CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available" lang="eu" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Wiki-en iturria ikusi - Wikipedia, entziklopedia askea.</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-disabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-not-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )euwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":true,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","urtarrila","otsaila","martxoa","apirila","maiatza","ekaina","uztaila","abuztua","iraila","urria","azaroa","abendua"],"wgRequestId":"d97290d0-8b47-4648-8bed-f445efc064a5","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Wiki","wgTitle":"Wiki","wgCurRevisionId":9836314,"wgRevisionId":0,"wgArticleId":6241,"wgIsArticle":false,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"edit","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":[],"wgPageViewLanguage":"eu","wgPageContentLanguage":"eu","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Wiki","wgRelevantArticleId":6241,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"eu","pageLanguageDir":"ltr", "pageVariantFallbacks":"eu"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":20000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready", "skins.vector.icons":"ready","jquery.tablesorter.styles":"ready","ext.charinsert.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["mediawiki.action.edit.collapsibleFooter","site","mediawiki.page.ready","jquery.tablesorter","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.charinsert","ext.gadget.ErrefAurrebista","ext.gadget.UkensKonkurranse","ext.gadget.TxikipediaTab","ext.gadget.ArtikuluenKalitatea","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eu&modules=ext.charinsert.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.tablesorter.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=eu&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=eu&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="noindex,nofollow,max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Ward_Cunningham_-_Commons-1.jpg/1200px-Ward_Cunningham_-_Commons-1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1285"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Ward_Cunningham_-_Commons-1.jpg/800px-Ward_Cunningham_-_Commons-1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="857"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/88/Ward_Cunningham_-_Commons-1.jpg/640px-Ward_Cunningham_-_Commons-1.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="685"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Wiki-en iturria ikusi - Wikipedia, entziklopedia askea."> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//eu.m.wikipedia.org/wiki/Wiki"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Aldatu" href="/w/index.php?title=Wiki&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedia (eu)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//eu.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Wiki"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.eu"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedia Atom Jarioa" href="/w/index.php?title=Berezi:AzkenAldaketak&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Wiki rootpage-Wiki skin-vector-2022 action-edit"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Edukira joan</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Gunea"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Menu nagusia" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Menu nagusia</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Menu nagusia</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">ezkutatu</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Nabigazioa </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Azala" title="Azala bisitatu [z]" accesskey="z"><span>Azala</span></a></li><li id="n-Txikipedia" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Txikipedia:Azala"><span>Txikipedia</span></a></li><li id="n-Ikusgela" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Atari:Hezkuntza/Ikusgela"><span>Ikusgela</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedia:Txokoa" title="Proiektuaren inguruan, zer egin dezakezu, non aurkitu nahi duzuna"><span>Txokoa</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:AzkenAldaketak" title="Wikiko azken aldaketen zerrenda. [r]" accesskey="r"><span>Aldaketa berriak</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:Ausazkoa" title="Ausazko orrialde bat kargatu [x]" accesskey="x"><span>Ausazko orria</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Laguntza:Sarrera" title="Aurkitzeko lekua."><span>Laguntza</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Azala" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedia" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-en.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Entziklopedia askea" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-eu.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Berezi:Bilatu" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Wikipedia(e)n bilatu [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Bilatu</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Wikipedia wikian bilatu" aria-label="Wikipedia wikian bilatu" autocapitalize="sentences" title="Wikipedia(e)n bilatu [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Berezi:Bilatu"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Bilatu</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Tresna pertsonalak"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itxura"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Itxura" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Itxura</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eu.wikipedia.org&uselang=eu" class=""><span>Dohaintza egin</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Berezi:KontuaSortu&returnto=Wiki&returntoquery=action%3Dedit%26undo%3D6132330%26undoafter%3D6110966" title="Kontu bat sortu eta horrekin saioa hastea eskatu nahi genizuke; ez da ezinbestekoa, ordea." class=""><span>Sortu kontua</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Berezi:SaioaHasi&returnto=Wiki&returntoquery=action%3Dedit%26undo%3D6132330%26undoafter%3D6110966" title="Izen ematera gonbidatzen zaitugu. [o]" accesskey="o" class=""><span>Hasi saioa</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Aukera gehiago" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tresna pertsonalak" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Tresna pertsonalak</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_eu.wikipedia.org&uselang=eu"><span>Dohaintza egin</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:KontuaSortu&returnto=Wiki&returntoquery=action%3Dedit%26undo%3D6132330%26undoafter%3D6110966" title="Kontu bat sortu eta horrekin saioa hastea eskatu nahi genizuke; ez da ezinbestekoa, ordea."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Sortu kontua</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:SaioaHasi&returnto=Wiki&returntoquery=action%3Dedit%26undo%3D6132330%26undoafter%3D6110966" title="Izen ematera gonbidatzen zaitugu. [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Hasi saioa</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Izena eman gabeko erabiltzaileentzako orrialdeak <a href="/wiki/Laguntza:Sarrera" aria-label="Artikuluak aldatzeari buruz gehiago ikasi"><span>gehiago ikasi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:NireEkarpenak" title="IP helbide honetatik egindako aldaketen zerrenda [y]" accesskey="y"><span>Ekarpenak</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:NireEztabaida" title="Zure IParen eztabaida [n]" accesskey="n"><span>Eztabaida</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Gunea"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading">Wiki-en iturria ikusi</h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Artikulua soilik hizkuntza honetan existitzen da. Gehitu artikulua beste hizkuntza batean" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-0" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Hizkuntzak gehitu</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="uls-after-portlet-link"></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Izen-tarteak"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wiki" title="Eduki orrialdea ikusi [c]" accesskey="c"><span>Artikulua</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Eztabaida:Wiki" rel="discussion" title="Artikuluari buruzko eztabaida [t]" accesskey="t"><span>Eztabaida</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Aldatu hizkuntza aldaera" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">euskara</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Ikusketak"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Wiki"><span>Irakurri</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wiki&veaction=edit" title="Orri hau aldatu [v]" accesskey="v"><span>Aldatu</span></a></li><li id="ca-edit" class="selected collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wiki&action=edit" title="Idatzi orri honen iturburu kodea"><span>Aldatu iturburu kodea</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wiki&action=history" title="Artikulu honen aurreko bertsioak. [h]" accesskey="h"><span>Ikusi historia</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Tresnak" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Tresnak</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Tresnak</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">ezkutatu</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> Ekintzak </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Wiki"><span>Irakurri</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wiki&veaction=edit" title="Orri hau aldatu [v]" accesskey="v"><span>Aldatu</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="selected collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wiki&action=edit" title="Idatzi orri honen iturburu kodea [e]" accesskey="e"><span>Aldatu iturburu kodea</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wiki&action=history"><span>Ikusi historia</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Orokorra </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:ZerkLotzenDuHona/Wiki" title="Orri honetaranzko esteka duten wiki orri guztien zerrenda [j]" accesskey="j"><span>Honanzko esteka duten orriak</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:RecentChangesLinked/Wiki" rel="nofollow" title="Orri honetatik esteka duten orrietako azken aldaketak [k]" accesskey="k"><span>Lotutako orrietako aldaketak</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=eu" title="Irudiak edo media fitxategiak igo [u]" accesskey="u"><span>Fitxategia igo</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Berezi:OrrialdeBereziak" title="Orri berezi guztien zerrenda [q]" accesskey="q"><span>Orri bereziak</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Wiki&action=info" title="Orrialde honi buruzko informazio gehiago"><span>Orri honen datuak</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Feu.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWiki%26action%3Dedit%26undo%3D6132330%26undoafter%3D6110966"><span>URL laburra lortu</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Berezi:QrCode&url=https%3A%2F%2Feu.wikipedia.org%2Fw%2Findex.php%3Ftitle%3DWiki%26action%3Dedit%26undo%3D6132330%26undoafter%3D6110966"><span>QR kodea jaitsi</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Beste proiektuetan </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q171" title="Datuen biltegi elementu batera lotuta [g]" accesskey="g"><span>Wikidata itema</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Page tools"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Itxura"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Itxura</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">mugitu alboko barrara</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">ezkutatu</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle">← <a href="/wiki/Wiki" title="Wiki">Wiki</a></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="error mw-undo-failure"><p>Ezin izan da aldaketa desegin tarteko aldaketekin gatazkak direla-eta. </p></div><p>Ezin duzu orri hau aldatu, ondorengo arrazoi hau dela eta: </p> <div class="permissions-errors"><div class="mw-permissionerror-globalblocking-blockedtext-range"><b>Your IP address is in a range that has been <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Global_blocks" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Global blocks">blocked on all Wikimedia Foundation wikis</a>.</b> <p>The block was made by <a href="/wiki/Lankide:Jon_Kolbert" title="Lankide:Jon Kolbert">‪Jon Kolbert‬</a>. The reason given is <i><a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/NOP" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/NOP">Open proxy/Webhost</a>: See the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/WM:OP/H" class="extiw" title="m:WM:OP/H">help page</a> if you are affected </i>. </p> <ul><li>Start of block: 16:12, 27 abuztua 2023</li> <li>Expiry of block: 16:12, 27 abuztua 2028</li></ul> <p>Your current IP address is 8.222.208.146. The blocked range is 8.222.128.0/17. </p><p>Mesedez, sartu goiko xehetasun guztiak egiten dituzun kontsultetan. If you believe you were blocked by mistake, you can find additional information and instructions in the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/No_open_proxies" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/No open proxies">No open proxies</a> global policy. </p> Otherwise, to discuss the block please <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Global" class="extiw" title="m:Steward requests/Global">post a request for review on Meta-Wiki</a>. You could also send an email to the <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Stewards" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/Stewards">stewards</a> <a href="https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/VRT" class="extiw" title="m:Special:MyLanguage/VRT">VRT</a> queue at <kbd>stewards@wikimedia.org</kbd> including all above details.</div></div><hr /> <p>Orrialde honen testua ikusi eta kopiatu dezakezu: </p><textarea readonly="" accesskey="," id="wpTextbox1" cols="80" rows="25" style="" class="mw-editfont-monospace" lang="eu" dir="ltr" name="wpTextbox1">{{HezkuntzaPrograma|Informazio eta Komunikazioaren Teknologia}} [[Fitxategi:Wikien erabilgarritasunaren mapa kontzeptuala.jpg|thumb|500px|Wikien aplikazioa irakaskuntzan erakusten duen [[adimen-mapa|adimen mapa]].]] '''Wikia''' [[web aplikazio]] mota bat da, erabiltzaileei lankidetzan, elkarlanean, edukiak gehitzeko, aldatzeko edo ezabatzeko aukera ematen diena. [[Markaketa lengoaia]] sinplifikatua edo testu aberastuaren editore bat erabiliz idatzi ohi da testua.<ref name="Britannica">{{en}} [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1192819/wiki «wiki»], ''Encyclopædia Britannica''</ref><ref name="urlEasy Wiki Hosting, Scott Hanselmans blog, and Snagging Screens">{{en}} Mitchell, Scott. [http://msdn.microsoft.com/en-us/magazine/cc700339.aspx «Easy Wiki Hosting, Scott Hanselman's blog, and Snagging Screens»]. ''MSDN Magazine''. 2008ko uztaila.</ref> [[Blog]]a bezala, edukia kudeatzeko sistema bat da; baina wiki batean —blogetan eta halako gainerako sistema gehienetan ez bezala— jabe edo buruzagi zehatzik gabe sortzen da edukia, eta wikiek ez dute egitura inplizitu askorik, baizik eta erabiltzaileen beharren gorabeheran sortuz doa egitura.<ref name="urlEasy Wiki Hosting, Scott Hanselmans blog, and Snagging Screens"/> [[Izen]]a [[hawaiiera]]zko ''[[:wikt:eu:wikiwiki|wikiwiki]]'' [[adberbio]]tik dator («laster», «bizkor» esan nahi du) eta [ˈwiki] edo [ˈviki] ahoskatzen da. Teknologia konplexuena ere erabilita, teknologia ikusezinaren froga da wikia; halaber, [[Web 2.0]] plataforman oinarrituta, web-orri bildumak sortzean zailtasunak saihesteko adibide garbia. Horretarako, erabiltzaileek berek sortu duten marka hizkuntza sinple bat erabiliz zera egin dezakete: * gai bat erraz garatu, * garapen horren ibilbidea gorde, * egin diren edizioak pauso zehatz batera itzuli, * gaien arteko lotura erraztu, * ia aldi berean argitaratu. Dena den, definizioan bi termino bereizi behar genituzke: bata, wiki-orria, bilduma baten ale bat dena; bestea, wikia, bilduma bera. [[Fitxategi:Ward Cunningham - Commons-1.jpg|thumb|[[Ward Cunningham]], wikiaren asmatzailea.]] == Historia == 1994an, [[Ward Cunningham]]ek lehen wiki softwarea (WikiWikiWeb) asmatu eta 1995eko martxoaren 25ean Interneteko zerbitzari batean martxan jarri zuen. 2001ean, [[Jimmy Wales]]ek eta [[Larry Sanger]]rek [[MediaWiki]] softwarea sortu zuten. MediaWikik, gero, [[Wikipedia]] bera gauzatzea bideratuko zuen. Wikiak ez daude hizkuntza guztietan berdin garatuta: Wikipediak, esate baterako, [[:en:Special:Statistics|ingelesezko bertsioan]] '''5.327,659''' sarrera ditu; [[:fr:Spécial:Statistiques|frantsesezkoan]], '''1.831.742'''; [[:es:Especial:Statistics|gaztelaniazkoan]], '''1.307.480'''; eta [[Azala|euskarazkoan]], berriz, '''369.738''' (2021ko urtarrilaren 29eko kontsulta). Datu eguneratuak jakin nahi izanez gero, [[:meta:List_of_Wikipedias|WikiMedian]] dituzu, ingelesez. == Abantailak == Wiki plataforma batek web-orriak sortzeko ematen dituen erraztasunen artean honako hauek aipatuko ditugu: [[Erabiltzailearen interfaze|interfaze]] sotila, aise menderatzen dena; erabiltzaileei ematen dien askatasuna; editatu ahala argitaratzeko bat-batekotasuna; edukiak garatzeko abiadura eta erosotasuna; web-orriak eguneratzeko eta eraldatzeko erraztasuna. Hori guztia kontuan harturik, erraz ulertzen da wikien arrakasta. == Ezaugarriak == Bereziki hiru aipa daitezke: lehena, auzolana, [[Web nabigatzaile|nabigatzaile]] baten bidez, wiki testua erabilita, jakinduria partekatzeko aukera paregabea; bigarrena, irekiera: askotan erregistratu gabe ere wiki-orriak edita daitezke; eta hirugarrena, erabiltzaileenganako konfiantza. Hiruroi beste ezaugarri batzuk erants dakizkieke: ediziorako erraztasunak, estandar bat erabiltzeko joera, web-orriak amaraunean lotzeko aisetasuna, bilaketen sakontasuna eta aldaketen kontrola. ==== Edizio erraztasuna ==== Zertan datza erraztasuna? Wiki baten web-orri bakoitzeko aldi berean hiru ale sortzean datza: * Iturburu-kodean eratzen dena, gero erabiltzaileak berak edita dezakeena. * Txantiloia, sortuko diren wiki-orrien eredua dena eta edukien itxuraren aldaketa eskura jarriko duena. * Nabigatzaileak, eskatu ahala, eskaintzen duena. Wikipedian parte hartu nahi baduzu, hona hemen edizioa errazten duen [[Laguntza:Gida arina|tutorial]] txiki bat ==== Estandar bat erabiltzeko joera ==== Hasiera batean, WikiWikiWeb sintaxiak estandarraren funtzioa bete zuen; orain, wiki motorren arabera, hainbat aukera daude. Garatuenek, esate baterako, taulak, txantiloiak, irudiak, formula eta elementu elkarreragileak erabiltzea ahalbidetzen dituzte. [http://tikiwiki.org TikiWiki]a horren adibide da. ==== Web-orriak amaraunean lotzeko aisetasuna ==== Wikiek [[Hipertestu|hipertestuak sortzera]] bultzatzen dute; hori dela eta, wiki bateko web orri bakoitzean bertan beste webetara bideratzen dituzten hainbat esteka aurki daitezke. Testua goitik behera irakurtzea badaiteke ere, ez da beharrezkoa izaten: loturaren baten gainean klik egitean, norberak bere interesaren arabera komeni zaion irakurketa ibilbidea aukeratuko du. Hori guztia errazteko, lotura-eredu bat erabiltzen da. ==== Bilaketen sakontasuna ==== Wiki guztiek bilaketa-zerbitzua dute; dena den, bilaketaren sakontasuna wiki bakoitzaren [[Bilaketa motor|barruko antolaketan]] datza: datu base garatua du, wikiek bilaketa garatzen dute, web-orrien izenburuetan ez ezik, web-orri horien testuetan zehar ere. ==== Aldaketen kontrola ==== Lehentasuna edizioari ematen zaio. Ikusi dugunez, ezaugarri nagusia irekiera da; horren ondorioz, beharrezkoa izaten da erraztasun hartatik sortzen diren web orrien aldaketak kontrolatzea: hori helburu izanik, web-orri bat sortzen denean, automatikoki aldaketa web-orria sortzen da, nork aldatu duen eta zer aztertzea ahalbidetzen duena. Era horretan, ados ez bagaude, aurreko bertsio batera (ondo zegoen batera, alegia) itzultzea beti eskura daukagu, gaizki dagoena ezabatuz. Wiki-eredua zein den, edozein erabiltzaileren esku dago zuzentzea; bestela, wiki-sarrera baten aldaketak iragazteko ardura hartzen duen ''bibliotekariek'' bereziki gauzatuko dute. Horixe da txikizioen aurkako neurririk zorrotzena. Zer dela eta zuzentzeko premia hori? Hain justu, wikiaren indarrean datza haren ahulezia: bertan lehentasuna edizio libreari ematen zaionez, ondorio gisa, gutxitan bada ere, haren konfiantza eta askatasuna baliatuz, erabilera okerra egiteari bandalismoa deitzen zaio. Zenbait kasutan, gaiarengatik berarengatik edo erabiltzailearen jarrerarengatik, zenbait wiki sarreratan okerreko erabilera egiten da: * edukien zati handia ezabatuz, * okerren bat aurretik argitaratu den testu batean gehituz, * baieztapen subjektibo eztabaidagarriak txertatuz, * arauei jaramonik egin gabe, * spam-a bertaratuz, * bilatzaileetako postuetan lehengoratzeko asmoko informazioak: aipamenak, estekak... sartuz, * norberaren produktuak edo ideiak inposatuz, * egile-eskubideei muzin eginda, besteren informazioa erabiliz. Horrelako bandalismoaren aurka, badago nola erantzun: * aldatu den web orria lehenengora itzuliz, asmo txarreko aldatzailea aspertu arte, * ez-bidezko erabilera egiten dutenen [[IP helbide|IP]] helbidea blokeatuz, * oker aldatzen ari den web orria blokeatuz, haren edizioa galarazteko, * aldaketak egin aurretik, erregistratzeko baldintza betearaziz. == Softwarea == [[MySQL]]-en datu base batean oinarrituta eta [[Perl]] edo [[PHP]]-en /scripts/-en bidez gehienak eraikiak badira ere, wiki mota bat baino gehiago daude: * helburua kontuan izanda, norberaren erabilpenerako wikia, intranet batean lan egiteko edo [[webgune]] batean aritzeko baliabidea, * erabilgarritasuna kontuan izanda, ordea, web-orri berri bat gordetzean, hainbat aukera eskain ditzakeen wikia: aldaketaren bat egitean, erabilera jatorra egiten ote den kontrolatzean, edo fitxategi bat gora bidaltzeko aukera, edo WYSIWYG ("What You See Is What You Get") editatzean eskaintzen dituztenak. Erabiltzen direnen artean, hauexek aipatu behar dira: {| style="background:LightGrey; color:MediumVioletRed" |- |[https://web.archive.org/web/20061221122001/http://wiki.splitbrain.org/ DokuWiki]: |TXT fitxategiak erabiliz eta datu baserik gabe, [http://php.net/ PHP] hizkuntzan idatzi den wiki garatua, [http://translate.dokuwiki.org/translate.php?lang=eu euskaraturik.][http://www.splitbrain.org/projects/dokuwiki Deskargatu.] |- |[http://foswiki.org/About/WebHome FosWiki]: |[[Perl]] gainean idatzita ([[GNU General Public License]]). |- |[[MediaWiki]]: |[[Wikimedia Fundazioa|Wikimediaren]] proiektu guztietan erabilia, [[PHP]]an eta [[MySQL]]an oinarritua, [http://www.mediawiki.org/wiki/Project:Translation hainbat hizkuntzatan]. MediaWikiren itzulpenak [https://web.archive.org/web/20101009233158/http://translatewiki.net/wiki/Main_Page Translatewiki] proiektuan egiten dira. |- |[http://moinmoin.wikiwikiweb.de/MoinMoin MoinMoin]: |[[Python (argipena)|Python]]-en idatzita dagoen wiki modularra, [http://moinmo.in/GPL GPL lizentziapean], [http://www.opensource.org/docs/definition.php Open Source] |- |[http://sourceforge.net/projects/openwiki-ng/ OpenWiking]: |[[Active Server Pages|ASP]]-ez programatutako wikia, [http://sourceforge.net/projects/phpwiki/ Copyright © 1999-2009 SourceForge, Inc.] |- |[http://pbworks.com/ PBworks] (lehen, PBwiki): |euren wikiaren doako ostalaritza-zerbitzua eskaintzen dute. |- |[http://phpwiki.sourceforge.net/ PhpWiki]: |datu base bat baino gehiago erabil dezakeena, UseMod-en gauzatua, [http://sourceforge.net/projects/phpwiki/ Copyright © 1999-2009 SourceForge, Inc.] |- |[http://www.pmwiki.org/wiki/PmWikiEs/PmWikiEs PmWiki]: |PmWiki [[PHP]] hizkuntzan idatzi zen eta y [http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html GPL lizentziapean] dago. [http://www.pmwiki.org/wiki/PmWiki/OtherLanguages Hainbat hizkuntzatara itzulita]. |- |[[TikiWiki]]: |erabat ondo garatua dagoen wiki bat, [[PHP]]a eta MySQLa erabiliz, [[Edukiak kudeatzeko sistema|CMS]] oso bat eratzen duena, [https://web.archive.org/web/20090628234132/http://info.tikiwiki.org/tiki-index.php?page=HomePage%2Cca katalanez] ere bai. |- |[http://www.tiddlywiki.com TiddlyWiki], |agenda digitala TiddlyWiki. [http://www.unamesa.org/ Copyright © UnaMesa ] |- |[http://es.wikipedia.org/wiki/UseMod UseModWiki]: |denen artean zaharrena (Wikipediak erabili zuen lehen urtean, sorreratik 2002ko azarora arte), Perl-ez egindakoa, |- |[https://wackowiki.org WackoWiki]: |WackoWiki-an oinarrituta dagoen wiki arina, [[PHP]]a eta MySQLa erabiltzen dituena, [[BSD lizentziak|BSD lizentziapean]], [https://wackowiki.org/doc/Dev/Translations hainbat hizkuntzatan] |- |[http://www.wiki.com/ wiki.com. ] |Doako zerbitzua eskaintzen du. Copyright © baten menpe. |- |[http://wikkawiki.org WikkaWiki]: |WakkaWiki-an oinarrituta dagoen wiki arina, [[PHP]]a eta MySQLa erabiltzen dituena, [https://web.archive.org/web/20090323031104/http://wikkawiki.org/WikkaLocalization munduko hainbat hizkuntzatara itzultzeko prozesuan] |- |[http://www.xwiki.org/xwiki/bin/view/Main/WebHome Xwiki], |XWikiko softwarea Javarekin egin da LGPL lizentziapean. [http://creativecommons.org/licenses/by/1.0/deed.eu CC Aitortu 1.0 Generikoa] ere agertzen da |- |- |} Zerrenda askoz luzeagoa izan liteke; dena dela, komenigarria izango litzateke bereiztea zer den wiki baten plataforma, ([http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_wiki_farms Comparison of wiki farms]) eta zer wiki baten kodea ([http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_wiki_software Comparison of wiki software]) Wikien artean zer desberdintasun dauden jakin izanez gero, [http://www.wikimatrix.org/ WikiMatrix] da hori ahalbidetuko duen web zerbitzua: hona hemen TiddlyWiki eta Wikispaces egindako [http://www.wikimatrix.org/compare/TiddlyWiki+Wikispaces konparaketa taula]. Wikien estandarren adierazle gisa, ingelesez bada ere, hona hemen [http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_wikis wikien zerrenda] bat. == Erabilpenak == Wikia, azken finean, Interneten dagoen aplikazio bat denez, baliagarria izaten da gauza askotarako: * Testu edo [[hipertestu]] bat elkar lanean sortzeko, * Informazioa/ezaguera sortu, aldatu, ezabatu edota partekatzeko, * Web orria irudiez eta multimediaz hornitzeko, * Estekak erabilita, zeharkako irakurketa eginez, informazio desberdinak lotzeko, * Egin diren aldaketen gorabeheren berri izateko, * Adostasuna bilatzeko asmoz, argitaratu den informazioari buruzko eztabaidak eskura jartzeko, * Informazioa/ezaguera dinamikaz kudeatzeko, * [[RSS]]-en jarioari esker jarri den edukia erraz zabaltzeko. Horri esker, ezagueraren bilduma partekatua lortzen da; etengabe osatzen dena erabiltzaileek berek gehitu zein garatu duten informazioari esker gero eta aberatsagoa izango da. == Trebetasunak == Normalean, wikia produktu burututzat hartzen da, ikerkuntza baten emaitza, sailkatuta ematen den ezaguera, kontsultagarria dagoen jakintza; dena den, oso aberatsa izan daitekeen beste erabilpen bat ere badago: wikia ikasketa prozesu baten oinarri gisan erabiltzea, egin ahala ikasten denaren metodologia. Hori dela eta, wiki bat eraikitzean garatzen diren zenbait trebetasun aipatuko ditugu jarraian: * Informazioaren kudeaketa eta trebetasun digitala: ** informazioa bilatu, aurkitu, aztertu, kudeatu, bereganatu, laburtu, azaldu eta partekatzeko trebetasunak ** aurreko prozesua aurrera eramateko ezaguera lortzea, ** hainbat euskarritan gordetzen jakitea, * Partaidetzaz eta elkarlanaz sortutako lan gunea gauzatzea, * Norabide bakarreko eta mailakatua ez den ikas prozesu bat posiblea egin duen trebetasuna gauzatzea, * Ikaste-prozesu bateko eragile guztien artean ezaguera garatzea. Trebetasun horiek irakaskuntzarekin estuki lotzen badira ere, edozein prozesuri egokitu dakizkioke: lantegi handi batean —autogintzan, esate baterako—, produktu bat ekoizten denean, wiki bat izan daiteke prozesu horretan partaide guztien euskarria, non bakoitzak, bere neurrian, prozesu horretan sakonki menperatzen duen esparrutik prozesukideei eskaintzen dien bere ezaguera. Beste alde batetik, wiki bat, era berean, norberaren proiektuei egokitu dakieke; helburu horretarako wiki aukerarik erabilgarriena [http://www.tiddlywiki.com TiddlyWiki]-arena da: fitxategi bakar batean telefono zenbakiak, nabigazio batean hartu diren apunteak, burutazioak... eskuragarri jartzea erraztuz. == Baliagarritasuna == Plataforma gisan, wikiak arrakasta handia lortzen ari dira, irakaskuntzan bereziki. Zer dela eta? Esan bezala, ikaste/irakaste prozesu baten bilakaera eta wiki baten eraikuntza elkarren parean joan daitezkeelako, batak bestea indartuz. Hona hemen irakaskuntzan wikien erabilera arrakastatsuaren zenbait adibide: * Eduwikiak, ikas-prozesu baten bitartekoa: ** ikaskuntzaren gune birtualak sortzean, ** ikaskuntza baten baliabide gisan: adibidez, artikulu zientifikoak nola idazten diren lantzeko aitzakian, [Wikipedi | Wikipedian] parte hartu, sarrerak txertaraziz, ** Interneten norberaren nortasuna nola eraiki eta besteekiko harremanak nola sortu sustatzean, ** portafolioa, taldearen zein ikasle bakoitzaren apunteen pilaketa egitean, ** talde-lanean osatu den ikaskuntza prozesu baten euskarria hedatzean, ** balioen aldarrikapena egitean: esate baterako, auzolanaren balioa geureganatzeko, txikizioen aurka ** [http://www.mundurat.net/kaxero/blog/2007/10/04/euskal-wikipedia-gure-zenbait-eskola-bandalismoa/ Kaxero@Mundua] blogean aldarrikatzen den arrastoa jarraituz, zintzotasuna aldarrikatuz. * Ikastetxeen baliabide bat, zenbait ekintzaren euskarri: ** aldizkari digitala, ** eskolaz kanpoko ekintzak, ** esperientzien argitalpenak, ** bitartekoen bildumak, * Web gune pertsonalak: ** irakasleen ezaguera edota baliabideen datu basea antolatzeko, ** irakasleek ikasleei eskura jarritako bitarteko bilduma errazterako. == Zenbait ostatatze zerbitzu == {| class="wikitable sortable" border="1" style="empty-cells:show;" |- ! Wikiaren ostatatze zerbitzua ! Prezioa ! Publizitaterik? ! Edukien lizentzia |- | '''[[Central Desktop]]''' | Dohainik / Ordaindu beharrekoa  | | |- | '''[[Confluence (software)|Confluence Hosted]]''' | Ordaindu beharrekoa | | |- | '''[[eTouch Systems|eTouch]] [[SamePage]]''' | Ordaindu beharrekoa | | |- | '''[[Ourproject.org]]''' | Dohainik / Ordaindu beharrekoa | Bai / Ez | [[Copyleft]] (badago aukeratzerik [[Creative Commons]], [[GNU Free Documentation License|GNU FDL]], eta beste lizentzia batzuen artean) |- | '''[[PBworks]]''' | Dohainik / Ordaindu beharrekoa | Bai / Ez | |- | '''[[Socialtext]] Workspace Hosted''' | Ordaindu beharrekoa | Bai / Ez | Wikiaren sortzaileek nahi dutena ezar dezakete |- | '''[[ProjectForum|TeamWikis]]''' | Ordaindu beharrekoa | Bai / Ez | Edozein |- | '''[[MindTouch|Wik.is]]''' | | | |- | '''[[Wikia]]''' | Dohainik | Bai / Ez | [[Creative Commons]] |- | '''[[Wikidot]]''' | Dohainik / Ordaindu beharrekoa | Bai / Ez | Lehenetsita: [[Creative Commons]], [[GNU Free Documentation License|GNU FDL]]. Beste lizentzia batzuetara zabalik. |- |- class="sortbottom" ! Wikiaren ostatatze zerbitzua ! Prezioa ! Publizitatea ! Edukien lizentzia |} == Erreferentziak == {{Erreferentzia zerrenda|1}} == Kanpo estekak == === Adibideak === * [http://eu.wikiquote.org/wiki/Azala Wikiesanak], oraindik sortze prozesuan badabiltza ere, esaldi interesgarri batzuen zerrenda. * [https://web.archive.org/web/20090629004321/http://www.deli.deusto.es/wiki/index.php/WikiPoemak WikiPoemak], poema bilduma bat. * [http://docs.moodle.org/eu/Wikiak Moodle Doc]-ak, irakasleentzako dokumentazioa, neurri handi batean euskaraz kontsulta daitekeena. * [http://www.ehu.es/itb/''Euskal Herriko Unibertsitateko Kazetaritza Sailaren''] wikibloga, Euskal Herriko Unibertsitateko Kazetaritza Sailak duen sarrera nagusia da. * [https://web.archive.org/web/20090502095039/http://geografiarakobaliabideak.wikispaces.com/''Geografia irakasgaia: baliabide didaktikoak''] * [https://web.archive.org/web/20090828235923/http://historiarakobaliabideak.wikispaces.com/ ''Historia irakasgaia: baliabide didaktikoak''] * [https://web.archive.org/web/20090623002033/http://hizkuntza-eta-literatura.wikispaces.com/''Hizkuntza eta literatura irakasgaia: baliabide didaktikoak''] * [https://web.archive.org/web/20090627130058/http://www.didakteka.santurtzieus.com/index.php/Azala ''Euskara irakaslearen ''Didakteka'''] * [https://web.archive.org/web/20090628115014/http://zientziaberri.wikispaces.com/Biologia+orokorra ''ZientziaWiki''] * [[Azala|''Wikipedia'']] * [https://www.openstreetmap.org/ ''OpenStreetMap''] * [http://www.wikimapia.org/ ''Wikimapia''] === Materialak === * [http://www.euskaljakintza.com/web-20-baliabideak/wikiak/ Wikiak sortzeko guneak], Maite Goñik EuskalJakintzan bilduak. * [http://www.slideshare.net/euskaljakintza/blog-vs-wiki Blog vs Wiki], Maite Goñik [http://www.slideshare.net Slideshare]n igota. * [http://www.ehu.es/palazio/tw/hutsik.html Txantiloi hutsik] TiddlyWiki erabiltzen hasteko pronto. * [http://www.slideshare.net/palazioberri/tiddlywiki-eu-4 TiddlyWiki] aplikazioaren tutoriala, Gorka Jakobe Palaziok eratuta. * [https://web.archive.org/web/20110111174127/http://arigea.wikispaces.com/ '''Arigea2.0'''] Web2.0-ari buruzko wiki honetan wikiei buruz garatutako ekarpena. * {{en}} [http://www.wikimatrix.org/ '''wikimatrix'''] Wikiak sortzeko hainbat euskarri konparatzeko tokia. Euskarriak zer lizentziapean dauden, zer hizkuntzatan, noiz berriztatu diren azkeneko aldiz... {{autoritate kontrola}} [[Kategoria:Informatikako terminologia]] [[Kategoria:Gizarte-informazioaren prozesaketa]] [[Kategoria:Autoantolakuntza]] </textarea><div class="templatesUsed"><div class="mw-templatesUsedExplanation"><p>Orri honetan erabilitako txantiloiak: </p></div><ul> <li><a href="/wiki/Txantiloi:Autoritate_kontrola" title="Txantiloi:Autoritate kontrola">Txantiloi:Autoritate kontrola</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Autoritate_kontrola&action=edit" title="Txantiloi:Autoritate kontrola">jatorria ikusi</a>) (erdi-babestua)</li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Autoritate_kontrola/styles.css" title="Txantiloi:Autoritate kontrola/styles.css">Txantiloi:Autoritate kontrola/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Autoritate_kontrola/styles.css&action=edit" title="Txantiloi:Autoritate kontrola/styles.css">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Basepage_subpage" title="Txantiloi:Basepage subpage">Txantiloi:Basepage subpage</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Basepage_subpage&action=edit" title="Txantiloi:Basepage subpage">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Category_handler" title="Txantiloi:Category handler">Txantiloi:Category handler</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Category_handler&action=edit" title="Txantiloi:Category handler">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Category_handler/blacklist" title="Txantiloi:Category handler/blacklist">Txantiloi:Category handler/blacklist</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Category_handler/blacklist&action=edit" title="Txantiloi:Category handler/blacklist">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Category_handler/numbered" title="Txantiloi:Category handler/numbered">Txantiloi:Category handler/numbered</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Category_handler/numbered&action=edit" title="Txantiloi:Category handler/numbered">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Clear" title="Txantiloi:Clear">Txantiloi:Clear</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Clear&action=edit" title="Txantiloi:Clear">jatorria ikusi</a>) (erdi-babestua)</li><li><a href="/wiki/Txantiloi:En" title="Txantiloi:En">Txantiloi:En</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:En&action=edit" title="Txantiloi:En">jatorria ikusi</a>) (erdi-babestua)</li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Erreferentzia_zerrenda" title="Txantiloi:Erreferentzia zerrenda">Txantiloi:Erreferentzia zerrenda</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Erreferentzia_zerrenda&action=edit" title="Txantiloi:Erreferentzia zerrenda">jatorria ikusi</a>) (babestua)</li><li><a href="/wiki/Txantiloi:HezkuntzaPrograma" title="Txantiloi:HezkuntzaPrograma">Txantiloi:HezkuntzaPrograma</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:HezkuntzaPrograma&action=edit" title="Txantiloi:HezkuntzaPrograma">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Hizkuntza_azalpena" title="Txantiloi:Hizkuntza azalpena">Txantiloi:Hizkuntza azalpena</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Hizkuntza_azalpena&action=edit" title="Txantiloi:Hizkuntza azalpena">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Hlist/styles.css" title="Txantiloi:Hlist/styles.css">Txantiloi:Hlist/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Hlist/styles.css&action=edit" title="Txantiloi:Hlist/styles.css">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:If_pagename" title="Txantiloi:If pagename">Txantiloi:If pagename</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:If_pagename&action=edit" title="Txantiloi:If pagename">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Namespace_detect" title="Txantiloi:Namespace detect">Txantiloi:Namespace detect</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Namespace_detect&action=edit" title="Txantiloi:Namespace detect">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Top_icon" title="Txantiloi:Top icon">Txantiloi:Top icon</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Top_icon&action=edit" title="Txantiloi:Top icon">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Txantiloi:Zutabe-kopurua" title="Txantiloi:Zutabe-kopurua">Txantiloi:Zutabe-kopurua</a> (<a href="/w/index.php?title=Txantiloi:Zutabe-kopurua&action=edit" title="Txantiloi:Zutabe-kopurua">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Arguments" title="Modulu:Arguments">Modulu:Arguments</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Arguments&action=edit" title="Modulu:Arguments">jatorria ikusi</a>) (erdi-babestua)</li><li><a href="/wiki/Modulu:Autoritate_kontrola" title="Modulu:Autoritate kontrola">Modulu:Autoritate kontrola</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Autoritate_kontrola&action=edit" title="Modulu:Autoritate kontrola">jatorria ikusi</a>) (erdi-babestua)</li><li><a href="/wiki/Modulu:Namespace_detect" title="Modulu:Namespace detect">Modulu:Namespace detect</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Namespace_detect&action=edit" title="Modulu:Namespace detect">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Namespace_detect/config" title="Modulu:Namespace detect/config">Modulu:Namespace detect/config</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Namespace_detect/config&action=edit" title="Modulu:Namespace detect/config">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Namespace_detect/data" title="Modulu:Namespace detect/data">Modulu:Namespace detect/data</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Namespace_detect/data&action=edit" title="Modulu:Namespace detect/data">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Navbar" title="Modulu:Navbar">Modulu:Navbar</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Navbar&action=edit" title="Modulu:Navbar">jatorria ikusi</a>) (erdi-babestua)</li><li><a href="/wiki/Modulu:Navbar/configuration" title="Modulu:Navbar/configuration">Modulu:Navbar/configuration</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Navbar/configuration&action=edit" title="Modulu:Navbar/configuration">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Navbox" title="Modulu:Navbox">Modulu:Navbox</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Navbox&action=edit" title="Modulu:Navbox">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Navbox/configuration" title="Modulu:Navbox/configuration">Modulu:Navbox/configuration</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Navbox/configuration&action=edit" title="Modulu:Navbox/configuration">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Navbox/styles.css" title="Modulu:Navbox/styles.css">Modulu:Navbox/styles.css</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Navbox/styles.css&action=edit" title="Modulu:Navbox/styles.css">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:No_globals" title="Modulu:No globals">Modulu:No globals</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:No_globals&action=edit" title="Modulu:No globals">aldatu</a>) </li><li><a href="/wiki/Modulu:Yesno" title="Modulu:Yesno">Modulu:Yesno</a> (<a href="/w/index.php?title=Modulu:Yesno&action=edit" title="Modulu:Yesno">aldatu</a>) </li></ul></div><p id="mw-returnto"><a href="/wiki/Wiki" title="Wiki">Wiki</a>(e)ra itzuli.</p> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.log.warn("Gadget \"ErrefAurrebista\" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See \u003Chttps://eu.wikipedia.org/wiki/Berezi:Gadgetak\u003E.");});</script><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Wiki">https://eu.wikipedia.org/wiki/Wiki</a>"(e)tik eskuratuta</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks catlinks-allhidden" data-mw="interface"></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Pribazitate politika</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Laguntza:Wikipediari_buruz">Wikipediari buruz</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedia:Erantzukizunen_mugaketa_orokorra">Lege oharra</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Garatzaileak</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/eu.wikipedia.org">Estatistikak</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Cookie adierazpena</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//eu.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiki&action=edit&undo=6132330&undoafter=6110966&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mugikorreko bista</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lt4nx","wgBackendResponseTime":261,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.004","walltime":"0.005","ppvisitednodes":{"value":17,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":716,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":2,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":0,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 0.000 1 -total"]},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-lt4nx","timestamp":"20241124011759","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> </body> </html>