CINXE.COM

Literatuur - Wikipedia

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="nl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Literatuur - Wikipedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )nlwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","januari","februari","maart","april","mei","juni","juli","augustus","september","oktober","november","december"],"wgRequestId":"27fafd37-8666-436a-835a-94c74af526c8","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Literatuur","wgTitle":"Literatuur","wgCurRevisionId":68048359,"wgRevisionId":68048359,"wgArticleId":970,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Literatuur"],"wgPageViewLanguage":"nl","wgPageContentLanguage":"nl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Literatuur","wgRelevantArticleId":970,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"nl", "pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"nl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8242","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Direct-link-to-Commons","ext.gadget.ProtectionTemplates","ext.gadget.InterProjectLinks","ext.gadget.hoofdbetekenis-titelwijziging","ext.gadget.switcher","ext.gadget.OpenStreetMapFrame","ext.gadget.subpages","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns" ,"ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=ext.cite.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=startup&amp;only=scripts&amp;raw=1&amp;skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=nl&amp;modules=site.styles&amp;only=styles&amp;skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Merton_College_library_hall.jpg/1200px-Merton_College_library_hall.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="761"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Merton_College_library_hall.jpg/800px-Merton_College_library_hall.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="507"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Merton_College_library_hall.jpg/640px-Merton_College_library_hall.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="406"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Literatuur - Wikipedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//nl.m.wikipedia.org/wiki/Literatuur"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Bewerken" href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (nl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//nl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Literatuur"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom-feed" href="/w/index.php?title=Speciaal:RecenteWijzigingen&amp;feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Literatuur rootpage-Literatuur skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Naar inhoud springen</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hoofdmenu" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hoofdmenu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hoofdmenu</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Navigatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Hoofdpagina" title="Naar de hoofdpagina gaan [z]" accesskey="z"><span>Hoofdpagina</span></a></li><li id="n-zoekartikel" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Navigatie"><span>Vind een artikel</span></a></li><li id="n-today" class="mw-list-item"><a href="/wiki/25_november"><span>Vandaag</span></a></li><li id="n-Etalage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Etalage"><span>Etalage</span></a></li><li id="n-categories" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Categorie:Alles"><span>Categorieën</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingen" title="Een lijst met recente wijzigingen in deze wiki. [r]" accesskey="r"><span>Recente wijzigingen</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:NieuwePaginas"><span>Nieuwe artikelen</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:Willekeurig" title="Een willekeurige pagina bekijken [x]" accesskey="x"><span>Willekeurige pagina</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-navigation2" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation2" > <div class="vector-menu-heading"> Informatie </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Gebruikersportaal" title="Informatie over het project: wat u kunt doen, waar u dingen kunt vinden"><span>Gebruikersportaal</span></a></li><li id="n-Snelcursus" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Snelcursus"><span>Snelcursus</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portaal:Hulp_en_beheer" title="Hulpinformatie over deze wiki"><span>Hulp en contact</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Hoofdpagina" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="de vrije encyclopedie" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-nl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Speciaal:Zoeken" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Zoeken</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Doorzoek Wikipedia" aria-label="Doorzoek Wikipedia" autocapitalize="sentences" title="Doorzoek Wikipedia [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Speciaal:Zoeken"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Zoeken</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="De lettergrootte, breedte en kleur van de pagina wijzigen" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Uiterlijk" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Uiterlijk</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl" class=""><span>Doneren</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=Literatuur" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht." class=""><span>Account aanmaken</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=Literatuur" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o" class=""><span>Aanmelden</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Meer opties" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Persoonlijke hulpmiddelen" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Persoonlijke hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Gebruikersmenu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&amp;utm_medium=sidebar&amp;utm_campaign=C13_nl.wikipedia.org&amp;uselang=nl"><span>Doneren</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:GebruikerAanmaken&amp;returnto=Literatuur" title="Registreer u vooral en meld u aan. Dit is echter niet verplicht."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Account aanmaken</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Aanmelden&amp;returnto=Literatuur" title="U wordt van harte uitgenodigd om aan te melden, maar dit is niet verplicht [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Aanmelden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Pagina&#039;s voor uitgelogde redacteuren <a href="/wiki/Help:Inleiding" aria-label="Meer leren over bewerken"><span>meer lezen</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnBijdragen" title="Bijdragen IP-adres [y]" accesskey="y"><span>Bijdragen</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:MijnOverleg" title="Overlegpagina van de anonieme gebruiker van dit IP-adres [n]" accesskey="n"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Inhoud" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Inhoud</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">verbergen</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Top</div> </a> </li> <li id="toc-Afbakening_van_het_onderwerp" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Afbakening_van_het_onderwerp"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Afbakening van het onderwerp</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Afbakening_van_het_onderwerp-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Afbakening van het onderwerp-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Afbakening_van_het_onderwerp-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Definities" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Definities"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Definities</span> </div> </a> <ul id="toc-Definities-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Geen_essentialistische_begripsinhoud" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Geen_essentialistische_begripsinhoud"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1.1</span> <span>Geen essentialistische begripsinhoud</span> </div> </a> <ul id="toc-Geen_essentialistische_begripsinhoud-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur_als_institutioneel_etiket" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur_als_institutioneel_etiket"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Literatuur als institutioneel etiket</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur_als_institutioneel_etiket-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur_als_product_van_een_relationeel_proces" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur_als_product_van_een_relationeel_proces"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Literatuur als product van een relationeel proces</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur_als_product_van_een_relationeel_proces-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Het_einde_van_de_literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Het_einde_van_de_literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Het einde van de literatuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Het_einde_van_de_literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Literaire_compositie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaire_compositie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Literaire compositie</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Literaire_compositie-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Literaire compositie-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Literaire_compositie-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Poëticale_opvattingen_in_Westen_en_Oosten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Poëticale_opvattingen_in_Westen_en_Oosten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Poëticale opvattingen in Westen en Oosten</span> </div> </a> <ul id="toc-Poëticale_opvattingen_in_Westen_en_Oosten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-De_ordening_van_literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#De_ordening_van_literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>De ordening van literatuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-De_ordening_van_literatuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>De ordening van literatuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-De_ordening_van_literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Indeling_naar_aspecten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Indeling_naar_aspecten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Indeling naar aspecten</span> </div> </a> <ul id="toc-Indeling_naar_aspecten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kern_en_periferie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kern_en_periferie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Kern en periferie</span> </div> </a> <ul id="toc-Kern_en_periferie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literaire_intentie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaire_intentie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Literaire intentie</span> </div> </a> <ul id="toc-Literaire_intentie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Normatief" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Normatief"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.4</span> <span>Normatief</span> </div> </a> <ul id="toc-Normatief-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literatuur_en_lectuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literatuur_en_lectuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.5</span> <span>Literatuur en lectuur</span> </div> </a> <ul id="toc-Literatuur_en_lectuur-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Studie_van_literatuur" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Studie_van_literatuur"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Studie van literatuur</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Studie_van_literatuur-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Studie van literatuur-subkopje inklappen</span> </button> <ul id="toc-Studie_van_literatuur-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Literaire_traditie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literaire_traditie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Literaire traditie</span> </div> </a> <ul id="toc-Literaire_traditie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Literair_veld" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Literair_veld"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Literair veld</span> </div> </a> <ul id="toc-Literair_veld-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Zie_ook" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zie_ook"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Zie ook</span> </div> </a> <ul id="toc-Zie_ook-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verklarende_noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verklarende_noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Verklarende noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Verklarende_noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Verwijzende_noten" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Verwijzende_noten"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Verwijzende noten</span> </div> </a> <ul id="toc-Verwijzende_noten-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bronnen" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bronnen"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Bronnen</span> </div> </a> <ul id="toc-Bronnen-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Inhoud" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Inhoudsopgave omschakelen" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Inhoudsopgave omschakelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Literatuur</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Ga naar een artikel in een andere taal. Beschikbaar in 209 talen" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-209" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">209 talen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Letterkunde" title="Letterkunde – Afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Letterkunde" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Literatur" title="Literatur – Zwitserduits" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Literatur" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Zwitserduits" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%A5%E1%8A%90_%E1%8C%BD%E1%88%91%E1%8D%8D" title="ሥነ ጽሑፍ – Amhaars" lang="am" hreflang="am" data-title="ሥነ ጽሑፍ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amhaars" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Aragonees" lang="an" hreflang="an" data-title="Literatura" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonees" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="साहित्य" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D8%AF%D8%A8" title="أدب – Arabisch" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أدب" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arabisch" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="সাহিত্য – Assamees" lang="as" hreflang="as" data-title="সাহিত্য" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamees" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Lliteratura" title="Lliteratura – Asturisch" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lliteratura" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturisch" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%82" title="Адабият – Avarisch" lang="av" hreflang="av" data-title="Адабият" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avarisch" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Suteroteem" title="Suteroteem – Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Suteroteem" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="साहित्य" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Qullas%C3%AFwi" title="Qullasïwi – Aymara" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Qullasïwi" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="Aymara" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Fd%C9%99biyyat" title="Ədəbiyyat – Azerbeidzjaans" lang="az" hreflang="az" data-title="Ədəbiyyat" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbeidzjaans" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ادبیات – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="ادبیات" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D2%99%D3%99%D0%B1%D0%B8%D3%99%D1%82" title="Әҙәбиәт – Basjkiers" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Әҙәбиәт" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Basjkiers" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Literatua" title="Literatua – Beiers" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Literatua" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Beiers" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Literat%C5%ABra" title="Literatūra – Samogitisch" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Literatūra" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitisch" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Literatura" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Літаратура – Belarussisch" lang="be" hreflang="be" data-title="Літаратура" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarussisch" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Літаратура – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Літаратура" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Литература – Bulgaars" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Литература" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgaars" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="साहित्य" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Sastra" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B8%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%AF" title="সাহিত্য – Bengaals" lang="bn" hreflang="bn" data-title="সাহিত্য" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengaals" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A2%E0%BE%A9%E0%BD%BC%E0%BD%98%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%A1%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BD%BA%E0%BD%A0%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BD%B2%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%94%E0%BC%8D" title="རྩོམ་རིག་ཡི་གེའི་རིག་པ། – Tibetaans" lang="bo" hreflang="bo" data-title="རྩོམ་རིག་ཡི་གེའི་རིག་པ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetaans" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Lennegezh" title="Lennegezh – Bretons" lang="br" hreflang="br" data-title="Lennegezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretons" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Knji%C5%BEevnost" title="Književnost – Bosnisch" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Književnost" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Bosnisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Sastra" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B4%D1%85%D0%B0_%D0%B7%D0%BE%D1%85%D1%91%D0%BE%D0%BB" title="Удха зохёол – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Удха зохёол" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Catalaans" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Literatura" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Catalaans" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/%C3%99ng-h%C5%8Fk" title="Ùng-hŏk – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Ùng-hŏk" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Литература – Tsjetsjeens" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Литература" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Tsjetsjeens" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Katitikan" title="Katitikan – Cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Katitikan" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8E%DA%98%DB%95" title="وێژە – Soranî" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="وێژە" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Soranî" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Littiratura" title="Littiratura – Corsicaans" lang="co" hreflang="co" data-title="Littiratura" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Corsicaans" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Edebiyat" title="Edebiyat – Krim-Tataars" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Edebiyat" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Krim-Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Tsjechisch" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Literatura" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Tsjechisch" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/L%C3%ABteratura" title="Lëteratura – Kasjoebisch" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Lëteratura" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kasjoebisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Литература – Tsjoevasjisch" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Литература" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Tsjoevasjisch" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Llenyddiaeth" title="Llenyddiaeth – Welsh" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Llenyddiaeth" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Welsh" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Litteratur" title="Litteratur – Deens" lang="da" hreflang="da" data-title="Litteratur" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Deens" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dag mw-list-item"><a href="https://dag.wikipedia.org/wiki/Litiricha" title="Litiricha – Dagbani" lang="dag" hreflang="dag" data-title="Litiricha" data-language-autonym="Dagbanli" data-language-local-name="Dagbani" class="interlanguage-link-target"><span>Dagbanli</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Literatur" title="Literatur – Duits" lang="de" hreflang="de" data-title="Literatur" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Duits" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Edebiyat" title="Edebiyat – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Edebiyat" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%A6%DE%8B%DE%A6%DE%84%DE%A8%DE%87%DE%B0%DE%94%DE%A7%DE%8C%DE%AA" title="އަދަބިއްޔާތު – Divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އަދަބިއްޔާތު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Λογοτεχνία – Grieks" lang="el" hreflang="el" data-title="Λογοτεχνία" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Grieks" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Literature" title="Literature – Engels" lang="en" hreflang="en" data-title="Literature" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Engels" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="goed artikel"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Literaturo" title="Literaturo – Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Literaturo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Spaans" lang="es" hreflang="es" data-title="Literatura" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Spaans" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kirjandus" title="Kirjandus – Estisch" lang="et" hreflang="et" data-title="Kirjandus" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estisch" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Baskisch" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Literatura" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskisch" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Extremeens" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Literatura" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremeens" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ادبیات – Perzisch" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ادبیات" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Perzisch" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kirjallisuus" title="Kirjallisuus – Fins" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kirjallisuus" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fins" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Kir%C3%A4nd%C3%BCs" title="Kirändüs – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kirändüs" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kmentir" title="Bókmentir – Faeröers" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Bókmentir" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faeröers" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Litt%C3%A9rature" title="Littérature – Frans" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Littérature" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Frans" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Lit%C3%A8ratura" title="Litèratura – Arpitaans" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Litèratura" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Literatuur" title="Literatuur – Noord-Fries" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Literatuur" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Noord-Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Leterature" title="Leterature – Friulisch" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Leterature" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Friulisch" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Literatuer" title="Literatuer – Fries" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Literatuer" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Fries" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Litr%C3%ADocht" title="Litríocht – Iers" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Litríocht" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Iers" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E5%AD%B8" title="文學 – Ganyu" lang="gan" hreflang="gan" data-title="文學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="Ganyu" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lit%C3%A9ratir" title="Litératir – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Litératir" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Litreachas" title="Litreachas – Schots-Gaelisch" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Litreachas" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="Schots-Gaelisch" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Galicisch" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Literatura" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galicisch" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/%C3%91e%27%E1%BA%BDpor%C3%A3haipyre" title="Ñe&#039;ẽporãhaipyre – Guaraní" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ñe&#039;ẽporãhaipyre" data-language-autonym="Avañe&#039;ẽ" data-language-local-name="Guaraní" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Lettyraght" title="Lettyraght – Manx" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Lettyraght" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Manx" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Adabi" title="Adabi – Hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Adabi" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/V%C3%B9n-ho%CC%8Dk" title="Vùn-ho̍k – Hakka" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Vùn-ho̍k" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Mo%CA%BBokalaleo" title="Moʻokalaleo – Hawaïaans" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Moʻokalaleo" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Hawaïaans" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A1%D7%A4%D7%A8%D7%95%D7%AA" title="ספרות – Hebreeuws" lang="he" hreflang="he" data-title="ספרות" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Hebreeuws" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="साहित्य" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Literature" title="Literature – Fijisch Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Literature" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fijisch Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Knji%C5%BEevnost" title="Književnost – Kroatisch" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Književnost" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Literati" title="Literati – Haïtiaans Creools" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Literati" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haïtiaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Irodalom" title="Irodalom – Hongaars" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Irodalom" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Hongaars" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Գրականություն – Armeens" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Գրականություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Armeens" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B3%D6%80%D5%A1%D5%AF%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Գրականութիւն – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Գրականութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Litteratura" title="Litteratura – Interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Litteratura" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Indonesisch" lang="id" hreflang="id" data-title="Sastra" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Indonesisch" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Literatura" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Literatura" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Literaturo" title="Literaturo – Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Literaturo" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/B%C3%B3kmenntir" title="Bókmenntir – IJslands" lang="is" hreflang="is" data-title="Bókmenntir" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="IJslands" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Letteratura" title="Letteratura – Italiaans" lang="it" hreflang="it" data-title="Letteratura" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Italiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E5%AD%A6" title="文学 – Japans" lang="ja" hreflang="ja" data-title="文学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japans" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Lichicha" title="Lichicha – Jamaicaans Creools" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Lichicha" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaicaans Creools" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Javaans" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Sastra" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Javaans" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ლიტერატურა – Georgisch" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლიტერატურა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Georgisch" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/%C3%81debiyat" title="Ádebiyat – Karakalpaks" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ádebiyat" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpaks" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tasekla" title="Tasekla – Kabylisch" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tasekla" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabylisch" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D0%B4%D0%B5%D0%B1%D0%B8%D0%B5%D1%82" title="Әдебиет – Kazachs" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Әдебиет" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazachs" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%B8%E0%B2%BE%E0%B2%B9%E0%B2%BF%E0%B2%A4%E0%B3%8D%E0%B2%AF" title="ಸಾಹಿತ್ಯ – Kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಸಾಹಿತ್ಯ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%AC%B8%ED%95%99" title="문학 – Koreaans" lang="ko" hreflang="ko" data-title="문학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Koreaans" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%8B%D0%B4%D0%B4%D1%8C%D3%A7%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Лыддьӧтан – Komi-Permjaaks" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Лыддьӧтан" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="Komi-Permjaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%82" title="Адабият – Karatsjaj-Balkarisch" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Адабият" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Karatsjaj-Balkarisch" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8E%D8%AF%D9%8E%D8%A8" title="اَدَب – Kasjmiri" lang="ks" hreflang="ks" data-title="اَدَب" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Kasjmiri" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/W%C3%AAje" title="Wêje – Koerdisch" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Wêje" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Koerdisch" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B8%D0%B6%D3%A7%D0%BC%D0%B1%D1%83%D1%80" title="Гижӧмбур – Komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Гижӧмбур" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="Komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Lien" title="Lien – Cornish" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Lien" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Cornish" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%82" title="Адабият – Kirgizisch" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Адабият" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kirgizisch" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Litterae" title="Litterae – Latijn" lang="la" hreflang="la" data-title="Litterae" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latijn" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Literatura" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Literatur" title="Literatur – Luxemburgs" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Literatur" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Luxemburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%82" title="Адабият – Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Адабият" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Литература – Lezgisch" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Литература" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Lezgisch" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Leteratur" title="Leteratur – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Leteratur" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Literatuur" title="Literatuur – Limburgs" lang="li" hreflang="li" data-title="Literatuur" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgs" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Leterat%C3%B6ra" title="Leteratöra – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Leteratöra" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Literadura" title="Literadura – Lombardisch" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Literadura" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%A7%E0%BA%B1%E0%BA%99%E0%BA%99%E0%BA%B0%E0%BA%84%E0%BA%B0%E0%BA%94%E0%BA%B5" title="ວັນນະຄະດີ – Laotiaans" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ວັນນະຄະດີ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Laotiaans" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Literat%C5%ABra" title="Literatūra – Litouws" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Literatūra" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litouws" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Literat%C5%ABra" title="Literatūra – Lets" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Literatūra" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Lets" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Madoerees" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Sastra" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Madoerees" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="साहित्य" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Sastra" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Haisoratra" title="Haisoratra – Malagassisch" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Haisoratra" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malagassisch" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Sastra" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BD%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Книжевност – Macedonisch" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Книжевност" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Macedonisch" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B8%E0%B4%BE%E0%B4%B9%E0%B4%BF%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%82" title="സാഹിത്യം – Malayalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="സാഹിത്യം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%80%D0%B0%D0%BD_%D0%B7%D0%BE%D1%85%D0%B8%D0%BE%D0%BB" title="Уран зохиол – Mongools" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Уран зохиол" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Mongools" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AD%E1%80%80%E1%80%BA%E1%80%95%E1%80%90%E1%80%BA" title="လိက်ပတ် – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="လိက်ပတ်" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="साहित्य" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Kesusasteraan" title="Kesusasteraan – Maleis" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Kesusasteraan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Maleis" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Mirandees" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Literatura" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Mirandees" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%85%E1%80%AC%E1%80%95%E1%80%B1" title="စာပေ – Birmaans" lang="my" hreflang="my" data-title="စာပေ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birmaans" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Amoxtlahcuiloliztli" title="Amoxtlahcuiloliztli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Amoxtlahcuiloliztli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Letteratura" title="Letteratura – Napolitaans" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Letteratura" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Napolitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Literatur" title="Literatur – Nedersaksisch" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Literatur" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Nedersaksisch" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Literatuur" title="Literatuur – Nederduits" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Literatuur" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Nederduits" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Nepalees" lang="ne" hreflang="ne" data-title="साहित्य" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalees" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%B8%E0%A4%BE%E0%A4%B9%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF" title="साहित्य – Newari" lang="new" hreflang="new" data-title="साहित्य" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Litteratur" title="Litteratur – Noors - Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Litteratur" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Noors - Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Litteratur" title="Litteratur – Noors - Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Litteratur" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Noors - Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Literature" title="Literature – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Literature" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%A1%DF%9F%DF%8B%DF%9E%DF%8E%DF%A6%DF%8A" title="ߡߟߋߞߎߦߊ – N’Ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߡߟߋߞߎߦߊ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="N’Ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Litt%C3%A9thatuthe" title="Littéthatuthe – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Littéthatuthe" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Occitaans" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Literatura" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Occitaans" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Kirjalli%C5%BEus" title="Kirjalližus – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Kirjalližus" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Og-barruu" title="Og-barruu – Afaan Oromo" lang="om" hreflang="om" data-title="Og-barruu" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Afaan Oromo" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%C3%A6" title="Литературæ – Ossetisch" lang="os" hreflang="os" data-title="Литературæ" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Ossetisch" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%B8%E0%A8%BE%E0%A8%B9%E0%A8%BF%E0%A8%A4" title="ਸਾਹਿਤ – Punjabi" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਸਾਹਿਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Literat%C3%BAra" title="Literatúra – Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Literatúra" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Papiaments" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Literatura" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiaments" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Lit%C3%A9rature" title="Litérature – Picardisch" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Litérature" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picardisch" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Litritchar" title="Litritchar – Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Litritchar" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Pools" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Literatura" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Pools" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Piëmontees" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Literatura" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piëmontees" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8" title="ادب – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="ادب" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87" title="ادبپوهنه – Pasjtoe" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ادبپوهنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Pasjtoe" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Portugees" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Literatura" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portugees" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Simi_kapchiy" title="Simi kapchiy – Quechua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Simi kapchiy" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Quechua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Literatura" title="Literatura – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Literatura" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Literatur%C4%83" title="Literatură – Roemeens" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Literatură" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Roemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Literatur%C3%A2" title="Literaturâ – Aroemeens" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Literaturâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="Aroemeens" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%B8%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Литература – Russisch" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Литература" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Russisch" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Література – Roetheens" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Література" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Roetheens" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Ubuvanganzo" title="Ubuvanganzo – Kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Ubuvanganzo" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="Kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A5%E1%B1%9F%E1%B1%B6%E1%B1%A6%E1%B1%AE%E1%B1%AB" title="ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ – Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱥᱟᱶᱦᱮᱫ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Littiratura" title="Littiratura – Siciliaans" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Littiratura" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Siciliaans" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Leeteratur" title="Leeteratur – Schots" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Leeteratur" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Schots" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8" title="ادب – Sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="ادب" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Knji%C5%BEevnost" title="Književnost – Servo-Kroatisch" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Književnost" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Servo-Kroatisch" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Taskla" title="Taskla – Tashelhiyt" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Taskla" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Tashelhiyt" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B7%83%E0%B7%8F%E0%B7%84%E0%B7%92%E0%B6%AD%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BA%E0%B6%BA" title="සාහිත්‍යය – Singalees" lang="si" hreflang="si" data-title="සාහිත්‍යය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Singalees" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Literature" title="Literature – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Literature" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Literat%C3%BAra" title="Literatúra – Slowaaks" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Literatúra" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slowaaks" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8" title="ادب – Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="ادب" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Knji%C5%BEevnost" title="Književnost – Sloveens" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Književnost" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Sloveens" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Uvaranomwe" title="Uvaranomwe – Shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Uvaranomwe" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Suugaan" title="Suugaan – Somalisch" lang="so" hreflang="so" data-title="Suugaan" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalisch" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Let%C3%ABrsia" title="Letërsia – Albanees" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Letërsia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Albanees" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%9A%D0%B8%D0%B6%D0%B5%D0%B2%D0%BD%D0%BE%D1%81%D1%82" title="Књижевност – Servisch" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Књижевност" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Servisch" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Flugge_Literatuur" title="Flugge Literatuur – Saterfries" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Flugge Literatuur" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterfries" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Sastra" title="Sastra – Soendanees" lang="su" hreflang="su" data-title="Sastra" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Soendanees" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Litteratur" title="Litteratur – Zweeds" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Litteratur" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Zweeds" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Fasihi" title="Fasihi – Swahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Fasihi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Swahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%87%E0%AE%B2%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%AF%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="இலக்கியம் – Tamil" lang="ta" hreflang="ta" data-title="இலக்கியம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamil" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B8%E0%B0%BE%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B1%8D%E0%B0%AF%E0%B0%82" title="సాహిత్యం – Telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="సాహిత్యం" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B4%D0%B0%D0%B1%D0%B8%D1%91%D1%82" title="Адабиёт – Tadzjieks" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Адабиёт" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tadzjieks" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%A7%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1" title="วรรณกรรม – Thai" lang="th" hreflang="th" data-title="วรรณกรรม" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Thai" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Edebi%C3%BDat" title="Edebiýat – Turkmeens" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Edebiýat" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Turkmeens" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Panitikan" title="Panitikan – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Panitikan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/%C6%8Fd%C9%99bijot" title="Ədəbijot – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Ədəbijot" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Edebiyat" title="Edebiyat – Turks" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Edebiyat" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Turks" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Vutsari" title="Vutsari – Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Vutsari" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D0%B4%D3%99%D0%B1%D0%B8%D1%8F%D1%82" title="Әдәбият – Tataars" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Әдәбият" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tataars" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D8%AF%DB%95%D8%A8%D9%89%D9%8A%D8%A7%D8%AA" title="ئەدەبىيات – Oeigoers" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئەدەبىيات" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Oeigoers" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%96%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0" title="Література – Oekraïens" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Література" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Oekraïens" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8" title="ادب – Urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="ادب" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Adabiyot" title="Adabiyot – Oezbeeks" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Adabiyot" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Oezbeeks" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C5%81etaradura" title="Łetaradura – Venetiaans" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Łetaradura" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetiaans" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Literatur" title="Literatur – Wepsisch" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Literatur" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Wepsisch" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/V%C4%83n_h%E1%BB%8Dc" title="Văn học – Vietnamees" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Văn học" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamees" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Literat" title="Literat – Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Literat" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Bel%C3%A8s-letes" title="Belès-letes – Waals" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Belès-letes" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="Waals" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Panuratan" title="Panuratan – Waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Panuratan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Nj%C3%A0ngat" title="Njàngat – Wolof" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Njàngat" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Wolof" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E5%AD%B8" title="文學 – Wuyu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="文學" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wuyu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%90" title="ლიტერატურა – Mingreels" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ლიტერატურა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingreels" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%99%D7%98%D7%A2%D7%A8%D7%90%D7%98%D7%95%D7%A8" title="ליטעראטור – Jiddisch" lang="yi" hreflang="yi" data-title="ליטעראטור" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Jiddisch" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/L%C3%ADt%C3%ADr%C3%A9%E1%B9%A3%E1%BB%8D%CC%80" title="Lítíréṣọ̀ – Yoruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Lítíréṣọ̀" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yoruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Vwnzyoz" title="Vwnzyoz – Zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Vwnzyoz" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Literatuur" title="Literatuur – Zeeuws" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Literatuur" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeeuws" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E5%AD%B8" title="文學 – Chinees" lang="zh" hreflang="zh" data-title="文學" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E5%AD%B8" title="文學 – Klassiek Chinees" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="文學" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Klassiek Chinees" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/B%C3%BBn-ha%CC%8Dk" title="Bûn-ha̍k – Minnanyu" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Bûn-ha̍k" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnanyu" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%96%87%E5%AD%B8" title="文學 – Kantonees" lang="yue" hreflang="yue" data-title="文學" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonees" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8242#sitelinks-wikipedia" title="Taalkoppelingen bewerken" class="wbc-editpage">Koppelingen bewerken</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Naamruimten"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Literatuur" title="Inhoudspagina bekijken [c]" accesskey="c"><span>Artikel</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Overleg:Literatuur" rel="discussion" title="Overleg over deze pagina [t]" accesskey="t"><span>Overleg</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Taalvariant wijzigen" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Nederlands</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Weergaven"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Literatuur"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=history" title="Eerdere versies van deze pagina [h]" accesskey="h"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Hulpmiddelen" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Hulpmiddelen</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Hulpmiddelen</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">verbergen</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Meer opties" > <div class="vector-menu-heading"> Handelingen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Literatuur"><span>Lezen</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit" title="Deze pagina bewerken [v]" accesskey="v"><span>Bewerken</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit" title="Broncode van deze pagina bewerken [e]" accesskey="e"><span>Brontekst bewerken</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=history"><span>Geschiedenis weergeven</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Algemeen </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:VerwijzingenNaarHier/Literatuur" title="Lijst met alle pagina&#039;s die naar deze pagina verwijzen [j]" accesskey="j"><span>Links naar deze pagina</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:RecenteWijzigingenGelinkt/Literatuur" rel="nofollow" title="Recente wijzigingen in pagina&#039;s waar deze pagina naar verwijst [k]" accesskey="k"><span>Gerelateerde wijzigingen</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=nl" title="Bestanden uploaden [u]" accesskey="u"><span>Bestand uploaden</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Speciaal:SpecialePaginas" title="Lijst met alle speciale pagina&#039;s [q]" accesskey="q"><span>Speciale pagina's</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;oldid=68048359" title="Permanente koppeling naar deze versie van deze pagina"><span>Permanente koppeling</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=info" title="Meer informatie over deze pagina"><span>Paginagegevens</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Citeren&amp;page=Literatuur&amp;id=68048359&amp;wpFormIdentifier=titleform" title="Informatie over hoe u deze pagina kunt citeren"><span>Deze pagina citeren</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:UrlShortener&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FLiteratuur"><span>Verkorte URL verkrijgen</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:QrCode&amp;url=https%3A%2F%2Fnl.wikipedia.org%2Fwiki%2FLiteratuur"><span>QR-code downloaden</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Afdrukken/exporteren </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:Boek&amp;bookcmd=book_creator&amp;referer=Literatuur"><span>Boek aanmaken</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Speciaal:DownloadAsPdf&amp;page=Literatuur&amp;action=show-download-screen"><span>Downloaden als PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;printable=yes" title="Printvriendelijke versie van deze pagina [p]" accesskey="p"><span>Afdrukversie</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> In andere projecten </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Literature" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibooks mw-list-item"><a href="https://nl.wikibooks.org/wiki/Portaal:Literatuurstudie" hreflang="nl"><span>Wikibooks</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Literatuur" hreflang="nl"><span>Wikinieuws</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Literatuur" hreflang="nl"><span>Wikiquote</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8242" title="Koppeling naar item in verbonden gegevensrepository [g]" accesskey="g"><span>Wikidata-item</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Paginahulpmiddelen"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Uiterlijk"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Uiterlijk</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">naar zijbalk verplaatsen</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">verbergen</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="nl" dir="ltr"><div id="sjabloon_zie_artikel" class="hatnote" style="padding:0.5em; margin-bottom:0.5em; border-bottom:1px solid #aaa; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Voor het Nederlandse tijdschrift, zie <a href="/wiki/Literatuur_(tijdschrift)" title="Literatuur (tijdschrift)">Literatuur (tijdschrift)</a>.</i> </div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Merton_College_library_hall.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Merton_College_library_hall.jpg/260px-Merton_College_library_hall.jpg" decoding="async" width="260" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Merton_College_library_hall.jpg/390px-Merton_College_library_hall.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Merton_College_library_hall.jpg/520px-Merton_College_library_hall.jpg 2x" data-file-width="3072" data-file-height="1948" /></a><figcaption><a href="/wiki/Merton_College" title="Merton College">Merton College</a>, hal van de <a href="/wiki/Bibliotheek_(algemeen)" title="Bibliotheek (algemeen)">bibliotheek</a></figcaption></figure> <p><b>Literatuur</b>, ook <b>letterkunde</b>, <b>schone letteren</b> of kortweg <b>letteren</b>, is de verzamelde <a href="/wiki/Schrift" title="Schrift">schriftelijke</a> neerslag van een land of van een periode, voor zover het <a href="/wiki/Document" title="Document">geschriften</a> betreft die hun waarde ontlenen aan veronderstelde <a href="/wiki/Esthetiek" class="mw-redirect" title="Esthetiek">vormschoonheid</a> of <a href="/wiki/Gevoel" title="Gevoel">emotioneel</a> effect.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">&#91;</span>1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">&#91;</span>2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-Van_Bork_2002_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-Van_Bork_2002-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Literatuur betreft <a href="/wiki/Kunstwerk_(artistiek)" title="Kunstwerk (artistiek)">kunstwerken</a> die uit taal bestaan en wordt meestal in drie gebieden onderverdeeld, te weten <a href="/wiki/Po%C3%ABzie" title="Poëzie">poëzie</a>, <a href="/wiki/Toneelstuk" title="Toneelstuk">toneelstukken</a> en (<a href="/wiki/Verhaal" title="Verhaal">verhalend</a>) <a href="/wiki/Proza" title="Proza">proza</a>.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">&#91;</span>4<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">&#91;</span>5<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Welke werken tot de literatuur worden gerekend, verschilt per periode en per literatuuropvatting; de grenzen tussen wat wel en niet tot de literatuur wordt gerekend blijven 'onvast en variabel'.<sup id="cite_ref-ReferenceA_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Literatuur wordt bestudeerd in het <a href="/wiki/Vakgebied" title="Vakgebied">vakgebied</a> van de <a href="/wiki/Literatuurwetenschap" title="Literatuurwetenschap">literatuurwetenschap</a>. </p><p>Daarnaast wordt de term <i>literatuur</i> gebruikt in de betekenis van <a href="/wiki/Vakliteratuur" title="Vakliteratuur">vakliteratuur</a>: alle geschriften die over een bepaald onderwerp uit een willekeurig, bijvoorbeeld <a href="/wiki/Techniek" title="Techniek">technisch</a>, vakgebied zijn verschenen. In de literatuurwetenschap heten de bestudeerde literaire werken <i>primaire literatuur</i>; de literatuurwetenschappelijke vakliteratuur is de <i><a href="/wiki/Secundaire_bron" title="Secundaire bron">secundaire literatuur</a></i>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">&#91;</span>7<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Afbakening_van_het_onderwerp">Afbakening van het onderwerp</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=1" title="Bewerk dit kopje: Afbakening van het onderwerp" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=1" title="De broncode bewerken van de sectie: Afbakening van het onderwerp"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Definities">Definities</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=2" title="Bewerk dit kopje: Definities" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=2" title="De broncode bewerken van de sectie: Definities"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De term 'literatuur' stamt uit het <a href="/wiki/Latijn" title="Latijn">Latijn</a>. Het woord <i>litera</i> betekent 'geschreven letter'.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">&#91;</span>noot 1<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> De term '<a href="/wiki/Orale_traditie" title="Orale traditie">orale literatuur</a>' is dus met zichzelf in tegenspraak, maar ook mondeling overgeleverde teksten worden tot de literatuur gerekend.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">&#91;</span>8<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Het woord 'literatuur' duidt in de eerste plaats de verzamelde geschriften van de mensheid aan, in de tweede plaats de verzamelde geschriften in een taal of van een volk, en in de derde plaats doelt het op individuele geschriften.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-0" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Literatuur als kunstvorm, aldus de <i>Encyclopaedia Britannica</i>, kan worden omschreven als 'de organisatie van woorden om plezier te brengen.' Maar de ervaring die literatuur geeft gaat verder dan vermaak. In algemene zin functioneert literatuur in de maatschappij om normen en waarden zowel te kritiseren als te bevestigen.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-1" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Geen_essentialistische_begripsinhoud">Geen essentialistische begripsinhoud</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=3" title="Bewerk dit kopje: Geen essentialistische begripsinhoud" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=3" title="De broncode bewerken van de sectie: Geen essentialistische begripsinhoud"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De vraag wat literatuur is, heeft literatuurwetenschappers en -theoretici weinig beziggehouden.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">&#91;</span>10<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> De Amerikaanse literatuurtheoreticus Jonathan Culler ziet hiervoor twee redenen. In de eerste plaats is de literatuurtheorie zelf een mengsel van <a href="/wiki/Filosofie" title="Filosofie">filosofie</a>, <a href="/wiki/Taalkunde" title="Taalkunde">taalkunde</a>, <a href="/wiki/Geschiedenis" title="Geschiedenis">geschiedenis</a>, <a href="/wiki/Politieke_filosofie" title="Politieke filosofie">politieke filosofie</a> en <a href="/wiki/Psychologie" title="Psychologie">psychologie</a>. Voor het vakgebied is het niet eens zo relevant of de bestudeerde teksten wel of niet literair zijn, want de geschriften van uiteenlopende auteurs als <a href="/wiki/Virginia_Woolf" title="Virginia Woolf">Virginia Woolf</a> en <a href="/wiki/Sigmund_Freud" title="Sigmund Freud">Sigmund Freud</a> laten zich met dezelfde methodologie analyseren, ook al is de een een literaire schrijver en de ander een psycholoog. In de tweede plaats hebben theoretici vastgesteld dat literaire kenmerken ook een rol spelen in niet-literaire werken, bijvoorbeeld het gebruik van metaforen in geschiedkundige werken.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">&#91;</span>11<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Het blijkt niet mogelijk om literatuur van niet-literatuur te onderscheiden op basis van literaire kenmerken: sommige literaire werken hebben meer gemeen met niet-literaire werken dan met andere werken die tot de literatuur gerekend worden. Hoewel er al 2500 jaar literatuur wordt geschreven, dateert het moderne literatuurbegrip slechts ongeveer tweehonderd jaar oud. De Westerse opvatting van literatuur als werken van de verbeelding ontstond aan het einde van de achttiende eeuw in de Duitse <a href="/wiki/Romantiek_(literatuur)" title="Romantiek (literatuur)">romantiek</a> en in feite op een boek van <a href="/wiki/Madame_de_Sta%C3%ABl" title="Madame de Staël">Madame de Staël</a> uit 1800, <i>De la littérature considérée dans ses rapports avec les institutions sociales</i>.<sup id="cite_ref-Culler_1997,_21_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Culler_1997,_21-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">&#91;</span>noot 2<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Ook wie zich beperkt tot het moderne literatuurbegrip vindt geen eenduidige betekenisomschrijving, want het is maar de vraag of wat tegenwoordig tot de literatuur wordt gerekend, bijvoorbeeld gedichten zonder <a href="/wiki/Rijm_(stijlfiguur)" title="Rijm (stijlfiguur)">rijm</a> en <a href="/wiki/Metrum" title="Metrum">metrum</a>, door De Staël als zodanig erkend zou worden.<sup id="cite_ref-Culler_1997,_21_13-1" class="reference"><a href="#cite_note-Culler_1997,_21-13"><span class="cite-bracket">&#91;</span>12<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Culler vergelijkt de betekenis van het woord 'literatuur' met die van <a href="/wiki/Onkruid" title="Onkruid">onkruid</a> voor een tuinier. Er zijn geen <a href="/wiki/Biologie" title="Biologie">biologische</a> eigenschappen die onkruid onderscheiden van niet-onkruid. De definitie van onkruid is eenvoudig: planten die een tuinier niet in zijn tuin wil hebben. De vraag is dan welke factoren bepalen dat sommige werken wel en andere niet als literatuur worden beschouwd.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">&#91;</span>13<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literatuur_als_institutioneel_etiket">Literatuur als institutioneel etiket</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=4" title="Bewerk dit kopje: Literatuur als institutioneel etiket" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=4" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur als institutioneel etiket"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Literatuur verschilt volgens Culler onder meer van andere teksten doordat literatuur het resultaat is van een streng selectieproces: romans zijn gepubliceerd, gerecenseerd, door bibliotheken in de collectie opgenomen en herdrukt, zodat een institutioneel etiket is ontstaan dat lezers activeert zich welwillend op te stellen omdat anderen de werken al eerder de moeite waard vonden. Daardoor accepteert de lezer dat onduidelijkheden en schijnbaar irrelevante passages zich toch zinvol laten interpreteren. Zo gezien is literatuur een soort taalgebruik dat een type aandacht activeert die verschilt van de aandacht die gegeven wordt aan bijvoorbeeld reclameteksten of gebruiksaanwijzingen. De activatie van die aandacht ontstaat meestal door de presentatie in een context die het werk als literatuur bestempelt, bijvoorbeeld in een bloemlezing van gedichten, in een tijdschrift of een bepaalde afdeling van de boekwinkel.<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">&#91;</span>14<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literatuur_als_product_van_een_relationeel_proces">Literatuur als product van een relationeel proces</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=5" title="Bewerk dit kopje: Literatuur als product van een relationeel proces" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=5" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur als product van een relationeel proces"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De context waarin een verbaal werk als literatuur wordt aangeboden volstaat niet voor de acceptatie van het werk als zodanig: de tekst zal ook over zekere eigenschappen moeten beschikken om als literatuur waargenomen te kunnen worden. Het gaat hierbij in het bijzonder om de relatie tussen wat gezegd wordt en hoe het wordt gezegd.<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">&#91;</span>15<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Een essentieel kenmerk van de context die geldt als het aanbieden van een verbaal werk als literatuur, is de afwezigheid van de mogelijkheid het werk op te vatten als belofte, handleiding of enig andere vorm van functioneel taalgebruik. Alleen dan valt de aandacht op het werk als taalbouwsel.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">&#91;</span>16<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Literairheid of literariteit wordt wel gezien als een kwestie van <i><a href="/wiki/Foregrounding" title="Foregrounding">foregrounding</a></i>, waarbij een tekst, bijvoorbeeld door middel van rijm of alliteratie, zo is geconstrueerd dat de nadruk valt op de taligheid ervan. Maar om die constructie op te merken, moet de aandacht van de lezer er wel op gespitst zijn. Er is dus sprake van een combinatie van tekstuele eigenschappen en een perceptie daarvan.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">&#91;</span>17<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Maar niet alle literatuur kenmerkt zich door <i>foregrounding</i> en sommige gevallen van <i>foregrounding</i> betreffen geen literatuur, bijvoorbeeld reclame-uitingen op rijm. De bewering dat <i>foregrounding</i> wel essentieel is, is volgens Culler een manifestatie van de neiging van onderzoekers om juist die aspecten waarin zij geïnteresseerd zijn als de beslissende waar te nemen.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">&#91;</span>18<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Deze aspecten en ook de mate van fictionaliteit duiden volgens Culler op de esthetische functie van literatuur. De belangrijkste theoreticus van de westerse <a href="/wiki/Esthetica" title="Esthetica">esthetica</a> is de filosoof <a href="/wiki/Immanuel_Kant" title="Immanuel Kant">Immanuel Kant</a>.<sup id="cite_ref-Culler_1997,_33_21-0" class="reference"><a href="#cite_note-Culler_1997,_33-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Volgens Kant is de esthetiek de poging om de kloof te dichten tussen de materiële en de spirituele wereld. Kunstwerken als schilderijen en gedichten combineren zintuiglijk waarneembare vormen (kleuren, geluidseffecten) met een spirituele inhoud (ideeën) en demonstreren zo de combinatie van het materiële en het spirituele. Een literair werk is een esthetisch object omdat de afwezigheid van andere communicatieve functies stimuleert tot het overwegen van de relatie tussen vorm en inhoud. Voor Kant en andere theoretici hebben esthetische objecten een 'doelgerichtheid zonder doel'.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">&#91;</span>20<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Alle onderdelen staan in dienst van een doel, maar dat doel is geen extern doel maar niets anders dan het kunstwerk zelf.<sup id="cite_ref-Culler_1997,_33_21-1" class="reference"><a href="#cite_note-Culler_1997,_33-21"><span class="cite-bracket">&#91;</span>19<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Sommige theoretici suggereren dat literatuur zich onderscheidt doordat zij gebruik maakt van de traditie. In het sonnet 'My mistress eyes are nothing like the sun' gebruikt Shakespeare de metaforiek uit de traditie van de liefdespoëzie om te ontkennen dat die de schoonheid van een vrouw recht doen: 'But no such roses see I in her cheeks'.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">&#91;</span>21<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Zo staat ook de titelfiguur van <a href="/wiki/Don_Quichot_(boek)" title="Don Quichot (boek)">Don Quichot</a> tot een relatie met de ridderromans die hij leest.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">&#91;</span>noot 3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Dit gebruik van een traditie is evenwel niet exclusief literair: ook in andere kunstvormen en in andere vormen van taalgebruik komt dit spel met de traditie voor. Maar ook hier geldt dat het spel niet opgemerkt zou worden als er niet een speciaal soort aandacht geactiveerd zou worden.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">&#91;</span>22<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Omdat er geen categorisch onderscheid te maken valt tussen literatuur en niet-literatuur, en evenmin tussen literair en niet-literair taalgebruik, acht onderzoeker Aukje van Rooden het essentieel dat lezers bewust beslissen om een tekst als literatuur te gaan lezen en het esthetisch oordeel vellen: 'Ik vind dit literatuur.'<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">&#91;</span>23<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Want 'de beslissing een tekst als literatuur te lezen máákt die tekst tot literatuur.'<sup id="cite_ref-Van_Rooden_2015,_91_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-Van_Rooden_2015,_91-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Ook de literatuurtheoreticus Terry Eagleton beschouwt literatuur als 'een aantal manieren waarop mensen <i>zich verhouden tot</i> geschriften.'<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">&#91;</span>25<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> literatuur, aldus Eagleton heeft net zomin een essentiële eigenschap als alle vormen van spel een typerend kenmerk met elkaar gemeen hebben.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">&#91;</span>26<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Daarmee is overigens nog niets gezegd over de kwaliteit. Of iets goede of slechte literatuur is, is een geheel andere en in dit verband secundaire kwestie: 'het oordeel van de lezer is in de eerste plaats <i>constituerend</i> en niet <i>normatief</i>.'<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">&#91;</span>27<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Alle invloed van de sociaal-culturele literaire instituties om de lezer te stimuleren tot een perceptie van een tekst als literatuur ten spijt, 'uiteindelijk is het de beslissing van de lezer die een tekst in een literaire tekst verandert'.<sup id="cite_ref-Van_Rooden_2015,_91_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-Van_Rooden_2015,_91-27"><span class="cite-bracket">&#91;</span>24<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Het_einde_van_de_literatuur">Het einde van de literatuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=6" title="Bewerk dit kopje: Het einde van de literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=6" title="De broncode bewerken van de sectie: Het einde van de literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De afbakening van wat literatuur is, zou misschien geformuleerd moeten worden als: wat literatuur <i>was</i>. In de loop van de eenentwintigste eeuw wordt de vraag of de literatuur nog toekomst heeft namelijk steeds dringender gesteld. Literatuurwetenschapper <a href="/wiki/Gillis_Dorleijn" title="Gillis Dorleijn">Gillis Dorleijn</a> spreekt zelfs van 'een einde van de literatuur'.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">&#91;</span>28<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Volgens hem is het tijd onderzoek te doen naar literaire cultuur in de context van een algehele mediacultuur en van het belang van die literaire cultuur.<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">&#91;</span>29<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Daarbij verdienen ook allerlei sinds lang gevestigde, maar nooit bewezen aannames over de functies van literatuur aandacht, zoals de bewering dat literatuur zou bijdragen aan de vorming van een kritische houding bij lezers.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">&#91;</span>30<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Waar de bezorgdheid over gaat als het de situatie voor Nederland betreft, komt tot uitdrukking in drie boekjes die verschenen in de reeks 'Over de roman', waarin schrijvers hun poëticale opvattingen toelichten. Deze auteurs, aldus onderzoeker <a href="/wiki/Sander_Bax" title="Sander Bax">Sander Bax</a>, 'vinden dat de literatuur in crisis is en dat de belangrijkste reden daarvoor het feit is dat de literatuur haar plaats moet bevechten in een mediacultuur die gericht is op massaliteit.'<sup id="cite_ref-Bax_2016,_100_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Bax_2016,_100-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> <a href="/wiki/Connie_Palmen" title="Connie Palmen">Connie Palmen</a> wijst de 'populaire cultuur' als boosdoener aan, <a href="/wiki/Bas_Heijne" title="Bas Heijne">Bas Heijne</a> 'het mediatijdperk' en <a href="/wiki/Oek_de_Jong" title="Oek de Jong">Oek de Jong</a> 'de visuele cultuur' in het algemeen.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">&#91;</span>32<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Overigens is niet duidelijk hoe algemeen de bezorgdheid is: in dezelfde reeks verschenen essays van <a href="/wiki/A.F.Th._van_der_Heijden" title="A.F.Th. van der Heijden">A.F.Th. van der Heijden</a> en <a href="/wiki/Marcel_M%C3%B6ring" title="Marcel Möring">Marcel Möring</a> en die grijpen volgens Bax de gelegenheid vooral aan om 'hun eigen particuliere poëtica' te formuleren.<sup id="cite_ref-Bax_2016,_100_34-1" class="reference"><a href="#cite_note-Bax_2016,_100-34"><span class="cite-bracket">&#91;</span>31<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Ook Van Rooden stelt het voortbestaan van literatuur ter discussie, omdat die volgens haar paradigma afhangt van het vermogen van de samenleving om de vaardigheid van lezers om een literaire leeswijze aan te wenden te laten voortbestaan. Dat vermogen kan alleen worden aangeleerd door opvoeding, onderwijs, conditionering of training. De afwezigheid van criteria om iets literatuur te noemen, impliceert dat lezers altijd de keuze hebben om de esthetische leeswijze niet te activeren. En in dat geval 'is er geen sprake van een literair perspectief en houdt literatuur op te bestaan.'<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">&#91;</span>33<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Volgens Bax zou de hedendaagse lezer die opdoemt uit de genoemde essays 'meer een <i>consumerende</i> lezer zijn dan een <i>humanistische</i> lezer.'<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">&#91;</span>34<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Die lezer leest om te ontspannen, niet om zich in te spannen, en zoekt niet de confrontatie met een nieuw perspectief op een andere wereld, maar is juist gericht op wat hem bekend voorkomt, met 'echt' en 'geloofwaardig' als criterium. Bax: 'Het specifiek literaire is vooral een hinderpaal' omdat 'vorm en stijl al te nadrukkelijk de aandacht op zich vestigen.'<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">&#91;</span>35<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Literaire_compositie">Literaire compositie</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=7" title="Bewerk dit kopje: Literaire compositie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=7" title="De broncode bewerken van de sectie: Literaire compositie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Poëticale_opvattingen_in_Westen_en_Oosten"><span id="Po.C3.ABticale_opvattingen_in_Westen_en_Oosten"></span>Poëticale opvattingen in Westen en Oosten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=8" title="Bewerk dit kopje: Poëticale opvattingen in Westen en Oosten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=8" title="De broncode bewerken van de sectie: Poëticale opvattingen in Westen en Oosten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De oudste overgeleverde poëticale geschriften, teksten waarin een opvatting over literatuur wordt geformuleerd, zijn van de Grieken. Vanaf de klassieke oudheid tot in de twintigste eeuw bestaan ruwweg twee richtingen: constructieve theorieën en expressieve theorieën. De eerste vertegenwoordiger van de constructieve richting is Aristoteles,<sup id="cite_ref-Rexroth_10-2" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> die in zijn <a href="/wiki/Poetica_(Aristoteles)" title="Poetica (Aristoteles)">Poetica</a> voorschriften geeft voor met name de tragedie, en ook voor epische poëzie. Het gaat om het ontstaan, de definitie en de functie van de tragedie, de drie eenheden in het drama. In tegenstelling tot Plato waardeerde Aristoteles de poĕzie zeer.<sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">&#91;</span>36<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Hoewel hij expressieve elementen niet negeert, zijn die voor Aristoteles minder belangrijk dan de constructie van een tragedie. Aristoteles gaat niet in op de kwestie wat grote literatuur is.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-3" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> De eerste vertegenwoordiging van de expressieve richting dateert uit de eerste helft van de eerste eeuw. Toen werd <i>Het verhevene</i> of <i>Het sublieme</i> samengesteld, een verzameling beschouwingen die ten onrechte aan Longinus werd toegeschreven en de esthetische aspecten belicht van Griekse auteurs, van wie vooral 'het grootse en bezielende' wordt gewaardeerd.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">&#91;</span>37<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Het debat over de vraag of een kunstenaar een constructivist is, een soort ingenieur, of een virtuoos in de expressie van zijn eigen persoonlijkheid is vervolgens regelmatig opgelaaid. De antithese is bijvoorbeeld herkenbaar in bekende tegenstellingen als classicisme tegenover romantiek, en kubisme tegenover expressionisme. Verbazingwekkend weinig theoretici hebben betoogd dat een kunstwerk beide elementen in zich moet verenigen.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-4" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Elders zijn de kritische theorieën over literatuur gevarieerder. In India lopen deze teksten uiteen van zeer technisch tot filosofisch en algemeen. Op het hoogtepunt van het Sanskriet (ca. 320-490) werd aangenomen dat constructie en expressie samengaan.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-5" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Hetzelfde geldt voor China, waar de theorie over prosodie en retorica - net als in het Westen - de vorm van technische handboeken aannam. De Chinese literaire kritiek hield zich vooral bezig met expressie en subjectiviteit.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-6" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> In Japan zijn stilistische en technische elementen belangrijk en de Japanse onderscheid hierin is misschien de fijnzinnigste ter wereld.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-7" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="De_ordening_van_literatuur">De ordening van literatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=9" title="Bewerk dit kopje: De ordening van literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=9" title="De broncode bewerken van de sectie: De ordening van literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Indeling_naar_aspecten">Indeling naar aspecten</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=10" title="Bewerk dit kopje: Indeling naar aspecten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=10" title="De broncode bewerken van de sectie: Indeling naar aspecten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Bestand:Abrams_mirror_and_the_lamp.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Abrams_mirror_and_the_lamp.svg/260px-Abrams_mirror_and_the_lamp.svg.png" decoding="async" width="260" height="143" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Abrams_mirror_and_the_lamp.svg/390px-Abrams_mirror_and_the_lamp.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9e/Abrams_mirror_and_the_lamp.svg/520px-Abrams_mirror_and_the_lamp.svg.png 2x" data-file-width="681" data-file-height="374" /></a><figcaption>De indeling van M.H. Abrams: het literaire werk (Work) in het centrum onderhoudt relaties met het universum (Universe), het publiek (Audience) en de kunstenaar (Artist).</figcaption></figure> <p>Voor de oude Grieken had literatuur een mimetische en didactische functie. De mimetische functie van literatuur was het weerspiegelen van de natuur. Wanneer die natuur de essentie van de persoonlijkheid van de auteur betreft, is sprake van een expressieve functie. De didactische functie van literatuur heeft betrekking op literatuur als bron van kennis, inzicht, wijsheid, zuivering en profetie. </p><p>De romantiek en het modernisme betekenden een aanval op de mimetische en didactische functies, die desondanks tot op heden een rol spelen.<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">&#91;</span>38<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Het moderne literatuurconcept ontstond vanaf het einde van de achttiende eeuw in samenhang met het proces waarbij het literaire veld autonomie verwierf.<sup id="cite_ref-ReferenceA_6-1" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-6"><span class="cite-bracket">&#91;</span>6<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Vanaf de negentiende eeuw begon het onderscheid tussen literatuur en ander taalgebruik op andere wijze gemaakt te worden. Niet langer de functie maar de aard van het taalgebruik werd het voornaamste criterium voor dichters als <a href="/wiki/Edgar_Allan_Poe" title="Edgar Allan Poe">Edgar Allan Poe</a> en <a href="/wiki/Gerard_Manley_Hopkins" title="Gerard Manley Hopkins">Gerard Manley Hopkins</a>. Anders dan in het taalgebruik van de wetenschap of de nieuwsmedia, staan in literatuur poëtische effecten centraal, klankeffecten zoals assonantie en alliteratie, ritmische effecten zoals rijm en metrum, en metaforiek en paradoxen.<sup id="cite_ref-Leitch_2010,_4_42-0" class="reference"><a href="#cite_note-Leitch_2010,_4-42"><span class="cite-bracket">&#91;</span>39<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Een gedeeltelijke verklaring voor deze wending is dat schrijvers en theoretici tot de overtuiging kwamen dat het niet langer mogelijk was om literatuur te rechtvaardigen in termen van realisme en nauwkeurigheid, want met die criteria zou de literatuur moeten concurreren met de wetenschap, journalistiek en fotografie, en die strijd zou voor de literatuur niet te winnen zijn.<sup id="cite_ref-Leitch_2010,_4_42-1" class="reference"><a href="#cite_note-Leitch_2010,_4-42"><span class="cite-bracket">&#91;</span>39<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>De Amerikaanse literatuuronderzoeker M.H. Abrams publiceerde in 1953 een sindsdien veelgebruikt schema om de relaties van literatuur en buitenwereld weer te geven: in de mimetische opvatting van literatuur staat de relatie van het werk met het universum centraal, in de opvatting van literatuur als expressie van een individu de relatie van het werk met de kunstenaar (negentiende eeuw), terwijl de didactische opvatting de relatie van het werk met het publiek benadrukt. De formalistische benadering concentreert zich op het werk zelf met veronachtzaming van de werkexterne relaties (twintigste eeuw). 4-5 </p><p>Het schema biedt geen mogelijkheid om ontwikkelingen na 1953 erin onder te brengen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kern_en_periferie">Kern en periferie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=11" title="Bewerk dit kopje: Kern en periferie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=11" title="De broncode bewerken van de sectie: Kern en periferie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Wat als literatuur wordt beschouwd, varieert sterk naar tijd en plaats, want literatuur maakt deel uit van een brede, complexe en dynamische maatschappelijke en politieke context. Ook de wijze van afbakening varieert.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">&#91;</span>40<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> In de meeste opvattingen bevindt literatuur bevindt zich tussen twee extremen: enerzijds kan alles wat geschreven is min of meer als literatuur worden beschouwd, anderzijds wordt dit etiket alleen voorbehouden aan werken als de <i><a href="/wiki/Ilias" title="Ilias">Ilias</a></i>, <i><a href="/wiki/Odyssee" title="Odyssee">Odyssee</a></i> en <i><a href="/wiki/Hamlet" title="Hamlet">Hamlet</a></i>.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-8" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/Lyriek" title="Lyriek">Lyriek</a> geldt vaak als de puurste, of meest intense literaire vorm; daarna komen de <a href="/wiki/Elegie_(literair_werk)" title="Elegie (literair werk)">elegie</a> en het <a href="/wiki/Epos" title="Epos">epos</a>, <a href="/wiki/Drama_(genre)" title="Drama (genre)">drama</a>, verhalende en didactische gedicht. Veel <a href="/wiki/Roman_(literatuur)" title="Roman (literatuur)">romans</a> gelden als literatuur, en dat geldt zeker voor de beroemdste grote romans, maar ook vallen hele romangenres er buiten. Ook de meest belangrijke <a href="/wiki/Toneelstuk" title="Toneelstuk">toneelstukken</a> gelden als literatuur.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-9" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Behalve deze geijkte literaire genres worden soms ook minder voor de hand liggende tot de literatuur gerekend. Het <a href="/wiki/Essay" title="Essay">essay</a> kan zowel geschreven zijn als een kunstwerk, maar heeft ook vaak slechts een informatieve of journalistieke aard. Soms gelden persoonlijke documenten als <a href="/wiki/Brief" title="Brief">brieven</a>, <a href="/wiki/Dagboek_(persoonlijk)" title="Dagboek (persoonlijk)">dagboeken</a> en <a href="/wiki/Autobiografie" title="Autobiografie">autobiografieën</a> als literatuur: voorbeelden zijn de brieven van <a href="/wiki/Gerard_Reve" title="Gerard Reve">Gerard Reve</a>, de dagboeken van <a href="/wiki/Samuel_Pepys" title="Samuel Pepys">Samuel Pepys</a> en van de gebroeders <a href="/wiki/Edmond_de_Goncourt" title="Edmond de Goncourt">Edmond</a> en <a href="/wiki/Jules_de_Goncourt" title="Jules de Goncourt">Jules de Goncourt</a>, en de autobiografie <i><a href="/wiki/Confessiones" title="Confessiones">Confessiones</a></i> van <a href="/wiki/Augustinus_van_Hippo" title="Augustinus van Hippo">Augustinus</a>. Dit materiaal kan evengoed geschreven zijn met het oog op het nageslacht als nooit bedoeld om door een ander dan de auteur zelf gelezen te worden. Soms betreft het een gepolijste literaire stijl, in andere gevallen verheft de samenhang, het inzicht of de diepgang die eruit blijkt de documenten tot literatuur.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-10" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Soms behoren ook publicaties met een wetenschappelijk oogmerk tot de literatuur. De Grieken rekenden de geschiedschrijving tot de literatuur en de klassieke geschiedwerken worden daar nog steeds toe gerekend, maar hedendaagse geschiedschrijving slechts bij uitzondering. Veel filosofische werken behoren tot de literatuur, bijvoorbeeld de <a href="/wiki/Dialoog" title="Dialoog">dialogen</a> van <a href="/wiki/Plato" title="Plato">Plato</a> of de <i><a href="/wiki/Ta_eis_heauton" title="Ta eis heauton">Meditaties</a></i> van keizer <a href="/wiki/Marcus_Aurelius" title="Marcus Aurelius">Marcus Aurelius</a>, ook al zijn de eerste geschreven in verzorgd proza en lijken de laatste vooral willekeurige gedachten te zijn. Toch wordt het werk van andere oude en nieuwe filosofen niet tot de literatuur gerekend. Ook sommige natuurwetenschappelijke publicaties gelden als literatuur terwijl ze voor hun vakgebied allang verouderd zijn. Meestal betreft het werken van natuurlijke historie, waarbij persoonlijke observatie van belang is.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-11" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Ten slotte verdient nog de welsprekendheid of de kunst van het overtuigen vermelding. De werken van <a href="/wiki/Marcus_Tullius_Cicero" title="Marcus Tullius Cicero">Cicero</a> of de <a href="/wiki/Gettysburg_Address" title="Gettysburg Address">Gettysburg Address</a> van president <a href="/wiki/Abraham_Lincoln" title="Abraham Lincoln">Abraham Lincoln</a> zijn erg bekend. Tegenwoordig geldt <a href="/wiki/Spreken_in_het_openbaar" title="Spreken in het openbaar">spreken in het openbaar</a> meer als een ambacht dan als een kunst.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-12" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literaire_intentie">Literaire intentie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=12" title="Bewerk dit kopje: Literaire intentie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=12" title="De broncode bewerken van de sectie: Literaire intentie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het etiket 'literatuur' wordt traditioneel toegekend aan in poëzie of proza geschreven werken van de verbeelding die zich onderscheiden door de intenties van de auteurs en de waargenomen esthetische uitmuntendheid van de uitvoering. Er bestaat een variatie aan criteria waarnaar literatuur wordt geordend, waaronder de taal, nationale herkomst, historische periode, genre en onderwerp.<sup id="cite_ref-Rexroth_10-13" class="reference"><a href="#cite_note-Rexroth-10"><span class="cite-bracket">&#91;</span>9<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Het literaire gehalte van een tekst wordt in de literatuurwetenschap gedefinieerd middels een <a href="/wiki/Essentialisme_(filosofie)" title="Essentialisme (filosofie)">essentialistische</a> of een <a href="/wiki/Vakgebied" title="Vakgebied">institutionele</a> definitie. De <i>essentialistische</i> definitie betreft de formele eigenschappen die aan een werk worden toegeschreven, zoals complexiteit en schoonheid, en in het geval van poëzie bovendien formele zaken als <a href="/wiki/Rijm_(stijlfiguur)" title="Rijm (stijlfiguur)">rijm</a> en <a href="/wiki/Enjambement" title="Enjambement">enjambement</a>. Deze criteria zijn echter voor een deel <a href="/wiki/Subjectiviteit" title="Subjectiviteit">subjectief</a> en daardoor problematisch. De <i>institutionele</i> definitie verwijst naar de vraag of gezaghebbende instanties uit het literaire veld, zoals <a href="/wiki/Uitgeverij" title="Uitgeverij">uitgeverijen</a>, literatuurrecensenten, <a href="/wiki/Boekhandel" title="Boekhandel">boekhandels</a>, een tekst al dan niet als literair beoordelen. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Normatief">Normatief</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=13" title="Bewerk dit kopje: Normatief" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=13" title="De broncode bewerken van de sectie: Normatief"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Aan de selectie van hetgeen tot de literatuur wordt gerekend, liggen meestal esthetische normen ten grondslag, maar ook andere eigenschappen kunnen een rol spelen, waaronder het fictieve gehalte, en de zelfstandigheid van een tekst.<sup id="cite_ref-Van_Bork_2002_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-Van_Bork_2002-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> De hoofdindeling in genres is traditioneel drieledig; <a href="/wiki/Epiek" title="Epiek">epiek</a> oftewel verhalende literatuur, al dan niet in dichtvorm; <a href="/wiki/Lyriek" title="Lyriek">lyriek</a> oftewel de subjectieve gemoedsuitstorting van de schrijver (gevoelens en gedachten); en <a href="/wiki/Drama_(genre)" title="Drama (genre)">drama</a>, dat wil zeggen de uitbeelding in <a href="/wiki/Toneelstuk" title="Toneelstuk">toneelvorm</a>.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">&#91;</span>41<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> De hiërarchie tussen de genres ligt niet vast, omdat esthetische normen in de loop der tijd veranderen. Zo werd proza lang niet als literatuur beschouwd; pas in de <a href="/wiki/Romantiek_(literatuur)" title="Romantiek (literatuur)">romantiek</a> komt daar verandering in en komt er een voldragen prozaproductie tot stand.<sup id="cite_ref-Van_Bork_2002_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-Van_Bork_2002-3"><span class="cite-bracket">&#91;</span>3<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> In de zeventiende eeuw stond het <a href="/wiki/Epos" title="Epos">epos</a> het hoogst aangeschreven als literair genre; <a href="/wiki/Joost_van_den_Vondel" title="Joost van den Vondel">Joost van den Vondel</a> heeft dan ook meer dan eens geprobeerd zo'n heldendicht te schrijven. </p><p>Ook de status van individuele werken en auteurs kan veranderen met de norm: het meest archetypische voorbeeld is misschien wel de roman <i><a href="/wiki/Moby-Dick_(boek)" title="Moby-Dick (boek)">Moby-Dick</a></i> van <a href="/wiki/Herman_Melville" title="Herman Melville">Herman Melville</a>, die bij verschijning in 1851 gemengd ontvangen werd. Het boek raakte in eerste instantie vrijwel geheel vergeten, maar na de opkomst van het <a href="/wiki/Modernisme" title="Modernisme">modernisme</a> en de daarmee gepaard gaande waardering voor complex proza, werd het honderdste geboortejaar van de auteur het vertrekpunt voor een snelle stijging van de status van zijn boek. <a href="/wiki/Nescio" title="Nescio">Nescio</a> en <a href="/wiki/Willem_Elsschot" title="Willem Elsschot">Elsschot</a> debuteerden beiden in de jaren 1910, maar hun werk steeg in waardering doordat twintig jaar later, onder invloed van het tijdschrift <a href="/wiki/Forum_(literair_tijdschrift)" title="Forum (literair tijdschrift)">Forum</a>, proza dat aandoet als gewone spreektaal in aanzien steeg. Andersom is ook mogelijk: de Amerikaanse dichter <a href="/wiki/Henry_Wadsworth_Longfellow" title="Henry Wadsworth Longfellow">Longfellow</a> geldt nu als een minder belangrijk talent dan in zijn tijd werd gedacht. In Nederland heeft de status van <a href="/wiki/Jacob_Cats_(dichter)" title="Jacob Cats (dichter)">Jacob Cats</a> een daling doorgemaakt. Wat in een bepaalde periode als literatuur werd beschouwd, is na te lezen in wetenschappelijke <a href="/wiki/Literatuurgeschiedenis" title="Literatuurgeschiedenis">literatuurgeschiedenissen</a>, die rekening houden met de normen uit de beschreven periode. Oudere literatuurgeschiedenissen beschrijven vaak subjectief wat in de tijd van de literatuurhistoricus nog steeds mooi gevonden werd. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literatuur_en_lectuur">Literatuur en lectuur</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=14" title="Bewerk dit kopje: Literatuur en lectuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=14" title="De broncode bewerken van de sectie: Literatuur en lectuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>'Zonder enige twijfel het moeilijkste probleem uit de hele literatuurwetenschap,' aldus de literatuurwetenschapper <a href="/wiki/J.A._Dautzenberg" title="J.A. Dautzenberg">J.A. Dautzenberg</a>, 'is het verschil tussen <i>literatuur</i> enerzijds en <i>lectuur</i> of <i>ontspanningsliteratuur</i> anderzijds.'<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">&#91;</span>42<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Hoewel volgens hem iedereen wel aanvoelt dat er kwaliteitsverschillen bestaan, is het 'hoogst onduidelijk' waarop dat verschil berust. Bovendien geldt dat ook wanneer er overeenstemming zou bestaan over welke eigenschappen hier een rol spelen, dan verschilt men van mening of een individueel werk over die eigenschappen beschikt. Een detectiveroman hoort spannend te zijn, maar de ene lezer vindt dezelfde roman saai die een ander spannend vindt.<sup id="cite_ref-Dautzenberg_1989,_495_46-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dautzenberg_1989,_495-46"><span class="cite-bracket">&#91;</span>43<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Daar komt bij dat ook ontspanningslectuur over hoge kwaliteit kan beschikken.<sup id="cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-0" class="reference"><a href="#cite_note-Dautzenberg_1989,_497-47"><span class="cite-bracket">&#91;</span>44<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>In het algemeen geldt dat literaire auteurs beter schrijven dan niet-literaire, omdat zij een grotere woordenschat hebben, hun romanconstructie vernuftiger is, hun taalvermogen groter is: de zinsconstructie is gevarieerder en de beeldspraak origineler.<sup id="cite_ref-Dautzenberg_1989,_495_46-1" class="reference"><a href="#cite_note-Dautzenberg_1989,_495-46"><span class="cite-bracket">&#91;</span>43<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> Een tweede verschil is een functioneel verschil: lectuur is een consumptiegoed dat na verbruik vergeten kan worden, literatuur wil de lezer aan het denken zetten.<sup id="cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-1" class="reference"><a href="#cite_note-Dautzenberg_1989,_497-47"><span class="cite-bracket">&#91;</span>44<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <dl><dd>Een roman bestaat in principe uit handelingen, en die worden verricht door mensen. In lectuur staan die handelingen centraal en zijn de personen slechts middelen om de handelingen te verrichten. In literatuur is het precies andersom: de handelingen dienen om te laten zien hoe de mensen zijn.<sup id="cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-2" class="reference"><a href="#cite_note-Dautzenberg_1989,_497-47"><span class="cite-bracket">&#91;</span>44<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup></dd></dl> <p>Deze omschrijving bevat een element van ontmaskering. Een oorlogsroman die tot de ontspanningsliteratuur hoort, biedt alleen een spannend verhaal, terwijl <i>Pastorale 1943</i> van <a href="/wiki/Simon_Vestdijk" title="Simon Vestdijk">Vestdijk</a> laat zien dat de verzetsmensen geen stoere helden waren, maar onhandige, bange mensen die voor hun verzet tegen de Duitsers vaak heel andere motieven hadden dan patriottisme. Literaire romans laten zien hoe de mensen achter de schijn zijn, stellen de waarheid over de mensen en de wereld aan de orde. In het geval van ontspanningslectuur van hoog niveau is het alleen dit verschil in functie dat beslissend is voor de indeling.<sup id="cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-3" class="reference"><a href="#cite_note-Dautzenberg_1989,_497-47"><span class="cite-bracket">&#91;</span>44<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Het debat over de vraag wat wel en wat niet tot de literatuur moet worden gerekend blijft ook in de eenentwintigste eeuw voor verschil van mening zorgen. Zo formuleerde criticus Arnold Heumakers in 2012 zijn bezwaren tegen de bestseller <i><a href="/wiki/Bonita_Avenue" title="Bonita Avenue">Bonita Avenue</a></i> van <a href="/wiki/Peter_Buwalda" title="Peter Buwalda">Peter Buwalda</a>: 'Deze roman belichaamt de knieval van de literatuur voor de meedogenloze opkomst van de thriller in de publieksgunst.'<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">&#91;</span>45<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p><p>Toch is wat tot de <a href="/wiki/Literaire_canon" title="Literaire canon">literaire canon</a> gerekend wordt slechts een consensus en kunnen auteurs van wie het werk in een eerdere periode nog tot literatuur werd gerekend uit deze canon verdwijnen, en andersom. </p><p>Behalve aan erkende "basale" <a href="/wiki/Literair_genre" title="Literair genre">literaire tekstsoorten</a> zoals <a href="/wiki/Gedicht" title="Gedicht">gedichten</a>, <a href="/wiki/Po%C3%ABzie" title="Poëzie">poëzie</a> en <a href="/wiki/Toneel_(spel)" class="mw-redirect" title="Toneel (spel)">toneel</a> kunnen ook aan andere <a href="/wiki/Tekstsoort" title="Tekstsoort">tekstsoorten</a> literaire eigenschappen worden toegeschreven. Enkele voorbeelden: <a href="/wiki/Film_(cinematografie)" title="Film (cinematografie)">filmteksten</a>, of <a href="/wiki/Proza" title="Proza">prozateksten</a> die geheel of gedeeltelijk zijn verzonnen. Vooral binnen deze laatste groep zijn veel verschillende <a href="/wiki/Literair_genre" title="Literair genre">literaire genres</a> te onderscheiden: de gewone <a href="/wiki/Roman_(literatuur)" title="Roman (literatuur)">roman</a>, de <a href="/wiki/Non-fictie" title="Non-fictie">non-fictieve roman</a> – dat wil zeggen proza dat verwijst naar waar gebeurde verschijnselen en personen –, alsmede de <a href="/wiki/Brief" title="Brief">brief</a>, het <a href="/wiki/Essay" title="Essay">essay</a> en de <a href="/wiki/Autobiografie" title="Autobiografie">autobiografie</a>. Een recenter fenomeen is de Amerikaanse <i><a href="/wiki/Graphic_novel" class="mw-redirect" title="Graphic novel">graphic novel</a></i> (Nederlands: literaire <a href="/wiki/Stripverhaal" title="Stripverhaal">strip</a> of <a href="/wiki/Striproman" title="Striproman">striproman</a>), die sinds eind 20e eeuw ook in het <a href="/wiki/Nederlandse_taalgebied" class="mw-redirect" title="Nederlandse taalgebied">Nederlandse taalgebied</a> aan populariteit wint. Dergelijke strips zouden er ook aanspraak op kunnen maken om tot de literatuur te worden gerekend. </p> <div class="hatnote" style="margin-bottom:0.5em; padding:0.5em 0 0.5em 1.6em; font-size:95%;" role="note"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/15px-1rightarrow_blue.svg.png" decoding="async" width="15" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/23px-1rightarrow_blue.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/1rightarrow_blue.svg/30px-1rightarrow_blue.svg.png 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></span></span> <i>Literaire eigenschappen worden verder beschreven in het artikel over een aan literatuur verwante term: <a href="/wiki/Bellettrie" title="Bellettrie">bellettrie</a>.</i></div> <p>Literatuur zou daardoor ook gedefinieerd kunnen worden als een verzameling teksten die door de smaakmakende gemeenschap als waardevol wordt beschouwd en volgens die gemeenschap bijzondere kenmerken heeft. Het blijft natuurlijk de vraag wie die "smaakmakende gemeenschap" precies is – veelal is dit een diffuus geheel van personen die samen het literaire veld uitmaken. Het betreft dus literatuurwetenschappers, recensenten, critici, schrijvers, opiniemakers, uitgevers, journalisten, mediafiguren, studenten, samenstellers van schoolboeken, leden van literaire jury's, enzovoort. Dit literaire veld is uiteraard steeds in beweging (het verandert voortdurend) en onderling verdeeld. Zo verandert de <a href="/wiki/Literaire_canon" title="Literaire canon">literaire canon</a> die door de werkzaamheden van het veld tot stand komt gaandeweg. </p><p>Ook teksten die volgens deze opvatting als "niet-literair" moeten worden beschouwd kunnen toch literaire kenmerken vertonen, het onderscheid literatuur-lectuur is immers tamelijk arbitrair. Het betreft hier eerder een <a href="/wiki/Continu%C3%BCm_(natuurkunde)" title="Continuüm (natuurkunde)">continuüm</a>, geen zwart-wittegenstelling. Zo blijft van sommige schrijvers ook onduidelijk of ze wel of niet tot de literatuurproducenten kunnen worden gerekend. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Studie_van_literatuur">Studie van literatuur</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=15" title="Bewerk dit kopje: Studie van literatuur" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=15" title="De broncode bewerken van de sectie: Studie van literatuur"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>De studie van de literatuur wordt <i><a href="/wiki/Letterkunde" title="Letterkunde">letterkunde</a></i> of <i><a href="/wiki/Literatuurwetenschap" title="Literatuurwetenschap">literatuurwetenschap</a></i> genoemd. Een belangrijk onderdeel hiervan is de studie van de <a href="/wiki/Literatuurgeschiedenis" title="Literatuurgeschiedenis">literatuurgeschiedenis</a>, ook wel bekend als literatuurgeschiedschrijving of literaire geschiedschrijving. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literaire_traditie">Literaire traditie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=16" title="Bewerk dit kopje: Literaire traditie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=16" title="De broncode bewerken van de sectie: Literaire traditie"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Literaire traditie is het verschijnsel dat in een taalgebied in meer of mindere mate het schrijven van literatuur wordt uitgeoefend. De mate waarin en de manier waarop dit gebeurt verschilt sterk per taal- en cultuurgebied en is ten dele historisch bepaald. Zo is dat wat als "klassieke <a href="/wiki/Wereldliteratuur" title="Wereldliteratuur">wereldliteratuur</a>" wordt beschouwd over het algemeen het sterkst vertegenwoordigd in talen die worden gesproken in landen die behoren tot de <a href="/wiki/Eerste_Wereld" class="mw-redirect" title="Eerste Wereld">Eerste</a> en de <a href="/wiki/Tweede_Wereld" class="mw-redirect" title="Tweede Wereld">Tweede Wereld</a>. Voorbeelden van talen met een dergelijke literaire traditie zijn het <a href="/wiki/Frans" title="Frans">Frans</a>, <a href="/wiki/Engels" title="Engels">Engels</a>, <a href="/wiki/Duits" title="Duits">Duits</a> en <a href="/wiki/Russisch" title="Russisch">Russisch</a>. Ook het <a href="/wiki/Nederlands" title="Nederlands">Nederlands</a> kent een literaire traditie, zij het in mindere mate, aangezien dit een wat kleiner taalgebied is. </p><p>De meeste <a href="/wiki/Natuurlijke_taal" title="Natuurlijke taal">natuurlijke talen</a> kennen enige mate van literaire traditie. Er zijn echter ook talen waarin nog nooit iets is opgeschreven, zoals sommige <a href="/wiki/Afro-Aziatische_talen" title="Afro-Aziatische talen">Afro-Aziatische talen</a>. Meestal betreft het hier tevens de talen met weinig tot zeer weinig <a href="/wiki/Moedertaalspreker" title="Moedertaalspreker">moedertaalsprekers</a>. </p><p>Literaire traditie onderscheidt <a href="/wiki/Geschreven_taal" title="Geschreven taal">geschreven talen</a> van <a href="/wiki/Gesproken_taal" class="mw-redirect" title="Gesproken taal">gesproken talen</a>. Het al dan niet aanwezig zijn van een literaire traditie is ook iets wat volgens voorschriften van de <a href="/wiki/International_Organization_for_Standardization" class="mw-redirect" title="International Organization for Standardization">International Organization for Standardization</a> een <a href="/wiki/Kunsttaal" title="Kunsttaal">kunsttaal</a> al dan niet tot <i>auxlang</i> maakt. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Literair_veld">Literair veld</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=17" title="Bewerk dit kopje: Literair veld" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=17" title="De broncode bewerken van de sectie: Literair veld"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Het <i>literair veld</i> is een binnen de literatuurwetenschap gebruikelijk standaardmodel om alles wat met de literaire communicatie te maken heeft in de juiste context te plaatsen. Dit model heeft de vorm van een keten, met aan het ene eind de "zender" (de auteur) en aan het andere eind de "ontvanger" (de lezer). De schakels ertussenin zijn de door de auteur geproduceerde tekst (samen met de auteur valt dit onder de <i>materiële productie</i>), de uitgever en daarna de bemiddelende instituties (deze twee vallen onder <i>distributie</i>) en ten slotte de instituties die de lezer door middel van <a href="/wiki/Literaire_kritiek" title="Literaire kritiek">literaire kritiek</a> vooraf voorlichten. Nadat deze laatste fase, bekend als de <i>symbolische productie</i>, is doorlopen, belandt de literaire tekst uiteindelijk bij de lezer.<sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">&#91;</span>46<span class="cite-bracket">&#93;</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zie_ook">Zie ook</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=18" title="Bewerk dit kopje: Zie ook" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=18" title="De broncode bewerken van de sectie: Zie ook"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r63829521">.mw-parser-output .zusterprojecten{padding:0;font-size:90%;clear:both;margin:1em 0 -0.5em 0}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein{padding-bottom:5px;font-size:90%}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop{vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-lijst{display:inline;margin-left:0;padding-left:0}.mw-parser-output .zusterprojecten-kop,.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{display:inline-block;margin:0.4em 0.6em;white-space:nowrap;line-height:1.4em;width:12.5em}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{width:17.5em;max-height:20px}.mw-parser-output .zuster-logo{display:inline-block;text-align:center;width:34px}.mw-parser-output .zuster-tekst{display:inline-block;vertical-align:middle}.mw-parser-output .zusterprojecten-klein .zuster-op{display:inline}@media screen and (max-width:720px){.mw-parser-output .zusterprojecten li,.mw-parser-output .zusterprojecten-klein li{max-height:initial;line-height:inherit}}</style> <div class="interProjectTemplate interProject-klein zusterprojecten-klein infobox noprint"> <div class="zusterprojecten-kop"><b>Op andere <a href="/wiki/Wikimedia_Foundation" title="Wikimedia Foundation">Wikimedia</a>-projecten</b></div><br /> <ul class="zusterprojecten-lijst"> <div class="interProject commons mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Literature" class="extiw" title="c:Category:Literature">Mediabestanden</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/18px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="18" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/27px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/36px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Literature" class="extiw" title="c:Category:Literature"><i><b>Media</b></i></a><div class="zuster-op"> op Commons</div></div></li><div class="interProject wiktionary mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/literatuur" class="extiw" title="wikt:literatuur">WikiWoordenboek</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/23px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="23" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/35px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/46px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wiktionary.org/wiki/literatuur" class="extiw" title="wikt:literatuur"><i><b>Definitie</b></i></a><div class="zuster-op"> op WikiWoordenboek</div></div></li><div class="interProject wikibooks mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikibooks.org/wiki/Portaal:Literatuurstudie" class="extiw" title="b:Portaal:Literatuurstudie">Wikibooks</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/21px-Wikibooks-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="21" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/32px-Wikibooks-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikibooks-logo.svg/42px-Wikibooks-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikibooks.org/wiki/Portaal:Literatuurstudie" class="extiw" title="b:Portaal:Literatuurstudie"><i><b>Boeken</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikibooks</div></div></li><div class="interProject wikisource mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Categorie:Literatuur" class="extiw" title="s:Categorie:Literatuur">Wikisource</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/21px-Wikisource-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="22" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/32px-Wikisource-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/42px-Wikisource-logo.svg.png 2x" data-file-width="410" data-file-height="430" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikisource.org/wiki/Categorie:Literatuur" class="extiw" title="s:Categorie:Literatuur"><i><b>Bronnen</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikisource</div></div></li><div class="interProject wikiquote mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Literatuur" class="extiw" title="q:Literatuur">Wikiquote</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/20px-Wikiquote-logo.svg.png" decoding="async" width="20" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/30px-Wikiquote-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Wikiquote-logo.svg/40px-Wikiquote-logo.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="355" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikiquote.org/wiki/Literatuur" class="extiw" title="q:Literatuur"><i><b>Citaten</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikiquote</div></div></li><div class="interProject wikinews mw-list-item" style="display:none;"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Literatuur" class="extiw" title="n:Categorie:Literatuur">Wikinieuws</a></div><li><div class="zuster-logo"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/25px-Wikinews-logo.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/38px-Wikinews-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Wikinews-logo.svg/50px-Wikinews-logo.svg.png 2x" data-file-width="759" data-file-height="415" /></span></span></div> <div class="zuster-tekst"><a href="https://nl.wikinews.org/wiki/Categorie:Literatuur" class="extiw" title="n:Categorie:Literatuur"><i><b>Nieuws</b></i></a><div class="zuster-op"> op Wikinieuws</div></div></li> </ul> </div> <ul><li><a href="/wiki/Portaal:Literatuur" title="Portaal:Literatuur">Portaal:Literatuur</a></li> <li><a href="/wiki/Literatuur_van_A_tot_Z" title="Literatuur van A tot Z">Literatuur van A tot Z</a></li> <li><a href="/wiki/Secundaire_bron" title="Secundaire bron">Secundaire bron</a></li> <li><a href="/wiki/Literaire_fictie" title="Literaire fictie">Literaire fictie</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verklarende_noten">Verklarende noten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=19" title="Bewerk dit kopje: Verklarende noten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=19" title="De broncode bewerken van de sectie: Verklarende noten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Volgens het lemma 'orale literatuur' in het Algemeen Literatuur Lexicon. De <i>Encyclopaedia Britannica</i> spelt <i>littera</i> en vertaald dit als 'letter van het alfabet'.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">De titel luidt bij Culler in het Engels: <i>On Literature Considered in its Relations with Social Institutions</i>.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">Het door Culler gebruikte voorbeeld van Emma Bovary en de romantische boeken die zij leest is hier vervangen door Cervantes.</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Verwijzende_noten">Verwijzende noten</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=20" title="Bewerk dit kopje: Verwijzende noten" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=20" title="De broncode bewerken van de sectie: Verwijzende noten"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="reflist" style="-moz-column-count:3; -webkit-column-count:3; column-count:3;-moz-column-width:21em; -webkit-column-width:21em; column-width:21em; list-style-type: decimal;"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Prof. dr. Guido Geerts en drs. Ton den Boon (red.), <i>Van Dale Groot Woordenboek der Nederlandse taal. j-r</i>. Utrecht en Antwerpen: Van Dale Lexicografie, dertiende uitgave, 1999, 1899. <span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9066484233" title="Speciaal:Boekbronnen/9066484233">ISBN 9066484233</a></span></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">J.B. Sykes (red.), <i>The Concise Oxford Dictionary of Current English. Based on The Oxford English Dictionary and its Supplements</i>. Sixth Edition Oxford: Oxford University Press, 1976, 634. <span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/0198611218" title="Speciaal:Boekbronnen/0198611218">ISBN 0198611218</a></span></span> </li> <li id="cite_note-Van_Bork_2002-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Van_Bork_2002_3-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Van_Bork_2002_3-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Van_Bork_2002_3-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Van Bork (2002)</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Sally Wehmeier (hoofdred.), <i>Oxford Advanced Learner's Dictionary of Current English.</i> Sixth edition. Oxford: Oxford University Press, 2000, 751. <span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/019431510X" title="Speciaal:Boekbronnen/019431510X">ISBN 019431510X</a></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">'Letterkunde.' In: M.J. Koenen en J.B. Drewes, <i>Wolters' Woordenboek Eigentijds Nederlands. Grote Koenen</i>. Eerste druk, Groningen: Wolters-Noordhoff, 700</span> </li> <li id="cite_note-ReferenceA-6"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-ReferenceA_6-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-ReferenceA_6-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bernaerts, Delabastita, Geerdink e.a. (2012-)</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Bernaerts e.a.<a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_03080.php">'Literatuur'</a>. <i>Algemeen letterkundig lexicon</i>, online. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240407175914/https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/">Gearchiveerd</a> op 7 april 2024.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Bernaerts e.a., <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_03101.php">'orale literatuur'</a> Algemeen Letterkundig Lexicon, online. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20231003045547/https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_03101.php">Gearchiveerd</a> op 3 oktober 2023.</span> </li> <li id="cite_note-Rexroth-10"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Rexroth_10-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-4"><sup><i><b>e</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-5"><sup><i><b>f</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-6"><sup><i><b>g</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-7"><sup><i><b>h</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-8"><sup><i><b>i</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-9"><sup><i><b>j</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-10"><sup><i><b>k</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-11"><sup><i><b>l</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-12"><sup><i><b>m</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Rexroth_10-13"><sup><i><b>n</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Rexroth</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 18</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 18-19</span> </li> <li id="cite_note-Culler_1997,_21-13"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Culler_1997,_21_13-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Culler_1997,_21_13-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 21</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 22</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 27</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 24</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 25-27</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 28-29</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 30</span> </li> <li id="cite_note-Culler_1997,_33-21"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Culler_1997,_33_21-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Culler_1997,_33_21-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 33</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 33. Oorspronkelijk citaat: 'purposiveness without purpose'</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997), 34</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Culler (1997),35</span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Van Rooden (2015), 90-91</span> </li> <li id="cite_note-Van_Rooden_2015,_91-27"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Van_Rooden_2015,_91_27-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Van_Rooden_2015,_91_27-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Van Rooden (2015), 91</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Eagleton (1983), 9. Oorspronkelijk citaat: 'a number of ways in which people <i>relate themselves</i> to writing'</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Eagleton (1983), 9</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Van Rooden (2015), 91. Cursief van Van Rooden.</span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text">Dorleijn (2014), 245</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Dorleijn (2014), 241</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Dorleijn (2014), 242-243</span> </li> <li id="cite_note-Bax_2016,_100-34"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Bax_2016,_100_34-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Bax_2016,_100_34-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Bax (2016), 100</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Geciteerd bij Bax (2016), 100</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">Van Rooden (2015), 92</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text">Bax (2016), 100. Cursief van Bax</span> </li> <li id="cite_note-38"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-38">↑</a></span> <span class="reference-text">Bax (2016, 100</span> </li> <li id="cite_note-39"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-39">↑</a></span> <span class="reference-text">Bartelink (1993), 102</span> </li> <li id="cite_note-40"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-40">↑</a></span> <span class="reference-text">Bartelink (1993), 146</span> </li> <li id="cite_note-41"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-41">↑</a></span> <span class="reference-text">Leitch e.a. (2010), 4</span> </li> <li id="cite_note-Leitch_2010,_4-42"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Leitch_2010,_4_42-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Leitch_2010,_4_42-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Leitch (2010), 4</span> </li> <li id="cite_note-43"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-43">↑</a></span> <span class="reference-text">Gelderblom en Musschoot (2017), 27</span> </li> <li id="cite_note-44"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-44">↑</a></span> <span class="reference-text">Lodewick (1975), pp. 17, 37 en 45.</span> </li> <li id="cite_note-45"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-45">↑</a></span> <span class="reference-text">Dautzenberg (1989), 495. Cursiveringen van termen door Dautzenberg.</span> </li> <li id="cite_note-Dautzenberg_1989,_495-46"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Dautzenberg_1989,_495_46-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Dautzenberg_1989,_495_46-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Dautzenberg (1989), 495</span> </li> <li id="cite_note-Dautzenberg_1989,_497-47"><span class="mw-cite-backlink">↑ <a href="#cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-Dautzenberg_1989,_497_47-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a></span> <span class="reference-text">Dautzenberg (1989), 497</span> </li> <li id="cite_note-48"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-48">↑</a></span> <span class="reference-text">Arnold Heumakers in <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20150412013928/http://www.vanoorschot.nl/winkel/nieuw.html?page=shop.product_details&amp;flypage=flypage_vo.tpl&amp;product_id=22375&amp;category_id=13"><i>Tirade</i> 442</a>, februari 2012</span> </li> <li id="cite_note-49"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-49">↑</a></span> <span class="reference-text">Essink, Femke, Gaston Franssen, Jan Rock (2013), p. 19-20</span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bronnen">Bronnen</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;veaction=edit&amp;section=21" title="Bewerk dit kopje: Bronnen" class="mw-editsection-visualeditor"><span>bewerken</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Literatuur&amp;action=edit&amp;section=21" title="De broncode bewerken van de sectie: Bronnen"><span>brontekst bewerken</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Bartelink, G.J.M. (1993). <i>Klassieke letterkunde</i>. Eerste druk 1964. Zevende druk: Atrium</li> <li><a href="/wiki/Sander_Bax" title="Sander Bax">Bax, Sander</a> (2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_ned021201601_01/_ned021201601_01_0005.php#5">'De publieke intellectueel als literair populist. Het publieke schrijverschap van Leon de Winter'</a> In: <i>Nederlandse Letterkunde</i>, 97-129</li> <li>Bernaerts, Lars, Dirk Belabastita, Nina Geerdink, Esther Op de Beek, Frank Willaert (red.). (2012-). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/"><i>Algemeen letterkundig lexicon</i></a> (ALL), online</li> <li>----. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_01119.php">'institutie'</a></li> <li>----. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/dela012alge01_01/dela012alge01_01_03204.php">'teksttype'</a></li> <li>Bork, G.J. van (2002. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/bork001lett01_01/bork001lett01_01_0013.php#l083">'Literatuur of letterkunde-1.'</a> G.J. van Bork e.a. (red.), <i>Letterkundig lexicon voor de Neerlandistiek</i>, online.</li> <li>Culler, Jonathan (1997). <i>Literary Theory. A Very Short Introduction</i>. Oxford/New York: Oxford University Press</li> <li><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/J.A._Dautzenberg" title="J.A. Dautzenberg">Dautzenberg, J.A.</a></span> (1989): <i>Nederlandse literatuur. Geschiedenis, bloemlezing en theorie. Voor bovenbouw havo en vwo</i>. Den Bosch: Malmberg. Vijfde oplage 1993. <span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9020802658" title="Speciaal:Boekbronnen/9020802658">ISBN 9020802658</a></span></li> <li><a href="/wiki/Gillis_Dorleijn" title="Gillis Dorleijn">Dorleijn, Gillis</a> (2014). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/_ned021201401_01/_ned021201401_01_0006.php">'Het einde van de literatuur? Over de bestudering van literaire cultuur en haar belang'</a> In: <i>Nederlandse Letterkunde</i>, 129-148</li> <li>Eagleton, Terry (1983). <i>Literary Theory: An Introduction</i>. Eerste druk 1983. Herdruk: 1994, Oxford, UK: Blackwell Publishers</li> <li><i>Encyclopaedia Britannica</i>, <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/art/literature">'Literature'</a>, online</li> <li>Essink, Femke, Gaston Franssen, Jan Rock (2013). <i>Literatuur in de wereld. Handboek moderne letterkunde</i>.</li> <li>Gelderblom, Arie-Jan, en Anne Marie Musschoot (2017). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbnl.org/tekst/geld008onge02_01/geld008onge02_01_0004.php"><i>Ongeziene blikken. Nabeschouwingen bij de Geschiedenis van de Nederlandse literatuur</i></a>. Amsterdam: Bert Bakker</li> <li>Gorp, H. van, en R. Ghesquiere (1998). <i>Lexicon van literaire termen</i>. Groningen: Martinus Nijhoff. <span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9789001704957" title="Speciaal:Boekbronnen/9789001704957">ISBN 9789001704957</a></span>.</li> <li>Leitch, Vincent B. (red.) (2010). <i>The Norton Anthology of Theory and Criticism</i>. Second Edition, New York en Londen: W.W. Norton &amp; Company. <span class="&#73;SBN"><a href="/wiki/Speciaal:Boekbronnen/9780393932928" title="Speciaal:Boekbronnen/9780393932928">ISBN 9780393932928</a></span></li> <li>Leitch, Vincent B. (2010), 'Introduction to Theory and Criticism.' In: Leitch (2010), 1-33</li> <li><span style="font-variant:small-caps;"><a href="/wiki/Fernand_Lodewick" title="Fernand Lodewick">Lodewick, H.J.M.F.</a></span> (1975): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.dbnl.org/tekst/lode004lite01_01/"><i>Literaire kunst</i>.</a> Eerste druk 1955. Eenenveertigste druk 1975. Den Bosch: Malmberg.</li> <li>Rexroth, Kenneth. 'The Scope of Literature'. Onderdeel van het artikel 'Literature'. In: <i>Encyclopaedia Britannica</i>, online</li> <li>Rooden, Aukje van (2015). <i>Literatuur, autonomie en engagement. Pleidooi voor een nieuw paradigma</i>. Amsterdam: Amsterdam University Press</li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67837862">.mw-parser-output .navigatie{position:relative;clear:both;overflow:auto;margin:1em auto -0.5em;padding:2px;background-color:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);text-align:center;font-size:87%}.mw-parser-output .navigatie-bewerken{margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-bewerken .mw-ui-icon::before{background-size:0.9em}.mw-parser-output .navigatie-afb-links,.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{position:absolute}.mw-parser-output .navigatie-afb-rechts{right:2px}.mw-parser-output .navigatie-afb-groot{float:right;padding-left:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:#ddeef8;padding:2px 5.5em;font-weight:bold}.mw-parser-output .navigatie-inhoud{padding:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-inhoud p:first-child{margin:0}.mw-parser-output .navigatie div[style*="background-color"],.mw-parser-output .navigatie div[style*="background"]{color:inherit}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navigatie-titel{background-color:var(--background-color-interactive,#eaecf0)!important}}</style> <div class="navigatie" role="navigation" aria-labelledby="Literatuur"> <div class="navigatie-afb-links noviewer"><div class="navigatie-bewerken show-autoconfirmed nomobile"><span class="nowrap skin-invert-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Sjabloon:Navigatie_literatuur" title="Sjabloon:Navigatie literatuur"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c4/OOjs_UI_icon_article-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_article-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span> · <span class="ui-state-disabled" typeof="mw:File"><span title="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)"><img alt="Overleg sjabloon (de pagina bestaat niet)" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_speechBubbles-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></span></span> · <span typeof="mw:File"><a href="//nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sjabloon:Navigatie_literatuur&amp;action=edit" title="Sjabloon bewerken"><img alt="Sjabloon bewerken" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/16px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/24px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg/32px-OOjs_UI_icon_edit-ltr.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></span></div></div> <div id="Literatuur" class="navigatie-titel"><a class="mw-selflink selflink">Literatuur</a></div> <div class="navigatie-inhoud"> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r67785531">.mw-parser-output .navigatie-tabel{margin:0 auto 0 auto;text-align:left}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:right}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding-left:0.5em}@media screen and (max-width:640px){.mw-parser-output .navigatie-tabel tr{display:grid;grid-template-columns:1fr;width:100%;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .navigatie-tabel tr:last-of-type{margin-bottom:0}.mw-parser-output .navigatie-tabel .links{text-align:unset}.mw-parser-output .navigatie-tabel .rechts{padding:unset}}</style><table class="navigatie-tabel vatop" cellpadding="0" cellspacing="0" style=""><tbody><tr><td class="links" style=""><b>Stromingen:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Classicisme_(literatuur)" title="Classicisme (literatuur)">classicisme</a> · <a href="/wiki/Dada%C3%AFsme" title="Dadaïsme">dadaïsme</a> · <a href="/wiki/Existentialisme" title="Existentialisme">existentialisme</a> · <a href="/wiki/Expressionisme" title="Expressionisme">expressionisme</a> · <a href="/wiki/Frans-classicisme" title="Frans-classicisme">Frans-classicisme</a> · <a href="/wiki/Harlem_Renaissance" title="Harlem Renaissance">Harlem Renaissance</a> · <a href="/wiki/Imaginisme" title="Imaginisme">imaginisme</a> · <a href="/wiki/Kaalslagliteratuur" title="Kaalslagliteratuur">kaalslagliteratuur</a> · <a href="/wiki/Magisch_realisme_(literatuur)" title="Magisch realisme (literatuur)">magisch realisme</a> · <a href="/wiki/Marinisme" title="Marinisme">marinisme</a> · <a href="/wiki/Modernisme" title="Modernisme">modernisme</a> · <a href="/wiki/Naturalisme_(literatuur)" title="Naturalisme (literatuur)">naturalisme</a> · <a href="/wiki/Duitse_literatuur#Poëtisch_realisme_(1848–1890)" title="Duitse literatuur">poëtisch realisme</a> · <a href="/wiki/Realisme_(literatuur)" title="Realisme (literatuur)">realisme</a> · <a href="/wiki/Romantiek_(literatuur)" title="Romantiek (literatuur)">romantiek</a> · <a href="/wiki/Socialistisch_realisme" title="Socialistisch realisme">socialistisch realisme</a> · <a href="/wiki/Surrealisme" title="Surrealisme">surrealisme</a> · <a href="/wiki/Symbolisme" title="Symbolisme">symbolisme</a> · <a href="/wiki/Verlichting_(stroming)" title="Verlichting (stroming)">Verlichting</a> · <a href="/wiki/Vitalisme_(literatuur)" title="Vitalisme (literatuur)">vitalisme</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Naar tijdvak:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Hellenistische_literatuur" title="Hellenistische literatuur">Hellenistische literatuur</a>, <a href="/wiki/Barokliteratuur" title="Barokliteratuur">barokliteratuur</a> · <a href="/wiki/Middeleeuwse_literatuur" title="Middeleeuwse literatuur">middeleeuwse literatuur</a> · <a href="/wiki/Neolatijnse_literatuur" title="Neolatijnse literatuur">Neolatijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Postmoderne_literatuur" title="Postmoderne literatuur">postmoderne literatuur</a> · <a href="/wiki/Renaissanceliteratuur" title="Renaissanceliteratuur">renaissanceliteratuur</a> · <a href="/wiki/Romeinse_literatuur" title="Romeinse literatuur">Romeinse literatuur</a> · <a href="/wiki/Victoriaanse_literatuur" title="Victoriaanse literatuur">victoriaanse literatuur</a></td></tr><tr><td class="links"><span class="nowrap"><b>Naar taal en gebied:</b></span></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Afrikaanse_literatuur" title="Afrikaanse literatuur">Afrikaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Amerikaanse_literatuur" title="Amerikaanse literatuur">Amerikaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Arabische_literatuur" title="Arabische literatuur">Arabische literatuur</a> · <a href="/wiki/Australische_literatuur" title="Australische literatuur">Australische literatuur</a> · <a href="/wiki/Belgische_literatuur" title="Belgische literatuur">Belgische literatuur</a> · <a href="/wiki/Braziliaanse_literatuur" title="Braziliaanse literatuur">Braziliaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Britse_literatuur" title="Britse literatuur">Britse literatuur</a> · <a href="/wiki/Byzantijnse_literatuur" title="Byzantijnse literatuur">Byzantijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Literatuur_van_het_Caribisch_deel_van_het_Koninkrijk_der_Nederlanden" title="Literatuur van het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden">Literatuur van het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden</a> · <a href="/wiki/Chicanoliteratuur" title="Chicanoliteratuur">Chicanoliteratuur</a> · <a href="/wiki/Chinese_literatuur" title="Chinese literatuur">Chinese literatuur</a> · <a href="/wiki/Deense_literatuur" title="Deense literatuur">Deense literatuur</a> · <a href="/wiki/Engelse_literatuur" title="Engelse literatuur">Engelse literatuur</a> · <a href="/wiki/Duitse_literatuur" title="Duitse literatuur">Duitse literatuur</a> · <a href="/wiki/Franse_literatuur" title="Franse literatuur">Franse literatuur</a> · <a href="/wiki/Friese_literatuur" title="Friese literatuur">Friese literatuur</a> · <a href="/wiki/Griekse_literatuur" title="Griekse literatuur">Griekse literatuur</a> · <a href="/wiki/Ierse_literatuur" title="Ierse literatuur">Ierse literatuur</a> · <a href="/wiki/Indonesische_literatuur" title="Indonesische literatuur">Indonesische literatuur</a> · <a href="/wiki/Italiaanse_literatuur" title="Italiaanse literatuur">Italiaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Japanse_literatuur" title="Japanse literatuur">Japanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Koreaanse_literatuur" title="Koreaanse literatuur">Koreaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Latijnse_literatuur" title="Latijnse literatuur">Latijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Latijns-Amerikaanse_literatuur" title="Latijns-Amerikaanse literatuur">Latijns-Amerikaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Middelperzische_literatuur" title="Middelperzische literatuur">Middelperzische literatuur</a> · <a href="/wiki/Nederlandse_literatuur" title="Nederlandse literatuur">Nederlandse literatuur</a> · <a href="/wiki/Noorse_literatuur" title="Noorse literatuur">Noorse literatuur</a> · <a href="/wiki/Oudgriekse_literatuur" title="Oudgriekse literatuur">Oudgriekse literatuur</a> · <a href="/wiki/Russische_literatuur" title="Russische literatuur">Russische literatuur</a> · <a href="/wiki/Schotse_literatuur" title="Schotse literatuur">Schotse literatuur</a> · <a href="/wiki/Spaanse_literatuur" title="Spaanse literatuur">Spaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Surinaamse_literatuur" title="Surinaamse literatuur">Surinaamse literatuur</a> · <a href="/wiki/Syrische_literatuur" title="Syrische literatuur">Syrische literatuur</a> · <a href="/wiki/Tibetaanse_literatuur" title="Tibetaanse literatuur">Tibetaanse literatuur</a> · <a href="/wiki/Tsjechische_literatuur" title="Tsjechische literatuur">Tsjechische literatuur</a> · <a href="/wiki/Turkse_literatuur" title="Turkse literatuur">Turkse literatuur</a> · <a href="/wiki/Vlaamse_literatuur" title="Vlaamse literatuur">Vlaamse literatuur</a> · <a href="/wiki/Welshe_literatuur" title="Welshe literatuur">Welshe literatuur</a> · <a href="/wiki/Wereldliteratuur" title="Wereldliteratuur">Wereldliteratuur</a> · <a href="/wiki/Zweedse_literatuur" title="Zweedse literatuur">Zweedse literatuur</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Kenmerken:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Alinea" title="Alinea">alinea</a> · <a href="/wiki/Bibliografie" title="Bibliografie">bibliografie</a> · <a href="/wiki/Bladspiegel" title="Bladspiegel">bladspiegel</a> · <a href="/wiki/Intertekstualiteit" title="Intertekstualiteit">intertekstualiteit</a> · <a href="/wiki/Isotopie_(taalkunde)" title="Isotopie (taalkunde)">isotopie</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Genres:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Drama_(genre)" title="Drama (genre)">dramatiek</a> · <a href="/wiki/Epiek" title="Epiek">epiek</a> · <a href="/wiki/Jeugdliteratuur" title="Jeugdliteratuur">jeugdliteratuur</a> · <a href="/wiki/Leugenliteratuur" title="Leugenliteratuur">leugenliteratuur</a> · <a href="/wiki/Literair_genre" title="Literair genre">literair genre</a> · <a href="/wiki/Lyriek" title="Lyriek">lyriek</a> · <a href="/wiki/Mondelinge_geschiedenis" title="Mondelinge geschiedenis">mondelinge geschiedenis</a> · <a href="/wiki/Orale_traditie" title="Orale traditie">orale traditie</a> · <a href="/wiki/Po%C3%ABzie" title="Poëzie">poëzie</a> · <a href="/wiki/Proza" title="Proza">proza</a> · <a href="/wiki/Rabbijnse_literatuur" title="Rabbijnse literatuur">Rabbijnse literatuur</a> · <a href="/wiki/Vakliteratuur" title="Vakliteratuur">vakliteratuur</a> · <a href="/wiki/Wijsheidsliteratuur" title="Wijsheidsliteratuur">wijsheidsliteratuur</a></td></tr><tr><td class="links"><b>Studies:</b></td><td class="rechts"><a href="/wiki/Algemene_literatuurwetenschap" title="Algemene literatuurwetenschap">algemene literatuurwetenschap</a> · <a href="/wiki/Letterkunde" title="Letterkunde">letterkunde</a> · <a href="/wiki/Literaire_canon" title="Literaire canon">literaire canon</a> · <a href="/wiki/Literaire_kritiek" title="Literaire kritiek">literaire kritiek</a> · <a href="/wiki/Literatuurgeschiedenis" title="Literatuurgeschiedenis">literatuurgeschiedenis</a> · <a href="/wiki/Literatuurwetenschap" title="Literatuurwetenschap">literatuurwetenschap</a> · <a href="/wiki/Narratologie" title="Narratologie">narratologie</a></td></tr></tbody></table> </div></div> <!-- NewPP limit report Parsed by mw‐web.eqiad.main‐7c55db6c78‐bqzvf Cached time: 20241027173517 Cache expiry: 2592000 Reduced expiry: false Complications: [show‐toc] CPU time usage: 0.210 seconds Real time usage: 0.289 seconds Preprocessor visited node count: 1759/1000000 Post‐expand include size: 25764/2097152 bytes Template argument size: 9778/2097152 bytes Highest expansion depth: 10/100 Expensive parser function count: 1/500 Unstrip recursion depth: 0/20 Unstrip post‐expand size: 28005/5000000 bytes Lua time usage: 0.003/10.000 seconds Lua memory usage: 625818/52428800 bytes Number of Wikibase entities loaded: 0/400 --> <!-- Transclusion expansion time report (%,ms,calls,template) 100.00% 156.619 1 -total 24.28% 38.026 2 Sjabloon:References 23.08% 36.142 1 Sjabloon:Navigatie_literatuur 20.40% 31.945 1 Sjabloon:Navigatie 14.24% 22.298 1 Sjabloon:Zusterproject_klein 12.70% 19.883 1 Sjabloon:Zusterproject 9.45% 14.801 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel 8.40% 13.162 1 Sjabloon:Zie_ook 2.31% 3.614 1 Sjabloon:Bewerklinks 1.98% 3.100 6 Sjabloon:InterProject --> <!-- Saved in parser cache with key nlwiki:pcache:idhash:970-0!canonical and timestamp 20241027173517 and revision id 68048359. Rendering was triggered because: page-view --> </div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Overgenomen van "<a dir="ltr" href="https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Literatuur&amp;oldid=68048359">https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Literatuur&amp;oldid=68048359</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Categorie:Alles" title="Categorie:Alles">Categorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Categorie:Literatuur" title="Categorie:Literatuur">Literatuur</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 31 aug 2024 om 12:29.</li> <li id="footer-info-copyright">De tekst is beschikbaar onder de licentie <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.nl">Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen</a>, er kunnen aanvullende voorwaarden van toepassing zijn. Zie de <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/nl">gebruiksvoorwaarden</a> voor meer informatie.<br /> Wikipedia&#174; is een geregistreerd handelsmerk van de <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, een organisatie zonder winstoogmerk.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Privacybeleid</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia">Over Wikipedia</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Algemeen_voorbehoud">Disclaimers</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Gedragscode</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Ontwikkelaars</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/nl.wikipedia.org">Statistieken</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookieverklaring</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//nl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Literatuur&amp;mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobiele weergave</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-7pk5s","wgBackendResponseTime":136,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.210","walltime":"0.289","ppvisitednodes":{"value":1759,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":25764,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":9778,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":10,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":28005,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 156.619 1 -total"," 24.28% 38.026 2 Sjabloon:References"," 23.08% 36.142 1 Sjabloon:Navigatie_literatuur"," 20.40% 31.945 1 Sjabloon:Navigatie"," 14.24% 22.298 1 Sjabloon:Zusterproject_klein"," 12.70% 19.883 1 Sjabloon:Zusterproject"," 9.45% 14.801 1 Sjabloon:Navigatie/Tabel"," 8.40% 13.162 1 Sjabloon:Zie_ook"," 2.31% 3.614 1 Sjabloon:Bewerklinks"," 1.98% 3.100 6 Sjabloon:InterProject"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.003","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":625818,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-7c55db6c78-bqzvf","timestamp":"20241027173517","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Literatuur","url":"https:\/\/nl.wikipedia.org\/wiki\/Literatuur","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8242","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8242","author":{"@type":"Organization","name":"Bijdragers aan Wikimedia-projecten"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2002-08-03T20:10:54Z","dateModified":"2024-08-31T11:29:54Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/fa\/Merton_College_library_hall.jpg","headline":"kunstvorm"}</script> </body> </html>

Pages: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10