CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="tr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Afganistan - Vikipedi</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )trwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ocak","Şubat","Mart","Nisan","Mayıs","Haziran","Temmuz","Ağustos","Eylül","Ekim","Kasım","Aralık"],"wgRequestId":"7ac20f20-72de-4e51-9eff-3e9274e2a220","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Afganistan","wgTitle":"Afganistan","wgCurRevisionId":34233565,"wgRevisionId":34233565,"wgArticleId":3204,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Kaydedilmiş telaffuza sahip maddeler","Webarşiv şablonu wayback bağlantıları","Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler","KB1 bakım: BOT: esas-url durumu bilinmeyen","Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler","Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler","Güncellenmesi gereken maddeler","Güncellenmesi gereken tüm maddeler","BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri", "BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","KULTURNAV tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri","WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri","Afganistan"],"wgPageViewLanguage": "tr","wgPageContentLanguage":"tr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Afganistan","wgRelevantArticleId":3204,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":false,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"accuracy":{"levels":2}}},"wgStableRevisionId":34233565,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"tr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"tr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":80000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId": "Q889","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.flaggedRevs.basic":"ready","mediawiki.codex.messagebox.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site", "mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.flaggedRevs.advanced","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.extra-toolbar-buttons","ext.gadget.HizliBilgi","ext.gadget.OpenStreetMap","ext.gadget.switcher","ext.gadget.ReferenceTooltips","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=ext.cite.styles%7Cext.flaggedRevs.basic%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cmediawiki.codex.messagebox.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=tr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=tr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/1200px-Flag_of_the_Taliban.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="600"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/800px-Flag_of_the_Taliban.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="400"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/640px-Flag_of_the_Taliban.svg.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="320"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Afganistan - Vikipedi"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//tr.m.wikipedia.org/wiki/Afganistan"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Değiştir" href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Vikipedi (tr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//tr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Afganistan"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Vikipedi Atom beslemesi" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Afganistan rootpage-Afganistan skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">İçeriğe atla</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Ana menü" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Ana menü</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Ana menü</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Gezinti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Anasayfa" title="Anasayfayı ziyaret et [z]" accesskey="z"><span>Anasayfa</span></a></li><li id="n-Hakkımızda" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda"><span>Hakkımızda</span></a></li><li id="n-İçindekiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:G%C3%B6z_at"><span>İçindekiler</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Rastgele" title="Rastgele bir sayfaya gidin [x]" accesskey="x"><span>Rastgele madde</span></a></li><li id="n-Seçkin-içerik" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Se%C3%A7kin_i%C3%A7erik"><span>Seçkin içerik</span></a></li><li id="n-Yakınımdakiler" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Yak%C4%B1n%C4%B1mdakiler"><span>Yakınımdakiler</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Katılım" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Katılım" > <div class="vector-menu-heading"> Katılım </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-sandbox" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Deneme_tahtas%C4%B1"><span>Deneme tahtası</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:K%C3%B6y_%C3%A7e%C5%9Fmesi" title="Güncel olaylarla ilgili son bilgiler"><span>Köy çeşmesi</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SonDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler" title="Vikide yapılmış son değişikliklerin listesi [r]" accesskey="r"><span>Son değişiklikler</span></a></li><li id="n-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Y%C3%BCkle"><span>Dosya yükle</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Vikipedi:Topluluk_portali" title="Proje hakkında, neler yapabilirsiniz, ne nerededir"><span>Topluluk portali</span></a></li><li id="n-shop-text" class="mw-list-item"><a href="//shop.wikimedia.org"><span>Wikimedia dükkânı</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:%C4%B0%C3%A7indekiler" title="Yardım almak için"><span>Yardım</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Anasayfa" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Vikipedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-tr.svg" style="width: 6.6875em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Özgür Ansiklopedi" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-tr.svg" width="104" height="13" style="width: 6.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%C3%96zel:Ara" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Ara</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Vikipedi üzerinde ara" aria-label="Vikipedi üzerinde ara" autocapitalize="sentences" title="Vikipedi içinde ara [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Özel:Ara"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Ara</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Kişisel araçlar"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Sayfanın yazı tipi boyutunun, genişliğinin ve renginin görünümünü değiştirin" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Görünüm" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Görünüm</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr" class=""><span>Bağış yapın</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Afganistan" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir" class=""><span>Hesap oluştur</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Afganistan" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o" class=""><span>Oturum aç</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Daha fazla seçenek" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Kişisel araçlar" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Kişisel araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Kullanıcı menüsü" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_tr.wikipedia.org&uselang=tr"><span>Bağış yapın</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:HesapOlu%C5%9Ftur&returnto=Afganistan" title="Bir hesap oluşturup oturum açmanız tavsiye edilmektedir ancak bu zorunlu değildir"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Hesap oluştur</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kullan%C4%B1c%C4%B1OturumuA%C3%A7ma&returnto=Afganistan" title="Oturum açmanız tavsiye edilmektedir; ancak bu zorunlu değildir [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Oturum aç</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Çıkış yapmış editörler için sayfalar <a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Giri%C5%9F" aria-label="Değişiklik yapma hakkında daha fazla bilgi edinin"><span>daha fazla bilgi</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:Katk%C4%B1lar%C4%B1m" title="Bu IP adresinden yapılmış değişiklikler listesi [y]" accesskey="y"><span>Katkılar</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:MesajSayfam" title="Bu IP adresindeki düzenlemeler hakkında tartışma [n]" accesskey="n"><span>Mesaj</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Site"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="İçindekiler" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">İçindekiler</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">gizle</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Giriş</div> </a> </li> <li id="toc-Etimoloji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Etimoloji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Etimoloji</span> </div> </a> <ul id="toc-Etimoloji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Tarihçe" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihçe"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Tarihçe</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Tarihçe-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Tarihçe alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Tarihçe-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Tarihöncesi_ve_Antik_Çağ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Tarihöncesi_ve_Antik_Çağ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Tarihöncesi ve Antik Çağ</span> </div> </a> <ul id="toc-Tarihöncesi_ve_Antik_Çağ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Orta_Çağ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Orta_Çağ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Orta Çağ</span> </div> </a> <ul id="toc-Orta_Çağ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Modern_Çağ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Modern_Çağ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Modern Çağ</span> </div> </a> <ul id="toc-Modern_Çağ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sovyet-Afgan_Savaşı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sovyet-Afgan_Savaşı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.1</span> <span>Sovyet-Afgan Savaşı</span> </div> </a> <ul id="toc-Sovyet-Afgan_Savaşı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ABD_ve_Koalisyon_işgali" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#ABD_ve_Koalisyon_işgali"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3.2</span> <span>ABD ve Koalisyon işgali</span> </div> </a> <ul id="toc-ABD_ve_Koalisyon_işgali-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Coğrafya" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Coğrafya"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Coğrafya</span> </div> </a> <ul id="toc-Coğrafya-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Demografi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Demografi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Demografi</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Demografi-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Demografi alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Demografi-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Etnik_gruplar_ve_dilller" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Etnik_gruplar_ve_dilller"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.1</span> <span>Etnik gruplar ve dilller</span> </div> </a> <ul id="toc-Etnik_gruplar_ve_dilller-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Din" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Din"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4.2</span> <span>Din</span> </div> </a> <ul id="toc-Din-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Yönetim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Yönetim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Yönetim</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Yönetim-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Yönetim alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Yönetim-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Yeni_hükûmetin_gelişimi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Yeni_hükûmetin_gelişimi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Yeni hükûmetin gelişimi</span> </div> </a> <ul id="toc-Yeni_hükûmetin_gelişimi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kadın_hakları" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Kadın_hakları"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Kadın hakları</span> </div> </a> <ul id="toc-Kadın_hakları-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Ekonomi" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ekonomi"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Ekonomi</span> </div> </a> <ul id="toc-Ekonomi-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-İdari_yapı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#İdari_yapı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>İdari yapı</span> </div> </a> <ul id="toc-İdari_yapı-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Altyapı" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Altyapı"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Altyapı</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Altyapı-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Altyapı alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Altyapı-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Ulaşım_ve_taşımacılık" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ulaşım_ve_taşımacılık"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.1</span> <span>Ulaşım ve taşımacılık</span> </div> </a> <ul id="toc-Ulaşım_ve_taşımacılık-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Eğitim" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Eğitim"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.2</span> <span>Eğitim</span> </div> </a> <ul id="toc-Eğitim-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Enerji" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Enerji"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8.3</span> <span>Enerji</span> </div> </a> <ul id="toc-Enerji-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Kültür" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kültür"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Kültür</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Kültür-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Kültür alt bölümünü aç/kapa</span> </button> <ul id="toc-Kültür-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mutfak" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mutfak"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9.1</span> <span>Mutfak</span> </div> </a> <ul id="toc-Mutfak-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Notlar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Notlar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Notlar</span> </div> </a> <ul id="toc-Notlar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Kaynakça" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Kaynakça"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Kaynakça</span> </div> </a> <ul id="toc-Kaynakça-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Dış_bağlantılar" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Dış_bağlantılar"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Dış bağlantılar</span> </div> </a> <ul id="toc-Dış_bağlantılar-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="İçindekiler" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="İçindekiler tablosunu değiştir" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">İçindekiler tablosunu değiştir</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Afganistan</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Başka bir dildeki sayfaya gidin. 276 dilde mevcut" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-276" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">276 dil</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D3%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D2%AD%D0%B0%D0%BD" title="Афӷанисҭан - Abhazca" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Афӷанисҭан" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="Abhazca" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ace mw-list-item"><a href="https://ace.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Açece" lang="ace" hreflang="ace" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Acèh" data-language-local-name="Açece" class="interlanguage-link-target"><span>Acèh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D1%8A%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афгъанистан - Adigece" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Афгъанистан" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="Adigece" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Afrikaanca" lang="af" hreflang="af" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Afrikaanca" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - İsviçre Almancası" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="İsviçre Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A0%E1%8D%8D%E1%8C%8B%E1%8A%92%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8A%95" title="አፍጋኒስታን - Amharca" lang="am" hreflang="am" data-title="አፍጋኒስታን" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Amharca" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A1n" title="Afganistán - Aragonca" lang="an" hreflang="an" data-title="Afganistán" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Aragonca" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Eski İngilizce" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="Eski İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगानिस्तान - Angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="अफगानिस्तान" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="أفغانستان - Arapça" lang="ar" hreflang="ar" data-title="أفغانستان" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Arapça" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%90%DC%A6%DC%93%DC%90%DC%A2%DC%A3%DC%9B%DC%90%DC%A2" title="ܐܦܓܐܢܣܛܐܢ - Aramice" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܐܦܓܐܢܣܛܐܢ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="Aramice" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="أفغانستان - Fas Arapçası" lang="ary" hreflang="ary" data-title="أفغانستان" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Fas Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان - Mısır Arapçası" lang="arz" hreflang="arz" data-title="افغانستان" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Mısır Arapçası" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%AB%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="আফগানিস্তান - Assamca" lang="as" hreflang="as" data-title="আফগানিস্তান" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="Assamca" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A1n" title="Afganistán - Asturyasça" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Afganistán" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Asturyasça" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D1%8A%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афгъанистан - Avar dili" lang="av" hreflang="av" data-title="Афгъанистан" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Avar dili" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-avk mw-list-item"><a href="https://avk.wikipedia.org/wiki/Afgana" title="Afgana - Kotava" lang="avk" hreflang="avk" data-title="Afgana" data-language-autonym="Kotava" data-language-local-name="Kotava" class="interlanguage-link-target"><span>Kotava</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगानिस्तान - Awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="अफगानिस्तान" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="Awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C6%8Ffqan%C4%B1stan" title="Əfqanıstan - Azerbaycan dili" lang="az" hreflang="az" data-title="Əfqanıstan" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Azerbaycan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانیستان - South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="افغانیستان" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афғанстан - Başkırtça" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Афғанстан" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Başkırtça" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Bali dili" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Bali dili" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Bavyera dili" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavyera dili" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Afgan%C4%97stans" title="Afganėstans - Samogitçe" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Afganėstans" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitçe" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bbc mw-list-item"><a href="https://bbc.wikipedia.org/wiki/Apganistan" title="Apganistan - Batak Toba" lang="bbc" hreflang="bbc" data-title="Apganistan" data-language-autonym="Batak Toba" data-language-local-name="Batak Toba" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Toba</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Apganistan" title="Apganistan - Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Apganistan" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганістан - Belarusça" lang="be" hreflang="be" data-title="Афганістан" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Belarusça" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%9E%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Аўганістан - Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Аўганістан" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Apganistan" title="Apganistan - Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Apganistan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Bulgarca" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Bulgarca" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%97%E0%A4%BC%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफ़ग़ानिस्तान - Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="अफ़ग़ानिस्तान" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="Bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%AB%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="আফগানিস্তান - Bengalce" lang="bn" hreflang="bn" data-title="আফগানিস্তান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Bengalce" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BC%8B%E0%BD%A7%E0%BE%A5%E0%BD%B4%E0%BD%A0%E0%BD%B4%E0%BC%8B%E0%BD%A2%E0%BE%92%E0%BD%93%E0%BC%8B%E0%BD%A6%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%90%E0%BD%93%E0%BC%8D" title="ཨ་ཧྥུའུ་རྒན་སི་ཐན། - Tibetçe" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཨ་ཧྥུའུ་རྒན་སི་ཐན།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="Tibetçe" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bpy mw-list-item"><a href="https://bpy.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%86%E0%A6%AB%E0%A6%97%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="আফগানিস্তান - Bishnupriya" lang="bpy" hreflang="bpy" data-title="আফগানিস্তান" data-language-autonym="বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী" data-language-local-name="Bishnupriya" class="interlanguage-link-target"><span>বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Bretonca" lang="br" hreflang="br" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Bretonca" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Boşnakça" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Boşnakça" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Apganistan" title="Apganistan - Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Apganistan" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%95%E1%A8%84%E1%A8%81%E1%A8%8A%E1%A8%97%E1%A8%94%E1%A8%88%E1%A8%8A" title="ᨕᨄᨁᨊᨗᨔᨈᨊ - Bugis" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨕᨄᨁᨊᨗᨔᨈᨊ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="Bugis" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Katalanca" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Katalanca" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%B2%D1%85%D3%80%D0%B0%D0%BD" title="ОвхӀан - Çeçence" lang="ce" hreflang="ce" data-title="ОвхӀан" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="Çeçence" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Nasod_nga_Afghano" title="Nasod nga Afghano - Sebuano dili" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Nasod nga Afghano" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="Sebuano dili" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ch mw-list-item"><a href="https://ch.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Çamorro dili" lang="ch" hreflang="ch" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Chamoru" data-language-local-name="Çamorro dili" class="interlanguage-link-target"><span>Chamoru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A0%E1%8F%AB%E1%8E%A8%E1%8F%82%E1%8F%8D%E1%8F%96%E1%8F%82" title="ᎠᏫᎨᏂᏍᏖᏂ - Çerokice" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎠᏫᎨᏂᏍᏖᏂ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Çerokice" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Şayence" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="Şayence" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%DB%95%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئەفغانستان - Orta Kürtçe" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ئەفغانستان" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Orta Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Korsikaca" lang="co" hreflang="co" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="Korsikaca" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Af%C4%9Fanistan" title="Afğanistan - Kırım Tatarcası" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Afğanistan" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="Kırım Tatarcası" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Afgh%C3%A1nist%C3%A1n" title="Afghánistán - Çekçe" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Afghánistán" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Çekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%B3n" title="Afganistón - Kashubian" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Afganistón" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Kashubian" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%8A" title="Афганистанъ - Kilise Slavcası" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Афганистанъ" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="Kilise Slavcası" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Çuvaşça" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Çuvaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Affganistan" title="Affganistan - Galce" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Affganistan" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Galce" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="önerilen madde"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Danca" lang="da" hreflang="da" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Danca" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="kaliteli madde"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Almanca" lang="de" hreflang="de" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ef%C4%9Fan%C4%B1stan" title="Efğanıstan - Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Efğanıstan" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dsb mw-list-item"><a href="https://dsb.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Aşağı Sorbça" lang="dsb" hreflang="dsb" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Dolnoserbski" data-language-local-name="Aşağı Sorbça" class="interlanguage-link-target"><span>Dolnoserbski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dtp mw-list-item"><a href="https://dtp.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Orta Kadazan" lang="dtp" hreflang="dtp" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Kadazandusun" data-language-local-name="Orta Kadazan" class="interlanguage-link-target"><span>Kadazandusun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगानिस्तान - Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="अफगानिस्तान" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%87%DE%A6%DE%8A%DE%B0%DE%A3%DE%A7%DE%82%DE%A8%DE%90%DE%B0%DE%8C%DE%A7%DE%82%DE%B0" title="އަފްޣާނިސްތާން - Divehi dili" lang="dv" hreflang="dv" data-title="އަފްޣާނިސްތާން" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="Divehi dili" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dz mw-list-item"><a href="https://dz.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%A8%E0%BD%95%E0%BC%8B%E0%BD%82%E0%BC%8B%E0%BD%93%E0%BD%B2%E0%BD%A6%E0%BD%B2%E0%BC%8B%E0%BD%8F%E0%BD%B1%E0%BD%93%E0%BC%8B" title="ཨཕ་ག་ནིསི་ཏཱན་ - Dzongkha" lang="dz" hreflang="dz" data-title="ཨཕ་ག་ནིསི་ཏཱན་" data-language-autonym="ཇོང་ཁ" data-language-local-name="Dzongkha" class="interlanguage-link-target"><span>ཇོང་ཁ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%86%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%BD" title="Αφγανιστάν - Yunanca" lang="el" hreflang="el" data-title="Αφγανιστάν" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="Yunanca" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - İngilizce" lang="en" hreflang="en" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="English" data-language-local-name="İngilizce" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Afganio" title="Afganio - Esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Afganio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A1n" title="Afganistán - İspanyolca" lang="es" hreflang="es" data-title="Afganistán" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="İspanyolca" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Estonca" lang="et" hreflang="et" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Estonca" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Baskça" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Baskça" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A1n" title="Afganistán - Ekstremadura Dili" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Afganistán" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Ekstremadura Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان - Farsça" lang="fa" hreflang="fa" data-title="افغانستان" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Farsça" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Afganistaan" title="Afganistaan - Fula dili" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Afganistaan" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="Fula dili" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="önerilen madde"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Fince" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Fince" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Faroe dili" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Faroe dili" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Fransızca" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Fransızca" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Arpitanca" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitanca" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Afghaanistaan" title="Afghaanistaan - Kuzey Frizce" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Afghaanistaan" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Kuzey Frizce" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Friuli dili" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="Friuli dili" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Batı Frizcesi" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Batı Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Afganast%C3%A1in" title="An Afganastáin - İrlandaca" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Afganastáin" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="İrlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gag mw-list-item"><a href="https://gag.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Gagavuzca" lang="gag" hreflang="gag" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Gagauz" data-language-local-name="Gagavuzca" class="interlanguage-link-target"><span>Gagauz</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Afganastan" title="Afganastan - İskoç Gaelcesi" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Afganastan" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="İskoç Gaelcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A1n" title="Afganistán - Galiçyaca" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Afganistán" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Galiçyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D8%A3%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="أفغانستان - Gilanice" lang="glk" hreflang="glk" data-title="أفغانستان" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilanice" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Ahyganit%C3%A3" title="Ahyganitã - Guarani dili" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Ahyganitã" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="Guarani dili" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगाणिस्तान - Goa Konkanicesi" lang="gom" hreflang="gom" data-title="अफगाणिस्तान" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goa Konkanicesi" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gor mw-list-item"><a href="https://gor.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Gorontalo dili" lang="gor" hreflang="gor" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Bahasa Hulontalo" data-language-local-name="Gorontalo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Hulontalo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-got mw-list-item"><a href="https://got.wikipedia.org/wiki/%F0%90%8C%B0%F0%90%8D%86%F0%90%8C%B2%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BD%F0%90%8C%B9%F0%90%8D%83%F0%90%8D%84%F0%90%8C%B0%F0%90%8C%BD" title="𐌰𐍆𐌲𐌰𐌽𐌹𐍃𐍄𐌰𐌽 - Gotça" lang="got" hreflang="got" data-title="𐌰𐍆𐌲𐌰𐌽𐌹𐍃𐍄𐌰𐌽" data-language-autonym="𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺" data-language-local-name="Gotça" class="interlanguage-link-target"><span>𐌲𐌿𐍄𐌹𐍃𐌺</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%85%E0%AA%AB%E0%AA%98%E0%AA%BE%E0%AA%A8%E0%AA%BF%E0%AA%B8%E0%AB%8D%E0%AA%A4%E0%AA%BE%E0%AA%A8" title="અફઘાનિસ્તાન - Güceratça" lang="gu" hreflang="gu" data-title="અફઘાનિસ્તાન" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="Güceratça" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Afghanistaan" title="Yn Afghanistaan - Man dili" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Afghanistaan" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="Man dili" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Hausa dili" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="Hausa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Hakka Çincesi" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="Hakka Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/%CA%BBApekanikana" title="ʻApekanikana - Hawaii dili" lang="haw" hreflang="haw" data-title="ʻApekanikana" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="Hawaii dili" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A4%D7%92%D7%A0%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%9F" title="אפגניסטן - İbranice" lang="he" hreflang="he" data-title="אפגניסטן" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="İbranice" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%BC%E0%A4%97%E0%A4%BC%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफ़ग़ानिस्तान - Hintçe" lang="hi" hreflang="hi" data-title="अफ़ग़ानिस्तान" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Hintçe" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Fiji Hintçesi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hintçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Hırvatça" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Hırvatça" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Yukarı Sorbça" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="Yukarı Sorbça" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Haiti Kreyolu" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Haiti Kreyolu" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Afganiszt%C3%A1n" title="Afganisztán - Macarca" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Afganisztán" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Macarca" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%86%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Աֆղանստան - Ermenice" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Աֆղանստան" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Ermenice" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%B1%D6%86%D5%B2%D5%A1%D5%B6%D5%AB%D5%BD%D5%BF%D5%A1%D5%B6" title="Աֆղանիստան - Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Աֆղանիստան" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - İnterlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="İnterlingua" data-language-local-name="İnterlingua" class="interlanguage-link-target"><span>İnterlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="Iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Endonezce" lang="id" hreflang="id" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Endonezce" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Interlingue" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Interlingue" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - İbo dili" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="İbo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Apganistan" title="Apganistan - Iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Apganistan" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B5" title="Афганистане - İnguşça" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Афганистане" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="İnguşça" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - İzlandaca" lang="is" hreflang="is" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="İzlandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - İtalyanca" lang="it" hreflang="it" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="İtaliano" data-language-local-name="İtalyanca" class="interlanguage-link-target"><span>İtaliano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E3%82%A2%E3%83%95%E3%82%AC%E3%83%8B%E3%82%B9%E3%82%BF%E3%83%B3" title="アフガニスタン - Japonca" lang="ja" hreflang="ja" data-title="アフガニスタン" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Japonca" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Jamaika Patois Dili" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaika Patois Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/afyganisTAN" title="afyganisTAN - Lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="afyganisTAN" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="Lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Cava dili" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Cava dili" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A6%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ავღანეთი - Gürcüce" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ავღანეთი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Gürcüce" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Aw%C7%B5anstan" title="Awǵanstan - Karakalpakça" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Awǵanstan" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="Karakalpakça" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Af%C9%A3anistan" title="Afɣanistan - Kabiliyece" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Afɣanistan" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Kabiliyece" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D1%8A%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D1%8D%D0%BD" title="Афгъанистэн - Kabardeyce" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Афгъанистэн" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="Kabardeyce" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Afganistani" title="Afganistani - Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Afganistani" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/A%CC%B1fganistan" title="A̱fganistan - Tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="A̱fganistan" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="Tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kg mw-list-item"><a href="https://kg.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Kongo dili" lang="kg" hreflang="kg" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Kongo" data-language-local-name="Kongo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Kikuyu" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="Kikuyu" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%83%D2%93%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ауғанстан - Kazakça" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ауғанстан" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Kazakça" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%A2%E1%9E%B6%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%9C%E1%9E%A0%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%93%E1%9E%B8%E1%9E%9F%E1%9F%92%E1%9E%90%E1%9E%B6%E1%9E%93" title="អាហ្វហ្កានីស្ថាន - Khmer dili" lang="km" hreflang="km" data-title="អាហ្វហ្កានីស្ថាន" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Khmer dili" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%85%E0%B2%AB%E0%B3%8D%E0%B2%98%E0%B2%BE%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%A4%E0%B2%BE%E0%B2%A8" title="ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ - Kannada dili" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಅಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Kannada dili" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%95%84%ED%94%84%EA%B0%80%EB%8B%88%EC%8A%A4%ED%83%84" title="아프가니스탄 - Korece" lang="ko" hreflang="ko" data-title="아프가니스탄" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Korece" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-krc mw-list-item"><a href="https://krc.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Karaçay-Balkarca" lang="krc" hreflang="krc" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Къарачай-малкъар" data-language-local-name="Karaçay-Balkarca" class="interlanguage-link-target"><span>Къарачай-малкъар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%8E%D9%81%D8%BA%D9%B2%D9%86%D9%90%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="اَفغٲنِستان - Keşmir dili" lang="ks" hreflang="ks" data-title="اَفغٲنِستان" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="Keşmir dili" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Köln lehçesi" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="Köln lehçesi" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Efxanistan" title="Efxanistan - Kürtçe" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Efxanistan" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Kürtçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="Komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Kernevekçe" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Kernevekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D0%BE%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Ооганстан - Kırgızca" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Ооганстан" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Kırgızca" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Afgania" title="Afgania - Latince" lang="la" hreflang="la" data-title="Afgania" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Latince" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Lüksemburgca" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="Lüksemburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D1%8A%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афгъанистан - Lezgice" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Афгъанистан" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Lezgice" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Limburgca" lang="li" hreflang="li" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Limburgca" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Ligurca" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="Ligurca" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Lombardça" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombardça" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A1ni" title="Afganistáni - Lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Afganistáni" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="Lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%9B%E0%BA%B0%E0%BB%80%E0%BA%97%E0%BA%94%E0%BA%AD%E0%BA%B2%E0%BA%9F%E0%BA%B0%E0%BA%81%E0%BA%B2%E0%BA%99%E0%BA%B4%E0%BA%94%E0%BA%AA%E0%BA%B0%E0%BA%96%E0%BA%B2%E0%BA%99" title="ປະເທດອາຟະການິດສະຖານ - Lao dili" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ປະເທດອາຟະການິດສະຖານ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Lao dili" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Afganistanas" title="Afganistanas - Litvanca" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Afganistanas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Litvanca" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Afganist%C4%81na" title="Afganistāna - Letonca" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Afganistāna" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Letonca" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Madura Dili" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="Madura Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mai mw-list-item"><a href="https://mai.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगानिस्तान - Maithili" lang="mai" hreflang="mai" data-title="अफगानिस्तान" data-language-autonym="मैथिली" data-language-local-name="Maithili" class="interlanguage-link-target"><span>मैथिली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Mokşa dili" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="Mokşa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A0na" title="Afganistàna - Malgaşça" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Afganistàna" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Malgaşça" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mhr mw-list-item"><a href="https://mhr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Eastern Mari" lang="mhr" hreflang="mhr" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Олык марий" data-language-local-name="Eastern Mari" class="interlanguage-link-target"><span>Олык марий</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/%C4%80whekenet%C4%81na" title="Āwhekenetāna - Maori dili" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Āwhekenetāna" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="Maori dili" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Авганистан - Makedonca" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Авганистан" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Makedonca" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%85%E0%B4%AB%E0%B5%8D%E0%B4%97%E0%B4%BE%E0%B4%A8%E0%B4%BF%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%BE%E0%B5%BB" title="അഫ്ഗാനിസ്താൻ - Malayalam dili" lang="ml" hreflang="ml" data-title="അഫ്ഗാനിസ്താൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Malayalam dili" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Moğolca" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Moğolca" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%91%EA%AF%90%EA%AF%92%EA%AF%A5%EA%AF%85%EA%AF%A4%EA%AF%81%EA%AF%AD%EA%AF%87%EA%AF%A5%EA%AF%9F" title="ꯑꯐꯒꯥꯅꯤꯁ꯭ꯇꯥꯟ - Manipuri dili" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯑꯐꯒꯥꯅꯤꯁ꯭ꯇꯥꯟ" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="Manipuri dili" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A3%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगाणिस्तान - Marathi dili" lang="mr" hreflang="mr" data-title="अफगाणिस्तान" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Marathi dili" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Malayca" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Malayca" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Maltaca" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="Maltaca" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Afeganistan" title="Afeganistan - Miranda dili" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Afeganistan" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Miranda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%A1%E1%80%AC%E1%80%96%E1%80%82%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%85%E1%80%B9%E1%80%85%E1%80%90%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%94%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%84%E1%80%B6" title="အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ - Birman dili" lang="my" hreflang="my" data-title="အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Birman dili" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD_%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80" title="Афганистан Мастор - Erzya" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Афганистан Мастор" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="Erzya" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%AE%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D9%86" title="افخانسون - Mazenderanca" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="افخانسون" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Mazenderanca" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Napolice" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="Napolice" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Aşağı Almanca" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Aşağı Almanca" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Aşağı Saksonca" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Aşağı Saksonca" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगानिस्तान - Nepalce" lang="ne" hreflang="ne" data-title="अफगानिस्तान" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="Nepalce" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगानिस्तान - Nevari" lang="new" hreflang="new" data-title="अफगानिस्तान" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="Nevari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Felemenkçe" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Felemenkçe" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Norveççe Nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Norveççe Nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Norveççe Bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Norveççe Bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Oksitan dili" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Oksitan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Afganistuanu" title="Afganistuanu - Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Afganistuanu" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Afgaanistaan" title="Afgaanistaan - Oromo dili" lang="om" hreflang="om" data-title="Afgaanistaan" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Oromo dili" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%86%E0%AC%AB%E0%AC%97%E0%AC%BE%E0%AC%A8%E0%AC%BF%E0%AC%B8%E0%AD%8D%E0%AC%A4%E0%AC%BE%E0%AC%A8" title="ଆଫଗାନିସ୍ତାନ - Oriya dili" lang="or" hreflang="or" data-title="ଆଫଗାନିସ୍ତାନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="Oriya dili" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D1%8A%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афгъанистан - Osetçe" lang="os" hreflang="os" data-title="Афгъанистан" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="Osetçe" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%85%E0%A8%AB%E0%A8%BC%E0%A8%97%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%A8%E0%A8%BF%E0%A8%B8%E0%A8%A4%E0%A8%BE%E0%A8%A8" title="ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ - Pencapça" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਅਫ਼ਗ਼ਾਨਿਸਤਾਨ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Pencapça" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pag mw-list-item"><a href="https://pag.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Pangasinan dili" lang="pag" hreflang="pag" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Pangasinan" data-language-local-name="Pangasinan dili" class="interlanguage-link-target"><span>Pangasinan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="Papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Picard Dili" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pdc mw-list-item"><a href="https://pdc.wikipedia.org/wiki/Afganischtaan" title="Afganischtaan - Pensilvanya Almancası" lang="pdc" hreflang="pdc" data-title="Afganischtaan" data-language-autonym="Deitsch" data-language-local-name="Pensilvanya Almancası" class="interlanguage-link-target"><span>Deitsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pi mw-list-item"><a href="https://pi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8" title="अफगानस्थान - Pali" lang="pi" hreflang="pi" data-title="अफगानस्थान" data-language-autonym="पालि" data-language-local-name="Pali" class="interlanguage-link-target"><span>पालि</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Afganistaan" title="Afganistaan - Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Afganistaan" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Lehçe" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Lehçe" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Afg%C3%A0nistan" title="Afgànistan - Piyemontece" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Afgànistan" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piyemontece" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان - Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="افغانستان" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان - Peştuca" lang="ps" hreflang="ps" data-title="افغانستان" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Peştuca" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Afeganist%C3%A3o" title="Afeganistão - Portekizce" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Afeganistão" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Portekizce" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Apqanisuyu" title="Apqanisuyu - Keçuva dili" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Apqanisuyu" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Keçuva dili" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Romanşça" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="Romanşça" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Rumence" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Rumence" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Rusça" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Rusça" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D2%91%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афґаністан - Rusince" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Афґаністан" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusince" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rw mw-list-item"><a href="https://rw.wikipedia.org/wiki/Afuganisitani" title="Afuganisitani - Kinyarwanda" lang="rw" hreflang="rw" data-title="Afuganisitani" data-language-autonym="Ikinyarwanda" data-language-local-name="Kinyarwanda" class="interlanguage-link-target"><span>Ikinyarwanda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%85%E0%A4%AB%E0%A4%97%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A5%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%AE%E0%A5%8D" title="अफगानिस्थानम् - Sanskrit" lang="sa" hreflang="sa" data-title="अफगानिस्थानम्" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="Sanskrit" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Афганистаан - Yakutça" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Афганистаан" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="Yakutça" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%9F%E1%B1%AF%E1%B1%B7%E1%B1%9C%E1%B1%9F%E1%B1%B1%E1%B1%A4%E1%B1%A5%E1%B1%9B%E1%B1%9F%E1%B1%B1" title="ᱟᱯᱷᱜᱟᱱᱤᱥᱛᱟᱱ - Santali" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱟᱯᱷᱜᱟᱱᱤᱥᱛᱟᱱ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="Santali" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A0n" title="Afganistàn - Sardunya dili" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Afganistàn" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="Sardunya dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Afganist%C3%A0n" title="Afganistàn - Sicilyaca" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Afganistàn" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Sicilyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - İskoçça" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="İskoçça" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان - Sindhi dili" lang="sd" hreflang="sd" data-title="افغانستان" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="Sindhi dili" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Kuzey Laponcası" lang="se" hreflang="se" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Kuzey Laponcası" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Sırp-Hırvat Dili" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Sırp-Hırvat Dili" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Af%C9%A3anistan" title="Afɣanistan - Taşelit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Afɣanistan" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="Taşelit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shn mw-list-item"><a href="https://shn.wikipedia.org/wiki/%E1%80%99%E1%80%AD%E1%80%B0%E1%80%84%E1%80%BA%E1%80%B8%E1%80%A2%E1%82%83%E1%82%87%E1%81%BE%E1%81%B5%E1%81%A2%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%82%87%E1%81%BC%E1%80%AE%E1%82%87%E1%80%9E%E1%80%90%E1%81%A2%E1%81%BC%E1%80%BA%E1%82%87" title="မိူင်းဢႃႇၾၵၢၼ်ႇၼီႇသတၢၼ်ႇ - Shan dili" lang="shn" hreflang="shn" data-title="မိူင်းဢႃႇၾၵၢၼ်ႇၼီႇသတၢၼ်ႇ" data-language-autonym="ၽႃႇသႃႇတႆး " data-language-local-name="Shan dili" class="interlanguage-link-target"><span>ၽႃႇသႃႇတႆး </span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%87%E0%B7%86%E0%B7%8A%E0%B6%9C%E0%B6%B1%E0%B7%92%E0%B7%83%E0%B7%8A%E0%B6%AE%E0%B7%8F%E0%B6%B1%E0%B6%BA" title="ඇෆ්ගනිස්ථානය - Sinhali dili" lang="si" hreflang="si" data-title="ඇෆ්ගනිස්ථානය" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Sinhali dili" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Slovakça" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Slovakça" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-skr mw-list-item"><a href="https://skr.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان - Saraiki" lang="skr" hreflang="skr" data-title="افغانستان" data-language-autonym="سرائیکی" data-language-local-name="Saraiki" class="interlanguage-link-target"><span>سرائیکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Slovence" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Slovence" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Afakanisitana" title="Afakanisitana - Samoa dili" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Afakanisitana" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="Samoa dili" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - İnari Laponcası" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="İnari Laponcası" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Afughanistani" title="Afughanistani - Şona dili" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Afughanistani" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="Şona dili" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so mw-list-item"><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Afgaanistan" title="Afgaanistan - Somalice" lang="so" hreflang="so" data-title="Afgaanistan" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="Somalice" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Afganistani" title="Afganistani - Arnavutça" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Afganistani" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Arnavutça" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B2%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Авганистан - Sırpça" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Авганистан" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Sırpça" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Sranan Tongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="Sranan Tongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ss mw-list-item"><a href="https://ss.wikipedia.org/wiki/I-Afugani" title="I-Afugani - Sisvati" lang="ss" hreflang="ss" data-title="I-Afugani" data-language-autonym="SiSwati" data-language-local-name="Sisvati" class="interlanguage-link-target"><span>SiSwati</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Saterland Frizcesi" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frizcesi" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Apganistan" title="Apganistan - Sunda dili" lang="su" hreflang="su" data-title="Apganistan" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Sunda dili" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="önerilen madde"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - İsveççe" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="İsveççe" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Svahili dili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Svahili dili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Silezyaca" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="Silezyaca" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%86%E0%AE%AA%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AE%BF%E0%AE%A4%E0%AF%8D%E0%AE%A4%E0%AE%BE%E0%AE%A9%E0%AF%8D" title="ஆப்கானித்தான் - Tamilce" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஆப்கானித்தான்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Tamilce" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Tayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Tayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%86%E0%B0%AB%E0%B1%8D%E0%B0%98%E0%B0%A8%E0%B0%BF%E0%B0%B8%E0%B1%8D%E0%B0%A4%E0%B0%BE%E0%B0%A8%E0%B1%8D" title="ఆఫ్ఘనిస్తాన్ - Telugu dili" lang="te" hreflang="te" data-title="ఆఫ్ఘనిస్తాన్" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="Telugu dili" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tet mw-list-item"><a href="https://tet.wikipedia.org/wiki/Afeganistaun" title="Afeganistaun - Tetum" lang="tet" hreflang="tet" data-title="Afeganistaun" data-language-autonym="Tetun" data-language-local-name="Tetum" class="interlanguage-link-target"><span>Tetun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D2%93%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BD" title="Афғонистон - Tacikçe" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Афғонистон" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Tacikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%A8%E0%B8%AD%E0%B8%B1%E0%B8%9F%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%AA%E0%B8%96%E0%B8%B2%E0%B8%99" title="ประเทศอัฟกานิสถาน - Tayca" lang="th" hreflang="th" data-title="ประเทศอัฟกานิสถาน" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Tayca" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A3%E1%8D%8D%E1%8C%8B%E1%8A%92%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8A%95" title="ኣፍጋኒስታን - Tigrinya dili" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ኣፍጋኒስታን" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="Tigrinya dili" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Owganystan" title="Owganystan - Türkmence" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Owganystan" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="Türkmence" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Apganistan" title="Apganistan - Tagalogca" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Apganistan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Tagalogca" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/%C6%8Ff%C7%A7anistan" title="Əfǧanistan - Talışça" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Əfǧanistan" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talışça" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/%CA%BBAfik%C4%81nisitani" title="ʻAfikānisitani - Tonga dili" lang="to" hreflang="to" data-title="ʻAfikānisitani" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="Tonga dili" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Tok Pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Tok Pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Taroko" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="Taroko" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="Tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D3%98%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Әфганстан - Tatarca" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Әфганстан" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Tatarca" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tum mw-list-item"><a href="https://tum.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Tumbuka" lang="tum" hreflang="tum" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="ChiTumbuka" data-language-local-name="Tumbuka" class="interlanguage-link-target"><span>ChiTumbuka</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганистан - Udmurtça" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Афганистан" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="Udmurtça" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D9%89%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="ئافغانىستان - Uygurca" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئافغانىستان" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Uygurca" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%84%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD" title="Афганістан - Ukraynaca" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Афганістан" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ukraynaca" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="seçkin madde"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="افغانستان - Urduca" lang="ur" hreflang="ur" data-title="افغانستان" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Urduca" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Afg%CA%BBoniston" title="Afgʻoniston - Özbekçe" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Afgʻoniston" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Özbekçe" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Venedikçe" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venedikçe" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Veps dili" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps dili" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Vietnamca" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Vietnamca" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Batı Flamanca" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="Batı Flamanca" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Lafganist%C3%A4n" title="Lafganistän - Volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Lafganistän" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="Volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Afganistan" title="Afganistan - Varay" lang="war" hreflang="war" data-title="Afganistan" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Varay" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wo mw-list-item"><a href="https://wo.wikipedia.org/wiki/Afganistaan" title="Afganistaan - Volofça" lang="wo" hreflang="wo" data-title="Afganistaan" data-language-autonym="Wolof" data-language-local-name="Volofça" class="interlanguage-link-target"><span>Wolof</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%AF%8C%E6%B1%97" title="阿富汗 - Wu Çincesi" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="阿富汗" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Wu Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%A6%E1%83%90%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98" title="ავღანეთი - Megrelce" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ავღანეთი" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Megrelce" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%90%D7%A4%D7%92%D7%90%D7%A0%D7%99%D7%A1%D7%98%D7%90%D7%9F" title="אפגאניסטאן - Yidiş" lang="yi" hreflang="yi" data-title="אפגאניסטאן" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Yidiş" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/Afghan%C3%ADst%C3%A0n" title="Afghanístàn - Yorubaca" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Afghanístàn" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="Yorubaca" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ahfuhan" title="Ahfuhan - Zhuangca" lang="za" hreflang="za" data-title="Ahfuhan" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Zhuangca" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Zelandaca" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zelandaca" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B4%B0%E2%B4%BC%E2%B5%96%E2%B4%B0%E2%B5%8F%E2%B5%89%E2%B5%99%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%8F" title="ⴰⴼⵖⴰⵏⵉⵙⵜⴰⵏ - Standart Fas Tamazigti" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⴰⴼⵖⴰⵏⵉⵙⵜⴰⵏ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="Standart Fas Tamazigti" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%AF%8C%E6%B1%97" title="阿富汗 - Çince" lang="zh" hreflang="zh" data-title="阿富汗" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Çince" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%AF%8C%E6%B1%97" title="阿富汗 - Edebi Çince" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="阿富汗" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Edebi Çince" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Afghanistan" title="Afghanistan - Min Nan Çincesi" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Afghanistan" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Min Nan Çincesi" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%98%BF%E5%AF%8C%E6%B1%97" title="阿富汗 - Kantonca" lang="yue" hreflang="yue" data-title="阿富汗" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Kantonca" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/I-Afganistani" title="I-Afganistani - Zuluca" lang="zu" hreflang="zu" data-title="I-Afganistani" data-language-autonym="İsiZulu" data-language-local-name="Zuluca" class="interlanguage-link-target"><span>İsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q889#sitelinks-wikipedia" title="Dillerarası bağlantıları değiştir" class="wbc-editpage">Bağlantıları değiştir</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ad alanları"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Afganistan" title="İçerik sayfasını göster [c]" accesskey="c"><span>Madde</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Afganistan" rel="discussion" title="İçerik ile ilgili tartışma [t]" accesskey="t"><span>Tartışma</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Dil varyantını değiştir" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Türkçe</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Görünüm"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Afganistan"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=history" title="Bu sayfanın geçmiş sürümleri [h]" accesskey="h"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Araçlar" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Araçlar</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Araçlar</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">gizle</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Daha fazla seçenek" > <div class="vector-menu-heading"> Eylemler </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Afganistan"><span>Oku</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit" title="Bu sayfayı değiştir [v]" accesskey="v"><span>Değiştir</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit" title="Bu sayfanın kaynak kodunu düzenleyin [e]" accesskey="e"><span>Kaynağı değiştir</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=history"><span>Geçmişi gör</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Genel </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:SayfayaBa%C4%9Flant%C4%B1lar/Afganistan" title="Bu sayfaya bağlantı vermiş tüm viki sayfalarının listesi [j]" accesskey="j"><span>Sayfaya bağlantılar</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C4%B0lgiliDe%C4%9Fi%C5%9Fiklikler/Afganistan" rel="nofollow" title="Bu sayfadan bağlantı verilen sayfalardaki son değişiklikler [k]" accesskey="k"><span>İlgili değişiklikler</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%C3%96zel:%C3%96zelSayfalar" title="Tüm özel sayfaların listesi [q]" accesskey="q"><span>Özel sayfalar</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&oldid=34233565" title="Bu sayfanın bu revizyonuna kalıcı bağlantı"><span>Kalıcı bağlantı</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=info" title="Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi"><span>Sayfa bilgisi</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:KaynakG%C3%B6ster&page=Afganistan&id=34233565&wpFormIdentifier=titleform" title="Bu sayfadan nasıl kaynak göstereceği hakkında bilgi"><span>Bu sayfayı kaynak göster</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAfganistan"><span>Kısaltılmış URL'yi al</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:QrCode&url=https%3A%2F%2Ftr.wikipedia.org%2Fwiki%2FAfganistan"><span>Karekodu indir</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Yazdır/dışa aktar </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:Kitap&bookcmd=book_creator&referer=Afganistan"><span>Bir kitap oluştur</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%C3%96zel:DownloadAsPdf&page=Afganistan&action=show-download-screen"><span>PDF olarak indir</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Afganistan&printable=yes" title="Bu sayfanın basılmaya uygun sürümü [p]" accesskey="p"><span>Basılmaya uygun görünüm</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Diğer projelerde </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikinews mw-list-item"><a href="https://tr.wikinews.org/wiki/Kategori:Afganistan" hreflang="tr"><span>Vikihaber</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://tr.wikiquote.org/wiki/Afganistan" hreflang="tr"><span>Vikisöz</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikivoyage mw-list-item"><a href="https://tr.wikivoyage.org/wiki/Afganistan" hreflang="tr"><span>Vikigezgin</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q889" title="Veri havuzundaki ilgili ögeye bağlantı [g]" accesskey="g"><span>Vikiveri ögesi</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Sayfa araçları"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Görünüm"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Görünüm</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">kenar çubuğuna taşı</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">gizle</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Vikipedi, özgür ansiklopedi</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="tr" dir="ltr"><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">"Afganistan İslam Emirliği" buraya yönlendirilmektedir. 1996'dan 2001'e kadar var olan devlet için <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi_(1996-2001)" title="Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)">Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)</a> sayfasına bakınız.</div><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Başlığın diğer anlamları için <a href="/wiki/Afganistan_(anlam_ayr%C4%B1m%C4%B1)" class="mw-disambig" title="Afganistan (anlam ayrımı)">Afganistan (anlam ayrımı)</a> sayfasına bakınız.</div><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28603389">.mw-parser-output .infobox-subbox{padding:0;border:none;margin:-3px;width:auto;min-width:100%;font-size:100%;clear:none;float:none;background-color:transparent}.mw-parser-output .infobox-3cols-child{margin:auto}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-header,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-subheader,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-above,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-title,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-image,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-full-data,body.skin-minerva .mw-parser-output .infobox-below{text-align:center}</style><table class="infobox geography vcard" style="font-size:88%;"><tbody><tr><th colspan="2" class="infobox-above adr" style="padding:0.25em 0.33em 0.33em;line-height:1.2em;font-size:1.25em;"><div style="display:inline" class="fn org country-name">Afganistan</div><div style="padding-top:0.25em; font-weight:normal;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r34219444">.mw-parser-output .nobold{font-weight:normal}</style><span class="nobold">د افغانستان اسلامي امارت  <small>(<a href="/wiki/Pe%C5%9Ftuca" title="Peştuca">Peştuca</a>)</small></span> <br /> <span style="font-size:85%;"><i>Də Afġānistān Islāmī Imārat</i></span> <br /> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r34219444"><span class="nobold">امارت اسلامی افغانستان  <small>(<a href="/wiki/Darice" title="Darice">Darice</a>)</small></span> <br /> <span style="font-size:85%;"><i>Emārat-e Eslāmi-ye Afghānestān</i></span><br /><div style="display:inline" class="fn org country-name">Afganistan İslam Emirliği</div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-image" style="text-align:center;padding:0.5em 0;"><div style="display:table; width:100%;"> <div style="display:table-cell; width:58%; vertical-align:middle; padding-left:5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Flag_of_the_Taliban.svg" class="mw-file-description" title="Afganistan bayrağı"><img alt="Afganistan bayrağı" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/125px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="125" height="63" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/188px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/250px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/Afganistan_bayra%C4%9F%C4%B1" title="Afganistan bayrağı">Bayrak</a></div> </div> <div style="display:table-cell; vertical-align:middle; padding: 0px 5px;"> <div style="padding-bottom:3px;"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Arms_of_the_Islamic_Emirate_of_Afghanistan.svg" class="mw-file-description" title="Afganistan arması"><img alt="{{{arma_açıklaması}}}" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Arms_of_the_Islamic_Emirate_of_Afghanistan.svg/85px-Arms_of_the_Islamic_Emirate_of_Afghanistan.svg.png" decoding="async" width="85" height="86" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Arms_of_the_Islamic_Emirate_of_Afghanistan.svg/128px-Arms_of_the_Islamic_Emirate_of_Afghanistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Arms_of_the_Islamic_Emirate_of_Afghanistan.svg/170px-Arms_of_the_Islamic_Emirate_of_Afghanistan.svg.png 2x" data-file-width="315" data-file-height="318" /></a></span></div> <div style="font-size:90%;"><a href="/wiki/Afganistan_armas%C4%B1" title="Afganistan arması">Arma</a></div> </div> </div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div style="line-height:1.3em;" align="center"><b>Slogan</b><br /><a href="/wiki/Arap%C3%A7a" title="Arapça">Arapça</a>: <span class="lang-ar" lang="ar" dir="ltr">لا إله إلا الله، محمد رسول الله</span><br /><span title="Arapça harf çevirisi" class="Unicode" style="white-space:normal; text-decoration: none">Lā ʾilāha ʾillā llāh, Muhammadun rasūlu llāh</span><br /><div style="display:inline;font-size:x-small" align="center">("<a href="/wiki/Allah" title="Allah">Allah</a>'tan başka ilah yoktur ve <a href="/wiki/Muhammed" title="Muhammed">Muhammed</a> Allah'ın elçisidir." (<i><a href="/wiki/Kelime-i_tevhid" class="mw-redirect" title="Kelime-i tevhid">Kelime-i tevhid</a></i>))</div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data marş"><div style="line-height:1.7em;" align="center"><b><a href="/wiki/Mill%C3%AE_mar%C5%9F" title="Millî marş">Millî marş</a></b><br /><a href="/wiki/Pe%C5%9Ftuca" title="Peştuca">Peştuca</a>: <span class="lang-ps" lang="ps" dir="ltr">دا د باتورانو کور</span><br /><span title="Peştuca harf çevirisi" class="Unicode" style="white-space:normal; text-decoration: none">Dā də bātorāno kor</span><br /><div class="center" style="width:auto; margin-left:auto; margin-right:auto;">"<a href="/wiki/Buras%C4%B1_Cesurlar%C4%B1n_Yurdu" title="Burası Cesurların Yurdu">Burası Cesurların Yurdu</a>"<sup id="cite_ref-ReferenceA_1-0" class="reference"><a href="#cite_note-ReferenceA-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Amirzai_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-Amirzai-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-nunn.asia_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-nunn.asia-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-Tharoor_4-0" class="reference"><a href="#cite_note-Tharoor-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="infobox-full-data"><div align="center"><div class="switcher-container" align="center"><div><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:Afghanistan_(orthographic_projection).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Afghanistan_%28orthographic_projection%29.svg/250px-Afghanistan_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Afghanistan_%28orthographic_projection%29.svg/375px-Afghanistan_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/19/Afghanistan_%28orthographic_projection%29.svg/500px-Afghanistan_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="553" data-file-height="553" /></a></span><span class="switcher-label" style="display:none">Afganistan konumu</span></div><div><span class="mw-default-size" typeof="mw:File/Frameless"><a href="/wiki/Dosya:Afghanistan_-_Location_Map_(2013)_-_AFG_-_UNOCHA.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Afghanistan_-_Location_Map_%282013%29_-_AFG_-_UNOCHA.svg/250px-Afghanistan_-_Location_Map_%282013%29_-_AFG_-_UNOCHA.svg.png" decoding="async" width="250" height="250" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Afghanistan_-_Location_Map_%282013%29_-_AFG_-_UNOCHA.svg/375px-Afghanistan_-_Location_Map_%282013%29_-_AFG_-_UNOCHA.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Afghanistan_-_Location_Map_%282013%29_-_AFG_-_UNOCHA.svg/500px-Afghanistan_-_Location_Map_%282013%29_-_AFG_-_UNOCHA.svg.png 2x" data-file-width="254" data-file-height="254" /></a></span><span class="switcher-label" style="display:none">Afganistan haritası</span></div></div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Başkent<br /><div style="font-weight:normal">ve en büyük şehir</div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a><br /><span style="white-space:nowrap;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637432">.mw-parser-output .geo-default,.mw-parser-output .geo-dms,.mw-parser-output .geo-dec{display:inline}.mw-parser-output .geo-nondefault,.mw-parser-output .geo-multi-punct,.mw-parser-output .geo-inline-hidden{display:none}.mw-parser-output .longitude,.mw-parser-output .latitude{white-space:nowrap}</style><span class="plainlinks nourlexpansion"><a class="external text" href="//tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?pagename=tr:Afganistan&params=34_32_N_69_08_E_type:city"><span class="geo-default"><span class="geo-dms" title="Bu konum için haritalar, havadan fotoğraflar ve diğer veriler"><span class="latitude">34°32′K</span> <span class="longitude">69°08′D</span></span></span><span class="geo-multi-punct"> / </span><span class="geo-nondefault"><span class="geo-dec" title="Bu konum için haritalar, hava fotoğrafı ve diğer veriler">34.533°K 69.133°D</span><span style="display:none"> / <span class="geo">34.533; 69.133</span></span></span></a></span></span></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Resmî dil(ler)</th><td class="infobox-data"><div class="hlist hlist-separated" style="display:inline-block;"><ul><li><a href="/wiki/Pe%C5%9Ftuca" title="Peştuca">Peştuca</a></li><li><a href="/wiki/Darice" title="Darice">Darice</a></li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Etnik_grup" title="Etnik grup">Etnik gruplar</a> <div style="font-weight:normal;display:inline;"> (2019 gayriresmi sonuçlar)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>a<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-:2_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-:2-8"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></div></th><td class="infobox-data"><div class="plainlist" style=""><ul><li>%42 <a href="/wiki/Pe%C5%9Ftun" class="mw-redirect" title="Peştun">Peştun</a></li><li>%27 <a href="/wiki/Tacikler" title="Tacikler">Tacik</a></li><li>%9 <a href="/wiki/Hazaralar" title="Hazaralar">Hazara</a></li><li>%9 <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbek</a></li><li>%4 <a href="/wiki/Aymaklar" title="Aymaklar">Aymak</a></li><li>%3 <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmen</a></li><li>%2 <a href="/wiki/Belu%C3%A7lar" title="Beluçlar">Beluç</a></li><li>%4 Diğerleri</li></ul></div></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Resmî din <div style="font-weight:normal;display:inline;"></div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Demonim" title="Demonim">Demonim</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Afganlar" title="Afganlar">Afgan</a><sup id="cite_ref-Demonym_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-Demonym-13"><span class="cite-bracket">[</span>b<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Hükûmet</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/%C3%9Cniter_devlet" title="Üniter devlet">Üniter</a> <a href="/wiki/Totalitarizm" title="Totalitarizm">totaliter</a><sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>14<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ge%C3%A7ici_h%C3%BCk%C3%BBmet" title="Geçici hükûmet">geçici</a> <a href="/wiki/Teokrasi" title="Teokrasi">teokratik</a> <a href="/wiki/%C4%B0slam_devleti" title="İslam devleti">İslam</a> <a href="/wiki/Emirlik" title="Emirlik">emirliği</a><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>15<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>16<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-CTC_Sentinel_19-0" class="reference"><a href="#cite_note-CTC_Sentinel-19"><span class="cite-bracket">[</span>17<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi_lideri" title="Afganistan İslam Emirliği lideri">Yüce Lider</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Hibetullah_Ahundzade" title="Hibetullah Ahundzade">Hibetullah Ahundzade</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_ba%C5%9Fbakan%C4%B1" title="Afganistan başbakanı">Başbakan</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Muhammed_Hasan_Ahund" title="Muhammed Hasan Ahund">Muhammed Hasan Ahund</a> (Vekaleten)</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Afganistan_Ba%C5%9F_Yarg%C4%B1c%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan Baş Yargıcı (sayfa mevcut değil)">Baş Yargıç</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Abd%C3%BClhakim_%C4%B0shakzay&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abdülhakim İshakzay (sayfa mevcut değil)">Abdülhakim İshakzay</a></td></tr></tbody></table></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Yasama organı</th><td class="infobox-data">Yok<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>c<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Afganistan_tarihi" title="Afganistan tarihi">Tarihçe</a></th></tr><tr class="mergedrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"><table class="infobox-subbox"><tbody><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Hotakiler" class="mw-redirect" title="Hotakiler">Hotakiler</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Mir_Veys_Hotak&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mir Veys Hotak (sayfa mevcut değil)">1709</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/D%C3%BCrraniler" class="mw-redirect" title="Dürraniler">Dürraniler</a> </div></th><td class="infobox-data">1747</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_Emirli%C4%9Fi" title="Afganistan Emirliği">Emirlik</a> </div></th><td class="infobox-data">1823</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=Dost_Mohammad_Han&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dost Mohammad Han (sayfa mevcut değil)">Dost Muhammed Han'ın Afganistan'ı birleştirmesi</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=1862-63_Herat_Seferi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1862-63 Herat Seferi (sayfa mevcut değil)">27 Mayıs 1863</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/w/index.php?title=III._%C4%B0ngiliz-Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="III. İngiliz-Afgan Savaşı (sayfa mevcut değil)">Bağımsızlık</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Afgan_Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1zl%C4%B1k_G%C3%BCn%C3%BC" title="Afgan Bağımsızlık Günü">19 Ağustos 1919</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Afganistan Krallığı">Krallık</a> </div></th><td class="infobox-data">9 Haziran 1926</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_Cumhuriyeti" title="Afganistan Cumhuriyeti">Cumhuriyet</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=1973_Afganistan_Darbesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1973 Afganistan Darbesi (sayfa mevcut değil)">17 Temmuz 1973</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Afganistan Demokratik Cumhuriyeti">Demokratik Cumhuriyet</a> </div></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Sevr_Devrimi" title="Sevr Devrimi">27-28 Nisan 1978</a></td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Devleti" title="Afganistan İslam Devleti">İslam Devleti</a> </div></th><td class="infobox-data">28 Nisan 1992</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi_(1996-2001)" title="Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)">İslam Emirliği</a> </div></th><td class="infobox-data">27 Eylül 1996</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Cumhuriyeti" title="Afganistan İslam Cumhuriyeti">İslam Cumhuriyeti</a> </div></th><td class="infobox-data">26 Ocak 2004</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• <a href="/wiki/Kabil%27in_D%C3%BC%C5%9F%C3%BC%C5%9F%C3%BC_(2021)" title="Kabil'in Düşüşü (2021)">İslam Emirliği'nin restorasyonu</a> </div></th><td class="infobox-data">15 Ağustos 2021</td></tr></tbody></table></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><td colspan="2" class="infobox-full-data"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28603389"></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;">Yüzölçümü</th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Toplam</div></th><td class="infobox-data">652.867<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>22<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> km<sup>2</sup> (<a href="/wiki/Y%C3%BCz%C3%B6l%C3%A7%C3%BCmlerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Yüzölçümlerine göre ülkeler listesi">40</a>.)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Su (%)</div></th><td class="infobox-data">ihmal edilebilir</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th colspan="2" class="infobox-header" style="text-align:left;"><a href="/wiki/Afganistan_demografisi" title="Afganistan demografisi">Nüfus</a></th></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• 2023 tahminî</div></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Increase_Neutral.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Increase_Neutral.svg/11px-Increase_Neutral.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Increase_Neutral.svg/17px-Increase_Neutral.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/74/Increase_Neutral.svg/22px-Increase_Neutral.svg.png 2x" data-file-width="347" data-file-height="346" /></a></span> 41.128.771<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>23<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/N%C3%BCfuslar%C4%B1na_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" class="mw-redirect" title="Nüfuslarına göre ülkeler listesi">37</a>.)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Yoğunluk</div></th><td class="infobox-data">48,08/km<sup>2</sup></td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Gayri_safi_yurt_i%C3%A7i_has%C4%B1la" class="mw-redirect" title="Gayri safi yurt içi hasıla">GSYİH</a> <span style="font-weight:normal;">(<a href="/wiki/Sat%C4%B1n_alma_g%C3%BCc%C3%BC_paritesi" title="Satın alma gücü paritesi">SAGP</a>)</span></th><td class="infobox-data">2020 tahminî</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Toplam</div></th><td class="infobox-data">$81,007 milyar<sup id="cite_ref-imf2_27-0" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-27"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Kişi başına</div></th><td class="infobox-data">$2459 <sup id="cite_ref-imf2_27-1" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-27"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Ki%C5%9Fi_ba%C5%9F%C4%B1na_sat%C4%B1n_alma_g%C3%BCc%C3%BC_paritelerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Kişi başına satın alma gücü paritelerine göre ülkeler listesi">179</a>.)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Gayri_safi_yurt_i%C3%A7i_has%C4%B1la" class="mw-redirect" title="Gayri safi yurt içi hasıla">GSYİH</a> <span style="font-weight:normal;">(nominal)</span></th><td class="infobox-data">2020 tahminî</td></tr><tr class="mergedrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Toplam</div></th><td class="infobox-data">$20,136 milyar<sup id="cite_ref-imf2_27-2" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-27"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"><div style="text-indent:-0.9em;margin-left:1.2em;font-weight:normal;">• Kişi başına</div></th><td class="infobox-data">$611<sup id="cite_ref-imf2_27-3" class="reference"><a href="#cite_note-imf2-27"><span class="cite-bracket">[</span>24<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/Ki%C5%9Fi_ba%C5%9F%C4%B1na_nominal_GSY%C4%B0H_de%C4%9Ferlerine_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="Kişi başına nominal GSYİH değerlerine göre ülkeler listesi">190</a>.)</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%C4%B0nsani_Geli%C5%9Fme_Endeksi" title="İnsani Gelişme Endeksi">İGE</a> <span style="font-weight:normal;">(2022)</span></th><td class="infobox-data"><span typeof="mw:File"><span><img alt="azalış" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/11px-Decrease2.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/17px-Decrease2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Decrease2.svg/22px-Decrease2.svg.png 2x" data-file-width="300" data-file-height="300" /></span></span> 0.462<sup id="cite_ref-HDI_28-0" class="reference"><a href="#cite_note-HDI-28"><span class="cite-bracket">[</span>25<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>26<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><br /><span style="white-space:nowrap;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33633371">@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output div:not(.notheme)>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output p>.tmp-color,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output table:not(.notheme) .tmp-color{color:inherit!important}}</style><span class="tmp-color" style="color:red">düşük</span></span> · <a href="/wiki/%C4%B0nsani_Geli%C5%9Fme_Endeksi%27ne_g%C3%B6re_%C3%BClkeler_listesi" title="İnsani Gelişme Endeksi'ne göre ülkeler listesi">182.</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Para birimi</th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/Afgani" title="Afgani">Afgani</a> (<a href="/wiki/Darice" title="Darice">Darice</a>: <span class="lang-prs" lang="prs" dir="ltr">افغانی</span>) (<a href="/wiki/ISO_4217" title="ISO 4217">AFN</a>)</td></tr><tr class="mergedtoprow"><th scope="row" class="infobox-label">Zaman dilimi</th><td class="infobox-data"><span style="white-space:nowrap;"><a href="/wiki/E%C5%9Fg%C3%BCd%C3%BCml%C3%BC_Evrensel_Zaman" title="Eşgüdümlü Evrensel Zaman">UTC</a>+4:30<br /><a href="/wiki/Hicr%C3%AE_takvim" title="Hicrî takvim">Hicrî takvim</a><sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>27<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> (<a href="/w/index.php?title=Afganistan_Standart_Saati&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan Standart Saati (sayfa mevcut değil)">ASZ</a>)</td></tr><tr class="mergedbottomrow"><th scope="row" class="infobox-label"></th><td class="infobox-data"><i><a href="/wiki/Yaz_saati_uygulamas%C4%B1" title="Yaz saati uygulaması">Yaz saati uygulamasına</a> uyulmamaktadır</i><sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>28<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/Sa%C4%9Fdan_ve_soldan_akan_trafik" title="Sağdan ve soldan akan trafik">Trafik akışı</a></th><td class="infobox-data">sağ</td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label">Telefon kodu</th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27daki_telefon_numaralar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'daki telefon numaraları (sayfa mevcut değil)">+93</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/ISO_3166" title="ISO 3166">ISO 3166 kodu</a></th><td class="infobox-data"><a href="/w/index.php?title=ISO_3166-2:AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="ISO 3166-2:AF (sayfa mevcut değil)">AF</a></td></tr><tr><th scope="row" class="infobox-label"><a href="/wiki/%C4%B0nternet_%C3%BCst_seviye_alan_adlar%C4%B1_listesi" title="İnternet üst seviye alan adları listesi">İnternet alan adı</a></th><td class="infobox-data"><a href="/wiki/.af" title=".af">.af</a></td></tr></tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33092931">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid #aaa;padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile plainlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"></th> </tr><tr> <th class="vcard navbox-title" style="background: none; font-size: 145%;padding: 0.15em 0.1em;line-height: 1.2em;"><a href="/wiki/Afganistan_tarihi" title="Afganistan tarihi"><span class="fn org label">Afganistan</span> tarihi</a><br /><div style="margin: -0.2em 0; font-size:65%; font-weight:normal;"><a href="/wiki/Kategori:Afganistan_tarihi" title="Kategori:Afganistan tarihi"><b>dizisinin</b></a> bir parçası</div></th> </tr><tr><td style="padding: 0.2em; border-bottom: 1px solid #ccc;"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Shuja_Shah_Durrani_of_Afghanistan_in_1839.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Shuja_Shah_Durrani_of_Afghanistan_in_1839.jpg/200px-Shuja_Shah_Durrani_of_Afghanistan_in_1839.jpg" decoding="async" width="200" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Shuja_Shah_Durrani_of_Afghanistan_in_1839.jpg/300px-Shuja_Shah_Durrani_of_Afghanistan_in_1839.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/24/Shuja_Shah_Durrani_of_Afghanistan_in_1839.jpg/400px-Shuja_Shah_Durrani_of_Afghanistan_in_1839.jpg 2x" data-file-width="968" data-file-height="712" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-above"> <a href="/wiki/Afganistan_tarihinin_zaman_%C3%A7izelgesi" title="Afganistan tarihinin zaman çizelgesi">Zaman çizelgesi</a></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;">Antik</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%C4%B0ndus_Vadisi_Uygarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İndus Vadisi Uygarlığı">İndus Vadisi Uygarlığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 2200–1800 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Baktria-Margiyana_Arkeoloji_B%C3%B6lgesi" title="Baktria-Margiyana Arkeoloji Bölgesi">Ceyhun Uygarlığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 2100–1800 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Gandhara_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gandhara Krallığı (sayfa mevcut değil)">Gandhara Krallığı</a></td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1500–535 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Medler" title="Medler">Med İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 728–550 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 550–330 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Makedonya_(antik_krall%C4%B1k)" title="Makedonya (antik krallık)">Makedon İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 330–312 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Selefk%C3%AE_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Selefkî İmparatorluğu">Selefkî İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 312–150 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Maurya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Maurya İmparatorluğu">Maurya İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 305–180 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Grek-Baktriya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Grek-Baktriya Krallığı">Grek-Baktriya Krallığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 256–125 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 247 BC–224 AD </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Hint-Grek_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hint-Grek Krallığı">Hint-Grek Krallığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 180–90 BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Hint-%C4%B0skitler" title="Hint-İskitler">Hint-İskit krallığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 155–80? BC </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Ku%C5%9Fan_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kuşan İmparatorluğu">Kuşan İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 135 BC – 248 AD </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Hint-Part_krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Hint-Part krallığı">Hint-Part krallığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 20 BC – 50? AD </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasani İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 230–651 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Kidarit_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Kidarit Krallığı">Kidarit Krallığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 320–465 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Kingdom_of_Rob&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kingdom of Rob (sayfa mevcut değil)">Rob</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Alkon_Hunlar%C4%B1" title="Alkon Hunları">Alkon Hunları</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 380–560 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Ak_Hun_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ak Hun İmparatorluğu">Ak Hun İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 410–557 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Nezak_Hunlar%C4%B1" title="Nezak Hunları">Nezak Hunları</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 484–711 </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;">Orta Çağ</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/T%C3%BCrk_%C5%9Eahiler" title="Türk Şahiler">Türk Şahiler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 565–879 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Principality_of_Chaghaniyan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principality of Chaghaniyan (sayfa mevcut değil)">Principality of Chaghaniyan</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 7.–8. yüzyıllar </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/R%C3%A2%C5%9Fid%C3%AEn_Halifeli%C4%9Fi" title="Râşidîn Halifeliği">Râşidîn Halifeliği</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 652–661 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Tang_Hanedan%C4%B1" title="Tang Hanedanı">Tang Çin</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 660–669 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Tibet_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Tibet İmparatorluğu">Tibet İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 660–842 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Emev%C3%AEler" title="Emevîler">Emevîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 661–750 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Zunbils&action=edit&redlink=1" class="new" title="Zunbils (sayfa mevcut değil)">Zunbils</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 680–870 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Lawik_dynasty&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lawik dynasty (sayfa mevcut değil)">Lawik</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">750-977 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Abb%C3%A2s%C3%AEler" title="Abbâsîler">Abbâsîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 750–821 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/T%C3%A2hir%C3%AEler" title="Tâhirîler">Tâhirîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 821–873 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Sefer%C3%AEler" title="Seferîler">Seferîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 863–900 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/S%C3%A2m%C3%A2n%C3%AEler" title="Sâmânîler">Sâmânîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 875–999 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Gazneliler" title="Gazneliler">Gazneliler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 963–1187 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Gurlular" title="Gurlular">Gurlular</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 879 öncesi–1215 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Sel%C3%A7uklu_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Büyük Selçuklu İmparatorluğu">Selçuklular</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1037–1194 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Harezm%C5%9Fahlar_Devleti" title="Harezmşahlar Devleti">Harezmşahlar</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1215–1231 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Harezm%C5%9Fahlar%27%C4%B1n_Mo%C4%9Follar_taraf%C4%B1ndan_istilas%C4%B1" title="Harezmşahlar'ın Moğollar tarafından istilası">Moğol İstilası</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1219–1226 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%C3%87a%C4%9Fatay_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Çağatay Hanlığı">Çağatay Hanlığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1226–1245 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Karluk_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Karluk Krallığı">Karluklar</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1224–1266 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlılar</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1256–1335 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Kert_Hanedan%C4%B1" title="Kert Hanedanı">Kertler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1245–1381 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Timur_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Timur İmparatorluğu">Timurlar</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1370–1507 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Arghun_Hanedan%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arghun Hanedanı (sayfa mevcut değil)">Arghunlar</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1520–1591 </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;">Modern</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><table style="width:100%;border-collapse:collapse;border-spacing:0px 0px;border:none"><tbody><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Bab%C3%BCrl%C3%BCler" title="Babürlüler">Babürlüler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1501–1738 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Safev%C3%AEler" title="Safevîler">Safevîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1510–1709 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Kunduz_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kunduz Hanlığı (sayfa mevcut değil)">Kunduz Hanlığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> ?–1859 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Hotak%C3%AEler" title="Hotakîler">Hotakîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1709–1738 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Sadozai_Sultanate_of_Herat&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sadozai Sultanate of Herat (sayfa mevcut değil)">Sadozai Sultanate</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1716–1732 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Af%C5%9Far_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Afşar İmparatorluğu">Afşar İmparatorluğu</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1738–1747 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/D%C3%BCrr%C3%A2n%C3%AEler" title="Dürrânîler">Dürrânîler</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1747–1823 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Maimana_Hanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Maimana Hanlığı (sayfa mevcut değil)">Maimana Hanlığı</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1747–1892 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Herat_(1793-1863)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Herat (1793-1863) (sayfa mevcut değil)">Herat</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1793–1863 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Principality_of_Qandahar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Principality of Qandahar (sayfa mevcut değil)">Principality of Qandahar</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;">1818–1855 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_Emirli%C4%9Fi" title="Afganistan Emirliği">Emirlik</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1823–1926 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_Emirli%C4%9Fi_(1929)" title="Afganistan Emirliği (1929)">Sakkavist Emirliği</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1929 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Afganistan Krallığı">Krallık</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1926–1973 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=1973_Afgan_darbesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1973 Afgan darbesi (sayfa mevcut değil)">Daoud darbesi</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1973 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Afganistan_Cumhuriyeti_(1973%E2%80%931978)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan Cumhuriyeti (1973–1978) (sayfa mevcut değil)">Cumhuriyet</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1973–1978 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Sevr_Devrimi" title="Sevr Devrimi">Sevr Devrimi</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1978 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Afganistan Demokratik Cumhuriyeti">Demokratik Cumhuriyet</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1978–1992 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=1990_Afgan_darbe_giri%C5%9Fimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1990 Afgan darbe girişimi (sayfa mevcut değil)">Tanai darbe girişimi</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1990 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Devleti" title="Afganistan İslam Devleti">İslam Devleti</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1992–1996 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi_(1996-2001)" title="Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)">İslam Emirliği</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 1996–2001 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Afganistan%27%C4%B1n_ABD_taraf%C4%B1ndan_istilas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'ın ABD tarafından istilası (sayfa mevcut değil)">ABD istilası</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 2001 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Devleti" title="Afganistan İslam Devleti">İslam Devleti</a> (yeniden) </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 2001 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/w/index.php?title=Afgan_Ge%C3%A7ici_Y%C3%B6netimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afgan Geçici Yönetimi (sayfa mevcut değil)">Geçici</a>/<a href="/wiki/Afganistan_Ge%C3%A7i%C5%9F_Y%C3%B6netimi" title="Afganistan Geçiş Yönetimi">Geçiş Yönetimi</a> </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 2001–2004 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Cumhuriyeti" title="Afganistan İslam Cumhuriyeti">İslam Cumhuriyeti</a> (<a href="/w/index.php?title=Afganistan_%C4%B0slam_Cumhuriyeti%27nin_siyaseti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin siyaseti (sayfa mevcut değil)">siyaset</a>) </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> 2004–2021 </td></tr><tr style="vertical-align:top"><td style="text-align:left;"> <a class="mw-selflink selflink">İslam Emirliği</a> (yeniden) </td><td style="white-space:nowrap;text-align:right;"> <span style="font-size:85%;">since</span> 2021 </td></tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;">İlgili tarihteki bölgeler</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32637355">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"> <ul><li><a href="/wiki/Arachosia" title="Arachosia">Arachosia</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Aria_(b%C3%B6lge)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aria (bölge) (sayfa mevcut değil)">Aria</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ariana&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ariana (sayfa mevcut değil)">Ariana</a></li> <li><a href="/wiki/Baktriya" title="Baktriya">Baktriya</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Gandhara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Gandhara (sayfa mevcut değil)">Gandhara</a></li> <li><a href="/wiki/Antik_%C4%B0ran" title="Antik İran">İran</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kabulistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kabulistan (sayfa mevcut değil)">Kabulistan</a></li> <li><a href="/wiki/Kafiristan" title="Kafiristan">Kafiristan</a></li> <li><a href="/wiki/Horasan" title="Horasan">Horasan</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Kushanshahr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kushanshahr (sayfa mevcut değil)">Kushanshahr</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Paropamisadae&action=edit&redlink=1" class="new" title="Paropamisadae (sayfa mevcut değil)">Paropamisadae</a></li> <li><a href="/wiki/Sistan" title="Sistan">Sistan</a></li> <li><a href="/wiki/Zabulistan" title="Zabulistan">Zabulistan</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="background:#eee;text-align:center;">İlgili başlıklar</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Political_history_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Political history of Afghanistan (sayfa mevcut değil)">Political history</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Political_violence_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Political violence in Afghanistan (sayfa mevcut değil)">Political violence</a></li> <li><a href="/wiki/Afganistan_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC" title="Afganistan kültürü">Kültür</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Economic_history_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Economic history of Afghanistan (sayfa mevcut değil)">Economic history</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Name_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Name of Afghanistan (sayfa mevcut değil)">Name</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afghan_(ethnonym)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afghan (ethnonym) (sayfa mevcut değil)">Afghan (ethnonym)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_years_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of years in Afghanistan (sayfa mevcut değil)">List of years</a></li> <li><a href="/wiki/Afganistan_devlet_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi" title="Afganistan devlet başkanları listesi">Devlet başkanları listesi</a></li> <li><a href="/wiki/Afganistan_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-disambig" title="Afganistan Savaşı">Savaşlar</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=List_of_wars_involving_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of wars involving Afghanistan (sayfa mevcut değil)">List of wars</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=History_of_Hinduism_in_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="History of Hinduism in Afghanistan (sayfa mevcut değil)">Hinduism history</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hindu_and_Buddhist_heritage_of_Afghanistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hindu and Buddhist heritage of Afghanistan (sayfa mevcut değil)">Hindu and Buddhist heritage</a></li> <li><a href="/wiki/Afganistan%27daki_Yahudilerin_tarihi" title="Afganistan'daki Yahudilerin tarihi">Yahudilerin tarihi</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=M%C3%BCsl%C3%BCmanlar%C4%B1n_Afganistan%27%C4%B1_fetihleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Müslümanların Afganistan'ı fetihleri (sayfa mevcut değil)">Müslüman fetihleri</a></li></ul> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below"> <ul><li><span typeof="mw:File"><span title="Kategori"><img alt="Kategori" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/16px-Symbol_category.svg.png" decoding="async" width="16" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/24px-Symbol_category.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/ba/Symbol_category.svg/32px-Symbol_category.svg.png 2x" data-file-width="180" data-file-height="185" /></span></span> <a href="/wiki/Kategori:Afganistan_tarihi" title="Kategori:Afganistan tarihi">Kategori</a></li></ul></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r25548259">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Afganistan_tarihi" title="Şablon:Afganistan tarihi"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Afganistan_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şablon tartışma:Afganistan tarihi (sayfa mevcut değil)"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Afganistan_tarihi&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>Afganistan</b>,<sup id="cite_ref-32" class="reference"><a href="#cite_note-32"><span class="cite-bracket">[</span>d<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> resmi adıyla <b>Afganistan İslam Emirliği</b>,<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>e<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a> ve <a href="/wiki/G%C3%BCney_Asya" title="Güney Asya">Güney Asya</a>'nın kesiştiği noktada yer alan ve <a href="/wiki/Denize_k%C4%B1y%C4%B1s%C4%B1_olmayan_%C3%BClkeler" title="Denize kıyısı olmayan ülkeler">denize kıyısı olmayan bir ülkedir</a>. <a href="/w/index.php?title=Durand_Hatt%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Durand Hattı (sayfa mevcut değil)">Doğu ve güneyde</a> <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a>, <a href="/w/index.php?title=Afganistan-%C4%B0ran_s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan-İran sınırı (sayfa mevcut değil)">batıda</a> <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a>, <a href="/w/index.php?title=Afganistan-T%C3%BCrkmenistan_s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan-Türkmenistan sınırı (sayfa mevcut değil)">kuzeybatıda</a> <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a>, <a href="/wiki/Afganistan-%C3%96zbekistan_s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1" title="Afganistan-Özbekistan sınırı">kuzeyde</a> <a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a>, <a href="/w/index.php?title=Afganistan-Tacikistan_s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan-Tacikistan sınırı (sayfa mevcut değil)">kuzeydoğuda</a> <a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan">Tacikistan</a> ve <a href="/w/index.php?title=Afganistan-%C3%87in_s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan-Çin sınırı (sayfa mevcut değil)">kuzeydoğu ve doğuda</a> <a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin</a> ile komşudur. 652.864 kilometrekarelik bir alanı kaplayan ülke, <a href="/wiki/Hinduku%C5%9F_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Hindukuş Dağları">Hindukuş Sıradağları</a> tarafından ayrılan <a href="/wiki/G%C3%BCney_T%C3%BCrkistan" title="Güney Türkistan">kuzey</a> ve <a href="/w/index.php?title=Sistan_Basin&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistan Basin (sayfa mevcut değil)">güneybatıdaki</a> ovalarla ağırlıklı olarak dağlıktır. <a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a> ülkenin başkenti ve en büyük şehridir. Dünya Nüfus incelemesine göre, 2023 yılı itibarıyla <a href="/wiki/Afganistan_demografisi" title="Afganistan demografisi">Afganistan'ın nüfusu</a> 43 milyondur.<sup id="cite_ref-Population_2021_34-0" class="reference"><a href="#cite_note-Population_2021-34"><span class="cite-bracket">[</span>29<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Afganistan <a href="/w/index.php?title=Ulusal_%C4%B0statistik_Bilgi_Kurumu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ulusal İstatistik Bilgi Kurumu (sayfa mevcut değil)">Ulusal İstatistik Bilgi Kurumu</a>, 2020 yılı itibarıyla nüfusun 32,9 milyon olduğunu tahmin etmektedir.<sup id="cite_ref-35" class="reference"><a href="#cite_note-35"><span class="cite-bracket">[</span>30<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27%C4%B1n_antik_tarihi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'ın antik tarihi (sayfa mevcut değil)">Afganistan'da insan yerleşimi</a> <a href="/wiki/Orta_Paleolitik" title="Orta Paleolitik">Orta Paleolitik</a> döneme kadar uzanmaktadır. Halk arasında <a href="/wiki/%C4%B0mparatorluklar_Mezarl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="İmparatorluklar Mezarlığı">İmparatorluklar Mezarlığı</a> olarak anılan bu topraklar,<sup id="cite_ref-36" class="reference"><a href="#cite_note-36"><span class="cite-bracket">[</span>31<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Persler</a>, <a href="/wiki/%C4%B0skender" title="İskender">Büyük İskender</a>, <a href="/wiki/Maurya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Maurya İmparatorluğu">Maurya İmparatorluğu</a>, <a href="/w/index.php?title=M%C3%BCsl%C3%BCmanlar%C4%B1n_Afganistan%27%C4%B1_fethi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Müslümanların Afganistan'ı fethi (sayfa mevcut değil)">Arap Müslümanlar</a>, <a href="/wiki/Harezm%C5%9Fahlar%E2%80%99%C4%B1n_Mo%C4%9Follar_taraf%C4%B1ndan_istilas%C4%B1" class="mw-redirect" title="Harezmşahlar’ın Moğollar tarafından istilası">Moğollar</a>, <a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_Avrupa_etkisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Avrupa etkisi (sayfa mevcut değil)">İngilizler</a>, <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_Afganistan%27a_m%C3%BCdahalesi" title="Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi">Sovyetler Birliği</a> ve <a href="/wiki/Afganistan_Sava%C5%9F%C4%B1_(2001-2021)" title="Afganistan Savaşı (2001-2021)">ABD liderliğindeki koalisyon</a> da dahil olmak üzere <a href="/w/index.php?title=Afganistan_istilalar%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan istilaları (sayfa mevcut değil)">çok sayıda askeri sefere</a> tanıklık etmiştir. Afganistan aynı zamanda <a href="/wiki/Grek-Baktriya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Grek-Baktriya Krallığı">Grek-Baktriyalılar</a> ve <a href="/wiki/Bab%C3%BCrl%C3%BCler" title="Babürlüler">Babürlülerin</a> ve diğerlerinin büyük imparatorluklar kurmak için yükseldikleri bir kaynak olmuştur.<sup id="cite_ref-37" class="reference"><a href="#cite_note-37"><span class="cite-bracket">[</span>32<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Hem <a href="/wiki/Antik_%C4%B0ran" title="Antik İran">İran</a> hem de <a href="/w/index.php?title=B%C3%BCy%C3%BCk_Hindistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Büyük Hindistan (sayfa mevcut değil)">Hint</a> kültür alanlarındaki çeşitli fetihler<sup id="cite_ref-38" class="reference"><a href="#cite_note-38"><span class="cite-bracket">[</span>33<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-39" class="reference"><a href="#cite_note-39"><span class="cite-bracket">[</span>34<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve dönemler nedeniyle bölge <a href="/wiki/Zerd%C3%BC%C5%9Ft%C3%A7%C3%BCl%C3%BCk" title="Zerdüştçülük">Zerdüştçülük</a>, <a href="/wiki/Budizm" title="Budizm">Budizm</a>, <a href="/wiki/Hinduizm" title="Hinduizm">Hinduizm</a> ve daha sonra <a href="/wiki/%C4%B0slam" title="İslam">İslam</a> için bir merkez olmuştur.<sup id="cite_ref-40" class="reference"><a href="#cite_note-40"><span class="cite-bracket">[</span>35<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Modern Afganistan devleti 18. yüzyılda <a href="/wiki/D%C3%BCrr%C3%A2n%C3%AEler" title="Dürrânîler">Durrani Afgan İmparatorluğu</a> ile başlamıştır,<sup id="cite_ref-41" class="reference"><a href="#cite_note-41"><span class="cite-bracket">[</span>36<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ancak <a href="/wiki/Dost_Muhammed_Han" title="Dost Muhammed Han">Dost Muhammed Han</a> bazen <a href="/wiki/Afganistan_Emirli%C4%9Fi" title="Afganistan Emirliği">ilk modern Afgan devletinin</a> kurucusu olarak kabul edilmektedir.<sup id="cite_ref-42" class="reference"><a href="#cite_note-42"><span class="cite-bracket">[</span>37<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Afganistan, <a href="/wiki/Britanya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Britanya İmparatorluğu">Britanya İmparatorluğu</a> ile <a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Rus İmparatorluğu</a> arasındaki <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_Oyun" title="Büyük Oyun">Büyük Oyun</a>'da bir <a href="/wiki/Tampon_devlet" title="Tampon devlet">tampon devlet</a> haline gelmiştir. İngilizler Hindistan'dan Afganistan'a boyun eğdirmeye çalışmış ancak <a href="/wiki/I._%C4%B0ngiliz-Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. İngiliz-Afgan Savaşı">Birinci İngiliz-Afgan Savaşı</a>'nda püskürtülmüştür; <a href="/wiki/II._%C4%B0ngiliz-Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="II. İngiliz-Afgan Savaşı">İkinci İngiliz-Afgan Savaşı</a>'nda ise İngilizler zafer kazanmıştır. 1919'daki <a href="/wiki/III._%C4%B0ngiliz_Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="III. İngiliz Afgan Savaşı">Üçüncü İngiliz-Afgan Savaşı</a>'nın ardından Afganistan yabancı siyasi hegemonyadan kurtuldu ve 1926'da bağımsız <a href="/wiki/Afganistan_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Afganistan Krallığı">Afganistan Krallığı</a> olarak ortaya çıktı. Bu monarşi 1973 yılında <a href="/wiki/Muhammed_Zahir_%C5%9Eah" title="Muhammed Zahir Şah">Zahir Şah</a>'ın <a href="/w/index.php?title=1973_Afganistan_asker%C3%AE_darbesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="1973 Afganistan askerî darbesi (sayfa mevcut değil)">devrilmesine</a> ve ardından <a href="/wiki/Afganistan_Cumhuriyeti" title="Afganistan Cumhuriyeti">Afganistan Cumhuriyeti</a>'nin kurulmasına kadar neredeyse yarım yüzyıl sürmüştür. </p><p>1970'lerin sonlarından bu yana Afganistan'ın tarihine <a href="/wiki/Afganistan_Sava%C5%9F%C4%B1_(1978-g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCz)" title="Afganistan Savaşı (1978-günümüz)">darbeler, işgaller, isyanlar ve iç savaşlar da dahil olmak üzere kapsamlı savaşlar hakim olmuştur</a>. Çatışma, 1978'de <a href="/wiki/Sevr_Devrimi" title="Sevr Devrimi">komünist bir devrimin</a> <a href="/wiki/Afganistan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Afganistan Demokratik Cumhuriyeti">sosyalist bir devlet kurmasıyla</a> başladı (kendisi de 1973'teki bir darbenin ardından kurulan diktatörlüğe bir yanıttı) ve ardından gelen çatışmalar <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi" title="Sovyetler Birliği">Sovyetler Birliği</a>'nin <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_Afganistan%27a_m%C3%BCdahalesi" title="Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi">1979'da Afganistan'ı istila etmesine</a> neden oldu. <a href="/wiki/Afgan_m%C3%BCcahitler" title="Afgan mücahitler">Mücahitler</a>, Sovyet-Afgan Savaşı'nda Sovyetlere karşı savaştı ve <a href="/wiki/Sovyet_g%C3%BC%C3%A7lerinin_Afganistan%27dan_%C3%A7ekilmesi" title="Sovyet güçlerinin Afganistan'dan çekilmesi">Sovyetlerin 1989'da çekilmesinin</a> ardından kendi aralarında savaşmaya devam ettiler. <a href="/wiki/Taliban" title="Taliban">Taliban</a> 1996'ya kadar ülkenin büyük bölümünü kontrol etti, ancak <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi_(1996-2001)" title="Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)">Afganistan İslam Emirliği</a> 2001'de <a href="/w/index.php?title=Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri%27nin_Afganistan%27%C4%B1_istilas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Amerika Birleşik Devletleri'nin Afganistan'ı istilası (sayfa mevcut değil)">ABD'nin Afganistan'ı istilasıyla</a> devrilmeden önce çok az uluslararası tanınırlığa sahipti. Taliban, <a href="/wiki/Kabil%27in_D%C3%BC%C5%9F%C3%BC%C5%9F%C3%BC_(2021)" title="Kabil'in Düşüşü (2021)">Kabil'i ele geçirdikten</a> sonra 2021'de iktidara geri döndü ve <a href="/wiki/Afganistan_Sava%C5%9F%C4%B1_(2001-2021)" title="Afganistan Savaşı (2001-2021)">2001-2021 savaşını</a> sona erdirdi.<sup id="cite_ref-43" class="reference"><a href="#cite_note-43"><span class="cite-bracket">[</span>38<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Taliban hükûmeti uluslararası alanda tanınmamaya devam ediyor.<sup id="cite_ref-44" class="reference"><a href="#cite_note-44"><span class="cite-bracket">[</span>39<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Afganistan <a href="/wiki/Lityum" title="Lityum">lityum</a>, <a href="/wiki/Demir" title="Demir">demir</a>, <a href="/wiki/%C3%87inko" title="Çinko">çinko</a> ve <a href="/wiki/Bak%C4%B1r" title="Bakır">bakır</a> gibi doğal kaynaklar bakımından zengindir. <a href="/wiki/Kubar" title="Kubar">Kenevir reçinesinin</a> en büyük ikinci,<sup id="cite_ref-45" class="reference"><a href="#cite_note-45"><span class="cite-bracket">[</span>40<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Safran" title="Safran">safran</a><sup id="cite_ref-46" class="reference"><a href="#cite_note-46"><span class="cite-bracket">[</span>41<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve <a href="/wiki/Ka%C5%9Fmir_(kuma%C5%9F)" title="Kaşmir (kumaş)">kaşmirin</a><sup id="cite_ref-47" class="reference"><a href="#cite_note-47"><span class="cite-bracket">[</span>42<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ise en büyük üçüncü üreticisidir. Ülke, <a href="/wiki/G%C3%BCney_Asya_B%C3%B6lgesel_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatı">Güney Asya Bölgesel İşbirliği Teşkilatının</a> bir üyesi ve <a href="/wiki/%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="İslam İşbirliği Teşkilatı">İslam İşbirliği Teşkilatının</a> kurucu üyesidir. Afganistan, <a href="/wiki/%C4%B0nsani_Geli%C5%9Fme_Endeksi" title="İnsani Gelişme Endeksi">İnsani Gelişme Endeksi</a>'nde 180. sırada yer alarak dünyanın en az gelişmiş ülkeleri arasında yer almaktadır. Afganistan'ın gayrisafi yurtiçi hasılası (GSYH) satın alma gücü paritesine göre 81 milyar dolar, nominal değerlere göre ise 20,1 milyar dolardır. Kişi başına düşen GSYH, 2020 itibariyle en düşük ülkeler arasındadır. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Etimoloji">Etimoloji</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=1" title="Değiştirilen bölüm: Etimoloji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=1" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Etimoloji"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>"<a href="/w/index.php?title=Afgan_(etnonim)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afgan (etnonim) (sayfa mevcut değil)"><i>Afgan</i></a>" adı, bazı bilginlere göre, <a href="/wiki/Hinduku%C5%9F_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Hindukuş Dağları">Hindukuş</a> bölgesinin eski sakinleri olan <a href="/w/index.php?title=A%C5%9Bvaka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aśvaka (sayfa mevcut değil)"><i>Aśvakan</i></a> veya Assakan adından türetilmiştir.<sup id="cite_ref-48" class="reference"><a href="#cite_note-48"><span class="cite-bracket">[</span>43<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-49" class="reference"><a href="#cite_note-49"><span class="cite-bracket">[</span>44<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-50" class="reference"><a href="#cite_note-50"><span class="cite-bracket">[</span>45<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-51" class="reference"><a href="#cite_note-51"><span class="cite-bracket">[</span>46<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-52" class="reference"><a href="#cite_note-52"><span class="cite-bracket">[</span>47<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <i>Aśvakan</i> kelime anlamı, "atlılar", "at yetiştiricileri" veya "süvariler" anlamına gelir.<sup id="cite_ref-53" class="reference"><a href="#cite_note-53"><span class="cite-bracket">[</span>48<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Tarihsel olarak, Afgan etnik adı, etnik <a href="/wiki/Pe%C5%9Ftunlar" title="Peştunlar">Peştunlar</a> için kullanılmıştır.<sup id="cite_ref-Afghan_54-0" class="reference"><a href="#cite_note-Afghan-54"><span class="cite-bracket">[</span>49<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <i>Afgan</i> adının Arapça ve Farsça biçimi ilk olarak 10. yüzyıl coğrafya kitabı <i><a href="/wiki/Hud%C3%BBd_el-%C3%A2lem" title="Hudûd el-âlem">Hudûd el-âlem</a></i>'de onaylanmıştır.<sup id="cite_ref-55" class="reference"><a href="#cite_note-55"><span class="cite-bracket">[</span>50<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Adın son kısmındaki "<i><a href="/wiki/-stan" title="-stan">-stan</a></i>", Farsçada "-yeri" anlamına gelen bir ektir. Bu nedenle, "Afganistan", tarihsel anlamda "Afganların ülkesi" veya "Peştunların ülkesi" anlamına gelir.<sup id="cite_ref-56" class="reference"><a href="#cite_note-56"><span class="cite-bracket">[</span>51<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Tarihçe"><span id="Tarih.C3.A7e"></span>Tarihçe</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=2" title="Değiştirilen bölüm: Tarihçe" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=2" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihçe"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Afganistan_tarihi" title="Afganistan tarihi">Afganistan tarihi</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Tarihöncesi_ve_Antik_Çağ"><span id="Tarih.C3.B6ncesi_ve_Antik_.C3.87a.C4.9F"></span>Tarihöncesi ve Antik Çağ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=3" title="Değiştirilen bölüm: Tarihöncesi ve Antik Çağ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=3" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Tarihöncesi ve Antik Çağ"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Arkeolojik kazılarda paleolitik, mezolitik, neolitik, bronz ve demir çağlarına ait tipik eserlere rastlanan Afganistan topraklarında, kentsel yaşamın MÖ 3000 ile MÖ 2000 yılları arasında başlamış olabileceği değerlendirilmektedir. Afganistan'da <a href="/wiki/Ahameni%C5%9F_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Ahameniş İmparatorluğu">Ahameniş</a> hakimiyeti <a href="/wiki/II._Kiros" title="II. Kiros">II. Kiros</a> tarafından MÖ 6. yüzyılda kurulmuş ve <a href="/wiki/I._Darius" title="I. Darius">I. Darius</a> tarafından güçlendirilmiştir. Bu siyasi varlık <a href="/wiki/B%C3%BCy%C3%BCk_%C4%B0skender" class="mw-redirect" title="Büyük İskender">Büyük İskender</a>’in Afganistan fetihlerine kadar hüküm sürmüştür. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Greco-BactrianKingdomMap-tr.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Greco-BactrianKingdomMap-tr.svg/320px-Greco-BactrianKingdomMap-tr.svg.png" decoding="async" width="320" height="176" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Greco-BactrianKingdomMap-tr.svg/480px-Greco-BactrianKingdomMap-tr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Greco-BactrianKingdomMap-tr.svg/640px-Greco-BactrianKingdomMap-tr.svg.png 2x" data-file-width="1494" data-file-height="824" /></a><figcaption>En geniş sınırlarında <a href="/wiki/Grek-Baktriya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Grek-Baktriya Krallığı">Grek-Baktriya Krallığı</a></figcaption></figure> <p>Büyük İskender’in <a href="/wiki/Key%C3%A2n%C3%AEler" title="Keyânîler">Keyânîler</a>'i yıkması ile Makedonyalılar Afganistan topraklarında hüküm sürmeye başlamıştır. İmparatorluk parçalandıktan sonra oluşmuş <a href="/wiki/Selefk%C3%AE_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Selefkî İmparatorluğu">Selefkî İmparatorluğu</a>'nda ayrılmış <a href="/wiki/Grek-Baktriya_Krall%C4%B1%C4%9F%C4%B1" title="Grek-Baktriya Krallığı">Grek-Baktriya Krallığı</a> Afganistan’da hüküm sürmüştür. Son Grek Kral <a href="/w/index.php?title=Hermaeus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hermaeus (sayfa mevcut değil)">Hermaeus</a>, MS 45 yılına doğru Kuşanlar'ın egemenliğini kabul etmiştir. Bu döneme kadar yaklaşık iki yüz yıl, küçük Yunan prenslikleri, <a href="/wiki/Y%C3%BCe%C3%A7iler" title="Yüeçiler">Yüeçiler</a>'in baskısı ile kuzeyden güneye sürülerek Afganistan’ın büyük bir kısmını işgal eden <a href="/wiki/%C4%B0skitler" title="İskitler">İskitler</a> ve işgalci diğer kavimlerle beraber yaşamışlardır. <a href="/wiki/Hint-%C4%B0skitler" title="Hint-İskitler">Hint-İskitler</a> Afganistan’dan Hindistan’a Baltistan, İran’a Herat üzerinden yürümekle birlikte bugün <a href="/wiki/Sistan" title="Sistan">Sistan</a> olarak anılan o zamanki “Drangiana” bölgesini ele geçirmişlerdir. <a href="/wiki/%C4%B0skitler" title="İskitler">İskitler</a> ayrıca Büyük İskender'in haleflerinden bir Yunan prensin elindeki Baktriya'yı işgal etmişlerdir. Ancak Yüeçiler'in baskısı devam edince buradan da çıkmak zorunda kalmışlardır. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Kushanmap.jpg"><img resource="/wiki/Dosya:Kushanmap.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Kushanmap.jpg/200px-Kushanmap.jpg" decoding="async" width="200" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Kushanmap.jpg/300px-Kushanmap.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Kushanmap.jpg/400px-Kushanmap.jpg 2x" data-file-width="1119" data-file-height="1440" /></a><figcaption>Kuşanların en geniş sınırları</figcaption></figure> <p>Sistan (Sakastana) bölgesindeki İskitler üzerinde önemli etkiler bırakan <a href="/wiki/Part_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Part İmparatorluğu">Part İmparatorluğu</a>, <a href="/w/index.php?title=Baktriya_Devleti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Baktriya Devleti (sayfa mevcut değil)">Baktriya Devleti</a>’nin kurulduğu dönemlerde Kuzey İran'da siyasi bir varlık olarak ortaya çıkmıştır. <a href="/wiki/Y%C3%BCe%C3%A7iler" title="Yüeçiler">Yüeçiler</a> MÖ 140 yılında Kuşanların liderliğinde Baktria bölgesi ele geçirerek egemenlikleri altına almaları sonucu bölgenin etnik ve kültürel yapısı bu yeni katılımla daha da zenginleşmiştir. Yüeçiler’in beş kolundan biri olan <a href="/wiki/Ku%C5%9Fan_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Kuşan İmparatorluğu">Kuşanlar</a>, diğer Yüeçi prenslikleri üzerinde hakimiyet kurduktan sonra Afganistan’da bulunan rakip devletleri MÖ 50 ile MS 50 yılları arasında etkisiz hale getirmeyi başarmışlardır. Kuşanlar, Part İmparatorluğu'na boyun eğdirmiş ve Kâbil'i de ele geçirmişlerdir. Kuşan hakimiyet alanı <a href="/w/index.php?title=I._Kaphidies&action=edit&redlink=1" class="new" title="I. Kaphidies (sayfa mevcut değil)">I. Kaphidies</a> zamanında Afganistan’ı da içine alacak şekilde Parthia ülkesinden <a href="/wiki/Ganj_Nehri" class="mw-redirect" title="Ganj Nehri">Ganj Nehri</a>’ne kadar, kuzeyde ise <a href="/wiki/So%C4%9Fdiana" class="mw-redirect" title="Soğdiana">Soğdiana'ya</a> kadar genişlemiştir. Bugünkü <a href="/w/index.php?title=Bagram&action=edit&redlink=1" class="new" title="Bagram (sayfa mevcut değil)">Bagram</a> şehri ise iki bin yıl önce Kuşanlar'a başkentlik yapmıştır. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Hephthalites500.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Hephthalites500.png/220px-Hephthalites500.png" decoding="async" width="220" height="128" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Hephthalites500.png/330px-Hephthalites500.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Hephthalites500.png/440px-Hephthalites500.png 2x" data-file-width="1644" data-file-height="959" /></a><figcaption>500'de <a href="/wiki/Eftalitler" class="mw-redirect" title="Eftalitler">Eftalitler</a></figcaption></figure> <p>Kuşanlardan sonra <a href="/wiki/Ak_Hunlar" class="mw-redirect" title="Ak Hunlar">Ak Hunlar</a> 460 yılı civarında, <a href="/wiki/Hazar_Denizi" title="Hazar Denizi">Hazar Denizi</a>’nden başlayan ve doğuya doğru Kuzey Afganistan’ı da içine alan bir devlet kurmuşlardır. Bölgenin Ak Hun hakimiyetine girmesine kadar devam eden dönem, Afganistan’da İran ve Hindistan nüfuz mücadelesi dönemi olmuştur. Bu dönemde Partların etkisi tamamıyla ortadan kalkmış ve onların yerini <a href="/wiki/Sasani_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Sasani İmparatorluğu">Sasaniler</a> almıştır. Kuşanların Afganistan’daki hakimiyeti 5. yüzyıl sonuna doğru Sasanilerle mücadele eden Akhunların bölgeyi istila etmelerine kadar sürmüştür. Akhunların güçlenmesi ile etkisizleşen Kuşan beyleri ise “Şahi” unvanı ile Müslümanların Afganistan topraklarında görülmeye başladıkları 880 yılına kadar Kâbil'de hüküm sürmeye devam etmişlerdir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Orta_Çağ"><span id="Orta_.C3.87a.C4.9F"></span>Orta Çağ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=4" title="Değiştirilen bölüm: Orta Çağ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=4" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Orta Çağ"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Arap ordularının önce <a href="/wiki/Kadisiye_Muharebesi" title="Kadisiye Muharebesi">636 yılında Kadisiye</a>'de, ardından 642 yılında <a href="/wiki/Nih%C3%A2vend_Muharebesi" title="Nihâvend Muharebesi">Nihavend Muharebesi</a>'nde Sasaniler'i yenmeleri ile İslamiyet'in yayılması doğuya doğru ivme kazanmıştır. Basra Valisi <a href="/wiki/Abdullah_bin_Amr" title="Abdullah bin Amr">Abdullah Bin Amir</a> 650 yılında bir ordusunu <a href="/wiki/Horasan_(%C4%B0ran)" title="Horasan (İran)">Horasan’a</a>, diğer bir ordusunu da Sasani Kralı <a href="/wiki/III._Yezdigirt" class="mw-redirect" title="III. Yezdigirt">III. Yezdigirt</a>'in peşinden Sistan'a doğru göndermiştir. Sasani Kralı'nın ele geçirilip öldürüldüğü bu sefer sonunda Arap orduları ilk defa Batı ve Kuzey Afganistan'ı, Baktria ve Herat'ı işgal etmişlerse de bölgede tamamen hakimiyet kuramamışlardır. Ancak <a href="/wiki/Muaviye" class="mw-redirect" title="Muaviye">Muaviye</a> döneminde, 698 ve 700 yılında İslam orduları Kâbil'i almak için saldırılarda bulunmuştur. </p><p>861 yılında Sistan'daki askerî güce komuta etmeye başlayan <a href="/w/index.php?title=Yakub_bin_Leys&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yakub bin Leys (sayfa mevcut değil)">Yakub bin Leys</a> komutasındaki <a href="/wiki/Sefer%C3%AEler" title="Seferîler">Seferîler</a>, 867 yılında <a href="/wiki/Kirman_(%C5%9Fehir)" title="Kirman (şehir)">Kirman</a>, Şiraz ve Herat'ı ele geçirdi. 871 yılında ise <a href="/wiki/Belh" title="Belh">Belh</a>, <a href="/wiki/Baktriya" title="Baktriya">Baktriya</a> ve Kâbil bölgesinin yönetimi halife tarafından Yakub bin Leys'e verilmiştir. İran Platosu, Orta Asya ve <a href="/wiki/Hint_alt_k%C4%B1tas%C4%B1" title="Hint alt kıtası">Hindistan altkıtası</a> arasında bu üç istikamete bağlantı sağlayan stratejik özelliği ile Kâbil Vadisi, İslam'a karşı uzun yıllar direniş merkezi olmuştur. Bu dönemde Orta Asya kökenli kavimlerin Afganistan'daki hakimiyetlerinin öne çıktığı görülmektedir. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Ghaznavid_Empire_975_-_1187_(AD).PNG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Ghaznavid_Empire_975_-_1187_%28AD%29.PNG/220px-Ghaznavid_Empire_975_-_1187_%28AD%29.PNG" decoding="async" width="220" height="152" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Ghaznavid_Empire_975_-_1187_%28AD%29.PNG/330px-Ghaznavid_Empire_975_-_1187_%28AD%29.PNG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Ghaznavid_Empire_975_-_1187_%28AD%29.PNG/440px-Ghaznavid_Empire_975_-_1187_%28AD%29.PNG 2x" data-file-width="620" data-file-height="428" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gazneliler" title="Gazneliler">Gazneliler</a></figcaption></figure> <p>Afganistan toprakları bu zaman diliminde Türk soylu kavimler ile İrani kavimler arasında bir mücadele ve hakimiyet sahası olmuştur. Saffarilerin 900 yılında <a href="/wiki/S%C3%A2m%C3%A2n%C3%AEler" title="Sâmânîler">Sâmânîler</a>'e mağlup olmasıyla Afganistan'ın bir bölümü Samani egemenliğine geçti. Gazne Hanedanı'nın asıl kurucusu <a href="/wiki/Seb%C3%BCk_Tegin" title="Sebük Tegin">Sebük Tigin</a>, Samanilerin otoritesini tanımakla birlikte kendi adına para bastırmış, Zamin-Davar, Gor ve Zabilistan, bölgesinde güçlü bir otorite tesis etmiştir. Afganistan'da böylelikle egemenlik kuran Sebük Tigin, Gazne'yi işgal eden ve Kâbil bölgesinde hakimiyet kurmaya çalışan Pencab Racası Jaipal'a karşı başlattığı mücadele sonunda 988 yılında Kâbil ve civarını kendi hakimiyet alanına alarak <a href="/wiki/Gazne_Devleti" class="mw-redirect" title="Gazne Devleti">Gazne Devleti</a> topraklarına katmıştır. </p><p>Taciklerin bir kolu olan <a href="/wiki/Gurlular" title="Gurlular">Gurlular</a> ile Behramşah'ın uzun süren mücadelesi Gaznelilerin aleyhine sonuçlanmış ve <a href="/wiki/Gazne" title="Gazne">Gazne</a>, Gurlu beyi Alaaddin tarafından ele geçirilmiştir. <a href="/wiki/Gurlular" title="Gurlular">Gurlular</a> 1187 yılında <a href="/wiki/Gazne_Devleti" class="mw-redirect" title="Gazne Devleti">Gazne Devleti</a>'ni tamamen ortadan kaldırmıştır. Ancak Gurlular'ın Afganistan Platosu'nda kurmuş oldukları hakimiyet de uzun sürmemiştir. Gurlu ordusu 1204 yılında <a href="/wiki/Harzem%C5%9Fahlar" class="mw-redirect" title="Harzemşahlar">Harzemşahlar</a> ve <a href="/wiki/Karah%C4%B1taylar" title="Karahıtaylar">Karahıtaylar</a>'ın müşterek ordusuna karşı yapmış olduğu savaşta yenilmesinden sonra Gazne bir süre Gurlu ordusunda görevli Türk komutanların denetimine geçmiştir. Gazne, 1215 yılında <a href="/wiki/Harzem%C5%9Fahlar" class="mw-redirect" title="Harzemşahlar">Harzemşahlar</a> tarafından ele geçirilmiş ve <a href="/wiki/Gurlular" title="Gurlular">Gurlular</a> dönemi Afganistan'da tamamen kapanmıştır. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Gengis_Khan_empire-tr.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gengis_Khan_empire-tr.svg/260px-Gengis_Khan_empire-tr.svg.png" decoding="async" width="260" height="169" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gengis_Khan_empire-tr.svg/390px-Gengis_Khan_empire-tr.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Gengis_Khan_empire-tr.svg/520px-Gengis_Khan_empire-tr.svg.png 2x" data-file-width="1022" data-file-height="663" /></a><figcaption>Moğol akınları Afganistan nüfusunu önemli ölçüde azaltmıştır</figcaption></figure> <p>Harzemşahların egemenliği de uzun sürmemiş, <a href="/wiki/Cengiz_Han" title="Cengiz Han">Cengiz Han</a> önderliğindeki <a href="/wiki/Mo%C4%9Follar" title="Moğollar">Moğollar</a> tarafından <a href="/wiki/Gazne" title="Gazne">Gazne</a>, Kâbil ve 1222 yılında <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a> ele geçirildi. <a href="/wiki/%C3%96geday" title="Ögeday">Ögeday</a>'in ölümü ve Moğol İmparatorluğunun bölünmesi üzerine Afganistan, <a href="/wiki/%C4%B0lhanl%C4%B1lar" title="İlhanlılar">İlhanlıların</a> yönetimine girmiştir. Bölgedeki Moğol egemenliği, 14. yüzyıl sonlarında <a href="/wiki/Timur" title="Timur">Timur</a> ordularınca sona erdirilmiştir. Timur'un kurduğu devlet, ölümünden sonra dağılmışsa da torunlarından <a href="/wiki/Bab%C3%BCr_%C5%9Eah" class="mw-redirect" title="Babür Şah">Muhammed Babür</a>'ün bölgede kurduğu devlet uzun süre yaşamıştır. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Bab%C3%BCr_Imparatorlugu.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bab%C3%BCr_Imparatorlugu.jpg/220px-Bab%C3%BCr_Imparatorlugu.jpg" decoding="async" width="220" height="235" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bab%C3%BCr_Imparatorlugu.jpg/330px-Bab%C3%BCr_Imparatorlugu.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c0/Bab%C3%BCr_Imparatorlugu.jpg/440px-Bab%C3%BCr_Imparatorlugu.jpg 2x" data-file-width="1000" data-file-height="1070" /></a><figcaption>Babürlerin tarihsel yayılması</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Bab%C3%BCr_Devleti" class="mw-redirect" title="Babür Devleti">Babür Devleti</a>, Afganistan'ı hakimiyet altında tutmakla birlikte Hindistan ve Afganistan arası dengeyi sağlayamamış ve ağırlığı Hindistan'a kaydırmıştır. Bu durum; kuzeyden <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbekler</a> ve kuzeybatıdan da <a href="/wiki/Safeviler" class="mw-redirect" title="Safeviler">Safevilerin</a> Afganistan'a inmesine sebep olmuştur. Böylece 17. yüzyılın ortalarına doğru Abdali ve Galzay adını almış olan <a href="/wiki/Halla%C3%A7lar,_Merkezefendi" title="Hallaçlar, Merkezefendi">Halaçlar</a>, dağlık bölgelerden <a href="/wiki/Kandehar" title="Kandehar">Kandehar</a> ve <a href="/wiki/Zemindaver" title="Zemindaver">Zemindaver</a>'in daha verimli bölgesi olan <a href="/w/index.php?title=Tarnak_Argandap&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tarnak Argandap (sayfa mevcut değil)">Tarnak Argandap</a> vadilerine göçmüşlerdir. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Modern_Çağ"><span id="Modern_.C3.87a.C4.9F"></span>Modern Çağ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=5" title="Değiştirilen bölüm: Modern Çağ" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=5" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Modern Çağ"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>18. yüzyılda <a href="/wiki/Bab%C3%BCrl%C3%BCler" title="Babürlüler">Babürlüler</a>'in zayıflaması üzerine, Afgan kabileleri de bağımsız hareket etmeye başlamıştır. Bu durumda Gılzay gibi bazı kabilelerin Babür, Abdaliler gibi bazılarının da İran tarafında yer almaları, ülkedeki karışıklığı artırmıştır. Bu esnada Nadir Kulu komutasındaki <a href="/wiki/T%C3%BCrkmen" class="mw-redirect" title="Türkmen">Türkmen</a> ordusu Afganistan ve İran'ı yönetim altına almış; Hindistan'daki Babür Devleti de vergiye bağlanmıştır. <a href="/wiki/Nadir_%C5%9Eah" title="Nadir Şah">Nadir Şah</a>'ın ölümünden sonra yönetime geçen <a href="/w/index.php?title=Ahmet_%C5%9Eah&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ahmet Şah (sayfa mevcut değil)">Ahmet Şah</a>, Hindistan'daki Babür Devleti'ni hakimiyeti altına almıştır (1756-1757). </p><p>Bu yıllarda <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a>'ın sergilediği yayılmacı politikanın tehlikesini gören Ahmet Şah, bu konuda <a href="/wiki/Osmanl%C4%B1_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Osmanlı İmparatorluğu">Osmanlı Devleti</a> ile ortak hareket etmeyi istemiş olsa da girişimlerinden bir netice alamamıştır. Ahmet Şah'tan sonra Afganistan yönetiminde bulunan Timur Şah ve Zaman Şah dönemlerinde ülke, önceki ihtişamlı ve güçlü durumunu koruyamamış, iç karışıklıklar baş göstermiştir. </p><p>Bu karışıklıklar 19. yüzyılın ilk çeyreğine kadar sürdükten sonra, <a href="/wiki/Dost_Muhammed_Han" title="Dost Muhammed Han">Dost Muhammed</a>'in yönetime geçmesi ile ülkedeki birlik tekrar sağlanmıştır. Ancak bu dönemde ise <a href="/w/index.php?title=Kuzey_Hindistan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Kuzey Hindistan (sayfa mevcut değil)">Kuzey Hindistan</a>, Afgan birliğini zayıflatma çabası içine girmiştir. Bu yıllarda <a href="/wiki/Britanya_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Britanya İmparatorluğu">İngilizlerin</a> yavaş yavaş Hindistan'ı hakimiyetleri altına aldıkları gözlenmektedir. İlk Afgan-İngiliz ilişkisi, Kuzey Hindistan'da <a href="/wiki/Pe%C5%9Faver" title="Peşaver">Peşaver</a> probleminin çözümünde İngiliz hakemliği ile olmuştur. Arkasından 1839-1842 yılları arasında süren <a href="/wiki/I._%C4%B0ngiliz-Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1" title="I. İngiliz-Afgan Savaşı">I. İngiliz-Afgan Savaşı</a> patlak vermiştir. </p><p>Dost Muhammed, ülkesi İngilizler tarafından işgal edilmesine rağmen 1863'te <a href="/wiki/Kabil" class="mw-redirect" title="Kabil">Kâbil</a>'e dönerek tekrar Afgan birliğini sağlamıştı. Dost Muhammed'in 9 Haziran 1863 tarihinde vefat etmesi ile Afganistan, tekrar iktidar mücadele kaosuna sürüklenmiştir. Oğlu Şir Ali'nin 1868'de iktidarı ele geçirmesiyle bu mücadele durulmuştur. Rusların <a href="/wiki/T%C3%BCrkistan" title="Türkistan">Türkistan</a>'ı işgali, Afganlar ile İngilizleri doğal müttefik yapmıştır. <a href="/wiki/Rus_%C4%B0mparatorlu%C4%9Fu" title="Rus İmparatorluğu">Ruslar</a>, <a href="/wiki/T%C3%BCrkistan" title="Türkistan">Türkistan</a>'ı işgal etmelerine rağmen Afganistan önderliğinde <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a> Devletleri'ni de içine alan bir birlik oluşmasından hep çekinmişlerdir. </p> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/File:Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg"><img resource="/wiki/Dosya:Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg/220px-Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg" decoding="async" width="220" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg/330px-Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/63/Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg/440px-Mohammad_Yaqub_Khan_with_British_officers_in_May_of_1879.jpg 2x" data-file-width="3910" data-file-height="2435" /></a><figcaption>Kral Yakup Han ile Britanyalı <a href="/w/index.php?title=Pierre_Louis_Napoleon_Cavagnari&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pierre Louis Napoleon Cavagnari (sayfa mevcut değil)">Pierre Louis Napoleon Cavagnari</a>, Mayıs 26, 1879. </figcaption></figure> <p>1879'da ölen Şir Ali'nin yerine Yakup Han geçtiyse de, kısa bir süre sonra Afganistan'ın hakimiyetini Abdurrahman Han ele geçirmiştir. 1901'de ölen Abdurrahman Han zamanında <a href="/wiki/%C4%B0kinci_%C4%B0ngiliz-Afgan_sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="İkinci İngiliz-Afgan savaşı">İkinci İngiliz-Afgan savaşı</a> yaşanmıştır (1878-1880). Bu savaş sonunda ülke, büyük çapta harap olmuş ve millî birlik zayıflamıştır. Afganistan'ın içinde bulunduğu bu olumsuz şartları fırsat bilen Ruslar, 1881'de Türkmenistan'ı işgal etmiş ve böylece de Afganistan ile komşu olmuşlardır. 1901'de başa geçen <a href="/wiki/Habibullah_Han" title="Habibullah Han">Habibullah Han</a>, 1919'da ölünce yerine <a href="/wiki/Emanullah_Han" title="Emanullah Han">Emanullah Han</a> geçti. Emanullah Han, Hindistan'daki İngiliz valiye bir mektup göndererek Afganistan'ın bağımsız bir devlet olduğunu ve İngiltere ile iyi ilişkiler kurmak istediğini iletmiştir. </p><p>İngiltere ise Afganistan bağımsızlığını kabul edip-etmemekte tereddüt etmiştir. Bu durum ilişkilerin gerginleşmesine ve 6 Mayıs - 8 Ağustos 1919 tarihleri arasında cereyan eden <a href="/wiki/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BC_%C4%B0ngiliz-Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Üçüncü İngiliz-Afgan Savaşı">Üçüncü İngiliz-Afgan Savaşı</a>'nın başlamasına sebep olmuştur. Bu savaşta başarı elde edemeyen İngilizler, 8 Ağustos 1919'da imzalanan <a href="/wiki/Ravalpindi_Antla%C5%9Fmas%C4%B1" title="Ravalpindi Antlaşması">Ravalpindi Antlaşması</a> ile Afganistan'ın bağımsızlığını tanımıştır. Bu antlaşmanın ardından 19 Ağustos 1919 tarihinde <a href="/wiki/Emanullah_Han" title="Emanullah Han">Emanullah Han</a> tarafından Afganistan'ın bağımsızlığı ilan edildi. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sovyet-Afgan_Savaşı"><span id="Sovyet-Afgan_Sava.C5.9F.C4.B1"></span>Sovyet-Afgan Savaşı</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=6" title="Değiştirilen bölüm: Sovyet-Afgan Savaşı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=6" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Sovyet-Afgan Savaşı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Sovyet-Afgan_Sava%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Sovyet-Afgan Savaşı">Sovyet-Afgan Savaşı</a></div> <p>Sovyetler Birliği, 1979'da Afganistan'daki <a href="/wiki/Afganistan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Afganistan Demokratik Cumhuriyeti">Marksist hükûmetin</a> isteğiyle işgal etmiş ve kendi denetiminde bir sosyalist Afgan yönetimi kurdurmuştur. Buna tepki gösteren yerel güçler, Batı ülkelerinin de desteğiyle <a href="/wiki/SSCB" class="mw-redirect" title="SSCB">SSCB</a>'ye karşı bir silahlı mücadele başlatmışlar ve pek çok bölgede egemenlik sağlayacak düzeyde başarı göstermişlerdir. Tüm bu yıpratıcı mücadele SSCB'nin içinde bulunduğu zor ekonomik durumu daha da ağırlaştırmış ve <a href="/wiki/Sovyetler_Birli%C4%9Fi%27nin_da%C4%9F%C4%B1lmas%C4%B1" title="Sovyetler Birliği'nin dağılması">SSCB'nin dağılmasıyla</a> sonuçlanacak olaylara büyük bir etki yapmıştı. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="ABD_ve_Koalisyon_işgali"><span id="ABD_ve_Koalisyon_i.C5.9Fgali"></span>ABD ve Koalisyon işgali</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=7" title="Değiştirilen bölüm: ABD ve Koalisyon işgali" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=7" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: ABD ve Koalisyon işgali"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Afganistan_Sava%C5%9F%C4%B1_(2001-2021)" title="Afganistan Savaşı (2001-2021)">Afganistan Savaşı (2001-2021)</a></div> <p><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">Amerika Birleşik Devletleri</a>'nde yapılan 11 Eylül saldırılarının sorumlusu olarak ilan edilen <a href="/wiki/El-Kaide" title="El-Kaide">El-Kaide</a>'nin bu bölgede yerleştiği iddiaları, <a href="/wiki/Taliban" title="Taliban">Taliban</a> rejiminin bu olaya müdahale etmemesi ve kaynak sağladığı iddiasıyla <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">ABD</a> ve koalisyon güçleri tarafından işgal edilmiş, Taliban yönetimden uzaklaştırılmıştır. ABD 20 yıl boyunca Afganistan'da kalmıştır. <a href="/wiki/Donald_Trump" title="Donald Trump">Trump</a> hükûmeti tarafından 29 Şubat 2020'de imzalanan Doha Anlaşması ile ABD askerlerinin çekilmesi kararlaştırılmış ve tam çekiliş tarihi olarak 1 Mayıs 2021 belirlenmiştir.<sup id="cite_ref-57" class="reference"><a href="#cite_note-57"><span class="cite-bracket">[</span>52<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> <a href="/wiki/Joe_Biden" title="Joe Biden">Biden</a> hükûmeti ise tam çekiliş tarihini 31 Ağustos 2021 tarihine çekmiştir.<sup id="cite_ref-58" class="reference"><a href="#cite_note-58"><span class="cite-bracket">[</span>53<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-59" class="reference"><a href="#cite_note-59"><span class="cite-bracket">[</span>54<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Aşağı yukarı 1 yıldan beri devam eden Afganistan ve Taliban görüşmeleri son bulmuş, Afganistan hızlı bir şekilde Taliban tarafından ele geçirilmiştir. ABD'nin tahminlerine göre Taliban'ın, Kâbil'i ele geçirmesi 90 gün sürecekti fakat ABD'nin tahminleri tutmadı ve Taliban, Kâbil'i birkaç günde ele geçirdi. Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı. İçişleri Bakanı ise sorunsuz bir şekilde iktidarı Taliban'a devretti. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Coğrafya"><span id="Co.C4.9Frafya"></span>Coğrafya</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=8" title="Değiştirilen bölüm: Coğrafya" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=8" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Coğrafya"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Afganistan_co%C4%9Frafyas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan coğrafyası (sayfa mevcut değil)">Afganistan coğrafyası</a></div> <div class="noprint" style="padding:10px; border:1px #aaa solid; float:right; clear:right; margin-left:0.5em;"> <div style="position: relative"><figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Afghanistan_regional_locator_map.png/350px-Afghanistan_regional_locator_map.png" decoding="async" width="350" height="298" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Afghanistan_regional_locator_map.png/525px-Afghanistan_regional_locator_map.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/Afghanistan_regional_locator_map.png/700px-Afghanistan_regional_locator_map.png 2x" data-file-width="1403" data-file-height="1196" /></span><figcaption></figcaption></figure> <div style="position:absolute;left:5px;top:140px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/25px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="25" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/38px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/50px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:5px;top:155px;"><small><b><a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran"><span style="color: black;">İran</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:30px;top:30px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/25px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/38px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/50px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:20px;top:45px;"><small><b><a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan"><span style="color: black;">Türkmenistan</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:130px;top:10px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/25px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/38px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/50px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:130px;top:25px;"><small><b><a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan"><span style="color: black;">Özbekistan</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:220px;top:0px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_Kyrgyzstan_%281992%E2%80%932023%2C_Pantone%29.svg/20px-Flag_of_Kyrgyzstan_%281992%E2%80%932023%2C_Pantone%29.svg.png" decoding="async" width="20" height="12" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_Kyrgyzstan_%281992%E2%80%932023%2C_Pantone%29.svg/30px-Flag_of_Kyrgyzstan_%281992%E2%80%932023%2C_Pantone%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ed/Flag_of_Kyrgyzstan_%281992%E2%80%932023%2C_Pantone%29.svg/40px-Flag_of_Kyrgyzstan_%281992%E2%80%932023%2C_Pantone%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:240px;top:1px;"><small><b><a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan"><span style="color: black;">Kırgızistan</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:260px;top:25px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/25px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/38px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/50px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:260px;top:40px;"><small><b><a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan"><span style="color: black;">Tacikistan</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:320px;top:20px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/25px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/38px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fa/Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg/50px-Flag_of_the_People%27s_Republic_of_China.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:320px;top:35px;"><small><b><a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin"><span style="color: black;">Çin</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:323px;top:155px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/25px-Flag_of_India.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/38px-Flag_of_India.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/41/Flag_of_India.svg/50px-Flag_of_India.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:307px;top:170px;"><small><b><a href="/wiki/Hindistan" title="Hindistan"><span style="color: black;">Hindistan</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:255px;top:190px;"><small><b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/25px-Flag_of_Pakistan.svg.png" decoding="async" width="25" height="17" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/38px-Flag_of_Pakistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/50px-Flag_of_Pakistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></span></span></b></small></div> <div style="position:absolute;left:245px;top:205px;"><small><b><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan"><span style="color: black;">Pakistan</span></a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:175px;top:120px;"><small><b><a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a></b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/10px-Red_pog.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/15px-Red_pog.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/20px-Red_pog.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span></small></div> <div style="position:absolute;left:135px;top:195px;"><small><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/7px-Red_pog.png" decoding="async" width="7" height="7" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/11px-Red_pog.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/14px-Red_pog.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span><b><a href="/wiki/Kandehar" title="Kandehar">Kandehar</a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:60px;top:130px;"><small><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/7px-Red_pog.png" decoding="async" width="7" height="7" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/11px-Red_pog.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/14px-Red_pog.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span><b><a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:85px;top:70px;"><small><b><a href="/wiki/Mezar-%C4%B1_%C5%9Eerif" class="mw-redirect" title="Mezar-ı Şerif">Mezar-ı Şerif</a></b><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/7px-Red_pog.png" decoding="async" width="7" height="7" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/11px-Red_pog.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/14px-Red_pog.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span></small></div> <div style="position:absolute;left:232px;top:125px;"><small><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/7px-Red_pog.png" decoding="async" width="7" height="7" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/11px-Red_pog.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/14px-Red_pog.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span><b><a href="/wiki/Celalabad" title="Celalabad">Celalabad</a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:200px;top:65px;"><small><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/7px-Red_pog.png" decoding="async" width="7" height="7" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/11px-Red_pog.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Red_pog.png/14px-Red_pog.png 2x" data-file-width="64" data-file-height="64" /></span></span><b><a href="/wiki/Kunduz_(%C5%9Fehir)" title="Kunduz (şehir)">Kunduz</a></b></small></div> <div style="position:absolute;left:110px;top:50px;"><small><i><b><a href="/wiki/Ceyhun" title="Ceyhun">Ceyhun</a></b></i></small></div> <div style="position:absolute;left:225px;top:235px;"><small><i><b><a href="/wiki/%C4%B0ndus_Nehri" title="İndus Nehri">İndus</a></b></i></small></div> <div style="position:absolute;left:100px;top:170px;"><small><i><b><a href="/wiki/Helmend_Nehri" title="Helmend Nehri">Helmend</a></b></i></small></div> <div style="position:absolute;left:275px;top:55px;"><small><i><a href="/wiki/Pamir_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Pamir Dağları">Pamirler</a></i></small></div> <div style="position:absolute;left:300px;top:80px;"><small><i><a href="/wiki/Karakurum_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Karakurum Dağları">Karakurum</a></i></small></div> <div style="position:absolute;left:210px;top:150px;"><small><i><a href="/w/index.php?title=Spin_Gar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Spin Gar (sayfa mevcut değil)">Spin Gar</a></i></small></div> <div style="position:absolute;left:170px;top:100px;"><small><i><a href="/wiki/Hinduku%C5%9F_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Hindukuş Dağları">Hindukuş</a></i></small></div> <div style="position:absolute;left:60px;top:220px;"><small><i><a href="/w/index.php?title=Sistan_Ovas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Sistan Ovası (sayfa mevcut değil)">Sistan</a></i></small></div> <div style="position:absolute;left:215px;top:75px;"><small><i><a href="/wiki/No%C5%9Fak" title="Noşak">Noşak</a></i><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/BlackMountain.svg/14px-BlackMountain.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/BlackMountain.svg/21px-BlackMountain.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/91/BlackMountain.svg/28px-BlackMountain.svg.png 2x" data-file-width="470" data-file-height="470" /></span></span></small></div> </div> </div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Afghan_topo_en.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Afghan_topo_en.jpg/250px-Afghan_topo_en.jpg" decoding="async" width="250" height="193" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Afghan_topo_en.jpg/375px-Afghan_topo_en.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/45/Afghan_topo_en.jpg/500px-Afghan_topo_en.jpg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="1083" /></a><figcaption>Topoğrafya haritası</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Contrasts_(4292970991).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Contrasts_%284292970991%29.jpg/250px-Contrasts_%284292970991%29.jpg" decoding="async" width="250" height="167" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Contrasts_%284292970991%29.jpg/375px-Contrasts_%284292970991%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e3/Contrasts_%284292970991%29.jpg/500px-Contrasts_%284292970991%29.jpg 2x" data-file-width="3872" data-file-height="2592" /></a><figcaption><a href="/w/index.php?title=Band-e_Amir_Ulusal_Park%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Band-e Amir Ulusal Parkı (sayfa mevcut değil)">Band-e Amir Ulusal Parkı</a></figcaption></figure> <p>Afganistan, <a href="/wiki/G%C3%BCney_Asya" title="Güney Asya">Güney Asya</a>'da veya <a href="/wiki/Orta_Asya" title="Orta Asya">Orta Asya</a>'da bulunan, kuzey ve güneybatıda ovaları olan dağlık bir yerleşim bölgesinin ortasında bir ülkedir. Bu bir parçasını oluşturan Büyük Orta Doğu'da içinde İslam dünyası arasında yalan <a href="/wiki/Enlem" title="Enlem">enlemlerde</a> 29 N ve 39 N ve boylamları 60 E ve 75 E'dir Ülkenin en yüksek noktası <a href="/wiki/No%C5%9Fak" title="Noşak">Noşak</a> <a href="/wiki/Deniz_seviyesi" title="Deniz seviyesi">deniz seviyesinden</a> 7.492 metre yüksekliktedir. </p><p>Çok sayıda nehir ve rezervuar olmasına rağmen, ülkenin çoğu kuru. Kapalı havza içinde Sistan dünyanın en kurak bölgelerinden biridir. Afganistan'a düşen olağan yağmura ek olarak, ülke kışın <a href="/wiki/Hinduku%C5%9F_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Hindukuş Dağları">Hindukuş</a> ve <a href="/wiki/Pamir_Da%C4%9Flar%C4%B1" title="Pamir Dağları">Pamir Dağları</a>'nda kar alır, ardından ilkbaharda bu karın erimesi nehirlere, göllere ve akarsulara girer. Ancak ülkenin suyunun üçte ikisi komşu İran, Pakistan ve Türkmenistan'a akıyor. Devletin, suyun doğru şekilde yönetilmesi için sulama sistemlerini rehabilite etmesi için 2 milyar doların üzerinde bir ihtiyacı var. </p><p>Kuzeydoğu dağ arasında Hindikuş ve çevresindeki <a href="/wiki/Bedah%C5%9Fan" class="mw-redirect" title="Bedahşan">Bedahşan Eyaleti</a> bir alandır aktif jeolojik olanlar güçlü meydana deprem hemen hemen her yıl. Ölümcül ve yıkıcı olabilirler, zaman zaman heyelanlara ve kış çığlarına neden olabilirler Son güçlü depremler 1998'de Tacikistan yakınlarındaki <a href="/wiki/Bedah%C5%9Fan_(il)" class="mw-redirect" title="Bedahşan (il)">Bedahşan</a>'da meydana geldi ve 6.000 kişiyi öldürdü. Bunu 2002 yılında Hindukuş'da meydana gelen ve bölgedeki çeşitli ülkelerde 150'den fazla kişinin öldüğü ve binden fazla kişinin yaralandığı depremler izledi. 2010 depreminde 11 Afgan öldü, 70'ten fazla kişi yaralandı ve 2.000 ev yıkıldı. <sup>[<i>alıntı gerekli</i>]</sup> </p><p>Ülkenin başlıca doğal kaynakları şunlardır: <a href="/wiki/K%C3%B6m%C3%BCr" title="Kömür">kömür</a>, <a href="/wiki/Bak%C4%B1r" title="Bakır">bakır</a>, <a href="/wiki/Demir_cevheri" title="Demir cevheri">demir cevheri</a>, <a href="/wiki/Lityum" title="Lityum">lityum</a>, <a href="/wiki/Uranyum" title="Uranyum">uranyum</a>, <a href="/wiki/Nadir_toprak_elementi" title="Nadir toprak elementi">nadir toprak</a>, <a href="/wiki/Kromit" title="Kromit">kromit</a>, <a href="/wiki/Alt%C4%B1n" title="Altın">altın</a>, <a href="/wiki/%C3%87inko" title="Çinko">çinko</a>, talk, <a href="/wiki/Barit" title="Barit">barit</a>, <a href="/wiki/K%C3%BCk%C3%BCrt" title="Kükürt">kükürt</a>, <a href="/wiki/Kur%C5%9Fun" title="Kurşun">kurşun</a>, <a href="/wiki/Mermer" title="Mermer">mermer</a>, kıymetli ve yarı kıymetli taşlar, <a href="/wiki/Do%C4%9Falgaz" title="Doğalgaz">doğalgaz</a>, <a href="/wiki/Petrol" title="Petrol">petrol</a>, arasında diğer şeyler. 2010 yılında, <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">Amerika Birleşik Devletleri</a> ve Afganistan'dan yetkililer, Amerika Birleşik Devletleri Jeolojik Araştırmaları tarafından 2007 yılında bulunan keşfedilmemiş maden yataklarının 900 milyar dolar ile 3 trilyon dolar arasında olduğunu tahmin ediyor </p><p>652 230 km² yüzölçümüyle dünyanın 41. en büyük ülkesi, <a href="/wiki/Fransa" title="Fransa">Fransa</a>'dan biraz daha büyük ve <a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a>'dan daha küçük. Güney ve doğuda Pakistan, batıda İran, kuzeyde <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a>, Özbekistan ve Tacikistan ve uzak doğuda Çin ile komşudur. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Demografi">Demografi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=9" title="Değiştirilen bölüm: Demografi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=9" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Demografi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Afganistan_demografisi" title="Afganistan demografisi">Afganistan demografisi</a>, <a href="/wiki/Afganlar" title="Afganlar">Afganlar</a> ve <a href="/w/index.php?title=Afgan_diasporas%C4%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afgan diasporası (sayfa mevcut değil)">Afgan diasporası</a></div> <table class="navbox" style="width: 100%"> <tbody><tr> <th colspan="10" style="padding:0.3em 0; line-height:1.4em;"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini" style="font-size:88%;float: left; margin-left:0.75em"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Afganistan_b%C3%BCy%C3%BCk_%C5%9Fehirleri" title="Şablon:Afganistan büyük şehirleri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Afganistan_b%C3%BCy%C3%BCk_%C5%9Fehirleri" title="Şablon tartışma:Afganistan büyük şehirleri"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Afganistan_b%C3%BCy%C3%BCk_%C5%9Fehirleri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div> <span style="font-size:120%;"><a class="mw-selflink selflink">Afganistan</a> büyük şehir ve merkezleri</span><br /><span style="font-weight:normal;"><span style="font-size:85%;">2019 tahminî<sup id="cite_ref-60" class="reference"><a href="#cite_note-60"><span class="cite-bracket">[</span>55<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span></span> </th></tr> <tr> <th> </th> <th>Sıra </th> <th>Şehir ismi </th> <th><a href="/wiki/Afganistan%27%C4%B1n_illeri" title="Afganistan'ın illeri">İl</a> </th> <th>Nüfus </th> <th> </th></tr> <tr> <td rowspan="11" style="text-align: center"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Kabul_-_panoramio_-_davered1101.jpg" class="mw-file-description" title="Kâbil"><img alt="Kâbil" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Kabul_-_panoramio_-_davered1101.jpg/120px-Kabul_-_panoramio_-_davered1101.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Kabul_-_panoramio_-_davered1101.jpg/180px-Kabul_-_panoramio_-_davered1101.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Kabul_-_panoramio_-_davered1101.jpg/240px-Kabul_-_panoramio_-_davered1101.jpg 2x" data-file-width="2608" data-file-height="1952" /></a></span><br /><a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a><br /> <p><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Aerial_view_of_a_section_of_Kandahar_in_2013.jpg" class="mw-file-description" title="Kandehar"><img alt="Kandehar" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aerial_view_of_a_section_of_Kandahar_in_2013.jpg/120px-Aerial_view_of_a_section_of_Kandahar_in_2013.jpg" decoding="async" width="120" height="80" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aerial_view_of_a_section_of_Kandahar_in_2013.jpg/180px-Aerial_view_of_a_section_of_Kandahar_in_2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Aerial_view_of_a_section_of_Kandahar_in_2013.jpg/240px-Aerial_view_of_a_section_of_Kandahar_in_2013.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="2848" /></a></span><br /><a href="/wiki/Kandehar" title="Kandehar">Kandehar</a> </p> </td> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">1</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/K%C3%A2bil_(il)" title="Kâbil (il)">Kâbil</a></td> <td align="right">4.273.200 </td> <td rowspan="11" style="text-align: center"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:View_of_Herat_in_2009.jpg" class="mw-file-description" title="Herat"><img alt="Herat" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/View_of_Herat_in_2009.jpg/120px-View_of_Herat_in_2009.jpg" decoding="async" width="120" height="67" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/View_of_Herat_in_2009.jpg/180px-View_of_Herat_in_2009.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/View_of_Herat_in_2009.jpg/240px-View_of_Herat_in_2009.jpg 2x" data-file-width="1244" data-file-height="694" /></a></span><br /><a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a><br /> <p><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Nowruz_in_northern_Afghanistan-2011.jpg" class="mw-file-description" title="Mezar-ı Şerif"><img alt="Mezar-ı Şerif" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nowruz_in_northern_Afghanistan-2011.jpg/120px-Nowruz_in_northern_Afghanistan-2011.jpg" decoding="async" width="120" height="90" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nowruz_in_northern_Afghanistan-2011.jpg/180px-Nowruz_in_northern_Afghanistan-2011.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/Nowruz_in_northern_Afghanistan-2011.jpg/240px-Nowruz_in_northern_Afghanistan-2011.jpg 2x" data-file-width="1874" data-file-height="1400" /></a></span><br /><a href="/wiki/Mezar-%C4%B1_%C5%9Eerif" class="mw-redirect" title="Mezar-ı Şerif">Mezar-ı Şerif</a> </p> </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">2</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Kandehar" title="Kandehar">Kandehar</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Kandehar_(il)" title="Kandehar (il)">Kandehar</a></td> <td align="right">614.300 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">3</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Herat_(il)" title="Herat (il)">Herat</a></td> <td align="right">556.200 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">4</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Mezar-%C4%B1_%C5%9Eerif" class="mw-redirect" title="Mezar-ı Şerif">Mezar-ı Şerif</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Belh_(il)" title="Belh (il)">Belh</a></td> <td align="right">469.200 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">5</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Kunduz_(%C5%9Fehir)" title="Kunduz (şehir)">Kunduz</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Kunduz_(il)" title="Kunduz (il)">Kunduz</a></td> <td align="right">356.500 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">6</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Celalabad" title="Celalabad">Celalabad</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Nengrehar" title="Nengrehar">Nengrehar</a></td> <td align="right">263.200 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">7</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Talukan" title="Talukan">Talukan</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Tahar" title="Tahar">Tahar</a></td> <td align="right">253.700 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">8</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Pul-i_Humri" title="Pul-i Humri">Pul-i Humri</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Ba%C4%9Fl%C3%A2n_(il)" title="Bağlân (il)">Bağlân</a></td> <td align="right">237.900 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">9</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Gazne" title="Gazne">Gazne</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Gazne_(il)" title="Gazne (il)">Gazne</a></td> <td align="right">183.000 </td></tr> <tr> <td align="center" style="background:#f0f0f0;">10</td> <td align="left"><b><a href="/wiki/Host_(%C5%9Fehir)" title="Host (şehir)">Host</a></b></td> <td align="left"><a href="/wiki/Host_(il)" title="Host (il)">Host</a></td> <td align="right">153.300 </td></tr> </tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Etnik_gruplar_ve_dilller">Etnik gruplar ve dilller</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=10" title="Değiştirilen bölüm: Etnik gruplar ve dilller" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=10" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Etnik gruplar ve dilller"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/w/index.php?title=Afganistan%27daki_etnik_gruplar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'daki etnik gruplar (sayfa mevcut değil)">Afganistan'daki etnik gruplar</a> ve <a href="/wiki/Afganistan%27da_konu%C5%9Fulan_diller" title="Afganistan'da konuşulan diller">Afganistan'da konuşulan diller</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Children_of_Kabul,_Afghanistan.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Children_of_Kabul%2C_Afghanistan.jpg/200px-Children_of_Kabul%2C_Afghanistan.jpg" decoding="async" width="200" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Children_of_Kabul%2C_Afghanistan.jpg/300px-Children_of_Kabul%2C_Afghanistan.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/01/Children_of_Kabul%2C_Afghanistan.jpg/400px-Children_of_Kabul%2C_Afghanistan.jpg 2x" data-file-width="1643" data-file-height="2408" /></a><figcaption>Afganistan'da nüfusun %44,6'sını 0-14 yaş grubu oluşturmaktadır. Ortalama çocuk sayısı her 1 kadına 6,69 çocuk şeklindedir. <a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a>, Afganistan'da çocuklar.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:CIA_Afghanistan_ethnic_groups_map.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/CIA_Afghanistan_ethnic_groups_map.jpg/250px-CIA_Afghanistan_ethnic_groups_map.jpg" decoding="async" width="250" height="157" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/CIA_Afghanistan_ethnic_groups_map.jpg/375px-CIA_Afghanistan_ethnic_groups_map.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/CIA_Afghanistan_ethnic_groups_map.jpg/500px-CIA_Afghanistan_ethnic_groups_map.jpg 2x" data-file-width="10200" data-file-height="6392" /></a><figcaption>Afganistan'da etnik gruplar (2005)</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri_D%C4%B1%C5%9Fi%C5%9Fleri_Bakanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı">ABD Dışişleri Bakanlığı</a> 2010 yılı verilerine göre Afganistan'daki en büyük grubu toplumun %42'sini oluşturan <a href="/wiki/Pe%C5%9Ftunlar" title="Peştunlar">Peştunlar</a> oluşturmaktadır. <a href="/wiki/Tacikler" title="Tacikler">Tacikler</a> toplumun %27'sini, <a href="/wiki/%C3%96zbekler" title="Özbekler">Özbekler</a> %9'unu, <a href="/wiki/Hazaralar" title="Hazaralar">Hazaralar</a> %9'unu, <a href="/wiki/Aymaklar" title="Aymaklar">Aymaklar</a> %4'ünü, <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenler" title="Türkmenler">Türkmenler</a> %3'ünü, <a href="/wiki/Belu%C3%A7lar" title="Beluçlar">Beluçlar</a> ise %2'sini oluşturmuştur. Geriye kalan toplumun %4'ünü oluşturan kesim başka etnik gruplara mensuptur. </p><p><a href="/wiki/%C4%B0ran_halklar%C4%B1" title="İran halkları">İran halkları</a> Afganistan'daki salt çoğunluğu oluşturmakta olup, Peştunlar, Tacikler, Hazaralar, Aymaklar ve Beluçlar <a href="/wiki/%C4%B0ran_dilleri" title="İran dilleri">İran dilleri</a> konuşmaktadır. Afganistan'daki <a href="/wiki/T%C3%BCrk_halklar%C4%B1" title="Türk halkları">Türk halkları</a> en büyük azınlıklar olup, <a href="/w/index.php?title=Afganistan_%C3%96zbekleri&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan Özbekleri (sayfa mevcut değil)">Afganistan Özbekleri</a> ve <a href="/wiki/Afganistan_T%C3%BCrkmenleri" title="Afganistan Türkmenleri">Afganistan Türkmenlerinden</a> ibarettir. Bunun dışında az da olsa <a href="/wiki/Pamir" class="mw-redirect" title="Pamir">Pamir</a> bölgesinde <a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zlar" title="Kırgızlar">Kırgızlar</a> da vardır. Rus savaşı esnasında Pamir bölgesindeki Kırgızların büyük kısmı Türkiye'nin <a href="/wiki/Van" title="Van">Van İline</a> yerleştirilmiş ve yaşadıkları köye <a href="/wiki/Ulupamir" class="mw-redirect" title="Ulupamir">Ulupamir</a> ismi verilmiştir. Bölgeye yerleşen halk, bölgede hayvancılık ve koruculuk yapmaktadırlar. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Din">Din</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=11" title="Değiştirilen bölüm: Din" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=11" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Din"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Afganistan%27da_din" title="Afganistan'da din">Afganistan'da din</a></div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r33092931"><table class="sidebar nomobile"><caption class="sidebar-outer-title"><a href="/wiki/Kategori:Afganistan%27da_din" title="Kategori:Afganistan'da din">Makale serilerinden</a></caption><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/Afganistan%27da_din" title="Afganistan'da din">Afganistan'da din</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Blue_Mosque_in_the_northern_Afghan_city_in_2012.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Blue_Mosque_in_the_northern_Afghan_city_in_2012.jpg/225px-Blue_Mosque_in_the_northern_Afghan_city_in_2012.jpg" decoding="async" width="225" height="96" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Blue_Mosque_in_the_northern_Afghan_city_in_2012.jpg/338px-Blue_Mosque_in_the_northern_Afghan_city_in_2012.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Blue_Mosque_in_the_northern_Afghan_city_in_2012.jpg/450px-Blue_Mosque_in_the_northern_Afghan_city_in_2012.jpg 2x" data-file-width="4288" data-file-height="1821" /></a></span><div class="sidebar-caption"><a href="/wiki/Mezar-%C4%B1_%C5%9Eerif" class="mw-redirect" title="Mezar-ı Şerif">Mezar-ı Şerif</a>, <a class="mw-selflink selflink">Afganistan</a>'da bulunan en büyük <a href="/wiki/Cami" title="Cami">cami</a> olan <a href="/wiki/Mavi_Cami,_Afganistan" title="Mavi Cami, Afganistan">Mavi Cami</a></div></td></tr><tr><th class="sidebar-heading"> Baskın</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_S%C3%BCnnilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Sünnilik (sayfa mevcut değil)">Sünnilik</a></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> Diğer</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_%C5%9Eiilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Şiilik (sayfa mevcut değil)">Şiilik</a></li> <li><a href="/wiki/Afganistan%27da_din#Zerdüştlük" title="Afganistan'da din">Zerdüştler</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_Sihizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Sihizm (sayfa mevcut değil)">Sihizm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_Hinduizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Hinduizm (sayfa mevcut değil)">Hinduizm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_Bah%C3%A2%C3%AElik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Bahâîlik (sayfa mevcut değil)">Bahâîlik</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_Hristiyanl%C4%B1k&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Hristiyanlık (sayfa mevcut değil)">Hristiyanlık</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Afganistan_Katolik_Kilisesi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan Katolik Kilisesi (sayfa mevcut değil)">Katoliklik</a></li></ul></li></ul> </div></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> Tarihi</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_Budizm&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Budizm (sayfa mevcut değil)">Budizm</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_Yahudilik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da Yahudilik (sayfa mevcut değil)">Yahudilik</a></li></ul> </div></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> Tartışmalı konular</th></tr><tr><td class="sidebar-content"> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r32637355"><div class="hlist"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_din_%C3%B6zg%C3%BCrl%C3%BC%C4%9F%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da din özgürlüğü (sayfa mevcut değil)">Din özgürlüğü</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Afganistan%27da_dinsizlik&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan'da dinsizlik (sayfa mevcut değil)">Ateizm</a></li> <li><a href="/wiki/Taliban" title="Taliban">Taliban</a></li></ul> </div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Afganistan%27da_din" title="Şablon:Afganistan'da din"><abbr title="Bu şablonu görüntüle">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Afganistan%27da_din" title="Şablon tartışma:Afganistan'da din"><abbr title="Bu şablonu tartış">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Afganistan%27da_din&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir">d</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table><figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Mazar-e_sharif_-_Steve_Evans.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Mazar-e_sharif_-_Steve_Evans.jpg/220px-Mazar-e_sharif_-_Steve_Evans.jpg" decoding="async" width="220" height="158" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Mazar-e_sharif_-_Steve_Evans.jpg/330px-Mazar-e_sharif_-_Steve_Evans.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fb/Mazar-e_sharif_-_Steve_Evans.jpg/440px-Mazar-e_sharif_-_Steve_Evans.jpg 2x" data-file-width="965" data-file-height="695" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mezar-%C4%B1_%C5%9Eerif" class="mw-redirect" title="Mezar-ı Şerif">Mezar-ı Şerif</a>'teki <a href="/w/index.php?title=Mavi_Cami_(Afganistan)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mavi Cami (Afganistan) (sayfa mevcut değil)">Mavi Cami</a>, Afganistan'daki en büyük camidir.</figcaption></figure> <p>Afgan nüfusunun %99'dan fazlasının <a href="/wiki/M%C3%BCsl%C3%BCman" title="Müslüman">Müslüman</a> olduğu iddia edilmektedir. Müslüman halkın yaklaşık %80 ila %85'i <a href="/wiki/S%C3%BCnnilik" title="Sünnilik">Sünni</a> iken %15 ila %20'si ise Hazaralar arasında baskın bir İslam kolu olan <a href="/wiki/%C5%9Eiilik" title="Şiilik">Şiilik</a> mezhebinin takipçileridir. <a href="/wiki/Hristiyanlar" class="mw-redirect" title="Hristiyanlar">Hristiyanlar</a>, <a href="/wiki/Budizm" title="Budizm">Budistler</a>, <a href="/wiki/Parsiler" title="Parsiler">Parsiler</a>, <a href="/wiki/Sihler" title="Sihler">Sihler</a> ve <a href="/wiki/Hindular" title="Hindular">Hindulardan</a> oluşan küçük azınlıklar vardır. 1890'lara kadar, günümüzde <a href="/wiki/Nuristan" title="Nuristan">Nuristan</a> bölgesine tekabül eden <a href="/wiki/Kafiristan" title="Kafiristan">Kafiristan</a>'da Müslüman olmayan ve <a href="/wiki/Brahmanizm" title="Brahmanizm">Veda dinine</a> paralel bir <a href="/wiki/Animizm" title="Animizm">animist</a> dine inanmış <a href="/wiki/Nuristaniler" title="Nuristaniler">Nuristaniler</a> yaşamaktaydı, ancak bu halk Afgan emri <a href="/wiki/Abdurrahman_Han" title="Abdurrahman Han">Abdurrahman Han</a>'ın bölgeyi ele geçirmesiyle zorla İslam'a geçti. </p><p>Afganistan, <a href="/wiki/Dinden_%C3%A7%C4%B1kma" title="Dinden çıkma">dinden dönme</a> veya <a href="/wiki/Dine_hakaret" title="Dine hakaret">dine hakaret</a> gibi şeyler için <a href="/wiki/%C3%96l%C3%BCm_cezas%C4%B1" title="Ölüm cezası">ölüm cezası</a> uygulayan birkaç İslam ülkesinden biridir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Yönetim"><span id="Y.C3.B6netim"></span>Yönetim</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=12" title="Değiştirilen bölüm: Yönetim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=12" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yönetim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:200229-D-AP390-1529_(49603221753).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/200229-D-AP390-1529_%2849603221753%29.jpg/200px-200229-D-AP390-1529_%2849603221753%29.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/200229-D-AP390-1529_%2849603221753%29.jpg/300px-200229-D-AP390-1529_%2849603221753%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8c/200229-D-AP390-1529_%2849603221753%29.jpg/400px-200229-D-AP390-1529_%2849603221753%29.jpg 2x" data-file-width="5568" data-file-height="3712" /></a><figcaption>Kâbil'de bulunan <a href="/w/index.php?title=Arg_(Kabil)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Arg (Kabil) (sayfa mevcut değil)">Arg</a> (Başkanlık sarayı) </figcaption></figure> <p>Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin 2021 Taliban saldırısı sırasında fiilen çöküşünün ardından, Taliban ülkeyi İslam Emirliği olarak ilan etti. 7 Eylül'de yeni bir geçici hükûmet ilan edildi. </p><p>Afganistan'da geleneksel bir yönetişim aracı, esas olarak yeni bir devlet başkanını seçmek, yeni bir anayasa kabul etmek veya savaş gibi ulusal veya bölgesel sorunları çözmek için düzenlenen bir Peştun istişare toplantısı olan loya jirga'dır (büyük meclis).<sup id="cite_ref-news.bbc.co.uk_61-0" class="reference"><a href="#cite_note-news.bbc.co.uk-61"><span class="cite-bracket">[</span>56<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Loya jirgaları en az 1747 yılından bu yana düzenleniyor,<sup id="cite_ref-FOOTNOTEBarfield2012295_62-0" class="reference"><a href="#cite_note-FOOTNOTEBarfield2012295-62"><span class="cite-bracket">[</span>57<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> en sonuncusu Ağustos 2020'de gerçekleşmiştir.<sup id="cite_ref-63" class="reference"><a href="#cite_note-63"><span class="cite-bracket">[</span>58<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-64" class="reference"><a href="#cite_note-64"><span class="cite-bracket">[</span>59<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Yeni_hükûmetin_gelişimi"><span id="Yeni_h.C3.BCk.C3.BBmetin_geli.C5.9Fimi"></span>Yeni hükûmetin gelişimi</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=13" title="Değiştirilen bölüm: Yeni hükûmetin gelişimi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=13" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Yeni hükûmetin gelişimi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>17 Ağustos 2021'de, Taliban'a bağlı <a href="/wiki/Hizb-i_%C4%B0slami_Gulbeddin" title="Hizb-i İslami Gulbeddin">Hizb-i İslami Gulbeddin</a> partisinin lideri <a href="/wiki/Gulbeddin_Hikmetyar" title="Gulbeddin Hikmetyar">Gulbeddin Hikmetyar</a>, hem Afganistan'ın eski Cumhurbaşkanı <a href="/wiki/Hamid_Karzai" title="Hamid Karzai">Hamid Karzai</a> hem de Ulusal Uzlaşma Yüksek Konseyi ve eski Başkanı <a href="/wiki/Abdullah_Abdullah" title="Abdullah Abdullah">Abdullah Abdullah</a> ile Hükûmet kurmak amacıyla, <a href="/wiki/Katar" title="Katar">Katar</a>'ın başkenti <a href="/wiki/Doha" title="Doha">Doha</a>'daki İcra Kurulu Başkanı ile (ancak Karzai'nin mi yoksa Abdullah'ın mı böyle bir hükûmete doğrudan dahil olup olmayacağı belli değil) bir araya geldi.<sup id="cite_ref-65" class="reference"><a href="#cite_note-65"><span class="cite-bracket">[</span>60<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-66" class="reference"><a href="#cite_note-66"><span class="cite-bracket">[</span>61<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Cumhurbaşkanı <a href="/wiki/E%C5%9Fref_Gani" title="Eşref Gani">Eşref Gani</a>, Taliban ilerleyişi sırasında ülkeden kaçarak <a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan">Tacikistan</a> veya <a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a>'a gittiği düşünülürken <a href="/wiki/Birle%C5%9Fik_Arap_Emirlikleri" title="Birleşik Arap Emirlikleri">Birleşik Arap Emirlikleri</a>'nde ortaya çıktı ve bu tür müzakereleri desteklediğini ve Afganistan'a dönmek için görüşmelerde bulunduğunu söyledi.<sup id="cite_ref-67" class="reference"><a href="#cite_note-67"><span class="cite-bracket">[</span>62<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-68" class="reference"><a href="#cite_note-68"><span class="cite-bracket">[</span>63<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Ağustos 2021 itibarıyla, İslam Emirliği, Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin devlet kurumlarının Taliban'a devrini koordine etme sürecinde üst düzey devlet adamlarının liderliğindeki resmî olmayan bir Koordinasyon Konseyi ile siyasi bir geçiş döneminden geçiyor. Bu arada Taliban güçleri ülkede etkili bir polis otoritesi kullanıyor.<sup id="cite_ref-trib2_69-0" class="reference"><a href="#cite_note-trib2-69"><span class="cite-bracket">[</span>64<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Afgan Ulusal Meclisinin eski üyesi <a href="/wiki/Fevziye_K%C3%BBf%C3%AE" title="Fevziye Kûfî">Fevziye Kûfî</a>'ye göre, hükûmet kurma konusundaki Kâbil toplantıları sadece erkeklerin katıldığı toplantılardır. Sadece erkeklerden oluşan bir hükûmetin "olacağını" belirtti. Taliban içindeki pek çok kişi, eski hükûmete itirazlarının doğası gereği dini olduğu ve siyasi olmadığı için, Afganistan Anayasası'nın devamının potansiyel olarak yeni devletin temeli olarak işe yarayabileceği konusunda hemfikirdir.<sup id="cite_ref-osman_70-0" class="reference"><a href="#cite_note-osman-70"><span class="cite-bracket">[</span>65<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 20 Ağustos'ta <a href="/wiki/Abd%C3%BClgani_Birader" title="Abdülgani Birader">Abdülgani Birader</a>, yeni hükûmetin bileşimi ve yapısı hakkında Koordinasyon Konseyi ile resmî müzakerelere başlamak için Kandehar'dan Kâbil'e geldi.<sup id="cite_ref-71" class="reference"><a href="#cite_note-71"><span class="cite-bracket">[</span>66<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>30 Ağustos'ta Amerikan birliklerinin son uçuşuyla Kâbil'den ayrılmasından saatler sonra görüşülen bir Taliban yetkilisi, yeni hükûmetin büyük olasılıkla Cuma'dan sonra 3 Eylül Cuma günü açıklanacağını söyledi. Hibetullah Ahundzade'nin resmî olarak Emir olarak adlandırılacağı ve kabine bakanlarının Arg'da resmî bir törenle açıklanacağı eklendi. Abdülgani Birader Başbakan olarak hükûmet başkanı olurken diğer önemli pozisyonlar <a href="/wiki/Siraceddin_Hakkani" title="Siraceddin Hakkani">Siraceddin Hakkani</a> ve Mohammad Yakub'a gidecektir. Dini liderin altında, günlük yönetim kabineye emanet edilecektir.<sup id="cite_ref-72" class="reference"><a href="#cite_note-72"><span class="cite-bracket">[</span>67<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><a href="/wiki/CNN" title="CNN">CNN</a>'ye göre, yeni hükûmetin üniter bir <a href="/wiki/Diyubendi" title="Diyubendi">Diyubendi</a> İslam cumhuriyeti olması muhtemeldir. CNN-News18 tarafından hazırlanan bir raporda kaynaklar, yeni hükûmetin, Seyyid <a href="/wiki/Ali_Hamenei" title="Ali Hamenei">Ali Hamaney</a>'in rolüne benzer şekilde, Hibetullah Ahundzade'nin dini lider olarak İran'a benzer şekilde yönetileceğini ve Kandehar'dan kurulacağını söyledi. Birader veya Yakub, Başbakan olarak hükûmetin başı olacaktır. Hükûmetin bakanlıkları ve kurumları, Başbakanın başkanlığında bir kabine altında olacak. Dini Lider, 11 ila 72 üyeli herhangi bir yerde Yüksek Konsey olarak bilinen bir yürütme organına başkanlık edecek. Abdülhekim Hakkani muhtemelen Başyargıçlığa terfi edecek. Rapora göre, yeni hükûmet, değiştirilen 1964 Afganistan Anayasası çerçevesinde gerçekleşecektir.<sup id="cite_ref-73" class="reference"><a href="#cite_note-73"><span class="cite-bracket">[</span>68<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Hükûmetin 11 Eylül terör saldırılarının 20. yıl dönümü olan 11 Eylül 2021'de açıklanacağı ve muhtemelen <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a>, <a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin</a>, İran, <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a> ve Katar hükûmetlerine davetiyelerin gönderileceği tahmin ediliyor.<sup id="cite_ref-74" class="reference"><a href="#cite_note-74"><span class="cite-bracket">[</span>69<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Eylül ayı başlarında, Taliban, Kabine'nin sadece erkeklere açık olmasını planlıyordu ve kadınların hükûmette "yüksek rütbeli görevlerde çalışmasına" izin verilmeyeceğini ve kadınların Kabine'den "dışlandığını" belirtti. Gazeteciler ve çoğu kadın olan diğer insan hakları aktivistleri, Herat ve Kâbil'de kadınların Kabine'ye dahil edilmesi çağrısında bulunarak protesto düzenlediler.<sup id="cite_ref-75" class="reference"><a href="#cite_note-75"><span class="cite-bracket">[</span>70<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> 7 Eylül'de açıklanan Bakanlar Kurulunun sadece erkeklere özel olduğu ve Kadın İşleri Bakanlığı'nın kaldırıldığı ortaya çıktı.<sup id="cite_ref-BBCHardliners_76-0" class="reference"><a href="#cite_note-BBCHardliners-76"><span class="cite-bracket">[</span>71<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Kadın_hakları"><span id="Kad.C4.B1n_haklar.C4.B1"></span>Kadın hakları</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=14" title="Değiştirilen bölüm: Kadın hakları" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=14" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kadın hakları"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Afganistan%27da_kad%C4%B1n" title="Afganistan'da kadın">Afganistan'da kadın</a> ve <a href="/wiki/Taliban%27%C4%B1n_kad%C4%B1nlara_davran%C4%B1%C5%9F%C4%B1" class="mw-redirect" title="Taliban'ın kadınlara davranışı">Taliban'ın kadınlara davranışı</a></div> <p>Kadınlar için <a href="/wiki/Ba%C5%9F%C3%B6rt%C3%BCs%C3%BC" title="Başörtüsü">başörtüsü</a> zorunlu olmakla beraber <a href="/wiki/Burka" title="Burka">burka</a> (yöresel Afgan kıyafeti) şart değil. Kadınlar <a href="/wiki/Karma_e%C4%9Fitim" title="Karma eğitim">karma</a> olmayacak şekilde eğitimlerine devam edebiliyorlar.<sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/Vikipedi:Kaynak_g%C3%B6sterme" title="Vikipedi:Kaynak gösterme"><span title="">kaynak belirtilmeli</span></a></i>]</sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ekonomi">Ekonomi</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=15" title="Değiştirilen bölüm: Ekonomi" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=15" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ekonomi"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Afganistan_ekonomisi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan ekonomisi (sayfa mevcut değil)">Afganistan ekonomisi</a></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Kabul_TV_Hill_view.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Kabul_TV_Hill_view.jpg/200px-Kabul_TV_Hill_view.jpg" decoding="async" width="200" height="150" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Kabul_TV_Hill_view.jpg/300px-Kabul_TV_Hill_view.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Kabul_TV_Hill_view.jpg/400px-Kabul_TV_Hill_view.jpg 2x" data-file-width="2816" data-file-height="2112" /></a><figcaption><a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a></figcaption></figure> <p>Afganistan <a href="/wiki/Az_geli%C5%9Fmi%C5%9F_%C3%BClke" title="Az gelişmiş ülke">son derece fakir bir ülkedir</a>, <a href="/wiki/Tar%C4%B1m" title="Tarım">tarıma</a> (esas olarak haşhaş-afyon hammaddesi) ve sığır yetiştiriciliğine çok bağımlıdır. Ekonomi, son zamanlardaki siyasi ve askeri huzursuzluklardan büyük ölçüde zarar gördü ve 1998 ile 2001 yılları arasında ülkenin yaşadığı zorluklara şiddetli bir kuraklık eklendi. Nüfusun çoğu yetersiz gıda, giyecek, barınma ve sağlık hizmetlerine sahip değil ve bu sorunlar askeriye tarafından daha da ağırlaşıyor. Operasyonlar ve siyasi belirsizlik <a href="/wiki/Enflasyon" title="Enflasyon">Enflasyonu</a> ciddi bir sorun olmaya devam etmektedir. </p><p>Kasım 2001'de <a href="/wiki/Taliban" title="Taliban">Taliban</a>'ın yenilmesine yol açan <a href="/wiki/Amerika_Birle%C5%9Fik_Devletleri" title="Amerika Birleşik Devletleri">ABD</a> öncülüğündeki koalisyonun saldırısı ve Aralık 2001 Bonn Anlaşması sonucunda Afgan Geçici Yönetimi'nin (IAA) kurulmasından sonra, Afganistan'ı yeniden inşa etmeye yönelik uluslararası çabalar, Afganistan'ın yeniden inşasına yönelik uluslararası çabalara konu oldu. Ocak 2002'de Afganistan'ın Yeniden İnşası için Tokyo Bağışçılar Konferansı'nda <a href="/wiki/D%C3%BCnya_Bankas%C4%B1" title="Dünya Bankası">Dünya Bankası</a> tarafından yönetilecek bir fona 4,5 milyar dolar tahsis edildi. Yeniden yapılanma için öncelikli alanlar şunlardır: eğitim, sağlık ve sanitasyon tesisleri inşa etmek, idari kapasiteleri artırmak, tarım sektörlerini geliştirmek ve yol, enerji ve telekomünikasyon bağlantılarını yeniden inşa etmek. Nüfusun üçte ikisi günde iki doların altında yaşıyor. Bebek ölüm hızı bin doğumda 160,23'tür. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Afghan_Schoolchildren_in_Kabul.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Afghan_Schoolchildren_in_Kabul.jpg/200px-Afghan_Schoolchildren_in_Kabul.jpg" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Afghan_Schoolchildren_in_Kabul.jpg/300px-Afghan_Schoolchildren_in_Kabul.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e2/Afghan_Schoolchildren_in_Kabul.jpg/400px-Afghan_Schoolchildren_in_Kabul.jpg 2x" data-file-width="1146" data-file-height="764" /></a><figcaption>Geleneksel kıyafetleriyle Afgan okul çocukları</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="İdari_yapı"><span id=".C4.B0dari_yap.C4.B1"></span>İdari yapı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=16" title="Değiştirilen bölüm: İdari yapı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=16" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: İdari yapı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana maddeler: <a href="/wiki/Afganistan%27%C4%B1n_illeri" title="Afganistan'ın illeri">Afganistan'ın illeri</a> ve <a href="/wiki/Afganistan%27%C4%B1n_il%C3%A7eleri" title="Afganistan'ın ilçeleri">Afganistan'ın ilçeleri</a></div> <p>Başkent <a href="/wiki/K%C3%A2bil" title="Kâbil">Kâbil</a> ülkenin en büyük kentidir; diğer önemli kentler batıda <a href="/wiki/Herat" title="Herat">Herat</a>, güneyde <a href="/wiki/Kandehar" title="Kandehar">Kandehar</a> ve kuzeyde <a href="/wiki/Mez%C3%A2r-%C4%B1_%C5%9Eer%C3%AEf" title="Mezâr-ı Şerîf">Mezâr-ı Şerîf</a>'tir. Yerel ve ulusal düzeyde bütünleşme zayıftır. Ülke 34 ile ayrılmıştır. Bu iller de kendi içinde <i>volasvaleyi</i> (<a href="/wiki/Pe%C5%9Ftuca" title="Peştuca">Peştuca</a>: ولسوالۍ) adı verilen 398 ilçeye ayrılmıştır. Afganistan'ın illeri aşağıdaki haritada numaralandırılmış olarak gösterilmiştir. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Afghanistan_provinces_numbered.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/44/Afghanistan_provinces_numbered.png/400px-Afghanistan_provinces_numbered.png" decoding="async" width="400" height="307" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/44/Afghanistan_provinces_numbered.png 1.5x" data-file-width="600" data-file-height="461" /></a><figcaption></figcaption></figure> <table> <tbody><tr> <td> <ul><li><small>1</small> <a href="/wiki/Badah%C5%9Fan_(il)" class="mw-redirect" title="Badahşan (il)">Badahşan</a></li> <li><small>2</small> <a href="/wiki/Badgis" title="Badgis">Badgis</a></li> <li><small>3</small> <a href="/wiki/Baglan_(il)" class="mw-redirect" title="Baglan (il)">Baglan</a></li> <li><small>4</small> <a href="/wiki/Belh_(il)" title="Belh (il)">Belh</a></li> <li><small>5</small> <a href="/wiki/Bamyan_(il)" title="Bamyan (il)">Bamyan</a></li> <li><small>6</small> <a href="/wiki/Daykundi" class="mw-redirect" title="Daykundi">Daykundi</a></li> <li><small>7</small> <a href="/wiki/Ferah_(il)" title="Ferah (il)">Ferah</a></li> <li><small>8</small> <a href="/wiki/Faryab_(il)" title="Faryab (il)">Faryab</a></li> <li><small>9</small> <a href="/wiki/Gazni_(il)" class="mw-redirect" title="Gazni (il)">Gazni</a></li> <li><small>10</small> <a href="/wiki/Gur_(il)" title="Gur (il)">Gur</a></li> <li><small>11</small> <a href="/wiki/Helmand" class="mw-redirect" title="Helmand">Helmand</a></li> <li><small>12</small> <a href="/wiki/Herat_(il)" title="Herat (il)">Herat</a></li></ul> </td> <td> <ul><li><small>13</small> <a href="/wiki/C%C3%BCzcan_(il)" title="Cüzcan (il)">Cüzcan</a></li> <li><small>14</small> <a href="/wiki/K%C3%A2bil_(il)" title="Kâbil (il)">Kâbil</a></li> <li><small>15</small> <a href="/wiki/Kandehar_(il)" title="Kandehar (il)">Kandehar</a></li> <li><small>16</small> <a href="/wiki/Kapisa" title="Kapisa">Kapisa</a></li> <li><small>17</small> <a href="/wiki/Host_(il)" title="Host (il)">Host</a></li> <li><small>18</small> <a href="/wiki/Kunar" class="mw-redirect" title="Kunar">Kunar</a></li> <li><small>19</small> <a href="/wiki/Kunduz_(il)" title="Kunduz (il)">Kunduz</a></li> <li><small>20</small> <a href="/wiki/Lagman_(il)" title="Lagman (il)">Lagman</a></li> <li><small>21</small> <a href="/wiki/Lovgar" title="Lovgar">Lovgar</a></li> <li><small>22</small> <a href="/wiki/Nangarhar" class="mw-redirect" title="Nangarhar">Nangarhar</a></li> <li><small>23</small> <a href="/wiki/Nimruz" title="Nimruz">Nimruz</a></li></ul> </td> <td> <ul><li><small>24</small> <a href="/wiki/Nuristan" title="Nuristan">Nuristan</a></li> <li><small>25</small> <a href="/wiki/Uruzgan" title="Uruzgan">Uruzgan</a></li> <li><small>26</small> <a href="/wiki/Paktiya" title="Paktiya">Paktiya</a></li> <li><small>27</small> <a href="/wiki/Paktika" title="Paktika">Paktika</a></li> <li><small>28</small> <a href="/wiki/Pen%C3%A7%C5%9Fir" class="mw-redirect" title="Pençşir">Pençşir</a></li> <li><small>29</small> <a href="/wiki/Perv%C3%A2n" title="Pervân">Pervân</a></li> <li><small>30</small> <a href="/wiki/Samangan_(il)" title="Samangan (il)">Samangan</a></li> <li><small>31</small> <a href="/wiki/Sar-i_Pol_(il)" title="Sar-i Pol (il)">Sar-i Pol</a></li> <li><small>32</small> <a href="/wiki/Tahar" title="Tahar">Tahar</a></li> <li><small>33</small> <a href="/wiki/Vardak" title="Vardak">Vardak</a></li> <li><small>34</small> <a href="/wiki/Zabul_(il)" class="mw-redirect" title="Zabul (il)">Zabul</a></li></ul> </td> <td> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Altyapı"><span id="Altyap.C4.B1"></span>Altyapı</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=17" title="Değiştirilen bölüm: Altyapı" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=17" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Altyapı"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ulaşım_ve_taşımacılık"><span id="Ula.C5.9F.C4.B1m_ve_ta.C5.9F.C4.B1mac.C4.B1l.C4.B1k"></span>Ulaşım ve taşımacılık</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=18" title="Değiştirilen bölüm: Ulaşım ve taşımacılık" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=18" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Ulaşım ve taşımacılık"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Demiryollarının toplam uzunluğu 24.6 km, karayolları 42150 km (bunun 12,350 km si <a href="/wiki/Asfalt" title="Asfalt">asfalt</a>, geri kalanı yani 29,800 km si <a href="/wiki/Stabilize" title="Stabilize">stabilize</a> yoldur), su yolları 1,200 km dir. Ülkede boru hatlarının toplam uzunluğu 466 km dir. 51 adet havaalanı bulunan Afganistan'ın en büyük havaalanı <a href="/wiki/K%C3%A2bil_Uluslararas%C4%B1_Havaliman%C4%B1" title="Kâbil Uluslararası Havalimanı">Kâbil Uluslararası Havalimanı</a>'dır. 11 adet helikopter pisti mevcuttur. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Eğitim"><span id="E.C4.9Fitim"></span>Eğitim</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=19" title="Değiştirilen bölüm: Eğitim" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=19" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Eğitim"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Afganistan_e%C4%9Fitimi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan eğitimi (sayfa mevcut değil)">Afganistan eğitimi</a></div><table class="box-Güncelle plainlinks metadata ambox ambox-content Mikutu-Güncelle" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Dosya:Ambox_outdated_content2.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Ambox_outdated_content2.svg/42px-Ambox_outdated_content2.svg.png" decoding="async" width="42" height="42" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Ambox_outdated_content2.svg/63px-Ambox_outdated_content2.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fc/Ambox_outdated_content2.svg/84px-Ambox_outdated_content2.svg.png 2x" data-file-width="775" data-file-height="775" /></a></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">Bu maddenin daha doğru ve güvenilir bilgi sunması için <b>güncellenmesi</b> gerekmektedir.<br /><small>Daha fazla bilgi için <a href="/wiki/Tart%C4%B1%C5%9Fma:Afganistan" title="Tartışma:Afganistan">tartışma sayfasına</a> bakınız.</small><small class="hide-when-compact"><i> (<a href="/wiki/Yard%C4%B1m:Bak%C4%B1m_%C5%9Fablonunu_kald%C4%B1rmak" title="Yardım:Bakım şablonunu kaldırmak">Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin</a>)</i></small></div></td></tr></tbody></table><figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Schoolgirls_in_Bamozai.JPG" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Schoolgirls_in_Bamozai.JPG/200px-Schoolgirls_in_Bamozai.JPG" decoding="async" width="200" height="133" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Schoolgirls_in_Bamozai.JPG/300px-Schoolgirls_in_Bamozai.JPG 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Schoolgirls_in_Bamozai.JPG/400px-Schoolgirls_in_Bamozai.JPG 2x" data-file-width="3008" data-file-height="2000" /></a><figcaption><a href="/wiki/Gardez" title="Gardez">Gardez</a> şehri yakınında bulunan Bamozai ilköğretim okulunun kız sınıfında oturan kız çocukları. Okulun binası yoktur ve dersler açık havada <a href="/wiki/Bostan" title="Bostan">bostanın</a> gölgesinde yapılmaktadır. (<a href="/wiki/Paktiya_Vilayeti" class="mw-redirect" title="Paktiya Vilayeti">Paktiya Vilayeti</a>, Afganistan, 2007)</figcaption></figure> <p>Afganistan eğitim sistemi 6+3+3 şeklinde bir kademelendirme üzerinde şekillenmiştir. Buna ilişkin olarak <a href="/wiki/Okul" title="Okul">okul</a> öncesi eğitim ile başlayan süreç (0-3 yaş ve 4-6 yaş iki aşamalıdır), 6 yıllık bir genel öğretim sistemi ile devam etmektedir. Bu aynı zamanda genel okur yazarlık kursları ile de desteklenmektedir. 6. sınıf sonrasında ise ikili bir ayrım ile <a href="/wiki/Din" title="Din">din</a> eğitimi ağırlıklı ortaokullar ve genel eğitim müfredatını benimsemiş ortaokullarda eğitim verilmektedir. Son aşama olan liseler ise 3 farklı bölümden oluşmaktadır. Bu noktada bir anlamda branş eğitimi almakta olan öğrenciler, öğretmenlik, teknik meslek liseleri ve sosyal bilimler-fen bilimleri ağırlıklı liselerde öğrenim görebilmektedirler. Bundan sonra ise branşlarına ilişkin yükseköğrenim kurumlarına devam etmektedirler. </p><p>Afganistan'da eğitim alanında kadın ve erkek arasında herhangi bir ayrım yapılmamıştır (Yalnız 2021'den beri kadınların öğretim ve mesleki hakları elinden alınmıştır.<sup id="cite_ref-77" class="reference"><a href="#cite_note-77"><span class="cite-bracket">[</span>72<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-78" class="reference"><a href="#cite_note-78"><span class="cite-bracket">[</span>73<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-79" class="reference"><a href="#cite_note-79"><span class="cite-bracket">[</span>74<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Her Afgan vatandaşı eğitim hakkından yararlanmada eşit haklara sahiptir. Her 7 yaşına gelen her <a href="/wiki/%C3%87ocuk" title="Çocuk">çocuk</a> devlet okullarından parasız yararlanma hakkına sahiptir. Afganistan Anayasası 43. maddesine göre, devlet okulları parasızdır ve ilköğretim zorunludur. Ancak Afganistan'ın uzun yıllar süren işgallere maruz kalması ve ülkenin içinde bulunduğu siyasi, ekonomik açmazlar eğitim sistemini de olumsuz etkilemiştir. Ülkede 2005 yılı verilerine göre 5 milyona yakın çocuk okullarda eğitim görmüştür. Ancak okullaşma oranındaki düşüklük, öğretmen ve kırtasiye yetersizliği gibi nedenlerden ötürü istenilen verim alınamamaktadır. Buna rağmen 2003 yılında 8.500 çadırda 25.000 civarında öğrenci, bu çadırlarda verilen eğitim hizmetinden yararlanmıştır. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Enerji">Enerji</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=20" title="Değiştirilen bölüm: Enerji" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=20" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Enerji"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Elektrik üretimi 905 milyon <a href="/wiki/KWh" class="mw-redirect" title="KWh">KWh</a> olarak gerçekleşmektedir. Buna istinaden tüketim 1.042 milyar KWh olmuştur. Hiç elektrik ihracatı yapamayan Afganistan, 200 milyon KWh elektrik ithalâtı yapmaktadır. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kültür"><span id="K.C3.BClt.C3.BCr"></span>Kültür</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=21" title="Değiştirilen bölüm: Kültür" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=21" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kültür"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/w/index.php?title=Afgan_k%C3%BClt%C3%BCr%C3%BC&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afgan kültürü (sayfa mevcut değil)">Afgan kültürü</a></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mutfak">Mutfak</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=22" title="Değiştirilen bölüm: Mutfak" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=22" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Mutfak"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">Ana madde: <a href="/wiki/Afgan_mutfa%C4%9F%C4%B1" title="Afgan mutfağı">Afgan mutfağı</a></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Dosya:Afghan_Palo.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Afghan_Palo.jpg/220px-Afghan_Palo.jpg" decoding="async" width="220" height="165" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Afghan_Palo.jpg/330px-Afghan_Palo.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Afghan_Palo.jpg/440px-Afghan_Palo.jpg 2x" data-file-width="584" data-file-height="438" /></a><figcaption><a href="/wiki/K%C3%A2bil_pilav%C4%B1" title="Kâbil pilavı">Kâbil pilavı</a>, Afganistan'ın ulusal yemeğidir.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Afgan_mutfa%C4%9F%C4%B1" title="Afgan mutfağı">Afgan mutfağının</a> en temel unsurları arasında tarım ürünlerinden elde edilmiş buğday, mısır, arpa gibi tarım ürünleri ön plana çıkmaktadır. Tarım ve hayvancılığın yaygın olmasıyla da beraber yerel mutfak içerisinde hayvansal ürünler sıklıkla tercih edilmektedir. Hayvansal ürünlerin sıklıkla tercih edildiği Afgan mutfağında sıklıkla süt ve süt ürünleri tercih edilmektedir. <a href="/wiki/K%C3%A2bil_pilav%C4%B1" title="Kâbil pilavı">Kâbil pilavı</a> Afgan mutfağının vazgeçilmez ulusal yemeğidir. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Notlar">Notlar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=23" title="Değiştirilen bölüm: Notlar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=23" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Notlar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol class="references"> <li id="cite_note-6"><strong><a href="#cite_ref-6">^</a></strong> <span class="reference-text">Afganistan'da son nüfus sayımı 1979'da yapıldı ve eksikti. Ülkedeki <a href="/wiki/Afganistan_Sava%C5%9F%C4%B1_(1978-g%C3%BCn%C3%BCm%C3%BCz)" title="Afganistan Savaşı (1978-günümüz)">devam eden ihtilaf</a> nedeniyle, o zamandan beri resmi bir nüfus sayımı yapılmadı.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-Demonym-13"><strong><a href="#cite_ref-Demonym_13-0">^</a></strong> <span class="reference-text">Kullanılan diğer demonimler Afgani,<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> ve Afganistanlıdır.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-24"><strong><a href="#cite_ref-24">^</a></strong> <span class="reference-text">Afganistan, tüm yasaların nihai olarak yüce liderden geldiği saf bir <a href="/wiki/Otokrasi" title="Otokrasi">otokrasidir</a>. Konsensüs yönetimi başlangıçta Taliban arasında kullanılmış, ancak 2021'de iktidara dönüşünü takip eden aylarda yüce liderin kontrolü tekeline almasıyla aşamalı olarak ortadan kaldırılmıştır.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>18<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>19<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>20<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Danışma niteliğinde bir <a href="/w/index.php?title=Afganistan_Liderlik_Konseyi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Afganistan Liderlik Konseyi (sayfa mevcut değil)">Liderlik Konseyi</a> vardır, ancak yüce lider aylardır (Mart 2023 itibarıyla) bu konseyi toplamadığından ve giderek artan bir şekilde kararnamelerle yönettiğinden rolü sorgulanmaktadır.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>21<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></span> </li> <li id="cite_note-32"><strong><a href="#cite_ref-32">^</a></strong> <span class="reference-text"><span class="nowrap"><span class="noexcerpt"><span typeof="mw:File"><a href="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/ff/En-us-Afghanistan.ogg" title="Listen"><img alt="Listen" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Speakerlink-new.svg/11px-Speakerlink-new.svg.png" decoding="async" width="11" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Speakerlink-new.svg/17px-Speakerlink-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Speakerlink-new.svg/22px-Speakerlink-new.svg.png 2x" data-file-width="11" data-file-height="11" /></a></span><sup><span class="IPA" style="color:#00e;font:bold 80% sans-serif;padding:0 .1em"><a href="/wiki/Dosya:En-us-Afghanistan.ogg" title="Dosya:En-us-Afghanistan.ogg">i</a></span></sup></span><span class="IPA nopopups"><a href="/wiki/Yard%C4%B1m:IPA" title="Yardım:IPA">/<span style="border-bottom:1px dotted"><span title="/æ/: 'a' in 'bad'">æ</span><span title="'f' in 'find'">f</span><span title="/ˈ/: primary stress follows">ˈ</span><span title="/ɡ/: 'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/æ/: 'a' in 'bad'">æ</span><span title="'n' in 'nigh'">n</span><span title="/ɪ/: 'i' in 'kit'">ɪ</span><span title="'s' in 'sigh'">s</span><span title="'t' in 'tie'">t</span><span title="/æ/: 'a' in 'bad'">æ</span><span title="'n' in 'nigh'">n</span></span>,<span class="wrap"> </span><span style="border-bottom:1px dotted"><span title="/æ/: 'a' in 'bad'">æ</span><span title="'f' in 'find'">f</span><span title="/ˈ/: primary stress follows">ˈ</span><span title="/ɡ/: 'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/ɑː/: 'a' in 'father'">ɑː</span><span title="'n' in 'nigh'">n</span><span title="/ɪ/: 'i' in 'kit'">ɪ</span><span title="'s' in 'sigh'">s</span><span title="'t' in 'tie'">t</span><span title="/ɑː/: 'a' in 'father'">ɑː</span><span title="'n' in 'nigh'">n</span></span>/</a></span></span></span> </li> <li id="cite_note-33"><strong><a href="#cite_ref-33">^</a></strong> <span class="reference-text"><div style=""><ul><li><a href="/wiki/Pe%C5%9Ftuca" title="Peştuca">Peştuca</a>: <span class="lang-ps" lang="ps" dir="ltr">د افغانستان اسلامي امارت</span></li><li><a href="/wiki/Darice" title="Darice">Darice</a>: <span class="lang-prs" lang="prs" dir="ltr">امارت اسلامی افغانستان</span></li></ul></div></span> </li> </ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Kaynakça"><span id="Kaynak.C3.A7a"></span>Kaynakça</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=24" title="Değiştirilen bölüm: Kaynakça" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=24" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Kaynakça"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r32805677">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-count:2}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-count:3}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-ReferenceA-1"><strong><a href="#cite_ref-ReferenceA_1-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20130307050333/http://www.bbc.co.uk/nazer/lifeandlearning_dari/story/2007/08/070830_ws-aep-pt-national-anthem.shtml">"BBCNazer.com | زندگى و آموزش | حرف های مردم: سرود ملی"</a>. <i>www.bbc.co.uk</i>. 7 Mart 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.co.uk/nazer/lifeandlearning_dari/story/2007/08/070830_ws-aep-pt-national-anthem.shtml">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.bbc.co.uk&rft.atitle=BBCNazer.com+%7C+%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%89+%D9%88+%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4+%7C+%D8%AD%D8%B1%D9%81+%D9%87%D8%A7%DB%8C+%D9%85%D8%B1%D8%AF%D9%85%3A+%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF+%D9%85%D9%84%DB%8C&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.bbc.co.uk%2Fnazer%2Flifeandlearning_dari%2Fstory%2F2007%2F08%2F070830_ws-aep-pt-national-anthem.shtml&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Amirzai-2"><strong><a href="#cite_ref-Amirzai_2-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Amirzai, Shafiq l. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210817072227/https://rohi.af/news/35829">"د ملي سرود تاریخ | روهي"</a>. <i>Rohi.Af</i> (Peştuca). 17 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://rohi.af/news/35829">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Rohi.Af&rft.atitle=%D8%AF+%D9%85%D9%84%D9%8A+%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%AF+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%7C+%D8%B1%D9%88%D9%87%D9%8A&rft.aulast=Amirzai&rft.aufirst=Shafiq+l&rft_id=https%3A%2F%2Frohi.af%2Fnews%2F35829&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-nunn.asia-3"><strong><a href="#cite_ref-nunn.asia_3-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200920102707/https://www.nunn.asia/113730/%d9%85%d9%84%d8%a7-%d9%81%d9%82%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af-%d8%af%d8%b1%d9%88%db%8c%d8%b4-%d8%af-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d8%af%d9%8a-%d8%aa%d8%b1%d9%86%d9%85-%d9%85%d9%86%d9%84-%d8%b4%d9%88%db%8c/">"ملا فقیر محمد درویش د جهادي ترنم منل شوی سرخیل"</a>. <i>نن ټکی اسیا</i> (Peştuca). 16 Ocak 2018. 20 Eylül 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nunn.asia/113730/%d9%85%d9%84%d8%a7-%d9%81%d9%82%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%ad%d9%85%d8%af-%d8%af%d8%b1%d9%88%db%8c%d8%b4-%d8%af-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d8%af%d9%8a-%d8%aa%d8%b1%d9%86%d9%85-%d9%85%d9%86%d9%84-%d8%b4%d9%88%db%8c/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%86%D9%86+%D9%BC%DA%A9%DB%8C+%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A7&rft.atitle=%D9%85%D9%84%D8%A7+%D9%81%D9%82%DB%8C%D8%B1+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D8%AF%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B4+%D8%AF+%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%8A+%D8%AA%D8%B1%D9%86%D9%85+%D9%85%D9%86%D9%84+%D8%B4%D9%88%DB%8C+%D8%B3%D8%B1%D8%AE%DB%8C%D9%84&rft.date=2018-01-16&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nunn.asia%2F113730%2F%25d9%2585%25d9%2584%25d8%25a7-%25d9%2581%25d9%2582%25db%258c%25d8%25b1-%25d9%2585%25d8%25ad%25d9%2585%25d8%25af-%25d8%25af%25d8%25b1%25d9%2588%25db%258c%25d8%25b4-%25d8%25af-%25d8%25ac%25d9%2587%25d8%25a7%25d8%25af%25d9%258a-%25d8%25aa%25d8%25b1%25d9%2586%25d9%2585-%25d9%2585%25d9%2586%25d9%2584-%25d8%25b4%25d9%2588%25db%258c%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Tharoor-4"><strong><a href="#cite_ref-Tharoor_4-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Tharoor, Ishaan (19 Haziran 2013). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://world.time.com/2013/06/19/the-talibans-qatar-office-are-prospects-for-peace-already-doomed/">"The Taliban's Qatar Office: Are Prospects for Peace Already Doomed?"</a>. <i>Time</i> (İngilizce). <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/0040-781X">0040-781X</a>. 19 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210819021327/https://world.time.com/2013/06/19/the-talibans-qatar-office-are-prospects-for-peace-already-doomed/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Taliban%27s+Qatar+Office%3A+Are+Prospects+for+Peace+Already+Doomed%3F&rft.date=2013-06-19&rft.issn=0040-781X&rft.aulast=Tharoor&rft.aufirst=Ishaan&rft_id=https%3A%2F%2Fworld.time.com%2F2013%2F06%2F19%2Fthe-talibans-qatar-office-are-prospects-for-peace-already-doomed%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><strong><a href="#cite_ref-5">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://afghanistan.unfpa.org/en/node/15230">"Population Matters"</a>. 3 Mart 2016. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210816021136/https://afghanistan.unfpa.org/en/node/15230">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">7 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Population+Matters&rft.date=2016-03-03&rft_id=https%3A%2F%2Fafghanistan.unfpa.org%2Fen%2Fnode%2F15230&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><strong><a href="#cite_ref-7">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">timesofindia (23 Ağustos 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/afghanistans-ethnic-mosaic/articleshow/85552093.cms">"Afghanistan's ethnic mosaic"</a>. <i><a href="/wiki/The_Times_of_India" title="The Times of India">The Times of India</a></i>. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210918062710/https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/afghanistans-ethnic-mosaic/articleshow/85552093.cms">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">7 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Times+of+India&rft.atitle=Afghanistan%27s+ethnic+mosaic&rft.date=2021-08-23&rft.au=timesofindia&rft_id=https%3A%2F%2Ftimesofindia.indiatimes.com%2Fworld%2Fsouth-asia%2Fafghanistans-ethnic-mosaic%2Farticleshow%2F85552093.cms&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-:2-8"><strong><a href="#cite_ref-:2_8-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">World Population Review (19 Eylül 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldpopulationreview.com/countries/afghanistan-population">"<span style="padding-left:0.2em;">"</span>Afghanistan Population 2021<span style="padding-right:0.2em;">"</span>"</a>. 14 Ocak 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140114072405/https://worldpopulationreview.com/countries/afghanistan-population">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%22Afghanistan+Population+2021%22&rft.date=2021-09-19&rft.au=World+Population+Review&rft_id=https%3A%2F%2Fworldpopulationreview.com%2Fcountries%2Fafghanistan-population&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-9"><strong><a href="#cite_ref-9">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">statista.com (20 Ağustos 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.statista.com/statistics/1258799/afghanistan-share-of-population-by-ethnic-group/">"Distribution of Afghan population by ethnic group 2020"</a>. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210918044205/https://www.statista.com/statistics/1258799/afghanistan-share-of-population-by-ethnic-group/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">7 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Distribution+of+Afghan+population+by+ethnic+group+2020&rft.date=2021-08-20&rft.au=statista.com&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.statista.com%2Fstatistics%2F1258799%2Fafghanistan-share-of-population-by-ethnic-group%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-10"><strong><a href="#cite_ref-10">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">reliefweb.int (14 Ağustos 2011). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://reliefweb.int/report/afghanistan/afghan-ethnic-groups-brief-investigation">"Afghan Ethnic Groups: A Brief Investigation"</a>. 18 Eylül 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210918053054/https://reliefweb.int/report/afghanistan/afghan-ethnic-groups-brief-investigation">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">7 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghan+Ethnic+Groups%3A+A+Brief+Investigation&rft.date=2011-08-14&rft.au=reliefweb.int&rft_id=https%3A%2F%2Freliefweb.int%2Freport%2Fafghanistan%2Fafghan-ethnic-groups-brief-investigation&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-11"><strong><a href="#cite_ref-11">^</a></strong> <span class="reference-text">Dictionary.com. <a href="/w/index.php?title=The_American_Heritage_Dictionary_of_the_English_Language&action=edit&redlink=1" class="new" title="The American Heritage Dictionary of the English Language (sayfa mevcut değil)">The American Heritage Dictionary of the English Language</a>, Fourth Edition. Houghton Mifflin Company, 2004. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dictionary.reference.com/browse/afghani">Reference.com</a> 3 Mart 2016 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160303185738/http://dictionary.reference.com/browse/afghani">arşivlendi</a>. (Retrieved 13 November 2007).</span> </li> <li id="cite_note-12"><strong><a href="#cite_ref-12">^</a></strong> <span class="reference-text">Dictionary.com. <a href="/w/index.php?title=WordNet&action=edit&redlink=1" class="new" title="WordNet (sayfa mevcut değil)">WordNet</a> 3.0. <a href="/wiki/Princeton_University" class="mw-redirect" title="Princeton University">Princeton University</a>. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://dictionary.reference.com/browse/afghanistani">Reference.com</a> (Retrieved 13 November 2007). 28 Mart 2014 tarihinde <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a> sitesinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140328102257/http://dictionary.reference.com/browse/afghanistani">arşivlendi</a>.</span> </li> <li id="cite_note-14"><strong><a href="#cite_ref-14">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.afghanembassy.us/about-afghanistan/constitution/">"Constitution of Afghanistan"</a>. 2004. 20 Eylül 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160920112856/http://www.afghanembassy.us/about-afghanistan/constitution/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 16 Şubat 2013</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Constitution+of+Afghanistan&rft.date=2004&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.afghanembassy.us%2Fabout-afghanistan%2Fconstitution%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-15"><strong><a href="#cite_ref-15">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/afghan"><i>Afghan | meaning in the Cambridge English Dictionary</i></a>. the Cambridge English Dictionary. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781107660151" title="Özel:KitapKaynakları/9781107660151">9781107660151</a>. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210303180827/https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/afghan">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Mart</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Afghan+%7C+meaning+in+the+Cambridge+English+Dictionary&rft.pub=the+Cambridge+English+Dictionary&rft.isbn=9781107660151&rft_id=https%3A%2F%2Fdictionary.cambridge.org%2Fdictionary%2Fenglish%2Fafghan&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-16"><strong><a href="#cite_ref-16">^</a></strong> <span class="reference-text"> <ul><li><cite class="kaynak akademik-dergi">Sakhi, Nilofar (December 2022). "The Taliban Takeover in Afghanistan and Security Paradox". <i><a href="/w/index.php?title=Journal_of_Asian_Security_and_International_Affairs&action=edit&redlink=1" class="new" title="Journal of Asian Security and International Affairs (sayfa mevcut değil)">Journal of Asian Security and International Affairs</a></i>. <b>9</b> (3): 383-401. <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1177/23477970221130882">10.1177/23477970221130882</a>. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_S%C3%BCreli_Yay%C4%B1n_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Süreli Yayın Numarası">ISSN</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/issn/2347-7970">2347-7970</a>. <q>Afghanistan is now controlled by a militant group that operates out of a totalitarian ideology.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+Taliban+Takeover+in+Afghanistan+and+Security+Paradox&rft.pages=383-401&rft.date=2022-12&rft_id=info%3Adoi%2F10.1177%2F23477970221130882&rft.issn=2347-7970&rft.aulast=Sakhi&rft.aufirst=Nilofar&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="kaynak web">Madadi, Sayed (6 Eylül 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mei.edu/publications/dysfunctional-centralization-and-growing-fragility-under-taliban-rule">"Dysfunctional centralization and growing fragility under Taliban rule"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Middle_East_Institute&action=edit&redlink=1" class="new" title="Middle East Institute (sayfa mevcut değil)">Middle East Institute</a></i>. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221128205909/https://www.mei.edu/publications/dysfunctional-centralization-and-growing-fragility-under-taliban-rule">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022</span>. <q>In other words, the centralized political and governance institutions of the former republic were unaccountable enough that they now comfortably accommodate the totalitarian objectives of the Taliban without giving the people any chance to resist peacefully.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Middle+East+Institute&rft.atitle=Dysfunctional+centralization+and+growing+fragility+under+Taliban+rule&rft.date=2022-09-06&rft.aulast=Madadi&rft.aufirst=Sayed&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mei.edu%2Fpublications%2Fdysfunctional-centralization-and-growing-fragility-under-taliban-rule&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="kaynak web">Sadr, Omar (23 Mart 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.fairobserver.com/region/central_south_asia/omar-sadr-afghanistan-taliban-rule-totalitarianism-human-rights-news-2441/">"Afghanistan's Public Intellectuals Fail to Denounce the Taliban"</a>. <i>Fair Observer</i>. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220323115118/https://www.fairobserver.com/region/central_south_asia/omar-sadr-afghanistan-taliban-rule-totalitarianism-human-rights-news-2441/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022</span>. <q>The Taliban government currently installed in Afghanistan is not simply another dictatorship. By all standards, it is a totalitarian regime.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Fair+Observer&rft.atitle=Afghanistan%27s+Public+Intellectuals+Fail+to+Denounce+the+Taliban&rft.date=2022-03-23&rft.aulast=Sadr&rft.aufirst=Omar&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.fairobserver.com%2Fregion%2Fcentral_south_asia%2Fomar-sadr-afghanistan-taliban-rule-totalitarianism-human-rights-news-2441%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.atlanticcouncil.org/blogs/southasiasource/dismantlement-of-the-taliban-regime-is-the-only-way-forward-for-afghanistan/">"Dismantlement of the Taliban regime is the only way forward for Afghanistan"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Atlantic_Council&action=edit&redlink=1" class="new" title="Atlantic Council (sayfa mevcut değil)">Atlantic Council</a></i>. 8 Eylül 2022. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221128205911/https://www.atlanticcouncil.org/blogs/southasiasource/dismantlement-of-the-taliban-regime-is-the-only-way-forward-for-afghanistan/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022</span>. <q>As with any other ideological movement, the Taliban's Islamic government is transformative and totalitarian in nature.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Atlantic+Council&rft.atitle=Dismantlement+of+the+Taliban+regime+is+the+only+way+forward+for+Afghanistan&rft.date=2022-09-08&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.atlanticcouncil.org%2Fblogs%2Fsouthasiasource%2Fdismantlement-of-the-taliban-regime-is-the-only-way-forward-for-afghanistan%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li> <li><cite class="kaynak web">Akbari, Farkhondeh (7 Mart 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230114164914/https://extremism.gwu.edu/risks-facing-hazaras-taliban-ruled-afghanistan">"The Risks Facing Hazaras in Taliban-ruled Afghanistan"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=George_Washington_University&action=edit&redlink=1" class="new" title="George Washington University (sayfa mevcut değil)">George Washington University</a></i>. 14 Ocak 2023 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://extremism.gwu.edu/risks-facing-hazaras-taliban-ruled-afghanistan">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 28 Kasım 2022</span>. <q>In the Taliban's totalitarian Islamic Emirate of Afghanistan, there is no meaningful political inclusivity or representation for Hazaras at any level.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=George+Washington+University&rft.atitle=The+Risks+Facing+Hazaras+in+Taliban-ruled+Afghanistan&rft.date=2022-03-07&rft.aulast=Akbari&rft.aufirst=Farkhondeh&rft_id=https%3A%2F%2Fextremism.gwu.edu%2Frisks-facing-hazaras-taliban-ruled-afghanistan&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></li></ul> </span></li> <li id="cite_note-17"><strong><a href="#cite_ref-17">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Choi, Joseph (8 Eylül 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://thehill.com/policy/international/571292-eu-provisional-taliban-government-does-not-fulfill-promises">"EU: Provisional Taliban government does not fulfill promises"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=The_Hill_(newspaper)&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Hill (newspaper) (sayfa mevcut değil)">The Hill</a></i>. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220318015908/https://thehill.com/policy/international/571292-eu-provisional-taliban-government-does-not-fulfill-promises">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Mart</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=EU%3A+Provisional+Taliban+government+does+not+fulfill+promises&rft.date=2021-09-08&rft.aulast=Choi&rft.aufirst=Joseph&rft_id=https%3A%2F%2Fthehill.com%2Fpolicy%2Finternational%2F571292-eu-provisional-taliban-government-does-not-fulfill-promises&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-18"><strong><a href="#cite_ref-18">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Bezhan, Frud (7 Eylül 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://gandhara.rferl.org/a/afghanistan-taliban-government-figures/31448372.html">"Key Figures In The Taliban's New Theocratic Government"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=Radio_Farda&action=edit&redlink=1" class="new" title="Radio Farda (sayfa mevcut değil)">Radio Farda</a></i>. <a href="/wiki/Radio_Free_Europe/Radio_Liberty" class="mw-redirect" title="Radio Free Europe/Radio Liberty">Radio Free Europe/Radio Liberty</a>. 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220206103928/https://gandhara.rferl.org/a/afghanistan-taliban-government-figures/31448372.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Key+Figures+In+The+Taliban%27s+New+Theocratic+Government&rft.pub=Radio+Free+Europe%2FRadio+Liberty&rft.date=2021-09-07&rft.aulast=Bezhan&rft.aufirst=Frud&rft_id=https%3A%2F%2Fgandhara.rferl.org%2Fa%2Fafghanistan-taliban-government-figures%2F31448372.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-CTC_Sentinel-19"><strong><a href="#cite_ref-CTC_Sentinel_19-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Jones, Seth G. (December 2020). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ctc.usma.edu/afghanistans-future-emirate-the-taliban-and-the-struggle-for-afghanistan/">"Afghanistan's Future Emirate? The Taliban and the Struggle for Afghanistan"</a>. <i>CTC Sentinel</i>. <a href="/wiki/Combating_Terrorism_Center" class="mw-redirect" title="Combating Terrorism Center">Combating Terrorism Center</a>. <b>13</b> (11). 11 Şubat 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220211092128/https://ctc.usma.edu/afghanistans-future-emirate-the-taliban-and-the-struggle-for-afghanistan/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">5 Mart</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghanistan%27s+Future+Emirate%3F+The+Taliban+and+the+Struggle+for+Afghanistan&rft.pub=Combating+Terrorism+Center&rft.date=2020-12&rft.aulast=Jones&rft.aufirst=Seth+G.&rft_id=https%3A%2F%2Fctc.usma.edu%2Fafghanistans-future-emirate-the-taliban-and-the-struggle-for-afghanistan%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><strong><a href="#cite_ref-20">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">T. S. Tirumurti (26 Mayıs 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://digitallibrary.un.org/record/3975071/files/S_2022_419-EN.pdf?ln=en">"Letter dated 25 May 2022 from the Chair of the Security Council Committee established pursuant to resolution 1988 (2011) addressed to the President of the Security Council"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <a href="/wiki/United_Nations_Security_Council" class="mw-redirect" title="United Nations Security Council">United Nations Security Council</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Letter+dated+25+May+2022+from+the+Chair+of+the+Security+Council+Committee+established+pursuant+to+resolution+1988+%282011%29+addressed+to+the+President+of+the+Security+Council&rft.pub=United+Nations+Security+Council&rft.date=2022-05-26&rft.au=T.+S.+Tirumurti&rft_id=https%3A%2F%2Fdigitallibrary.un.org%2Frecord%2F3975071%2Ffiles%2FS_2022_419-EN.pdf%3Fln%3Den&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </span></span> </li> <li id="cite_note-21"><strong><a href="#cite_ref-21">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Kraemer, Thomas (27 Kasım 2022). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.jurist.org/news/2022/11/afghanistan-dispatch-taliban-leaders-issue-new-orders-on-law-making-process-enforcement-of-court-orders-from-previous-government/">"Afghanistan dispatch: Taliban leaders issue new orders on law-making process, enforcement of court orders from previous government"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=JURIST&action=edit&redlink=1" class="new" title="JURIST (sayfa mevcut değil)">JURIST</a></i>. 17 Ocak 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240117233605/https://www.jurist.org/news/2022/11/afghanistan-dispatch-taliban-leaders-issue-new-orders-on-law-making-process-enforcement-of-court-orders-from-previous-government/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghanistan+dispatch%3A+Taliban+leaders+issue+new+orders+on+law-making+process%2C+enforcement+of+court+orders+from+previous+government&rft.date=2022-11-27&rft.aulast=Kraemer&rft.aufirst=Thomas&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.jurist.org%2Fnews%2F2022%2F11%2Fafghanistan-dispatch-taliban-leaders-issue-new-orders-on-law-making-process-enforcement-of-court-orders-from-previous-government%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-22"><strong><a href="#cite_ref-22">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber">Dawi, Akmal (28 Mart 2023). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.voanews.com/a/unseen-taliban-leader-wields-godlike-powers-in-afghanistan-/7026112.html">"Unseen Taliban Leader Wields Godlike Powers in Afghanistan"</a>. <a href="/wiki/Voice_of_America" class="mw-redirect" title="Voice of America">Voice of America</a>. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230413041049/https://www.voanews.com/a/unseen-taliban-leader-wields-godlike-powers-in-afghanistan-/7026112.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Unseen+Taliban+Leader+Wields+Godlike+Powers+in+Afghanistan&rft.pub=Voice+of+America&rft.date=2023-03-28&rft.aulast=Dawi&rft.aufirst=Akmal&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.voanews.com%2Fa%2Funseen-taliban-leader-wields-godlike-powers-in-afghanistan-%2F7026112.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-23"><strong><a href="#cite_ref-23">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi"><a href="/w/index.php?title=Oxford_Analytica&action=edit&redlink=1" class="new" title="Oxford Analytica (sayfa mevcut değil)">Oxford Analytica</a> (10 Mart 2023). "Senior Afghan Taliban figures move to curb leader". <i>Expert Briefings</i>. Emerald Expert Briefings. oxan-db (oxan-db). <a href="/wiki/Say%C4%B1sal_nesne_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Sayısal nesne tanımlayıcısı">doi</a>:<a rel="nofollow" class="external text" href="https://doi.org/10.1108/OXAN-DB276639">10.1108/OXAN-DB276639</a>. <q>[Akhundzada] has not convened the Taliban's Leadership Council (a 'politburo' of top leaders and commanders) for several months. Instead, he relies on the narrower Kandahar Council of Clerics for legal advice.</q></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Senior+Afghan+Taliban+figures+move+to+curb+leader&rft.series=Emerald+Expert+Briefings&rft.date=2023-03-10&rft_id=info%3Adoi%2F10.1108%2FOXAN-DB276639&rft.au=Oxford+Analytica&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-25"><strong><a href="#cite_ref-25">^</a></strong> <span class="reference-text">Afganistan Merkez İstatistik Ofisi</span> </li> <li id="cite_note-26"><strong><a href="#cite_ref-26">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.worldbank.org/">"World Bank Open Data"</a>. <i>World Bank Open Data</i>. 26 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230526025607/https://data.worldbank.org/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">27 Nisan</span> 2024</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=World+Bank+Open+Data&rft.atitle=World+Bank+Open+Data&rft_id=https%3A%2F%2Fdata.worldbank.org%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-imf2-27"><strong>^</strong> <a href="#cite_ref-imf2_27-0"><sup><i><b>a</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-imf2_27-1"><sup><i><b>b</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-imf2_27-2"><sup><i><b>c</b></i></sup></a> <a href="#cite_ref-imf2_27-3"><sup><i><b>d</b></i></sup></a> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/April/weo-report?c=512,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1">"Afghanistan"</a>. International Monetary Fund. 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230501160206/https://www.imf.org/en/Publications/WEO/weo-database/2023/April/weo-report?c=512,&s=NGDPD,PPPGDP,NGDPDPC,PPPPC,&sy=2020&ey=2020&ssm=0&scsm=1&scc=0&ssd=1&ssc=0&sic=0&sort=country&ds=.&br=1">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghanistan&rft.pub=International+Monetary+Fund&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.imf.org%2Fen%2FPublications%2FWEO%2Fweo-database%2F2023%2FApril%2Fweo-report%3Fc%3D512%2C%26s%3DNGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC%2C%26sy%3D2020%26ey%3D2020%26ssm%3D0%26scsm%3D1%26scc%3D0%26ssd%3D1%26ssc%3D0%26sic%3D0%26sort%3Dcountry%26ds%3D.%26br%3D1&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-HDI-28"><strong><a href="#cite_ref-HDI_28-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hdr.undp.org/sites/default/files/2023-24_HDR/HDR23-24_Statistical_Annex_HDI_Table.xlsx">"Human Development Report 2023/24"</a>. <a href="/wiki/United_Nations_Development_Programme" class="mw-redirect" title="United Nations Development Programme">United Nations Development Programme</a>. 13 Mart 2024. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20240319085123/https://hdr.undp.org/sites/default/files/2023-24_HDR/HDR23-24_Statistical_Annex_HDI_Table.xlsx">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">22 Mart</span> 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Human+Development+Report+2023%2F24&rft.pub=United+Nations+Development+Programme&rft.date=2024-03-13&rft_id=https%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2F2023-24_HDR%2FHDR23-24_Statistical_Annex_HDI_Table.xlsx&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-29"><strong><a href="#cite_ref-29">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf"><i>Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene</i></a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-92-1-126442-5" title="Özel:KitapKaynakları/978-92-1-126442-5">978-92-1-126442-5</a>. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ghostarchive.org/archive/20221009/http://hdr.undp.org/sites/default/files/hdr2020.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Human+Development+Report+2020+The+Next+Frontier%3A+Human+Development+and+the+Anthropocene&rft.pages=343-346&rft.pub=United+Nations+Development+Programme&rft.date=2020-12-15&rft.isbn=978-92-1-126442-5&rft_id=http%3A%2F%2Fhdr.undp.org%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Fhdr2020.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-30"><strong><a href="#cite_ref-30">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20220904224713/https://8am.af/eng/taliban-changes-solar-year-to-hijri-lunar-calendar/">"Taliban Changes Solar Year to Hijri Lunar Calendar"</a>. <i>Hasht-e Subh Daily</i>. 26 Mart 2022. 4 Eylül 2022 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://8am.af/eng/taliban-changes-solar-year-to-hijri-lunar-calendar/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Taliban+Changes+Solar+Year+to+Hijri+Lunar+Calendar&rft.date=2022-03-26&rft_id=https%3A%2F%2F8am.af%2Feng%2Ftaliban-changes-solar-year-to-hijri-lunar-calendar%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-31"><strong><a href="#cite_ref-31">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.timeanddate.com/time/time-zones-interesting.html">"Half Hour and 45-Minute Time Zones"</a>. <i>timeanddate.com</i>. 15 Şubat 2016 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20160215203607/https://www.timeanddate.com/time/time-zones-interesting.html">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 23 Aralık 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=timeanddate.com&rft.atitle=Half+Hour+and+45-Minute+Time+Zones&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.timeanddate.com%2Ftime%2Ftime-zones-interesting.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Population_2021-34"><strong><a href="#cite_ref-Population_2021_34-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://worldpopulationreview.com/countries/afghanistan-population">"Afghanistan Population 2021"</a>. World Population Review. 19 Eylül 2021. 14 Ocak 2014 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20140114072405/https://worldpopulationreview.com/countries/afghanistan-population">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghanistan+Population+2021&rft.pub=World+Population+Review&rft.date=2021-09-19&rft_id=https%3A%2F%2Fworldpopulationreview.com%2Fcountries%2Fafghanistan-population&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-35"><strong><a href="#cite_ref-35">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak report"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.nsia.gov.af:8080/wp-content/uploads/2020/06/%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B9-%D9%86%D8%B3%D8%AE%DB%80-%D8%A7%D9%88%D9%84.pdf">د هېواد د وګړو اټکل برآورد نفوس کشور1399</a> [Estimated Population of Afghanistan 2020–21] <span style="font-size:85%;">(PDF)</span> (Arapça ve İngilizce). 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200703171906/https://www.nsia.gov.af:8080/wp-content/uploads/2020/06/%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B9-%D9%86%D8%B3%D8%AE%DB%80-%D8%A7%D9%88%D9%84.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">1 Temmuz</span> 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=report&rft.btitle=%D8%AF+%D9%87%DB%90%D9%88%D8%A7%D8%AF+%D8%AF+%D9%88%DA%AB%DA%93%D9%88+%D8%A7%D9%BC%DA%A9%D9%84+%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF+%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3+%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B11399&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.nsia.gov.af%3A8080%2Fwp-content%2Fuploads%2F2020%2F06%2F%25D8%25A8%25D8%25B1%25D8%25A2%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF-%25D9%2586%25D9%2581%25D9%2588%25D8%25B3-%25DA%25A9%25D8%25B4%25D9%2588%25D8%25B1-%25DB%25B1%25DB%25B3%25DB%25B9%25DB%25B9-%25D9%2586%25D8%25B3%25D8%25AE%25DB%2580-%25D8%25A7%25D9%2588%25D9%2584.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-36"><strong><a href="#cite_ref-36">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Pillalamarri, Akhilesh. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://thediplomat.com/2017/06/why-is-afghanistan-the-graveyard-of-empires/">"Why Is Afghanistan the 'Graveyard of Empires'?"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=The_Diplomat&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Diplomat (sayfa mevcut değil)">The Diplomat</a></i>. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210811170328/https://thediplomat.com/2017/06/why-is-afghanistan-the-graveyard-of-empires/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Diplomat&rft.atitle=Why+Is+Afghanistan+the+%27Graveyard+of+Empires%27%3F&rft.aulast=Pillalamarri&rft.aufirst=Akhilesh&rft_id=https%3A%2F%2Fthediplomat.com%2F2017%2F06%2Fwhy-is-afghanistan-the-graveyard-of-empires%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-37"><strong><a href="#cite_ref-37">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Griffin, Luke (14 Ocak 2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20011103002246/http://www.gl.iit.edu/govdocs/afghanistan/PreIslamic.html">"The Pre-Islamic Period"</a>. <i>Afghanistan Country Study</i>. Illinois Institute of Technology. 3 Kasım 2001 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.gl.iit.edu/govdocs/afghanistan/PreIslamic.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">14 Ekim</span> 2010</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Afghanistan+Country+Study&rft.atitle=The+Pre-Islamic+Period&rft.date=2002-01-14&rft.aulast=Griffin&rft.aufirst=Luke&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.gl.iit.edu%2Fgovdocs%2Fafghanistan%2FPreIslamic.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-38"><strong><a href="#cite_ref-38">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Cush, Denise; Robinson, Catherine; York, Michael (2012). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=kzPgCgAAQBAJ&pg=PA200"><i>Encyclopedia of Hinduism</i></a>. Routledge. s. 200. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/9781135189792" title="Özel:KitapKaynakları/9781135189792">9781135189792</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Encyclopedia+of+Hinduism&rft.pages=200&rft.pub=Routledge&rft.date=2012&rft.isbn=9781135189792&rft.aulast=Cush&rft.aufirst=Denise&rft.au=Robinson%2C+Catherine&rft.au=York%2C+Michael&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DkzPgCgAAQBAJ%26pg%3DPA200&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-39"><strong><a href="#cite_ref-39">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211122182853/https://amp.theaustralian.com.au/arts/review/the-remarkable-rugs-of-war-drill-hall-gallery/news-story/49fb932f8be798b1641425be98e4e0db">"The remarkable rugs of war, Drill Hall Gallery"</a>. <i>The Australian</i>. 30 Temmuz 2021. Archived from the original on 22 Kasım 2021<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 22 Kasım 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Australian&rft.atitle=The+remarkable+rugs+of+war%2C+Drill+Hall+Gallery&rft.date=2021-07-30&rft_id=https%3A%2F%2Famp.theaustralian.com.au%2Farts%2Freview%2Fthe-remarkable-rugs-of-war-drill-hall-gallery%2Fnews-story%2F49fb932f8be798b1641425be98e4e0db&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">KB1 bakım: BOT: esas-url durumu bilinmeyen (<a href="/wiki/Kategori:KB1_bak%C4%B1m:_BOT:_esas-url_durumu_bilinmeyen" title="Kategori:KB1 bakım: BOT: esas-url durumu bilinmeyen">link</a>) </span></span> </li> <li id="cite_note-40"><strong><a href="#cite_ref-40">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.redlandsdailyfacts.com/2021/09/15/professing-faith-religious-traditions-in-afghanistan-are-diverse/">"Professing Faith: Religious traditions in Afghanistan are diverse"</a>. 16 Eylül 2021. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211006122528/https://www.redlandsdailyfacts.com/2021/09/15/professing-faith-religious-traditions-in-afghanistan-are-diverse/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 1 Kasım 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Professing+Faith%3A+Religious+traditions+in+Afghanistan+are+diverse&rft.date=2021-09-16&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.redlandsdailyfacts.com%2F2021%2F09%2F15%2Fprofessing-faith-religious-traditions-in-afghanistan-are-diverse%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-41"><strong><a href="#cite_ref-41">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/world/2001/oct/26/afghanistan.terrorism11">"Afghanistan: the land that forgot time"</a>. <i><a href="/wiki/The_Guardian" title="The Guardian">The Guardian</a></i>. 26 Ekim 2001. 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211214155028/https://www.theguardian.com/world/2001/oct/26/afghanistan.terrorism11">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Guardian&rft.atitle=Afghanistan%3A+the+land+that+forgot+time&rft.date=2001-10-26&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fworld%2F2001%2Foct%2F26%2Fafghanistan.terrorism11&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-42"><strong><a href="#cite_ref-42">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://iranicaonline.org/articles/dost-mohammad-khan">"DŌST MOḤAMMAD KHAN"</a>. <i>Encyclopaedia Iranica</i>. 1995. 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110429181100/http://www.iranicaonline.org/articles/dost-mohammad-khan">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 8 Şubat 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Encyclopaedia+Iranica&rft.atitle=D%C5%8CST+MO%E1%B8%A4AMMAD+KHAN&rft.date=1995&rft_id=https%3A%2F%2Firanicaonline.org%2Farticles%2Fdost-mohammad-khan&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-43"><strong><a href="#cite_ref-43">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak akademik-dergi">Watkins, Andrew H. (November 2021). Cruickshank, Paul; Hummel, Kristina (Ed.). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2021/11/CTC-SENTINEL-092021.pdf">"An Assessment of Taliban Rule at Three Months"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <i><a href="/w/index.php?title=CTC_Sentinel&action=edit&redlink=1" class="new" title="CTC Sentinel (sayfa mevcut değil)">CTC Sentinel</a></i>. West Point, New York: <a href="/wiki/Combating_Terrorism_Center" class="mw-redirect" title="Combating Terrorism Center">Combating Terrorism Center</a>. <b>14</b> (9): 1-14. 29 Kasım 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20211129104726/https://ctc.usma.edu/wp-content/uploads/2021/11/CTC-SENTINEL-092021.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 29 Kasım 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=An+Assessment+of+Taliban+Rule+at+Three+Months&rft.place=West+Point%2C+New+York&rft.pages=1-14&rft.pub=Combating+Terrorism+Center&rft.date=2021-11&rft.aulast=Watkins&rft.aufirst=Andrew+H.&rft_id=https%3A%2F%2Fctc.usma.edu%2Fwp-content%2Fuploads%2F2021%2F11%2FCTC-SENTINEL-092021.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-44"><strong><a href="#cite_ref-44">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mei.edu/publications/taliban-unrecognized-and-unrepentant">"The Taliban: Unrecognized and unrepentant"</a>. <i>Middle East Institute</i>. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221018002025/https://www.mei.edu/publications/taliban-unrecognized-and-unrepentant">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Middle+East+Institute&rft.atitle=The+Taliban%3A+Unrecognized+and+unrepentant&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mei.edu%2Fpublications%2Ftaliban-unrecognized-and-unrepentant&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-45"><strong><a href="#cite_ref-45">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.xinhuanet.com/english/2019-08/06/c_138288434.htm">"Morocco seizes over 840 kg of cannabis – Xinhua | English.news.cn"</a>. Xinhua News Agency. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221018002746/http://www.xinhuanet.com/english/2019-08/06/c_138288434.htm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Morocco+seizes+over+840+kg+of+cannabis+%E2%80%93+Xinhua+%7C+English.news.cn&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.xinhuanet.com%2Fenglish%2F2019-08%2F06%2Fc_138288434.htm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-46"><strong><a href="#cite_ref-46">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230408010552/https://www.mail.gov.af/en/afghanistan%E2%80%99s-saffron-media">"Afghanistan's Saffron on Media | AfGOV"</a>. <i>mail.gov.af</i>. 8 Nisan 2023 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.mail.gov.af/en/afghanistan%E2%80%99s-saffron-media">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=mail.gov.af&rft.atitle=Afghanistan%27s+Saffron+on+Media+%7C+AfGOV&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.mail.gov.af%2Fen%2Fafghanistan%25E2%2580%2599s-saffron-media&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-47"><strong><a href="#cite_ref-47">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.businessoffashion.com/news/global-markets/taliban-takeover-puts-afghanistans-cashmere-silk-industries-at-risk/">"Taliban Takeover Puts Afghanistan's Cashmere, Silk Industries at Risk"</a>. <i>The Business of Fashion</i>. 25 Ağustos 2021. 18 Ekim 2022 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20221018002748/https://www.businessoffashion.com/news/global-markets/taliban-takeover-puts-afghanistans-cashmere-silk-industries-at-risk/">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">18 Ekim</span> 2022</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Business+of+Fashion&rft.atitle=Taliban+Takeover+Puts+Afghanistan%27s+Cashmere%2C+Silk+Industries+at+Risk&rft.date=2021-08-25&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.businessoffashion.com%2Fnews%2Fglobal-markets%2Ftaliban-takeover-puts-afghanistans-cashmere-silk-industries-at-risk%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-48"><strong><a href="#cite_ref-48">^</a></strong> <span class="reference-text"><i>"The name Afghan has evidently been derived from Asvakan, the Assakenoi of Arrian... "</i> (Megasthenes and Arrian, p 180. See also: Alexander's Invasion of India, p 38; J.W. McCrindle).</span> </li> <li id="cite_note-49"><strong><a href="#cite_ref-49">^</a></strong> <span class="reference-text"><i>"Even the name Afghan is Aryan being derived from Asvakayana, an important clan of the Asvakas or horsemen who must have derived this title from their handling of celebrated breeds of horses"</i> (See: Imprints of Indian Thought and Culture abroad, p 124, Vivekananda Kendra Prakashan).</span> </li> <li id="cite_note-50"><strong><a href="#cite_ref-50">^</a></strong> <span class="reference-text">cf: <i>"Their name (Afghan) means "cavalier" being derived from the <a href="/wiki/Sanskrit" title="Sanskrit">Sanskrit</a>,</i> Asva<i>, or</i> Asvaka<i>, a horse, and shows that their country must have been noted in ancient times, as it is at the present day, for its superior breed of horses. Asvaka was an important tribe settled north to Kabul river, which offered a gallant resistance but ineffectual resistance to the arms of Alexander "</i>(Ref: Scottish Geographical Magazine, 1999, p 275, Royal Scottish Geographical Society).</span> </li> <li id="cite_note-51"><strong><a href="#cite_ref-51">^</a></strong> <span class="reference-text"><i>"Afghans are Assakani of the <a href="/w/index.php?title=Greeks&action=edit&redlink=1" class="new" title="Greeks (sayfa mevcut değil)">Greeks</a>; this word being the <a href="/wiki/Sanskrit" title="Sanskrit">Sanskrit</a> <a href="/w/index.php?title=Ashvaka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ashvaka (sayfa mevcut değil)">Ashvaka</a> meaning 'horsemen' "</i> (Ref: Sva, 1915, p 113, Christopher Molesworth Birdwood).</span> </li> <li id="cite_note-52"><strong><a href="#cite_ref-52">^</a></strong> <span class="reference-text">Cf: <i>"The name represents Sanskrit Asvaka in the sense of a</i> cavalier<i>, and this reappears scarcely modified in the Assakani or Assakeni of the historians of the expedition of <a href="/wiki/Alexander_the_Great" class="mw-redirect" title="Alexander the Great">Alexander</a>"</i> (Hobson-Jobson: A Glossary of Colloquial <a href="/w/index.php?title=Anglo-Indian&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anglo-Indian (sayfa mevcut değil)">Anglo-Indian</a> words and phrases, and of kindred terms, etymological..by Henry Yule, AD Burnell).</span> </li> <li id="cite_note-53"><strong><a href="#cite_ref-53">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap"><a href="/w/index.php?title=Ramesh_Chandra_Majumdar&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ramesh Chandra Majumdar (sayfa mevcut değil)">Majumdar, Ramesh Chandra</a> (1977) [1952]. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=XNxiN5tzKOgC&pg=PA99"><i>Ancient India</i></a> (Reprinted bas.). Motilal Banarsidass. s. 99. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/978-8-12080-436-4" title="Özel:KitapKaynakları/978-8-12080-436-4">978-8-12080-436-4</a>. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210414223655/https://books.google.com/books?id=XNxiN5tzKOgC&pg=PA99">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Ancient+India&rft.pages=99&rft.edition=Reprinted&rft.pub=Motilal+Banarsidass&rft.date=1977&rft.isbn=978-8-12080-436-4&rft.aulast=Majumdar&rft.aufirst=Ramesh+Chandra&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3DXNxiN5tzKOgC%26pg%3DPA99&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-Afghan-54"><strong><a href="#cite_ref-Afghan_54-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak ansiklopedi">Ch. M. Kieffer (15 Aralık 1983). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20131116233835/http://www.iranicaonline.org/articles/afgan-in-current-political-usage-any-citizen-of-afghanistan-whatever-his-ethnic-tribal-or-religious-affiliation">"Afghan"</a>. <i>Encyclopædia Iranica</i> (online bas.). Columbia University. 16 Kasım 2013 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.iranicaonline.org/articles/afgan-in-current-political-usage-any-citizen-of-afghanistan-whatever-his-ethnic-tribal-or-religious-affiliation">kaynağından</a> arşivlendi.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=bookitem&rft.atitle=Afghan&rft.btitle=Encyclop%C3%A6dia+Iranica&rft.edition=online&rft.pub=Columbia+University&rft.date=1983-12-15&rft.au=Ch.+M.+Kieffer&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.iranicaonline.org%2Farticles%2Fafgan-in-current-political-usage-any-citizen-of-afghanistan-whatever-his-ethnic-tribal-or-religious-affiliation&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-55"><strong><a href="#cite_ref-55">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Vogelsang, Willem (2002). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.com/books?id=9kfJ6MlMsJQC&pg=PA18"><i>The Afghans</i></a>. Wiley Blackwell. s. 18. <a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Kitap_Numaras%C4%B1" title="Uluslararası Standart Kitap Numarası">ISBN</a> <a href="/wiki/%C3%96zel:KitapKaynaklar%C4%B1/0-631-19841-5" title="Özel:KitapKaynakları/0-631-19841-5">0-631-19841-5</a>. 9 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190709112010/https://books.google.com/books?id=9kfJ6MlMsJQC&lpg=PP1&pg=PA18">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">6 Temmuz</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=The+Afghans&rft.pages=18&rft.pub=Wiley+Blackwell&rft.date=2002&rft.isbn=0-631-19841-5&rft.aulast=Vogelsang&rft.aufirst=Willem&rft_id=https%3A%2F%2Fbooks.google.com%2Fbooks%3Fid%3D9kfJ6MlMsJQC%26pg%3DPA18&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-56"><strong><a href="#cite_ref-56">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="/w/index.php?title=%C5%9Eablon:EI3&action=edit&redlink=1" class="new" title="Şablon:EI3 (sayfa mevcut değil)">Şablon:EI3</a></span> </li> <li id="cite_note-57"><strong><a href="#cite_ref-57">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443">"Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war"</a>. <i>BBC News</i> (İngilizce). 29 Şubat 2020. 5 Ocak 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210105061052/https://www.bbc.com/news/world-asia-51689443">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghan+conflict%3A+US+and+Taliban+sign+deal+to+end+18-year+war&rft.date=2020-02-29&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-asia-51689443&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-58"><strong><a href="#cite_ref-58">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210824170736/https://www.politico.com/news/2021/08/24/biden-sticks-to-aug-31-withdrawal-from-afghanistan-506758">"Biden sticks to Aug. 31 withdrawal from Afghanistan"</a>. <i>POLITICO</i> (İngilizce). 24 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.politico.com/news/2021/08/24/biden-sticks-to-aug-31-withdrawal-from-afghanistan-506758">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=POLITICO&rft.atitle=Biden+sticks+to+Aug.+31+withdrawal+from+Afghanistan&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.politico.com%2Fnews%2F2021%2F08%2F24%2Fbiden-sticks-to-aug-31-withdrawal-from-afghanistan-506758&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-59"><strong><a href="#cite_ref-59">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Kiely, Eugene; Farley, Robert (17 Ağustos 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210817224525/https://www.factcheck.org/2021/08/timeline-of-u-s-withdrawal-from-afghanistan/">"Timeline of U.S. Withdrawal from Afghanistan"</a>. <i>FactCheck.org</i> (İngilizce). 17 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.factcheck.org/2021/08/timeline-of-u-s-withdrawal-from-afghanistan/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=FactCheck.org&rft.atitle=Timeline+of+U.S.+Withdrawal+from+Afghanistan&rft.date=2021-08-17&rft.aulast=Kiely&rft.aufirst=Eugene&rft.au=Farley%2C+Robert&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.factcheck.org%2F2021%2F08%2Ftimeline-of-u-s-withdrawal-from-afghanistan%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-60"><strong><a href="#cite_ref-60">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://cso.gov.af/Content/files/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%20%D8%AF%DB%8C%D9%85%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C/population/%D8%A8%D8%B1%20%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF%20%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%20%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C%20%20%D8%B3%D8%A7%D9%84%2098.pdf">"Afghan Population Estimates 1398"</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <a href="/w/index.php?title=Central_Statistics_Organization&action=edit&redlink=1" class="new" title="Central Statistics Organization (sayfa mevcut değil)">Central Statistics Organization</a>. 2019<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">4 Temmuz</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghan+Population+Estimates+1398&rft.pub=Central+Statistics+Organization&rft.date=2019&rft_id=http%3A%2F%2Fcso.gov.af%2FContent%2Ffiles%2F%25D8%25B1%25DB%258C%25D8%25A7%25D8%25B3%25D8%25AA%2520%25D8%25AF%25DB%258C%25D9%2585%25D9%2588%25DA%25AF%25D8%25B1%25D8%25A7%25D9%2581%25DB%258C%2Fpopulation%2F%25D8%25A8%25D8%25B1%2520%25D8%25A2%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF%2520%25D9%2586%25D9%2581%25D9%2588%25D8%25B3%2520%25D9%2586%25D9%2587%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C%2520%2520%25D8%25B3%25D8%25A7%25D9%2584%252098.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><span class="citation-comment" style="display:none; color:#33aa33; margin-left:0.3em">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (<a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">link</a>) </span></span> </li> <li id="cite_note-news.bbc.co.uk-61"><strong><a href="#cite_ref-news.bbc.co.uk_61-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1782079.stm">"Q&A: What is a loya jirga?"</a>. <i>BBC News</i>. 1 Temmuz 2002. 23 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190523165931/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/1782079.stm">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: <span class="nowrap">2 Haziran</span> 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Q%26A%3A+What+is+a+loya+jirga%3F&rft.date=2002-07-01&rft_id=http%3A%2F%2Fnews.bbc.co.uk%2F2%2Fhi%2Fsouth_asia%2F1782079.stm&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-FOOTNOTEBarfield2012295-62"><strong><a href="#cite_ref-FOOTNOTEBarfield2012295_62-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><a href="#CITEREFBarfield2012">Barfield 2012</a>, s. 295.</span> </li> <li id="cite_note-63"><strong><a href="#cite_ref-63">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tolonews.com/index.php/afghanistan/politicians-express-mixed-reactions-loya-jirga">"Politicians Express Mixed Reactions to Loya Jirga"</a>. TOLO News. 7 Ağustos 2020. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200810023639/https://tolonews.com/index.php/afghanistan/politicians-express-mixed-reactions-loya-jirga">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Politicians+Express+Mixed+Reactions+to+Loya+Jirga&rft.pub=TOLO+News&rft.date=2020-08-07&rft_id=https%3A%2F%2Ftolonews.com%2Findex.php%2Fafghanistan%2Fpoliticians-express-mixed-reactions-loya-jirga&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-64"><strong><a href="#cite_ref-64">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20200810124524/https://tolonews.com/afghanistan/loya-jirga-approves-release-400-taliban-prisoners">"Loya Jirga Approves Release of 400 Taliban Prisoners"</a>. TOLO News. 9 Ağustos 2020. 10 Ağustos 2020 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://tolonews.com/afghanistan/loya-jirga-approves-release-400-taliban-prisoners">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2020</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Loya+Jirga+Approves+Release+of+400+Taliban+Prisoners&rft.pub=TOLO+News&rft.date=2020-08-09&rft_id=https%3A%2F%2Ftolonews.com%2Fafghanistan%2Floya-jirga-approves-release-400-taliban-prisoners&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-65"><strong><a href="#cite_ref-65">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210816202122/https://www.reuters.com/world/asia-pacific/afghanistans-hekmatyar-says-heading-doha-with-karzai-abdullah-abdullah-meet-2021-08-16/">"Afghanistan's Hekmatyar says heading for Doha with Karzai, Abdullah Abdullah to meet Taliban – Al Jazeera"</a>. <i>Reuters</i> (İngilizce). 16 Ağustos 2021. 16 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.reuters.com/world/asia-pacific/afghanistans-hekmatyar-says-heading-doha-with-karzai-abdullah-abdullah-meet-2021-08-16/">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Reuters&rft.atitle=Afghanistan%27s+Hekmatyar+says+heading+for+Doha+with+Karzai%2C+Abdullah+Abdullah+to+meet+Taliban+%E2%80%93+Al+Jazeera&rft.date=2021-08-16&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.reuters.com%2Fworld%2Fasia-pacific%2Fafghanistans-hekmatyar-says-heading-doha-with-karzai-abdullah-abdullah-meet-2021-08-16%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-66"><strong><a href="#cite_ref-66">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">AFP (18 Ağustos 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210818215958/https://www.brecorder.com/news/40114270">"Taliban met ex-Afghan leader Karzai, Abdullah Abdullah"</a>. <i>Brecorder</i> (İngilizce). 18 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.brecorder.com/news/40114270">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Brecorder&rft.atitle=Taliban+met+ex-Afghan+leader+Karzai%2C+Abdullah+Abdullah&rft.date=2021-08-18&rft.au=AFP&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.brecorder.com%2Fnews%2F40114270&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-67"><strong><a href="#cite_ref-67">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Macias, Natasha Turak,Amanda (18 Ağustos 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210818141114/https://www.cnbc.com/2021/08/18/afghan-president-ashraf-ghani-is-in-uae-after-fleeing-afghanistan.html">"Ousted Afghan President Ashraf Ghani resurfaces in UAE after fleeing Kabul, Emirati government says"</a>. <i>CNBC</i> (İngilizce). 18 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.cnbc.com/2021/08/18/afghan-president-ashraf-ghani-is-in-uae-after-fleeing-afghanistan.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=CNBC&rft.atitle=Ousted+Afghan+President+Ashraf+Ghani+resurfaces+in+UAE+after+fleeing+Kabul%2C+Emirati+government+says&rft.date=2021-08-18&rft.aulast=Macias&rft.aufirst=Natasha+Turak%2CAmanda&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.cnbc.com%2F2021%2F08%2F18%2Fafghan-president-ashraf-ghani-is-in-uae-after-fleeing-afghanistan.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-68"><strong><a href="#cite_ref-68">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210818215958/https://www.newagebd.net/article/146741/ghani-says-he-backs-talks-as-taliban-meet-with-karzai-abdullah">"Ghani says he backs talks as Taliban meet with Karzai, Abdullah"</a>. <i>New Age</i> (İngilizce). 18 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.newagebd.net/article/146741/ghani-says-he-backs-talks-as-taliban-meet-with-karzai-abdullah">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=New+Age&rft.atitle=Ghani+says+he+backs+talks+as+Taliban+meet+with+Karzai%2C+Abdullah&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.newagebd.net%2Farticle%2F146741%2Fghani-says-he-backs-talks-as-taliban-meet-with-karzai-abdullah&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-trib2-69"><strong><a href="#cite_ref-trib2_69-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://tribune.com.pk/story/2315763/coordination-council-to-oversee-peaceful-transfer-of-power-in-afghanistan-karzai">"<span style="padding-left:0.2em;">'</span>Coordination council' to oversee peaceful transfer of power in Afghanistan: Karzai"</a>. <i><a href="/w/index.php?title=The_Express_Tribune&action=edit&redlink=1" class="new" title="The Express Tribune (sayfa mevcut değil)">The Express Tribune</a></i>. 15 Ağustos 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210815173516/https://tribune.com.pk/story/2315763/coordination-council-to-oversee-peaceful-transfer-of-power-in-afghanistan-karzai">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%27Coordination+council%27+to+oversee+peaceful+transfer+of+power+in+Afghanistan%3A+Karzai&rft.date=2021-08-15&rft_id=https%3A%2F%2Ftribune.com.pk%2Fstory%2F2315763%2Fcoordination-council-to-oversee-peaceful-transfer-of-power-in-afghanistan-karzai&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-osman-70"><strong><a href="#cite_ref-osman_70-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak kitap">Osman, Borhan (July 2016). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://cic.nyu.edu/sites/default/files/taliban_future_state_final.pdf"><i>Taliban Views on a Future State</i></a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span>. <a href="/wiki/New_York_University" class="mw-redirect" title="New York University">New York University</a>. s. 7. 16 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210816135549/https://cic.nyu.edu/sites/default/files/taliban_future_state_final.pdf">arşivlendi</a> <span style="font-size:85%;">(PDF)</span><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 10 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Taliban+Views+on+a+Future+State&rft.pages=7&rft.pub=New+York+University&rft.date=2016-07&rft.aulast=Osman&rft.aufirst=Borhan&rft_id=https%3A%2F%2Fcic.nyu.edu%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2Ftaliban_future_state_final.pdf&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-71"><strong><a href="#cite_ref-71">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210821141252/https://www.aljazeera.com/news/2021/8/21/taliban-co-founder-baradar-in-kabul-for-talks-over-new-government">"Taliban co-founder Mullah Baradar in Kabul for government talks"</a>. <i>www.aljazeera.com</i> (İngilizce). 21 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.aljazeera.com/news/2021/8/21/taliban-co-founder-baradar-in-kabul-for-talks-over-new-government">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=www.aljazeera.com&rft.atitle=Taliban+co-founder+Mullah+Baradar+in+Kabul+for+government+talks&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.aljazeera.com%2Fnews%2F2021%2F8%2F21%2Ftaliban-co-founder-baradar-in-kabul-for-talks-over-new-government&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-72"><strong><a href="#cite_ref-72">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210902115607/http://www.theguardian.com/world/2021/sep/02/afghanistan-taliban-expected-to-announce-new-government">"Afghanistan: Taliban expected to announce new government"</a>. <i>the Guardian</i> (İngilizce). 2 Eylül 2021. 2 Eylül 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.theguardian.com/world/2021/sep/02/afghanistan-taliban-expected-to-announce-new-government">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 2 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=the+Guardian&rft.atitle=Afghanistan%3A+Taliban+expected+to+announce+new+government&rft.date=2021-09-02&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.theguardian.com%2Fworld%2F2021%2Fsep%2F02%2Fafghanistan-taliban-expected-to-announce-new-government&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-73"><strong><a href="#cite_ref-73">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210831155248/https://www.news18.com/news/world/talibans-govt-in-afghanistan-on-iran-model-reclusive-hibatullah-akhundzada-to-be-supreme-leader-4149431.html">"Taliban to Follow Iran Model in Afghanistan; Reclusive Hibatullah Akhundzada to be Supreme Leader"</a>. <i>News18</i> (İngilizce). 31 Ağustos 2021. 31 Ağustos 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.news18.com/news/world/talibans-govt-in-afghanistan-on-iran-model-reclusive-hibatullah-akhundzada-to-be-supreme-leader-4149431.html">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=News18&rft.atitle=Taliban+to+Follow+Iran+Model+in+Afghanistan%3B+Reclusive+Hibatullah+Akhundzada+to+be+Supreme+Leader&rft.date=2021-08-31&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.news18.com%2Fnews%2Fworld%2Ftalibans-govt-in-afghanistan-on-iran-model-reclusive-hibatullah-akhundzada-to-be-supreme-leader-4149431.html&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-74"><strong><a href="#cite_ref-74">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web">Khan, Omer Farooq (7 Eylül 2021). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210906200251/https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/taliban-claim-panjshir-valley-has-fallen-massoud-vows-to-fight-on/articleshow/85988654.cms">"Taliban News: Taliban capture Panjshir, soon to announce future government"</a>. <i>The Times of India</i> (İngilizce). 6 Eylül 2021 tarihinde <a rel="nofollow" class="external text" href="https://timesofindia.indiatimes.com/world/south-asia/taliban-claim-panjshir-valley-has-fallen-massoud-vows-to-fight-on/articleshow/85988654.cms">kaynağından</a> arşivlendi<span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Times+of+India&rft.atitle=Taliban+News%3A+Taliban+capture+Panjshir%2C+soon+to+announce+future+government&rft.date=2021-09-07&rft.aulast=Khan&rft.aufirst=Omer+Farooq&rft_id=https%3A%2F%2Ftimesofindia.indiatimes.com%2Fworld%2Fsouth-asia%2Ftaliban-claim-panjshir-valley-has-fallen-massoud-vows-to-fight-on%2Farticleshow%2F85988654.cms&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-75"><strong><a href="#cite_ref-75">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-asia-58490819">"Afghanistan: Women protest against all-male Taliban government"</a>. <i>BBC News</i> (İngilizce). 8 Eylül 2021. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210908223524/https://www.bbc.com/news/world-asia-58490819">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Afghanistan%3A+Women+protest+against+all-male+Taliban+government&rft.date=2021-09-08&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-asia-58490819&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-BBCHardliners-76"><strong><a href="#cite_ref-BBCHardliners_76-0">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak haber"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/news/world-asia-58479750">"Hardliners get key posts in new Taliban government"</a>. <i>BBC News</i> (İngilizce). 7 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20210907212403/https://www.bbc.com/news/world-asia-58479750">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Hardliners+get+key+posts+in+new+Taliban+government&rft.date=2021-09-07&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fnews%2Fworld-asia-58479750&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-77"><strong><a href="#cite_ref-77">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/c9xw4z62xnxo">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230903133015/https://www.bbc.com/turkce/articles/c9xw4z62xnxo">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fturkce%2Farticles%2Fc9xw4z62xnxo&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-78"><strong><a href="#cite_ref-78">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/c4n5yv7edg9o">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230903133014/https://www.bbc.com/turkce/articles/c4n5yv7edg9o">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fturkce%2Farticles%2Fc4n5yv7edg9o&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-79"><strong><a href="#cite_ref-79">^</a></strong> <span class="reference-text"><cite class="kaynak web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.bbc.com/turkce/articles/cg6e9w41lkko.amp">"Arşivlenmiş kopya"</a>. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20230903133013/https://www.bbc.com/turkce/articles/cg6e9w41lkko.amp">arşivlendi</a><span class="reference-accessdate">. Erişim tarihi: 3 Eylül 2023</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Ar%C5%9Fivlenmi%C5%9F+kopya&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.bbc.com%2Fturkce%2Farticles%2Fcg6e9w41lkko.amp&rfr_id=info%3Asid%2Ftr.wikipedia.org%3AAfganistan" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Dış_bağlantılar"><span id="D.C4.B1.C5.9F_ba.C4.9Flant.C4.B1lar"></span>Dış bağlantılar</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&veaction=edit&section=25" title="Değiştirilen bölüm: Dış bağlantılar" class="mw-editsection-visualeditor"><span>değiştir</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Afganistan&action=edit&section=25" title="Bölümün kaynak kodunu değiştir: Dış bağlantılar"><span>kaynağı değiştir</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560057">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-right{clear:right;float:right;margin-left:1em}.mw-parser-output .side-box-left{margin-right:1em}}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560105">@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sistersitebox{display:none!important}}</style><div class="side-box side-box-right"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r33560075">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span class="noviewer" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">Wikimedia Commons'ta <i><b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/%D8%A3%D9%81%D8%BA%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="extiw" title="commons:أفغانستان">Afganistan</a></b></i> ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.</div></div> </div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141019050437/http://afganistan.ihh.org.tr/genel/demografik/demografik.html">Afganistan Demografik Yapı</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20141019050037/http://afganistan.ihh.org.tr/tarih/afganistandevleti/afganistandevleti.html">Afganistan Devleti'nin Kuruluşu</a></li></ul> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Asya_ülkeleri" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Asya_%C3%BClkeleri" title="Şablon:Asya ülkeleri"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Asya_%C3%BClkeleri" title="Şablon tartışma:Asya ülkeleri"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Asya_%C3%BClkeleri&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Asya_ülkeleri" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Asya_%C3%BClkeleri_listesi" title="Asya ülkeleri listesi">Asya ülkeleri</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Egemen_devlet" title="Egemen devlet">Egemen devletler</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Afganistan</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a></li> <li><a href="/wiki/Bahreyn" title="Bahreyn">Bahreyn</a></li> <li><a href="/wiki/Banglade%C5%9F" title="Bangladeş">Bangladeş</a></li> <li><a href="/wiki/Bhutan" title="Bhutan">Bhutan</a></li> <li><a href="/wiki/Birle%C5%9Fik_Arap_Emirlikleri" title="Birleşik Arap Emirlikleri">Birleşik Arap Emirlikleri</a></li> <li><a href="/wiki/Brunei" title="Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin Halk Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Do%C4%9Fu_Timor" title="Doğu Timor">Doğu Timor</a></li> <li><a href="/wiki/Endonezya" title="Endonezya">Endonezya</a></li> <li><a href="/wiki/Ermenistan" title="Ermenistan">Ermenistan</a></li> <li><a href="/wiki/Filipinler" title="Filipinler">Filipinler</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Kore" title="Güney Kore">Güney Kore</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCrcistan" title="Gürcistan">Gürcistan</a></li> <li><a href="/wiki/Hindistan" title="Hindistan">Hindistan</a></li> <li><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0srail" title="İsrail">İsrail</a></li> <li><a href="/wiki/Japonya" title="Japonya">Japonya</a></li> <li><a href="/wiki/Kambo%C3%A7ya" title="Kamboçya">Kamboçya</a></li> <li><a href="/wiki/Katar" title="Katar">Katar</a></li> <li><a href="/wiki/Kazakistan" title="Kazakistan">Kazakistan</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1br%C4%B1s_Cumhuriyeti" title="Kıbrıs Cumhuriyeti">Kıbrıs Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan">Kırgızistan</a></li> <li><a href="/wiki/Kuveyt" title="Kuveyt">Kuveyt</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_Kore" title="Kuzey Kore">Kuzey Kore</a></li> <li><a href="/wiki/Laos" title="Laos">Laos</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan">Lübnan</a></li> <li><a href="/wiki/Maldivler" title="Maldivler">Maldivler</a></li> <li><a href="/wiki/Malezya" title="Malezya">Malezya</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a></li> <li><a href="/wiki/Mo%C4%9Folistan" title="Moğolistan">Moğolistan</a></li> <li><a href="/wiki/Myanmar" title="Myanmar">Myanmar</a></li> <li><a href="/wiki/Nepal" title="Nepal">Nepal</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a></li> <li><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a></li> <li><a href="/wiki/Singapur" title="Singapur">Singapur</a></li> <li><a href="/wiki/Sri_Lanka" title="Sri Lanka">Sri Lanka</a></li> <li><a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a></li> <li><a href="/wiki/Suudi_Arabistan" title="Suudi Arabistan">Suudi Arabistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan">Tacikistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tayland" title="Tayland">Tayland</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a></li> <li><a href="/wiki/Umman" title="Umman">Umman</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9Crd%C3%BCn" title="Ürdün">Ürdün</a></li> <li><a href="/wiki/Vietnam" title="Vietnam">Vietnam</a></li> <li><a href="/wiki/Yemen" title="Yemen">Yemen</a></li></ul> </div></td><td class="navbox-image" rowspan="3" style="width:1px;padding:0px 0px 0px 2px;padding: 0 0.5em;"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Asya" title="Asya"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/100px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png" decoding="async" width="100" height="100" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/150px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Asia_%28orthographic_projection%29.svg/200px-Asia_%28orthographic_projection%29.svg.png 2x" data-file-width="541" data-file-height="541" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Tan%C4%B1nmayan_veya_s%C4%B1n%C4%B1rl%C4%B1_%C5%9Fekilde_tan%C4%B1nan_devletler_listesi" title="Tanınmayan veya sınırlı şekilde tanınan devletler listesi">Sınırlı tanınan devletler</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Abhazya" title="Abhazya">Abhazya</a></li> <li><a href="/wiki/Tayvan" title="Tayvan">Çin Cumhuriyeti (Tayvan)</a></li> <li><a href="/wiki/Filistin_Devleti" title="Filistin Devleti">Filistin</a></li> <li><a href="/wiki/G%C3%BCney_Osetya" title="Güney Osetya">Güney Osetya</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Ba%C4%9F%C4%B1ml%C4%B1_toprak" title="Bağımlı toprak">Bağımlı</a> ve <a href="/wiki/%C3%96zel_idari_b%C3%B6lge" title="Özel idari bölge">diğer bölgeler</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Avustralya" title="Avustralya">Avustralya</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Christmas_Adas%C4%B1" title="Christmas Adası">Christmas Adası</a></li> <li><a href="/wiki/Cocos_Adalar%C4%B1" title="Cocos Adaları">Cocos Adaları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Birle%C5%9Fik_Krall%C4%B1k" title="Birleşik Krallık">Birleşik Krallık</a></th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/A%C4%9Frotur_ve_Dikelya" title="Ağrotur ve Dikelya">Ağrotur ve Dikelya</a></li> <li><a href="/wiki/Britanya_Hint_Okyanusu_Topraklar%C4%B1" title="Britanya Hint Okyanusu Toprakları">Britanya Hint Okyanusu Toprakları</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%C3%87in" title="Çin">Çin Halk Cumhuriyeti</a></th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Hong_Kong" title="Hong Kong">Hong Kong</a></li> <li><a href="/wiki/Makao" title="Makao">Makao</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="İslam_İşbirliği_Teşkilatı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Şablon:İslam İşbirliği Teşkilatı"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Şablon tartışma:İslam İşbirliği Teşkilatı"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="İslam_İşbirliği_Teşkilatı" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="İslam İşbirliği Teşkilatı">İslam İşbirliği Teşkilatı</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Üyeler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Afganistan</a></li> <li><a href="/wiki/Arnavutluk" title="Arnavutluk">Arnavutluk</a></li> <li><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a></li> <li><a href="/wiki/Bahreyn" title="Bahreyn">Bahreyn</a></li> <li><a href="/wiki/Banglade%C5%9F" title="Bangladeş">Bangladeş</a></li> <li><a href="/wiki/Benin" title="Benin">Benin</a></li> <li><a href="/wiki/Birle%C5%9Fik_Arap_Emirlikleri" title="Birleşik Arap Emirlikleri">Birleşik Arap Emirlikleri</a></li> <li><a href="/wiki/Brunei" title="Brunei">Brunei</a></li> <li><a href="/wiki/Burkina_Faso" title="Burkina Faso">Burkina Faso</a></li> <li><a href="/wiki/Cezayir" title="Cezayir">Cezayir</a></li> <li><a href="/wiki/Cibuti" title="Cibuti">Cibuti</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%87ad" title="Çad">Çad</a></li> <li><a href="/wiki/Endonezya" title="Endonezya">Endonezya</a></li> <li><a href="/wiki/Fas" title="Fas">Fas</a></li> <li><a href="/wiki/Fildi%C5%9Fi_Sahili" title="Fildişi Sahili">Fildişi Sahili</a></li> <li><a href="/wiki/Filistin_Ulusal_Y%C3%B6netimi" title="Filistin Ulusal Yönetimi">Filistin</a></li> <li><a href="/wiki/Gabon" title="Gabon">Gabon</a></li> <li><a href="/wiki/Gambiya" title="Gambiya">Gambiya</a></li> <li><a href="/wiki/Gana" title="Gana">Gana</a></li> <li><a href="/wiki/Gine-Bissau" title="Gine-Bissau">Gine-Bissau</a></li> <li><a href="/wiki/Guyana" title="Guyana">Guyana</a></li> <li><a href="/wiki/Irak" title="Irak">Irak</a></li> <li><a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a></li> <li><a href="/wiki/Kamerun" title="Kamerun">Kamerun</a></li> <li><a href="/wiki/Katar" title="Katar">Katar</a></li> <li><a href="/wiki/Kazakistan" title="Kazakistan">Kazakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Komorlar" title="Komorlar">Komorlar</a></li> <li><a href="/wiki/Kuveyt" title="Kuveyt">Kuveyt</a></li> <li><a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan">Kırgızistan</a></li> <li><a href="/wiki/Libya" title="Libya">Libya</a></li> <li><a href="/wiki/L%C3%BCbnan" title="Lübnan">Lübnan</a></li> <li><a href="/wiki/Malezya" title="Malezya">Malezya</a></li> <li><a href="/wiki/Maldivler" title="Maldivler">Maldivler</a></li> <li><a href="/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a></li> <li><a href="/wiki/M%C4%B1s%C4%B1r" title="Mısır">Mısır</a></li> <li><a href="/wiki/Moritanya" title="Moritanya">Moritanya</a></li> <li><a href="/wiki/Mozambik" title="Mozambik">Mozambik</a></li> <li><a href="/wiki/Nijer" title="Nijer">Nijer</a></li> <li><a href="/wiki/Nijerya" title="Nijerya">Nijerya</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a></li> <li><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><a href="/wiki/Senegal" title="Senegal">Senegal</a></li> <li><a href="/wiki/Sierra_Leone" title="Sierra Leone">Sierra Leone</a></li> <li><a href="/wiki/Somali" title="Somali">Somali</a></li> <li><a href="/wiki/Sudan" title="Sudan">Sudan</a></li> <li><a href="/wiki/Surinam" title="Surinam">Surinam</a></li> <li><a href="/wiki/Suriye" title="Suriye">Suriye</a></li> <li><a href="/wiki/Suudi_Arabistan" title="Suudi Arabistan">Suudi Arabistan</a></li> <li><a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan">Tacikistan</a></li> <li><a href="/wiki/Togo" title="Togo">Togo</a></li> <li><a href="/wiki/Tunus" title="Tunus">Tunus</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a></li> <li><a href="/wiki/Uganda" title="Uganda">Uganda</a></li> <li><a href="/wiki/Umman" title="Umman">Umman</a></li> <li><a href="/wiki/%C3%9Crd%C3%BCn" title="Ürdün">Ürdün</a></li> <li><a href="/wiki/Yemen" title="Yemen">Yemen</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemci ülkeler</th><td class="navbox-list navbox-even hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Bosna-Hersek" title="Bosna-Hersek">Bosna-Hersek</a></li> <li><a href="/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</a> <sup><small>1</small></sup></li> <li><a href="/wiki/Rusya" title="Rusya">Rusya</a></li> <li><a href="/wiki/Orta_Afrika_Cumhuriyeti" title="Orta Afrika Cumhuriyeti">Orta Afrika Cumhuriyeti</a></li> <li><a href="/wiki/Tayland" title="Tayland">Tayland</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemci kuruluşlar</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Afrika_Birli%C4%9Fi" title="Afrika Birliği">Afrika Birliği</a></li> <li><a href="/wiki/Arap_Birli%C4%9Fi" title="Arap Birliği">Arap Birliği</a></li> <li><a href="/wiki/Ba%C4%9Flant%C4%B1s%C4%B1zlar_Hareketi" title="Bağlantısızlar Hareketi">Bağlantısızlar Hareketi</a></li> <li><a href="/wiki/Birle%C5%9Fmi%C5%9F_Milletler" title="Birleşmiş Milletler">Birleşmiş Milletler</a></li> <li><a href="/wiki/Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Ekonomik İşbirliği Teşkilatı">Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</a></li> <li><a href="/wiki/Moro_Ulusal_Kurtulu%C5%9F_Cephesi" class="mw-redirect" title="Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi">Moro Ulusal Kurtuluş Cephesi</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><sup><small>1</small></sup> <i>Kıbrıs Türk Devleti</i> olarak.</div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Ekonomik_İşbirliği_Teşkilatı" style="padding:3px"><table class="nowraplinks collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" title="Şablon:Ekonomik İşbirliği Örgütü"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC" title="Şablon tartışma:Ekonomik İşbirliği Örgütü"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_%C3%96rg%C3%BCt%C3%BC&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Ekonomik_İşbirliği_Teşkilatı" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/Ekonomik_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Ekonomik İşbirliği Teşkilatı">Ekonomik İşbirliği Teşkilatı</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Üyeler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan"><img alt="Afganistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/22px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/33px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/44px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a class="mw-selflink selflink">Afganistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan"><img alt="Azerbaycan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/22px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/33px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Flag_of_Azerbaijan.svg/44px-Flag_of_Azerbaijan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Azerbaycan" title="Azerbaycan">Azerbaycan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran"><img alt="İran" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/22px-Flag_of_Iran.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/33px-Flag_of_Iran.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/ca/Flag_of_Iran.svg/44px-Flag_of_Iran.svg.png 2x" data-file-width="630" data-file-height="360" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C4%B0ran" title="İran">İran</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Kazakistan" title="Kazakistan"><img alt="Kazakistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/22px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/33px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d3/Flag_of_Kazakhstan.svg/44px-Flag_of_Kazakhstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Kazakistan" title="Kazakistan">Kazakistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan"><img alt="Kırgızistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/22px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png" decoding="async" width="22" height="13" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/33px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c7/Flag_of_Kyrgyzstan.svg/44px-Flag_of_Kyrgyzstan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/K%C4%B1rg%C4%B1zistan" title="Kırgızistan">Kırgızistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan"><img alt="Özbekistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/22px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/33px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Flag_of_Uzbekistan.svg/44px-Flag_of_Uzbekistan.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/%C3%96zbekistan" title="Özbekistan">Özbekistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan"><img alt="Pakistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/22px-Flag_of_Pakistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/33px-Flag_of_Pakistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/Flag_of_Pakistan.svg/44px-Flag_of_Pakistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Pakistan" title="Pakistan">Pakistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan"><img alt="Tacikistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/22px-Flag_of_Tajikistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/33px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d0/Flag_of_Tajikistan.svg/44px-Flag_of_Tajikistan.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Tacikistan" title="Tacikistan">Tacikistan</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye"><img alt="Türkiye" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/22px-Flag_of_Turkey.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/33px-Flag_of_Turkey.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b4/Flag_of_Turkey.svg/44px-Flag_of_Turkey.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="800" /></a></span></span> <a href="/wiki/T%C3%BCrkiye" title="Türkiye">Türkiye</a></li> <li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan"><img alt="Türkmenistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/22px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/33px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Flag_of_Turkmenistan.svg/44px-Flag_of_Turkmenistan.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/T%C3%BCrkmenistan" title="Türkmenistan">Türkmenistan</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemciler</th><td class="navbox-list navbox-odd hlist" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemci Ülkeler</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti"><img alt="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/22px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/33px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg/44px-Flag_of_the_Turkish_Republic_of_Northern_Cyprus.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Kuzey_K%C4%B1br%C4%B1s_T%C3%BCrk_Cumhuriyeti" title="Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti</a> (<i>Kıbrıs Türk Devleti</i> adıyla)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Gözlemci Örgütler</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%C4%B0slam_%C4%B0%C5%9Fbirli%C4%9Fi_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="İslam İşbirliği Teşkilatı">İslam İşbirliği Teşkilatı</a></li> <li><a href="/wiki/T%C3%BCrk_Devletleri_Te%C5%9Fkilat%C4%B1" title="Türk Devletleri Teşkilatı">Türk Devletleri Teşkilatı</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Afganistan_Devlet_Başkanları" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist collapsible collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r25548259"><div class="plainlinks hlist navbar navbar-mini"><ul><li class="nv-view"><a href="/wiki/%C5%9Eablon:Afganistan_devlet_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1" title="Şablon:Afganistan devlet başkanları"><abbr title="Bu şablonu görüntüle" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">g</abbr></a></li><li class="nv-talk"><a href="/wiki/%C5%9Eablon_tart%C4%B1%C5%9Fma:Afganistan_devlet_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1" title="Şablon tartışma:Afganistan devlet başkanları"><abbr title="Bu şablonu tartış" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">t</abbr></a></li><li class="nv-edit"><a class="external text" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=%C5%9Eablon:Afganistan_devlet_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1&action=edit"><abbr title="Bu şablonu değiştir" style=";;background:none transparent;border:none;-moz-box-shadow:none;-webkit-box-shadow:none;box-shadow:none; padding:0;">d</abbr></a></li></ul></div><div id="Afganistan_Devlet_Başkanları" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">Afganistan</a> <a href="/wiki/Afganistan_devlet_ba%C5%9Fkanlar%C4%B1_listesi#Hükümdar_olmayanlar" title="Afganistan devlet başkanları listesi">Devlet Başkanları</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan"><img alt="Afganistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Flag_of_Afghanistan_%281974%E2%80%931978%29.svg/22px-Flag_of_Afghanistan_%281974%E2%80%931978%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Flag_of_Afghanistan_%281974%E2%80%931978%29.svg/33px-Flag_of_Afghanistan_%281974%E2%80%931978%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Flag_of_Afghanistan_%281974%E2%80%931978%29.svg/44px-Flag_of_Afghanistan_%281974%E2%80%931978%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Afganistan_Cumhuriyeti" title="Afganistan Cumhuriyeti">Cumhuriyet</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Muhammed_Davud_Han" title="Muhammed Davud Han">Muhammed Davud Han</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan"><img alt="Afganistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/22px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/33px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg/44px-Flag_of_Afghanistan_%281987%E2%80%931992%29.svg.png 2x" data-file-width="1200" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Afganistan_Demokratik_Cumhuriyeti" title="Afganistan Demokratik Cumhuriyeti">Demokratik Cumhuriyet</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Nur_Muhammed_Tereki" title="Nur Muhammed Tereki">Nur Muhammed Tereki</a></li> <li><a href="/wiki/Haf%C4%B1zullah_Emin" title="Hafızullah Emin">Hafızullah Emin</a></li> <li><a href="/wiki/Babrak_Karmal" title="Babrak Karmal">Babrak Karmal</a></li> <li><a href="/wiki/Hac%C4%B1_Muhammed_%C3%87amkani" title="Hacı Muhammed Çamkani">Hacı Muhammed Çamkani</a> <span style="font-size:85%;">(geçici)</span></li> <li><a href="/wiki/Muhammed_Necibullah" title="Muhammed Necibullah">Muhammed Necibullah</a></li> <li><a href="/wiki/Abd%C3%BClrahim_Hatif" title="Abdülrahim Hatif">Abdülrahim Hatif</a> <span style="font-size:85%;">(geçici)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan"><img alt="Afganistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Flag_of_Afghanistan_%281992%E2%80%932001%29.svg/22px-Flag_of_Afghanistan_%281992%E2%80%932001%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Flag_of_Afghanistan_%281992%E2%80%932001%29.svg/33px-Flag_of_Afghanistan_%281992%E2%80%932001%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7d/Flag_of_Afghanistan_%281992%E2%80%932001%29.svg/44px-Flag_of_Afghanistan_%281992%E2%80%932001%29.svg.png 2x" data-file-width="600" data-file-height="300" /></a></span></span> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Devleti" title="Afganistan İslam Devleti">İslami Devlet</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Sibgatullah_M%C3%BCceddidi" title="Sibgatullah Müceddidi">Sibgatullah Müceddidi</a> <span style="font-size:85%;">(geçici)</span></li> <li><a href="/wiki/Burhaneddin_Rabbani" title="Burhaneddin Rabbani">Burhaneddin Rabbani</a></li> <li><a href="/wiki/Hamid_Karzai" title="Hamid Karzai">Hamid Karzai</a> <span style="font-size:85%;">(geçici)</span></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan"><img alt="Afganistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/22px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/33px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/44px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi_(1996-2001)" title="Afganistan İslam Emirliği (1996-2001)">İslam Emirliği</a> (<a href="/wiki/De_facto" title="De facto">de facto</a>)</th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Muhammed_%C3%96mer" title="Muhammed Ömer">Muhammed Ömer</a>‡</li> <li><a href="/wiki/Ahtar_Mansur" title="Ahtar Mansur">Ahtar Mansur</a>‡</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;"><span class="flagicon"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Flag_of_Afghanistan_%282002%E2%80%932004%29.svg/22px-Flag_of_Afghanistan_%282002%E2%80%932004%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Flag_of_Afghanistan_%282002%E2%80%932004%29.svg/33px-Flag_of_Afghanistan_%282002%E2%80%932004%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/55/Flag_of_Afghanistan_%282002%E2%80%932004%29.svg/44px-Flag_of_Afghanistan_%282002%E2%80%932004%29.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></span></span></span> <a href="/wiki/Afganistan_Ge%C3%A7i%C5%9F_Y%C3%B6netimi" title="Afganistan Geçiş Yönetimi">Geçiş Yönetimi</a></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Hamid_Karzai" title="Hamid Karzai">Hamid Karzai</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan"><img alt="Afganistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg/22px-Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg.png" decoding="async" width="22" height="15" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg/33px-Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg/44px-Flag_of_Afghanistan_%282013%E2%80%932021%29.svg.png 2x" data-file-width="900" data-file-height="600" /></a></span></span> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Cumhuriyeti" title="Afganistan İslam Cumhuriyeti">İslam Cumhuriyeti</a></th><td class="navbox-list navbox-even" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Hamid_Karzai" title="Hamid Karzai">Hamid Karzai</a></li> <li><a href="/wiki/E%C5%9Fref_Gani" title="Eşref Gani">Eşref Gani</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:left;"><span class="bayraksimge"><span class="mw-image-border" typeof="mw:File"><a href="/wiki/Afganistan" title="Afganistan"><img alt="Afganistan" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/22px-Flag_of_the_Taliban.svg.png" decoding="async" width="22" height="11" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/33px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5c/Flag_of_the_Taliban.svg/44px-Flag_of_the_Taliban.svg.png 2x" data-file-width="1000" data-file-height="500" /></a></span></span> <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi" class="mw-redirect" title="Afganistan İslam Emirliği">İslam Emirliği</a> (<a href="/wiki/De_facto" title="De facto">de facto</a>)</th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/Hibetullah_Ahundzade" title="Hibetullah Ahundzade">Hibetullah Ahundzade</a>‡</li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li>‡ <a href="/wiki/Afganistan_%C4%B0slam_Emirli%C4%9Fi_lideri" title="Afganistan İslam Emirliği lideri">Afganistan İslam Emirliği Lideri</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div role="navigation" class="navbox authority-control" aria-labelledby="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q889&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Otorite_kontrolü_frameless&#124;text-top&#124;10px&#124;alt=Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin&#124;link=https&#58;//www.wikidata.org/wiki/Q889&#124;class=noprint&#124;Bunu_Vikiveri&#039;de_düzenleyin" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/Otorite_kontrol%C3%BC" title="Otorite kontrolü">Otorite kontrolü</a> <span class="mw-valign-text-top noprint" typeof="mw:File/Frameless"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Q889" title="Bunu Vikiveri'de düzenleyin"><img alt="Bunu Vikiveri'de düzenleyin" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/10px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png" decoding="async" width="10" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/15px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8a/OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg/20px-OOjs_UI_icon_edit-ltr-progressive.svg.png 2x" data-file-width="20" data-file-height="20" /></a></span></th><td class="navbox-list navbox-odd" style="text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid;width:100%;padding:0px"><div style="padding:0em 0.25em"> <ul><li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0spanya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İspanya Millî Kütüphanesi">BNE</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogo.bne.es/uhtbin/authoritybrowse.cgi?action=display&authority_id=XX450563">XX450563</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Fransa_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Fransa Millî Kütüphanesi">BNF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb11987818g">cb11987818g</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11987818g">(data)</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/T%C3%BCmle%C5%9Fik_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Tümleşik Otorite Dosyası">GND</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://d-nb.info/gnd/4000687-6">4000687-6</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0svi%C3%A7re_Tarihsel_S%C3%B6zl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" title="İsviçre Tarihsel Sözlüğü">HDS</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://hls-dhs-dss.ch/fr/articles/003402">003402</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Standart_Ad_Tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1" title="Uluslararası Standart Ad Tanımlayıcısı">ISNI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/isni/0000000121677801">0000 0001 2167 7801</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/KulturNav" title="KulturNav">KulturNav</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://kulturnav.org/a3608878-2ace-4381-8eec-1480b11b8ccc">a3608878-2ace-4381-8eec-1480b11b8ccc</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Kongre_K%C3%BCt%C3%BCphanesi_Kontrol_Numaras%C4%B1" title="Kongre Kütüphanesi Kontrol Numarası">LCCN</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.loc.gov/authorities/names/n79063030">n79063030</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/MusicBrainz" title="MusicBrainz">MusicBrainz</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://musicbrainz.org/area/aa95182f-df0a-3ad6-8bfb-4b63482cd276">aa95182f-df0a-3ad6-8bfb-4b63482cd276</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Ulusal_Ar%C5%9Fivler_ve_Kay%C4%B1tlar_%C4%B0daresi" title="Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi">NARA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://catalog.archives.gov/id/10046295">10046295</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Mill%C3%AE_Diyet_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Millî Diyet Kütüphanesi">NDL</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00560077">00560077</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%87ek_Cumhuriyeti_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi">NKC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ge134003&CON_LNG=ENG">ge134003</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Avustralya_Mill%C3%AE_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="Avustralya Millî Kütüphanesi">NLA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://nla.gov.au/anbd.aut-an35001590">35001590</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C4%B0srail_Ulusal_K%C3%BCt%C3%BCphanesi" title="İsrail Ulusal Kütüphanesi">NLI</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://olduli.nli.org.il/F/?func=find-b&local_base=NLX10&find_code=UID&request=987007564356005171">987007564356005171</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">SELIBR</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://libris.kb.se/auth/138931">138931</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/SNAC" title="SNAC">SNAC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6wx3m34">w6wx3m34</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/%C3%9Cniversiteleraras%C4%B1_Belgeleme_Sistemi" title="Üniversitelerarası Belgeleme Sistemi">SUDOC</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.idref.fr/027944069">027944069</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/TDV_%C4%B0sl%C3%A2m_Ansiklopedisi" title="TDV İslâm Ansiklopedisi">TDVİA</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://islamansiklopedisi.org.tr/afganistan">afganistan</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Trove" title="Trove">Trove</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://trove.nla.gov.au/people/785030">785030</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"><a href="/wiki/Uluslararas%C4%B1_Sanal_Otorite_Dosyas%C4%B1" title="Uluslararası Sanal Otorite Dosyası">VIAF</a>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/253870196">253870196</a></span></span></li> <li><span class="nowrap"> <a href="/wiki/WorldCat" title="WorldCat">WorldCat</a> (LCCN): <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.worldcat.org/identities/lccn-n79-063030">n79-063030</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div></div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">"<a dir="ltr" href="https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Afganistan&oldid=34233565">https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Afganistan&oldid=34233565</a>" sayfasından alınmıştır</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%C3%96zel:Kategoriler" title="Özel:Kategoriler">Kategori</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Afganistan" title="Kategori:Afganistan">Afganistan</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Gizli kategoriler: <ul><li><a href="/wiki/Kategori:Kaydedilmi%C5%9F_telaffuza_sahip_maddeler" title="Kategori:Kaydedilmiş telaffuza sahip maddeler">Kaydedilmiş telaffuza sahip maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Webar%C5%9Fiv_%C5%9Fablonu_wayback_ba%C4%9Flant%C4%B1lar%C4%B1" title="Kategori:Webarşiv şablonu wayback bağlantıları">Webarşiv şablonu wayback bağlantıları</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Ar%C5%9Fivlenmesi_gereken_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_kaynak_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler">Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KB1_bak%C4%B1m:_BOT:_esas-url_durumu_bilinmeyen" title="Kategori:KB1 bakım: BOT: esas-url durumu bilinmeyen">KB1 bakım: BOT: esas-url durumu bilinmeyen</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:K%C4%B1rm%C4%B1z%C4%B1_ba%C4%9Flant%C4%B1ya_sahip_ana_madde_%C5%9Fablonu_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler">Kırmızı bağlantıya sahip ana madde şablonu içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Kaynaks%C4%B1z_anlat%C4%B1mlar_i%C3%A7eren_maddeler" title="Kategori:Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler">Kaynaksız anlatımlar içeren maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:G%C3%BCncellenmesi_gereken_maddeler" title="Kategori:Güncellenmesi gereken maddeler">Güncellenmesi gereken maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:G%C3%BCncellenmesi_gereken_t%C3%BCm_maddeler" title="Kategori:Güncellenmesi gereken tüm maddeler">Güncellenmesi gereken tüm maddeler</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNE_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:BNF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:GND_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:HDS_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">HDS tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:ISNI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">ISNI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:KULTURNAV_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:KULTURNAV tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">KULTURNAV tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:MusicBrainz_area_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NARA_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NDL_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NKC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLA_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:NLI_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:SELIBR_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">SELIBR tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:SNAC-ID_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">SNAC-ID tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:SUDOC_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:TDV%C4%B0A_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">TDVİA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:Trove_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">Trove tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:VIAF_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_olan_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri">VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri</a></li><li><a href="/wiki/Kategori:WorldCat-LCCN_tan%C4%B1mlay%C4%B1c%C4%B1s%C4%B1_i%C3%A7eren_Vikipedi_maddeleri" title="Kategori:WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri">WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Sayfa en son 04.10, 20 Kasım 2024 tarihinde değiştirildi.</li> <li id="footer-info-copyright">Metin <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı</a> altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/tr">Kullanım Şartlarını</a> ve <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy/tr">Gizlilik Politikasını</a> kabul etmiş olursunuz.<br />Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a> tescilli markasıdır.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Gizlilik politikası</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Vikipedi:Hakk%C4%B1nda">Vikipedi hakkında</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Vikipedi:Genel_sorumluluk_reddi">Sorumluluk reddi</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Davranış Kuralları</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Geliştiriciler</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/tr.wikipedia.org">İstatistikler</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Çerez politikası</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//tr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Afganistan&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Mobil görünüm</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-gr6xb","wgBackendResponseTime":207,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"1.280","walltime":"1.777","ppvisitednodes":{"value":10879,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":399929,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":24858,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":18,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":50,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":132881,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 1415.773 1 -total"," 29.48% 417.425 1 Şablon:Kaynakça"," 24.53% 347.301 1 Şablon:Ülke_bilgi_kutusu"," 23.05% 326.371 4 Şablon:Bilgi_kutusu"," 16.23% 229.820 44 Şablon:Web_kaynağı"," 9.79% 138.652 1 Şablon:Otorite_kontrolü"," 8.13% 115.136 1 Şablon:Afganistan_tarihi"," 8.04% 113.847 6 Şablon:Dolaşım"," 7.76% 109.883 1 Şablon:Açılır_menülü_kenar_çubuğu"," 3.52% 49.784 2 Şablon:Kayma"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.609","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":6961691,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-fcn9k","timestamp":"20241124152954","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Afganistan","url":"https:\/\/tr.wikipedia.org\/wiki\/Afganistan","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q889","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q889","author":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia projelerine katk\u0131da bulunanlar"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-08-01T13:20:05Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/5\/5c\/Flag_of_the_Taliban.svg","headline":"Bat\u0131, Orta ve G\u00fcney Asya'n\u0131n birle\u015fti\u011fi yerde bulunan devlet"}</script> </body> </html>