CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs" lang="kk" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Жасушаның бөлінуі — Уикипедия</title> <script>(function(){var className="client-js";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )kkwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"ymd","wgMonthNames":["","қаңтар","ақпан","наурыз","сәуір","мамыр","маусым","шілде","тамыз","қыркүйек","қазан","қараша","желтоқсан"],"wgRequestId":"3020bee2-5817-4c49-893e-2a9ef66f986f","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Жасушаның_бөлінуі","wgTitle":"Жасушаның бөлінуі","wgCurRevisionId":3317060,"wgRevisionId":3317060,"wgArticleId":95527, "wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер","Жасушалар"],"wgPageViewLanguage":"kk","wgPageContentLanguage":"kk","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Жасушаның_бөлінуі","wgRelevantArticleId":95527,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"kk","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"kk"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false, "wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":true,"wgVector2022LanguageInHeader":false,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q188909","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.0"};RLSTATE={"ext.gadget.FreezeTopRow":"ready","ext.gadget.VectorClassic":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.styles.legacy":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","codex-search-styles":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready", "ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.legacy.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.featured-articles-links","ext.gadget.edittop","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.QuestionForm","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.compactlinks","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=codex-search-styles%7Cext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cskins.vector.styles.legacy%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector"> <script async="" src="/w/load.php?lang=kk&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=ext.gadget.FreezeTopRow%2CVectorClassic&only=styles&skin=vector"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=kk&modules=site.styles&only=styles&skin=vector"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Жасушаның бөлінуі — Уикипедия"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//kk.m.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Өңдеу" href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Уикипедия (kk)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//kk.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.kk"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Уикипедия Atom желісі" href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin-vector-legacy mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Жасушаның_бөлінуі rootpage-Жасушаның_бөлінуі skin-vector action-view"><div id="mw-page-base" class="noprint"></div> <div id="mw-head-base" class="noprint"></div> <div id="content" class="mw-body" role="main"> <a id="top"></a> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eжабу\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"kk\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"width: 100% ! important; border: solid 1px lightblue; border-radius: 10px; font-size: 120%; text-align: center;\"\u003E\n\u003Cp\u003EҚұрметті оқырман, қазақша Уикипедияның \u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/25px-Telegram_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"25\" height=\"25\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/38px-Telegram_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Telegram_logo.svg/50px-Telegram_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"512\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Ca href=\"/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram\" title=\"Уикипедия:Telegram\"\u003ETelegram арнасына\u003C/a\u003E жазыла аласыз\n\u003C/p\u003E\n\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> <div class="mw-indicators"> </div> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Жасушаның бөлінуі</span></h1> <div id="bodyContent" class="vector-body"> <div id="siteSub" class="noprint">Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет</div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="contentSub2"></div> <div id="jump-to-nav"></div> <a class="mw-jump-link" href="#mw-head">Навигацияға өту</a> <a class="mw-jump-link" href="#searchInput">Іздеуге өту</a> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="kk" dir="ltr"><p>Бүкіл тірі ағзалардың көбеюге бейімділігі <a href="/wiki/%D0%91%D0%B5%D0%B9%D1%96%D0%BC%D0%B4%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA" title="Бейімділік">ажыратылмас бейімділік</a> болып саналады. Олардың бұл ортақ қасиеті жасушалық бөлінумен қамтамасыз етіледі. </p><p><br /> <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0" title="Жасуша">Жасушаның</a> жарық дүниеге келуінен келесі еншілес жасушалардың түзілуіне дейінгі тіршілігі <b>жасушалық айналым</b> деп аталады. Жасушалық айналым 2 кезеңге: бөлінуге даярлық - <a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Интерфаза">интерфаза</a> және бөліну үдерісі - <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B7" title="Митоз">митоз</a> (немесе өзге амалдарға) бөлінеді. Интерфаза немесе өсу фазасы жасушалық айналымның шамамен 80%-ын алады. Бұл цифр әр түрлі ағзаларға тиесі сан алуан жасуша типтерінде барынша өзгерісте болады. Интерфаза кезінде жасушалар өсіп, энергия АТФ және жағымды заттар түрінде жинақталады, органоидтар саны артады. Пісіп жетілген, бөлінуге даяр жасушаның әдетте ядросы ірі болады. Көптеген жасуша типтерінде бөлінуге даярлық сигналы <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B4%D1%80%D0%BE" class="mw-disambig" title="Ядро">ядро</a> көлеміне <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B0" title="Цитоплазма">цитоплазма</a> көлемінің қатысы қызмет етеді. Онсыз келесі бөлінудің мүмкіндігі болмайтын маңызды оқиға – еселену (репликация). Егер еселену болмаса, еншілес жасушаларға <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Хромосомалар">хромосома</a> жетпей қалады да, қырғынға ұшырайды. Еселену үдерісі шамамен интерфазаның ортасында өтеді. Интерфазаның соңында және бөліне бастаған кезде жасушада хромосомалар болады, олардың әрқайсысында екі-екіден <a href="/wiki/%D0%94%D0%9D%D2%9A" title="ДНҚ">ДНҚ молекулалары</a> орналасады. Бұл молекулалар бірінің-бірі көшірмесі болып есептеледі. Бұл <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" class="mw-redirect" title="Молекулалар">молекулалар</a> кермелену орнында (центромер) қосылып, оны ортақ нәруыз қабықшасы қаптайды. ДНҚ-ның мұндай еселенген <a href="/wiki/%D0%9C%D0%BE%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%83%D0%BB%D0%B0" title="Молекула">молекулалар</a> типі <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Хроматида">хроматидтер</a> деп аталады. Жасуша бөліне бастаған кезде хромосоманың әрқайсысы екі жартыдан - екі <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Хроматида">хроматидтен</a> тұрады.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div id="toc" class="toc" role="navigation" aria-labelledby="mw-toc-heading"><input type="checkbox" role="button" id="toctogglecheckbox" class="toctogglecheckbox" style="display:none" /><div class="toctitle" lang="kk" dir="ltr"><h2 id="mw-toc-heading">Мазмұны</h2><span class="toctogglespan"><label class="toctogglelabel" for="toctogglecheckbox"></label></span></div> <ul> <li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Жасушаның_тіршілік_циклі"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Жасушаның тіршілік циклі</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#Жасушаның_тіршілік_циклінің_кезеңдері"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">Жасушаның тіршілік циклінің кезеңдері</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-3"><a href="#Жасушаның_ДНҚ_синтезіне_дайындық_кезеңі_(Gt)"><span class="tocnumber">1.1.1</span> <span class="toctext">Жасушаның ДНҚ синтезіне дайындық кезеңі (G<sub>t</sub>)</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-4"><a href="#ДНҚ_аштезінің_аяқталуы_мен_митоздың_басталу_кезеңі_(G2)"><span class="tocnumber">1.1.2</span> <span class="toctext">ДНҚ аштезінің аяқталуы мен митоздың басталу кезеңі (G<sub>2</sub>)</span></a></li> </ul> </li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-5"><a href="#Митоздық_цикл"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Митоздық цикл</span></a> <ul> <li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Митоз_(кариокинез)"><span class="tocnumber">2.1</span> <span class="toctext">Митоз (кариокинез)</span></a> <ul> <li class="toclevel-3 tocsection-7"><a href="#Митоздың_негізгі_жүру_жолдары"><span class="tocnumber">2.1.1</span> <span class="toctext">Митоздың негізгі жүру жолдары</span></a> <ul> <li class="toclevel-4 tocsection-8"><a href="#Профаза"><span class="tocnumber">2.1.1.1</span> <span class="toctext">Профаза</span></a></li> <li class="toclevel-4 tocsection-9"><a href="#Метафаза"><span class="tocnumber">2.1.1.2</span> <span class="toctext">Метафаза</span></a></li> <li class="toclevel-4 tocsection-10"><a href="#Анафаза"><span class="tocnumber">2.1.1.3</span> <span class="toctext">Анафаза</span></a></li> <li class="toclevel-4 tocsection-11"><a href="#Телофаза"><span class="tocnumber">2.1.1.4</span> <span class="toctext">Телофаза</span></a></li> </ul> </li> <li class="toclevel-3 tocsection-12"><a href="#Өсімдіктердегі_митоз"><span class="tocnumber">2.1.2</span> <span class="toctext">Өсімдіктердегі митоз</span></a></li> <li class="toclevel-3 tocsection-13"><a href="#Митоздың_биологиялық_маңызы"><span class="tocnumber">2.1.3</span> <span class="toctext">Митоздың биологиялық маңызы</span></a></li> </ul> </li> </ul> </li> <li class="toclevel-1 tocsection-14"><a href="#Мейоз"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Мейоз</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-15"><a href="#Амитоз"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Амитоз</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-16"><a href="#Эндомитоз"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Эндомитоз</span></a></li> <li class="toclevel-1 tocsection-17"><a href="#Дереккөздер"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Дереккөздер</span></a></li> </ul> </div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Жасушаның_тіршілік_циклі"><span id=".D0.96.D0.B0.D1.81.D1.83.D1.88.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D2.A3_.D1.82.D1.96.D1.80.D1.88.D1.96.D0.BB.D1.96.D0.BA_.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D1.96"></span>Жасушаның тіршілік циклі</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=1" title="Бөлімді өңдеу: Жасушаның тіршілік циклі" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=1" title="Edit section's source code: Жасушаның тіршілік циклі"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D0%9A%D3%A9%D0%BF_%D0%B6%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D0%B0%D2%93%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Көп жасушалы ағзалар">Көп жасушалы ағзада</a> жасушалар белгілі бір нақты құрылыс пен функцияға ие болады. Соған қарай жасушалардың тіршілік ету ұзақтығы да әр түрлі. Мысалы, жүйке және бұлшықет жасушаларында <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B8%D0%BE%D0%BD" title="Эмбрион">эмбриондық</a> даму кезеңі аяқталған соң, жасушалар бөлінуді тоқтатып әрі қарай тіршілік барысында өз қызметін атқарады. Ми жасушалары <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B8%D1%81" title="Эпидермис">эпидермис</a>, тоқ ішек <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BF%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D0%B9" title="Эпителий">эпителийлері</a> сияқты басқа жасушалар өздерінің арнайы функциясы барысында тез тіршілігін жояды. Сондықтан да бұл ұлпаларда үздіксіз жасушалық көбею процестері жүріп отырады. Жасушалардың бөлінуге дайындық кезеңінде, сонымен қатар <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B7" title="Митоз">митоз</a> барысында бірінен соң бірі жүретін және өзара байланысты процестер жиынтығын <b>митоздық цикл</b> деп атайды, ол тіршілік циклінің бір бөлігін құрайды. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Жасушаның_тіршілік_циклінің_кезеңдері"><span id=".D0.96.D0.B0.D1.81.D1.83.D1.88.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D2.A3_.D1.82.D1.96.D1.80.D1.88.D1.96.D0.BB.D1.96.D0.BA_.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB.D1.96.D0.BD.D1.96.D2.A3_.D0.BA.D0.B5.D0.B7.D0.B5.D2.A3.D0.B4.D0.B5.D1.80.D1.96"></span>Жасушаның тіршілік циклінің кезеңдері</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=2" title="Бөлімді өңдеу: Жасушаның тіршілік циклінің кезеңдері" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=2" title="Edit section's source code: Жасушаның тіршілік циклінің кезеңдері"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Жасушаның_ДНҚ_синтезіне_дайындық_кезеңі_(Gt)"><span id=".D0.96.D0.B0.D1.81.D1.83.D1.88.D0.B0.D0.BD.D1.8B.D2.A3_.D0.94.D0.9D.D2.9A_.D1.81.D0.B8.D0.BD.D1.82.D0.B5.D0.B7.D1.96.D0.BD.D0.B5_.D0.B4.D0.B0.D0.B9.D1.8B.D0.BD.D0.B4.D1.8B.D2.9B_.D0.BA.D0.B5.D0.B7.D0.B5.D2.A3.D1.96_.28Gt.29"></span>Жасушаның ДНҚ синтезіне дайындық кезеңі (G<sub>t</sub>)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=3" title="Бөлімді өңдеу: Жасушаның ДНҚ синтезіне дайындық кезеңі (Gt)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=3" title="Edit section's source code: Жасушаның ДНҚ синтезіне дайындық кезеңі (Gt)"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ол G символымен белгіленеді. Бұл кезеңде жасушада РНҚ мен <a href="/wiki/%D0%9D%D3%99%D1%80%D1%83%D1%8B%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D1%80" class="mw-redirect" title="Нәруыздар">нәруыздардың</a> синтезі жедел түрде жүріп, <a href="/wiki/%D0%94%D0%9D%D2%9A" title="ДНҚ">ДНҚ</a> <a href="/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BE%D1%81%D0%B8%D0%BD%D1%82%D0%B5%D0%B7" title="Биосинтез">биосинтезіне</a> қатысушы <a href="/wiki/%D0%A4%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B5%D0%BD%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Ферменттер">ферменттердің</a> белсенділігі жоғарылайды. GG<sub>j</sub> фазасы аяқталған соң, жасушада ДНҚ синтезі жүреді; </p><p><a href="/wiki/%D0%94%D0%9D%D2%9A" title="ДНҚ">ДНҚ молекуласының</a> редупликациялануы белгілі бір тәртіппен жүреді. Жаңа молекула абсолютті түрде ескі молекулаға ұқсас болады. Әр түрлі жасушалардағы <a href="/wiki/%D0%94%D0%9D%D2%9A" title="ДНҚ">ДНҚ</a> синтезінің ұзақтығы бірдей емес: <a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Бактериялар">бактерияларда</a> бірнеше минут, ал <a href="/wiki/%D0%A1%D2%AF%D1%82%D2%9B%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BA%D1%82%D1%96%D0%BB%D0%B5%D1%80" title="Сүтқоректілер">сүтқоректілер</a> жасушаларында 6—12 сағат; </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ДНҚ_аштезінің_аяқталуы_мен_митоздың_басталу_кезеңі_(G2)"><span id=".D0.94.D0.9D.D2.9A_.D0.B0.D1.88.D1.82.D0.B5.D0.B7.D1.96.D0.BD.D1.96.D2.A3_.D0.B0.D1.8F.D2.9B.D1.82.D0.B0.D0.BB.D1.83.D1.8B_.D0.BC.D0.B5.D0.BD_.D0.BC.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7.D0.B4.D1.8B.D2.A3_.D0.B1.D0.B0.D1.81.D1.82.D0.B0.D0.BB.D1.83_.D0.BA.D0.B5.D0.B7.D0.B5.D2.A3.D1.96_.28G2.29"></span>ДНҚ аштезінің аяқталуы мен митоздың басталу кезеңі (G<sub>2</sub>)</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=4" title="Бөлімді өңдеу: ДНҚ аштезінің аяқталуы мен митоздың басталу кезеңі (G2)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=4" title="Edit section's source code: ДНҚ аштезінің аяқталуы мен митоздың басталу кезеңі (G2)"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ДНҚ синтезінің аяқталуы мен митоздың басталу кезеңі G<sub>2</sub> фазасы деп аталады. Бұл кезеңде жасушаның митозға дайындығы толық аяқталады. Митоздық бөліну жүзеге асу үшін жасушаға басқа да дайындық процестері қажет, яғнн жасуша орталығының 2 еселенуі және нәруыздар синтезі, олардан жасушаның өсуін аяқтайтын ахроматин жіпшелері құралады. Жасушада <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B7" title="Митоз">митоз</a> процесі басталғанда, жасушаның функционалдық белсенділігі өзгереді. Мысалы, карапайымдылардағы және жоғары сатыдағы жануарлар <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D1%86%D0%B8%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Лейкоциттер">лейкоциттерінің</a> козғалыстары мен сұйықты сіңіру қызметі, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B5%D0%B1%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" class="mw-redirect" title="Амебалар">амебалардағы</a> вакуольдерінің жиырылғыштығы тоқталады. Жасушаның арнайы құрылымдары жойылады. Мысалы, эпителий жасушалары кірпікшелері. </p> <table class="graytable" style="text-align:center"> <caption> </caption> <tbody><tr> <td width="33%"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Cell_division_according_to_E._Russov_(1872).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Cell_division_according_to_E._Russov_%281872%29.png/300px-Cell_division_according_to_E._Russov_%281872%29.png" decoding="async" width="300" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Cell_division_according_to_E._Russov_%281872%29.png/450px-Cell_division_according_to_E._Russov_%281872%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b8/Cell_division_according_to_E._Russov_%281872%29.png/600px-Cell_division_according_to_E._Russov_%281872%29.png 2x" data-file-width="1090" data-file-height="787" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td width="34%"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Cell_division_according_to_E._Strasburger_(1875).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Cell_division_according_to_E._Strasburger_%281875%29.png/400px-Cell_division_according_to_E._Strasburger_%281875%29.png" decoding="async" width="400" height="173" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Cell_division_according_to_E._Strasburger_%281875%29.png/600px-Cell_division_according_to_E._Strasburger_%281875%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/49/Cell_division_according_to_E._Strasburger_%281875%29.png/800px-Cell_division_according_to_E._Strasburger_%281875%29.png 2x" data-file-width="1112" data-file-height="480" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td> <td width="33%"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Cell_division_according_to_W._Flemming_(1882).png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Cell_division_according_to_W._Flemming_%281882%29.png/200px-Cell_division_according_to_W._Flemming_%281882%29.png" decoding="async" width="200" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Cell_division_according_to_W._Flemming_%281882%29.png/300px-Cell_division_according_to_W._Flemming_%281882%29.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/Cell_division_according_to_W._Flemming_%281882%29.png/400px-Cell_division_according_to_W._Flemming_%281882%29.png 2x" data-file-width="1286" data-file-height="1652" /></a><figcaption></figcaption></figure> </td></tr> <tr> <td>Э. Руссов бойынша жасушаның бөлінуі(1872) </td> <td>Э. Страсбургер бойынша жасушаның бөлінуі(1875) </td> <td>В. Флемминг бойынша жасушаның бөлінуі (1882) </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Митоздық_цикл"><span id=".D0.9C.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7.D0.B4.D1.8B.D2.9B_.D1.86.D0.B8.D0.BA.D0.BB"></span>Митоздық цикл</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=5" title="Бөлімді өңдеу: Митоздық цикл" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=5" title="Edit section's source code: Митоздық цикл"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Митоздық цикл — жасушалардың эмбриондық дамуын, өсуін, түзілуін және жас жасушалар арасында <a href="/wiki/%D0%A2%D2%B1%D2%9B%D1%8B%D0%BC_%D2%9B%D1%83%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Тұқым қуалау">тұқым қуалау</a> ақпараттарының көлемі мен құрамы жағынан тең берілуін қамтамасыз етеді. Сонымен қатар зақымданған мүшелер мен ұлпалардың қайта қалпына келуі сияқты тіршілік үшін маңызды құбылыстарды да қамтамасыз етеді. Мұны <a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%96" title="Жасушаның тіршілік циклі">митоздық циклде</a> — аналық жасушадағы тұқым қуалау материалының редупликациясы (екі еселенуі) мен осы материалдың жаңа ұрпақ жасушаларының арасында тең бөлінуінен көруімізге болады. Мұнда терең биологиялық мағына жатыр, өйткені <a href="/wiki/%D0%94%D0%9D%D2%9A" title="ДНҚ">ДНҚ</a> құрылымының бұзылуы <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BA%D0%BE%D0%B4" title="Генетикалық код">генетикалық кодтың</a> өзгеруіне әкеледі және ол ағза үшін пайдалы белгілердің дамуын қамтамасыз ететін генетикалық ақпараттардың сақталуы мен тұқым қуалау белгілерінің берілуіне кедергі келтірген болар еді. Әрбір ағза жасушалардан тұрады. Организмнің тіршілік етуі мен дамуы жасушалардың көбеюін қамтамасыз етеді. Жасушаның бөлінуі деп бір аналық жасушадан екі немесе бірнеше жасушалардың түзілу процесін айтады. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Митоз_(кариокинез)"><span id=".D0.9C.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7_.28.D0.BA.D0.B0.D1.80.D0.B8.D0.BE.D0.BA.D0.B8.D0.BD.D0.B5.D0.B7.29"></span>Митоз (кариокинез)</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=6" title="Бөлімді өңдеу: Митоз (кариокинез)" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=6" title="Edit section's source code: Митоз (кариокинез)"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Көп жасушалы ағзалар жасушаларының көбеюінің негізгі жолы — митоз немесе жасушалардың бөлінуі болып табылады. Жасушаның тіршілігін шартты түрде екі кезеңге бөлуге болады: интерфаза — жасушаның митоздық бөлінуге дайындық кезеңі және нағыз бөліну кезеңі. Екі кезең бірігіл митоздық кезеңді құрайды. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Митоздың_негізгі_жүру_жолдары"><span id=".D0.9C.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7.D0.B4.D1.8B.D2.A3_.D0.BD.D0.B5.D0.B3.D1.96.D0.B7.D0.B3.D1.96_.D0.B6.D2.AF.D1.80.D1.83_.D0.B6.D0.BE.D0.BB.D0.B4.D0.B0.D1.80.D1.8B"></span>Митоздың негізгі жүру жолдары</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=7" title="Бөлімді өңдеу: Митоздың негізгі жүру жолдары" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=7" title="Edit section's source code: Митоздың негізгі жүру жолдары"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Көбеюдің негізі <a href="/wiki/%D0%94%D0%9D%D2%9A" title="ДНҚ">ДНҚ</a>-да жазылған генетикалық ақпаратты сақтау және тасымалдау болғандықтан, митоздың ең басты сипаты — ДНҚ-ның орналасатын жері <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Хромосомалар">хромосомалардың</a> күйіне байланысты. </p><p>Митоздық беліну кезінде бір диплоидті жасушадан (2п) генетикалық материалы теңдей бөлінген екі диплоидті жасуша түзіледі. Митоз төрт фазадан тұрады: <br />1. <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Профаза">Профаза</a>. <br />2. <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Метафаза">Метафаза</a>. <br />3. <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Анафаза">Анафаза</a>. <br />4. <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Телофаза">Телофаза</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Профаза"><span id=".D0.9F.D1.80.D0.BE.D1.84.D0.B0.D0.B7.D0.B0"></span>Профаза</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=8" title="Бөлімді өңдеу: Профаза" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=8" title="Edit section's source code: Профаза"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:ProphaseIF.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/ProphaseIF.jpg/150px-ProphaseIF.jpg" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/ProphaseIF.jpg/225px-ProphaseIF.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/ProphaseIF.jpg/300px-ProphaseIF.jpg 2x" data-file-width="640" data-file-height="640" /></a><figcaption>Профаза</figcaption></figure> <p>Профазада <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B4%D1%80%D0%BE" class="mw-disambig" title="Ядро">ядро</a> көлемі үлкейіп, <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Хромосомалар">хромосомалар</a> ширатыла бастайды, екі центриоль жасуша орталығы жасушаның полюстеріне ажырайды. Хромосомалар ширатылып, жіпшеге айналып, <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B4%D1%80%D0%BE%D1%88%D1%8B%D2%9B" title="Ядрошық">ядрошық</a> бұзылады. Ядро кабықшасы ыдырайды. Жасуша орталығының центриольдері жасуша полюсіне тартылып, олардың арасындағы микротүтікшелері бөліну ұршығын түзеді. Профаза соңында ядро қабықшасы жеке фрагменттерге бөлініп, олардың шеткі ұштары қабысады. Нәтижесінде <a href="/wiki/%D0%AD%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Эндоплазмалық тор">эндоплазмалық торға</a> ұқсас ұсақ көпіршіктер түзіледі. Профаза кезеңінде хромосоманың ширатылуы тоқтамайды. Соңында қысқа әрі қалың хромосомаларға айналады. Ядро қабықшасы жойылғаннан кейін, хромосомалар <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%B7%D0%BC%D0%B0" title="Цитоплазма">цитоплазмада</a> еркін әрі ретсіз орналасады. Бұл — метафазаның басталғанын білдіреді. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Метафаза"><span id=".D0.9C.D0.B5.D1.82.D0.B0.D1.84.D0.B0.D0.B7.D0.B0"></span>Метафаза</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=9" title="Бөлімді өңдеу: Метафаза" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=9" title="Edit section's source code: Метафаза"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:MetaphaseIF.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/MetaphaseIF.jpg/150px-MetaphaseIF.jpg" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/MetaphaseIF.jpg/225px-MetaphaseIF.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/MetaphaseIF.jpg/300px-MetaphaseIF.jpg 2x" data-file-width="384" data-file-height="384" /></a><figcaption>Метафаза</figcaption></figure> <p>Метафазада хромосомалардың ширатылуы күшті жүреді және полюстерден бірдей қашықтықта орналасқан қыскарған хромосомалар жасуша экваторына бағытталады. Бөліну ұршығының түзілуі аяқталады. Хромосомалардың центромерлі бөліктері белгілі тәртіппен бір жазықтық бойына орналасады. Метафазада пентромер аймағында ғана байланыскан екі <a href="/wiki/%D0%A5%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%B4%D0%B0" title="Хроматида">хроматидтен</a> тұратын хромосома анық көрінеді. Әр хромосома екі хроматидтен тұрады. Экватор жазықтығына жинақталған хромосомалардың әрқайсысы ахроматин (бөліну жіпшесі) жіпшелеріне жабысады. Ахроматин жіпшесі бекінген хроматидтер жасушаның екі жақ полюсіне жылжиды. Бұл процесс анафазаның басталғанының белгісі. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Анафаза"><span id=".D0.90.D0.BD.D0.B0.D1.84.D0.B0.D0.B7.D0.B0"></span>Анафаза</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=10" title="Бөлімді өңдеу: Анафаза" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=10" title="Edit section's source code: Анафаза"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Anaphase_IF.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Anaphase_IF.jpg/150px-Anaphase_IF.jpg" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Anaphase_IF.jpg/225px-Anaphase_IF.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/Anaphase_IF.jpg/300px-Anaphase_IF.jpg 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></a><figcaption>Анафаза</figcaption></figure> <p>Анафазада центромерлер бөлінелі де, осы кезеңнен бастап ахроматин жіпшелеріне бекінген хроматидтер бір-бірінея ажырап, жеке хромосомаларға айналады. Центромерлерге бекітілген жіпшелер хромосомаларды жасуша полюстеріне тартады, ал хромосома иықтары центромерлерге қарай енжар түрде ілеседі. Сонымен интерфаза кезеңінде екі еселенген хромосомалар анафазада хроматидтерге айналып, жасушаның полюстеріне ажырайды. Жасушаның әр полюсінде бір хроматидтен тұратын хромосома, яғни бүл кезеңде жасушада екі диплоидті хромосома жиынтығы пайда болады. Анафазаның соңында хромосоманың шиыршығы жазылады, хромосомалар біртіндеп жіңішкеріп ұзарады. Бұл — телефазаның бастамасы. </p> <div class="mw-heading mw-heading5"><h5 id="Телофаза"><span id=".D0.A2.D0.B5.D0.BB.D0.BE.D1.84.D0.B0.D0.B7.D0.B0"></span>Телофаза</h5><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=11" title="Бөлімді өңдеу: Телофаза" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=11" title="Edit section's source code: Телофаза"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:TelophaseIF.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/TelophaseIF.jpg/150px-TelophaseIF.jpg" decoding="async" width="150" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/TelophaseIF.jpg/225px-TelophaseIF.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/TelophaseIF.jpg/300px-TelophaseIF.jpg 2x" data-file-width="480" data-file-height="480" /></a><figcaption>Телофаза</figcaption></figure> <p>Жасушаның митоздық бөлінуін телофаза аяқтайды. Хромосомалар полюстерге жиналып, шиыршығы жазылып, нашар көрінеді. Цитоплазманың мембраналық құрылымынан ядро қабықшасы түзіледі. Жануарлар жасушасында цитоплазма екі кішкене мөлшерлі жасуша денешіктеріне тартылу арқылы бөлінеді. Оны <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B7" title="Цитокинез">цитокинез</a> деп атайды. Олардың әрбіреуінде бір диплоидті хромосома жиынтығы пайда болады. Хромосомалар екі жас жасушаға тең бөлінеді. Ядрошық түзіледі. Бөліну ұршығы бұзылады. Аналық жасуша екі жаңа ұрпақ жасушаларына бөлінеді. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Өсімдіктердегі_митоз"><span id=".D3.A8.D1.81.D1.96.D0.BC.D0.B4.D1.96.D0.BA.D1.82.D0.B5.D1.80.D0.B4.D0.B5.D0.B3.D1.96_.D0.BC.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7"></span>Өсімдіктердегі митоз</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=12" title="Бөлімді өңдеу: Өсімдіктердегі митоз" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=12" title="Edit section's source code: Өсімдіктердегі митоз"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Өсімдіктер жасушасында цитоплазмалық <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B0" title="Мембрана">мембрана</a> жасушаның ортасында пайда болып, шет жағына қарай таралып, жасушаны тең екіге бөледі. Көлденең цитоплазмалық мембрана түзілгеннен кейін, өсімдік жасушаларында <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B5%D0%BB%D0%BB%D1%8E%D0%BB%D0%BE%D0%B7%D0%B0" title="Целлюлоза">целлюлозалық</a> қабырға пайда болады. Жасушаның тіршілік циклі митоз — салыстырмалы түрде қысқа кезең, ол, әдетте, 0,5- 3 сағ-қа созылады. <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%B0" title="Зигота">Зиготаның</a> алғашқы митоздық бөлінуінен бастап, соңында түзілген барлық жаңа ұрпақ жасушаларында хромосома жиынтығы мен <a href="/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80" title="Гендер">гендер</a> бірдей болады. Сондықтан митоз — бұл жаңа ұрпақ жасушалары арасында генетикалық материалдар тең мөлшерде бөлінетін жасушаның бөліну әдісі. Митоз нәтижесінде екі жаңа ұрпақ жасушаларында диплоидті хромосомалар жиынтығы пайда болады. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Митоздың_биологиялық_маңызы"><span id=".D0.9C.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7.D0.B4.D1.8B.D2.A3_.D0.B1.D0.B8.D0.BE.D0.BB.D0.BE.D0.B3.D0.B8.D1.8F.D0.BB.D1.8B.D2.9B_.D0.BC.D0.B0.D2.A3.D1.8B.D0.B7.D1.8B"></span>Митоздың биологиялық маңызы</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=13" title="Бөлімді өңдеу: Митоздың биологиялық маңызы" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=13" title="Edit section's source code: Митоздың биологиялық маңызы"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Митоздың биологиялық маңызы зор. Көп жасушалы ағзаларда генетикалық материал сақталмаса, мүшелер мен ұлпалардың құрылыстары мен қызметі тұрақты болмас еді. Митоз тіршілік үшін қажетті мынадай құбылыстарды қамтамасыз етеді: эмбриондық даму, өсу, зақымданғаннан кейінгі <a href="/wiki/%D0%9E%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B8%D0%B4%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Органоидтар">органоидтер</a> мен ұлпаларды қайта қалпына келтіру, ұлпалардың қызметі кезінде тіршілігін жойып отыратын жасушалардың орнын толықтыру (тіршілігін жойған эритроциттердің, түлеген тері, ішек эпителиі жасушаларының орнын алмастыру). </p><p>Митоз жолымен дене жасушалары бөлініп, саны көбейеді. Үздіксіз жүретін митоздық бөлінуде төрт фаза анықталады. Митозлын маңызы жаңа пайда болған екі жасушаға (сіңлілі) бірдей генетикалық ықпалы бар ДНК молекуласын өткізуі. </p><p>Тіршілік дамуының негізгі қасиеті — көбею. Көбею тіршіліктің маңызды қасиеті ретінде ағзалардың құрылымдық-қызметтік ерекшеліктерінің ұрпақтарға берілуі мен өмір бойы сақталуын қамтамасыз етеді. Көбеюдің басты маңызы — ДНК молекуласында <a href="/wiki/%D0%9D%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D0%BE%D1%82%D0%B8%D0%B4%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Нуклеотидтер">нуклеотидтер</a> реттілігі түрінде жазылған генетикалық ақпараттың сақталуы, іске асырылуы және ұрпақтан-ұрпаққа тасымалдануы.<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Мейоз"><span id=".D0.9C.D0.B5.D0.B9.D0.BE.D0.B7"></span>Мейоз</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=14" title="Бөлімді өңдеу: Мейоз" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=14" title="Edit section's source code: Мейоз"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%D0%A1%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%82:Meiosis_Overview.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Meiosis_Overview.svg/250px-Meiosis_Overview.svg.png" decoding="async" width="250" height="146" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Meiosis_Overview.svg/375px-Meiosis_Overview.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Meiosis_Overview.svg/500px-Meiosis_Overview.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="300" /></a><figcaption>Фазы мейоза.</figcaption></figure> <p><b>Мейоз</b> (<a href="/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B5%D0%BA_%D1%82%D1%96%D0%BB%D1%96" title="Грек тілі">гр.</a> <span lang="el"><i>meіosіs</i></span> — кішірею, азаю) — жетіліп келе жатқан жыныс жасушаларының (<a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0" title="Гамета">гаметалардың</a>) бөлінуінен хромосомалар санының азаюы (<a href="/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B4%D1%83%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F" class="mw-redirect" title="Редукция">редукциясы</a>). Мейоз кезінде әрбір жасуша екі рет, ал хромосомалар бір-ақ рет бөлінеді. Осының нәтижесінде жасушалардың гаметадағы хромосомалар саны бастапқы кезеңдегіден екі есе азаяды. Жануарларда мейоз жыныс жасушалар пайда болғанда (<a href="/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%BE%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D0%B7" title="Гаметогенез">гаметогенез</a>), ал жоғары сатыдағы өсімдіктерде споралары түзіле бастағанда жүреді. Кейбір төмен сатыдағы өсімдіктерде мейоз гаметалар түзілгенде жүре бастайды. Мейоз барлық ағзаларда бірдей жүреді. Егер де ұрықтану диплоидтық жасушаларда жүрсе, онда ұрпақтардың плоидтығы келесі әр буында геометриялық прогрессиямен көтеріледі. Мейоздың арқасында гаметалар барлық уақытта гаплоидты жағдайда болады, бұл ағзаның дене жасушаларының диплоидтығын сақтауға мүмкіншілік береді. Мейоздың бөліну уақытындағы екі сатысын 1-мейоз және 2-мейоз деп атайды. Әрбір мейоздық бөлінуде төрт сатысы бар: <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Профаза">профаза</a>, <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Метафаза">метафаза</a>, <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Анафаза">анафаза</a> және <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Телофаза">телофаза</a>. 1-мейоздың профазасы <a href="/wiki/%D0%9B%D0%B5%D0%BF%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Лептотена">лептотена</a>, <a href="/wiki/%D0%97%D0%B8%D0%B3%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Зиготена">зиготена</a>, <a href="/wiki/%D0%9F%D0%B0%D1%85%D0%B8%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Пахитена">пахитена</a>, <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%BF%D0%BB%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B0" title="Диплотена">диплотена</a> және <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B7" title="Диакинез">диакинез</a> секілді бес кіші кезеңдерден тұрады. Лептотенаға (жіңішке жіпшелер сатысы) хромосомалардың тығыздалуы және спираль тәрізденуі тән. Зиготена (жіпшелердің бірігу сатысы) кезінде гомологты хромосомалар бір-біріне жақындап ұзына бойы жұптанады да, коньюгацияланады. Пахитена сатысында (жуан жіпшелер сатысы) гомологты хромосомалардың хроматидтері айқасады (кроссинговер). Нәтижесінде әр гомологта аталық және аналық тұқым қуалаушылық материал араласады. Диплотена (екі жіпшелер сатысы) гомологтар бір-бірінен ажырасуынан және хиазма пайда болуынан басталады. Диакинез (екі жіпшелердің ажырасу сатысы) хромосомалардың барынша жуанданып және спираль тәрізденуімен сипатталады; хиазмалар биваленттердің ұшына (шетіне) қарай жылжиды. <a href="/wiki/%D0%94%D0%B8%D0%B0%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B7" title="Диакинез">Диакинез</a> аяқталғанда, ядроның қабықшасы және ядрошықтар еріп, жойылып кетеді. Әр жасушада хромосомалардың саны мейоздың бастапқы кезеңіндей екі қатар (2N) емес, бір N болады. ІІ профаза өте тез өтеді немесе мүлдем болмайды. ІІ метафазада хромосомалар центромераларымен ұршық жіпшелерге жабысып, метафаза пластинкасында орналасады. ІІ анафазада әр центромера екі бөлініп, жаңа хроматидтер хромосомаларға айналып, қарама-қарсы полюстерге орналасады. ІІ телофаза екі гаплоидтық ядроның сыртында ядролық мембрана құрылуымен аяқталады. Мейоздың тізбектеліп екі бөлінуінің нәтижесінде бастапқы бір диплоидтық жасушадан төрт гаплоидтық жасушалар құрылады. Мейоздың биологиялық маңызы өте зор. Мейоз жыныс жолымен көбейетін азғалар ұрпақтарының хромосома санының тұрақтылығын қамтамасыз етіп, гаметаларда жаңа гендік комбинациялар пайда болуына мүмкіншілік береді. Бұл процесс негізгі екі кезеңен тұрады: ядроньң бөлінуі — митоз (кариокинез) деп, цитоплазманың,бөлінуі— цитокинез. </p><p>Клетка өзінің тіршілік циклінде кезектесіп келетін алты стадияны басынан өткізеді: интерфаза, профаза, прометафаза, метафаза, анафаза және телефаза (I таблица, А). Бұл стадиялардың 6әpi қосылып интерфаза мен митозра жіктелетін 6ip митозды, цикл құрайды. Клетканың екіге бөлінуі арасында ядро интерфаза стадиясында болады. Интерфазада клетканың, ерекшелігіне тән және клетканың бөлінуіне қажетті заттар түзшеді. Бұл кезде ядродан ұсақ, жіпшелерден — хромосомалардан құралған тор құрылымы жақсы көрінеді. Профазада — митоздьқ 6іріншi кезеңінде хромосомолар спиральданады да, екіден қосарланган жіп сияқты болып жарық, микроскопынан көрінеді Интерфаза кезінде хромосоманың қосарлануы немесе оның репродукциясы болатынын байқаймыз. Бұл кезде бастапқы хромосомалардын, әркайсысы дәл өзі сиқты жаңа хромосома түзеді: Сіңлілі хроматидтер деп аталатын бұл жарты бөлік профаза кезінде бөлініп кетпейді, оларды центромера (кинетохором) деп аталатын ортақ бөлік біріктіріп ұcтап тұрады. </p><p>Профазада хромосомалар ары қарай ұзынынан спиральдана түседі, соньң нәтижесінде олар қысқарады және жуандайды. Сол сияқлы профазада хромосомалар ядроның бүкіл келемше таралатынын атап көрсету маңызды. Жануарлар клеткасында интерфазанын, бас кезінде немесе тіпті телефазалық, бөлінудің, кезінде центриолдар қосарланады, бұдан кейін профазада жас центриолдар ажырап, клетканьң полюсіне қарай бөліне бастайды. Центриолдар арасында бір буда бөліну ұршығының жіңішке жіпшелері пайда болады, осы жиынтық ахроматин аппараты деп аталады. Бұлшық ет клеткалары құрамындағыдай, ұршық жіптері құрамында актин белогы болады, ол белок қозғалыстың түрлі жағдайында жиырылуды қамтамасыз етеді. Профазаның аяқталуының негізгі белгісі — ядрошықтар мен ядро қабықшасы жоғалып кетеді, сонын, нәтижесінде хромосо-малар цитоплазма мен нуклеоплазманың жалпы массасының ішінде орналасады. Прометафаза клеткадағы хромосомалардың экватор жазықтығына қарай қозғалуымен сипатталады. Бұл қозғалыс пен хромосомалардың экватор ұршығында таралуы метакинез деп аталады. ОЧетафаза деп хромосомалардың экватор жазықтығында ұршық өсіне перпендикуляр орналасуын айтады. Осы жазықтыққа орналасқан хромосомалар экваторлық немесе метафазалық пластинка құрайды. Әрбір хромосома экваторлық жазықтыққа оның центрлері дәл келетіндей болып орналасады, ал хромосомалардың қалған барлық денесі одан тыс жатуы мүмкін. Экваторлық пластинканы клетканың бөлінуі полюсінен қараған кезде барлық хромосомалар жақсы көрінеді, оларды санауға және формасын байқап көруге болады. Цитоплазманың қалған массасына қарағанда ұршық жіптері тығыз консистенциялана түседі. Олар хромосомаларға мынадай жолмен, яғни центромераға «жіп екі полюстен келіп жалғасады. </p><p>Митоздың келесі фазасы анафаза деп аталады, бұл кезде центромералар және сіңлілі хроматидтер (оларды енді хромосомалар деп атауға болады) бөлінеді де, полюстерге таралады. Мұнда ең алдымен хромосоманың центромералық учаскелері бірінен-бірі алшақтайды, бұдан кейін алдымен центромерлер, сонан соң хромосомалардың өздері полюстерге ажырайды. Анафазада хромосоманың ажырап бөлінуі — «команда берілгендей» — бір мезгілде басталады да, өте тез аяқталады. Хромосомалар ажырап барғаннан кейін, екі полюстегі олардың саны бірдей болады және әр бөліктегі хромосом саны бастапқы клеткадағы хромосома санына тең болады. Ядро бәлінуінің осындай ерекшелігіне байланысты клетка ұрпақтарында хромосома саны және олардың сапалық құрамы үнемі түрақты бола-ды. Телефазада жас хромосомалар деспиральданады. дараланып көрінуі жойылады. Ядро қабықшасы пайда болады. Бұдан кейін ядрошық (немесе ядрошықтар) қалпына келеді, оның саны бастапқы ядродағыдай болады. Ядро енді профазада болған езгеріспен салыстырғанда кері реконструкцияланады. Цитокинез. Пластидтер бөліну арқылы көбейеді, сірә олар клеткада жаңадан пайда болмаса керек. Митохондриялар бөлі-ну арқылы көбейеді деген болжам бар. Жалпы алғанда клетка органоидтары репродукциясының механизмі жөнінде мәліметтер өте аз. Бұл процесс асинхронды жүреді, ал ол бөліктердің бөліну жылдамдығы ядро бөлінуінің жылдамдығымен дәл келмейді деген мәлімет бар. Цитокинез кезінде органоидтардың жаңа пайда болған жас клеткаларға бөлінуінде қатал заңдылық жоқ, сірә бұл процесті бақылайтын арнайы механизм болмаса керек. Осыған байланысты жас клеткалардағы бір аттас органоидтардың саны бірдей болмайды. Органоидтардың жас клеткалар арасында теңдей бөлінбеуі, олардың кездейсоқ таралуы клеткалардың тіршілігін бұза алмайды. Сірә, клеткада бірін-бірі алмастыратын аттас бөлшектер өте кеп болады. Клетка денесінің бөлінуі — цитокинез — ядро бөлінуінен кейін іле шала басталады. Жануарлар клеткасының бөлінуі аналық клетканың экваторы бойынша цитоплазманың шетінен ортасына қарай буыақталу жолымен жүреді. Өсімдік клеткасында клеткалық аралықтың қалыптасуына ортасынан шетіне бунақталатын фрагмопласт деп аталатын ұршықтың қатысымен жүреді. Осымен митоз аяқталады. Митоздық циклдің ұзақтығы организм түріне, ткань типіне, организмнің физиологиялық күйіне, сыртқы факторларға (температураға, жарық режиміне т. с. с.) байланысты бірнеше минуттан бірнеше тәулік шамасында ауытқиды. Митоздың жеке фазаларының ету жылдамдығы өзгергіш болады. Клетканың бөлінуге дайындығын анықтайтын себептер, оиы жүргізуші механизм осы уақытқа дейін анықталған жоқ. Қлетка бөлінуінің митоздан басқа типтері де белгілі. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Амитоз"><span id=".D0.90.D0.BC.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7"></span>Амитоз</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=15" title="Бөлімді өңдеу: Амитоз" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=15" title="Edit section's source code: Амитоз"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ахроматин ұршығын түзбей, <a href="/wiki/%D0%AF%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96" title="Ядроның бөлінуі">ядроның тікелей бөлінуі</a> <a href="/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B7" title="Амитоз">амитоз</a> деп аталады. Бөліну ядроның бунақталып екі бөлікке бөлінуімен жүреді, кейде бір ядродан бірден бірнеше ядро түзіледі (фрагментация). Клетканың амитоз жолымен бәлінуі бірқатар арнайы клеткаларда және патологиялық тканьдерде үнемі кездеседі. Мысалы, картоптың крахмал түзуші клеткаларында, регенерация кезіндегі бұлшық ет клеткаларында, рак клеткаларында, қарапайым организмдерде болады. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Эндомитоз"><span id=".D0.AD.D0.BD.D0.B4.D0.BE.D0.BC.D0.B8.D1.82.D0.BE.D0.B7"></span>Эндомитоз</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=16" title="Бөлімді өңдеу: Эндомитоз" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=16" title="Edit section's source code: Эндомитоз"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Эндомитоз деп клеткадағы хромосоманың репродукциялануы кезінде ядроның бәлінбей жүру процесін айтады. Осының нәтижерінде клеткада хромосома саны көбейеді, кейде ол бастапқы санымен салыстырғанда ондаған есе артады. Эндомитоз өсімдіктердегі сияқты жануарлардың да әр түрлі тканьдердегі белсенді жұмыс істейтін клеткаларында кездеседі. Кейде хромосомалардың пайда болуы клеткадағы олардың санының өсуінсіз өтеді. Бұл кезде әр хромосома еселеп еседі, бірақ жас хромосома өзара байланысқан күйінде қалады. Бұл құбылыс <b>лолитения</b> деп аталады. Ол эндомитоздың жеке жағдайынан тұрады. Политенді хромосомада жіпшелер саны 1000—2000 шамасына жетеді. Бұл кезде аса зор алып хромосомалар түзіледі. Политения құбылысы бірқатар диффереицияланған тканьлеткаларда байқалады және ол клетка ядросының ерекше байланысты болады. Клетканың белінуі процесіндегі болатын ерекше ды бағалау үшін, хромосоманың құрылысын және ұдайы дамып отыруын яғни оның репродукциясын жан-жақты қарастыру қажет.<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Дереккөздер"><span id=".D0.94.D0.B5.D1.80.D0.B5.D0.BA.D0.BA.D3.A9.D0.B7.D0.B4.D0.B5.D1.80"></span>Дереккөздер</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit&section=17" title="Бөлімді өңдеу: Дереккөздер" class="mw-editsection-visualeditor"><span>өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&section=17" title="Edit section's source code: Дереккөздер"><span>қайнарын өңдеу</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Биология: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық, 2-басылымы, өңделген / М. Гильманов, А. Соловьева, Л. Әбшенова. — Алматы: «Атамұра» баспасы, 2009 жыл. <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9965349274" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9965-34-927-4</a></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Сартаев А., Гильманов М. С22 Жалпы биология: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдық-гуманитарлық бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2006. <a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D1%96%D1%82%D0%B0%D0%BF_%D2%9B%D0%B0%D0%B9%D0%BD%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B/9965336342" class="internal mw-magiclink-isbn">ISBN 9965-33-634-2</a></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">“Қазақстан”: Ұлттық энциклопедия/Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы “Қазақ энциклопедиясы” Бас редакциясы, 1998</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">"Медициналық биология және генетика"/Бас редактор С.А.Әбилаева, Е.О.Қуандықова- Алматы-Шымкент, 2004</span> </li> </ol> <table class="navbox" style="border-spacing:0"><tbody><tr><td style="padding:2px"><table class="nowraplinks collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><span style="float:left;text-align:left;width:5em;margin-right:0.5em"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%96" title="Бұл үлгіні қарау"><img alt="Бұл үлгіні қарау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/14px-Magnifying_glass_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/21px-Magnifying_glass_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Magnifying_glass_icon.svg/28px-Magnifying_glass_icon.svg.png 2x" data-file-width="490" data-file-height="490" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96_%D1%82%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%96" title="Бұл үлгіні талқылау"><img alt="Бұл үлгіні талқылау" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/14px-Comment_alt_font_awesome.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/21px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Comment_alt_font_awesome.svg/28px-Comment_alt_font_awesome.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="512" /></a></span> <span typeof="mw:File"><a href="//kk.wikipedia.org/w/index.php?title=%D2%AE%D0%BB%D0%B3%D1%96:%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%96&action=edit" title="Бұл үлгіні өңдеу"><img alt="Бұл үлгіні өңдеу" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/16px-Template_alt_full_black_22.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/24px-Template_alt_full_black_22.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Template_alt_full_black_22.svg/32px-Template_alt_full_black_22.svg.png 2x" data-file-width="160" data-file-height="160" /></a></span></span><div style="font-size:114%"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D1%82%D1%96%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA_%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D1%96" title="Жасушаның тіршілік циклі">Жасушаның тіршілік циклі</a></div></th></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a href="/wiki/%D0%98%D0%BD%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Интерфаза">Интерфаза</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/G1-%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="G1-фаза">G<sub>1</sub>-фаза</a> • <a href="/wiki/S-%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="S-фаза">S-фаза</a> • <a href="/wiki/G2-%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="G2-фаза">G<sub>2</sub>-фаза</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group"><a class="mw-selflink selflink">М-фаза</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%B7" title="Митоз">Митоз</a> (<a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D0%BF%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Препрофаза (мұндай бет жоқ)">Препрофаза</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Профаза">Профаза</a> • <a href="/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Прометафаза">Прометафаза</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%82%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Метафаза">Метафаза</a> • <a href="/wiki/%D0%90%D0%BD%D0%B0%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Анафаза">Анафаза</a> • <a href="/wiki/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0" title="Телофаза">Телофаза</a>) • <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B5%D0%B7" title="Цитокинез">Цитокинез</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Басқа фазалар</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/w/index.php?title=G0-%D1%84%D0%B0%D0%B7%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="G0-фаза (мұндай бет жоқ)">G<sub>0</sub>-фаза</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%90%D0%BF%D0%BE%D0%BF%D1%82%D0%BE%D0%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Апоптоз (мұндай бет жоқ)">Апоптоз</a> • <a href="/wiki/%D0%9C%D0%B5%D0%B9%D0%BE%D0%B7" title="Мейоз">Мейоз</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Межелік нүктелер</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/w/index.php?title=%D0%A0%D0%B5%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F_%D0%BD%D2%AF%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Рестрикция нүктесі (мұндай бет жоқ)">Рестрикция нүктесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D2%B0%D1%80%D1%88%D1%8B%D2%9B_%D0%BD%D2%AF%D0%BA%D1%82%D0%B5%D1%81%D1%96&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ұршық нүктесі (мұндай бет жоқ)">Ұршық нүктесі</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B5%D0%BF%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%86%D0%B8%D1%8F%D0%BB%D1%8B%D2%9B_%D0%BD%D2%AF%D0%BA%D1%82%D0%B5&action=edit&redlink=1" class="new" title="Пострепликациялық нүкте (мұндай бет жоқ)">Пострепликациялық нүкте</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td colspan="2"></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group">Реттегіштер</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BD" title="Циклин">Циклиндер</a> • <a href="/wiki/%D0%A6%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B5_%D1%82%D3%99%D1%83%D0%B5%D0%BB%D0%B4%D1%96_%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B0%D0%B7%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Циклинге тәуелді киназалар">Циклинге тәуелді киназалар</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A6%D0%A2%D0%9A_%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="ЦТК ингибиторлары (мұндай бет жоқ)">ЦТК ингибиторлары</a> • <a href="/w/index.php?title=%D0%A3%D0%B1%D0%B8%D0%BA%D0%B2%D0%B8%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%B0%D0%B7%D0%B0&action=edit&redlink=1" class="new" title="Убиквитинлигаза (мұндай бет жоқ)">Убиквитинлигазалар</a> • <i>т.б.</i></div></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">«<a dir="ltr" href="https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Жасушаның_бөлінуі&oldid=3317060">https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Жасушаның_бөлінуі&oldid=3317060</a>» бетінен алынған</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Арнайы:Санаттар">Санат</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%80" title="Санат:Жасушалар">Жасушалар</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Жасырын санат: <ul><li><a href="/wiki/%D0%A1%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%82:ISBN_%D1%81%D0%B8%D2%9B%D1%8B%D1%80%D0%BB%D1%8B_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BC%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80%D1%96_%D2%9B%D0%BE%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D0%BB%D2%93%D0%B0%D0%BD_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Санат:ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер">ISBN сиқырлы сілтемелері қолданылған беттер</a></li></ul></div></div> </div> </div> <div id="mw-navigation"> <h2>Навигация мәзірі</h2> <div id="mw-head"> <nav id="p-personal" class="mw-portlet mw-portlet-personal vector-user-menu-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-personal-label" > <h3 id="p-personal-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Жеке құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anonuserpage" class="mw-list-item"><span title="Бұл IP мекенжайдың жеке беті">Кірмегенсіз</span></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC" title="Бұл IP мекенжай өңдемелерін талқылау [n]" accesskey="n"><span>Талқылау</span></a></li><li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%AE%D0%BB%D0%B5%D1%81%D1%96%D0%BC" title="Бұл IP мекенжаймен жасаған өңдемелер тізімі [y]" accesskey="y"><span>Үлесім</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D1%82%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D0%BB%D0%B3%D1%96&returnto=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3+%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96" title="Біз сізге есептік жазба бастауды және кіруді ұсынамыз,ол міндетті емес."><span>Тіркелу</span></a></li><li id="pt-login" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D2%9A%D0%B0%D1%82%D1%8B%D1%81%D1%83%D1%88%D1%8B_%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%83%D1%96&returnto=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3+%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96" title="Кіруіңізді ұсынамыз, ол міндетті емес. [o]" accesskey="o"><span>Кіру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <div id="left-navigation"> <nav id="p-namespaces" class="mw-portlet mw-portlet-namespaces vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-namespaces-label" > <h3 id="p-namespaces-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Ат кеңістіктері</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96" title="Мазмұн бетін көру [c]" accesskey="c"><span>Бет</span></a></li><li id="ca-talk" class="new mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83:%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Мағлұмат бетті талқылау (мұндай бет жоқ) [t]" accesskey="t"><span>Талқылау</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-variants" class="mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-variants-label" > <input type="checkbox" id="p-variants-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-variants" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-variants-label" > <label id="p-variants-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">kk</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation"> <nav id="p-views" class="mw-portlet mw-portlet-views vector-menu-tabs vector-menu-tabs-legacy vector-menu" aria-labelledby="p-views-label" > <h3 id="p-views-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Көріністер</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96"><span>Оқу</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&veaction=edit" title="Бұл бетті өңдеу [v]" accesskey="v"><span>Өңдеу</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=edit" title="Бұл беттің қайнар мәтінін өңдеу [e]" accesskey="e"><span>Қайнарын өңдеу</span></a></li><li id="ca-history" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=history" title="Бұл беттін соңғы нұсқалары. [h]" accesskey="h"><span>Өңделу тарихы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-cactions" class="mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-menu-dropdown vector-menu" aria-labelledby="p-cactions-label" title="More options" > <input type="checkbox" id="p-cactions-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-cactions" class="vector-menu-checkbox" aria-labelledby="p-cactions-label" > <label id="p-cactions-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Тағы</span> </label> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </nav> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <h3 >Іздеу</h3> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="vector-search-box-form"> <div id="simpleSearch" class="vector-search-box-inner" data-search-loc="header-navigation"> <input class="vector-search-box-input" type="search" name="search" placeholder="Уикипедия жобасынан іздеу" aria-label="Уикипедия жобасынан іздеу" autocapitalize="sentences" title="Уикипедия жобасында іздеу [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <input type="hidden" name="title" value="Арнайы:Іздеу"> <input id="mw-searchButton" class="searchButton mw-fallbackSearchButton" type="submit" name="fulltext" title="Осы мәтіні бар бетті іздеу" value="Іздеу"> <input id="searchButton" class="searchButton" type="submit" name="go" title="Егер дәл осы атауымен болса бетке өтіп кету" value="Өту"> </div> </form> </div> </div> </div> <div id="mw-panel" class="vector-legacy-sidebar"> <div id="p-logo" role="banner"> <a class="mw-wiki-logo" href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру"></a> </div> <nav id="p-navigation" class="mw-portlet mw-portlet-navigation vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-navigation-label" > <h3 id="p-navigation-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Шарлау</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Басты бетті көру [z]" accesskey="z"><span>Басты бет</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D2%9A%D0%B0%D1%83%D1%8B%D0%BC_%D0%BF%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB%D1%8B" title="Жоба туралы, мұнда немен айналысуға болатыны туралы, қай жерде не бары туралы"><span>Қауымдастық порталы</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D1%83%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D2%93%D1%8B_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Осы уикидегі жуықтағы өзгерістер тізімі. [r]" accesskey="r"><span>Жуықтағы өзгерістер</span></a></li><li id="n-newpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%96%D0%B0%D2%A3%D0%B0_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Соңғы бір айдағы басталған беттер тізімі, есім кеңістігі бойынша сүзгілеп көре аласыз."><span>Жаңа беттер</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9A%D0%B5%D0%B7%D0%B4%D0%B5%D0%B9%D1%81%D0%BE%D2%9B" title="Кездейсоқ бет жүктеу [x]" accesskey="x"><span>Кездейсоқ бет</span></a></li><li id="n-videolesson" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%92%D0%B8%D0%B4%D0%B5%D0%BE_%D1%81%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D2%9B%D1%82%D0%B0%D1%80" title="Уикипедияны үйренуге қатысты YouTube-тағы видео сабақтар"><span>Видео сабақтар</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%90%D0%BD%D1%8B%D2%9B%D1%82%D0%B0%D0%BC%D0%B0" title="Анықтама табу орны."><span>Анықтама</span></a></li><li id="n-forum" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC" title="Уикипедия қатысушыларының форумы."><span>Форум</span></a></li><li id="n-general-discussion" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A2%D0%B0%D0%BB%D2%9B%D1%8B%D0%BB%D0%B0%D1%83_%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D1%96" title="Flow жұмыс легінде жұмыс істейтін Уикипедияның негізгі талқылау беті [4]" accesskey="4"><span>Талқылау легі</span></a></li><li id="n-telegram" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:Telegram" title="Қазақша Уикипедияға қатысты ең маңызды жаңалықтар мен мақалалар"><span>Телеграм арна</span></a></li><li id="n-bug_in_article" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A4%D0%BE%D1%80%D1%83%D0%BC/%D2%9A%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%80_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B_%D1%85%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%B0%D1%83" title="Бұл беттегі қатені хабарлау"><span>Қателер туралы хабарлау</span></a></li><li id="n-sitesupport" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_kk.wikipedia.org&uselang=kk" title="Демеу беріңіз"><span>Демеу беру</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-tb" class="mw-portlet mw-portlet-tb vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-tb-label" > <h3 id="p-tb-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Құралдар</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%9C%D1%8B%D0%BD%D0%B4%D0%B0_%D1%81%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96" title="Мұнда сілтейтін барлық бет тізімі [j]" accesskey="j"><span>Мұнда сілтейтін беттер</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%A1%D1%96%D0%BB%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B5%D1%80%D0%B4%D1%96%D2%A3_%D3%A9%D0%B7%D0%B3%D0%B5%D1%80%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80%D1%96/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96" rel="nofollow" title="Осы жерден сілтенген беттердің жуықтағы өзгерістері [k]" accesskey="k"><span>Қатысты өзгерістер</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B_%D0%B1%D0%B5%D1%82%D1%82%D0%B5%D1%80" title="Барлық арнайы беттер тізімі [q]" accesskey="q"><span>Арнайы беттер</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&oldid=3317060" title="Мына беттің осы нұсқасының тұрақты сілтемесі"><span>Тұрақты сілтеме</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=info" title="Бұл бет туралы көбірек мәлімет"><span>Бет ақпараты</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:CiteThisPage&page=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&id=3317060&wpFormIdentifier=titleform" title="Бұл беттен қалай дәйексөз алуға болатыны туралы мәлімет"><span>Беттен дәйексөз алу</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2596%25D0%25B0%25D1%2581%25D1%2583%25D1%2588%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%258B%25D2%25A3_%25D0%25B1%25D3%25A9%25D0%25BB%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2583%25D1%2596"><span>URL мекенжайын қысқарту</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:QrCode&url=https%3A%2F%2Fkk.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D0%2596%25D0%25B0%25D1%2581%25D1%2583%25D1%2588%25D0%25B0%25D0%25BD%25D1%258B%25D2%25A3_%25D0%25B1%25D3%25A9%25D0%25BB%25D1%2596%25D0%25BD%25D1%2583%25D1%2596"><span>QR код жүктеу</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading" class="mw-portlet mw-portlet-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" > <h3 id="p-electronpdfservice-sidebar-portlet-heading-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Баспа/экспорт</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="electron-print_pdf" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:DownloadAsPdf&page=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&action=show-download-screen"><span>PDF ретінде жүктеп алу</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="javascript:print();" rel="alternate" title="Бұл беттің басып шығаруға арналған нұсқасы [p]" accesskey="p"><span>Басып шығару нұсқасы</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-wikibase-otherprojects" class="mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-wikibase-otherprojects-label" > <h3 id="p-wikibase-otherprojects-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа жобаларда</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Cell_division" hreflang="en"><span>Ортаққор</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q188909" title="Сілтеме дерек қойма данасымен байланысқан [g]" accesskey="g"><span>Уикидерек элементі</span></a></li> </ul> </div> </nav> <nav id="p-lang" class="mw-portlet mw-portlet-lang vector-menu-portal portal vector-menu" aria-labelledby="p-lang-label" > <h3 id="p-lang-label" class="vector-menu-heading " > <span class="vector-menu-heading-label">Басқа тілдерде</span> </h3> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Seldeling" title="Seldeling – африкаанс тілі" lang="af" hreflang="af" data-title="Seldeling" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="африкаанс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D8%B3%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D9%8A%D8%A9" title="انقسام الخلية – араб тілі" lang="ar" hreflang="ar" data-title="انقسام الخلية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="араб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCceyr%C9%99nin_b%C3%B6l%C3%BCnm%C9%99si" title="Hüceyrənin bölünməsi – әзірбайжан тілі" lang="az" hreflang="az" data-title="Hüceyrənin bölünməsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="әзірбайжан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D2%AF%D2%99%D3%99%D0%BD%D3%99%D0%BA_%D0%B1%D2%AF%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B5%D2%AF%D0%B5" title="Күҙәнәк бүленеүе – башқұрт тілі" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Күҙәнәк бүленеүе" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="башқұрт тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%95%E0%A7%8B%E0%A6%B7_%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%AD%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%A8" title="কোষ বিভাজন – бенгал тілі" lang="bn" hreflang="bn" data-title="কোষ বিভাজন" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="бенгал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/%C4%86elijska_dioba" title="Ćelijska dioba – босния тілі" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Ćelijska dioba" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="босния тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Divisi%C3%B3_cel%C2%B7lular" title="Divisió cel·lular – каталан тілі" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Divisió cel·lular" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="каталан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Bun%C4%9B%C4%8Dn%C3%A9_d%C4%9Blen%C3%AD" title="Buněčné dělení – чех тілі" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Buněčné dělení" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="чех тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B0%D0%B9%D1%80%C4%83%D0%BC_%D0%BF%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%B0%D0%BD%C4%83%D0%B2%C4%95" title="Пайрăм пайланăвĕ – чуваш тілі" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Пайрăм пайланăвĕ" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="чуваш тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Cellraniad" title="Cellraniad – валлий тілі" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Cellraniad" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="валлий тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Celledeling" title="Celledeling – дат тілі" lang="da" hreflang="da" data-title="Celledeling" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="дат тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Zellteilung" title="Zellteilung – неміс тілі" lang="de" hreflang="de" data-title="Zellteilung" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="неміс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CF%85%CF%84%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%AF%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Κυτταρική διαίρεση – грек тілі" lang="el" hreflang="el" data-title="Κυτταρική διαίρεση" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="грек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Cell_division" title="Cell division – ағылшын тілі" lang="en" hreflang="en" data-title="Cell division" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ағылшын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/%C4%88ela_divido" title="Ĉela divido – эсперанто тілі" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ĉela divido" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="эсперанто тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Divisi%C3%B3n_celular" title="División celular – испан тілі" lang="es" hreflang="es" data-title="División celular" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="испан тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Zelula_banaketa" title="Zelula banaketa – баск тілі" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Zelula banaketa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="баск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%84" title="تقسیم سلول – парсы тілі" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تقسیم سلول" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="парсы тілі" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Solunjakautuminen" title="Solunjakautuminen – фин тілі" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Solunjakautuminen" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="фин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Division_cellulaire" title="Division cellulaire – француз тілі" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Division cellulaire" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="француз тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Cilldeighilt" title="Cilldeighilt – ирланд тілі" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Cilldeighilt" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ирланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Divisi%C3%B3n_celular" title="División celular – галисия тілі" lang="gl" hreflang="gl" data-title="División celular" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="галисия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%91%D7%99%D7%99%D7%94_%D7%AA%D7%90%D7%99%D7%AA" title="רבייה תאית – иврит тілі" lang="he" hreflang="he" data-title="רבייה תאית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="иврит тілі" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%95%E0%A5%8B%E0%A4%B6%E0%A4%BF%E0%A4%95%E0%A4%BE_%E0%A4%B5%E0%A4%BF%E0%A4%AD%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A4%A8" title="कोशिका विभाजन – хинди тілі" lang="hi" hreflang="hi" data-title="कोशिका विभाजन" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="хинди тілі" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Stani%C4%8Dna_dioba" title="Stanična dioba – хорват тілі" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Stanična dioba" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BF%D5%AB%D5%BD%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Կիսում – армян тілі" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Կիսում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="армян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Pembelahan_sel" title="Pembelahan sel – индонезия тілі" lang="id" hreflang="id" data-title="Pembelahan sel" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="индонезия тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Frumuskipting" title="Frumuskipting – исланд тілі" lang="is" hreflang="is" data-title="Frumuskipting" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="исланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Divisione_cellulare" title="Divisione cellulare – итальян тілі" lang="it" hreflang="it" data-title="Divisione cellulare" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="итальян тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%B0%E8%83%9E%E5%88%86%E8%A3%82" title="細胞分裂 – жапон тілі" lang="ja" hreflang="ja" data-title="細胞分裂" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="жапон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%A3%E0%B3%81%E0%B2%95%E0%B3%8B%E0%B2%B6_%E0%B2%B5%E0%B2%BF%E0%B2%AD%E0%B2%9C%E0%B2%A8%E0%B3%86" title="ಅಣುಕೋಶ ವಿಭಜನೆ – каннада тілі" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಅಣುಕೋಶ ವಿಭಜನೆ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="каннада тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%84%B8%ED%8F%AC_%EB%B6%84%EC%97%B4" title="세포 분열 – корей тілі" lang="ko" hreflang="ko" data-title="세포 분열" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="корей тілі" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Dabe%C5%9Fb%C3%BBna_xaney%C3%AA" title="Dabeşbûna xaneyê – күрд тілі" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Dabeşbûna xaneyê" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="күрд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/L%C4%85stel%C4%97s_dauginimasis" title="Ląstelės dauginimasis – литва тілі" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Ląstelės dauginimasis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="литва тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BB%D0%B1%D0%B0_%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B8%D1%82%D0%B5" title="Делба на клетките – македон тілі" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Делба на клетките" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="македон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B5%8B%E0%B4%B6%E0%B4%B5%E0%B4%BF%E0%B4%AD%E0%B4%9C%E0%B4%A8%E0%B4%82" title="കോശവിഭജനം – малаялам тілі" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കോശവിഭജനം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="малаялам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Pembahagian_sel" title="Pembahagian sel – малай тілі" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Pembahagian sel" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="малай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Celdeling" title="Celdeling – нидерланд тілі" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Celdeling" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="нидерланд тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Celledeling" title="Celledeling – норвегиялық нюнорск тілі" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Celledeling" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="норвегиялық нюнорск тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Celledeling" title="Celledeling – норвегиялық букмол тілі" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Celledeling" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="норвегиялық букмол тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Hirmama_Seelii" title="Hirmama Seelii – оромо тілі" lang="om" hreflang="om" data-title="Hirmama Seelii" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="оромо тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Podzia%C5%82_kom%C3%B3rki" title="Podział komórki – поляк тілі" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Podział komórki" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="поляк тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D9%88%DB%8C%D8%B4" title="حجروی ویش – пушту тілі" lang="ps" hreflang="ps" data-title="حجروی ویش" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="пушту тілі" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Divis%C3%A3o_celular" title="Divisão celular – португал тілі" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Divisão celular" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="португал тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Diviziune_celular%C4%83" title="Diviziune celulară – румын тілі" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Diviziune celulară" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="румын тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%BA%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BA%D0%B8" title="Деление клетки – орыс тілі" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Деление клетки" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="орыс тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/%C4%86elijska_deoba" title="Ćelijska deoba – серб-хорват тілі" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Ćelijska deoba" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="серб-хорват тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Cell_division" title="Cell division – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Cell division" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Bunkov%C3%A9_delenie" title="Bunkové delenie – словак тілі" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Bunkové delenie" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="словак тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Celi%C4%8Dna_delitev" title="Celična delitev – словен тілі" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Celična delitev" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="словен тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%8B%D0%B5%D0%BB%D0%B8%D1%98%D1%81%D0%BA%D0%B0_%D0%B4%D0%B5%D0%BE%D0%B1%D0%B0" title="Ћелијска деоба – серб тілі" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Ћелијска деоба" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="серб тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Celldelning" title="Celldelning – швед тілі" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Celldelning" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="швед тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%B2%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%AA%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AE%BF%E0%AE%B5%E0%AF%81" title="கலப்பிரிவு – тамил тілі" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கலப்பிரிவு" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="тамил тілі" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%95%E0%B0%A3_%E0%B0%B5%E0%B0%BF%E0%B0%AD%E0%B0%9C%E0%B0%A8" title="కణ విభజన – телугу тілі" lang="te" hreflang="te" data-title="కణ విభజన" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="телугу тілі" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%81%E0%B8%9A%E0%B9%88%E0%B8%87%E0%B9%80%E0%B8%8B%E0%B8%A5%E0%B8%A5%E0%B9%8C" title="การแบ่งเซลล์ – тай тілі" lang="th" hreflang="th" data-title="การแบ่งเซลล์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="тай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Paghahati_ng_selula" title="Paghahati ng selula – Tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Paghahati ng selula" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/H%C3%BCcre_b%C3%B6l%C3%BCnmesi" title="Hücre bölünmesi – түрік тілі" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Hücre bölünmesi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="түрік тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D0%B4%D1%96%D0%BB_%D0%BA%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B8" title="Поділ клітини – украин тілі" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Поділ клітини" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="украин тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%A6%DB%8C_%D8%AA%D9%82%D8%B3%DB%8C%D9%85" title="خلیائی تقسیم – урду тілі" lang="ur" hreflang="ur" data-title="خلیائی تقسیم" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="урду тілі" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Hujayra_bo%CA%BBlinishi" title="Hujayra boʻlinishi – өзбек тілі" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Hujayra boʻlinishi" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="өзбек тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ph%C3%A2n_b%C3%A0o" title="Phân bào – вьетнам тілі" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Phân bào" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="вьетнам тілі" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%BB%86%E8%83%9E%E5%88%86%E8%A3%82" title="细胞分裂 – қытай тілі (У)" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="细胞分裂" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="қытай тілі (У)" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/Ukwahlula-hlulwa_kwe-cell" title="Ukwahlula-hlulwa kwe-cell – кхоса тілі" lang="xh" hreflang="xh" data-title="Ukwahlula-hlulwa kwe-cell" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="кхоса тілі" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%BB%86%E8%83%9E%E5%88%86%E8%A3%82" title="细胞分裂 – қытай тілі" lang="zh" hreflang="zh" data-title="细胞分裂" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="қытай тілі" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%B4%B0%E8%83%9E%E5%88%86%E8%A3%82" title="細胞分裂 – кантон тілі" lang="yue" hreflang="yue" data-title="細胞分裂" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="кантон тілі" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q188909#sitelinks-wikipedia" title="Тіларалық сілтемелерді өңдеу" class="wbc-editpage">Сілтемелерді өңдеу</a></span></div> </div> </nav> </div> </div> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Бұл беттің соңғы рет өзгертілген кезі: 2024 ж. сәуірдің 23, 01:30.</li> <li id="footer-info-copyright">Мәтін <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike лицензиясы</a> аясында қолжетімді; қосымша шарттар қолданылуы мүмкін. Бұл сайтты қолдану арқылы <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Қолдану шарты</a> және <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясатымен</a> келісесіз. Wikipedia® <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> коммерциялық емес ұйымының тіркелген сауда маркасы.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Құпиялық саясаты</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F_%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8B">Уикипедия туралы</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D0%A3%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%96%D0%B0%D1%83%D0%B0%D0%BF%D0%BA%D0%B5%D1%80%D1%88%D1%96%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%82%D0%B5%D0%BD_%D0%B1%D0%B0%D1%81_%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%82%D1%83">Жауапкершіліктен бас тарту</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Тәртіп кодексі</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Әзірлеушілер</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/kk.wikipedia.org">Статистикалар</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie мәлімдемесі</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//kk.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Мобильді көрініс</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("This page is using the deprecated ResourceLoader module \"codex-search-styles\".\n[1.43] Use a CodexModule with codexComponents to set your specific components used: https://www.mediawiki.org/wiki/Codex#Using_a_limited_subset_of_components");mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rt2p2","wgBackendResponseTime":154,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.067","walltime":"0.103","ppvisitednodes":{"value":262,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":9962,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":54,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":2576,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 43.746 1 -total"," 48.20% 21.084 1 Үлгі:Жасушаның_тіршілік_циклі"," 43.92% 19.211 1 Үлгі:Навигациялық_кесте"," 40.41% 17.676 1 Үлгі:Lang-el"," 6.54% 2.863 1 Үлгі:LangWithName"," 3.01% 1.318 1 Үлгі:Lang"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.006","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":644095,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-849f99967d-9vfsd","timestamp":"20241124005011","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0416\u0430\u0441\u0443\u0448\u0430\u043d\u044b\u04a3 \u0431\u04e9\u043b\u0456\u043d\u0443\u0456","url":"https:\/\/kk.wikipedia.org\/wiki\/%D0%96%D0%B0%D1%81%D1%83%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%8B%D2%A3_%D0%B1%D3%A9%D0%BB%D1%96%D0%BD%D1%83%D1%96","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q188909","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q188909","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2011-08-01T09:17:51Z","dateModified":"2024-04-22T20:30:38Z"}</script> </body> </html>