.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Canal_lock.svg/langvi-202px-Canal_lock.svg.png" decoding="async" width="202" height="202" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Canal_lock.svg/langvi-303px-Canal_lock.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Canal_lock.svg/langvi-404px-Canal_lock.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="900" /></a><figcaption>Hình cắt mặt bên thể hiện nguyên lý hoạt động chung của âu tàu.</figcaption></figure> Ngoài ra, cũng có nhiều tiến bộ đáng kể khác trong kỹ thuật thủy lực và công nghệ hàng hải vào thời nhà Tống. Phát minh <a href="/wiki/%C3%82u_t%C3%A0u" title="Âu tàu">âu tàu</a> vào thế kỷ thứ 10 giúp duy trì mực nước khác nhau ở mỗi đoạn kênh riêng biệt, hỗ trợ đáng kể cho an toàn giao thông kênh đào, nhất là với những sà lan cỡ lớn.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d350–351-195">[194]</a> Sáng kiến vách ngăn kín nước cho phép tàu có thể nổi ngay cả trong trường hợp thân tàu bị thủng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159-82">[81]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d463-196">[195]</a> Vào thế kỷ 11, người Trung Quốc đã dùng xưởng cạn để sửa chữa tàu thuyền.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d660-197">[196]</a> Họ nẹp thanh ngang vào sườn tàu để tăng sức chống chịu nhờ một cấu trúc dạng khung xương.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286-198">[197]</a> Bánh lái gắn ở đuôi tàu xuất hiện tại Trung Quốc từ thế kỷ thứ 1 với bằng chứng là một mô hình tàu trong lăng mộ thời nhà Hán. Vào thời nhà Tống, người Trung Quốc đã nghĩ ra cách nâng và hạ cơ học bánh lái để tàu có thể di chuyển ở những vùng nước có độ sâu khác nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286-198">[197]</a> Họ sử dụng mỏ neo có phần răng được sắp xếp theo hình tròn, thay vì theo một hướng.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286-198">[197]</a> David Graff và Robin Higham khẳng định rằng sự sắp xếp này "khiến mỏ neo đáng tin cậy hơn" khi neo đậu tàu.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286-198">[197]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kỹ_thuật_kết_cấu_và_kiến_trúc">Kỹ thuật kết cấu và kiến trúc</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=18" title="Sửa đổi phần “Kỹ thuật kết cấu và kiến trúc”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=18" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Kỹ thuật kết cấu và kiến trúc">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Bài chi tiết: <a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiến trúc thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Kiến trúc thời nhà Tống</a></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Zhengding_Lingxiao_Pagoda_3.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A wide, octagonal pagoda. It has four tall, functional floors made of brick, and an additional five, short, purely decorative floors made of wood. Each floor is separated by an eave, and the top five floor's eaves look as if they were simply stacked right on top of one another." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Zhengding_Lingxiao_Pagoda_3.jpg/200px-Zhengding_Lingxiao_Pagoda_3.jpg" decoding="async" width="200" height="267" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Zhengding_Lingxiao_Pagoda_3.jpg/301px-Zhengding_Lingxiao_Pagoda_3.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/Zhengding_Lingxiao_Pagoda_3.jpg/400px-Zhengding_Lingxiao_Pagoda_3.jpg 2x" data-file-width="2736" data-file-height="3648" /></a><figcaption>Lăng Tiêu tháp cao 42 m ở <a href="/wiki/Ch%C3%ADnh_%C4%90%E1%BB%8Bnh" title="Chính Định">Chính Định</a>, <a href="/wiki/H%C3%A0_B%E1%BA%AFc" title="Hà Bắc">Hà Bắc</a>. </figcaption></figure> Kiến trúc thời nhà Tống đạt đến tầm cao mới về độ tinh xảo. Dụ Hạo và <a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a> đã viết những cuốn sách phác thảo về lĩnh vực bố cục kiến trúc, tay nghề thủ công, kỹ thuật kết cấu lần lượt vào thế kỷ thứ 10 và 11. Thẩm Quát từng lưu trữ những đoạn hội thoại bằng văn bản của Dụ Hạo mô tả về các vấn đề kỹ thuật như việc lắp đặt các thanh giằng xiên để làm thành hệ giằng chống gió trên tháp chùa.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d141-199">[198]</a> Ông cũng bảo tồn các kích thước và đơn vị đo lường cụ thể mà Dụ Hạo thiết lập cho nhiều loại công trình khác nhau.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d82–84-200">[199]</a> <a href="/wiki/Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_s%C6%B0" title="Kiến trúc sư">Kiến trúc sư</a> Lý Giới (1065–1110), người xuất bản cuốn Dinh tạo pháp thức vào năm 1103, đã mở rộng đáng kể các tác phẩm của Dụ Hạo và biên soạn một bộ quy tắc xây dựng chuẩn mực được áp dụng bởi các cơ quan chính quyền và thợ thủ công trên khắp đế quốc.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGuo19984–6-201">[200]</a> Ông đề cập tới các phương pháp xây dựng, thiết kế và ứng dụng tiêu chuẩn dành cho hào và công sự, công trình đá, công trình gỗ, công trình tre, công trình gạch, kỹ thuật cưa, khoan và tiện, kỹ thuật chạm khắc gỗ, kỹ thuật lát và tráng men gạch, kỹ thuật xây tường, sơn và trang hoàng; cung cấp tỷ lệ công thức <a href="/wiki/V%E1%BB%AFa" title="Vữa">vữa</a> phù hợp.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d85-202">[201]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTEGuo19985-203">[202]</a> Trong Dinh tạo pháp thức, Lý Giới đưa ra nhiều hình minh họa chi tiết, sống động về thành phần kiến trúc và mặt cắt của các tòa nhà. Những hình minh họa này tiết lộ nhiều ứng dụng khác nhau của <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%A5u_c%E1%BB%A7ng" title="Đấu củng">đấu củng</a>, dầm mút thừa, kết cấu mộng âm dương ở dầm nối và dầm ngang; trình bày sơ đồ nhiều kiểu xây dựng hội trường khác nhau theo kích thước phân loại.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d96–100,_108–109-204">[203]</a> Ông cũng phác thảo các đơn vị và phép đo kích thước tiêu chuẩn của tất cả thành phần công trình được mô tả và minh họa trong tác phẩm của mình.<a href="#cite_note-FOOTNOTEGuo19981–6-205">[204]</a> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Song-Imperial-Garden1.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A painting of people boating in a lake. There is a small island in the center of the lake, connected to the mainland by an arched bridge. The entire lake is surrounded by a low wall." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Song-Imperial-Garden1.jpg/210px-Song-Imperial-Garden1.jpg" decoding="async" width="210" height="201" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Song-Imperial-Garden1.jpg/315px-Song-Imperial-Garden1.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Song-Imperial-Garden1.jpg/420px-Song-Imperial-Garden1.jpg 2x" data-file-width="591" data-file-height="565" /></a><figcaption>Kim Minh trì tranh tiêu đồ của <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Tr%E1%BA%A1ch_%C4%90oan" title="Trương Trạch Đoan">Trương Trạch Đoan</a>, khắc họa khung cảnh <a href="/wiki/Khai_Phong" title="Khai Phong">Khai Phong</a>, thời Bắc Tống. </figcaption></figure> Chính quyền hỗ trợ cho nhiều dự án xây dựng quy mô lớn, chẳng hạn như những <a href="/wiki/Th%C3%A1p_(Ph%E1%BA%ADt_gi%C3%A1o)" title="Tháp (Phật giáo)">tháp chùa</a> cao chót vót hay cầu đường bộ khổng lồ (cầu cạn hoặc <a href="/wiki/C%E1%BA%A7u_v%C3%B2m" title="Cầu vòm">cầu vòm</a> nhiều nhịp, làm bằng gỗ hoặc đá). Vào thời nhà Tống, người ta dựng nhiều tháp chùa cao hơn mười tầng. Hai trong số những tháp chùa nổi tiếng nhất là Thiết tháp xây năm 1049 thời Bắc Tống và Lục Hòa tháp xây năm 1165 thời Nam Tống. Liệu Địch tháp xây năm 1055 ở <a href="/wiki/H%C3%A0_B%E1%BA%AFc" title="Hà Bắc">Hà Bắc</a> là tháp chùa cao nhất với tổng chiều cao 84 m. Rất nhiều cây cầu đủ rộng để hai làn phương tiện có thể lưu thông đồng thời, một số cây cầu dài tới 1.220 m.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d151–153-206">[205]</a> Chính quyền cũng tự giám sát xây dựng các công trình nhà nước như văn phòng hành chính, cung điện, công sự thành phố, đền thờ tổ tiên và đền thờ Phật giáo.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d84-207">[206]</a> Kiến trúc sư, thợ thủ công, <a href="/wiki/Th%E1%BB%A3_m%E1%BB%99c" title="Thợ mộc">thợ mộc</a> và kỹ sư kết cấu không có được địa vị như <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a> <a href="/wiki/Nho_gi%C3%A1o" title="Nho giáo">Nho giáo</a>. Ở Trung Quốc, kiến thức kiến trúc được truyền miệng từ người này qua người khác – trong vài trường hợp là từ cha sang con trai – suốt hàng nghìn năm. Những ngôi trường đào tạo kiến trúc và kỹ thuật kết cấu được biết đến là đã tồn tại vào thời nhà Tống; từng có một trường kỹ thuật danh tiếng ở tỉnh <a href="/wiki/Ph%C3%BAc_Ki%E1%BA%BFn" title="Phúc Kiến">Phúc Kiến</a>, do kỹ sư cầu đường Thái Tương (1012–1067) làm hiệu trưởng.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d153-208">[207]</a> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Yingzao_Fashi_1.JPG" class="mw-file-description"><img alt="A diagram showing multiple elaborately carved triangular brackets attached to each of the vertical support beams inside of a building." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Yingzao_Fashi_1.JPG/200px-Yingzao_Fashi_1.JPG" decoding="async" width="200" height="260" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Yingzao_Fashi_1.JPG/300px-Yingzao_Fashi_1.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Yingzao_Fashi_1.JPG/400px-Yingzao_Fashi_1.JPG 2x" data-file-width="837" data-file-height="1087" /></a><figcaption>Hình minh hoạ thành phần công trình từ sách hướng dẫn xây dựng Dinh tạo pháp thức của Lý Giới, in năm 1103.</figcaption></figure> Bên cạnh các di tích và tài liệu hướng dẫn xây dựng, các tác phẩm nghệ thuật miêu tả công trình hay cảnh quan thành phố cũng hỗ trợ giới học giả hiện đại trong nỗ lực tái tạo và nhận diện sắc thái kiến trúc thời nhà Tống. Những nghệ sĩ như Lý Thành, Phạm Khoan, Quách Hy, <a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Tr%E1%BA%A1ch_%C4%90oan" title="Trương Trạch Đoan">Trương Trạch Đoan</a>, <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Huy_T%C3%B4ng" title="Tống Huy Tông">Tống Huy Tông</a> đã vẽ mô phỏng cận cảnh các công trình đơn lẻ cũng như toàn cảnh các thành phố lớn với những cầu vòm, điện, đình, tháp chùa và tường thành Trung Quốc đặc trưng. Nhà khoa học kiêm chính khách Thẩm Quát nổi tiếng với những lời chỉ trích dành cho thể loại nghệ thuật liên quan tới kiến trúc, cho rằng điều quan trọng hơn cả với một nghệ sĩ là chụp được cái nhìn phong cảnh tổng thể, chứ không phải tập trung vào góc cạnh nhà cửa.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d115-209">[208]</a> Thẩm Quát phê bình tranh của Lý Thành vì không tuân thủ nguyên tắc "nhìn điểm nhỏ từ góc nhìn lớn" khi khắc họa các tòa nhà.<a href="#cite_note-FOOTNOTENeedham1986d115-209">[208]</a> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Khảo_cổ_học">Khảo cổ học</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=19" title="Sửa đổi phần “Khảo cổ học”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=19" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Khảo cổ học">sửa mã nguồn</a>]</div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Xem thêm thông tin: <a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_kh%E1%BA%A3o_c%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử khảo cổ học Trung Quốc (trang không tồn tại)">Lịch sử khảo cổ học Trung Quốc</a></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Liu_Ding.jpg" class="mw-file-description"><img alt="A heavily tarnished bronze bowl adorned with several carvings of squares that curl in on themselves at the bottom. It has three stubby, unadorned legs and two small, square handles coming off from the top rim." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Liu_Ding.jpg/210px-Liu_Ding.jpg" decoding="async" width="210" height="212" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Liu_Ding.jpg/315px-Liu_Ding.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Liu_Ding.jpg/420px-Liu_Ding.jpg 2x" data-file-width="1881" data-file-height="1901" /></a><figcaption>Các học giả thời nhà Tống khẳng định đã thu thập được những bảo vật có niên đại từ thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Th%C6%B0%C6%A1ng" title="Nhà Thương">nhà Thương</a>, chẳng hạn như chiếc <a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%89nh_(v%E1%BA%ADt_d%E1%BB%A5ng)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đỉnh (vật dụng) (trang không tồn tại)">đỉnh</a> bằng đồng này.</figcaption></figure> Ngoài thú sưu tầm đồ cổ của tầng lớp <a href="/wiki/Th%C3%A2n_s%C4%A9" title="Thân sĩ">thân sĩ</a>, <a href="/wiki/S%C4%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_phu" title="Sĩ đại phu">sĩ đại phu</a> thời nhà Tống đặc biệt quan tâm tới việc thu thập cổ vật từ các địa điểm <a href="/wiki/Kh%E1%BA%A3o_c%E1%BB%95_h%E1%BB%8Dc" title="Khảo cổ học">khảo cổ</a>. Mục đích của họ là hồi sinh các bảo vật cổ trong nghi lễ nhà nước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFraserHaber1986227-210">[209]</a> Sĩ đại phu nhà Tống tuyên bố rằng họ đã tìm được những món bảo vật <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%93ng_%C4%91i%E1%BA%BFu" title="Đồng điếu">đồng điếu</a>, có niên đại từ thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Th%C6%B0%C6%A1ng" title="Nhà Thương">nhà Thương</a> (1600–1046 TCN), mang <a href="/wiki/Gi%C3%A1p_c%E1%BB%91t_v%C4%83n" title="Giáp cốt văn">ký tự chữ viết</a> của triều đại này.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman200633-211">[210]</a> Một số cố gắng tái tạo bảo vật đồng chỉ bằng trí tưởng tượng, mà không cần quan sát hiện vật hữu hình; cách làm việc này bị Thẩm Quát chỉ trích trong tác phẩm năm 1088 của ông.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFraserHaber1986227-210">[209]</a> Thực tế, Thẩm Quát đã chỉ ra nhiều vấn đề trong ngành khảo cổ học đương thời. Ông phản đối ý kiến của đồng nghiệp khi họ cho rằng các bảo vật là sản phẩm được tạo ra bởi những "nhà hiền triết" trong truyền thuyết hoặc tầng lớp quý tộc cổ đại; đưa ra kết luận đúng đắn rằng đồ thủ công mỹ nghệ cổ đại thực chất là tác phẩm của nghệ nhân và thường dân thời trước.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFraserHaber1986227-210">[209]</a> Thẩm Quát cũng không hài lòng với việc đồng nghiệp chỉ theo đuổi khảo cổ học nhằm nâng cấp nghi lễ nhà nước, vì ông không những có cách tiếp cận khảo cổ học <a href="/wiki/Li%C3%AAn_ng%C3%A0nh" title="Liên ngành">liên ngành</a>, mà còn nhấn mạnh việc nghiên cứu chức năng và điều tra quy trình sản xuất ban đầu của cổ vật.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFraserHaber1986227-210">[209]</a> Thẩm Quát kết hợp văn bản cổ với mô hình <a href="/wiki/H%E1%BB%97n_thi%C3%AAn_nghi" title="Hỗn thiên nghi">hỗn thiên nghi</a> hiện có, để tạo ra một phiên bản hỗn thiên nghi theo tiêu chuẩn cũ. Ông mô tả một số loại vũ khí cổ đại, chẳng hạn như <a href="/wiki/N%E1%BB%8F" title="Nỏ">nỏ</a> có ống ngắm chia tỷ lệ. Trong quá trình thử nghiệm <a href="/wiki/Ti%E1%BA%BFt_nh%E1%BB%8Bp" title="Tiết nhịp">tiết nhịp</a> âm nhạc cổ đại, Thẩm Quát đề xuất nên treo biên chung<a href="#cite_note-212">[b]</a> bằng một loại cán rỗng ruột.<a href="#cite_note-FOOTNOTEFraserHaber1986227-210">[209]</a> Bất chấp sự quan tâm quá mức của thân sĩ đối với khảo cổ học hầu như chỉ đơn thuần là để phục sinh nghi lễ nhà nước, một số đồng nghiệp của Thẩm Quát có cách làm việc tương tự ông. <a href="/wiki/%C3%82u_D%C6%B0%C6%A1ng_Tu" title="Âu Dương Tu">Âu Dương Tu</a> (1007–1072) cùng thời với Thẩm Quát, đã biên soạn một danh sách phân tích các bản chà nổi trên đá và đồng, có thể xem là ý tưởng tiên phong trong ngành <a href="/wiki/Kim_th%E1%BA%A1ch_h%E1%BB%8Dc" title="Kim thạch học">kim thạch học</a> và khảo cổ học.<a href="#cite_note-FOOTNOTEEbrey1999148-89">[88]</a> Trong thế kỷ 11, các sĩ đại phu nhà Tống đã khám phá ra khu miếu Vũ Lương (78–151). Họ chà nổi phù điêu và họa tiết chạm khắc trên các bức tường lăng mộ, để tiện đem đi nơi khác phân tích.<a href="#cite_note-FOOTNOTEHansen2000142-213">[211]</a> Nhận xét về mức độ tin cậy của những dấu tích lịch sử ra đời nhiều năm sau sự kiện, Triệu Minh Thành khẳng định ".. chữ khắc trên đá và đồng được tạo ra cùng thời điểm với sự kiện mà chúng mô tả nên hoàn toàn đáng tin cậy và người ta có thể nhận ra ở chúng nhiều điểm khác biệt."<a href="#cite_note-FOOTNOTERudolph1963170-214">[212]</a> Sử gia R.C. Rudolph nói rằng việc Triệu Minh Thành (1081–1129) và nhiều học giả nhà Tống nhấn mạnh công tác tham khảo nguồn tài liệu đương thời để xác định niên đại chính xác, tương tự như mối quan tâm của sử gia người Đức Leopold von Ranke (1795–1886).<a href="#cite_note-FOOTNOTERudolph1963170-214">[212]</a><a href="#cite_note-FOOTNOTERudolph1963172-215">[213]</a> Hồng Mại (1123–1202) chỉ trích gay gắt bác cổ đồ – thứ mà ông gọi là danh mục khảo cổ "lố bịch" của triều đình – được biên soạn giữa những năm Chính Hòa và Tuyên Hòa (1111–1125) thời <a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Huy_T%C3%B4ng" title="Tống Huy Tông">Tống Huy Tông</a>.<a href="#cite_note-FOOTNOTERudolph1963170–171-216">[214]</a> Hồng Mại thu lượm bảo vật cổ thời <a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">nhà Hán</a> rồi đem so sánh với các mô tả được cung cấp trong bác cổ đồ và phát hiện ra nhiều điểm sai lệch tới mức ông phải "ôm bụng mà cười."<a href="#cite_note-FOOTNOTERudolph1963171-217">[215]</a> Theo Hồng Mại, Thừa tướng <a href="/wiki/S%C3%A1i_Kinh" title="Sái Kinh">Sái Kinh</a> (1047–1126) là người phải chịu trách nhiệm cho những sai sót trầm trọng trên khi cấm các học giả đọc và tham khảo sử liệu cũ.<a href="#cite_note-FOOTNOTERudolph1963171-217">[215]</a> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Xem_thêm">Xem thêm</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=20" title="Sửa đổi phần “Xem thêm”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=20" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Xem thêm">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r68144143">.mw-parser-output .div-col{margin-top:0.3em;column-width:30em}.mw-parser-output .div-col-small{font-size:90%}.mw-parser-output .div-col-rules{column-rule:1px solid #aaa}.mw-parser-output .div-col dl,.mw-parser-output .div-col ol,.mw-parser-output .div-col ul{margin-top:0}.mw-parser-output .div-col li,.mw-parser-output .div-col dd{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}</style><div class="div-col" style="column-width: 15em;"> <ul><li><a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_t%E1%BB%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_th%C6%B0" title="Tống tứ đại thư">Tống tứ đại thư</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_Du" title="Lục Du">Lục Du</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thi%E1%BB%87u_Ung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiệu Ung (trang không tồn tại)">Thiệu Ung</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%B7ng_t%E1%BB%99c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đặng tộc (trang không tồn tại)">Đặng tộc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BA%BF_Trung_Qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%9Di_ti%E1%BB%81n_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuế Trung Quốc thời tiền hiện đại (trang không tồn tại)">Thuế Trung Quốc thời tiền hiện đại</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%AAn_g%E1%BB%8Di_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Tên gọi Trung Quốc">Thiên triều Đại quốc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A3o_h%E1%BB%95_%C4%91%E1%BB%99ng_di%C3%AAu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lão hổ động diêu (trang không tồn tại)">Lão hổ động diêu</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_Tr%C3%B9ng_D%C6%B0%C6%A1ng" title="Vương Trùng Dương">Vương Trùng Dương</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%A7y_h%E1%BB%AD" title="Thủy hử">Thủy hử</a></li> <li><a href="/wiki/V%C4%83n_Thi%C3%AAn_T%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Văn Thiên Tường">Văn Thiên Tường</a></li> <li><a href="/wiki/T%C4%83ng_C%E1%BB%A7ng" title="Tăng Củng">Tăng Củng</a></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ghi_chú">Ghi chú</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=21" title="Sửa đổi phần “Ghi chú”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=21" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Ghi chú">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71728118">.mw-parser-output .reflist{margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}@media screen{.mw-parser-output .reflist{font-size:90%}}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist" style="list-style-type: lower-alpha;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-78"><a href="#cite_ref-78">^</a> Giải thí: kỳ thi cấp châu. </li> <li id="cite_note-212"><a href="#cite_ref-212">^</a> Biên chung: nhạc cụ cổ của Trung Quốc, gồm một bộ chuông đồng. </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tham_khảo">Tham khảo</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=22" title="Sửa đổi phần “Tham khảo”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=22" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Tham khảo">sửa mã nguồn</a>]</div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Chú_thích">Chú thích</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=23" title="Sửa đổi phần “Chú thích”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=23" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Chú thích">sửa mã nguồn</a>]</div> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71728118"><div class="reflist columns references-column-count references-column-count-3" style="-moz-column-count: 3; -webkit-column-count: 3; column-count: 3; list-style-type: decimal;"> <ol class="references"> <li id="cite_note-FOOTNOTELorge20154–5-1">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTELorge20154–5_1-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTELorge20154–5_1-1">b</a> <a href="#CITEREFLorge2015">Lorge 2015</a>, tr. 4–5. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTETaagepera1997493-2">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTETaagepera1997493_2-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTETaagepera1997493_2-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTETaagepera1997493_2-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTETaagepera1997493_2-3">d</a> <a href="#CITEREFTaagepera1997">Taagepera 1997</a>, tr. 493. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChaffee201529,_327-3"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChaffee201529,_327_3-0">^</a> <a href="#CITEREFChaffee2015">Chaffee 2015</a>, tr. 29, 327. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChaffee2015625-4"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChaffee2015625_4-0">^</a> <a href="#CITEREFChaffee2015">Chaffee 2015</a>, tr. 625. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVon_Glahn2016356-5"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVon_Glahn2016356_5-0">^</a> <a href="#CITEREFVon_Glahn2016">Von Glahn (2016)</a>, tr. 356. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi1988115-6"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi1988115_6-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 115. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198876-7"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198876_7-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 76. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006156-8">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006156_8-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006156_8-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006156_8-2">c</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 156. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBrook199896-9"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBrook199896_9-0">^</a> <a href="#CITEREFBrook1998">Brook 1998</a>, tr. 96. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEDurand1960209–256-10"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEDurand1960209–256_10-0">^</a> <a href="#CITEREFDurand1960">Durand 1960</a>, tr. 209–256. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEVeeckPannellSmithHuang2007103–104-11"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEVeeckPannellSmithHuang2007103–104_11-0">^</a> <a href="#CITEREFVeeckPannellSmithHuang2007">Veeck và đồng nghiệp 2007</a>, tr. 103–104. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b518-12"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b518_12-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 518. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c469–471-13"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c469–471_13-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 469–471. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbrey1999138-14"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999138_14-0">^</a> <a href="#CITEREFEbrey1999">Ebrey 1999</a>, tr. 138. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHall198523-15"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHall198523_15-0">^</a> <a href="#CITEREFHall1985">Hall 1985</a>, tr. 23. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESastri1984173,_316-16"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESastri1984173,_316_16-0">^</a> <a href="#CITEREFSastri1984">Sastri 1984</a>, tr. 173, 316. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShen1996158-17"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEShen1996158_17-0">^</a> <a href="#CITEREFShen1996">Shen 1996</a>, tr. 158. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBrose2008258-18"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBrose2008258_18-0">^</a> <a href="#CITEREFBrose2008">Brose 2008</a>, tr. 258. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMote199969-19"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMote199969_19-0">^</a> <a href="#CITEREFMote1999">Mote 1999</a>, tr. 69. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006154-20"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006154_20-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 154. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMote199970–71-21"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMote199970–71_21-0">^</a> <a href="#CITEREFMote1999">Mote 1999</a>, tr. 70–71. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChen2018-22">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEChen2018_22-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEChen2018_22-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEChen2018_22-2">c</a> <a href="#CITEREFChen2018">Chen 2018</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin19958-23"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin19958_23-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 8. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin19959-24"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin19959_24-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 9. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAnderson2008207-25"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAnderson2008207_25-0">^</a> <a href="#CITEREFAnderson2008">Anderson 2008</a>, tr. 207. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAnderson2008208-26"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAnderson2008208_26-0">^</a> <a href="#CITEREFAnderson2008">Anderson 2008</a>, tr. 208. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAnderson2008208–209-27"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAnderson2008208–209_27-0">^</a> <a href="#CITEREFAnderson2008">Anderson 2008</a>, tr. 208–209. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006163-28">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006163_28-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006163_28-1">b</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 163. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164-29">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164_29-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164_29-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164_29-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164_29-3">d</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164_29-4">e</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006164_29-5">f</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 164. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin19953–4-30"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin19953–4_30-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 3–4. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006165-31">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006165_31-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006165_31-1">b</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 165. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChen2014-32"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChen2014_32-0">^</a> <a href="#CITEREFChen2014">Chen 2014</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWang200014-33"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWang200014_33-0">^</a> <a href="#CITEREFWang2000">Wang 2000</a>, tr. 14. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin19955-34"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin19955_34-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 5. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPaludan1998136-35">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPaludan1998136_35-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPaludan1998136_35-1">b</a> <a href="#CITEREFPaludan1998">Paludan 1998</a>, tr. 136. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEShen1996159–161-36">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEShen1996159–161_36-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEShen1996159–161_36-1">b</a> <a href="#CITEREFShen1996">Shen 1996</a>, tr. 159–161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d476-37">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d476_37-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d476_37-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d476_37-2">c</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 476. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELevathes199443–47-38"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELevathes199443–47_38-0">^</a> <a href="#CITEREFLevathes1994">Levathes 1994</a>, tr. 43–47. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986a134-39"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986a134_39-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986a">Needham 1986a</a>, tr. 134. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006239-40"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006239_40-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 239. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEmbreeGluck1997385-41"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEmbreeGluck1997385_41-0">^</a> <a href="#CITEREFEmbreeGluck1997">Embree & Gluck 1997</a>, tr. 385. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAdshead200490–91-42"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAdshead200490–91_42-0">^</a> <a href="#CITEREFAdshead2004">Adshead 2004</a>, tr. 90–91. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198880-43"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198880_43-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 80. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006235-44"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006235_44-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 235. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006236-45">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006236_45-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006236_45-1">b</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 236. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986a139-46">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986a139_46-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986a139_46-1">b</a> <a href="#CITEREFNeedham1986a">Needham 1986a</a>, tr. 139. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006240-47"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006240_47-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 240. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198855–56-48"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198855–56_48-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 55–56. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198849-49"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198849_49-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 49. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198850–51-50"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198850–51_50-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 50–51. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198856-51"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198856_51-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 56. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198882-52">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198882_52-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198882_52-1">b</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 82. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198888-53"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198888_53-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 88. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198894-54"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198894_54-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 94. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198890-55"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198890_55-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 90. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEAsia_for_Educators-56"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEAsia_for_Educators_56-0">^</a> <a href="#CITEREFAsia_for_Educators">Asia for Educators</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167-57">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167_57-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167_57-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167_57-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167_57-3">d</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006167_57-4">e</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 167. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman200689-58"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFairbankGoldman200689_58-0">^</a> <a href="#CITEREFFairbankGoldman2006">Fairbank & Goldman 2006</a>, tr. 89. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d35-59"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d35_59-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 35. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d36-60"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d36_60-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 36. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbrey1999155-61"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999155_61-0">^</a> <a href="#CITEREFEbrey1999">Ebrey 1999</a>, tr. 155. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbrey1999158-62">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999158_62-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999158_62-1">b</a> <a href="#CITEREFEbrey1999">Ebrey 1999</a>, tr. 158. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWakefield199814-63"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWakefield199814_63-0">^</a> <a href="#CITEREFWakefield1998">Wakefield 1998</a>, tr. 14. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELi2001160–62-64"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELi2001160–62_64-0">^</a> <a href="#CITEREFLi2001">Li 2001</a>, tr. 160–62. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006171-65"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006171_65-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 171. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin19951-66">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin19951_66-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin19951_66-1">b</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 1. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006172-67"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006172_67-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESen200313-68"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESen200313_68-0">^</a> <a href="#CITEREFSen2003">Sen 2003</a>, tr. 13. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet196282–83-69"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet196282–83_69-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 82–83. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d465-70">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d465_70-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d465_70-1">b</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 465. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962222–225-71"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962222–225_71-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 222–225. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWest199769–70-72"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWest199769–70_72-0">^</a> <a href="#CITEREFWest1997">West 1997</a>, tr. 69–70. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962223-73"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962223_73-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 223. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi1988162-74"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi1988162_74-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 162. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWest199776-75"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWest199776_75-0">^</a> <a href="#CITEREFWest1997">West 1997</a>, tr. 76. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbrey1999145–146-76"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999145–146_76-0">^</a> <a href="#CITEREFEbrey1999">Ebrey 1999</a>, tr. 145–146. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbrey1999147-77">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999147_77-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999147_77-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999147_77-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999147_77-3">d</a> <a href="#CITEREFEbrey1999">Ebrey 1999</a>, tr. 147. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162-79">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162_79-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162_79-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162_79-2">c</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 162. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHartwell1982417–418-80">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHartwell1982417–418_80-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHartwell1982417–418_80-1">b</a> <a href="#CITEREFHartwell1982">Hartwell 1982</a>, tr. 417–418. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHymes198635–36-81">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHymes198635–36_81-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEHymes198635–36_81-1">b</a> <a href="#CITEREFHymes1986">Hymes 1986</a>, tr. 35–36. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159-82">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159_82-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159_82-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159_82-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159_82-3">d</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 159. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHartwell1982405–413-83"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHartwell1982405–413_83-0">^</a> <a href="#CITEREFHartwell1982">Hartwell 1982</a>, tr. 405–413. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHartwell1982416–420-84"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHartwell1982416–420_84-0">^</a> <a href="#CITEREFHartwell1982">Hartwell 1982</a>, tr. 416–420. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006106-85">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFairbankGoldman2006106_85-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFairbankGoldman2006106_85-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFairbankGoldman2006106_85-2">c</a> <a href="#CITEREFFairbankGoldman2006">Fairbank & Goldman 2006</a>, tr. 106. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006101–106-86"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFairbankGoldman2006101–106_86-0">^</a> <a href="#CITEREFFairbankGoldman2006">Fairbank & Goldman 2006</a>, tr. 101–106. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEYuan1994196–199-87"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEYuan1994196–199_87-0">^</a> <a href="#CITEREFYuan1994">Yuan 1994</a>, tr. 196–199. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162–163-88"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006162–163_88-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 162–163. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbrey1999148-89">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999148_89-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999148_89-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999148_89-2">c</a> <a href="#CITEREFEbrey1999">Ebrey 1999</a>, tr. 148. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman2006104-90"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFairbankGoldman2006104_90-0">^</a> <a href="#CITEREFFairbankGoldman2006">Fairbank & Goldman 2006</a>, tr. 104. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet196292–93-91"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet196292–93_91-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 92–93. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet196260–61,_68–69-92"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet196260–61,_68–69_92-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 60–61, 68–69. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006161-93">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006161_93-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006161_93-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006161_93-2">c</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 161. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMcKnight1992155–157-94"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMcKnight1992155–157_94-0">^</a> <a href="#CITEREFMcKnight1992">McKnight 1992</a>, tr. 155–157. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962107-95">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962107_95-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962107_95-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962107_95-2">c</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 107. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin199530–31-96"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199530–31_96-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 30–31. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin1995tr._30–31,_footnote_27-97"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin1995tr._30–31,_footnote_27_97-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 30–31, footnote 27. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962170-98"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962170_98-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 170. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESung198112,_72-99"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESung198112,_72_99-0">^</a> <a href="#CITEREFSung1981">Sung 1981</a>, tr. 12, 72. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBai2002239-100"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBai2002239_100-0">^</a> <a href="#CITEREFBai2002">Bai 2002</a>, tr. 239. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBai2002250-101"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBai2002250_101-0">^</a> <a href="#CITEREFBai2002">Bai 2002</a>, tr. 250. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBai2002254-102"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBai2002254_102-0">^</a> <a href="#CITEREFBai2002">Bai 2002</a>, tr. 254. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200225–26-103"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200225–26_103-0">^</a> <a href="#CITEREFGraffHigham2002">Graff & Higham 2002</a>, tr. 25–26. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELorge200543-104"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELorge200543_104-0">^</a> <a href="#CITEREFLorge2005">Lorge 2005</a>, tr. 43. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTELorge200545-105"><a href="#cite_ref-FOOTNOTELorge200545_105-0">^</a> <a href="#CITEREFLorge2005">Lorge 2005</a>, tr. 45. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPeers2006130-106">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeers2006130_106-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeers2006130_106-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeers2006130_106-2">c</a> <a href="#CITEREFPeers2006">Peers 2006</a>, tr. 130. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPeers2006130–131-107"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeers2006130–131_107-0">^</a> <a href="#CITEREFPeers2006">Peers 2006</a>, tr. 130–131. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPeers2006131-108"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeers2006131_108-0">^</a> <a href="#CITEREFPeers2006">Peers 2006</a>, tr. 131. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTECao201181-82-109"><a href="#cite_ref-FOOTNOTECao201181-82_109-0">^</a> <a href="#CITEREFCao2011">Cao 2011</a>, tr. 81-82.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFCao2011 (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEPeers2006129-110"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEPeers2006129_110-0">^</a> <a href="#CITEREFPeers2006">Peers 2006</a>, tr. 129. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200287-111"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200287_111-0">^</a> <a href="#CITEREFGraffHigham2002">Graff & Higham 2002</a>, tr. 87. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286–87-112">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200286–87_112-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200286–87_112-1">b</a> <a href="#CITEREFGraffHigham2002">Graff & Higham 2002</a>, tr. 86–87. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d422-113"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d422_113-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 422. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESchafer1957291-114">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESchafer1957291_114-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESchafer1957291_114-1">b</a> <a href="#CITEREFSchafer1957">Schafer 1957</a>, tr. 291. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e19-115"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e19_115-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 19. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e119-116"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e119_116-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 119. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e122–124-117"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e122–124_117-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 122–124. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e82–84-118"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e82–84_118-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 82–84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais200681–83-119"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais200681–83_119-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 81–83. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHargett198574–76-120"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHargett198574–76_120-0">^</a> <a href="#CITEREFHargett1985">Hargett 1985</a>, tr. 74–76. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBol200144-121"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBol200144_121-0">^</a> <a href="#CITEREFBol2001">Bol 2001</a>, tr. 44. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbrey1999151-122"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbrey1999151_122-0">^</a> <a href="#CITEREFEbrey1999">Ebrey 1999</a>, tr. 151. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006168-123">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006168_123-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006168_123-1">b</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 168. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWright195993-124"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWright195993_124-0">^</a> <a href="#CITEREFWright1959">Wright 1959</a>, tr. 93. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006169-125"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006169_125-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 169. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWright195988–89-126"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWright195988–89_126-0">^</a> <a href="#CITEREFWright1959">Wright 1959</a>, tr. 88–89. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962215-127"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962215_127-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 215. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962127–30-128"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962127–30_128-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 127–30. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962129-129"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962129_129-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 129. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962134–137-130">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962134–137_130-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962134–137_130-1">b</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 134–137. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEYen-Mah2008102-131"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEYen-Mah2008102_131-0">^</a> <a href="#CITEREFYen-Mah2008">Yen-Mah 2008</a>, tr. 102. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198878-132">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198878_132-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198878_132-1">b</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 78. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWest199773-133"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWest199773_133-0">^</a> <a href="#CITEREFWest1997">West 1997</a>, tr. 73. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet1962135–136-134"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet1962135–136_134-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 135–136. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWest199786-135"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWest199786_135-0">^</a> <a href="#CITEREFWest1997">West 1997</a>, tr. 86. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006157-136">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006157_136-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006157_136-1">b</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 157. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c23-137">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c23_137-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c23_137-1">b</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 23. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGernet196288,_94-138"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGernet196288,_94_138-0">^</a> <a href="#CITEREFGernet1962">Gernet 1962</a>, tr. 88, 94. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEWagner2001178–179,_181–183-139"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEWagner2001178–179,_181–183_139-0">^</a> <a href="#CITEREFWagner2001">Wagner 2001</a>, tr. 178–179, 181–183. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006158-140">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006158_140-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006158_140-1">b</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 158. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEmbreeGluck1997339-141"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEmbreeGluck1997339_141-0">^</a> <a href="#CITEREFEmbreeGluck1997">Embree & Gluck 1997</a>, tr. 339. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e48-142">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e48_142-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e48_142-1">b</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 48. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBBC_News_2007-143"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBBC_News_2007_143-0">^</a> <a href="#CITEREFBBC_News_2007">BBC News 2007</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGolas1980-144"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGolas1980_144-0">^</a> <a href="#CITEREFGolas1980">Golas 1980</a>. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e80-145"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e80_145-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 80. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e82-146"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e82_146-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 82. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e220–221-147"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e220–221_147-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 220–221. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e192-148"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e192_148-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 192. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERossabi198879-149"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERossabi198879_149-0">^</a> <a href="#CITEREFRossabi1988">Rossabi 1988</a>, tr. 79. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e117-150"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e117_150-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 117. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e173–174-151"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e173–174_151-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 173–174. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e174–175-152"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e174–175_152-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 174–175. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c283-153"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c283_153-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 283. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c281–282-154"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c281–282_154-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 281–282. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c283–284-155"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c283–284_155-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 283–284. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c291-156"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c291_156-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 291. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c287-157"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c287_157-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 287. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986a136-158"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986a136_158-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986a">Needham 1986a</a>, tr. 136. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c446-159"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c446_159-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 446. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEMohn20031-160"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEMohn20031_160-0">^</a> <a href="#CITEREFMohn2003">Mohn 2003</a>, tr. 1. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEmbreeGluck1997843-161"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEmbreeGluck1997843_161-0">^</a> <a href="#CITEREFEmbreeGluck1997">Embree & Gluck 1997</a>, tr. 843. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEChanClanceyLoy200215-162"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEChanClanceyLoy200215_162-0">^</a> <a href="#CITEREFChanClanceyLoy2002">Chan, Clancey & Loy 2002</a>, tr. 15. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b614-163"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b614_163-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 614. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin199523–24-164"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199523–24_164-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 23–24. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c98-165"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c98_165-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 98. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin199517-166">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199517_166-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199517_166-1">b</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 17. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c445-167"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c445_167-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 445. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c448-168"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c448_168-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 448. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c165,_445-169"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c165,_445_169-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 165, 445. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d569-170">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d569_170-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d569_170-1">b</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 569. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b208-171">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b208_171-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b208_171-1">b</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 208. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERufusHsing1947279-172"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERufusHsing1947279_172-0">^</a> <a href="#CITEREFRufusHsing1947">Rufus & Hsing 1947</a>, tr. 279. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b278,_280,_428-173"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b278,_280,_428_173-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 278, 280, 428. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b134–137-174"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b134–137_174-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 134–137. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b46,_59–60,_104-175"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b46,_59–60,_104_175-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 46, 59–60, 104. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b43-176"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b43_176-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 43. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b62–63-177"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b62–63_177-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 62–63. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHsu199390–93-178"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHsu199390–93_178-0">^</a> <a href="#CITEREFHsu1993">Hsu 1993</a>, tr. 90–93. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHsu199396–97-179"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHsu199396–97_179-0">^</a> <a href="#CITEREFHsu1993">Hsu 1993</a>, tr. 96–97. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986b538–540-180"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986b538–540_180-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 538–540. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin199522-181">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199522_181-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199522_181-1">b</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 22. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTETemple1986179-182"><a href="#cite_ref-FOOTNOTETemple1986179_182-0">^</a> <a href="#CITEREFTemple1986">Temple 1986</a>, tr. 179. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986btr._547–549,_Plate_LXXXI-183"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986btr._547–549,_Plate_LXXXI_183-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 547–549, Plate LXXXI. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986btr._549,_Plate_LXXXII-184"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986btr._549,_Plate_LXXXII_184-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986b">Needham 1986b</a>, tr. 549, Plate LXXXII. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHargett1996406,_409–412-185"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHargett1996406,_409–412_185-0">^</a> <a href="#CITEREFHargett1996">Hargett 1996</a>, tr. 406, 409–412. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin1995b32-186"><a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin1995b32_186-0">^</a> <a href="#CITEREFSivin1995b">Sivin 1995b</a>, tr. 32.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFSivin1995b (<a href="/w/index.php?title=Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_Harv_v%C3%A0_Sfn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thể loại:Lỗi bản mẫu Harv và Sfn (trang không tồn tại)">trợ giúp</a>) </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e201–203-187"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e201–203_187-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 201–203. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTESivin199527-188">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199527_188-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTESivin199527_188-1">b</a> <a href="#CITEREFSivin1995">Sivin 1995</a>, tr. 27. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986c33-189"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986c33_189-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986c">Needham 1986c</a>, tr. 33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159–160-190"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEEbreyWalthallPalais2006159–160_190-0">^</a> <a href="#CITEREFEbreyWalthallPalais2006">Ebrey, Walthall & Palais 2006</a>, tr. 159–160. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e206–208,_217-191"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e206–208,_217_191-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 206–208, 217. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e212–213-192"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e212–213_192-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 212–213. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBrook1998xxi-193"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBrook1998xxi_193-0">^</a> <a href="#CITEREFBrook1998">Brook 1998</a>, tr. xxi. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986e215–216-194"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986e215–216_194-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986e">Needham 1986e</a>, tr. 215–216. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d350–351-195"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d350–351_195-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 350–351. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d463-196"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d463_196-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 463. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d660-197"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d660_197-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 660. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGraffHigham200286-198">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200286_198-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200286_198-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200286_198-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEGraffHigham200286_198-3">d</a> <a href="#CITEREFGraffHigham2002">Graff & Higham 2002</a>, tr. 86. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d141-199"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d141_199-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 141. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d82–84-200"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d82–84_200-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 82–84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGuo19984–6-201"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGuo19984–6_201-0">^</a> <a href="#CITEREFGuo1998">Guo 1998</a>, tr. 4–6. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d85-202"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d85_202-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 85. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGuo19985-203"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGuo19985_203-0">^</a> <a href="#CITEREFGuo1998">Guo 1998</a>, tr. 5. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d96–100,_108–109-204"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d96–100,_108–109_204-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 96–100, 108–109. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEGuo19981–6-205"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEGuo19981–6_205-0">^</a> <a href="#CITEREFGuo1998">Guo 1998</a>, tr. 1–6. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d151–153-206"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d151–153_206-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 151–153. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d84-207"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d84_207-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 84. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d153-208"><a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d153_208-0">^</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 153. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTENeedham1986d115-209">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d115_209-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTENeedham1986d115_209-1">b</a> <a href="#CITEREFNeedham1986d">Needham 1986d</a>, tr. 115. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFraserHaber1986227-210">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFraserHaber1986227_210-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFraserHaber1986227_210-1">b</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFraserHaber1986227_210-2">c</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFraserHaber1986227_210-3">d</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTEFraserHaber1986227_210-4">e</a> <a href="#CITEREFFraserHaber1986">Fraser & Haber 1986</a>, tr. 227. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEFairbankGoldman200633-211"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEFairbankGoldman200633_211-0">^</a> <a href="#CITEREFFairbankGoldman2006">Fairbank & Goldman 2006</a>, tr. 33. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEHansen2000142-213"><a href="#cite_ref-FOOTNOTEHansen2000142_213-0">^</a> <a href="#CITEREFHansen2000">Hansen 2000</a>, tr. 142. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERudolph1963170-214">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERudolph1963170_214-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERudolph1963170_214-1">b</a> <a href="#CITEREFRudolph1963">Rudolph 1963</a>, tr. 170. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERudolph1963172-215"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERudolph1963172_215-0">^</a> <a href="#CITEREFRudolph1963">Rudolph 1963</a>, tr. 172. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERudolph1963170–171-216"><a href="#cite_ref-FOOTNOTERudolph1963170–171_216-0">^</a> <a href="#CITEREFRudolph1963">Rudolph 1963</a>, tr. 170–171. </li> <li id="cite_note-FOOTNOTERudolph1963171-217">^ <a href="#cite_ref-FOOTNOTERudolph1963171_217-0">a</a> <a href="#cite_ref-FOOTNOTERudolph1963171_217-1">b</a> <a href="#CITEREFRudolph1963">Rudolph 1963</a>, tr. 171. </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Thư_mục">Thư mục</h3>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=24" title="Sửa đổi phần “Thư mục”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=24" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Thư mục">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r41642734">.mw-parser-output .refbegin{font-size:90%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul{list-style-type:none;margin-left:0}.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>ul>li,.mw-parser-output .refbegin-hanging-indents>dl>dd{margin-left:0;padding-left:3.2em;text-indent:-3.2em;list-style:none}.mw-parser-output .refbegin-100{font-size:100%}</style><div class="refbegin references-column-width" style="-moz-column-width: 25em; -webkit-column-width: 25em; column-width: 25em;"> <ul><li><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67233549">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"“""”""‘""’"}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFAdshead2004" class="citation cs2">Adshead, S. A. M. (2004), T'ang China: The Rise of the East in World History, New York: Palgrave Macmillan, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4039-3456-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4039-3456-7"><bdi>978-1-4039-3456-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=T%27ang+China%3A+The+Rise+of+the+East+in+World+History&rft.place=New+York&rft.pub=Palgrave+Macmillan&rft.date=2004&rft.isbn=978-1-4039-3456-7&rft.aulast=Adshead&rft.aufirst=S.+A.+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"> (hardback).</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAnderson2008" class="citation cs2">Anderson, James A. (2008), “'Treacherous Factions': Shifting Frontier Alliances in the Breakdown of Sino-Vietnamese Relations on the Eve of the 1075 Border War”, trong Wyatt, Don J. (biên tập), Battlefronts Real and Imagined: War, Border, and Identity in the Chinese Middle Period, New York: Palgrave MacMillan, tr. 191–226, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4039-6084-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4039-6084-9"><bdi>978-1-4039-6084-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=%27Treacherous+Factions%27%3A+Shifting+Frontier+Alliances+in+the+Breakdown+of+Sino-Vietnamese+Relations+on+the+Eve+of+the+1075+Border+War&rft.btitle=Battlefronts+Real+and+Imagined%3A+War%2C+Border%2C+and+Identity+in+the+Chinese+Middle+Period&rft.place=New+York&rft.pages=191-226&rft.pub=Palgrave+MacMillan&rft.date=2008&rft.isbn=978-1-4039-6084-9&rft.aulast=Anderson&rft.aufirst=James+A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBai2002" class="citation cs2">Bai, Shouyi (2002), An Outline History of China , Beijing: Foreign Languages Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-7-119-02347-2" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-7-119-02347-2"><bdi>978-7-119-02347-2</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=An+Outline+History+of+China&rft.place=Beijing&rft.edition=Revised&rft.pub=Foreign+Languages+Press&rft.date=2002&rft.isbn=978-7-119-02347-2&rft.aulast=Bai&rft.aufirst=Shouyi&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBol2001" class="citation cs2">Bol, Peter K. (2001), “The Rise of Local History: History, Geography, and Culture in Southern Song and Yuan Wuzhou”, Harvard Journal of Asiatic Studies, 61 (1): 37–76, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F3558587">10.2307/3558587</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/3558587">3558587</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Harvard+Journal+of+Asiatic+Studies&rft.atitle=The+Rise+of+Local+History%3A+History%2C+Geography%2C+and+Culture+in+Southern+Song+and+Yuan+Wuzhou&rft.volume=61&rft.issue=1&rft.pages=37-76&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F3558587&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F3558587%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Bol&rft.aufirst=Peter+K.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBroadberryGuanLi2018" class="citation journal cs1">Broadberry, Stephen; Guan, Hanhui; Li, David Daokui (tháng 12 năm 2018). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cambridge.org/core/journals/journal-of-economic-history/article/abs/china-europe-and-the-great-divergence-a-study-in-historical-national-accounting-9801850/6451E62524E28874293D8ED6DED9A24F">“China, Europe, and the Great Divergence: A Study in Historical National Accounting, 980–1850”</a>. The Journal of Economic History (bằng tiếng Anh). 78 (4): 955–1000. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FS0022050718000529">10.1017/S0022050718000529</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0022-0507">0022-0507</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Economic+History&rft.atitle=China%2C+Europe%2C+and+the+Great+Divergence%3A+A+Study+in+Historical+National+Accounting%2C+980%E2%80%931850&rft.volume=78&rft.issue=4&rft.pages=955-1000&rft.date=2018-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FS0022050718000529&rft.issn=0022-0507&rft.aulast=Broadberry&rft.aufirst=Stephen&rft.au=Guan%2C+Hanhui&rft.au=Li%2C+David+Daokui&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cambridge.org%2Fcore%2Fjournals%2Fjournal-of-economic-history%2Farticle%2Fabs%2Fchina-europe-and-the-great-divergence-a-study-in-historical-national-accounting-9801850%2F6451E62524E28874293D8ED6DED9A24F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrook1998" class="citation cs2">Brook, Timothy (1998), <a href="/w/index.php?title=The_Confusions_of_Pleasure:_Commerce_and_Culture_in_Ming_China&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Confusions of Pleasure: Commerce and Culture in Ming China (trang không tồn tại)">The Confusions of Pleasure: Commerce and Culture in Ming China</a>, Berkeley, CA: University of California Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-520-22154-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-520-22154-3"><bdi>978-0-520-22154-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Confusions+of+Pleasure%3A+Commerce+and+Culture+in+Ming+China&rft.place=Berkeley%2C+CA&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-520-22154-3&rft.aulast=Brook&rft.aufirst=Timothy&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBrose2008" class="citation cs2">Brose, Michael C. (2008), “People in the Middle: Uyghurs in the Northwest Frontier Zone”, trong Wyatt, Don J. (biên tập), Battlefronts Real and Imagined: War, Border, and Identity in the Chinese Middle Period, New York: Palgrave MacMillan, tr. 253–289, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-4039-6084-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-4039-6084-9"><bdi>978-1-4039-6084-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=People+in+the+Middle%3A+Uyghurs+in+the+Northwest+Frontier+Zone&rft.btitle=Battlefronts+Real+and+Imagined%3A+War%2C+Border%2C+and+Identity+in+the+Chinese+Middle+Period&rft.place=New+York&rft.pages=253-289&rft.pub=Palgrave+MacMillan&rft.date=2008&rft.isbn=978-1-4039-6084-9&rft.aulast=Brose&rft.aufirst=Michael+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFCai2011" class="citation cs2">Cai, Yanxin (2011) [2010], <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/chinesearchitect0000caiy">Chinese Architecture</a>, Cambridge & New York: Cambridge University Press (first published by China Intercontinental Press), <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-18644-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-18644-5"><bdi>978-0-521-18644-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chinese+Architecture&rft.place=Cambridge+%26+New+York&rft.pub=Cambridge+University+Press+%28first+published+by+China+Intercontinental+Press%29&rft.date=2011&rft.isbn=978-0-521-18644-5&rft.aulast=Cai&rft.aufirst=Yanxin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fchinesearchitect0000caiy&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChanClanceyLoy2002" class="citation cs2">Chan, Alan Kam-leung; Clancey, Gregory K.; Loy, Hui-Chieh (2002), Historical Perspectives on East Asian Science, Technology and Medicine, Singapore: <a href="/w/index.php?title=Singapore_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Singapore University Press (trang không tồn tại)">Singapore University Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-9971-69-259-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-9971-69-259-9"><bdi>978-9971-69-259-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Historical+Perspectives+on+East+Asian+Science%2C+Technology+and+Medicine&rft.place=Singapore&rft.pub=Singapore+University+Press&rft.date=2002&rft.isbn=978-9971-69-259-9&rft.aulast=Chan&rft.aufirst=Alan+Kam-leung&rft.au=Clancey%2C+Gregory+K.&rft.au=Loy%2C+Hui-Chieh&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChaffee2015" class="citation cs2">Chaffee, John W. (2015), The Cambridge History of China Volume 5 Part Two Sung China, 960-1279, Cambridge University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+History+of+China+Volume+5+Part+Two+Sung+China%2C+960-1279&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2015&rft.aulast=Chaffee&rft.aufirst=John+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChen2014" class="citation cs2">Chen, Yuan Julian (2014), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.academia.edu/23276848">“Legitimation Discourse and the Theory of the Five Elements in Imperial China”</a>, Journal of Song-Yuan Studies, 44: 325–364, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1353%2Fsys.2014.0000">10.1353/sys.2014.0000</a>, <a href="/wiki/S2CID_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="S2CID (định danh)">S2CID</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://api.semanticscholar.org/CorpusID:147099574">147099574</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Song-Yuan+Studies&rft.atitle=Legitimation+Discourse+and+the+Theory+of+the+Five+Elements+in+Imperial+China&rft.volume=44&rft.pages=325-364&rft.date=2014&rft_id=info%3Adoi%2F10.1353%2Fsys.2014.0000&rft_id=https%3A%2F%2Fapi.semanticscholar.org%2FCorpusID%3A147099574%23id-name%3DS2CID&rft.aulast=Chen&rft.aufirst=Yuan+Julian&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.academia.edu%2F23276848&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFChen2018" class="citation cs2">Chen, Yuan Julian (2018), “Frontier, Fortification, and Forestation: Defensive Woodland on the Song-Liao Border in the Long Eleventh Century”, Journal of Chinese History (bằng tiếng Anh), 2 (2): 313–334, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2Fjch.2018.7">10.1017/jch.2018.7</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Chinese+History&rft.atitle=Frontier%2C+Fortification%2C+and+Forestation%3A+Defensive+Woodland+on+the+Song-Liao+Border+in+the+Long+Eleventh+Century&rft.volume=2&rft.issue=2&rft.pages=313-334&rft.date=2018&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2Fjch.2018.7&rft.aulast=Chen&rft.aufirst=Yuan+Julian&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFDurand1960" class="citation journal cs1">Durand, John (1960). “The Population Statistics of China, A.D. 2-1953”. Population Studies. 13 (3): 209–256. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2172247">10.2307/2172247</a>. <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2172247">2172247</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Population+Studies&rft.atitle=The+Population+Statistics+of+China%2C+A.D.+2-1953&rft.volume=13&rft.issue=3&rft.pages=209-256&rft.date=1960&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2172247&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2172247%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Durand&rft.aufirst=John&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEbreyWalthallPalais2006" class="citation cs2">Ebrey, Patricia Buckley; Walthall, Anne; Palais, James B. (2006), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/eastasiacultural00ebre_0">East Asia: A Cultural, Social, and Political History</a>, Boston: <a href="/w/index.php?title=Houghton_Mifflin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Houghton Mifflin (trang không tồn tại)">Houghton Mifflin</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-618-13384-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-618-13384-0"><bdi>978-0-618-13384-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=East+Asia%3A+A+Cultural%2C+Social%2C+and+Political+History&rft.place=Boston&rft.pub=Houghton+Mifflin&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-618-13384-0&rft.aulast=Ebrey&rft.aufirst=Patricia+Buckley&rft.au=Walthall%2C+Anne&rft.au=Palais%2C+James+B.&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Feastasiacultural00ebre_0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEbrey1999" class="citation cs2">Ebrey, Patricia Buckley (1999), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/cambridgeillustr00ebre">The Cambridge Illustrated History of China</a>, Cambridge: <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" class="mw-redirect" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-66991-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-66991-7"><bdi>978-0-521-66991-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+Illustrated+History+of+China&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1999&rft.isbn=978-0-521-66991-7&rft.aulast=Ebrey&rft.aufirst=Patricia+Buckley&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fcambridgeillustr00ebre&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"> (paperback).</li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFEmbreeGluck1997" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Ainslie_Embree&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ainslie Embree (trang không tồn tại)">Embree, Ainslie Thomas</a>; <a href="/w/index.php?title=Carol_Gluck&action=edit&redlink=1" class="new" title="Carol Gluck (trang không tồn tại)">Gluck, Carol</a> (1997), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/asiainwesternwor00ains">Asia in Western and World History: A Guide for Teaching</a>, Armonk: ME Sharpe, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-56324-264-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-56324-264-9"><bdi>978-1-56324-264-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Asia+in+Western+and+World+History%3A+A+Guide+for+Teaching&rft.place=Armonk&rft.pub=ME+Sharpe&rft.date=1997&rft.isbn=978-1-56324-264-9&rft.aulast=Embree&rft.aufirst=Ainslie+Thomas&rft.au=Gluck%2C+Carol&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fasiainwesternwor00ains&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFairbankGoldman2006" class="citation cs2">Fairbank, John King; Goldman, Merle (2006) [1992], China: A New History (ấn bản thứ 2), Cambridge; London: The Belknap Press of <a href="/w/index.php?title=Harvard_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvard University Press (trang không tồn tại)">Harvard University Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-674-01828-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-674-01828-0"><bdi>978-0-674-01828-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=China%3A+A+New+History&rft.place=Cambridge%3B+London&rft.edition=2&rft.pub=The+Belknap+Press+of+Harvard+University+Press&rft.date=2006&rft.isbn=978-0-674-01828-0&rft.aulast=Fairbank&rft.aufirst=John+King&rft.au=Goldman%2C+Merle&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFFraserHaber1986" class="citation cs2">Fraser, Julius Thomas; Haber, Francis C. (1986), Time, Science, and Society in China and the West, Amherst, MA: <a href="/w/index.php?title=University_of_Massachusetts_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Massachusetts Press (trang không tồn tại)">University of Massachusetts Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-87023-495-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-87023-495-8"><bdi>978-0-87023-495-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Time%2C+Science%2C+and+Society+in+China+and+the+West&rft.place=Amherst%2C+MA&rft.pub=University+of+Massachusetts+Press&rft.date=1986&rft.isbn=978-0-87023-495-8&rft.aulast=Fraser&rft.aufirst=Julius+Thomas&rft.au=Haber%2C+Francis+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGernet1962" class="citation cs2">Gernet, Jacques (1962), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/dailylifeinchina00gern">Daily Life in China on the Eve of the Mongol Invasion, 1250–1276</a>, Translated by H. M. Wright, Stanford: <a href="/w/index.php?title=Stanford_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanford University Press (trang không tồn tại)">Stanford University Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8047-0720-6" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8047-0720-6"><bdi>978-0-8047-0720-6</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Daily+Life+in+China+on+the+Eve+of+the+Mongol+Invasion%2C+1250%E2%80%931276&rft.place=Stanford&rft.pub=Stanford+University+Press&rft.date=1962&rft.isbn=978-0-8047-0720-6&rft.aulast=Gernet&rft.aufirst=Jacques&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fdailylifeinchina00gern&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGolas1980" class="citation cs2">Golas, Peter (1980), “Rural China in the Song”, The Journal of Asian Studies, 39 (2): 291–325, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2054291">10.2307/2054291</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2054291">2054291</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Asian+Studies&rft.atitle=Rural+China+in+the+Song&rft.volume=39&rft.issue=2&rft.pages=291-325&rft.date=1980&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2054291&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2054291%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Golas&rft.aufirst=Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGraffHigham2002" class="citation cs2">Graff, David Andrew; Higham, Robin (2002), A Military History of China, Boulder: Westview Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+Military+History+of+China&rft.place=Boulder&rft.pub=Westview+Press&rft.date=2002&rft.aulast=Graff&rft.aufirst=David+Andrew&rft.au=Higham%2C+Robin&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFGuo1998" class="citation cs2">Guo, Qinghua (1998), “Yingzao Fashi: Twelfth-Century Chinese Building Manual”, Architectural History, 41: 1–13, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1568644">10.2307/1568644</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1568644">1568644</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Architectural+History&rft.atitle=Yingzao+Fashi%3A+Twelfth-Century+Chinese+Building+Manual&rft.volume=41&rft.pages=1-13&rft.date=1998&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1568644&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1568644%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Guo&rft.aufirst=Qinghua&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHall1985" class="citation cs2">Hall, Kenneth (1985), Maritime trade and state development in early Southeast Asia, Hawaii: <a href="/w/index.php?title=University_of_Hawaii_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Hawaii Press (trang không tồn tại)">University of Hawaii Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8248-0959-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8248-0959-1"><bdi>978-0-8248-0959-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Maritime+trade+and+state+development+in+early+Southeast+Asia&rft.place=Hawaii&rft.pub=University+of+Hawaii+Press&rft.date=1985&rft.isbn=978-0-8248-0959-1&rft.aulast=Hall&rft.aufirst=Kenneth&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHalsall2000" class="citation web cs1">Halsall, Paul (2000) [1998]. Jerome S. Arkenberg (biên tập). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140910050947/http://www.fordham.edu/halsall/eastasia/romchin1.html">“East Asian History Sourcebook: Chinese Accounts of Rome, Byzantium and the Middle East, c. 91 B.C.E. – 1643 C.E.”</a>. Fordham.edu. <a href="/w/index.php?title=Fordham_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fordham University (trang không tồn tại)">Fordham University</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.fordham.edu/halsall/eastasia/romchin1.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 10 tháng 9 năm 2014. Truy cập ngày 16 tháng 9 năm 2016.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Fordham.edu&rft.atitle=East+Asian+History+Sourcebook%3A+Chinese+Accounts+of+Rome%2C+Byzantium+and+the+Middle+East%2C+c.+91+B.C.E.+%E2%80%93+1643+C.E.&rft.date=2000&rft.aulast=Halsall&rft.aufirst=Paul&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.fordham.edu%2Fhalsall%2Feastasia%2Fromchin1.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHansen2000" class="citation cs2">Hansen, Valerie (2000), The Open Empire: A History of China to 1600, New York & London: W.W. Norton & Company, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-393-97374-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-393-97374-7"><bdi>978-0-393-97374-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Open+Empire%3A+A+History+of+China+to+1600&rft.place=New+York+%26+London&rft.pub=W.W.+Norton+%26+Company&rft.date=2000&rft.isbn=978-0-393-97374-7&rft.aulast=Hansen&rft.aufirst=Valerie&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHargett1985" class="citation cs2">Hargett, James M. (1985), “Some Preliminary Remarks on the Travel Records of the Song Dynasty (960–1279)”, Chinese Literature: Essays, Articles, Reviews (CLEAR), 7 (1/2): 67–93, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F495194">10.2307/495194</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/495194">495194</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Chinese+Literature%3A+Essays%2C+Articles%2C+Reviews+%28CLEAR%29&rft.atitle=Some+Preliminary+Remarks+on+the+Travel+Records+of+the+Song+Dynasty+%28960%E2%80%931279%29&rft.volume=7&rft.issue=1%2F2&rft.pages=67-93&rft.date=1985&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F495194&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F495194%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Hargett&rft.aufirst=James+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHargett1996" class="citation cs2">——— (1996), “Song Dynasty Local Gazetteers and Their Place in The History of Difangzhi Writing”, Harvard Journal of Asiatic Studies, 56 (2): 405–442, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2719404">10.2307/2719404</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2719404">2719404</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Harvard+Journal+of+Asiatic+Studies&rft.atitle=Song+Dynasty+Local+Gazetteers+and+Their+Place+in+The+History+of+Difangzhi+Writing&rft.volume=56&rft.issue=2&rft.pages=405-442&rft.date=1996&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2719404&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2719404%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Hargett&rft.aufirst=James+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHartwell1982" class="citation cs2">Hartwell, Robert M. (1982), “Demographic, Political, and Social Transformations of China, 750-1550”, Harvard Journal of Asiatic Studies, 42 (2): 365–442, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2718941">10.2307/2718941</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2718941">2718941</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Harvard+Journal+of+Asiatic+Studies&rft.atitle=Demographic%2C+Political%2C+and+Social+Transformations+of+China%2C+750-1550&rft.volume=42&rft.issue=2&rft.pages=365-442&rft.date=1982&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2718941&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2718941%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Hartwell&rft.aufirst=Robert+M.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHymes1986" class="citation cs2">Hymes, Robert P. (1986), Statesmen and Gentlemen: The Elite of Fu-Chou, Chiang-Hsi, in Northern and Southern Sung, Cambridge: Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-30631-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-30631-7"><bdi>978-0-521-30631-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Statesmen+and+Gentlemen%3A+The+Elite+of+Fu-Chou%2C+Chiang-Hsi%2C+in+Northern+and+Southern+Sung&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.isbn=978-0-521-30631-7&rft.aulast=Hymes&rft.aufirst=Robert+P.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFHsu1993" class="citation cs2">Hsu, Mei-ling (1993), “The Qin Maps: A Clue to Later Chinese Cartographic Development”, Imago Mundi, 45: 90–100, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1080%2F03085699308592766">10.1080/03085699308592766</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Imago+Mundi&rft.atitle=The+Qin+Maps%3A+A+Clue+to+Later+Chinese+Cartographic+Development&rft.volume=45&rft.pages=90-100&rft.date=1993&rft_id=info%3Adoi%2F10.1080%2F03085699308592766&rft.aulast=Hsu&rft.aufirst=Mei-ling&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFBBC_News_2007" class="citation cs2"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070208180239/http://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/history/china_print.html">“Islam in China (650–present): Origins”</a>, Religion & Ethics – Islam, BBC, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/religion/religions/islam/history/china_print.html">Bản gốc</a> lưu trữ ngày 8 tháng 2 năm 2007, truy cập ngày 1 tháng 8 năm 2007</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Religion+%26+Ethics+%E2%80%93+Islam&rft.atitle=Islam+in+China+%28650%E2%80%93present%29%3A+Origins&rft_id=%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Freligion%2Freligions%2Fislam%2Fhistory%2Fchina_print.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLevathes1994" class="citation cs2">Levathes, Louise (1994), When China Ruled the Seas, New York: <a href="/w/index.php?title=Simon_%26_Schuster&action=edit&redlink=1" class="new" title="Simon & Schuster (trang không tồn tại)">Simon & Schuster</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-671-70158-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-671-70158-1"><bdi>978-0-671-70158-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=When+China+Ruled+the+Seas&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+%26+Schuster&rft.date=1994&rft.isbn=978-0-671-70158-1&rft.aulast=Levathes&rft.aufirst=Louise&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLi2001" class="citation journal cs1">Li, Lillian M. (2001). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://muse.jhu.edu/journals/jih/summary/v032/32.1li.html">“Women and Property in China, 960-1949 (review)”</a>. Journal of Interdisciplinary History. 32 (1): 160–162. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1530-9169">1530-9169</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+Interdisciplinary+History&rft.atitle=Women+and+Property+in+China%2C+960-1949+%28review%29&rft.volume=32&rft.issue=1&rft.pages=160-162&rft.date=2001&rft.issn=1530-9169&rft.aulast=Li&rft.aufirst=Lillian+M.&rft_id=http%3A%2F%2Fmuse.jhu.edu%2Fjournals%2Fjih%2Fsummary%2Fv032%2F32.1li.html&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLorge2005" class="citation cs2">Lorge, Peter (2005), War, Politics and Society in Early Modern China, 900–1795 (ấn bản thứ 1), New York: <a href="/wiki/Routledge" title="Routledge">Routledge</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=War%2C+Politics+and+Society+in+Early+Modern+China%2C+900%E2%80%931795&rft.place=New+York&rft.edition=1&rft.pub=Routledge&rft.date=2005&rft.aulast=Lorge&rft.aufirst=Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFLorge2015" class="citation cs2">Lorge, Peter (2015), The Reunification of China: Peace through War under the Song Dynasty, Cambridge: <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" class="mw-redirect" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-107-08475-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-107-08475-9"><bdi>978-1-107-08475-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Reunification+of+China%3A+Peace+through+War+under+the+Song+Dynasty&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2015&rft.isbn=978-1-107-08475-9&rft.aulast=Lorge&rft.aufirst=Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMcKnight1992" class="citation cs2">McKnight, Brian E. (1992), Law and Order in Sung China, Cambridge: <a href="/wiki/Cambridge_University_Press" class="mw-redirect" title="Cambridge University Press">Cambridge University Press</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Law+and+Order+in+Sung+China&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1992&rft.aulast=McKnight&rft.aufirst=Brian+E.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMohn2003" class="citation cs2">Mohn, Peter (2003), Magnetism in the Solid State: An Introduction, New York: Springer-Verlag, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-3-540-43183-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-3-540-43183-1"><bdi>978-3-540-43183-1</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Magnetism+in+the+Solid+State%3A+An+Introduction&rft.place=New+York&rft.pub=Springer-Verlag&rft.date=2003&rft.isbn=978-3-540-43183-1&rft.aulast=Mohn&rft.aufirst=Peter&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFMote1999" class="citation cs2">Mote, F. W. (1999), Imperial China: 900–1800, Harvard: <a href="/w/index.php?title=Harvard_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Harvard University Press (trang không tồn tại)">Harvard University Press</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Imperial+China%3A+900%E2%80%931800&rft.place=Harvard&rft.pub=Harvard+University+Press&rft.date=1999&rft.aulast=Mote&rft.aufirst=F.+W.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNeedham1986a" class="citation cs2">Needham, Joseph (1986), Science and Civilisation in China: Volume 1, Introductory Orientations, Cambridge: Cambridge University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Science+and+Civilisation+in+China%3A+Volume+1%2C+Introductory+Orientations&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.aulast=Needham&rft.aufirst=Joseph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNeedham1986b" class="citation cs2">——— (1986), Science and Civilisation in China: Volume 3, Mathematics and the Sciences of the Heavens and the Earth, Cambridge: Cambridge University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Science+and+Civilisation+in+China%3A+Volume+3%2C+Mathematics+and+the+Sciences+of+the+Heavens+and+the+Earth&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.aulast=Needham&rft.aufirst=Joseph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNeedham1986c" class="citation cs2">——— (1986), Science and Civilisation in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 2: Mechanical Engineering, Cambridge: Cambridge University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Science+and+Civilisation+in+China%3A+Volume+4%2C+Physics+and+Physical+Technology%2C+Part+2%3A+Mechanical+Engineering&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.aulast=Needham&rft.aufirst=Joseph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNeedham1986d" class="citation cs2">——— (1986), Science and Civilisation in China: Volume 4, Physics and Physical Technology, Part 3: Civil Engineering and Nautics, Cambridge: Cambridge University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Science+and+Civilisation+in+China%3A+Volume+4%2C+Physics+and+Physical+Technology%2C+Part+3%3A+Civil+Engineering+and+Nautics&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.aulast=Needham&rft.aufirst=Joseph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFNeedham1986e" class="citation cs2">——— (1986), Science and Civilisation in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 7: Military Technology; The Gunpowder Epic, Cambridge: Cambridge University Press</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Science+and+Civilisation+in+China%3A+Volume+5%2C+Chemistry+and+Chemical+Technology%2C+Part+7%3A+Military+Technology%3B+The+Gunpowder+Epic&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1986&rft.aulast=Needham&rft.aufirst=Joseph&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPaludan1998" class="citation cs2">Paludan, Ann (1998), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/chronicleofchine00palu">Chronicle of the Chinese Emperors</a>, London: <a href="/w/index.php?title=Thames_%26_Hudson&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thames & Hudson (trang không tồn tại)">Thames & Hudson</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-500-05090-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-500-05090-3"><bdi>978-0-500-05090-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Chronicle+of+the+Chinese+Emperors&rft.place=London&rft.pub=Thames+%26+Hudson&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-500-05090-3&rft.aulast=Paludan&rft.aufirst=Ann&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fchronicleofchine00palu&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFPeers2006" class="citation cs2">Peers, C. J. (2006), Soldiers of the Dragon: Chinese Armies 1500 BCE–CE 1840, Oxford: Osprey Publishing</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Soldiers+of+the+Dragon%3A+Chinese+Armies+1500+BCE%E2%80%93CE+1840&rft.place=Oxford&rft.pub=Osprey+Publishing&rft.date=2006&rft.aulast=Peers&rft.aufirst=C.+J.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRossabi1988" class="citation cs2">Rossabi, Morris (1988), Khubilai Khan: His Life and Times, Berkeley: <a href="/wiki/University_of_California_Press" class="mw-redirect" title="University of California Press">University of California Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-520-05913-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-520-05913-9"><bdi>978-0-520-05913-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Khubilai+Khan%3A+His+Life+and+Times&rft.place=Berkeley&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1988&rft.isbn=978-0-520-05913-9&rft.aulast=Rossabi&rft.aufirst=Morris&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRudolph1963" class="citation cs2">Rudolph, R. C. (1963), “Preliminary Notes on Sung Archaeology”, The Journal of Asian Studies, 22 (2): 169–177, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2050010">10.2307/2050010</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2050010">2050010</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Journal+of+Asian+Studies&rft.atitle=Preliminary+Notes+on+Sung+Archaeology&rft.volume=22&rft.issue=2&rft.pages=169-177&rft.date=1963&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2050010&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2050010%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Rudolph&rft.aufirst=R.+C.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFRufusHsing1947" class="citation journal cs1">Rufus, W. Carl; Hsing, Chih Tien (tháng 8 năm 1947). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nature.com/articles/160279b0">“The Soochow Astronomical Chart”</a>. Nature (bằng tiếng Anh). 160 (4061). <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1038%2F160279b0">10.1038/160279b0</a>. <a href="/wiki/M%C3%A3_s%E1%BB%91_ti%C3%AAu_chu%E1%BA%A9n_qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF_cho_xu%E1%BA%A5t_b%E1%BA%A3n_ph%E1%BA%A9m_nhi%E1%BB%81u_k%E1%BB%B3" class="mw-redirect" title="Mã số tiêu chuẩn quốc tế cho xuất bản phẩm nhiều kỳ">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/1476-4687">1476-4687</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Nature&rft.atitle=The+Soochow+Astronomical+Chart&rft.volume=160&rft.issue=4061&rft.date=1947-08&rft_id=info%3Adoi%2F10.1038%2F160279b0&rft.issn=1476-4687&rft.aulast=Rufus&rft.aufirst=W.+Carl&rft.au=Hsing%2C+Chih+Tien&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nature.com%2Farticles%2F160279b0&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSastri1984" class="citation cs2">Sastri, Nilakanta, K.A. (1984), The CōĻas, Madras: University of Madras</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+C%C5%8D%C4%BBas&rft.place=Madras&rft.pub=University+of+Madras&rft.date=1984&rft.aulast=Sastri&rft.aufirst=Nilakanta%2C+K.A.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSchafer1957" class="citation cs2">Schafer, Edward H. (1957), “War Elephants in Ancient and Medieval China”, Oriens, 10 (2): 289–291, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1579643">10.2307/1579643</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1579643">1579643</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Oriens&rft.atitle=War+Elephants+in+Ancient+and+Medieval+China&rft.volume=10&rft.issue=2&rft.pages=289-291&rft.date=1957&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1579643&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1579643%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Schafer&rft.aufirst=Edward+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSen2003" class="citation cs2">Sen, Tansen (2003), Buddhism, Diplomacy, and Trade: The Realignment of Sino-Indian Relations, 600–1400, Manoa: Asian Interactions and Comparisons, a joint publication of the University of Hawaii Press and the Association for Asian Studies, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8248-2593-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8248-2593-5"><bdi>978-0-8248-2593-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddhism%2C+Diplomacy%2C+and+Trade%3A+The+Realignment+of+Sino-Indian+Relations%2C+600%E2%80%931400&rft.place=Manoa&rft.pub=Asian+Interactions+and+Comparisons%2C+a+joint+publication+of+the+University+of+Hawaii+Press+and+the+Association+for+Asian+Studies&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-8248-2593-5&rft.aulast=Sen&rft.aufirst=Tansen&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFShen1996" class="citation cs2">Shen, Fuwei (1996), Cultural flow between China and the outside world, Beijing: Foreign Languages Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-7-119-00431-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-7-119-00431-0"><bdi>978-7-119-00431-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Cultural+flow+between+China+and+the+outside+world&rft.place=Beijing&rft.pub=Foreign+Languages+Press&rft.date=1996&rft.isbn=978-7-119-00431-0&rft.aulast=Shen&rft.aufirst=Fuwei&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSivin1995" class="citation cs2">Sivin, Nathan (1995), Science in Ancient China, Brookfield, Vermont: VARIORUM, Ashgate Publishing</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Science+in+Ancient+China&rft.place=Brookfield%2C+Vermont&rft.pub=VARIORUM%2C+Ashgate+Publishing&rft.date=1995&rft.aulast=Sivin&rft.aufirst=Nathan&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSteinhardt1993" class="citation cs2">Steinhardt, Nancy Shatzman (1993), “The Tangut Royal Tombs near Yinchuan”, Muqarnas: An Annual on Islamic Art and Architecture, X: 369–381, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F1523201">10.2307/1523201</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/1523201">1523201</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Muqarnas%3A+An+Annual+on+Islamic+Art+and+Architecture&rft.atitle=The+Tangut+Royal+Tombs+near+Yinchuan&rft.volume=X&rft.pages=369-381&rft.date=1993&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F1523201&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F1523201%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Steinhardt&rft.aufirst=Nancy+Shatzman&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFSung1981" class="citation cs2">Sung, Tz'u (1981), The Washing Away of Wrongs: Forensic Medicine in Thirteenth-Century China, translated by Brian E. McKnight, Ann Arbor: <a href="/w/index.php?title=University_of_Michigan_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="University of Michigan Press (trang không tồn tại)">University of Michigan Press</a>, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-89264-800-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-89264-800-9"><bdi>978-0-89264-800-9</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Washing+Away+of+Wrongs%3A+Forensic+Medicine+in+Thirteenth-Century+China&rft.place=Ann+Arbor&rft.pub=University+of+Michigan+Press&rft.date=1981&rft.isbn=978-0-89264-800-9&rft.aulast=Sung&rft.aufirst=Tz%27u&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTaagepera1997" class="citation cs2"><a href="/w/index.php?title=Rein_Taagepera&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rein Taagepera (trang không tồn tại)">Taagepera, Rein</a> (1997), <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.escholarship.org/uc/item/3cn68807">“Expansion and Contraction Patterns of Large Polities: Context for Russia”</a>, <a href="/w/index.php?title=International_Studies_Quarterly&action=edit&redlink=1" class="new" title="International Studies Quarterly (trang không tồn tại)">International Studies Quarterly</a>, 41 (3): 475–504, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1111%2F0020-8833.00053">10.1111/0020-8833.00053</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2600793">2600793</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=International+Studies+Quarterly&rft.atitle=Expansion+and+Contraction+Patterns+of+Large+Polities%3A+Context+for+Russia&rft.volume=41&rft.issue=3&rft.pages=475-504&rft.date=1997&rft_id=info%3Adoi%2F10.1111%2F0020-8833.00053&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2600793%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Taagepera&rft.aufirst=Rein&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.escholarship.org%2Fuc%2Fitem%2F3cn68807&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFTemple1986" class="citation cs2">Temple, Robert (1986), The Genius of China: 3,000 Years of Science, Discovery, and Invention, with a foreword by Joseph Needham, New York: Simon and Schuster, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-671-62028-8" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-671-62028-8"><bdi>978-0-671-62028-8</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Genius+of+China%3A+3%2C000+Years+of+Science%2C+Discovery%2C+and+Invention&rft.place=New+York&rft.pub=Simon+and+Schuster&rft.date=1986&rft.isbn=978-0-671-62028-8&rft.aulast=Temple&rft.aufirst=Robert&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFAsia_for_Educators" class="citation journal cs1">Ebrey, Patricia; Schirokauer, Conrad. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://afe.easia.columbia.edu/song/">“China in 1000 CE: The Most Advanced Society in the World”</a>. The Song dynasty in China (960–1279): Life in the Song Seen through a 12th-century Scroll (bằng tiếng Anh). Asia for Educators, Columbia University. Truy cập ngày 29 tháng 3 năm 2021.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=The+Song+dynasty+in+China+%28960%E2%80%931279%29%3A+Life+in+the+Song+Seen+through+a+12th-century+Scroll&rft.atitle=China+in+1000+CE%3A+The+Most+Advanced+Society+in+the+World&rft.aulast=Ebrey&rft.aufirst=Patricia&rft.au=Schirokauer%2C+Conrad&rft_id=http%3A%2F%2Fafe.easia.columbia.edu%2Fsong%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVeeckPannellSmithHuang2007" class="citation cs2">Veeck, Gregory; Pannell, Clifton W.; Smith, Christopher J.; Huang, Youqin (2007), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/chinasgeographyg0000veec">China's Geography: Globalization and the Dynamics of Political, Economic, and Social Change</a>, Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-7425-5402-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-7425-5402-3"><bdi>978-0-7425-5402-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=China%27s+Geography%3A+Globalization+and+the+Dynamics+of+Political%2C+Economic%2C+and+Social+Change&rft.place=Lanham&rft.pub=Rowman+%26+Littlefield+Publishers&rft.date=2007&rft.isbn=978-0-7425-5402-3&rft.aulast=Veeck&rft.aufirst=Gregory&rft.au=Pannell%2C+Clifton+W.&rft.au=Smith%2C+Christopher+J.&rft.au=Huang%2C+Youqin&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fchinasgeographyg0000veec&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFVon_Glahn2016" class="citation book cs1">Von Glahn, Richard (2016). “Domestic crises and global challenges: restructuring the imperial economy (1800 to 1900)”. The Economic History of China: From Antiquity to the Nineteenth Century. Los Angeles: Cambridge University Press. tr. 348–399. <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1017%2FCBO9781139343848.010">10.1017/CBO9781139343848.010</a>. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-107-03056-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-107-03056-5"><bdi>978-1-107-03056-5</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Domestic+crises+and+global+challenges%3A+restructuring+the+imperial+economy+%281800+to+1900%29&rft.btitle=The+Economic+History+of+China%3A+From+Antiquity+to+the+Nineteenth+Century&rft.place=Los+Angeles&rft.pages=348-399&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=2016&rft_id=info%3Adoi%2F10.1017%2FCBO9781139343848.010&rft.isbn=978-1-107-03056-5&rft.aulast=Von+Glahn&rft.aufirst=Richard&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWagner2001" class="citation cs2">Wagner, Donald B. (2001), “The Administration of the Iron Industry in Eleventh-Century China”, Journal of the Economic and Social History of the Orient, 44 (2): 175–197, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1163%2F156852001753731033">10.1163/156852001753731033</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Journal+of+the+Economic+and+Social+History+of+the+Orient&rft.atitle=The+Administration+of+the+Iron+Industry+in+Eleventh-Century+China&rft.volume=44&rft.issue=2&rft.pages=175-197&rft.date=2001&rft_id=info%3Adoi%2F10.1163%2F156852001753731033&rft.aulast=Wagner&rft.aufirst=Donald+B.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWang2000" class="citation cs2">Wang, Lianmao (2000), Return to the City of Light: Quanzhou, an eastern city shining with the splendour of medieval culture, Fujian People's Publishing House</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Return+to+the+City+of+Light%3A+Quanzhou%2C+an+eastern+city+shining+with+the+splendour+of+medieval+culture&rft.pub=Fujian+People%27s+Publishing+House&rft.date=2000&rft.aulast=Wang&rft.aufirst=Lianmao&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWakefield1998" class="citation book cs1">Wakefield, David (1998). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=o2c26kQGZIIC&pg=PA14">Fenjia: Household Division and Inheritance in Qing and Republican China</a> (bằng tiếng Anh). University of Hawaii Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8248-2092-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8248-2092-3"><bdi>978-0-8248-2092-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Fenjia%3A+Household+Division+and+Inheritance+in+Qing+and+Republican+China&rft.pub=University+of+Hawaii+Press&rft.date=1998&rft.isbn=978-0-8248-2092-3&rft.aulast=Wakefield&rft.aufirst=David&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3Do2c26kQGZIIC%26pg%3DPA14&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWest1997" class="citation cs2">West, Stephen H. (1997), “Playing With Food: Performance, Food, and The Aesthetics of Artificiality in The Sung and Yuan”, Harvard Journal of Asiatic Studies, 57 (1): 67–106, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F2719361">10.2307/2719361</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/2719361">2719361</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=Harvard+Journal+of+Asiatic+Studies&rft.atitle=Playing+With+Food%3A+Performance%2C+Food%2C+and+The+Aesthetics+of+Artificiality+in+The+Sung+and+Yuan&rft.volume=57&rft.issue=1&rft.pages=67-106&rft.date=1997&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F2719361&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F2719361%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=West&rft.aufirst=Stephen+H.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFWright1959" class="citation cs2">Wright, Arthur F. (1959), Buddhism in Chinese History, Stanford: <a href="/w/index.php?title=Stanford_University_Press&action=edit&redlink=1" class="new" title="Stanford University Press (trang không tồn tại)">Stanford University Press</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Buddhism+in+Chinese+History&rft.place=Stanford&rft.pub=Stanford+University+Press&rft.date=1959&rft.aulast=Wright&rft.aufirst=Arthur+F.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFYen-Mah2008" class="citation cs2">Yen-Mah, Adeline (2008), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/chinalandofdrago00maha">China; Land of Dragon and Emperors</a>, New York: Random House, Inc., <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-385-73748-7" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-385-73748-7"><bdi>978-0-385-73748-7</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=China%3B+Land+of+Dragon+and+Emperors&rft.place=New+York&rft.pub=Random+House%2C+Inc.&rft.date=2008&rft.isbn=978-0-385-73748-7&rft.aulast=Yen-Mah&rft.aufirst=Adeline&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fchinalandofdrago00maha&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite id="CITEREFYuan1994" class="citation cs2">Yuan, Zheng (1994), “Local Government Schools in Sung China: A Reassessment”, History of Education Quarterly, 34 (2): 193–213, <a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%8Bnh_danh_%C4%91%E1%BB%91i_t%C6%B0%E1%BB%A3ng_s%E1%BB%91" class="mw-redirect" title="Định danh đối tượng số">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.2307%2F369121">10.2307/369121</a>, <a href="/wiki/JSTOR_(%C4%91%E1%BB%8Bnh_danh)" class="mw-redirect" title="JSTOR (định danh)">JSTOR</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.jstor.org/stable/369121">369121</a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.jtitle=History+of+Education+Quarterly&rft.atitle=Local+Government+Schools+in+Sung+China%3A+A+Reassessment&rft.volume=34&rft.issue=2&rft.pages=193-213&rft.date=1994&rft_id=info%3Adoi%2F10.2307%2F369121&rft_id=%2F%2Fwww.jstor.org%2Fstable%2F369121%23id-name%3DJSTOR&rft.aulast=Yuan&rft.aufirst=Zheng&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Đọc_thêm">Đọc thêm</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=25" title="Sửa đổi phần “Đọc thêm”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=25" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Đọc thêm">sửa mã nguồn</a>]</div> <table class="vertical-navbox nowraplinks" style="float:right;clear:right;width:auto;margin:0 0 1.0em 1.0em;background:#f9f9f9;border:1px solid #aaa;padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;text-align:left;"><tbody><tr><td style="padding-top:0.4em;line-height:1.2em"><a href="/wiki/Wikipedia:Th%C6%B0_vi%E1%BB%87n_Wikipedia" title="Wikipedia:Thư viện Wikipedia">Thư viện tài nguyên</a> ngoại văn về Nhà Tống <hr /></td></tr><tr><td class="plainlist" style="padding:0 0.1em 0.4em"> <ul><li><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/ftl/cgi-bin/ftl?st=wp&su=Nh%C3%A0+T%E1%BB%91ng">Tài nguyên trong thư viện của bạn</a></li> <li><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/ftl/cgi-bin/ftl?st=wp&su=Nh%C3%A0+T%E1%BB%91ng&library=0CHOOSE0">Tài nguyên trong thư viện khác</a></li></ul></td> </tr></tbody></table><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r41642734"><div class="refbegin" style=""> <ul><li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1">Bol, Peter K. (1992). "This Culture of Ours": Intellectual Transitions in T'ang and Sung China. Stanford, CA: Stanford University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-8047-1920-9" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-8047-1920-9"><bdi>978-0-8047-1920-9</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%22This+Culture+of+Ours%22%3A+Intellectual+Transitions+in+T%27ang+and+Sung+China&rft.place=Stanford%2C+CA&rft.pub=Stanford+University+Press&rft.date=1992&rft.isbn=978-0-8047-1920-9&rft.aulast=Bol&rft.aufirst=Peter+K.&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2">Cotterell, Arthur (2007), The Imperial Capitals of China – An Inside View of the Celestial Empire, London: Pimlico, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-84595-009-5" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-84595-009-5"><bdi>978-1-84595-009-5</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Imperial+Capitals+of+China+%E2%80%93+An+Inside+View+of+the+Celestial+Empire&rft.place=London&rft.pub=Pimlico&rft.date=2007&rft.isbn=978-1-84595-009-5&rft.aulast=Cotterell&rft.aufirst=Arthur&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2">Gascoigne, Bamber (2003), The Dynasties of China: A History, New York: Carroll & Graf, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-1-84119-791-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-1-84119-791-3"><bdi>978-1-84119-791-3</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Dynasties+of+China%3A+A+History&rft.place=New+York&rft.pub=Carroll+%26+Graf&rft.date=2003&rft.isbn=978-1-84119-791-3&rft.aulast=Gascoigne&rft.aufirst=Bamber&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2">Gernet, Jacques (1982), A history of Chinese civilization, Cambridge: Cambridge University Press, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-521-24130-4" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-521-24130-4"><bdi>978-0-521-24130-4</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=A+history+of+Chinese+civilization&rft.place=Cambridge&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.date=1982&rft.isbn=978-0-521-24130-4&rft.aulast=Gernet&rft.aufirst=Jacques&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation cs2">Kruger, Rayne (2003), <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/allunderheavenco0000krug">All Under Heaven: A Complete History of China</a>, Chichester: John Wiley & Sons, <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-470-86533-0" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-470-86533-0"><bdi>978-0-470-86533-0</bdi></a></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=All+Under+Heaven%3A+A+Complete+History+of+China&rft.place=Chichester&rft.pub=John+Wiley+%26+Sons&rft.date=2003&rft.isbn=978-0-470-86533-0&rft.aulast=Kruger&rft.aufirst=Rayne&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fallunderheavenco0000krug&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1">Kuhn, Dieter (2009). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/ageofconfucianru0000kuhn">The Age of Confucian Rule: The Song Transformation of China</a>. Cambridge, MA: Belknap Press of Harvard University Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-674-03146-3" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-674-03146-3"><bdi>978-0-674-03146-3</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Age+of+Confucian+Rule%3A+The+Song+Transformation+of+China&rft.place=Cambridge%2C+MA&rft.pub=Belknap+Press+of+Harvard+University+Press&rft.date=2009&rft.isbn=978-0-674-03146-3&rft.aulast=Kuhn&rft.aufirst=Dieter&rft_id=https%3A%2F%2Farchive.org%2Fdetails%2Fageofconfucianru0000kuhn&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li> <li><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r67233549"><cite class="citation book cs1">Rossabi, Morris (1983). China among Equals: The Middle Kingdom and Its Neighbors, 10th–14th Centuries. Berkeley, CA: University of California Press. <a href="/wiki/ISBN" title="ISBN">ISBN</a> <a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Ngu%E1%BB%93n_s%C3%A1ch/978-0-520-04383-1" title="Đặc biệt:Nguồn sách/978-0-520-04383-1"><bdi>978-0-520-04383-1</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=China+among+Equals%3A+The+Middle+Kingdom+and+Its+Neighbors%2C+10th%E2%80%9314th+Centuries&rft.place=Berkeley%2C+CA&rft.pub=University+of+California+Press&rft.date=1983&rft.isbn=978-0-520-04383-1&rft.aulast=Rossabi&rft.aufirst=Morris&rfr_id=info%3Asid%2Fvi.wikipedia.org%3ANh%C3%A0+T%E1%BB%91ng" class="Z3988"></li></ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Liên_kết_ngoài">Liên kết ngoài</h2>[<a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&veaction=edit&section=26" title="Sửa đổi phần “Liên kết ngoài”" class="mw-editsection-visualeditor">sửa</a> | <a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&section=26" title="Sửa mã nguồn tại đề mục: Liên kết ngoài">sửa mã nguồn</a>]</div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71936381">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><div class="side-box side-box-right plainlinks sistersitebox"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70981351"> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về <a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Song_Dynasty?uselang=vi">Nhà Tống</a>.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.chinaheritagequarterly.org/features.php?searchterm=006_elm.inc&issue=006">Nhà Tống tại China Heritage Quarterly</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120903075459/http://www.bcps.org/offices/lis/models/chinahist/song.html">Nhà Tống tại bcps.org</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.art-and-archaeology.com/timelines/china/song.html">Tác phẩm nghệ thuật Tống và Liêu</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.artsmia.org/art-of-asia/history/dynasty-sung.cfm">Nghệ thuật nhà Tống với bình luận video</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080907063837/http://www.artsmia.org/art-of-asia/history/dynasty-sung.cfm">Lưu trữ</a> 2008-09-07 tại <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.wdl.org/en/item/11383/">Khảo sát địa lý tổng thể mới được biên soạn</a></li></ul> <div style="clear:both;"></div> <table class="wikitable succession-box noprint" style="margin:0.5em auto; font-size:95%;clear:both;"> <tbody><tr style="text-align:center;"> <td style="width:30%;" rowspan="1">Tiền nhiệm <a href="/wiki/Ng%C5%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_Th%E1%BA%ADp_qu%E1%BB%91c" title="Ngũ đại Thập quốc">Ngũ đại Thập quốc</a> </td> <td style="width: 40%; text-align: center;" rowspan="1"><a href="/wiki/Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Trung_Qu%E1%BB%91c" class="mw-redirect" title="Triều đại Trung Quốc">Triều đại Trung Quốc</a> 960–1279 </td> <td style="width: 30%; text-align: center;" rowspan="1">Kế nhiệm <a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">Nhà Nguyên</a> </td></tr> </tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r71915089">.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;justify-content:center;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-bordered{padding:0 2em;background-color:#fdfdfd;border:1px solid #a2a9b1;clear:both;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;justify-content:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-unbordered{padding:0 1.7em;margin-left:0}.mw-parser-output .portal-bar-header{margin:0 1em 0 0.5em;flex:0 0 auto;min-height:24px}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;flex:0 1 auto;padding:0.15em 0;column-gap:1em;align-items:baseline;margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{margin:0;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-item{display:inline-block;margin:0.15em 0.2em;min-height:24px;line-height:24px}@media screen and (max-width:768px){.mw-parser-output .portal-bar{font-size:88%;font-weight:bold;display:flex;flex-flow:column wrap;align-items:baseline}.mw-parser-output .portal-bar-header{text-align:center;flex:0;padding-left:0.5em;margin:0 auto}.mw-parser-output .portal-bar-related{font-size:100%;align-items:flex-start}.mw-parser-output .portal-bar-content{display:flex;flex-flow:row wrap;align-items:center;flex:0;column-gap:1em;border-top:1px solid #a2a9b1;margin:0 auto;list-style:none}.mw-parser-output .portal-bar-content-related{border-top:none;margin:0;list-style:none}}.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar,.mw-parser-output .navbox+link+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .navbox+style+.portal-bar-bordered,.mw-parser-output .sister-bar+link+.portal-bar,.mw-parser-output .sister-bar+style+.portal-bar,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.navbox,.mw-parser-output .portal-bar+.navbox-styles+.sister-bar{margin-top:-1px}</style><div class="portal-bar noprint metadata noviewer portal-bar-bordered" role="navigation" aria-label="Cổng thông tin"><a href="/wiki/Wikipedia:Danh_s%C3%A1ch_c%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin" title="Wikipedia:Danh sách cổng thông tin">Cổng thông tin</a>:<ul class="portal-bar-content"><li class="portal-bar-item"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/21px-Portal-puzzle.svg.png" decoding="async" width="21" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/32px-Portal-puzzle.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/Portal-puzzle.svg/42px-Portal-puzzle.svg.png 2x" data-file-width="32" data-file-height="28" /> <a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trung_Hoa" title="Cổng thông tin:Lịch sử Đế quốc Trung Hoa">Lịch sử Đế quốc Trung Hoa</a></li><li class="portal-bar-item"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/19px-Icon_History.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/29px-Icon_History.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Icon_History.svg/38px-Icon_History.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /> <a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD" title="Cổng thông tin:Lịch sử">Lịch sử</a></li><li class="portal-bar-item"><img alt="flag" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/21px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="21" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/32px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/42px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /> <a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Cổng thông tin:Trung Quốc">Trung Quốc</a></li><li class="portal-bar-item"><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Asia_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img alt="icon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/19px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="19" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/29px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/38px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a> <a href="/wiki/C%E1%BB%95ng_th%C3%B4ng_tin:Ch%C3%A2u_%C3%81" title="Cổng thông tin:Châu Á">Châu Á</a></li></ul></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Chủ_đề_nhà_Tống" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Bản mẫu:Chủ đề nhà Tống"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Chủ đề nhà Tống (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:Ch%E1%BB%A7_%C4%91%E1%BB%81_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Chủ_đề_nhà_Tống" style="font-size:114%;margin:0 4em">Chủ đề <a class="mw-selflink selflink">nhà Tống</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử nhà Tống (trang không tồn tại)">Lịch sử</a> (<a href="/w/index.php?title=D%C3%B2ng_th%E1%BB%9Di_gian_c%E1%BB%A7a_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dòng thời gian của nhà Tống (trang không tồn tại)">Dòng thời gian</a>)</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li>Thống nhất <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng_chinh_ph%E1%BB%A5c_H%E1%BA%ADu_Th%E1%BB%A5c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Tống chinh phục Hậu Thục (trang không tồn tại)">Hậu Thục</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng_chinh_ph%E1%BB%A5c_Nam_H%C3%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Tống chinh phục Nam Hán (trang không tồn tại)">Nam Hán</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng_chinh_ph%E1%BB%A5c_Nam_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Tống chinh phục Nam Đường (trang không tồn tại)">Nam Đường</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Cao_L%C6%B0%C6%A1ng" title="Trận Cao Lương">Sông Cao Lương</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_T%E1%BB%91ng%E2%80%93Vi%E1%BB%87t_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" title="Chiến tranh Tống–Việt lần thứ nhất">Chiến tranh Tống–Việt lần thứ nhất</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Chi%E1%BA%BFn_tranh_T%E1%BB%91ng%E2%80%93H%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chiến tranh Tống–Hạ (trang không tồn tại)">Chiến tranh Tống–Hạ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Thi%E1%BB%81n_Uy%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hiệp ước Thiền Uyên (trang không tồn tại)">Hiệp ước Thiền Uyên</a></li> <li><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_T%E1%BB%91ng%E2%80%93Vi%E1%BB%87t_l%E1%BA%A7n_th%E1%BB%A9_hai" title="Chiến tranh Tống–Việt lần thứ hai">Chiến tranh Tống–Việt lần thứ hai</a></li> <li><a href="/wiki/Li%C3%AAn_minh_tr%C3%AAn_bi%E1%BB%83n" title="Liên minh trên biển">Liên minh trên biển</a></li> <li><a href="/wiki/Chi%E1%BA%BFn_tranh_Kim%E2%80%93T%E1%BB%91ng" class="mw-redirect" title="Chiến tranh Kim–Tống">Chiến tranh Kim–Tống</a> <ul><li><a href="/wiki/S%E1%BB%B1_ki%E1%BB%87n_T%C4%A9nh_Khang" title="Sự kiện Tĩnh Khang">Tĩnh Khang</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Ho%C3%A0ng_Thi%C3%AAn_%C4%90%C3%A3ng" title="Trận Hoàng Thiên Đãng">Hoàng Thiên Đãng</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_c%C3%B4ng_h%C3%A3m_%C4%90%E1%BB%A9c_An" title="Trận công hãm Đức An">Đức An</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Y%E1%BB%83n_Th%C3%A0nh" title="Trận Yển Thành">Yển Thành</a></li> <li><a href="/wiki/Hi%E1%BB%87p_%C6%B0%E1%BB%9Bc_Thi%E1%BB%87u_H%C6%B0ng" title="Hiệp ước Thiệu Hưng">Hiệp ước Thiệu Hưng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng_%C4%90%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Đường Đảo (trang không tồn tại)">Đường Đảo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_Th%C3%A1i_Th%E1%BA%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận Thái Thạch (trang không tồn tại)">Thái Thạch</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Th%C3%A1i_Ch%C3%A2u_(1233%E2%80%931234)" title="Trận Thái Châu (1233–1234)">Thái Châu</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%B4ng_C%E1%BB%95_x%C3%A2m_l%C6%B0%E1%BB%A3c_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mông Cổ xâm lược nhà Tống (trang không tồn tại)">Mông Cổ xâm lược</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Tr%E1%BA%ADn_c%C3%B4ng_h%C3%A3m_th%C3%A0nh_%C4%90i%E1%BA%BFu_Ng%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trận công hãm thành Điếu Ngư (trang không tồn tại)">Điếu Ngư</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_T%C6%B0%C6%A1ng_D%C6%B0%C6%A1ng_(1267%E2%80%931273)" title="Trận Tương Dương (1267–1273)">Tương Dương</a></li> <li><a href="/wiki/Tr%E1%BA%ADn_Nhai_M%C3%B4n" title="Trận Nhai Môn">Nhai Môn</a></li></ul></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="5" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><a href="/wiki/T%E1%BA%ADp_tin:Ma_Lin_Guests.jpg" class="mw-file-description" title="Painting by Song painter Ma Lin"><img alt="Painting by Song painter Ma Lin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ma_Lin_Guests.jpg/50px-Ma_Lin_Guests.jpg" decoding="async" width="50" height="49" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ma_Lin_Guests.jpg/75px-Ma_Lin_Guests.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ef/Ma_Lin_Guests.jpg/100px-Ma_Lin_Guests.jpg 2x" data-file-width="1864" data-file-height="1818" /></a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Chính quyền</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Danh_s%C3%A1ch_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%BF_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Danh sách hoàng đế nhà Tống">Hoàng đế</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=C%C3%A2y_gia_%C4%91%C3%ACnh_c%C3%A1c_ho%C3%A0ng_%C4%91%E1%BA%BF_Trung_Qu%E1%BB%91c_(gi%E1%BB%AFa)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cây gia đình các hoàng đế Trung Quốc (giữa) (trang không tồn tại)">Cây gia đình</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Khoa_c%E1%BB%AD" title="Khoa cử">Khoa cử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ph%C3%A2n_c%E1%BA%A5p_h%C3%A0nh_ch%C3%ADnh_c%C3%A1c_tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Trung_Qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phân cấp hành chính các triều đại Trung Quốc (trang không tồn tại)">Đơn vị hành chính</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_qu%C3%A2n_s%E1%BB%B1_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử quân sự nhà Tống (trang không tồn tại)">Quân sự</a></li> <li><a href="/wiki/Xu_m%E1%BA%ADt_vi%E1%BB%87n" title="Xu mật viện">Xu mật viện</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kh%C3%A1nh_L%E1%BB%8Bch_t%C3%A2n_ch%C3%ADnh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khánh Lịch tân chính (trang không tồn tại)">Khánh Lịch tân chính</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%C3%A2n_ph%C3%A1p_(nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tân pháp (nhà Tống) (trang không tồn tại)">Tân pháp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=B%E1%BA%A3o_gi%C3%A1p_ch%E1%BA%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bảo giáp chế (trang không tồn tại)">Bảo giáp chế</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tam_ty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tam ty (trang không tồn tại)">Tam ty</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;"><a href="/wiki/Tam_t%E1%BB%89nh_L%E1%BB%A5c_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Tam tỉnh Lục bộ">Tam tỉnh</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Th%C6%B0%E1%BB%A3ng_th%C6%B0_t%E1%BB%89nh" class="mw-redirect" title="Thượng thư tỉnh">Thượng thư tỉnh</a></li> <li><a href="/wiki/Trung_th%C6%B0_t%E1%BB%89nh" class="mw-redirect" title="Trung thư tỉnh">Trung thư tỉnh</a></li> <li><a href="/wiki/M%C3%B4n_h%E1%BA%A1_t%E1%BB%89nh" class="mw-redirect" title="Môn hạ tỉnh">Môn hạ tỉnh</a></li> <li>(<a href="/w/index.php?title=Trung_th%C6%B0_M%C3%B4n_h%E1%BA%A1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trung thư Môn hạ (trang không tồn tại)">Trung thư Môn hạ</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;"><a href="/wiki/Tam_t%E1%BB%89nh_L%E1%BB%A5c_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Tam tỉnh Lục bộ">Lục bộ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ol><li><a href="/wiki/L%E1%BA%A1i_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Lại bộ">Lại bộ</a></li> <li><a href="/wiki/H%E1%BB%99_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Hộ bộ">Hộ bộ</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%85_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Lễ bộ">Lễ bộ</a></li> <li><a href="/wiki/Binh_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Binh bộ">Binh bộ</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%ACnh_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Hình bộ">Hình bộ</a></li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_b%E1%BB%99" class="mw-redirect" title="Công bộ">Công bộ</a></li></ol> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hóa thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Văn hóa</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=X%C3%A3_h%E1%BB%99i_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xã hội thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Xã hội</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Song_poetry&action=edit&redlink=1" class="new" title="Song poetry (trang không tồn tại)">Thơ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ng%C5%A9_%C4%91%E1%BA%A1i_danh_di%C3%AAu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ngũ đại danh diêu (trang không tồn tại)">Ngũ đại danh diêu</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%8Bnh_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Định từ (trang không tồn tại)">Định từ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ca_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ca từ (trang không tồn tại)">Ca từ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quan_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quan từ (trang không tồn tại)">Quan từ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A2n_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quân từ (trang không tồn tại)">Quân từ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%E1%BB%AF_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhữ từ (trang không tồn tại)">Nhữ từ</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Long_Tuy%E1%BB%81n_thanh_t%E1%BB%AB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Long Tuyền thanh từ (trang không tồn tại)">Long Tuyền thanh từ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=T%E1%BB%AB_Ch%C3%A2u_di%C3%AAu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Từ Châu diêu (trang không tồn tại)">Từ Châu diêu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thanh_b%E1%BA%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thanh bạch (trang không tồn tại)">Thanh bạch</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Di%E1%BB%87u_Ch%C3%A2u_di%C3%AAu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Diệu Châu diêu (trang không tồn tại)">Diệu Châu diêu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%A0_B%E1%BA%AFc_t%E1%BB%A9_b%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hà Bắc tứ bảo (trang không tồn tại)">Tượng Bồ Tát Chính Định</a></li> <li><a href="/wiki/Thanh_minh_th%C6%B0%E1%BB%A3ng_h%C3%A0_%C4%91%E1%BB%93" title="Thanh minh thượng hà đồ">Thanh minh thượng hà đồ</a></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">Nhà văn</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Ph%E1%BA%A1m_Tr%E1%BB%8Dng_Y%C3%AAm" title="Phạm Trọng Yêm">Phạm Trọng Yêm</a> (989–1052)</li> <li><a href="/wiki/Mai_Nghi%C3%AAu_Th%E1%BA%A7n" title="Mai Nghiêu Thần">Mai Nghiêu Thần</a> (1002–1060)</li> <li><a href="/wiki/%C3%82u_D%C6%B0%C6%A1ng_Tu" title="Âu Dương Tu">Âu Dương Tu</a> (1007–1072)</li> <li><a href="/wiki/T%C3%B4_Tu%C3%A2n" title="Tô Tuân">Tô Tuân</a> (1009–1066)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Thi%E1%BB%87u_Ung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thiệu Ung (trang không tồn tại)">Thiệu Ung</a> (1011–1077)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C3%A1i_T%C6%B0%C6%A1ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thái Tương (trang không tồn tại)">Thái Tương</a> (1012–1067)</li> <li><a href="/wiki/Chu_%C4%90%C3%B4n_Di" title="Chu Đôn Di">Chu Đôn Di</a> (1017–1073)</li> <li><a href="/wiki/T%C4%83ng_C%E1%BB%A7ng" title="Tăng Củng">Tăng Củng</a> (1019–1083)</li> <li><a href="/wiki/T%C6%B0_M%C3%A3_Quang" title="Tư Mã Quang">Tư Mã Quang</a> (1019–1086)</li> <li><a href="/wiki/T%C3%B4_Th%E1%BB%A9c" class="mw-redirect" title="Tô Thức">Tô Thức</a> (1037–1101)</li> <li><a href="/wiki/T%C3%B4_Tri%E1%BB%87t" title="Tô Triệt">Tô Triệt</a> (1039–1112)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ho%C3%A0ng_%C4%90%C3%ACnh_Ki%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hoàng Đình Kiên (trang không tồn tại)">Hoàng Đình Kiên</a> (1045–1105)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Chu_Bang_Ng%E1%BA%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chu Bang Ngạn (trang không tồn tại)">Chu Bang Ngạn</a> (1056–1121)</li> <li><a href="/wiki/L%C3%BD_Thanh_Chi%E1%BA%BFu" title="Lý Thanh Chiếu">Lý Thanh Chiếu</a> (1084–1155)</li> <li><a href="/wiki/Chu_Bi%E1%BB%81n" title="Chu Biền">Chu Biền</a> (1085–1144)</li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%A5c_Du" title="Lục Du">Lục Du</a> (1125–1209)</li> <li><a href="/wiki/Chu_Hi" title="Chu Hi">Chu Hi</a> (1130–1200)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">Họa sĩ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ph%E1%BA%A1m_Khoan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phạm Khoan (trang không tồn tại)">Phạm Khoan</a> (960–1030)</li> <li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%A9a_%C4%90%E1%BA%A1o_Ninh&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hứa Đạo Ninh (trang không tồn tại)">Hứa Đạo Ninh</a> (970–1053)</li> <li><a href="/wiki/Tri%E1%BB%87u_X%C6%B0%C6%A1ng" title="Triệu Xương">Triệu Xương</a> (thế kỷ thứ 10)</li> <li><a href="/w/index.php?title=D%E1%BB%8Bch_Nguy%C3%AAn_C%C3%A1t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dịch Nguyên Cát (trang không tồn tại)">Dịch Nguyên Cát</a> (1000–1064)</li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_%C4%90%E1%BB%93ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn Đồng (trang không tồn tại)">Văn Đồng</a> (1019–1079)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Qu%C3%A1ch_Hi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quách Hi (trang không tồn tại)">Quách Hi</a> (1020–1090)</li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_S%C3%A2n_(nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương Sân (nhà Tống) (trang không tồn tại)">Vương Sân</a> (1036–1093)</li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_C%C3%B4ng_L%C3%A2n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý Công Lân (trang không tồn tại)">Lý Công Lân</a> (1049–1106)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Th%C3%B4i_B%E1%BA%A1ch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thôi Bạch (trang không tồn tại)">Thôi Bạch</a> (nổi danh 1050–1080)</li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%85_Ph%E1%BA%A5t&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mễ Phất (trang không tồn tại)">Mễ Phất</a> (1051–1107)</li> <li><a href="/wiki/T%E1%BB%91ng_Huy_T%C3%B4ng" title="Tống Huy Tông">Huy Tông</a> (1082–1135)</li> <li><a href="/wiki/Tr%C6%B0%C6%A1ng_Tr%E1%BA%A1ch_%C4%90oan" title="Trương Trạch Đoan">Trương Trạch Đoan</a> (1085–1145)</li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_Hy_M%E1%BA%A1nh" title="Vương Hy Mạnh">Vương Hy Mạnh</a> (1096–1119)</li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%BD_%C4%90%E1%BB%8Bch&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lý Địch (trang không tồn tại)">Lý Địch</a> (1100–1197)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%87u_B%C3%A1_C%C3%A2u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triệu Bá Câu (trang không tồn tại)">Triệu Bá Câu</a> (1120–1182)</li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C6%B0%C6%A1ng_Kh%E1%BA%A3i&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lương Khải (trang không tồn tại)">Lương Khải</a> (1140–1210)</li> <li><a href="/w/index.php?title=L%C3%A2m_%C4%90%C3%ACnh_Khu%C3%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lâm Đình Khuê (trang không tồn tại)">Lâm Đình Khuê</a> (fl. 1174–1189)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Chu_Qu%C3%BD_Th%C6%B0%E1%BB%9Dng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chu Quý Thường (trang không tồn tại)">Chu Quý Thường</a> (thế kỷ 12)</li> <li><a href="/wiki/V%C3%B4_Chu%E1%BA%A9n_S%C6%B0_Ph%E1%BA%A1m" title="Vô Chuẩn Sư Phạm">Vô Chuẩn Sư Phạm</a> (1178–1249)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Tri%E1%BB%87u_M%E1%BA%A1nh_Ki%C3%AAn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Triệu Mạnh Kiên (trang không tồn tại)">Triệu Mạnh Kiên</a> (1199–1295)</li> <li><a href="/w/index.php?title=M%E1%BB%A5c_Kh%C3%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mục Khê (trang không tồn tại)">Mục Khê</a> (1210–1269)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Cung_Khai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cung Khai (trang không tồn tại)">Cung Khai</a> (1222–1307)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81n_Tuy%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiền Tuyển (trang không tồn tại)">Tiền Tuyển</a> (1235–1305)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Kinh_t%E1%BA%BF_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kinh tế nhà Tống (trang không tồn tại)">Kinh tế</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_An_Th%E1%BA%A1ch" title="Vương An Thạch">Vương An Thạch</a> (1021–1086)</li> <li><a href="/wiki/C%C3%B4ng_ty_c%E1%BB%95_ph%E1%BA%A7n" title="Công ty cổ phần">Công ty cổ phần</a></li> <li><a href="/wiki/Ti%E1%BB%81n_gi%E1%BA%A5y" title="Tiền giấy">Tiền giấy</a> <ul><li><a href="/wiki/Giao_t%E1%BB%AD" title="Giao tử">Giao tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quan_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quan tử (trang không tồn tại)">Quan tử</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%E1%BB%99i_t%E1%BB%AD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hội tử (trang không tồn tại)">Hội tử</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ti%E1%BB%81n_%C4%91%C3%BAc_th%E1%BB%9Di_Nam_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tiền đúc thời Nam Tống (trang không tồn tại)">Tiền đúc thời Nam Tống</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=G%E1%BA%A1o_Ch%C4%83m_Pa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gạo Chăm Pa (trang không tồn tại)">Gạo Chăm Pa</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nam_H%E1%BA%A3i_nh%E1%BA%A5t_hi%E1%BB%87u&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nam Hải nhất hiệu (trang không tồn tại)">Nam Hải nhất hiệu</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/w/index.php?title=Khoa_h%E1%BB%8Dc_v%C3%A0_c%C3%B4ng_ngh%E1%BB%87_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Khoa học và công nghệ thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Khoa học và công nghệ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Thu%E1%BB%91c_s%C3%BAng" title="Thuốc súng">Thuốc súng</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%C5%A9_kh%C3%AD_thu%E1%BB%91c_s%C3%BAng_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vũ khí thuốc súng thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Vũ khí thuốc súng</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C5%A9_kinh_t%E1%BB%95ng_y%E1%BA%BFu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vũ kinh tổng yếu (trang không tồn tại)">Vũ kinh tổng yếu</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Than_c%E1%BB%91c" title="Than cốc">Than cốc</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Quy_tr%C3%ACnh_th%C3%A9p_Bessemer&action=edit&redlink=1" class="new" title="Quy trình thép Bessemer (trang không tồn tại)">Quy trình thép Bessemer</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=X%C3%ADch_truy%E1%BB%81n_%C4%91%E1%BB%99ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xích truyền động (trang không tồn tại)">Xích truyền động</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%93ng_h%E1%BB%93_thi%C3%AAn_v%C4%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đồng hồ thiên văn (trang không tồn tại)">Đồng hồ thiên văn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ch%E1%BB%AF_%C4%91%E1%BB%99ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Chữ động (trang không tồn tại)">Chữ động</a></li> <li><a href="/wiki/La_b%C3%A0n" title="La bàn">La bàn</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%82u_t%C3%A0u" title="Âu tàu">Âu tàu</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=X%C6%B0%E1%BB%9Fng_t%C3%A0u_c%E1%BA%A1n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Xưởng tàu cạn (trang không tồn tại)">Xưởng tàu cạn</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C3%A1ch_ng%C4%83n_k%C3%ADn_n%C6%B0%E1%BB%9Bc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vách ngăn kín nước (trang không tồn tại)">Vách ngăn kín nước</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ki%E1%BA%BFn_tr%C3%BAc_th%E1%BB%9Di_nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kiến trúc thời nhà Tống (trang không tồn tại)">Kiến trúc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Li%E1%BB%87u_%C4%90%E1%BB%8Bch_Th%C3%A1p&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liệu Địch Tháp (trang không tồn tại)">Liệu Địch Tháp</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dinh_t%E1%BA%A1o_ph%C3%A1p_th%E1%BB%A9c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dinh tạo pháp thức (trang không tồn tại)">Dinh tạo pháp thức</a></li></ul></li></ul> </div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th id="Nhà_phát_minh" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align: center;">Nhà phát minh</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=T%E1%BA%A5t_Th%C4%83ng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tất Thăng (trang không tồn tại)">Tất Thăng</a> (972–1051)</li> <li><a href="/wiki/T%C3%B4_T%E1%BB%A5ng" title="Tô Tụng">Tô Tụng</a> (1020–1101)</li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BA%A9m_Qu%C3%A1t" title="Thẩm Quát">Thẩm Quát</a> (1031–1095)</li> <li><a href="/wiki/Qu%C3%A1ch_Th%E1%BB%A7_K%C3%ADnh" title="Quách Thủ Kính">Quách Thủ Kính</a> (1231–1316)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Đế_quốc" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div class="plainlinks hlist navbar mini"><ul><li class="nv-xem"><a href="/wiki/B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Bản mẫu:Đế quốc"><abbr title="Xem bản mẫu này">x</abbr></a></li><li class="nv-thảo luận"><a href="/w/index.php?title=Th%E1%BA%A3o_lu%E1%BA%ADn_B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thảo luận Bản mẫu:Đế quốc (trang không tồn tại)"><abbr title="Thảo luận bản mẫu này">t</abbr></a></li><li class="nv-sửa"><a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c&action=edit"><abbr title="Sửa bản mẫu này">s</abbr></a></li></ul></div><div id="Đế_quốc" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c" title="Đế quốc">Đế quốc</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Thời kỳ cổ đại">Cổ đại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Akkad" title="Đế quốc Akkad">Akkadian</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%A2n_v%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Ai_C%E1%BA%ADp" class="mw-redirect" title="Tân vương quốc Ai Cập">Ai Cập</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hittite" class="mw-redirect" title="Người Hittite">Hittite</a></li> <li><a href="/wiki/Carthage_c%E1%BB%95_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Carthage cổ đại">Carthage cổ đại</a></li> <li><a href="/wiki/Phoenicia" title="Phoenicia">Phoenicia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2n_Assyria" title="Đế quốc Tân Assyria">Assyria</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2n_Babylon" title="Đế quốc Tân Babylon">Babylon</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Kush" title="Vương quốc Kush">Kush</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Aksum" title="Vương quốc Aksum">Aksum</a></li> <li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Hittite" class="mw-redirect" title="Người Hittite">Hittite</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">Iran</a> <ul><li><a href="/wiki/Ng%C6%B0%E1%BB%9Di_Media" title="Người Media">Media</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Achaemenes" class="mw-redirect" title="Nhà Achaemenes">Achaemenes</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Parthia" title="Đế quốc Parthia">Parthia</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Sassanid" class="mw-redirect" title="Nhà Sassanid">Sassanid</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Qu%C3%BD_S%C6%B0%C6%A1ng" title="Đế quốc Quý Sương">Kushan</a></li> <li><a href="/wiki/B%E1%BA%AFc_Ng%E1%BB%A5y" title="Bắc Ngụy">Bắc Ngụy</a></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%9Di_k%E1%BB%B3_Hy_L%E1%BA%A1p_h%C3%B3a" title="Thời kỳ Hy Lạp hóa">Hy Lạp hóa</a> <ul><li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Macedonia" title="Vương quốc Macedonia">Macedon</a></li> <li><a href="/wiki/Ai_C%E1%BA%ADp_thu%E1%BB%99c_Hy_L%E1%BA%A1p" class="mw-redirect" title="Ai Cập thuộc Hy Lạp">Ptolemaic</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Seleukos" title="Vương quốc Seleukos">Seleukos</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Ấn Độ">Ấn Độ</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nanda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Nanda (trang không tồn tại)">Nanda</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Maurya" title="Đế quốc Maurya">Maurya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Satavahana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Satavahana (trang không tồn tại)">Satavahana </a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Shunga" title="Đế quốc Shunga">Shunga </a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Gupta" title="Đế quốc Gupta">Gupta</a></li> <li><a href="/wiki/Harsha" title="Harsha">Harsha</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">Trung Hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A7n" title="Nhà Tần">Tần</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_H%C3%A1n" title="Nhà Hán">Hán</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%E1%BA%A5n" title="Nhà Tấn">Tấn</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Cao_C%C3%A2u_Ly" title="Cao Câu Ly">Cao Câu Ly</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3" title="Đế quốc La Mã">La Mã</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2y_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Tây La Mã">Tây</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Đông</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Teotihuacan" title="Teotihuacan">Teotihuacan</a></li> <li><a href="/wiki/Ti%C3%AAn_Ti" title="Tiên Ti">Tiên Ti</a></li> <li><a href="/wiki/Hung_N%C3%B4" title="Hung Nô">Hung Nô</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Trung_C%E1%BB%95" title="Trung Cổ">Trung đại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%C3%B4ng_La_M%C3%A3" title="Đế quốc Đông La Mã">Byzantium</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nikaia" title="Đế quốc Nikaia">Nicaea</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trebizond" class="mw-redirect" title="Đế quốc Trebizond">Trebizond</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Gruzia" title="Vương quốc Gruzia">Gruzia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Hunnic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Hunnic (trang không tồn tại)">Hunnic</a></li> <li><a href="/wiki/Khalifah" title="Khalifah">Ả Rập</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Rashidun" title="Nhà Rashidun">Rashidun</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Umayyad" class="mw-redirect" title="Nhà Umayyad">Umayyad</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Abbasid" class="mw-redirect" title="Nhà Abbasid">Abbasid</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Fatimid" title="Nhà Fatimid">Fatimid</a></li> <li><a href="/wiki/Caliphate_C%C3%B3rdoba" title="Caliphate Córdoba">Córdoba</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Maroc" title="Lịch sử Maroc">Maroc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Idrisid_dynasty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Idrisid dynasty (trang không tồn tại)">Idrisid</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Almoravid" title="Nhà Almoravid">Almoravid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Almohad&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Almohad (trang không tồn tại)">Almohad</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Marinid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Marinid (trang không tồn tại)">Marinid</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">Iran</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Tahir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Tahir (trang không tồn tại)">Tahir</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Samanid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Samanid (trang không tồn tại)">Samanid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Buyid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Buyid (trang không tồn tại)">Buyid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Sallar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Sallar (trang không tồn tại)">Sallar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Ziyar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Ziyar (trang không tồn tại)">Ziyar</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C4%83n_h%C3%B3a_Th%E1%BB%95-Ba_T%C6%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Văn hóa Thổ-Ba Tư (trang không tồn tại)">Thổ-Ba Tư</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ghaznavid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ghaznavid (trang không tồn tại)">Ghaznavid</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Seljuk" title="Đế quốc Seljuk">Seljuk</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Khwarezm-Shah" title="Nhà Khwarezm-Shah">Khwarezm-Shah</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Timurid" class="mw-redirect" title="Đế quốc Timurid">Timurid</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Somalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Somalia (trang không tồn tại)">Somalia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Ajuran_Sultanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ajuran Sultanate (trang không tồn tại)">Ajuran</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sultanate_of_Ifat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanate of Ifat (trang không tồn tại)">Ifatite</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Adal_Sultanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Adal Sultanate (trang không tồn tại)">Adalite</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Sultanate_of_Mogadishu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sultanate of Mogadishu (trang không tồn tại)">Mogadishan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Warsangali_Sultanate&action=edit&redlink=1" class="new" title="Warsangali Sultanate (trang không tồn tại)">Warsangali</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bulgaria" title="Đế quốc Bulgaria">Bulgarian</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bulgaria_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Đế quốc Bulgaria thứ nhất">thứ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bulgaria_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Đế quốc Bulgaria thứ hai">thứ hai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Aragon" class="mw-redirect" title="Vương quốc Aragon">Aragon</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Benin" class="mw-redirect" title="Đế quốc Benin">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Latinh" title="Đế quốc Latinh">Latinh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Oyo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Oyo (trang không tồn tại)">Oyo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bornu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Bornu (trang không tồn tại)">Bornu</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Ấn Độ">Ấn Độ</a> <ul><li><a href="/wiki/Chola" title="Chola">Chola</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gurjara-Pratihara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gurjara-Pratihara (trang không tồn tại)">Gurjara-Pratihara</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Pala" title="Đế quốc Pala">Pala</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_%C4%90%C3%B4ng_Ganga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Đông Ganga (trang không tồn tại)">Đông Ganga</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Delhi" title="Vương quốc Hồi giáo Delhi">Delhi</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Vijayanagara" title="Đế quốc Vijayanagara">Vijayanagara</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%B4ng_C%E1%BB%95" title="Đế quốc Mông Cổ">Mông Cổ</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">Nguyên</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Kim_Tr%C6%B0%E1%BB%9Bng" title="Hãn quốc Kim Trướng">Kim Trướng</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_S%C3%A1t_H%E1%BB%A3p_%C4%90%C3%A0i" title="Hãn quốc Sát Hợp Đài">Sát Hợp Đài</a></li> <li><a href="/wiki/H%C3%A3n_qu%E1%BB%91c_Y_Nhi" title="Hãn quốc Y Nhi">Y Nhi</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Kanem&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Kanem (trang không tồn tại)">Kanem</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Serbia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Serbia (trang không tồn tại)">Serbia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Songhai" title="Đế quốc Songhai">Songhai</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Khmer" title="Đế quốc Khmer">Khmer</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Carolus" class="mw-redirect" title="Nhà Carolus">Carolingia</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_La_M%C3%A3_Th%E1%BA%A7n_th%C3%A1nh" title="Đế quốc La Mã Thần thánh">La Mã Thần thánh</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Bi%E1%BB%83n_B%E1%BA%AFc&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Biển Bắc (trang không tồn tại)">Biển Bắc</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Na_Uy" title="Đế quốc Na Uy">Na Uy</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Angevin" title="Đế quốc Angevin">Angevin</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Mali" title="Đế quốc Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">Trung Hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_T%C3%B9y" title="Nhà Tùy">Tùy</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_%C4%90%C6%B0%E1%BB%9Dng" title="Nhà Đường">Đường</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">Tống</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Nguy%C3%AAn" title="Nhà Nguyên">Nguyên</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ghana" title="Đế quốc Ghana">Wagadou</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Aztec" title="Đế quốc Aztec">Aztec</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Inca" title="Đế quốc Inca">Inca</a></li> <li><a href="/wiki/Srivijaya" title="Srivijaya">Srivijaya</a></li> <li><a href="/wiki/Majapahit" title="Majapahit">Majapahit</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Malacca" title="Vương quốc Malacca">Malaccan</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Brunei" title="Đế quốc Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ethiopia" title="Đế quốc Ethiopia">Ethiopia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Zagwe&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Zagwe (trang không tồn tại)">Zagwe</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Solomonic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương triều Solomonic (trang không tồn tại)">Solomonic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%C3%A1i_Lan" title="Lịch sử Thái Lan">Thái Lan</a> <ul><li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Sukhothai" title="Vương quốc Sukhothai">Sukhothai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Th%E1%BB%95_Ph%E1%BB%93n" title="Thổ Phồn">Tây Tạng</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_hi%E1%BB%87n_%C4%91%E1%BA%A1i" title="Lịch sử hiện đại">Hiện đại</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Tu%CA%BBi_Tonga&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc Tuʻi Tonga (trang không tồn tại)">Tonga</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ashanti" title="Đế quốc Ashanti">Ashanti</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%E1%BA%A4n_%C4%90%E1%BB%99" title="Lịch sử Ấn Độ">Ấn Độ</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Maratha" title="Đế quốc Maratha">Maratha</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Sikh" title="Đế quốc Sikh">Sikh</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Mughal" class="mw-redirect" title="Đế quốc Mughal">Mughal</a></li> <li><a href="/wiki/Raj_thu%E1%BB%99c_Anh" title="Raj thuộc Anh">Raj thuộc Anh</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Lịch sử Trung Quốc">Trung Hoa</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Minh" title="Nhà Minh">Minh</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Thanh" title="Nhà Thanh">Thanh</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trung_Hoa_(1915%E2%80%931916)" title="Đế quốc Trung Hoa (1915–1916)">Viên Thế Khải</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%E1%BB%95_Nh%C4%A9_K%E1%BB%B3" title="Lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ">Thổ Nhĩ Kỳ</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Ottoman" title="Đế quốc Ottoman">Ottoman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Karamanids&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karamanids (trang không tồn tại)">Karaman</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ramadanids&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramadanids (trang không tồn tại)">Ramazan</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Iran" title="Lịch sử Iran">Iran</a> <ul><li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Safavid" title="Nhà Safavid">Safavid</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Afshar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Afshar (trang không tồn tại)">Afshar</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Zand&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Zand (trang không tồn tại)">Zand</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Qajar" title="Nhà Qajar">Qajar</a></li> <li><a href="/wiki/Nh%C3%A0_Pahlavi" class="mw-redirect" title="Nhà Pahlavi">Pahlavi</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Maroc" title="Lịch sử Maroc">Maroc</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Saadi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Saadi (trang không tồn tại)">Saadi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_Alaouite&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà Alaouite (trang không tồn tại)">Alaouite</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/Sudan_thu%E1%BB%99c_Anh-Ai_C%E1%BA%ADp" title="Sudan thuộc Anh-Ai Cập">Ai Cập</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Somalia&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Somalia (trang không tồn tại)">Somalia</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Geledi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Hồi giáo Geledi (trang không tồn tại)">Gobroon</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Majeerteen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Hồi giáo Majeerteen (trang không tồn tại)">Majeerteen</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_H%E1%BB%93i_gi%C3%A1o_Hobyo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Vương quốc Hồi giáo Hobyo (trang không tồn tại)">Hobyo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nh%C3%A0_n%C6%B0%E1%BB%9Bc_Dervish&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nhà nước Dervish (trang không tồn tại)">Dervish</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Ph%C3%A1p" title="Lịch sử Pháp">Pháp</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhất Đế chế Pháp">Đệ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_Nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_ch%E1%BA%BF_Ph%C3%A1p" title="Đệ Nhị Đế chế Pháp">Đệ nhị</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%81o_(1804%E2%80%931867)" class="mw-redirect" title="Đế quốc Áo (1804–1867)">Áo</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%81o-Hung" title="Đế quốc Áo-Hung">Áo-Hung</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Lịch sử Đức">Đức</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đế quốc Đức">Đệ nhị</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%A9c_Qu%E1%BB%91c_x%C3%A3" class="mw-redirect" title="Đức Quốc xã">Đệ tam</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nga" title="Đế quốc Nga">Nga</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Th%E1%BB%A5y_%C4%90i%E1%BB%83n" title="Đế quốc Thụy Điển">Thụy Điển</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Mexico" class="mw-redirect" title="Lịch sử Mexico">México</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BA%A5t_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%A9xico" class="mw-redirect" title="Đệ nhất Đế quốc México">Thứ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BB%87_nh%E1%BB%8B_%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_M%C3%A9xico" class="mw-redirect" title="Đệ nhị Đế quốc México">Thứ hai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Brasil" title="Đế quốc Brasil">Brasil</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Tri%E1%BB%81u_Ti%C3%AAn" class="mw-redirect" title="Đế quốc Triều Tiên">Triều Tiên</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n" title="Đế quốc Nhật Bản">Nhật Bản</a></li> <li><a href="/wiki/L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Th%C3%A1i_Lan" title="Lịch sử Thái Lan">Thái Lan</a> <ul><li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Ayutthaya" title="Vương quốc Ayutthaya">Ayutthaya</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_tri%E1%BB%81u_Thonburi" title="Vương triều Thonburi">Thonburi</a></li> <li><a href="/wiki/V%C6%B0%C6%A1ng_qu%E1%BB%91c_Rattanakosin" title="Vương quốc Rattanakosin">Xiêm</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=L%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Haiti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lịch sử Haiti (trang không tồn tại)">Haiti</a> <ul><li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Haiti_th%E1%BB%A9_nh%E1%BA%A5t" class="mw-redirect" title="Đế quốc Haiti thứ nhất">thứ nhất</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Haiti_th%E1%BB%A9_hai" class="mw-redirect" title="Đế quốc Haiti thứ hai">thứ hai</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trung_Phi" title="Đế quốc Trung Phi">Trung Phi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba" title="Đế quốc thuộc địa">Thực dân</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/S%E1%BB%B1_m%E1%BB%9F_r%E1%BB%99ng_l%C3%A3nh_th%E1%BB%95_c%E1%BB%A7a_Hoa_K%E1%BB%B3" title="Sự mở rộng lãnh thổ của Hoa Kỳ">Hoa Kỳ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_B%E1%BB%89" title="Đế quốc thực dân Bỉ">Bỉ</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Anh" title="Đế quốc Anh">Anh</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_%C4%90an_M%E1%BA%A1ch" title="Đế quốc thực dân Đan Mạch">Đan Mạch</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_H%C3%A0_Lan" title="Đế quốc Hà Lan">Hà Lan</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_Ph%C3%A1p" title="Đế quốc thực dân Pháp">Pháp</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_th%E1%BB%B1c_d%C3%A2n_%C4%90%E1%BB%A9c" title="Đế quốc thực dân Đức">Đức</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_%C3%9D" title="Đế quốc Ý">Ý</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba_Nh%E1%BA%ADt_B%E1%BA%A3n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Đế quốc thuộc địa Nhật Bản (trang không tồn tại)">Nhật Bản</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Na_Uy" title="Đế quốc Na Uy">Na Uy</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_B%E1%BB%93_%C4%90%C3%A0o_Nha" title="Đế quốc Bồ Đào Nha">Bồ Đào Nha</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_T%C3%A2y_Ban_Nha" title="Đế quốc Tây Ban Nha">Tây Ban Nha</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Thu%E1%BB%99c_%C4%91%E1%BB%8Ba_h%E1%BA%A3i_ngo%E1%BA%A1i_c%E1%BB%A7a_Th%E1%BB%A5y_%C4%90i%E1%BB%83n&action=edit&redlink=1" class="new" title="Thuộc địa hải ngoại của Thụy Điển (trang không tồn tại)">Thụy Điển</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r70958518"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r71573313"></div><div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Tiêu_đề_chuẩn_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q7462#identifiers&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Tiêu_đề_chuẩn_frameless_&#124;text-top_&#124;10px_&#124;alt=Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata_&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q7462#identifiers&#124;Sửa_dữ_liệu_tại_Wikidata" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ki%E1%BB%83m_so%C3%A1t_t%C3%ADnh_nh%E1%BA%A5t_qu%C3%A1n" title="Kiểm soát tính nhất quán">Tiêu đề chuẩn</a> <a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q7462#identifiers" title="Sửa dữ liệu tại Wikidata"><img alt="Sửa dữ liệu tại Wikidata" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4215904-0">4215904-0</a></li> <li><a href="/wiki/LCCN" title="LCCN">LCCN</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85024066">sh85024066</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <table class="noprint plainlinks" width="100%" cellspacing="2" cellpadding="2" style="margin-top: 3px; background: #F9F9F9; border: 1px solid #A9A9A9;"> <tbody><tr> <td valign="middle" style="padding: 8px"><img alt="Bài viết chọn lọc" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/60px-Symbol_star_gold.svg.png" decoding="async" width="60" height="62" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/90px-Symbol_star_gold.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Symbol_star_gold.svg/120px-Symbol_star_gold.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /> </td> <td valign="middle" style="text-align: center; padding-right: 76px">"Nhà Tống" là một <a href="/wiki/Wikipedia:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Wikipedia:Bài viết chọn lọc">bài viết chọn lọc</a> của Wikipedia tiếng Việt. Mời bạn xem <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&oldid=64783555">phiên bản đã được bình chọn</a> vào ngày 25 tháng 4 năm 2021 và so sánh <a class="external text" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&oldid=64783555&diff=cur">sự khác biệt</a> với phiên bản hiện tại. </td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Lấy từ “<a dir="ltr" href="https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhà_Tống&oldid=71716717">https://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=Nhà_Tống&oldid=71716717</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C4%90%E1%BA%B7c_bi%E1%BB%87t:Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i" title="Đặc biệt:Thể loại">Thể loại</a>: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng" title="Thể loại:Nhà Tống">Nhà Tống</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ch%C3%A2u_%C3%81_trung_c%E1%BB%95" title="Thể loại:Châu Á trung cổ">Châu Á trung cổ</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trung_Qu%E1%BB%91c_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_10" title="Thể loại:Trung Quốc thế kỷ 10">Trung Quốc thế kỷ 10</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trung_Qu%E1%BB%91c_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_11" title="Thể loại:Trung Quốc thế kỷ 11">Trung Quốc thế kỷ 11</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trung_Qu%E1%BB%91c_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_12" title="Thể loại:Trung Quốc thế kỷ 12">Trung Quốc thế kỷ 12</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trung_Qu%E1%BB%91c_th%E1%BA%BF_k%E1%BB%B7_13" title="Thể loại:Trung Quốc thế kỷ 13">Trung Quốc thế kỷ 13</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:%C4%90%E1%BA%BF_qu%E1%BB%91c_Trung_Hoa" title="Thể loại:Đế quốc Trung Hoa">Đế quốc Trung Hoa</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Tri%E1%BB%81u_%C4%91%E1%BA%A1i_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thể loại:Triều đại Trung Quốc">Triều đại Trung Quốc</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:C%E1%BB%B1u_qu%E1%BB%91c_gia_trong_l%E1%BB%8Bch_s%E1%BB%AD_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thể loại:Cựu quốc gia trong lịch sử Trung Quốc">Cựu quốc gia trong lịch sử Trung Quốc</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Thể loại ẩn: <ul><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_c%C3%B3_c%C3%A1c_%C4%91%E1%BB%91i_s%E1%BB%91_formatnum_kh%C3%B4ng_ph%E1%BA%A3i_s%E1%BB%91" title="Thể loại:Trang có các đối số formatnum không phải số">Trang có các đối số formatnum không phải số</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:L%E1%BB%97i_kh%C3%B4ng_c%C3%B3_m%E1%BB%A5c_ti%C3%AAu_Harv_v%C3%A0_Sfn" title="Thể loại:Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn">Lỗi không có mục tiêu Harv và Sfn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Trang_%C4%91%C6%B0a_%C4%91%E1%BB%91i_s%E1%BB%91_th%E1%BB%ABa_v%C3%A0o_b%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu" title="Thể loại:Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu">Trang đưa đối số thừa vào bản mẫu</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C6%A1_b%E1%BA%A3n" title="Thể loại:Bài cơ bản">Bài cơ bản</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_c%C3%B3_m%C3%B4_t%E1%BA%A3_ng%E1%BA%AFn" title="Thể loại:Bài có mô tả ngắn">Bài có mô tả ngắn</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:M%C3%B4_t%E1%BA%A3_ng%E1%BA%AFn_kh%C3%A1c_v%E1%BB%9Bi_Wikidata" title="Thể loại:Mô tả ngắn khác với Wikidata">Mô tả ngắn khác với Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_c%C3%B3_v%C4%83n_b%E1%BA%A3n_ti%E1%BA%BFng_Trung_Qu%E1%BB%91c" title="Thể loại:Bài viết có văn bản tiếng Trung Quốc">Bài viết có văn bản tiếng Trung Quốc</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:Ngu%E1%BB%93n_CS1_ti%E1%BA%BFng_Anh_(en)" title="Thể loại:Nguồn CS1 tiếng Anh (en)">Nguồn CS1 tiếng Anh (en)</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%E1%BA%A3n_m%E1%BA%ABu_webarchive_d%C3%B9ng_li%C3%AAn_k%E1%BA%BFt_wayback" title="Thể loại:Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback">Bản mẫu webarchive dùng liên kết wayback</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_GND" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng GND">Bài viết chứa nhận dạng GND</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%A9a_nh%E1%BA%ADn_d%E1%BA%A1ng_LCCN" title="Thể loại:Bài viết chứa nhận dạng LCCN">Bài viết chứa nhận dạng LCCN</a></li><li><a href="/wiki/Th%E1%BB%83_lo%E1%BA%A1i:B%C3%A0i_vi%E1%BA%BFt_ch%E1%BB%8Dn_l%E1%BB%8Dc" title="Thể loại:Bài viết chọn lọc">Bài viết chọn lọc</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Trang này được sửa đổi lần cuối vào ngày 7 tháng 9 năm 2024, 14:41.</li> <li id="footer-info-copyright">Văn bản được phát hành theo <a href="/wiki/Wikipedia:Nguy%C3%AAn_v%C4%83n_Gi%E1%BA%A5y_ph%C3%A9p_Creative_Commons_Ghi_c%C3%B4ng%E2%80%93Chia_s%E1%BA%BB_t%C6%B0%C6%A1ng_t%E1%BB%B1_phi%C3%AAn_b%E1%BA%A3n_4.0_Qu%E1%BB%91c_t%E1%BA%BF" title="Wikipedia:Nguyên văn Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự phiên bản 4.0 Quốc tế">Giấy phép Creative Commons Ghi công–Chia sẻ tương tự</a>; có thể áp dụng điều khoản bổ sung. Với việc sử dụng trang web này, bạn chấp nhận <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/vi">Điều khoản Sử dụng</a> và <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/vi">Quy định quyền riêng tư</a>. Wikipedia® là thương hiệu đã đăng ký của <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, một tổ chức phi lợi nhuận.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Quy định quyền riêng tư</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:Gi%E1%BB%9Bi_thi%E1%BB%87u">Giới thiệu Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Ph%E1%BB%A7_nh%E1%BA%ADn_chung">Lời phủ nhận</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Bộ Quy tắc Ứng xử Chung</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Lập trình viên</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/vi.wikipedia.org">Thống kê</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Tuyên bố về cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//vi.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Phiên bản di động</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-6s8bw","wgBackendResponseTime":188,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"2.484","walltime":"3.105","ppvisitednodes":{"value":31003,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":485693,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":45128,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":26,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":13,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":314677,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 2407.642 1 -total"," 31.46% 757.563 287 Bản_mẫu:Sfn"," 27.71% 667.265 11 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin"," 19.16% 461.410 63 Bản_mẫu:Citation"," 16.51% 397.452 1 Bản_mẫu:Infobox_country"," 6.53% 157.160 1 Bản_mẫu:Hộp_thông_tin/Định_dạng_đầu"," 5.65% 135.938 1 Bản_mẫu:Big"," 5.53% 133.242 1 Bản_mẫu:Khải_thể"," 5.00% 120.284 1 Bản_mẫu:Lịch_sử_Trung_Quốc"," 4.94% 118.900 1 Bản_mẫu:Nobold"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"1.352","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":20399619,"limit":52428800},"limitreport-logs":"anchor_id_list = table#1 {\n [\"CITEREFAdshead2004\"] = 1,\n [\"CITEREFAnderson2008\"] = 1,\n [\"CITEREFAsia_for_Educators\"] = 1,\n [\"CITEREFBBC_News_2007\"] = 1,\n [\"CITEREFBai2002\"] = 1,\n [\"CITEREFBol2001\"] = 1,\n [\"CITEREFBroadberryGuanLi\"] = 1,\n [\"CITEREFBrook1998\"] = 1,\n [\"CITEREFBrose2008\"] = 1,\n [\"CITEREFCai2011\"] = 1,\n [\"CITEREFChaffee2015\"] = 1,\n [\"CITEREFChanClanceyLoy2002\"] = 1,\n [\"CITEREFChen2014\"] = 1,\n [\"CITEREFChen2018\"] = 1,\n [\"CITEREFDurand1960\"] = 1,\n [\"CITEREFEbrey1999\"] = 1,\n [\"CITEREFEbreyWalthallPalais2006\"] = 1,\n [\"CITEREFEmbreeGluck1997\"] = 1,\n [\"CITEREFFairbankGoldman2006\"] = 1,\n [\"CITEREFFraserHaber1986\"] = 1,\n [\"CITEREFGernet1962\"] = 1,\n [\"CITEREFGolas1980\"] = 1,\n [\"CITEREFGraffHigham2002\"] = 1,\n [\"CITEREFGuo1998\"] = 1,\n [\"CITEREFHall1985\"] = 1,\n [\"CITEREFHalsall2000\"] = 1,\n [\"CITEREFHansen2000\"] = 1,\n [\"CITEREFHargett1985\"] = 1,\n [\"CITEREFHargett1996\"] = 1,\n [\"CITEREFHartwell1982\"] = 1,\n [\"CITEREFHsu1993\"] = 1,\n [\"CITEREFHymes1986\"] = 1,\n [\"CITEREFLevathes1994\"] = 1,\n [\"CITEREFLi2001\"] = 1,\n [\"CITEREFLorge2005\"] = 1,\n [\"CITEREFLorge2015\"] = 1,\n [\"CITEREFMcKnight1992\"] = 1,\n [\"CITEREFMohn2003\"] = 1,\n [\"CITEREFMote1999\"] = 1,\n [\"CITEREFNeedham1986a\"] = 1,\n [\"CITEREFNeedham1986b\"] = 1,\n [\"CITEREFNeedham1986c\"] = 1,\n [\"CITEREFNeedham1986d\"] = 1,\n [\"CITEREFNeedham1986e\"] = 1,\n [\"CITEREFPaludan1998\"] = 1,\n [\"CITEREFPeers2006\"] = 1,\n [\"CITEREFRossabi1988\"] = 1,\n [\"CITEREFRudolph1963\"] = 1,\n [\"CITEREFRufusHsing1947\"] = 1,\n [\"CITEREFSastri1984\"] = 1,\n [\"CITEREFSchafer1957\"] = 1,\n [\"CITEREFSen2003\"] = 1,\n [\"CITEREFShen1996\"] = 1,\n [\"CITEREFSivin1995\"] = 1,\n [\"CITEREFSteinhardt1993\"] = 1,\n [\"CITEREFSung1981\"] = 1,\n [\"CITEREFTaagepera1997\"] = 1,\n [\"CITEREFTemple1986\"] = 1,\n [\"CITEREFVeeckPannellSmithHuang2007\"] = 1,\n [\"CITEREFVon_Glahn2016\"] = 1,\n [\"CITEREFWagner2001\"] = 1,\n [\"CITEREFWakefield1998\"] = 1,\n [\"CITEREFWang2000\"] = 1,\n [\"CITEREFWest1997\"] = 1,\n [\"CITEREFWright1959\"] = 1,\n [\"CITEREFYen-Mah2008\"] = 1,\n [\"CITEREFYuan1994\"] = 1,\n}\ntemplate_list = table#1 {\n [\"-\"] = 1,\n [\"1000 bài cơ bản\"] = 1,\n [\"Big\"] = 1,\n [\"Chú thích sách\"] = 5,\n [\"Chú thích tạp chí\"] = 5,\n [\"Chú thích web\"] = 1,\n [\"Chủ đề Nhà Tống\"] = 1,\n [\"Citation\"] = 63,\n [\"DEFAULTSORT:Nhà Tống\"] = 1,\n [\"Danh sách ghi chú\"] = 1,\n [\"Div col\"] = 1,\n [\"Div col end\"] = 1,\n [\"Efn\"] = 2,\n [\"Flag\"] = 3,\n [\"Further\"] = 7,\n [\"Harvid\"] = 5,\n [\"IPAc-cmn\"] = 1,\n [\"IPAc-yue\"] = 1,\n [\"Increase\"] = 1,\n [\"Infobox Chinese\"] = 1,\n [\"Infobox country\"] = 1,\n [\"Khải thể\"] = 1,\n [\"Kiểm soát tính nhất quán\"] = 1,\n [\"Lang\"] = 1,\n [\"Library resources box\"] = 1,\n [\"Lịch sử Trung Quốc\"] = 1,\n [\"Main\"] = 6,\n [\"Nobold\"] = 1,\n [\"Redisambig\"] = 1,\n [\"Refbegin\"] = 2,\n [\"Refend\"] = 2,\n [\"S-aft\"] = 1,\n [\"S-bef\"] = 1,\n [\"S-end\"] = 1,\n [\"S-start\"] = 1,\n [\"S-ttl\"] = 1,\n [\"Sao chọn lọc\"] = 1,\n [\"Sfn\"] = 287,\n [\"SfnRef\"] = 2,\n [\"Sfnp\"] = 1,\n [\"Short description\"] = 1,\n [\"Smaller\"] = 3,\n [\"Tham khảo\"] = 1,\n [\"Thanh chủ đề\"] = 1,\n [\"Thể loại Commons\"] = 1,\n [\"Trị vì\"] = 4,\n [\"Webarchive\"] = 1,\n [\"Đế quốc\"] = 1,\n}\narticle_whitelist = table#1 {\n}\n","limitreport-profile":[["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::callParserFunction","380","24.7"],["?","300","19.5"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::getExpandedArgument","260","16.9"],["recursiveClone \u003CmwInit.lua:45\u003E","120","7.8"],["(for generator)","60","3.9"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::match","40","2.6"],["makeMessage \u003Cmw.message.lua:76\u003E","40","2.6"],["dataWrapper \u003Cmw.lua:672\u003E","40","2.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::plain","40","2.6"],["MediaWiki\\Extension\\Scribunto\\Engines\\LuaSandbox\\LuaSandboxCallback::makeTitle","20","1.3"],["[others]","240","15.6"]]},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-xdtdv","timestamp":"20241124214347","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Nh\u00e0 T\u1ed1ng","url":"https:\/\/vi.wikipedia.org\/wiki\/Nh%C3%A0_T%E1%BB%91ng","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7462","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q7462","author":{"@type":"Organization","name":"Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3ng g\u00f3p v\u00e0o c\u00e1c d\u1ef1 \u00e1n Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Qu\u1ef9 Wikimedia","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2006-06-02T09:50:56Z","dateModified":"2024-09-07T14:41:34Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/b5\/B%E1%BA%A3n_%C4%91%E1%BB%93_T%E1%BB%91ng%2C_Li%C3%AAu%2C_T%C3%A2y_H%E1%BA%A1.svg","headline":"c\u1ef1u \u0111\u1ebf qu\u1ed1c v\u00f9ng \u0110\u00f4ng \u00c1, t\u1ed3n t\u1ea1i t\u1eeb 960\u20131279"}</script> </body> </html>