CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="el" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Ορθόδοξη Εκκλησία - Βικιπαίδεια</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )elwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t.",".\t,"],"wgDigitTransformTable":["",""], "wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","Ιανουάριος","Φεβρουάριος","Μάρτιος","Απριλίου","Μαΐου","Ιουνίου","Ιουλίου","Αύγουστος","Σεπτέμβριος","Οκτώβριος","Νοέμβριος","Δεκέμβριος"],"wgRequestId":"5989cff7-9dad-4006-88c6-1e3dde507c8c","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Ορθόδοξη_Εκκλησία","wgTitle":"Ορθόδοξη Εκκλησία","wgCurRevisionId":10779296,"wgRevisionId":10779296,"wgArticleId":10372,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["Λήμματα με νεκρούς συνδέσμους","Σύνδεσμοι wayback προτύπου Webarchive","Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές από 11/2022","Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές", "Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά VIAF","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά LCCN","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά ISNI","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά GND","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά SELIBR","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BNF","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BIBSYS","Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά NLA","Ορθοδοξία","Χριστιανικά δόγματα","Αχιλιασμός","Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία"],"wgPageViewLanguage":"el","wgPageContentLanguage":"el","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Ορθόδοξη_Εκκλησία","wgRelevantArticleId":10372,"wgIsProbablyEditable":true, "wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"el","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"el"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":100000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q35032","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false, "wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.74"};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.imagelinks","ext.gadget.wikibugs","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin", "mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=el&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=el&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=el&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1376"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="917"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="734"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Ορθόδοξη Εκκλησία - Βικιπαίδεια"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//el.m.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Επεξεργασία" href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Βικιπαίδεια (el)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//el.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.el"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Βικιπαίδεια ροή Atom" href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%82%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Ορθόδοξη_Εκκλησία rootpage-Ορθόδοξη_Εκκλησία skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Μετάβαση στο περιεχόμενο</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Ιστότοπος"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Κύριο μενού" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Κύριο μενού</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Κύριο μενού</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">απόκρυψη</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Πλοήγηση </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1" title="Επισκεφθείτε την αρχική σελίδα [z]" accesskey="z"><span>Κύρια πύλη</span></a></li><li id="n-Θεματικές-πύλες" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%98%CE%AD%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1"><span>Θεματικές πύλες</span></a></li><li id="n-Featuredcontent" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%B2%CE%B5%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B1_%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1"><span>Προβεβλημένα λήμματα</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%A4%CF%81%CE%AD%CF%87%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1_%CE%B3%CE%B5%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B1" title="Βρείτε βασικές πληροφορίες για τρέχοντα γεγονότα"><span>Τρέχοντα γεγονότα</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A4%CF%85%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1" title="Φόρτωση μιας τυχαίας σελίδας [x]" accesskey="x"><span>Τυχαίο λήμμα</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-Συμμετοχή" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-Συμμετοχή" > <div class="vector-menu-heading"> Συμμετοχή </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%92%CE%BF%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1" title="Το μέρος για να βρείτε αυτό που ψάχνετε"><span>Βοήθεια</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7_%CE%9A%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1%CF%82" title="Σχετικά με το εγχείρημα, τι μπορείτε να κάνετε, πού μπορείτε να βρείτε τι"><span>Πύλη Κοινότητας</span></a></li><li id="n-pump" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%91%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AC"><span>Αγορά</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%82%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82" title="Λίστα πρόσφατων αλλαγών στο wiki [r]" accesskey="r"><span>Πρόσφατες αλλαγές</span></a></li><li id="n-Επικοινωνία" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1"><span>Επικοινωνία</span></a></li><li id="n-Δωρεές" class="mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserLandingPage?uselang=el&country=GR"><span>Δωρεές</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Βικιπαίδεια" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-el.svg" style="width: 7.5em; height: 1.125em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Η Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-el.svg" width="120" height="10" style="width: 7.5em; height: 0.625em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Αναζήτηση στη Βικιπαίδεια [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Αναζήτηση</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Αναζήτηση σε Βικιπαίδεια" aria-label="Αναζήτηση σε Βικιπαίδεια" autocapitalize="sentences" title="Αναζήτηση στη Βικιπαίδεια [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Ειδικό:Αναζήτηση"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Αναζήτηση</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Προσωπικά εργαλεία"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Εμφάνιση"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Εμφάνιση" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Εμφάνιση</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_el.wikipedia.org&uselang=el" class=""><span>Δωρεές</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D&returnto=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Σας ενθαρρύνουμε να δημιουργήσετε ένα λογαριασμό και να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό" class=""><span>Δημιουργία λογαριασμού</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%B7%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%B7&returnto=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Σας ενθαρρύνουμε να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό [o]" accesskey="o" class=""><span>Σύνδεση</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Περισσότερες επιλογές" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Προσωπικά εργαλεία" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Προσωπικά εργαλεία</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Μενού χρήστη" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_el.wikipedia.org&uselang=el"><span>Δωρεές</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%8D&returnto=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Σας ενθαρρύνουμε να δημιουργήσετε ένα λογαριασμό και να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Δημιουργία λογαριασμού</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%B7%CE%A7%CF%81%CE%AE%CF%83%CF%84%CE%B7&returnto=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Σας ενθαρρύνουμε να συνδεθείτε· ωστόσο, δεν είναι υποχρεωτικό [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Σύνδεση</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Σελίδες για αποσυνδεμένους συντάκτες <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CE%AE%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%95%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%B3%CF%89%CE%B3%CE%AE" aria-label="Μάθετε περισσότερα σχετικά με την επεξεργασία"><span>μάθετε περισσότερα</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%9F%CE%B9%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AD%CF%82%CE%9C%CE%BF%CF%85" title="Μια λίστα με τις επεξεργασίες που έγιναν από αυτή τη διεύθυνση IP [y]" accesskey="y"><span>Συνεισφορές</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%97%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%AE%CE%9C%CE%BF%CF%85" title="Συζήτηση σχετικά με τις αλλαγές που έγιναν από αυτή τη διεύθυνση IP [n]" accesskey="n"><span>Συζήτηση για αυτή την IP</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Eκλείσιμο\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"el\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cdiv style=\"border: solid 1px #333; border-radius: 0.5em;box-shadow: 0 4px 4px #999; background:#FCFFE5; margin-bottom: 1.5em; display: table; width: 100%;padding-top:5px;text-align: center;\"\u003E\n\u003Cdiv style=\"display: table-cell; vertical-align: middle;\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%9C%CE%AE%CE%BD%CE%B1%CF%82_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82\" title=\"Βικιπαίδεια:Μήνας Ασίας της Βικιπαίδειας\"\u003E\u003Cimg alt=\"Wikipedia Asian Month\" src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Asian_month_banner_logo.svg/500px-Asian_month_banner_logo.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"500\" height=\"129\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Asian_month_banner_logo.svg/750px-Asian_month_banner_logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7c/Asian_month_banner_logo.svg/1000px-Asian_month_banner_logo.svg.png 2x\" data-file-width=\"3047\" data-file-height=\"789\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E \u003Cspan style=\"margin-left:2em;\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%9C%CE%AE%CE%BD%CE%B1%CF%82_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82\" title=\"Βικιπαίδεια:Μήνας Ασίας της Βικιπαίδειας\"\u003E\u003Cspan class=\"mw-ui-button mw-ui-progressive mw-ui\"\u003EΛάβετε μέρος\u003C/span\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Ιστότοπος"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Περιεχόμενα" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Περιεχόμενα</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">απόκρυψη</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Αρχή</div> </a> </li> <li id="toc-Πρωτοχριστιανισμός_και_Ορθοδοξία" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Πρωτοχριστιανισμός_και_Ορθοδοξία"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Πρωτοχριστιανισμός και Ορθοδοξία</span> </div> </a> <ul id="toc-Πρωτοχριστιανισμός_και_Ορθοδοξία-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Δογματική_διδασκαλία_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Δογματική_διδασκαλία_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Δογματική_διδασκαλία_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Εναλλαγή Δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας υποενότητας</span> </button> <ul id="toc-Δογματική_διδασκαλία_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Τα_Δόγματα_της_Αγίας_Καθολικής_και_Αποστολικής_(Ορθοδόξου)_Εκκλησίας" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Τα_Δόγματα_της_Αγίας_Καθολικής_και_Αποστολικής_(Ορθοδόξου)_Εκκλησίας"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Τα Δόγματα της Αγίας Καθολικής και Αποστολικής (Ορθοδόξου) Εκκλησίας</span> </div> </a> <ul id="toc-Τα_Δόγματα_της_Αγίας_Καθολικής_και_Αποστολικής_(Ορθοδόξου)_Εκκλησίας-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ο_Τριαδικός_Θεός_και_η_σχέση_του_με_την_Εκκλησία" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ο_Τριαδικός_Θεός_και_η_σχέση_του_με_την_Εκκλησία"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Ο Τριαδικός Θεός και η σχέση του με την Εκκλησία</span> </div> </a> <ul id="toc-Ο_Τριαδικός_Θεός_και_η_σχέση_του_με_την_Εκκλησία-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ορθόδοξη_Εσχατολογία_και_Σωτηριολογία" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ορθόδοξη_Εσχατολογία_και_Σωτηριολογία"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Ορθόδοξη Εσχατολογία και Σωτηριολογία</span> </div> </a> <ul id="toc-Ορθόδοξη_Εσχατολογία_και_Σωτηριολογία-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Αιρέσεις" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Αιρέσεις"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Αιρέσεις</span> </div> </a> <ul id="toc-Αιρέσεις-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Πηγές_της_Ορθόδοξης_Χριστιανικής_πίστης:_Αγία_Γραφή_και_Ιερά_Παράδοση" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Πηγές_της_Ορθόδοξης_Χριστιανικής_πίστης:_Αγία_Γραφή_και_Ιερά_Παράδοση"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Πηγές της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης: Αγία Γραφή και Ιερά Παράδοση</span> </div> </a> <ul id="toc-Πηγές_της_Ορθόδοξης_Χριστιανικής_πίστης:_Αγία_Γραφή_και_Ιερά_Παράδοση-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Τα_Μυστήρια_της_Εκκλησίας" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Τα_Μυστήρια_της_Εκκλησίας"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Τα Μυστήρια της Εκκλησίας</span> </div> </a> <ul id="toc-Τα_Μυστήρια_της_Εκκλησίας-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ορθόδοξη_Λειτουργική" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Ορθόδοξη_Λειτουργική"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Ορθόδοξη Λειτουργική</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Ορθόδοξη_Λειτουργική-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Εναλλαγή Ορθόδοξη Λειτουργική υποενότητας</span> </button> <ul id="toc-Ορθόδοξη_Λειτουργική-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Τα_Ιερά_Βιβλία" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Τα_Ιερά_Βιβλία"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.1</span> <span>Τα Ιερά Βιβλία</span> </div> </a> <ul id="toc-Τα_Ιερά_Βιβλία-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Τα_Ιερά_Σκεύη" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Τα_Ιερά_Σκεύη"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.2</span> <span>Τα Ιερά Σκεύη</span> </div> </a> <ul id="toc-Τα_Ιερά_Σκεύη-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Τα_Ιερά_Άμφια" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Τα_Ιερά_Άμφια"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5.3</span> <span>Τα Ιερά Άμφια</span> </div> </a> <ul id="toc-Τα_Ιερά_Άμφια-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Η_Ιστορία_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Η_Ιστορία_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Η Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Η_Ιστορία_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Εναλλαγή Η Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας υποενότητας</span> </button> <ul id="toc-Η_Ιστορία_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Η_Εκκλησία_των_Επτά_Οικουμενικών_Συνόδων" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Η_Εκκλησία_των_Επτά_Οικουμενικών_Συνόδων"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.1</span> <span>Η Εκκλησία των Επτά Οικουμενικών Συνόδων</span> </div> </a> <ul id="toc-Η_Εκκλησία_των_Επτά_Οικουμενικών_Συνόδων-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Εικονομαχικές_έριδες" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Εικονομαχικές_έριδες"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.2</span> <span>Εικονομαχικές έριδες</span> </div> </a> <ul id="toc-Εικονομαχικές_έριδες-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ο_εκχριστιανισμός_των_Σλάβων" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ο_εκχριστιανισμός_των_Σλάβων"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.3</span> <span>Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων</span> </div> </a> <ul id="toc-Ο_εκχριστιανισμός_των_Σλάβων-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Το_Σχίσμα_του_1054" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Το_Σχίσμα_του_1054"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.4</span> <span>Το Σχίσμα του 1054</span> </div> </a> <ul id="toc-Το_Σχίσμα_του_1054-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Ο_Ορθόδοξος_κόσμος_υπό_οθωμανική_κυριαρχία" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Ο_Ορθόδοξος_κόσμος_υπό_οθωμανική_κυριαρχία"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.5</span> <span>Ο Ορθόδοξος κόσμος υπό οθωμανική κυριαρχία</span> </div> </a> <ul id="toc-Ο_Ορθόδοξος_κόσμος_υπό_οθωμανική_κυριαρχία-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Οι_εθνικές_εκκλησίες_των_Βαλκανίων" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Οι_εθνικές_εκκλησίες_των_Βαλκανίων"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.6</span> <span>Οι εθνικές εκκλησίες των Βαλκανίων</span> </div> </a> <ul id="toc-Οι_εθνικές_εκκλησίες_των_Βαλκανίων-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Η_Ορθοδοξία_στον_20ό_αιώνα" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Η_Ορθοδοξία_στον_20ό_αιώνα"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6.7</span> <span>Η Ορθοδοξία στον 20ό αιώνα</span> </div> </a> <ul id="toc-Η_Ορθοδοξία_στον_20ό_αιώνα-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Διάρθρωση_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Διάρθρωση_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Διάρθρωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Διάρθρωση_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Εναλλαγή Διάρθρωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας υποενότητας</span> </button> <ul id="toc-Διάρθρωση_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Η_Ανατολική_Ορθόδοξη_Εκκλησία_περιλαμβάνει" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Η_Ανατολική_Ορθόδοξη_Εκκλησία_περιλαμβάνει"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7.1</span> <span>Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία περιλαμβάνει</span> </div> </a> <ul id="toc-Η_Ανατολική_Ορθόδοξη_Εκκλησία_περιλαμβάνει-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Τα_ονόματα_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Τα_ονόματα_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Τα ονόματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας</span> </div> </a> <ul id="toc-Τα_ονόματα_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Δείτε_επίσης" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Δείτε_επίσης"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Δείτε επίσης</span> </div> </a> <ul id="toc-Δείτε_επίσης-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Παραπομπές" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Παραπομπές"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Παραπομπές</span> </div> </a> <ul id="toc-Παραπομπές-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Βιβλιογραφία" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Βιβλιογραφία"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">11</span> <span>Βιβλιογραφία</span> </div> </a> <ul id="toc-Βιβλιογραφία-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Εξωτερικοί_σύνδεσμοι" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#Εξωτερικοί_σύνδεσμοι"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">12</span> <span>Εξωτερικοί σύνδεσμοι</span> </div> </a> <ul id="toc-Εξωτερικοί_σύνδεσμοι-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Περιεχόμενα" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Εναλλαγή του πίνακα περιεχομένων" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Εναλλαγή του πίνακα περιεχομένων</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Ορθόδοξη Εκκλησία</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Μεταβείτε σε ένα λήμμα σε άλλη γλώσσα. Διαθέσιμο σε 125 γλώσσες" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-125" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">125 γλώσσες</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="προβεβλημένο λήμμα"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Oosters-Ortodokse_Kerk" title="Oosters-Ortodokse Kerk – Αφρικάανς" lang="af" hreflang="af" data-title="Oosters-Ortodokse Kerk" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="Αφρικάανς" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Orthodoxe_Kirchen" title="Orthodoxe Kirchen – Γερμανικά Ελβετίας" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Orthodoxe Kirchen" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="Γερμανικά Ελβετίας" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Ilesia_Ortodoxa" title="Ilesia Ortodoxa – Αραγονικά" lang="an" hreflang="an" data-title="Ilesia Ortodoxa" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="Αραγονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%86%D9%8A%D8%B3%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B1%D8%AB%D9%88%D8%B0%D9%83%D8%B3%D9%8A%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%82%D9%8A%D8%A9" title="الكنيسة الأرثوذكسية الشرقية – Αραβικά" lang="ar" hreflang="ar" data-title="الكنيسة الأرثوذكسية الشرقية" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="Αραβικά" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%83%D9%86%D9%8A%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AB%D9%88%D8%B0%D9%88%D9%83%D8%B3%D9%8A%D9%87_%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%D9%82%D9%8A%D9%87" title="الكنيسه الاورثوذوكسيه الشرقيه – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="الكنيسه الاورثوذوكسيه الشرقيه" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Ilesia_Ortodoxa" title="Ilesia Ortodoxa – Αστουριανά" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Ilesia Ortodoxa" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="Αστουριανά" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9E%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D1%8F" title="Ортодоксия – Αβαρικά" lang="av" hreflang="av" data-title="Ортодоксия" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="Αβαρικά" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/%C5%9E%C9%99rqi_Ortodoks_Kils%C9%99si" title="Şərqi Ortodoks Kilsəsi – Αζερμπαϊτζανικά" lang="az" hreflang="az" data-title="Şərqi Ortodoks Kilsəsi" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="Αζερμπαϊτζανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%DA%A9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C" title="شرقی اورتودوکس کیلیسا‌سی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="شرقی اورتودوکس کیلیسا‌سی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Agama_Kristen_Ortodoks_Kangin" title="Agama Kristen Ortodoks Kangin – Μπαλινίζ" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Agama Kristen Ortodoks Kangin" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="Μπαλινίζ" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Sta%C4%8Diat%C4%97k%C4%ABb%C4%97" title="Stačiatėkībė – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Stačiatėkībė" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Праваслаўная царква – Λευκορωσικά" lang="be" hreflang="be" data-title="Праваслаўная царква" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="Λευκορωσικά" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%B0%D1%81%D0%BB%D0%B0%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B0%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Праваслаўная царква – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Праваслаўная царква" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%8A%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Православна църква – Βουλγαρικά" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Православна църква" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="Βουλγαρικά" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AA%E0%A7%82%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B6%E0%A7%80%E0%A6%AF%E0%A6%BC_%E0%A6%B8%E0%A6%A8%E0%A6%BE%E0%A6%A4%E0%A6%A8%E0%A6%AA%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A5%E0%A7%80_%E0%A6%AE%E0%A6%A3%E0%A7%8D%E0%A6%A1%E0%A6%B2%E0%A7%80" title="পূর্বদেশীয় সনাতনপন্থী মণ্ডলী – Βεγγαλικά" lang="bn" hreflang="bn" data-title="পূর্বদেশীয় সনাতনপন্থী মণ্ডলী" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="Βεγγαλικά" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Iliz_Ortodoks" title="Iliz Ortodoks – Βρετονικά" lang="br" hreflang="br" data-title="Iliz Ortodoks" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="Βρετονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Pravoslavna_crkva" title="Pravoslavna crkva – Βοσνιακά" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Pravoslavna crkva" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="Βοσνιακά" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Esgl%C3%A9sia_Ortodoxa" title="Església Ortodoxa – Καταλανικά" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Església Ortodoxa" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="Καταλανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/C%C3%A9ng-t%C5%ABng-pu%C3%A1i" title="Céng-tūng-puái – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Céng-tūng-puái" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%DA%B5%DB%8E%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A6%DB%86%D8%B1%D8%AA%DB%86%D8%AF%DB%86%DA%A9%D8%B3%DB%8C_%DA%95%DB%86%DA%98%DA%BE%DB%95%DA%B5%D8%A7%D8%AA" title="کڵێسای ئۆرتۆدۆکسی ڕۆژھەڵات – Κεντρικά Κουρδικά" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="کڵێسای ئۆرتۆدۆکسی ڕۆژھەڵات" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="Κεντρικά Κουρδικά" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Pravoslavn%C3%A1_c%C3%ADrkev" title="Pravoslavná církev – Τσεχικά" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Pravoslavná církev" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="Τσεχικά" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Praw%C3%B2s%C5%82awi%C3%A9" title="Prawòsławié – Κασούμπιαν" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Prawòsławié" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="Κασούμπιαν" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Yr_Eglwys_Uniongred_Ddwyreiniol" title="Yr Eglwys Uniongred Ddwyreiniol – Ουαλικά" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Yr Eglwys Uniongred Ddwyreiniol" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="Ουαλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Ortodokse_kirke" title="Ortodokse kirke – Δανικά" lang="da" hreflang="da" data-title="Ortodokse kirke" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="Δανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de mw-list-item"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Orthodoxe_Kirchen" title="Orthodoxe Kirchen – Γερμανικά" lang="de" hreflang="de" data-title="Orthodoxe Kirchen" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="Γερμανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-diq mw-list-item"><a href="https://diq.wikipedia.org/wiki/Ortodoksiya_Miyan%C3%AAne" title="Ortodoksiya Miyanêne – Zazaki" lang="diq" hreflang="diq" data-title="Ortodoksiya Miyanêne" data-language-autonym="Zazaki" data-language-local-name="Zazaki" class="interlanguage-link-target"><span>Zazaki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/Ce%E1%B9%A1a_Urtud%C3%B2sa" title="Ceṡa Urtudòsa – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Ceṡa Urtudòsa" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en mw-list-item"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Eastern_Orthodox_Church" title="Eastern Orthodox Church – Αγγλικά" lang="en" hreflang="en" data-title="Eastern Orthodox Church" data-language-autonym="English" data-language-local-name="Αγγλικά" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Ortodoksa_Kristana_Eklezio" title="Ortodoksa Kristana Eklezio – Εσπεράντο" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Ortodoksa Kristana Eklezio" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="Εσπεράντο" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Iglesia_ortodoxa" title="Iglesia ortodoxa – Ισπανικά" lang="es" hreflang="es" data-title="Iglesia ortodoxa" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="Ισπανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/%C3%95igeusu_kirik" title="Õigeusu kirik – Εσθονικά" lang="et" hreflang="et" data-title="Õigeusu kirik" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="Εσθονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Eliza_Ortodoxoa" title="Eliza Ortodoxoa – Βασκικά" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Eliza Ortodoxoa" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="Βασκικά" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%DA%A9%D8%B3_%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C" title="کلیسای ارتدکس شرقی – Περσικά" lang="fa" hreflang="fa" data-title="کلیسای ارتدکس شرقی" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="Περσικά" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Ortodoksinen_kirkko" title="Ortodoksinen kirkko – Φινλανδικά" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Ortodoksinen kirkko" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="Φινλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/Ortodoksa_kirkjan" title="Ortodoksa kirkjan – Φεροϊκά" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Ortodoksa kirkjan" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="Φεροϊκά" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_orthodoxe" title="Église orthodoxe – Γαλλικά" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Église orthodoxe" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="Γαλλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/%C3%89gll%C3%A9ses_des_s%C3%A8pt_concilos" title="Églléses des sèpt concilos – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Églléses des sèpt concilos" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Eastersk-otterdoksy" title="Eastersk-otterdoksy – Δυτικά Φριζικά" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Eastersk-otterdoksy" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="Δυτικά Φριζικά" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Ceartchreidmheachas" title="Ceartchreidmheachas – Ιρλανδικά" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Ceartchreidmheachas" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="Ιρλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9gliz_ortodoks" title="Légliz ortodoks – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Légliz ortodoks" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/Igrexa_ortodoxa" title="Igrexa ortodoxa – Γαλικιανά" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Igrexa ortodoxa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="Γαλικιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%A0%D7%A6%D7%A8%D7%95%D7%AA_%D7%90%D7%95%D7%A8%D7%AA%D7%95%D7%93%D7%95%D7%A7%D7%A1%D7%99%D7%AA" title="נצרות אורתודוקסית – Εβραϊκά" lang="he" hreflang="he" data-title="נצרות אורתודוקסית" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="Εβραϊκά" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AA%E0%A5%82%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A5%80_%E0%A4%B0%E0%A5%82%E0%A4%A2%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%B5%E0%A4%BE%E0%A4%A6%E0%A5%80_%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%80%E0%A4%B8%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE" title="पूर्वी रूढ़िवादी कलीसिया – Χίντι" lang="hi" hreflang="hi" data-title="पूर्वी रूढ़िवादी कलीसिया" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="Χίντι" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Pravoslavna_crkva" title="Pravoslavna crkva – Κροατικά" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Pravoslavna crkva" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="Κροατικά" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Legliz_%C3%92tod%C3%B2ks" title="Legliz Òtodòks – Αϊτιανά" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Legliz Òtodòks" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="Αϊτιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Ortodox_kereszt%C3%A9nys%C3%A9g" title="Ortodox kereszténység – Ουγγρικά" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Ortodox kereszténység" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="Ουγγρικά" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Ecclesia_Orthodoxe" title="Ecclesia Orthodoxe – Ιντερλίνγκουα" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Ecclesia Orthodoxe" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="Ιντερλίνγκουα" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Gereja_Ortodoks_Timur" title="Gereja Ortodoks Timur – Ινδονησιακά" lang="id" hreflang="id" data-title="Gereja Ortodoks Timur" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="Ινδονησιακά" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Ortodoxa_Eklezio" title="Ortodoxa Eklezio – Ίντο" lang="io" hreflang="io" data-title="Ortodoxa Eklezio" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="Ίντο" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%A9tttr%C3%BAna%C3%B0arkirkjan" title="Rétttrúnaðarkirkjan – Ισλανδικά" lang="is" hreflang="is" data-title="Rétttrúnaðarkirkjan" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="Ισλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Chiesa_ortodossa" title="Chiesa ortodossa – Ιταλικά" lang="it" hreflang="it" data-title="Chiesa ortodossa" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="Ιταλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%A3%E6%95%99%E4%BC%9A" title="正教会 – Ιαπωνικά" lang="ja" hreflang="ja" data-title="正教会" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="Ιαπωνικά" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Iistan_Aatadax_Choch" title="Iistan Aatadax Choch – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Iistan Aatadax Choch" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Gr%C3%A9ja_Ortodhok" title="Gréja Ortodhok – Ιαβανικά" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Gréja Ortodhok" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="Ιαβανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%90%E1%83%A6%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%97%E1%83%98%E1%83%A1_%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98_%E1%83%94%E1%83%99%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%90" title="აღმოსავლეთის მართლმადიდებელი ეკლესია – Γεωργιανά" lang="ka" hreflang="ka" data-title="აღმოსავლეთის მართლმადიდებელი ეკლესია" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="Γεωργιανά" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Siuu_siuu_t%C9%9B_Kr%C9%A9st%CA%8A_sama%C9%A3" title="Siuu siuu tɛ Krɩstʊ samaɣ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Siuu siuu tɛ Krɩstʊ samaɣ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2_%D1%88%D1%96%D1%80%D0%BA%D0%B5%D1%83%D1%96" title="Православ шіркеуі – Καζακικά" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Православ шіркеуі" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="Καζακικά" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%86%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%A5%E0%B3%8B%E0%B2%A1%E0%B2%BE%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B8%E0%B3%8D_%E0%B2%88%E0%B2%B8%E0%B3%8D%E0%B2%9F%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%A8%E0%B3%8D_%E0%B2%9A%E0%B2%B0%E0%B3%8D%E0%B2%9A%E0%B3%8D" title="ಆರ್ಥೋಡಾಕ್ಸ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಚರ್ಚ್ – Κανάντα" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಆರ್ಥೋಡಾಕ್ಸ್ ಈಸ್ಟರ್ನ್ ಚರ್ಚ್" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="Κανάντα" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8F%99%EB%B0%A9_%EC%A0%95%EA%B5%90%ED%9A%8C" title="동방 정교회 – Κορεατικά" lang="ko" hreflang="ko" data-title="동방 정교회" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="Κορεατικά" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/D%C3%AAra_ortodoks" title="Dêra ortodoks – Κουρδικά" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Dêra ortodoks" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="Κουρδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Православие – Κιργιζικά" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Православие" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="Κιργιζικά" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Ecclesia_Orthodoxa" title="Ecclesia Orthodoxa – Λατινικά" lang="la" hreflang="la" data-title="Ecclesia Orthodoxa" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="Λατινικά" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Kilisia_Ortodoksa" title="Kilisia Ortodoksa – Λαδίνο" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Kilisia Ortodoksa" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="Λαδίνο" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B5" title="Православие – Λεζγκικά" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Православие" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="Λεζγκικά" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Ortodoxisme" title="Ortodoxisme – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Ortodoxisme" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Oasters-Orthedoxe_Kirk" title="Oasters-Orthedoxe Kirk – Λιμβουργιανά" lang="li" hreflang="li" data-title="Oasters-Orthedoxe Kirk" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="Λιμβουργιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Dlijia_ortodossa" title="Dlijia ortodossa – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Dlijia ortodossa" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Ciexa_ortodossa" title="Ciexa ortodossa – Lombard" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Ciexa ortodossa" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="Lombard" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%AD%E0%BA%AD%E0%BA%81%E0%BB%82%E0%BA%95%E0%BA%94%E0%BA%BB%E0%BA%81" title="ອອກໂຕດົກ – Λαοτινά" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ອອກໂຕດົກ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="Λαοτινά" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Sta%C4%8Diatikyb%C4%97" title="Stačiatikybė – Λιθουανικά" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Stačiatikybė" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="Λιθουανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Austrumu_Pareiztic%C4%ABg%C4%81_bazn%C4%ABca" title="Austrumu Pareizticīgā baznīca – Λετονικά" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Austrumu Pareizticīgā baznīca" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="Λετονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Fiangonana_%C3%B4rt%C3%B4d%C3%B4ksa_tatsinanana" title="Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana – Μαλγασικά" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Fiangonana ôrtôdôksa tatsinanana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="Μαλγασικά" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Kristen_Ortodoks" title="Kristen Ortodoks – Μινανγκαμπάου" lang="min" hreflang="min" data-title="Kristen Ortodoks" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="Μινανγκαμπάου" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Православна црква – Σλαβομακεδονικά" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Православна црква" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="Σλαβομακεδονικά" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%95%E0%B4%BF%E0%B4%B4%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B5%BB_%E0%B4%93%E0%B5%BC%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B4%A1%E0%B5%8B%E0%B4%95%E0%B5%8D%E2%80%8C%E0%B4%B8%E0%B5%8D_%E0%B4%B8%E0%B4%AD" title="കിഴക്കൻ ഓർത്തഡോക്‌സ് സഭ – Μαλαγιαλαμικά" lang="ml" hreflang="ml" data-title="കിഴക്കൻ ഓർത്തഡോക്‌സ് സഭ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="Μαλαγιαλαμικά" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Gereja_Ortodoks_Timur" title="Gereja Ortodoks Timur – Μαλαισιανά" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Gereja Ortodoks Timur" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="Μαλαισιανά" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Eigreija_Ortodoxa" title="Eigreija Ortodoxa – Μιραντεζικά" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Eigreija Ortodoxa" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="Μιραντεζικά" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="شرقی ارتدوکس – Μαζαντεράνι" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="شرقی ارتدوکس" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="Μαζαντεράνι" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Iglesia_Ortodoxa" title="Iglesia Ortodoxa – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Iglesia Ortodoxa" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Oosters-Orthodoxe_Karke" title="Oosters-Orthodoxe Karke – Κάτω Γερμανικά Ολλανδίας" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Oosters-Orthodoxe Karke" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="Κάτω Γερμανικά Ολλανδίας" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Oosters-orthodoxe_kerken" title="Oosters-orthodoxe kerken – Ολλανδικά" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Oosters-orthodoxe kerken" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="Ολλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Ortodoks_kristendom" title="Ortodoks kristendom – Νορβηγικά Νινόρσκ" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Ortodoks kristendom" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="Νορβηγικά Νινόρσκ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Den_ortodokse_kirke" title="Den ortodokse kirke – Νορβηγικά Μποκμάλ" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Den ortodokse kirke" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="Νορβηγικά Μποκμάλ" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_orthodoxe" title="Église orthodoxe – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Église orthodoxe" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Gl%C3%A8isa_Ortod%C3%B2xa" title="Glèisa Ortodòxa – Οξιτανικά" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Glèisa Ortodòxa" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="Οξιτανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Kristianismung_Ortodoksu" title="Kristianismung Ortodoksu – Παμπάνγκα" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Kristianismung Ortodoksu" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="Παμπάνγκα" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pcd mw-list-item"><a href="https://pcd.wikipedia.org/wiki/%C3%89glise_Ortodoxe" title="Église Ortodoxe – Picard" lang="pcd" hreflang="pcd" data-title="Église Ortodoxe" data-language-autonym="Picard" data-language-local-name="Picard" class="interlanguage-link-target"><span>Picard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Cerkiew_prawos%C5%82awna" title="Cerkiew prawosławna – Πολωνικά" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Cerkiew prawosławna" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="Πολωνικά" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%DA%91%DA%BE%D8%AF%D8%A7_%D8%A2%D8%B1%D8%AA%DA%BE%D9%88%DA%88%DA%A9%D8%B3_%DA%86%D8%B1%DA%86" title="چڑھدا آرتھوڈکس چرچ – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="چڑھدا آرتھوڈکس چرچ" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF%CE%BD_%CE%95%CE%B3%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ορθόδοξον Εγκλεσία – Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Ορθόδοξον Εγκλεσία" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target"><span>Ποντιακά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%AA%DB%8C%DA%81%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%D8%A7" title="ختیځه ارتودوکس کلیسا – Πάστο" lang="ps" hreflang="ps" data-title="ختیځه ارتودوکس کلیسا" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="Πάστο" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Igreja_Ortodoxa" title="Igreja Ortodoxa – Πορτογαλικά" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Igreja Ortodoxa" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="Πορτογαλικά" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Urthuruksu_Inlisya" title="Urthuruksu Inlisya – Κέτσουα" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Urthuruksu Inlisya" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="Κέτσουα" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Biserica_Ortodox%C4%83" title="Biserica Ortodoxă – Ρουμανικά" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Biserica Ortodoxă" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="Ρουμανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rsk mw-list-item"><a href="https://rsk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Православна церква – Pannonian Rusyn" lang="rsk" hreflang="rsk" data-title="Православна церква" data-language-autonym="Руски" data-language-local-name="Pannonian Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Руски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%8C" title="Православная церковь – Ρωσικά" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Православная церковь" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="Ρωσικά" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D0%B5%D1%80%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2" title="Православна церьков – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Православна церьков" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Chiesa_Ortudossa" title="Chiesa Ortudossa – Σικελικά" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Chiesa Ortudossa" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="Σικελικά" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="προβεβλημένο λήμμα"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/Ortodoksala%C5%A1_girku" title="Ortodoksalaš girku – Βόρεια Σάμι" lang="se" hreflang="se" data-title="Ortodoksalaš girku" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="Βόρεια Σάμι" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Pravoslavna_crkva" title="Pravoslavna crkva – Σερβοκροατικά" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Pravoslavna crkva" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="Σερβοκροατικά" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%B1%E0%B7%90%E0%B6%9C%E0%B7%99%E0%B6%B1%E0%B7%84%E0%B7%92%E0%B6%BB_%E0%B6%95%E0%B6%BB%E0%B7%8A%E0%B6%AD%E0%B6%A9%E0%B7%9C%E0%B6%9A%E0%B7%8A%E0%B7%83%E0%B7%8A_%E0%B7%83%E0%B6%B7%E0%B7%8F%E0%B7%80" title="නැගෙනහිර ඕර්තඩොක්ස් සභාව – Σινχαλεζικά" lang="si" hreflang="si" data-title="නැගෙනහිර ඕර්තඩොක්ස් සභාව" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="Σινχαλεζικά" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Eastern_Orthodox_Church" title="Eastern Orthodox Church – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Eastern Orthodox Church" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Pravosl%C3%A1vna_cirkev_(v%C3%BDchodn%C3%A1_Eur%C3%B3pa)" title="Pravoslávna cirkev (východná Európa) – Σλοβακικά" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Pravoslávna cirkev (východná Európa)" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="Σλοβακικά" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Vzhodna_pravoslavna_cerkev" title="Vzhodna pravoslavna cerkev – Σλοβενικά" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Vzhodna pravoslavna cerkev" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="Σλοβενικά" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Kisha_Ortodokse_Lindore" title="Kisha Ortodokse Lindore – Αλβανικά" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Kisha Ortodokse Lindore" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="Αλβανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Православна црква – Σερβικά" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Православна црква" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="Σερβικά" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Ortodoxa_kyrkor" title="Ortodoxa kyrkor – Σουηδικά" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Ortodoxa kyrkor" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="Σουηδικά" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw badge-Q70893996 mw-list-item" title=""><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Kanisa_la_Orthodox" title="Kanisa la Orthodox – Σουαχίλι" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Kanisa la Orthodox" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="Σουαχίλι" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%95%E0%AE%BF%E0%AE%B4%E0%AE%95%E0%AF%8D%E0%AE%95%E0%AF%81_%E0%AE%AE%E0%AE%B0%E0%AE%AA%E0%AF%81%E0%AE%B5%E0%AE%B4%E0%AE%BF_%E0%AE%A4%E0%AE%BF%E0%AE%B0%E0%AF%81%E0%AE%9A%E0%AF%8D%E0%AE%9A%E0%AE%AA%E0%AF%88" title="கிழக்கு மரபுவழி திருச்சபை – Ταμιλικά" lang="ta" hreflang="ta" data-title="கிழக்கு மரபுவழி திருச்சபை" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="Ταμιλικά" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%B8_%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%BE%D0%B4%D0%BE%D0%BA%D1%81%D0%B8%D0%B8_%D1%88%D0%B0%D1%80%D2%9B%D3%A3" title="Калисои ортодоксии шарқӣ – Τατζικικά" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Калисои ортодоксии шарқӣ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="Τατζικικά" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%AA%E0%B9%80%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%99%E0%B8%AD%E0%B8%AD%E0%B8%A3%E0%B9%8C%E0%B8%97%E0%B8%AD%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%8B%E0%B9%8C" title="อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ – Ταϊλανδικά" lang="th" hreflang="th" data-title="อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="Ταϊλανδικά" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Simbahang_Ortodokso_ng_Silangan" title="Simbahang Ortodokso ng Silangan – Τάγκαλογκ" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Simbahang Ortodokso ng Silangan" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="Τάγκαλογκ" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Kristen_Otodos" title="Kristen Otodos – Τοκ Πισίν" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Kristen Otodos" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="Τοκ Πισίν" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Do%C4%9Fu_Ortodoks_Kilisesi" title="Doğu Ortodoks Kilisesi – Τουρκικά" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Doğu Ortodoks Kilisesi" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="Τουρκικά" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%B2%D0%BD%D0%B0_%D1%86%D0%B5%D1%80%D0%BA%D0%B2%D0%B0" title="Православна церква – Ουκρανικά" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Православна церква" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="Ουκρανικά" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AE_%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF_%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="مشرقی راسخ الاعتقاد کلیسیا – Ούρντου" lang="ur" hreflang="ur" data-title="مشرقی راسخ الاعتقاد کلیسیا" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="Ούρντου" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/Ceza_cristiana_ortodosa" title="Ceza cristiana ortodosa – Venetian" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Ceza cristiana ortodosa" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="Venetian" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Ortodoksi%C5%BEen_hristanuskondan_jumalankodikund" title="Ortodoksižen hristanuskondan jumalankodikund – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Ortodoksižen hristanuskondan jumalankodikund" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Ch%C3%ADnh_th%E1%BB%91ng_gi%C3%A1o_%C4%90%C3%B4ng_ph%C6%B0%C6%A1ng" title="Chính thống giáo Đông phương – Βιετναμικά" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Chính thống giáo Đông phương" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="Βιετναμικά" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Sinirangan_nga_Singbahan_Ortodoxo" title="Sinirangan nga Singbahan Ortodoxo – Γουάραϊ" lang="war" hreflang="war" data-title="Sinirangan nga Singbahan Ortodoxo" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="Γουάραϊ" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E4%B8%9C%E6%AD%A3%E6%95%99" title="东正教 – Κινεζικά Γου" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="东正教" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="Κινεζικά Γου" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E6%AD%A3%E6%95%99%E6%9C%83" title="東正教會 – Κινεζικά" lang="zh" hreflang="zh" data-title="東正教會" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="Κινεζικά" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E6%AD%A3%E6%95%99" title="東正教 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="東正教" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Tang_Ch%C3%A8ng-k%C3%A0u" title="Tang Chèng-kàu – Minnan" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Tang Chèng-kàu" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="Minnan" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9D%B1%E6%AD%A3%E6%95%99" title="東正教 – Καντονέζικα" lang="yue" hreflang="yue" data-title="東正教" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="Καντονέζικα" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35032#sitelinks-wikipedia" title="Επεξεργασία διαγλωσσικών συνδέσεων" class="wbc-editpage">Επεξεργασία συνδέσμων</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Ονοματοχώροι"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Προβολή της σελίδας περιεχομένου [c]" accesskey="c"><span>Λήμμα</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7:%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" rel="discussion" title="Συζήτηση για τη σελίδα περιεχομένου [t]" accesskey="t"><span>Συζήτηση</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Αλλαγή παραλλαγής γλώσσας" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Ελληνικά</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Προβολές"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1"><span>Ανάγνωση</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit" title="Επεξεργασία αυτής της σελίδας [v]" accesskey="v"><span>Επεξεργασία</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit" title="Επεξεργασία του πηγαίου κώδικα της σελίδας [e]" accesskey="e"><span>Επεξεργασία κώδικα</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=history" title="Παλιές αναθεωρήσεις της σελίδας [h]" accesskey="h"><span>Προβολή ιστορικού</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Εργαλεία σελίδων"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Εργαλεία" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Εργαλεία</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Εργαλεία</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">απόκρυψη</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Περισσότερες επιλογές" > <div class="vector-menu-heading"> Ενέργειες </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1"><span>Ανάγνωση</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit" title="Επεξεργασία αυτής της σελίδας [v]" accesskey="v"><span>Επεξεργασία</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit" title="Επεξεργασία του πηγαίου κώδικα της σελίδας [e]" accesskey="e"><span>Επεξεργασία κώδικα</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=history"><span>Προβολή ιστορικού</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Γενικά </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A4%CE%B9%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B4%CE%AD%CE%B5%CE%B9%CE%95%CE%B4%CF%8E/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Κατάλογος όλων των σελίδων wiki που έχουν συνδέσμους προς εδώ [j]" accesskey="j"><span>Συνδέσεις προς εδώ</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CE%B4%CE%B5%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%B5%CF%82%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%82%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" rel="nofollow" title="Πρόσφατες αλλαγές σε σελίδες που παραπέμπουν οι σύνδεσμοι αυτής της σελίδας [k]" accesskey="k"><span>Σχετικές αλλαγές</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%82" title="Κατάλογος με όλες τις ειδικές σελίδες [q]" accesskey="q"><span>Ειδικές σελίδες</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&oldid=10779296" title="Μόνιμος σύνδεσμος προς αυτήν την αναθεώρηση αυτής της σελίδας"><span>Σταθερός σύνδεσμος</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=info" title="Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτήν τη σελίδα"><span>Πληροφορίες σελίδας</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AE%CE%91%CF%85%CF%84%CE%AE%CE%A4%CE%B7%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1&page=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&id=10779296&wpFormIdentifier=titleform" title="Πληροφορίες για το πώς να δημιουργήσετε παραπομπή αυτής της σελίδας"><span>Παραπομπή</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Fel.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25CE%259F%25CF%2581%25CE%25B8%25CF%258C%25CE%25B4%25CE%25BF%25CE%25BE%25CE%25B7_%25CE%2595%25CE%25BA%25CE%25BA%25CE%25BB%25CE%25B7%25CF%2583%25CE%25AF%25CE%25B1"><span>Λάβετε συντομευμένη διεύθυνση URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:QrCode&url=https%3A%2F%2Fel.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25CE%259F%25CF%2581%25CE%25B8%25CF%258C%25CE%25B4%25CE%25BF%25CE%25BE%25CE%25B7_%25CE%2595%25CE%25BA%25CE%25BA%25CE%25BB%25CE%25B7%25CF%2583%25CE%25AF%25CE%25B1"><span>Λήψη κωδικού QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Εκτύπωση/εξαγωγή </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AE&bookcmd=book_creator&referer=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1"><span>Δημιουργία βιβλίου</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:DownloadAsPdf&page=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=show-download-screen"><span>Κατέβασμα ως PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&printable=yes" title="Εκτυπώσιμη έκδοση αυτής της σελίδας [p]" accesskey="p"><span>Εκτυπώσιμη έκδοση</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Σε άλλα εγχειρήματα </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Eastern_Orthodox_Church" hreflang="en"><span>Wikimedia Commons</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q35032" title="Σύνδεσμος προς το συνδεδεμένο αντικείμενο δεδομένων [g]" accesskey="g"><span>Αντικείμενο Wikidata</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Εργαλεία σελίδων"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Εμφάνιση"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Εμφάνιση</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">μετακίνηση στην πλαϊνή μπάρα</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">απόκρυψη</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="el" dir="ltr"><table class="metadata plainlinks ambox ambox-content" style=""> <tbody><tr> <td class="mbox-image"><div style="width: 52px;"> <span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/50px-Question_book-new.svg.png" decoding="async" width="50" height="39" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/75px-Question_book-new.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/99/Question_book-new.svg/100px-Question_book-new.svg.png 2x" data-file-width="512" data-file-height="399" /></span></span></div></td> <td class="mbox-text" style=""> <span class="mbox-text-span">Το λήμμα δεν περιέχει <a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%95%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BC%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1" title="Βικιπαίδεια:Επαληθευσιμότητα"><b>πηγές</b></a> ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.</span> <span class="hide-when-compact"><a class="external text" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit">Μπορείτε να βοηθήσετε</a> προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.<br /> <small>Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 23/11/2022.</small></span></td> </tr> </tbody></table> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10686347">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:right;clear:right;margin:0.5em 0 1em 1em;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;border-collapse:collapse;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:right!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding:0 0.4em 0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding:0.2em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding:0.4em 0.4em 0;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.8em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.5em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0.4em 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.8em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:right;font-size:115%;padding:0 0.4em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{padding:0 0.4em;text-align:left;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}.mw-parser-output .sidebar-list-title-c{padding:0 0.4em;text-align:center;margin:0 3.3em}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}body.skin--responsive .mw-parser-output .sidebar a>img{max-width:none!important}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks hlist"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">Τμήμα μιας σειράς λημμάτων</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle"><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ανατολικός Χριστιανισμός">Ανατολικός Χριστιανισμός</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg" class="mw-file-description" title="Ο Παντοκράτωρ, μωσαϊκό της Αγίας Σοφίας"><img alt="Ο Ιησούς Χριστός με φωτοστέφανο και την Αγία Γραφή" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg/120px-00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg" decoding="async" width="120" height="138" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg/180px-00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg/240px-00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg 2x" data-file-width="615" data-file-height="705" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;">Παραδόσεις</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.15em 0.75em 0.25em;border-bottom:1px solid #aaa;"><a class="mw-selflink selflink">Ορθόδοξη Εκκλησία</a> <br /><a href="/wiki/%CE%91%CF%83%CF%83%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%82" class="mw-redirect" title="Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής">Ασσυριακή Εκκλησία</a> <br /><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B7%CE%B4%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B5%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες">Ανατολίτικες Ορθόδοξες Εκκλησίες</a> <br /><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες">Ανατολικός Καθολικισμός</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;"><a href="/w/index.php?title=%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ιστορία</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.15em 0.75em 0.25em;border-bottom:1px solid #aaa;"><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82" title="Εκκλησιαστικοί Πατέρες">Εκκλησιαστικοί Πατέρες</a> <br /> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1" title="Πενταρχία">Πενταρχία</a> <br /> <a href="/wiki/%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Βυζαντινή Αυτοκρατορία">Βυζαντινή Αυτοκρατορία</a> (<a href="/wiki/%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%AE%CF%82_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας">Ιστορία</a>) <br /><a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B9_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Σύριοι Χριστιανοί (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Χριστιανοί του Αγ. Θωμά</a> <br /><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%AC%CF%81%CF%89%CE%BD" title="Εκχριστιανισμός των Βουλγάρων">Εκχριστιανισμός των Βουλγάρων</a> <br /><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A1%CF%89%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9A%CE%B9%CE%AD%CE%B2%CE%BF%CF%85" class="mw-redirect" title="Εκχριστιανισμός των Ρως του Κιέβου">Εκχριστιανισμός των Ρως του Κιέβου</a> <br /><a href="/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_1054" title="Σχίσμα του 1054">Σχίσμα του 1054</a></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;"><a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%B9" title="Οικουμενικές Σύνοδοι">Οικουμενικές Σύνοδοι</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.15em 0.75em 0.25em;border-bottom:1px solid #aaa;"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%B1%CF%82" title="Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας">Πρώτη Σύνοδος της Νίκαιας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82" title="Πρώτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης">Πρώτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8E%CF%84%CE%B7_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CF%86%CE%AD%CF%83%CE%BF%CF%85" title="Πρώτη Σύνοδος της Εφέσου">Πρώτη Σύνοδος της Εφέσου</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A7%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B7%CE%B4%CF%8C%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="Σύνοδος της Χαλκηδόνας">Σύνοδος της Χαλκηδόνας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%84_%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82" title="Ε΄ Οικουμενική Σύνοδος">Δεύτερη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CE%A4%CE%84_%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82" title="ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδος">Τρίτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%94%CE%B5%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%B1%CF%82" title="Δεύτερη Σύνοδος της Νίκαιας">Δεύτερη Σύνοδος της Νίκαιας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A4%CE%AD%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%B7_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82_(%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1)" title="Τέταρτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης (Ορθόδοξη Εκκλησία)">Τέταρτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%AD%CE%BC%CF%80%CF%84%CE%B7_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82" title="Πέμπτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης">Πέμπτη Σύνοδος της Κωνσταντινούπολης</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%BD%CE%B8%CE%AD%CE%BA%CF%84%CE%B7_%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82" title="Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος">Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;"><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF_%CE%B5%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF" title="Ορθόδοξο εορτολόγιο">Εορτολόγιο</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.15em 0.75em 0.25em;border-bottom:1px solid #aaa;"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Κυριακή της Ορθοδοξίας">Κυριακή της Ορθοδοξίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%93%CE%B5%CE%BD%CE%AD%CF%83%CE%B9%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%85" title="Γενέσιο της Θεοτόκου">Γενέσιο της Θεοτόκου</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CF%83%CF%8C%CE%B4%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%85" title="Εισόδια της Θεοτόκου">Εισόδια της Θεοτόκου</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B1" title="Χριστούγεννα">Χριστούγεννα</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%92%CE%AC%CF%80%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Βάπτισμα του Χριστού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Βάπτισμα του Χριστού</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A5%CF%80%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AE" title="Υπαπαντή">Υπαπαντή</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CF%85%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%85" title="Ευαγγελισμός της Θεοτόκου">Ευαγγελισμός της Θεοτόκου</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%AC%CF%83%CF%87%CE%B1" title="Πάσχα">Πάσχα</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D" title="Ανάληψη του Ιησού">Ανάληψη του Ιησού</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B7%CE%BA%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AE" title="Πεντηκοστή">Πεντηκοστή</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BC%CF%8C%CF%81%CF%86%CF%89%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CF%89%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Μεταμόρφωση του Σωτήρος">Μεταμόρφωση του Σωτήρος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%AF%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%85" title="Κοίμηση της Θεοτόκου">Κοίμηση της Θεοτόκου</a> <br /></li></ul> <p>Περίοδοι Νηστείας: <br /> </p> <ul><li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7_%CE%A4%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AE" title="Μεγάλη Τεσσαρακοστή">Μεγάλη Τεσσαρακοστή</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%9D%CE%B7%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CF%89%CE%BD_%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CF%8C%CE%BB%CF%89%CE%BD&action=edit&redlink=1" class="new" title="Νηστεία των Αγίων Αποστόλων (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Νηστεία των Αγίων Αποστόλων</a></li> <li>Νηστεία για την <a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%AF%CE%BC%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%85" title="Κοίμηση της Θεοτόκου">Κοίμηση της Θεοτόκου</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;">Λειτουργία και λατρεία</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.15em 0.75em 0.25em;border-bottom:1px solid #aaa;"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CE%B7%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B9_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Σημάδι του σταυρού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Σημάδι του σταυρού</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CE%9B%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Θεία Λειτουργία">Θεία Λειτουργία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A4%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF" title="Τροπάριο">Τροπάριο</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%BA%CE%AC%CE%B8%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%82_%CF%8D%CE%BC%CE%BD%CE%BF%CF%82" title="Ακάθιστος ύμνος">Ακάθιστος ύμνος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BB%CF%85%CF%84%CE%AF%CE%BA%CE%B9%CE%BF" title="Απολυτίκιο">Απολυτίκιο</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CF%85%CF%87%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%BD" title="Ευχολόγιον">Ευχολόγιον</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Αγιασμός">Αγιασμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%BB%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Αρτοκλασία">Αρτοκλασία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AC" title="Προσφορά">Προσφορά</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF_(%CF%84%CE%AD%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%BF)" title="Εικονοστάσιο (τέμπλο)">Εικονοστάσιο</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B5%CF%85%CF%87%CE%AE_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D" title="Προσευχή του Ιησού">Προσευχή του Ιησού</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AC%CE%BA%CE%B9%CE%BF" title="Κοντάκιο">Κοντάκιο</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%93%CE%AC%CE%BC%CE%BF%CF%82#Ορθόδοξη_Εκκλησία" title="Γάμος">Γάμος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1" title="Αγιογραφία">Αγιογραφία</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%91%CF%83%CE%BA%CE%B7%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ασκητισμός (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ασκητισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%86%CE%BC%CF%86%CE%B9%CE%B1#Άμφια_και_εμβλήματα_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας" title="Άμφια">Άμφια</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A9%CE%BC%CE%BF%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%B9%CE%BF" title="Ωμοφόριο">Ωμοφόριο</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CF%8C%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%BF" title="Μνημόσυνο">Μνημόσυνο</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B9%CF%87%CE%B7%CF%81%CE%AC_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%87%CE%B1" title="Στιχηρά και απόστιχα">Στιχηρά και απόστιχα</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;">Θεολογία</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="border-top:1px solid #aaa;padding:0.15em 0.75em 0.25em;border-bottom:1px solid #aaa;"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%97%CF%83%CF%85%CF%87%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ησυχασμός">Ησυχασμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1" title="Αγιογραφία">Εικόνα</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B8%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Αρνητική θεολογία">Αποφατικισμός</a></li> <li><a href="/wiki/Filioque" title="Filioque">Filioque</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Νεστοριανισμός">Νεστοριανισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%98%CE%AD%CF%89%CF%83%CE%B7" title="Θέωση">Θέωση</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/wiki/%CE%A6%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B1" title="Φρόνημα">Φρόνημα</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1" title="Φιλοκαλία">Φιλοκαλία</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%82" title="Θεοτόκος">Θεοτόκος</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1#Η_Ουσία_στην_Ορθόδοξη_Θεολογία" title="Ουσία">Ουσία</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li class="mw-empty-elt"></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r8595637">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:left;text-align:left}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-right:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-left:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}.mw-parser-output .infobox .navbar{font-size:100%}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-προβολή"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Πρότυπο:Ανατολικός Χριστιανισμός"><abbr title="Προβολή του προτύπου">π</abbr></a></li><li class="nv-συζ."><a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85:%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Συζήτηση προτύπου:Ανατολικός Χριστιανισμός (δεν έχει γραφτεί ακόμα)"><abbr title="Συζήτηση του προτύπου">σ</abbr></a></li><li class="nv-επεξ."><a class="external text" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit"><abbr title="Επεξεργασία του προτύπου">ε</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10686347"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks hlist"><tbody><tr><th class="sidebar-title"><a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Χριστιανισμός">Χριστιανισμός</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Christian_cross.svg" class="mw-file-description" title="Ο Σταυρός είναι ένα από τα σύμβολα του Χριστιανισμού"><img alt="Σταυρός" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Christian_cross.svg/50px-Christian_cross.svg.png" decoding="async" width="50" height="70" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Christian_cross.svg/75px-Christian_cross.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/87/Christian_cross.svg/100px-Christian_cross.svg.png 2x" data-file-width="404" data-file-height="564" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-above"> Σειρά λημμάτων</td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ιησούς Χριστός">Ιησούς Χριστός</a></li></ul></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%9F_%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ο Ιησούς στον Χριστιανισμό (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ο Ιησούς στον Χριστιανισμό</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B8%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Παρθενική γέννηση του Χριστού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Παρθενική γέννηση</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D&action=edit&redlink=1" class="new" title="Διακονία του Χριστού (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Διακονία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%8D%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D" title="Σταύρωση του Ιησού Χριστού">Σταύρωση</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D" title="Ανάσταση του Χριστού">Ανάσταση</a></li></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%93%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE" title="Αγία Γραφή">Αγία Γραφή (Βίβλος)</a></li> <li>Θεμελιώδη</li></ul></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%AC_%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7" title="Παλαιά Διαθήκη">Παλαιά Διαθήκη</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7" title="Καινή Διαθήκη">Καινή Διαθήκη</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CF%85%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%AD%CE%BB%CE%B9%CE%BF" title="Ευαγγέλιο">Ευαγγέλιο</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="Βιβλικός κανόνας">Κανόνας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%93%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE%CF%82" class="mw-redirect" title="Βιβλία της Αγίας Γραφής">Βιβλία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_(%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE)" title="Εκκλησία (αρχιτεκτονική)">Ναός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Σύμβολο της Πίστεως">Σύμβολο της Πίστεως</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;">Θεολογία</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%CE%9F_%CE%98%CE%B5%CF%8C%CF%82_%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ο Θεός στον Χριστιανισμό (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Θεός</a> <ul><li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1#Η_Αγία_Τριάδα_στην_Αγία_Γραφή" title="Αγία Τριάδα">Πατήρ</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1#Η_Αγία_Τριάδα_στην_Αγία_Γραφή" title="Αγία Τριάδα">Υιός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1#Η_Αγία_Τριάδα_στην_Αγία_Γραφή" title="Αγία Τριάδα">Άγιο Πνεύμα</a></li></ul></li></ul> <ul><li><a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Χριστιανική απολογητική">Απολογητική</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%92%CE%AC%CF%80%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1_(%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82)" class="mw-redirect" title="Βάπτισμα (Χριστιανισμός)">Βάπτισμα</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" class="mw-redirect" title="Καθολικισμός">Καθολικισμός</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χριστολογία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Χριστολογία</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%B8%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ιστορία της Χριστιανικής θεολογίας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ιστορία της θεολογίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE" title="Ιεραποστολή">Ιεραποστολή</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CF%89%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B1_(%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Σωτηρία (Χριστιανισμός) (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Σωτηρία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1" title="Αγία Τριάδα">Αγία Τριάδα</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;"> <ul><li>Ιστορία</li> <li>Παράδοση</li></ul></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Παναγία">Μαρία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82#Χριστιανισμός" title="Απόστολος">Απόστολοι</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%AD%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Απόστολος Πέτρος">Πέτρος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Απόστολος Παύλος">Παύλος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82" title="Εκκλησιαστικοί Πατέρες">Πατέρες</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%89%CF%84%CE%BF%CF%87%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82" title="Πρωτοχριστιανική περίοδος">Πρωτοχριστιανική περίοδος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%AD%CE%B3%CE%B1%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82" title="Μέγας Κωνσταντίνος">Κωνσταντίνος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%B9" title="Οικουμενικές Σύνοδοι">Σύνοδοι</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%99%CF%80%CF%80%CF%8E%CE%BD%CE%BF%CF%82" title="Αυγουστίνος Ιππώνος">Αυγουστίνος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_1054" title="Σχίσμα του 1054">Σχίσμα του 1054</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Σταυροφορίες">Σταυροφορίες</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%98%CF%89%CE%BC%CE%AC%CF%82_%CE%91%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CF%84%CE%B7%CF%82" title="Θωμάς Ακινάτης">Ακινάτης</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%81%CF%8D%CE%B8%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B7" class="mw-redirect" title="Μεταρρύθμιση">Μεταρρύθμιση</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%9B%CE%BF%CF%8D%CE%B8%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Μαρτίνος Λούθηρος">Λούθηρος</a></li></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;">Σχετικά λήμματα</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χριστιανική τέχνη (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Τέχνη</a></li> <li class="mw-empty-elt"></li> <li><a href="/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%B9%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C" title="Κριτική στον Χριστιανισμό">Κριτική</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1" title="Χριστιανική τρομοκρατία">Τρομοκρατία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Οικουμενισμός">Οικουμενισμός</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χριστιανική λειτουργία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Λειτουργία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE" class="mw-redirect" title="Χριστιανική μουσική">Μουσική</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%B5%CF%82_%CE%B8%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%B5%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χριστιανισμός και άλλες θρησκείες (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Αλλες θρησκείες</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B5%CF%85%CF%87%CE%AE&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χριστιανική προσευχή (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Προσευχή</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%AE%CF%81%CF%85%CE%B3%CE%BC%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Κήρυγμα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Κήρυγμα</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CF%83%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χριστιανικός συμβολισμός (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Σύμβολα</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center;"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Χριστιανική ομολογία">Ομολογίες</a></li> <li>Κλάδοι</li></ul></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><b>Ανατολικός</b> <ul><li><a class="mw-selflink selflink">Ορθόδοξη Εκκλησία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%83%CF%83%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%82" class="mw-redirect" title="Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής">Ασσυριακή Εκκλησία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B7%CE%B4%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B5%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες">Ανατολίτικες Ορθόδοξες Εκκλησίες</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες">Ανατολικός Καθολικισμός</a></li></ul> <p><b>Δυτικός</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Καθολική Εκκλησία">Καθολική Εκκλησία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Προτεσταντισμός">Προτεσταντισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%B8%CE%B7%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Λουθηρανισμός">Λουθηρανισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Αγγλικανική Εκκλησία">Αγγλικανική Εκκλησία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μεθοδισμός">Μεθοδισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B2%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Αντβεντισμός">Αντβεντισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B1" title="Αγιαστικό κίνημα">Αγιαστικό κίνημα</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B7%CE%BA%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Πεντηκοστιανισμός">Πεντηκοστιανισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%B2%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Καλβινισμός">Καλβινισμός</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B2%CE%B1%CF%80%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82" title="Αναβαπτιστές">Αναβαπτιστές</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%80%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82" title="Βαπτιστές">Βαπτιστές</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CF%85%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF" class="mw-redirect" title="Ευαγγελικοί">Ευαγγελικοί</a></li></ul> <p><b><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF" title="Αντιτριαδικοί">Αντιτριαδικός</a></b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%81%CF%84%CF%85%CF%81%CE%B5%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CE%B5%CF%87%CF%89%CE%B2%CE%AC" title="Μάρτυρες του Ιεχωβά">Μάρτυρες του Ιεχωβά</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CF%81%CE%BC%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CE%B9" title="Μορμόνοι">Μορμόνοι</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%8A%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A0%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B7%CE%BA%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μονοθεϊστικός Πεντηκοστιανισμός">Μονοθεϊστικός Πεντηκοστιανισμός</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Ichthus.svg" class="mw-file-description" title="ΙΧΘΥΣ"><img alt="ΙΧΘΥΣ" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ichthus.svg/20px-Ichthus.svg.png" decoding="async" width="20" height="10" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ichthus.svg/30px-Ichthus.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/85/Ichthus.svg/40px-Ichthus.svg.png 2x" data-file-width="902" data-file-height="445" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8595637"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-προβολή"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Πρότυπο:Χριστιανισμός"><abbr title="Προβολή του προτύπου">π</abbr></a></li><li class="nv-συζ."><a href="/wiki/%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85:%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Συζήτηση προτύπου:Χριστιανισμός"><abbr title="Συζήτηση του προτύπου">σ</abbr></a></li><li class="nv-επεξ."><a class="external text" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit"><abbr title="Επεξεργασία του προτύπου">ε</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <table class="infobox" style="line-height:1.5em;width:22em;font-size:88%;width: 24em; font-size: 88%; text-align: left;"><tbody><tr><th colspan="2" style="text-align:center;font-size:125%;font-weight:bold">Ορθόδοξη Εκκλησία</th></tr><tr><td colspan="2" style="text-align:center"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg/200px-Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg" decoding="async" width="200" height="134" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg/300px-Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/22/Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg/400px-Hagia_Sophia_Mars_2013.jpg 2x" data-file-width="5514" data-file-height="3681" /></a></span><div>Η <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A3%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1_(%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7)" title="Αγία Σοφία (Κωνσταντινούπολη)">Αγία Σοφία</a>, μία ιστορική έδρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας που λειτουργεί σήμερα ως <a href="/wiki/%CE%A4%CE%B6%CE%B1%CE%BC%CE%AF" title="Τζαμί">τζαμί</a> υπό την επίβλεψη του <a href="/wiki/%CE%A4%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1" title="Τουρκία">Τουρκικού κράτους</a></div></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Είδος</th><td><a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Χριστιανισμός">Χριστιανισμός</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Κατηγοριοποίηση</th><td><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ανατολικός Χριστιανισμός">Ανατολικός Χριστιανισμός</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Θεολογία</th><td><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1" title="Ορθοδοξία">Ορθόδοξη</a> <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Θεολογία">Θεολογία</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Μεσολαβητής</th><td><a href="/wiki/%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ιησούς Χριστός">Κύριος Ιησούς Χριστός</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Περιοχή</th><td><a href="/wiki/%CE%86%CE%B3%CE%B9%CE%BF_%CE%8C%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Άγιο Όρος">Άγιο Όρος</a> <br /> <a href="/wiki/%CE%86%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%B9_%CE%A4%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%B9" title="Άγιοι Τόποι">Άγιοι Τόποι</a> <br /> <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1" title="Βαλκάνια">Βαλκάνια</a> <br /> <a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7" title="Ανατολική Ευρώπη">Ανατολική Ευρώπη</a> <br /><a href="/wiki/%CE%92%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Βόρεια Ασία">Βόρεια Ασία</a> <br /> <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B5%CF%81%CF%83%CF%8C%CE%BD%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CE%B9%CE%BD%CE%AC" title="Χερσόνησος του Σινά">Χερσόνησος του Σινά</a> <br /> <a href="/wiki/%CE%9C%CE%AD%CF%83%CE%B7_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE" title="Μέση Ανατολή">Μέση Ανατολή</a> κ.α.</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Ιδρυτής</th><td><a href="/wiki/%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ιησούς Χριστός">Κύριος Ιησούς Χριστός</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Καταβολές</th><td><a href="/wiki/1%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="1ος αιώνας">1ος αιώνας</a> <br /><a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία">Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία</a></td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Μέλη</th><td>300.000.000</td></tr><tr><th scope="row" style="text-align:left;white-space: nowrap;">Άλλες ονομασίες</th><td> <ul><li>Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία</li> <li>Ανατολική Εκκλησία</li> <li>Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία</li> <li>Αρχαία Εκκλησία</li> <li>Εκκλησία</li> <li>Εκκλησία του Χριστού</li> <li>Ορθόδοξη Εκκλησία</li> <li>Ορθόδοξη Καθολική και Αποστολική Εκκλησία</li></ul> </td></tr></tbody></table> <p>Η <b>Ορθόδοξη Εκκλησία</b> ή <b>Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία</b><sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, επισήμως: <b>Ορθόδοξη Καθολική και Αποστολική Εκκλησία</b><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, από τον <a href="/wiki/1%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="1ος αιώνας">1ο αιώνα</a> χαρακτηρίζεται και ως <b>Μία Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία</b><sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>, είναι ένα σύνολο τοπικών <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Εκκλησία">εκκλησιών</a>, οργανωμένες ως <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF" title="Πατριαρχείο">Πατριαρχεία</a>, <a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Αυτοκεφαλία">αυτοκέφαλες</a> σύνοδοι και <a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%AF%CE%B1_(%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1)" title="Αυτονομία (Ορθόδοξη Εκκλησία)">αυτόνομες</a> <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE" class="mw-redirect" title="Αρχιεπισκοπή">αρχιεπισκοπές</a>, που βρίσκονται σε <a href="/wiki/%CE%A0%CE%BB%CE%AE%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Πλήρης κοινωνία">πλήρη κοινωνία</a> μεταξύ τους, με «πρώτο μεταξύ ίσων» το <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως">Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως</a>, συγκροτώντας έτσι τη μία ενιαία Εκκλησία. Διαφορετικές γεωγραφικά και εθνικά, αλλά ενωμένες θεολογικά και λειτουργικά. Όλες αναγνωρίζουν τις αποφάσεις των επτά <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%B9" title="Οικουμενικές Σύνοδοι">Οικουμενικών Συνόδων</a> και θεωρούν την Οικουμενική Σύνοδο ως το ανώτατο όργανο για αποφάσεις σε θέματα <a href="/wiki/%CE%94%CF%8C%CE%B3%CE%BC%CE%B1" title="Δόγμα">δόγματος</a> και <a href="/wiki/%CE%9B%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1" title="Λατρεία">λατρείας</a>, μοιράζονται πλήρη κοινωνία, καθώς και συγκεκριμένα δόγματα και παραδόσεις. Αξιώνει ως αφετηρία της τον ιδρυτή της <a href="/wiki/%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ιησούς Χριστός">Κύριο Ιησού Χριστό</a> και τους <a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B9" class="mw-redirect" title="Απόστολοι">Αποστόλους</a> του μέσω της συνεχούς <a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CF%87%CE%AE" title="Αποστολική διαδοχή">αποστολικής διαδοχής</a>. </p><p>Τα αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά της είναι η <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1" title="Ορθοδοξία">Ορθοδοξία</a>, η πλούσια λειτουργική ζωή της και, όπως διδάσκει, η αφοσίωσή της στην αποστολική παράδοση. Θεωρείται από τους <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF%CE%B9" class="mw-redirect" title="Ορθόδοξοι">Ορθόδοξους Χριστιανούς</a> ότι η Εκκλησία τους έχει διατηρήσει την παράδοση, τα δόγματα και τη διαδοχή της αρχαίας Εκκλησίας στην πληρότητά της, έναντι άλλων αυτο-αποκαλουμένων χριστιανικών ομολογιών, οι οποίες έχουν αποκλίνει και απομακρυνθεί από την κοινή εκκλησιαστική παράδοση των πρώτων 10 αιώνων. Σήμερα το άθροισμα των ορθόδοξων αυτοκέφαλων Εκκλησιών υπολογίζεται σε 300 περίπου εκατομμύρια Χριστιανούς, που ακολουθούν την πίστη και τις πρακτικές που καθορίστηκαν από τις επτά Οικουμενικές Συνόδους και άλλες οικουμενικού χαρακτήρα συνόδους. </p><p>Οι όροι <i>ορθόδοξος</i> και <i>ορθοδοξία</i> είναι <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Ελληνική γλώσσα">ελληνικοί</a> και σημαίνουν κυριολεκτικά «ορθό δόγμα», με την έννοια της ορθής χριστιανικής δοξασίας-πίστης. Αμφότεροι έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά, στον <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B3%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1" title="Ελληνική γλώσσα">ελληνόφωνο</a> χριστιανικό κόσμο, προκειμένου να υποδείξουν τις κοινότητες, ή τα άτομα, που διατήρησαν την αληθινή πίστη (όπως καθορίζεται από τις Οικουμενικές Συνόδους), σε αντιδιαστολή με εκείνους που κηρύχτηκαν <a href="/wiki/%CE%91%CE%AF%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Αίρεση">αιρετικοί</a>. Επίσημα, ο όρος «Ορθοδοξία» τέθηκε σε κοινή χρήση για να υποδείξει ακριβώς την Ορθόδοξη Εκκλησία μόνο, μετά το <a href="/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_1054" title="Σχίσμα του 1054">Σχίσμα του 1054</a>, προκειμένου να τη διακρίνει από τη <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία">Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία</a>. Ωστόσο, ο επίσημος προσδιορισμός της Εκκλησίας στα λειτουργικά και κανονικά κείμενά της είναι <i>«Ορθόδοξη Καθολική και Αποστολική Εκκλησία»</i>. </p><p>Ιστορικά, η Ορθόδοξη Εκκλησία προέρχεται από τα τέσσερα από τα πρώτα <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1" title="Πενταρχία">πέντε πατριαρχεία</a> της αρχικά αδιαίρετης Χριστιανικής Εκκλησίας – την Εκκλησία της Αλεξάνδρειας, των Ιεροσολύμων, της Αντιοχείας, της Κωνσταντινούπολης και της Ρώμης. Το 1054 υπήρξε διαίρεση της Εκκλησίας, γνωστή ως το <a href="/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_1054" title="Σχίσμα του 1054">Μεγάλο Σχίσμα</a>, μεταξύ του <a href="/wiki/%CE%A0%CE%AC%CF%80%CE%B1%CF%82" title="Πάπας">Πάπα</a> της <a href="/wiki/%CE%A1%CF%8E%CE%BC%CE%B7" title="Ρώμη">Ρώμης</a> και του <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως">Πατριάρχη της Κωνσταντινούπολης</a>. Οι λόγοι για το Σχίσμα αυτό ήταν δύο: </p> <ul><li>Η προσθήκη του <a href="/wiki/Filioque" title="Filioque">Filioque</a> από τον Πάπα στο <a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Σύμβολο της Πίστεως">Σύμβολο της Πίστεως</a> το 1014.</li> <li>Το δόγμα του <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%BF" title="Παπικό πρωτείο">παπικού πρωτείου</a> (απαίτηση για υπεροχή της εξουσίας) του Πάπα της Ρώμης έναντι των άλλων Πατριαρχείων και η <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%BF_(%CE%B8%CE%AD%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82_%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CF%89%CE%BD_%CE%B4%CE%BF%CE%B3%CE%BC%CE%AC%CF%84%CF%89%CE%BD)" title="Παπικό πρωτείο (θέσεις άλλων δογμάτων)">διαφωνία των άλλων Χριστιανών</a> (το 1870 προστέθηκε και το <a href="/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%AC%CE%B8%CE%B7%CF%84%CE%BF_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%AC%CF%80%CE%B1" title="Αλάθητο του Πάπα">αλάθητο του Πάπα</a>).</li></ul> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Πρωτοχριστιανισμός_και_Ορθοδοξία"><span id=".CE.A0.CF.81.CF.89.CF.84.CE.BF.CF.87.CF.81.CE.B9.CF.83.CF.84.CE.B9.CE.B1.CE.BD.CE.B9.CF.83.CE.BC.CF.8C.CF.82_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CE.BF.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.AF.CE.B1"></span>Πρωτοχριστιανισμός και Ορθοδοξία</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=1" title="Επεξεργασία ενότητας: Πρωτοχριστιανισμός και Ορθοδοξία" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=1" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Πρωτοχριστιανισμός και Ορθοδοξία"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:%CE%97_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/el/thumb/2/29/%CE%97_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82.jpg/220px-%CE%97_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82.jpg" decoding="async" width="220" height="294" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/el/thumb/2/29/%CE%97_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82.jpg/330px-%CE%97_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/el/thumb/2/29/%CE%97_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82.jpg/440px-%CE%97_%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82.jpg 2x" data-file-width="2526" data-file-height="3372" /></a><figcaption>Η ιστορία της Ορθοδοξίας σε πρόσωπα.</figcaption></figure><p> Αντίθετα προς τον «σύγχρονο» τρόπο αναζήτησης της αλήθειας, που θεωρείται πως βρίσκει την πιο γνήσια έκφραση της στις νέες ανακαλύψεις και στην πρόοδο, στην αρχαιότητα γενικά αναζητούσαν την αλήθεια στο παλαιό και το αρχέγονο. Κάθε τι που ήταν νέο, προξενούσε αμέσως την υποψία ως προς την αυθεντικότητα του και έτσι, μια διδασκαλία δεν μπορούσε να διεκδικήσει γνησιότητα και αλήθεια, αν δεν έπειθε για την αρχαία καταγωγή της. Στην περίπτωση του χριστιανισμού είναι πολύ χαρακτηριστική η άποψη του πλατωνικού φιλοσόφου του 2ου αι. μ.Χ., Κέλσου, που ήταν πολέμιος της χριστιανικής διδασκαλίας:</p><blockquote><p>«[...] ερήσομαι αυτούς, πόθεν ήκουσιν η τίνα έχουσιν αρχηγέτην πατρίων νόμων. Ουδένα φήσουσιν, οι γε εκείθεν μεν ώρμηνται και αυτοί και τον διδάσκαλόν τε και χοροστάτην ουκ άλλοθεν πόθεν φέρουσιν όμως δ' αφεστήκασιν Ιουδαίων». (Ωριγένους, Κατά Κέλσου 5, 33)</p></blockquote><p>Ρωτάει λοιπόν ο Κέλσος, ποιον έχουν οι Χριστιανοί για αρχηγό και δάσκαλο των πατροπαράδοτων νόμων τους. Όσο κι αν ψάξουν λέει, δεν θα βρουν κανένα τέτοιο αρχαίο νομοθέτη και δάσκαλο. Έτσι, κατά τον Κέλσο, ο Χριστιανισμός δεν έχει την ταυτότητα της αρχέγονης παράδοσης, πράγμα που μας δείχνει πόσο σημαντικό ήταν το κριτήριο αυτό όχι μόνο για τους Χριστιανούς αλλά και για τους πολέμιους του. Ο νεωτερισμός, δεν μπορούσε να σχετίζεται με την ορθοδοξία και καθετί νέο ήταν ξένο προς την αλήθεια και θα έπρεπε να να συμπεριληφθεί στις νέες διδασκαλίες των αιρετικών. </p><p>Έτσι, στη διαμάχη Ορθοδοξίας και Αίρεσης τα κριτήρια ήταν και είναι ιστορικά. Η ορθοδοξία διεκδικούσε την αρχαιότητα πάντα, ακόμη και τις στιγμές που αφομοίωνε το ελληνικό περιβάλλον της και αυτό είχε γίνει συνείδηση στην Εκκλησία και τους θεολόγους. Σε αυτή τη βάση, είναι εντυπωσιακή η αναφορά στην <i>«Εκκλησιαστική Ιστορία»</i> <i>(1,4)</i> του <a href="/wiki/%CE%95%CF%85%CF%83%CE%AD%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B9%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ευσέβιος της Καισαρείας">Ευσέβιου</a> όπου κρίνει πως είναι αναγκαίο να αναφερθεί στην προϊστορία της ένσαρκης παρουσίας του <i>Λόγου</i>, για να μην νομίσουν κάποιοι ότι ο <a href="/wiki/%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ιησούς Χριστός">Χριστός</a> και η διδασκαλία του είναι πράγματα νέα. Αυτή η διατύπωση θα δημιουργούσε το εύλογο ερώτημα, πώς είναι δυνατόν να μην είναι νέα η διδασκαλία του Ιησού; Όμως το νόημα των λεγομένων του Ευσέβιου είναι πως η διδασκαλία και το έργο του Χριστού στηρίζεται επάνω στην ίδια, αρχαία αλήθεια, η οποία όμως πραγματώνεται σε μια νέα φάση της ίδιας ιστορικής συνέχειας, στη φάση της σάρκωσης του Λόγου. </p><p>Η τοποθέτηση αυτή εστιάζει επάνω στο πραγματικό πρόβλημα των αιρέσεων στον αρχικό χριστιανισμό που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το πρόβλημα του «ιστορικού Ιησού». Ενώ για την αρχέγονη ορθοδοξία ο «ιστορικός Ιησούς» αποτελούσε κριτήριο ορθής πίστης, για τις αιρετικές «τάσεις» είναι μια παραθεωρημένη θεολογική αντίληψη. Το πρόβλημα των αρχών του χριστιανισμού, ιδωμένο από τη σκοπιά της ιστορίας της διαμάχης της Ορθοδοξίας με τις αιρέσεις, είναι στην ουσία του, πρόβλημα της ανθρώπινης αδυναμίας να κατανοήσει σωστά και να βιώσει το μυστήριο που λέγεται «Ιησούς από τη Ναζαρέτ». </p> <dl><dd>Το κριτήριο της «ορθοδοξίας», πέρα από οτιδήποτε άλλο, ήταν και είναι η δυνατότητα δημιουργίας <i>Εκκλησίας</i> και όχι η ύπαρξη απλά μιας σχολής, ή θρησκευτικής ομάδας, ή φατρίας, ή ακόμη και η δημιουργία ηθικά τέλειων ατόμων. Τα <i>εκκλησιαστικά</i> κριτήρια είναι πάντα αυτά που προδίδουν την αίρεση από τη γέννησή της και δεν είναι άλλα από τα ανθρώπινα πάθη που κυριαρχούν επάνω από τη συλλογικότητα. Η φιλαρχία και η <i>πρόληψη</i>, δηλ. η εκ των προτέρων υπάρχουσα στον ανθρώπινο νου αντίληψη, είναι αυτή που αποξενώνει από την κοινότητα, φθείρει τις ανθρώπινες σχέσεις και προξενεί τους ανυποχώρητους πολέμους για την απόκτηση ιδιοτελών ωφελημάτων. Οι κυριαρχικές τάσεις των «φίλαρχων» παραμερίζουν το «κοινό αγαθό» και προσπαθούν να ικανοποιήσουν τις σκοπιμότητές τους, ενώ ταυτόχρονα, η <i>πρόληψη</i> λειτουργεί ως στασιμότητα και αρνητική κοινωνικότητα, που μεταδίδεται στους οπαδούς ως πάθος για τη «θρησκευτική αλήθεια» για την οποία αξίζει κανείς θυσιαστεί. Έτσι το θεωρητικό κατασκεύασμα του φίλαρχου ιδρυτή της αίρεσης, προδίδει ταυτόχρονα μια στάση ζωής και μια επιθυμία για γνώση και κυριαρχία.</dd></dl> <p>Ο Μ. Αθανάσιος επέκρινε με καυστικό τρόπο τους <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Αρειανισμός">Αρειανούς</a> όχι μόνο για τη θεολογική τους μέθοδο, αλλά και για την υποκριτική τους συμπεριφορά απέναντι στους άρχοντες από τους οποίους προσπαθούσαν να αποσπάσουν την προστασία. Έτσι όχι μόνο αρνούνται τη ζωντανή παράδοση η οποία διατηρεί την ορθή πίστη χωρίς ανάλογες ενέργειες, αλλά όπως λέει ο Μ. Αθανάσιος, οι Αρειανοί προσποιούνται ότι γράφουν και θεολογούν για τον Κύριο και Σωτήρα Χριστό, ενώ επιχειρούν να κάνουν τον αυτοκράτορα Κωνστάντιο κύριο τους, ονομάζοντας τον αιώνιο βασιλιά, τη στιγμή που αρνούνται να ομολογήσουν την αϊδιότητα του Υιού του Θεού. </p><p>Με τον τρόπο αυτό, τα εκκλησιαστικά κριτήρια εντόπιζαν και εντοπίζουν, όχι μόνο το θεωρητικό πλάσμα αλλά και την ίδια τη νοθευμένη χριστιανική ζωή. Η γέννηση της αίρεσης εκτός από τον καθορισμό της με βάση τα πάθη, το συμφέρον, τη δίψα για γνώση και κυριαρχία, πραγματώνεται σε ένα ιστορικό πλαίσιο όπου απουσιάζει η ενότητα και η συνέχεια της ιστορίας, ενώ ταυτόχρονα, κυριαρχεί περισσότερο μια αποσπασματική θεωρητική σκέψη. Η αίρεση είχε και έχει αρχή τον ανθρώπινο παράγοντα και την ατομικότητα ενώ αυτή ακριβώς η αδυναμία δεν επιτρέπει τον χαρακτήρα της καθολικότητας της νέας διδασκαλίας. </p><p>Σε κάθε μία από τις ομάδες που προέκυψαν στην πορεία, ως «αναθεωρητές» του ιστορικού χριστιανισμού, τα φαινόμενα είναι κοινά: </p> <dl><dd>Υπάρχει ένα πρόσωπο ή μια μικρή ομάδα προσώπων που ιδρύει την αίρεση, τα οποία γίνονται αποδεκτά από τους πιστούς της ομάδας ως αυτά που ανίχνευσαν (με τη βοήθεια του θεού δήθεν) τα λάθη του παρελθόντος και πλέον υπάρχει μια καλύτερη, μια σωστότερη διδασκαλία. Είναι προφανές πως οι πιστοί των ομάδων αυτών δεν αντιλαμβάνονται ότι συμμετέχουν σε κάτι που αποτελεί τον ορισμό της αιρετικής συμπεριφοράς αφού έχουν ως ιστορική αρχή κάποιο «θεόπνευστο» πρόσωπο που «καλείται» από τον θεό να διορθώσει τα «κακώς κείμενα». Στον ιστορικό χριστιανισμό όμως και σε όλη την παράδοση της θείας οικονομίας που εκείνος ακολούθησε από την Παλαιά Διαθήκη, ποτέ τα άτομα δεν αντικατέστησαν το σύνολο, ποτέ η ατομικότητα δεν αντικατέστησε τη συλλογικότητα. Η έξαρση αυτή της ατομικότητας που αποβαίνει εις βάρος των κοινών αγαθών και της παράδοσης, εξηγείται πάντα με κοινωνικά και γενικά, ιστορικά κριτήρια παθογένειας.</dd></dl> <p>Σε μια τέτοια έκφραση αποσπασματικότητας, δεν είναι σπάνιες και οι περιπτώσεις όπου η αιρετική σκέψη συγχέει την «ηθική καθαρότητα» με την <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Εκκλησία">Εκκλησία</a> και πολλές φορές μάλιστα αιτιολογεί την ύπαρξή της με αυτόν ακριβώς τον παράγοντα, την αναζήτηση της «αρχέγονης καθαρότητας». Ποτέ όμως δεν αποτέλεσε προϋπόθεση της ύπαρξής της Εκκλησίας η ηθική καθαρότητα, αφού στην περίπτωση αυτή δεν θα υπήρχε καν «Εκκλησία» αφού δεν υπήρχε και δεν θα υπάρξει ιστορικά, «ηθική καθαρότητα» μέσα σε μία τρεπτή, <i>αμιγώς ανθρώπινη</i>, φύση. </p><p>Έτσι, προϋπόθεση της <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1" title="Ορθοδοξία">Ορθοδοξίας</a> δεν είναι η απουσία παθών και κοινωνικών επιρροών αλλά η μεταμόρφωσή τους, μέσα σε ένα ενιαίο και οργανωμένο τρόπο ζωής, όπου κυριαρχεί η ιστορική συνέχεια, τα αγαθά της παράδοσης και η δημιουργική σκέψη, ως όργανο εξυπηρέτησης συλλογικών και κοινωνικών λειτουργιών. </p><p>Ιστορικά, εύκολα διαπιστώνεται ότι κάθε <a href="/wiki/%CE%91%CE%AF%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Αίρεση">αίρεση</a> αποτελεί κάτι το μεμονωμένο, με μια θεωρητική κατοχύρωση τονισμένη στο έπακρο. Ενώ η Ορθόδοξη παράδοση, αβίαστα έμεινε στη θέση της κινούμενη ανάμεσα στον <a href="/wiki/%CE%99%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B1%CF%8A%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Ιουδαϊσμός">ιουδαϊσμό</a> και στον ελληνισμό, αντίθετα, η αίρεση χαρακτηρίζεται είτε από την προσκόλληση στον ιουδαϊσμό ως «γνήσια αρχέγονη κοίτη» είτε από την επιρροή της από τον ελληνισμό με αυτούσιο δανεισμό θεωρητικών πλασμάτων. Ο αντιαιρετικός αγώνας επιμένει στην ύπαρξη της μίας αρχής, ταυτόχρονα όμως επιμένει στην ιστορική της συνέχεια. Η αρχή και η πηγή της Ορθοδοξίας δεν είναι κάποιο πρόσωπο, αλλά έρχεται κατευθείαν από τη χαρισματική και ιστορική της επαφή με τον Θεό, ενώ οι δύο Διαθήκες διατυπώνουν τη μεταφυσική και την ιστορική αυτή ενότητα. </p> <dl><dd>Μέσα στην ενότητα αυτή δεν μπορούν να υπάρξουν δογματικές απόψεις που στηριζόμενες σε επιλεγμένα τμήματα της <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%93%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE" title="Αγία Γραφή">Αγίας Γραφής</a> και όχι στο σύνολό της, παραθεωρούν τις <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B5%CE%B9%CE%B1" class="mw-redirect" title="Θεοφάνεια">θεοφάνειες</a> και τη <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Θεολογία">θεολογία</a> για την <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1" title="Αγία Τριάδα">Αγία Τριάδα</a>, με πρόσχημα την πολεμική ενάντια στην Πολυθεΐα ή τη στήριξη του Μονοθεϊσμού. Τις θέσεις επάνω στα ζητήματα αυτά, ουδέποτε είχε πρόβλημα να διατυπώσει η Εκκλησία, ξεπερνώντας με επιτυχία είτε την προσκόλληση στον Ιουδαϊσμό είτε στην ελληνική <a href="/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%86%CE%AF%CE%B1" title="Φιλοσοφία">φιλοσοφία</a>, διατηρώντας πάντα την ιστορική συνέχεια. Διαμόρφωσε νέες προτάσεις και όρους, παραπέμποντας πάντα στις αρχέγονες ιστορικές ρίζες, με κριτήρια που δίνουν πρωταρχική θέση στους δύο σημαντικούς παράγοντες: στη θεολογική θεωρία αλλά και στην πράξη.</dd></dl> <p>Επιγραμματικά, τα πιο αντιπροσωπευτικά κείμενα που προσδιόρισαν τις βασικές χριστολογικές δοξασίες στον αρχέγονο ορθόδοξο χώρο είναι: </p> <ul><li>Οι συλλογές <i>Λογίων του Ιησού</i>, που μαρτυρούνται από την ονομαζόμενη <i>Πηγή των Λογίων (Q)</i>.</li> <li>Οι συλλογές <i>Θαυμάτων του Ιησού</i>, που μαρτυρούνται από την ονομαζόμενη <i>Πηγή των Σημείων</i> του Δ' ευαγγελίου και τις συλλογές των θαυμάτων του <i>κατά Μάρκον</i>.</li> <li>Οι <i>Αποκαλύψεις</i>, που μαρτυρούνται πρώτιστα από τη λεγόμενη <i>«Μικρή Αποκάλυψη»</i> που βρίσκουμε στο 13ο κεφ. του <i>Κατά Μάρκον</i> και από τον <i>Ποιμένα του Ερμά</i>.</li> <li>Τα <i>Ευαγγέλια</i>, το αποκλειστικό αυτό προϊόν του χριστιανικού κόσμου.</li></ul> <p>Έτσι, κατά την πρωτοχριστιανική περίοδο, τα παραπάνω κείμενα χαρακτηρίζουν τις πιο ενδεικτικές θεολογικές τάσεις της Πρώτης Εκκλησίας: ο Ιησούς είναι <i>Σοφία</i> και <i>Θείος Ανήρ</i>. Περιγράφεται η θεϊκή του προέλευση και ο θεϊκός του χαρακτήρας και διατυπώνεται η πίστη στον Σταυρό και την Ανάσταση του Ιησού, η ενσάρκωση της παντοδυναμίας του Θεού στην αδυναμία του ανθρώπινου γένους. Ο Ιησούς είναι ο σταυρωθείς, ταφείς και αναστάς Χριστός και ταυτόχρονα ο ένας Θεός-Γιαχβέ και η θεολογία αυτή διαχωρίζει στη χριστιανική σκέψη τα κριτήρια της Ορθοδοξίας από αυτά της Αιρέσεως, μέχρι την παγίωση του Χριστιανικού δόγματος κατά την Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας το 325. Εκεί, απλώς διατυπώθηκε, το ήδη εμπεδωμένο και διαρκώς διδασκόμενο δόγμα της <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1" title="Αγία Τριάδα">Αγίας Τριάδας</a> με το λεγόμενο <i>Σύμβολο της Πίστεως</i>, που αργότερα, με τη σύγκληση της Β' οικουμενικής συνόδου του 381, στην Κωνσταντινούπολη, έγινε το Σύμβολο Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως. Το αποσαφηνισμένο πλέον Τριαδικό Δόγμα, έχουν ως βάση οι κατοπινοί πατέρες και όλο το πλήρωμα της Εκκλησίας ως σήμερα, επειδή εκφράζει το απόσταγμα της εκκλησιαστικής πείρας και ζωής όπως αυτό εκφράστηκε όχι μόνο μέσα από τη θεολογία των Γραφών αλλά και από τους πρώτους ακόμα πατέρες όπως ο Ιγνάτιος, ο Ιουστίνος, ο Αθηναγόρας, ο Ειρηναίος, ο <a href="/wiki/%CE%A4%CE%B5%CF%81%CF%84%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82" title="Τερτυλλιανός">Τερτυλλιανός</a> κ.ά. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Δογματική_διδασκαλία_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας"><span id=".CE.94.CE.BF.CE.B3.CE.BC.CE.B1.CF.84.CE.B9.CE.BA.CE.AE_.CE.B4.CE.B9.CE.B4.CE.B1.CF.83.CE.BA.CE.B1.CE.BB.CE.AF.CE.B1_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CE.BF.CE.B4.CF.8C.CE.BE.CE.BF.CF.85_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1.CF.82"></span>Δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=2" title="Επεξεργασία ενότητας: Δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=2" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Δογματική διδασκαλία της Ορθοδόξου Εκκλησίας"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Τα_Δόγματα_της_Αγίας_Καθολικής_και_Αποστολικής_(Ορθοδόξου)_Εκκλησίας"><span id=".CE.A4.CE.B1_.CE.94.CF.8C.CE.B3.CE.BC.CE.B1.CF.84.CE.B1_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.91.CE.B3.CE.AF.CE.B1.CF.82_.CE.9A.CE.B1.CE.B8.CE.BF.CE.BB.CE.B9.CE.BA.CE.AE.CF.82_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CE.91.CF.80.CE.BF.CF.83.CF.84.CE.BF.CE.BB.CE.B9.CE.BA.CE.AE.CF.82_.28.CE.9F.CF.81.CE.B8.CE.BF.CE.B4.CF.8C.CE.BE.CE.BF.CF.85.29_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1.CF.82"></span>Τα Δόγματα της Αγίας Καθολικής και Αποστολικής (Ορθοδόξου) Εκκλησίας</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=3" title="Επεξεργασία ενότητας: Τα Δόγματα της Αγίας Καθολικής και Αποστολικής (Ορθοδόξου) Εκκλησίας" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=3" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Τα Δόγματα της Αγίας Καθολικής και Αποστολικής (Ορθοδόξου) Εκκλησίας"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Η πίστη και λατρεία της Αγίας Τριάδος (Πατρός, Υιού, Αγίου Πνεύματος)</li> <li>Η θεϊκή φύση του Ιησού Χριστού</li> <li>Η ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού</li> <li>Το <a href="/wiki/%CE%91%CE%B5%CE%B9%CF%80%CE%AC%CF%81%CE%B8%CE%B5%CE%BD%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%85" title="Αειπάρθενο της Θεοτόκου">αειπάρθενο της Θεοτόκου</a></li> <li>Η προσκύνηση των Αγίων Εικόνων</li> <li>Η <a href="/wiki/%CE%94%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B1_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Δευτέρα Παρουσία">Δευτέρα Παρουσία</a> του Ιησού Χριστού</li> <li>Η Ανάσταση των νεκρών</li></ul> <p>Όλα τα Δόγματα περιλαμβάνονται στο ''<a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Σύμβολο της Πίστεως">Σύμβολο της πίστεως</a>'' (ή "Πιστεύω"). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ο_Τριαδικός_Θεός_και_η_σχέση_του_με_την_Εκκλησία"><span id=".CE.9F_.CE.A4.CF.81.CE.B9.CE.B1.CE.B4.CE.B9.CE.BA.CF.8C.CF.82_.CE.98.CE.B5.CF.8C.CF.82_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CE.B7_.CF.83.CF.87.CE.AD.CF.83.CE.B7_.CF.84.CE.BF.CF.85_.CE.BC.CE.B5_.CF.84.CE.B7.CE.BD_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1"></span>Ο Τριαδικός Θεός και η σχέση του με την Εκκλησία</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=4" title="Επεξεργασία ενότητας: Ο Τριαδικός Θεός και η σχέση του με την Εκκλησία" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=4" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Ο Τριαδικός Θεός και η σχέση του με την Εκκλησία"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Andrej_Rubl%C3%ABv_001.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Andrej_Rubl%C3%ABv_001.jpg/200px-Andrej_Rubl%C3%ABv_001.jpg" decoding="async" width="200" height="247" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Andrej_Rubl%C3%ABv_001.jpg/300px-Andrej_Rubl%C3%ABv_001.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/17/Andrej_Rubl%C3%ABv_001.jpg/400px-Andrej_Rubl%C3%ABv_001.jpg 2x" data-file-width="2024" data-file-height="2497" /></a><figcaption>Η <i>Φιλοξενία του Αβραάμ</i> αποτελεί την ορθόδοξη απεικόνιση της Αγίας Τριάδας.</figcaption></figure> <p>Ο <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%8C%CF%82" title="Θεός">Θεός</a> Πατέρας είναι η πηγή της <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%AC%CE%B4%CE%B1" title="Αγία Τριάδα">Αγίας Τριάδας</a>. Οι οικουμενικές σύνοδοι κατά τον 4ο αιώνα αποφάσισαν, ότι ο Θεός έχει τρεις υποστάσεις - Πατέρας, Υιός, και <a href="/wiki/%CE%86%CE%B3%CE%B9%CE%BF_%CE%A0%CE%BD%CE%B5%CF%8D%CE%BC%CE%B1" title="Άγιο Πνεύμα">Άγιο Πνεύμα</a> – σε μία θεία φύση. Από τον Πατέρα γεννιέται ο Υιός άχρονα, πριν κάθε χρονικό σημείο <small>(Ψαλμ.2,7, Β’Κορ.11,31)</small>. Το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται αιώνια από τον Πατέρα <small>(Ιωάν.15,26)</small>. Ο Θεός Πατέρας δημιούργησε όλη την κτίση μέσω του Υιού - Λόγου, διά του Αγίου Πνεύματος <small>(Γέν.1 και 2, Ιωαν.1,3, Πράξ.33,4)</small>, και οι άνθρωποι καλούνται να τον λατρέψουν <small>(Ιωαν. 4,23)</small>. Η ουσία του Θεού δεν μπορεί να συλληφθεί, να καταληφθεί από τον ανθρώπινο νου. Έχοντας ως κύριο χαρακτηριστικό του την αγάπη, απέστειλε τον Υιό του για να σώσει το ανθρώπινο γένος προσφέροντας προς αυτό την αιώνια ζωή <small>(Ιωαν.3,16)</small>. </p><p>Ο Ιησούς Χριστός είναι το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, γεννημένος από τον Πατέρα προ πάντων των αιώνων. Ενανθρωπίστηκε, και έτσι κατέστη τέλειος Θεός και τέλειος Άνθρωπος. Η έλευσή του στη γη προβλέφθηκε στην <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%AC_%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7" title="Παλαιά Διαθήκη">Παλαιά Διαθήκη</a> από τους Προφήτες. </p><p>Ο Υιός του Θεού έλαβε πλήρη ανθρώπινη φύση μέσω της <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CE%BF%CF%84%CF%8C%CE%BA%CE%BF%CF%82" title="Θεοτόκος">Θεοτόκου Παρθένου Μαρίας</a>. Ήταν και είναι Θείο πρόσωπο, κατέχοντας από τον Θεό - Πατέρα την πληρότητα της θείας φύσης, και με την ενσάρκωσή του την ανθρώπινη φύση από την Παρθένο Μαρία. Έτσι ο Υιός είναι κάτοχος ατέρμονα δύο φύσεων σε ένα πρόσωπο, ενώ ταυτόχρονα ως εν πρόσωπον έχει δύο θελήσεις και δύο ενέργειες, με την ανθρώπινη θέληση και ενέργεια να υποτάσσεται στη θεία, δίχως να εξαφανίζεται. Απεριόριστος στη θεία φύση του, δέχτηκε εθελοντικά και πρόθυμα τον περιορισμό του στην ανθρωπότητα, όπου δοκίμασε την πείνα, τη δίψα, την κούραση - και τελικά, τον θάνατο. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BD%CF%83%CE%AC%CF%81%CE%BA%CF%89%CF%83%CE%B7" title="Ενσάρκωση">Ενσάρκωση</a> είναι το σημαντικότερο δόγμα της Ορθοδοξίας γιατί χωρίς αυτή δεν μπορεί να υπάρξει Χριστιανισμός. Η <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CE%94%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7" title="Καινή Διαθήκη">Καινή Διαθήκη</a> αναφέρει, «<span lang="grc" dir="ltr">καὶ πᾶν πνεῦμα ὃ μὴ ὁμολογεῖ τὸν Ἰησοῦν Χριστὸν ἐν σαρκὶ ἐληλυθότα, ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι•</span>» <small>Α'Ιωαν.4,3</small>. Με την ενσάρκωσή του, ο Λόγος εξαγόρασε την ανθρωπότητα από το κράτος της φθοράς και του θανάτου χάρη στο ότι ο ίδιος ως άνθρωπος είναι ξένος προς την αμαρτία. </p><p>Το Άγιο Πνεύμα είναι ένα από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδας και υφίσταται <a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CE%BC%CE%BF%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B9%CE%BF&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ομοούσιο (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">ομοούσιο</a> με τον Πατέρα και τον Υιό. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί πιστεύουν τη βιβλική επαγγελία ότι το Άγιο Πνεύμα μεταδίδεται μέσω του Χρίσματος στο βάπτισμα.<small>(Πράξ.2,38)</small> </p><p>Η φύση της ορθόδοξης εκκλησίας κατανοείται ως Εκκλησία του τρισυπόστατου Θεού. Η Αγία Τριάδα είναι βάση και πηγή της ύπαρξης της Εκκλησίας και, υπό αυτήν την έννοια, η Εκκλησία είναι εικόνα και ομοίωση του Θεού. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Jesusicon.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Jesusicon.jpg/200px-Jesusicon.jpg" decoding="async" width="200" height="254" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Jesusicon.jpg/300px-Jesusicon.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0f/Jesusicon.jpg 2x" data-file-width="394" data-file-height="500" /></a><figcaption>Εικόνα του Ιησού Χριστού. Στην ορθόδοξη αγιογραφία, το κόκκινο χρώμα συμβολίζει τη θεότητα, ενώ το μπλε την ανθρωπότητα.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></figcaption></figure> <p>Η Εκκλησία είναι το σώμα του Χριστού, ως ενότητα της ζωής μαζί του, μιας ζωής εξαρτημένης από Αυτόν και υπό την εξουσία του. Η ίδια ιδέα εκφράζεται όταν αποκαλείται η Εκκλησία νύφη του Χριστού ή του Λόγου. Οι σχέσεις μεταξύ της νύφης και του γαμπρού (νυμφίου), γινόμενες αντιληπτές στην άφθαρτη πληρότητά τους, συνιστούν μια τέλεια ενότητα ζωής, μια ενότητα που διαφυλλάσει το δεδομένο της διαφορετικότητάς τους: είναι μια ένωση δύο οντοτήτων, η οποία δεν διαλύεται από τη διττότητα ούτε απορροφάται από την ενότητα. Η Εκκλησία, αν και είναι σώμα Χριστού, δεν είναι ο Χριστός – ο Θεάνθρωπος- επειδή είναι μόνο η ανθρώπινη φύση του. Είναι, όμως, η εν Χριστώ και δια Χριστόν ζωή. Ο Χριστός δεν είναι μόνο ένα θείο πρόσωπο. Δεδομένου ότι η ύπαρξή του είναι αδιάσπαστη από αυτήν της Αγίας Τριάδας, είναι ομοούσια με αυτήν του Πατέρα και του Αγίου Πνεύματος. Εξ αυτού συνάγεται ότι η εν Χριστώ ζωή της Εκκλησίας είναι ζωή και εν Αγία Τριάδι. Το σώμα του Χριστού υφίσταται ως μέρος Του, και συνακόλουθα ως μέρος της Αγίας Τριάδας. Ο Χριστός είναι ο Υιός. Από αυτόν γνωρίζει ο πιστός τον Πατέρα, υιοθετείται από τον Θεό, τον οποίο αποκαλεί «πατέρα του.» </p><p>Η αγάπη του Θεού, η αγάπη του Πατέρα για τον Υιό και αυτή του Υιού για τον Πατέρα, δεν είναι ένα απλό χαρακτηριστικό μιας σχέσης. Κατέχει η ίδια αυτόνομη ύπαρξη, είναι υποστατική. Η αγάπη του Θεού είναι το Άγιο Πνεύμα, το οποίο εκπορεύεται από τον Πατέρα στον Υιό. Ο Πατέρας φανερώνει την αγάπη του για τον Υιό μέσω του Αγίου Πνεύματος, το οποίο αποτελεί την ενότητα της ζωής Πατέρα και Υιού. Και το ίδιο το Πνεύμα, που είναι η αγάπη των δύο Προσώπων, σύμφωνα με την ίδια τη φύση της αγάπης, άγει, την προσωπική του ύπαρξή έξω από τον Πατέρα και τον Υιό. </p><p>Η Εκκλησία, στην ιδιότητά της ως σώμα Χριστού, που ζει με τη ζωή του Χριστού, είναι εξ αυτού του γεγονότος η περιοχή όπου το Άγιο Πνεύμα υπάρχει και δρα. Η Εκκλησία είναι ζωή υπό το Άγιο Πνεύμα, επειδή είναι το σώμα του Χριστού. </p><p>Η ουσία αυτού του δόγματος αποκαλύπτεται στην ιστορική εκδήλωσή του. Η Εκκλησία είναι το έργο της Ενσάρκωσης του Χριστού, είναι η ίδια η Ενσάρκωση. Ο Θεός λαμβάνει για τον εαυτό του την ανθρώπινη φύση, και η ανθρώπινη φύση υπολαμβάνει τη θεότητα: είναι η θεοποίηση της ανθρώπινης φύσης, αποτέλεσμα της ένωσης των δύο φύσεων στον Χριστό. Αλλά την ίδια στιγμή το έργο της αφομοίωσης της ανθρωπότητας στο σώμα του Χριστού δεν ολοκληρώνεται δυνάμει της Ενσάρκωσης μόνο, ή ακόμα από την Ανάσταση. Αυτό το έργο χρειάστηκε την αποστολή του Αγίου Πνεύματος, την Πεντηκοστή, η οποία ήταν η πραγμάτωση της εκκλησίας. Το Άγιο Πνεύμα, υπό μορφή πύρινων γλωσσών, επισκέφθηκε τον κόσμο και στάθηκε πάνω στους Αποστόλους. Η κοινότητα των δώδεκα Αποστόλων με προκαθημένη τη Θεοτόκο, αντιπροσωπεύει το σύνολο της ανθρωπότητας. Οι πύρινες γλώσσες παρέμειναν στον κόσμο και διαμόρφωσαν τον θησαυρό των δωρεών του Αγίου Πνεύματος που ενυπάρχουν στην Εκκλησία. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ορθόδοξη_Εσχατολογία_και_Σωτηριολογία"><span id=".CE.9F.CF.81.CE.B8.CF.8C.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.B7_.CE.95.CF.83.CF.87.CE.B1.CF.84.CE.BF.CE.BB.CE.BF.CE.B3.CE.AF.CE.B1_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CE.A3.CF.89.CF.84.CE.B7.CF.81.CE.B9.CE.BF.CE.BB.CE.BF.CE.B3.CE.AF.CE.B1"></span>Ορθόδοξη Εσχατολογία και Σωτηριολογία</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=5" title="Επεξεργασία ενότητας: Ορθόδοξη Εσχατολογία και Σωτηριολογία" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=5" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Ορθόδοξη Εσχατολογία και Σωτηριολογία"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Apse_mosaic_Hagia_Sophia_Virgin_and_Child.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Apse_mosaic_Hagia_Sophia_Virgin_and_Child.jpg/220px-Apse_mosaic_Hagia_Sophia_Virgin_and_Child.jpg" decoding="async" width="220" height="312" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Apse_mosaic_Hagia_Sophia_Virgin_and_Child.jpg/330px-Apse_mosaic_Hagia_Sophia_Virgin_and_Child.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Apse_mosaic_Hagia_Sophia_Virgin_and_Child.jpg/440px-Apse_mosaic_Hagia_Sophia_Virgin_and_Child.jpg 2x" data-file-width="2078" data-file-height="2948" /></a><figcaption>Η Θεοτόκος αποτελεί το βασικότερο ανθρώπινο πρόσωπο της ορθόδοξης θεολογίας, εμφανίζεται ως η διάμεσος μεταξύ Θεού και ανθρώπου, αιτία αναδημιουργίας του ανθρώπου και ανακαίνισης της κτίσης.</figcaption></figure> <p>Σύμφωνα με τη διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας η παρούσα ζωή είναι ο δρόμος που οδηγεί στην αιωνιότητα: <i>«η αγωνιζομένη Εκκλησία»</i> που μετασχηματίζεται σε <i>«θριαμβέυουσα Εκκλησία.»</i> Η <a href="/wiki/%CE%95%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1" title="Εσχατολογία">εσχατολογία</a> της Ορθοδοξίας δεν αφαιρεί την αξία της παρούσας ζωής, αλλά η αντίληψη της λαμβάνει μια νέα, ανώτερη αιτιολόγηση. Ο πρώιμος χριστιανισμός είναι μέτοχος ενός έντονου συναισθήματος του κοντινού και αναπόφευκτου τέλους. Εκείνη η προσδοκία του άμεσου τέλους εξαφανίζεται φυσικά κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Αυτή η ιδέα έχει αντικατασταθεί από την προσδοκία της γρήγορης λήξης της επίγειας ζωής διά του θανάτου και της δίκαιης ανταπόδοσης των πεπραγμένων. Συγχρόνως έχει αναπτυχθεί στον Χριστιανισμό, και ειδικότερα στον ορθόδοξο κόσμο, μία ιδιάζουσα ευλάβεια για τον θάνατο. Το νεκρό σώμα γίνεται αντιληπτό ως σπόρος της επερχόμενης ανάστασης (αναζωογόνησης), και το ίδιο το τελετουργικό του ενταφιασμού θεωρούμενο από ορισμένους αρχαίους συγγραφείς ως ένα μυστήριο, <a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B5%CF%85%CF%87%CE%AE" title="Προσευχή">προσευχή</a> για το νεκρό, εγκαθιστά μια σύνδεση μεταξύ αυτού και του άλλου κόσμου. </p><p>Η σωτηρία ξεκινά με τη <a href="/w/index.php?title=%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Μετάνοια (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Μετάνοια</a>, το <a href="/wiki/%CE%92%CE%AC%CF%80%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1" title="Βάπτισμα">Βάπτισμα</a> και τη λήψη των δωρεών του Αγίου Πνεύματος διά του <a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χρίσμα (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Χρίσματος</a>. Η Μετάνοια προϋποθέτει την αλλαγή της αντίληψης του ανθρώπου για τη ζωή του, την εγκατάλειψη του παλαιού τρόπου ζωής και την εισδοχή σε ένα νέο με άξονα τη διδασκαλία του Ιησού. Το Βάπτισμα σημαίνει τη νέκρωση του παλιού ανθρώπου και την αναγέννησή του απολαμβάνοντας την ενότητα με τον Χριστό. Και το να λάβει τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος συνίσταται στο να λάβει το Πνεύμα, το οποίο τον καθιστά ικανό να εισέλθει στη νέα εν Χριστώ ζωή, γαλουχούμενος μέσα στην Εκκλησία, ώστε να προσαρμοστεί στην εικόνα του Θεού. </p><p>Η σωτηρία απαιτεί πίστη στον Ιησού Χριστό. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να σωθούν μόνο από τις καλές πράξεις τους. Η σωτηρία είναι <i>«πίστη εργαζόμενη μέσω της αγάπης.»</i> Είναι μια συνεχής, ισόβια διαδικασία. Δεδομένη, από τη μία πλευρά, γιατί εκχωρήθηκε στο ανθρώπινο γένος μέσω του θανάτου και της Ανάστασης του Ιησού. Πρέπει όμως να κατακτηθεί γιατί ο πιστός «σώζεται» από την ενεργό συμμετοχή του μέσω της πίστης του στην ένωσή του με τον Χριστό διά του Αγίου Πνεύματος. </p><p>Ο τελευταίος στόχος του ορθόδοξου Χριστιανού είναι να επιτύχει τη <i>θέωση</i>, την ένωση με τον Θεό, βασικό χαρακτηριστικό κορυφαίων αγίων μορφών της Εκκλησίας. Αυτό εκφράζεται μερικές φορές με το απόφθεγμα: «Ο Θεός έγινε άνθρωπος ώστε να μπορέσει ο άνθρωπος να γίνει Θεός.» </p><p>Η δογματική τοποθέτηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας σχετικά με τη χιλιετία που αναφέρει η <a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%AC%CE%BB%CF%85%CF%88%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7" title="Αποκάλυψη του Ιωάννη">Αποκάλυψη του Ιωάννη</a> <a class="external text" href="https://el.wikisource.org/wiki/Αποκάλυψις_Ιωάννου#20">(20:1-6)</a> είναι <a href="/wiki/%CE%91%CF%87%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Αχιλιασμός">αχιλιαστική</a>. Ο <a href="/wiki/%CE%91%CF%87%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Αχιλιασμός">Αχιλιασμός</a> (νεώτερος όρος που επινοήθηκε για να χαρακτηρίσει αυτή τη διδασκαλία) διδάσκει ότι η Βασιλεία του Θεού δεν θα εδραιωθεί με φυσικό τρόπο στη γη μέσω κάποιας <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Χιλιασμός">χιλιετούς</a> επίγειας διακυβέρνησης, αλλά ότι: </p> <ul><li>ο <a href="/wiki/%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ιησούς Χριστός">Ιησούς Χριστός</a> είναι παρών βασιλεύοντας από τον ουρανό, καθισμένος «εκ δεξιών» του Πατρός</li> <li>ότι ο <a href="/wiki/%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Ιησούς Χριστός">Χριστός</a> είναι και θα παραμείνει με τη χριστιανική Εκκλησία μέχρι τη συντέλεια του κόσμου, όπως υποσχέθηκε κατά την <a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%88%CE%B7" title="Ανάληψη">Ανάληψη</a>,</li> <li>ότι η (συμβολική) χιλιετία έχει αρχίσει με την Πεντηκοστή, όπως φαίνεται από την επιστολή του αποστόλου Πέτρου, στην οποία χρησιμοποιείται η προφητεία του <a href="/w/index.php?title=%CE%99%CF%89%CE%AE%CE%BB&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ιωήλ (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ιωήλ</a> για τον ερχομό της βασιλείας, για να καταδειχθεί τι συνέβαινε,</li> <li>και ότι γι' αυτό, η χριστιανική Εκκλησία και η διάδοση του ευαγγελίου είναι η βασιλεία του Χριστού.</li></ul> <p>Πάντως κατά τους τέσσερις πρώτους αιώνες, ο <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Χιλιασμός">Χιλιασμός</a> ήταν διαδεδομένος σε Ανατολή και Δύση, παρότι ο <a href="/wiki/%CE%99%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%BF_%CE%9C%CE%AC%CF%81%CF%84%CF%85%CF%81%CE%B1%CF%82" title="Ιουστίνος ο Μάρτυρας">Ιουστίνος ο Μάρτυρας</a>, συζητώντας τις δικές του <a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Προχιλιασμός">προ-χιλιαστικές</a> απόψεις στο έργο του <i>Διάλογος με τον Εβραίο Τρύφωνα</i> στο κεφ. 110, παρατήρησε ότι αυτές δεν ήταν απαραίτητες στους Χριστιανούς: </p> <blockquote> <p>Παραδέχτηκα προηγουμένως ότι εγώ και πολλοί άλλοι είμαστε αυτής της γνώμης, και (πιστεύω) ότι κάτι τέτοιο θα λάβει χώρα, όπως βέβαια γνωρίζεις. Αλλά από την άλλη, σου κοινοποίησα ότι πολλοί που ανήκουν στην αγνή κι ευσεβή πίστη, και είναι αληθινοί Χριστιανοί, σκέφτονται αλλιώς.<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.newadvent.org/fathers/01283.htm">[1]</a> </p> </blockquote> <p>Αρκετές εκκλησιαστικές σύνοδοι αλλά και εξέχουσες φυσιογνωμίες του χριστιανικού χώρου, όπως ο <a href="/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B7%CF%82_%CE%BF_%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B5%CF%8D%CF%82" title="Κλήμης ο Αλεξανδρεύς">Κλήμης ο Αλεξανδρεύς</a>, ο <a href="/wiki/%CE%A9%CF%81%CE%B9%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B7%CF%82" title="Ωριγένης">Ωριγένης</a>, ο <a href="/wiki/%CE%95%CF%85%CF%83%CE%AD%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B9%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ευσέβιος της Καισαρείας">Ευσέβιος</a>, και ιδιαίτερα ο <a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82" class="mw-redirect" title="Αυγουστίνος">Αυγουστίνος</a>, κ.ά., ασχολήθηκαν με το χιλιασμό και την καταδίκη του. Τελικά ο Χιλιασμός καταδικάστηκε ως αίρεση τον 4ο αι. μ.Χ. από την Εκκλησία, η οποία στη <a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Σύνοδος της Νικαίας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Σύνοδο της Νικαίας</a> συμπεριέλαβε στο «<a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%BF_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%AF%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Σύμβολο της Πίστεως">Σύμβολο της Πίστεως</a>» τη φράση <span lang="grc" dir="ltr">«οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος»</span>, ώστε να αποκλείσει την ιδέα μιας βασιλείας του Θεού που θα διαρκούσε κυριολεκτικώς για 1000 χρόνια. Παρά την πίστη μερικών συγγραφέων στον <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Χιλιασμός">Χιλιασμό</a>, επρόκειτο για μια περιορισμένη μειοψηφία μέσα στη σχεδόν καθολική καταδίκη του δόγματος αυτού. (Βλ. και λήμμα <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Χιλιασμός">Χιλιασμός</a>). </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Αιρέσεις"><span id=".CE.91.CE.B9.CF.81.CE.AD.CF.83.CE.B5.CE.B9.CF.82"></span>Αιρέσεις</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=6" title="Επεξεργασία ενότητας: Αιρέσεις" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=6" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Αιρέσεις"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Σύμφωνα με την Ορθόδοξη διδασκαλία, <a href="/wiki/%CE%91%CE%AF%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Αίρεση">αίρεση</a> είναι κάθε παρέκκλιση από την καθιερωμένη και επίσημη διδασκαλία του Χριστιανισμού από ένα ή και περισσότερα μέλη της Εκκλησίας. </p><p>Σύντομα μετά την ίδρυσή της Εκκλησίας, εμφανίστηκαν πολλά διαφορετικά δόγματα τα οποία αμφισβήτησαν την αυθεντικότητα διδασκαλιών σχετικά με την τριαδολογία, τη χριστολογία, τη σωτηριολογία και την εκκλησιολογία. Τέτοια δόγματα ήταν ή είναι ο <a href="/wiki/%CE%93%CE%BD%CF%89%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Γνωστικισμός">Γνωστικισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μοναρχιανισμός">Μοναρχιανισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Αρειανισμός">Αρειανισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Απολιναρισμός">Απολιναρισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%9D%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Νεστοριανισμός">Νεστοριανισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%B1%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μιαφυσιτισμός">Μιαφυσιτισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CF%86%CF%85%CF%83%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μονοφυσιτισμός">Μονοφυσιτισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Πελαγιανισμός">Πελαγιανισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μονοθελητισμός">Μονοθελητισμός</a>, ο <a href="/w/index.php?title=%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%B5%CE%BD%CE%B5%CF%81%CE%B3%CE%B7%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Μονοενεργητισμός (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Μονοενεργητισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Παυλικιανισμός">Παυλικιανισμός</a>, η <a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CF%87%CE%AF%CE%B1" title="Εικονομαχία">Εικονομαχία</a>, οι <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CE%B3%CF%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%B9" title="Βογόμιλοι">Βογόμιλοι</a>, ο <a href="/w/index.php?title=%CE%95%CE%B2%CE%B9%CF%89%CE%BD%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Εβιωνιτισμός (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Εβιωνιτισμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%87%CE%B1%CF%8A%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μανιχαϊσμός">Μανιχαϊσμός</a>, ο <a href="/wiki/%CE%A3%CE%B1%CE%B2%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" class="mw-redirect" title="Σαβελλιανισμός">Σαβελλιανισμός</a> κ.α. τα οποία οι Άγιοι πατέρες των Οικουμενικών Συνόδων θεώρησαν αιρετικούς τους οπαδούς αυτών των δογμάτων. </p><p>Η Ζ' Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας, που συνήλθε (Αλίαρτος 20-26.9.1995) υπό την προεδρία του τότε Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας (και μεταγενέστερα Αρχιεπισκόπου Αθηνών) κ. Ιερωνύμου, ασχολήθηκε με τις ποικίλες πνευματικές και κοσμοθεωριακές ομάδες και τάσεις, καθώς και με τις νεοφανείς αιρέσεις και παραθρησκευτικές ομάδες. Επίσης κατάρτισε έναν κατάλογο με πάνω από 420 σύγχρονες "σέκτες" και εξωχριστιανικές ομάδες οι οποίες είναι αιρετικές σύμφωνα με την Εκκλησία. <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20090103001613/http://users.hellasnet.gr/panelppv/aliartos.htm">[2]</a> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Πηγές_της_Ορθόδοξης_Χριστιανικής_πίστης:_Αγία_Γραφή_και_Ιερά_Παράδοση"><span id=".CE.A0.CE.B7.CE.B3.CE.AD.CF.82_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CF.8C.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.B7.CF.82_.CE.A7.CF.81.CE.B9.CF.83.CF.84.CE.B9.CE.B1.CE.BD.CE.B9.CE.BA.CE.AE.CF.82_.CF.80.CE.AF.CF.83.CF.84.CE.B7.CF.82:_.CE.91.CE.B3.CE.AF.CE.B1_.CE.93.CF.81.CE.B1.CF.86.CE.AE_.CE.BA.CE.B1.CE.B9_.CE.99.CE.B5.CF.81.CE.AC_.CE.A0.CE.B1.CF.81.CE.AC.CE.B4.CE.BF.CF.83.CE.B7"></span>Πηγές της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης: Αγία Γραφή και Ιερά Παράδοση</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=7" title="Επεξεργασία ενότητας: Πηγές της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης: Αγία Γραφή και Ιερά Παράδοση" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=7" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Πηγές της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης: Αγία Γραφή και Ιερά Παράδοση"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Η διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας προέρχεται από δύο πηγές: την <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%93%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AE" title="Αγία Γραφή">Αγία Γραφή</a> και την <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7" title="Ιερά Παράδοση">Ιερά Παράδοση</a>, μέσω της οποίας ερμηνεύεται η Αγία Γραφή. </p><p>Σε αντίθεση με τον <a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Προτεσταντισμός">Προτεσταντισμό</a>, που στηρίζεται γενικά μόνο στην Αγία Γραφή ως αποκλειστική και έσχατη δογματική αρχή (<i>sola scriptura</i>) η Ορθοδοξία βασίζεται στην Ιερά Παράδοση, ένα ευρύ όρο που περιλαμβάνει τη Βίβλο, τα διατάγματα των επτά Οικουμενικών Συνόδων, τα κείμενα των Πατέρων της Εκκλησίας, καθώς επίσης τους ιερούς κανόνες των τοπικών Συνόδων, τα λειτουργικά κείμενα και άλλες πρωτοχριστιανικές ή νεότερες πηγές. Η πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Παράδοση στηρίζεται στο λόγο του Παύλου: «<span lang="grc" dir="ltr">Ἄρα οὖν, ἀδελφοί, στήκετε, καὶ κρατεῖτε τὰς παραδόσεις ἃς ἐδιδάχθητε εἴτε διὰ λόγου εἴτε δι' ἐπιστολῆς ἡμῶν.</span>» <small>Β’Θεσ.2.15</small>. Η Ορθόδοξη Εκκλησία πιστεύει ότι το Άγιο Πνεύμα εργάζεται μέσα στην ιστορία προκειμένου να αποκαλύψει την αλήθεια στα μέλη της Εκκλησίας, αναδεικνύοντας τη δογματική ορθότητα έναντι της πλάνης. </p><p>Όσον αφορά την Αγία Γραφή η Ορθοδοξία αποδέχεται ως ορθή ερμηνεία αυτή στην οποία υπάρχει συμφωνία των εκκλησιαστικών Πατέρων. Εδώ υφίσταται μία νοητή γραμμή, που ξεκινά από την Αποστολική Παράδοση και Γραμματεία και εξελίσσεται μέσω των Πατέρων αρχαίων, νεότερων και σύγχρονων (για τους Ορθοδόξους το Άγιο Πνεύμα, ως ακατάπαυστα δρών μέσα στην Εκκλησία, προσφέρει συνεχώς αυθεντικούς και φωτισμένους ερμηνευτές). Εκείνοι που διαφώνησαν με την κοινή πατερική γραμμή δεν έγιναν αποδεκτοί ως αυθεντικοί «Πατέρες». Όλες οι θεολογικές έννοιες πρέπει να είναι σύμφωνες με αυτή τη γραμμή ερμηνείας. Ακόμη και εκείνοι που θεωρούνται γνήσιοι Πατέρες μπορούν να έχουν μερικές μη κοινά αποδεκτές θεολογικές απόψεις (θεολογούμενες), που δεν είναι, μολαταύτα, πραγματικά αιρετικές. Κατά συνέπεια ένας Ορθόδοξος Χριστιανός δεν είναι αναγκασμένος να συμφωνήσει με κάθε άποψη κάθε Πατέρα, αλλά μάλλον με τη γενική πατερική γραμμή, και έπειτα μόνο σχετικά με εκείνα τα θέματα για τα οποία η Εκκλησία έχει εκφέρει δογματικό λόγο. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Τα_Μυστήρια_της_Εκκλησίας"><span id=".CE.A4.CE.B1_.CE.9C.CF.85.CF.83.CF.84.CE.AE.CF.81.CE.B9.CE.B1_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1.CF.82"></span>Τα Μυστήρια της Εκκλησίας</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=8" title="Επεξεργασία ενότητας: Τα Μυστήρια της Εκκλησίας" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=8" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Τα Μυστήρια της Εκκλησίας"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote noprint">Κύριο λήμμα: <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ιερά Μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας">Ιερά Μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας</a></div> <p>Τα Ιερά Μυστήρια, οι αγιαστικές δηλαδή πράξεις, που σύμφωνα με την Ορθόδοξη θεολογία είναι ορατά σημεία μέσω των οποίων μεταδίδεται η αόρατη χάρη του Αγίου Πνεύματος, δεν έχουν συγκεκριμένο αριθμό. Από αυτά όμως, ως βασικότερα, ξεχωρίζουν επτά, χωρισμένα σε δύο ομάδες, οι οποίες υποδιαιρούνται σε δύο υποομάδες η κάθε μία. Η πρώτη ομάδα περιλαμβάνει τα υποχρεωτικά Μυστήρια, σε αυτά που ο άνθρωπος οφείλει να συμμετέχει ώστε να νοείται ως μέλος της Εκκλησίας. Τα Μυστήρια χωρίζονται σε επαναλαμβανόμενα και μη επαναλαμβανόμενα. </p> <ul><li><b>Υποχρεωτικά</b>:</li></ul> <dl><dd><i>Μη επαναλαμβανόμενα</i>: <ul><li><b>Βάπτισμα</b></li> <li><b>Χρίσμα</b></li></ul></dd></dl> <dl><dd><i>Επαναλαμβανόμενα</i>: <ul><li><b>Θεία Ευχαριστία</b></li> <li><b>Εξομολόγηση</b></li></ul></dd></dl> <ul><li><b>Προαιρετικά</b>:</li></ul> <dl><dd><i>Μη επαναλαμβανόμενα</i>: <ul><li><b>Ιερωσύνη</b></li></ul></dd></dl> <dl><dd><i>Επαναλαμβανόμενα</i>: <ul><li><b>Γάμος</b> (έως 3 φορές)</li> <li><b>Ευχέλαιο</b></li></ul></dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Ορθόδοξη_Λειτουργική"><span id=".CE.9F.CF.81.CE.B8.CF.8C.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.B7_.CE.9B.CE.B5.CE.B9.CF.84.CE.BF.CF.85.CF.81.CE.B3.CE.B9.CE.BA.CE.AE"></span>Ορθόδοξη Λειτουργική</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=9" title="Επεξεργασία ενότητας: Ορθόδοξη Λειτουργική" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=9" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Ορθόδοξη Λειτουργική"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Τα_Ιερά_Βιβλία"><span id=".CE.A4.CE.B1_.CE.99.CE.B5.CF.81.CE.AC_.CE.92.CE.B9.CE.B2.CE.BB.CE.AF.CE.B1"></span>Τα Ιερά Βιβλία</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=10" title="Επεξεργασία ενότητας: Τα Ιερά Βιβλία" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=10" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Τα Ιερά Βιβλία"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ol><li><b>Το Ευαγγέλιο. </b>Περιέχει περικοπές από τα 4 Ευαγγέλια (Ματθαίου, Μάρκου, Λουκά, Ιωάννου).</li> <li><b>Ο Απόστολος. </b>Περιέχει περικοπές από τις Πράξεις και από τις Επιστολές των Αποστόλων.</li> <li><b>Το Ωρολόγιο. </b>Περιέχει τις τακτικές ακολουθίες που τελούνται καθημερινά, τα απολυτίκια και κοντάκια όλου του έτους καθώς και άλλες περιστασιακές ακολουθίες.</li> <li><b>Τα 12 Μηναία. </b>Περιέχουν τους ύμνους των ακολουθιών του Εσπερινού και του Όρθρου όλων των ακίνητων εορτών.</li> <li><b>Το Τριώδιο. </b>Περιέχει τους ύμνους που ψάλλονται από την Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι το Μεγάλο Σάββατο.</li> <li><b>Το Πεντηκοστάριο. </b>Περιέχει τους ύμνους των ακολουθιών του Εσπερινού και του Όρθρου που τελούνται από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι την Κυριακή των Αγίων Πάντων.</li> <li><b>Η Παρακλητική. </b>Περιέχει τους ύμνους των ακολουθιών του Εσπερινού, του Μεσονυκτικού και του Όρθρου, για οκτώ εβδομάδες, μία για κάθε ήχο της Βυζαντινής Μουσικής.</li> <li><b>Το Ψαλτήριο. </b>Περιέχει τους 150 ψαλμούς του Δαυίδ και τις 9 ωδές της ακολουθίας του Όρθρου.</li> <li><b>Το Ευχολόγιο. </b>Περιέχει περιστασιακές ευχές, δεήσεις και τελετουργικές ακολουθίες.</li> <li><b>Το Τυπικό. </b>Περιέχει σαφείς οδηγίες για την τάξη με την οποία πρέπει να γίνονται οι ιερές ακολουθίες.</li></ol> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Τα_Ιερά_Σκεύη"><span id=".CE.A4.CE.B1_.CE.99.CE.B5.CF.81.CE.AC_.CE.A3.CE.BA.CE.B5.CF.8D.CE.B7"></span>Τα Ιερά Σκεύη</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=11" title="Επεξεργασία ενότητας: Τα Ιερά Σκεύη" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=11" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Τα Ιερά Σκεύη"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Despoineta_-_Gold-thread_embroidered_and_inscribed_epitaphios_-_Google_Art_Project.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Despoineta_-_Gold-thread_embroidered_and_inscribed_epitaphios_-_Google_Art_Project.jpg/220px-Despoineta_-_Gold-thread_embroidered_and_inscribed_epitaphios_-_Google_Art_Project.jpg" decoding="async" width="220" height="170" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Despoineta_-_Gold-thread_embroidered_and_inscribed_epitaphios_-_Google_Art_Project.jpg/330px-Despoineta_-_Gold-thread_embroidered_and_inscribed_epitaphios_-_Google_Art_Project.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3b/Despoineta_-_Gold-thread_embroidered_and_inscribed_epitaphios_-_Google_Art_Project.jpg/440px-Despoineta_-_Gold-thread_embroidered_and_inscribed_epitaphios_-_Google_Art_Project.jpg 2x" data-file-width="5078" data-file-height="3935" /></a><figcaption>Κειμήλια <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC%CF%84%CE%B5%CF%82" title="Μικρασιάτες">Μικρασιατών</a>: Κεντητός Επιτάφιος του 17ου αιώνα, της ελληνικής κοινότητας στην Άγκυρα της Μικράς Ασίας (Μουσείο Μπενάκη).</figcaption></figure> <ul><li>1. <b>Το Άγιο Ποτήριον</b>. Χρυσό ή ασημένιο και πλούσια διακοσμημένο ποτήρι, μέσα από τον οποία γίνεται η Θεία Κοινωνία – Μετάληψη.</li> <li>2. <b>Ο Άγιος Δίσκος</b>. Επάνω στον οποίο ο Ιερέας μεταφέρει τον άγιο Άρτο από την Προσκομιδή στην Αγία Τράπεζα.</li> <li>3. <b>Ο Αστερίσκος</b>. Κυρτός χρυσός ή ασημένιος σταυρός που τοποθετείται επάνω στον Άγιο Δίσκο.</li> <li>4. <b>Η Λόγχη</b>. Μικρό μαχαίρι σε σχήμα λόγχης, με το οποίο κόβεται το πρόσφορο. Συμβολίζει τη λόγχη που κέντησε το πλευρό του Εσταυρωμένου Χριστού.</li> <li>5. <b>Η Λαβίδα</b>. Το κουταλάκι με το οποίο γίνεται η Θεία Κοινωνία.</li> <li>6. <b>Ο Αέρας</b>. Τετράγωνο μεταξωτό και χρυσοκέντητο κάλυμμα, με το οποίο σκεπάζονται τα Τίμια Δώρα.</li> <li>7. <b>Ο Σπόγγος</b>. Χρησιμοποιείται από τον Ιερέα για το καθάρισμα του Αγίου Δίσκου. Συμβολίζει τον σπόγγο με τον οποίο ο Ρωμαίος στρατιώτης πότισε τον Εσταυρωμένο Χριστό νερό και ξύδι.</li> <li>8. <b>Το Ζέον</b>. Μικρό δοχείο μέσα στο οποίο ζεσταίνεται το νερό που χύνεται στο Άγιο Ποτήριο.</li> <li>9. <b>Το Θυμιατήριο</b>. Μετάλλινο δοχείο, κρεμασμένο από τέσσερις αλυσίδες, που κάθε μία τους έχει κατά διαστήματα τρία κουδουνάκια. Μέσα σ’ αυτό καίγεται το θυμίαμα.</li> <li>10. <b>Το Μυροδοχείο</b>. Ασημένιο ή γυάλινο μικρό δοχείο, που περιέχει το Άγιο Μύρο με το οποίο μυρώνουν τα βρέφη.</li> <li>11. <b>Τα Εξαπτέρυγα</b>. Στρογγυλές ανάγλυφες εικόνες από ξύλο ή μέταλλο επιχρυσωμένο ή επαργυρωμένο. Έχουν γύρω – γύρω έξι πτέρυγες και συμβολίζουν τους αγγέλους. Φέρονται πάνω σε ψηλά κοντάρια.</li> <li>12. <b>Οι Ιερές Σημαίες ή τα Λάβαρα</b>. Από βαρύτιμο ύφασμα με εικόνες, ζωγραφιστές ή κεντημένες. Στις εκκλησιαστικές πομπές προπορεύονται, μαζί με τα Εξαπτέρυγα, τον Τίμιο Σταυρό και τις Άγιες Εικόνες.</li> <li>13. <b>Ο Επιτάφιος</b>. Μεταξωτό παραλληλόγραμμο ύφασμα με κρόσσια, επάνω στο οποίο είναι κεντημένη ή ζωγραφισμένη η σκηνή της ταφής του Κυρίου.</li> <li>14. <b>Η Κολυμβήθρα</b>. Μεγάλο χάλκινο δοχείο, μέσα στο οποίο γίνεται η Βάπτιση.</li> <li>15. <strong>Ο Τίμιος Σταυρός.</strong> Ανάγλυφη παράσταση του Εσταυρωμένου από ξύλο ή μέταλλο επιχρυσωμένο ή επαργυρωμένο. Φέρεται πάνω σε ψηλό κοντάρι και συνοδεύεται από τα Εξαπτέρυγα.</li></ul> <p>Στα Ιερά Σκεύη συγκαταλέγονται και τα Εικονίσματα, τα Κανδήλια, οι Πολυέλαιοι, οι Καμπάνες κ.λπ. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Τα_Ιερά_Άμφια"><span id=".CE.A4.CE.B1_.CE.99.CE.B5.CF.81.CE.AC_.CE.86.CE.BC.CF.86.CE.B9.CE.B1"></span>Τα Ιερά Άμφια</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=12" title="Επεξεργασία ενότητας: Τα Ιερά Άμφια" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=12" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Τα Ιερά Άμφια"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>A. Επισκοπικά Άμφια:</li></ul> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC,_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B8.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%2C_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B8.jpg/220px-%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%2C_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B8.jpg" decoding="async" width="220" height="293" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%2C_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B8.jpg/330px-%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%2C_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B8.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/38/%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%2C_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B8.jpg/440px-%D0%A1%D0%B2%D1%8F%D1%89%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D1%83%D1%87%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BA_%D0%A5%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BC%2C_%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D1%82_%D0%94%D1%80%D0%B0%D0%BC%D1%8B_%D0%B8_%D0%97%D0%B8%D1%85%D0%BD%D0%B8.jpg 2x" data-file-width="1200" data-file-height="1600" /></a><figcaption>Ο <a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BC%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%82" title="Χρυσόστομος Σμύρνης">Άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης</a> φορώντας τα επισκοπικά άμφια.</figcaption></figure> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Macedonian_Museums-111-Ekklesiastiko_Dramas-491.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Macedonian_Museums-111-Ekklesiastiko_Dramas-491.jpg/220px-Macedonian_Museums-111-Ekklesiastiko_Dramas-491.jpg" decoding="async" width="220" height="374" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Macedonian_Museums-111-Ekklesiastiko_Dramas-491.jpg/330px-Macedonian_Museums-111-Ekklesiastiko_Dramas-491.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/Macedonian_Museums-111-Ekklesiastiko_Dramas-491.jpg/440px-Macedonian_Museums-111-Ekklesiastiko_Dramas-491.jpg 2x" data-file-width="470" data-file-height="800" /></a><figcaption>Τα επισκοπικά άμφια του <a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BC%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%82" title="Χρυσόστομος Σμύρνης">Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης</a> (Μουσείο Εκκλησιαστικής Τέχνης Δράμας).</figcaption></figure> <dl><dd>A.1. <b>Το στιχάριο</b>. Εσωτερικό φόρεμα με στενά μανίκια και μακρύ ως τα πόδια.</dd> <dd>A.2. <b>Τα επιμάνικα</b>. Στενά χρυσοκέντητα μανικέτια που προσαρμόζονται στην άκρη των μανικιών του στιχαρίου.</dd> <dd>A.3. <b>Το επιτραχήλιο (πετραχήλι)</b>. Στενόμακρο χρυσοποίκιλτο ύφασμα που φοριέται γύρω από τον λαιμό και φτάνει ως τα πόδια.</dd> <dd>A.4. <b>Η ζώνη</b>. Χρυσοκέντητη ή ασημοκέντητη ζώνη, που φοριέται στη μέση, πάνω από το στιχάριο.</dd> <dd>A.5. <b>Ο σάκκος</b>. Ευρύχωρο χρυσοκέντητο άμφιο με κοντά μανίκια και μακρύ ως τα γόνατα.</dd> <dd>A.6. <b>Το ωμοφόριον</b>. Μακρόστενο βαρύτιμο ύφασμα με χρυσοκέντητους ή ασημοκέντητους σταυρούς που φοριέται επάνω στους ώμους.</dd> <dd>A.7. <b>Η μίτρα</b>. Μεγαλοπρεπές κάλυμμα της κεφαλής από βελούδο, κεντημένο με χρυσάφι και ασήμι και διακοσμημένο με τις εικόνες των τεσσάρων Ευαγγελιστών και με πολύτιμους λίθους.</dd> <dd>A.8. <b>Ο σταυρός και το εγκόλπιο</b> (Με εικόνα του Χριστού ή της Παναγίας). Είναι ολόχρυσα, στολισμένα με πολύτιμους λίθους και κρέμονται με χρυσή αλυσίδα ως το στήθος.</dd> <dd>A.9. <b>Το επιγονάτιο</b>. Ύφασμα σε σχήμα ρόμβου, με κρόσσια και κεντημένο με σταυρούς. Κρέμεται από τη ζώνη και φθάνει ως το δεξί γόνατο.</dd> <dd>A.10. <b>Η ποιμαντορική ράβδος (πατερίτσα)</b>. Ψηλή ράβδος από πολύτιμο μέταλλο, σύμβολο της αρχιερατικής εξουσίας. Στην κορυφή έχει δύο αντιμέτωπες κεφαλές φιδιών με τον σταυρό στη μέση.</dd> <dd>A.11. <b>Το επανωκαλύμμαυχο</b>. Μαύρο λεπτό ύφασμα που φορεί ο επίσκοπος πάνω από το καλυμμαύχι του.</dd></dl> <ul><li>B. Άμφια Ιερέως:</li></ul> <dl><dd>B.1. <b>Στιχάριο</b>.</dd> <dd>B.2. <b>Ζώνη</b></dd> <dd>B.3. <b>Επιμάνικα</b></dd> <dd>B.4. <b>Επιτραχήλιο</b> (σε όχι τόσο βαρύτιμη κατασκευή, όπως τα επισκοπικά)</dd> <dd>B.5. <b>Επιγονάτιο</b> [μόνο οι Ιερείς που έχουν τον τίτλο του οικονόμου]</dd> <dd>B.6. <b>Το φαιλόνιο</b>. Είναι εξωτερικό άμφιο, σαν παλτό χωρίς μανίκια. Φθάνει ως τα πόδια, είναι μπροστά ανοιχτό από τη μέση ως κάτω και στο επάνω μέρος έχει άνοιγμα για να περνάει το κεφάλι. Είναι από πολύχρωμο μεταξωτό ύφασμα με σταυρούς και χρυσά σιρίτια.</dd> <dd>Β.7. <b>Το επανωκαλύμμαυχο</b>. Μαύρο λεπτό ύφασμα που φορεί ο άγαμος πρεσβύτερος πάνω από το καλυμμαύχι του.</dd></dl> <ul><li>Γ. Άμφια του Διακόνου:</li></ul> <dl><dd>Γ.1. <b>Στιχάριο</b>.</dd> <dd>Γ.2. <b>Το οράριο</b>. Στενό και μακρύ ύφασμα, στολισμένο με σταυρούς και με κρόσσια.</dd> <dd>Γ.3. <b>Το επανωκαλύμμαυχο</b>. Μαύρο λεπτό ύφασμα που φορεί ο άγαμος διάκονος πάνω από το καλυμμαύχι του.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Η_Ιστορία_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας"><span id=".CE.97_.CE.99.CF.83.CF.84.CE.BF.CF.81.CE.AF.CE.B1_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CF.8C.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.B7.CF.82_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1.CF.82"></span>Η Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=13" title="Επεξεργασία ενότητας: Η Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=13" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Η Ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Gold_solidus,_Byzantine,_Justinian_II,_685-695.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Gold_solidus%2C_Byzantine%2C_Justinian_II%2C_685-695.jpg/220px-Gold_solidus%2C_Byzantine%2C_Justinian_II%2C_685-695.jpg" decoding="async" width="220" height="104" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Gold_solidus%2C_Byzantine%2C_Justinian_II%2C_685-695.jpg/330px-Gold_solidus%2C_Byzantine%2C_Justinian_II%2C_685-695.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/25/Gold_solidus%2C_Byzantine%2C_Justinian_II%2C_685-695.jpg/440px-Gold_solidus%2C_Byzantine%2C_Justinian_II%2C_685-695.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="379" /></a><figcaption>Σόλιδος του <a href="/wiki/%CE%99%CE%BF%CF%85%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82_%CE%92%C2%B4" title="Ιουστινιανός Β´">Ιουστινιανού Β´</a>, με απεικόνιση του <a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CF%8C%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Χριστός Παντοκράτορας">Χριστού Παντοκράτορα</a>.</figcaption></figure> <p>Ο Χριστιανισμός διαδόθηκε αρχικά στο ελληνόφωνο ανατολικό τμήμα της <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία">Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας</a>. Ο <a href="/wiki/%CE%91%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%8D%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Απόστολος Παύλος">Παύλος</a> και οι άλλοι Απόστολοι ταξίδεψαν σε όλη την Αυτοκρατορία, ιδρύοντας Εκκλησίες σε σημαντικές πόλεις, με τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες να εμφανίζονται στην <a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%8C%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%B1" title="Αντιόχεια">Αντιόχεια</a>, την <a href="/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1" title="Αλεξάνδρεια">Αλεξάνδρεια</a> και την <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%AE%CE%BC" title="Ιερουσαλήμ">Ιερουσαλήμ</a>, και έπειτα στα δύο πολιτικά κέντρα, αυτά της <a href="/wiki/%CE%A1%CF%8E%CE%BC%CE%B7" title="Ρώμη">Ρώμης</a> και της <a href="/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7" title="Κωνσταντινούπολη">Νέας Ρώμης - Κωνσταντινούπολης</a>. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Agia-sofia.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Agia-sofia.jpg/220px-Agia-sofia.jpg" decoding="async" width="220" height="137" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Agia-sofia.jpg/330px-Agia-sofia.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8f/Agia-sofia.jpg/440px-Agia-sofia.jpg 2x" data-file-width="517" data-file-height="323" /></a><figcaption>Η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία της του Θεού Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη απετέλεσε κέντρο της Ορθοδοξίας καθ' όλη τη διάρκεια της Χριστιανικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.</figcaption></figure> <p>Η ορθόδοξη πίστη για την καθιέρωση αποστολικής διαδοχής διαδραμάτισε βασικό ρόλο στην άποψη της Εκκλησίας για το καθήκον της ως συνεχιστή της παράδοσης αυτής και υπερασπιστή της χριστιανικής κοινότητας. Οι συστηματικοί διωγμοί των Χριστιανών σταμάτησαν το <a href="/wiki/313" title="313">313</a> όταν ο <a href="/wiki/%CE%9C%CE%AD%CE%B3%CE%B1%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82" title="Μέγας Κωνσταντίνος">Μέγας Κωνσταντίνος</a> εξέδωσε το <a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CF%84%CE%B1%CE%B3%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%9C%CE%B5%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CE%AC%CE%BD%CF%89%CE%BD" title="Διάταγμα των Μεδιολάνων">Διάταγμα των Μεδιολάνων</a>. Από εδώ και πέρα, ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας άσκησε σε διάφορους βαθμούς την επιρροή του μέσα στην Εκκλησία. Αυτό περιλάμβανε τη σύγκληση Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων για την επίλυση θεολογικών διαφορών και την καθιέρωση του δόγματος της Εκκλησίας. Μερικές φορές Πατριάρχες (ιδιαίτερα της Κωνσταντινούπολης) καθαιρέθηκαν από Αυτοκράτορες, ιδιαίτερα όταν οι δεύτεροι συντάχθηκαν με τους εικονοκλάστες κατά τις εικονομαχικές έριδες του όγδοου και ένατου αιώνα. </p><p>Οι <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%B9" title="Οικουμενικές Σύνοδοι">Οικουμενικές Σύνοδοι</a>, που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ του <a href="/wiki/325" title="325">325</a> και του <a href="/wiki/787" title="787">787</a> μ.Χ., απέδωσαν για τους Ορθοδόξους την οριστική ερμηνεία του χριστιανικού δόγματος. </p><p>Ο Ορθόδοξος χριστιανικός πολιτισμός έφθασε στη χρυσή εποχή του κατά την περίοδο της ακμής της <a href="/wiki/%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Βυζαντινή Αυτοκρατορία">Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας</a> και συνέχισε να ακμάζει στη <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσία">Ρωσία</a>, μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Πολυάριθμες αυτοκέφαλες Εκκλησίες δημιουργήθηκαν στην <a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7" title="Ανατολική Ευρώπη">Ανατολική Ευρώπη</a> και τις σλαβικές χώρες. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Η_Εκκλησία_των_Επτά_Οικουμενικών_Συνόδων"><span id=".CE.97_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1_.CF.84.CF.89.CE.BD_.CE.95.CF.80.CF.84.CE.AC_.CE.9F.CE.B9.CE.BA.CE.BF.CF.85.CE.BC.CE.B5.CE.BD.CE.B9.CE.BA.CF.8E.CE.BD_.CE.A3.CF.85.CE.BD.CF.8C.CE.B4.CF.89.CE.BD"></span>Η Εκκλησία των Επτά Οικουμενικών Συνόδων</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=14" title="Επεξεργασία ενότητας: Η Εκκλησία των Επτά Οικουμενικών Συνόδων" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=14" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Η Εκκλησία των Επτά Οικουμενικών Συνόδων"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote noprint">Κύριο λήμμα: <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%B9" title="Οικουμενικές Σύνοδοι">Οικουμενικές Σύνοδοι</a></div> <p>Ο Μέγας Κωνσταντίνος συγκάλεσε την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Χριστιανικής Εκκλησίας στη <a href="/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%B8%CF%85%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Νίκαια Βιθυνίας">Νίκαια</a> της <a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%B8%CF%85%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Βιθυνία">Βιθυνίας</a> το <a href="/wiki/325" title="325">325</a>. Εάν η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επρόκειτο να γίνει μια χριστιανική αυτοκρατορία, ο Κωνσταντίνος επιθυμούσε να βασίζεται ακλόνητα στην ορθόδοξη πίστη και ήταν ευθύνη της Συνόδου της Νίκαιας να διαμορφώσει το περιεχόμενο αυτής της πίστης. Τίποτα δε θα μπορούσε να απεικονίσει ακριβέστερα τη νέα σχέση μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας από τα εξωτερικά χαρακτηριστικά αυτής της Συνόδου, στην οποία προήδρευσε ο Αυτοκράτορας. Η εν Νικαία ήταν η πρώτη των επτά Οικουμενικών Συνόδων, που και αυτές, όπως και η πόλη του Κωνσταντίνου, κατέχουν κεντρική θέση στην ιστορία της Ορθοδοξίας. </p><p>Η ζωή της Εκκλησίας κατά την πρωτοβυζαντινή και μέση βυζαντινή περίοδο κυριαρχείται από τις επτά Οικουμενικές Συνόδους. Αυτές οι Σύνοδοι εκπλήρωσαν ένα διπλό στόχο. Κατ' αρχήν, ξεκαθάρισαν και διευθέτησαν την ορατή οργάνωση της Εκκλησίας, θεσμοθετώντας την <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1" title="Πενταρχία">Πενταρχία</a> των παλαίφατων <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF" title="Πατριαρχείο">Πατριαρχείων</a> και αποδίδοντάς τους τη θεσμική τους θέση. Αφετέρου καθόρισαν μια για πάντα τη διδασκαλία της Εκκλησίας επάνω στα θεμελιώδη δόγματα της χριστιανικής πίστης — <a href="/w/index.php?title=%CE%A4%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%B4%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Τριαδολογία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Τριαδολογία</a> και <a href="/w/index.php?title=%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Χριστολογία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Χριστολογία</a>. Όλοι οι Χριστιανοί συμφωνούν στην εκτίμηση αυτών των εννοιών ως <i>«μυστηρίων»</i> που βρίσκονται πέρα από τις ανθρώπινες δυνατότητες έκφρασης και κατανόησης. Οι επίσκοποι, όταν συνέταξαν τους κανόνες των Συνόδων, δεν φαντάζονταν ότι είχαν εξηγήσει το μυστήριο, επιδίωξαν μόνο να αποκλείσουν ορισμένους λαθεμένους τρόπους εξήγησής του. Για να αποτρέψουν τους πιστούς από την παρέκκλιση στην πλάνη και την <a href="/wiki/%CE%91%CE%AF%CF%81%CE%B5%CF%83%CE%B7" title="Αίρεση">αίρεση</a>, προστάτεψαν απαγορευτικά τα μυστήρια. </p><p>Οι συνομιλίες κατά τη διάρκεια των Συνόδων, ακόμα και όταν εμφανίζονται πολύ θεωρητικές και απόμακρες, εμπνέονταν από έναν πολύ πρακτικό σκοπό: τη σωτηρία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος, κατά τη διδασκαλία της Καινής Διαθήκης, χωρίζεται από τον Θεό εξ αιτίας της αμαρτίας, και δεν μπορεί μέσω των δικών του προσπαθειών να υπερκεράσει το εμπόδιο του χωρισμού, που η αμαρτωλότητά του έχει δημιουργήσει. Ο Θεός επομένως λαμβάνει την πρωτοβουλία: Γίνεται άνθρωπος και ανασταίνεται από τους νεκρούς, απαλλάσσοντας με αυτόν τον τρόπο την ανθρωπότητα από τη δουλεία της αμαρτίας και του θανάτου. Αυτό είναι το κεντρικό μήνυμα της χριστιανικής πίστης, και αυτό το μήνυμα της απολύτρωσης οι Σύνοδοι προσπάθησαν να προστατέψουν. Οι αιρέσεις ήταν επικίνδυνες και όφειλαν να καταδικαστούν, επειδή έφθειραν τη διδασκαλία της Καινής Διαθήκης, εγείροντας μία ερκάνη μεταξύ Θεού και ανθρώπου, και καθιστώντας έτσι αδύνατο για τον άνθρωπο να επιτύχει τη σωτηρία. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Εικονομαχικές_έριδες"><span id=".CE.95.CE.B9.CE.BA.CE.BF.CE.BD.CE.BF.CE.BC.CE.B1.CF.87.CE.B9.CE.BA.CE.AD.CF.82_.CE.AD.CF.81.CE.B9.CE.B4.CE.B5.CF.82"></span>Εικονομαχικές έριδες</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=15" title="Επεξεργασία ενότητας: Εικονομαχικές έριδες" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=15" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Εικονομαχικές έριδες"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Αντικείμενο της μεγαλύτερης θρησκευτικής διαμάχης σε όλη τη διάρκεια της βυζαντινής ιστορίας υπήρξε η απόδοση τιμής προς τις ιερές εικόνες, εικόνες του Χριστού, της Θεοτόκου και των Αγίων, που βρίσκονταν στις εκκλησίες και σε ιδιωτικούς οίκους. Οι εικονοκλάστες ή εικονομάχοι αντιτίθεντο σε οποιαδήποτε μορφή θρησκευτικής τέχνης απεικόνιζε ανθρώπινα όντα ή τον Θεό και απαιτούσαν την καταστροφή των εικόνων. Η αντίπαλη παράταξη των εικονολατρών υπεράσπιζε σθεναρά τη θέση των εικόνων στη ζωή της Εκκλησίας. Η διαμάχη δεν ήταν απλά μια σύγκρουση δύο διάφορων αντιλήψεων της χριστιανικής τέχνης αλλά και μία ευρύτερη αντίθεση σχετικά με την ανθρώπινη φύση του Ιησού και το νόημα της λύτρωσης του ανθρώπινου γένους. </p> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Triumph_of_Orthodoxy.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Triumph_of_Orthodoxy.jpg/220px-Triumph_of_Orthodoxy.jpg" decoding="async" width="220" height="279" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e4/Triumph_of_Orthodoxy.jpg/330px-Triumph_of_Orthodoxy.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e4/Triumph_of_Orthodoxy.jpg 2x" data-file-width="400" data-file-height="507" /></a><figcaption>Η Κυριακή της Ορθοδοξίας ως θέμα της λαϊκής βυζαντινής εικονογραφίας.</figcaption></figure> <p>Οι εικονοκλάστες πιθανότατα επηρεάστηκαν από <a href="/wiki/%CE%95%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CE%B9" title="Εβραίοι">εβραϊκές</a> και <a href="/wiki/%CE%99%CF%83%CE%BB%CE%AC%CE%BC" title="Ισλάμ">μουσουλμανικές</a> αντιλήψεις για τη θρησκευτική απεικόνιση (επειδή είναι ανεικονικές θρησκείες, δηλαδή απαγορεύουν τη θρησκευτική απεικόνιση), και είναι χαρακτηριστικό ότι τρία έτη πριν το πρώτο ξέσπασμα της εικονομαχίας στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ο μουσουλμάνος χαλίφης Γιεζίντ διέταξε την αφαίρεση όλων των εικόνων από την επικράτειά του. Αλλά η εικονομαχία δεν εισήχθη απλά από το εξωτερικό. Μέσα στον χριστιανισμό υπήρχε πάντα μια ακραία συντηρητική προοπτική, η οποία καταδίκαζε τις εικόνες επειδή διέκρινε σε αυτές μία λανθάνουσα ειδωλολατρία. Όταν οι αυτοκράτορες της δυναστείας των <a href="/wiki/%CE%94%CF%85%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CE%99%CF%83%CE%B1%CF%8D%CF%81%CF%89%CE%BD" class="mw-redirect" title="Δυναστεία Ισαύρων">Ισαύρων</a> επιτέθηκαν στις εικόνες, βρήκαν αφθονία πηγών υποστήριξης εντός της εκκλησιαστικής γραμματείας. Χαρακτηριστική αυτής της συντηρητικής άποψης είναι η δράση του Αγίου Επιφανίου Σαλαμίνος (<a href="/wiki/315" title="315">315</a> - <a href="/wiki/403" title="403">403</a>), ο οποίος, όταν ανακάλυψε ένα ύφασμα με τη μορφή του Χριστού στην εκκλησία ενός χωριού της <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%B7_(%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%AE)" class="mw-redirect" title="Παλαιστίνη (ιστορική περιοχή)">Παλαιστίνης</a>, αγανακτισμένος το έσκισε. Αυτή η αντίληψη ήταν πάντα ισχυρή στη <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%AC_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Μικρά Ασία">Μικρά Ασία</a> και μερικοί υποστηρίζουν πως η απόρριψη των εικόνων ήταν μία ασιατική αντίδραση στο ελληνικό πνεύμα. Αλλά δύσκολα γίνεται αποδεκτή μια τέτοια άποψη. Περισσότερο τείνει να αντιμετωπιστεί ως ένα ρήγμα μέσα στην ελληνική παράδοση. </p><p>Οι εικονομαχικές έριδες, που διήρκεσαν περίπου 120 χρόνια χωρίζονται σε δύο φάσεις. Η πρώτη περίοδος ξεκινά το <a href="/wiki/726" title="726">726</a> όταν ο Αυτοκράτορας <a href="/wiki/%CE%9B%CE%AD%CF%89%CE%BD_%CE%93%27" class="mw-redirect" title="Λέων Γ'">Λέων Γ’</a> άρχισε την επίθεσή του ενάντια στις εικόνες, και τελείωσε το <a href="/wiki/780" title="780">780</a> όταν η Αυτοκράτειρα <a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CF%81%CE%AE%CE%BD%CE%B7_%CE%B7_%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%B1" title="Ειρήνη η Αθηναία">Ειρήνη η Αθηναία</a> ανέστειλε τη δίωξη. Η θέσεις των εικονολατρών υποστηρίχτηκαν από την έβδομη <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%B9" title="Οικουμενικές Σύνοδοι">Οικουμενική Σύνοδο</a> το <a href="/wiki/787" title="787">787</a>, η οποία έλαβε χώρα στη <a href="/wiki/%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%B8%CF%85%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Νίκαια Βιθυνίας">Νίκαια</a> της <a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%B8%CF%85%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Βιθυνία">Βιθυνίας</a>. Η Σύνοδος διακήρυξε την απόδοση τιμής στο εικονιζόμενο πρόσωπο και τη διατήρηση των εικόνων με την περιβολή του ίδιου σεβασμού που απονέμονταν στο Ευαγγέλιο και τον Σταυρό. Μια νέα επίθεση στις εικόνες άρχισε από τον Αυτοκράτορα <a href="/wiki/%CE%9B%CE%AD%CF%89%CE%BD_%CE%95%27" class="mw-redirect" title="Λέων Ε'">Λέοντα Ε'</a> τον Αρμένιο στα <a href="/wiki/815" title="815">815</a> και συνεχίστηκε μέχρι τα <a href="/wiki/843" title="843">843</a> όταν επανεγκαταστάθηκαν οι εικόνες, αυτή τη φορά οριστικά, από μια άλλη Αυτοκράτειρα, τη <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CE%B4%CF%8E%CF%81%CE%B1" class="mw-disambig" title="Αγία Θεοδώρα">Θεοδώρα</a>. Η τελική ύψωση των ιερών εικόνων το 843 είναι γνωστή ως θρίαμβος της Ορθοδοξίας, και τιμάται την <a href="/wiki/%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Κυριακή της Ορθοδοξίας">Κυριακή της Ορθοδοξίας</a>, την πρώτη Κυριακή της <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7_%CE%A4%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AE" title="Μεγάλη Τεσσαρακοστή">Μεγάλης Τεσσαρακοστής</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ο_εκχριστιανισμός_των_Σλάβων"><span id=".CE.9F_.CE.B5.CE.BA.CF.87.CF.81.CE.B9.CF.83.CF.84.CE.B9.CE.B1.CE.BD.CE.B9.CF.83.CE.BC.CF.8C.CF.82_.CF.84.CF.89.CE.BD_.CE.A3.CE.BB.CE.AC.CE.B2.CF.89.CE.BD"></span>Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=16" title="Επεξεργασία ενότητας: Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=16" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Ο εκχριστιανισμός των Σλάβων"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-left" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:KyrilMethod.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/KyrilMethod.jpg/200px-KyrilMethod.jpg" decoding="async" width="200" height="297" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/32/KyrilMethod.jpg/300px-KyrilMethod.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/32/KyrilMethod.jpg 2x" data-file-width="390" data-file-height="580" /></a><figcaption>Οι Θεσσαλονικείς αυτάδελφοι <a href="/wiki/%CE%99%CF%83%CE%B1%CF%80%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Ισαπόστολος">Ισαπόστολοι</a> Κύριλλος και Μεθόδιος με την επινόηση του γλαγολιτικού αλφαβήτου έγιναν αίτιοι της απαρχής της ευρύτερης σλαβικής γραμματείας.</figcaption></figure> <p>Γεγονός ιδιαίτερης σπουδαιότητας για την Ορθόδοξη Εκκλησία υπήρξε η μεταστροφή των <a href="/wiki/%CE%A3%CE%BB%CE%AC%CE%B2%CE%BF%CE%B9" title="Σλάβοι">Σλάβων</a> στον Χριστιανισμό με τη δράση των <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7" title="Θεσσαλονίκη">Θεσσαλονικέων</a> αδελφών <a href="/wiki/%CE%86%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%B9_%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9C%CE%B5%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%B9%CE%BF%CF%82" title="Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος">Κυρίλλου και Μεθοδίου</a>. Η αποστολή τους εντάσσονταν στη γενικότερη ιεραποστολική προσπάθεια του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%A6%CF%8E%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%84" class="mw-redirect" title="Πατριάρχης Φώτιος Α΄">Φωτίου του Μεγάλου</a>, που κατανοώντας τη δυναμική που θα προσέδιδε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο ο προσεταιρισμός των βόρειων σλαβικών φυλών, εκπόνησε μία γενικότερη εκπολιτιστική προσπάθεια, χρησιμοποιώντας τους δύο αδελφούς, λόγω του ότι κατείχαν τη σλαβονική γλώσσα καθώς και αξιόλογη θεολογική μόρφωση. </p><p>Η αρχική τους προσέγγιση με τους <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%85%CE%BA%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Καυκασία">Καυκάσιους</a> <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B1%CE%B6%CE%AC%CF%81%CE%BF%CE%B9" class="mw-redirect" title="Χαζάροι">Χαζάρους</a> δεν απέδωσε αποτελέσματα οπότε και στράφηκαν στους Μοραβούς. Στη <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7_%CE%9C%CE%BF%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1" title="Μεγάλη Μοραβία">Μοραβία</a> αρχικά αντιμετωπίστηκαν ευμενώς από τον πρίγκιπα Ροσιστλάβο και εκπόνησαν ένα νέο αλφάβητο βασισμένο στο ελληνικό, το <a href="/wiki/%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B1%CE%BB%CF%86%CE%AC%CE%B2%CE%B7%CF%84%CE%BF" title="Κυριλλικό αλφάβητο">Γλαγολιτικό ή Κυριλλικό</a>, προκειμένου να μεταφράσουν στα σλαβικά έργα της χριστιανικής γραμματείας. Η δράση τους ενόχλησε τους <a href="/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Γερμανία">Γερμανούς</a> ιεραποστόλους και οδήγησε σε δίωξη τους και καταφυγή τους στη Ρώμη αποζητώντας την προστασία του Πάπα. Ο Πάπας τους δικαίωσε αλλά ο Κύριλλος, ήδη καταβεβλημένος, πέθανε στη Ρώμη και το βάρος της συνέχισης της ιεραποστολής μετατέθηκε στον Μεθόδιο. Ο Μεθόδιος, αφού χειροτονήθηκε επίσκοπος, επέστρεψε στη Μοραβία και δημιούργησε γύρω του μία ομάδα ιεραποστόλων, η οποία, όμως, μετά τον θάνατό του (885) και παρά τη θέση του Επισκόπου Ρώμης υπέρ του εκδιώχθηκε από τη χώρα. </p><p>Συνεχιστής του έργου τους αναδείχτηκε ο <a href="/w/index.php?title=%CE%9A%CE%BB%CE%AE%CE%BC%CE%B7%CF%82_%CE%91%CF%87%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%BF%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Κλήμης Αχρίδος (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Κλήμης Αχρίδος</a>, του οποίου η δράση έφερε αποτέλεσμα στους <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%BF%CE%B9" title="Βούλγαροι">Βουλγάρους</a> με τη βάπτιση του ηγεμόνα τους Τσάρου Βόρις στα <a href="/wiki/869" title="869">869</a>. </p><p>Το <a href="/wiki/891" title="891">891</a> βαπτίζεται και ο ηγεμόνας των <a href="/wiki/%CE%A3%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%AF%CE%B1" title="Σερβία">Σέρβων</a> πρίγκιπας Μούτιμιρ, οπότε ταυτόχρονα το σερβικό κράτος μετατρέπεται σε χριστιανικό. Στη Ρωσία (τότε <i><a href="/wiki/%CE%9A%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A1%CF%89%CF%82" class="mw-redirect" title="Κράτος των Ρως">Κράτος των Ρως</a></i>) ο Χριστιανισμός υιοθετήθηκε αρχικά από τη βασίλισσα <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%8C%CE%BB%CE%B3%CE%B1" title="Αγία Όλγα">Όλγα</a> το <a href="/wiki/955" title="955">955</a>, η πλέον όμως καθοριστική καμπή για τη χώρα ήταν η απόφαση του εγγονού της Όλγας, Μεγάλου Πρίγκιπα <a href="/w/index.php?title=%CE%92%CE%BB%CE%B1%CE%B4%CE%AF%CE%BC%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9A%CE%B9%CE%AD%CE%B2%CE%BF%CF%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="Βλαδίμηρος του Κιέβου (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Βλαδίμηρου του Κιέβου</a>, για θεσμοθέτηση της χριστιανικής ομολογίας ως επίσημης θρησκείας του κράτους το <a href="/wiki/988" title="988">988</a>, επηρεασμένος από την άποψη μεγαλείου, που του μετέφεραν οι απεσταλμένοι του από την Κωνσταντινούπολη. </p><p>Η βουλγαρική Εκκλησία αναγνωρίστηκε ως Πατριαρχείο από την Κωνσταντινούπολη το <a href="/wiki/945" title="945">945</a>, η σερβική το <a href="/wiki/1346" title="1346">1346</a> και η ρωσική το <a href="/wiki/1589" title="1589">1589</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Το_Σχίσμα_του_1054"><span id=".CE.A4.CE.BF_.CE.A3.CF.87.CE.AF.CF.83.CE.BC.CE.B1_.CF.84.CE.BF.CF.85_1054"></span>Το Σχίσμα του 1054</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=17" title="Επεξεργασία ενότητας: Το Σχίσμα του 1054" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=17" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Το Σχίσμα του 1054"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="hatnote noprint">Κύριο λήμμα: <a href="/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_1054" title="Σχίσμα του 1054">Σχίσμα του 1054</a></div> <p>Το <a href="/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1" title="Σχίσμα">σχίσμα</a> των Εκκλησιών, ανατολής και δύσης, ήταν αποτέλεσμα μίας μακράς σειράς επεισοδίων, που ως κατάληξη είχαν την ανταλλαγή αναθεμάτων μεταξύ του <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82" title="Πατριάρχης">Πατριάρχη</a> <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CF%87%CE%B1%CE%AE%CE%BB_%CE%9A%CE%B7%CF%81%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82" class="mw-redirect" title="Μιχαήλ Κηρουλάριος">Μιχαήλ Η' Κηρουλάριου</a> και του <a href="/wiki/%CE%A0%CE%AC%CF%80%CE%B1%CF%82" title="Πάπας">Πάπας</a> <a href="/w/index.php?title=%CE%A0%CE%AC%CF%80%CE%B1%CF%82_%CE%9B%CE%AD%CF%89%CE%BD_%CE%99%CE%95%27&action=edit&redlink=1" class="new" title="Πάπας Λέων ΙΕ' (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Λέοντος ΙΕ'</a> το <a href="/wiki/1054" title="1054">1054</a>. </p><p>Το παλαιό δυτικό τμήμα της <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία">Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας</a> είχε περιέλθει οριστικά στους <a href="/wiki/%CE%A6%CF%81%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CE%B9" title="Φράγκοι">Φράγκους</a>, οι οποίοι από την εποχή του <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%81%CE%BB%CE%BF%CE%BC%CE%AC%CE%B3%CE%BD%CE%BF%CF%82" title="Καρλομάγνος">Καρλομάγνου</a> κατέβαλαν προσπάθειες εκφραγκισμού της Ρωμαϊκής Πατριαρχικής Έδρας. Η προσπάθεια αυτή κατέληξε στην παύση εκλογής ρωμαϊκής καταγωγής Παπών και την ανάληψη του Θρόνου από Φράγκους επισκόπους, ξεκινώντας από το <a href="/wiki/1012" title="1012">1012</a>. Η θεολογική σκέψη των Φράγκων καθοδηγούνταν από τις αρχές μιας θεωρίας <a href="/wiki/Filioque" title="Filioque">διττής εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος</a> και μη αποδοχής των αποφάσεων της Ζ' Οικουμενικής Συνόδου, όπως αυτές είχαν περάσει από τις Συνόδους του Καρλομάγνου. Η μνημόνευση του Επισκόπου Ρώμης στα <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%94%CE%AF%CF%80%CF%84%CF%85%CF%87%CE%B1" title="Εκκλησιαστικά Δίπτυχα">δίπτυχα</a> των άλλων εκκλησιών φαίνεται να διακόπτεται από την εκλογή στη θέση αυτή του Σεργίου Δ’, όταν αυτός περιέλαβε στην ενθρονιστήρια συστατική του επιστολή το <a href="/wiki/Filioque" title="Filioque">Filioque</a>. </p><p>Η αλλαγή της κυριαρχίας στη Ρωμαϊκή Έδρα έφερε στην επιφάνεια διαφορές στη θεολογική κατανόηση λεπτών δογματικών θεμάτων, την έννοια της παράδοσης, τη λειτουργική πρακτική, αλλά και πολιτικές αντιπαραθέσεις με βαθύτερο σκοπό την επικυριαρχία στους σλαβογενείς λαούς. Μετά από πολλά προειδοποιητικά συμπτώματα, η τελική ρήξη ήρθε το <a href="/wiki/1054" title="1054">1054</a>, όταν αντηλλάγησαν οι <a href="/wiki/%CE%91%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" class="mw-redirect" title="Αφορισμός">αφορισμοί</a> μεταξύ των δύο προκαθημένων. Είχαν υπάρξει αμοιβαίοι αφορισμοί και στο παρελθόν, αλλά δεν είχαν οδηγήσει ποτέ σε μόνιμα σχίσματα. Προϊόντος του χρόνου φάνηκαν κάποιες δυνατότητες συμφιλίωσης, αλλά το ρήγμα διευρύνθηκε όταν οι <a href="/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Σταυροφορίες">Σταυροφόροι</a> <a href="/wiki/%CE%86%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82_(1204)" title="Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1204)">κατέλαβαν την πρωτεύουσα</a> του Ρωμαϊκού βασιλείου και έδρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, την Κωνσταντινούπολη, το <a href="/wiki/1204" title="1204">1204</a>, αλλά και όταν εκμεταλλευόμενοι τη στρατιωτική αδυναμία της Αυτοκρατορίας προσπάθησαν να τη σύρουν σε μία εκκλησιαστική ένωση με ταπεινωτικούς όρους, όπως στις Συνόδους <a href="/wiki/%CE%94%CE%B5%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B7_%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9B%CF%85%CF%8E%CE%BD" title="Δεύτερη Σύνοδος της Λυών">της Λυών</a> (<a href="/wiki/1274" title="1274">1274</a>) και της <a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CE%A6%CE%B5%CF%81%CF%81%CE%AC%CF%81%CE%B1%CF%82_-_%CE%A6%CE%BB%CF%89%CF%81%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Σύνοδος Φερράρας - Φλωρεντίας">Φερράρας - Φλωρεντίας</a> (<a href="/wiki/1438" title="1438">1438</a> - <a href="/wiki/1439" title="1439">1439</a>). </p><p><br style="clear:both;" /> </p> <div style="position: relative;"><span typeof="mw:File"><span><img alt="Από τον πρώιμο χριστιανισμό αναπτύχθηκαν οι κύριοι κλάδοι της καθολικής εκκλησίας, της ορθόδοξης, οι ανατολίτικες ορθόδοξες εκκλησίες, και μετά τη θρησκευτική μεταρρύθμιση ο κλάδος του προτεσταντισμός με κύρια παρακλάδια τους αναβαπτιστές, τους καλβινιστές, τους αγγλικανούς, και τους λουθηρανούς." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Christianity_Branches_without_text.svg/700px-Christianity_Branches_without_text.svg.png" decoding="async" width="700" height="264" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Christianity_Branches_without_text.svg/1050px-Christianity_Branches_without_text.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/Christianity_Branches_without_text.svg/1400px-Christianity_Branches_without_text.svg.png 2x" data-file-width="2416" data-file-height="911" /></span></span> <div style="position:absolute; left:11.5px; top:111px"><span style="color:gray;"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8E%CE%B9%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" class="mw-redirect" title="Πρώιμος Χριστιανισμός">Πρώιμος Χριστιανισμός</a></span></div> <div style="position:absolute; left:8px; top:198.5px"><a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CF%86%CE%AD%CF%83%CE%BF%CF%85" class="mw-redirect" title="Σύνοδος της Εφέσου">Σύνοδος της Εφέσου</a> 431</div> <div style="position:absolute; left:533px; top:200.6px"><a href="/wiki/%CE%91%CF%83%CF%83%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%82" class="mw-redirect" title="Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής"><span style="background-color:Assyrian Church of the East;color:orange;">Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής</span></a></div> <div style="position:absolute; left:8px; top:223px"><a href="/wiki/%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A7%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B7%CE%B4%CF%8C%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="Σύνοδος της Χαλκηδόνας">Σύνοδος της Χαλκηδόνας</a> 451</div> <div style="position:absolute; left:533px; top:179.6px"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%87%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B7%CE%B4%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B5%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Προχαλκηδόνιες Εκκλησίες"><span style="color:purple;">Ανατολίτικες Ορθόδοξες Εκκλησίες</span></a></div> <div style="position:absolute; left:183px; top:51.5px"><a href="/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF_%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1" class="mw-redirect" title="Μεγάλο Σχίσμα">Μεγάλο Σχίσμα</a></div> <div style="position:absolute; left:183px; top:65.5px"><i>(11ος αιώνας)</i></div> <div style="position:absolute; left:533px; top:160px"><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία"><span style="color:blue;">Ορθόδοξη Εκκλησία</span></a></div> <div style="position:absolute; left:533px; top:109.6px"><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Καθολική εκκλησία"><span style="color:red;">Καθολική Εκκλησία</span></a></div> <div style="font-size: smaller; line-height: 10px;"><div style="position:absolute; left:533px; top:130.6px"><i><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες"><span style="color:red;">(Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες)</span></a></i></div></div> <div style="font-size: smaller; line-height: 10px;"><div style="position:absolute; left:533px; top:99.1px"><i><a href="/wiki/%CE%9B%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Λατινική εκκλησία"><span style="color:red;">(Λατινική Εκκλησία)</span></a></i></div></div> <div style="position:absolute; left:309px; top:15.1px"><a href="/wiki/%CE%98%CF%81%CE%B7%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%81%CF%8D%CE%B8%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B7" class="mw-redirect" title="Θρησκευτική Μεταρρύθμιση">Θρησκευτική Μεταρρύθμιση</a></div> <div style="position:absolute; left:309px; top:34px"><i>(16ος αιώνας)</i></div> <div style="position:absolute; left:680px; top:41px"><span style="display: inline-block; -moz-transform: rotate(-90deg); -ms-transform: rotate(-90deg); -o-transform: rotate(-90deg); -webkit-transform: rotate(-90deg); transform: rotate(-90deg);"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Προτεσταντισμός">Προτεσταντισμός</a></span></div> <div style="position:absolute; left:533px; top:10.9px"><span style="color:teal;">Kίνημα Αποκατάστασης</span></div> <div style="position:absolute; left:533px; top:75.3px"><a href="/wiki/%CE%9B%CE%BF%CF%85%CE%B8%CE%B7%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Λουθηρανισμός"><span style="color:green;">Λουθηρανοί</span></a></div> <div style="position:absolute; left:533px; top:43.8px"><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%B2%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82" class="mw-redirect" title="Καλβινιστές"><span style="color:darkgreen;">Καλβινιστές</span></a></div> <div style="position:absolute; left:533px; top:60.6px"><a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%B3%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%AF" class="mw-redirect" title="Αγγλικανοί"><span style="color:#007FFF;">Αγγλικανοί</span></a></div> <div style="position:absolute; left:533px; top:27px"><a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B2%CE%B1%CF%80%CF%84%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82" title="Αναβαπτιστές"><span style="color:olive;">Αναβαπτιστές</span></a></div> </div> <p><small>Αναπαράσταση των κυρίων δογμάτων του Χριστιανισμού.<sup id="cite_ref-CUNYFlowChart_5-0" class="reference"><a href="#cite_note-CUNYFlowChart-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-branches_waupun_6-0" class="reference"><a href="#cite_note-branches_waupun-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Δεν αποτελεί εξαντλητική αναπαράσταση. </small> <br style="clear:both;" /> </p><p><br /> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Ο_Ορθόδοξος_κόσμος_υπό_οθωμανική_κυριαρχία"><span id=".CE.9F_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CF.8C.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.BF.CF.82_.CE.BA.CF.8C.CF.83.CE.BC.CE.BF.CF.82_.CF.85.CF.80.CF.8C_.CE.BF.CE.B8.CF.89.CE.BC.CE.B1.CE.BD.CE.B9.CE.BA.CE.AE_.CE.BA.CF.85.CF.81.CE.B9.CE.B1.CF.81.CF.87.CE.AF.CE.B1"></span>Ο Ορθόδοξος κόσμος υπό οθωμανική κυριαρχία</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=18" title="Επεξεργασία ενότητας: Ο Ορθόδοξος κόσμος υπό οθωμανική κυριαρχία" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=18" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Ο Ορθόδοξος κόσμος υπό οθωμανική κυριαρχία"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Byzantine_eagle_-_emblem_of_the_Ecumenical_Patriarchate_of_Constantinople,_entrance_of_the_St._George%27s_Cathedral,_Istanbul.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Byzantine_eagle_-_emblem_of_the_Ecumenical_Patriarchate_of_Constantinople%2C_entrance_of_the_St._George%27s_Cathedral%2C_Istanbul.jpg/220px-Byzantine_eagle_-_emblem_of_the_Ecumenical_Patriarchate_of_Constantinople%2C_entrance_of_the_St._George%27s_Cathedral%2C_Istanbul.jpg" decoding="async" width="220" height="160" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Byzantine_eagle_-_emblem_of_the_Ecumenical_Patriarchate_of_Constantinople%2C_entrance_of_the_St._George%27s_Cathedral%2C_Istanbul.jpg/330px-Byzantine_eagle_-_emblem_of_the_Ecumenical_Patriarchate_of_Constantinople%2C_entrance_of_the_St._George%27s_Cathedral%2C_Istanbul.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/82/Byzantine_eagle_-_emblem_of_the_Ecumenical_Patriarchate_of_Constantinople%2C_entrance_of_the_St._George%27s_Cathedral%2C_Istanbul.jpg/440px-Byzantine_eagle_-_emblem_of_the_Ecumenical_Patriarchate_of_Constantinople%2C_entrance_of_the_St._George%27s_Cathedral%2C_Istanbul.jpg 2x" data-file-width="513" data-file-height="374" /></a><figcaption>Ο Βυζαντινός <a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%BA%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B5%CF%84%CF%8C%CF%82" title="Δικέφαλος αετός">δικέφαλος αετός</a> υπεράνω των θυρών του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Κυρίαρχο εκκλησιαστικό σύμβολο της Ορθοδοξίας.</figcaption></figure> <p>Η οριστική κατάκτηση της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τους <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B8%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Οθωμανική Αυτοκρατορία">Οθωμανούς</a>, με την <a href="/wiki/%CE%86%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7%CF%82_(1453)" title="Άλωση της Κωνσταντινούπολης (1453)">Άλωση της Κωνσταντινούπολης</a> το <a href="/wiki/1453" title="1453">1453</a>, οδήγησε όλο τον ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο των <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1" title="Βαλκάνια">Βαλκανίων</a> και της Ανατολής υπό την κυριαρχία ενός αλλόθρησκου εξουσιαστή. Από αυτή τη μοίρα διέφυγε μόνο η Ρωσική Αυτοκρατορία, η οποία σε αυτή την περίοδο, λόγω της υψηλής πνευματικότητας που αναπτύσσεται από μεγάλες εκκλησιαστικές και λογοτεχνικές μορφές θα ονομαστεί <a href="/w/index.php?title=%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Αγία Ρωσία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Αγία Ρωσία</a>. </p><p>Οι Οθωμανοί, εντούτοις, σύμφωνα με τη διδασκαλία του <a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%BF" title="Κοράνιο">Κορανίου</a>, κατέτασσαν τους Χριστιανούς, όπως και τους Ιουδαίους, στις θρησκείες της <a href="/wiki/%CE%92%CE%AF%CE%B2%CE%BB%CE%BF%CF%82" class="mw-redirect" title="Βίβλος">Βίβλου</a>, θρησκείες δηλαδή αληθινές αλλά ατελείς. Αυτό παρείχε στους Χριστιανούς κάποια δικαιώματα. Συνεπώς, υπό τον όρο ότι Χριστιανοί υπόκειντο στην εξουσία του <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%86%CE%AC%CF%84%CE%BF" title="Χαλιφάτο">χαλιφάτου</a> και της μουσουλμανικής πολιτικής κυβέρνησης και καταβάλλοντας τους δεδομένους φόρους, απολάμβαναν σχετική θρησκευτική ανοχή. Στην πραγματικότητα, οι Χριστιανοί μεταβλήθηκαν σε ιδιαίτερη κοινότητα - <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%BB%CE%AD%CF%84" class="mw-redirect" title="Μιλέτ">μιλέτ</a>, το <i><a href="/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC_%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%AD%CF%84" class="mw-redirect" title="Ρουμ μιλέτ">Ρουμ μιλέτ</a></i> ή Ρωμαϊκό γένος, που υπό την κυριαρχία του <a href="/wiki/%CE%99%CF%83%CE%BB%CE%AC%CE%BC" title="Ισλάμ">Ισλάμ</a> απολάμβανε μία ορισμένη εσωτερική αυτονομία. </p><p>Τον Ιανουάριο του <a href="/wiki/1454" title="1454">1454</a> ο Σουλτάνος επέτρεψε την εκλογή νέου Οικουμενικού Πατριάρχη, που επρόκειτο να γίνει ηγέτης – Γενάρχης ολόκληρου του χριστιανικού πληθυσμού, με δικαιώματα διαχείρισης της φορολογίας και δράσης ως δικαστικής αρχής για όλους τους Χριστιανούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (ως συνέπεια της μη διάκρισης του Κορανίου σε φυλές αλλά σε θρησκείες). Κατά συνέπεια, στο πλαίσιο του νέου συστήματος, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως έλαβε αυξημένα προνόμια και η αρμοδιότητά του επεκτάθηκε και γεωγραφικά και ουσιαστικά: αφ' ενός, μέσω των προνομίων που του χορηγήθηκαν από τον Σουλτάνο, θα μπορούσε ουσιαστικά να αγνοήσει τους άλλους ορθόδοξους Πατριάρχες, και, αφ' ετέρου, η δύναμή του έπαψε να είναι καθαρώς κανονική και πνευματική, γενόμενη επίσης και πολιτική. Για τους υπόδουλους Έλληνες, εμφανίστηκε όχι μόνο ως διάδοχος των βυζαντινών Πατριαρχών αλλά και ως κληρονόμος των Ρωμαίων Αυτοκρατόρων. Για τους Οθωμανούς, ήταν ο ανώτερος και άμεσα υπόλογος διοικητής του <i>Ρουμ μιλιέτ</i>. </p><p>Στην πραγματικότητα όλα αυτά τα δικαιώματα και τα προνόμια, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας της λατρείας και της θρησκευτικής οργάνωσης, σπάνια αντιστοιχούσαν στην πραγματικότητα. Τα νομικά προνόμια του Πατριάρχη και της Εκκλησίας εξαρτώντο, ουσιαστικά, από τη διάθεση και τον οίκτο του Σουλτάνου και της <a href="/wiki/%CE%A5%CF%88%CE%B7%CE%BB%CE%AE_%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7" title="Υψηλή Πύλη">Υψηλής Πύλης</a>, ενώ όλοι οι Χριστιανοί αντιμετωπίζονταν ως υπήκοοι δεύτερης κατηγορίας. Υπήρχαν συχνά μαζικές διώξεις Χριστιανών, το περίφημο <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%AC%CE%B6%CF%89%CE%BC%CE%B1" title="Παιδομάζωμα">παιδομάζωμα</a>, απαγόρευση ανέγερσης ή συντήρησης ναών, καθώς και ύπαρξης κωδωνοστασίων (η χρήση της καμπάνας απαγορευόταν εντελώς). Όπως αναφέρει ο ιστορικός Steven Runciman, η συμφωνία μεταξύ του πατριάρχη Γεννάδιου και του σουλτάνου "σύντομα αποδείχτηκε περισσότερο αποτελεσματική στα χαρτιά παρά στην πράξη". Ειδικά μετά τον 17ο αι. που άρχισε η αποκέντρωση της εξουσίας, οι Έλληνες υπήκοοι της αυτοκρατορίας δεν ένοιωθαν ποτέ ασφαλείς.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Η ένωση της Φλωρεντίας, ήδη καταδικασμένη από τη λαϊκή πλειονοψηφία των Ορθοδόξων, πέρασε σε οριστική αχρησία με την άλωση της Κωνσταντινούπολης και την ανάδειξη Πατριαρχών από την ανθενωτική μερίδα. Το <a href="/wiki/1484" title="1484">1484</a> η Πατριαρχική Σύνοδος την καταδίκασε και επίσημα. Όμως ούτε ο Σουλτάνος δεν ήταν ευνοϊκός στη συνέχιση των πολιτικών δεσμών με τη δυτική χριστιανοσύνη, φοβούμενος πιθανή σταυροφορία για την απελευθέρωση των χριστιανών υπηκόων του. Πλέον ο πνευματικός διάλογος με τη δύση έγινε αδύνατος και σε αυτό οφείλεται η απουσία της Ορθοδοξίας από σημαντικές εκκλησιαστικές και πνευματικές κινήσεις της περιόδου. Μέσω της λειτουργικής λατρείας και της παραδοσιακής πνευματικότητας των μοναστηριών, η ορθόδοξη πίστη συντηρήθηκε στην παλαιά ρωμαϊκή επικράτεια. Όσο αφορά στην ευρύτερη εκκλησιαστική παιδεία και διανόηση ξεχωρίζουν λαϊκοί ιεροκήρυκες όπως ο Άγιος <a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%83%CE%BC%CE%AC%CF%82_%CE%BF_%CE%91%CE%B9%CF%84%CF%89%CE%BB%CF%8C%CF%82" title="Κοσμάς ο Αιτωλός">Κοσμάς ο Αιτωλός</a>, αλλά και συγγραφείς όπως ο Άγιος <a href="/wiki/%CE%9D%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%BF_%CE%91%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82" title="Νικόδημος ο Αγιορείτης">Νικόδημος ο Αγιορείτης</a>, ο <a href="/wiki/%CE%95%CF%85%CE%B3%CE%AD%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%92%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B7%CF%82" title="Ευγένιος Βούλγαρης">Ευγένιος Βούλγαρης</a>, ο <a href="/wiki/%CE%92%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CE%BD_%CE%BF_%CE%9B%CE%AD%CF%83%CE%B2%CE%B9%CE%BF%CF%82" class="mw-redirect" title="Βενιαμίν ο Λέσβιος">Βενιαμίν ο Λέσβιος</a> και Πατριάρχες σαν τον διαφωτιστή <a href="/wiki/%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%9B%CE%BF%CF%8D%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%82" title="Κύριλλος Λούκαρις">Κύριλλο Λούκαρη</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Οι_εθνικές_εκκλησίες_των_Βαλκανίων"><span id=".CE.9F.CE.B9_.CE.B5.CE.B8.CE.BD.CE.B9.CE.BA.CE.AD.CF.82_.CE.B5.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B5.CF.82_.CF.84.CF.89.CE.BD_.CE.92.CE.B1.CE.BB.CE.BA.CE.B1.CE.BD.CE.AF.CF.89.CE.BD"></span>Οι εθνικές εκκλησίες των Βαλκανίων</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=19" title="Επεξεργασία ενότητας: Οι εθνικές εκκλησίες των Βαλκανίων" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=19" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Οι εθνικές εκκλησίες των Βαλκανίων"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Ο <a href="/wiki/%CE%95%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Εθνικισμός">εθνικισμός</a>, που αναπτύχθηκε ως κίνημα τον <a href="/wiki/18%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="18ος αιώνας">18ο αιώνα</a>, επηρέασε και την τουρκοκρατούμενη <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%B1" title="Βαλκάνια">βαλκανική χερσόνησο</a> με την αρχική διεκδίκηση εκκλησιαστικής αυτονομίας των εθνοτήτων από το εκκλησιαστικό κέντρο της Κωνσταντινούπολης. </p><p>Στη διάρκεια της οθωμανικής κατοχής όλες οι παλαιές αυτοκέφαλες εκκλησίες, αποδυναμωμένες, είχαν μετατραπεί σε Μητροπόλεις υπαγόμενες στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Επιπλέον, εντός των ορίων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας όλες οι χριστιανικές βαλκανικές φυλές έτειναν να <a href="/wiki/%CE%95%CE%BE%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Εξελληνισμός">εξελληνισθούν</a> (εκρωμαϊσθούν), τουλάχιστον σε επίπεδο γλώσσας και παιδείας, αλλά και ευρύτερα με παραδείγματα εθνικών κοινοτήτων πλήρως εξελληνισμένων. </p><p>Αυτή η τάση εξελληνισμού και απώλειας της εθνικής συνείδησης οδήγησε ορισμένους λόγιους να εκκινήσουν προσπάθειες εθνικής αφύπνισης των μη ελληνικών εθνοτικών ομάδων της αυτοκρατορίας. Παράδειγμα αυτής της κίνησης είναι η δράση του <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Βουλγαρία">Βούλγαρου</a> μοναχού <a href="/w/index.php?title=%CE%A0%CE%B1%CE%90%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A7%CE%B9%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Παΐσιος Χιλανδαρινός (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Παϊσίου Χιλανδαρινού</a>, ο οποίος στα <a href="/wiki/1762" title="1762">1762</a> συνέγραψε τη <a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CE%BB%CE%B1%CE%B2%CE%BF%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%99%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Σλαβοβουλγαρική Ιστορία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">«Σλαβοβουλγαρική Ιστορία»</a>, προσπαθώντας να δώσει ένα ιστορικό σύγγραμμα στο βουλγαρικό λαό, προκειμένου να τονίσει την ιστορικότητά του και την εθνική του αυθυπαρξία. </p><p>Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%BF%CF%85_1821" title="Ελληνική Επανάσταση του 1821">Ελληνική Επανάσταση του 1821</a> και η συνακόλουθη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους δημιούργησε το ερώτημα για την εκκλησιαστική διοίκησή του. Η πλέον προβεβλημένη άποψη ήταν αυτή της απόδοσης <a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Αυτοκεφαλία">αυτοκεφαλίας</a> στην ελλαδική Εκκλησία, σκέψη που προκαλούσε την αντίδραση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ως κύριος εκφραστής της ιδέας της αυτοκεφαλίας προέβαλλε ο λόγιος κληρικός <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%8C%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%BF%CF%82_%CE%A6%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82" title="Θεόκλητος Φαρμακίδης">Θεόκλητος Φαρμακίδης</a>, του οποίου τις απόψεις υιοθετώντας η <a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%AF%CE%B1_%CE%8C%CE%B8%CF%89%CE%BD%CE%B1_1833" class="mw-redirect" title="Αντιβασιλεία Όθωνα 1833">Αντιβασιλεία</a> προέβη στην ανακήρυξη της Εκκλησίας της Ελλάδος ως αυτοκέφαλης το <a href="/wiki/1833" title="1833">1833</a>. Η πράξη αυτή καταδικάστηκε από το <a href="/wiki/%CE%A6%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%81%CE%B9" title="Φανάρι">Φανάρι</a> κηρύσσοντας σχισματική την Ελλαδική σύνοδο. </p><p>Τελικά το <a href="/wiki/1850" title="1850">1850</a> το Οικουμενικό Πατριαρχείο, θεωρώντας ως αντικανονική την προηγούμενη κατάσταση, απέδωσε με ειδικό Τόμο στην Εκκλησία της Ελλάδος το <a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Αυτοκεφαλία">αυτοκέφαλο</a>. </p><p>Παράλληλα με αυτά τα γεγονότα, οξυνόταν και η διεκδίκηση άλλων λαών για εκκλησιαστική αυτονομία. Ειδικότερα τις δεκαετίες του 1840 και του 1850 τα κινήματα των Βουλγάρων εθνικιστών προβάλλουν έντονα αυτό το αίτημα με διάφορες προσπάθειες, που θα καταλήξουν στην ίδρυση, με απόφαση του Σουλτάνου, της <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BE%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1" title="Βουλγαρική Εξαρχία">Βουλγαρικής Εξαρχίας</a> στα <a href="/wiki/1870" title="1870">1870</a> ως αντιπάλου δέους στον Οικουμενικό Θρόνο. </p><p>Η προσηλυτιστική δράση της Βουλγαρικής Εξαρχίας προς ελληνόφωνους και σλαβόφωνους πληθυσμούς οδήγησε στον αφορισμό της από τον Οικουμενικό Πατριάρχη και τη σύγκληση Μείζονος Συνόδου το <a href="/wiki/1872" title="1872">1872</a>, η οποία καταδίκασε τον εθνοφυλετισμό ως αίρεση εντός της Εκκλησίας. Βασικό χαρακτηριστικό των εκκλησιαστικών κινημάτων του δεύτερου μισού του <a href="/wiki/19%CE%BF%CF%82_%CE%B1%CE%B9%CF%8E%CE%BD%CE%B1%CF%82" title="19ος αιώνας">19ου αιώνα</a> ήταν η σύνδεσή τους με αλυτρωτικές εθνικές βλέψεις. Το βουλγαρικό σχίσμα θα λήξει το <a href="/wiki/1946" title="1946">1946</a> με αίτηση συγχωρήσεως των Βουλγάρων προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και απόδοση κανονικής αυτοκεφαλίας. </p><p>Με πιο ανώδυνο τρόπο και τα άλλα βαλκανικά έθνη, που ήδη είχαν συγκροτήσει ανεξάρτητα κράτη, εισήλθαν στο καθεστώς της αυτοκέφαλης εκκλησιαστικής διοίκησης. Έτσι στα <a href="/wiki/1879" title="1879">1879</a> εκδόθηκε Πατριαρχικός Τόμος για την Εκκλησία της Σερβίας, στα <a href="/wiki/1885" title="1885">1885</a> για την Εκκλησία της Ρουμανίας, στα <a href="/wiki/1924" title="1924">1924</a> για την πολωνική Εκκλησία και στα <a href="/wiki/1937" title="1937">1937</a> για την Εκκλησία της Αλβανίας. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Η_Ορθοδοξία_στον_20ό_αιώνα"><span id=".CE.97_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CE.BF.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.AF.CE.B1_.CF.83.CF.84.CE.BF.CE.BD_20.CF.8C_.CE.B1.CE.B9.CF.8E.CE.BD.CE.B1"></span>Η Ορθοδοξία στον 20ό αιώνα</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=20" title="Επεξεργασία ενότητας: Η Ορθοδοξία στον 20ό αιώνα" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=20" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Η Ορθοδοξία στον 20ό αιώνα"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-default-size" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg/220px-Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg" decoding="async" width="220" height="148" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg/330px-Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d5/Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg/440px-Smyrna-massacre_greeks-killed_line.jpg 2x" data-file-width="600" data-file-height="403" /></a><figcaption>Ορθόδοξοι Έλληνες <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC%CF%84%CE%B5%CF%82" title="Μικρασιάτες">Μικρασιάτες</a> που σφαγιάσθηκαν κατά τη <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE" title="Μικρασιατική Καταστροφή">Μικρασιατική Καταστροφή</a> στη Σμύρνη το 1922.</figcaption></figure> <p>Η πορεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον 20ό αιώνα επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό πρώτον από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το κίνημα των Νεοτούρκων με την άνοδο του τουρκικού εθνικισμού και δεύτερον από την άνοδο και την πτώση των καθεστώτων του υπαρκτού <a href="/wiki/%CE%A3%CE%BF%CF%83%CE%B9%CE%B1%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Σοσιαλισμός">σοσιαλισμού</a> στη <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσική Αυτοκρατορία">Ρωσική Αυτοκρατορία</a> και τις χώρες της <a href="/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7" title="Ανατολική Ευρώπη">Ανατολικής Ευρώπης</a>. </p><p>Η αρνητική θέση των ολοκληρωτικών σοσιαλιστικών κυβερνήσεων έναντι της θρησκείας έφερε τις κατά τόπους Εκκλησίες σε θέση διωκομένου περιορίζοντας την ποιμαντική τους δράση, αποκόπτοντας μεγάλα τμήματα του λαού από τις τάξεις τους μέσω των κατασταλτικών μηχανισμών, της αντιθρησκευτικής νομοθεσίας και της <a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%B1%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CE%B1" title="Προπαγάνδα">προπαγάνδας</a> ενώ στο σύνολό τους αυτές οι κυβερνήσεις προέβησαν σε κλιμακούμενης έντασης διώξεις των λειτουργών των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξης της <a href="/wiki/%CE%95.%CE%A3.%CE%A3.%CE%94." class="mw-redirect" title="Ε.Σ.Σ.Δ.">Ε.Σ.Σ.Δ.</a> η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρήθηκε σαν θεσμός στήριξης του παλαιού μοναρχικού καθεστώτος και αντίθετος με τις αρχές του <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B1%CF%81%CE%BE%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Μαρξισμός">μαρξιστικού</a> κράτους. Έως και την κήρυξη του <a href="/wiki/%CE%92%CE%84_%CE%A0%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CF%8C%CF%83%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%82_%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος">Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου</a> η <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία">Εκκλησία της Ρωσίας</a> και των άλλων <a href="/wiki/%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B5%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A3%CE%BF%CE%B2%CE%B9%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%88%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82" class="mw-redirect" title="Δημοκρατίες της Σοβιετικής Ένωσης">σοβιετικών δημοκρατιών</a> υπέστη σφοδρή πολεμική, η οποία εντάθηκε την περίοδο της κυριαρχίας του <a href="/wiki/%CE%99%CF%89%CF%83%CE%AE%CF%86_%CE%A3%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%BD" title="Ιωσήφ Στάλιν">Ιωσήφ Στάλιν</a>. Οι εκτοπίσεις, οι εκτελέσεις, οι εγκλεισμοί σε ψυχιατρικές κλινικές Ορθοδόξων ιερέων και ιεραρχών εντάσσονταν στη συνήθη πρακτική του προπολεμικού σοβιετικού καθεστώτος. Ακόμη, συχνά φαινόμενα ήταν το κλείσιμο, η καταστροφή και η αλλαγή της χρήσης Ι. Ναών. </p><p>Στα 1912 η Ανατολική Μακεδονία έπαψε να βρίσκεται υπό Οθωμανική Διοίκηση. Ακολούθησαν 3 βουλγαρικές κατοχές: η Α΄ Βουλγαρική Κατοχή (1913), η <a href="/wiki/%CE%92%CE%84_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%AE_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Β΄ Βουλγαρική Κατοχή της Ανατολικής Μακεδονίας">Β΄ Βουλγαρική Κατοχή (1916-1918)</a> και η <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%87%CE%AE_%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%B5%CE%B4%CE%B1%CF%86%CF%8E%CE%BD_(1941-44)" title="Βουλγαρική κατοχή ελληνικών εδαφών (1941-44)">Γ΄ Βουλγαρική Κατοχή ελληνικών εδαφών (1941-1944)</a>. Κατά τις περιόδους αυτών των βουλγαρικών κατοχών στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης ο ελληνικός ορθόδοξος πληθυσμός υπέστη διώξεις, λιμοκτονία, ομηρίες καθώς και δολοφονίες, φυλακίσεις, βιαιοπραγίες και βασανισμούς από τη μυστική βουλγαρική αστυνομία και τον κατοχικό βουλγαρικό στρατό. Ως αποτέλεσμα χιλιάδες Έλληνες Ορθόδοξοι έχασαν τη ζωή τους. Ενδεικτικό είναι πως από τους Βούλγαρους εφαρμόστηκε ένα σκληρό μέτρο εξόντωσης του πληθυσμού: η εκτόπιση και η ομηρία χιλιάδων Ελλήνων κατοίκων, μεταξύ αυτών και του συνόλου σχεδόν των ιερέων, της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικά έργα στη Βουλγαρία. Την περίοδο 1916-1918 υπολογίζεται, πως 42.000 Έλληνες ηλικίας κυρίως 17-60 ετών εκτοπίσθηκαν στη Βουλγαρία, από τους οποίους περίπου 12.000 δεν κατόρθωσαν τελικά να επιστρέψουν ζωντανοί. Το ίδιο διάστημα το Γκόστιβαρ, το Κίτσεβο, το Σεβλίεβο, το στρατόπεδο της Σούμλας και το Κάρνομπατ υπήρξαν ορισμένοι από τους τόπους εξορίας, στους οποίους εστάλησαν υποχρεωτικά οι Έλληνες αιχμάλωτοι.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> Στη διάρκεια της Β' Βουλγαρικής Κατοχής (<a href="/wiki/1916" title="1916">1916</a>-<a href="/wiki/1918" title="1918">1918</a>) κλάπηκαν από τον κατοχικό βουλγαρικό στρατό, και κρατούνται έως σήμερα στη Βουλγαρία, τα κειμήλια και οι θησαυροί της <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%95%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83%CE%B9%CF%86%CE%BF%CE%B9%CE%BD%CE%AF%CF%83%CF%83%CE%B7%CF%82" title="Μονή Παναγίας Εικοσιφοινίσσης">Μονής Παναγίας Εικοσιφοινίσσης</a> Παγγαίου της <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%94%CF%81%CE%AC%CE%BC%CE%B1%CF%82" title="Ιερά Μητρόπολις Δράμας">Μητροπόλεως Δράμας</a>, και πλήθος έτερων ελληνικών κειμηλίων από τη <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%A4%CE%B9%CE%BC%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%B4%CF%81%CF%8C%CE%BC%CE%BF%CF%85_%CE%A3%CE%B5%CF%81%CF%81%CF%8E%CE%BD" title="Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών">Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών</a>, τις Μονές Παναγίας Καλαμούς και Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας <a href="/wiki/%CE%9E%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CE%B7" title="Ξάνθη">Ξάνθης</a>. </p><p>Κατά την περίοδο 1914-1923 στη Μικρά Ασία έλαβε χώρα η <a href="/wiki/%CE%93%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CF%89%CE%BD" class="mw-redirect" title="Γενοκτονία των Ελλήνων">Γενοκτονία των Ελλήνων</a> από τους Οθωμανούς. Κατά τη Γενοκτονία των Ελλήνων διώχθηκαν και μαρτύρησαν πολλοί ορθόδοξοι χριστιανοί. Αποκορύφωμα των μαρτυρίων αποτέλεσε η <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B9%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE" title="Μικρασιατική Καταστροφή">Μικρασιατική Καταστροφή</a>, με τη θανάτωση πλήθους Ορθοδόξων. Ανάμεσα σε αυτούς βασανίστηκαν και μαρτύρησαν 347 κληρικοί της περιοχής Σμύρνης (από τους 459) και ο <a href="/wiki/%CE%A7%CF%81%CF%85%CF%83%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%A3%CE%BC%CF%8D%CF%81%CE%BD%CE%B7%CF%82" title="Χρυσόστομος Σμύρνης">Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος</a>. Την περίοδο 1923-1924 ακολούθησε η υποχρεωτική <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AE_%CF%80%CE%BB%CE%B7%CE%B8%CF%85%CF%83%CE%BC%CF%8E%CE%BD_%CF%84%CE%BF%CF%85_1923" title="Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών του 1923">Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών</a>.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>Στην Ε.Σ.Σ.Δ. ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτέλεσε σημείο καμπής στη σχέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας με το σοβιετικό κράτος. Η βοήθεια, που προσέφερε η Εκκλησία στην αμυντική προσπάθεια της Ε.Σ.Σ.Δ. είχε ως αποτέλεσμα τη χαλάρωση της κρατικής πολεμικής εναντίον της. Αν και μέχρι τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης ο κρατικός μηχανισμός διατηρούσε αρνητική στάση απέναντι στην Εκκλησία και γενικότερα στην έκφραση θρησκευτικότητας, η οργανωτική δομή του Πατριαρχείου Μόσχας ενισχύθηκε με σκοπό την προς τα έξω ανάδειξη της θρησκευτικής ανεκτικότητας αλλά και τη χρησιμοποίησή του ως αντίβαρου στην ενίσχυση από τη δυτική συμμαχία του Οικουμενικού Πατριαρχείου. </p><p>Η επικράτηση ολοκληρωτικών καθεστώτων σοβιετικού τύπου στα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης οδήγησε σε παρόμοιες μορφές διώξεων με αυτές που υπέστη η Εκκλησία στην Ε.Σ.Σ.Δ. και τις άλλες ομόδοξες τοπικές Εκκλησίες. </p><p>Στη χειρότερη θέση βρέθηκε η <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας">Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας</a>. Οι παρεμβάσεις του <a href="/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Αλβανία">αλβανικού κράτους</a> οδήγησαν σταδιακά στην εξάρθρωση του εκκλησιαστικού οργανισμού με μαζικές φυλακίσεις και εκτοπίσεις στελεχών του. Ειδικότερα από το <a href="/wiki/1967" title="1967">1967</a>, επιβλήθηκε καθεστώς πλήρους αθεΐας, όταν με συνταγματική ρήτρα στη <a href="/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1" title="Αλβανία">Λαϊκή Δημοκρατία της Αλβανίας</a> απαγορεύθηκε η οποιαδήποτε έκφραση θρησκευτικής πίστης και λατρείας, δημοσίας ή ιδιωτικής, οι διώξεις έλαβαν μορφή εντατική οδηγώντας έως το <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> σε διάλυση και αφανισμό κάθε πρότερη οργανωμένη εκκλησιαστική παρουσία. </p><p>Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού το <a href="/wiki/1989" title="1989">1989</a> - <a href="/wiki/1990" title="1990">1990</a> έδωσε νέα δυναμική στις Ορθόδοξες Εκκλησίες των ανατολικών χωρών και τις επανέφερε στο κέντρο της κοινωνικής ζωής από το αναγκαστικό περιθώριο. </p><p>Ένα πρόσθετο πρόβλημα, που προέκυψε από την παραμονή των Ορθοδόξων Εκκλησιών υπό <a href="/wiki/%CE%9A%CE%BF%CE%BC%CE%BC%CE%BF%CF%85%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Κομμουνισμός">κομμουνιστικά</a> καθεστώτα ήταν η δημιουργία εκκλησιαστικών διοικήσεων της διασποράς με μέλη πολίτες, που βρέθηκαν εκτός των χωρών τους σε αντίδραση προς την εκεί πολιτική κατάσταση. Η έλλειψη κοινής διοικητικής υπαγωγής αυτών των οργανισμών προκάλεσε διάφορα προβλήματα κανονικής κυρίως φύσης. Στη μετακομμουνιστική εποχή γίνονται κινήσεις προσέγγισης με σκοπό την υπαγωγή των εκκλησιαστικών οργανισμών της διασποράς σε κανονικές διοικήσεις τοπικών Εκκλησιών και Πατριαρχείων. </p><p>Μέσα στον 20ό αιώνα αναπτύχθηκε και η <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Οικουμενισμός">Οικουμενική Κίνηση</a>, η προσπάθεια διαλόγου δηλαδή μεταξύ των χριστιανικών ομολογιών. Η Ορθόδοξη Εκκλησία μετείχε στην Οικουμενική Κίνηση από την πρώτη στιγμή της εμφάνισής της και συντέλεσε στη διάπλαση και περαιτέρω εξέλιξή της. Άλλωστε η Ορθόδοξη Εκκλησία θεώρησε πως εξαιτίας του οικουμενικού πνεύματος που τη διακρίνει, κατά τη διάρκεια της ιστορίας, πάντοτε αγωνίστηκε για την αποκατάσταση της χριστιανικής ενότητας. Γι’ αυτό και η ορθόδοξη συμμετοχή στην Οικουμενική Κίνηση δεν λογίστηκε καθόλου ξένη προς τη φύση και την ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά αποτέλεσε για αυτήν έκφραση της αρχαίας αποστολικής πίστης μέσα σε νέες ιστορικές συνθήκες και την αντιμετώπιση νέων υπαρξιακών αιτημάτων. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Διάρθρωση_της_Ορθοδόξου_Εκκλησίας"><span id=".CE.94.CE.B9.CE.AC.CF.81.CE.B8.CF.81.CF.89.CF.83.CE.B7_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CE.BF.CE.B4.CF.8C.CE.BE.CE.BF.CF.85_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1.CF.82"></span>Διάρθρωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=21" title="Επεξεργασία ενότητας: Διάρθρωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=21" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Διάρθρωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:Canonical_territories_of_autocephalous_and_autonomous_Eastern_Orthodox_jurisdictions_(2022).svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Canonical_territories_of_autocephalous_and_autonomous_Eastern_Orthodox_jurisdictions_%282022%29.svg/500px-Canonical_territories_of_autocephalous_and_autonomous_Eastern_Orthodox_jurisdictions_%282022%29.svg.png" decoding="async" width="500" height="261" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Canonical_territories_of_autocephalous_and_autonomous_Eastern_Orthodox_jurisdictions_%282022%29.svg/750px-Canonical_territories_of_autocephalous_and_autonomous_Eastern_Orthodox_jurisdictions_%282022%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Canonical_territories_of_autocephalous_and_autonomous_Eastern_Orthodox_jurisdictions_%282022%29.svg/1000px-Canonical_territories_of_autocephalous_and_autonomous_Eastern_Orthodox_jurisdictions_%282022%29.svg.png 2x" data-file-width="1469" data-file-height="766" /></a><figcaption>Κανονικά εδάφη των Ορθόδοξων Εκκλησιών (2022)</figcaption></figure> <div class="hatnote noprint">Κύριο λήμμα: <a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CF%81%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Διάρθρωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας">Διάρθρωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας</a></div> <p><i>«Τους Επισκόπους εκάστου Έθνους ειδέναι χρη τον εν αυτοίς πρώτον και ηγείσθαι αυτόν ως κεφαλήν»</i> [ΛΔ’ Αποστολικός Κανών] </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Η_Ανατολική_Ορθόδοξη_Εκκλησία_περιλαμβάνει"><span id=".CE.97_.CE.91.CE.BD.CE.B1.CF.84.CE.BF.CE.BB.CE.B9.CE.BA.CE.AE_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CF.8C.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.B7_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1_.CF.80.CE.B5.CF.81.CE.B9.CE.BB.CE.B1.CE.BC.CE.B2.CE.AC.CE.BD.CE.B5.CE.B9"></span>Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία περιλαμβάνει</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=22" title="Επεξεργασία ενότητας: Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία περιλαμβάνει" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=22" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία περιλαμβάνει"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li>Α. Τέσσερα (4) <b>Αρχαία ή Πρεσβυγενή Πατριαρχεία</b>:</li></ul> <dl><dd>1. <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως">Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως</a> («Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης») με έδρα την <a href="/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7" title="Κωνσταντινούπολη">Κωνσταντινούπολη</a>.</dd> <dd>2. <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Πατριαρχείο Αλεξανδρείας">Πατριαρχείο Αλεξανδρείας</a> («Πάπας και Πατριάρχης της Μεγάλης πόλεως Αλεξανδρείας, Λιβύης, Πενταπόλεως, Αιθιοπίας και πάσης Αφρικής, Πατήρ Πατέρων, Ποιμήν Ποιμένων, Αρχιερεύς Αρχιερέων, τρίτος και δέκατος των Αποστόλων και Κριτής της Οικουμένης») με έδρα την <a href="/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1" title="Αλεξάνδρεια">Αλεξάνδρεια</a>.</dd> <dd>3. <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Αντιοχείας">Πατριαρχείο Αντιοχείας</a> («Πατριάρχης της Μεγάλης Θεουπόλεως Αντιοχείας, Συρίας, Αραβίας, Κιλικίας, Ιβηρίας τε και Μεσοποταμίας και πάσης Ανατολής») με έδρα τη <a href="/wiki/%CE%94%CE%B1%CE%BC%CE%B1%CF%83%CE%BA%CF%8C%CF%82" title="Δαμασκός">Δαμασκό</a>.</dd> <dd>4. <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CF%89%CE%BD" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Ιεροσολύμων">Πατριαρχείο Ιεροσολύμων</a> («Πατριάρχης της Αγίας Πόλεως Ιερουσαλήμ και πάσης Παλαιστίνης, Συρίας, Αραβίας, πέραν του Ιορδάνου, Κανά της Γαλιλαίας και Αγίας Σιών») με έδρα τα <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%83%CF%8C%CE%BB%CF%85%CE%BC%CE%B1" class="mw-redirect" title="Ιεροσόλυμα">Ιεροσόλυμα</a>.</dd></dl> <ul><li>Β. Πέντε (5) <b>Νεώτερα Πατριαρχεία</b>:</li></ul> <dl><dd>1. <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Ρωσίας">Πατριαρχείο Ρωσίας</a> («Πατριάρχης Μόσχας και πάσης Ρωσίας») με έδρα τη <a href="/wiki/%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1" title="Μόσχα">Μόσχα</a>.</dd> <dd>2. <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%A3%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Σερβίας">Πατριαρχείο Σερβίας</a> («Αρχιεπίσκοπος Πεκίου, Μητροπολίτης Βελιγραδίου και Καρλοβικίου και Πατριάρχης των Σέρβων») με έδρα το <a href="/wiki/%CE%92%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CF%81%CE%AC%CE%B4%CE%B9" title="Βελιγράδι">Βελιγράδι</a>.</dd> <dd>3. <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Ρουμανίας">Πατριαρχείο Ρουμανίας</a> («Αρχιεπίσκοπος Βουκουρεστίου, Μητροπολίτης Μουντένια και Δοβρουτζάς και Πατριάρχης Ρουμανίας») με έδρα το <a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AD%CF%83%CF%84%CE%B9" title="Βουκουρέστι">Βουκουρέστι</a>.</dd> <dd>4. <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Βουλγαρίας">Πατριαρχείο Βουλγαρίας</a> («Μητροπολίτης Σόφιας και Πατριάρχης πάσης Βουλγαρίας») με έδρα τη <a href="/wiki/%CE%A3%CF%8C%CF%86%CE%B9%CE%B1" title="Σόφια">Σόφια</a>.</dd> <dd>5. <a href="/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία">Πατριαρχείο Γεωργίας</a> («Αρχιεπίσκοπος Μιτσχέτης και Τιφλίδος και Καθολικός Πατριάρχης πάσης Γεωργίας») με έδρα την <a href="/wiki/%CE%A4%CE%B9%CF%86%CE%BB%CE%AF%CE%B4%CE%B1" title="Τιφλίδα">Τιφλίδα</a>.</dd></dl> <ul><li>Γ. <b>Αυτοκέφαλες Εκκλησίες</b></li></ul> <dl><dd>1. <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85" title="Εκκλησία της Κύπρου">Εκκλησία της Κύπρου</a> («Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου») με έδρα τη <a href="/wiki/%CE%9B%CE%B5%CF%85%CE%BA%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Λευκωσία">Λευκωσία</a>.</dd> <dd>2. <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%82" title="Εκκλησία της Ελλάδος">Εκκλησία της Ελλάδος</a> («Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος») με έδρα την <a href="/wiki/%CE%91%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1" title="Αθήνα">Αθήνα</a>.</dd> <dd>3. <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας">Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας</a> («Μητροπολίτης Βαρσοβίας και πάσης Πολωνίας») με έδρα τη <a href="/wiki/%CE%92%CE%B1%CF%81%CF%83%CE%BF%CE%B2%CE%AF%CE%B1" title="Βαρσοβία">Βαρσοβία</a>.</dd> <dd>4. <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας">Εκκλησία της Αλβανίας</a> («Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας») με έδρα τα <a href="/wiki/%CE%A4%CE%AF%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%B1" title="Τίρανα">Τίρανα</a>.</dd> <dd>5. <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%B5%CF%87%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%A3%CE%BB%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CE%BA%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας">Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας</a> («Μητροπολίτης πάσης Τσεχίας και Σλοβακίας») με εναλλασσόμενη έδρα.</dd> <dd>6. <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμερική">Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμερική</a> (1970) («Μητροπολίτης πάσης Αμερικής και Καναδά») με έδρα τη <a href="/wiki/%CE%9D%CE%AD%CE%B1_%CE%A5%CF%8C%CF%81%CE%BA%CE%B7" title="Νέα Υόρκη">Νέα Υόρκη</a>. Την αυτοκεφαλία της αναγνωρίζουν οι Εκκλησίες της Ρωσίας, της Βουλγαρίας, της Γεωργίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας και Σλοβακίας, αν και οι Εκκλησίες της Βουλγαρίας και της Ρωσίας συνεχίζουν να διατηρούν ενορίες εντός της δικαιοδοσίας της. Ανάμεσα στις Εκκλησίες που δεν την αναγνωρίζουν είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο.<sup id="cite_ref-theodosius_13-0" class="reference"><a href="#cite_note-theodosius-13"><span class="cite-bracket">[</span>13<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></dd> <dd>7. <a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%85%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας">Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας</a> (2019) («Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας») με έδρα το <a href="/wiki/%CE%9A%CE%AF%CE%B5%CE%B2%CE%BF" title="Κίεβο">Κίεβο</a>. Αναγνωρίζεται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας, την Εκκλησία της Ελλάδος και τον <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85" class="mw-redirect" title="Αρχιεπίσκοπος Κύπρου">Αρχιεπίσκοπο Κύπρου</a>).</dd> <dd>8. <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%91%CF%87%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%BF%CF%82_(%CE%92%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82)" title="Αρχιεπισκοπή Αχρίδος (Βόρειας Μακεδονίας)">Αρχιεπισκοπή Αχρίδος (Βόρειας Μακεδονίας)</a> (2022) («Αρχιεπίσκοπος Αχρίδος, Μητροπολίτης Σκοπίων») με έδρα την <a href="/wiki/%CE%91%CF%87%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B1" class="mw-redirect" title="Αχρίδα">Αχρίδα</a> (στις 17 Ιουλίου 1967 είχε ανακηρύξει μονομερώς το αυτοκέφαλό της, με αποτέλεσμα η έκτακτη Σύνοδος της Ιεραρχίας του Πατριαρχείου Σερβίας, τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, να κηρύξει την ηγεσία της <a href="/wiki/%CE%A3%CF%87%CE%AF%CF%83%CE%BC%CE%B1" title="Σχίσμα">σχισματική</a>).</dd> <dd>* Δ. <b>Αυτόνομες Εκκλησίες</b>:</dd> <dd>* Δ1. <b>Υπό το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων</b></dd> <dd>1. <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%8C%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%82_%CE%A3%CE%B9%CE%BD%CE%AC" title="Εκκλησία του Όρους Σινά">Εκκλησία του Όρους Σινά</a> («Αρχιεπίσκοπος Σινά, Φαράν και Ράιφα») πλήρης αυτονομία</dd> <dd>* Δ2. <b>Υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο</b>:</dd> <dd>1. <a href="/wiki/%CE%86%CE%B3%CE%B9%CE%BF_%CE%8C%CF%81%CE%BF%CF%82" title="Άγιο Όρος">Αυτόνομη Μοναστική Πολιτεία Αγίου Όρους</a></dd> <dd>2. <a href="/wiki/%CE%A6%CE%B9%CE%BD%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία">Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία</a> («Αρχιεπίσκοπος Καρελίας και πάσης Φιλανδίας»)</dd> <dd>3. <a href="/wiki/%CE%95%CF%83%CE%B8%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Εσθονική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία">Εσθονική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία</a> («Μητροπολίτης Ταλίν και πάσης Εσθονίας»)</dd> <dd>* Δ3. <b>Υπό το Πατριαρχείο Αντιοχείας</b>:</dd> <dd>1. <a href="/w/index.php?title=%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%92%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Αντιοχειανή Ορθόδοξη Χριστιανική Αρχιεπισκοπή Βορείου Αμερικής (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Αντιοχειανή Ορθόδοξη Χριστιανική Αρχιεπισκοπή Βορείου Αμερικής</a></dd> <dd>* Δ4. <b>Υπό το Πατριαρχείο Μόσχας</b>:</dd> <dd>4. <a href="/wiki/%CE%9F%CF%85%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_(%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82)" title="Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας)">Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας)</a> με καθεστώς αυτοδιοίκησης («Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας») με έδρα το <a href="/wiki/%CE%9A%CE%AF%CE%B5%CE%B2%CE%BF" title="Κίεβο">Κίεβο</a></dd> <dd>5. <a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%99%CE%B1%CF%80%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Ιαπωνίας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ορθόδοξη Εκκλησία της Ιαπωνίας</a>* («Μητροπολίτης Τόκιο και πάσης Ιαπωνίας») αυτονομία που αναγνωρίζεται από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά όχι από το Οικουμενικό Πατριαρχείο</dd> <dd>6. <a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Κίνας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ορθόδοξη Εκκλησία της Κίνας</a>* αυτονομία που αναγνωρίζεται από τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά όχι από το Οικουμενικό Πατριαρχείο (δεν διαθέτει επισκόπους, λόγω έλλειψης ιερέων)</dd> <dd>7. <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CF%82_%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας">Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας</a>* («Μητροπολίτης Ανατολικής Αμερικής και Νέας Υόρκης») με καθεστώς αυτοδιοίκησης</dd> <dd>* Δ5. <b>Υπό τη Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία</b>:</dd> <dd>1. <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%92%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Μητρόπολη Βεσσαραβίας">Μητρόπολη Βεσσαραβίας</a>* («Μητροπολίτης Βεσσαραβίας»)</dd> <dd>2. <a href="/w/index.php?title=%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ρουμανική Ορθόδοξη Μητρόπολη Αμερικής (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ρουμανική Ορθόδοξη Μητρόπολη Αμερικής</a></dd></dl> <p>* <i>Η αυτονομία δεν είναι καθολικά αναγνωρισμένη.</i> </p> <dl><dd>Ε. <b>Ημιαυτόνομες Ορθόδοξες Εκκλησίες</b></dd> <dd>* Ε1. <b>Υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως</b></dd> <dd>1. <a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82" title="Εκκλησία Κρήτης">Εκκλησία Κρήτης</a> («Αρχιεπίσκοπος Κρήτης»)</dd> <dd>* Ε1. <b>Υπό το Πατριαρχείο Μόσχας</b></dd> <dd>1. <a href="/wiki/%CE%95%CF%83%CE%B8%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_(%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82)" title="Εσθονική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας)">Εσθονική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας)</a> («Μητροπολίτης Ταλίν και πάσης Εσθονίας»)</dd> <dd>2. <a href="/wiki/%CE%9B%CE%B5%CF%85%CE%BA%CE%BF%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Λευκορωσική Ορθόδοξη Εκκλησία">Λευκορωσική Ορθόδοξη Εκκλησία</a> («Μητροπολίτης Μινσκ και Ζασλάβσκι, Πατριαρχικός Έξαρχος Λευκορωσίας»)</dd> <dd>3. <a href="/wiki/%CE%9B%CE%B5%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Λετονική Ορθόδοξη Εκκλησία">Λετονική Ορθόδοξη Εκκλησία</a> («Μητροπολίτης Ρίγας και πάσης Λετονίας»)</dd> <dd>4. <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%9A%CE%B9%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%BF%CE%BB%CE%B4%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Μητρόπολη Κισινάου και πάσης Μολδαβίας">Μητρόπολη Κισινάου και πάσης Μολδαβίας</a> (Ορθόδοξη Εκκλησία της Μολδαβίας) («Μητροπολίτης Κισινάου και πάσης Μολδαβίας»)</dd> <dd>5. <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CF%89%CE%BD_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD_%CE%94%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%8E%CF%80%CE%B7%CF%82" title="Αρχιεπισκοπή Ρωσικών Ορθόδοξων Εκκλησιών Δυτικής Ευρώπης">Αρχιεπισκοπή Ρωσικών Ορθόδοξων Εκκλησιών Δυτικής Ευρώπης</a>* («Μητροπολίτης Ντούμπνα, Αρχιεπίσκοπος Δυτικοευρωπαϊκών Ενοριών της Ρωσικής Παράδοσης») με ειδικό καθεστώς</dd></dl> <ul><li><b>Υπό την άμεση δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου τελούν, ως Επαρχίες του</b>:</li></ul> <dl><dd>1. Οι Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου: <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%A1%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CF%85" title="Ιερά Μητρόπολις Ρόδου">Ρόδου</a>, <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%9A%CF%8E%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9D%CE%B9%CF%83%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%85" class="mw-redirect" title="Ιερά Μητρόπολη Κώου και Νισύρου">Κώου και Νισύρου</a>, <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%9B%CE%AD%CF%81%CE%BF%CF%85,_%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CE%BD%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%91%CF%83%CF%84%CF%85%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ιερά Μητρόπολις Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας">Λέρου, Καλύμνου και Αστυπαλαίας</a>, <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CF%81%CF%80%CE%AC%CE%B8%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9A%CE%AC%CF%83%CE%BF%CF%85" title="Ιερά Μητρόπολις Καρπάθου και Κάσου">Καρπάθου και Κάσου</a> και <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%A3%CF%8D%CE%BC%CE%B7%CF%82,_%CE%A4%CE%AE%CE%BB%CE%BF%CF%85,_%CE%A7%CE%AC%CE%BB%CE%BA%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9A%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85" title="Ιερά Μητρόπολις Σύμης, Τήλου, Χάλκης και Καστελλορίζου">Σύμης, Τήλου, Χάλκης και Καστελλορίζου</a>.</dd> <dd>2. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82" title="Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αμερικής">Αρχιεπισκοπή Αμερικής</a>.</dd> <dd>3. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%91%CF%85%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας">Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας</a>.</dd> <dd>4. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%98%CF%85%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%AF%CF%81%CF%89%CE%BD_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9C%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%B7%CF%82_%CE%92%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας">Αρχιεπισκοπή Θυατείρων και Μεγάλης Βρεττανίας</a>.</dd> <dd>5. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%93%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Γαλλίας">Μητρόπολις Γαλλίας</a>.</dd> <dd>6. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%9A%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B4%CE%AC" title="Ελληνική Ορθόδοξη Αρχιεπισκοπή Καναδά">Αρχιεπισκοπή Καναδά</a>.</dd> <dd>7. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%93%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Γερμανίας">Μητρόπολις Γερμανίας</a>.</dd> <dd>8. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%91%CF%85%CF%83%CF%84%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Αυστρίας">Μητρόπολις Αυστρίας</a>.</dd> <dd>9. Η <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%A3%CE%BF%CF%85%CE%B7%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%B7%CF%82_%CE%A3%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%B9%CE%BD%CE%B1%CF%85%CE%90%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Μητρόπολη Σουηδίας και πάσης Σκανδιναυΐας">Μητρόπολις Σουηδίας</a>.</dd> <dd>10. Η <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%92%CE%B5%CE%BB%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85" title="Ιερά Μητρόπολις Βελγίου">Μητρόπολις Βελγίου</a>.</dd> <dd>11. Η <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%9D%CE%AD%CE%B1%CF%82_%CE%96%CE%B7%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Μητρόπολη Νέας Ζηλανδίας">Μητρόπολις Νέας Ζηλανδίας</a>.</dd> <dd>12. Η <a href="/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%BF%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%95%CE%BB%CE%B2%CE%B5%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Ελβετίας">Μητρόπολις Ελβετίας</a>.</dd> <dd>13. Η <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%99%CF%84%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ιερά Μητρόπολις Ιταλίας">Μητρόπολις Ιταλίας</a>.</dd> <dd>14. Η <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%9C%CE%B5%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D" title="Ιερά Μητρόπολις Μεξικού">Μητρόπολις Μεξικού</a>.</dd> <dd>15. Η Μητρόπολις Μπουένος Άιρες.</dd> <dd>16. Η <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%9A%CE%BF%CF%81%CE%AD%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Μητρόπολη Κορέας">Μητρόπολις Κορέας</a>.</dd> <dd>17. Η <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%A7%CE%BF%CE%BD%CE%B3%CE%BA_%CE%9A%CE%BF%CE%BD%CE%B3%CE%BA_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9D%CE%BF%CF%84%CE%B9%CE%BF%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Μητρόπολη Χονγκ Κονγκ και Νοτιοανατολικής Ασίας">Μητρόπολις Χονγκ Κονγκ και Νοτιοανατολικής Ασίας</a>.</dd> <dd>18. Η <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%A3%CE%B9%CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%8D%CF%81%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%9D%CF%8C%CF%84%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%91%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ιερά Μητρόπολη Σιγκαπούρης και Νότιας Ασίας"> Μητρόπολις Σιγκαπούρης και Νότιας Ασίας</a>.</dd> <dd>19. Η <a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%82_%CE%99%CF%83%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ιερά Μητρόπολις Ισπανίας και Πορτογαλίας">Μητρόπολις Ισπανίας και Πορτογαλίας</a>.</dd></dl> <p>Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει, επίσης, άμεση δικαιοδοσία: α) στη νήσο <a href="/wiki/%CE%A0%CE%AC%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%82" title="Πάτμος">Πάτμο</a> (<a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BE%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%AF%CE%B1_%CE%A0%CE%AC%CF%84%CE%BC%CE%BF%CF%85" title="Ιερά Πατριαρχική Εξαρχία Πάτμου">Πατριαρχική Εξαρχία</a> – <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%BF%CF%85_%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%BF%CF%85_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%98%CE%B5%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%BF%CF%85" title="Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου">Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου</a>), β) στη <a href="/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%B7%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%AE" title="Σταυροπηγιακή μονή">Σταυροπηγιακή μονή</a> της <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%A6%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%82" title="Μονή Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας">Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας</a> στη <a href="/wiki/%CE%A7%CE%B1%CE%BB%CE%BA%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Χαλκιδική">Χαλκιδική</a> και γ) στη Σταυροπηγιακή <a href="/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%92%CE%BB%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%B4%CF%89%CE%BD" title="Μονή Βλατάδων">Μονή Βλατάδων</a> στη <a href="/wiki/%CE%98%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7" title="Θεσσαλονίκη">Θεσσαλονίκη</a>. </p><p>Η Διοίκηση των <a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CF%89%CE%BD_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%82#Μητροπόλεις_του_Πατριαρχικού_Οικουμενικού_Θρόνου_(Νέων_Χωρών)" title="Κατάλογος Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Ελλάδος">Μητροπόλεων των «Νέων Χωρών»</a> στην <a href="/wiki/%CE%89%CF%80%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%82_(%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%AE)" title="Ήπειρος (περιοχή)">Ήπειρο</a>, <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1_(%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1)" title="Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα)">Μακεδονία</a> και <a href="/wiki/%CE%98%CF%81%CE%AC%CE%BA%CE%B7_(%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B1)" title="Θράκη (διαμέρισμα)">Δυτική Θράκη</a> ασκείται προσωρινά «επιτροπικώς» από την Εκκλησία της Ελλάδος, σύμφωνα με την Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη της 4ης Σεπτεμβρίου 1928. </p><p>Σημειωτέον ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει κοινό διοικητικό κέντρο (αντίθετα με την <a href="/wiki/%CE%91%CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CE%88%CE%B4%CF%81%CE%B1" title="Αγία Έδρα">Αγία Έδρα</a> της <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία">Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας</a> στη <a href="/wiki/%CE%A1%CF%8E%CE%BC%CE%B7" title="Ρώμη">Ρώμη</a>). Όλες οι Εκκλησίες θεωρούνται ίσης αξίας, φέρουσες μόνο <i>“πρεσβεία λειτουργικής τιμής”</i>. Η ενότητά της στηρίζεται στην "Κοινωνία Αγάπης" μεταξύ των Προκαθημένων και την αναγνώριση που λαμβάνουν, με "Ειρηνικές Επιστολές", από τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες, βάσει της κανονικότητας της εκλογής τους από την Ιερά Σύνοδο της τοπικής Εκκλησίας που ανήκουν. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Τα_ονόματα_της_Ορθόδοξης_Εκκλησίας"><span id=".CE.A4.CE.B1_.CE.BF.CE.BD.CF.8C.CE.BC.CE.B1.CF.84.CE.B1_.CF.84.CE.B7.CF.82_.CE.9F.CF.81.CE.B8.CF.8C.CE.B4.CE.BF.CE.BE.CE.B7.CF.82_.CE.95.CE.BA.CE.BA.CE.BB.CE.B7.CF.83.CE.AF.CE.B1.CF.82"></span>Τα ονόματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=23" title="Επεξεργασία ενότητας: Τα ονόματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=23" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Τα ονόματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει χρησιμοποιήσει ή έχει αναφερθεί με τα εξής ονόματα: </p> <ul><li>Αγία Καθολική και Αποστολική Εκκλησία,</li> <li>Ανατολική Εκκλησία,</li> <li>Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία,</li> <li>Αρχαία Εκκλησία,</li> <li>Εκκλησία,</li> <li>Εκκλησία του Χριστού,</li> <li>Ορθόδοξη Καθολική και Αποστολική Εκκλησία.</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Δείτε_επίσης"><span id=".CE.94.CE.B5.CE.AF.CF.84.CE.B5_.CE.B5.CF.80.CE.AF.CF.83.CE.B7.CF.82"></span>Δείτε επίσης</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=24" title="Επεξεργασία ενότητας: Δείτε επίσης" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=24" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Δείτε επίσης"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ιερά Μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας">Ιερά Μυστήρια της Ορθόδοξης Εκκλησίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CF%8E%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Εκκλησιαστικά αξιώματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας">Εκκλησιαστικά αξιώματα της Ορθόδοξης Εκκλησίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%94%CE%B9%CE%AC%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%88%CE%B7_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%95%CF%85%CF%81%CF%89%CF%80%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD" title="Διάσκεψη των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών">Διάσκεψη των Ευρωπαϊκών Εκκλησιών</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CE%BC%CE%B1%CE%B9%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία">Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Προτεσταντισμός">Προτεσταντισμός</a></li> <li><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_largest_Eastern_Orthodox_church_buildings" class="extiw" title="en:List of largest Eastern Orthodox church buildings">Λίστα των μεγαλύτερων ναών της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά σειρά μεγέθους</a></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Παραπομπές"><span id=".CE.A0.CE.B1.CF.81.CE.B1.CF.80.CE.BF.CE.BC.CF.80.CE.AD.CF.82"></span>Παραπομπές</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=25" title="Επεξεργασία ενότητας: Παραπομπές" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=25" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Παραπομπές"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-Ellinon/To-Politevma/Syntagma/article-3/">Σύνταγμα</a> hellenicparliament.gr</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.agiosnikolaosglyfadas.gr/latest-news/item/9-i-orthodoksi-ekklisia/9-i-orthodoksi-ekklisia">Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" από Σεπτέμβριος 2019" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%9D%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%BF%CE%AF_%CE%B5%CE%BE%CF%89%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%B9" title="Βικιπαίδεια:Νεκροί εξωτερικοί σύνδεσμοι">νεκρός σύνδεσμος</a></i>]</span></sup> agiosnikolaosglyfadas.gr</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://www.agiosgeorgioskorydallou.gr/2018/02/%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%8D%CF%89-%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%AF%CE%B1%CE%BD-%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CE%BD-%CE%BA%CE%B1/">http://www.agiosgeorgioskorydallou.gr/2018/02/%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B5%CF%8D%CF%89-%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%AF%CE%B1%CE%BD-%CE%B1%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CE%BD-%CE%BA%CE%B1/</a></span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text">Αγιογραφίες <a rel="nofollow" class="external text" href="http://14dim-iliou.att.sch.gr/drastiriotites/2013-03-14_agiografies%28e3%29/2013-03-14_agiografies%28e3%29.htm">14dim-iliou.att.sch.gr</a><sup class="noprint Inline-Template"><span title=" από Οκτώβριος 2019" style="white-space: nowrap;">[<i><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%9D%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%BF%CE%AF_%CE%B5%CE%BE%CF%89%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%AF_%CF%83%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%B9" title="Βικιπαίδεια:Νεκροί εξωτερικοί σύνδεσμοι">νεκρός σύνδεσμος</a></i>]</span></sup></span> </li> <li id="cite_note-CUNYFlowChart-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-CUNYFlowChart_5-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://macaulay.cuny.edu/eportfolios/drabik10website/tools/religion-flow-chart/">«Religion Flow Chart: Christianity»</a>. <i>Faiths and Freedoms: Religious Diversity in New York City</i>. Macaulay Honors College at CUNY<span class="reference-accessdate">. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Faiths+and+Freedoms%3A+Religious+Diversity+in+New+York+City&rft.atitle=Religion+Flow+Chart%3A+Christianity&rft_id=http%3A%2F%2Fmacaulay.cuny.edu%2Feportfolios%2Fdrabik10website%2Ftools%2Freligion-flow-chart%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fel.wikipedia.org%3A%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-branches_waupun-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-branches_waupun_6-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.waupun.k12.wi.us/Policy/other/dickhut/religions/20%20Branches%20of%20Christ.html">«Branches of Chrisitianity»</a>. Waupun, WI: Waupun Area School District<span class="reference-accessdate">. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2015</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Branches+of+Chrisitianity&rft.place=Waupun%2C+WI&rft.pub=Waupun+Area+School+District&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.waupun.k12.wi.us%2FPolicy%2Fother%2Fdickhut%2Freligions%2F20%2520Branches%2520of%2520Christ.html&rfr_id=info%3Asid%2Fel.wikipedia.org%3A%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://books.google.gr/books?id=MEpGCgAAQBAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false">Runciman Steven, The Great Church in Captivity, CUP, 1968, σ. 186. Αναφέρεται στο Panteleymon Anastasakis, The Church of Greece Under Axis Occupation, Fordham University Press, 2015, σ. 252, σημ. 7 και 8</a></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.apostoliki-diakonia.gr/gr_main/catehism/theologia_zoi/themata.asp?contents=ecclesia_history/contents_Katoxi.asp&main=katoxi_1&file=page1.htm">Συναξάρι Ἐθνομαρτύρων Κληρικῶν (κατάλογος πεσόντων και εκδιωχθέντων Κληρικών) - Αποστολική Διακονία</a></span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text">Σπύρος Κουζινόπουλος, <i>Δράμα 1941. Μια παρεξηγημένη εξέγερση</i>, εκδόσεις Καστανιώτη, Αθήνα 2011, σελ. 19-20.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text">Βασίλης Χ. Ριτζαλέος, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/20726#page/42/mode/2up">Οι εβραϊκές κοινότητες στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20190913121932/http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/20726#page/42/mode/2up">Αρχειοθετήθηκε</a> 2019-09-13 στο <a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>.</i>, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης-Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη 2006, σελ. 34.</span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Τσέκου, Κατερίνα (1 Αυγούστου 2010). <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.kathimerini.gr/400719/article/epikairothta/ellada/oi-epidiw3eis-twn-voylgarwn-sth-makedonia">«Οι επιδιώξεις των Βουλγάρων στη Μακεδονία»</a>. <i>kathimerini.gr</i>. Η Καθημερινή<span class="reference-accessdate">. Ανακτήθηκε στις 24 Δεκεμβρίου 2019</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=kathimerini.gr&rft.atitle=%CE%9F%CE%B9+%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CF%8E%CE%BE%CE%B5%CE%B9%CF%82+%CF%84%CF%89%CE%BD+%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%AC%CF%81%CF%89%CE%BD+%CF%83%CF%84%CE%B7+%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1&rft.date=2010-08-01&rft.aulast=%CE%A4%CF%83%CE%AD%CE%BA%CE%BF%CF%85&rft.aufirst=%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%B1&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.kathimerini.gr%2F400719%2Farticle%2Fepikairothta%2Fellada%2Foi-epidiw3eis-twn-voylgarwn-sth-makedonia&rfr_id=info%3Asid%2Fel.wikipedia.org%3A%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Nikolaos Andriotis (2008). Chapter <i>The refugees question in Greece (1821-1930)</i>, in "<i>Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας</i>", ΟΕΔΒ (<i>"Topics from Modern Greek History"</i>). 8th edition</span> </li> <li id="cite_note-theodosius-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-theodosius_13-0">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web">Metropolitan Theodosius (Lazor). <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.holy-trinity.org/modern/theodosius.html">«The path to autocephaly and beyond: 'Miles to go before we sleep<span style="padding-right:0.2em;">'</span>»</a>. <i>The Orthodox Church</i>, Vol. 31<span class="reference-accessdate">. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2006</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=The+path+to+autocephaly+and+beyond%3A+%27Miles+to+go+before+we+sleep%27&rft.pub=%27%27The+Orthodox+Church%27%27%2C+Vol.+31&rft.au=Metropolitan+Theodosius+%28Lazor%29&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.holy-trinity.org%2Fmodern%2Ftheodosius.html&rfr_id=info%3Asid%2Fel.wikipedia.org%3A%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7+%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="Z3988"><span style="display:none;"> </span></span></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Βιβλιογραφία"><span id=".CE.92.CE.B9.CE.B2.CE.BB.CE.B9.CE.BF.CE.B3.CF.81.CE.B1.CF.86.CE.AF.CE.B1"></span>Βιβλιογραφία</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=26" title="Επεξεργασία ενότητας: Βιβλιογραφία" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=26" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Βιβλιογραφία"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><i><b>Πρωτοχριστιανισμός και Ορθοδοξία</b></i> </p> <ul><li><i>Δογματική και Συμβολική Θεολογία</i>, Τόμος Β’, Ματσούκας Ν., Πουρναράς, <a href="/wiki/1992" title="1992">1992</a></li> <li><i>Αιρέσεις και Θεολογικές τάσεις στον Αρχέγονο Χριστιανισμό</i> (στο <i>ΒΒ αρ.6</i>, σ. 445-470), Βασιλειάδης Π., Πουρναράς, <a href="/wiki/1988" title="1988">1988</a></li> <li><i>Ορθοδοξία και Αίρεση</i>, Ματσούκας Ν., Πουρναράς, <a href="/wiki/1992" title="1992">1992</a></li> <li><i>Το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο</i>, Τόμος Α', <a href="/wiki/%CE%A3%CE%AC%CE%B2%CE%B2%CE%B1%CF%82_%CE%91%CE%B3%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%82" title="Σάββας Αγουρίδης">Αγουρίδης Σ.</a>, Πουρναράς, <a href="/wiki/2005" title="2005">2005</a></li> <li><i>The Anchor Bible Dictionary</i>, λήμμα: <i>Jesus</i>, Freedman, D. N., Doubleday: New York, <a href="/wiki/1996" title="1996">1996</a>, c1992</li> <li><i>History of the Christian church</i>, Vol.I (Chapter II: <i>JESUS CHRIST</i>, Chapter III: <i>THE APOSTOLIC AGE</i>), Schaff, P., & Schaff, D. S., <a href="/wiki/1997" title="1997">1997</a></li></ul> <p><i><b>Ο Ορθόδοξος κόσμος υπό οθωμανική κυριαρχία</b></i> </p> <ul><li>Mάχη Παΐζη-Αποστολοπούλου, Δημήτρης Γ. Αποστολόπουλος, «Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία 1770–1821» Ιστορία του Nέου Ελληνισμού 1700–2000, τ. 2, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2003, σελ. 283–296.</li> <li>Δημήτρης Γ. Αποστολόπουλος, «Εκκλησία στην Τουρκοκρατία», Ιστορία των Ελλήνων, τ. 8: Ο Ελληνισμός υπό ξένη κυριαρχία (1453–1821), Αθήνα (2006), σ. 170–193 (β΄έκδ. Αθήνα 2006), τ. 10, σελ. 212–241</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Εξωτερικοί_σύνδεσμοι"><span id=".CE.95.CE.BE.CF.89.CF.84.CE.B5.CF.81.CE.B9.CE.BA.CE.BF.CE.AF_.CF.83.CF.8D.CE.BD.CE.B4.CE.B5.CF.83.CE.BC.CE.BF.CE.B9"></span>Εξωτερικοί σύνδεσμοι</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&veaction=edit&section=27" title="Επεξεργασία ενότητας: Εξωτερικοί σύνδεσμοι" class="mw-editsection-visualeditor"><span>Επεξεργασία</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&section=27" title="Επεξεργαστείτε τον πηγαίο κώδικα της ενότητας: Εξωτερικοί σύνδεσμοι"><span>επεξεργασία κώδικα</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.ecclesia.gr/">Επίσημη ιστοσελίδα της Ορθοδόξου Χριστιανικής Εκκλησίας της Ελλάδος</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20180912050350/http://www.psychodromio.gr/">Ορθοδοξία, πνευματικότητα και ποιμαντική</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070208123344/http://www.oodegr.com/oode/dogmat1/perieh.htm">Δογματική του Σεβ. Ι Ζηζιούλα</a> Σημειώσεις από τις παραδόσεις του καθηγητού Ι. Δ. Ζηζιούλα (σημερινού Μητροπολίτου Περγάμου) στο Τμήμα Ποιμαντικής τής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κατά το ακαδημαϊκό έτος 1984 – 85.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oodegr.com/oode/dogmat2/perieh.htm">ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ</a> Έργο του πανεπ. καθηγητή π. Ιωάννη Ρωμανίδη</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oca.org/QA.asp?ID=14&SID=3">Η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμερική:</a> Διευκρινήσεις σχετικά με το κύριο όνομα της Ορθόδοξης Εκκλησίας <abbr class="abbr" style="font-family: sans-serif; -font-size:small; color: --color-subtle; text-decoration:none;" title="Κείμενο γραμμένο στην αγγλική γλώσσα">(Αγγλικά).</abbr></li> <li><a href="/wiki/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82_%CE%92._%CE%A3%CE%BA%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B7%CF%82" title="Κωνσταντίνος Β. Σκουτέρης">Κωνσταντίνος Β. Σκουτέρης</a>, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.orthodoxresearchinstitute.org/articles/misc/scouteris_orthodox_church.htm">Η Ορθόδοξη Εκκλησία</a></i> <abbr class="abbr" style="font-family: sans-serif; -font-size:small; color: --color-subtle; text-decoration:none;" title="Κείμενο γραμμένο στην αγγλική γλώσσα">(Αγγλικά).</abbr></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82_%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%AC%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%BF%CF%82" title="Πατριάρχης Μόσχας Φιλάρετος">Πατριάρχης Μόσχας Φιλάρετος</a>, <i><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.pravoslavieto.com/docs/eng/Orthodox_Catechism_of_Philaret.htm">The Longer Catechism of The Orthodox, Catholic, Eastern Church</a></i> (Η Μεγάλη Κατήχηση της Ορθόδοξης, Καθολικής, Ανατολικής Εκκλησίας) <abbr class="abbr" style="font-family: sans-serif; -font-size:small; color: --color-subtle; text-decoration:none;" title="Κείμενο γραμμένο στην αγγλική γλώσσα">(Αγγλικά).</abbr></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20061220143543/http://www.geocities.com/kostasrokas">Ορθοδοξία</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20090103001613/http://users.hellasnet.gr/panelppv/aliartos.htm">Κατάλογος σύγχρονων αιρέσεων και "σεκτών"</a></li> <li>Δημήτρης Γ. Αποστολόπουλος, Χαλίφης αυτοκράτορας – Ρωμιός πατριάρχης <a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://web.archive.org/web/20121116222542/http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_448447_29/05/2005_144987">[3]</a></li> <li>Εισήγηση από τον Καθηγητή, κ. Μάριο Μπέγζο, Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα: «Ορθοδοξία και Δημοκρατία»<a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.livemedia.gr/webtv/eiao/video/47406">[4]</a></li></ul> <div class="navbox-styles"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10387572">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r10730911">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:left;border-left-width:2px;border-left-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #fdfdfd}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#ccf}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#ddf}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e6e6ff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f7f7f7}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:left;text-align:left;margin-right:0.5em}body.skin--responsive .mw-parser-output .navbox-image img{max-width:none!important}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .navbox{display:none!important}}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Αυτοκέφαλες_και_Αυτόνομες_Εκκλησίες_της_Ορθοδοξίας" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8595637"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-προβολή"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Πρότυπο:Ορθόδοξη Ανατολική και Αποστολική Εκκλησία"><abbr title="Προβολή του προτύπου">π</abbr></a></li><li class="nv-συζ."><a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85:%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="Συζήτηση προτύπου:Ορθόδοξη Ανατολική και Αποστολική Εκκλησία (δεν έχει γραφτεί ακόμα)"><abbr title="Συζήτηση του προτύπου">σ</abbr></a></li><li class="nv-επεξ."><a class="external text" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&action=edit"><abbr title="Επεξεργασία του προτύπου">ε</abbr></a></li></ul></div><div id="Αυτοκέφαλες_και_Αυτόνομες_Εκκλησίες_της_Ορθοδοξίας" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Οργάνωση στην Ορθόδοξη Εκκλησία">Αυτοκέφαλες και Αυτόνομες Εκκλησίες</a> της <a class="mw-selflink selflink">Ορθοδοξίας</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF#Πρεσβυγενή_Πατριαρχεία" title="Πατριαρχείο">Πρεσβυγενή Πατριαρχεία</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως">Κωνσταντινουπόλεως</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Πατριαρχείο Αλεξανδρείας">Αλεξανδρείας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Αντιοχείας">Αντιοχείας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CF%89%CE%BD" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Ιεροσολύμων">Ιεροσολύμων</a></li></ul> </div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="4" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:ByzantineCross.svg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/ByzantineCross.svg/43px-ByzantineCross.svg.png" decoding="async" width="43" height="59" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/ByzantineCross.svg/65px-ByzantineCross.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dc/ByzantineCross.svg/86px-ByzantineCross.svg.png 2x" data-file-width="421" data-file-height="581" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF#Νεοπαγή_Πατριαρχεία" title="Πατριαρχείο">Νεώτερα Πατριαρχεία</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία">Ρωσίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία">Σερβίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία">Βουλγαρίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία">Ρουμανίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία">Γεωργίας</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Αυτοκεφαλία">Αυτοκέφαλες Εκκλησίες</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85" title="Εκκλησία της Κύπρου">Κύπρου</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%82" title="Εκκλησία της Ελλάδος">Ελλάδος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF%CF%82_%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%AD%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας">Αλβανίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας">Πολωνίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%B5%CF%87%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%A3%CE%BB%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CE%BA%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας">Τσεχίας και Σλοβακίας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%85%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας">Ουκρανίας</a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Ορθόδοξη Εκκλησία στην Αμερική">Αμερικής</a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%AE_%CE%91%CF%87%CF%81%CE%AF%CE%B4%CE%BF%CF%82_(%CE%92%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%9C%CE%B1%CE%BA%CE%B5%CE%B4%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82)" title="Αρχιεπισκοπή Αχρίδος (Βόρειας Μακεδονίας)">Αχρίδος</a><sup>[β]</sup></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">Αυτόνομες και Ημιαυτόνομες Εκκλησίες</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">Αυτόνομες</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%AC_%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%8C%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%82_%CE%A3%CE%B9%CE%BD%CE%AC" class="mw-redirect" title="Ιερά Μονή Όρους Σινά">Σινά</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%91%CF%85%CF%84%CF%8C%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A6%CE%B9%CE%BD%CE%BB%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ορθόδοξη Αυτόνομη Εκκλησία της Φινλανδίας">Φινλανδίας <small>(Οικουμενικό Πατριαρχείο)</small></a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CF%83%CE%B8%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Εσθονική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία">Εσθονίας <small>(Οικουμενικό Πατριαρχείο)</small></a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%99%CE%B1%CF%80%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Ιαπωνίας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Ιαπωνίας <small>(Πατριαρχείο Μόσχας)</small></a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Κίνας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Κίνας <small>(Πατριαρχείο Μόσχας)</small></a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%85%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_(%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82)" title="Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας)">Ουκρανίας <small>(Πατριαρχείο Μόσχας)</small></a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ρουμανική Ορθόδοξη Μητρόπολη της Αμερικής (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Αμερικής <small>(Πατριαρχείο Ρουμανίας)</small></a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="Μητρόπολη της Βεσσαραβίας (δεν έχει γραφτεί ακόμα)">Βεσσαραβίας <small>(Πατριαρχείο Ρουμανίας)</small></a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CE%9A%CE%B9%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%AC%CE%BF%CF%85_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%AC%CF%83%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CE%BF%CE%BB%CE%B4%CE%B1%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Μητρόπολη Κισινάου και πάσης Μολδαβίας">Μολδαβίας <small>(Πατριαρχείο Μόσχας)</small></a><sup>[β]</sup></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">Ημιαυτόνομες</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CE%9A%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%82" title="Εκκλησία Κρήτης">Κρήτης</a><sup>[α]</sup></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CF%83%CE%B8%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_(%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82)" title="Εσθονική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας)">Εσθονίας <small>(Πατριαρχείο Μόσχας)</small></a><sup>[β]</sup></li> <li><a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CE%B5%CE%BA%CF%84%CF%8C%CF%82_%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκτός Ρωσίας">ROCOR</a><sup>[γ]</sup></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="3"><div><span style="font-size:0.9em;"> α. Ημιαυτόνομη εκκλησία του <a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C_%CF%80%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CF%89%CF%82" class="mw-redirect" title="Οικουμενικό πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως">Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως</a>. β. Το αυτοκέφαλο ή η αυτονομία δεν είναι καθολικά αναγνωρισμένα. <br /> γ. Ημιαυτόνομο τμήμα της <a href="/wiki/%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία">Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας</a>, του οποίου η αυτονομία δεν είναι καθολικά αναγνωρισμένη. </span></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10387572"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10730911"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Οι_σημερινοί_Προκαθήμενοι_των_Ορθοδόξων_Εκκλησιών" style="padding:3px"><table class="nowraplinks mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="3"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r8595637"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-προβολή"><a href="/wiki/%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%A3%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%AF_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF%CE%B9_%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%B9" title="Πρότυπο:Σημερινοί Ορθόδοξοι Προκαθήμενοι"><abbr title="Προβολή του προτύπου">π</abbr></a></li><li class="nv-συζ."><a href="/w/index.php?title=%CE%A3%CF%85%CE%B6%CE%AE%CF%84%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85:%CE%A3%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%AF_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF%CE%B9_%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%B9&action=edit&redlink=1" class="new" title="Συζήτηση προτύπου:Σημερινοί Ορθόδοξοι Προκαθήμενοι (δεν έχει γραφτεί ακόμα)"><abbr title="Συζήτηση του προτύπου">σ</abbr></a></li><li class="nv-επεξ."><a class="external text" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A0%CF%81%CF%8C%CF%84%CF%85%CF%80%CE%BF:%CE%A3%CE%B7%CE%BC%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CE%AF_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%BF%CE%B9_%CE%A0%CF%81%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%B9&action=edit"><abbr title="Επεξεργασία του προτύπου">ε</abbr></a></li></ul></div><div id="Οι_σημερινοί_Προκαθήμενοι_των_Ορθοδόξων_Εκκλησιών" style="font-size:114%;margin:0 4em">Οι σημερινοί Προκαθήμενοι των <a class="mw-selflink selflink">Ορθοδόξων Εκκλησιών</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF" title="Πατριαρχείο">Πατριαρχεία</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF#Πρεσβυγενή_Πατριαρχεία" title="Πατριαρχείο">Πρεσβυγενή</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%9F%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82_%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%85%CF%80%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CF%89%CF%82" title="Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως">Κωνσταντινουπόλεως</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B1%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%BC%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%82" title="Πατριάρχης Βαρθολομαίος">Βαρθολομαίος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Πατριαρχείο Αλεξανδρείας">Αλεξανδρείας</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BB%CE%B5%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%98%CE%B5%CF%8C%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%BF%CF%82_%CE%92%CE%84" title="Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος Β΄">Θεόδωρος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Αντιοχείας">Αντιοχείας</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%99%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82_%CE%99%CE%84" title="Πατριάρχης Αντιοχείας Ιωάννης Ι΄">Ιωάννης</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF_%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CF%89%CE%BD" class="mw-redirect" title="Πατριαρχείο Ιεροσολύμων">Ιεροσολύμων</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%99%CE%B5%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%BF%CE%BB%CF%8D%CE%BC%CF%89%CE%BD_%CE%98%CE%B5%CF%8C%CF%86%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%93%CE%84" title="Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος Γ΄">Θεόφιλος</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;"><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF#Νεοπαγή_Πατριαρχεία" title="Πατριαρχείο">Νεοπαγή</a></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%B1%CF%83%CF%8E%CE%BD_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A1%CF%89%CF%83%CE%B9%CF%8E%CE%BD" class="mw-redirect" title="Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών">Ρωσίας</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%9C%CF%8C%CF%83%CF%87%CE%B1%CF%82_%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CF%82" title="Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος">Κύριλλος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A3%CE%B5%CF%81%CE%B2%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία">Σερβίας</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CF%84%CF%89%CE%BD_%CE%A3%CE%AD%CF%81%CE%B2%CF%89%CE%BD_%CE%A0%CE%BF%CF%81%CF%86%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%BF%CF%82" title="Πατριάρχης των Σέρβων Πορφύριος">Πορφύριος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Ρουμανική Ορθόδοξη Εκκλησία">Ρουμανίας</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%A1%CE%BF%CF%85%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%94%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%AE%CE%BB" title="Πατριάρχης Ρουμανίας Δανιήλ">Δανιήλ</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Πατριάρχης Βουλγαρίας">Βουλγαρίας</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B3%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%94%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%AE%CE%BB" title="Πατριάρχης Βουλγαρίας Δανιήλ">Δανιήλ</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Γεωργιανή Ορθόδοξη Εκκλησία">Γεωργίας</a> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B7%CF%82_%CE%93%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%97%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%92%CE%84" title="Πατριάρχης Γεωργίας Ηλίας Β΄">Ηλίας</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td><td class="noviewer navbox-image" rowspan="2" style="width:1px;padding:0 0 0 2px"><div><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF:MitreOfBishopSztojkovics.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/MitreOfBishopSztojkovics.jpg/43px-MitreOfBishopSztojkovics.jpg" decoding="async" width="43" height="45" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/MitreOfBishopSztojkovics.jpg/65px-MitreOfBishopSztojkovics.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/MitreOfBishopSztojkovics.jpg/86px-MitreOfBishopSztojkovics.jpg 2x" data-file-width="200" data-file-height="207" /></a></span></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;text-align:center;"><a href="/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1" class="mw-redirect" title="Αυτοκεφαλία">Αυτοκέφαλες</a><br /> <a href="/wiki/%CE%A0%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B5%CE%AF%CE%BF#Αυτοκέφαλες_Εκκλησίες" title="Πατριαρχείο">Εκκλησίες</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd hlist" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85" title="Εκκλησία της Κύπρου">Κύπρου</a> <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CF%8D%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%85_%CE%93%CE%B5%CF%8E%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CF%82" title="Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος">Γεώργιος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC%CE%B4%CE%BF%CF%82" title="Εκκλησία της Ελλάδος">Ελλάδος</a> <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%B8%CE%B7%CE%BD%CF%8E%CE%BD_%CE%99%CE%B5%CF%81%CF%8E%CE%BD%CF%85%CE%BC%CE%BF%CF%82_%CE%92%C2%B4" title="Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος Β´">Ιερώνυμος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας">Αλβανίας</a> <a href="/wiki/%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B9%CE%B5%CF%80%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF%CF%82" title="Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος">Αναστάσιος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A0%CE%BF%CE%BB%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας">Πολωνίας</a> <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%92%CE%B1%CF%81%CF%83%CE%BF%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%A3%CE%AC%CE%B2%CE%B2%CE%B1%CF%82" title="Μητροπολίτης Βαρσοβίας Σάββας">Σάββας</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%B5%CF%87%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%A3%CE%BB%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CE%BA%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας">Τσεχίας και Σλοβακίας</a> <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%A4%CF%83%CE%B5%CF%87%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%A3%CE%BB%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CE%BA%CE%AF%CE%B1%CF%82_%CE%A1%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BB%CE%AC%CE%B2%CE%BF%CF%82" title="Μητροπολίτης Τσεχίας και Σλοβακίας Ραστισλάβος">Ραστισλάβος</a></li> <li><a href="/wiki/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9F%CF%85%CE%BA%CF%81%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82" title="Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας">Ουκρανίας</a> <a href="/wiki/%CE%9C%CE%B7%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%AF%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9A%CE%B9%CE%AD%CE%B2%CE%BF%CF%85_%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%86%CE%AC%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%82" title="Μητροπολίτης Κιέβου Επιφάνιος">Επιφάνιος</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10387572"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r10730911"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="Καθιερωμένοι_όροι" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th id="Καθιερωμένοι_όροι" scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B8%CE%B9%CE%B5%CF%81%CF%89%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%89%CE%BD_%CF%8C%CF%81%CF%89%CE%BD" title="Κατάλογος καθιερωμένων όρων">Καθιερωμένοι όροι</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><strong><a href="/wiki/Virtual_International_Authority_File" title="Virtual International Authority File">VIAF</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://viaf.org/viaf/122708852">122708852</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/Library_of_Congress_Control_Number" class="mw-redirect" title="Library of Congress Control Number">LCCN</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://id.loc.gov/authorities/names/n50000556">n50000556</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/International_Standard_Name_Identifier" title="International Standard Name Identifier">ISNI</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://isni.org/0000000120970256">0000 0001 2097 0256</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/Integrated_Authority_File" class="mw-redirect" title="Integrated Authority File">GND</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://d-nb.info/gnd/4043912-4">4043912-4</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/LIBRIS" title="LIBRIS">SELIBR</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="//libris.kb.se/auth/351947">351947</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/Syst%C3%A8me_universitaire_de_documentation" title="Système universitaire de documentation">SUDOC</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.idref.fr/026445786">026445786</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/Biblioth%C3%A8que_nationale_de_France" class="mw-redirect" title="Bibliothèque nationale de France">BNF</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb118692072">cb118692072</a> <a rel="nofollow" class="external text" href="http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb118692072">(data)</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/BIBSYS" title="BIBSYS">BIBSYS</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://authority.bibsys.no/authority/rest/authorities/html/90340180">90340180</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/%CE%95%CE%B8%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%92%CE%B9%CE%B2%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%91%CF%85%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%BB%CE%AF%CE%B1%CF%82" class="mw-redirect" title="Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστραλίας">NLA</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="//nla.gov.au/anbd.aut-an36751190">36751190</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/National_Library_of_the_Czech_Republic" class="mw-redirect" title="National Library of the Czech Republic">NKC</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=ph166512&CON_LNG=ENG">ph166512</a></span></li> <li><strong><a href="/wiki/CiNii" title="CiNii">CiNii</a></strong>: <span class="uid"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://ci.nii.ac.jp/author/DA06712773?l=en">DA06712773</a></span></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Ανακτήθηκε από "<a dir="ltr" href="https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ορθόδοξη_Εκκλησία&oldid=10779296">https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ορθόδοξη_Εκκλησία&oldid=10779296</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%CE%95%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C:%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B5%CF%82" title="Ειδικό:Κατηγορίες">Κατηγορίες</a>: <ul><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9F%CF%81%CE%B8%CE%BF%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%AF%CE%B1" title="Κατηγορία:Ορθοδοξία">Ορθοδοξία</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AC_%CE%B4%CF%8C%CE%B3%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1" title="Κατηγορία:Χριστιανικά δόγματα">Χριστιανικά δόγματα</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%91%CF%87%CE%B9%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82" title="Κατηγορία:Αχιλιασμός">Αχιλιασμός</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%91%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1" title="Κατηγορία:Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία">Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Κρυμμένες κατηγορίες: <ul><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%BC%CE%B5_%CE%BD%CE%B5%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%82_%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B4%CE%AD%CF%83%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%82" title="Κατηγορία:Λήμματα με νεκρούς συνδέσμους">Λήμματα με νεκρούς συνδέσμους</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%A3%CF%8D%CE%BD%CE%B4%CE%B5%CF%83%CE%BC%CE%BF%CE%B9_wayback_%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85_Webarchive" title="Κατηγορία:Σύνδεσμοι wayback προτύπου Webarchive">Σύνδεσμοι wayback προτύπου Webarchive</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%80%CE%BF%CF%85_%CF%87%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AD%CF%82_%CE%B1%CF%80%CF%8C_11/2022" title="Κατηγορία:Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές από 11/2022">Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές από 11/2022</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%80%CE%BF%CF%85_%CF%87%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%AC%CE%B6%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9_%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BC%CF%80%CE%AD%CF%82" title="Κατηγορία:Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές">Λήμματα που χρειάζονται παραπομπές</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_VIAF" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά VIAF">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά VIAF</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_LCCN" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά LCCN">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά LCCN</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_ISNI" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά ISNI">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά ISNI</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_GND" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά GND">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά GND</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_SELIBR" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά SELIBR">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά SELIBR</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_BNF" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BNF">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BNF</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_BIBSYS" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BIBSYS">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά BIBSYS</a></li><li><a href="/wiki/%CE%9A%CE%B1%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1:%CE%9B%CE%AE%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1%CF%82_%CE%BC%CE%B5_%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B3%CE%BD%CF%89%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC_NLA" title="Κατηγορία:Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά NLA">Λήμματα Βικιπαίδειας με αναγνωριστικά NLA</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Τελευταία τροποποίηση 07:44, 7 Οκτωβρίου 2024.</li> <li id="footer-info-copyright">Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.el">Creative Commons Attribution-ShareAlike License</a>· μπορεί να ισχύουν και πρόσθετοι όροι. Χρησιμοποιώντας αυτό τον ιστότοπο, συμφωνείτε στους <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use/el">Όρους Χρήσης</a> και την <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Πολιτική Ιδιωτικότητας</a>. Το Wikipedia® είναι καταχωρημένο σήμα του <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">Wikimedia Foundation, Inc.</a>, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Πολιτική προσωπικών δεδομένων</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%A3%CF%87%CE%B5%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC">Για τη Βικιπαίδεια</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%CE%92%CE%B9%CE%BA%CE%B9%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CE%B9%CE%B1:%CE%91%CF%80%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7_%CE%B5%CF%85%CE%B8%CF%85%CE%BD%CF%8E%CE%BD">Αποποίηση ευθυνών</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Κώδικας συμπεριφοράς</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Προγραμματιστές</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/el.wikipedia.org">Στατιστικά</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Δήλωση cookie</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//el.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Προβολή κινητού</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-z2b79","wgBackendResponseTime":146,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.397","walltime":"0.580","ppvisitednodes":{"value":3575,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":141820,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":11880,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":16,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":0,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":0,"limit":20},"unstrip-size":{"value":35820,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 381.260 1 -total"," 22.71% 86.594 4 Πρότυπο:Πλαίσιο_πλοήγησης"," 19.28% 73.525 1 Πρότυπο:Ορθόδοξη_Ανατολική_και_Αποστολική_Εκκλησία"," 14.58% 55.574 1 Πρότυπο:Πηγές"," 14.18% 54.061 1 Πρότυπο:Ανατολικός_Χριστιανισμός"," 14.11% 53.782 1 Πρότυπο:Ambox"," 13.43% 51.209 1 Πρότυπο:Sidebar_with_collapsible_lists"," 12.21% 46.565 1 Πρότυπο:Κλάδοι_του_Χριστιανισμού"," 12.11% 46.160 4 Πρότυπο:Cite_web"," 10.35% 39.443 1 Πρότυπο:Authority_control"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.164","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3427559,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.eqiad.main-5dc468848-mggld","timestamp":"20241122043030","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u039f\u03c1\u03b8\u03cc\u03b4\u03bf\u03be\u03b7 \u0395\u03ba\u03ba\u03bb\u03b7\u03c3\u03af\u03b1","url":"https:\/\/el.wikipedia.org\/wiki\/%CE%9F%CF%81%CE%B8%CF%8C%CE%B4%CE%BF%CE%BE%CE%B7_%CE%95%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%AF%CE%B1","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35032","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q35032","author":{"@type":"Organization","name":"\u03a3\u03c5\u03bd\u03b5\u03b9\u03c3\u03c6\u03ad\u03c1\u03bf\u03bd\u03c4\u03b5\u03c2 \u03c3\u03c4\u03b1 \u03b5\u03b3\u03c7\u03b5\u03b9\u03c1\u03ae\u03bc\u03b1\u03c4\u03b1 Wikimedia"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-07-13T09:32:08Z","dateModified":"2024-10-07T07:44:26Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/4\/4c\/00058_christ_pantocrator_mosaic_hagia_sophia_656x800.jpg","headline":"\u03a3\u03cd\u03bd\u03bf\u03bb\u03bf \u03b1\u03c5\u03c4\u03bf\u03ba\u03ad\u03c6\u03b1\u03bb\u03c9\u03bd \u03a7\u03c1\u03b9\u03c3\u03c4\u03b9\u03b1\u03bd\u03b9\u03ba\u03ce\u03bd \u0395\u03ba\u03ba\u03bb\u03b7\u03c3\u03b9\u03ce\u03bd \u03c0\u03bf\u03c5 \u03b1\u03ba\u03bf\u03bb\u03bf\u03c5\u03b8\u03bf\u03cd\u03bd \u03bf\u03c1\u03b8\u03cc\u03b4\u03bf\u03be\u03b1 \u03c4\u03bf\u03bd \u03a7\u03c1\u03b9\u03c3\u03c4\u03b9\u03b1\u03bd\u03b9\u03c3\u03bc\u03cc"}</script> </body> </html>