CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Retrofleksja (fonetyka) – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"9486073d-8ab0-46d9-80e8-c813f4a88fb2","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Retrofleksja_(fonetyka)","wgTitle":"Retrofleksja (fonetyka)","wgCurRevisionId":66734380,"wgRevisionId":66734380,"wgArticleId":177360,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Uniwersalny szablon cytowania – brak strony","Szablon cytowania używa pól opisowych","Szablon IPA do sprawdzenia","Miejsce artykulacji"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Retrofleksja_(fonetyka)","wgRelevantArticleId":177360,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[], "wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":66734380,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":6000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q267753","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","ext.tmh.player.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.tmh.player", "ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession", "wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.tmh.player.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Retrofleksja (fonetyka) – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Retrofleksja_(fonetyka)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Retrofleksja_(fonetyka)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Retrofleksja_fonetyka rootpage-Retrofleksja_fonetyka skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Retrofleksja+%28fonetyka%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Retrofleksja+%28fonetyka%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Retrofleksja+%28fonetyka%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Retrofleksja+%28fonetyka%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Artykulacja" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Artykulacja"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Artykulacja</span> </div> </a> <ul id="toc-Artykulacja-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przykłady" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przykłady"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Przykłady</span> </div> </a> <ul id="toc-Przykłady-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Terminologia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Terminologia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Terminologia</span> </div> </a> <ul id="toc-Terminologia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Retrofleksja (fonetyka)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 46 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-46" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">46 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Retroflexer_Konsonant" title="Retroflexer Konsonant – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Retroflexer Konsonant" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%8A" title="صوت ارتدادي – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="صوت ارتدادي" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Consonante_retroflexa" title="Consonante retroflexa – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Consonante retroflexa" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AE%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A7%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%AF_%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%9E%E0%A7%8D%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A6%A7%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A8%E0%A6%BF" title="মূর্ধন্য ব্যঞ্জনধ্বনি – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="মূর্ধন্য ব্যঞ্জনধ্বনি" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D1%8A%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%BD%D0%B0" title="Ретрофлексна съгласна – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Ретрофлексна съгласна" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Retroflex" title="Retroflex – bawarski" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Retroflex" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="bawarski" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A3%E0%BE%95%E0%BD%BA%E0%BC%8B%E0%BD%A0%E0%BD%81%E0%BE%B1%E0%BD%B2%E0%BD%A3%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BE%92%E0%BE%B2%E0%BC%8B" title="ལྕེ་འཁྱིལ་སྒྲ་ – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ལྕེ་འཁྱིལ་སྒྲ་" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Kensonenn_gilbleg" title="Kensonenn gilbleg – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Kensonenn gilbleg" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Consonant_retroflexa" title="Consonant retroflexa – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Consonant retroflexa" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Retroflexn%C3%AD_souhl%C3%A1ska" title="Retroflexní souhláska – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Retroflexní souhláska" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cytsain_%C3%B4l-blyg" title="Cytsain ôl-blyg – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cytsain ôl-blyg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Retroflex" title="Retroflex – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Retroflex" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Retroflex_consonant" title="Retroflex consonant – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Retroflex consonant" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Consonante_retrofleja" title="Consonante retrofleja – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Consonante retrofleja" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Retroflekso" title="Retroflekso – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Retroflekso" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%D9%87" title="همخوان برگشته – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="همخوان برگشته" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Consonne_r%C3%A9troflexe" title="Consonne rétroflexe – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Consonne rétroflexe" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Corockle_cooyl-chroymmit" title="Corockle cooyl-chroymmit – manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Corockle cooyl-chroymmit" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EA%B6%8C%EC%84%A4%EC%9D%8C" title="권설음 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="권설음" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%AF_%E0%A4%B5%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%82%E0%A4%9C%E0%A4%A8" title="मूर्धन्य व्यंजन – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="मूर्धन्य व्यंजन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Retroflekse_konsonanty" title="Retroflekse konsonanty – górnołużycki" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Retroflekse konsonanty" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="górnołużycki" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Konsonan_tarik-belakang" title="Konsonan tarik-belakang – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Konsonan tarik-belakang" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Consonante_retroflexe" title="Consonante retroflexe – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Consonante retroflexe" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Consonante_retroflessa" title="Consonante retroflessa – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Consonante retroflessa" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A2%D7%99%D7%A6%D7%95%D7%A8%D7%99%D7%9D_%D7%9B%D7%A4%D7%95%D7%A4%D7%99%D7%9D" title="עיצורים כפופים – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="עיצורים כפופים" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Retroflekss_l%C4%ABdzskanis" title="Retroflekss līdzskanis – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Retroflekss līdzskanis" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Retrofleksiniai_priebalsiai" title="Retrofleksiniai priebalsiai – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Retrofleksiniai priebalsiai" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Retroflex" title="Retroflex – limburski" lang="li" hreflang="li" data-title="Retroflex" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburski" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B2%D0%B8%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%BA%D0%B0" title="Свиена согласка – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Свиена согласка" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Konsonan_gelungan" title="Konsonan gelungan – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Konsonan gelungan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Retroflex" title="Retroflex – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Retroflex" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%81%9D%E3%82%8A%E8%88%8C%E9%9F%B3" title="そり舌音 – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="そり舌音" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Retrofleks" title="Retrofleks – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Retrofleks" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Retrofleks" title="Retrofleks – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Retrofleks" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Consoante_retroflexa" title="Consoante retroflexa – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Consoante retroflexa" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Consoan%C4%83_retroflex%C4%83" title="Consoană retroflexă – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Consoană retroflexă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B5_%D1%81%D0%BE%D0%B3%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B5" title="Ретрофлексные согласные – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Ретрофлексные согласные" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Retroflex_consonant" title="Retroflex consonant – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Retroflex consonant" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Retrofleksi" title="Retrofleksi – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Retrofleksi" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Retroflex_konsonant" title="Retroflex konsonant – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Retroflex konsonant" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9Cstdamaks%C4%B1l_%C3%BCns%C3%BCz" title="Üstdamaksıl ünsüz – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Üstdamaksıl ünsüz" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%BD%D1%96_%D0%BF%D1%80%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BD%D1%96" title="Ретрофлексні приголосні – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Ретрофлексні приголосні" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DB%81%D9%85_%D9%85%D8%AE%D8%B1%D8%AC%DB%8C_%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%81_%D8%B5%D8%AD%DB%8C%D8%AD" title="ہم مخرجی حروف صحیح – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ہم مخرجی حروف صحیح" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Consonante_retroflesa" title="Consonante retroflesa – wenecki" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Consonante retroflesa" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="wenecki" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%8D%B2%E8%84%B7%E9%9F%B3" title="捲脷音 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="捲脷音" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%8D%B2%E8%88%8C%E9%9F%B3" title="捲舌音 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="捲舌音" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q267753#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Retrofleksja_(fonetyka)" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Retrofleksja_(fonetyka)" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Retrofleksja_(fonetyka)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Retrofleksja_(fonetyka)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Retrofleksja_(fonetyka)" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Retrofleksja_(fonetyka)" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&oldid=66734380" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Retrofleksja_%28fonetyka%29&id=66734380&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRetrofleksja_%28fonetyka%29"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FRetrofleksja_%28fonetyka%29"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Retrofleksja+%28fonetyka%29"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Retrofleksja_%28fonetyka%29&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Retroflex_consonants" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q267753" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Zobacz też: <a href="/wiki/Retrofleksja" class="mw-disambig" title="Retrofleksja">inne znaczenia słowa „retrofleksja”</a>.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek" style="background-color:#ffffe6; color:#000000;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Retrofleksja</div> </caption> <tbody><tr style="font-family:Cambria,Times New Roman,serif; font-size:450%; color:inherit; background:var(--background-color-base, #fff); text-align:center; border-top: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); border-bottom: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); line-height: normal;"> <td colspan="2">◌̣ </td></tr> <tr> <th>Jednostka znakowa </th> <td> <p>◌&#803; </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Unikod" class="mw-redirect" title="Unikod">Unikod</a> </th> <td> <p>◌ U+0323 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/UTF-8" title="UTF-8">UTF-8</a> <small>(hex)</small> </th> <td> <p>◌ cc a3 </p> </td></tr> <tr style="font-family:Cambria,Times New Roman,serif; font-size:450%; color:inherit; background:var(--background-color-base, #fff); text-align:center; border-top: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); border-bottom: 1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); line-height: normal;"> <td colspan="2">◌̢ </td></tr> <tr> <th>Jednostka znakowa </th> <td> <p>◌&#802; </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Unikod" class="mw-redirect" title="Unikod">Unikod</a> </th> <td> <p>◌ U+0322 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/UTF-8" title="UTF-8">UTF-8</a> <small>(hex)</small> </th> <td> <p>◌ cc a2 </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:left; font-size:90%; border:1px solid #aaa;"><b>Ta strona zawiera symbole fonetyczne <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">MAF</a>.</b> Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków <a href="/wiki/Unikod" class="mw-redirect" title="Unikod">Unikodu</a>. </td></tr> </tbody></table> <p><b>Retrofleksja</b> (z <a href="/wiki/%C5%81acina" title="Łacina">łac.</a> <em lang="la">retrō</em> „wstecz” i <em lang="la">flexio</em> „zginanie” od <em lang="la">flectere</em> „zgiąć”) – rodzaj artykulacji <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska" title="Spółgłoska">spółgłosek</a> (też <a href="/wiki/Samog%C5%82oska" title="Samogłoska">samogłosek</a>). Retrofleksja polega na wygięciu przodu języka ku górze i zbliżeniu (ew. zwarciu) jego koniuszka w okolicy zadziąsłowej (<a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zadzi%C4%85s%C5%82owa" title="Spółgłoska zadziąsłowa">postalweolarno</a>-<a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_podniebienna" title="Spółgłoska podniebienna">prepalatalnej</a>), co zasadniczo odróżnia ten typ artykulacji od pozostałych spółgłosek zadziąsłowych i podniebiennych o artykulacji <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oski_apikalne_i_laminalne" title="Spółgłoski apikalne i laminalne">laminalnej</a>. </p><p>Spółgłoski z retrofleksją zalicza się do <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_przednioj%C4%99zykowa" title="Spółgłoska przedniojęzykowa">spółgłosek przedniojęzykowych</a> <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_podniebienna" title="Spółgłoska podniebienna">podniebiennych</a>. W transkrypcji <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">IPA</a> symbolem spółgłoski z retrofleksją jest modyfikacja w postaci <a href="/wiki/Ogonek" title="Ogonek">ogonka</a> w prawo pod symbolem spółgłoski o artykulacji dziąsłowej (zębowej): [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_z_retrofleksj%C4%85_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna">ʈ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta z retrofleksją dźwięczna">ɖ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_z_retrofleksj%C4%85_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją bezdźwięczna">ʂ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją dźwięczna">ʐ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_nosowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska nosowa z retrofleksją dźwięczna">ɳ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_boczna_p%C3%B3%C5%82otwarta_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska boczna półotwarta z retrofleksją dźwięczna">ɭ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_uderzeniowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją dźwięczna">ɽ</a></span>]. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Artykulacja">Artykulacja</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Artykulacja" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Artykulacja"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Można wyróżnić zasadniczo dwa typy retrofleksji: </p> <ul><li>artykulację <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oski_apikalne_i_laminalne" title="Spółgłoski apikalne i laminalne">apikalno</a>-<a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zadzi%C4%85s%C5%82owa" title="Spółgłoska zadziąsłowa">postalweolarną</a> – koniuszek języka zostaje uniesiony ku górze i zbliża się (ew. styka) z obszarem tuż za dziąsłami,</li> <li>artykulację subapikalno-<a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_dzi%C4%85s%C5%82owo-podniebienna" title="Spółgłoska dziąsłowo-podniebienna">prepalatalną</a> – przód języka wygina się ku górze i do tyłu, tak że spodnia część języka zbliża się (ew. styka) z początkowym odcinkiem podniebienia twardego.</li></ul> <p>Często za retrofleksję uznaje się tylko drugą z opisanych powyżej artykulacji i dla niej rezerwuje się znaki [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_z_retrofleksj%C4%85_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta z retrofleksją bezdźwięczna">ʈ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta z retrofleksją dźwięczna">ɖ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_z_retrofleksj%C4%85_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją bezdźwięczna">ʂ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją dźwięczna">ʐ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_nosowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska nosowa z retrofleksją dźwięczna">ɳ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_boczna_p%C3%B3%C5%82otwarta_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska boczna półotwarta z retrofleksją dźwięczna">ɭ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_uderzeniowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją dźwięczna">ɽ</a></span>] występujące w transkrypcji międzynarodowej <a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">IPA</a>. Spółgłoski o artykulacji apikalno-postalweolarnej transkrybowane są za pomocą kropki pod literą lub przy pomocy symboli dla głosek zadziąsłowych: [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_zadzi%C4%85s%C5%82owa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna">ʃ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_zadzi%C4%85s%C5%82owa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna">ʒ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarto-szczelinowa_zadzi%C4%85s%C5%82owa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa bezdźwięczna">ʧ</a></span>, <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarto-szczelinowa_zadzi%C4%85s%C5%82owa_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarto-szczelinowa zadziąsłowa dźwięczna">ʤ</a></span>]. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przykłady"><span id="Przyk.C5.82ady"></span>Przykłady</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Przykłady" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przykłady"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r70829359">.mw-parser-output .listen-box{clear:right;float:right;margin:4px 0 4px 1em;padding:2px 4px;box-sizing:border-box;width:250px;font-size:88%;line-height:1.25em;border:1px solid #aaa;background-color:#f9f9f9}.mw-parser-output .listen-header{display:flex;align-items:center;gap:8px}.mw-parser-output .listen-file{display:flex;flex-direction:column;gap:2px;margin-top:4px;padding-top:4px}.mw-parser-output .listen-file+.listen-file{border-top:1px solid #ddd}.mw-parser-output .listen-file>:not(.listen-player){padding:0 2px}.mw-parser-output .listen-footer{font-size:0.9em;margin-top:8px;text-align:right}@media(max-width:500px){.mw-parser-output .listen-box{width:300px;margin:4px auto;float:none;clear:both}.mw-parser-output .listen-player .mw-tmh-player{width:100%!important}}</style><div class="listen-box"><div class="listen-header"><span class="mw-default-size" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Gnome-mime-sound-openclipart.svg/32px-Gnome-mime-sound-openclipart.svg.png" decoding="async" width="32" height="32" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Gnome-mime-sound-openclipart.svg/48px-Gnome-mime-sound-openclipart.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Gnome-mime-sound-openclipart.svg/64px-Gnome-mime-sound-openclipart.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></span></span><span><b>Odsłuchaj</b></span></div><div class="listen-file"><span><a href="/wiki/Plik:Retroflex_approximant.ogg" title="Plik:Retroflex approximant.ogg">wymowa [ɻ]</a></span><span class="listen-player" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_0" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="240" style="width:240px;" data-durationhint="3" data-mwtitle="Retroflex_approximant.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Retroflex_approximant.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/d/d2/Retroflex_approximant.ogg/Retroflex_approximant.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span><div> <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82otwarta_z_retrofleksj%C4%85" class="mw-redirect" title="Spółgłoska półotwarta z retrofleksją">Spółgłoska półotwarta z retrofleksją</a> <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">[</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82otwarta_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska półotwarta z retrofleksją dźwięczna">ɻ</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">]</a></span></div></div><div class="listen-file"><span><a href="/wiki/Plik:Retroflex_flap.ogg" title="Plik:Retroflex flap.ogg">wymowa [ɽ]</a></span><span class="listen-player" typeof="mw:File"><span><audio id="mwe_player_1" controls="" preload="none" data-mw-tmh="" class="mw-file-element" width="240" style="width:240px;" data-durationhint="2" data-mwtitle="Retroflex_flap.ogg" data-mwprovider="wikimediacommons"><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/87/Retroflex_flap.ogg" type="audio/ogg; codecs="vorbis"" data-width="0" data-height="0" /><source src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/transcoded/8/87/Retroflex_flap.ogg/Retroflex_flap.ogg.mp3" type="audio/mpeg" data-transcodekey="mp3" data-width="0" data-height="0" /></audio></span></span><div> <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_uderzeniowa_z_retrofleksj%C4%85" class="mw-redirect" title="Spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją">Spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją</a> <span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">[</a><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_uderzeniowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska uderzeniowa z retrofleksją dźwięczna">ɽ</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">]</a></span></div></div><div class="listen-footer"><i>Problem z odtwarzaniem tych plików? Zobacz <a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Pomoc_-_multimedia" class="extiw" title="commons:Commons:Pomoc - multimedia">strony pomocy</a>.</i></div></div> <p>W języku polskim sybilanty zadziąsłowe są retrofleksyjne [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_z_retrofleksj%C4%85_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją bezdźwięczna">ʂ</a></span>], [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_szczelinowa_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska szczelinowa z retrofleksją dźwięczna">ʐ</a></span>], co wykazują najnowsze badania artykulograficzne<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup> i akustyczne<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. </p><p>Spółgłoski z retrofleksją (apikalno-postalweolarne) występują w <a href="/wiki/J%C4%99zyk_norweski" title="Język norweski">języku norweskim</a> i <a href="/wiki/J%C4%99zyk_szwedzki" title="Język szwedzki">szwedzkim</a> (nie we wszystkich dialektach). </p><p>Spółgłoski z retrofleksją rozpowszechnione są w <a href="/wiki/J%C4%99zyki_indoaryjskie" title="Języki indoaryjskie">językach indoaryjskich</a>, <a href="/wiki/J%C4%99zyki_drawidyjskie" title="Języki drawidyjskie">drawidyjskich</a> i <a href="/wiki/J%C4%99zyki_australijskie" title="Języki australijskie">językach australijskich Aborygenów</a>. W <a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">sanskrycie</a> i <a href="/wiki/J%C4%99zyk_hindi" title="Język hindi">języku hindi</a> apikalno-postalweolarne spółgłoski zapisywane są w <a href="/wiki/Transliteracja" title="Transliteracja">transliteracji</a> zwykle przy pomocy kropki pod literą. <a href="/wiki/J%C4%99zyk_toda" title="Język toda">Język toda</a> (i inne <a href="/wiki/J%C4%99zyki_drawidyjskie" title="Języki drawidyjskie">języki drawidyjskie</a>) kontrastuje ze sobą spółgłoski o artykulacji <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oski_apikalne_i_laminalne" title="Spółgłoski apikalne i laminalne">lamino</a>-postalweolarnej i subapikalno-prepalatalnej. </p><p>W <a href="/wiki/Ameryka%C5%84ska_odmiana_j%C4%99zyka_angielskiego" title="Amerykańska odmiana języka angielskiego">angielszczyźnie amerykańskiej</a> <i>r</i> wymawiane jest jako <a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82otwarta_z_retrofleksj%C4%85" class="mw-redirect" title="Spółgłoska półotwarta z retrofleksją">spółgłoska półotwarta z retrofleksją</a> [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_p%C3%B3%C5%82otwarta_z_retrofleksj%C4%85_d%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska półotwarta z retrofleksją dźwięczna">ɻ</a></span>]. Następujące po niej spółgłoski dziąsłowe pod wpływem <a href="/wiki/Asymilacja_fonetyczna" title="Asymilacja fonetyczna">upodobnienia</a> są również wymawiane z retrofleksją. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Terminologia">Terminologia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Terminologia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Terminologia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Spółgłoski z retrofleksją to inaczej <i>spółgłoski cerebralne</i> (od łac. <em lang="la">cerebrum</em> „mózg”) lub <i>spółgłoski szczytowe</i>. Określenia te używane są w szczególności w kontekście <a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">sanskrytu</a> i innych języków indoaryjskich. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Anita</span><span class="cite-name-initials" title="Anita" style="display:none">A.</span> </span><span class="cite-lastname">Lorenc</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Anita</span><span class="cite-name-initials" title="Anita">A.</span></span>, <i>Articulatory Characteristics of Polish Retroflex Sibilants. Analysis Using Electromagnetic Articulography</i>, „Logopedia”, 47-2, 2018<span class="issn">, <a href="/wiki/International_Standard_Serial_Number" title="International Standard Serial Number">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://worldcat.org/issn/0459-6935">0459-6935</a></span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2018&rft.issn=0459-6935&rft.jtitle=Logopedia&rft.volume=47-2&rft.atitle=Articulatory+Characteristics+of+Polish+Retroflex+Sibilants.+Analysis+Using+Electromagnetic+Articulography" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w czasopiśmie</span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Łukasz</span><span class="cite-name-initials" title="Łukasz" style="display:none">Ł.</span> </span><span class="cite-lastname">Mik</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Łukasz</span><span class="cite-name-initials" title="Łukasz">Ł.</span></span><span class="cite-at-al" title="Łukasz Mik; Anita Lorenc; Daniel Pape; Marzena Żygis"> i inni</span>, <i>Articulatory and acoustic variation in the realization of Polish retroflexes</i>, LabPhon16 (Lisbona, Portugalia), 2018<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=%C5%81ukasz&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Articulatory+and+acoustic+variation+in+the+realization+of+Polish+retroflexes&rft.date=2018&rft.aulast=Mik" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marzena</span><span class="cite-name-initials" title="Marzena" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Żygis</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marzena</span><span class="cite-name-initials" title="Marzena">M.</span></span>, <i>Dlaczego polskie sybilanty š i ž są retrofleksami?</i>, „Logopedia”, 33:119-132, styczeń 2004<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=article&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.date=2004-01&rft.jtitle=Logopedia&rft.volume=33%3A119-132&rft.atitle=Dlaczego+polskie+sybilanty+%C5%A1+i+%C5%BE+s%C4%85+retrofleksami%3F" style="display:none"> </span>.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w czasopiśmie</span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marzena</span><span class="cite-name-initials" title="Marzena" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Żygis</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marzena</span><span class="cite-name-initials" title="Marzena">M.</span></span><span class="cite-at-al" title="Marzena Żygis; Daniel Pape; Luis M.T. Jesus; Marek Jaskuła"> i inni</span>, <i>The effects of intonation on acoustic properties of fricatives</i>, sierpień 2015<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Marzena&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+effects+of+intonation+on+acoustic+properties+of+fricatives&rft.date=2015-08&rft.aulast=%C5%BBygis" style="display:none"> </span>, 18th International Congress of Phonetic Sciences.</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book nourl"><span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Marzena</span><span class="cite-name-initials" title="Marzena" style="display:none">M.</span> </span><span class="cite-lastname">Żygis</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Marzena</span><span class="cite-name-initials" title="Marzena">M.</span></span>, <span class="cite-name-before"><span class="cite-name-full">Daniel</span><span class="cite-name-initials" title="Daniel" style="display:none">D.</span> </span><span class="cite-lastname">Pape</span><span class="cite-name-after" style="display:none"> <span class="cite-name-full">Daniel</span><span class="cite-name-initials" title="Daniel">D.</span></span>, <i>The puzzle of two major spectral peaks in Polish sibilants: Acoustic Analysis and Articulatory Synthesis</i>, 2016<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft.aufirst=Marzena&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=The+puzzle+of+two+major+spectral+peaks+in+Polish+sibilants%3A+Acoustic+Analysis+and+Articulatory+Synthesis&rft.date=2016&rft.aulast=%C5%BBygis" style="display:none"> </span>, poster LabPhon15 (Ithaca, USA).</cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.phonetics.ucla.edu/appendix/languages/toda/toda.html#Anchor-Fricatives-47857">Spółgłoski szczelinowe, boczne i drżące z retrofleksją w języku toda</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.phonetics.ucla.edu/vowels/chapter12/hindi.html">Spółgłoski zwarte z retrofleksją w języku hindi</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-fehlt"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska" title="Spółgłoska">spółgłoska</a></span>):</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/topic/retroflex">topic/retroflex</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P3219" class="extiw" title="d:Property:P3219">Universalis</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.universalis.fr/encyclopedie/retroflexe-linguistique/">retroflexe-linguistique</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=retrofleks_-_spr%C3%A5kvitenskap">retrofleks_-_språkvitenskap</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&oldid=66734380">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&oldid=66734380</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Miejsce_artykulacji" title="Kategoria:Miejsce artykulacji">Miejsce artykulacji</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Uniwersalny_szablon_cytowania_%E2%80%93_brak_strony" title="Kategoria:Uniwersalny szablon cytowania – brak strony">Uniwersalny szablon cytowania – brak strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_u%C5%BCywa_p%C3%B3l_opisowych" title="Kategoria:Szablon cytowania używa pól opisowych">Szablon cytowania używa pól opisowych</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_IPA_do_sprawdzenia" title="Kategoria:Szablon IPA do sprawdzenia">Szablon IPA do sprawdzenia</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 1 kwi 2022, 13:17.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Retrofleksja_(fonetyka)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-k672k","wgBackendResponseTime":140,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.306","walltime":"0.454","ppvisitednodes":{"value":3127,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":53171,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4447,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":8965,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":8,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 406.667 1 -total"," 46.85% 190.515 1 Szablon:IPA_infobox"," 16.12% 65.566 1 Szablon:Przypisy"," 14.09% 57.309 5 Szablon:Cytuj"," 11.86% 48.235 4 Szablon:IPA_infobox/zapis"," 10.94% 44.469 1 Szablon:Pierwszy_niepusty"," 10.71% 43.539 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 7.83% 31.848 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 7.36% 29.925 23 Szablon:IPA"," 7.34% 29.848 1 Szablon:Inne_znaczenia"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.151","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":5773515,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P3917'\nresult = table#1 {\n \"◌\",\n \"\u0026amp;#803;\",\n}\nresult = table#1 {\n \"◌\",\n \"U+0323\",\n}\nresult = table#1 {\n \"◌\",\n \"cc\",\n \"a3\",\n}\nresult = table#1 {\n \"◌\",\n \"\u0026amp;#802;\",\n}\nresult = table#1 {\n \"◌\",\n \"U+0322\",\n}\nresult = table#1 {\n \"◌\",\n \"cc\",\n \"a2\",\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P2859'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P3625'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P4225'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P2859'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\nP1629 = table#1 {\n table#2 {\n [\"id\"] = \"P2859$f6030abe-4963-e9a7-9f6c-1915c0b78a67\",\n [\"mainsnak\"] = table#3 {\n [\"datatype\"] = \"wikibase-item\",\n [\"datavalue\"] = table#4 {\n [\"type\"] = \"wikibase-entityid\",\n [\"value\"] = table#5 {\n [\"entity-type\"] = \"item\",\n [\"id\"] = \"Q614484\",\n [\"numeric-id\"] = 614484,\n },\n },\n [\"property\"] = \"P1629\",\n [\"snaktype\"] = \"value\",\n },\n [\"rank\"] = \"normal\",\n [\"type\"] = \"statement\",\n },\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P3625'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\nP1629 = table#1 {\n table#2 {\n [\"id\"] = \"P3625$42771894-4eed-5df0-f442-ec08cca5871b\",\n [\"mainsnak\"] = table#3 {\n [\"datatype\"] = \"wikibase-item\",\n [\"datavalue\"] = table#4 {\n [\"type\"] = \"wikibase-entityid\",\n [\"value\"] = table#5 {\n [\"entity-type\"] = \"item\",\n [\"id\"] = \"Q939066\",\n [\"numeric-id\"] = 939066,\n },\n },\n [\"property\"] = \"P1629\",\n [\"snaktype\"] = \"value\",\n },\n [\"rank\"] = \"normal\",\n [\"type\"] = \"statement\",\n },\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P4225'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\nP1629 = table#1 {\n table#2 {\n [\"id\"] = \"P4225$47c33626-4498-e992-db73-6eef76830826\",\n [\"mainsnak\"] = table#3 {\n [\"datatype\"] = \"wikibase-item\",\n [\"datavalue\"] = table#4 {\n [\"type\"] = \"wikibase-entityid\",\n [\"value\"] = table#5 {\n [\"entity-type\"] = \"item\",\n [\"id\"] = \"Q5972963\",\n [\"numeric-id\"] = 5972963,\n },\n },\n [\"property\"] = \"P1629\",\n [\"snaktype\"] = \"value\",\n },\n [\"rank\"] = \"normal\",\n [\"type\"] = \"statement\",\n },\n}\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Logopedia\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\njournalAbbr = \"Logopedia\"\next = nil\next = false\next = false\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75f86cb67d-s7v77","timestamp":"20241118172238","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Retrofleksja (fonetyka)","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Retrofleksja_(fonetyka)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q267753","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q267753","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-06-17T18:15:52Z"}</script> </body> </html>