CINXE.COM

<!DOCTYPE html> <html class="client-nojs vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available" lang="hr" dir="ltr"> <head> <meta charset="UTF-8"> <title>Mjesec – Wikipedija</title> <script>(function(){var className="client-js vector-feature-language-in-header-enabled vector-feature-language-in-main-page-header-disabled vector-feature-page-tools-pinned-disabled vector-feature-toc-pinned-clientpref-1 vector-feature-main-menu-pinned-disabled vector-feature-limited-width-clientpref-1 vector-feature-limited-width-content-enabled vector-feature-custom-font-size-clientpref-1 vector-feature-appearance-pinned-clientpref-1 vector-feature-night-mode-disabled skin-theme-clientpref-day vector-sticky-header-enabled vector-toc-available";var cookie=document.cookie.match(/(?:^|; )hrwikimwclientpreferences=([^;]+)/);if(cookie){cookie[1].split('%2C').forEach(function(pref){className=className.replace(new RegExp('(^| )'+pref.replace(/-clientpref-\w+$|[^\w-]+/g,'')+'-clientpref-\\w+( |$)'),'$1'+pref+'$2');});}document.documentElement.className=className;}());RLCONF={"wgBreakFrames":false,"wgSeparatorTransformTable":[",\t."," \t,"],"wgDigitTransformTable":["",""],"wgDefaultDateFormat":"dmy hr","wgMonthNames":["","siječanj","veljača","ožujak","travanj","svibanj","lipanj","srpanj","kolovoz","rujan","listopad","studeni","prosinac"],"wgRequestId":"80c38d78-3d6b-4b37-97d7-cb29a89bb9c4","wgCanonicalNamespace":"","wgCanonicalSpecialPageName":false,"wgNamespaceNumber":0,"wgPageName":"Mjesec","wgTitle":"Mjesec","wgCurRevisionId":7149027,"wgRevisionId":7149027,"wgArticleId":6118,"wgIsArticle":true,"wgIsRedirect":false,"wgAction":"view","wgUserName":null,"wgUserGroups":["*"],"wgCategories":["CS1 greške: nedostaje periodika","Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page","Izabrani članci","Sadržaj preuzet iz Hrvatske enciklopedije","Mjesec"],"wgPageViewLanguage":"hr","wgPageContentLanguage":"hr","wgPageContentModel":"wikitext","wgRelevantPageName":"Mjesec","wgRelevantArticleId":6118,"wgIsProbablyEditable":true,"wgRelevantPageIsProbablyEditable":true,"wgRestrictionEdit":[],"wgRestrictionMove":[],"wgNoticeProject":"wikipedia","wgCiteReferencePreviewsActive":true,"wgMediaViewerOnClick":true,"wgMediaViewerEnabledByDefault":true,"wgPopupsFlags":0,"wgVisualEditor":{"pageLanguageCode":"hr","pageLanguageDir":"ltr","pageVariantFallbacks":"hr"},"wgMFDisplayWikibaseDescriptions":{"search":true,"watchlist":true,"tagline":true,"nearby":true},"wgWMESchemaEditAttemptStepOversample":false,"wgWMEPageLength":70000,"wgEditSubmitButtonLabelPublish":true,"wgULSPosition":"interlanguage","wgULSisCompactLinksEnabled":false,"wgVector2022LanguageInHeader":true,"wgULSisLanguageSelectorEmpty":false,"wgWikibaseItemId":"Q405","wgCheckUserClientHintsHeadersJsApi":["brands","architecture","bitness","fullVersionList","mobile","model","platform","platformVersion"],"GEHomepageSuggestedEditsEnableTopics":true,"wgGETopicsMatchModeEnabled":false,"wgGELevelingUpEnabledForUser":false,"wgSiteNoticeId":"2.5"}; RLSTATE={"ext.globalCssJs.user.styles":"ready","site.styles":"ready","user.styles":"ready","ext.globalCssJs.user":"ready","user":"ready","user.options":"loading","ext.cite.styles":"ready","skins.vector.search.codex.styles":"ready","skins.vector.styles":"ready","skins.vector.icons":"ready","ext.wikimediamessages.styles":"ready","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript":"ready","ext.uls.interlanguage":"ready","wikibase.client.init":"ready","ext.wikimediaBadges":"ready","ext.dismissableSiteNotice.styles":"ready"};RLPAGEMODULES=["ext.cite.ux-enhancements","mediawiki.page.media","ext.scribunto.logs","site","mediawiki.page.ready","mediawiki.toc","skins.vector.js","ext.centralNotice.geoIP","ext.centralNotice.startUp","ext.gadget.Web2Cit","ext.gadget.switcher","ext.urlShortener.toolbar","ext.centralauth.centralautologin","mmv.bootstrap","ext.popups","ext.visualEditor.desktopArticleTarget.init","ext.visualEditor.targetLoader","ext.echo.centralauth","ext.eventLogging","ext.wikimediaEvents","ext.navigationTiming","ext.uls.interface","ext.cx.eventlogging.campaigns","ext.cx.uls.quick.actions","wikibase.client.vector-2022","ext.checkUser.clientHints","ext.growthExperiments.SuggestedEditSession","ext.dismissableSiteNotice"];</script> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.loader.impl(function(){return["user.options@12s5i",function($,jQuery,require,module){mw.user.tokens.set({"patrolToken":"+\\","watchToken":"+\\","csrfToken":"+\\"}); }];});});</script> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hr&modules=ext.cite.styles%7Cext.dismissableSiteNotice.styles%7Cext.uls.interlanguage%7Cext.visualEditor.desktopArticleTarget.noscript%7Cext.wikimediaBadges%7Cext.wikimediamessages.styles%7Cskins.vector.icons%2Cstyles%7Cskins.vector.search.codex.styles%7Cwikibase.client.init&only=styles&skin=vector-2022"> <script async="" src="/w/load.php?lang=hr&modules=startup&only=scripts&raw=1&skin=vector-2022"></script> <meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""> <link rel="stylesheet" href="/w/load.php?lang=hr&modules=site.styles&only=styles&skin=vector-2022"> <meta name="generator" content="MediaWiki 1.44.0-wmf.22"> <meta name="referrer" content="origin"> <meta name="referrer" content="origin-when-cross-origin"> <meta name="robots" content="max-image-preview:standard"> <meta name="format-detection" content="telephone=no"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/1200px-FullMoon2010.jpg"> <meta property="og:image:width" content="1200"> <meta property="og:image:height" content="1140"> <meta property="og:image" content="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/960px-FullMoon2010.jpg"> <meta property="og:image:width" content="800"> <meta property="og:image:height" content="760"> <meta property="og:image:width" content="640"> <meta property="og:image:height" content="608"> <meta name="viewport" content="width=1120"> <meta property="og:title" content="Mjesec – Wikipedija"> <meta property="og:type" content="website"> <link rel="preconnect" href="//upload.wikimedia.org"> <link rel="alternate" media="only screen and (max-width: 640px)" href="//hr.m.wikipedia.org/wiki/Mjesec"> <link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Uredi" href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit"> <link rel="apple-touch-icon" href="/static/apple-touch/wikipedia.png"> <link rel="icon" href="/static/favicon/wikipedia.ico"> <link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="/w/rest.php/v1/search" title="Wikipedija (hr)"> <link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="//hr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd"> <link rel="canonical" href="https://hr.wikipedia.org/wiki/Mjesec"> <link rel="license" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hr"> <link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Wikipedija Atom izvor" href="/w/index.php?title=Posebno:Nedavne_promjene&feed=atom"> <link rel="dns-prefetch" href="//meta.wikimedia.org" /> <link rel="dns-prefetch" href="auth.wikimedia.org"> </head> <body class="skin--responsive skin-vector skin-vector-search-vue mediawiki ltr sitedir-ltr mw-hide-empty-elt ns-0 ns-subject mw-editable page-Mjesec rootpage-Mjesec skin-vector-2022 action-view"><a class="mw-jump-link" href="#bodyContent">Prijeđi na sadržaj</a> <div class="vector-header-container"> <header class="vector-header mw-header"> <div class="vector-header-start"> <nav class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Mrežno mjesto"> <div id="vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown vector-main-menu-dropdown vector-button-flush-left vector-button-flush-right" title="Glavni izbornik" > <input type="checkbox" id="vector-main-menu-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-main-menu-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Glavni izbornik" > <label id="vector-main-menu-dropdown-label" for="vector-main-menu-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-menu mw-ui-icon-wikimedia-menu"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Glavni izbornik</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-main-menu-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-main-menu" class="vector-main-menu vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-main-menu-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="main-menu-pinned" data-pinnable-element-id="vector-main-menu" data-pinned-container-id="vector-main-menu-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-main-menu-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Glavni izbornik</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-main-menu.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-navigation" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-navigation" > <div class="vector-menu-heading"> Orijentacija </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="n-mainpage-description" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Glavna_stranica" title="Posjeti glavnu stranicu [z]" accesskey="z"><span>Glavna stranica</span></a></li><li id="n-contents" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Sadr%C5%BEaj"><span>Sadržaj</span></a></li><li id="n-randompage" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Slu%C4%8Dajna_stranica" title="Učitavanje slučajne stranice [x]" accesskey="x"><span>Slučajna stranica</span></a></li><li id="n-recentchanges" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Nedavne_promjene" title="Popis nedavnih promjena u wikiju [r]" accesskey="r"><span>Nedavne promjene</span></a></li><li id="n-portal" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Wikipedija:Kafi%C4%87" title="O projektu, što možete učiniti, gdje se što nalazi"><span>Kafić</span></a></li><li id="n-help" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Pomo%C4%87:Sadr%C5%BEaj" title="Mjesto gdje se može dobiti pomoć"><span>Pomoć</span></a></li><li id="n-specialpages" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Posebne_stranice"><span>Posebne stranice</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> <a href="/wiki/Glavna_stranica" class="mw-logo"> <img class="mw-logo-icon" src="/static/images/icons/wikipedia.png" alt="" aria-hidden="true" height="50" width="50"> <span class="mw-logo-container skin-invert"> <img class="mw-logo-wordmark" alt="Wikipedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-wordmark-hr.svg" style="width: 7.5em; height: 1.375em;"> <img class="mw-logo-tagline" alt="Slobodna enciklopedija" src="/static/images/mobile/copyright/wikipedia-tagline-hr.svg" width="120" height="13" style="width: 7.5em; height: 0.8125em;"> </span> </a> </div> <div class="vector-header-end"> <div id="p-search" role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-collapses vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box-auto-expand-width vector-search-box"> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only search-toggle" title="Pretraži Wikipediju [f]" accesskey="f"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Traži</span> </a> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail cdx-typeahead-search--auto-expand-width"> <form action="/w/index.php" id="searchform" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div id="simpleSearch" class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pretraži projekt Wikipedija" aria-label="Pretraži projekt Wikipedija" autocapitalize="sentences" title="Pretraži Wikipediju [f]" accesskey="f" id="searchInput" > <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Posebno:Traži"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Traži</button> </form> </div> </div> </div> <nav class="vector-user-links vector-user-links-wide" aria-label="Osobni alati"> <div class="vector-user-links-main"> <div id="p-vector-user-menu-preferences" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-userpage" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown " title="Change the appearance of the page's font size, width, and color" > <input type="checkbox" id="vector-appearance-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-appearance-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Izgled" > <label id="vector-appearance-dropdown-label" for="vector-appearance-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-appearance mw-ui-icon-wikimedia-appearance"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Izgled</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-appearance-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div id="p-vector-user-menu-notifications" class="vector-menu mw-portlet emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> <div id="p-vector-user-menu-overflow" class="vector-menu mw-portlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=hr.wikipedia.org&uselang=hr" class=""><span>Donacije</span></a> </li> <li id="pt-createaccount-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Mjesec" title="Predlažemo Vam da stvorite račun i prijavite se, iako to nije obavezno" class=""><span>Stvori račun</span></a> </li> <li id="pt-login-2" class="user-links-collapsible-item mw-list-item user-links-collapsible-item"><a data-mw="interface" href="/w/index.php?title=Posebno:Prijava&returnto=Mjesec" title="Predlažemo Vam da se prijavite, iako to nije obavezno [o]" accesskey="o" class=""><span>Prijavi se</span></a> </li> </ul> </div> </div> </div> <div id="vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown vector-user-menu vector-button-flush-right vector-user-menu-logged-out" title="Više mogućnosti" > <input type="checkbox" id="vector-user-links-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-user-links-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Osobni alati" > <label id="vector-user-links-dropdown-label" for="vector-user-links-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-ellipsis mw-ui-icon-wikimedia-ellipsis"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Osobni alati</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-personal" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-personal user-links-collapsible-item" title="Suradnički izbornik" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-sitesupport" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="https://donate.wikimedia.org/?wmf_source=donate&wmf_medium=sidebar&wmf_campaign=hr.wikipedia.org&uselang=hr"><span>Donacije</span></a></li><li id="pt-createaccount" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Stvori_ra%C4%8Dun&returnto=Mjesec" title="Predlažemo Vam da stvorite račun i prijavite se, iako to nije obavezno"><span class="vector-icon mw-ui-icon-userAdd mw-ui-icon-wikimedia-userAdd"></span> <span>Stvori račun</span></a></li><li id="pt-login" class="user-links-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Prijava&returnto=Mjesec" title="Predlažemo Vam da se prijavite, iako to nije obavezno [o]" accesskey="o"><span class="vector-icon mw-ui-icon-logIn mw-ui-icon-wikimedia-logIn"></span> <span>Prijavi se</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-user-menu-anon-editor" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-user-menu-anon-editor" > <div class="vector-menu-heading"> Stranice za neprijavljene suradnike <a href="/wiki/Pomo%C4%87:Uvod" aria-label="Vidi više o uređivanju"><span>saznajte više</span></a> </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="pt-anoncontribs" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Moji_doprinosi" title="Popis uređivanja učinjenih s ove IP adrese [y]" accesskey="y"><span>Doprinosi</span></a></li><li id="pt-anontalk" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Moj_razgovor" title="Rasprava o uređivanjima s ove IP adrese [n]" accesskey="n"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </header> </div> <div class="mw-page-container"> <div class="mw-page-container-inner"> <div class="vector-sitenotice-container"> <div id="siteNotice"><div id="mw-dismissablenotice-anonplace"></div><script>(function(){var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node){node.outerHTML="\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice\"\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-close\"\u003E[\u003Ca tabindex=\"0\" role=\"button\"\u003Esakrij\u003C/a\u003E]\u003C/div\u003E\u003Cdiv class=\"mw-dismissable-notice-body\"\u003E\u003C!-- CentralNotice --\u003E\u003Cdiv id=\"localNotice\" data-nosnippet=\"\"\u003E\u003Cdiv class=\"sitenotice\" lang=\"hr\" dir=\"ltr\"\u003E\u003Cstyle data-mw-deduplicate=\"TemplateStyles:r7100381\"\u003E.mw-parser-output .fmbox{clear:both;margin:0.2em 0;width:100%;border:1px solid #a2a9b1;background-color:var(--background-color-interactive-subtle,#f8f9fa);box-sizing:border-box;color:var(--color-base,#202122)}.mw-parser-output .fmbox-warning{border:1px solid #bb7070;background-color:#ffdbdb}.mw-parser-output .fmbox-editnotice{background-color:transparent}.mw-parser-output .fmbox .mbox-text{border:none;padding:0.25em 0.9em;width:100%}.mw-parser-output .fmbox .mbox-image{border:none;padding:2px 0 2px 0.9em;text-align:center}.mw-parser-output .fmbox .mbox-imageright{border:none;padding:2px 0.9em 2px 0;text-align:center}.mw-parser-output .fmbox .mbox-invalid-type{text-align:center}@media screen{html.skin-theme-clientpref-night .mw-parser-output .fmbox-warning{background-color:#300}}@media screen and (prefers-color-scheme:dark){html.skin-theme-clientpref-os .mw-parser-output .fmbox-warning{background-color:#300}}\u003C/style\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" role=\"presentation\" style=\"border:1px solid #E3B100;\"\u003E\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Wikiprojekt_Hrvatska/1100._obljetnica_Hrvatskog_Kraljevstva\" title=\"Wikipedija:Wikiprojekt Hrvatska/1100. obljetnica Hrvatskog Kraljevstva\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/WPCRO_Logo_2014_f.svg/26px-WPCRO_Logo_2014_f.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"26\" height=\"27\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/WPCRO_Logo_2014_f.svg/39px-WPCRO_Logo_2014_f.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/WPCRO_Logo_2014_f.svg/52px-WPCRO_Logo_2014_f.svg.png 2x\" data-file-width=\"150\" data-file-height=\"156\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\u003Ctd class=\"mbox-text\"\u003EPišite i uređujte članke u \u003Cb\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Wikiprojekt_Hrvatska/1100._obljetnica_Hrvatskog_Kraljevstva\" title=\"Wikipedija:Wikiprojekt Hrvatska/1100. obljetnica Hrvatskog Kraljevstva\"\u003Ewikimaratonu povodom 1100. obljetnice Hrvatskoga Kraljevstva\u003C/a\u003E\u003C/b\u003E.\u003C/td\u003E\u003Ctd class=\"mbox-imageright\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Ca href=\"/wiki/Datoteka:Pleter12.svg\" class=\"mw-file-description\"\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Pleter12.svg/60px-Pleter12.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"60\" height=\"18\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/15/Pleter12.svg/120px-Pleter12.svg.png 1.5x\" data-file-width=\"156\" data-file-height=\"47\" /\u003E\u003C/a\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\n\u003Clink rel=\"mw-deduplicated-inline-style\" href=\"mw-data:TemplateStyles:r7100381\" /\u003E\u003Ctable class=\"plainlinks fmbox fmbox-system\" role=\"presentation\" style=\"border:1px solid #0077BB;\"\u003E\u003Ctbody\u003E\u003Ctr\u003E\u003Ctd class=\"mbox-image\"\u003E\u003Cspan typeof=\"mw:File\"\u003E\u003Cspan\u003E\u003Cimg src=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Treffpunkt.svg/40px-Treffpunkt.svg.png\" decoding=\"async\" width=\"26\" height=\"26\" class=\"mw-file-element\" srcset=\"//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Treffpunkt.svg/60px-Treffpunkt.svg.png 2x\" data-file-width=\"512\" data-file-height=\"512\" /\u003E\u003C/span\u003E\u003C/span\u003E\u003C/td\u003E\u003Ctd class=\"mbox-text\"\u003EOtvoren je \u003Ca href=\"/wiki/Wikipedija:Zahtjev_za_komentare/Nazivi_%C4%8Dlanaka\" title=\"Wikipedija:Zahtjev za komentare/Nazivi članaka\"\u003E\u003Cb\u003EZahtjev za komentare o nazivima članaka\u003C/b\u003E\u003C/a\u003E\u003C/td\u003E\u003C/tr\u003E\u003C/tbody\u003E\u003C/table\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E\u003C/div\u003E";}}());</script></div> </div> <div class="vector-column-start"> <div class="vector-main-menu-container"> <div id="mw-navigation"> <nav id="mw-panel" class="vector-main-menu-landmark" aria-label="Mrežno mjesto"> <div id="vector-main-menu-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> </div> </div> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav id="mw-panel-toc" aria-label="Sadržaj" data-event-name="ui.sidebar-toc" class="mw-table-of-contents-container vector-toc-landmark"> <div id="vector-toc-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-toc" class="vector-toc vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-toc-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="toc-pinned" data-pinnable-element-id="vector-toc" > <h2 class="vector-pinnable-header-label">Sadržaj</h2> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-toc.unpin">sakrij</button> </div> <ul class="vector-toc-contents" id="mw-panel-toc-list"> <li id="toc-mw-content-text" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a href="#" class="vector-toc-link"> <div class="vector-toc-text">Početak</div> </a> </li> <li id="toc-Postanak_Mjeseca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Postanak_Mjeseca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">1</span> <span>Postanak Mjeseca</span> </div> </a> <ul id="toc-Postanak_Mjeseca-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Fizičke_osobine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Fizičke_osobine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2</span> <span>Fizičke osobine</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Fizičke_osobine-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Fizičke osobine</span> </button> <ul id="toc-Fizičke_osobine-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Unutrašnjost_Mjeseca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Unutrašnjost_Mjeseca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1</span> <span>Unutrašnjost Mjeseca</span> </div> </a> <ul id="toc-Unutrašnjost_Mjeseca-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mjesečeva_kora" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesečeva_kora"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.1</span> <span>Mjesečeva kora</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesečeva_kora-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mjesečev_plašt" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesečev_plašt"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.2</span> <span>Mjesečev plašt</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesečev_plašt-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mjesečeva_jezgra" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesečeva_jezgra"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.1.3</span> <span>Mjesečeva jezgra</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesečeva_jezgra-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Mjesečev_reljef" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesečev_reljef"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2</span> <span>Mjesečev reljef</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesečev_reljef-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Sastav_Mjesečeve_kore" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Sastav_Mjesečeve_kore"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.1</span> <span>Sastav Mjesečeve kore</span> </div> </a> <ul id="toc-Sastav_Mjesečeve_kore-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Regolit" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Regolit"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.2</span> <span>Regolit</span> </div> </a> <ul id="toc-Regolit-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mjesečeva_mora" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesečeva_mora"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.3</span> <span>Mjesečeva mora</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesečeva_mora-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Planinski_vijenci" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Planinski_vijenci"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.4</span> <span>Planinski vijenci</span> </div> </a> <ul id="toc-Planinski_vijenci-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Krateri" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Krateri"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.5</span> <span>Krateri</span> </div> </a> <ul id="toc-Krateri-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Posljedice_tektonskih_aktivnosti" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Posljedice_tektonskih_aktivnosti"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.6</span> <span>Posljedice tektonskih aktivnosti</span> </div> </a> <ul id="toc-Posljedice_tektonskih_aktivnosti-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Selenologija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Selenologija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.2.7</span> <span>Selenologija</span> </div> </a> <ul id="toc-Selenologija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Svojstva_Mjesečeve_atmosfere" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Svojstva_Mjesečeve_atmosfere"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.3</span> <span>Svojstva Mjesečeve atmosfere</span> </div> </a> <ul id="toc-Svojstva_Mjesečeve_atmosfere-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Magnetizam" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Magnetizam"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">2.4</span> <span>Magnetizam</span> </div> </a> <ul id="toc-Magnetizam-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Gibanje_Mjeseca_i_pomrčine" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Gibanje_Mjeseca_i_pomrčine"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3</span> <span>Gibanje Mjeseca i pomrčine</span> </div> </a> <button aria-controls="toc-Gibanje_Mjeseca_i_pomrčine-sublist" class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-toc-toggle"> <span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-expand"></span> <span>Sadržaj cjeline Gibanje Mjeseca i pomrčine</span> </button> <ul id="toc-Gibanje_Mjeseca_i_pomrčine-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Mjesečeve_mijene" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesečeve_mijene"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1</span> <span>Mjesečeve mijene</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesečeve_mijene-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Siderički_i_sinodički_mjesec" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Siderički_i_sinodički_mjesec"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.1.1</span> <span>Siderički i sinodički mjesec</span> </div> </a> <ul id="toc-Siderički_i_sinodički_mjesec-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Složeno_gibanje_Mjeseca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Složeno_gibanje_Mjeseca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2</span> <span>Složeno gibanje Mjeseca</span> </div> </a> <ul id="toc-Složeno_gibanje_Mjeseca-sublist" class="vector-toc-list"> <li id="toc-Libracija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-3"> <a class="vector-toc-link" href="#Libracija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.2.1</span> <span>Libracija</span> </div> </a> <ul id="toc-Libracija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Pomrčine_Sunca_i_Mjeseca" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-2"> <a class="vector-toc-link" href="#Pomrčine_Sunca_i_Mjeseca"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">3.3</span> <span>Pomrčine Sunca i Mjeseca</span> </div> </a> <ul id="toc-Pomrčine_Sunca_i_Mjeseca-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </li> <li id="toc-Istraživanja_Mjeseca_i_boravak_ljudi_na_Mjesecu" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Istraživanja_Mjeseca_i_boravak_ljudi_na_Mjesecu"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">4</span> <span>Istraživanja Mjeseca i boravak ljudi na Mjesecu</span> </div> </a> <ul id="toc-Istraživanja_Mjeseca_i_boravak_ljudi_na_Mjesecu-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vlasnička_prava" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vlasnička_prava"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">5</span> <span>Vlasnička prava</span> </div> </a> <ul id="toc-Vlasnička_prava-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mjesec_i_biologija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesec_i_biologija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">6</span> <span>Mjesec i biologija</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesec_i_biologija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Mjesec_i_meteorologija" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Mjesec_i_meteorologija"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">7</span> <span>Mjesec i meteorologija</span> </div> </a> <ul id="toc-Mjesec_i_meteorologija-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Legende" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Legende"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">8</span> <span>Legende</span> </div> </a> <ul id="toc-Legende-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Izvori" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Izvori"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">9</span> <span>Izvori</span> </div> </a> <ul id="toc-Izvori-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> <li id="toc-Vanjske_poveznice" class="vector-toc-list-item vector-toc-level-1"> <a class="vector-toc-link" href="#Vanjske_poveznice"> <div class="vector-toc-text"> <span class="vector-toc-numb">10</span> <span>Vanjske poveznice</span> </div> </a> <ul id="toc-Vanjske_poveznice-sublist" class="vector-toc-list"> </ul> </li> </ul> </div> </div> </nav> </div> </div> <div class="mw-content-container"> <main id="content" class="mw-body"> <header class="mw-body-header vector-page-titlebar"> <nav aria-label="Sadržaj" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown vector-page-titlebar-toc vector-button-flush-left" title="Sadržaj" > <input type="checkbox" id="vector-page-titlebar-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-titlebar-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Prikaz sadržaja stranice" > <label id="vector-page-titlebar-toc-label" for="vector-page-titlebar-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Prikaz sadržaja stranice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-titlebar-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <h1 id="firstHeading" class="firstHeading mw-first-heading"><span class="mw-page-title-main">Mjesec</span></h1> <div id="p-lang-btn" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-lang" > <input type="checkbox" id="p-lang-btn-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn" class="vector-dropdown-checkbox mw-interlanguage-selector" aria-label="Idi na druge jezične varijante članka. Dostupan je na 280 jezika" > <label id="p-lang-btn-label" for="p-lang-btn-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive mw-portlet-lang-heading-280" aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-language-progressive mw-ui-icon-wikimedia-language-progressive"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">280 jezika</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="interlanguage-link interwiki-ab mw-list-item"><a href="https://ab.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%BC%D0%B7%D0%B0" title="Амза – abhaski" lang="ab" hreflang="ab" data-title="Амза" data-language-autonym="Аԥсшәа" data-language-local-name="abhaski" class="interlanguage-link-target"><span>Аԥсшәа</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ady mw-list-item"><a href="https://ady.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D1%8D" title="Мазэ – adigejski" lang="ady" hreflang="ady" data-title="Мазэ" data-language-autonym="Адыгабзэ" data-language-local-name="adigejski" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгабзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-af badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://af.wikipedia.org/wiki/Maan" title="Maan – afrikaans" lang="af" hreflang="af" data-title="Maan" data-language-autonym="Afrikaans" data-language-local-name="afrikaans" class="interlanguage-link-target"><span>Afrikaans</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-als mw-list-item"><a href="https://als.wikipedia.org/wiki/Mond" title="Mond – švicarski njemački" lang="gsw" hreflang="gsw" data-title="Mond" data-language-autonym="Alemannisch" data-language-local-name="švicarski njemački" class="interlanguage-link-target"><span>Alemannisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-alt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://alt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9_(%D1%81%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA)" title="Ай (спутник) – južni altai" lang="alt" hreflang="alt" data-title="Ай (спутник)" data-language-autonym="Алтай тил" data-language-local-name="južni altai" class="interlanguage-link-target"><span>Алтай тил</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-am mw-list-item"><a href="https://am.wikipedia.org/wiki/%E1%8C%A8%E1%88%A8%E1%89%83" title="ጨረቃ – amharski" lang="am" hreflang="am" data-title="ጨረቃ" data-language-autonym="አማርኛ" data-language-local-name="amharski" class="interlanguage-link-target"><span>አማርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ami mw-list-item"><a href="https://ami.wikipedia.org/wiki/Fulad" title="Fulad – Amis" lang="ami" hreflang="ami" data-title="Fulad" data-language-autonym="Pangcah" data-language-local-name="Amis" class="interlanguage-link-target"><span>Pangcah</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-an mw-list-item"><a href="https://an.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – aragonski" lang="an" hreflang="an" data-title="Luna" data-language-autonym="Aragonés" data-language-local-name="aragonski" class="interlanguage-link-target"><span>Aragonés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ang mw-list-item"><a href="https://ang.wikipedia.org/wiki/M%C5%8Dna" title="Mōna – staroengleski" lang="ang" hreflang="ang" data-title="Mōna" data-language-autonym="Ænglisc" data-language-local-name="staroengleski" class="interlanguage-link-target"><span>Ænglisc</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ann mw-list-item"><a href="https://ann.wikipedia.org/wiki/Onyan%CC%84" title="Onyan̄ – obolo" lang="ann" hreflang="ann" data-title="Onyan̄" data-language-autonym="Obolo" data-language-local-name="obolo" class="interlanguage-link-target"><span>Obolo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-anp mw-list-item"><a href="https://anp.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="चंद्रमा – angika" lang="anp" hreflang="anp" data-title="चंद्रमा" data-language-autonym="अंगिका" data-language-local-name="angika" class="interlanguage-link-target"><span>अंगिका</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ar badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%85%D8%B1" title="القمر – arapski" lang="ar" hreflang="ar" data-title="القمر" data-language-autonym="العربية" data-language-local-name="arapski" class="interlanguage-link-target"><span>العربية</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arc mw-list-item"><a href="https://arc.wikipedia.org/wiki/%DC%A3%DC%97%DC%AA%DC%90" title="ܣܗܪܐ – aramejski" lang="arc" hreflang="arc" data-title="ܣܗܪܐ" data-language-autonym="ܐܪܡܝܐ" data-language-local-name="aramejski" class="interlanguage-link-target"><span>ܐܪܡܝܐ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ary mw-list-item"><a href="https://ary.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D9%82%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%B1" title="لقامار – Moroccan Arabic" lang="ary" hreflang="ary" data-title="لقامار" data-language-autonym="الدارجة" data-language-local-name="Moroccan Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>الدارجة</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-arz mw-list-item"><a href="https://arz.wikipedia.org/wiki/%D9%82%D9%85%D8%B1" title="قمر – Egyptian Arabic" lang="arz" hreflang="arz" data-title="قمر" data-language-autonym="مصرى" data-language-local-name="Egyptian Arabic" class="interlanguage-link-target"><span>مصرى</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-as mw-list-item"><a href="https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A6%E0%A7%8D%E0%A7%B0" title="চন্দ্ৰ – asamski" lang="as" hreflang="as" data-title="চন্দ্ৰ" data-language-autonym="অসমীয়া" data-language-local-name="asamski" class="interlanguage-link-target"><span>অসমীয়া</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ast mw-list-item"><a href="https://ast.wikipedia.org/wiki/Lluna" title="Lluna – asturijski" lang="ast" hreflang="ast" data-title="Lluna" data-language-autonym="Asturianu" data-language-local-name="asturijski" class="interlanguage-link-target"><span>Asturianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-av mw-list-item"><a href="https://av.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D1%86%D3%80_(%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F)" title="МоцӀ (астрономия) – avarski" lang="av" hreflang="av" data-title="МоцӀ (астрономия)" data-language-autonym="Авар" data-language-local-name="avarski" class="interlanguage-link-target"><span>Авар</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-awa mw-list-item"><a href="https://awa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="चंद्रमा – awadhi" lang="awa" hreflang="awa" data-title="चंद्रमा" data-language-autonym="अवधी" data-language-local-name="awadhi" class="interlanguage-link-target"><span>अवधी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ay mw-list-item"><a href="https://ay.wikipedia.org/wiki/Phaxsi_(alaxpacha_y%C3%A4nakata)" title="Phaxsi (alaxpacha yänakata) – ajmarski" lang="ay" hreflang="ay" data-title="Phaxsi (alaxpacha yänakata)" data-language-autonym="Aymar aru" data-language-local-name="ajmarski" class="interlanguage-link-target"><span>Aymar aru</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-az badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://az.wikipedia.org/wiki/Ay" title="Ay – azerbajdžanski" lang="az" hreflang="az" data-title="Ay" data-language-autonym="Azərbaycanca" data-language-local-name="azerbajdžanski" class="interlanguage-link-target"><span>Azərbaycanca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-azb badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://azb.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%DB%8C" title="آی – South Azerbaijani" lang="azb" hreflang="azb" data-title="آی" data-language-autonym="تۆرکجه" data-language-local-name="South Azerbaijani" class="interlanguage-link-target"><span>تۆرکجه</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ba mw-list-item"><a href="https://ba.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9_(%D1%8E%D0%BB%D0%B4%D0%B0%D1%88)" title="Ай (юлдаш) – baškirski" lang="ba" hreflang="ba" data-title="Ай (юлдаш)" data-language-autonym="Башҡортса" data-language-local-name="baškirski" class="interlanguage-link-target"><span>Башҡортса</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ban mw-list-item"><a href="https://ban.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – balijski" lang="ban" hreflang="ban" data-title="Bulan" data-language-autonym="Basa Bali" data-language-local-name="balijski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Bali</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bar mw-list-item"><a href="https://bar.wikipedia.org/wiki/Mond" title="Mond – Bavarian" lang="bar" hreflang="bar" data-title="Mond" data-language-autonym="Boarisch" data-language-local-name="Bavarian" class="interlanguage-link-target"><span>Boarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bat-smg mw-list-item"><a href="https://bat-smg.wikipedia.org/wiki/Mienolis" title="Mienolis – Samogitian" lang="sgs" hreflang="sgs" data-title="Mienolis" data-language-autonym="Žemaitėška" data-language-local-name="Samogitian" class="interlanguage-link-target"><span>Žemaitėška</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bcl mw-list-item"><a href="https://bcl.wikipedia.org/wiki/Bulan_(astronomiya)" title="Bulan (astronomiya) – Central Bikol" lang="bcl" hreflang="bcl" data-title="Bulan (astronomiya)" data-language-autonym="Bikol Central" data-language-local-name="Central Bikol" class="interlanguage-link-target"><span>Bikol Central</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be mw-list-item"><a href="https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%86_(%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D1%96%D0%BA_%D0%97%D1%8F%D0%BC%D0%BB%D1%96)" title="Месяц (спадарожнік Зямлі) – bjeloruski" lang="be" hreflang="be" data-title="Месяц (спадарожнік Зямлі)" data-language-autonym="Беларуская" data-language-local-name="bjeloruski" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-be-x-old mw-list-item"><a href="https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D1%8F%D1%86_(%D1%81%D0%BF%D0%B0%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%BD%D1%96%D0%BA)" title="Месяц (спадарожнік) – Belarusian (Taraškievica orthography)" lang="be-tarask" hreflang="be-tarask" data-title="Месяц (спадарожнік)" data-language-autonym="Беларуская (тарашкевіца)" data-language-local-name="Belarusian (Taraškievica orthography)" class="interlanguage-link-target"><span>Беларуская (тарашкевіца)</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bew mw-list-item"><a href="https://bew.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – Betawi" lang="bew" hreflang="bew" data-title="Bulan" data-language-autonym="Betawi" data-language-local-name="Betawi" class="interlanguage-link-target"><span>Betawi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bg badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://bg.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Луна – bugarski" lang="bg" hreflang="bg" data-title="Луна" data-language-autonym="Български" data-language-local-name="bugarski" class="interlanguage-link-target"><span>Български</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bh mw-list-item"><a href="https://bh.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="चंद्रमा – Bhojpuri" lang="bh" hreflang="bh" data-title="चंद्रमा" data-language-autonym="भोजपुरी" data-language-local-name="Bhojpuri" class="interlanguage-link-target"><span>भोजपुरी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bi mw-list-item"><a href="https://bi.wikipedia.org/wiki/Mun" title="Mun – bislama" lang="bi" hreflang="bi" data-title="Mun" data-language-autonym="Bislama" data-language-local-name="bislama" class="interlanguage-link-target"><span>Bislama</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bjn mw-list-item"><a href="https://bjn.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – Banjar" lang="bjn" hreflang="bjn" data-title="Bulan" data-language-autonym="Banjar" data-language-local-name="Banjar" class="interlanguage-link-target"><span>Banjar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-blk mw-list-item"><a href="https://blk.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C%E1%80%AC" title="လာ – Pa'O" lang="blk" hreflang="blk" data-title="လာ" data-language-autonym="ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ" data-language-local-name="Pa'O" class="interlanguage-link-target"><span>ပအိုဝ်ႏဘာႏသာႏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bm mw-list-item"><a href="https://bm.wikipedia.org/wiki/Kalo" title="Kalo – bambara" lang="bm" hreflang="bm" data-title="Kalo" data-language-autonym="Bamanankan" data-language-local-name="bambara" class="interlanguage-link-target"><span>Bamanankan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bn mw-list-item"><a href="https://bn.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%9A%E0%A6%BE%E0%A6%81%E0%A6%A6" title="চাঁদ – bangla" lang="bn" hreflang="bn" data-title="চাঁদ" data-language-autonym="বাংলা" data-language-local-name="bangla" class="interlanguage-link-target"><span>বাংলা</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bo mw-list-item"><a href="https://bo.wikipedia.org/wiki/%E0%BD%9F%E0%BE%B3%E0%BC%8B%E0%BD%96%E0%BC%8D" title="ཟླ་བ། – tibetski" lang="bo" hreflang="bo" data-title="ཟླ་བ།" data-language-autonym="བོད་ཡིག" data-language-local-name="tibetski" class="interlanguage-link-target"><span>བོད་ཡིག</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-br mw-list-item"><a href="https://br.wikipedia.org/wiki/Loar" title="Loar – bretonski" lang="br" hreflang="br" data-title="Loar" data-language-autonym="Brezhoneg" data-language-local-name="bretonski" class="interlanguage-link-target"><span>Brezhoneg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bs mw-list-item"><a href="https://bs.wikipedia.org/wiki/Mjesec_(satelit)" title="Mjesec (satelit) – bosanski" lang="bs" hreflang="bs" data-title="Mjesec (satelit)" data-language-autonym="Bosanski" data-language-local-name="bosanski" class="interlanguage-link-target"><span>Bosanski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-btm mw-list-item"><a href="https://btm.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – Batak Mandailing" lang="btm" hreflang="btm" data-title="Bulan" data-language-autonym="Batak Mandailing" data-language-local-name="Batak Mandailing" class="interlanguage-link-target"><span>Batak Mandailing</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bug mw-list-item"><a href="https://bug.wikipedia.org/wiki/%E1%A8%95%E1%A8%98%E1%A8%92%E1%A8%99%E1%A8%8A%E1%A8%81" title="ᨕᨘᨒᨙᨊᨁ – buginski" lang="bug" hreflang="bug" data-title="ᨕᨘᨒᨙᨊᨁ" data-language-autonym="Basa Ugi" data-language-local-name="buginski" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Ugi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-bxr mw-list-item"><a href="https://bxr.wikipedia.org/wiki/%D2%BA%D0%B0%D1%80%D0%B0" title="Һара – Russia Buriat" lang="bxr" hreflang="bxr" data-title="Һара" data-language-autonym="Буряад" data-language-local-name="Russia Buriat" class="interlanguage-link-target"><span>Буряад</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ca badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://ca.wikipedia.org/wiki/Lluna" title="Lluna – katalonski" lang="ca" hreflang="ca" data-title="Lluna" data-language-autonym="Català" data-language-local-name="katalonski" class="interlanguage-link-target"><span>Català</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cbk-zam mw-list-item"><a href="https://cbk-zam.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – Chavacano" lang="cbk" hreflang="cbk" data-title="Luna" data-language-autonym="Chavacano de Zamboanga" data-language-local-name="Chavacano" class="interlanguage-link-target"><span>Chavacano de Zamboanga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cdo mw-list-item"><a href="https://cdo.wikipedia.org/wiki/Ngu%C5%8Fk-gi%C3%B9" title="Nguŏk-giù – Mindong" lang="cdo" hreflang="cdo" data-title="Nguŏk-giù" data-language-autonym="閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄" data-language-local-name="Mindong" class="interlanguage-link-target"><span>閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ce mw-list-item"><a href="https://ce.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D1%82%D1%82_(%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B5%D1%82%D0%B0)" title="Бутт (планета) – čečenski" lang="ce" hreflang="ce" data-title="Бутт (планета)" data-language-autonym="Нохчийн" data-language-local-name="čečenski" class="interlanguage-link-target"><span>Нохчийн</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ceb mw-list-item"><a href="https://ceb.wikipedia.org/wiki/Bulan_(astronomiya)" title="Bulan (astronomiya) – cebuano" lang="ceb" hreflang="ceb" data-title="Bulan (astronomiya)" data-language-autonym="Cebuano" data-language-local-name="cebuano" class="interlanguage-link-target"><span>Cebuano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chr mw-list-item"><a href="https://chr.wikipedia.org/wiki/%E1%8F%85%E1%8F%93_%E1%8F%92%E1%8F%83%E1%8F%B1_%E1%8E%A1%E1%8E%AF" title="ᏅᏓ ᏒᏃᏱ ᎡᎯ – čerokijski" lang="chr" hreflang="chr" data-title="ᏅᏓ ᏒᏃᏱ ᎡᎯ" data-language-autonym="ᏣᎳᎩ" data-language-local-name="čerokijski" class="interlanguage-link-target"><span>ᏣᎳᎩ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-chy mw-list-item"><a href="https://chy.wikipedia.org/wiki/Taa%27%C3%A9-e%C5%A1e%27he" title="Taa'é-eše'he – čejenski" lang="chy" hreflang="chy" data-title="Taa'é-eše'he" data-language-autonym="Tsetsêhestâhese" data-language-local-name="čejenski" class="interlanguage-link-target"><span>Tsetsêhestâhese</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ckb mw-list-item"><a href="https://ckb.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="مانگ – soranski kurdski" lang="ckb" hreflang="ckb" data-title="مانگ" data-language-autonym="کوردی" data-language-local-name="soranski kurdski" class="interlanguage-link-target"><span>کوردی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-co mw-list-item"><a href="https://co.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – korzički" lang="co" hreflang="co" data-title="Luna" data-language-autonym="Corsu" data-language-local-name="korzički" class="interlanguage-link-target"><span>Corsu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-crh mw-list-item"><a href="https://crh.wikipedia.org/wiki/Ay_(k%C3%B6k_cismi)" title="Ay (kök cismi) – krimski turski" lang="crh" hreflang="crh" data-title="Ay (kök cismi)" data-language-autonym="Qırımtatarca" data-language-local-name="krimski turski" class="interlanguage-link-target"><span>Qırımtatarca</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cs mw-list-item"><a href="https://cs.wikipedia.org/wiki/M%C4%9Bs%C3%ADc" title="Měsíc – češki" lang="cs" hreflang="cs" data-title="Měsíc" data-language-autonym="Čeština" data-language-local-name="češki" class="interlanguage-link-target"><span>Čeština</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-csb mw-list-item"><a href="https://csb.wikipedia.org/wiki/Mies%C4%85dz" title="Miesądz – kašupski" lang="csb" hreflang="csb" data-title="Miesądz" data-language-autonym="Kaszëbsczi" data-language-local-name="kašupski" class="interlanguage-link-target"><span>Kaszëbsczi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cu mw-list-item"><a href="https://cu.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%A3%D1%81%D1%A7%D1%86%D1%8C" title="Мѣсѧць – crkvenoslavenski" lang="cu" hreflang="cu" data-title="Мѣсѧць" data-language-autonym="Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ" data-language-local-name="crkvenoslavenski" class="interlanguage-link-target"><span>Словѣньскъ / ⰔⰎⰑⰂⰡⰐⰠⰔⰍⰟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cv mw-list-item"><a href="https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D0%B9%C4%83%D1%85_(%C3%87%C4%95%D1%80_%C3%A7%D1%83%D0%BB%D1%82%D0%B0%D1%88%C4%95)" title="Уйăх (Çĕр çулташĕ) – čuvaški" lang="cv" hreflang="cv" data-title="Уйăх (Çĕр çулташĕ)" data-language-autonym="Чӑвашла" data-language-local-name="čuvaški" class="interlanguage-link-target"><span>Чӑвашла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-cy mw-list-item"><a href="https://cy.wikipedia.org/wiki/Lleuad" title="Lleuad – velški" lang="cy" hreflang="cy" data-title="Lleuad" data-language-autonym="Cymraeg" data-language-local-name="velški" class="interlanguage-link-target"><span>Cymraeg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-da badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobri članak"><a href="https://da.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5nen" title="Månen – danski" lang="da" hreflang="da" data-title="Månen" data-language-autonym="Dansk" data-language-local-name="danski" class="interlanguage-link-target"><span>Dansk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-de badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://de.wikipedia.org/wiki/Mond" title="Mond – njemački" lang="de" hreflang="de" data-title="Mond" data-language-autonym="Deutsch" data-language-local-name="njemački" class="interlanguage-link-target"><span>Deutsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dga mw-list-item"><a href="https://dga.wikipedia.org/wiki/%C5%8Amaraa" title="Ŋmaraa – Southern Dagaare" lang="dga" hreflang="dga" data-title="Ŋmaraa" data-language-autonym="Dagaare" data-language-local-name="Southern Dagaare" class="interlanguage-link-target"><span>Dagaare</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-din mw-list-item"><a href="https://din.wikipedia.org/wiki/P%C9%9B%C9%9Bi" title="Pɛɛi – dinka" lang="din" hreflang="din" data-title="Pɛɛi" data-language-autonym="Thuɔŋjäŋ" data-language-local-name="dinka" class="interlanguage-link-target"><span>Thuɔŋjäŋ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dty mw-list-item"><a href="https://dty.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="चन्द्रमा – Doteli" lang="dty" hreflang="dty" data-title="चन्द्रमा" data-language-autonym="डोटेली" data-language-local-name="Doteli" class="interlanguage-link-target"><span>डोटेली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-dv mw-list-item"><a href="https://dv.wikipedia.org/wiki/%DE%80%DE%A6%DE%82%DE%8B%DE%AA" title="ހަނދު – divehi" lang="dv" hreflang="dv" data-title="ހަނދު" data-language-autonym="ދިވެހިބަސް" data-language-local-name="divehi" class="interlanguage-link-target"><span>ދިވެހިބަސް</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ee mw-list-item"><a href="https://ee.wikipedia.org/wiki/%C6%94leti" title="Ɣleti – ewe" lang="ee" hreflang="ee" data-title="Ɣleti" data-language-autonym="Eʋegbe" data-language-local-name="ewe" class="interlanguage-link-target"><span>Eʋegbe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-el mw-list-item"><a href="https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CE%B5%CE%BB%CE%AE%CE%BD%CE%B7" title="Σελήνη – grčki" lang="el" hreflang="el" data-title="Σελήνη" data-language-autonym="Ελληνικά" data-language-local-name="grčki" class="interlanguage-link-target"><span>Ελληνικά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eml mw-list-item"><a href="https://eml.wikipedia.org/wiki/L%C3%B3%E1%B9%85na" title="Lóṅna – Emiliano-Romagnolo" lang="egl" hreflang="egl" data-title="Lóṅna" data-language-autonym="Emiliàn e rumagnòl" data-language-local-name="Emiliano-Romagnolo" class="interlanguage-link-target"><span>Emiliàn e rumagnòl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-en badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Moon" title="Moon – engleski" lang="en" hreflang="en" data-title="Moon" data-language-autonym="English" data-language-local-name="engleski" class="interlanguage-link-target"><span>English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eo mw-list-item"><a href="https://eo.wikipedia.org/wiki/Luno" title="Luno – esperanto" lang="eo" hreflang="eo" data-title="Luno" data-language-autonym="Esperanto" data-language-local-name="esperanto" class="interlanguage-link-target"><span>Esperanto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-es mw-list-item"><a href="https://es.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – španjolski" lang="es" hreflang="es" data-title="Luna" data-language-autonym="Español" data-language-local-name="španjolski" class="interlanguage-link-target"><span>Español</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-et mw-list-item"><a href="https://et.wikipedia.org/wiki/Kuu" title="Kuu – estonski" lang="et" hreflang="et" data-title="Kuu" data-language-autonym="Eesti" data-language-local-name="estonski" class="interlanguage-link-target"><span>Eesti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-eu mw-list-item"><a href="https://eu.wikipedia.org/wiki/Ilargia" title="Ilargia – baskijski" lang="eu" hreflang="eu" data-title="Ilargia" data-language-autonym="Euskara" data-language-local-name="baskijski" class="interlanguage-link-target"><span>Euskara</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ext mw-list-item"><a href="https://ext.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – Extremaduran" lang="ext" hreflang="ext" data-title="Luna" data-language-autonym="Estremeñu" data-language-local-name="Extremaduran" class="interlanguage-link-target"><span>Estremeñu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fa mw-list-item"><a href="https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%87" title="ماه – perzijski" lang="fa" hreflang="fa" data-title="ماه" data-language-autonym="فارسی" data-language-local-name="perzijski" class="interlanguage-link-target"><span>فارسی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ff mw-list-item"><a href="https://ff.wikipedia.org/wiki/Lewru" title="Lewru – fula" lang="ff" hreflang="ff" data-title="Lewru" data-language-autonym="Fulfulde" data-language-local-name="fula" class="interlanguage-link-target"><span>Fulfulde</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fi badge-Q17559452 badge-recommendedarticle mw-list-item" title="preporučeni članak"><a href="https://fi.wikipedia.org/wiki/Kuu" title="Kuu – finski" lang="fi" hreflang="fi" data-title="Kuu" data-language-autonym="Suomi" data-language-local-name="finski" class="interlanguage-link-target"><span>Suomi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fiu-vro mw-list-item"><a href="https://fiu-vro.wikipedia.org/wiki/Kuu" title="Kuu – Võro" lang="vro" hreflang="vro" data-title="Kuu" data-language-autonym="Võro" data-language-local-name="Võro" class="interlanguage-link-target"><span>Võro</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fj mw-list-item"><a href="https://fj.wikipedia.org/wiki/Vula_(setilaiti)" title="Vula (setilaiti) – fidžijski" lang="fj" hreflang="fj" data-title="Vula (setilaiti)" data-language-autonym="Na Vosa Vakaviti" data-language-local-name="fidžijski" class="interlanguage-link-target"><span>Na Vosa Vakaviti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fo mw-list-item"><a href="https://fo.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1nin" title="Mánin – ferojski" lang="fo" hreflang="fo" data-title="Mánin" data-language-autonym="Føroyskt" data-language-local-name="ferojski" class="interlanguage-link-target"><span>Føroyskt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fon mw-list-item"><a href="https://fon.wikipedia.org/wiki/S%C3%B9n" title="Sùn – fon" lang="fon" hreflang="fon" data-title="Sùn" data-language-autonym="Fɔ̀ngbè" data-language-local-name="fon" class="interlanguage-link-target"><span>Fɔ̀ngbè</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://fr.wikipedia.org/wiki/Lune" title="Lune – francuski" lang="fr" hreflang="fr" data-title="Lune" data-language-autonym="Français" data-language-local-name="francuski" class="interlanguage-link-target"><span>Français</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frp mw-list-item"><a href="https://frp.wikipedia.org/wiki/Lena" title="Lena – Arpitan" lang="frp" hreflang="frp" data-title="Lena" data-language-autonym="Arpetan" data-language-local-name="Arpitan" class="interlanguage-link-target"><span>Arpetan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-frr mw-list-item"><a href="https://frr.wikipedia.org/wiki/Moune" title="Moune – sjevernofrizijski" lang="frr" hreflang="frr" data-title="Moune" data-language-autonym="Nordfriisk" data-language-local-name="sjevernofrizijski" class="interlanguage-link-target"><span>Nordfriisk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fur mw-list-item"><a href="https://fur.wikipedia.org/wiki/Lune" title="Lune – furlanski" lang="fur" hreflang="fur" data-title="Lune" data-language-autonym="Furlan" data-language-local-name="furlanski" class="interlanguage-link-target"><span>Furlan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-fy mw-list-item"><a href="https://fy.wikipedia.org/wiki/Moanne_(natuerlike_satellyt_fan_de_Ierde)" title="Moanne (natuerlike satellyt fan de Ierde) – zapadnofrizijski" lang="fy" hreflang="fy" data-title="Moanne (natuerlike satellyt fan de Ierde)" data-language-autonym="Frysk" data-language-local-name="zapadnofrizijski" class="interlanguage-link-target"><span>Frysk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ga mw-list-item"><a href="https://ga.wikipedia.org/wiki/An_Ghealach" title="An Ghealach – irski" lang="ga" hreflang="ga" data-title="An Ghealach" data-language-autonym="Gaeilge" data-language-local-name="irski" class="interlanguage-link-target"><span>Gaeilge</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gan mw-list-item"><a href="https://gan.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88%E5%85%89" title="月光 – gan kineski" lang="gan" hreflang="gan" data-title="月光" data-language-autonym="贛語" data-language-local-name="gan kineski" class="interlanguage-link-target"><span>贛語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gcr mw-list-item"><a href="https://gcr.wikipedia.org/wiki/Lalin" title="Lalin – Guianan Creole" lang="gcr" hreflang="gcr" data-title="Lalin" data-language-autonym="Kriyòl gwiyannen" data-language-local-name="Guianan Creole" class="interlanguage-link-target"><span>Kriyòl gwiyannen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gd mw-list-item"><a href="https://gd.wikipedia.org/wiki/Gealach" title="Gealach – škotski gaelski" lang="gd" hreflang="gd" data-title="Gealach" data-language-autonym="Gàidhlig" data-language-local-name="škotski gaelski" class="interlanguage-link-target"><span>Gàidhlig</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gl mw-list-item"><a href="https://gl.wikipedia.org/wiki/L%C3%BAa" title="Lúa – galicijski" lang="gl" hreflang="gl" data-title="Lúa" data-language-autonym="Galego" data-language-local-name="galicijski" class="interlanguage-link-target"><span>Galego</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-glk mw-list-item"><a href="https://glk.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D8%A7%D9%86%DA%AF" title="مانگ – Gilaki" lang="glk" hreflang="glk" data-title="مانگ" data-language-autonym="گیلکی" data-language-local-name="Gilaki" class="interlanguage-link-target"><span>گیلکی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gn mw-list-item"><a href="https://gn.wikipedia.org/wiki/Jasy" title="Jasy – gvaranski" lang="gn" hreflang="gn" data-title="Jasy" data-language-autonym="Avañe'ẽ" data-language-local-name="gvaranski" class="interlanguage-link-target"><span>Avañe'ẽ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gom mw-list-item"><a href="https://gom.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A5%80%E0%A4%AE" title="चंद्रीम – Goan Konkani" lang="gom" hreflang="gom" data-title="चंद्रीम" data-language-autonym="गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni" data-language-local-name="Goan Konkani" class="interlanguage-link-target"><span>गोंयची कोंकणी / Gõychi Konknni</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gu mw-list-item"><a href="https://gu.wikipedia.org/wiki/%E0%AA%9A%E0%AA%82%E0%AA%A6%E0%AB%8D%E0%AA%B0" title="ચંદ્ર – gudžaratski" lang="gu" hreflang="gu" data-title="ચંદ્ર" data-language-autonym="ગુજરાતી" data-language-local-name="gudžaratski" class="interlanguage-link-target"><span>ગુજરાતી</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-guc mw-list-item"><a href="https://guc.wikipedia.org/wiki/Kashi" title="Kashi – Wayuu" lang="guc" hreflang="guc" data-title="Kashi" data-language-autonym="Wayuunaiki" data-language-local-name="Wayuu" class="interlanguage-link-target"><span>Wayuunaiki</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-gv mw-list-item"><a href="https://gv.wikipedia.org/wiki/Yn_Eayst" title="Yn Eayst – manski" lang="gv" hreflang="gv" data-title="Yn Eayst" data-language-autonym="Gaelg" data-language-local-name="manski" class="interlanguage-link-target"><span>Gaelg</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ha mw-list-item"><a href="https://ha.wikipedia.org/wiki/Wata" title="Wata – hausa" lang="ha" hreflang="ha" data-title="Wata" data-language-autonym="Hausa" data-language-local-name="hausa" class="interlanguage-link-target"><span>Hausa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hak mw-list-item"><a href="https://hak.wikipedia.org/wiki/Ngie%CC%8Dt-khi%C3%B9" title="Ngie̍t-khiù – hakka kineski" lang="hak" hreflang="hak" data-title="Ngie̍t-khiù" data-language-autonym="客家語 / Hak-kâ-ngî" data-language-local-name="hakka kineski" class="interlanguage-link-target"><span>客家語 / Hak-kâ-ngî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-haw mw-list-item"><a href="https://haw.wikipedia.org/wiki/Mahina" title="Mahina – havajski" lang="haw" hreflang="haw" data-title="Mahina" data-language-autonym="Hawaiʻi" data-language-local-name="havajski" class="interlanguage-link-target"><span>Hawaiʻi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-he mw-list-item"><a href="https://he.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%99%D7%A8%D7%97" title="הירח – hebrejski" lang="he" hreflang="he" data-title="הירח" data-language-autonym="עברית" data-language-local-name="hebrejski" class="interlanguage-link-target"><span>עברית</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hi mw-list-item"><a href="https://hi.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="चन्द्रमा – hindski" lang="hi" hreflang="hi" data-title="चन्द्रमा" data-language-autonym="हिन्दी" data-language-local-name="hindski" class="interlanguage-link-target"><span>हिन्दी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hif mw-list-item"><a href="https://hif.wikipedia.org/wiki/Chandarma" title="Chandarma – Fiji Hindi" lang="hif" hreflang="hif" data-title="Chandarma" data-language-autonym="Fiji Hindi" data-language-local-name="Fiji Hindi" class="interlanguage-link-target"><span>Fiji Hindi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hsb mw-list-item"><a href="https://hsb.wikipedia.org/wiki/M%C4%9Bsa%C4%8Dk" title="Měsačk – gornjolužički" lang="hsb" hreflang="hsb" data-title="Měsačk" data-language-autonym="Hornjoserbsce" data-language-local-name="gornjolužički" class="interlanguage-link-target"><span>Hornjoserbsce</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ht mw-list-item"><a href="https://ht.wikipedia.org/wiki/Lalin" title="Lalin – haićanski kreolski" lang="ht" hreflang="ht" data-title="Lalin" data-language-autonym="Kreyòl ayisyen" data-language-local-name="haićanski kreolski" class="interlanguage-link-target"><span>Kreyòl ayisyen</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hu badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://hu.wikipedia.org/wiki/Hold" title="Hold – mađarski" lang="hu" hreflang="hu" data-title="Hold" data-language-autonym="Magyar" data-language-local-name="mađarski" class="interlanguage-link-target"><span>Magyar</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hy badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobri članak"><a href="https://hy.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%B6" title="Լուսին – armenski" lang="hy" hreflang="hy" data-title="Լուսին" data-language-autonym="Հայերեն" data-language-local-name="armenski" class="interlanguage-link-target"><span>Հայերեն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-hyw mw-list-item"><a href="https://hyw.wikipedia.org/wiki/%D4%BC%D5%B8%D6%82%D5%BD%D5%AB%D5%B6" title="Լուսին – Western Armenian" lang="hyw" hreflang="hyw" data-title="Լուսին" data-language-autonym="Արեւմտահայերէն" data-language-local-name="Western Armenian" class="interlanguage-link-target"><span>Արեւմտահայերէն</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ia mw-list-item"><a href="https://ia.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – interlingua" lang="ia" hreflang="ia" data-title="Luna" data-language-autonym="Interlingua" data-language-local-name="interlingua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingua</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iba mw-list-item"><a href="https://iba.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – iban" lang="iba" hreflang="iba" data-title="Bulan" data-language-autonym="Jaku Iban" data-language-local-name="iban" class="interlanguage-link-target"><span>Jaku Iban</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-id badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://id.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – indonezijski" lang="id" hreflang="id" data-title="Bulan" data-language-autonym="Bahasa Indonesia" data-language-local-name="indonezijski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Indonesia</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ie mw-list-item"><a href="https://ie.wikipedia.org/wiki/Lune" title="Lune – interligua" lang="ie" hreflang="ie" data-title="Lune" data-language-autonym="Interlingue" data-language-local-name="interligua" class="interlanguage-link-target"><span>Interlingue</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ig mw-list-item"><a href="https://ig.wikipedia.org/wiki/%E1%BB%8Cnwa" title="Ọnwa – igbo" lang="ig" hreflang="ig" data-title="Ọnwa" data-language-autonym="Igbo" data-language-local-name="igbo" class="interlanguage-link-target"><span>Igbo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ii mw-list-item"><a href="https://ii.wikipedia.org/wiki/%EA%86%AA" title="ꆪ – sichuan ji" lang="ii" hreflang="ii" data-title="ꆪ" data-language-autonym="ꆇꉙ" data-language-local-name="sichuan ji" class="interlanguage-link-target"><span>ꆇꉙ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ik mw-list-item"><a href="https://ik.wikipedia.org/wiki/Tatqiq" title="Tatqiq – inupiaq" lang="ik" hreflang="ik" data-title="Tatqiq" data-language-autonym="Iñupiatun" data-language-local-name="inupiaq" class="interlanguage-link-target"><span>Iñupiatun</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ilo mw-list-item"><a href="https://ilo.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – iloko" lang="ilo" hreflang="ilo" data-title="Bulan" data-language-autonym="Ilokano" data-language-local-name="iloko" class="interlanguage-link-target"><span>Ilokano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-inh mw-list-item"><a href="https://inh.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D1%83%D1%82%D1%82_(%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D1%8A%D0%B0%D1%80)" title="Бутт (новкъар) – ingušetski" lang="inh" hreflang="inh" data-title="Бутт (новкъар)" data-language-autonym="ГӀалгӀай" data-language-local-name="ingušetski" class="interlanguage-link-target"><span>ГӀалгӀай</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-io mw-list-item"><a href="https://io.wikipedia.org/wiki/Luno" title="Luno – ido" lang="io" hreflang="io" data-title="Luno" data-language-autonym="Ido" data-language-local-name="ido" class="interlanguage-link-target"><span>Ido</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-is mw-list-item"><a href="https://is.wikipedia.org/wiki/Tungli%C3%B0" title="Tunglið – islandski" lang="is" hreflang="is" data-title="Tunglið" data-language-autonym="Íslenska" data-language-local-name="islandski" class="interlanguage-link-target"><span>Íslenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-it badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobri članak"><a href="https://it.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – talijanski" lang="it" hreflang="it" data-title="Luna" data-language-autonym="Italiano" data-language-local-name="talijanski" class="interlanguage-link-target"><span>Italiano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-iu mw-list-item"><a href="https://iu.wikipedia.org/wiki/%E1%91%95%E1%96%85%E1%91%AD%E1%96%85" title="ᑕᖅᑭᖅ – inuktitut" lang="iu" hreflang="iu" data-title="ᑕᖅᑭᖅ" data-language-autonym="ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut" data-language-local-name="inuktitut" class="interlanguage-link-target"><span>ᐃᓄᒃᑎᑐᑦ / inuktitut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ja mw-list-item"><a href="https://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88" title="月 – japanski" lang="ja" hreflang="ja" data-title="月" data-language-autonym="日本語" data-language-local-name="japanski" class="interlanguage-link-target"><span>日本語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jam mw-list-item"><a href="https://jam.wikipedia.org/wiki/Muun" title="Muun – Jamaican Creole English" lang="jam" hreflang="jam" data-title="Muun" data-language-autonym="Patois" data-language-local-name="Jamaican Creole English" class="interlanguage-link-target"><span>Patois</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jbo mw-list-item"><a href="https://jbo.wikipedia.org/wiki/lunra" title="lunra – lojban" lang="jbo" hreflang="jbo" data-title="lunra" data-language-autonym="La .lojban." data-language-local-name="lojban" class="interlanguage-link-target"><span>La .lojban.</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-jv mw-list-item"><a href="https://jv.wikipedia.org/wiki/Rembulan" title="Rembulan – javanski" lang="jv" hreflang="jv" data-title="Rembulan" data-language-autonym="Jawa" data-language-local-name="javanski" class="interlanguage-link-target"><span>Jawa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ka mw-list-item"><a href="https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9B%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94" title="მთვარე – gruzijski" lang="ka" hreflang="ka" data-title="მთვარე" data-language-autonym="ქართული" data-language-local-name="gruzijski" class="interlanguage-link-target"><span>ქართული</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kaa mw-list-item"><a href="https://kaa.wikipedia.org/wiki/Ay" title="Ay – kara-kalpak" lang="kaa" hreflang="kaa" data-title="Ay" data-language-autonym="Qaraqalpaqsha" data-language-local-name="kara-kalpak" class="interlanguage-link-target"><span>Qaraqalpaqsha</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kab mw-list-item"><a href="https://kab.wikipedia.org/wiki/Ayyur_(amtiweg)" title="Ayyur (amtiweg) – kabilski" lang="kab" hreflang="kab" data-title="Ayyur (amtiweg)" data-language-autonym="Taqbaylit" data-language-local-name="kabilski" class="interlanguage-link-target"><span>Taqbaylit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbd mw-list-item"><a href="https://kbd.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B0%D0%B7%D1%8D" title="Мазэ – kabardinski" lang="kbd" hreflang="kbd" data-title="Мазэ" data-language-autonym="Адыгэбзэ" data-language-local-name="kabardinski" class="interlanguage-link-target"><span>Адыгэбзэ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kbp mw-list-item"><a href="https://kbp.wikipedia.org/wiki/Fena%C9%A3" title="Fenaɣ – Kabiye" lang="kbp" hreflang="kbp" data-title="Fenaɣ" data-language-autonym="Kabɩyɛ" data-language-local-name="Kabiye" class="interlanguage-link-target"><span>Kabɩyɛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kcg mw-list-item"><a href="https://kcg.wikipedia.org/wiki/Zwat" title="Zwat – tyap" lang="kcg" hreflang="kcg" data-title="Zwat" data-language-autonym="Tyap" data-language-local-name="tyap" class="interlanguage-link-target"><span>Tyap</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kge mw-list-item"><a href="https://kge.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – Komering" lang="kge" hreflang="kge" data-title="Bulan" data-language-autonym="Kumoring" data-language-local-name="Komering" class="interlanguage-link-target"><span>Kumoring</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kk mw-list-item"><a href="https://kk.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9_(%D1%81%D0%B5%D1%80%D1%96%D0%BA)" title="Ай (серік) – kazaški" lang="kk" hreflang="kk" data-title="Ай (серік)" data-language-autonym="Қазақша" data-language-local-name="kazaški" class="interlanguage-link-target"><span>Қазақша</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kl mw-list-item"><a href="https://kl.wikipedia.org/wiki/Qaammat" title="Qaammat – kalaallisut" lang="kl" hreflang="kl" data-title="Qaammat" data-language-autonym="Kalaallisut" data-language-local-name="kalaallisut" class="interlanguage-link-target"><span>Kalaallisut</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-km mw-list-item"><a href="https://km.wikipedia.org/wiki/%E1%9E%96%E1%9F%92%E1%9E%9A%E1%9F%87%E1%9E%85%E1%9F%90%E1%9E%93%E1%9F%92%E1%9E%91" title="ព្រះច័ន្ទ – kmerski" lang="km" hreflang="km" data-title="ព្រះច័ន្ទ" data-language-autonym="ភាសាខ្មែរ" data-language-local-name="kmerski" class="interlanguage-link-target"><span>ភាសាខ្មែរ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kn mw-list-item"><a href="https://kn.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0" title="ಚಂದ್ರ – karnatački" lang="kn" hreflang="kn" data-title="ಚಂದ್ರ" data-language-autonym="ಕನ್ನಡ" data-language-local-name="karnatački" class="interlanguage-link-target"><span>ಕನ್ನಡ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ko mw-list-item"><a href="https://ko.wikipedia.org/wiki/%EB%8B%AC" title="달 – korejski" lang="ko" hreflang="ko" data-title="달" data-language-autonym="한국어" data-language-local-name="korejski" class="interlanguage-link-target"><span>한국어</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-koi mw-list-item"><a href="https://koi.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A7%D0%BB%D1%96%D1%81%D1%8C" title="Тӧлісь – komi-permski" lang="koi" hreflang="koi" data-title="Тӧлісь" data-language-autonym="Перем коми" data-language-local-name="komi-permski" class="interlanguage-link-target"><span>Перем коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ks mw-list-item"><a href="https://ks.wikipedia.org/wiki/%D8%B2%D9%88%D9%97%D9%86" title="زوٗن – kašmirski" lang="ks" hreflang="ks" data-title="زوٗن" data-language-autonym="कॉशुर / کٲشُر" data-language-local-name="kašmirski" class="interlanguage-link-target"><span>कॉशुर / کٲشُر</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ksh mw-list-item"><a href="https://ksh.wikipedia.org/wiki/Moond_(%C3%84%C3%A4d)" title="Moond (Ääd) – kelnski" lang="ksh" hreflang="ksh" data-title="Moond (Ääd)" data-language-autonym="Ripoarisch" data-language-local-name="kelnski" class="interlanguage-link-target"><span>Ripoarisch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ku mw-list-item"><a href="https://ku.wikipedia.org/wiki/Heyv" title="Heyv – kurdski" lang="ku" hreflang="ku" data-title="Heyv" data-language-autonym="Kurdî" data-language-local-name="kurdski" class="interlanguage-link-target"><span>Kurdî</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kv mw-list-item"><a href="https://kv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D3%A7%D0%BB%D1%8B%D1%81%D1%8C" title="Тӧлысь – komi" lang="kv" hreflang="kv" data-title="Тӧлысь" data-language-autonym="Коми" data-language-local-name="komi" class="interlanguage-link-target"><span>Коми</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-kw mw-list-item"><a href="https://kw.wikipedia.org/wiki/Loor" title="Loor – kornski" lang="kw" hreflang="kw" data-title="Loor" data-language-autonym="Kernowek" data-language-local-name="kornski" class="interlanguage-link-target"><span>Kernowek</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ky mw-list-item"><a href="https://ky.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9" title="Ай – kirgiski" lang="ky" hreflang="ky" data-title="Ай" data-language-autonym="Кыргызча" data-language-local-name="kirgiski" class="interlanguage-link-target"><span>Кыргызча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-la mw-list-item"><a href="https://la.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – latinski" lang="la" hreflang="la" data-title="Luna" data-language-autonym="Latina" data-language-local-name="latinski" class="interlanguage-link-target"><span>Latina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lad mw-list-item"><a href="https://lad.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – ladino" lang="lad" hreflang="lad" data-title="Luna" data-language-autonym="Ladino" data-language-local-name="ladino" class="interlanguage-link-target"><span>Ladino</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lb mw-list-item"><a href="https://lb.wikipedia.org/wiki/%C3%84erdmound" title="Äerdmound – luksemburški" lang="lb" hreflang="lb" data-title="Äerdmound" data-language-autonym="Lëtzebuergesch" data-language-local-name="luksemburški" class="interlanguage-link-target"><span>Lëtzebuergesch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lez mw-list-item"><a href="https://lez.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B0%D1%80%D0%B7" title="Варз – lezgiški" lang="lez" hreflang="lez" data-title="Варз" data-language-autonym="Лезги" data-language-local-name="lezgiški" class="interlanguage-link-target"><span>Лезги</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lfn mw-list-item"><a href="https://lfn.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – Lingua Franca Nova" lang="lfn" hreflang="lfn" data-title="Luna" data-language-autonym="Lingua Franca Nova" data-language-local-name="Lingua Franca Nova" class="interlanguage-link-target"><span>Lingua Franca Nova</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lg mw-list-item"><a href="https://lg.wikipedia.org/wiki/Omwezi" title="Omwezi – ganda" lang="lg" hreflang="lg" data-title="Omwezi" data-language-autonym="Luganda" data-language-local-name="ganda" class="interlanguage-link-target"><span>Luganda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-li mw-list-item"><a href="https://li.wikipedia.org/wiki/Maon" title="Maon – limburški" lang="li" hreflang="li" data-title="Maon" data-language-autonym="Limburgs" data-language-local-name="limburški" class="interlanguage-link-target"><span>Limburgs</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lij mw-list-item"><a href="https://lij.wikipedia.org/wiki/Lunn-a" title="Lunn-a – ligurski" lang="lij" hreflang="lij" data-title="Lunn-a" data-language-autonym="Ligure" data-language-local-name="ligurski" class="interlanguage-link-target"><span>Ligure</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lld mw-list-item"><a href="https://lld.wikipedia.org/wiki/L%C3%B6na" title="Löna – Ladin" lang="lld" hreflang="lld" data-title="Löna" data-language-autonym="Ladin" data-language-local-name="Ladin" class="interlanguage-link-target"><span>Ladin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lmo mw-list-item"><a href="https://lmo.wikipedia.org/wiki/L%C3%BCna" title="Lüna – lombardski" lang="lmo" hreflang="lmo" data-title="Lüna" data-language-autonym="Lombard" data-language-local-name="lombardski" class="interlanguage-link-target"><span>Lombard</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ln mw-list-item"><a href="https://ln.wikipedia.org/wiki/S%C3%A1nz%C3%A1_(monz%C9%94%CC%81t%C9%94)" title="Sánzá (monzɔ́tɔ) – lingala" lang="ln" hreflang="ln" data-title="Sánzá (monzɔ́tɔ)" data-language-autonym="Lingála" data-language-local-name="lingala" class="interlanguage-link-target"><span>Lingála</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lo mw-list-item"><a href="https://lo.wikipedia.org/wiki/%E0%BA%94%E0%BA%A7%E0%BA%87%E0%BA%88%E0%BA%B1%E0%BA%99" title="ດວງຈັນ – laoski" lang="lo" hreflang="lo" data-title="ດວງຈັນ" data-language-autonym="ລາວ" data-language-local-name="laoski" class="interlanguage-link-target"><span>ລາວ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lt mw-list-item"><a href="https://lt.wikipedia.org/wiki/M%C4%97nulis" title="Mėnulis – litavski" lang="lt" hreflang="lt" data-title="Mėnulis" data-language-autonym="Lietuvių" data-language-local-name="litavski" class="interlanguage-link-target"><span>Lietuvių</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-lv mw-list-item"><a href="https://lv.wikipedia.org/wiki/M%C4%93ness" title="Mēness – latvijski" lang="lv" hreflang="lv" data-title="Mēness" data-language-autonym="Latviešu" data-language-local-name="latvijski" class="interlanguage-link-target"><span>Latviešu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mad mw-list-item"><a href="https://mad.wikipedia.org/wiki/Bul%C3%A2n" title="Bulân – madurski" lang="mad" hreflang="mad" data-title="Bulân" data-language-autonym="Madhurâ" data-language-local-name="madurski" class="interlanguage-link-target"><span>Madhurâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-map-bms mw-list-item"><a href="https://map-bms.wikipedia.org/wiki/Wulan_(satelit)" title="Wulan (satelit) – Banyumasan" lang="jv-x-bms" hreflang="jv-x-bms" data-title="Wulan (satelit)" data-language-autonym="Basa Banyumasan" data-language-local-name="Banyumasan" class="interlanguage-link-target"><span>Basa Banyumasan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mdf mw-list-item"><a href="https://mdf.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B2" title="Ков – moksha" lang="mdf" hreflang="mdf" data-title="Ков" data-language-autonym="Мокшень" data-language-local-name="moksha" class="interlanguage-link-target"><span>Мокшень</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mg mw-list-item"><a href="https://mg.wikipedia.org/wiki/Volana" title="Volana – malgaški" lang="mg" hreflang="mg" data-title="Volana" data-language-autonym="Malagasy" data-language-local-name="malgaški" class="interlanguage-link-target"><span>Malagasy</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mi mw-list-item"><a href="https://mi.wikipedia.org/wiki/Te_Marama" title="Te Marama – maorski" lang="mi" hreflang="mi" data-title="Te Marama" data-language-autonym="Māori" data-language-local-name="maorski" class="interlanguage-link-target"><span>Māori</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-min mw-list-item"><a href="https://min.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – minangkabau" lang="min" hreflang="min" data-title="Bulan" data-language-autonym="Minangkabau" data-language-local-name="minangkabau" class="interlanguage-link-target"><span>Minangkabau</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mk mw-list-item"><a href="https://mk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%87%D0%B8%D0%BD%D0%B0" title="Месечина – makedonski" lang="mk" hreflang="mk" data-title="Месечина" data-language-autonym="Македонски" data-language-local-name="makedonski" class="interlanguage-link-target"><span>Македонски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ml badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://ml.wikipedia.org/wiki/%E0%B4%9A%E0%B4%A8%E0%B5%8D%E0%B4%A6%E0%B5%8D%E0%B4%B0%E0%B5%BB" title="ചന്ദ്രൻ – malajalamski" lang="ml" hreflang="ml" data-title="ചന്ദ്രൻ" data-language-autonym="മലയാളം" data-language-local-name="malajalamski" class="interlanguage-link-target"><span>മലയാളം</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mn badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://mn.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D1%80" title="Сар – mongolski" lang="mn" hreflang="mn" data-title="Сар" data-language-autonym="Монгол" data-language-local-name="mongolski" class="interlanguage-link-target"><span>Монгол</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mni mw-list-item"><a href="https://mni.wikipedia.org/wiki/%EA%AF%8A%EA%AF%A5_(%EA%AF%8A%EA%AF%84%EA%AF%A4)" title="ꯊꯥ (ꯊꯄꯤ) – manipurski" lang="mni" hreflang="mni" data-title="ꯊꯥ (ꯊꯄꯤ)" data-language-autonym="ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ" data-language-local-name="manipurski" class="interlanguage-link-target"><span>ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mnw mw-list-item"><a href="https://mnw.wikipedia.org/wiki/%E1%80%82%E1%80%AD%E1%80%90%E1%80%AF" title="ဂိတု – Mon" lang="mnw" hreflang="mnw" data-title="ဂိတု" data-language-autonym="ဘာသာမန်" data-language-local-name="Mon" class="interlanguage-link-target"><span>ဘာသာမန်</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mr badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://mr.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%82%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0" title="चंद्र – marathski" lang="mr" hreflang="mr" data-title="चंद्र" data-language-autonym="मराठी" data-language-local-name="marathski" class="interlanguage-link-target"><span>मराठी</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ms mw-list-item"><a href="https://ms.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – malajski" lang="ms" hreflang="ms" data-title="Bulan" data-language-autonym="Bahasa Melayu" data-language-local-name="malajski" class="interlanguage-link-target"><span>Bahasa Melayu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mt mw-list-item"><a href="https://mt.wikipedia.org/wiki/Qamar" title="Qamar – malteški" lang="mt" hreflang="mt" data-title="Qamar" data-language-autonym="Malti" data-language-local-name="malteški" class="interlanguage-link-target"><span>Malti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mwl mw-list-item"><a href="https://mwl.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – mirandski" lang="mwl" hreflang="mwl" data-title="Luna" data-language-autonym="Mirandés" data-language-local-name="mirandski" class="interlanguage-link-target"><span>Mirandés</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-my mw-list-item"><a href="https://my.wikipedia.org/wiki/%E1%80%9C_(%E1%80%80%E1%80%99%E1%80%B9%E1%80%98%E1%80%AC%E1%80%9B%E1%80%B6%E1%80%82%E1%80%BC%E1%80%AD%E1%80%AF%E1%80%9F%E1%80%BA)" title="လ (ကမ္ဘာရံဂြိုဟ်) – burmanski" lang="my" hreflang="my" data-title="လ (ကမ္ဘာရံဂြိုဟ်)" data-language-autonym="မြန်မာဘာသာ" data-language-local-name="burmanski" class="interlanguage-link-target"><span>မြန်မာဘာသာ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-myv mw-list-item"><a href="https://myv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%BE%D0%B2_(%D0%9C%D0%BE%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8C_%D0%BA%D0%B8_%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B3%D0%BE%D0%BD%D1%8C_%D1%8F%D0%BB%D0%B3%D0%B0)" title="Ков (Моданть ки лангонь ялга) – mordvinski" lang="myv" hreflang="myv" data-title="Ков (Моданть ки лангонь ялга)" data-language-autonym="Эрзянь" data-language-local-name="mordvinski" class="interlanguage-link-target"><span>Эрзянь</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-mzn mw-list-item"><a href="https://mzn.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%88%D9%86%DA%A9" title="مونک – mazanderanski" lang="mzn" hreflang="mzn" data-title="مونک" data-language-autonym="مازِرونی" data-language-local-name="mazanderanski" class="interlanguage-link-target"><span>مازِرونی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nah mw-list-item"><a href="https://nah.wikipedia.org/wiki/Metztli" title="Metztli – Nahuatl" lang="nah" hreflang="nah" data-title="Metztli" data-language-autonym="Nāhuatl" data-language-local-name="Nahuatl" class="interlanguage-link-target"><span>Nāhuatl</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nap mw-list-item"><a href="https://nap.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – napolitanski" lang="nap" hreflang="nap" data-title="Luna" data-language-autonym="Napulitano" data-language-local-name="napolitanski" class="interlanguage-link-target"><span>Napulitano</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds mw-list-item"><a href="https://nds.wikipedia.org/wiki/Maand_(Eer)" title="Maand (Eer) – donjonjemački" lang="nds" hreflang="nds" data-title="Maand (Eer)" data-language-autonym="Plattdüütsch" data-language-local-name="donjonjemački" class="interlanguage-link-target"><span>Plattdüütsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nds-nl mw-list-item"><a href="https://nds-nl.wikipedia.org/wiki/Maone_(eerde)" title="Maone (eerde) – donjosaksonski" lang="nds-NL" hreflang="nds-NL" data-title="Maone (eerde)" data-language-autonym="Nedersaksies" data-language-local-name="donjosaksonski" class="interlanguage-link-target"><span>Nedersaksies</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ne mw-list-item"><a href="https://ne.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AE%E0%A4%BE" title="चन्द्रमा – nepalski" lang="ne" hreflang="ne" data-title="चन्द्रमा" data-language-autonym="नेपाली" data-language-local-name="nepalski" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाली</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-new mw-list-item"><a href="https://new.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%AE%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE" title="मिला – newari" lang="new" hreflang="new" data-title="मिला" data-language-autonym="नेपाल भाषा" data-language-local-name="newari" class="interlanguage-link-target"><span>नेपाल भाषा</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nl mw-list-item"><a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Maan" title="Maan – nizozemski" lang="nl" hreflang="nl" data-title="Maan" data-language-autonym="Nederlands" data-language-local-name="nizozemski" class="interlanguage-link-target"><span>Nederlands</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nn mw-list-item"><a href="https://nn.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5nen" title="Månen – norveški nynorsk" lang="nn" hreflang="nn" data-title="Månen" data-language-autonym="Norsk nynorsk" data-language-local-name="norveški nynorsk" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk nynorsk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-no mw-list-item"><a href="https://no.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5nen" title="Månen – norveški bokmål" lang="nb" hreflang="nb" data-title="Månen" data-language-autonym="Norsk bokmål" data-language-local-name="norveški bokmål" class="interlanguage-link-target"><span>Norsk bokmål</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nov mw-list-item"><a href="https://nov.wikipedia.org/wiki/Lune" title="Lune – Novial" lang="nov" hreflang="nov" data-title="Lune" data-language-autonym="Novial" data-language-local-name="Novial" class="interlanguage-link-target"><span>Novial</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nqo mw-list-item"><a href="https://nqo.wikipedia.org/wiki/%DF%9E%DF%8A%DF%99%DF%8F" title="ߞߊߙߏ – n’ko" lang="nqo" hreflang="nqo" data-title="ߞߊߙߏ" data-language-autonym="ߒߞߏ" data-language-local-name="n’ko" class="interlanguage-link-target"><span>ߒߞߏ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nrm mw-list-item"><a href="https://nrm.wikipedia.org/wiki/Leune" title="Leune – Norman" lang="nrf" hreflang="nrf" data-title="Leune" data-language-autonym="Nouormand" data-language-local-name="Norman" class="interlanguage-link-target"><span>Nouormand</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-nv mw-list-item"><a href="https://nv.wikipedia.org/wiki/Oolj%C3%A9%C3%A9%CA%BC" title="Ooljééʼ – navajo" lang="nv" hreflang="nv" data-title="Ooljééʼ" data-language-autonym="Diné bizaad" data-language-local-name="navajo" class="interlanguage-link-target"><span>Diné bizaad</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-oc badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobri članak"><a href="https://oc.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – okcitanski" lang="oc" hreflang="oc" data-title="Luna" data-language-autonym="Occitan" data-language-local-name="okcitanski" class="interlanguage-link-target"><span>Occitan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-olo mw-list-item"><a href="https://olo.wikipedia.org/wiki/Kuudam" title="Kuudam – Livvi-Karelian" lang="olo" hreflang="olo" data-title="Kuudam" data-language-autonym="Livvinkarjala" data-language-local-name="Livvi-Karelian" class="interlanguage-link-target"><span>Livvinkarjala</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-om mw-list-item"><a href="https://om.wikipedia.org/wiki/Addeessa" title="Addeessa – oromski" lang="om" hreflang="om" data-title="Addeessa" data-language-autonym="Oromoo" data-language-local-name="oromski" class="interlanguage-link-target"><span>Oromoo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-or mw-list-item"><a href="https://or.wikipedia.org/wiki/%E0%AC%9C%E0%AC%B9%E0%AD%8D%E0%AC%A8" title="ଜହ୍ନ – orijski" lang="or" hreflang="or" data-title="ଜହ୍ନ" data-language-autonym="ଓଡ଼ିଆ" data-language-local-name="orijski" class="interlanguage-link-target"><span>ଓଡ଼ିଆ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-os mw-list-item"><a href="https://os.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%C3%A6%D0%B9_(%D0%97%C3%A6%D1%85%D1%85%D1%8B_%C3%A6%D0%BC%D0%B1%C3%A6%D0%BB%D1%86%D1%86%D0%BE%D0%BD)" title="Мæй (Зæххы æмбæлццон) – osetski" lang="os" hreflang="os" data-title="Мæй (Зæххы æмбæлццон)" data-language-autonym="Ирон" data-language-local-name="osetski" class="interlanguage-link-target"><span>Ирон</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pa mw-list-item"><a href="https://pa.wikipedia.org/wiki/%E0%A8%9A%E0%A9%B0%E0%A8%A6%E0%A8%B0%E0%A8%AE%E0%A8%BE" title="ਚੰਦਰਮਾ – pandžapski" lang="pa" hreflang="pa" data-title="ਚੰਦਰਮਾ" data-language-autonym="ਪੰਜਾਬੀ" data-language-local-name="pandžapski" class="interlanguage-link-target"><span>ਪੰਜਾਬੀ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pam mw-list-item"><a href="https://pam.wikipedia.org/wiki/Bulan" title="Bulan – pampanga" lang="pam" hreflang="pam" data-title="Bulan" data-language-autonym="Kapampangan" data-language-local-name="pampanga" class="interlanguage-link-target"><span>Kapampangan</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pap mw-list-item"><a href="https://pap.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – papiamento" lang="pap" hreflang="pap" data-title="Luna" data-language-autonym="Papiamentu" data-language-local-name="papiamento" class="interlanguage-link-target"><span>Papiamentu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pl badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobri članak"><a href="https://pl.wikipedia.org/wiki/Ksi%C4%99%C5%BCyc" title="Księżyc – poljski" lang="pl" hreflang="pl" data-title="Księżyc" data-language-autonym="Polski" data-language-local-name="poljski" class="interlanguage-link-target"><span>Polski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pms mw-list-item"><a href="https://pms.wikipedia.org/wiki/Lun-a" title="Lun-a – Piedmontese" lang="pms" hreflang="pms" data-title="Lun-a" data-language-autonym="Piemontèis" data-language-local-name="Piedmontese" class="interlanguage-link-target"><span>Piemontèis</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnb mw-list-item"><a href="https://pnb.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%86%D8%AF" title="چند – Western Punjabi" lang="pnb" hreflang="pnb" data-title="چند" data-language-autonym="پنجابی" data-language-local-name="Western Punjabi" class="interlanguage-link-target"><span>پنجابی</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pnt mw-list-item"><a href="https://pnt.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%AD%CE%B3%CE%B3%CE%BF%CF%82" title="Φέγγος – Pontic" lang="pnt" hreflang="pnt" data-title="Φέγγος" data-language-autonym="Ποντιακά" data-language-local-name="Pontic" class="interlanguage-link-target"><span>Ποντιακά</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ps mw-list-item"><a href="https://ps.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%BE%D9%88%DA%96%D9%85%DB%8D" title="سپوږمۍ – paštunski" lang="ps" hreflang="ps" data-title="سپوږمۍ" data-language-autonym="پښتو" data-language-local-name="paštunski" class="interlanguage-link-target"><span>پښتو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-pt badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://pt.wikipedia.org/wiki/Lua" title="Lua – portugalski" lang="pt" hreflang="pt" data-title="Lua" data-language-autonym="Português" data-language-local-name="portugalski" class="interlanguage-link-target"><span>Português</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-qu mw-list-item"><a href="https://qu.wikipedia.org/wiki/Killa" title="Killa – kečuanski" lang="qu" hreflang="qu" data-title="Killa" data-language-autonym="Runa Simi" data-language-local-name="kečuanski" class="interlanguage-link-target"><span>Runa Simi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rm mw-list-item"><a href="https://rm.wikipedia.org/wiki/Glina" title="Glina – retoromanski" lang="rm" hreflang="rm" data-title="Glina" data-language-autonym="Rumantsch" data-language-local-name="retoromanski" class="interlanguage-link-target"><span>Rumantsch</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rmy mw-list-item"><a href="https://rmy.wikipedia.org/wiki/Chhon_(chereski)" title="Chhon (chereski) – Vlax Romani" lang="rmy" hreflang="rmy" data-title="Chhon (chereski)" data-language-autonym="Romani čhib" data-language-local-name="Vlax Romani" class="interlanguage-link-target"><span>Romani čhib</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ro mw-list-item"><a href="https://ro.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – rumunjski" lang="ro" hreflang="ro" data-title="Luna" data-language-autonym="Română" data-language-local-name="rumunjski" class="interlanguage-link-target"><span>Română</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-rup mw-list-item"><a href="https://roa-rup.wikipedia.org/wiki/Lun%C3%A2" title="Lunâ – aromunski" lang="rup" hreflang="rup" data-title="Lunâ" data-language-autonym="Armãneashti" data-language-local-name="aromunski" class="interlanguage-link-target"><span>Armãneashti</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-roa-tara mw-list-item"><a href="https://roa-tara.wikipedia.org/wiki/Lune" title="Lune – Tarantino" lang="nap-x-tara" hreflang="nap-x-tara" data-title="Lune" data-language-autonym="Tarandíne" data-language-local-name="Tarantino" class="interlanguage-link-target"><span>Tarandíne</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rsk mw-list-item"><a href="https://rsk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%88%D0%B0%D1%86" title="Мешац – Pannonian Rusyn" lang="rsk" hreflang="rsk" data-title="Мешац" data-language-autonym="Руски" data-language-local-name="Pannonian Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Руски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ru mw-list-item"><a href="https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1%83%D0%BD%D0%B0" title="Луна – ruski" lang="ru" hreflang="ru" data-title="Луна" data-language-autonym="Русский" data-language-local-name="ruski" class="interlanguage-link-target"><span>Русский</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-rue mw-list-item"><a href="https://rue.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%81%D1%8F%D1%86%D1%8C_(%D1%81%D0%B0%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%82)" title="Місяць (сателіт) – Rusyn" lang="rue" hreflang="rue" data-title="Місяць (сателіт)" data-language-autonym="Русиньскый" data-language-local-name="Rusyn" class="interlanguage-link-target"><span>Русиньскый</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sa mw-list-item"><a href="https://sa.wikipedia.org/wiki/%E0%A4%9A%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A6%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%83" title="चन्द्रः – sanskrtski" lang="sa" hreflang="sa" data-title="चन्द्रः" data-language-autonym="संस्कृतम्" data-language-local-name="sanskrtski" class="interlanguage-link-target"><span>संस्कृतम्</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sah mw-list-item"><a href="https://sah.wikipedia.org/wiki/%D0%AB%D0%B9" title="Ый – jakutski" lang="sah" hreflang="sah" data-title="Ый" data-language-autonym="Саха тыла" data-language-local-name="jakutski" class="interlanguage-link-target"><span>Саха тыла</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sat mw-list-item"><a href="https://sat.wikipedia.org/wiki/%E1%B1%AA%E1%B1%9F%E1%B1%B8%E1%B1%AB%E1%B1%9A" title="ᱪᱟᱸᱫᱚ – santalski" lang="sat" hreflang="sat" data-title="ᱪᱟᱸᱫᱚ" data-language-autonym="ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ" data-language-local-name="santalski" class="interlanguage-link-target"><span>ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sc mw-list-item"><a href="https://sc.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – sardski" lang="sc" hreflang="sc" data-title="Luna" data-language-autonym="Sardu" data-language-local-name="sardski" class="interlanguage-link-target"><span>Sardu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-scn mw-list-item"><a href="https://scn.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – sicilijski" lang="scn" hreflang="scn" data-title="Luna" data-language-autonym="Sicilianu" data-language-local-name="sicilijski" class="interlanguage-link-target"><span>Sicilianu</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sco badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://sco.wikipedia.org/wiki/Muin" title="Muin – škotski" lang="sco" hreflang="sco" data-title="Muin" data-language-autonym="Scots" data-language-local-name="škotski" class="interlanguage-link-target"><span>Scots</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sd mw-list-item"><a href="https://sd.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D9%86%DA%8A" title="چنڊ – sindski" lang="sd" hreflang="sd" data-title="چنڊ" data-language-autonym="سنڌي" data-language-local-name="sindski" class="interlanguage-link-target"><span>سنڌي</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-se mw-list-item"><a href="https://se.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1nnu" title="Mánnu – sjeverni sami" lang="se" hreflang="se" data-title="Mánnu" data-language-autonym="Davvisámegiella" data-language-local-name="sjeverni sami" class="interlanguage-link-target"><span>Davvisámegiella</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sh mw-list-item"><a href="https://sh.wikipedia.org/wiki/Mjesec" title="Mjesec – srpsko-hrvatski" lang="sh" hreflang="sh" data-title="Mjesec" data-language-autonym="Srpskohrvatski / српскохрватски" data-language-local-name="srpsko-hrvatski" class="interlanguage-link-target"><span>Srpskohrvatski / српскохрватски</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-shi mw-list-item"><a href="https://shi.wikipedia.org/wiki/Ayyur_(amtiwg)" title="Ayyur (amtiwg) – tachelhit" lang="shi" hreflang="shi" data-title="Ayyur (amtiwg)" data-language-autonym="Taclḥit" data-language-local-name="tachelhit" class="interlanguage-link-target"><span>Taclḥit</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-si mw-list-item"><a href="https://si.wikipedia.org/wiki/%E0%B6%A0%E0%B6%B1%E0%B7%8A%E0%B6%AF%E0%B7%8A%E2%80%8D%E0%B6%BB%E0%B6%BA%E0%B7%8F" title="චන්ද්‍රයා – sinhaleški" lang="si" hreflang="si" data-title="චන්ද්‍රයා" data-language-autonym="සිංහල" data-language-local-name="sinhaleški" class="interlanguage-link-target"><span>සිංහල</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-simple mw-list-item"><a href="https://simple.wikipedia.org/wiki/Moon" title="Moon – Simple English" lang="en-simple" hreflang="en-simple" data-title="Moon" data-language-autonym="Simple English" data-language-local-name="Simple English" class="interlanguage-link-target"><span>Simple English</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sk badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://sk.wikipedia.org/wiki/Mesiac" title="Mesiac – slovački" lang="sk" hreflang="sk" data-title="Mesiac" data-language-autonym="Slovenčina" data-language-local-name="slovački" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenčina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sl mw-list-item"><a href="https://sl.wikipedia.org/wiki/Luna" title="Luna – slovenski" lang="sl" hreflang="sl" data-title="Luna" data-language-autonym="Slovenščina" data-language-local-name="slovenski" class="interlanguage-link-target"><span>Slovenščina</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sm mw-list-item"><a href="https://sm.wikipedia.org/wiki/Masina" title="Masina – samoanski" lang="sm" hreflang="sm" data-title="Masina" data-language-autonym="Gagana Samoa" data-language-local-name="samoanski" class="interlanguage-link-target"><span>Gagana Samoa</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-smn mw-list-item"><a href="https://smn.wikipedia.org/wiki/M%C3%A1nud%C3%A2%C5%A1" title="Mánudâš – inari sami" lang="smn" hreflang="smn" data-title="Mánudâš" data-language-autonym="Anarâškielâ" data-language-local-name="inari sami" class="interlanguage-link-target"><span>Anarâškielâ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sn mw-list-item"><a href="https://sn.wikipedia.org/wiki/Mwedzi_muChadenga" title="Mwedzi muChadenga – shona" lang="sn" hreflang="sn" data-title="Mwedzi muChadenga" data-language-autonym="ChiShona" data-language-local-name="shona" class="interlanguage-link-target"><span>ChiShona</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-so badge-Q70894304 mw-list-item" title=""><a href="https://so.wikipedia.org/wiki/Bil" title="Bil – somalski" lang="so" hreflang="so" data-title="Bil" data-language-autonym="Soomaaliga" data-language-local-name="somalski" class="interlanguage-link-target"><span>Soomaaliga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sq mw-list-item"><a href="https://sq.wikipedia.org/wiki/H%C3%ABna" title="Hëna – albanski" lang="sq" hreflang="sq" data-title="Hëna" data-language-autonym="Shqip" data-language-local-name="albanski" class="interlanguage-link-target"><span>Shqip</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sr mw-list-item"><a href="https://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%B5%D1%81%D0%B5%D1%86" title="Месец – srpski" lang="sr" hreflang="sr" data-title="Месец" data-language-autonym="Српски / srpski" data-language-local-name="srpski" class="interlanguage-link-target"><span>Српски / srpski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-srn mw-list-item"><a href="https://srn.wikipedia.org/wiki/Mun_(son)" title="Mun (son) – sranan tongo" lang="srn" hreflang="srn" data-title="Mun (son)" data-language-autonym="Sranantongo" data-language-local-name="sranan tongo" class="interlanguage-link-target"><span>Sranantongo</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-stq mw-list-item"><a href="https://stq.wikipedia.org/wiki/Moune" title="Moune – Saterland Frisian" lang="stq" hreflang="stq" data-title="Moune" data-language-autonym="Seeltersk" data-language-local-name="Saterland Frisian" class="interlanguage-link-target"><span>Seeltersk</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-su mw-list-item"><a href="https://su.wikipedia.org/wiki/Bulan_(satelit)" title="Bulan (satelit) – sundanski" lang="su" hreflang="su" data-title="Bulan (satelit)" data-language-autonym="Sunda" data-language-local-name="sundanski" class="interlanguage-link-target"><span>Sunda</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sv mw-list-item"><a href="https://sv.wikipedia.org/wiki/M%C3%A5nen" title="Månen – švedski" lang="sv" hreflang="sv" data-title="Månen" data-language-autonym="Svenska" data-language-local-name="švedski" class="interlanguage-link-target"><span>Svenska</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-sw mw-list-item"><a href="https://sw.wikipedia.org/wiki/Mwezi" title="Mwezi – svahili" lang="sw" hreflang="sw" data-title="Mwezi" data-language-autonym="Kiswahili" data-language-local-name="svahili" class="interlanguage-link-target"><span>Kiswahili</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szl mw-list-item"><a href="https://szl.wikipedia.org/wiki/Mje%C5%9B%C5%AFnczek" title="Mjeśůnczek – šleski" lang="szl" hreflang="szl" data-title="Mjeśůnczek" data-language-autonym="Ślůnski" data-language-local-name="šleski" class="interlanguage-link-target"><span>Ślůnski</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-szy mw-list-item"><a href="https://szy.wikipedia.org/wiki/bulad" title="bulad – Sakizaya" lang="szy" hreflang="szy" data-title="bulad" data-language-autonym="Sakizaya" data-language-local-name="Sakizaya" class="interlanguage-link-target"><span>Sakizaya</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ta mw-list-item"><a href="https://ta.wikipedia.org/wiki/%E0%AE%A8%E0%AE%BF%E0%AE%B2%E0%AE%BE" title="நிலா – tamilski" lang="ta" hreflang="ta" data-title="நிலா" data-language-autonym="தமிழ்" data-language-local-name="tamilski" class="interlanguage-link-target"><span>தமிழ்</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tay mw-list-item"><a href="https://tay.wikipedia.org/wiki/byacing" title="byacing – Atayal" lang="tay" hreflang="tay" data-title="byacing" data-language-autonym="Tayal" data-language-local-name="Atayal" class="interlanguage-link-target"><span>Tayal</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tcy mw-list-item"><a href="https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%9A%E0%B2%82%E0%B2%A6%E0%B3%8D%E0%B2%B0%E0%B3%86" title="ಚಂದ್ರೆ – Tulu" lang="tcy" hreflang="tcy" data-title="ಚಂದ್ರೆ" data-language-autonym="ತುಳು" data-language-local-name="Tulu" class="interlanguage-link-target"><span>ತುಳು</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-te mw-list-item"><a href="https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%9A%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B1%81%E0%B0%A1%E0%B1%81" title="చంద్రుడు – teluški" lang="te" hreflang="te" data-title="చంద్రుడు" data-language-autonym="తెలుగు" data-language-local-name="teluški" class="interlanguage-link-target"><span>తెలుగు</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tg mw-list-item"><a href="https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0%BE%D2%B3" title="Моҳ – tadžički" lang="tg" hreflang="tg" data-title="Моҳ" data-language-autonym="Тоҷикӣ" data-language-local-name="tadžički" class="interlanguage-link-target"><span>Тоҷикӣ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-th mw-list-item"><a href="https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%94%E0%B8%A7%E0%B8%87%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B8%A3%E0%B9%8C" title="ดวงจันทร์ – tajlandski" lang="th" hreflang="th" data-title="ดวงจันทร์" data-language-autonym="ไทย" data-language-local-name="tajlandski" class="interlanguage-link-target"><span>ไทย</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ti mw-list-item"><a href="https://ti.wikipedia.org/wiki/%E1%8B%88%E1%88%AD%E1%88%92" title="ወርሒ – tigrinja" lang="ti" hreflang="ti" data-title="ወርሒ" data-language-autonym="ትግርኛ" data-language-local-name="tigrinja" class="interlanguage-link-target"><span>ትግርኛ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tk mw-list-item"><a href="https://tk.wikipedia.org/wiki/A%C3%BD_(hemra)" title="Aý (hemra) – turkmenski" lang="tk" hreflang="tk" data-title="Aý (hemra)" data-language-autonym="Türkmençe" data-language-local-name="turkmenski" class="interlanguage-link-target"><span>Türkmençe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tl mw-list-item"><a href="https://tl.wikipedia.org/wiki/Buwan_(astronomiya)" title="Buwan (astronomiya) – tagalog" lang="tl" hreflang="tl" data-title="Buwan (astronomiya)" data-language-autonym="Tagalog" data-language-local-name="tagalog" class="interlanguage-link-target"><span>Tagalog</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tly mw-list-item"><a href="https://tly.wikipedia.org/wiki/Ov%C5%A1um" title="Ovšum – Talysh" lang="tly" hreflang="tly" data-title="Ovšum" data-language-autonym="Tolışi" data-language-local-name="Talysh" class="interlanguage-link-target"><span>Tolışi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-to mw-list-item"><a href="https://to.wikipedia.org/wiki/M%C4%81hina" title="Māhina – tonganski" lang="to" hreflang="to" data-title="Māhina" data-language-autonym="Lea faka-Tonga" data-language-local-name="tonganski" class="interlanguage-link-target"><span>Lea faka-Tonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tpi mw-list-item"><a href="https://tpi.wikipedia.org/wiki/Mun_(i_stap_long_heven)" title="Mun (i stap long heven) – tok pisin" lang="tpi" hreflang="tpi" data-title="Mun (i stap long heven)" data-language-autonym="Tok Pisin" data-language-local-name="tok pisin" class="interlanguage-link-target"><span>Tok Pisin</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tr mw-list-item"><a href="https://tr.wikipedia.org/wiki/Ay" title="Ay – turski" lang="tr" hreflang="tr" data-title="Ay" data-language-autonym="Türkçe" data-language-local-name="turski" class="interlanguage-link-target"><span>Türkçe</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-trv mw-list-item"><a href="https://trv.wikipedia.org/wiki/Idass" title="Idass – taroko" lang="trv" hreflang="trv" data-title="Idass" data-language-autonym="Seediq" data-language-local-name="taroko" class="interlanguage-link-target"><span>Seediq</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ts mw-list-item"><a href="https://ts.wikipedia.org/wiki/N%27weti" title="N'weti – tsonga" lang="ts" hreflang="ts" data-title="N'weti" data-language-autonym="Xitsonga" data-language-local-name="tsonga" class="interlanguage-link-target"><span>Xitsonga</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tt mw-list-item"><a href="https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9_(%D0%B8%D1%8F%D1%80%D1%87%D0%B5%D0%BD)" title="Ай (иярчен) – tatarski" lang="tt" hreflang="tt" data-title="Ай (иярчен)" data-language-autonym="Татарча / tatarça" data-language-local-name="tatarski" class="interlanguage-link-target"><span>Татарча / tatarça</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tw mw-list-item"><a href="https://tw.wikipedia.org/wiki/%C6%86bosome" title="Ɔbosome – twi" lang="tw" hreflang="tw" data-title="Ɔbosome" data-language-autonym="Twi" data-language-local-name="twi" class="interlanguage-link-target"><span>Twi</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-tyv badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://tyv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0%B9" title="Ай – tuvinski" lang="tyv" hreflang="tyv" data-title="Ай" data-language-autonym="Тыва дыл" data-language-local-name="tuvinski" class="interlanguage-link-target"><span>Тыва дыл</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-udm mw-list-item"><a href="https://udm.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D0%BE%D0%BB%D1%8D%D0%B7%D1%8C_(%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B8%D1%8F)" title="Толэзь (астрономия) – udmurtski" lang="udm" hreflang="udm" data-title="Толэзь (астрономия)" data-language-autonym="Удмурт" data-language-local-name="udmurtski" class="interlanguage-link-target"><span>Удмурт</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ug mw-list-item"><a href="https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A6%D8%A7%D9%8A" title="ئاي – ujgurski" lang="ug" hreflang="ug" data-title="ئاي" data-language-autonym="ئۇيغۇرچە / Uyghurche" data-language-local-name="ujgurski" class="interlanguage-link-target"><span>ئۇيغۇرچە / Uyghurche</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uk badge-Q17437798 badge-goodarticle mw-list-item" title="dobri članak"><a href="https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D1%96%D1%81%D1%8F%D1%86%D1%8C_(%D1%81%D1%83%D0%BF%D1%83%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA)" title="Місяць (супутник) – ukrajinski" lang="uk" hreflang="uk" data-title="Місяць (супутник)" data-language-autonym="Українська" data-language-local-name="ukrajinski" class="interlanguage-link-target"><span>Українська</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-ur mw-list-item"><a href="https://ur.wikipedia.org/wiki/%DA%86%D8%A7%D9%86%D8%AF" title="چاند – urdski" lang="ur" hreflang="ur" data-title="چاند" data-language-autonym="اردو" data-language-local-name="urdski" class="interlanguage-link-target"><span>اردو</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-uz mw-list-item"><a href="https://uz.wikipedia.org/wiki/Oy" title="Oy – uzbečki" lang="uz" hreflang="uz" data-title="Oy" data-language-autonym="Oʻzbekcha / ўзбекча" data-language-local-name="uzbečki" class="interlanguage-link-target"><span>Oʻzbekcha / ўзбекча</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vec mw-list-item"><a href="https://vec.wikipedia.org/wiki/%C5%81una" title="Łuna – venecijanski" lang="vec" hreflang="vec" data-title="Łuna" data-language-autonym="Vèneto" data-language-local-name="venecijanski" class="interlanguage-link-target"><span>Vèneto</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vep mw-list-item"><a href="https://vep.wikipedia.org/wiki/Kudmaine" title="Kudmaine – Veps" lang="vep" hreflang="vep" data-title="Kudmaine" data-language-autonym="Vepsän kel’" data-language-local-name="Veps" class="interlanguage-link-target"><span>Vepsän kel’</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vi badge-Q17437796 badge-featuredarticle mw-list-item" title="izabrani članak"><a href="https://vi.wikipedia.org/wiki/M%E1%BA%B7t_Tr%C4%83ng" title="Mặt Trăng – vijetnamski" lang="vi" hreflang="vi" data-title="Mặt Trăng" data-language-autonym="Tiếng Việt" data-language-local-name="vijetnamski" class="interlanguage-link-target"><span>Tiếng Việt</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vls mw-list-item"><a href="https://vls.wikipedia.org/wiki/Moane" title="Moane – West Flemish" lang="vls" hreflang="vls" data-title="Moane" data-language-autonym="West-Vlams" data-language-local-name="West Flemish" class="interlanguage-link-target"><span>West-Vlams</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-vo mw-list-item"><a href="https://vo.wikipedia.org/wiki/Mun" title="Mun – volapük" lang="vo" hreflang="vo" data-title="Mun" data-language-autonym="Volapük" data-language-local-name="volapük" class="interlanguage-link-target"><span>Volapük</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wa mw-list-item"><a href="https://wa.wikipedia.org/wiki/Lune" title="Lune – valonski" lang="wa" hreflang="wa" data-title="Lune" data-language-autonym="Walon" data-language-local-name="valonski" class="interlanguage-link-target"><span>Walon</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-war mw-list-item"><a href="https://war.wikipedia.org/wiki/Bulan_(astronomiya)" title="Bulan (astronomiya) – waray" lang="war" hreflang="war" data-title="Bulan (astronomiya)" data-language-autonym="Winaray" data-language-local-name="waray" class="interlanguage-link-target"><span>Winaray</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-wuu mw-list-item"><a href="https://wuu.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88%E7%90%83" title="月球 – wu kineski" lang="wuu" hreflang="wuu" data-title="月球" data-language-autonym="吴语" data-language-local-name="wu kineski" class="interlanguage-link-target"><span>吴语</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-xmf mw-list-item"><a href="https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%97%E1%83%A3%E1%83%97%E1%83%90_(%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%9B%E1%83%90%E1%83%A8%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%94)" title="თუთა (ალმაშარე) – Mingrelian" lang="xmf" hreflang="xmf" data-title="თუთა (ალმაშარე)" data-language-autonym="მარგალური" data-language-local-name="Mingrelian" class="interlanguage-link-target"><span>მარგალური</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yi mw-list-item"><a href="https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%9C%D7%91%D7%A0%D7%94" title="לבנה – jidiš" lang="yi" hreflang="yi" data-title="לבנה" data-language-autonym="ייִדיש" data-language-local-name="jidiš" class="interlanguage-link-target"><span>ייִדיש</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-yo mw-list-item"><a href="https://yo.wikipedia.org/wiki/%C3%92%E1%B9%A3%C3%B9p%C3%A1" title="Òṣùpá – jorupski" lang="yo" hreflang="yo" data-title="Òṣùpá" data-language-autonym="Yorùbá" data-language-local-name="jorupski" class="interlanguage-link-target"><span>Yorùbá</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-za mw-list-item"><a href="https://za.wikipedia.org/wiki/Ronghndwen" title="Ronghndwen – zhuang" lang="za" hreflang="za" data-title="Ronghndwen" data-language-autonym="Vahcuengh" data-language-local-name="zhuang" class="interlanguage-link-target"><span>Vahcuengh</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zea mw-list-item"><a href="https://zea.wikipedia.org/wiki/Maen_(Aerde)" title="Maen (Aerde) – Zeelandic" lang="zea" hreflang="zea" data-title="Maen (Aerde)" data-language-autonym="Zeêuws" data-language-local-name="Zeelandic" class="interlanguage-link-target"><span>Zeêuws</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zgh mw-list-item"><a href="https://zgh.wikipedia.org/wiki/%E2%B5%9C%E2%B4%B0%E2%B5%A2%E2%B5%A2%E2%B5%93%E2%B5%94%E2%B5%9C" title="ⵜⴰⵢⵢⵓⵔⵜ – standardni marokanski tamašek" lang="zgh" hreflang="zgh" data-title="ⵜⴰⵢⵢⵓⵔⵜ" data-language-autonym="ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ" data-language-local-name="standardni marokanski tamašek" class="interlanguage-link-target"><span>ⵜⴰⵎⴰⵣⵉⵖⵜ ⵜⴰⵏⴰⵡⴰⵢⵜ</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh mw-list-item"><a href="https://zh.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88%E7%90%83" title="月球 – kineski" lang="zh" hreflang="zh" data-title="月球" data-language-autonym="中文" data-language-local-name="kineski" class="interlanguage-link-target"><span>中文</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-classical mw-list-item"><a href="https://zh-classical.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88" title="月 – Literary Chinese" lang="lzh" hreflang="lzh" data-title="月" data-language-autonym="文言" data-language-local-name="Literary Chinese" class="interlanguage-link-target"><span>文言</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-min-nan mw-list-item"><a href="https://zh-min-nan.wikipedia.org/wiki/Goe%CC%8Dh-ni%C3%BB" title="Goe̍h-niû – min nan kineski" lang="nan" hreflang="nan" data-title="Goe̍h-niû" data-language-autonym="閩南語 / Bân-lâm-gú" data-language-local-name="min nan kineski" class="interlanguage-link-target"><span>閩南語 / Bân-lâm-gú</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zh-yue mw-list-item"><a href="https://zh-yue.wikipedia.org/wiki/%E6%9C%88%E4%BA%AE" title="月亮 – kantonski" lang="yue" hreflang="yue" data-title="月亮" data-language-autonym="粵語" data-language-local-name="kantonski" class="interlanguage-link-target"><span>粵語</span></a></li><li class="interlanguage-link interwiki-zu mw-list-item"><a href="https://zu.wikipedia.org/wiki/INyanga" title="INyanga – zulu" lang="zu" hreflang="zu" data-title="INyanga" data-language-autonym="IsiZulu" data-language-local-name="zulu" class="interlanguage-link-target"><span>IsiZulu</span></a></li> </ul> <div class="after-portlet after-portlet-lang"><span class="wb-langlinks-edit wb-langlinks-link"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q405#sitelinks-wikipedia" title="Poveznice na druge jezike" class="wbc-editpage">Uredi poveznice</a></span></div> </div> </div> </div> </header> <div class="vector-page-toolbar"> <div class="vector-page-toolbar-container"> <div id="left-navigation"> <nav aria-label="Imenski prostori"> <div id="p-associated-pages" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-associated-pages" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-nstab-main" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mjesec" title="Pogledaj sadržaj [c]" accesskey="c"><span>Stranica</span></a></li><li id="ca-talk" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Razgovor:Mjesec" rel="discussion" title="Razgovorna stranica [t]" accesskey="t"><span>Razgovor</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown emptyPortlet" > <input type="checkbox" id="vector-variants-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-variants-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Promijeni jezičnu varijantu" > <label id="vector-variants-dropdown-label" for="vector-variants-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">hrvatski</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="p-variants" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-variants emptyPortlet" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> </ul> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> <div id="right-navigation" class="vector-collapsible"> <nav aria-label="Pogledi"> <div id="p-views" class="vector-menu vector-menu-tabs mw-portlet mw-portlet-views" > <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-view" class="selected vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/wiki/Mjesec"><span>Čitaj</span></a></li><li id="ca-ve-edit" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-edit" class="collapsible vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit" title="Uredite izvorni kôd ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kôd</span></a></li><li id="ca-history" class="vector-tab-noicon mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=history" title="Ranije izmjene na ovoj stranici [h]" accesskey="h"><span>Vidi povijest</span></a></li> </ul> </div> </div> </nav> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown vector-page-tools-dropdown" > <input type="checkbox" id="vector-page-tools-dropdown-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-page-tools-dropdown" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Pomagala" > <label id="vector-page-tools-dropdown-label" for="vector-page-tools-dropdown-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet" aria-hidden="true" ><span class="vector-dropdown-label-text">Pomagala</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-page-tools-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> <div id="vector-page-tools" class="vector-page-tools vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-page-tools-pinnable-header vector-pinnable-header-unpinned" data-feature-name="page-tools-pinned" data-pinnable-element-id="vector-page-tools" data-pinned-container-id="vector-page-tools-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-page-tools-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Pomagala</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-page-tools.unpin">sakrij</button> </div> <div id="p-cactions" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-cactions emptyPortlet vector-has-collapsible-items" title="Više mogućnosti" > <div class="vector-menu-heading"> Radnje </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="ca-more-view" class="selected vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/wiki/Mjesec"><span>Čitaj</span></a></li><li id="ca-more-ve-edit" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit" title="Uredite ovu stranicu [v]" accesskey="v"><span>Uredi</span></a></li><li id="ca-more-edit" class="collapsible vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit" title="Uredite izvorni kôd ove stranice [e]" accesskey="e"><span>Uredi kôd</span></a></li><li id="ca-more-history" class="vector-more-collapsible-item mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=history"><span>Vidi povijest</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-tb" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-tb" > <div class="vector-menu-heading"> Razno </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="t-whatlinkshere" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:%C5%A0to_vodi_ovamo/Mjesec" title="Popis svih stranica koje sadrže poveznice na ovu stranicu [j]" accesskey="j"><span>Što vodi ovamo</span></a></li><li id="t-recentchangeslinked" class="mw-list-item"><a href="/wiki/Posebno:Povezane_promjene/Mjesec" rel="nofollow" title="Nedavne promjene na stranicama koje su povezane s navedenom stranicom [k]" accesskey="k"><span>Povezane promjene</span></a></li><li id="t-upload" class="mw-list-item"><a href="//hr.wikipedia.org/wiki/Wikipedija:Upload" title="Postavi datoteke [u]" accesskey="u"><span>Postavi datoteku</span></a></li><li id="t-permalink" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&oldid=7149027" title="Trajna poveznica na ovu verziju stranice"><span>Trajna poveznica</span></a></li><li id="t-info" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=info" title="Više informacija o ovoj stranici"><span>Podatci o stranici</span></a></li><li id="t-cite" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Citiraj&page=Mjesec&id=7149027&wpFormIdentifier=titleform" title="Informacije o tome kako citirati ovu stranicu"><span>Citiraj ovu stranicu</span></a></li><li id="t-urlshortener" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Skra%C4%87iva%C4%8D_adresa&url=https%3A%2F%2Fhr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMjesec"><span>Skraćeni URL</span></a></li><li id="t-urlshortener-qrcode" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:QrCode&url=https%3A%2F%2Fhr.wikipedia.org%2Fwiki%2FMjesec"><span>Preuzmi QR kôd</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-coll-print_export" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-coll-print_export" > <div class="vector-menu-heading"> Ispis/izvoz </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li id="coll-create_a_book" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:Zbirka&bookcmd=book_creator&referer=Mjesec"><span>Stvori knjigu</span></a></li><li id="coll-download-as-rl" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Posebno:DownloadAsPdf&page=Mjesec&action=show-download-screen"><span>Preuzmi kao PDF</span></a></li><li id="t-print" class="mw-list-item"><a href="/w/index.php?title=Mjesec&printable=yes" title="Inačica za ispis ove stranice [p]" accesskey="p"><span>Inačica za ispis</span></a></li> </ul> </div> </div> <div id="p-wikibase-otherprojects" class="vector-menu mw-portlet mw-portlet-wikibase-otherprojects" > <div class="vector-menu-heading"> Wikimedijini projekti </div> <div class="vector-menu-content"> <ul class="vector-menu-content-list"> <li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-commons mw-list-item"><a href="https://commons.wikimedia.org/wiki/Moon" hreflang="en"><span>Zajednički poslužitelj</span></a></li><li class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikiquote mw-list-item"><a href="https://hr.wikiquote.org/wiki/Mjesec" hreflang="hr"><span>Wikicitat</span></a></li><li id="t-wikibase" class="wb-otherproject-link wb-otherproject-wikibase-dataitem mw-list-item"><a href="https://www.wikidata.org/wiki/Special:EntityPage/Q405" title="Poveznica na stavku na projektu Wikipodatci [g]" accesskey="g"><span>Stavka na Wikipodatcima</span></a></li> </ul> </div> </div> </div> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> </div> <div class="vector-column-end"> <div class="vector-sticky-pinned-container"> <nav class="vector-page-tools-landmark" aria-label="Pomagala"> <div id="vector-page-tools-pinned-container" class="vector-pinned-container"> </div> </nav> <nav class="vector-appearance-landmark" aria-label="Izgled"> <div id="vector-appearance-pinned-container" class="vector-pinned-container"> <div id="vector-appearance" class="vector-appearance vector-pinnable-element"> <div class="vector-pinnable-header vector-appearance-pinnable-header vector-pinnable-header-pinned" data-feature-name="appearance-pinned" data-pinnable-element-id="vector-appearance" data-pinned-container-id="vector-appearance-pinned-container" data-unpinned-container-id="vector-appearance-unpinned-container" > <div class="vector-pinnable-header-label">Izgled</div> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-pin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.pin">premjesti</button> <button class="vector-pinnable-header-toggle-button vector-pinnable-header-unpin-button" data-event-name="pinnable-header.vector-appearance.unpin">sakrij</button> </div> </div> </div> </nav> </div> </div> <div id="bodyContent" class="vector-body" aria-labelledby="firstHeading" data-mw-ve-target-container> <div class="vector-body-before-content"> <div class="mw-indicators"> <div id="mw-indicator-izdvojeni" class="mw-indicator"><div class="mw-parser-output"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Wikipedija:Izabrani_%C4%8Dlanci" title="Ovo je izdvojeni članak – lipanj 2015. Kliknite ovdje za više informacija."><img alt="Ovo je izdvojeni članak – lipanj 2015. Kliknite ovdje za više informacija." src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/20px-Cscr-featured.svg.png" decoding="async" width="20" height="19" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/30px-Cscr-featured.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/Cscr-featured.svg/40px-Cscr-featured.svg.png 2x" data-file-width="466" data-file-height="443" /></a></span></div></div> </div> <div id="siteSub" class="noprint">Izvor: Wikipedija</div> </div> <div id="contentSub"><div id="mw-content-subtitle"></div></div> <div id="mw-content-text" class="mw-body-content"><div class="mw-content-ltr mw-parser-output" lang="hr" dir="ltr"><p class="mw-empty-elt"> </p> <div class="hatnote"> <dl><dd><span typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/20px-Disambig.svg.png" decoding="async" width="20" height="16" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/30px-Disambig.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Disambig.svg/40px-Disambig.svg.png 2x" data-file-width="230" data-file-height="183" /></span></span> <i>Ovo je glavno značenje pojma <b>Mjesec</b>. Za druga značenja pogledajte <a href="/wiki/Mjesec_(razdvojba)" class="mw-disambig" title="Mjesec (razdvojba)">Mjesec (razdvojba)</a>.</i></dd></dl></div> <table class="infobox" cellspacing="2" align="right" style="width: 25em; text-align: left; font-size: 90%;"> <tbody><tr> <th colspan="2" style="font-size: 130%; text-align: center; background-color: #ffdead;">Mjesec <span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Moon_decrescent_symbol_(bold).svg" class="mw-file-description" title="☾"><img alt="☾" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Moon_decrescent_symbol_%28bold%29.svg/24px-Moon_decrescent_symbol_%28bold%29.svg.png" decoding="async" width="24" height="24" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Moon_decrescent_symbol_%28bold%29.svg/36px-Moon_decrescent_symbol_%28bold%29.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bd/Moon_decrescent_symbol_%28bold%29.svg/48px-Moon_decrescent_symbol_%28bold%29.svg.png 2x" data-file-width="16" data-file-height="16" /></a></span> </th></tr> <tr> <th style="font-size: 90%; text-align: center;" align="center" colspan="2" bgcolor="#000000"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:FullMoon2010.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/330px-FullMoon2010.jpg" decoding="async" width="280" height="266" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/500px-FullMoon2010.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e1/FullMoon2010.jpg/960px-FullMoon2010.jpg 2x" data-file-width="2580" data-file-height="2452" /></a></span> </th></tr> <tr> <th style="font-size: 120%; background: #FFEBCD;" align="center" colspan="2">Otkriće </th></tr> <tr> <th>Planet </th> <td><a href="/wiki/Zemlja" title="Zemlja">Zemlja</a> </td></tr> <tr> <th>Grupa satelita </th> <td>- </td></tr> <tr> <th style="font-size: 120%; background: #FFEBCD;" align="center" colspan="2">Orbitalni elementi </th></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Ekscentricitet" title="Ekscentricitet">Ekscentricitet</a> <i>(e)</i> </th> <td>0,054 9<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite-bracket">[</span>1<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Prosječna udaljenost </th> <td>384 401 <a href="/wiki/Km" class="mw-redirect" title="Km">km</a> (0,002 57 <a href="/wiki/AJ" class="mw-redirect" title="AJ">AJ</a>) </td></tr> <tr> <th>Periapsis <i>(P)</i> </th> <td>363 295 km (0,002 4 AJ) <br /> <a href="/wiki/Perigej" title="Perigej">perigej</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Apoapsis" title="Apoapsis">Apoapsis</a> <i>(A)</i> </th> <td>405 503 km (0,002 7 AJ) <br /> <a href="/wiki/Apogej" title="Apogej">apogej</a> </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Orbitalni_period" class="mw-redirect" title="Orbitalni period">Orbitalni period</a> <i>(P)</i> </th> <td>27 <a href="/wiki/Dan" title="Dan">d</a>, 7 <a href="/wiki/Sat" title="Sat">h</a>, 43 <a href="/wiki/Minuta" title="Minuta">min</a> 11,6 <a href="/wiki/Sekunda" title="Sekunda">s</a> <br /> <a href="/wiki/Sideri%C4%8Dki_mjesec" title="Siderički mjesec">siderički mjesec</a> </td></tr> <tr> <th>Maks. orbit. brzina </th> <td>1,076 <a href="/wiki/Km/s" class="mw-redirect" title="Km/s">km/s</a> </td></tr> <tr> <th>Prosj. orbit. brzina </th> <td>1,022 km/s </td></tr> <tr> <th>Min. orbit. brzina </th> <td>0,964 km/s </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Inklinacija_orbite" title="Inklinacija orbite">Inkl.</a> prema <a href="/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika">ekliptici</a> </th> <td>5,145 <a href="/wiki/Stupanj_(kut)" title="Stupanj (kut)">°</a><sup id="cite_ref-2" class="reference"><a href="#cite_note-2"><span class="cite-bracket">[</span>2<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th style="font-size: 120%; background: #FFEBCD;" align="center" colspan="2">Fizičke osobine </th></tr> <tr> <th>Srednji <a href="/wiki/Promjer" title="Promjer">promjer</a> </th> <td>3 647 km <br /> (0,273 Zemljinog)<sup id="cite_ref-3" class="reference"><a href="#cite_note-3"><span class="cite-bracket">[</span>3<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </td></tr> <tr> <th>Površina </th> <td>37 930 000 <a href="/wiki/Km%C2%B2" class="mw-redirect" title="Km²">km²</a> <br /> (0,074 Zemljine) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Masa" title="Masa">Masa</a> </th> <td>7,347 7 x 10<sup>22</sup> <a href="/wiki/Kg" class="mw-redirect" title="Kg">kg</a> <br /> (0,0123 Zemljine) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Volumen" class="mw-redirect" title="Volumen">Volumen</a> </th> <td>2,1958 10<sup>10</sup> <a href="/wiki/Km%C2%B3" class="mw-redirect" title="Km³">km³</a> <br /> (0,02 Zemljinog) </td></tr> <tr> <th>Gustoća </th> <td>3 346,4 <a href="/wiki/Kg/m%C2%B3" class="mw-redirect" title="Kg/m³">kg/m³</a> </td></tr> <tr> <th>Gravitacija na površini </th> <td>1,622 <a href="/wiki/M/s%C2%B2" class="mw-redirect" title="M/s²">m/s²</a> <br /> (0,1654 <a href="/wiki/Ubrzanje_slobodnog_pada" class="mw-redirect" title="Ubrzanje slobodnog pada">g</a>) </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Apsolutna_magnituda" title="Apsolutna magnituda">Apsolutna magnituda</a> </th> <td>-12,74 </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Albedo" title="Albedo">Albedo</a> </th> <td>0,07 </td></tr> <tr> <th>Prosječna površinska<br /> <a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">temperatura</a> </th> <td>od –160 °<a href="/wiki/Celzij" title="Celzij">C</a> noću do +120 °C danju </td></tr> <tr> <th><a href="/wiki/Nagib_osi" title="Nagib osi">Nagib osi</a> </th> <td>1,542 4° s obzirom na <a href="/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika">ekliptiku</a> <br /> 6,687° s obzirom na putanju </td></tr> </tbody></table> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Moon_nearside_LRO.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Moon_nearside_LRO.jpg/330px-Moon_nearside_LRO.jpg" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Moon_nearside_LRO.jpg/500px-Moon_nearside_LRO.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Moon_nearside_LRO.jpg/960px-Moon_nearside_LRO.jpg 2x" data-file-width="1400" data-file-height="1400" /></a><figcaption>Bliža strana Mjeseca koju stalno vidimo sa Zemlje.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Moon_Farside_LRO.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Moon_Farside_LRO.jpg/300px-Moon_Farside_LRO.jpg" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Moon_Farside_LRO.jpg/450px-Moon_Farside_LRO.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/04/Moon_Farside_LRO.jpg/600px-Moon_Farside_LRO.jpg 2x" data-file-width="18000" data-file-height="18000" /></a><figcaption>Dalja strana Mjeseca od koje vidimo samo rubove (18%) sa Zemlje zbog pojave <a href="/wiki/Libracija" title="Libracija">libracije</a>.</figcaption></figure> <p><b>Mjesec</b> (<a href="/wiki/Latinski_jezik" title="Latinski jezik">lat.</a> <i>Luna</i>) je <a href="/wiki/Zemlja_(planet)" class="mw-redirect" title="Zemlja (planet)">Zemljin</a> <a href="/wiki/Prirodni_satelit" title="Prirodni satelit">prirodni satelit</a> i ujedno najbliže <a href="/wiki/Nebesko_tijelo" class="mw-redirect" title="Nebesko tijelo">nebesko tijelo</a>, udaljeno u prosjeku 384 401 <a href="/wiki/Km" class="mw-redirect" title="Km">km</a>, tako da svjetlost s Mjeseca na <a href="/wiki/Zemlja" title="Zemlja">Zemlju</a> stiže za 1,25 sekundi. Mjesec obilazi Zemlju po <a href="/wiki/Elipsa" title="Elipsa">eliptičnoj stazi</a> srednjom brzinom od 1,02 <a href="/wiki/Metar_u_sekundi" title="Metar u sekundi">km/s</a>, i prelazi dnevni luk od 13° 10'. Mjesec je čvrsto nebesko tijelo promjera 3 647 km, te je po <a href="/wiki/Povr%C5%A1ina" title="Površina">površini</a> 14 puta, po <a href="/wiki/Obujam" title="Obujam">obujmu</a> 50 puta, a po <a href="/wiki/Masa" title="Masa">masi</a> 81 puta manje od Zemlje. <a href="/wiki/Ubrzanje_zemljine_sile_te%C5%BEe" class="mw-redirect" title="Ubrzanje zemljine sile teže">Ubrzanje sile teže</a> je na Mjesecu 6 puta manje nego na Zemlji. Mjesec se oko Zemlje obrne za 27 dana 7 sati 43 minute i 11,6 sekundi (<a href="/wiki/Sideri%C4%8Dki_mjesec" title="Siderički mjesec">siderički mjesec</a>). </p><p>Mjesec je najsjajnije nebesko tijelo nakon <a href="/wiki/Sunce" title="Sunce">Sunca</a>, svjetlost kojega odražava (ne stvara vlastitu <a href="/wiki/Svjetlost" title="Svjetlost">svjetlost</a> poput <a href="/wiki/Zvijezda" title="Zvijezda">zvijezda</a>). Puni Mjesec <a href="/wiki/Prividna_magnituda" title="Prividna magnituda">prividne je zvjezdane veličine</a> –12,74, <a href="/wiki/Albedo" title="Albedo">albedo</a> mu je 0,07, a <a href="/wiki/Kutni_promjer" title="Kutni promjer">kutni promjer</a> se vidi pod <a href="/wiki/Kut" title="Kut">kutom</a> od približno 0,5°. Zemlji okreće stalno istu stranu, jer se obilazak i vrtnja odvijaju u istome smjeru, a vremena obilaska i okreta jednaka su, što je posljedica Zemljina plimnog utjecaja. Staza mu je nagnuta prema ravnini <a href="/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika">ekliptike</a> za 5° 9'. Više od polovice površine Mjeseca vidi se zbog <a href="/wiki/Libracija" title="Libracija">libracije</a> (59 %). <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deve_mijene" title="Mjesečeve mijene">Mjesečeve mijene</a> promjene su Mjesečeve osvijetljenosti tijekom <a href="/wiki/Sinodi%C4%8Dki_mjesec" title="Sinodički mjesec">sinodičkoga mjeseca</a> (mladi Mjesec ili mlađak, prva četvrt, puni Mjesec ili uštap i posljednja ili zadnja četvrt), a nastaju zbog stalne promjene Mjesečeva položaja prema Zemlji i Suncu. Kada Mjesec uđe u Zemljinu sjenu, nastaje <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Mjeseca" title="Pomrčina Mjeseca">pomrčina Mjeseca</a>, a kada dođe u spojnicu (<a href="/wiki/Mjese%C4%8Devi_%C4%8Dvorovi" title="Mjesečevi čvorovi">Mjesečevi čvorovi</a>) između Zemlje i Sunca, nastaje <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Sunca" title="Pomrčina Sunca">pomrčina Sunca</a>. Privlačne sile Mjeseca i Sunca uzrokuju na Zemlji <a href="/wiki/Morske_mijene" title="Morske mijene">morske mijene</a> (plimu i oseku). Svojom privlačnošću Mjesec utječe na Zemljinu stazu oko Sunca (<a href="/wiki/Nutacija" title="Nutacija">nutacija</a>). </p><p><a href="/wiki/Gusto%C4%87a" title="Gustoća">Gustoća</a> Mjeseca je 3,34 <a href="/wiki/Tona" title="Tona">t</a>/<a href="/wiki/Kubi%C4%8Dni_metar" title="Kubični metar">m³</a>, po čemu je drugi <a href="/wiki/Prirodni_satelit" title="Prirodni satelit">prirodni satelit</a> u <a href="/wiki/Sun%C4%8Dev_sustav" title="Sunčev sustav">Sunčevu sustavu</a>. Njegovo gibanje u složenome <a href="/wiki/Gravitacija" title="Gravitacija">gravitacijskom</a> polju Zemlje i Sunca podložno je mnogobrojnim poremećajima. Mjesečeva udaljenost od Zemlje stalno se mijenja jer se Mjesec oko Zemlje giba po <a href="/wiki/Elipsa" title="Elipsa">elipsi</a>, a osim toga u duljim vremenskim razmacima njegova staza nema stalan oblik i veličinu. Prosječna je udaljenost 384 401 <a href="/wiki/Km" class="mw-redirect" title="Km">km</a>, što je najprije bilo točno izmjereno metodom <a href="/wiki/Paralaksa" title="Paralaksa">dnevne paralakse</a>, zatim <a href="/wiki/Radar" title="Radar">radarom</a> i <a href="/wiki/Lidar" title="Lidar">lidarom</a>. Metodama <a href="/wiki/Nebeska_mehanika" title="Nebeska mehanika">nebeske mehanike</a> obrađuje se Mjesečevo gibanje u složenom gravitacijskom polju Sunca, Zemlje i <a href="/wiki/Planet" title="Planet">planeta</a>. Za razdoblje od 1750. do 2125. izračunano je da je Mjesec najbliže Zemlji, 356 375 km, bio 4. siječnja 1912., a da će najdalje od Zemlje, 406 720 km, biti 3. veljače 2125. Mjerenjem udaljenosti <a href="/wiki/Laser" title="Laser">laserom</a> (lidarom), zraka kojega se odbija od zrcala što su ga na Mjesecu postavili <a href="/wiki/Astronaut" title="Astronaut">astronauti</a> <a href="/wiki/Apollo_11" title="Apollo 11">Apolla 11</a>, ustanovljeno je da se Mjesec prosječno godišnje udaljava od Zemlje 3,8 <a href="/wiki/Metar" title="Metar">cm</a>. Na temelju toga opažanja postavljena je hipoteza da je Mjesec nastao sudarom Zemlje s <a href="/wiki/Planetoid" class="mw-redirect" title="Planetoid">planetoidom</a> veličine <a href="/wiki/Mars" title="Mars">Marsa</a> prije više milijardi godina, te da će se, iako gravitacijski vezan za Zemlju, i dalje udaljavati. Takav postanak Mjeseca može objasniti sličnost njegova <a href="/wiki/Geologija" title="Geologija">geološkog</a> sastava sa sastavom Zemlje. Kako Zemljina gravitacija utječe na Mjesec, tako i Mjesečeva gravitacija utječe na Zemlju i na stabilizaciju njezine osi rotacije, koja bi bez utjecaja Mjeseca imala mnogo veću <a href="/wiki/Zemljina_precesija" title="Zemljina precesija">Zemljinu precesiju</a>, što bi uzrokovalo promjene <a href="/wiki/Ledeno_doba" title="Ledeno doba">glacijalnih i interglacijalnih geoloških razdoblja</a> u mnogo kraćim razdobljima nego što su se one stvarno zbivale. </p><p>Mjesec nema tekuće <a href="/wiki/Voda" title="Voda">vode</a> ni značajne <a href="/wiki/Atmosfera" title="Atmosfera">atmosfere</a>. Gustoća je atmosfere mnogo puta manja od Zemljine, pa je po broju <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a> u kubičnom centimetru (danju 10 000, noću 200 000) bliža gustoći molekula u međuplanetnom prostoru. <a href="/wiki/Reljef" title="Reljef">Reljefne</a> su značajke Mjeseca <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deva_mora" title="Mjesečeva mora">mora</a>, visoravni i <a href="/wiki/Krater" title="Krater">krateri</a>, sa zamjetljivim posljedicama <a href="/wiki/Tektonika_plo%C4%8Da" title="Tektonika ploča">tektonskih procesa</a> i <a href="/wiki/Vulkan" title="Vulkan">vulkanizma</a>. <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deva_mora" title="Mjesečeva mora">Morem</a> se nazivaju tamniji dijelovi (ravnice okružene planinskim lancima), iako na Mjesecu nema vode. Na oblikovanje površine bitno je utjecao udar velikih tijela, planetoida i meteorita, uz okolnosti određene stanjem unutrašnjosti i njezinim razvojem (hlađenje unutrašnjosti, vulkanski procesi). Površina je pokrivena slojem <a href="/wiki/Regolit" title="Regolit">regolita</a>, sitnozrnatih rastresitih i poroznih odlomaka na kamenitoj podlozi. <a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">Temperatura</a> površine mijenja se od –160 °C noću do +120 °C danju.<sup id="cite_ref-4" class="reference"><a href="#cite_note-4"><span class="cite-bracket">[</span>4<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <meta property="mw:PageProp/toc" /> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Postanak_Mjeseca">Postanak Mjeseca</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=1" title="Uredi odlomak: Postanak Mjeseca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=1" title="Uredi kôd odjeljka Postanak Mjeseca"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Artist%27s_concept_of_collision_at_HD_172555.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Artist%27s_concept_of_collision_at_HD_172555.jpg/330px-Artist%27s_concept_of_collision_at_HD_172555.jpg" decoding="async" width="300" height="240" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Artist%27s_concept_of_collision_at_HD_172555.jpg/500px-Artist%27s_concept_of_collision_at_HD_172555.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Artist%27s_concept_of_collision_at_HD_172555.jpg/960px-Artist%27s_concept_of_collision_at_HD_172555.jpg 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2400" /></a><figcaption>Na temelju opažanja postavljena je <a href="/wiki/Hipoteza" title="Hipoteza">hipoteza</a> da je Mjesec nastao sudarom Zemlje s <a href="/wiki/Planetoid" class="mw-redirect" title="Planetoid">planetoidom</a> veličine <a href="/wiki/Mars" title="Mars">Marsa</a> prije više milijardi godina.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Mjeseceva_mora_1.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/e/e7/Mjeseceva_mora_1.png/300px-Mjeseceva_mora_1.png" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/e/e7/Mjeseceva_mora_1.png/450px-Mjeseceva_mora_1.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/e/e7/Mjeseceva_mora_1.png/600px-Mjeseceva_mora_1.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1500" /></a><figcaption>Glavna <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deva_mora" title="Mjesečeva mora">Mjesečeva mora</a> i <a href="/wiki/Mjese%C4%8Devi_krateri" title="Mjesečevi krateri">Mjesečevi krateri</a> na bližoj strani Mjeseca.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:MoonTopoLOLA.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/MoonTopoLOLA.png/300px-MoonTopoLOLA.png" decoding="async" width="300" height="207" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/MoonTopoLOLA.png/450px-MoonTopoLOLA.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b0/MoonTopoLOLA.png/600px-MoonTopoLOLA.png 2x" data-file-width="800" data-file-height="551" /></a><figcaption><a href="/wiki/Topografija" title="Topografija">Topografija</a> Mjeseca.</figcaption></figure> <p>Starost Mjesečevih tala mjerena je <a href="/wiki/Radioaktivnost" title="Radioaktivnost">radioaktivnom</a> metodom i ustanovljena je u rasponu od 4,6 do 3,2 milijardi godina. Prije je već bila izmjerena dob <a href="/wiki/Meteorit" title="Meteorit">meteorita</a> od 4,6 do 4,7 milijardi godina, pa se smatra da je to starost planetskog sustava. Najvjerojatnije je da su svi <a href="/wiki/Planet" title="Planet">planeti</a> nastali istodobno, iz prasunčeve maglice. Na Zemlji je najstarije stijenje datirano s 3,8 milijardi godina, što ne znači da je Zemlja mlađa, jer su promjene tla mogle i te kako sakriti tragove starosti. <a href="/wiki/Geokronologija" title="Geokronologija">Geološki procesi</a> na Mjesecu odvijali su se drukčije nego na <a href="/wiki/Zemlja" title="Zemlja">Zemlji</a>. Kemijski sastav Mjesečeve i Zemljine tvari pokazuje sličnosti, ali i razlike. Na primjer, <a href="/wiki/Izotop" title="Izotop">izotopni</a> je sastav <a href="/wiki/Kisik" title="Kisik">kisika</a> u kori oba nebeska tijela jednak. No Mjesečevi materijali razlikuju se od Zemljinih bitno u tome što su u njima manje zastupljeni lako hlapljivi i lako taljivi elementi. Nema <a href="/wiki/Voda" title="Voda">vode</a> ni <a href="/wiki/%C5%BDeljezovi_oksidi" title="Željezovi oksidi">željezovih oksida</a>. Više <a href="/wiki/Hipoteza" title="Hipoteza">hipoteza</a> nastoji da objasni postanak Mjeseca. Manje su vjerojatne hipoteze o zahvatu Mjeseca koji je prethodno dogotovljen u nekom drugom području presunčeve maglice, te hipoteze o odvajanju Mjeseca od Zemlje zbog njezine brze vrtnje. Vjerojatnije je da je Mjesec nastao od <a href="/wiki/Prirodni_satelit" title="Prirodni satelit">satelitskog</a> roja čvrstih čestica u Zemljinoj okolini. U osnovi te hipoteze je ideja da tijelo veće <a href="/wiki/Masa" title="Masa">mase</a> “kupi” na sebe tijela manje mase i tako raste. Zamišljamo da se takvo veće tijelo udaljava od Zemlje zbog njezina plimnog utjecaja, učinak koji se i danas osjeća, te na spiralnom putu prikuplja tvar iz satelitskog roja. Kao spasonosna razrađuje se u posljednje vrijeme i ideja o <a href="/wiki/Tangenta" title="Tangenta">tangencijalnom</a> udaru u Zemlju tijela čija je masa ne veća od desetine Zemljine, nakon čega razmrvljeni dio Zemlje prelazi u satelitski roj sudarom jako zagrijan i time dehidriran. Zatim se iz satelitskog roja stvara jedan <a href="/wiki/Prirodni_satelit" title="Prirodni satelit">prirodni satelit</a>. Manja prosječna gustoća Mjeseca posljedica je toga što je stvoren od pripovršinskih slojeva Zemlje. </p><p>Prema <a href="/wiki/Geologija" title="Geologija">geološkim</a> podacima, mjerenjima starosti donesenog materijala i znanja o građi unutrašnjosti može se napisati sljedeći scenarij o postanku Mjesečeve površine. <a href="/wiki/Materijal" title="Materijal">Materijal</a> iz kojeg se stvorio imao je manju <a href="/wiki/Gusto%C4%87a" title="Gustoća">gustoću</a> nego materijal iz kojeg se stvorila <a href="/wiki/Zemljina_kora" title="Zemljina kora">Zemljina kora</a> i vanjski plašt. Pod udarcima padajućeg materijala Mjesec raste do današnje veličine i zagrijava se. Površinski sloj, dubok nekoliko stotina <a href="/wiki/Kilometar" class="mw-redirect" title="Kilometar">kilometara</a>, rastaljen je u prošlosti od -4,6 do -4,4 milijardi godina. Vrijeme teškog bombardiranja traje ukupno oko pola milijarde godina. U rastaljenom sloju tvari manje gustoće odvojile su se bliže površini. Padovi <a href="/wiki/Meteor" title="Meteor">meteora</a> ostavljaju vidne tragove tek nakon što se hlađenjem ustalila kora, pa od -4,4 do -4,1 milijardi godina stvaraju nama poznati svojstven <a href="/wiki/Reljef" title="Reljef">reljef</a> Mjeseca. <a href="/wiki/Tlak" title="Tlak">Tlakovi</a> koji se razvijaju prilikom udara lome <a href="/wiki/Tlo" title="Tlo">tlo</a> na velikim udaljenostima i do dubine od nekoliko kilometara. Veća tijela, planetoidi od desetak kilometara, izazivaju velika pustošenja i otvaraju velike udubine (bazene), oko kojih od potisnutog materijala nastaju prstenovi planina. Materijal rubnih planina Mora kiša star je 3,9 do 4,0 milijardi godina. Tako su nastali bazeni svih mora. <a href="/wiki/Bazalt" title="Bazalt">Bazaltna</a> ispuna pojavila se kasnije. </p><p>Do globalnog utjecaja radioaktivnog zagrijavanja došlo je tek pošto se kora ohladila. Rastaljeni dio plašta probio se pod tlakom kroz raspukline do bazena i ispunio ih. <a href="/wiki/Magma" title="Magma">Magma</a> se ohladila i dala današnji izgled mora. Tok <a href="/wiki/Lava" title="Lava">lave</a> iz dubine kasnio je u stvari mnogo milijuna godina nakon iskopavanja bazena. Lava u Moru tišine stara je 3,7, u Oceanu oluja 3,3, a u Moru kiša 3,3 do 3,2 milijarde godina. Zatim se i plašt ohladio do velikih dubina. Stoga udarci meteora nisu više mogli dovesti do izlijevanja magme na površinu. Mlađi bazeni imaju površinu manje prekrivenu materijalom mora. Istočno more jedno je od takvih mlađih oblika. Pod udarcem, Mjesečeva je kora popucala u obliku kružnih valova tamo gdje se javila <a href="/wiki/Amplituda" title="Amplituda">amplituda</a> <a href="/wiki/Potres" title="Potres">potresnih</a> valova, te je u ta prstenasta područja, kao i u središnju jamu, iz rastaljene unutrašnjosti potekla magma. Izgled Mjeseca stvaran je zajedničkim djelovanjem vanjskih i unutarnjih <a href="/wiki/Sila" title="Sila">sila</a>, meteorskih udara i procesa u unutrašnjosti Mjeseca. Ne zna se točno kada su nastali oblici nalik kalderama i kupolasti brežuljci. Plašt je tada morao biti rastaljen neposredno pod korom, ili su u kori postojali magmatski džepovi, vulkanska ognjišta. Poslije velikih katastrofa nastavljali su se manji udari, koji su rastresali već ispremiješanu površinu. Takvim prekapanjem razvio se sloj regolita na površini. </p><p>U Mjesečevoj kori vidljiva je njezina <a href="/wiki/Povijest" title="Povijest">povijest</a>. Do promjena je dolazilo jedino novim udarima i nadolaženjem lave. U pojedinim primjerima dade se pratiti niz razvojnih stupnjeva. Udubina Mora kiša nastala je zbog katastrofalnog udara nekog planetoida, tako da je materijal rasprsnut preko čitave površine Mjeseca. Prije nego što se u nastalu udubinu izlila lava, već su se pojavili novi krateri, kao Arhimeda. On nije mogao nastati prije bazena Mora kiša jer bi ga udar izbrisao; lava se morala pojaviti poslije jer ga je nadopunila i izravnala mu dno. Do sličnih zaključaka dovodi brojenje kratera na jednako velikim površinama. U Moru tišine mnogo je manje kratera nego u kopnima. More kiša i Ocean oluja imaju još manje kratera na površini, a prema radioaktivnom datiranju ona i jesu mlađa mora. Zanimljivo je da manji krateri nastaju češće na velikom krateru nego obratno. To svjedoči da su postupno, s vremenom, u prostoru među planetima preostajala sve sitnija tijela, pa je tako i s općim smanjenjem njihova broja, jenjavalo meteorsko bombardiranje.<sup id="cite_ref-5" class="reference"><a href="#cite_note-5"><span class="cite-bracket">[</span>5<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Fizičke_osobine"><span id="Fizi.C4.8Dke_osobine"></span>Fizičke osobine</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=2" title="Uredi odlomak: Fizičke osobine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=2" title="Uredi kôd odjeljka Fizičke osobine"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Mjesec_01.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/d/dc/Mjesec_01.png/300px-Mjesec_01.png" decoding="async" width="300" height="257" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/d/dc/Mjesec_01.png/450px-Mjesec_01.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/d/dc/Mjesec_01.png/600px-Mjesec_01.png 2x" data-file-width="3000" data-file-height="2570" /></a><figcaption>Unutrašnjost Mjeseca.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:MareSmithiiTG.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/MareSmithiiTG.jpg/300px-MareSmithiiTG.jpg" decoding="async" width="300" height="313" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1d/MareSmithiiTG.jpg/450px-MareSmithiiTG.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1d/MareSmithiiTG.jpg 2x" data-file-width="513" data-file-height="535" /></a><figcaption>Slika pokazuje <a href="/wiki/Reljef" title="Reljef">reljef</a> (gore) i odgovarajuću <a href="/wiki/Gravitacija" title="Gravitacija">gravitaciju</a> (dolje) u Smythovom moru, što nam pokazuje prisustvo maskona (naziv dolazi od “koncentracije masa”) u samom središtu.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Lunar_Olivine_Basalt_15555_from_Apollo_15_in_National_Museum_of_Natural_History.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Lunar_Olivine_Basalt_15555_from_Apollo_15_in_National_Museum_of_Natural_History.jpg/300px-Lunar_Olivine_Basalt_15555_from_Apollo_15_in_National_Museum_of_Natural_History.jpg" decoding="async" width="300" height="245" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Lunar_Olivine_Basalt_15555_from_Apollo_15_in_National_Museum_of_Natural_History.jpg/450px-Lunar_Olivine_Basalt_15555_from_Apollo_15_in_National_Museum_of_Natural_History.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/29/Lunar_Olivine_Basalt_15555_from_Apollo_15_in_National_Museum_of_Natural_History.jpg/600px-Lunar_Olivine_Basalt_15555_from_Apollo_15_in_National_Museum_of_Natural_History.jpg 2x" data-file-width="3494" data-file-height="2848" /></a><figcaption><a href="/wiki/Olivin" title="Olivin">Olivin</a> (<a href="/wiki/Bazalt" title="Bazalt">bazalt</a>) koji je pokupio s Mjeseca <a href="/wiki/Program_Apollo" title="Program Apollo">Apollo 15</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Aristarchus_and_Herodotus_craters_Apollo_15.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Aristarchus_and_Herodotus_craters_Apollo_15.jpg/300px-Aristarchus_and_Herodotus_craters_Apollo_15.jpg" decoding="async" width="300" height="270" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Aristarchus_and_Herodotus_craters_Apollo_15.jpg/450px-Aristarchus_and_Herodotus_craters_Apollo_15.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f1/Aristarchus_and_Herodotus_craters_Apollo_15.jpg/600px-Aristarchus_and_Herodotus_craters_Apollo_15.jpg 2x" data-file-width="750" data-file-height="675" /></a><figcaption><a href="/wiki/Aristarh_(krater)" title="Aristarh (krater)">Krateri Aristarh</a> (lijevo) i Herod (desno)</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Mare_Imbrium-AS17-M-2444.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Mare_Imbrium-AS17-M-2444.jpg/330px-Mare_Imbrium-AS17-M-2444.jpg" decoding="async" width="300" height="269" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Mare_Imbrium-AS17-M-2444.jpg/500px-Mare_Imbrium-AS17-M-2444.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/Mare_Imbrium-AS17-M-2444.jpg/960px-Mare_Imbrium-AS17-M-2444.jpg 2x" data-file-width="1082" data-file-height="971" /></a><figcaption>More kiša s kraterom Kopernik (na samom vrhu slike)</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Unutrašnjost_Mjeseca"><span id="Unutra.C5.A1njost_Mjeseca"></span>Unutrašnjost Mjeseca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=3" title="Uredi odlomak: Unutrašnjost Mjeseca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=3" title="Uredi kôd odjeljka Unutrašnjost Mjeseca"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Unutrašnjost Mjeseca mnogo je jednoličnija od Zemljine. Nema tako visokih <a href="/wiki/Tlak" title="Tlak">tlakova</a>, ni <a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">temperatura</a> i <a href="/wiki/Gusto%C4%87a" title="Gustoća">gustoća</a> poput onih koje vladaju u središtu Zemlje. Zato je prosječna gustoća malena, manja nego ostalih nebeskih tijela sličnih Zemlji (terestičkih planeta). Oblik Mjeseca ne pokazuje spljoštenost zbog vrtnja. Srednja površina je <a href="/wiki/Sfera" title="Sfera">sfera</a> koja se najbolje uklapa u stvarnu površinu i pritom ostavlja jednako daleko vrhove brda i dna dolina, a ima polumjer od 1737 km. Razlika vrhova i dolina nije veća od 12 do 14 <a href="/wiki/Km" class="mw-redirect" title="Km">km</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mjesečeva_kora"><span id="Mjese.C4.8Deva_kora"></span>Mjesečeva kora</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=4" title="Uredi odlomak: Mjesečeva kora" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=4" title="Uredi kôd odjeljka Mjesečeva kora"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Astronaut" title="Astronaut">Astronauti</a>, a i neke letjelice bez posade postavljali su na Mjesec automatske <a href="/wiki/Seizmologija" title="Seizmologija">seizmometre</a>. Opažanjem <a href="/wiki/Potres" title="Potres">potresnih</a> valova koji prolaze kroz Mjesečevu unutrašnjost, a i svestranim proučavanjem građe i oblika površinskih slojeva, nastala je predodžba o građi unutrašnjosti. Mjesečeva kora sastoji se od sloja <a href="/wiki/Gabro" title="Gabro">gabro</a>-anortozita, debelog 65 do 100 km. Taj sloj plovi na <a href="/wiki/Bazalt" title="Bazalt">bazaltu</a> kao santa leda na vodi, jer je bazalt veće gustoće. Mora predstavljaju bazaltne bazene u kopnima. Nivo kopna viši je od srednjeg nivoa Mjesečeve sfere, a nivo mora niži. </p><p>Unutrašnja građa Mjeseca poznata je u grubim crtama. Mjesec nema u sadašnjem trenutku neku veću geološku aktivnost. Osim lokalnih promjena na površini, koje dolaze zbog toplinske <a href="/wiki/Erozija" title="Erozija">erozije</a> (širenje i stezanje površinske tvari kod promjene temperature ili <a href="/wiki/Toplinsko_istezanje" title="Toplinsko istezanje">toplinsko istezanje</a>), od erozije <a href="/wiki/Meteor" title="Meteor">meteorima</a>, a koje se javljaju i kao urušavanje padina, prisutni su još neki procesi. Astronauti su mjerili nagla isplinjavanja tla (opaženi su teški <a href="/wiki/Plin" title="Plin">plinovi</a> kao <a href="/wiki/Argon" title="Argon">argon</a>), a uređaji sa Zemlje i opažači mnogo su puta utvrdili lokalna zagrijavanja i bljeskove, ili pak zamagljivanje detalja. U dva su slučaja snimljeni <a href="/wiki/Spektar_(fizika)" title="Spektar (fizika)">spektri</a> usijanih plinova (Nikolaj Aleksandrovič Kozirev, Krim), i to u središnjoj gori kratera Alfons. Neka mjesta pokazuju ponavljanje aktivnosti. Plinovi se mogu izdvajati iz materijala ispod površine zbog zagrijavanja <a href="/wiki/Radioaktivnost" title="Radioaktivnost">radioaktivnim elementima</a> koji imaju dugo <a href="/wiki/Vrijeme_poluraspada" title="Vrijeme poluraspada">vrijeme poluraspada</a>, a sami plinovi <a href="/wiki/Fluorescencija" title="Fluorescencija">fluoresciraju</a>, potaknuti <a href="/wiki/Sun%C4%8Deva_svjetlost" title="Sunčeva svjetlost">Sunčevom svjetlošću</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mjesečev_plašt"><span id="Mjese.C4.8Dev_pla.C5.A1t"></span>Mjesečev plašt</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=5" title="Uredi odlomak: Mjesečev plašt" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=5" title="Uredi kôd odjeljka Mjesečev plašt"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Unutrašnjost je mnogo jednoličnija no Zemljina i slojevi se manje razlikuju. Najveći dio Mjeseca je ukrućen. Ispod kore smješten je kruti plašt, koji se spušta do dubine od 800 do 900 <a href="/wiki/Km" class="mw-redirect" title="Km">km</a>. Kora zajedno s tim plaštem podsjeća na Zemljinu <a href="/wiki/Litosfera" title="Litosfera">litosferu</a>. U donjim dijelovima plašta nalaze se ognjišta Mjesečevih potresa, a većina su na bližoj strani Mjeseca. Posebnost tih potresa je u tome što su potaknuti Zemljinom plimnom silom. Kao što Mjesec proizvodi plimu na Zemlji, tako i Zemlja raspinje Mjesečevu kuglu. U trenutku kada je plimni val najveći i najmanji, a to se zbiva onda kada je Mjesec u <a href="/wiki/Perigej" title="Perigej">perigeju</a> i <a href="/wiki/Apogej" title="Apogej">apogeju</a>, oslobađaju se nagomilani naponi u unutrašnjosti i dolazi do <a href="/wiki/Potres" title="Potres">potresa</a>. Seizmički valovi, nasuprot zemaljskim, šire se uz mnogostruku jeku kroz velik dio obujma, i tlo titra po više sati. U onom dijelu kugle koji ne provodi poprečne (transverzalne) <a href="/wiki/Val" title="Val">valove</a> potresa, već samo uzdužne (longitudinalne), tlo ne može biti kruto već rastaljeno, bar djelomice. Takve su prilike u područjima ispod plašta. </p><p>Na nekim mjestima, uglavnom u području mora, postoje znatne <a href="/wiki/Gravitacija" title="Gravitacija">gravitacijske</a> anomalije: pojave jače gravitacijske sile. Pojačanje privlačne sile tumači se zgušćenjima smještenim u džepovima ispod kore. Zgušćenja su prozvana <b>maskonima</b> (naziv dolazi od “koncentracije masa”). Prilazeći maskonu, <a href="/wiki/Umjetni_satelit" title="Umjetni satelit">umjetni satelit</a> se ubrzava i spušta za 50 do 100 <a href="/wiki/Metar" title="Metar">metara</a>, a odlazeći, usporava se i diže. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mjesečeva_jezgra"><span id="Mjese.C4.8Deva_jezgra"></span>Mjesečeva jezgra</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=6" title="Uredi odlomak: Mjesečeva jezgra" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=6" title="Uredi kôd odjeljka Mjesečeva jezgra"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>O mogućoj jezgri znade se najmanje. Možda se ovdje nalazi malo zgušćenje <a href="/wiki/%C5%BDeljezo" title="Željezo">željeza</a> i sulfida. <a href="/wiki/Temperatura" title="Temperatura">Temperatura</a> može premašiti 1 000 do 1 200 °C. Pojave u unutrašnjosti ne ovise samo o udaljenosti od površine, već i o tome na kojoj se strani nalaze, na strani bližoj ili daljoj od Zemlje. <a href="/wiki/Te%C5%BEi%C5%A1te" title="Težište">Centar mase</a> Mjeseca ne nalazi se u centru Mjesečeve kugle, već je za 2 km pomaknut u smjeru Zemlje. To znači da je tvar veće gustoće smještena unutar kugle u smjeru prema Zemlji, što je omogućeno uvijek jednakom <a href="/wiki/Orijentacija" title="Orijentacija">orijentacijom</a> Mjeseca u odnosu na Zemlju. Ne zna se zašto na bližoj strani Mjesec ima više mora. Prema jednoj ideji, zbog premještanja jezgre Mjeseca prema Zemlji dalja strana ima deblju koru, pa je tamo otežano stvaranje mora. Da bi more nastalo, <a href="/wiki/Bazalt" title="Bazalt">bazaltna</a> je <a href="/wiki/Magma" title="Magma">magma</a> trebala izbiti na površinu. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mjesečev_reljef"><span id="Mjese.C4.8Dev_reljef"></span>Mjesečev reljef</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=7" title="Uredi odlomak: Mjesečev reljef" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=7" title="Uredi kôd odjeljka Mjesečev reljef"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mjesec je i <a href="/wiki/Reljef" title="Reljef">reljefno</a> vrlo zanimljivo nebesko tijelo. Prvi je crtež Mjeseca napravio <a href="/wiki/Galileo_Galilej" class="mw-redirect" title="Galileo Galilej">Galilej</a> <a href="/wiki/1609." title="1609.">1609.</a> Kartografiranjem Mjesečeve površine bavi se <a href="/wiki/Selenografija" title="Selenografija">selenografija</a>. Osnovna je razdioba na svjetlija kopna i tamnija mora. Mora su ravnice za 1 – 2 km niže od srednje razine kopna, a i geološki im je sastav drugačiji. Fizička priroda Mjeseca mnogo je jednostavnija od Zemljine. Mjesec nema ni <a href="/wiki/Atmosfera" title="Atmosfera">atmosferu</a> ni tekuću <a href="/wiki/Voda" title="Voda">vodu</a>. Zbog toga nema prijenosa materijala tla, koji se javlja u slučaju <a href="/wiki/Erozija" title="Erozija">erozije</a> vodom i vjetrom, a potom nema ni <a href="/wiki/Talo%C5%BEenje" title="Taloženje">taloženja</a> (sedimentiranja). Uz to, geološki su procesi mnogo manje prisutni. Nema boranja gorja i planinskih lanaca. Unatoč svemu, reljefni su oblici Mjeseca ne samo osebujni nego i raznovrsni. Površina Mjeseca veoma je razvedena. Osnovna je podjela na svjetlija kopna i tamnija mora. Ne samo da između njih postoji razlika u odražavanju svjetlosti, već su Mjesečeva mora ravnice, za 1 do 2 km niže od srednje razine kopna, a i geološki im je sastav drukčiji. Na kopnima ima mnogo više kratera odnosno kružnih oblika, nego što ih ima u morima. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Sastav_Mjesečeve_kore"><span id="Sastav_Mjese.C4.8Deve_kore"></span>Sastav Mjesečeve kore</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=8" title="Uredi odlomak: Sastav Mjesečeve kore" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=8" title="Uredi kôd odjeljka Sastav Mjesečeve kore"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Uzorci tla dopremljeni s Mjeseca (ukupno je dopremljeno gotovo 400 <a href="/wiki/Kg" class="mw-redirect" title="Kg">kg</a>) znatno su obogatili poznavanje materijala u planetskom sustavu. Najrasprostranjenije stijene jesu <a href="/wiki/Bazalt" title="Bazalt">bazalt</a> i anortozit s <a href="/wiki/Gabro" title="Gabro">gabrom</a>. To su <a href="/wiki/Magmatske_stijene" title="Magmatske stijene">magmatske stijene</a>. Bazalt ispunjava Mjesečeva mora. Anortozit i gabro su svijetli i stvaraju Mjesečeva kopna. Na Zemlji se anortozit javlja samo u nekim starijim slojevima, u starim kontinentalnim štitovima, dok je gabro šire rasprostranjen. Bazalt na Zemlji čini osnovu oceanskih ploča. Dalje dvije rasprostranjene vrste tla na Mjesecu su norit i kreep. Norit je bazalt s mnogo <a href="/wiki/Aluminij" title="Aluminij">aluminija</a>, pa je time svjetliji od bazalta mora, a i nalazi se u području kopna. Kreep je u osnovi bazalt i norit, s povećanim sadržajem <a href="/wiki/Kalij" title="Kalij">kalija</a>, <a href="/wiki/Rijetki_zemni_metali" title="Rijetki zemni metali">rijetkih zemalja</a> i <a href="/wiki/Fosfor" title="Fosfor">fosfora</a>, te pokazuje visok stupanj <a href="/wiki/Radioaktivnost" title="Radioaktivnost">radioaktivnosti</a>. Kreep je nepoznat na Zemlji (riječ je kovanica nastala od simbola elemenata K, P i skraćenice <a href="/wiki/Engleski_jezik" title="Engleski jezik">engleski riječi</a> za rijetke zemlje: <i>rare earth</i>). Uzorke tla donijele su letjelice s posadom (Apollo 11, 12, 15 i 17 iz mora, Apollo 14 i 16 s kopna) i letjelice bez posada (Luna 16 i 24 iz mora, Luna 20 s kopna). <a href="/wiki/Minerali" title="Minerali">Minerali</a> od kojih se tlo sastoji jesu <a href="/wiki/Pirokseni" title="Pirokseni">piroksen</a>, plagioklas, ilmenit i <a href="/wiki/Olivin" title="Olivin">olivin</a>. U usporedbi sa Zemljinim vrstama minerala ima mnogo manje (100 prema 3 000), a važan razlog koji je doveo do razlike je pomanjkanje <a href="/wiki/Kisik" title="Kisik">kisika</a> i <a href="/wiki/Oksidacija" title="Oksidacija">oksidacije</a>. </p><p><a href="/wiki/Voda" title="Voda">Voda</a> se u malim količinama, kako je potvrđeno <a href="/wiki/14._studenog" class="mw-redirect" title="14. studenog">14. studenog</a> <a href="/wiki/2009." title="2009.">2009.</a>, zadržala u Mjesečevim <a href="/wiki/Stijena" title="Stijena">stijenama</a>. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Regolit">Regolit</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=9" title="Uredi odlomak: Regolit" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=9" title="Uredi kôd odjeljka Regolit"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7016135">.mw-parser-output .hatnote{font-style:italic}.mw-parser-output div.hatnote{padding-left:1.6em;margin-bottom:0.5em}.mw-parser-output .hatnote i{font-style:normal}.mw-parser-output .hatnote+link+.hatnote{margin-top:-0.5em}@media print{body.ns-0 .mw-parser-output .hatnote{display:none!important}}</style><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/wiki/Regolit" title="Regolit">Regolit</a></div></i></div> <p>Neposredna površina Mjeseca vrlo je rastresita i šupljikava, porozna. <a href="/wiki/Tlo" title="Tlo">Tlo</a> je sastavljeno od sitne prašine, od čestica nastalih taljenjem mnogobrojnih zrnaca (tu su nađene i male <a href="/wiki/Staklo" title="Staklo">staklaste</a> kuglice), i od slijepljenih nehomogenih čestica. To je regolit. Doima se sivo i vrlo slabo odbija <a href="/wiki/Svjetlost" title="Svjetlost">svjetlost</a>. Zato je odrazna moć Mjeseca niska, pa u vidljivoj svjetlosti odbija samo 6 %. Takvo tlo rezultat je udara <a href="/wiki/Meteor" title="Meteor">meteora</a> i mikrometeora u uvjetima visokog <a href="/wiki/Vakuum" title="Vakuum">vakuuma</a> i struje čestica <a href="/wiki/Sun%C4%8Dev_vjetar" title="Sunčev vjetar">Sunčeva vjetra</a>. Od mjesta do mjesta, debljina sloja kreće se od nekoliko <a href="/wiki/Centimetar" class="mw-redirect" title="Centimetar">centimetara</a> do najviše nekoliko desetina <a href="/wiki/Metar" title="Metar">metara</a>. Vrlo slabo <a href="/wiki/Prijenos_topline" title="Prijenos topline">provodi toplinu</a>, pa se dnevna promjena temperature ne zapaža već na dubini od 0,8 do 1 m. Mjesečeva površina prekrivena je <a href="/wiki/Stijena" title="Stijena">stijenama</a> koje su preoblikovane jedino udarcima padajućih tijela. Višestrukim lomljenjem i slijeganjem pod pritiskom (koji nastaje od siline udara) stvaraju se vezani, sitni kameni odlomci ili breča. Pod kilometarskim slojem breče mora da se nalazi osnovna stijena. Regolit je samo vanjski, usitnjeni i najporozniji izdanak breče. Srednja <a href="/wiki/Gusto%C4%87a" title="Gustoća">gustoća</a> stijena Mjesečeve površine kreće se od 2,7 do 2,9 gustoće vode (anortozit) do 3,3 gustoće vode (<a href="/wiki/Bazalt" title="Bazalt">bazalt</a>). Kako je prosječna gustoća Mjeseca tek nešto veća od 3,3 gustoće vode, lako zaključujemo da je čitav Mjesec izgrađen od tvari poput bazalta. Od tvari isto takve gustoće građena je Zemljina kora i vanjski dijelovi njezina plašta. Čini se stoga da se Mjesečevoj tvari gustoća ne povećava s dubinom. Zato se lako može dogoditi da u samom središtu Mjeseca ne postoje elementi iz grupe željeza, kao što ih ima u središtu Zemlje. </p> <table class="wikitable" style="float: right; clear: right; margin-left: 1em; text-align: center;"> <caption>Kemijski sastav Mjesečevog površinskog regolita (dobiven iz stijena Mjesečeve kore)<sup id="cite_ref-6" class="reference"><a href="#cite_note-6"><span class="cite-bracket">[</span>6<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </caption> <tbody><tr> <th rowspan="2">Sastav </th> <th rowspan="2">Jednadžba </th> <th colspan="2">Sastav (težinski u %) </th></tr> <tr> <th style="font-size: smaller;">Mora </th> <th style="font-size: smaller;">Kopna </th></tr> <tr> <td style="text-align: left;"><a href="/wiki/Silicijev_dioksid" title="Silicijev dioksid">Silicijev dioksid</a> </td> <td>SiO<sub>2</sub> </td> <td>45,4 % </td> <td>45,5 % </td></tr> <tr> <td style="text-align: left;"><a href="/wiki/Aluminij" title="Aluminij">Aluminijev</a> oksid </td> <td>Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub> </td> <td>14,9 % </td> <td>24,0 % </td></tr> <tr> <td style="text-align: left;"><a href="/wiki/%C5%BDivo_vapno" title="Živo vapno">Živo vapno</a> </td> <td>CaO </td> <td>11,8 % </td> <td>15,9 % </td></tr> <tr> <td style="text-align: left;"><a href="/wiki/%C5%BDeljezovi_oksidi" title="Željezovi oksidi">Željezov(II) oksid</a> </td> <td>FeO </td> <td>14,1 % </td> <td>5,9 % </td></tr> <tr> <td style="text-align: left;"><a href="/wiki/Magnezij" title="Magnezij">Magnezijev</a> oksid </td> <td>MgO </td> <td>9,2 % </td> <td>7,5 % </td></tr> <tr> <td style="text-align: left;"><a href="/wiki/Titanijev_dioksid" title="Titanijev dioksid">Titanijev dioksid</a> </td> <td>TiO<sub>2</sub> </td> <td>3,9 % </td> <td>0,6 % </td></tr> <tr> <td style="text-align: left;"><a href="/wiki/Natrij" title="Natrij">Natrijev</a> oksid </td> <td>Na<sub>2</sub>O </td> <td>0,6 % </td> <td>0,6 % </td></tr> <tr> <th colspan="2">Ukupno </th> <th>99,9 % </th> <th>100,0 % </th></tr></tbody></table> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Mjesečeva_mora"><span id="Mjese.C4.8Deva_mora"></span>Mjesečeva mora</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=10" title="Uredi odlomak: Mjesečeva mora" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=10" title="Uredi kôd odjeljka Mjesečeva mora"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deva_mora" title="Mjesečeva mora">Mjesečeva mora</a></div></i></div> <p>Najniža područja Mjeseca su ogromne tamnosive površine koje se ponekad mogu zapaziti i golim okom. Te ravnice je Giovanni Riccioli (<a href="/wiki/1598." title="1598.">1598.</a> – <a href="/wiki/1671." title="1671.">1671.</a>) nazvao morima <a href="/wiki/1651." title="1651.">1651.</a> iako u njima nema vode. <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deva_mora" title="Mjesečeva mora">Mjesečeva mora</a> nisu jednolične ravnice, jer se u njima uočavaju nabori, koji ponekad sliče na zidove, dugačke po nekoliko stotina kilometara, i pukotine, koje sliče na riječna korita. Uz nazive mora (<a href="/wiki/Latinski_jezik" title="Latinski jezik">lat.</a> <i>mare</i>, <i>maria</i>) koji su pridijeljeni u 17. stoljeću, pojedini dijelovi mora i tamnije, ili tamnijim prostorima prošarane površine, zovu se: zaljev (lat. <i>sinus</i>), jezero (lat. <i>lacus</i>), močvara (lat. <i>palus</i>), dolina (lat. <i>vallis</i>) i ravnica (lat. <i>planitia</i>). Mora se lako uočavaju malim <a href="/wiki/Teleskop" title="Teleskop">teleskopom</a> i služe za početnu <a href="/wiki/Orijentacija" title="Orijentacija">orijentaciju</a>. One daju Mjesecu oznake koje golim okom povezujemo u prepoznatljive likove (“glava”, “zec na Mjesecu” i slično). Na vidljivoj polutki mora zauzimaju nešto više od 30 % površine, na suprotnoj strani zauzimaju svega nekoliko postotaka. Nazivi mora većinom slijede meteorološke pojmove. </p><p>Mora nisu jednoliko raspoređena po Mjesečevoj sferi. Osim najvećeg morskog prostranstva, Oceana oluja, koji je velik gotovo kao <a href="/wiki/Sredozemno_more" title="Sredozemno more">Sredozemno more</a>, sva ostala mora su kružnog oblika ili su dijelovi kruga. Time ona stvaraju najveće prstenaste strukture na Mjesecu, s jednostrukim, a katkada i s dvostrukim i višestrukim sistemom prstenova. Najveće kružno more je More kiša, s promjerom većim od 1000 km. Obrubljeno je valom planina, među kojima su masivi nazvani po Zemljinim gorskim lancima: Alpe, Kavkaz, Apenini, Karpati. More nektara (700 km) ograđeno je Pirinejima. Na zapadnom rubu jasno se ističe More kriza (500 km). Neki kružni bazeni nisu jednoliko ispunjeni materijalom mora i pokazuju više koncentričnih prstenova. Takvo je Istočno more, djelomice vidljivo na nama istočnom rubu Mjeseca. Kordiljeri su u stvari vanjski, četvrti prsten tog bazena, koji se u cjelini otkriva tek iz putanje. Uopće, na daljoj strani Mjeseca nizine su manje prekrivene tamnim materijalom mora, pa se može reći da su to bazeni slični morima (talasoidi), kao na primjer: Hertzsprung, Apollo, Moskovsko more i još neke nizine. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Planinski_vijenci">Planinski vijenci</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=11" title="Uredi odlomak: Planinski vijenci" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=11" title="Uredi kôd odjeljka Planinski vijenci"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Po rubovima ravnica protežu se veliki planinski vijenci, koji nose imena planina na Zemlji (Alpe, Apenini, Karpati, Kavkaz, Pireneji itd.). Najviša točka Mjeseca nalazi se na planinama Leibniz, koje su na Mjesečevom južnom <a href="/w/index.php?title=Pol_(astronomija)&action=edit&redlink=1" class="new" title="Pol (astronomija) (stranica ne postoji)">polu</a>, gdje neki vrhovi dosežu i 9000 m. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:LRO_WAC_North_Pole_Mosaic_(PIA14024).jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/LRO_WAC_North_Pole_Mosaic_%28PIA14024%29.jpg/300px-LRO_WAC_North_Pole_Mosaic_%28PIA14024%29.jpg" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/LRO_WAC_North_Pole_Mosaic_%28PIA14024%29.jpg/450px-LRO_WAC_North_Pole_Mosaic_%28PIA14024%29.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/86/LRO_WAC_North_Pole_Mosaic_%28PIA14024%29.jpg/600px-LRO_WAC_North_Pole_Mosaic_%28PIA14024%29.jpg 2x" data-file-width="18622" data-file-height="18622" /></a><figcaption>Mjesečev sjeverni pol.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:LRO_WAC_South_Pole_Mosaic.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/LRO_WAC_South_Pole_Mosaic.jpg/300px-LRO_WAC_South_Pole_Mosaic.jpg" decoding="async" width="300" height="300" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/LRO_WAC_South_Pole_Mosaic.jpg/450px-LRO_WAC_South_Pole_Mosaic.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/40/LRO_WAC_South_Pole_Mosaic.jpg/600px-LRO_WAC_South_Pole_Mosaic.jpg 2x" data-file-width="6082" data-file-height="6082" /></a><figcaption>Mjesečev južni pol.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Krateri">Krateri</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=12" title="Uredi odlomak: Krateri" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=12" title="Uredi kôd odjeljka Krateri"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/wiki/Mjese%C4%8Devi_krateri" title="Mjesečevi krateri">Mjesečevi krateri</a></div></i></div> <p>Na Mjesecu se mogu vidjeti i <a href="/wiki/Udarni_krater" title="Udarni krater">krateri</a> koji nose imena po najpoznatijim svjetskim znanstvenicima. Najdublji je Newtonov (<a href="/wiki/Isaac_Newton" title="Isaac Newton">Isaac Newton</a>), oko 7 250 m. Ti krateri su vrlo velikog promjera (do 300 km). Iako im rubovi izgledaju strmi, oni su vrlo malog nagiba. To otkriće pripada Nijemcu <a href="/w/index.php?title=Josef_Hopmann&action=edit&redlink=1" class="new" title="Josef Hopmann (stranica ne postoji)">Josefu Hopmannu</a>, koji je izumio specijalne metode istraživanja pomoću dužina sjena. Nekih 30 tisuća kratera je otkriveno na Mjesecu. Jedan od njih <a href="/wiki/Boscovich_(Mjese%C4%8Dev_krater)" class="mw-redirect" title="Boscovich (Mjesečev krater)">Boscovich</a> nosi ime <a href="/wiki/Ru%C4%91er_Bo%C5%A1kovi%C4%87" title="Ruđer Bošković">Ruđera Boškovića</a>. Kod pojedinih kratera su vidljive i uzdužne široke svijetle pruge (<a href="/wiki/Nikola_Kopernik" title="Nikola Kopernik">Kopernikov</a> krater), za koje se smatra da su naslage pepela ili <a href="/wiki/Vulkan" title="Vulkan">vulkanske</a> materije nastale u vrijeme hlađenja Mjeseca. Ovi krateri su nastali udaranjem mnogih tijela (<a href="/wiki/Asteroidi" title="Asteroidi">planetoida</a>) i <a href="/wiki/Meteoroid" title="Meteoroid">meteoroida</a> u Mjesec. Na Mjesecu nema erozije pa se još uvijek vide. </p><p>Prstenastim reljefnim oblicima u području kontinenata opći je, zajednički naziv: krater. Krater je ustvari udubina nastala nakon pada <a href="/wiki/Meteoroid" title="Meteoroid">meteoroida</a> ili <a href="/wiki/Komet" title="Komet">kometa</a> na površinu Mjeseca. Najveći krateri, kojima promjer doseže do 300 km, u stvari su kružne ravnice, obrubljene prstenom planina visokim nekoliko kilometara. Ravnica je tako velika da se zbog zakrivljenosti Mjesečeve kugle iz središta kratera rubovi uopće ne moraju vidjeti. Dno kružne ravnice nije mnogo niže od razine izvan prstena, ali zakrivljenost je ista kao i na ostalom dijelu Mjesečeve površine. Primjeri kružnih ravnica su Clavius (250 km promjera, visine ruba od 0,5 do 1,5 km), Ptolomej (150 km), Grimaldi (220 km), Platon (100 km) na bližoj strani Mjeseca, te Ciolkovski (190 km), Joliot (150 km) i Lomonosov (90 km) na daljoj strani Mjeseca. Ti su krateri ispunjeni materijalom mora. Oni veoma sliče na skrutnute vulkanske kaldere (grotla <a href="/wiki/Vulkan" title="Vulkan">vulkana</a>). </p><p>Kod nešto manjih prstenastih tvorevina u središtu ravnice javljaju se uzvišenja - osamljene gore. Takvi su krateri Kopernik (90 km u promjeru, dubok 4 km, središnje gore visoke 1,2 km, a rubni prsten visok 1 km nad okolinom), Tycho (85 km u promjeru, dubok 4,8 km, središnja gora 1,6 km visoka). </p><p>Unutarnji dijelovi kratera često se terasasto urušavaju, kao na primjer u <a href="/wiki/Langrenus_(krater)" title="Langrenus (krater)">Langrenusa</a> (van Langren) koji u promjeru ima 130 km. Obično, zidovi kratera nisu jako kosi; unutarnji nagnuti su do 20 - 30°, a vanjski 5 - 16°. Obujam potoline (dijela kratera ispod razine vanjskog terena) u pravilu je jednak obujmu zidova iznad razine vanjskog terena. Dubine kratera kreću se obično od 1,5 do 4,5 km, a nađeno je i dno duboko 9 km. Najveće visine usporedive su s <a href="/wiki/Mount_Everest" title="Mount Everest">Mount Everestom</a> (eng. <i>Mount Chomolungma</i>). </p><p>Od mnogih se kratera radijalno pružaju svijetle zrake. Takvi su Kopernik, a posebno Tycho, čije su zrake začuđujuće duljine od više tisuća kilometara. Dobro se zapažaju kada na njih <a href="/wiki/Sun%C4%8Deva_svjetlost" title="Sunčeva svjetlost">Sunčeva svjetlost</a> pada strmo. Zrake su nastale od materijala koji se razdrobio prilikom meteorskog udara. U njima se razaznaju mnoge sekundarne jame, izbušene izbačenim kamenjem. </p><p>Kratera manjih veličina ima jako puno, a kratera većih od kilometra ima milijun. Na daljoj strani Mjeseca ima 200 kratera većih od 50 km. Krateri manji od 50 – 60 km u pravilu nemaju središnjeg uzvišenja i rubovi im se oštro ocrtavaju. Dok se krateri veći od 20 km nalaze u području kopna, s nekoliko iznimaka, pa su mora mnogo manje naseljena takvim kraterima, to kratera manjih od 20 km ima posvuda jednoliko, i na kopnu i na moru. Oblik čaše koji imaju manji krateri jasno ukazuju na pad meteora kao na uzrok. Rubovi kratera manjih od 1 km neznatno se dižu iznad okolnog tla. Oblik udarnog kratera posljedica je eksplozije. Tijelo koje pristiže iz svemira ne ruje po tlu, već eksplodira, ako mu je <a href="/wiki/Brzina" title="Brzina">brzina</a> veća od 5 <a href="/wiki/Metar_u_sekundi" title="Metar u sekundi">km/s</a>. <a href="/wiki/Kineti%C4%8Dka_energija" title="Kinetička energija">Kinetička energija</a> tada je dovoljna da dođe do isparavanja čvrstog materijala (raspad <a href="/wiki/Molekularne_sile" class="mw-redirect" title="Molekularne sile">molekularnih veza</a> u materijalu) i do gibanja oslobođenih <a href="/wiki/Molekula" title="Molekula">molekula</a>. Meteor se eksplozivno raspada zajedno s tlom u koje udara. Oblik kratera zato je okrugao. Samo ako tijelo pada na Mjesec pod <a href="/wiki/Kut" title="Kut">kutom</a> manjim od 5°, eksplozija može dovesti do kratera izduženog u smjeru pada. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Vallis_Schroteri.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Vallis_Schroteri.jpg/300px-Vallis_Schroteri.jpg" decoding="async" width="300" height="171" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Vallis_Schroteri.jpg/450px-Vallis_Schroteri.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6e/Vallis_Schroteri.jpg/600px-Vallis_Schroteri.jpg 2x" data-file-width="1874" data-file-height="1069" /></a><figcaption> Dolina Schrotera duljine oko 200 km s grabom kojom je nekada možda tekla magma (mozaik snimka iz <a href="/wiki/Program_Apollo" title="Program Apollo">Appola 15</a>).</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Posljedice_tektonskih_aktivnosti">Posljedice tektonskih aktivnosti</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=13" title="Uredi odlomak: Posljedice tektonskih aktivnosti" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=13" title="Uredi kôd odjeljka Posljedice tektonskih aktivnosti"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Posljedice tektonskih aktivnosti zapažaju se u nekoliko pojava. To su doline, grabe (lat. <i>rima</i>) i rasjedi (lat. <i>rupes</i>). Jedna alpska dolina je duga 150 km, široka 8 km, a u osi joj se proteže graba, a pruža se poprijeko Alpi. Drugi primjer je Dolina Schrotera, koja polazi iz jednog omanjeg kratera i krivudajući proteže se u duljinu od 200 km. Najveće je širine 10 km a dubine 1 km. I njezinim se dnom pruža graba, nalik riječnom koritu, kojim je nekada možda tekla <a href="/wiki/Magma" title="Magma">magma</a>. Grabe su obično vezane uz potoline (mora i dna kratera), te doline, a pružaju se ravno ili zavojito i više od 1 000 km u duljinu. Ima ih veoma mnogo. Grabu Hadley ispitivali su izravno astronauti. Od rasjeda jedinstven je <i>Rupes Recta</i> (prijašnji naziv: <i>Strmi zid</i>), koji se u Moru oblaka pruža u duljini većoj od 100 km, a razlika nivoa iznosi 150 do 300 m. “Zid” se u stvari blago penje, pod kutom od desetak stupnjeva. Kao pojave koje najviše upućuju na vulkanske aktivnosti javljaju se blage uzvisine oblika kupole, često s vršnim udubljenjem. Kao posebna pojava reljefa javljaju se žile ili bila, valoviti nabori dugi do više stotina kilometara, smješteni jedino u morima. Zbog veoma blagih nagiba opažaju se samo kad ih Sunce rasvjetljava jako ukoso (kada se nalaze u blizini <a href="/wiki/Sumra%C4%8Dnica" title="Sumračnica">sumračnice</a>. Vjerojatno su nastali kao valovi u magmi koja je naplavljivala morske doline. Žile su obično koncentrične s kružnim rubovima mora. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Selenologija">Selenologija</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=14" title="Uredi odlomak: Selenologija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=14" title="Uredi kôd odjeljka Selenologija"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/wiki/Selenografija" title="Selenografija">Selenografija</a></div></i></div> <p><b>Selenologija</b> (grč. σελήνη, <i>seléne</i> »Mjesec« + -logija) grana je <a href="/wiki/Astronomija" title="Astronomija">astronomije</a> koja proučava Mjesec, a posebno Mjesečevu <a href="/wiki/Geologija" title="Geologija">geologiju</a>. Opažanjem i mjerenjem pojava na površini bavi se grana selenologije, <a href="/wiki/Selenografija" title="Selenografija">selenografija</a>. Selenografske koordinate računaju se od središnjeg meridijana na istok i zapad (dužina), a od ekvatora na sjever i jug (širina). Ishodište je koordinata krater Mösting A. Zbog nepostojanja <a href="/wiki/Atmosfera" title="Atmosfera">atmosfere</a> i <a href="/wiki/Vode" title="Vode">vode</a>, na Mjesecu nema vodene i vjetrene <a href="/wiki/Erozija" title="Erozija">erozije</a>. Mjesec nema <a href="/wiki/Tektonika_plo%C4%8Da" title="Tektonika ploča">tektoniku ploča</a>, a kora mu je oblikovana vulkanskom djelatnošću i udarima meteoroida i planetoida. Unutrašnjost mu je diferencirana, a zbog malih se dimenzija rano ohladila. Mineraloški, Mjesec je mnogo siromašniji od Zemlje. Geološka svojstva istražuju se uz pomoć umjetnih satelita, te na temelju uzoraka kojih je prikupljeno nekoliko stotina kilograma. Na sloj pri površini i njegovu mikrostrukturu djeluje termička erozija (zbog znatne dnevne promjene temperature), zatim <a href="/wiki/Sun%C4%8Dev_vjetar" title="Sunčev vjetar">Sunčev vjetar</a> i <a href="/wiki/Kozmi%C4%8Dke_zrake" title="Kozmičke zrake">kozmičke zrake</a>.<sup id="cite_ref-7" class="reference"><a href="#cite_note-7"><span class="cite-bracket">[</span>7<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Svojstva_Mjesečeve_atmosfere"><span id="Svojstva_Mjese.C4.8Deve_atmosfere"></span>Svojstva Mjesečeve atmosfere</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=15" title="Uredi odlomak: Svojstva Mjesečeve atmosfere" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=15" title="Uredi kôd odjeljka Svojstva Mjesečeve atmosfere"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Nebeska tijela poput Mjeseca i <a href="/wiki/Merkur" title="Merkur">Merkura</a> nemaju <a href="/wiki/Atmosfera" title="Atmosfera">atmosferu</a>. Da bi se atmosfera zadržala, od najveće su važnosti toplinsko stanje i površinska <a href="/wiki/Akceleracija" class="mw-redirect" title="Akceleracija">akceleracija</a>. Pri višoj temperaturi <a href="/wiki/Molekule" class="mw-redirect" title="Molekule">molekule</a> <a href="/wiki/Plin" title="Plin">plina</a> gibaju se većim brzinama nego pri nižim temperaturama. Svemirsko tijelo napuštaju molekule koje se gibaju u krajnjim slojevima atmosfere s brzinom većom od <a href="/wiki/Brzina_osloba%C4%91anja" title="Brzina oslobađanja">brzine oslobađanja</a> (2,38 km/s). Na Mjesecu nije bilo uvjeta da se zadrže laki plinovi. No nad njegovom površinom plina ipak ima, iako vrlo rijetkog. Ponajprije, samo se tlo isplinjuje (degazira). Zatim, ni međuplanetarni prostor nije sasvim prazan, u njemu ima plina i prašine. Snažan izvor plina je <a href="/wiki/Sunce" title="Sunce">Sunce</a>, s kojega struji <a href="/wiki/Sun%C4%8Dev_vjetar" title="Sunčev vjetar">Sunčev vjetar</a>. To je potok razrijeđenog plina koji izravno udara u osvijetljenu stranu Mjeseca, pa na njemu dovodi do <a href="/wiki/Tlak" title="Tlak">tlaka</a> od 10<sup>−7</sup> <a href="/wiki/Paskal" title="Paskal">Pa</a> po danu do 10<sup>−10</sup> Pa po noći (na Zemlji je otprilike 10<sup>5</sup> Pa). To je ipak tako maleni tlak da s pravom kažemo da Mjesec nema atmosferu. </p> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Moon_ER_magnetic_field.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Moon_ER_magnetic_field.jpg/300px-Moon_ER_magnetic_field.jpg" decoding="async" width="300" height="217" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Moon_ER_magnetic_field.jpg/450px-Moon_ER_magnetic_field.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Moon_ER_magnetic_field.jpg/600px-Moon_ER_magnetic_field.jpg 2x" data-file-width="800" data-file-height="578" /></a><figcaption>Magnetsko polje na površini Mjeseca snimljeno sa svemirske letjelice <i>Lunar Prospector</i>.</figcaption></figure> <p>Bez atmosfere tekućica na Mjesecu ne može postojati; <a href="/wiki/Voda" title="Voda">voda</a> bi se pod izravnim Sunčevim zrakama <a href="/wiki/Isparavanje" title="Isparavanje">isparila</a>, a zatim izgubila u <a href="/wiki/Svemir" title="Svemir">svemir</a>. Mjesečevo je tlo degazirano i suho, bezvodno. Dnevna prosječna prisutnost molekula plina u Mjesečevoj atmosferi (<a href="/wiki/Atom" title="Atom">atoma</a> po <a href="/wiki/Kubi%C4%8Dni_metar" title="Kubični metar">kubičnom centimetru</a>) je sljedeća: </p> <ul><li><a href="/wiki/Argon" title="Argon">argon</a>: 40 000</li> <li><a href="/wiki/Helij" title="Helij">helij</a>: od 2 000 do 40 000</li> <li><a href="/wiki/Natrij" title="Natrij">natrij</a>: 70</li> <li><a href="/wiki/Kalij" title="Kalij">kalij</a>: 17</li> <li><a href="/wiki/Vodik" title="Vodik">vodik</a>: manje od 17.<sup id="cite_ref-8" class="reference"><a href="#cite_note-8"><span class="cite-bracket">[</span>8<span class="cite-bracket">]</span></a></sup><sup id="cite_ref-9" class="reference"><a href="#cite_note-9"><span class="cite-bracket">[</span>9<span class="cite-bracket">]</span></a></sup></li></ul> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Magnetizam">Magnetizam</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=16" title="Uredi odlomak: Magnetizam" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=16" title="Uredi kôd odjeljka Magnetizam"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Važno fizičko svojstvo svakog svemirskog tijela je njegov <a href="/wiki/Magnetizam" title="Magnetizam">magnetizam</a>. <a href="/wiki/Magnetsko_polje" title="Magnetsko polje">Magnetsko je polje</a> Mjeseca veoma slabo, deset tisuća puta slabije nego na Zemlji, a na površini ne pokazuje određen sjeverni i južni pol, što znači da nije dipolno polje. U Mjesečevu kamenju nađeni su tragovi magnetskog polja, jačeg od današnjeg. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Gibanje_Mjeseca_i_pomrčine"><span id="Gibanje_Mjeseca_i_pomr.C4.8Dine"></span>Gibanje Mjeseca i pomrčine</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=17" title="Uredi odlomak: Gibanje Mjeseca i pomrčine" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=17" title="Uredi kôd odjeljka Gibanje Mjeseca i pomrčine"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Zemlja-Mjesec.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/a/a3/Zemlja-Mjesec.png/300px-Zemlja-Mjesec.png" decoding="async" width="300" height="190" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/a/a3/Zemlja-Mjesec.png/450px-Zemlja-Mjesec.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/a/a3/Zemlja-Mjesec.png/600px-Zemlja-Mjesec.png 2x" data-file-width="860" data-file-height="545" /></a><figcaption>Sustav <a href="/wiki/Zemlja" title="Zemlja">Zemlja</a> - Mjesec.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Mond_Phasen.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/46/Mond_Phasen.jpg/300px-Mond_Phasen.jpg" decoding="async" width="300" height="51" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/46/Mond_Phasen.jpg 1.5x" data-file-width="362" data-file-height="62" /></a><figcaption></figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Mjeseceve_mijene_03.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/b/ba/Mjeseceve_mijene_03.jpg/300px-Mjeseceve_mijene_03.jpg" decoding="async" width="300" height="225" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/b/ba/Mjeseceve_mijene_03.jpg 1.5x" data-file-width="362" data-file-height="271" /></a><figcaption><a href="/wiki/Mjese%C4%8Deve_mijene" title="Mjesečeve mijene">Mjesečeve mijene</a>.</figcaption></figure> <p><a href="/wiki/Plimna_sila" title="Plimna sila">Plimne sile</a> Zemlje su Mjesec s vremenom toliko usporile da se njegova brzina vrtnje prilagodila njegovom periodu ophoda oko Zemlje. To znači da se Mjesec okrene samo jedanput oko svoje osi tijekom obilaska oko Zemlje. Zbog toga se sa Zemlje može vidjeti samo jedna strana Mjeseca. <a href="/wiki/Sovjetski_Savez" title="Sovjetski Savez">Sovjetska</a> je letjelica/sonda <i>Luna 3</i> (<a href="/wiki/Ruski_jezik" title="Ruski jezik">rus.</a> <i>Лунник</i>) <a href="/wiki/1959." title="1959.">1959.</a> obišla Mjesec i dvjema fotokamerama ga snimila s daljine od 60 tisuća kilometara. Na osnovi tih fotografija, Sovjetska akademija znanosti je sastavila i izdala prvi atlas dijela Mjesečeve površine koji se ne vidi sa Zemlje. Mjesec također vremenski usporava brzinu vrtnje Zemlje, tako da se trajanje dana na Zemlji godišnje produžuje za 20 mikrosekundi. Pritom se energija vrtnje Zemlje pretvara u <a href="/wiki/Toplinska_energija" class="mw-redirect" title="Toplinska energija">toplinsku energiju</a> i <a href="/wiki/Impuls_sile" title="Impuls sile">impuls</a> okreta se prenosi na Mjesec, čije se staza godišnje udaljuje za 3,8 <a href="/wiki/Metar" title="Metar">cm</a> od Zemlje. Ova pojava je utvrđena laserskim mjerenjima <a href="/wiki/1995." title="1995.">1995.</a> </p><p>Gibanje Mjeseca veoma je složeno. Putanja Mjeseca leži u ravnini nagnutoj prema ravnini <a href="/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika">ekliptike</a>, a pritom stalno mijenja položaj i putanja u ravnini i ta ravnina u prostoru. Os vrtnje nije okomita na ravninu putanje. Prividni kutni promjer Mjeseca podudara se s <a href="/wiki/Kutni_promjer" title="Kutni promjer">kutnim promjerom</a> Sunca, što je jedan od uvjeta za <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina" title="Pomrčina">pomrčinu</a>. Smjer obilaženja Mjeseca oko Zemlje podudara se sa smjerom Zemljinog obilaska oko Sunca (revolucije) i vrtnje (rotacije), a jednak je i smjer njegove vrtnje: to je smjer zakretanja desnog vijka koji napreduje prema sjeveru. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Mjesečeve_mijene"><span id="Mjese.C4.8Deve_mijene"></span>Mjesečeve mijene</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=18" title="Uredi odlomak: Mjesečeve mijene" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=18" title="Uredi kôd odjeljka Mjesečeve mijene"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deve_mijene" title="Mjesečeve mijene">Mjesečeve mijene</a></div></i></div> <p>Mjesec neprestano mijenja izgled i tako prolazi kroz Mjesečeve mijene ili faze. Promjene su uzrokovane njegovim gibanjem oko Zemlje. Sunčeve zrake uvijek obasjavaju jednu polovicu njegove sfere (globusa), ali se taj osvijetljeni dio površine sa Zemlje vidi pod različitim kutom. Kada se Mjesec nađe između Sunca i Zemlje, okrenuta nam je njegova tamna strana. Mjesec ćemo ugledati, u najboljem slučaju, jedan dan kasnije, i to kao “stari Mjesec u naručju mladoga”. Tu mijenu nazivamo „mlađak”. Osim tankog svijetlog srpa vidimo i onaj dio Mjeseca koji Sunce ne osvjetljuje izravno. Ta indirektna rasvjeta, nazvana pepeljastom svjetlošću, uzrokovana je svjetlinom Zemlje. Zemlja veoma dobro odbija <a href="/wiki/Sun%C4%8Deva_svjetlost" title="Sunčeva svjetlost">Sunčevu svjetlost</a>, pa ona posredno obasjava i Mjesec. </p><p>Poslije mlađaka Mjesec odmiče na <a href="/wiki/Istok" title="Istok">istok</a>. Mjesec zalazi nakon zalaska Sunca, pa je uvečer dobro zamjetljiv, a pri izlasku zamjećuje se slabo, jer se to zbiva danju. Kako Mjesec uvijek izbočenom stranom srpa gleda prema Suncu, to su u toj mijeni rogovi okrenuti prema istoku. Sedam dana nakon mlađaka nastupa <b>prva četvrt</b>. Granica svjetlosti i mraka prolazi polovicom vidljive strane; granica se naziva <a href="/wiki/Sumra%C4%8Dnica" title="Sumračnica">sumračnicom</a> ili terminatorom. U razdoblju “rasta” Mjeseca izgled mu podsjeća na slovo D (“dobiva”), što nam služi da lakše pamtimo tu mijenu. </p><p>14 do 15 dana nakon mlađaka Mjesec se nalazi na nebu suprotno od Sunca i čitava mu je bliža strana osvijetljena; tu mijenu nazivamo „uštap“ ili „pun“ <b>Mjesec</b>. Dalja promjena odvija se kao i pri “porastu”, samo obrnutim redom. Rogovi srpa okrenuti su prema zapadu, pa Mjesec sliči slovu G (“gubi”). Ta se mijena naziva „zadnja četvrt“. Mjesec izlazi noću, prije izlaska Sunca. Dakako, Mjesec i zalazi prije Sunca, dakle danju. Dva ili tri dana Mjesec će biti nevidljiv ili teško vidljiv, da bi se u novoj mijeni opet počeo zapažati kao mladi srp. </p><p>Smjer kojim sumračnica u toku mijena putuje preko vidljive strane Mjeseca pokazuje kako se Mjesec okreće oko osi. Za promatrača iz naših krajeva (<a href="/wiki/Sjeverna_polutka" title="Sjeverna polutka">sjeverna polutka</a>) sumračnica putuje zdesna nalijevo. To znači da se Mjesec okreće suprotno, bližom stranom slijeva nadesno, što je smjer desnog vijka koji napreduje na sjever. Od mlađaka do uštapa sumračnica predstavlja mjesta gdje Sunce izlazi; promatraču na Mjesecu Sunce izlazi na istoku, E (taj smjer pokazuje prema nama zapadnoj strani <a href="/wiki/Obzor" title="Obzor">obzora</a>). Od uštapa do mlađaka sumračnica predstavlja mjesta gdje Sunce zalazi; u smjeru pokretanja sumračnice nalazi se Mjesečev zapad, W. </p> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Siderički_i_sinodički_mjesec"><span id="Sideri.C4.8Dki_i_sinodi.C4.8Dki_mjesec"></span>Siderički i sinodički mjesec</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=19" title="Uredi odlomak: Siderički i sinodički mjesec" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=19" title="Uredi kôd odjeljka Siderički i sinodički mjesec"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/wiki/Sideri%C4%8Dki_mjesec" title="Siderički mjesec">Siderički (zvjezdani) mjesec</a> je vrijeme trajanja revolucije s obzirom na <a href="/wiki/Zvijezde" class="mw-redirect" title="Zvijezde">zvijezde</a>, a ujedno i vrijeme rotacije s obzirom na zvijezde. <a href="/wiki/Sinodi%C4%8Dki_mjesec" title="Sinodički mjesec">Sinodički mjesec</a> je vrijeme trajanja revolucije i rotacije s obzirom na Sunce. Do te jednakosti perioda rotacije i revolucije došlo je u davno doba, zbog plime u Mjesečevu tlu, uzrokovane Zemljom. Rotacija nebeskog tijela koja je sinkronizirana s revolucijom zove se „sinkrona rotacija”. Siderički mjesec ili <b>zvjezdani mjesec</b> je razdoblje <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deve_mijene" title="Mjesečeve mijene">Mjesečeva obilaska Zemlje</a> s obzirom na <a href="/wiki/Zvijezde" class="mw-redirect" title="Zvijezde">zvijezde</a> (27,321 662 <a href="/wiki/Dan" title="Dan">d</a> = 27 <a href="/wiki/Dan" title="Dan">d</a> 7 <a href="/wiki/Sat" title="Sat">h</a> 43 <a href="/wiki/Minuta" title="Minuta">min</a> 11,6 <a href="/wiki/Sekunda" title="Sekunda">s</a>). </p><p><a href="/wiki/Sinodi%C4%8Dki_mjesec" title="Sinodički mjesec">Sinodički mjesec</a> je razdoblje promjene <a href="/wiki/Mjese%C4%8Deve_mijene" title="Mjesečeve mijene">Mjesečevih mijena</a> koje odražava položaj Mjeseca prema <a href="/wiki/Sunce" title="Sunce">Suncu</a>, a iznosi 29,530 59 d = 29 d 12 h 44 min 3 s. Do suvremenih <a href="/wiki/Astronomija" title="Astronomija">astronomskih</a> istraživanja to je bilo jedino vremensko razdoblje, vezano uz gibanje Mjeseca, koje se očituje u promjeni Mjesečeva izgleda ; jednoj od najuočljivijih prirodnih pojava velike praktične važnosti. Ta se promjena Mjesečevih mijena odražava i u mnogim prirodnim pojavama, među ostalim i psihofiziološkima i fiziološko-reproduktivnima. Od najstarijih civilizacija to se razdoblje nastoji uskladiti s trajanjem <a href="/wiki/Dan" title="Dan">dana</a> i godine (<a href="/wiki/Kalendar" title="Kalendar">kalendar</a>). Kako je ravnanje po danima bilo uvijek osnovno u praktičnoj vremenskoj <a href="/wiki/Orijentacija" title="Orijentacija">orijentaciji</a>, a sinodički mjesec ima preko pola dana više od 29 cijelih dana, trebalo je uskladiti te dvije veličine, i to je osnova mjesečeva ili <a href="/wiki/Lunarni_kalendar" title="Lunarni kalendar">lunarnoga kalendara</a>. Usklađivanje se postizalo mijenjanjem broja dana u <a href="/wiki/Mjesec_(razdoblje)" title="Mjesec (razdoblje)">mjesecu</a>. Za praktičnu vremensku orijentaciju važna je i izmjena <a href="/wiki/Godi%C5%A1nja_doba" title="Godišnja doba">godišnjih doba</a>, koja su u vezi s položajem Sunca. Sunce prividno obiđe <a href="/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika">ekliptiku</a> za jedne <a href="/wiki/Tropska_godina" title="Tropska godina">tropske ili Sunčeve godine</a>, koja traje 365 d, 5 h, 48 min i 45,2 s. Kako ni tropska godina nema cijeli broj dana, morala se građanska <a href="/wiki/Godina" title="Godina">godina</a> s cijelim brojem dana što bolje prilagoditi duljini tropske (sunčani ili <a href="/wiki/Solarni_kalendar" title="Solarni kalendar">solarni kalendar</a>). To se postiglo mijenjanjem cijeloga broja dana u građanskoj godini prema različitim pravilima, pa odatle i različiti kalendari. Godine su se brojile od različitih početaka (<a href="/wiki/Epoha_(astronomija)" title="Epoha (astronomija)">epoha</a>), obično od nekoga značajnijeg događaja, pa se prema tome razlikuju različite <a href="/wiki/Era" title="Era">ere</a>. </p><p>Gibanje Mjeseca oko Zemlje, kao ni gibanje Zemlje oko Sunca, ne odvija se jednolikim <a href="/wiki/Brzina" title="Brzina">brzinama</a>. Stoga su navedeni sinodički i siderički periodi ophoda samo srednja vrijednost pravih vremena. Mjesec svaki sljedeći dan kasnije izlazi i kasnije zalazi, ali i kasnije prolazi mjesnim <a href="/wiki/Nebeski_meridijan" title="Nebeski meridijan">nebeskim meridijanom</a>, gdje prolazi gornjom <a href="/wiki/Kulminacija" title="Kulminacija">kulminacijom</a>. Mjesec će kasniti u prosjeku 52 minute na dan. </p> <figure class="mw-halign-center" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Mjeseceve_mijene_01.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/1/1b/Mjeseceve_mijene_01.jpg/1000px-Mjeseceve_mijene_01.jpg" decoding="async" width="1000" height="400" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/1/1b/Mjeseceve_mijene_01.jpg/1500px-Mjeseceve_mijene_01.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/1/1b/Mjeseceve_mijene_01.jpg/2000px-Mjeseceve_mijene_01.jpg 2x" data-file-width="2400" data-file-height="960" /></a><figcaption>Razlika između <a href="/wiki/Sideri%C4%8Dki_mjesec" title="Siderički mjesec">sideričkog</a> i <a href="/wiki/Sinodi%C4%8Dki_mjesec" title="Sinodički mjesec">sinodičkog mjeseca</a>.</figcaption></figure> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Mjesec_i_ekliptika.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/6/6c/Mjesec_i_ekliptika.png/300px-Mjesec_i_ekliptika.png" decoding="async" width="300" height="175" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/6/6c/Mjesec_i_ekliptika.png/450px-Mjesec_i_ekliptika.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/hr/thumb/6/6c/Mjesec_i_ekliptika.png/600px-Mjesec_i_ekliptika.png 2x" data-file-width="2000" data-file-height="1168" /></a><figcaption>Usporedba prividne Mjesečeve i Sunčeve putanje na <a href="/wiki/Nebeska_sfera" title="Nebeska sfera">nebeskoj sferi</a>.</figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Složeno_gibanje_Mjeseca"><span id="Slo.C5.BEeno_gibanje_Mjeseca"></span>Složeno gibanje Mjeseca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=20" title="Uredi odlomak: Složeno gibanje Mjeseca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=20" title="Uredi kôd odjeljka Složeno gibanje Mjeseca"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Mjesečeva staza leži u ravnini koja je prema ravnini <a href="/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika">ekliptike</a> nagnuta pod kutom od 5° 9’. Zanimljiv je položaj Mjesečeve osi vrtnje i <a href="/wiki/Ekvator" title="Ekvator">ekvatora</a> u prostoru: os vrtnje otklonjena je od ravnine staze za 83° 20’. Od okomice na ravninu ekliptike, os Mjesečeve vrtnje otklonjena je svega 1° 31’, pa se Mjesec vrti praktički uspravno na ravninu ekliptike. Mjesečeva staza nije stalno istog položaja u ravnini. <a href="/wiki/Elipsa" title="Elipsa">Elipsa</a> se zakreće u istom smjeru u kojemu se Mjesec giba oko Zemlje. Velika os putanje (spojnica <a href="/wiki/Apogej" title="Apogej">apogeja</a> i <a href="/wiki/Perigej" title="Perigej">perigeja</a>) zakrene se za 40,68° na godinu. Za pun zakret elipse potrebno je 8 godina i 310 dana. Zbog tog zakretanja staze period prolaska elipsom, ili točnije, vremensko razdoblje između dva uzastopna prolaza Mjeseca perigejom, ne traje jednako kao i siderički mjesec, već duže, 27,55 dana. To je <b>anomalistički mjesec</b>. </p><p>Gibajući se stazom, Mjesec prelazi s južne strane ekliptike na sjevernu i obratno. Tamo gdje staza prelazi na sjevernu stranu nalazi se <b>uzlazni čvor</b> <i>Ω</i>, a tamo gdje prelazi sa sjeverne na južnu, <b>silazni čvor</b> <i>Ʊ</i> (<a href="/wiki/Mjese%C4%8Devi_%C4%8Dvorovi" title="Mjesečevi čvorovi">Mjesečevi čvorovi</a>). Linija koja povezuje čvorove, linija čvorova, nastaje kao presjecište ravnine staze i ravnine ekliptike. I to presjecište ne miruje, jer ni ravnina staze nije uvijek jednako položena. Ona se zakreće u prostoru za 19,355° na godinu (3’ 10,77” na dan). To znači da se za puni kut zakrene u vrijeme od 18,6 godina. To je period regresije čvorova. U njegovu se taktu mijenja utjecaj Mjeseca na <a href="/wiki/Zemljina_precesija" title="Zemljina precesija">Zemljinu precesiju</a>, što se očituje u <a href="/wiki/Nutacija" title="Nutacija">nutaciji</a>. Ravnina staze zakreće se tako da je njen nagib prema ekliptici (<a href="/wiki/Inklinacija" class="mw-disambig" title="Inklinacija">inklinacija</a>) sačuvan. Smjer zakretanja suprotan je smjeru obilaženja Mjeseca oko Zemlje, odvija se od istoka prema zapadu; smjer je također suprotan godišnjem gibanju Sunca, što utječe na broj <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina" title="Pomrčina">pomrčina</a>. No zbog tog zakretanja linije čvorova, period prolaska Mjeseca kroz dani čvor (recimo uzlazni), kraći je od sideričkog mjeseca i iznosi 27,21 dan. To je <b>drakonistički</b> ili <b>nodički mjesec</b> (lat. <i>nod</i> – „čvor”, <i>draco</i> – „zmaj”; naziv je povezan s mitskim tumačenjem da pomrčinu Sunca uzrokuje <a href="/wiki/Zmaj" title="Zmaj">zmaj</a>). Drakonistički mjesec je važan zato što se pomrčine mogu dogoditi samo onda kada je Mjesec u blizini čvorova. </p><p>Sve te složene pravilnosti uzrokovane su utjecajima drugih nebeskih tijela, a posebno Sunca na Mjesec. Druga tijela poremećuju gibanje Mjeseca oko Zemlje. Osim spomenutih, postoje i druge, manje ili više pravilne promjene. Tako se na primjer najmanja udaljenost Mjeseca od Zemlje (<a href="/wiki/Perigej" title="Perigej">perigej</a>) mijenja od 356 410 km do 369 960 km i najčešće poprima vrijednost od 363 300 km. Najveća udaljenost (<a href="/wiki/Apogej" title="Apogej">apogej</a>) mijenja se od 404 180 km do 406 740 km, a najčešće poprima vrijednost 405 500 km. Stoga se i <a href="/wiki/Elipsa" title="Elipsa">numerički ekscentricitet eliptične putanje</a> mijenja, i to od 0,045 do 0,065. <a href="/wiki/Inklinacija" class="mw-disambig" title="Inklinacija">Inklinacija</a> ravnine staze mijenja se za ±10’ u roku od 173 dana. </p><p>Mjesec se giba u složenom <a href="/wiki/Gravitacija" title="Gravitacija">gravitacijskom</a> polju i stoga se mora očekivati da će se gibati na složen način. Kada bi na Mjesec djelovala jedino Zemljina privlačna sila, Mjesec bi se gibao po stalnoj elipsi s obzirom na Zemlju. Prosječna brzina gibanja Mjeseca oko Zemlje iznosi 1,02 km/s. Ali Mjesec se giba i oko Sunca, dakle i u njegovu gravitacijskom polju. Štoviše, privlačna sila Sunca dva puta je veća nego privlačna sila Zemlje. Iako nije uobičajeno, možemo slobodno reći da se Mjesec giba oko Sunca, slično tome kako se Zemlja giba oko Sunca. Zemljina privlačna sila dakle u stvari poremećuje Mjesečevu stazu oko Sunca i prisiljava ga da obilazi i oko nje. Mjesec žuri pred Zemlju, zatim usporava i ide njezinim tragom; brzina gibanja Mjeseca oko Sunca mijenja se pri tome, približno, od 31 km/s do 29 km/s. Zbog takvih promjena brzine i zbog gibanja na različitim udaljenostima od Sunca (u nejednolikom gravitacijskom polju Sunca) nije teško prihvatiti činjenicu da se Mjesec i vlada na veoma složen način. </p> <figure typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Lunation_animation_November_2009.gif" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Lunation_animation_November_2009.gif/300px-Lunation_animation_November_2009.gif" decoding="async" width="300" height="274" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/95/Lunation_animation_November_2009.gif/450px-Lunation_animation_November_2009.gif 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/95/Lunation_animation_November_2009.gif 2x" data-file-width="480" data-file-height="438" /></a><figcaption><a href="/wiki/Libracija" title="Libracija">Libracija</a></figcaption></figure> <div class="mw-heading mw-heading4"><h4 id="Libracija">Libracija</h4><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=21" title="Uredi odlomak: Libracija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=21" title="Uredi kôd odjeljka Libracija"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/wiki/Libracija" title="Libracija">Libracija</a></div></i></div> <p>Dio Mjesečeve površine koju vidimo ovisi o načinu njegova gibanja i o geometrijskom odnosu Zemlje i Mjeseca. Iako je vrijeme vrtnje Mjeseca (period rotacije) jednak vremenu vremenu ophoda oko Zemlje (period revolucije), ipak vidimo oko 59% ukupne površine njegove kugle. Libracija (lat. <i>libratio</i>: držanje u ravnoteži ili njihanje) je naziv za optičku promjenu, prividno njihanje Mjesečeva tijela prema nama kao promatračima. Zbog te pojave izniču na vidjelo područja s dalje strane Mjeseca: u području <a href="/wiki/Selenografija" title="Selenografija">selenografskih</a> polova (libracija u širini), na istočnom i zapadnom rubu (libracija u dužini), a razlike se javljaju i zbog položaja promatrača na Zemlji (paralaktička libracija). </p><p>Pri obilaženju oko Zemlje, Mjesec se diže na sjever od <a href="/wiki/Ekliptika" title="Ekliptika">ekliptike</a>, pa na daljoj strani otkriva područja oko južnog pola, koja inače ne bismo vidjeli. Kada silazi južnije od ekliptike, tada nam se pruža pogled na dio površine s one strane sjevernog pola. Budući da je os otklonjena od okomice za 6° 40’, za isto toliko vidi se dalje od polova. Zbog malih promjena u položaju Mjesečeve osi i staze, kut može porasti na 6° 50’. </p><p>Libracija u dužini posljedica je izduženosti Mjesečeve staze. Kako se Mjesec giba brže u <a href="/wiki/Perigej" title="Perigej">perigeju</a> (bliže Zemlji) no na većim udaljenostima, a pritom se vrti stalnom brzinom, to centralni <a href="/wiki/Meridijan" title="Meridijan">meridijan</a> neće stalno pokazivati u smjeru Zemlje. Zato ćemo povremeno vidjeti krajeve koji su od centralnog meridijana udaljeni istočno ili zapadno 7° 54’ više od 90°. <a href="/wiki/Paralaksa" title="Paralaksa">Paralaktička</a> libracija nije uzrokovana gibanjem, već odnosom veličine Zemlje i Mjeseca, i njihovom udaljenošću. Zemlja je veća od Mjeseca, pa će promatrači sa suprotnih krajeva Zemlje vidjeti zajedno više od polovice Mjeseca. Isto to može ugledati jedan promatrač jer njega sama Zemljina vrtnja dovede iz jednog položaja u drugi. Stoga ćemo ujutro i navečer vidjeti različite rubove Mjeseca. </p> <div class="mw-heading mw-heading3"><h3 id="Pomrčine_Sunca_i_Mjeseca"><span id="Pomr.C4.8Dine_Sunca_i_Mjeseca"></span>Pomrčine Sunca i Mjeseca</h3><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=22" title="Uredi odlomak: Pomrčine Sunca i Mjeseca" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=22" title="Uredi kôd odjeljka Pomrčine Sunca i Mjeseca"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Lunar-eclipse-09-11-2003.jpeg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Lunar-eclipse-09-11-2003.jpeg/330px-Lunar-eclipse-09-11-2003.jpeg" decoding="async" width="300" height="299" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Lunar-eclipse-09-11-2003.jpeg/500px-Lunar-eclipse-09-11-2003.jpeg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Lunar-eclipse-09-11-2003.jpeg/600px-Lunar-eclipse-09-11-2003.jpeg 2x" data-file-width="604" data-file-height="602" /></a><figcaption>Potpuna <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Mjeseca" title="Pomrčina Mjeseca">pomrčina Mjeseca</a> snimljena 9. studenog 2003.</figcaption></figure> <p>Uzajamni položaji Sunca, Mjeseca i Zemlje dovode do <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Sunca" title="Pomrčina Sunca">pomrčine Sunca</a> i <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Mjeseca" title="Pomrčina Mjeseca">Mjeseca</a>. Potpune pomrčine se koriste u kozmičkoj geodeziji za vezivanje kontinentalnih trigonometrijskih mreža, koje pomažu u stvaranju jedinstvenog svjetskog znanstvenog sustava. U istu svrhu se koriste i pojave okultacija <a href="/wiki/Zvijezda" title="Zvijezda">zvijezda</a> (kad Mjesec tokom svojeg kretanja sakrije neke zvijezde). Privlačna sila Mjeseca, a u manjoj mjeri i Sunca (<i>lunisolarni utjecaj</i>), uzrokuje na Zemlji <a href="/wiki/Plima" class="mw-redirect" title="Plima">plimu</a> i <a href="/wiki/Oseka" class="mw-redirect" title="Oseka">oseku</a> <a href="/wiki/More" title="More">mora</a> i <a href="/wiki/Jezero" title="Jezero">jezera</a>, kao i "disanje" Zemljine kore što je 3 puta slabije od plime i oseke. Utjecaj mjeseca na ljude i druga bića je još uvijek nerazjašnjen, ali je sigurno da se <a href="/wiki/Kukci" title="Kukci">kukci</a> orijentiraju pomoću Mjeseca. </p><p>Pomrčine Mjeseca, a pogotovo pomrčine Sunca, nalaze se među najdramatičnijim prirodnim pojavama. Pomrčine Sunca dovode do jakog pada dnevne rasvjete, a vid im je različit iz raznih točaka na Zemlji. <b>Totalna</b> ili <b>potpuna pomrčina</b> nastaje samo za promatrača koji se nalazi unutar Mjesečeve sjene. Tada je Sunčev krug potpuno zastrt Mjesecom. Pomrčina je <b>prstenasta</b> kada Mjesečeva sjena ne dostiže do površine Zemlje (kada se promatrač nalazi u smjeru Mjesečeve sjene), ali je vidni kut manji od vidnog kuta Sunca. Promatrač u polusjeni vidjet će Sunce samo djelomice prekriveno Mjesecom – to je <b>djelomična pomrčina</b>. Za vrijeme pomrčine, sjena se giba Zemljinom površinom od zapada prema istoku. Najprije se zamračuje zapadni rub Sunca. Totalna pomrčina traje najviše 7 minuta, a promjer sjene na Zemlji ne premašuje 270 km. </p><p><a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Mjeseca" title="Pomrčina Mjeseca">Pomrčina Mjeseca</a> nastaje kada Mjesec uđe u Zemljinu sjenu. One se vide samo noću. Pomrčine Mjeseca mogu biti potpune i djelomične, a pritom svim promatračima izgledaju jednako. U sjenu najprije ulazi istočni rub Mjeseca. Potpuna pomrčina može trajati do 2 sata, jer je Mjesec nekoliko puta manji od presjeka Zemljine sjene (oko 2,7 puta manji, ovisno o udaljenosti). </p><p><a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Sunca" title="Pomrčina Sunca">Pomrčina Sunca</a> nastaje u vrijeme <a href="/wiki/Mla%C4%91ak" class="mw-redirect" title="Mlađak">mlađaka</a>, a <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina_Mjeseca" title="Pomrčina Mjeseca">pomrčina Mjeseca</a> u vrijeme <a href="/wiki/U%C5%A1tap" class="mw-redirect" title="Uštap">uštapa</a>. No pomrčine se ne javljaju svakih mjesec dana. Da bi se pomrčina dogodila, moraju biti ispunjeni još neki uvjeti: Mjesec se mora nalaziti na stazi u blizini uzlaznog ili silaznog čvora. Da bi došlo do pomrčine, mora da se prožmu prividni <a href="/wiki/Krug" title="Krug">krugovi</a> Sunca i Mjeseca. Kako i Sunce i Mjesec imaju <a href="/wiki/Kutni_promjer" title="Kutni promjer">kutni promjer</a> od približno 0,5°, to promatrač sa Zemlje mora vidjeti razmak centara Sunca i Mjeseca pod kutom koji je manji od 0,5°. Da bi došlo do pomrčine Sunca, Mjesec mora biti u mijeni mlađaka, a Sunce ne smije biti dalje od 16,5° s bilo koje strane čvora. Kada se javi mlađak, a Sunce se nalazi unutar područja od 33° simetrično raspoložene oko čvora, do pomrčine Sunca mora doći. Sunce se dnevno giba nebom za nešto manje od 1° na istok, pa 33° prevali u 34 dana. Zato se, u ovisnosti o tome kako su vremenski raspoređene Mjesečeve mijene, u 34 dana jave jedan ili dva mlađaka, a time i jedna do dvije pomrčine Sunca. No područje pomrčina nalazi se i oko uzlaznog i oko silaznog čvora, a jer u svakom čvoru mora doći bar jednom do pomrčine, to se u godini dana jave najmanje dvije pomrčine Sunca. katkada se godišnje jave četiri, a najviše pet pomrčina. Do pete pomrčine može doći zato što linija čvorova nije nepomična u prostoru. Kad bi linija čvorova bila nepomična, u Sunce bi bila uperena dva puta godišnje, i to u razmaku od točno pola godine; u tom bi se slučaju mogle pojaviti najviše 4 pomrčine Sunca godišnje. No kako se linija čvorova zakreće 19.3° na godinu, i to u smjeru nasuprot godišnjem gibanju Sunca, Sunce će kroz isti čvor proći prije isteka cijele godine, nakon 346.62 dana. To je <b>eklipsna</b> ili <b>drakonistička godina</b>. <a href="/wiki/Tropska_godina" title="Tropska godina">Tropska godina</a> je od nje dulja za oko 19 dana. Pet pomrčina Sunca će se dogoditi samo ako prva pomrčina stigne neposredno početkom siječnja, druga odmah u sljedećem mlađaku, treća i četvrta pomrčina prije sredine godine, u lipnju, i peta 12 sinodičkih mjeseci (354 dana) poslije prve. Sljedeća pomrčina može se dogoditi dok je Sunce u blizini istog čvora, ali – iduća godina već je započela (354 d + 29,5 d > 365 d)! </p><p>Pomrčina Mjeseca nastaje onda kada Mjesec uđe u Zemljinu sjenu. Na srednjoj daljini Mjeseca kutni promjer sjene iznosi 42’. Prividni polumjer Mjeseca je 15’. Da bi došlo do pomrčine, moraju se centri Mjeseca i Zemljine sjene naći na udaljenosti manjoj od 57’. U tom slučaju nema paralakse, prolaz kroz sjenu neće ovisiti o stajalištu promatrača na Zemlji – Mjesec mora ući u sjenu. Pomrčina će sigurno nastati kada je Mjesec pun, a Zemljina se sjena nalazi u području od 11° prije i poslije čvora. Brzina kojom se Zemljina sjena pomiče jednaka je brzini kojom se Sunce prividno giba nebom. Znači da će Zemljina sjena boraviti u pomrčinskom području 21 - 22 dana. Jasno je da se u vremenskom razdoblju od 22 dana ne mora pojaviti uštap. Uštap se ponavlja svakih 29,5 dana. Ako se uštap i pojavi, dolazi samo do jedne pomrčine, jer za drugu nema više vremena. Područje oko čvora Mjesečeve staze u kojoj se javljaju pomrčine Mjeseca manja je od područja u kojem se javljaju pomrčine Sunca. </p><p>Neke godine mogu proći bez ijedne pomrčine Mjeseca, a nekih godina može ih biti čak tri. Tada se prva <a href="/wiki/Pomr%C4%8Dina" title="Pomrčina">pomrčina</a> javlja odmah početkom godine u blizini jednog čvora, druga pomrčina 6 sinodičkih mjeseci poslije (177 dana) u blizini drugog čvora, a treća 12 <a href="/wiki/Sinodi%C4%8Dki_mjesec" title="Sinodički mjesec">sinodičkih mjeseci</a> nakon prve pomrčine, opet u području prvog čvora, koji se zbog zakretanja linije čvorova gibao u susret Zemljinoj sjeni. Ukupan broj Sunčevih i Mjesečevih pomrčina godišnje ne može biti manji od 2, a veći od 7. Najmanje ima 2 pomrčine, i to obje Sunčeve. Najčešće se javljaju 2 Sunčeve i 2 Mjesečeve. Kod najvećeg broja pomrčina 3 su Mjesečeve, a 4 Sunčeve, ili 2 Mjesečeve i 5 Sunčevih. Ne mogu se javiti 8 pomrčina. Ako, naime, godina započne pomrčinom Mjeseca, prva Sunčeva pomrčina ne može nastati još 14,5 dana nakon toga (da bi Mjesec iz uštapa postao mlađakom), a tada je već kasno da se u istoj godini stigne do pete Sunčeve pomrčine. </p><p>Pomrčine se ponavljaju u istom redoslijedu prilično točno nakon 18 <a href="/wiki/Kalendarska_godina" title="Kalendarska godina">kalendarskih godina</a> i 11.3 <a href="/wiki/Dan" title="Dan">dana</a> (ili 10.3 dana ako razdoblje obuhvaća 5 <a href="/wiki/Prijestupna_godina" title="Prijestupna godina">prijestupnih godina</a>). Nastajanje pomrčina ovisi o 3 razdoblja: o razdoblju u kojemu se izmjenjuju Mjesečeve mijene (sinodičkom mjesecu S), o razdoblju u kojemu Mjesec prolazi kroz čvor (nodički ili drakonistički mjesec N) i o razdoblju u kojemu Sunce prolazi kroz dani čvor Mjesečeve staze (eklipsna ili drakonistička godina D). Slučajno se cijeli umnošci sinodičkih mjeseci, nodičkih mjeseci i eklipsnih godina gotovo točno podudaraju: </p> <dl><dd>223 S ≑ 242 N ≑ 19 D</dd> <dd>6585,32 d ≑ 6585,36 d ≑ 6585,78 d</dd> <dd>18 tropskih godina i 11,3 dana jednako je 6585,6 d.</dd></dl> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Istraživanja_Mjeseca_i_boravak_ljudi_na_Mjesecu"><span id="Istra.C5.BEivanja_Mjeseca_i_boravak_ljudi_na_Mjesecu"></span>Istraživanja Mjeseca i boravak ljudi na Mjesecu</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=23" title="Uredi odlomak: Istraživanja Mjeseca i boravak ljudi na Mjesecu" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=23" title="Uredi kôd odjeljka Istraživanja Mjeseca i boravak ljudi na Mjesecu"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <figure class="mw-halign-right" typeof="mw:File/Thumb"><a href="/wiki/Datoteka:Apollo_11_first_step.jpg" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Apollo_11_first_step.jpg/330px-Apollo_11_first_step.jpg" decoding="async" width="300" height="228" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Apollo_11_first_step.jpg/500px-Apollo_11_first_step.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1e/Apollo_11_first_step.jpg 2x" data-file-width="538" data-file-height="409" /></a><figcaption>Prvi čovjek na Mjesecu, koji je stupio na tlo 21. srpnja 1969. (<a href="/wiki/Apollo_11" title="Apollo 11">Apollo 11</a>), bio je Neil Armstrong, a slika prikazuje njegov silazak niz ljestve na površinu Mjeseca.</figcaption></figure> <p>Na Mjesec je upućeno više od 50 <a href="/wiki/Svemirske_letjelice" title="Svemirske letjelice">svemirskih letjelica</a>, a meko se spustilo dvadesetak. Letjelice su pripremljene za različite namjene i upućivane su u više mahova, iz <a href="/wiki/Sovjetski_Savez" title="Sovjetski Savez">Sovjetskog Saveza</a> i iz <a href="/wiki/SAD" class="mw-redirect" title="SAD">Sjedinjenih Američkih Država</a>. Prva je <a href="/wiki/13._srpnja" title="13. srpnja">13. srpnja</a> <a href="/wiki/1959." title="1959.">1959.</a> o tlo Mora kiša, pokraj kratera Arhimeda, tresnula <i>Luna 2</i> (<a href="/wiki/Program_Luna" title="Program Luna">Program Luna</a>). <i>Luna 3</i> zaobišla je Mjesec i snimila dio obratne strane. Zatim se pomoću <a href="/wiki/Program_Ranger" title="Program Ranger">Programa Rangera</a> uspjelo ustanoviti kakvo je tlo. Prije lansiranja nije bila poznata debljina površinske prašine i nije se znalo hoće li letjelice u nju utonuti. Letjelice <i>Ranger</i> su udarale u površinu, šaljući snimke do posljednjeg trenutka. Snimke su otkrile detalje od 0,25 m. Kako su se približavali površini, vidio se sve veći broj sve manjih kratera. Trenutak sudara s Mjesecom kasnio je u usporedbi s proračunatim trenutkom, na osnovi čega je zaključeno da je geometrijski centar Mjeseca dalje od Zemlje nego centar mase ili <a href="/wiki/Te%C5%BEi%C5%A1te" title="Težište">težište</a>. </p><p>Prvo meko pristajanje uspjelo je tek nakon četvrtog pokušaja drugoj seriji iz programa Luna, i to <i>Luni 9</i>. Ona je 3. veljače 1966. pristala u Ocean oluja. Mjesto silaska dobilo je u spomen naziv: <i>Planitia Descensus</i>. Četiri snimke prikazale su prvi put panoramu Mjeseca. Sloj prašine od nekoliko centimetara nije omeo spuštanje letjelice. Istraživanje Mjeseca iz putanje započeto je 3. travnja 1966., kada je <i>Luna 10</i> postala prvim umjetnim Mjesečevim satelitom. Sovjeti su se za ispitivanje okoline Mjeseca koristili i letjelicama iz <i>Programa Zond</i>, od kojih su se neke vratile na Zemlju. </p><p>Serija američkih letjelica iz <a href="/wiki/Program_Surveyor" title="Program Surveyor">Programa Surveyor</a>, meko spuštenih na tlo, i serija letjelica u putanji, iz Programa <i>Lunar Orbiter</i>, pripremala je dolazak ljudi. Letjelice u putanji mjerile su jakost gravitacijskog polja, brojnost <a href="/wiki/Meteor" title="Meteor">meteora</a> i mikrometeora, jakost <a href="/wiki/Kozmi%C4%8Dke_zrake" title="Kozmičke zrake">kozmičkih zraka</a>, <a href="/wiki/Magnetsko_polje" title="Magnetsko polje">magnetsko polje</a>, Sunčevo zračenje, <a href="/wiki/Radioaktivnost" title="Radioaktivnost">radioaktivnost</a> tla nad kojim su nadlijetale, a snimale su i površinu radi izrade <a href="/wiki/Selenografija" title="Selenografija">selenografskih</a> karata i geoloških istraživanja. <a href="/wiki/Mjerni_instrument" title="Mjerni instrument">Mjerni instrumenti</a> na tlu bili su daljinski upravljani, opremljeni televizijskim kamerama, uzimali su uzorke tla i ispitivali njegovu <a href="/wiki/%C4%8Cvrsto%C4%87a" title="Čvrstoća">čvrstoću</a> i kemijski sastav. </p><p>Prvim ljudima na Mjesecu, koji su stupili na tlo 21. srpnja 1969. (<a href="/wiki/Apollo_11" title="Apollo 11">Apollo 11</a>), prethodile su dvije istraživačke grupe s ljudskom posadom (<i>Apollo 8</i>, godine 1968., i <i>Apollo 10</i>, godine 1969.), koje su Mjesec više puta obletjele. Na površinu Mjeseca je od 1969. do 1973. ukupno pristiglo 6 ljudskih istraživačkih grupa, dok se jedna grupa nije uspjela spustiti, već je Mjesec samo obletjela (<i>Apollo 13</i>). Dvije od šest grupa spustile su se u gorovita područja. Astronauti su uzimali uzorke tla, fotografirali, postavljali geofizičke uređaje, te ispitivali ponašanje materijala u Mjesečevim uvjetima. Mjesto spuštanja prvih ljudi u Moru tišine prozvano je <i>Statio Tranquilitatis</i>, a omanja tri kratera dobila su imena Armstrong, Aldrin i Collins. </p><p>Na Mjesecu nije nađen nikakav život. Svijet je savršeno sterilan, a <a href="/wiki/Mikroorganizmi" title="Mikroorganizmi">mikroorganizmi</a> ne mogu opstati u struji <a href="/wiki/Sun%C4%8Dev_vjetar" title="Sunčev vjetar">Sunčeva vjetra</a> i neoslabljenih kozmičkih zraka. Bez atmosfere, svemirsko odijelo (eng. skafander) je obavezna oprema <a href="/wiki/Astronaut" title="Astronaut">astronauta</a>. Usprkos tome što su opterećeni opremom, astronauti su se osjećali udobno, mogli su poskakivati do metra visine i potrkivati s brzinom od 2 m/s. Ravnoteža im je manji problem nego na Zemlji, a kada su pali, udarac je blag zbog malog ubrzanja sile teže. Izgled okoline napadno se mijenja s nagibom Sunčeve svjetlosti. Kada je Sunce pri <a href="/wiki/Obzor" title="Obzor">obzoru</a>, udaljenosti je teško procijeniti, a nijanse predmeta su prigušeno zelene. S dizanjem Sunca predmeti postaju smeđi. U podne je okolina bliješteće bijela. Noći su prekrasne. Zemlja je 80 puta svjetlija od uštapa, a i zvijezde su sjajnije i ne titraju. Gibaju se preko obzora trideset puta sporije nego nad Zemljinim obzorom. </p><p>Poslije 1969. nastavljena su ispitivanja s Programom Luna. Zajedno s iskopanim materijalom vratile su se <i>Luna 16</i> (1970.), <i>Luna 20</i> (1972.) i <i>Luna 24</i> (1976.). Letjelice <i>Luna 17</i> (1970.) i <i>Luna 21</i> (1973.) prenijele su pokretne laboratorije, <i>Lunohod</i> 1 i 2. <i>Lunohod 1</i> djelovao je deset mjeseci, a <i>Lunohod 2</i> pet mjeseci; pritom su prevalili 10 odnosno 37 km. Te su lunarna vozila poslale velik broj podataka o morfologiji reljefa, fizičkom i kemijskom sastavu, o jakosti magnetskog polja, osvjetljenosti neba i odraznim svojstvima površine, te o kozmičkim zrakama i rendgenskom zračenju Sunca. </p><p>Od 1976. zapaža se predah u istraživanju Mjeseca. Poslije 2004., <a href="/wiki/Japan" title="Japan">Japan</a>, <a href="/wiki/Kina" title="Kina">Kina</a>, <a href="/wiki/Indija" title="Indija">Indija</a>, <a href="/wiki/SAD" class="mw-redirect" title="SAD">SAD</a> i <a href="/wiki/Europska_svemirska_agencija" title="Europska svemirska agencija">Europska svemirska agencija</a> (ESA) su poslale letjelice u Mjesečevu putanju, koje su zapazile prisustvo vodenog leda unutar kratera u sjeni unutar Mjesečevog regolita. Kina je poslala u sklopu letjelice <i>Chang’e 3</i> i <a href="/wiki/Lunarno_vozilo" title="Lunarno vozilo">lunarno vozilo</a> 14. prosinca 2013. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vlasnička_prava"><span id="Vlasni.C4.8Dka_prava"></span>Vlasnička prava</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=24" title="Uredi odlomak: Vlasnička prava" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=24" title="Uredi kôd odjeljka Vlasnička prava"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p><a href="/w/index.php?title=Povelje_o_svemiru&action=edit&redlink=1" class="new" title="Povelje o svemiru (stranica ne postoji)">Povelje o svemiru</a> (eng. <i>Outer Space Treaty</i>) zabranjuju državama koje su ratificirale navedene povelje, pravo na posjedovanje nebeskih tijela kao što je Mjesec. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.oosa.unvienna.org/oosa/en/SpaceLaw/moon.html">Ugovor</a> <a href="/wiki/UN" class="mw-redirect" title="UN">UN</a>-a koji je stupio na snagu <a href="/wiki/11._srpnja" title="11. srpnja">11. srpnja</a> <a href="/wiki/1984." title="1984.">1984.</a> godine vrijedi samo za države koje su ratificirale ili pristupile poveljama, tako i za privatne osobe koje su državljani tih zemalja. <a href="/wiki/Hrvatska" title="Hrvatska">Hrvatska</a> nije potpisnica, niti je pristupila navedenim poveljama, te nije preuzela obveznost <a href="/wiki/SFRJ" class="mw-redirect" title="SFRJ">jugoslavenskih</a> ratifikacijskih instrumenata za svoje područje i svoje državljane. </p><p>Usprkos tome, Dennis M. Hope je <a href="/wiki/1980." title="1980.">1980.</a> godine prijavio svoja vlasnička prava na Mjesec u <a href="/wiki/Gruntovnica" class="mw-redirect" title="Gruntovnica">gruntovnici</a> <a href="/wiki/San_Francisco" class="mw-redirect" title="San Francisco">San Francisca</a>. Kako se nitko nije usprotivio tom njegovom potezu u vremenu od osam godina, koliko je vrijeme žalbe, Hope je osnovao <i>Lunar Embassy legal</i>, pravni ured, koji ima pravo prodaje parcela na Mjesecu. UN i Međunarodna astronomska zajednica smatraju taj njegov potez prijevarom. </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mjesec_i_biologija">Mjesec i biologija</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=25" title="Uredi odlomak: Mjesec i biologija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=25" title="Uredi kôd odjeljka Mjesec i biologija"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/w/index.php?title=Lunarni_periodicitet_u_biologiji&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lunarni periodicitet u biologiji (stranica ne postoji)">Lunarni periodicitet u biologiji</a></div></i></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Mjesec_i_meteorologija">Mjesec i meteorologija</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=26" title="Uredi odlomak: Mjesec i meteorologija" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=26" title="Uredi kôd odjeljka Mjesec i meteorologija"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <p>Prema pučkim vjerovanjima, aureola oko Mjeseca predznak je snijega ili mraza. <a href="/wiki/Aureola" title="Aureola">Aureola</a> nastaje lomom ili refleksijom svjetlosti na kristalima leda u oblacima na višim slojevima atmosfere.<sup id="cite_ref-10" class="reference"><a href="#cite_note-10"><span class="cite-bracket">[</span>10<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p><p>U meteorologiji je ova pojava znana kao <a href="/wiki/Halo_(optika_atmosfere)" class="mw-redirect" title="Halo (optika atmosfere)">halo</a>, a nastaje kada se svjetlost od Mjeseca reflektira i lomi na kristalićima leda u oblacima koji se nalaze u višim slojevima atmosfere. Iako postoji vjerovanje da taj ‘krug’ najavljuje <a href="/wiki/Snijeg" title="Snijeg">snijeg</a>, meteorolozi kažu da halo pojava znači da su noći stabilne i da je ohlađivanje tijekom noći jače, pa se može očekivati hladno <a href="/wiki/Jutro" title="Jutro">jutro</a>.<sup id="cite_ref-11" class="reference"><a href="#cite_note-11"><span class="cite-bracket">[</span>11<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Legende">Legende</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=27" title="Uredi odlomak: Legende" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=27" title="Uredi kôd odjeljka Legende"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/w/index.php?title=Narodna_vjerovanja_o_mjesecu_kod_Hrvata&action=edit&redlink=1" class="new" title="Narodna vjerovanja o mjesecu kod Hrvata (stranica ne postoji)">Narodna vjerovanja o mjesecu kod Hrvata</a></div></i></div> <div style="margin-left:0.3rem"><i><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7016135" /><div role="note" class="hatnote navigation-not-searchable"><span typeof="mw:File"><a href="/wiki/Datoteka:Vista-xmag.png" class="mw-file-description"><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/18px-Vista-xmag.png" decoding="async" width="18" height="18" class="mw-file-element" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/27px-Vista-xmag.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e5/Vista-xmag.png/36px-Vista-xmag.png 2x" data-file-width="128" data-file-height="128" /></a></span> Podrobniji članak o temi: <a href="/w/index.php?title=Lunarni_mitovi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Lunarni mitovi (stranica ne postoji)">Lunarni mitovi</a></div></i></div> <p>U pučkim je mitovima često bilo prepoznavanje lika unutar Mjesečevog kruga. U Hrvata su sve predaje koje su u svezi s likovima prepoznatljivima na Mjesečevom licu u najvećoj mjeri sukladne predajama o nastanku <a href="/wiki/Kumova_slama" class="mw-redirect" title="Kumova slama">Kumove slame</a>. Istraživanja na tom polju napravio je <a href="/wiki/Marin_%C5%A0emudvarac" title="Marin Šemudvarac">Marin Šemudvarac</a> u doktorskoj dizertaciji objavljenoj 1946. <i>1946. Narodna vjerovanja o Mjesecu kod Hrvata</i>.<sup id="cite_ref-12" class="reference"><a href="#cite_note-12"><span class="cite-bracket">[</span>12<span class="cite-bracket">]</span></a></sup> </p> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Izvori">Izvori</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=28" title="Uredi odlomak: Izvori" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=28" title="Uredi kôd odjeljka Izvori"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r6541845">.mw-parser-output .reflist{font-size:90%;margin-bottom:0.5em;list-style-type:decimal}.mw-parser-output .reflist .references{font-size:100%;margin-bottom:0;list-style-type:inherit}.mw-parser-output .reflist-columns-2{column-width:30em}.mw-parser-output .reflist-columns-3{column-width:25em}.mw-parser-output .reflist-columns{margin-top:0.3em}.mw-parser-output .reflist-columns ol{margin-top:0}.mw-parser-output .reflist-columns li{page-break-inside:avoid;break-inside:avoid-column}.mw-parser-output .reflist-upper-alpha{list-style-type:upper-alpha}.mw-parser-output .reflist-upper-roman{list-style-type:upper-roman}.mw-parser-output .reflist-lower-alpha{list-style-type:lower-alpha}.mw-parser-output .reflist-lower-greek{list-style-type:lower-greek}.mw-parser-output .reflist-lower-roman{list-style-type:lower-roman}</style><div class="reflist"> <div class="mw-references-wrap mw-references-columns"><ol class="references"> <li id="cite_note-1"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://rimg.geoscienceworld.org/content/60/1/221">[1]</a> Mark A. Wieczorek, Bradley L. Jolliff, Amir Khan, Matthew E. Pritchard, Benjamin P. Weiss, James G. Williams, Lon L. Hood, Kevin Righter, Clive R. Neal, Charles K. Shearer, I. Stewart McCallum, Stephanie Tompkins, B. Ray Hawke, Chris Peterson, Jeffrey J. Gillis i Ben Bussey "The constitution and structure of the lunar interior", Reviews in Mineralogy and Geochemistry 60 (1): 221–36, 2006.</span> </li> <li id="cite_note-2"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-2">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://books.google.ca/books?id=S4xDhVCxAQIC&pg=PA184#v=onepage&q&f=false">[2]</a> Lang, Kenneth R.: "The Cambridge Guide to the Solar System", 2nd ed., Cambridge University Press, 2011.</span> </li> <li id="cite_note-3"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-3">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="https://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/moonfact.html">[3]</a> Williams, Dr. David R.: "Moon Fact Sheet", <a href="/wiki/NASA" title="NASA">NASA</a>, 2006.</span> </li> <li id="cite_note-4"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-4">↑</a></span> <span class="reference-text"><style data-mw-deduplicate="TemplateStyles:r7012897">.mw-parser-output cite.citation{font-style:inherit}.mw-parser-output .citation q{quotes:"»""«"}.mw-parser-output .citation:target{background-color:rgba(0,127,255,0.133)}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-free a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Lock-green.svg/9px-Lock-green.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-limited a,.mw-parser-output .citation .cs1-lock-registration a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d6/Lock-gray-alt-2.svg/9px-Lock-gray-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .citation .cs1-lock-subscription a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Lock-red-alt-2.svg/9px-Lock-red-alt-2.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration{color:#555}.mw-parser-output .cs1-subscription span,.mw-parser-output .cs1-registration span{border-bottom:1px dotted;cursor:help}.mw-parser-output .cs1-ws-icon a{background:url("//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4c/Wikisource-logo.svg/12px-Wikisource-logo.svg.png")no-repeat;background-position:right .1em center}.mw-parser-output code.cs1-code{color:inherit;background:inherit;border:inherit;padding:inherit}.mw-parser-output .cs1-hidden-error{display:none;font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-visible-error{font-size:100%}.mw-parser-output .cs1-maint{display:none;color:#33aa33;margin-left:0.3em}.mw-parser-output .cs1-subscription,.mw-parser-output .cs1-registration,.mw-parser-output .cs1-format{font-size:95%}.mw-parser-output .cs1-kern-left,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-left{padding-left:0.2em}.mw-parser-output .cs1-kern-right,.mw-parser-output .cs1-kern-wl-right{padding-right:0.2em}</style><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr//natuknica.aspx?ID=41316">mjesec</a>. <i>Hrvatska enciklopedija</i>. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Hrvatska+enciklopedija&rft.atitle=mjesec&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.enciklopedija.hr%2F%2Fnatuknica.aspx%3FID%3D41316&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AMjesec" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-5"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-5">↑</a></span> <span class="reference-text"><a href="/wiki/Vladis_Vujnovi%C4%87" title="Vladis Vujnović">Vladis Vujnović</a> : "Astronomija", Školska knjiga, 1989.</span> </li> <li id="cite_note-6"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-6">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897" /><cite id="CITEREFTaylor,_Stuart_Ross1975" class="citation book cs1">Taylor, Stuart Ross. 1975. <a rel="nofollow" class="external text" href="http://articles.adsabs.harvard.edu//full/1975lspa.book.....T/0000064.000.html"><i>Lunar science: A post-Apollo view</i></a>. New York, Pergamon Press, Inc. str. 64</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Abook&rft.genre=book&rft.btitle=Lunar+science%3A+A+post-Apollo+view&rft.pages=64&rft.pub=New+York%2C+Pergamon+Press%2C+Inc.&rft.date=1975&rft.au=Taylor%2C+Stuart+Ross&rft_id=http%3A%2F%2Farticles.adsabs.harvard.edu%2F%2Ffull%2F1975lspa.book.....T%2F0000064.000.html&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AMjesec" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-7"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-7">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Natuknica.aspx?ID=55286">selenologija</a>. <i>Hrvatska enciklopedija</i>. Leksikografski zavod Miroslav Krleža. 2014.</cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Hrvatska+enciklopedija&rft.atitle=selenologija&rft.date=2014&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.enciklopedija.hr%2FNatuknica.aspx%3FID%3D55286&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AMjesec" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-8"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-8">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.agu.org/pubs/crossref/2005/2005JE002433.shtml">[4]</a> S. Lawson, W. Feldman, D. Lawrence, K. Moore, R. Elphic, and R. Belian:”Recent outgassing from the lunar surface: the Lunar Prospector alpha particle spectrometer”, Journal of Geophysical Research, 2005.</span> </li> <li id="cite_note-9"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-9">↑</a></span> <span class="reference-text"><a rel="nofollow" class="external autonumber" href="http://www.agu.org/pubs/crossref/1999/1999RG900005.shtml">[5]</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20110606065857/http://www.agu.org/pubs/crossref/1999/1999RG900005.shtml">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 6. lipnja 2011. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>) S. Alan Stern: “The Lunar atmosphere: History, status, current problems, and context”, Rev. Geophys., 1999.</span> </li> <li id="cite_note-10"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-10">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897" /><cite class="citation journal cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.24sata.hr/news/prsten-oko-mjeseca-najavio-je-kako-ce-uskoro-pasti-snijeg-206343">Prsten oko mjeseca najavio je kako će uskoro pasti snijeg</a><span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 11. prosinca 2019.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=article&rft.atitle=Prsten+oko+mjeseca+najavio+je+kako+%C4%87e+uskoro+pasti+snijeg&rft_id=https%3A%2F%2Fwww.24sata.hr%2Fnews%2Fprsten-oko-mjeseca-najavio-je-kako-ce-uskoro-pasti-snijeg-206343&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AMjesec" class="Z3988"></span> <span class="cs1-hidden-error error citation-comment">journal zahtijeva <code class="cs1-code">|journal=</code> (<a href="/wiki/Pomo%C4%87:CS1_gre%C5%A1ke#missing_periodical" title="Pomoć:CS1 greške">pomoć</a>)</span></span> </li> <li id="cite_note-11"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-11">↑</a></span> <span class="reference-text"><link rel="mw-deduplicated-inline-style" href="mw-data:TemplateStyles:r7012897" /><cite class="citation web cs1"><a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20191211194202/https://net.hr/danas/znanost/cudna-pojava-oko-mjeseca-najavila-snijeg/">Čudna pojava oko Mjeseca najavila snijeg</a>. <i>Net.hr</i>. 18. siječnja 2011. Inačica <a rel="nofollow" class="external text" href="https://net.hr/danas/znanost/cudna-pojava-oko-mjeseca-najavila-snijeg/">izvorne stranice</a> arhivirana 11. prosinca 2019<span class="reference-accessdate">. Pristupljeno 11. prosinca 2019.</span></cite><span title="ctx_ver=Z39.88-2004&rft_val_fmt=info%3Aofi%2Ffmt%3Akev%3Amtx%3Ajournal&rft.genre=unknown&rft.jtitle=Net.hr&rft.atitle=%C4%8Cudna+pojava+oko+Mjeseca+najavila+snijeg&rft.date=2011-01-18&rft_id=https%3A%2F%2Fnet.hr%2Fdanas%2Fznanost%2Fcudna-pojava-oko-mjeseca-najavila-snijeg%2F&rfr_id=info%3Asid%2Fhr.wikipedia.org%3AMjesec" class="Z3988"></span></span> </li> <li id="cite_note-12"><span class="mw-cite-backlink"><a href="#cite_ref-12">↑</a></span> <span class="reference-text">Jadran Kale: <a rel="nofollow" class="external text" href="https://bib.irb.hr/datoteka/575923.zivinokruzi.rtf">Nebeski živinokruzi</a> u: Kulturni bestijarij, ur. Suzana Marjanić i Antonija Zaradija Kiš, Institut za etnologiju i folkloristiku ; Hrvatska sveučilišna naklada, Zagreb, 2007., <a href="/wiki/Me%C4%91unarodni_standardni_knji%C5%BEni_broj" title="Međunarodni standardni knjižni broj">ISBN</a> <a href="/wiki/Posebno:Tra%C5%BEi_ISBN/9789536020362" title="Posebno:Traži ISBN/9789536020362">9789536020362</a>, str. 169-183</span> </li> </ol></div></div> <div style="padding:3px"><div style="display:table-cell; vertical-align:middle; text-align:center; width:2em; font-family:serif; font-size:180%; padding-right:3px; letter-spacing:-0.1em; background:#f0e0b0">HE</div><div style="display:table-cell; vertical-align:middle; font-size:82%; padding-left:3px">Dio sadržaja ove stranice preuzet je iz mrežnog izdanja <a href="/wiki/Hrvatska_enciklopedija_(LZMK)" title="Hrvatska enciklopedija (LZMK)">Hrvatske enciklopedije</a> i nije slobodan za daljnju upotrebu pod uvjetima Wikipedijine licencije o sadržaju. Uvjete upotrebe uz <a href="/wiki/Wikipedija:Dopu%C5%A1tenja_za_kori%C5%A1tenje_sadr%C5%BEaja/Ustanove#Leksikografski_zavod_"Miroslav_Krleža"" title="Wikipedija:Dopuštenja za korištenje sadržaja/Ustanove">dano nam pojašnjenje</a> pogledajte na <a rel="nofollow" class="external text" href="https://www.enciklopedija.hr/Upute/">stranici Leksikografskog zavoda</a></div></div> <div class="mw-heading mw-heading2"><h2 id="Vanjske_poveznice">Vanjske poveznice</h2><span class="mw-editsection"><span class="mw-editsection-bracket">[</span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&veaction=edit&section=29" title="Uredi odlomak: Vanjske poveznice" class="mw-editsection-visualeditor"><span>uredi</span></a><span class="mw-editsection-divider"> | </span><a href="/w/index.php?title=Mjesec&action=edit&section=29" title="Uredi kôd odjeljka Vanjske poveznice"><span>uredi kôd</span></a><span class="mw-editsection-bracket">]</span></span></div> <ul><li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://astro.fdst.hr/SuncevSustav/301_mjesec.php">Astronomska sekcija Fizikalnog društva Split - Mjesec</a>  <a rel="nofollow" class="external text" href="https://web.archive.org/web/20050828071632/http://astro.fdst.hr/SuncevSustav/301_mjesec.php">Arhivirana inačica izvorne stranice</a> od 28. kolovoza 2005. (<a href="/wiki/Wayback_Machine" title="Wayback Machine">Wayback Machine</a>)</li> <li><a rel="nofollow" class="external text" href="http://www.inet.hr/~vevrhova/skice/mjesec.html">Skice pojedinih kratera na Mjesecu</a></li></ul> <table class="navbox" cellspacing="0" style=";"><tbody><tr><td style="padding:2px;"><table cellspacing="0" class="nowraplinks collapsible autocollapse" style="width:100%;background:transparent;color:inherit;;"><tbody><tr><th style=";" colspan="2" class="navbox-naslov"><div style="float:left; width:6em;text-align:left;"><div class="noprint plainlinksneverexpand navbar" style="background-color:transparent; padding:0; white-space:nowrap; font-weight:normal; font-variant:small-caps; ;;border:none;;"><a href="/wiki/Predlo%C5%BEak:Footer_Sun%C4%8Devsustav" class="mw-redirect" title="Predložak:Footer Sunčevsustav"><span title="Vidi ovaj predložak." style=";;border:none;;">v</span></a> • <a class="external text" href="https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Predlo%C5%BEak:Footer_Sun%C4%8Devsustav&action=edit"><span style="color:#002bb8;;;border:none;;" title="Možete urediti ovaj predložak. Prije spremanja provjerite kako će izgledati.">u</span></a></div></div><span style="font-size:110%;"><a href="/wiki/Sun%C4%8Dev_sustav" title="Sunčev sustav">Sunčev sustav</a></span></th></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><td class="navbox-iznadispod" style=";background:#ddf" colspan="2"><figure class="mw-default-size noresize" typeof="mw:File"><span><img src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b8/Solar_System_Template_Final.png" decoding="async" width="666" height="36" class="mw-file-element" data-file-width="666" data-file-height="36" usemap="#ImageMap_cfb9990e28277aca" /></span><map name="ImageMap_cfb9990e28277aca"><area href="/wiki/Sunce" shape="rect" coords="0,0,90,35" alt="Sunce" title="Sunce" /><area href="/wiki/Merkur_(planet)" shape="circle" coords="112,18,6" alt="Merkur (planet)" title="Merkur (planet)" /><area href="/wiki/Venera_(planet)" shape="circle" coords="153,18,8" alt="Venera (planet)" title="Venera (planet)" /><area href="/wiki/Mjesec" shape="circle" coords="203,8,4" alt="Mjesec" title="Mjesec" /><area href="/wiki/Zemlja" shape="circle" coords="194,18,8" alt="Zemlja" title="Zemlja" /><area href="/wiki/Mars_(planet)" shape="circle" coords="233,18,8" alt="Mars" title="Mars" /><area href="/wiki/1_Ceres" shape="circle" coords="271,18,8" alt="Ceres" title="Ceres" /><area href="/wiki/Asteroidni_pojas" shape="rect" coords="256,0,288,35" alt="Asteroidni pojas" title="Asteroidni pojas" /><area href="/wiki/Jupiter" shape="circle" coords="317,18,15" alt="Jupiter" title="Jupiter" /><area href="/wiki/Saturn_(planet)" shape="circle" coords="372,18,12" alt="Saturn" title="Saturn" /><area href="/wiki/Uran_(planet)" shape="circle" coords="418,18,12" alt="Uran" title="Uran" /><area href="/wiki/Neptun_(planet)" shape="circle" coords="462,18,12" alt="Neptun" title="Neptun" /><area href="/wiki/Pluton" shape="circle" coords="504,18,8" alt="Pluton" title="Pluton" /><area href="/wiki/136199_Eris" shape="circle" coords="596,18,8" alt="Eris" title="Eris" /><area href="/wiki/Oortov_oblak" shape="rect" coords="641,0,666,35" alt="Oortov oblak" title="Oortov oblak" /></map><figcaption></figcaption></figure></td></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><td class="navbox-grupa" style=";;"><a href="/wiki/Planeti" class="mw-redirect" title="Planeti">Planeti</a></td><td style="text-align:left;border-left:2px solid #fdfdfd;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-popis navbox-neparni"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Merkur" title="Merkur">Merkur</a> • <a href="/wiki/Venera" title="Venera">Venera</a> • <a href="/wiki/Zemlja" title="Zemlja">Zemlja</a> • <a href="/wiki/Mars" title="Mars">Mars</a> • <a href="/wiki/Jupiter" title="Jupiter">Jupiter</a> • <a href="/wiki/Saturn" title="Saturn">Saturn</a> • <a href="/wiki/Uran" title="Uran">Uran</a> • <a href="/wiki/Neptun" title="Neptun">Neptun</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><td class="navbox-grupa" style=";;"><a href="/wiki/Patuljasti_planet" title="Patuljasti planet">Patuljasti planeti</a></td><td style="text-align:left;border-left:2px solid #fdfdfd;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-popis navbox-parni"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/1_Ceres" class="mw-redirect" title="1 Ceres">Ceres</a> • <a href="/wiki/Pluton" title="Pluton">Pluton</a> • <a href="/wiki/136199_Eris" class="mw-redirect" title="136199 Eris">Eris</a> • <a href="/wiki/136472_Makemake" title="136472 Makemake">Makemake</a> • <a href="/wiki/136108_Haumea" title="136108 Haumea">Haumea</a></div></td></tr><tr style="height:2px"><td></td></tr><tr><td class="navbox-grupa" style=";;">Ostalo</td><td style="text-align:left;border-left:2px solid #fdfdfd;width:100%;padding:0px;;;" class="navbox-popis navbox-neparni"><div style="padding:0em 0.25em"><a href="/wiki/Sunce" title="Sunce">Sunce</a> • <a class="mw-selflink selflink">Mjesec</a> • <a href="/wiki/Asteroidni_pojas" title="Asteroidni pojas">Asteroidni pojas</a> • <a href="/wiki/Komet" title="Komet">kometi</a> • <a href="/wiki/Kuiperov_pojas" title="Kuiperov pojas">Kuiperov pojas</a> • <a href="/w/index.php?title=Raspr%C5%A1eni_objekti&action=edit&redlink=1" class="new" title="Raspršeni objekti (stranica ne postoji)">Raspršeni objekti</a> • <a href="/wiki/Oortov_oblak" title="Oortov oblak">Oortov oblak</a></div></td></tr><tr style="height:2px;"><td></td></tr><tr><td class="navbox-iznadispod" style=";background:#ddf" colspan="2"><small>Vidi i <a href="/wiki/Astronomski_objekt" title="Astronomski objekt">astronomski objekti</a> i <a href="/w/index.php?title=Popis_tijela_u_Sun%C4%8Devom_sustavu&action=edit&redlink=1" class="new" title="Popis tijela u Sunčevom sustavu (stranica ne postoji)">popis tijela u Sunčevom sustavu</a>, prema <a href="/wiki/Popis_tijela_Sun%C4%8Deva_sustava_prema_promjeru" title="Popis tijela Sunčeva sustava prema promjeru">promjeru</a> ili <a href="/w/index.php?title=Popis_tijela_Sun%C4%8Deva_sustava_prema_masi&action=edit&redlink=1" class="new" title="Popis tijela Sunčeva sustava prema masi (stranica ne postoji)">masi</a>.</small></td></tr></tbody></table></td></tr></tbody></table>    </div><noscript><img src="https://auth.wikimedia.org/loginwiki/wiki/Special:CentralAutoLogin/start?useformat=desktop&type=1x1&usesul3=1" alt="" width="1" height="1" style="border: none; position: absolute;"></noscript> <div class="printfooter" data-nosnippet="">Dobavljeno iz "<a dir="ltr" href="https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mjesec&oldid=7149027">https://hr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mjesec&oldid=7149027</a>"</div></div> <div id="catlinks" class="catlinks" data-mw="interface"><div id="mw-normal-catlinks" class="mw-normal-catlinks"><a href="/wiki/Posebno:Kategorije" title="Posebno:Kategorije">Kategorije</a>: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:Izabrani_%C4%8Dlanci" title="Kategorija:Izabrani članci">Izabrani članci</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Sadr%C5%BEaj_preuzet_iz_Hrvatske_enciklopedije" title="Kategorija:Sadržaj preuzet iz Hrvatske enciklopedije">Sadržaj preuzet iz Hrvatske enciklopedije</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Mjesec" title="Kategorija:Mjesec">Mjesec</a></li></ul></div><div id="mw-hidden-catlinks" class="mw-hidden-catlinks mw-hidden-cats-hidden">Skrivene kategorije: <ul><li><a href="/wiki/Kategorija:CS1_gre%C5%A1ke:_nedostaje_periodika" title="Kategorija:CS1 greške: nedostaje periodika">CS1 greške: nedostaje periodika</a></li><li><a href="/wiki/Kategorija:Articles_with_hatnote_templates_targeting_a_nonexistent_page" title="Kategorija:Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page">Articles with hatnote templates targeting a nonexistent page</a></li></ul></div></div> </div> </main> </div> <div class="mw-footer-container"> <footer id="footer" class="mw-footer" > <ul id="footer-info"> <li id="footer-info-lastmod"> Ova stranica posljednji je put uređivana 18. ožujka 2025. u 07:38.</li> <li id="footer-info-copyright">Tekst je dostupan pod licencijom <a rel="nofollow" class="external text" href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.hr">Creative Commons: Imenuj autora/Dijeli pod istim uvjetima</a>; mogu se primjenjivati i dodatni uvjeti. Pogledajte <a class="external text" href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Terms_of_Use">Uvjete upotrebe</a> za detalje.</li> </ul> <ul id="footer-places"> <li id="footer-places-privacy"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Privacy_policy">Zaštita privatnosti</a></li> <li id="footer-places-about"><a href="/wiki/Impresum">Impresum</a></li> <li id="footer-places-disclaimers"><a href="/wiki/Wikipedija:Op%C4%87e_odricanje_od_odgovornosti">Odricanje od odgovornosti</a></li> <li id="footer-places-wm-codeofconduct"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct">Kodeks ponašanja</a></li> <li id="footer-places-developers"><a href="https://developer.wikimedia.org">Razvojni programeri</a></li> <li id="footer-places-statslink"><a href="https://stats.wikimedia.org/#/hr.wikipedia.org">Statistika</a></li> <li id="footer-places-cookiestatement"><a href="https://foundation.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Policy:Cookie_statement">Izjava o kolačićima</a></li> <li id="footer-places-mobileview"><a href="//hr.m.wikipedia.org/w/index.php?title=Mjesec&mobileaction=toggle_view_mobile" class="noprint stopMobileRedirectToggle">Prikaz za mobilne uređaje</a></li> </ul> <ul id="footer-icons" class="noprint"> <li id="footer-copyrightico"><a href="https://www.wikimedia.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/static/images/footer/wikimedia-button.svg" width="84" height="29"><img src="/static/images/footer/wikimedia.svg" width="25" height="25" alt="Wikimedia Foundation" lang="en" loading="lazy"></picture></a></li> <li id="footer-poweredbyico"><a href="https://www.mediawiki.org/" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--size-large cdx-button--fake-button--enabled"><picture><source media="(min-width: 500px)" srcset="/w/resources/assets/poweredby_mediawiki.svg" width="88" height="31"><img src="/w/resources/assets/mediawiki_compact.svg" alt="Powered by MediaWiki" lang="en" width="25" height="25" loading="lazy"></picture></a></li> </ul> </footer> </div> </div> </div> <div class="vector-header-container vector-sticky-header-container"> <div id="vector-sticky-header" class="vector-sticky-header"> <div class="vector-sticky-header-start"> <div class="vector-sticky-header-icon-start vector-button-flush-left vector-button-flush-right" aria-hidden="true"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only vector-sticky-header-search-toggle" tabindex="-1" data-event-name="ui.vector-sticky-search-form.icon"><span class="vector-icon mw-ui-icon-search mw-ui-icon-wikimedia-search"></span> <span>Traži</span> </button> </div> <div role="search" class="vector-search-box-vue vector-search-box-show-thumbnail vector-search-box"> <div class="vector-typeahead-search-container"> <div class="cdx-typeahead-search cdx-typeahead-search--show-thumbnail"> <form action="/w/index.php" id="vector-sticky-search-form" class="cdx-search-input cdx-search-input--has-end-button"> <div class="cdx-search-input__input-wrapper" data-search-loc="header-moved"> <div class="cdx-text-input cdx-text-input--has-start-icon"> <input class="cdx-text-input__input" type="search" name="search" placeholder="Pretraži projekt Wikipedija"> <span class="cdx-text-input__icon cdx-text-input__start-icon"></span> </div> <input type="hidden" name="title" value="Posebno:Traži"> </div> <button class="cdx-button cdx-search-input__end-button">Traži</button> </form> </div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-context-bar"> <nav aria-label="Sadržaj" class="vector-toc-landmark"> <div id="vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown mw-portlet mw-portlet-sticky-header-toc vector-sticky-header-toc vector-button-flush-left" > <input type="checkbox" id="vector-sticky-header-toc-checkbox" role="button" aria-haspopup="true" data-event-name="ui.dropdown-vector-sticky-header-toc" class="vector-dropdown-checkbox " aria-label="Prikaz sadržaja stranice" > <label id="vector-sticky-header-toc-label" for="vector-sticky-header-toc-checkbox" class="vector-dropdown-label cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only " aria-hidden="true" ><span class="vector-icon mw-ui-icon-listBullet mw-ui-icon-wikimedia-listBullet"></span> <span class="vector-dropdown-label-text">Prikaz sadržaja stranice</span> </label> <div class="vector-dropdown-content"> <div id="vector-sticky-header-toc-unpinned-container" class="vector-unpinned-container"> </div> </div> </div> </nav> <div class="vector-sticky-header-context-bar-primary" aria-hidden="true" ><span class="mw-page-title-main">Mjesec</span></div> </div> </div> <div class="vector-sticky-header-end" aria-hidden="true"> <div class="vector-sticky-header-icons"> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-talk-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="talk-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbles mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbles"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-subject-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="subject-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-article mw-ui-icon-wikimedia-article"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-history-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="history-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-history mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-history"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only mw-watchlink" id="ca-watchstar-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="watch-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-star mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-star"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-ve-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-edit mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-edit"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-edit-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="wikitext-edit-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-wikiText mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-wikiText"></span> <span></span> </a> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--icon-only" id="ca-viewsource-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ve-edit-protected-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-editLock mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-editLock"></span> <span></span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-buttons"> <button class="cdx-button cdx-button--weight-quiet mw-interlanguage-selector" id="p-lang-btn-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="ui.dropdown-p-lang-btn-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-wikimedia-language mw-ui-icon-wikimedia-wikimedia-language"></span> <span>280 jezika</span> </button> <a href="#" class="cdx-button cdx-button--fake-button cdx-button--fake-button--enabled cdx-button--weight-quiet cdx-button--action-progressive" id="ca-addsection-sticky-header" tabindex="-1" data-event-name="addsection-sticky-header"><span class="vector-icon mw-ui-icon-speechBubbleAdd-progressive mw-ui-icon-wikimedia-speechBubbleAdd-progressive"></span> <span>Dodaj temu</span> </a> </div> <div class="vector-sticky-header-icon-end"> <div class="vector-user-links"> </div> </div> </div> </div> </div> <div class="mw-portlet mw-portlet-dock-bottom emptyPortlet" id="p-dock-bottom"> <ul> </ul> </div> <script>(RLQ=window.RLQ||[]).push(function(){mw.config.set({"wgHostname":"mw-web.codfw.main-77d76c48d9-r8sm9","wgBackendResponseTime":153,"wgPageParseReport":{"limitreport":{"cputime":"0.237","walltime":"0.325","ppvisitednodes":{"value":1786,"limit":1000000},"postexpandincludesize":{"value":28638,"limit":2097152},"templateargumentsize":{"value":5038,"limit":2097152},"expansiondepth":{"value":12,"limit":100},"expensivefunctioncount":{"value":10,"limit":500},"unstrip-depth":{"value":1,"limit":20},"unstrip-size":{"value":25642,"limit":5000000},"entityaccesscount":{"value":0,"limit":400},"timingprofile":["100.00% 191.213 1 -total"," 52.47% 100.324 1 Predložak:Izvori"," 34.62% 66.193 3 Predložak:Citiranje_weba"," 21.79% 41.667 9 Predložak:Glavni"," 14.17% 27.087 1 Predložak:Footer_Sunčevsustav"," 12.87% 24.602 1 Predložak:Navigacija"," 7.00% 13.392 1 Predložak:Sunčevsustav"," 3.94% 7.534 1 Predložak:Izdvojeni_članak"," 3.54% 6.766 2 Predložak:Webarchive"," 3.24% 6.201 1 Predložak:Satelit_slika"]},"scribunto":{"limitreport-timeusage":{"value":"0.075","limit":"10.000"},"limitreport-memusage":{"value":3512372,"limit":52428800},"limitreport-logs":"m\t12\n"},"cachereport":{"origin":"mw-web.codfw.main-6bb5cf9976-ssvfv","timestamp":"20250327100632","ttl":2592000,"transientcontent":false}}});});</script> <script type="application/ld+json">{"@context":"https:\/\/schema.org","@type":"Article","name":"Mjesec","url":"https:\/\/hr.wikipedia.org\/wiki\/Mjesec","sameAs":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q405","mainEntity":"http:\/\/www.wikidata.org\/entity\/Q405","author":{"@type":"Organization","name":"Doprinositelji projektima Wikimedije"},"publisher":{"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":{"@type":"ImageObject","url":"https:\/\/www.wikimedia.org\/static\/images\/wmf-hor-googpub.png"}},"datePublished":"2004-03-15T15:07:15Z","dateModified":"2025-03-18T05:38:42Z","image":"https:\/\/upload.wikimedia.org\/wikipedia\/commons\/e\/e1\/FullMoon2010.jpg","headline":"prirodni satelit planeta Zemlje"}</script> </body> </html>