CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="ckb" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>ڕێزمانی کوردی - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )ckbwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9","٠\t١\t٢\t٣\t٤\t٥\t٦\t٧\t٨\t٩"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","کانوونی دووەم","شوبات","ئازار","نیسان","ئایار","حوزەیران","تەممووز","ئاب","ئەیلوول","تشرینی یەکەم","تشرینی دووەم","کانوونی یەکەم"],"wgRequestId":"6907f2b6-cad3-4909-b7bf-18426a0c67bd","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"ڕێزمانی_کوردی","wgTitle":"ڕێزمانی کوردی","wgCurRevisionId":1218979,"wgRevisionId":1218979,"wgArticleId":17196,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["وتارە بێسەرچاوەکان","زمانی کوردی"],"wgPageViewLanguage":"ckb","wgPageContentLanguage":"ckb","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"ڕێزمانی_کوردی","wgRelevantArticleId":17196,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"ckb","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"ckb"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":30000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q427542","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled": false,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.gadget.charinsert-styles":"ready","ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.CommonsDirect","ext.gadget.cgiircbox","ext.gadget.markAdmins","ext.gadget.refToolbar","ext.gadget.charinsert","ext.gadget.defaultsummaries","ext.gadget.AdvancedSiteNotices","ext.gadget.NotifCountTitle","ext.gadget.autosign","ext.gadget.switcher", "ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=ext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=ckb&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=ext.gadget.charinsert-styles&only=styles&skin=vector-2022"> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=ckb&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.5"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="ڕێزمانی کوردی - ویکیپیدیا، ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//ckb.m.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="دەستکاری" href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکیپیدیا (ckb)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//ckb.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ckb"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="فیدی Atom بۆ ویکیپیدیا" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-ڕێزمانی_کوردی rootpage-ڕێزمانی_کوردی skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">بۆ ناوەڕۆک بازبدە</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="پێڕستی سەرەکی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">پێڕستی سەرەکی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">پێڕستی سەرەکی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> ڕێدۆزی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" title="سەردانی پەڕەی سەرەکی بکە [z]" accesskey="z"><span>دەستپێک</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%DA%95%D9%88%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%95%D8%B1%D8%AF%DB%95%D9%88%D8%A7%D9%85%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="زانیاری پێشینە بەدەست بھێنە دەربارەی بۆنە ھەنووکەییەکان"><span>ڕووداوە ھەنووکەیییەکان</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%BE%DB%95%DA%B5%DA%A9%DB%95%D9%88%D8%AA%D8%8C%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95_%DA%BE%DB%95%D8%B1%D9%85%DB%95%DA%A9%DB%8C" title="پەڕەیەک بە هەڵکەوت نیشان بدە [x]" accesskey="x"><span>وتارێک بە ھەڵکەوت</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-interaction" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-interaction" > <div class="vector-menu-heading"> ھەڵسوکەوت </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%95%D8%AA%DB%8C:%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%95%DB%86%DA%A9" title="شوێنی تێگەیشتن"><span>یارمەتی</span></a></li><li id="n-aboutsite" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA"><span>دەربارەی ویکیپیدیا</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%DB%95%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%B2%DB%95%DB%8C_%DA%A9%DB%86%D9%85%DB%95%DA%B5%DA%AF%D8%A7" title="سەبارەت بە پڕۆژەکە، چی دەتوانی بکەیت، لە کوێ شتەکان بدۆزیتەوە"><span>دەروازەی کۆمەڵگە</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%86_%DA%AF%DB%86%DA%95%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="لیستی دوایین گۆڕانکارییەکان لەم ویکییەدا [r]" accesskey="r"><span>دوایین گۆڕانکارییەکان</span></a></li><li id="n-contactpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%BE%DB%95%DB%8C%D9%88%DB%95%D9%86%D8%AF%DB%8C"><span>پەڕەی پەیوەندی</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%95%D8%B3%D8%AA%D9%BE%DB%8E%DA%A9" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکیپیدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-ckb.svg" style="width: 5.25em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="ئینسایکڵۆپیدیای ئازاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-ckb.svg" width="83" height="17" style="width: 5.1875em; height: 1.0625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%AF%DB%95%DA%95%D8%A7%D9%86" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>گەڕان</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" aria-label="لە ویکیپیدیادا بگەڕێ" autocapitalize="sentences" title="لە ویکیپیدیا بگەڕێ [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="تایبەت:گەڕان"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">بگەڕێ</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ڕواڵەت" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ڕواڵەت</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ckb.wikipedia.org&uselang=ckb" class=""><span>بەخشین بە ویکیپیدیا</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&returnto=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C+%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ" class=""><span>ھەژمار دروست بکە</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&returnto=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C+%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o" class=""><span>بچۆ ژوورەوە</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="ھەڵبژاردەی زیاتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامڕازە تاکەکەسییەکان" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ئامڕازە تاکەکەسییەکان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="User menu" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_ckb.wikipedia.org&uselang=ckb"><span>بەخشین بە ویکیپیدیا</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C_%DA%BE%DB%95%DA%98%D9%85%D8%A7%D8%B1&returnto=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C+%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="تۆ ھان دەدرێیت کە ھەژمارێک دروست بکەیت و بچیتە ژوورەوە، ئەمە سەرەکی نییە بەھەرحاڵ"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ھەژمار دروست بکە</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%D9%88%D9%88%D9%86%DB%95%DA%98%D9%88%D9%88%D8%B1%DB%95%D9%88%DB%95%DB%8C_%D8%A8%DB%95%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%BE%DB%8E%D9%86%DB%95%D8%B1&returnto=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C+%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="پێشنیارت پێدەکرێ بچیتە ژوورەوە؛ ھەرچەندە زۆرت لێناکرێ [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>بچۆ ژوورەوە</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> ئەو پەڕانەی بۆ ئەو دەستکاریکەرانەن کە لەدەرەوەن <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86" aria-label="زیاتر لەسەر دەستکاریکردن فێر بە"><span>زیاتر فێر بە</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D8%A8%DB%95%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%DB%8C%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86%D9%85" title="پێڕستی ئەو دەستکارییانەی لەم ناونیشانی ئای-پییەوە کراوە [y]" accesskey="y"><span>بەشدارییەکان</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%84%DB%8E%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%95%DA%A9%DB%95%D9%85" title="لێدوان لەسەر دەستکارییەکان لەم ئایپی ئەدرەسەوە [n]" accesskey="n"><span>لێدوان</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="پێگە"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="ناوەڕۆکەکان" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">ناوەڕۆکەکان</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">بشارەوە</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">دەستپێک</div> </a> </li> <li id="toc-کەرەستەکانی_زمانی_کوردی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#کەرەستەکانی_زمانی_کوردی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١</span> <span>کەرەستەکانی زمانی کوردی</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-کەرەستەکانی_زمانی_کوردی-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی کەرەستەکانی زمانی کوردی بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-کەرەستەکانی_زمانی_کوردی-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-دەنگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#دەنگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.١</span> <span>دەنگ</span> </div> </a> <ul id="toc-دەنگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.٢</span> <span>پیت</span> </div> </a> <ul id="toc-پیت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بڕگە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#بڕگە"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.٣</span> <span>بڕگە</span> </div> </a> <ul id="toc-بڕگە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-وشە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#وشە"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.٤</span> <span>وشە</span> </div> </a> <ul id="toc-وشە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گرێ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#گرێ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.٥</span> <span>گرێ</span> </div> </a> <ul id="toc-گرێ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ڕستە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ڕستە"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١.٦</span> <span>ڕستە</span> </div> </a> <ul id="toc-ڕستە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-بزوێن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بزوێن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢</span> <span>بزوێن</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-بزوێن-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی بزوێن بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-بزوێن-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-پیتە_بزوێنەکان_لە_کوردیدا" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیتە_بزوێنەکان_لە_کوردیدا"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.١</span> <span>پیتە بزوێنەکان لە کوردیدا</span> </div> </a> <ul id="toc-پیتە_بزوێنەکان_لە_کوردیدا-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-بزرۆکە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#بزرۆکە"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.١.١</span> <span>بزرۆکە</span> </div> </a> <ul id="toc-بزرۆکە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-پیتی_بزوێنی_کورت" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیتی_بزوێنی_کورت"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٢</span> <span>پیتی بزوێنی کورت</span> </div> </a> <ul id="toc-پیتی_بزوێنی_کورت-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیتی_بزوێنی_درێژ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#پیتی_بزوێنی_درێژ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٢.٣</span> <span>پیتی بزوێنی درێژ</span> </div> </a> <ul id="toc-پیتی_بزوێنی_درێژ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-پیتە_ناوبەندەکان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#پیتە_ناوبەندەکان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٣</span> <span>پیتە ناوبەندەکان</span> </div> </a> <ul id="toc-پیتە_ناوبەندەکان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ناو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ناو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٤</span> <span>ناو</span> </div> </a> <ul id="toc-ناو-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-بکەر" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بکەر"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٥</span> <span>بکەر</span> </div> </a> <ul id="toc-بکەر-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#کار"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦</span> <span>کار</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-کار-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی کار بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-کار-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کاری_ڕابردوو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_ڕابردوو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦.١</span> <span>کاری ڕابردوو</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_ڕابردوو-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کاری_ڕابردووی_نزیک" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_ڕابردووی_نزیک"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦.١.١</span> <span>کاری ڕابردووی نزیک</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_ڕابردووی_نزیک-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاری_ڕابردووی_دوور" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_ڕابردووی_دوور"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦.١.٢</span> <span>کاری ڕابردووی دوور</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_ڕابردووی_دوور-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاری_ڕابردووی_تەواو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_ڕابردووی_تەواو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦.١.٣</span> <span>کاری ڕابردووی تەواو</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_ڕابردووی_تەواو-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاری_ڕابردووی_بەردەوام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_ڕابردووی_بەردەوام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦.١.٤</span> <span>کاری ڕابردووی بەردەوام</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_ڕابردووی_بەردەوام-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-کاری_ڕانەبردوو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_ڕانەبردوو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦.٢</span> <span>کاری ڕانەبردوو</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_ڕانەبردوو-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاری_داخوازی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_داخوازی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٦.٣</span> <span>کاری داخوازی</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_داخوازی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٧</span> <span>کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کاری_تێپەڕ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_تێپەڕ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٧.١</span> <span>کاری تێپەڕ</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_تێپەڕ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کاری_تێنەپەڕ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#کاری_تێنەپەڕ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٧.٢</span> <span>کاری تێنەپەڕ</span> </div> </a> <ul id="toc-کاری_تێنەپەڕ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جیاکردنەوەی_کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جیاکردنەوەی_کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٧.٣</span> <span>جیاکردنەوەی کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ</span> </div> </a> <ul id="toc-جیاکردنەوەی_کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-بەرکار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#بەرکار"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٨</span> <span>بەرکار</span> </div> </a> <ul id="toc-بەرکار-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نیھاد" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#نیھاد"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">٩</span> <span>نیھاد</span> </div> </a> <ul id="toc-نیھاد-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-گوزارە" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#گوزارە"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٠</span> <span>گوزارە</span> </div> </a> <ul id="toc-گوزارە-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-چاوگ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#چاوگ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١١</span> <span>چاوگ</span> </div> </a> <ul id="toc-چاوگ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جێناو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#جێناو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٢</span> <span>جێناو</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-جێناو-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی جێناو بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-جێناو-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-جێناوی_سەربەخۆ" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جێناوی_سەربەخۆ"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٢.١</span> <span>جێناوی سەربەخۆ</span> </div> </a> <ul id="toc-جێناوی_سەربەخۆ-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جێناوی_لکاو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#جێناوی_لکاو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٢.٢</span> <span>جێناوی لکاو</span> </div> </a> <ul id="toc-جێناوی_لکاو-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-کۆمەڵەی_یەکەم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کۆمەڵەی_یەکەم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٢.٢.١</span> <span>کۆمەڵەی یەکەم</span> </div> </a> <ul id="toc-کۆمەڵەی_یەکەم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کۆمەڵەی_دووەم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کۆمەڵەی_دووەم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٢.٢.٢</span> <span>کۆمەڵەی دووەم</span> </div> </a> <ul id="toc-کۆمەڵەی_دووەم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-کۆمەڵەی_سێیەم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#کۆمەڵەی_سێیەم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٢.٢.٣</span> <span>کۆمەڵەی سێیەم</span> </div> </a> <ul id="toc-کۆمەڵەی_سێیەم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ھاوەڵناو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوەڵناو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٣</span> <span>ھاوەڵناو</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ھاوەڵناو-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی ھاوەڵناو بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-ھاوەڵناو-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ھاوڵناوی_نادیار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوڵناوی_نادیار"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٣.١</span> <span>ھاوڵناوی نادیار</span> </div> </a> <ul id="toc-ھاوڵناوی_نادیار-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-ھاوەڵکار" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوەڵکار"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٤</span> <span>ھاوەڵکار</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-ھاوەڵکار-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>ژێربەشی ھاوەڵکار بگۆڕە</span> </button> <ul id="toc-ھاوەڵکار-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-ھاوەڵکاری_کاتی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوەڵکاری_کاتی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٤.١</span> <span>ھاوەڵکاری کاتی</span> </div> </a> <ul id="toc-ھاوەڵکاری_کاتی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ھاوەڵکاری_شوێنی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوەڵکاری_شوێنی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٤.٢</span> <span>ھاوەڵکاری شوێنی</span> </div> </a> <ul id="toc-ھاوەڵکاری_شوێنی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ھاوەڵکاری_چۆنیەتی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوەڵکاری_چۆنیەتی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٤.٣</span> <span>ھاوەڵکاری چۆنیەتی</span> </div> </a> <ul id="toc-ھاوەڵکاری_چۆنیەتی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ھاوەڵکاری_چەندێتی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوەڵکاری_چەندێتی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٤.٤</span> <span>ھاوەڵکاری چەندێتی</span> </div> </a> <ul id="toc-ھاوەڵکاری_چەندێتی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-ھاوەڵکاری_رێکخستن" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#ھاوەڵکاری_رێکخستن"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">١٤.٥</span> <span>ھاوەڵکاری رێکخستن</span> </div> </a> <ul id="toc-ھاوەڵکاری_رێکخستن-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="ناوەڕۆکەکان" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">خشتەی ناوەڕۆکەکان بگۆڕە</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">ڕێزمانی کوردی</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="بڕۆ بۆ وتارێک بە زمانێکی تر. بە ٤ زمان بەردەستە" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-4" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">٤ زمان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/R%C3%AAzimana_kurd%C3%AE" title="Rêzimana kurdî – کوردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Rêzimana kurdî" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کوردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Kurdish_grammar" title="Kurdish grammar – ئینگلیزی" lang="en" hreflang="en" data-title="Kurdish grammar" data-language-autonym="English" data-language-local-name="ئینگلیزی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BC%D0%B0%D1%82%D0%B8%D0%BA%D0%B0_%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B6%D0%B8" title="Грамматика курманджи – ڕووسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Грамматика курманджи" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ڕووسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%BA%AB%E7%88%BE%E5%BE%B7%E8%AA%9E%E8%AA%9E%E6%B3%95" title="庫爾德語語法 – چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="庫爾德語語法" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q427542#sitelinks-wikipedia" title="بەستەرەکانی نێوانویکی دەستکاری بکە" class="wbc-editpage">دەستکاریی گرێدانەکان</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="شوێنناوەکان"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="بینینی پەڕەی ناوەڕۆک [c]" accesskey="c"><span>وتار</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%D8%AA%D9%88%D9%88%DB%8E%DA%98:%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" rel="discussion" title="وتووێژ سەبارەت بە پەڕەی ناوەڕۆک [t]" accesskey="t"><span>وتووێژ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Change language variant" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">کوردی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بینینەکان"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C"><span>خوێندنەوە</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e"><span>دەستکاری</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=history" title="وەشانەکانی پێشووی ئەم پەڕەیە [h]" accesskey="h"><span>مێژوو</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ئامرازەکان" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ئامرازەکان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ئامرازەکان</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">بشارەوە</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="More options" > <div class="vector-menu-heading"> کردەوەکان </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C"><span>خوێندنەوە</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit" title="کۆدی سەرچاوەی ئەم پەڕەیە دەستکاری بکە [e]" accesskey="e"><span>دەستکاری</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=history"><span>مێژوو</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> گشتی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%DA%86%DB%8C_%D8%A8%DB%95%D8%B3%D8%AA%DB%95%D8%B1%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%95_%D8%A8%DB%8E%D8%B1%DB%95/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="پێڕستی ھەموو پەڕەکانی ویکی کە بەستەر دراون بۆ ئێرە [j]" accesskey="j"><span>بەستەرەکان بە ئێرەوە</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:RecentChangesLinked/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" rel="nofollow" title="دوایین گۆڕانکارییەکان لەو پەڕانە کە بەگرەوە گرێ دراون [k]" accesskey="k"><span>گۆڕانکارییە پەیوەندیدارەکان</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//commons.wikimedia.org/wiki/Special:UploadWizard?uselang=ckb" title="پەڕگەکان بار بکە [u]" accesskey="u"><span>پەڕگەیەک بار بکە</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%95%DA%95%DB%95_%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پێڕستی ھەموو پەڕە تایبەتەکان [q]" accesskey="q"><span>پەڕە تایبەتەکان</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&oldid=1218979" title="بەستەری ھەمیشەیی بۆ ئەم پێداچوونەوەیەی ئەم پەڕەیە"><span>بەستەری ھەمیشەیی</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=info" title="زانیاری زیاتر لەبارەی ئەم پەڕەیەوە"><span>زانیاریی پەڕە</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:CiteThisPage&page=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&id=1218979&wpFormIdentifier=titleform" title="زانیاری سەبارەت بە چۆنیەتیی بە ژێدەر کردنی ئەم پەڕە"><span>ئەم پەڕەیە بکە بە ژێدەر</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25DA%2595%25DB%258E%25D8%25B2%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C_%25DA%25A9%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF%25DB%258C"><span>بەستەری کورتکراوە بەدەست بێنە</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:QrCode&url=https%3A%2F%2Fckb.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25DA%2595%25DB%258E%25D8%25B2%25D9%2585%25D8%25A7%25D9%2586%25DB%258C_%25DA%25A9%25D9%2588%25D8%25B1%25D8%25AF%25DB%258C"><span>کۆدی کیوئاڕ داگرە</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> چاپکردن/ھەناردەکردن </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:Book&bookcmd=book_creator&referer=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C+%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C"><span>دروستکردنی کتێبێک</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:DownloadAsPdf&page=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=show-download-screen"><span>داگرتن بە PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&printable=yes" title="وەشانی چاپی ئەم پەڕەیە [p]" accesskey="p"><span>وەشانی ئامادەی چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> لە پڕۆژەکانی تر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q427542" title="بەستەر بۆ بەندی خەزێنەی دراوەی پەیوەندیدار [g]" accesskey="g"><span>بەندی ویکیدراوە</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ئامرازەکانی پەڕە"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ڕواڵەت"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ڕواڵەت</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">بخە لاتەنیشت</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">بشارەوە</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="ckb" dir="rtl"><table class="plainlinks metadata ambox ambox-content ambox-Unreferenced" role="presentation"><tbody><tr><td class="mbox-image"><div style="width:52px"><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></span></span></div></td><td class="mbox-text"><div class="mbox-text-span">ئەم وتارە <b><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A6%D8%A7%D9%85%D8%A7%DA%98%DB%95_%D8%A8%DB%95_%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95" title="ویکیپیدیا:ئاماژە بە سەرچاوە">ئاماژەی</a> بە ھیچ <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86" title="ویکیپیدیا:سەلماندنیبوون">سەرچاوەیەک</a> نەداوە</b>. تکایە بە دانانی ئاماژە بۆ <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Identifying_reliable_sources" class="extiw" title="en:Wikipedia:Identifying reliable sources">سەرچاوە بڕواپێکراوەکان</a>، <a class="external text" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit">ئەم وتارە باشتر بکە</a>. دەقە بێسەرچاوەکان لەوانەیە <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%DA%95%DB%8E%DA%98%DB%95:%DA%98%DB%8E%D8%AF%DB%95%D8%B1_%D9%BE%DB%8E%D9%88%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%95" title="داڕێژە:ژێدەر پێویستە">داوای سەرچاوەیان لێ بکرێت</a> یان لاببرێن.</div></td></tr></tbody></table> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کەرەستەکانی_زمانی_کوردی"><span id=".DA.A9.DB.95.D8.B1.DB.95.D8.B3.D8.AA.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86.DB.8C_.D8.B2.D9.85.D8.A7.D9.86.DB.8C_.DA.A9.D9.88.D8.B1.D8.AF.DB.8C"></span>کەرەستەکانی زمانی کوردی</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=1" title="دەستکاریکردنی بەش: کەرەستەکانی زمانی کوردی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><big><big><b>ھێڵکاری پێکھێنانی ڕستە</b></big></big></dd></dl></dd></dl></dd> <dd><b>دەنگ</b> >>> <b>پیت</b> >>> <b>بڕگە</b> >>> <b>وشە</b> >>> <b>گرێ</b> >>> <b>ڕستە</b></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p><br />لە دوای ڕستە دەتوانرێت بۆ ھەر مەبەستێک بەکار بھێنرێت وەک ئەم نووسینەی ئەیخوێنیتەوە: </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="دەنگ"><span id=".D8.AF.DB.95.D9.86.DA.AF"></span>دەنگ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=2" title="دەستکاریکردنی بەش: دەنگ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بچووکترین ئاخاوتنە، کە بە یەکجار لە دەمەوە دێتە دەرەوە. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیت"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.AA"></span>پیت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=3" title="دەستکاریکردنی بەش: پیت"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو ھێما تایبەتانەن کە بۆ ھەر یەکێک لە دەنگەکانی ئاخاوتن دانراون. (واتا پیتەکان وێنەی دەنگەکانن). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="بڕگە"><span id=".D8.A8.DA.95.DA.AF.DB.95"></span>بڕگە</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=4" title="دەستکاریکردنی بەش: بڕگە"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بە چەند دەنگێک کە بەیەکجار لە دەم دێنە دەرەوە، نیوە وشەیەک یان وشەیەکی ناتەواو پێکدەھێنن. </p> <table class="wikitable"> <caption><b><u>نمونە لە بڕگە:</u></b> </caption> <tbody><tr> <th>وشە </th> <th>ىڕگەىڕگە </th></tr> <tr> <td>پێشمەرگە </td> <td>پێش<b>-</b>مەر<b>-</b>گە </td></tr> <tr> <td>جووڵانەوە </td> <td>جوو<b>-</b>ڵا<b>-</b>نە<b>-</b>وە </td></tr> <tr> <td>گوڵاڵە </td> <td>گو<b>-</b>ڵا<b>-</b>ڵە </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="وشە"><span id=".D9.88.D8.B4.DB.95"></span>وشە</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=5" title="دەستکاریکردنی بەش: وشە"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بەکۆمەڵە پیتێک کە واتای شتێک یان واتایەکی تەواو بدات لەزمانی کوردی دەڵێن وشە. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="گرێ"><span id=".DA.AF.D8.B1.DB.8E"></span>گرێ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=6" title="دەستکاریکردنی بەش: گرێ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بریتییە لە دوو وشە کە بەهۆی ئامرازی (ی) دەدرێنە پاڵ یەکتر، کە بەتەنیا واتایان نییە و تەنیا بەشێک لە ڕستە پێکدەهينن. </p><p>بەم شێوەیەیە: </p> <table class="wikitable"> <caption>دابەشبوونی گشتی گرێ: </caption> <tbody><tr> <td>ناو + ئامراز (ی) + ناو </td></tr> <tr> <td>ناو + ئامراز (ی) + جێناو </td></tr> <tr> <td>ناو + ئامراز (ی) + هاوڵناو </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ڕستە"><span id=".DA.95.D8.B3.D8.AA.DB.95"></span>ڕستە</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=7" title="دەستکاریکردنی بەش: ڕستە"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لە گۆڕەپانی زمانناسیدا، ڕستە دەربڕینێکە لە زمانی سروشتیدا. ڕستە یەکەیەکی ڕێزمانی و پەیڤییە کە لە یەک وشە یان زیاتر پێکهاتووە و هەر وشەیەک نوێنەرایەتی چەمکێک دەکات. ڕستە بەکاردێت بۆ مەبەستی دەربڕینی وتەیەک، پرسیارێک، سەرسووڕمانێک، داخوازیێک یان فەرمانێک. وە ھەروەھا ئەرکە سەرەکیەکانی ڕستە بریتین لە (بکەر و کار) واتە بێ ئەم دوانە ڕستە پێک نایەت. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بزوێن"><span id=".D8.A8.D8.B2.D9.88.DB.8E.D9.86"></span>بزوێن</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=8" title="دەستکاریکردنی بەش: بزوێن"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بزوێنەکان بەو دەنگانە دەوترێن کە لە کاتی بێژەیاندا (وتنیاندا)، دەم و زار هەندێک زیاتر دەکرێنەوە و زیاتر دەکێشرێن وەھەروەھا دەربڕینیشیان ئاسانە. بزوێنەکان جووڵە و بزواندن دەخەنە ناو وشەوە. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیتە_بزوێنەکان_لە_کوردیدا"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.AA.DB.95_.D8.A8.D8.B2.D9.88.DB.8E.D9.86.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86_.D9.84.DB.95_.DA.A9.D9.88.D8.B1.D8.AF.DB.8C.D8.AF.D8.A7"></span>پیتە بزوێنەکان لە کوردیدا</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=9" title="دەستکاریکردنی بەش: پیتە بزوێنەکان لە کوردیدا"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>لە <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="زمانی کوردی">زمانی کوردی</a> ٨ (ھەشت) دانە پیتی بزوێن ھەیە، بەڵام بە ئەلفبای ئارامی تەنیا ٧ (حەوت) دانە پیتیان بۆ دانراوە، کە بریتین لە: </p><p>(<b>ا ـ و ـ ۆ ـ وو ـ ە ـ ی ـ ێ - بزرۆکە(i)</b>) </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="بزرۆکە"><span id=".D8.A8.D8.B2.D8.B1.DB.86.DA.A9.DB.95"></span>بزرۆکە</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=10" title="دەستکاریکردنی بەش: بزرۆکە"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھەشتەمین پیتی بزوێنی زمانی کوردییە، کە لە ئەلفبێی کوردیی لاتینیدا بە پیتی <b>"i"</b> ھێما دەکرێت بەڵام لە ئەلفبێی کوردیی عەرەبیدا نابینرێت و بزرە (ونە) بۆیە ناونراوە بزرۆکە. ھەندێ لەو وشانەی کە لە ڕواڵەتدا بزوێنیان تێدا نابینرێ، وەکو: (بردن، من، ژن، چل، مردن، بزن، خستن)، بەڵام لەڕاستیدا دەنگی بزوێنیان تێدایە. </p><p><b>ئەگەر لە بڕگەی وشەیەک هیچ پیتی بزوێن نەهاتبێت، ئەوا زۆربەی کات لە بەینی دوو پیتی نەبزوێندا بزرۆکە دادەنرێت.</b> </p><p><b><u>نمونە:</u></b> </p><p>بردن: (<b>بر</b>-<b>دن</b>) </p><p>واتا لە هەردوو بڕگەی وشەی <b>بردن</b> هیچ پیتێکی بزوێن نییە، لەو کاتەدا بە لاتینی بەم شێوەیەی لێ دێت: b<b>i</b>rd<b>i</b>n </p><p><b><u>هەندێک نمونەی دیکە:</u></b> </p> <ul><li>من >>> m<b>i</b>n</li> <li>ژن >>> j<b>i</b>n</li> <li>چل >>> ç<b>i</b>l</li> <li>مردن >>> mird<b>i</b>n</li> <li>بزن >>> biz<b>i</b>n</li> <li>خستن >>> xist<b>i</b>n</li> <li>کردن >>> kird<b>i</b>n</li></ul> <p><small>یاسا:</small> <b>لە زمانی کوردی لە هەر بڕگەی هەر وشەیەک بێت، پێویستە پیتی بزوێنی تێدا هەبێت. لە زمانی کوردیدا وشە نییە پیتی بزوێنی تێدا نەبێت.</b> </p> <ul><li>(ناو naw)</li> <li>(کورد Kurd)</li> <li>(کۆمار komar)</li> <li>(سوور sûr)</li> <li>(بەرد berd)</li> <li>(سێ sê).</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیتی_بزوێنی_کورت"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.AA.DB.8C_.D8.A8.D8.B2.D9.88.DB.8E.D9.86.DB.8C_.DA.A9.D9.88.D8.B1.D8.AA"></span>پیتی بزوێنی کورت</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=11" title="دەستکاریکردنی بەش: پیتی بزوێنی کورت"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پیتی بزوێنی کورت بریتییە لەم پیتانە: (<b>ە، و، ی، (i) بزرۆکە</b>) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="پیتی_بزوێنی_درێژ"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.AA.DB.8C_.D8.A8.D8.B2.D9.88.DB.8E.D9.86.DB.8C_.D8.AF.D8.B1.DB.8E.DA.98"></span>پیتی بزوێنی درێژ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=12" title="دەستکاریکردنی بەش: پیتی بزوێنی درێژ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پیتی بزوێنی درێژ بریتییە لەم پیتانە: (<b>ا، ۆ، وو، ێ</b>) </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیتە_ناوبەندەکان"><span id=".D9.BE.DB.8C.D8.AA.DB.95_.D9.86.D8.A7.D9.88.D8.A8.DB.95.D9.86.D8.AF.DB.95.DA.A9.D8.A7.D9.86"></span>پیتە ناوبەندەکان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=13" title="دەستکاریکردنی بەش: پیتە ناوبەندەکان"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>تەنھا دوو پیتی ناوبەند ھەیە لە زمانی کوردیدا، کە ئەوانیش پیتی <b>(و، ی)</b>ـن. ھەروەھا ھەردوو پیتی ناوبەند ھەندێک جار لە وشەدا دەبنە بزوێن و ھەندێک جار نابنە بزوێن. نمونە بۆ پیتە ناوبەندەکان: </p> <ol><li>ھەموو<b>ی</b>ان..... [ی]</li> <li>بردی<b>ی</b>ان..... [ی]</li> <li>وڵاتە یەکگرتو<b>و</b>ەکان..... [و]</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ناو"><span id=".D9.86.D8.A7.D9.88"></span>ناو</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=14" title="دەستکاریکردنی بەش: ناو"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بریتیە لەو وشەیەی کە بەکاردەھێنریت بۆ ناساندنی ھەر شتێک کە گیاندار بێت یان بی گیان (وەک: کوردستان، بەھار، کوڕ، کچ، تەختە، چیا، ھەوا و ھتد) و دەتوانێت سەرجەم ئەرکە سەرەکیەکانی ڕستە ببینێت (بکەر، کردار، بەرکار، تەواوکەری کار،........) </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بکەر"><span id=".D8.A8.DA.A9.DB.95.D8.B1"></span>بکەر</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=15" title="دەستکاریکردنی بەش: بکەر"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>(ناو، ھاوەڵناو، جێناو)ـێکە کە کاری سەرەکی لە ڕستەدا ئەنجام دەدات: </p><p>(<b>من</b> لە کوردستان دەژیم.) </p> <ul><li><b>من</b>: بکەری ڕستەکەیە کە کاری سەرەکی <i>"دەژیم"</i> لە ڕستەکەدا ئەنجام داوە</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کار"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1"></span>کار</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=16" title="دەستکاریکردنی بەش: کار"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بریتیە لەو کارە کە بکەری ڕستەکە ئەنجامی داوە. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کاری_ڕابردوو"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.95.D8.A7.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.88.D9.88"></span>کاری ڕابردوو</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=17" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری ڕابردوو"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کردار ەیە کە لە پێش کاتی باسکردنەکەیدا ئەنجام دراوە، بۆ دروستکردنی ئەم کارە، قەدی چاوگ وەردەگرین کە بە لابردنی نوونی چاوگ دروستدەکرێ. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کاری_ڕابردووی_نزیک"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.95.D8.A7.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.88.D9.88.DB.8C_.D9.86.D8.B2.DB.8C.DA.A9"></span>کاری ڕابردووی نزیک</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=18" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری ڕابردووی نزیک"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو ڕابردوەیە کە بە شیوەیەکی سادە دیت و وا پیشان دەدات کە کاری ڕستە لە ماوەیەکی نزیکی پێش ئێستادا روی داوە. ھیچ پاسگرێکی پیوەنیە. یاسا: <b>(قەدی چاوگ)</b> </p> <ul><li>خەوتن > خەوت</li> <li>ڕۆیشتن > ڕۆییشت</li> <li>ئازاد ڕۆییشت بۆ بازاڕ.</li></ul> <p>رۆیشت:کاری رابردووی نزیکە </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کاری_ڕابردووی_دوور"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.95.D8.A7.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.88.D9.88.DB.8C_.D8.AF.D9.88.D9.88.D8.B1"></span>کاری ڕابردووی دوور</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=19" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری ڕابردووی دوور"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کردارەی ڕابردوەیە کە وا پیشان دەدات، کاتی باسکردنی کارەکە زۆر (دوور) لەمەو پێش ئەنجام دراوە. پاشگری <b>(بوو)</b> ی پێوەیە. یاسا:<b>(قەدی چاوگ + بوو)</b> </p> <ul><li>خەوت<b>بوو</b> > خەوتبوو</li> <li>ڕۆیشت<b>بوو</b> > رۆیشتبوو</li> <li>ئازاد بۆ بازاڕ ڕۆیشتبوو.</li></ul> <p>لێرە وا ھەست دەکەین کە ئەو کارە ماوەیەکی پێش ئێستا ئەنجام دراوە. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کاری_ڕابردووی_تەواو"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.95.D8.A7.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.88.D9.88.DB.8C_.D8.AA.DB.95.D9.88.D8.A7.D9.88"></span>کاری ڕابردووی تەواو</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=20" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری ڕابردووی تەواو"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کاری ڕابردوەیە کە وا پیشان دەدات، کاتی باسکردنی ئەنجامدانی کارەکە تەواو بووە. پاشگری <b>(وە)</b> یان <b>(یە)</b>ـی پێوەیە، بەڵام ئەگەر چاوگەکە <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%A6%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تائی (ئەم پەڕەیە نییە)">تائی</a> یان <a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دالی (ئەم پەڕەیە نییە)">دالی</a> بوو، پاشگری <b>(ووە)</b> یان <b>(ییە)</b> وەردەگرێ. </p><p>یاسا:<b>(قەدی چاوگ + ووە[وە] یان ییە[یە])</b> </p> <ul><li>سووتا<b>وە</b></li> <li>کوژرا<b>یە</b></li> <li>مرد<b>ییە</b></li> <li>ڕۆیشت<b>ووە</b></li></ul> <p>لێرە وا ھەست دەکەین کە ئەو کارە ماوەیەکی پێش ئێستا ئەنجام دراوە </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کاری_ڕابردووی_بەردەوام"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.95.D8.A7.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.88.D9.88.DB.8C_.D8.A8.DB.95.D8.B1.D8.AF.DB.95.D9.88.D8.A7.D9.85"></span>کاری ڕابردووی بەردەوام</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=21" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری ڕابردووی بەردەوام"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کارەیەیە کە لە ڕابردوودا ئەنجامدراوە لەکاتی ڕوودانی کارێکی دیکە، وە پێشگری <b>دە</b> وەردەگرێ. </p><p>یاسا:<b>(دە + قەدی چاوگ)</b> لە کرمانجی خواروو </p><p><b>(د + قەدی چاوگ)</b> لە کرمانجی ژووروو </p> <ul><li>خانووەکە دەسووتا کاتێک ئەوان ھاتن</li> <li>ئەگەر نەھاتبای دەڕۆیشتم</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کاری_ڕانەبردوو"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.95.D8.A7.D9.86.DB.95.D8.A8.D8.B1.D8.AF.D9.88.D9.88"></span>کاری ڕانەبردوو</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=22" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری ڕانەبردوو"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کارەیە کە لە پێشوودا نەکرا بێت یان نیازی ئەنجام دانی تیابێت چ لە ئێستا یان داھاتوو بۆ نمونە (دواتر نانەکە دەخۆم) یان (ئێستا نانەکە دەخۆم) و واتە کارەکە تاوەکوو ئێستا ئەنجام نەدرابێت </p><p>یاسا: <b>(دە+رەگی کار+جێناوی لکاوی کۆمەڵەی سێیەم)</b> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کاری_داخوازی"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.AF.D8.A7.D8.AE.D9.88.D8.A7.D8.B2.DB.8C"></span>کاری داخوازی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=23" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری داخوازی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کارەیە کە کەسی یەکەم فرمان بە کەسی بەرامبەری دەکات کە بۆ کەسی دووەمی <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DA%A9" title="تاک">تاک</a> جێناوی لکاوی(ـە) وەردەگرێ وە لە <a href="/w/index.php?title=%DA%A9%DB%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="کۆ (ئەم پەڕەیە نییە)">کۆجێناوی</a> لکاوی (ن) وەردەگرێ، بە شێوەی ئەرێنی، لە نیشانەی فرمان<b>ب</b>+ڕەگی کار یان نەرێ لە <b>مە</b>+ڕەگی کار پێکدێن، نموونە (بخۆ، مەخۆ) (بخۆن، مەخۆن)، لە کاری دخوازی کەسی سێھەم تێدا نییە یاسا:<b>(ب+رەگی کار+جێناوی لکاو کۆمەڵەی چوارەم)</b> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.AA.DB.8E.D9.BE.DB.95.DA.95_.D9.88_.D8.AA.DB.8E.D9.86.DB.95.D9.BE.DB.95.DA.95"></span>کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=24" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کاری_تێپەڕ"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.AA.DB.8E.D9.BE.DB.95.DA.95"></span>کاری تێپەڕ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=25" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری تێپەڕ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کارەیە کە لە ڕستەدا پێوستی بە <b>بەرکار</b>ێک ھەیە بۆ ئەوەی واتاوی ڕستەکە تەواو بکات. وە ھاوکات وشەی تێپەڕ بەوە دەناسرێتەوە، کە جێناوەکانی (م، مان، ت، تان، ی، یان) وەردەگرێت. </p> <ul><li><b>(تۆ گۆڤارەکەت خوێندەوە)</b></li></ul> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><b>تۆ</b>: بکەر</dd> <dd><b>گۆڤارەکە</b>: بەرکار</dd> <dd><b>ت</b>: جیناوی لکاو بۆ کەسی دووەمی تاک، بۆ بکەر دەگەریتەوە</dd> <dd><b>خویندەوە</b>:کاری رابردووی تیپەڕ</dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="کاری_تێنەپەڕ"><span id=".DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.AA.DB.8E.D9.86.DB.95.D9.BE.DB.95.DA.95"></span>کاری تێنەپەڕ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=26" title="دەستکاریکردنی بەش: کاری تێنەپەڕ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو کارەیە کە لە ڕستەدا پێوستی بە ھیچ <b>بەرکار</b>ێک نیە بۆ ئەوەی واتاوی ڕستەکە تەواو بکات. </p> <ul><li><b>(منداڵەکە خەوتوە)</b></li></ul> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><b>منداڵەکە</b>: بکەر</dd> <dd><b>ەکە</b>: نیشانەی ناساندن</dd> <dd><b>خەوتوە</b>: کاری ڕابردوی تەواوی تێنەپەرە</dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <p><i>ھیچ بەرکارێک لەم ڕستەیەدا نابینرێت بۆیە <b>تێنەپەڕە</b></i> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جیاکردنەوەی_کاری_تێپەڕ_و_تێنەپەڕ"><span id=".D8.AC.DB.8C.D8.A7.DA.A9.D8.B1.D8.AF.D9.86.DB.95.D9.88.DB.95.DB.8C_.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.AA.DB.8E.D9.BE.DB.95.DA.95_.D9.88_.D8.AA.DB.8E.D9.86.DB.95.D9.BE.DB.95.DA.95"></span>جیاکردنەوەی کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=27" title="دەستکاریکردنی بەش: جیاکردنەوەی کاری تێپەڕ و تێنەپەڕ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەگەر کارێک لە ڕستەدا هەبوو بۆ ئەوەی بزانیت کە ئایە تێپەڕە یان تێنەپەر ئەوا بەم شێوەیە تاقی دەکەینەوە: </p><p><i>ئەگەر</i> کارەکە کۆمەڵەی یەکەمی جێناوە لکاوەکان (<b>م - مان، ت- تان، ی - یان</b>) <b>وەرگرێت</b> ئەوە <b>تێپەڕە</b>. </p> <ul><li><b>خوێندنەوە</b> >>>> (خوێند<b>م</b>ەوە، خوێند<b>مان</b>ەوە، خوێند<b>ت</b>ەوە، خوێند<b>تان</b>ەوە، خوێند<b>ی</b>ەوە، خوێند<b>یان</b>ەوە) ھەموو ئەم وشانە دروستن و تێک نەچوون <i>کەواتە کارەکە <b>تێپەڕە</b></i></li></ul> <p><b>بەڵام</b><i>ئەگەر</i> کارەکە کۆمەڵەی یەکەمی جێناوە لکاوەکان (<b>م - مان، ت- تان، ی - یان</b>) <b>وەرنەگرت</b> <b>ئەوە تێنەپەرە</b>. </p> <ul><li><b>خەوتوە</b> >>>> ئێمە ناتوانین بڵێین (خەوت<i>م</i>ەوە، خەوت<i>مان</i>ەوە، خەوت<i>ت</i>ەوە، خەوت<i>تان</i>ەوە، خەوت<i>ی</i>ەوە، خەوت<i>یان</i>ەوە) ھەموو ئەم وشانە نادروستن و تێک چوون <i>کەواتە کارەکە <b>تێنەپەڕە</b></i></li> <li>ئەگەر (ئەوان)</li> <li>بخەیتە پێش چاوگەکە و گونجا ئەوا تێنەپەڕە وەکو: (ڕۆیشتن ئەتوانین بڵێین ئەوان ڕۆیشتن، سەرکەوتن ئەتوانین بڵێین ئەوان سەرکەوتن) بەڵام ئەمەش شازی تێدایە وەکو: (ناتوانین بڵێین: ئەوان بارین لە کاتێکدا بارین چاوگێکی تێنەپەڕە)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="بەرکار"><span id=".D8.A8.DB.95.D8.B1.DA.A9.D8.A7.D8.B1"></span>بەرکار</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=28" title="دەستکاریکردنی بەش: بەرکار"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>وشەیەکە، لە ڕستەدا مەبەستی کاری ڕستەکە ڕوون دەکاتەوە، ڕستە بەبێ بەرکاریش دەبیت، بەڵام بەرکار بۆ زیاتر ڕوونکردنەوەی واتای کارەکەیە، وەڵامی وەشەی پرسی "<b>چی؟</b>" و "<b>کێ؟</b>" دەداتەوە. </p> <ul><li>من <b>سێوەکە</b>م خوارد.</li></ul> <p>(من <b>چی</b>م خوارد؟) >> <i>سێوەکە</i>. </p><p>کەواتە <i>سێوەکە</i> بەرکارە. </p> <ul><li>ھەڤاڵ <b>ڕۆژنامە</b> دەخوێنیتەوە.</li></ul> <p>(ھەڤاڵ <b>چی</b> دەخوێنێتەوە؟) >> <i>ڕۆژنامە</i>. </p><p>کەواتە <i>ڕۆژنامە</i> بەرکارە. </p> <ul><li>من کاروانم بینی.</li></ul> <p>(من <b>کێ</b>م بینی؟) >> کاروان. </p><p>کەواتە <i>کاروان</i> بەرکارە. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نیھاد"><span id=".D9.86.DB.8C.DA.BE.D8.A7.D8.AF"></span>نیھاد</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=29" title="دەستکاریکردنی بەش: نیھاد"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>بریتییە لە <b>ناو</b> یان <b>ھاوەڵناو</b> یان <b>جێناو</b>. نیھاد ھەمیشە پێش گوزارە دێت و ئەو بەشەیە لە ڕستە کە لێی دەدوێین یان ھەواڵێک لە بارەیدا دەدەین. </p><p><i><b>نمونە:</b></i> </p><p><b>گەلی کورد ئێستا ئازادە.</b> <br /><b>گەلی کورد</b>: نیھادە. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="گوزارە"><span id=".DA.AF.D9.88.D8.B2.D8.A7.D8.B1.DB.95"></span>گوزارە</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=30" title="دەستکاریکردنی بەش: گوزارە"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>گوزارە (PREDICATE) ھەواڵێکە کە لە بارەی نیھادەوە دەدرێت و ھەمیشە دەکەوێتە دوای نیھادەوە. وشەی بنچینەیی لە بەشی گوزارەدا کردارە. </p><p><i><b>نمونە</b></i> </p><p><i><b>فەرھاد کوڕێکی زیرەکە.</b></i> <br /><b>فەرھاد</b>: نیھادە. <br /><b>کوڕێکی زیرەکە</b>: گوزارەیە. </p><p><b>زیرەك</b>: تەواوکەری کاری ناتەواوە. </p><p><b>ـە</b>:کاری ناتەواوە(بۆ دەمی ئێستا). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="چاوگ"><span id=".DA.86.D8.A7.D9.88.DA.AF"></span>چاوگ</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=31" title="دەستکاریکردنی بەش: چاوگ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r1031708">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable">وتاری سەرەکی: <a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%88%DA%AF_(%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86)" title="چاوگ (ڕێزمان)">چاوگ (ڕێزمان)</a></div> <p>چاوگ بە وشەیەک دەوترێت کە ناوی کارێکە و بەبێ لەبەرچاوگرتنی کەس و کات، جێبەجێبوونی کارێک نیشاندەدا و بە پیتی نون «ن» کۆتایی دیت وەک: «مردن، سوتان، بردن،....»<br /> پێنج جۆر چاوگ ھەیە لە کوردیدا: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>جۆری چاوگ</th> <th>ڕوونکردنەوە</th> <th>وێنە </th></tr> <tr> <td>چاوگی واوی</td> <td>ئەو چاوگەیە کە پیتی پێش کۆتایی واتە نوونەکە (ن) پێکھاتووە لە پیتی واو (و)</td> <td>چوون، بوون </td></tr> <tr> <td>چاوگی دالی</td> <td>ئەو چاوگەیە کە پیتی پێش کۆتایی واتە نوونەکە (ن) پێکھاتووە لە پیتی دال (د)</td> <td>کردن، بردن، خواردن </td></tr> <tr> <td>چاوگی یایی</td> <td>ئەو چاوگەیە کە پیتی پێش کۆتایی واتە نوونەکە (ن) پێکھاتووە لە پیتی یاء (ی)</td> <td>زانین، بینین </td></tr> <tr> <td>چاوگی ئەلف</td> <td>ئەو چاوگەیە کە پیتی پێش کۆتایی واتە نوونەکە (ن) پێکھاتووە لە پیتی ئەلف (ا)</td> <td>سووتان، برژان </td></tr> <tr> <td>چاوگی تایی</td> <td>ئەو چاوگەیە کە پیتی پێش کۆتایی واتە نوونەکە (ن) پێکھاتووە لە پیتی تاء (ت)</td> <td>نووستن، بیستن </td></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جێناو"><span id=".D8.AC.DB.8E.D9.86.D8.A7.D9.88"></span>جێناو</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=32" title="دەستکاریکردنی بەش: جێناو"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو وشەیەیە کە لە ڕستەدا شوینی (جێی) ناو دەگرێتەوە و ھەموو ئەرکەکانی ناو دەبینێت. بە شیوەیەکی گستی جێاوە کەسیەکان دەکرێن بە دوو بەش (جێناوە <b>سەربەخۆکان</b> وە جێناوە <b>لکاوەکان</b>) </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جێناوی_سەربەخۆ"><span id=".D8.AC.DB.8E.D9.86.D8.A7.D9.88.DB.8C_.D8.B3.DB.95.D8.B1.D8.A8.DB.95.D8.AE.DB.86"></span>جێناوی سەربەخۆ</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=33" title="دەستکاریکردنی بەش: جێناوی سەربەخۆ"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو جێناوانەن، کە بە سەربەخۆیی لە ڕستەدا دێن، واتە پێویستیان بە ھیچ پێوە لکاوێک نیە بۆ پیدانی واتایەکی تەواو. </p><p><i>جێناوە سەربەخۆکان ئەمانەن:</i><br /> <b>(من - ئێمە، تۆ - ئێوە، ئەو - ئەوان)</b><br /> <br /> جیناوە سەربەخۆکان بەپێی کەس و (تاک و کۆ)یی بەم شیوەیە دابەش دەکرێن: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>کەس</th> <th>تاک</th> <th>کۆ </th></tr> <tr> <td>یەکەم</td> <td>من</td> <td>ئێمە </td></tr> <tr> <td>دووەم</td> <td>تۆ</td> <td>ئیوە </td></tr> <tr> <td>سێیەم</td> <td>ئەو</td> <td>ئەوان </td></tr></tbody></table> <p>(<b>من</b> چوم بۆ بازاڕ.) <b>من</b>:جێناوی سەربەخۆیە بۆ کەسی یەکەمی تاک "پێویستە بە ھیج پیوە لکاویک نیە" </p><p>(<b>ئەوان</b> ماڵیان لە کوردستانە) <b>ئەوان</b>:جێناوی سەربەخۆیە بۆ کەسی سێیەمی کۆ </p><p>"پێویستە بە ھیج پێوە لکاوێک نییە." </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="جێناوی_لکاو"><span id=".D8.AC.DB.8E.D9.86.D8.A7.D9.88.DB.8C_.D9.84.DA.A9.D8.A7.D9.88"></span>جێناوی لکاو</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=34" title="دەستکاریکردنی بەش: جێناوی لکاو"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ئەو جێناوانەن، کە لە ڕستەدا بە وشەکانی دیکەوە دەلکێن، واتە پێویستیان بەوە ھەیە کە بە وشەیەک بلکێن بۆ ئەوەی واتای تەواو بگەیەنن. </p><p>جێناوە لکاوەکان دابەش دەکرێن بە سێ کۆمەڵ </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کۆمەڵەی_یەکەم"><span id=".DA.A9.DB.86.D9.85.DB.95.DA.B5.DB.95.DB.8C_.DB.8C.DB.95.DA.A9.DB.95.D9.85"></span>کۆمەڵەی یەکەم</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=35" title="دەستکاریکردنی بەش: کۆمەڵەی یەکەم"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>جێناوە لکاوەکانی کۆمەڵەی یەکەم ئەمانەن:</i><br /> <b>(م - مان، ت - تان، ی - یان)</b><br /> <br /> دابەش بونیان بەپێی کەس و (تاک و کۆ)ی بەم شێوەیە دەکرێت: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>کەس</th> <th>تاک</th> <th>کۆ </th></tr> <tr> <td>یەکەم</td> <td>م</td> <td>مان </td></tr> <tr> <td>دووەم</td> <td>ت</td> <td>تان </td></tr> <tr> <td>سێیەم</td> <td>ی</td> <td>یان </td></tr></tbody></table> <p>(دەچ<b>م</b> بۆ بازاڕ) <br /><b>م</b>:جێناوی لکاوە بۆ کەسی یەکەمی تاک. <br />"پێویستە بە پێوە لکاوێک ھەیە، کە "دەچ"ە، واتە بەبێ وشەی "دەچ"، جێناوی لکاوی "م" بە تەنیا دەمێنێتەوەو واتای نامێنێت. بەم شێوەیەی لێدێت: <i>م بۆ بازاڕ</i>" </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کۆمەڵەی_دووەم"><span id=".DA.A9.DB.86.D9.85.DB.95.DA.B5.DB.95.DB.8C_.D8.AF.D9.88.D9.88.DB.95.D9.85"></span>کۆمەڵەی دووەم</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=36" title="دەستکاریکردنی بەش: کۆمەڵەی دووەم"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>جێناوە لکاوەکانی کۆمەڵەی دووەم ئەمانەن:</i><br /> <b>(م - ین، یت - ن، _ - ن)</b><br /> <br /> دابەش بونیان بەپێی کەس و (تاک و کۆ)یی بەم شێوەیە دەکرێت: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>کەس</th> <th>تاک</th> <th>کۆ </th></tr> <tr> <td>یەکەم</td> <td>م</td> <td>ین </td></tr> <tr> <td>دووەم</td> <td>یت</td> <td>ن </td></tr> <tr> <td>سێیەم</td> <td>×</td> <td>ن </td></tr></tbody></table> <p><i>تێبینی ئەوەش دەکەین، کە جێناوێکی لکاو <b>نیە</b> بۆ کەسی سێیەمی تاک لە کۆمەڵەی سێیەمدا. </i> </p><p>(چوو<b>ن</b> بۆ بازاڕ؟) <br /><b>ن</b>: جێناوی لکاوە بۆ کەسی سێیەمی کۆ. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="کۆمەڵەی_سێیەم"><span id=".DA.A9.DB.86.D9.85.DB.95.DA.B5.DB.95.DB.8C_.D8.B3.DB.8E.DB.8C.DB.95.D9.85"></span>کۆمەڵەی سێیەم</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=37" title="دەستکاریکردنی بەش: کۆمەڵەی سێیەم"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i>جێناوە لکاوەکانی کۆمەڵەی سێیەم ئەمانەن:</i><br /> <b>(م - ین، یت - ن، ێت/ات - ن)</b><br /> <br /> دابەش بونیان بەپێی کەس و (تاک و کۆ)ی بەم شیوەیە دەکرێت: </p> <table class="wikitable"> <tbody><tr> <th>کەس</th> <th>تاک</th> <th>کۆ </th></tr> <tr> <td>یەکەم</td> <td>م</td> <td>ین </td></tr> <tr> <td>دووەم</td> <td>یت</td> <td>ن </td></tr> <tr> <td>سێیەم</td> <td>ێت/ات</td> <td>ن </td></tr></tbody></table> <p>(چوو<b>یت</b> بۆ بازاڕ؟) <br /><b>یت</b>: جێناوی لکاوە بۆ کەسی دووەمی تاک. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ھاوەڵناو"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.B5.D9.86.D8.A7.D9.88"></span>ھاوەڵناو</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=38" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوەڵناو"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھاوەڵناو یان ئاوەڵناو وشەیەکە کە (وەسف) پێناسەی ناو دەکات لە رستەدا. ھەر وەک لە ناوەکەی دیارە ھاوەڵناو، ھاوڕێی ناوە. </p> <ul><li>جوان</li> <li>زیرەک</li> <li>باش</li> <li>ھێمن <i>(وەک سیفەت)</i></li></ul> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd>مرۆڤی <b>ھێمن</b> ھەمیشە سەرکەوتوە. <dl><dd><b>ھیمن</b>: ھاوەڵناوە <i>"باس لە ھیمنی ناوەکە واتە مرۆڤ دەکات"</i></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ھاوڵناوی_نادیار"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DA.B5.D9.86.D8.A7.D9.88.DB.8C_.D9.86.D8.A7.D8.AF.DB.8C.D8.A7.D8.B1"></span>ھاوڵناوی نادیار</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=39" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوڵناوی نادیار"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>"ھاوەڵناوی نادیار" ھاوەڵناوێکە کەجۆر و چۆنیەتی، یا ژمارەو بڕی ناوەکە بەشێوەیەکی نادیار دەست نیشان دەکات ویا دەخرێتە پێش ناوەکە یان جێناوەکە، ئەوکاتە پێویستی بە (دانەپاڵ) نابێت، یان دەخرێتە دوای ناوەکە، یان جێناوەکە وە ئەوکاتە پێویستی بە (دانەپاڵ) دەبێت.</li> <li>ھەندێ لەوھاوەڵناوە نادیارانە ئەمانەن:</li></ul> <p>(چەند=ھەندێ، ئەوەندە، وەھا، گەلێک، چەند، زۆر، کەم، بڕێ، ھەمی، پیچەک). </p> <ul><li>ئەو پەیڤانەی کەیە (ئاوەڵناوی نادیار) ناومان برد، لەناویان دا پەیڤی (ھەر) ھەمیشە بە ھاوەڵناوی دەمێنێتەوە و پەیڤی (زۆر، گەلێک، ھەندێک، کەمێک) یش ھەندێ جار بەبێ نا بەکاربھێنن و ببنە (جێناوی نادیار) وەک:</li></ul> <dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd><dl><dd>ئەو ڕووبارە ئاوی "کەمە".</dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="ھاوەڵکار"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.B5.DA.A9.D8.A7.D8.B1"></span>ھاوەڵکار</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=40" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوەڵکار"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھاوەڵکار وشەیەکە ڕویەکی ڕودانی کاری ڕستە دەربارەی (کات، شوێن، چۆنیەتی، چەندێتی، ڕێکخستن) دەردەخات لەم ڕوەوە سنورێک بۆ تەواوکردنی واتاکەی دادەنێت. دەبێتە تەواوکەری کار. </p><p><sub><b>ئەرکەکانی ھاوەڵکار ئەمانەن:</b></sub> </p> <ul><li>ھاوەڵکار لە ناو ڕستەدا ئەم ئەرکانە دەبینێت.</li></ul> <dl><dd><dl><dd>آ. دەبێتە تەواوکەری کار.</dd> <dd>ب. دەبێتە دیارخەری ھاوەڵکارێکی تر و ھەردووکیان پێکەوە دەبنە تەواوکەر بۆ کارەکە.</dd></dl></dd></dl> <ul><li>ھاوەڵکار ھەمیشە دەبیتە تەواوکەری راستەوخۆی کاری رستە.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ھاوەڵکاری_کاتی"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.B5.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.A9.D8.A7.D8.AA.DB.8C"></span>ھاوەڵکاری کاتی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=41" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوەڵکاری کاتی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھاوەڵکاری کاتی ئەو ھاوەڵکارەیە کە کاتی ڕودانی کاری ڕستە نیشان دەدات (دەردەخات)، دەبێتە تەواوکەری کاری ڕستە. </p> <ul><li>(ئێستا، ئەمڕۆ، سبەی، دوای نیوەڕۆ، پشتی نیڤڕۆ، نھۆ، لەم ڕۆژانە، چەند ڕۆژێکی دی بەم زوانە، بەھاری، ئەمساڵ، جاران، لەمێژە، ھەمیشە، لەوساوە،پار،دوێنێ،درەنگ،زوو... ھتد)</li> <li>کە دەڵێن <b>ئەمرۆ</b> <b>دەشت</b> و <b>کێو</b> شینە</li></ul> <dl><dd>چەنـدە <b>مەڵبـەنـدی ئێمە</b> شیریـنـە <sub>(ھێمن)</sub></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ھاوەڵکاری_شوێنی"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.B5.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.B4.D9.88.DB.8E.D9.86.DB.8C"></span>ھاوەڵکاری شوێنی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=42" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوەڵکاری شوێنی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھاوەڵکاری شوینی ئەو ھاوەڵکارەیە کە شوێنی ڕودانی کاری ڕستە نیشان دەدات، دەبێتە تەواوکەری کاری ڕستە، وەڵامی وشەی پرسی <b>(لە کوێ، لە کێندەرێ، بۆ کوی)</b> دەداتەوە. </p> <ul><li>(سەر، ژێر، خوار، بن کن، پاش، پێش، لە بن، تەنیشت، چەپ، ڕاست، لەوێ، لێرە، خارێ،... ھتد)</li> <li><b>لەژێر</b> زەردی خۆرەتــاوا</li></ul> <dl><dd><b>بەناو</b> چیمەنی گوێ ئاوا <sub>(گۆران)</sub></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ھاوەڵکاری_چۆنیەتی"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.B5.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.86.DB.86.D9.86.DB.8C.DB.95.D8.AA.DB.8C"></span>ھاوەڵکاری چۆنیەتی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=43" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوەڵکاری چۆنیەتی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھاوەڵکاری چۆنیەتی ئەو ھاوەڵکارەیە کە چۆنیەتی ڕودانی کاری ڕستە نیشان دەدات و وەسفی کاری ڕستە دەکات، دەبێتە تەواوکەری کاری ڕستە، وەڵامی وشەی پرسی <b>(چۆن، کوو، چەوان)</b> دەداتەوە. </p> <ul><li>(شێرانە،بەپەلە،بەخێرایی،بەجوانی، ئازایانە، مەردانە، ژیرانە، بە ڕاکردن، بە ساردی، بە گەرمی، بە باشی، بە نەخۆشی، بە توڕەیی، بە دروستی، ب پاکی، ب لەز،... ھتد)</li> <li>ئەمڕۆژی ساڵی تـازەیە نەورۆزە ھـاتـەوە</li></ul> <dl><dd>جەژنێکی کۆنی کوردە <b>بەخۆشی</b> و بەھاتەوە <sub>(پیرەمێرد)</sub></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ھاوەڵکاری_چەندێتی"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.B5.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.DA.86.DB.95.D9.86.D8.AF.DB.8E.D8.AA.DB.8C"></span>ھاوەڵکاری چەندێتی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=44" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوەڵکاری چەندێتی"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھاوەڵکاری چەندێتی ئەو ھاوەڵکارەیە کە چەندێتی (بڕی) ڕودانی کارێکی تەواو (تێپەڕ و تێنەپەڕ) نیشان دەدات، دەبێتە تەواوکەری کاری ڕستە. </p> <ul><li>(زۆر، کەم، کێم، گەلێک، تۆزێ، پیچێک، فرە،... ھتد)</li> <li>لە گەرووی شـمشاڵ لە تەلی کەمان</li></ul> <dl><dd><b>گەلێ</b> ھەڵساوە ئاوازەی جوان جوان <sub>(گۆران)</sub></dd></dl> <ul><li>ھەتاوی نەورۆز مانگی جۆ درەو</li></ul> <dl><dd><b>زۆر</b> ھاتون وچون بە ڕۆژ بە شەو <sub>(گۆران)</sub></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="ھاوەڵکاری_رێکخستن"><span id=".DA.BE.D8.A7.D9.88.DB.95.DA.B5.DA.A9.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.B1.DB.8E.DA.A9.D8.AE.D8.B3.D8.AA.D9.86"></span>ھاوەڵکاری رێکخستن</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&action=edit&section=45" title="دەستکاریکردنی بەش: ھاوەڵکاری رێکخستن"><span>دەستکاری</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>ھاوەڵکاری ڕێکخستن ئەو ھاوەڵکارەیە کە لە ڕستەدا شێوەی ڕێکخستنی ڕودانی کارەکە پیشان دەدات، ھەمیشە دەبێتە تەواوکەری کاری تەواو لە ڕستەدا. </p> <ul><li>(دەستە دستە، پۆل پۆل، جار جار، تاقم تاقم، جوان جوان، کۆمەڵ کۆمەڵ، سێ سێ، شەش شەش،... ھتد)</li> <li>پیاوەکان <b>دەستە دەستە</b> ھاتن</li> <li>باران <b>تاڤ تاڤ</b> دبارێت</li></ul>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1&useformat=desktop" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">وەرگیراو لە «<a dir="ltr" href="https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ڕێزمانی_کوردی&oldid=1218979">https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=ڕێزمانی_کوردی&oldid=1218979</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D8%A8%DB%95%D8%AA:%D9%BE%DB%86%D9%84%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="تایبەت:پۆلەکان">پۆل</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="پۆل:زمانی کوردی">زمانی کوردی</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">پۆلی شاردراوە: <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%86%D9%84:%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%95_%D8%A8%DB%8E%D8%B3%DB%95%D8%B1%DA%86%D8%A7%D9%88%DB%95%DA%A9%D8%A7%D9%86" title="پۆل:وتارە بێسەرچاوەکان">وتارە بێسەرچاوەکان</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> ئەم پەڕەیە دواجار لە ‏١٩:٢٤ی ‏١٥ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ نوێ کراوەتەوە.</li> <li id="footer-info-copyright">دەق لەژێر <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a> لەبەردەستە؛ لەوانەیە مەرجی تریشی پێوە ببێت. بۆ وردەکاری <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">مەرجەکانی بەکارھێنان</a> ببینە.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاسەتی تایبەتێتی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%B3%DB%95%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%95%D8%AA">دەربارەی ویکیپیدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%D9%BE%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%A8%DB%95%D8%B1%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%86%DB%95%D8%A8%D9%88%D9%88%D9%86">نابەرپرسییەکان</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Code of Conduct</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">پەرەپێدەران</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/ckb.wikipedia.org">ئامارەکان</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">ڕوونکردنەوەی کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//ckb.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">بینینی مۆبایلی</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-7fc47fc68d-lmf2f","wgBackendResponseTime":181,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.068","walltime":"0.089","ppvisitednodes":{"value":187,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":3492,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":0,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":7,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":323,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 46.742 1 -total"," 59.03% 27.590 1 داڕێژە:بێسەرچاوە"," 52.23% 24.414 1 داڕێژە:Ambox"," 40.31% 18.840 1 داڕێژە:سەرەکی"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.016","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":808798,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-559c9fd9f4-2725x","timestamp":"20241126124642","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0695\u06ce\u0632\u0645\u0627\u0646\u06cc \u06a9\u0648\u0631\u062f\u06cc","url":"https:\/\/ckb.wikipedia.org\/wiki\/%DA%95%DB%8E%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q427542","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q427542","author":{"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2012-04-15T15:39:58Z","dateModified":"2024-06-15T19:24:13Z"}</script> </body> </html>