CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="pl" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Tybet (region) – Wikipedia, wolna encyklopedia</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )plwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","styczeń","luty","marzec","kwiecień","maj","czerwiec","lipiec","sierpień","wrzesień","październik","listopad","grudzień"],"wgRequestId":"7363af76-4e67-485e-8dd3-ac0544ee8ef0","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Tybet_(region)","wgTitle":"Tybet (region)","wgCurRevisionId":74463311,"wgRevisionId":74463311,"wgArticleId":13211,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN","Szablon IPA do sprawdzenia","Szablon cytowania książki – brak numeru strony","Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony","Tybet"],"wgPageViewLanguage":"pl","wgPageContentLanguage":"pl","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Tybet_(region)","wgRelevantArticleId":13211,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[], "wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":1}}},"wgStableRevisionId":74463311,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"pl","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"pl"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgCoordinates":{"lat":29.65,"lon":91.1},"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q17252","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"], "GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.wikiflex":"ready","ext.gadget.infobox":"ready","ext.gadget.hlist":"ready","ext.gadget.darkmode-overrides":"ready","ext.gadget.small-references":"ready","ext.gadget.citation-access-info":"ready","ext.gadget.sprawdz-problemy-szablony":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=[ "ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.ll-script-loader","ext.gadget.veKeepParameters","ext.gadget.szablon-galeria","ext.gadget.NavFrame","ext.gadget.citoid-overrides","ext.gadget.maps","ext.gadget.padlock-indicators","ext.gadget.interwiki-langlist","ext.gadget.edit-summaries","ext.gadget.edit-first-section","ext.gadget.wikibugs","ext.gadget.map-toggler","ext.gadget.narrowFootnoteColumns","ext.gadget.WDsearch","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints", "ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=pl&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=ext.gadget.citation-access-info%2Cdarkmode-overrides%2Chlist%2Cinfobox%2Csmall-references%2Csprawdz-problemy-szablony%2Cwikiflex&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=pl&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png/1200px-Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="752"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png/800px-Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="501"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png/640px-Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="401"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Tybet (region) – Wikipedia, wolna encyklopedia"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//pl.m.wikipedia.org/wiki/Tybet_(region)"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Edytuj" href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (pl)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//pl.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Tybet_(region)"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Kanał Atom Wikipedii" href="/w/index.php?title=Specjalna:Ostatnie_zmiany&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Tybet_region rootpage-Tybet_region skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Przejdź do zawartości</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu główne" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu główne</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu główne</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nawigacja </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" title="Przejdź na stronę główną [z]" accesskey="z"><span>Strona główna</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Losowa_strona" title="Załaduj losową stronę [x]" accesskey="x"><span>Losuj artykuł</span></a></li><li id="n-Kategorie" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Portal:Kategorie_G%C5%82%C3%B3wne"><span>Kategorie artykułów</span></a></li><li id="n-Featured-articles" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Wyr%C3%B3%C5%BCniona_zawarto%C5%9B%C4%87_Wikipedii"><span>Najlepsze artykuły</span></a></li><li id="n-FAQ" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:FAQ"><span>Częste pytania (FAQ)</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-zmiany" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-zmiany" > <div class="vector-menu-heading"> Dla czytelników </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-czytelnicy" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii"><span>O Wikipedii</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Kontakt_z_wikipedystami"><span>Kontakt</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-edytorzy" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-edytorzy" > <div class="vector-menu-heading"> Dla wikipedystów </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-pierwsze-kroki" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki"><span>Pierwsze kroki</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Portal_wikipedyst%C3%B3w" title="O projekcie – co możesz zrobić, gdzie możesz znaleźć informacje"><span>Portal wikipedystów</span></a></li><li id="n-Noticeboard" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Tablica_og%C5%82osze%C5%84"><span>Ogłoszenia</span></a></li><li id="n-Guidelines" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Zasady"><span>Zasady</span></a></li><li id="n-helppage-name" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomoc:Spis_tre%C5%9Bci"><span>Pomoc</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Ostatnie_zmiany" title="Lista ostatnich zmian w Wikipedii. [r]" accesskey="r"><span>Ostatnie zmiany</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Wikipedia:Strona_g%C5%82%C3%B3wna" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="wolna encyklopedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-pl.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Specjalna:Szukaj" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Szukaj</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Przeszukaj Wikipedię" aria-label="Przeszukaj Wikipedię" autocapitalize="sentences" title="Przeszukaj Wikipedię [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Specjalna:Szukaj"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Szukaj</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Narzędzia osobiste"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Zmień rozmiar czcionki, szerokość oraz kolorystykę strony" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Wygląd" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Wygląd</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl" class=""><span>Wspomóż Wikipedię</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Tybet+%28region%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe." class=""><span>Utwórz konto</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Tybet+%28region%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o" class=""><span>Zaloguj się</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Więcej opcji" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia osobiste" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia osobiste</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Menu użytkownika" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_pl.wikipedia.org&uselang=pl"><span>Wspomóż Wikipedię</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Utw%C3%B3rz_konto&returnto=Tybet+%28region%29" title="Zachęcamy do stworzenia konta i zalogowania, ale nie jest to obowiązkowe."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Utwórz konto</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Zaloguj&returnto=Tybet+%28region%29" title="Zachęcamy do zalogowania się, choć nie jest to obowiązkowe. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Zaloguj się</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Strony dla anonimowych edytorów <a href="/wiki/Pomoc:Pierwsze_kroki" aria-label="Dowiedz się więcej na temat edytowania"><span>dowiedz się więcej</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:M%C3%B3j_wk%C5%82ad" title="Lista edycji wykonanych z tego adresu IP [y]" accesskey="y"><span>Edycje</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Moja_dyskusja" title="Dyskusja użytkownika dla tego adresu IP [n]" accesskey="n"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Witryna"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Spis treści" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Spis treści</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">ukryj</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Początek</div> </a> </li> <li id="toc-Historia_Tybetu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Historia_Tybetu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Historia Tybetu</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Historia_Tybetu-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Przełącz podsekcję Historia Tybetu</span> </button> <ul id="toc-Historia_Tybetu-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Początki_i_dynastia_z_Jarlungu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Początki_i_dynastia_z_Jarlungu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.1</span> <span>Początki i dynastia z Jarlungu</span> </div> </a> <ul id="toc-Początki_i_dynastia_z_Jarlungu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ciemne_wieki_i_„późniejsze_rozpowszechnienie”_buddyzmu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ciemne_wieki_i_„późniejsze_rozpowszechnienie”_buddyzmu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.2</span> <span>Ciemne wieki i „późniejsze rozpowszechnienie” buddyzmu</span> </div> </a> <ul id="toc-Ciemne_wieki_i_„późniejsze_rozpowszechnienie”_buddyzmu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Panowanie_mongolskie" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Panowanie_mongolskie"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.3</span> <span>Panowanie mongolskie</span> </div> </a> <ul id="toc-Panowanie_mongolskie-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Od_phagmodrupy_do_gelugpy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Od_phagmodrupy_do_gelugpy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.4</span> <span>Od phagmodrupy do gelugpy</span> </div> </a> <ul id="toc-Od_phagmodrupy_do_gelugpy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Czasy_dalajlamów" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Czasy_dalajlamów"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.5</span> <span>Czasy dalajlamów</span> </div> </a> <ul id="toc-Czasy_dalajlamów-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tybet_w_pierwszej_połowie_XX_w." class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tybet_w_pierwszej_połowie_XX_w."> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.6</span> <span>Tybet w pierwszej połowie XX w.</span> </div> </a> <ul id="toc-Tybet_w_pierwszej_połowie_XX_w.-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tybet_częścią_Chińskiej_Republiki_Ludowej" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tybet_częścią_Chińskiej_Republiki_Ludowej"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1.7</span> <span>Tybet częścią Chińskiej Republiki Ludowej</span> </div> </a> <ul id="toc-Tybet_częścią_Chińskiej_Republiki_Ludowej-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Środowisko_geograficzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Środowisko_geograficzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Środowisko geograficzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Środowisko_geograficzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tybet_w_popkulturze" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tybet_w_popkulturze"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Tybet w popkulturze</span> </div> </a> <ul id="toc-Tybet_w_popkulturze-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Zobacz_też" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Zobacz_też"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Zobacz też</span> </div> </a> <ul id="toc-Zobacz_też-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Przypisy" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Przypisy"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Przypisy</span> </div> </a> <ul id="toc-Przypisy-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Bibliografia" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Bibliografia"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Bibliografia</span> </div> </a> <ul id="toc-Bibliografia-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Linki_zewnętrzne" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Linki_zewnętrzne"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Linki zewnętrzne</span> </div> </a> <ul id="toc-Linki_zewnętrzne-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Spis treści" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Przełącz stan spisu treści" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Przełącz stan spisu treści</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Tybet (region)</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Przejdź do artykułu w innym języku. Treść dostępna w 142 językach" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-142" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">142 języki</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Tibet" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – szwajcarski niemiecki" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Tibet" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="szwajcarski niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%89%B2%E1%89%A4%E1%89%B5" title="ቲቤት – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="ቲቤት" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – staroangielski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Tibet" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroangielski" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%A8%D8%AA" title="التبت – arabski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="التبت" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arabski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – aragoński" lang="an" hreflang="an" data-title="Tibet" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragoński" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADbet" title="Tíbet – asturyjski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Tíbet" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A4" title="तिब्बत – awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="तिब्बत" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – azerbejdżański" lang="az" hreflang="az" data-title="Tibet" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbejdżański" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Tib%C3%A9t" title="Tibét – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Tibét" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A4" title="তিব্বত – bengalski" lang="bn" hreflang="bn" data-title="তিব্বত" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bengalski" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Se-ch%C5%8Dng" title="Se-chōng – minnański" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Se-chōng" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="minnański" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тыбет – białoruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Тыбет" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="białoruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%8B%D0%B1%D1%8D%D1%82" title="Тыбэт – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Тыбэт" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A4" title="तिब्बत – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="तिब्बत" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Tibet" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – bułgarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Тибет" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bułgarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%96%E0%BD%BC%E0%BD%91%E0%BC%8B%E0%BD%A1%E0%BD%B4%E0%BD%A3%E0%BC%8D" title="བོད་ཡུལ། – tybetański" lang="bo" hreflang="bo" data-title="བོད་ཡུལ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tybetański" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – bośniacki" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Tibet" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bośniacki" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – bretoński" lang="br" hreflang="br" data-title="Tibet" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretoński" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D2%AF%D0%B1%D1%8D%D0%B4" title="Түбэд – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Түбэд" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – kataloński" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Tibet" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="kataloński" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – czuwaski" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Тибет" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="czuwaski" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – czeski" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Tibet" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="czeski" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – walijski" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Tibet" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="walijski" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – duński" lang="da" hreflang="da" data-title="Tibet" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="duński" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – północnolapoński" lang="se" hreflang="se" data-title="Tibet" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="północnolapoński" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobry artykuł"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – niemiecki" lang="de" hreflang="de" data-title="Tibet" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="niemiecki" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%96%E0%BD%BC%E0%BD%91" title="བོད – dzongkha" lang="dz" hreflang="dz" data-title="བོད" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="dzongkha" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Tiibet" title="Tiibet – estoński" lang="et" hreflang="et" data-title="Tiibet" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estoński" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%B9%CE%B2%CE%AD%CF%84" title="Θιβέτ – grecki" lang="el" hreflang="el" data-title="Θιβέτ" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grecki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – angielski" lang="en" hreflang="en" data-title="Tibet" data-language-autonym="English" data-language-local-name="angielski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADbet" title="Tíbet – hiszpański" lang="es" hreflang="es" data-title="Tíbet" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="hiszpański" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Tibet" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%AA" title="تبت – perski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="تبت" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – hindi fidżyjskie" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Tibet" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="hindi fidżyjskie" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – farerski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Tibet" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="farerski" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Tibet" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – zachodniofryzyjski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Tibet" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zachodniofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Tib%C3%A9id" title="An Tibéid – irlandzki" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Tibéid" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – szkocki gaelicki" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Tibet" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="szkocki gaelicki" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/T%C3%ADbet" title="Tíbet – galicyjski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Tíbet" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%A4%E0%AA%BF%E0%AA%AC%E0%AB%87%E0%AA%9F" title="તિબેટ – gudżarati" lang="gu" hreflang="gu" data-title="તિબેટ" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudżarati" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xal mw-list-item"><a href="https://xal.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%B2%D0%B4" title="Төвд – kałmucki" lang="xal" hreflang="xal" data-title="Төвд" data-language-autonym="Хальмг" data-language-local-name="kałmucki" class="interlanguage-link-target"><span>Хальмг</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%ED%8B%B0%EB%B2%A0%ED%8A%B8" title="티베트 – koreański" lang="ko" hreflang="ko" data-title="티베트" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="koreański" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Kipeka" title="Kipeka – hawajski" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kipeka" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="hawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D5%AB%D5%A2%D5%A5%D5%A9" title="Տիբեթ – ormiański" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տիբեթ" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ormiański" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A4" title="तिब्बत – hindi" lang="hi" hreflang="hi" data-title="तिब्बत" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindi" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – chorwacki" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Tibet" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Tibet" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – ilokano" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Tibet" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ilokano" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – indonezyjski" lang="id" hreflang="id" data-title="Tibet" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Tibet" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Tibet" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – osetyjski" lang="os" hreflang="os" data-title="Тибет" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – włoski" lang="it" hreflang="it" data-title="Tibet" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="włoski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%98%D7%99%D7%91%D7%98" title="טיבט – hebrajski" lang="he" hreflang="he" data-title="טיבט" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrajski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – jawajski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Tibet" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="jawajski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Tib%C9%9Btii" title="Tibɛtii – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Tibɛtii" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9F%E0%B2%BF%E0%B2%AC%E0%B3%86%E0%B2%9F%E0%B3%8D" title="ಟಿಬೆಟ್ – kannada" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಟಿಬೆಟ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="kannada" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – pampango" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Tibet" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampango" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="ტიბეტი – gruziński" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ტიბეტი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruziński" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%90%D8%A8%D8%AA" title="تِبت – kaszmirski" lang="ks" hreflang="ks" data-title="تِبت" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kaszmirski" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – kazachski" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Тибет" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazachski" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Tibeti" title="Tibeti – kinya-ruanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Tibeti" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="kinya-ruanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – suahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Tibet" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="suahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – kreolski haitański" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Tibet" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="kreolski haitański" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/T%C3%AEbet" title="Tîbet – kurdyjski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Tîbet" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Тибет" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%95%E0%BA%B5%E0%BB%80%E0%BA%9A%E0%BA%94" title="ຕີເບດ – laotański" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ຕີເບດ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laotański" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Tibetum" title="Tibetum – łaciński" lang="la" hreflang="la" data-title="Tibetum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="łaciński" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Tibeta" title="Tibeta – łotewski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Tibeta" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="łotewski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Tibetas" title="Tibetas – litewski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Tibetas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litewski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – liguryjski" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Tibet" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="liguryjski" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Tibet" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/tibet" title="tibet – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="tibet" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – węgierski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Tibet" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="węgierski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A4" title="तिब्बत – maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="तिब्बत" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – macedoński" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Тибет" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="macedoński" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – malgaski" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Tibet" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaski" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A4%E0%B4%BF%E0%B4%AC%E0%B5%86%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D" title="തിബെത്ത് – malajalam" lang="ml" hreflang="ml" data-title="തിബെത്ത്" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalam" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A5%87%E0%A4%9F" title="तिबेट – marathi" lang="mr" hreflang="mr" data-title="तिबेट" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathi" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%98" title="ტიბეტი – megrelski" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ტიბეტი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="megrelski" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%8A%D8%A8%D9%8A%D8%AA" title="تيبيت – egipski arabski" lang="arz" hreflang="arz" data-title="تيبيت" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="egipski arabski" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%AA" title="تبت – mazanderański" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="تبت" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazanderański" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Tibet" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/C%C3%A2ung-k%E1%B9%B3%CC%86" title="Câung-kṳ̆ – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Câung-kṳ̆" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%B2%D3%A9%D0%B4" title="Төвөд – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Төвөд" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%97%E1%80%80%E1%80%BA" title="တိဗက် – birmański" lang="my" hreflang="my" data-title="တိဗက်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="birmański" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Tibet_(gebied)" title="Tibet (gebied) – niderlandzki" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Tibet (gebied)" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="niderlandzki" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AC%E0%A5%8D%E0%A4%AC%E0%A4%A4" title="तिब्बत – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="तिब्बत" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%83%81%E3%83%99%E3%83%83%E3%83%88" title="チベット – japoński" lang="ja" hreflang="ja" data-title="チベット" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japoński" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – czeczeński" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Тибет" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="czeczeński" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Tiibet" title="Tiibet – północnofryzyjski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Tiibet" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="północnofryzyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – norweski (bokmål)" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Tibet" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norweski (bokmål)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – norweski (nynorsk)" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Tibet" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norweski (nynorsk)" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – oksytański" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Tibet" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="oksytański" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A4%E0%A8%BF%E0%A9%B1%E0%A8%AC%E0%A8%A4" title="ਤਿੱਬਤ – pendżabski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਤਿੱਬਤ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pendżabski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%AA" title="تبت – paszto" lang="ps" hreflang="ps" data-title="تبت" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paszto" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%91%E1%9E%B8%E1%9E%94%E1%9F%81" title="ទីបេ – khmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="ទីបេ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="khmerski" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/T%C3%ACbet" title="Tìbet – piemoncki" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Tìbet" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="piemoncki" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Tibete" title="Tibete – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Tibete" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – karakałpacki" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Tibet" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="karakałpacki" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – rumuński" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Tibet" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumuński" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – retoromański" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Tibet" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="retoromański" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – keczua" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Tibet" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="keczua" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1%96%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тібет – rusiński" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Тібет" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="rusiński" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – rosyjski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Тибет" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="rosyjski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%8D%D1%82" title="Тибиэт – jakucki" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Тибиэт" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakucki" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9B%E1%B1%A4%E1%B1%B5%E1%B1%B5%E1%B1%9A%E1%B1%9B" title="ᱛᱤᱵᱵᱚᱛ – santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱛᱤᱵᱵᱚᱛ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – sardyński" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Tibet" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardyński" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – sycylijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Tibet" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sycylijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A7%E0%B7%92%E0%B6%B6%E0%B7%99%E0%B6%A7%E0%B7%8A" title="ටිබෙට් – syngaleski" lang="si" hreflang="si" data-title="ටිබෙට්" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="syngaleski" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%AA" title="تبت – sindhi" lang="sd" hreflang="sd" data-title="تبت" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindhi" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Tibet_(historick%C3%A9_%C3%BAzemie)" title="Tibet (historické územie) – słowacki" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Tibet (historické územie)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="słowacki" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – słoweński" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Tibet" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="słoweński" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – somalijski" lang="so" hreflang="so" data-title="Tibet" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalijski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%AA" title="تبت – sorani" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="تبت" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="sorani" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – serbski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Тибет" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="serbski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – serbsko-chorwacki" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Tibet" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="serbsko-chorwacki" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="polecany artykuł"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tiibet" title="Tiibet – fiński" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tiibet" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="fiński" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – szwedzki" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Tibet" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="szwedzki" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – tagalski" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Tibet" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalski" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%AA%E0%AF%86%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AF%81" title="திபெத்து – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="திபெத்து" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Тибет" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9F%E0%B0%BF%E0%B0%AC%E0%B1%86%E0%B0%9F%E0%B1%8D" title="టిబెట్ – telugu" lang="te" hreflang="te" data-title="టిబెట్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="telugu" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B9%80%E0%B8%9A%E0%B8%95" title="ทิเบต – tajski" lang="th" hreflang="th" data-title="ทิเบต" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – turecki" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Tibet" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turecki" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A9%D0%B2%D2%AF%D1%82" title="Төвүт – tuwiński" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Төвүт" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="tuwiński" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%B8%D0%B1%D0%B5%D1%82" title="Тибет – ukraiński" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Тибет" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukraiński" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%AA" title="تبت – urdu" lang="ur" hreflang="ur" data-title="تبت" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdu" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/T%C3%A2y_T%E1%BA%A1ng" title="Tây Tạng – wietnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Tây Tạng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="wietnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Tiibet" title="Tiibet – võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Tiibet" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E8%A5%BF%E8%97%8F" title="西藏 – chiński klasyczny" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="西藏" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="chiński klasyczny" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – waraj" lang="war" hreflang="war" data-title="Tibet" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waraj" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E8%97%8F%E5%8C%BA" title="藏区 – wu" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="藏区" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – joruba" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Tibet" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="joruba" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E8%97%8F%E5%8D%80" title="藏區 – kantoński" lang="yue" hreflang="yue" data-title="藏區" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantoński" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Tibet" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/T%C4%97bets" title="Tėbets – żmudzki" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Tėbets" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="żmudzki" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%97%8F%E5%8C%BA" title="藏区 – chiński" lang="zh" hreflang="zh" data-title="藏区" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="chiński" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Tibet" title="Tibet – tałyski" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Tibet" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="tałyski" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q17252#sitelinks-wikipedia" title="Edytuj linki pomiędzy wersjami językowymi" class="wbc-editpage">Edytuj linki</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Przestrzenie nazw"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tybet_(region)" title="Zobacz stronę treści [c]" accesskey="c"><span>Artykuł</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Dyskusja:Tybet_(region)" rel="discussion" title="Dyskusja o zawartości tej strony [t]" accesskey="t"><span>Dyskusja</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Zmień wariant języka" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">polski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Widok"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tybet_(region)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=history" title="Starsze wersje tej strony [h]" accesskey="h"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Narzędzia" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Narzędzia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Narzędzia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ukryj</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Więcej opcji" > <div class="vector-menu-heading"> Działania </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Tybet_(region)"><span>Czytaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit" title="Edytuj tę stronę [v]" accesskey="v"><span>Edytuj</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit" title="Edycja kodu źródłowego strony [e]" accesskey="e"><span>Edytuj kod źródłowy</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=history"><span>Wyświetl historię</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Ogólne </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Linkuj%C4%85ce/Tybet_(region)" title="Pokaż listę wszystkich stron linkujących do tej strony [j]" accesskey="j"><span>Linkujące</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Zmiany_w_linkowanych/Tybet_(region)" rel="nofollow" title="Ostatnie zmiany w stronach, do których ta strona linkuje [k]" accesskey="k"><span>Zmiany w linkowanych</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Prześlij_plik" title="Prześlij pliki [u]" accesskey="u"><span>Prześlij plik</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Specjalna:Strony_specjalne" title="Lista wszystkich stron specjalnych [q]" accesskey="q"><span>Strony specjalne</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&oldid=74463311" title="Stały link do tej wersji tej strony"><span>Link do tej wersji</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=info" title="Więcej informacji na temat tej strony"><span>Informacje o tej stronie</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Cytuj&page=Tybet_%28region%29&id=74463311&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacja o tym jak należy cytować tę stronę"><span>Cytowanie tego artykułu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Skr%C3%B3%C4%87_adres_URL&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTybet_%28region%29"><span>Zobacz skrócony adres URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Kod_QR&url=https%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FTybet_%28region%29"><span>Pobierz kod QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Drukuj lub eksportuj </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCka&bookcmd=book_creator&referer=Tybet+%28region%29"><span>Utwórz książkę</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Specjalna:DownloadAsPdf&page=Tybet_%28region%29&action=show-download-screen"><span>Pobierz jako PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&printable=yes" title="Wersja do wydruku [p]" accesskey="p"><span>Wersja do druku</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> W innych projektach </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E0%BD%96%E0%BD%BC%E0%BD%91%E0%BC%8B" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://pl.wikinews.org/wiki/Kategoria:Tybet" hreflang="pl"><span>Wikinews</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://pl.wikiquote.org/wiki/Tybet" hreflang="pl"><span>Wikicytaty</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q17252" title="Link do powiązanego elementu w repozytorium danych [g]" accesskey="g"><span>Element Wikidanych</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Narzędzia dla stron"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Wygląd"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Wygląd</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">przypnij</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ukryj</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-coordinates" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span id="coordinates" class="coordinates plainlinks">Na mapach: <a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?language=pl&pagename=Tybet_(region)&params=29.65_N_91.1_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 29°39′00,0000″N 91°06′00,0000″E"><span class="latitude">29°39′00,0000″N</span> <span class="longitude">91°06′00,0000″E</span></span></span><span class="geo-multi-punct">/</span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dms" title="Mapy, zdjęcia satelitarne i inne informacje dotyczące miejsca o współrzędnych geograficznych 29,650000 91,100000"><span class="latitude">29,650000</span> <span class="longitude">91,100000</span></span></span></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Z Wikipedii, wolnej encyklopedii</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="pl" dir="ltr"><div class="noprint noexcerpt disambig navigation-not-searchable" style="line-height:1.5em; padding: 3px 6px; background-color: var(--background-color-interactive-subtle, #f8f9fa); color: inherit; border-bottom: 1px solid var(--border-color-subtle, #c8ccd1); font-size: 95%; margin-bottom: 1em; display: flex; gap: 4px; align-items: center;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedia:Strona_ujednoznaczniaj%C4%85ca" title="Inne znaczenia"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/25px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="25" height="20" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/38px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/50px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></a></span><span>Ten artykuł dotyczy regionu. Zobacz też: <a href="/wiki/Tybet" class="mw-disambig" title="Tybet">Tybet</a>.</span></div> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r65781301">.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex{display:flex;justify-content:flex-start;align-items:center;gap:4px}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-ikona{flex-grow:0;flex-shrink:0;font-size:7px;max-width:40px;overflow:hidden}.mw-parser-output .infobox>caption>.iboxt-flex>.iboxt-tekst{flex-grow:1}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-1{font-weight:bold}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-2{font-style:italic}.mw-parser-output .infobox>caption .iboxt-3{font-style:italic;font-size:90%}</style><div class="iboxt-1">Tybet</div><div class="iboxt-2"><span style="font-style: normal;" lang="bo">བོད</span></div> </caption> <tbody><tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="ibox2"> <tbody><tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Emblem_of_Tibet.svg" class="mw-file-description"><img alt="Herb" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Emblem_of_Tibet.svg/100px-Emblem_of_Tibet.svg.png" decoding="async" width="100" height="87" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Emblem_of_Tibet.svg/150px-Emblem_of_Tibet.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/Emblem_of_Tibet.svg/200px-Emblem_of_Tibet.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="520" /></a></span> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><span class="mw-no-invert" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Flag_of_Tibet.svg" class="mw-file-description"><img alt="Flaga" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Flag_of_Tibet.svg/100px-Flag_of_Tibet.svg.png" decoding="async" width="100" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Flag_of_Tibet.svg/150px-Flag_of_Tibet.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3c/Flag_of_Tibet.svg/200px-Flag_of_Tibet.svg.png 2x" data-file-width="1152" data-file-height="720" /></a></span> </td></tr> <tr> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Herb_Tybetu" class="mw-redirect" title="Herb Tybetu">Herb</a> </td> <td style="text-align: center; vertical-align:middle;"><a href="/wiki/Flaga_Tybetu" title="Flaga Tybetu">Flaga</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pa%C5%84stwo" title="Państwo">Państwa</a> </th> <td> <p><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/22px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/33px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/44px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span> </span><a href="/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa" title="Chińska Republika Ludowa">ChRL</a> </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Stolica" title="Stolica">Stolica</a> </th> <td> <p><a href="/wiki/Lhasa" title="Lhasa">Lhasa</a> </p> </td></tr> <tr class="grafika iboxs"> <td colspan="2"><span style="font-weight:bold;">Położenie na mapie</span><br /><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Plik:Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png" class="mw-file-description" title="Terytorium historycznego Tybetu, zaznaczone linią w kolorze ciemnopomarańczowym na tle współczesnych granic administracyjnych"><img alt="Mapa Tybetu" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png/240px-Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png" decoding="async" width="240" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png/360px-Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f9/Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png/480px-Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png 2x" data-file-width="1213" data-file-height="760" /></a></span><br />Terytorium historycznego Tybetu, zaznaczone linią w kolorze ciemnopomarańczowym na tle współczesnych granic administracyjnych </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E0%BD%96%E0%BD%BC%E0%BD%91%E0%BC%8B" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%E0%BD%96%E0%BD%BC%E0%BD%91%E0%BC%8B" class="extiw" title="commons:བོད་">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Tybet" title="Wikisłownik"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/28px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png" decoding="async" width="28" height="27" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/42px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/WiktionaryPl_nodesc.svg/56px-WiktionaryPl_nodesc.svg.png 2x" data-file-width="122" data-file-height="117" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://pl.wiktionary.org/wiki/Tybet" class="extiw" title="wikt:Tybet">Hasło w Wikisłowniku</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <table class="infobox"> <caption class="naglowek"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r65781301"><div class="iboxt-1">Tybet</div> </caption> <tbody><tr> <th colspan="2" style="background:#d0d0d0; color:black; font-weight:normal; font-style:italic;">Nazwa <a href="/wiki/J%C4%99zyk_chi%C5%84ski" title="Język chiński">chińska</a> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab ibox-inner"> <tbody><tr> <th><a href="/wiki/Tradycyjne_pismo_chi%C5%84skie" title="Tradycyjne pismo chińskie">Pismo tradycyjne</a> </th> <td style="font-size:130%; padding-top:1px; padding-bottom:1px;"> <p>西藏 </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Hanyu_pinyin" title="Hanyu pinyin">Hanyu pinyin</a> </th> <td> <p>Xīzàng </p> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr> <th colspan="2" style="background:#d0d0d0; color:black; font-weight:normal; font-style:italic;">Nazwa <a href="/wiki/J%C4%99zyk_tybeta%C5%84ski" title="Język tybetański">tybetańska</a> </th></tr> <tr> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table class="iboxtab ibox-inner"> <tbody><tr> <th>Zapis tybetański </th> <td> <p>བོད </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Transliteracja_Wyliego" title="Transliteracja Wyliego">Wylie</a> </th> <td> <p>Bod [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_dwuwargowa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna">p</a><a href="/wiki/Przydech" title="Przydech">ʰ</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">ø̀</a><a href="/wiki/Zwarcie_krtaniowe" title="Zwarcie krtaniowe">ʔ</a></span>] </p> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Pinyin_tybeta%C5%84ski" title="Pinyin tybetański">ZWPY</a> </th> <td> <p>Poi </p> </td></tr> </tbody></table> </td></tr> <tr> <td colspan="2" style="border-top:1px solid #aaa; spacing:0px; padding:0px; height:0px;"> </td></tr> <tr class="noprint plainlinks" style="border-top:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); text-align:center;"> <td colspan="2" style="padding:0;"> <table cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:100%; margin:0px; background:var(--background-color-base, #fff); color:inherit"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; width:30px;"><span typeof="mw:File"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Tibet" title="Commons"><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></a></span> </td> <td style="vertical-align:middle;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Tibet" class="extiw" title="commons:Tibet">Multimedia w Wikimedia Commons</a> </td></tr></tbody></table> </td></tr> </tbody></table> <p><b>Tybet</b> (<a href="/wiki/J%C4%99zyk_tybeta%C5%84ski" title="Język tybetański">tyb.</a> <span style="font-style: normal;" lang="bo">བོད</span>, <a href="/wiki/Transliteracja_Wyliego" title="Transliteracja Wyliego">Wylie</a>: <i>Bod</i> [<span title="To jest transkrypcja fonetyczna IPA" class="IPA nounderlines" style="font-family: 'Cambria','DejaVu Sans','Doulos SIL','Lucida Grande','Segoe UI','Arial Unicode MS','Adobe Pi Std','Lucida Sans Unicode','Chrysanthi Unicode',Code2000,Gentium,GentiumAlt,'TITUS Cyberbit Basic','Bitstream Vera Sans','Bitstream Cyberbit','Hiragino Kaku Gothic Pro','Matrix Unicode',sans-serif;"><a href="/wiki/Sp%C3%B3%C5%82g%C5%82oska_zwarta_dwuwargowa_bezd%C5%BAwi%C4%99czna" title="Spółgłoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna">p</a><a href="/wiki/Przydech" title="Przydech">ʰ</a><a href="/wiki/Mi%C4%99dzynarodowy_alfabet_fonetyczny" title="Międzynarodowy alfabet fonetyczny">ø̀</a><a href="/wiki/Zwarcie_krtaniowe" title="Zwarcie krtaniowe">ʔ</a></span>], <a href="/wiki/Pinyin_tybeta%C5%84ski" title="Pinyin tybetański">ZWPY</a>: <i>Poi</i>; <a href="/wiki/J%C4%99zyk_chi%C5%84ski" title="Język chiński">chiń.</a>: 西藏, <a href="/wiki/Hanyu_pinyin" title="Hanyu pinyin">pinyin</a>: <i>Xīzàng</i>) – kraina historyczna w <a href="/wiki/Azja" title="Azja">Azji</a> obejmująca <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_Tybeta%C5%84ska" title="Wyżyna Tybetańska">Wyżynę Tybetańską</a> i jej przyległości, obecnie w większości w granicach <a href="/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa" title="Chińska Republika Ludowa">Chin</a>. </p><p>Tybet dawniej składał się z trzech prowincji (<a href="/wiki/Amdo" title="Amdo">Amdo</a>, <a href="/wiki/Kham" title="Kham">Kham</a>, <a href="/wiki/%C3%9C-Tsang" title="Ü-Tsang">Ü-Tsang</a>) i miał powierzchnię około 2,5 mln km². Tybet położony jest na średniej wysokości około 4000-5000 metrów nad poziomem morza. Od południa i zachodu jest ograniczony przez <a href="/wiki/Himalaje" title="Himalaje">Himalaje</a>, <a href="/wiki/Karakorum" title="Karakorum">Karakorum</a> oraz masyw <a href="/wiki/Pamir" title="Pamir">Pamiru</a>, od północy przez <a href="/wiki/Kunlun" title="Kunlun">Kunlun</a>, Ałtyn-tag oraz <a href="/wiki/Qilian_Shan" title="Qilian Shan">Qilian Shan</a>. Rozciągłość równoleżnikowa Tybetu wynosi około 2500 km. Na jego terenie biorą początek takie wielkie rzeki jak <a href="/wiki/Jangcy" title="Jangcy">Jangcy</a>, <a href="/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra">Brahmaputra</a>, <a href="/wiki/Indus" title="Indus">Indus</a>, <a href="/wiki/Mekong" title="Mekong">Mekong</a>, <a href="/wiki/Irawadi" title="Irawadi">Irawadi</a> oraz mniejsze – <a href="/wiki/Saluin" title="Saluin">Saluin</a>, <a href="/wiki/Satled%C5%BA" title="Satledź">Satledź</a>, <a href="/wiki/Kali_Gandaki" title="Kali Gandaki">Kali Gandaki</a>, <a href="/w/index.php?title=Trisuli&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trisuli (strona nie istnieje)">Trisuli</a>, <a href="/wiki/Manas-cz%CA%BDu" title="Manas-czʽu">Manas-czʽu</a>, <a href="/w/index.php?title=Subansuri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Subansuri (strona nie istnieje)">Subansuri</a>. Stolicą Tybetu jest <a href="/wiki/Lhasa" title="Lhasa">Lhasa</a>. <a href="/wiki/Tybeta%C5%84czycy" title="Tybetańczycy">Tybetańczycy</a> posługują się <a href="/wiki/J%C4%99zyk_tybeta%C5%84ski" title="Język tybetański">językiem tybetańskim</a>, w większości są <a href="/wiki/Buddyzm" title="Buddyzm">buddystami</a>, mają wielowiekową kulturę i tradycję. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Historia_Tybetu">Historia Tybetu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=1" title="Edytuj sekcję: Historia Tybetu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=1" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Historia Tybetu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Historia_Tybetu" title="Historia Tybetu">Historia Tybetu</a>.</i></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Początki_i_dynastia_z_Jarlungu"><span id="Pocz.C4.85tki_i_dynastia_z_Jarlungu"></span>Początki i dynastia z Jarlungu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=2" title="Edytuj sekcję: Początki i dynastia z Jarlungu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=2" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Początki i dynastia z Jarlungu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Imperium_tybeta%C5%84skie" title="Imperium tybetańskie">Imperium tybetańskie</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:1628_Tybet_Wielkie_Pa%C5%84stwo_w_Azyey.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/1628_Tybet_Wielkie_Pa%C5%84stwo_w_Azyey.jpg/220px-1628_Tybet_Wielkie_Pa%C5%84stwo_w_Azyey.jpg" decoding="async" width="220" height="309" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/1628_Tybet_Wielkie_Pa%C5%84stwo_w_Azyey.jpg/330px-1628_Tybet_Wielkie_Pa%C5%84stwo_w_Azyey.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d4/1628_Tybet_Wielkie_Pa%C5%84stwo_w_Azyey.jpg/440px-1628_Tybet_Wielkie_Pa%C5%84stwo_w_Azyey.jpg 2x" data-file-width="1401" data-file-height="1968" /></a><figcaption>Książka o Tybecie wydana w <a href="/wiki/Krak%C3%B3w" title="Kraków">Krakowie</a> w 1628 roku</figcaption></figure> <p>Tybet był zamieszkany przez człowieka już w <a href="/wiki/Paleolit" title="Paleolit">paleolicie</a>, a najważniejszymi pomnikami jego <a href="/wiki/Prehistoria" title="Prehistoria">prehistorii</a> są odkryte na jego terenie <a href="/wiki/Megalit" class="mw-redirect" title="Megalit">megality</a>. Przodków dzisiejszych <a href="/wiki/Tybeta%C5%84czycy" title="Tybetańczycy">Tybetańczyków</a> poszukuje się często wśród ludu <a href="/wiki/Qiang" title="Qiang">Qiang</a>. Qiangowie byli koczownikami hodującymi owce, zamieszkującymi pierwotnie dzisiejszy północno-wschodni Tybet, region <a href="/wiki/Kuku-nor" title="Kuku-nor">Kuku-noru</a> i zachodnie pogranicze <a href="/wiki/Gansu" title="Gansu">Gansu</a>. Być może Tybetańczycy wywodzą się od grup Qiangów, które powędrowały na zachód, w kierunku doliny górnej <a href="/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra">Brahmaputry</a> (tyb. Jarlung)<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1">[1]</a></sup>. </p><p>Tradycyjna tybetańska historiografia opisuje dzieje tego kraju z punktu widzenia <a href="/wiki/Buddyzm_tybeta%C5%84ski" title="Buddyzm tybetański">buddyzmu</a>, dzieląc je na trzy epoki: „wczesne rozpowszechnienie” buddyzmu, „ciemny” okres, cechujący się nieobecnością buddyzmu i „późniejsze rozpowszechnienie” buddyzmu. Tybet jawi się w niej jako kraj, w którym zachowała się czysta nauka <a href="/wiki/Budda_Siakjamuni" title="Budda Siakjamuni">Buddy</a>, a tybetański, religijny porządek świata zostaje podniesiony do wymiaru uniwersalnego. Jednak zachowane podanie na temat pierwszego króla Tybetu ma wyraźnie niebuddyjski charakter. <a href="/w/index.php?title=Niatri_Cenpo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Niatri Cenpo (strona nie istnieje)">Niatri Cenpo</a> miał być „boskim synem”, który zstąpił z niebios za pomocą „niebiańskiego sznura” na świętą górę <a href="/w/index.php?title=Jarlha_Szampo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Jarlha Szampo (strona nie istnieje)">Jarlha Szampo</a> w dolinie Jarlungu. Pierwszym po całym szeregu mitycznych królów władcą <a href="/w/index.php?title=Dynastia_z_Jarlungu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dynastia z Jarlungu (strona nie istnieje)">dynastii z Jarlungu</a>, co do którego stoimy na pewniejszym historycznym gruncie, był <a href="/w/index.php?title=Namri_Lontsen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Namri Lontsen (strona nie istnieje)">Namri Lontsen</a> (ok. 570 – ok. 618), któremu udało się zjednoczyć większość Tybetu. Jego syn, <a href="/wiki/Songcen_Gampo" title="Songcen Gampo">Songcen Gampo</a> (ok. 618 – ok. 649), podporządkował sobie królestwa <a href="/wiki/Szangszung" title="Szangszung">Szangszung</a> oraz <a href="/wiki/Tuyuhun" title="Tuyuhun">Tuyuhun</a> i prowadził pomyślne wojny z <a href="/wiki/Chiny" class="mw-redirect" title="Chiny">Chinami</a>. Polityka ekspansji była kontynuowana przez jego następców, zaś szczyt potęgi Tybet osiągnął za panowania <a href="/wiki/Trisong_Decen" title="Trisong Decen">Trisong Decena</a> (755-797), kiedy Tybetańczycy wykorzystali osłabienie Chin rebelią <a href="/wiki/An_Lushan" title="An Lushan">An Lushana</a> i w 763 roku zdobyli stolicę cesarstwa, <a href="/wiki/Xi%E2%80%99an" title="Xi’an">Chang’an</a>. Tybetańsko-chiński układ pokojowy z 783 roku potwierdzał panowanie Tybetu nad <a href="/wiki/Turkiestan_Chi%C5%84ski" title="Turkiestan Chiński">Chińskim Turkiestanem</a>, Gansu i większą częścią <a href="/wiki/Syczuan" title="Syczuan">Syczuanu</a>. Tybetańskie imperium zaczęło się załamywać, kiedy za panowania <a href="/wiki/Ralpaczen" title="Ralpaczen">Ralpaczena</a> (815 – ok. 836) w rządzie królestwa coraz większe wpływy zaczęli uzyskiwać buddyjscy mnisi, co spotkało się ze sprzeciwem tradycyjnej arystokracji, która doprowadziła do zamachu na króla. Wskutek wewnętrznych napięć za jego następcy, <a href="/wiki/Langdarma" title="Langdarma">Langdarmy</a> (ok. 836-842), „wielkie królestwo” Tybetu uległo dezintegracji<sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2">[2]</a></sup>. </p><p>Zmitologizowany obraz „wielkiego królestwa” stał się podstawą tożsamości kulturowej Tybetańczyków, przy czym w ich tradycji okres ten jest uważany przede wszystkim za czas „wczesnego rozpowszechnienia” buddyzmu. Songcen Gampo, który miał założyć <a href="/wiki/Lhasa" title="Lhasa">Lhasę</a>, patronować stworzeniu <a href="/wiki/Pismo_tybeta%C5%84skie" title="Pismo tybetańskie">tybetańskiego pisma</a> i sprowadzić pierwszych buddyjskich mnichów z <a href="/wiki/Indie" title="Indie">Indii</a>, co najmniej od XII wieku był przez Tybetańczyków ujmowany jako emanacja <a href="/wiki/Bodhisattwa" title="Bodhisattwa">Bodhisattwy</a> <a href="/wiki/Awalokite%C5%9Bwara" title="Awalokiteśwara">Awalokiteśwary</a>. W tradycji buddyjskiej jest on jednym z trzech wielkich „królów religii”, obok Trisong Decena i Ralpaczena. Przechowała się w niej także pamięć o buddyjskich mnichach z Indii, propagujących tę religię w Tybecie, takich jak <a href="/w/index.php?title=%C5%9Aantarakszita&action=edit&redlink=1" class="new" title="Śantarakszita (strona nie istnieje)">Śantarakszita</a> i półlegendarny <a href="/wiki/Padmasambhava" title="Padmasambhava">Padmasambhava</a>, którzy w roku 779 mieli wspólnie założyć pierwszy <a href="/wiki/Klasztor_buddyjski" title="Klasztor buddyjski">buddyjski klasztor</a> w <a href="/wiki/Samje" title="Samje">Samje</a><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3">[3]</a></sup>. Ten drugi w kulturowej pamięci Tybetańczyków stał się „bohaterem, który sprawił, że kraina Tybetu wraz ze swymi mieszkańcami – ludźmi i demonami – została wprowadzona w buddyzm”<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4">[4]</a></sup>. Wydaje się jednak, że wbrew późniejszej tybetańskiej historiografii buddyzm nie stał się wówczas religią panującą Tybetu, mimo iż cieszył się królewskim poparciem. Współistniał on z tradycyjnymi wierzeniami i nawet taki protektor nowej religii jak Trisong Decen w swoich inskrypcjach występuje zarówno jako obrońca i bóstwo starej wiary, jak i „<a href="/wiki/Budda" title="Budda">przebudzony</a>” czciciel nowej<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5">[5]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ciemne_wieki_i_„późniejsze_rozpowszechnienie”_buddyzmu"><span id="Ciemne_wieki_i_.E2.80.9Ep.C3.B3.C5.BAniejsze_rozpowszechnienie.E2.80.9D_buddyzmu"></span>Ciemne wieki i „późniejsze rozpowszechnienie” buddyzmu</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=3" title="Edytuj sekcję: Ciemne wieki i „późniejsze rozpowszechnienie” buddyzmu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=3" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Ciemne wieki i „późniejsze rozpowszechnienie” buddyzmu"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Rozbicie_dzielnicowe_(Tybet)" title="Rozbicie dzielnicowe (Tybet)">Rozbicie dzielnicowe (Tybet)</a>.</i></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:TibetAD800.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/TibetAD800.png/220px-TibetAD800.png" decoding="async" width="220" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/TibetAD800.png/330px-TibetAD800.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/TibetAD800.png/440px-TibetAD800.png 2x" data-file-width="1644" data-file-height="959" /></a><figcaption>Zasięg państwa tybetańskiego ok. 800 roku</figcaption></figure> <p>Upadek dynastii z Jarlungu doprowadził do podziału Tybetu na niewielkie państwa, z których najważniejszymi były położone na zachodzie <a href="/w/index.php?title=Guge&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guge (strona nie istnieje)">Guge</a> i <a href="/w/index.php?title=Purang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Purang (strona nie istnieje)">Purang</a> oraz wschodnie <a href="/w/index.php?title=Congkha&action=edit&redlink=1" class="new" title="Congkha (strona nie istnieje)">Congkha</a>. Ze względu na szczupłość źródeł okres ten to swoiste „ciemne wieki” historii Tybetu. Także według tradycji buddyjskiej był to „ciemny” okres, charakteryzujący się nieobecnością buddyjskiej nauki, która zanikła w rezultacie prześladowań ze strony zwolenników <a href="/wiki/B%C3%B6n" title="Bön">bönu</a>. W rzeczywistości jednak buddyjskie instytucje raczej dotkliwie ucierpiały w wyniku wstrząsających krajem wojen, niż prześladowań ze strony bönu, który wówczas jeszcze się nie ukształtował. Nie było także tak, żeby buddyzm zanikł całkowicie, lecz początkowo ocaleni mnisi nie byli zdolni do odbudowy jego potęgi z braku możnych protektorów. Za początek „późniejszego rozpowszechnienia” buddyzmu na zachodzie Tybetu można uznać dekret króla Guge <a href="/w/index.php?title=Songne&action=edit&redlink=1" class="new" title="Songne (strona nie istnieje)">Songne</a> (zm. 1024) z 986 roku, w którym potępił on dosłownie rozumiane <a href="/wiki/Wad%C5%BCrajana" title="Wadżrajana">tantryczne</a> praktyki rytualne, nakazując ludowi kierować się naukami <a href="/wiki/Mahajana" title="Mahajana">mahajany</a>. Pod jego patronatem działał wykształcony w Indiach tłumacz z <a href="/wiki/Sanskryt" title="Sanskryt">sanskrytu</a> <a href="/w/index.php?title=Rinczen_Sangpo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rinczen Sangpo (strona nie istnieje)">Rinczen Sangpo</a>, a dzieła nawrócenia zachodniego Tybetu dokończył przybyły na zaproszenie następcy Songne <a href="/wiki/Bengal" title="Bengal">bengalski</a> mnich <a href="/wiki/Ati%C5%9Ba" title="Atiśa">Atiśa</a>. Wcześniej głosił on swe nauki w Tybecie Wschodnim, gdzie początki „późniejszego rozpowszechnienia” tradycja buddyjska wiąże jednak z działalnością mnicha <a href="/w/index.php?title=Gongpa_Rabsel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gongpa Rabsel (strona nie istnieje)">Gongpa Rabsela</a> (żył w latach 892-975)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6">[6]</a></sup>. </p><p>Od czasu misji Atiśy „panowania buddyzmu w tybetańskim życiu społecznym nigdy [...] poważnie niekwestionowano”<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7">[7]</a></sup>. Jednocześnie wraz z upadkiem możnych rodów związanych z dynastią z Jarlungu „tybetańska historia jako całość zmieniła swój bieg i stała się historią grup i sekt religijnych”<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8">[8]</a></sup>. Większość najważniejszych szkół tybetańskiego buddyzmu ukształtowała się w XI i XII w. Niejako w odpowiedzi na wzmocnienie się w wyniku działalności Atiśy monastycznego buddyzmu, mającego oparcie w nowo przełożonych z sanskrytu usystematyzowanych tekstach, zaczęli się organizować zwolennicy starszych form buddyzmu, sięgających czasów „wczesnego rozpowszechnienia” i silnie związanych z praktykami tantrycznymi. Tak doszło do powstania tradycji <a href="/wiki/Ningma" title="Ningma">ningma</a>. Inne tradycje powstały wokół klasztorów i były najczęściej związane z dziedzicznymi „dynastiami mnichów”. I tak szkoła <a href="/wiki/Sakja" title="Sakja">sakja</a>, która swoją nazwę wzięła od klasztoru założonego w roku 1073, była ściśle związana z wywodzącym swoje pochodzenie od dynastii z Jarlungu rodem Khon. Pochodzący z niego pierwsi lamowie sakja dziedziczyli stanowisko po swoim ożenionym bracie, potem zaś opat klasztoru zazwyczaj był żonaty. Inne powstałe wówczas szkoły to <a href="/wiki/Kadam" title="Kadam">kadam</a>, <a href="/w/index.php?title=%C5%BBalu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Żalu (strona nie istnieje)">żalu</a> i <a href="/wiki/Kagju" title="Kagju">kagju</a>, z której wywodziły się takie tradycje jak <a href="/wiki/Karma_Kagyu" title="Karma Kagyu">karma</a>, <a href="/w/index.php?title=Phagmodru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phagmodru (strona nie istnieje)">phagmodru</a> i <a href="/wiki/Drikung_kagju" title="Drikung kagju">drigung</a><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9">[9]</a></sup>. </p><p>W tym samym okresie ukształtowała się także religia <a href="/wiki/B%C3%B6n" title="Bön">bön</a>. Bön „różni się nieznacznie od buddyzmu pod względem koncepcji metafizycznych, doktryn filozoficznych, jak również form organizacji monastycznej”<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10">[10]</a></sup>. Bonpowie wierzą jednak, że historycznym <a href="/wiki/Budda" title="Budda">Buddą</a> naszej ery był nie <a href="/wiki/Budda_Siakjamuni" title="Budda Siakjamuni">Budda Siakjamuni</a>, ale mityczny założyciel ich religii, <a href="/wiki/Szenrab" title="Szenrab">Tonpa Sienrab Mibo</a>. Bön miał być obecny w Tybecie na długo przed buddyzmem i cieszyć się opieką jego władców aż do czasów Trisong Decena. W przeciwieństwie do większości Tybetańczyków bonpowie budują zatem swą tożsamość w opozycji do buddyzmu, ponieważ o ile dla tych pierwszych „wczesne rozpowszechnienie” jest początkiem tybetańskiej historii zbawienia, dla wyznawców bönu jest ono początkiem katastrofy<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11">[11]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Panowanie_mongolskie">Panowanie mongolskie</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=4" title="Edytuj sekcję: Panowanie mongolskie" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=4" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Panowanie mongolskie"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobne artykuły: <a href="/wiki/Podb%C3%B3j_Tybetu_przez_Mongo%C5%82%C3%B3w" title="Podbój Tybetu przez Mongołów">Podbój Tybetu przez Mongołów</a> i <a href="/wiki/Tybet_w_czasach_dominacji_mongolskiej" title="Tybet w czasach dominacji mongolskiej">Tybet w czasach dominacji mongolskiej</a>.</i></div> <p>W roku 1240 do Tybetu dotarły oddziały <a href="/wiki/Mongo%C5%82owie" title="Mongołowie">Mongołów</a> wysłane przez <a href="/w/index.php?title=Godan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Godan (strona nie istnieje)">Godana</a>, syna <a href="/wiki/Ugedej" title="Ugedej">Ugedeja</a> (1229-1241), i tym samym Tybetańczycy stanęli w obliczu konfrontacji z <a href="/wiki/Imperium_mongolskie" title="Imperium mongolskie">mongolskim imperium</a>. Mongołowie zgodnie ze swoją zwykłą praktyką dążyli do ustanowienia w Tybecie <a href="/wiki/Wasal" title="Wasal">wasalnego</a> władcy, który rządziłby w ich imieniu. Ich wybór padł na przywódcę potężnej szkoły sakja, <a href="/wiki/Sakja_Pandita" title="Sakja Pandita">Sakję Panditę</a>, który dawał nadzieję na ustanowienie w rozdrobnionym Tybecie stabilnej władzy. Sakja Pandita w roku 1247 został zmuszony do złożenia hołdu Godanowi i zgodnie z późniejszą tybetańską tradycją w wyniku tego aktu doszło do przekazania mu w imieniu mongolskim władzy nad krajem. W rzeczywistości efektywną kontrolę nad Tybetem Mongołowie rozciągnęli jednak dopiero w roku 1265, kiedy przybył do niego dotychczas przebywający przy <a href="/wiki/Chan_(w%C5%82adca)" title="Chan (władca)">chanie</a> <a href="/wiki/Kubilaj-chan" title="Kubilaj-chan">Kubilaju</a> (1259-1294) następca Sakji Pandity, jego bratanek <a href="/w/index.php?title=Phagpa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Phagpa (strona nie istnieje)">Phagpa</a>. Cieszył on się osobistym zaufaniem chana, który ustanowił go przełożonym buddyjskiego kleru w imperium. W roku 1268 w Tybecie został przeprowadzony spis ludności, który posłużył do ustanowienia obciążeń podatkowych na rzecz imperium, wprowadzono w nim także nowy podział administracyjny. Od początku ustanowiona za obcym pośrednictwem dominacja sakjapy spotykała się z oporem innych szkół. W roku 1287-1290 wybuchło wielkie powstanie wzniecone przez drigungpę, które ostatecznie zostało jednak stłumione przy pomocy wojsk mongolskich. Kiedy w XIV wieku władza Mongołów w Chinach uległa osłabieniu ich kontrola nad Tybetem stawała się coraz bardziej iluzoryczna, a kraj pogrążył się w wewnętrznych walkach. Ostatecznie wygrała je powiązana z rodem Lang szkoła phagmodru, której przewodził <a href="/w/index.php?title=Czangczub_Gjelcen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czangczub Gjelcen (strona nie istnieje)">Czangczub Gjelcen</a>. W roku 1354 obalił on władzę sakjapy i trzy lata później uzyskał uznanie tego faktu przez cesarza <a href="/wiki/Dynastia_Yuan" title="Dynastia Yuan">dynastii Yuan</a>. Wraz z upadkiem jej władzy w Chinach w roku 1368 panowanie mongolskie w Tybecie dobiegło końca<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12">[12]</a></sup>. </p><p>W okresie panowania mongolskiego doszło do zebrania i uporządkowania przetłumaczonych na tybetański tekstów buddyjskich, które stworzyły tzw. <i><a href="/wiki/Kangjur" title="Kangjur">Kandżur</a></i>, czyli zbiór autorytatywnych wypowiedzi Buddy. Tybetański kanon buddyjski ma jednak charakter otwarty – istnieją różniące się pomiędzy sobą edycje, które mogą zawierać inny zestaw inaczej uporządkowanych tekstów. W redakcji <i><a href="/wiki/Tengjur" title="Tengjur">Tandżuru</a></i>, równie ważnego zbioru autorytatywnych komentarzy do <i>Kandżuru</i>, wielką rolę odegrał sławny tybetański uczony <a href="/wiki/Buston_Rinchen_Grub" title="Buston Rinchen Grub">Buton</a>. To także w tej epoce w buddyzmie tybetańskim istotne znaczenie zaczęła odgrywać koncepcja <i><a href="/wiki/Tulku" title="Tulku">tulku</a></i>, czyli „przejawionego ciała” buddy lub bodhisattwy, które przyjmuje postać jakiegoś dziecka. Uległo ono powiązaniu z pojęciem <i>jangsi</i>, „ponownych narodzin” jakiejś znaczącej postaci historycznej. Takie ponowne narodziny były odnajdywane i potwierdzane w toku skomplikowanej procedury identyfikacyjnej, a ich rezultatem było przejęcie majątku i urzędu poprzednika. Jangsi zostało po raz pierwszy zaświadczone historycznie w przypadku <a href="/wiki/Karma_Pakszi" title="Karma Pakszi">Karma Pakszi</a>, który został uznany za następcę założyciela karmapy. Koncepcja jangsi stopniowo zastąpiła sukcesję rodzinną w poszczególnych szkołach tybetańskiego buddyzmu, z wyjątkiem sakjapy, która pozostała przy modelu rodowym<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13">[13]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Od_phagmodrupy_do_gelugpy">Od phagmodrupy do gelugpy</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=5" title="Edytuj sekcję: Od phagmodrupy do gelugpy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=5" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Od phagmodrupy do gelugpy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Zarówno Czangczub Gjelcen, jak i jego następcy prowadzili politykę usuwania śladów panowania mongolskiego, przywracając tybetańskie prawo, administrację i tytuły. Lata panowania phagmodrupy w Tybecie były czasami względnej stabilności politycznej, która jednak zakończyła się wraz ze śmiercią w roku 1432 ich ostatniego wybitnego władcy, <a href="/w/index.php?title=Drakpa_Gjelcen&action=edit&redlink=1" class="new" title="Drakpa Gjelcen (strona nie istnieje)">Drakpy Gjelcena</a>. Wykorzystując walki wewnątrz phagdmodrupy w roku 1435 jej dotychczasowy minister, książę z <a href="/w/index.php?title=Rinpung&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rinpung (strona nie istnieje)">Rinpung</a>, zdobył Samdrub Ce (dzis. <a href="/wiki/Xigaz%C3%AA" title="Xigazê">Xigazê</a>) i tym samym najważniejszą siłą polityczną w Tybecie Środkowym stała się <a href="/w/index.php?title=Rinpungpa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rinpungpa (strona nie istnieje)">Rinpungpa</a>. Książęta z Rinpung sprzymierzyli się początkowo z sakjapą, a później z karmapą, i w roku 1498 temu sojuszowi udało się zająć nawet region Lhasy. Mimo to phagmodrupa nie została do końca pokonana i w roku 1517 odbiła miasto<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14">[14]</a></sup>. </p><p>W tym samym czasie w Tybecie powstała nowa szkoła buddyzmu, która swoje korzenie miała w działalności <a href="/wiki/Congkhapa" title="Congkhapa">Congkhapy</a> (żył w latach 1357-1419), myśliciela i reformatora życia zakonnego. W roku 1409 utworzył on klasztor <a href="/wiki/Ganden" title="Ganden">Ganden</a> w Lhasie, zaś jego dwaj kolejni następcy założyli odpowiednio w latach 1416 i 1419 klasztory <a href="/wiki/Drepung" title="Drepung">Drepung</a> i <a href="/wiki/Sera_(klasztor)" title="Sera (klasztor)">Sera</a>. Te tzw. „trzy rezydencje” stanowiły podstawę przyszłej potęgi szkoły <a href="/wiki/Gelug" title="Gelug">gelug</a>, która ostatecznie uformowała się kiedy trzeci następca Congkhapy, <a href="/wiki/Gendun_Drup" title="Gendun Drup">Gendun Drubpa</a>, przyjął sukcesję za pomocą „ponownych narodzin”. Działalność gelugpy początkowo miała charakter czysto religijny i odbywała się pod protektoratem phagmodrupy. Sytuacja zmieniła się kiedy piąty następca Congkhapy, <a href="/wiki/Sonam_Gjaco" title="Sonam Gjaco">Sonam Gjaco</a> (1543-1588), w roku 1578 przyjął zaproszenie mongolskiego władcy <a href="/w/index.php?title=Altan-chan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Altan-chan (strona nie istnieje)">Altan-chana</a> i rozpoczął nawracanie jego poddanych na buddyzm. Otrzymał on od chana tytuł <a href="/wiki/Dalajlama" title="Dalajlama">Dalajlamy</a>, pod którym odtąd byli znani przywódcy gelugpy. Kiedy Sonam Gjaco zmarł jego inkarnację odnaleziono w prawnuku Altan-chana, <a href="/wiki/Jonten_Gjaco" title="Jonten Gjaco">Jonten Gjaco</a> (1589-1616)<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15">[15]</a></sup>. „Dzięki tej sztuczce dyplomatycznej”<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16">[16]</a></sup> Mongołowie „stali się teraz częścią wspólnej buddyjskiej kultury, nierozerwalnie związanej ze szkołą (zakonem) gelugpa, ponieważ jej najwyższy religijny dostojnik ucieleśnił się pośród nich”<sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17">[17]</a></sup>. </p><p>Tymczasem w roku 1565 książąt z Rinpung obalił ich minister, <a href="/w/index.php?title=Karma_Ceten&action=edit&redlink=1" class="new" title="Karma Ceten (strona nie istnieje)">Karma Ceten</a>, i sprzymierzeni z Karmapą książęta <a href="/w/index.php?title=Cang&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cang (strona nie istnieje)">Cang</a> stali się najpotężniejszą siłą w Tybecie. Ponieważ jednocześnie phagmodrupa podzieliła się na dwie walczące ze sobą frakcje, jedynym zagrożeniem dla ich dominacji była rosnąca w siłę gelugpa. W roku 1611 książę z Cang pokonał siły phagmodrupy w <a href="/w/index.php?title=%C3%9C_(region_Tybetu)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ü (region Tybetu) (strona nie istnieje)">Ü</a> i w geście dobrej woli oddał zarząd Lhasy gelugpom oraz poprosił ich o udzielenie religijnej inicjacji. Spotkał się jednak z odmową i w odpowiedzi rozpoczął działania wojskowe, które w roku 1616 doprowadziły do opanowania przez niego większości Środkowego Tybetu. W tej sytuacji gelugpa poprosiła o pomoc Mongołów, którzy w roku 1621 pokonali siły Cang i oblegli je w Lhasie. Wysocy duchowni gelugpy nie chcieli jednak zniszczenia księcia Cang rękami Mongołów i doprowadzili do mediacji, w wyniku której Mongołowie wycofali się, a gelugpa odzyskała utracone wcześniej klasztory. Nie zakończyło to jednak konfliktu. W roku 1634 dominację wśród Mongołów uzyskał władca <a href="/w/index.php?title=Choszuci&action=edit&redlink=1" class="new" title="Choszuci (strona nie istnieje)">Choszutów</a>, <a href="/w/index.php?title=Guszri-chan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Guszri-chan (strona nie istnieje)">Guszri-chan</a> (1642-1655), który był żarliwym wyznawcą nauk gelugpy. Kilka lat później został on wezwany przez jej dostojników przeciwko księciu z Cang i ostatecznie w roku 1642 wziął go do niewoli i zabił<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18">[18]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Czasy_dalajlamów"><span id="Czasy_dalajlam.C3.B3w"></span>Czasy dalajlamów</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=6" title="Edytuj sekcję: Czasy dalajlamów" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=6" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Czasy dalajlamów"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Potala_Palace,_August_2009.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Potala_Palace%2C_August_2009.jpg/220px-Potala_Palace%2C_August_2009.jpg" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Potala_Palace%2C_August_2009.jpg/330px-Potala_Palace%2C_August_2009.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Potala_Palace%2C_August_2009.jpg/440px-Potala_Palace%2C_August_2009.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Potala" title="Pałac Potala">Pałac Potala</a> w Lhasie, oficjalna siedziba Dalajlamy do 1959 r.</figcaption></figure> <p>Po swoim zwycięstwie Guszri-chan przyjął tytuł „króla Tybetu”, jednak faktyczna władza nad krajem przeszła w ręce V Dalajlamy, <a href="/wiki/Lobsang_Gjaco" title="Lobsang Gjaco">Ngałanga Lobsanga Gjaco</a> (1617-1682), który jako „duchowy nauczyciel” chana zajmował w stosunku do niego nadrzędną pozycję. Na początku swojego panowania w Tybecie V Dalajlama przekształcił wiele klasztorów karmapy i <a href="/w/index.php?title=D%C5%BConangpa&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dżonangpa (strona nie istnieje)">dżonangpy</a> w klasztory gelugpy oraz pozamykał klasztory bonpów. Później jednak pozwolił niektórym klasztorom karmapy zorganizować się ponownie. W konsolidacji władzy V Dalajlamy pomagało podkreślanie przez niego, że dalajlama jest nie tylko reinkarnacją swojego poprzednika, ale także <i>tulku</i> <a href="/wiki/Bodhisattwa" title="Bodhisattwa">bodhisattwy</a> <a href="/wiki/Awalokite%C5%9Bwara" title="Awalokiteśwara">Awalokiteśwary</a>. Ponieważ miał nim być także <a href="/wiki/Songcen_Gampo" title="Songcen Gampo">Songcen Gampo</a>, dalajlamowie jawili się jako usankcjonowani spadkobiercy dynastii z Jarlungu<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19">[19]</a></sup>. „Autorytet Dalajlamy, który przede wszystkim uwydatniał się przez nadawanie tytułu «chana» mongolskim książętom, był widocznie tak duży, że Lhasa stała się jednym z najważniejszych ośrodków politycznych Azji w XVII wieku.”<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20">[20]</a></sup>. To ze względu na jego wpływy wśród Mongołów w roku 1652 V Dalajlama został zaproszony do <a href="/wiki/Pekin" title="Pekin">Pekinu</a>. Świadectwem rozkwitu Lhasy jako centrum tybetańsko-mongolskiego buddyzmu i ważnego ośrodka azjatyckiego handlu była budowa nowej siedziby Dalajlamów, <a href="/wiki/Pa%C5%82ac_Potala" title="Pałac Potala">Pałacu Potala</a><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21">[21]</a></sup>. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Plik:Moon_desert_in_ladakh_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Moon_desert_in_ladakh_001.jpg/220px-Moon_desert_in_ladakh_001.jpg" decoding="async" width="220" height="149" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Moon_desert_in_ladakh_001.jpg/330px-Moon_desert_in_ladakh_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9c/Moon_desert_in_ladakh_001.jpg/440px-Moon_desert_in_ladakh_001.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="540" /></a><figcaption>Krajobraz <a href="/wiki/Ladakh" title="Ladakh">Ladakhu</a>, indyjskiej części historycznego Tybetu</figcaption></figure> <p>Po śmierci V Dalajlamy w roku 1682 władzę w Tybecie przejął regent <a href="/wiki/Sangje_Gjaco" title="Sangje Gjaco">Sangje Gjaco</a>. Aż do roku 1696 udawało mu się ukrywać śmierć V Dalajlamy i sprawować władzę w jego imieniu. W tymże roku tajemnica wyszła jednak na jaw i Sangje Gjaco osadził na tronie <a href="/wiki/Cangjang_Gjaco" title="Cangjang Gjaco">Cangjang Gjaco</a> (1683-1706), VI Dalajlamę. Tymczasem kolejny następca Guszri-chana, <a href="/w/index.php?title=Lhazang-chan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lhazang-chan (strona nie istnieje)">Lhazang-chan</a> (1697-1717), zamierzał objąć stanowisko „króla Tybetu” nie tylko formalnie. Popierany przez cesarza <a href="/wiki/Kangxi" title="Kangxi">Kangxi</a>, który uważał zatajenie śmierci V Dalajlamy za akt wrogości w stosunku do siebie, Lhazang-chan w roku 1705 dokonał inwazji Tybetu i zabił Sangje Gjaco. W następnym roku chan ogłosił iż Cangjang Gjaco nie jest prawdziwą inkarnacją Awalokiteśwary i wywiózł go do Pekinu. W czasie podróży Cangjang Gjaco zmarł. Większość Tybetańczyków i Mongołów nie uznała nowego VI Dalajlamy przedstawionego przez Lhazang-chana i kilka lat później reinkarnacją Cangjanga Gjaco ogłoszono urodzonego w 1708 roku we Wschodnim Tybecie <a href="/w/index.php?title=Kelsang_Gjaco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kelsang Gjaco (strona nie istnieje)">Kelsanga Gjaco</a> (1708-1757). Lhazang-chan i jego VI Dalajlama byli natomiast uznawani przez Kangxi, w zamian za co musieli mu dostarczać coroczną daninę. W 1717 roku Tybet zaatakowali <a href="/w/index.php?title=D%C5%BCungarowie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dżungarowie (strona nie istnieje)">Dżungarowie</a>, którzy zabili Lhazang-chana. Tybetańczycy przywitali ich jak wyzwolicieli, jednak ich nastawienie szybko się zmieniło pod wpływem Dżungarskich okrucieństw i grabieży. W rezultacie kiedy w roku 1720 do Tybetu wkroczyła przysłana przez Kangxi armia, a wraz z nią Kelsang Gjaco, została ona przywitana z prawdziwym entuzjazmem. Tybet stał się teraz protektoratem <a href="/wiki/Dynastia_Qing" title="Dynastia Qing">dynastii Qing</a><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22">[22]</a></sup>. </p><p>Po wycofaniu się chińskich wojsk w Tybecie wybuchła wojna domowa, w której zwyciężył <a href="/w/index.php?title=Polhane&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polhane (strona nie istnieje)">Polhane</a>, arystokrata z prowincji Cang. W roku 1728 cesarz <a href="/wiki/Yongzheng" title="Yongzheng">Yongzheng</a> (1722-1735) ustanowił urząd cesarskich rezydentów w Lhasie, tzw. ambanów. Podczas rządów Polhane pełnili oni jednak jedynie rolę obserwatorów. Jednocześnie Amdo i Kham stały się formalnie częścią imperium Qingów, co zmniejszyło terytorium tradycyjnego Tybetu niemal o połowę. Trwające do roku 1747 rządy Polhane przyniosły Tybetowi wewnętrzny pokój, jednak antymandżurska polityka jego syna, <a href="/w/index.php?title=Gjurme_Namgjel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gjurme Namgjel (strona nie istnieje)">Gjurme Namgjela</a>, doprowadziła do jego zamordowania przez ambanów w roku 1751 i kolejnej chińskiej interwencji. W jej rezultacie zniesiono urząd „króla” Tybetu, a Dalajlama stał się świeckim i duchowym zwierzchnikiem tybetańskiego rządu. Po śmierci Kelsanga Gjaco w roku 1757 cesarz jednak ponownie wprowadził urząd regenta, którym odtąd miał być duchowny zastępujący dalajlamę w jego funkcjach administracyjnych w okresie małoletniości. Odtąd przez ponad sto trzydzieści lat faktyczną władzę w Tybecie sprawowali regenci, a instytucja dalajlamów odgrywała rolę jedynie formalną. VIII Dalajlama, <a href="/w/index.php?title=D%C5%BCampel_Gjaco&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dżampel Gjaco (strona nie istnieje)">Dżampel Gjaco</a> (1758-1804), pozostawił sprawy administracyjne w rękach swojego regenta, a dalajlamowie od IX do XII umierali młodo śmiercią naturalną, bądź, jak często mówiono, w wyniku morderstwa<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23">[23]</a></sup>. </p><p>W latach 1788–1792 Tybet stał się ofiarą inwazji <a href="/wiki/Gurkhowie" title="Gurkhowie">Gurkhów</a> z <a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepalu</a>, którzy zostali ostatecznie odparci jedynie dzięki pomocy chińskiej. Po tym wydarzeniu w roku 1793 cesarz <a href="/wiki/Qianlong" title="Qianlong">Qianlong</a> (1736-1795) nadał ambanom prawo do kontrolowania lokalnego rządu tybetańskiego. Dalajlama i <a href="/wiki/Panczenlama" title="Panczenlama">panczenlama</a> mieli się odtąd trzymać ich zarządzeń, a wszelkie sprawy Tybetu podlegały chińskiemu <a href="/w/index.php?title=Lifan_yuan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lifan yuan (strona nie istnieje)">Urzędowi ds. Terytoriów Zależnych</a>. W ten sposób Tybet stał się formalnie częścią cesarstwa dynastii Qing. Jednocześnie Chińczycy zaczęli prowadzić politykę izolacji Tybetu, w czym popierała ich część tybetańskiego rządu i kleru, tak że w XIX wieku Tybet stał się „ziemią zakazaną” dla cudzoziemców. Jednak po śmierci Qianlonga Chiny pogrążyły się w kryzysie i „wewnętrzne problemy, z którymi borykała się dynastia Qing w XIX wieku, a także rosnąca presja ze strony mocarstw kolonialnych, oznaczały dla Tybetu de facto polityczną niezależność”<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24">[24]</a></sup>. Po wcześniejszym zajęciu <a href="/wiki/Ladakh" title="Ladakh">Ladakhu</a> w roku 1842 pochodzący z <a href="/w/index.php?title=D%C5%BCammu_(region)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dżammu (region) (strona nie istnieje)">Dżammu</a> <a href="/w/index.php?title=Dogrowie&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dogrowie (strona nie istnieje)">Dogrowie</a> zaatakowali Tybet Zachodni, zostali jednak odparci przez wojska tybetańskie i ostatecznie oba kraje ustaliły pomiędzy sobą granice i relacje handlowe. W 1854 roku Tybet ponownie najechali nepalscy Gurkhowie i po dwóch latach walk zmusili Tybetańczyków do płacenia wysokiego trybutu i uznaniu Nepalu za protektora Tybetu. Mimo prób ratowania wpływów dynastii Qing w Tybecie przez ambanów, kiedy w roku 1862 władzę regenta obalił minister <a href="/w/index.php?title=Szetra&action=edit&redlink=1" class="new" title="Szetra (strona nie istnieje)">Szetra</a>, właśnie do Nepalu zwrócił się o potwierdzenie swojego urzędu. XIII Dalajlamie, <a href="/wiki/Thubten_Gjaco" title="Thubten Gjaco">Thubtenowi Gjaco</a> (1875-1933), udało się uniknąć zamachu przygotowywanego przez regenta <a href="/w/index.php?title=Demo_Rinpocze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Demo Rinpocze (strona nie istnieje)">Demo Rinpocze</a> i w roku 1895 podjąć funkcje rządowe. Tym samym tzw. „wiek regentów” dobiegł końca<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25">[25]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tybet_w_pierwszej_połowie_XX_w."><span id="Tybet_w_pierwszej_po.C5.82owie_XX_w."></span>Tybet w pierwszej połowie XX w.</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=7" title="Edytuj sekcję: Tybet w pierwszej połowie XX w." class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=7" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tybet w pierwszej połowie XX w."><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="noprint relarticle mainarticle" style="margin:0.2em 0 0.5em 1.6em"><span class="nomobile navigation-not-searchable"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/16px-Information_icon4.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/24px-Information_icon4.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/Information_icon4.svg/32px-Information_icon4.svg.png 2x" data-file-width="620" data-file-height="620" /></span></span> </span><i>Osobny artykuł: <a href="/wiki/Tybet_(1912%E2%80%931951)" title="Tybet (1912–1951)">Tybet (1912–1951)</a>.</i></div> <p>Na przełomie XIX i XX wieku Tybet stał się jednym z obiektów tzw. „<a href="/wiki/Wielka_Gra" title="Wielka Gra">Wielkiej Gry</a>”, to jest rywalizacji <a href="/wiki/Rosja" title="Rosja">rosyjsko</a>-<a href="/wiki/Wielka_Brytania" title="Wielka Brytania">brytyjskiej</a> o wpływy w Azji. Obawiając się sojuszu Tybetu z Rosją rząd brytyjski wysłał do tego pierwszego 3-tysięczny oddział pod dowództwem <a href="/wiki/Francis_Edward_Younghusband" title="Francis Edward Younghusband">Francisa Younghusbanda</a>, który po pokonaniu źle uzbrojonych wojsk tybetańskich 3 sierpnia 1904 roku wkroczył do Lhasy. Dalajlama uciekł do mongolskiej Urgi (dzis. <a href="/wiki/U%C5%82an_Bator" title="Ułan Bator">Ułan Bator</a>), w odpowiedzi na co cesarz odwołał go z urzędu. Tymczasem rząd tybetański zawarł z Brytyjczykami umowę zezwalającą im m.in. na utrzymywanie stosunków handlowych i dyplomatycznych. Zlekceważenie w tej tzw. „Konwencji lhaskiej” formalnej zwierzchności Chin nad Tybetem spowodowało ich oburzenie. Po wycofaniu się Younghusbanda Tybetańczycy poprosili cesarza o przywrócenie Dalajlamy na urząd. Ten zgodził się, ale wcześniej nadał Dalajlamie poniżający tytuł „Naszego lojalnego i podporządkowanego wiceregenta”, niedwuznacznie wskazując mu jego podporządkowaną pozycję. W roku 1909 Dalajlama wrócił do Tybetu, jednak już dwa miesiące potem uciekł do <a href="/wiki/Indie_Brytyjskie" title="Indie Brytyjskie">Indii Brytyjskich</a> przed armią chińskiego generała <a href="/w/index.php?title=Zhao_Erfeng&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zhao Erfeng (strona nie istnieje)">Zhao Erfenga</a>, który po brutalnym podporządkowaniu Chinom Khamu wkroczył do Tybetu Środkowego<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26">[26]</a></sup>. </p><p>Po tym jak w roku 1911 w wyniku <a href="/wiki/Rewolucja_Xinhai" title="Rewolucja Xinhai">Rewolucji Xinhai</a> upadło cesarstwo chińskie Dalajlama wszczął zbrojną rebelię przeciwko Chińczykom, którzy zostali pokonani i latem 1912 roku wycofali się z Tybetu. Po powrocie do Lhasy, kiedy prezydent <a href="/wiki/Republika_Chi%C5%84ska" title="Republika Chińska">Republiki Chińskiej</a> chciał go zatwierdzić we wszystkich jego tradycyjnych funkcjach, Dalajlama odmówił i ogłosił niepodległość Tybetu. W roku 1914 Chiny, Wielka Brytania i Tybet ustaliły tekst tzw. porozumienia z Simli, które „gwarantowało autonomię Tybetu Środkowego i Zachodniego, aczkolwiek pod chińskim zwierzchnictwem, podczas gdy środkowotybetański rząd w Khamie miał przyznaną autonomię tylko w sprawach religijnych”<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27">[27]</a></sup>, ostatecznie zostało jednak ono podpisane tylko przez Tybet i Wielką Brytanię. W sumie Dalajlamie nie udało się osiągnąć porozumienia z Chinami i do końca jego rządów dochodziło do utarczek zbrojnych z nimi na obszarach wschodniotybetańskich. Po pobycie w Indiach Dalajlama przystąpił do modernizacji Tybetu, budując elektrownię, linię telegraficzną, organizując urząd pocztowy i wprowadzając papierowy pieniądz, tworząc szkołę na wzór angielski i modernizując armię. Reformy te spotkały się ze sprzeciwem konserwatywnego kleru buddyjskiego. Szkoła została wkrótce zamknięta, a Dalajlama został przekonany, że nowoczesna armia stanowi zagrożenie dla buddyzmu, a tym samym jego władzy, i jej modernizacja została zaniedbana<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28">[28]</a></sup>. </p><p>Po śmierci Thubtena Gjaco do momentu uzyskania dojrzałości przez jego następcę Tybetem miał rządzić młody i niedoświadczony regent <a href="/wiki/Reting_Rinpocze" title="Reting Rinpocze">Reting Rinpocze</a> wraz z bratankiem zmarłego dalajlamy i najwyższym urzędnikiem rządowym <a href="/w/index.php?title=Langd%C3%BCn&action=edit&redlink=1" class="new" title="Langdün (strona nie istnieje)">Langdünem</a>. Reting Rinpocze w krótkim czasie wyrósł na bezwzględnego i żądnego władzy polityka i w kwietniu 1939 roku zmusił Langdüna do dymisji. W tym samym roku do Lhasy przybył sprowadzony z Amdo nowy dalajlama, <a href="/wiki/Tenzin_Gjaco" title="Tenzin Gjaco">Tenzin Gjaco</a> (ur. 1935), a w roku następnym regent niespodziewanie podał się do dymisji, prawdopodobnie dlatego, że jako nieprzestrzegający ślubów czystości nie mógłby odebrać od nowego dalajlamy ślubów nowicjatu. W roku 1944 Reting Rinpocze powrócił jednak do Lhasy i próbował nakłonić regenta <a href="/w/index.php?title=Taktra_Rinpocze&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taktra Rinpocze (strona nie istnieje)">Taktrę Rinpoczę</a> do ustąpienia, a kiedy ten odmówił próbował zorganizować spisek na jego życie. W rezultacie jednak w roku 1947 trafił do więzienia, gdzie zmarł, prawdopodobnie otruty<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29">[29]</a></sup>. </p><p>W roku 1947 Tybet był głęboko podzielony pomiędzy stronnictwa Retinga i Taktry – kiedy aresztowano tego pierwszego wybuchły walki pomiędzy siłami popierających go klasztorów a armią, a niektórzy zwolennicy Retinga popierali nawet atak Chińczyków na jego korzyść. W tym samym roku Indie Brytyjskie uzyskały niepodległość i wbrew nadziejom Tybetańczyków nie kontynuowały one brytyjskiej polityki nieoficjalnego wspierania niezależności Tybetu. Jesienią 1949 roku <a href="/wiki/Komunistyczna_Partia_Chin" title="Komunistyczna Partia Chin">komuniści</a> wygrali <a href="/wiki/Chi%C5%84ska_wojna_domowa" title="Chińska wojna domowa">chińską wojnę domową</a> i w październiku 1950 roku zajęli wschodni Tybet. 23 maja 1951 roku, mimo braku stosownych pełnomocnictw, tybetańska delegacja w Pekinie podpisała <a href="/wiki/Siedemnastopunktowe_porozumienie" title="Siedemnastopunktowe porozumienie">siedemnastopunktowe porozumienie</a>, na mocy którego miało dojść do reintegracji Tybetu z Chinami, przy przyznaniu mu autonomii, zachowaniu w nim dotychczasowego systemu politycznego, oraz zapewnieniu wolności religijnej i utrzymaniu klasztorów. Zdając sobie sprawę, że odrzucenie porozumienia oznacza natychmiastową inwazję chińską<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30">[30]</a></sup>, „24 października 1951 roku rząd w Lhasie ostatecznie zaaprobował porozumienie i tym samym zakończył trwającą od 1911 roku faktyczną niepodległość Tybetu, który teraz wcielony został do <a href="/wiki/Chi%C5%84ska_Republika_Ludowa" title="Chińska Republika Ludowa">Chińskiej Republiki Ludowej</a>”<sup id="cite_ref-autonazwa1_31-0" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-31">[31]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tybet_częścią_Chińskiej_Republiki_Ludowej"><span id="Tybet_cz.C4.99.C5.9Bci.C4.85_Chi.C5.84skiej_Republiki_Ludowej"></span>Tybet częścią Chińskiej Republiki Ludowej</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=8" title="Edytuj sekcję: Tybet częścią Chińskiej Republiki Ludowej" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=8" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tybet częścią Chińskiej Republiki Ludowej"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Pierwsze lata okupacji chińskiej w Tybecie Środkowym przebiegały spokojnie. W roku 1955 został założony „Komitet Przygotowawczy Tybetańskiego Regionu Autonomicznego”, który później stał się właściwym organem władzy w Tybecie, mimo że rząd w Lhasie nadal funkcjonował. Przewodniczącym komitetu był Dalajlama, ale to Chińczycy wyznaczali jego politykę. W Tybecie Wschodnim przymusowa kolektywizacja ziemi i osiedlanie nomadów doprowadziły w zimie 1955/1956 roku do wybuchu ogólnokrajowej rebelii. Po jej klęsce Khampowie uformowali ruch oporu „<a href="/w/index.php?title=Czuszi_Gangdrug&action=edit&redlink=1" class="new" title="Czuszi Gangdrug (strona nie istnieje)">Czuszi Gangdrug</a>”, który uzyskał wsparcie <a href="/wiki/Stany_Zjednoczone" title="Stany Zjednoczone">USA</a>, i zaczęła się do niego przyłączać rosnąca liczba Tybetańczyków, tak że zarówno Chiny, jak i rząd centralny w Lhasie coraz bardziej traciły kontrolę nad sytuacją w kraju. W tej napiętej sytuacji w marcu 1959 roku zaproszenie Dalajlamy na występ zespołu tanecznego w chińskim sztabie wojskowym, na które miał on przybyć sam, spowodowało pojawienie się pogłosek o jego planowanym przez Chińczyków porwaniu i wywołało <a href="/wiki/Powstanie_tybeta%C5%84skie_1959" title="Powstanie tybetańskie 1959">ogólnonarodowe powstanie</a>. Zostało ono krwawo stłumione, a Dalajlama uciekł do <a href="/wiki/Indie" title="Indie">Indii</a>, gdzie wkrótce dołączyło do niego wiele tysięcy uciekinierów<sup id="cite_ref-autonazwa1_31-1" class="reference"><a href="#cite_note-autonazwa1-31">[31]</a></sup>. </p><p>Po upadku powstania Chiny przeprowadziły reformę rolną, która zmusiła klasztory „do oddania ziemi, co było równoznaczne ze zniszczeniem podstawy ich egzystencji materialnej. To była prawdopodobnie najbardziej drastyczna zmiana tybetańskiego społeczeństwa od czasu wprowadzenia buddyzmu w VII wieku”<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32">[32]</a></sup>. Ci, którzy sprzeciwiali się Chińczykom, zostali zamordowani bądź zaginęli w obozach, gdzie znalazło się wiele tysięcy mnichów, którzy często uciekali także za granicę. Nowy podział ziemi doprowadził do wytworzenia się nowych klas społecznych, zaś wraz z napływem Chińczyków do Tybetu Wschodniego wywołał tam głód i spadek liczby ludności tybetańskiej. Kulminacją procesu transformacji Tybetu było ustanowienie w roku 1965 <a href="/wiki/Tybeta%C5%84ski_Region_Autonomiczny" title="Tybetański Region Autonomiczny">Tybetańskiego Regionu Autonomicznego</a>. Kiedy w Chinach wybuchła <a href="/wiki/Rewolucja_kulturalna" title="Rewolucja kulturalna">Rewolucja kulturalna</a>, w Tybecie w sierpniu 1966 <a href="/wiki/Hunwejbini" title="Hunwejbini">Czerwona Gwardia</a> ogłosiła jako jej cel zniesienie wszelkich świąt religijnych oraz zniszczenie zewnętrznych przejawów buddyzmu, takich jak <a href="/wiki/Stupa" title="Stupa">stupy</a>, flagi modlitewne, kadzidła oraz wszystkie zdjęcia Dalajlamy i Panczenlamy. W rezultacie „kolejne lata były świadkami wymazywania całej istniejącej kultury. Prawie wszystkie z niespełna 6 tysięcy klasztorów i świątyń zostały splądrowane i zniszczone. Szał destrukcji nie zatrzymał się nawet przed posągiem <i>Jowo</i> w <a href="/wiki/D%C5%BCokhang" title="Dżokhang">Jokhangu</a>. Najcenniejsze przedmioty ze złota wysłano do Pekinu, gdzie je przetopiono. Rewolucja Kulturalna oznaczała dla Tybetu próbę zniweczenia jego tożsamości kulturowej”<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33">[33]</a></sup>. </p><p>Po ucieczce z Tybetu Dalajlama zorganizował w Indiach <a href="/wiki/Centralny_Rz%C4%85d_Tybeta%C5%84ski" title="Centralny Rząd Tybetański">tybetański rząd na uchodźstwie</a> z siedzibą w <a href="/wiki/Dharamsala" title="Dharamsala">Dharamsali</a>, próbując ustanowić wspólną tożsamość wszystkich Tybetańczyków, dotychczas bardzo zróżnicowanych pod względem kulturowym, religijnym, etnicznym i językowym. Na poziomie religijnym Dalajlama i rząd emigracyjny nawiązują do powstałego w XIX wieku ruchu <a href="/wiki/Rime" title="Rime">Rime</a>, który dążył do jedności wszystkich tradycji buddyzmu tybetańskiego. „Tworzenie na nowo historii Tybetu jest podstawą polityki Dalajlamy” i tybetański rząd na uchodźstwie przedstawia go jako kraj, który „postawił sobie za zadanie zachowanie buddyzmu w jego pierwotnej postaci, w jakiej został przekazany z Indii, a którego jedyny potencjał konfliktu zdawał się polegać na tym, że odpierał wewnętrzne ataki na swoją czystość; Tybet jako kraj klasztorów i świątyń, w którym większość ludności stanowili mnisi i mniszki, w którym również świeccy zajmowali się przede wszystkim praktykami religijnymi i w którym nawet władza sprawowana była przez pobożnych mężczyzn zupełnie nieznających powszechnego na świecie dążenia do władzy”<sup id="cite_ref-34" class="reference"><a href="#cite_note-34">[34]</a></sup>. Ten zmitologizowany obraz Tybetu okazał się bardzo pociągający dla opinii światowej<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35">[35]</a></sup>. </p><p>Po przejęciu władzy w Chinach przez <a href="/wiki/Deng_Xiaoping" title="Deng Xiaoping">Deng Xiaopinga</a> w Tybecie rozpoczął się okres politycznej odwilży. Z obozów zwalniano więźniów, zezwolono na odprawianie praktyk religijnych na ograniczoną skalę, w klasztorach i świątyniach przeprowadzono remonty i powrócili do nich mnisi, zaś w szkołach znowu nauczano tybetańskiego. W roku 1987 Dalajlama zaproponował pięciopunktowy plan pokojowy, w którym rezygnował z niepodległości Tybetu proponując przeobrażenie go w samorządną strefę pokojową, przy czym Chiny miały odpowiadać za jego politykę zagraniczną. Propozycja ta została jednak odrzucona przez Chiny i wywołała silne kontrowersje wśród samych Tybetańczyków. Po śmierci <a href="/wiki/Lobsang_Trinlej_Czokji_Gjalcen" title="Lobsang Trinlej Czokji Gjalcen">Panczenlamy</a> w 1989 roku w Lhasie doszło do antychińskich demonstracji i po trzydniowych walkach ulicznych Chińczycy ogłosili stan wyjątkowy, który został zawieszony dopiero pod koniec kwietnia 1990 roku. Po tych wydarzeniach Chiny w pewnym stopniu powróciły do polityki tłumienia religii, m.in. reglamentując liczbę mnichów w klasztorach i starając się poddawać nowicjuszy politycznej indoktrynacji. Jednocześnie ciągle wspiera się imigrację Chińczyków do Tybetu<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36">[36]</a></sup>. Do kolejnych <a href="/wiki/Zamieszki_w_Tybecie_w_2008_roku" title="Zamieszki w Tybecie w 2008 roku">masowych protestów w Tybecie</a> doszło w roku 2008<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37">[37]</a></sup>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Środowisko_geograficzne"><span id=".C5.9Arodowisko_geograficzne"></span>Środowisko geograficzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=9" title="Edytuj sekcję: Środowisko geograficzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=9" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Środowisko geograficzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Większą część Tybetu zajmuje <a href="/wiki/Wy%C5%BCyna_Tybeta%C5%84ska" title="Wyżyna Tybetańska">Wyżyna Tybetańska</a> – najbardziej rozległy <a href="/wiki/P%C5%82askowy%C5%BC" title="Płaskowyż">płaskowyż</a> świata, wzniesiony średnio powyżej 4000 m n.p.m. Naturalną jej granicę od południa tworzy łańcuch <a href="/wiki/Himalaje" title="Himalaje">Himalajów</a>, którego głównymi grzbietami biegnie w zasadzie faktyczna granica państwowa Chińskiej Republiki Ludowej. Wzniesione w niektórych miejscach powyżej 8000 m n.p.m. góry tworzą dużą barierę klimatyczną i komunikacyjną. W obrębie samej Wyżyny Tybetańskiej wyróżnia się zazwyczaj trzy części: zachodnią, południową i wschodnią. </p><p>Południowa część Wyżyny Tybetańskiej rozciąga się pomiędzy Himalajami a łańcuchem <a href="/wiki/Transhimalaje" title="Transhimalaje">Transhimalajów</a>. Panują tam najbardziej korzystne warunki dla gospodarki człowieka. Główną „osią” tej części Tybetu jest dolina <a href="/wiki/Brahmaputra" title="Brahmaputra">Brahmaputry</a>. W dolinie tej rzeki oraz w szerokich dolinach jej dopływów skupia się praktycznie cały obszar uprawny Tybetu (ok. 0,5% powierzchni regionu) i większa część jego ludności. Klimat jest stosunkowo chłodny, ze względu na duże wzniesienie nad poziom morza, jakkolwiek łagodniejszy niż w północnej i centralnej części wyżyny, gdzie dużą rolę odgrywa bariera Transhimalajów, przekraczających 6000–7000 m (najwyższy szczyt <a href="/wiki/Nienczen_Tangla" title="Nienczen Tangla">Nienczen Tangla</a>) i osłaniających dolinę Brahmaputry od północy. W Lhasie, położonej na wysokości 3600 m n.p.m. średnia temperatura w styczniu wynosi 0 °C, w lipcu 17 °C, w dolinach temperatury są wyższe. Ilość opadów, około 1500 mm rocznie (w Lhasie 1630 mm), jest wystarczająca dla potrzeb rolnictwa. Dominuje tam uboga roślinność wysokogórska. Jedynie w dolinach rzek występują nieduże lasy i zarośla. </p><p>Zachodnie rejony południowego Tybetu odwadniane są przez górny bieg <a href="/wiki/Indus" title="Indus">Indusu</a> i jego dopływu <a href="/wiki/Satled%C5%BA" title="Satledź">Satledżu</a>, biorącego początek z górskiego, polodowcowego jeziora <a href="/wiki/Mapam_Yumco" title="Mapam Yumco">Mapam Yumco</a>. </p><p>Prawie cała wschodnia część Wyżyny Tybetańskiej znajduje się w granicach administracyjnych prowincji <a href="/wiki/Qinghai" title="Qinghai">Qinghai</a> – jej rejony południowe wchodzą w granice Tybetańskiego Regionu Autonomicznego. Cechuje je bardzo duże zróżnicowanie rzeźby terenu. Przebiegają tędy w głębokich na 2000 m i więcej wąwozach górne odcinki <a href="/wiki/Jangcy" title="Jangcy">Jangcy</a>, <a href="/wiki/Saluin" title="Saluin">Saluinu</a> i <a href="/wiki/Mekong" title="Mekong">Mekongu</a>, jak również przełomowy odcinek Brahmaputry, skręcającej na południe, przełamującej się największym i najgłębszym przełomem rzecznym świata przez Himalaje. Ciągnące się między tymi dolinami pasma sięgają 7000 m i więcej, występują w nich liczne lodowce. Ta część Tybetu ma cieplejszy i wilgotniejszy klimat niż reszta regionu, z dużymi opadami monsunowymi w okresie letnim. Konsekwencją tego jest znacznie bujniejsza roślinność, zróżnicowana piętrowo – od roślinności wysokogórskiej i łąk alpejskich poprzez lasy <a href="/wiki/%C5%9Awierk" title="Świerk">świerkowo</a>-<a href="/wiki/Jod%C5%82a" title="Jodła">jodłowe</a> i zarośla <a href="/wiki/R%C3%B3%C5%BCanecznik" title="Różanecznik">rododendronów</a> aż do roślinności subtropikalnej w głębi dolin, z występowaniem dużych <a href="/wiki/Paprocie" title="Paprocie">paproci</a> i zarośli <a href="/wiki/Bambus" title="Bambus">bambusa</a>. </p><p>Zachodnia część Wyżyny Tybetańskiej stanowi ponad połowę powierzchni Tybetu. Jest to płaskowyż z szeregiem ciągów wzniesień, na których w wyższych rejonach występują liczne lodowce. Między nimi leżą bezodpływowe kotliny, w dnach których znajdują się słone jeziora. Klimat tej części Tybetu jest chłodny, suchy i skrajnie kontynentalny. Średnie temperatury letnie wynoszą na ogół poniżej 15 °C, zimowe wahają się od –10 do –15 °C. Czasami mrozy sięgają –40 °C. Występują przy tym duże amplitudy dobowe – w lecie na przykład od temperatur 35 °C i więcej w południe do poniżej zera w nocy. Roczne sumy opadów oscylują około 200 mm. W związku z tym ta część Tybetu ma charakter pustyni wysokogórskiej. Tylko wzdłuż niewielkich rzek, spływających z lodowców i wpadających do słonych jezior, występują miejscami zarośla drzewiaste. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tybet_w_popkulturze">Tybet w popkulturze</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=10" title="Edytuj sekcję: Tybet w popkulturze" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=10" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Tybet w popkulturze"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Szczątkowa wiedza i brak informacji o rzeczywistej sytuacji w Tybecie na Zachodzie przyczyniły się w XX wieku do jego idealizacji, jako krainy duchowego azylu. Najwięcej przyczyniły się do tego: powieść oraz zrealizowany na jej podstawie <a href="/wiki/Hollywood" title="Hollywood">hollywoodzki</a> film „<a href="/w/index.php?title=Zaginiony_Horyzont&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zaginiony Horyzont (strona nie istnieje)">Zaginiony Horyzont</a>”. Po <a href="/wiki/II_wojna_%C5%9Bwiatowa" title="II wojna światowa">wojnie</a> furorę zrobiła powieść „<a href="/wiki/Siedem_lat_w_Tybecie" title="Siedem lat w Tybecie">Siedem lat w Tybecie</a>”, którą napisał <a href="/wiki/Heinrich_Harrer" title="Heinrich Harrer">Heinrich Harrer</a>, austriacki himalaista internowany przez Brytyjczyków w Indiach. Harrer zbiegł do Tybetu, gdzie został nauczycielem <a href="/wiki/Tenzin_Gjaco" title="Tenzin Gjaco">obecnego Dalajlamy</a>. Kiedy pół wieku później w Hollywood przystąpiono do ekranizacji powieści, okazało się, że był <a href="/wiki/Narodowosocjalistyczna_Niemiecka_Partia_Robotnik%C3%B3w" title="Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników">członkiem partii</a> i bojowcem <a href="/wiki/Schutzstaffel" title="Schutzstaffel">SS</a>. W 1997 roku <a href="/wiki/Martin_Scorsese" title="Martin Scorsese">Martin Scorsese</a> nakręcił film „<a href="/wiki/Kundun_%E2%80%93_%C5%BCycie_Dalaj_Lamy" title="Kundun – życie Dalaj Lamy">Kundun</a>” pokazujący dzieciństwo i młodość <a href="/wiki/Tenzin_Gjaco" title="Tenzin Gjaco">Dalajlamy</a> od chwili, gdy został uznany za ostatnie wcielenie <a href="/w/index.php?title=Bodhisattwa_Awalokite%C5%9Bwara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bodhisattwa Awalokiteśwara (strona nie istnieje)">Bodhisattwy Awalokiteśwara</a>, przez okres edukacji, po dramatyczne wydarzenia związane z zajęciem Tybetu przez Chiny. W wieku 24 lat Dalajlama staje przed dylematem pozostania z Narodem i prawie pewną zagładę, lub na ucieczkę do Indii. Wybiera eksodus; cały ówczesny 'kulturalny świat' łącznie z ONZ pozostaje obojętny na los Tybetu. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Zobacz_też"><span id="Zobacz_te.C5.BC"></span>Zobacz też</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=11" title="Edytuj sekcję: Zobacz też" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=11" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Zobacz też"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/Buddyzm_tybeta%C5%84ski" title="Buddyzm tybetański">buddyzm tybetański</a></li> <li><a href="/wiki/Medycyna_tybeta%C5%84ska" title="Medycyna tybetańska">medycyna tybetańska</a></li> <li><a href="/wiki/Poliandria_w_Tybecie" title="Poliandria w Tybecie">poliandria w Tybecie</a></li> <li><a href="/wiki/Parlamentarny_Zesp%C3%B3%C5%82_na_rzecz_Tybetu" title="Parlamentarny Zespół na rzecz Tybetu">Parlamentarny Zespół na rzecz Tybetu</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Przypisy">Przypisy</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=12" title="Edytuj sekcję: Przypisy" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=12" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Przypisy"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="do-not-make-smaller refsection"><div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Helmut Hoffman: Early and medieval Tibet. W: Denis Sinor: <i>The Cambridge history of early Inner Asia</i>. Cambridge: Cambridge University Press, 1990, s. 371-372, 374. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521243041" title="Specjalna:Książki/0521243041">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-24304-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+history+of+early+Inner+Asia&rft.atitle=Early+and+medieval+Tibet&rft.aulast=Sinor&rft.aufirst=Denis&rft.au=Helmut+Hoffman&rft.date=1990&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.place=Cambridge&rft.pages=371-372%2C+374&rft.isbn=0521243041"></span></cite>; <cite class="citation book">Karénina Kollmar Paulenz: <i>Tybet. Zarys historii</i>. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, 2009, s. 16. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8361203377" title="Specjalna:Książki/8361203377">ISBN <span class="isbn isbn-incorrect" title="Nieprawidłowa cyfra kontrolna w numerze ISBN-10">83-61203-37-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tybet.+Zarys+historii&rft.aulast=Kollmar+Paulenz&rft.aufirst=Kar%C3%A9nina&rft.date=2009&rft.pub=Wydawnictwo+Akademickie+%E2%80%9EDialog%E2%80%9D&rft.place=Warszawa&rft.pages=16&rft.isbn=83-61203-37-7"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 27-32, 38-39, 53; Hoffman, s. 376-379, 382-383, 387-388; <cite class="citation book">David Snellgrove, Hugh Richardson: <i>Tybet. Zarys historii kultury</i>. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1978, s. 29-31.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tybet.+Zarys+historii+kultury&rft.aulast=Snellgrove&rft.aufirst=David&rft.date=1978&rft.pub=Pa%C5%84stwowy+Instytut+Wydawniczy&rft.place=Warszawa&rft.pages=29-31"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 31-33, 41-43, 45-46, 77-78; Snellgrove, Richardson, s. 64.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 45-46.</span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 56, 65-66, 69, 76-77; Kollmar Paulenz, s. 42.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 100, 108-110; Kollmar Paulenz, s. 54, 58-63.</span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 109.</span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text">Hoffman, s. 109.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 65-69.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 75.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 93; Kollmar Paulenz, s. 75-76.</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation journal">Turrell V. Wylie. <em>The First Mongol Conquest of Tibet Reinterpreted</em>. „Harvard Journal of Asiatic Studies”. 1977. 37 (1). s. 107-108, 112-115, 121-132. <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+First+Mongol+Conquest+of+Tibet+Reinterpreted&rft.jtitle=Harvard+Journal+of+Asiatic+Studies&rft.volume=37+%281%29&rft.aulast=Wylie&rft.aufirst=Turrell+V.&rft.pages=107-108%2C+112-115%2C+121-132"><span style="display: none;"> </span></span>; Kollmar Paulenz, s. 82-84, 88-94, 100-102.</span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 142; Kollmar Paulenz, s. 95-97.</span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 134; Kollmar Paulenz, s. 103, 106-108.</span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson s. 156; Kollmar Paulenz, s. 104, 107-110.</span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson s. 159.</span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 111.</span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 159-161; Kollmar Paulenz, s. 112-114.</span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson s. 162-165; Kollmar Paulenz, s. 114-118.</span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 118.</span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 118-121.</span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 171-177; Kollmar Paulenz, s. 122-127.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 177–178; Kollmar Paulenz, s. 127–129, 133.</span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 133.</span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 191; Kollmar Paulenz, s. 133–134, 137-138; <cite class="citation book">Glenn H. Mullin: <i>Czternastu dalajlamów. Spadkobiercy oświeconej mądrości</i>. Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, 2008, s. 413-414. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8375540109" title="Specjalna:Książki/8375540109">ISBN <span class="isbn isbn-incorrect" title="Nieprawidłowa cyfra kontrolna w numerze ISBN-10">83-7554-010-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Czternastu+dalajlam%C3%B3w.+Spadkobiercy+o%C5%9Bwieconej+m%C4%85dro%C5%9Bci&rft.aulast=Mullin&rft.aufirst=Glenn+H.&rft.date=2008&rft.pub=Jacek+Santorski+%26+Co+Agencja+Wydawnicza&rft.place=Warszawa&rft.pages=413-414&rft.isbn=83-7554-010-9"></span></cite></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 192-193; Kollmar Paulenz, s. 138-144.</span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 149.</span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 203; Kollmar Paulenz, s. 146-150.</span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 152-155.</span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text">Snellgrove, Richardson, s. 217-218; Kollmar Paulenz, s. 155, 160-163; Mullin, s. 527-528.</span> </li> <li id="cite_note-autonazwa1-31"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_31-0">a</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-autonazwa1_31-1">b</a></sup></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 164.</span> </li> <li id="cite_note-32"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-32">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 168.</span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 170.</span> </li> <li id="cite_note-34"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-34">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 176, 10.</span> </li> <li id="cite_note-35"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-35">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 9-10, 22-23.</span> </li> <li id="cite_note-36"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-36">↑</a></span> <span class="reference-text">Kollmar Paulenz, s. 170-172, 176.</span> </li> <li id="cite_note-37"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-37">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Jacek Przybylski, Weronika Panné: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20120318200451/http://www.rp.pl/artykul/106723.html">Chiny brutalnie tłumią protest</a>. rp.pl, 2008-03-14. [dostęp 2010-07-31]. [zarchiwizowane z <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rp.pl/artykul/106723.html">tego adresu</a> (2012-03-18)].</cite></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Bibliografia">Bibliografia</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=13" title="Edytuj sekcję: Bibliografia" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=13" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Bibliografia"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><cite class="citation book">Helmut Hoffman: Early and medieval Tibet. W: Denis Sinor: <i>The Cambridge history of early Inner Asia</i>. Cambridge: Cambridge University Press, 1990. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/0521243041" title="Specjalna:Książki/0521243041">ISBN <span class="isbn isbn-ulepszony">0-521-24304-1</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Cambridge+history+of+early+Inner+Asia&rft.atitle=Early+and+medieval+Tibet&rft.aulast=Sinor&rft.aufirst=Denis&rft.au=Helmut+Hoffman&rft.date=1990&rft.pub=Cambridge+University+Press&rft.place=Cambridge&rft.isbn=0521243041"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Karénina Kollmar Paulenz: <i>Tybet. Zarys historii</i>. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Dialog”, 2009. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8361203377" title="Specjalna:Książki/8361203377">ISBN <span class="isbn isbn-incorrect" title="Nieprawidłowa cyfra kontrolna w numerze ISBN-10">83-61203-37-7</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tybet.+Zarys+historii&rft.aulast=Kollmar+Paulenz&rft.aufirst=Kar%C3%A9nina&rft.date=2009&rft.pub=Wydawnictwo+Akademickie+%E2%80%9EDialog%E2%80%9D&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-61203-37-7"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">Glenn H. Mullin: <i>Czternastu dalajlamów. Spadkobiercy oświeconej mądrości</i>. Warszawa: Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza, 2008. <a href="/wiki/Specjalna:Ksi%C4%85%C5%BCki/8375540109" title="Specjalna:Książki/8375540109">ISBN <span class="isbn isbn-incorrect" title="Nieprawidłowa cyfra kontrolna w numerze ISBN-10">83-7554-010-9</span></a>.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Czternastu+dalajlam%C3%B3w.+Spadkobiercy+o%C5%9Bwieconej+m%C4%85dro%C5%9Bci&rft.aulast=Mullin&rft.aufirst=Glenn+H.&rft.date=2008&rft.pub=Jacek+Santorski+%26+Co+Agencja+Wydawnicza&rft.place=Warszawa&rft.isbn=83-7554-010-9"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation book">David Snellgrove, Hugh Richardson: <i>Tybet. Zarys historii kultury</i>. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1978.<span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Tybet.+Zarys+historii+kultury&rft.aulast=Snellgrove&rft.aufirst=David&rft.date=1978&rft.pub=Pa%C5%84stwowy+Instytut+Wydawniczy&rft.place=Warszawa"></span></cite><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet=""> Brak numerów stron w książce</span></li> <li><cite class="citation journal">Turrell V. Wylie. <em>The First Mongol Conquest of Tibet Reinterpreted</em>. „Harvard Journal of Asiatic Studies”. 1977. 37 (1). <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span>.</cite><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+First+Mongol+Conquest+of+Tibet+Reinterpreted&rft.jtitle=Harvard+Journal+of+Asiatic+Studies&rft.volume=37+%281%29&rft.aulast=Wylie&rft.aufirst=Turrell+V."><span style="display: none;"> </span></span><span class="problemy" aria-hidden="true" data-nosnippet="">brak numeru strony</span></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Linki_zewnętrzne"><span id="Linki_zewn.C4.99trzne"></span>Linki zewnętrzne</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&veaction=edit&section=14" title="Edytuj sekcję: Linki zewnętrzne" class="mw-editsection-visualeditor"><span>edytuj</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Tybet_(region)&action=edit&section=14" title="Edytuj kod źródłowy sekcji: Linki zewnętrzne"><span>edytuj kod</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="infobox noprint plainlinks" cellpadding="4" role="presentation"> <tbody><tr> <td style="vertical-align:middle; text-align:center; width:30px;"><span class="notpageimage" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/21px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="21" height="28" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/31px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/42px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span> </td> <td style="line-height:normal; vertical-align:middle; text-align:center; flex:unset;"><a class="external text" href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Tibet?uselang=pl"><strong>Zobacz galerię</strong> związaną z tematem: <em>Tybet</em></a> </td></tr></tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tibet.net/">Oficjalna strona Centralnej Administracji Tybetańskiej</a> <span class="lang-list">(<abbr title="Treść w języku angielskim (English)">ang.</abbr>)</span></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.tybet.pl/">Tybet.pl – historia i kultura Tybetu</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ushuaia.pl/tybet/">ushuaia.pl – mapki, nazewnictwo geograficzne, słowniczek</a></li></ul> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r74016753">.mw-parser-output #normdaten>div+div{margin-top:0.5em}.mw-parser-output #normdaten>div>div{background:var(--background-color-neutral,#eaecf0);padding:.2em .5em}.mw-parser-output #normdaten ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output #normdaten ul li:first-child{padding-left:.5em;border-left:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1)}</style> <div id="normdaten" class="catlinks"><div class="normdaten-typ-g"><div><a href="/wiki/Kontrola_autorytatywna" title="Kontrola autorytatywna">Kontrola autorytatywna</a> (<span class="description"><a href="/wiki/Region_(geografia)" title="Region (geografia)">region geograficzny</a></span>):</div><ul><li><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://isni.org/isni/0000000117816290">0000000117816290</a></span></li><li><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://viaf.org/viaf/262467023">262467023</a></span></li><li><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://lccn.loc.gov/n2011015804">n2011015804</a></span></li><li><a href="/wiki/Gemeinsame_Normdatei" title="Gemeinsame Normdatei">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4060036-1">4060036-1</a></span></li><li><a href="/wiki/Biblioteka_Narodowa_Republiki_Czeskiej" title="Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aut.nkp.cz/ge131050">ge131050</a></span></li><li><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Nacionalna_i_sveu%C4%8Dili%C5%A1na_knji%C5%BEnica_u_Zagrebu" class="extiw" title="hr:Nacionalna i sveučilišna knjižnica u Zagrebu">NSK</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://katalog.nsk.hr/F/?func=direct&doc_number=000192952&local_base=nsk10">000192952</a></span></li></ul></div><div class="normdaten-andere"><div><a href="/wiki/Encyklopedia_internetowa" title="Encyklopedia internetowa">Encyklopedie internetowe</a>:</div> <ul><li><a href="/wiki/Encyklopedia_PWN_(internetowa)" title="Encyklopedia PWN (internetowa)">PWN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3990357.html">3990357</a></span></li> <li><a href="/wiki/Wielka_Encyklopedia_Rosyjska" title="Wielka Encyklopedia Rosyjska">БРЭ</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://old.bigenc.ru/text/4191069">4191069</a></span></li> <li><a href="/wiki/Nationalencyklopedin" title="Nationalencyklopedin">NE.se</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.ne.se/uppslagsverk/encyklopedi/lång/tibet">tibet</a></span></li> <li><a href="/wiki/Store_norske_leksikon" title="Store norske leksikon">SNL</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=4342&url_prefix=https://snl.no/&id=Tibet">Tibet</a></span></li> <li><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Property:P1296" class="extiw" title="d:Property:P1296">Catalana</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciclopedia.cat/ec-gec-0065995.xml">0065995</a></span></li> <li><a href="/wiki/Den_Store_Danske_Encyklop%C3%A6di" title="Den Store Danske Encyklopædi">DSDE</a>: <span class="uid"><a class="external text" href="https://wikidata-externalid-url.toolforge.org/?p=8313&url_prefix=https://lex.dk/&id=Tibet">Tibet</a></span></li></ul> </div></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Źródło: „<a dir="ltr" href="https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tybet_(region)&oldid=74463311">https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tybet_(region)&oldid=74463311</a>”</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Specjalna:Kategorie" title="Specjalna:Kategorie">Kategoria</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Tybet" title="Kategoria:Tybet">Tybet</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Ukryte kategorie: <ul><li><a href="/wiki/Kategoria:Artyku%C5%82y_z_nieprawid%C5%82owymi_numerami_ISBN" title="Kategoria:Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN">Artykuły z nieprawidłowymi numerami ISBN</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_IPA_do_sprawdzenia" title="Kategoria:Szablon IPA do sprawdzenia">Szablon IPA do sprawdzenia</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_ksi%C4%85%C5%BCki_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania książki – brak numeru strony">Szablon cytowania książki – brak numeru strony</a></li><li><a href="/wiki/Kategoria:Szablon_cytowania_czasopisma_%E2%80%93_brak_numeru_strony" title="Kategoria:Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony">Szablon cytowania czasopisma – brak numeru strony</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Tę stronę ostatnio edytowano 1 sie 2024, 20:05.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst udostępniany na licencji <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.pl">Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych warunkach</a>, z możliwością obowiązywania dodatkowych ograniczeń. Zobacz szczegółowe informacje o <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Terms_of_Use/pl">warunkach korzystania</a>.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Polityka prywatności</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Wikipedia:O_Wikipedii">O Wikipedii</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Korzystasz_z_Wikipedii_tylko_na_w%C5%82asn%C4%85_odpowiedzialno%C5%9B%C4%87">Korzystasz z Wikipedii tylko na własną odpowiedzialność</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Powszechne Zasady Postępowania</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Dla deweloperów</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/pl.wikipedia.org">Statystyki</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Oświadczenie o ciasteczkach</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//pl.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Tybet_(region)&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Wersja mobilna</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-kpnzx","wgBackendResponseTime":218,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.471","walltime":"0.695","ppvisitednodes":{"value":8442,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":63123,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":17170,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":9,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":18143,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":7,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 595.502 1 -total"," 28.67% 170.708 1 Szablon:Kraina_historyczna_infobox"," 28.53% 169.883 1 Szablon:Kontrola_autorytatywna"," 14.22% 84.668 1 Szablon:Przypisy"," 12.19% 72.611 8 Szablon:Cytuj_książkę"," 9.86% 58.687 1 Szablon:Nazwa_wschodnioazjatycka_infobox"," 8.16% 48.567 2 Szablon:Infobox_tytuł"," 7.90% 47.043 1 Szablon:Infobox_dwie_grafiki"," 7.40% 44.077 1 Szablon:Infobox_2x2_dodaj"," 6.09% 36.255 1 Szablon:Inne_znaczenia"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.208","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6112720,"limit":52428800},"limitreport-logs":"\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P94'\n\n== selectProperty ==\nrank = nil\nloader = table#1 {\n [\"get\"] = function#1,\n}\nfilters = table#1 {\n [\"P582\"] = table#2 {\n [\"before\"] = true,\n [\"missing\"] = true,\n },\n}\nsnaktype = table#1 {\n [\"value\"] = true,\n}\nJednostka nie zawiera poszukiwanej właściwości 'P41'\n{{#invoke:Moduł:Mapa|Infobox}}\ninfobox może wyszukać współrzędne w wikidanych\nargumenty = table#1 {\n [\"category\"] = \"Kraina historyczna infobox\",\n [\"precision\"] = \"min\",\n}\nbrak punktów na mapę i współrzędnych, nadszedł czas na Wikidane\nrequired = table#1 {\n}\nKolejny:start = 1\nKolejny:find{s e n} = table#1 {\n 38,\n 68,\n \"Kraina historyczna infobox\",\n}\nKolejny:prefix = nil\nKolejny:ns = 10\nKolejny:infoboxTitle = Szablon:Kraina historyczna infobox\nKolejny:start = 68\nKolejny:find{s e n} = table#1 {\n 868,\n 904,\n \"Nazwa wschodnioazjatycka infobox\",\n}\nKolejny:prefix = nil\nKolejny:ns = 10\nKolejny:infoboxTitle = Szablon:Nazwa wschodnioazjatycka infobox\nKolejny:return = \"Szablon:Nazwa wschodnioazjatycka infobox\"\nsecondary = \"Szablon:Nazwa wschodnioazjatycka infobox\"\nGrafika: nie ładuję obrazka z Wikidanych na drugim lub kolejnym infoboksie = \"Szablon:Nazwa wschodnioazjatycka infobox\"\nbigImage = nil\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\nrequired = table#1 {\n}\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-lqkhz","timestamp":"20241124191045","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Tybet (region)","url":"https:\/\/pl.wikipedia.org\/wiki\/Tybet_(region)","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q17252","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q17252","author":{"@type":"Organization","name":"Wsp\u00f3\u0142tw\u00f3rcy projekt\u00f3w Fundacji Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2003-03-08T22:08:42Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/f\/f9\/Historyczny_Tybet_Mapa-pl.png","headline":"kraina historyczna w Azji"}</script> </body> </html>