CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available" lang="fa" dir="rtl"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>منطق - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-sticky-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-enabled skin-theme-clientpref-day vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )fawikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[".\t,","٫\t٬"],"wgDigitTransformTable":[ "0\t1\t2\t3\t4\t5\t6\t7\t8\t9\t%","۰\t۱\t۲\t۳\t۴\t۵\t۶\t۷\t۸\t۹\t٪"],"wgDefaultDateFormat":"dmy","wgMonthNames":["","ژانویه","فوریه","مارس","آوریل","مه","ژوئن","ژوئیه","اوت","سپتامبر","اکتبر","نوامبر","دسامبر"],"wgRequestId":"9664b7f4-c839-4504-9721-f9778b827a76","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"منطق","wgTitle":"منطق","wgCurRevisionId":40617357,"wgRevisionId":40617357,"wgArticleId":5767,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی","صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند","پیوند رده انبار در ویکی‌داده است","استدلال","تاریخ آموزش","تاریخ ایده‌ها","تاریخ ریاضیات", "تاریخ علم","تاریخ منطق","تجرید","شاخه‌های فلسفه","شناخت","فلسفه ریاضیات","فلسفه","منطق"],"wgPageViewLanguage":"fa","wgPageContentLanguage":"fa","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"منطق","wgRelevantArticleId":5767,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgFlaggedRevsParams":{"tags":{"status":{"levels":1}}},"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"fa","pageLanguageDir":"rtl","pageVariantFallbacks":"fa"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":40000,"wgRelatedArticlesCompat":[],"wgCentralAuthMobileDomain":false,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition": "interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q8078","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":true,"wgGEStructuredTaskRejectionReasonTextInputEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false};RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.imagemap.styles":"ready","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","jquery.makeCollapsible.styles":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready", "ext.wikimediaBadges":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.imagemap","ext.cite.ux-enhancements","site","mediawiki.page.ready","jquery.makeCollapsible","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Edittools","ext.gadget.EasyNewSection","ext.gadget.signit","ext.gadget.decodesummary","ext.gadget.Watchlist","ext.gadget.switcher","ext.gadget.refToolbar","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","wikibase.sidebar.tracking"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=ext.cite.styles%7Cext.imagemap.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cjquery.makeCollapsible.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=fa&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=fa&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.4"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9b/Philbar_4.png"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="800"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9b/Philbar_4.png"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="533"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Philbar_4.png/640px-Philbar_4.png"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="427"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="منطق - ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//fa.m.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="ویرایش" href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="ویکی‌پدیا (fa)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//fa.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.fa"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="خوراک اتم برای ویکی‌پدیا" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="//login.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki rtl sitedir-rtl mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-منطق rootpage-منطق skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">پرش به محتوا</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="منوی اصلی" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">منوی اصلی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">منوی اصلی</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> بازدید محتوا </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" title="مشاهدهٔ صفحهٔ اصلی [z]" accesskey="z"><span>صفحهٔ اصلی</span></a></li><li id="n-currentevents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C" title="یافتن اطلاعات پس‌زمینه پیرامون رویدادهای کنونی"><span>رویدادهای کنونی</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%81%DB%8C" title="آوردن یک صفحهٔ تصادفی [x]" accesskey="x"><span>مقالهٔ تصادفی</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-collaboration" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-collaboration" > <div class="vector-menu-heading"> همکاری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%DB%8C%D8%B1" title="فهرستی از تغییرات اخیر ویکی [r]" accesskey="r"><span>تغییرات اخیر</span></a></li><li id="n-cooperateing" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%87%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C"><span>ویکی‌نویس شوید!</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="مکانی برای دریافتن"><span>راهنما</span></a></li><li id="n-contact" class="mw-list-item"><a href="//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%85%D8%A7"><span>تماس با ویکی‌پدیا</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="ویکی‌پدیا" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-fa.svg" style="width: 6em; height: 2em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="دانشنامهٔ آزاد" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-fa.svg" width="72" height="18" style="width: 4.5em; height: 1.125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D9%88" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>جستجو</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="جستجو در ویکی‌پدیا" aria-label="جستجو در ویکی‌پدیا" autocapitalize="sentences" title="جستجو در ویکی‌پدیا [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="ویژه:جستجو"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">جستجو</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="ابزارهای شخصی"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="تغییر ظاهر اندازهٔ قلم، عرض و رنگ صفحه" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ظاهر" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ظاهر</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa" class=""><span>کمک مالی</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است." class=""><span>ایجاد حساب</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o" class=""><span>ورود</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="گزینه‌های بیشتر" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارهای شخصی" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">ابزارهای شخصی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="منوی کاربری" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="//donate.wikimedia.org/wiki/Special:FundraiserRedirector?utm_source=donate&utm_medium=sidebar&utm_campaign=C13_fa.wikipedia.org&uselang=fa"><span>کمک مالی</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%DB%8C&returnto=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="از شما دعوت می‌شود که یک حساب ایجاد کنید و وارد شوید؛ هرچند که این کار اختیاری است."><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>ایجاد حساب</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87&returnto=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="توصیه می‌شود که به سامانه وارد شوید، گرچه اجباری نیست [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>ورود</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> صفحه‌هایی برای ویرایشگرانی که از سامانه خارج شدند <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D9%87%D9%86%D9%85%D8%A7:%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87" aria-label="دربارهٔ ویرایش‌کردن بیشتر بدانید"><span>بیشتر بدانید</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86" title="فهرست ویرایش‌ها انجام شده از این نشانی آی‌پی [y]" accesskey="y"><span>مشارکت‌ها</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D9%85%D9%86" title="بحث پیرامون ویرایش‌های این نشانی آی‌پی [n]" accesskey="n"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="وبگاه"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="فهرست" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">فهرست</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">نهفتن</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">بخش آغازین</div> </a> </li> <li id="toc-تعاریف_ابزاری_از_منطق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تعاریف_ابزاری_از_منطق"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱</span> <span>تعاریف ابزاری از منطق</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-تعاریف_ابزاری_از_منطق-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های تعاریف ابزاری از منطق</span> </button> <ul id="toc-تعاریف_ابزاری_از_منطق-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-منطق_نحو" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#منطق_نحو"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱.۱</span> <span>منطق نحو</span> </div> </a> <ul id="toc-منطق_نحو-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-موضوع_منطق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#موضوع_منطق"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۲</span> <span>موضوع منطق</span> </div> </a> <ul id="toc-موضوع_منطق-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-نسب‌های_چهارگانه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#نسب‌های_چهارگانه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۳</span> <span>نسب‌های چهارگانه</span> </div> </a> <ul id="toc-نسب‌های_چهارگانه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-تاریخچه" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#تاریخچه"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۴</span> <span>تاریخچه</span> </div> </a> <ul id="toc-تاریخچه-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منطق_فطری" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منطق_فطری"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۵</span> <span>منطق فطری</span> </div> </a> <ul id="toc-منطق_فطری-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منطق_در_چین_باستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منطق_در_چین_باستان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۶</span> <span>منطق در چین باستان</span> </div> </a> <ul id="toc-منطق_در_چین_باستان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منطق_در_هند_باستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منطق_در_هند_باستان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۷</span> <span>منطق در هند باستان</span> </div> </a> <ul id="toc-منطق_در_هند_باستان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منطق_در_یونان_باستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منطق_در_یونان_باستان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۸</span> <span>منطق در یونان باستان</span> </div> </a> <ul id="toc-منطق_در_یونان_باستان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منطق_در_ایران_باستان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منطق_در_ایران_باستان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۹</span> <span>منطق در ایران باستان</span> </div> </a> <ul id="toc-منطق_در_ایران_باستان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منطق_در_جهان_اسلام" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منطق_در_جهان_اسلام"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰</span> <span>منطق در جهان اسلام</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-منطق_در_جهان_اسلام-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>تغییر وضعیت زیربخش‌های منطق در جهان اسلام</span> </button> <ul id="toc-منطق_در_جهان_اسلام-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-تعریف_و_فایده_علم_منطق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#تعریف_و_فایده_علم_منطق"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰.۱</span> <span>تعریف و فایده علم منطق</span> </div> </a> <ul id="toc-تعریف_و_فایده_علم_منطق-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-موضوع_علم_منطق" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#موضوع_علم_منطق"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰.۲</span> <span>موضوع علم منطق</span> </div> </a> <ul id="toc-موضوع_علم_منطق-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-سبک_نوشتاری_منطقی_فارابی" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#سبک_نوشتاری_منطقی_فارابی"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۰.۳</span> <span>سبک نوشتاری منطقی فارابی</span> </div> </a> <ul id="toc-سبک_نوشتاری_منطقی_فارابی-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-قرنِ_بیستم" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#قرنِ_بیستم"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۱</span> <span>قرنِ بیستم</span> </div> </a> <ul id="toc-قرنِ_بیستم-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جایگاه_منطق_در_میان_منطق‌دانان_مسلمان" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جایگاه_منطق_در_میان_منطق‌دانان_مسلمان"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۲</span> <span>جایگاه منطق در میان منطق‌دانان مسلمان</span> </div> </a> <ul id="toc-جایگاه_منطق_در_میان_منطق‌دانان_مسلمان-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-جستارهای_وابسته" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#جستارهای_وابسته"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۳</span> <span>جستارهای وابسته</span> </div> </a> <ul id="toc-جستارهای_وابسته-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پانویس" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پانویس"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۴</span> <span>پانویس</span> </div> </a> <ul id="toc-پانویس-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-منابع" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#منابع"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۵</span> <span>منابع</span> </div> </a> <ul id="toc-منابع-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-پیوند_به_بیرون" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1 vector-toc-list-item-expanded"> <a class="vector-toc-link" href="#پیوند_به_بیرون"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">۱۶</span> <span>پیوند به بیرون</span> </div> </a> <ul id="toc-پیوند_به_بیرون-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="فهرست" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر وضعیت فهرست محتویات" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">تغییر وضعیت فهرست محتویات</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">منطق</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="به مقاله‌ای به یک زبان دیگر بروید. به ۱۶۴ زبان در دسترس است." > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-164" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">۱۶۴ زبان</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-af mw-list-item"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–آفریکانس" lang="af" hreflang="af" data-title="Logika" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="آفریکانس" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–آلمانی سوئیسی" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Logik" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="آلمانی سوئیسی" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%88%B5%E1%8A%90_%E1%8A%A0%E1%88%9D%E1%8A%AD%E1%8A%95%E1%8B%AE" title="ስነ አምክንዮ–امهری" lang="am" hreflang="am" data-title="ስነ አምክንዮ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="امهری" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Lochica" title="Lochica–آراگونی" lang="an" hreflang="an" data-title="Lochica" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="آراگونی" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="तर्कशास्त्र–آنگیکا" lang="anp" hreflang="anp" data-title="तर्कशास्त्र" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="آنگیکا" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar mw-list-item"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق–عربی" lang="ar" hreflang="ar" data-title="منطق" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="عربی" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق–عربی مصری" lang="arz" hreflang="arz" data-title="منطق" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="عربی مصری" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%A4%E0%A7%B0%E0%A7%8D%E0%A6%95%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A7%B0" title="তৰ্কশাস্ত্ৰ–آسامی" lang="as" hreflang="as" data-title="তৰ্কশাস্ত্ৰ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="آسامی" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3xica" title="Lóxica–آستوری" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lóxica" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="آستوری" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az mw-list-item"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/M%C9%99ntiq" title="Məntiq–ترکی آذربایجانی" lang="az" hreflang="az" data-title="Məntiq" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="ترکی آذربایجانی" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb mw-list-item"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%DB%8C%D9%82" title="منطیق–South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="منطیق" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–باشقیری" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Логика" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="باشقیری" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–باواریایی" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Logik" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="باواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Luog%C4%97ka" title="Luogėka–ساموگیتی" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Luogėka" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="ساموگیتی" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Lohika" title="Lohika–Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Lohika" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Логіка–بلاروسی" lang="be" hreflang="be" data-title="Логіка" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="بلاروسی" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%91%D0%B3%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Лёгіка–بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Лёгіка" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="بلاروسی (دستورخط کلاسیک)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Mant%C3%A8k" title="Mantèk–Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Mantèk" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg mw-list-item"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–بلغاری" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Логика" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="بلغاری" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AF%E0%A7%81%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%9C%E0%A7%8D%E0%A6%9E%E0%A6%BE%E0%A6%A8" title="যুক্তিবিজ্ঞান–بنگالی" lang="bn" hreflang="bn" data-title="যুক্তিবিজ্ঞান" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="بنگالی" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Poelloniezh" title="Poelloniezh–برتون" lang="br" hreflang="br" data-title="Poelloniezh" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="برتون" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–بوسنیایی" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Logika" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="بوسنیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Logika" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%88%D0%B0%D1%80_%D1%83%D1%85%D0%B0%D0%B0%D0%BD" title="Ушар ухаан–Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Ушар ухаан" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca mw-list-item"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/L%C3%B2gica" title="Lògica–کاتالان" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Lògica" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="کاتالان" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Logica" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–چچنی" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Логика" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="چچنی" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%84%DB%86%DA%98%DB%8C%DA%A9" title="لۆژیک–کردی مرکزی" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="لۆژیک" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="کردی مرکزی" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–کورسی" lang="co" hreflang="co" data-title="Logica" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="کورسی" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Mant%C4%B1q" title="Mantıq–ترکی کریمه" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Mantıq" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="ترکی کریمه" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–چکی" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Logika" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="چکی" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–چوواشی" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Логика" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="چوواشی" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Rhesymeg" title="Rhesymeg–ولزی" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Rhesymeg" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="ولزی" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da mw-list-item"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–دانمارکی" lang="da" hreflang="da" data-title="Logik" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="دانمارکی" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="مقالهٔ خوب"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–آلمانی" lang="de" hreflang="de" data-title="Logik" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="آلمانی" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE" title="Λογική–یونانی" lang="el" hreflang="el" data-title="Λογική" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="یونانی" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="مقالهٔ برگزیده"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Logic" title="Logic–انگلیسی" lang="en" hreflang="en" data-title="Logic" data-language-autonym="English" data-language-local-name="انگلیسی" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Logiko" title="Logiko–اسپرانتو" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Logiko" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="اسپرانتو" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3gica" title="Lógica–اسپانیایی" lang="es" hreflang="es" data-title="Lógica" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="اسپانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Loogika" title="Loogika–استونیایی" lang="et" hreflang="et" data-title="Loogika" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="استونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–باسکی" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Logika" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="باسکی" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3gica" title="Lógica–اکسترامادورایی" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Lógica" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="اکسترامادورایی" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi mw-list-item"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Logiikka" title="Logiikka–فنلاندی" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Logiikka" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="فنلاندی" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Loogiga" title="Loogiga–Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Loogiga" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Vakasama" title="Vakasama–فیجیایی" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Vakasama" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr mw-list-item"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Logique" title="Logique–فرانسوی" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Logique" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="فرانسوی" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Loogik" title="Loogik–فریزی شمالی" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Loogik" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="فریزی شمالی" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–فریسی غربی" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Logika" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="فریسی غربی" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/Loighic" title="Loighic–ایرلندی" lang="ga" hreflang="ga" data-title="Loighic" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="ایرلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E9%82%8F%E8%BC%AF%E5%AD%B8" title="邏輯學–گن" lang="gan" hreflang="gan" data-title="邏輯學" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="گن" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lojik" title="Lojik–Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lojik" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3xica" title="Lóxica–گالیسیایی" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lóxica" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="گالیسیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Kuaarape" title="Kuaarape–گوارانی" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Kuaarape" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="گوارانی" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/K%C5%ABpili" title="Kūpili–هاوایی" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Kūpili" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="هاوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%95%D7%92%D7%99%D7%A7%D7%94" title="לוגיקה–عبری" lang="he" hreflang="he" data-title="לוגיקה" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="عبری" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="तर्कशास्त्र–هندی" lang="hi" hreflang="hi" data-title="तर्कशास्त्र" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="هندی" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Logic" title="Logic–هندی فیجیایی" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Logic" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="هندی فیجیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hr mw-list-item"><a href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–کروات" lang="hr" hreflang="hr" data-title="Logika" data-language-autonym="Hrvatski" data-language-local-name="کروات" class="interlanguage-link-target"><span>Hrvatski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu mw-list-item"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–مجاری" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Logika" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="مجاری" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy mw-list-item"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6" title="Տրամաբանություն–ارمنی" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Տրամաբանություն" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="ارمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D5%8F%D6%80%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%A2%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%AB%D6%82%D5%B6" title="Տրամաբանութիւն–Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Տրամաբանութիւն" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–اینترلینگوا" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Logica" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="اینترلینگوا" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–ایبانی" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Logik" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="ایبانی" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id mw-list-item"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–اندونزیایی" lang="id" hreflang="id" data-title="Logika" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="اندونزیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–اکسیدنتال" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Logica" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="اکسیدنتال" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/%C7%B8z%C3%B9" title="Ǹzù–ایگبویی" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ǹzù" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="ایگبویی" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Lohika" title="Lohika–ایلوکویی" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Lohika" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="ایلوکویی" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Logiko" title="Logiko–ایدو" lang="io" hreflang="io" data-title="Logiko" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ایدو" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/R%C3%B6kfr%C3%A6%C3%B0i" title="Rökfræði–ایسلندی" lang="is" hreflang="is" data-title="Rökfræði" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="ایسلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it mw-list-item"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–ایتالیایی" lang="it" hreflang="it" data-title="Logica" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="ایتالیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%AB%96%E7%90%86%E5%AD%A6" title="論理学–ژاپنی" lang="ja" hreflang="ja" data-title="論理学" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="ژاپنی" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Lajik" title="Lajik–Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Lajik" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/logji" title="logji–لوجبان" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="logji" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="لوجبان" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–جاوه‌ای" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Logika" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="جاوه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ლოგიკა–گرجی" lang="ka" hreflang="ka" data-title="ლოგიკა" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="گرجی" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Tame%E1%BA%93la" title="Tameẓla–قبایلی" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Tameẓla" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="قبایلی" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/C%C9%94l%C9%A9y%C9%9B" title="Cɔlɩyɛ–Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Cɔlɩyɛ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ki mw-list-item"><a href="https://ki.wikipedia.org/wiki/%C5%A8go_(logic)" title="Ũgo (logic)–کیکویویی" lang="ki" hreflang="ki" data-title="Ũgo (logic)" data-language-autonym="Gĩkũyũ" data-language-local-name="کیکویویی" class="interlanguage-link-target"><span>Gĩkũyũ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–قزاقی" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Логика" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="قزاقی" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%8F%E1%9E%80%E1%9F%92%E1%9E%80%E1%9E%9C%E1%9E%B7%E1%9E%87%E1%9F%92%E1%9E%87%E1%9E%B6" title="តក្កវិជ្ជា–خمری" lang="km" hreflang="km" data-title="តក្កវិជ្ជា" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="خمری" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%85%BC%EB%A6%AC%ED%95%99" title="논리학–کره‌ای" lang="ko" hreflang="ko" data-title="논리학" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="کره‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Mentiq" title="Mentiq–کردی" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Mentiq" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="کردی" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Lojyk" title="Lojyk–کورنی" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Lojyk" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="کورنی" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–قرقیزی" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Логика" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="قرقیزی" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–لاتین" lang="la" hreflang="la" data-title="Logica" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="لاتین" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–لوگزامبورگی" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Logik" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="لوگزامبورگی" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lbe mw-list-item"><a href="https://lbe.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D0%BA%D1%8C" title="Мантикь–Lak" lang="lbe" hreflang="lbe" data-title="Мантикь" data-language-autonym="Лакку" data-language-local-name="Lak" class="interlanguage-link-target"><span>Лакку</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Lojica" title="Lojica–Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Lojica" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Logica" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/Logega" title="Logega–لومبارد" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Logega" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="لومبارد" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–لیتوانیایی" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Logika" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="لیتوانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/Lo%C4%A3ika" title="Loģika–لتونیایی" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Loģika" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="لتونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/L%C3%B4jika" title="Lôjika–مالاگاسی" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Lôjika" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="مالاگاسی" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–مینانگ‌کابویی" lang="min" hreflang="min" data-title="Logika" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="مینانگ‌کابویی" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–مقدونی" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Логика" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="مقدونی" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml mw-list-item"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%A4%E0%B5%BC%E0%B4%95%E0%B5%8D%E0%B4%95%E0%B4%B6%E0%B4%BE%E0%B4%B8%E0%B5%8D%E0%B4%A4%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B4%82" title="തർക്കശാസ്ത്രം–مالایالامی" lang="ml" hreflang="ml" data-title="തർക്കശാസ്ത്രം" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="مالایالامی" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn mw-list-item"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA" title="Логик–مغولی" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Логик" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="مغولی" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr mw-list-item"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%B6%E0%A4%BE%E0%A4%B8%E0%A5%8D%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="तर्कशास्त्र–مراتی" lang="mr" hreflang="mr" data-title="तर्कशास्त्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="مراتی" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–مالایی" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Logik" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="مالایی" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3gica" title="Lógica–میراندی" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Lógica" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="میراندی" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9A%E1%80%AF%E1%80%90%E1%80%B9%E1%80%90%E1%80%AD%E1%80%97%E1%80%B1%E1%80%92" title="ယုတ္တိဗေဒ–برمه‌ای" lang="my" hreflang="my" data-title="ယုတ္တိဗေဒ" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="برمه‌ای" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق–مازندرانی" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="منطق" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="مازندرانی" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–آلمانی سفلی" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Logik" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="آلمانی سفلی" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%A4%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%95" title="तर्क–نواریایی" lang="new" hreflang="new" data-title="तर्क" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="نواریایی" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–هلندی" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Logica" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="هلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/Logikk" title="Logikk–نروژی نی‌نُشک" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Logikk" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="نروژی نی‌نُشک" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/Logikk" title="Logikk–نروژی بوک‌مُل" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Logikk" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="نروژی بوک‌مُل" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Logike" title="Logike–Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Logike" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc mw-list-item"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Logica" title="Logica–اکسیتان" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Logica" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="اکسیتان" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Yaaya(logic)" title="Yaaya(logic)–اورومویی" lang="om" hreflang="om" data-title="Yaaya(logic)" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="اورومویی" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%A4%E0%A8%B0%E0%A8%95_%E0%A8%B8%E0%A8%BC%E0%A8%BE%E0%A8%B8%E0%A8%A4%E0%A8%B0" title="ਤਰਕ ਸ਼ਾਸਤਰ–پنجابی" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਤਰਕ ਸ਼ਾਸਤਰ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pih mw-list-item"><a href="https://pih.wikipedia.org/wiki/Lojik" title="Lojik–Norfuk / Pitkern" lang="pih" hreflang="pih" data-title="Lojik" data-language-autonym="Norfuk / Pitkern" data-language-local-name="Norfuk / Pitkern" class="interlanguage-link-target"><span>Norfuk / Pitkern</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl mw-list-item"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–لهستانی" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Logika" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="لهستانی" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/L%C3%B2gica" title="Lògica–پیدمونتی" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lògica" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="پیدمونتی" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%D8%AA%D9%8F%DA%A9" title="تُک–پنجابی" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="تُک" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="پنجابی" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%84%D9%BE%D9%88%D9%87%D9%86%D9%87" title="سولپوهنه–پشتو" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سولپوهنه" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="پشتو" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt mw-list-item"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3gica" title="Lógica–پرتغالی" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Lógica" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="پرتغالی" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Sullwa" title="Sullwa–کچوایی" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Sullwa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="کچوایی" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Logic%C4%83" title="Logică–رومانیایی" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Logică" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="رومانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–روسی" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Логика" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="روسی" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D2%91%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Лоґіка–Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Лоґіка" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–یاقوتی" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Логика" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="یاقوتی" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%A1%E1%B1%A9%E1%B1%A0%E1%B1%9B%E1%B1%A4" title="ᱡᱩᱠᱛᱤ–سانتالی" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱡᱩᱠᱛᱤ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="سانتالی" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/L%C3%B2gica" title="Lògica–ساردینیایی" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Lògica" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="ساردینیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/L%C3%B2ggica" title="Lòggica–سیسیلی" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Lòggica" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="سیسیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco mw-list-item"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Logic" title="Logic–اسکاتلندی" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Logic" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="اسکاتلندی" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق–سندی" lang="sd" hreflang="sd" data-title="منطق" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="سندی" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–صرب و کرواتی" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Logika" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="صرب و کرواتی" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Tam%E1%BA%93la" title="Tamẓla–تاچل‌هیت" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Tamẓla" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="تاچل‌هیت" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Logic" title="Logic–انگلیسی ساده" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Logic" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="انگلیسی ساده" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk mw-list-item"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–اسلواکی" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Logika" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="اسلواکی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–اسلوونیایی" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Logika" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="اسلوونیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/Logjika" title="Logjika–آلبانیایی" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Logjika" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="آلبانیایی" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D0%B8%D0%BA%D0%B0" title="Логика–صربی" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Логика" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="صربی" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Logika" title="Logika–سوندایی" lang="su" hreflang="su" data-title="Logika" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="سوندایی" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–سوئدی" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Logik" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="سوئدی" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mantiki" title="Mantiki–سواحیلی" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mantiki" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="سواحیلی" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%8F%E0%AE%B0%E0%AE%A3%E0%AE%AE%E0%AF%8D" title="ஏரணம்–تامیلی" lang="ta" hreflang="ta" data-title="ஏரணம்" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="تامیلی" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%82%D0%B8%D2%9B" title="Мантиқ–تاجیکی" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Мантиқ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="تاجیکی" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A8%E0%B8%B2%E0%B8%AA%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ตรรกศาสตร์–تایلندی" lang="th" hreflang="th" data-title="ตรรกศาสตร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="تایلندی" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/Mantyk" title="Mantyk–ترکمنی" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Mantyk" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="ترکمنی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Lohika" title="Lohika–تاگالوگی" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Lohika" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="تاگالوگی" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/M%D3%99nty%C7%A7" title="Mәntyǧ–Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Mәntyǧ" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Lajik" title="Lajik–توک‌پیسینی" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Lajik" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="توک‌پیسینی" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Mant%C4%B1k" title="Mantık–ترکی استانبولی" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Mantık" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="ترکی استانبولی" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%B9%D0%BA" title="Мантыйк–تاتاری" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Мантыйк" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="تاتاری" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv mw-list-item"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B8%D0%BB%D0%B8%D0%B3%D0%BB%D0%B5%D0%BB" title="Билиглел–تووایی" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Билиглел" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="تووایی" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk mw-list-item"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0%BE%D0%B3%D1%96%D0%BA%D0%B0" title="Логіка–اوکراینی" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Логіка" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="اوکراینی" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="منطق–اردو" lang="ur" hreflang="ur" data-title="منطق" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="اردو" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Mantiq" title="Mantiq–ازبکی" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Mantiq" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="ازبکی" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Logik" title="Logik–وپس" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Logik" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="وپس" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi mw-list-item"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/Logic" title="Logic–ویتنامی" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Logic" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="ویتنامی" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Lodjike" title="Lodjike–والونی" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Lodjike" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="والونی" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Lohika" title="Lohika–وارایی" lang="war" hreflang="war" data-title="Lohika" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="وارایی" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E9%82%8F%E8%BC%AF" title="邏輯–وو" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="邏輯" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="وو" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xh mw-list-item"><a href="https://xh.wikipedia.org/wiki/I-logic" title="I-logic–خوسایی" lang="xh" hreflang="xh" data-title="I-logic" data-language-autonym="IsiXhosa" data-language-local-name="خوسایی" class="interlanguage-link-target"><span>IsiXhosa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%9D%E1%83%92%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%90" title="ლოგიკა–Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="ლოგიკა" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%90%D7%92%D7%99%D7%A7" title="לאגיק–یدی" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לאגיק" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="یدی" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%8Cgb%E1%BB%8D%CC%81n" title="Ọgbọ́n–یوروبایی" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Ọgbọ́n" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="یوروبایی" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%8E%E2%B5%A5%E2%B5%8D%E2%B4%B0" title="ⵜⴰⵎⵥⵍⴰ–آمازیغی معیار مراکش" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⵎⵥⵍⴰ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="آمازیغی معیار مراکش" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E9%80%BB%E8%BE%91" title="逻辑–چینی" lang="zh" hreflang="zh" data-title="逻辑" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="چینی" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E7%90%86%E5%89%87" title="理則–چینی ادبی" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="理則" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="چینی ادبی" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Su-l%C3%AD" title="Su-lí–مین نان" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Su-lí" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="مین نان" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E9%82%8F%E8%BC%AF" title="邏輯–کانتونی" lang="yue" hreflang="yue" data-title="邏輯" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="کانتونی" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8078#sitelinks-wikipedia" title="ویرایش پیوندهای بین‌زبانی" class="wbc-editpage">ویرایش پیوندها</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="فضاهای نام"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="دیدن صفحهٔ محتویات [c]" accesskey="c"><span>مقاله</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" rel="discussion" title="گفتگو پیرامون محتوای صفحه [t]" accesskey="t"><span>بحث</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="تغییر گونهٔ زبان" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">فارسی</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="بازدیدها"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=history" title="نسخه‌های پیشین این صفحه [h]" accesskey="h"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="ابزارها" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">ابزارها</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ابزارها</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">نهفتن</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="گزینه‌های بیشتر" > <div class="vector-menu-heading"> عمل‌ها </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82"><span>خواندن</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit" title="ویرایش کد مبدأ این صفحه [e]" accesskey="e"><span>ویرایش</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=history"><span>نمایش تاریخچه</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> عمومی </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D9%86_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فهرست همهٔ صفحه‌هایی که به این صفحه پیوند می‌دهند [j]" accesskey="j"><span>پیوندها به این صفحه</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" rel="nofollow" title="تغییرات اخیر صفحه‌هایی که این صفحه به آن‌ها پیوند دارد [k]" accesskey="k"><span>تغییرات مرتبط</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="/wiki/ویکی‌پدیا:بارگذاری" title="بارگذاری تصاویر و پرونده‌های دیگر [u]" accesskey="u"><span>بارگذاری پرونده</span></a></li><li id="t-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87" title="فهرستی از همهٔ صفحه‌های ویژه [q]" accesskey="q"><span>صفحه‌های ویژه</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&oldid=40617357" title="پیوند پایدار به این نسخه از این صفحه"><span>پیوند پایدار</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=info" title="اطلاعات بیشتر دربارهٔ این صفحه"><span>اطلاعات صفحه</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF&page=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&id=40617357&wpFormIdentifier=titleform" title="اطلاعات در خصوص چگونگی یادکرد این صفحه"><span>یادکرد این صفحه</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:UrlShortener&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25D9%2586%25D8%25B7%25D9%2582"><span>دریافت نشانی کوتاه‌شده</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:QrCode&url=https%3A%2F%2Ffa.wikipedia.org%2Fwiki%2F%25D9%2585%25D9%2586%25D8%25B7%25D9%2582"><span>بارگیری کد QR</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> نسخه‌برداری </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:DownloadAsPdf&page=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=show-download-screen"><span>بارگیری به‌صورت PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&printable=yes" title="نسخهٔ قابل چاپ این صفحه [p]" accesskey="p"><span>نسخهٔ قابل چاپ</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> در پروژه‌های دیگر </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Logic" hreflang="en"><span>ویکی‌انبار</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q8078" title="پیوند به آیتم متصل‌شدۀ مخزن داده‌ها [g]" accesskey="g"><span>آیتم ویکی‌داده</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="ابزارهای صفحه"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="ظاهر"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">ظاهر</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">انتقال به نوار کناری</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">نهفتن</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> </div> <div id="siteSub" class="noprint">از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-rtl mw-parser-output" lang="fa" dir="rtl"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40023308">.mw-parser-output .sidebar{width:22em;float:left;clear:left;margin:0.5em 1em 1em 0;background:var(--background-color-neutral-subtle,#f8f9fa);border:1px solid var(--border-color-base,#a2a9b1);padding:0.2em;border-spacing:0.4em 0;text-align:center;line-height:1.4em;font-size:88%;display:table}body.skin-minerva .mw-parser-output .sidebar{display:table!important;float:left!important;margin:0.5em 0 1em 1em!important}.mw-parser-output .sidebar a{white-space:nowrap}.mw-parser-output .sidebar-wraplinks a{white-space:normal}.mw-parser-output .sidebar-subgroup{width:100%;margin:0;border-spacing:0}.mw-parser-output .sidebar-left{float:right;clear:right;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-none{float:none;clear:both;margin:0.5em 1em 1em 0}.mw-parser-output .sidebar-outer-title{padding-bottom:0.2em;font-size:125%;line-height:1.2em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-top-image{padding:0.4em 0}.mw-parser-output .sidebar-top-caption,.mw-parser-output .sidebar-pretitle-with-top-image,.mw-parser-output .sidebar-caption{padding-top:0.2em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-pretitle{padding-top:0.4em;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title,.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding:0.2em 0.4em;font-size:145%;line-height:1.2em}.mw-parser-output .sidebar-title-with-pretitle{padding-top:0}.mw-parser-output .sidebar-image{padding:0.2em 0 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-heading{padding:0.1em}.mw-parser-output .sidebar-content{padding:0 0.1em 0.4em}.mw-parser-output .sidebar-content-with-subgroup{padding:0.1em 0 0.2em}.mw-parser-output .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-below{padding:0.3em 0.4em;font-weight:bold}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-above,.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-below{border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa}.mw-parser-output .sidebar-navbar{text-align:left;font-size:115%}.mw-parser-output .sidebar-collapse .sidebar-navbar{padding-top:0.6em}.mw-parser-output .sidebar-collapse .mw-collapsible-toggle{margin-top:0.2em}.mw-parser-output .sidebar-list-title{text-align:right;font-weight:bold;line-height:1.6em;font-size:105%}@media(max-width:720px){body.mediawiki .mw-parser-output .sidebar{width:100%!important;clear:both;float:none!important;margin-left:0!important;margin-right:0!important}}@media screen{@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-list-title,html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar:not(.notheme) .sidebar-title-with-pretitle{background:transparent!important}html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .sidebar .sidebar-title-with-pretitle a{color:var(--color-progressive)!important}}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .sidebar{display:none!important}}</style><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks plainlist"><tbody><tr><td class="sidebar-pretitle">بخشی از <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:فلسفه">سلسله مقالات</a> در مورد</td></tr><tr><th class="sidebar-title-with-pretitle" style="font-size:200%;font-weight:normal;padding-bottom:0.15em;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a></th></tr><tr><td class="sidebar-image"><figure class="mw-halign-center noresize mw-ext-imagemap-desc-bottom-right" typeof="mw:File/Frameless"><span title="چپ به راست: افلاطون، کانت، نیچه، بودا، کنفوسیوس، ابن رشد"><img alt="چپ به راست: افلاطون، کانت، نیچه، بودا، کنفوسیوس، ابن رشد" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Philbar_4.png/220px-Philbar_4.png" decoding="async" width="220" height="147" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Philbar_4.png/330px-Philbar_4.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Philbar_4.png/440px-Philbar_4.png 2x" data-file-width="660" data-file-height="440" usemap="#ImageMap_d1a2772e6dd3fb41" resource="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Philbar_4.png" /></span><map name="ImageMap_d1a2772e6dd3fb41"><area href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" shape="rect" coords="0,0,25,25" alt="افلاطون" title="افلاطون" /><area href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" shape="rect" coords="25,0,50,25" alt="کانت" title="کانت" /><area href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" shape="rect" coords="50,0,73,25" alt="نیچه" title="نیچه" /><area href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7" shape="rect" coords="0,25,25,50" alt="بودا" title="بودا" /><area href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" shape="rect" coords="25,25,50,50" alt="کنفوسیوس" title="کنفوسیوس" /><area href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" shape="rect" coords="147,73,220,147" alt="ابن سینا" title="ابن سینا" /></map><figcaption>چپ به راست: افلاطون، کانت، نیچه، بودا، کنفوسیوس، ابن رشد</figcaption></figure><div class="sidebar-caption" style="white-space:nowrap;border-bottom:1px #aaa solid;"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40355799">.mw-parser-output .hlist dl,.mw-parser-output .hlist ol,.mw-parser-output .hlist ul{margin:0;padding:0}.mw-parser-output .hlist dd,.mw-parser-output .hlist dt,.mw-parser-output .hlist li{margin:0;display:inline}.mw-parser-output .hlist.inline,.mw-parser-output .hlist.inline dl,.mw-parser-output .hlist.inline ol,.mw-parser-output .hlist.inline ul,.mw-parser-output .hlist dl dl,.mw-parser-output .hlist dl ol,.mw-parser-output .hlist dl ul,.mw-parser-output .hlist ol dl,.mw-parser-output .hlist ol ol,.mw-parser-output .hlist ol ul,.mw-parser-output .hlist ul dl,.mw-parser-output .hlist ul ol,.mw-parser-output .hlist ul ul{display:inline}.mw-parser-output .hlist .mw-empty-li{display:none}.mw-parser-output .hlist dt::after{content:": "}.mw-parser-output .hlist dd::after,.mw-parser-output .hlist li::after{content:" · ";font-weight:bold}.mw-parser-output .hlist dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li:last-child::after{content:none}.mw-parser-output .hlist dd dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dd li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dd:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li dt:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li li:first-child::before{content:" (";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist dd dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dd li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist dt li:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dd:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li dt:last-child::after,.mw-parser-output .hlist li li:last-child::after{content:")";font-weight:normal}.mw-parser-output .hlist ol{counter-reset:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li{counter-increment:listitem}.mw-parser-output .hlist ol>li::before{content:" "counter(listitem)"\a0 "}.mw-parser-output .hlist dd ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist dt ol>li:first-child::before,.mw-parser-output .hlist li ol>li:first-child::before{content:" ("counter(listitem)"\a0 "}</style><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">کانت</a></li><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%86%DB%8C%DA%86%D9%87" title="فریدریش نیچه">نیچه</a></li></ul></div><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><div class="hlist"><ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%85%D8%A7_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7" title="گوتاما بودا">بودا</a></li><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3" title="کنفوسیوس">کنفوسیوس</a></li><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li></ul></div></div></td></tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center; background:#ddddff;;padding-top:0.5em;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8%E2%80%8C%D9%87%D8%A7_%D9%88_%D8%B3%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رده:مکتب‌ها و سنت‌های فلسفی">فلسفه‌ها</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40023308"><table class="sidebar nomobile sidebar-wraplinks" style="border-collapse:collapse; border-spacing:0px; border:none; width:100%; margin:0px; font-size:100%; clear:none; float:none"><tbody><tr><th class="sidebar-heading"> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87" title="رده:فلسفه بر پایه دوره">بر اساس دوره</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه مصر باستان">مصر باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%D9%94_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فلسفهٔ یونان باستان">یونان باستان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">جدید</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">امروزی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه قاره‌ای">قاره‌ای</a></li></ul></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%B2_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" class="mw-redirect" title="شمایی از فلسفه">بر اساس منطقه</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آفریقایی">آفریقایی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه مصر باستان">مصر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اتیوپی (صفحه وجود ندارد)">اتیوپی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D8%A8%D9%88%D9%86%D8%AA%D9%88" title="فلسفه اوبونتو">آفریقای جنوبی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="فلسفه شرق">فلسفه شرق</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اندونزی (صفحه وجود ندارد)">اندونزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86" title="فلسفه ژاپن">ژاپن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه کره‌ای">کره‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه ویتنامی (صفحه وجود ندارد)">ویتنامی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7" title="فلسفه بومی آمریکا">بومی آمریکا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%AA%DA%A9" title="فلسفه آزتک">فلسفه آزتک</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فلسفه خاورمیانه">فلسفه خاورمیانه</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایرانی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="فلسفه غرب">غرب</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آمریکایی">آمریکایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بریتانیایی">بریتانیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%87" title="فلسفه فرانسه">فرانسوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فلسفه آلمانی">آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه ایتالیایی">ایتالیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روسی">روسی</a></li></ul></li></ul></td> </tr><tr><th class="sidebar-heading"> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه دینی">بر پایه دین</a></th></tr><tr><td class="sidebar-content" style="padding-top:0.2em;"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بودایی">بودایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفوسیوس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="فلسفه مسیحی">مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="فلسفه هندو">هندو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="فلسفه جین">جین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه یهودی">یهودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="تائویسم">تائویسم</a></li></ul></td> </tr></tbody></table></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center; background:#ddddff;"><span style="font-size:110%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:شاخه‌های فلسفه">شاخه‌ها</a></span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ارزش‌شناسی">ارزش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="کیهان‌شناسی (فلسفه)">کیهان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="فلسفه حقوق">حقوقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="فلسفه زبان">زبانی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فرافلسفه">فرافلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">دینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه اجتماعی">اجتماعی</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center; background:#ddddff;"><span style="font-size:110%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87" title="رده:فلسفه بر پایه دوره">دوره‌ها</a></span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">معاصر</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center; background:#ddddff;"><span style="font-size:110%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B3%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رده:سنت‌های فلسفی">سنن</a></span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">تحلیلی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">نواثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81" title="فلسفه زبان متعارف">زبان متعارف</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ارسطوگری">ارسطوگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بودایی">بودایی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Abhidharma&action=edit&redlink=1" class="new" title="Abhidharma (صفحه وجود ندارد)">Abhidharma</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Madhyamaka&action=edit&redlink=1" class="new" title="Madhyamaka (صفحه وجود ندارد)">Madhyamaka</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Buddhist_logico-epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Buddhist logico-epistemology (صفحه وجود ندارد)">Pramāṇavāda</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yogacara&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yogacara (صفحه وجود ندارد)">Yogacara</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="چارواکا">چارواکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="فلسفه مسیحی">مسیحی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آگوستینیسم">آگوستینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">اومانیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%AA%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اسکوتیسم">اسکوتیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تومیسم">تومیست</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اوکامیسم">اوکامیست</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفوسیوسی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئوکنفوسیونیسم">نئوکنفوسیونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="کنفوسیوسیسم جدید">کنفوسیوسیسم جدید</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه قاره‌ای">قاره‌ای</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="پدیدارشناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">هگلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="فلسفه هندو">هندو</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B3%D8%A7" title="میمامسا">میمامسا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7" title="نیایا">نیایا</a>-<a href="/wiki/%D9%88%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D8%B4%DA%A9%D8%A7" title="وی شیشکا">وی شیشکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AE%DB%8C%D8%A7" title="سامخیا">سامخیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%87" title="ویدانته">ویدانته</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">Islamic</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D9%87" title="اشاعره">اشاعره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85" title="فلسفه اسلامی متقدم">اسلامی متقدم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%B6%D8%AA_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="نهضت رشدیه">آوروئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%88%DB%8C" title="حکمت سینوی">سینوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">اشراقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%87" title="اسماعیلیه">اسماعیلیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B5%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="فلسفه صوفیان">صوفیه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="فلسفه جین">جین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه یهودی">یهودی</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Judeo-Islamic_philosophies_(800%E2%80%931400)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Judeo-Islamic philosophies (800–1400) (صفحه وجود ندارد)">Judeo-Islamic</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="کانتیانیسم">کانتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C)" title="قانون‌گرایی (فلسفه چینی)">قانون‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه افلاطونی">افلاطونی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه نوافلاطونی">نوافلاطونی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="شک‌گرایی فلسفی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="فلسفه تائوئیستی">فلسفه تائوئیستی</a></li></ul> <p><b>سنن برحسب منطقه</b> </p> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آفریقایی">آفریقایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="فلسفه شرق">شرقی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AE%D8%A7%D9%88%D8%B1%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فلسفه خاورمیانه">خاورمیانه‌ای</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه مصر باستان">مصری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایرانی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8" title="فلسفه غرب">غربی</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center; background:#ddddff;"><span style="font-size:110%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="رده:ادبیات فلسفی">ادبیات</a></span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:ادبیات زیباشناسی">زیباشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:ادبیات معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="رده:ادبیات اخلاق">اخلاقیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="رده:ادبیات منطقی">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="رده:ادبیات متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="رده:ادبیات فلسفی سیاسی">فلسفه سیاسی</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center; background:#ddddff;"><span style="font-size:110%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86" title="رده:فیلسوفان">فیلسوفان</a></span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="فهرست زیبایی‌شناسان">زیبایی‌شناسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="فهرست معرفت‌شناسان">معرفت‌شناسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="فهرست اخلاق‌شناسان">اخلاق‌شناسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فهرست منطقدانان">منطق‌دانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فهرست متافیزیک‌دانان">متافیزیک‌دانان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فهرست فیلسوفان سیاسی-اجتماعی">سیاسی-اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="زنان در فلسفه">زنان در فلسفه</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content hlist"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed"><div class="sidebar-list-title" style="text-align:center; background:#ddddff;"><span style="font-size:110%;"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B1%D8%A8%D9%88%D8%B7_%D8%A8%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:فهرست‌های مربوط به فلسفه">فهرست‌ها</a></span></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فهرست فلسفه">فهرست فلسفه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Outline_of_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of philosophy (صفحه وجود ندارد)">Outline</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=List_of_years_in_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of years in philosophy (صفحه وجود ندارد)">Years</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%84%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فهرست مسئله‌های حل‌نشده در فلسفه">مسائل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D9%88%D9%86_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="متون فلسفی جهان">فهرست متون مهم در فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست گرایش‌های فلسفی">نظریات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Glossary_of_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="Glossary of philosophy (صفحه وجود ندارد)">Glossary</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Lists_of_philosophers&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lists of philosophers (صفحه وجود ندارد)">Philosophers</a></li></ul></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-below" style="border-top:1px solid #aaa;border-bottom:1px solid #aaa;"> <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:Socrates.png" class="mw-file-description"><img alt="نشان درگاه" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Socrates.png/10px-Socrates.png" decoding="async" width="10" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Socrates.png/15px-Socrates.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Socrates.png/21px-Socrates.png 2x" data-file-width="326" data-file-height="500" /></a></span> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه فلسفه</a></td></tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r40261389">.mw-parser-output .navbar{display:inline;font-size:88%;font-weight:normal}.mw-parser-output .navbar-collapse{float:right;text-align:right}.mw-parser-output .navbar-boxtext{word-spacing:0}.mw-parser-output .navbar ul{display:inline-block;white-space:nowrap;line-height:inherit}.mw-parser-output .navbar-brackets::before{margin-left:-0.125em;content:"[ "}.mw-parser-output .navbar-brackets::after{margin-right:-0.125em;content:" ]"}.mw-parser-output .navbar li{word-spacing:-0.125em}.mw-parser-output .navbar a>span,.mw-parser-output .navbar a>abbr{text-decoration:inherit}.mw-parser-output .navbar-mini abbr{font-variant:small-caps;border-bottom:none;text-decoration:none;cursor:inherit}.mw-parser-output .navbar-ct-full{font-size:114%;margin:0 7em}.mw-parser-output .navbar-ct-mini{font-size:114%;margin:0 4em}html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}@media(prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .navbar li a abbr{color:var(--color-base)!important}}@media print{.mw-parser-output .navbar{display:none!important}}</style><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="الگو:نوارکناری فلسفه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:نوارکناری فلسفه (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%86%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:نوارکناری فلسفه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40023308"><table class="sidebar sidebar-collapse nomobile sidebar-wraplinks" style="padding:0em; line-height:normal; font-size:100%; width:18em; border-spacing:2px 0px;"><tbody><tr><td class="sidebar-top-image"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:P_Education.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/P_Education.png/100px-P_Education.png" decoding="async" width="100" height="92" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f8/P_Education.png/150px-P_Education.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f8/P_Education.png 2x" data-file-width="200" data-file-height="183" /></a></span></td></tr><tr><td class="sidebar-pretitle-with-top-image" style="padding:2px; margin:0px; line-height:normal; font-size: 90%; height:auto;">بخشی از نوشتارها دربارۀ <b><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85" title="علم">علم</a></b></td></tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed" style="padding:0em; margin:0px; line-height:normal; font-size:100%; height:auto; border:none;"><div class="sidebar-list-title" style="padding:0.2em; margin:0px; line-height:normal; font-size:90%; height:auto; background:#b3ccff;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="padding:2px; margin:0px; line-height:normal; font-size: 90%; height:auto;"><div> <p><b><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترشناسی">اخترشناسی</a></b><br /> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="اخترفیزیک">اخترفیزیک</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کیهان‌شناسی">کیهان‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D9%87%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="اخترشناسی کهکشانی">اخترشناسی کهکشانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="زمین‌شناسی سیاره‌ای">زمین‌شناسی سیاره‌ای</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="سیاره‌شناسی">سیاره‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="ستاره">اخترشناسی ستارگان</a> </p><p><b><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></b><br /> <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%AF%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کالبدشناسی">کالبدشناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اخترزیست‌شناسی">اخترزیست‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیست‌شیمی">بیوشیمی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="مهندسی زیستی">مهندسی زیستی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" class="mw-redirect" title="زیست‌فیزیک">بیوفیزیک</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="عصب‌شناسی رفتاری">عصب‌شناسی رفتاری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="زیست‌فناوری">زیست‌فناوری</a><br /> <a href="/wiki/%DA%AF%DB%8C%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="گیاه‌شناسی">گیاه‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%DB%8C%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیست‌شناسی یاخته‌ای">زیست‌شناسی سلولی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سرمازیست‌شناسی">سرمازیست‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="زیست‌شناسی رشد">زیست‌شناسی رشد</a><br /> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بوم‌شناسی">بوم‌شناسی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اتنوبیولوژی (صفحه وجود ندارد)">اتنوبیولوژی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="فرگشت">زیست‌شناسی تکاملی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقدمه بر تکامل (صفحه وجود ندارد)">مقدمه</a>)<br /> <a href="/wiki/%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ژنتیک">ژنتیک</a> (<a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقدمه بر ژنتیک (صفحه وجود ندارد)">مقدمه</a>)<br /> <a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="پیری‌شناسی">پیری‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ایمنی‌شناسی">ایمنی‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آبگیرشناسی">لیمنولوژی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیست‌شناسی دریایی">زیست‌شناسی دریایی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%DA%A9%D8%B1%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" class="mw-redirect" title="میکروبیولوژی">میکروب‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="زیست‌شناسی مولکولی">زیست‌شناسی مولکولی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="عصب‌شناسی">عصب‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="دیرینه‌شناسی">دیرین‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="انگل‌شناسی">انگل‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="فیزیولوژی">فیزیولوژی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="رادیوبیولوژی">رادیوبیولوژی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%DA%A9" title="زیست‌شناسی خاک">زیست‌شناسی خاک</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیست‌شناسی نظری (صفحه وجود ندارد)">زیست‌شناسی نظری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سم‌شناسی">سم‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جانورشناسی">جانورشناسی</a> </p><p><b><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="شیمی">شیمی</a></b><br /> <a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا">کیمیا</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B2%DB%8C%D9%87" title="شیمی تجزیه">شیمی تجزیه</a> <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="اخترشیمی">اخترشیمی</a> <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیست‌شیمی">زیست‌شیمی</a> <a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D9%88%D8%B1%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="بلورنگاری">بلورنگاری</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" title="شیمی محیط زیست">شیمی محیط زیست</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="شیمی خوراک">شیمی خوراک</a> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="زمین‌شیمی">زمین‌شیمی</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="شیمی سبز">شیمی سبز</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86%DB%8C" title="شیمی معدنی">شیمی معدنی</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF" title="علم مواد">دانش مواد</a> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%88%D9%84%DB%8C" title="فیزیک مولکولی">فیزیک مولکولی</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="شیمی هسته‌ای">شیمی هسته‌ای</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%A2%D9%84%DB%8C" title="شیمی آلی">شیمی آلی</a> <a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D8%AA%D9%88%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فوتوشیمی">فوتوشیمی</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="شیمی‌فیزیک">شیمی‌فیزیک</a> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%AA%D9%88%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="پرتوشیمی">شیمی تابشی</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF" title="شیمی حالت جامد">شیمی حالت جامد</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شیمی فضایی">شیمی فضایی</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B0%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="شیمی فراذره‌ای">شیمی فراذره‌ای</a> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%B3%D8%B7%D8%AD" title="علم سطح">علم سطح</a> <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="شیمی نظری">شیمی نظری</a> </p><p><b><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86" title="علوم زمین">علوم زمین</a></b><br /> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%AC%D9%88%DB%8C" title="علوم جوی">علوم جوی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="بوم‌شناسی">بوم‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA" class="mw-redirect" title="علم محیط زیست">علم محیط زیست</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C" title="زمین‌سنجی">ژئودزی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زمین‌شناسی">زمین‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%85%D9%88%D8%B1%D9%81%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ژئومورفولوژی">ژئومورفولوژی</a><br /> <a href="/wiki/%DA%98%D8%A6%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="ژئوفیزیک">ژئوفیزیک</a> •  <a href="/wiki/%DB%8C%D8%AE%DA%86%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="یخچال‌شناسی">یخ‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آب‌شناسی">آب‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%A2%D8%A8%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آبگیرشناسی">لیمنولوژی</a> •  <a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کانی‌شناسی">کانی‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اقیانوس‌نگاری">اقیانوس‌سنجی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اقلیم‌شناسی">اقلیم‌شناسی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%86%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پالینولوژی (صفحه وجود ندارد)">پالینولوژی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="جغرافیای طبیعی">جغرافیای فیزیکی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="خاک‌شناسی">خاک‌شناسی</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D9%81%D8%B6%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فضاشناسی (صفحه وجود ندارد)">فضاشناسی</a> </p><p><b><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a></b><br /> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="فیزیک کاربردی">فیزیک کاربردی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="فیزیک اتمی">فیزیک اتمی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="فیزیک محاسباتی">فیزیک محاسباتی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_%DA%86%DA%AF%D8%A7%D9%84" title="فیزیک ماده چگال">فیزیک ماده چگال</a><br /> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%A2%D8%B2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک آزمایشگاهی">فیزیک تجربی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مکانیک">مکانیک</a><br /> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B0%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="فیزیک ذرات">فیزیک ذرات</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7" title="فیزیک پلاسما">فیزیک پلاسما</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="مکانیک کوانتومی">مکانیک کوانتومی</a> (<a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%82%D8%AF%D9%85%D9%87_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="مقدمه مکانیک کوانتوم (صفحه وجود ندارد)">مقدمه</a>)<br /> <a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%AA" title="مکانیک جامدات">مکانیک جامدات</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="فیزیک نظری">فیزیک نظری</a><br /> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%85%D9%88%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C%DA%A9" title="ترمودینامیک">ترمودینامیک</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%AA%D8%B1%D9%88%D9%BE%DB%8C" title="آنتروپی">انتروپی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%B9%D8%A7%D9%85" title="نسبیت عام">نسبیت عام</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%85" title="نظریه ام">نظریه-ام</a><br /> <a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%D8%AA_%D8%AE%D8%A7%D8%B5" title="نسبیت خاص">نسبیت خاص</a> </p> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed" style="padding:0em; margin:0px; line-height:normal; font-size:100%; height:auto; border:none;"><div class="sidebar-list-title" style="padding:0.2em; margin:0px; line-height:normal; font-size:90%; height:auto; background:#b3ccff;text-align:center;;line-height:1.2em; padding:0.2em;"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="علوم اجتماعی">علوم اجتماعی</a> و<br /><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علوم انسانی">علوم انسانی</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="padding:2px; margin:0px; line-height:normal; font-size: 90%; height:auto;"><div> <p><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="انسان‌شناسی">مردم‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="باستان‌شناسی">باستان‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جرم‌شناسی">جرم‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جمعیت‌شناسی">جمعیت‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="علم اقتصاد">اقتصاد</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="جغرافیا">جغرافیا</a><br /> <a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="تاریخ">تاریخ</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زبان‌شناسی">زبان‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="علوم سیاسی">علوم سیاسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="روان‌شناسی">روان‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جامعه‌شناسی">جامعه‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a><br /> </p> <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="علوم ارتباطات">علوم ارتباطات</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%AA" title="مدیریت">مدیریت</a> •  <a href="/w/index.php?title=Business_studies&action=edit&redlink=1" class="new" title="Business studies (صفحه وجود ندارد)">business studies</a></div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed" style="padding:0em; margin:0px; line-height:normal; font-size:100%; height:auto; border:none;"><div class="sidebar-list-title" style="padding:0.2em; margin:0px; line-height:normal; font-size:90%; height:auto; background:#b3ccff;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="علوم کاربردی">علوم کاربردی</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="padding:2px; margin:0px; line-height:normal; font-size: 90%; height:auto;"><div> <p><b><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="مهندسی">مهندسی</a></b><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="مهندسی کشاورزی">مهندسی کشاورزی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%B6%D8%A7" title="مهندسی هوافضا">مهندسی هوافضا</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="مهندسی پزشکی">مهندسی پزشکی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="مهندسی شیمی">مهندسی شیمی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="مهندسی عمران">مهندسی عمران</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%BE%DB%8C%D9%88%D8%AA%D8%B1" title="مهندسی کامپیوتر">مهندسی کامپیوتر</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%D8%B1%D9%82" title="مهندسی برق">مهندسی برق</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D8%AA_%D8%A7%D8%B2_%D8%A2%D8%AA%D8%B4&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی محافظت از آتش (صفحه وجود ندارد)">مهندسی محافظت از آتش</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%DA%98%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی ژنتیک">مهندسی ژنتیک</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="مهندسی صنعتی">مهندسی صنعتی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%DA%A9" title="مهندسی مکانیک">مهندسی مکانیک</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="مهندسی نظامی">مهندسی نظامی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%AF%D9%86" title="مهندسی معدن">مهندسی معدن</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="مهندسی هسته‌ای">مهندسی هسته‌ای</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%81%D8%B2%D8%A7%D8%B1" title="مهندسی نرم‌افزار">مهندسی نرم‌افزار</a> </p><p><b><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="علوم سلامت (صفحه وجود ندارد)">علوم سلامت</a></b><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="مهندسی زیستی">مهندسی زیستی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="دندان‌پزشکی">دندانپزشکی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="همه‌گیرشناسی">اپیدمیولوژی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%AA_%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="مراقبت سلامتی">مراقبت‌های بهداشتی</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="پزشکی">پزشکی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="پرستار">پرستاری</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="داروسازی">داروسازی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="مددکاری اجتماعی">مددکاری اجتماعی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" class="mw-redirect" title="دامپزشکی">دامپزشکی</a> </p> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed" style="padding:0em; margin:0px; line-height:normal; font-size:100%; height:auto; border:none;"><div class="sidebar-list-title" style="padding:0.2em; margin:0px; line-height:normal; font-size:90%; height:auto; background:#b3ccff;text-align:center;"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="علوم صوری">علوم صوری</a></div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="padding:2px; margin:0px; line-height:normal; font-size: 90%; height:auto;"><div> <p><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="علوم رایانه">علوم رایانه</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="منطق ریاضی">منطق ریاضی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="آمار ریاضی">آمار ریاضی</a> </p> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-content"> <div class="sidebar-list mw-collapsible mw-collapsed" style="padding:0em; margin:0px; line-height:normal; font-size:100%; height:auto; border:none;"><div class="sidebar-list-title" style="padding:0.2em; margin:0px; line-height:normal; font-size:90%; height:auto; background:#b3ccff;text-align:center;">عنوان‌های مربوط</div><div class="sidebar-list-content mw-collapsible-content" style="padding:2px; margin:0px; line-height:normal; font-size: 90%; height:auto;"><div> <p><b><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="میان‌رشته">میان‌رشته‌ای</a></b><br /> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="فیزیک کاربردی">فیزیک کاربردی</a> •  <a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیست‌اخلاق (صفحه وجود ندارد)">زیست‌اخلاق</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%D9%88%D8%A7%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="بیوانفورماتیک">بیوانفورماتیک</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیست‌جغرافیا (صفحه وجود ندارد)">زیست‌جغرافیا</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C" title="مهندسی پزشکی">مهندسی پزشکی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="آمارزیستی (صفحه وجود ندارد)">آمارزیستی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="علوم شناختی">علوم شناختی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="زبان‌شناسی رایانشی">زبان‌شناسی محاسباتی</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="علوم فرهنگی (صفحه وجود ندارد)">علوم فرهنگی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="سایبرنتیک">سایبرنتیک</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="مطالعات محیط‌زیست (صفحه وجود ندارد)">مطالعات محیط‌زیست</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="قوم‌شناسی">قوم‌شناسی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="روان‌شناسی فرگشتی">روان‌شناسی تکاملی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="جنگل‌داری">جنگلداری</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AA" class="mw-redirect" title="سلامت">سلامتی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%88_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی">کتابداری</a> •  <a class="mw-selflink selflink">منطق</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیست ریاضی">زیست ریاضی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیزیک ریاضی">فیزیک ریاضی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مدل‌سازی">مدل‌سازی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D8%B5%D8%A8%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مهندسی عصبی (صفحه وجود ندارد)">مهندسی عصبی</a><br /> <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B5%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="عصب‌شناسی">عصب‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اقتصاد سیاسی">اقتصاد سیاسی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مطالعات علم و فناوری">مطالعات علم و فناوری</a><br /> <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="مطالعات علمی (صفحه وجود ندارد)">مطالعات علمی</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="نشانه‌شناسی">نشانه‌شناسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیست‌جامعه‌شناسی">سوسیوبیولوژی</a><br /> <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه سامانه‌ها">نظریه سامانه‌ها</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87" class="mw-redirect" title="میان‌رشته">میان‌رشته‌ای</a><br /> <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="برنامه‌ریزی شهری">برنامه‌ریزی شهری</a> </p><p><b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="تاریخ دانش">تاریخ علم</a></b><br /> <b><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></b><br /> <b><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a></b><br /> <b><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%AD%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم حاشیه‌ای (صفحه وجود ندارد)">علم حاشیه‌ای</a></b><br /> <b><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%D9%85" title="شبه‌علم">شبه علم</a></b><br /> <b><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="سیاست علم">سیاست علم</a></b> </p> </div></div></div></td> </tr><tr><td class="sidebar-navbar"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="الگو:دانش‌ها"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:دانش‌ها (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:دانش‌ها"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div></td></tr></tbody></table> <p><b>مَنطِق</b> مطالعهٔ روشمند <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC" title="قاعده استنتاج">قاعده استنتاج</a> مجاز مانند روابطی که منجر به پذیرش <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="تالی">تالی</a>) بر پایهٔ مجموعهٔ دیگر <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره‌ها</a> (<a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%81%D8%B1%D8%B6" title="پیش‌فرض">پیش‌فرض‌ها</a>) می‌شود، است. واژهٔ منطق در زبان عربی به معنای سخن گفتن است.<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> در گذشته منطق صرفاً شاخه‌ای از <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a> شمرده می‌شد ولی از میانهٔ <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AF%D9%87_%DB%B1%DB%B3_(%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%DB%8C)" title="سده ۱۳ (خورشیدی)">سدهٔ سیزدهم</a> در <a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="ریاضیات">ریاضیات</a> و در دهه‌های واپسین در <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="علوم رایانه">علوم رایانه</a> و از دهه ۱۳۶۰ در <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="علوم شناختی">علوم شناختی</a> نیز به آن می‌پردازند. منطق از نطق و به معنای گویش و گفتار است که شخص برای تفهیم مخاطب خود وی را با ادلهٔ گفتاری تحت تأثیر قرار می‌دهد و نیز خود شخص که حاضر به شنیدن گفته‌های مخاطب خود باشد، او یک شخص (منطقی) می‌باشد. </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تعاریف_ابزاری_از_منطق"><span id=".D8.AA.D8.B9.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D9.81_.D8.A7.D8.A8.D8.B2.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D8.A7.D8.B2_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82"></span>تعاریف ابزاری از منطق</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=1" title="ویرایش بخش: تعاریف ابزاری از منطق"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>از فواید آن تشخیص اندیشهٔ درست از اندیشهٔ نادرست است؛ و از لوازم آن انتقال اندیشه با کمک <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="زبان">زبان</a> است که از آن‌ها برای تعریف منطق هم بهره برده می‌شود. </p><p>تعبیر دیگری، منطق را خطاسنج اندیشه می‌نامد. منطق چارچوب‌های ویژه‌ای را کشف و معرفی نموده‌است که اندیشه در آن قالب‌ها از خطا و بیراهه رفتن مصون می‌ماند.<sup id="cite_ref-قراملکی_2-0" class="reference"><a href="#cite_note-قراملکی-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>البته تعریف دیگری هم از منطق می‌توان ارائه داد که بیش تر <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">فیلسوفان اسلامی</a> به کار می‌بردند. آن‌ها در تعریف منطق می‌گویند که منطق ابزاری از سنخ <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86" title="قانون">قانون</a> است که اندیشه را از افتادن در خطاها مصون نگه می‌دارد و آن را به سمت <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84" title="استدلال">استدلال‌هایی</a> کاملاً پایدار رهنمون می‌سازد؛ لذا اگر کسی به کلّی منطق را در استدلال‌هایش به کار برد، (البته در صورت صحت مواد) به هیچ وجه دچار خطا در تفکّر و <a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87" title="مغالطه">مغالطه</a> نخواهد شد.<sup id="cite_ref-مظفر_3-0" class="reference"><a href="#cite_note-مظفر-3"><span class="cite-bracket">[</span>۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>در تعریف به کمک لوازم منطق (ساختار زبان) با تعبیری کم‌تر <a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="روان‌شناسی">روان‌شناسانه</a> از منطق این است که منطق علم مطالعهٔ ساختارهای زبانی <a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="زبان طبیعی">زبان‌های طبیعی</a> است. البته این تعبیر نیز دشواری‌های خود را دارد. منطق یکی از <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="علوم طبیعی">علوم طبیعی</a> و تجربی مثل <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a> نیست. گزاره‌های منطق <a href="/w/index.php?title=%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ضروری (صفحه وجود ندارد)">ضروری</a> (یعنی حمل هر موضوعی بر هر محمولی یا ضرورت دارد یا ندارد. اگر ضرورت داشت یا ضرورت سلب است یا ضرورت ایجاب و اگر ضرورت نداشت امکان است) به نظر می‌آیند و توصیفی از وضع <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%85%DA%A9%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="ممکن (صفحه وجود ندارد)">ممکنات</a> ارائه نمی‌کنند. جنس گزاره‌ای مانند «اجتماع <a href="/wiki/%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%B6" title="نقیض">نقیضین</a> محال است» شبیه به گزاره‌ای مانند «<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA_%D9%86%D9%88%D8%B1" title="سرعت نور">سرعت نور</a> برابر با مقدارِ ثابت c است» به نظر نمی‌رسد. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="منطق_نحو"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D9.86.D8.AD.D9.88"></span>منطق نحو</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=2" title="ویرایش بخش: منطق نحو"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>علم منطق همانگونه که فارابی گفته‌است قوانینی را در اختیار می‌نهد که انسان را در معقولات در معرض مغالطه، به سوی درستی هدایت می‌کند. آنگاه فارابی علم منطق را به علم <a href="/wiki/%D9%86%D8%AD%D9%88" title="نحو">نحو</a> تشبیه می‌کند و نسبت علم منطق به عقل و معقولات را مانند نسبت علم نحو به زبان و الفاظ می‌شمارد: همچنان که علم نحو قوانینی دربارهٔ الفاظ در اختیار ما می‌گذارد، علم منطق نیز قوانینی دربارهٔ معقولات در اختیارمان می‌نهد.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="موضوع_منطق"><span id=".D9.85.D9.88.D8.B6.D9.88.D8.B9_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82"></span>موضوع منطق</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=3" title="ویرایش بخش: موضوع منطق"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><b><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81" title="تعریف">تعریف</a></b> </p><p>در حوزهٔ مفاهیم (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect mw-disambig" title="تصورات">تصورات</a>) است که به معنای «تبدیل مجهولات تصوری به معلومات با استفاده از معلومات دیگر» می‌باشد.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b>اشکال تعریف</b> </p><p>یک مفهوم را به چهار صورت تعریف می‌کنند: </p> <ol><li><b>حد تام:</b> «جنس قریب + فصل قریب»</li> <li><b>حد ناقص:</b> «جنس بعید + فصل قریب» یا «فصل قریب به تنهایی»</li> <li><b>رسم تام:</b> «جنس قریب + عرض خاص»</li> <li><b>رسم ناقص:</b> «جنس بعید + عرض خاص» یا «عرض عام + عرض خاص» یا «عرض خاص به تنهایی»<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ol> <p><b><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84" title="استدلال">استدلال</a></b> </p><p>در حوزهٔ قضایا (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D8%AF%DB%8C%D9%82%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="تصدیقات">تصدیقات</a>) است که به معنای «تبدیل مجهولات تصدیقی به معلومات با استفاده از معلومات دیگر» می‌باشد.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>دراستدلال یا <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="برهان (منطق)">برهان (منطق)</a> ویا <a href="/wiki/%D8%AD%D8%AC%D8%AA" title="حجت">حجت</a> موضوعاتی مانند اقسام قضیه(<a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D9%85%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="حملی (صفحه وجود ندارد)">حملی</a>-<a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%B1%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="شرطی (صفحه وجود ندارد)">شرطی</a>)-<a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%82%D8%B6%DB%8C%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="مواد قضیه (صفحه وجود ندارد)">مواد قضیه</a> و<a href="/w/index.php?title=%D8%B5%D9%86%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%AE%D9%85%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="صناعات خمس (صفحه وجود ندارد)">صناعات خمس</a>(<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="برهان (منطق)">برهان (منطق)</a>-<a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%D8%A7%D8%A8%D9%87" title="خطابه">خطابه</a>-<a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%84" title="جدل">جدل</a>-<a href="/wiki/%D8%B4%D8%B9%D8%B1" title="شعر">شعر</a>-<a href="/wiki/%D8%B3%D9%81%D8%B3%D8%B7%D9%87" class="mw-redirect" title="سفسطه">سفسطه</a>(<a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87" title="مغالطه">مغالطه</a>)مطرح اند<sup id="cite_ref-المنطق_المظفر_8-0" class="reference"><a href="#cite_note-المنطق_المظفر-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="نسب‌های_چهارگانه"><span id=".D9.86.D8.B3.D8.A8.E2.80.8C.D9.87.D8.A7.DB.8C_.DA.86.D9.87.D8.A7.D8.B1.DA.AF.D8.A7.D9.86.D9.87"></span>نسب‌های چهارگانه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=4" title="ویرایش بخش: نسب‌های چهارگانه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نسب اربع درمنطق عبارتند از: (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B3%D8%A7%D9%88%DB%8C_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA)" title="تساوی (ریاضیات)">تساوی (ریاضیات)</a>-<a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="تباین (صفحه وجود ندارد)">تباین</a>-<a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85_%D9%88%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="عموم وخصوص مطلق (صفحه وجود ندارد)">عموم وخصوص مطلق</a>-<a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85_%D9%88%D8%AE%D8%B5%D9%88%D8%B5_%D9%85%D9%86_%D9%88%D8%AC%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="عموم وخصوص من وجه (صفحه وجود ندارد)">عموم وخصوص من وجه</a>)<sup id="cite_ref-المنطق_المظفر_8-1" class="reference"><a href="#cite_note-المنطق_المظفر-8"><span class="cite-bracket">[</span>۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> تباین عبارت از رابطهٔ میان دو پدیده است؛ که وجود یکی مستلزم عدم وجود دیگری است و قابل جمع در یک چیز نیستند؛ مانند عددی که نمی‌تواند هم زوج و هم فرد باشد و مانند هیچ ایرانی آمریکایی نیست و هیچ آمریکایی ایرانی نیست و تساوی یعنی اینکه دو چیز کامل با هم مشابه هستند مانند حیوان کاتب و انسان و عموم و خصوص مطلق یعنی یک چیز چزئی از یک چیز دیگر است مانند هر تهرانی ایرانی است و عموم و خصوص من وجه یعنی دو چیز که بخشی از آنها مشابه هستند مانند بعضی ایرانی‌ها مسلمان هستند و بعضی مسلمان‌ها ایرانی هستند و همه ایرانی‌ها مسلمان نیستند و همه مسلمان‌ها ایرانی نیستند.<sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="تاریخچه"><span id=".D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C.D8.AE.DA.86.D9.87"></span>تاریخچه</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=5" title="ویرایش بخش: تاریخچه"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>نخستین مدون صریح و ثبت‌شدهٔ <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="منطق صوری">منطق صوری</a> (formal logic) در تاریخ، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a> فیلسوف مشهور یونانی است. در زمان ارسطو افرادی بودند به عنوان سوفیسط و کار آن‌ها مغالطه کردن و گول‌زدن دیگران بود، به همین دلیل ارسطو علمی آورد به عنوان منطق تا از مغالطه جلوگیری نماید و دیگران بتوانند با فراگرفتن آن دچار گول خوردن نشوند نوشته‌های ارسطو دربارهٔ منطق در دورهٔ بیزانسی به صورت مجموعه‌ای یگانه تدوین و به نام <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%86%D9%88%D9%86_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="ارغنون (کتاب)">ارگانون</a><sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>۱۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%BA%D9%86%D9%88%D9%86_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8)" title="ارغنون (کتاب)">ارغنون</a>) گردآوری شد. این مجموعه شامل شش بخش است بنام‌های: «<i>مقولات</i>»، «<i>عبارت (قضایا)</i>»، «<i>قیاس</i>»، «<i>برهان</i>»، «<i>جدل</i>» و «<i>مغالطه</i>». بعدها برخی از شارحین ارسطو، دو رسالهٔ «<i><a href="/wiki/%D8%A8%D9%88%D8%AA%DB%8C%D9%82%D8%A7" class="mw-redirect" title="بوتیقا">شعر</a></i>» و «<i><a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B7%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7" class="mw-redirect" title="ریطوریقا">خطابه</a></i>» را به ارگانون افزودند. «<i><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%AC%DB%8C" title="ایساغوجی">ایساغوجی</a></i>» رساله دیگری است که با اقتباس از دو رساله <i>برهان</i> و <i>جدل</i> به عنوان مدخلی برای منطق ارسطو در نظر گرفته شد.<sup id="cite_ref-قراملکی_2-1" class="reference"><a href="#cite_note-قراملکی-2"><span class="cite-bracket">[</span>۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بدین گونه آنچه به‌دست حکیمان مسلمان رسید، منطق <i>نُه بخشی</i> ارسطو بود و <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%D9%81%D8%A7" title="کتاب شفا">شفای ابن سینا</a> نیز شرحی بر همین منطق است.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>۱۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> البته این نوشته‌ها امروزه شاملِ منطق و <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فلسفه منطق">فلسفهٔ منطق</a> و برخی بحث‌هایِ دیگر در حاشیهٔ منطق محسوب می‌شوند. آنچه ما امروزه به نامِ منطقِ صوری می‌شناسیم در کتابِ آنالوطیقایِ (analytic) اول دیده می‌شود. </p><p>در قرن هجدهم فیلسوف پرآوازهٔ آلمانی <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a> ادعا نمود که منطق دیگر به پایان رسیده‌است و نیازی به چیزی بیش‌تر از منطق ارسطویی وجود ندارد. بااین‌حال در پایان قرنِ نوزدهم انفجاری در دانش منطق روی داد و حجمِ انبوهی از مطالعات به آن افزوده شد. این پیشرفت‌ها با کارهایِ ریاضیدان و فیلسوفِ آلمانی <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="فرگه">فرگه</a> و شاگردِ انگلیسیِ وی <a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">راسل</a> آغاز گردید. پس از آن‌ها نیاز به کارهایِ دیگری در زمینهٔ منطق احساس شد که در آغاز، شگفت یا غیرِضروری می‌رسید: انواعِ تازه‌ای از منطق مانندِ <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%D8%A8%D8%B7" title="منطق ربط">منطقِ ربط</a>، <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق زمان (صفحه وجود ندارد)">منطقِ زمان</a>، <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="منطق موجهات">منطقِ موجهات</a>، و <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%DB%8C" title="منطق‌های چندارزشی">منطق‌های چندارزشی</a> که در اثرِ این احساس پدید آمدند که منطقِ فرگه و راسل برایِ برخی اهداف یا نیازها کافی نیستند. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منطق_فطری"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D9.81.D8.B7.D8.B1.DB.8C"></span>منطق فطری</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=6" title="ویرایش بخش: منطق فطری"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>روشن است که نمی‌توان برای تفکر انسان آغازی در نظر گرفت؛ بلکه او از بدو پیدایش متفکر بوده و برای ادامه حیات و پیشبرد اهداف خویش از تفکر و اندیشه استفاده می‌کرده‌است. طبعاً استفاده از تفکر با روش خاصی صورت می‌گرفت. پس انسان نخست از روی فطرت می‌اندیشید؛ یعنی با عقل سلیم و منطق فطری کار تفکر را پیش می‌برد و گاه نیز در این مسیر، به عمد و برای در مغالطه انداختن دیگران یا بر اثر سهو و به سبب پیچیده بودن موضوع تفکر به انحراف کشیده می‌شد و بعد به انحراف خود توجه می‌کرد و درصدد تصحیح آن برمی‌آمد؛ اما علم منطق (منطق صناعی یا فن منطق) از هنگامی آغاز شد که بشر به تفکرات خود و صحت و سقم آن‌ها توجه کرد و قواعد روش اندیشیدن را نظمی بخشید و بر هر قاعده آن نامی گذاشت.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>۱۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منطق_در_چین_باستان"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D8.AF.D8.B1_.DA.86.DB.8C.D9.86_.D8.A8.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>منطق در چین باستان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=7" title="ویرایش بخش: منطق در چین باستان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در <a href="/wiki/%DA%86%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="چین باستان">چین باستان</a> «مئی تی» دانشمند اجتماعی و دوستدار سود که به آیین تائویی تمایل داشته، منطق دانی بود که «مینگ هیو» یعنی منطق، یادگار اوست. از این دانشمند کتابی به زبان چینی برجای مانده که کهن‌ترین منطق و اجزاء عام آن است. این کتاب نُه بخش دارد: وی در نخستین بخش کتاب، منطق و اجزاء عام آن را کاویده و در بخش دوم از روش‌های انتاج و در بخش سوم از خطاهای روش‌های قیاسی و قیاس‌های باطل بحث کرده‌است؛ و در بخش‌های دیگر از دشواری‌های منطق صوری به ویژه از رهگذار زبان چینی سخن گفته‌است. غرض و هدف منطق چینی عبارت است از: بازشناختن درست از نادرست…. کسانی را که به روش منطق بوده‌اند به زبان چینی «مینگ کیا» یا دوستدار منطق می‌خواندند، در مقابل کسانی که به روش جدل و خلاف آشنایی داشته‌اند.<sup id="cite_ref-13" class="reference"><a href="#cite_note-13"><span class="cite-bracket">[</span>۱۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منطق_در_هند_باستان"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D8.AF.D8.B1_.D9.87.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>منطق در هند باستان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=8" title="ویرایش بخش: منطق در هند باستان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>شش نحله فلسفی <a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="هند باستان">هند باستان</a> به مسائل منطق توجه کرده‌اند که در این میان دو نحله بیشتر به مسائل منطقی پرداخته‌اند. یکی نحله وایسشیکا منسوب به شخصی به نام «اولوکا» است. منطق «وایسشیکا» در ده دفتر و هر یک مرکب از دو درس روزانه است. جنبه منطقی این دفترها چشمگیر نیست. دیگری نحله «نیایا» منسوب به «گوتاما» است. منطق این نحله، به گفته محققان، پیش از ارغنون ارسطو تدوین شده‌است. این منطق دو بخش دارد: منطق برهانی در یک درس و منطق جدلی در چهار درس.<sup id="cite_ref-14" class="reference"><a href="#cite_note-14"><span class="cite-bracket">[</span>۱۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منطق_در_یونان_باستان"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D8.AF.D8.B1_.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.A7.D9.86_.D8.A8.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>منطق در یونان باستان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=9" title="ویرایش بخش: منطق در یونان باستان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>پیش از ارغنون ارسطو مباحث منطقی در یونان باستان مطرح بوده‌است، اما نه به منزله یک علم مستقل؛ بلکه فیلسوفان مسائل منطقی را در خلال مباحث فلسفی شان یادآور می‌شدند. دانش‌پژوه به نقل از دیباچه اوسط کبیر فارابی می‌نویسد دانشمندان پیش از ارسطو مانند کسانقراطیس دربارهٔ اکتساب حد از برهان، و افلاطون دربارهٔ اکتساب آن از راه قسمت، و ارخوطس در حدود، و پروتاگوراس دربارهٔ سفسطه و ثراسوماخوس در خطابه، و هومروس در شعر سخنانی داشته‌اند؛ ولی آن‌ها از روی صناعت و هنر و علم در این گونه مسائل سخنی نیاورده اند، بلکه آشنایی آن‌ها از روی آزمایش و مزاولت بوده‌است، نه اینکه این مباحث را تدوین کرده و قواعدی آورده باشند.<sup id="cite_ref-15" class="reference"><a href="#cite_note-15"><span class="cite-bracket">[</span>۱۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منطق_در_ایران_باستان"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D8.AF.D8.B1_.D8.A7.DB.8C.D8.B1.D8.A7.D9.86_.D8.A8.D8.A7.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D9.86"></span>منطق در ایران باستان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=10" title="ویرایش بخش: منطق در ایران باستان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>در زبان پارسی میانه یا پهلوی، از منطق با نام چم گواکیه (čim gowakih) یاد میشد<sup id="cite_ref-16" class="reference"><a href="#cite_note-16"><span class="cite-bracket">[</span>۱۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-17" class="reference"><a href="#cite_note-17"><span class="cite-bracket">[</span>۱۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>. از ایران باستان سه گفتار در منطق <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a> از <a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="پولس ایرانی">پاول پارسی</a> برجای مانده‌اند که سرراست از بُن پهلوی‌شان به ما نرسیده‌اند. دوتای آن‌ها به سریانی و آن دیگری نیز به عربی (در ترتیب‌السعادات <a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="مشکویه رازی">مشکویه رازی</a>) برجای مانده‌اند.<sup id="cite_ref-18" class="reference"><a href="#cite_note-18"><span class="cite-bracket">[</span>۱۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p><b><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="پولس ایرانی">پاول پارسی</a></b> <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81" title="فیلسوف">فیلسوف</a> و <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="منطق‌دان">منطق‌دان</a> <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="ایران باستان">ایران باستان</a> و استاد فلسفه <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88_%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="خسرو انوشیروان">خسرو انوشیروان</a> ساسانی بود.<sup id="cite_ref-19" class="reference"><a href="#cite_note-19"><span class="cite-bracket">[</span>۱۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>پاول که در دربار شاه ایران، <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88_%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="خسرو انوشیروان">خسرو انوشیروان</a>، بالید بر پایهٔ انجام گزارش سریانی منطقش از ریواردشیر (<a href="/wiki/%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87%D8%B1" title="ریشهر">ریشهر</a>) پارس بود و زین‌رو، وی را پارسی گفته‌اند. </p><p>گفتارهای پاول پارسی را بزرگمهر لقمان برای نخستین‌بار در سال ۱۳۹۵ با نام <b>گویایی ارستو</b> به پارسی ناب گردانده و چاپ کرده‌است.<sup id="cite_ref-20" class="reference"><a href="#cite_note-20"><span class="cite-bracket">[</span>۲۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>گویایی ارستو دربردارندهٔ این سه گفتار از پاول پارسی است که به شاه <a href="/wiki/%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88_%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86" title="خسرو انوشیروان">خسرو انوشیروان</a> ساسانی پیشکش شده: </p> <ul><li>گفتار اندر گویایی ارستو</li> <li>روشنایی‌نامه‌ای بر اندر پیرامون گزارش (Περὶ Ἑρμηνείας) ارستو</li> <li>پیش‌درآمدی بر فرزانگی ارستو.<sup id="cite_ref-21" class="reference"><a href="#cite_note-21"><span class="cite-bracket">[</span>۲۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منطق_در_جهان_اسلام"><span id=".D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D8.AF.D8.B1_.D8.AC.D9.87.D8.A7.D9.86_.D8.A7.D8.B3.D9.84.D8.A7.D9.85"></span>منطق در جهان اسلام</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=11" title="ویرایش بخش: منطق در جهان اسلام"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="فارابی">فارابی</a> را پدر منطق اسلامی شمرده‌اند و شمار رساله‌های منطقی او را به ۴۸ رسانده‌اند که حدود نیمی از آن‌ها برجای مانده‌است.<sup id="cite_ref-22" class="reference"><a href="#cite_note-22"><span class="cite-bracket">[</span>۲۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> خواننده امروزی ممکن است برخی مباحث این رساله‌ها را سطحی یا خروج از بحث منطقی بینگارد؛ اما بیشتر آن‌ها استحکامی شایسته دارند و گذشت قرون چیزی از صلابتشان نکاسته‌است. برخلاف نوشته‌های متأخر، هیچ‌یک از این رساله‌ها همه مباحث منطق را در خود جای نمی‌دهند؛ بلکه صرفاً به بخشی از مسائل آن می‌پردازند. اشاره ای گذرا به برخی از مباحث این رساله‌ها خالی از فایده نیست و خواننده را با نخستین مکتوبات منطقی <a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="جهان اسلام">جهان اسلام</a> آشنا می‌سازد.<sup id="cite_ref-23" class="reference"><a href="#cite_note-23"><span class="cite-bracket">[</span>۲۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="تعریف_و_فایده_علم_منطق"><span id=".D8.AA.D8.B9.D8.B1.DB.8C.D9.81_.D9.88_.D9.81.D8.A7.DB.8C.D8.AF.D9.87_.D8.B9.D9.84.D9.85_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82"></span>تعریف و فایده علم منطق</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=12" title="ویرایش بخش: تعریف و فایده علم منطق"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>فارابی در کتاب <i><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85" class="mw-redirect" title="احصاء العلوم">احصاء العلوم</a></i> برای بیان معنا و فایده <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="علم منطق">علم منطق</a> از این توضیح بهره می‌گیرد که برخی از معقولات انسان فطری و یقینی اند؛ مثل «کل بزرگتر از جزء خود است» و «عدد سه فرد است»؛ درحالی‌که پاره ای دیگر از آن‌ها خطاپذیر و نیازمند قیاس و استدلال‌اند. در قسم دوم، به قوانینی نیاز است که فکر را از خطا بازدارد. از این نظر، می‌توان قوانین منطق را به قواعد علم نحو همانند ساخت.<sup id="cite_ref-24" class="reference"><a href="#cite_note-24"><span class="cite-bracket">[</span>۲۴<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> بر این اساس، در صورت ناآشنایی با منطق، هرگاه با آرائی گوناگون و متضاد روبرو شویم، یا باید میان آن‌ها سرگردان بمانیم، یا همه را ـ با وجود ناسازگاری با یکدیگر ـ حق بپنداریم یا آنکه بی‌دلیل، برخی از آن‌ها را درست و پاره ای دیگر را نادرست بخوانیم.<sup id="cite_ref-25" class="reference"><a href="#cite_note-25"><span class="cite-bracket">[</span>۲۵<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>به گفته فارابی، واژه نطق سه معنا دارد: </p> <ul><li>سخن لفظی (القول الخارج بالصوت)</li> <li>سخن ذهنی (القول المرکوز فی النفس)</li> <li>نیروی عقل و اندیشه (القوة الانسانیة المفطورة فی الانسان)<sup id="cite_ref-26" class="reference"><a href="#cite_note-26"><span class="cite-bracket">[</span>۲۶<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <p>منشأ اشتقاق اصطلاح منطقی، واژه نطق به هر سه معنای یاد شده‌است؛ یعنی علم منطق گفتار لفظی، اندیشه‌های ذهنی و نیز عقل آدمی به راه صواب رهنمون می‌گردد.<sup id="cite_ref-27" class="reference"><a href="#cite_note-27"><span class="cite-bracket">[</span>۲۷<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="موضوع_علم_منطق"><span id=".D9.85.D9.88.D8.B6.D9.88.D8.B9_.D8.B9.D9.84.D9.85_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82"></span>موضوع علم منطق</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=13" title="ویرایش بخش: موضوع علم منطق"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div><p> فارابی، با اعتقاد به وجود رابطه ای تنگاتنگ میان لفظ و معنا، موضوع علم منطق را چنین می‌داند:</p><blockquote><p>«معقولات، از آن نظر که الفاظ بر آنها دلالت دارند و الفاظ از آن نظر که بیانگر معقولات اند.<sup id="cite_ref-28" class="reference"><a href="#cite_note-28"><span class="cite-bracket">[</span>۲۸<span class="cite-bracket">]</span></a></sup>»</p></blockquote><p>به گفته وی، به دلیل همین ارتباط بین لفظ و معناست که پیشینیان، هم معقولات و هم الفاظ حاکی از آن‌ها را «نطق» و «قول» نامیده‌اند.<sup id="cite_ref-29" class="reference"><a href="#cite_note-29"><span class="cite-bracket">[</span>۲۹<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>علاوه بر این، فارابی بر استقلال منطقی از فلسفه تأکید می‌ورزد و گمان اندراج منطق در فلسفه را نادرست می‌شمارد. به گفته وی ممکن است برخی چنین بپندارند که «منطق نیز از اجزاء فلسفه است؛ زیرا در این صناعت نیز از اشیاء موجود سخن می‌رود.» پاسخ فارابی به این پندار آن است که مسائل منطقی، جنبه ای آلی و ابزاری دارند؛ بر این اساس، گویا این مسائل بیرون از قلمرو موجودات قرار می‌گیرند و تنها، ابزاری برای شناخت آن‌ها به‌شمار می‌آیند.<sup id="cite_ref-30" class="reference"><a href="#cite_note-30"><span class="cite-bracket">[</span>۳۰<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>فارابی با پذیرش این حقیقت که مردم پیش از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a> نیز ـ کم و بیش ـ قواعد منطق را در سخنانشان به کار می‌بستند، تدوین علم منطق و ساماندهی مباحث آن را کار این فیلسوف یونانی شمرده‌است.<sup id="cite_ref-31" class="reference"><a href="#cite_note-31"><span class="cite-bracket">[</span>۳۱<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="سبک_نوشتاری_منطقی_فارابی"><span id=".D8.B3.D8.A8.DA.A9_.D9.86.D9.88.D8.B4.D8.AA.D8.A7.D8.B1.DB.8C_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82.DB.8C_.D9.81.D8.A7.D8.B1.D8.A7.D8.A8.DB.8C"></span>سبک نوشتاری منطقی فارابی</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=14" title="ویرایش بخش: سبک نوشتاری منطقی فارابی"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>فارابی به بسیاری دیگر از مباحث منطق نیز پرداخته‌است که برای آشنایی با سبک نوشته‌های منطقی وی، به دو مسئله اشاره می‌کنیم: </p> <ol><li><b>کلیات خمس:</b> فارابی محمولات کلی را بر دو نوع می‌داند: بسیط و مرکب. محمولات مرکب «حد و رسم» را پدیدمی‌آورند و محمولات بسیط «کلیات خمس» نام می‌گیرند. به لحاظ ذاتی یا عرضی بودن محمول بسیط و نیز اشتراکی یا اختصاصی بودن آن، <a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D9%BE%D9%86%D8%AC%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="کلیات پنج‌گانه">کلیات پنج‌گانه</a> پدید می‌آید.<sup id="cite_ref-:0_32-0" class="reference"><a href="#cite_note-:0-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li> <li><b>اشکال سه‌گانه قیاس:</b> از نظر فارابی، قیاس به لحاظ صورت سه شکل دارد: <ul><li>حد وسط، موضوع یکی از دو مقدمه (صغرا و کبرا) و محمول دیگری است؛</li> <li>حد وسط، محمول هر دو مقدمه است؛</li> <li>حد وسط، موضوع هر دو مقدمه است.</li></ul></li></ol> <p>هر کدام از دو مقدمه در هر یک از این «اشکال ثلاثه»، از یک سو می‌تواند کلیه، جزئیه، یا مهمله باشد و از سوی دیگر، موجبه یا سالبه تواند بود. در نتیجه، در هر شکل، ضروبی سی و شش‌گانه پدید می‌آیند.<sup id="cite_ref-:0_32-1" class="reference"><a href="#cite_note-:0-32"><span class="cite-bracket">[</span>۳۲<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="قرنِ_بیستم"><span id=".D9.82.D8.B1.D9.86.D9.90_.D8.A8.DB.8C.D8.B3.D8.AA.D9.85"></span>قرنِ بیستم</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=15" title="ویرایش بخش: قرنِ بیستم"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>فرگه از نقطهٔ دیگری کار را آغاز نمود. پیش از او این امر شناخته شده بود که با منطقِ ارسطویی برخی از استدلال‌ها را نمی‌توان صورت‌بندی نمود. بااین‌حال این استدلال‌ها درست هستند. به نمونهٔ زیر توجه کنید:<br /> یا علی برادرِ رضا است یا حسن برادرِ رضا است.<br /> علی برادرِ رضا نیست.<br /> نتیجه: حسن برادرِ رضا است. </p><p>این استدلال را نمی‌توان به اشکال Aها B هستند و غیره درآورد. از قدیم تلاش‌هایی برایِ این کار انجام شده و به شکست منجر گردیده بود. فرگه منطق را از این قبیل صورت‌ها آغاز نمود. او نمادهایی مانند P و Q و غیره را به عنوانِ جانشین <a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره‌ها</a> (p اولِ proposition به معنیِ گزاره‌است) و نشانه‌های دیگر را به عنوانِ پیوند دهنده جملات به کار برد. اگر P و Q گزاره باشند P~ خوانده می‌شود «نقیضِ P» و P→Q خوانده می‌شود «اگر P آنگاه Q». منطقِ فرگه و راسل قادر است به بررسیِ روابطِ بینِ گزاره‌ها و استدلال‌هایی که به دلیلِ چینشِ این روابط معتبر اند بپردازد. به همین دلیل آن را <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" class="mw-redirect" title="حساب گزاره‌ها">حسابِ گزاره‌ها یا منطقِ جملات</a> می‌نامند. در مقابل به آنچه با منطقِ ارسطویی آغاز گردید <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="منطق محمولات">منطقِ محمولات</a> گفته می‌شود (زیرا گزاره‌ها را به <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D9%88%D9%84" title="محمول">موضوع و محمول</a> تقسیم می‌کند). </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جایگاه_منطق_در_میان_منطق‌دانان_مسلمان"><span id=".D8.AC.D8.A7.DB.8C.DA.AF.D8.A7.D9.87_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82_.D8.AF.D8.B1_.D9.85.DB.8C.D8.A7.D9.86_.D9.85.D9.86.D8.B7.D9.82.E2.80.8C.D8.AF.D8.A7.D9.86.D8.A7.D9.86_.D9.85.D8.B3.D9.84.D9.85.D8.A7.D9.86"></span>جایگاه منطق در میان منطق‌دانان مسلمان</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=16" title="ویرایش بخش: جایگاه منطق در میان منطق‌دانان مسلمان"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>با تفحص در دو اثر اصلی منطق اسلامی، یعنی منطقیات <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="فارابی">فارابی</a> و بخش منطق <a href="/wiki/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8_%D8%B4%D9%81%D8%A7" title="کتاب شفا">شفای ابن سینا</a>، روشن می‌شود که منطق مسلمانان تحت تأثیر هیچ منطقی جز مباحث منطق مطرح شده در یونان پیش از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a>، منطق ارسطو و منطق مگاری - رواقی نبوده‌است؛ زیرا بی شک ابن سینا تحت تأثیر ارسطو بوده‌است و از سویی، در این دو کتاب جز به آن سه منبع یونانی به هیچ منبع دیگری ارجاع داده نشده‌است؛ اما در این میان سهم عمده از آن رنگ ارسطویی دارد؛ هر چند در بعضی از مباحث نیز تحت تأثیر منطق مگاری - رواقی است. ویژگی منطق مسلمانان که در آثار فارابی و به ویژه ابن سینا تبلور یافته این است که در استدلال از هر دو سنت منطقی ارسطو و مگاری - رواقی استفاده کرده‌است. </p><p>منطق‌دانان مسلمان این علم را «علم میزان» نیز نامیده‌اند. ابن سینا این علم را خادم علوم معرفی کرده‌است، چراکه منطق مقصود بالذات نیست؛ بلکه ابزاری است برای رسیدن به علوم دیگر، بنابراین در خدمت علوم دیگر است؛ اما پیش از <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">شیخ الرئیس</a>، فارابی این علم را رئیس علوم معرف کرده‌است؛ زیرا حکم این علم در همه علوم دیگر نفوذ دارد و بدین ترتیب برتر از علوم دیگر و رئیس آنهاست. </p><p>تاریخ منطق را از بدو ورود به جهان اسلام تاکنون می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: عصر آشنایی با منطق، عصر شکل‌گیری و تثبیت، عصر شکوفایی یا عصر شرح، بسط و نظریه‌پردازی و عصر توقف یا رکود. روشن است که نمی‌توان برای هر دوره مرز مشخصی در نظر گرفت، ولی تا حدودی و با اندک مسامحه‌ای می‌توان گفت از زمان نهضت ترجمه تا زمان فارابی عصر آشنایی با منطق ارسطویی است. در این دوره، حداکثر، مطالب ارسطو شرح می‌شود. هم چنین می‌توان عصر فارابی را با توجه به نگارش‌های بسیار او در منطق، عصر شکل‌گیری منطق و تثبیت قواعد آن به منزله یک علم بومی دانست. دوره سوم نیز با ابن سینا آغاز می‌شود. او با نوشتن منطق شفا و دیگر کتب منطقی، به ویژه <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%88_%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="الاشارات و التنبیهات">الاشارات و التنبیهات</a>، دوره نوینی را در منطق پایه‌ریزی کرد که در قرن هفتم به اوج شکوفایی رسید. در این دوره نه تنها مباحث منطقی تثبیت شد، بلکه شرح و بسط کمی یافت و نیز در این دوران منطق دانان مسلمان به مباحث جدیدی روی آوردند که پیش تر سابقه نداشت. متأسفانه عصر شکوفایی را به یک معنا باید عصر انحطاط نیز دانست؛ چراکه در این دوره مهم‌ترین بخش منطق، یعنی صنعت برهان چندان جدی گرفته نشد. </p><p>اما عصر توقف و رکورد را می‌توان از قرن نهم به بعد تا به امروز دانست، ولی در عصر توقف یک استثنای بسیار بزرگ وجود دارد و آن فیلسوف صاحب مکتب در <a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87" title="حکمت متعالیه">حکمت متعالیه</a> یعنی <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7" title="ملاصدرا">ملاصدرای شیرازی</a> است؛ زیرا اگر آراء منطقی او جدی گرفته می‌شد، تحولی بس شگرف در بخش عظیمی از منطق، یعنی منطق استنتاج رخ می‌داد و در آن صورت می‌توانستیم ادوار منطق را به پنج دوره تقسیم، و دوره پنجم را عصر تحولی بنیادی در منطق نام‌گذاری کنیم.<sup id="cite_ref-33" class="reference"><a href="#cite_note-33"><span class="cite-bracket">[</span>۳۳<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="جستارهای_وابسته"><span id=".D8.AC.D8.B3.D8.AA.D8.A7.D8.B1.D9.87.D8.A7.DB.8C_.D9.88.D8.A7.D8.A8.D8.B3.D8.AA.D9.87"></span>جستارهای وابسته</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=17" title="ویرایش بخش: جستارهای وابسته"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39940593">.mw-parser-output .side-box{margin:4px 0;box-sizing:border-box;border:1px solid #aaa;font-size:88%;line-height:1.25em;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);display:flow-root}.mw-parser-output .side-box-abovebelow,.mw-parser-output .side-box-text{padding:0.25em 0.9em}.mw-parser-output .side-box-image{padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .side-box-imageright{padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}@media(min-width:500px){.mw-parser-output .side-box-flex{display:flex;align-items:center}.mw-parser-output .side-box-text{flex:1;min-width:0}}@media(min-width:720px){.mw-parser-output .side-box{width:238px}.mw-parser-output .side-box-left{clear:left;float:left;margin-right:1em}.mw-parser-output .side-box-right{margin-left:1em}}</style><div class="side-box side-box-left plainlinks sistersitebox"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r38264903">.mw-parser-output .plainlist ol,.mw-parser-output .plainlist ul{line-height:inherit;list-style:none;margin:0;padding:0}.mw-parser-output .plainlist ol li,.mw-parser-output .plainlist ul li{margin-bottom:0}</style> <div class="side-box-flex"> <div class="side-box-image"><span typeof="mw:File"><span><img alt="" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png" decoding="async" width="30" height="40" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/45px-Commons-logo.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/59px-Commons-logo.svg.png 2x" data-file-width="1024" data-file-height="1376" /></span></span></div> <div class="side-box-text plainlist">در <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1" title="ویکی‌انبار">ویکی‌انبار</a> پرونده‌هایی دربارهٔ <span style="font-weight: bold; font-style: italic;"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Logic" class="extiw" title="commons:Category:Logic">منطق</a></span> موجود است.</div></div> </div> <dl><dt>اقسام منطق</dt></dl> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%A7%D8%AD%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%DB%8C" title="منطق احتمالاتی">منطق احتمالاتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="منطق امری">منطق امری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81%DB%8C" class="mw-redirect" title="منطق توصیفی">منطق توصیف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="منطق جبری">منطق جبری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="منطق ریاضی">منطق ریاضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B3%D9%87_%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%DB%8C" class="mw-redirect" title="منطق سه ارزشی">منطق سه ارزشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B3%D9%87_%D8%AD%D8%A7%D9%84%D8%AA%D9%87" title="منطق سه حالته">منطق سه حالته</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="منطق شهودی">منطق شهودی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="منطق فازی">منطق فازی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="منطق فلسفی">منطق فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="منطق کاربردی">منطق کاربردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="منطق کلاسیک">منطق کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C" title="منطق کوانتومی">منطق کوانتومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="منطق مادی">منطق مادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="منطق مرتبه اول">منطق مرتبه اول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="منطق معنایی">منطق معنایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="منطق موجهات">منطق موجهات</a> (یا منطق وجهی)</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پانویس"><span id=".D9.BE.D8.A7.D9.86.D9.88.DB.8C.D8.B3"></span>پانویس</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=18" title="ویرایش بخش: پانویس"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r37199623">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist reflist-columns references-column-width reflist-columns-2"> <ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>المنطق الصوری و الریاضی</i>. صص. <bdi>۳،۴</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82+%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C+%D9%88+%D8%A7%D9%84%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B3%D8%8C%DB%B4%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r28290294">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center;padding-right:1em;padding-left:0}.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-free a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-subscription a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output div[dir=ltr] .cs1-lock-registration a{background-position:left .1em center;padding-left:1em;padding-right:0}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style></span> </li> <li id="cite_note-قراملکی-2"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-قراملکی_2-0">۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-قراملکی_2-1">۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">منطق(۱)؛ احد فرامرزقراملکی؛ انتشارات دانشگاه پیام نور</span> </li> <li id="cite_note-مظفر-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-مظفر_3-0">↑</a></span> <span class="reference-text">المنطق؛ محمد رضا مظفر؛ انتشارات مرکز جامعه مدرسان حوزه علمیه قم</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>احصاء العلوم</i>. صص. <bdi>۶۷ و ۶۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B6%DB%B7+%D9%88+%DB%B6%DB%B8%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://wikifeqh.ir/تعریف_(منطق)#معنای%20اصطلاحی">http://wikifeqh.ir/تعریف_(منطق)#معنای%20اصطلاحی</a></span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://realgod.net/p15/%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81">«آشنایی مختصر با قواعد تعریف در علم منطق»</a>. <i>معرفة الله</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۰۴-۲۸</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87&rft.atitle=%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%B5%D8%B1+%D8%A8%D8%A7+%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF+%D8%AA%D8%B9%D8%B1%DB%8C%D9%81+%D8%AF%D8%B1+%D8%B9%D9%84%D9%85+%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&rft_id=https%3A%2F%2Frealgod.net%2Fp15%2F%25D9%2582%25D9%2588%25D8%25A7%25D8%25B9%25D8%25AF-%25D8%25AA%25D8%25B9%25D8%25B1%25DB%258C%25D9%2581&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://realgod.net/p10/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82">«آشنایی اجمالی با علم منطق»</a>. <i>معرفة الله</i><span class="reference-accessdate">. دریافت‌شده در <bdi>۲۰۲۴-۰۴-۲۸</bdi></span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87&rft.atitle=%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C+%D8%A8%D8%A7+%D8%B9%D9%84%D9%85+%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&rft_id=https%3A%2F%2Frealgod.net%2Fp10%2F%25D8%25A2%25D8%25B4%25D9%2586%25D8%25A7%25DB%258C%25DB%258C-%25D8%25A8%25D8%25A7-%25D8%25B9%25D9%2584%25D9%2585-%25D9%2585%25D9%2586%25D8%25B7%25D9%2582&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-المنطق_المظفر-8"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-المنطق_المظفر_8-0">۸٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-المنطق_المظفر_8-1">۸٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text">المنطق المظفر</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external free" href="http://wikifeqh.ir/تباین">http://wikifeqh.ir/تباین</a></span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><i>Organon</i></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text">اگرچه بوعلی در <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="اشارات">اشارات</a> خود تحولی در منطق ارسطویی پدیدآورد و منطق دوبخشی را مطرح کرد: «<i>منطق تعریف</i>» و «<i>منطق استدلال</i>»</span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>متفکرین اسلامی در برابر منطق یونان</i>. صص. <bdi>۲۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%85%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%86+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%D8%AF%D8%B1+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1+%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82+%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-13"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-13">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>تبصره</i>. صص. <bdi>۲و۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%D9%88%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-14"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-14">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>تبصره</i>. صص. <bdi>۴و۵</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B4%D9%88%DB%B5%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-15"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-15">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>تبصره</i>. صص. <bdi>۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AA%D8%A8%D8%B5%D8%B1%D9%87&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B7%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-16"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-16">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFفره_وشی1381" class="citation book">فره وشی، دکتر بهرام (<bdi>۱۳۸۱</bdi>). <i>فرهنگ فارسی به پهلوی</i>. انتشارات دانشگاه تهران. صص. <bdi>۴۹۲</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C+%D8%A8%D9%87+%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B4%DB%B9%DB%B2%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.date=1381&rft.aulast=%D9%81%D8%B1%D9%87+%D9%88%D8%B4%DB%8C&rft.aufirst=%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1+%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-17"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-17">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFمکنزی1373" class="citation book">مکنزی، د. ن. (<bdi>۱۳۷۳</bdi>). <i>فرهنگ کوچک زبان پهلوی</i>. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. صص. <bdi>۵۹</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF+%DA%A9%D9%88%DA%86%DA%A9+%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86+%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B5%DB%B9%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85+%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C+%D9%88+%D9%85%D8%B7%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%AA+%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C&rft.date=1373&rft.aulast=%D9%85%DA%A9%D9%86%D8%B2%DB%8C&rft.aufirst=%D8%AF.+%D9%86.&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-18"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-18">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFپارسی1395" class="citation book">پارسی، پاول (<bdi>۱۳۹۵</bdi>). <i>گویایی ارستو</i>. تهران: شورآفرین. صص. <bdi>۳۵</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-600-8055-43-3" title="ویژه:منابع کتاب/978-600-8055-43-3"><bdi>۹۷۸-۶۰۰-۸۰۵۵-۴۳-۳</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%88&rft.place=%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B3%DB%B5%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86&rft.date=1395&rft.isbn=978-600-8055-43-3&rft.aulast=%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.aufirst=%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-19"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-19">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39868036">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit;word-wrap:break-word}.mw-parser-output .citation q{quotes:"\"""\"""'""'"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .id-lock-free a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/65/Lock-green.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-limited a,.mw-parser-output .id-lock-registration a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .id-lock-subscription a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/aa/Lock-red-alt-2.svg")right 0.1em center/9px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:linear-gradient(transparent,transparent),url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/4c/Wikisource-logo.svg")right 0.1em center/12px no-repeat}.mw-parser-output .cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:none;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-visible-error{color:var(--color-error,#d33)}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#3a3;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right{padding-right:0.2em}.mw-parser-output .citation .mw-selflink{font-weight:inherit}</style><cite id="CITEREFرهام_اشه" class="citation web cs1 cs1-prop-foreign-lang-source">رهام اشه. <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20181007111530/http://www.rahamasha.net/paul.html">"Paul the Persian"</a> (به انگلیسی). Archived from <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.rahamasha.net/paul.html">the original</a> on 7 October 2018<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 October</span> 2018</span>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=Paul+the+Persian&rft.au=%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%85+%D8%A7%D8%B4%D9%87&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.rahamasha.net%2Fpaul.html&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-20"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-20">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation web"><a rel="nofollow" class="external text" href="http://parsianjoman.org/?p=4965">«چاپِ نبیگی از فرزانهٔ ایرانِ باستان برای نخستین‌بار»</a>. <i>پارسی‌انجمن</i>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%D8%AC%D9%85%D9%86&rft.atitle=%DA%86%D8%A7%D9%BE%D9%90+%D9%86%D8%A8%DB%8C%DA%AF%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D9%81%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%87%D9%94+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%90+%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86+%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D8%B1&rft_id=http%3A%2F%2Fparsianjoman.org%2F%3Fp%3D4965&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-21"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-21">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFبزرگمهر_لقمان" class="citation web">بزرگمهر لقمان. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.loghman.org/1003-1/">««گویاییِ ارستو» پاول پارسی»</a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=unknown&rft.btitle=%C2%AB%DA%AF%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%90+%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D9%88%C2%BB+%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84+%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DB%8C&rft.au=%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D9%85%D9%87%D8%B1+%D9%84%D9%82%D9%85%D8%A7%D9%86&rft_id=http%3A%2F%2Fwww.loghman.org%2F1003-1%2F&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-22"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-22">↑</a></span> <span class="reference-text">بیشتر این رساله‌ها به همت آقای محمدتقی دانش‌پژوه در کتابی با عنوان «المنطقیات» گرد آمده‌است.</span> </li> <li id="cite_note-23"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-23">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی</i>. صص. <bdi>۲۱۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B1%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-24"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-24">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>احصاء العلوم</i>. صص. <bdi>۲۸</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B2%DB%B8%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-25"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-25">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>احصاء العلوم</i>. صص. <bdi>۳۰،۳۱</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B3%DB%B0%D8%8C%DB%B3%DB%B1%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-26"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-26">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>احصاء العلوم</i>. صص. <bdi>۳۶، ۳۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B3%DB%B6%D8%8C+%DB%B3%DB%B7%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-27"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-27">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>المنطقیات</i>. ج. ۱. صص. <bdi>۱۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%AA&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-28"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-28">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>احصاء العلوم</i>. صص. <bdi>۳۳</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B3%DB%B3%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-29"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-29">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>احصاء العلوم</i>. صص. <bdi>۳۴</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%A1+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B3%DB%B4%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-30"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-30">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>الالفاظ المستعملة فی المنطق</i>. صص. <bdi>۱۰۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B8+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D9%84%D8%A9+%D9%81%DB%8C+%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B0%DB%B7%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-31"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-31">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>الالفاظ المستعملة فی المنطق</i>. صص. <bdi>۱۱۰، ۱۱۱</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%A7%D8%B8+%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D9%84%D8%A9+%D9%81%DB%8C+%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B1%DB%B0%D8%8C+%DB%B1%DB%B1%DB%B1%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-:0-32"><span class="mw-cite-backlink">↑ <sup><a href="#cite_ref-:0_32-0">۳۲٫۰</a></sup> <sup><a href="#cite_ref-:0_32-1">۳۲٫۱</a></sup></span> <span class="reference-text"><cite class="citation book"><i>المنطقیات</i>. ج. ۱. صص. <bdi>۱۲۷</bdi>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%AA&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B1%DB%B2%DB%B7%3C%2Fbdi%3E&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> <li id="cite_note-33"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-33">↑</a></span> <span class="reference-text"><cite id="CITEREFجمعی_از_نویسندگان_زیر_نظر_دکتر_محمد_فنایی_اشکوری1392" class="citation book">جمعی از نویسندگان زیر نظر دکتر محمد فنایی اشکوری (<bdi>۱۳۹۲</bdi>). <i>درآمدی بر تاریخ فلسفه اسلامی (جلد دوم)</i>. سمت. صص. <bdi>۸۲</bdi>. <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8" title="شماره استاندارد بین‌المللی کتاب">شابک</a> <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8/978-964-530-950-1" title="ویژه:منابع کتاب/978-964-530-950-1"><bdi>۹۷۸-۹۶۴-۵۳۰-۹۵۰-۱</bdi></a>.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%DB%8C+%D8%A8%D8%B1+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C+%28%D8%AC%D9%84%D8%AF+%D8%AF%D9%88%D9%85%29&rft.pages=%3Cbdi%3E%DB%B8%DB%B2%3C%2Fbdi%3E&rft.pub=%D8%B3%D9%85%D8%AA&rft.date=1392&rft.isbn=----&rft.au=%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C+%D8%A7%D8%B2+%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86+%D8%B2%DB%8C%D8%B1+%D9%86%D8%B8%D8%B1+%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1+%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF+%D9%81%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C+%D8%A7%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C&rfr_id=info%3Asid%2Ffa.wikipedia.org%3A%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" class="Z3988"></span><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r28290294"></span> </li> </ol></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="منابع"><span id=".D9.85.D9.86.D8.A7.D8.A8.D8.B9"></span>منابع</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=19" title="ویرایش بخش: منابع"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="پولس ایرانی">پاول پارسی</a> (۱۳۹۵)؛ گویایی ارسطو؛ پیرایش دست‌نوشتهای سوریگ[=سُریانی] و عربی و گردانش آن‌ها به انگلیسی و پارسیگ[=پهلوی] به همراه پانوشتهای سنجشگرانه: رَهام اشه؛ پارسی‌گردان: بزرگمهر لقمان؛ تهران: نشر شورآفرین.</li> <li><a href="/wiki/%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF" class="mw-redirect" title="ضیاء موحد">موحد، ضیا</a>، <i>درآمدی به منطقِ جدید</i>، شرکتِ انتشاراتِ علمی و فرهنگی (چاپِ ششم ۱۳۸۴)</li> <li>هاک سوزان، <i>فلسفهٔ منطق</i>، ترجمهٔ محمد علی حجتی، کتابِ طه، ۱۳۸۲</li></ul> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="پیوند_به_بیرون"><span id=".D9.BE.DB.8C.D9.88.D9.86.D8.AF_.D8.A8.D9.87_.D8.A8.DB.8C.D8.B1.D9.88.D9.86"></span>پیوند به بیرون</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&section=20" title="ویرایش بخش: پیوند به بیرون"><span>ویرایش</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20070904082235/http://www.earlham.edu/~peters/courses/logsys/nonstbib.htm">کتاب‌شناسی منطق‌های غیر استاندارد</a> (انگلیسی)</li> <li>کتاب <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.hoseini.org/manteq2.htm">«دروس علم منطق»</a>، نگارش سید رضا <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%86%D8%B3%D8%A8" class="mw-redirect" title="حسینی نسب">حسینی نسب</a></li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20101210062228/http://weblog.ziaei.ir/">فلسفه اسلامی</a></li> <li>عارف، رضا، مغالطه پژوهی نزد فیلسوفان مسلمان، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D8%B4%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA" title="انتشارات حکمت">انتشارات حکمت</a>، ۱۳۸۹.</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="https://library.tebyan.net/fa/Viewer/Text/66428/1">نقش حد وسط در قیاسهای اقترانی</a>، عسگری سلیمانی، خردنامه صدرا، تابستان ۱۳۸۰، شماره بیست و چهارم</li></ul> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r39648996">.mw-parser-output .navbox{box-sizing:border-box;border:1px solid #a2a9b1;width:100%;clear:both;font-size:88%;text-align:center;padding:1px;margin:1em auto 0}.mw-parser-output .navbox .navbox{margin-top:0}.mw-parser-output .navbox+.navbox,.mw-parser-output .navbox+.navbox-styles+.navbox{margin-top:-1px}.mw-parser-output .navbox-inner,.mw-parser-output .navbox-subgroup{width:100%}.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-title,.mw-parser-output .navbox-abovebelow{padding:0.25em 1em;line-height:1.5em;text-align:center}.mw-parser-output .navbox-group{white-space:nowrap;text-align:right}.mw-parser-output .navbox,.mw-parser-output .navbox-subgroup{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list{line-height:1.5em;border-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-list-with-group{text-align:right;border-left-width:2px;border-right-style:solid}.mw-parser-output tr+tr>.navbox-abovebelow,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-group,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-image,.mw-parser-output tr+tr>.navbox-list{border-top:2px solid #f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-title{background-color:#b3ccff}.mw-parser-output .navbox-abovebelow,.mw-parser-output .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-title{background-color:#dbe7ff}.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-group,.mw-parser-output .navbox-subgroup .navbox-abovebelow{background-color:#e5edff}.mw-parser-output .navbox-even{background-color:#f8f9fa}.mw-parser-output .navbox-odd{background-color:transparent}.mw-parser-output .navbox .hlist td dl,.mw-parser-output .navbox .hlist td ol,.mw-parser-output .navbox .hlist td ul,.mw-parser-output .navbox td.hlist dl,.mw-parser-output .navbox td.hlist ol,.mw-parser-output .navbox td.hlist ul{padding:0.125em 0}.mw-parser-output .navbox .navbar{display:block;font-size:100%}.mw-parser-output .navbox-title .navbar{float:right;text-align:right;margin-left:0.5em}.mw-parser-output .navbox-list li{unicode-bidi:isolate}</style></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="علم_منطق" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="الگو:منطق"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="بحث الگو:منطق"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:منطق"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="علم_منطق" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a class="mw-selflink selflink">علم منطق</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">تاریخ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ منطق (صفحه وجود ندارد)">عمومی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%DA%86%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم منطق در چین (صفحه وجود ندارد)">چینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="علم منطق در یونان (صفحه وجود ندارد)">یونانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق هندی (صفحه وجود ندارد)">هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق در فلسفه اسلامی (صفحه وجود ندارد)">اسلامی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مقالات اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF_(%D8%B9%D9%82%D9%84)" class="mw-redirect" title="خرد (عقل)">خرد</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="منطق فلسفی">منطق فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فلسفه منطق">فلسفه منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="منطق ریاضی">منطق ریاضی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فرامنطق">فرامنطق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%D8%A8%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="زبرمنطق (صفحه وجود ندارد)">زبَر-منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B1_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="منطق در علوم رایانه">منطق در علوم رایانه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم منطق</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li class="mw-empty-elt"></li></ul></li></ul></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلالی (صفحه وجود ندارد)">استدلالی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC%DB%8C" title="استدلال استنتاجی">قیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقرائی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84_%D9%85%D8%B9%DA%A9%D9%88%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلال معکوس (صفحه وجود ندارد)">معکوس</a></li> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق محتواگرا (صفحه وجود ندارد)">محتواگرا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="گزاره (منطق)">گزاره</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84" title="استدلال">استنتاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="برهان (منطق)">برهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اعتبارمندی (صفحه وجود ندارد)">اعتبارمندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B5%D9%84_%D9%82%D8%A7%D9%86%D8%B9%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="اصل قانع‌کنندگی (صفحه وجود ندارد)">قانع‌کنندگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AA%D8%B1%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق ترم (صفحه وجود ندارد)">منطق ترم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="تفکر نقادانه">تفکر نقادانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87" title="مغالطه">مغالطه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3" title="قیاس">قیاس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A2%D9%88%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه برهان‌آوری (صفحه وجود ندارد)">نظریهٔ برهان‌آوری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="منطق ریاضی">ریاضی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="عبارت (منطق ریاضی) (صفحه وجود ندارد)">عبارت</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="عبارت خوش‌ساخت (صفحه وجود ندارد)">عبارت خوش‌ساخت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)" class="mw-redirect" title="مجموعه (ریاضی)">مجموعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%86%D8%B5%D8%B1_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)" class="mw-redirect" title="عنصر (ریاضی)">عنصر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D8%AF%D9%87_(%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="رده (نظریه مجموعه) (صفحه وجود ندارد)">رده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="اصل (منطق)">اصل موضوع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B6%DB%8C%D9%87" title="قضیه">قضیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)" class="mw-redirect" title="برهان (ریاضی)">برهان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)&action=edit&redlink=1" class="new" title="تعبیرات (منطق) (صفحه وجود ندارد)">تعبیرات</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="برهان سازگاری (صفحه وجود ندارد)">سازگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="درستی (منطق)">درستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84%DB%8C%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="کاملیت (صفحه وجود ندارد)">کاملیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B5%D9%85%DB%8C%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="تصمیم‌پذیری (صفحه وجود ندارد)">تصمیم‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="پرسمان انجام‌پذیری بولی (صفحه وجود ندارد)">انجام‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%84_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C)&action=edit&redlink=1" class="new" title="استقلال (منطق ریاضی) (صفحه وجود ندارد)">استقلال</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="زبان صوری">زبان صوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="دستگاه صوری">دستگاه صوری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دستگاه قیاسی (صفحه وجود ندارد)">دستگاه قیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%88%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه مجموعه‌ها">نظریهٔ مجموعه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86" title="نظریه برهان">نظریهٔ برهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AF%D9%84" title="نظریه مدل">نظریهٔ مدل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه بازگشتی (صفحه وجود ندارد)">نظریهٔ بازگشتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%B9%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="نظریه نوع‌ها">نظریهٔ انواع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%AD%D9%88_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="نحو (منطق)">نحو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="معناشناسی منطق (صفحه وجود ندارد)">معناشناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دنباله معنایی (صفحه وجود ندارد)">دنباله معنایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%86%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%87_%D9%86%D8%AD%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دنباله نحوی (صفحه وجود ندارد)">دنباله نحوی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="حساب گزاره‌ای">گزاره‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%88%D9%84%DB%8C" title="تابع بولی">توابع بولی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%AA_%D8%AA%DA%A9%DB%8C%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="حساب مسندات تکین (صفحه وجود ندارد)">حساب مسندات تکین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="حساب گزاره‌ای">حساب گزاره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" class="mw-redirect" title="رابط‌های منطقی">ادات منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="جدول ارزش">جدول ارزش</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="منطق مسند">محمولات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%B3%D9%86%D8%AF" class="mw-redirect" title="منطق مسند">منطق دسته یکم</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%AA%D8%B3%D9%88%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه تسویر (صفحه وجود ندارد)">سورها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%87_%D8%AF%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق دسته دوم (صفحه وجود ندارد)">منطق دسته دوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%87%D8%A7%D8%AA" title="منطق موجهات">موجهات</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B6_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق فرایض اخلاقی (صفحه وجود ندارد)">تکلیفی</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق شناختی (صفحه وجود ندارد)">شناختی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%85%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق زمانمند (صفحه وجود ندارد)">زمانمند</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق اعتقادی (صفحه وجود ندارد)">اعتقادی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;width:9em; line-height:1.6em;"><span class="nobold">غیر<a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="منطق کلاسیک">کلاسیک‌های</a> دیگر</span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق محاسبه‌پذیری (صفحه وجود ندارد)">محاسبه‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%81%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="منطق فازی">فازی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%AE%D8%B7%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق خطی (صفحه وجود ندارد)">خطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%D8%A8%D8%B7" title="منطق ربط">ربط</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%86%D8%A7%DB%8C%DA%A9%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق نایک‌نوا (صفحه وجود ندارد)">نایک‌نوا</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مجادله‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق ناهماهنگی‌پذیر (صفحه وجود ندارد)">ناهماهنگی‌پذیری</a></li></ul></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دودرستی (صفحه وجود ندارد)">دودُرُستی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="منطق شهودگرایانه (صفحه وجود ندارد)">منطق شهودگرایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3" title="پارادوکس">متناقض‌نماها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%81%E2%80%8C%D8%A2%D9%85%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="خلاف‌آمد (صفحه وجود ندارد)">خلاف‌آمدها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="تجربی بودن منطق (صفحه وجود ندارد)">تجربی بودن منطق</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">افراد اصلی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D9%84%D9%86%D9%81%DB%8C%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابن النفیس (صفحه وجود ندارد)">ابن النفیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AA%DB%8C%D9%85%DB%8C%D9%87" title="ابن تیمیه">ابن تیمیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B2%D9%85" title="ابن حزم">ابن حزم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AB%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="ثورالف اسکولم (صفحه وجود ندارد)">اسکولم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%B1%D8%AC_%D8%A8%D9%88%D9%84" title="جرج بول">بول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D8%B2%D9%BE%D9%87_%D9%BE%D8%A6%D8%A7%D9%86%D9%88" title="جوزپه پئانو">پئانو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D8%A7%D8%AA%D9%86%D9%85" title="هیلاری پاتنم">پاتنم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پانینی">پانینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="پولس ایرانی">پولس ایرانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3&action=edit&redlink=1" class="new" title="چارل پیرس (صفحه وجود ندارد)">پیرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="آلفرد تارسکی">تارسکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%86_%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="آلن تورینگ">تورینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%88%D9%86%D8%B2%D9%88_%DA%86%D8%B1%DA%86" title="آلونزو چرچ">چرچ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%A7%DA%A9%DB%8C%D8%B1%D8%AA%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="دارماکیرتی (صفحه وجود ندارد)">دارماکیرتی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D9%86%D8%A7%DA%AF%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="دیگناگه (صفحه وجود ندارد)">دیگناگه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%D8%B3%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="شهاب‌الدین یحیی سهروردی">شهاب‌الدین یحیی سهروردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="غزالی">غزالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="فارابی">فارابی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%AE%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="فخر رازی">فخر رازی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%AA%D9%84%D9%88%D8%A8_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D9%87" title="گوتلوب فرگه">فرگِه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">کارناپ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86)&action=edit&redlink=1" class="new" title="کانادا (منطق‌دان) (صفحه وجود ندارد)">کانادا</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A6%D9%88%D8%B1%DA%AF_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%88%D8%B1" title="گئورگ کانتور">کانتور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B4%D8%A7%D9%88%D9%84_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%DA%A9%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="شاول کریپکه (صفحه وجود ندارد)">کریپکه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="ابویوسف کندی">کِنْدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">کواین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%DA%AF%D8%B1%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%AF%D9%86%D8%AA%D8%B2%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="گرهارد گنتزن (صفحه وجود ندارد)">گنتزن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D8%B3%D9%88%D8%AA%D8%B1%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="نیایه سوترا (صفحه وجود ندارد)">گوتاما</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%D8%B1%D8%AA_%DA%AF%D9%88%D8%AF%D9%84" title="کورت گودل">گودل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="لطفی زاده">لطفی زاده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%88%D8%AA%D8%B2%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="موتزی (صفحه وجود ندارد)">موتزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AC%D9%88%D9%86%D9%87" title="ناگارجونه">ناگارجونه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D9%87%DB%8C%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA" title="داویت هیلبرت">هیلبرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%AF" class="mw-redirect" title="آلفرد نورث وایت‌هد">وایت‌هد</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">فهرست‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0;line-height:1.4em;"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86" title="فهرست منطقدانان">منطق‌دانان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AA%D8%A7%D8%AC" title="فهرست قواعد استنتاج">قواعد استنتاج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست پارادوکس‌ها">متناقض‌نماها</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="فهرست مغالطه‌ها">سفسطه‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست موضوعات علم منطق (صفحه وجود ندارد)">عمومی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%AF%D9%88%D9%84_%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="جدول نمادهای علم منطق (صفحه وجود ندارد)">جدول نمادها</a></li></ul> </div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:منطق">رده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:مقاله‌های خرد منطق">نوشتارهای ناتمام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%B1%D8%AF_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="رده:مقاله‌های خرد منطق ریاضی">نوشتارهای ناتمام منطق ریاضی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="الگو:فلسفه"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="بحث الگو:فلسفه"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="رشته‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="فهرست رشته‌های دانشگاهی">رشته‌ها</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">شاخه‌های سنتی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">اخلاقیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B6%D8%A7%D9%81" class="mw-redirect" title="فلسفه‌های مضاف">فلسفه‌های مضاف</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="فلسفه آموزش و پرورش">آموزش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA" class="mw-redirect" title="فلسفه ادبیات">ادبیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه اجتماعی">اجتماع</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="فلسفه اقتصاد">اقتصاد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه بهداشت (صفحه وجود ندارد)">بهداشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="فلسفه تاریخ">تاریخ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه جامعه‌شناسی (صفحه وجود ندارد)">جامعه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DA%A9%D8%B3%D9%88%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="فلسفه سکسوالیته">جنسیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D9%86%DA%AF" title="فلسفه جنگ">جنگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="فلسفه جغرافیا">جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="فلسفه حقوق">حقوق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="فلسفه دین">دین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="فلسفه رایانه">رایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روان‌شناسی">روان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه ریاضیات">ریاضیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86" title="فلسفه زبان">زبان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%A8%D9%88%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه زیست‌بوم (صفحه وجود ندارد)">زیست‌بوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه سیاسی">سیاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فلسفه شیمی">شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="انسان‌شناسی فلسفی">طبیعت انسان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فرافلسفه">فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فناوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مهندسی">مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="فلسفه منطق">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">هنر</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="فلسفه موسیقی">موسیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D9%84%D9%85" title="فلسفه فیلم">فیلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="فلسفه فرهنگ">فرهنگ</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="گرایش‌های_فلسفی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="فهرست گرایش‌های فلسفی">گرایش‌های فلسفی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="تاریخ فلسفه">بر اساس دوره</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">غربی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="فلسفه رنسانس">رنسانس</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه پیشامدرن (صفحه وجود ندارد)">پیشامدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">معاصر</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه دوران باستان">باستان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفسیوس‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تائوئیسم">تائوئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="موهیسم">موهیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%84%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="لگالیسم (صفحه وجود ندارد)">لگالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%86" title="ذن">ذن</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><span style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">یونان و</a><br /><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%84%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="فلسفه هلنیستی">روم</a> </span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه پیشاسقراطی">پیشاسقراطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب الئایی">الئاییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب ایونی">ایونیان</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%81%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="مکتب افسوسی">اِفسوسیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%D9%84%D8%B7%DB%8C" title="مکتب ملطی">ملطیان</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب کورنایی">کورناییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب مگارایی">مگاراییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مکتب فیثاغوری">فیثاغوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="مکتب نوفیثاغورسی">نوفیثاغورسی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">اتمیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب چندگانه‌گرایی">چندگانه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%B3%D8%B7%D8%A7%D8%A6%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سوفسطائی‌گری">سوفسطاییان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب پیرهونی">پیرهونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">رواقیان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%84%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86" title="مکتب کلبیون">کلبیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B0%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="لذت‌پرستی">لذت‌پرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" class="mw-redirect" title="فلسفه افلاطون">افلاطون</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه نوافلاطونی">نوافلاطونی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ارسطوگری">ارسطوگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">مشاء</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هند</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="فلسفه هندو"> هندو</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بودایی">بودایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="چارواکا">چارواکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%DB%8C%D9%86" title="فلسفه جین">جین</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایران</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B2%D8%AF%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه مزدکی (صفحه وجود ندارد)">مزدکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه مانوی (صفحه وجود ندارد)">مانوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا">مزدیسنا</a> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%A6%DB%8C%D9%86_%D8%B2%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آئین زروانی">زروانی</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۹ تا ۱۶ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">اروپا</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="فلسفه مسیحی">مسیحی</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مدرسی">مدرسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%B1%D9%88%D9%86_%D9%88%D8%B3%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه قرون وسطی">قرون وسطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تومیسم">تومیسم</a></li></ul></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">شرقی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88_%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نئو کنفوسیانیسم">نئو کنفوسیانیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%AF%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="دوایتا (صفحه وجود ندارد)">دوایتا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ناویا-نایایا (صفحه وجود ندارد)">ناویا-نایایا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویشیشتادواتیا (صفحه وجود ندارد)">ویشیشتادواتیا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">اسلامی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه اولیه اسلامی">اولیه اسلامی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">اشراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">مشاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86%E2%80%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابن‌سیناگرایی">ابن‌سیناگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87" title="حکمت متعالیه">متعالیه</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه یهودی">یهودی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه یهودی-اسلامی (صفحه وجود ندارد)">یهودی اسلامی</a> (۸۰۰–۱۴۰۰ م)</li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF" title="فلسفه جدید">جدید</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۱۷ تا ۱۹ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">افراد</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه دکارت (صفحه وجود ندارد)">دکارت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="فلسفه کانت">کانت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="نئوکانت‌گرایی">نئوکانت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">هگل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3" class="mw-redirect" title="فلسفه مارکس">مارکسیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اسپینوزا (صفحه وجود ندارد)">اسپینوزاگرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><span style="font-size:90%;"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="ایده">ایده</a> / <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="ماده (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">ماده</a></span></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82&action=edit&redlink=1" class="new" title="ادئالیسم مطلق (صفحه وجود ندارد)">مطلق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم بریتانیایی (صفحه وجود ندارد)">بریتانیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم آلمانی">آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="ایدئالیسم عینی">عینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم ذهنی (صفحه وجود ندارد)">ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایدئالیسم استعلایی">استعلایی</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="رئالیسم کلاسیک">رئالیسم کلاسیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="ماتریالیسم">ماتریالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88_%DA%A9%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نئو کنفوسیانیسم">نئو کنفوسیانیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تاریخ‌گرایی">تاریخ‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="لیبرالیسم کلاسیک">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نوگرایی">نوگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D9%87%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="نیهیلیسم">نیهیلیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" class="mw-redirect" title="پدیده‌شناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="قرارداد اجتماعی">قرارداد اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1" title="فلسفه معاصر">معاصر</a> <div style="padding:0.1em 0;line-height:1.2em;padding-top:0.2em;line-height:1.1em;font-weight:normal;">۲۰ تا ۲۱ میلادی<br /></div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه تحلیلی">تحلیلی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="اخلاق کاربردی">اخلاق کاربردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فمینیسم تحلیلی">فمینیسم تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="مارکسیسم تحلیلی">مارکسیسم تحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پیامدگرایی">پیامدگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="خردگرایی انتقادی">خردگرایی انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="فلسفه تجربی">فلسفه تجربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%B1_%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DB%8C" title="دستور زایشی">دستور زایشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%DB%8C" title="اثبات‌گرایی منطقی">اثبات‌گرایی منطقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-disambig" title="قانون‌گرایی">قانون‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="اخلاق هنجاری">اخلاق هنجاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فرااخلاق">فرااخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="واقع‌گرایی اخلاقی">واقع‌گرایی اخلاقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="اخلاق فضیلت">اخلاق فضیلت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی طبیعی‌شده">طبیعت‌گرایی کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81" title="فلسفه زبان متعارف">زبان متعارف</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C" title="فلسفه پساتحلیلی">فلسفه پساتحلیلی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D9%88%D9%84%D8%B2" class="mw-redirect" title="جان رولز">رولزگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B4%D8%AF%D9%87" title="معرفت‌شناسی اصلاح‌شده">معرفت‌شناسی اصلاح‌شده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علم‌گرایی">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="رئالیسم علمی">رئالیسم علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="شک‌گرایی علمی">شک‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%82%D9%87_%D9%88%DB%8C%D9%86" title="حلقه وین">حلقه وین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D9%88%D8%AF%D9%88%DB%8C%DA%AF_%D9%88%DB%8C%D8%AA%DA%AF%D9%86%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="لودویگ ویتگنشتاین">ویتگنشتاین‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%82%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه قاره‌ای">قاره‌ای</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نظریه انتقادی">نظریه انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساخت‌گشایی">ساخت‌گشایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فمینیسم">فمینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%A9%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AA" title="مکتب فرانکفورت">مکتب فرانکفورت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="تاریخ‌گرایی نوین">تاریخ‌گرایی نوین</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A6%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="نئومارکسیسم">نئومارکسیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" class="mw-redirect" title="پدیده‌شناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" title="فلسفه پسامدرن">پست‌مدرنیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="مارکسیسم غربی">مارکسیسم غربی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.6em;font-weight: normal;">دیگر</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%88" title="مکتب کیوتو">مکتب کیوتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%A2%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D9%86%D8%AF)" title="عینیت‌گرایی (آین رند)">عینیت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="نظریه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">نظریه‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%87%D9%86%D8%B1)" title="فرمالیسم (هنر)">فرمالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%B1&action=edit&redlink=1" class="new" title="نظریه هنر (صفحه وجود ندارد)">نظریه هنر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA&action=edit&redlink=1" class="new" title="زیبایی‌شناسی احساسات (صفحه وجود ندارد)">زیبایی‌شناسی احساسات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">اخلاق</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پیامدگرایی">پیامدگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="اخلاق وظیفه‌گرا">اخلاق وظیفه‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="اخلاق فضیلت">فضیلت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AA_%D9%86%D9%81%D8%B9" class="mw-redirect" title="اصالت نفع">اصالت نفع</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_(%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9)" title="لیبرترینیسم (متافیزیک)">لیبرترینیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">اتم‌گرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%DB%8C" title="طبیعت‌گرایی متافیزیکی">طبیعت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="معرفت‌شناسی ساختارگرایانه (صفحه وجود ندارد)">ساختارگرایانه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="ایدئالیسم معرفت‌شناسانه (صفحه وجود ندارد)">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاص‌گرایی معرفت‌شناسانه (صفحه وجود ندارد)">خاص‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="فیدیسم (صفحه وجود ندارد)">فیدیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> / <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="استدلال‌گرایی (صفحه وجود ندارد)">استدلال‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="شک‌گرایی فلسفی">شک‌گرایی فلسفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شک‌گرایی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AA%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودتنهاانگاری">خودتنهاانگاری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="رفتارگرایی">رفتارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همایندگرایی">همایندگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86)" title="کارکردگرایی (فلسفه ذهن)">کارکردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ذهنیت‌گرایی">ذهنیت‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/w/index.php?title=%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="هنجار (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">هنجارمندی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B7%D9%84%D9%82%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="مطلق‌گرایی اخلاقی">مطلق‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AE%D8%A7%D8%B5%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="خاص‌گرایی اخلاقی (صفحه وجود ندارد)">خاص‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B3%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نسبی‌گرایی">نسبی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%E2%80%8C%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="اخلاق‌ستیزی">اخلاق‌ستیزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="شک‌گرایی اخلاقی">شک‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="جهانی‌گرایی اخلاقی">جهانی‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هستی‌شناسی">هستی‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%DA%A9%D9%86%D8%B4_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="نظریه کنش (فلسفه)">کنش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AF_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="رخداد (فلسفه)">رخداد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه فرایند (صفحه وجود ندارد)">فرایند</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="واقعیت">واقعیت</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B6%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ضدواقع‌گرایی">ضدواقع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مفهوم‌گرایی">مفهوم‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماده‌باوری">ماده‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نام‌گرایی">نام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="واقع‌گرایی فلسفی">واقع‌گرایی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="غیره" style="font-size:114%;margin:0 4em"><div class="hlist"><ul><li>غیره</li></ul></div></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1_%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87" title="رده:فلسفه بر پایه منطقه">بر پایه منطقه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آفریقایی">آفریقایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اتیوپیایی (صفحه وجود ندارد)">اتیوپیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D8%B2%D8%AA%DA%A9" title="فلسفه آزتک">آزتک</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه بومیان آمریکا (صفحه وجود ندارد)">بومیان آمریکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%D8%B1%D9%82" title="فلسفه شرق">شرقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="فلسفه چینی">چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B5%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه مصر باستان">مصری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%86%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه چکی (صفحه وجود ندارد)">چکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="فلسفه هندی">هندی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%88%D9%86%D8%B2%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اندونزیایی (صفحه وجود ندارد)">اندونزیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86" title="فلسفه در ایران">ایرانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%98%D8%A7%D9%BE%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه ژاپنی">ژاپنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="فلسفه کره‌ای">کره‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%88%DB%8C%D8%AA%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه ویتنامی (صفحه وجود ندارد)">ویتنامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه پاکستانی (صفحه وجود ندارد)">پاکستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%BA%D8%B1%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه غربی">غربی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه آمریکایی">آمریکایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه بریتانیایی">بریتانیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B1%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه دانمارکی (صفحه وجود ندارد)">دانمارکی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه فرانسوی (صفحه وجود ندارد)">فرانسوی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="فلسفه آلمانی">آلمانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86" title="فلسفه یونان باستان">یونانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فلسفه ایتالیایی">ایتالیایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%84%D9%87%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه لهستانی (صفحه وجود ندارد)">لهستانی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه رومانیایی (صفحه وجود ندارد)">رومانیایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روسی">روسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D9%88%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه اسلوونیایی (صفحه وجود ندارد)">اسلوونیایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">فهرست‌ها</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%E2%80%8C%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="برون‌نمای فلسفه (صفحه وجود ندارد)">برون‌نما</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="نمایه فلسفه (صفحه وجود ندارد)">نمایه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7&action=edit&redlink=1" class="new" title="فهرست فلسفه‌ها (صفحه وجود ندارد)">مکتب‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%D8%A7%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87&action=edit&redlink=1" class="new" title="واژه‌نامه فلسفه (صفحه وجود ندارد)">واژه‌نامه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86" title="فهرست فیلسوفان">فیلسوفان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AD%D9%84%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%D8%AF%D9%87_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فهرست مسئله‌های حل‌نشده در فلسفه">فهرست مسئله‌های حل‌نشده در فلسفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="جنبش فلسفی">جنبش‌ها</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:WikiProject_Science_pearls/List_of_publications_in_philosophy&action=edit&redlink=1" class="new" title="ویکی‌پدیا:WikiProject Science pearls/List of publications in philosophy (صفحه وجود ندارد)">انتشارات</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:6.8em">متفرقه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%AF%D8%B1_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="زنان در فلسفه">زنان در فلسفه</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%A7%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="درگاه:فلسفه">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:فلسفه">رده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویکی‌پدیا:ویکی‌پروژه فلسفه">ویکی‌پروژه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%A8%D8%B7/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%85%D9%88%D8%B6%D9%88%D8%B9%D8%A7%D8%AA_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="ویژه:تغییرات مرتبط/الگو:موضوعات فلسفه">موضوعات</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="جهان‌بینی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible mw-collapsed navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="الگو:جهان‌بینی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:جهان‌بینی (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:جهان‌بینی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="جهان‌بینی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="جهان‌بینی">جهان‌بینی</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="اصطلاحات_مرتبط" style="font-size:114%;margin:0 4em">اصطلاحات مرتبط</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1_%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="باور اساسی">Basic beliefs</a>/<a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" title="باور">باور</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="آگاهی جمعی">آگاهی جمعی</a>/<a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%AF_%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="ناخود آگاه جمعی">ناخود آگاه جمعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87_%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85%DB%8C" title="سامانه مفهومی">سامانه مفهومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA_(%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="بافت (زبان‌شناسی)">بافت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF_(%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1)" title="قرارداد (هنجار)">قرارداد (هنجار)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultural_movement&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultural movement (صفحه وجود ندارد)">Cultural movement</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="حماسه">حماسه</a>/<a href="/w/index.php?title=National_epic&action=edit&redlink=1" class="new" title="National epic (صفحه وجود ندارد)">National epics</a>/<a href="/w/index.php?title=Pan-national_epic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pan-national epic (صفحه وجود ندارد)">Pan-national epics</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وجود مسلم">وجود مسلم</a> و <a href="/w/index.php?title=Factoid&action=edit&redlink=1" class="new" title="Factoid (صفحه وجود ندارد)">Factoid</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8%E2%80%8C%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C_(%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="چارچوب‌بندی (علوم اجتماعی)">چارچوب‌بندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ایدئولوژی">ایدئولوژی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Life_stance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Life stance (صفحه وجود ندارد)">Life stance</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DA%A9_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="سبک زندگی">سبک زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%85" title="میم">میم</a>/<a href="/w/index.php?title=Memeplex&action=edit&redlink=1" class="new" title="Memeplex (صفحه وجود ندارد)">Memeplex</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C" title="مدل ذهنی">مدل ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA" title="فراروایت">فراروایت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%DA%86%D9%88%D8%A8_%D8%B0%D9%87%D9%86%DB%8C" title="چارچوب ذهنی">چارچوب ذهنی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AC%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="هنجار">هنجار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="پارادایم">پارادایم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="نظریه فلسفی">نظریه فلسفی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Point_of_view_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Point of view (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Point of view</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="پیش‌انگاری">پیش‌انگاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reality_tunnel&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reality tunnel (صفحه وجود ندارد)">Reality tunnel</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D9%85_%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C" title="فهم عرفی">فهم عرفی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%B1%D8%AD%E2%80%8C%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" class="mw-redirect" title="طرح‌واره (روانشناسی)">طرح‌واره (روانشناسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="مکتب فکری">مکتب فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87" title="آمایه">آمایه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="واقعیت اجتماعی">واقعیت اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%87%D9%85%D9%87%E2%80%8C%DA%86%DB%8C%D8%B2" title="نظریه همه‌چیز">نظریه همه‌چیز</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Umwelt&action=edit&redlink=1" class="new" title="Umwelt (صفحه وجود ندارد)">Umwelt</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4" title="ارزش">ارزش</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="جنبه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">جنبه‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="سوگیری">سوگیری</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Academic_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Academic bias (صفحه وجود ندارد)">Academic bias</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%AC%D9%87" title="سوگیری توجه">سوگیری توجه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="قطبی شدن گروه">قطبی شدن گروه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اعتقادگرایی">اعتقادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="سوگیری شناختی">سوگیری شناختی</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="فهرست سوگیری‌های شناختی">فهرست سوگیری‌های شناختی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Collective_narcissism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Collective narcissism (صفحه وجود ندارد)">Collective narcissism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%AA%D8%A3%DB%8C%DB%8C%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="جهت‌گیری تأییدی">جهت‌گیری تأییدی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Congruence_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Congruence bias (صفحه وجود ندارد)">Congruence</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%BE%D8%AA%D9%88%D9%85%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7" title="کریپتومنسیا">کریپتومنسیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%B6_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="تبعیض فرهنگی">تبعیض فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="قوم‌مداری">قوم‌مداری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%AA%D8%B1" title="حباب فیلتر">حباب فیلتر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Homophily&action=edit&redlink=1" class="new" title="Homophily (صفحه وجود ندارد)">Homophily</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="جانب‌گرایی درون-گروه">جانب‌گرایی درون-گروه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%AD%D8%B1%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="سحرپنداری">سحرپنداری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سوگیری رسانه‌ای">سوگیری رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1" title="سوگیری مشاهده‌گر">سوگیری مشاهده‌گر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B7%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="خطای مشاهده">خطای مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="نظریه افشاء گزینشی">Selective exposure</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9_%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C" title="ادراک گزینشی">ادراک گزینشی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%DB%8C" title="خودفریبی">خودفریبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%85" class="mw-redirect" title="پیش‌گویی خودانجام">پیش‌گویی خودانجام</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B4" title="هانس باهوش">Clever Hans effect</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%A8%D9%88" title="پلاسیبو">پلاسیبو</a>، <a href="/wiki/%D9%BE%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1_%D8%A2%D8%B1%D8%B2%D9%88%D9%85%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="پندار آرزومندانه">پندار آرزومندانه</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="سوگیری وضع موجود">سوگیری وضع موجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="تفکر قالبی">تفکر قالبی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em">تغییرات</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کنشگری">کنشگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D9%87%D8%A7%D9%86_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" title="برهان (منطق)">برهان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D9%84%D8%B7%D9%87_%D8%AA%D9%88%D8%B3%D9%84_%D8%A8%D9%87_%D8%A7%DA%A9%D8%AB%D8%B1%DB%8C%D8%AA" class="mw-redirect" title="مغلطه توسل به اکثریت">مغلطه توسل به اکثریت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4" title="تغییر نگرش">تغییر نگرش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1" title="سانسور">سانسور</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%85%D9%86%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="فرهمندی">فرهمندی</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%A9_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%BA_%DA%86%D9%87%D9%84_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%BA" title="یک کلاغ چهل کلاغ">یک کلاغ چهل کلاغ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C_%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="ناهماهنگی شناختی">ناهماهنگی شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D9%86%D9%82%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" class="mw-redirect" title="تفکر نقادانه">تفکر نقادانه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Crowd_manipulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Crowd manipulation (صفحه وجود ندارد)">Crowd manipulation</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cultural_dissonance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cultural dissonance (صفحه وجود ندارد)">Cultural dissonance</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deprogramming&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deprogramming (صفحه وجود ندارد)">Deprogramming</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%A7%D9%82_%D9%BE%DA%98%D9%88%D8%A7%DA%A9_(%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87)" title="اتاق پژواک (رسانه)">اتاق پژواک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%B4" class="mw-redirect" title="آموزش و پرورش">آموزش و پرورش</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="تعلیمات دینی">تعلیمات دینی</a>، <a href="/w/index.php?title=Values_education&action=edit&redlink=1" class="new" title="Values education (صفحه وجود ندارد)">values</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%AA%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%B1" title="حسن تعبیر">حسن تعبیر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%DA%A9%D9%81%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="تکفیر در ادیان">تکفیر در ادیان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Fear_mongering&action=edit&redlink=1" class="new" title="Fear mongering (صفحه وجود ندارد)">Fear mongering</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="انکار تاریخ">Historical revisionism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ideological_repression&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ideological repression (صفحه وجود ندارد)">Ideological repression</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%A7%D8%AA" title="القائات">القائات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="دستکاری رسانه‌ای">دستکاری رسانه‌ای</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Media_regulation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Media regulation (صفحه وجود ندارد)">Media regulation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B3%D8%AA%D8%B4%D9%88%DB%8C_%D9%85%D8%BA%D8%B2%DB%8C" title="شستشوی مغزی">شستشوی مغزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%B1" class="mw-redirect" title="میسیونر">میسیونر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moral_entrepreneur&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moral entrepreneur (صفحه وجود ندارد)">Moral entrepreneur</a>hip</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D9%86%D8%A7%D8%B9" title="اقناع">اقناع</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Polite_fiction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Polite fiction (صفحه وجود ندارد)">Polite fiction</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="مهندسی سیاسی">مهندسی سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" title="پروپاگاندا">پروپاگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AF%D9%84_%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%BE%DA%AF%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7" class="mw-redirect" title="مدل پروپگاندا">مدل پروپگاندا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%DB%8C%D8%B4" class="mw-redirect" title="نوکیش">نوکیش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C" title="دستکاری روان‌شناختی">دستکاری روان‌شناختی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%DA%AF_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جنگ روانی">جنگ روانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="تغییر دین">تغییر دین</a> (<a href="/wiki/%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="تغییر دین اجباری">تغییر دین اجباری</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزار دینی">آزار دینی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Religious_uniformity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Religious uniformity (صفحه وجود ندارد)">Religious uniformity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8" title="انقلاب">انقلاب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%84%D8%A7%D8%BA%D8%AA" title="بلاغت">بلاغت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خودسانسوری">خودسانسوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%AF%D8%B1%DA%AF%D9%88%D9%86%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="دگرگونی اجتماعی">دگرگونی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="نظارت اجتماعی">نظارت اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="مهندسی اجتماعی">مهندسی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B0_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="نفوذ اجتماعی">نفوذ اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_progress&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social progress (صفحه وجود ندارد)">Social progress</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA" title="مخالفت">مخالفت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Systemic_bias&action=edit&redlink=1" class="new" title="Systemic bias (صفحه وجود ندارد)">Systemic bias</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Woozle_effect&action=edit&redlink=1" class="new" title="Woozle effect (صفحه وجود ندارد)">Woozle effect</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF" title="فرهنگ">فرهنگ</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="انسان‌شناسی">انسان‌شناسی</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="انسان‌شناسی فرهنگی">فرهنگی</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="انسان‌شناسی اجتماعی">اجتماعی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="گاه‌شماری">گاه‌شماری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Ceremony&action=edit&redlink=1" class="new" title="Ceremony (صفحه وجود ندارد)">Ceremonies</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%AC%E2%80%8C%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="تاج‌گذاری">تاج‌گذاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A8%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="روان‌شناسی بین فرهنگی (صفحه وجود ندارد)">روان‌شناسی بین فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="روان‌شناسی فرهنگی">روان‌شناسی فرهنگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86" title="دکترین">دکترین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%85" title="استخدام">استخدام</a>/<a href="/wiki/%D8%B1%D8%B9%DB%8C%D8%AA%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="رعیت‌داری">رعیت‌داری</a>/<a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="برده‌داری">برده‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87" title="خانواده">خانواده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D8%AE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مراسم خاکسپاری">مراسم خاکسپاری</a>/<a href="/wiki/%D8%AE%D8%A7%DA%A9%E2%80%8C%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="خاک‌سپاری">خاک‌سپاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%DB%8C_(%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C)" class="mw-redirect" title="بازی (سرگرمی)">بازی (سرگرمی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D8%AF" title="عید">عید</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA" title="بهداشت">بهداشت</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B7%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="آیین طهارت">آیین طهارت</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="این‌همانی">این‌همانی</a> (<a href="/wiki/%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C" title="هویت فرهنگی">هویت فرهنگی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="نهاد اجتماعی">نهاد اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Liminality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Liminality (صفحه وجود ندارد)">Liminality</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C%D8%B4%E2%80%8C%D8%B3%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نیایش‌سرایی">نیایش‌سرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D9%88%D8%A7%D8%AC" title="ازدواج">ازدواج</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Myth_and_ritual&action=edit&redlink=1" class="new" title="Myth and ritual (صفحه وجود ندارد)">Myth and ritual</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%DA%AF%D9%86%D8%AF" title="سوگند">سوگند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="زیارت">زیارت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Play_(activity)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Play (activity) (صفحه وجود ندارد)">Play</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%DA%A9_%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="مناسک گذار">مناسک گذار</a> (<a href="/wiki/%D8%AC%D8%B4%D9%86_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%A7%D9%86_%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1" title="جشن جوانان سکولار">جشن جوانان سکولار</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="آیین">آیین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%D9%82%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="طبقه اجتماعی">طبقه اجتماعی</a>/<a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="پایگاه اجتماعی">پایگاه اجتماعی</a>/<a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA_(%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C)" title="کاست (نظام اجتماعی)">کاست</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="نماد">نماد</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Symbolic_boundaries&action=edit&redlink=1" class="new" title="Symbolic boundaries (صفحه وجود ندارد)">Symbolic boundaries</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%D8%B4" title="پرستش">پرستش</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%E2%80%8C%D8%B2%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="گروه‌زدگی">گروه‌زدگی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D9%88%DA%A9%D8%B3_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D9%84%DB%8C%D9%86" title="پارادوکس ابیلین">پارادوکس ابیلین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%87_%D9%85%D9%88%D8%B3%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="اثر ارابه موسیقی">اثر ارابه موسیقی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%B1%D8%A7%DA%A9%DB%8C" title="اشتراکی">اشتراکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="رفتار جمعی">رفتار جمعی</a> (<a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87%DB%8C" title="رفتار گروهی">animal</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Collective_effervescence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Collective effervescence (صفحه وجود ندارد)">Collective effervescence</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="هوش‌های جمعی">هوش‌های جمعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%E2%80%8C%D9%86%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="هم‌نوایی">هم‌نوایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consensus_theory&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consensus theory (صفحه وجود ندارد)">Consensus theory</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9%D8%AA" title="جماعت">جماعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%AF%D9%87" class="mw-redirect" title="روانشناسی توده">روانشناسی توده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87" title="فرقه">فرقه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Culture-bound_syndrome&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culture-bound syndrome (صفحه وجود ندارد)">Culture-bound syndrome</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Deindividuation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deindividuation (صفحه وجود ندارد)">Deindividuation</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="دموکراسی">دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%81%D8%AA%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="ظهوریافتگی">ظهوریافتگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Emotional_contagion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Emotional contagion (صفحه وجود ندارد)">Emotional contagion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Entitativity&action=edit&redlink=1" class="new" title="Entitativity (صفحه وجود ندارد)">Entitativity</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%B1_%D8%A7%D8%AC%D9%85%D8%A7%D8%B9_%DA%A9%D8%A7%D8%B0%D8%A8" title="اثر اجماع کاذب">اثر اجماع کاذب</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Folie_%C3%A0_deux&action=edit&redlink=1" class="new" title="Folie à deux (صفحه وجود ندارد)">Folie à deux</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Group_action_(sociology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Group action (sociology) (صفحه وجود ندارد)">Group action</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="پویایی گروه">پویایی گروه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Group_emotion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Group emotion (صفحه وجود ندارد)">Group emotion</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%DB%8C_%D8%B4%D8%AF%D9%86_%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87" title="قطبی شدن گروه">قطبی شدن گروه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Groupshift&action=edit&redlink=1" class="new" title="Groupshift (صفحه وجود ندارد)">Groupshift</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%DA%AF%D9%84%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="رفتار گله‌ای">رفتار گله‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hysterical_contagion&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hysterical contagion (صفحه وجود ندارد)">Hysterical contagion</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Information_cascade&action=edit&redlink=1" class="new" title="Information cascade (صفحه وجود ندارد)">Information cascade</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D8%B3%D8%AA_%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%A6%DB%8C" title="دست نامرئی">دست نامرئی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%86_%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86" class="mw-redirect" title="لینچ کردن">لینچ کردن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Majoritarianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Majoritarianism (صفحه وجود ندارد)">Majoritarianism</a>/<a href="/wiki/%D8%BA%D9%88%D8%BA%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="غوغاسالاری">غوغاسالاری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mass_action_(sociology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mass action (sociology) (صفحه وجود ندارد)">Mass action</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C" title="هیستری جمعی">هیستری جمعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Mass_psychogenic_illness&action=edit&redlink=1" class="new" title="Mass psychogenic illness (صفحه وجود ندارد)">Mass psychogenic illness</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Milieu_control&action=edit&redlink=1" class="new" title="Milieu control (صفحه وجود ندارد)">Milieu control</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D8%A8%DB%8C%D9%86%DA%AF" class="mw-redirect" title="موبینگ">موبینگ</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Moral_panic&action=edit&redlink=1" class="new" title="Moral panic (صفحه وجود ندارد)">Moral panic</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="سازمان">سازمان</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1_%D9%86%D8%B8%DB%8C%D8%B1" title="فشار نظیر">فشار نظیر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pluralistic_ignorance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pluralistic ignorance (صفحه وجود ندارد)">Pluralistic ignorance</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AC%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="سنجیده‌روی سیاسی">سنجیده‌روی سیاسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Pseudoconsensus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pseudoconsensus (صفحه وجود ندارد)">Pseudoconsensus</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B2%D8%A7%D9%86" title="گریزان">گریختن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%AF%D9%87%DB%8C" title="خودسازمان‌دهی">خودسازمان‌دهی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B4_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="کنش اجتماعی">کنش اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="رفتار اجتماعی">رفتار اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_emotions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social emotions (صفحه وجود ندارد)">Social emotions</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B1%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="محرومیت اجتماعی">محرومیت اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_facilitation&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social facilitation (صفحه وجود ندارد)">Social facilitation</a> (<a href="/w/index.php?title=Social_facilitation_in_animals&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social facilitation in animals (صفحه وجود ندارد)">animal</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="گروه اجتماعی">گروه اجتماعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Social_proof&action=edit&redlink=1" class="new" title="Social proof (صفحه وجود ندارد)">Social proof</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="روان‌شناسی اجتماعی">روان‌شناسی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="جامعه‌شناسی">جامعه‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D9%85_%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%AC%D9%88%D8%B4" title="نظم خودجوش">نظم خودجوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B6%D8%B9_%D9%85%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وضع موجود">وضع موجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B4%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D9%88%D8%B1%D8%B2%DB%8C" title="نشانه‌ورزی">نشانه‌ورزی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%B1_%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%AD%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="رفتار ازدحامی">رفتار ازدحامی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=System_justification&action=edit&redlink=1" class="new" title="System justification (صفحه وجود ندارد)">System justification</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%81%DA%A9%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%85%DB%8C" title="تفکر سیستمی">تفکر سیستمی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Viral_phenomenon&action=edit&redlink=1" class="new" title="Viral phenomenon (صفحه وجود ندارد)">Viral phenomena</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="دانش">دانش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="اصل (منطق)">اصل</a> (<a href="/w/index.php?title=Tacit_assumption&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tacit assumption (صفحه وجود ندارد)">tacit assumptions</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a> (<a href="/w/index.php?title=Outline_of_epistemology&action=edit&redlink=1" class="new" title="Outline of epistemology (صفحه وجود ندارد)">outline</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%A7%D9%87" title="گواه">گواه</a> (<a href="/w/index.php?title=Anecdotal_evidence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anecdotal evidence (صفحه وجود ندارد)">anecdotal</a>, <a href="/w/index.php?title=Scientific_evidence&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scientific evidence (صفحه وجود ندارد)">scientific</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A8%DB%8C%DB%8C%D9%86" title="تبیین">تبیین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86" title="ایمان">ایمان</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ایمان‌گرایی">ایمان‌گرایی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%B3" title="گنوسیس">گنوسیس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%AF" title="شهود">شهود</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Meaning-making&action=edit&redlink=1" class="new" title="Meaning-making (صفحه وجود ندارد)">Meaning-making</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87_(%D8%AC%D8%A7%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86)" title="حافظه (جانداران)">حافظه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" title="فرادانش">فرادانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="روش‌شناسی">روش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="مشاهده">مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C_%D8%A8%D8%B5%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یادگیری بصری">یادگیری بصری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="ادراک">ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%84%D8%B7%D9%87" title="مغالطه">مغالطه</a>، <a class="mw-selflink selflink">منطق</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D9%81%D9%87_(%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8)" title="مکاشفه (مذهب)">مکاشفه (مذهب)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Testimony&action=edit&redlink=1" class="new" title="Testimony (صفحه وجود ندارد)">Testimony</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%86%D8%AA" title="سنت">سنت</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%88%D9%84%DA%A9%D9%84%D9%88%D8%B1" title="فولکلور">فولکلور</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%DB%8C%D9%82%D8%AA" title="حقیقت">حقیقت</a> (<a href="/w/index.php?title=Consensus_theory_of_truth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consensus theory of truth (صفحه وجود ندارد)">consensus theory</a>, <a href="/w/index.php?title=Criteria_of_truth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Criteria of truth (صفحه وجود ندارد)">criteria</a>)</li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%D8%A8%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سبب‌شناسی">سبب‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%BE%D8%B3_%D8%A7%D8%B2_%D9%85%D8%B1%DA%AF" title="زندگی پس از مرگ">زندگی پس از مرگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD_%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="روح جهانی">روح جهانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وجود">وجود</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85" title="مفهوم">مفهوم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="خودآگاهی">خودآگاهی</a> (<a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86_%D9%88_%D8%AC%D8%B3%D9%85" title="مسئله ذهن و جسم">مسئله ذهن و جسم</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کیهان‌زایی">کیهان‌زایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کیهان‌شناسی">کیهان‌شناسی</a> (<a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="کیهان‌شناسی دینی">کیهان‌شناسی دینی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="اسطوره‌های آفرینش">اسطوره‌های آفرینش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%AA" title="الوهیت">الوهیت</a> (<a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D8%AE%D8%AF%D8%A7" title="وجود خدا">وجود خدا</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%86%D9%88%D8%B4%D8%AA" title="سرنوشت">سرنوشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فرجام‌شناسی">فرجام‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D9%87_%DA%86%DB%8C%D8%B2" class="mw-redirect" title="همه چیز">همه</a>/<a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86" title="هیچ">هیچ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA" title="فرگشت">فرگشت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C" title="هستی">هستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ادبیات داستانی">ادبیات داستانی</a>/<a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="غیر داستانی">غیر داستانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="اختیار">اختیار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87" title="آینده">آینده</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE" title="تاریخ">تاریخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87" title="ایده">ایده</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Idios_kosmos&action=edit&redlink=1" class="new" title="Idios kosmos (صفحه وجود ندارد)">Idios kosmos</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D9%87%D9%85" class="mw-redirect" title="وهم">وهم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%84%D9%88%D9%84" title="حلول">حلول</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%88%D8%B4" title="هوش">هوش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D8%AF%D9%88" title="جادو">جادو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Matter_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Matter (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Matter</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%AC%D8%B2%D9%87" title="معجزه">معجزه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="اسطوره‌شناسی">اسطوره‌شناسی</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%B7%D9%88%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AA%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D9%82%DB%8C" title="اسطوره‌شناسی تطبیقی">اسطوره‌شناسی تطبیقی</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=National_myth&action=edit&redlink=1" class="new" title="National myth (صفحه وجود ندارد)">National myth</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA" title="طبیعت">طبیعت</a> (<a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D8%B4%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="سرشت (فلسفه)">philosophical</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="هستی‌شناسی">هستی‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Origin_myth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Origin myth (صفحه وجود ندارد)">Origin myth</a> (<a href="/w/index.php?title=Political_myth&action=edit&redlink=1" class="new" title="Political myth (صفحه وجود ندارد)">political myths</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Otherworld&action=edit&redlink=1" class="new" title="Otherworld (صفحه وجود ندارد)">Otherworld</a> (<a href="/w/index.php?title=Axis_mundi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Axis mundi (صفحه وجود ندارد)">axes mundi</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%B4%D8%B1" title="مسئله شر">مسئله شر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فیزیک">فیزیک</a> (<a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه طبیعی">فلسفه طبیعی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA" title="واقعیت">واقعیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD" title="روح">روح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="فراطبیعی">فراطبیعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="پایان‌شناسی">پایان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="الهیات">الهیات</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="زمان">زمان</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unobservable&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unobservable (صفحه وجود ندارد)">Unobservable</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="ارزش‌شناسی">ارزش‌شناسی</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="زیبایی‌شناسی">زیبایی‌شناسی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Alms&action=edit&redlink=1" class="new" title="Alms (صفحه وجود ندارد)">Almsgiving</a>/<a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1_%D8%AE%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="امور خیریه">امور خیریه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%B1" title="ایثار">ایثار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%AF%D9%85%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="خودمختاری">خودمختاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زیبایی">زیبایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87" title="مرام‌نامه">مرام‌نامه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D8%AF%DB%8C" title="کمدی">کمدی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%B1_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="خیر عمومی">خیر عمومی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D8%AF%D8%A7%D9%86" title="وجدان">وجدان</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7%DB%8C%D8%AA_(%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82)" title="رضایت (حقوق)">رضایت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="آفرینندگی">آفرینندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B2%D8%AC%D8%A7%D8%B1" title="انزجار">انزجار</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%B8%DB%8C%D9%81%D9%87" title="وظیفه">وظیفه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF" title="علم اقتصاد">علم اقتصاد</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D8%AF_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="وجد (فلسفه)">وجد (فلسفه)</a> (<a href="/wiki/%D8%AE%D9%84%D8%B3%D9%87" title="خلسه">خلسه</a>، <a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D8%AF" title="وجد">وجد</a>)</li> <li><a href="/w/index.php?title=Elegance&action=edit&redlink=1" class="new" title="Elegance (صفحه وجود ندارد)">Elegance</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86" title="هیجان">هیجان</a> (<a href="/w/index.php?title=Aesthetic_emotions&action=edit&redlink=1" class="new" title="Aesthetic emotions (صفحه وجود ندارد)">æsthetic</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D9%85%DB%8C" title="سرگرمی">سرگرمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D9%85%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="تن‌کامگی">تن‌کامگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اخلاق">فلسفه اخلاق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D8%A8" title="آداب">آداب</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%DA%AF%DB%8C" title="ارزش‌های خانوادگی">ارزش‌های خانوادگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88" title="خوردنی‌های تابو">خوردنی‌های تابو</a> (<a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D9%88%D8%B4%D8%AA" class="mw-redirect" title="حرام‌گوشت">حرام‌گوشت</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87_%D8%B7%D9%84%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="قاعده طلایی">قاعده طلایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%B3_%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87" title="احساس گناه">احساس گناه</a>/<a href="/w/index.php?title=Culpability&action=edit&redlink=1" class="new" title="Culpability (صفحه وجود ندارد)">Culpability</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%D8%AD%D8%A7%D9%84%DB%8C" title="خوشحالی">خوشحالی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C" title="هارمونی">هارمونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%81" title="شرف">شرف</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82_%D8%A8%D8%B4%D8%B1" title="حقوق بشر">حقوق بشر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C)" title="حکم (روانشناسی)">حکم (روانشناسی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AA" title="عدالت">عدالت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="حقوق">حقوق</a>، (<a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4_%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C_%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82" title="دانش نظری حقوق">دانش نظری حقوق</a>، <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%DA%A9%D8%A7%D9%85_%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="احکام دینی">احکام دینی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آزادی">آزادی</a> (<a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="آزادی سیاسی">آزادی سیاسی</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D8%B4%D9%82" title="عشق">عشق</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Magnificence_(history_of_ideas)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Magnificence (history of ideas) (صفحه وجود ندارد)">Magnificence</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D9%87_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="قاعده (فلسفه)">قاعده (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%86%D8%A7%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="معنای زندگی">معنای زندگی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82" title="اخلاق">اخلاق</a> (<a href="/w/index.php?title=Public_morality&action=edit&redlink=1" class="new" title="Public morality (صفحه وجود ندارد)">public</a>)</li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D8%B2%D8%A7%D9%85" title="الزام">الزام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD" title="صلح">صلح</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%87%DB%8C%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="پرهیزگاری">پرهیزگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D8%B4%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="کنش‌شناسی">کنش‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84" title="اصل">اصل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%86%D8%A8%DB%8C%D9%87" title="تنبیه">تنبیه</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%81%DB%8C%D8%AA_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="کیفیت (فلسفه)">کیفیت (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D8%A8%D9%87" title="توبه">توبه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Reverence_(emotion)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Reverence (emotion) (صفحه وجود ندارد)">Reverence</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%D9%82" title="حق">حق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D9%84_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86" title="میل جنسی در انسان">میل جنسی در انسان</a> (<a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%AC%D9%86%D8%B3%DB%8C" title="اخلاق جنسی">اخلاق</a>)</li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%86%D8%A7%D9%87" title="گناه">گناه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D9%86%D8%A7%D9%85%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="بدنامی اجتماعی">بدنامی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%AA" title="مباشرت">مباشرت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A8%DA%A9_(%D9%87%D9%86%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AA%D8%AC%D8%B3%D9%85%DB%8C)" title="سبک (هنرهای تجسمی)">سبک (هنرهای تجسمی)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A7_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="والا (فلسفه)">والا (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D8%AC" title="رنج">رنج</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="همدردی">همدردی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A8%D9%88" title="تابو">تابو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Taste_(sociology)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Taste (sociology) (صفحه وجود ندارد)">Taste</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%87" title="تئودیسه">تئودیسه</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Trust_(social_sciences)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Trust (social sciences) (صفحه وجود ندارد)">Trust</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Unspoken_rule&action=edit&redlink=1" class="new" title="Unspoken rule (صفحه وجود ندارد)">Unspoken rule</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B6%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="فضیلت">فضیلتها</a> و <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B0%DB%8C%D9%84%D8%AA" title="رذیلت">رذیلتها</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1_%D9%87%D9%86%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="کار هنری">کار هنری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA" title="نادرست">نادرست</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="نمونه‌ها" style="font-size:114%;margin:0 4em">نمونه‌ها</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4" title="نگرش">نگرش</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هیچ‌انگاری">هیچ‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%B4%E2%80%8C%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="خوش‌بینی">خوش‌بینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="بدبینی">بدبینی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D9%88%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%B4%DB%8C%D9%86" title="گوشه‌نشین">گوشه‌گیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B1%D9%86%D8%AC%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="جهان‌رنجوری">جهان‌رنجوری</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D9%88%D9%84%D9%88%DA%98%DB%8C" title="ایدئولوژی">ایدئولوژی</a> سیاسی و اقتصادی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اقتدارگرایی">اقتدارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%A7%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="آنارشیسم">آنارشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%B1%D9%85%D8%A7%DB%8C%D9%87%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="سرمایه‌داری">سرمایه‌داری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C" title="دموکراسی مسیحی">دموکراسی مسیحی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="استعمار">استعمار</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونالیسم">کمونالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="کمونیسم">کمونیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اجتماع‌گرایی">اجتماع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%D9%87%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="محافظه‌کاری">محافظه‌کاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%DB%8C%D8%AA" title="مشروطیت">مشروطیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Distributism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Distributism (صفحه وجود ندارد)">Distributism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%E2%80%8C%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="محیط‌زیست‌گرایی">محیط‌زیست‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B7%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="افراط‌گرایی">افراط‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%B5%D8%A8" title="تعصب">تعصب</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فاشیسم">فاشیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فمینیسم">فمینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="بنیادگرایی">بنیادگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جهانی‌گرایی">جهانی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2" title="سیاست‌های سبز">سیاست‌های سبز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%85%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="امپریالیسم">امپریالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C" title="انقلاب صنعتی">انقلاب صنعتی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4%D9%86%E2%80%8C%D9%81%DA%A9%D8%B1%DB%8C" title="روشن‌فکری">روشن‌فکری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اسلام‌گرایی">اسلام‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرالیسم">لیبرالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%DB%8C%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="لیبرترینیسم">لیبرترینیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="مردسالاری">مردسالاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="نظامی‌گری">نظامی‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D8%B4%D8%A7%D9%87%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="پادشاهی‌خواهی">پادشاهی‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ملی‌گرایی">ملی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%84%D8%AD%E2%80%8C%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C" title="صلح‌جویی">صلح‌جویی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B1%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" title="ترقی‌خواهی">ترقی‌خواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AF_%D8%B3%D8%AA%DB%8C%D8%B2%DB%8C_%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="بنیاد ستیزی سیاسی">بنیاد ستیزی سیاسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%E2%80%8C%D8%B7%D9%84%D8%A8%DB%8C" title="اصلاح‌طلبی">اصلاح‌طلبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C" class="mw-redirect" title="جمهوریخواهی">جمهوریخواهی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84_%D8%AF%D9%85%D9%88%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="سوسیال دموکراسی">سوسیال دموکراسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="سوسیالیسم">سوسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="وگانیسم">وگانیسم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em"><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="دین">دین</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%D8%A2%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="ادیان سنتی آفریقایی">ادیان سنتی آفریقایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D8%AA" title="بهائیت">بهائیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%88%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="آیین بودایی">آیین بودایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cao_Dai&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cao Dai (صفحه وجود ندارد)">Cao Dai</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Cheondoism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Cheondoism (صفحه وجود ندارد)">Cheondoism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D9%86%D8%AA%DB%8C_%DA%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ادیان سنتی چینی">ادیان سنتی چینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%AA" title="مسیحیت">مسیحیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%82%D9%88%D9%85%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1" class="mw-redirect" title="ادیان قوم‌باور">ادیان قوم‌باور</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=H%C3%B2a_H%E1%BA%A3o&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hòa Hảo (صفحه وجود ندارد)">Hòa Hảo</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="هندوئیسم">هندوئیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85" title="اسلام">اسلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%DB%8C%D9%86_(%D8%AF%DB%8C%D9%86)" title="جین (دین)">جین (دین)</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%87%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%AA" title="یهودیت">یهودیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="شامونیسم کره‌ای">شامونیسم کره‌ای</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86" class="mw-redirect" title="پگانیسم مدرن">پگانیسم مدرن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%86%D8%A8%D8%B4_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%B1" class="mw-redirect" title="جنبش راستافار">جنبش راستافار</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%DA%A9%D9%88%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%87" title="سکولاریته">سکولاریته</a>/<a href="/wiki/%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%DB%8C%D9%86" class="mw-redirect" title="بی‌دین">بی‌دین</a>/<a href="/wiki/%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ندانم‌گرایی">ندانم‌گرایی</a>/<a href="/wiki/%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="خداناباوری">خداناباوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D9%86%D8%AA%D9%88" title="شینتو">شینتو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%DB%8C%D9%86_%D8%B3%DB%8C%DA%A9" title="آیین سیک">سیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="روح‌گرایی">روح‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%A6%D9%88%D8%A6%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تائوئیسم">تائوئیسم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tenrikyo&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenrikyo (صفحه وجود ندارد)">Tenrikyo</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Tenriism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Tenriism (صفحه وجود ندارد)">Tenriism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%AA%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="جهان‌گرایی توحیدگرا">جهان‌گرایی توحیدگرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B2%D8%AF%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%A7" title="مزدیسنا">مزدیسنا</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:15em">مکاتب <a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="فلسفه">فلسفه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Agriculturalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Agriculturalism (صفحه وجود ندارد)">Agriculturalism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="ارسطوگری">ارسطوگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D8%AA%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب اتم‌گرایی">مکتب اتم‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Averroism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Averroism (صفحه وجود ندارد)">Averroism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="دکارت‌گرایی">دکارت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%88%D8%A7%DA%A9%D8%A7" title="چارواکا">چارواکا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D9%85%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="جمع‌گرایی">جمع‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B3%DB%8C%D9%88%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="کنفسیوس‌گرایی">کنفسیوس‌گرایی</a>/<a href="/w/index.php?title=New_Confucianism&action=edit&redlink=1" class="new" title="New Confucianism (صفحه وجود ندارد)">New Confucianism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نظریه انتقادی">نظریه انتقادی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%84%D8%A8%DB%8C%D9%88%D9%86" title="مکتب کلبیون">مکتب کلبیون</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%A9%D9%88%D8%B1%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب کورنایی">مکتب کورنایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li>دوگانه‌گرایی</li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%A6%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب الئایی">مکتب الئایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Eretrian_school&action=edit&redlink=1" class="new" title="Eretrian school (صفحه وجود ندارد)">Eretrian school</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B0%D8%AA%E2%80%8C%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="لذت‌پرستی">لذت‌پرستی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اگزیستانسیالیسم">اگزیستانسیالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84)" class="mw-redirect" title="مبناگرایی (روابط بین‌الملل)">مبناگرایی (روابط بین‌الملل)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%84%D8%B0%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="لذت‌گرایی">لذت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%DA%AF%D9%84" title="فلسفه هگل">فلسفه هگل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D9%85%D9%86%D9%88%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="هرمنوتیک">هرمنوتیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تاریخ‌گرایی">تاریخ‌گرایی</a>/<a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%86%D9%88%DB%8C%D9%86" title="تاریخ‌گرایی نوین">تاریخ‌گرایی نوین</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="کل‌نگری">کل‌نگری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="انسان‌گرایی">انسان‌گرایی</a>/<a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B1%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D8%B3" title="انسان‌گرایی رنسانس">انسان‌گرایی رنسانس</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">فلسفه اشراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم کلام">علم کلام</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D8%A6%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="ایدئالیسم">ایدئالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فردگرایی">فردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%A7%DB%8C%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب ایونی">مکتب ایونی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="کانتیانیسم">کانتیانیسم</a>/<a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA%DB%8C" title="نوکانتی">نوکانتی</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D9%88%DA%A9%D9%88%DA%AF%D8%A7%DA%A9%D9%88" title="کوکوگاکو">کوکوگاکو</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Legalism_(Chinese_philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Legalism (Chinese philosophy) (صفحه وجود ندارد)">Legalism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=School_of_Names&action=edit&redlink=1" class="new" title="School of Names (صفحه وجود ندارد)">Logicians</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ماده‌باوری">ماده‌باوری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D9%88%D9%87%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="موهیسم">موهیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%85%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب مگارایی">مکتب مگارایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%86%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="نوگرایی">نوگرایی</a>/<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D9%85%D8%AF%D8%B1%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85" class="mw-redirect" title="پست‌مدرنیسم">پست‌مدرنیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="یگانه‌انگاری">یگانه‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%DB%8C" title="قانون طبیعی">قانون طبیعی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=School_of_Naturalists&action=edit&redlink=1" class="new" title="School of Naturalists (صفحه وجود ندارد)">Naturalism (Chinese)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%DB%8C%DA%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="هیچ‌انگاری">هیچ‌انگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">فلسفه مشاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="پدیدارشناسی (فلسفه)">پدیدارشناسی (فلسفه)</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه افلاطونی">فلسفه افلاطونی</a>/<a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%86%D9%88%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86%DB%8C" title="فلسفه نوافلاطونی">فلسفه نوافلاطونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%DA%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب چندگانه‌گرایی">مکتب چندگانه‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%A7%D8%B3%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B7%DB%8C" title="فلسفه پیشاسقراطی">فلسفه پیشاسقراطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%87%D9%88%D9%86%DB%8C" title="مکتب پیرهونی">مکتب پیرهونی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="مکتب فیثاغوری">مکتب فیثاغوری</a>/<a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D9%86%D9%88%D9%81%DB%8C%D8%AB%D8%A7%D8%BA%D9%88%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="مکتب نوفیثاغورسی">مکتب نوفیثاغورسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%82%D9%84%DB%8C%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="تقلیل‌گرایی">تقلیل‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مدرسی">فلسفه مدرسی</a>/<a href="/w/index.php?title=Neo-Scholasticism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Neo-Scholasticism (صفحه وجود ندارد)">Neo-Scholasticism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" class="mw-redirect" title="ساخت‌گرایی اجتماعی">ساخت‌گرایی اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%B3%D8%B7%D8%A7%DB%8C%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="سوفسطایی‌گری">سوفسطایی‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="اسپینوزیسم">اسپینوزیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">رواقی‌گری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="ساختارگرایی">ساختارگرایی</a>/<a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="پساساختارگرایی">پساساختارگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="تومیسم">تومیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تعالی‌گرایی">تعالی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فایده‌گرایی">فایده‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Yangism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Yangism (صفحه وجود ندارد)">Yangism</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_اسلامی" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="الگو:فلسفه اسلامی"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/wiki/%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="بحث الگو:فلسفه اسلامی"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه اسلامی"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_اسلامی" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="فلسفه اسلامی">فلسفه اسلامی</a></div></th></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مکاتب</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه اولیه اسلامی">فلسفهٔ اولیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%B4%D8%A7%D8%A1" title="فلسفه مشاء">فلسفه مشاء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%81%D8%AA" title="مکتب تهافت">مکتب تهافت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D8%A7%D9%82" title="فلسفه اشراق">فلسفه اشراق</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D9%85%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%87" title="حکمت متعالیه">حکمت متعالیه</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%AA%D9%81%DA%A9%DB%8C%DA%A9" title="مکتب تفکیک">مکتب تفکیک</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%"><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86" class="mw-redirect" title="فیلسوفان">فیلسوفان</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks hlist navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۹ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B3%D9%81_%DA%A9%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="ابویوسف کندی">ابویوسف کندی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%A8%D9%86_%D8%B7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" title="ابن ربن طبری">ابن ربن طبری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="ابوالعباس ایرانشهری">ابوالعباس ایرانشهری</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۰ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B2%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D8%A7%DB%8C_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="محمد زکریای رازی">محمد زکریای رازی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A8%DB%8C" title="فارابی">فارابی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C" title="ابوالحسن محمد عامری">ابوالحسن عامری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%81%D8%A7" class="mw-redirect" title="اخوان‌الصفا">اخوان‌الصفا</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88_%D8%AD%D8%A7%D8%AA%D9%85_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابو حاتم احمد بن حمدان رازی">ابو حاتم رازی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B3%D9%84%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B3%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ابوسلیمان سجستانی">ابوسلیمان سجستانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%DB%8C%D8%B9%D9%82%D9%88%D8%A8_%D8%B3%D8%AC%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ابویعقوب سجستانی">ابویعقوب سجستانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B3%D8%B1%D9%87" title="ابن مسره">ابن مسره</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۱ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%BA%D8%B2%D8%A7%D9%84%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابوحامد محمد غزالی">ابوحامد محمد غزالی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D9%85%D8%B3%DA%A9%D9%88%DB%8C%D9%87" class="mw-redirect" title="ابن مسکویه">ابن مسکویه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B2%D9%85" title="ابن حزم">ابن حزم</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%DB%8C%E2%80%8C%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82" class="mw-redirect" title="ابن ابی‌صادق">ابن ابی‌صادق</a> •  <a href="/wiki/%D8%A8%D9%87%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%B1" title="بهمنیار">بهمنیار</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A4%DB%8C%D8%AF_%D9%81%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="مؤید فی‌الدین شیرازی">مؤید فی‌الدین شیرازی</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%A7%D8%B5%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D8%B1%D9%88" title="ناصرخسرو">ناصرخسرو</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AC_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A8%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D9%86_%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88" title="ابوالفرج علی بن حسین بن هندو">ابوالفرج علی بن حسین بن هندو</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۲ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%AA_%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="عین‌القضات همدانی">عین‌القضات همدانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B7%D9%81%DB%8C%D9%84" title="ابن طفیل">ابن طفیل</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%85" title="خیام">خیام</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B3%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AF%DB%8C" class="mw-redirect" title="شهاب‌الدین سهروردی">شهاب‌الدین سهروردی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B6%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="افضل‌الدین کاشانی">افضل‌الدین کاشانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%AA_%D8%A8%D8%BA%D8%AF%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="ابوالبرکات بغدادی">ابوالبرکات بغدادی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AC%D9%87" title="ابن باجه">ابن باجه</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AD%D8%A7%D9%82_%D8%A8%D8%B7%D8%B1%D9%88%D8%AC%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="ابواسحاق بطروجی (صفحه وجود ندارد)">ابواسحاق بطروجی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%AE%D8%B1_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="فخر رازی">فخر رازی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۳ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="اثیرالدین ابهری">اثیرالدین ابهری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D9%86" title="ابن سبعین">ابن سبعین</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%81%D8%B6%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87" class="mw-redirect" title="رشیدالدین فضل‌الله">رشیدالدین فضل‌الله</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="ابن عربی">ابن عربی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%87_%D9%86%D8%B5%DB%8C%D8%B1_%D8%B7%D9%88%D8%B3%DB%8C" class="mw-redirect" title="خواجه نصیر طوسی">خواجه نصیر طوسی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%B2%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="شمس‌الدین شهرزوری">شمس‌الدین شهرزوری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%DA%A9%D9%85%D9%88%D9%86%D9%87" title="ابن کمونه">ابن کمونه</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B4%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="قطب‌الدین شیرازی">قطب‌الدین شیرازی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%82%D9%88%D9%86%D9%88%DB%8C" title="صدرالدین قونوی">صدرالدین قونوی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۴ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%82%D8%B7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C" title="قطب‌الدین رازی">قطب‌الدین رازی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%A2%D8%A8%D9%84%DB%8C" title="محمد بن ابراهیم آبلی">محمد بن ابراهیم آبلی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AE%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%86" title="ابن خلدون">ابن خلدون</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1_%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C" title="سید حیدر آملی">سید حیدر آملی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۵ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جلال‌الدین دوانی">جلال‌الدین دوانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AF%D8%B4%D8%AA%DA%A9%DB%8C" title="صدرالدین دشتکی">صدرالدین دشتکی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۶ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ابن ترکه اصفهانی">ابن ترکه اصفهانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%A8%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="شیخ بهایی">شیخ بهایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D9%85%D8%B3%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%AE%D9%81%D8%B1%DB%8C" title="شمس‌الدین محمد خفری">شمس‌الدین محمد خفری</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%DB%8C%D8%A7%D8%AB%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D9%86%D8%B5%D9%88%D8%B1_%D8%AF%D8%B4%D8%AA%DA%A9%DB%8C" title="غیاث‌الدین منصور دشتکی">غیاث‌الدین منصور دشتکی</a>  •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%AD%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="حسن حانینی">حسن حانینی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۷ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AF" title="میرداماد">میرداماد</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D9%81%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B3%DA%A9%DB%8C" title="میرفندرسکی">میرفندرسکی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7%D8%B5%D8%AF%D8%B1%D8%A7" title="ملاصدرا">ملاصدرا</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%81%DB%8C%D8%B6_%DA%A9%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="محسن فیض کاشانی">محسن فیض کاشانی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%A7%D8%B6_%D9%84%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%AC%DB%8C" class="mw-redirect" title="فیاض لاهیجی">فیاض لاهیجی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%AC%D8%A8%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" class="mw-redirect" title="رجب‌علی تبریزی">رجب‌علی تبریزی</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C_%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D9%82%D9%85%DB%8C" title="قاضی سعید قمی">قاضی سعید قمی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۸ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A7%D9%87_%D9%88%D9%84%DB%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AF%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C" title="شاه ولی‌الله دهلوی">شاه ولی‌الله دهلوی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84_%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%AC%D9%88%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="محمداسماعیل خواجویی">محمداسماعیل خواجویی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%82%D8%B7%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%86%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="سید قطب‌الدین محمد نیریزی">سید قطب‌الدین محمد نیریزی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A8%DB%8C%D8%AF%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="آقامحمد بیدآبادی">آقامحمد بیدآبادی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8_%DA%AF%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="ملا محراب گیلانی">ملا محراب گیلانی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۱۹ میلادی</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%B3%D8%A8%D8%B2%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="هادی سبزواری">هادی سبزواری</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C" class="mw-redirect" title="ملا عبدالجواد تونی">ملا عبدالجواد تونی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%82%DB%8C" title="مهدی نراقی">مهدی نراقی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%86%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="ملا علی نوری">ملا علی نوری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D8%A6%DB%8C" class="mw-redirect" title="شیخ احمد احسائی">شیخ احمد احسائی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%DA%A9%D8%A7%D8%B8%D9%85_%D8%B1%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="سید کاظم رشتی">سید کاظم رشتی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85_%DA%A9%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="محمد کریم کرمانی (صفحه وجود ندارد)">محمد کریم کرمانی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B2%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C" title="ملا عبدالله زنوزی">ملا عبدالله زنوزی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B2%D9%86%D9%88%D8%B2%DB%8C" title="آقاعلی زنوزی">آقاعلی زنوزی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%AC%D9%84%D9%88%D9%87" title="میرزا ابوالحسن جلوه">میرزا ابوالحسن جلوه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A2%D9%82%D8%A7_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%82%D9%85%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" class="mw-redirect" title="آقا محمدرضا قمشه‌ای">آقا محمدرضا قمشه‌ای</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%BA%D8%B1%D9%88%DB%8C_%D8%A7%D8%B5%D9%81%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="محمدحسین غروی اصفهانی">محمدحسین غروی اصفهانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D9%88%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C" title="سید حسین بادکوبه‌ای">سید حسین بادکوبه‌ای</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%DB%8C%D9%85_%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%AC%DB%8C" title="حکیم هیدجی">حکیم هیدجی</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%;padding-left:0em;padding-right:0em;"><div style="padding:0em 0.75em;">سده ۲۰ تا ۲۱</div></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="سید روح‌الله خمینی">سید روح‌الله خمینی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AA%D9%82%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C" title="محمدتقی آملی">محمدتقی آملی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="میرزا مهدی آشتیانی">میرزا مهدی آشتیانی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B4%D8%A7%D9%87%E2%80%8C%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="محمدعلی شاه‌آبادی">محمدعلی شاه‌آبادی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سید محمدحسین طباطبایی">سید محمدحسین طباطبایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B7%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سید محمدحسین حسینی طهرانی">سید محمدحسین حسینی طهرانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="حسینعلی منتظری">حسینعلی منتظری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84_%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="اقبال لاهوری">اقبال لاهوری</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%88%D8%AD%D8%AF" title="محمدعلی موحد">محمدعلی موحد</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%A8%D8%A7%D9%82%D8%B1_%D8%B5%D8%AF%D8%B1" title="سید محمدباقر صدر">سید محمدباقر صدر</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C_%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="مهدی حائری یزدی">مهدی حائری یزدی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="سید حسین نصر">سید حسین نصر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C_%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C" title="عبدالله جوادی آملی">عبدالله جوادی آملی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85_%D8%B3%D8%B1%D9%88%D8%B4" title="عبدالکریم سروش">عبدالکریم سروش</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="غلامحسین ابراهیمی دینانی">غلامحسین ابراهیمی دینانی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81&action=edit&redlink=1" class="new" title="میان محمد شریف (صفحه وجود ندارد)">میان محمد شریف</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%86%D9%82%DB%8C%D8%A8_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B7%D8%A7%D8%B3" title="سید محمد نقیب العطاس">سید محمد نقیب العطاس</a> •  <a href="/wiki/%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%AD%D9%85%D9%86" title="طه عبدالرحمن">طه عبدالرحمن</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D8%AD%D8%B3%D9%86%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C" title="حسن حسن‌زاده آملی">حسن حسن‌زاده آملی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="سید عبدلله امینی آبادانی (صفحه وجود ندارد)">سید عبدلله امینی آبادانی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="مرتضی مطهری">مرتضی مطهری</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AA%D9%82%DB%8C_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C" title="محمدتقی جعفری">محمدتقی جعفری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="احمد فردید">احمد فردید</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رضا داوری اردکانی">رضا داوری اردکانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B1" title="عبدالله انوار">عبدالله انوار</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="سید جلال‌الدین آشتیانی">سید جلال‌الدین آشتیانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%A7%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="غلامرضا اعوانی">غلامرضا اعوانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شرف‌الدین خراسانی">شرف‌الدین خراسانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D9%85%DB%8C%D8%AF_%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF_%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%AF%DB%8C" title="حمید وحید دستجردی">حمید وحید دستجردی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4_%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="داریوش شایگان">داریوش شایگان</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B2_%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="پرویز ضیاء شهابی">پرویز ضیاء شهابی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فتح‌الله مجتبایی">فتح‌الله مجتبایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D9%88%DB%8C" title="جلال‌الدین مجتبوی">جلال‌الدین مجتبوی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AA%D9%82%DB%8C_%D9%85%D8%B5%D8%A8%D8%A7%D8%AD_%DB%8C%D8%B2%D8%AF%DB%8C" title="محمدتقی مصباح یزدی">محمدتقی مصباح یزدی</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D9%81%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C" title="غلامرضا فیاضی">غلامرضا فیاضی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D8%B1%DA%A9%D9%88%D9%86" title="محمد ارکون">محمد ارکون</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B5%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%85%D8%AF_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B2%DB%8C%D8%AF" title="نصر حامد ابوزید">نصر حامد ابوزید</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D8%B9%D8%A7%D8%A8%D8%AF_%D8%AC%D8%A7%D8%A8%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="محمد عابد جابری">محمد عابد جابری</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%DA%AF%D9%86%D9%88%D9%86" title="رنه گنون">عبدالواحد یحیی (رنه گنون)</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AA%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%81_%D8%B4%D9%88%D8%A6%D9%88%D9%86" title="فریتهیوف شوئون">عیسی نورالدین احمد (فریتهیوف شوئون)</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C%D9%86_%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF%D8%B2" title="مارتین لینگز">ابوبکر سراج‌الدین (مارتین لینگز)</a></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">پژوهشگران</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%B5%D8%B1" title="سید حسین نصر">سید حسین نصر</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86_%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85%DB%8C_%D8%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="غلامحسین ابراهیمی دینانی">غلامحسین ابراهیمی دینانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C" title="حسینعلی منتظری">حسینعلی منتظری</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B1%D8%AA%D8%B6%DB%8C_%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="مرتضی مطهری">مرتضی مطهری</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AA%D9%82%DB%8C_%D8%AC%D8%B9%D9%81%D8%B1%DB%8C" title="محمدتقی جعفری">محمدتقی جعفری</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%81%D8%B1%D8%AF%DB%8C%D8%AF" class="mw-redirect" title="احمد فردید">احمد فردید</a> •  <a href="/wiki/%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%A7%D8%B1%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="رضا داوری اردکانی">رضا داوری اردکانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%A2%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="جلال‌الدین آشتیانی">جلال‌الدین آشتیانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7_%D8%A7%D8%B9%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="غلامرضا اعوانی">غلامرضا اعوانی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF_%D9%85%D8%AF%D8%AF%D9%BE%D9%88%D8%B1" title="محمد مددپور">محمد مددپور</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D8%B3_%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B1%D9%81" title="سید عباس معارف">سید عباس معارف</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="عبدالجواد فلاطوری">عبدالجواد فلاطوری</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF%DB%8C" title="نصرالله پورجوادی">نصرالله پورجوادی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D8%B1%D9%81%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="شرف‌الدین خراسانی">شرف‌الدین خراسانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D8%B4_%D8%B4%D8%A7%DB%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86" title="داریوش شایگان">داریوش شایگان</a> •  <a href="/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%B2_%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%A1_%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="پرویز ضیاء شهابی">پرویز ضیاء شهابی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فتح‌الله مجتبایی">فتح‌الله مجتبایی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%84%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D9%88%DB%8C" title="جلال‌الدین مجتبوی">جلال‌الدین مجتبوی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B4%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85_%D9%BE%D8%A7%D8%B2%D9%88%DA%A9%DB%8C" title="شهرام پازوکی">شهرام پازوکی</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%A7%D8%A1_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%AA%DB%8C" class="mw-redirect" title="انشاء الله رحمتی">انشاء الله رحمتی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%86%D9%88%DA%86%D9%87%D8%B1_%D8%B5%D8%AF%D9%88%D9%82%DB%8C_%D8%B3%D9%87%D8%A7" title="منوچهر صدوقی سها">منوچهر صدوقی سها</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%DB%8C%D8%AD%DB%8C%DB%8C_%DB%8C%D8%AB%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="سید یحیی یثربی">سید یحیی یثربی</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D8%AA%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%AC%D8%AA%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فتح‌الله مجتبایی">فتح‌الله مجتبایی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85_%D9%BE%D9%88%D8%B1%D8%AD%D8%B3%D9%86&action=edit&redlink=1" class="new" title="قاسم پورحسن (صفحه وجود ندارد)">قاسم پورحسن</a> •  عبدالرسول عبودیت •  <a href="/wiki/%D8%B3%DB%8C%D8%AF_%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF_%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="سید جواد طباطبایی">سید جواد طباطبایی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86_%D8%B1%D8%B6%D9%88%DB%8C" class="mw-redirect" title="مهدی امین رضوی">مهدی امین رضوی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D9%81%D8%AF%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D9%85%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مهدی فدایی مهربانی">مهدی فدایی مهربانی</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D9%88%DA%86%D9%87%D8%B1_%D8%B5%D8%A7%D9%86%D8%B9%DB%8C_%D8%AF%D8%B1%D9%87_%D8%A8%DB%8C%D8%AF%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="منوچهر صانعی دره بیدی (صفحه وجود ندارد)">منوچهر صانعی دره بیدی</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B5%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA" title="نصرالله حکمت">نصرالله حکمت</a> •  <a href="/wiki/%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%AD%D8%AF%D8%A7%D8%AF_%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84" title="غلامعلی حداد عادل">غلامعلی حداد عادل</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B5%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D9%85%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86" title="مصطفی ملکیان">مصطفی ملکیان</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%84%D8%B7%D9%81%DB%8C_%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C" title="محمدحسن لطفی تبریزی">محمدحسن لطفی تبریزی</a> <br /><b><a href="/wiki/%D9%85%DA%A9%D8%AA%D8%A8_%D8%B3%D9%86%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="مکتب سنت‌گرایی">پژوهشگران غربی</a></b>: <a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B1%DB%8C_%DA%A9%D8%B1%D8%A8%D9%86" title="هانری کربن">هانری کربن</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%DA%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C%DA%A9" title="ویلیام چیتیک">ویلیام چیتیک</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B3_%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%A9%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="تیتوس بورکهارت">تیتوس بورکهارت</a> •  <a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C_%DA%AF%D9%88%D8%AA%D8%A7%D8%B3" title="دیمیتری گوتاس">دیمیتری گوتاس</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وجود">وجود</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%AA" title="ماهیت">ماهیت</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D9%88_%D9%85%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%AA" title="وجود و ماهیت">وجود و ماهیت</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D9%82%D9%88%D9%84%D9%87_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" class="mw-redirect" title="مقوله وجود">مقوله وجود</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D8%AC%D8%A8%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="واجب‌الوجود">واجب‌الوجود</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%DA%A9_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF&action=edit&redlink=1" class="new" title="تشکیک وجود (صفحه وجود ندارد)">تشکیک وجود</a> •  <a href="/wiki/%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="جوهر (فلسفه)">جوهر</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D8%B6_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عرض (فلسفه)">عرض</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84" title="عقل">عقل</a> •  <a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%81%D8%B3_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)&action=edit&redlink=1" class="new" title="نفس (فلسفه) (صفحه وجود ندارد)">نفس</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84" title="عقل فعال">عقل فعال</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%88%D9%84_%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87" title="عقول ده‌گانه">عقول ده‌گانه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%82%D9%84_%D8%A7%D9%88%D9%84" title="عقل اول">عقل اول</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D8%AD%D8%A7%D8%AF_%D8%B9%D9%82%D9%84_%D9%88_%D8%B9%D8%A7%D9%82%D9%84_%D9%88_%D9%85%D8%B9%D9%82%D9%88%D9%84" title="اتحاد عقل و عاقل و معقول">اتحاد عقل و عاقل و معقول</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%82%D9%88%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B0%D8%A7%D8%AA" title="معقول بالذات">معقول بالذات</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D9%82%D9%88%D9%84_%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%B6" title="معقول بالعرض">معقول بالعرض</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انی و لمی">انی و لمی</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA_%D8%AC%D9%88%D9%87%D8%B1%DB%8C" title="حرکت جوهری">حرکت جوهری</a> •  <a href="/wiki/%D8%AD%D8%B3%D9%86_%D9%88_%D9%82%D8%A8%D8%AD_%D8%A7%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84" title="حسن و قبح افعال">حسن و قبح افعال</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%84" title="قوه خیال">قوه خیال</a> •  <a href="/wiki/%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D9%85%D8%AB%D9%84" class="mw-redirect" title="نظریه مثل">نظریه مثل</a> •  <a href="/wiki/%D9%82%D9%88%D9%87_%D8%AD%D8%A7%D8%B3%D9%87" title="قوه حاسه">قوه حاسه</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%AF" title="تجرد">تجرد</a> •  <a href="/wiki/%D9%84%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%AA" class="mw-redirect" title="لاهوت">لاهوت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D9%87%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="این‌همانی">این‌همانی</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="اعتباریات">اعتباریات</a></div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:1%">وابسته</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="علوم اسلامی">علوم اسلامی</a>: <a class="mw-selflink selflink">منطق</a> •  (<a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%DA%A9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="علم کلام">کلام</a> •  <a href="/wiki/%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="عرفان اسلامی">عرفان</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" title="اخلاق اسلامی">اخلاق</a> •  <a href="/wiki/%D9%81%D9%82%D9%87" title="فقه">فقه</a> •  <a href="/wiki/%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="ستاره‌شناسی در دوران اسلامی">نجوم</a>) •  <a href="/wiki/%D8%AD%DA%A9%D9%85%D8%AA_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%88%DB%8C" title="حکمت سینوی">حکمت سینوی</a> •  <a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%D8%A8%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87" class="mw-redirect" title="مابعدالطبیعه">مابعدالطبیعه</a> •  <a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%87%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="الهیات">الهیات</a> •  <a href="/wiki/%D8%AA%D8%B5%D9%88%D9%81" title="تصوف">تصوف</a> •  <a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF" title="وحدت وجود">وحدت وجود</a></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div><b><a href="/wiki/%D9%81%D9%87%D8%B1%D8%B3%D8%AA_%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%B3%D9%88%D9%81%D8%A7%D9%86_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فهرست فیلسوفان مسلمان">فهرست فیلسوفان مسلمان</a></b></div></td></tr></tbody></table></div> <div class="navbox-styles"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r39648996"></div><div role="navigation" class="navbox" aria-labelledby="فلسفه_علم" style="padding:3px"><table class="nowraplinks hlist mw-collapsible autocollapse navbox-inner" style="border-spacing:0;background:transparent;color:inherit"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40355799"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r40261389"><div class="navbar plainlinks hlist navbar-mini"><ul><li class="nv-نمایش"><a href="/wiki/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="الگو:فلسفه علم"><abbr title="مشاهدهٔ این الگو">ن</abbr></a></li><li class="nv-بحث"><a href="/w/index.php?title=%D8%A8%D8%AD%D8%AB_%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="بحث الگو:فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)"><abbr title="بحث پیرامون این الگو">ب</abbr></a></li><li class="nv-ویرایش"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4_%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87/%D8%A7%D9%84%DA%AF%D9%88:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="ویژه:ویرایش صفحه/الگو:فلسفه علم"><abbr title="ویرایش کردن این الگو">و</abbr></a></li></ul></div><div id="فلسفه_علم" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="فلسفه علم">فلسفه علم</a></div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مفاهیم</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%DB%8C" title="تحلیل فلسفی">تحلیل </a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D9%87_%D8%AA%D8%B1%DA%A9%DB%8C%D8%A8%DB%8C" class="mw-redirect" title="گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی">گزاره تحلیلی-گزاره ترکیبی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D9%88_%D9%BE%DB%8C%D8%B4%DB%8C%D9%86%DB%8C" title="پسینی و پیشینی">پسینی و پیشینی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C%D8%AA" title="علیت">علیت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">هم‌پیمانگی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Consilience&action=edit&redlink=1" class="new" title="Consilience (صفحه وجود ندارد)">Consilience</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Construct_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Construct (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">ساختار</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Creative_synthesis&action=edit&redlink=1" class="new" title="Creative synthesis (صفحه وجود ندارد)">Creative synthesis</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D9%85%D8%B1%D8%B2%D8%A8%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="مسئله مرزبندی">مسئله مرزبندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%AF_%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%DB%8C" title="شواهد تجربی">شواهد تجربی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Explanatory_power&action=edit&redlink=1" class="new" title="Explanatory power (صفحه وجود ندارد)">Explanatory power</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AC%D9%88%D8%AF_%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وجود مسلم">وجود مسلم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="ابطال‌پذیری">ابطال‌پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Feminist_method&action=edit&redlink=1" class="new" title="Feminist method (صفحه وجود ندارد)">Feminist method</a></li> <li><i><a href="/wiki/%D9%86%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85_%D9%88_%D9%86%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AA" title="نمی‌دانیم و نخواهیم دانست">نمی‌دانیم و نخواهیم دانست</a></i></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" class="mw-redirect" title="استقراء">استقراء</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Intertheoretic_reduction&action=edit&redlink=1" class="new" title="Intertheoretic reduction (صفحه وجود ندارد)">Intertheoretic reduction</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85" title="استعلام">استعلام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Nature_(philosophy)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Nature (philosophy) (صفحه وجود ندارد)">طبیعت</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="عینی‌گرایی (فلسفه)">عینی‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%AF%D9%87" title="مشاهده">مشاهده</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AF%D8%A7%DB%8C%D9%85" title="پارادایم">پارادایم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%DB%8C%D8%A7%D8%B3%E2%80%8C%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85)" title="قیاس‌پذیری (فلسفه علم)">قیاس‌پذیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B3%D8%A6%D9%84%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%A1" title="مسئله استقراء">مسئله استقراء</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="قانون علمی">قانون علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%B4_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="روش علمی">روش علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="انقلاب علمی">انقلاب علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" class="mw-redirect" title="تئوری علمی">تئوری علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B2%D9%85%D9%88%D9%86_%D9%BE%D8%B0%DB%8C%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="آزمون پذیری">آزمون پذیری</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Theory_choice&action=edit&redlink=1" class="new" title="Theory choice (صفحه وجود ندارد)">Theory choice</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C" title="تئوری-بارگیری">تئوری-بارگیری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%B9%DB%8C%D9%86_%D9%86%D8%A7%D9%82%D8%B5" title="تعین ناقص">تعین ناقص</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA_%D8%B9%D9%84%D9%85" class="mw-redirect" title="وحدت علم">وحدت علم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B8%D8%B1%DB%8C%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فرانظریه علم">فرانظریه</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%AC%D8%A7%D9%85_(%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82)" class="mw-redirect" title="انسجام (منطق)">انسجام (منطق)</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Confirmation_holism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Confirmation holism (صفحه وجود ندارد)">Confirmation holism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_empiricism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive empiricism (صفحه وجود ندارد)">Constructive empiricism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Constructive_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Constructive realism (صفحه وجود ندارد)">Constructive realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7" title="شناخت‌شناسی ساخت‌گرا">شناخت‌شناسی ساخت‌گرا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="زمینه‌گرایی">زمینه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Conventionalism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Conventionalism (صفحه وجود ندارد)">Conventionalism</a></li> <li>{<a href="/w/index.php?title=Deductive-nomological_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Deductive-nomological model (صفحه وجود ندارد)">Deductive-nomological model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hypothetico-deductive_model&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hypothetico-deductive model (صفحه وجود ندارد)">Hypothetico-deductive model</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Inductionism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Inductionism (صفحه وجود ندارد)">Inductionism</a>}</li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فرگشت‌گرایی">فرگشت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فریب‌گرایی">فریب‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A8%D9%86%D8%A7%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A8%D8%B7_%D8%A8%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84)" class="mw-redirect" title="مبناگرایی (روابط بین‌الملل)">مبناگرایی (روابط بین‌الملل)</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C" class="mw-redirect" title="ابزارانگاری">ابزارانگاری</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%85%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="عمل‌گرایی">عمل‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Model-dependent_realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Model-dependent realism (صفحه وجود ندارد)">Model-dependent realism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B7%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_(%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87)" title="طبیعت‌گرایی (فلسفه)">طبیعت‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%B3%D9%85" title="فیزیکالیسم">فیزیکالیسم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AB%D8%A8%D8%A7%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="اثبات‌گرایی">اثبات‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D9%88%DA%A9%D8%A7%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="فروکاست‌گرایی">فروکاست‌گرایی</a>-<a href="/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%B1%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="جبرگرایی">جبرگرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AE%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="خردگرایی">خردگرایی</a> / <a href="/wiki/%D8%AA%D8%AC%D8%B1%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="تجربه‌گرایی">تجربه‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Received_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Received view of theories (صفحه وجود ندارد)">Received view</a> / <a href="/w/index.php?title=Semantic_view_of_theories&action=edit&redlink=1" class="new" title="Semantic view of theories (صفحه وجود ندارد)">Semantic view of theories</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="واقع‌گرایی علمی">واقع‌گرایی علمی</a> / <a href="/w/index.php?title=Anti-realism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Anti-realism (صفحه وجود ندارد)">Anti-realism</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Scientific_essentialism&action=edit&redlink=1" class="new" title="Scientific essentialism (صفحه وجود ندارد)">Scientific essentialism</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="صورت‌گرایی علمی">صورت‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%DA%A9%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C" title="شک‌گرایی علمی">شک‌گرایی علمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="علم‌گرایی">علم‌گرایی</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Structuralism_(philosophy_of_science)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Structuralism (philosophy of science) (صفحه وجود ندارد)">Structuralism</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D9%85%D8%AF%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" title="همدیس‌گرایی">همدیس‌گرایی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%B1%D8%A7%DB%8C%DB%8C" class="mw-redirect" title="زیستگرایی">زیستگرایی</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">فلسفهٔ</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="فلسفه فیزیک">فیزیک</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9_%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AA%DB%8C_%D9%88_%D8%A2%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فیزیک حرارتی و آماری">فلسفه فیزیک حرارتی و آماری</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AD%D8%B1%DA%A9%D8%AA" title="فلسفه حرکت">فلسفه حرکت</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B4%DB%8C%D9%85%DB%8C" title="فلسفه شیمی">شیمی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B2%DB%8C%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه زیست‌شناسی">زیست‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D8%AD%DB%8C%D8%B7%DB%8C" class="mw-redirect" title="فلسفه محیطی">فلسفه محیطی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7" title="فلسفه جغرافیا">فلسفه جغرافیا</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه علوم اجتماعی">فلسفه علوم اجتماعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%B1%DB%8C" title="فلسفه فناوری">فلسفه فناوری</a> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%85%D9%87%D9%86%D8%AF%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه مهندسی">فلسفه مهندسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%87%D9%88%D8%B4_%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C" title="فلسفه هوش مصنوعی">هوش مصنوعی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87" title="فلسفه علوم رایانه">علوم رایانه</a></li></ul></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA" title="فلسفه اطلاعات">اطلاعات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B0%D9%87%D9%86" title="فلسفه ذهن">ذهن</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="فلسفه روان‌پزشکی (صفحه وجود ندارد)">فلسفه روان‌پزشکی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="فلسفه روان‌شناسی">روان‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%A7%DA%A9" title="فلسفه ادراک">فلسفه ادراک</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D9%81%D8%B6%D8%A7_%D9%88_%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86" title="فلسفه فضا و زمان">فضا و زمان</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em"><a href="/w/index.php?title=Index_of_philosophy_of_science_articles&action=edit&redlink=1" class="new" title="Index of philosophy of science articles (صفحه وجود ندارد)">مطالب مرتبط</a></th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%DA%A9%DB%8C%D9%85%DB%8C%D8%A7" title="کیمیا">کیمیا</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D9%86%D9%82%D8%AF_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="نقد علم (صفحه وجود ندارد)">نقد علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C" title="معرفت‌شناسی">معرفت‌شناسی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86_%D9%88_%D8%B9%D9%82%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%AA" title="ایمان و عقلانیت">ایمان و عقلانیت</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85&action=edit&redlink=1" class="new" title="تاریخ فلسفه علم (صفحه وجود ندارد)">تاریخ فلسفه علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4" class="mw-redirect" title="تاریخ دانش">تاریخ دانش</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87_%D9%81%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%AA%DB%8C" title="تاریخچه اندیشه فرگشتی">تاریخچه اندیشه فرگشتی</a></li> <li><a class="mw-selflink selflink">منطق</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%B2%DB%8C%DA%A9" title="متافیزیک">متافیزیک</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B4%D8%A8%D9%87%E2%80%8C%D8%B9%D9%84%D9%85" title="شبه‌علم">شبه‌علم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85_%D9%88_%D8%AF%DB%8C%D9%86" title="رابطه علم و دین">رابطه علم و دین</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Rhetoric_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Rhetoric of science (صفحه وجود ندارد)">Rhetoric of science</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="جامعه‌شناسی علم">جامعه‌شناسی علم</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C_%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C_%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C&action=edit&redlink=1" class="new" title="جامعه‌شناسی نادانی علمی (صفحه وجود ندارد)">جامعه‌شناسی نادانی علمی</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks mw-collapsible mw-collapsed navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="col" class="navbox-title" colspan="2"><div id="فیلسوفان_علم_به_تفکیک_دوران" style="font-size:114%;margin:0 4em"><a href="/w/index.php?title=List_of_philosophers_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="List of philosophers of science (صفحه وجود ندارد)">فیلسوفان علم</a> به تفکیک دوران</div></th></tr><tr><td colspan="2" class="navbox-list navbox-odd" style="width:100%;padding:0"><div style="padding:0 0.25em"></div><table class="nowraplinks navbox-subgroup" style="border-spacing:0"><tbody><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">کهن</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%AA_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%A7" class="mw-redirect" title="آرشیت دانا">آرشیت دانا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%81%D9%84%D8%A7%D8%B7%D9%88%D9%86" title="افلاطون">افلاطون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%B1%D8%B3%D8%B7%D9%88" title="ارسطو">ارسطو</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%82%DB%8C%E2%80%8C%DA%AF%D8%B1%DB%8C" title="رواقی‌گری">زنون</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D9%BE%DB%8C%DA%A9%D9%88%D8%B1" title="اپیکور">اپیکور</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">قرون وسطی</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B1%D8%B4%D8%AF" title="ابن رشد">ابن رشد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%A7" title="ابن سینا">ابن سینا</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%A7%D8%AC%D8%B1_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="راجر بیکن">راجر بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D9%85" title="ویلیام اکام">ویلیام اکام</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Hugh_of_Saint_Victor&action=edit&redlink=1" class="new" title="Hugh of Saint Victor (صفحه وجود ندارد)">Hugh of Saint Victor</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Dominicus_Gundissalinus&action=edit&redlink=1" class="new" title="Dominicus Gundissalinus (صفحه وجود ندارد)">Dominicus Gundissalinus</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Robert_Kilwardby&action=edit&redlink=1" class="new" title="Robert Kilwardby (صفحه وجود ندارد)">Robert Kilwardby</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های اولیه</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3%DB%8C%D8%B3_%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D9%86" title="فرانسیس بیکن">فرانسیس بیکن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B2" title="توماس هابز">توماس هابز</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%86%D9%87_%D8%AF%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%AA" title="رنه دکارت">رنه دکارت</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D8%A6%D9%88_%DA%AF%D8%A7%D9%84%DB%8C%D9%84%D9%87" title="گالیلئو گالیله">گالیلئو گالیله</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%DA%AF%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%AF%DB%8C" title="پی‌یر گاسندی">پی‌یر گاسندی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%DB%8C%D8%B2%D8%A7%DA%A9_%D9%86%DB%8C%D9%88%D8%AA%D9%86" title="آیزاک نیوتن">آیزاک نیوتن</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%DB%8C%D9%88%DB%8C%D8%AF_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%85" title="دیوید هیوم">دیوید هیوم</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">مدرن‌های کلاسیک</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-even" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A6%D9%84_%DA%A9%D8%A7%D9%86%D8%AA" title="ایمانوئل کانت">ایمانوئل کانت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C%D8%B4_%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%DB%8C%D9%88%D8%B2%D9%81_%D8%B4%D9%84%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ">فریدریش ویلهلم یوزف شلینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA_%DA%A9%D9%86%D8%AA" title="اگوست کنت">اگوست کنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%87%DB%8C%D9%88%D9%84" title="ویلیام هیول">ویلیام هیول</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%84%D8%A8%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="ویلهلم ویندلباند">ویلهلم ویندلباند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AC%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%88%D8%A7%D8%B1%D8%AA_%D9%85%DB%8C%D9%84" title="جان استوارت میل">جان استوارت میل</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%D8%B3%D9%BE%D9%86%D8%B3%D8%B1" title="هربرت اسپنسر">هربرت اسپنسر</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%DB%8C%E2%80%8C%DB%8C%D8%B1_%D8%AF%D9%88%D9%87%D9%85" title="پی‌یر دوهم">پی‌یر دوهم</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%86%D8%B1%DB%8C_%D9%BE%D9%88%D8%A7%D9%86%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%87" title="آنری پوانکاره">آنری پوانکاره</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D9%87%D9%84%D9%85_%D9%88%D9%88%D9%86%D8%AA" title="ویلهلم وونت">ویلهلم وونت</a></li></ul> </div></td></tr><tr><th scope="row" class="navbox-group" style="width:7.5em">نوین</th><td class="navbox-list-with-group navbox-list navbox-odd" style="padding:0"><div style="padding:0 0.25em"> <ul><li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D8%A8%D8%B1%D8%AA_%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B4%D8%AA%DB%8C%D9%86" title="آلبرت اینشتین">آلبرت اینشتین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B1%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%84" title="برتراند راسل">برتراند راسل</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A2%D9%84%D9%81%D8%B1%D8%AF_%D9%86%D9%88%D8%B1%D8%AB_%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA%D9%87%D8%AF" title="آلفرد نورث وایتهد">آلفرد نورث وایتهد</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%81_%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86%D8%B1" title="رودولف اشتاینر">رودولف اشتاینر</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D9%88%D8%AF%D9%84%D9%81_%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%BE" title="رودلف کارناپ">رودلف کارناپ</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%B1%D8%AF_%DA%A9%D9%88%D8%A7%DB%8C%D9%86" title="ویلارد کواین">ویلارد کواین</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A8%D8%B3_%D9%88%D9%86_%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%86" title="بس ون فراسن">بس ون فراسن</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%DA%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%88_%D9%87%D9%85%D9%BE%D9%84" title="کارل گوستاو همپل">کارل گوستاو همپل</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%86%D8%A7%D8%B1%D9%84%D8%B2_%D8%B3%D9%86%D8%AF%D8%B1%D8%B2_%D9%BE%D8%B1%D8%B3" class="mw-redirect" title="چارلز سندرز پرس">چارلز سندرز پرس</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AF%D9%86%DB%8C%D9%84_%D8%AF%D9%86%D8%AA" class="mw-redirect" title="دنیل دنت">دنیل دنت</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%87%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%B1%D8%A7%DB%8C%D8%B4%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%AE" title="هانس رایشنباخ">هانس رایشنباخ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86_%D9%87%DA%A9%DB%8C%D9%86%DA%AF" title="ایان هکینگ">ایان هکینگ</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B1%D9%87_%D9%84%D8%A7%DA%A9%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B4" title="ایمره لاکاتوش">ایمره لاکاتوش</a></li> <li><a href="/wiki/%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%AF%D9%86_%D9%87%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D9%85%D8%A7%D8%B3" title="یورگن هابرماس">یورگن هابرماس</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%B3%D9%88%D9%86" title="کارل پیرسون">کارل پیرسون</a></li> <li><a href="/wiki/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%BE%D8%B1" title="کارل پوپر">کارل پوپر</a></li> <li><a href="/w/index.php?title=Larry_Laudan&action=edit&redlink=1" class="new" title="Larry Laudan (صفحه وجود ندارد)">Larry Laudan</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%85%D8%A7%DB%8C%DA%A9%D9%84_%D9%BE%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C" title="مایکل پولانی">مایکل پولانی</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%A7%D8%AA%D9%88_%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA" title="اتو نویرات">اتو نویرات</a></li> <li><a href="/wiki/%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84_%D9%81%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D9%86%D8%AF" title="پاول فایرابند">پاول فایرابند</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%AA%D9%88%D9%85%D8%A7%D8%B3_%DA%A9%D9%88%D9%87%D9%86" title="توماس کوهن">توماس کوهن</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr></tbody></table><div></div></td></tr><tr><td class="navbox-abovebelow" colspan="2"><div> <ul><li><a href="/w/index.php?title=Portal:Philosophy_of_science&action=edit&redlink=1" class="new" title="Portal:Philosophy of science (صفحه وجود ندارد)">درگاه</a></li> <li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:فلسفه علم">رده:فلسفه علم</a></li></ul> </div></td></tr></tbody></table></div>    </div><noscript><img src="https://login.wikimedia.org/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?type=1x1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">برگرفته از «<a dir="ltr" href="https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=منطق&oldid=40617357">https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=منطق&oldid=40617357</a>»</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87:%D8%B1%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="ویژه:رده‌ها">رده‌ها</a>: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84" title="رده:استدلال">استدلال</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4" title="رده:تاریخ آموزش">تاریخ آموزش</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%A7%DB%8C%D8%AF%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7" title="رده:تاریخ ایده‌ها">تاریخ ایده‌ها</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:تاریخ ریاضیات">تاریخ ریاضیات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D8%B9%D9%84%D9%85" title="رده:تاریخ علم">تاریخ علم</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:تاریخ منطق">تاریخ منطق</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%AA%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%AF" title="رده:تجرید">تجرید</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D8%A7%D8%AE%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:شاخه‌های فلسفه">شاخه‌های فلسفه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA" title="رده:شناخت">شناخت</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87_%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%B6%DB%8C%D8%A7%D8%AA" title="رده:فلسفه ریاضیات">فلسفه ریاضیات</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%81%D9%84%D8%B3%D9%81%D9%87" title="رده:فلسفه">فلسفه</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82" title="رده:منطق">منطق</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">رده‌های پنهان: <ul><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%DB%8C_%D9%85%D9%86%D8%A8%D8%B9_%D8%A8%D9%87_%D8%B2%D8%A8%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3%DB%8C" title="رده:یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی">یادکردهای دارای منبع به زبان انگلیسی</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2_%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%A9%D8%B1%D8%AF_%D9%88%D8%A8_%D8%A8%D8%A7_%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%B1_%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA_%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF" title="رده:صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند">صفحه‌هایی که از یادکرد وب با پارامتر وضعیت پیوند استفاده می‌کنند</a></li><li><a href="/wiki/%D8%B1%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D9%88%D9%86%D8%AF_%D8%B1%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%AF%D8%B1_%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87_%D8%A7%D8%B3%D8%AA" title="رده:پیوند رده انبار در ویکی‌داده است">پیوند رده انبار در ویکی‌داده است</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> این صفحه آخرین‌بار در ۱۶ نوامبر ۲۰۲۴ ساعت ۰۶:۰۱ ویرایش شده است.</li> <li id="footer-info-copyright">همهٔ نوشته‌ها تحت <a rel="nofollow" class="external text" href="//creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.ar">مجوز Creative Commons Attribution/Share-Alike</a> در دسترس است؛ برای جزئیات بیشتر <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">شرایط استفاده</a> را بخوانید.<br /> ویکی‌پدیا® علامتی تجاری متعلق به سازمان غیرانتفاعی <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.wikimediafoundation.org/">بنیاد ویکی‌مدیا</a> است.<br /></li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">سیاست حفظ حریم خصوصی</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87">دربارهٔ ویکی‌پدیا</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/%D9%88%DB%8C%DA%A9%DB%8C%E2%80%8C%D9%BE%D8%AF%DB%8C%D8%A7:%D8%AA%DA%A9%D8%B0%DB%8C%D8%A8%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C">تکذیب‌نامه‌ها</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">آیین‌نامه رفتاری</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://www.mediawiki.org/wiki/How_to_contribute/fa?uselang=fa">توسعه‌دهندگان</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/fa.wikipedia.org">آمار</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">بیانیهٔ کوکی</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//fa.m.wikipedia.org/w/index.php?title=%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">نمای موبایل</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://wikimediafoundation.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29" alt="Wikimedia Foundation" loading="lazy"></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><img src="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" alt="Powered by MediaWiki" width="88" height="31" loading="lazy"></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-settings" id="p-dock-bottom"> <ul></ul> </div><script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-6b7f745dd4-k75vx","wgBackendResponseTime":154,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.785","walltime":"0.974","ppvisitednodes":{"value":4919,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":491851,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":8496,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":15,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":1,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":143466,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":1,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 653.679 1 -total"," 39.69% 259.419 1 الگو:پانویس"," 22.72% 148.498 1 الگو:نوار_کناری_فلسفه"," 20.43% 133.528 20 الگو:یادکرد_کتاب"," 17.52% 114.493 16 الگو:Navbox"," 15.13% 98.886 5 الگو:یادکرد_وب"," 9.51% 62.145 1 الگو:ویکی‌انبار-رده"," 9.06% 59.198 1 الگو:پروژه_خواهر"," 8.75% 57.173 1 الگو:Side_box"," 8.16% 53.350 3 الگو:Navbox_with_collapsible_groups"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.376","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":7732772,"limit":52428800}},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-f69cdc8f6-qnvsb","timestamp":"20241124105900","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"\u0645\u0646\u0637\u0642","url":"https:\/\/fa.wikipedia.org\/wiki\/%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8078","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q8078","author":{"@type":"Organization","name":"\u0645\u0634\u0627\u0631\u06a9\u062a\u200c\u06a9\u0646\u0646\u062f\u06af\u0627\u0646 \u067e\u0631\u0648\u0698\u0647\u0654 \u0648\u06cc\u06a9\u06cc\u200c\u0645\u062f\u06cc\u0627"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2005-04-11T21:57:27Z","dateModified":"2024-11-16T06:01:20Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/9\/9b\/Philbar_4.png","headline":"\u062f\u0627\u0646\u0634\u06cc \u062f\u0631 \u067e\u06cc \u062c\u0644\u0648\u06af\u06cc\u0631\u06cc \u0627\u0632 \u062e\u0637\u0627\u06cc \u0627\u0646\u062f\u06cc\u0634\u0647"}</script> </body> </html>