CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="el" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Κενό - Βικιπαίδεια</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )elwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ιανουάριος","Φεβρουάριος","Μάρτιος","Απριλίου","Μαΐου","Ιουνίου","Ιουλίου","Αύγουστος","Σεπτέμβριος","Οκτώβριος","Νοέμβριος","Δεκέμβριος"],"wgRequestId":"98180a6e-55da-4024-8490-39322d77393a","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Κενό","wgTitle":"Κενό","wgCurRevisionId":10586216,"wgRevisionId":10586216,"wgArticleId":12138,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Λήμματα που χρειάζονται αναφορά αριθμού σελίδας","Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές από 10/2015","Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές", "Κατηγορία Commons με τίτλο σελίδας διαφορετικό από των Wikidata","Commonscat που τραβάει δεδομένα από Wikidata","Σύνδεσμοι wayback προτύπου Webarchive","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά LCCN","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά GND","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BNF","Πίεση","Βιομηχανικές διεργασίες"],"wgPageViewLanguage":"el","wgPageContentLanguage":"el","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Κενό","wgRelevantArticleId":12138,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"el","pageLanguageDir": "ltr","pageVariantFallbacks":"el"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":50000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q11475","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.74"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready", "skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.imagelinks","ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession" ,"wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=el&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=el&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=el&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Kolbenluftpumpe_hg.jpg/1200px-Kolbenluftpumpe_hg.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1003"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Kolbenluftpumpe_hg.jpg/800px-Kolbenluftpumpe_hg.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="669"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Kolbenluftpumpe_hg.jpg/640px-Kolbenluftpumpe_hg.jpg"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="535"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Κενό - Βικιπαίδεια"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Επεξεργασία" href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Βικιπαίδεια (el)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//el.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.el"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Βικιπαίδεια ροή Atom" href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%82%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Κενό rootpage-Κενό skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Μετάβαση στο περιεχόμενο</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Ιστότοπος"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Κύριο μενού" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Κύριο μενού</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Κύριο μενού</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">απόκρυψη</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Πλοήγηση </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1" title="Επισκεφθείτε την αρχική σελίδα [z]" accesskey="z"><span>Κύρια πύλη</span></a></li><li id="n-Θεματικές-πύλες" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%98%CE%AD%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1"><span>Θεματικές πύλες</span></a></li><li id="n-Featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%B5%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1_%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1"><span>Προβεβλημένα λήμματα</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%A4%CF%81%CE%AD%CF%87%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%B3%CE%B5%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B1" title="Βρείτε βασικές πληροφορίες για τρέχοντα γεγονότα"><span>Τρέχοντα γεγονότα</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A4%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1" title="Φόρτωση μιας τυχαίας σελίδας [x]" accesskey="x"><span>Τυχαίο λήμμα</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Συμμετοχή" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Συμμετοχή" > <div class="vector-menu-heading"> Συμμετοχή </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%92%CE%BF%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1" title="Το μέρος για να βρείτε αυτό που ψάχνετε"><span>Βοήθεια</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7_%CE%9A%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%82" title="Σχετικά με το εγχείρημα, τι μπορείτε να κάνετε, πού μπορείτε να βρείτε τι"><span>Πύλη Κοινότητας</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%91%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AC"><span>Αγορά</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%82%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82" title="Λίστα πρόσφατων αλλαγών στο wiki [r]" accesskey="r"><span>Πρόσφατες αλλαγές</span></a></li><li id="n-Επικοινωνία" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1"><span>Επικοινωνία</span></a></li><li id="n-Δωρεές" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserLandingPage?uselang=el&country=GR"><span>Δωρεές</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Βικιπαίδεια" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-el.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Η Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-el.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Αναζήτηση στη Βικιπαίδεια [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Αναζήτηση</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Αναζήτηση σε Βικιπαίδεια" aria-label="Αναζήτηση σε Βικιπαίδεια" autocapitalize="sentences" title="Αναζήτηση στη Βικιπαίδεια [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Ειδικό:Αναζήτηση"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Αναζήτηση</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Προσωπικά εργαλεία"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Εμφάνιση"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Εμφάνιση" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Εμφάνιση</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_el.wikipedia.org&uselang=el" class=""><span>Δωρεές</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D&returnto=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" title="Σας ενθαρρύνουμε να δημιουργήσετε ένα λογαριασμό και να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό" class=""><span>Δημιουργία λογαριασμού</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%B7%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%B7&returnto=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" title="Σας ενθαρρύνουμε να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό [o]" accesskey="o" class=""><span>Σύνδεση</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Περισσότερες επιλογές" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Προσωπικά εργαλεία" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Προσωπικά εργαλεία</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Μενού χρήστη" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_el.wikipedia.org&uselang=el"><span>Δωρεές</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D&returnto=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" title="Σας ενθαρρύνουμε να δημιουργήσετε ένα λογαριασμό και να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Δημιουργία λογαριασμού</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%B7%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%B7&returnto=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" title="Σας ενθαρρύνουμε να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Σύνδεση</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Σελίδες για αποσυνδεμένους συντάκτες <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%95%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE" aria-label="Μάθετε περισσότερα σχετικά με την επεξεργασία"><span>μάθετε περισσότερα</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%9F%CE%B9%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AD%CF%82%CE%9C%CE%BF%CF%85" title="Μια λίστα με τις επεξεργασίες που έγιναν από αυτή τη διεύθυνση IP [y]" accesskey="y"><span>Συνεισφορές</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%97%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%AE%CE%9C%CE%BF%CF%85" title="Συζήτηση σχετικά με τις αλλαγές που έγιναν από αυτή τη διεύθυνση IP [n]" accesskey="n"><span>Συζήτηση για αυτή την IP</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eκλείσιμο\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"el\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"border: solid 1px #333; border-radius: 0.5em;box-shadow: 0 4px 4px #999; background:#FCFFE5; margin-bottom: 1.5em; display: table; width: 100%;padding-top:5px;text-align: center;\"\u003E\n\u003Cdiv style=\"display: table-cell; vertical-align: middle;\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%9C%CE%AE%CE%BD%CE%B1%CF%82_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82\" title=\"Βικιπαίδεια:Μήνας Ασίας της Βικιπαίδειας\"\u003E\u003Cimg alt=\"Wikipedia Asian Month\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Asian_month_banner_logo.svg/500px-Asian_month_banner_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"500\" height=\"129\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Asian_month_banner_logo.svg/750px-Asian_month_banner_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Asian_month_banner_logo.svg/1000px-Asian_month_banner_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"3047\" data-file-height=\"789\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan style=\"margin-left:2em;\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%9C%CE%AE%CE%BD%CE%B1%CF%82_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82\" title=\"Βικιπαίδεια:Μήνας Ασίας της Βικιπαίδειας\"\u003E\u003Cspan class=\"mw-ui-button mw-ui-progressive mw-ui\"\u003EΛάβετε μέρος\u003C/span\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Ιστότοπος"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Περιεχόμενα" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Περιεχόμενα</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">απόκρυψη</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Αρχή</div> </a> </li> <li id="toc-Μηχανολογία" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Μηχανολογία"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Μηχανολογία</span> </div> </a> <ul id="toc-Μηχανολογία-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Διαβαθμίσεις_του_κενού" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Διαβαθμίσεις_του_κενού"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Διαβαθμίσεις του κενού</span> </div> </a> <ul id="toc-Διαβαθμίσεις_του_κενού-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Η_δημιουργία_του_κενού" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Η_δημιουργία_του_κενού"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Η δημιουργία του κενού</span> </div> </a> <ul id="toc-Η_δημιουργία_του_κενού-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Υψηλό_κενό" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Υψηλό_κενό"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Υψηλό κενό</span> </div> </a> <ul id="toc-Υψηλό_κενό-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Το_κενό_του_διαστήματος" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Το_κενό_του_διαστήματος"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Το κενό του διαστήματος</span> </div> </a> <ul id="toc-Το_κενό_του_διαστήματος-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Το_κβαντικό_κενό" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Το_κβαντικό_κενό"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Το κβαντικό κενό</span> </div> </a> <ul id="toc-Το_κβαντικό_κενό-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ιστορική_ανασκόπηση" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ιστορική_ανασκόπηση"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Ιστορική ανασκόπηση</span> </div> </a> <ul id="toc-Ιστορική_ανασκόπηση-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Παραδείγματα" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Παραδείγματα"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Παραδείγματα</span> </div> </a> <ul id="toc-Παραδείγματα-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Παραπομπές" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Παραπομπές"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Παραπομπές</span> </div> </a> <ul id="toc-Παραπομπές-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Δείτε_επίσης" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Δείτε_επίσης"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Δείτε επίσης</span> </div> </a> <ul id="toc-Δείτε_επίσης-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Εξωτερικοί_σύνδεσμοι" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Εξωτερικοί_σύνδεσμοι"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Εξωτερικοί σύνδεσμοι</span> </div> </a> <ul id="toc-Εξωτερικοί_σύνδεσμοι-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Περιεχόμενα" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Εναλλαγή του πίνακα περιεχομένων" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Εναλλαγή του πίνακα περιεχομένων</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Κενό</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Μεταβείτε σε ένα λήμμα σε άλλη γλώσσα. Διαθέσιμο σε 122 γλώσσες" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-122" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">122 γλώσσες</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Αφρικάανς" lang="af" hreflang="af" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Αφρικάανς" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Γερμανικά Ελβετίας" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Γερμανικά Ελβετίας" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8A%A6%E1%8A%93" title="ኦና – Αμχαρικά" lang="am" hreflang="am" data-title="ኦና" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="Αμχαρικά" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Vueito_(fisica)" title="Vueito (fisica) – Αραγονικά" lang="an" hreflang="an" data-title="Vueito (fisica)" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Αραγονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4" title="निर्वात – Ανγκικά" lang="anp" hreflang="anp" data-title="निर्वात" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="Ανγκικά" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%BA_(%D9%81%D9%8A%D8%B2%D9%8A%D8%A7%D8%A1)" title="فراغ (فيزياء) – Αραβικά" lang="ar" hreflang="ar" data-title="فراغ (فيزياء)" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Αραβικά" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7" title="خوا – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="خوا" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%A1" title="الفضاء – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الفضاء" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Vac%C3%ADu" title="Vacíu – Αστουριανά" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Vacíu" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Αστουριανά" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Αζερμπαϊτζανικά" lang="az" hreflang="az" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Αζερμπαϊτζανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Μπασκίρ" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="Μπασκίρ" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Vakuums" title="Vakuums – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Vakuums" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Λευκορωσικά" lang="be" hreflang="be" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Λευκορωσικά" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%9E%D0%BC" title="Вакуўм – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Вакуўм" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Βουλγαρικά" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Βουλγαρικά" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%B6%E0%A7%82%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%AF%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="শূন্যস্থান – Βεγγαλικά" lang="bn" hreflang="bn" data-title="শূন্যস্থান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Βεγγαλικά" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Βοσνιακά" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Βοσνιακά" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Buit" title="Buit – Καταλανικά" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Buit" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Καταλανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8E%A6%E1%8F%92%E1%8F%82%E1%8E%A9%E1%8F%8D%E1%8E%A9" title="ᎦᏒᏂᎩᏍᎩ – Τσερόκι" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᎦᏒᏂᎩᏍᎩ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="Τσερόκι" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A4%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D9%88%D9%88%D9%85" title="ڤاکیووم – Κεντρικά Κουρδικά" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="ڤاکیووم" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Κεντρικά Κουρδικά" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Τσεχικά" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Τσεχικά" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Τσουβασικά" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="Τσουβασικά" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Gwactod" title="Gwactod – Ουαλικά" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Gwactod" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Ουαλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Δανικά" lang="da" hreflang="da" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Δανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Γερμανικά" lang="de" hreflang="de" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Γερμανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Vakum" title="Vakum – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Vakum" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Vacuum" title="Vacuum – Αγγλικά" lang="en" hreflang="en" data-title="Vacuum" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Αγγλικά" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Vakuo" title="Vakuo – Εσπεράντο" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Vakuo" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Εσπεράντο" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Vac%C3%ADo" title="Vacío – Ισπανικά" lang="es" hreflang="es" data-title="Vacío" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Ισπανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Vaakum" title="Vaakum – Εσθονικά" lang="et" hreflang="et" data-title="Vaakum" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Εσθονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Huts_(fisika)" title="Huts (fisika) – Βασκικά" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Huts (fisika)" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Βασκικά" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%A3" title="خلأ – Περσικά" lang="fa" hreflang="fa" data-title="خلأ" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Περσικά" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Tyhji%C3%B6" title="Tyhjiö – Φινλανδικά" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Tyhjiö" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Φινλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Lala" title="Lala – Φίτζι" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Lala" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="Φίτζι" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Vide_(physique)" title="Vide (physique) – Γαλλικά" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Vide (physique)" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Γαλλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Leesag_r%C3%BCm" title="Leesag rüm – Βόρεια Φριζιανά" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Leesag rüm" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="Βόρεια Φριζιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Faku%C3%BCm" title="Fakuüm – Δυτικά Φριζικά" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Fakuüm" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Δυτικά Φριζικά" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Fol%C3%BAs" title="Folús – Ιρλανδικά" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Folús" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Ιρλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Vid" title="Vid – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Vid" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Baleiro" title="Baleiro – Γαλικιανά" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Baleiro" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Γαλικιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A8%D7%99%D7%A7" title="ריק – Εβραϊκά" lang="he" hreflang="he" data-title="ריק" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Εβραϊκά" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4" title="निर्वात – Χίντι" lang="hi" hreflang="hi" data-title="निर्वात" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Χίντι" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Vacuum" title="Vacuum – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Vacuum" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Κροατικά" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Κροατικά" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1kuum" title="Vákuum – Ουγγρικά" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Vákuum" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Ουγγρικά" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8E%D5%A1%D5%AF%D5%B8%D6%82%D5%B8%D6%82%D5%B4" title="Վակուում – Αρμενικά" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Վակուում" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="Αρμενικά" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Vacuo" title="Vacuo – Ιντερλίνγκουα" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Vacuo" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Ιντερλίνγκουα" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Vakum" title="Vakum – Ινδονησιακά" lang="id" hreflang="id" data-title="Vakum" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Ινδονησιακά" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Vacuo" title="Vacuo – Ιντερλίνγκουε" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Vacuo" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="Ιντερλίνγκουε" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Kawaw" title="Kawaw – Ιλόκο" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Kawaw" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="Ιλόκο" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Loftt%C3%A6mi" title="Lofttæmi – Ισλανδικά" lang="is" hreflang="is" data-title="Lofttæmi" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Ισλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Vuoto_(fisica)" title="Vuoto (fisica) – Ιταλικά" lang="it" hreflang="it" data-title="Vuoto (fisica)" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Ιταλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E7%9C%9F%E7%A9%BA" title="真空 – Ιαπωνικά" lang="ja" hreflang="ja" data-title="真空" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Ιαπωνικά" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A3%E1%83%9B%E1%83%98" title="ვაკუუმი – Γεωργιανά" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ვაკუუმი" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Γεωργιανά" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ilem_(tasengama)" title="Ilem (tasengama) – Καμπίλε" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ilem (tasengama)" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="Καμπίλε" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Καζακικά" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Καζακικά" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%9F%E1%9E%BB%E1%9E%89%E1%9F%92%E1%9E%89%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9F" title="សុញ្ញកាស – Χμερ" lang="km" hreflang="km" data-title="សុញ្ញកាស" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="Χμερ" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%A8%E0%B2%BF%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%B5%E0%B2%BE%E0%B2%A4" title="ನಿರ್ವಾತ – Κανάντα" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ನಿರ್ವಾತ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Κανάντα" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EC%A7%84%EA%B3%B5" title="진공 – Κορεατικά" lang="ko" hreflang="ko" data-title="진공" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Κορεατικά" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Gwakter" title="Gwakter – Κορνουαλικά" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Gwakter" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="Κορνουαλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Κιργιζικά" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Κιργιζικά" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Vacuum" title="Vacuum – Λατινικά" lang="la" hreflang="la" data-title="Vacuum" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Λατινικά" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Vacu%C3%BCm" title="Vacuüm – Λιμβουργιανά" lang="li" hreflang="li" data-title="Vacuüm" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Λιμβουργιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Vakuumas" title="Vakuumas – Λιθουανικά" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Vakuumas" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Λιθουανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Vakuums" title="Vakuums – Λετονικά" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Vakuums" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Λετονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Mangabangabaka" title="Mangabangabaka – Μαλγασικά" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Mangabangabaka" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Μαλγασικά" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Σλαβομακεδονικά" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Σλαβομακεδονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%B6%E0%B5%82%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%AF%E0%B4%A4" title="ശൂന്യത – Μαλαγιαλαμικά" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ശൂന്യത" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Μαλαγιαλαμικά" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Μογγολικά" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="Μογγολικά" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A4" title="निर्वात – Μαραθικά" lang="mr" hreflang="mr" data-title="निर्वात" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="Μαραθικά" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Hampagas" title="Hampagas – Μαλαισιανά" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Hampagas" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Μαλαισιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%B1%E1%80%9F%E1%80%AC%E1%80%94%E1%80%9A%E1%80%BA" title="လေဟာနယ် – Βιρμανικά" lang="my" hreflang="my" data-title="လေဟာနယ်" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="Βιρμανικά" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Κάτω Γερμανικά" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="Κάτω Γερμανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Vacu%C3%BCm" title="Vacuüm – Ολλανδικά" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Vacuüm" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Ολλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Νορβηγικά Νινόρσκ" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Νορβηγικά Νινόρσκ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Νορβηγικά Μποκμάλ" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Νορβηγικά Μποκμάλ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Vueit" title="Vueit – Οξιτανικά" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Vueit" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Οξιτανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Vacuum" title="Vacuum – Ορόμο" lang="om" hreflang="om" data-title="Vacuum" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="Ορόμο" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%96%E0%A8%BC%E0%A8%B2%E0%A8%BE%E0%A8%85" title="ਖ਼ਲਾਅ – Παντζαπικά" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਖ਼ਲਾਅ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="Παντζαπικά" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/Vuide_(fisike)" title="Vuide (fisike) – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Vuide (fisike)" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%B3%C5%BCnia" title="Próżnia – Πολωνικά" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Próżnia" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Πολωνικά" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%84%DB%8C_%D8%AA%DA%BE%D8%A7%DA%BA" title="خالی تھاں – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="خالی تھاں" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1cuo" title="Vácuo – Πορτογαλικά" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Vácuo" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Πορτογαλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Ch%27usaq_p%27ulin" title="Ch'usaq p'ulin – Κέτσουα" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Ch'usaq p'ulin" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Κέτσουα" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Vid" title="Vid – Ρουμανικά" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Vid" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Ρουμανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Ρωσικά" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Ρωσικά" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Vacanti_(f%C3%ACsica)" title="Vacanti (fìsica) – Σικελικά" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Vacanti (fìsica)" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Σικελικά" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Vacuum" title="Vacuum – Σκωτικά" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Vacuum" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="Σκωτικά" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Σερβοκροατικά" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Σερβοκροατικά" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Vacuum" title="Vacuum – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Vacuum" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/V%C3%A1kuum" title="Vákuum – Σλοβακικά" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Vákuum" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Σλοβακικά" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Σλοβενικά" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Σλοβενικά" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Zbraz%C3%ABtia" title="Zbrazëtia – Αλβανικά" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Zbrazëtia" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Αλβανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Σερβικά" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Σερβικά" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Rohangan_hapa" title="Rohangan hapa – Σουνδανικά" lang="su" hreflang="su" data-title="Rohangan hapa" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="Σουνδανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="προτεινόμενο λήμμα"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Σουηδικά" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Σουηδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Ombwe" title="Ombwe – Σουαχίλι" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Ombwe" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Σουαχίλι" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%B5%E0%AF%86%E0%AE%B1%E0%AF%8D%E0%AE%B1%E0%AE%BF%E0%AE%9F%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="வெற்றிடம் – Ταμιλικά" lang="ta" hreflang="ta" data-title="வெற்றிடம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Ταμιλικά" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Τατζικικά" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Τατζικικά" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%8D%E0%B8%8D%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8" title="สุญญากาศ – Ταϊλανδικά" lang="th" hreflang="th" data-title="สุญญากาศ" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Ταϊλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Basyo" title="Basyo – Τάγκαλογκ" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Basyo" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Τάγκαλογκ" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Vakum" title="Vakum – Τουρκικά" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Vakum" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Τουρκικά" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Ταταρικά" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="Ταταρικά" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Τουβινικά" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="Τουβινικά" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%DB%8B%D8%A7%D9%83%DB%87%D8%A6%DB%87%D9%85" title="ۋاكۇئۇم – Ουιγουρικά" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ۋاكۇئۇم" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="Ουιγουρικά" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D0%BA%D1%83%D1%83%D0%BC" title="Вакуум – Ουκρανικά" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Вакуум" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ουκρανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%BA" title="فراغ – Ούρντου" lang="ur" hreflang="ur" data-title="فراغ" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Ούρντου" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Ουζμπεκικά" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="Ουζμπεκικά" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Vakuum" title="Vakuum – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Vakuum" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%A2n_kh%C3%B4ng" title="Chân không – Βιετναμικά" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chân không" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Βιετναμικά" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Bakyum" title="Bakyum – Γουάραϊ" lang="war" hreflang="war" data-title="Bakyum" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Γουάραϊ" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E7%9C%9F%E7%A9%BA" title="真空 – Κινεζικά Γου" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="真空" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Κινεζικά Γου" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-Vacuum" title="I-Vacuum – Κόσα" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-Vacuum" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="Κόσα" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%95%D7%95%D7%90%D7%A7%D7%99%D7%95%D7%9D" title="וואקיום – Γίντις" lang="yi" hreflang="yi" data-title="וואקיום" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="Γίντις" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Caenhoengq" title="Caenhoengq – Ζουάνγκ" lang="za" hreflang="za" data-title="Caenhoengq" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="Ζουάνγκ" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%9C%9F%E7%A9%BA" title="真空 – Κινεζικά" lang="zh" hreflang="zh" data-title="真空" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Κινεζικά" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Chin-khong" title="Chin-khong – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Chin-khong" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E7%9C%9F%E7%A9%BA" title="真空 – Καντονέζικα" lang="yue" hreflang="yue" data-title="真空" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Καντονέζικα" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11475#sitelinks-wikipedia" title="Επεξεργασία διαγλωσσικών συνδέσεων" class="wbc-editpage">Επεξεργασία συνδέσμων</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ονοματοχώροι"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" title="Προβολή της σελίδας περιεχομένου [c]" accesskey="c"><span>Λήμμα</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7:%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" rel="discussion" title="Συζήτηση για τη σελίδα περιεχομένου [t]" accesskey="t"><span>Συζήτηση</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Αλλαγή παραλλαγής γλώσσας" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ελληνικά</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Προβολές"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C"><span>Ανάγνωση</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit" title="Επεξεργασία αυτής της σελίδας [v]" accesskey="v"><span>Επεξεργασία</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit" title="Επεξεργασία του πηγαίου κώδικα της σελίδας [e]" accesskey="e"><span>Επεξεργασία κώδικα</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=history" title="Παλιές αναθεωρήσεις της σελίδας [h]" accesskey="h"><span>Προβολή ιστορικού</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Εργαλεία σελίδων"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Εργαλεία" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Εργαλεία</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Εργαλεία</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">απόκρυψη</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Περισσότερες επιλογές" > <div class="vector-menu-heading"> Ενέργειες </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C"><span>Ανάγνωση</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit" title="Επεξεργασία αυτής της σελίδας [v]" accesskey="v"><span>Επεξεργασία</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit" title="Επεξεργασία του πηγαίου κώδικα της σελίδας [e]" accesskey="e"><span>Επεξεργασία κώδικα</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=history"><span>Προβολή ιστορικού</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Γενικά </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A4%CE%B9%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B4%CE%AD%CE%B5%CE%B9%CE%95%CE%B4%CF%8E/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" title="Κατάλογος όλων των σελίδων wiki που έχουν συνδέσμους προς εδώ [j]" accesskey="j"><span>Συνδέσεις προς εδώ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CE%B4%CE%B5%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%82%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" rel="nofollow" title="Πρόσφατες αλλαγές σε σελίδες που παραπέμπουν οι σύνδεσμοι αυτής της σελίδας [k]" accesskey="k"><span>Σχετικές αλλαγές</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%82" title="Κατάλογος με όλες τις ειδικές σελίδες [q]" accesskey="q"><span>Ειδικές σελίδες</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&oldid=10586216" title="Μόνιμος σύνδεσμος προς αυτήν την αναθεώρηση αυτής της σελίδας"><span>Σταθερός σύνδεσμος</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=info" title="Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν τη σελίδα"><span>Πληροφορίες σελίδας</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AE%CE%91%CF%85%CF%84%CE%AE%CE%A4%CE%B7%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1&page=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&id=10586216&wpFormIdentifier=titleform" title="Πληροφορίες για το πώς να δημιουργήσετε παραπομπή αυτής της σελίδας"><span>Παραπομπή</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fel.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25CE%259A%25CE%25B5%25CE%25BD%25CF%258C"><span>Λάβετε συντομευμένη διεύθυνση URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:QrCode&url=https%3A%2F%2Fel.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25CE%259A%25CE%25B5%25CE%25BD%25CF%258C"><span>Λήψη κωδικού QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Εκτύπωση/εξαγωγή </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AE&bookcmd=book_creator&referer=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C"><span>Δημιουργία βιβλίου</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:DownloadAsPdf&page=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=show-download-screen"><span>Κατέβασμα ως PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&printable=yes" title="Εκτυπώσιμη έκδοση αυτής της σελίδας [p]" accesskey="p"><span>Εκτυπώσιμη έκδοση</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Σε άλλα εγχειρήματα </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Vacuum" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q11475" title="Σύνδεσμος προς το συνδεδεμένο αντικείμενο δεδομένων [g]" accesskey="g"><span>Αντικείμενο Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Εργαλεία σελίδων"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Εμφάνιση"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Εμφάνιση</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">απόκρυψη</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="el" dir="ltr"><table class="metadata plainlinks ambox ambox-content" style=""> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><div style="width: 52px;"> <span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></span></span></div></td> <td class="mbox-text" style=""> <span class="mbox-text-span">Το λήμμα δεν περιέχει <a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%95%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BC%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1" title="Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα"><b>πηγές</b></a> ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.</span> <span class="hide-when-compact"><a class="external text" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit">Μπορείτε να βοηθήσετε</a> προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.<br /> <small>Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 8/10/2015.</small></span></td> </tr> </tbody></table><div class="hatnote" role="note">Για άλλες χρήσεις, δείτε: <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C_(%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1)" title="Κενό (φιλοσοφία)">κενό (φιλοσοφία)</a>.</div> <p>Στην κλασική <a href="/wiki/%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Φυσική">φυσική</a>, ως <b>κενό</b> ορίζεται η απόλυτη απουσία <a href="/wiki/%CE%8E%CE%BB%CE%B7" title="Ύλη">ύλης</a> σε μια περιοχή του <a href="/wiki/%CE%A7%CF%8E%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Χώρος">χώρου</a>. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Kolbenluftpumpe_hg.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Kolbenluftpumpe_hg.jpg/300px-Kolbenluftpumpe_hg.jpg" decoding="async" width="300" height="251" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Kolbenluftpumpe_hg.jpg/450px-Kolbenluftpumpe_hg.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bf/Kolbenluftpumpe_hg.jpg/600px-Kolbenluftpumpe_hg.jpg 2x" data-file-width="2180" data-file-height="1822" /></a><figcaption>Αντλία κενού και βάζο σε σχήμα καμπάνας για πειράματα κενού, που χρησιμοποιήθηκαν για επιστημονική εκπαίδευση στις αρχές του 20ου αιώνα και εκτίθενται στο Schulhistorische Sammlung («Σχολικό Ιστορικό Μουσείο»), Bremerhaven της Γερμανίας</figcaption></figure> <p>Το <b>τέλειο κενό</b> (ή <b>απόλυτο κενό</b>) είναι μια εξιδανίκευση που φαίνεται πως δεν μπορεί να υπάρξει στην πραγματικότητα του δικού μας σύμπαντος, αλλά προσεγγίζεται μερικώς στο <a href="/wiki/%CE%95%CE%BE%CF%8E%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1" class="mw-redirect" title="Εξώτερο διάστημα">εξώτερο διάστημα</a>. Οι φυσικοί χρησιμοποιούν τον όρο <b>μερικό κενό</b> για να περιγράψουν το ατελές κενό που παρατηρείται στον πραγματικό κόσμο. Μια πλήρης περιγραφή της ατελούς αυτής φυσικής κατάστασης θα απαιτούσε να προσδιοριστούν περισσότερες παράμετροι, όπως η <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Θερμοκρασία">θερμοκρασία</a> καθώς στην ιδανικότερη παρατηρήσιμη κατάσταση κενού, αυτήν του διαστήματος, υπάρχουν πάντα μερικά άτομα υδρογόνου ανά κυβικό μέτρο. Ακόμα όμως κι αν αφαιρούσαμε όλη την ύλη με τη γνωστή μορφή της από τον χώρο, σύμφωνα με την <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Κβαντική μηχανική">κβαντική μηχανική</a>, τα ιδεατά σωματίδια που εμφανίζονται για απειροελάχιστο χρόνο και ξαναχάνονται και η <a href="/wiki/%CE%A3%CE%BA%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CE%B5%CE%BD%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1" title="Σκοτεινή ενέργεια">σκοτεινή ενέργεια</a> της οποίας τα αποτελέσματα είναι παρατηρήσιμα δεν μας αφήνουν να ελπίσουμε για δυνατότητα δημιουργίας πραγματικού κενού στον κόσμο που γνωρίζουμε. </p><p>Ως <a href="/w/index.php?title=%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Αντίθεση (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">αντίθετη</a> έννοια του κενού, μια ιδεατή κατάσταση όπου ο τρισδιάστατος χώρος καλύπτεται εντελώς από ύλη, καλείται <i><a href="/w/index.php?title=%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B5%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Πλήρες (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">πλήρες</a></i> <i>(plenum)</i>. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Μηχανολογία"><span id=".CE.9C.CE.B7.CF.87.CE.B1.CE.BD.CE.BF.CE.BB.CE.BF.CE.B3.CE.AF.CE.B1"></span>Μηχανολογία</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=1" title="Επεξεργασία ενότητας: Μηχανολογία" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=1" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Μηχανολογία"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Στη <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Μηχανολογία">μηχανολογία</a>, <b>κενό</b> χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε περιοχή εντός της οποίας η πίεση ενός αερίου είναι <u>μικρότερη της ατμοσφαιρικής πίεσης</u>. Οι μηχανικοί μετρούν τις διαβαθμίσεις του κενού με τις ίδιες μονάδες <a href="/wiki/%CE%A0%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Πίεση">πίεσης</a>. Η μονάδα <a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AD%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1_%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CF%89%CE%BD" class="mw-redirect" title="Διεθνές Σύστημα Μονάδων">SI</a> για την πίεση είναι το <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%AC%CE%BB_(%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B1_%CE%BC%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82)" title="Πασκάλ (μονάδα μέτρησης)">πασκάλ</a> <i>(pascal)</i> (σύντμηση Pa), αλλά στην πράξη το κενό μετριέται σε μονάδες <a href="/w/index.php?title=Torr_(%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B1)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torr (μονάδα) (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">torr</a> (Τορρικέλι), που ισούται με 133,3223684 μονάδες πασκάλ. Συχνά μετριέται επίσης κάνοντας χρήση της <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF" title="Βαρόμετρο">βαρομετρικής κλίμακας</a>, ή δίνεται σαν ποσοστό της <a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ατμοσφαιρική πίεση">ατμοσφαιρικής πίεσης</a> (<a href="/wiki/Bar_(%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B1)" class="mw-redirect" title="Bar (μονάδα)">μονάδα bar</a>). Επίσης για εμπορικούς σκοπούς, το κενό συχνά μετράται σε χιλιοστόμετρα <a href="/wiki/%CE%A5%CE%B4%CF%81%CE%AC%CF%81%CE%B3%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Υδράργυρος">υδραργύρου</a> (mmHg). Αυτό σημαίνει ότι η <a href="/wiki/%CE%A0%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Πίεση">πίεση</a> στο κενό, όταν προσδιορίζεται σε χιλιοστόμετρα υδραργύρου, είναι ίση με τα αναφερόμενα χιλιοστά υδραργύρου αφαιρούμενα από το 759,968. Συνεπώς, μια πίεση 660 mmHg ισοδυναμεί με πίεση (759,968 - 660) = 99,968 mmHg. Εδώ, τα 759,968 mmHg σημαίνουν το τέλειο ή απόλυτο κενό. Συνηθέστερα ακολουθείται το ακέραιο 760 mmHg = 76 cmHg = 30 inHg = 100% (σε ποσοστό κενού). </p> <ul><li>Τα όργανα που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση πιέσεων χαμηλότερη της ατμοσφαιρικής ονομάζονται <i>κενόμετρα</i> σε αντίθεση των οργάνων που μετρούν μεγαλύτερες πιέσεις και λέγονται <i>μανόμετρα</i> ή <i>θλιβόμετρα</i>.</li> <li>Αν η μέτρηση μεγάλων πιέσεων αρχίζει από το τέλειο κενό τότε λέγεται πως εκφράζει <b>απόλυτη πίεση</b>. Αν όμως αρχίζει από της ατμοσφαιρικής πίεσης και προς τα άνω τότε λέγεται πως εκφράζει <b>πραγματική πίεση</b> (λέγεται και μανομετρική πίεση). Η διαφορά μεταξύ των δύο παραπάνω πιέσεων είναι η <a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ατμοσφαιρική πίεση">βαρομετρική πίεση</a>. Επομένως οποιαδήποτε "απόλυτη πίεση" (<b>ρ</b>) ισούται με την αντίστοιχη "πραγματική" (<b>ρ<sub>υ</sub></b>) συν τη "βαρομετρική" (<b>Β</b>).Οι μαθηματικές σχέσεις είναι οι εξής:</li></ul> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><b>ρ = ρ<sub>υ</sub> + Β</b> καθώς και</dd> <dd><b>ρ<sub>υ</sub> = ρ - Β</b></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p><u>Παράδειγμα</u>: Έστω ότι μέσα σ΄ ένα <a href="/wiki/%CE%9B%CE%AD%CE%B2%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%82" title="Λέβητας">λέβητα</a> ο υφιστάμενος <a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ατμός">ατμός</a> πιέζει τα τοιχώματά του με "απόλυτη πίεση" 15 τεχνικών <a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B1_(%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B1)" title="Ατμόσφαιρα (μονάδα)">ατμοσφαιρών</a> (At). Επειδή όμως εξωτερικά του λέβητα επικρατεί η βαρομετρική πίεση, έπεται ότι η <a href="/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B7" title="Συνισταμένη">συνισταμένη</a> πίεση, με την οποία ο ατμός πιέζει τα τοιχώματα, από μέσα προς τα έξω, είναι ίση με την πραγματική ή μανομετρική που δεικνύει και το μανόμετρο του λέβητα. Αν δηλαδή το <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF" title="Βαρόμετρο">βαρόμετρο</a> αντίστοιχα δίνει 760 mmHg, που ισούται με 1,033 At (δηλαδή τη συνηθέστερη τιμή βαρομετρικής πίεσης στην επιφάνεια της θάλασσας), τότε η "πραγματική πίεση" θα είναι ακριβώς 15 - 1,033 = 13,967 At ή περίπου 14 At. Συνεπώς την τιμή αυτή θα δεικνύει και το θλιβόμετρο του λέβητα. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Διαβαθμίσεις_του_κενού"><span id=".CE.94.CE.B9.CE.B1.CE.B2.CE.B1.CE.B8.CE.BC.CE.AF.CF.83.CE.B5.CE.B9.CF.82_.CF.84.CE.BF.CF.85_.CE.BA.CE.B5.CE.BD.CE.BF.CF.8D"></span>Διαβαθμίσεις του κενού</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=2" title="Επεξεργασία ενότητας: Διαβαθμίσεις του κενού" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=2" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Διαβαθμίσεις του κενού"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="text-align:left"> <caption>Διαβαθμίσεις του κενού σε διάφορες μονάδες μέτρησης </caption> <tbody><tr> <th>Vacuum quality</th> <th><a href="/w/index.php?title=Torr&action=edit&redlink=1" class="new" title="Torr (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Torr</a></th> <th><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%AC%CE%BB_(%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AC%CE%B4%CE%B1_%CE%BC%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82)" title="Πασκάλ (μονάδα μέτρησης)">Pa</a></th> <th><a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ατμοσφαιρική πίεση">Ατμόσφαιρες</a> </th></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ατμοσφαιρική πίεση">Ατμοσφαιρική πίεση</a></td> <td>760</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7005101299999999999♠"></span>1.013<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>5</sup></span></td> <td>1 </td></tr> <tr> <td>Χαμηλό κενό</td> <td>760 με 25</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7005100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>5</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="7003300000000000000♠"></span>3<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>3</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6999987000000000000♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−1</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6998300000000000000♠"></span>3<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−2</sup></span> </td></tr> <tr> <td>Μέσο κενό</td> <td>25 με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6997100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−3</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7003300000000000000♠"></span>3<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>3</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6999100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−1</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6998300000000000000♠"></span>3<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−2</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6993986999999999999♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−7</sup></span> </td></tr> <tr> <td>Υψηλό κενό</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6997100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−3</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6991100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−9</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6999100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−1</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6993100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−7</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6993986999999999999♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−7</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6987987000000000000♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−13</sup></span> </td></tr> <tr> <td>Πολύ υψηλό κενό</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6991100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−9</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6988100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−12</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6993100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−7</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6990100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−10</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6987987000000000000♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−13</sup></span> με <span class="nowrap"><span data-sort-value="6984986999999999999♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−16</sup></span> </td></tr> <tr> <td>Εξαιρετικά υψηλό κενό</td> <td>< <span class="nowrap"><span data-sort-value="6988100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−12</sup></span></td> <td>< <span class="nowrap"><span data-sort-value="6990100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−10</sup></span></td> <td>< <span class="nowrap"><span data-sort-value="6984986999999999999♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−16</sup></span> </td></tr> <tr> <td><a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1" title="Διάστημα">Διάστημα</a></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6994100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−6</sup></span> με < <span class="nowrap"><span data-sort-value="6983100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−17</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6996100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−4</sup></span> με < <span class="nowrap"><span data-sort-value="6985300000000000000♠"></span>3<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−15</sup></span></td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6990987000000000000♠"></span>9.87<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−10</sup></span> με < <span class="nowrap"><span data-sort-value="6980295999999999999♠"></span>2.96<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−20</sup></span> </td></tr> <tr> <td>Τέλειο κενό</td> <td>0</td> <td>0</td> <td>0 </td></tr></tbody></table> <p>Παραδείγματα: </p> <ul><li><a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ατμοσφαιρική πίεση">Ατμοσφαιρική πίεση</a> = 101.3 kPa (760 Torr)</li> <li>Εσωτερικό <a href="/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%B1" title="Ηλεκτρική σκούπα">ηλεκτρικής σκούπας</a> = περίπου 80 kPa (600 Torr)</li> <li>Μηχανική <a href="/w/index.php?title=%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Αντλία κενού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">αντλία κενού</a> = περίπου 100 Pa έως 100 μPa (1 Torr με 10<sup>−6</sup> Torr)</li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BE%CF%8E%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1" class="mw-redirect" title="Εξώτερο διάστημα">Εξώτερο διάστημα</a> πλησίον της γης = περίπου 100 μPa (10<sup>−6</sup> Torr)</li> <li>Πίεση στην επιφάνεια της <a href="/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7" title="Σελήνη">Σελήνης</a> = περίπου 1 nPa (10<sup>−11</sup> Torr)</li> <li><a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1#Διαστρικό_διάστημα" title="Διάστημα">Διαστρικό διάστημα</a> = περίπου 1 fPa (10<sup>−17</sup> Torr)</li></ul> <p>Καθώς η πίεση του αερίου ελαττώνεται, η μέση ελεύθερη διαδρομή (ΜΕΔ) των μορίων του αερίου αυξάνει. Όταν η ΜΕΔ γίνει μεγαλύτερη των διαστάσεων του δοχείου, της αντλίας, του διαστημικού σκάφους ή άλλων αντικειμένων που είναι παρόντα, οι υποθέσεις περί συνεχούς της μηχανικής των ρευστών παύουν να έχουν ισχύ. Ουσιαστικά, τα μόρια του αερίου (σχεδόν) δεν συγκρούονται πλέον μεταξύ τους, αλλά μόνον με τα τοιχώματα το δοχείου. Αυτή η κατάσταση του κενού καλείται υψηλό κενό, και η μελέτη της ροής των ρευστών σ' αυτή την περιοχή καλείται δυναμική σωματιδιακού αερίου. </p><p>Στο διαπλανητικό και διαστρικό διάστημα, η ισότροπη πίεση του αερίου είναι αμελητέα εν συγκρίσει με την ηλιακή πίεση, τον ηλιακό άνεμο και τη δυναμική πίεση. Οι αστροφυσικοί προτιμούν να χρησιμοποιούν την πυκνότητα για να περιγράψουν τέτοια περιβάλλοντα, σε μονάδες σωματιδίων ανά κυβικό μέτρο. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Η_δημιουργία_του_κενού"><span id=".CE.97_.CE.B4.CE.B7.CE.BC.CE.B9.CE.BF.CF.85.CF.81.CE.B3.CE.AF.CE.B1_.CF.84.CE.BF.CF.85_.CE.BA.CE.B5.CE.BD.CE.BF.CF.8D"></span>Η δημιουργία του κενού</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=3" title="Επεξεργασία ενότητας: Η δημιουργία του κενού" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=3" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Η δημιουργία του κενού"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Vacuum_pump.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Vacuum_pump.jpg/370px-Vacuum_pump.jpg" decoding="async" width="370" height="112" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Vacuum_pump.jpg/555px-Vacuum_pump.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c1/Vacuum_pump.jpg/740px-Vacuum_pump.jpg 2x" data-file-width="1156" data-file-height="349" /></a><figcaption>Σχηματική παράσταση της λειτουργίας μιας περιστροφικής αντλίας κενού.</figcaption></figure> <p>Ο ευκολότερος τρόπος να δημιουργήσει κανείς τεχνητό κενό είναι να εκτείνει τον όγκο του περιέχοντος δοχείου. Για παράδειγμα, οι μύες μας διαστέλλουν τους πνεύμονές μας για να δημιουργήσουν μερικό κενό στο εσωτερικό τους, και ο αέρας εισορμά για να γεμίσει το κενό. Με επαναλαμβανόμενο αποκλεισμό ενός διαμερίσματος του δοχείου κενού και άντληση στη συνέχεια του περιεχομένου του, είναι δυνατόν να αντλήσουμε τον αέρα από έναν θάλαμο σταθερού μεγέθους, με τον ίδιο ουσιαστικά τρόπο που αντλούμε <a href="/wiki/%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1" title="Πορτοκαλάδα">πορτοκαλάδα</a> με <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AC%CE%BA%CE%B9_%CF%80%CF%8C%CF%83%CE%B7%CF%82" title="Καλαμάκι πόσης">καλαμάκι</a> από ένα <a href="/wiki/%CE%A0%CE%BF%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9" title="Ποτήρι">ποτήρι</a>. Αυτή είναι η αρχή που διέπει τη λειτουργία των περισσότερων μηχανικών <a href="/w/index.php?title=%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Αντλία κενού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">αντλιών κενού</a> (βλ. διπλανό σχήμα). Στο εσωτερικό της αντλίας, ένας μηχανισμός διαστέλλει μια μικρή σφραγισμένη κοιλότητα για να δημιουργήσει βαθύ κενό (φάση (α)). Εξαιτίας της βαθμίδας πίεσης, ένα μέρος από τον αέρα του θαλάμου σπρώχνεται μέσα στη μικρή κοιλότητα της αντλίας (φάση (β)). Στη συνέχεια, φράσσεται η έξοδος της κοιλότητας προς τον θάλαμο (φάση (γ)) και ανοίγεται η έξοδός της προς το περιβάλλον (ατμόσφαιρα) (φάση (δ)). Τέλος, η κοιλότητα συμπιέζεται και πάλι στο αρχικό μικρό μέγεθος και ο κύκλος επαναλαμβάνεται. </p><p>Μια μηχανική αντλία κενού εξάγει τον ίδιο <a href="/wiki/%CE%8C%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%82" title="Όγκος">όγκο</a> αερίου σε κάθε κύκλο, αλλά καθώς η <a href="/wiki/%CE%A0%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Πίεση">πίεση</a> του θαλάμου πέφτει, ο όγκος αυτός περιέχει ολοένα και λιγότερη μάζα (μικρότερο πλήθος σωματιδίων). Έτσι, μολονότι η ταχύτητα άντλησης παραμένει σταθερή όταν υπολογίζεται σε λίτρα/δευτερόλεπτο, ελαττώνεται εκθετικά όταν μετριέται σε χιλιόγραμμα/δευτερόλεπτο. Στο μεταξύ, τα ποσοστά διαρροής, εξάτμισης και εξαέρωσης παράγουν μια σταθερή <a href="/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%AE_(%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%BC%CE%AD%CE%B3%CE%B5%CE%B8%CE%BF%CF%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Παροχή (φυσικό μέγεθος) (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ροή μάζας</a> μέσα στο σύστημα. Όταν η ροή μάζας της αντλίας κατέβει στα ίδια επίπεδα με τις ροές μάζας μέσα στο θάλαμο, το σύστημα προσεγγίζει ασυμπτωτικά μια σταθερή πίεση που ονομάζεται <b>πίεση βάσης</b> (<i>base pressure</i>). Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%AC%CF%84%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B7" title="Εξάτμιση">εξάτμιση</a> και η <a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%BE%CE%B1%CE%AD%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7_(%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Εξαέρωση (φυσική) (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">εξαέρωση</a> μέσα στο κενό ονομάζεται <i><a href="/w/index.php?title=Outgassing&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outgassing (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">outgassing</a></i>, και η πιο κοινή πηγή της είναι το νερό που απορροφάται από υλικά μέσα στο θάλαμο. Το outgassing μπορεί να περιοριστεί με <a href="/wiki/%CE%9E%CE%AE%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%83%CE%B7" title="Ξήρανση">ξήρανση</a> του θαλάμου πριν τη διαδικασία της άντλησης. Η πίεση βάσης μιας αντλίας με σύστημα πιστονιού που σφραγίζεται με <a href="/w/index.php?title=%CE%9B%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%87%CE%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Λάστιχο (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">λάστιχο</a> ή <a href="/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C" title="Πλαστικό">πλαστικό</a> είναι τυπικά 1 έως 50 kPa, ενώ μια αντλία με έλικα μπορεί να φτάσει τα 10 Pa και μια περιστροφική αντλία λαδιού με καθαρό και άδειο μεταλλικό θάλαμο μπορεί εύκολα να πετύχει 0.1 Pa. </p><p>Εάν η κυρίαρχη ροή μάζας μέσα στο κενό του θαλάμου είναι η διαρροή του θαλάμου ή το outgassing των υλικών υπό κενό, τότε το κενό μπορεί να βελτιωθεί απλά με την εγκατάσταση μεγαλύτερων αντλιών. Ωστόσο, φτάνει κάποια στιγμή που η ανάδρομη διαρροή διά μέσου της αντλίας και το outgassing των λαδιών της αντλίας γίνονται οι κυρίαρχες ροές μάζας μέσα στο θάλαμο. Στην κατάσταση αυτή, το κενό θα προσεγγίσει την <b>έσχατη πίεση</b> της αντλίας - το βέλτιστο κενό που μπορεί να επιτύχει ο συγκεκριμένος τύπος αντλίας κάτω από ιδανικές συνθήκες. Η προσθήκη περισσότερων αντλιών σε παράλληλη σειρά ή μεγαλύτερων αντλιών του ίδιου τύπου μπορεί ακόμη να βελτιώσει την ταχύτητα άντλησης, δεν πρόκειται όμως να ρίξει την πίεση βάσης κάτω από την έσχατη πίεση. Καλύτερες τεχνολογίες άντλησης πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να υπερνικηθεί αυτό το φράγμα. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Υψηλό_κενό"><span id=".CE.A5.CF.88.CE.B7.CE.BB.CF.8C_.CE.BA.CE.B5.CE.BD.CF.8C"></span>Υψηλό κενό</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=4" title="Επεξεργασία ενότητας: Υψηλό κενό" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=4" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Υψηλό κενό"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ευτυχώς, όταν η πίεση πέσει κάτω από το 1 kPa περίπου, καθίσταται δυνατή μια άλλη τεχνική δημιουργίας κενού δι' αντλήσεως. Με βάση τους νόμους της <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CF%81%CE%B5%CF%85%CF%83%CF%84%CF%8E%CE%BD" title="Μηχανική των ρευστών">μηχανικής των ρευστών</a>, η ροή της ύλης είναι διαφορετική σε διαφορετικές πιέσεις. Σε ατμοσφαιρική πίεση και χαμηλό κενό, τα μόρια αντιδρούν μεταξύ τους και ωθούν τα γειτονικά τους μόρια, μια κίνηση που είναι γνωστή ως <a href="/wiki/%CE%A4%CF%85%CF%81%CE%B2%CF%8E%CE%B4%CE%B7%CF%82_%CF%81%CE%BF%CE%AE" title="Τυρβώδης ροή">τυρβώδης ροή</a>. Όταν η απόσταση μεταξύ των μορίων αυξάνει, τα μόρια έρχονται σε επαφή με τα τοιχώματα του θαλάμου συχνότερα από ότι με τα υπόλοιπα μόρια, και η <b>μοριακή άντληση</b> καθίσταται περισσότερο αποτελεσματική από τη μηχανική άντληση. Αυτή η περιοχή ονομάζεται γενικά <b>υψηλό κενό</b>. </p><p>Οι μοριακές αντλίες (ή <i>αντλίες διάχυσης</i>) σαρώνουν μεγαλύτερη περιοχή από ότι οι μηχανικές αντλίες, και το κάνουν πιο συχνά, επιτυγχάνοντας έτσι πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες άντλησης, μετρημένες σε όγκο ανά μονάδα χρόνου. Το τίμημα για την υψηλή αυτή απόδοση είναι ότι τους λείπει το φράγμα ανάμεσα στο κενό και το περιβάλλον εκτόνωσης. Εφόσον δεν υπάρχει φράγμα, μια μικρή πίεση στο χώρο εκτόνωσης μπορεί εύκολα να προκαλέσει ανάδρομη ροή και να στείλει τον αέρα πίσω διαμέσου της αντλίας· αυτό ονομάζεται <b>πέδηση</b>. Στο υψηλό κενό, ωστόσο, η βαθμίδα πίεσης έχει μικρή επίδραση στη ροή των ρευστών, και οι μοριακές αντλίες μπορούν να επιτύχουν τη μέγιστη ισχύ τους. </p><p>Οι δύο κύριοι τύποι μοριακών αντλιών είναι η <a href="/w/index.php?title=%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%87%CF%85%CF%83%CE%B7%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Αντλία διάχυσης (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">αντλία διάχυσης</a> και η <a href="/w/index.php?title=%CE%A4%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BC%CF%80%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BB%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Τουρμπομοριακή αντλία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">τουρμπομοριακή αντλία</a>. Και οι δύο τύποι αντλιών παρασύρουν μόρια του αερίου που διαχέονται μέσα στην αντλία. Οι αντλίες διάχυσης παρασύρουν έξω μόρια με πίδακες λαδιού, ενώ οι τουρμπομοριακές αντλίες χρησιμοποιούν ανεμιστήρες μεγάλων ταχυτήτων. Και οι δύο αυτές αντλίες εμποδίζονται και αποτυγχάνουν να αντλήσουν αν η εκτόνωση γίνεται απευθείας σε ατμοσφαιρική πίεση, επομένως πρέπει να εκτονώνονται μέσα στο χαμηλότερης διαβάθμισης κενό που δημιουργούν οι μηχανικές αντλίες. </p><p>Όπως και με τις μηχανικές αντλίες, η πίεση βάσης επιτυγχάνεται όταν η διαρροή, το outgassing και η ανάδρομη ροή εξισώνονται με την ταχύτητα της αντλίας, αλλά σ' αυτή την περίπτωση είναι πολύ δυσκολότερο να ελαχιστοποιήσουμε τη διαρροή και το outgassing σε επίπεδα συγκρίσιμα με την ανάδρομη ροή. Τα συστήματα υψηλού κενού γενικά προϋποθέτουν μεταλλικούς θαλάμους με δακτυλίους στεγανοποίησης όπως οι φλάντζες Klein ή φλάντζες ISO. Το σύστημα πρέπει να είναι καθαρό και απαλλαγμένο από οργανικές ύλες για να ελαχιστοποιηθεί το outgassing. Όλα τα υλικά, στερεά ή υγρά, έχουν μια μικρή <a href="/wiki/%CE%A4%CE%AC%CF%83%CE%B7_%CE%B1%CF%84%CE%BC%CF%8E%CE%BD" title="Τάση ατμών">τάση ατμών</a>, και το outgassing τους γίνεται σημαντικό όταν η πίεση του κενού πέσει κάτω από την τιμή αυτής της τάσης ατμών. Ως αποτέλεσμα, πολλά υλικά που συμπεριφέρονται καλά σε χαμηλό κενό, όπως το epoxy, γίνονται προβληματική πηγή outgassing όταν επιχειρούμε να επιτύχουμε υψηλό κενό. </p><p>Με τις παραπάνω στάνταρντ προφυλάξεις, εύκολα επιτυγχάνεται κενό της τάξης του 1 mPa με μοριακές αντλίες του εμπορίου. Με προσεκτικό σχεδιασμό και χειρισμό, 1μPa είναι δυνατόν να επιτευχθεί. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Το_κενό_του_διαστήματος"><span id=".CE.A4.CE.BF_.CE.BA.CE.B5.CE.BD.CF.8C_.CF.84.CE.BF.CF.85_.CE.B4.CE.B9.CE.B1.CF.83.CF.84.CE.AE.CE.BC.CE.B1.CF.84.CE.BF.CF.82"></span>Το κενό του διαστήματος</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=5" title="Επεξεργασία ενότητας: Το κενό του διαστήματος" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=5" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Το κενό του διαστήματος"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Μεγάλο μέρος του <a href="/wiki/%CE%95%CE%BE%CF%8E%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1" class="mw-redirect" title="Εξώτερο διάστημα">εξώτερου διαστήματος</a> μπορεί να θεωρηθεί για όλους τους πρακτικούς σκοπούς σχεδόν τέλειο κενό, με έναν μικρό μόνο αριθμό από άτομα ανά κυβικό μέτρο, με πιο κοινά τα άτομα <a href="/wiki/%CE%A5%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%B3%CF%8C%CE%BD%CE%BF" title="Υδρογόνο">υδρογόνου</a> (H) και <a href="/wiki/%CE%89%CE%BB%CE%B9%CE%BF" title="Ήλιο">ηλίου</a> (He). Η <a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%BD%CE%B4%CE%BF%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%8D%CE%BB%CE%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ενδοαστρική ύλη (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ενδοαστρική ύλη</a> περιέχει επίσης αρκετά σωματίδια σκόνης ώστε να επηρεάζει τις αστρονομικές μετρήσεις, και πιθανόν και άλλες μορφές <a href="/wiki/%CE%A3%CE%BA%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CF%8D%CE%BB%CE%B7" title="Σκοτεινή ύλη">σκοτεινής ύλης</a> που έχουν επίδραση στη διαστολή του σύμπαντος. </p><p>Όλο το παρατηρήσιμο σύμπαν είναι επίσης γεμάτο με μεγάλο αριθμό <a href="/wiki/%CE%A6%CF%89%CF%84%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BF" title="Φωτόνιο">φωτονίων</a>, που αποτελούν τη λεγόμενη <a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CF%85%CF%80%CE%BF%CE%B2%CE%AC%CE%B8%CF%81%CE%BF%CF%85" title="Κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου">κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου</a>, και πιθανότατα περιέχει έναν αντίστοιχα μεγάλο αριθμό <a href="/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%BF" title="Νετρίνο">νετρίνων</a>. Η σημερινή <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Θερμοκρασία">θερμοκρασία</a> της ακτινοβολίας υποβάθρου είναι γύρω στα 3 <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%9A%CE%AD%CE%BB%CE%B2%CE%B9%CE%BD" class="mw-redirect" title="Βαθμός Κέλβιν">K</a>, μόλις 3 βαθμούς πάνω από το <a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CE%BB%CF%85%CF%84%CE%BF_%CE%BC%CE%B7%CE%B4%CE%AD%CE%BD" title="Απόλυτο μηδέν">απόλυτο μηδέν</a>. Ούτε τα φωτόνια ούτε τα νετρίνα αυτά αλληλεπιδρούν σημαντικά με την ύλη, οπότε τα αστέρια, οι πλανήτες και τα <a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%80%CE%BB%CE%BF%CE%B9%CE%BF" title="Διαστημόπλοιο">διαστημόπλοια</a> κινούνται ελεύθερα στο σχεδόν τέλειο κενό του διαστρικού διαστήματος. </p><p>Τα αστέρια, οι πλανήτες και οι δορυφόροι συγκρατούν τις ατμόσφαιρές τους διά της βαρυτικής έλξης, επομένως οι ατμόσφαιρες δεν έχουν σαφή σύνορα. Η πυκνότητα του αερίου ελαττώνεται καθώς αυξάνεται η απόσταση από το ουράνιο σώμα. Στις χαμηλές τροχιές γύρω από τη Γη (σε ύψη 250 - 300 χλμ), η ατμοσφαιρική πυκνότητα είναι ακόμη αρκετά υψηλή για να προβάλει σημαντική αντίσταση στους δορυφόρους. Οι περισσότεροι γήινοι δορυφόροι λειτουργούν σε αυτό το υψόμετρο και χρειάζεται να πυροδοτούν τις μηχανές τους κάθε λίγες μέρες για να διατηρούνται σε τροχιά. Η ατμόσφαιρα σε <b>Χαμηλή Γήινη Τροχιά</b> ρυπαίνεται όλο και περισσότερο με ανθρωπογενή απόβλητα. Μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι ορισμένοι δορυφόροι που ανασυλλέγονται από την τροχιά είναι καλυμμένοι με ένα πολύ λεπτό στρώμα <a href="/wiki/%CE%9F%CF%8D%CF%81%CE%B1" class="mw-redirect" title="Ούρα">ούρων</a> και <a href="/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%84%CF%84%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Περιττώματα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">περιττωμάτων</a> που έχουν προφανώς προέλθει από <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσία">Ρωσικές</a> και <a href="/wiki/%CE%97%CE%A0%CE%91" class="mw-redirect" title="ΗΠΑ">Αμερικανικές</a> διαστημικές αποστολές. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20051119144007/http://see.msfc.nasa.gov/sparkman/Section_Docs/article_1.htm">[1]</a> </p><p>Πέρα από τις πλανητικές ατμόσφαιρες, η πίεση των φωτονίων και άλλων σωματιδίων που προέρχονται από τον ήλιο γίνεται σημαντική. Τα διαστημικά σκάφη μπορεί να πληγούν από τους <a href="/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Ηλιακός άνεμος">ηλιακούς ανέμους</a>, αλλά οι πλανήτες δεν επηρεάζονται λόγω της πολύ μεγάλης μάζας τους. Έχει προταθεί η ιδέα να εκμεταλλευτούμε τον ηλιακό άνεμο για διαπλανητικά ταξίδια κατασκευάζοντας <a href="/w/index.php?title=%CE%97%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ηλιακό ιστίο (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ηλιακά ιστία</a>. </p><p>Το βαθύ κενό του διαστήματος μπορεί να το κάνει ελκυστικό περιβάλλον για ορισμένες διεργασίες, για παράδειγμα εκείνες που απαιτούν εξαιρετικά καθαρές επιφάνειες. </p><p>Στα <a href="/wiki/1913" title="1913">1913</a>, ο <a href="/wiki/%CE%9D%CE%BF%CF%81%CE%B2%CE%B7%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Νορβηγία">Νορβηγός</a> εξερευνητής και φυσικός <a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CF%81%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD_%CE%9C%CF%80%CE%AF%CF%81%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CF%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="Κρίστιαν Μπίρκελαντ (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Κρίστιαν Μπίρκελαντ</a> <i>(Kristian Birkeland)</i> ήταν ίσως ο πρώτος που προέβλεψε ότι το διάστημα δεν περιέχει μόνο <a href="/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%83%CE%BC%CE%B1_(%CE%A6%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE)" class="mw-redirect" title="Πλάσμα (Φυσική)">πλάσμα</a>, αλλά επίσης και "<a href="/wiki/%CE%A3%CE%BA%CE%BF%CF%84%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CF%8D%CE%BB%CE%B7" title="Σκοτεινή ύλη">σκοτεινή ύλη</a>". Έγραψε: "Φαίνεται να είναι φυσική συνέπεια των απόψεών μας να υποθέσουμε ότι το σύνολο του διαστήματος είναι γεμάτο με ηλεκτρόνια και ιπτάμενα ηλεκτρικά ιόντα όλων των ειδών. Έχουμε υποθέσει ότι κάθε αστρικό σύστημα σε εξέλιξη εξακοντίζει ηλεκτρικά σωματίδια μέσα στο διάστημα. Δεν φαίνεται παράλογο επομένως να σκεφτούμε ότι το μεγαλύτερο μέρος των υλικών μαζών στο σύμπαν βρίσκεται, όχι στα αστρικά συστήματα ή στα νεφελώματα, αλλά στον κενό χώρο." (Δείτε "Polar Magnetic Phenomena and Terrella Experiments", in The Norwegian Aurora Polaris Expedition 1902-1903 (εκδ. 1913, σελ.720) ) </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Το_κβαντικό_κενό"><span id=".CE.A4.CE.BF_.CE.BA.CE.B2.CE.B1.CE.BD.CF.84.CE.B9.CE.BA.CF.8C_.CE.BA.CE.B5.CE.BD.CF.8C"></span>Το κβαντικό κενό</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=6" title="Επεξεργασία ενότητας: Το κβαντικό κενό" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=6" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Το κβαντικό κενό"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Στην <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE" class="mw-redirect" title="Κβαντομηχανική">κβαντομηχανική</a>, και ειδικά στην <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%80%CE%B5%CE%B4%CE%AF%CE%BF%CF%85" title="Κβαντική θεωρία πεδίου">κβαντική θεωρία πεδίου</a>, το <i>κενό</i> ορίζεται ως η κατάσταση εκείνη (δηλ. η λύση των εξισώσεων της θεωρίας) που κατέχει την ελάχιστη δυνατή ενέργεια (χαμηλότερη ενεργειακή στάθμη). Σε πρώτη προσέγγιση, αυτό σημαίνει απλώς μια κατάσταση χωρίς σωματίδια, εξ ου και το όνομα. </p><p>Ακόμη και το ιδεατό κενό, νοούμενο ως πλήρης απουσία οποιουδήποτε πράγματος, στην πράξη δεν θα παραμείνει άδειο. Για παράδειγμα, ας φανταστούμε έναν θάλαμο κενού που έχει εκκενωθεί εντελώς, ώστε η συγκέντρωση (κλασικών) σωματιδίων «ύλης» να είναι μηδενική. Τα τοιχώματα του θαλάμου θα εκπέμψουν <a href="/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%B1" title="Ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία">ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία</a> υπό τη μορφή <a href="/wiki/%CE%91%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CE%BC%CE%AD%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CF%83%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%82" class="mw-redirect" title="Ακτινοβολία μέλανος σώματος">ακτινοβολίας μέλανος σώματος</a>. Η ακτινοβολία αυτή μεταφέρει ορμή και ενέργεια, οπότε το κενό έχει ενεργειακό περιεχόμενο και τα τοιχώματα δέχονται πίεση ακτινοβολίας. Το ίδιο αληθεύει ακόμη και για το κενό του διαστρικού χώρου. Ακόμη κι αν μια περιοχή του χώρου δεν περιέχει σωματίδια, η <a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CE%BA%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CE%A5%CF%80%CE%BF%CE%B2%CE%AC%CE%B8%CF%81%CE%BF%CF%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Κοσμική Ακτινοβολία Υποβάθρου (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Κοσμική Ακτινοβολία Υποβάθρου</a> διαπερνά ολόκληρο το σύμπαν. </p><p>Υπό την κλασική έννοια του εντελώς άδειου χώρου, το κενό δεν μπορεί να υπάρξει ούτε στο εσωτερικό της ύλης. Λέγεται συχνά ότι «το άτομο είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό κενός χώρος». Ωστόσο, στην κβαντική μηχανική τα σωματίδια δεν έχουν απολύτως καθορισμένες θέσεις και μεγέθη· δεν είναι σημεία ούτε «σβώλοι» που καταλαμβάνουν σαφώς έναν χώρο. Αντίθετα, μπορεί να θεωρηθεί ότι π.χ. τα <a href="/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%BF" title="Ηλεκτρόνιο">ηλεκτρόνια</a> απλώνονται σε ολόκληρο τον χώρο του ατόμου, με μια ορισμένη πιθανότητα να εντοπιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του. Επομένως, μπορεί κανείς να μιλήσει για μικρότερη ή μεγαλύτερη «πυκνότητα πιθανότητας» σε μια περιοχή του χώρου, αλλά όχι για σαφώς κατειλημμένες και κενές περιοχές. </p><p>Σε πιο θεμελιώδες επίπεδο, η <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE" class="mw-redirect" title="Κβαντομηχανική">κβαντομηχανική</a> προβλέπει ότι η <a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%BD%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ενέργεια κενού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ενέργεια κενού</a> θα διαφέρει από την απλοϊκά αναμενόμενη, κλασική τιμή της. Η κβαντική διόρθωση στην ενέργεια καλείται <a href="/wiki/%CE%95%CE%BD%CE%AD%CF%81%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%BC%CE%B7%CE%B4%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D_%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85" title="Ενέργεια μηδενικού σημείου">ενέργεια μηδενικού σημείου</a> και συνίσταται από τις ενέργειες <a href="/w/index.php?title=%CE%94%CF%85%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%83%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B4%CE%B9%CE%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Δυνητικό σωματίδιο (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">δυνητικών σωματιδίων</a> που έχουν μια πρόσκαιρη ύπαρξη, καθώς δημιουργούνται αυθόρμητα από το κενό και επιστρέφουν σε αυτό. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται κβαντική διακύμανση του κενού και είναι συνέπεια της <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%AE_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%B1%CE%B2%CE%B5%CE%B2%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Αρχή της αβεβαιότητας">αρχής της απροσδιοριστίας</a>. Οι διακυμάνσεις του κενού ενδέχεται επίσης να σχετίζονται με τη λεγόμενη <a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%B5%CF%81%CE%AC" title="Κοσμολογική σταθερά">κοσμολογική σταθερά</a>. Οι κυριότερες πειραματικές ενδείξεις υπέρ των διακυμάνσεων του κενού είναι το <a href="/w/index.php?title=%CE%A6%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF_Casimir&action=edit&redlink=1" class="new" title="Φαινόμενο Casimir (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">φαινόμενο Casimir</a> και η <a href="/w/index.php?title=%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%84%CF%8C%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%B7_Lamb&action=edit&redlink=1" class="new" title="Μετατόπιση Lamb (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">μετατόπιση Lamb</a> των ατομικών φασματικών γραμμών. </p><p>Στην <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%80%CE%B5%CE%B4%CE%AF%CE%BF%CF%85" title="Κβαντική θεωρία πεδίου">κβαντική θεωρία πεδίου</a> και τη <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%87%CE%BF%CF%81%CE%B4%CF%8E%CE%BD" title="Θεωρία χορδών">θεωρία χορδών</a>, ο όρος «κενό» σημαίνει τη <a href="/w/index.php?title=%CE%98%CE%B5%CE%BC%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CF%8E%CE%B4%CE%B7%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%AC%CE%B8%CE%BC%CE%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Θεμελιώδης στάθμη (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">θεμελιώδη στάθμη</a> στον <a href="/wiki/%CE%A7%CF%8E%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%A7%CE%AF%CE%BB%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%84" title="Χώρος Χίλμπερτ">Χώρο Χίλμπερτ</a>, δηλαδή τη στάθμη με τη χαμηλότερη δυνατή ενέργεια. Στις ελεύθερες (χωρίς αλληλεπιδράσεις) κβαντικές θεωρίες πεδίου, αυτή η στάθμη είναι ανάλογη προς τη θεμελιώδη στάθμη ενός <a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CF%84%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Κβαντικός αρμονικός ταλαντωτής (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">κβαντικού αρμονικού ταλαντωτή</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ιστορική_ανασκόπηση"><span id=".CE.99.CF.83.CF.84.CE.BF.CF.81.CE.B9.CE.BA.CE.AE_.CE.B1.CE.BD.CE.B1.CF.83.CE.BA.CF.8C.CF.80.CE.B7.CF.83.CE.B7"></span>Ιστορική ανασκόπηση</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=7" title="Επεξεργασία ενότητας: Ιστορική ανασκόπηση" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=7" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Ιστορική ανασκόπηση"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Otto-von-Guericke-TS.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Otto-von-Guericke-TS.jpg/220px-Otto-von-Guericke-TS.jpg" decoding="async" width="220" height="238" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Otto-von-Guericke-TS.jpg/330px-Otto-von-Guericke-TS.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/Otto-von-Guericke-TS.jpg/440px-Otto-von-Guericke-TS.jpg 2x" data-file-width="834" data-file-height="902" /></a><figcaption>Ο Ότο φον Γκέρικε, ο θεμελιωτής της Φυσικής του κενού. Ο Γκέρικε έκανε μία θεαματική επίδειξη των δυνάμεων που μπορεί να ασκήσει η πίεση του αέρα με το πείραμα που είναι γνωστό στην Ιστορία της Επιστήμης ως τα ημισφαίρια του Μαγδεβούργου.</figcaption></figure> <p><i>Δείτε επίσης το άρθρο: <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C_(%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1)" title="Κενό (φιλοσοφία)">Κενό (φιλοσοφία)</a>.</i> </p><p>Κατά τη διάρκεια της ιστορίας, οι διαμάχες σχετικά με το αν είναι δυνατόν να υπάρξει κάτι όπως το κενό υπήρξαν διαρκείς και έντονες. Ορισμένοι <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%B1" title="Αρχαία Ελλάδα">αρχαίοι έλληνες</a> <a href="/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1" title="Φιλοσοφία">φιλόσοφοι</a> ήταν απρόθυμοι να αποδεχτούν τη δυνατότητα ύπαρξης του κενού, καθώς το ταύτιζαν με το "μη ον" και θεωρούσαν ότι ο ισχυρισμός "<i>υπάρχει κενό</i>", δηλαδή "<i>υπάρχει μη ον</i>" εμπεριέχει μια <a href="/w/index.php?title=%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%AF%CF%86%CE%B1%CF%83%CE%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Αντίφαση (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">αντίφαση</a>. Ο <a href="/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD" title="Πλάτων">Πλάτων</a> έβρισκε την ιδέα του κενού αδιανόητη. Πίστευε ότι όλα τα φυσικά αντικείμενα ήταν πραγματώσεις ενός αφηρημένου <a href="/w/index.php?title=%CE%A0%CE%BB%CE%B1%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%B9%CE%B4%CE%AD%CE%B5%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Πλατωνικές ιδέες (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Πλατωνικού Ιδεώδους</a>, και αδυνατούσε να φανταστεί ένα πρότυπο "ιδεώδες" του κενού. Παρομοίως, ο <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B7%CF%82" title="Αριστοτέλης">Αριστοτέλης</a> θεωρούσε τη δημιουργία κενού αδύνατη—το "τίποτα" δεν θα μπορούσε να είναι "κάτι". Μεταγενέστεροι έλληνες φιλόσοφοι σκέφτηκαν ότι το κενό θα μπορούσε να υπάρξει έξω από το <a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%83%CF%8D%CE%BC%CF%80%CE%B1%CE%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Κοσμικό σύμπαν (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">κοσμικό σύμπαν</a>, αλλά όχι στο εσωτερικό του. </p><p>Εξάλλου, η σχολή των ατομικών φιλοσόφων, με κύριο εκπρόσωπό της τον <a href="/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CE%BA%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%82" title="Δημόκριτος">Δημόκριτο</a>, εξέφρασε μια θέση ριζικά διαφορετική. Ταυτίζοντας την έννοια του κενού με τον κενό <a href="/wiki/%CE%A7%CF%8E%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Χώρος">χώρο</a>, ο Δημόκριτος κατόρθωσε να υπερβεί την αντίφαση που προξενούσε η έννοια του "μη όντος". Σύμφωνα με τον Δημόκριτο, υπάρχουν μόνον "άτομα και κενό". Μάλιστα, το κενό, ο κενός χώρος δηλαδή, είναι απαραίτητο στοιχείο της ατομικής θεωρίας, καθώς παρέχει το υπόβαθρο μέσα στο οποίο "φέρονται" (κινούνται) τα άτομα και κατ' επέκταση λαμβάνει χώρα οποιαδήποτε φυσική μεταβολή. Χωρίς το κενό δεν θα είχε νόημα η διακριτή φύση των ατόμων, ούτε θα μπορούσε η ατομική θεωρία να χρησιμεύσει ως εξήγηση των φυσικών φαινομένων. Με άλλα λόγια, στην ατομική φιλοσοφία ο χώρος αποκτά φυσική υπόσταση και πρέπει να θεωρείται εξίσου "πραγματικός" με το υλικό του περιεχόμενο. </p><p>Κατά τον <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%83%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD%CE%B1" class="mw-redirect" title="Μεσαίωνα">Μεσαίωνα</a>, η ιδέα του κενού θεωρούνταν ανήθικη ή ακόμη και <a href="/wiki/%CE%91%CE%AF%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Αίρεση">αιρετική</a>. Η απουσία οποιουδήποτε πράγματος υποδήλωνε την απουσία του <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%8C%CF%82" title="Θεός">Θεού</a>, και παρέπεμπε στην κενότητα που προϋπήρξε της δημιουργίας που αφηγείται το βιβλίο της <a href="/wiki/%CE%93%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%83%CE%B7" class="mw-redirect" title="Γένεση">Γένεσης</a>. Μεσαιωνικά νοητικά πειράματα πάνω στο ζήτημα του κενού εξέταζαν το ενδεχόμενο της ύπαρξης κενού, έστω και μόνο για μια στιγμή, μεταξύ δύο επιπέδων πλακών όταν αποχωρίζονταν γοργά η μία από την άλλη. Υπήρχε εκτενής συζήτηση σχετικά με το εάν ο αέρας εισχωρούσε αρκετά γρήγορα καθώς οι πλάκες αποχωρίζονταν, ή, σύμφωνα με τον <a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%85%CE%AF%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BC_%CE%9C%CF%80%CE%AD%CF%81%CE%BB%CE%B5%CF%8B&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ουίλλιαμ Μπέρλεϋ (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ουίλλιαμ Μπέρλεϋ</a> <i>(William Burley)</i>, αν κάποιο "ουράνιο αίτιο" εμπόδιζε να προκύψει κενό—δηλαδή, εάν η φύση αποστρεφόταν το κενό, πράγμα που εκφραζόταν με τον όρο "<a href="/w/index.php?title=%CE%A4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Τρόμος του κενού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">τρόμος του κενού</a>" (<i>horror vacui</i>). Αυτή η εικασία έχασε τη σημασία της μετά τις Παρισινές καταδίκες του επισκόπου <a href="/w/index.php?title=%CE%95%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%82_%CE%A4%CE%B5%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%AD%CF%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="Επίσκοπος Τεμπιέρ (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Τεμπιέρ</a>, ο οποίος αξίωνε ότι δεν υπάρχουν περιορισμοί στη δύναμη του Θεού, πράγμα που οδηγούσε στο συμπέρασμα ότι ο Θεός θα μπορούσε να δημιουργήσει κενό εάν το επιθυμούσε. </p><p>Συνεχίζοντας το έργο του <a href="/wiki/%CE%93%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%82" class="mw-redirect" title="Γαλιλαίος">Γαλιλαίου</a>, ο <a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%B3%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B1_%CE%A4%CE%BF%CF%81%CF%81%CE%B9%CF%84%CF%83%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Εβανγκελίστα Τορριτσέλλι (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Εβανγκελίστα Τορριτσέλλι</a> υποστήριξε στα 1643 ότι εμφανιζόταν κενό πάνω από την ελεύθερη επιφάνεια του <a href="/wiki/%CE%A5%CE%B4%CF%81%CE%AC%CF%81%CE%B3%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Υδράργυρος">υδραργύρου</a> σε ένα <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF" title="Βαρόμετρο">βαρόμετρο</a> υδραργύρου. Μερικοί πιστεύουν ότι μολονότι ο Τορριτσέλλι παρήγαγε πρώτος κενό, ήταν ο <a href="/wiki/%CE%9C%CF%80%CE%BB%CE%B5%CE%B6_%CE%A0%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%AC%CE%BB" title="Μπλεζ Πασκάλ">Μπλεζ Πασκάλ</a> που το αναγνώρισε πρώτος ως τέτοιο. Αργότερα ο <a href="/wiki/%CE%A1%CF%8C%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CF%84_%CE%9C%CF%80%CF%8C%CE%B9%CE%BB" title="Ρόμπερτ Μπόιλ">Ρόμπερτ Μπόιλ</a> διεξήγαγε πειράματα πάνω στις επιπτώσεις του κενού. Για παράδειγμα, ένα <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B9" title="Καναρίνι">καναρίνι</a> όταν εκτίθετο σε κενό έχανε τις αισθήσεις του, συνερχόταν όμως όταν το επανέφεραν στον ανοιχτό <a href="/wiki/%CE%91%CE%AD%CF%81%CE%B1%CF%82" title="Αέρας">αέρα</a>. Στα <a href="/wiki/1654" title="1654">1654</a>, ο <a href="/wiki/%CE%8C%CF%84%CE%BF_%CF%86%CE%BF%CE%BD_%CE%93%CE%BA%CE%AD%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%B5" title="Ότο φον Γκέρικε">Ότο φον Γκέρικε</a> διεξήγαγε το περίφημο πείραμά του με τα <a href="/w/index.php?title=%CE%97%CE%BC%CE%B9%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%AF%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9C%CE%B1%CE%B3%CE%B4%CE%B5%CE%B2%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B3%CE%BF%CF%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ημισφαίρια του Μαγδεβούργου (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ημισφαίρια του Μαγδεβούργου</a> - ένα πείραμα που πήρε μάλλον τη μορφή δημόσιας επίδειξης, καταδεικνύοντας ότι δύο ομάδες αλόγων αδυνατούσαν να διαχωρίσουν, τραβώντας προς αντίθετες κατευθύνσεις, δύο ημισφαίρια από το εσωτερικό των οποίων είχε αντληθεί ο αέρας. Το φαινόμενο είναι ανάλογο με την προσκόλληση μιας <a href="/wiki/%CE%92%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%B6%CE%B1" title="Βεντούζα">βεντούζας</a> σε ένα τζάμι: πιέζοντάς την στο τζάμι, ο αέρας ανάμεσα στις δύο επιφάνειες βγαίνει προς τα έξω και οι επιφάνειες παραμένουν κολλημένες χάρη στην υποπίεση του εσωτερικού σε σχέση με το εξωτερικό. </p><p>Παράλληλα, θεωρίες σχετικές με τη φύση του <a href="/wiki/%CE%A6%CF%89%CF%82" title="Φως">φωτός</a> είχαν υποβάλει την ιδέα ενός <a href="/wiki/%CE%91%CE%B9%CE%B8%CE%AD%CF%81%CE%B1%CF%82_(%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1)" title="Αιθέρας (ουσία)">αιθέριου μέσου</a> που θα μπορούσε να παίζει το ρόλο του μέσου διάδοσης των φωτεινών κυμάτων (Ο <a href="/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%8D%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Νεύτωνας">Νεύτων</a> βασίστηκε στην ιδέα αυτή για να εξηγήσει τα φαινόμενα της διάθλασης και της μετάδοσης θερμότητας μέσω ακτινοβολίας). Η ιδέα αυτή εξελίχθηκε στην έννοια του <a href="/w/index.php?title=%CE%A6%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CE%B8%CE%AD%CF%81%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Φωτοφόρος αιθέρας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">φωτοφόρου αιθέρα</a> κατά τον 19ο αιώνα, αλλά ήταν γνωστό ότι είχε σημαντικές αδυναμίες. Στα <a href="/wiki/1887" title="1887">1887</a> το <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%AF%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B1_%CE%9C%CE%AC%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CF%83%CE%BF%CE%BD-%CE%9C%CF%8C%CF%81%CE%BB%CE%B5%CF%8B" class="mw-redirect" title="Πείραμα Μάικελσον-Μόρλεϋ">πείραμα των Μάικελσον και Μόρλεϋ</a> <i>(Michelson & Morley)</i>, στο οποίο χρησιμοποιήθηκε ένα <a href="/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%BF" class="mw-redirect" title="Συμβολόμετρο">συμβολόμετρο</a> σε μια προσπάθεια να εντοπιστούν μεταβολές στην <a href="/wiki/%CE%A4%CE%B1%CF%87%CF%8D%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CF%86%CF%89%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ταχύτητα του φωτός">ταχύτητα του φωτός</a> που οφείλονταν στην κίνηση της <a href="/wiki/%CE%93%CE%B7" title="Γη">Γης</a> ως προς τον αιθέρα, κατέληξε σε ένα αρνητικό αποτέλεσμα που έγινε διάσημο. Καμιά μεταβολή στην ταχύτητα του φωτός δεν εντοπίστηκε, πράγμα που οδήγησε τελικά στην εγκατάλειψη της ιδέας ενός ακίνητου, διάχυτου στο σύμπαν μέσου, διά μέσου του οποίου θα κινούνταν η Γη σαν να βρισκόταν μέσα στο ρεύμα ενός ανέμου. </p><p>Το πείραμα δεν ήταν η μοναδική ένδειξη κατά της ύπαρξης του αιθέρα, αλλά το τελειωτικό χτύπημα στη θεωρία, μιας και το υποτιθέμενο αιθέριο μέσο ουδέποτε είχε εντοπιστεί θετικά, απλώς είχε υποτεθεί η ύπαρξή του μέσω μιας αναλογίας με τα άλλα κυματικά φαινόμενα. Εξάλλου, οι ιδιότητες που έπρεπε να του αποδοθούν προκειμένου να εξηγηθούν με συνέπεια τα φαινόμενα που προκαλούσε κατέληξαν να είναι αντιφατικές. Ο αιθέρας, λοιπόν, πιο πολύ κατέστη περιττός (με τη <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A3%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Θεωρία της Σχετικότητας">Θεωρία της Σχετικότητας</a>) παρά καταρρίφθηκε. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Παραδείγματα"><span id=".CE.A0.CE.B1.CF.81.CE.B1.CE.B4.CE.B5.CE.AF.CE.B3.CE.BC.CE.B1.CF.84.CE.B1"></span>Παραδείγματα</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=8" title="Επεξεργασία ενότητας: Παραδείγματα" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=8" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Παραδείγματα"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table class="wikitable" style="text-align:left"> <tbody><tr> <th></th> <th>Πίεση (Pa ή kPa)</th> <th>Πίεση (Torr)</th> <th>Απόσταση</th> <th>Μόρια ανά cm<sup>3</sup> </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ατμοσφαιρική πίεση">Ατμοσφαιρική πίεση</a> </th> <td>101.325 kPa</td> <td>760</td> <td>66 nm</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7019250000000000000♠"></span>2.5<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>19</sup></span><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%B1" title="Ηλεκτρική σκούπα">Ηλεκτρική σκούπα</a> </th> <td>περίπου 80 kPa</td> <td>600</td> <td>70 nm</td> <td>10<sup>19</sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BC%CF%80%CE%AF%CE%BD%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ατμοτουρμπίνα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ατμοτουρμπίνα</a> </th> <td>9 kPa</td> <td></td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=%CE%A5%CE%B4%CF%81%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BB%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Υδραντλία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Υδραντλία</a> </th> <td>περίπου 3.2 kPa</td> <td>24</td> <td>1.75 μm</td> <td>10<sup>18</sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%CE%91%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Ατμοσφαιρική πίεση">Ατμοσφαιρική πίεση</a> στον <a href="/wiki/%CE%86%CF%81%CE%B7%CF%82_(%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82)" title="Άρης (πλανήτης)">Άρη</a> </th> <td>1.155 kPa με 0.03 kPa (μέσος ο. 0.6 kPa)</td> <td>8.66 με 0.23</td> <td></td> <td> </td></tr> <tr> <th>αποξήρανση πάγου </th> <td>100 με 10</td> <td>1 με 0.1</td> <td>100 μm με 1 mm</td> <td>10<sup>16</sup> με 10<sup>15</sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%CE%9B%CE%B1%CE%BC%CF%80%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B1%CF%82_%CF%80%CF%85%CF%81%CE%AC%CE%BA%CF%84%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82" title="Λαμπτήρας πυράκτωσης">Λαμπτήρας πυράκτωσης</a> </th> <td>10 με 1</td> <td>0.1 με 0.01</td> <td>1 mm με 1 cm</td> <td>10<sup>15</sup> με 10<sup>14</sup> </td></tr> <tr> <th>Θερμό (δοχείο) </th> <td>1 με 0.01 <sup id="cite_ref-chambers_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-chambers-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></td> <td>10<sup>−2</sup> με 10<sup>−4</sup></td> <td>1 cm με 1 m</td> <td>10<sup>14</sup> με 10<sup>12</sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%81%CE%BC%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B1" title="Θερμόσφαιρα">Θερμόσφαιρα</a> της Γης </th> <td>1 Pa to <span class="nowrap"><span data-sort-value="6993100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−7</sup></span></td> <td>10<sup>−2</sup> με 10<sup>−9</sup></td> <td>1 cm με 100 km</td> <td>10<sup>14</sup> με 10<sup>7</sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BB%CF%85%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Ηλεκτρονική λυχνία">Ηλεκτρονική λυχνία</a> </th> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6995100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−5</sup></span> to <span class="nowrap"><span data-sort-value="6992100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−8</sup></span></td> <td>10<sup>−7</sup> με 10<sup>−10</sup></td> <td>1 με 1,000 km</td> <td>10<sup>9</sup> με 10<sup>6</sup> </td></tr> <tr> <th>Κρυογονική αντλία </th> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="6993100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−7</sup></span> to <span class="nowrap"><span data-sort-value="6991100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−9</sup></span></td> <td>10<sup>−9</sup> με 10<sup>−11</sup></td> <td>100 με 10,000 km</td> <td>10<sup>7</sup> με 10<sup>5</sup> </td></tr> <tr> <th>Πίεση στη <a href="/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7" title="Σελήνη">Σελήνη</a> </th> <td>περίπου <span class="nowrap"><span data-sort-value="6991100000000000000♠"></span>1<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>−9</sup></span></td> <td>10<sup>−11</sup></td> <td>10,000 km</td> <td><span class="nowrap"><span data-sort-value="7005400000000000000♠"></span>4<span style="margin-left:0.25em;margin-right:0.15em;">×</span>10<sup>5</sup></span><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%80%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Διαπλανητικό διάστημα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Διαπλανητικό διάστημα</a> </th> <td> </td> <td> </td> <td></td> <td>11<sup id="cite_ref-chambers_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-chambers-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Διαστρικό διάστημα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Διαστρικό διάστημα</a> </th> <td> </td> <td> </td> <td></td> <td>1<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th><a href="/w/index.php?title=%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8C_%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Διαγαλαξιακό διάστημα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Διαγαλαξιακό διάστημα</a> </th> <td> </td> <td></td> <td></td> <td>10<sup>−6</sup><sup id="cite_ref-chambers_2-2" class="reference"><a href="#cite_note-chambers-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Παραπομπές"><span id=".CE.A0.CE.B1.CF.81.CE.B1.CF.80.CE.BF.CE.BC.CF.80.CE.AD.CF.82"></span>Παραπομπές</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=9" title="Επεξεργασία ενότητας: Παραπομπές" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=9" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Παραπομπές"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text">Computed using <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.luizmonteiro.com/StdAtm.aspx">"1976 Standard Atmosphere Properties"</a> calculator. Retrieved 2012-01-28</span> </li> <li id="cite_note-chambers-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-chambers_2-0">2,0</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-chambers_2-1">2,1</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-chambers_2-2">2,2</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book">Chambers, Austin (2004). <i>Modern Vacuum Physics</i>. Boca Raton: CRC Press. <a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE%CF%82_%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B8%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%B2%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%BF%CF%85" title="Διεθνής πρότυπος αριθμός βιβλίου">ISBN</a> <a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A0%CE%B7%CE%B3%CE%AD%CF%82%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CF%89%CE%BD/0-8493-2438-6" title="Ειδικό:ΠηγέςΒιβλίων/0-8493-2438-6">0-8493-2438-6</a>. <a href="/wiki/OCLC" title="OCLC">OCLC</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="//www.worldcat.org/oclc/55000526">55000526</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Modern+Vacuum+Physics&rft.place=Boca+Raton&rft.pub=CRC+Press&rft.date=2004&rft_id=info%3Aoclcnum%2F55000526&rft.isbn=0-8493-2438-6&rft.aulast=Chambers&rft.aufirst=Austin&rfr_id=info%3Asid%2Fel.wikipedia.org%3A%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span><sup class="noprint Inline-Template" style="white-space:nowrap;">[<i><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%B7_%CF%80%CE%B7%CE%B3%CF%8E%CE%BD" title="Βικιπαίδεια:Παράθεση πηγών"><span title="Η συγκεκριμένη παραπομπή χρειάζεται αναφορά σε συγκεκριμένη σελίδα ή σειρά σελίδων, στις οποίες εμφανίζεται το κείμενο που χρησιμοποιήθηκε.">Χρειάζεται σελίδα</span></a></i>]</sup></span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><span class="citation Journal">Öpik, E. J. (1962). «The lunar atmosphere». <i>Planetary and Space Science</i> <b>9</b> (5): 211. <a href="/wiki/Digital_object_identifier" class="mw-redirect" title="Digital object identifier">doi</a>:<span class="neverexpand"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://dx.doi.org/10.1016%2F0032-0633%2862%2990149-6">10.1016/0032-0633(62)90149-6</a></span>. <a href="/wiki/Bibcode" title="Bibcode">Bibcode</a>: <a rel="nofollow" class="external text" href="http://adsabs.harvard.edu/abs/1962P&SS....9..211O">1962P&SS....9..211O</a>.</span><span class="Z3988" title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=The+lunar+atmosphere&rft.jtitle=Planetary+and+Space+Science&rft.aulast=%C3%96pik&rft.aufirst=E.+J.&rft.au=%C3%96pik%2C%26%2332%3BE.+J.&rft.date=1962&rft.volume=9&rft.issue=5&rft.pages=211&rft_id=info:doi/10.1016%2F0032-0633%2862%2990149-6&rft_id=info:bibcode/1962P%26SS....9..211O&rfr_id=info:sid/el.wikipedia.org:%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C"><span style="display: none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">University of New Hampshire Experimental Space Plasma Group. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060217172614/http://www-ssg.sr.unh.edu/ism/what1.html">«What is the Interstellar Medium»</a>. <i>The Interstellar Medium, an online tutorial</i>. Αρχειοθετήθηκε <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www-ssg.sr.unh.edu/ism/what1.html">από το πρωτότυπο</a> στις 17 Φεβρουαρίου 2006<span class="reference-accessdate">. Ανακτήθηκε στις 15 Μαρτίου 2006</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=The+Interstellar+Medium%2C+an+online+tutorial&rft.atitle=What+is+the+Interstellar+Medium&rft.au=University+of+New+Hampshire+Experimental+Space+Plasma+Group&rft_id=http%3A%2F%2Fwww-ssg.sr.unh.edu%2Fism%2Fwhat1.html&rfr_id=info%3Asid%2Fel.wikipedia.org%3A%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Δείτε_επίσης"><span id=".CE.94.CE.B5.CE.AF.CF.84.CE.B5_.CE.B5.CF.80.CE.AF.CF.83.CE.B7.CF.82"></span>Δείτε επίσης</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=10" title="Επεξεργασία ενότητας: Δείτε επίσης" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=10" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Δείτε επίσης"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Πίεση">Πίεση</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Εξωτερικοί_σύνδεσμοι"><span id=".CE.95.CE.BE.CF.89.CF.84.CE.B5.CF.81.CE.B9.CE.BA.CE.BF.CE.AF_.CF.83.CF.8D.CE.BD.CE.B4.CE.B5.CF.83.CE.BC.CE.BF.CE.B9"></span>Εξωτερικοί σύνδεσμοι</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&veaction=edit&section=11" title="Επεξεργασία ενότητας: Εξωτερικοί σύνδεσμοι" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&action=edit&section=11" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Εξωτερικοί σύνδεσμοι"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <table role="presentation" class="noprint mbox-small" style="border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); background-color:var(--background-color-notice-subtle, #f8f9fa); color:inherit;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><span title="Commons logo"><img alt="Commons logo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/40px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="54" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/60px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/80px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span><figcaption>Commons logo</figcaption></figure></td> <td class="mbox-text plainlist" style="">Τα <a href="/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα<br />  <b><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Vacuum" class="extiw" title="commons:Category:Vacuum"> Κενό</a></b></td> </tr> </tbody></table> <table role="presentation" class="noprint mbox-small" style="border:1px solid var(--border-color-base, #a2a9b1); background-color:var(--background-color-notice-subtle, #f8f9fa); color:inherit;"> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><figure class="mw-halign-none" typeof="mw:File"><span title="wiktionary logo"><img alt="wiktionary logo" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/40px-Wiktionary-logo.svg.png" decoding="async" width="40" height="38" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/60px-Wiktionary-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ec/Wiktionary-logo.svg/80px-Wiktionary-logo.svg.png 2x" data-file-width="370" data-file-height="350" /></span><figcaption>wiktionary logo</figcaption></figure></td> <td class="mbox-text plainlist" style="">Το <i><a href="https://el.wiktionary.org/wiki/el:" class="extiw" title="wikt:el:">Βικιλεξικό</a></i> έχει σχετικό λήμμα:<br />  <b><a href="https://el.wiktionary.org/wiki/el:%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CF%8C" class="extiw" title="wikt:el:κενό">κενό </a></b></td> </tr> </tbody></table> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://scitation.aip.org/jvsta/">http://scitation.aip.org/jvsta/</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20080821115410/http://scitation.aip.org/jvsta">Αρχειοθετήθηκε</a> 2008-08-21 στο <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Journal of Vacuum Science and Technology A</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://scitation.aip.org/jvstb/">http://scitation.aip.org/jvstb/</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20081201214408/http://scitation.aip.org/jvstb/">Αρχειοθετήθηκε</a> 2008-12-01 στο <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>. Journal of Vacuum Science and Technology B</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.avs.org/">www.avs.org</a> American Vacuum Society</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20060217172614/http://www-ssg.sr.unh.edu/ism/what1.html">Διαστρικό κενό</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://imagine.gsfc.nasa.gov/docs/ask_astro/answers/970603.html">Discussion of the effects on humans of exposure to hard vacuums</a>.</li></ul> <p><br /> </p> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10387572">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10730911">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Καθιερωμένοι_όροι" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Καθιερωμένοι_όροι" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B9%CE%B5%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%89%CE%BD_%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD" title="Κατάλογος καθιερωμένων όρων">Καθιερωμένοι όροι</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><strong><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" class="mw-redirect" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/subjects/sh85141726">sh85141726</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/Integrated_Authority_File" class="mw-redirect" title="Integrated Authority File">GND</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4062266-6">4062266-6</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" class="mw-redirect" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12573072b">cb12573072b</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12573072b">(data)</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/National_Diet_Library" class="mw-redirect" title="National Diet Library">NDL</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.ndl.go.jp/auth/ndlna/00571064">00571064</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic" class="mw-redirect" title="National Library of the Czech Republic">NKC</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph228471&CON_LNG=ENG">ph228471</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/%CE%95%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%99%CF%83%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Εθνική Βιβλιοθήκη της Ισπανίας">BNE</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://datos.bne.es/entidad/XX534564.html">XX534564</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ανακτήθηκε από "<a dir="ltr" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κενό&oldid=10586216">https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κενό&oldid=10586216</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Ειδικό:Κατηγορίες">Κατηγορίες</a>: <ul><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%A0%CE%AF%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Κατηγορία:Πίεση">Πίεση</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%92%CE%B9%CE%BF%CE%BC%CE%B7%CF%87%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Κατηγορία:Βιομηχανικές διεργασίες">Βιομηχανικές διεργασίες</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Κρυμμένες κατηγορίες: <ul><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%80%CE%BF%CF%85_%CF%87%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC_%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B8%CE%BC%CE%BF%CF%8D_%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1%CF%82" title="Κατηγορία:Λήμματα που χρειάζονται αναφορά αριθμού σελίδας">Λήμματα που χρειάζονται αναφορά αριθμού σελίδας</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%80%CE%BF%CF%85_%CF%87%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AD%CF%82_%CE%B1%CF%80%CF%8C_10/2015" title="Κατηγορία:Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές από 10/2015">Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές από 10/2015</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%80%CE%BF%CF%85_%CF%87%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AD%CF%82" title="Κατηγορία:Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές">Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_Commons_%CE%BC%CE%B5_%CF%84%CE%AF%CF%84%CE%BB%CE%BF_%CF%83%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1%CF%82_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B1%CF%80%CF%8C_%CF%84%CF%89%CE%BD_Wikidata" title="Κατηγορία:Κατηγορία Commons με τίτλο σελίδας διαφορετικό από των Wikidata">Κατηγορία Commons με τίτλο σελίδας διαφορετικό από των Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:Commonscat_%CF%80%CE%BF%CF%85_%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%AC%CE%B5%CE%B9_%CE%B4%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1_%CE%B1%CF%80%CF%8C_Wikidata" title="Κατηγορία:Commonscat που τραβάει δεδομένα από Wikidata">Commonscat που τραβάει δεδομένα από Wikidata</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%B9_wayback_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85_Webarchive" title="Κατηγορία:Σύνδεσμοι wayback προτύπου Webarchive">Σύνδεσμοι wayback προτύπου Webarchive</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_LCCN" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά LCCN">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_GND" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά GND">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά GND</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_BNF" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BNF">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BNF</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Τελευταία τροποποίηση 14:00, 26 Μαΐου 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.el">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a>· μπορεί να ισχύουν και πρόσθετοι όροι. Χρησιμοποιώντας αυτό τον ιστότοπο, συμφωνείτε στους <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/el">Όρους Χρήσης</a> και την <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Πολιτική Ιδιωτικότητας</a>. Το Wikipedia® είναι καταχωρημένο σήμα του <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Πολιτική προσωπικών δεδομένων</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%A3%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC">Για τη Βικιπαίδεια</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CE%B5%CF%85%CE%B8%CF%85%CE%BD%CF%8E%CE%BD">Αποποίηση ευθυνών</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Κώδικας συμπεριφοράς</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Προγραμματιστές</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/el.wikipedia.org">Στατιστικά</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Δήλωση cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//el.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Προβολή κινητού</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-rgbsb","wgBackendResponseTime":167,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.323","walltime":"0.429","ppvisitednodes":{"value":1900,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":36612,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":4444,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":9859,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 330.185 1 -total"," 23.63% 78.017 1 Πρότυπο:Authority_control"," 20.19% 66.664 39 Πρότυπο:Val"," 18.56% 61.298 1 Πρότυπο:Πηγές"," 17.97% 59.343 1 Πρότυπο:Ambox"," 16.33% 53.926 3 Πρότυπο:Category_handler"," 10.56% 34.852 1 Πρότυπο:Cite_book"," 6.23% 20.567 1 Πρότυπο:Commonscat"," 6.22% 20.551 1 Πρότυπο:Page_needed"," 5.91% 19.529 1 Πρότυπο:Cite_journal"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.158","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":4239439,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-api-int.codfw.main-849f99967d-tm257","timestamp":"20241122014933","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u039a\u03b5\u03bd\u03cc","url":"https:\/\/el.wikipedia.org\/wiki\/%CE%9A%CE%B5%CE%BD%CF%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11475","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q11475","author":{"@type":"Organization","name":"\u03a3\u03c5\u03bd\u03b5\u03b9\u03c3\u03c6\u03ad\u03c1\u03bf\u03bd\u03c4\u03b5\u03c2 \u03c3\u03c4\u03b1 \u03b5\u03b3\u03c7\u03b5\u03b9\u03c1\u03ae\u03bc\u03b1\u03c4\u03b1 Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-09-10T16:52:22Z","dateModified":"2024-05-26T14:00:54Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/b\/bf\/Kolbenluftpumpe_hg.jpg"}</script> </body> </html>