CINXE.COM
Euclides da Cunha – Wikipedia, wolna encyklopedia
<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Euclides da Cunha – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"52c4f8db-b79a-4d38-ae10-3965e89c272d","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Euclides_da_Cunha","wgTitle":"Euclides da Cunha","wgCurRevisionId":72758329,"wgRevisionId":72758329,"wgArticleId":991501,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Brazylijscy pisarze","Pisarze związani z Rio de Janeiro","Urodzeni w 1866","Zabici w pojedynkach","Zmarli w 1909"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Euclides_da_Cunha","wgRelevantArticleId":991501,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[], "wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":72758329,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":10000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q470334","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled" :false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js", "ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Euclides_da_Cunha.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1415"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Euclides_da_Cunha.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="943"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="755"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Euclides da Cunha – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Euclides_da_Cunha rootpage-Euclides_da_Cunha skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Euclides+da+Cunha" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Euclides+da+Cunha" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Euclides+da+Cunha" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Euclides+da+Cunha" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><!-- CentralNotice --></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Życiorys" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Życiorys"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Życiorys</span> </div> </a> <ul id="toc-Życiorys-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Wojna_Canudos" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Wojna_Canudos"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Wojna Canudos</span> </div> </a> <ul id="toc-Wojna_Canudos-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Cykl_amazoński" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Cykl_amazoński"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Cykl amazoński</span> </div> </a> <ul id="toc-Cykl_amazoński-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tragiczna_śmierć" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tragiczna_śmierć"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Tragiczna śmierć</span> </div> </a> <ul id="toc-Tragiczna_śmierć-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Twórczość" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Twórczość"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Twórczość</span> </div> </a> <ul id="toc-Twórczość-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Euclides da Cunha</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 21 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-21" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">21 języków</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%AD%D1%9E%D0%BA%D0%BB%D1%96%D0%B4%D1%8B%D1%81_%D0%B4%D0%B0_%D0%9A%D1%83%D0%BD%D1%8C%D1%8F" title="Эўклідыс да Кунья – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Эўклідыс да Кунья" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B7%D5%B8%D6%82%D5%AF%D5%AC%D5%AB%D5%A4%D5%AB%D5%BD_%D5%8C%D5%B8%D5%A4%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%AB%D5%BD_%D5%A4%D5%A1_%D4%BF%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%B5%D5%A1" title="Էուկլիդիս Ռոդրիգիս դա Կունյա – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Էուկլիդիս Ռոդրիգիս դա Կունյա" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha_(scrittore)" title="Euclides da Cunha (scrittore) – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Euclides da Cunha (scrittore)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%88%D9%83%D9%84%D9%8A%D8%AF%D9%8A%D8%B3_%D8%AF%D8%A7_%D9%83%D9%88%D9%86%D9%87%D8%A7" title="اوكليديس دا كونها – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="اوكليديس دا كونها" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BD%D1%8C%D1%8F,_%D0%AD%D1%83%D0%BA%D0%BB%D0%B8%D0%B4%D0%B8%D1%81_%D0%B4%D0%B0" title="Кунья, Эуклидис да – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Кунья, Эуклидис да" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Euclides da Cunha – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Euclides da Cunha" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q470334#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Euclides_da_Cunha" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="new vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Dyskusja:Euclides_da_Cunha&action=edit&redlink=1" rel="discussion" class="new" title="Dyskusja o zawartości tej strony (strona nie istnieje) [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Euclides_da_Cunha"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Euclides_da_Cunha"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Euclides_da_Cunha" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Euclides_da_Cunha" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&oldid=72758329" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Euclides_da_Cunha&id=72758329&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEuclides_da_Cunha"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FEuclides_da_Cunha"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Euclides+da+Cunha"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Euclides_da_Cunha&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Euclides_da_Cunha" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q470334" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Euclides da Cunha</div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Euclides_da_Cunha.jpg" class="mw-file-description"><img alt="Ilustracja" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/93/Euclides_da_Cunha.jpg/203px-Euclides_da_Cunha.jpg" decoding="async" width="203" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/93/Euclides_da_Cunha.jpg 1.5x" data-file-width="279" data-file-height="329" /></a></span> </td></tr> <tr> <th>Imię i nazwisko </th> <td> <p>Euclides Rodrigues Pimenta da Cunha </p> </td></tr> <tr> <th>Data i miejsce urodzenia </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/20_stycznia" title="20 stycznia">20 stycznia</a> <a href="/wiki/1866" title="1866">1866</a></span> <br /><a href="/wiki/Cantagalo_(Rio_de_Janeiro)" title="Cantagalo (Rio de Janeiro)">Cantagalo</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Data i miejsce śmierci </th> <td> <p><span style="white-space:nowrap"><a href="/wiki/15_sierpnia" title="15 sierpnia">15 sierpnia</a> <a href="/wiki/1909" title="1909">1909</a></span> <br /><a href="/wiki/Rio_de_Janeiro" title="Rio de Janeiro">Rio de Janeiro</a> </p> </td></tr> <tr> <th>Narodowość </th> <td> <p>brazylijska </p> </td></tr> <tr> <th>Dziedzina sztuki </th> <td> <p><a href="/wiki/Literatura_pi%C4%99kna" title="Literatura piękna">literatura piękna</a> </p> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="background:#EAECF0; color:black; text-align:center; font-weight:bold; border:1px solid #aaa;">Ważne dzieła </td></tr> <tr> <td colspan="2"> <ul><li><i><a href="/wiki/Os_Sert%C3%B5es" title="Os Sertões">Os Sertões</a></i></li></ul> </td></tr> <tr class="grafika iboxs grafika-z-wikidanych"> <td colspan="2"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Assinatura_euclidesdacunha.svg" class="mw-file-description"><img alt="podpis" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Assinatura_euclidesdacunha.svg/130px-Assinatura_euclidesdacunha.svg.png" decoding="async" width="130" height="26" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Assinatura_euclidesdacunha.svg/195px-Assinatura_euclidesdacunha.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Assinatura_euclidesdacunha.svg/260px-Assinatura_euclidesdacunha.svg.png 2x" data-file-width="1644" data-file-height="324" /></a></span> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Euclides da Cunha,</b> właściwie <b>Euclides Rodrigues Pimenta da Cunha</b> (ur. <a href="/wiki/20_stycznia" title="20 stycznia">20 stycznia</a> <a href="/wiki/1866" title="1866">1866</a>, zm. <a href="/wiki/15_sierpnia" title="15 sierpnia">15 sierpnia</a> <a href="/wiki/1909" title="1909">1909</a>) – <a href="/wiki/Brazylia" title="Brazylia">brazylijski</a> pisarz. Jego najważniejszym dziełem jest narodowa powieść pod tytułem <i><a href="/wiki/Os_Sert%C3%B5es" title="Os Sertões">Os Sertões</a>,</i> która jest kroniką <a href="/wiki/Wojna_w_Canudos" title="Wojna w Canudos">wojny w Canudos</a><sup id="cite_ref-ebiografia.com_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-ebiografia.com-1">[1]</a></sup><sup id="cite_ref-Encyclopaedia_Britannica_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Encyclopaedia_Britannica-2">[2]</a></sup>. </p><p>Był pierwowzorem literackiej postaci Dziennikarza z powieści <a href="/wiki/Peru" title="Peru">peruwiańskiego</a> pisarza <a href="/wiki/Mario_Vargas_Llosa" title="Mario Vargas Llosa">Mario Vargasa Llosy</a> <i><a href="/wiki/Wojna_ko%C5%84ca_%C5%9Bwiata" title="Wojna końca świata">Wojna końca świata</a></i>, wydanej w <a href="/wiki/1981" title="1981">1981</a> roku. </p><p>Zginął w pojedynku. Na jego cześć obchodzony jest tydzień Euclidesa (Semana Euclideana)<sup id="cite_ref-Encyclopaedia_Britannica_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-Encyclopaedia_Britannica-2">[2]</a></sup>. </p><p>Napisał między innymi podręcznik języka portugalskiego dla samouków. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Życiorys"><span id=".C5.BByciorys"></span>Życiorys</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Życiorys" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Życiorys"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Euclides da Cunha urodził się 20 stycznia 1866 roku na Fazendzie da Saudade w Cantagalo w stanie <a href="/wiki/Rio_de_Janeiro_(stan)" title="Rio de Janeiro (stan)">Rio de Janeiro</a>. Jego rodzicami byli Manoel Rodrigues Pimenta da Cunha i Eudóxia Moreira da Cunha. Ojciec pracował jako księgowy na plantacjach w prowincji Rio de Janeiro. W 1869 roku, w wieku 3 lat, zmarła matka Euclidesa. W następnym roku wraz z młodszą siostrą Adélią przeniósł się do <a href="/wiki/Teres%C3%B3polis" title="Teresópolis">Teresópolis</a>, gdzie rodzeństwo zamieszkało pod opieką wujostwa Rosindy i Urbano Gouveia. Wkrótce potem Rosinda zmarła i opiekę nad dziećmi przejęła inna ciotka, Laura Moreira Garcez, mieszkająca w São Fidélis<sup id="cite_ref-:0_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3">[3]</a></sup>. </p><p>Euclides rozpoczął naukę w 1874 roku w Colégio Caldeira w <a href="/wiki/S%C3%A3o_Fid%C3%A9lis" title="São Fidélis">São Fidélis</a>. W 1877 roku przeprowadził się do <a href="/wiki/Salvador" title="Salvador">Salvadoru</a> i zamieszkał z dziadkami ze strony ojca. Naukę kontynuował w Colégio Carneiro Ribeiro. W 1879 roku wrócił do <a href="/wiki/Rio_de_Janeiro" title="Rio de Janeiro">Rio de Janeiro</a>, podejmując naukę kolejno w szkole anglo-amerykańskiej, w Vitório da Costa e Meneses Vieira i Externato Aquino. 4 grudnia 1884 roku opublikował swój pierwszy artykuł w dzienniku <i>O Democrata</i>. Pismo założył wraz z kolegami. W tym samym czasie napisał tomik poezji pt. Ondas, który nie został wydany<sup id="cite_ref-:0_3-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3">[3]</a></sup>. </p><p>W 1885 roku, w wieku 19 lat Euclides da Cunha rozpoczął naukę na politechnice, jednak z powodu problemów finansowych musiał przenieść się do darmowej szkoły wojskowej Escola Militar da Praia Vermelha. Pisał wówczas artykuły do szkolnej gazety A Família Acadêmica<sup id="cite_ref-:1_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4">[4]</a></sup>. </p><p>4 listopada 1888 roku podczas wizytacji szkoły przez ministra wojny Tomása Coelho, Euclides da Cunha w ramach protestu przeciwko monarchii, złamał swoją szablę. Za ten incydent został wyrzucony ze szkoły<sup id="cite_ref-:0_3-2" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3">[3]</a></sup>. </p><p>W 1889 roku udał się do <a href="/wiki/S%C3%A3o_Paulo" title="São Paulo">São Paulo</a>, gdzie zatrudnił się w dzienniku <i>O Estado de São Paulo</i>, a w swoich artykułach bronił idei republikańskich<sup id="cite_ref-:1_4-1" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4">[4]</a></sup>. </p><p>Po proklamacji republiki w 1889 roku, Euclides da Cunha wrócił do Rio de Janeiro i ponownie wstąpił do wojska. Uczył się w wyższej szkole wojskowej Escola Superior de Guerra na kierunkach artyleria i inżynieria wojskowa. Zdobył licencjat w dziedzinie matematyki i nauk przyrodniczych. W tym czasie ożenił się z Aną Sólon Ribeiro, a następnie zaczął uczyć w szkole wojskowej. W 1893 roku przeniósł się do São Paulo, gdzie rozpoczął pracę w administracji Centralnych Kolei Brazylijskich. Pracował w wydziale wojskowym tej instytucji w czasie rewolucji zwanej Revolta da Armada, której celem było obalenie rządu <a href="/wiki/Floriano_Peixoto" title="Floriano Peixoto">Floriano Peixoto</a>. Euclides pozostał wierny Peixoto, nie przeszkodziło mu to jednak skrytykować rządu w Gazeta de Notícias za złe traktowanie więźniów politycznych. Występował również przeciwko karze śmierci<sup id="cite_ref-:1_4-2" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4">[4]</a></sup>. W 1896 roku ostatecznie odszedł z wojska. Karierę zakończył na stanowisku porucznika<sup id="cite_ref-:2_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-5">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Wojna_Canudos">Wojna Canudos</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Wojna Canudos" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Wojna Canudos"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>14 marca 1897 roku Euclides da Cunha opublikował w dzienniku O Estado de S. Paulo serię artykułów pt. <i>A nossa Vendeia</i> na temat toczącej się w tamym czasie wojny w <a href="/wiki/Canudos" title="Canudos">Canudos</a>, w interiorze stanu <a href="/wiki/Bahia" title="Bahia">Bahia</a>. Euclides występował przeciwko społeczności Canudos, prowadzonej przez <a href="/w/index.php?title=Antonio_Conselheiro&action=edit&redlink=1" class="new" title="Antonio Conselheiro (strona nie istnieje)">Antonio Conselheiro</a>. Podobnie jak wielu republikanów w tamtym czasie uważał, że ruch Conselheiro dąży do przywrócenia monarchii w Brazylii i jest wspierany przez zwolenników monarchii z kraju i zagranicy. </p><p>Właściciel gazety Júlio de Mesquita poprosił go, aby pojechał na miejsce walk w charakterze korespondenta, towarzysząc wojskom rządowym. We wrześniu 1897 roku Euclides przybył do głównej kwatery wojskowej nieopodal Canudos, a następnie udał się na miejsce konfliktu. Obserwował z bliska ostatnie dni walk, pisał artykuły oraz sporządzał notatki. Wrócił do Rio de Janeiro, na fazendę ojca miesiąc później<sup id="cite_ref-:0_3-3" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3">[3]</a></sup>. </p><p>19 stycznia 1898 roku w dzienniku O Estado de S. Paulo ukazały się pierwsze fragmenty niewydanej jeszcze książki <i><a href="/wiki/Os_Sert%C3%B5es" title="Os Sertões">Os Sertões</a></i>, w artykule pt. <i>Excertos de um livro inédito</i>. Euclides da Cunha pisał największe dzieło swojego życia w przerwach regularnej pracy – był inżynierem zatrudnionym przy budowie mostu na rzece <a href="/wiki/Rio_Pardo" title="Rio Pardo">Rio Pardo</a> w mieście São José do Rio Pardo. Burmistrz tego miasta stał się wielkim przyjacielem Euclidesa, ułatwiając mu pracę przy pisaniu książki<sup id="cite_ref-:1_4-3" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4">[4]</a></sup>. </p><p>Powieść Os Sertões została wydana w 1902 roku. Euclides da Cunha nie tylko przedstawił w niej wydarzenia, których był świadkiem w Bahia, lecz także podjął próbę analizy ludzkiej natury<sup id="cite_ref-:1_4-4" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4">[4]</a></sup>. </p><p>Książka jest podzielona na trzy części: Ziemia, Człowiek i Walka. Euclides przedstawia opisy geologiczne, botaniczne i geograficzne regionu. Opisuje również życie codzienne mieszkańców społeczności, zwyczaje i religijność. Relacjonuje też wyprawy wojskowe przeciwko grupie prowadzonej przez Conselheiro<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. </p><p>Os Sertões zapewniła Euclidesowi da Cunha miejsce w kanonie uznanych pisarzy brazylijskich. Rok po wydaniu książki został mianowany członkiem Brazylijskiej Akademii Literatury oraz Brazylijskiego Instytutu Historyczno-Geograficznego<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Cykl_amazoński"><span id="Cykl_amazo.C5.84ski"></span>Cykl amazoński</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Cykl amazoński" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Cykl amazoński"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>W sierpniu 1904 roku Euclides da Cunha został mianowany szefem brazylijsko-<a href="/wiki/Peru" title="Peru">peruwiańskiej</a> komisji, której celem było wyznaczenie granicy pomiędzy tymi dwoma krajami w górnym biegu rzeki <a href="/wiki/Purus" class="mw-redirect" title="Purus">Rio Purus</a>. W wyniku tej wyprawy powstała książka <i>À Margem da História</i>, w której autor opisał proces nadmiernego eksploatowania <a href="/wiki/Kauczukowiec_brazylijski" title="Kauczukowiec brazylijski">kauczukowców</a> w lesie <a href="/wiki/Amazonia" title="Amazonia">amazońskim</a>. Euclides wyruszył z <a href="/wiki/Manaus" title="Manaus">Manaus</a> do źrodeł rzeki Purus i dotarł na miejsce w sierpniu 1905 roku. Dwa lata później wydał esej <i>Peru versus Bolívia</i>. Podczas tej podróży napisał też tekst filozoficzny pt. <i>Judas-Ahsverus</i>. </p><p>Po powrocie z Amazonii, Euclides uczestniczył w konferencji <i>Castro Alves e seu tempo</i> (Castro Alves i jego czasy) oraz napisał wstęp do książek <i>Inferno verde</i> Alberto Rangela i <i>Poemas e canções</i> Vicente de Carvalho<sup id="cite_ref-:0_3-4" class="reference"><a href="#cite_note-:0-3">[3]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tragiczna_śmierć"><span id="Tragiczna_.C5.9Bmier.C4.87"></span>Tragiczna śmierć</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Tragiczna śmierć" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tragiczna śmierć"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Podejrzewając zdradę żony, Euclides da Cunha udał się do domu domniemanego kochanka, który był oficerem wojskowym. W wyniku sprzeczki, pisarz został trzykrotnie postrzelony w serce i zmarł 15 sierpnia 1909 roku w Rio de Janeiro<sup id="cite_ref-:1_4-5" class="reference"><a href="#cite_note-:1-4">[4]</a></sup>. </p><p>Siedem lat później syna Euclidesa da Cunhi spotkał ten sam los, gdy chciał pomścić śmierć ojca<sup id="cite_ref-:2_5-1" class="reference"><a href="#cite_note-:2-5">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Twórczość"><span id="Tw.C3.B3rczo.C5.9B.C4.87"></span>Twórczość</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Twórczość" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Twórczość"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/1902" title="1902">1902</a> – <i><a href="/wiki/Os_Sert%C3%B5es" title="Os Sertões">Os Sertões</a></i></li> <li><a href="/wiki/1907" title="1907">1907</a> – <i>Contrastes e confrontos</i></li> <li><a href="/wiki/1907" title="1907">1907</a> – <i>Peru versus Bolívia</i></li> <li><a href="/wiki/1939" title="1939">1939</a> – <i>Canudos, diário de uma expedição</i></li> <li><a href="/wiki/1967" title="1967">1967</a> – <i>Canudos e inéditos</i></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-ebiografia.com-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-ebiografia.com_1-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ebiografia.com/euclides_cunha/">Euclides da Cunha, Escritor brasileiro</a>. ebiografia.com. [dostęp 2018-03-16]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku portugalskim (português)">port.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-Encyclopaedia_Britannica-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-Encyclopaedia_Britannica_2-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-Encyclopaedia_Britannica_2-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation open-access"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Euclides-da-Cunha"><i>Euclides da Cunha</i></a>, [w:] <i><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Encyclopædia Britannica</a></i><span class="accessdate"> [dostęp 2018-03-16]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=bookitem&rft.atitle=Euclides+da+Cunha&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=%27%27%5B%5BEncyklopedia+Britannica%7CEncyclop%C3%A6dia+Britannica%5D%5D%27%27&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.britannica.com%2Fbiography%2FEuclides-da-Cunha" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:0-3"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_3-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_3-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_3-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_3-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_3-4">e</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://web.archive.org/web/20160728134610/http://www.academia.org.br/academicos/euclides-da-cunha/biografia"><i>Euclides da Cunha</i></a> [online], Academia Brasileira de Letras<span class="accessdate"> [dostęp 2019-01-09]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.academia.org.br/academicos/euclides-da-cunha/biografia">adresu</a> 2016-07-28]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Euclides+da+Cunha&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.academia.org.br%2Facademicos%2Feuclides-da-cunha%2Fbiografia" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku portugalskim brazylijskim (português)">port. braz.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:1-4"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:1_4-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_4-1">b</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_4-2">c</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_4-3">d</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_4-4">e</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:1_4-5">f</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ebiografia.com/euclides_cunha/"><i>Biografia de Euclides da Cunha</i></a> [online], eBiografia<span class="accessdate"> [dostęp 2019-01-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Biografia+de+Euclides+da+Cunha&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.ebiografia.com%2Feuclides_cunha%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku portugalskim brazylijskim (português)">port. braz.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-:2-5"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:2_5-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:2_5-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180830125653/http://www.releituras.com/edacunha_bio.asp"><i>Euclides da Cunha – Biografia</i></a> [online], releituras.com<span class="accessdate"> [dostęp 2019-01-09]</span> [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://releituras.com/edacunha_bio.asp">adresu</a> 2018-08-30]<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Euclides+da+Cunha+%E2%80%93+Biografia&rft_id=http%3A%2F%2Freleituras.com%2Fedacunha_bio.asp" style="display:none"> </span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.todamateria.com.br/os-sertoes-de-euclides-da-cunha/"><i>Os Sertões, de Euclides da Cunha</i></a> [online], Toda Matéria<span class="accessdate"> [dostęp 2019-01-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Os+Sert%C3%B5es%2C+de+Euclides+da+Cunha&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.todamateria.com.br%2Fos-sertoes-de-euclides-da-cunha%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku portugalskim brazylijskim (português)">port. braz.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.todamateria.com.br/euclides-da-cunha/"><i>Euclides da Cunha</i></a> [online], Toda Matéria<span class="accessdate"> [dostęp 2019-01-09]</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft.gengre=book&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.btitle=Euclides+da+Cunha&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.todamateria.com.br%2Feuclides-da-cunha%2F" style="display:none"> </span> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku portugalskim brazylijskim (português)">port. braz.</abbr>)</span>.</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book">Euclides da Cunha: <i>Os sertões : Campanha de Canudos; ed., pref., cronologia, notas e índices de Leopoldo M. Bernucci</i>. Lisboa – Rio de Janeiro: Glaciar – Academia Brasileira de Letras, 2014. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/9789898776051" title="Specjalna:Książki/9789898776051">ISBN <span class="isbn">978-989-8776-05-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Os+sert%C3%B5es+%3A+Campanha+de+Canudos%3B+ed.%2C+pref.%2C+cronologia%2C+notas+e+%C3%ADndices+de+Leopoldo+M.+Bernucci&rft.au=Euclides+da+Cunha&rft.date=2014&rft.pub=Glaciar+%E2%80%93+Academia+Brasileira+de+Letras&rft.place=Lisboa+%E2%80%93+Rio+de+Janeiro&rft.isbn=978-989-8776-05-1"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation web">Euclides da Cunha: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://archive.org/details/portugueseselfta00cunhiala">Portuguese self-taught (Thimm's system) with phonetic pronunciation</a>. Archive.org, 1904. [dostęp 2018-03-16]. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-p"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description">osoba</span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/000000012136432X">000000012136432X</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/64034750">64034750</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n79086810">n79086810</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/118932470">118932470</a></span></li><li><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">LIBRIS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/katalogisering/nl02wxw64bx20lf">nl02wxw64bx20lf</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale" title="Bibliothèque nationale">BnF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12097488b">12097488b</a></span></li><li><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_Universitaire_de_Documentation" title="Système Universitaire de Documentation">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/029324270">029324270</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Australii" title="Biblioteka Narodowa Australii">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nla.gov.au/anbd.aut-an36588507">36588507</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ola2002159047">ola2002159047</a></span></li><li><a href="/wiki/Hiszpa%C5%84ska_Biblioteka_Narodowa" title="Hiszpańska Biblioteka Narodowa">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX956077">XX956077</a></span></li><li><a href="/wiki/Holenderska_Biblioteka_Narodowa" title="Holenderska Biblioteka Narodowa">NTA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bibliotheken.nl/doc/thes/p070417814">070417814</a></span></li><li><a href="/wiki/BIBSYS" title="BIBSYS">BIBSYS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/5010188">5010188</a></span></li><li><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/CiNii" class="extiw" title="jp:CiNii">CiNii</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA02149923">DA02149923</a></span></li><li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Open_Library" class="extiw" title="en:Open Library">Open Library</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://openlibrary.org/books/OL120822A">OL120822A</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_(Warszawa)" title="Biblioteka Narodowa (Warszawa)">PLWABN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dbn.bn.org.pl/descriptor-details/9810635071305606">9810635071305606</a></span></li><li><a href="/wiki/NUKAT" title="NUKAT">NUKAT</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://nukat.edu.pl/aut/n%202007148582">n2007148582</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Izraela" title="Biblioteka Narodowa Izraela">J9U</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007273088305171">987007273088305171</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Portugalii" title="Biblioteka Narodowa Portugalii">PTBNP</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://urn.bn.pt/nca/unimarc-authorities/txt?id=55903">55903</a></span></li><li><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Cat%C3%A0leg_d%27autoritats_de_noms_i_t%C3%ADtols_de_Catalunya" class="extiw" title="ca:Catàleg d'autoritats de noms i títols de Catalunya">CANTIC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cantic.bnc.cat/registres/CUCId/a10740144">a10740144</a></span></li><li><a href="/wiki/Brazylijska_Biblioteka_Narodowa" title="Brazylijska Biblioteka Narodowa">BLBNB</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://acervo.bn.br/sophia_web/autoridade/detalhe/000564450">000564450</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Korei" title="Biblioteka Narodowa Korei">KRNLK</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://librarian.nl.go.kr/LI/contents/L20101000000.do?id=KAC201849534">KAC201849534</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3888446.html">3888446</a></span></li> <li><a href="/wiki/Encyklopedia_Britannica" title="Encyklopedia Britannica">Britannica</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.britannica.com/biography/Euclides-da-Cunha">biography/Euclides-da-Cunha</a></span></li> <li><a href="/wiki/Enciclopedia_Treccani" title="Enciclopedia Treccani">Treccani</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.treccani.it/enciclopedia/euclides-da-cunha">euclides-da-cunha</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/2122225">2122225</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/euclides-da-cunha">euclides-da-cunha</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Euclides_da_Cunha">Euclides_da_Cunha</a></span></li> <li><a href="/wiki/Visuotin%C4%97_lietuvi%C5%B3_enciklopedija" title="Visuotinė lietuvių enciklopedija">VLE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.vle.lt/straipsnis/euclides-rodrigues-pimenta-da-cunha/">euclides-rodrigues-pimenta-da-cunha</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0021062.xml">0021062</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Euclides_da_Cunha">Euclides_da_Cunha</a></span></li> <li><a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija" title="Hrvatska enciklopedija">Hrvatska enciklopedija</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=12983">12983</a></span></li></ul> </div></div></div><!--esi <esi:include src="/esitest-fa8a495983347898/content" /> --><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&oldid=72758329">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&oldid=72758329</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategorie</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Brazylijscy_pisarze" title="Kategoria:Brazylijscy pisarze">Brazylijscy pisarze</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Pisarze_zwi%C4%85zani_z_Rio_de_Janeiro" title="Kategoria:Pisarze związani z Rio de Janeiro">Pisarze związani z Rio de Janeiro</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Urodzeni_w_1866" title="Kategoria:Urodzeni w 1866">Urodzeni w 1866</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zabici_w_pojedynkach" title="Kategoria:Zabici w pojedynkach">Zabici w pojedynkach</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Zmarli_w_1909" title="Kategoria:Zmarli w 1909">Zmarli w 1909</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryta kategoria: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 3 lut 2024, 17:19.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Euclides_da_Cunha&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-5c59558b9d-74pff","wgBackendResponseTime":196,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.403","walltime":"0.568","ppvisitednodes":{"value":3345,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":30298,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4607,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":10037,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":11,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 517.088 1 -total"," 40.03% 206.994 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 34.46% 178.208 1 Szablon:Artysta_infobox"," 16.81% 86.932 1 Szablon:Przypisy"," 13.89% 71.800 2 Szablon:Infobox_grafika"," 7.68% 39.718 1 Szablon:Infobox_tytuł"," 7.30% 37.773 2 Szablon:Cytuj_stronę"," 5.50% 28.449 5 Szablon:Cytuj"," 4.76% 24.608 5 Szablon:Pierwszy_niepusty"," 4.75% 24.558 4 Szablon:Infobox_projekt"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.255","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4740672,"limit":52428800},"limitreport-logs":"secondary = nil\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n}\nsnaktype = nil\n#prop A = 1\nbigImage = table#1 {\n \"[[Plik:Assinatura euclidesdacunha.svg|130x100px|alt=podpis]]\",\n}\n\n== selectProperty ==\nrank = \"najlepsza\"\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = nil\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P856'\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\next = nil\next = false\next = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-75c465f4c6-zmhhx","timestamp":"20241125100014","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Euclides da Cunha","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Euclides_da_Cunha","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q470334","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q470334","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2007-06-26T11:12:03Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/93\/Euclides_da_Cunha.jpg","headline":"pisarz brazylijski"}</script> </body> </html>